คู่มือพิธีการทางลูกเสือ ๒๕๖๐

สารบัญ หนา

• พธิ ีการลกู เสอื สาํ รอง ๓
การทําแกรนดฮาวล
๕
• พิธีเปด ประชมุ กองลูกเสือสาํ รอง ๘
• พิธีปดประชมุ กองลกู เสอื สาํ รอง ๙
• พธิ เี ขา ประจํากองลูกเสอื สาํ รอง ๑๓
• พธิ ีประดับดาวดวงท่ี ๑ ๑๔
• พธิ ปี ระดบั ดาวดวงท่ี ๒ ๑๖
• พิธปี ระดบั ดาวดวงที่ ๓ ๑๗
• พธิ สี ง ลกู เสือสํารองไปเปน ลูกเสอื สามัญ ๑๙
• พิธกี ารลกู เสอื สามญั ลูกเสอื สามญั รนุ ใหญ ลูกเสือวิสามญั
๒๒
พิธเี ปดประชุมกอง ๒๔
• พธิ ปี ด ประชุมกอง ๒๗
• พธิ ีเขา ประจาํ กองลูกเสือสามัญ ๒๙
• พิธีสง ลกู เสอื สามญั ไปเปนลูกเสอื สามญั รนุ ใหญ ๓๑
• พธิ ีเขาประจํากองลูกเสือสามัญรนุ ใหญ ๓๓
• พธิ สี งลูกเสอื สามัญรนุ ใหญไปเปน เตรียมลกู เสอื วสิ ามัญ ๓๖
• พิธีรับเตรียมลูกเสอื วสิ ามญั ๔๐
• การสํารวจตัวเองของผทู ี่เขา เปนลูกเสือวสิ ามัญ ๔๓
• พิธเี ขา ประจาํ กองลูกเสอื วิสามัญ ๔๗
• ระเบียบแถวลูกเสือ ๕๘
• ทาฝกเปนบคุ คลถอื พลองหรือไมง า ม
• ระเบยี บสํานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง ชาติ ๖๑
๖๘
วาดว ย การจัดกองลกู เสอื เกยี รติยศ พ.ศ. ๒๕๑๙ ๗๑
• ขอปฏบิ ตั สิ ําหรบั แตรเดี่ยว แตรวง และเจา หนา ที่ประจําธง ๘๖
• วธิ ีใชไ มถอื ของผูบงั คบั บัญชาลูกเสอื ๘๘
• การสวนสนามของลกู เสือ ๑๐๒
• การถวายราชสดดุ ีพระบรมรูปรัชกาลที่ ๖
• การชมุ นมุ รอบกองไฟ
• บรรณานกุ รม

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ ีการลูกเสอื สาํ รอง

การทําแกรนดฮาวล ๓

ผกู าํ กบั กองลกู เสอื จะตอ งเลอื กทใี่ หเ หมาะสมเสยี กอ น และยนื อยู
ในทา ตรง แลวจงึ เรยี กและใหป ฏบิ ตั ิตอไปนี้

(๑) ผกู ํากับกองลูกเสอื เรียก “แพค-แพค -แพค ” (แพค คําทาย
ใหเนนใหหนัก) พรอมกับสัญญาณมือแกวงรอบตัวเปนรูปวงกลม
(มรี องผกู าํ กับกองลูกเสือยืนอยนู อกวงกลมและหลงั ผูก ํากบั กองลกู เสอื )

(๒) ลูกเสือสํารอง เมื่อไดยินเสียงเรียกของผูกํากับกองลูกเสือ
ทุกคนจะตองขานรับพรอมกันทันทีวา “แพค” แลววิ่งมาเขาแถวเปนรูป
วงกลมเล็กลอมรอบผูกํากับกองลูกเสือ(นายหมูลูกเสือของหมูบริการ
อยูตรงหนาผูกํากับกองลูกเสือ จากน้ันก็เรียงไปตามลําดับ ใหไหลตอไหล
ชดิ กนั )

(๓) ผูกํากับกองลูกเสือผายมือทั้งสองออกไปขางๆ เล็กนอย
น้ิวทัง้ หา ชิดกัน ฝา มือแบหงาย (แลว ลดมอื ลง เพ่อื ตรวจดูความเรียบรอ ย)

(๔) ลูกเสอื สํารองเมอ่ื เหน็ สัญญาณน้ี ทกุ คนจับมอื กันขยายออก
เปน รปู วงกลมใหญจ นแขนตงึ จงึ ปลอยมอื และจัดวงกลมใหเ รยี บรอย

(๕) ผูกํากับกองลูกเสือตรวจดูเห็นวาวงกลมเรียบรอยดีแลว ให
กางแขนทง้ั สองออกไปขา งๆเสมอไหล ขนานกบั พนื้ นว้ิ ทง้ั ๕ ชดิ กนั ฝา มอื
แบหงาย แลวพลกิ ฝามอื ควํา่ ลงและงองุม เปนสัญญาณใหลูกเสอื นั่งลง

พธิ ีการลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๖) ลูกเสือสํารองทุกคนนั่งลงบนสนเทาท้ังสองทันทีที่ใหน่ัง
แขนทั้งสองเหยียดตรงอยูระหวางเขา มือทั้งสองหางกันพอควร แบะเขา
ออกเล็กนอย นิ้วช้ีและน้ิวกลางทั้งสองมือเหยียดชิดกัน และแตะพื้น
นิว้ อน่ื ๆ งอไวใ นองุ มอื (คอื นวิ้ หวั แมมอื กดนวิ้ นางกบั น้ิวกอยไว)

(๗) ผูกํากับกองลูกเสือพลิกฝามือท้ังสองหงายขึ้น เปนสัญญาณ
ใหล กู เสือรอง

(๘) ลูกเสือสํารองทุกคนแหงนหนารองข้ึนพรอมกันวา “อา-เค ลา
เรา - จะ - ทาํ - ดี - ท่ี - สดุ ” พอขาดคาํ วา “สดุ ” ใหล กู เสอื ทกุ คนกระโดด
ยืนขึ้น เทาทั้งสองชิดติดกัน พรอมกับยกมือทั้งสองที่อยูในทาน่ังใหไปไว
๔ เหนอื หแู ละชิดหู

(๙) นายหมลู กู เสอื ซง่ึ ทาํ หนา ทเ่ี ปน หมบู รกิ ารในวนั นนั้ (ทหี่ นั หนา
ตรงกับผูกํากับกองลูกเสือ) จะรองข้ึนวา “จงทําดี - จงทําดี - จงทําดี”
การรอ ง ใหห นั หนา ไปทางซา ย - ตรงหนา - ขวาทลี ะครง้ั (เวลารอ งไมต อ ง
ผงกศีรษะ)

(๑๐) เมอื่ สนิ้ คาํ ทส่ี ามแลว ใหล กู เสอื ทกุ คนลดมอื ซา ยลงมาแนบ
ลําตัวอยางวองไว (มือแบออก) สวนมือขวาลดลงมาทําทาวันทยหัตถ
แลวรองขึ้นพรอมกันวา “เราจะทําดี - จะทําดี -จะทําดี” ขณะที่ลูกเสือ
รอ งนี้ ใหผ กู าํ กบั กองลกู เสอื ทาํ วนั ทยหตั ถต ามแบบลกู เสอื สาํ รอง (สองนวิ้ )
เปนการรับการเคารพของลูกเสือสํารอง และอาจจะกลาวคําขอบใจหรือ
คําอน่ื ใดทีส่ ้ันๆ ก็ได

รองผกู ํากบั กองลกู เสืออนื่ ที่อยนู อกวงกลมอยูใ นทาตรง

“ลูกเสอื สมานฉนั ท ผกู พนั สิง่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ ีเปด ประชุมกองลูกเสือสํารอง

พิธเี ปด ประชมุ กองลกู เสือสาํ รอง ใหป ฏิบัติดังตอ ไปนี้ ๕
แกรนดฮ าวล - ชักธงข้นึ - สวดมนต - สงบน่งิ - ตรวจ - แยก
(๑) แกรนดฮ าวล - ผกู าํ กบั กองลกู เสอื ยนื อยหู นา เสาธง หา งจาก
เสาธงพอสมควรเรียกลูกเสือทําแกรนดฮาวล มรี องผกู าํ กับกองลกู เสือยนื
อยูดานหลังผูกํากับกองลูกเสือ และนอกวงกลม (การทําแกรนดฮาวลได
อธิบายไวแลว ) หลงั จากทําแกรนดฮ าวล ลกู เสือทกุ คนอยูใ นทาตรง
(๒) ชักธงข้ึน - ใหจัดลูกเสือท่ีเปนหมูบริการหรือทําหนาที่หมู
บรกิ าร ๒ คน เปน ผชู กั ธง คอื ใหเ ดนิ เขา ไปหา งจากเสาธงประมาณ ๓ กา ว
ทง้ั สองแสดงความเคารพทา วนั ทยหตั ถ แลว คนหนงึ่ กา วไปขา งหนา ๒ กา ว
เพื่อแกเชือกที่ผูกธงออกแลวถอยหลังมาตามเดิม สองคนชวยกันชักธง
(ใหผืนธงอยูดานขวาของผูชัก) ผูกํากับกองลูกเสือเปนผูสั่งทําความเคารพ
โดยออกคาํ ส่งั “แพค -วนั ทยหัตถ” (คาํ สั่งวนั ทยหัตถน้ี ไมใชค าํ บอกแบง
วา “วนั ทย-หตั ถ” แต เปน คาํ บอกรวดวา “วนั ทยหตั ถ” ) ลกู เสอื ในวงกลม
ท้ังหมดรวมท้ังผูกํากับกองลูกเสือและรองผูกํากับกองลูกเสืออื่นๆ ทํา
วันทยหตั ถพรอ มกัน ผูบังคบั บญั ชาลกู เสอื ทาํ วนั ทยหตั ถ ๓ นิ้ว หมบู ริการ
นาํ รองเพลงชาติ พอธงชาติขนึ้ ยอดเสาแลว คนหนงึ่ เดินเขา ไปผกู เชอื กธง
อกี คนหนงึ่ คงยนื อยใู นทา ตรง (ไมต อ งทาํ วนั ทยหตั ถ) เมอื่ ผกู เชอื กเรยี บรอ ย
แลว ใหถ อยหลงั ๒ กา วมาหาคนทกี่ าํ ลงั ยนื รออยู ทง้ั สองคนทาํ วนั ทยหตั ถ
ลดมอื ลง (ขณะนแี้ ถวในวงกลมทกุ คนยงั อยใู นทา วนั ทยหตั ถ) วง่ิ กลบั ไปเขา
ทขี่ องตน แลว ทาํ วนั ทยหตั ถเ หมอื นลกู เสอื ในแถว ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สง่ั วา

พิธีการลกู เสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

“มือลง” ทุกคนจึงลดมือลงพรอมกัน สวนผูกํากับกองลูกเสือและ
ผูบังคับบัญชาลูกเสืออ่ืนๆ ใหลดมือลงพรอมกับลูกเสือคนที่ชักธง กอนว่ิง
กลบั ไปเขา ท่ี

(๓) สวดมนต - พอลดมือลงแลว ทกุ คนอยูในทาตรง แลว ถอด
หมวกเตรยี มตวั สวดมนต หมบู รกิ ารนําสวดมนต

(๔) สงบนงิ่ - เมอ่ื สวดมนตจ บแลว ทกุ คนสงบน่งิ
(๕) ตรวจ - การตรวจในตอนนจี้ ะตรวจอะไรกไ็ ด เชน เครอ่ื งแบบ
เลบ็ ฟน ความสะอาดอน่ื ๆ (ผกู าํ กบั เปน ผสู ง่ั กอ นจะใหต รวจอะไร) แตก าร
ตรวจในตอนปดนั้น ใหตรวจเคร่ืองแบบอยางเดียว เพราะเหตุวา ลูกเสือ
๖ เรยี นมาเปน เวลานานแลว เครอ่ื งแตง กายยอ มไมเ รยี บรอ ย และจะตอ งแตง
เครื่องแบบกลับบาน ผานท่ีชุมนุมชนหลายแหง ถาไมเรียบรอยอาจจะนํา
ความเสื่อมเสยี มาสกู องลูกเสือของตนได
วธิ ตี รวจ ตามปกตผิ กู าํ กบั กองลกู เสอื จะใหร องผกู าํ กบั กองลกู เสอื
เปน ผตู รวจ แตบ างกรณรี องผกู าํ กบั กองลกู เสอื ไมอ ยหู รอื มนี อ ย ผกู าํ กบั กอง
ลกู เสืออาจจะมอบหมายใหน ายหมลู ูกเสอื ตรวจแทนกไ็ ด
ถารองผูกํากับกองลูกเสือตรวจ รองผูกํากับกองลูกเสือท่ีจะไป
ตรวจนนั้ ตอ งทาํ ความเคารพ (วนั ทยหตั ถ) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื เสยี กอ น แลว
จึงไปตรวจหมูลูกเสือ เม่ือรองผูกํากับกองลูกเสือไปถึงหนาหมูลูกเสือที่จะ
รับตรวจ นายหมูลูกเสือสั่งสมาชิกภายในหมูของตนวา “หมูสี.... ตรง”
ลูกเสือทุกคนตรง นายหมูลูกเสือคนเดียวทําวันทยหัตถ แลวลดมือลง
กา วไปขางหนา ๑ กาวทําวนั ทยหัตถแ ลว รายงานวา “หมูส ี..... พรอ มท่ีจะ
รับตรวจแลว ” เมื่อรายงานจบ ลดมอื ลงถอยหลงั กลบั เขาทเี่ ดมิ

