แผนการจัดการเรียนรู้หน่วยที่ 4 การดำรงชีวิตของพืช

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 16

กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รหัสวชิ า ว 21101
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การดำรงชีวิตของพชื ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
เรือ่ งปัจจยั ท่ีจำเปน็ ต่อกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของพืช
เวลา 3 ชว่ั โมง

ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565 ครูผู้สอน นางสาวสดุ ารัตน์ ปิยะนนั ท์

1. มาตรฐานการเรยี นรู้

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/6 ระบุปัจจัยที่จำเป็นในการสังเคราะห์ด้วยแสงและผลผลิตที่เกิดข้ึน
จากการสังเคราะห์ดว้ ยแสง โดยใช้หลกั ฐานเชิงประจกั ษ์

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/7 อธิบายความสำคัญของการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชต่อสิ่งมีชีวิต
และส่ิงแวดลอ้ ม

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/8 ตระหนักในคุณค่าของพืชที่มีต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยการ
รว่ มกนั ปลกู และดูแลรักษาตน้ ไมใ้ นโรงเรยี น
2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด

กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชเกิดขึ้นในคลอโรพลาสต์ เป็นกระบวนการที่นำ
พลังงานแสงมาเปลี่ยนแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำให้เป็นน้ำตาล พืชจะเปลี่ยนน้ำตาลเป็น
สารประกอบอินทรีย์อื่น ๆ และ เก็บสะสมในโครงสร้างต่าง ๆ ของพืช พืชจึงเป็นแหล่งอาหารและ
พลงั งานทสี่ ำคัญของสิง่ มชี ีวติ ชนิดอื่น ปัจจัยในการสงั เคราะห์ด้วยแสงของพืช ไดแ้ ก่ แสง คลอโรฟิลล์
แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ และนำ้
3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

3.1) นกั เรียนสามารถอธบิ ายปัจจยั ที่จำเปน็ ต่อกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชได้ (K)
3.2) นักเรียนสามารถปฏิบัติกิจกรรมการทดลองเร่ืองปจั จยั ในการสร้างอาหารของพืชได้ (P)
3.3) นักเรียนจะต้องนำเสนอคุณค่าของพืชในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงที่ปรับใช้ใน
ชวี ิตประจำวันได้ (A)
4. สาระการเรยี นรู้
ดา้ นความรู้ (Knowledge)

- การสงั เคราะหด์ ้วยแสง
- คลอโรฟิลล์
ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (Process)

- ทักษะการสังเกต

59

5. สมรรถนะสำคัญ
5.1) ความสามารถในการคดิ วเิ คราะห์
5.2) ความสามารถในการสื่อสาร
5.3) ความสามรถในการใชท้ ักษะชวี ิต
5.4) ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
6.1) มีวนิ ัย
6.2) ไฝเ่ รียนรู้
6.3) มงุ่ ม่นั ในการทำงาน

7. กระบวนการจัดการเรียนรู้
ชวั่ โมงท่ี 1-2
ข้นั ท่ี 1 ขัน้ สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1) ครูให้นกั เรยี นสังเกตภาพการงอกของต้นถั่วเขียว

2) ครูตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นเก่ียวกับอาหารของพชื โดยให้อา่ นเน้ือหานำ
บท และร่วมกันอภปิ รายเก่ยี วกับอาหารของพชื โดยครูถามคำถามนักเรยี น ดงั นี้

- ส่วนใดของเมล็ดที่เป็นอาหารสำหรับใช้ในการงอกของเมล็ด (แนวคำตอบ
เอนโดสเปิร์มหรือใบเล้ียง)

- ถา้ อาหารในเอนโดสเปริ ์มหรือใบเล้ียงหมดไป พืชจะนำอาหารจากท่ีใดมาใช้ใน
การเจริญเตบิ โต (แนวคำตอบ นักเรียนตอบตามความเขา้ ใจเชน่ สรา้ งอาหารขนึ้ มาใหมไ่ ด้เอง)

60

3) ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับปัจจัยในการเจริญเตบิ โตของพืช และความสำคัญของ
โครงสรา้ งในเซลลพ์ ชื โดยใช้คำถามตอ่ ไปนี้

- ปจั จัยในการเจริญเติบโตและการดำรงชีวิตของพืชมีอะไรบ้าง (แนวคำตอบ แสง
คลอโรฟลิ ล์ แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ และนำ้ )

