กลุ่ม 22 สัญญาจ้างแรงงานและสัญญาจ้างทำของ

14026115 กฎหมายธุรกิจและพาณิชย์ BUSINESS AND COMMERCIAL LAWS

เสนอ สัญญาจ้างแรงงาน
ดร.ใยแก้ว ศีลรักษ์ และ

สัญญาจ้างทำของ

คำ นำ

ห นั ง สื อ อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ ( E - B o o k ) ฉ บั บ นี้ จั ด ทำ ขึ้ น โ ด ย นั ก ศึ ก ษ า ชั้ น

ปี ที่ 3 ค ณ ะ บ ริห า ร ธุ ร กิ จ ส า ข า เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร์ ธุ ร กิ จ แ ล ะ ก า ร จั ด ก า ร เ ป็ น ชิ้ น

ง า น ใ น ร า ย วิช า ก ฎ ห ม า ย ธุ ร กิ จ แ ล ะ พ า ณิ ช ย์ ร หั ส วิช า 1 4 0 2 6 1 1 5 โ ด ย

อ า จ า ร ย์ ผู้ ส อ น ด ร . ใ ย แ ก้ ว ศี ล รั ก ษ์ มี วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ เ พื่ อ เ ผ ย แ พ ร่ ค ว า ม รู้

ท า ง ด้ า น ก ฎ ห ม า ย เ รื่ อ ง สั ญ ญ า จ้ า ง แ ร ง ง า น แ ล ะ สั ญ ญ า จ้ า ง ทำ ข อ ง ใ ห้ กั บ

บุ ค ค ล ที่ ส น ใ จ ไ ด้ ศึ ก ษ า แ ล ะ ห า ค ว า ม รู้

ค ณ ะ ผู้ จั ด ทำ ห วั ง เ ป็ น อ ย่ า ง ยิ่ ง ว่ า สื่ อ เ ผ ย แ พ ร่ ค ว า ม รู้ ท า ง ด้ า น ก ฎ ห ม า ย

เ กี่ ย ว กั บ สั ญ ญ า จ้ า ง แ ร ง ง า น แ ล ะ สั ญ ญ า จ้ า ง ทำ ข อ ง ฉ บั บ นี้ จ ะ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด

ป ร ะ โ ย ช น์ กั บ ผู้ ที่ ส น ใ จ ไ ม่ ม า ก ก็ น้ อ ย

คณะผู้จัดทำ

สารบัญ

หน้า เรื่อง หน้า เรื่อง
01 สัญญาจ้างแรงงาน 30 สัญญาจ้างทำของ
ลักษณะสัญญาจ้างทำของ
06 ลักษณะสัญญาจ้างแรงงาน 34 หน้าที่ของนายจ้าง
หน้าที่ของลูกจ้าง
10 หน้าที่ของนายจ้าง 37 ความระงับของสัญญาจ้างทำของ
ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างทำของ
16 หน้าที่ของลูกจ้าง 38 เปรียบเทียบระหว่างสัญญาจ้างทำของ
20 ความระงับของสัญญาจ้างแรงงาน 39 และสัญญาจ้างแรงงาน
บรรณานุกรม
25 ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้าง 42
แรงงาน 47




56

1

สั ญ ญ า จ้ า ง แ ร ง ง า น

2

ตั ว อ ย่ า ง
สัญญาจ้าง
แรงงาน

อ้างอิง
HTTPS://SHORTURL.ASIA/QY0T7

3

สัญญาจ้ าง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
แรงงาน มาตรา 575 บัญญัติว่า "อันว่า

มาตรา 575 สัญญาจ้างแรงงานนั้นคือ สัญญาซึ่ง
บุคคลคนหนึ่งเรียกว่า ลูกจ้าง ตกลง

ทำงานให้แก่บุคคลหนึ่งเรียกว่า

นายจ้าง และนายจ้างตกลงจะจ่ายสิน
จ้างให้ตลอดระยะเวลาทำงานให้"

4

ก า ร จ้ า ง แ ร ง ง า น จ ะ เ กิ ด ขึ้ น
ไ ด้ อ ย่ า ง ไ ร ?

