The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Punjab Times, 2021-03-09 18:28:59

Punjab Times March 2021 Edition

FOR
BETTER RESPONSE, gzikp NkJhwz
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw
ADVERTISE gzikp NkJhw
IN PUNJAB TIMES

Monthly
PUNJAB TIMES f;vBh s'A gqekf s gfjbk gzikph wjhBktkoh nypkos gfjbk gzikph wjhBktkoh nypko
f;vBh s'A gqekf s gfjbk gzikph wjhBktkoh nypko
f;vBh s'A gqekfSs gfjbk gzikph wjhBktkoh nypkos gfjbk gzikph wjhBktkoh nypko
f;vBh s'A gqekf
f;vBh s'A gqekf
THE FIRST PUNJABI INDIAN MONTHLY PUBLISHED FROM SYDNEY, AUSTRALIA
This is its 20th successful P O Box 8055, Glenmore Park, NSW 2745, Sydney, Australia
MOBILE: 0431 377 716 www.punjabtimes.com.au
year in the market Editor: Harpreet Singh, E-mail: [email protected]

Year 20, Edition 9, Australia's Top Leading, Most Popular, Reliable & Successful
free copy
Sydney, March 2021 Punjabi Indian Newspaper





gzikp NkJhw
gzikp NkJhw d/ ;w{j gkmeK B{z f d/ ;w{j gkmeK B{z f toksoh dhnK bZy bZy tXkJhnKtoksoh dhnK bZy bZy tXkJhnK
gzikp NkJhwz d/ ;w{j gkmeK B{z f d/ ;w{j gkmeK B{z fStoksoh dhnK bZy bZy tXkJhnKtoksoh dhnK bZy bZy tXkJhnK
gzikp NkJhw d/ ;w{j gkmeK B{z f toksoh dhnK bZy bZy tXkJhnK
gzikp NkJhw





























































































Punjab Times Pty Ltd. Trading as Punjab Times ACN No. 110 708 579

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
2 2 2 2 2 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121











































MODELLING STUDIO

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
3 3 3 3 3 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
pofwzxw dhnK ;VeK s/ ikB pukT[D bJh
pofwzxw dhnK ;VeK s/ ikB pukT[D bJh
pofwzxw dhnK ;VeK s/ ikB pukT[D bJh
pofwzxw dhnK ;VeK s/ ikB pukT[D bJh
pofwzxw dhnK ;VeK s/ ikB pukT[D bJh
bzvB bzvB u eJh ;kb pknd izfwnk E/wu eJh ;kb pknd izfwnk E/w Bdh dk gkDh Bdh dk gkDh
bzvB bzvB bzvB 'u eJh ;kb pknd izfwnk E/wu eJh ;kb pknd izfwnk E/wz Bdh dk gkDh Bdh dk gkDh
u eJh ;kb pknd izfwnk E/w Bdh dk gkDh
p[ZuVykB/ u'A pu fBefbnk G/vK dk M[zvu'A pu fBefbnk G/vK dk M[zv
p[ZuVykB/ Gkoh pocpkoh ekoB okiXkBh ns/
p[ZuVykB/
p[ZuVykB/ 'u'A pu fBefbnk G/vK dk M[zvu'A pu fBefbnk G/vK dk M[zv
p[ZuVykB/ u'A pu fBefbnk G/vK dk M[zv
dZyD g{op ftu, o/b ;/tktK B{z th oZd
eo fdZsk frnk j? .
E/wz Bdh d/ fJ; d[obZG fdqS B{z
;EkBe nkoH n?ZBH n?ZbH nkJhH db dh
fJe w?Apo tb'A ;t/o/ 10 ti/ e?wo/ ftu
th e?d frnk j?. fJ; w?Apo nB[;ko T[;
dh y/so ftu 13 ;kbk dh fojkfJ;
d"okB T[; B/ Bdh d/ fJ; fjZ;/ B{z izfwnk
BjhA t/fynk.
fJ; s'A gfjbK E/wz fgSb/ ;w/A ftu
nkyoh tko iBtoh 1963 ftu g{oh soQK
izwh ;h, fi; ;w/A pochb/ s{ckB Bkb
skgwkB -20 ;?b;hn; B/ Bdh B{z
bzvB (fpT{o') :{H e/H fJ; ;kb Gkoh sZe doi ehsk frnk j?. iwkfJnk ;h. fJBQhA fdBhA okiXkBh ftu
pocpkoh ns/ tZv/ gZXo 's/ skgwkB fJ; d/ fJbktk pkbfNe y/soK s'A skgwkB 0 fvroh ;?b;hn; ns/ -1
ftu froktN doi eo fojk j?. fJ; nkJh eVedh mzv d/ f;ZN/ ti'A E/wz dk fvroh ;?b;hn; d/ nk; gk; ofjD dh
xZN skgwkB d/ uZbfdnK bzvB ftubh fJe fjZ;k dZyDh-gZSwh bzvB d/ N/ T[whd j? go jtk dh mzv ekoB skgwkB
E/wz Bdh dk fJe tZvk fjZ;k izw e/ fvzrNB ftu izfwnk j'fJnk gkfJnk -5 fvroh ;?b;hn; th j' ;edk j?.
poc ftu spdhb j'fJnk j? i' fe frnk j?. fJ; ;kb :{H e/H B/ seohpB fJ; d/ fJbktk n?povhBSkfJo d/ pq?wo
;EkBe b'eK nB[;ko djkfenK pknd 25 ;kbK d"okB cotoh dh ;G s'A mzvh fgzv ftu p[ZXtko dh oks B{z gkok 23
gfjbh tko j'fJnk j?. d/S Go ftZu oks dk nB[Gt ehsk j?, fiZE/ fe d/S d/ fvroh ;?b;hn; j' frnk ;h ns/ fJj
pochb/ s{ckB v/o;h dh nkwd Bkb e[ZM fjZf;nK ftu skgwkB -20 fvroh 1995 s'A :{H e/H ftu ;G s'A mzvk
bzvB ftu skgwkB -2 fvroh ;?b;hn; ;?b;hn; s'A th j/mK doi j'fJnk j?. skgwkB B'N ehsk frnk j?.

;ekfN
;ekfN
;ekfN iBkBh B{z fJ; ezw pdb/ fwbh fJe ;kb bJh d[ZX dh w[cs ;gbkJh
;ekfNS iBkBh B{z fJ; ezw pdb/ fwbh fJe ;kb bJh d[ZX dh w[cs ;gbkJh iBkBh B{z fJ; ezw pdb/ fwbh fJe ;kb bJh d[ZX dh w[cs ;gbkJh
;ekfN iBkBh B{z fJ; ezw pdb/ fwbh fJe ;kb bJh d[ZX dh w[cs ;gbkJh iBkBh B{z fJ; ezw pdb/ fwbh fJe ;kb bJh d[ZX dh w[cs ;gbkJh
rbk;r' (fpT{o') nkgDh ikB jo fe;/ B{z fgnkoh j[zdh j?, ukj/ T[j fJB;kB j't/
rbk;r' (fpT{o') i/eo ;Zu/ fdb'A ns/ fpBK fe;/ b'G bkbu d/ fe;/ dh ;jkfJsk
iK ikBto ns/ fJ; B{z pukT[D bJh jo e'Jh nkgDh tkj brkT[Adk j?. nfijk jh
ehsh ikt/ sK T[j zo{o ;cb j[zdh j?. ;ekNb?Av ftu th fJZe iBkBh B{z T[; d[nkok
fJZe tkfenk pofwzxw 'u j'fJnk j?, fiZE/ ;gZSN s"o 's/ p[ZuVykB/ bJh fsnko
pocpkoh d"okB d[ZX tkbh rZvh B{z XZek bkT[D d/ o{g ftZu ehsh ;jkfJsk pdb/
ehsk frnk G/vK dk ;w{j nkgDh ikB pukT[D bJh J/esk dh fw;kb fdzd/ j'J/
fJe ;kb bJh w[cs d[ZX dh ;gbkJh fJBkw ftu fwbh j?.
Sfjo dhnK ;VeK 's/ t/fynk frnk. brGr 25 G/vK d/ M[zv B{z thotko d/ fdB
ukobhB b/;bh Bkw dh fJ; iBkBh d[nkok ckJhc d/ ekT[vBphE ftu poc
nkgD/-nkg B{z pukT[D dh nkyoh e'fSS ftu, ;gkoepo{e ftu g"gbo o'v 's/
Bkb Goh ;Ve 's/ rqkjw v/noh d/ d[ZX tkb/ NoZe B{z ;jkfJsk d/D dk fdqS fJZe
gkofezr tkbhnK ekoK d/ ftueko d"VfdnK t/fynk frnk, fiBQK dk fgZSk p[ZuVykB/
thvhU ftZu foekov j' frnk ;h. ;ekNb?Av d/ n?fvBpok Bkb ;zpzfXs fszB pZfunK
d/ eowukoh d[nkok ehsk frnk.
dh wK b/;bh dh fJj thvhU nkBbkJhB ;kjwD/ nkT[D s'A pknd tkfJob j' rJh.
fJBQK ikBtoK B{z fJ; y/so B/Vb/ f;oc d' fwzN dh d{oh 's/ ;fEs bhB;b/
n;b ftZu b/;bh T[; fdB nkgD/ fszB pZfunK ;w/s ;EkBe irQk dh fJZe d[ekB
p[ZuVykB/ s'A coko j'fJnk wzfBnk frnk j? go p[ZuVykB/ d/ fJe eowukoh B/
s/ ik ojh ;h, fi; d"okB T[;B/ ekT[AvBphE dh ;Ve 's/ poc ftZu c;h eko t/yh,
nfijh e'Jh xNBk pko/ gsk j'D s'A fJBeko ehsk j?. fJ; tosko/ B{z t/y j?okB
fJ; d/ Bkb jh rqkjw v/noh dk NoZe th nZr/ tZb ikD bJh iZd'ifjd eo fojk
;EkBe b'eK G/vK B{z fizBh ibdh j' ;e/, GZiD bJh T[sSkfjs ehsk gS{ nfXeko
;h. b/;bh nB[;ko NoZe poc ftu nNfenk j'fJnk ;h ns/ T[; B/ pZfunK B{z d[ekB
;w{j g/Nk dh nbhSk n?bB nB[;ko G/vK d/ fJ; M[zv B/ j[fSnkoh, J/esk ns/
ftZu SZv e/ NoZe B{z fgSb/ gk;/ s'A XZek brk e/ nZr/ ikD tZb nkgDk :'rdkB
fdqVsk fdykJh j?, fpBK SZe T[BQK B{z nkzkdh d/Dh ukjhdh j?. fJ; d/ pknd fJjBK
fdZsk. T[;dk XzBtkd eoB bJh v/noh dk d[ZX ns/ gq'NhB T[sgkd fJZe ;kb bJh
ikBtoK dk eh j'fJnk , fJ; dh ikDekoh fcbjkb BjhA fdZsh rJh j?.
w[cs d/D dk n?bkB ehsk frnk.

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
4 4 4 4 4 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
e'ftv-19 d/ tX/o/ o'rhnK u y[d
e'ftv-19 d/ tX/o/ o'rhnK u y[d
e'ftv-19 d/ tX/o/ o'rhnK u y[d
e'ftv-19 d/ tX/o/ o'rhnK u y[d
fw;{oh u bk ;D/ u'oh j'Jh
fw;{oh u bku bk ;D/ u'oh j'Jh ;D/ u'oh j'Jh
fw;{oh
fw;{oh e'ftv-19 d/ tX/o/ o'rhnK u y[d
fw;{oh 'u bku bkS ;D/ u'oh j'Jh ;D/ u'oh j'Jh
fte;s j' ;ed/ jB n?ANhpkvhz
fte;s j' ;ed/ jB n?ANhpkvh
fte;s j' ;ed/ jB n?ANhpkvh
fte;s j' ;ed/ jB n?ANhpkvh
nzfsw ;z;eko xo dh t?B
nzfsw ;z;eko xo dh t?B fte;s j' ;ed/ jB n?ANhpkvh
nzfsw ;z;eko xo dh t?B
nzfsw ;z;eko xo dh t?B
nzfsw ;z;eko xo dh t?B
:/o{S/bw (fpT{o') e'ftv-19 Bkb
fJBc?efNv tX/o/ b'eK 'u y[d jh e'o'Bk
tkfJo; Bkb bVB bJh n?ANhpkvh
fte;s j' ;ed/ jB. fJe nfXn?B 'u
fJ; o'r s'A puD ns/ fJbki bJh
n?ANhpkvh E?o/gh dh tos'A dk ;woEB
eod/ j'J/ fJj rZb efj rJh j?.
y'ieosktK B/ fejk fe ftS/S s"o
's/ ;ko;-e't-2 ;gkJhe gq'NhB d/ fo;/
gNo-pkfJfvzr v'w/B (nkoHphHvhH) 's/
jwbk eoB tkb/ n?ANhpkvh e'ftv-19
B{z ezNo'b eoB bJh b'VhAd/ wzB/ iKd/
jB. tkfJo; wB[Zyh ;?ZbK 'u dkyb bJh
nkoHvhHphH dk fJ;s/wkb eodk j?.
fJzokJhb d/ s/b ntht
:{Bhtof;Nh d/ y'ieosktK ;w/s fJe
Nhw tZb'A ehs/ rJ/ fJ; nfXn?B 'u fejk
frnk j? fe e'ftv-19 Bkb mhe j' u[Ze/
b'eK 'u nkoHphHvhH e/Adfos n?ANhpkvh
fwb/. T[BQK B/ fejk fe fJBc?eSB Bkb
cfozB' (fpT{o') d[Bhnk ftu nfij/ b'e th ofjzd/ jB, i' nkgD/ ckfJd/ bJh mhe j' u[Ze/ b'eK 'u zpod;s ns/ bzp/
fe;/ th jZd sZe ns/ e'Jh th ezw eoB s'A r[o/z BjhA eod/. nwoheh ;{p/ fw;{oh ftu ;w/A sZe ikoh ofjD tkbh gqsho'Xe
fJe nfijk jh wkwbk ;kjwD/ nkfJnk j?, fiZE/ u'oK B/ fJe fcT[Bob j'w (SwSkB ;woZEk d/yD B{z fwbh j? idfe j'oK b'eK
xkN) dh t?B B{z bkS ;D' u'oh eo fbnk frnk j?. 'u s[bBkswe o{g Bkb ewz'o n?ANhpkvh
fJ; ;zpzXh g[b; B/ ikDekoh fdZsh fe ;/AN b{fJ; y/so d/ nzfsw ;z;eko xo dh fwb/.
ukb{ ;fEsh ftu SZvh t?B B{z fJe r?; ;N/SB d/ pkjo'A u'oh ehsk frnk j?. ;/AN
b{fJ; ekT[ANh d/ nfXekohnK nB[;ko t?B iK bkS pokwd BjhA j'Jh ;h.
whB s'A pknd j[D T[Zuh Bdh s/ vq?rB dh B
whB s'A pknd j[D T[Zuh Bdh s/ vq?rB dh B
whB s'A pknd j[D T[Zuh Bdh s/ vq?rB dh B
fJ; wkwb/ ftu iKueosk d' SZeh ftneshnK, fiBQK ftu fJe nkdwh ns/ zwhB s'A pknd j[D T[Zuh Bdh s/ vq?rB dh BwhB s'A pknd j[D T[Zuh Bdh s/ vq?rB dh Bzo,o, o,o, o,
fJe iBkBh Skfwb jB ,dh Gkb eo oj/ jB. g[b; tb'A fdZsh ikDekoh d/ nkXko
's/ ;t/o d/ 10 ti/ u'oh j'Jh fJ; t?B B{z nzfsw ;z;eko xo dh t?B ti'A do;kfJnk
pDkT[Dk ukj[zd? d[Bhnk dk ;G s'A tZvk pzBQ
pDkT[Dk ukj[zd? d[Bhnk dk ;G s'A tZvk pzBQ
pDkT[Dk ukj[zd? d[Bhnk dk ;G s'A tZvk pzBQ
pDkT[Dk ukj[zd? d[Bhnk dk ;G s'A tZvk pzBQ
frnk ;h. idfe fJ; ;zpzXh nzfsw ;;eko xo d/ fJe w?B/io nB[;ko t?B ukb{ pDkT[Dk ukj[zd? d[Bhnk dk ;G s'A tZvk pzBQ
jkbs ftu BjhA SZvh rJh ;h ns/ t?B vokJhto B{z fJ; u'oh bJh nc;'; j?. g[b;
nB[;ko fJj gfjbk w"ek BjhA j? id'A fe;/ B/ nzfsw ;z;eko xo Bkb ;pzXs tkjB
dh ;G s'A T[Zuh Bdh j?. ;w[zdo sb s'A
u'oh ehsk j?, fJ; s'A gfjbK th fJ; soQK dhnK eJh xNBktK tkgo u[ZehnK jB.
fJ; dh T[ukJh eohp 16404 c[ZN j?.
:kob[zr s;Krg' iK pqjwg[Zso Bdh
gZSwh fsZps d/ rb/Shno s'A fBebdh
pZu/ d/ fyv"fDnK u'A fwbh ysoBke
pZu/ d/ fyv"fDnK u'A fwbh ysoBkeu'A fwbh ysoBke
pZu/ d/ fyv"fDnK j?. fJj Gkos d/ g{oph T[Zsoh fjZ;/ s'A j'
pZu/ d/ fyv"fDnK
pZu/ d/ fyv"fDnK 'u'A fwbh ysoBkeu'A fwbh ysoBke
e/ trdh j? ns/ pzrbkd/S sZe iKdh
j?. fJj 8858 c[ZN v{zxh xkNh dk
wZeVh, d/y gfotko d/ ;[Ze/ ;kj
wZeVh, d/y gfotko d/ ;[Ze/ ;kj
wZeVh, d/y gfotko d/ ;[Ze/ ;kj fBowkD eodh j?. T[BQK dk efjDk j?
wZeVh, d/y gfotko d/ ;[Ze/ ;kj
wZeVh, d/y gfotko d/ ;[Ze/ ;kj
fe uhB d/ fJ; pzBQ d/ eJh wkV/ gqGkt
;kjwD/ nk ;ed/ jB.
eh efjDk j? wkjoK dk
eh efjDk j? wkjoK dk
eh efjDk j? wkjoK dk
eh efjDk j? wkjoK dk
eh efjDk j? wkjoK dk
Bdh wkjo pfonkB fJnb/o w[skpe
uhB B{z i?fte fJzXB s'A ;tZS T{oik d/
tXD ftZu B[e;kB dk ;kjwDk eoBk
g? fojk j?. fJ; pzBQ Bkb g?dk j'D tkbh
fpibh Bkb T[j fJ; B[e;kB dh GogkJh
eoBk ukj[zdk j?. T[BQK dk efjDk j? fe
uhB d/ gfjbK s'A jh jkJhvo' gkto d/
BthA fdZbh (fpT{o') bZdky s'A b? e/ eoBk ukj[zdk j? fJ; bJh fiZE/ fJZe
wkwb/ ftZu ;og<b; fpibh j? b/feB
no[Dkub gqd/S sZe Gkosh ;oiwhA 's/ gk;/ uhB fsZps ftZu pzBQ pDkT[D dh
T[j fJZe yk; we;d Bkb fJ; tZv/ pzBQ
BzoK rZv/ j'J/ p?mk uhB j[D gkDh 's/ :'iBk pDk fojk j?.
B{z pDkT[Dk ukj[zdk j?. Bdh wkjo
d[Bhnk dh ;G s'A T[Zuh Bdh
d[Bhnk dh ;G s'A T[Zuh Bdh
d[Bhnk dh ;G s'A T[Zuh Bdh
epzk eoB dh :'iBk pDk fojk j?. uhB d[Bhnk dh ;G s'A T[Zuh Bdh
d[Bhnk dh ;G s'A T[Zuh Bdh
pfonkB fJnb/o B/ fejk fe fJ; pzBQ
pqjwg[Zso Bdh 's/ d[Bhnk dk ;G s'A uhB dh fsZps ftZu Bdh 's/ pzBQ
Bkb pDh fpibh dk fJ;<s/wkb uhB
tZvk 60 rhrktkN dk pzBQ pDkT[D dh pDkT[D dh :'iBk B{z wkjoK B/ fuzsk
nkgD/ B[e;kB dh GogkJh bJh eoBk
fsnkoh eo fojk j?. fJj pzBQ fsZps iskT[Ad/ j'J/ fejk fe d[Zy dh rZb j? fe
ukj[zdk j? i' T[; B{z i?fte fJzXB s'A ;tZS
fBZih y/so ftZu pDkfJnk ik fojk j?. fJ; pko/ fsZps d/ b'eK Bkb e'Jh ;bkj
T{oik tZb tXD Bkb j' fojk j?.
uhB 2060 sZe ekopB fBogZysk jk;b BjhA bJh ik ojh. fsZps Bdh d[Bhnk
uhB Bkb BfiZmD bJh nwohek dk tZvk gbkB,
uhB Bkb BfiZmD bJh nwohek dk tZvk gbkB,
uhB Bkb BfiZmD bJh nwohek dk tZvk gbkB,
uhB Bkb BfiZmD bJh nwohek dk tZvk gbkB,
uhB Bkb BfiZmD bJh nwohek dk tZvk gbkB,
pkJhv/B B/ pDkJh ;ys yk; Nk;e c'o; !
pkJhv/B B/ pDkJh ;ys yk; Nk;e c'o; !
pkJhv/B B/ pDkJh ;ys yk; Nk;e c'o; !
pkJhv/B B/ pDkJh ;ys yk; Nk;e c'o; !
pkJhv/B B/ pDkJh ;ys yk; Nk;e c'o; !
fBT{:koe (fpT{o') nwohek d/ okSNogsh i' pkJhv/B B/
dZf;nk fe g?ANkrB B/ fJe toec'o; dk rmB ehsk j? i'
uhB tZb'A g/S ehsh ik ojh u[D"sh Bkb BfiZmD bJh nrb/
f;vBh (fpT{o') s;wkBhnk ftu fJe pZu/ d/ fyv"fDnK ftu'A fwbh tZvh s/
e[M wjhfBnK 'u nkgD/ ;[Mkn d/t/rk. pkJhv/B B/ g?ANkrB B/
ysoBke wZeVh B{z d/y e/ T[; dk gfotko vo frnk. nk;Nq/bhnk ftu ikBb/tk
nkgD/ gfjb/ d"o/ 'u fejk fe fJ; toec'o; 'u tZy-tZy
wZeVhnK gkJhnK iKdhnK jB s/ fJBQK s'A ;Zg tork jh ysok j[zdk j?. po[Ze E'og/
BK dh iBkBh B/ dZf;nk fe T[; d/ Gshi/ d/ fyv"fDnK ftu'A fJj wZeVh fwbh j?, i' wzsokfbnK d/ f;tb ns/ fwbNoh wkjo Skwb j'Dr/ i' oZfynk
nkgD/ 200 nKfvnK dk fXnkB oZy ojh ;h. wzsoh bkfJv nk;fNB B{z nrb/ e[M wjhfBnK 'u nfjw soihjK
ns/ c?;b/ ;zpzXh ;[Mkn d/t/rk sK fe n;hA uhB ;zpzXh wkwfbnK
;'Sb whvhnk 's/ fJ; dh ekch uouk j' ojh j?. gfotko B/ fejk fe i/eo pZuk
B{z nr/ fbik bJh fJe wzp{s wkor fsnko eo ;ehJ/.
fJ; wZeVh B{z rbsh Bkb jZE bk fdzdk sK T[; B{z B[e;kB g[Zi ;edk ;h, jkbKfe
T[BQK B/ fejk fe fJ; d/ bJh g{oh ;oeko dh e'fSS, ;z;d
nfijk j'D s'A pukn fojk. gfotko tkfbnK B/ b'eK B{z ;bkj fdZsh j? fe T[j
pZfunK B{z fyv"D/ d/D s'A gfjbK g{ok fXnkB oZyD. 'u d' gZyh ;woZEB ns/ wzp{s rmi'V ns/ ;KM/dkoh dh b'V
nk;Nq/bhnB ;gkJhvo nkJhv?ANh-fce/SB B/ fJ; wZeVh dh gSkD fJe r[Z;/y'o j't/rh. fJ; soQK n;hA uhB dh u[D"sh Bkb BfiZmD ns/ GftZy
d/ w[ekpb/ 'u nwohehnK dh fiZs :ehBh eoBr/. g?ANkrB B/
fSekoh wZeVh d/ o{g ftu ehsh j?. nk;Nq/bhnB ;gkJhvo nkJhv?ANh-fce/SB B/
fJe fpnkB 'u dZf;nk fe ftd/S wzsoh d/ ftS/S ;jkfJe vkH
fusktBh fdzd/ j'J/ fejk fe i/eo s[jkB{z nfijh wZeVh fdykJh fdzdh j? sK fJ; s'A
J/bh o?NBo fJ; toec'o; dh nrtkJh eoBr/ i' uko wjhB/
puD bJh fJe' okj j? fe fJ; B{z go/SkB Bk eo'. dZ; dJhJ/ fe nk;Nq/bhnk ftu
wZeVhnK dk tZyok jh ;z;ko j?, i' b'eK bJh tZvh f;ododh jB. dotkfznK d/ 'u nkgD/ ;[Mkn d/t/rh. pkJhv/B B/ fejk fe ;kB{z uhB dhnK
y{zfinK 'u b[ehnK wZeVhnK ed'A fJB;kB T[Zs/ jwbk eo d/D, fJ; dk e'Jh gsk tXdhnK u[D"shnK Bkb BfiZmD dh b'V j? sK fe SKsh ekfJw
ofj ;e/ ns/ fjzd-gqSKs ns/ ftSt Go 'u ;kv/ fjZsK dh
BjhA j?. fJ;/ bJh fJZE/ b'eK B{z wZeVhnK s'A pukn oZyD bJh tX/o/ ;ktXkBhnK
oZfynk j' ;e/. d/S dh T[g-okSNogsh ewbk j?fo; B/ th
tosDhnK g?AdhnK jB. e[M fdB gfjbK jh nk;Nq/bhnk ftu 8 f;oK tkbh fJe
pkJhv/B Bkb g?ANkrB dk d"ok ehsk.
wZeVh fdykJh fdZsh ;h.

gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
5 5 5 5 5 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21





















































































CHATKAAZ

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
6 6 6 6 6 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw






































DIGITAL ORIGIN

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
7 7 7 7 7 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121






























JODI HOLI

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
8 8 8 8 8 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
e?o'fbBk
e?o'fbBk u 12 ;kbk pZu/ B/
e?o'fbBk e?bhc'oBhnk
e?o'fbBk u 12 ;kbk pZu/ B/u 12 ;kbk pZu/ B/
e?o'fbBk 'u 12 ;kbk pZu/ B/u 12 ;kbk pZu/ B/
e?bhc'oBhnk u NoZe Bkb NeokfJnk fJZe
e?bhc'oBhnk u NoZe Bkb NeokfJnk fJZeu NoZe Bkb NeokfJnk fJZe
e?bhc'oBhnk
e?bhc'oBhnk 'u NoZe Bkb NeokfJnk fJZeu NoZe Bkb NeokfJnk fJZe
jfEnkopzd b[N/o/ dk ehsk esb
jfEnkopzd b[N/o/ dk ehsk esb
jfEnkopzd b[N/o/ dk ehsk esb S'Nk ijk
jfEnkopzd b[N/o/ dk ehsk esb
jfEnkopzd b[N/o/ dk ehsk esb
S'Nk ijk
S'Nk ijk , gkfJbN dh j'Jh w"s , gkfJbN dh j'Jh w"s
S'Nk ijk , gkfJbN dh j'Jh w"s
S'Nk ijkz , gkfJbN dh j'Jh w"s , gkfJbN dh j'Jh w"s
rzGho o{g ftu zywh j' frnk.
jkd;k j'D T[gozs ijkzh wbp/ d/
B/V/ w"i{d b'eK B/ wdd eofdnK
gkfJbN B{z pkjo eZYfdnK nZr p[MkT{
ekfwnK ns/ j'o nfXekohnK d/ nkT[D
sZe w[ZYbh ;jkfJsk fdZsh. bk; J/Aib;
ckfJo fvgkoNw?AN nB[;ko nfXekohnK
B/ fJ; jkd;/ dh ;{uBk d/ bZrGr nZX/
xzN/ pknd NoZe vokJhto B{z, i' fe
T[BQK nB[;ko bZrGr 30 ;kb d/
bZrGr ;h B{z j;gskb fbikfJnk
frnk. idfe nfXekohnK nB[;ko
gkfJbN T[jBK d/ ;?B g/vq' pzdorkj 's/
gj[zuD s'A s[ozs pknd fwqse n?bkfBnk
frnk. ckfJo fvgkoNw?AN nB[;ko
gkfJbN dh T[wo fcbjkb ;kjwD/ Bjh
nkJh j?. nfXekohnK nB[;ko ijkz d/
NoZe Bkb NeokT[D d/ ekoB ni/
n;gZSN jB go okSNoh NqK;g'oN/SB
e?bhc'oBhnk (fpT{o') e?bhc'oBhnk fJZe fJziD tkbk S'Nk ijkz S[Zeotko
;/cNh p'ov B{z fJ; xNBk pko/ ;{fus
;{p/ ftu fJZe S'N/ ijkz dh fJZe NoZe d[gfjo B{z ;?B g/vq' g'oN 's/ fJZe NoZe
eo fdZsk frnk j?. fJ;d/ fJbktk fJ;
Bkb NZeo j'D dh xNBk tkgoh j?. Bkb Neok frnk, fi; ftu gkfJbN
jkd;/ dh iKu th S[o{ ehsh ikt/rh.
bk; J/Aib; ckfJo fvgkoNw?AN nB[;ko, dh w"s j' rJh idfe NoZe ukbe th
cfozB' (fpT{o') nwohek d/ T[Zsoh e?o'fbBk ftu fJe 12 ;kbk pZu/ B/ b[ZN
yokp j' oj/ ;h nZEo{ r?; d/ r'b/, fJ; bJh
yokp j' oj/ ;h nZEo{ r?; d/ r'b/, fJ; bJh
yokp j' oj/ ;h nZEo{ r?; d/ r'b/, fJ; bJh
yokp j' oj/ ;h nZEo{ r?; d/ r'b/, fJ; bJh
eoB nkJ/ fJe jfEnkopzd x[;g?mhJ/ B{z efEs s"o 's/ r'bh wko e/ esb eo fdZsk yokp j' oj/ ;h nZEo{ r?; d/ r'b/, fJ; bJh
j?. fJ; xNBk ;zpzXh r'bv;po' g[b; ftGkr nB[;ko, tkodks d"okB Bekpg'S
x[;g?mhJ/ tb'A ngkoNw?AN dh ofjD tkb/ fJe pz[or B{z th r'bh wkoh rJh ;h. g[b;
nfXekohnK B/ ngkoNw?AN ftu j'Jh r'bhpkoh dh ;{uBk fwbd/ jh ekotkJh eoB
ehsh rJh tos' L gkfe wzsoh
ehsh rJh tos' L gkfe wzsoh
ehsh rJh tos' L gkfe wzsoh
ehsh rJh tos' L gkfe wzsoh
d"okB fJe 73 ;kbk phph B{z r'bh bZrD ekoB zywh jkbs ftu gkfJnk. ehsh rJh tos' L gkfe wzsoh
fJ; d/ fJbktk g[b; nB[;ko fJe d{ik ftnesh ngkoNw?AN d/ fJe u"okj/ 'u
zywh jkbs ftu fwfbnk, fi; dh gSkD r'bv;po' d/ ofjD tkb/ 19 ;kbk ybhb
BthA fdZbh (fpT{o') nkgD/ fpnkBK
j?fozr ti'A j'Jh i' fe d' Bekpg'S SZeh ftneshnK ftu'A fJe ;h. r'bhpkoh d/
d/ ekoB jw/Sk fttkdK 'u ofjD tkb/
fSeko j'J/ b'eK B{z ;EkBe j;gskb gj[zukfJnk frnk, fiZE/ j?fozr dh zywh jkbs
gkfe wzsoh S/y oShd nfjwd B/ ;oekoh
ftu w"s j' rJh.
eowukohnK d/ ;zpzX ftZu fJZe j'o
nfXekohnK nB[;ko w[ZYb/ ;p{sK s'A gsk ubdk j? fe Bekpg'SK B/ ngkoNw?AN
fttkdg{oB fpnkB fdZsk j?. S/y okfSd
ftu ik e/ g?;/ dh wzr ehsh ns/ pz[or phph B{z r'bh wko fdZsh. fJ; d/ fJbktk 12
B/ fejk fe, nZEo{ r?; d/ fJj r'b/ bzp/
;kbk pZuk, i' fe ngkoNw?AN dk jh ofjD tkbk dZf;nk ;h, B/ fJ; d"okB nksw
;w/A s'A BjhA tos/ ik oj/ ;B, fJ; bJh
oZfynk ftu SZeh ftneshnK 's/ r'bh ubkJh. g[b; ftGkr nB[;ko fJ; Bkpkbr
zo{oh ;h fe fJBQK dh iKu ehsh ikt/.
fybkc d'S bkJ/ ikD dh ;zGktBk BjhA j?. g[b; d/ p[bko/ nB[;ko ftGkr wkwb/
fJe fog'oN w[skpe oktbfgzvh ftZu
pko/ e'Jh tkX{ ikDekoh ikoh BjhA eo fojk j? ns/ fJ; jfEnkopzd b[ZN s/ r'bhpkoh
fJZe ;wko'j d"okB, gkfe;skBh wzsoh
dh iKu uZb ojh j?.
S/y oShd B/ fejk fe fto'X gqdSB eo
oj/ gkfe;skBh eowukohnK fybkc E'V/
fijh jh nZEo{ r?; dh tos'A ehsh rJh.
pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh phph nfXnkgeK s/ tos/ rJ/ nZEo{s/ tos/ rJ/ nZEo{
pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh phph
pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh phph
pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh phph
pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh phph
nfXnkgeK
nfXnkgeK s/ tos/ rJ/ nZEo{
nfXnkgeK
nfXnkgeK 's/ tos/ rJ/ nZEo{s/ tos/ rJ/ nZEo{
r?; d/ r'b/
r?; d/ r'b/
r?; d/ r'b/
r?; d/ r'b/
r?; d/ r'b/
don;b, fgSb/ eJhA fdBK s'A
frqcsko, eko u oZyh ;h pzd{eu oZyh ;h pzd{e
frqcsko, eko gkfe;skB 'u ;oekoh eowukoh w"i{dk
frqcsko, eko
frqcsko, eko 'u oZyh ;h pzd{eu oZyh ;h pzd{e
frqcsko, eko u oZyh ;h pzd{e
;oeko dhnK BhshnK fybkc brksko
fto'X eo oj/ jB. gkfe;skB ftu fJj
o?bh SBhtko B{z j'Jh ;h, fi; ftu
gqdoSB eo oj/ b'eK B{z fyzvkT[D bJh
T[BQK 's/ seohpB 1 jzko nZEo{ r?; d/
r'b/ SZv/ rJ/ ;B.
nwohek
nwohek u Gkosh w{b d/ o'fjsu Gkosh w{b d/ o'fjs
nwohek 'u Gkosh w{b d/ o'fjsu Gkosh w{b d/ o'fjs
nwohek
nwohek u Gkosh w{b d/ o'fjs
u'gVk B{z fwfbnk wjZstg{oB nj[dk
u'gVk B{z fwfbnk wjZstg{oB nj[dk
u'gVk B{z fwfbnk wjZstg{oB nj[dk
u'gVk B{z fwfbnk wjZstg{oB nj[dk
u'gVk B{z fwfbnk wjZstg{oB nj[dk
tkfSzrNB (fpT{o') Gkosh w{b d/
o'fjs u'gVk B{z nwoheh ;oeko B/
fpT{o' nkc ezfiT{wo ckJhB?AShnb
gq'N?eSB (;hHn?ZcHghHphH) dk fBod/
Se pDk e/ ;?B/N G/i fdZsk j?. tQkJhN
jkT{; tZb'A ikoh fpnkB w[skpe
e'bzphnk d/ ofjD tkb/ u'gVk nrb/
5 ;kbK sZe fJ; nj[d/ 's/ pD/
ofjDr/.
fJ; s'A gfjbK o'fjs ;hHn?ZcH
ghHphH ftu ;jkfJe fBod/Se d/ o{g
ftu ezw eo u[Ze/ jB. fJ; d/
fJbktk nwohek d/ f;Zfynk ftGkr
ftu ftS/S ;bkjeko d/ o{g ftZu
th nkgDhnK ;/tktK d/ u[Ze/ jB.
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ okSNogsh i'n pkJhv/B bJh gZso Bkb fJe nwoheh okSNogsh i'n pkJhv/B B/
66 ;kbk phph B{z g[b; B/ frqcsko ehsk j?. fog'oN w[skpe g[b; B/ fJ; phph B{z d' j'o Gkosh w{b d/ b'eK B{z
tQkJhN jkT{; B/V/ sbkS e/Ado d/ e'b frqcsko ehsk. wjZstg{oB nj[fdnK 's/ fB:[es
fog'oN ftu dZf;nk frnk j? fe g[b; dk efjDk j? fe phph B/ nkgDh eko ehsk j?. ;'Bkbh fBMktB B{z nw/
ftu r'bhnK Goh pzd{e oZyh ;h ns/ T[; d/ Bkb fJe ftnesh ;h, fi; e'b th rB foekgo; dk fBod/Se pDkfJnk
;h. d'jK B{z tQkJhN jkT{; ezgb?e; B/V/ sbkS e/Ado s'A frqcsko ehsk frnk. T[ZE/ frnk j?. fJ;/ soQK gq/;NB e[beoBh
frqcsko j'Jh phph dk efjDk j? fe T[j pkJhv/B B{z gZso d/D ik ojh ;h. fcbjkb B{z uhc nkc n?e;NoBb nc/noz
j'o ikDekoh jkb/ ;kjwD/ BjhA nkJh j?. pDkfJnk frnk j?.

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
9 9 9 9 9 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw
tkfJo; o'e{ gos tkbk wk;e e'o'Bk e?B/vk dk dkntk L No{v' B/ Gkosh ghHn?ZwHw'dh Bkb
tkfJo; o'e{ gos tkbk wk;e e'o'Bk
tkfJo; o'e{ gos tkbk wk;e e'o'Bk e?B/vk dk dkntk L No{v' B/ Gkosh ghHn?ZwHw'dh Bkbe?B/vk dk dkntk L No{v' B/ Gkosh ghHn?ZwHw'dh Bkb
tkfJo; o'e{ gos tkbk wk;e e'o'Bk
tkfJo; o'e{ gos tkbk wk;e e'o'Bk e?B/vk dk dkntk L No{v' B/ Gkosh ghHn?ZwHw'dh Bkbe?B/vk dk dkntk L No{v' B/ Gkosh ghHn?ZwHw'dh Bkb
tkfJo; B{z eo ;ed? yswL nfXn?B rZbpks
tkfJo; B{z eo ;ed? yswL nfXn?B
tkfJo; B{z eo ;ed? yswL nfXn?B
tkfJo; B{z eo ;ed? yswL nfXn?B
tkfJo; B{z eo ;ed? yswL nfXn?B
rZbpks
rZbpks u u[Zfenk fe;kB nzd'bB dk w[Zdku u[Zfenk fe;kB nzd'bB dk w[Zdk
rZbpks u u[Zfenk fe;kB nzd'bB dk w[Zdk
rZbpks 'u u[Zfenk fe;kB nzd'bB dk w[Zdku u[Zfenk fe;kB nzd'bB dk w[Zdk
jZb d/ wjZst 's/ uouk ehsh. No{v' B/
d;zpo ftu fejk ;hfe e?B/vk jw/Sk
SKshg{oB gqdoSB dk ;woEB eodk
oj/rk ns/ Bkb jh T[jBK B/ ;fEsh ;pzXh
fuzsk th zkjo ehsh ;h. Gkos B/ fJ;
wro'A e?B/vk d/ jkJh efwSBo Bkfdo
gN/b B{z sbp ehsk ;h ns/ fejk ;h fe
gqXkB wzsoh No{v' ns/ T[jBK dh e?pfBN
d/ j'o w?ApoK tZb'A fe;kBK d/ gqdoSB
;zpzXh ehsh rJh fNZgDh d/S d/ nzdo{Bh
wkwfbnK ftu fJe n;theko:'r dyb
j? ns/ i/eo fJj ikoh fojk sK fJ; dk
d'-gZyh ;zpzXK 's/ v{zxk n;o gt/rk.
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
gqdo B dk f eo BjhA
gqdo
gqdo
gqdo B dk fB dk f eo BjhAeo BjhA
gqdoSB dk fB dk fzeo BjhAeo BjhA
Gkos tZb'A ikoh g{o/ fpnkB ftu
fes/ th e?B/vk d/ ghHn?ZwH No{v' d/
fe;kBK d/ w[Zd/ B{z u[ZeD dk fzeo BjhA
N'ozN' (fpT{o') Gkos ftu fe;kBK d/ ehsk fe w'dh Bkb eJh w[ZfdnK 's/ w/oh j?. T[ZXo'A ikoh fpnkB ftu fejk frnk
gqdoSB B{z b? e/ fJe tko fco e?B/vk d/ uzrh rZbpks j'Jh ns/ n;hA nZr/ th j? fe No{v' B/ fe;kBK d/ gqdoSB d/
gqXkB wzsoh i;fNB No{v' fttkdK ftu ;zgoe ftu ofjD 's/ ;fjwsh zkjo w[Zd/ B{z w'dh ;kjwD/ u[Zfenk ;h. i/eo
No{v' B/ fJ; rZbpks ftu fe;kBK d/
nk rJ/ jB. e?B/vk B/ dkntk ehsk j? ehsh.
rZbpks ohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/ohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/
fe No{v' B/ fejk j? fe T[jBK dh Gkos rZbpks w[Zd/ B{z u[Zfenk j? sK nfijk gfjbh tko
rZbpks
rZbpks ohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/
rZbpks zohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/ohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/
wjZst s/ uouk
wjZst
wjZst 's/ uouks/ uouk
d/ gqXkB wzsoh Bfozdo w'dh Bkb c'B 's/ wjZst j't/rk id'A T[jBK B/ d'-gZyh rZbpks
wjZst s/ uouks/ uouk
rZbpks j'Jh ns/ fJ; d"okB d'jK B/ e?B/vk d/ gqXkB wzsoh dcso B/ fJe ftu fJ; gqdoSB B{z th Skwb ehsk j?.
bzvB (fpT{o') tkfJo; o'e{ gos dh seBkb'ih 's/ ezw eo ojh e?Afpqz :{Bhtof;Nh
sktK B/ b'eszsoh f;XKsK bJh d'jK d/ fpnkB ftu Gkos ftu ikoh fe;kBK r"osbp j?fe Gkos d/ fto'X d/ pkti{d
d/ wkjoK dk wzBDk j? fe fJ; seBhe Bkb fsnko wk;e fJe xzN/ 'u e'o'Bk
SK dh tuBpZXsk, jkbhnk gqdoSBK d/ gqdoSB d/ pko/ fejk fe d'jK B/sktK No{v' fe;kBK d/ gqdoSB dk ;woEB
tkfJo; B{z ysw eo ftnesh B{z ;[oZfyns eo ;ed/ jB. tkfJo; o'e{ gos uVkT[D
eo oj/ jB. T[jBK B/ Gkos ;oeko ns/
ns/ rZbpks d/ zohJ/ w[ZfdnK d/ jZb d/ B/ b'eszsoh f;XKsK bJh e?B/vk ns/
dh seBkb'ih B{z 'fvT[e;' fejk iKdk j?. 'fd v/bh N?bhrqkc' 'u Sgh ypo w[skpe
wjZst 's/ uouk j'Jh. No{v' B/ gqXkB Gkos dh tuBpZXsk, jkbhnk fe;kBK ftueko rZbpks S[o{ j'D dk
wk;e 's/ tkfJo; o'e{ nfdZy gos tkfJo; dh pkjoh gos 's/ jwbk eo e/ gqGkth
wzsoh w'dh B{z c'B ehsk ;h. No{v' B/ NthN gqdoSBK ns/ rZbpks zohJ/ w[ZfdnK d/ ;tkrs ehsk ;h.
sohe/ Bkb e'o'Bk tkfJo; d/ Bt/A o{gK B{z th ysw eo ;edh j? fiBQK 'u fpqN/B dk
efEs e?AN tkfJo; fe;w ns/ dZyDh ncohek 'u fwfbnk e'o'Bk tkfJo; dk BtK
o{g th Skwb j?.
fgqz; j?oh ns/ w/rB d{ih tko pDBr/ wksk-fgsk
fgqz; j?oh ns/ w/rB d{ih tko pDBr/ wksk-fgsk
fgqz; j?oh ns/ w/rB d{ih tko pDBr/ wksk-fgsk
fgqz; j?oh ns/ w/rB d{ih tko pDBr/ wksk-fgsk
e?Afpqz :{Bhtof;Nh 'u e?wheb fJzihBhnfozr ns/ pkfJUsekB'ih ftGkr 'u fgqz; j?oh ns/ w/rB d{ih tko pDBr/ wksk-fgsk
;hBhno p[bko/ vkH rqkjw feq;Nh B/ nypko B{z fejk fe wk;e dh b/no 's/ bkJh
rJh tkfJo; o'e{ gos tkfJo; dh pkjobh fMZbh 's/ jwbk eo T[; B{z ysw eo
fdzdh j?. pdbkn eoB tkb/ tkfJo; 'u j'o fjZf;nK d/ T[bN pkjoh fMZbh fJe eofdnK fejk ;h fe p/N/ nkouh dh d/
;wkB j[zdh j?. yGkb ;w/A nukBe w/rB d/ g/N ftu
fJ; bJh fJj tkfJo; o'e{ gos e'o'Bk tkfJo; d/ Bt/A o{g 's/ th ekoro j't/ dod j'fJnk ;h ns/ T[j j/mK fvZr rJh
;h, fi; ekoB T[jBK dk roGgks j'
rh. T[BQK B/ fejk fe fJE/ sZe i/eo s[;hA tkfJo; d/ g{o/ ihB'w 'u pdbkn eo ;ed/
j' sK T[; d/ y'b 's/ n;o BjhA gt/rk. n;hA T[whd eo oj/ jK fe e'o'Bk tkfJo; d/ frnk.
;ko/ o{gK 's/ fJj gos fJe ;wkB gqshfefonk eo/rh feT[Afe YKu/ d/ nkXko 's/ ;ko/ t?b/ANkJhB v/n w"e/ gfotko Bkb
brGr fJe ;wkB jB. i[V/ p[bko/ B/ fJ; rZb dh g[SNh ehsh
fe j?oh ns/ woe/b d[pkok wksk-fgsk
pDB ik oj/ jB. Bkb jh T[jBK d/ p/N/
;ekNb?Av L 31H5 whb bzwh ;[ozr dh nkouh d/ pko/ ftu fejk ;h fe T[j tZvk
;ekNb?Av L 31H5 whb bzwh ;[ozr dh
;ekNb?Av L 31H5 whb bzwh ;[ozr dh
;ekNb?Av L 31H5 whb bzwh ;[ozr dh
;ekNb?Av L 31H5 whb bzwh ;[ozr dh
Gok pDB ik fojk j?.fpqN/B d/ okie[wko
fgqz; j?oh dh gsBh 39 ;kbk w/rB ;'Sb
whvhnk 's/ wzp{s w"i{drh oZydh ;h
:'iBk B/go/ uVQB feBko/
:'iBk B/go/ uVQB feBko/ go fgqz; j?oh Bkb ftnkj j'D wro'A
:'iBk B/go/ uVQB feBko/
:'iBk B/go/ uVQB feBko/
:'iBk B/go/ uVQB feBko/
T[jBK B/ ;'Sb whvhnk NftZNo 's/
nkgDk nekT{AN pzd eo fdZsk ;h.
Skjh fzzw/tkohnK s'A j' u[Ze/ jB tZy
fgqz; j?oh ns/ w/rB woe/b B/ fgSb/
;kb Skjh fzzw/tkohnK B{z SZvD dk c?;bk
fbnk ;h. fJj c?;bk T[jBK B/ nkgD/
pZu/ Bkb fes/ j'o t;D ns/ gfotkoe
fzzw/tkohnK B{z g{ok eoB bJh fbnk ;h.
fJ; wro'A T[jBK B{z nkgD/ fJz;Nkrqkw
's/ ;'Sb whvhnk nekT{AN B{z pzd eoBk
bzvB (fpT{o') fpqN/B d/ fgqz; j?oh ns/ B/ fJj BjhA dZf;nk fe w/rB fejV/ fgnk ;h. pfezxw g?b/; B/ nkgD/ fpnkB
w/rB woe/b d{ih tko wksk-fgsk pDB wjhB/ pZu/ B{z iBw d/t/rh. ftu fejk ;h fe fvT{e nkc vu/; nkc
ik oj/ jB. t?b/ANkJhB v/n w"e/ fgqz; fgSb/ ;kb w/rB B/ tZvk y[bk;k ;;?e; nkgDh n?ZuHnkoHn?ZuH f;ob/y
j?oh ns/ w/rB B/ fJj y[Sypoh d[Bhnk ehsk ;h. T[jBK B/ dZf;nk ;h fe fgSb/ dh tos'A BjhA eoBr/ feT[Afe T[jBK B/
Skjh gfotko d/ ekoiekoh w?Apo s'A tZy
B{z fdZsh. w/rB ns/ j?oh B/ 2018 ftu ;kb i[bkJh ftu T[jBK dk roGgks j'
ftnkj ehsk ;h ns/ 2019 ftu T[jBK frnk ;h.fJ; ypo d/ ;kjwD/ nkT[D j'D dk c?;bk fbnk j?. wjkokDh
xo p/N/ dk iBw j'fJnk ;h, fi; dk wro'A jh ;'Sb whvhnk 's/ w/rB ns/ n?bhzkp/E B/ fejk ;h fe eJh wjhB/ dh
Bkw nkouh j?. fgqz; j?oh ns/ w/rB d/ fgqz; d/ ukj[D tkfbnK B/ yk; ;zd/S G/i/ uouk d/ pknd fJj c?;bk fbnk frnk
p[bko/ B/ y[Sypoh fdzd/ j'J/ fejk fe d't/ ;B ns/ T[jBK B{z fJ; xVh ftu j"A;bk ns/ fJj c?;bk T[jBK d/ g's/ ns/
gfotko d/ nZr/ tZXD bJh ouBkswe
A d{ih tko wksk-fgsk pDB ik oj/ jB pDkJh oZyD dh ;bkj fdZsh ;h. fgSb/
rbk;r' (fpT{o') ;ekNb?Av B{z T[Zsoh nkfJob?Av Bkb i'VB tkbh gkDh ftubh
ns/ d't/A pj[s y[S jB. Gkt/Afe T[jBK ;kb fBT{:koe NkJhwz B/ y[bk;k ns/ ;fj:'rh sohek j?.
fJZe ;[ozr bJh :'iBk nrb/ wjhB/ ikoh ehsh ik ;edh j?. fJj tZvk gqki?eN
T[Zsoh u?Bb d/ gko ;Nq?Bo/no, vzcohz ns/ r?b't/ B{z T[Zsoh nkfJob?Av d/ bkoB/
gqf;ZX nwoheh o?go fBeh fwBki d/ fgsk dh ;Ve jkd;/ u w"su w"s
gqf;ZX nwoheh o?go fBeh fwBki d/ fgsk dh ;Ve jkd;/
gqf;ZX nwoheh o?go fBeh fwBki d/ fgsk dh ;Ve jkd;/
gqf;ZX nwoheh o?go fBeh fwBki d/ fgsk dh ;Ve jkd;/ u w"s
gqf;ZX nwoheh o?go fBeh fwBki d/ fgsk dh ;Ve jkd;/ 'u w"su w"s
Bkb i'V d/t/rk. i/eo fJj :'iBk wBz{o j' iKdh j? sK fJj fbze ;ekNb?Av d/ b'eK
B{z T[Zsoh nkfJob?Av tZb xZN ;w/A ftZu ikD bJh ;jkfJe j't/rk.
fJZe fog'oN d/ nB[;ko B?Ntoe o/b d/ u/now?B ;o ghNo j?Avh d[nkok ehsk fwB/Ubk (fpT{o') nwoheh o?go fBeh fwBki d/ 64 ;kbk
nfXn?B dZ;/rk fe ;Nq?Bo/no ns/ bkoB/ d/ ftueko fJ; ;[ozr d[nkok fbze ;zGt j? fgsk dh fBT{:koe ftu fJe ;Ve jkd;/ ftu w"s j' rJh.
iK BjhA. fJ; d/ fJbktk fJj T[whd ehsh ik ojh j? fe fJj ;[ozr i' fe u?Bb ;[ozr g[b; B/ fJj ikDekoh fdZsh. B;kT{ ekT{ANh dh g[b; B/
d/ pokpo dh bzpkJh, 31H5 whb dh j't/rh ns/ pq?rfzN d[nkok ;kjwD/ nkJ/ dZf;nk fe okpoN woki fwB/Ubk ftu bKr nkJhb?Av 's/
tgkfoe w;fbnK B{z jZb eoB ftZu ;jkfJsk eo/rh. ;Ve feBko/ Nfjb oj/ ;B, T[d'A fJe eko B/ T[BQK B{z NZeo
@p'fo; p[o'@ d/ ;zGkth T[gBkw d/ Bkb ikDh ikD tkbh fJj ;[ozr fJ; ;w/A wko fdZsh. T[BQK dZf;nk fe woki B{z j;gskb fbikfJnk
:{ogh ;zx d[nkok brkJhnK rJhnK feSshnK dhnK gkpzdhnK B{z th ;"yk eo/rh. frnk, fiZE/ vkeNoK B/ T[BQK B{z fwqse n?bkB eo fdZsk.
fJ; ;zpzXh ghNo s'A e[M jcfsnK sZe nkgDh fog'oN gqekfSs ehs/ ikD dh T[whd g[b; wkwb/ ftu uSwdhdK s'A g[ZSfrZS eo ojh j?. fwBki
j? idfe T[jBK B/ fJ; pko/ nkgDhnK y'iK d/ ftuko tNKdo/ bJh p'fo; ikB;B (38) dk n;b Bkw UfBek skfBnk woki j?. T[BQK dk iBw
Bkb gfjbK jh w[bkeks ehsh j?. gqXkB wzsoh fJ; ;w[zdo j/mbh ;[ozr d/ ;woEe fsqfBdkd ftu j'fJnk ;h go T[; dk gkbD-g'SD fBT{:koe
jB s/ T[jBK B/ ;G s'A gfjbK ;kb 2018 ftu th nkfJoS ;kro d/ gko fJZe fbze ftu j'fJnk j?. fwBki B/ j[D sZe nkgD/ fgsk d/ fdjKs 's/
dk ;[Mkn fdZsk ;h. iBse s"o 's/ e'Jh fpnkB BjhA fdZsk j?.

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
1 1 1 1 10 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
;ojZd 'u dkyb j'J/ uhBh bVke{ ijku dkyb j'J/ uhBh bVke{ ijkz nwohek L 241 :ksohnK Bkb Go/ ijk
;ojZd
;ojZd u dkyb j'J/ uhBh bVke{ ijku dkyb j'J/ uhBh bVke{ ijk
;ojZd
;ojZd u dkyb j'J/ uhBh bVke{ ijk
nwohek L 241 :ksohnK Bkb Go/ ijk
nwohek L 241 :ksohnK Bkb Go/ ijk d/ fJziB ftu d/ fJziB ftu
nwohek L 241 :ksohnK Bkb Go/ ijk d/ fJziB ftu
nwohek L 241 :ksohnK Bkb Go/ ijkz d/ fJziB ftu d/ fJziB ftu
B{z skJhtkB jtkJh c"i B/ yd/fVnk
B{z skJhtkB jtkJh c"i B/ yd/fVnk
B{z skJhtkB jtkJh c"i B/ yd/fVnk
B{z skJhtkB jtkJh c"i B/ yd/fVnk
B{z skJhtkB jtkJh c"i B/ yd/fVnk
bZrh nZr, fojkfJ h fJbkfenK s/ fvZrk wbpkh fJbkfenK s/ fvZrk wbpk
bZrh nZr, fojkfJ h fJbkfenK s/ fvZrk wbpk
bZrh nZr, fojkfJ
bZrh nZr, fojkfJ
bZrh nZr, fojkfJSh fJbkfenK s/ fvZrk wbpkh fJbkfenK s/ fvZrk wbpk
bZr rJh. fi; dh fJe thvhU th fJe
:ksoh B/ pDk bJh ;h.
uzrh rZb fJj j? fe ijkz T[vkD
GoB d/ 20 fwzNK ftu tkg; T[sfonk
ns/ fe;/ B{z B[e;kB BjhA gj[zfunk.
gkfJbN B/ fJziD c/b j'D dh
ikDekoh s[ozs rokT[Av ezNo'b B{z fdZsh
ns/ w/vh B{z th p[bkfJnk. fJ; d"okB
ijkz d/ e[M fjZ;/ n;wkB s'A jh fvZr
rJ/ ns/ v/Bto s'A eJh whb d{o b'eK d/
xoK sZe gj[zu rJ/. po{wchbv g[fb;
ftGkr B/ c'N'nK ;KMhnK ehshnK jB
fi; ftu tZv/ fjZ;/ xoK d/ pkjo gJ/
fdykJh fdZs/ jB. jkbKfe jkd;/ d/
ekoB fe;/ B{z ;ZN BjhA bZrh j?.
ijkz ftu 10 ftneshnK d/
ukbe db d/ Bkb 231 b'e ;tko ;B.
nwohek (fpT{o') nwohek dh nobkfJz; dh T[vkD 328 B/ T[vkD Goh fJe :ksoh B/ dZf;nk fe T[vkD d/ e[M
skJhg/ (fpT{o') uhB dhnK ;ojZdK 'u x[;g?m B{z b? e/ j[D skJhtkB B/ eoko/ :{BkJhfNv J/nobkfJz; d/ ijkz sK SkfJd jh fe;/ B/ ;'funk j't/rk fe fwzNK pknd jh fJe fGnkBe ft;c'N
itkp d/D/ S[o{ eo fdZs/ jB. jtkJh c"i B/ skJhtkB dh ;ojZd 'u fco dkyb j'J/ (cbkJhN :{HJ/H 328) d/ fJe fJziB B{z e[M fwzNK ftu fJZe y"cBke Bzkok ;[fDnk id'A T[;B/ fyVeh ftZu'A pkjo t/
uhBh bVke{ ijkz dk fgZSk eo e/ yd/V fdZsk ns/ nkgDk fwzkJhb f;;Nw th T[; ;w/A nZr bZr rJh id'A T[vkD ;kjwD/ nk ikt/rk. N/eUc s'A e[M fynk sK fJziD rkfJp frnk ;h. fJ;
;w/A ijkz 1000 c[ZN dh T[ukJh 's/ T[Zv
nboN eo fdZsk. fJ; tko uhB d/ fJe doiB bVke{ ijkzK B/ izrh nfGnk; brGr 15,000 c[ZN dh T[ukJh 's/ T[Zv ;fezNK pknd jh fJe fJziD cbkJhN
eod/ j'J/ skJhtkB dh ;ojZd 'u dkyb j'D dh e'fSS ehsh. ojh ;h. jkd;/ s'A pknd p'fJzr 77 dk c/b j' frnk ns/ nZr dhnK bkNK fojk ;h. ;[oZfyns b?Afvzr s'A pknd
skJhtkB d/ oZfynk wzsokbk w[skpe uhB brksko fJ; soQK dh y;kt/ tkbhnK ijkz d/ tZv/ N[eV/ fojkfJSh fJbkfenK Bkb pbDk S[o{ j' frnk. c?vob jtkpkzh :ksohnK B{z BthA T[vkD zohJ/ G/iD
ftu fvZrD bZr rJ/. jkbKfe, ijkz dk gqpzX ehsk frnk. :{BkJhfNv J/
rshftXhnK B{z nzzkw d/ fojk j?. SBhtko B{z th fJ; d/ 11 bVke{ ijkz T[; d/ Nkg{ gqSk;B B/ dZf;nk fe j'B'b{b{ ik fojk
B/V/ gj[zu/. fJBQK 'u'A nZm i?ZN bVke{ ijkz ns/ d' gqwkD{ jfEnko fbikD 'u dh n?woi?A;h b?Afvzr ;[oZfyns sohe/ p'fJzr 777 ijkz dk fJe fJziD c/b nobkfJz; B/ fJj th dZf;nk j? fe n?cHJ/
HJ/H, n?BHNhHn?;HphH ns/ ;EkBe gqSk;B
;woEB n?Zu-6 pzp gqwkD{ ns/ fJe gDv[Zph o'e{ ijkz ;h. fJ; w[fjzw 'u uhBh B/ Bkb eo bJh rJh ;h. j'D ekoB N/enkc s'A E'VQh d/o pknd
th th ;orow ;h. nwohek d/ v/Bto nzsookSNoh tkg; gos nkfJnk. fJ; 'u T[vkD s'A Bkb ;zgoe ehsk ik fojk j? sK i' fe;/
skJhtkB dh B/th B/ uhBh ijkzK B{z y/so SZvD dh fusktBh fdzd/ j'J/ nkgDh jtkJh nZv/ s'A SBhtko B{z :{BkJhfNv J/ pknd fJziD d/ c/b j'D ekoB nZr B[e;kB dk gsk bZr ;e/.
fwzkJhb f;;Nw B{z ;orow eo fdZsk. uhB B/ nkgDhnK rshftXhnK 's/ fcbjkb
e'Jh gqshfefonk BjhA fdZsh j?. uhB gfjbK s'A jh fJj d'S bkT[Adk fojk j? fe fJj
uhB d/ Bt/A e';N rkov ekB{zB Bkb N?A
uhB d/ Bt/A e';N rkov ekB{zB Bkb N?ASB B B B B 'uu uu u
uhB d/ Bt/A e';N rkov ekB{zB Bkb N?A
uhB d/ Bt/A e';N rkov ekB{zB Bkb N?A
;kok e[M skJhtkB ns/ nwoheh dh fwbhG[rs Bkb ub fojk j?. uhB d/ Bt/A e';N rkov ekB{zB Bkb N?A
n?ANkoefNek 'u poc d/ 9u poc d/ 900
n?ANkoefNek u poc d/ 9u poc d/ 9
n?ANkoefNek
n?ANkoefNek
n?ANkoefNek u poc d/ 9
nwohek, fejk-tX ;ed? ;w[zdoh sDkn
nwohek, fejk-tX ;ed? ;w[zdoh sDkn
nwohek, fejk-tX ;ed? ;w[zdoh sDkn
nwohek, fejk-tX ;ed? ;w[zdoh sDkn
nwohek, fejk-tX ;ed? ;w[zdoh sDkn
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek B/ uhB
whNo j/mK fwfbnk ihtB tZb'A ikoh e';N rkov ekB{zB dk fto'X
whNo j/mK fwfbnk ihtB
whNo j/mK fwfbnk ihtB
whNo j/mK fwfbnk ihtB
whNo j/mK fwfbnk ihtB
iskT[Ad/ j'J/ fuzsk iskJh j?. nwohek
B/ e';N rkov B{z rbs dZ;d/ j'J/ fejk
fe fJ; Bkb ;w[zdoh fttkd tX ;edk
j?. fJ; B{z b? e/ fcbhghA;, thnswBkw,
fJzv'B/Shnk, ikgkB ns/ j'o d/SK B/ th
fuzsk zkjo ehsh j?.
nwohek d/ ftd/S ftGkr d/ p[bko/
B?v gqkJh; B/ S[Zeotko B{z fejk fe uhB
d/ e';N rkov ekB{zB B{z b? e/ fcbhghA;,
thnsBkw, fJzv'B/Shnk, ikgkB ns/ j'o
d/SK dh soQK nwohek th N?ASB 'u j?
ns/ fJ; dk fto'X eodk j?. dZ; d/JhJ/
fe fgSb/ wjhB/ uhB d/ u'Nh d/ ftXkfJe
;zrmB ghg[b; eKro; ;N?Afvzr ew/Nh
B/ e';N rkov ekB{zB B{z gk; ehsk ;h
i' e';N rkov dh wzp{sh bJh j? sK fe
uhB d/ nfXeko 'u nkT[D tkb/ ib y/
soK 'u ftd/Sh fe;shnK s'A ysok Bk
oj/.
uhB Bkb w[ekpb/ B{z fsnko coK;, dZyDh
uhB Bkb w[ekpb/ B{z fsnko coK;, dZyDh
uhB Bkb w[ekpb/ B{z fsnko coK;, dZyDh
uhB Bkb w[ekpb/ B{z fsnko coK;, dZyDh
uhB Bkb w[ekpb/ B{z fsnko coK;, dZyDh
uhB ;kro
uhB ;kro u G/i/ nkgD/ izrh p/V/u G/i/ nkgD/ izrh p/V/
uhB ;kro 'u G/i/ nkgD/ izrh p/V/u G/i/ nkgD/ izrh p/V/
uhB ;kro u G/i/ nkgD/ izrh p/V/
uhB ;kro
g?fo; (fpT{o') dZyDh uhB ;kro 'u uhB dhnK
u[D"shnK Bkb w[ekpb/ bJh nwohek s'A pknd j[D coK;
th B/ th ;ys edw u[Zfenk j?. coK; B/ fJ; fttkfds
ib y/so uhB B{z ;ys NZeo d/D bJh BthA :'iBk pDkJh
j?. T[; B/ fttkfds y/so 'u nkgDh w"i{drh tXkT[D
bJh d' izrh p/V/ otkBk ehs/ jB. ;kT{E ukJhBk wkofBzr
g';N w[skpe cqK;h;h B/th B/ fejk fe T[; B/ fszB wjhB/
d/ fwSB 's/ gqSKs y/so bJh g'oN Nkb izrh p/V/ B{z otkBk
ehsk j?. fJj ijkz d' tko dZyDh uhB ;kro B{z gko
bzvB (fpT{o') ftfrnkBhnK B{z n?ANkoefNek d/ fJe e'B/ ftu ihtB fwfbnk j?. eoBr/ ns/ wJh 'u ikgkB-nwohek Bkb ;z:[es izrh
fJ; B{z j[D sZe thokB wzfBnk iKdk ;h. fJE/ jkbks nfij/ jB fe fzzdrh dh nfGnk; 'u fjZ;k b?Dr/.
ebgBk eoBh th ;zGt BjhA ;h go e[dos dh y{p;{osh fJjh j?. fpqfNS n?ANkoefNe dZ; d/JhJ/ fe nwohek ne;o jh izrh ijkzK dk p/
;ot/yD Nhw d/ ftfrnkBhnK B{z fJe uZNkB j/m'A 2 soQK d/ ;h-;g'Ar; fwb/ jB. Vk dZyDh uhB ;kro 'u G/idk ofjzdk j?. go fJ; cqK;h;h
fJE/ fvqfbzr eo oj/ ftfrnkBhnK B/ poc s'A 900 whNo j/mK fJe p'oj'b ftu e?wok B/th B/ fejk fe izrh p/V/ N'Bo/ ns/ ;c[oe otkBk j'J/
G/fink ;h. T[E'A fJj Bzkok t/yD B{z fwfbnk. ns/ fszB wjhB/ sZe gqSKs y/so d/ fwSB 's/ ofjDr/.
;zxD/ jB/o/ dofwnkB fJE/ gkDh dk skgwkB wBch 2H2 fvroh ;?b;hn; j?. N'Bo/ d/ ewKfvzr nc;o e?gNB nkoB"d NqK;u?AN B/ fejk
fJ; s'A gfjbK fJE/ fe;/ soQK dh y'i eoBh p/jZd n"yh j[zdh ;h. nfijk gfjbh tko fe cqK;h;h B/th nwohek, ikgkB, Gkos ns/ nk;Nq/bhnk
j'fJnk j? id'A fe;/ ;EkJh iht B{z fJE/ xo pDkT[AfdnK t/fynk frnk j?. yk; rZb Bkb ;fj:'r B{z wzp{s eo/rh. fzeo:'r j? fe cqK;h;h B/
fJj j? fe iht nkgD/ G'iB d/ ;'w/ s'A 200 whb d{o j?. fco th ihtB gBg fojk j?. th 2015 ns/ 2017 'u th fJ; soQK d/ fwSB nzzkw d/
poc dh ukdo Bkb Ye/ wjk;kro d/ fJ; fjZ;/ ns/ fJ; v{zxkJh ftu ;NZvh eoBk u[Zeh j?. T[; d/ izrh p/V/ dZyDh uhB ;kro s'A j' e/ r[zo/
p/jZd n"yk ezw j?. brGr 15 bZy tor feb'whNo d/ fJ; y/so ftu f;oc fJe ;B. jkbKfe wkjoK dk wzBDk j? fe w"i{dk fwSB fjzd-
N?fB; e'oN d/ pokpo d/ fjZ;/ ftu y'i ehsh ik ;eh j?. gqSKs y/so 'u coK; dh w"i{drh tXD dk ;ze/s jB.