- โครงสรา้ งใดในเซลล์ของพืชมหี นา้ ที่ในการสร้างอาหารของพชื (แนวคำตอบ ใบ)
ขนั้ ท่ี 2 ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploration)

1) ครูใหน้ กั เรยี นดภู าพและร่วมกนั อภปิ ราย

2) ครูอภิปรายกับนักเรียนเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า พืชเป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการ น้ำ แสง
และอากาศในการเจริญเติบโตและการดำรงชีวิต พืชมีคลอโรพลาสต์ซึ่งเป็นโครงสร้างในเซลล์ที่มี
หนา้ ที่สร้างอาหาร

3) ครูถามนักเรียนว่า นักเรียนคิดว่า กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชจะ
เกิดข้นึ บริเวณส่วนใด (แนวคำตอบ คลอโรพลาสต์)
ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มโดยใช้กลุ่มเดิม ศึกษาจุดประสงค์ ขั้นตอนวิธีทำกิจกรรมที่ 4.4 ปัจจัยในการ
สร้างอาหารของพืชมีอะไรบ้าง ( ตอนที่ 1 ตอนที่ 2 ตอนที่ 3 ) จากนั้นลงมือทำกจิ กรรม และบันทกึ
ผลการทำกจิ กรรม

ขนั้ ท่ี 3 ขั้นอภปิ รายและลงข้อสรุป (Explain)
1) ครูสุ่มนักเรียนนำเสนอผลการทำกิจกรรม และตอบคำถามท้ายกิจกรรม

ทั้ง 3 ตอนครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอ โดยให้ตัวแทนนักเรียน 2 - 3 คน นำเสนอผลการทำ
กิจกรรม และร่วมกันเปรยี บเทยี บข้อดีและข้อจำกัดของการขยายพันธุ์พืชแตล่ ะวธิ ี

61

2) ครูและนกั เรียนรว่ มกนั อภปิ รายเกีย่ วกบั ผลทไี่ ด้จากกิจกรรม
3) ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซกั ถามข้อสงสัยในกิจกรรม โดยอภิปรายให้กับนักเรียน
เพม่ิ เติมเพ่อื ให้นกั เรียนเขา้ ใจ
4) ครูอธบิ ายเร่ืองปจั จัยและผลผลติ ของการสงั เคราะหด์ ้วยแสง จาก Power Point

ขนั้ ที่ 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate)
1) ครูให้นักเรียนตอบคำถามท้ายกิจกรรมในหนังสือเรียนและร่วมกันอภิปราย

คำตอบเพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่า ปัจจัยที่จำเป็นในการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ได้แก่ แสง สารสี
เขียวหรือคลอโรฟิลล์ แก๊สคารบ์ อนไดออกไซดแ์ ละน้ำ ส่ิงทส่ี ามารถระบุไดว้ า่ มีการสังเคราะห์ด้วยแสง
เกิดขึ้น คือ เมื่อทดสอบใบของพืชด้วยสารละลายไอโอดีน พบว่าสีของสารละลายไอโอดีนจะ
เปลี่ยนเปน็ สีน้ำเงนิ เขม้ แสดงว่ามีแป้งเกดิ ขึ้นในใบพืชโดยแป้งเป็นสารท่ีเปลีย่ นมาจากน้ำตาลซึง่ เปน็
ผลผลิตชนิดแรกของการสังเคราะห์ด้วยแสง และครูควรเน้นย้ำกับนักเรียนในการอภิปรายหลังจาก
อา่ นเน้อื เรื่องวา่ ผลผลติ ชนดิ แรกที่ได้จากการสงั เคราะหด์ ้วยแสง คือ นำ้ ตาล

ข้ันท่ี 5 ขนั้ ประเมนิ (Evaluation)
1) ประเมินทักษะการปฏิบัติการทดลองทางวิทยาศาสตร์
2) ประเมนิ พฤตกิ รรมของนกั เรียน

ชว่ั โมงที่ 3
ขัน้ ที่ 1 ข้ันสร้างความสนใจ (Engagement)

1) ครูทบทวนความรู้เดิมจากคาบที่แล้วโดยใช้คำถามว่า ปัจจัยที่จำเป็นในการ
สงั เคราะห์ด้วยแสงของพืชมอี ะไรบา้ ง (แนวคำตอบ น้ำ แสง แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ เป็นต้น)

ขนั้ ที่ 2 ขั้นสำรวจและคน้ หา (Exploration)
1) ครูให้นักเรยี นทำสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการสงั เคราะห์ด้วยแสงและปัจจัยท่ีมีผลต่อ