การจ้างแรงงานเกิดขึ้นระหว่างบุคคลสองฝ่าย คือ
ฝ่ายนายจ้างกับฝ่ายลูกจ้าง ที่มีนิติสัมพันธ์ ก่อให้มีสัญญา
เ กิ ด ขึ้ น ห ลั ก ก ฎ ห ม า ย ลั ก ษ ณ ะ จ้ า ง แ ร ง ง า น ต า ม ป ร ะ ม ว ล
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ วางหลักจ้างแรงงานคือสัญญา
ซึ่งบุคคลคนหนึ่งเรียกว่า ลูกจ้าง ตกลงจะทํางานให้แก่
บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่า นายจ้าง และนายจ้างตกลงจะให้
สินจ้างตลอดเวลาที่ทํางานให้

ตัวอย่าง 5

แดงบอกให้ดำมาเป็นพนักงงานขับรถของตน โดยแดง
จะให้ค่าตอบแทนแก่ดำเป็นเงินเดือนและดำตอบตกลงที่จะ
เป็นคนขับรถให้แดง

ตกลงให้ค่าตอบแทน

แดง ดำ

6

ลักษณะ
สัญญาจ้างแรงงาน

7

1.
สัญญาจ้างแรงงานเป็นเอกเทศสัญญาอย่างหนึ่ง กล่าวคือ

เป็นนิติกรรมสองฝ่ายระหว่างคู่สัญญา ฝ่ายนายจ้าง และฝ่าย
ลูกจ้างที่มีการ บัญญัติไว้เป็นเอกเทศในลักษณะจ้างแรงงาน-
จ้างทำของ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

2.
สัญญาจ้างแรงงานเป็น สัญญาต่างตอบแทนที่ก่อหนี้ให้

แ ก่ คู่ ก ร ณี ทั้ง ส อ ง ฝ่ า ย โ ด ย ฝ่ า ย ลู ก จ้ า ง มี ห นี้ ที่ จ ะ ต้ อ ง ทำ ง า น ใ ห้แ ก่
นายจ้าง และนายจ้างมีหนี้ที่จะต้องจ่ายสินจ้าง ให้แก่ลูกจ้าง
ตลอดเวลาที่ทำงาน ซึ่งผลตามกฎหมายหากคู่สัญญาฝ่ายหนึ่ง
ไม่ชำระหนี้อีกฝ่ายย่อมมีสิทธิ ที่จะไม่ชำระหนี้ได้เช่นกัน

ลักษณะสัญญาจ้างแรงงาน

8

3. สัญญาจ้างแรงงานมีสาระสำคัญอยู่ที่ตัวของคู่สัญญา
กล่าว คือ คู่สัญญาแต่ละฝ่ายจะโอนสิทธิ และหน้าที่ตามสัญญา
จ้างแรงงานให้ผู้อื่ นไม่ได้ นอกจากอีกฝ่ายหนึ่งจะยินยอม ใน
กรณีเมื่ อลูกจ้างตายสัญญาจ้างแรงงานย่อมระงับลง




4. เป็นสัญญาที่คู่สัญญามีความสัมพันธ์พิเศษแตกต่างไปจาก
สัญญาชนิดอื่ นๆ ฝ่ายลูกจ้างตกลงว่าจะ "ทำงาน" หรือใช้
แรงงานให้แก่ฝ่ายนายจ้าง โดยฝ่ายนายจ้างจะจ่าย "ค่าจ้าง"
ตอบแทน สัญญาจ้างแรงงานจึงเป็นสัญญา "ต่างตอบแทน"
เป็นการเอา "แรงงานไปแลกกับเงินค่าจ้าง" ดังนั้น หาก
นายจ้างไม่มอบหมายงาน แต่ลูกจ้างพร้อมจะทำงานตามสัญญา
จ้างแรงงานนายจ้างก็ยังมี "หนี้" ที่จะต้องชำระหนี้ค่าจ้าง
ตอบแทนให้แก่ลูกจ้าง

ลักษณะสัญญาจ้างแรงงาน

9

5. สัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาที่ไม่มีแบบหรือหลักฐานเป็น
หนังสือกล่าวคือกฎหมายไม่ได้บังคับว่าต้องทำตามแบบหรือทำ
เป็นหนังสือ ฉะนั้นเพียงแต่ เจตนาของทั้งสองฝ่าตรงกัน ก็
ถื อ ว่ า สั ญ ญ า จ้ า ง แ ร ง ง า น เ กิ ด ขึ้ น แ ล้ ว

6. สัญญาจ้างแรงงานอาจสิ้นสุดลงได้หลายกรณีด้วยสาเหตุ
แตกต่างกันจะแบ่งออกเป็นสองประเภทคือความสิ้นสุดขอ
สัญญาจ้างแรงงานโดยทั่วไปซึ่งหมายถึงสัญญาจ้างแรงงานที่
สิ้นสุดลงโดยไม่ต้องบอกเลิกสัญญา ไม่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้า
หรือจ่ายสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า และความสิ้นสุด
ของสัญญาจ้างแรงงานโดยการบอกเลิกสัญญาซึ่งอาจเกิดจาก
ค ว า ม ผิ ด ข อ ง คู่ สั ญ ญ า ฝ่ า ย ใ ด ฝ่ า ย ห นึ่ ง ห รือ ไ ม่ ก็ ไ ด้ ร ว ม ทั้ง ก า ร
เลิกจ้างหรือไล่ออก

ลักษณะสัญญาจ้างแรงงาน

10

หน้าที่ของนายจ้าง

11

1.