11
11
11 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
11 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
11 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
fpqfN
fpqfN
fpqfN ftfrnkBhnK B{z fwb/ 6
fpqfNS ftfrnkBhnK B{z fwb/ 6 ftfrnkBhnK B{z fwb/ 6
u GkoshnK dk dpdpk, 15 d/
u GkoshnK dk dpdpk, 15 d/
u GkoshnK dk dpdpk, 15 d/
ftd/ ftd/ ftd/ ftd/ ftd/SK K K K K 'u GkoshnK dk dpdpk, 15 d/u GkoshnK dk dpdpk, 15 d/SK K K K K 'uu uu u fpqfN ftfrnkBhnK B{z fwb/ 6 ftfrnkBhnK B{z fwb/ 6
eo'V ;kb g[okDh wZSh d/ c"f;b
eo'V ;kb g[okDh wZSh d/ c"f;b
eo'V ;kb g[okDh wZSh d/ c"f;b
eo'V ;kb g[okDh wZSh d/ c"f;b
eo'V ;kb g[okDh wZSh d/ c"f;b
gqw[Zy nj[fdnK s/ Gkosh w{b d/ 2s/ Gkosh w{b d/ 2
gqw[Zy nj[fdnK
gqw[Zy nj[fdnK s/ Gkosh w{b d/ 2
gqw[Zy nj[fdnK 's/ Gkosh w{b d/ 2s/ Gkosh w{b d/ 200 b'e b'e b'e b'e b'e
gqw[Zy nj[fdnK
g'oN;wkT{E d/ c"f;b ftfrnkBhnK B/
ehsh j?. wkjoK dk nB[wkB j? fe fJj
tZvh wZSh rq/N tkJhN Skoe d/ pokpo
j?. fJj wZSh d/yD ftu pj[s nihp
bZrdh j?.
gqkuhB ekb ftu gkJh ikD tkbh
fJj wZSh nkgDh soQK dh ;G s'A tZvh
wZSh j? i' nukBe jh c"f;b
ftfrnkBhnK d/ jZE bZr rJh.
ftfrnkBhnK B{z fwbh fJj wZSh
u'JbTuTBNj; gqiksh dk fjZ;k j?.
fJ; c"f;b dh y'i eoB tkb/ gq'c?;o
wkofNb B/ fejk fe w/ok nB[wkB j? fe
fJj wZSh pj[s tZvh ;h. ftfrnkBhnK
B/ dZf;nk fe Xosh 's/ vkfJBk;'o d/
yksw/ d/ pknd th wZSh dh fJj gqiksh
fzzdk ojh ns/ ;w[zdo ftu s?odh ojh.
wZSh d/ fJ; c"f;b dh y'i T[; ;w/A
j'Jh id'A gq'c?;o wkofNb B{z fejk frnk
fe T[j bzvB ftu jZvhnK d/ fJe fBZih
e[b?eSB dh gSkD eoB. fJjBK jZvhnK
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek ns/ fpqN/B ;w/s eohp 15 d/SK ftu Gkosh w{b d/
B{z fJeZmk eoB tkb/ B/ fJ; B{z Bw{B/ d/
200 s'A tX/o/ b'e bhvofSg d/ nj[fdnK 's/ ekfpz jB. Gkosh GkJhuko/ d/ ftu ezw
s"o 's/ yohfdnk ;h. T[; dk wzBDk ;h
eoB tkb/ nwohek ;fEs fJe ;zrmB d/ w[skpe, fJjBK ftu'A 60 b'e e?pfBN o?Ae
fe fJj T[vD tkb/ gzShnK dhnK jZvhnK
d/ nj[fdnK 's/ ekfpz jB. '2021 fJzvhnk;g'ok rtow?AN bhvo;' dh nkgDh soQK
jB. gq'c?;o wkofNb B/ id'A fJjBK
dh gfjbh ;{uh ftu fJj ikDekoh fdZsh rJh. fJ; ;{uh bJh sZE ;oekoh t?p;kJhNK
jZvhnK dh iKu ehsh sK gsk uZfbnk
ns/ iBse s"o 's/ T[gbpX ;o'sK s'A i[NkJ/ rJ/ jB.
fe fJj f;oc fJe jZvh BjhA j? ;r'A eJh
f;bhekB t?bh ;fEs fJzvhnk;g'ok d/ ;z;Ekge, T[d:'rgsh ns/ fBt/Se
n?ZwHnkoH ozrk;tkwh B/ fejk fe d[Bhnk d/ ;G s'A g[okD/ b'eszso d/ T[g okSNogsh bzvB (fpT{o') e[dos d/ ojZ; nZi c"f;b fwfbnk j? i' nZi s'A eohp 6 jZvhnK dh S'Nh gb/N j?. T[jBK B/ fejk
nj[d/ 's/ gfjbh phph ns/ Gkosh w{b d/ gfjb/ ftnesh dk j'Dk pj[s wkD dh rZb th wB[Zyh ;'u B{z j?okB eo fdzd/ jB. eo'V 60 bZy ;kb gfjbK vkfJBk;'o d/ fe f;oc u'JbTuTBNj; jh fJe
j?. ;'wtko B{z ikoh ehsh rJh ;{uh ftu fvgb'w?N, ;K;d-ftXkfJe, e/Adoh p?AeK d/ j[D fpqN/B ftu c"f;b ftfrnkBhnK B{z yksw/ d/ ;w/A ftu th pu rJh ;h. fJ; nfijh gqiksh j? fi; dhnK jZvhnK fJ;
gqw[Zy ns/ ;hBhno B"eoSkj Skwb jB. nukBe s'A fJe nfijh tZvh wZSh dk c"f;b dh gSkD fpqfNS :{Bhtof;Nh nkc soQK dhnK jB.
idfe T[go'es 15 d/SK ftu nk;Nq/bhnk, e?B/vk, f;zrkg[o, dZyDh ncohek,
;z:[es nop nwhoks, fpqN/B ns/ nwohek fij/ d/S ;kwb jB. nwoheh ;K;d nwh
p/ok B/ fejk fe '2021 fJzvhnk;g'ok rtow?AN bhvo;' dh ;{uh ftu Skwb j'Dk w/
e?B/vk ns/ uhB ftukb/ r?o ekB{zBh fjok;s
e?B/vk ns/ uhB ftukb/ r?o ekB{zBh fjok;s
e?B/vk ns/ uhB ftukb/ r?o ekB{zBh fjok;s
e?B/vk ns/ uhB ftukb/ r?o ekB{zBh fjok;s
e?B/vk ns/ uhB ftukb/ r?o ekB{zBh fjok;s
o/ bJh wkD dh rZb j?. ;z;d ftu ;G s'A bzp/ ;w/A s'A ;/tktK d/ oj/ ;K;d d/ s"o 's/
w?B{z Gkosh-nwoheh GkJhuko/ dk B/sk pD e/ wkD j?. fJj GkJhukok nwoheh
ihtB ns/ ;wki dk nN[ZN nzr pD frnk j?.
dk w[Zdk fJe tko fco GZfynk
dk w[Zdk fJe tko fco GZfynk
dk w[Zdk fJe tko fco GZfynk
dk w[Zdk fJe tko fco GZfynk
dk w[Zdk fJe tko fco GZfynk
f;zrkg[o
f;zrkg[o u Gkosh g[ikoh
f;zrkg[o
f;zrkg[o u Gkosh g[ikohu Gkosh g[ikoh
f;zrkg[o 'u Gkosh g[ikohu Gkosh g[ikoh
j?, fijBK B/ e?B/vk dk e'Jh ekB{zB BjhA
's/ X'ykXVh dk d's/ X'ykXVh dk d'S s'fVnk j?. nfijk eoe/ e?B/vk B/ fJe
s/ X'ykXVh dk d'
s/ X'ykXVh dk d'
s/ X'ykXVh dk d'
uhBh Bkrfoe d/ t?X nfXekoK ns/
fjZsK dh T[bzxDk ehsh j?. fJj jo
BzohJ/ Bkb wBwkB/ Yzr Bkb fjok;s
ftu oZyD dk fJe wkwbk j?.
e?B/vk
e?B/vk s/ nwohek dh wdd eoB
e?B/vk
e?B/vk 's/ nwohek dh wdd eoBs/ nwohek dh wdd eoB
e?B/vk s/ nwohek dh wdd eoBs/ nwohek dh wdd eoB
dk d'S
dk d'
dk d'
dk d'
dk d'
uhB B/ fejk j? fe fJe gk;/ e?B/vk
ekB{zB d/ Sk;B dh oZfynk eoB ns/
wBwozh Bkb fjok;s ftu oZyD dk
fto'X eoB dk dkntk eodk j? s/ d{i/
gk;/ T[j nwohek tKr jh ezw eodk j?.
T[j uhBh T[ZdwK dk dwB eoB bJh w/
Ar dh tos'A eoB ftu nwohek dh wdd
eo fojk j?. fJ; bJh e?B/vk tZb'A r?o
ekB{zBh fjok;s dk wkwbk u[ZeDk
'T[bNk u'o e'stkb B{z vKN/' tkbh
N'oKN' (fpT{o') e?B/vk ns/ uhB w/Ar tkBMkT{ B{z frqcsko ehsk frnk ejkts B{z ;Zu eodk j?. uhBh d{sktk;
ftukb/ uZb oj/ e{NBhse sDkn ftu ;h. w/Ar dh jtkbrh eo e/ T[; B{z d/ p[bko/ B/ e?B/vk tZb'A ikoh skzk
fJe BtK w'V nk frnk j?. e?B/vk ns/ nwohek s'A e?B/vk fbnKdk frnk. e?B/ fpnkB B{z gkyzv ns/ fBzdk:'r dZf;nk
f;zrkg[o (fpT{o') f;zrkg[o ftu ;G s'A g[okD/ fjzd{ wzdo d/ rfjfDnK B{z froth nwohek ;D/ 56 d/SK B/ ;'wtko B{z fJe vk ftu T[jBK 's/ X'ykXVh d/ d'S brkJ/ j?.
oZy e/ okSh fJeZmh eoB ;zpzXh fJe Gkosh g[ikoh 's/ ngokfXe X'ykXVh dk d'S d;skt/z 's/ d;sys ehs/ jB, fi; rJ/ jB. r"osbp j? fe fJj ekotkJh uhBh nypko B/ fdZsk fog'oN dk
uhBh nypko B/ fdZsk fog'oN dk
uhBh nypko B/ fdZsk fog'oN dk
uhBh nypko B/ fdZsk fog'oN dk
uhBh nypko B/ fdZsk fog'oN dk
jtkbk
jtkbk
jtkbk
jtkbk
brkfJnk frnk j?. 'u?Bb fBT{z J/Shnk' w[skpe ezvk;kwh ;?Bkgsh (37) 's/ ftu okiBhse T[d/SK bJh ftd/Sh T[; ;w/A j'Jh id'A nwohek B/ j[t/Jh fybkc jtkbk
fGqSNkuko, BShb/ gdkoEK dh s;eoh ns/ rzGho ngokX ;zpzXh ekB{zB d/ sfjs BkrfoeK B{z fjok;s ftu oZyD dh ;ys nkgDh nzsookSNoh w[fjzw S[o{ ehsh ;h. uhB d/ ;oekoh nypko rb'pb
eowukoh d/ s"o 's/ ftStk; s'VB bJh d/S brkJ/ rJ/ jB. fBzdk ehsh rJh j?. fJ; d;skt/z B{z uhB B/ e'tfozr ns/ ;g/tko 's/ NkJhwz B/ e?B/vk d/ Nhth u?Bb dh
Sqh wfonzwB wzdo ftu w[Zy g[ikoh ezvk;kwh 's/ 2016 s'A 2020 d"okB wzdo s'A 'wBwozh Yzr Bkb fe;/ d{i/ d/S d/ ik;{;h d/ d'S brkJ/ jB. T[d'A uhB B/ t?p;kJhN ;hHphH;hH;hHJ/H 's/ Sgh fJe
;'B/ d/ rfjD/ eZYD ns/ T[jBK B{z d[ekBK ftu froth oZy e/ okSh fJeZmh eoB Bkrfoe B{z fjok;s ftu oZyD d/ fybkc fJ; rZb dk yzvB ehsk ;h fe fJjBK fog'oN d/ jtkb/ Bkb dZf;nk j? fe i{B
dk d'S j?. tehbK B/ ndkbs B{z dZf;nk fe froth oZy/ j'J/ rfjfDnK dh ehws x'SDkgZso' fejk frnk j?. fJ; d;skt/ d'jK B{z w/Ar dh frqcskoh d/ itkp ftu 2020 ftu e?B/vk d/ 19 f;nk;sdkBK,
20 bZy f;zrkg[o vkbo (15 bZy nwoheh vkbo) s'A tZX ;h. fJ;srk;k gZy B/ z B{z ikoh eod/ j'J/ e?B/vk d/ ftd/S fjok;s ftu fbnk frnk go fJj ;kpek B"eoSkjK, nekdfweK ns/
ndkbs B{z dZf;nk fe ezvk;kwh B/ 141,000 vkbo dh okSh d/S s'A pkjo G/i wzsoh wkoe rkoB/T[ B/ fejk fe fJ; xNBkeqw fi; soQK nr/ tfXnk, fJ; f;tb ;';kfJNh dhnK Sy;hnsK B/ gqXkB
fdZsh. ezvk;kwh wzdo d/ rfjfDnK B{z froth oZy e/ okSh fJeZmh eodk ;h. r?o ekB{zBh ns/ nB?fse fttjko Bkb B{z itkph ekotkJh jh ;wfMnk frnk wzsoh i;fNB No{v' B{z gZso fby e/ w/Ar
g[b; B/ fgSb/ ;kb nr;s ftu fejk ;h fe ezvk;kwh e'b'A e[M rfjD/ r[zw ;ko/ d/SK d/ BkrfoeK bJh ysok g?dk j?. w/Ar 's/ jkb/ th e?B/vk ftu w[eZdwk d/ pko/ ftu e?B/vk ;oeko d/ gqsh
j'D d/ pknd iKu S[o{ ehsh rJh. wzdo B/ fejk fe Gzvko ftu oZy/ rJ/ rfjfDnK j[zdk j? ns/ ekB{zB d/ Sk;B d/ f;XKs B{z uZb fojk j?. nkgDk o[Zy pdbD dh nghb ehsh ;h.
uhB B/ iskfJnk ;ys fto'X
dh fB:fws s"o 's/ iKu ehsh iKdh j?. ;kT{E fpqi o'v 's/ ;fEs Sqh wfonzwB wzdo Bzo nzdkz ehsk iKdk j?. fJj uhB B/ iskfJnk ;ys fto'X rb'pb NkJhwz w[skpe e?B/vk whvhnk
uhB B/ iskfJnk ;ys fto'X
uhB B/ iskfJnk ;ys fto'X
uhB B/ iskfJnk ;ys fto'X
B/ fJe fpnkB ftu fejk fe wzdo d/ roGrqfj ftu w[Zy g[ikoh dh ;[oZfynk ftu n;theko:'r j?, fi; B{z s[ozs o'fenk uhB B/ ikoh ehs/ skzk d;skt/z ftu nfij/ eJh b/y Sg/ jB fijBK
fJj rfjD/ oZy/ rJ/ ;B. ezvk;kwh d/ tehb B/ zwkBs bJh xZN i[owkBk okSh ikDk ukjhdk j?. ftu nkgDk ;ys fto'X zkjo ehsk j?. ftu w/Ar B{z fojkn eo d/D d/ ;[Mkn
e?B/vk-uhB B/ fjok;s ftu bJ/
e?B/vk-uhB B/ fjok;s ftu bJ/
oZy/ ikD dh nghb eofdnK fejk fe T[jBK dk ebkJhAN ftd/Sh j? ns/ T[j e?B/vk-uhB B/ fjok;s ftu bJ/ e?B/vk ;fEs uhBh d{sktk; B/ wzrbtko fdZs/ rJ/ jB. fJ; d"okB eJh wkjoK B/
e?B/vk-uhB B/ fjok;s ftu bJ/
e?B/vk-uhB B/ fjok;s ftu bJ/
fJe-d{i/ d/ Bkrfoe
fJe-d{i/ d/ Bkrfoe
fJe-d{i/ d/ Bkrfoe
fJe-d{i/ d/ Bkrfoe
zwkBs bJh tZX okSh iwK BjhA eok ;edk. fJe-d{i/ d/ Bkrfoe B{z n?bkB ehsk fe T[j fJ; ;zpzXh o;wh fejk j? fe skzk fpnkB Bkb uhB ftu
fJ;srk;k gZy B/ fejk fe d'Sh d/ d/S SZv e/ GZiD dk ysok j? feT[Afe r"osbp j? fe e?B/vk d/ d' Bkrfoe s"o 's/ nkgDk fto'X doi eokJ/rk. e?d e?B/vk d/ BkrfoeK dh fojkJh dh
f;zrkg[o ftu T[; d/ gfotko dk e'Jh w?Apo BjhA ofjzdk j?. X'yk d/D bJh T[; 2018 s'A uhB ftu e?d jB. ;kpek d{sktk; d/ p[bko/ B/ fejk fe fJj ;zGktBk 's/ e'Jh coe BjhA gt/rk.
fybkc 15 ;kb i/bQ dh ;zk dh th nghb ehsh rJh. iZi B/ T[; B{z zwkBs bJh fvgb'w?N wkfJeb e'tfozr ns/ eko'pkoh ;kfonK B{z gsk j? fe w/Ar tkBMkT[ dk T[jBK w[skpe e?B/vk d/ BkrfoeK B{z
1 bZy f;zrkg[oh vkbo u[ekT[D bJh fejk.ezvk;kwh d/ wkwb/ 's/ ndkbs ftu wkJheb ;g/tko B{z uhB ftu T[; ;w/A wkwbk g{oh soQK Bkb okiBhse j?. e?B/ uhB T[d'A sZe fojkn BjhA eo/rk id'A
nrb/ wjhB/ ;[DtkJh j't/rh. d'Sh gkJ/ ikD 's/ T[; B{z eohp 15 ;kb i/bQ dh ;zk fjok;s ftu fbnk frnk ;h id'A e?B/ vk B/ wBwozh Bkb uhB d/ p/e;{o sZe e?B/vk w/Ar d/ wkwb/ ftu T[jBK
j' ;edh j?. vk ftu uhBh ezgBh j[t/Jh d/ nfXekoh Bkrfoe w/Ar B{z e?d ftu oZfynk j'fJnk tKr jh edw BjhA u[Zedk j?.

12
12
12 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
12 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
12 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
e?B/vk ;oeko tZb'A bk
e?B/vk ;oeko tZb'A bk wh ehs/ e'o'Bkwh ehs/ e'o'Bk gkfe
e?B/vk ;oeko tZb'A bk wh ehs/ e'o'Bk
e?B/vk ;oeko tZb'A bkzwh ehs/ e'o'Bkwh ehs/ e'o'Bk
e?B/vk ;oeko tZb'A bk
gkfe u r[od[nkfonK dh frDsh ;pzXh uZbd/ fttkdu r[od[nkfonK dh frDsh ;pzXh uZbd/ fttkd
gkfe u r[od[nkfonK dh frDsh ;pzXh uZbd/ fttkd
gkfe 'u r[od[nkfonK dh frDsh ;pzXh uZbd/ fttkdu r[od[nkfonK dh frDsh ;pzXh uZbd/ fttkd
gkfe
N?;N s'A NoZe vokJhtoK B{z S'N
N?;N s'A NoZe vokJhtoK B{z S'N d"okB n?;HihHghH;hH B/ ehsh fJj wzr
N?;N s'A NoZe vokJhtoK B{z S'N
N?;N s'A NoZe vokJhtoK B{z S'N
N?;N s'A NoZe vokJhtoK B{z S'N
d"okB n?;HihHghH;hH B/ ehsh fJj wzr
d"okB n?;HihHghH;hH B/ ehsh fJj wzr
d"okB n?;HihHghH;hH B/ ehsh fJj wzr
d"okB n?;HihHghH;hH B/ ehsh fJj wzr
NhH ghH phH) d/ p[bko/ nkfwo jkSwh B/
whvhnk B{z dZf;nk fe gkfe;skB ftZu
105 r[o[dtko/ ;B, fiBQK ftu'A 18 jh
czeSBb jB ns/ pkeh r[o[dtko/ fe;/
ekB{zBh dkn g/u iK j'o ekoDK ekoD
pzd jB. JhH NhH ghH ph d/ e[M
nfXekohnK Bkb fwbe/ e[ZM b'eK B/
r[od[nkfonK dhnK fJwkosK ns/ T[BQK
dh ikfJdkd 's/ r?oekB{zBh epzk ehsk
j'fJnk j? ns/ fJj wkwb/ e'oN ftZu
ftuko nXhB jB.
T[E/ jh ;ZskXkoh gkoNh gkfe;skB
sfjohe-J/-fJB;kc (ghH NhH nkJhH)
gkoNh d/ n?ZwH n?ZBH J/H tKetkBh B/
dkntk ehsk fe gkfe;skB ftZu 588
r[o[dtko/ jB. JhH NhHghH phH ns/ ghH
NhH nkJhH d/ tZy-tZy nzefVnK B{z t/
yd/ j'J/ gkfe;skB f;Zy r[od[nkok
gqpzXe ew/Nh (ghH n?Z;H ihH ghH ;hH) B/
JhH NhH ghH phH 's/ r[zwokj eoD dk
fJbzkw bkfJnk j?. tKetkBh B/ sK
fJZE'A sZe efj fdZsk j? fe JhH NhH ghH
bkj"o (fpT{o') gkfe;skB ftZu ew/Nh (n?Z;H ihH ghH ;hH) B/ Bt/A f;o/ s'A phH ikB-p[ZMe/ mhe nzeV/ ikoh BjhA
r[od[nkfonK dh frDsh B{z b? e/ uZb frDsh eokJ/ ikD dh wzr ehsh j?. eo ojh ns/ G{-wchnktK B{z ;g'oN eo
oj/ fttkd ftZu Sq'wDh r[od[nkok gqpzXe fJt?feT{J/N NoZ;N gqkgoNh p'ov (JhH ojh j?.
N'oKN' (fpT{o') c?vob ;oeko d[nkok jkb jh ftZu Bt/A :ksok fB:w n?bkB
ehs/ rJ/ jB. fJjBK ftZu e?B/vk dkyb j'D s/ e'ftv-19 N?;N eotkT[Dk s/ d'
nwohek u 9u 9 ;kbk phph B/ e'o'Bk NhekeoD ;kbk phph B/ e'o'Bk NhekeoD
nwohek
nwohek u 9 ;kbk phph B/ e'o'Bk NhekeoD
nwohek 'u 9u 90 ;kbk phph B/ e'o'Bk NhekeoD ;kbk phph B/ e'o'Bk NhekeoD
jcfsnK dk e[nkozNhB Skwb j?, ftZu'A tgkoe NoZe vokJhtoK B{z S'N fwb/rh. fJ; nwohek
dk wsbp j? fe T[BK B{z bkzwh N?;N s/ d' jcfsnK dk e[nkozNhB BjhA eoBk gt/
rk.
e?B/vk ;oeko tZb'A 22 cotoh s'A e?B/vk dkyb j'D tkb/ nzsookSNoh :ksohnK
bJh g?db s?n ehsk 6 whb dk o;sk
bJh g?db s?n ehsk 6 whb dk o;sk
bJh g?db s?n ehsk 6 whb dk o;sk
bJh g?db s?n ehsk 6 whb dk o;sk
bJh g?db s?n ehsk 6 whb dk o;sk
B{z fszB fdB bJh ;oeko tZb'A wBz{oS[dk j'NbK ftZu oZy e/ bkzwh e'o'Bk N?;N ns/
e[nkozNhB eotkfJnk ikt/rk.e?B/vk pkovo ;oftf;z J/iz;h d/ nB[;ko 21 wkou,
2020 s'A j[D sZe e?B/vk ftZu j'JhnK 10 fwbhnB n?ANohnK ftu'A, brGr 4H6 Bkw dh fJ; phph B/ e'o'Bk tkfJo; Nhe/
fwbhnB n?ANohnK tgkoe NoZe vokJhtoK d[nkok ehshnK rJhnK ;B, i' zwhB dh nkgDh gfjbh y[oke b?D bJh nkT[D
d/ o;s/ j'JhnK ;B. ikD dk seohpB 6 whb dk pochbk
fJZE/ fzeo:'r j? fe NoZe vokJhto fJ; wjkwkoh d"okB pkovo gko zo{oh o;sk s?n ehsk j?.
uhzK gj[zukT[Ad/ jB. ;oeko B/ T[BQK B{z e[nkozNhB ns/ ;kohnK e'ftv-19 N?;N r'bvw?B nB[;ko T[; B/ NhekeoB
dhnK zo{osK s'A S'N d/ fdZsh j?. ;oeko dk efjDk j? fe NoZe vokJhtoK B{z dh w[bkeks bJh ekch e'fSSK s'A pknd
wk;e ns/ j'o zo{oh ;ktXkBh oZyDh ukjhdh j? sKfe fJ; fpwkoh s'A T[BK dk n?stko dh ;t/o NhekeoB e/Ado ftZu
pukn j' ;e/. nkgDh irQk gZeh ehsh go S[Zeotko
ns/ SBhtko B{z, ;odhnK d/ s{ckB B/
wbkbk B{z r'bh wkoB tkb/ nZstkdh B/ w[V fdZsh
wbkbk B{z r'bh wkoB tkb/ nZstkdh B/ w[V fdZsh
wbkbk B{z r'bh wkoB tkb/ nZstkdh B/ w[V fdZsh fJ; y/so B{z poc Bkb Go fdZsk.fJ; d/
wbkbk B{z r'bh wkoB tkb/ nZstkdh B/ w[V fdZsh
wbkbk B{z r'bh wkoB tkb/ nZstkdh B/ w[V fdZsh
pkti{d th r'bvw?B B/ NhekeoB e/
Ado 's/ gj[zuD bJh poc d/ p{NK ;w/s
Xweh, fejk- fJ; tko BjhA j't/rh rbsh
Xweh, fejk- fJ; tko BjhA j't/rh rbsh
Xweh, fejk- fJ; tko BjhA j't/rh rbsh nkgDhnK s[oB tkbhnK bkmhnK b? e?
Xweh, fejk- fJ; tko BjhA j't/rh rbsh
Xweh, fejk- fJ; tko BjhA j't/rh rbsh
pochb/ o;s/ 's/ nkgD/ edw g[ZN/.
fJ; d"okB r'bvw?B B/ j"A;bk BK
SZvfdnK f;oc gzi fwzN dh d/oh Bkb
nkgDh wzfzb ;o ehsh. co/B r'bvw?B
dh fJ; j"A;b/ Goh ekotkJh B/ e'o'Bk
NhekeoB dh wjZssk B{z th T[ikro
ehsk j?. fzeo:'r j? fe ;oeko d[nkok
d/S ftZu b'eK B{z e'o'Bk tkfJo; s'A
;[oZfynk gqdkB eoB bJh e'o'Bk
NhekeoD w[fjzw B{z s/z eoB d/ :sB
cfozB' (fpT{o') i/eo j"A;b/ p[bzd j'D j"A;b/ dh fw;kb f;nkNb dh fJZe 90 ehs/ ik oj/ jB. fJ; d/ Bkb jh
d/ Bkb fdqVQ fJokdk th j't/ sK n"y/ ;kbk pz[or phph B/ fdZsh j?, fi; B{z fznkdkso b'eK B{z e'o'Bk Nhek
okjK dh gqtkj ehs/ fpBK wzfzb 's/ pochbk o;sk th e'o'Bk NhekeoD bJh brtkT[D bJh T[sSkfjs th ehsk ik
fojk j?.
gj[zfunk ik ;edk j?. nfij/ fJZe p[bzd ikD s'A o'e Bjh ;fenk.co/B r'bvw?B
:{e/L s/
:{e/L s/
:{e/L s/ ocsko eko gbNh, ;Ve s/ fyZboh j ocsko eko gbNh, ;Ve s/ fyZboh j koK g"Av dh GzrkoK g"Av dh Gzr
:{e/L s/ ocsko eko gbNh, ;Ve s/ fyZboh j koK g"Av dh Gzr
:{e/L s/z ocsko eko gbNh, ;Ve s/ fyZboh j ocsko eko gbNh, ;Ve s/ fyZboh jzkoK g"Av dh GzrkoK g"Av dh Gzr
bzvB (fpT{o') :{e/ d/ ;kT{E :koeSkfJo
ftZu j'J/ fJZe eko jkd;/ s'A pknd jzkoK
g"Av dh Gzr ;Ve 's/ fyZboD dh ypo
fJ;bkwkpkd (fpT{o') B'pb g[o;eko i/s{ wbkbk :[;[czJh B{z skfbpkBh nZstkdh ;kjwD/ nkJh j?. wzfBnk iKdk j? fe fJ;
B/ fJe tko fco ikB' wkoB dh Xweh fdZsh j?. skfbpkBh nZstkdh B/ nkgD/ wkwb/ ftZu dZyDh :koeSkfJo d/ N"vfte
NftZNo nekT{AN s'A NthN eo e/ fbfynk fe fJ; tko e'Jh rbsh BjhA j't/rh. 9 fty/ jkd;/ dh fSeko t'bt' eko u'oh ehsh
;kb gfjbK fJ;/ skfbpkBh nZstkdh B/ wbkbk 's/ ikBb/tk jwbk ehsk ;h. Gkt/ rJh j?.
Afe fJ; ysoBke NthN d/ pknd NftZNo B/ fJj nekT{AN ;EkJh s"o 's/ jNk fdZsk fJ; eko d/ fgSb/ gk;/ fJZe wo;vhz
j?, fi; s'A fJj NthN ehsk frnk ;h. eko d/ tZiD s'A pknd eko ftub/ p?r pkjo
ikDekoh w[skpe wbkbk B/ y[d NthN eo e/ skfbpkBh Xweh d/ pko/ ikDekoh fvZr gJ/ s/ jzkoK g"Av dh Gzr ;Ve 's/
fdZsh j?. gkfe;skB dh ;?Bk ns/ gqXkB wzsoh fJwokB ykB d'jK B/ g[ZfSnk fe fyZbo rJh. xNBk ;EkB 's/ ekotkJh
T[jBK 's/ jwbk eoB tkbk nfj;kB[Zbkj nfj;kB ;oekoh fjok;s s'A fet/A coko eofdnK g[b; d[nkok Gzr B{z zps eoe/
j' frnk. nfj;kB B{z 2017 ftu frqcsko ehsk frnk ;h go iBtoh 2020 ftu xNBk dh iKu ehsh ik ojh j?. g[b; d/
fJe sEkefEs ;[oZfyns pzdorkj s'A coko j' frnk ;h, fiZE/ T[; B{z gkfe;skB dh fJZe p[bko/ B/ dZf;nk fe fJ; jkd;/ ftZu
y[chnk J/iz;h tZb'A oZfynk frnk ;h. zywh j'J/ wo;vhz d/ vokJhto B{z wkw{bh
nfj;kB dh frqcskoh ns/ cokoh d'jK dh jkbsK B{z b? e/ fttkd pfDnk ;ZNK dk fJbki eoB bJh n?Ap{b?A; okjhA
j'fJnk j?. GZiD wro'A nfj;kB B/ T[;/ NftZNo nekT{AN zohJ/ gkfe;skBh gZsoekoK j;gskb fbikfJnk frnk. fJ; jkd;/ ftZu
d/ Bkb rZbpks ehsh ;h, fi; s'A T[od{ GkSk ftu Xweh fdZsh rJh ;h. T[; d/ eJh t'bt' dk vokJhto g[b; d/ gj[zuD s'A gfjbK
NftZNo nekT{AN oj/ jB ns/ ;kfonK B{z pzd eo fdZsk frnk j?. gqXkB wzsoh d/ jh w"e/ s'A GZi frnk ;h. fJ; d/ fJbktk
;bkjeko okT[c j;B B/ fejk fe ;oeko fJ; Xweh dh iKu eo ojh j? ns/ T[; B/ g[b; tZb'A fcbjkb Gzr dh wksok ns/ ehws
s[ozs NftZNo s'A nekT{AN pzd eoB d/ fBod/S fdZs/ ;B. pko/ fcbjkb ikDekoh Bjh fdZsh rJh j?.

13
13
13 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
13 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
13 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
nwoheh ;?Bk
nwoheh ;?Bk kwb Gkosh w{b dh gfjbhkwb Gkosh w{b dh gfjbh NkJhw gZsfoek dh 2 21 dh ;{uh 21 dh ;{uh u Gkoshu Gkosh
nwoheh ;?Bk 'u u u u u Skwb Gkosh w{b dh gfjbhkwb Gkosh w{b dh gfjbh
nwoheh ;?Bk
nwoheh ;?Bk kwb Gkosh w{b dh gfjbh
NkJhw gZsfoek dh 2
NkJhw gZsfoek dh 2
NkJhw gZsfoek dh 2 21 dh ;{uh u Gkosh
NkJhw gZsfoek dh 2021 dh ;{uh 21 dh ;{uh 'u Gkoshu Gkosh
w[;fbw phph u?gfbB ekbi s'A j'Jh rq?
w[;fbw phph u?gfbB ekbi s'A j'Jh rq? w{b dhnK 5 y;hnsK ns/ ekoez[B y;hnsK ns/ ekoez[B kwbkwb
w[;fbw phph u?gfbB ekbi s'A j'Jh rq?z{J/N{J/N {J/N{J/N {J/N
w[;fbw phph u?gfbB ekbi s'A j'Jh rq?
w[;fbw phph u?gfbB ekbi s'A j'Jh rq?
w{b dhnK 5
w{b dhnK 5 y;hnsK ns/ ekoez[B kwb
w{b dhnK 5
w{b dhnK 5 Sy;hnsK ns/ ekoez[B y;hnsK ns/ ekoez[B Skwbkwb
'NkJhw' ftu fby/ b/y ftu fejk,''GftZy
ftu ;wkoNc'B ;[go wkoehN pD/rk.
n;hA T[; d/ ;fj-fBowkD ftu wdd
eoB ik oj/ jK.''
'NkJhw' ftu 46 ;kbk rkv/ B{z
NftZNo dh ;G s'A SeshSkbh
nfXekohnK ftu'A fJe dZf;nk j? fijBK
B/ ;hHJhHUH i?e v'o;h B{z dZf;nk ;h fe
;kpek okSNogsh v'Bkbv Nozg dk
NftZNo nekT{AN e?ghNb (;z;d GtB)
's/ 6 iBtoh B{z j'J/ jwb/ d/ pknd
w[nZsb eo fdZsk frnk j?. gZsfoek
ftu fejk frnk j? fe NftZNo 's/ jkb/
th rbs ikDekoh ns/ S'SD j[zdk j?
idfe rkv/ dk gqGkt ezgBh B{z j"bh-
fBT{:koe (fpT{o') GftZy B{z nkeko gZsfoek ftu ;[Be d/ pko/ ftu
d/ oj/ T[God/ j'J/ 100 nkr{nK dh fejk frnk j? fe fJe ;kb s'A e[M tZX j"bh T[; tZb fbik fojk j? i' efjzdk j?
'NkJhw' gZsfoek dh ;{uh ftu fJe ;w/A sZe 40 ;kbk foSh ;[Be fpqfNS fe gqrNkt/ dh nkzkdh n;hws BjhA
Gkosh ekoe[zB ns/ Gkosh w{b d/ gzi ;oeko ftu r[zwBkw i{Bhno wzsoh oj/ ;r'A T[; B{z eJhnK d/ wB[Zyh nfXeko
tkfSzrNB (fpT{o') nwoheh ;?Bk ftu Skwb gfjbh Gkosh-w[;fbw 'u?gfbB'
ftnesh Skwb ehs/ rJ/ jB. fJjBK go fgSb/ ;kb T[jBK B{z fpqN/B dk ftZs ftu'A fJe d/fynk iKdk j? fijBK B{z
;b/jk iphB B/ fJe o{jkBh ;bkjeko d/ s"o 's/ nkgD/ coz B{z pj[s rzGhosk Bkb fJe-d{i/ B{z gq;zr ftu d/fynk ikDk
ftu NftZNo dh ;hBhno tehb fti:k wzsoh pDkfJnk frnk. T[j ibd jh
fBGkT[D dk c?;bk fbnk j?. fJZE/ dZ; dJhJ/ fe 'u?gfbB' Xkofwe wkwfbnK ftu
rkv/ ns/ fpqN/B d/ ftZs wzsoh foSh ;[Be e'ftv-19 bkr dh phwkoh d/ gqsh ukjhdk j?.'' gZsfoek ftu Ghw nkowh
;bkj d/D tkbk g/S/to j[zdk j?. p[ZXtko B{z ikoh fJe nfXekos fpnkB w[skpe, d/ B/sk nkzkd d/ pko/ ftu fejk frnk
Skwb jB. p[ZXtko B{z ikoh ehsh rJh ;oeko dh gqshfefonk dk T[dkotkdh
5 cotoh B{z fJfsjkf;e rq?z{J/SB ;wko'j dk nk:'iB ehsk frnk ;h. j? fe T[j dfbs GkJhuko/ B{z f;Zfynk
'2021 NkJhw B?e;N' d[Bhnk dhnK fujok pD rJ/ ns/ T[jBK b'eK bJh
Gkos ftu g?dk j'Jh iphB B/ fejk fe T[j fJj w"ek gkT[D bJh pj[s XzBtkdh zohJ/ rohph ftu'A eZYD ftu wdd eoB
100 ;G s' tZX gqGktSkbh b'eK dh okjs d/ T[gktK B{z wBz{oh fdZsh fijBK
j? ns/ fJ; fzzw/tkoh s'A th g{oh soQK ikD{ j? fe T[jBK B{z fJe T[dkjoB g/S eoBh bJh ;e{b ubkT[Ad/ jB. T[j pkJheK 's/
'NkJhw 100' dh bVh dk ft;Eko j?. dh B"eoh tkfJo; ekoB gqGkfts
j't/rh ns/ fdykT[Dk j't/rk fe fijVk th ;/tk eoBk ukj[zdk j? T[; bJh ;?Bk ftu
fJ; ftu 100 T[God/ j'J/ B/sktK B{z j'Jh.gZsfoek ftu fejk frnk j? fe iksh nkXkfos fjz;k d/ fSeko b'eK dh
fJe irQk j?. oZfynk eoB bJh fgzvK ftu iKd/ jB
Skwb ehsk frnk j? i' GZfty B{z nkeko :{tr't d/ ;ot/yD w[skpe ;[Be d/S
T[jBK B/ fejk,''w?B{z nkgD/ fe;/ Xkofwe ftStk; iK tuBpZXsk d/ Bkb ns/ ftseo/ d/ fybkc gqdoSBK dk
d/ oj/ jB. d/ ;G s'A b'efgqn okiB/sk jB ns/ T[j
;wM"sk BjhA eoBk fgnk. w/o/ nkb/-d[nkb/ nfij/ b'e jB, i' w/ok ;BwkB eod/ nk:'iB eod/ jB. nkzkd ns/ Ghw
'NkJhw 100' d/ ;zgkdeh fBod/Se fpqN/B d/ nrb/ gqXkB wzsoh d/ s"o 's/
jB ns/ fJe phph, fJe o{jkBh nkr{ ns/ fJe gqtk;h d/ s"o 's/ w/o/ Bkb ezw eoB nkowh B/ T[Zso gqd/S d/ jkEo; ftu
v?B w?e;kJh B/ fejk,''fJ; ;{uh ftu T[v;w/e dh g;zd jB.
B{z b? e/ T[sSkfjs jB.''
Skwb jo e'Jh fJfsjk; pDkT[D B{z NkJhw ftu 34 ;kbk w/jsk d/ pko/ 19 ;kbk dfbs phph Bkb ;w{fje
iphB B/ fejk,''w?B{z j[Bo jk;b eoB bJh eJh w"e/ gqdkB ehs/ rJ/ i' fJe pbkseko d/ wkwb/ ftu fBnK bJh fJe
fsnko j?. n;b ftu eJh gfjbK jh ftu fejk frnk j? fe e'ftv-19 bkr
;cb nfXekoh ns/ pj[gZyh tksktoD ftu 'u?gfbB' pDB ftu wdd eoBr/.''
fJfsjk; pDk u[Ze/ jB.'' Gkosh w{b dh phwkoh d/ S[o{nksh fdBK ftu w[fjzw ubkJh ;h. NkJhw B/ fejk fe
iphB B{z fgSb/ ;kb d;zpo ftu fSekr' ftu 'e?E'fbe fEUb"iheb :{BhnB' ftu
dhnK j'o j;shnK ftu 'fJz;NkekoN' 'fJz;NkekoN' B{z tZvh frDsh ftu r[gsk ns/ T[jBK dh Nhw B/ nfij/ ;w/
ps"o ';?e/Av b?cNhB?AN' fB:[es ehsk frnk ;h. T[j oZfynk ftGkr ftu fB:[es A ftu f;js eowhnK bJh fBZih
dh ;z;Ekge ns/ ;hHJhHUH ng{otk w/ nkovo fwb/ feT[Afe nwho b'eK B/ ;/tk
ehsh rJh gfjbh w[;fbw phph 'u?gfbB' j?. T[j fJe ftfdnkoEh d/ s"o 's/ 14 ;kb
jsk ns/ r?o bkGekoh 'r/N nZ; eowhnK B{z nkgD/ bJh okSB yohdD ;[oZfynk T[geoBK dh tZXdh wzr B{z g{ok
gfjbK nwohek rJh ;h. eoB bJh edw u[Ze/ id'A tQkJhN jkT{;
ghHghHnkJhH' dh ekoiekoh fBod/Se ftu wdd eoB d/ T[d/S Bkb fJeZm/
fSyk r[gsk ns/ r?o bkGekoh tZvh frDsh ftu yohdkoh ehsh. s'A bhvofSg zho' ;h.25 ;kbk gt[b[oh
w[cs nkBbkJhB 'N{b' dh ;z;Ekge j?
'ngk;'bt' d/ o'jB gt[b[oh Skwb jB. 'fJz;NkekoN' B/ nkgD/ eowhnK Bkb
rbk;r' B/ d[Bhnk dk ;G s'A tZX d';skBk
rbk;r' B/ d[Bhnk dk ;G s'A tZX d';skBk
rbk;r' B/ d[Bhnk dk ;G s'A tZX d';skBk Ghw nkowh d/ gqw[Zy uzdo S/yo nkzkd fi; soQK dk fttjko ehsk T[; B{z b? e/ i' T[gG'rsktK B{z y[d s'A dhtkbhnkgB
rbk;r' B/ d[Bhnk dk ;G s'A tZX d';skBk
rbk;r' B/ d[Bhnk dk ;G s'A tZX d';skBk
th fJ; ;{uh ftu Skwb jB. T[jBK dh nkb'uBk th j'Jh. w/jsk B/ ckow GoB ftu wdd eodk j?.
fjo j'D dk fyskp ehsk nkgD/ Bkw
fjo j'D dk fyskp ehsk nkgD/ Bkw
fjo j'D dk fyskp ehsk nkgD/ Bkw
Sfjo j'D dk fyskp ehsk nkgD/ Bkwfjo j'D dk fyskp ehsk nkgD/ Bkw Gkosh w{b dh ftfrnkBh dh pd"bs Bk;k B/
Gkosh w{b dh ftfrnkBh dh pd"bs Bk;k B/
Gkosh w{b dh ftfrnkBh dh pd"bs Bk;k B/
Gkosh w{b dh ftfrnkBh dh pd"bs Bk;k B/
Gkosh w{b dh ftfrnkBh dh pd"bs Bk;k B/
ofunk fJfsjk;, wzrb rqfj s/ T[sfonk o'to
ofunk fJfsjk;, wzrb rqfj s/ T[sfonk o'to
ofunk fJfsjk;, wzrb rqfj s/ T[sfonk o'to
ofunk fJfsjk;, wzrb rqfj s/ T[sfonk o'to
ofunk fJfsjk;, wzrb rqfj s/ T[sfonk o'to
ftfrnkBhnK ns/ eowukohnK ftu y[Sh
dh bfjo d"V rJh. T[jBK ftu'A ftS/S
o{g Bkb fJe Gkosh w{b dh ftfrnkBh
vkeNo ;tksh w'jB bJh fznkdk
T[s;kj dk gb ;h. go;/to/A; o'to d/
;cbskg{oBe b?Afvzr 's/ Bk;k dh
fJzihBhno vkeNo ;tksh w'jB B/
fejk,''wzrb rqfj 's/ NuvkT{B dh g[SNh
j' rJh j?. j[D fJj ihtB d/ ;ze/sK dh
sbkS S[o{ eoB bJh fsnko j?.'' id'A
;koh d[Bhnk fJ; fJfsjkf;e b?Afvzr B{z
d/y ojh ;h T[; d"okB ezNo'b o{w ftu
fpzdh brkJ/ ;tksh w'jB ihHn?ZBH n?Av
;h ;pf;;Nw ns/ g{oh gqki?eN Nhw Bkb
e"ovhB/N eo ojh ;h.
ikD' ;tksh w'jB pko/
vkeNo ;tksh w'jB fJe Gkosh-
nwoheh ftfrnkBh j? i' ftek;
tkfSzrNB (fpT{o') nwoheh ;g/; J/ g[bkV J/iz;h dh i?N gq'gbiB b?p'oNoh gqfefonk d"okB gqw[Zy f;;Nw fJzihBhno
iz;h Bk;k dh g[bkV rZvh Xosh s'A N/e ftu rqkT{Av ezNo'bo nfXekohnK B/ o'to j'D d/ fJbktk Nhw dh d/yGkb th eodh
nkc eoB d/ 7 wjhB/ pknd S[Zeotko 'go;/to/A;' d/ wzrb rqfj dh ;sfj 's/ j? ns/ rkJhv?A;, B/thr/SB ns/ ezNo'b
B{z bkb rqfj dh ;sfj 's/ T[soh. Bk;k T[soB dh g[SNh d/ pknd fJ; (xA c S) bJh fwSB ezNo'b ;Nkfczr
rbk;r' (fpT{o') ;ekNb?Av d/ fJZe Sfjo B{z iBse t'NK d/ Bkb d[Bhnk d/ ;G dh e?bhc'oBhnk ;fEs i?N gqgb;B fJfsjkf;e xNBk 's/ y[Sh zkjo ehsh dk S?fvT{b eodh j?. Bk;k dh ftfrnkBh
s'A tZX fwZsosk g{oD Sfjo ti'A Bkw fdZsk frnk j?. ;ekNb?Av d/ fJ; Sfjo dk b?p'oNoh ftu go;/to/A; B{z bkb rqfj ns/ okjs dk ;kj fbnk. ;cb b?Afvzr vkeNo ;tksh T[d'A f;oc fJe ;kb dh
Bkw j? rbk;r', fi; B/ fJj fyskp nkgD/ Bkw eoB bJh vpfbB, p[Zvkg/;N, dh ;fsj 's/ T[skoB t/b/ b'eK dk d/ pko/ ftu Xosh sZe f;rBb gj[zuD ;h id'A T[j Gkos s'A nwohek rJh ;h.
t?Be[to, N'feU, e'g/Bj/rB ns/ w?bpoB tor/ SfjoK Bkb w[ekpbk ehsk j?. T[s;kj f;yo 's/ ;h. Gkosh ;w/A w[skpe ftu ;kY/ 11 fwzN dk ;wK bZrk ns/ T[jBK B/ nkgDk fznkdkso pugB
d[Bhnk Go d/ SfjoK ftZu fJj ;ot/ fJZe No?tb cow @oc rkJhvz@ d[nkok ehsk oks 2L25 fwzN 's/ fJ; wko; o'to B/ fJj ypo fwbd/ jh sDkn dk wj"b ysw T[Zsoh toihBhnk-tkfSzrNB vhH;hH
frnk ;h, fi; B/ c/;p[Ze ns/ NftZNo 's/ nkgD/ ckb'noz B{z t'N bJh fejk ;h. bkb rqfj dh ;sfj 's/ ;cbskg{toe j' frnk. o'to ezNo'bo ;tksh w'jB B/ w?No' y/so ftu fpskfJnk. 9 ;kb dh
rbk;r' B{z d{ih tko oc rkJhvz d/ gkmeK d[nkok d[Bhnk dk ;G s'A fgnkok b?Afvzr ehsh. j[D sZe dh ;G s'A i'yw x'SDk ehsh,'';sfj 's/ gj[zuD dh g[SNh T[wo ftu T[jBK B/ gfjbh tko ';Nko
Sfjo u[fDnk frnk j?, fJ; s'A gfjbK th 2014 ftZu rbk;r' B/ fJj g[o;eko Goh ns/ fJfsjkf;e b?Afvzr dk T[d/S j'Jh. go;/to/A; wzrb rqfj dh ;sfj 's/ Nq/e' d/yh fi; d/ pknd T[j pqfjwzv d/
fiZfsnk ;h. ;'Sb whvhnk T[gG'rsktK B{z t'NK dh fJ; gqfefonk ftZu 15 d/SK dh fJj gsk brkT[Dk j? fe wzrb rqfj 's/ ;[oZfyns sohe/ Bkb gj[zu u[Zek j?.'' Bt/A y/soK d/ ;[zdo s;thoK s'A ekch
fJZe ;{uh ftZu'A nkgD/ wBg;zd Sfjo bJh t'N gkT[D bJh fejk frnk ;h.fJ; d/ ed/ ihtB ;h iK BjhA. w[fjzw d/ sfjs fgSb/ fJe jcs/ ftu wzrb bJh fJj gqGkfts j'Jh. fJ; d"okB T[jBK B/
fJbktk fJZe t?p;kJhN d[nkok ;z;ko d/ tXhnk SfjoK dh fsnko ehsh rJh, 2020 rqfj s'A uZNkBK d/ N[ZeV/ th fbnkT[D shih :ksok j?. fJ; s'A gfjbK ;kT{dh wfj;{; ehsk fe T[j nfijk eoBk
dh ;{uh ftZu th rbk;r' w?e;he', ;kbN b/e f;Nh ns/ eq?e' B{z eZN e/ 118 t/A s'A dh e'fSS ehsh ikt/rh i' fJ; ;tkb nop nwhoks ns/ uhB dh fJe-fJe ukj[zdh j? ns/ pqfjwzv ftu Bt/A ns/
96 t/A ;EkB 's/ gj[zu frnk j?. fJzBk jh BjhA rbk;r' d/ v/fB;NB y/so B{z 2020 dk itkp bZGD ftu wjZstg{B ;kps rZvh th wzrb B/V/ d/ gzX ftu dkyb j' ;[zdo ;EkB bZGDk ukj[zdh j?. 16 ;kb
ftZu NkJhw w?rzhB d/ ;kbkBk g'b ftZu d[Bhnk d/ 40 j"N;g"N; ftZu'A nZmt/ Bzpo j' ;ed/ jB. u[Zeh j?. dh T[wo sZe T[j pkb o'r wkjo pDBk
's/ tXhnk r[nKYh j'D ti'A n?bkfBnk frnk ;h. e?bhc'oBhnk d/ gk;kv/Bk ftu fJ; dh b?Afvzr Bkb Bk;k d/ ukj[zdh ;h.

14
14
14 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
14 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
14 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
nwoheh ;z;d u g/ j'fJnk Bkrfoe fpZb
nwoheh ;z;d
nwoheh ;z;d
e?B/vk-nwohek ;ojZd y[ZbQD bJh nwoheh ;z;d u g/u g/ j'fJnk Bkrfoe fpZb j'fJnk Bkrfoe fpZb
nwoheh ;z;d 'u g/u g/S j'fJnk Bkrfoe fpZb j'fJnk Bkrfoe fpZb
e?B/vk-nwohek ;ojZd y[ZbQD bJh
e?B/vk-nwohek ;ojZd y[ZbQD bJh
e?B/vk-nwohek ;ojZd y[ZbQD bJh
e?B/vk-nwohek ;ojZd y[ZbQD bJh
21, GkoshnK B{z j't/rk tZvk ckfJdk
21, GkoshnK B{z j't/rk tZvk ckfJdk
21, GkoshnK B{z j't/rk tZvk ckfJdk
ni/ eoBk gt/rk j'o fJzs
ni/ eoBk gt/rk j'o fJzs 2 2 2 2 2021, GkoshnK B{z j't/rk tZvk ckfJdk21, GkoshnK B{z j't/rk tZvk ckfJdk
ni/ eoBk gt/rk j'o fJzs
ni/ eoBk gt/rk j'o fJzs
ni/ eoBk gt/rk j'o fJzszkoko koko ko
s'A fznkdk ckfJdk GkoshnK B{z j't/rk.
pkJhv/B B/ 20 iBtoh B{z ;j[z u[ZeD
d/ pknd fJ; fpZb B{z ;z;d bJh G/i
fdZsk ;h. fJ; d/ sfjs o[zrko nkXkfos
g?Afvzr thzk B{z wBz{oh fdZsh ikt/rh.
jo/e d/S 's/ thzk bJh brkJh rJh ;hwk
th ysw ehsh ikt/rh ns T[vhe ;w/A
B{z xNkfJnk ikt/rk. fpZb ftu nwoheh
:{Bhtof;NhnK s'A 'n?Z;HNhHJhHn?ZwH' ftS/
d/ fvroh XkoeK d/ nwohek ftu ofjD
dk o;sk th nk;kB pDkT[D dh
ftt;Ek ehsh rJh j?. fzeo:'r j? fe
tkfSzrNB (fpT{o') nwoheh okSNogsh i'n pkJhv/B d/ d;sys d/
n?Z;HNhHJhHn?ZwH (ftfrnkB, seBkb'ih,
Bkrfoesk fpZb 2021 B{z ;z;d ftu g/ pknd ekB{zB pD ikD wro'A fpBK
fJzihBhnfozr ns/ rfDs) ftfSnK ftu
S ehsk frnk. fJ; d/ zohJ/ o[zrko d;skt/z d/ ofj oj/ ns/ t?X sohe/ Bkb
fvroh bJh nwoheh :{Bhtof;NhnK ftu
nkXkfos rqhB ekov bJh fe;/ d/S d/ d/S ftu nkJ/ bZyK b'eK B{z Bkrfoesk
;G s'A tZX ftfdnkoEh Gkos d/ jh jB.
gqtk;hnK dh frDsh ;hws eoB 's/ fwbD dk okj gZXok j't/rk. ;?B/No p"p
d'jK ;dBK ftu ;ZskXkoh v?w'eq?fNe
gfjbK brkJh rJh o'e ysw ehsh ikt/ w/B/Av/i ns/ gqshfBXh ;Gk dh w?Apo fbzvk
gkoNh dk pj[ws j?. Gkt/Afe T[goh ;dB
rh. ekB{zB pDB d/ pknd n?Zu-1ph ;Ku/i B/ gZsoekoK B{z fejk fe nwoheh
thzkXkoeK 's/ fBoGo ofjD tkfbnK Bkrfoesk ekB{zB 2021 ftu fJwhrq/ ftu fpb B{z gk; eokT[D bJh gkoNh B{z
B{z th ezw eoB dh fJikzs fwb/rh. SB ;[Xko dh ftt;Ek ehsh rJh j?. 10 ohgpfbeB w?ApoK d/ ;woEB dh b'V
nwohek ftu seBkb'ih y/so ftu ezw fJ; wjZstg{oB edw d/ sfjs rqhB j't/rh. v?w'eq?fNe gkoNh dh nrtkJh
eoB tkb/ jzkoK GkoshnK B{z th fJ; ekov bJh 10 ;kb s'A tZX ;w/A dk ns/ tQkJhN jkT{S B/ nk; zkjo ehsh j?
dk ckfJdk j't/rk. fJzszko eo oj/ g/S/toK B{z t?X o{g Bkb fe T[jBK B{z nwohek ftu ofj oj/ bZyK
;z;d d/ d't/A ;dBK gqshfBXh ;Gk ;EkJh s"o 's/ ofjD dh wBz{oh th fwb r?o BkrfoeK d/ fjZs bJh b'VhAdk
ns/ ;?B/N ftu fpZb gk; j' ikD ns/ ikt/rh. fJ; ekB{zB d/ pDB Bkb ;G ;woEB fwb/rk.
UNktk (fpT{o') ;z:[es oki nwohek s/ e?B/vk ftueko ;co eoB dh T[vhe 'u
p?m/ b'eK dk fJzszko j'o bzwk j' frnk j?. e?B/vk dh i;fNB No{v' ;oeko B/ e?B/
nkgDh jh pDkJh Bhsh
nkgDh jh pDkJh Bhsh u cf;nk uhB,u cf;nk uhB,
nkgDh jh pDkJh Bhsh u cf;nk uhB,
nkgDh jh pDkJh Bhsh
nkgDh jh pDkJh Bhsh 'u cf;nk uhB,u cf;nk uhB,
vk-nwohek ;ojZd okjhA r?o-zo{oh :ksok 's/ bkJh gkpzdh j'o nZr/ tXk e/ 21
wkou sZe eo fdZsh j?. e?B/vk d/ iBse ;[oZfynk wzsoh fpZb pb/no B/ S[Zeotko
B{z fJ; dh x'SDk ehsh.
wjkwkoh d/ c?bD B{z ;hws eoB bJh e?B/vk-nwohek zwhBh ;ojZd okjhA r?o-
j[D iBwdo tXkT[D s/ eo foj? ftuko
j[D iBwdo tXkT[D s/ eo foj? ftuko
j[D iBwdo tXkT[D s/ eo foj? ftuko
j[D iBwdo tXkT[D s/ eo foj? ftuko
j[D iBwdo tXkT[D s/ eo foj? ftuko
zo{oh :ksok B{z pzd eoB 's/ w"i{dk ;wM"sk fgSb/ ;kb wkou ftu bkr{ ehsk
frnk ;h. fi; B{z j[D sZe jo wjhB/ s'A ohfBT{ ehsk ik u[Zek j?.
;ojZdh gkpzdhnK 's/ w"i{dk ;wM"sk 21 cotoh B{z ysw j'D tkbk ;h, i' j[D
phfizr (fpT{o') uhB fJe-pZu/ dh nkgDh
21 wkou sZe bJh j' frnk j?. jkbKfe, tgkoe rshtXhnK B{z fJ; gkpzdh s'A S'N
fttkfds Bhsh B{z ysw eoB d/ uko ;kb s'A tX/
j?. gkpzdhnK sfjs ;?bkBhnK ns/ ;ojZd gko dhnK :ksoktK 's/ gkpzdh j?. fJ;
o/ ;w/A pknd d/S 'u xZN j[zdh iBwdo B{z tXkT[D
s'A fJbktk e[M ftS/S gfotkoe w?ApoK ns/ nzhzK B{z S'N fdZsh rJh j? i' nwohek
bJh tkX{ T[gkn 's/ ftuko eo fojk j?. uhB B/
ns/ j'o d/SK s'A e?B/vk jwdodh d/ nXko 's/ nk ;ed/ jB. jkbKfe, gj[zuD 's/
djkfenK sZe nkgDh tXdh noEftt;Ek bJh
bkzwh s"o 's/ fJeKstk; fB:wK dh gkbDk zo{oh j?, nfijk Bk eoB 's/ i[owkBk
xZm ;o'sK d/ BK 's/ tkX{ pZfunK d/ iBw do 's/
bZr ;edk j?. gqXkB wzsoh i;fNB No{v' B/ fejk, @fJ; wjkwkoh dh S[o{nks s'A
;ys ezNo'b bkr{ oZfynk. jkbKfe fvZr ojh
pknd ;kvk fXnkB s[jkvh ns/ s[jkv/ gfotkoK dh oZfynk eoBk fojk j?.'' No{v' B/
iBwdo B{z j[D nkofEe soZe ns/ ;wkfie
fejk fe ukj/ b'eK dk NhekeoB iK fco ;ys :ksok gkpzdhnK j'D fJBQK dk
;fEosk bJh fJe tZv/ yso/ d/ o{g 's/ d/fynk ik
we;d e?B/vhnBK dh fjckzs eoBk j?.
fojk j?.
okSNoh f;js efwSB B/ thotko B{z ikoh fJe
gqwkD{ ;wM"s/ s/ JhokB ns/ j'o d/s/ JhokB ns/ j'o d/ K BkbK Bkb
gqwkD{ ;wM"s/ fpnkB fejk fe T[j iBw ;woZEk B{z tXkT[D
gqwkD{ ;wM"s/
gqwkD{ ;wM"s/ s/ JhokB ns/ j'o d/ K Bkb
gqwkD{ ;wM"s/ 's/ JhokB ns/ j'o d/s/ JhokB ns/ j'o d/SK BkbK Bkb
bJh y'i eo/rh. efwSB B/ fejk fe gfjb d/
sfjs ;G s'A gfjbK d/S d/ T[Zso-g{op w[Zy
rZbpks bJh fsnko nwohek seBkb'ih y/so 's/ fXnkB e/Adfos ehsk ikt/
rZbpks bJh fsnko nwohek
rZbpks bJh fsnko nwohek
rZbpks bJh fsnko nwohek
rZbpks bJh fsnko nwohek
rk fiE/ nkpkdh 'u fJe tZvh ewh d/yh rJh j?
feT[Afe B"itkB ns/ gfotko fpjso w"fenK bJh
j'o fes/ gotk; eo rJ/ jB. fszBK ;{fpnK
fbUfBzr, fifbB ns/ j/vb'ArfinKr tkb/ fJ;
y/so 'u brksko ;Zst/A ;kb 2019 'u nkpkdh
'u ewh d/yh rJh.
B/ ehsk eBcow L t[jkB
B/ ehsk eBcow L t[jkB
WHO B/ ehsk eBcow L t[jkBB/ ehsk eBcow L t[jkB
B/ ehsk eBcow L t[jkB
wkofeN s'A jh c?fbnk e'o'Bk
wkofeN s'A jh c?fbnk e'o'Bk
wkofeN s'A jh c?fbnk e'o'Bk
wkofeN s'A jh c?fbnk e'o'Bk
wkofeN s'A jh c?fbnk e'o'Bk
o{g Bkb fteD tkb/ jo ikBto dh
fb;N j'Dh zo{oh j?. vpb:{H n?ZuH UH
Nhw B/ 4 jcs/ uhB d/ t[jkB Sfjo ftu
ofjD s'A pknd nkgDh iKu g{oh eo
bJh j?. Nhw B/ dZf;nk fe fe;/ b?Zp
ftu e'o'BktkfJo; d/ pDkJ/ ikD d/ e'Jh
;p{s BjhA fwb/ jB. t[jkB wkofeN dh
G{fwek ni/ ;kc BjhA j?.
'j[D uhB B/ nwohek j[D uhB B/ nwohek 'u iKu dhu iKu dh
j[D uhB B/ nwohek u iKu dhu iKu dh
j[D uhB B/ nwohek
j[D uhB B/ nwohek u iKu dh
ehsh wzr'
ehsh wzr
ehsh wzr
ehsh wzr
ehsh wzr
e'o'Bk wjkwkoh B{z b? e/ uhB ns/
nwohek ftu seoko ikoh j?. uhB B/
tkfSzrNB (fpT{o') pkJhv/B gqSk;B B/ fejk fe JhokB d/ gqwkD{ gq'rokw 's/ j[D nwohek ftu tkfJo; dh j'Ad dh
nZr/ dh e{NBhsh 's/ uouk eoB bJh T[j JhokB s/ ftSt dh SeshnK Bkb p?m e/ iKu eoB dh wzr eo fdZsh j?. T[; dk
rZb eoB dk fJS[Ze j?. ;kpek okSNogsh v'Bkbv Nozg B/ 2018 'u nwohek B{z fJj fpnkB t[jkB ftu e'o'BktkfJo;
fJ; ;wM"s/ s'A tZy eo fbnk ;h. dh j'Ad 's/ ftSt f;js ;zrmB (vpb:{H
fJ; ;wM"s/ sfjs JhokB B/ 2025 sZe nkgD/ gqwkD{ gq'rokw B{z pj[s tZX n?ZuH UH) dh fNZgDh s'A pknd nkfJnk
;hws eoB 's/ ;fjwsh gqrNkJh ;h. fiB/tk (fpT{o') uhB ftu e'o'Bk d/ fJB;kBK ftu e'o'BktkfJo; nkfJnk j?. ftd/S wzsokbk d/ p[bko/ tKr t/BfpB
okSNogsh i'n pkJhv/B ns/ T[BQK B/ ;bkjekoK B/ fejk fe T[j fJ; ;wM"s/ 'u ;o's pko/ gsk eoB rJh ftSt f;js j?. iKu Nhw B/ fejk fe fJ; dh ;gZSN B/ fejk fe ;kB{z T[whd j? fe uhB d/
w[V Skwb j' ;ed/ jB fpBK Sos JhokB ;wM"s/ dh gkbDk dh rZb wzBD. ftd/S ;zrmB (vpb:{H n?ZuH UH) d/ o{g Bkb g[SNh eoB bJh t[jkB wkofeN tKr nwohek th tkfJo; dh j'Ad dh
ftGkr d/ p[bko/ B/v gqkJh; B/ fejk fe JhokB d/ gowkD{ gq'rokw 's/ uouk eoB ftfrnkBeK dh Nhw B/ wzfBnk j? fe ftu fJBQK ikBtoK dh ;gbkJh eoB iKu 's/ ;ekokswe otZJhnk ftykt/
bJh ;z:[es okSNo ;[oZfynk gqhSd d/ 5 ;EkJh w?Apo d/SK uhB, coK;, o{;, fpqN/B t[jkB dh wkofeN ftu fteD tkb/ tkfbnK ns/ j'o ikBtoK dh iKu dh rk. T[j fJ; d/ bJh vpb:{H n?ZuH UH d/
ns/ nwohek Bkb iowBh th Skwb jB. yor'; fij/ gqikshnK d/ ikBtoK s'A jh zo{os j?. fJE/ ekB{zBh iK r?o-ekB{zBh wkfjoK B{z ;Zdk G/i/rk.

15
15
15 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
15 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
15 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
skfwb gfotko B/ nk;Nq/bhnk 'u d/u d/ u d/u d/ u d/S fBekb/ fybkc fiZfsnk w[eZdwk fBekb/ fybkc fiZfsnk w[eZdwk
fBekb/ fybkc fiZfsnk w[eZdwk
fBekb/ fybkc fiZfsnk w[eZdwk
skfwb gfotko B/ nk;Nq/bhnk
skfwb gfotko B/ nk;Nq/bhnk fBekb/ fybkc fiZfsnk w[eZdwk
skfwb gfotko B/ nk;Nq/bhnk
skfwb gfotko B/ nk;Nq/bhnk
fJNbh
fJNbh
fJNbh u tkgoh nDj'Dh, fJZe j'ou tkgoh nDj'Dh, fJZe j'o
fJNbh u tkgoh nDj'Dh, fJZe j'o
fJNbh 'u tkgoh nDj'Dh, fJZe j'ou tkgoh nDj'Dh, fJZe j'o
;zxh ndkbs dh fszB iZiK tkbh
p?Au B/ gfjbK d/ nkd/S 's/ o'e dh wzr
gzikph B"itkB bJh pDh ekb tkbh nk;Nq/bhnkJh ;oeko dh gNhSB
gzikph B"itkB bJh pDh ekb
gzikph B"itkB bJh pDh ekb
gzikph B"itkB bJh pDh ekb
gzikph B"itkB bJh pDh ekb
ykfoi eo fdZsh. nkd/S ftu fejk frnk
;h fe S'Nh p/Nh d/ 'gq'N?eSB thzk' bJh
nozh dkyb eoB 's/ T[; B{z
gqfenkswe fBogZysk s'A tKM/ ehsk
frnk ;h. fJ; thzk Bkb T[; B{z fJZE/
ofjD dh fJikzs fwb ;edh ;h. fgqnk
ns/ Bkd/; w[o{rZgB b'eK dh s;eoh
eoB bJh toshnk ikD tkbhnK
feSshnK s/ 2012 ns/ 2013 ftu
nk;Nq/bhnk nkJ/ ;B. d'jK B/ 2014
ftu ftnkj ehsk ;h. T[jBK B/ Sqhbzek
w?bp"oB (fpT{o') nk;Nq/bhnk ftu wro'A Sqhbzek ftu g?dk j'Jh fgqnk ns/
ftu d[ofttjko dk ;kjwDk eoB dk
fJe skfwb gfotko B/ Sqhbzek fvg'oN Bkd/; w[o{rZgB ns/ nk;Nq/bhnk ftu
jtkbk fdzd/ j'J/, SoBkoEh thzk wzfrnk
ehs/ ikD fybkc dkfJo ehsk frnk g?dk j'Jh T[jBK dh p/Nh e'fgek (5) ns/ ;h. nk;Nq/bhnkJh nfXekohnK tZb'A
nkgDk w[eZdwk fiZs fbnk j?. fcbjkb Eko{fBek (3) B{z nr;s 2019 s'A wkou 2018 ftu w?bp"oB d/ fJe
T[jBK B{z nk;Nq/bhnk ftu ofjD dh feq;fw; nkJhb?Av d/ fJe d{o-d[okv/ fJwhrq/SB Bzopzdh e/Ado ikD s'A
fJikzs fwb rJh j?. ndkbs tZb'A fJwhrq/SB Bzpopzdh e/Ado ftu G/i gfjbK, T[j fpb'J/bk d/ nkT{Np?e Sfjo
T[jBK d/ d/S fBekb/ fybkc o'e brkT[D fdZsk frnk ;h. ftu ofjzd/ ;B.
No{v' ;oeko dk gzikphnK B{z tZvk s'jck, 27 j
No{v' ;oeko dk gzikphnK B{z tZvk s'jck, 27 j ko s'A tZX B{z fdZsh ghHnkoHko s'A tZX B{z fdZsh ghHnkoH
No{v' ;oeko dk gzikphnK B{z tZvk s'jck, 27 j
No{v' ;oeko dk gzikphnK B{z tZvk s'jck, 27 jzko s'A tZX B{z fdZsh ghHnkoHko s'A tZX B{z fdZsh ghHnkoH
No{v' ;oeko dk gzikphnK B{z tZvk s'jck, 27 j ko s'A tZX B{z fdZsh ghHnkoH
ojh j? fe e?B/vk ;oeko UBo nkgo/No
n?ZbH n?ZwH nkJhH J/H (b/po wkofeN
o'w (fpT{o') nkgDk d/S, xo ns/ gfotko SZv e/ d{;o/ d/SK ftu tXhnk ihtB fJwg?eN n;?;w?AN) e?N/roh B{z ysw
dh Gkb 'u rJ/ gzikph w[zv/ i' fe nZiebQ jkdf;nK dk fSeko j'D ekoB nkgDh eoB pko/ rzGhosk Bkb ftuko-tNKdok
ikB r[nk oj/ jB. fi; ekoB ekch gfotkoK B{z n;fj d[ZyV/ ;j/VB/ g? oj/ jB. eo ojh j?. UBo ngo/No n?ZbH n?ZwH
eJh B"itkB fiBQK dh w"s ftd/SK ftu j' iKdh j? go T[jBK d/ Gkos ftu ofjzd/ nkJhH J/H zohJ/ e?B/vk ftu fpzB; S[o{
wkfgnK B{z nkgD/ firo d/ N[eV/ g[Zs dk nkyoh tko w{zj d/yDk th eJh tko B;hp eoB iK yohdD d/ BK j/m tZv/ gZXo
BjhA j[zdk. fJNbh ftu th nkJ/ fdB j' oj/ ;Ve jkd;/ gzikph B"itkBK bJh ekb 's/ j/okc/ohnK ns/ mZrhnK eoB dhnK
pD/ j'J/ jB . nfijk jh fJe jkd;k fJNbh d/ Sfjo c"Adh ftu tkgfonk j?, fiZE/ ypoK ;B.
fJZe B"itkB jofGzdo f;zx i' fe fwjBs wzd{oh eoe/ nkgDk r[zkok eodk ;h. n?ZbH n?ZwH nkJhH J/H mZrhnK fybkc
phs/ fdBhA ;kJheb 's/ nkgD/ fe;/ d';s B{z fwbD ik fojk ;h, go fJe s/z ocsko brksko p[bzd j[zdh nktkz ekoB e[ZM
tkjB dh bg/N ftu nkT[D ekoB ;Ve jkd;/ dk fSeko j' frnk. fi; dh phs/ fpzB; ndkfonK tZb'A ikb;kzhnK s'A
fdB j;gskb'u w"s j' rJh. s"pk th ehsh rJh j?. iKu wro'A e[ZM
fwbh ikDekoh nB[;ko jofGzdo f;zx ;g[Zso wzrb f;zx i' fe fgzv wfjsk u"e fJwhrq/SB mZr tehb cVQ/ th rJ/ jB
fzbQk nzfwqs;o dk ofjD tkbk j?, seohpB fszB e[ ;kb gfjbK ezweko dh Gkb N'oKN' (fpT{o') e?B/vk dh ;oeko j?. fJ; d/ Bkb jh e?B/vk ;oeko tZb'A s/ e[ZM ni/ th fJ; p/JhwkBh d/ okj 's/
ftu fJNbh nkfJnk ;h. fwqse jofGzdo f;zx fi; dk fe e[M ;kb gfjbK jh tZb'A fi; soQK ;hH nkoH n?Z;H ;e'o 75 nkT[D tkb/ fszB ;kbK d"okB jo ;kb uZb oj/ jB. fzeo:'r j? fe e?B/vk ftu
ftnkj j'fJnk ;h,nkgD/ fgZS/ gsBh s'A fJbktk 3 e[ ;kb d/ pZu/ B{z o"Ad/ e[obkT[Ad/ 's/ fbnk e/ n?e;gq?Z; n?ANoh okjhA uko bZy d/ eohp gqtk;hnK B{z e?B/vk tZvh frDsh gzikph GkJhuko/ d/ b'eK
SZv frnk. fJ; wzdGkrh xNBk Bkb GkJhuko/ ftu rwrhB wkj"b pfDnk j'fJnk 27,332 ifDnK B{z gZek j'D dk w"ek b? e/ nkT[D dk Nhuk fwZfEnk frnk j?. dh j?.No{v' ;oeko dh fJ; :'iBk dk
j?. fdZsk j?, T[; dh Sbkxk ehsh ik ojh j[D fJe ;[yd ypo j'o ;kjwD/ nk tZvk ckfJdk gzikphnK B{z j't/rk.

16
16
16 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
16 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
16 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
e'o'Bk Nhe/ dhnK y[okeK u 3 wjhB/ dku 3 wjhB/ dk ;kT{dh nop ;kT{dh nop u Gkoh pocpkoh B/u Gkoh pocpkoh B/
e'o'Bk Nhe/ dhnK y[okeK 'u 3 wjhB/ dku 3 wjhB/ dk ;kT{dh nop ;kT{dh nop 'u Gkoh pocpkoh B/u Gkoh pocpkoh B/
e'o'Bk Nhe/ dhnK y[okeK u 3 wjhB/ dk ;kT{dh nop u Gkoh pocpkoh B/
e'o'Bk Nhe/ dhnK y[okeK
e'o'Bk Nhe/ dhnK y[okeK
nzsokb j' ;ed? tX/o/ gqGkth L nfXn?B s'fVnk 5
nzsokb j' ;ed? tX/o/ gqGkth L nfXn?B
nzsokb j' ;ed? tX/o/ gqGkth L nfXn?B
nzsokb j' ;ed? tX/o/ gqGkth L nfXn?B
nzsokb j' ;ed? tX/o/ gqGkth L nfXn?B
s'fVnk 5 ;kb dk foekov ;kb dk foekov
s'fVnk 50 ;kb dk foekov ;kb dk foekov
s'fVnk 5 ;kb dk foekov
s'fVnk 5
xZN ;h.
;kT{dh nop ftu j'Jh fGnkBe
pocpkoh g{oh ykVh d/SK bJh fJe p/
jZd yk; xNBk dZ;h ik ojh j?. fJe
jcs/ gfjbK jh ykVh d/ d/SK ftu
pochbhnK ;odhnK dk w";w nkfJnk
j?. oks B{z uZbD tkbhnK mzvhnK jtktK
ekoB skgwkB eJh fjZf;nK ftu
wkJhB; sZe g[Zi frnk j?. nfij/ ftu
b'e fdB ftu rowh s/ oks B{z mzv Bkb
i{M oj/ jB.
;kT{dh nop d/ w";w ftGkr B/
nkT[D tkb/ fdBK B{z b? e/ fusktBh
ikoh ehsh j?. w";w ftGkr B/ fejk fe
d/S d/ eJh fjZf;nK ftu oks dk
skgwkB j'o xZN j' ;edk j?. nfij/
ftu b'e oks ftu fBebd/ ;w/A mzv s'A
pukn zo{o eoB.
fonkd (fpT{o') o/fr;skB ns/ ;KMhnK ehshnK ik ojhnK jB. T[Zsoh ncohek d/ ;jkok o/fr;skB
tkfSzrNB (fpT{o') e'o'Bk tkfJo; fto[ZX nke;c'ov t?e;hB dhnK d' y[okeK dZf;nk ik fojk j? fe brGr 50 ftu t;/ nbihohnk ftu th Gkoh
fGnkBe rowh bJh gqf;ZX ;kT{dh nop
dofwnkB nzsokb B{z b? e/ fJe nfXn?B ehsk frnk j?. fJ; dk dkntk j? fe S/ ftu nukBe j'Jh Gkoh pocpkoh Bkb ;kb pknd ;kT{dh nop ftu fJzB/ tZv/ pocpkoh d/yh rJh j?. fJZE/ o/s d/ fNZb/
jcfsnK d/ w[ekpb/ d' v'z 'u fszB wjhB/ dk nzsokb oZyD Bkb fJj t?e;hB jo e'Jh j?okB j?. o/fr;skB dh o/s 's/ g?wkB/ 's/ pocpkoh j'Jh j?. jkbKfe fJ; ;c?d ukdo ftu b[e/ fdykJh fdZs/. fJZE/
fznkdk gqGkth j' ;edh j?. t?e;hB dh gfjbh y[oke 76 ch;dh sZe ;[oZfynk eJh fjZf;nK ftu skgwkB wkJhB; 3
poc dh ;c?d ukdo dhnK s;thoK ns/ s'A gfjbK th ;kT{dh nop ftu pocpkoh
w[jZJhnk eotk ;edh j?. b?A;?ZN w?rzhB 'u gqhyD d/ sh;o/ gVkn d/ BshfinK B{z fvroh sZe g[Zi frnk j?.
thvhU ;'Sb whvhnk 's/ th ekch j' u[Zeh j? go T[d'A fJ; dh wksok p/jZd
gqekfSs ehsk frnk j?.
fJ; d/ w[skpe d' v'z dofwnkB ;w/A B{z fszB wjhB/ sZe tXkfJnk ik ;edk j?.
e'o'Bk ekb u fJe ;kb xN rJh
e'o'Bk ekb u fJe ;kb xN rJhu fJe ;kb xN rJh
e'o'Bk ekb
e'o'Bk ekb
e'o'Bk ekb 'u fJe ;kb xN rJhu fJe ;kb xN rJh
fpqN/B dh nke;c'ov :{Bhtof;Nh d/ y'ieosktK B/ dZf;nk fe y[okeK dh fJj ;w/
A ;hwk ;[oZfyns j?. Nhe/ dh ;gbkJh th ni/ ;hfws j?. nfij/ 'u eJh d/SK B{z
nkgDh nkpkdh d/ tZv/ fjZf;nK dk NhekeoB s/z eoB 'u wdd fwb ;edh j?.
nwohehnK dh T[wo, fog'oN u y[bk;ku y[bk;k
nwohehnK dh T[wo, fog'oN u y[bk;k
nwohehnK dh T[wo, fog'oN 'u y[bk;ku y[bk;k
nwohehnK dh T[wo, fog'oN
nwohehnK dh T[wo, fog'oN
nfXn?B d/ w[Zy y'ieosk ns/ nke;c'ov d/ gq'c?;o n?AfvT{ g'bov B/ fejk fe
t?e;hB dh ;gbkJh e[M ;w/A bJh ;hfws ofj ;edh j?. nfij/ 'u Bhsh-fBowksktK
B{z fJj s?n eoBk j't/rk fe xZN ;w/A 'u fznkdk b'eK B{z Nhek bkT[D dk fejVk
sohek tXhnk j' ;edk j?. g'bkov dk wzBDk j? fe d' v'z Bkb nZX/ b'eK d/ n";sB ihtB ;zGktBk 'u ;G s'A tZvh
NhekeoB dh s[bBk 'u fJe v'z d/ Bkb fznkdk b'eK B{z t?e;hB bkT[D dh Bhsh ewh dZf;nk ik fojk j?.
fpjso j?. yk;s"o 's/ T[BQK EktK 's/ fiE/ nke;c'ov t?e;hB dh ;gbkJh ;hfws j?. fog'oN w[skpe nwohek 'u e'o'Bk
dk efjo tXD 's/ r?o-r'fonK dh T[wo
'u ;G s'A tX/o/ 2H7 ;kb dh froktN
gzikp d/ B"itkB dh fJNbh
gzikp d/ B"itkB dh fJNbh u G/sGo/u G/sGo/ foekov ehsh rJh. 2019 'u r?o-
gzikp d/ B"itkB dh fJNbh
gzikp d/ B"itkB dh fJNbh 'u G/sGo/u G/sGo/
gzikp d/ B"itkB dh fJNbh u G/sGo/
r'fonK dh n";sB T[wo fiE/ 74H7 ;kb
;h T[E/, 2020 dh gfjbh Swkjh 'u fJj
jkbksK u w"s, G[ZpK wko o'fJnk gfotkou w"s, G[ZpK wko o'fJnk gfotko
jkbksK xN e/ 72 ;kb 's/ gj[zu rJh.
jkbksK
jkbksK 'u w"s, G[ZpK wko o'fJnk gfotkou w"s, G[ZpK wko o'fJnk gfotko
jkbksK u w"s, G[ZpK wko o'fJnk gfotko
fj;g?fBe ;w{j dh rZb eohJ/ sK
2020 'u T[; 'u Skwb b'eK dh n";sB
ihtB ;zGktBk 2019 d/ 81H8 ;kb s'A
1H9 ;kb xN e/ 79H9 ;kb j' rJh. T[E/
, r'o/ ;w{j dh n";sB T[wo 2019 'u
78H8 ;kb doi ehsh rJh ;h.
2020 dh gfjbh Swkjh 'u fJj 78
;kb j' rJh. e'o'Bk ekb 'u nwohek
'u r'o/ ns/ r?o-r'o/ ;w{j d/ b'eK dh
n";sB ihtB ;zGktBk 'u w"i{dk ck;bk
tkfSzrNB (fpT{o') e'o'Bk ekb 'u 2019 'u nwohehnK dh n";sB T[wo tX e/ 6 ;kb j' frnk. fJj nzeVk ;kb
nwohehnK dh T[wo n";sB fJe ;kb 78H8 ;kb doi ehsh rJh ;h. 2020 2019 s'A 46 ch;dh tX/o/ j?. 1998 s'A
se xZN rJh j?. B?SBb ;?ANo cko j?bE dh gfjbh Swkjh 'u fJj nzeVk xN e/ pknd s'A fJ; B{z d'tK ;w{jK dh n";sB
;N?Nh;Nhe; dh jkb jh dh fog'oN s'A 77H8 ;kb 's/ gj[zu frnk. fJ; B{z 1940 T[wo 'u nkfJnk ;G s'A tZvk coe
fJj y[bk;k j'fJnk j?. fog'oN w[skpe d/ djke/ s'A pknd nwohehnK dh dZf;nk ik fojk j?.
fJNbh B/ ofunk fJfsjk;, o'pN B/ ehsk
fJNbh B/ ofunk fJfsjk;, o'pN B/ ehsk
fJNbh B/ ofunk fJfsjk;, o'pN B/ ehsk
fJNbh B/ ofunk fJfsjk;, o'pN B/ ehsk
fJNbh B/ ofunk fJfsjk;, o'pN B/ ehsk
fevBh d/ fNT{wo dk ;cb nkgq/SBB BB B
fevBh d/ fNT{wo dk ;cb nkgq/
fevBh d/ fNT{wo dk ;cb nkgq/
fevBh d/ fNT{wo dk ;cb nkgq/
fevBh d/ fNT{wo dk ;cb nkgq/
ftfrnkB dh eokwks fJNbh d/
Sfjo s'ohB' d/ j;gskb w"bhB/s/ ftu
d/yD B{z fwbh ns/ wohz dh f;js th
mhe j' fojk j?. fJj d[Bhnk d/ fJsjk;
ftu gfjbh tko j'fJnk j? fe o'pN ;oiB
tb'A fJj ngq/SB ehsk frnk, fi; bJh
w"bhB/s/ j;sgkb d/ :{o'b'ih :{Bhtof;Nh
ekjB{ztkB (fpT{o') g[b; EkDk ekjB{ztkB nXhB g?Ad/ fgzv e'N :'roki d/ fJe
ftGkr dh Nhw tXkJh d/ gkso jB.
B"itkB dh fJNbh 'u G/dGo/ jkbks ftZu w"s j' ikD dk wkwbk ;kjwD/ nkfJnk fJ; ngq/SB ftu 'fd ftzuh o'pN gqDkbh'
j?. fJ; ;zpzXh fwqse d/ tko;K B/ dZf;nk fe w/io f;zx g[Zso r[oBkw f;zx fgSb/ 10
ns/ BthBskekoh 3-vh fuZso g[Bo
;kb s'A fJNbh ftu nkgDk eko'pko eo fojk ;h. ftd/S 'u T[j o'zh-o'Nh ewkT[D
fBowkD seBkb'ih dh tos'A ehsh j?.
bJh frnk ;h. B"itkB dh 18 cotoh B{z G/sGo/ jkbksK 'u w"s j' rJh ;h, fi; d/
vkeNoK B/ dZf;nk fe wohz d/ yokp
pko/ T[BQK B{z phs/ S[Zeotko B{z gsk uZfbnk. w"s d/ pko/ gsk bZrD 's/ ;kok gfotko
fNT{wo B{z jNk fdZsk frnk ns/ fevBh
G[ZpK wko o'D bZr fgnk.
fpbe[b mhe j?. fJNbh d/ fJ; j;gskb
fwqse B"itkB d/ fgsk r[oBkw f;zx ,uu/o/ Gok r[oG/i f;zx ns/ ukuk ;[Zuk
ftu fgSb/ e[M ;kbK s' o'p'fNe ;oioh
f;zx B/ dZf;nk fe w/io f;zx d/ gfotko dk gkbD g'SD T[; dh ewkJh 's/ jh
d/ pj[s nkX[fBe seBhek dh tos'A
fBoGo eodk ;h. d[Zyh gfotko B/ gzikp ;oeko e/Ado ;oeko ns/ oki ;Gk w?Apo
eoe/ wohzK dk ;cb fJbki ehsk ik
gqskg f;zx pkitk s'A wzr ehsh j? fe w/io f;zx dh fwqse d/j B{z ibdh s'A ibdh
fojk j?. fzeo:'r j? fe fJNbh dh
gzikp fbnkT[D bJh T[BQK d/ gfotko dh wdd eoB.
o'w (fpT{o') ftfrnkfBe :[Zr B/ T[j fJe o'pN B/ wohz dh fevBh d/ fNT{wo vkeNoh ;/tk g{oh d[Bhnk ftZu ftbZyD
fJ; w"e/ T[BQK B/ fJNbh ftZu ofjzd/ gzikp d/ f;nk;h nkr{nK ns/ ;wki ;/thnK
ezw th ;zGt eo fdykJ/ B/, fiBQK B{z dk ;cb nkgq/SB eoe/ fJfsjk; ou o[spk oZydh j? s/ fJ; eokwks B/ j[D
B{z th nghb ehsh fe w/io f;zx dh fwqse d/j B{z gzikp G/iD ftZu fJNbh d/
;'uDk th n;zGt bZrdk ;h. fJNbh ftu fdZsk j?. fJ; o[sp/ B{z j'o T[Zuk eo fdZsk j?.
GkJhuko/ tZb'A th ;jkfJsk ehsh ikt/.

