บทคัดย่อโครงงาน นศ.ปี กศ.57

บทคดั ยอ

โครงการเสริมสรา งประสบการณการเผยแพร
และนําเสนอผลงานทางวิชาการของนักศึกษา

ประจาํ ปก ารศึกษา 2557

คณะเภสัชศาสตร มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

สารบญั

Oral Presentation หนา

1 เรอ่ื ง : Screening of alpha-glucosidase inhibition from Zingiberaceae plant extracts 1
2 เรื่อง : Screening of Thai medicinal plants in the family Meliaceae, Sapindaceae 2
and Vitaceae for Acetylcholinesterase inhibitory activity
3 เรอ่ื ง : การปลดปลอ ยไดโคลฟแ นคจากออรกาโนเจลของกรด12-ไฮดรอกซสี เตยี ริกและนํ้ามนั มะพราว 3
4 เรอ่ื ง : Preliminary crystallization screening for thymidylate synthase Dirofilaria immitis 4
(D. immitis)
5 เรอ่ื ง : Deproteinization process in natural rubber by pharmaceutical additives and 5
centrifugation
6 เรอ่ื ง : Development of sildenafil dry powder inhaler using leucine as carrier 6
7 เรอ่ื ง : ปรมิ าตร รปู ราง และมิตขิ องชอ นตวงยาพลาสติกขนาด 5 มิลลลิ ติ รในโรงพยาบาลของประเทศไทย 7
8 เรอื่ ง : บทบาทท่ีพงึ ประสงคของเภสชั กรคมุ ครองผบู รโิ ภคในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2559 - 2569) 8
9 เรอ่ื ง : การทํา Antibiotic Stewardship ในผูปวยศลั ยกรรมประสาท โรงพยาบาลหาดใหญ 9
10 เรอื่ ง : สรา งสรรคเวบ็ ไซต… เสรมิ แรงจงู ใจใหค ดิ เลกิ บหุ ร่ี 10

Poster No. หนา

1. เรอ่ื ง : การเตรียมสารสกัดเฟร น Cyclosorus terminans ที่มี interruptin A ในปรมิ าณสูงโดยตวั ทํา 11
2. เรอ่ื ง : ละลายชวี ภาพ สําหรับการเตรยี มผลิตภัณฑส บยู ับยัง้ แบคทีเรยี 12
3. เรอ่ื ง : การเตรียมสารสกัดเฟรน Cyclosorus terminans ทีม่ ี interruptin A ในปริมาณสงู โดยตัวทํา 13
4. เรอ่ื ง : ละลายอินทรีย สําหรับการเตรยี มผลิตภัณฑเจลลางมอื ยับยง้ั แบคทเี รยี 14
5. เรอ่ื ง : การจัดทาํ ลายพมิ พดเี อ็นเอของหญาปกกง่ิ 15
6. เรอ่ื ง : พอลแิ ซคคาไรดจากแมงลกั และวา นหางจระเขเ พื่อใชน าํ สงสารสกดั บวั บกและลอโซน 16
7. เรื่อง : เมทลิ อีเทอรร ปู แบบแผน แปะผวิ หนงั : การศกึ ษาเบ้ืองตน และการประเมนิ สมบัติทางกายภาพ 17
8. เรื่อง : Determination of alpha - glucosidase inhibitory activity of Labiatae and Verbenaceae 18
9. เรอ่ื ง : Plants 19
10. เรอ่ื ง : 20
11. เร่อื ง : Phytochemical investigation and α-glucosidase inhibitory activity of Bauhinia pottsii 21
12. เรอ่ื ง : Anti-inflammatory cream of Kaempferia parviflora extract 22
การเตรยี ม solid dispersion คอมโพสทิ โดยใชอ นุพนั ธ succinylated ของแปง กลว ยหินเพอ่ื เพ่ิม
13. เรอ่ื ง : การละลายนาํ้ ของยาท่ลี ะลายนํ้าไดน อย 23
Preparation carboxymethyl Kluai Hinn starch for enhancement of solubility of
14. เรื่อง : Tetrahydrocurcumin by solid dispersion technique 24
15. เรื่อง : การสังเคราะหและศกึ ษาฤทธิ์ยบั ยั้งเอนไซม Acetylcholinesterase ของอนุพนั ธข อง Coumarins 25
16. เรอ่ื ง : ทมี่ ีหมูแทนทตี่ าํ แหนงท่ี 4 26
17. เร่ือง : Synthesis an acetylcholinesterase inhibitor activity of umbelliferone mannich base 27
derivatives for Alzheimer’s disease.
Design, synthesis and structural characterization of N-H and N-substituted
thiazolidinediones with 1,2,3,4-tetrahydro-1,1,4,4-tetramethylnapthalenylmethylene
moiety for retinoidal activity evaluation
Design, synthesis and structural characterization of 2,2-Disubstituted-8-methyl-4H-
[1,3]dioxino[4,5-c]pyridin-5-yl)methanol for anticholinesterase inhibitory activity
evaluation
Design, synthesis and characterization of 2-substituted-8-methyl-4H-[1,3]dioxino[4,5-c]
pyridin-5-yl)methanol for anticholinesterase inhibitory activity evaluation
ความเปน พิษตอเซลลม ะเร็งและการยับย้งั การสังเคราะหด ีเอ็นเอของเซลลม ะเร็งเตา นมเพาะเลี้ยงท่ี
ถูกเหน่ียวนําโดยสารประกอบเชงิ ซอ นทองคํา(III) ทม่ี โี พลไี พรดิ ลิ เปน ลแิ กนด
ผลของสารประกอบเชงิ ซอ นโลหะทรานสชิ ันตอ การแสดงออกของ BRCA1 mRNA ในเซลลม ะเรง็
เตานมเพาะเล้ียง
ผลของสารประกอบเชงิ ซอ นทองคาํ (III)และรูเทเนยี ม(II)ตอ การปลดปลอ ยอะตอมสงั กะสี
จากโปรตนี บีอารซเี อวันรงิ

Poster No. หนา

18. เรือ่ ง : Dissolution enhancement of loratadine by co-amorphous with chlorpheniramine 28
maleate and solid dispersion using polyvinylpyrrolidone
19. เรื่อง : Clotrimazole bioadhesive tablets 29
20. เรื่อง : Development of Proliposome Containing Nicotinamide for Cosmetic Applications 30
21. เรอ่ื ง : การเตรียมแผนแปะแบคทีเรียลเซลลล ูโลสจากสารตานเชอื้ จลุ นิ ทรียท ผี่ ลติ จากเชื้อแลคโตบาซลิ ลสั 31
สําหรับแผลติดเชอื้
22. เร่อื ง : การพัฒนาแผน แปะผวิ หนังที่ประกอบดวยสารสกัดจากสาบเสอื สําหรบั หามเลอื ด 32
23. เรอื่ ง : การพฒั นาซงิ คอ อกไซดเ พสตท่มี ยี าพื้นไฮโดรคอลลอยดส ําหรับรกั ษาโรคผื่นผา ออ ม 33
24. เรื่อง : การพฒั นาตาํ รับไมโครอิมลั ชันไฮโดรเจลทบี่ รรจุยาไอทราโคนาโซล 34
25. เรอ่ื ง : การพัฒนาตํารับยาเม็ดเค้ียว ranitidine ชนิดกอแพ 35
26. เรอ่ื ง : การพัฒนาสตู รตาํ รบั 1% Clindamycin Gel โดยใชส ารสกัดแตงกวาเปน สวนประกอบเพ่อื ใชใ นการ 36
รักษาสวิ
27. เรื่อง : การพัฒนาสตู รตาํ รับโลชันนาํ้ มันโหระพาและนํ้ามนั ตะไครห อมสําหรับไลย งุ 37
28. เรอ่ื ง : การพฒั นาสูตรตํารบั ยาคลอราซเี ปตไดโปตสั เซยี มในรปู แบบยาเมด็ เคลอื บเพ่ือเพ่ิมความคงตวั ของยา 38
29. เรอ่ื ง : การพัฒนาสตู รตํารบั สเปรยร ะงับกลิ่นปากผสมเคอรคมู ินนาโนพารทเิ คิล 39
30. เรื่อง : ผลของสารลดแรงตงึ ผิวรว มและนํ้ามนั ตา งๆตอ การเกดิ ไมโครอมิ ลั ชนั ที่ใชเดซลิ กลโู คไซด 40
เปน สารลดแรงตึงผิวหลกั
31. เรื่อง : การศกึ ษาการแพทยทางเลือก และศูนยก ารเรยี นรแู พทยแ ผนไทย 41
32. เร่ือง : บทบาทเภสัชกรชุมชนทพี่ ึงประสงคใ นทศวรรษหนา 42
33. เรอื่ ง : บทบาทของเภสัชกรโรงพยาบาลทพ่ี งึ ประสงคใ นทศวรรษหนา 43
34. เรอ่ื ง : ประสบการณก ารเรยี นรทู ่ีมีประสทิ ธผิ ลของนกั ศึกษาเภสชั ศาสตร มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร 44
35. เรื่อง : ศกึ ษาขอ มลู ยอ นหลังของการเกดิ พษิ จาก lithium ในผปู ว ย bipolar disorder 45
36. เรื่อง : ความรเู กย่ี วกบั ยาพาราเซตามอลของประชาชนท่ีใชบ รกิ าร ณ.รา นยาและรา นสะดวกซอ้ื ในอาํ เภอ 46
หาดใหญ
37. เรอ่ื ง : การเกิดโรคติดเชอ้ื ฉวยโอกาสในผปู ว ยทไี่ ดรับยาตา นไวรัสเอชไอวีท่ีมปี ระสิทธภิ าพสูง 47
38. เรอ่ื ง : ปญหาการเกดิ ความคลาดเคลอ่ื นทางยาในผปู วยโรคไมต ดิ ตอ เรื้อรงั ทศี่ ูนยบริการสาธารณสุข เทศบาล 48
เมอื งบา นพรใุ นชว งนอกเวลาราชการและแนวทางแกไข
39. เรอื่ ง : การดดั แปลงและการทดสอบ Khon Khaen Osteoporosis Study (KKOS) scoring system 49
ในการคัดกรองโรคกระดูกพรนุ ในชายไทยทมี่ ีอายตุ ้ังแต 50 ขน้ึ ไป
40. เรอ่ื ง : เหตผุ ลของผูปกครองตอ การใชย าปฏิชีวนะในเด็ก โดยไมป รึกษาแพทย: การศึกษาเชงิ คณุ ภาพ 50
41. เรื่อง : การสาํ รวจการปฏบิ ตั ขิ องเภสัชกรชุมชนในการวนิ จิ ฉัย และจดั การการแพย า 51
42. เรื่อง : เทคนคิ ชว ยเตรยี มยาฉดี enoxaparin ขนาด 30 มลิ ลิกรัม จากยาฉดี enoxaparin ชนดิ บรรจุใน 52
หลอดพรอมฉดี ที่มอี ุปกรณนริ ภัยอตั โนมัตขิ นาด 40 มลิ ลกิ รัม

Poster No. หนา

43. เรอ่ื ง : ผลการจดั การเรียนแบบทมี ตอผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นและความพึงพอใจของนกั ศึกษาเภสัชศาสตร 53
44. เรอื่ ง : เมือ่ เปรยี บเทยี บกับการเรยี นแบบบรรยาย 54
45. เรื่อง : การศึกษาอาการไมพ ึงประสงคของยารับประทานออกฤทธ์ิชนดิ พงุ เปา (Tyrosine kinase inhibitor) 55
46. เรื่อง : ในผปู ว ยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเร้ือรงั ชนดิ มยั อลี อยดข องโรงพยาบาลสงขลานครนิ ทร 56
ผลของการเพิม่ ชือ่ ยาเปน ภาษาไทยบนฉลากยารว มกับการใหค าํ แนะนําการใชยาเฉพาะรายโดย
47. เร่อื ง : เภสัชกรในกลมุ ผปู ว ยโรคเรื้อรงั 57
ผลลพั ธของการทาํ งานรว มกันของทมี ดูแลผปู วยของหอผปู วยศลั ยกรรมประสาท ในการสงเสริมการใช
ยาตา นจุลชพี อยา งเหมาะสมและการทําตามขอ ปฏบิ ัตใิ นการปองกันและควบคมุ การติดเชอื้ ใน
โรงพยาบาลอยา งเครง ครดั
การทาํ นายการปรบั เวลาของการบริหารยากลุม fluoroquinolones หลังจากใหยา stat dose ให
เขา กับรอบยาปกตโิ ดยใชการจาํ ลองเชงิ สมุ แบบมอนติคารโ ลทางเภสชั จลนศาสตร- เภสัชพลศาสตร

การประชมุ วิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

Screening of alpha-glucosidase inhibition from Zingiberaceae plant extracts

Krittaya Saengsunthorn, Kumarin Sinsap, Sukanya Dej-adisai
Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Botany,
Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Diabetes mellitus (DM) is an important chronic disease because this disease increases
morbidity and mortality rate in patient and lead to harmful complications. In Thailand, medicinal
plants in Zingiberaceae family have been used as alternative medicine in many diseases especially
DM. In previous report, some plants in this family could inhibit alpha-glucosidase activity. So, this
study aimed to investigate the alpha-glucosidase inhibition of 20 samples from ethanol extracts of
stem, rhizome and flower of Zingiberaceae plants. Alpha-glucosidase activity was determined by
measuring the production of the yellow p-nitrophenol at 405 nm using a microtiter plate reader.
The percentage of inhibition and 50 percent inhibitory concentration (IC50) were calculated.
Acarbose was used as the standard drug. From the results, three samples showed the potential
effect of alpha-glucosidase inhibition as Zingiber montanum, Alpinia sp. and Etlingera elatior with
% inhibition as 70.41, 97.56 and 97.79, respectively compared with acarbose as 88.84%. Alpinia sp.
showed the strongest alpha-glucosidase inhibitory activity with IC50 value as 1265.92 µg/ml
compared with acarbose 183.35 µg/ml. However, Alpinia sp. has not been reported of alpha-
glucosidase inhibition. So, this will be the first report of this activity of this plant. Therefore, Alpinia
sp. might prove to be a potential natural source for the treatment of diabetes, and need further
phytochemical investigations to find out the active compounds.

Corresponding author : Sukanya Dej-adisai, E-mail : [email protected] ~1~

การประชมุ วชิ าการนําเสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557
Screening of Thai medicinal plants in the family Meliaceae, Sapindaceae

and Vitaceae for Acetylcholinesterase inhibitory activity

Jiraporn Khongjitka, Panita Suksawat, Jindaporn Puripattanavong
Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Botany,

Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Alzheimer's disease is one of the most common of dementia which are found in the
elderly. One of the reasons is the reduction of memory neurotransmitter, Acetylcholine. It’s was
destroyed by acetylcholinesterase (AChE) enzyme. The main idea research is to find the Thai
medicinal plants in the family Meliaceae, Sapindaceae and Vitaceae to inhibit AChE by modified
Ellman's method. Twenty crude extracts were carried out in this research. We found that the bark
extracts of Azadirachta excelsa at concentration 1 mg/ml gave the best results for inhibit AChE
as 69.14±2.31%. Moreover, the inhibitory of AChE of fruit extract of Leea indica, peel fruit extract
of Nephelium lappaceum and bark extract of Azadirachta indica at concentration 1 mg/ml were
58.23±5.90%, 53.27±2.58% and 52.95±2.41%, respectively. Furthermore, the phytochemistry of
the bark of Azadirachta excelsa should be studied and tested for inhibition of AChE in order to
prevent Alzheimer.

Corresponding author : Jindaporn Puripattanavong, E-mail : [email protected] ~ 2 ~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การปลดปลอ ยไดโคลฟแ นคจากออรก าโนเจลของกรด12-ไฮดรอกซีสเตยี รกิ และนาํ้ มนั มะพราว

ผสั พร อุยยางกลู , วิมล ตันตไิ ชยากลุ
ภาควชิ าเภสชั เคม,ี คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

ศกึ ษาออรก าโนเจลซงึ่ ประกอบดว ย กรด 12-ไฮดรอกซีสเตยี รกิ (12-hydroxystearic acid, HSA) เปน สาร
กอเจล และ น้ํามันมะพราว (coconut oil) เปนสารละลายออรกานกิ สาํ หรับการนําสง ยาไดโคลฟแ นค (DFA) ซึง่
เปนยาตานการอักเสบท่ีไมใ ชสเตียรอยด ทม่ี กี ารละลายน้ําตาํ่ โดยมกี ารใชเอททานอล (ethanol) เปน ตัวยับย้งั การ
เกดิ เจลในกรณีทต่ี อ งการใหย าในรูปแบบยาฝง ดวยการฉีด (injectable implantation) โดยศกึ ษาคณุ ลกั ษณะของ
ออรกาโนเจลดวย differential scanning calorimeter (DSC) และ UV spectrophotometer และศกึ ษาการ
ปลดปลอยยาจาก dialysis bag และวเิ คราะหหาปริมาณยาทป่ี ลดปลอยดว ย UV spectrophotometer ผลจาก
DSC แสดงอุณหภูมกิ ารเปลี่ยนจากเจลเปนสารละลาย (gel to sol) สาํ หรบั สารตวั อยางเจลทไ่ี มมยี า, เจลที่
ประกอบดว ย 1% (w/w) DFA เจล และเจลทม่ี ี 1.35% (w/w) DFA มีคา 53.6, 53.6 และ 53.7 องศาเซลเซยี ส
ตามลาํ ดับ และอณุ หภมู ิการเปล่ียน sol to gel คอื 37.8, 36.1 และ 37.9 องศาเซลเซยี สตามลาํ ดับ สว นการ
วเิ คราะหโ ดยการวดั ความขนุ (turbidity) ดว ย UV spectrophotometer พบ gel to sol ทอ่ี ุณหภมู ิ 58.2, 57.1
และ 56.3 องศาเซลเซียส และเปล่ียนจากสารละลายเปนเจลที่อณุ หภมู ิ 36.6, 35.0 และ 35.8 องศาเซลเซยี ส
ตามลาํ ดับ แสดงวา การใสยาในออรก าโนเจลไมก อ ใหเ กดิ การเปล่ยี นคณุ สมบัตขิ องเจลอยา งมีนยั สาํ คัญ อยางไรก็ตาม
การใชเครอื่ งมอื ท่ีแตกตา งกนั ทําใหค า gel to sol และ sol to gel มีความแตกตา งกนั บา ง นอกจากน้ียงั พบวา การ
เตมิ เอททานอลทําใหเ กิดการยับยง้ั การเกดิ เจลไดใ นชว งเวลาหนงึ่ ซึง่ ทาํ ใหสามารถใหย าโดยการฉดี ได และการศกึ ษา
การปลดปลอ ยยา DFA พบวาออรก าโนเจลทาํ ใหเ กิดการปลดปลอ ยยาแบบเนิ่น

Corresponding author : Vimon Tantishaiyakul, E-mail : [email protected] ~3~

การประชุมวชิ าการนําเสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

Preliminary crystallization screening for thymidylate synthase Dirofilaria immitis (D. immitis)

Jutatip Rungsunnives , Prapatsorn Petaksorn , Pornwalan Narkphetpool
Worapitcha Petchlum , Supawadee Pimarpunsri , Surasawadee Chaisamut, Bhutorn Canyuk

Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical Sciences.
Prince of Songkla University.