การสังเคราะห์ด้วยแสง แล้วนำข้อมูลที่ได้มาทำใบงานที่ 4.4 เรื่อง ปัจจัยและผลผลิตของ
การสงั เคราะห์ด้วยแสง

ขน้ั ที่ 3 ขน้ั อภิปรายและลงขอ้ สรปุ (Explain)
1) ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยและอภิปรายใบงานที่ 4.4 เรื่อง ปัจจัยและผลผลิต

ของการสงั เคราะห์ด้วยแสง
2) ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัยในกจิ กรรม โดยอภิปรายให้กับนักเรียน

เพิ่มเตมิ เพอ่ื ใหน้ ักเรียนเขา้ ใจ

62

ขน้ั ท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate)
1) ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำสมการ การสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ให้ออกมาใน

รูปแบบภาพแทนการเขยี นเป็นตวั อักษร และใหต้ ัวแทนกลุ่ม ออกมานำเสนอหน้าชัน้ เรียน จากนั้นให้
นกั เรียนทุกคนรว่ มกันอภิปราย

ขน้ั ที่ 5 ขนั้ ประเมนิ (Evaluation)
1) ตรวจสอบความถูกต้องของใบงานที่ 4.4 เรื่อง ปัจจัยและผลผลิตของ

การสงั เคราะหด์ ้วยแสง
2) ประเมินทักษะการปฏิบตั กิ ารทดลองทางวทิ ยาศาสตร์
3) ประเมนิ การทำกจิ กรรมในช้ันเรยี น

8. ส่ือ/วัสดอุ ุปกรณ/์ แหลง่ เรยี นรู้

สอ่ื 1) Power Point เรอื่ ง ปจั จัยและผลผลติ ของการสงั เคราะหด์ ้วยแสง
แหลง่ เรียนรู้ 2) หนังสือเรียนวทิ ยาศาสตร์ ม.1 สสวท.
1) การสบื ค้นขอ้ มูลแหลง่ เครือข่าย Internet สืบค้นขอ้ มูลในหวั ข้อ หัวขอ้
การสังเคราะห์ด้วยแสง

63

9. การวัดผลและประเมลิ ผลการเรียนรู้

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วิธวี ดั เครอ่ื งมือทใ่ี ช้ เกณฑ์การประเมนิ

ด้านความรู้ (K) - ใบงานท่ี 4.4 เร่อื ง นกั เรียนผา่ นเกณฑ์
1) นกั เรยี นสามารถอธิบาย - การตรวจใบงานที่ 4.4 ปัจจยั และผลผลิตของ การประเมนิ ร้อยละ
ปจั จยั ที่จำเป็นต่อกระบวนการ เรือ่ ง ปัจจัยและผลผลติ การสังเคราะหด์ ้วยแสง
สงั เคราะห์ดว้ ยแสงของพืชได้ ของการสังเคราะหด์ ้วย 60
- แบบประเมนิ ทักษะ
แสง การปฏิบตั ิการทดลอง นักเรียนผา่ นเกณฑ์
ทางวทิ ยาศาสตร์ การประเมินร้อยละ
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ (P)
2) นกั เรียนสามารถปฏิบัติ - การสังเกตการณ์การ - แบบประเมิน 60
กจิ กรรมการทดลองเร่ืองปัจจัย ทำกิจกรรม และการใช้ พฤติกรรมนักเรยี น
ในการสร้างอาหารของพืชได้ เครื่องมอื วิทยาศาสตร์ นักเรียนผา่ นเกณฑ์
การประเมนิ ร้อยละ
ดา้ นคณุ ลกั ษณะ (A)
3) นักเรียนนำเสนอคณุ คา่ ของ - สังเกตพฤติกรรมการ 60
พืชในกระบวนการสงั เคราะห์ ทำกิจกรรมในชั้นเรยี น
ด้วยแสงทปี่ รบั ใช้ใน
ชีวติ ประจำวนั ได้

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ 17

กลุ่มสาระการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รหัสวชิ า ว 21101

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การดำรงชวี ติ ของพชื ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

เร่ืองความสำคัญของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง เวลา 3 ชว่ั โมง

ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศึกษา 2565 ครูผสู้ อน นางสาวสุดารัตน์ ปิยะนนั ท์

1. มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/6 ระบุปัจจัยที่จำเป็นในการสังเคราะห์ด้วยแสงและผลผลิตที่เกิดข้ึน
จากการสังเคราะห์ด้วยแสง โดยใชห้ ลกั ฐานเชงิ ประจักษ์