17
17
17 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
17 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
17 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
u fxoh Bhok NzvB, ;?B/N u Bkwu Bkw drh s/ wzvok fojk ;zeNdrh s/ wzvok fojk ;zeN
u fxoh Bhok NzvB, ;?B/N u Bkw drh s/ wzvok fojk ;zeN
u fxoh Bhok NzvB, ;?B/N
e?B/vk e?B/vk u pDkfJnk frnk ;G s'A tZvku pDkfJnk frnk ;G s'A tZvk d' d' d' d' d'SK K K K K 'u fxoh Bhok NzvB, ;?B/N u fxoh Bhok NzvB, ;?B/N 'u Bkwu Bkwzdrh s/ wzvok fojk ;zeNdrh s/ wzvok fojk ;zeN
e?B/vk u pDkfJnk frnk ;G s'A tZvk
e?B/vk
e?B/vk 'u pDkfJnk frnk ;G s'A tZvku pDkfJnk frnk ;G s'A tZvk
B{z fpjsohB Bhsh wkfjo eoko fdZsk
j?. pkJhv/B B/ fejk j? fe T[j T[BQK d/
NB poc dh j'Jh tos'A
NB poc dh j'Jh tos'A
;B' w/ ;B' w/ ;B' w/ ;B' w/ ;B' w/z, 42, 42 , 42, 42 , 4200 NB poc dh j'Jh tos'A NB poc dh j'Jh tos'A BK dk ;woEB eod/ jB. ekfbz; B/
NB poc dh j'Jh tos'A
;'wtko fejk fe NzvB e'b Bk sK nB[Gt
j? ns/ Bk jh T[BQK dk ;[Gkn fJ; nfjw
J/iz;h dh nrtkJh eoB bJh T[fus j?.
fJ; jcs/ t'N eo/rh ew/Nh
fJ; jcs/ t'N eo/rh ew/Nh
fJ; jcs/ t'N eo/rh ew/Nh
fJ; jcs/ t'N eo/rh ew/Nh
fJ; jcs/ t'N eo/rh ew/Nh
fJe p[bko/ B/ g[SNh ehsh j? fe o'wBh
th ;'Sb whvhnk 's/ NzvB dhnK
fNZgDhnK ekoD T[BQK dk fto'X eoBr/
. Bkwzdrh dh g[SNh dh ;[DtkJh d"okB
NzvB B/ ;'Sb whvhnk 's/ ;hBhno
fogpfbeB ;z;d w?ApoK 's/ jwbk eoB
bJh w[nkch wzrh ;h. ;?B/N dh piN ew/
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ eoB dk j? pbfe fJj th :ehBh eoB Nh fJ; jcs/ NzvB dh Bkwzdrh 's/
okSNogsh i' pkJhv/B tZb'A tQkJhN dk j? fe fiBQK v?w'eq/fNe ;z;d w?ApoK t'fNzr eo/rh. fJ; ftukb/ 'eKrq/SBb J/
jkT{; d/ 'gqpzXB ns/ piN dcso' d/ e'b ;tkb ns/ fuzsktK jB, T[BQK dk ShnB g?;/fce nwoheB eke;' d/ w?ApoK
vkfJo?eNo nj[d/ bJh Bkwzd Gkosh- th itkp fdZsk ikt/. B/ ;?B/N d/ ;ko/ 100 w?ApoK B{z fJe fuZmh
nwoheh Bhok NzvB dh fB:[esh dh ;?B/ fopfbeB ;z;d w?Apo okp g'oNw?B G/ih j?. fJ; ftu NzvB d/ BK dh g[SNh
N ftu g[SNh 's/ ;zeN d/ pZdb wzvokT[D B/ ;[DtkJh gqfefonk d"okB NzvB fybkc dh nghb ehsh rJh j?.
bZr/ jB. fogpfbeB gkoNh d/ 3 ;z;d t'fNzr eoB dk n?bkB ehsk. T[E/ 2 j'o
MATRIMONIAL
w?ApoK B/ ns/ xN'-xZN fJe v?w'eq/fNe ;z;d w?ApoK ;[;kB ekfbz; ns/ fwN o'wBh
;z;d w?Apo B/ T[BQK fybkc t'fNzr eoB B/ T[BQK fybkc t'fNzr eoB dk n?bkB
dk c?;bk fbnk j?. T[BQK fJ; d/ bJh ehsk j?. fJ; s'A gfjbK t?;N toihBhnk
Seeking suitable Jatt
NzvB d/ ;'Sb whvhnk 's/ ehs/ rJ/ d/ ;?B/No i' wkBfuB B/ S[Zeotko NzvB
Sikh girl for our brother, 33
ftjko dk jtkbk fdZsk j?. NzvB d/ d/ BK dh g[SNh dk fto'X ehsk. T[j
year old, 5’10”. Working as
efEs s"o 's/ 1,000 s'A fznkdk NthN nfijk eoB tkb/ gfjb/ v?w'eq/fNe ;z;d
a correctional officer in
;[DtkJh gqfefonk S[o{ j'D s'A gfjbK w?Apo jB.
Sydney. Both elder sisters
pkJhv/B B/ ehsk ;woEB
pkJhv/B B/ ehsk ;woEB
pkJhv/B B/ ehsk ;woEB
jNk fdZs/ ;B. fJ; wjhB/ dh S[o{nks pkJhv/B B/ ehsk ;woEB
pkJhv/B B/ ehsk ;woEB
married in a very good
ftu nkgD/ BK dh g[SNh dh ;[DtkJh ;?B/N ftu v?w'eq/N d/ 50 ns/
family. Father is retired as
d"okB nkgDh ;'Sb whvhnk fNZgDhnK fogpfbeB gkoNh d/ 50 w?Apo jB.
SDO & mother is a house
bJh ;?B/NoK s'A w[nkch th wzrh ;h. nfij/ ftu fgSb/ jcs/ wkBfuB tZb'A
UNktk (fpT{o') e?B/vk ftu poc dh ;G s'A tZvh G{b G[bZJhnk (;B' w/z) wife. Family is from Patiala
tQkJhN jkT{; B/ ;'wtko fejk fe T[j ehsk frnk n?bkB NzvB dh Bkwzdrh
pDkJh rJh, fi; B{z frzBhz p[Ze nkc tobv foekov ftu doi ehsk frnk j?. city, and have our
v?w'eq/N ns/ fogpfbeB ;z;d w?ApoK Bkb dh g[SNh B{z XZek bZrk j?. g'oNw?B dk
;B' w/z dh wkbeD n?Arh w?;h w[skpe e'o'Bk ekb ekoD j[D ;kB{z jo e[M tZvk agricultural land in Patiala
;zgoe eo fojk j? sK i' NzvB d/ BK dh d'S j? fe NzvB dk fijVk otZJhnk fojk
jh ukjhdk j?, fi; ekoD fJ; ;kb ;B' w/z B{z 91 ch;dh j'o tZvk pDkfJnk District.
g[SNh j' ;e/. j? ns/ iBse gZXo 's/ T[BQK B/ fijV/
frnk j?. fJ; B{z fJ; bJh fJzBk ftSkb pDkfJnk frnk j? sK i' ;'Sb fv;N?Af;zr
v?w'eq/fNe ;z;d w?Apo th fybkc
v?w'eq/fNe ;z;d w?Apo th fybkc fpnkB fdZs/ jB, T[BQK d/ wZd/Bzo T[j
v?w'eq/fNe ;z;d w?Apo th fybkc
v?w'eq/fNe ;z;d w?Apo th fybkc
v?w'eq/fNe ;z;d w?Apo th fybkc
dk th fynkb oZfynk ik ;e/. For more information,
tQkJhN jkT{; dh gq?Z; ;eZso i/B nkgDh G{fwek ftu d'jK gkoNhnK Bkb
s[jkB{z dZ; dJhJ/ fe ;B' w/z seohpB 57,600 ;e[J/no c[ZN ftu pDkfJnk please contact:
;keh B/ v/bh gq?Z; ekBcoz; d"okB fwb e/ gqGkth sohe/ Bkb ezw BjhA eo
frnk j?, fi; B{z 10 b'eK dh Nhw B/ 6 jcfsnK ftu pDkfJnk j?. nk:'ieK B/ Mob: 0430 347 862 or
whvhnk B{z fejk fe n;hA fe;/ uhz B{z gkt/rh.
dZf;nk fe fJ; ftu 300 NoZeK d/ pokpo 4200 NB poc dh tos'A ehsh rJh j?. email:
jbe/ ftu BjhA b? oj/. ;kvk :sB Bk NzvB d/ BK 's/ g[SNh B{z b? e/
fJ; G{b G[bZJhnk B/ nkgDk jh 2 ;kb g[okDk foekov s'fVnk j?, i' 2019 ftu [email protected]
f;oc fogpfbeB ;z;d w?ApoK Bkb ;zgoe nSzektK ftukb/ tQkJhN jkT{; B/ T[BQK
pfDnk ;h.

18
18
18 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
18 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
18 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
e?B/vk dh ;z;d u nkBzd e[wko dh j'Jhu nkBzd e[wko dh j'Jh
e?B/vk dh ;z;d
e?B/vk dh ;z;d
uhB B/ nwohek B{z eko'pko s/ bZrhnK
uhB B/ nwohek B{z eko'pko s/ bZrhnK
e?B/vk dh ;z;d u nkBzd e[wko dh j'Jh uhB B/ nwohek B{z eko'pko s/ bZrhnK
e?B/vk dh ;z;d 'u nkBzd e[wko dh j'Jhu nkBzd e[wko dh j'Jh
uhB B/ nwohek B{z eko'pko s/ bZrhnK
uhB B/ nwohek B{z eko'pko s/ bZrhnK
gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh nghb
gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh nghb
gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh nghb
gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh nghb
skohc, dZf;nk gq/oDkdkfJe
skohc, dZf;nk gq/oDkdkfJe
skohc, dZf;nk gq/oDkdkfJe gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh nghb
skohc, dZf;nk gq/oDkdkfJe
skohc, dZf;nk gq/oDkdkfJe
Bkb fwbNoh ns/ fvgb'w?fNe ;zpzXK B{z
th tXkfJnk, fi; B{z uhB nkgDk y/so
dZ;dk j?. Nozg B/ fSBfinKr ftu
w[;fbw xZN frDshnK d/ fybkc
nZfsnkuko ns/ jKreKr ftu nkzkdh
B{z dpkT[D dk d'S brkT[Ad/ j'J/ uhBh
nfXekohnK 's/ th gkpzdh brkJh ;h.
tKr B/ 'b?AfNzr c'ow' ftu
fvgb'w?NK, wkjoK ns/ gZsoekoK B{z
fejk,''n;hA ikDd/ jK fe nwohek dk
BtK gqSk;B nkgDh ftd/S Bhsh dh
;whfynk ns/ w[bKeD eo fojk j?.fJ;
bJh n;hA nk; eod/ jK fe nwohek d/
Bhsh fBowksk ;w/A d/ Bkb skbw/b
pDkT[Dr/, d[Bhnk d/ o[Zy B{z d/yDr/,
phfizr (fpT{o') uhB d/ ftd/S wzsoh gqSk;B 's/ ;kpek okSNogsh v'Bkbv gZygksh otZJhnk SZvDr/, r?o zo{oh
tKr :h B/ ;'wtko B{z nwohek B{z eko'pko Nozg tZb'A u[Ze/ rJ/ Neokn g?dk eoB SZe BjhA eoBr/ ns/ uhB-nwohek
ns/ b'eK ftueko ;zgoe 's/ bZrh o'e tkb/ edwK B{z tkg; b?D dk dpkn pDk ;zpzXK ftu fpjso soZeh :ehBh eoB
jNkT[D dh nghb ehsh. nwohek dh fojk j?. bJh uhB ;pzXh g[okDh Bhsh BjhA
fJ; gkpzdh B{z skfJtkB, jKreKr, fJjBK ftu eko'pko ns/ seBkb'ih ngBkT[r/.'' okSNogsh pkJhv/B B/ th
fSBfinKr ns/ fsZps d/ fJbkfenK Bkb ;pzXs fSekfJsK Skwb jB, uhB Bkb d[pkok foSs/ ;[XkoB ns/
ftu uhB fJe r?ozo{oh dyb wzBdk j?. fijBK ekoB Nozg B/ 2017 ftu uhB nwoheh e{NBhsh ftu Bowh fbnkT[D
UNktk (fpT{o') e?B/vk d/ fJe ;K;d B/ gSV/ pZfunK bJh ;[go-30 d/ ;z;Ekge
ftd/S wzsokbk d/ fJe wzu s'A nwohek- s'A nk:fss t;sK 's/ N?e; tXk fdZsk 's/ z'o fdZsk j?. Gkt/Afe fJj ;gSZN
ns/ nfXnkge nkBzd e[wko d/ gq/oe ezw dh skohc eod/ j'J/ T[jBK d/ ezw B{z
uhB ;zpzXK 's/ :Kr dk fJj fpnkB ;h iK uhBh seBkb"ih ezgBhnK ns/ BjhA j? fe T[j uhB B{z b? e/ nwohek
f;Zfynk dk fJe ;cb wkvb dZf;nk. fpqfNS e'bzphnk ftu w?gb foi ns/ fgN
nfij/ ;w/A ftu nkfJnk j? id'A uhB nekdfwe gq'rokwK d/ b?D-d/D 's/ dhnK BhshnK ftu e'Jh spdhbh eoBr/
whv'i d/ ;K;d wkoe vkbNB B/ ;zxh fzbQ/ ftu f;Zfynk gqki?eNK dk t/otk fdzd/
nwohek d/ okSNogsh i'n pkJhv/B d/ gkpzdh brk fdZsh ;h. Nozg B/ skfJtkB iK BjhA.
j'J/ fejk fe ;[go-30 d/ gq/oe ezw ;wki d/ gSV/ tor d/ ftfdnkoEhnK B{z Gkos
BkfJzhohnk hohnk 'u c"i dk ijku c"i dk ijkz
dhnK gqw[Zy ;z;EktK sZe gj[zuD ftu ;kohnK o[ektNK B{z d{o eoB ftu wdd eo
BkfJ hohnk hohnk u c"i dk ijku c"i dk ijk
BkfJ hohnk u c"i dk ijk
BkfJ
oj/ jB.nekdfweK bJh dZf;nk gq/oDkdkfJe BkfJ
vkbNB B/ fejk fe w?gb foi d/ t;Bhe phi{ w?fET{ B/ e[wko 's/ fJe feskp
fbyh j? i' fpjko ftu iBw/ rfDs ftfrnkBh jB ns/ fJj nekdfweK bJh pj[s
gq/oDkdkfJe jB. ;[go-30 fJe pj[s jh gqSz;k:'r ftfdne gq'rokw j? fi; dh
jkd;/ dk f eko, 7 b'eK dh w"seko, 7 b'eK dh w"s
jkd;/ dk f
jkd;/ dk f eko, 7 b'eK dh w"s
jkd;/ dk f
jkd;/ dk fSeko, 7 b'eK dh w"seko, 7 b'eK dh w"s
;EkgBk e[wko B/ ehsh j?. ;[go 30 fpBK fe;/ ch; d/ Gkosh seBkb'ih ;zrmB gqt/
S gqhfynk bJh jo/e ;kb 30 gSV/ ftfdnkoEhnK B{z f;ybkJh fdzdk j?.gVQ' fJj
nfjw ypo- fJetkv'o dhnK i/bQK 'u fsZyh r?Artko, xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s f;ohek B/ NthN ehsk fe xNBk xkse
(thvhU)e?B/vk ftu j' u[Ze/ ;BwkfBs j'Jh ikgdh j?. T[BQK fejk fe c"i wkwb/
e[wko B{z fJ; s'A gfjbK 2012 ftu e?B/vk ftu fJe ;{pk gZXoh ;wko'j ftu dh iKu eo ojh j?. ijkz np{ik d/
;BwkfBs ehsk frnk ;h. T[; ;w/A d/ T[BZs f;Zfynk wzsoh, fpqfNS e'bzphnk ;oeko, T[Zso-gZSw ftu brGr 100 feb'whNo
BkUwh :kwkw'd' B/ e[wko B{z fJe gqfsGkSkbh nfXnkge dZf;nk ;h. dh d{oh 's/ fwzBk Sfjo ik fojk ;h.
uSwdhdK B/ dZf;nk fe xNBk ekch
fGnkBe ;h. c"i fJziD ftu yokph fet/
nwohek A ns/ fe; soQK j'Jh, ;pzXh iKu eo ojh
nwohek u fw;"oh d/ fJe ebZp u fw;"oh d/ fJe ebZp
nwohek 'u fw;"oh d/ fJe ebZp u fw;"oh d/ fJe ebZp 'uu uu u
nwohek
nwohek u fw;"oh d/ fJe ebZp
j?. T[E/ jh phs/ fdBhA nwohek dh
:{BkJhNv J/nobkJhB; d/ ijkz
(cbkJhN :{HJ/H 328) d/ fJe fJziD B{z
r'bhpkoh, 1 dh w"s s/ 4 T[; ;w/A nZr bZr rJh id'A T[vkD
r'bhpkoh, 1 dh w"s s/ 4
r'bhpkoh, 1 dh w"s s/ 4
r'bhpkoh, 1 dh w"s s/ 4 zywhywh ywhywh ywh
r'bhpkoh, 1 dh w"s s/ 4
brGr 15,000 c[ZN dh T[ukJh 's/ T[Zv
ojh ;h. jkd;/ s'A pknd p'fJzr-77
ijkz d/ tZv/ N[eV/ fojkfJSh fJbkfenK
ftu fvZrD bZr rJ/. jkbKfe, ijkz
dh n?woi?A;h b?Afvzr ;[oZfyns sohe/
Bkb eo bJh rJh ;h.
ijkz ftu 10 ukbe db d/ w?ApoK
;D/ 231 b'e ;tko ;B. fJe :ksoh B/
bkr'; (fpT{o') BkfJzhohnk ftu okiXkBh np[ik d/ jtkJh nZv/ s'A dZf;nk fe T[vkD s'A e[M fwzNK pknd
n?stko c"i dk fJe ijkz jkd;/ dk T[vkD Goh jh ;h fe T[d'A ijkz d/ fJziD jh fJe ipodSs Xwkek ;[fDnk id'A
fSeko j' frnk. fi; Bkb ijkz ftu ftu yokph dk gsk bZrk ns/ ijkz B/ T[; B/ fyVeh ftZu'A pkjo t/fynk sK
fJziD rkfJp frnk ;h. T[; t/b/ ijkz
;tko 7 b'eK dh w"s j' rJh. nfXekoh tkg; gosD dh e'fSS ehsh go
B/ fJ; ;pzXh ikDekoh fdZsh. pdfe;wsh Bkb ijkz jkd;/ dk fSeko 1000 c[ZN dh T[ukJh 's/ T[Zv fojk ;h.
BkfJzhohnk dh jtkJh c"i d/ fJe p[bko/ j' frnk ns/ fJ; 'u ;tko 7 b'eK dh ;[oZfyns b?Afvzr s'A pknd :ksohnK B{z
fJehe[Bb/ dkokw'bk B/ NthN eod/ j'J/ w"s j' rJh. BthA T[vkD zohJ/ T[BQK dh wzfzb 's/ G/
fbfynk, 'fezr J/no-350 ijkz B/ BkfJzhohnk d/ jtkpkzh wzsoh jkdh iD dk gqpzX ehsk frnk.
nkgDh wK B{z ywh eoe/ GZfinkywh eoe/ GZfink
nkgDh wK B{z
nkgDh wK B{z ywh eoe/ GZfink
nkgDh wK B{z
nkgDh wK B{z zywh eoe/ GZfinkywh eoe/ GZfink
gqshe wkB ufVnk g[b; d/ nfVZe/
gqshe wkB ufVnk g[b; d/ nfVZe/
gqshe wkB ufVnk g[b; d/ nfVZe/
gqshe wkB ufVnk g[b; d/ nfVZe/
gqshe wkB ufVnk g[b; d/ nfVZe/
fBT{:koe (fpT{o') e?B/vk d/ po?AgNB
fty/ gzikphnK dh ;zxDh t;'A tkb/
fJbke/ fve;h$p't/nov fty/ nkgDh wK
B{z uke{ wkoe/ rzGho zywh eoB tkbk
e?B/N (fpT{o') nwohek d/ fw;"oh ;{p/ d/ fJe 'nwoheB bhzB' ebZp ftu SBhtko
gqshe wkB (29) g[b; d/ ekp{ nk frnk
d/o oks B{z j'Jh r'bhpkoh ftu fJe ftnesh dh w"s j' rJh ns/ 4 j'o zywh j' rJ/
j?. T[; dh po?AgNB e'oN fty/ g/Sh j'Jh
. ;EkBe g[b; tZb'A fJj ikDekoh fdZsh rJh.
j?.
e/H J/H nkJhH NhH-NhH thH dh ypo w[skpe d/o oks eohp ;kY/ 12 ti/ j'Jh d'Sh gfjbK th i/bQ d/ ftZu ofj u[Zek
r'bhpkoh dh xNBk s'A pknd e?B/N ftu nwoheB bhzB fJwkos nzdo'A nfXekohnK j? s/ eZb SfBuotko d[fgjo/ T[j
B{z 5 ftnesh fwb/. fJBQK ftu'A 2 b'eK B{z rzGho jkbs ftu fw;"oh d/ e/g frokov'
po?AgNB fty/ nkgD/ xo ftZu nkgDh
j;gskb ftu dkyb eokfJnk frnk j?. 2 j'oBK zywhnK dk fJbki ;EkBe
wK B{z rzGho zywh eoe/ g?db jh GZi
j;gskbK ftu uZb fojk j?. r'bhpkoh d/ ;pzX ftu s[ozs fe;/ dh frqcskoh dh ypo
frnk ;h. g[b; tZb'A T[;dh Gkb ehsh
BjhA j?. dZ; dJhJ/ fe nwohek jo o'z fe;/ Bk fe;/ ;{p/ ftu b'eK tZb'A r'bhpkoh dh ik ojh ;h. T[AM d[Bhnk Go ftZu wK
xNBk B{z nzzkw fdZsk iKdk j?. fi; ftu ikBh-wkbh B[e;kB j'D dh Szek j?. Nozg p'bh fdjkVk wBkfJnk ik fojk j? go
gqSk;B d"okB jfEnkoK 's/ p?B bkT[D ;pzXh eJh tko ;kpek okSNogsh tZb'A
e[M fJj' fij/ eg[Zs th j[zd/ jB fiBQK
itkph ekotkJh ehsh rJh go fJ; B{z bkr{ eoB ftu T[j n;cb oj/. j[D d/yDk
bJh wK B{z esb eoBk e'Jh tZvh rZb
fJj j't/rk fe w"i{dk okSNogsh i' pkJhv/B jfEnkoK dh o'eEkw bJh fejV/ Bt/A
BjhA j[zdh Gkt/A fe wK p'bh j't/ iK iBw
fB:w pDkT[Ad/ jB. d/D tkbh wK HH!!

19
19
19 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
19 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
19 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
nk;No/bhnk
nk;No/bhnk
nk;No/bhnk u w[cs gVQ ;eDr/ fe;kB
nk;No/bhnk 'u w[cs gVQ ;eDr/ fe;kBu w[cs gVQ ;eDr/ fe;kB
nwohek u wkbe B/ nkgD/ gkbs{ e[Zs/u wkbe B/ nkgD/ gkbs{ e[Zs/ nk;No/bhnk u w[cs gVQ ;eDr/ fe;kBu w[cs gVQ ;eDr/ fe;kB
nwohek
nwohek 'u wkbe B/ nkgD/ gkbs{ e[Zs/u wkbe B/ nkgD/ gkbs{ e[Zs/
nwohek u wkbe B/ nkgD/ gkbs{ e[Zs/
nwohek
nzd'bB u ikB r[nkT[D tkfbnK d/ pZu/
nzd'bB u ikB r[nkT[D tkfbnK d/ pZu/
nzd'bB u ikB r[nkT[D tkfbnK d/ pZu/
nzd'bB u ikB r[nkT[D tkfbnK d/ pZu/
nzd'bB u ikB r[nkT[D tkfbnK d/ pZu/
bJh SZvh 36 eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd
bJh SZvh 36 eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd
bJh SZvh 36 eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd
bJh SZvh 36 eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd
bJh SZvh 36 eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd
f;vBh (fpT{o') Gkos ftu y/sh ;zpzXh fszBK ekB{zBK dk
jo gk;/ fto'X j' fojk j?. fJj ;zxoS i' gzikp s'A S[o{ j'fJnk
;h, j[D fJ; dh r{zi ftd/S ftu th ;[DkJh d/ ojh j?. fJ;
;zxoS ftu dkBh ;ZiD fdb y'bQ e/ nkgDk :'rdkB gk oj/
jB.
fJ;/ eVh sfjs nk;Nq/bhnk d/ e[JhBzb?Av ;{p/ d/ y{p;{os
Sfjo fpq;p/B d/ nw?oheB ekbi d/ vkfJo?eNo vkeNo
poBkov wfbe B/ fJe pj[s jh nfjw n?bkB ehsk. fzeo:'r
j? fe vkH wfbe dk fgS'eV gzikp d/ r[odk;g[o s'A j?. vkeNo
wfbe B/ dZf;nk fe fwqse fe;kBK d/ pZfunK bJh 475 s'A
tZX ;hNK oZyhnK ikDrhnK. ftfdnkoEhnK B{z f;oc fNeN
ns/ thz/ dk youk eoBk gt/rk. fJ; s'A fJbktk T[BQK B{z
gVQkJh dk e'Jh youk BjhA d/Dk gt/rk.
T[BQK fejk fe fe;kB ;zxoS ftu Sjhd gfotko d/ pZfunK
B{z T[j fpbe[b w[cs f;Zfynk gqdkB eoBr/. T[BQK whvhnk
Bkb rZbpks eofdnK fejk fe T[BQK d/ ekbi ftu fpzB?Z;,
ewoShnb e[Zeoh, bhvofSg ns/ nkN'w'fNt dh gVQkJh eokJh
iKdh j?. fJBQK feZsk w[yh e'o;K ftu Sjhd gfotkoK d/ pZfunK
B{z w[cs gVQkJh fdZsh ikt/rh. vkeNo poBkov wfbe d/
fJ; ;fj:'r bJh jo gk;/ Sbkxk ehsh ik ojh j?.
pZfunK bJh Nhe/ dk gqhyD eo ojh j? nke;c'ov :{Bhtof;Nh
pZfunK bJh Nhe/ dk gqhyD eo ojh j? nke;c'ov :{Bhtof;Nh
pZfunK bJh Nhe/ dk gqhyD eo ojh j? nke;c'ov :{Bhtof;Nh
pZfunK bJh Nhe/ dk gqhyD eo ojh j? nke;c'ov :{Bhtof;Nh
pZfunK bJh Nhe/ dk gqhyD eo ojh j? nke;c'ov :{Bhtof;Nh
bzvB (fpT{o') nke;c'ov :{Bhtof;Nh gfjbh tko nkgD/ e'ftv-
19 Nhe/ dk gqhyD pZfunK 's/ eoB dk ftuko eo ojh j?. fJ; d/ bJh
6 s'A 17 ;kb dh T[wo d/ 300 nfij/ pZfunK dh b'V j't/rh i' y[d Nhek
B?Sftb/ (fpT{o') nwohek d/ B?Sftb/ tk;h fJe ftnesh B/ pkovo e'bh B;b d/ btkT[Dk ukj[zd/ jB. fJBQK 'u'A 240 B{z e'ftv-19 dk ns/ pkeh 60 B{z
nkgD/ gkbs{ e[Zs/ 'b[b{' bJh 50 bZy vkbo (36 eo'V o[gJ/) dh ikfJdkd SZvh j?. w?fBBikfJfN; dk Nhek bkfJnk ikt/rk.
vpb:{H NhH thH n?ZcH-NhH thH dh ypo w[skpe 'b[b{' dh d/yo/y eoB tk bh wkoEk nke;c'ov Nhek gqhyD d/ w[Zy y'ieosk n?Avq:{ g'bkov B/ fejk fe
poNB B/ dZf;nk fe e[Zs/ d/ wkbe fpb v'fo; ;cb eko'pkoh ;B ns/ fgSb/ ;kb fznkdkso pZu/ e'ftv-19 ekoD rzGho s"o 's/ phwko BjhA j[zd/ jB go
T[BQK dh w"s j' rJh ;h. T[BQK 'u o'r Bkb bVB dh ;woZEk ftef;s eoBk zo{oh j? feT[Afe
poNB B/ dZf;nk fe v'fo; B/ nkgDh t;hns ftu b[b{ dh d/yo/y bJh g?;/ NhekeoD Bkb e[M pZfunK B{z sK bkG j't/rk jh. d[Bhnk d/ 50 s'A tX/
NoZ;N ftu iwQk eoB ns/ T[; dh d/yo/y eoB bJh jo wjhB/ T[; ftu'A okSh d/D o/ d/SK d/ voZr o?r{b/NoK B/ n?;Nqki/B/ek tZb'A T[sgkfds ns/ ;gbkJh
dh fJZSk iskJh j?. T[BQK fejk fe T[j e[Zs/ B{z fgnko eod/ ;B. poNB B/ fejk fe ehs/ ik oj/ nke;c'ov Nhe/ B{z 18 ;kb s'A tX/o/ T[wo d/ b'eK B{z bkT[D
T[BQK B{z BjhA gsk fe fJzBh tZvh okSh ed/ b[b{ dh d/yGkb 's/ you j' th ;e/rh iK dh wBz{oh d/ fdZsh j?. j'o dtkJh ezgBhnK th pZfunK 's/ nkgD/ Nhe/
BjhA. dk gqhyD eo ojhnK jB. ckJhzo dk Nhek gfjb/ s'A jh 16 ;kb dh
b[b{ ni/ 8 ;kb dk j?. poNB jo wjhB/ j[D b[b{ dh d/yo/y bJh zo{oh g?;/ eZY T[wo s'A tX/o/ b'eK B{z bkfJnk ik fojk j?. T[; B/ nes{po, 2020 'u jh
;e/rh. poNB B/ fejk fe T[j fJj :ehBh eo/rh fe b[b{ y[S oj/ ns/ T[; B{z Gog{o 12 ;kb sZe d/ pZfunK 's/ gqhyD S[o{ eo fdZsk ;h. T[ZE/ wkv/oBk B/
fgnko fwb/. fpb v'fo; d/ nkgD/ e[Zs/ d/ gqsh fgnko dh d[BhnkGo 'u uouk j?. dz;po, 2020 'u pZfunK 's/ Nhe/ dk gqhyD S[o{ eo fdZsk ;h.

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
2 2 2 2 20 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gzikp NkJhw
;zgkdeh
;zgkdeh
;zgkdeh
;zgkdeh
;zgkdeh
Gkosh noE ftt;Ek s/
Gkosh noE ftt;Ek s/
Gkosh noE ftt;Ek s/
Gkosh noE ftt;Ek s/
Gkosh noE ftt;Ek s/
gzikp NkJhwz
gzikp NkJhw e'ftv dh wko dk b/yki'yk
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw
e'ftv dh wko dk b/yki'yk
e'ftv dh wko dk b/yki'yk
e'ftv dh wko dk b/yki'yk
e'ftv dh wko dk b/yki'yk
d[Bhnk d/ j'o d/SK tKr jh e'ftv- j[D ;[DB ftZu nk fojk j? fe e'ftv- ;[XkoK dh ;bkj d/D bZr/ ;B. fJ; d/
b'esKsfoe d/
b'esKsfoe d/ d/ BkrfoeK B{z ;oeko Bkb d/ BkrfoeK B{z ;oeko Bkb 19 B/ ;kb 2020 ftZu Gkosh 19 d/ ;kEh ihtkD[ i' T[;s'A th T[bN Gkos ftZu ftw[doheoD ns/
b'esKsfoe d/
b'esKsfoe d/S d/ BkrfoeK B{z ;oeko Bkb d/ BkrfoeK B{z ;oeko Bkb
b'esKsfoe d/ d/ BkrfoeK B{z ;oeko Bkb
noEftt;Ek d/ jo nzr B{z gqGkfts finkdk skesto jB d[Bhnk d/ e[ZM ihn?;Nh B{z ibdpkih ftZu bkr{ ehs/
eod/ j'J/ ftek; dh ocsko wZXw jh d/SK ftZu iBw b? oj/ jB. fJ;dk ikD Bkb noE ftt;Ek B{z B[e;kB
n;fjws j'D iK nkb'uBk eoB dk nfXeko
n;fjws j'D iK nkb'uBk eoB dk nfXeko BjhA, ;r'A froktN tZb eo fdZsh ;h. wsbp fJj j'fJnk fe ;kb 2021 Bkb 2018-19 ftZu T[ZGoh j'Jh noE
n;fjws j'D iK nkb'uBk eoB dk nfXeko
n;fjws j'D iK nkb'uBk eoB dk nfXeko
n;fjws j'D iK nkb'uBk eoB dk nfXeko
jkbKfe Gkosh noE ftt;Ek B/ ftZu th g{oh d[Bhnk d/ ;ko/ Bkrfoe ftt;Ek dh ihvhgh B{z t/yd/ j'J/ gqXkB
fgSb/ 6 wjhfBnK ftZu e'o'Bk ;zeN wk;e gfjB/ ns/ ;wkfie d{oh pDk e/ wzsoh Bfozdo w'dh ;kb 2025 sZe
Gkos d/ pj[uofus N{bfeN wkwb/ ftZu frqcsko B"itkB
s'A T[ZGo e/ nZr/ tXDk S[o{ eo fdZsk oZyd/ Bzo nkT[D tkb/ jB. Gkos B{z 5 fNqbhnB vkbo noE
tksktoD toeo fdSk oth B{z nyho fdZbh dh fJZe ndkbs s'A j? go T[sgkdB ns/ o'irko dh ocsko ;kb 2020 ftZu rb'pb ihn?Bgh ftt;Ek tkbk d/S pDkT[D dk
j[D/ th wZXw pDh j'Jh j?. fJj Bshik noEks ;z;kfoe nkofEe T[sgkdB dkntk eo oj/ ;B. go ;kb 2020 -
zwkBs fwb rJh. gfjb/ fdB s'A fJ; frqcskoh B/ d[Bhnk Go
ftZs wzsokb/ d/ gqekSB Gkosh ftZu 4H4 ch;dh dh froktN dk 21 d/ piN g/S ehs/ ikD d/ 3 wjhB/
ftZu b'eK dk fXnkB fyZfunk ;h. fe;kB nzd'bB d/ d"okB 26 nB[wkB j?. fJzBh Gkoh froktN 1930
nkofEe ;ot/yD 2020 - 21 dk j? d/ nzdo jh fJj ;gZSN j' frnk ;h fe
iBtoh B{z fdZbh ftZu j'Jh fjz;k ns/ nokiesk s'A pknd fiZE/ fi;B{z ftZs wzsoh fBowbk ;hskowD dh ;z;kfoe wzdh ftZu th BjhA ojh. nZr/ nkT[D tkb/ fdBK ftZu ihvhgh
B/ ftZsh ;kb 2021 - 22 d/ piN B{z fJj efjDk rbs BjhA j't/rk fe e'o'Bk do f;co s'A j/mK fvZr e/ foDkswe
fJ; nzd'bB ftZu nzsookSNoh ;kfiS dk gfjb{ gqw[ysk Bkb
;z;d ftZu g/S eoB s'A fJZe fdB dh wko Bkb ;z;ko d/ ;ko/ d/SK dhnK ofjD tkbh j?. j'o d/SK dhnK ;oekoK
i[fVnk, T[ZE/ jh nzd'bB d/ ;woEB ftZu nzsookSNoh j;shnK gfjbK ;z;d ftZu g/S ehsk ;h. Gkosh noEftt;EktK uko/ ykB/ fuZs j' dh soQK Gkos ftZu th e'ftv-19
nkofEe ;ot/yD B{z ftZs wzsokb/ dh rJhnK jB. fieo:'r rZb fJj ojh Bkb noEftt;Ek ftZu nkJh froktN
d/ NthN d/ eqw ftZu T[; N{bfeN dk wkwbk th ;kjwD/ nkfJnk
nrtkJh j/m Gkosh nzeVk ;zrmB fe nwohek ns/ :{o'g d/ T[ZBs noE bJh e/Ado ;oeko T[;/ soQK d/ okie'Sh
fi;B/ pfj; B{z BthA fdSk d/ fdZsh. ;oeko tb'A fejk frnk fe
tZb'A okiK d/ nkofEe ns/ nzeVk ftt;Ek tkb/ d/SK dh s[bDk ftZu T[gkn ns/ foiot p?Ae w"dfoe T[gkn
N{bfeN okjhA ykfb;skB ;woEe sZs fe;kB nzd'bB dh nkV ftGkr d/ ;fj:'r Bkb fsnko ehsk uhB, Gkos, pqkihb, tor/ T[Godh nkgDk ojh j? i' noEftt;Ek B{z
iKdk j?. Gkosh nkofEe ;ot/yD noE noE ftt;Ek tkb/ d/SK d/ T[sgkdB fGnkBe nkoEe wzdh s'A T[GkoB bJh
ftZu nkgDk okSNo fto'Xh ni/Avk nZr/ tXk oj/ ;B. fJbzkw
ftt;Ek d/ tZy-tZy nzrK d/ y/so ns/ o'irko s/ foDkswe n;o xZN ngDkJ/ iKd/ jB.
j? fe fdSk oth ns/ T[jBK d/ ;kEh fJ; ftnkge ;kfiS dk
ftZu ;z;ko d/ j'o d/SK Bkb s[bBkswe fojk. T[AM sK wB[Zy B{z ihtB r[ikoB nke;c'ov Nq?eo d/ nB[;ko, g{oh
fjZ;k pD/ j'J/ ;B. fJ; ;zdoG ftZu fXnkB oZyD tkbh rZb jkbs th doSkT[Adk j?. fJ; soQK bJh o'irko tgko tork nkihftek d[Bhnk ftZu Gkos gfjbk d/S ;h fi;
Gkosh nkofEe ;ot/yD ukb{ ;kb dk ;kXB j'Dk io{oh wzfBnk iKdk j? . B/ 24 wkou s'A 31 wJh 2020 sZe
fJj j? fe fdZbh e'oN dk skzk c?;bk fdSk oth dh zwkBs Bkb
ftZu noE ftt;Ek dh n;bh jkbs go i/eo wB[Zy B{z ihtB ns/ T[;dh
fJZe ;ys bkevkT[B bkr{ ehsk ;h.
;pzfXs j?. fJ; e/; ftZu ;jh-rbs dk nzfsw c?;bk e/; nZr/ ns/ nrb/ ;kb d/ nB[wkBK B{z g/S eoB nkihftek d/ ;kXB ftZu'A fe;/ fJZe
fJ; ;ys bkevkT[B ekoB Gkos
tkbk d/S d/ ;Gs'A finkdk Go';/:'r B{z u[DBk gt/ sK fe; B{z gfjb fdZsh
tXD d/ eqw ftZu fJ;d/ swkw gfjb{nK s/ ;[DtkJh s'A pknd ftZu bZyK b'eK dh e'ftv-19 s'A ikB
gqekSBK ftZu'A fJZe j?. ikDh ukjhdh j? . fJZe okSNo d/ o{g
pukJh ik ;eh. nBbke eoB s'A
nkt/rk. go ndkbs B/ zwkBs d/ j[ew ftZu th nfijhnK
fJZE/ Gkosh nkofEe ;ot/yD ftZu ftZu Gkos B/ e'o'Bk fJBc?eSB d/
pknd wk;e gfjBD ns/ ;wkfie d{oh
eJh rZbK ejhnK jB i' Bk f;oc fJ; c?;b/ B{z wjZstg{oD g/S Gkosh noE ftt;Ek d/ tZy-tZy S[o{nks d/ wjhfBnK ftZu nkgD/
fB:w d/ ;ysh Bkb gkbD eotkT[D
nzrK s/ e'ftv-19 tZb'A gj[zukJ/ rJ/ BkrfoeK d/ ihtB B{z T[BQK dh
pDkT[AdhnK jB ;r'A g[bh; dh ekoigqDkbh s/ o"SBh gkT[Ad/ j'J/ ekoB Gkos e'o'Bk-19 dh d{ih bfjo
xkse gqGkt s/ ;zy/g ftZu uouk eoBh nkihftek d/ ;kXB dh s[bDk ftZu
s'A puD ftZu ekw:kp fojk j?. ;szpo
T[; ftZu ;[Xko dh r[zikfJS th dZ;dhnK jB.
ukj[zd/ jK. d[Bhnk d/ fJfsjk; ftZu gfjb fdZsh id'A fe ;z;ko d/ T[ZBs
2020 d/ wZX ftZu fJBc?eSB d/ wkwb/
c?;b/ ftZu fejk frnk j? fe fi; N{bfeN B{z fJzBk s{b fdZsk fJj gfjbh tko j'fJnk j? fe fe;/ ns/ ftek;Shb j'o d/SK B/ BkrfoeK
f;yo s/ gj[zu rJ/ ;B. T[; s'A pknd
wjkwkoh B/ g{oh d[Bhnk d/ d/SK ftZu dh nkihftek B{z gfjb fdZsh ;h. fJjh
ik fojk j? T[; ftZu fes/ th fjz;k bJh T[e;kT[D iK tZytkdh s'A d?fBe fJBc?eSB wkwfbnK ns/
ihtB ns/ nkihftek dk ;zeN g?dk ekoB j? fe gqsh bZy iB;zfynk s/
ftukoK B{z pVktk d/D tkbh e'Jh rZb jh BjhA j?. 26 iBtoh B{z eo fdZsk. jkbKfe fJ; wjkwkoh s'A e'o'Bk Bkb w"sK dh frDsh Gkos ftZu d?fBe w"sK dh frDsh ftZu brksko
froktN nk ojh ;h. go okiK ftZu
pukU bJh Gkos ;w/s d[Bhnk d/ eJh xZN ojh.
j'Jh fjz;k d/ f;bf;b/ ftZu frqcsko b'eK ftu'A fe;/ dk th fdSk
E'VQh fijh th bkgotkjh j'D s/
d/SK B/ t?e;hB dh y'i eoe/ tos'A th ;kb 2018 s'A jh ;z;ko d/ T[ZBs
oth ns/ T[jBK d/ ;kEhnK Bkb fe;/ soQK dk i[Vkt ;Ekfgs
nkozG eo fdZsh j?, go fJj t?e;hB d/SK ftZu ihvhgh dh ocsko wZXw e'ftv-19 d/ ghVsK ns/ T[; Bkb
BjhA j' gkfJnk j?. N{bfeN d/ okjhA fiBQK EktK s/ SKshg{oB f;oc pukn bJh j?. fJj wjkwkoh ed'A j'D d/ ekoB T[ZE/ d/ noESk;soh T[;B{z j'D tkbhnK w"sK dh frDsh tXD
ns/ fet/A d[Bhnk s'A otkBrh bt/rh nkofEe wzdh dk ;ze/s wzB e/ ;oekoK bZrdh j?. wjkokSNo ns/ e/ob fJ;dh
gqdoSB eoB dh nghb ehsh rJh, T[jBK EktK s'A th fe;/ soQK
e'Jh fBSfus o{g Bkb BjhA efj ;edk. B{z T[; s'A puD bJh okie'Sh ns/ w[dok T[dkjoD j?.
dhnK fjz;k dhnK ypoK BjhA jB. ndkbs d/ fJ; c?;b/ ftZu
;kc fejk frnk j? fe ekB{zB d/ dkfJo/ ftZu ofjzd/ j'J/ SKshg{oB
nkX[fBe :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dh
nkX[fBe :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dh
nkX[fBe :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dh
nkX[fBe :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dh
nkX[fBe :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dh
Yzr Bkb nkgDh rZb g{oh d[Bhnk ftZu c?bkT[Dk e'Jh d'S BjhA
j?. ;ztkd B{z G{r'fbe ;hwktK ftZu pzfBnk th BjhA ik ;edk.
;Nhe fw;kb j? ;kJhpo jwbk
;Nhe fw;kb j? ;kJhpo jwbk
;Nhe fw;kb j? ;kJhpo jwbk
;Nhe fw;kb j? ;kJhpo jwbk
fJZe wjZstg{oD rZb fJ; c?;b/ ftZu fJj th ejh rJh j? fe ;Nhe fw;kb j? ;kJhpo jwbk
fe;/ SZeh ftnesh Bkb ;zgoe ftZu nkT[Dk y[d ftZu e'Jh d'S
fgSb/ nes{po ftZu w[zpJh ftZu okiXkBh w[zpJh ftZu nfijk fpibh ;kohnK rZbK ;jh jB sK fJj nkX[fBe
BjhA j?. nfij/ ftnesh dh n;bh fJZSk s'A nBikD pj[s ;ko/
j'J/ n;XkoD gkto eN B{z b? e/ nwoheh ;zeN nkT[Adk j? fe Bk f;oc b'eb No/ :[ZX d/ pdbd/ ;o{g dk gfjbk m';
b'e T[;d/ ;zgoe ftZu nk ;ed/ jB. T[; SZeh ftnesh dhnK nypko fB:{ :koe NkJhw; ftZu BK o[e iKdhnK jB ;r'A S/no wkoehN T[dkjoD j?. j[D sZe n;hA n?bJ/;h d/
j'fJnk y[bk;k gfjbh Bzo ftZu j?okB dhnK rshftXhnK th eJh xzN/ mZg tZy-tZy fjZf;nK ftZu nkgDh c"i
r?oekB{zBh rshftXhnK ftZu Gkrhdkoh ;kfps j'J/ fpBK f;oc
eoB tkbk p/SZe Bk bZr/, go fJ;d/ ofjzdhnK jB ns/ eJh n?woi/A;h ;/ d/ w[ekpb/ uhBh c"i d/ gb;-wkfJB;
T[;d/ ;zgoe ftZu nkT[D d/ nkXko s/ fe;/ B{z d'Sh BjhA eoko gqGkt pj[s rzGho jB. fJZetko fJj tktK gqGkfts j[zdhnK jB. iBihtB s/ ftuko eod/ ;h. fJj ed/ fe;/ d/
j?okB BjhA eodk sK fJ; bJh feT[Afe n;s-ftn;s j' iKdk j?. fXnkB ftZu jh BjhA nkfJnk fe
fdZsk ik ;edk.
j?eoK tb'A tZy-tZy d/SK dhnK ;zt/ j[D fJj fog'oN dZ; ojh j? fe fJ;d/ d[SwB d/S ;hwk s'A gko ;kvh ftZsh
ndkbs B/ fJj rZb th :kd dtkJh j? fe Bkrfoe fe;/
dBShb t?p;kJhNK ftZu x[;g/m eoB, fgZS/ uhB dk jZE ;h. uhBh j?eo ro[Zg okiXkBh B{z sfj;-Bfj; eoB bJh
b'ezsKsfoe d/S ftZu ;oeko dh ftt/eShbsk d/ oZfyne j[zd/ T[jBK B{z j?e eoB iK ikw eo d/D o?v Jhe' B/ fJ;B{z nzikw fdZsk ;h. ;kJhpo nN?e dk ;jkok th b? ;edk
dhnK e'fSSK Bkb i[VhnK ypoK jkbKfe Gkos ;oeko B/ ni/ j?. i/eo fJBQK fog'oNK dh ;ZukJh
jB. fJ; bJh T[jBK B{z ;oeko Bkb n;fjws j'D iK T[;dh
ne;o nkT[Adh ofjzdhnK jB. i' rZb nfXekfoe s"o s/ fJ;dh g[SNh BjhA ;Ekfgs BjhA j[zdh j? sK th uhBh j?eoK
nkb'uBk eoB dh ;ik BjhA fdZsh ik ;edh. jkbKfe fJj fJZe
w"i{dk y[bk;/ B{z yk; pDkT[Adh j?, T[j ehsh j?, go wjkokSNo ;oeko dk dk ysok sK fJZe n;bhns j? jh.
j/mbh ndkbs dk c?;bk j?, go ;jh ;zdoGK ftZu fbnk ikt/ j? fJ;dh fgmG{wh. wZX i{B ftZu efjDk j? fe T[;d/ tb'A eotkJh rJh nfij/ ftZu ofynk Bhsh d/ fJZe
Gkos-uhB ;hwk s/ rbtkB xkNh iKu th fJ; tZb fJSkok eodh j?. nfjw fjZ;/ d/ o{g ftZu ;kfJpo
sK fJ; s'A nfij/ wjZstg{oD ;[B/j/ fBebd/ jB i' Bk f;oc
ftZu d'tK d/SK dhnK ;?BktK ftZu j'J/ don;b j?fezr nfijh uhi j? fi; ;[oZfynk B{z Skfwb eoB ns/ fJ; w'ou/
Gkos dh g[bh; wShBoh B{z gq'c?SBb ;o{g gqdkB eo ;ed/ jB fjz;e w[ekpb/ s'A pknd d'tK gk;/ ftZu nzfsw s"o s/ e'Jh f;ZNk ;Ekfgs s/ y[d B{z wip{s eoB d/ nizv/ s/ nwb
sBkn f;yo s/ ;h. Bk f;oc d'tK d/ j'Dk ns/ T[;dk s;dheh j'Dk ekch dk ezw j[D j'o BjhA Nkfbnk ik ;edk.
;r'A w"i{dk wkj"b ftZu d/S ftZu ub oj/ b'ezsKsfoe pfj; B{z
SK d/ c"ih tZvh frDsh ftZu nkjwD/ w[Sfeb j[zdk j?. i/eo uhBh j?eoK dk ;kv/ bJh fJj j'o fznkdk io{oh fJ;
th finkdk y[Sjkb pDk ;ed/ jB.
-;kjwD/ vN/ j'J/ ;B ;r'A fJZe-d{i/ jZE ;kfps j' frnk sK th fJj ;kfps bJh j? feT[Afe nkw s"o s/ n;hA
dh jo ukb s/ u"e; Bzo th oZy oj/ eoB dk ezw ofj iKdk j? fe T[j uhBh ;[Zofynkswe Biohnk ngDk e/ jh
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw ftZu Sg/ fJ ftZu Sg/ fJ fsjkoK bJh fJfsjkoK bJh fJ fsjko d/D tkb/fsjko d/D tkb/
gzikp NkJhw ftZu Sg/ fJ fsjkoK bJh fJ fsjko d/D tkb/
gzikp NkJhw
gzikp NkJhwz ftZu Sg/ fJ ftZu Sg/ fJSfsjkoK bJh fJfsjkoK bJh fJSfsjko d/D tkb/fsjko d/D tkb/
;B. Gkos dk yk; z'o fJ; rZb s/ ;h ;oeko d/ fBod/S s/ T[;d/ nzr d/ o{g nZr/ tZXd/ jK id'A fe ;kJhpo p[bhfJzr
y[d fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i'
y[d fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i'
y[d fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i'
y[d fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i'
y[d fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i'
fe uhBh c"i wJh s'A gfjbK dh jkbs ftZu ezw eo oj/ ;B. pfjojkb T[; iK ;kJhpo nN?e d/ wkwb/ ftZu itkph
nkw fizdrh d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/
nkw fizdrh d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/
nkw fizdrh d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/
nkw fizdrh d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/
nkw fizdrh d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/
ftZu tkg; ikt/. fJ; ;G d/ ftukb/ Bkb pj[s fznkdk coe BjhA g?Adk. i/ jwb/ dk vo jh ;Gs'A gqGkth gqsho'X
yeK dhnK nkgDhnK ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB
yeK dhnK nkgDhnK ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB
yeK dhnK nkgDhnK ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB
yeK dhnK nkgDhnK ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB
yeK dhnK nkgDhnK ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB
nes{po ftZu Gkos dh ftZsh eo fJj wzfBnk ikt/ fe fog'oN dhnK wzfBnk iKdk j?.
ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK bJh y[d fizw/tko jB.
ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK bJh y[d fizw/tko jB.
ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK bJh y[d fizw/tko jB.
ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK bJh y[d fizw/tko jB.
ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK bJh y[d fizw/tko jB.

21
21
21 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
21 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
21 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
Gkos ns/ w"oh u w[es tgko ;wM"sk,
Gkos ns/ w"oh
Gkos ns/ w"oh ;Ve s/ nukBe s[oB bZrk 139
Gkos ns/ w"oh u w[es tgko ;wM"sk,u w[es tgko ;wM"sk,
;Ve s/ nukBe s[oB bZrk 139
;Ve s/ nukBe s[oB bZrk 139
Gkos ns/ w"ohS; ; ; ; ; 'u w[es tgko ;wM"sk,u w[es tgko ;wM"sk,
;Ve s/ nukBe s[oB bZrk 139
;Ve s/ nukBe s[oB bZrk 139
Gkos tZb'A 10 eo'V vkbo eo eo'V vkbo eoz dh g/ dh g/See ee eS ;kb g[okDk xo, b'e j'J/ j?okB
Gkos tZb'A 1 eo'V vkbo eo eo'V vkbo eo dh g/ dh g/
Gkos tZb'A 1
Gkos tZb'A 1 eo'V vkbo eo dh g/
Gkos tZb'A 1
;kb g[okDk xo, b'e j'J/ j?okB
;kb g[okDk xo, b'e j'J/ j?okB
;kb g[okDk xo, b'e j'J/ j?okB
;kb g[okDk xo, b'e j'J/ j?okB
gko eo e/ fbikfJnk frnk i' ftgohs
fdSk ftu tB-t/n ;Ve j?. ;Ve 's/
s[od/ xo dk thvhU s/zh Bkb tkfJob
j' fojk j?.
fJj fteN'ohnB jkT{; 807 cq?AefbB
;NqhN ftu pfDnk j'fJnk ;h. fJ; xo
B{z y/so ftu j' oj/ ftek; ezwK bJh
s'fVnk ikDk ;h go xo d/ wkbe B/
fJ; B{z s'VB dh pikJ/ fScN eoB pko/
;'funk. xo B{z fScN eoB bJh e[Zb
15 J/iz;hnK s'A fJikzs bJh rJh. fco
xo B{z fJe tZv/ NoZe ftu b'v ehsk
frnk. fJ; bJh wkbe B/ t?NoB jkT{;
w{to fcb i"J/ dh wdd bJh ;h.
fJ; ftu eJh toeoK dhnK e'fSSK
Skwb ;B. fJ; fScfNzr B{z gbkB eoB
ftu jh eJh ;kbK dk ;wK bZfrnk ;h.
xo B{z fScN eoB d"okB ;VeK B{z ykbh
eotkfJnk frnk ns/ Nq?fce f;rBbK
B{z th pdbDk fgnk. pK; dh tos'A Bkb
xo B{z ubkfJnk frnk. j[D fJj xo
uouk dk ftSk pfDnk j'fJnk j?.
fJ; thvhU 's/ b'eK B/ nihp'-rohp
BthA fdZbh (fpT{o') Gkos ns/ w"ohS; B/ ;'wtko B{z fJe w[es tgko ;wM"s/ 's/
gqshfefonktK fdZshnK jB. b'eK B/ xo
d;sys ehs/ jB. Gkos B/ oZfynk ;kz' ;kwkB dh yohd ftu wdd bJh ;'wtko B{z
w"ohS; B{z 10 eo'V vkbo dk eoz w[jZJhnk eokT[D dk gq;skt fdZsk. ftd/S B{z tZy-tZy n?Arb Bkb nkgD/ e?wo/
wzsoh n?Z;H i?Szeo ns/ w"ohS; d/ gqXkB wzsoh gqftzd irBBkE dofwnkB tkosk d/ ftu e?d eoB dh e'fSS ehsh. fe;/ B/
pknd d'jK d/SK B/ ftnkge nkofEe ;fj:'r fjZ;/dkoh ;wM"s/ (;hHJhH;hHghHJ/H) 's/ fJ; B{z fcbwh ;hB dZf;nk sK fe;/ B{z
fJj xNBk pj[s SkBdko bZrh. thvhU
d;sys ehs/. d'jK d/SK B/ w"ohS; dh ;w[zdoh fBrokBh ;woZEk ftu tkX/ bJh
ftu d/fynk ik ;edk j? fe fet/A xo
v'oBhno ijkz ns/ Xo[t j?bhekgNo feokJ/ 's/ b?D bJh d' ;w/s S/ j'o ;wM"fsnK
tkfSzrNB (fpT{o') s[;hA p/SZe eJh fwbh. fJZE/ b'eK B/ ;?AeV/ ;kb g[okD/ ;Ve 's/ s[o fojk j? ns/ b'eK ftu fJ;
's/ d;sys ehs/.
ftd/S wzsoh i?Szeo B/ NthN ehsk,'';kro Bhsh d/ gqsh tuBpZXsk zkjo nihp'-rohp uhzK pko/ gfVQnk iK xo B{z ;Ve 's/ s[ofdnK d/fynk. fJ; fdqS B{z d/yD dh T[s;[esk Bzo nk ojh
ehsh rJh. gqXkB wzsoh irBBkE Bkb rZbpks ftu 10 eo'V vkbo oZfynk eoz ;[fDnk j't/rk. e[M uhzK s[;hA nkgDh xNBk dk thvhU ;'Sb whvhnk 's/ j?. fJZE/ dZ; dJhJ/ fe fJ; xo B{z fJzrb?Av
nZyhA th d/yhnK j'DrhnK go eh s[;hA tkfJob j' fojk j?. jkT{; d/ Bkw Bkb ikfDnk iKdk j?
d/D dk gq;skt fdZsk frnk. fJ; Bkb w"ohS; B{z nkgDhnK b'VK bJh oZfynk ;kz'
;kwkB yohdD ftu wdd fwb/rh.'' ed/ fJe xo B{z ;Ve 's/ s[ofdnK d/ fJ; thvhU B{z n?BEBh t/Bhvk Bkw ns/ fJ; B{z d{ih irQk fScN eoB ftu
wzsoh i?Szeo B/ fJe j'o NthN ftu fejk fe ;kv/ yk; ;zpzXK bJh fJj ftS/S fynk j?. fe;/ xo B{z s[od/ d/yDk fe;/ d/ :{zo B/ NftZNo 's/ S/no ehsk j?. eohp 6 xzN/ dk ;wK bZrk. xo B{z fScN
fdB j?. gqXkB wzsoh irBBkE Bkb ;w[Zu/ nkofEe ;fj:'r fjZ;/dkoh ;wM"s/ 's/ ni{p/ s'A xZN BjhA j? feT[Afe nfijk fJ; d/ Bkb fbfynk j? fe 6 p?Zvo{w, 3 eod/ ;w/A o;s/ ftu eJh o[Zy, ;Nkg
d;sys ehs/. fe;/ ncoheh d/S Bkb fJ; soQk dk fJj gfjbk ;wM"sk j?.'' T[jBK n;b ftu j'Dk n;zGt j? go fJe pkE fteN'ohnB bZrGr 80 c[ZN bzpkJh bkJhBK, bkJhNK ns/ ;kJhB p'ov fd;/
nfijh jh nihp'-rohp xNBk nwohek tkb/ eohp 139 ;kb g[okD/ d' wzfzbk ;B fi; ekoB fJ; B{z fScN eoB ftu
B/ fejk,''wjkwkoh d/ pknd nkofEe ;fEsh mhe eoB 's/ fXnkB e/Adfos eoB
ftu wdd fwb/rh. tgko dk ft;Eko j't/rk ns/ tZvk fBt/S j't/rk.'' d/ ;kB cqKf;;e' Sfjo ftu d/yD B{z xo B{z cq?AefbB s'A c[bNB sZe 6 pbke fznkdk ;wK bZfrnk.

22
22
22 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
22 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
22 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
nwohek L eztbihs f;zx ;'Bh dk :{-NoB,
nwohek L eztbihs f;zx ;'Bh dk :{-NoB,
nwohek L eztbihs f;zx ;'Bh dk :{-NoB,
nwohek L eztbihs f;zx ;'Bh dk :{-NoB,
nwohek L eztbihs f;zx ;'Bh dk :{-NoB,
nVhnb uhB feT[A jfNnk fgZS/
nVhnb uhB feT[A jfNnk fgZS/
nVhnb uhB feT[A jfNnk fgZS/
nVhnb uhB feT[A jfNnk fgZS/
nVhnb uhB feT[A jfNnk fgZS/
12 xzN/ pknd tkg; fbnk n;shck
12 xzN/ pknd tkg; fbnk n;shck
12 xzN/ pknd tkg; fbnk n;shck GktBk dk ;zuko eoB ns/ ;ojZd 's/
12 xzN/ pknd tkg; fbnk n;shck
12 xzN/ pknd tkg; fbnk n;shck
fttkd ns/ izr d/ ezY/ 's/ d/S B{z
gj[zukT[D dh ;fEsh g?dk ehsh j't/.
j[D n;hA i/eo Gkos ns/ uhB
dofwnkB j'Jh ;zXh dh rZb eohJ/ fe
T[BQK 'u e'Jh th nkgD/ tb'A nZr/ BjhA
tX/rk ns/ fijVhnK th rZbK 's/
;fjwsh pDh j? T[BQK dh gkbDk ehsh
ikt/rh go n;hA fJj rZb BjhA G[Zb
;ed/ fe gfjbK th d'tK d/SK 'u
nfijhnK ;zXhnK j'JhnK go uhB B/
ne;o T[BQK dh gkbDk BjhA ehsh fit/
A fe okiht rKXh, nNb fpjkoh
tkigkJh ns/ wBw'jB f;zx dh ;oeko
d/ ;w/A th d'tK d/SK 'u ;zXhnK j'JhnK
go fJe jh MNe/ 'u uhB B/ T[BQK B{z s'V
fdZsk.
wzBDk j't/rk fe nfijhnK e"wKsoh
;zXhnK 'u rkozNh BjhA fdZsh ik ;edh
j? fe ;pzXs d/S jo jkbs 'u T[BQK dk
nB[;oB eoBr/. fJj ;zXhnK f;oc
nkg;h Go';/ 's/ fNehnK j[zdhnK jB ns/
fJ; ;w/A d'tK d/SK dofwnkB ftStk;
BthA fdZbh (fpT{o') ;ojZd 's/ 9 fJe ;zrmB 'ukJhBk ne?vwh nkc
dh Gkoh ewh j?. jkbKfe uzrh rZb fJj
wjhfBnK s'A ikoh nfVZe/ 'u ewh fwbNoh ;kfJzf;z' d[nkok gqekfSs g/go
j? fe nkfyo d'tK d/SK 'u ;ojZdh
tkfSzrNB (fpT{o') phs/ fdB nwohek d/ Gkosh iBsk gkoNh d/ f;Zy nc/noz fbnkT[D bJh jkb jh 'u Gkos ns/ s'A fJ; d/ eJh ekoBK dh ikDekoh fwb
fttkd B{z b? e/ ;zXh j'Jh sK ;jh.fJj
uhB dhnK c"iK d/ dofwnkB ;fjwsh ;edh j?.fJ; g/go d/ nB[;ko uhB dh
ftzr d/ gqXkB eztbihs f;zx ;'Bh tZb'A fe;kBh w[ZfdnK B{z b? e/ e/Ado dh w'dh
rZb th wjZstg{oB j? fe uhB d/ Bkb
pDh ns/ eJh fJbkfenK 'u d'tK B/ fJj ;'u ojh j? fe Gkos s/zh Bkb fJe
;oeko d/ fe;kBK gqsh tsho/ B{z b? e/ nkgD/ nkj[d/ s'A n;shck fdZsk ;h. T[; s'A
;ojZd 's/ S[o{ j'J/ fJ; nfVZe/ d/ nkT[D
nkgD/ edw fgZS/ jNkT[D/ S[o{ eo fdZs/ y/soh Sesh pDdk ik fojk j? ns/
seohpB 12 e[ xzN/ dk ;wK r[zo ikD s'A pknd ;'Bh tZb'A fbysh gq?; B'N ikoh tkb/ ;w/A 'u d{o se n;o gkT[D tkb/
jB.g{oph bZdky 'u g?Ar'Ar s;' Mhb d/ dZyD-g{op J/Shnk 'u fjzd wjk;kro
eofdnK nkgDk n;shck tkg; b? fbnk frnk j?. Bshi/ j'D tkb/ jB fit/A fe ;koh c"i
T[Zsoh ns/ dZyDh ezY/ s'A Gkos ns/ d/ Bkb bZrd/ d/SK 's/ T[; dk rbpk
T[jBK n;shc/ s' pknd fJe fbysh fpnkB ikoh eofdnK fbfynk j? fe phi/ B{z Gkos j[D uhB ;ojZd s'A BjhA jNk
uhB d/ c"ihnkD ns/ c"ih ;kz'-;kwkB ;Ekfgs j' fojk j?.Bkb jh Gkosh ;w[zdoh
gh dh jkJh ewKv tZb'A T[jBK B{z gkoNh d/ ekch c'B nkJ/ ns/ T[jBK B{z fejk frnk ;edk.
B{z fgZS/ jNkT[D dk ezw g{ok j'D s'A c"i d/ tXd/ gqGkt B{z b? e/ th uhB fuzss
j? fe T[j ibdh s' ibdh fe;kBh w;b/ jZb eo d/Dr/ ns/ nkg nkgDk n;shck eJh n"y/ fJbke/ nfij/ jB fiE/
pknd fJ; gqfefonk B{z nZr/ tXkT[D j?. nfij/ 'u j' ;edk j? fe T[j Gkos
tkfg; b? bt'. d{i/ gk;/ nwohek ftu tZ;d/ gzikph GkJhuko/ tZb'A th T[; dh B'Nzeh rowhnK 'u sK f;gkjh skfJBks ofjzd/
's/ SBhtko B{z d'tK c"iK d/ ;hBhno dh c"i B{z T[; dh T[Zsoh ;ojZd 's/ fJ;
B{z d/y e/ T[; s'A fgZS/ jZN rJ/ jB. fJZE/ fzeo:'r j? fe bzx/ wjhB/ ftu fJZE'A d/ phi/ jB go ;odhnK 'u T[BQK fJbkfenK B{z
ewKvoK d/ dofwnkB 10t/A d"o dh fJe bJh x/oBk ukj[zdk j? sK fe Gkos wip{o
gh f;Zy nc/noi d/ fizB/ th fJZE/ nj[d/dko ;B T[jBK B/ fe;kBK d/ jZe ftu jkn ykbh SZv fdZsk iKdk ;h go j[D
T[Zu gZXoh rZbpks j'Jh j?. j' ikJ/ ns/ T[j nkgDh ;w[zdoh c"i 's/
dk Bknok wkod/ j'J/ nkgD/-nkgD/ nkj[fdnk s'A n;shc/ d/ fdZs/ ;B. f;oc j[D ;odhnK 'u th T[E/ c"ihnK B{z skfJBks
p/SZe ;ojZd 's/ iKpkz Gkosh fznkdk fXnkB Bk d/ ;e/ ns/ nkgDk
fJj' jh fJZebk fJZE/ nkj[d/dko j?ns/ phi/gh d/ f;Zy nc/noi ftzr dk fJZE/ G'r g? oZyDk j't/rk sK fe nfij/ jkbks
c"ihnK B/ nkgDh db/oh ns/ T[ZuhnK ;kok g?;k ns/ c"i T[Zsoh ;ojZd 's/ e/
u[Zek j?. d[pkok Bk pDB feT[Afe gsk BjhA uhB
u'NhnK 's/ ;wK ofjzd/ epzk eoe/ uhB Adfos oZy/ i' fe j'fJnk th. ed'A d[pkok nfijk eo p?m/.nfijk BjhA
d/ eJh wB;{fpnK B{z g{ok BjhA j'D fdZsk d{;ok ekoB fJj j' ;edk j? fe j? fe uhB d/ e'b ;o'sK iK g?;/ dh ewh
B/ e'o'Bk fybkc Gkos dhnK e'f
B/ e'o'Bk fybkc Gkos dhnK e'f
UNO B/ e'o'Bk fybkc Gkos dhnK e'f B/ e'o'Bk fybkc Gkos dhnK e'fSSK dhK dh K dhK dh K dh go j[D fJBQK jkbsK 'u T[ZmD tkb/ T[j gqXkB wzsoh Bfozdo w'dh B{z ewz'o j't/ fJ; bJh T[j fgZS/ jfNnk j?. uhB
B/ e'o'Bk fybkc Gkos dhnK e'f
;G s'A wjZstg{oB ;tkb fJj jB fe fdykT[Dk ukj[zd/ ;B, mhe T[t/A jh fit/ d/ fgZS/ jND dk fJe ekoB Gkos B{z
uhB B/ nukBe fJj ;ojZdh fttkd A T[BQK B/ itkjo bkb Bfjo{ d/ Bkb e"wKsoh gZXo 's/ jo irQk ;woEB
ehsh skohc, dZf;nk rb'pb bhvo S[o{ jh feT[A ehsk ;h< ;ojZdh fttkdK ehsk ;h i' 1962 se pj[s SeshSkbh fwbDk th dZf;nk iKdk j?.fit/A fe
ehsh skohc, dZf;nk rb'pb bhvo
ehsh skohc, dZf;nk rb'pb bhvo
ehsh skohc, dZf;nk rb'pb bhvo
ehsh skohc, dZf;nk rb'pb bhvo
'u pj[s nVhnb tshok ngBkT[D d/ ;B go 1962 'u uhB d/ Bkb izr s'A etkv tor/ e"wKsoh wzuK s'A b? e/
bJh ikfDnk ikD tkbk uhB nkfyo 9 pknd T[BQK dh gfjbK tkbh ;fEsh BjhA nk;Nq/bhnk, ikgkB ;w/s ;ko/ gqw[Zy d/
wjhB/ pknd fgZS/ jND bJh feT[A ojh ;h.sh;ok ekoB e'o'Bk wjkwkoh dh S Gkos d/ gZy 'u p'b oj/ ;B. fJE'A
;fjws j' frnk ns/ j[D nZr/ eh j't/ tiQk Bkb T[BQK d/ d/S 'u BkrfoeK 'u se fe id'A :{og th y[ZbQ e/ uhB d/
fto[ZX BjhA p'b fojk ;h. nfij/ 'u i/
rk< fBokSk c?bh j'Jh ;h ns/ ;oeko Bkb
eo uhB dk we;d Gkos d/ ne; B{z
fJBQK ;tkbK d/ e[M ;gZSN itkp Bkokzrh th ;h. nfij/ 'u j' ;edk j?
B[e;kB gj[zukT[Dk ;h sK T[j BjhA j'
sK fdZs/ BjhA ik ;ed/ go Gkos B{z b? fe uhBh okSNogsh Sh fiBfgzr B/
;fenk.
e/ uhB dh ;'u ns/ Bhsh 's/ uhB d/ nkgD/ d/Stk;hnK 'u d/SGrsh dh
e'ftv-19 L nwohek, e?B/vk s/ w?e;he'
e'ftv-19 L nwohek, e?B/vk s/ w?e;he'
e'ftv-19 L nwohek, e?B/vk s/ w?e;he'
e'ftv-19 L nwohek, e?B/vk s/ w?e;he'
e'ftv-19 L nwohek, e?B/vk s/ w?e;he'
B/ 21 wkou sZe tXkJhnK gkpzdhnK
B/ 21 wkou sZe tXkJhnK gkpzdhnK
B/ 21 wkou sZe tXkJhnK gkpzdhnK
B/ 21 wkou sZe tXkJhnK gkpzdhnK
B/ 21 wkou sZe tXkJhnK gkpzdhnK
rJhnK ;B go j[D fJBQK B{z j'o tXk
fdZsk frnk j?. fJBQK d/SK ftu :ksok
eoB bJh b'eK B{z ekoD dZ;Dk bkzwh
j't/rk. T[Xo nwoheh okSNogsh i'
pkJhv/B B/ nkfynk j? fe i[bkJh sZe
jo nwoheh B{z Nhek brkT[D bJh
;z:[es okSNo (fpT{o')L ;z:[es okSNo B/ e'ftv t?e;hB dhnK 2 bZy y[okeK ;oeko g{oh soQK Bkb fsnko j?. fJ;
w[jZJhnk eokT[D 's/ Gkos dk XzBtkd gqrN ehsk j?. Gkos B/ :{Hn?ZBH SKsh 's/ ckJhzo Nhek ezgBh B/ fejk j? fe
T[j jo jcs/ nwohek B{z fJe eo'V v'z
oZfyneK bJh e'o'Bk t?e;hB w[jZJhnk eokJh j?. ;z:[es okSNo B/ Gkos dh izw e/
skohc eofdnK T[; B{z e'o'Bk fybkc izr ftu rb'pb bhvo eoko fdZsk j?. d/t/rh. nwohek ftu j[D sZe ;G s'A
:{Hn?ZBH d/ ;?eNoh iBob n?AN'fBU r[sko/; dk fpnkB d[jokT[Ad/ j'J/ ;z:[es okSNo fznkdk b'eK dk NhekeoB j' u[Zfenk
ftu Gkos d/ ;EkJh ;eZso NhHn?Z;H fso{w{osh B/ fejk,''e'o'Bk Bkb BfiZmD ftu j? idfe :{oghB d/SK ftu j[D sZe
Gkos rb'pb bhvo d/ s"o 's/ ezw eo fojk j?. e't?e; c?f;bNh B{z wzp{s eoB ns/ 2H45 eo'V b'eK B{z Nhek bZr u[Zfenk
g{oh d[Bhnk B{z t?e;hB w[jZJhnk eokT[D 's/ n;hA Gkos B{z XzBtkd fdzd/ jK.'' j?.
noiBNhBk - Nhek fttkd 's/s/ s/s/ s/
noiBNhBk - Nhek fttkd
noiBNhBk - Nhek fttkd
noiBNhBk - Nhek fttkd
r[sko/; B/ Gkos d/ ftd/S wzsoh n?Z;H i?Szeo B{z th e'ftv t?e;hB w[jZJhnk noiBNhBk - Nhek fttkd
f;js wzsoh dk n;shck
f;js wzsoh dk n;shck
f;js wzsoh dk n;shck
f;js wzsoh dk n;shck
eokT[D 's/ XzBtkd fdZsk j?. ftd/S wzsokb/ d/ nzefVnK w[skpe Gkos B/ e[Zb f;js wzsoh dk n;shck
229H7 bZy e'ftv t?e;hB phs/ jcs/ sZe d[Bhnk Go ftu G/ih j?. Gkos B/ 16 e'ftv-19 NhekeoB bJh cozN
iBtoh s'A e'ftv t?e;hB dh S[o{nks ehsh ;h. gfjb/ jh fdB Gkos ftu 20 bZy s'A bkJhB ro[Zg s'A pkjo d/ b'eK B{z Nhe/
tZX f;js toeoK B{z t?e;hB fdZsh rJh ;h. fJjh BjhA Gkos B/ nfij/ jzkoK b'eK fdZs/ ikD 's/ fttkd ftukb/
dk th NhekeoD ehsk j? i' ;z:[es okSNo dhnK J/iz;hnK bJh ezw eo oj/ jB iK noiBNhBk okSNogsh nbpoN'
T[jBK Bkb i[V/ jB. e/Ado ;oeko tZb'A e'ftB d/ Bkw Bkb fJe n?g th bKu ehsk coBkvhz B/ f;js wzsoh B{z n;shck d/
D bJh fejk j?. ;EkBe wzsoh frBhz
frnk j?. fJ; dk T[d/S NhekeoD dh g{oh gqfefonk dh fBrokBh ns/ vkNk e[b?eSB
eoBk j?. r'Aikb/i rkof;nk 's/ d'S bZrk j? fe
N'oKN' (fpT{o') ftSt ftu fiE/ e'o'Bk j'J/ nwohek, e?B/vk ns/ w?e;he' B/ d/ T[BQK B/ e'ftv-19 NhekeoB bJh cozN
Gkos ftu fcbjkb e't?e;hB ns/ e'ftShbv B{z wBz{oh fdZsh rJh j?. jcsktoh
pqhfczr fdzd/ j'J/ ftd/S wzsokb/ d/ p[bko/ nB[okr Sqhtk;st B/ dZf;nk fe Gkos s'A gqGkfts j'J/ b'eK dh frDsh 11H13 S ftu 21 wkou sZe gkpzdhnK tXk bkJhB ro[Zg ftu BK Bk j'D 's/ th
eo'V gko j' rJh j?. T[E/ jh fwqseK dh fdZshnK jB. fJE/ ofjD tkb/ b'e j[D
UwkB, fBekokr[nk ;w/s eJh d/SK B{z ibdh jh t?e;hB G/iD tkbk j?. fJjh BjhA wzB-gqwzB/ ;EkBe gZsoeko B{z Nhek d/
frDsh th 24H65 bZy s'A fznkdk j' r?o-zo{oh ezwK bJh :ksok BjhA eo
T[jBK B/ fejk fe Gkos s'A ibdh jh ncohek bJh 1 eo'V y[okeK G/ihnK ikDrhnK. D dh f;ckoS ehsh ;h. rkof;nk
u[Zeh j?. fJ; ftukb/ d[Bhnk d/ eJh d/ ;eDr/. ;oeko dh e'ftv-19 Bkb BfiZmD dh
fJ; d/ fJbktk 10 bZy t?e;hB v'z ;z:[es okSNo d/ f;js toeoK bJh G/ihnK
SK ftu fJe tko fco e'o'Bk wohzK dh nwohek, w?e;he' ns/ e?B/vk ftu oDBhsh dk ezw th ;zGkb oj/ ;B go
ikDrhnK. Gkos T[jBK d/SK ftu'A fJe j? fiZE/ e'ftv NhekeoD dk ezw ekch s/zh
Bkb uZb fojk j?. frDsh tZXD bZrh j?. fJ; B{z d/yd/ e'o'Bk gkpzdhnK 21 cotoh sZe bkJhnK fJ; wkwb/ s'A pknd T[BQK n;shck d/
fdZsk.