“ลกู เสือสมานฉันท ผูกพันสงิ่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ผตู รวจจะตรวจนายหมลู กู เสอื กอ น แลว จงึ ตรวจสมาชกิ ภายในหมู ๗
ตอ ไป ขณะทตี่ รวจสมาชกิ ภายในหมนู นั้ ใหน ายหมลู กู เสอื ตามไปดว ย เพอ่ื
จะไดทราบถงึ ขอบกพรองของสมาชกิ ภายในหมู เมือ่ ตรวจครบทกุ คนแลว
นายหมูลูกเสือกลับเขาที่ ทําวันทยหัตถผูตรวจอีกครั้งหน่ึง จากนั้นส่ัง
สมาชิกภายในหมู “พัก” รองผูกํากับกองลูกเสือที่ไปตรวจจะรายงานผล
การตรวจใหผ ูกํากับกองลกู เสอื ทราบ รองผูก าํ กับกองลูกเสอื คนไหนตรวจ
เสรจ็ กอ นใหรายงานกอ นโดยไมต องรอกัน

ในกรณนี ายหมลู กู เสอื ตรวจ เมอ่ื ไดย นิ คาํ สงั่ ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สงั่
วา “นายหมูตรวจ”ใหรองนายหมูลูกเสือว่ิงออมดานหลังหมูของตนไปยืน
แทนที่นายหมูลูกเสือและทําหนาท่ีเสมือนนายหมูลูกเสือ สวนนายหมู
ลกู เสอื ใหก า วออกมาขา งหนา แถวของตน และทาํ หนา ทเี่ สมอื นรองผกู าํ กบั
กองลูกเสือ (วิธีตรวจก็เชนเดียวกับรองผูกํากับกองลูกเสือตรวจ) และเมื่อ
ตรวจเสรจ็ แลว ใหย นื รออยกู อ น จนเหน็ วา ทกุ หมตู รวจเรยี บรอ ยแลว จงึ วง่ิ
ไปเขา แถวหนา กระดานตรงหนา ผกู าํ กบั กองลกู เสอื (นายหมบู รกิ ารอยหู วั แถว)
เพ่ือรายงานผลการตรวจ

การรายงานใหรายงานทีละคนจากหัวแถวกอน นายหมูลูกเสือท่ี
จะรายงานใหกาวออกไปขางหนา ๑ กาว พรอมกับทําวันทยหัตถ แลว
รายงานผลการตรวจ เสร็จแลวลดมือลงถอยเขาที่จนครบทุกคน แลว
ผูกํากับกองลูกเสือจึงส่ังเขาที่ เมื่อนายหมูลูกเสือว่ิงมาถึง ใหรองนายหมู
ลกู เสอื วงิ่ ออ มดา นหลงั กลบั เขา ทต่ี ามเดมิ จากนน้ั ผกู าํ กบั กองลกู เสอื อาจจะ
พูดอะไรอีกเล็กนอย แลวส่ังแถวแยก โดยออกคําสั่งวา “แพค - แยก”
ใหลูกเสือทกุ คนทําขวาหนั แลวแยกยา ยกันไป

พิธีการลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พิธปี ด ประชุมกองลกู เสอื สาํ รอง

พิธปี ด ประชุมกองลกู เสอื สํารอง ใหป ฏบิ ัติดังตอไปน้ี
นัดหมาย - ตรวจ (เคร่ืองแบบ) - แกรนดฮาวล – ชกั ธงลง - เลกิ
(๑) นดั หมาย– ผกู าํ กบั กองลกู เสอื ยนื อยหู นา เสาธง หา งจากเสาธง
พอสมควร เรียก “แพค -แพค-แพค ” ลกู เสือสาํ รอง เมื่อไดยนิ เสียงเรยี กของ
ผูกาํ กบั กองลกู เสอื ทุกคนจะตอ งขานรับพรอมกันทนั ทวี า “แพค” แลววงิ่ มา
เขา แถวเปน รปู วงกลมเลก็ ลอ มรอบผกู าํ กบั กองลกู เสอื (นายหมลู กู เสอื ของหมู
๘ บริการอยูตรงหนาผูกํากับกองลูกเสือ จากน้ันก็เรียงไปตามลําดับ ใหไหลตอ
ไหลช ดิ กนั ) แลว ผกู าํ กบั จะนดั หมาย สง่ั การ หรอื แนะนาํ ตกั เตอื นเลก็ ๆ นอ ยๆ
เสียกอน ทัง้ น้เี พือ่ ใหการฝกอบรมในครัง้ ตอ ไปไดส มบรู ณและไดผลดีย่ิงข้นึ
(๒) ตรวจ-การตรวจในตอนเลิกประชุมกองน้ี จะเปนการตรวจ
ความเรยี บรอยของเครอ่ื งแบบเทา นั้น (รายละเอียดไดกลา วไวในเรอ่ื งของ
การตรวจในตอนเปดประชมุ กองขางตนแลว )
(๓) แกรนดฮ าวล – ปฏิบัตเิ ชนเดียวกบั ในตอนเปด ประชมุ กอง
(๔) ชกั ธงลง – ปฏบิ ตั เิ ชน เดยี วกบั ในตอนเปด ประชมุ กอง แตไ ม
ตองรองเพลงชาติ และไมต อ งเปา นกหวีด
(๕) เลิก – เม่ือชักธงลงแลว ผูชักธงถอยเขาที่เสร็จเรียบรอย
ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สง่ั “มอื ลง” หมดทกุ คนแลว ผกู าํ กบั กองลกู เสอื ออกคาํ สงั่ วา
“แพค - เลิก” ลกู เสอื ทกุ คนทาํ วนั ทยหตั ถต อผูกํากบั กองลกู เสอื (ผกู าํ กับ
กองลกู เสอื ทําวันทยหตั ถต อบ) แลว ทาํ ขวาหัน แยกยายกนั กลับได

“ลกู เสอื สมานฉันท ผูกพันสงิ่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พิธีเขา ประจาํ กองลูกเสือสํารอง

ในพิธีเขาประจํากองลูกเสือสํารอง หรือเรียกวาพิธีปฏิญาณตน
หรอื เรยี กวา พธิ ตี อ นรบั ลกู เสอื ใหมน น้ั ใหเ ปน หนา ทข่ี องกองลกู เสอื ตา งกอง
ตางจัดทํา มอี ยู ๒ วิธี คอื วธิ ีท่ี ๑ มีกองลกู เสืออยูก อนแลว และวิธที ่ี ๒
ยังไมมีกอง เปนการตงั้ กองข้นึ ใหม ใหป ฏบิ ตั ดิ ังตอไปน้ี

ก. มกี องลกู เสอื อยูกอ นแลว ๙
(๑) กองลกู เสอื สํารอง ทํารปู วงกลมใหญ
(๒) หมวกทต่ี ดิ เครอ่ื งหมายลกู เสอื สาํ รองแลว กบั เครอ่ื งหมาย

ลกู เสือสาํ รองท่ีจะติดเหนือกระเปา เสือ้ อยูทผี่ ูก ํากบั กองลกู เสอื
(๓) ธงประจํากอง (ถามี) ใหรองผูกํากับกองลูกเสือถือไว

ในทาตรงนอกวงกลม
(๔) ลกู เสอื ใหมอ ยนู อกวงกลม ดา นหลงั ของหมทู ต่ี นจะเขา ไป

อยู (แตงเครื่องแบบครบ เวนแตเคร่ืองหมายลูกเสือสํารองกับหมวกอยูที่
ผกู ํากับกองลกู เสอื )

(๕) ผูกํากับกองลูกเสือเรียกลูกเสือใหมเขามาในวงกลม
หนา ผูก ํากับ (หากหลายคนใหเ ขาแถวหนา กระดาน)

(๖) ผกู ํากับกองลกู เสือสอบถามลูกเสือใหม ดังนี้
ผูกาํ กับ “เจา ตองการเปนลูกเสอื สํารองใชไ หม”
ลกู เสอื ใหม “ใชค รับ”

พธิ กี ารลกู เสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ผกู ํากับ “เจาเขา ใจกฎ คําปฏิญาณ การทําความเคารพ และการทาํ
แกรนดฮ าวล หรอื ไม”

ลกู เสอื ใหม “ขาเขา ใจและปฏิบตั ไิ ด”
ผกู าํ กับ “กฎมวี าอยา งไร”
ลูกเสอื ใหม “ขอ ๑ ลกู เสอื สํารองทาํ ตามลกู เสือรนุ พ่ี

ขอ ๒ ลกู เสือสํารองไมท าํ ตามใจตนเอง”
ผูกาํ กับ “ถาเชนน้นั จะใหเ ชือ่ ไดห รอื ไมวา

ขอ ๑ เจาจะจงรกั ภกั ดตี อ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 
ขอ ๒ เจาจะยึดม่ันในกฎของลูกเสือสํารอง และบําเพ็ญ
๑๐ ประโยชนต อผอู ื่นทุกวัน”
ลกู เสือใหม ทําวนั ทยหัตถ “ขาสญั ญาวา
ขอ ๑ ขา จะจงรักภักดีตอชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย
ขอ ๒ ขาจะยึดม่ันในกฎของลูกเสือสํารอง และบําเพ็ญ

ประโยชนต อผอู น่ื ทกุ วนั ”
ผูกาํ กบั “เจา จงรกั ษาคาํ ม่นั สัญญาของเจาไวใหม ่ันตอไป บดั นเ้ี จา ได

เขา เปน ลกู เสอื สาํ รอง และเปน สมาชกิ ผหู นงึ่ ของคณะพนี่ อ ง
ลกู เสอื แหง โลกอนั ยิง่ ใหญแ ลว”
(๗) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื มอบเครอื่ งหมายลกู เสอื สาํ รองสาํ หรบั
ติดเหนือกระเปาเส้ือและมอบหมวกใหลูกเสือรับมาสวมเอง ลูกเสือทํา
วนั ทยหัตถแ ละลดมือลง แลว สมั ผัสมือกบั ผกู ํากับกองลูกเสือ
ในกรณีที่ผูกํากับกลุมลูกเสือเปนประธาน หรือเชิญผูอ่ืน
เปน ประธาน ก็ควรใหทําหนา ที่แทนผูกาํ กบั กองลกู เสือตามขอ ๗ นี้

“ลูกเสือสมานฉันท ผูกพันสิ่งแวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

(๘) เสร็จแลว ลูกเสือใหมทํากลับหลังหัน ทําความเคารพ
ลูกเสือเกาดวยวันทยหัตถ ลูกเสือเการับการเคารพดวยทาวันทยหัตถเชนกัน
แลว ลดมอื ลงพรอมกนั (โดยไมต อ งสงั่ )

(๙) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สงั่ ลกู เสอื ใหมเ ขา ประจาํ หมู โดยสงั่ วา
“ลูกเสือใหมเขาประจําหมู - ว่ิง” ลูกเสือใหมว่ิงเขาประจําหมูของตน
(ซึ่งจัดแบง ไวเรียบรอ ยแลว )

(๑๐) เสรจ็ ส้ินดวยการทาํ แกรนดฮ าวล

ข. ยังไมม ีกองลกู เสือ ๑๑
(๑) ลูกเสือใหมท้ังหมดเขาแถวเปนแถวตอนหมูหนาผูกํากับ

กองลูกเสือ แตงเครื่องแบบครบเวนแตเคร่ืองหมายลูกเสือสํารองท่ีจะติด
เหนอื กระเปาเส้อื กบั หมวกอยทู ผี่ กู ํากบั กองลกู เสอื

(๒) หมวกทต่ี ดิ เครอื่ งหมายลกู เสอื สาํ รองแลว กบั เครอื่ งหมาย
ลูกเสือสํารองท่ีจะติดเหนอื กระเปา เส้อื อยูทผ่ี กู าํ กับกองลกู เสือ

(๓) ธงประจาํ กอง (ถา ม)ี ใหร องผกู าํ กบั กองลกู เสอื ถอื ไวใ นทา
ตรงนอกวงกลม

(๔) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื เรยี กลกู เสอื ใหมอ อกมายนื หนา ผกู าํ กบั
กองลูกเสือครั้งละหมู โดยออกคําสั่งวา “หมูสี.....” ใหหมูสีน้ันออกมายืน
เปน แถวหนากระดาน

(๕) ผูกํากับกองลูกเสือสอบถามลูกเสือใหม (เหมือนอยางมี
กองลูกเสืออยกู อ นแลว )

พธิ ีการลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๖) เมอ่ื ผกู าํ กบั กองลกู เสอื หรอื ประธานมอบเครอื่ งหมายและ
หมวก และสมั ผสั มอื กบั ลกู เสอื ใหมแ ลว ใหล กู เสอื ใหมไ ปเขา แถวเตรยี มเปน
รูปวงกลม (หมายความวา เมื่อทุกหมูเขาแถวเรียบรอยแลว จะเปนรูป
วงกลมลอมรอบผูกํากับกองลูกเสือ โดยออกคําส่ังวา “ลูกเสือใหมเขา
ประจาํ ท-่ี วง่ิ ” ลกู เสอื ใหมว งิ่ ไปเขา ทขี่ องตน ซง่ึ ผกู าํ กบั กองลกู เสอื นดั หมาย
ไวก อนแลว)

(๗) เสรจ็ ส้ินดวยการทาํ แกรนดฮ าวล
หมายเหตุ ๑. ขณะท่ีลูกเสือกลาวคําปฏิญาณตอหนาผูกํากับกองลูกเสือ
๑๒ นั้น ผกู ํากับกองลูกเสอื ทําวันทยหัตถ (๒ นวิ้ ) สว นรองผูกาํ กบั กองลูกเสอื
หรอื ผบู งั คบั บัญชาลูกเสอื อืน่ ๆ ทําวันทยหตั ถ ๓ น้วิ

๒. ลกู เสอื ผใู ดไดก ระทาํ พธิ ปี ฏญิ าณตนแลว ขณะทล่ี กู เสอื ใหม
กลาวคําปฏิญาณนั้น ตองทําวันทยหัตถดวย ลูกเสือผูใดยังไมไดปฏิญาณ
ตนไมต อ งทํา คงยืนตรงเฉยๆ

๓. การสงั่ ใหแ ถวแยก หมายความวา แยกไปเรยี นวชิ าอน่ื กอ น
ใหส ง่ั วา “แพค -แยก” ลกู เสือทําขวาหันแลวแยกไป