Thymidylate synthase of Dirofilaria immitis (D. immitis) is a potential drug target for a treatment
of heartworm disease. Crystal structure of target protein is essential for structure based drug design.
Preliminary crystallization screening for thymidylate synthase D. immitis was performed using
microbatch under oil method. Selected set of precipitants were investigated. The best results for this
screening were scored as oils and spherulites.

Corresponding author : Bhutorn Canyuk, E-mail : [email protected] ~4~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

Deproteinization process in natural rubber by pharmaceutical additives and centrifugation

Chanin Bumroongrat, Nantanat Polraksa, Wiwat Pichayakorn
Department of Pharmaceutical Technology, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Natural rubber latex (NRL) tapped from Hevea brasiliensis is composed of cis-1,4-
polyisoprene as the major polymer. It provides several desirable physical properties that make
it to be interesting in pharmaceutical formulations. However, it has reported about latex allergy
caused by proteins that should be coped. This study aimed to develop the novel
deproteinization process by addition of pharmaceutical acceptable agents and centrifugation
processes. Nonionic surfactants (polysorbate, sorbitan ester), anionic surfactants (sodium lauryl
ether sulfate, sodium lauryl sulfate, Euperlan PK 771), amphoteric surfactant (DehytonK),
polymers (Poloxamer, polyvinyl alcohol, hydrolyzed collagen), bases (potassium hydroxide,
sodium hydroxide, urea), preservatives (Uniphen p-23, ammonia) and organic solvents
(polyethylene glycol 400, propane-2-ol, buthylene glycol) were used. The remained protein
amount of obtained deproteinized NRL (DNRL) was assayed in form of nitrogen content by
Kjeldahl method. Its physical properties were characterized. The best process was prepared by
mixing fresh NRL with 0.5%w/v Texapon N70, 0.5%w/v potassium hydroxide and 1%v/v Uniphen
p-23, and incubated at ambient temperature for 60 minutes, and then centrifuged. The rubber
mass was then leached for one times with distilled water and finally re-dispersed. The protein
amount of DNRL was 0.33% in dried rubber while the initial protein amount of fresh NRL was
3.50% in dried rubber. Hence, the protein was removed for 90.57%. This DNRL had the pH value
of 10.10 and viscosity of 6.68 cps. The CIE L*a*b* values and E indicated that DNRL dry film
was more transparent and colorless than NRL dry film. It could be concluded that this process
was successful to deproteinize NRL and easy to perform.

Corresponding author : Wiwat Pichayakorn, E-mail : [email protected] ~5~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

Development of sildenafil dry powder inhaler using leucine as carrier

Nitiwut Meenun, Sasiwimon Yanyium, Teerapol Srichana
Department of Pharmaceutical Technology, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Sildenafil is indicated for treatment of patients with pulmonary arterial hypertension
(PAH). It is marketed as tablet dosage form but there were many problems including delayed
onset response, systemic side effects, and low bioavailability. Dry powder inhaler (DPI) systems
are becoming popular because of many advantages. This study aimed to develop sildenafil dry
powder inhaler for inhalation using L-leucine as a carrier. Sildenafil citrate and L-leucine were
used. Ethanol and water were used as cosolvent to dissolve sildenafil citrate and L-leucine. Dry
powders were prepared by Nano spray dried technique at various drug:carrier ratio, spray rate and
inlet temperature. The prepared dry powders were characterized using scanning electron
microscopy (SEM), fourier transform-infrared spectroscopy (FT-IR), differential scanning calorimetry
(DSC). There was no interaction between sildenafil and L-leucine after co-spraying. The yield
percentage of almost formulations was more than 80 and the best process was sprayed at spray
rate 100% and inlet temperature 100 °C. The Sildenafil-L-Leucine dry powders had a mass median
aerodynamic diameter (MMAD) of 4.05 μm at a flow rate of 60 L/min that was suitable for
pulmonary delivery. They had a fine particle fraction (FPF) of 36.81 %. It was concluded that the
co-spray dried sildenafil with L-leucine content using a nano spray drying technique could be
applied to formulate the sildenafil DPI.

Corresponding author : Teerapol Srichana, E-mail : [email protected] ~6~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

ปริมาตร รปู ราง และมติ ขิ องชอนตวงยาพลาสตกิ ขนาด 5 มลิ ลลิ ติ รในโรงพยาบาลของประเทศไทย

ณฏั ฐ ประจักษร ัตน1 , เมธวี จั น ศริ แิ สง1, สุวภิ า อง้ึ ไพบูลย2 , สงวน ลอื เกียรติบัณฑติ 1
1ภาควิชาบริหารเภสัชกจิ , คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

2ภาควชิ าเทคโนโลยีเภสชั กรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

เด็กจํานวนไมนอยเขารักษาตัวในแผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาลเพราะไดรับยาเกินขนาด อันเกิดจากความ
คาดเคลื่อนในการใชยา สาเหตทุ ส่ี ําคัญอยา งหนึง่ คอื การใชชอนตวงยาไมไดมาตรฐาน การวจิ ัยครั้งน้ีทาํ เพื่อทดสอบ
ปริมาตร รปู รา ง และมิตขิ องชอนตวงยาพลาสตกิ ขนาด 5 มลิ ลลิ ิตรในประเทศไทย ผูวจิ ัยเลือกตัวอยา งโรงพยาบาล
207 แหงดวยวิธีการสมุ เลอื กแบบแบงชน้ั ตามขนาดโรงพยาบาล และสงจดหมายทางไปษรณียเพื่อขอตวั อยางชอ น
ตวงยาพลาสติกขนาด 5 มลิ ลิลติ ร 1 แบบทม่ี ใี นโรงพยาบาล โรงพยาบาล 70 แหง (รอยละ 33.8) สง ชอ นทสี่ ามารถ
นํามาทดสอบไดจริง การทดสอบรูปรางและมิติใชวิธีการท่ีกําหนดใน มอก. 1411-2540 สวนการทดสอบปริมาตร
ในการตวงสารละลายนา้ํ เชอ่ื ม 40% ใช 2 วธิ ี คือ 1) วธิ ีการของ มอก. 1411-2540 และ 2) ใชก ารตวงยาเหมือนใน
สภาพการใชจริงโดยผูวจิ ัยสองคนแรก และช่ังน้ําหนักของสารละลายเพ่ือแปลงกลับเปนปริมาตร ผลการทดสอบ
พบวา มีชอนจาก 6 โรงพยาบาล (รอ ยละ 8.57) ผานเกณฑมาตรฐานในดานรูปรางและมิติ สวนทดสอบปริมาตร
ดวยวิธีการของ มอก. พบวาไมมีชอนจากโรงพยาบาลใดผานเกณฑมาตรฐานเลย โดยชอนจากทุกโรงพยาบาลมี
ปริมาตรคลาดเคล่ือนเกินกวา 0.25 มิลลิลิตรตามท่ี มอก. กําหนด อยางไรก็ตาม วิธีการของ มอก. มีความไม
เหมาะสมเพราะวัดปริมาตรของชอนตวงเม่ือบรรจสุ ารละลายเต็มชอนจนสว นโคงของสารละลายอยูเหนือขอบชอน
1.70 มิลลิเมตร ซ่ึงทําใหสารละลายหกเมื่อขยับชอ น วิธกี ารดังกลาวจึงไมเหมือนกับการตวงในสภาพจริง สวนการ
หาปริมาตรดวยวิธีตวงตามสภาพการใชงานจริงพบวามีชอนที่ผานเกณฑจํานวน 23 โรงพยาบาลจาก 70
โรงพยาบาล (รอยละ 32.86) ภาครัฐจึงควรปรับปรุงวิธีการใน มอก. ใหสอดคลองกับสภาพจริงในการใชยา
นอกจากน้ียงั ควรมกี ฎหมายเก่ียวกบั มาตรฐานชอนตวงยาโดยสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา และควรมกี าร
สอนประชาชนและนักศกึ ษาเภสัชศาสตรเ ก่ียวกับวิธกี ารตวงยาดว ยชอ นตวงยาทถ่ี กู ตอ ง

Corresponding author : Sanguan Lerkiatbundit, E-mail : [email protected] ~7~

การประชมุ วชิ าการนําเสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

บทบาททพี่ ึงประสงคของเภสัชกรคุมครองผูบ รโิ ภคในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2559 - 2569)

ณชิ กมล พัวเจรญิ เกยี รต,ิ สธุ ินี จนั ทพฒั น, กนกกาญจน ไชยกาล, กลุ จิรา อุดมอกั ษร, พิชญา นวลไดศรี
ภาควชิ าบริหารเภสชั กิจ, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร

ในอนาคตอันใกลนี้ ระบบสุขภาพของไทยจะเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงจากปจจัยตางๆท้ังภายในและ
ภายนอกอยางมากมาย สงผลตอ การทํางานดา นการดูแลสุขภาพของประชาชน เภสัชกรคุมครองผูบริโภคเปนหน่ึง
งานสําคัญของวิชาชีพเภสัชกรรมในการคุมครองความปลอดภัยดานยาและผลิตภัณฑสุขภาพใหกับประชาชน แต
ปจจุบันบทบาทและการปฏิบัติหนาทยี่ ังไมครอบคลุม งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อคนหาบทบาทในอนาคตของ
เภสัชกรคุมครองผูบริโภคท่ีสอดรับกับระบบสุขภาพท่ีเปลี่ยนแปลงไป โดยใชการวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ
ผูเชี่ยวชาญในสาขาคุมครองผูบริโภค รวมจํานวน 12 ทาน จากภาคสวนตางๆ อาทิ เภสัชกรในสถาบันการศึกษา
เภสัชกรกลุมงานคุมครองผูบริโภค ท่ีปฏิบัติหนาที่ใน สํานักงานสาธารณสุขจังหวัด สํานักงานคณะกรรมการอาหาร
และยา และโรงพยาบาลของรัฐ กอ นสัมภาษณ จะเลาฉากทัศนของระบบสุขภาพ เรื่อง “โครงการวิเคราะหและ
จัดทําภาพอนาคตของระบบสุขภาพ อีก 10 ปขางหนา” ของ สวรส. สช. และ สวทน. จากนั้น สัมภาษณดวย
คาํ ถามปลายเปด ผลการวิจยั พบวา บทบาทเภสชั กรคุมครองผูบริโภคในทศวรรษหนาที่พึงประสงคม ีทั้งหมด 5 กลมุ
คือ 1.บทบาทในการประเมินความเส่ียง 2.บทบาทในบังคับใชกฎหมายหรือสนับสนุนใหเกิดการสรางระบบหรือ
นโยบายทางสขุ ภาพทีด่ ี 3.บทบาทในการใหความรูแ ละขอมลู ขาวสารแกประชาชน 4.บทบาทในการสรา งเครือขา ย/
สนับสนุนใหเกดิ ระบบการคุมครองตนเองของชุมชน และ 5.บทบาทในการสรางงานวิจัยใหมๆในดานการคุมครอง
ผูบริโภค ท้ังนี้แตละบทบาทสามารถกระทําไดท้ังในสวนของเภสัชกรโรงพยาบาล รานยา สํานักงานสาธารณสุข
จงั หวัด และสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา บทบาทท่ีไดน้ีมีท้ังที่ปฏิบัติอยูแลวในปจ จุบันและบทบาทใหม
ดังนั้นควรสงเสริมใหมีการปฏิบัติบทบาทเดิมใหมากข้ึน นําทักษะ ความรู และเทคโนโลยีมาประยุกตใชใหเขากับ
สถานการณในอนาคต สวนบทบาทใหม จําเปนตองมีการพัฒนาสมรรถนะ ความรู และทักษะ เพ่ือใหสามารถ
ปฏบิ ัตงิ านไดอยางมปี ระสิทธิผล ทั้งนีเ้ พื่อเตรียมความพรอ มและเตรียมรบั มอื กับปญ หาระบบสขุ ภาพในอนาคต และ
ใหการทาํ งานดานการคมุ ครองผูบริโภคเปนไปในทิศทางที่เหมาะสมตอ ไป

Corresponding author : Pitchaya Nualdaisri, E-mail : [email protected] ~8~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การทาํ Antibiotic Stewardship ในผูปว ยศลั ยกรรมประสาท โรงพยาบาลหาดใหญ

ขวญั หทยั บญุ ทิพย, ดวงหทัย หมวดใหม, สุวนีย ไตรสนิ วฒั นกลุ , ประพันธ สมพร, สุทธิพร ภทั รชยากุล
ภาควชิ าเภสัชกรรมคลินิก, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร

การใชยาตา นจุลชีพอยางไมเ หมาะสม ทําใหเ กิดผลเสียหลายประการ เชน เพม่ิ อุบตั กิ ารณการดอ้ื ยาตานจลุ
ชพี ของเชื้อแบคทเี รีย เพมิ่ คา ใชจา ยในการดูแลรักษาดา นยาโดยไมจาํ เปน โปรแกรมสงเสริมการใชย าตา นจลุ ชพี อยา ง
เหมาะสม (Antimicrobial Stewardship Program, ASP) เปน เคร่ืองมือทช่ี ว ยสงเสรมิ และควบคมุ ใหเ กดิ พฤตกิ รรม
การใชยาตานจลุ ชีพอยางสมเหตุสมผล การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลจากการเพ่ิมกลยุทธ ASP ในหัวขอ
prospective audit with intervention and feedback ในการสงเสริมการใชยาตานจุลชีพอยางเหมาะสม ตอ
ปรมิ าณการใชยาตา นจลุ ชพี มลู คายาตานจลุ ชพี ทีม่ กี ารจํากัดการใช และความเหมาะสมของการใชยาตา นจลุ ชพี แบบ
empirical therapy และ documented therapy ในผูปวยศัลยกรรมประสาท โรงพยาบาลหาดใหญ โดยเก็บ
รวบรวมขอมูลยอนหลังจากผูปวยศัลยกรรมประสาทท่ีแพทยมีการส่ังใชยา imipenem, ertapenem,
meropenem, fosfomycin, vancomycin, colistin, levofloxacin, cefoperazone/sulbactam,
piperacillin/tazobactam จากแบบฟอรมการจํากัดการใชยา (Restricted antibiotic form, RA form) และการ
ทบทวนเวชระเบยี นผปู วยจาํ นวน 505 ราย โดยแบงเก็บขอ มูลเปนชวงกอ น (พฤศจกิ ายน 2554–ตลุ าคม 2555) และ
หลัง (พฤศจิกายน 2555–ตุลาคม 2556) จากการเพ่ิมกลยุทธของ ASP จากนั้นนําขอมูลมาวิเคราะห เพ่ือ
เปรียบเทียบความแตกตางระหวางผลลัพธกอนและหลงั การเพิ่มกลยุทธ ASP ผลการศึกษาพบวา รอยละของขนาด
การใชย าตอ วันตอ 1,000 patient-days หลงั เพิม่ กลยุทธ ASP ของยา meropenem, cefoperazone/sulbactam
และ piperacillin/tazobactam ลดลง 80.88 , 71.39, 36.24ตามลาํ ดบั และมูลคาของยาดงั กลาว มีการลดลง จาก
ผลการศึกษาพบวาการเพ่ิมกลยุทธ ASP สามารถลดปริมาณการใช และมูลคาของยา meropenem,
cefoperazone/sulbactam และ piperacillin/tazobactam ได

Corresponding author : Sutthiporn Pattharachayakul, E-mail : [email protected] ~ 9 ~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

สรางสรรคเ ว็บไซต… เสริมแรงจูงใจใหค ิดเลกิ บหุ ร่ี

กมั ปนาท ตอ งช1ู , จติ ชนก พวั พันสวัสด1์ิ , อรปวณี  รุงแดง1
กฤษณ สขุ นนั ทรธะ2, สุชาดา สูรพันธ1ุ

1 ภาควชิ าเภสชั กรรมคลนิ กิ , คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร
2ภาควชิ าเภสชั เคม,ี คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร

ในสงั คมปจจุบัน เทคโนโลยีสารสนเทศมบี ทบาทอยางมากตอ การดําเนินชวี ิต สง ผลตอการสรา งแรงจงู ใจและ
การเปลย่ี นแปลงพฤติกรรมของผบู ริโภค ซ่งึ การนําเสนอขอมลู ผานเวบ็ ไซต ถอื เปนชองทางหนึง่ ท่สี ามารถดงึ ดดู ความ
สนใจและเหมาะกับผูบริโภคสมัยใหม เพราะสามารถเขาถึงขอมูลไดสะดวกรวดเร็ว ทางผูดําเนินงานโครงการจึงมี
แนวคิดในการนําเสนอขอ มูลเพ่ือเชิญชวนใหคิดเลิกบุหร่ีโดยอาศัยเว็บไซตเปนสื่อกลาง ซึ่งโครงการวิจัยนี้เปนการ
ออกแบบเว็บไซตเพอ่ื ใหผใู ชง านตระหนกั ถึงพิษภยั ของการสูบบุหรี่ สรางแรงจูงใจในการเลกิ สบู และเปนสอ่ื กลางใน
การเขา ถงึ บรกิ ารชวยเลกิ บุหรใ่ี นรา นยา โดยไดออกแบบเว็บไซตแ ละใชโปรแกรมตางๆ อาทิเชน Adobe Presenter,
Metaio Creator และ Junaio เปนตน ในการนําเสนอขอมูลในรูปแบบภาพ infographic และส่ือ interactive
จากนั้นอาจารยเภสัชกรและเภสัชกรรานยารวม 3 คน เปนผูประเมินความถูกตองเหมาะสมของเว็บไซตและให
ขอเสนอแนะในการปรับปรุง อกี ทั้งมีการคัดเลอื กกลุมตวั อยางผใู ชงานซง่ึ เปนนักศึกษามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร
ทั้งผูสูบและไมสูบบุหรี่จํานวน 20 คน เลือกแบบสุมตามสะดวก ใหประเมินความพึงพอใจตอเว็บไซตในเบื้องตน โดย
ใชแบบสอบถาม พบวา อาจารยเภสัชกรและเภสัชกรรานยา มีความพงึ พอใจตอเว็บไซตโดยภาพรวมอยใู นระดบั มาก
(คะแนน 4 จากคะแนนเต็ม 5) และเห็นวา เว็บไซตมสี วนชวยสรางแรงจงู ใจใหอยากเลิกบุหรอ่ี ยูในระดับปานกลางถึง
มาก (คะแนน 3, 4, 4) สําหรับกลุมตัวอยางผูใชงานจํานวน 20 คน ชวงอายุ 19-23 ป พบวามีความพึงพอใจตอ
เว็บไซตโดยภาพรวมอยูในระดับมาก (คะแนนเฉลี่ย 4.20) และเห็นวาเว็บไซตมีสวนชวยสรางแรงจูงใจใหอยากเลกิ
บุหร่ีอยูในระดับมาก (คะแนนเฉล่ีย 4.00) จากขอมลู ระดับความพึงพอใจ ความคิดเห็นและขอเสนอแนะตอเวบ็ ไซต
พบวา เปนประโยชนตอการใชป รับปรุงและพัฒนาเว็บไซตเ พ่ือตอบโจทยก ารเสริมแรงจูงใจใหคดิ เลกิ บุหร่ีใหดีย่งิ ข้ึน
และนําไปสูการทดลองใชง านเว็บไซตจ รงิ ในขัน้ ตอ ไป