23
23
23 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
23 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
23 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
fJ;okJhb y'ieosktK dk dkntk-ckJh
fJ;okJhb y'ieosktK dk dkntk-ckJhzo dho dh o dho dh o dh
fJ;okJhb y'ieosktK dk dkntk-ckJh
fJ;okJhb y'ieosktK dk dkntk-ckJh
f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z fe;kB nzd'bB
f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z fe;kB nzd'bB fJ;okJhb y'ieosktK dk dkntk-ckJh
f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z fe;kB nzd'bB
f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z fe;kB nzd'bB
f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z fe;kB nzd'bB
t?e;hB B/ o'fenk 99 ch;dh e'o'Bk tkfJo;
t?e;hB B/ o'fenk 99 ch;dh e'o'Bk tkfJo;
t?e;hB B/ o'fenk 99 ch;dh e'o'Bk tkfJo;
t?e;hB B/ o'fenk 99 ch;dh e'o'Bk tkfJo;
d/ pjkB/ Bjh j'D fdZsk frnk Gkos t?e;hB B/ o'fenk 99 ch;dh e'o'Bk tkfJo;
d/ pjkB/ Bjh j'D fdZsk frnk Gkos u dkybu dkyb
d/ pjkB/ Bjh j'D fdZsk frnk Gkos u dkyb
d/ pjkB/ Bjh j'D fdZsk frnk Gkos 'u dkybu dkyb
d/ pjkB/ Bjh j'D fdZsk frnk Gkos
2024 sZe dk j?.T[jBK dh e'o'Bk ;pzXh
fog'oN th B?r/fNt ;h. T[BQK B/ dZf;nk
fe w?B{z fJe ewo/ 'u tZyok fbikfJnk
frnk, fiE/ ;pzfXs nfXekohnK B/
gfjbK ;tkb g[ZfSnk fe s[;hA fe;kB
nzd'bB d/ uZbfdnK feT[A nkJ/ j'< d{ik
;tkb g[ZfSnk fe fJZE/ e'o'Bk bkr dk
ysok j?. nfXekoh tko-tko fJj' efj
oj/ ;B fe fe;kB ;kv/ jB, n;hA fe;kBK
d/ jK go ftd/S ftu p?m/ b'e fe;kBK
dh wkbh wdd eo e/ fe;kBK B{z r[zwokj
eo oj/ jB. s[;hA ftd/SK ftu fe;kB
nzd'bB ;pzXh w[zkjo/ eo oj/ j'.
nfXekoh fJj th g[ZS oj/ ;B fe
ftd/Sh ;oekoK d/ fe;kB nzd'bB ;pzXh
fej' fij/ ftuko jB. G[fgzdo f;zx B/
dZf;nk fe T[BQK B{z 28 xzN/ f;oc fJe
e[o;h 's/ jh fpmkJh oZfynk frnk idfe
T[j fdb s/ S{ro dh phwkoh s'A ghVs
jB. fJ; d"okB ykD bJh e[M BjhA fdZsk
frnk, f;oc fcZeh ukj fdZsh rJh.
nfXekohnK dk tshek o[Zyk ns/
fBzdD:'r ;h. G[fgzdo f;zx B{z tkg; G/
iD 's/ tZy-tZy f;Zy iE/pzdhnK d/ :/o{S/bw (fpT{o') e'o'Bk tkfJo; Bkb i{M ojh d[Bhnk bJh fJ;okJhb s'A pj[s
nkr{nK B/ Gkos ;oeko d/ fJ; toskU tXhnk ypo j?. fJ;okJhb 'u ckJhzo dh e'o'Bk B/ pj[s tZv/ gZXo 's/ e'o'Bk d/
dh ;ys SpdK ftu fBy/Xh eofdnK fJBc?eSB B{z o'e fdZsk j?. fJ; d/ Bkb jh d[Bhnk B{z gfjbh tko nfijk n;b
fejk j? fe fJj wB[Zyh nfXekoK dh x'o nzeVk fwfbnk j? fi; Bkb fJj ;ze/s fwbdk j? fe NhekeoB e'o'Bk d/ fJBc?eSB
T[bzxDk j?.Bk sK nfijk Xoksb 's/ j' B{z o'eD 'u ;woZE ;kps j'fJnk j?. fJ;okJhb 'u 20 d;zpo B{z ckJhzo dh t?e;hB
;fenk feT[Afe Gkosh c"i e?bkS o/Ai okjhA okSNoh NhekeoB gq'rokw S[o{ j'fJnk ;h i' b?p 'u eohp 89H4 ch;dh gqGkth
ns/ ;ys u[D"shnK Bkb Gog{o ns/ fojk ;h. fJBQK ezgBhnK B/ fJ;okJhb d/ f;js wzsokbk Bkb S[o{nksh ftSb/SB
oDBhfse wjZssk tkbhnK 6-7 ehsk ;h. e[M ftfrnkBhnK B/ fJ; dh S[ZXsk 's/ ;tkb u[Zfenk ;h.
u'NhnK 's/ uhB d/ ;kjwD/ wzp{sh ns/ d[Bhnk 'u n";sB ;G s'A tX/o/ e'o'Bk tkfJo; t?e;hB btkT[D tkb/ fJ;okJhb
jwbktog[D/ Bkb vNh ojh, Bk jh uhB s'A j[D ;ekokswe nzeV/ ;kjwD/ nkJ/ jB.fJ;okJhb 'u nZXh nkpkdh B{z xZN s'A
Gkos dh SkB B{z m/; gj[zuk ;fenk, xZN e'o'Bk tkfJo; t?e;hB dh fJe v'z fwb rJh j?. fJ;okJhb d/ nfXekohnK B/
fJ; d/ T[bN Gkos dk e"wKsoh ;woEB SBhtko B{z dZf;nk fe ckJhzo dh e'o'Bk t?e;hB tkfJo; Bkb w"sK B{z o'eD 'u 99
tX frnk.p/SZe uhB nkgD/ nfij/ ch;dh n;odko ojh j?. i/eo fJj ;jh j? sK fJj nzeV/ pj[s T[sSkj tXkT[D tkb/
we;dK 'u ekw:kp Bk j' ;fenk j't/ jB .
go Gkos 'u e'Jh th fJ; rZb s'A j[D
fJBeko BjhA eo ;edk fe ;kB{z gfjbK
r'oyXzXk L Gkosh gk;g'oN s/ ftd/
r'oyXzXk L Gkosh gk;g'oN s/ ftd/
r'oyXzXk L Gkosh gk;g'oN s/ ftd/
r'oyXzXk L Gkosh gk;g'oN s/ ftd/SK dhK dh K dhK dh K dh
r'oyXzXk L Gkosh gk;g'oN s/ ftd/
dh s[bBk 'u fes/ tZX u"e;h d/ Bkb
nkgDhnK ;ojZdK 's/ Bzo oZyDh j't/
o'w (fpT{o') Gkosh w{b d/ f;Zy nkr{ ;B. T[BQK B{z 18 cotoh B{z n?w;Novw
rh feT[Afe uhB 'u id'A th e'Jh nzdo{Bh
G[fgzdo f;zx jkb?Av B{z phs/ fdBhA fdZbh tkg; G/i fdZsk frnk. G[fgzdo f;zx b/
fto'X tX/rk sK T[j fco s'A nkgD/ b'eK
:ksok eo oj/ pzrbkd/ h Bkrfoeh Bkrfoe
:ksok eo oj/ pzrbkd/
:ksok eo oj/ pzrbkd/ h Bkrfoe
:ksok eo oj/ pzrbkd/
jtkJh nZv/ gj[zuD d/ 28 xzfNnK pknd ye jB, fijBK B/ gfjb/ s/ d{i/ ;z;ko
dk fXnkB GNekT[D bJh Gkosh ;ojZd :ksok eo oj/ pzrbkd/Sh Bkrfoeh Bkrfoe
jh tkg; G/i fdZsk frnk. fJZE/ dZ; :[ZX 'u f;Zy c"ihnK dh d/D ;pzXh
's/ fttkd S/V ;edk j?. T[AM th
dJhJ/ fe f;Zy nkr{ G[fgzdo f;zx jkb?Av feskpK fbyhnK jB.
no[Dkub gqd/S 's/ th T[; dh Bzo ojh
d/ Bkrfoe jB, i' e/Hn?ZbHn?ZwH J/ G[fgzdo f;zx B/ dZf;nk fe T[BK e'b
j?.B'N- uhB B/ nwohek B{z eko'pko 's/
nobkJhB d/ ijkz okjhA 17 cotoh B{z Gkosh d{sxo tZb'A ikoh ;ko/ ekrzks
bZrhnK gkpzdhnK jNkT[D dh ehsh
nzsookSNoh jtkJh nZv/ fdZbh gj[zu/ w[ezwb ;B s/ T[jBK e'b Gkos dk thzk
nghb, ypo pko/ e[w?AN eo fdU okJ/.
nwohek
nwohek u Nozg dk 6 ewfonK tkbk
nwohek u Nozg dk 6u Nozg dk 6 ewfonK tkbk ewfonK tkbk
nwohek
nwohek 'u Nozg dk 6u Nozg dk 600 ewfonK tkbk ewfonK tkbk
gbk
gbk
gbk k vkfJBkwkJhN Bkb ehsk frnk spkj
gbk k vkfJBkwkJhN Bkb ehsk frnk spkjk vkfJBkwkJhN Bkb ehsk frnk spkj
gbkzk vkfJBkwkJhN Bkb ehsk frnk spkjk vkfJBkwkJhN Bkb ehsk frnk spkj
ftu Nozg d/ ohnb n;N/N ns/ j'Nb d/
;woki dh gfjbh tZvh T[gbZpXh ti'A
fJj fJwkos yVQh ;h. Nozg d/ wkfbekBk
jZe tkb/ e;hB' ftu fJ; B{z jh ;G s'A
fpjsohB wzfBnk iKdk fojk j?. jkb
jh ftu fJ; fJwkos B{z vkfJBkwkJhN
bk e/ T[vk fdZsk frnk. fJj SkBdko
fJwoks 39 wzfzbk dh ;h. fJ; dh
nzdkiB ehws eohp 21 eo'V vkbo
;h ns/ fJj brGr 60 jzko tor c[ZN
ftu c?bh ;h. fJ; ftSkb fJwkos ftu
fJe SkBdko e;hB' ns/ 600 ewfonK
tkbk nkbhSkB j'Nb ;h.
fvrkT[Dk feT[A fgnk
fvrkT[Dk feT[A fgnk
fvrkT[Dk feT[A fgnk
fvrkT[Dk feT[A fgnk
fvrkT[Dk feT[A fgnk
S[o{nks ftu fJj fJwkos ekw:kph
dh gSkD ;h. tZv/-tZv/ f;sko/ fJE/
eK;oN eoBk nkgDh y[Sfe;wsh
;wMd/ ;B. jkbht[Zv fcbwK dh S{fNzr
fJ; fJwkos ftu j[zdh ;h go j"bh-j"bh BthA fdZbh (fpT{o') pzrbkd/Sh BkrfoeK tZb'A Gkosh gk;g'oN 's/ ftd/S ikD
;wK pdfbnk. 90 d/ djke/ ftu fJj d/ wkwb/ brksko tXd/ ik oj/ jB. fJj r'oyXzXk d/S dh ;[oZfynk bJh ysoBke
fJwkos B[e;kB ftu ikD bZrh. f;oc ;kps j' ;edk j? go ;oeko tZb'A e'Jh m'; edw BjhA u[Ze/ rJ/ jB. ikDekoh
fJ; d/ e;hB' 's/ 50 eo'V vkbo sZe w[skpe ;kJhpo g[b; B/ j?dokpkd dh okiXkBh s/bzrkBk d/ fBzkwkpkd fzb/ 'u
dk eozk j' frnk. ed/ wSj{o oj/ e;hB' cozh d;skt/zK okjhA gk;g'oN pDkT[D tkb/ pzrbkd/Sh BkrfoeK d/ nzsookSNoh
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ fJwkos B{z zwhAd'i ehsk frnk ns/ fe B{z ;G s'A fgSfVnk wzfBnk ikD bZrk. fro'j dk godkckS eo e/ 8 b'eK B{z frqcsko ehsk j?.
;kpek okSNogsh v'Bkbv Nozg dk fJ; Bkb fBT{io;h ftu Nozg d/ gqGkt pknd ftu fJ; B{z fdtkbhnk eoko d/ g[b; d/ fJe ;hBhno nfXekoh B/ dZf;nk fe fJ; rZb dh iKu ehsh ik ojh j?
Nozg gbkzk vkfJBkwkJhN Bkb T[vk 's/ e'Jh n;o gt/rk. fdZsk frnk. ;kb 2009 ftu Nozg B/ fe fro'j 'u j'o fezB/ b'e Skwb jB. fJ; s'A fJbktk u/BJh J/nog'oN 's/ fJwhrq/SB
eh ;h fJwkos ftu
eh ;h fJwkos ftu
eh ;h fJwkos ftu
fdZsk frnk. wkfjo ;tkb u[Ze oj/ jB eh ;h fJwkos ftu fJ; s'A feBkok eo fbnk go Nozg dk nfXekohnK B/ :ksohnK d/ gk;g'oN B{z ;e?B eod/ ;w/A fso{g[o d/ ofjD tkb/
eh ;h fJwkos ftu
fe feT[A fBT{io;h dh fJ; SkBdko ;kb 1984 ftu n?NbKfNe f;Nh BK fJ; Bkb i[fVnk fojk. ;'bhwB (29) dk gk;g'oN Bebh gkJ/ ikD 's/ T[; B{z fjok;s 'u b? fbnk.

24
24
24 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
24 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
24 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
fJ; wjhB/ dk s[jkvk ok hcbhcb
fJ; wjhB/ dk s[jkvk ok
fJ; wjhB/ dk s[jkvk ok hcb
fJ; wjhB/ dk s[jkvk ok
fJ; wjhB/ dk s[jkvk okShcbhcb
w/y
w/y L fJ; wjhB/ s[jkB{z
w/y
w/y eoe ;wkBsk oj/rh. weo
w/y
eoe L fJ; wjhB/ gfotko
eoe
eoe
eoe
weo tgko-Xzd/
weo L
weo
weo
Bt/A ezw eoB dh gq/oBk ftZu wB w[Nkt d/ w"e/ s[bk d/ ftek; ns/
s[bk
s[bk
s[bk L Bt/A ezw Bz{ S[o{
s[bk
fwb/rh. s[jkv/ ftukoK ftZu nkT[Dr/, fJ; bJh wkBf;e eo ;e'r/. bzwh d{oh dh nkofEe gqpzX bJh
;fEosk dh nDj'Ad ofjD p/u?Bh oj/rh. wB d[ftXk dk :ksok iK shoE n;EkB nB[e{b fdB j?.
Bkb e[ZM wkwfbnK ftZu nB[Gt eo/rk. fJ; bJh dh :ksok j't/rh. ftd/S t;{bh iK g?;/ d/ b?D-d/D ftZu
T[bMB dk nB[Gt jt/rk. wjZstg{oD c?;bk NkbDk fjseo j?. fe;/ bJh w"e/ pDBr/ns/ ftd/S t;D tkb/ ;cbsk fwb/rh. nk:ks-
B"eoh iK tgko ftZu w[ekpb/pkih dk wkj"b d/ Bkb rbs -cfjwh iK tkd-fttkd yV/ d';sK iK ;B/jhnK d/ ;wkuko fwbDr/ fBfo:ks d/ tgkohnK B{z bkG
oj/rk. :ksok d/ ;zi'r g?dk j'Dr/. GoktK j'D dh ;zGktBk j?. f;js-;zpzXh bkgotkjh . f;js E'VQh Bow oj/rh. ;zskB dhnK j't/rk. nkofEe bkG j't/rk.
d/ Bkb w/b-i'b pfDnk oj/rk. :ksok szd[o[;sh yokp eo/rh. e'oN-efujoh d/ ;wf;nktK s'A fuzsk g?dk j't/rh. ekB{zBh T[bMBK s'A ;[u/s oj'.
eoBh g? ;edh j?. wkwfbnK ftZu ;zGb e/ ezw fpq fpq fpq ue ue szd[o[;sh uzrh oj/rh.
fpq fpqSue ue L pkDh ns/
ue
fpqy
fpqy
fpqy L fJ; wjhB/ fe;/
fpqy
fpqy b?Dk gt/rk. ;[Gkn T[Zs/ ;ziw oZyDk e[zG L wkBf;e
e[zG
e[zG
e[zG
e[zG
Bt/A ezw Bz{ S[o{ eoBk T[fus f;zx L wB dh vktKv'b zo{oh j?. o'ikBk ezwK d/ nSKsh ns/ sBkU
f;zx
f;zx
f;zx
f;zx
BjhA j?. rZbpks ftZu jkbs jZE ftZu nkJ/ j'J/ w"e/ fJbktk Bt/A ezw jZE ftZu Gfonk fdB j?. s/ih
s[jkvk SZeh ;[Gkn w[;hps B{z rtk Bk d/t/ fJ;dk fXnkB b?Dk T[fus BjhA j?. fpwko Bkb pdbd/ ftukoK d/
g?dk eo/rk. nkofEe bkG oZyDk gt/rk. fJ;soh d';sK g?D dk :'r j?. fJ; bJh ekoB r?o fBoDkfJesk oj/rh.
j't/rk. ftfdnkoEhnK bJh s'A w[bkeks ns/ bkG j't/rk. p[z[orK dk ykB-ghD dk fXnkB oZy'. nukBe bkG fJ; bJh m'; c?;bk BjhA b?
uzrk ;wK j?. youk fznkdk j' ;edk j?. ns/ nShotkd gqkgs eo ;e'r/. xo ftZu j't/rk. nksfwe ;kXBk bJh uzrk ;wK ;e'r/. ;zskB d/ gq/SB T[bMB
T[; Bkb ckfJdk jkf;b j't/rk. fJ;sohnK wzrfbe ezw j'Dr/. tgkohnK d/ tgko j?. fuzsB-ftuko ftZu ;wK pshs eoB ftZu gkT[Dr/. ezw s'A fB;cbsk
B{z p'bh T[Zs/ ekp{ oZyDk ukjhdk j?. ftZu tkXk j't/rk. B"eohg/Sk tkfbnK dh Bkb wkBf;e SKsh fwb/rh. Xkofwe jskSk g?dk eo/rh ns/ fpBK
fwE[B ewkJh ftZu tkXk j't/rk. pkjo ikD dk ezwK s'A d{o ofj ;e'r/. ekoD g?;k you j't/rk.
fwE[B
fwE[B
fwE[B L skirh ns/
fwE[B
;c{soh Bkb Gog{o oj'r/. gqpzX j't/rk. XB whB
XB
X
XB B
XB[ L gkoNh,
whB
whB L ;ktXkBh
whB
whB
T[Zsw G'iB, ;[zdo egfVnK ezfBnk fgefBe, gotk;, ;[zdo oZyD dh ;bkj j?.
ezfBnk L Bt/A ezwK dh
ezfBnk
ezfBnk
ezfBnk
ns/ d';sK-fwZsoK d/ Bkb S[o{nks eoB bJh wB ftZu G'iB ns/ t;so ni'e/ gotkfoe w?poK d/ Bkb
s[jkvk fdB y{p nkBzd ftZu pDkJhnK j'JhnK :'iBktK fdB dh ftS/Ssk oj/rh. wZsG/d g?dk j't/rk.
pshs j't/rk. dzgsh ihtB ftZu ;[y-;zs'S ;keko j'DrhnK. fgsk d/ Bkb wB'oziB dh d[Bhnk ftZu wksk dh f;js fuzsk
dh GktBk dk nB[Gt eo'r/. nkofEe bkG nkswhnsk tX/rh. T[BQK B{z ftjko eoBr/. ftgohs fbzrh ftnesh dk ekoB pDh oj/rh. f;js
ns/ nk:'iBK bJh nB[e{b fdB j?. you bkG j't/rk. tgkoh ns/ B"eoh tkfbnK B{z d/ Bkb dh w[bkeks o'wKue oj/rh. yokp j'D dh ;zGktBk j?. B"eoh
fznkdk j't/rk. fJ; bJh T[; T[Zs/ ;ziw nkgD/ y/so ftZu nZr/ tXD dk :'r j?. dzgsh ihtB ftZu T[Zsw ;[y dh gqkgsh ftZu ;wZf;nktK yVhnK
oZyDk gt/rk. Bekokswe ftukoK s'A d{o g?;k, wkB-;BwkB ftZu tkXk j't/rk. j't/rh. Gkrhdkoh ftZu bkG j't/rk. p/ j'DrhnK. nuZb ikfJdkd d/
ofjD dh b'V j?. :ksok dk ftuko fsnkr ;oeko s'A bkG j't/rk. f;js uzrh fJZzsh ns/ g?;/ dk B[e;kB j'D dh d;skt/z pDtkT[D ftZu
fdU. oj/rh . rqj;Eh ihtB ftZu ;[y-SKsh ns/ ;zGktBk j?. fXnkB oZy'.
G[bZE tk;h r[ogqhs f;zx dh
G[bZE tk;h r[ogqhs f;zx dh
G[bZE tk;h r[ogqhs f;zx dh
G[bZE tk;h r[ogqhs f;zx dh
G[bZE tk;h r[ogqhs f;zx dh
gkfe L 62 ;kbk ;K;d B/ 14 ;kbk pZuh
gkfe L 62 ;kbk ;K;d B/ 14 ;kbk pZuh
gkfe L 62 ;kbk ;K;d B/ 14 ;kbk pZuh
gkfe L 62 ;kbk ;K;d B/ 14 ;kbk pZuh
gkfe L 62 ;kbk ;K;d B/ 14 ;kbk pZuh
nwohek fty/ ;Ve jkd;/
nwohek fty/ ;Ve jkd;/ u w"su w"s
nwohek fty/ ;Ve jkd;/ 'u w"su w"s
nwohek fty/ ;Ve jkd;/
nwohek fty/ ;Ve jkd;/ u w"s
Bkb ehsk ftnkj, iKu d/ nkd/ ikoh
Bkb ehsk ftnkj, iKu d/ nkd/ ikoh ikoh
Bkb ehsk ftnkj, iKu d/ nkd/
Bkb ehsk ftnkj, iKu d/ nkd/
Bkb ehsk ftnkj, iKu d/ nkd/S ikoh ikoh
fJ; wkwb/ 's/ e'Jh gqfsfefonk BjhA
fdZsh. T[j w"bkBk czb-T[o-ofjwkB
dh gkoNh s'A ;K;d jB.ofjwkB fJ; ;w/
A gkfe;skB v?w'eq?fNe cozN d/ B/sk jB.
fJj cozN fJwokB ;oeko d/ fybkc d/;
ftu nzd'bB ubk fojk j?. 'dh vkB' dh
fJe fog'oN w[skpe pZuh d/ ;e{b B/
T[; dk iBw ;oNhfce/N whvhnk B{z ikoh
ehsk. fJ; ftu T[; dh iBw sohe 28
nes{po 2006 dZ;h rJh j?. fJ; wro'A
fJe ;EkBe n?ZBHihHUH B/ g[b; ftu
fSekfJs doi eokJh. j[D fJ; dh iKu
ehsh ikt/rh.
f;oc g[
f;oc g[ Nh j'Jh j?Nh j'Jh j?
f;oc g[SNh j'Jh j?Nh j'Jh j?
f;oc g[
f;oc g[ Nh j'Jh j?
w"bkBk d/ ftnkj dk wkwbk fgSb/
;kb dk j?. T[d'A ;EkBe whvhnk ftu
fJ; soQK dhnK ypoK nkJhnK ;B. Gkt/
Afe g[SNh fJ; bJh BjhA j' ;eh feT[Afe
w"bkBk n:{ph iK e[Vh d/ gfotko B/
fBT{:koe (fpT{o') o'ih o'Nh dh Gkb ftZu nwohek rJ/ G[bZE sfj;hb d/ fgzv e[M th p'bD s'A fJBeko eo fdZsk ;h.
we;{dg[o fibQk (eg{oEbk) d/ fJe gzikph B"itkB dh nwohek d/ ;{p/ N?e;k; ftZu j[D n?ZBHihHUH dh fSekfJs 's/ iKu
tkgo/ fJe ;Ve jkd;/ d"okB w"s j' rJh j?. w"i{dk w?Apo gzukfJs fgzv we;{dg[o ehsh ikt/rh.fusokb g[b; ;N/SB d/
sfj;hb G[bZE d/ fwqse vokJhto r[ogqhs f;zx d/ fgsk ;sBkw f;zx B/ Go/ wzB fJz;g?eNo ;Zikd nfjwd B/ fSekfJs
Bkb dZf;nk fe T[; dk p/Nk r[ogqhs f;zx (29) o'ih o'Nh dh ykso ;zB 2010 ftZu doi j'D dh g[SNh ehsh. Gkt/Afe T[jBK
nwohek frnk ;h s/ T[E/ e?bhc'oBhnk d/ czBN?Bk Sfjo ftZu ofj fojk ;h ns/ B/ fJj BjhA dZf;nk fe f;oc fSekfJs
Nokbk ubkT[Adk ;h. doi ehsh rJh j? iK fJ; wkwb/ ftu
N?e;k; ftu T[j Nokbk b'v eoe/ tkg; e?bhc'oBhnk B{z tkg; nk fojk ;h fe e'Jh n?ZcHnkJhHnkoH th doi ehsh rJh
o;s/ ftZu nukBe fe;/ ekoB T[; dk Nokbk gbN frnk s/ T[; dh w"e/ 's/ jh w"s fJ;bkwkpkd (fpT{o') gkfe;skB s'A ehsh j?. gkfe;skB ftu ftnkj ekB{zB j?.
e[Vh d/ fgsk B/ pdfbnk fpnkB
e[Vh d/ fgsk B/ pdfbnk fpnkB
e[Vh d/ fgsk B/ pdfbnk fpnkB
e[Vh d/ fgsk B/ pdfbnk fpnkB
j' rJh.fJj ikDekoh gfotko B{z T[jBK d/ T[ZE/ nwohek ftZu jh ofjzd/ d{i/ p/N/ fJe j?okB eo d/D tkbh ypo ;kjwD/ dh rZb eohJ/ sK fJZE/ e[VhnK d/ ftnkj e[Vh d/ fgsk B/ pdfbnk fpnkB
sbftzdo f;zx B/ 20 cotoh oks d/ 11L30 ti/ c'B okjhA fdZsh. T[es B"itkB ni/ nkJh j?. fJZE/ iwhns T[b/wk-J/-fJ;bkw dh T[wo 16 ;kb s?n j?. i/eo fJ; Bkb'A g[b; ;kjwD/ e[Vh d/ fgsk B/
nwohek ftZu eZuk ;h. T[jBK dZf;nk r[ogqhs f;zx dh fwqse d/j fgzv fbnkT[D 's/ d/ pb'fu;skB s'A ;K;d w"bkBk xZN T[wo ftu ftnkj ehsk iKdk j? w"bkBk ns/ nkgDh 14 ;kbk p/Nh d/
T[; dk nzfsw ;z;eko ehsk ikt/rk. ;bkj[dhB n:{ph (62) B/ 14 ;kb dh sK ekB{zBh s"o 's/ fJj ngokX wzfBnk ftnkj s'A fJBeko eo fdZsk ;h. id'A
fgsk ;sBkw f;zx B/ dZf;nk fe p/Nk r[ogqhs pj[s jh ;kT{, B/e s/ fwbkgV/ pZuh Bkb ftnkj eo fbnk.wkwbk e[M ikt/rk ns/ fJ; bJh ;zk th j' ;edh ;EkBe gqSk;B d/ d{i/ nc;o fJ; pko/
;[Gkn tkbk ;h. ftd/S ftZu ofjzfdnK th T[; B/ nkgD/ f;Zyh ;o{g B[z th ekfJw ;wK g[okDk j? ns/ gfjbK th uouk ftu j?. ikDekoh b?D T[jBK d/ xo gj[zu/ sK
pZuh dk iBw ;oNhfce/N nkfJnk
pZuh dk iBw ;oNhfce/N nkfJnk
pZuh dk iBw ;oNhfce/N nkfJnk
pZuh dk iBw ;oNhfce/N nkfJnk
oZfynk ;h. T[j fwjBs wzd{oh eoB d/ Bkb ;wki ;/tk y/so ftZu th nkgDhnk nkfJnk ;h. T[d'A fJ; dh g[SNh BjhA j' pZuh dk iBw ;oNhfce/N nkfJnk e[Vh d/ fgsk B/ T[jBK B{z Go';k
;kjwD/
;kjwD/
;kjwD/
;kjwD/
;/tktK fdzdk ofjzdk ;h. jkb jh ftZu T[; B/ 4H5 bZy dh ;/tk fdZbh ;zxoS eo jo/ ;eh ;h.j[D fJe n?ZBHihHUH dh nghb ;kjwD/ fdtkfJnk fe e[Vh id'A sZe 16 ;kb
fe;kBk bJh tZy-tZy pkovoK 's/ G/i/ ;B. r[ogqhs f;zx dh fJ; p/tes w"s pko/ 's/ g[b; fJ; dh iKu eoB ik ojh j?. w"bkBk n:{ph pb'fu;skB d/ dh BjhA j' iKdh T[d'A sZe T[j fJ; B{z
;[D e/ g{o/ fJbke/ ftZu ;'r dh bfjo j?. pZuh d/ fgsk B/ th ftnkj dh g[SNh fusokb s'A ;K;d jB. T[jBK B/ ed/ ;K;d d/ xo bJh ftdk BjhA eoBr/.

25
25
25 gzikp NkJhw gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
25 gzikp NkJhw gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
25 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
wjkokDh d/ fo s/dko B{z fiB;hs/dko B{z fiB;h
fe;kB nzd'bB
fe;kB nzd'bB u wko/ rJ/ fe;kBK B{z
fe;kB nzd'bB
wjkokDh d/ fo
fe;kB nzd'bB 'u wko/ rJ/ fe;kBK B{zu wko/ rJ/ fe;kBK B{z
wjkokDh d/ fo s/dko B{z fiB;h
fpqfN fpqfN fpqfN fpqfN fpqfNS wjkokDh d/ fo wjkokDh d/ foSs/dko B{z fiB;hs/dko B{z fiB;h fe;kB nzd'bB u wko/ rJ/ fe;kBK B{zu wko/ rJ/ fe;kBK B{z
D d/ wkwb/ u 1
D d/ wkwb/ u 1 wjhB/ dh e?d wjhB/ dh e?d
D d/ wkwb/ u 1 wjhB/ dh e?d
S'''''SD d/ wkwb/ u 1D d/ wkwb/ u 10 wjhB/ dh e?d wjhB/ dh e?d UBNkohU ftXkB ;Gk u fdZsh u fdZsh oXKibhoXKibh
UBNkohU ftXkB ;Gk
UBNkohU ftXkB ;Gk
UBNkohU ftXkB ;Gk u fdZsh oXKibh
UBNkohU ftXkB ;Gk 'u fdZsh u fdZsh SoXKibhoXKibh
























bzvB (fpT{o') fpqN/B dh wjkokDh n?bhikp/E d' d/ fJe foSs/dko B{z ;ekNb?Av
;fEs nkgD/ iZdh xo 'u fJe phph dk fiB;h S'SD eoB B{z b? e/ 10 wjhB/ dh e?d
dh ;zk ;[DkJh rJh j?. nob nkc ;NqkEw'o, ;kJhwB p'tz-fbT[B B/ cotoh 2020
UBNkohU (fpT{o') Bt/A y/shpkVh fe;kBK dhnK w"sK dk wkwbk B/ fejk fe w?A T[BNkohU ftXkB ;Gk d/
'u rb?fw; ek;b 'u fJe phph dk fiB;h S'SD eoB dk ngokX ;theko ehsk j?.
ekB{zBK fybkc fe;kBK tZb'A fdZbhnK ftXkB ;Gk ftZu u[Zed/ j'J/ po?AgNB ftu T[BQK fe;kBK ns/ gqdoSBekohnK
ndkbs B/ fbT[B (34) B{z fgSb/ wjhB/ d'Sh eoko fdZsk ;h. T[; B/ fejk fe w?A
dhnK jZdK T[Zs/ gqdoSB eJh wjhfBnK Jh;N s'A T[BNkohU ftXkB ;Gk d/ w?Apo d/ ;BwkB bJh fJe fwzN dk w"B oZyD
nkgDhnK joesK B{z b? e/ pj[s Sofwzdk jK. T[; B{z v[zvh S?foc e'oN B/ wzrbtko B{z
s'A ikoh j?. w'dh ;oeko fiE/ ekB{zB oZd r[oosB f;zx B/ u[Zfenk. fJ; ;pzXh fBT{ bJh nghb eodk jK, fiBQK B/ SKswJh
;zk ;[DkJh.
Bk eoB T[Zs/ nVh j'Jh j?, T[E/ jh fe;kB v?w'eo?Nhe gkoNh d/ nkr{ ns/ e?B/vk Yzr Bkb nkgDh o'zh-o'Nh s/ jZeK bJh
fJe t?p;kJhN dh ypo w[skpe S?foc nb/;N/no ekofwSkfJb B/ ndkbs 'u
fszB' y/sh ekB{zB oZd eotkT[D dh wzr 'u fto'Xh fXo d/ nkr{ irwhs f;zx d/ gqdoSB d"okB nkgDhnK ikBK rtk
fbT[B B{z fejk fe T[; B/ fJ; jwb/ d"okB ghVsK dh r[jko dh tko-tko nDd/yh
eo oj/ jB. y/sh ekB{zBK B{z oZd Gok r[oosB f;zx B/ y[d NthN eo fdZshnK. r[oosB dh fJ; g/SeS s'A
ehsh. ndkbs B/ fejk fe fJE/ sZe fe j[D th fJe ;kb pknd th T[; B{z (ghVsK
eotkT[D bJh uZb oj/ fJ; ;zxoS ikDekoh fdZsh. r[oosB f;zx tb'A ehs/ pknd ftXkB ;Gk d/ ;gheo tb'A ;ko/
B{z) vokT[D/ ;[cB/ nkT[Ad/ jB ns/ T[j vo iKdh j? feT[Afe s[;hA T[; dk fiB;h S'SD
d"okB j[D se ;?AeV/ fe;kB w"s d/ w{zj rJ/ NthN Bkb T[BQK tb'A fe;kBK B{z w?ApoK dh ;fjwsh bJh rJh. fiBQK B/
ehsk ;h. fJ; Bkb T[; dh wkBf;esk 's/ th n;o fgnk j?. fgSb/ wjhB/ fbT[B B/
'u ik u[Ze/ jB. ;zxoS d"okB woB tkb/ SoXKibh G/N eod/ j'J/ fJe thvhU th r[oosB Bkb ;fjws j[zd/ j'J/ ftXkB
;zk xZN eotkT[D bJh nkgDk ngokX ;theko eod/ j'J/ fejk ;h fe w/o/ xo 'u
fJBQK fe;kBK dk w[Zdk j[D e?B/vk dh ;KMh ehsh rJh. ftXkB ;Gk ftu ;Gk ftZu ikBK rtkT[D tkb/ fe;kBK
fJe wfjwkB B{z fJ; soQK dh ;fEsh dk ;kjwDk eoB d/ ekoD w?B{z Sofwzdrh
T[BNkohU ftXkB ;Gk ftZu T[Zfmnk j?. fe;kBK dh rZb eofdnK r[oosB f;zx B{z w"B XkoB eo SoXKibh fdZsh.
wfj;{; j' ojh j?.
Above Care

26
26
26 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
26 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
26 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
v'Bkbv Nozg B{z MNek, N?e; foekov fBZeh j?bh ;D/ fogpbheB B/sktK B/ 2
v'Bkbv Nozg B{z MNek, N?e; foekov
v'Bkbv Nozg B{z MNek, N?e; foekov
fBZeh j?bh ;D/ fogpbheB B/sktK B/ 2
v'Bkbv Nozg B{z MNek, N?e; foekov
v'Bkbv Nozg B{z MNek, N?e; foekov
fBZeh j?bh ;D/ fogpbheB B/sktK B/ 202222 2222 22
fBZeh j?bh ;D/ fogpbheB B/sktK B/ 2
fBZeh j?bh ;D/ fogpbheB B/sktK B/ 2
;od o[Zs Ubzfge d/ pkJhekN dh ehsh wzr
;od o[Zs Ubzfge d/ pkJhekN dh ehsh wzr
;od o[Zs Ubzfge d/ pkJhekN dh ehsh wzr
;od o[Zs Ubzfge d/ pkJhekN dh ehsh wzr
wkwb/ dh iKu s/ o'e s'A fJBeko
wkwb/ dh iKu s/ o'e s'A fJBeko ;od o[Zs Ubzfge d/ pkJhekN dh ehsh wzr
wkwb/ dh iKu s/ o'e s'A fJBeko
wkwb/ dh iKu s/ o'e s'A fJBeko
wkwb/ dh iKu s/ o'e s'A fJBeko
pkJhekN eoB dh wzr ehsh j?. fJBQK
B/sktK B/ e"wKsoh Ubzfge ew/Nh s'A
gq'rokw d/ nk:'iB bJh BthA EK u[DB
dk th ;Zdk fdZsk j?. jkbKfe tQkJhN
jkT{; B/ fejk j? fe B/sktK dh wzr
's/ fcbjkb e'Jh c?;bk BjhA ehsk
frnk j?.
;z:es okSNo 'u nwohek dh
;kpek okid{s j?bh B/ fejk fe fJj
fe;/ s'A b[fenk BjhA j? fe uhB nkgD/
'ftnkge efwT{fB;N e{V gquko w[fjzw'
d/ sfjs ;od o[Zs Ubzfge dh tos'A
eoBk ukj[zdk j?. j?bh B/ S[Zeotko B{z
fejk fe okSNogsh i' pkJhv/B y/v dk
pkJhekN eoB dk n?bkB eoB, fJ;d/
bJh T[BQK w[fjzw dh S[o{nks ehsh j?.
;hB/No foe ;e"N B/ okSNogsh B{z fby/
gZso 'u ;w{u/ uhB 'u 'wB[Zyh
tkfSzrNB (fpT{o') uhB 's/ wB[Zyh w?Apo fBZeh j?bh ;D/ u'Nh d/ fogpbheB nfXekohnK dh T[bzxDK ns/
nfXekoK dh 'x'o' T[bzxDk dk d'S B/sktK B/ nwohek s'A uhB 'u nk:'fis nZfsnkukoK 's/ uouk bJh fJe whfNzr
brkT[Ad/ j'J/ Gkosh w{b d/ nwoheh ;z;d j' oj/ 2022 ;od o[Zs Ubzfge dk p[bkT[D dh p/Bsh ehsh j?.
nwohek L uou B/ ft
nwohek L uou B/ ft t gZXo s/ e'o'Bk
nwohek L uou B/ ft
nwohek L uou B/ ft t gZXo s/ e'o'Bkt gZXo s/ e'o'Bk
nwohek L uou B/ ftSt gZXo s/ e'o'Bkt gZXo s/ e'o'Bk
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek 'u ;[gohw e'oN s'A ;kpek okSNogsh v'Bkbv
Nozg B{z tZvk MNek fdzd/ j'J/ T[BQK fto[ZX N?e; foekov wkwb/ dh iKu 's/ o'e
bkT[D s'A fJBeko eo fdZsk. ndkbs d/ ;'wtko d/ j[ew Bkb bzph bVkJh ysw j' NhekeoB bJh dkB ehs/ 2
NhekeoB bJh dkB ehs/ 2 fwbhnB vkbo fwbhnB vkbo
NhekeoB bJh dkB ehs/ 20 fwbhnB vkbo fwbhnB vkbo
NhekeoB bJh dkB ehs/ 2 fwbhnB vkbo
NhekeoB bJh dkB ehs/ 2
rJh. fJ; s'A gfjbK ndkbs 'u wkwb/ 's/ bzp/ ;w/A sZe ;[DtkJh j'Jh ;h. tehb
tZb'A ehsh ik ojh jh ngokfXoe iKu ekoD Nozg d/ N?e; ;zpzXh foekov B{z iBse
fJZe gq'rokw bJh 20 fwbhnB vkbo
BjhA ehsk ik ;edk.
jkbKfe ndkbs d/ j[ew Nozg bJh MNek jB feT[Afe T[j nkgD/ N?e; foekov dkB ehs/ jB.
B{z r[gs oZyD bJh bzp/ ;w/A s'A ekB{zBh bVkJh bV oj/ ;B. fJe fpnkB 'u Nozg B/ fJj dkB :{ n?B ;fj:'rh e't?e;
d/ Bkb ;zrmB dh ;KM/dkoh d/ fjZ;/ ti'A
tehbK dh fBzdk ehsh ns/ fejk fe ;[gohw e'oN B{z 'fJ; SZeh w[fjzw' 'u Skwb BjhA
:{Bh;?c B{z ik fojk j?, fi; B/ fJ; jcs/
j'Dk ukjhdk ;h go T[; B/ nfijk ehsk. T[BQK B/ dkntk ehsk fe v?w'eq/fNe gkoNh
gZSwh ncoheh d/SK nkJhtoh e';N ns/
tZb'A S[o{ eotkJh rJh iKu g{oh soQK Bkb okiBhsh Bkb gq/fos j? ns/ v?w'eq/fNe
gkoNh d/ Sk;B tkb/ ;{p/ fBT{:koe f;Nh 'u fJ; dh ;[DtkJh j' ojh j?. ;[gohw xkBk B{z nkgDh gfjbh ;g[odrh G/ih
e'oN B/ fJ; wkwb/ 'u j[ew d/D s'A gfjbK eJh wjhB/ sZe fJzszko ehsk. j?. nfXekohnK B/ fJ; T[Zdw dh Sbkxk
ehsh j? feT[Afe wjkwkoh d/ d"okB
gfjbK Nhe/ rohp d/SK B{z fdZs/ iKd/
nwohek dh Gkos-uhB bZdky
nwohek dh Gkos-uhB bZdky jB go fJ; B{z ;hws ftStftnkgh
nwohek dh Gkos-uhB bZdky
nwohek dh Gkos-uhB bZdky
nwohek dh Gkos-uhB bZdky
;gbkJh d[nkok o'fenk frnk j?.idfe
2021 d/ nzs sZe d[Bhnk d/ ;G ewz'o
;ojZd fttkd s/ eohph Bs/ eohph B b'eK B{z 2 fpbhnB SkN gj[zukT[D dk
;ojZd fttkd
;ojZd fttkd 's/ eohph Bs/ eohph Bzoo oo o
;ojZd fttkd s/ eohph B
;ojZd fttkd
Nhuk j?.
xkBk B{z n?;Nokz/B/ek Nhek dhnK
600,000 ns/ nkJhtoh e';N B{z e'o'Bk
Nhe/ dhnK 504,000 y[okeK fwbhnK jB.
e'o'Bk tkfJo; d/ ;zpzX ftZu ncohek
dk ;G s'A gqGkfts d/S dZyDh ncohek
fojk j?, fi; B/ seohpB 50,000 e'o'Bk
tkfJo; dhnK w"sK doz ehshnK jB
ns/ fgSb/ fJe djke/ ftZu tobv
cfozB' (fpT{o') nwohek ftZu ih;; B{z dkB eoe/ nkgDk :'rdkB gkfJnk ftzB fJzNoB?SBb ;z;Ek d/ nB[;ko,
eqkJh;N uou nkc b?No v/n ;/AN; B/ j?. nwoheh ;{p/ :{Nk nXkos uou B/ gZSwh ncohek ftZu Jhp'bk tkfJo;
ftSt gZXo 's/ e'o'Bk tkfJo; fto[ZX x'SDk ehsh fe T[; B/ rohp d/SK ftZu Bkb 11,000 s'A tZX Bkrfoe wko/ rJ/
NhekeoB w[fjzw ftZu fJZe tZvh okSh e'o'Bk tkfJo; NhfenK dh tzv ;zpzXh ;B.
JhokB u phph dh w"s wro'A T[; dh bku phph dh w"s wro'A T[; dh bk B{z fdZsh rJh cK;h B{z fdZsh rJh cK;h
JhokB u phph dh w"s wro'A T[; dh bk B{z fdZsh rJh cK;h
JhokB
JhokB
JhokB 'u phph dh w"s wro'A T[; dh bku phph dh w"s wro'A T[; dh bkS B{z fdZsh rJh cK;h B{z fdZsh rJh cK;h
ijok ns/ p/Nh B{z go/SkB eodk ;h.
;ys ekB{zB bkr{
;ys ekB{zB bkr{
;ys ekB{zB bkr{
;ys ekB{zB bkr{
;ys ekB{zB bkr{
ijok dh w"s fdb dk d"ok g?D
ekoB j' rJh ;h go T[; dh bkS B{z
cK;h d/ sys/ 's/ fbikfJnk frnk ns/
bNekfJnk frnk sK i' T[; dh ;Z; T[;
d/ g?oK j/m'A w"s dh e[o;h jNk ;e/. ijok
dh ;Z; B{z Sohnk ekB{zB d/ sfjs fJj
nfXeko fdZsk frnk ;h, fi; ftu nZy
d/ pdb/ nZy b?D dh ftt;Ek j?. dZf;nk
ik fojk j? fe ijok B{z eoki e;p/ ftu
;fEs pdBkw oikJh Sfjo i/bQ ftu
p[ZXtko B{z cK;h fdZsh rJh. fJZE/ dZ;
dJhJ/ fe cK;h dh ;zk d/D d/ wkwb/
tkfSzrNB (fpT{o') nwohek B/ fejk fe g{oph bZdky 'u Gkos s/ uhB tb'A
ftu JhokB uhB d/ pknd d{i/ ;EkB
nkgD/ c"ihnK B{z fgZS/ jND dhnK ypoK 's/ T[j eohph Bzo oZyh j?. g{oph bZdky
's/ j?. Gkt/Afe JhokB ftu th fJeZm/ 17
'u Gkos s/ uhB tb'A c"ihnK B{z fgZS/ jND 's/ ;fjws j'D s'A pknd nwoheh ftd/
b'eK B{z cK;h d/Dk nkgD/ nkg ftu
S wzsokbk B/ ;'wtko B{z fJZE/ fpnkB ikoh ehsk. d't/A d/S g"Ar'Ar Mhb d/ T[soh s/
n;XkoB j?. ;z:[es okSNo dh fog'oN
dZyDh feBkfonK s'A c"i ns/ jfEnko jNkJ/ ikD B{z b? e/ ;fjws j'J/ jB. s/jokB (fpT{o') JhokB dk p/ofjw d/ esb dk d'Sh gkfJnk frnk ;h.
ftd/S wzsokbk d/ p[bkok B/v gqkJh; B/ o'zkBk gq?; ekBcoz; 'u fejk fe n;hA fujok fJe tko fco d[Bhnk ;kjwD/ j?. tehb B/ fejk fe T[jBK dh ebkJhAN w[skpe JhokB ftu fgSb/ ;kb 233
c"ihnK d/ fgZS/ jND dhnK ypoK 's/ eohph Bzo oZyh j?. n;hA sDkn xZN eoB d/ fJZE/ phph ijok fJ;wkfJbh dh fdb dk ijok B{z fe;/ th ehws 's/ cK;h fdZsh b'eK B{z cK;h fdZsh rJh. fJjBK ftu'A
fszB ngokXh sK Bkpkbr ;B fco th
w"i{dk e'fSSK dk ;tkrs eod/ jK. T[BQK B/ bZdky d/ g"Ar'r fJbke/ s'A Gkos s/ d"ok g?D ekoB w"s j' rJh ;h. j[D T[; ikDh ukjhdh ;h sK i' T[; dh ;Z; w"s
T[jBK B{z cK;h fdZsh rJh. JhokB ftu
uhB d/ c"ihnK d/ fgZS/ jND dhnK ypoK 's/ ehs/ ;tkb d/ itkp 'u fejk fe- ;kB{z dh bkS B{z cK;h fdZsh rJh j?. JhokB dh e[o;h jNkT[D d/ nfXeko B{z g{ok
BShb/ gdkoEK dh s;eoh bJh th w"s
:ehB, ;fEsh 's/ eohph Bzo pDkJ/ oZyKr/ feT[Afe d't/A fXo SKshwJh Bkb jZb ftu bkS B{z cK;h d/D d/ fgZS/ eZNV eo ;e/. ijok dk gsh JhokBh y[chnk
eoB dh fdSk 'u ezw eo oj/ jB. Sohnk ekB{zB j?. ijok B{z nkgD/ gsh ;/tk ftu nfXekoh ;h. fJj nfXekoh dk ;zk fdZsh iKdh j?.

27
27
27 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
27 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
27 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
nk;Nq/bhnk L G/v s'A T[skoh rJh
nk;Nq/bhnk L G/v s'A T[skoh rJh tZvh ypo L nk;Nq/bhnk B/ gk; ehsk ekB{zB, j[D
nk;Nq/bhnk L G/v s'A T[skoh rJh
tZvh ypo L nk;Nq/bhnk B/ gk; ehsk ekB{zB, j[D
nk;Nq/bhnk L G/v s'A T[skoh rJh
nk;Nq/bhnk L G/v s'A T[skoh rJh
tZvh ypo L nk;Nq/bhnk B/ gk; ehsk ekB{zB, j[D
tZvh ypo L nk;Nq/bhnk B/ gk; ehsk ekB{zB, j[D
tZvh ypo L nk;Nq/bhnk B/ gk; ehsk ekB{zB, j[D
ypoK bJh eoBr/ G[rskB
ypoK bJh eoBr/ G[rskB
ns/
ns/
ypoK bJh eoBr/ G[rskB
ns/
35 feb' T[ZB, pDh uouk dk ft
35 feb' T[ZB, pDh uouk dk ft FB ns/ ns/ Google ypoK bJh eoBr/ G[rskB ypoK bJh eoBr/ G[rskB
35 feb' T[ZB, pDh uouk dk ft
35 feb' T[ZB, pDh uouk dk ftSkk kk k
35 feb' T[ZB, pDh uouk dk ft
fijh n?woi?A;h ikDekoh S/no eoB
's/ th o'e brk fdZsh ;h. c/;p[Ze dhnK
fJjBK joesK fybkc nk;Nq/bhnk d/
gqXkB wzsoh ;e"N w"oh;B B/ ;ysh
fdykJh ;h fi; wro'A c/;p[Ze p?ec[ZN
's/ nkfJnk ns/ T[; B/ ;oeko Bkb
;wM"sk eo fbnk. fJ; pko/ ftu fJe
fpnkB ikoh eod/ j'J/ c/;p[Ze B/ fejk
fe n;hA nk;Nq/bhnB ;okeo Bkb fJe
;wM"s/ 's/ ;fjws j' rJ/ jK. j[D gkpzdh
jNk bJh rJh j?.n;hA nfij/ cq/wtoe
dk ;woEB eoB dk c?;bk fbnk j? i'
nkBbkJhB gb/Nckow ns/ gqekSe
ftu BthBsk ns/ ;fj:'r B{z tXkT[Adk
j't/.
nk;Nq/bhnk dh ;z;d B/ fJ; ;zpzX
ftu fBT{z whvhnk pkor/fBzr e'v ftu
f;vBh (fpT{o') nk;Nq/bhnk s'A fJe j? fe j[D r{rb ns/ c/;p[Ze 's/ ezN?AN ;'X B{z gk; eo fdZsk. fJ; ;zpzX ftu
tZvh ypo j?. fJZE'A dh ;z;d B/ thotko fdykT[Ad/ ;w/A b'e ;ktXkBhg{ote fBt/ yzkBk wzsoh i'S cqkJhvBpor ns/ c/
B{z wjZstg{oD ekB{zB gk; eo fdZsk S eoBr/, Bkb jh o?r[b/NoK d/ Bkb ;p[Ze d/ ekoiekoh gqw[Zy wkoe
j?, fi; wro'A j[D N/e cowK B{z ;wkuko ezgBhnK d/ nkg;h fttkd B{z SKs eoB z[eopor ftu wzrbtko B{z ;fjwsh
dk G[rskB eoBk zo{oh j' frnk j?. ftu th wdd fwb/rh. yk; rZb fJj j? pDh ;h. ekB{zB dk vokcN fsnko eoB
;oeko B/ fejk fe nk;Nq/bhnk ftu fe fJ; ekB{zB d/ pknd j[D r{rb i' tkb/ o?r{b/No e"v f;w; B/ fejk fe
iBse fjs dh gZsoekoh B{z pDkJh e[M th nkgD/ 'S'ne/;' ftu fdykJ/rk T[jBK B{z fJ; rZb 's/ y[Sh j? fe fJ;
oZyD ftu fJj ekB{zB wdd eo/rk. T[; bJh T[; B{z G[rskB eoBk j't/rk. ;'X/ ekB{zB Bkb pkzko dk n;zs[bB
s[jkvh ikDekoh bJh dZ; dJhJ/ fe fJ; T[ZE/ c/;p[Ze th j[D i' e[M th 'fBT{z' d/ d{o j't/rk. fJ; Bkb nk;Nq/bhnkJh
fJfsjkf;e ekB{zB d/ gk; j'D d/ pknd sfjs g/S eo/rk T[; B{z ypo ;pzXh gqekSeK ns/ fJzNoB?ZN sZe gj[zu oZyD
s'A j[D c/;p[Ze ns/ r{rb fijhnK fdZrz G[rskB eoBk gt/rk. s[jkB{z dZ; dJhJ/ tkbhnK d' ezgBhnK ftu n;zs[bB d{o
e?Bpok (fpT{o') nk;Nq/bhnk ftu fwbh fJe izrbh G/v d[Bhnk Go ftu uouk
N/e ezgBhnK B{z th fBT{z bJh G[rskB fe fJj ekB{zB ;kb 2021 d/ nyho ftu j't/rk. ;fw; B/ nk;Nq/bhnkJh gq;koB
dk ftSk pDh j'Jh j?. n;b ftu poke Bkw dh fJj G/v nk;Nq/bhnk d/ izrbK ftu
eoBk j't/rk. fzeo:'r j? fe fJjBK nk;Nq/bhnk ftu bkr{ j't/rk. fBrw B{z fejk fe ;ko/ ;ze/s uzr/ jB.
fJZXo-T[ZXo GNe ojh ;h ns/ id'A b'eK B/ T[; B{z d/fynk sK T[j 'T[ZB d/ r'b/' tKr
d'jK ezgBhnK B/ jh ;EkBe whvhnk c/;p[Ze B/ ehsk ;wM"sk ekB{zB ftu ;'X fJ; soQK ehsh rJh j?
bZr ojh ;h. fJ; G/v B{z cV e/ id'A T[; dh id eZNh rJh sK eohp 35 feb'rqkw
ezgBhnK B{z G[rskB eoB tkbh Bhsh fJZE/ dZ; dJhJ/ fe fJ; s'A gfjbK c/ fi; Bkb c/;p[Ze ns/ r{rb nk;Nq/
(78 g"Av) T[ZB fBebh. wzfBnk ik fojk j? fe fJj G/v fgSb/ 5 ;kbK s'A fJt/A jh
dk fto'X eofdnK fejk ;h fe fJj ;jh ;p[Ze B{z nk;Nq/bhnB ;oeko Bkb bhnk d/ ;wkuko gqdksktK Bkb
GNe ojh ;h, fi; ekoB T[; d/ ;oho 's/ fJzBh ;koh id iwK j' rJh.
BjhA j? go j[D ekB{zB gk; j'D wro'A ;wM"sk eoB bJh wip{o j'Dk fgnk ;h. rZbpks ftu nkgDh wzp{s ;fEsh dh
w?bp"oB d/ gS{ pukn ;/Au[oh dk efjDk j? fe fJj G/v fteN'ohnk oki d/
T[jBK B{z fJjBK fB:wK B{z wzBDk j't/ c/;p[Ze B/ fejk ;h fe T[j :{zo; B{z c/ d[otos'A BjhA eo ;eDr/. d[Bhnk dhnK
izrbK ftu GNe ojh ;h. T[; 's/ id pj[s fznkdk ;h ns/ fJj fuZeV ekoB ;ys
rk. ;p[Ze g/i 'u fBT{z gpfbS eoB dh fJj d't/A T[Zu fvihNb ezgBhnK j[D
j' rJh ;h. fJ; ekoB G/v B{z ekch go/SkBh j' ojh ;h. fJ; G/v B{z pukn ;/Au[oh
r"osbp j? fe fJ; fJfsjkf;e c?;b/ fJikzs d/D B{z fsnko j?. ;oeko ns/ nkgDh wzp{s ;fEsh dk ckfJdk BjhA
fbikDk fgnk. fwSB ckow ;/Au[oh d/ ;z;Ekge gkw nj/oB B/ fejk,''w?B{z ftStk;
's/ g{oh d[Bhnk dh Bzo ;h feT[Afe fJ; T[jBK ftukb/ fJe ;wM"sk j'fJnk j?. u[Ze ;eDrhnK ns/ xZN-tZX ehws
BjhA j' fojk ;hfe g{oh T[ZB d/ nzdo fJe fzzdk G/v j?.''
ekB{zB ekoB j[D whvhnk ;z;EktK dh fzeo:'r j? fe c/;p[Ze B/ nkgD/ g/i 's/ 's/ ;wkuko eko'pko bJh ;wM"sk BjhA
G/v dh ikB B{z ysok
itkpd/jh s?n j't/rh. wkjoK dk wzBDk fBT{z gpfbS eoB s'A b?e/ G{ukb-jVQ eo ;eDrhnK.
nj/oB dk nB[wkB j? fe eohp 5 ;kb s'A brksko G/v dh T[ZB tZXdh ik ojh
;h ns/ T[; B{z j[D sZe eZfNnk BjhA frnk ;h. dZf;nk ik fojk j? fe G/v d/ ;oho
's/ fJzBh fznkdk T[ZB j' rJh ;hfe T[j mhe Bkb s[o th BjhA gk ojh ;h. i/eo G/
nk;Nq/bhnk u fwfbnk tZv/ nkekou fwfbnk tZv/ nkeko
nk;Nq/bhnk u fwfbnk tZv/ nkeko
nk;Nq/bhnk
nk;Nq/bhnk
nk;Nq/bhnk 'u fwfbnk tZv/ nkekou fwfbnk tZv/ nkeko
v dh T[ZB B{z j[D th eZfNnk Bk iKdk sK rowhnK ftu T[; dh w"s j' ;edh ;h.
fJ; s'A gfjbK ;kb 2015 ftu nk;Nq/bhnk ftu fJe j'o G/v fwbh ;h fi; d/ ;oho
s'A 41 feb' T[ZB T[skoh rJh ;h. G/v d/ thvhU B{z j[D fNeNke 's/ bZyK dh frDsh
ftu b'e d/y oj/ jB. T[ZE/ T[ZB eZY/ ikD Bkb G/v B{z fJe BtK ihtB fwb frnk
j?. dZf;nk ik fojk j? fe T[; d/ T[ZB ftu'A tZvh frDsh ftu bZeV ns/ ehV/ fwb/
dk ehVk, b'eK
dk ehVk, b'eK u dfju dfj
dk ehVk, b'eK 'u dfju dfjSss ss s
dk ehVk, b'eK u dfj
dk ehVk, b'eK
jB. G/v d/ thvhU ns/ s;thoK 's/ b'e tZvh frDsh ftu e[w?AN eo oj/ jB s/ efj
oj/ jB fe fJj d[ydkJh j? fe gS{ p'b BjhA ;ed/.
frnk j?. ehVk fJzBk tZvk j? fe fJ;
pofwzxw
pofwzxw u g[b; B/ u g[b; B/ ps ehs/ps ehs/ dk nzdkzk fJ; rZb Bkb brkfJnk
pofwzxw u g[b; B/ ps ehs/
pofwzxw 'u g[b; B/ u g[b; B/ zps ehs/ps ehs/
pofwzxw
ik ;edk j? fe fJj fJB;kB d/ jZE d/
gzi/ d/ pokpo j?. fpq;p/B Sfjo d/ e?Ag
wkT[AN/B fJbke/ ftu x[zwD rJ/ fJe
wrowZSK d/ f;o
wrowZSK d/ f;o
8 8 8 8 80 wrowZSK d/ f;o wrowZSK d/ f;o gfotko B{z fJj ehVk fdykJh fdZsk ;h
wrowZSK d/ f;o
ns/ T[jBK B/ fJ; dh s;tho c/;p[Ze
's/ gk fdZsh.
fJj ehVk fJe o[Zy 's/ p?mk j'fJnk
;h. T[; B{z d/y e/ gfotko fJe tko sK
dfjSs ftu nk frnk. fJ; gfotko
B/ T[; dk wkg b?D dh e'fSS ehsh sK
fJj ehVk fJe pkbr ftnesh dh w[Zmh
d/ pokpo ;h T[ZE/ pZu/ d/ gzi/ s'A th
tZvk ;h. fJ; s;tho B{z ;'Sb whvhnk
ftu gkJ/ ikD d/ pknd ehfVnK 's/
Bzo oZyD tkb/ fJe ftnesh B/ e[w?AN
ehsk,''tkj, fJj sK n;XkoB j?.'' fJe
j'o :{zo B/ fbfynk,''fJj fezBk ;[zdo
j?.''
fJ; ehV/ dh d[obZGsk d/ ;zpzX ftZu
eJh b'eK B/ ;tkb g[ZS/ go wzfBnk ik
fojk j? fe fJj s;tho tZv/ t[Zv w'E
dh j? i' e[JhBzb?Av d/ sZN 's/ ne;o
gkfJnk iKdk j?. fJjBK ehfVnK d/
rbk;r' (fpT{o') :{e/ d/ Sfjo pofwzxw ftZu g[b; nfXekohnK B/ fJZe xo yzGK dk fybokn 25 ;?ANhwhNo ns/
ftZu Skgkwkoh eoe/ 80 wrowZSK d/ f;o pokwd ehs/ jB i' fe g[b; nB[;ko bzpkJh 15 ;?ANhwhNo j' ;edh j?. fJj
nkBbkJhB Skfgzr t?p;kJhN Jhp/n 's/ t/u/ ik oj/ jB. fJ; wkwb/ d/ ;zpzX ftZu d/yD ftu G{o/ j[zd/ jB ns/ Sksh 's/
t?;N fwvb?Avz g[b; d/ fJZe p[bko/ nB[;ko ftd/SK s'A wrowZSK d/ f;o r?oekB{zBh rkVQk dkr j[zdk j?. fdB ftu fJj ehV/
Yzr Bkb nk:ks eoe/ Jhp/n d/ zohJ/ d[Bhnk Go d/ yohddkoK B{z w[Bkc/ 's/ t/uD nkgD/ yzGK B{z w'V b?Ad/ jB. fJj ehV/
d/ ;zpzX ftZu fwbh ;{uBk d/ nkXko 's/ ehsh scshS s'A pknd fJ; Skg/wkoh dk nkws"o 's/ rowhnK d/ wjhB/ ftu gkJ/
tkozN jkf;b ehsk frnk. iKd/ jB. fJj d[Bhnk d/ ;G s'A Gkoh
fJ; T[gozs B?SBb tkJhbv bkJhc eqkJhw :{fBN d/ nfXekohnK B/ Sfjo d/ g/ ehV/ j[zd/ jB fijBK dk tzB eohp
oh p?o y/so 'u fJZe xo ftZu Skgk wko e/ ekotkJh ehsh. fJ; d/ fJbktk pokwd 30 rqkw sZe j[zdk j?.nk;Nq/bhnk d/
ehs/ rJ/ 80 wrowZSK d/ f;oK dh s;eoh d/ ;zpzX ftZu fJZe 44 ;kbk ftnesh dh fpq;p/B (fpT{o') s[;hA j[D sZe pj[s j't/rk go nk;Nq/bhnk d/ fpq;p/B Sfjo g{oph sZN 's/ tZv/ nkeko d/ ehV/ tZvh
;t?-fJZSk Bkb g[ZSfrZS th ehsh rJh j?. S'N/ nkeko d/ ehV/-we"fVnK pko/ ;[fDnk ftu fJe tZv/ nkeko dk ehVk d/fynk wksok ftu gkJ/ iKd/ jB.