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/7 อธิบายความสำคัญของการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชต่อสิ่งมีชีวิต
และสง่ิ แวดล้อม

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/8 ตระหนักในคุณค่าของพืชท่ีมีต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยการ
รว่ มกันปลกู และดแู ลรักษาตน้ ไมใ้ นโรงเรียน
2. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด

กระบวนการสังเคราะหด์ ้วยแสงของพชื เปน็ กระบวนการทม่ี คี วามสำคัญอย่างย่ิงตอ่ การดำรง
อยูข่ องสิง่ มชี ีวิตและสิง่ แวดล้อม ความสำคญั ของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงที่มีต่อสิ่งมีชีวิตและ
สิ่งแวดล้อม จะเห็นได้ว่าผลผลิตที่ได้จากการสังเคราะห์ด้วยแสง คือ น้ำตาลกลูโคส น้ำ และก๊าซ
ออกซเิ จน ส่งิ เหลา่ น้ีมคี วามสำคัญต่อสง่ิ มีชวี ติ และสิ่งแวดล้อม คอื

1.ช่วยเพม่ิ ก๊าซออกซิเจนให้สิง่ แวดล้อม สงิ่ มีชีวิตตอ้ งใชก้ ๊าซออกซเิ จนในการหายใจ
2.ช่วยลดกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซดใ์ นสภาพแวดลอ้ ม
3.ช่วยเพิ่มความชุ่มชืน้ และไอน้ำ ให้บรรยากาศเนือ่ งจากผลผลิตท่ีได้จากการสังเคราะห์ดว้ ย
แสงคือ น้ำ
4.เป็นท่ีเกบ็ สะสมพลังงานในรปู แบบของแปง้ ในเนื้อเยอ้ื พืช เมือ่ คนหรือสตั วก์ ินพชื เข้าไปก็จะ
ทำใหม้ พี ลังงานไปใชใ้ นการดำรงชีวติ
5.เนื่องจากพืชเป็นผู้ผลิตอาหารชั้นที่ 1 ในระบบนิเวศ การสร้างอาหารคือ การสังเคราะห์
ด้วยแสงนั้นเอง ซึ่งทำให้เกิดการถ่ายทอดพลังงาน ในระดับต่างๆในระบบนิเวศ และทำให้เกิดสมดุล
ของระบบนิเวศข้นึ

74

3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
3.1) นักเรียนสามารถอธิบายความสำคัญของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชที่มีต่อ

สิง่ มชี วี ติ และส่งิ แวดลอ้ มได้ (K)
3.2) นักเรยี นสามารถเขยี นสมการของกระบวนการสังเคราะหด์ ้วยแสง (P)
3.3) นักเรียนสามารถอภิปรายถึงความสำคัญของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงและนำไปใช้

ประโยชนไ์ ด้ (A)
4. สาระการเรียนรู้

ด้านความรู้ (Knowledge)
- ความสำคญั ของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพชื

ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (Process)
- ทักษะการสังเกต

5. สมรรถนะสำคัญ
5.1) ความสามารถในการคิดวเิ คราะห์
5.2) ความสามารถในการสอ่ื สาร
5.3) ความสามรถในการใชท้ กั ษะชีวติ
5.4) ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

6. คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
6.1) มีวนิ ัย
6.2) ไฝเ่ รียนรู้
6.3) มุ่งมัน่ ในการทำงาน

7. กระบวนการจดั การเรียนรู้
ชวั่ โมงที่ 1-2
ขัน้ ที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)
1) ครูให้นักเรียนสังเกตภาพพื้นที่อุดมสมบูรณ์และพื้นที่แห้งแล้ง มาให้นักเรียนดู

แล้วให้นกั เรยี นชว่ ยกันแสดงความรูส้ ึกวา่ ภาพทัง้ 2 ภาพมคี วามแตกตา่ งกนั อยา่ งไร

75

2) ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับความสำคัญของต้นไม้ แล้วอธิบายให้นักเรียนฟังว่า สิ่งมีชีวิตที่ทำ
หนา้ ท่คี วบคมุ ความสมดุลของโลก คือ พชื โดยพืชสีเขียวจะทำหน้าท่ีเป็นโรงงานผลิตอาหาร โดยการ
ใช้พลังงานแสงอาทติ ย์ เรยี กวา่ การสงั เคราะห์ดว้ ยแสง