Corresponding author : Suchada Soorapan, E-mail : [email protected] ~ 10 ~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

การเตรียมสารสกดั เฟรน Cyclosorus terminans ทม่ี ี interruptin A ในปริมาณสงู โดยตวั ทําละลายชวี ภาพ
สําหรบั การเตรียมผลติ ภณั ฑส บยู บั ยง้ั แบคทเี รยี

ปญญาพร เจริญรุงเรืองชยั , ภรี ุกานต ไพรตั น, สิรีวรรณ แกว สวุ รรณ
ภาควิชาเภสัชเวทและเภสัชพฤกษศาสตร, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร

เฟรน Cyclosorus terminans เปนสมุนไพรท่ีมีศักยภาพในการพัฒนาเปนตํารับเวชสําอาง เน่ืองจากมี
รายงานฤทธิ์ตานอนุมูลอิสระ และยับยั้งการเจริญเติบโตของเช้ือแบคทีเรีย โดยมีสารออกฤทธิ์เปน interruptins B
และ A ตามลําดับ การวิจัยนี้มีวัตถปุ ระสงคเพ่ือศึกษาวิธีที่เหมาะสมในการเตรียมสารสกัดเฟรน C. terminans ที่มี
สาร interruptin A ในปริมาณสูงดวยตัวทําละลายท่ีปลอดภัยและเปนมิตรกับส่ิงแวดลอมทั้งในรูปแบบสารสกัดท่ี
ละลายในน้ํามันและน้ํา และเพ่ือเตรียมเปนผลิตภัณฑสบูยับยั้งแบคทีเรีย โดยใชวิธีการสกัด คือ maceration และ
microwave-assisted extraction และใชตวั ทาํ ละลายชีวภาพ 2 ประเภท คอื ตวั ทาํ ละลายที่ละลายในนํา้ มัน ไดแก
น้ํามันปาลม, น้ํามันมะพราว, นํ้ามันรําขาว, นํ้ามันงา และน้ํามันถ่ัวเหลือง ตัวทําละลายท่ีละลายในนํ้า ไดแก PEG-
400, PEG-1000, PEG-4000, PEG-6000 และ PEG-8000 จากการศึกษาพบวาน้ํามันปาลมท่ีใชวิธี maceration
สามารถสกดั สาร interruptin A ไดในปริมาณสงู ที่สุดในกลมุ ตัวทําละลายที่ละลายในนํ้ามัน (0.066 %w/w) และสงู
กวา ตัวทาํ ละลายมาตรฐาน EtOAc (0.048 %w/w) ในขณะที่ PEG-6000 ที่ใชวธิ ี microwave-assisted extraction
สามารถสกัดสาร interruptin A ในปริมาณสงู ทส่ี ดุ ในกลมุ ตวั ทาํ ละลายท่ีละลายในนาํ้ (0.071% w/w) โดยเทา กับตัว
ละลายมาตรฐาน EtOAc (0.071 %w/w) เม่ือนําสารสกัดจากนํ้ามันปาลมและ PEG-6000 มาเตรียมเปนสบูกอน
และสบูเหลวตามลําดับ พบวาไดผลติ ภัณฑส บูกอ นสีเหลอื งนวล และสบูเหลวใสสนี าํ้ ตาลออ น มีกล่ินหอม นาใช และ
เมื่อทดสอบฤทธ์ิยับยั้งแบคทีเรีย methicillin-sensitive Staphylococcus aureus พบวาสารสกัดจากนํ้ามันปาลม

และสบกู อนใหค า MIC เทากับ 0.3 ml/ml และ  0.9 mg/ml ตามลาํ ดบั โดยสารสกดั PEG-6000 และสบเู หลวให

คา MIC เทากับ 7.5 mg/ml และ  0.9 mg/ml ตามลําดับ (vancomycin มีคา MIC 0.5g/ml) นอกจากน้ียังมี
ผลในการยับยั้งแบคทีเรีย methicillin-resistant Staphylococcus aureus โดยสารสกัดจากน้ํามันปาลมและสบู

กอนใหคา MIC เทากับ 0.3 ml/ml และ  0.9 mg/ml ตามลําดับ สารสกัด PEG-6000และสบูเหลว ใหคา MIC

เทากับ 15 mg/ml และ 1.8 mg/ml ตามลําดับ (vancomycin มีคา MIC 2 g/ml) ดังน้ันการใชตัวทําละลาย
ชีวภาพ ไดแก นํ้ามันปาลม และ PEG-6000 จึงเปนอีกทางเลือกหนึ่งในการพัฒนาการสกัดสาร interruptins ใน
ปริมาณสูงจากเฟรน C. terminans และสามารถนําไปประยุกตใชในการเตรียมผลิตภัณฑเวชสําอางตางๆ ไดงาย
เชน การเตรยี มสบกู อนและสบเู หลวท่ีมฤี ทธย์ิ บั ยงั้ แบคทเี รีย เปนตน

Corresponding author : Sireewan kaewsuwan, E-mail : [email protected] ~ 11 ~

การประชมุ วชิ าการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การเตรียมสารสกดั เฟร น Cyclosorus terminans ท่ีมี interruptin A ในปริมาณสงู โดยตวั ทาํ ละลายอนิ ทรีย
สําหรบั การเตรียมผลติ ภัณฑเ จลลา งมอื ยบั ยง้ั แบคทเี รยี

ดาราธิป วังบุญคง, วรวชั กรดแกว , สิรวี รรณ แกวสวุ รรณ
ภาควชิ าเภสัชเวทและเภสชั พฤกษศาสตร, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

เฟรน Cyclosorus terminans (วงศ Thelypteridaceae) พบไดทั่วไปในเขตรอนชื้นโดยเฉพาะภาคใต
ของประเทศไทย ยอดออนสามารถรับประทานเปนอาหารได จากการศึกษาเบื้องตนพบวา C. terminans มีฤทธิ์ใน
การยับย้ังแบคทีเรีย methicillin-sensitive Staphylococcus aureus (MSSA) และ methicillin-resistant
Staphylococcus aureus (MRSA) โดยสารออกฤทธ์ิคือ interruptin A ซ่ึงสามารถแยกสกัดไดโดยตัวทําละลาย
ethyl acetate ดังนั้นการพัฒนาสารสกัดจาก C. terminans ใหมี interruptin A ในปริมาณสูง จึงมีศักยภาพตอ
การนาํ ไปพัฒนาผลิตภณั ฑท างเวชสําอางยับยงั้ แบคทเี รีย การวิจยั นี้จงึ มวี ตั ถุประสงคเพ่อื ศกึ ษาวธิ กี ารเตรยี มสารสกัด
เฟรน ทมี่ สี าร interruptin A ในปริมาณสูงโดยใชต วั ทําละลายอนิ ทรยี ชนดิ ตา งๆ และศกึ ษาความคงตวั รวมทัง้ พฒั นา
สูตรตํารับเจลลางมือยับยั้งแบคทีเรียของสารสกัดที่ได โดยใชตัวทําละลายอินทรีย ไดแก ethyl acetate , 95%
ethanol และ isopropanol และสกัดดวยวิธีตางๆ ไดแก maceration, microwave-assisted extraction,
ultrasound-assisted extraction และ reflux จากการศึกษาพบวาการสกัดดวย ethyl acetate โดยวิธี reflux
สามารถสกัดใหสาร interruptin A สูงสุด (0.093 %w/w) อยางไรก็ตามการใช isopropanol สามารถสกัดสาร
interruptin A ไดเชนกันโดยการสกัดดวยวิธี ultrasound-assisted extraction ใหปริมาณสูงกวาวิธีการอื่น
(0.035 %w/w) แตการ 95% ethanol ไมสามารถสกดั interruptin A ไดในทุกวิธกี ารสกัด และเม่ือนําไปทดสอบ
ฤทธิ์ยับยั้ง MSSA พบวาสารสกัด ethyl acetate และ isopropanol ใหคา MIC เทากับ 32 และ 64 g/ml

ตามลําดับ (vancomycin มีคา MIC 1g/ml) และมีผลในการยับยั้ง MRSA โดยใหคา MIC เทากับ 16 และ 32

g/ml ตามลําดับ (vancomycin มีคา MIC 0.25g/ml) นอกจากน้ีสารสกัดดังกลาวมีความคงตัวดีเม่ือเก็บใน

สภาวะทม่ี ีแสงหรือทม่ี ดื รวมทั้งเมื่อเกบ็ ทอี่ ุณหภมู ิ 4, 30 และ45C เปนเวลา 1 เดอื น และเมื่อนําสารสกัดดังกลา ว
มาเตรียมเปนเจลลางมอื พบวาไดผลิตภัณฑเจลลา งมือใสสีเขยี ว มีกล่ินหอม นาใชและสามารถทําความสะอาดไดดี
ดังน้ันนอกจากตัวทําละลายอินทรีย ethyl acetate แลว isopropanol จึงเปนอีกตัวทําละลายอินทรียหน่ึงในการ
เลือกใชเพื่อพัฒนาการสกัดใหไดสาร interruptin A ในปริมาณสูงจากเฟรน C. terminans และงายตอการนําไป
ประยุกตใ ชในการเตรียมผลิตภัณฑเวชสําอางตางๆ เชน การเตรยี มเจลลา งมอื ยับยงั้ แบคทีเรีย เปนตน

Corresponding author : Sireewan kaewsuwan, E-mail : [email protected] ~ 12 ~

การประชุมวชิ าการนําเสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การจัดทําลายพิมพด ีเอน็ เอของหญาปก กิง่

สิริลักษณ บุญชวย, พมิ พพิมล ตนั สกุล
ภาควิชาเภสัชเวทและเภสัชพฤกษศาสตร, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร

หญา ปก กิ่ง (Murdannia loriformis วงศ Commeliaceae) เปนสมุนไพรทถ่ี ูกบรรจไุ วใ นบญั ชียาหลัก
แหง ชาติ โดยอยใู นรายการบัญชยี าจากสมุนไพร หมวดยาที่พัฒนาจากสมนุ ไพร กลมุ ยาแกไ ข แกร อ นใน โดยมี
สรรพคุณท่ีระบุไวในบญั ชียาหลักแหงชาติคอื แกไ ข แกรอนใน แกน ํา้ เหลืองเสีย และใชใ นรูปแบบแคปซลู ผงยาหญา
ปก กงิ่ หรอื ชาชงหญาปก ก่งิ ในการศึกษาคร้งั นี้มีวตั ถุประสงคเ พอ่ื หาลําดบั เบสในบริเวณ Internal Transcribed
Spacer (ITS) ซึง่ เปนบริเวณอนรุ ักษและมีความผนั แปรทางพันธุกรรมสงู และบรเิ วณ trnL-trnF ซ่งึ เปน ยีนท่ีควบคุม
การสังเคราะหก รดอะมโิ นลูซีน (Leucine) และฟน ิลอะลานนี (Phenylalanine) จากดีเอน็ เอของหญา ปกกงิ่ ซง่ึ
ปจ จบุ ันยงั ไมม รี ายงานขอ มูลยนี นใี้ นฐานขอ มลู GenBank โดยขอ มูลทไี่ ดจ ะเปน ขอมลู พืน้ ฐานลายพมิ พดีเอ็นเอของ
หญา ปก กงิ่ ซึง่ จะใชห าความสมั พนั ธของหญา ปกกิ่ง ในแตละจงั หวดั ของประเทศไทย ในการศกึ ษานี้ไดใ ชต วั อยา ง
หญา ปกก่งิ จาก จงั หวดั เชยี งใหม, ขอนแกน , นครราชสีมา, ปราจนี บุร,ี กรงุ เทพมหานครฯ, ปทมุ ธาน,ี ชลบุร,ี สตลู และ
สงขลา นํามาสกดั จโี นมดเี อน็ เอ (Genomic DNA) จากน้นั ทาํ การเพมิ่ ปริมาณชนิ้ สว นดีเอน็ เอในบรเิ วณ ITS และ
trnL-trnF ดวยวธิ ี Polymerase chain reaction (PCR) และนําชนิ้ สวนดีเอน็ เอทีผ่ านการเพมิ่ ปรมิ าณ (PCR
product) มาหาลําดับเบสในชว งดังกลาว และวเิ คราะหขอ มลู โดยผลการศึกษาพบวาวิธีการสกดั ดเี อ็นเอและเพิ่ม
ปริมาณช้ินสว นดีเอน็ เอท่ีใชใ นการศึกษา ไมส ามารถใหผ ลกับตวั อยา งทเ่ี ปนผงพชื บรรจุในแคปซูล แตสามารถใชก บั
ตวั อยา งที่เปน พืชสดได และพบวา ไมส ามารถเพม่ิ ปรมิ าณชิน้ สว นดเี อ็นเอในสวนของ ITS แตส ามารถเพิม่ ปรมิ าณใน
สว น trnL-trnF ได

Corresponding author : Pimpimon Tansakul, E-mail : [email protected] ~ 13 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

พอลิแซคคาไรดจ ากแมงลักและวา นหางจระเขเพื่อใชนําสงสารสกัดบวั บกและลอโซน
เมทลิ อีเทอรรปู แบบแผน แปะผวิ หนงั : การศึกษาเบ้ืองตนและการประเมินสมบตั ิทางกายภาพ

ศรีศุภางค มาระเสนา1, อรพร เจริญผล1, ววิ ฒั น พชิ ญากร2, ภาณพุ งศ พุทธรักษ1
1ภาควิชาเภสชั เวทและเภสัชพฤกษศาสตร, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร

2ภาควิชาเทคโนโลยเี ภสัชกรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร

ระบบนําสงยารูปแบบแผนแปะผิวหนงั เปนการนําสง ยาที่ใชพ อลิเมอรในการควบคุมการปลดปลอ ยตัวยา
ในการศึกษานี้ใชพอลิแซคคาไรดจากแมงลักและวานหางจระเขเปนพอลิเมอร ซึ่งมีสมบัติเขากันไดกับเนื้อเย่ือ
รางกาย สามารถสลายตัวได ไมก อใหเกิดผลขางเคียงและมิวซิเลจจากแมงลักมีคุณสมบัติในการดูดซับสารคัดหลัง่
จากบาดแผลได การเตรียมเปนแผนฟลมที่มีสารสกัดเพนตะไซคลิกไตรเทอรปนอยด (Pentacyclic triterpenoid)
จากบัวบกเปนสารสําคัญ ประกอบดวยกรดเอเชียติก (Asiatic acid; AA), กรดมาเดคาสสิก (Madecassic acid;
MA), เอเซียติโคไซด (Asiaticoside; AS) และมาเดคาสโซไซด (Madecassoside; MS) และลอโซนเมทิลอีเทอร
(Lawsone methyl ether) ท่ีไดจากเทียนบาน ซึ่งทั้งพอลิเมอรและสารสําคัญแสดงฤทธ์ิทางเภสัชวิทยาในการ
สมานแผล รวมถึงมีฤทธ์ติ านเชอื้ แบคทเี รียและเชอ้ื ราได การเตรยี มแผนฟลมไดศกึ ษาการต้งั ตํารบั เพอื่ หาสตู รตํารับ
ที่เหมาะสม พบวาสูตรตํารับท่ีใหสมบัติของแผนฟลมท่ีดีคือ สูตรตํารับที่ประกอบดวย มิวซิเลจจากแมงลัก, พอลิ
แซคคาไรดจากวานหางจระเขและกลีเซอรีนในสัดสวน 2:1:50% สามารถควบคุมสมบัติทางกายภาพใหมี ความ
หนา 0.130 ± 0.006 มิลลิเมตร, ความสมํา่ เสมอของน้ําหนักเฉล่ียอยูในชวง 0.016 ± 0.001 กรัม, ความแข็งแรง
5.886 ± 1.608 เมกกะปาสคาล, ความยืดหยุนรอยละ 26305.5 ± 5712.25, แรงดึงลอก 0.154 ± 0.010 นิวตัน,
สามารถพองตัวสูงสุดที่เวลา 90 นาที และการสลายตัวที่ 90 นาทีคิดเปนรอยละ 1.65 ± 1.60 สามารถบรรจุ
ปริมาณยาในแผนฟลมคิดเปนกรดเอเชียติกรอยละ 6.18, กรดมาเดคาสสิกรอยละ 8.16, เอเซียติโคไซดรอยละ
12.87, มาเดคาสโซไซดร อยละ 17.83 และลอโซนเมทิลอเี ทอรรอยละ 11.99 หลังจากศึกษาความคงตัวทอี่ ุณหภูมิ
4, 25 และ 45 องศาเซลเซียสเปนเวลา 1สัปดาห พบวาแผนฟลมที่อณุ หภูมิ 45 องศาเซลเซียสมีความแหง แข็ง
เพ่ิมขึ้น สวนแผนฟลมที่อุณหภูมิ 4 และ 25 องศาเซลเซียส ยังคงแสดงสมบัติทางเคมีและทางกายภาพของ
แผนฟลม ทดี่ ี

Corresponding author : Panupong Puttarak, E-mail : [email protected] ~ 14 ~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

Determination of alpha - glucosidase inhibitory activity of Labiatae and Verbenaceae Plants

Jitkaroon Junmitsakul, Narisa Chupul, Sukanya Dej-adisai
Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Botany
Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Nowadays, diabetic mellitus (DM) is a serious problem of many regions around the world
including Asia because a number of patients are dramatically increasing. However, many countries
in Asia have not only knowledge of medicinal plants that can treat DM, but have a practice in this
field also. Unfortunately, a few of these plants have a preliminary study in antidiabetic activity such
as Ocimum sanctum, Mentha canalenisa and Ocimum basilicum in Labiatae and
Vitex negundo in Verbenaceae, but a lot of them still lack of an evident especially, in Labiatae and
Verbenaceae family. Therefore, the aim of this study is an evaluation in alpha-glucosidase inhibition
activity of seventeen samples from both families. The colorimetric method was used in this study
by observed the reaction at 405 nm. Firstly, the screening result showed just only two samples
that had percentage of inhibition alpha-glucosidase activity more than 55% as Origanum vulgare
(58.89%) and Metha cordifolia (58.75%) when compared with acarbose as standard drug with
89.87%. Secondly, the IC50 of Origanum vulgare and Mentha cordifolia were found at 2.15 µg/mL
and 3.70 µg/mL, respectively. Finally, Origanum vulgare showed a possibility as antidiabetic
candidate. So, phytochemical study should be investigated in future study for indeed detail.