จ่ายสินจ้างหรือค่าจ้างให้ลูกจ้างตลอดระยะเวลาที่

ลูกจ้างทำงานให้โดยนายจ้างต้องจ่ายสินจ้างให้
ลูกจ้างตามกำหนดเวลาในสัญญาจ้าง หรือตาม
จารีตประเพณี ถ้าไม่ได้กำหนดเวลาไว้ ให้จ่ายเมื่ อสิ้น

สุดระยะเวลาที่กำหนดจ่ายสินจ้าง

หน้าที่ของนายจ้าง สัญญาจ้าง ค่าจ้างให้ลูกจ้าง

12

2.



บอกกล่าวล่วงหน้า ในการเลิกสัญญาจ้าง
ถ้าสัญญาจ้างแรงงาน มิได้กำหนดระยะเวลาการจ้างไว้ นายจ้างจะต้อง

บอกกล่าวล่วงหน้าให้ลูกจ้างทราบก่อนจะเลิกสัญญาหรือเลิกจ้าง

หน้าที่ของนายจ้าง

13

ระยะเวลาในการบอกกล่าวล่วงหน้า

ให้ถือกำหนดเวลาจ่ายสินจ้างแต่ละคราวเป็นสำคัญ โดยจะต้อง
บอกให้ลูกจ้างทราบในวันจ่ายสินจ้างหรือก่อนวันจ่ายสินจ้างคราวนี้
เพื่ อให้ผลเลิกสัญญาเมื่ อถึงกำหนดจ่ายสินจ้างคราวถัดไปข้างหน้า
ดังนั้นระยะเวลาการบอกกล่าวล่วงหน้าจะยาวนานเท่าใด ก็จะขึ้นอยู่
กับระยะเวลาในการจ่ายสินจ้างแต่ละครั้งนายจ้างนั้น แต่ถ้าระยะเวลา
จ่ายสินจ้างมากกว่า 3 เดือน ก็ให้บอกกล่าวล่วงหน้าเพียง 3 เดือน

อย่างไรก็ตามแต่ถ้าสัญญาจ้างแรงงานนั้นได้กำหนดระยะเวลา
การจ้างไว้แน่นอนแล้วนายจ้างก็ไม่ต้องแจ้งหรือบอกกล่าวล่วงหน้า
แต่อย่างใด

14

3.



ต้องออกใบสำคัญแสดงการทำงาน
เมื่ อการจ้างแรงงานสิ้นสุดลงไม่ว่าจะสิ้น

สุ ด ล ง เ พ ร า ะ น า ย จ้ า ง เ ป็ น ฝ่ า ย เ ลิ ก จ้ า ง
หรือลูกจ้างออกจากงานเองนายจ้างต้อง

ออกใบสำคัญ หรือใบรับรองแสดงการ
ทำงานให้แก่ลูกจ้างนั้น ซึ่งใบสำคัญแสดง

ก า ร ทำ ง า น ต้ อ ง มี ข้ อ ค ว า ม ร ะ บุ เ กี่ ย ว กั บ
เ รื่ อ ง ที่ ลู ก จ้ า ง ไ ด้ ทำ ง า น ม า น า น เ ท่ า ไ ร
ลักษณะงานของลูกจ้างเป็นงานอะไร

หน้าที่ของนายจ้าง

15

4.