28
28
28 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
28 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
28 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
gqhfynk u xZN nzeK bJh fMVe s'A Bkoku xZN nzeK bJh fMVe s'A Bkok Gkosh Gkosh poke Upkwk B/ ehsk y[bk;k, fJ; ekoD s'fVnk ;h nkgD/ d';s dk BZe
gqhfynk
gqhfynk u xZN nzeK bJh fMVe s'A Bkok Gkosh
gqhfynk
gqhfynk 'u xZN nzeK bJh fMVe s'A Bkoku xZN nzeK bJh fMVe s'A Bkokz Gkosh Gkosh
poke Upkwk B/ ehsk y[bk;k, fJ; ekoD s'fVnk ;h nkgD/ d';s dk BZe
poke Upkwk B/ ehsk y[bk;k, fJ; ekoD s'fVnk ;h nkgD/ d';s dk BZe
poke Upkwk B/ ehsk y[bk;k, fJ; ekoD s'fVnk ;h nkgD/ d';s dk BZe
poke Upkwk B/ ehsk y[bk;k, fJ; ekoD s'fVnk ;h nkgD/ d';s dk BZe
e[Vh B/ ehsk nkgD/ nrtk j'D dk vokwk d'tK B{z jh ewo/ 'u pzd eo fdZsk ns/
e[Vh B/ ehsk nkgD/ nrtk j'D dk vokwk
e[Vh B/ ehsk nkgD/ nrtk j'D dk vokwk
e[Vh B/ ehsk nkgD/ nrtk j'D dk vokwk
e[Vh B/ ehsk nkgD/ nrtk j'D dk vokwk
;zk th fwbh. T[; ;w/A w/o/ d';s B{z fJ;
dk wsbp th BjhA gsk ;h go T[j f;oc
ikDdk ;h fe fJ; Spd okjhA T[j w?B{z
d[yh eo ;edk j?. poke Upkwk nkgD/
okSNogsh d/ ekoiekb ns/ T[; s'A
pknd jw/Sk s'A jh B;bh wkwfbnK B{z
b? e/ ekch ;zt/dBShb ns/ ikro{e oj/
jB. T[j fJ; w[Zd/ 's/ nwoheh ;wki 'u
ekch ;orow ofjzd/ jB.
poke Upkwk B/ fejk fe fiE/ sZe
w?B{z :kd j? fe w?A T[; d/ w{zj 's/ z'odko
w[Zek wkfonk ;h ns/ T[; dk BZe s'V
fdZsk ;h. w?A nkgD/ d';s B{z fejk fe
w?B{z fJ; soQK d/ Spd BjhA efjD/. fJe
fBT{z t?Zp;kJhN B/ dZf;nk fe poke
Upkwk B/ ;zGts L gfjbh tko fJj
xNBk iBse ehsh. Upkwk B/ B;bh
fNZgDh eoB tkfbnK 's/ z'odko jwbk
p'fbnk. fJ; s'A e[M ;kb pknd poke
d[pJh (fpT{o') gqhfynk ftu xZN nze nkT[D ekoB wksk-fgsk dh fMVe s'A tkfSzrNB(fpT{o') B;bh wkwfbnK pk;epkb y/vdk ;h. T[; B/ bkeo o{w
Upkwk B/ fJe fJzNoftT{ 'u fejk ;h fe
Bkokz 15 ;kb dh Gkosh e[Vh B/ nkgD/ nrtk j'D dk vokwk ehsk ns/ thotko 'u jw/Sk jh ;zt/dBShb oj/ nwohek d/ B{z b? e/ j'Jh bVkJh 'u B;bh fNZgDh
T[BQK dk d/S B;btkdh fJfsjk; Bkb
B{z ;t/o s'A bkgsk ofjD d/ pknd nkgD/ jh wekB dh SZs 's/ b[eh j'Jh fwbh. ;kpek okSNogsh poke Upkwk B/ eo fdZsh. T[; dh fNZgDh ;[D e/ w?B{z
g{oh soQK Bkb T[Go BjhA ;fenk j?. fJE/
ypo w[skpe d[pJh ftu thotko ;t/o/ NfjbD fBebh johBh eoDh bkgsk j' nkgD/ g[okD/ ;w/A B{z :kd eod/ j'J/ fJe r[Z;k nk frnk ns/ w?A T[; d/ w[Zek wko
ni/ th n?ZBHSpd (Bhrq') dh tos'A ehsh
rJh ;h. d[pJh g[b; B/ nypko B{z dZf;nk fe gqhfynk ftu xZN nze nkT[D 's/ T[; rZb dZ;h ,i' nZi eZb nwohek 'u e/ BZe s'V fdZsk.
ik ;edh j?. 200-300 ;kb gfjbK fi;
d/ wksk-fgsk B/ T[; B{z fMVfenk ;h ns/ T[; dk w'pkfJb y'j fbnk ;h, fi; s'A g'vek;N gq'rokw 'u ekch ;[Dh ik ojh B;bh wkwfbnK B{z b? e/ ;zt/
p[okJh dh frqcs 'u ;wki ;h T[j fJe
pknd T[j T[w ;ehw fJbke/ ftu ;fEs nkgD/ jh wekB dh SZs 's/ b[e rJh ;h. j?. nwohek d/ ;kpek okSNogsh B/ dBShbsk
oks 'u g{oh soQK Bkb BjhA ysw j'
nfXekoh d/ jtkb/ s'A gqkgs ikDekoh nB[;ko 'gfotko B/ nkgDh Xh d/ bkgsk dZf;nk fe id T[j ;e{b 'u gVQd/ ;B T[BQK B/ gq'rokw 'u dZf;nk fe fJ;
;edk.
j'D dh ;{uBk g[b; B{z fdZsh ns/ xNBk ;'Sb whvhnk 's/ ;KMh eod/ j'J/ b'eK B{z sK T[BQK dk fJe d';s ;h, i' Bkb jh xNBk s'A pknd T[BQK ns/ T[BQK d/ d';s
wdd wzrh. T[; d/ wksk-fgsk B{z vo ;h fe e[Vh y[d B{z B[e;B gj[zuk ;edh j?.'
w/bkBhnk Nozg B/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b bJh G/fink fgnkok ;zd/S
d[pJh g[b; B/ e[ZM jh xzfNnK ftu wkwb/ B{z jZb eo fdZsk ns/ e[Vh B{z ;[oZfyns
w/bkBhnk Nozg B/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b bJh G/fink fgnkok ;zd/
w/bkBhnk Nozg B/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b bJh G/fink fgnkok ;zd/
w/bkBhnk Nozg B/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b bJh G/fink fgnkok ;zd/
nkgD/ gfotko sZe gj[zukfJnk. e[Vh nb pSok ftu fpqfNS gkmeqw dh gVQkJh w/bkBhnk Nozg B/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b bJh G/fink fgnkok ;zd/
eodh j?.
wB[ r[bkNh fdZbh d/ ;oekoh ;e{b
ftu nfXnkge j?. wB[ r[bkNh B/ th
NthN eo e/ w/bkBhnk Nozg B{z XzBtkd
nwohek
nwohek u izw/ j'J/ sbkn s/ ;?bch b?Du izw/ j'J/ sbkn s/ ;?bch b?D fdZsk. T[jBK B/ fejk fe s[jkv/ tZb'A
nwohek 'u izw/ j'J/ sbkn s/ ;?bch b?Du izw/ j'J/ sbkn s/ ;?bch b?D
nwohek u izw/ j'J/ sbkn s/ ;?bch b?D
nwohek
;kB{z :kd ehsk ikD ;kv/ bJh wkD dh
rZb j?. ;kv/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b d/
t/b/ pochb/ gkDh
t/b/ pochb/ gkDh u fvZrk Gkosh i'Vku fvZrk Gkosh i'Vk ftfdnkoEh s[jkB{z pj[s :kd eod/ jB.
t/b/ pochb/ gkDh
t/b/ pochb/ gkDh u fvZrk Gkosh i'Vk
t/b/ pochb/ gkDh 'u fvZrk Gkosh i'Vku fvZrk Gkosh i'Vk
yk;s"o 's/ T[; gb B{z id'A s[;hA gzikph
rkD/ 's/ T[jBK Bkb nkBzd fbnk ;h.
ftfdnkoEhnK tZb'A s[jkB{z pj[s ;kok
fgnko.
phs/ ;kb ehsk ;h d"ok
fJZE/ dZ; dJhJ/ fe fgSb/ ;kb w/
bkBhnk Nozg Gkos d"o/ d"okB dZyDh
fdZbh d/ ;ot'd: ;fj-ftfdne T[Zu
;?ezvoh ;e{b gj[zuh ;h. fJ; d"okB
T[jBK B/ e/ih ebk; d/ pZfunK Bkb
tkfSzrNB (fpT{o') v'Bkbv Nozg d/ thvhU 's/ NthN ehsk ns/ pZfunK s/
w[bkeks ehsh ;h. fJ; d"okB w/bkBhnk
okSNogsh nj[d/ 's/ ofjD d"okB Gkos nfXnkgeK d/ uzr/ GftZy dh ekwBk
d/ ;tkrs ftu pZfunK B/ vK; th ehsk
nkJh nwohek dh gqEw phph w/bkBhnk ehsh.
;h.
Nozg dhnK :kdK ftu jkb/ th fdZbh dk w/bkBhnk B/ NthN ehsk,''w?A fgSb/
fJe BzBQ/ ;odko pZu/ B/ nfijk vK;
;ot'd: ;oekoh ;e{b tf;nk j'fJnk ;kb ;ot'd: ;e{b ftu ehsh rJh
ehsk fe w/bkBhnk y[d T[; e'b gj[zu
j?. fJjh ekoB j? fe T[jBK B/ NthN :ksok B{z :kd eo ojh jK. wB[ r[bkNh
rJh ;h. T[; B/ ;odko pZu/ Bkb jZE
eoe/ fJZE'A d/ pZfunK bJh fgnkok fijk feqgk eoe/ fdZbh d/ ;oekoh ;e{b d/
th fwbkfJnk. w/bkBhnk B/ fJe xzN/ s'A
;zd/S G/fink j?. w/bkBhnk B/ fdZbh d/ ftfdnkoEhnK ns/ nfXnkgeK B{z w/ok
th tZX ;wK ;e{b ftu fpskfJnk ;h.
;ot'd: ;e{b d/ nkgD/ fJe g[okD/ fgnko ns/ S[ZGekwBktK d/Dk.''
fJzrb?Av ns/ t/b
fJzrb?Av ns/ t/b
fJzrb?Av ns/ t/b u 2 2 s'A pknd ekb/ w{b
fJzrb?Av ns/ t/b u 2u 2 2 s'A pknd ekb/ w{b2 s'A pknd ekb/ w{b
fJzrb?Av ns/ t/bz 'u 2u 2002 s'A pknd ekb/ w{b2 s'A pknd ekb/ w{b
d/ b'eK dhnk jZfsnktK u tkXk
d/ b'eK dhnk jZfsnktK
d/ b'eK dhnk jZfsnktK u tkXku tkXk
d/ b'eK dhnk jZfsnktK
d/ b'eK dhnk jZfsnktK 'u tkXku tkXk
b'e ;B, i' fe nkw nkpkdh dk 85Ü
pDd/ jB. nzeV/ fJj th do;kT[Ad/ jB
fe ekb/ b'eK dh esb/nkw ftZu d'Sh
j'D dh th ;zGktBk fznkdk j?. bZrGr
gzi ftZu'A fJZe iK 21Ü ekb/ w{b d/
b'e d'Sh mfjokJ/ rJ/ ;B ns/
seohpB 67Ü SZehnK dh gSkD r'o/
N?e;k; (fpT{o') poc Bkb izw u[Ze/ sbkp d/ gkDh 'u Gkosh w{b d/ i'V/ d/ b'eK ti'A j'Jh j?.
UHn?ZBHn?Z;H nB[;ko nzefVnK B/
fvZrD dh ikDekoh fwbh j?. fJj s;thoK nwohek d/ ;{p/ N?e;k; dhnK jB fiE/
tZy-tZy B;bh ;w{jK d/ ghVsK dh T[wo
poc Bkb izw u[Ze/ sbkp d/ gkDh 'u Gkosh w{b dk i'Vk fvZr frnk. don;b
gq'ckJhb ftZu ;gSN nzso do;kJ/ jB,
N?e;; ;{p/ ftu fJoftzr Sfjo d/ fJe izw/ j'J/ sbkn T[Zs/ Gkosh i'Vk nkgD/ 2
fi;d/ sfjs wkou 2020 ftZu seohpB
pZfunK ;D/ ;?o eo fojk ;h. nwoheh whvhnk w[skpe ;?o eoB d"okB id gsh-
gsBh nkgDh ;?bch fyZuD bZr/ sK nukBe poc 'u so/V nk rJh ns/ d/yd/ jh nZX/ (49Ü ) ekb/ ghVs 16 s'A 24 T[wo
;w{j ftZu ;B, idfe J/ShnkJh b'eK
d/yd/ d't/A gsh-gsBh sbkp d/ pochb/ gkDh ftu fvZr rJ/. fJj d/y pZfunK tb'A
ftZu 25Ü ns/ r'o/ w{b d/ ghVs 12Ü
s[ozs ;jkfJdk bJh o'bk gkfJnk frnk. fJ; d"okB ckfJo ;oft; tkfbnK B{z
ekofvc (fpT{o') :{e/ ftZu ;oekoh i' fe fgSb/ ;kb dh frDsh 96 s'A tZX ;B. e[Zb fwbk e/, wkou 2020 sZe
;Zfdnk frnk. fiBQK B/ pukn ekozK d"okB ekch w[Ses ehsh.
nzefVnK d/ nB[;ko fJzrb?Av ns/ t/bz ;B. esbK dh fJj frDsh wkou 2002 fJzrb?Av ns/ t/bz ftZu j'J/ esb/nkw
fJ; d"okB gsh-gsBh B{z pukT[D 'u o[Mk fJe ckfJo ;oth; dk eowukoh th
ftu esb/nkw d/ fSeko j'J/ ekb/ w{b s'A j[D sZe dh ;G s'A tZX frDsh j?. d/ ghVsK dh e[Zb frDsh 695 ;h, fiBQK
pochb/ gkDh ftu fvZr frnk. pukn ekozK bJh poc B{z s'V e/ okj pDkfJnk
d/ b'eK dh frDsh b'eK dh frDsh nzeV/ do;kT[Ad/ jB fe ekb/ b'e tX/o/ ftu'A 39 wB[Zyh s;eoh d/ fSeko ;B.
frnk sK i' ;"y/ sohe/ Bkb ;G B{z pkjo eZfYnk ik ;e/. nzs p/jZd wSes Bkb
seohpB d' djkfenK ftu ;G s'A T[Zu/ esb/nkw d/ fSeko j[zd/ jB. fiBQK dhnK bkSK nes{po 2019 ftZu
ckfJo ;oth; d/ eowukohnK B/ fszB'A B{z ;[oZfyns pkjo eZY fbnk.
gZXo 's/ gj[zu rJh j?. fJ; ;zpzXh e"wh fJ; fwnkd d/ ;ko/ ghVsK ftu'A rq/;, J/;/e; ftZu fJZe bkoh 'u gkJhnK
fJ; ;pzXh fJoftzr g[b; B/ fJe fpnkB ikoh eod/ j'J/ dZf;nk fe gsh-gsBh
nzeVk dcso (UHn?ZBHn?Z;H) d/ nB[;ko bZrGr 15Ü ekb/ ;B go nkw nkpkdh rJhnK ;B. fJBQK ghVsK B{z SZv e/,
s/ T[BQK B{z pukT[D d"okB pochb/ gkDh d/ ;zgoe ftu nkT[D tkb/ ;ko/ g{oh soQK
ekb/ b'eK d/ esb ;zpzXh 105 wkwb/ ftZu f;oc 3Ü ekb/ w{b d/ b'e jB jo ;kb jZfsnktK dh frDsh nZm iK
Bkb f;js:kp jB. d{i/ gk;/ e[M ypoK d/ w[skpe pochb/ gkDh ftZu'A eZYh rJh
wkou 2020 ftZu doi ehs/ rJ/ ;B, idfe 64 gqshSs ghVs fuZN/ w{b d/ fJ; s'A tZXÜ tXh j?.
n"os dh jkbs Bkz[e pDh j'Jh j?.

29
29
29 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
29 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
29 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
Gkos-gkfe izrpzdh ;wM"s/ s'A nwohek nwohek u ikB;B n?Av ikB;B t?e;hB B{zu ikB;B n?Av ikB;B t?e;hB B{z
Gkos-gkfe izrpzdh ;wM"s/ s'A nwohek
Gkos-gkfe izrpzdh ;wM"s/ s'A nwohek
Gkos-gkfe izrpzdh ;wM"s/ s'A nwohek
Gkos-gkfe izrpzdh ;wM"s/ s'A nwohek
nwohek
nwohek
nwohek u ikB;B n?Av ikB;B t?e;hB B{z
nwohek 'u ikB;B n?Av ikB;B t?e;hB B{zu ikB;B n?Av ikB;B t?e;hB B{z
, fejk- fJj Ksh bJh Ksh bJh
, fejk- fJj Ksh bJh
y[ y[ y[ y[ y[S, fejk- fJj , fejk- fJj SKsh bJh Ksh bJh zo{oho{oh o{oho{oh o{oh
, fejk- fJj
fwbh wB
fwbh wB {oh, fJe y[oke jh n;odko{oh, fJe y[oke jh n;odko
fwbh wBz{oh, fJe y[oke jh n;odko{oh, fJe y[oke jh n;odko
fwbh wB {oh, fJe y[oke jh n;odko
fwbh wB
















tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ fJZe u'Nh d/ ;z;d w?Apo B/ izw{ eSwho ftZu
ezNo'b bkJhB 's/ ns/ j'o y/soK ftZu izrpzdh d/ ;ko/ ;wM"fsnK dk ;ysh Bkb
gkbD eoD d/ Gkos ns/ gkfe;skB dhnK c"iK dk n?bkB dk ;tkrs ehsk j?.
tkfSzrNB (fpT{o') w'voBk ns/ ypo dZf;nk j?. ch;dh, dZyDh ncohek ftu 81H7
;z;d w?Apo B/ fJj th T[whd iskJh fe fJj sDkn B{z xZN eoD dh fdSk ftZu
ckJhzo d/ pknd j[D nwohek ftu shih NhekekoB w[fjzw ftu nkt/rh s/zh ch;dh ns/ pqkzhb ftu 87H6 ch;dh
gfjbk edw ;kps j't/rk. tQkfJN jkT[; B/ thotko B{z fejk ;h fe fJj edw
t?e;hB B{z wBz{oh fwb rJh j?. c{v n?Av n?ZcHvhHJ/H d/ g?Bb B/ fJews j/ e/ ;[oZfynk gkJh rJh. yk; rZb fJj j?
dZyDh J/fSnk ftZu ftnkge SKsh ns/ ;fEosk dh fdSk ftZu fJZe ;ekokswe
voZr n?vfwfB;Nq/SB (n?ZcHvhHJ/H) B/ t?e;hB B{z wBz{oh fdZsh. T[jBK B/ fejk fe fJjBK d/SK ftu tfJo; d/ Bt/A
edw j?. gqshfBXh wzvb ftZu ftd/S wkwfbnK dh fJZe nfjw ew/Nh d/ gqXkB ns/
SBhtko B{z ikB;B n?Av ikB;B fe t?e;hB rzGho phwkoh, j;gskb ftu t?ohn?AN gkJ/ rJ/ jB i' fuzsk dk ftSk
;z;d w?Apo rfor'oh whe; B/ fejk, ''w?A Gkos ns/ gkfe;skB dhnK ;oekoK dh
(M'jB;'B c M'jB;'B) dh t?e;hB B{z Gosh eoB dh b'V ns/ w"s d/ ydS/ B{z jB. fJj t?ohn?AN gfjbK d/ w[ekpb/
nkgDh ;KMk ;ojZd 's/ izrpzdh B{z b? e/ ;ko/ ;wM"fsnK dk ;ysh Bkb gkbD eoD
wBz{oh d/ fdZsh j? i' e'o'Bk tkfJo; xZN eoB ftu n;odko gkJh rJh. fJ; fznkdk S{sekoh jB. NqkfJb ftu f;oc
dk n?bkB dk ;tkrs eodk jK. T[BQK fejk, ''w?B{z T[whd j? fe fJj sDkn B{z xZN
fybkc 66 ch;dh gqGkth j?. ikB;B Bkb ;oho ftu ;[oZfynk g?dk j[zdh fdZ;h. 2H3 ch;dh rzGho ;kJhv fJc?eN d/y/
eoB dh fdSk ftZu gfjbk edw ;kps j't/rk.
n?Av ikB;B dh t?e;hB d' dh irQk f;oc shih t?e;hB fwbD Bkb NhekeoB rJ/. fJ; bJh TdJB'fto[; dh wdd Bkb
fzeo:'r j? fe Gkos ns/ gkfe;skB B/ ezNo'b bkJhB ns/ j'o y/soK ftZu
fJe y[oke d/ s"o 's/ n;odko j?. gq'rokw ftu s/zh Bkb nkT[D dh nk; gq'NhB ;oho ftu gj[zukfJnk iKdk j?
izrpzdh ;pzXh ;ko/ ;wM"fsnK dk ;ysh Bkb gkbD eoD 's/ thotko B{z ;fjwsh
nwohek ftu 5 bZy s'A tZX b'eK dh tZX rJh j?. wzfBnk ik fojk j? fe j[D fi; Bkb fJfwT{B fo;gK; g?dk j[zdk j?
iskJh ns/ fJ; ;zpzX ftZu ;z:[es fpnkB th ikoh ehsk. 'fjzd{ nwoheB ckT[Av/
w"s e'o'Bk tkfJo; ekoB j' u[Zeh j? ns/ d/S ftu jo pkbr B{z Nhek brkfJnk .j[D sZe d/ w[bKeD d/ w[skpe i{B d/
SB B/ th fJ; fpnkB dk ;tkrs ehsk ns/ gkfe;skB s'A nkgDh nzsookSNoh
NhekeoB B{z s/z eoB bJh fJe nfijh ik ;e/rk. nyho sZe 10 eo'V y[okeK T[gbpX j'
tuBpZXsk dk ;BwkB eoD, nZstkdh ;zrmBK B{z g?;k ns/ T[BQK B{z ;woEB d/Dk
jh t?e;hB dk fJzszko ehsk ik fojk rzGho ;kJhv fJc?eN BjhA ;edhnK jB go ikB;B n?Av ikB;B
pzd eoD ns/ Gkos 's/ ;ojZd gko s'A nZstkdh jwb/ pzd eoD dh wzr ehsh. fJ;
;h fi; dh fJe y[oke jh ekch j't/ ikB;B n?Av ikB;B dk NqkfJb B/ wzfBnk j? fe fJ; wjhB/ dh S[o{nks
s'A gfjbK nwohek B/ fejk j? fe fJj dZyDh J/Shnk ftZu fznkdk SKsh ns/
.okSNogsh i'n pkJhv/B B/ n?ZcHvhHJ/H fszB wjkdhgK ftu ehs frnk ;h. ftu 30 s'A 40 bZy y[okeK s[ozs T[gbpX
;fEosk dh fdSk ftZu fJZe ;ekokswe edw j?.
dh wBz{oh B{z nwohek bJh T[s;kjiBe nwohek ftu rzGho phwkoh fybkc 85H9 j' ;edhnK jB.
dbkJh bkwk dk
dbkJh bkwk dk ntskontsko nwohek- nwohek-
dbkJh bkwk dk
dbkJh bkwk dk ntsko nwohek-
dbkJh bkwk dk 'ntskontsko' nwohek- nwohek-
uhB ftukb/ pDk fttkd dk w[Zdk
uhB ftukb/ pDk fttkd dk w[Zdk
uhB ftukb/ pDk fttkd dk w[Zdk
uhB ftukb/ pDk fttkd dk w[Zdk
uhB ftukb/ pDk fttkd dk w[Zdk












BSK
FABRICATION





BthA fdZbh (fpT{o') dbkJh bkwk d/ 'ntsko' B{z b? e/ fJZe tko fco nwohek-uhB nkjw'-;kjwD/ jB ns/
fJj d'BK d/SK ftukb/ fttkd dk w[Zy w[Zdk pD frnk j?. fsZps d/ ;woEB ftZu uhB 's/ dpkn bJh nwoheh
;z;d B/ fJZe fpZb gk; ehsk j?. fsZpsh Bhsh ns/ ;woEB n?eN (NhHghHn?Z;HJ/H) B{z nwoheh ;z;d d/ d'BK
;dBK B/ 1H4 NohbhnB vkbo d/ ;oekoh you fpZb ns/ 900 nop vkbo d/ e'ftv-19 okjs g?e/i d/ ;'X
d/ s"o 's/ gk; ehsk j?. fJj n?eN uhB d/ T[BQK nfXekohnK 's/ nkofEe ns/ thzk o'e brkt/rk i' dbkJh
bkwk d/ T[sokfXeko d/ wkwb/ ftZu dyb nzdkih eoDr/. Bkb jh fJ; n?eN d/ sfjs uhB bJh zo{oh j't/rk
fe T[j nwohek ftZu e'Jh th BtK e'A;[b/N y'bQD s'A gfjbK bjk;k ftZu nwohek B{z e'A;[b/N ;Ekgs eoD dh
wBz{oh d/D.
nwohek d/ fJ; edw Bkb fiZE/ uhB GVe fojk j? T[E/ jh XowSkbk nkXkfos e/Adoh fsZpsh gqSk;B p/
jZd y[S j?. okSNogsh b'p;Kr ;Kr/ B/ fJ; B{z šfsZps d/ b'eK bJh fJfsjk;e xNBk@ n?bkB ehsk j?.
jkotov :{Bhtof;Nh ftZu gVkJh eoD tkb/ ns/ nwoheh Bkrfoe ;Kr/ B{z jkb ftZu tQkfJN jkT[; ftZu
;Zdk fdZsk frnk fiZE/ T[BQK B/ fsZpsh wkwfbnK 's/ Bt/A fB:[es nwohek d/ ftS/S ;z:'ie okpoN v?;No' Bkb
w[bkeaks ehsh. uhB ns/ nwohek d/ ftZu tZXd/ sDkn d/ Bkb fsZps Bt/A ;hs bVkJh dh okiBhsh d/ w[Zd/
d/ s"o 's/ fco T[ZGo fojk j?. jkb d/ ;kbK ftZu Gkos B/ fsZps dk ekov y/vD dh e'fSS ehsh go T[; B{z
fJ;dk n;odko fJ;s/wkb eoB dk sohek BjhA nkT[Adk, go nwohek fJBQK d'BK s'A jN e/ E'VQk tZy j? ns/
fJj rZb uhB ns/ fsZps d'B/A ikDd/ jB.

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
3 3 3 3 30 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
fpqN/B u gfjbh tko r?o-r'ok w[;fbw
fpqN/B u gfjbh tko r?o-r'ok w[;fbw
fpqN/B u gfjbh tko r?o-r'ok w[;fbw gkfe L fNeNke ;Nko B/ fpbktb G[ZN' B{z
fpqN/B u gfjbh tko r?o-r'ok w[;fbw
fpqN/B u gfjbh tko r?o-r'ok w[;fbw
gkfe L fNeNke ;Nko B/ fpbktb G[ZN' B{z
gkfe L fNeNke ;Nko B/ fpbktb G[ZN' B{z
gkfe L fNeNke ;Nko B/ fpbktb G[ZN' B{z
gkfe L fNeNke ;Nko B/ fpbktb G[ZN' B{z
B"itkB pfDnk gkoNh bhvo
B"itkB pfDnk gkoNh bhvo
B"itkB pfDnk gkoNh bhvo
B"itkB pfDnk gkoNh bhvo
B"itkB pfDnk gkoNh bhvo
dZf;nk nkgDk fgnko, thvhU tkfJob
dZf;nk nkgDk fgnko, thvhU tkfJob
dZf;nk nkgDk fgnko, thvhU tkfJob
dZf;nk nkgDk fgnko, thvhU tkfJob
dZf;nk nkgDk fgnko, thvhU tkfJob
fdykT[Adh j'Jh Bzo nk ojh j?. T[j
tko-tko e?wo/ tZb fpbktb dh
s;tho fdyk e/ nkgD/ fdb Bkb
brkT[Adh j?. fJ; wro'A T[; dk fJj
thvhU gkfe;skB ftu ekch tkfJob
j' fojk j?. fJ; s'A gfjbK th jkfow
fJe gq?Z; ekBcoz; d"okB fpbktb G[ZN'
gqsh nkgD/ fgnko dk fJzjko eo
u[Zeh j?. jkfow Skj d/ fNeNke
nekT{AN B{z eohp 50 bZy b'e c'b' eod/
jB.
e[M fdB gfjbK jh fJj ypo nkJh
;h fe jkfow Skj ibd jh fJe t?p
;hohi ftu n?efNzr eodh fd;/rh. fJj
T[jBK dk gfjbk n?efNzr v?fpT{ j't/
rk. fJ; s'A gfjbK jkfow B{z fNeNke,
fJ;bkwkpkd (fpT{o') gkfe;skB npd[Zb eth B{z EZgV wko e/ ns/
fJz;Nkrqkw ns/ :{-fNT{p 's/ jh n?efNzr
dh fttkfds fNeNke ;Nko jkfow fJwokB ykB d/ eohph wzsoh S/y okfSd
eofdnK d/fynk frnk j?. fJ; t?p ;hohi
Skj B/ j[D gkfe;skB ghgbz gkoNh 's/ nSbhb rZbpks eoB dk d'S brk
dk Bkw okz j? i' T[od{ cfbe; 's/ fd;/
rbk;r' (fpT{o') ;ekNb?Av ftZu b/po gkoNh d/ Bt/A bhvo d/ o{g ftZu nB; d/ gqXkB fpbktb G[ZN' zodkoh B{z e/ ekch ;[oyhnK pN'o u[Zeh j?. jkfow
rk. fJ; ;hohi B{z wz;{d ;Jhd B/ fbfynk
;oto dk Bkw n?bkfBnk frnk j?. rbk;r' d/ n?w n?; gh nB; ;oto B/ bhvofSg nkgDk fgnko dZ; e/ BtK jzrkwk gkfe;skBh gqXkB wzsoh fJwokB ykB
j? idfe fJ; d/ vkfJo?eNo n;b nbh
dh fJ; d"V ftZu fJeb"sh T[whdtko w'fBek b?BB B{z jokfJnk j?. ;ekfNS b/po yVQk eo fdZsk j?. jkfow B/ ;'Sb d/ thvhU ikoh eoB dh Xweh th d/
i?dh jB. j[D sZe fJ; ;kc BjhA j'
gkoNh d/ fgSb/ bhvo fouov fbUBkov d[nkok fJ; nj[d/ s'A n;shck d/D d/ whvhnk gb/Nckow fJz;Nkrqkw 's/ u[Zeh j?.
gkfJnk j? eh ;hohi ftu jkfow Skj
gfjbK th eo u[Zeh j? fgnko j'D
gfjbK th eo u[Zeh j? fgnko j'D
gfjbK th eo u[Zeh j? fgnko j'D
gfjbK th eo u[Zeh j? fgnko j'D
pknd fJj w[ekpbk S[o{ ehsk frnk ;h. thvhU S/no eo e/ fpbktb G[ZN' d/ gfjbK th eo u[Zeh j? fgnko j'D
bhv o'b ftu j't/rh iK fco fe;/ ;kJhv
dk y[bk;k
dk y[bk;k
nB; ;oto B/ 6 wJh B{z j'D tkbh ;ekfNS ;z;d dh u'D s'A gfjbK b/po gkoNh gqsh nkgD/ fgnko B{z ;theko ehsk. dk y[bk;k
dk y[bk;k
dk y[bk;k
o'b d/ o{g ftu fd;/rh. jkb jh ftu
dk ekoiGko ;zGkfbnk j?. ;oto i' fe :{e/ dh fJZe tZvh okiBhse gkoNh d/ fJ; wro'A jh jkfow Skj dk fJj n?e;gq?Z; fBT{z w[skpe thvhU
id'A gkfe;skB B/ e[M fdBK bJh
gfjb/ r?o r'o/ B/sk jB, B/ bhvofSg dh fJ; d"V ftZu 57H6Ü t'NK gqkgs ehshnK, thvhU ekch tkfJob j' fojk j?. ftu jkfow Skj gjkVK dh e;w d/
fNeNke B{z p?B ehsk ;h sK jkfow B/
id fe w'fBek b?BB B{z 42H4Ü t'NK gqkgs j'JhnK. fJ; w"e/ nB; ;oto B/ ;ekNb?Av fJ; s'A gfjbK th gkfe;skB dh p'b tkb/ rhs 's/ w'pkfJb ftu
fJ; dk ekch fto'X ehsk ;h.
d/ b'eK B{z gkoNh d/ ftek; ns/ b'e fjs{ okiBhsh bJh fdB oks ezw eoB dk fJj fNeNke ;Nko gkfe;skBh w[csh fpbktb G[ZN' zodkoh dh s;tho
ftStk; fdtkfJnk.
;ekfNS b/po gkoNh d/ Bt/A u[D/ rJ/ B/sk nB; ;oto B{z gkoNh d/ ;kpek B/
nk;Nq/bhnk B/ gDv[Zph fBowkD gq'rokw s/ iskJh fuzsk
nk;Nq/bhnk B/ gDv[Zph fBowkD gq'rokw s/ iskJh fuzsk
nk;Nq/bhnk B/ gDv[Zph fBowkD gq'rokw s/ iskJh fuzsk
nk;Nq/bhnk B/ gDv[Zph fBowkD gq'rokw s/ iskJh fuzsk
sk fbUBkov s'A fJbktk c;N wfB;No fBe'bk ;NoiB ns/ j'o bhvoK B/ th nk;Nq/bhnk B/ gDv[Zph fBowkD gq'rokw s/ iskJh fuzsk
tXkJh fdZsh. fzeo:'r j? fe fJ; s'A gfjbK fe;/ th tZvh okiBhse gkoNh B/ r?o
r'o/ xZN frDsh B;bh ;w{j ftu'A fe;/ B/sk dh u'D BjhA ehsh ;h, fJ; bJh fJZe
okiBhse gkoNh dk B/sk pBDk w[;fbw GkJhuko/ Bkb ;zpzfXs ;oto bJh wkD dh rk. jkbKfe, nk;Nq/bhnk d/
rZb j?. fJZE/ fJj th dZ;D:'r j? fe nB; ;oto gkfe;skBh gzikp d/ w"i{dk pqkvek;fNzr ekog'o/SB dh p[ZXtko dh
rtoBo s/ rbk;r' s'A b/po gkoNh d/ ;kpek w?Apo gkobhw?AN u"Xoh w[jzwd ;oto fog'oN d/ w[skpe, ezgBh B/ ni/ sZe
d/ p/N/ jB. ;oeko Bkb fJZe o;wh ;"d/ ftu fJ;
nzeV/ gqsh tuBpZXsk BjhA iskJh j?.o/
B'bv; dh B/tb ro[Zg d/ rb'pb uhc
pho dftzdo B/ phph irho e"o nZr/ u[Zfenk
pho dftzdo B/ phph irho e"o nZr/ u[Zfenk
pho dftzdo B/ phph irho e"o nZr/ u[Zfenk
pho dftzdo B/ phph irho e"o nZr/ u[Zfenk ekoiekoh nfXekoh fgno/ n?foe g'wb/
pho dftzdo B/ phph irho e"o nZr/ u[Zfenk
N Bkb w[bkeks eoBh s?n ehsh rJh
;h, id'A T[jBK B/ d' jcfsnK dh
pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dk w[Zdk e[nkozNhB gqfefonk g{oh ehsh ;h go
pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dk w[Zdk
pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dk w[Zdk
pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dk w[Zdk
pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dk w[Zdk
p[ZXtko ;t/o/ fgno/ n?foe B/ x'SDk
ehsh fe T[j nkgD/ ekovhUb'fi;N dh
;bkj 's/ vkeNoh S[ZNh b? ojh j?.
S[ZNh b?D s'A gfjbK fgno/ n?foe B/
;z;d B{z dZf;nk fe T[j cq?Au ezgBh Bkb
rZbpks dh j"bh j"bh j'Jh gqrsh s'A
fBokS j?.o/B'bv; B/ wzrbtko B{z
e?Bpok (fpT{o') nk;Nq/bhnk dh vkbo) dh bkrs Bkb 12 BthnK
fejk,šw?A pj[s fBokS jK fe B/tb ;w{j
oZfynk wzsoh fbzvk o/B'bv; B/ d/S bJh jwbkto Sq/Dh dhnK gDv[ZphnK dk p/
jkb/ th fvc?A; Bkb fJ; ;wM"s/ B{z nzsw
gDv[ZphnK dk BtK p/Vk pDkT[D bJh Vk pDkT[D dk fJeokoBkwk fdZsk
o{g BjhA d/ ;fenk go fJj nk;Nq/bhnkJh
u[Dh coK; dh ezgBh Bkb nkgDh frnk ;h, i' fe j[D sZe 90 fpbhnB
B"eohnK ns/ nk;Nq/bhnkJh T[d:'rK dh
fBokSk zkjo ehsh j?. fSBj{nk dh nk;Nq/bhnkJh vkbo (70H4 fpbhnB
ehws 's/ BjhA ehsk ikt/rk.@
fog'oN w[skpe, B/tb ;w{j, fi; B{z T[d'A vkbo) sZe gj[zu frnk j?.
sDkng{oB rZbpks d/ pkti{d, oZfynk
vhH;hHn?ZBHn?Z;H d/ s"o 's/ ikfDnk iKdk B/tb ro[Zg B/ tkndk ehsk ;h fe
ftGkr ns/ B/tb ;w{j d'tK B/ z'o d/
;h, B{z 2016 ftu seohpB 50 nop fJeokoBkw/ dk 60 ch;dh fjZ;k nk;Nq/
e/ fejk j? fe gqki?eN No?e 's/ jB.
nk;Nq/bhnkJh vkbo (39H5 fpbhnB bhnkJh ;gbkfJoK 's/ you ehsk ikt/
nk;Nq/bhnkJh B/ btkfJnk e'o'Bk Nhek B/ btkfJnk e'o'Bk Nhek
nk;Nq/bhnkJh
nk;Nq/bhnkJh B/ btkfJnk e'o'Bk Nhek
nk;Nq/bhnkJh
nk;Nq/bhnkJh PM B/ btkfJnk e'o'Bk Nhek B/ btkfJnk e'o'Bk Nhek
e?Bpok (fpT{o') nk;Nq/bhnk d/ gqXkB
wzsoh ;ekN wkfo;B B/ e'ftv-19
t?e;hB dh v'z bJh j?. nk;Nq/bhnk 'u
e'ftv-19 NhekeoB w[fjzw dh S[o{nks
j'Jh ns/ gfjb/ fdB t?e;hB dh v'z b?D
tkfbnK 'u gqXkB wzsoh th Skwb oj/.
;G s'A gfjbK 84 ;kbK i?B w?bh;hne
B{z ckJhzo t?e;hB v'z fdZsh rJh.
wkfo;B B/ NthN eo e/ fejk fe i?B B{z
fwb'. nk;Nq/bhnk 'u e'ftv-19 t?e;hB
uzvhrVQ (fpT{o') ;kpek fvgNh ;gheo pho dftzdo tZb'A S[Zeotko B{z Sq'wDh dh v'z b?D tkb/ gfjb/ ftnesh jB.
r[od[nkok gqpzXe ew/Nh dh gqXkB phph irho e"o Bkb w[bkeks ehsh rJh. fJ; wjkwkoh Bkb BfiZmD dh fdSk 'u nZi
w[bkeks d"okB T[BQK B/ pZ;h gmkDk dh gqkuhB i/bQ dh fJfsjk;e wjZssk pko/ dk fdB pj[s wjZstg{oB j?. T[BQK B/
ftuko-tNKdok ehsk. pho dftzdo B/ fejk fe fJ; i/bQ dk f;ZyK d/ B"t/A r[o{ ;qh nr/ fejk fe nk;Nq/bhnk 'u ;kfonK
r[o{ s/r pjkdo ih Bkb fJfsjk;e ;pzX fojk j?. bJh Nhe/ w[cs jB. ;kv/ nkgD/ w?vheb
T[BQK dZf;nk fe w[Zy wzsoh e?gNB nwfozdo f;zx tZb'A fJ; gqkuhB i/bQ 'u wkjoK B/ fJBQK NhfenK B{z ;[oZfyns ns/
;wkoe pDkT[D dk tkndk ehsk frnk ;h. fJ; w[bkeks d"okB pho dftzdo tZb'A gqGkth gkfJnk j?. fzeo:'r j? fe nk;Nq/
gqkuhB i/bQ 'u fJe r[od[nkok ;Ekfgs eoB dh wzr ehsh rJh, fiZE/ wzfBnk iKdk bhnk B/ ckJhzo$pkfJUBN?e ns/
j? fe ;qh r[o{ s/r pjkdo ih B{z 4 wjhfBnK bJh fjok;s 'u oZfynk frnk ;h. T[BQK n?;Nqki/B/ek$nke;c'ov dh e'ftv-19
fejk fe r[o{ s/r pjkdo ih dh :kd 'u fJZE/ g[okDh i/bQ d/ Bkb jh fJe r[od[nkok t?e;hB d/ fJ;s/wkb dh wBz{oh fdZsh
pDkfJnk frnk ;h, i' fJBQK fJfsjk;e sZEK B{z ikfJz mfjokT[Adk j?. j?.

31
31
31 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
31 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
31 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gq/w ftnkj dh ozfi
gq/w ftnkj dh ozfi ekoD ekoD uko ;{fpnK s/ fJe e/Ado k;s gqd/k;s gqd/ u j'D tkbhnK u'DK u j'D tkbhnK u'DK
uko ;{fpnK s/ fJe e/Ado
gq/w ftnkj dh ozfi ekoD
gq/w ftnkj dh ozfi
uko ;{fpnK s/ fJe e/Ado
gq/w ftnkj dh ozfiS ekoD ekoD
uko ;{fpnK s/ fJe e/Ado Sk;s gqd/k;s gqd/S u j'D tkbhnK u'DK u j'D tkbhnK u'DK
uko ;{fpnK s/ fJe e/Ado k;s gqd/ u j'D tkbhnK u'DK
GkDi/ B{z ehsk nrtk
GkDi/ B{z ehsk nrtk
GkDi/ B{z ehsk nrtk
GkDi/ B{z ehsk nrtk
GkDi/ B{z ehsk nrtk
u gzikp d/ 38 nc;oK dhnK bZrhnK fvT{NhnK
u gzikp d/ 38 nc;oK dhnK bZrhnK fvT{NhnK
u gzikp d/ 38 nc;oK dhnK bZrhnK fvT{NhnK
'u gzikp d/ 38 nc;oK dhnK bZrhnK fvT{NhnKu gzikp d/ 38 nc;oK dhnK bZrhnK fvT{NhnK
JhH;hHnkJhH tZb'A 3 wkou, 2021 B{z
thvhU ekBcozf;zr okjhA fJ; fvT{Nh
d"okB fBGkJhnK ikD tkbhnK ;/tktK
pko/ dZf;nk ikt/rk.
T[BQK dZf;nk fe fti/ e[wko izi{nk,
nB[okr nrotkb, okihH ghH
;qhtk;stk, ;otihs f;zx, nB[okr
towk, e/H f;tk gq;kd, Xo/Ado e[wko
fstkVh, j[;B bkb, ;hwk i?B, oki
ewb u"Xoh, tfozdo e[wko whBk, ftek;
ror, ni'J/ Sowk, Bhbezm n?;
ntjd, e[wko okj[b, okj[b fstkVh,
vkH fti? Bkwd/t okU i?d, ois
nrotkb, wBt/S f;zx f;ZX{, sB{
w'rk (fpT{o') w'rk fzbQ/ d/ fgzv pjkdo tkbk fBtk;h ;sBkw f;zx B{z gq/w eS:g, dbihs f;zx wKrN, f;phB
ftnkj eoBk T[; ;w/A wfjzrk fgnk id'A r[Z;/ ftu nkJ/ e[Vh d/ gfotko tkfbnK B/ uZednj, gqdhg e[wko nrotkb, oth
T[;d/ GkDi/ btgqhs f;zx (12) B{z nrtk eo fbnk, fi; B{z g[b; B/ fszB xzN/ d/ Grs, wBihs f;zx pokV, eztb gqhs
nzdo pokwd eo e/ ;ko/ nrtkekoK B{z ekp{ eo fbnk. g[b; B{z fdZs/ fSekfJs pokV, w[jzwd s?:p, G[fgzdo f;zx,
gZso ftu i'sh okDh fBtk;h pjkdo tkbk B/ fejk fe T[;d/ gsh dh w"s j' ikD gothB e[wko fEzd, nfws e[wko, g[Bhs
s'A pknd T[j nkgD/ d' pZfunK ;w/s nkgD/ g/e/ xo ofj ojh j? ns/ T[;d/ d' Gok r'fJb, w[jzwd fJScke, G[fgzdo gkb
jB. f;zx, e[wko ;"oG oki, phH ;qhfBtk;B,
T[;d/ Gok nwoihs f;zx dk ftnkj fgqnk g[Zsoh ;'B{z e[wko fBtk;h pb'u G[fgzdo f;zx 99, e/;t fjzr'Bhnk ns/
p;sh (fco'zg[o) Bkb j'fJnk ;h, idfe d{;o/ Gok ;sBkw f;zx B/ nkgD/ Gok dh ftBhs e[wko T[BQK nkJhH J/H n?Z;H
;kbh fBSk Bkb T[;d/ gfotko tkfbnK dh wozh fybkc e'oN w?foi eotk bJh, nfXekohnK ftu Skwb jB fiBQK B{z
fi; dk gsk bZrD 's/ w[bzw ;'B{z e[wko nkgDh Xh dh Gkb eod/ j'J/ ;kv/ xo th nkpzoto fB:[es ehsk frnk j?.
g[Zi/ ns/ w?A T[; B{z fejk fe w?AB{z e'Jh ikDekoh BjhA j? ns/ T[j r[Z;/ ftu nk e/ w/ vkH oki{ B/ j'o ikDekoh fdzfdnK
o/ p/N/ btgqhs f;zx (12) B{z zpod;sh nkgDh ;ekoghU rZvh ftu nrtk eo e/ dZf;nk fe pofizdo e[wko T[Zgb,
b? rJ/. T[;B/ fejk fe w/o/ Gok ;sBkw f;zx B/ e[Vh d/ gfotko tkfbnK dh wozh e[bdhg f;zx, nBhsk g[zi, phH uzdo S/
fybkc ftnkj eotkfJnk.fJ; ekoD T[BQK w/o/ p/N/ B{z nrtk ehsk j?. yo, nwodhg f;zx okJ/, okw f;zx, ihH
xNBk dh ikDekoh fwbD 's/ nrtkekoK dh sbkS S[o{ eo fdZsh rJh, sKfe Bkr/Sto okU, r"sw uhwk, n?ZwHn?ZcH
pZuk ;jh ;bkws fwb ;e/. EkDk w[yh nwBdhg f;zx B/ fejk fe r[gs ;{uBk d/ uzvhrVQ (fpT{o') Gkos u'D efwSB SkfSs gqd/S g[Zv{u/oh) 'u j'D tkbhnK cko{eh, ftG{ oki, beSwh eKs :kdt,
nkXko 's/ g[b; gkoNh B/ nrtk ehs/ rJ/ btgqhs f;zx B{z fszB xzN/ ftu jh pokwd B/ nZi fJe gZso ikoh eoe/ gzikp d/ u'DK d/ wZd/Bzo nkpzoto fB:[es no[D gkb f;zx, fSt? e[wko towk ns/
eo e/ d'ShnK ;'B{z e[wko, T[;d/ Gok fti/, eKsk d/th, Bhsk fBtk;h pb'u p;sh 38 nkJhHJ/Hn?Z;H ns/ 16 nkJhHghHn?Z;H ehsk j?. fJ; ;pzXh ikDekoh fdzfdnK pkp{ bkb whBk T[BQK nkJhH ghH n?Z;
(fco'zg[o) B{z ik dp'funk, fiBQK fybkc EkDk cfsjrVQ gzis{o ftu wkwbk doi nfXekohnK B{z uko ;{fpnK ns/ fJe e/ gzikp oki d/ w[Zy u'D nfXekoh nfXekohnK ftu Skwb jB fiBQK B{z
eo e/ T[BQK B{z wkD:'r ndkbs ftu g/S ehsk frnk. ndkbs B/ ;ko/ d'ShnK dk Ado Sk;s gqd/S (n;kw, e/obk, (;hHJhHU) vkH n?Z;H eo[Dk oki{ B/ dZf;nk g[b; nkpzoto fB:[es ehsk frnk
d' fdB dk g[b; fowKv fdZsk. g[b; B/ pZu/ B{z gfotko tkfbnK d/ jtkb/ eo fdZsk. skfwbBkv{, gZSwh pzrkb ns/ e/Adoh fe fB:[es ehs/ rJ/ nkpzotoK B{z j?.


id'A ftnkj d/ wzvg
id'A ftnkj d/ wzvg s/ g[Zih w[zv/ dh gq/fwek, fco
id'A ftnkj d/ wzvg s/ g[Zih w[zv/ dh gq/fwek, fco
id'A ftnkj d/ wzvg s/ g[Zih w[zv/ dh gq/fwek, fco
id'A ftnkj d/ wzvg 's/ g[Zih w[zv/ dh gq/fwek, fcos/ g[Zih w[zv/ dh gq/fwek, fco
j'fJnk T[j, fi; B{z t/y bkVh d/ th T[Zv/ j'S
j'fJnk T[j, fi; B{z t/y bkVh d/ th T[Zv/ j'
j'fJnk T[j, fi; B{z t/y bkVh d/ th T[Zv/ j'
j'fJnk T[j, fi; B{z t/y bkVh d/ th T[Zv/ j'
j'fJnk T[j, fi; B{z t/y bkVh d/ th T[Zv/ j'































ibzXo (fpT{o') ;EkBe toeSkg u"e B/V/ ;fEs fJe g?b/; ftu T[; ;w/A jzrkwk j' frnk, id'A ftnkj
;wko'j d"okB bkV/ dh gq/fwek T[E/ gj[zu rJh. fJ; w"e/ bkV/ dh gq/fwek B/ bkV/ 's/ eJh rzGho d'S bkT[AfdnK izw
e/ jzrkwk ehsk. T[es bVeh B/ bkV/ 's/ T[; Bkb ;ohoe ;pzX pDkT[D tor/ eJh rzGho d'S th bkJ/.
ftnkj ;wko'j ftu jzrkwk j'D dh ;{uBk fwbd/ jh EkDk Bzpo 2 d/ fJzukoi ;[ypho f;zx g[b; gkoNh ;w/
s w"e/ 's/ gj[zu/ ns/ wkwb/ dh iKu ehsh. jzrkwk eoB tkbh bVeh B/ g[b; B{z dZf;nk fe T[; B/ gfjbK th
bkV/ fybkc eg{oEbk g[b; B{z fSekfJs fdZsh j'Jh j?, fi; dh ni/ iKu uZb ojh j?. ftnkj ;wko'j ftu jzrkw/
ekoB EkDk fJzukoi ;[ypho f;zx B/ d'tK fXoK B{z EkD/ p[bkfJnk. T[BQK dZf;nk fe fcbjkb iKu ftu gsk
bZrk j? fe bkV/ ns/ jzrkwk eoB tkbh bVeh ftueko ekch ;wK d';sh ojh.
gq/fwek B/ d'S bkfJnk fe ftnkj eotkT[D nkfJnk B"itkB T[; B{z fJe j'Nb ftu b? frnk, fiZE/ T[; B/
vfoze ftu BS/ tkbh uhz fwbk e/ T[; B{z p'j/S eoB T[gozs T[; Bkb ;ohoe ;pzX pDkJ/ ns/ T[; dh nSbhb
thvhU th pDkJh, fi; B{z tkfJob eoB dh Xweh d/ e/ T[jT[T[; B{z ekch ;wK pb?ew/b eodk fojk. EkDk
fJzukoi B/ dZf;nk fe id'A bVeh nkgD/ foSs/dkoK Bkb ftnkj ;wko'j ftu gj[zuh, T[d'A sZe ftnkj dhnK
;kohnK o;wK j' u[ZehnK ;B. ftnkj T[gozs v'bh th ubh rJh. fcbjkb fe;/ fXo B/ e'Jh ekotkJh BjhA
eotkJh j?. bVeh fXo d/ b'eK B/ dZf;nk fe wkwb/ dh iKu uZb ojh j?. T[j xNBk ;pzXh eg{oEbk g[b; B{z
ikDekoh d/Dr/.

32
32
32 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
32 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
32 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
B"eohnK Bk fwbD ekoD gVQhnK-fbyhnK
B"eohnK Bk fwbD ekoD gVQhnK-fbyhnK
eKro; gzikp fJzukoi joh B"eohnK Bk fwbD ekoD gVQhnK-fbyhnK
B"eohnK Bk fwbD ekoD gVQhnK-fbyhnK
B"eohnK Bk fwbD ekoD gVQhnK-fbyhnK
eKro; gzikp fJzukoi joh
eKro; gzikp fJzukoi joh okts B/ v/ok okts B/ v/ok
eKro; gzikp fJzukoi joh okts B/ v/ok
eKro; gzikp fJzukoi johS okts B/ v/ok okts B/ v/ok
fpnk; w[yh Bkb ehsh w[bkeks
fpnk; w[yh Bkb ehsh w[bkeks e[VhnK th t/No pDB bJh j'JhnK wip{o
fpnk; w[yh Bkb ehsh w[bkeks
fpnk; w[yh Bkb ehsh w[bkeks
fpnk; w[yh Bkb ehsh w[bkeks
e[VhnK th t/No pDB bJh j'JhnK wip{o
e[VhnK th t/No pDB bJh j'JhnK wip{o
e[VhnK th t/No pDB bJh j'JhnK wip{o
e[VhnK th t/No pDB bJh j'JhnK wip{o
dh rzGho ;wZf;nk dk jZb eoB 'u ;cb
BjhA j'Jh ns/ p/o[zrkoK B{z o'zrko d/D
d/ tknd/ y'yb/ fpnkB f;ZX j' oj/ jB.
wfjzrhnK gVQkJhnK 's/ nkgD/ wkfgnK
d/ bZyK o[gJ/ you eotk e/ th B"eohnK
dh sbkS bJh w[zv/-e[VhnK nkgD/ jZEK
'u fvZrohnK u[Zeh fcod/ jB. eJhnK
dh T[wo bzx rJh j? ns/ eJhnK dh
bzxD tkbh j?. nkfyo EZe-jko e/
nkgD/ you/ i'rk i[rkV bkT[D bJh
gzikp dhnK eJh B"itkB w[fNnkoK B/
nkgD/ nkg B{z w?foi g?b/;K 'u robz
t/No d/ ezw 's/ bk fbnk j?.
Sfjo w'rk d/ B/Vb/ fJe w?foi g?b/
; 'u nkgD/ j'oBK ;kXBK Bkb Sokp
;ot eo ojh o{ph (n;bh BK BjhA) B{z
id'A fJ; ezw B{z u[DB dh wip{oh pko/
g[ZfSnk sK w[fNnko B/ dZf;nk fe 12thA
se gVQkJh eoB s'A T[gozs gzi ;kb
;oekoh iK gqkJht/N B"eoh Bk fwbD
ekoD T[BQK B/ nkgD/ fgzv d/ nBgVQ t/
NoK s'A gq/fos j' e/ nkgDhnK e[M j'o p/
sbtzvh GkJh (fpT{o') gzikp ftu o'zrko ;kXBk Bkb ob e/ fJj ezw
o'zrko ;kXBk Bkb ob e/ fJj ezw
bZyK dh skdkd 'u p/o'zrko x[zw oj/ eoBk S[o{ ehsk j?. T[BQK fejk fe xo
eoBk S[o{ ehsk j?. T[BQK fejk fe xo
gVQ/-fby/ B"itkB w[zv/-e[VhnK dh ;{uh p?m e/ wkfgnK 's/ j'o p'M pDB dh pikJ/
p?m e/ wkfgnK 's/ j'o p'M pDB dh pikJ/
fdB'A-fdB bzwh j[zdh ik ojh j?. ;kvh wjhB/ 'u 10-15 fdB fJj ezw seohpB
wjhB/ 'u 10-15 fdB fJj ezw seohpB
;oeko th fJ; p/o'zrkoh dh rzGho 1200 o[gJ/ fdjkVh s/ ;w/s o'Nh gkDh
1200 o[gJ/ fdjkVh s/ ;w/s o'Nh gkDh
;wZf;nk dk jZb eoB 'u ;cb BjhA fwb iKdk j?. fi; Bkb T[BQK d/ xo dk
fwb iKdk j?. fi; Bkb T[BQK d/ xo dk
j'Jh ns/ p/o[zrkoK B{z o'zrko d/D d/ r[zkok ns/ p[ZY/ wK-pkg dh dtk dko{
r[zkok ns/ p[ZY/ wK-pkg dh dtk dko{
tknd/ y'yb/ fpnkB f;ZX j' oj/ jB. th uZb iKdh j?.
th uZb iKdh j?.
wfjzrhnK gVQkJhnK 's/ nkgD/ wkfgnK d{;o/ gk;/ fJ;/ w?foi g?b/; 'u fJe
nzfwqs;o (fpT{o') ;{p/ 'u ;EkBe ;oekoK dhnK u'DK 'u tZvh fiZs s'A pknd d/ bZyK o[gJ/ you eotk e/ th B"eohnK ;kJhv 's/ p?m/ e[M 70-80 ;kb dh T[wo d{;o/ gk;/ fJ;/ w?foi g?b/; 'u fJe
;kJhv 's/ p?m/ e[M 70-80 ;kb dh T[wo
gzikp gqd/S eKro; ew/Nh d/ ;{pkJh fJzukoi s/ T[Zsokyzv d/ ;kpek w[Zy wzsoh dh sbkS bJh w[zv/-e[VhnK nkgD/ jZEK d/ pz[orK Bkb fJ; pko/ rZbpks ehsh
d/ pz[orK Bkb fJ; pko/ rZbpks ehsh
johS okts S[Zeotko B{z v/ok fpnk; gj[zu/. ibzXo s'A go;Bb ukoNv gb/B okjhA 'u fvZrohnK u[Zeh fcod/ jB. eJhnK sK T[BQK fejk fe ;kv/ r[o{nK, ghoK,
sK T[BQK fejk fe ;kv/ r[o{nK, ghoK,
okts B/ v/ok w[yh pkpk r[fozdo f;zx fYZb'A Bkb w[bkeks ehsh.jkbKfe fJ; rZb dh T[wo bzx rJh j? ns/ eJhnK dh ;{opho ns/ pjkdoK d/ gzikp dh Xosh
;{opho ns/ pjkdoK d/ gzikp dh Xosh
dh g[SNh johSuzd okts tb'A jh ehsh rJh j?. T[BQK dk fJj th efjDk j? fe w?B{z bzxD tkbh j?. nkfyo EZe-jko e/ dk ;ZfGnkuko 's/ ;kvk fto;k pVk
fJ; gftZso ;EkB 's/ ikD dk w"ek fwfbnk j?. nkgD/ you/ i'rk i[rkV bkT[D bJh nwho j? go id SoQ/nkw Sokp d/ rbk;K dk ;ZfGnkuko 's/ ;kvk fto;k pVk
nwho j? go id SoQ/nkw Sokp d/ rbk;K
v/o/ 'u okts d/ Bkb e?pfBN wzsoh ;[yfizdo f;zx ozXktk, ftXkfJe ;zs'y f;zx gzikp dhnK eJh B"itkB w[fNnkoK B/ tkbhnK No/nK u[Ze e/ B"itkB
GbkJhg[o ns/ ftXkfJe pbftzdo f;zx bkvh th gj[zu/. jkbKfe v/ok w[yh B{z fwbD nkgD/ nkg B{z w?foi g?b/;K 'u robz w[fNnkoK gzikph w[zfvnK d/ ;kjwD/ tkbhnK No/nK u[Ze e/ B"itkB
w[fNnkoK gzikph w[zfvnK d/ ;kjwD/
okts d/ Bkb ;[yfizdo f;zx ozXktk jh rJ/. fzeo:'r j? fe v/ok fpnk; tZb'A jw/Sk t/No d/ ezw 's/ bk fbnk j?. iKdhnK jB sK ;kv/ ;wki bJh e'Jh
iKdhnK jB sK ;kv/ ;wki bJh e'Jh
jh okiBhsh ns/ whvhnk s'A d{oh oZyh iKdh j?, gozs{ v/o/ d/ gqGkt ekoB ne;o jh Sfjo w'rk d/ B/Vb/ fJe w?foi g?b/ pj[sh uzrh rZb BjhA j?. T[BQK fejk fe
f;nk;h Sy;hnsK T[ZE/ gj[zudhnK ofjzdhnK jB. e'ftv d"okB fJZE/ jbub pzd ; 'u nkgD/ j'oBK ;kXBK Bkb Sokp fJe gk;/ sK ;kvhnK ;oekoK, ;wki;/ pj[sh uzrh rZb BjhA j?. T[BQK fejk fe
fJe gk;/ sK ;kvhnK ;oekoK, ;wki;/
ojh. ;ot eo ojh o{ph (n;bh BK BjhA) B{z th iE/pzdhnK ns/ p[ZXhihth tor
th iE/pzdhnK ns/ p[ZXhihth tor
id'A fJ; ezw B{z u[DB dh wip{oh pko/ BfSnK d/ yksw/ bJh fBZs o'z fYzv'ok
BfSnK d/ yksw/ bJh fBZs o'z fYzv'ok
g[ZfSnk sK w[fNnko B/ dZf;nk fe 12thA fgZN fojk j? go d{;o/ gk;/ w?foi g?b/;K
gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho f;zx se gVQkJh eoB s'A T[gozs gzi ;kb u SoQ/nkw Sokp bkT[AdhnK jB fJj fgZN fojk j? go d{;o/ gk;/ w?foi g?b/;K
gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho f;zx
gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho f;zx
gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho f;zx
gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho f;zx
u SoQ/nkw Sokp bkT[AdhnK jB fJj
;oekoh iK gqkJht/N B"eoh Bk fwbD e[VhnK eh fJBQK u'A fe;/ B{z Bzo BjhA
e[VhnK eh fJBQK u'A fe;/ B{z Bzo BjhA
ekoD T[BQK B/ nkgD/ fgzv d/ nBgVQ t/ nk ojhnK.;{uh fdB'A-fdB bzwh j[zdh ik
ekJhB"o dh eozN bZrD ekoD w"s
ekJhB"o dh eozN bZrD ekoD w"s
ekJhB"o dh eozN bZrD ekoD w"s
ekJhB"o dh eozN bZrD ekoD w"s
ekJhB"o dh eozN bZrD ekoD w"s NoK s'A gq/fos j' e/ nkgDhnK e[M j'o p/ ojh j?. ;kvh ;oeko th fJ; p/o'zrkoh nk ojhnK.
e[Vh B/ B"itkB B{z e?B/vk dk MK;k d/ e/ mZr
e[Vh B/ B"itkB B{z e?B/vk dk MK;k d/ e/ mZr
e[Vh B/ B"itkB B{z e?B/vk dk MK;k d/ e/ mZr
e[Vh B/ B"itkB B{z e?B/vk dk MK;k d/ e/ mZr
e[Vh B/ B"itkB B{z e?B/vk dk MK;k d/ e/ mZr
bJ/ 36 bZy L j' rJh oc{uZeo
bJ/ 36 bZy L j' rJh oc{uZeo
bJ/ 36 bZy L j' rJh oc{uZeo
bJ/ 36 bZy L j' rJh oc{uZeo
bJ/ 36 bZy L j' rJh oc{uZeo
e'o'NkBk ftu nkgD/ p/N/ wBgqhs f;zx
dk ftnkj 26 nr;s B{z Xkofwe ohsh
fotkiK nB[;ko T[;d/ Bkb eo fdZsk.
jowBgqhs e"o ns/ T[;d/ gfotkoe
w?ApoK B/ fejk fe T[j ibd jh wBgqhs
f;zx B{z e?B/vk p[bk bt/rh. fSekfJs
eosk B/ fejk fe e?B/vk iKd/ ;w/A T[j
;kv/ tb'A fdZs/ rJ/ rfjD/ th nkgD/
Bkb b? rJh, go T[;B/ e?B/vk ik e/
;kv/ Bkb rZbpks eoBh pzd eo fdZsh,
idfe n;hA T[; s/ 36 bZy o[gJ/ you
ehs/. fJ;/ soQK ;kv/ Bkb X'ykd/jh ehsh
rJh. Bk sK T[;B/ w/o/ p/N/ B{z e?B/vk
p[bkfJnk ns/ Bk jh ;kv/ g?;/ tkg;
ehs/.
fzbQk g[b; w[yh w'rk d/ fBod/S s/
fJ; dh iKu vhHn?;Hgh w'rk tZb'A ehsh
rJh. iKu ;w/A fSekfJs eosk d/ d'S
w'rk (fpT{o') w'rk fzbQ/ d/ fgzv fSekfJs gZso ftu Bfozdo f;zx B/ fejk ;jh gkJ/ ikD s/ e?B/vk ofjzdh
w'fozvk (fpT{o') ;kpek b'e ;Gk w?po gq'H gq/w f;zx uzd{wkiok d/ eohph dbpho d"bsg[ok BhtK fBtk;h Bfozdo f;zx d/ fe T[; dh r[ouoB f;zx Bkb rZbpks jowBgqhs e"o, T[; d/ fgsk r[ouoB
f;zx ekJhB"o dk T[BQK d/ wV'bh ebK ;fEs g'bNoh ckow fty/ eozN bZrD ekoD p/N/ wBgqhs f;zx B{z ftnkj eotk e/ j'Jh ;h fe T[;dh Xh B/ nkJhb?N; eo f;zx, wksk wBfizdo e"o, Gok r[of;woB
fdjKs j' frnk, fiBK dk nzfsw ;z;eko T[BQK d/ fgzv d/ ekJhB"o fty/ ehsk frnk. e?B/vk b? ikD dk MK;k d/ e/ jowBgqhs oZyh j?, T[j s/o/ p/N/ wBgqhs f;zx d/ Bkb f;zx ;ko/ fBtk;h fgzv fGzvo ebK d/
dbpho f;zx ;kpek w[Zy wzsoh gzikp gqekS f;zx pkdb dh ;[oZfynk ftu th ezw e"o fBtk;h fgzv fGzvo ebk B/ nkgD/ ftnkj eotk e/ T[; B{z e?B/vk b? ikt/ fybkc tZy-tZy XkoktK d/ sfjs EkDk
eo u[Ze/ jB. fwbh ikDekoh w[skpe dbpho f;zx Skw S/ ti/ fgzv ekJhB"o fty/ gfotko tkfbnK d/ Bkb efEs rh, fi; s/ n;hA SrB nkfd eoB d/ ;do w'rk ftu wkwbk doi eo fbnk
w'No ubkT[D rJ/ ;B, id'A T[j ;NkNo ubkT[D bZr/ sK T[BQK B{z eozN bZr frnk. fwbhG[rs eo e/ 36 bZy o[gJ/ dh X'ykd/ pknd T[; B{z nkJhb?N; ftu p?Av xZN frnk j?. fJ; wkwb/ dh nrb/oh iKu
fi; ekoD dbpho f;zx dh w"e/ 's/ jh w"s j' rJh. jh ehs/ ikD dk wkwbk ;kjwD/ j'D s/ nkgD/ you/ s/ nkJhb?N; ;[yfizdo f;zx fJzukoi n?ANh fjT{wB
T[BQK d/ nzfsw ;z;eko w"e/ gq'H gq/w f;zx uzd{wkiok ;kpek w?Apo b'e ;Gk ;qh nkfJnk j?. g[b; B/ iKu d/ pknd eotkJh ns/ pknd ftu ;kok youk Nq?cfezr ;?b w'rk tZb'A ehsh ik ojh j?.
nBzdg[o ;kfjp, ftXkfJe jofozdo gkb f;zx uzd{wkiok, n?vt'e/N f;woBihs wkwbk doi eo e/ efEs d'ShnK dh eo e/ jowBgqhs e"o B{z n?i{e/SB p/; s/ T[BQK dZf;nk fe T[es wkwb/ ftu efEs
f;zx uzd{wkiok, Sq'wDh nekbh db d/ jbek fJzukoi jow'jD f;zx ;zX{, Sq'wDh ew/ sbkS S[o{ eo fdZsh j?. e?B/vk G/i fdZsk ns/ pknd ftu ;hA d'ShnK dh frqcskoh pkeh j?. g[b; tZb'A
Nh w?Apo iE/dko niw/o f;zx B/ jkzoh brtkJh. fzbQk g[b; w[yh w'rk B{z fdZs/ T[; B{z p[bk e/ fteN'ohnk g?b/; cfsjrVQ Skgkwkoh ehsh ik ojh j?.

33
33
33 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
33 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
33 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
fotkbto ;kc eod/ ;w/A r'bh uZbD jof;wos pkdb dk tZvk fpnkB, fejk
fotkbto ;kc eod/ ;w/A r'bh uZbD
fotkbto ;kc eod/ ;w/A r'bh uZbD
jof;wos pkdb dk tZvk fpnkB, fejk
fotkbto ;kc eod/ ;w/A r'bh uZbD
fotkbto ;kc eod/ ;w/A r'bh uZbD
jof;wos pkdb dk tZvk fpnkB, fejk
jof;wos pkdb dk tZvk fpnkB, fejk
jof;wos pkdb dk tZvk fpnkB, fejk
ekoD ywh j'J/ B"itkB dh w"sywh j'J/ B"itkB dh w"s
ekoD ywh j'J/ B"itkB dh w"s
ekoD
ekoD
ekoD zywh j'J/ B"itkB dh w"sywh j'J/ B"itkB dh w"s
Gkigk dk J/izN pD e/ ezw eo oj/ e?gNB
Gkigk dk J/izN pD e/ ezw eo oj/ e?gNB
Gkigk dk J/izN pD e/ ezw eo oj/ e?gNB
Gkigk dk J/izN pD e/ ezw eo oj/ e?gNB
Gkigk dk J/izN pD e/ ezw eo oj/ e?gNB
ukj[zd/ jB. T[BQK eKro; ;oeko tZb'A
g/S ehs/ ik oj/ piN 's/ p'bfdnK fejk
fe eKro; ;oeko fJe j'o M{m dk piN
g/S eo ojh j?, e?gNB ;kfjp fizBK wozh
M{m p'b b?D fJ; tko b'eK B/ T[BQK B{z
;Zsk s'A gk;/ eoB dk wB pDk fbnk
j?. nekbh ;oeko 'u ;{pk uko/ gkf;UA
Bzpo fJe j[zdk ;h gqzs{ eKro; ;w/A gzikp
19t/A Bzpo 's/ nk frnk j?. T[BQK B"dhg
e"o dh fojkJh 's/ p'bfdnK fejk fe T[BQK
B{z pj[s y[Sh j'Jh j? fe B"dhg dh i/b 'u'A
fojkJh j'Jh j?, T[BQK dZf;nk fe fJe
dfbs B"itkB Xh B/ zpo fto[ZX nktkz
T[mkJh gqzs{ e/Ado ;oeko B/ T[; B{z th
BjhA pyf;nk, frqcsko eoe/ T[; bVeh
's/ g[b; tZb'A sSZ;d ehsk frnk, T[BQK
tZb'A th B"dhg e"o dh fojkJh bJh
gkobhw?AN 'u nktkz u[Zeh rJh.
jof;wos B/ g?No'b s/ vhzb dhnK
ehwsK 's/ p'bfdnK fejk fe fJzBK dhnK
ehwsK tXD Bkb jo fJe ftnesh 's/
wfjzrkJh dk tZvk p'M g?Adk j?. T[BQK
;zrs wzvh (fpT{o') e/Ado ;oeko tZb'A r[zvkrodh ehsh rJh, T[; d/ pkti{d dZf;nk fe e'o'Bk wjkwkoh ekoB sK
;kb 2019 'u id e/Ado ;oeko tZb'A y/ th ;zrs wzvh 'u 9 tkovK 'u'A 7 tkovK b'eK dk gfjbK jh eko'pko mZg ;h T[;
sh ;pzXh ekb/ ekB{zBK B{z gk; ehsk ik 's/ Sq'wDh nekbh db pkdb B/ j{zMk c/o d/ pkti{d nzsookSNoh pkzko 'u s/b
fojk ;h sK T[; ;w/A e?gNB nwfozdo fiZs jk;b ehsh. T[BQK fejk fe fit/A dhnK ehwsk xND d/ pkti{d e/Ado s/
e'Neg{ok (fpT{o') phs/ fdBhA ;EkBe ;qh w[es;o ;kfjp o'v 's/ f;o 'u nukBe f;zx tZb'A fJzBK ekB{zBK B{z ;fjwsh fdZsh ;zrs wzvh 'u b'eK d/ dw 's/ j{zMk c/o ;{p/ dh ;oeko B/ 60 ch;dh N?e; brk
r'bh bZrD ekoD zywhA j'J/ fJe vkeNo d/ p/N/ dh ghHihHnkJhH uzvhrVQ fty/ ;h, nZi fJzBK ekB{zBK dk T[j fto'X eo fiZs j'Jh j?, T[;/ soQK 2022 'u th b'eK e/ s/b dhnK ehwsK wfjzrhnK ehshnK
fJbki d"okB w"s j' ikD dk d[ydkJh ;wkuko gqkgs j'fJnk j?. gfotko nB[;ko oj/ fe;kBK d/ fjs?Sh pD oj/ jB idfe d/ nkShotkd Bkb j{zMk c/o fiZs j't/ ik ojhnK jB, T[BQK wzr ehsh fe e/Ado
B"itkB iSBgqhs f;zx fotkbto ;kc eo fojk ;h fe nukBe r'bh uZbD ekoD Gkigk e?gNB dh wdd eo ojh j? s/ rh. s/ ;{p/ dh ;oeko tZb'A gzi-gzi o[gJ/ o/N
T[j zywh j' frnk. e?gNB Gkigk dk J/izN pD e/ T[BQK dh T[BQK dZf;nk fe e?gNB tZb'A M{m/ xNk e/ nkw nkdwh B{z okjs fdZsh ikt/
gfotkoe ;{soK s'A fwbh ikDekoh nB[;ko vkHs/ik f;zx B/ nkgDk 32 p'o dk wdd eo fojk j?, fJBQK ftukoK dk tknd/ eoe/ nkgDh ;oeko pDkJh ;h, . T[BQK fejk fe T[j fJ; w[Zd/ 's/ bVkJh
fotkbto u'DK ekoD iwQk eotkfJnk j'fJnk ;h ns/ phsh 24 cotoh Skw B{z T[j gqrNktk ;kpek e/Adoh wzsoh phpk nZi jo tor T[BQK s'A d[yh j?, jo gZXo bVfdnK ftXkB ;Gk dk fxokU ehsk
fotkbto xo b? e/ nkfJnk ;h ns/ oks B{z T[es xNBk tkgo rJh. B"itkB jofw;os e"o pkdb tZb'A ;EkBe wzvh 's/ gzikp fgSb/ uko ;kbK 'u j/mK nk ikt/rk. T[BQK eKro; ;oeko tZb'A
iSBgqhs f;zx B{z rzGho jkbs 'u pfmzvk fbikfJnk frnk, fiZE'A vkeNoK B/ T[;B{z fty/ Bt/ pD/ e";boK B{z ;BwkfBs eoB frnk j?, fJj fJfsjk; 'u gfjbh tko okigkb d/ ehs/ ik oj/ fxokU pko/
ghHihHnkJh uzvhrVQ o?co eo fdZsk. w"e/ ehsk. T[BQK fejk fe eKro; gkoNh j'fJnk j?, ;{p/ d/ b'e j[D eKro; d/ p'bfdnK fejk fe fJj vokw/ s'A f;tkJ/
ghHihHnkJhH ftu T[;d/ f;o dk nkgq/SB th ehsk frnk ;h go nZi ;t/o/ T[;dh tZb'A fBrw s/ e"A;bo u'DK 'u So/nkw oki s'A nZe u[Ze/ jB s/ T[j pdbkn j'o e[ZM BjhA j?.
sphns yokp j'D s'A pknd T[;dh w"s rJh. fwqse iSBgqhs dk nzfsw ;z;eko
T[BQK d/ iZdh fgzv uZek B/V/ pohtkbk fty/ ehsk frnk. fJ; ;pzX 'u EkDk f;Nh
wkwbk nrb/ w[Zy wzsoh dk, gzikp
wkwbk nrb/ w[Zy wzsoh dk, gzikp
wkwbk nrb/ w[Zy wzsoh dk, gzikp
wkwbk nrb/ w[Zy wzsoh dk, gzikp
wkwbk nrb/ w[Zy wzsoh dk, gzikp
e'Neg{ok d/ n?Z;Hn?ZuHUH fJz;H r[owhs f;zx B/ dZf;nk fe g[b; tZb'A fwqse d/ fgsk
d/ fpnkBK 's/ 174 dh ekotkJh ehsh rJh j?.
eKro; u th yVek-dVek u th yVek-dVek
eKro; 'u th yVek-dVek u th yVek-dVek S[o{![o{! [o{![o{! [o{!
eKro;
eKro; u th yVek-dVek
e?B/vk L gzikphnK B/ fe;kBK d/ eKro;
e?B/vk L gzikphnK B/ fe;kBK d/
e?B/vk L gzikphnK B/ fe;kBK d/
e?B/vk L gzikphnK B/ fe;kBK d/
e?B/vk L gzikphnK B/ fe;kBK d/
b[fXnkDk (fpT{o') gzikp ftu oki
eodh e?gNB nwfozdo f;zx dh ;oeko d/
jZe u ehsk o'; gqdou ehsk o'; gqdo uko ;kb g{o/ j' rJ/ jB. j[D se eKro;
jZe
jZe u ehsk o'; gqdo
jZe
jZe 'u ehsk o'; gqdou ehsk o'; gqdoSBB BB B
gkoNh ftu S'NhnK-w'NhnK xNBktK ns/
B'e-M'e sK j[zdh ojh j? go j[D 2022
dhnK u'DK s'A pknd fco w[Zy wzsoh e?gNB
nwfozdo pDB dh T[Zmh ypo Bkb eKro;
ftu th yVek-dVek S[o{ j' frnk j?.
rZb eh, eKro; d/ ;{pk gqXkB ;[Bhb
ikyV ns/ gzikp d/ eKro; fJzukoi okts
B/ fgSb/ fdBhA fJj fpnkB fdZsk ;h fe
2022 dhnK u'DK e?gNB nwfozdo f;zx
dh nrtkJh ftu bVhnK ikDrhnK ns/
eKro; d/ T[j egskB j'Dr/. fJj ypo
e?gNB fto'Xh y/w/ 's/ n;wkBh fpibh pD
e/ fJzM fvZrh fe ;kpek eKro; gqXkB
SwS/o f;zx d{b'A, w"i{dk ftXkfJe gqrN
f;zx ns/ pkitk B/ dZph z[pkB Bkb fJ;
;pzXh nkgDk gZy oZy e/ ikyV B{z x/oB
torh ekotkJh eo fdZsh, fi; B{z eKro;
d/ ;{pk gqXkB ikyV B/ tZvk yVek-dVek
j'D tkbh ekotkJh ;wM e/ fdB uVQfdnK
jh nkgDk ;gZSNheoB d/ fdZsk. Gkt/A ni/
wkwbk eKro; ftu X{Dh tKr X[y fojk j?
go oki;h wkjoK B/ fejk fe fiT[A-fiT[A
u'DK dk ;wK B/V/ nkT[Adk ikt/rk sK fJj
X{Dh GKpV pD ;edh j?.
wkjoK B/ fJ; s'A fJbktk fJe j'o tZvh
rZb nkyh j? fe Sq'wDh nekbh db th
po?AgNB (fpT{o') e?B/vk d/ po?AgNB fty/ Gkosh w{b d/ e[M B"itkBK B{z gsk ukj[zdk j? fe eKro; e?gNB dh nrtkJh
bZrk fe fJZE/ e[M w'dh Grs w'dh d/ jZe ftu o?bh eZY oj/ jB sK pj[s ;ko/ ftu u'DK bV/ feT[Afe T[; B/ i' tknd/
B"itkB T[; EK g[Zi rJ/ ns/ w'dh Gkigk dh o?bh pbke eofdnK fe;kBK d/ jZe ehs/ jB, n;hA T[j b'eK dh eufjoh ftu
ftu o'; gqdoSB ehsk. fJ; s'A gfjbK t?Be{to, nwohek d/ e?bhc'oBhnk s/ f;nkNb oZy e/ nkgDk gZy oZy ;ehJ/. i/eo
ftZu th nfijk j' u[Zek j?. eKro; B/ u'D w?dkB ftu nkgD/ Bt/A
Gkosh w{b d/ B"itkBK B/ fe;kBK d/ jZe ftu jkn dk Bknok wkod/ j'J/ gqXkB iK fe;/ j'o d/ jZE v'o cVk fdZsh
po?AgNB d/ mfofBN/$410 ns/ Sj'ggJo K'obd fty/ y/sh ekB{zBK d/ fjwkfJshnK sK T[j nkgDh rZb eo e/ b'eK Bkb
tZb' ehshnK ik ojhnK eko o?bhnK iK o'v S'n dk fto'X ehsk frnk j?. tknd/ eo/rk, fi; Bkb nekbh db B{z
y/shpkVh ekB{zBK d/ fjwkfJshnK tZb' S'N/-S'N/ ro[Zgk ftZu fJeZm ehsk frnk B[e;kB j' ;edk j?. fJ; bJh j[D d/yd/
;h i' eko o?bhnK d/ o{g ftZu ;h. fJ; pko/ gfjbK e'Jh th n?bkB BjhA ehsk frnk jK fe eKro; ftu ni/ nzdo yks/ S[o{
;h go gsk bZrD 's/ ekB{zBK d/ fto'XhnK tZb'A th fJjBK fybkc Bkno/pkzh 's/ j'fJnk yVek-dVek pkjo fBebdk j? iK
fJBQK o?bhnK dk fto'X ehs/ ikD dhnK ypoK jB. ykw'S jh ofjzdk j?.