Corresponding author : Sukanya Dej-adisai, E-mail : [email protected] ~ 15 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

Phytochemical investigation and α-glucosidase inhibitory activity of Bauhinia pottsii

Thagoon Unluechai, Sukanya Dej-adisai
Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Botany,
Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Alpha-glucosidase inhibitor is the one group of medicine for diabetes mellitus ( DM) .
Nowadays, herbal medicine which have this activity are interesting in order to use for substitute
the modern medicines. Form the previously reports and the screening test, the plants in genus
Bauhinia are interesting. So, this study aimed to isolate the chemical constituents and determined
α-glucosidase inhibition of Bauhinia pottsii extract. B. pottsii bark was macerated with four solvents
as petroleum ether, ethyl acetate, ethanol and water. Chromatographic techniques were used for
isolation the chemical compounds. Colorimetric technique was used for α-glucosidase inhibitory
assay. One compound was isolated and identified as a mixture of steroid ( ᵦ-sitosterol and
stigmasterol) by using spectroscopic techniques and compared with the previously reports. The
determination of α-glucosidase inhibitory effects of four extracts, B. pottsii ethanol extract showed
the potential of α-glucosidase inhibition with 98.28% inhibition and IC50 value as 916.77 µg/ml,
when compared with the positive standard, acarbose with 85.72% inhibition and IC50 value as
245.09 µg/ml. However, the isolation of active compounds for α-glucosidase inhibition will be
further study. This study will be the first report of chemical constituents and α-glucosidase
inhibitory activity of B. pottsii.

Corresponding author : Sukanya Dej-adisai, E-mail : [email protected] ~ 16 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

Anti-inflammatory cream of Kaempferia parviflora extract

Woralak Suktong, Angkana Angkamathakorn,
Panupong Puttarak, Supinya Tewtrakul

Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Botany,
Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Kaempferia parviflora (KP), is one of the plants in the Zingiberaceae family, locally known
in Thai as kra-chai-dam. KP rhizomes have long been used for treatment of inflammation and
possessed marked anti–inflammatory activity. The inhibitory activity of compounds isolated from
this plant is methoxyflavones. This study aimed to develop anti-inflammatory cream containing
KP extract. Anti-inflammatory cream is o/w cream. The optimized formulations for cream base
were composed of GMS SE, stearic acid, white beeswax, mineral oil, cetyl alcohol, triethanolamine,
glycerin and water. This formulation had good physical stabilities and were evaluated at initial and
after 6 cycles of heating cooling test (4OC 24 hours and 45OC 24 hours). There were two strengths
as 2.5% W/W and 5.0% W/W. Their physical stabilities were evaluated by the same method as
cream bases. Methods of anti-inflammatory cream test were phenolic content determination by
Folin-Ciocalteau method, total flavonoid content and NO inhibition in RAW 264.7 cells. The results
showed that 2.5% W/W of anti-inflammatory cream exhibited activity against NO release with an
IC50 value of 26.9 μg/ml whereas 5.0% W/W of anti-inflammatory cream with an IC50 18.2 μg/ml.
This study supports that the cream of KP has anti-inflammatory activity.

Corresponding author : Supinya Tewtrakul, E-mail : [email protected] ~ 17 ~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การเตรยี ม solid dispersion คอมโพสิท โดยใชอนุพันธ succinylated
ของแปงกลว ยหนิ เพือ่ เพม่ิ การละลายน้าํ ของยาทลี่ ะลายนาํ้ ไดน อย

ณัฐพล อดุ มศิลป, ธญั ลกั ษณ มีแตม , ชิตชไม โอวาทฬารพร
ภาควชิ าเภสชั เคมี, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

Tetrahydrocurcumin (THC) เปนอนุพันธข อง curcumin ซึ่งเปนสารสาํ คัญทสี่ กดั ไดจ ากเหงาขมนิ้ โดยมี
รายงานวา THC เปน active metabolite ของ curcumin เมื่อทาํ การทดสอบในสตั วทดลอง ซ่ึงพบวาเกดิ จาก
กระบวนการ reduction โดย enzyme reductase และมฤี ทธิ์ทางเภสชั วิทยาดกี วา curcumin แต THC เปนสาร
ทล่ี ะลายน้ําไดน อ ย จึงสง ผลใหม คี า bioavailability ต่ํา การพฒั นาการละลายของ THC จะชว ยเพิ่ม
bioavailability ของ THC ได โดยมรี ายงานการเตรียมอนพุ ันธข อง succinylated starch จากแปงหลายชนดิ
ไดแก jack bean starch, sago starch, corn starch และ amaranth starch เปน ตน ทส่ี ามารถละลายนํา้ ไดดี
จงึ มีประโยชนใ นการนํามาประยุกตใชเพอ่ื เพ่ิมการละลายนาํ้ ของสารทลี่ ะลายนาํ้ ไดนอ ย แตยังไมม กี ารศกึ ษาการ
เตรยี มและการใชป ระโยชนข อง succinylated ของแปงกลวยหนิ ในการเพิ่มการละลายของสารท่ีละลายนํ้าไดน อ ย
งานวิจัยนีจ้ ึงมีวตั ถปุ ระสงคเ พ่ือเตรยี มอนุพันธ succinylated ของแปง กลว ยหนิ (SUC-KHS) และนาํ มาเตรยี มเปน
solid dispersion คอมโพสิท เพ่อื ปรบั ปรุงการละลายน้าํ ของ THC ซง่ึ อนุพันธข อง SUC-KHS เตรยี มไดโ ดยทาํ
ปฏกิ ริ ยิ าระหวา ง kluai hin starch กับ succinic anhydride ใน dimethylacetamide (DMA) ในสภาวะเบส ที่
อณุ หภมู ิ 105 °C เปนเวลา 2 ชัว่ โมง และทาํ การ dialysis โดยใชนาํ้ กล่นั แลว นําไป freeze dried จะได SUC-KHS
ท่ีมลี กั ษณะเปนของแข็งสขี าว มี % yield เทากับ 77.14% % succinylation เทากับ 34.27% ซ่ึงวิเคราะหดว ย
เทคนิคไทเทรต และ degree of substitution เทากับ 0.84 จากนัน้ จึงนําไปใชใ นการเตรียม solid dispersion
คอมโพสทิ เพ่ือกกั เกบ็ THC ดว ยเทคนคิ spray drying โดยใชอ ตั ราสวน THC:SUC-KHS เทากับ 1:1, 1:2, 1:4 และ
1:6 โดยนา้ํ หนัก และทําการเปรยี บเทยี บกับ physical mixture ระหวาง THC และ SUC-KHS ในอตั ราสว นเดยี วกัน
พบวา melting endotherm ของ THC ใน solid dispersion คอมโพสทิ ท่ีเตรยี มไดเปลีย่ นแปลงไปจาก THC เด่ียว
คอมโพสทิ ที่เตรียมไดจ ะนําไปใชใ นการศึกษาประสิทธิภาพในการกักเก็บยา (% Drug loading) และการปลดปลอ ย
ยา (Drug release) ตอ ไป

Corresponding author : Chitchamai Ovatlarnporn, E-mail : [email protected] ~ 18 ~

การประชมุ วชิ าการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

Preparation carboxymethyl Kluai Hinn starch for enhancement of solubility of
Tetrahydrocurcumin by solid dispersion technique

Rittichai Rayayoi, Piyatat Jamrattanakul, Chitchamai Ovatlarnporn
Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Carboxymethyl - Kluai Hinn starch (CM-KHS) was successfully synthesized by reacting Kluai
Hinn Starch with Sodium chloroacetic acid at 50°C for 90 minutes. CM-KHS was obtained as light
yellow cotton like powder in 75.88% yield. Degree of carboxymethylation was determined by back
titration resulting in 0.047% degree of substitution. Chemical structure of CM-KHS was confirmed
by FT-IR showed peak at 1623.5 cm-1 of carbonyl stretching of carboxymethylated moiety.

CM-KHS was used in preparation composite with tetrahydrocurcumin (THC) in 1:1, 1:2, 1:4,
1:6 (drug : polymer by weight) via solid dispersion and physical mixtures. The result founded that
CM-KHS in solid dispersion composites can improve solubility of THC in water 1.3 – 1.6 times.
Dissolution profiles of THC from physical mixtures in pH 1.2 medium showed improve water
solubility (2 times) than free THC in slow release pattern. However, only 21.83 – 27.89% of the
total THC was dissolved within 2 hours. Dissolution profiles of THC from solid dispersion composites
in pH 1.2 medium could also improve water solubility (about 3 times) than free THC in slow release
pattern. Similar release pattern was observed that about 20.94 – 36.66% of the total THC was
dissolved within 2 hours. Dissolution profiles of THC from physical mixtures and solid dispersion in
pH 6.8 medium showed much higher than in pH 1.2 medium. Slow release pattern was observed
in physical mixtures. Almost all entrapped THC was released within 1 hour. Dissolution profiles of
THC from solid dispersion displayed sustained released pattern. Improved water solubility of THC
by using CM-KHS as a carrier could be due to increasing water wettability of THC by hydrophilic
polymer.

Corresponding author : Chitchamai Ovatlarnporn, E-mail : [email protected] ~ 19 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

การสังเคราะหแ ละศกึ ษาฤทธยิ์ บั ยงั้ เอนไซม Acetylcholinesterase ของอนุพนั ธข อง Coumarins ท่ีมหี มู
แทนทตี่ ําแหนงที่ 4

ณัฏฐนนั ท อังศวุ รพฤกษ, ศริ ิพร ชปู ระดษิ ฐ, ลือลกั ษณ ลอ มลิม้
ภาควชิ าเภสชั เคมี, คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร

สมมติฐานหลักของการเกดิ โรคอัลไซเมอร เกิดจากการลดลงของสารส่ือประสาทอะเซตลิ โคลนี ในปจ จุบนั ไดม ี
การคิดคนสารท่ีมฤี ทธย์ิ ับย้งั เอนไซมอะเซตลิ โคลีนเอสเทอเรส ซ่ึงชวยเพ่ิมปริมาณอะเซตลิ โคลนี ในสมอง จากหลาย
งานวจิ ยั ไดม ีการสงั เคราะหอ นพุ นั ธของคมู าริน โดยมกี ารดัดแปลงหมแู ทนทีบ่ นตําแหนง ตางๆของคูมาริน พบวามีฤทธิ์
ในการยบั ยัง้ เอนไซมอ ะเซติลโคลนี เอสเทอเรส ดงั น้นั ทางผูวจิ ัยจึงไดท ําการออกแบบ สังเคราะหอนพุ นั ธของคูมารนิ ที่
มีหมูแทนท่ีตําแหนงท่ี 4 ท่ีคาดวามีฤทธ์ิยับยั้งเอนไซมอะเซติลโคลีนเอสเทอเรส การสังเคราะหประกอบดวย 2
ข้ันตอน คือ การสังเคราะห 2-(7-methoxy-2-oxo-2H-chromen-4-yl)acetic acid ผานปฎิกิริยา Pechmann
condensation และการสังเคราะหอนพุ นั ธของคูมารินทม่ี ีหมแู ทนท่ตี าํ แหนงที่ 4 ผา นปฎกิ ิรยิ า Coupling ซี่งพิสูจน
เอกลักษณสารท่ีสังเคราะหไดดวย FTIR และ 1H-NMR spectrometry พรอมท้ังวัดจุดหลอมเหลว ผูวิจัยสามารถ
สังเคราะห 2-(7-methoxy-2-oxo-2H-chromen-4-yl)acetic acid ได แตในขั้นตอนการสังเคราะหอนุพันธของคู
มารนิ ทีม่ หี มูแทนที่ตาํ แหนงที่ 4 ไมเปนไปตามวตั ถปุ ระสงคข องงานวจิ ยั

Corresponding author : Luelak Lomlim, E-mail : [email protected] ~ 20 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

Synthesis an acetylcholinesterase inhibitor activity of umbelliferone mannich base
derivatives for Alzheimer’s disease.

Kesinee Choowongsirikul, Bhurich Russamee, Lueluk Lomlim
Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Acetylcholinesterase (AChE) enzyme inhibition is an important target for the
management of Alzheimer disease (AD) and AChE inhibitors are the currently drugs for its
management Donepezil, rivastigmaine, galanthamine, and tacrine are the most known and
clinically applied AChE inhibitors that have been approved by the United States Food and Drug
Administration (FDA) for treating AD. Coumarins are the phytochemicals with wide range of
biological activities including AChE inhibition. The scientists have attempted to explore the
coumarin template for synthesizing novel AChE inhibitors for AD management. A series of 7-
hydroxycoumarin (umbelliferone) mannich base derivatives were designed and synthesized as
new acetylcholinesterase (AChE) inhibitors. Structure of target compounds was characterized
with IR and 1H-NMR spectroscopy. Acetylcholinesterase inhibitory activity of 4 7-hydroxycoumarin
derivatives was evaluated using to the Ellman’s method. All of 7-hydroxycoumarin mannich
base derivatives showed %inhibition of AChE higher than 50% at 100 µM.

Corresponding author : Luelak Lomlim, E-mail : [email protected] ~ 21 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

Design, synthesis and structural characterization of N-H and N-substituted
thiazolidinediones with 1,2,3,4-tetrahydro-1,1,4,4-tetramethylnapthalenylmethylene moiety

for retinoidal activity evaluation

Darawadee Angsakul, Tannawut Sapkantakul, Chalermkiat Songkram
Department of Pharmaceutical Chemistry

Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Base on structure of Tamibarotene; a third generation retinoid, cyclic end group and
polar carboxylic group are necessary for binding to retinoic receptors. 2,4-Thiazolidinedione was
reported that it is carboxylic acid isosteres. In this study, we designed and synthesized two 2,4-
thiazolidinediones, named 5-((5,5,8,8-tetramethyl-5,6,7,8-tetrahydronaphthalen-2-yl) methylene)
thiazolidine-2,4-dione (Compound I) and it N-carboxymethyl analog (Compound II) which were
expected to possess retinoidal activity. Compound I was synthesized from Knovenagel’s
condensation between 1,2,3,4-tetrahydro-1,1,4,4-tetramethylnaphthalene-2-carbaldehyde and
2,4-thiazolidinedione using piperidineacetate as catalyst in moderate yield (56.7%). Compound II
was then prepared by N-substitution of Compound I with ethylbromoacetate in present of sodium
hydride as base in dimethylformamide (yield 62.0%). The obtained ester was finally hydrolyzed
to give the designed Compound II. The structure of all synthesized compounds were confirmed
by IR spectroscopy and 1H-NMR spectroscopy. The synthesized thiazolidinediones will be
subjected to further evaluate for retinoidal activity.

CO2H O O
H
N NH N OH
S S
O
O OO
Tamibarotene
Compound I Compound II

Corresponding author : Chalermkiat Songkram, E-mail : [email protected] ~ 22 ~

การประชุมวชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557
Design, synthesis and structural characterization of 2,2-Disubstituted-8-methyl-4H-
[1,3]dioxino[4,5-c]pyridin-5-yl)methanol for anticholinesterase inhibitory activity evaluation

Patpimon Janekarn, Siriwan Saelim, Chalermkiat Songkram
Department of Pharmacognosy and Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical

Sciences, Prince of Songkla University
In this investigation presents the synthesis process of four pyridoxine derivatives, similar
structure with pyridostigmine that oxyethyleneamino scaffold, which was expected to be
acetylcholinesterase inhibitory activity. Treatment of pyridoxine hydrochloride with acetone,
cyclohexanone, methyl ethyl ketone or methyl isobutyl ketone in the presence of hydrogen
chloride gave Compound I, II, III and IV, respectively. All compounds presented negative results
in ferric chloride test. This was confirmed that the synthesized compounds were six-membered
cyclic pyridoxine ketals. In this investigation, we prepared Compound I-IV in 9.4%-51.3%. The
structures of all synthesized compounds were confirmed by Fourier Transform Infrared
Spectroscopy and 1H-NMR Spectrometry. They will be screened for their acetylcholinesterase
inhibitor activity.

Corresponding author : Chalermkiat Songkram, E-mail : [email protected] ~ 23 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

Design, synthesis and characterization of 2-substituted-8-methyl-4H-[1,3]dioxino[4,5-c]
pyridin-5-yl)methanol for anticholinesterase inhibitory activity evaluation

Nattanee Arunoprayod, Nattaphon Rattanamontri, Chalermkiat Songkram
Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Pyridoxine is similar in structure to pyridostigmine which is acetylcholinesterase inhibitor
used in the treatment of Alzheimer's disease. Therefore we modified structure of pyridoxine to
six-membered ring cyclic acetals of pyridoxine. This investigation was to study the synthetic route
of cyclic acetal derivatives of pyridoxine which were expected to possess acetylcholinesterase
inhibitory activity. Three cyclic acetals were prepared from acid catalyst acetal formation.
Reaction of pyridoxine hydrochloride with hexanal, benzaldehyde or p-methoxybenzaldehyde,
respectively under solventless condition in the presence of dried hydrochloride catalyst provided
2-substituted-8-methyl-4H-[1,3]dioxino[4,5-c]pyridin-5-yl)methanol (compound I-III) in low to
moderate yield (25.19%-68.68%). The six-membered ring cyclic acetals of pyridoxine were
confirmed by ferric chloride test and the structures of the synthesized compounds were confirmed
by infrared spectroscopy and proton-1 nuclear magnetic resonance spectroscopy.