ใช้ค่าเดินทางขากลับให้ลูกจ้างถ้า
นายจ้างไปว่าจ้างลูกจ้างมาจากต่างถิ่นและใน
การเดินทางเข้ามานายจ้างต้องออกค่าเดิน
ทางให้เมื่ อการจ้างแรงงานสิ้นสุดลง นายจ้าง
ต้องใช้เงินค่าเดินทางขากลับให้ เว้นแต่การ
จ้างแรงงานสิ้นสุดลง เพราะการกระทำของ
ลูกจ้างหรือเพราะความผิดขอลูกจ้าง

ถ้านายจ้างไม่ปฏิบัติต่อลูกจ้างให้ถูกต้อง
ตามหน้าที่ดังที่กล่าวมาแล้วนี้ ลูกจ้างมีสิทธิ
บอกเลิกสัญญาแล้วเรียกค่าสินไหมทดแทน
ห า ก มี ค ว า ม เ สี ย ห า ย อ ย่ า ง ใ ด ๆ เ กิ ด ขึ้ น จ า ก ก า ร ก
ระทำของนายจ้าง

หน้าที่ของนายจ้าง

16

หน้าที่
ของลูกจ้าง

00

17

1 ลูกจ้างต้องทำงานให้นายจ้างด้วยตนเอง
โดยจะให้คนอื่ นทำงานแทนไม่ได้ถ้านายจ้างไม่ยินยอม

2 ลู ก จ้ า ง ต้ อ ง ทำ ง า น ใ ห้ป ร า ก ฏ ฝี มื อ พิ เ ศ ษ ต า ม ที่ ไ ด้
รับรองไว้กับนายจ้าง

3 ลูกจ้างต้องไม่ขาดงานโดยไม่มีเหตุอันสมควร

หน้าที่ของลูกจ้าง

180 3

4 ลูกจ้างต้องบอกกล่าวล่วงหน้าให้นายจ้างทราบก่อนถึงวันที่ตน
จะออกจากงาน หรือไม่ทำงานกับนายจ้างอีกต่อไป

5 ลูกจ้างต้องไม่ขัดคำสั่งอันชอบด้วยกฎหมายของนายจ้าง

6 ลูกจ้างต้องไม่ละเลยคำสั่งนายจ้างเป็นอาจิณ

หน้าที่ของลูกจ้าง

19

7 ลูกจ้างต้องไม่กระทำความผิดอย่างร้ายแรง




8 ลูกจ้างต้องปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ลุล่วงไปโดยถูกต้อง
และสุจริต

หน้าที่ของลูกจ้าง

20

BUSINESS AND COMMERCIAL LAW

ความระงับแห่ง
สัญญาจ้างแรงงาน

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

21

STEP 1

ระยะเวลา

สัญญาจ้างแรงงาน STEP 2
อาจระงับหรือเลิกได้
ตัวคู่สัญญา
ด้วยเหตุใหญ่
3 ประการ STEP 3

การบอก
เลิกสัญญา

ความระงับแห่งสัญญาจ้างแรงงาน

ระยะเวลา 22
สัญญาจ้างกำหนดระยะเวลาไว้ สัญญาจ้างที่
กำหนดไว้อาจกำหนดเวลาจ้างเป็นชั่วโมง เป็นวัน
เป็นเดือน หรือเป็นปีก็ได้ถือว่าเป็นการจ้างแรงงานมี
กำหนดระยะเวลาฉะนั้นถ้าเวลาจ้างสิ้นสุดลงแล้ว
สัญญาย่อมระงับ หรือเรียกว่าสัญญาเลิกงาน

สัญญาจ้างไม่ได้กำหนดระยะเวลาไว้ คู่สัญญา

ตกลงว่าจ้างกัน แต่ไม่ระบุว่าจ้างกันนานเท่าไหร่

คู่สัญญาฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดจะเลิกสัญญาด้วยการ

บ อ ก ก ล่ า ว ล่ ว ง ห น้ า เ มื่ อ ถึ ง ห รื อ ก่ อ น จ ะ ถึ ง กำ ห น ด

จ่ายสินจ้างในคราวใดคราวหนึ่ง เพื่อให้เป็นผล

บ อ ก เ ลิ ก สั ญ ญ า กั น เ มื่ อ ถึ ง กำ ห น ด จ่ า ย สิ น จ้ า ง

คราวถัดไปข้างหน้าก็อาจทำได้ แต่ไม่ต้องเป็น

ต้ อ ง บ อ ก ก ล่ า ว ล่ ว ง ห น้ า ถึ ง ส า ม เ ดื อ น ความระงับแห่งสัญญาจ้างแรงงาน

ตัวคู่สัญญา 23

คู่สัญญาได้แก่นายจ้างและลูกจ้าง อาจมีกรณีเป็นสาเหตุให้เลิกสัญญาได้ มีรายละเอียดดังนี้