๔. การสง่ั ใหเ ลกิ แถว หมายความวา เลกิ จากการเรยี นแลว หรอื
ปด การประชมุ ใหส งั่ วา “แพค -เลกิ ” หรอื “กองเลกิ ” ลกู เสอื ทาํ วนั ทยหตั ถ
แลวขวาหัน เลกิ แถวไป

พิธีประดบั ดาวดวงที่ ๑

“ลูกเสอื สมานฉันท ผูกพันสง่ิ แวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ ปี ระดับดาวดวงที่ ๑

พิธีประดับดาวดวงท่ี ๑ ใหปฏิบัติดงั ตอไปน้ี ๑๓
(๑) กองลูกเสือสาํ รองทาํ เปนรูปวงกลมใหญ
(๒) ผูกํากับกองลูกเสือสํารองอยูกลางวงกลม มีรองผูกํากับกอง
ลูกเสอื ยนื อยูนอกวงกลมหลังผกู าํ กับกองลูกเสือ
(๓) หมวกทตี่ ดิ ดาวดวงที่ ๑ แลว อยูทผ่ี กู าํ กบั กองลูกเสือ
(๔) ผูกํากับกองลูกเสือประกาศใหกองรูวาจะกระทําพิธีประดับ
ดาวดวงท่ี ๑
(๕) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื เรยี กลกู เสอื ทจ่ี ะไดด าวดวงท่ี ๑ มายนื หนา
ผูกํากบั กองลกู เสือ (ซงึ่ ขณะนนั้ ตางกย็ นื อยูใ นหมขู องตน)
(๖) ผูกํากับกองลูกเสืออธิบายความหมายของดาวดวงท่ี ๑ ให
ลกู เสือท่ีจะไดรบั ทราบแลวส่ังสอน
(๗) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื มอบหมวกใหล กู เสอื ลกู เสอื รบั ไปสวมเอง
แลวทําวันทยหัตถผูกํากับกองลูกเสอื
(๘) ผกู าํ กบั กองลกู เสือแสดงความยินดดี วยการสมั ผัสมอื กบั ลูกเสอื
(๙) ลูกเสือท่ไี ดรับทํากลับหลังหนั ว่งิ เขาประจาํ หมขู องตน
(๑๐) ลกู เสือในหมูของตน (เฉพาะในหมทู ล่ี ูกเสอื ไดร ับดาวเทาน้ัน)
ตางก็มาแสดงความยินดดี ว ยการสมั ผสั มือ เสรจ็ พธิ ี ไมม แี กรนดฮ าวล

พิธีการลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พธิ ีประดับดาวดวงท่ี ๒

พธิ ปี ระดับดาวดวงท่ี ๒ ใหปฏิบตั ิดงั ตอ ไปน้ี
(๑) กองลกู เสอื สาํ รองทาํ เปน รปู วงกลมใหญ
(๒) ผกู าํ กับกองลกู เสอื ลกู เสอื สาํ รองอยูก ลางวงกลม มีรองผูก าํ กับ
กองลกู เสือยนื อยูนอกวงกลมหลังผูกาํ กับกองลูกเสอื
(๓) หมวกทต่ี ดิ ดาวดวงท่ี ๒ แลว อยทู ผ่ี กู ํากับกองลกู เสือ
(๔) ลูกเสือท่ีจะไดดาวดวงท่ี ๒ มายืนอยูหนา ผูกาํ กบั กองลกู เสอื
๑๔ ในแถววงกลม (แมจ ะมหี ลายหมหู ลายคนกใ็ หม ายนื อยรู วมกนั หนา ผกู าํ กบั
กองลูกเสอื )
(๕) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื อธบิ ายความหมายของดาวดวงท่ี ๒ ใหล กู เสอื
ท่จี ะไดรับทราบแลวสงั่ สอน
(๖) ผูกํากับกองลูกเสือสั่งใหลูกเสือท่ีจะไดรับดาวดวงที่ ๒ ทวน
คาํ ปฏญิ าณอกี ครง้ั หนง่ึ โดยสง่ั วา “เพอื่ เปน ทแี่ นใ จวา เจา ยงั จาํ คาํ ปฏญิ าณ
ของเจาได ขอใหเจาทวนคําปฏิญาณอีกคร้ังหนึ่ง” และลูกเสือท่ีจะไดรับ
ก็กลา วคําปฏญิ าณ
(๗) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื มอบหมวกใหล กู เสอื ลกู เสอื รบั ไปสวมเอง
แลว ทาํ วนั ทยหตั ถผกู ํากับกองลกู เสือ
(๘) ผูกํากับกองลูกเสือแสดงความยินดีดวยการสัมผัสมือกับ
ลูกเสือ

“ลกู เสือสมานฉันท ผูกพนั สง่ิ แวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

(๙) ลูกเสือที่ไดรับดาวดวงที่ ๒ ทํากลับหลังหัน ว่ิงเขาท่ีของตน
(คือหนาผูกํากบั กองลกู เสือ ไมใ ชหมขู องตน)

(๑๐) กองลกู เสอื แสดงความยนิ ดดี ว ยการทาํ แกรนดฮ าวล ลกู เสอื
ที่ไดรับดาวดวงที่ ๒ เปนผูรอง “จงทําดี - จงทําดี - จงทําดี” (ถามี
หลายคนกใ็ หร องพรอ มกนั ท้ังหมด)

๑๕

พธิ ีประดบั ดาวดวงท่ี ๓

พิธกี ารลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พิธีประดับดาวดวงที่ ๓

พธิ ีประดบั ดาวดวงท่ี ๓ ใหป ฏิบัตดิ งั ตอไปนี้
(๑) จดั ลูกเสือท่ีจะไดรบั ดาวดวงท่ี ๓ ใหย นื อยใู นแถววงกลมติด
กบั นายหมบู ริการทางดา นขวาตรงหนา ผูก ํากับกองลกู เสอื
(๒) กองลูกเสือสํารองทําแกรนดฮาวล นายหมูบริการเปนผูรอง
“จงทาํ ดี - จงทําดี - จงทาํ ด”ี
(๓) หมวกทต่ี ดิ ดาวดวงท่ี ๑, ๒ และ ๓ แลว อยทู ผี่ กู าํ กบั กองลกู เสอื
๑๖ (๔) ผูกํากับกองลกู เสอื เรียกลูกเสือท่จี ะรับดาวดวงที่ ๓ ทัง้ หมด
มายืนในวงกลมตรงหนาผูกํากับกองลูกเสือเปนแถวหนากระดาน แถวละ
ไมเกิน ๖ คน
(๕) ผกู าํ กับกองลกู เสืออธบิ ายความหมายของดาวดวงที่ ๓ และ
ใหโ อวาทสั่งสอนแลวสัง่ ใหลกู เสือกลา วทวนคําปฏญิ าณอกี ครง้ั หน่ึง
(๖) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื มอบหมวกใหล กู เสอื ลกู เสอื รบั ไปสวมเอง
แลว ทาํ ความเคารพผกู าํ กบั กองลกู เสอื ผกู าํ กบั กองลกู เสอื แสดงความยนิ ดี
ดว ยการสัมผัสมอื กับลูกเสือ
(๗) ลกู เสอื ทไี่ ดร บั ดาวดวงท่ี ๓ ทาํ กลบั หลงั หนั วง่ิ เขา ประจาํ ทข่ี องตน
(๘) ลูกเสือทุกคนในแถววงกลม สัมผัสมือแสดงความยินดีกับ
ลกู เสือท่ีไดร บั ดาวดวงท่ี ๓ (ใหเ วียนจากซา ยไปขวา)
(๙) กองลูกเสือสํารองทําแกรนดฮาวลแสดงความยินดีอีกครั้งหน่ึง
ใหล กู เสอื ทร่ี บั ดาวดวงท่ี ๓ เปน ผรู อ ง “จงทาํ ดี - จงทาํ ดี - จงทาํ ด”ี พรอ มๆ กนั

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พันสงิ่ แวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ ีสงลูกเสือสํารอง
ไปเปน ลกู เสือสามัญ

พธิ สี ง ลกู เสือสํารองไปเปนลกู เสือสามญั ใหปฏบิ ตั ดิ ังตอ ไปน้ี ๑๗
(๑) กองลูกเสือสํารองทํารูปวงกลมใหญ กองลูกเสือสามัญทํา
รูปเกอื กมา
(๒) ระหวางกองทั้งสองมีการแบงเขตแดน (อาจจะใชเชือก
ไมพ ลอง หรือโรยปนู ขาวไวก ไ็ ด)
(๓) กองลูกเสือท้ังสองมีธงประจํากองและปายคําขวัญของตน
และอยูใ นแดนของตน ใหร องผูก าํ กับกองลูกเสือ เปนคนถอื ไว
(๔) กองลกู เสอื สาํ รองทาํ แกรนดฮ าวล
(๕) ผูกํากับกองลูกเสือสํารองอธิบายความหมายของการจะทํา
พิธสี งใหกองทราบ
(๖) ผูกํากับกองลูกเสือสํารองเรียกลูกเสือท่ีจะสงออกมายืนหนา
ผกู าํ กบั กองลกู เสอื แลว อบรมสงั่ สอนในการทจี่ ะจากไป แลว ใหท วนคาํ ปฏญิ าณ
อีกครั้งหนึ่ง โดยสั่งวา “เพื่อเปนท่ีแนใจวา เจายังจําคําปฏิญาณของเจาได
ขอใหเจาทบทวนคําปฏญิ าณอกี ครง้ั ” แลวลกู เสอื กก็ ลาวคําปฏญิ าณ
(๗) ลูกเสือกลับหลังหัน ไปรํ่าลาลูกเสือเฉพาะในหมูของตน
โดยการสัมผัสมือแลวกลับมายืนหนาผูกํากับกองลูกเสือสํารองไชโยใหแก
เขาสามคร้ัง

พิธีการลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๘) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สาํ รองสงั่ เปด ทางเพอ่ื นาํ ลกู เสอื ออกไปหา
ผูกํากบั กองลกู เสือสามญั ที่เสน กนั้ แดน

(๙) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สาํ รองจะแนะนาํ และฝากฝง ลกู เสอื สาํ รอง
กับผูกํากับกองลูกเสือสามัญ แลวนําลูกเสือสํารองขามแดนไป (ถาหาก
ลกู เสือสาํ รองผใู ดไดรบั เครอื่ งหมายเสือเผน กใ็ หก ระโดดขา ม)*

(๑๐) ผูกํากับกองลูกเสือสามัญนําลูกเสือสํารองผูนั้นไปแนะนํา
ใหรจู กั นายหมูล ูกเสือของหมูท ล่ี ูกเสือจะเขา ไปอยู

(๑๑) นายหมลู กู เสอื สามญั แนะนาํ ใหล กู เสอื สาํ รองรจู กั กบั ลกู เสอื
สามัญในหมทู ีต่ นเขา ไปอยูน ั้น
๑๘ (๑๒) พิธีเสร็จส้ินดวยการเปลงเสียงรองของลูกเสือสามัญหรือ
ไชโยสามคร้ัง
* ปจ จุบัน คอื เคร่อื งหมายลกู เสือสัมพนั ธ

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พนั สง่ิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ กี ารลกู เสอื สามัญ
ลกู เสือสามัญรุนใหญ ลูกเสอื วสิ ามัญ

พิธเี ปดประชุมกอง ๑๙

พิธีเปดและปดประชุมกอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุนใหญ
ลูกเสือวสิ ามญั ใหป ฏบิ ัตดิ งั ตอ ไปน้ี

เปด - ชักธงขนึ้ - สวดมนต - สงบนง่ิ - ตรวจ - แยก
(๑) เปด - ผูกํากับกองลูกเสือยืนอยูหนาเสาธง หางจากเสาธง
พอสมควร เรยี กลูกเสือเขาแถวรูปครงึ่ วงกลม
(๒) ชกั ธงขน้ึ - เมื่อลูกเสอื เขาแถวเรยี บรอ ยแลว ผูกํากับกองลกู เสอื
สง่ั ลกู เสอื “กอง-ตรง” แลว ลกู เสอื ทเี่ ปน หมบู รกิ ารหรอื ทาํ หนา ทห่ี มบู รกิ าร
๒ คนเขาไปชกั ธง (ใหป ฏิบตั ดิ งั เชน การชกั ธงเปดกองลกู เสอื สาํ รอง) แตถ า
ลกู เสอื มพี ลองหรอื ไมง า ม กใ็ หเ ปลย่ี นจากคาํ สง่ั ทว่ี า “กอง - วนั ทยาหตั ถ”
เปน “กอง - วนั ทยา - วุธ” และคําวา “มอื ลง” เปน “เรียบ - อาวุธ”
(๓) สวดมนต - พอลดมือลง (หรือเรียบอาวุธ) แลว ทุกคน
อยใู นทา ตรงแลว ถอดหมวก เตรียมตัวสวดมนตห มบู รกิ ารนาํ สวดมนต
แตถา ลูกเสือมีพลองหรือไมง าม ใหย กพลองหรือไมง ามมาวางไว
กึ่งกลางระหวางเทาท้ังสอง พลองหรือไมงามสวนบนพิงแขนซายซ่ึงงอ
เปน มุมฉากรอรบั อยูแ ลว