O

O O O

O O O
HO HO HO

N N N
HCl HCl HCl

Compound I Compound II Compound III

Corresponding author : Chalermkiat Songkram, E-mail : [email protected] ~ 24 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

ความเปน พษิ ตอเซลลมะเร็งและการยับย้ังการสังเคราะหดีเอ็นเอของเซลลม ะเรง็ เตานมเพาะเล้ียง
ทถ่ี ูกเหน่ยี วนาํ โดยสารประกอบเชงิ ซอนทองคํา(III) ทีม่ ีโพลไี พรดิ ลิ เปนลิแกนด

สถาพร แสงสินฉาย, อดิศร รัตนพนั ธ
ภาควชิ าเภสัชเคม,ี คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

สารประกอบเชิงซอนทองคํา(III)ท่ีมีโพลีไพริดิลเปนลิแกนด [gold(III) polypyridyl complexes] ไดรับ
ความสนใจเปนอยางมากและมีแนวโนมวาสามารถนําไปประยุกตใชเปนยาตานมะเร็งแทนสารประกอบเชิงซอน
กลุมพลาตินัมได วัตถุประสงคของโครงงานนี้เพื่อศึกษาความเปนพิษตอเซลลมะเร็งและการยับย้ังการสังเคราะห
ดีเอ็นเอของเซลลมะเร็งเตานมเพาะเลี้ยงที่ถูกเหนี่ยวนําโดยสารประกอบเชิงซอนทองคํา(III) ที่มีโพลีไพริดิล
เปน ลิแกนด ไดนาํ สารประกอบเชงิ ซอ นทองคํา(III)ทมี่ ีโพลไี พริดิลเปน ลแิ กนดสองชนดิ คือ [Au(phen)Cl2]Cl (1) และ
[Au(terpy)Cl]Cl2 (2) มาใชในการทดสอบฤทธ์ิตานเซลลมะเร็งเตานมเพาะเล้ียงชนิดที่มยี ีนบีอารซีเอวันบกพรอง
(BRCA1-defective HCC1937 breast cancer cell line) เปรียบเทียบกับเซลลม ะเร็งเตานมเพาะเล้ียงชนดิ ทม่ี ียนี
บีอารซีเอวันที่ปกติ (BRCA1-competent MCF-7 breast cancer cell line) จากการศึกษาความเปนพิษ
ตอเซลลมะเร็งเมื่อบมเซลลมะเร็งเตานมเพาะเล้ียงท้ังสองดวย (1) และ (2) เปนเวลา 48 ชั่วโมง พบวา (1) และ
(2) มีความเปนพิษตอ HCC1937 สูงกวา MCF-7 อยางมีนัยสําคัญ โดยที่ (2) มีความเปนพิษตอเซลลมะเร็งเตานม
ทั้งสองชนิดสูงกวา (1) เพื่อท่ีจะศึกษากลไกการออกฤทธิ์ที่เปนไปไดของสารประกอบเชิงซอนทองคําท่ีเปนพิษ
ตอเซลลมะเร็งเตานมในระดับโมเลกุล คณะผูวิจัยไดศึกษาความสามารถของ (1) และ (2) ในการยับยั้ง
การสังเคราะหดีเอ็นเอของเซลลมะเร็งเตานมดังกลาว พบวาใน MCF-7 ไมเกิดการยับยั้งการสังเคราะหดีเอ็นเอ
แตใน HCC1937 พบวาเกิดการยับย้ังการสังเคราะหดีเอ็นเอ โดย (2) ยับย้ังการสังเคราะหดีเอ็นเอไดดีกวา (1)
เล็กนอย เปนที่นาสังเกตวาท้ัง (1) และ (2) สามารถยับยั้งการสังเคราะหดีเอ็นเอของ HCC1937 แตกลับ
ไมสามารถยับยั้งการสังเคราะหดีเอ็นเอของ MCF-7 ได ขอมูลที่ไดจากการศึกษาวิจัยในคร้ังนี้ไดแสดงใหเห็นวา
เซลลมะเร็งเตานมชนิดท่ีมยี นี บีอารซีเอวันบกพรองสามารถตอบสนองตอ สารประกอบเชงิ ซอ นทองคําทั้งสองชนิดได
ดีกวาเซลลมะเร็งเตานมชนิดที่มียนี บอี ารซีเอวันปกติ และอาจเปนองคความรูพื้นฐานที่สําคัญในการวิจัยและพฒั นา
สารประกอบเชิงซอนทองคํา(III)ทีม่ ีโพลีไพริดิลเปนลิแกนด เพ่ือนํามาใชเปนยาตา นมะเร็งเตานมทีม่ ียีนบีอารซ ีเอวนั
บกพรอ งท่ีมีประสิทธิภาพตอ ไปในอนาคต

Corresponding author : Adisorn Ratanaphan, E-mail : [email protected] ~ 25 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

ผลของสารประกอบเชิงซอนโลหะทรานสิชนั ตอการแสดงออกของ BRCA1 mRNA
ในเซลลม ะเรง็ เตา นมเพาะเลยี้ ง

ศรนั ยา แทนมาก, อดิศร รตั นพนั ธ
ภาควิชาเภสัชเคมี, คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร

ปจจุบนั ยาตานมะเร็งประเภทสารประกอบเชงิ ซอนพลาตนิ มั เชนซสิ พลาตินและอนุพันธไดใ ชอยางแพรหลาย
ในทางคลินิก เนื่องดวยขอจํากัดดานผลขางเคียงและการด้ือยาของเซลลมะเร็งทําใหเกิดการพัฒนาสารประกอบ
เชงิ ซอ นโลหะทรานสิชนั กลมุ ใหม ซึ่งสารประกอบเชงิ ซอนโลหะรูเทเนยี มและทองคาํ เปนท่นี าสนใจในการนาํ มาศึกษา
ถงึ ผลกระทบตอ เซลลม ะเร็งเนือ่ งดวยคณุ สมบัติท่ีเหมาะสมในการประยกุ ตใ ชทางการแพทยและมีกลไกการออกฤทธิ์
ที่แตกตางไปจากซิสพลาตนิ จากผลการศึกษากอนหนาน้ีพบวาสารประกอบเชิงซอนท้ังสองกลุม มีประสิทธิภาพใน
การยับย้งั การเจรญิ ของเซลลมะเรง็ เตา นมเพาะเล้ยี งไดด ีโดยเฉพาะในเซลลมะเรง็ เตา นมท่ีมียนี บีอารซีเอวัน (BRCA1)
ท่ปี กติ (MCF-7 cells) และที่ผา เหลา (HCC1937 cells) วตั ถุประสงคของโครงงานนีเ้ พ่อื ศกึ ษาผลของสารประกอบ
เชงิ ซอ นโลหะรูเทเนยี ม(II)และทองคาํ (III)ตอ การแสดงออกของ BRCA1 mRNA ในเซลลมะเรง็ เตา นมเพาะเล้ยี งท่ีมยี ีน
บีอารซีเอวันท่ีปกติและท่ีผาเหลาดวยเทคนิค Real-time reverse transcription PCR โดยใชระดับความเขมขน
ของสารประกอบเชงิ ซอ นที่สามารถยบั ย้งั การเจรญิ ของเซลลม ะเรง็ เตา นมไดรอ ยละ 50 พบวาสารประกอบเชิงซอนรู
เทเนียม RAPTA-EA1 และทองคํา [Au(terpy)Cl]Cl2 สามารถกระตุนการแสดงออกของ BRCA1 mRNA มากข้ึนใน
เซลลมะเร็งเตานมที่มียีนบีอารซีเอวันท่ีปกติ ขณะที่สารประกอบเชิงซอนทองคํา [Au(phen)Cl2]Cl และซิสพลาติน
ลดการแสดงออกของ BRCA1 mRNA อยางไรกต็ ามในเซลลมะเรง็ เตา นมทม่ี ียีนบีอารซีเอวันทีผ่ าเหลาสารประกอบ
เชิงซอนโลหะทรานสิชันทุกชนิดสามารถกระตุนใหการแสดงออกของ BRCA1 mRNA เพิ่มขึ้น ซึ่งระดับการ
แสดงออกของ BRCA1 mRNA ทแี่ ตกตา งกันระหวา งเซลลม ะเร็งเตา นมทงั้ สองชนิดนีอ้ าจเกิดเน่ืองจากความแตกตาง
ของกลไกการตอบสนองของเซลลตอสารประกอบเชิงซอนเหลาน้ี ซ่ึงอาจตองศึกษากลไกการออกฤทธิ์ของ
สารประกอบเชิงซอ นเหลานต้ี อ เซลลม ะเร็งเตานมในระดับโมเลกุลตอไป

Corresponding author : Adisorn Ratanaphan, E-mail : [email protected] ~ 26 ~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

ผลของสารประกอบเชงิ ซอนทองคํา(III)และรูเทเนยี ม(II)ตอการปลดปลอ ยอะตอมสังกะสี
จากโปรตนี บีอารซีเอวันรงิ

เสาวคนธ กระจางพภิ พ, อดิศร รตั นพันธ
ภาควิชาเภสัชเคม,ี คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร

โปรตีนบีอารซีเอวัน (BRCA1) มีหนาท่ีท่ีหลากหลายตอ การอยูรอดของเซลล ในบริเวณ N-terminus ของ
โปรตีนบีอารซีเอวันหรือท่ีเรียกวาโปรตีนบีอารซีเอวันริง (BRCA1 RING domain protein) ซ่ึงประกอบดวยบริเวณ
ของกรดอะมิโนท่ีมีอะตอมของสังกะสีจับอยู (Zinc binding site) 2 บริเวณซ่ึงมีความสําคัญตอโครงสรา งและการ
ทํางานของโปรตนี วัตถปุ ระสงคข องโครงงานในคร้งั นี้เพ่อื ศกึ ษาผลของสารประกอบเชิงซอนทองคํา(III)และรูเทเนียม
(II)ตอการปลดปลอยอะตอมสังกะสีจากโปรตีนบีอารซีเอวันริงที่ปกติ (wild-type BRCA1) และท่ีผาเหลา (mutant
BRCA1 C61G) ในหลอดทดลองดวยวิธี Zinc ejection assay สารประกอบเชิงซอนทองคํา(III)และรูเทเนียม(II)ท่ี
ใชประกอบดวย [Au(phen)Cl2]Cl , [Au(terpy)Cl]Cl2 และ RAPTA-EA1 โดยเปรียบเทียบกับ cisplatin พบวา
สารประกอบเชงิ ซอนทั้งส่ีชนิดมผี ลทําใหอ ะตอมสังกะสถี ูกปลดปลอ ยจากโปรตีนบีอารซีเอวนั ริงที่ปกตดิ ังน้ี RAPTA-
EA1 > Cisplatin  [Au(terpy)Cl]Cl2 > [Au(phen)Cl2]Cl และจากโปรตนี บอี ารซีเอวนั ริงท่ีผา เหลาดังน้ี RAPTA-
EA1 > [Au(terpy)Cl]Cl2  Cisplatin > [Au(phen)Cl2]Cl อยางไรก็ตามสารประกอบเชิงซอ นทง้ั สชี่ นดิ มีผลทาํ ให
อะตอมสังกะสีถูกปลดปลอยจากโปรตีนบีอารซีเอวันริงที่ผาเหลาไดด ีกวาโปรตีนบีอารซีเอวันริงที่ปกติทั้งนี้ข้ึนกับ
ความเขมขนของสารประกอบเชิงซอนท่ีใช และสารประกอบเชิงซอนรูเทเนียม(II) RAPTA-EA1 มีความสามารถใน
การปลดปลอยอะตอมสังกะสีจากโปรตีนบีอารซีเอวันริงทั้งสองชนิดไดดีท่ีสุด ขอมูลที่ไดจากโครงงานในคร้ังน้ี
ช้ีใหเ ห็นวาสารประกอบเชิงซอนทองคํา(III)และรูเทเนียม(II)นาจะมีศักยภาพที่อาจจะนํามาพัฒนาเปนยาตานมะเร็ง
เตา นมสาํ หรับผปู ว ยมะเร็งเตานมทยี่ ีนบีอารซเี อวนั ผดิ ปกตติ อไปในอนาคต

Corresponding author : Adisorn Ratanaphan, E-mail : [email protected] ~ 27 ~

การประชุมวชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

Dissolution enhancement of loratadine by co-amorphous with chlorpheniramine maleate
and solid dispersion using polyvinylpyrrolidone

Parich Chantranontsiri, Sutina Navarattanaphaiboon, Krit Suknuntha
Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Binary mixture or coprecipitate of two drugs can form an amorphous of drug. The aim of this
study was to enhance the dissolution of loratadine (LRD), a low solubility BCS class-II antihistamine
drug, by co-amorphous with chlorpheniramine maleate (CPM), a BCS class-I antihistamine drug, and
solid dispersion using polyvinylpyrrolidone (PVP). In this study, amorphous form of LRD was
investigated using CPM. The binary mixture of LRD/CPM was prepared in accordance with the
therapeutic dose weight ratio of LRD:CPM = 10:4. In addition, solid dispersion of LRD was prepared
by using polyvinylpyrrolidone with the weight ratios of LRD:PVP = 1:9, 3:7 and 1:1. Solvent
evaporation technique was employed for the preparation of amorphous LRD in both systems. In
addition, PVP was included in the LRD/CPM to stabilize the co-amorphous with the weight ratios of
LRD/CPM:PVP = 1:9, 3:7 and 1:1. The amorphous form of all samples were characterized by powder
X-ray diffraction. Physical stability of all amorphous samples, LRD/CPM co-amorphous,
LRD/CPM/PVP and LRD/PVP was investigated at room temperature up to 6 months under dry
condition. Dissolution of LRD from LRD/CPM, LRD/CPM/PVP and LRD/PVP samples was compared
with LRD powder using USP simulated intestinal fluid (pH 6.8). All samples, LRD/CPM, LRD/CPM/PVP
and LRD/PVP, were amorphous. Samples of LRD/CPM as well as LRD/CPM:PVP and LRD:PVP at 1:9
and 3:7 were amorphous up to 6 months. This indicated that PVP could enhance the physical
stability of amorphous LRD as previously study. According to the dissolution study, the release of
LRD significantly increased in these amorphous samples with LRD/CPM/PVP > LRD/PVP > LRD/CPM.
This is probably due to the improved wetting of LRD in the presence of PVP.

Corresponding author : Krit Suknantha, E-mail : [email protected] ~ 28 ~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

Clotrimazole bioadhesive tablets

Kwanchonnee Wunvilai, Nisarat Bureesri, Nimit Worakul
Department of Pharmaceutical Technology, Faculty of Pharmaceutical Sciences,

Prince of Songkla University

Clotrimazole is the first line broad-spectrum antifungal agent for treatment of

mucocutaneous candidiasis. The conventional dosage form of Clotrimazole for oral candidiasis (e.g.
lozenge) has some limitations such as frequency of drug administration and low residence time
which contribute to poor patient compliance, consequently bioadhesive drug delivery systems
have been interested to be a viable alternative of drug delivery. The bioadhesive drug delivery

systems offer benefits over conventional delivery methods in term of increase residence time of

the drug at the site of application, be able to control the release rates and reduce frequency of

drug administration. The aim of this study was to prepare and evaluate buccal bioadhesive tablets

of Clotrimazole. The different ratios of bioadhesive polymer including Carbopol 934 and

Hydroxypropylmethylcellulose K4M (HPMC K4M) were used for the preparation of tablets. The

ratios between Carbopol 934 and HPMC K4M of F1 to F7 were 5:0, 4:1, 3:2, 1:1, 2:3, 1:4 and 0:5

respectively. The tablets were prepared by direct compression and evaluated by using various

parameters as weight variation, hardness, friability, thickness, visual appearance of tablets in water,

swelling study, bioadhesion duration and in vitro drug release. The physical properties such as

weight variation, hardness, friability and thickness of all formulas were found to be satisfactory. The

results of swelling index indicated that F1 had the most swelling index while F7 had the least

swelling index. In vitro duration time of adhesion was evaluated with a modified disintegration

apparatus using porcine stomach mucosa as a model tissue and results revealed that tablets

formulated with high content of Carbopol 934 had a longer duration time than tablets formulated

with high content of HPMC K4M. However all formulations except F7 had adhesion duration above

8 hours. F1 showed the highest release rate at the early hours which may be related to the higher

swelling ability of Carbopol 934. The in- vitro drug release demonstrated by using Korsmeyer-
Peppas equation that the mechanism of drug release follow non-Fickian diffusion.

Corresponding author : Nimit Worakul, E-mail : [email protected] ~ 29 ~

การประชุมวิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557
Development of Proliposome Containing Nicotinamide for Cosmetic Applications

Kittiya Pakseesing, Pornwilai Saengsrichan, Sirirat Pinsuwan
Department of Pharmaceutical Technology,

Faculty of Pharmaceutical Sciences, Prince of Songkla University

Nicotinamide (Vitamin B3) is a water-soluble amide of nicotinic acid using to improve skin
appearance in cosmetics. However, nicotinamide is difficult to skin permeation due to its
hydrophilicity. It has been reported that liposomes can be applied for enhancing the skin
permeation of nicotinamide. But, due to the physical instability of liposome which is a colloidal
solution, the development of the dried product of nicotinamide proliposome which respect to be
more stable is investigated. The main objectives of this study were, therefore, to develop the
proliposomes containing nicotinamide and evaluate for its physical properties and stability. In our
preliminary study, the liposome containing nicotinamide (5% w/v) was prepared as described by
Lenglah, 2012. The lipid composition consisted of soybean phosphatidylcholine (SPC): Cholesterol
(CHO): Tween 80 in molar ratio of 4:1:1 and total lipid of 80 µmol/mL. It was found in our study
that this formulation gave the entrapment efficiency of 85.73% and the average size of 515.5±2.62
nm. This liposome formulation was used for further preparing as proliposome. The Proliposome
of nicotinamide could be prepared by the film-deposition on carrier method and using sorbitol as
microporous particles. The most suitable ratio of total lipid to sorbitol was 1:8. The product of
nicotinamide proliposome appears as dry, free-flowing powders and is off-white in color. It
could be rapidly hydrated and converted to a colloidal suspension on contact with water. The
reconstituted liposomes were observed in narrow size distribution with a mean diameter of
212.77±8.32 nm (PI=0.34±0.02). The entrapment efficiency was 83.85±1.03 % and the zeta potential
was -48.9±1.84 mV. The proliposome product was stable in terms of its size, zeta potential and
entrapment efficiency under storage in refrigerator (4oC) and ambient conditions (30±2°C) for two
months.