ขนั้ ท่ี 2 ขนั้ สำรวจและคน้ หา (Exploration)
1) ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มโดยใช้กลุ่มเดิม ให้แต่ละกลุ่มศึกษาความรู้เรื่อง

ความสำคญั ของการสังเคราะห์ดว้ ยแสง จากหนงั สือเรียนหรอื บทเรียนคอมพิวเตอร์
2) ครูให้สมาชิกแต่ละคนในกลุ่มนำความรู้ที่ได้จากการศึกษามาวิเคราะห์ภาพว่า

กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชเป็นอย่างไร สมาชิกแต่ละคนในกลุ่มนำผลการวิเคราะห์มา
อธิบายแลกเปล่ียนกับเพ่ือนในกล่มุ และช่วยกนั วจิ ารณผ์ ลการวิเคราะหข์ องเพอื่ นแต่ละคน แลว้ ร่วมกนั
สรปุ ผลเปน็ กระบวนการที่มีความสำคัญอยา่ งย่ิงตอ่ การดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิตและส่ิงแวดลอ้ มอยา่ งไร

3) ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำข้อสรุปผลการวิเคราะห์ มาเขียนเป็น
บทความ เรื่อง ความสำคัญของกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
พร้อมวาดภาพประกอบ

ขน้ั ท่ี 3 ขัน้ อภปิ รายและลงข้อสรุป (Explain)
1) ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเก่ยี วกับผลท่ไี ด้จากกิจกรรม
2) ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัยในกิจกรรมที่ทำ โดยอภิปรายให้กับ

นกั เรียนเพมิ่ เติมเพื่อให้นักเรยี นเข้าใจ
3) ครูอธิบาย เรอ่ื ง ความสำคัญของการสังเคราะห์ด้วยแสง จาก Power Point
4) ครูให้นักเรยี นทงั้ ห้องร่วมกันสรุปเกี่ยวกับความสำคัญของการสงั เคราะห์ด้วยแสง

ของพชื ทีม่ ีตอ่ สิ่งมชี ีวติ และส่งิ แวดล้อม
ชัว่ โมงที่ 3
ข้นั ท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaborate)
1) ครูให้นักเรียนเขียนประโยชน์ของการสังเคราะห์ด้วยแสงที่พบในชีวิตประจำวัน

และใหน้ กั เรยี นแลกเปลย่ี นกันภายในกล่มุ
2) ครูให้นักเรียนนักเรียนวาดภาพที่แสดงถึงสถานการณ์ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับ

ประโยชน์ของการสงั เคราะหด์ ้วยแสงที่พบในชีวิตประจำวัน ทนี่ กั เรียนแลกเปล่ียนกันภายในกล่มุ โดย
ใหน้ ำเสนอเป็นเรอื่ งเลา่ 1 เร่อื ง จากนั้นใหน้ กั เรียนออกมานำเสนอหน้าชัน้ เรียนและอภปิ รายรว่ มกัน

76

ขั้นที่ 5 ขน้ั ประเมิน (Evaluation)
1) ตรวจสอบความถูกต้องของใบกิจกรรม เรื่อง ความสำคัญของกระบวนการ

สังเคราะหด์ ้วยแสงของพชื ตอ่ สิ่งมีชวี ติ และสิง่ แวดล้อม
2) ประเมนิ การนำเสนอผลงานหน้าช้ันเรียน

8. สอ่ื /วัสดอุ ุปกรณ/์ แหลง่ เรียนรู้

สอ่ื 1) Power Point เรอ่ื ง การสังเคราะหด์ ว้ ยแสงของพืช
2) หนงั สือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 สสวท.

แหล่งเรียนรู้ 1) การสืบค้นข้อมลู แหลง่ เครือข่าย Internet สืบคน้ ขอ้ มูลในหัวขอ้ หัวขอ้
การสงั เคราะหด์ ้วยแสงของพชื

9. การวดั ผลและประเมลิ ผลการเรยี นรู้

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วิธวี ัด เครอื่ งมอื ท่ใี ช้ เกณฑ์การประเมนิ

ดา้ นความรู้ (K)

1) นกั เรยี นสามารถอธบิ าย - การตรวจใบกิจกรรม - ใบกิจกรรม เรื่อง

ความสำคญั ของกระบวนการ เรอ่ื ง ความสำคัญของ ความสำคญั ของ นักเรียนผา่ นเกณฑ์

สงั เคราะหด์ ว้ ยแสงของพชื ท่มี ี กระบวนการสังเคราะห์ กระบวนการสังเคราะห์ การประเมินรอ้ ยละ