พิธกี ารลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๔) สงบนง่ิ - เมอื่ สวดมนตจ บแลว ทุกคนสงบนงิ่
(๕) ตรวจ - การตรวจในตอนนี้จะตรวจอะไรก็ได เชน เลบ็ ฟน
ความสะอาดอื่นๆ (ผูกํากับกองลูกเสือเปนผูสั่งกอนจะใหตรวจอะไร)
แตการตรวจในตอนปดน้ัน ใหตรวจเคร่ืองแบบอยางเดียว เพราะเหตุวา
ลูกเสือเรียนมาเปนเวลานาน เคร่ืองแตงกายยอมไมเรียบรอย และจะตอง
แตง เครอ่ื งแบบกลบั บา น ผา นทชี่ มุ นมุ ชนหลายแหง ถา ไมเ รยี บรอ ย อาจจะ
นําความเส่อื มเสยี มาสูกองลูกเสือของตนได
วธิ ตี รวจ ตามปกตผิ กู าํ กบั กองลกู เสอื จะใหร องผกู าํ กบั กองลกู เสอื
เปน ผตู รวจ แตบ างกรณรี องผกู าํ กบั กองลกู เสอื ไมอ ยหู รอื มนี อ ย ผกู าํ กบั กอง
๒๐ ลกู เสอื อาจจะมอบหมายใหนายหมูลูกเสือตรวจแทนก็ได
ถารองผูกํากับกองลูกเสือตรวจ รองผูกํากับกองลูกเสือที่จะไป
ตรวจน้ัน ตองทําความเคารพ (วันทยหัตถ) ผูกํากับกองลูกเสือเสียกอน
แลวจึงไปตรวจหมูลูกเสือ เม่ือรองผูกํากับกองลูกเสือไปถึงหนาหมูลูกเสือ
ทีจ่ ะรบั ตรวจ นายหมูลกู เสอื สัง่ สมาชิกภายในหมขู องตนวา “หม.ู ... ตรง”
ลูกเสือทุกคนตรง นายหมูลูกเสือคนเดียวทําวันทยหัตถ แลวลดมือลง
กาวไปขางหนา ๑ กาว ทําวันทยหัตถแลวรายงานวา “หมู..... พรอม
ท่ีจะรับตรวจแลว” เมื่อรายงานจบ ลดมือลงถอยหลังกลับเขาที่เดิม
(ในกรณีท่ีลูกเสือทุกคนมีพลองหรือไมงามใหส่ัง “หมู..... ตรง วันทยา - วุธ”
ลกู เสอื ทกุ คนทาํ วนั ทยาวธุ นายหมลู กู เสอื ลดมอื ลงคนเดยี ว กา วไปขา งหนา
๑ กาว ทาํ วนั ทยาวธุ อกี ครั้งแลวรายงานวา “หม.ู .... พรอ มที่จะรบั ตรวจแลว”
เม่ือรายงานจบ ลดมือลง ถอยหลังกลับเขาที่เดิมแลวทําวันทยาวุธอีกคร้ัง
แลวสั่ง “เรยี บ - อาวธุ ”)

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พันสิง่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ผตู รวจจะตรวจนายหมลู กู เสอื กอ น แลว จงึ ตรวจสมาชกิ ภายในหมู ๒๑
ตอ ไป ขณะท่ตี รวจสมาชกิ ภายในหมูน้ัน ใหนายหมูลูกเสอื ตามไปดว ยเพ่อื
จะไดท ราบถงึ ขอบกพรอ งของสมาชกิ ภายในหมู เม่ือตรวจครบทกุ คนแลว
นายหมลู กู เสอื กลบั เขา ที่ ทาํ วนั ทยาวธุ ผตู รวจอกี ครงั้ หนงึ่ จากนนั้ สง่ั สมาชกิ
ภายในหมู “พกั ” รองผกู าํ กบั กองลกู เสอื ทไี่ ปตรวจจะรายงานผลการตรวจ
ใหผกู าํ กับกองลกู เสอื ทราบ รองผกู าํ กับกองลกู เสือคนไหนตรวจเสร็จกอน
ใหร ายงานกอนโดยไมตองรอกนั

ในกรณีนายหมูลูกเสือตรวจ เมื่อไดยินคําสั่งผูกํากับกองลูกเสือส่ังวา
“นายหมูตรวจ” ใหรองนายหมูลูกเสือวิ่งออมดานหลังหมูของตนไปยืน
แทนที่นายหมูลูกเสือและทําหนาที่เสมือนนายหมูลูกเสือ สวนนายหมูลูกเสือ
ใหก า วออกมาขา งหนา แถวของตน และทาํ หนา ทเี่ สมอื นรองผกู าํ กบั กองลกู เสอื
(วิธีตรวจก็เชนเดียวกับรองผูกํากับกองลูกเสือตรวจ) และเมื่อตรวจเสร็จแลว
ใหยืนรออยูกอน จนเห็นวาทุกหมูตรวจเรียบรอยแลว จึงว่ิงไปเขาแถว
หนากระดานตรงหนาผูกํากับกองลูกเสือ (นายหมูบริการอยูหัวแถว)
เพอื่ รายงานผลการตรวจ

การรายงานใหรายงานทีละคนจากหัวแถวกอน นายหมูลูกเสือ
ที่จะรายงานใหกาวออกไปขางหนา ๑ กาว พรอมกับทําวันทยหัตถ หรือ
ทาํ วนั ทยาวธุ แลว แตก รณี แลว รายงานผลการตรวจ เสรจ็ แลว ลดมอื ลงหรอื
ทําเรียบอาวุธ ถอยเขาท่ีจนครบทุกคน แลวผูกํากับกองลูกเสือจึงส่ังเขาที่
เมื่อนายหมูลูกเสือว่ิงมาถึง ใหรองนายหมูลูกเสือว่ิงออมดานหลังกลับเขาท่ี
ตามเดมิ จากนน้ั ผกู าํ กบั กองลกู เสอื อาจจะพดู อะไรอกี เลก็ นอ ย แลว สงั่ แถวแยก
โดยออกคาํ สง่ั วา “กอง - แยก” ใหล กู เสอื ทกุ คนทาํ ขวาหนั แลว แยกยา ยกนั ไป

พธิ กี ารลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พิธีปด ประชุมกอง

พิธีปดประชุมกองลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุนใหญ ลูกเสือ
วสิ ามัญ ใหป ฏิบัติดงั ตอไปน้ี

นดั หมาย – ตรวจ(เครื่องแบบ) - ชักธงลง – เลิก
(๑) นัดหมาย - ผูกํากับกองลูกเสือยืนอยูหนาเสาธง หางจาก
เสาธงพอสมควรเรียกลูกเสือเขาแถวรูปครึ่งวงกลมนัดหมายวาคราวหนา
จะใหเตรียมอุปกรณอะไรมาหรือไม (การนัดหมายอาจจะนัดหมาย
๒๒ ชวงเลา เรอ่ื งสั้นก็ได)
(๒) ตรวจ - การตรวจในตอนน้ีจะตรวจเคร่ืองแบบอยางเดียว
(ใหป ฏิบตั เิ ชนเดียวกับการตรวจตอนเปด ประชุมกอง)
(๓) ชักธงลง - ลูกเสือท่ีเปนหมูบริการหรือทําหนาที่หมูบริการ
๒ คนเปนผูชักธง คือในกรณีมีพลองหรือไมงาม ใหฝากไวกับเพื่อนขางๆ
และใหเ ดนิ เขา ไปหา งจากเสาธงประมาณ ๓ กา ว ทงั้ สองแสดงความเคารพ
ทา วนั ทยหตั ถ แลว คนหนง่ึ กา วไปขา งหนา ๒ กา ว เพอื่ แกเ ชอื กทผ่ี กู ธงออก
แลวถอยหลังมาตามเดิม สองคนชวยกันชักธงลง (ใหผืนธงอยูดานขวา
ของผูชัก) ผูกํากับกองลูกเสือเปนผูส่ังทําความเคารพโดยออกคําสั่ง
“กอง - วันทยหัตถ” ถาลูกเสือมีพลองหรือไมงาม ใหเปลี่ยนเปน
“กอง - วันทยา - วธุ ” ลกู เสอื ทําวนั ทยหตั ถ หรือวันทยาวุธ แลวแตก รณี
ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื ทาํ วนั ทยหตั ถ ไมต อ งรอ งเพลงชาติ พอธงชาตลิ งจาก
ยอดเสาแลวคนหน่ึงเดินเขาไปผูกเชือกธง อีกคนหนึ่งคงยืนอยูในทาตรง

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พนั สงิ่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

(ไมตองทําวันทยหัตถ) เมื่อผูกเชือกเรียบรอยแลวใหถอยหลัง ๒ กาว ๒๓
มาหาคนที่กําลังยืนรออยู ทง้ั สองทําวนั ทยหัตถ - ลดมอื ลง (ขณะนี้ลกู เสอื
ในแถวทกุ คนยงั อยใู นทา วนั ทยหตั ถ หรอื วนั ทยาวธุ แลว แตก รณ)ี วงิ่ กลบั ไป
เขาท่ีของตน แลวทําวันทยหัตถหรือวันทยาวุธแลวแตกรณีเหมือนลูกเสือ
ในแถว ผูกํากับกองลูกเสือส่ังวา “มือลง” ถาลูกเสือมีพลองหรือไมงาม
ใหเ ปลย่ี นเปน “เรยี บ - อาวธุ ” ทกุ คนจงึ ลดมอื ลงพรอ มกนั สว นรองผกู าํ กบั
กองลูกเสือและผูบังคับบัญชาลูกเสืออื่นๆ ใหลดมือลงพรอมกับลูกเสือ
สองคนทช่ี กั ธง (กอ นวง่ิ กลบั ไปเขา ที่)

(๔) เลกิ - ผกู าํ กบั กองลกู เสอื ออกคาํ สงั่ วา “กอง - เลกิ ” ลกู เสอื
ทุกคนทําวันทยหัตถหรือวันทยาวุธตอผูกํากับกองลูกเสือและกลาว
“ขอบคุณ” (ผูกํากับกองลูกเสือทําวันทยหัตถตอบ) ลูกเสือลดมือลงหรือ
เรยี บอาวธุ แลวทาํ ขวาหนั แยกยายกันไป

พธิ กี ารลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พิธีเขา ประจาํ กองลกู เสือสามญั

พธิ เี ขา ประจาํ กองลกู เสอื หรอื เรยี กวา พธิ เี ขา ปฏญิ าณตนนี้ ใหเ ปน
หนา ทีข่ องกองลกู เสอื ตา งกองตางจดั ทาํ และใหปฏบิ ตั ดิ ังตอ ไปนี้

(๑) จดั ลกู เสอื เกา (คอื ลกู เสอื ทไ่ี ดป ฏญิ าณตนแลว ) อยา งนอ ย ๖ คน
เปนผูแทนคณะลูกเสือแหงชาติเขาแถวหนากระดาน และลูกเสือใหม
(คอื ลกู เสอื ทจ่ี ะปฏญิ าณตน) เขา แถวหนา กระดานเหมอื นกนั อยหู ลงั ลกู เสอื เกา
(ลกู เสือเกาและลูกเสือใหมมีพลอง)
๒๔ (๒) ผูกํากับกองลูกเสือยืนอยูหนาแถว มีรองผูกํากับกองลูกเสือ
ยืนอยูดานขวามือของผูกํากับกองลูกเสือ เพ่ือรับฝากพลองกับหมวก
ของลูกเสือใหม

(๓) ผูกํากับกองลูกเสือเรียกลูกเสือใหม (สมมติวาลูกเสือใหม
ช่ือนายแดง รักไทย) วา “นายแดง รักไทย มาแลวหรือยัง” (ถานายแดง
รักไทย เคยเปนลูกเสือสํารองมากอนก็ใหเรียกวา “ลูกเสือแดง รักไทย”)
นายหมูลูกเสือที่อยูหัวแถวลูกเสือผูนั้นกาวออกมาขางหนา ๑ กาว
ทาํ วันทยาวุธพรอ มกบั ขานวา “มาแลว” และใหน ายหมูล ูกเสือเรียกชอ่ื ซา้ํ
อกี วา “นายแดง รกั ไทย” นายแดง รักไทย ขานรบั วา “อย”ู แลววิ่งออก
มามอบพลองกับหมวกไวท่ีรองผูกํากับกองลูกเสือ (เวลาที่ว่ิงใหว่ิงไปดานซาย
ของแถว) แลวไปยืนหนาผูกํากับกองลูกเสือเปนแถวหนากระดานทีละคน
จนหมดหมู (ครั้งหนึ่งๆ ไมควรเกิน ๘ คน) เมื่อหมดคนในหมูแลว
ใหน ายหมลู กู เสือ ว่งิ ไปอยูหัวแถว

“ลกู เสอื สมานฉนั ท ผูกพนั สง่ิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

(๔) ผกู ํากับกองลูกเสือเร่มิ ทําการสอบถาม ดังน้ี ๒๕
ผูกํากับ “เจา เขา ใจหรอื ไมว า คาํ มัน่ สญั ญาของเจา คืออะไร”
ลูกเสอื ใหม “ขาเขา ใจวา คอื ขาสัญญาวาจะทําอยา งไรแลว ตองทาํ เหมือน

ปากพดู ทกุ อยา ง”
ผกู าํ กับ “ถาเชน นั้นจะใหเ ชื่อไดหรอื ไมว า”

“ขอ ๑ เจาจะจงรักภักดตี อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย”
“ขอ ๒ เจาจะชว ยเหลือผูอ นื่ ทุกเมือ่ ”
“ขอ ๓ เจาจะปฏบิ ัติตามกฎของลกู เสือ”
ลกู เสอื ใหมแ สดงรหสั
“ดว ยเกียรติของขา ขา สญั ญาวา
ขอ ๑ ขา จะจงรกั ภกั ดีตอชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย
ขอ ๒ ขา จะชว ยเหลอื ผอู น่ื ทุกเมอ่ื
ขอ ๓ ขาจะปฏิบตั ติ ามกฎของลกู เสือ”
(ขณะที่ลูกเสือใหมกลาวคําปฏิญาณท่ีลูกเสือเกาและลูกเสือใหมท่ีได
ปฏิญาณตนแลว ใหยกพลองมาวางไวระหวางก่ึงกลางเทาท้ังสอง พลอง
สว นบนพงิ แขนซา ยซงึ่ งอเปน มมุ ฉากรอรบั อยแู ลว แสดงรหสั ผบู งั คบั บญั ชา
ลูกเสอื และลูกเสือท่ีอยูบรเิ วณนน้ั แสดงรหัสดวย)
ผกู ํากบั “เจา จงรกั ษาคาํ มน่ั สญั ญาของเจา ไวใ หม นั่ ตอ ไป บดั นี้ เจา ได
เขาเปนลูกเสือสามัญและเปนสมาชิกผูหน่ึง ของคณะพ่ีนอง
ลกู เสือแหง โลกอันยิง่ ใหญ”
(๕) เมื่อสิ้นคําผูกํากับกองลูกเสือในขอ ๔ ใหรองผูกํากับกอง
ลูกเสือนําพลองและหมวกไปมอบใหล ูกเสอื ใหม