Corresponding author : Sirirat Pinsuwan, E-mail : [email protected] ~ 30 ~

การประชมุ วิชาการนําเสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสชั ศาสตร ประจาํ ป 2557

การเตรยี มแผน แปะแบคทเี รียลเซลลลโู ลสจากสารตานเชือ้ จลุ นิ ทรยี 
ทผ่ี ลติ จากเช้ือแลคโตบาซลิ ลัสสาํ หรับแผลตดิ เช้อื

ณัฐนนั ท สงั ขช ,ู อรณชิ วิเศษกลน่ิ , เสนห  แกวนพรตั น
ภาควิชาเทคโนโลยีเภสชั กรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

เชื้อโปรไบโอติก (probiotic) มปี ระโยชนตอ แกร างกายหลายดาน เชน การสรางสารยบั ยง้ั เชือ้ กอ โรค ซงึ่ ใน
ทีน่ ี้ไดท าํ การศกึ ษาเชื้อโปรไบโอตกิ 4 สายพันธไุ ดแ ก Lactobacillus fermentum SK5, Lactobacillus
fermentum SK54, Lactobacillus paracasei HL32 และ Lactobacillus rhamnosus GG เม่ือนําเชอื้ เหลา นี้มา
เพาะเลี้ยงใน MRS broth พบวา เช้ือ 3 ชนดิ แรกสามารถผลติ สาร bacteriocin ได และเชือ้ ทุกสายพนั ธสุ ามารถผลติ
acetic acid และ lactic acid ไดใ นปรมิ าณ 3,180-4,840 mg/L และ 13,372 - 26,654 mg/L ตามลาํ ดับ เมอื่ นาํ
น้ําเลย้ี งเชือ้ มาผานการทําใหเ ปน ผงแหงดวยกระบวนการ lyophilization และนาํ ผงแหง ทไ่ี ดม าทดสอบฤทธ์ิการ
ยบั ย้งั เชื้อกอ โรคดว ยวิธี Broth dilution method และ Agar dilution method พบวา สามารถยับย้ังเชอื้
Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa และ Staphylococcus
epidermidis ไดด ี โดยมคี า MIC และ MBC อยใู นชวง 500-125 mg/L และ 2,000-250 mg/mL ตามลําดบั ตอ มา
เมอ่ื ทาํ การทดสอบฤทธ์ิตานอนุมลู อิสระของนาํ้ เล้ียงเชอื้ ท่ีเปนผงแหง ดวยวิธกี าร DPPH assay และ ferricyanide
reducing assay พบวาสารทผ่ี ลติ จากเชือ้ SK5, SK54, HL32 และ GG มีฤทธใ์ิ นตานอนมุ ูลสระไดโ ดยมีคา IC50 อยู
ในชว งความเขมขน 1.25-5 mg/L (DPPH assay) และ 2.5-5 mg/mL (ferricyanide reducing assay) จงึ ทําการ
พัฒนาเตรยี มเปน แผนแปะ bacterial cellulose ทใ่ี สส ารทผ่ี ลิตจากเชื้อ Lactobacillus เพ่ือยบั ยง้ั การเจริญ
ของเชื้อจลุ ินทรยี ก อโรคท่ผี ิวหนงั และเรงกระบวนการสมานแผล ทาํ การผลติ bacterial cellulose จากเช้อื
Acetobacter xylinum TISTR-975 โดยการเลย้ี งเชื้อในอาหาร HS broth แผน bacterial cellulose ทีผ่ ลติ ไดม ี
ความเหนียว ยืดหยุน ดดู ซบั นา้ํ ไดด ีเหมาะที่จะใชเปน วัสดปุ ด แผล เมื่อนาํ สารที่ผลติ จากเชอ้ื SK5, SK54, HL32 และ
GG บรรจลุ งในแผน bacterial cellulose disc ขนาดเสนผา นศนู ยก ลาง 6 มม. โดยใหม คี วามเขม ขน ของสาร 25
mg/disc แลวทดสอบการยับย้ังเชอ้ื ดว ยวิธี Disc diffusion method พบวา แผน bacterial cellulose สามารถ
ปลดปลอยสารออกมายับยง้ั เชอ้ื กอ โรคท้ัง 4 ชนดิ ขา งตน ได ดังน้ันคาดวา แผนแปะ bacterial cellulose ซึ่งบรรจุ
สารทผ่ี ลติ จากเชอ้ื Lactobacillus ทงั้ 4 สายพนั ธุ มฤี ทธ์ิในการยบั ยัง้ เชือ้ จลุ นิ ทรยี แ ละตา นอนมุ ลู อสิ ระ จะสามารถ
นํามาใชใ นการรกั ษาบาดแผลติดเชอ้ื ได

Corresponding author : Sanae Kaewnopparat, E-mail : [email protected] ~ 31 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

การพฒั นาแผน แปะผิวหนงั ทีป่ ระกอบดวยสารสกดั จากสาบเสอื สาํ หรับหา มเลือด

ชญานศิ ฮิลม,ี มสิ บะห จารง, สมฤทยั จติ ภักดีบดินทร
ภาควชิ าเภสชั กรรมเทคโนโลยี คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร

การนําใบสาบเสอื สดมาใชหามเลือดกอ นมาถงึ โรงพยาบาลตามภูมปิ ญญาของไทย ซ่ึงมีประสิทธิภาพดี แต
อาจทําใหเ สยี่ งตอการตดิ เช้อื เพราะเศษใบสาบเสือช้ินเล็กๆ จะตดิ เน้อื เย่ือ จึงตอ งทาํ ความสะอาดแผลเปนเวลานาน
กอนเย็บแผลตอไป การวิจัยคร้ังนี้จึงมีวัตถุประสงคนําสารสกัดจากใบสาบเสือมาเปนสารสําคัญในการพัฒนา
ผลติ ภณั ฑแผนแปะผวิ หนังเพอื่ ใชใ นการหา มเลอื ด ซ่ึงเปนผลิตภณั ฑทใี่ ชงาย สะดวก ปลอดภยั ในการวิจยั ไดสกัดสาร
จากใบสาบเสอื ดว ย ethanol 70%v/v โดยวิธี maceration ไดสารสกัดขน หนืดสีเขยี วเขม มีกล่ินสาบเสอื มี yield
value เทากับ 12.191.515 % dry weight ซ่ึงไดวิเคราะหโดยการทํา Infrared spectrophotometry และ
Ultraviolet spectrophotometry พบสารสําคัญในสารสกดั ที่ออกฤทธิ์ทําใหเ ลือดแขง็ ตัว คือ isosakuranetin ซง่ึ
มีคาการดูดกลืนแสง UV ท่ี 290 nm และพบวาสารสกัดความเขมขน 10%w/w สามารถทําใหเลือดแข็งตัวไดใน
เวลา 8.77  0.621 นาที จึงเตรียมผลิตภัณฑแผนแปะผิวหนังท่ีมีสารสกัดจากใบสาบเสือเปนสวนประกอบ ความ
เขมขน 10%w/w โดยใช ethyl cellulose 0.45%w/w และ hydroxypropyl methylcellulose 1.05%w/w
เปนสารกอฟลม มี propylene glycol 5%w/w เปนสาร penetration enhancer และใช PEG-400 ปริมาณ 0-
12%w/w เปน plasticizer ไดแ ผน แปะใสสเี ขียวเขม พื้นผิวเรยี บ โดยสตู รตาํ รบั ที่มี PEG-400 ปริมาณ 10%w/w มี
ความยดื หยนุ ดีทส่ี ดุ โดยคา tensile strength เทากับ 1.33780.0028 MPa มคี า Thickness uniformity เทา กับ
0.3310.077 mm Weight uniformity เทากับ 0.6040.097 g และปลดปลอยสารสําคัญออกจากยาพ้ืนแผน
แปะผิวหนังไดป ระมาณ 0.2620.240 % ที่เวลา 5 นาที แผนแปะผิวหนังที่ไดส ามารถทาํ ใหเลือดแข็งตัวไดใ นเวลา
1.690.550 นาที ตาํ รบั มคี วามคงตัวท้งั การเกบ็ ในสภาวะปกตเิ ปนเวลา 3 เดอื น และการเกบ็ แบบ freeze-thraw
cycles จํานวน 6 รอบ โดยมสี มบตั ิทางกายภาพและสมบตั ใิ นการหา มเลอื ดคงท่ีไมเปลี่ยนแปลง

Corresponding author : Somrutai Jitpukdeebodintra, E-mail : [email protected] ~ 32 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การพฒั นาซงิ คอ อกไซดเพสตท ม่ี ียาพนื้ ไฮโดรคอลลอยดส าํ หรับรกั ษาโรคผนื่ ผา ออม

สธุ าสนิ ี สุวรรณกาญจน, สุเมธ พงศด ารา, ขวัญจติ อ๊งึ โพธ์ิ
ภาควชิ าเทคโนโลยเี ภสชั กรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

ผื่นผา ออ มเปน โรคผวิ หนังทพี่ บในเดก็ อายุ 3-18 เดอื น มรี ายงานวา ซิงคอ อกไซดเ ปนสารที่มีประสิทธิภาพใน
การสมานแผลและลดการอกั เสบ ปจจบุ นั ซงิ คอ อกไซดเ พสต (Zinc Oxide Paste) เปนผลิตภณั ฑท ใี่ ชรกั ษาโรคผนื่
ผา ออ มกนั อยา งแพรห ลาย โดยมสี วนประกอบเปนซงิ คอ อกไซด และ Starch ในยาพน้ื Petrolatum ทเ่ี ปนยาพ้ินชนดิ
เปนมนั จงึ มขี อ ดอ ยทท่ี ําใหเกิดการอดุ ตันผวิ หนัง มคี วามเหนยี วเหนอะหนะ และลา งน้ําออกยาก การศึกษานีม้ ี
วตั ถปุ ระสงคเพ่อื พฒั นาตํารบั ซิงคอ อกไซดเพสตโ ดยใชยาพ้นื ชนดิ ไฮโดรคอลลอยด โดยหลกี เลี่ยงสว นประกอบทีเ่ ปน
สารทกี่ อ ใหเกดิ อาการแพ ไดแ ก พาราเบน, น้ํามันแร และน้ําหอม โดยเปรียบเทยี บกบั Zinc Oxide Paste USP การ
พฒั นายาพ้นื ไฮโดรคอลลอยดจากพอลเิ มอรท่ลี ะลายนาํ้ ได (HPMC, HEC, PEG และ Pectin) และปรบั ความเปนกรด-
ดา งใหใ กลเคยี งกับผวิ หนงั ดวยกรดแลคติก (lactic acid) การตรวจลักษณะทางกายภาพของยาเพสต ไดแก ความ
หนดื , ความเปนเนอ้ื เดยี วกัน, การตดิ ผวิ และการลางนาํ้ ออกไดงาย พบวา ยาพ้ืนทม่ี ี light kaolin เปน สารชวยดดู ซับ
(adsorbents) มลี ักษณะทดี่ กี วา การใช starch โดยมีการตดิ ผวิ หนงั ท่ดี ี มคี วามสม่ําเสมอในการกระจายตวั ในยาพน้ื
และเมือ่ เปรยี บเทียบกับ Zinc Oxide Paste USP พบวา ซงิ คออกไซดเ พสตในยาพื้นไฮโดรคอลลอยดท ปี่ ระกอบดว ย
HEC มลี กั ษณะทด่ี ี มีความหนดื ทพี่ อเหมาะ มกี ระจายตวั ดี ไมเปนปน บนผวิ ตดิ ผิวหนังไดด ี และลา งนาํ้ ออกไดง าย
การตรวจลกั ษณะพื้นผวิ โดย Texture Analyzer พบวาการเพ่มิ ความเขมขนของ HEC มีผลเพม่ิ ความแขง็ ของยา
เพสต และมีความเหนอะหนะนอ ยกวา Zinc Oxide Paste USP การศกึ ษาความคงตัวภายใตส ภาวะเรง โดย
Freeze-Thaw Cycles 6 รอบ พบวา ยาเพสตมคี วามคงตัวทางกายภาพ การศึกษานจ้ี ึงเปนแนวทางในการพัฒนาซิ
งคอ อกไซดเ พสตทมี่ ยี าพ้ืนไฮโดรคอลลอยดต อ ไป

Corresponding author : Kwunchit Oungbho, E-mail : [email protected] ~ 33 ~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

การพฒั นาตํารับไมโครอิมลั ชนั ไฮโดรเจลที่บรรจยุ าไอทราโคนาโซล

สกุ ฤตา สงั ขด วงยางค, สทุ ธิภา สขุ สวัสด,์ิ ประภาพร บุญมี
ภาควชิ าเทคโนโลยเี ภสชั กรรม, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร

โรคเชอ้ื ราทีผ่ ิวหนังและเล็บสามารถรักษาโดยยาทาเฉพาะทแ่ี ละยารับประทาน อยางไรกต็ ามการบรหิ ารยา
โดยการทาเฉพาะที่เปน การนาํ สงยาไปยังบรเิ วณท่ีตดิ เช้อื โดยตรง ลดโอกาสเกิดผลขา งเคียงจากยา และเปนวธิ บี ริหาร
ยาทส่ี ะดวก นาํ มาสคู วามรวมมอื ในการใชย าของผูปว ยมากข้นึ งานวจิ ยั นม้ี วี ัตถปุ ระสงคเ พอ่ื พฒั นาตาํ รบั ไมโคร
อมิ ลั ชนั ไฮโดรเจลท่ีบรรจยุ าไอทราโคนาโซล โดยไมโครอมิ ลั ชนั ตงั้ ตน ประกอบดวย Tween 80, propylene glycol,
ethyl oleate และนาํ้ เม่อื ผสมกบั สารกอ เจล 3 ชนิด คอื Carbopol 934, hydroxypropylmethylcellulose 1500
(HPMC) และ xanthan gum ท่ีความเขม ขน ตา งๆ พบวา HPMC และ xanthan gum ความเขมขน 1% ใหเจลที่มี
ลักษณะใส จากนน้ั เตรยี มตํารับไมโครอิมลั ชนั ไฮโดรเจลทบ่ี รรจุยาไอทราโคนาโซล (0.5%) และศึกษาความคงตวั ของ
ตาํ รับในสภาวะ freeze-thaw 5 รอบ พบวาลักษณะทางกายภาพของตํารบั ท่ีใช HPMC เปนสารกอเจลมลี กั ษณะของ
เจลทใี่ สกวา เนอ้ื เจลเนยี นเปน เน้ือเดยี วกันมากกวา ตาํ รับทีใ่ ช Xanthan gum เปนสารกอ เจล และพบวาหลงั
การศึกษาความคงตวั ทกุ ตาํ รบั มคี า pH ลดลงแตไ มเกิน 0.5 หนวย คา การนาํ ไฟฟา ลดลงแตคาความหนืดสงู ขนึ้ อยา งมี
นยั สําคญั ซึง่ อาจเปน ผลจากการทีโ่ มเลกลุ ของน้ําถกู จบั โดยสายพอลเิ มอรข องสารกอ เจลที่คลายตัว เม่อื วิเคราะห
ปริมาณตัวยาไอทราโคนาโซลโดยวธิ ี UV absorption พบวาทุกตาํ รบั สามารถบรรจตุ วั ยาไดตามตอ งการ แตป ริมาณ
ของตวั ยาทเี่ หลอื หลงั การผา น freeze-thaw ของทุกตาํ รับนอ ยกวารอยละ 90 เมอื่ เทียบกับปรมิ าณตามฉลาก โดย
อาจเปน ผลจากการเปลยี่ นแปลงอุณหภมู ิ ซึง่ ควรจะศึกษาความคงตัวระยะยาวในสภาวะการเก็บปกติเพมิ่ เติม
อยางไรกต็ ามการวจิ ัยนี้แสดงใหเ หน็ วา มีความเปน ไปไดใ นการผลติ ยาไอทราโคนาโซลในรปู แบบไมโครอมิ ลั ชนั ไฮโดร
เจล

Corresponding author : Prapaporn Boonme, E-mail : [email protected] ~ 34 ~

การประชมุ วิชาการนําเสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การพฒั นาตํารบั ยาเมด็ เค้ียว ranitidine ชนดิ กอแพ

กมลรชั คงประเสริฐ, กรณกิ าร บญุ จรชั ช, ฤดีกร ววิ ฒั นปฐพี
ภาควชิ าเทคโนโลยเี ภสชั กรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร

peptic ulcer เปน โรคที่มกี ารตรวจพบแผลในกระเพาะอาหารหรอื ลําไสเ ล็กสว นตน ซึ่งในปจจบุ ันการเกิดอาการ
รวมกันระหวาง peptic ulcer กับกรดไหลยอน (gastro esophageal reflux disease : GERD) มีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึน
งานวิจัยน้ีมีวัตถุประสงคเพ่ือพัฒนาสูตรตํารับยาเม็ดเคี้ยวชนิดกอแพของ ranitidine ท่ีสามารถกอเจลลอยตัวอยู
บนผิวหนาของของเหลวในกระเพาะอาหาร จึงสามารถปองกันหลอดอาหารจากการทําลายของกรดไหลยอน และ
ตัวยา ranitidine มีฤทธ์ิในการยับย้ังการหลั่งกรด จึงชวยเสริมประสิทธิภาพในการรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
สูตรตํารับท่ีเตรียมขึ้นจะถูกประเมินคุณสมบัติทางกายภาพ (คุณสมบัติของเม็ดยา ไดแก ความแข็ง ความหนา
ความกรอน น้ําหนักเฉล่ียและคุณสมบัติของแพ ไดแก ความหนา ความแข็งแรงและความสามารถในการลอยตัว) และ
การปลดปลอยตัวยา จากสูตรตํารับผูวิจัยไดทําการทดลองเปรียบเทียบสัดสวนของพอลิเมอรที่เหมาะสมในสูตรตาํ รับ
ซ่ึงใชพอลิเมอรห ลักเปน pectin หรือ sodium alginate และพอลิเมอรเสริมเปน hydroxypropyl methylcellulose
K4M (HPMC K4M) โดยพบวาทุกสูตรตํารับผานเกณฑการประเมินความแข็ง ความหนา ความกรอน นํ้าหนักเฉลี่ยของ
เม็ดยา ความสามารถในการลอยตัวเกิดเปนเจล <5 วินาทีและลอยตัวอยูไดน าน >8 ชั่วโมง ซึ่งสูตรตํารบั ที่ใช pectin มี
ความหนาของแพนอยกวาสูตรที่ใช sodium alginate (10.3-15.8 มิลลิเมตร และ 13.3-18.5 มิลลิเมตร ตามลําดับ)
แตใหความแข็งแรงมากกวา (คาเฉลี่ย 6.9 กรัม และ 6.6 กรัม ตามลําดับ) การศึกษาการปลดปลอยตัวยาพบวา
เมอ่ื เพ่ิมปริมาณ HPMC K4M จะทาํ ใหช ะลอการปลดปลอ ยตวั ยาไดม ากขน้ึ โดยสูตรตาํ รบั ทม่ี ีความเหมาะสมที่สดุ คือ F5
(pectin 300 mg + HPMC K4M 200 mg) ใหผ ลความแขง็ แรงของแพเทากบั 6.5 กรัม และสามารถปลดปลอยตวั ยาได
95% ในระยะเวลา 8 ชั่วโมง

Corresponding author : Ruedeekorn Wiwattanapatapee, E-mail : [email protected] ~ 35 ~

การประชมุ วชิ าการนําเสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การพัฒนาสูตรตํารับ 1% Clindamycin Gel โดยใชส ารสกดั แตงกวาเปน สว นประกอบเพ่ือใชในการรักษาสวิ

ฑติ ฐิตา พงศสวสั ด,ิ์ พชิ าพร สังขแ กว , ธนภร อาํ นวยกจิ
ภาควชิ าเทคโนโลยีเภสชั กรรม, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