ลูกจ้างตายหรือทุพพลภาพ การที่นายจ้างตัดสินใจจ้างลูกจ้างคน
ใดคนหนึ่งก็ด้วยเล็งเห็นคุณสมบัติของลูกจ้างว่าเหมาะสม และ
เป็นสมบัติของเฉพาะตัวของลูกจ้าง วัตถุแห่งสัญญาคืองานที่
ลูกจ้างต้องทำให้นายจ้าง หากลูกจ้างตายย่อมเป็นผลให้สัญญา
ระงับ แต่ถ้าลูกจ้างไม่ตายเป็นเพียงทุพพลภาพไม่สามารถปฏิบัติ
งานให้นายจ้างได้ สัญญาก็ต้องระงับเช่นเดียวกัน เพราะการชำระ
หนี้คือการทำงานให้นายจ้างตกเป็นการพ้นวิสัยอันมิใช่ความผิด
ของลูกจ้าง

นายจ้างตาย สัญญาจ้างระงับหรือไม่ กรณีเช่นนี้จะต้องพิจารณา
ด้ ว ย ห ลั ก ก ฎ ห ม า ย ที่ ว่ า ง า น ที่ จ้ า ง มี ส า ร ะ สำ คั ญ อ ยู่ ที่ บุ ค ค ล ผู้ ที่ เ ป็ น
นายจ้างหรือไม่ ถ้างานที่จ้างนั้นมีสาระสำคัญอยู่ที่ตัวบุคคลผู้เป็น
นายจ้าง สัญญาก็ระงับ แต่ถ้างานนั้นไม่มีสาระสำคัญอยู่ที่ตัวตน
บุคคลผู้เป็นนายจ้าง สัญญาก็ไม่ระงับ

ความระงับแห่งสัญญาจ้างแรงงาน

การบอกเลิกสัญญา 24

การบอกเลิกสัญญาจ้างแรงงาน อาจทำได้โดยคู่สัญญาใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาประการหนึ่งและอีก
ประการหนึ่ง คือ เลิกสัญญาโดยบทบัญญัติของกฎหมาย

คู่สัญญาใช้สิทธิบอกเลิกสัญญา สิทธิของคู่สัญญาอาจมีได้เมื่อมีการกำหนด
หรือระบุไว้ในสัญญา หากผิดเงื่อนไขหรือไม่เป็นตามข้อตกลงกันไว้ ให้อีก
ฝ่ายมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้
สัญญาเลิกโยบทบัญญัติ กฎหมายลักษณะจ้างแรงงานกำหนดให้นายจ้าง
และลูกจ้างมีสิทธิบอกเลิกสัญญาจ้างแรงงานไว้ดังนี้

1) นายจ้างมีสิทธิบอกเลิกสัญญา
-ลูกจ้างให้บุคคลภายนอกมาทำงานแทนตน โยนายจ้างไม่ได้ยินยอม
-ลูกจ้างรับรองตนเองโดยแจ้งชัด หรือโดยปริยายว่าตนเป็นผู้มีฝีมือพิเศษ
แต่ปรากฏว่าไม่เป็นดังที่รับรองหรือไร้ฝีมือ
-ลูกจ้างขาดงานไปโยไม่มีเหตุอันควร
-จ้างไม่ได้กำหนดระยะเวลาไว้ เมื่อบอกกล่าวให้ลูกจ้างทราบแล้ว
-นายจ้างไล่ลูกจ้างออก เพราะลูกจ้างจงใจขัดคำสั่งนายจ้าง หรือกระทำผิดอย่าร้ายแรง
2) ลูกจ้างมีสิทธิบอกเลิกสัญญา
-นายจ้างโอนสิทธิการจ้างให้บุคคลภายนอก โดยลูกจ้างไม่ยินยอม
-จ้างไม่กำหนดระยะเวลา เมื่อลูกจ้างบอกกล่าวล่วงหน้าให้นายจ้างทราบแล้ว

ความระงับแห่งสัญญาจ้างแรงงาน

File Edit View 25

ความไม่สมบูรณ์ของ
สัญญาจ้างแรงงาน

26

01 คู่สัญญา
02 การแสดงเจตนา
03 วัตถุประสงค์ของสัญญา

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างแรงงาน

27

คู่สัญญา คู่ สั ญ ญ า ต้ อ ง เ ป็ น บุ ค ค ล ที่ มี
ความสามารถตามกฎหมาย
กำ ห น ด ไ ม่ เ ป็ น บุ ค ค ล ไ ร้ค ว า ม
สามารถ ผู้เยาว์ คนวิกลจริต
หรือคนเสมือนไร้ความ
สามารถ