ตอ่ สงิ่ มีชวี ติ และสงิ่ แวดลอ้ มได้ ดว้ ยแสงของพชื ต่อ ดว้ ยแสงของพืชต่อ 60

สิง่ มชี ีวติ และส่ิงแวดลอ้ ม สง่ิ มีชีวติ และ

ส่งิ แวดลอ้ ม

ด้านทักษะกระบวนการ (P)

2) นักเรยี นสามารถเขยี น - การตรวจใบงานท่ี 4.4 - ใบงานท่ี 4.4 นกั เรียนผา่ นเกณฑ์

สมการของกระบวนการ เร่ือง ปัจจยั และผลผลติ เรื่อง ปจั จัยและ การประเมินรอ้ ยละ

สังเคราะหด์ ้วยแสง ของการสังเคราะหด์ ว้ ย ผลผลิตของการ 60

แสง สงั เคราะห์ด้วยแสง

ดา้ นคณุ ลกั ษณะ (A)

3) นักเรียนสามารถอภปิ รายถึง - การนำเสนอผลงาน - แบบประเมินการ นกั เรียนผ่านเกณฑ์
นำเสนอผลงานหนา้ ชนั้ การประเมนิ ร้อยละ
ความสำคัญของกระบวนการ หน้าชั้นเรียนเรอ่ื ง เรยี น
60
สังเคราะห์ดว้ ยแสงและ ความสำคญั ของ

นำไปใช้ประโยชนไ์ ด้ กระบวนการสงั เคราะห์

ด้วยแสง

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 18

กลุม่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวชิ า ว 21101

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 4 การดำรงชีวติ ของพชื ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

เรื่องธาตุอาหารของพชื เวลา 2 ช่วั โมง

ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565 ครผู สู้ อน นางสาวสุดารตั น์ ปยิ ะนันท์

1. มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/14 อธิบายความสำคัญของธาตุอาหารบางชนิดที่มีผลต่อการ
เจริญเตบิ โตและการดำรงชวี ติ ของพชื

มาตรฐาน ว 1.2 ม.1/15 เลือกใชป้ ุย๋ ท่มี ธี าตุอาหารเหมาะสมกบั พชื ในสถานการณท์ ่กี ำหนด
2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด

พืชสามารถผลิตอาหารได้จากกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสง เพื่อเป็นแหล่งพลังงานให้กบั
พืช เพื่อใช้ในการเจริญเติบโต เช่น การเพิ่มจำนวนเซลล์ การขยายขนาดของเซลล์ และการ
เปลี่ยนแปลงรูปรา่ งของเซลลไ์ ปทำหนา้ ทเ่ี ฉพาะต่าง ๆ พชื ใบเล้ียงเด่ยี ว และพืชใบเลยี้ งคู่ มีลักษณะที่
แตกต่างกัน เนื่องจากขั้นตอนการเจริญเติบโตของรากและลำต้นในพืชทั้งสองชนิดแตกต่างกัน
นอกจากน้ี พชื ต้องการธาตอุ าหารทจ่ี ำเป็นหลายชนิดสำหรบั การเจรญิ เติบโตและการดำรงชีวติ ของพืช

ธาตุอาหารของพืช เป็นธาตุอาหารที่จำเป็นสำหรับการเติบโตและการดำรงชีวิตของพืช
โดยตรง พชื ต้องการธาตอุ าหารเพื่อใหก้ ระบวนการต่าง ๆ ในพชื เป็นไปอยา่ งปกติ ถ้าขาดพืชจะแสดง
อาการผิดปกติออกมา ตอ้ งแกไ้ ขโดยการใหธ้ าตุทขี่ าดโดยไมส่ ามารถใชธ้ าตอุ นื่ ทดแทนได้ ธาตุอาหารท่ี
พืชขาดไม่ไดม้ ี 17 ธาตุ ซึง่ พืชไดร้ บั จากนำ้ และอากาศ 3 ธาตุ คอื คารบ์ อน ไฮโดรเจน และออกซิเจน
และพืชได้รับจากดิน 14 ธาตุ ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แคลเซียม แมกนีเซียม
กำมะถนั เหล็ก แมงกานสี สงั กะสี ทองแดง โบรอน โมลิบดีนมั คลอรีน และนิกเกิล
3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

3.1) นักเรียนสามารถอธิบายความสำคัญของธาตุอาหารบางชนิดที่มีผลต่อการเจริญเตบิ โตและ
การดำรงชวี ติ ของพชื ได้ (K)