สิวบนใบหนาเกดิ จากการอักเสบของรขู มุ ขนและตอ มไขมนั โดยมแี นวทางในการรกั ษาหลากหลายวธิ ี ซง่ึ วิธีทน่ี ิยม
คือ การใชยาแตมสิวในกลุมยาปฏิชีวนะท่ีมีฤทธ์ิฆาเช้ือแบคทีเรียซึ่งเปนสาเหตุหลักของการเกิดสิว เชน Clindamycin
Phosphate Gel ทั้งน้ียังพบวาในปจจุบันสารสกัดจากธรรมชาติก็เปนอีกทางเลือกหน่ึงที่มีการนํามาประยุกตใชกับ
ผลิตภัณฑรักษาสวิ โดยท่ีสารสกัดแตงกวามีงานวิจัยศึกษาวามีสวนชวยในการบํารุงผิวพรรณใหนมุ คืนความชมุ ชื้นใหแ ก
ผิว ชว ยกระชับรูขุมขน และมีฤทธิต์ า นอนมุ ลู อิสระ จงึ เปนที่มาในการพฒั นาตาํ รับ 1% Clindamycin Gel โดยมีสารสกดั
แตงกวาเปนสวนประกอบ เพ่ือใหไดเจลแตมสิวที่มีฤทธิ์ฆาเชื้อแบคทีเรียและมีคุณสมบัติในการบํารุงผิว โดยเตรียม 1%
Clindamycin phosphate gel ท่ีมี Carbopol Ultrez 21 เปนสารกอเจล 0.8% และ 1.0% ผสมกับสารสกัดจาก
แตงกวาที่ความเขมขน 1%, 2.5%, 5.0% และ 10.0% จากนั้นทําการประเมินคุณสมบัตทิ างกายภาพและความคงตัว
ทดสอบฤทธิ์ antioxidant โดยวธิ ี DPPH assay และวเิ คราะหห าปรมิ าณตวั ยาสาํ คัญในตาํ รบั โดยวธิ ี HPLC เพอื่ หาสูตร
ท่ีดีที่สุดไปทดสอบฤทธิ์ในการฆาเช้ือ P. acnes จากผลการทดลองพบวาตํารับตางๆ มีลักษณะทางกายภาพท่ีดี คือ มี
เน้ือเจลใส มีคา pH ในชวง 4.5-6.5 และมีความหนืดอยูในชวง 3.5 – 4.5 points สวนการทดสอบความคงตัวใชวิธี
Freeze and Thaw Cycle จํานวน 5 รอบ พบวามีความคงตัวดีทางกายภาพ ซึ่งตํารับที่มีคา %Label amount อยูใน
เกณฑท่ีกําหนดรอยละ 90-110 มีเพียง 2 สูตร คือ ตํารับ 0.8% Carbopol Ultrez 21 ที่ใชส ารสกัดแตงกวา 1% และ
2.5 % โดยมีคา เทากับ 102.52% และ 100.17% ตามลําดับ และไมมีฤทธิ์ antioxidant จากการทดสอบดว ยวิธี DPPH
assay โดยที่ตํารับ 1% Clindamycin phosphate gel ท่ีมีสารสกัดแตงกวา 2.5% เปนสวนประกอบ และใช 0.8%
Carbopol Ultrez 21 เปนสารกอเจล สามารถยับยั้งการเติบโตของเชื้อ P. acne ได ดังน้ันสารสกัดจากธรรมชาติ
สามารถนาํ มาประยุกตใชร ว มกับเภสชั ภณั ฑใ นการรักษาสวิ เพอื่ เพิม่ ประสทิ ธิภาพและมลู คาของผลิตภณั ฑไดเ ปนอยางดี

Corresponding author : Thanaporn Amnuaikit, E-mail : [email protected] ~ 36 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การพัฒนาสตู รตํารับโลชนั นํ้ามนั โหระพาและนํา้ มันตะไครห อมสําหรับไลยุง

กชรัตน แกวช่นื , สรุ นิ ทร คงจรสั , นัฏฐา แกว นพรตั น, ศรัณยู สงเคราะห, ดวงแข มณนี วล
ภาควิชาเทคโนโลยเี ภสชั กรรม, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร

ปญหาการแพรระบาดของโรคซ่ึงเกิดจากยุงสายพันธุตางๆ เชน ยุงลายบาน (Aedes aegypti) นําโรค
ไขเลือดออก, ยุงรําคาญ (Culex quinquefasciatus) นําโรคไขสมองอักเสบ, ยุงกนปลอง (Anopheles dirus) นํา
โรคมาลาเรีย และยุงเสือ (Ae. albopictus) นําโรคเทาชาง จัดเปนปญหาหลักที่สําคัญตอระบบสาธารณสุขของ
ประเทศไทย และจําเปนตองไดรับการแกไ ขอยางเรงดวน หนึ่งในวิธีการท่ีสามารถชว ยลดโอกาสเกิดโรคจากยงุ ไดคอื
การใชผลิตภัณฑไลยุง การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อพัฒนาสูตรตํารับโลชันสําหรับไลยุงชนิดอิมัลชัน
(emulsion-type lotion) ซง่ึ มสี ว นประกอบในตาํ รบั ไดแ ก สารสาํ คัญทมี่ ีฤทธไ ลย ุงคือ น้ํามันโหระพา (sweet basil
oil) ปริมาณ 10% w/w, นํ้ามันตะไครหอม (citronella oil) ปริมาณ 10% w/w และสวนผสมของนํ้ามันโหระพา
และนํ้ามันตะไครหอมในอัตราสวนตางๆ กัน ในปริมาณรวม 10% w/w, สารผสมของ hydroxyethyl
acrylate/sodium acryloyldimethyl taurate copolymer, isohexadecane และ polysorbate 60 ทําหนาท่ี
เปนสารทําอิมัลชัน (emulsifier) และสารใหความหนืด (thickening) ของตํารับ โดยใชในปริมาณ 1-2% w/w และ
สารตรึงกลิ่น (fixative) ปริมาณ 5% w/w ของตํารับ และเลือกใชสารตรึงกล่ินที่แตกตางกัน ไดแก vanillin,
Glucam P-20 (PPG-20 methyl glucose ether), fixolide และ β-cyclodextrin โดยทําการเตรียมท้ังหมด 21
ตาํ รบั แลวทาํ การศึกษาความคงตวั ทางกายภาพ ความหนดื คา ความเปน กรดดาง (pH) และประสิทธภิ าพในการไล
ยุงของตํารับที่ได ผลการทดลองพบวา สูตรตํารับท่ีใช vanillin และ β-Cyclodextrin เปนสารตรึงกล่ิน (fixative)
ไมสามารถเตรียมในรูปแบบโลชนั ไดเ นื่องจากเกิดการแยกวัฏภาคเมื่อเก็บไวท่ีอุณหภูมหิ องเปนเวลา 1 เดือน สําหรบั
สูตรท่ีใช Glucam P-20 และ fixolide สามารถเตรียมไดเปนรูปแบบโลชันที่มีความคงตัวดี หลังทดสอบความคงตัว
ดวยวิธี Heating cooling cycles ที่อุณหภูมิ 4°C (48 ชั่วโมง) สลับกบั อุณหภูมิ 45°C (48 ชั่วโมง) เปนจํานวนทั้งส้นิ
6 รอบ ความหนืดของโลชันที่ไดมีคาอยูในชวง 16,160-18,360 centipoise และมีคาความเปนกรดดางอยูในชวง
3.98-5.59 โดยงานวิจัยน้ีอยูในข้ันตอนรอผลการทดสอบประสิทธิภาพในการไลยุง จากสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร
สาธารณสุข กรมวทิ ยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข เพือ่ ทําการเปรยี บเทยี บความสามารถในการไลยงุ ของ
สตู รตาํ รบั ทีเ่ ตรยี มไดต อไป

Corresponding author : Nattha Kaewnopparat, E-mail : [email protected] ~ 37 ~

การประชุมวชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

การพัฒนาสตู รตํารบั ยาคลอราซีเปตไดโปตัสเซยี มในรูปแบบยาเมด็ เคลอื บเพื่อเพิม่ ความคงตัวของยา

ฐปานี บุญคง, พสชนนั ท โชติบตุ ร, วิชาญ เกตุจินดา
ภาควชิ าเทคโนโลยีเภสชั กรรม คณะเภสัชศาสตร มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

คลอราซเี ปตไดโปตัสเซยี ม ท่มี ใี นปจ จบุ ันอยใู นแบบแคปซูล ซง่ึ สามารถเสอ่ื มสลายดว ยความชน้ื โดย
ปฏิกริ ิยาไฮโดรไลซิส การวิจัยนไ้ี ดพัฒนาสตู รตํารับคลอราซีเปตไดโปตสั เซียม ในรปู แบบยาเม็ดเคลอื บฟล ม โดยใช
สารเพ่มิ ปริมาณคอื emcompress® ในสัดสวนตางๆ เคลอื บฟล ม ดวย Eudragit® และ Kollicoat® ซึง่ สามารถ
ปองกนั ความช้นื ได โดยจะใหฟ ล มมคี วามหนาที่แตกตา งกัน นํามาศกึ ษความคงตัวในสภาวะเรง คอื เกบ็ ไวท ่อี ณุ หภมู ิ
45°ซ ทเ่ี วลา 0 และ 1 เดอื น วัดปริมาณตวั ยาสาํ คญั ของแตล ะสตู รตํารับดวยวธิ ีไฮเพอรฟ อรแมนซวคิ โครมาโทกราฟ
(HPLC) ผลการทดสอบพบวา คลอราซีเปตไดโปตสั เซียม ทเี่ คลอื บดว ย Eudragit® และ Kollicoat® จนมีนํ้าหนักเพิม่
3% มีปรมิ าณตวั ยาสําคญั มากทสี่ ดุ สว นบาทีเ่ คลอื บดวย Kollicoat® เพยี งอยางเดียวจะมีตัวยาสาํ คญั นอยท่ีสุด และ
หากเปอรเ ซน็ ตข อง emcompress® ยิ่งมากขึ้นจะทาํ ใหค วามคงตัวของยามากข้ึนดว ย ดังนั้นการพัฒนาตาํ รับยา
เม็ดเคลอื ฟลม โดยใช Eudragit® และ Kollicoat® เปน ฟล ม เคลือบสามารถนําไปใชป ระโยชนใ นการผลติ ยาใหมีความ
คงตัวท่ีดีตอ ไป

Corresponding author : Wichan Katjinda, E-mail : [email protected] ~ 38 ~

การประชุมวชิ าการนําเสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

การพฒั นาสตู รตาํ รับสเปรยระงับกลิ่นปากผสมเคอรค มู ินนาโนพารท เิ คิล

สุภวชิ ญ ตายนะศานต,ิ เหมวรรณ ผอมนุม , สุวิภา อ้ึงไพบลู ย
ภาควิชาเทคโนโลยีเภสชั กรรม, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

กลิ่นปากเปนปญหาสุขภาพในชองปากท่ีพบไดบอย โครงงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพ่ือพัฒนาสูตรตํารับ
สเปรยระงับกล่ินปากผสมเคอรคูมินนาโนพารทิเคิล ที่มีกลิ่นหอมนาใช รสชาติดี และมีความคงตัว โดยการศึกษา
ปจจัยตาง ๆ ไดแก สภาวะท่ีเหมาะสมในการเตรียมเคอรคูมินบรรจุในไคโตซาน-ไตรโพลีฟอสเฟตนาโนพารทิเคิล,
ชนดิ และปริมาณสารแตง กลนิ่ รส, ชนดิ และปริมาณสารเพ่ิมความหนดื ที่เหมาะสมในการเตรียมสตู รตํารบั และทาํ การ
ประเมินความคงตัวทั้งทางกายภาพและทางเคมีของตํารับท่ีเตรียมขึน้ จากการทดลองพบวาสูตรตํารับเคอรคูมินนา
โนพารทิเคิลทใี่ ชค วามเขมขน ของไคโตซาน เทากับ 0.2% จะไดนาโนพารทิเคิลท่ีดีท่ีสดุ คือ ขนาดอนุภาค 382.57+
23.25 nm และ เก็บกักเคอรคิวมินได 99.50 % จึงนําไปใชในการพัฒนาสูตรตํารับสเปรยระงับกล่ินปาก ซ่ึงสูตร
ตํารับที่ดีท่ีสุดในการศึกษาครั้งน้ีประกอบดวย curcumin 0.1% (ใชในรูปเคอรคูมินนาโนพารทิเคิล), chitosan 1.5
% (thickening agent), tween-80 ( solubilizing agent) , peppermint oil, cinnamon oil, bergamot oil
(flavouring agents) และ xylitol 10% (sweetening agent) โดยตํารับที่เตรียมไดมี pH 5.9 มีรสชาติหวาน
เล็กนอย กลิ่นหอมนาใช และมีความคงตัวทั้งทางกายภาพและทางเคมีเม่ือทําการทดสอบความคงตัวโดย heating-
cooling 6 รอบ

Corresponding author : Suwipa Ungphaiboon, E-mail : [email protected] ~ 39 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

ผลของสารลดแรงตึงผวิ รว มและน้าํ มันตา งๆตอ การเกดิ ไมโครอิมลั ชนั ท่ใี ชเ ดซลิ กลโู คไซด
เปนสารลดแรงตงึ ผวิ หลกั

ปาณศิ า พลู ฉนวน, สดายุ จารุสิรริ ังษ,ี ณัฐธดิ า ภคั พยัต
ภาควชิ าเทคโนโลยีเภสชั กรรม, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร

วัตถุประสงคของการศึกษาน้ีคือ การศึกษาผลของสารลดแรงตึงผิวรวมและนํ้ามันตางๆตอการเกิดไมโคร-
อิมัลชันท่ีใชเดซิลกลูโคไซดเปนสารลดแรงตึงผิวหลัก ในการศึกษานี้ไดเตรียมไมโครอิมัลชันโดยใชวิธีหาความ
เบ่ยี งเบนในการชอบนํา้ และชอบนา้ํ มัน (hydrophilic lipophilic deviation; HLD) เพื่อหาสวนประกอบทเ่ี หมาะสม
ท่ีจะทําใหเกิดไมโครอิมัลชัน และวิธีไทเทรตเพ่ือหาพ้ืนท่ีของการเกิดระบบไมโครอิมัลชนั นอกจากนน้ั ไดม ีการศกึ ษา
ถึงปจจัยดานตางๆ ไดแก อัตราสวนระหวางสารลดแรงตึงผิว/สารลดแรงตึงผิวรวม, ชนิดของสารลดแรงตึงผิวรวม
และน้ํามัน ที่มีผลตอสมบัติทางกายภาพและความคงตัวของไมโครอิมัลชัน ซ่ึงไมโครอิมัลชันท่ีไดจากการทดลอง
สามารถพบไดในระบบท่ีประกอบดวย decylglucoside, butyl alcohol, isopropyl myristate และน้ํา ที่
อัตราสว นระหวางสารลดแรงตึงผิว/สารลดแรงตึงผวิ รวมเทา กบั 0.9/0.1, 0.8/0.2, 0.7/0.3, 0.6/0.4, 0.5/0.5 และ
0.4/0.6 และระบบที่ประกอบดวย decylglucoside, butyl alcohol, dicaprylyl carbonate และนํา้ ทอ่ี ัตราสวน
ระหวางสารลดแรงตึงผิว/สารลดแรงตงึ ผิวรวมเทากับ 0.9/0.1, 0.8/0.2 และ 0.7/0.3 จากการตรวจสอบสมบัติทาง
กายภาพของไมโครอิมัลชันของระบบท่ีประกอบดวย decylglucoside, butyl alcohol, isopropyl myristate
และน้ํา พบวา มีลักษณะใส ไมมีสี pH ประมาณ 10-11 เมื่อทดสอบชนิดของไมโครอิมัลชันพบวา ไมโครอิมัลชันที่
ประกอบดวยอัตราสวนระหวางสารลดแรงตึงผิว/สารลดแรงตึงผิวรวมเทากับ 0.9/0.1, 0.8/0.2 และ 0.7/0.3 เปน
ไมโครอิมัลชันชนิดนํ้ามันในน้ํา และที่อัตราสวนระหวางสารลดแรงตึงผิว/สารลดแรงตึงผิวรวมเทากับ 0.6/0.4,
0.5/0.5 และ 0.4/0.6 ยงั ไมส ามารถระบชุ นดิ ของไมโครอมิ ลั ชันได จากการทดลองสูตรตาํ รับท่มี ีความคงตัวมากที่สุด
ประกอบดวย decylglucoside, butyl alcohol, isopropyl myristate และนา้ํ ท่ีอัตราสวนระหวางสารลดแรงตึง
ผิว/สารลดแรงตึงผิวรวมเทากับ 0.9/0.1, 0.8/0.2 และ 0.7/0.3 สําหรับการศึกษาในอนาคตคือเลือกสูตรตํารับท่มี ี
ความคงตวั ดที ี่สดุ ไปประยุกตใชกับยาหรือเครื่องสําอางโดยอาจใสไมโครอิมลั ชนั ในเจล หรือ แชมพูซึ่งเปนผลติ ภณั ฑ
ท่ีสามารถใสไมโครอมิ ัลชันในความเขม ขน ต่าํ ทาํ ใหค วามเปนดา งของไมโครอมิ ัลชนั ไมสงผลกระทบตอผลิตภัณฑ

Corresponding author : Natthida Pakpayat, E-mail : [email protected] ~ 40 ~

การประชุมวิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

การศกึ ษาการแพทยทางเลอื ก และศนู ยก ารเรยี นรูแพทยแผนไทย

ปฏญิ า เรอื งแสน, วรยิ า ภอู ภิรักษ, กรกมล รกุ ขพันธ
ภาควิชาบรหิ ารเภสชั กจิ , คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร

การรักษาดวยแพทยทางเลือกมีมาหลายชั่วอายุคน แตมีจุดออน คือ การบันทึกขอมูลไมเปนระบบ ทําให
วิธีการรักษาท่ีดีสูญหายไปพรอมกับการเสียชีวิตของหมอท่ีรักษา ทีมผูวิจัยไดรับการติดตอใหเขาไปชวยเหลือศูนยก าร
เรียนรูแพทยแผนไทยแหงหน่ึง จึงทําใหเกิดการวิจัยน้ี ท่ีมีวัตถุประสงคเพ่ือรวบรวมวิธีการและศึกษาศูนยการเรียนรู
แพทยแ ผนไทยแหงหนึ่ง การวิจัยนี้เปนการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บขอมูลโดยการสัมภาษณผทู ี่เคยรับการรักษา หรือการ
พบเห็นการรกั ษาดว ยแพทยท างเลอื ก สนทนากลุมกับเครอื ขายของศนู ยฯ 1 คร้ัง สมั ภาษณเจาะลึกประธาน เลขานกุ าร
และสมาชิกศูนยฯ สังเกตสวนสมุนไพรและถายภาพ ผูเก็บขอมูลคือ นักศึกษา 2 คน และอาจารย 1 ทาน วิเคราะห
ขอ มูลโดยการวิเคราะหเ ชงิ เน้ือหา ผลการวิจยั แบง ประเภทของแพทยทางเลือกไดดงั น้ี 1.หมอยาหมู 2.หมอสมุนไพร 3.
หมอกระดูก 4.หมองู รวบรวมวิธรี ักษาโรค/อาการ ท่อี าจเปน ประโยชนต อ ผปู วยรายอ่ืน ไดแ ก ยาแกพษิ งู เปน สมนุ ไพร
จนี ดองเหลา ใชท าท่ีแผล และรบั ประทาน 1 ชอ นโตะ 1-2 ครงั้ ไดผลมาแลวกับคนไขหลายราย และจะเปน ประโยชน
อยางยิ่งกับผูปวยที่โดนงูกัดและไมสามารถรับการรักษาดวยเซรุมได รักษาอาการชิคุนกุนยา ใชยาเขียว 8-10 เม็ด
ละลายน้ําซาวขาว ด่ืมทุก 4 ชั่วโมง มีผูปวยโรคกระเพาะที่เปนเรื้อรังมารับการรักษาท่ีโรงพยาบาล ท้ังในอําเภอ
หาดใหญและจังหวัดกรงุ เทพฯ แตก็ไมห าย เมื่อไดก ินยาตมทผี่ สมหญา ล้นิ งู 3 กาํ น้ําตาลแวน 3 กอ น ใชน ้ํา 3 แกวเคี่ยว
จนเหลือ 1 แกว ด่ืมเปนเวลา 3 วัน อาการก็หาย ขอเทาแพลงรักษาโดยเปดน้ําใหไหลผานเทาท่ีแพลงเปนเวลาคร่ึง
ชั่วโมง จะทําใหไมบวมและหายไดเ ร็ว พริกไทย 12 เม็ดเค้ียวแลวกลืนชวยรักษาโรคทองเสีย แกแผลที่มีหนอง หรือ
อาการกุงยิง ใชรางจืด 7 ใบ คั้นในน้ํา 1 แกว ดื่มเชาเย็น แกเจ็บคอใช ฟาทะลายโจร 5-8 ใบ บี้ใหพอแหลก อมไวที่
กระพุงแกม แกไข แกปวดขอ ใช ยานาง 10 ใบ คั้นนํ้า 1 แกว ดื่ม เชา เที่ยง เย็น ตอนทองวาง แพทยทางเลือกตาง
จากแพทยแผนปจจบุ ันที่ผรู ับรองคอื ผูปวยทหี่ ายจากโรคและบอกเลาสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน เปนการพสิ จู นยา
ดานชวี ิตจริง หมอโบราณไมไ ดรกั ษาเพื่อเงนิ มีเพยี งความคดิ อยากชวยเหลอื ผอู นื่ คา รกั ษาจงึ แลว แตผูป ว ยจะใหห รอื คิด
คาครูเพียงเล็กนอย ในการศึกษาศูนยการเรียนรูแพทยแผนไทยแหงหน่ึง พบวา ศูนยฯกอตั้งข้ึนเพ่ือสรางเครือขาย
แพทยพื้นบานในทองถ่ิน เปนแหลงรวบรวมพันธุพืชสมุนไพร ตําราแพทยพ้ืนบาน เปนโรงเรียนถายทอดความรูดาน
สมุนไพรในชุมชุน ใหชุมชนพึ่งพาตัวเองไดในการรักษาโรคเบ้ืองตน สรางจิตสํานึกและความภูมิใจในองคความรูของ
บรรพบรุ ุษ ในขณะนี้มกี ารรวมตวั กนั เชิญผูมีความรูม าสอน ปลูกพชื สมุนไพรกวา 400 ชนดิ ศูนยตองการการสนับสนุน
ความรตู ามมาตรฐานและกฎหมายทีเ่ กย่ี วของ การขอทุน การบริหารงบประมาณ และการจดั ทาํ รายงาน ทีด่ นิ ชายทะเล
เพ่อื ปลูกสมนุ ไพร ดวยความมงุ ม่ันเพ่ือรักษาภมู ปิ ญ ญาไว ทีมวิจัยไดประสานหนว ยงานทเ่ี กยี่ วของมาชว ยเหลือตอ ไป
Corresponding author : Korngamon Rookkapan, E-mail : [email protected] ~ 41 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศกึ ษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