ตัวอย่าง

นางสาวจริงใจบอกจ้างเด็กหญิงสมหญิงที่อายุ 12 ขวบที่อยู่
ข้างบ้านให้มาทำสวนให้บ้านของตนเองในวันพรุ่งนี้ โดยให้สิน
จ้างเป็นขนมและน้ำดื่ มแก่เด็กหญิงสมหญิง การว่าจ้างนี้จะ
ไ ม่ เ กิ ด ขึ้ น เ พ ร า ะ เ ด็ ก ห ญิ ง ส ม ห ญิ ง ยั ง เ ป็ น ผู้ เ ย า ว์ แ ล ะ ยั ง ไ ม่ ไ ด้
รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างแรงงาน

28

การแสดงเจตนา

การแสดงเจตนาต้องเป็นเจตนาที่กระทำการจ้างหรือรับจ้าง
ด้วยความสมัครใจ ไม่เกิดจากแสดงเจตนาโดยการข่มขู่ กลฉ้อฉล
การแสดงเจตนาลวงหรือการสำคัญผิดในเจตนา

ตัวอย่าง

หน่องจ้างมะลิมาทาสีบ้าน โดยหน่องเข้าใจว่ามะลิเป็นช่างทาสีแต่
ความจริงปรากฎว่า มะลิทาสีบ้านไม่เป็นมะลิเพียงวาดภาพระบายสี
ไม้เป็นเท่านั้นกรณีนี้จึงเป็นการแสดงเจตนาโดยสำคัญผิดใน
คุณสมบัติของมะลิ ดังนั้นสัญญาจ้างทำของดังกล่าวจึงไม่เกิดขึ้น

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างแรงงาน

29

วัตถุประสงค์ของสัญญา

วัตถุประสงค์ต้องไม่ใช่วัตถุประสงค์ต้องห้ามชัดแจ้ง
ด้วยกฎหมาย เป็นการพ้นวิสัย หรือเป็นการขัดต่อความ
สงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน

ตัวอย่าง


น า ย ท อ ง มี จ้ า ง ใ ห้น า ย แ ต ง ไ ท ย ไ ป ฆ่ า น า ย บุ ญ มี ที่ เ ป็ น
น้องชายของตนเพื่ อหวังสมบัติ

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างแรงงาน

สัญญา 30
จ้างทำของ
14026115


กฎหมายธุรกิจและพาณิชย์
มาตรา 587

31

ตัวอย่าง
สัญญาจ้างทำของ

อ้างอิงรูปภาพ สัญญาจ้างทำของ
HTTPS://WWW.LAZADA.CO.TH/PRODUCTS/I2689067747.HTML

สัญญาจ้างทำของ 32

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ตามมาตรา 587 คู่
สัญญาต่างฝ่ายต่างมีหน้าที่ต้องตอบแทนซึ่งกันและกัน คือ ผู้รับ
จ้างต้องทำงานสิ่งใดสิ่ง หนึ่งจนสำเร็จให้แก่ผู้ว่าจ้างและผู้ว่าจ้าง
ต้องให้สินจ้างเพื่ อผลสำเร็จของงานนั้น

สัญญาจ้างทำของจะต้องมีคู่สัญญาคือ ผู้ว่าจ้างและผู้รับ
จ้าง แต่หน้าที่ของคู่สัญญาจะไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกัน โดยผู้รับจ้าง
มีหน้าที่ทำงานให้สำเร็จจึงจะได้รับสินจ้าง ส่วนผู้ว่าจ้างมีหน้าที่
จ่ายสินจ้างเมื่ อผู้รับจ้างทำงานสำเร็จ

สัญญาจ้างทำของเป็นการจ่ายสินจ้างเพื่ อผลสำเร็จของงาน
จ ะ แ ต ก ต่ า ง จ า ก สั ญ ญ า ซื้ อ ข า ย ที่ ห น้ า ที่ ข อ ง คู่ สั ญ ญ า เ กิ ด ขึ้ น พ ร้อ ม
กัน คือ ผู้ขายมีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์สินและผู้ซื้อมีหน้าที่ชำระราคา

สัญญาจ้างทำของ

33

ตัวอย่าง

นายเขียดจ้างช่างพ่นสีรถยนต์เป็นสีน้ำเงิน
ถ้าทำเสร็จแล้วนายเขียดจะให้สินจ้างเป็นเงิน
จำนวนหนึ่งแก่ช่าง และช่างตอบตกลงจะ
ทำให้นายเขียด