3.2) นักเรียนสามารถเสนอแนะแนวทางการแกป้ ญั หาการขาดธาตอุ าหารของพชื ได้ (P)
3.3) นกั เรียนสามารถเลือกใช้ปุย๋ ท่มี ีธาตอุ าหารเหมาะสมกับพชื ในสถานการณ์ในชีวิตประจำวนั ได้ (A)

89

4. สาระการเรียนรู้
ด้านความรู้ (Knowledge)
- ธาตุอาหารท่ีจำเปน็ ต้องการดำรงชวี ติ ของพืช
ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (Process)
- ทกั ษะการสังเกต

5. สมรรถนะสำคัญ
5.1) ความสามารถในการคิดวเิ คราะห์
5.2) ความสามารถในการส่ือสาร
5.3) ความสามรถในการใช้ทักษะชีวิต
5.4) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
6.1) มวี นิ ัย
6.2) ไฝเ่ รียนรู้
6.3) ม่งุ มนั่ ในการทำงาน

7. กระบวนการจดั การเรยี นรู้
ขน้ั ที่ 1 ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement)
1) ครูนำภาพต้นไม้ชนิดเดียวกัน แต่เจริญเติบโตในภูมิภาคที่ต่างกัน

ให้นกั เรยี นสงั เกต

2) ครูต้ังคำถามจากภาพ โดยให้นักเรยี นชว่ ยกันตอบ ดังนี้
- จากภาพตน้ ขา้ วโพด ทง้ั 2 ภาพ มคี วามแตกตา่ งกนั หรอื ไม่ (แนวคำตอบ แตกตา่ ง)
- นักเรยี นคิดวา่ ปัจจัยใดท่ีทำใหต้ ้นไม้ชนิดเดียวกัน มีลกั ษณะการเจรญิ ที่แตกต่างกัน

(แนวคำตอบ สภาพแวดลอ้ ม สภาพอากาศ และความอุดมสมบูรณข์ องแรธ่ าตุในดิน)
- หากนักเรียนต้องการแก้ปัญหาต้นไม้ในรูป ที่ขาดแร่ธาตุในดิน นักเรียนจะ

แก้ปญั หาอยา่ งไร (แนวคำตอบ ใชป้ ุ๋ยเพม่ิ แรธ่ าตุอาหารใหก้ บั ตน้ ไม)้

90

ขัน้ ท่ี 2 ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploration)
1) ครูให้นักเรียนนั่งเป็นกลุ่มโดยใช้กลุ่มเดิม ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับธาตุ

อาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แคลเซียม
แมกนเี ซยี ม กำมะถัน เหล็ก คลอรนี และโบรอน กลุม่ ละ 1 ธาตุ

ขน้ั ที่ 3 ขนั้ อภิปรายและลงข้อสรปุ (Explain)
1) ครูให้นักเรียนนำเสนอข้อมูล โดยการจัดทำแผนผังความคิด ร่วมกันอภิปราย

ภายในกลุ่ม และนำเสนอผลการทำกจิ กรรมหน้าชัน้ เรยี น
2) ครูให้แต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนเรื่อง การเลือกใช้ปุ๋ยทีม่ ีธาตุอาหาร

เหมาะสมกบั พชื
3) ครูและนักเรียนร่วมกันอภปิ รายเกีย่ วกับผลท่ไี ด้จากกจิ กรรม และครูเปดิ โอกาสให้

นกั เรียนซกั ถามขอ้ สงสัยในกิจกรรม โดยอภปิ รายใหก้ บั นักเรยี นเพม่ิ เตมิ เพอ่ื ให้นักเรยี นเข้าใจ
4) ครูอธิบาย เรอ่ื ง ความร้เู กย่ี วกบั ธาตอุ าหารของพชื จาก Power Point
5) ครูใหน้ กั เรยี นท้ังห้องรว่ มกนั อภิปรายเพอ่ื ใหน้ ักเรียนสรุปไดว้ ่าในดินมีธาตุอาหาร

ที่พืชใช้ในการเจริญเตบิ โตและดำรงชวี ิต ธาตุอาหารที่พืชขาดไมไ่ ดม้ ี 17 ชนิด ถ้าพืชขาดธาตุอาหาร
พชื จะแสดงอาการผดิ ปกติควรแกไ้ ข้โดยการวิเคราะห์ดินเพ่ือหาชนดิ และปริมาณของธาตุอาหารที่เป็น
ประโยชน์ต่อพชื และเพ่ือหาสาเหตุว่าดนิ ขาดธาตอุ าหารหรอื มธี าตอุ าหารแตอ่ ยู่ในรปู ที่พืชไม่สามารถ
นำไปใช้ได้ วิเคราะห์เนื้อเยื่อพืช เพื่อประเมินระดับความขาดธาตุอาหารของพืช ซึ่งถ้าดินขาดธาตุ
อาหารของพืชสามารถทำการเพ่มิ ธาตุอาหารของพืชในดินโดยการใส่ปยุ๋