พธิ กี ารลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๖) เมื่อลูกเสือใหมรับพลองและหมวกเรียบรอยแลว นายหมู
ลูกเสอื สั่งวา “ลูกเสือใหม” “กลบั หลงั - หนั ” ลูกเสือใหมรวมทง้ั นายหมู
ลกู เสอื ทาํ กลบั หลงั หนั แลว นายหมลู กู เสอื สงั่ ตอ ลกู เสอื ใหม ทาํ ความเคารพ
ลกู เสอื เกา “วนั ทยา - วธุ ” ทง้ั ลกู เสอื เกา และลกู เสอื ใหมท าํ วนั ทยาวธุ พรอ มกนั
นายหมสู งั่ “เรยี บ - อาวธุ ” เมอ่ื ทกุ คนเรียบอาวธุ แลว

(๗) ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สงั่ วา “ลกู เสอื ใหม เขา ประจาํ หมู - วง่ิ ”
ใหน ายหมลู กู เสอื ใหมวงิ่ เขา ประจาํ ที่ (ทเี่ ดมิ )

(๘) เมอื่ ทกุ คนไดท าํ พธิ ปี ฏญิ าณตนแลว ผกู าํ กบั กองลกู เสอื จดั ให
แถวหันหนาไปทางจังหวัดพระนคร ถาอยูใกรุงเทพมหานครใหหันหนาไป
๒๖ ทางพระบรมมหาราชวัง ผูกํากับกองลูกเสือว่ิงไปอยูหนาแถวแลวสั่งวา
“ลูกเสือ ถวายความเคารพแดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว วันทยา - วุธ”
ลกู เสอื ทกุ คนทาํ วนั ทยาวธุ ผกู าํ กบั กลา วนาํ “พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั
ทรงพระเจรญิ ” ใหลกู เสอื ทกุ คนในท่ีนน้ั รับ “ ไชโย” พรอ มกัน ๓ ครงั้
แลวจึงส่ัง “เรียบ - อาวุธ” แลวส่ังแถวลูกเสือกลับท่ีเดิม แลวจึงสั่ง
“เลิก - แถว”
หมายเหตุ : พลองใหมีลักษณะกลมขนาดเสนผานศูนยกลาง ๓ ซม.

ยาว ๑๕๐ ซม. ใตห วั พลองลงมา ๒๐ ซม. ใหเ จาะรรู อ ยเชอื ก
สําหรับรวมกระโจมได ใตรูเจาะรอยเชือกลงมาอีก ๕ ซม.
ใหข ดี หมายเครอ่ื งวดั ตามมาตราเมตรกิ ใหอ า นไดท กุ เซนตเิ มตร
จนถึง ๗๕ ซม.

“ลกู เสือสมานฉนั ท ผูกพันส่ิงแวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พิธสี งลกู เสอื สามัญไปเปน
ลกู เสอื สามัญรุน ใหญ

พธิ ีสง ลกู เสอื สามัญไปเปน ลกู เสือสามญั รนุ ใหญ ใหป ฏบิ ตั ิดงั น้ี ๒๗
จัดลูกเสอื ใหเ ขาแถวรปู ครงึ่ วงกลม ๒ วง คือลูกเสอื สามัญวงหน่ึง
และลกู เสอื สามญั รุน ใหญอ กี วงหน่ึงหนั หนาเขาหากัน ระยะหา งกันพอสมควร
ตรงกลางระหวา งแดนทง้ั สองนน้ั จะมผี กู าํ กบั กลมุ ลกู เสอื ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สามญั
และผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญยืนอยู ถาไมมีผูกํากับกองลูกเสือ
สามัญรุนใหญจะใหรองผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญแทนก็ได และมี
นายหมูลกู เสือสามัญรนุ ใหญท ีจ่ ะรบั ตัวลกู เสือใหมยนื อยดู ว ย
ในการนี้จะจัดใหมีธงประจํากองลูกเสือสามัญและธงประจํากอง
ลกู เสอื สามญั รนุ ใหญอ ยทู างแดนของตนดว ยกไ็ ด ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สามญั
นําลูกเสือท่ีจะมอบตัวใหเปนลูกเสือสามัญรุนใหญมายืนตรงหนาผูกํากับ
กองลูกเสอื สามญั รุน ใหญ แลวกลา ววา “ขานาํ ....(ออกนามลกู เสอื ) ซ่งึ ได
เปนลูกเสือสามัญหลายปแลวมามอบใหอยูในกองลูกเสือสามัญรุนใหญ
ทานจะรับไวห รือไม”
ผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญตอบวา “ขาพรอมที่จะรับ.......
(ออกนามลูกเสือ) ไวในกองลูกเสือสามัญรุนใหญ” แลวหันไปพูดกับ
ลูกเสือใหมวา “ขณะนี้เจามีอายุท่ีจะเปนลูกเสือสามัญรุนใหญแลว
เจาเต็มใจที่จะเปนลูกเสือสามัญรนุ ใหญใ นกองของเราหรอื ”

พิธีการลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ลูกเสือใหมตอบ “ขา เตม็ ใจ”
ผูกํากับกลุมลูกเสือพูดกับลูกเสือใหม “การท่ีเจาจะเปนลูกเสือ
สามญั รนุ ใหญน น้ั เจา มหี นา ทสี่ าํ คญั อกี ขนั้ หนงึ่ ทจ่ี ะตอ งปฏบิ ตั ติ อ ไป ขา ได
เหน็ ผลงานอนั ดที เี่ จา ไดป ฏบิ ตั มิ าแลว และภมู ใิ จทจ่ี ะไดเ หน็ ความสาํ เรจ็ ของ
เจาในกิจการลกู เสอื สามัญรุนใหญใ นอนาคต”
ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สามญั รนุ ใหญพ ดู กบั ลกู เสอื ใหมว า “ในนามของ
ลกู เสือสามญั รุนใหญ ขา ยนิ ดีรับเจา เขา ไวใ นกองของเรา”
กลา วแลว สมั ผสั มอื กบั ลกู เสอื ใหม แลว นาํ ไปมอบตวั กบั นายหมลู กู เสอื
นายหมูล กู เสอื นาํ ลกู เสอื ใหมไปยังหมูข องตน
๒๘

“ลกู เสือสมานฉนั ท ผกู พนั ส่งิ แวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พิธีเขา ประจํากอง
ลูกเสอื สามญั รุนใหญ

พิธีเขาประจํากองลกู เสอื สามญั รนุ ใหญ ใหปฏบิ ตั ิดงั ตอ ไปนี้ ๒๙
กองลูกเสือสามัญรุนใหญจัดแถวเปนรูปคร่ึงวงกลม ผูกํากับกอง
ลูกเสือสามัญรุนใหญยืนอยูในคร่ึงวงกลม สวนลูกเสือใหม ยืนอยูนอกครึ่ง
วงกลมหลงั หมขู องตนทจ่ี ะเขา ไปอยู ครน้ั แลว ผกู าํ กบั กองลกู เสอื สามญั รนุ ใหญ
เรียกลูกเสือใหมเขามายืนตรงหนาผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญ
แลวถามวา.............(ออกชื่อลูกเสือใหม)....เต็มใจท่ีจะปฏิญาณตนเปน
ลกู เสอื สามัญรุนใหญห รือ”
ลูกเสือใหม “ขาเตม็ ใจ”
ผกู าํ กับ “เจาเขาใจหรือไมวา การท่ีเขามาเปนลูกเสือสามัญรุนใหญ

จะตอ งปฏบิ ตั ติ นใหเ ปน ตวั อยา งทดี่ แี กล กู เสอื รนุ นอ งในกลมุ
ลกู เสอื ของเรา ตอ งแสดงใหเ หน็ ความกา วหนา ในชวี ติ ลกู เสอื
ของเจา และตองปฏิบัติตนตามกฎและคําปฏิญาณของ
ลกู เสือทกุ เม่ือ”
ลูกเสือใหม “ขาทราบและปฏบิ ัติได”
ผูกาํ กับ “เจา พรอมทีจ่ ะยนื ยนั และปฏิบตั ติ ามคําปฏิญาณแลวหรอื ”
ลกู เสือใหม “ขา พรอมแลว”

พธิ กี ารลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ผูกํากับ “ขอใหเ จาทบทวนคาํ ปฏญิ าณอีกครั้งหน่ึง”
ลกู เสือใหม “ดวยเกียรตขิ องขา ขา สัญญาวา

ขอ ๑ ขาจะจงรักภกั ดตี อชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 
ขอ ๒ ขา จะชวยเหลอื ผอู นื่ ทุกเมอ่ื
ขอ ๓ ขาจะปฏิบตั ิตามกฎของลูกเสือ”
ผกู าํ กบั “ขา เชอื่ ในเกยี รตขิ องเจา วา เจา จะปฏบิ ตั ติ ามคาํ สญั ญาทเี่ จา
ไดกลา วไว”
ผูก าํ กบั กองลูกเสอื ติดอินทรธนูใหลูกเสอื ใหม
แลว กลาววา “บดั น้ี เจา ไดเ ขา เปน ลกู เสอื สามญั รนุ ใหญ และเปน สมาชกิ
๓๐ ผหู นง่ึ ของคณะพี่นองลูกเสอื แหงโลกอันยง่ิ ใหญแ ลว ขอให
เจาปฏิบัติหนาที่ของลูกเสือสามัญรุนใหญและมีความสุข
ความเจริญตลอดกาลนาน”
(ในโอกาสนี้ผูกํากับลูกเสือสามัญรุนใหญอาจมอบบัตรประจําตัวหรือ
เคร่ืองหมายอื่นผูกํากับกลุมลูกเสือและผูบังคับบัญชาลูกเสือจะแสดง
ความยินดตี อลกู เสือใหมดว ยก็ได)
ลูกเสือใหมกลับหลังหันไปแสดงความเคารพตอกองลูกเสือดวย
ทาวันทยหัตถ แลว กลบั เขา ประจําหมูของตน
หมายเหตุ : ลกู เสอื สามญั รุนใหญใหใ ชไมงา มแทนพลอง

“ลูกเสือสมานฉันท ผกู พันสิง่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พิธีสงลูกเสอื สามัญรนุ ใหญไ ปเปน
เตรยี มลกู เสือวสิ ามัญ

พิธีสงลูกเสือสามัญรุนใหญไปเปนเตรียมลูกเสือวิสามัญน้ี ๓๑
เปน พธิ กี ารทเ่ี มอ่ื ลกู เสอื สามญั รนุ ใหญม อี ายทุ จี่ ะเปน ลกู เสอื วสิ ามญั ไดแ ลว

พธิ นี ไี้ มจ าํ เปน เสมอไปทจี่ ะใหก องลกู เสอื วสิ ามญั มารว มพธิ ที ง้ั กอง
แตก็ควรมีลูกเสือวิสามัญบาง สวนสําคัญน้ันประกอบดวยพ่ีเลี้ยง ๒ คน
กับผกู าํ กบั กองลูกเสอื วสิ ามัญ

กองลกู เสอื สามญั รนุ ใหญจ ดั เปน รปู ครง่ึ วงกลม ผกู าํ กบั กองลกู เสอื
สามญั รนุ ใหญย นื กลาง ผกู าํ กบั กองลกู เสอื วสิ ามญั และพเ่ี ลย้ี ง ๒ คนยนื หลงั
ผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญหันหนาเขาสูกองลูกเสือ ผูกํากับกอง
ลกู เสอื สามัญรนุ ใหญ นําลกู เสอื สามัญรนุ ใหญม ามอบตวั ใหแ กผูกํากบั กอง
ลกู เสอื วิสามญั

ผูกํากับกองลูกเสือสามัญรุนใหญพูดกับผูกํากับกองลูกเสือ
วิสามญั “…(ออกชื่อลกู เสอื สามญั รนุ ใหญ) ….ไดเปนลกู เสอื สามัญรนุ ใหญ
มา….ป และปจ จบุ นั นโี้ ตพอทจ่ี ะเปน ลกู เสอื วสิ ามญั ไดแ ลว ขา ขอเสนอให
เปน ผสู มคั รใหมแ ละขา หวงั วา ทา นคงจะไดร บั ไวเ ปน เตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั ”

พิธีการลกู เสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ผูกํากับกองลกู เสือวิสามญั พดู กับผสู มัครใหม “เจา เตม็ ใจจะฝก
อบรมในกองลกู เสอื วสิ ามัญหรอื ”

ผสู มคั รใหม “ขาเต็มใจ”
ผกู าํ กบั กองลกู เสอื วสิ ามญั “ถา เชน นน้ั กองลกู เสอื วสิ ามญั กเ็ ตม็ ใจ
ท่จี ะรับเจา เขาไว”
ผกู าํ กบั กลมุ พดู กบั ผสู มคั รใหม “ในฐานะทข่ี า เปน ผนู าํ ของกลมุ
ขามีความยินดีที่เจาจะไดกาวหนาตอไป และขอใหเจาจงสําเร็จในกิจการ
ลูกเสอื วิสามญั ”
ผกู าํ กบั กองลกู เสอื วิสามัญพูดกบั ผูส มคั รใหม “ขา ขอมอบแถบ
๓๒ ท่ีไหลสีเหลืองและสีเขียวใหแกเจา ซ่ึงเปนแถบสีแทนลูกเสือสํารองและ
ลูกเสือสามัญในกระบวนการลูกเสือ สวนแถบสีแดงแทนลูกเสือวิสามัญ
ยงั ไมไ ดม อบให ทงั้ นี้ เปน เครอื่ งเตอื นใจวา ตอ ไปนเ้ี จา จะตอ งเตรยี มตวั เพอ่ื
เขาเปนสมาชิกอันสมบูรณในกองลูกเสือวิสามัญ ซ่ึงในขณะน้ีขา เช่ือวา
พเ่ี ลยี้ งของเจา จะไดชว ยใหเ จาไดสาํ เรจ็ ผลในความปรารถนาของเจา”