34
34
34 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
34 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
34 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
/ d/ p'M j/m dZp/ fe;kB B/ g"VhnK dh
/ d/ p'M j/m dZp/ fe;kB B/ g"VhnK dh
eo eo eo eo eoz/ d/ p'M j/m dZp/ fe;kB B/ g"VhnK dh/ d/ p'M j/m dZp/ fe;kB B/ g"VhnK dh
/ d/ p'M j/m dZp/ fe;kB B/ g"VhnK dh
HHHid'A f;tb j;gskb
HHHid'A f;tb j;gskb u b/po o{w d/u b/po o{w d/
HHHid'A f;tb j;gskb
HHHid'A f;tb j;gskb u b/po o{w d/
HHHid'A f;tb j;gskb 'u b/po o{w d/u b/po o{w d/
rfoZb Bkb ckjk b? ehsh y[de[
rfoZb Bkb ckjk b? ehsh y[de[
rfoZb Bkb ckjk b? ehsh y[de[
rfoZb Bkb ckjk b? ehsh y[de[
rfoZb Bkb ckjk b? ehsh y[de[Shhhhh
s/ j'Jh n"os dh fvfbtoh
s/ j'Jh n"os dh fvfbtoh
co co co co coS 's/ j'Jh n"os dh fvfbtohs/ j'Jh n"os dh fvfbtoh
s/ j'Jh n"os dh fvfbtoh
frnk ;h. T[j wdo n?Av ukJhbv ftu
pD/ b/po o{w ftu frnk ns/ gsBh dh
n?ANoh eotkJh. ;Nkc B/ fejk fe T[;
dh gsBh B{z n?vfwN eoBk gt/rk. fJ;
bJh gsBh B{z b/po o{w ftu fpmk e/ T[j
y[d n?woi?A;h ftu gouh eZNtkT[D bJh
ubk frnk. T[; d/ w'pkfJb dh p?Noh th
ysw j' rJh ;h. id'A T[j tkg; b/po
o{w ftu nkfJnk sK gsk bZrk fe T[;
dh gsBh dh fvfbtoh j' u[Zeh j?. ;kj[b
:kdt dk efjDk j? fe gfjbk T[; dh
gsBh pkEo{w ikD bJh efj ojh ;h.
;Nkc ns/ T[; B/ th wBQk ehsk ;h go
T[; dh gsBh Bk wzBh ns/ pkEo{w y[d
jh ubh rJh ;h. fJ;/ ekoD T[; dh coS
's/ jh fvfbtoh j' rJh ;h.
9 wjhfBnK dh roGtsh gsBh B{z
b? e/ b/po o{w d/ uZeo eZND bJh
wip{o
fJe j'o e/; ftu w[zvhnK ebK dh
w'rk ekb'Bh d/ ofjD tkb/ ftB/ B/
dZf;nk fe T[; dh gsBh ;'Bh roGtsh
j?. T[; d/ 9 wjhB/ g{o/ j' u[Ze/ jB. T[Zgo
S/ fdB j' rJ/ jB go T[; dh gsBh B{z
dod BjhA S[o{ j' ojh j?. ftB/ dk efjDk
t?o'tkb (fpT{o') EkDk t?o'tkb nXhB nkT[Ad/ fgzv dkokg[o t?o'tkb d/ t;Bhe
j? fe ;Zs ;kb pknd T[BQK d/ xo pZuk
fe;kB ;opihs f;zx T[wo 55 ;kb g[Zso Bfozdo f;zx B/ eoz/ d/ p'M B{z Bk
j' fojk j?. fJ; bJh T[j e'Jh fo;e BjhA
;jkofdnK j'fJnK y[de[Sh eo bJh. fJ; ;pzXh ikDekoh fdzd/ j'J/ fwqse fe;kB d/
b?Dk ukj[zd/. ftB/ dk d'S j? fe id'A th
Gok joftzdo f;zx j?gh frZb ns/ fe;kB nkr{ bypho f;zx B/ dZf;nk fe fwqse d/
T[j gsBh B{z b? e/ nkT[Adk j? sK b/po
f;o T[Zgo bZrGr 30 bZy d/ eohp p?AeK ns/ nkVQshnK dk eozk ;h. T[BQK dZf;nk
o{w dk ;Nkc T[; dh gsBh B{z dod j'D
fe fwqse dh gsBh bzwk ;wK fpwko ofjD ekoB ;opihs f;o fJj eozk ufVnk
dh dtkJh d/ e/ tkg; G/i fdzdk j?. T[j
;h, fszB ;kb gfjbK gsBh dh w"s j' ikD s'A pknd ;opihs ;dw/ ftu ubk
tko-tko ;hi/ohnB eoB dk efjD d/
b[fXnkDk (fpT{o') e[M fdB gfjbK pkEo{w BjhA rJh ;h, T[j ;Nq?uo 's/ ;h.
frnk ;h s/ nZi T[; B/ d[fgjo 1 ti/ id'A gfotkoe w?Apo xo'A pkjo rJ/ ;B,
pkti{d ;hi/ohnB BjhA eo oj/. fJ;
gkoe ftu j'Jh n"os dh fvfbtoh dk T[; dh fvfbtoh coS 's/ BjhA ;r'A
g"VhnK dh rfoZb Bkb ckjk b? e/ nkgDh ihtB bhbk ;wkgs eo bJh.
e/; ni/ SKs BjhA j'fJnk ;h fe j[D ;Nq?uo 's/ jh j'Jh j?. jkb dh xVh n"os bJh T[BQK B{z vo j? fe fes/ e'Jh gq/SkBh
fe;kB nkr{ bypho f;zx B/ gzikp ;oeko gk;'A wzr ehsh fe fwqse fe;kB f;o
d{ik e/; ;kjwD/ nkfJnk j?, fi; ftu ns/ T[; dk pZuk fpbe[b mhe j?. Bk j' ikt/.
ufVQnk ;w[Zuk eozk w[nkc ehsk ikt/ ns/ gfotko B{z pDdk :'r w[nktzk fdZsk
f;tb j;gskb d/ wdo n?Av ukJhbv ikDekoh w[skpe wkwbk SBhtko n"os fJeZbh nkJh ;h, fi; e'b e'Jh
ikt/. fJ; ;pzXh EkDk t?o'tkb d/ n?Z;Hn?ZuHUH pbftzdo f;zx B/ ikDekoh fdzd/ j'J/
gouh th BjhA ;h. fJ; bJh ;Nkc B{z
d/ b/po o{w d/ coS 's/ jh n"os dh ;t/o/ 10 ti/ dk j?. Yzvkoh ebK d/ ofjD
dZf;nk fe bkS dk g';NwkoNw eotk e/ gfotkoe w?ApoK d/ fpnkBK d/ nkXko 's/
BjhA gsk ;h fe n"os fezB/ fdB dh
fvfbtoh j' rJh. n"os e'b jh pD/ tkb/ ;kj[b :kdt dk efjDk j? fe T[j
174 dh ekotkJh ehsh ik ojh j?.
pkEo{w ftu ik ojh ;h fe coS 's/ jh c?eNoh ftu ezw eodk j?. T[; d/ gfjbK roGtsh j?. b/po o{w ftu nkT[D s'A
T[; B/ pZu/ B{z iBw d/ fdZsk. gsk d' pZu/ jB. T[; dh gsBh roGtsh ;h. pknd T[; B{z dod S[o{ j' frnk ns/ b/
nzfwqs;o s'A pknd j[D b[fXnkDk ns/ izw{sth
nzfwqs;o s'A pknd j[D b[fXnkDk ns/ izw{sth bZrfdnK jh b/po o{w d/ ;Nkc ns/ SBhtko ;t/o/ T[; dh gsBh feoB B{z po o{w d/ nzdo jh T[; dh fvfbtoh j'Jh
nzfwqs;o s'A pknd j[D b[fXnkDk ns/ izw{sth
nzfwqs;o s'A pknd j[D b[fXnkDk ns/ izw{sth
nzfwqs;o s'A pknd j[D b[fXnkDk ns/ izw{sth
vkeNoK B/ n"os B{z nzdo n?vfwN ehsk. dod j'Dk S[o{ j' frnk. T[j ;t/o 10 j?. n"os ns/ T[; dk pZuk fpbe[b
f;jswzd jB.
b/po o{w d/ ;Nkc dk efjDk j? fe n"os ti/ gsBh ;w/s f;tb j;gskb g[Zi
B th fBZih jZEK u ;"AgD dh fsnkohu ;"AgD dh fsnkoh
B th fBZih jZEK
B th fBZih jZEK u ;"AgD dh fsnkoh
;N/ ;N/ ;N/ ;N/ ;N/SB th fBZih jZEK B th fBZih jZEK 'u ;"AgD dh fsnkohu ;"AgD dh fsnkoh
22 dhnK ftXkB ;Gk u'DK B{z b? e/ tZv/
22 dhnK ftXkB ;Gk u'DK B{z b? e/ tZv/
22 dhnK ftXkB ;Gk u'DK B{z b? e/ tZv/
2 2 2 2 2022 dhnK ftXkB ;Gk u'DK B{z b? e/ tZv/22 dhnK ftXkB ;Gk u'DK B{z b? e/ tZv/
pkdb dhnK ;wkfie ;wkrwK
pkdb dhnK ;wkfie ;wkrwK u c/ohnK u c/ohnK
pkdb dhnK ;wkfie ;wkrwK
pkdb dhnK ;wkfie ;wkrwK 'u c/ohnK u c/ohnK S[o{[o{ [o{[o{ [o{
pkdb dhnK ;wkfie ;wkrwK u c/ohnK
fgzv wfjDk fty/ nekbh nkr{ s/ ;kpek
;ogzu p{Nk f;zx d/ p/Nh d/ ftnkj ;pzXh
gq'rokw ftu Skwb j'J/. fJ; w"e/ T[BQK
e'Jh th f;nk;h rZb BjhA ehsh go tZv/
pkdb dhnK fJBQK c/ohnK B{z u'D
fsnkohnK dhnK S[o{nksK wzfBnk ik
fojk j?.
fzeo:'r j? fe 2017 dhnK ftXkB
;Gk u'DK s'A pknd tZv/ pkdb B/ f;js
dk jtkbk d/ e/ nkgDhnK ;orowhnK
;hws eo bJhnK ;B go 2019 dhnK
gkobhw?AN u'DK s'A 7-8 wjhB/ gfjbK
;kpek w[Zy wzsoh B/ bzph jbe/ d/ fgzv
fgzv ftu j'JhnK w"sK dhnK fb;NK
pDtk fe b'eK Bkb nc;'; gqrN eoB
bJh w/b i'b tXk fbnk. fJBQK B{z
;wkie gq'rokw dZ;d/ nekbh ;[gohw'A
e'Jh fznkdk f;nk;h rZb BjhA ;B eod/
fJE'A sZe jof;wos e"o dk Bkw pfmzvk
s'A T[whdtko ti'A x'SDk eoB s'A fJe
fdB gfjbK sZe th pkdb fJ; gqSB
fco'zg[o (fpT{o') w'dh ;oeko fiZE/ eJh yk; No/BK fBZih jZEK 'u d/ u[Zeh j?, dk T[so d/Dk fJj efj fe Nkb rJ/ ;h
T[E/ j[D gzikp d/ b[fXnkDk ns/ izw{ d/ izw{sth o/bt/ ;N/SB B{z th fBZih jZEK 'u fe w/ok fJ; rZb Bkb e'Jh ;pzX BjhA
;"AgD dh g{oh fsnkoh ehsh ik u[Zeh j?. ikDekoh w[skpe o/bt/ ftGkr tZb'A gzikp fJj gkoNh B/ c?;bk eoBk j?.
s'A nzfwqs;o d/ pknd b[fXnkDk ns/ izw{ d/ izw{sth o/bt/ ;N/SB B{z gqkJht/N j[D 94 ;kbK d/ pkdb dh f;js
gpfbe gkNBofSg (ghH ghH ghH) d/ nzsors nkJhH nkoH n?Z;H vhH ;hH B{z ;"AgD dh dk sekik fe;/ u'D bVB dh fJikis
fsnkoh ehsh ik ojh j?. fBZih ezgBhnK fJBQK o/bt/ ;N/SBK 's/ ;j{bsK d/D d/ Bkw wb'N (fpT{o') e'o'Bk eoe/ ;kb Go f;nk;h b'e fJBQK B{z nrbhnK ftXkB BjhA fdzdk go gsk bZrk j? fe T[jBK
's/ eJh soQK d/ dkwK 'u Gkoh fJikck eo/rh. fi; dk Gko f;ZX/ s"o 's/ :ksohnK fJeKtk; ftu ofjD fgZS'A ;kpek w[Zy ;Gk dhnK u'DK dhnK fsnkohnK dh tZb'A ;wkie gq'rokwK ftu Skfwb j'D
dhnK i/pK 's/ gt/rk. wzsoh gqekS f;zx pkdb B/ j[D fBZih S[o{nks wzBd/ jB . fzeo:'r j? fe dh S[o{nks nkT[D tkbhnK ftXkB ;Gk
fJ; ;pzXh id o/bt/ d/ fJe nfXekoh Bkb rZbpks ehsh rJh sK T[BQK B/ fejk fojkfJS s'A pkjo fBebDk S[o{ eo fdZsk ;kpek w[Zy wzsoh e[M fdB gfjbK fgzv u'DK sZe ikoh oj/rh feT[Afe fJ; tko
fe b[fXnkDk ns/ nzfwqs;o tor/ o/bt/ B{z nkJhH nkoH n?Z;H vhH ;hH B{z d/D d/ bJh j?. fgSb/ uko fdBK ftu ;kpek w[Zy fwZmVh d/ ;kpek ;ogzu i;w/b f;zx ;kpek fvgNh w[Zy wzsoh ;[ypho f;zx
ekotkJh ehsh ik ojh j? go fJ; d/ sfjs b'eK B{z p/jso ;j{bsK w[jZJhnk wzsoh d/ d' gq'rokwK ftu Skwb j'D B{z fwZmVh d/ g[Zso d/ ftnkj dh tXkJh pkdb nkgDk jbekk ibkbpkd s'A
eotkJhnK ikDrhnK. fBZih c/ohnK ;wfMnk ik fojk j? go d/D T[jBK d/ xo g[Zi/ . T[; soQK jh pdb fe bzph pDk oj/ jB.

35
35
35 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
35 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
35 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
B/ brkJh j;gskbK, ;e{bK ns/ y/v
B/ brkJh j;gskbK, ;e{bK ns/ y/v
B/ brkJh j;gskbK, ;e{bK ns/ y/v
t/b t/b t/b t/b t/bz B/ brkJh j;gskbK, ;e{bK ns/ y/v B/ brkJh j;gskbK, ;e{bK ns/ y/v
d[pJh u fyV/ 6 eo'V c[Zb, fBjkoB bJh
d[pJh u fyV/ 6 eo'V c[Zb, fBjkoB bJh
d[pJh u fyV/ 6 eo'V c[Zb, fBjkoB bJh
d[pJh
d[pJh 'u fyV/ 6 eo'V c[Zb, fBjkoB bJhu fyV/ 6 eo'V c[Zb, fBjkoB bJh
w?dkBK u f;roNB'u f;roNB' h s/ gkpzdhh s/ gkpzdh
w?dkBK
w?dkBK 'u f;roNB'u f;roNB'Sh s/ gkpzdhh s/ gkpzdh
w?dkBK u f;roNB' h s/ gkpzdh
w?dkBK
j?bhekgNo u x[zwd/ jB wkbh
j?bhekgNo u x[zwd/ jB wkbh
j?bhekgNo u x[zwd/ jB wkbh
j?bhekgNo 'u x[zwd/ jB wkbhu x[zwd/ jB wkbh
j?bhekgNo
d[pJh (fpT{o') nkgDh ;[zdosk bJh
wSj{o d[pJh fJe tko fco uouk ftu
j?. n;b ftu fJjBhA fdBhA d[pJh ftu
c[ZbK dh pjko nkJh j'Jh j?. d[pJh gqSk;B
w[skpe fJZE/ 13 bZy tor whNo ftu
5H7 eo'V c[Zb fyV/ j'J/ jB. ;VeK 's/
c[Zb brkT[D bJh ozr wB'ftfrnkB
(colour psychology) dk fXnkB
oZfynk iKdk j?. T[dkjoB d/ s"o 's/
fznkdk Nq?fce tkbhnK ;VeK 's/ SKs,
y[Sjkb ns/ ;eokswe T{oik d/D tkb/
ozr d/ c[Zb brkJ/ iKd/ jB sK i' Nq?fce
ekoB j'D tkb/ sDkn B{z xZN ehsk ik
;e/. wkbhnK dh Nhw fJjBK prhfunK
dh d/yGkb eodh j?. eJh wkbhnK B{z
bzvB (fpT{o') :{e/ ftZu t/bz nfijk gfjbk y/so pD frnk j?, fi; B/ j;gskbK, j?bhekgNo s'A Sfjo fdykfJnk iKdk j?
;e{bK, iBse y/v d/ w?dkBK ns/ pZfunK Bkb ;zpzfXs j'o EktK 's/ f;roNB'Sh 's/ sK i' T[j nkgDh fwjBs B{z d/y ;eD.
gkpzdh brkJh j?. fJjBK Bt/A fB:wK sfjs ekB{zB s'VB tkb/ fe;/ th ftnesh B{z 1971 s'A ikoh fJj gozgok
100 g"Av sZe dk i[owkBk ehsk ik ;edk j?, fi; dk T[d/S b'eK B{z szpke{B'Sh S[o{ fJZE/ dZ; dJhJ/ fe 1971 ftu d[pJh
eoB s'A o'eDk ns/ SZvD dh e'fSS eoB tkfbnK dk ;woEB eoBk j?. fJe d/S pfDnk ;h. T[d'A S/y ikfJd
fJ; ekB{zB B{z bkr{ eoB ns/ X{znK w[es tksktoB gqsh ikro{esk fbnkT[D ns/ S/y okfSd B/ s?n ehsk ;h fe fJ;
d/ :sBK sfjs, ;kT{E t/bz d/ d' j;gskbK, et/wpoB ftZu ro/Ai :{Bhtof;Nh d/S B{z jfonkbh Gog{o pDkT[Dk j?. T[d'A
j;gskb ns/ fBT{g'oN d/ okfJb rt/AN j;gskb fty/ pNB g?v tkbk fJZe nkvhU s'A e'fSS ikoh j?. fJ; tko g/N{Bhnk,
;gheo f;;Nw ;Ekgs ehsk ik fojk j?. fJ; f;;Nw d/ sfjs i/eo e'Jh th y/so ;dkpjko, ihBhnk, ;kbthnk,
ftZu fe;/ B{z swke{B'Sh eod/ B{z t/ydk j? sK T[j fJZe pNB dpk e/ b'eK B{z fJZe ;B?gvq?rB nkfd fe;w d/ c[Zb fyV/ jB.
foekov ehs/ ;zd/S d[nkok, f;roN ghD dh fJikzs Bk j'D pko/ :kd fdtk ;edk
j?. fJ; ;zpzX ftZu t/bz d/ wkBf;e f;js wzsoh n?bBv w'orB nB[;ko fJj
u wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z j' ;edh j? T[wo e?d
u wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z j' ;edh j? T[wo e?d
u wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z j' ;edh j? T[wo e?d
:{e/ :{e/ :{e/ :{e/ :{e/ 'u wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z j' ;edh j? T[wo e?du wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z j' ;edh j? T[wo e?d
ekB{zB bkr{ eoBk t/bz bJh fJZe wkD tkbh rZb j? ns/ fJ; d/ ;cb j'D dh th
g{oh T[whd j?.
dh fwnkd tXkT[Dh ukj[zdh j?.
;kb 2 u fJ;o' dh g[bkV u fJ;o' dh g[bkV u BthA g[bKx, u BthA g[bKx,
;kb 2 rqfj dcso B/ ikDekoh fdZsh fe
;kb 2
;kb 2 u fJ;o' dh g[bkV u BthA g[bKx,
;kb 2021 21 21 21 21 'u fJ;o' dh g[bkV u fJ;o' dh g[bkV 'u BthA g[bKx, u BthA g[bKx, PSLV 5151 5151 51
fJ; wkwb/ d/ ;zpzX ftZu wzsohnK d[nkok
nkT[D tkb/ jcfsnK ftZu j'o t/ot/
;?N/bkJhN B/ Goh ;cbskg{ote T[vkD
;?N/bkJhN B/ Goh ;cbskg{ote T[vkD fdZs/ ikDr/. fJ; r?o ekB{zBh s;eoh
;?N/bkJhN B/ Goh ;cbskg{ote T[vkD
;?N/bkJhN B/ Goh ;cbskg{ote T[vkD
;?N/bkJhN B/ Goh ;cbskg{ote T[vkD
;zpzXh ftGkr d/ fJZe p[bko/ nB[;ko eJh
ngokfXe fro'j nkgD/ ckfJd/ bJh
ikBK B{z yso/ ftu gkT[Ad/ ofjzd/ jB
ns/ rqfj ftGkr b'eK d/ S'SD B{z o'eD
bJh jo ftebg 's/ ftuko eo fojk j?.
nfXekohnK B/ dZf;nk fe SBhtko d/
fdB uko S'NhnK feSshnK ftZu 87
b'e ysoBke :ksok eoB s'A pknd
v'to gj[zu/ jB, fijBK dk e'o'Bk N?;N
eoB 's/ fJZe gqtk;h dk ;ekokswe
bzvB (fpT{o') :{e/ ftZu u?Bb B{z gko :{e/ ftZu w"i{dk ;w/A s;eoh eoB tkb/ Bshik fwfbnk j?. fJ; ;kb 531 b'eK
B/ fJ; u?Bb B{z gko ehsk j?, i' 2020
eoe/ nkT[D tkb/ gqtk;hnK B{z o'eD dh b'eK bJh ;G s'A tZX ;zk 14 ;kb dh
e'fSS ftZu i[owkB/ tXkT[D dh :'iBk e?d j? ns/ rqfj ;eZso gqhsh gN/b ftZu fJ;/ ;w/A dh fwnkd Bkb'A 40Ü tZX
sfjs wB[Zyh s;eoh eoB tkfbnK B{z nB[;ko fJ; ;zpzXh f;oc fszB ;kb dh j?, idfe fgSb/ ;kb ftZu 8,417 b'e
T[wo e?d dh ;zk ;[DkJh ik ;edh j?. ;zk jh fwbdh j?, fi; ekoB T[j i/bQ u?Bb gko eoe/ poskBhnk gj[zu/ ;B.
-T[b fjzd B/ bJh w[e/ nzpkBh d/ nzpkBh d/
-T[b fjzd B/ bJh w[e/ nzpkBh d/
-T[b fjzd B/ bJh w[e/
i? i? i? i? i?S-T[b fjzd B/ bJh w[e/-T[b fjzd B/ bJh w[e/S nzpkBh d/ nzpkBh d/
xo pkjo ft;c'Ne oZyD dh f zw/tkohzw/tkoh
xo pkjo ft;c'Ne oZyD dh f
xo pkjo ft;c'Ne oZyD dh f
xo pkjo ft;c'Ne oZyD dh f zw/tkoh
xo pkjo ft;c'Ne oZyD dh fzzw/tkohzw/tkoh
sK o'e bU id'A fdZbh ftu s[jkvh BZe j/mK s[jkB{z fjZN
ehsk ;h , s[;hA w';kd Bkb jZE fwbkfJnk go e[M BjhA
j'fJnk. n;b ftu w[zpJh g[b; dh ngokX Skyk B/ j[D
sZe fJ; e/; ftu 25 b'eK d/ fpnkB doi ehs/ jB.
g[b; Nhw fJB'tk eko dk gsk brkT[D dh e'fSS eo
ojh j? fiZE'A fJe ftnesh B{z iKd/ j'J/ t/fynk frnk ;h.
p?Arb[o{ (fpT{o') nZi dk fdB Gkos bJh wkD tkbk fdB j?. ;kb 2021 'u
;h;hNhth c[N/i dh iKu
Gkosh g[bkV y'i ;zrmB (fJ;o') B/ nkgD/ gfjb/ fwSB 'u ;cbskg{ote g[bkV
'u BthA g[bKx g[ZN bJh j?. nZi :kBh fe n?stko B{z mhe 10 ti e/ 24 fwzN 's/ ghH g[b; nfXekoh B/ dZf;nk fe iKu eosktK B/ ;?AeV/
n?Z;H n?ZbH th-;h51$nw/z'Bhnk-1 fwSB B/ T[vkD Goh. nKXok gqd/S d/ Sqhjohe'Nk ;hH;hHNhHthH c[N/iK dh iKu ehsh j? fiZE'A d't/A ekoK
bzxhnK ;B, go ni/ se e'Jh ;[okr BjhA fwfbnk j?.
d/ ;shS XtB g[bkV e/Ado s'A ghH n?Z;H n?ZbH th-;h51$nw/z'Bhnk-1 ns/ d{i/ 18
fzeo:'r fe thotko dh Skw B{z w[zpJh ftu ;Bnseko
;?N/bkJhN B{z b? e/ g[bkV 'u frnk j?. fJ;o' B/ fJe fpnkB ftu dZf;nk fe ghH n?Z;H
w[e/S nzpkBh d/ xo s'A e[M fdB d{o fJe ;ekoghU eko
n?ZbH th-;h51, ghH n?Z;H n?ZbH thH dk 53tK fwSB j?. fJ; oke/N zohJ/ pqkzhb d/
nw/z'Bhnk-1 ;?N/bkJhN Bkb 18 j'o ;?N/bkJhN th g[bkV G/i/ rJ/ jB. ftu ft;c'Ne ;wZroh(i?b/fNB dhnK 20 SVK) fwbhnK
nw/z'Bhnk-1 fJ;o' dh tDi fJekJh fBT{;g/; fJzvhnk fbwfNv (n?ZBHn?Z;H- ;B. n?;H:{HthH d/ nzdo fJe gZso th fwfbnk, fi; ftu
efEs s"o 's/ nzpkBh ns/ T[; d/ gfotko B{z XwekfJnk
nkJhHn?ZbH) j?. fJj pqkzhbh ;?N/bkJhN n?wkzkB y/so ftu izrbK dh eNkJh dh
frnk ;h.
fBrokBh ns/ y/sh ftSb/SD bJh :{zo; B{z fow'N ;?Af;zr vkNk w[jZJhnk eokJ/rk.
eko B{z c'o?Af;e iKu bJh G/fink frnk
Bkb jh w"i{dk YKu/ B{z j'o wzp{s pDkJ/rk. fJ; dh bKfuzr Bkb jh Gkos tZb'A ;g/
w[zpJh (fpT{o') i?S-T[b-fjzd Bkw dh nZstkdh ;zrmB B/
; ftu G/i/ rJ/ ftd/Sh ;?N/bkJhNK dh frDsh tZX e/ 342 j' rJh j?. g[b; B/ dZf;nk fe ;ekoghU fJZe jcsk gfjbK
dZyDh w[zpJh ftu T[d:'rgsh w[e/S nzpkBh dh fojkfJS d/ e'b
\fJ; g[bkV :kB d/ T[Zu g?Bb 's/ gqXkB wzsoh Bfozdo w'dh dh s;tho T[e/oh u'oh j' rJh ;h. ;hH;hHNhHthH c[N/i s'A gsk uZbdk j? fe
fJe SZeh tkjB ftu ft;c'Ne oZyD dh fzzw/tkoh bJh j?. fJ;
rJh j?. ;g/; fezvz fJzvhnk B/ fejk fe fJj gqXkB wzsoh dh nksw fBoGo gfjb fJB'tk d/ Bkb ;ekoghU thotko dh ;t/o w"e/ 's/ gj[zuh
dh fzzw/tkoh b?Ad/ j'J/ i?S-T[b-fjzd B/ N?bhrqkw n?g okjhA fbfynk
ns/ g[bkV fBZiheoB bJh fJei[ZNsk ns/ XzBtkd zkjo eoB bJh j?. ;g/; fezvz ;h ns/ ;ekoghU dk vokJhto d{i/ tkjB 's/ ;tko j'
fe fJj fJe Nq/bo j? ns/ fcbw ni/ pkeh j?. fJ;/ ;zrmB B/
fJzvhnk n?Z;H vhH ekov 'u Grtd rhsk th G/i fojk j?. fJ;o' dh tDi fJekJh frnk ;h. fJ; s'A pknd ;hH;hHNhHthH c[N/i ftu fJB'tk
fdZbh ftZu fJzokJhbh d{sktk; d/ B/V/ j'J/ XwkfenK dh fzzw/
fBT{;g/; fJzvhnk fbwfNv bJh th fJj yk; fdB j?. nw/z'Bhnk-1 uko ;kb sZe eko B{z w[zpJh s'A pkjo nkT[Ad/ ns/ mkD/ ftu dkyb j[zd/
tkoh bJh j?.
vkNk G/idk oj/rk. fJ; ;?N/bkJhN dh bKfuzr bJh pqkzhb s'A ftfrnkBeK dk fJe d/fynk frnk. g[b; nfXekoh B/ fejk fe g[b; fJ; rZb
nZstkdh ;zrmB B/ fbfynk- fJj fJe Nq/bo j?, fcbw ikoh
Gkos nkfJnk ;h. fJ;o' gqXkB B/ fejk fe fJj Gkos ns/ pqkzhb d'jK bJh wkD dk dh th iKu eo ojh j? fe fib/fNB dhnK SVK feZE'A
eoBh ni/ pkeh j?
ftSk j?. nw/z'Bhnk-1 B{z g{oh soQK Bkb pqkzhb B/ pDkfJnk ns/ ftef;s ehsk ;h. yohdhnK rJhnK ;B. T[BQK dZf;nk fe zps ehsh rJh
;zrmB B/ iKu J/iz;h B{z u[D"sh fdZsh fe i/ s[;hA o'e ;ed/ j'
;ekoghU B{z c'o?Af;e iKu bJh G/fink frnk j?.

36
36
36 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
36 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
36 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
;kpek e
;kpek e
;kpek e whoh nZstkdhnK Bkb ftnkj eoB
;kpek eSwhoh nZstkdhnK Bkb ftnkj eoBwhoh nZstkdhnK Bkb ftnkj eoB
n?b u?g' dh 31 ;kbk gsBh n?wk nwohek ;kpek e whoh nZstkdhnK Bkb ftnkj eoBwhoh nZstkdhnK Bkb ftnkj eoB
n?b u?g' dh 31 ;kbk gsBh n?wk nwohek
n?b u?g' dh 31 ;kbk gsBh n?wk nwohek u frqcsko
n?b u?g' dh 31 ;kbk gsBh n?wk nwohek u frqcskou frqcsko
n?b u?g' dh 31 ;kbk gsBh n?wk nwohek 'u frqcskou frqcsko
vo ;h fe i/ T[; B/ nkgDh gsh d/ BK
tkbhnK gkfe;skBh wfjbktK B/ ehsk gqdo
tkbhnK gkfe;skBh wfjbktK B/ ehsk gqdo
tkbhnK gkfe;skBh wfjbktK B/ ehsk gqdoSBB BB B
tkbhnK gkfe;skBh wfjbktK B/ ehsk gqdo
tkbhnK gkfe;skBh wfjbktK B/ ehsk gqdo
dk y[bk;k ehsk sK T[; B{z i/b G/i fdZsk
ikt/rk ns/ pZfunK B{z fe;/ e/no ;?ANo
G/iDk gt/rk.
nwohek
nwohek u nb u?g' d/ voZru nb u?g' d/ voZr
nwohek u nb u?g' d/ voZr
nwohek
nwohek 'u nb u?g' d/ voZru nb u?g' d/ voZr
eko'pko B{z ;zGkfbnk
eko'pko B{z ;zGkfbnk
eko'pko B{z ;zGkfbnk
eko'pko B{z ;zGkfbnk
eko'pko B{z ;zGkfbnk
nb u?g' dh gsBh e'b nwohek ns/
w?e;he' dh d'joh Bkrfoesk j?. ;'wtko
nwohek J/nog'oN s'A frqcsko n?wk B{z
wzrbtko e'bzphnk ;{p/ dh fJe ndkbs
ftu e'ehB, j?o'fJB ns/ j'o BShb/
gdkoEK dh s;eoh ns/ B?ZNtoe
;zGkbD d/ z[ow ftu g/S ehsk ikt/rk.
fzeo:'r j? fe nb u?g' d/ i/b ub/ ikD
s'A pknd n?wk B/ jh T[; d/ voZr ekoN/
b B{z ubkfJnk. nb u?g' B/ BS/ d/
eko'pko B{z g{oh d[Bhnk ftu c?bkT[D
bJh f;Bkb'nk ekoN/b B{z ;Ekfgs ehsk
tkfSzrNB (fpT{o') w?e;he' d/ 2 2 2 2 2007 7 7 7 7 'u ehsk ;h w?e;heB voZru ehsk ;h w?e;heB voZr ;h. fJ; okjhA T[j g{oh d[Bhnk ftu voZ;
u ehsk ;h w?e;heB voZr
u ehsk ;h w?e;heB voZr
u ehsk ;h w?e;heB voZr
fezr nb u?g' Bkb ftnkj
fezr nb u?g' Bkb ftnkj
ysoBke voZr wkchnk i'nkeftB nb fezr nb u?g' Bkb ftnkj dh ;gbkJh efonk eodk ;h. voZ; dk
fezr nb u?g' Bkb ftnkj
fezr nb u?g' Bkb ftnkj
u?g' r[iw?B dh gsBh B{z ;'wtko nwohek nwohek dh ;kpek NhBJ/i fpT{Nh eko'pko eoB tkbhnK r?ArK B/ n?wk B{z
ftu frqcsko eo fbnk frnk. fJ; e[fJB n?wk e'o'B/b B/ w?e;he' d/ nkgDk uhc pDk fbnk ;h. 2019 s'A
frqcskoh s'A pknd g{oh d[Bhnk ftu nb ysoBke voZr wkchnk nb u?g' r[iw?B jh nwohek g[b; n?wk 's/ oZy ojh ;h.
u?g' dh gsBh n?wk e'o'B/b n?fJ;g[o' dh Bkb ;kb 2007 ftu 18 ;kb dh j'D eZgfVnK dk pqKv bKu ehsk
eZgfVnK dk pqKv bKu ehsk
eZgfVnK dk pqKv bKu ehsk
eZgfVnK dk pqKv bKu ehsk
eZgfVnK dk pqKv bKu ehsk
SqhBro (fpT{o') gkfe;skBh wfjbktK fiBQK dk ;kpek eSwhoh nZstkdhnK
jh uouk j' ojh j?. d/yD ftu p/jZd s'A pknd ftnkj ehsk ;h. T[; t/b/ nb nkgD/ gsh dh gqf;ZXh iK fJj ejhJ/
Bkb ftnkj j' u[Zfenk j?, B/ wzrbtko fJe tko fco fto'X gqdoSB eo ;oeko s'A
y{p;{os n?wk e'o'B/b B/ z[ow d/ jo u?g' B/ BK dh uouk f;oc nwohek ns/ fe pdBkwh ekoD n?wk e'o'B/b dk BK
T[BQK dh rZb ;[DB dh wzr ehsh.
gVkn 's/ nkgD/ gsh nb u?g' dk ;kE w?e;he' jh BjhA pbfe pqkzhb, g/o{ ns/ th whvhnk ftu ;[oyhnK pD rJhnK.
wfjbktK B/ gq?Z; n?Beb/t SqhBro ftu ebke Nkto sZe fto'X gqdoSB eo
fdZsk. fJzBk jh BjhA fejk sK fJE'A sZe noiBNhBk ftu th j[zdh ;h. d'jK B/ fJ; B{z nZr d/D bJh n?wk B/ 2019
;oeko 's/ T[BQK dh ikfJz wzrK B{z Bk ;[DB dk d'S bkfJnk. fto'X gqdoSB eo
iKdk j? fe nb u?g' nwohek dh i/b s'A ftnkj s'A pknd E'Vk jh ;wK fJeZmk ftu fJe eZgfVnK dk pqKv th bKu
ojh fJe wfjbk ;k:ok B/ fejk fe n;hA nkgD/ nkyoh ;kj sZe fto'X eod/ ojKr/
;[ozr okjhA coko j'fJnk ;h sK T[; ftu fpskfJnk. 2012 ftu n?wk e'o'B/b B/ ehsk ;h. n?wk wkchnk gfotkoK pko/
. i/ ;oeko ;kB{z ;theko BjhA eodh sK T[j ;kB{z gkfe;skB tkg; G/i ;edh j?.
th fJ; dh fjZ;/dkoh ;h. d'S j? fe n?wk e?bhc'oBhnk d/ fJe j;gskb ftu nb fJe nwoheh fonkfbNh S'n ftu th d/
gfjbK sK T[j ;kB{z ;theko eo/ feT[Afe ;kv/ gsh eSwhoh jB ns/ n;hA T[BQK Bkb
B/ nwohek ftu e'ehB, j?o'fJB ns/ u?g' dhnK 2 XhnK B{z iBw fdZsk. n?wk yh rJh ;h. fJ; ftu T[; B/ y[d B{z fJe
ftnkj eo e/ e'Jh ngokX BjhA ehsk j?.
rKi/ fij/ BShb/ gdkoEK dh s;eoh dk B/ nkgDhnK d'jK XhnK d/ iBw nkw wfjbk dZf;nk ;h idfe T[; d/
wfjbktK B/ fejk fe eSwhoh b'e Gkos d/ Bkrfoe jB. fJ; bJh n;hA th
g{ok B?ZNtoe ;zGkb oZfynk j?. 31 ;kb ;oNhfce/N ftu fgsk d/ BK B{z b[ekJh nZr/ fgZS/ jw/Sk pkvhrkovK dh g{oh
Gkos d/ Bkrfoe jK. i/ ;oeko gkfe;skBh rkfJe ndBkB ;kwh B{z Bkrfoesk
dh n?wk e'o'B/b B{z tkfSzrNB vhH ;hH d/ oZfynk feT[Afe nwohek B/ T[; t/b/ nb c"i j[zdh j?. fJjh ekoD j? fe nwohek
gqdkB eo ;edh j? sK ;kB{z feT[A BjhA eo ;edh.
pkjo vb/; J/nog'oN s'A frqcsko ehsk u?g' d/ f;o 's/ 36 eo'V o[gJ/ s'A fznkdk d/ w?e;heB w{b d/ b'eK ftu n?wk nZi
frnk. dk fJBkw oZfynk j'fJnk ;h. n?wk B{z th ekch wSj{o j?.
fJetkv'o dhnK i/bQK u fsZyh r?Artko,u fsZyh r?Artko,
fJetkv'o dhnK i/bQK
fJetkv'o dhnK i/bQK u fsZyh r?Artko,
fJetkv'o dhnK i/bQK
fJetkv'o dhnK i/bQK 'u fsZyh r?Artko,u fsZyh r?Artko,
NftZNo B/ JhokB, o{;, nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ ykfsnK B{z ;EkJh s"o s/ jNkfJnk
NftZNo B/ JhokB, o{;, nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ ykfsnK B{z ;EkJh s"o s/ jNkfJnk
NftZNo B/ JhokB, o{;, nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ ykfsnK B{z ;EkJh s"o s/ jNkfJnk
NftZNo B/ JhokB, o{;, nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ ykfsnK B{z ;EkJh s"o s/ jNkfJnk
NftZNo B/ JhokB, o{;, nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ ykfsnK B{z ;EkJh s"o s/ jNkfJnk
tkfSzrNB (fpT{o') ;'Sb whvhnk ezgBh xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s
xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s
xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s
xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s
NftZNo B/ wzrbtko B{z JhokB, o{;, xZN'-xZN 67 e?dhnK dh w"s
nowhBhnk Bkb i[V/ ;?AeV/ tkX{ ykfsnK B{z
;EkJh o{g Bkb jNk fdZsk j?. NftZNo ;/
cNh B/ nZi fJE/ ikoh fpnkB 'u fejk fe
n;hA ;[szso, ;{p/ Bkb i[V/ ;{uBk ;zukbB
Bkb ;zpzfXs jK, n;hA nowhBhnk, o{; ns/
JhokB gb/Nckow w?Bhg[b/SB BhshnK dh
T[bzxDk dk d'Sh gkfJnk j?.
;kvh iKu g{oh j' ikD s'A pknd uko
B?Ntoe 'u ;zpzXs 373 ykfsnK B{z ;EkJh
s"o 's/ w[nZsb eo fdZsk j?. T[BQK B/ fejk
fe fJBQK 'u f;oc 243 yks/ jh Bt/A jB.
T[BQK B/ fejk fe ni/ sZe JhokB d/ 238,
o{; d/ 100 ns/ nowhBhnk Bkb i[V/ 35
ykfsnK B{z jNkfJnk frnk j?.
fNzvo n?g L d[pJh
fNzvo n?g L d[pJh u 4 wfjbktK B/ Gkosh ftneshu 4 wfjbktK B/ Gkosh ftnesh
fNzvo n?g L d[pJh u 4 wfjbktK B/ Gkosh ftnesh
fNzvo n?g L d[pJh
fNzvo n?g L d[pJh 'u 4 wfjbktK B/ Gkosh ftneshu 4 wfjbktK B/ Gkosh ftnesh
B{z co
B{z co h w;ki ;?ANo p[bk b[ZN/ 55 bZy o[gJ/h w;ki ;?ANo p[bk b[ZN/ 55 bZy o[gJ/
B{z co h w;ki ;?ANo p[bk b[ZN/ 55 bZy o[gJ/
B{z cozh w;ki ;?ANo p[bk b[ZN/ 55 bZy o[gJ/h w;ki ;?ANo p[bk b[ZN/ 55 bZy o[gJ/
B{z co
B/ dZf;nk fe T[BQK B/ fNzvo n?g okjhA
T[; ftnesh B{z w;ki ;oft; d/D d/
pjkB/ c;kfJnk ;h. T[; B/ ftnesh B{z
pzXe pDk e/ o[gJ/ d[pJh s'A pkjo NqK;co ethN' (fpT{o') b?fNB nwoheh d/S fJetkv'o ftu wzrbtko B{z fszB i/bQK ftu
eoB ns/ eq?fvN ekov ftu'A g?;/ eYkT[D fto'Xh ngokXh r[ZNK ftu fsZyh r?Artko j'Jh. fJ; r?Artko ftu j[D sZe xZN'-
dh rZb wzBh j?. d[pJh dh e'oN ftu e/ xZN 67 e?dhnK dh w"s j' u[Zeh j?. fJetkv'o d/ fJe nfXekoh B/ fJvw[zv' w'Be:' B/
; dh ;[DtkJh j't/rh. fJ; fsZyh r?Artko dh ikDekoh fdZsh. okSNoh g[b; B/ dZf;nk fe fJj r?Artko
ftnesh B/ dZ;h g{oh xNBk
ftnesh B/ dZ;h g{oh xNBk
ftnesh B/ dZ;h g{oh xNBk r[nk:; ni{nkJ/ ns/ e'N'gke;h dhnK i/bQK ftu j'Jh j?. T[ZE/ pzdorkj Sfjo
ftnesh B/ dZ;h g{oh xNBk
ftnesh B/ dZ;h g{oh xNBk
g[b; B/ ftnesh dk BK iBse r[nk:kfeb ftu fJe fjok;s e/Ado ftu xZN'-xZN/ 8 b'eK dh w"s j' rJh j?.
BjhA ehsk. jkbKfe whvhnk Bkb r[nk:kfeb Sfjo d/ g[b; gqw[Zy g?Nqhf;U ekfob' B/ fJ; dh g[SNh ehsh j?.
rZbpks ftu 33 ;kb d/ Gkosh T[jBK B/ fejk j?fe g[b; eowh fJ; fjz;k B{z ysw eokT[D bJh e'fSS eo oj/ jB.
ftnesh B/ dZf;nk fe w?A fNzvo n?gbhe/ fjz;k d/ pknd g[b; B/ fJe fpnkB ikoh eo e/ fejk fe ;wkfie ;[Xko e/AdoK 's/
SB okjhA fJe Bzpo 's/ ;zgoe eo w;ki nZi tkgohnK xNBktK B{z T[jBK B/ j[D nkgD/ ezNo'b ftu eo fbnk j?. j[D sZe
eokT[D bJh p[fezr ehsh ;h. fJ; s'A 50 e?dhnK d/ wko/ ikD dh g[SNh j' u[Zeh j?.
pknd w?A d[pJh d/ nb o/ck ohzB ftu ngokfXe ;zrmBK B/ ehsh fjz;k
pD/ fJe ngkoNw?AN ftu gj[zfunk. fJE/ nBkd'b{ J/iz;h d/ w[skpe i/bQ d/ fJe tkov ftu pzd e?dhnK 's/ d{i/ tkov
uko ncoheB w{b dhnK wfjbktK ftu pzd e?dhnK B/ jwbk eo fdZsk. fJ; i/bQ ftu xZN'-xZN 50 e?dh pzd ;B.
fwbhnK. T[BQK B/ w?B{z x/o fbnk ns/ w/ NftZNo 's/ ikoh fJe fpnkB ftu d/S d/ okSNogsh b/fBB w'o/B' B/ fejk fe fJ;
d[pJh (fpT{o') d[pJh ftu 4 wkwb/ dh ;[DtkJh e'oN ftu uZb ojh oh X"AD 's/ uke{ oZy e/ w'pkJhb p?Ae n?g fjz;k B{z ngokfXe ;zrmBK B/ nzikw fdZsk. T[jBK B/ fejk fe ngokfXe ;zrmBK
ncoheB w{b dhnK wfjbktK B/ fJe j?. y'bQD B{z fejk. id w?A nfijk eoB s'A B/ d/S dhnK eJh i/bQK ftu fJe' ;w/A jwbk ehsk. wzsoh ns/ g[b; ;kohnK i/bQK 's/
fNzvo n?g okjhA w;ki ;?ANo d/D
fNzvo n?g okjhA w;ki ;?ANo d/D
fNzvo n?g okjhA w;ki ;?ANo d/D
Gkosh ftnesh B{z v/fNzr n?gbhe/SB fNzvo n?g okjhA w;ki ;?ANo d/D fJBeko ehsk sK T[BQK B/ w/o/ Bkb w[V epzk eoB bJh ekotkJh eo oj/ jB.
fNzvo n?g okjhA w;ki ;?ANo d/D
d/ BK s/ c;kfJnks/ c;kfJnk
d/ BK s/ c;kfJnk
d/ BK 's/ c;kfJnks/ c;kfJnk
d/ BK
okjhA cozh w;ki ;?ANo nkT[D dk ;Zdk d/ BK e[ZNwko ehsh. T[BQK B/ w/o/ nekT{AN ftu'A fJZE/ dZ; dJhJ/ fe fJetkv'o ftu r?Artko ne;o j[zdh ofjzdh j?. fJ; s'A
fdZsk. T[E/ T[BQK wfjbktK B/ uke{ dh d[pJh g[b; B/ wkwb/ ftu 3 55,30,806 o[gJ/ NqK;co eotk bJ/. gfjbK d;zpo wjhB/ ftu i/bQK nzdo tkgoh fjz;k ftu 11 b'eK dh w"s j' rJh ;h
B'e 's/ T[; d/ p?Ae nekT{AN ftu'A BkfJzhonkJh wfjbktK B{z frqcsko ehsk T[; s'A pknd w?B{z T[BQK B/ SZv fdZsk. ns/ 7 j'o b'e p[oh soQK zywh j' rJ/ ;B. fJetkv'o jh BjhA j'o b?fNB nwoheh d/
55,30,806 o[gJ/ NqK;co eok bJ/. j?. u"Eh wfjbk ni/ coko dZ;h ik ojh w?A g[b; ;N/SB gj[zfunk ns/ e/; doi SK ftu th ne;o i/bQK d/ nzdo fjz;k j[zdh ofjzdh j?. skzk j'Jh fJ; fjz;k dk thvhU
ftnesh d/ e/; doi eokT[D s'A pknd j?. g[ZSfrS d"okB cVh rJh fJe wfjbk eokfJnk. j[D ;'Sb whvhnk 's/ ekch S/no ehsk ik fojk j?.

37
37
37 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
37 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
37 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
nZstkdh jwb/
nZstkdh jwb/ 'u u u u u SqhBro d/ wqhBro d/ wSj{oj{o
'ihbk u poc dh ;[ozr pDkT[D u poc dh ;[ozr pDkT[D u bZr/u bZr/
qhBro d/ w j{oj{o
qhBro d/ w
'ihbk u poc dh ;[ozr pDkT[D u bZr/
'ihbk
nZstkdh jwb/
nZstkdh jwb/
z'ihbk 'ihbk 'u poc dh ;[ozr pDkT[D u poc dh ;[ozr pDkT[D 'u bZr/u bZr/ nZstkdh jwb/ qhBro d/ w j{o
3 fJvhnN; d/ tKru[e d/ tKru[e
3 fJvhnN; d/ tKru[e
'3 fJvhnN;3 fJvhnN;' d/ tKru[e d/ tKru[e feq feq feq Bk Ykpk wkbe d/ g[Zso dh w"sBk Ykpk wkbe d/ g[Zso dh w"s
3 fJvhnN;
Bk Ykpk wkbe d/ g[Zso dh w"s
feq feqSBk Ykpk wkbe d/ g[Zso dh w"sBk Ykpk wkbe d/ g[Zso dh w"s
j;gskb 'u dkyb eotkfJnk frnk
;h, fiZE/ vkeNoK B/ T[; dk nkgo/SB
th ehsk ;h.
nkekS d/ w"s 's/ gqd/S d/ ;kpek
w[Zy wzsoh T[wo npd[Zbk B/ d[Zy
iskfJnk j?. T[BQK B/ nkekS dh nkswk
dh SKsh bJh gqkoEBk ehsh ns/ T[BQK
d/ gfotko bJh jwdodh zkjo ehsh.
npd[Zbk B/ NthN eo e/ fejk fe SqhBro
ftu feqSBk Ykpk d/ wkbe d/ p/N/
nkekS pko/ d[yd ypo j?. jkb jh 'u
j'J/ jwb/ 'u rzGho o{g Bkb zywh j'D
s'A pknd pjkdoh Bkb bVd/ j'J/
nkyoeko izr jko frnk. T[; dh
nkswk B{z SKsh fwb/ ns/ fJ; w[Seb
jkbks B{z ;fjD eoB bJh T[; d/
gfotko d/ b'eK B{z Sesh fwb/.
fJ; dofwnkB eSwho o/Ai d/ g[b;
iBob vkfJo?eNo B/ fejk fe fiBQK
nZstkdhnK B/ fJ; xNBk B{z nzikw
fdZsk ;h, T[j jkb ftu nZstkdhnK
SqhBro (fpT{o') izw{[-eSwho dh nkekS B{z 17 cotoh dh Skw B{z T[BQK
Bkb i[V/ ;B. T[BQK fszBK B{z jh frqcsko
okiXkBh SqhBro ftu wSj{o feqSB dh d[ekB d/ B/V/ vbr/N ;'Bkto y/
eo fbnk frnk j?. nkekS d{ik r?o-
Ykpk d/ wkbe d/ g[Zso nkekS wfjok so ftu nZstkdhnK B/ T[; ;w/A
bZdky (fpT{o') y'ieko ns/ ftZfdne wkjo ;'Bw tKru[e fJBQhA fdBhA fJe Bt/ eSwhoh B"itkB ;h, fi; B{z nZstkdhnK
dh w"s j' rJh. nkekS wfjok fJ; r'bhnK wkohnK ;B, id'A eSwho xkNh
A gqki?eN 's/ ezw eo oj/ jB. tKru[e izw{-eSwho B{z bZdky Bkb i'VB tkb/ B/ fBSkBk pDkfJnk j?. fJ; s'A gfjbK
wjhB/ d/ wZX 'u nZstkdhnK d/ jwb/ ftu zwhBh jkbks dk ikfJzk b?D
SqhBro-b/j jkJht/n 's/ z'ihbk 'u poc dh ;[ozr pDkT[D 's/ ftuko eo oj/ jB. fJe ;[fBnko/ ;sgkb f;zx dh 31 d;zpo
d/ fSeko j'J/ ;B. nkekS B/ nkyoeko bJh fJZE/ fJe e"wKsoh tcd d"o/ 's/
don;b tKru[e fJj ;[ozr fJ; bJh pDkT[Dk ukj[zd/ jB, sK fe ;kb d/ jo B{z ;okJh pkbk ftu T[BQK dh d[ekB 's/
fzzdrh ns/ w"s Bkb ;zxoS eoB s'A ;h. nZstkdhnK B/ nkekS B{z fszB
wjhB/ fJ; o{N 's/ tkjBK dh nktkikJh ikoh oj/. dZ;D:'r j? fe pkbht[Zv dh nZstkdhnK B/ r'bh wko e/ esb eo
pknd dw s'V fdZsk. dZ; d/JhJ/ fe r'bhnK wkohnK ;B ns/ T[; B{z
;[gofjZN fcbw 'Eqh fJvhnN;' ftu c[zr;[e tKrv{ dk feodko tKru[e 's/ jh fdZsk ;h.
nkXkfos j?. tKru[e B/ eJh tksktoD nB[e{b y'i ehs/ jB.
;'Bw tKru[e B/ nkgD/ NftZNo j?Avb 's/ fJ; pkps fJe thvhU th ;KMh ehsh
okw wzdo fBowkD d/ you Bkb'A v/Y r[Dk
okw wzdo fBowkD d/ you Bkb'A v/Y r[Dk
okw wzdo fBowkD d/ you Bkb'A v/Y r[Dk
j?, fJ; ftu T[j dZ; oj/ jB fe fet/A tZy-tZy wkvb; 's/ ezw eo oj/ jB. T[BQK 'okw wzdo fBowkD d/ you Bkb'A v/Y r[Dkokw wzdo fBowkD d/ you Bkb'A v/Y r[Dk
dZf;nk fe fJj ;[ozr eohp 14 feb'whNo bzph j't/rh, jkbKfe fJ; d/ pDB s'A
pknd th poc B{z b? e/ eJh u[D"shnK dk ;kjwDk eoBk gt/rk. tKru[e B/ fJ;
f f f f fznkdk 21nkdk 2100 eo'V fJeZmk j'fJnk uzdk eo'V fJeZmk j'fJnk uzdk'
gqki?eN B{z b? e/ B?SBb jkJht/n nEkoNh nkc fJzvhnk d/ nc;oK Bkb rZb ehsh
nkdk 21 eo'V fJeZmk j'fJnk uzdk eo'V fJeZmk j'fJnk uzdk
nkdk 21
j?. ;'Bw tKru[e B/ fejk fe i/eo jkJht/n d/ T[Zgo fe;/ soQK Bkb 4 fJzu w'Nh nkdk 21 eo'V fJeZmk j'fJnk uzdk
poc B{z iwkT[D 'u ;cbsk fwb ikt/ sK poc dh ;sQk nkgD/ nkg w'Nh j[zdh ikt/
d/S ftu czv ;wogD w[fjzw S[o{ ehsh
rh.
;h, fi; d/ sfjs 44 fdB ftu brGr
tKru[e B/ ;"o T{oik s'A row ofjD tkbk tksktoD nB[e{b N?AN ftef;s
1500 eo'V o[gJ/ fJeZm/ eoB/ ;B go
ehs/ jB, fi; dk fJ;s/wkb c"i d/ itkB bZdky d/ f;nkfuB ns/ rbtkB xkNh
uzd/ dh okSh nB[wkB Bkb'A tX fJeZmh
tor/ mzv/ fJbkfenK ftu eo ;ed/ jB.
j' rJh j?. n:[ZfXnk ftu Sqhokw wzdo
tKru[e B/ dZf;nk fe fJj N?AN fdB ftu ;"o T{oik B{z iwk eo b?Ad/ jB ns/
fBowkD bJh Sqhokw iBw G{wh czv
oks B{z c"ihnK bJh ;"AD d/ row u?Apo tKr ezw eod/ jB. fJ; ftu i?fte pkbD
;wogD w[fjzw SBhtko B{z ysw j' rJh.
dk fJ;s/wkb BjhA j[zdk. fJ; c"ih N?AN ftu ;"AD d/ u?Apo dk skgwkB rowh o'Xe
NoZ;N d/ w?Apo vkH nfBb fwSo B/
gos dh frDsh B{z xZN iK fznkdk eo e/ tXkfJnk ik xNkfJnk ik ;edk j?. N?AN
dZf;nk fe fJBQK ftu tZvh frDsh ftu
dk e'Jh th fjZ;k 30 feb'rqkw s'A tZX BjhA j?. fJ; B{z nk;kBh Bkb fJe EK s'A d{ih
w[;fbw ;wki d/ b'e th Skwb jB. T[E/
EK fbikfJnk ik ;edk j?.
jh NoZ;N d/ iBob ;eZso uzgs okJ/
dk efjDk j? fe ni/ e'Jh jZd BjhA j?
B"dhg e"o dk d'
B"dhg e"o dk d' fe fJ; dh bkrs fezBh j't/rh. wzdo
B"dhg e"o dk d' - w?vheb sZe BjhA eotkfJnk- w?vheb sZe BjhA eotkfJnk
B"dhg e"o dk d' - w?vheb sZe BjhA eotkfJnk
B"dhg e"o dk d'S- w?vheb sZe BjhA eotkfJnk- w?vheb sZe BjhA eotkfJnk
pDB s'A pknd fJ; dk ft;sko th j'Dk
j?.
T[Xo eJh djkfenK ftu bzp/ fttkd
frnk, p/ofjwh Bkb ehsh e[ZNwko d"okB pkpoh w;fid d/ w[ZdJh oj/
frnk, p/ofjwh Bkb ehsh e[ZNwko
frnk, p/ofjwh Bkb ehsh e[ZNwko
frnk, p/ofjwh Bkb ehsh e[ZNwko
frnk, p/ofjwh Bkb ehsh e[ZNwko
fJepkb nz;koh B/ th okw wzdo bJh
r[gs dkB fdZsk j?. ;wogD d"okB
n:[ZfXnk (fpT{o') n:[ZfXnk ftu fznkdk j?. okw wzdo d/ fBowkD ftu fJepkb nz;koh B/ nkgD/ tkfbd ns/
pD oj/ SkBdko okw wzdo fBowkD bJh brGr 1500 eo'V o[gJ/ you j'D dk pkpoh w;fid d/ ;kpek jwkfJsh jkih
SBhtko Skw sZe brGr 2100 eo'V nB[wkB bkfJnk frnk j?. w[jzwd jkfSw nz;koh, gsBh, p/N/ ns/
o[gJ/ dk uzdk fJeZmk j' u[Zek j?. i' fe fzeo:'r j? fe wzdo fBowkD bJh p/Nh ;w/s nkgD/ BK dk e{gB th
wzdo d/ fBowkD you Bkb'A v/Y r[Dk ftSt fjzd{ gqhSd B/ 15 iBtoh s'A g{o/ eNtkfJnk j?.
o;'Jh r?; f;bzvo dhnK ehwsK B{z b? e/
o;'Jh r?; f;bzvo dhnK ehwsK B{z b? e/
o;'Jh r?; f;bzvo dhnK ehwsK B{z b? e/
o;'Jh r?; f;bzvo dhnK ehwsK B{z b? e/
o;'Jh r?; f;bzvo dhnK ehwsK B{z b? e/
okj[b B/ NthN eo x/oh w'dh ;oeko
okj[b B/ NthN eo x/oh w'dh ;oeko
okj[b B/ NthN eo x/oh w'dh ;oeko
okj[b B/ NthN eo x/oh w'dh ;oeko
okj[b B/ NthN eo x/oh w'dh ;oeko
BthA fdZbh (fpT{o') eKro; B/sk okj[b rKXh B/
tZXdh wfjzrkJh B{z b? e/ fJe tko fco w'dh ;oeko B{z x/
fonk j?. fJe gk;/ fiZE/ g?No'b ns/ vhzb dhnK ehwsK
'u tkXk ehsk ik fojk j?, T[ZE/ jh o;'Jh dk piN th
g{oh soQK fjZb frnk j?. o;'Jh r?; f;bzvo :kBh fe
;'Bhgs (fpT{o') eoBkb i/b 'u'A fojkn j'Jh fe;kB-wzd{o ;zrmB dh w?Apo
n?ZbH ghH ihH dhnK ehwsK 'u fJe tko fco tkXk ehsk
B"dhg e"o B/ g[b; 's/ e;NZvh d"okB s;hj/ d/D dk rzGho d'S bkfJnk j?. B"dhg
frnk j?. o;'Jh r?; dhnK tXdhnK ehwsK B{z b? e/
e"o dk efjDk j? fe T[; dh frqcskoh d/ ;w/A s'A b? e/ e[ZNwko sZe fJe tko th
okj[b rKXh B/ nkgD/ NftZNo j?Avb 's/ NthN eofdnK
wfjbk g[b; eowukoh w"i{d BjhA ;h. fJzBk jh BjhA g[b; B/ T[; Bkb d[o-fttjko
w'dh ;oeko B{z fBSkB/ 's/ fbfynk. okj[b B/ NthN ehsk
th ehsk. zpod;sh T[; s'A ekrzK 's/ d;sys eotkJ/ rJ/.
fe n?ZbH ghH ihH f;bzvo dhnK ehwsK fco tX rJhnK.
i/b s'A fojkn j'D s'A pknd e[zvbh pkovo 's/ gZsoekoK Bkb rZbpks d"okB
iBsk bJh w'dh ;oeko d/ pdb jB- tgko pzd eo
B"dhg e"o B/ fejk fe id fJj xNBk j'Jh sK c?eNoh wkbeK d/ gqkJht/N b'eK B/
fdU, u[ZbQk c{e' ns/ i[wb/ ykU!
wzd{oK 's/ ckfJfozr sZe ehsh. g[b; B/ wzd{oK d/ gZy B{z BjhA ;[fDnk. T[bNk T[BQK
dZ;D:'r j? fe o;'Jh r?; dhnK ehwsK 'u tkX/
's/ t;{bh eoB tor/ rzGho e/; doi ehs/ rJ/. T[; B/ dZf;nk fe T[j id e;NZvh
ekoB nkw iBsk B{z tZvk MNek bZrk j?. o;'Jh r?;
'u ;h sK g[b; tkb/ T[; 's/ p?m e/ T[; B{z e[ZNd/ oj/ s/ iksh;{ue rkbK th fdZshnK
dhnK ehwsK 1 wkou 2021 B{z fco s'A 25 o[gJ/ dk
rJhnK.
tkXk eo fdZsk frnk j?. eohp 3 fdB gfjbK jh f;bzvo
fjok;s d"okB T[; dk w?vheb sZe BjhA eotkfJnk frnk. pknd 'u id
dhnK ehwsK 'u tkXk ehsk frnk ;h. j[D o;'Jh r?;
ndkbs d/ j[ew 's/ w?vheb j'fJnk sK ;ZukJh ;kjwD/ nkJh. fJjh jkb T[; d/
f;bzvo dh ehws 819 o[gJ/ j' rJh j?. o;'Jh r?; ns/
;kEh fSt e[wko dk ehsk frnk j?. B"dhg e"o B/ fejk fe fznkdsh eoB 'u g[b;
d{i/ gk;/ g?No'b-vhzb dhnK ehwsK 'u p/sjkSk tkX/
B/ e'Jh e;o BjhA SZvh go T[j T[j vNh ojh. T[; B/ fejk fe fe;kB s/ wzd{o fJ;
ekoB wfjzrkJh tX rJh j? ns/ nkw iBsk fJ; s'A go/
nzd'bB zohJ/ nkgDk jZe b? e/ jh ofjDr/.
SkB j?.

38
38
38 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
38 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
38 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
fwZNhnK fe;/ dhnK w[Eki BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[ esh jZE ed/ nZvD B{zesh jZE ed/ nZvD B{z
fwZNhnK fe;/ dhnK w[Eki BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[
fwZNhnK fe;/ dhnK w[Eki BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[ esh jZE ed/ nZvD B{z
fwZNhnK fe;/ dhnK w[Eki BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[
fwZNhnK fe;/ dhnK w[Eki BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[Sesh jZE ed/ nZvD B{zesh jZE ed/ nZvD B{z

bJh y/s fgzvK u jh ;ko/ gopzX eoB ;koh fgzv d/ ftek; bJh jh tosh ikt/ d{;o/ B{z nkgDh p?Ae u'A jh wZdd eo' ikD s/ ;ko/ tosB. tkX{ No?eNoK
bJh fgzv e;p/ nkgDhnK d[ekBK ;N'oK *;ko/ obfwb g?;/ fJeZm/ eoe/ fe;/ w{jo/ jZE Bk nZv' NokbhnK s/ youk Bk ehsk ikt/.
dk i/ nkg jh ob e/ gopzXB eoe/ nkg S[o{nks eo' n;hA th s[jkv/ Bkb jK *shnK feebhnK w[V fgzvK tZb B{z *;KM/ ezwK B{z i/ n;hA ejhnK
jh tkoh ubk b?D sK T[jBK B{z d{o Sfjo fijV/ g?;/ d/Dr/ T[BQK B{z ;kwkB w[cs ;Zd' uofynK dh x{eo S[o{ eo'
No?eNo fbnk ;ed/ jK sK nkohnK s/
ikD dh io{os BjhA gt/rh-- fwb/rk eJh ;kbK se *pz[orK dh ws bU T[BQK B{z th ;[D'
;hnK eoKvhnK th nkg cV' ezw fejVk
T[j s[jkv/ jh nvtkJhzo B/ ;ko/ fgzvK
n"yk j? w?A eo{zrk s[jkvh wZdd fijVh
*;ko/ fgzv dh wfmnkJh dh d[ekB d/
rZb BQhA nkT{rh nkgK ob e/ eoKr/
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk s/ Ykpk fJZe d' y'bQ/ ik ;ed/ jB i/eo *S'n d/ ezw Bk efonk eo' ftykt/
vkH nwoihs NKvk
Bh gekT[Dh sK BjhA sK r[od[nko/ *fgzv d/ jh Nhuo j'D s/ fgzv d/ jh
bJh N"jo Bk wkfonk eo' tkX{ you/ Bk
obfwb bzro bkJh oZy'HHnZr/ fejVk ed/ vkeNo. foNkfJov c"ih vkeNo NhuoK
efonk eo' d{;o/ d/ pZfunK d/ ftnkjK
*fgzv iK B/V/ ¢ fgzvK d/ nkgD/ ¢
bkT[Ad/ BjhA nkgK- dh ;jkfJsk bJh ikt/
t/b/ wdd ob e/ efonk eo'. fJBQK ;ko/
o'zkBk dhnK b'VK d/ ;N'o pDkT[ *nZi s'A jh r[od[nkfonK dhnK G/
* SpihnK cbK c[ZbK dhnK d[ekBK ANktK ;kohnK fgzvK bJh tos' *nkgD/ jh ;N'oK dh nkwdB Bkb ezwK u n;hA s[jkvh wdd eoKr/ pkjo
nkgDhnK y'bQhnK ikD HHnzfwqs;o'z ew/Nh tkb/ b?D nkT[D sK BkbhnK ;VeK gZehnK ehshnK ikD i' fsb c[b xZbKr/ s[;hA ;[yh t;' w/ok
*nZS/ T[sw tXhnk ;e{b j;gskb pzBQ e/ fpmk bT[.fJ; r[od[nko/ dh G/NK gkoe s/ fiw T[;ko/ ikD gzikp ;[yh t;/ ;kB{z nkg/ ;[Zy dk ;kj
nkgD/ pDkT[ s/ ubkT[ nk ikt/rk
s/ gbD tkb/ g?ok;kJhN th ysw j'
* o?vhw/v iK j'o eZgV/ dh d[ekB ikDr/ * fJZe v/oh ckow ;KMk d[ZX pNo
th nkgDh j'Dh ukjhdh j? *ykbh gJhnK SZsK B{z c[ZbK ;pzhnK eohw fxU s/ b;h djh dh g{osh eo *fes/ ob fwb ikD bJh nkgDhnK
*tZyohnK ¢ dkbK uhBh fxU s/b Bkb Go fdU ;edk j?
jh pZ;K nkN' dk gqpzX ehsk ik ;edk
ub oj/ fe;kBK d/ nzd'bB ftu'A ukj gZshnK n;hA jh g?dk eod/ jK s/ *s/z trdh jtk B{z tos' *fJZe fJZe g?No'b gzg dk gqpzX th j? fgzv dk
b?D bJh Sfjo iKd/ jK jo tko fJj
;kB{z pj[s e[M f;ZyD B{z fwfbnk j? *xokjN bkU gkDh s'A fpibh g?dk ehsk ik ;edk j?
feZE'A dh f;nkDg j?
fgnko w[jZps fwbtosD w[V e/ fco eo' *r'po r?; gbKN pDk e/ ;ko/ fgzv
fJj ;ko/ SfjoK u'A s[jkv/ sob/
*uZehnK e'jb{ nkgD/ bkU s/ ;ko/
fgzvK B{z gos nkfJnk j?. ob fwb fco *wb w{so r'po s'A r?;K g?dk eo' dh r?; dh zo{os g{oh j' ;edh j? T[jd/
fwzBsK eoB nkT[Dr/ pJh J/dK dk Bk
p?mD dk w"ek fwfbnk. y/sK B{z gsk fgzv B{z n?S eokU gfjb/ ;fwnK tKr oh;kJheb eo' ;G e[ZM. e'Jh th uhz Bkb bkJhN th ir ;edh j?
eo' ;kv/ e'b nkfJnk eo'. s/ c/o s[;hA
bZrk fe ;kv/ s/ sK e'Jh j'o jh oytkbh nikJhA Bk rtkU e{V/ u Bk ;[ZN' jo/e
fgzvK d/ nkb/ d[nkb/ p?ohe/v eo d/Dk
*ftnkjK SkdhnK s/ j'o fsT[jko
eo fojk j?. s/ j[D ;kB{z y/sK s'A th bKG/ uhz tosD tkbh j? oh;kJheb j' ;edh *fgzvK bJh ;KM/ ;'bo g?Bb bk e/
fJBQK bJh HHs/ fby e/ bk d/Dk ypodko
ob e/ wBkT[D bJh b'jVh w/b/ dhtkbh
eoB bJh ;'u fojk j?. j? ;'bo n?Boih tosh ik ;edh j? gtB
fJZe tko N?AN dk ;wkB pDkT[D s/ ;ko/ e'Jh ;kv/ fgzvK u tfVnk sK. n;hA jK
fwZNhnK fe;/ nk;o/ dhnK w[Eki T{oik B{z tos'A u fbnkT[
BjhA j[zdhnK s/ Bk jh w[Ses tkb/ jZE. tosd/ oj' w[cs ;dk bJh. ;kv/ *fJe ;[fBnko/ dh w'uh dh x[fwnko ;ko/ pj[gyh gqpzX eoB tkb/ jo soQK
i/ s[;hA fJzBhnK NokbhnK No?eNo s/ r[od[nko/ jh pj[s gqpzX eo ;ed/ jB BkJh jbtkJh dh d[ekB fgzvK bJh pj[s *fgzvK d/ f;nkD/ w[zfvnK d/ ro[Zg dk. w/o/ e'b j'o th pj[s B/ Yzr sohe/
s/ n;hA eod/ th jK
ykD tkb/ ;kwkB dk gqpzX eo e/ fdZbh j? T[; bJh nkgD/ jh e'Jh pzd/ No/B ew/NhnK pDk e/ fgzvK dhnK zwhBK d/ s/ Bt/A wkvb i' fgzvK e;fpnK u ob
gj[zu ;ed/ j' p?ohe/v s'V ;ed/ j' sK eo'. Sfjo pDk fdU fgzv ¢ B{z. ekoi th nkg ;KG ;ed/ jB. c;bK fwb e/ tos/ ik ;ed/ jB. s[;hA nkgDh
*fJ; s'A i' th nkwdB w[Bkck j't/
j'o th ;G e[ZM eo ;ed/ j'. o'zh o'Nh *nkgDh jh p?ze y'bQ' eoz/ bJh fJe bJh i' ;zd ukjhd/ jB T[j pDk bJ/ BthA d[BhnK T[;ko ;ed/ j'.
23 ;kb dh T[wo
23 ;kb dh T[wo u fJj phph pDh 11 pZfunK dhu fJj phph pDh 11 pZfunK dh
23 ;kb dh T[wo
23 ;kb dh T[wo u fJj phph pDh 11 pZfunK dh
23 ;kb dh T[wo 'u fJj phph pDh 11 pZfunK dhu fJj phph pDh 11 pZfunK dh
fgsk d/ iBwfdB w"e/ r[oBkw r r r r rzbb bb b
fgsk d/ iBwfdB w"e/ r[oBkw
fgsk d/ iBwfdB w"e/ r[oBkw
fgsk d/ iBwfdB w"e/ r[oBkw
fgsk d/ iBwfdB w"e/ r[oBkw
wK, ukj[zdh j? 1
wK, ukj[zdh j? 1 pZfunK dk gfotko pZfunK dk gfotko
wK, ukj[zdh j? 1
wK, ukj[zdh j? 1 pZfunK dk gfotko
wK, ukj[zdh j? 100 pZfunK dk gfotko pZfunK dk gfotko
G[Zbo B/ ;KMh ehsh yk; g';N
G[Zbo B/ ;KMh ehsh yk; g';N eJh tko nkT[D dhnK T[jBK
G[Zbo B/ ;KMh ehsh yk; g';N
G[Zbo B/ ;KMh ehsh yk; g';N
G[Zbo B/ ;KMh ehsh yk; g';N
e;wK ;h ykXhnK
go nkyo G[Zb tkjd/, Bkb s[o
rJ/ B/ jkihnK
;koh T[wo jh sK T[jd/ bkfonK
's/ eZN SZvh
;kj p[bQK T[s/ nkJ/ nke/ ukjV
rJ/ B/ GkihnK
d' xVh dk nfj;kB edh fe;/ dk
BjhA MZfbnk
G[bhnK Bk fwjopkBhnK i'
wk;e' (fpT{o') d[Bhnk ftu nihp'-rohp S"Ae oZyD tkb/ pj[s ;ko/ b'e jB.
ehshnK B/ vkjYhnK
nZi n;hA s[jkB{z fi; phph pko/ dZ; oj/ jK, T[; d/ S"Ae pko/ ikD e/ s[;hA th j?okB
ofj ikt'r/. o{; ftu ofjD tkbh 23 ;kbk feq;NhBk UzNoe B{z pZfunK Bkb p/jd
fgnko j?. fJ; bJh f;oc 23 ;kb dh T[wo ftu jh T[j 11 pZfunK dk gkbD-g'SD
tko pktK g[ZSd/ jK oZp B{z, s{z feE/
eo ojh j?. Gkt/Afe T[jBK dk pZfunK gqsh fgnko fJZE/ jh ysw BjhA j[zdk j?. T[j
ik e/ b[fenk<
GftZy ftu pj[s ;ko/ pZfunK dh wK pDBk ukj[zdh j?.
whvhnk Bkb rZbpks ftu feq;NhBk B/ fejk fe w?A 6 ;kb gfjbK fJe p/ph
rob B{z iBw fdZsk ;h. T[; wro'A w?A fJjBK pZfunK B{z iBw BjhA fdZsk ns/ n;hA rtku rJhnK ;kv/ fdb dh si"oh
;o'r/;h seBhe d/ ;jko/ pkeh pZu/ g?dk ehs/ jB. fJj ;ko/ pZu/ ;kv/ i?B/fNe s'A jh dhnK ukphnK
jB. n;hA Gkt/Afe eJh j'o pZu/ g?dk eoBk ukj[zd/ jK.
fJ; T[Zu tor i'V/ B/ nkgD/ ;'Sb whvhnk nekT{AN 's/ fejk ;h fe T[j 105
eh bZGk jodtko Bjk e/ Bkb/ wZE/
pZu/ ukj[zd/ jB fi; wro'A T[jBK dh fJj g';N tkfJob j'D bZrh ;h Gkt/Afe feq;NhBk
uzvhrVQ (fpT{o') r[oBkw G[Zbo d/ fgsk ih dk nZi iBwfdB j?. T[/BQK B/ nkgD/ orV orV e/
B/ fJ; pko/ ftu rZb eofdnK fejk fe ;kB{z frDsh B{z b?e/ g{ok :ehB BjhA j? go
fgsk ih d/ iBwfdB 's/ fJe s;tho ;KMh eofdnK tXkJh fdZsh j?. fJ; s;tho
fJzBk zo{o j? fe n;hA 11 's/ o[eD tkb/ BjhA jK. n;hA ckJhBb Bzpo 's/ c?;bk BjhA
B{z ;KMk eofdnK T[BQK B/ fbfynk, 'w?A ukj[zdk jK fe fi; soQK s[;hA d[Bhnk d/yd/ j',
eo gkJ/ jK.
gkg j'J/ Gkoh j[D X'D bJh eodk
T[;/ soQK w?A th d/yk.'
w?B{z bZrdk j? fe jo/e uhz dk fJe ;wK j[zdk j? ns/ ;kB{z T[; d/ fj;kp Bkb jh
fgnk SskphnK
fJ; s;tho 's/ r[oBkw G[Zbo d/ gqSz;e th e[w?AN; eoe/ tXkJh d/ oj/ jB.
uhzK ;'uDhnK ukjhdhnK jB. fJj gfotko ikoihnk d/ pks[wh Sfjo ftu ofjzdk
r[oBkw G[Zbo d/ toe cozN dh rZb eohJ/ sK T[BQK B/ eJh fjZN rhs fJzv;Noh B{z
j?. fJ; Sfjo ftu ;o'r/;h r?o-ekB{zBh BjhA j? ns/ ;o'r/N phphnK B{z gq?rB?A;h bJh
fdZs/ jB. fJ; s'A fJbktk T[j eJh gzikph fcbwK 'u th Bzo nk u[Ze/ jB. ni/ th gZbk cV fe;/ gj[zu/ j'J/
tosD 's/ e'Jh fJsokz BjhA j?.
T[BQK B/ ;'Bw pkitk d/ Bkb fcbw 'r[ZvhnK gN'b/', ;or[D wfjsk Bkb fcbw
Gkt/Afe ;o'r/;h d/ ;jko/ pZu/ g?dk eoB dh gqfefonk dh ehws bZrGr 8 jzko ;Zu/ gksSkj dk
';[oyh fpzdh' 'u nkgDh ndkekoh fdykJh ;h, fi; s'A pknd T[j ibd jh ;'Bw
:{o' wsbp 7 bZy o[gJ/ j?. i/eo fJj gfotko 100 pZu/ ukj[zdk j? sK ;o'r/;h d/
pkitk d/ Bkb fcbw 'w?A ftnkj BjhA eokT[Dk s/o/ Bkb' 'u fdykJh d/Dr/.
;jko/ T[jBK d/ 70 eo'V o[gJ/ you j' ;ed/ jB.
'fEzd't/yhA s?B{z tXkJh d/DrhnK
gqSz;eK B{z th T[BQK dh fJ; fcbw dk p/;poh Bkb fJzszko j?. r[oBkw G[Zbo
feq;NhBk B/ fejk fe pks[wh ftu fi; ebhfBe ftu n;hA ;o'r/;h bJh iKd/ jK
uZb oj/ fe;kBh nzd'bB B{z th ekch ;[g'oN eo oj/ jB. jkb jh 'u T[BQK dk fJe ukuhnK s/ GkphnK
T[j jh ;kv/ bJh ;r'r/N phphnK dh u'D eod/ jB. fJ; g{oh gqfefonk dh fzzw/tkoh
rhs 'f;zx' fobhz j'fJnk ;h, i' fe fe;kBh nzd'bB B{z ;[g'oN eodk ;h. r[oBkw
T[jBK dh j[zdh j?. n;hA fBZih s"o 's/ fJ; ;o'r/N phphnK d/ ;zgoe ftu BjhA j[zd/ jK
G[Zbo B/ fJ; s'A gfjbk th gzikph fJzv;Noh B{z pj[s ;ko/ fjZN rhs fdZs/ jB.
ns/ Bk jh ;kvk T[jBK Bkb e'Jh f;ZXk ;zgoe j[zdk j?. fJ; dh fzzw/tkoh ebhfBe dh
i'frzdo f;zx
i'frzdo f;zx 'fEzdfEzd' (f;vBh) (f;vBh)
i'frzdo f;zx fEzdfEzd (f;vBh) (f;vBh)
i'frzdo f;zx
i'frzdo f;zx fEzd (f;vBh)
gqSz;eK tb'A r[oBkw B{z pj[s g;zd ehsk iKdk j?.
j[zdh j?.