ให้สินจ้างเป็นเงิน

สัญญาจ้างทำของ

34

ลักษณะ
สัญญา
จ้างทำของ

1. สัญญาจ้างทำของเป็นสัญญาต่างตอบแทน กล่าว คือ 35
ผู้ รั บ จ้ า ง จ ะ ต้ อ ง ทำ ง า น อ ย่ า ง ห นึ่ ง อ ย่ า ง ใ ด จ น สำ เ ร็ จ ใ ห้ แ ก่ ผู้
ว่าจ้าง และผู้ว่าจ้างต้อง ให้สินจ้างเพื่อผลงานนั้น ทั้งนี้สิน
จ้างดังกล่าวอาจเป็นเงินตราหรือทรัพย์สินอย่างอื่ นก็ได้
ตามแต่ จะตกลงกัน

2. สัญญาจ้างทำของเป็นสัญญาที่มุ่งถึงผลสำเร็จของงาน

ที่ทำเป็นสำคัญ กล่าวคือ วัตถุประสงค์ของสัญญาจ้างทำ
ของ คือ “ผลสำเร็จของงาน” ไม่ใช่ต้องการ เฉพาะแต่

แ ร ง ง า น ข อ ง ผู้ รั บ จ้ า ง เ ท่ า นั้ น
เช่นตัวอย่าง จ้างก่อสร้างบ้าน ทำเฟอร์นิเจอร์ ติดกระจก

ซ่อมหลังคาบ้าน จ้างตัดเสื้ อผ้า หรือจ้างว่าความ เมื่อไม่ใช่

การจ้างแรงงาน นายจ้างจึงไม่ต้อง รับผิดร่วมกับลูกจ้าง

ในผลแห่งการละเมิดต่อบุคคลภายนอก ผู้รับจ้างจึงมีอิสระ

ในการทำงาน มากกว่าลูกจ้างในสัญญาจ้างแรงงาน

ลักษณะของสัญญาจ้างทำของ

36

3. สัญญาจ้างทำของเป็นสัญญาที่ไม่มีแบบ กล่าวคือ สัญญาจ้างทำ
ของเกิดขึ้นโดยการแสดง เจตนาตกลงกัน แม้ด้วยวาจาก็สามารถ ฟ้อง
ร้องบังคับคดีกันได้ โดยไม่ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือแต่อย่างใด
ตัวอย่าง

ต้องการซ่อมโทรศัพท์จึงนำไปให้ช่างตรวจดูก่อน แต่เมื่ อทราบว่า
ค่าซ่อมมีราคาแพงจึงตัดสินใจ ไม่ซ่อม กรณีนี้สัญญาจ้างทำของยังไม่
เกิดขึ้น เพราะไม่มีเจตนาให้เกิด เพียงแค่ตั้งใจให้ช่างทำคำเสนอราคามา
ก่อน แต่เมื่ อทราบราคาแล้วแพงเกินไปจึงไม่ทำคำสนอง ดังนั้นสัญญา
จึงไม่เกิด ไม่ต้องจ่ายเงิน ค่าใช้จ่ายในขณะเจรจา เข้าทำสัญญาถือว่ายัง
ไม่มีหนี้เกิดขึ้นจึงไม่เกิดความผูกพัน เว้นแต่จะตกลงกันว่าต้องจ่าย
ตั้งแต่ต้น

ลักษณะของสัญญาจ้างทำของ

37

หน้าที่ของผู้ว่าจ้าง

จ่ายสินจ้างเมื่ อผู้รับจ้างทำงานให้
สำเร็จตามเงื่ อนไขของการจ้าง ลักษณะ
ของความสำเร็จพิจารณาตามสัญญาว่า
จ้างที่ได้กำหนดไว้ ในสัญญา เช่น การ
จ้างสร้างถนนคอนกรีต ผิวจะต้อง
เรียบ ไม่มีรอยเท้าสุนัข เป็นต้น ถึงจะ
จ่ายค่าจ้าง

38

หน้าที่ของผู้รับจ้าง

1.ต้องทำงานให้นายจ้าง 3.ยอมให้ผู้ว่าจ้างหรือ
ผู้รับจ้างจะทำเองหรือให้คน ตัวแทนตรวจอาการ
อื่ นทำก็ได้ แต่ธาตุสาระสำคัญ ทำงานได้ตลอดเวลาที่ทํา
ของสัญญาอยู่ที่ความ อยู่นั้น
สามารถเฉพาะของผู้รับจ้าง
ผู้รับจ้างต้องทำด้วยตัวเอง 4.ทำงานให้เสร็จภายใน
กำหนด
2 . ต้ อ ง เ ป็ น ฝ่ า ย จั ด ห า เ ค รื่ อ ง
มือสำหรับใช้ในการทำงานให้
สำเร็จ