(พ่เี ล้ียงสัมผสั มอื กบั ผูสมคั รใหม)
ผูสมัครใหมพรอมกับพ่ีเลี้ยงท้ัง ๒ คน กลับหลังหัน หันหนาสู
กองลูกเสือสามัญรุนใหญและทําความเคารพดวยทานวันทยหัตถ
กองลูกเสือสามัญรุนใหญแสดงการเคารพตอบพรอมกับเปลงเสียง
แสดงความยนิ ดี

“ลกู เสอื สมานฉันท ผกู พันส่งิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พธิ ีรบั เตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั

พิธีรับเตรียมลกู เสอื วิสามญั ใหปฏบิ ตั ดิ ังตอไปนี้ ๓๓
ใหก องลกู เสอื วสิ ามญั ยนื เปน รปู ครงึ่ วงกลม เตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั
ยืนอยูขางหลังนอกวงกลม ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญยืนอยูตรงกลาง
พี่เลี้ยงของลูกเสือใหมยืนหันหนาเขาหาผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญ
หางประมาณ ๓ เมตร
ใหผ สู ง มอบตวั นาํ ลกู เสอื ใหมม ากลางวง ยนื อยกู ลางระหวา งพเ่ี ลยี้ ง
กับผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญ ลูกเสือจากกลุมใหผูกํากับกองลูกเสือของ
ลกู เสือนั้นเปน ผูสง มอบตัว สวนลูกเสอื อนื่ ๆ ใหผ ูกาํ กบั กลุมเปน ผูสงมอบ
ผูสงมอบตัวกลาวกับผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญวา “ขานํา..
(ออกนามลูกเสือ...) เพื่อเขา เปน เตรียมลูกเสือวิสามัญในกองของทาน”
ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญ “ทานพอใจแลวหรือวาเขากําลัง
พยายามหรอื จะพยายามปฏบิ ตั ติ ามพนั ธะของลกู เสอื รวมทง้ั การบาํ เพญ็ ตน
ตอ สาธารณประโยชนแ ละจะเปน สมาชกิ ทดี่ ขี องกองลกู เสอื วสิ ามญั ตอ ไป”
ผูสงมอบตวั “ขาพอใจแลว”
ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญพูดกับผูสมัครใหม “การเปนลูกเสือ
วิสามัญเปนการรวมวงในหมูพี่นองที่นิยมชีวิตกลางแจงและใหบริการแก
ผอู นื่ การทเี่ จา ประสงคจ ะเขา รว มในกระบวนการน้ี เจา พรอ มทจ่ี ะเพมิ่ พนู
ความรูภาคปฏิบตั ขิ องการลกู เสือและนิยมใชช ีวิตกลางแจงแลว หรอื ”
ผูสมัครใหม “ขาพเจาพรอ มแลว”

พิธีการลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ผูกาํ กบั กองลกู เสอื วสิ ามญั “เจาทราบไมวา หนา ทอ่ี ันแรกของ
เจา นน้ั คือบา นของเราเองและเจา จะพยายามสรา งฐานะของเจา”
ผูสมคั รใหม “ขาทราบแลว ”
ผกู ํากับกองลูกเสอื วสิ ามญั “เจา พรอ มที่จะอบรมตวั เจา เพื่อให
บรกิ ารแกชมุ ชนหรอื ไม”
ผูสมคั รใหม “ขา พรอมแลว”
ผูกํากับลูกเสือวิสามัญ “เจายอมรับวิถีชีวิตดังที่ไดกําหนดไวใน
กฎและคําปฏญิ าณของลูกเสอื หรือ”
ผสู มัครใหม “ขา ยอมรับ”
ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญ “เม่ือเจาไดใหความม่ันใจเชนน้ีแลว
๓๔ ขอใหเ จา ทบทวนคาํ ปฏญิ าณของลกู เสอื เพอ่ื เปน สญั ลกั ษณแ หง ความจรงิ ใจ

ของเจา และเพอ่ื แสดงวาไดรับเจา เขาเปน เตรียมลูกเสือวสิ ามัญแลว”

กองลกู เสอื (แสดงรหัส)
ผสู มคั รใหม (แสดงรหสั ) และกลา ววา “ดว ยเกยี รตขิ องขา ขา สญั ญาวา
ขอ ๑ ขาจะจงรักภักดตี อ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ 
ขอ ๒ ขา จะชวยเหลอื ผูอ ่ืนทุกเมอื่
ขอ ๓ ขาจะปฏิบัตติ ามกฎของลกู เสือ”

ผูกาํ กบั กองลกู เสอื วิสามัญ (สัมผัสมือซายกบั ลูกเสอื ใหม)
ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญ (สัมผัสมือซายกับลูกเสือใหม)

กลาววา “ขาเชื่อม่ันในเกียรติของเจาวา เจาจะทําดีท่ีสุดท่ีจะรักษา
คําปฏิญาณน้ันไว บัดน้ี ขารับเจาเขาไวเปนเตรียมลูกเสือวิสามัญในคณะ
พี่นองลกู แหง โลกอันยงิ่ ใหญแ ลว”

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พนั สงิ่ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญประดับแถบติดไหลสีเลืองและสีเขียว ๓๕
อนั เปน แถบของลกู เสอื สาํ รองและลกู เสอื สามญั ใหแ กล กู เสอื ใหม และกลา ว
วา “แถบสแี ดงซงึ่ เปน สขี องลกู เสอื วสิ ามญั นนั้ ยงั ขาดอยู ทงั้ นี้ เพอื่ เปน เครอื่ ง
เตอื นใจวา ตอ จากนไ้ี ปเจา จะเตรยี มตวั เพอ่ื เขา เปน สมาชกิ อนั สมบรู ณใ นกอง
ลกู เสือวิสามญั เพอื่ การนี้ขาขอมอบเจาใหแกพ เี่ ล้ยี งของเจา ทจ่ี ะชวยเหลอื
ใหบ รรลจุ ุดประสงคตอ ไป”

ใหพ่ีเล้ียงสองคนเขามาขางหนา พี่เล้ียงอาวุโสยืนทางขวาของ
เตรียมลูกเสือวิสามัญ พ่ีเลี้ยงคนรองยืนทางซาย สวนผูสงมอบตัวใหกาว
ถอยหลงั ไป ใหพ เ่ี ลย้ี งอาวโุ สกลา วคาํ ตอ นรบั ลกู เสอื วสิ ามญั ใหมเ ปน สมาชกิ
ในกองลูกเสอื วิสามัญ ดวยถอยคาํ อนั เหมาะสม แลวนาํ ไปยนื รวมกบั ลูก
เสือวิสามัญใหมอ ื่น ผซู ึ่งจะไดต อนรบั ดวยวิธีการอันสมควร เสรจ็ พธิ ี
หมายเหตุ : ถา หากวา มเี ดก็ มาสมคั รเขา เปน เตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั หลายคน

ก็ใหเขาแถวหนากระดานตอนหมูปดระยะและเขามา
ประกอบพิธีครั้งละ 1 หมูก็ได และควรมอบหมายให
รองผกู าํ กบั ลกู เสอื วสิ ามญั คนใดคนหนงึ่ ถอื พานใสแ ถบสี
คอยสงใหผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญและควรกําหนดที่
ใหล กู เสอื ใหมท ป่ี ระกอบพธิ เี สรจ็ แลว ไปเขา แถวรออยหู ลงั
ผูกาํ กบั ลกู เสือวสิ ามัญ ระยะหา ง ๖ กาว
ขอ เสนอแนะ ในการกลาวถอยคําท่ีเหมาะสมของพี่เล้ียงอาวุโสน้ัน
ควรจะกลาวถอยคําวา“กองลูกเสือวิสามัญและขา ยินดี
ตอ นรบั ทา นดว ยความเตม็ ใจ และพงึ พอใจในความเสยี สละ
อันสูงสง ที่ทานไดมองเห็นคุณคาคติพจน คือการ
“บรกิ าร” ของเรา ฯลฯ”

พธิ ีการลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

การสาํ รวจตัวเอง
ของผูที่เขา เปน ลูกเสือวสิ ามญั

การสมคั รเขา เปน ลกู เสอื วสิ ามญั เรมิ่ ตน ดว ยการสาํ รวจตวั เองกอ น
ดังตอไปนี้
ก. เมื่อเรามีอายุมากข้ึน วันเวลาก็ยิ่งผานไปเร็วขึ้น เมื่อคิดดูจะ
เห็นวาชีวิตของคนนั้นสั้นมากและในไมชาก็จะส้ินสุดลูกเสือจึงควรถาม
๓๖ ตนเองวา

(๑) ฉันไดใชเวลาในชีวิตของฉันใหเปนประโยชนสมกับที่ได
เกดิ มาแลวหรือ
(๒) ฉันไดปลอยเวลาใหหมดไปโดยไมไดทําอะไรใหเปน
ประโยชนเลยหรอื
(๓) ฉันกาํ ลังทํางานอะไรอยูที่ไมเปนประโยชนแ กใ ครเลยหรอื
(๔) ฉันเสาะแสวงหาความเพลิดเพลินหรือหาเงิน หรือหา
หนทางกาวหนา ใหแ กต นเองเกนิ ไป โดยมิไดพ ยายามชวยเหลอื ผูอ ื่นหรอื
(๕) ฉันเคยทํารายหรือทําใหใครเดือดรอนบางหรือไม
ฉนั ทําอะไรเพือ่ แกไ ขสงิ่ ทฉ่ี นั ผดิ ไปแลว ไดบาง
(๖) ฉันเคยไดชวยเหลือใครบางในชีวิตของฉันมีใครอีกหรือไม
ที่ฉนั จะชว ยได

“ลกู เสือสมานฉันท ผกู พนั ส่งิ แวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ข. คตพิ จนข องลกู เสอื วสิ ามญั คอื “บรกิ าร” ฉะนน้ั ถา ไดเ ขา รว ม ๓๗
เปน ลกู เสอื วสิ ามญั กค็ งจะไดม โี อกาสไดร บั การฝก อบรมและทาํ งานเกย่ี วกบั
บริการตาง ๆ ซึ่งถา ฉันมิไดเ ปน ลูกเสอื วสิ ามญั จงึ ควรถามตนเองวา

(๑) ฉนั เขามาเปนลูกเสือวิสามัญ เพ่อื ความสนุกสนานที่จะได
เทาน้ันหรอื

(๒) ฉนั ตงั้ ใจจะบริการโดยการเสยี สละอยางจรงิ ใจหรอื ไม
(๓) ฉนั เขา ใจความหมายของคําวา “บรกิ าร” อยา งไร
(๔) ฉันทําใหผูอ่ืนเดือดรอนในงาน แผนงาน หรือ
การกระทําการใด ๆ ของฉนั บา งหรือไม
(๕) บริการอะไรที่ฉันทําไดอยางดีท่ีสุด ท่ีบานที่ทํางาน
และในเวลาวา งของฉนั
ค. บรกิ ารไมใ ชเ รอ่ื งของเวลาวา งเทา นน้ั บรกิ ารควรเปน ทศั นคติ
แหงชีวิต ซึ่งมีชองทางที่จะแสดงออกมาดวยความสมัครใจของเราเอง
เราไมไดทํางานเพื่อนายจางใดๆ ที่เราใหบริการยอมแลวแตนิสัยใจคอ
ของเราเองเปน สาํ คญั ฉะนนั้ จงึ ตอ งบงั คบั ตนเองใหอ ยใู นวนิ ยั เพอ่ื วา เราจะ
ไดเ ปน ตัวอยา งท่ดี ีแกผ ูอ่ืน
(๑) ฉันจะเพียรพยายามที่จะละหรือเลิกนิสัยชั่วท้ังหลายที่
ไดมมี าแตก อนแลว หรอื
(๒) อะไรเปน จดุ ออ นในนสิ ยั ใจคอของฉันบา ง
(๓) ฉันมีความจงรักภักดีตอชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย
และซอ่ื ตรงตอ ครอบครวั ผบู งั คบั บญั ชา ผนู อ ย ขบวนการลกู เสอื เพอ่ื นของ
ฉนั และตวั ของฉันเองหรอื ไม

พิธกี ารลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(๔) ฉนั เปนผมู ีเกียรติ มีสจั จะ และเชื่อถือไดจ รงิ หรือ
(๕) ฉนั มคี วามหนกั แนน รา เรงิ และมคี วามเมตตากรณุ าตอ
ผอู นื่ หรือ
(๖) ฉันมสี ติ และประพฤตชิ อบดวย กาย วาจา ใจ หรือ
(๗) ฉนั มคี วามมานะ อดทนทจี่ ะยนื หยดั ในเมอ่ื โชคไมเ ขา ขา ง
ฉันหรือ
(๘) ฉนั เปนตัวของฉนั เอง หรือฉันยอมใหผอู นื่ ชักจูงไป
(๙) ฉันมีใจเขมแข็งพอที่จะหลีกเล่ียงจากสิ่งย่ัวเยายวนตาง ๆ
เชน การพนนั สรุ า นารหี รอื
๓๘ (๑๐) ถา ฉนั มีขอบกพรอ งในสิง่ เหลานป้ี ระการใด ฉันจะตกลงใจ
ณ บัดน้ี หรือไมวาฉันจะทําตัวใหดีท่ีสุดท่ีจะแกไขบกพรองเหลาน้ัน และ
สลดั ใหสิน้ ไป ขอใหส ง่ิ ศักด์สิ ทิ ธทิ์ ้ังหลาย จงดลบันดาลใหข า มีกาํ ลังใจทจ่ี ะ
กา วไปขา งหนา อยา งลกู ผชู าย สมเปน พลเมอื งดี และเพอ่ื เปน กาํ ลงั ของชาติ
บา นเมืองของขา สืบไป
ในการสํารวจตัวเองของลูกเสือวิสามัญนั้น สวนมากจะกระทํา
กอนทําพิธีเขาประจํากองเล็กนอยหรือจะเรียกวาเปนสวนหน่ึงของพิธีเขา
ประจํากองก็ได เพราะในทางปฏิบัติน้ันเมื่อเตรียมลูกเสือวิสามัญไดผาน
หลกั สตู รเตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั มาแลว และสมคั รใจทจี่ ะเปน ลกู เสอื วสิ ามญั
ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญก็จะไดกระทําพิธีเขาประจํากองใหแกลูกเสือ
วสิ ามญั นน้ั ๆ กอ นทจี่ ะทาํ พธิ เี ขา ประจาํ กองนน้ั ผกู าํ กบั กองลกู เสอื วสิ ามญั
จะใหเ ตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั ทาํ การสาํ รวจตวั เองกอ น โดยผกู าํ กบั กองลกู เสอื
วสิ ามญั จะนดั หมายใหเ ตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั มาพรอ มกนั สว นมากจะกระทาํ