39
39
39 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
39 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
39 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ..
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ..
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ..
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ..
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ..
fJ; b/y dk ;zpzX Gkos ftZu uZb ftZu'A e'Jh ekw:kph jk;b BjhA j'Jh . fJbktk jo gqeko d/ ykd gdkoEK bJh ¡¢®® ns/ i' wkfJnk dh 'fsqSBk G[y' rtk e/
oj/ fe;kBh SKswJh nzd'bB tko/ j? . fJ; d/ T[bN, fe;kBK d/ fJ; fJZe fBro ns/ bkj/tzd gkb;h pDkJh noEL joB, pkz ns/ njbekol p/gotkj j' iKdk j? ns/ T[j gqkDh jh
fJ; b/y ftZu n;hA d/yKr/ fe GhV g?D SKswJh ;zxoS B{z c/b eoB bJh fdZbh ikt/ . fe;kBK B{z tX/o/ fiD; g?dk eoB fJBQK dk Bkw b'e šgVQ/ j'J/@ oZyd/ jB. goik s'A nkdo gqkgs eodk j? . fJ;
s/ r[opkDh ;kvh fe; soQK ;jkJh j[zdh g[b; dh jkzoh ftZu 26 iBtoh 2021 dh ;zk Bk fdZsh ikt/ . fJ; soQK eoB go fJ; ftZfdnk dk e'Jh bkG BjhA. bJh fiBQK gqkDhnK B/ gqG{ Bkb v{zxh
j? ns/ fe; soQK ;kB{z nkswe ns/ B{z bkb feb/ s/ e/;oh Mzvk MVkT[D dk Bkb 1-2Ü b'eK B{z fwbD tkb/ bkG fJj ftZfdnk sK bZrh j'Jh ckjh tKr ;KM gk bJh j? T[j jh n;b oki/ jB .
d[fBnkth ;/X pySdh j?. vokwk ofunk frnk ns/ ¢00 s'A tX dh EK 60-70Ü y/sh Bkb i[V/ j'J/ b'eK j? fi; Bkb T[j nkgD/ jh iks-GoktK Xosh d/ wkbe pD/ j'J/ fJj b'e
Gkos ftZu fJ; t/b/ fe;kB ns/ b'eK B{z fjok;s ftZu b? e/ T[BQK B{z ns/ B{z bkG j' ;edk j? . w'dh ;oeko nVhnb B{z c;kT[Ad/ jB . gqG{ dh jz{oh ftZu n?;/ oki/ BjhA ej/ ik ;ed/ . fJBQK B{z fJZe
T[; d/ gotko dh nkgDh o'Nh-o'zh yso/ fe;kB bhvoK d/ fto[X d/S Xq'jh, fJokdk tshok fsnkr e/ ;w/A dh Bzkes B{z gVQ/ j'J/ ep{b BjhA j[zd/ . sK wkfJnk d/ w'j ekoB ;dk d[Zy
ftZu j? . y/sh g?dk eoB bJh T[; B{z esb ns/ ;oekoh ;zgsh d/ B[e;kB tko/ ;wMD dk :sB eo/. fi;-fi; iht B/ 'Bkw' dh ewkJh tkgodk j? .
tXhnk oki-gqpzX d/ bkG
Gkos ;oeko tb'A e'Jh wkbh ;jkfJsk w[Zedw/ dkfJo eo fdZs/ jB . eJh tXhnk oki-gqpzX d/ bkG ehsh j? T[j iht jh ftdtkB, gzvs r[o{ ;kfjp nkyd/ jB fe T[; iht
tXhnk oki-gqpzX d/ bkG
tXhnk oki-gqpzX d/ bkG
tXhnk oki-gqpzX d/ bkG
BjhA fdZsh iKdh . y/sh Bkb ;pzXs nzd'bBekoh ni/ th bkgsk jB . ;?zeV/ GkJh r[odk; ns/ f;nkDk j[zdk j? feT[Afe o[Zy dh iVQ B{z tfvnkT[Dk dk e'Jh bkG BjhA i' g?dk
fijV/ fszB eB{zB ;zftXkB B{z fSZe/ Nzr fe;kBK d/ Nq?eNoK dk B[e;kB Gh ehsk ¤¡® Bzpo efps ftZu GkJh r[odk; ;G s'A gfjbK zwhB d/ nzdo izwdh j? ehsk j'fJnk j? ns/ fi; B{z BkS j[zfdnK
e/ XZe/ Bkb i{B ¢0¢0 ftZu gk; eoe/ frnk j? ns/ fJZe B"itkB, Btohs ih cowkT[Ad/ jB fe fijVk okik oki- ns/ fco T[j o[Zy T[Zr e/ pkjo nkT[Adk d/o BjhA bZrdh .
bkr{ eo fdZs/ jB, T[; Bkb o'Nh-o'zh f;zx, fdZbh g[b; dh r'bh Bkb Sjhd j' gqpzX dh Bhsh ftZu fBnKekoh j[zdk j?, j? ns/ T[; d/ gZfsnK dh SK pDdh j?. nNZb oki tkbk fJZe gqG{ jh j? . i'
dk fJj ysok j'o th tX ikt/rk . fJBQK frnk j?. fJ; s'A fJbktk 28 ns/ 29 T[; dh goik ;[y-SKsh Bkb t;dh j? ;[y d/D tkbh ftZfdnk T[j jh j? i/ gqkDh r[o{ d/ ;Bw[y j' e/ fJj rZb ;wM
ekB{zBK dk wkVk n;o fe;kBK s/ jh iBtoh 2021 B{z SKswJh nzd'bB eo ns/ fijVk okik oki-gqpzX dh Bhsh gfjbK gqkDh nkgD/ wB ftZu gqwkswk b?Adk j?, T[j Gh šfsqSBk dh G[y@ tb'A
BjhA ;r'A Gkos d/ jo tor s/ b'eK s/ oj/ fe;kBk T[Zs/ r[zfvnK s'A fdZbh g[b; ftZu fBnKekoh BjhA j[zdk T[; dh goik dk 'Bkw' phi bt/ . nv'b j' iKdk j? .
fe;kB-gqG{ dk ;fseko
fe;kB-gqG{ dk ;fseko
fe;kB-gqG{ dk ;fseko
th gt/rk . dh jkzoh jwbk th eotkfJnk frnk . ;[yh BjhA j' ;edh . T[; d/ oki ftZu 'Bkw' s'A ;ZyDh ftZfdnk dk jkb fe;kB-gqG{ dk ;fseko
fe;kB-gqG{ dk ;fseko
fJ; t/b/ fe;kB eJh wjhfBnK s'A fJBQK ;kohnK sebhcK d/ pkti{d foSts, nfBnK nkfd ns/ jB/o rozh d/y' ! fJ; Bkb oki/ wkB' S/o jB ns/ ¡H r[o{ BkBe ;kfjpL gzBk ¡© s/
nkgD/ xo'A ;?AeV/ whb d{o ;Ve s/ p?mk fe;kB SKswJh nzd'bB ftZu vN/ j'J/ j[zdh j?l T[BQK d/ gVQ/ j'J/ njbeko wkB' e[Zs/ jB r[o{ rqzE ;kfjp d/ f;oh okr[ ftZu r[opkDh
SKswJh nzd'bB eo oj/ jB . fe;kB i?;/ r[nko rkfJB uokts isB i' p?m/-;[Zs/ pzfdnK B{z t/b/ e[t/b/ szr dhnK s[eK ftZu nzsqikwh tkfjr[o{ B{z,
pbfpzdo f;zx
pbfpzdo f;zx
pbfpzdo f;zx
;ys ;odh ns/ whAj ftZu nkgD/ gotko pbfpzdo f;zx pB y/s B gos ;p? uos nkxkfJe?.. eod/ ofjzd/ jB. fJj njbeko wkB' S/ T[; dh f;cs ;bkj eofdnK, r[o{ BkBe
pbfpzdo f;zx
B{z fgS/ SZv e/ nB/eK eSN Mbdk i?;/ okik Xow ;o{g okiBhs fpy? oK dhnK Bj[zdqK jB, i' b'eK dk xks ;kfjp B/ Bk G[bDjko, ;Zuk ns/ tZvk
j'fJnk, vKrK yKdk, nEo{ r?; d/ r'b/ ske/ d/; goik p;s gkfJe?.. eodhnK jB . oki/-ShAj fJBQK w[eZdw fe;kB nkfynk j? . fJ; s'A fJj zkjo
jB . Grs epho ih dk fJj Spd fvrd/
Mbdk j'fJnk ns/ nfsnzs ;odh d/ i?;/ j's y/tN u/szfB ;ktXkB ikw? e[ZfsnK dh okjhA b'eK dk bj{ ghAd/ jB. j[zdk j? fe r[o{ BkBe ;kfjp d/ nkgD/
wBK B{z pj[s y{ph Bkb ;jkok d/ fojk
fdBK ftZu gkDh dhnK s'gK dhnK fBofpxB p'js gkfo ikfJe?.. go fiZE/ ihtK dh eoDh dh goy wB ftZu fe;kBh bJh pj[s ;fseko
j?l
p[SkVK ;fjzdk nkgD/ jZeK bJh i{M oj/ s?;/ r[o T[Bw[B wrB pqjw i's j[zdh j?, T[E/ nfij/ gVQ/ j'J/ gqkDh p/- oyd/ jB .
rT[Vh ¡¢..
jB . fJ; SKswJh ;zxoS ftZu nB/eK ihtB w[efs eo? f;y ;wMkfJe?.. ¤¡®.. fJspko/ BZe-tZY/ ;wM/ iKd/ jB . nkfg ;[ikD[ B G[bJh ;uk tv
wB o/ Skvj[ Gow[ gqrN j'fJ Bkuj[
S'N/ pZu/, phphnK, pz[or ns/ B"i[nkB efps ¤¡® gT[Vh .. feo;kD[ ..
fJnk wkfJnk e/ vKv/..
th Skwb jB . nfijk SKswJh fe;kBh noEL fit/A r[nkbk ;ktXkB ofj nkfg T[gkJ/ w/dBh nkg/ eodk gfjbk Xosh ;kfX e? ;u[ Bkw[ d/
;{o[ fe ;Bw[y oB s/ vog? ;sh fe
;zxoS nZi sZe d[Bhnk d/ fJfsjk; e/ izrb ftZu rT{nK B{z uokT[Adk ;ko.. dkD[..
;Ku? GKv/..¡..
ftZu fes/ t/yD B{z BjhA fwbdk . fJ; j'fJnk fe;/ y/s ftZu ikD BjhA fdzdk, G? fpB[ Gow[ B eNhn? Bkfw B br? BT[ fBfX T[gi? Bkw[ J/e[ eofw gt?
vrwr Skfv o/ wB pT[ok..
SKswJh ;zxoS dh sebhc ns/ sohc fJ; soQK Bkb ;kohnK rT{nK oZi e/ fgnko[.. Bh;kD[..¢.. gzBk ¡©
np sT[ io/ wo/ f;fX gkJhn? bhB'
d/SK-ftd/SK ftZu th wfj;{; j' ojh j? . xo tkg; nkT[AdhnK jB . ;fsr[o s/ GT[ T{gi? gkJhn? w'y noEL fe;kB nkgD/ o'zkBk siop/
jkfE ;zXT[ok..¡.. ojkT[..
fJBQK y/sh ekB{zBK Bkb ;ko/ Gkos fit/A fijVk okik oki-gqpzX dh d[nko.. s'A ikDdk j? fe phi phiD s'A gfjbK
ekw eq'X wkfJnk e/ bhB/ fJnk fpfX
ftZu fJZe pj[s tZvk oki;h ;zeN th Bhsh ftZu fBnKekoh j[zdk j?, T[; oki/ G? s/ ;ji[ gkJhn? fwfb i'sh i'fs Xosh B{z fet/A fsnko eoBk j? sK fe
irs[ fpr{sk..
yVk j' frnk j? . nkw b'e sK eh d/ d/S ftZu goik ;[y-SKsh Bkb t;dh ngko ..
efj epho okik okw B S'vT[ ;rb uzrh c;b bZr ;e/ . ;dk-fEo ofjD
Gkigk dhnK oki ;oekoK ftZu T[BQK d/ T{u s/ T{uk..¢..¢.. gzBk ££® j?. G? s/ G?ib[ bzxhn? r[owsh thuko[ .. tkbk gowkswk tZvk fe;kB j?.
nkgD/ ;woEe th T[BQK d/ fybkc j' oj/ fit/A fe;/ ijkz dk wbkj u/szB ns/ G? s/ fBoGT[ gkJhn? fi; dk nzs[ B
noEL j/ ewb/ wB ! ;G s'A T[Zu/ wkbe gowkswk pj[s f;nkDk fe;kB j? ns/
jB feT[Afe fJBQK eB{zBK dk wkVk n;o ;ktXkB j[zdk j? sK T[; dk ijkz fpBQK gkoktko[ ..
dh SoB nk ik ns/ iZe'-sZe/ B{z SZv T[j ed/ rbsh BjhA yk ;edk .
wzd{oK, tgkohnK ns/ nkw b'eK s/ th fe;/ w[;hps d/ gkob? pzB/A br iKdk j?. wBw[y G? eh ;ko B ikDBh fsq;Bk
d/. s{z gqG{ dh UN b? bJh j? . j[D fi; gqkDh d/ fjod/ o{g Xosh ftZu
gt/rk . fJ; soQK jh fijVk r[o{ gqwkswk ibs/ eofj g[eko ..
ekwkfdeK d/ ;kjwD/ v'bDk SZv d/, Bkw-phi phiDk j[zdk j? gowkswk T[;
y/sh d/ fJj fszB eB{zB ;oeko B/ dh i's Bkb Us-g's fwfbnk j'fJnk BkBe Bkt? jh s/ ;[y[ gkfJnk
j[D sK nkgk-Gkt wkoB Bkb jh fJj B{z gfjbK uzrh soQK fsnko eodk j? fco
Gkos d/ fe;kBK iK nkw iBsk d/ Gb/ j?, T[j r[o{ r[o-T[gd/S d/ e/ nkgD/ ;/ r[owsh T[fo Xko..¢¢.. gzBk ¡¢®®
gqG{-gqhs fBG/rh.¡. ojkT[ .
T[; ftZu ;Zu/ Bkw dk phi phi fdzdk
bJh BjhA, ;r'A nzpkBh ns/ nvkBh tor/ teK B{z ihtB-w[es eo fdzdk j?. noEL gqG{ nkg ;z;ko g?dk eodk j?
fi; fJ;sqh B/ jZE ftZu ;zX{fonk
j?.
wkV/ oki-gqpzX d/ B[e;kB
wkV/ oki-gqpzX d/ B[e;kB
tZv/ tZv/ XBkYK ns/ zyho/pkzK d/ Gb/ wkV/ oki-gqpzX d/ B[e;kB ns/ nkg jh fJ; dh ;zGkb eodk j? .
wkV/ oki-gqpzX d/ B[e;kB
wkV/ oki-gqpzX d/ B[e;kB
j'fJnk BbhJ/o b? frnk, T[; B{z sK j[D
fiE/ Bkw T[Zrdk j? T[E/ wkB' B" yzkB/
tk;s/ pDkJ/ jB . fJBQK ekB{zBK Bkb wbko eh tko ftZu r[o{ BkBe T[; gqG{ dk vo oZyD s'A fpBQK wkfJnk
;V e/ woB Bkb jh f;ZXh Gkt, ;sh
g?dk j' iKd/ jB . gqG{ dh fwjo Bkb
T[BQK B{z fe;kBK, wzd{oK, ns/ nkw ;kfjp nZi d/ jkbksK dh ftnkfynk fgZS/ GNeD-o{g pzXB eZfNnk BjhA ik
tkbk wokspk fwb/rk.
T[; iht d/ fjod/ ftZu ehsh j'Jh fwjBs
ygsekoK dk ;'SD eoB ftZu e'Jh eod/ j'J/ T[gd/S eod/ jB fel ;edk ns/ Bk jh T[; gqG{ d/ Bkw ftZu
j/ wB ! ftekoK d/ fgZS/ d"V-GZi
ep{b j' iKdh j? .
n"fynkJh BjhA nkt/rh. ;b'e wL ¢.. fgnko g?dk j[zdk j? .
SZv d/ . ekw, eq'X nkfd ;G wkfJnk
¢H r[o{ okwdk; ;kfjpL nkg rT[Vh
fe;kB ;zxo
fe;kB ;zxo dk n;o dk n;o BkT[ ceho? gkfs;kj[ w{oy gzfvs[ gqG{ dk vo, r[o{ dh SoD g?D Bkb
fe;kB ;zxo dk n;o
fe;kB ;zxo
fe;kB ;zxoS dk n;o dk n;o
dhnK mZrhnK jB . id s{z ;G s'A T[Zu/
r[nko/oh ftZu fe;kB d/ T[dw dh
nZi bZyK fe;kB, pz[or, B"i[nkB, BkT[.. g?dk j[zdk j? ns/ 'opkDh pzd' ftZu'A
gqG{ dh SoB nk frnk, j[D fJBQK s'A
tfvnkJh eod/ j'J/ T[gd/S eod/ jB
pZu/, ns/ phphnK nkgD/ Nq?eNo nzX/ ek BkT[ gkoy{ J/t? eo/ r[nkT[.. ybk;h dk o;sk fwbdk j? feT[Afe gqG{
feT[A vo fojk j?A < j[D fBvo j' e/ T[sSkj
NokbhnK ftZu E'Vk-pj[s b'VhAdk fJbfs ek BkT[ uT[Xoh e{Vh g{o/ dk vo oZyD Bkb p/nzs gqG{ dh i's fel
ftZu ofj. T[j ;{owk ekjdk i' ;kjwD/
;wkB ns/ szp{skDk bZd e/ fdZbh dhnK EkT[.. ftZu i's fwbD Bkb wB dh nv'bsk feo;kDh feo;kD[ eo/ b'u? ihT[
fdZ;dh oD-G{wh s'A vo ikt/ < T[j fJ;sqh
;VeK s/ p?m/ jB ns/ nB/e soK dhnK BkBe r[ow[fy ikDhn? efb ek J/j[ gqkgs j[zdh j? . fJ; vo eoe/ jh r[ows bkfJ..
;sh BjhA j' ;edh i' xo d/ GKv/ ;KGD
emBkJhnK dk ;kjwDk f;de ns/ fBnkT[..¡.. gzBk ¡¢®® okjhA T[Zuh thuko pDdh j? ns/ ;z;ko- jb[ i's? T[dw[ eo/ w/ok g[s[ Xh
bZr ikt/ .
uVQdh ebk Bkb eo oj/ jB . Gkos noEL eb:[r ftZu ezrkb dk Bkw ;w[zdo s'A gko bzx iKdk j? . ykfJ ..
j/ wB ! ;{ow/ ns/ ;sh tKr, s{z Gh
;oeko B/ T[BQK dhnK o'zkBk b'VK fit/ pkdSkj oZfynk iKdk j? . fJ;/ soQK w{oy fJ; vo dh okjhA jh vo-ofjs gqG{ fsT[ jfo iB[ jfo jfo ig[ eo/ jfo
ekw, eq'X nkfd dk Nkeok eoBk j? ns/
A o'Nh, gkDh, fpibh, gkykB/, dtkJhnK, dk Bkw gzfvs ns/ nzBQ/ B{z gkoy{ fwbdk j? fi; dk nzs BjhA g? ;edk nzfs SvkfJ..¡.. gzBk ¡¦¦
nkgk-Gkt B{z ;kVBk j?.
fJbkz nkfd dk e'Jh gqpzX BjhA ehsk . nkfynk iKdk j?. ;z;ko fJ; soQK dhnK ns/ fi; dk T[obk-gkobk pzBk BjhA
fe;/ B{z ekw B/, fe;/ B{z eq'X B/ ns/ noEL fe;kB y/sh dk ezw ih bk e/
nzd'bBekohnK dh jo soK dh ;/tk ns/ T[bNhnK rZbK eodk j? . Sokos eoB bZGdk .
fe;/ B{z wkfJnk d/ fe;/ j'o sozr B/ mZr g{oh fwjBs Bkb eodk j?, jb tkj[zdk
bzro-gkDh dk gqpzX dkBh ;ZiD ns/ tkb/ dk Bkw u"Xoh g? iKdk j? ns/ M{mh nkgD/ wB d/ fgZS/ s[oB tkb/
fbnk j?l fJ; soQK ;kok ;z;ko y[nko j' j?, T[Zdw eodk j? ns/ sKx eodk j?
;z;EktK eo ojhnK jB i' fe pj[s zBkBh ;G s'A nZr/ EK wZb b?Adh j? Gkt pzfdnK B{z gqG{ d/ vo ftZu ofjD dh ;ko
fojk j? . fe c;b uzrh bZr/, sK i' w/ok g[Zs-Xh
;seko:'r edw j?. fJj' fijk fgnko jo EK gqXkB pD iKdh j? . BjhA g?Adh ns/ T[j wkfJnk dh fsqSBk
ekw, eq'X nkfd s'A puD bJh Grs
yk bt/. fJ;/ soQK gowkswk dk dk;
ns/ GkJhuko/ dk wj"b Gkos d/ fe;/ j/ BkBe ! fJj jh ebi[r dk fBnK ftZu ;Vd/ ofjzd/ jB .
epho sK fJj jh nodk; eodk j? fe w?A
gowkswk d/ Bkw dk igdk j? fi; eoe/
fjZ;/ ftZu ed/ d/yD B{z BjhA ;h fwfbnk j? Gkt, fiZE/ fJj otJhnk tosdk j? j/ BkBe ! gqG{ d/ 'Bkw' s'A jh ;[y
;G s'A T[Zu/ wkbe gowkswk B{z Bk
nzs t/b/ id'A j'o e'Jh ;kEh BjhA ofj
. ;oekoh o'eK d/ pkti{d, ;'Sb whvhnk T[; EK s/ ebi[r dk gjok ikD'. fwbdk j? ns/ fJj 'Bkw' r[o{ dh ws
ft;koK .
iKdk sK gowkswk T[; iht B{z w'j nkfd
- c/;p[e, NftNo, fJz;Nkrokw, :{fNT{p, r[o{ d/ ;Bw[y j'D Bkb jh fJj ;wM T[Zs/ s[oB Bkb jh fjod/ ftZu fNedk
;oeko ns/ ;[gohw e'oN
;oeko ns/ ;[gohw e'oN
;oeko ns/ ;[gohw e'oN
;oeko ns/ ;[gohw e'oN
;oeko ns/ ;[gohw e'oN
d/ gzi/ s'A S[vk b?Adk j? .
fbzevfJB, fJzNoB?N ns/ w'pkfJb c'B nk iKdh j? fe fJj tshok wkVk j? . j?.
Gkos dh ;[gohw e'oN tb'A fdZs/ ik
wkfJnk dh ekDh tzv d/ B[e;kB
wkfJnk dh ekDh tzv d/ B[e;kB
wkfJnk dh ekDh tzv d/ B[e;kB
wkfJnk dh ekDh tzv d/ B[e;kB
wkfJnk dh ekDh tzv d/ B[e;kB
okik pDB d/ r[D
okjhA fdZbh d/ w'ou/ dh jo ypo d[BhnK wB d/ fgZS/ s[oB tkb/ b'e fJ; otJhJ/ okik pDB d/ r[D
okik pDB d/ r[D
okik pDB d/ r[D
okik pDB d/ r[D
oj/ ;ze/sK s'A T[whd ehsh ik ojh ;h fe
r[o{ noiB ;kfjpL okr wko{ ftZu
d/ jo/e e'B/ ftZu gj[zu ojh j? . d/ nkdh j[zd/ jB. r[o{ nwo dk; ;kfjpL wko{ okr dh
wkB:'r ndkbs nkgD/ coz ndk
r[o{ ;kfjp T[gd/S eod/ jB fe fi;
d[Bhnk d/ seohpB jo d/S ftZu wL ¡.. tko ftZu r[o{ ih dk T[gd/S j? fe sys
eofdnK ;zftXkB w[skpe fJBQK eB{zBK
gqkDh d/ xo ftZu pj[s wkfJnk j[zdh j?,
gzikph pj[s z'odko w[zkjo/ ns/ o?bhnK joDK pkiK s? f;edkoK J/BQK s/ p?mD d/ i'r gqkDh B{z jh oki sys
dh ftnkfynk eo e/ e'Jh wjstg{oB
T[; gqkDh B{z jo t/b/ fuzsk ofjzdh j? ns/
eo oj/ jB . ;w{j ftd/Sh f;Zy ns/ gfVQnk BkT[.. s/ p?mDk ukjhdk j?l
c?;bk d/t/rh, go fJ; B/ th nkgDk
gzikph GkJhukok fJ; SKswJh ;zxoS cKXh brh ikfs cjkfJfB nr? Bkjh gT[Vh .. fi; gqkDh d/ xo ftZu E'Vh wkfJnk j?
pDdk coz BjhA fBGkfJnk ns/ fBokSk
d/ Bkb j? ns/ fJ; SKswJh ;zxoS dh EkT[ .. syfs okik ;' pj? fi sys? bkfJe T[j gqkDh wkfJnk dh ykso GNedk
jh gZb/ gkJh j? .
r{zi nzsookSNoh gZXo s/ g? ojh j? . ;' gfVnk ;' gzfvs[ phBk fiBQhA j'Jh.. fcodk j? . T[j gqkDh jh ;"yk j? i' fJBQK
Gkos d/S dh ykso w'dh ;oeko B{z
eJh ;oekoK ns/ T[BQK d/ u[D/ j'J/ ewkDk BkT[ .. fiBh ;u[ gSkfDnk ;u[ oki/ ;/Jh.. d'BQK jkbsK s'A pfunk ofjzdk j?.
ukjhdk j? fe fJBQK fszBK eB{zBK B{z oZd
B[wkfJzfdnk ns/ ;z;ko gqf;X gfjb' d/ iV nzdfo izw? sk T[gfo J/fj G{gfs oki/ B nkyhnfj d{i? ý ;fsr[o gq;kfd ½
eoe/ fe;kBK, y/sh d/ wkjoK ns/ j'o
ftneshnK B/ fJ; SKswJh ;zxoS dk j't? SKT[ .. GkfJ d[y[ j'Jh.. wko{ wjbk • xo[ ® nzi[bhnk
okiBhse gkoNhnK Bkb rZb eoe/ e'Jh
y[Zbk ;woEB ehsk j? ns/ fe;/ B/ th oki/ ;hj w[edw e[s/ .. ehsk fenk ;kbkjhn? fi;[ ikd/ fi;[ frqfj pj[s[ fs;? frqfj fuzsk ..
fJB;kc Gog{o BtK y/sh eB{zB
fJ; dh fto'Xsk BjhA ehsh. fJ; SKswJh ikfJ irkfJfBQ p?m/ ;[s/ .. fpbw B j'Jh..
pDkfJnk ikt/ . fJ; ;pzXh T[j fJZe fi;[ frqfj E'oh ;[ fco? Gqwzsk ..
;zxoS ftZu j[D sZe 200 s'A tZX fe;kBK ukeo Bjdk gkfJfBQ xkT[.. fBjub[ ;uk J/e[ j? r[ow[fy p{M? ;[
wsk gkobhw?AN ftZu gk; eo/ . BjhA sK d[j{ fpt;Ek s/ i' w[esk ;'Jh ;[j/bk
dhnK ehwsh w"sK j' u[ZehnK jB . os[ fgs[ e[fsj' ufN ikj[.. fBjub[ j'Jh..¦.. gzBk ¡0®®
fe;kB nkgDk ;zxoS ;dk bJh ukb{ Gkbhn?..¡..
Gkos ;oeko ns/ fe;kBK ftZu 11 fiE? ihnK j';h ;ko .. noEL i' gqkDh sys d/ i'r j[zdk j?
oZyDr/ fi; Bkb ;oeko dhnK go/ frqj oki wfj Boe[ T[dk; eo'Xk..
whfNzrK j' u[ZehnK j'JhnK jB, go T[BQK BehA tYhA bkfJspko..¢.. gzBk T[j jh okik pD e/ sys s/ p?mdk j?
SkBhnK j'o tX ikDrhnK . fJ; s'A pkeh ;ck 4
pkeh ;ck 40 s/ s/
pkeh ;ck 4 s/ s/
pkeh ;ck 4
pkeh ;ck 4 s/

gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
4 4 4 4 40 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21

i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ½
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ½
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ½
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ½
i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB o';[ B j'Jh ½
;ck 39 dk pkeh
;ck 39 dk pkeh
;ck 39 dk pkeh dh fJZzs oZydk j?, T[; r[ow[y d/ f;o wko{ wjbk •.. Gh b/y? bkfJ t/ bkb' .. pkpol J/sh-fJBQhAl eobkD?-g[eko T[m/l
;ck 39 dk pkeh
;ck 39 dk pkeh
pj[ fpfX p/d gkm ;fG ;'Xk .. T[Zs/ uzto M[bkfJnk iKdk j? . ihtBk ;cb ihtB ;[fB jfo ifg y{B e/ ;'fjb/ rkthnfj BkBe os[ dod[-so;l ;esk-seVkl o';[-frbkl
d/jh wfj i' oj? nfbgsk fs;[ iB j/ GkJh ! fijVk gqkDh wkfJnk d/ ifg ;d ihtBk ..¡.. ojkT[ .. ek e[zr{ gkfJ t/ bkb'..¡.. ;hj[-S/ol g?-jZbk eo e/l tr?-rohpK B{zl
eh g{oB xkbhn? ..¢.. Nkeo/ s/ ;{owk pDdk j? T[;/ B{z jh ghtBk fis[ wB[ nkxkt? Bkw[ nzfwqs ;kfjp e/ r[D BkBe[ rkt? wk; g[oh g[o;kJh-g[ZSl osB-osBK tor/
ikrs ;{sk Gofw ftr{sk .. wkfJnk tb'A T[gokwsk fwbdh j?l go o;[ ghtBk ..¡.. ftfu nky[ w;'bk .. fJ;sqhnK wodl ftr'J/-BkS eo fdZs/l
fpB[ r[o w[efs B j'Jhn? whsk .. fijVk gqkDh wkfJnk s'A GKi yk iKdk yktBk fis[ G{y B bkr? ;zs'fy ;dk fifB T[gkJh ozfr otkJh p?mk t/y? wfB GkD/-i' Gh wB ftu uzr/ bZrD.
;kX;zfr s[Nfj jT[ pzXB J/e' J/e[ j? T[; B{z nB/eK i{BK ftZu GNeDk g?Adk fsqgshtBk ..¢.. tfy fJe/bk .. noEL j/ eosko ! s{z ;GBK jh ihtK
fBjkbhn? ..£½ .. j? . ;{owk T[;/ GkD/ B{z fwZmk eoe/ wzBdk g?BDk oy[ gfs gow/;[o fcfo Bkr/ ;uk ;' ;kfjp[ ;u[ sgkt;[ ;uVk dh ;ko oZyD tkbk j?A . i/ e'Jh z'okto
eow eo? s pzXk Bj eo? s fBzdk .. j? fijVk GkDk gowkswk toskT[Adk Bjh EhtBk ..£.. fBnkT[ eo/r[ w;'bk .. z'okto B{z wko e[NkJh eo/ sK t/yD
w'j wrB wB[ ftnkfgnk fuzdk .. j?. T[j gqkDh ozk B{z ;wM e/ nkgD/ nzdo'A G'rBk wB wX/ jfo o;[ ;zs;zrfs ekfJnk egV[ N[e[ N[e[ j';h tkfbnK d/ wB ftZu r[Z;k-frbk BjhA
r[o gq;kfd ;[y[ d[y[ ;w ikD? xfN y'Nh ws B{z ;kV fdzdk j? . wfj bhtBk ..¤.. fjd[;skB[ ;wkb;h p'bk .. j[zdk feT[Afe d't/A fXoK fJZe d{i/ B{z eoko/
jZE ftyk b?Ad/ jB .¡. ojkT[ .
xfN okw[ fjnkbhn?..¤.. j/ gqG{ ! s{z fi; ezw ftZu th s{z ihtK fpB[ skr/ fpB[ ;{Jh nkBh wB[ jfo nktfB nmso? ikfB ;skBt? j'o[
y[ok;kB dh ;g[odrh fe;/ j'o B{z
;z;ko? wfj ;j;k fpnkg? .. B{z bkT[Adk j?A, iht T[;/ ezw ftZu bZr/ Grsh ;zfr ;htBk ..•.. Gh T[m;h wod ek u/bk ..
eo e/ pkpo w[rb B/ jwbk eo e/
neE eEk nr'uo Bjh ikg? .. ofjzd/ jB . wkfsnk jfo o; wfj oks/ fs;[ pj[fV ;u eh pkDh BkBe[ nky? ;u[
fjzd[;skB B{z nk ;jw gkfJnk j? . fijV/
fi;fj p[MkJ/ ;'Jh p{M? Uj[ pkbe j/ GkJh ! gowkswk nkgDh wozh d/ B epj{ nT[yhtBk..¦.. ;[DkfJ;h ;u eh p/bk ..¢..£..•..
b'e nkgD/ coz G[bk e/ ozr obhnK
tkrh gkbhn? ..•.. ezw eoe/ nkg jh T[BQK B{z t/ydk j? . fwfbU fs;[ ;op fBXkBk gqfG gzBk §¢¢-¢£
wkDd/ jB T[BQK B{z ;zk G[rsDh jh g?Adh
S'fv pj? sT[ S{N? Bkjh .. BkBe B{z ;ko/ ;[y d/D tkb/ j/ gqG{ ! feqgkfb fi;[ dhtBk ..§.. noEL ;?dg[o dh esbkw dh fJj
j?, fJ; pko/ eosko nkgD/ T[Zs/ fJsokz
iT[ ;zu? sT[ GT[ wB wkjh .. i/ s{z nkgD/ Bkw dh dks d/t/A sK jh ;[y[ BkBe ;zsB eh ;/tk uoD ;zs d[o-xNBk pj[s fGnkBe j? . go fJj
BjhA nkT[D fdzdk . fJ; bJh nkgDk
fJ; jh wfj fi; eh gfs oky? fs;[ s/ok Bkw fjod/ ftZu t;kfJnk ik ;edk X'fJ ghtBk ®..£..¦.. gzBk ¡0¡© Gh mhe j? fe ;z;ko ftZu ;G e[ZM
coz G[bk e/ ftekoK ftZu w;s j'J/
;kX{ uT[o[ Ykbhn? ..¦.. j? . noEL j/ GkJh ! ihT{D ftZu'A T[; wkbe-gqG{ dh ozk ftZu j' fojk j? .
gmkD jkewK B{z dzv d/D bJh eosko
;dhth nkswe ;[y
;dhth nkswe ;[y
;dhth nkswe ;[y
i' ;{ok fs; jh j'fJ woDk.. ;dhth nkswe ;[y wB[Zy dk ihT{Dk ekw:kp j? fijVk jo- fJ; bJh b'EK-Go/ fJ; Sfjo ftZu p?m
;dhth nkswe ;[y
B/ w[rb-pkpo B{z iwoki pDk e/
i' Gkr? fs;[ i'Bh fcoDk .. ¡H Grs oftdk;L wkfJnk ftZu c;/ Bkw ;[D e/ ;dk jo-Bkw ig e/ ihT{Adk e/ Gh BkBe T[; wkbe-gqG{ d/ r[D jh
fjzd[;skB s/ ukVQ fdZsk j?.
i' toskJ/ ;'Jh Gb wkB? p[fM j[ew? gqkDhnK bJh Grs ih dk T[gd/S eod/ j? .¡. ojkT[ . rkT[Adk j? .
j/ eosko ! pd-w;s gmkD jkewK
d[owfs ikbhn? ..§.. jB fe ;z;ko d/ nfij/ jbksK ftZu j/ GkJh ! nkswe ihtB d/D tkbk j/ GkJh bkb' ! s{z Gh fJ; nNZb
d/ Bkb rohp fBjZE/ b'e Gh gh;/ rJ/
fis[ fis[ bktfj fss[ fss[ brBk.. tZ;D bJh w?A T[j ;'jDh EK bZG bJh j? jo-Bkw o; ghDk ukjhdk j?, fi; okjhA fB:w B{z u/s/ oZy . fi; wkbe-gqG{ B/
jB .
efo efo t/y? ngD/ iuBk .. fiE/ ;dk ;[y j? . wB wkfJnk dh fsqSBk tb'A oZfink fJj f;qSNh g?dk ehsh j?, T[; B/ jh fJ;
j/ eosko ! T[BQK s/ fJBQhA wko gJh
BkBe e/ g{oB ;[ydks/ s{ d/fj s p/rw g[ok ;jo e' BkT[ .. ofjzdk j?. B{z wkfJnk d/ w'j ftZu goftos ehsk
fe T[j jkfJ jkfJ g[eko T[m/ . fJj ;G
Bkw[ ;wkbhn? ..®..¡..§.. gzBk ¡0¡© d{y[ nzd'j[ Bjh fsfj mkT[.. j/ GkJh ! Bkw-G'iB B{z jh fizd dh j'fJnk j? . T[j nkg fBob/g ofj e/
e[ZM t/y e/ eh s?B{z T[BQK T[Zs/ so; BjhA
noEL j/ GkJh ! fi; gqkDh d/ xo BK s;th; fyoki[ B wkb[.. y[oke pDkDk ukjhdk j? feT[Afe fJ; T[BQK d[o-xNBktK B{z t/y fojk j? i'
nkfJnk <
ftZu pj[s wkfJnk j[zdh j?, T[; gqkDh d/ yT[c[ B ysk B so;[ itkb[..¡.. dh poes Bkb wkfJnk tkbh G[Zy BjhA wkfJnk d/ w'j d/ ekoB jh tkgo ojhnK
go i/ e'Jh S/o tork z'okto
fjod/ ftZu jo t/b/ fuzsk ofjzdh j? fe np w'fj y{p tsB rj gkJh.. bZrdh ns/ ;zs'y ftZu ;dk oZi/ ojhdk jB .
rkJhnK d/ tZr tor/ ewz'o fBjZfEnK
fJj wkfJnk fes/ y[Z; Bk ikt/ . fi; T{jK y?fo ;dk w/o/ GkJh..¡.. j? . T[j wkbe-gqG{ nNZb fB:wK tkbk
T[s/ jZbk eo e/ wkoB B{z nk ikt/, sK
gqkDh d/ xo ftZu wkfJnk E'Vh j? T[j ojkT[ .. j/ fizd/ ! gsh-gow/;o dk Bkw- j? . T[; dk fBnkT[A j[D sZe nNZb j? .
fJ; dh g[ZS tZr d/ y;w B{z jh j[zdh j?.
gqkDh wkfJnk dh ykso GNedk fcodk ekfJw[ dkfJw[ ;dk gkfs;kjh.. eZgVk jh f;o T[Zs/ oZy. fco ed/ f;o'A T[j nrKj B{z Gh nNZb fB:w
fJ; bJh, j/ eosko ! w?A s/o/ nZr/ g[eko
j? . fijVk gqkDh fJBQK d'BQK jkbsK s'A d'w B ;/w J/e ;' nkjh .. Bzr/ BjhA j' ;edk j? . toskfJrk . T[j T[j jh fBnkT[A
eodk jK. e[Zs/ Ugo/ e[ZfsnK B{z t/y e/
pfunk ofjzdk j?, T[; gqkDh dk ihtB nkpkdkB[ ;dk w;j{o .. j/ GkJh ! wB ftZu jo-Bkw o; B{z eo/rk i' nNZb j? . T[; nNZb fB:w
io BjhA ;ed/ ns/ gkV yk iKd/ jB .
jh ;"yk t/fynk iKdk j? . T{jK rBh p;fj wkw{o..¢.. jh wkDBk ukjhdk j?, ;zsK dh ;zrs nB[;ko jh fJ; t/b/ ;?dg[o ftZu jo
fJ;/ soQK iht B{z gkV ykD tkb/ fJBQK
j/ GkJh ! fijVk gqkDh frqj;s d/ fsT[ fsT[ ;?b eofj fiT[ Gkt? .. ftZu ofj e/ Bkw-o; jh ghDk ukjhdk gk;/ iht dk ;oho-o{g eZgVk N'N/ N'N/
w[rb e[ZfsnK B/ s/o/ pDkJ/ ;'jD/ pzfdnK
n?S`oi ftZu o[ZMk j'fJnk j?, T[j n;b wjow wjb B e' nNekt? .. j? . j' fojk j?.
B{z wko-wko e/ fwZNh ftZu o'b fdZsk j?.
ftZu Boe G'r fojk j? . T[j gqkDh, fi; efj oftdk; ybk; uwkok .. j/ GkJh ! fe;/ ;{Jh iK Xkr/ dh b'V fJj fJZe n?;h fGnkBe xNBk j'Jh
wo/ fgnK j'JhnK dh e'Jh ;ko jh
B/ Gkt/A eJh sohfenK Bkb ;ko/ t/d- i' jw ;joh ;[ whs[ jwkok ..£..¢.. BjhA g?Adh. fiT[A fiT[A Bkw igd/ ojhJ/, j? fi; B{z fjzd[;skB G[bk BjhA ;e/rk .
BjhA b?Adk .
gkm ;'X/ j'Dl go frqj;s dk fsnkr gzBk £¤• ;{Jh Xkr/ d/ fpBk wB gowkswk dh j/ GkJh bkb' ! id sZe iht
j/ eosko ! s/oh ozk s{z jh ikD/A .
eo frnk j?, T[j gqkDh ;dk eq'X dk noEL j/ w/o/ tho ! j[D w?A tZ;D Grsh ftZu ;hsk iKdk j?. wkfJnk d/ w'j ftZu goftos jB, nfij/
s{z nkg jh ;zpzX i'V e/ nkg jh fJBQK B{z
fSeko j'fJnk ofjzdk j? . bJh T[j ;'jDh EK bZG bJh j?, fiE/ j/ GkJh ! fijV/ iht gowkswk d/ xZb{-xko/ tkgod/ jh ofjD/ jB .
w"s d/ xkN T[sko e/ nkg' ftZu'A ftS'V
j/ GkJh ! T[; gqkDh dh jh fwjBs ;dk ;[y jh ;[y j? .¡. ojkT[ . Bkw-o; ftZu ozr/ iKd/ jB T[j n;b w[rb nZi ;zws nmZso ftZu nkJ/ fdZsk j? .
f;o/ uVQdh j? i' ;oho dh ykso feos- fi; nkswe nt;Ek-o{g Sfjo BS/ ftZu w;s jB . fJj BSk fco ed/ jB ns/ T[j ;zws ;skBt/ ftZu fJE'A j/ eosko ! fJj s/oh skes dk
eko eofdnK jh wkfJnk tb'A fBob/g ftZu w?A tZ;dk jK T[; Sfjo dk Bkw Gh BjhA xNdk . ub/ ikDr/ . fJ;/ soQK e'Jh j'o ;{owk efoSwk j? .
ofjzdk j? . p/rwg[ok j?. T[; nt;Ek ftZu e'Jh rw j/ GkJh ! feogkb gqG{ B/, fi; iht Gh T[Zm yVk j't/rk . XB gdkoE je{ws nkfd d/ BS/
j/ GkJh ! fijVk gqkDh jT[w? d/ BjhA g'j ;edk . B{z fJj Bkw dh dks fdZsh j?, T[; B{z jh iht wkfJnk d/ ozr ftZu w;s j' ftZu gqkDh nkgDh j;sh B{z G[Zb iKdk
pzXBK Bkb pZMk j'fJnk j?l T[j ikrdk T[; EK s/ Bk e'Jh d[Zy, Bk fuzsk ;ko/ yzkfBnK dk wkbe gqG{ fwb iKdk e/ T[wo nikJhA rtk oj/ jB . j? ns/ pj[s nkeV ftyk e/ j'oK B{z d[Zy
j't/ iK ;[Zskl jo t/b/ jh GNeDk ftZu ns/ Bk e'Jh xpokjN j? . j? . BkBe sK fJ; t/b/ Gh ;dk ekfJw fdzdk j? . go fJj BjhA ;wMdk fe i/
g? e/ y[nko j[zdk j? . T[; EK s/ d[Bhnk tkbh ikfJdkd j/ BkBe ! n;b nkswe nkBzd ofjD tkb/ gqG{ dh f;cs-;kbkj eodk e'Jh gqkDh nkgD/-nkg B{z tZvk nytk
j/ fwZso ! r[o{ dh SoB s'A fpBk BjhA ns/ Bk jh T[; ikfJdkd B{z w;{b ;zs iBK dh ;/tk ns/ T[BQK d/ uoB X' e/ j?, ;koh T[wo jh fJj f;cs-;kbkj bt/ ns/ wB-wzBhnK ozr-obhnK wkD
fJBQK pzXBK s'A ybk;h BjhA j[zdh . brdk j?. ghD ftZu jh j?. rohph-Gkt Bkb ;zsK eodk oj/rk, feT[Afe fJj ;wk iht B{z bt/, sK Gh T[j y;w-gqG{ dhnK BzoK
fi; gqkDh d/ jT[w? d/ pzXB r[o{ dh T[; nt;Ek ftZu Bk fe;/ gkg eow dh ;/tk ftZu jh ;[y j?. gowkswk dh f;cs-;kbkj eoB bJh ftZu fJZe ehVk jh fdZ;dk j? i' Xosh
;zrs ftZu fNe e/ N[ZN iKd/ jB, T[j eoB dk ysok, Bk e'Jh vo ns/ Bk ;zB ¡•¢¡ ftZu, id'A wZe/ nkfd dh jh fwfbnk j? . s'A dkD/ u[r u[r e/ fBopkj eodk j?.
jo EK fJZe gowkswk B{z jh t/ydk j? . e'Jh froktN j? . shih 'T[dk;h' s'A r[o{ BkBe ;kfjp nk;k wjbk ¡ .. jT[w? dh pd-w;sh ftZu T[j gqkDh
j/ GkJh ! fijVk gqkDh Sk;sqK T[j nkswe nt;Ek fJZe n?;h prdkd ns/ ekpb d/ o;s/ okjhA, y[ok;kB y;wkBk ehnk fjzd[;skB[ nkgDh fzzdrh nikJhA jh rtk e/ iKdk
nB[;ko fwE/ j'J/ Xkofwe eow eodk gksSkjh j? i' ;dk jh fNeh ofjD tkbh fjzd[;skB B{z tkg; nk oj/ ;B, T[BQK vokfJnk .. j?.
ofjzdk j? T[j fJjBK eowK d/ ikb ftZu j?. jh fdBK ftZu pkpo B/ ;?dg[o- nkg? d';[ B d/Jh eosk iw[ efo j/ BkBe ! fijVk gqkDh ftekoK tb'A
iefVnk ofjzdk j? ns/ i/ T[j gqkDh fe;/ T[nk nkswe nt;Ek ftZu fe;/ dk n?wBkpkd s/ jwbk ehsk ;h . T[; t/b/ w[rb[ uVkfJnk .. nkgk wko e/ nkswe ihtB ihT{Adk j?
t/b/ fJj eow BjhA eodk, sK eow- e'Jh d{ik-shik doik BjhA j? ns/ ;ko/ r[o{ BkBe ;kfjp Gh n?wBkpkd gj[zu J/sh wko gJh eobkD/ s?A eh dod[ ns/ gqG{ dk Bkw f;wodk j?l T[j jh fJZE'A
eKvh b'e T[; dh fBzdk eod/ jB . fJ; pokpo jB. u[Ze/ ;B . pkpo d/ w[rb c"ihnK d/ jZE'A, B nkfJnk ..¡.. e[ZM yZN e/ iKdk j? .
bJh T[; dk wB w'j ftZu v[Zfpnk ns/ T[j Sfjo ;dk T[Zxk j? ns/ tZ;dk r[o{ BkBe ;kfjp B/, i' d[ors ;?dg[o eosk s{z ;GBk ek ;'Jh.. Gkos ;oeko B{z ukjhdk j? fe
fuzsk Bkb BZfgnk ofjzdk j? . j?. d/ fBtk;hnK dh nZyhA t/yh, T[; dk fzeo i/ ;esk ;es/ eT[ wko/ sk wfB fe;kBk s/ dwB eoBk pzd eo d/t/ ns/
j/ GkJh ! r[o{ dh feogk Bkb fijVk T[E/ XBh ns/ oZi/ j'J/ pzd/ tZ;d/ r[o{ BkBe ;kfjp B/ nkg uko r[opkDh o';[ B j'Jh..¡.. ojkT[.. jm SZv e/ fszB/ y/sh eB{zB tkg; b?
gqkDh ;[y ns/ d[Zy B{z fJZe' fijk ;wMdk jB i' T[; nkswe doi/ s/ nZgVd/ jB. SpdK ftZu ehsk j? . fJBQK uko SpdK ;esk ;hj[ wko/ g? tr? y;w? ;k bt/ ns/ c;bK dh xZN'-xZN ehws sfj
j?, T[j gqkDh jo/e ;oho ftZu fJZe' gqG{ T[BQK d/ nzdo e'Jh ftseok BjhA ofjzdk ftZu'A fszB Spd okr nk;k ftZu jB g[o;kJh .. eoB dk ekB{zB pDk d/t/ . fJ; soQK
B{z tZ;dk t/ydk j? . ns/ T[BQK B{z d[Bhnk dh e'Jh G[Zy BjhA ns/ fJZe Spd okr fsbzr ftZu j? . osB ftrkfV ftr'J/ e[sh× w[fJnk
fe;kBk dk SKswJh nzd'bB ysw j'
j/ GkJh ! ;z;ko d/ XzfXnK ftZu gqkDh ofjzdh . n;hA r[o{ BkBe ;kfjp dk fJZe Spd ;ko B ekJh.. ;edk j? ns/ b'e y[Sh-y[Sh Bkb xoK
B{z e'Jh B e'Jh ;jw BZgh oZydk j?l T[; T[; nkswe Sfjo ftZu nZgV/ j'J/ okr[ fsbzr ns/ fJZe Spd okr[ nk;k nkg/ i'fV ftS'V/ nkg/ t/y[ s/oh
B{z tkg; ub/ ikDr/ .
B{z neZE nr'uo gowkswk dh f;cs- gqkDh T[; nt;Ek ftZu nBzd Bkb ftZu'A b? e/ fJ; b/y dh ;wkgsh tb tfvnkJh ..¢..
fJ; b/y okjhA n;hA fJj Gh dZ;Dk
;kbkj BjhA ;[ZMdh . ftuod/ jB . T[j oZph wjb d/ G/sh j[zd/ tXd/ jKl i/ e' BkT[ XokJ/ tvk ;kd eo/ wfB
ukj[zd/ jK fe BBekDk ;kfjp d/ Sjhdh
iht d/ eh tZ; < T[j gqkDh jh ihtB jB . fJ; bJh e'Jh T[BQK d/ okj ftZu fsbzr wjbk ¡ .. GkD/ ..
;ke/ B{z 100 ;kb j' u[Ze/ jB id'A Sjhd
dk ;jh o;sk ;wMdk j? fi; s/ o'e BjhA gk ;edk . i?;h w? nkt? y;w eh pkDh s?;Vk y;w? Bdoh ehVk nkt? i/s/ u[r?
bSwD f;zx ns/ j'o f;zxK B/ SjhdhnK
gowkswk dh pySS j't/ . gowkswk T[; ufwnko oftdk;, fi; B/ d[y-nzd'j eoh frnkB[ t/ bkb' .. dkD/ ..
d/ e/ p[uV wjzsK s'A r[od[nko/ nkzkd
B{z pZu/ tKr gkbdk j? . sSthS nkfd s'A ybk;h gk bJh j?, gkg eh izR b? ekpbj[ XkfJnk i'oh wfo wfo iht? sk feS[ gkJ/ BkBe
eotkJ/ ;B . T[BQK dh :kd ftZu Sjhd
j/ GkJh ! id'A e'Jh gqkDh fsnkrh nkydk j? fe T[j gqwkswk ;kvk fwZso wzr? dkB[ t/ bkb' .. Bkw[ tykD/ ..£.. gzBk £¦0
fwSBoh ekbi y'fbnk frnk ;h fiE/
pD e/ wkfJnk B{z SZv fdzdk j?, T[; t/b/ j? i' ;kvk ;s;zrh j? . ;ow[ Xow[ d[fJ Sfg yb'J/ e{V[ fco? gdnoEL y[ok;kB-JhokB d/ g{op
r[opkDh ;zfEnk, ehosB nkfd
th wkfJnk ybk;h BjhA eodh . id'A ¢H r[o{ noiB ;kfjpL nkg ih dk goXkB[ t/ bkb' .. ns/ ncrkfB;skB d/ gZSw tb dk d/
;ykfJnk iKdk j? .
e'Jh gqkDh wkfJnk fJeZmh eoh iKdk j? T[gd/S eod/ jB fe T[; gqkDh dk ekihnk pkwDk eh rb Eeh nrd[ S fi; ftu joks ns/ wSjd gqf;ZX
T[; t/b/ wkfJnk fJeZmh eoB tkb/ d/ ihT{Dk jh ekw:kp j? i' gqG{ dk Bkw gV? ;?skB[ t/ bkb' .. Bro jB. fjzd[;skB d/ b'e f;zX dohnk ;ko/ SjhdK B{z fdb'A ;bkw !!
wB ftZu vo pfDnk ofjzdk j? fe fes/ ;[D e/ e/tb gqG{ dk Bkw igdk ns/ w[;bwkBhnk gVfj es/pk e;N wfj d/ gZSw tb d/ d/SK B{z y[ok;kB jh nky
tkfj r[o{ ih ek ykb;k..
tkfj r[o{ ih ek ykb;k..
tkfj r[o{ ih ek ykb;k..
tkfj r[o{ ih ek ykb;k..
jZE'A ubh Bk ikt/ . wkfJnk ftZu nkgDh B/e ewkJh ftu'A d{finK dh wdd eofj y[dkfJ t/ bkb' .. fdzd/ jBl y;wkBk-;g[odrhl nkg?- tkfj r[o{ ih ek ykb;k..
tkfj r[o{ ih eh csfj..
tkfj r[o{ ih eh csfj..
tkfj r[o{ ih eh csfj..
ofjzfdnK jh i/ gowkswk nkg fi; gqkDh eodk j?. ikfs ;Bksh j'fo fjdtkDhnk J/fj nkgD/ nkg B{zl eosk-eoskol w[rb[- tkfj r[o{ ih eh csfj..
tkfj r[o{ ih eh csfj..

gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
4 4 4 4 41 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
ejkDh
ejkDh
ejkDh
ejkDh
ejkDh
piN
piN
piN n?;H ;keh
piN
piN
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
ozXho nkfc; s'A S[ZNh eoe/ S'Nh fynkb j? fe fe;h pko/ e[M th ;'uD t/ydk j'fJnk u[Zg fojk. T[j gfjbK Bkb'A th tZX u[Zg j'
G?D okyh bJh e?fw;N s'A dtkJh b? dk T[jdk jZe BjhA. ''tho ih ukj@. fgnkbk frnk. j[D T[j sBykj Bkb'A tZX g?;/
xo nk frnk. T[; d/ nkfc; ftu eJh e[VhnK cVkT[AfdnK okyh B/ fejk. ns/ ozXho ewkT[D bJh UtoNkJhw eoB bZrk.
Skw d/ S/ tZi rJ/ ;B. ukBD ezw eodhnK B/ fijVhnK eJh tkoh dhnK nZyK ftZu Mkedh j'Jh nkgD/ eJh tkoh sK T[j oks d/ d; ti/ she
jB/o/ ftZu pdb frnk ;h. iBtoh T[jd/ pko/ e[M th ;'uD bJh wip{o j' p[ZbQK s/ fJZe Bebh w[;ekB b? nkJh xo Bk nkT[Adk. T[jd/ fuZs ftu jo
wjhB/ d/ nkyoh fdB ;B. mzY pj[s g? iKdhnK B/. @ e/jh j?A s{z HHHH<@ t/b/ okyh j[zdh HHH.
ojh ;h. fejk j? fJj ozXho< feT[A fJsBk T[; gk;'A nZy u[okT[AfdnK ozXho B/ c/o fJZe fdB okyh wo rJh. wK B/
xo d/ B/V/ gj[zu T[;B/ t/fynk p{jk u[Zg-u[Zg ofjzdk j? < e[M th BjhA efjzdk g[ZfSnk. okyh dk fujok fit/A p[ZM e/ z'o z'o dh uheK wkohnK. nkgD/ f;o
jo o'z dh soQK y[ZbQk ;h. pkjo tkb/ fe;/ B{z < ofj frnk. T[j ;G e[M S[gkT[AfdnK d/ tkb g[ZN ;[ZN/. fgZN fgZN e/ nkgDh
ewo/ nzdo e'Jh BjhA ;h. wK s/ S'NhnK go ozXho sK jw/SK gsk BjhA nkgD/ fujo/ s/ fco jbeh fijh w[;ekB ;[Zeh Sksh bkb eo bJh go e[M Bk
d't/A G?DK o;'Jh ftZu ;B. fejVh ;'u ftu y'fJnk ofjzdk j?. fe;h b? nkJh s/ @mhe jK@ efjzdh j'Jh j'fJnk.
ewo/ nzdo bZN{ ibk e/ T[; B/ tZb ed/ nZy u[Ze e/ th BjhA t/ydk . o;'Jh tZb ubh rJh. okyh ubh rJh. fJ; s'A pknd
dtkJh dhnK d't/A ShfSnK w/z s/ oZy ozXho nkgD/ nkg B{z rZvh nZr/ ozXho dk wB ukj ghD bJh BjhA fesB/ fdB xo ftZu u[Zg SkJh ojh.
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
fdZshnK. gfjbK T[;B/ e'N bkj feZbh i[V/ fJe fJziD tKr wfj;{; eodk j? ehsk. T[j T[;/ soQK ;'u ftu y'fJnk wK B/ eJh fdB e[M Bk ykXk.
piN pDkT[Ad/ ;ko jh gsk BjhA
s/ Nzr fdZsk s/ c/o ;t?No bkj wzih fi; d/ fgZS/ fszB nfij/ vZp/ i[V/ j'J/ wzi/ s/ bzwk fgnk fojk. T[; d/ ;kjwD/ fdB phsd/ rJ/. j"b/ j"b/ ;G e[M
feT[A wK dhnK nZyK Go nkJhnK. ozXho
dh g?Ad s/ Xo fdZsk. fJ; s'A pknd B/ fiBQK B{z fyZu e/ T[; B/ s[od/ ofjDk oZfynk ukj dk fgnkbk mzYk j' frnk c/o pdb frnk. ozXho gfjbK tKr c/o
ns/ dhgh T[jd/ B/V/ p?m/ ;B. T[j
T[j T[;/ soQK ewhz g?AN gfjBh wzih s/ j? pZ; s[od/ ofjDk j?. go T[; B{z fJ; dk gsk jh Bk bZrk. nkfc; ikD bZrk. wK B/ o'Dk SZv e/
d't/A u[Zg ;B. T[BQK e[M th BjhA fejk
b/N frnk. j[D uzr/ fdB pj[s d{o fBeb rJ/ fJ;/ soQK ;'u ftZu v[ZfpnK T[; B/ fco o'Nh ykDh S[o{ eo fdZsh.
T[BQK gk;'A e[M th Bk p'fbnk frnk.
xo ftZu gfotko d/ e[Zb uko jB s/ T[j T[BQK gk;'A pj[s fgZS/ ofj gZek eo fbnk fe fJ; tkoh sBykj fJe skohy B{z ozXho B{z nkfc; s'A
e[M fuo wK gsk BjhA feT[A nZyK
ihn ;B. frnk j?. pj[s e'fSS eoe/ th T[j T[BQK fwbd/ jh T[j okyh B{z fe;/ nZS/ sBykj d/ g?;/ fwb/. T[; B/ 700 o[gJ/
pzd eoh p?mh e[M ;'udh ojh. fco T[;
fJe S'Nh G?D okyh T[wo nmkJh fdBK B{z BjhA cV ;edk. vkeNoK B{z fdykJ/rk. ukj s/ f;roN wK B{z d/ 50 o[gJ/ 35 g?;/ nkgD/ e'b
B/ j"bh j"bh nZyK y'bQhnK fijVhnK
toQ/. j[D T[; d' jh S"Ae jB. B"eoh eoBk ghDk SZv d/t/rk. oZy bJ/. wK c/o piN pDkT[D bZrh. ni/ th nzdo'A fGZihnK j'JhnK ;B.
fgSb/ gzdoK ;kbK s'A phwko j? jo ukj ns/ f;roN ghDk. fiBQK fdBK gfjbh skohy nkJh. nkfc; ;G nkNk 90 o[gJ/ T[; B/ ebw u[Zeh s/ e[Zb oew d/ ;Zs
tes yzxdh ofjzdh j? SkfJd sgfde ftZu wK s/ okyh fznkdk fpwko j' iKd/ fJj t/y e/ j?okB ofj rJ/ fe ozXho B/ dkb 35 o[gJ/ ;" o[gJ/ B{z uko s/ tzv e/ okyh d/ fjZ;/
j?. ozXho B{z mhe gsk BjhA go T[; B{z jB s/ xo dh jkbs pj[sh yokp j' ;Zuw[Zu f;roN s/ ukj ghDh SZv ;pih 35 o[gJ/ d/ 175 o[gJ/ xZN eoe/ piN ftZu'A puk
SZe zo{o j?. T[j fJj ;G ikDd/ j'J/ iKdh j? sK T[j ukj ns/ f;roN ghDh fdZsh j?. d[ZX 100 o[gJ/ bJ/.
th gsk BjhA feT[A nBikD pfDnk S[o{ eo fdzdk j?. T[BQK fdBK ftZu T[j T[j okyh B{z fJZe nZS/ vkeNo e'b ;kpB s/b w;kb/ nkfd 75 o[gJ/ T[; s'A nrb/ fdB nkfc; ftu
ofjDk ukj[zdk j?. nkfc; ftu pj[s xZN ezw eodk j?. b? frnk. vkeNo B/ dZf;nk T[; dh wekB dk feokfJnk 150 o[gJ/ ozXho B/ xNhnk f;roN thj dh EK s/
jo wjhB/ sBykj ftZu'A dtkJhnK nkfc; gj[zu nkgD/ nkg Bz fJZe G?D B{z sgfde j' rJh j? ns/ T[j you fpibh 25 o[gJ/ ukbh ghD/ S[o{ eo fdZs/ ns/ ukj d/ d'
nkT[AdhnK ofjzdhnK B/. fJBQK e[o;h ftZu ;[ZN fdzdk j?. ckJhbK dk fpwkoh dh nyhoh ;N/i s/ j?. dtkJhnK dk you 100 o[gJ/ dh EK uko eZg.
dtkJhnK eoe/ T[j fzzdk j? BjhA sK Y/o T[;d/ gk; w/z s/ fgnk ofjzdk. T[j ozXho B/ wK B{z e[M BjhA dZf;nk. c[Neb 90 o[gJ/ n?;H ;keh
ed'A dh wo rJh j[zdh. fJj th ozXho d/ ;kok fdB fJZe s'A pknd d{ik f;roN okyh Bkb th fJ; pko/ rZb BjhA ehsh. e[b 700 o[gJ/ c'B 0061-403848789
wB dh rZb j? fijVh T[j fe;/ Bkb ghAdk ofjzdk.
ikoh oj/rk ;kvk ;zxoS
tzvDk BjhA ukj[zdk. T[j jo o'z xNhnk fe;w d/ 20
ikoh oj/rk ;kvk ;zxo
ikoh oj/rk ;kvk ;zxo
ikoh oj/rk ;kvk ;zxo
ikoh oj/rk ;kvk ;zxo
;G s'A S'Nh G?D dhgh j? fijVh f;roN ghAdk j? go T[BQK fdBK ftZu
S'Nh j[zdh j'Jh th okyh Bkb'A fes/ T[Zuh frDsh eJh tko shj sZe g[Zi iKdh
b'e rhsK B{z
s/ sZeVh bZrdh j?. T[j ed/ fpwko j? id'A wK iK okyh pj[s/ fpwko j' iKd/
;{oiK B{z S{jDk BjhA f;Zyd/ T[Zmd/ ;kvk ;zxoS ikoh oj/rk
BjhA j[zdh. xo dk ;kok ezw T[jh eodh B/. T[j jo o'z d/ 30 f;roNK ftu'A 5
Bkjo/ jZEK d/ id sZe jkew gfonk 'u nk e/
j? xo dh ;ckJh eZgV/ X'D/ ns/ d't/A f;roN pukT[Adk ofjzdk j? s/ ukj th
rbshnK dh w[nkch BjhA wzrdk
t/b/ dk o'Nh N[Ze pDkT[Dk nkfd. T[; fJZe nZXk fgnkbk jh ghAdk j? go wK ;zxoS ikoh oj/rk wBwkBhnK eoB' BjhA jNdk ekB{zBK
dk ftnkj j' ;edk j?. T[j ftnkj d/ s/ G?D d/ pj[sk phwko j'D s/ T[j id sZe wzvhnK 'u'A B{z wVQ e/
ekpb j? go xo d/ jkbks nfij/ jB f;roN ns/ ukj dk pfunk j'fJnk eDeK d/ ;'B ozr/ ;[gB/ rbK u'A BjhA N[ZNd/ eofznK d/ czd/
fijV/ T[jd/ bJh nVuB pD/ j'J/ B/. e'Nk d' fszB fdBK ftu gh iKdk j?. GzrV/ gkT[Ad/ BjhA xohz gosd/ BjhA wodhnK fGqSNkuko jtktK
pZfunK bJh Bt/A fyvkT[D/ fbnk dcsoK dhnK fyVehnK 'u'A
d{i/ tZvh d/ j[zfdnK S'Nh dk ftnkj jo wjhB/ sBykj fwbd/ ;ko T[j
pkg{ ftjV/ 'u nk e/ BjhA w[;eokT[Adk
fet/A ehsk ik ;edk. 700 o[gJ/ wK B{z d/ fdzdk j?. gzi iwksK
;oQ'A d/ y/sK 'u o"DeK BjhA fyVdhnK ;zxoS ikoh oj/rk
wK j? T[j ne;o fpwko jh ofjzdh gk; wK g?;/ fwbd/ ;ko xo dk piN
r[bkp torhnK id sZe bVB dh ohM Bk woh
j?. :kd BjhA ihtB d/ ;Zso ;kbK pDkT[D pfj iKdh j?.
gzSh BjhA gosd/ xoK B{z zywh j' jc e/ Bk fvZr/ nowkB
ftZu T[j fesB/ toQ/ fpwko ojh j?. T[j nkNk 90 o[gJ/
u'rk b? e/ w'shnK dk M[Zrh d/ nzpo s/ dhtk Bk ifrnk
ed/ dtkJh BjhA yKdh fJj' ;'u fe fJ; dkb 35 o[gJ/ uzd tork
ikoh oj/rk ;kvk ;zxoS
T[wo/ sK fJB;kB n?At/ jh fpwko ofjzdk ;pih 35 o[gJ/ ;zxoS ikoh oj/rk skfonK B{z Bk cVkfJnk y/vD bJh
id sZe ;{oi 'u b'n oj/rh
j?. fco dtkJh ykD dk eh ckfJdk. wekB dk feokfJnk 150 o[gJ/ id sZe ndkbsK BjhA f;ZydhnK BzfBnK d/ jZEK 'u
sko/ ofjDr/ fNwfNwkT[Ad/
c/o fJ; B{z fJZe wip{oh th fejk d[ZX 100 o[gJ/ fBnK eoB/
uzd s/ dkdh wK dk uoyk x{edk
w[ZdsK d/ gJ/ ckJhbK 'u ;fjed/ ;zxoS ikoh oj/rk
ik ;edk j?. J/Bh E'VQh sBykj ftZu ;kpB s/b w;kb/ nkfd 75 o[gJ/
oj/rk
eufjohnK d/ o[ZyK j/m SKtK BjhA id sZe rzXbk n;wkB fojk
fe; fe; B{z dtkJh fdZsh ik ;edh you fpibh 25 o[gJ/ ;oxhnK tkiK BjhA wkodhnK
w[VdhnK T[whdK pD e/ ;[gB/ wod/ oj/ id'A sZe feo feo e/
j?. dtkJhnK dk you 100 o[gJ/ ;t/fonK B{z
g{zM/ BjhA iKd/ jB/o/ ftjfVnK 'u'A sbtko ojh ;[Zsh id sZe Bkb
nyho ftZu xo dk u"Ek iht ozXho c[Neb 90 o[gJ/
EkfDnK 'u p/gs j'D'A BjhA jNdhnK :koV/ d/ ;ZEo 's/
ikoh oj/rk ;zxoS
j?. e[b 700 o[gJ/
pZrhnK dkVQhnK vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
vkH nwoihs NKvk
id sZe y/sK 'u'A T[dk;hnK BjhA
T[wo g?Ash toQ/. fJe gqkJht/N ezgBh jo wjhB/ fJ;/ soQK j[zdk j?. piN
wodhnK
ftu B"eoh eodk j?. sBykj ;Zs ;" ftZu'A ed/ Bk ed/ jo tkoh fe;h uhz
p/VhnK BjhA N[ZN e/ fvZrdhnK g?oK
n;b ftZu fsozr/ dk ed'A ngwkB j[zdk J/@
n;b ftZu fsozr/ dk ed'A ngwkB j[zdk J/@
gzikj o[gJ/ s/ g?Ash g?;/. go T[; B/ dh E[VQ j' iKdh j? fijVh fJZe gk;/ s'A n;b ftZu fsozr/ dk ed'A ngwkB j[zdk J/@
n;b ftZu fsozr/ dk ed'A ngwkB j[zdk J/@
'u'A n;b ftZu fsozr/ dk ed'A ngwkB j[zdk J/@
e/tb ;Zs ;" o[gJ/ dZ;/ j'J/ B/ feT[Afe eZN e/ d{i/ gk;/ fj;kp ftZu i'V e/
feos eoB tkb/ jZEK ftZu'A r[bkwh
gzikj o[gJ/ s/ g?Ash g?;/ T[j wjhB/ Go g{oh eo fdZsh iKdh j?. fdB jB fe
BjhA MVdh id'A jkew dhnK wkVhnK BhshnK eoe/ ;VeK s/ fe;kB j[zdk J/
d/ f;roNK ns/ ukj bJh oZy b?Adk j? fJ;/ soQK bzxd/ ub/ iKd/ B/. Bk wK o[ZsK 'u'A BjhA iKd/ T[dk; gfjo n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
xo'A pkjo T[j fe;/ Bkb ed/ M{m ed/ ozXho gk;'A fe;/ uhz pko/ g[ZSdh j? uktK 's/ BjhA g?Adh id'A fsozr/ Bkb g;hB/ B{z g{zMdk d/S dk gqXkB j[zdk J/
BjhA p'bdk go wK B{z M{m p'b e/ f;roN s/ Bk jh T[j wK B{z e[M dZ;dk j?. feDfwD pjko d/ w";w dh n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
ns/ ukj bJh jo wjhB/ gzikj o[gJ/ s/ jo o'z dh soQK nZi th ozXho ;zxoS ikoh oj/rk id'A ;Zsk s/ ;tkb eoD tkfbnK s/ d/Sdq'j dk fJbzkw j[zdk J/
id sZe f;nkVK 'u feo/ g;hB/ d/ n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
g?Ash g?;/ puk b?Adk j?. nkfc; s'A nk e/ wzih s/ bzwk g? frnk.
s[gfenK B{z f;ZN/ BjhA brd/ id'A ;Zu B{z M{m ;kfps eoD bJh fwvhnk pbtkB j[zdk J/
T[j ni/ e[ztkok j? s/ ihtB Go T[jB{z gsk ;G o;'Jh ftZu j'Dr/.
M'B/ dh wfje dk w[Zb BjhA fwbdk n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
e[ztkok ofjDk ukj[zdk j?. T[; dk T[; B/ T[m e/ bZN{ irkfJnk.
M[ehnK fgZmK B{z id'A f;nk;s dk fSeko ;ojZdK s/ itkB j[zdk J/
fynkb j? fe ftnkj eotk e/ T[j wK ukBD j[zd/ jh okyh ewo/ ftZu nkJh.
egkj dhnK c[ZNhnK d/ w[Zy s/ n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
ns/ G?DK dk fynkb BjhA oZy ;e/rk. T[; B/ jZE ftZu ukj dk eZg cfVnk
w[;eokjN BjhA T[Zrdh wywbh id'A e[o;h s/ ekfpi j'D bJh wk;{wK dk esfbnkw j[zdk J/
d{i/ T[j T[wo dh fJZe nfijh beho j'fJnk ;h. ozXho B/ ukj dk eZg n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
gko eo u[Zfenk j? fiZE/ gj[zu e/ gefVnk. pbp d/ ghb/ ukBD ftZu ;zxoS ikoh oj/rk id'A jo t/b/ u?BbK s/ p; fjzd{ w[;bwkB j[zdk J/
fJB;kB dhnK fJZSktK brGr w[Ze T[; B{z okyh dk fujok jo o'z Bkb'A id sZe nowkB esb j'D'z BjhA n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
jh iKdhnK B/. fes/ tZX ghbk fdykJh fdZsk. pud/ id'A pbksekohnK B{z pukT[D bJh ;{bh s/ uVdk fJwkB j[zdk J/
pkg{ dhnK nZyK 'u b'n BjhA irdh n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
ozXho t/yD ftZu Gkt/A fJZe nkw T[; dk fdb p?mD bZrk. fJj
dhge torh id'A gS{nK Bkb'A th ;;sk 'wBdhg' fJB;kB j[zdk J/
fijk w[zvk bZrdk j? go sK th T[j ikDd/ j'J/ fe okyh dh fpwkoh tZXdh
fwjBs dhnK behoK 'u sedhoK n;b ftZu T[d'A fsozr/ dk ngwkB j[zdk J/ .
fJsBk wkVk BjhA fe fe;/ e[Vh B{z ik ojh j? s/ T[j T[; bJh e[M th BjhA
BjhA c[ZNdhnK BthA ohM torhnK “Mandeep Gobindgarh (SYDNEY-Australia )”
nkgDh ;kED Bk pDk ;e/. T[jdk eo ;edk. T[j okyh d/ fujo/ tZb
ikr BjhA brd/ f;skfonK d/