39

ความระงับแห่ง
สัญญาจ้างทำของ

1. 40


2.
เมื่ อชำระหนี้ครบถ้วน และ
ผู้รับจ้างส่งมอบงานให้แก่ผู้ การชำระหนี้พ้นวิสัย
ว่าจ้าง แล้วผู้ว่าจ้างไม่จ่ายสิน กรณีที่งานนั้นเสียหายลง
จ้างให้กับลูกจ้างแล้ว ก่อนส่งมอบโดยไม่ใช่ความ
ผิดของฝ่ายใด หรือการ
ชำระหนี้ที่ไม่สามารถเป็นไป
ได้

ความระงับแห่งสัญญาจ้างทำของ

3. 41

ถ้าสาระสำคัญแห่ง 4.
สัญญาอยู่ที่ความรู้ความ
สามารถของผู้รับจ้าง ผู้รับ ถ้ า ฝ่ า ย ใ ด ฝ่ า ย ห นึ่ ง
จ้างตายหรือตกเป็นผู้ที่ไม่ เลิกสัญญาด้วยเหตุ 3
สามารถทำการรับจ้างนั้น ประการดังข้อที่กล่าวมา
ต่อไปได้โดยมิใช่ความผิด ข้างต้น เป็นเหตุให้สัญญา
ของผู้รับจ้าง สัญญาจ้าง จ้างทำของเสร็จสิ้นจะ
ทำของย่อมระงับ บังคับต่อไปไม่ได้

ความระงับแห่งสัญญาจ้างทำของ

42

ความไม่สมบูรณ์
ของ

สัญญาจ้างทำของ

43

1 3

คู่สัญญา วัตถุประสงค์
ของสัญญา
2

การแสดง
เจตนา

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างทำของ

คู่ สั ญ ญ า ต้ อ ง เ ป็ น บุ ค ค ล ที่ มี ค ว า ม 44
สามารถตามกฎหมายกำหนด ไม่
เป็นบุคคลไร้ความสามารถ ผู้เยาว์ คู่สัญญา
คนวิกลจริต หรือคนเสมือนไร้ความ
สามารถ ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างทำของ

ตัวอย่าง

นางสาวจริงใจบอกจ้างเด็กหญิงสม
หญิงที่อายุ 12 ขวบที่อยู่ข้างบ้านให้
มาทำสวนให้บ้านของตนเองในวัน
พรุ่งนี้ โดยให้สินจ้างเป็นขนมและ
น้ำดื่ มแก่เด็กหญิงสมหญิง การว่า
จ้ า ง นี้ จ ะ ไ ม่ เ กิ ด ขึ้ น เ พ ร า ะ เ ด็ ก ห ญิ ง
สมหญิงยังเป็นผู้เยาว์และยังไม่ได้
รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบ
ธรรม

45

การแสดงเจตนา

การแสดงเจตนาต้อง ตัวอย่าง
เป็นเจตนาที่กระทำการ
จ้างหรือรับจ้างด้วย หน่องจ้างมะลิมาทาสีบ้าน โดยหน่องเข้าใจ
ความสมัครใจ ไม่เกิด ว่ามะลิเป็นช่างทาสี แต่ความจริงปรากฎว่า
จากแสดงเจตนาโดย มะลิทาสีบ้านไม่เป็น มะลิเพียงวาดภาพ
การข่มขู่ กลฉ้อฉล การ ระบายสีไม้เป็นเท่านั้น กรณีนี้จึงเป็นการ
แสดงเจตนาลวงหรือ แสดงเจตนาโดยสำคัญผิดในคุณสมบัติของ
การสำคัญผิดในเจตนา มะลิดังนั้นสัญญาจ้างทำของดังกล่าวจึงไม่
เ กิ ด ขึ้ น

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างทำของ

46

ตัวอย่าง วัตถุประสงค์ของ
สัญญา
นายสีมาจ้างวานให้นายสมสักสีทำ
ระเบิดให้ตนเอง วัตถุประสงค์ ต้องไม่ใช่
วัตถุประสงค์ต้องห้ามชัดแจ้ง
ด้วยกฎหมาย เป็นการพ้นวิสัย
หรือเป็นการขัดต่อความสงบ
เรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของ
ประชาชน

ความไม่สมบูรณ์ของสัญญาจ้างทำของ

47

เปรียบเทียบระหว่าง
สัญญาจ้างแรงงาน
และสัญญาจ้างทำของ