“ลกู เสือสมานฉนั ท ผกู พันสง่ิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ในตอนกลางคืน เมื่อเตรียมลูกเสือวิสามัญมาพรอมกันแลว ผูกํากับกอง ๓๙
ลูกเสือวิสามัญก็จะอธิบายใหเตรียมลูกเสือวิสามัญฟงถึงเรื่องอุปสรรค
ในการดําเนินชีวิตตาง ๆ เชน สุรา นารี ภาชี กีฬาบัตร ใหเตรียมลูกเสือ
วสิ ามญั ฟง พอสมควรแลว กจ็ ะนาํ เตรยี มลกู เสอื วสิ ามญั เดนิ ไปยงั ทจี่ ะกระทาํ
การสาํ รวจตวั เอง และกอ นจะถงึ สถานทสี่ าํ รวจตวั เองนน้ั จะผา นจดุ ตา ง ๆ
๑๐ จุด แตละจุดจะมีผูบังคับบัญชาลูกเสือวิสามัญอานกฎของลูกเสือ
และอธิบายความหมายสน้ั ๆ ใหฟ ง ดัง ๆ โดยเริ่มต้งั แตก ฎของลูกเสือขอ ท่ี ๑
เปน ตน ไป เปนจดุ ๆ ถงึ จดุ ไหนก็หยดุ ฟง พออานจบก็เดนิ ตอไป จนหมด
ทั้ง ๑๐ ขอ ก็จะถึงสถานทส่ี าํ รวจตนเอง ซงึ่ มบี ริเวณกวางพอที่ลกู เสอื จะ
แยกกันเพื่อสํารวจตัวเองอยางอิสระไมชิดกันเกินไป มีโตะหมูบูชา
และหลังจากจุดธูปเทียนบูชาพระแลว ผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญก็จะ
แจกเทียนใหลูกเสือคนละ ๑ เลม พรอมท้ังขอความสํารวจตัวเองคนละ
๑ แผน และนัดหมายใหทุกคนไปน่ังพิจารณาโดยจุดเทียนพิจารณา
ขอความ เม่ือทุกคนพิจารณาไดเวลาพอสมควรหรือเขาใจหรือเทียนหมด
เลมแลว ใหกลับไปยังสถานที่ทําพิธีเขาประจํากองทันที สวนผูกํากับ
กองลูกเสือวิสามัญและผูบังคับบัญชาอ่ืนๆ ก็กลับมายังสถานที่กระทําพิธี
เขาประจํากอง เพ่ือเตรียมพิธีตาง ๆ รอเตรียมลูกเสือวิสามัญกลับมา
เม่ือเตรียมลูกเสือวิสามัญกลับมายังท่ีกระทําพิธีเขาประจํากองหมดแลว
ทกุ คนกเ็ ร่ิมพธิ เี ขาประจาํ กองทันที

พธิ กี ารลูกเสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

พิธีเขา ประจาํ กองลูกเสือวสิ ามัญ

พิธีเขาประจํากองลูกเสือวิสามัญใหปฏิบัติดังน้ี ใหนําเตรียมลูกเสือ
วิสามัญในเคร่ืองแบบมายืนอยูขางหนากองลูกเสือวิสามัญ และอยูระหวาง
พ่ีเล้ียงสองคน มีโตะพิธีซ่ึงปูดวยธงชาติผูกํากับยืนดานหนึ่งของโตะพิธี
หนั หนาเขาหาลูกเสอื ท่เี ขา ประจาํ กอง แลวเรียกช่อื ผูจะเขาพธิ ี และถามดังนี้
ผูกํากบั เรียกช่ือสมัคร “เจามาท่ีน่ีเพื่อที่จะเขาเปนลูกเสือวิสามัญในคณะ
พีน่ องลูกเสือแหงโลกอันย่ิงใหญหรือ”
ผสู มคั ร “ครบั ”
๔๐ ผูกาํ กับ “ถึงแมวาเจาจะมีขอยุงยากมาบางแลวในอดีต
แตบัดนี้เจาก็ไดตั้งใจท่ีจะทําใหดีที่สุดเพื่อเปน
ผูมีเกียรติ มีสัจจะ มีความซื่อตรงในงานท้ังปวง
พรอ มทจ่ี ะปฏบิ ตั ชิ อบดว ยกาย วาจา ใจ ใชห รอื ไม”
ผสู มัคร “ใชค รบั ”
ผูกํากบั “เจา ไดค ดิ รอบคอบดแี ลว หรอื วา เจา พรอ มทจี่ ะเขา
เปน ลูกเสอื วสิ ามัญ”
ผสู มัคร “ขา ไดคดิ รอบคอบดีแลว ”
ผูกํากับ “เจาเขาใจหรือไมวา คําวา “บริการ” น้ัน
หมายความวา ตลอดเวลาเจา จะตอ งมใี จหนกั แนน
ตอผูอ่ืนทุกคนและเจาทําดีที่สุดเพ่ือชวยเหลือ
ผอู นื่ ถงึ แมว า การชว ยเหลอื นนั้ ไมส ะดวกหรอื ไม
พึงพอใจ หรือไมเปนท่ีปลอดภัยแกตัวเองและ
เจา จะไมห วงั สง่ิ ตอบแทนใดๆ ในการใหบ รกิ ารนน้ั ”

“ลกู เสือสมานฉันท ผูกพนั สง่ิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ผสู มคั ร “ขา เขาใจดแี ลว ”
ผูกาํ กบั “เจา เขา ใจหรอื ไมว า การทเี่ จา เปน ลกู เสอื วสิ ามญั นน้ั
เจากําลังจะรวมอยูในคณะลูกเสือที่ตองการจะ
ชวยเหลือเจา ใหสามารถปฏิบัติตามอุดมคติ
ของเจาและเราขอใหเจาปฏิบัติตามขอบังคับ
และคติพจนของเราในเรอ่ื งการใหบริการแกผ อู ืน่ ”
ผูสมัคร “ขา เขาใจดีแลว ”
ผกู าํ กับ “เพอื่ ความบรสิ ทุ ธขิ์ องพธิ กี ารนี้ ขา ขอใหเ จา ชาํ ระ
ลา งมอื ของเจา เสยี กอ น เพอื่ เปน เครอ่ื งยนื ยนั วา
เจา จะไดช ําระมลทนิ อนั มัวหมองของเจา ในอดตี
หมดแลวจิตใจของเจาผองแผวบริสุทธิ์ดีแลว
เจาจะยินยอมตามทีเ่ ราขอนห้ี รือไม” ๔๑

ผสู มัคร “ขา ยินยอม” (ลา งมือ)
ผูกํากบั “ถา เชน นน้ั ขา ขอใหเ จา กลา วคาํ ปฏญิ าณของลกู เสอื
และพึงเขาใจไวดวยวา เจาแปลความหมาย
คําปฏิญาณน้ี ไมใชอยางเด็ก แตจะแปลอยาง
ผูใ หญ”
ผูสมัคร (กาวออกมาขางหนา เอาจับซายจับธง มือขวา
แสดงรหสั )
ลูกเสือในกองลูกเสอื วิสามญั ทุกคนแสดงรหสั
ผูสมัคร “ดวยเกยี รตขิ องขา ขา สัญญาวา
ขอ ๑ ขาจะจงรกั ภกั ดตี อชาติ ศาสนา
พระมหากษัตริย
ขอ ๒ ขา จะชว ยเหลอื ผอู ่นื ทกุ เมือ่
ขอ ๓ ขา จะปฏิบัติตามกฎของลกู เสอื ”

พธิ กี ารลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ครั้นแลวผูกํากับกองลูกเสือวิสามัญจับมือลูกเสือวิสามัญใหมดวยมือซาย
และกลาววา
ผูก ํากับ “ขาเช่ือเจาวา ดวยเกียรติของเจา เจาจะปฏิบัติ
ตามคาํ ปฏญิ าณทเ่ี จา ใหไ วแ ลว ” ผกู าํ กบั กองลกู เสอื
วิสามัญ ติดแถบที่ไหลแกลูกเสือวิสามัญและ
มอบเครอ่ื งหมายให พรอ มกบั กลาววา
ผูก าํ กับ “แถบท่ีไหลน้ีมีสามสี คือ สีเหลือง สีเขียว และ
สแี ดง สเี หลา นเี้ ปน สขี องลกู เสอื ทงั้ สามประเภท
ทอ่ี ยใู นวงพนี่ อ งลกู เสอื ขา ขอตอ นรบั เจา มาอยดู ว ย
ขอใหสีทั้งสามนี้ จงเปนเคร่ืองเตือนใจใหเจา
๔๒ ระลึกถึงหนาที่ของเจาท่ีมีอยูตอลูกเสือรุนนอง

และขอใหเจาระลึกถึงความรับผิดชอบของเจา
ในฐานะทเี่ ปน ลกู เสอื วสิ ามญั ในการทจี่ ะบาํ เพญ็ ตน
ใหดีท่ีสุด ที่จะเปนตัวอยางแกลูกเสือรุนนอง
ตอไป”
คร้ันแลวใหกองลูกเสือวิสามัญกาวเขามาลอมรอบลูกเสือวิสามัญใหม
จบั มอื แลว กลาวคําตอนรับ

หมายเหตุ : ลูกเสือวสิ ามญั ใชไ มงามแทนพลอง
ขอเสนอแนะ ในการกลาวคําตอนรับนั้นควรกลาวดวยคําวา “ขอแสดง

ความยนิ ดี ยินดเี ปนอยา งยิง่ ทไ่ี ดทานมาอยูดว ย ฯลฯ”

“ลูกเสอื สมานฉนั ท ผูกพันสิ่งแวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ระเบียบแถวลกู เสอื

๑. ทา ตรง ๔๓
คาํ บอก “แถว - ตรง”
การปฏบิ ัติ ยืนใหสน เทาชิดกันและอยูในแนวเดยี วกนั ปลายเทาแบะออก
ขางละเทาๆกัน หางกันประมาณ ๑ คบื (ทาํ มุม ๔๕ องศา) เขาเหยียดตึง
และบีบเขาหากัน ลําตัวยืดตรงอกผาย ไหลเสมอกัน แขนทั้งสองหอยอยู
ขางลําตัวและเหยียดตรง พลิกศอกไปขางหนาเล็กนอยจนไหลตึงนิ้วมือ
เหยียดตรงและชิดกัน น้ิวกลางติดขาตรงก่ึงกลาง ประมาณแนวตะเข็บ
กางเกง เปดฝามือออกเล็กนอย ลําคอยืดตรงไมยื่นคาง ตาแลตรง
ไปขางหนา ระดบั นาํ้ หนักตวั ลงอยบู นเทาทัง้ สองเทา ๆ กัน และน่ิง
หมายเหตุ ๑. ทา ตรงเปน ทา เบอ้ื งตน และเปน รากฐานของการปฏบิ ตั ทิ า อน่ื ๆ

๒. ใชเ ปน ทา สําหรบั แสดงการเคารพไดทาหนง่ึ
๒. ทา พัก

(พกั ตามปรกต)ิ
คาํ บอก “พัก”
การปฏิบัติ หยอนเขาขวากอน ตอไปจึงหยอนและเคล่ือนไหวสวนตางๆ
ของรางกายและเปลี่ยนเขาพักไดตามสมควร แตเทาทั้งสองคงอยูกับที่
หามพูด เม่ือไดยินคําวา “แถว” ใหยืดตัวข้ึนและจัดทุกสวนของรางกาย
อยูใ นทาตรง นอกจากเขา ขวา คร้นั เม่ือไดย ินคาํ บอกวา “ตรง” ใหกระตกุ
เขาขวาโดยเรว็ และแขง็ แรง กลับไปอยูใ นลักษณะของทา ตรง

พธิ กี ารลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

(พกั ตามระเบียบ)
คําบอก “ตามระเบยี บ, พัก”
การปฏบิ ตั ิ แยกเทา ซา ยออกไปทางซา ยประมาณ ๓๐ ซ.ม. (หรอื ประมาณ
ครง่ึ กาวของกาวปรกต)ิ อยา งแขง็ แรงและองอาจ พรอ มกบั จับมอื ไขวหลัง
ใหห ลงั มอื เขา หาตวั มอื ขวาทบั มอื ซา ย นว้ิ หวั แมม อื ขวาจบั นวิ้ หวั แมม อื ซา ย
หลังมือซายแนบติดลําตัวในแนวก่ึงกลางหลังและอยูใตเข็มขัดเล็กนอย
ขาท้ังสองตึงนํ้าหนักตัวอยูบนเทาทั้งสองเทาๆ กันและน่ิง เม่ือไดยินคําวา
“แถว - ตรง” ใหชักเทาซายชิดเทาขวาอยางแข็งแรง พรอมกับมือท้ังสอง
กลบั ไปอยทู า ตรงตามเดมิ
๔๔ (พกั ตามสบาย)
คําบอก “ตามสบาย, พัก”
การปฏบิ ตั ิ หยอ นเขา ขวากอ นเชน เดยี วกบั “พกั ” ตอ ไปจงึ เคลอ่ื นไหวรางกาย
อยางสบายและพูดจากันได แตเทาขางหน่ึงตองอยูกับที่ถามิไดรับอนุญาต
ใหน่ัง จะน่ังไมได เมื่อไดยินคําวา “แถว - ตรง” ใหปฏิบัติอยางเดียวกับ
ทา พักตามปรกติ