บทบาทเภสชั กรชมุ ชนท่ีพึงประสงคใ นทศวรรษหนา

กนกวรรณ พรรณราย, ธนากร กงโงย, กลุ จริ า อดุ มอักษร, พชิ ญา นวลไดศ ร,ี กนกกาญจน ไชยกาล
ภาควชิ าบรหิ ารเภสชั กิจ, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร

ระบบสุขภาพของประเทศไทยกําลังกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุอยางเต็มตัวในอนาคตอันใกลน้ี ขอมูลจาก
สํานักงานสถิติแหงชาติระบุวา จํานวนประชากรที่มีอายุ 60 ปข้ึนไปจะเพิ่มสูงขึน้ จากรอ ยละ 10.5 ในป 2548 เปน
รอยละ 15.7 ในป 2573 ประกอบกับปญหาการบริโภคอยางไรขอบเขต ปญหาความเหลอ่ื มลํ้าทางเศรษฐกิจและ
สังคม ปญหาภัยธรรมชาติ และการเคล่ือนยายของแรงงานขามชาติ อันจะกอ ใหเกิดโรคอุบัติใหมและปญหาเช้ือด้อื
ยาตามมา ลวนสงผลใหคาใชจายทางสุขภาพเพ่ิมสูงขึ้นอยางตอเนื่อง การใหบริการเชิงตั้งรับอาจไมเพียงพอ
โดยเฉพาะอยางยิ่งในสถานปฎิบัติการชุมชนหรือรานขายยาซึ่งใกลชิดกับประชาชนมากท่ีสุด เภสัชกรชุมชนตอง
ปรับตัวเพ่ือรบั มือสถานการณดังกลา ว งานวจิ ยั น้จี งึ มวี ตั ถปุ ระสงคเพ่อื ศกึ ษาบทบาทในอนาคตของเภสชั กรชมุ ชนเมอื่
มีการเปลี่ยนแปลงของระบบสุขภาพ เก็บขอมูลดวยการสัมภาษณผูเช่ียวชาญจํานวน 12 ทาน ไดแก ผูเชี่ยวชาญใน
องคกรวิชาชีพเภสัชกรรมชุมชน 7 ทาน ผูปฏิบัติงานในสาํ นักงานหลักประกันสุขภาพแหงชาติ 1 ทาน และผูผลิต
บัณฑิตคณะเภสชั ศาสตร 4 ทาน โดยใชแ บบสัมภาษณกึ่งโครงสรางรวมกับฉากทัศนภาพอนาคตของระบบสขุ ภาพท่ี
เปลี่ยนแปลงไป ซ่ึงจัดทําโดยสํานักงานคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและนวัตกรรมแหงชาติ (สว
ทน.) วิเคราะหขอมูลโดยการวิเคราะหเชิงเนื้อหา ผลการศึกษาสามารถจําแนกบทบาทในอนาคตของเภสัชกรชุมชน
ออกเปนบทบาทหลักและบทบาทสนับสนุน โดยบทบาทหลัก คือ 1) บทบาทการสงเสริมสุขภาพและปองกันโรค
ประกอบดวยบทบาทยอย คือ การประสานงานเชื่อมตอกับหนวยงานท่ีเก่ียวของ การเปนผูใหบริการทางสุขภาพ
ขั้นตน และการคุมครองผูบริโภค 2) บทบาทการดูแลสขุ ภาพและการใชยาของผปู ว ย ประกอบดวยบทบาทยอ ย คอื
การดูแลผูปวยเฉพาะราย การใหคําปรึกษา และการสงเสริมการใชยาอยางสมเหตุสมผล นอกจากนี้ยังมีบทบาท
สนับสนุนการแสดงบทบาทหลัก ประกอบดวยบทบาทยอย คือ การเปนผูใหขอมูล การจัดการทางธุรกิจ/ความเปน
เจาของกิจการ การจัดการเวชภัณฑ และการสรางความเขมแขง็ ของวิชาชพี ผลการวิจัยสามารถใชเปนแนวทางใน
การปรับปรุงหลักสูตรเภสชั ศาสตรบัณฑติ เพอื่ เตรียมบัณฑติ ใหพรอมรับมือกับระบบสุขภาพในอนาคต

Corresponding author : Kanokkan Chaiyakan, E-mail : [email protected] ~ 42 ~

การประชมุ วิชาการนําเสนอโครงงานนักศกึ ษาคณะเภสัชศาสตร ประจําป 2557

บทบาทของเภสัชกรโรงพยาบาลท่ีพึงประสงคในทศวรรษหนา

เมธิการ เหมมณี, วชั รี ดาราฉาย, พิชญา นวลไดศร,ี กนกกาญจน ไชยกาล, กลุ จิรา อดุ มอกั ษร
ภาควชิ าบรหิ ารเภสชั กจิ , คณะเภสัชศาสตร, มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร

ผลการศึกษาจากโครงการวิเคราะหและจัดทําภาพอนาคตของระบบสุขภาพที่จัดทําขึ้นโดย สํานักงาน
คณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและนวัตกรรมแหง ชาติ (สวทน.) พบวา ระบบสุขภาพในอนาคตจะ
เปล่ียนแปลงไปจากปจจุบัน การปรับเปลี่ยนการปฏิบัติวิชาชีพของผูประกอบวิชาชีพทางสุขภาพใหสอดคลองกับ
ระบบที่เปล่ียนแปลงไป จึงมีความจําเปนอยางย่ิง การศึกษาน้ีมีวัตถุประสงคเพ่ือศึกษาบทบาทของเภสัชกร
โรงพยาบาลในอนาคตที่สอดคลองกับระบบสุขภาพที่เปล่ียนแปลงไป ดวยวิธีการสัมภาษณ โดยใชภาพอนาคตจาก
โครงการวิเคราะหและจัดทําภาพอนาคตของระบบสขุ ภาพ (สวทน.) เปนฉากในการสัมภาษณ การศกึ ษานี้ไดทาํ การ
สัมภาษณผูเชย่ี วชาญทั้งสิน้ 12 ทาน ประกอบดว ยเภสชั กรโรงพยาบาลรัฐ, เภสัชกรโรงพยาบาลเอกชน, เภสัชกรภาค
การศึกษา และแพทยโรงพยาบาลรัฐ ผลการศึกษาจัดกลุม บทบาทเภสัชกรโรงพยาบาลในอนาคตเปน 3 กลุมหลัก
คือ 1) กลุมบทบาทสนับสนุนการบริการเภสัชกรรม เชน การจัดการระบบนําสงยาไปยังผูปวยถึงบาน, บทบาทการ
บริหารจดั การคลงั ที่ไมจํากดั อยูเฉพาะคลังเด่ียวของโรงพยาบาล แตจะมีการเช่ือมโยงเครือขา ยคลังยาและเวชภณั ฑ
ในแตละพื้นท่ี, บทบาทในการประเมินและคัดเลือกยาเพื่อลดความเหล่ือมลํ้าของสิทธิในระบบประกันสุขภาพ,
บทบาทการติดตามการเปลี่ยนแปลงระบบสุขภาพ/เศรษฐกิจ/สังคม เพ่ือปรับเปลี่ยนการปฏิบัติวิชาชีพไปสูกรอบ
ใหมๆที่ตอบสนองตอความตองการทางสุขภาพ เปนตน 2) กุลมบทบาทการจัดการการใชยาในผูปวย เชน การ
เชอื่ มโยงกับหนว ยงานท่ีเก่ียวขอ ง การทาํ งานเปน สหวิชาชพี เพ่ือการดูแลผปู วยเปนองครวม, บทบาทในการดูแลการ
ใชยาผูสูงอายุ จะตองวิเคราะหแผนการรักษาใหเกิดความสมดุลท้ังโรค สภาพผูสูงอายุและครอบครวั , บทบาทการ
ใหบริการการใชยาแกชาวตางชาติ เขาใจการสอ่ื สาร และดแู ลปองกันการเกดิ โรคอุบัติซํ้าโรคอุบัติใหม 3.กลมุ บทบาท
เภสัชกรรมปฐมภูมิ เพ่ือดูแลผูปวยอยางตอเนื่องไรรอยตอ ผลการวิจัยนี้ สามารถใชเปนแนวทางในการพัฒนา
หลักสูตรการเรียนการสอนเพ่ือใหสอดคลองกับความตองการในอนาคต และยังเปนแนวทางสําหรับโรงพยาบาลใน
การสนบั สนุนสง เสรมิ ใหเ ภสัชกรโรงพยาบาลมกี ารพฒั นาตนเองใหส อดคลอ งกับระบบสขุ ภาพในอนาคต

Corresponding author : Khunjira Udomaksorn, E-mail : [email protected] ~ 43 ~

การประชมุ วิชาการนาํ เสนอโครงงานนกั ศึกษาคณะเภสชั ศาสตร ประจําป 2557

ประสบการณการเรียนรทู ่ีมปี ระสทิ ธิผลของนกั ศกึ ษาเภสชั ศาสตร มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

นภนั ตพทุ ธคณุ นิมมานนนั ทน, ภรู ศิ ักด์ิ เลิศสุรวฒั น, กร ศรเลิศลาํ้ วาณิช
ภาควชิ าบรหิ ารเภสชั กิจ, คณะเภสัชศาสตร, มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร

สภาพแวดลอมทางการศึกษานับตั้งแตการปฏิรูปการศึกษา ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.
2542 ที่เนนผูเรยี นเปนศนู ยกลางและการจัดกระบวนการเรียนการสอนแบบเชิงรุก ตอเน่ืองมาถงึ กระบวนทัศนก าร
จดั การเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 ทใ่ี หความสาํ คญั ตอผลลัพธข องการเรยี นรู เปนการเปล่ยี นแปลงบริบททางการ
ศึกษาไปอยางมีนัยสําคัญ ทําใหเกิดคําถามท่ีนาสนใจในตัวผูเรียนวามีการปรับตัวอยางไร การศึกษาครั้งนี้มี
วตั ถปุ ระสงค เพอื่ อธิบายความหมายของการเรียนรแู ละกลยทุ ธทมี่ ปี ระสิทธิผล รวมท้ังความเชื่อและคานิยมพ้ืนฐาน
ของการเรียนรูของนักศึกษา โดยใชกระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุมตัวอยางวิจัย คือ นักศึกษาเภสัชศาสตร
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร ช้ันปท่ี 1 ถึง 6 ท่ีมีผลการเรียนดีระดับสูงสุด จํานวน 55 คน เก็บขอมูลโดยการ
สนทนากลุมและการสัมภาษณท างโทรศัพท ทําการวเิ คราะหโดย content และ theme analysis และการวเิ คราะห
เปรียบเทียบกับทฤษฎี ผลการศึกษาวิจัยพบวา (1) กระบวนการเรียนรูในความหมายของนักศึกษา มีพัฒนาการโดย
ลําดับ จากปแรกที่เนนกระบวนการเรียนรูเพียงการไดยิน ไดฟ ง ไดลองผิดถูก พัฒนาเปนการหาความรูดวยตนเอง
และเชื่อในความรูที่ใชไดในสถานการณจริง มีความตระหนักในการใหความสําคัญตอการขวนขวายหาความรูใหม
ดวยตนเอง ซ่ึงเปนกระบวนการเรียนรูที่สอดคลองกับทฤษฎี Constructivism ของ Piaget และ Vygotsky (2) กล
ยุทธที่มีประสิทธิผลของนักศึกษา ไดแก 2.1 การสรางความเขาใจในบทเรียน ประกอบดวย กระบวนการรวบรวม
ขอมูลที่จําเปนใหเพียงพอ การจัดระบบขอมูล และการสรางความคิดรวบยอดขอมูล 2.2 กลยุทธชวยในการจดจํา
และ 2.3 กลยุทธก ารบริหารเวลา (3) สไตลการสอนของอาจารยแ ละสภาพแวดลอ ม ในหองเรยี น และ (4) นกั ศึกษา
มที ัศนคติท่ดี ตี อ วชิ าทเี่ ปน เรื่องใกลต วั เน้อื หาทีม่ องเห็นภาพ เช่อื วาปฏิบัตไิ ดจ รงิ รูเ หตุผลการนําไปใช การศึกษาคร้ัง
นพ้ี บวา ปจ จัยสําเร็จทีท่ ําใหนักศกึ ษาเรียนรอู ยา งมปี ระสิทธผิ ลสูง เกดิ จากความรับผดิ ชอบและความมวี ินยั สูง โดยมี
เปาหมายการเรียนท่ีใหความสาํ คัญกับความผูกพันตอครอบครัว อาชีพที่ม่ันคงและวิชาชีพท่ีเปนประโยชนตอสังคม
มากกวาระดับคะแนน ผลการศึกษาน้ี มีประโยชนตอการปรับกระบวนการเรียนการสอนในสวนของผูสอนและ
ระบบสนบั สนุนของคณะ ใหสามารถเสรมิ สรา งความเขม แข็งของการเรยี นท่ีมปี ระสทิ ธผิ ลตอ ไป

Corresponding author : Korn Sornlertlamvanich, E-mail : [email protected] ~ 44 ~

การประชมุ วชิ าการนาํ เสนอโครงงานนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร ประจาํ ป 2557

ศึกษาขอมลู ยอ นหลังของการเกดิ พิษจาก lithium ในผูป ว ย bipolar disorder

จนั ติมา เมตตาจิตร, นรศิ รา จนิ ดาประทุม, ฟย โรส บอซ,ู
วนั ทนา เหรียญมงคล

ภาควชิ าเภสัชกรรมคลนิ ิก, คณะเภสชั ศาสตร, มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร

การวิจัยน้ีมีวัตถุประสงคเพื่อรวบรวมขอมูลการเกิดพิษจาก lithium และการตรวจติดตามระดับยา
lithium ในซีรัมของผูปวย bipolar disorder จากการทบทวนเวชระเบียนผูปวยใน ท่ีไดรับการวินิจฉัยวาเปน
bipolar disorder และไดรบั การรกั ษาดวยยา lithium และ/หรือรวมกับยาทางจติ เวชอน่ื ๆ โดยเขารับการรกั ษา ณ
โรงพยาบาลจติ เวชสงขลาราชนครินทร ในชว งระหวางวนั ท่ี 1 มกราคม พ.ศ. 2553 ถงึ วันที่ 31 ธนั วาคม พ.ศ. 2556
มีผูปวยจาํ นวนทัง้ สิ้น 211 ราย มีจํานวน 95 ราย ที่มกี ารสง ตรวจวดั ระดับยา lithium ในซรี ัม พบวามีผปู วยจํานวน
15 ราย ที่เกิดภาวะพิษจาก lithium โดยสวนใหญ (12 ราย; 80.00%) จะมีระดับยา lithium ในซีรัมอยูนอกชวง
การรกั ษา (> 1.2 mEq/L) และเกิดภาวะพิษแบบ chronic toxicity และสวนใหญม อี าการแสดงทางระบบประสาท
(12 ราย; 93.3%) ผปู ว ยที่มรี ะดับยาอยูใ นชว งของความเปนพิษ (≥ 1.5 mmol/L) สวนใหญไดร ับการจดั การโดยการ
หยุดยา lithium (6 ราย จากจาํ นวน 7 ราย; 85.7%) ปจ จัยท่ีเพิม่ ความเสี่ยงในการเกดิ ภาวะพษิ จาก lithium ไดแก
ภาวะ dehydration (OR: 9.7; 95% CI 1.5 to 64.5; p = 0.02) จากการวิจัยนี้ สรุปไดวาผูปวยที่เกิดพิษจาก
lithium แบบ chronic toxicity มักมีอาการแสดงทางระบบประสาทเปนอาการเดน และสวนใหญม ีอาการระดับ
เล็กนอย สําหรับอาการทางระบบหัวใจและหลอดเลือดมักพบในผูปวยท่ีเกิดพิษระดับรุนแรง การเฝาระวังอาการ
แสดงของภาวะพิษจาก lithium อยางใกลชิดโดยเฉพาะอาการทางระบบประสาท รวมกับการตรวจวัดระดับยา
lithium ในซีรัมอยางเหมาะสม และติดตามอยางใกลชิดเม่ือผูปวยมีภาวะที่เสี่ยงตอการเกิด dehydration จะชวย
ลดอุบัติการณการเกิดพิษในระดับท่ีรุนแรง อัตราการตาย และผลกระทบเรื้อรังท่ีตามมาจากการเกิดภาวะพิษจาก
lithium ในผปู วย bipolar disorder ได

Corresponding author : Wantana Reanmongkol, E-mail : [email protected] ~ 45 ~