6) ครูมอบหมายการบ้านใหน้ ักเรยี นทำใบงานท่ี 4.5 เร่ือง ธาตอุ าหารของพชื
ข้ันที่ 4 ขัน้ ขยายความรู้ (Elaborate)

1) ครูให้นักเรียนทำแผนผังความคิด เรื่องธาตุอาหารของพืช และให้นักเรียน
ออกแบบถุงปุ๋ยเคมี โดยมีสูตรหน้าถุงปุ๋ยเคมี เช่น 15-15-15 เป็นต้น ซึ่งนักเรียนต้องอธิบายสูตร
ที่นักเรียนคดิ ขน้ึ มาวา่ ส่งผลอยา่ งไรตอ่ พชื บ้าง

2) ครูใหน้ กั เรยี นออกมานำเสนอหน้าชน้ั เรียน เพอื่ เสนอสูตรปยุ๋ เคมที ่คี ดิ คน้ ข้ึน
3) ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัยในกิจกรรมที่ทำ โดยอภิปรายให้กับ
นักเรยี นเพ่มิ เตมิ เพ่อื ใหน้ กั เรียนเข้าใจ

ขน้ั ท่ี 5 ขน้ั ประเมิน (Evaluation)
1) ตรวจสอบความถกู ตอ้ งของใบงานท่ี 4.5 เรือ่ ง ธาตอุ าหารของพืช

91

2) ตรวจสอบความถกู ตอ้ งของแผนผังความคิด เรือ่ ง ธาตุอาหารของพชื
3) ประเมนิ การนำเสนอผลงานหน้าช้นั เรยี น
8. ส่ือ/วัสดุอปุ กรณ/์ แหลง่ เรยี นรู้
ส่อื 1) Power Point เร่ือง ความรเู้ กย่ี วกบั ธาตอุ าหารของพชื

2) หนงั สอื เรยี นวิทยาศาสตร์ ม.1 สสวท.
แหล่งเรียนรู้ 1) การสบื คน้ ข้อมูลแหล่งเครือขา่ ย Internet สืบค้นขอ้ มลู ในหัวข้อ หวั ขอ้

ธาตุอาหารของพชื
9. การวดั ผลและประเมิลผลการเรยี นรู้

จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธวี ดั เครือ่ งมือทใ่ี ช้ เกณฑ์การประเมนิ

ด้านความรู้ (K)

1) นกั เรียนสามารถอธบิ าย - การตรวจใบงานที่ 4.5 - ใบงานท่ี 4.5 เรื่อง นักเรียนผ่านเกณฑ์
ความสำคญั ของธาตอุ าหาร เรอื่ ง ธาตอุ าหารของพืช ธาตุอาหารของพืช การประเมนิ รอ้ ยละ
บางชนดิ ที่มผี ลต่อการ
เจรญิ เตบิ โตและการดำรงชีวติ 60

ของพชื ได้

ด้านทักษะกระบวนการ (P) นกั เรยี นผ่านเกณฑ์
การประเมนิ ร้อยละ
2) นักเรียนสามารถเสนอแนะ - การตรวจประเมิน - แผนผงั ความคดิ
เรื่อง ธาตุอาหารของ 60
แนวทางการแกป้ ญั หาการขาด แผนผงั ความคิด เร่อื ง พืช

ธาตอุ าหารของพืชได้ ธาตุอาหารของพชื

ดา้ นคุณลกั ษณะ (A)

3) นักเรียนสามารถเลือกใชป้ ุ๋ย - การนำเสนอผลงาน - แบบประเมนิ การ นักเรียนผา่ นเกณฑ์

ทม่ี ีธาตุอาหารเหมาะสมกับพืช หนา้ ชั้นเรียนเรอ่ื ง การ นำเสนอผลงานหนา้ ช้ัน การประเมนิ ร้อยละ

ในสถานการณ์ใน เลอื กใช้ปุ๋ยทมี่ ธี าตุ เรยี น 60

ชีวติ ประจำวันได้ อาหารเหมาะสมกบั พืช

92

93

94

95

96