(พกั นอกแถว)
คาํ บอก “พกั แถว”
การปฏบิ ตั ิ ตา งคนตา งแยกจากแถวทนั ที แตต อ งอยใู นบรเิ วณใกลเ คยี งนนั้
และไมท าํ เสยี งอกึ ทกึ เมอื่ ไดย นิ คาํ บอกวา “แถว” ใหร บี กลบั มาเขา แถวตรง
ท่ีเดมิ โดยเรว็ ในรูปแถวเดมิ และเมื่อจัดแถวเรยี บรอ ยแลวใหอ ยใู นทาตรง
จนกวา จะมคี าํ บอกคาํ ส่งั ตอไป

“ลกู เสือสมานฉันท ผูกพันสิ่งแวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

หมายเหตุ : สาํ หรบั ทา พัก ๔๕
ทาพักเปนทาที่เปล่ียนอิริยาบถจากทาตรง เพ่ือผอนคลาย

ความเครงเครียดตามโอกาสตา งๆ คือ
๑. พักตามปรกติใชพักในโอกาสระหวางฝก - สอน เพ่ือ

อธิบายหรอื แสดงตวั อยางแกลูกเสอื
๒. พกั ตามระเบยี บ ใชพ กั ในโอกาสเกย่ี วกบั พธิ กี ารตา งๆ เชน

ตรวจพลสวนสนามหรืออยใู นแถวกองเกียรติยศ ฯลฯ
๓. พักตามสบาย ใชพักในโอกาสที่ตองรอรับคําสั่ง เพื่อ

ปฏบิ ตั ติ อ ไปเปน ระยะเวลาสนั้ ๆ เชน เมอื่ ผคู วบคมุ แถวตอ งไปรบั คาํ สงั่ จาก
ผบู งั คบั บญั ชา เปนตน

๔. พกั นอกแถว ใชพ กั ในโอกาสทตี่ อ งรอรบั คาํ สง่ั เพอื่ ปฏบิ ตั ิ
ตอไปเปนระยะเวลานานๆ

๓. ทา เคารพ
(วันทยหตั ถ)

คาํ บอก “วันทยหตั ถ” และ “มอื ลง”
การปฏิบัติ ยกมือขวาข้ึนโดยเร็วและแข็งแรง จัดนิ้วมืออยางเดียวกับ
ทารหัสของลูกเสือ ใหปลายนิ้วชี้แตะขอบลางของหมวก คอนไปขางหนา
เลก็ นอ ยในแนวหางตาขวา มอื เหยยี ดตามแนวแขนขวาทอ นลา ง นวิ้ เหยยี ดตรง
และเรียงชิดกัน ขอมือไมหัก เปดฝามือขึ้นประมาณ ๓๐ องศา แขนขวา
ทอนบนย่ืนไปทางขาง อยูประมาณแนวไหล เมื่อไดยินคําบอก “มือลง”
ใหลดมอื ลงอยใู นทาตรงโดยเรว็ และแข็งแรง

พิธีการลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

หมายเหตุ : ก. ทาวันทยหัตถ โดยปรกติทําตอจากทา ตรงเปนทาเคารพ
เมอ่ื อยตู ามลาํ พงั นอกแถวของลกู เสอื ทกุ ประเภท สาํ หรบั ลกู เสอื สาํ รอง ให
ทาํ วนั ทยหตั ถ ๒ นวิ้ คอื ยกมอื ขวาขน้ึ แยกนว้ิ ชกี้ บั นว้ิ กลางออกเหยยี ดตรง
(รูปตัววี)

ข. ลกู เสอื จะสวมหมวกหรอื มไิ ดส วมหมวก ใหท าํ วนั ทยหตั ถ
ได ถาไมไดส วมหมวกใหป ลายน้วิ ช้ีแตะท่หี างค้วิ ขวา

(เม่ือมีผูรับการเคารพ)
คาํ บอก “ทางขวา”, “ทางซาย”, “ตรงหนา - วนั ทยหัตถ”
๔๖ การปฏบิ ตั ิ สะบดั หนา ไปยงั ผูร ับการเคารพ พรอมกับยกมือทาํ วนั ทยหตั ถ
กอ นถึงผรู บั การเคารพ ๓ กา ว ตามองจับผรู บั การเคารพและหนั หนาตาม
จนผรู บั การเคารพผา นพน ไปแลว ๒ กา วใหส ะบดั หนา กลบั พรอ มกบั ลดมอื
ลงเอง ถาผูรบั การเคารพอยตู รงหนากป็ ฏบิ ัตโิ ดยไมต องสะบดั หนา

ทา ฝกเปน บุคคลถอื ไมพลองหรอื ไมง าม

“ลูกเสือสมานฉันท ผกู พันสิ่งแวดลอ ม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

ทาฝก เปนบคุ คลถอื พลองหรือไมงาม

๑. พลอง ๔๗
พลองมลี กั ษณะกลม ขนาดเสนผาศูนยก ลาง ๓ ซม. ยาว ๑๕๐ ซม.

ใตหัวพลองลงมา ๒๐ ซม. มีรูรอยเชือกหูพลองลงมา ๕ ซม. มีขีด ___
หมายเปน เซนติเมตร ใหอานไดจ าก ๑ เซนตเิ มตร จนถึง ๗๕ เซนตเิ มตร
พลองทาดว ยสีขาว
๒. ไมง า ม

ไมงามมีลักษณะกลม ขนาดโตพอท่ีจะใชค้ํายันพยุงรางกายได
ปลายไมมีงามสองงามยาวพองาม รองงามสูงเทาระดับไหลของผูใช
ใตรองงามลงมามีเชือกผูกเปนสายสะพายแลวใหงามสูงไมเกินศีรษะ
ไมงา มไมตอ งทาสี ธงประจาํ หมใู หผกู ตดิ ปลายไมสว นบนของงา ม
๓. ทาฝก เปนบคุ คลถอื พลองหรอื ไมง าม

ก. ทาตรง
ทา ตรงเหมอื นกบั ทา มอื เปลา พลองหรอื ไมง า มอยใู นทา เรยี บอาวธุ
พลองในทา เรียบอาวธุ คอื ลกู เสืออยใู นทา ตรง ถือพลองดวย

มือขวา สนพลองอยูประมาณโคนนิ้วกอย - เทาขวา และชิดกับเทาขวา
พลองอยใู นระหวา งนว้ิ หวั แมม อื กบั นวิ้ ชี้ นวิ้ หวั แมม อื จบั พลองชดิ ขา นว้ิ อนื่
อีก ๔ นิ้ว จับพลองเฉียงลงไปเบื้องลาง นิ้วเรียงชิดกัน ปลายพลองอยูใน
รองไหลขวาลําพลองตง้ั ตรงแนบตัว

พิธกี ารลูกเสือ

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

ข. ทา พกั
ก) พกั ตามปกติ เหมอื นกบั ทา มอื เปลา พลองหรอื ไมง า มอาจ

จะเคลอื่ นไหวไดบ างเลก็ นอ ย
(ข) พกั ตามระเบยี บเหมอื นกบั ทา มอื เปลา มอื ขวาทถ่ี อื พลอง

หรอื ไมง า มใหเ ลอ่ื นขน้ึ มาเสมอเอว แลว ยน่ื พลองหรอื ไมง า มไปขา งหนา เฉยี ง
ไปขางขวาประมาณ ๔๕ องศา มือซายไพลห ลงั

(ค) พักตามสบาย เหมือนกับทามือเปลา พลองหรือไมงาม
เคลอื่ นไหวได ถา อนญุ าตใหน ง่ั กว็ างไมพ ลองหรอื ไมง า มได โดยวางขา งขวา
ของตัวเองตามยาว
๔๘ (ง) พกั นอกแถว เหมอื นกบั ทา มอื เปลา พลองหรอื ไมง า มให
รวมกนั ไวเ ปน หมทู ่เี หมาะสม
๔. ทาวนั ทยาวุธ, เรยี บอาวุธ
คาํ บอก “วันทยา - วธุ ” “เรยี บ - อาวุธ”
การปฏบิ ตั ิ ทา วนั ทยาวธุ เปน ทา แสดงความเคารพใหล กู เสอื ทาํ จงั หวะเดยี ว
โดยยกแขนซายข้ึนมาเสมอแนวไหลศอกงอไปขางหนาใหต้ังฉากกับลําตัว
ฝามือแบคว่ําในทาแสดงรหัสลูกเสือ ใหดานขางปลายน้ิวชี้แตะพลองหรือ
ไมง า มในรองไหลขวา

เม่ือเลิกทําความเคารพใชคําบอก “เรียบ - อาวุธ” ใหลูกเสือ
ลดแขนซา ยลงมาอยทู ่เี ดิมโดยเร็ว

ในกรณที แ่ี ถวอยใู นระหวา งควบคมุ ถา ผรู บั การเคารพมาทางขวา
(ซาย, หรือตรงหนา) ระวัง, “วันทยา - วุธ” ใหลูกเสือทําวันทยาวุธ

“ลกู เสือสมานฉันท ผูกพันส่งิ แวดลอม”

เอกสารทางวชิ าการลกู เสอื

พรอมกับหันหนาไปยังผูรับการเคารพหันศีรษะตามจนผูรับการเคารพ
ผานหนาตนไปแลว ๒ กา ว จงึ หนั กลบั มาอยใู นทาตรงเมอ่ื ผรู ับการเคารพ
ผา นพน แถว ใหผคู วบคุมแถวบอกเลกิ ทาํ ความเคารพ

๕. ทาแบกอาวธุ - เรียบอาวุธ ๔๙
คําบอก “แบก - อาวธุ ”
การปฏิบัติ ใหลูกเสือทาํ เปน ๒ จงั หวะ

จงั หวะที่ ๑ ยกพลองหรอื ไมง า มดว ยมอื ขวา ผา นหนา เฉยี ดลาํ ตวั
ไปทางซาย ใหสนพลองหรือไมงามอยูในอุงมือซายลําพลองหรือลําไมงาม
ตงั้ อยูต รงรองไหลซ า ย มือขวาจับพลองหรือไมงา มอยูท่เี ดิม ศอกงอไปขา ง
หนา ในแนวเดียวกบั ไหล

จังหวะที่ ๒ ดันพลองหรือไมงามดวยมือซายซาย พรอมกับสง
พลองหรอื ไมง า มดว ยมอื ขวาใหพ ลองหรอื ไมง า มพาดขน้ึ ไปบน บา ซา ย แขน
ซายทอนบนชิดลําตัว ศอกซายงอหนาแขนทํามุม ๑๐๐ องศา กับลําตัว
ขณะเดยี วกนั ลดมอื ขวาลงอยูใ นทา ตรงโดยเร็ว
คาํ บอก “เรียบ - อาวธุ ”
การปฏบิ ตั ิ ใหลูกเสือทําเปน ๓ จังหวะ ดังนี้

จงั หวะที่ ๑ ยกมอื ขวาขน้ึ จบั พลองหรอื ไมง า ม ศอกงอไปขา งหนา
แนวเดียวกับไหล พรอมกับเหยียดแขนซายสุดโดยลดพลองหรือไมงามลง
ชดิ กับลาํ ตวั

จงั หวะท่ี ๒ นาํ พลองหรอื ไมง า มดว ยมอื ขวามาไวข า งลาํ ตวั ในรอ ง
ไหลข วา (แขนขวาเหยยี ดเกอื บสดุ ระยะทม่ี อื ขวาจบั พลองหรอื ไมง า มในทา

พิธีการลกู เสอื

งานชมุ นมุ ผบู งั คบั บญั ชาลกู เสอื แหง ชาติ ครง้ั ท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

เรียบอาวุธ) ขณะเดียวกันยกมือซายขึ้นกันพลองไมงามท่ีรองไหลขวา
ศอกงอไปขา งหนาแนวเดยี วกับไหล

จังหวะท่ี ๓ ลดแขนซายอยูในทา เรยี บอาวุธตามเดิม (ในจงั หวะนี้
เหยียดแขนขวาลงสุดระยะ ที่มือขวาจับพลองหรือไมงามอยูในทาเรียบ
อาวธุ ตน พลองหรอื ไมง ามจดพน้ื )
หมายเหตุ : (๑) แถวลกู เสอื ทอ่ี ยใู นระหวา งควบคมุ มพี ลองใหส ง่ั ทาํ ความ
เคารพดว ยทาวนั ทยาวธุ

(๒) แถวลูกเสือที่อยูในระหวางควบคุมไมมีพลองใหส่ัง
ทาํ ความเคารพดว ยทา ตรง (ไมท ําวนั ทยหตั ถ)
๕๐ (๓) เฉพาะพธิ เี ปด - ปด การประชมุ กอง (เฉพาะอยรู อบเสา
ธงเทา นนั้ ) ถา ลกู เสอื ไมม พี ลองใหส ง่ั ทาํ ความเคารพดว ยวนั ทยหตั ถ โดยใช
คาํ บอกวา “วนั ทยหตั ถ” แลว สง่ั “มอื ลง” แตถ า นายหมมู พี ลองหรอื ไมง า ม
ก็ใหนายหมูทําวันทยาวุธ พรอมกับลูกเสือทําวันทยหัตถและเม่ือสั่ง “มือลง”
นายหมูก เ็ รยี บอาวธุ ทัง้ น้ีเพอ่ื ใหส อดคลองกับลกู เสอื สากล
๖. ทาถอดหมวก – สวมหมวก
คําบอก “ถอดหมวก”
การปฏิบัติ ทําเปนจังหวะเดียว ใหลูกเสือนําพลองหรือไมงามในมือขวา
มาไวตรงหนา ใหตนพลองหรือไมงามอยูกึ่งกลางระหวางเทาท้ังสอง
พลองหรือไมงามสวนบนพิงแขนซายดานในซึ่งงอตรงศอก แขนซาย
ทอนบนชิดลําตัว หนาแขนต้ังไดฉาก ฝามือแบหงาย แลวถอดหมวก
มาไวใ นมอื ซาย (ดังไดก ลา วไวแลว )

“ลกู เสือสมานฉนั ท ผูกพันสง่ิ แวดลอม”