42
42
42 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
42 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
42 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
frnkBh fwjo f;zx
frnkBh fwjo f;zx
frnkBh fwjo f;zx
frnkBh fwjo f;zx
frnkBh fwjo f;zx
GkJh fpXh uzd ih
GkJh fpXh uzd ih
GkJh fpXh uzd ih
GkJh fpXh uzd ih
GkJh fpXh uzd ih
frnk. eBZJhnk bkb fbydk j? fe
GkJh fpXh uzd ih ;qh r[o{ noiB
fpXh uzd ih d{ih tko fJZe Bi{wh d/
;kfjp ih d/ ;w/A f;Zyh dkfJo/ ftZu
G/; ftZu pkdSkj e'b g[Zik ns/
nkJ/ ;B. T[BQK B{z fJZe f;Zy GkJh
Skjh wfjb d/ d{i/ wekBK B{z izdo/
ndbh ih dh Sy;hns B/ gqGkts
wko e/ d{ik x"Vk th Bmk fbnkfJnk.
ehsk ;h. GkJh ndbh ih B/ T[BQK B{z
GkJh ih B/ x'Vk y'j fbnk ns/ ezX
wkVh ;zrs s'A toi e/ r[o{-;zrs
T[Zs/ uVQk e/ dfonk ftZu Skb wko
bJh gq/fonk ;h. GkJh ekjB f;zx ih
fdZsh. x'Vk r[o{-uoBK ftZu fbnk
BkGk nB[;ko GkJh ndbh ih fgzv
jkzo ehsk. wjkoki B/ GkJh ih B{z
G?Dh (u'bQk ;kfjp) d/ t;Bhe ;B.
Sksh Bkb bkfJnk s/ cowkfJnkL
T[j r[o{ okwdk; ih d/ ;w/A s'A fJZe
fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
nksw frnkBh f;Zy ;B, fiBQK dh
shih izr dk ekoB fJj x'V/
S[ZG f;Zfynk d[nkok GkJh fpXh uzd
fbnkT[Dk jh ;h. nBkfJsk T[ZbQk B/
B/ vke/ wkoB dk wkVk Xzdk SZv e/
bZbk p'r s/ T[; d/ Gok ewok p/r B{z
f;Zyh XkoB ehsh. stkohy r[o{ ykb;k
w[rbh p/r s/ pfjb'b yK B[{z dZ; jzko
ftZu frnkBh frnkB f;zx ih fbyd/
dh c'i d/ e/ G/fink, go T[; B{z BEkD/
jB fe id'A GkJh ndbh ih B/ fJ; B{z
d/ n;EkB 's/ eokoh jko j'Jh.
r[o{ noiB ;kfjp ih d/ ;Bw[Zy g/S
p[ZYDSkj dk ukbk ;z[do Skj
ehsk sK fJ; B/ nkgDk g/Sk vke/
fdT[ Bro (n:[ZfXnk) s'A ehosg[o
wkoBk dZf;nk ns/ p/Bsh ehsh fe
nkfJnk. ;[zdo Skj dh, fJ; okw
w?B{z nkgD/ xo dk 'u'o' f;Zy jh pDk
uzdo dh Broh ftZu pj[s wkBsk ;h.
e/ oZy'. r[o{ noiB ;kfjp w[;eok gJ/
T[; B/ id'A ehosg[o fty/ r[o{ jor'fpzd
s/ goT[gekoh ihtB pshs eoB dk
;kfjp ih dk gquko, ofjDh-pfjDh
Tgd/S fdZsk s/ e'Jh wkVk ezw eoB
s/ f;Zyh ihtB fvZmk sK f;Zyh gquko
s'A tofink s/ ;Zu B{z fdqVQ eoe/ gZbQ/
bJh nkgD/-nkg B{z g/S eo fdZsk.
Q pzBQD bJh fejk.
n:[ZfXnk ftZu ;qh okw uzdo d/ GrsK
GkJh ftXh uzd ih dk iBwl fgzv
dk pj[s z'o ;h, fJ; bJh ;[zdo Skj
;[o f;zx, GkJh tZ;D f;zx d/ xo rZb dh rtkjh Goh j?. fdZs/, GkJh fpXh uzd ih B/ nfijk oZyd/. T[j ikD-p[ZM e/ nzMkD pD
d/ efjD 's/ GkJh fpXh uzd ih B{z r[o{
j'fJnk ;h. wjkB e'S ftZu dZf;nk j? r[o{ jor'fpzd ;kfjp dh fojkJh sho ubkfJnk fe T[; dh Sksh ftZu rJ/ sK fe ;ko/ B"eo T[BQK B{z nZbQV
;kfjp B/ gquko fjs n:[ZfXnk G/i
fe T[j GkJh fGZyh d/ g'so/ ;B s/ wroA' GkJh ih B/ r[o{ ih d/ nzr- ik bZrk s/ T[j T[ZE/ jh fvZr frnk. s/ MZbk fijk ;wMD. T[j fJzB/ :wb/ fdZsk.
gfjbk Bkw fpXhnk ;h. tZv/ eZd d/ oZfyne dk ezw ;zGkfbnk. phph e"bK ;[bskB p/r d/ fvZrD Bkb w[yfb; fdZ;D fe osBK iVh ekmh B{z itko n:[ZfXnk tZb iKfdnK okj ftZu
;B s/ db/oh ftZu T[BQK d/ s[Zb e'Jh d/ SoB nkT[D T[gozs bkj"o tZb'A ykB B/ r[o{ ih Bkb f;ZXk Nkeok ehsk s/ weZJh d/ dkD/ efjD s/ pko-pko GkJh ih ;zrsK B{z r[o-;zd/S fdzd/
ftoQbk jh ;h. id'A r[o{ jor'fpzd f;zx jZb/ dh ;zGktBk j'D T[Zs/ GkJh ih B/ s/ ;fsr[o{ ih d/ fJe' tko Bkb jh efjD e/ x'V/ B{z ekmh gkT[D dh eh
;B. n:[ZfXnk Broh ftZu g[Zi e/
ih B/ B'itkB ns/ seV/ r[of;ZyK dh nkgDk v/ok jh fgZgbh ;kfjp eo w[yfb; ykB dk ezw g{ok j' frnk. b'V j?. fJZXo jo oks B{z fJZe tZvk
nkg B/ f;Zyh dk T[gd/S xo-xo
wzr ehsh sK nkg ih ;[o f;zx d/ fbnk ns/ T[BQK d/ iZE/ B/ bkj"o sZe fJ;/ soQK d{ih izr t/b/ GkJh fpXh gZZEo dfonk ftZu ;[ZN fdzd/. dfonk gjz[ukfJnk. GkJh fpXh uzd ih B{z d/
f;oeZY B"itkBK ;w/s d' YkvhnK B{z wkoK wkohnK. g{oh ;{j oZyh s/ uzd d/ iZE/ B/ izr ftZu mbQ gk fdZsh. okth T[; ;w/A feZbQ/ Bkb Neok e/
y e/ ;ko/ efjD bZr// fe r[o{ jor'fpzd
Bkb b? e/ g[Zi/. nzfwqs;o T[Zs/ nuBu/s jwb/ t/b/ GkJh fpXh uzd ih dh eow uzd Bkb iKdk ;h. gfjbK e[ZM fdB sK jbub
;kfjp ih e?;/ ewkb d/ jB fe T[BQK
:'fXnK dh frDsh tZX ikD th r[of;ZyK dh fiZs j'Jh. f;Xh NZeo th j'Jh. eow uzd ikB j'Jh, go ;ZG B/ fJj ;wM fbnk fe
dh S'j Bkb izr ftZu jo f;Zy :'Xk
ekoB T[BQK B{z tZy-tZy iZfEnK ftZu ijKrho dh w"s wro'A bkj"o puk e/ Btkp e'b BZ; frnk s/ T[; B{z dfonkJh ikBto j't/rk, i' febQ/
pD frnk j? s/ frnkB ftZu f;yoK
tzv fdZsk frnk ns/ jo iZE/ dk dopko B{z yZ[bQ fwb rJh s/ T[BQK B/ dZf;nk fe f;Zy E'VQ/ jh ofj rJ/ jB. dh dhtko Bkb NeoKdk j?. fpXh uzd
B{ zS'jD bZrdk j?.
fJZe iZE/dko th fB:s ehsk frnk f;ZyK d[nkok Skjh pkz B{z cVQB B{z T[; B/ GotK jZbk ehsk go fJ; jZb/ ih ;koh sBykj th d{finK T[Zs/
GkJh fpXh uzd ih dk eow, fiZE/
ns/ ekoi y/so th fwZE fdZsk frnk. 'Skjh skz B{z jZE gkT[Dk' nky e/ ftZu T[j Btkp, T[; dk g[Zso s/ ;kEh you eo fdzd/. nkyoh sBykj tkb/
i[nZos dhnK jZdK NZgdk ;h, T[E/
fJfsjk; B/ gzi iZfEnk dk fzeo w[yfb; ykB ico izr B{z ;Zs jzko wko/ rJ/. izr r[o{ ;kfjp B/ fiZfsnk. fdB T[BQK seVh fznkcs ehsh.
T[BQK dk r[opkDh gq/w th d/yD tkbk
ehsk j?. gfjb/ iZE/ d/ iZE/dko, GkJh dh c"i d/ e/ G/i fdZsk. fJZXo f;ZyK bkj"o d/ febQ/ ftZu'A d' x'fVnK B{z fznkcs fJzBh oZithA ;h fe ;ko/ BS/
;h. r[o fpbk; gksSkjh S/thA nB[;ko
bzrkj ih ;B, i' nZr/ tZX e/ bVd/ dh uVQdh ebk dk fzeo r[o fpbk; eZY fbnkT[D(fiBQK B{z w[rb c"ihnK ftZu rZ[N j' e/ fvZr gJ/. GkJh fpXh
id'A th T[j fe;/ ekoi bJh N[od/,
;B. d{i/ iZE/ dh iZE/dkoh GkJh fpXh gksSkjh S/thA dk fbykoh eodk B/ f;ZyK e'b'A y'j fbnk ;h) dh ftZfEnk ih B/ ukphnK eZYhnK, eowukohnK
uzd ih e'b ;h, fi; dk ezw r[ohbk j'fJnk efjzdk j?. sK pj[s jh gqf;ZX j?. B{z fJZe ewo/ ftZu pzd ehsk s/ x'V/ r[o{ B{z fXnkT[Ad/ s/ okj ftZu r[opkDh
izr eoBk s/ d[SwDK B{z GkiVK gkJh fsB e' pki BjhA jw d/Bk. r[o{ ;o f;Xko, GkJh fdnkb uzd ;w/s febQ/ dh dhtko s'A Skb wko, jh gVQh iKd/L
fsB e' pki BjhA jw d/Bk.
fsB e' pki BjhA jw d/Bk.
fsB e' pki BjhA jw d/Bk.
fsB e' pki BjhA jw d/Bk.
ubs gzE r[opkDh rkt/.
ubs gzE r[opkDh rkt/.
oZyDk ;h. GkJh fgokDk, i' fe gzikp ski pki fsB s/ ;G b/Bk s/ pys wZb B/ ekpb dhnK ;zrsK gZsD s'A j[zd/ r[o{ ih gk; gjz[u/. ubs gzE r[opkDh rkt/.
ubs gzE r[opkDh rkt/.
ubs gzE r[opkDh rkt/.
ski pki fsB s/ ;G b/Bk
ski pki fsB s/ ;G b/Bk
ski pki fsB s/ ;G b/Bk
ski pki fsB s/ ;G b/Bk
d/ fgzv-fgzv s'A tkec ;B, fJ; bJh 14 wJh 1629 B{z bkj"o dhnK tZb'A G/NK jkzo ehshnK ns/ Bkb skohy-J/-gzikp ftZu fJ;/ tkosk idA' T[BQK fJj fvZmk fe r[o{ rqqzE
T[BQK d/ iZE/ d/ fzzw/ ypoK fbnkT[D s/ c'iK ;qh nzfwqs;o uVQ nkJhnK. w[rb dZf;nk fe GkJh eo'Vh th d' x'V/ B{z ;zy/g eoe/ fbfynk frnk j?. ;kfjp dhnk phVK pj[s xZN jB s/
gjz[ukT[D dk ezw ;h. GkJh fgokrk s/ c"iK dh frDsh 7000 ;h. gfjbh r[bpkr s/ dbpkr r[o{ ih B{z G/N GkJh fpXh uzd ih d{ik x'Vk ;?AuhnK s/ g'EhnK th BjhA fwbdhnK
T[BQK d/ iZE/ ;g[od o;d gkDh, jfEnko NZeo GkJh fpXh uzd ih d/ iZE/ Bkb eoB bJh fbnk fojk ;h sK bkj"o b?D bJh fco bkj"o nk g[Zi/. fJ; ns/ r[opkDh gVQB ftZu pj[s
s/ pko{d gj[zukT[D dk ezw ;h. GkJh j'Jh. GkJh ih d/ iZE/ B/ c"iK B{z o'e fty/ nBkfJs T[Zbk B/ y'j bJ/ jB. tkoh GkJh fpXh uzd ih GkJh p'jV{
efmBkJh nkT[Adh j? sK nkg ih B/
i[mk ih o;kb/ d/ iZE/dko ;B. fJBQK fbnk s/ r[o{-gksSkj B{z ypo gjz[uk r[o{ ih B/ Xotk; fdzd/ fejk fe eo'Vh d/ xo fNe/. GkJh p'jV{ B/ dZf;nk fe r[o{ jfor'fpzd ih gk; p/Bsh eoe/ S/
gziK B/ nkgD/ ezw B{z fJ; fdqVsk fdZsh. GkJh fpXh uzd ih, ish wb wZb dh G/Nk fpXh uzd nkg/ jh b? nkt/ x'Vk rkfJp j' ikD eoe/ ;'AX/ ykB
sh jh T[skok eoe/ ;?AuhnK fsnko
Bkb ehsk fe f;ZyK ftZu jo gk;/ B{z Bkb b? e/ c'iK s/ fJzM N[ZN gJ/ fe rk. ;ZG y'ihnK s/ Bi{whnK d/ g?o uz[w
eokT[D bJh fejk. nkg ih B/ nkgDh
uVQdh ebk j'D bZrh. GkJh fpXh uzd Skjh c"iK ftZu ybpbh wZu rJh. GkJh ih B/ r[o{ dk fJSkok ;wM fojk ;h. GkJh ih B/ T[; ;w/A 'oktb'
fBrokBh j/m ;?AuhnK fby, fbyk e/
ih d/ iZE/ B/ Bt/A-Bt/A Yzr ngDkJ/ w[yfb; ykB B/ c"iK B{z tzrko fbnk ns/ r[o{-xo dh ns/ f;ZyK dh dk o{g Xkfonk s/ febQ/ d/ bkr/ ik
tzvhnK. r[o fpbk; gksSkjh S/thA
s/ r[o{ jor'fpzd ;kfjp ih dh gkJh fe rkzhU, s[;hA ;{ofwnK dh nDy ekfJw oZyD fjZs ns/ x'V/ p?m/.
ftZu fbfynk j?L
frqcskoh T[gozs fgzvK ftZu fco- n"bkd j' s/ Nkeo/ ftZu cehoK dk tkg; fbnkT[D bJh s[o gJ/. bkj"o ;'AX/ ykB e'b'A bzfxnK sK GkJh
sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
fco e/ r[o{- fgnko B{z ekfJw oZfynk. N'bk j?, t/yDk e'Jh pZu e/ Bk ikt/, 'GkJh ihtB' d/ xo ik e/ fNekDk fpXh uzd ih B/ T[; d/ fdb dh rZb
;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
pkpk p[ZYk ih s/ GkJh r[odk; ih go fJ; 'cehoK d/ N'b/' B/ nfijh izr ehsk. GkJh ;kfjp ih xkjh dk G/; dZ; fdZsh. T[j o[Ze e/ rZb ;[DB
fJzM GkJh ih B/ nkgDk ihtB
nkgDh ftdtsk s/ T[Zuh-T[Zuh bVh fe e"wh fJfsjk; ftZu ftS/S XkoB eoe/ o'z ;kc ;[Eo/ xkj dh gzv bZrk GkJh ih B{z Btkp e'b b?
f;Zy ;zrsK dh ;/tk ftZu fpsk fdZsk.
Sy;hns Bkb ;zrsK T[Zs/ gqGkt ;EkB gqkgs ehsk. izr d/ d{i/ fdB pDk e/ febQ/ dh dhtko e'b p?m iKd/ frnk. GkJh ih B/ gfjbK xkjh dk
gkT[Ad/ s/ GkJh fpXh uzd ih dk iZEk GkJh fpXh uzd B/ ;[bskB p/r B{z ik ;B, x'fVnK d/ do'r/ ;A'X/ ykB B/ o'z BK, fco T[; dk j[bhnk s/ x'Vk b? GkJh ;kfjp dk Gkd'A ;[dh 3 ;zws
T[BQK d/ fgzv g[ZiD s'A gfjbK jh tzrkfonk. ;[bskB p/r B/ pV/ z'o xkj yohd b?Dk. fJZe fdB GkJh fpXh ikD dh ;koh soehp dZ;h. GkJh 1695 (nr;s 1638) B{z d/T[ Bro
YkvhnK B{z Bkb b? e/ ;[:'r tksktoB Bkb B/z/ dk tko ehsk, go GkJh uzd ih xkj dh gzv x'fVnK sZe b? ;kfjp B/ fejk fe fJ; ;w/A fJj fdjKs j'fJnk. GkJh fpXh uzd ih dk
pDk fdzdk. nfijk r[o{-i; j'fJnk fpXh uzd ih pu rJ/ s/ T[BK B/ rJ/. fJ; soQk o'z xkj fbnkT[Ad/ s/ dZ;Dk zok n"yk j? fe x'Vk feZE/ j?, ihtB fJ; rZb dh fiT[Adh ikrdh
fe gzikp d/ fgzvK d/ fgzv rtkbhno nfijk GotK tko ehsk fe ;[bskB x'fVnK Bz{ gk fdzd/. x'V/ GkJh ih Bk go i/ T[j jh ;wK j't/, T[;/ soQK jh fw;kb j? fe ;Zuk r[o{ G?V/ s'A G?V/ pzd/
g[Zi/ s/ T[ZE/ febQ/ dhnK gqeowK eoe/ p/r vo e/ fgZS/ jZN frnk. GkJh b gou rJ/ s/ do'r/ T[BQK B{z B'eoh 's/ gfjo/dko nkgDh EK 's/ j'D sK ;G dk ihtB gbN e/ oZy fdzdk j?. wkD;
tkg; g[Zid/. w[j;B ckBh B/ nkgDh fpXh uzd ih B/ GZid/ B{z 'ekfJo' fejk jh oZy fbnk. GkJh fpXh uzd ih e[M dZf;nk ik ;edk j?. oks T[j' jh s'A d/ts/ sK eh ;fsr[o{ sK 'd?AsK' B{z
g[;se dfp;skB/ wzkjp ftZu fJ; s/ T[;B/ w[V e/ fco tko eoB/ S[o{ eo x'fVnK dh ;/tk eod/ s/ g{oh N'j th ;wK nkT[D 's/ g{ok ;Kr T[skfonk th d/ts/ pDk fdzdk j?.

43
43
43 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
43 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
43 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
oZp d/ ozr fBnko/
oZp d/ ozr fBnko/
oZp d/ ozr fBnko/
oZp d/ ozr fBnko/
oZp d/ ozr fBnko/


id'A s'A wB[Zy ;[os ;zGkbdk j? sK ;po ;zs'y dk j'Dk bkzwh j?.id'A ;kv/ nkT[Adk. T[j sK d/D bJh fsnko p?mk j?. jw/Sk nkg s'A Bht/A B{z d/y e/ uZb' i/ Xh-g[Zs dk ftnkj ftnkj eoBk. fJe
T[; d/ ezBK ftu fJ; ntkz dh r{zz d[nkok ehsh rJh nodk; g{oh Bk j't/ j?. fJe gb jh ekch j? ;G e[M pdbD eo fe;/ dk uzrk BjhA ;'u ;ed/ sK fdB T[; e[Vh B/ ;fji-;[Gkn p?m/ p?m/
zo{o g?Adh j? fe nekb g[oy gowkswk sK ;kB{z bZrdk j? fe oZp sK j? jh BjhA, bJh T[; tk;s/, gozs{ fJj ;kvk wB j?, p[ok th Bk ;'u'. uzr/ eowK dk phi phid/ nkgD/ wK-fgU B{z g[ZfSnk fe id'A s[;hA
(i' fJ; g{oh f;qSNh dk gkbDjko j?) 'u T[j sK ;kvk e[ZM ;tkodk jh BjhA. ;kvh i' g?o-g?o s/ v'bdk j?. fBwkD/ j' e/ uZZb', gqwkswk Gbh eo/rk. eJh b'eh w/o/ bJh bVek d/y'r/ fe T[; ftZu th w/
;woZEk j[zdh j? n;zGt s'A ;zGt eoB ;'u ;kv/ bJh UBk uzrk BjhA ;'u ;edh fdb'A ehsh rJh nodk; T[; gqw/So d/ nkgDh fzzdrh B{z fBokSktkdh Yzr Bkb o/ tKr e'Jh B[e; j't/rk < fJj rZb wK
dh. T[; d/ j[ew s'A fpBk fJZe ;kj th fizBk T[j y[dk ;kv/ bJh ;'udk j?.wB[Zy d[nko y'bQD bJh wip{o eo d/Adh j? s/ fiT{Ad/ jB, fzBQK B{z e'Jh fGnkBe fgT[ d/ ;hB/ B{z uhodh rJh. wK B/ nZr'A
BjhA fbnk ik ;edk. fJBQK rZbK ftu B{z nkgDh iK nkgD/ gfotko dh fceo wBi{o j[zdh j?. r[opkDh ftZu nkfynk ;ohoe iK wkBf;e o'r j't/. n;b ftu fejk fe g[Zso ih fJj sK nekb g[oy
wB[Zy dk :ehB T[d'A jh pDdk j? id'A j? go T[; nekb g[oy B{z f;qSNh d/ ftu frnk j? fe r[o{ s'A tZvk e'Jh t?d BjhA T[j fiT{Dk jh G[Zb iKd/ jB.T[jBK d/ jh ikDdk j? s/ T[; B{z BjhA jh gsk j?.
y[d wfj;{; eodk j? fe fJj' jh nNZb w"i{d jo fJe iht izs{ dh fceo j?. ;G ns/ Bkw dtk s'A tZvh e'Jh skes BjhA. wB ftu fes/ Bk fes/ fJj rZb xo eo gfotko dk r[o{ ;kfjp T[s/ pVk ftStkS
;ukJh j?. nZi i' d"o uZb fojk j?, fes/ dk gkbDjko T[j nkg j?. ;kvk n;b pZ; b'V j? sK T[; gqG{ 's/ fdqVQ ftStk; iKdh j? fe T[BQK B/ j[D mhe BjhA j'Dk, ;h. ;wK phsdk frnk s/ fJZe fdB
th e'Jh y[S BjhA. wB ftu jo ;w/A fuzsk wK-fgT[ T[j nkg j?, n;hA T[; d/ pZu/ dh, GktBk dh. ;kv/ tZb'A g[ZfNnk frnk e/tb dtkJh jh T[jBK dk nk;ok j?. i/ nukBe fJe gfotko T[BQK d/ xo
phs/ j'J/ eZbQ dhnK fwZmhnK s/ e"VhnK jK. eh e'Jh wK fgU nkgD/ pZfunK bJh fJZe edw, ;kB{z T[; d/ pj[s Bzdhe b? eo rbs j? sK T[j ;kvh ;'u i' fJj nkfJnk s/ efjD bZr/ fe foSs/ dh rZb
:kdK iK nkT[D tkb/ ;w/A dhnK wB- p[ok ;'u ;edk j? < BjhA, ;G e[M T[j ikt/rk. T[; d/ xo e'Jh xkNk BjhA, ;'u b?Adh j? fe n;hA mhe jh BjhA j'Dk. eoB nkJ/ jK. bVeh tkb/ gfotko B{z
xVs ejkDhnK B{z ;'u e/ j[zdh j?. nkBzd nkg jh ;KGdk j?. i[ZrK i[ZrK s'A T[j T[j ;kB{z ;w[zdo d/D bJh fsnko j? go eJh tko fJB;kB w"s d/ w{zj ftZu'A th bZfrnk fe SkfJd T[j fe;/ rbs gs/
pj[s jh y{p;{os Spd j? gqzs{ ni'e/ ;w/ nkgD/ GrsK dh nkg oZfynk eodk eJh tkoh n;hA jh T[; nZr/ uwuk b? e/ pkjo nk iKdk j?, eh T[j r[o{ dh feogk 's/ nk rJ/ jB. bVe/ tkb/ gfotko B/
A ftu fJj fe;/ e'b BjhA, f;tkJ/ T[BQK nkfJnk j? s/ eo/rk th. pZ; rZb yVQ/ j[zd/ jK. nZi i' s[jkv/ e'b j?, T[; BjhA j[zdh < ;{bh tor/ d[Zy B{z ezv/ fizBk e[Vh dk BK b? e/ T[BQK Bkb foSsk i'VB
d/ i' r[o{ Bkb i[V/ jB. BjhA s/ jkbs ftStk; dh j?, T[; Bkb i[VB dh j?.id'A ftZu ;zs[SN oj'. nkgDh wzfzb B{z gkT[D pDk e/ ;[gB/ ftZu jh eZN fdzdk j? J/vk dh rZb nkyh. bVeh d/ gfotkoe w?Apo
n?;h j? ;z;ko dh, Bk e/tb wB[Zy ;ohoe n;hA r[opkDh Bkb i[Vd/ jK sK wB dk bJh brksko ubd/ oj'. fwjBs ikoh feqgkb{ e"D j' ;edk j? Gbk < fJZE/ w?A j?okB ofj rJ/.bVe/ tkb/ ;G e[ZM ikDd/
o'rh pDd/ ik oj/ jB pbfe wkBf;e SKs j'Dk S[o{ j' iKdk j?. fJe o; g?dk oZy', ofjws T[j zo{o eo/rk gozs{ id'A fJe T[dkjoB d/Dk ukj[zdh jK, fi; B{z j'J/ th T[j y[d foSsk b? e/ bVeh d/
sDkn Bkb th i{M oj/ jB. jo gk;/ j'Dk S[o{ j' iKdk j?. r[opkDh s'A fpBK r[o{ dh ofjws j[zdh j? sK wB[Zy dk fJj gVQ e/ fes/ Bk fes/ s[jkvk r[o{ gqsh xo nkJ/ ;B. fJj gowkswk dh feogk
sDkn jh sDkn dk g;kok j?, Gkt/A fzzdrh nX{oh fijh bZrdh j?.;Zu fJj ;[Gkn j? fe T[j r[o{ dh j'Jh ofjws B{z ftStkS j'o th fdqVQ j' ikt/rk.fJZe BjhA ;h s/ j'o eh ;h < w[zvk ftd/S ftZu
T[j fe;/ o{g ftu j't/. ;G ;z;koe d[ZyK th j? fe r[opkDh ;G d[ZyK dh dtkJh G[Zb p?mdk j? gqzs{ gksSkj dk ;[Gkn j? rohp r[of;Zy gqtko ftZu ekch ;w/A ofjzdk ;h r[of;Zy ;kps ;{os, yk; rZb
dk ekoB fJe' j? gowkswk B{z G[ZbDk s/ j?. r[o{ ftZu jh fJzBh skes j? fe wB[Zy fe T[j wB[Zy d/ n"r[DK s/ r[BkjK B{z pknd fJZe pZuh B/ iBw fbnk. d/o fJj ;h fe T[j fpbe[b ;ohoe s"o 's/
nkgD/ n;b wkor s'A GNeDk. d[nkok ehs/ rJ/ wkV/ eowK B{z th pyS G[Zb iKdk j?. pknd j'D eoe/ ;G dh T[j pj[s bkvbh mhe ;h. id'A bVeh d/ gfotko tkfbnK
i/eo ;ukJh d/yh ikt/ sK z' ihtB fdzdk j?.T[j ed/ fe;/ d/ n"r[D BjhA d/ i' wB[Zy nzfwqs t/b/ dh ;zGkb eod/ ;h. pV/ ukn bkvK Bkb gkfbnk, B/ w[zv/ Bkb c'B 's/ rZb ehsh sK ftd/S
n;hA ihn oj/ jK, T[j fJe ;[gB/ tKr ydk, T[j s/ n"r[DK dk BkS eoe/ wB[Zy jB T[BQK d/ ;ko/ ekoiK dh fceo r[o{ jZ;dk-y/vdk gfotko ;h.id'A T[j d; ofjzd/ w[zv/ B/ fejk fe e[Vh pko/ w?A ;G
j?. woBk nNZb ;ukJh j? s/ fiT{Dk M{m. B{z r[DK Bkb Gog{o eo fdzdk j?. ;kfjp B{z nkg j[zdh j? go fJj th BjhA e[ ;kbK dh j'Jh sK T[; dk ekoB ikDdk jK, w?B{z e'Jh w[Seb BjhA. w[zv/
d[BhnK s/ wB[Zy ykbh jZE nkT[Adk j? s/ pj[s ;ko/ b'e efjzd/ jB fe oZp sK fe wB[Zy jZE 's/ jZE Xo e/ jh p?mk oj/ n?e;hv?AN j' frnk. pknd ftu T[j mhe B/ fJj th nkfynk fe i/eo n?e;hv?AN
ykbh jZE iKdk j?. fe; uhz dk jzeko j? jh BjhA, r[opkDh gVQB ;[DB dk eh . fwjBs sK eoBh jh gt/rh. pj[s sK j' rJh gqzs{ T[; dh bZs ftZu B[e; ftnkj s'A pknd j[zdk j? sK eh w?A fJj
eodk j? fJj iht < nkgDk sK T[; dk ckfJdk < w?A T[BQK s'A fJj g[ZSDk ukj[zdk fJwfsjkBK ftu'A r[zoBk g?Adk j?. :kd fJ; soQK dk g? frnk fe fe id'A s[odh foSsk s'V fdzdk < w[zv/ B/ fJj th fejk
;oho th BjhA i' woB s'A pknd fwZNh j' jK fe id'A T[BQK d/ gfotko ftu'A e'Jh oZy' fe gqwkswk fJZe nfijk fcbw sK ;G B{z nfj;k; j[zdk fe T[j fit/A fe w?A nkgDh g{oh ;{M-p{M Bkb ftnkj
iKdk j?. i/eo e'Jh uhz woB s'A pknd ihn (fi; B{z T[j ;G s'A tZX fgnkok vkfJo?eNo j?, i' ;G s'A w[Sfeb o'b p?;N g'bhU dh fSeko j't/ . gfotko B/ g{oh bJh jK ehsh j? s/ n;hA ;G gqwkswk d/
T[; Bkb iKdh j? sK T[j j? T[; d[nkok ;wMd/ jB) fe;/ ;ohoe iK wkBf;e n?eNo B{z jh fdzdk j?. e[dos B/ ;kB{z tkj bkJh. J/dK jh ;kb phsd/ rJ/. pZu/ jK. T[jBK dk ftnkj j'fJnk s/
ehs/ rJ/ uzr/ eow, ig, sg, ;fs;zrs sebhc ftu'A r[zo fojk j't/ sK feT[A ;kfonK B{z jhok pDkfJnk j? go Sos e[Vh B/ nkgDh gVQkJh ikoh oZyh gqzs{ nZi gfotko g{oh soQK y[S j?. w?A nzs
;/tk. fJjh n;b yzkBk j?, i' wB[Zy B/ wB[Zy d/ fdb'A e/tb nodk; jh fBebdh fJj j? fe i' x;/rk, T[jh uwe/rk. e[M T[; B{z pj[s jh w[SfebK dk ;kjwDk ftZu fJj efjDk ukj[zdh jK fe gowkswk
nkgD/ e[Zi/ ftZu fJeZmk eoBk j? gozs{ j? < feT[Afe fiZE/ dtk ezw BjhA eodh, rZbK dk th XkoB eoBk pj[s zo{oh j? eoBk fgnk.;wki dh fJj pj[s p[oh ;G e[M ikDdk j? s/ T[; B{z fJj th gsk
;tkb fJZE/ fJj th j? fe ;kB{z r[o{ T[E/ d[nk zo{o ezw eodh j?. nodk; fzzdrh ftu ekw:kp j'D bJh gqzs{ ;w/A nkds j? yk; eoe/ e[VhnK d/ zywK j? fe ed'A, feZE/, eh eoBk j?. go ;kvk
gqwkswk s/ Go';k j? th iK BjhA < i/eo ftZu fJzBh skes j? fe Bkw[wfeB s'A th dh nfjwhns, gowkswk 's/ Go';k, T[Zs/ b{D fSVeD dh. gfotko dh fuzsk fJj ;kvk jh wB j? i' g?o-g?o T[Zs/ v'bdk
n;hA T[; yzvK, pqfjwzvK d/ wkbe gqG{ d/ w[weB j'D ftZu d/o BjhA bZrdh, ewh wksk-fgsk dk ;BwkB, ;ys fwjBs fdB gqsh fdB tZXdh jh ik ojh ;h. jo/ j?.
-BtBhs e"o ;zX{
-BtBhs e"o ;zX{
-BtBhs e"o ;zX{
-BtBhs e"o ;zX{
dZ;/ wkor 's/ uZbDk j? sK ;kv/ ftu j? sK T[j ;kv/ ftu, ;kB{z jh BjhA wzrDk ns/ fdqVQ ftStk; dk j'Dk th bkzwh e wK fgU dk ;[gBk j[zdk j? fe nkgD/ -BtBhs e"o ;zX{
Pink Sari Inc. launches new vital health
fgnko, f
fgnko, f zdrh s/ d';s
fgnko, f zdrh s/ d';szdrh s/ d';s
fgnko, f
fgnko, fzzdrh s/ d';szdrh s/ d';s
programs for the South Asian community
bGd/ bGd/ bZG fbnk fe fgnko jh fizdrh j?.
Sydney (Bureau) Pink Sari Inc taking incredibly important work Multicultural Health Commu-
proudly launched two new to help women in their nication Service, focuses on the ikDd/ ikDd/ ikD fbnk, fe fizdrh fgnko BjhA j?.
projects namely 'Beyond Pink' communities access the primary and secondary carers of d[BhnK ftu y[S ofjDk j? sK fizdrh B{z oZi e/ fgnko eo'.
and 'Cervical Screening for screening and the support they cancer patients, cancer patients
fgnko fizdrh 'u c/jb j' ;ed?, go fizdrh fgnko 'u c/jb Bk eo'.
Survival' through a digital event need.” undergoing treatment, those
on Friday January 29th, 2021 Chief Cancer Officer and CEO in remission and survivors. It aims
funded by the Cancer Institute of the Cancer Institute NSW, to empower carers with the fgnko e'Jh fJwfsjkB BjhA, i' gk; c/jb j' ikT{.
NSW. Professor David Currow was knowledge, understanding and
fgnko ezghNhSB th BjhA, i' fiZs jko j' ikT{.
Pink Sari Inc. President, Ms pleased to launch the initiatives skills they need to better support
Shantha Viswanathan, said she and said working with trusted the people they are caring for as fgnko fJe nfj;k; j?, fiZsD bJh nodk; eo'.
wants people in her community community organisations such as well as to take better care of
fJj gfjok fdzdk d{;fonK bJh, jo d{;o/ dh gotkj eo'.
to know how important it is to Pink Sari is key to improving themselves.
participate in screening programs. culturally appropriate care and Director of the NSW
“Early detection is crucial, it support. Multicultural Health Commu- ;Zuh fwZsosk fdqVQ ;ukJh j?. ShS/ dh soQK cowkpdkoh ftu'A.
improves treatment options and “We know that cancer is an nication Service (MHCS), Lisa
N[ZN/ sK fujok fd; g?Adk, jo N[ZN/ fjZ;/ dh rfjokJh ftu'A.
gives people the best chance of incredibly complicated and Woodland, said that working in
survival.” emotional topic at the best of close partnership with dedicated ;Zuh fwZsosk dZ;D bJh, Y'b tikT[Dk pzd eo'.
“We are incredibly grateful to times. These programs will community led organisations such
nfj;k; fiskT[Dk fdbK ftu'A, s/ eowK okjhA nkozG eo'.
NSW Government and the improve health outcomes for as the Pink Sari Inc is one of the
Cancer Institute NSW for their communities at risk and will be best strategies to ensure that we
support. Their investment will delivered by trusted are able to deliver culturally and o{g eftsk d/ Bt/A d';s, g[okD/ d';s B/ toDwkbk.
allow Pink Sari Inc. to change the organisations with the necessary linguistically appropriate resources
fet/A gVQ'r/ eftsk B{z, i/ BjhA ikDd/ toDwkbk.
life of many women who would relationships, skills and expertise,” to the multicultural communities.
not otherwise have discovered Professor Currow said. “We are proud and honoured p/w[Zbh d"bs j[zd/ B/ d';s, fgnko d/ p?Ae 'u ;[oZfyns eo'.
their diagnosis until it was too The 'Cervical Screening for to continue working side by side fJj ezw nktD T[; n"y/ ;w/A, id ;wK ej/ j[D wdd eo'.
late,” Ms Viswanathan said. Survival' project, a partnership with Pink Sari Inc, to effectively
Acting Minister for Sport, between Pink Sari Inc. , the address the needs of carers
Multiculturalism, Seniors & Australian Indian Medical through an evidenced approach jo foSsk ekofvUrokw soQK, rokc T[go EZb/ fd;dk j?.
Veterans, Geoff Lee said he Graduates Association and the to provide them support with the
yVQ frnk sK ;wM' wo frnk uZbD s/ jh fizdrh d;dk j?.
supported initiatives which will Australian Medical Aid delivery of much needed
save women’s lives. Foundation, will focus on raising resources and services” ;eokswe j' e/ ikD f;Zy', fe;/ s/ fenkws Bk eo'.
Mr Lee said, “We know awareness amongst Indian and About Pink Sari Inc.: wkc eoe/ s/ G[Zb ikD dh, fBnkws ftu fynkBs Bk eo'.
culturally and linguistically diverse Sri Lankan women in Western Pink Sari Inc is a volunteer-
communities experience unique Sydney and South Western based, grass roots, not-for-profit
challenges when it comes to Sydney about the importance of organisation whose vision is to ;sozrh ghAx j? d';sh, d' fdbK dhnK GktBktK oZyD bJh.
accessing health information, early detection of cervical cancer provide South Asian communities
fgnko, ;fseko, y[Sh, rwh, ;ukJh, wddrkoh s/ oki r[gs oZyD bJh.
advice and culturally appropriate and the National Cervical with information and support to
care and support. Pink Sari Inc. Screening Program. improve their knowledge and d';s bJh 'e[M th' SZv dJhT[, gZb/ pzBQB bJh edh fJBeko Bk eo'.
is a group of dedicated ‘Beyond Pink', a partnership ability to lessen the impact of s/ 'e[M th' bJh d';s SZvD dk, edh th fJeoko Bk eo'.
community volunteers under- between Pink Sari Inc. and NSW certain types of cancer.
jow'jB f;zx tkbhnk
jow'jB f;zx tkbhnk
jow'jB f;zx tkbhnk
jow'jB f;zx tkbhnk
jow'jB f;zx tkbhnk

44
44
44 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
44 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
44 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
BkNe
BkNe
BkNe
BkNe
BkNe
;[zB/ okj
;[zB/ okj ;fszdo f;zx Bzdk
;fszdo f;zx Bzdk
;fszdo f;zx Bzdk
;fszdo f;zx Bzdk
;fszdo f;zx Bzdk
;[zB/ okj
;[zB/ okj
;[zB/ okj
(bSwh nk e/ go"AmhnK geVkT[Adh T[m fJE'A nkT[Dk (tkb y'jfdnK) nk yK s?B{z w?A ftu nbr nbr p?mdhnK jB.)
gkso j?, fiBQK d't/A o'b fijk pDk e/ ykD dhgk L Bk s/ok BK fbfyn? fJ; e[o;h d;K, okik e"D j? < Bho{ L s{z r[Zvh sK fsnko eo b?.
gkso
gkso
gkso
gkso
br g?AdhnK jB ns/ o'Nh d/ vZp/ geVk 's/ < ikj, w?A BjhA T[mdh. Bho{ L (SvfdnK) w/oh eZNh j? s/o/ dhgk L poks B{z ukj gkDh e"D
dhgk e/ s'odh j?.) (Bho{ rbk; w/z T[s/ oZy e/ e[o;h v/ Bkb. d/t/rk<
Bho{ bSwh L geV' nkgDk nkgDk vZpk rD dh e'fSS eodh j?, go e[o;h fvrdh dhgk L Bh ik ik, w/oh th eZNh j? Bho{ L s{z , j'o e"D < r[Zvh th sK
okXk s/ yk b?Dk d[gfjo/HHHikT[ ibdhHHH BjhA. s/o/ Bkb. s/oh j? HHH w/ok sK r[Zvk j?.
o/D{z d'B'A L nZSk wzwh ih ! d/y, w?B{z szr Bk eo, w?A wzwh B{z Bho{ L w?A wzwh B{z d;Krh, s{z w?B{z dhgk L go pDktKr/ feE/ <
bSwh (d't/A pkJ/-pkJ/ p'bdhnK ubhnK efj e/ wko g[nk fdnKrh. wkodh ;h, fijVk j[D w?B{z p[bkJ/ f;Xk Bho{ L o;'Jh ftu , j'o feE/ <
(fJ; bx{ BkNe B{z pj[s tko wzu iKdhnK jB.) Bho{ L w?A BjhA p;, s{z w/oh e[o;h SvHHH BoeK B{z ikJ/ HHH w/oh sK j[D s/o/ Bkb dhgk L mhe j?. s{z r[Zvh d/yD nk
ehsk frnk j? ns/ robz ;e{bK ns/ bSwh L ;e{b'A nk e/ xo jh ofjDk, j[D Sv th d/. gZeh eZNh j?. w/o/ xo.
ekbiK d/ BkNe w[ekpfbnK ftu gqEw feXo/ ikDk Bk. nieb pZu/ u[eD dhgk L (T[mfdnK s/ X"b XZck dhgk L eZNh s/ eZNh, ykj uktbK (dhgk rZ[vh B{z fsnko eoB br g?Adh
;EkB jk;b j[zdk fojk j?. fJj bx{ tkbk fro'j fcod? Sfjo ftu roe eofdnK) b? wo pkpk, (Bho{ e[o;h ftu dh gZNh. j? ns/ Bho{ nzdo ik e/ wzwh dk d[gZNk
BkNe nkJhH;hHn?;HNhH, (fJzvhnB ikDkHHH (mzYk ;kj GofdnK) jcVk p?m e/ gkDh ghAdh j?) p?m. Bho{ L j[D feT[A nZph gkD bJh b? nkT[Adh j?. d[gZN/ B{z ;kVQh tKr nkgD/
;oNhfce/N nkc ;?ezvoh n?i{e/SB) d/ dcVh jh gJh ofjzdh ;t/o/ ;t/o/ HHH (e[o;h Bho{ L dhdh, G[y brh j?, o'Nh row efjzdh j?AHHH nZSk j[D nkgDh nZph. wzwh be d[nkb/ pzBQD br g?Adh j?.)
bJh gzikph ftS/ ftu fBoXkos g[;se ftu p?mfdnK) g?;/ dh G[Zy B/ ;kB{z fJe eo d/. B{z th BjhA d;dh. Bho{ L dhgk dhdh, ;kVh d/ g/u gk
d/ o{g ti'A Skwb ehsk j'fJnk j?.) d{i/ s'A fBy/V fdsk j?. g?;/ ykso pkjo dhgk L w?A BjhA d/Adh. dhgk L c/o < d/.
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/ d/ XZe/ ykT[, pZfunK bJh nv so;'HHH Bho{ L w?A wzwh B{z d;Krh. Bho{ L c/o, w?B{z pkjo ikD d/ y/vDHH dhgk L jkJ/, wzwh dh u[zBh yokp j'
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/
okXk L e'Jh rZb BjhAHHH dcso bJh ;kok fdB tY{z ykT{A-tYz{ ykT{A jh j[zdh dhgk L eh d;/Arh < dhgk L wzwh B/ pkjo ikD s'A wBQk i' ikt/rh.
d/o j' ojh j'Dh j? Bk < (d't/A ghAd/ jB.) ofjzdh j?. nkg;h fgnko xN frnk j?, Bho{ L fJj' jh fe dhdh B/ o'Nh BjhA ehsk j'fJnk j?. Bho{ L BjhA j[zdh.
bSwh L jK ih, d/o j' ojh j?. eh ;KMK xN rJhnK B/. fezBk coe g? frnk fdsh. Bho{ L feT[A < dhgk L go s{z ;kVh zo{o pzBQDh j? <
eoK< ;G ezw i' n"os B/ G[rskD/ j'J/. j? ;wki ftu . (bSwh mzYk jT[ek Godh dhgk L wo Se?sh NN{J/ (o;'Jh tb dhgk L pkjo pZu/ u[eD tkb/ i' nkJ/ Bho{ L w?A r[Zv/ dh wK jKHHH w?A sK
(bzwk ;kj GofdnK) n"os sK j[D wShB j? fe fJsB/ ftu nbkow ti iKdk j?) iKfdnK) d/ d/Adh jK o'Nh. j'J/ B/HHH nkgK xo ftu jh ghu' y/vdhnK ;kVQh zo{o pzBQKrh.
pD e/ ofj rJh j?. j?A-j?A, ;kY/ nm ti rJ/ < w?A sK ni/ Bho{ L dhdh, wzwh eh pDk e/ rJ/ jK. dhgk L fco nkg/ pzBQ b?.
(bSwh fyMdh j'Jh ubh iKdh j?) BQksh th BjhA (T[mfdnK) xo th ;KG B/< Bho{ L ub mhe j?. (Bho{ fyM e/ d[gZNk bkj e/ oydh
okXk L w/o/ sK nkgD/ xo ;t/o/ ;bhN e/ ikDk, fco dcso fejVk B/V/ dhgk L (nzdo'A) f;o s/ok pDkfJn?, (d't/A ftjV/ ftu behoK wkoB bZr j'Jh nzdo iKdh j? ns/ nzdo'A ShSk u[e
wjkGkos fSfVnk fgnk ;hHHH s/V/ j?, T[j op dh X[zBh ftu dcso j? ykJ/Arh < g?AdhnK jB) fbnkT[Adh j?)
o/D{ L feT[A pJh, ;[y sK j? < w/ok (r[;bykB/ e'b ik e/) w?A fejk ih, Bho{ L w?A feT[A yktKrhHHH w?A sK o'Nh dhgk L gfjb/ e"D y/v/rk < Bho{ L Bk ;jh, w?A nkg/ pzBQ btKrhHHH
okXk L eh dZ;K :ko, nkgDh B"eoh zok ibdh eo' HHH nypko dcso gVQ yktKrh. Bho{ L gfjbK, w?A y/vKrhHHH r[Zvh B/ nkDk sK w/o/ e'b jh j? BkHHH w?A
th d/y btKrhHHH
dh X"A; fdzdh ;h s/ w/o/ e'b'AHHHH(mzYk jT[ek b?Dk. dhgk L ekbh dkb gJh j?HHH eo/b/ th dhgk L nkgK g[r b?AdhnK jK.
b?AfdnK) ;oft; j?Av phth bJh ;h sK o/D{ L (nzdo'A) w?A ni/ ckor BjhA gJ/ j'J/ B/ cfoz ftu HHH d; ibdh, Bho{ L mhe j? HHH neV peV eo/Arh (Bho{ ShS/ nr/ d[gZNk pzBQD br
g?Adh j?.
fe y[bQ/ yktK ghtKr/ goHHH j'fJnk. fejVh uhz row eoK < iK ;bkJhnK Bkb g[r/Arh <
dhgk L s{z d/y bt/Arh sK w?A th d/y
o/D{ L (ftu'A) w?A sK d/fynk j? :ko, bSwh L s[;hA ni/ ckor th BjhA Bho{ L fdb rowk row yzv tkbh dhgk L G?D GkJhnK Bkb g[rKrhnK
btKrhHHH r[Zvh B{z dki dh pbh pDk e/
i' n"os ewkT[Adh j? Bk, T[j g?;/ dh gho j'J/ s/ T[Xo prkB/ g[ZsoK B/ w?B{z dcso'A fwZmh o'Nh ykD B{z eo foj?. fi; tb GkJh nkt/rk (d't/A g[rdhnK
s[jkB{z nzdo eok fdnKrh.
j' iKdh j?, ezi{; j' iKdh j? s/ tX s'A ckor eo d/Dk j?. (Bowh ns/ sob/ dhgk L okshA wzwh e'b cowkfJS jB) T[j g[r/rk.
(Bho{ d[gZNk pzBQ b?Adh j? ns/ ShS/
tX i'V b?D dh e'fSS ftu brh ofjzdh Bkb) w?A fejk ih, zok ibdh y'b', w/oh eohA, j[D p'b eh ykDk j? < Bho{ L d/yhA o"Av Bk fgZNhA.
nr/ w[V w[V e/ t/ydh j?)
j?. p[oh jkbs j' ojh j?. Bho{ L w?A sK p; fwZmh o'Nh jh ykDh dhgk L nZSk pkpk, BjhA fgNdh, ub
Bho{ L d/y btKrhHHHH
bSwh L (nk e/) Bk eh wkVk o/D{ L p;, d' fwzN ftu pkjo j?. g[rhJ/.
(Bho{ efjzdh efjzdh ubh iKdh j?
eodhnK B/ n"osK< wod Bkb w'Yk vkj fBebdk jK. dhgk L c/o ofj G[yh, w?B{z eh. Bho{ L fJe G?D s/ d{ik GkJh
ns/ dhgk r[Zvh B{z ;ik ;ztko e/ d/yD
e/ xo ubKdhnK B/. s[;hA feqsxD S[eo bSwh L ibdh eo', j[D j'o o[fenk Bho{ L w?A wzwh B{z d;Krh. d'jK dh op i'Vh pDkJh
br g?Adh j?. Bho{ fbg;fNe fbnk e/
th BjhA tNd/HHH nZSk j[D Sv' fJBQK BjhA iKdk. fYZv ftu ghV th j'D br dhgk L wzwh B{z Bk d;hA, w?A s?B{z o'Nh shik i/ e'Jh nk oj/
ShS/ nr/ brkT[D br g?Adh j?.)
cz{b dhnK rZbK B{z s/ dcso ikD pko/ gJh J/ (Be w{zj tNfdnK) NNh tyoh s/ T[s/ yzv gk fdzdh jK. sK zo{o j't/rh bVkJh
dhgk L wzwh dh fbg;fNe yokp Bk
th ;'u'. r[;bykBk tyok tZyok j'Dk ukjhdk Bho{ L w?A BjhA, w?A sK p; fwZmh o'Nh jK ih jK fJe G?D s/ d{ik GkJh
eoHHH wzwh wkoBr/.
(d't/A tko' tkoh ykbh frbk; oZy j?. ;KM/ dk p; fJjh f;Vh f;nkgk HHH ykDh j?. s/ ed/ Bk j't/ xo 'u wfjzrkJh.HHH
Bho{ L BjhA wkod/. w?A r[Zv/ dh wKHHH
fdzd/ jB) fijVk th fJe tkoh tV iKd? , fBebD dhgk L (nke/) Byo/ Bk ;kV s/ n? w?A g[r gJh.
w?A sK bktKrh.
o/D{ L jK :ko, s/ok eh gq'rokw j? < dk BK BjhA b?Adk. ;ko/ ezw G[rsk e/ jh cV o'Nh Bkb/ yzv. dhgk L s{z fet/A g[r rJh< g[rh sK
dhgk L Byo/pkz, j[D nk th ikHHH
okXk L j[D xo sK ikD dk ckfJdk pkjo fBebd?. w?A fejk ih, j[D nk th Bho{ L w?A BjhA ykDh fJj o'Nh s/ yzv. w?A jK.
w/oh r[Zvh fsnko j' rJh j?.
BjhAHHH w[V e/ bVkJh fSV ikt/rh. ikt' pkjo (p[bQ N{e e/) w/oh sK p[oh dhgk L d/y, w?B{z r[Z;k Bk uVQkHH Bho{ L GkJh sK w/o/ fjZ;/ nkfJnk Bho{ L nZSk, w?A nKdh jK.
(T[mfdnK) y?o ! uzrk, c/o fwbKr/ jkbs j' ojh j?. Bho{ L BjhA sK eh eo/Arh< wko/Arh< ;h, s/o/ fjZ;/ sK wfjzrkJh jh nkfJnk dhgk L gfjbK r[Zv/ B{z fsnko sK
(iKfdnK) j[D w?A ubdK. o/D{ L p; HHH i/ wko/Arh sK w?A wzwh B{z HHH ;h. eo b?.
o/D{ L nZSk :ko, c/o fwbd/ jK. bSwh L s[jkvh p;-p; B/ sK w/oh dhgk L (ftu'A) w/o/ e'b'A o'Nh BjhA ge dhgk L uzrk uzrk o"Avh ih, s[;hA jh Bho{ L r[Zv/ dk eh J/ < fij' fijk th
bSwh L S[eo j? , S/sh ikB S[N fijh s/jh c/o d/Dh j?, zok ibdh eo'HHH ;edh. i' wzwh B/ pDkJh j?, T[jh yk g[r/HH ub y/v' ;jh. j?, r[Zvk sK j? Bk. )
rJh, BjhA sK dcso'A ofj ikDk ;h. ) (o/D{ dotkzk y'bQdh j?. o/D{ pkjo (v{zxk ;kj b?AfdnK) gsk BjhA ;kB{z ed'A (d't/A y/vD br g?AdhnK jB. tkoh dhgk L nZSk pkpk, s{z j[D nk th
(Bho{ Bjk e/ fBebdh j? ns/ ewo/ fBebD brdh j?. bSwh ibdh Bkb row o'Nh fwfbnk eo/rh < rbs j' ikD s/ r[Ewr[Ek j' iKdhnK ikHHH r[Zvh dk sK w/eng yokp j'D br
ftu iKdh j?.) nzdo tV iKdh j?. o/D{ fco tkg; nzdo Bho{ L go w?A sK ni row jh ykDh jB) fgnk j?.
Bh s[;hA ni/ fsnko th BjhA j'JhnK< tV iKdh j? ns/ dotkz/ B{z pzd eo j?. Bho{ L ikj, w?A BjhA y/vdh s/o/ BkbHHH Bho{ L (r[Zv/ B{z b? e/) mhe j?, HHH G?D
Bh feT[A w?B{z ssVh B{z sgkT[Ad/ ofjzd/ j' b?Adh j?. d't/A go/SkBh dh jkbs ftu dhgk L fJj th e'Jh rZb j'Jh. BjhA w/oh eZNh j?. ih, ;fs ;qh nekb.
fwb e/ < x[;o-w[;o eoB br g?Ad/ jB. yKdh sK Bk ;jh. ofj G[yh. w?A yk b?Adh dhgk L eZNh s/ eZNh, ykj uktbK dhgk L nkT[ G?D ih, ih nkfJnK
(o/D{ nypko b? e/ r[;bykB/ ftu (;zrhs d/ T[GoB Bkb jh o"SBh jK. dh gZNh. B{z.
ubh iKdh j?) (r[;bykB/ e'b ik e/) f;wN iKdh j? ) (dhgk o'Nh ykD br g?Adh j?. Bho{ Bho{ L feT[A < nZph gkD 's/ fdb Bho{ L s[jkvh r[Zvh B{z d/yD nkJh
zok ibdh fBeb nkT[Dk, feXo/ fdq bbukJhnK BzoK Bkb d/ydh j? ) eod? < jK.
fdqS shik shik
fdq shik
fdq
fdq shik shik
nypko jh gVQh ikT[ p?m/. (o"SBh j[zdh j?. ;wK pknd d[gfjo ''oki/ oki/ yKd/, fpbhnK fpbhnK dhgk L s{z i' jo rZb s/ eZNh eo dhgk L d/yD nkJh BjhA-fwbD
dhgk L (j"b/ fij/) Bho{, ibdh eoHHH d/ fszB e[ ti/ dk j?) (;EkB gfjbK MkedhnK<'' fdzdh j?AHHH nkJh jK-nkyhdk j?.
BjhA s/ tkbk jh j?) ''oki/ oki/ yKd/, fpbhnK fpbhnK Bho{ L s{z w?B{z wkodh feT[A j?A< Bho{ L go nkJh sK d/yD jh jK.
bSwh L eh x[;o-w[;o gJh eodh (dhgk s/ Bho{ pkjo dk dotkzk y'bQ MkedhnK<'' dhgk L s{z ubkeh pj[s eodh j?A. dhgk L T[j sK mhe j? p[X{, go
J/< feE/ Jh Bho{ dh pZuh < (o;'Jh ftu e/ nzdo nkT[AdhnK jB. p;s/ oy e/ Bho{ L s{z w?B{z fpZbh nkfyn? < Bho{ L s{z th sK eodh j?A. ejhdk 'fwbD nkJh' jK.
Bho{ L s{z w?B{z p[X{ fej?< ikj, w?A BjhA
iKfdnK) ezxhnK gZNhnK s'A jh ftjb ukph bGdhnK ed/ o;'Jh dh pkoh T[s/ dhgk L nkyKrh, ;" tko nkyKrhHHH dhgk L ub Sv fJ; y/v B{z HHH wzwh
eodh foSsk s/oh r[Zvh Bkb.
BjhA fwbdh fBi j'Dh B{z HH xzNk xzNk edh r[;bykB/ d/ dotkz/ fgS/ jZE s{z fpbhnK tKr i' Mkeh iKdh j?A. d/ j[zfdnK sK nkgK e[;e th BjhA
dhgk L gkrb/ . fgnko Bkb nkfynk
ShS/ nr/ yVh ofjzdh j?. wkodhnK jB. Bho{ L fJj rZb j? sK fco fJj b?. ;edhnKHHH j[D sK nkgK ob e/ S'o gk
j?.
(pkjo'A foeS/ tkbk xzNhnK ukph bG ikD pknd dhgk e[zv/ (Bho{ dhgk d/ jE'A gb/N y'j e/ ykD ;edhnK jK, y/v ;edhnK jK.
Bho{ L d/y d/y, w{zj ;zGkb e/ rZb
tikT[Adk j?.) y'bQdh j?) br g?Adh j?) Bho{ L nkgK o"bk gkJhJ/ < pVk fdb
eo. edh p[X{ s/ edh gkrb efjzdh j?A.
(nk e/) bT[, T[j nk frnk i/ Bho{ L (e[o;h ftu p?mfdnK) dhdh, dhgk L j[D feT[A y'Ajdh j?A< j[D ofj eodk j?, T[uh T[uh p'bD dk .
w?A r[Zv/ tkbh jK s/ s{z r[Zvh tkbh. w?A
s[jkvk tv/okHHH fJe rbk; gkDh d/ d/. G[Zyh, s?B{z gsk sK br/. dhgk L i/ wzwh nk rJ/ <
s?B{z gkrb p[X{ efj ;edh jK, s{z BjhA.
Bho{ L nk rJh wzwh ih, nk rJh, dhgk L s{z gkDh th BjhA b? ;edh. Bho{ L s{z w?B{z fpZbh feT[A fejk w?A sK Bho{ L wzwh sK g{o/ S/ ti/ nkT[Dr/ .
dhgk L nZSk pkpk, wkc eo !
s[;hA zok fopB gk fdT[ w?AHHH Bho{ L d/y w?A j[D p?mh jK. okik jK. dhgk L go gfjbK th sK nk iKd/
Bho{ L wkc eo BjhA, wkch d/ fdT[
bSwh L (ftu'A) fbnk wo fJXo s/ok dhgk L w?A th sK EZeh nkJh jK. ub dhgk L s{z sK j?A jh fpZbh, okik sK j[zd/ B/.
ih, efjHHH
MkNk ;kVK. iw w[eh BjhA ni/ s/ c?SBK T[m, gkDh b?. w?A jK. Bho{ L ub mhe j?. wzwh d/ nkD s'A
dhgk L nZSk pkpk mhe j?, s{z p?m
B{z b? e/ p?m iKdh j?, c?SB fgNh Bk j't/ Bho{ L BjhA, w?B{z gkDh fJE/ p?mh B{z Bho{ L BjhA, w?A jK okik. w?B{z gkgk gfjb/ gfjb/ y/v bJhJ/.
sK ;jhHHH (j"bh fij/) tZvh nkJh r[Zv/
sKHHHH d/. 'okik p/Nk@ p[bKd/ j[zd/ B/. (d't/A fJe d{i/ d/ fgS/ GZidhnK edh tkbhHHH
(pkjo'A xzNhnK d/ Bkb Bkb nktkz dhgk L ikj, w?A BjhA d/Adh, eo b? i' dhgk L G[ZyV okik. n;bh okik sK fJe ewo/ ftu edh d{i/ ewo/ ftu
Bho{ L (p?mfdnK) w/ok r[Zvk nc;o
th nkT[Adh j?) th eoBk j?. w?A jK. p/Se gkgk s'A g[S bthA. tVdhnK jB. f;oQkD/ b? e/ fJe d{i/ B{z
brk j'fJnk j?.
nktki L ub' ub', ibdh eo', d/o Bho{ L BjhA d/Adh sK Bk ;jh, w?A th Bho{ L BjhA, w?A okik jK, s{z fpZbh. wkodhnK jB. y{p fyufebh gkT[AdhnK
dhgk L w/oh r[Zvh th vo?eNo brh
j' ojh j?. s/ok e'Jh ezw BjhA eoBk. dhgk L BjhA, s{z fpZbh s/ w?A okik jB) j'Jh j?.
dhgk L wzwh, n;hA BkSsk foeS/ ftu dhgk L Bk eohA, w?A fejVk s?B{z edh Bho{ L s{z fpZbh-w?A okik. dhgk L p; p;, w?A sK Ee rJhHH nk Bho{ L Bk pkpk Bk, w?B{z foSsk
jh eo btKrhnK. nkfyn?. dhgk L w?A okik s/ s{z fpZbh. nkgK xo xo y/vhJ/. wBz{o BjhAHHHH Bkb/ r[Zv/ s'A tZvh B"eoh
bSwh L (o;'Jh tb iKfdnK) ub' (Bho{ o;'Jh ftu iKdh j?. dhgk e[o;h (d't/A bVdhnK jB) Bho{ L r[Zvh gN'b/ dk ftnkj eoKr/ eodh j? HHH
ub', u[e' p;s/ s/ ikT[ ;e{b. ftu p?mdh j?) nkgDk ezw nkg jh eoBk Bho{ L wzwh pukT[, wzwh, jkJ/ wzwh. HHH mhe j? < dhgk L fco eh j'fJnk<
(d't/A nzdo iKdhnK jB ns/ p;s/ ukjhdk j?. dhgk L j[D feT[A p[bKdh j? wzwh B{zHHH dhgk L jK, mhe j?.
u[e fbnKdhnK jB.) Bho{ L (nk e/) w?A fJE/ p?mh ;h, s{z T[j sK dcso rJ/ j'J/ B/, T[BQK B/ BjhA (d't/A r[ZvhnK gN'b/ fbnk e/ pokwd/ pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu

gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
4 4 4 4 45 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
Bktb
Bktb
Bktb
Bktb
Bktb
fJe skok uwfenk d;thA fe n?;H ;keh
fJe skok uwfenk
fJe skok uwfenk
fJe skok uwfenk
fJe skok uwfenk
d;thA fe
d;thA fe
d;thA fe
d;thA feSss ss s
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/ rZvh dh yZN-yZN dh nktkz @;Zu g[Zs - fJ; s'A tZvh y[Sh fJj nky okiokDh nZyK Goh ;'c/
fgSb/ nze s'A nZr/
fgSb/ nze s'A nZr/
fJj' ;'u fe ;phBK Bkb fJj T[; ftu wj/S B{z e[M ;[DkJh BjhA fdZsk. c/o fejVh j' ;edh j? wkfgnK bJh. s'A T[m nzdo ubh rJh. yk;k fuo
dh nyhoh w[bkeks j?. eZb s'A sK pZ; ;phBk d/ fjZbd/ j'Am T[; B{z zo{o j[D sK g[Zs s{z ewkT{ th j' frnk wj/S T[; p{j/ tZb t/ydk fojk fi;
T[j fdB/ nkfc; ubh ikt/rh. fdZbh fdykJh fdZs/. j?A. c/o w/o/ e'b'A th j[D xo dk ;kok okjhA T[jdh phih T[jB{z p?me ftu
ikD tkbh rZvh sK ;t/o/ d; ti/ fJj nky ;phBk B/ w{zj G{nk ezw BjhA j[zdk. s?B{z gsk g/wK sK B"eoh SZv pkjo rJh ;h. wj/S p?me ftu
ebeZs/ s'A N[odh ;h. wj/S tZb fgZm eo bJh. wj/S t/ydk s/ ubh iKdh j?. c/o xo ;KGD s'A b? c/o fJeZbk ofj frnk. e[M fuo u[Zg
;t/o/ B"A ti/ she wj/S B/ BkSsk fojk ns/ rZvh s/z j[zdh rJh. wj/S e/ o'Nh-N[Ze dk ;kok ezw w?B{z jh eoBk wzi/ s/ p?mk fojk ns/ c/o b/N frnk.
eo fbnk ;h. Noze ftu nkgDk dh Bzo ni/ th ;phBk tZb ;h go g?Adk. xo 'u pj{ nkt/rh - w/ok e[M T[; B/ nZyK pzd eo bJhnK.
;wkB g?e ehsk. N[oD s'A gfjbK Xow vZpk d{o fBeb ikD s/ th ;phBk ezw sK tzvk e/ j"bk eo d/t/rh.@ ;phBk fit/A GohnK nZyK bJh
dZs T[; d/ ewo/ ftu nkfJnk ns/ B/ wj/S tZb w{zj BjhA ehsk. T[j BjhA okiokDh bzph rZb nky e/ u[Zg T[; ;kjwD/ nk yb'sh, ns/ T[; B/
T[; B{z fJe fbckck cVkfJnk fi; ;h ukj[zdh fe nZv j'D t/b/ wj/S T[; eo rJh. T[j nkgD/ p/N/ dk itkp wj/S B{z fejk,
ftu d; jzko o[gJ/ ;B. dhnK nZyK ftu jzM{ t/y/. j"b/-j"b/ ;[DB B{z T[sktbh ;h. go u[Zg s'V @wj/S w?A o'z s/ok fJzszko
@fJj ukuk ih<@ rZvh s/z j[zdh j'Jh wj/S B{z Bkb b? e/ T[; B/ fJe j'o ;tkb g[ZS fbnk, eoKrh.@
šfJ; ftu E'V/ g?;/ B/ g[Zs. d' ;phBk e'b'A d{o ubh rJhHHH šeh e[Vh ebeZs/ dh j?<@ fJj nkyfdnK ;phBk dh nktkz w?A sK ed/ ;'funk she BjhA ;h fe
fJ; soQK th j't/rk.
wjhB/ pknd xo ik fojK b? ik.@ gb/Nckow s/ T[j fJeZbh yV'sh ofj @jK phih! T[j ebeZs/ ofjzdh fit/A uhy pD rJh, fijVh BZ;h
@go ukuk ih fJj g?;/ feT[A<@ rJh. j?.@ wj/S B/ fejk! @ iKdh rZvh dh yN-yN dh nktkz šeh w?A ys fby e/ ;phBk B{z ;G
e[M dZ; d/tK fe w?A nkgDh phih s/
@s{z g[Zs d' wjhB/ ezw ehsk. w/ok wj/S B{z fdZbh nkfJnK uko fdB @e[Vh t/yD ftu fe; soQK dh 'u r[zw j' e/ ofj rJh ns/ wj/S B{z
pkT{ ih B{z e'Jh d[Zy BjhA d/ ;edk.
;kok p'M nkgD/ T[go UVQ fbnk. fJj j' uZb/ ;B. gfjbh oks id'A gzvs j?< w?B{z g[Zs ;'jDh pj{ ukjhdh j?. eh ;[DkJh BjhA fdZsh feT[Afe ;phBk sK
T[; B{z fJj th dZ;K fe w?A fezBk
sK g[Zs s/oh w/jBs d/ g?;// B/. w?A s/o/ irs okw fvT{Nh s'A w[fVnk sK g[Zs BkT[A j? T[; e[Vh dk<@ jw/Sk bJh T[; s'A d{o i' ubh rJh
;tkoEh jK<
s/ e'Jh nfj;kB BjhA eo fojk. B{z t/y j?okB j' frnk. fJ; tkoh u[Zg Bk ofj okiokDh ;h. nZv j[zd/ t/b/ T[; B/ fejk ;h,
@go w?A fJj BjhA eo ;edk. w?B{z
vqkfJto s?B{z ;N/SB SZv nkt/rk. @fes/ fJj ebeZs/ s'A BZ; sK B/ fJeZm/ fszB ;tkb g[ZS bJ/. šwj/S s/o/ fpBK sK w?A fJe gb
gsk ;phBk o'z nZyK pzd eoe/ wzi/
;hN s/oh fozot j?. iKd/ ns/ nkT[Ad/ BjhA nkfJnk<@ @e[Vh pj[s ;'jDh j? phih. th BjhA ofj ;eKrh.@ c/o fit/A T[;
s/ b/N w?B{z t/yD dh e'fSS eodh
t/b/ s?B{z e'Jh sebhc BjhA j't/rh. T[; B/ nkgD/ nkg B{z ;tkb ebeZs/ ukuk ih d/ dcso ftu ezw dh nZwh p'bh j't/,
j't/rh. w?A jh sK T[; B{z fJ; soQK
pZ; E'Vh j[fSnkoh Bkb ikDk g[Zs.@ gkfJnk. B/V/ nkfJnK s/ wj/S B/ eodh j? ! T[; dk BkT[A HH!@ @w?B{z pj[s vo bZr fojk g[Zs
eoB bJh fejk ;h. go w?A sK T[; B{z
wj/S tes s'A gfjbK nkgDk nkgD/ pkT[ ih d/ g?o S{j/. id'A T[BQK wj/S e[Vh dk BkT[A dZ;dk j'fJnk s/ok itkp ;[DB s'A gfjbKHHH;phBk
fd;dk jh BjhA j'tKrk.@
Noze ;KG e'mh s'A pkjo nkfJnk. T[; B{z Xow dZs d/ fdZs/ d; jzko o[gJ/ o[e frnk. go T[j pj[sk fuo u[Zg ;kvh fJe' Xh j?HHHfJ; dh sK e'Jh
@fejk M{mk bkok bk nkfJnK w?A
B/ N[oD s'A gfjbK nkgDh ukuh d/ cVkJ/ sK irs okw ftu T[Zfrnk BjhA ofj ;fenk ! th wkVh fijh sebhc ;kvh
T[; B{z.@
g?o S{j/. Gkt/A ukuh B{z fJj ;G j'Dk SZe dk p{Nk id/ w[oMk frnk. g[Zs d/ š;phBk BkT[A j? T[; dk.@ j't/rhHHHn;hA ed/ BjhA ukjKr/ fJ;
pj[sk uzrk BjhA ;h bZrk, go wj/S ewkJ/ 10 jzko o[gJ/ xZN E'V/ BjhA š;phBk eh BkT[A j'fJnk g[Zs< B{z e'Jh d[Zy-sebhc fwb/. d/yhA g[Zs fJ; d/ Bkb jh wj/S dh ;'u d/
uko/ gk;/ dk wkj"b fJe tkoh fJ;
ebeZs/ nkT[Adk j'fJnk nkgD/ xo ;B ns/ T[j th e/tb d' wjhB/ ftu. fe; iks dh j?, r's eh j?<@ s{z fes/ fJ; B{zHHH!@ ½ sd/ nZyK pzd
soQK j' frnk ;h, fit/A T[E/ wksw
d/ ;z;eko th Bkb b? e/ nkfJnk ;h. T[; B/ y[S j' g[Zs B{z rb Bkb bk okiokDh B/ ekjb Bkb g[ZfSnk. ehfsnK bzw/ gJ/ wj/S B{z fynkb
Sk frnk j't/!
T[j fet/A G[Zb iKdk fJj ;G e[M. fbnk! šT[j w[;bwkB e[Vh j? phih.@ nkfJnk,
T[; B{z gsk jh BjhA brdk fe
vokfJto wj/S B{z ;N/SB s/ SZv ebeZs/ s'A nk e/ wj/S uko fdBK šeh efj fojK g[Zs< t/ s{z @w?A d[y jh sK fdZs/ ;phBk B{z.
T[j wzi/ s/ bzwk fgnk eh ;'u fojk
w[V frnk. T[j Noze b? gb/Nckow s/ 'u fe;/ Bkb BjhA p'fbnk. Bk jh w[;bwkB pj{ fbnkt/Ark xo. fes/ w/o/ eoe/ T[; dh nkyh rZb fet/A M{mh
;h.
gj[zu frnk. NkfJw s'A gfjbK nkT[D phih Bkb, Bk jh pkT{ ih Bkb ns/ gkrb sK BjhA j' frnk s{z g[Zs. g? rJh. w?A sK T[; dh rZb oZyh jh
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
pkeh nrb/ nze ftu
eoe/ ni/ rZvh gb/Nckow s/ BjhA Bk jh G?D g/wK Bkb. T[j ;kok fdB pqkjwDK xo w[;bwkB e[Vh. w?B{z Bk. fet/A fJ; N{odh bzph ;[ydkJh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
n?;H ;keh
;h bZrh. Noze oZy ni/ T[j yVk u[Zgukg fijk xo ftu ofjzdk. fes/ brd? s/oh wZs wkoh rJh j? wj/S!@ ejkDh dk fJzBh S/sh nzs j' frnk.
c'B 0061403848789
j'fJnk jh ;h fe fe;/ B/ T[; B{z fgZS'A pkjo BjhA iKdk. wzi/ s/ b/N iKdk. okiokDh dh ;koh y[Sh gbK ftu
dh iZch gk bJh. T[; B/ w[V e/ nZyK pzd eo b?Adk. T[j fe;/ B{z BjhA ekc{o j' u[Zeh ;h. T[; dh nktkz
t/fynk. fgZS/ ;phBk yVh ;h. dZ;dk fe T[j fJ; soQK feT[A u[Zg j?< ftZu j[D e'Jh ukn BjhA ;h. T[j sK
jh jh jh jh
jh jh jh jh
jh jh jh jh
jh jh jh jh
jh jh jh jh
šUJ/ ;phBk s{zHHH<@ T[jd/ wB dh rZb e'Jh p[ZM th BjhA jo Spd w{zj'A fuZE- fuZE e/ pkjo eZY
šjK wj/S w?AHHHfJzBh S/sh w?A s/ok ;edk. id'A th nZyK pzd eodk ojh ;h.
yfjVk E'V/ SZvKrh. Gkt/A s{z fezBh fit/A ;phBk T[; ;kjwD/ nk yVh j' @feT[A phih w[;bwkB e[Vh eh
th BZ;-GZi Bk eo bt/A, fes/ feT[A iKdh j?. wB'-wB T[j T[; Bkb rZbK e[Vh BjhA j[zdh<@
pVk wkVk u;ek i/ g? ikJ/ ezB
Bk ufbnk ikt/A. s{z w?B{z fJeZbh SZv eoB brdk. go sd/ rZvh dk vZpk @w?A g[Zs fJj ed'A fejk fe
o;dk.
u[Zg ukg ikD bZrk ;h.@ T[; B{z Bkb b? d{o ikD brdk w[;bwkB e[Vh e[Vh BjhA j[zdh.
g?Ad wkV/ wzfinK dh e'Jh th BjhA
šgo s/ok nkfc;<@ @HHH wj/S w?A s/ok fJzszko eoKrh.@ @c/oHHH<@ wj/S wK tZb t/ydk
eZ;dk.
s/o/ Bkb'A w/ok nkfc;, w/oh B"eoh ;phBk z'o Bkb uhy e/ nkydh j?. j'fJnk p'fbnk.
fet/A tes rtk e/Gko fizdrh dk
fJzBh zo{oh fet/A j' ;edh j?! w/o/ Bkb gozs{ wj/S B{z e[M ;wM BjhA nkT[Adk. @n;hA g[Zs fjzd{ jK, fjzd{ jh BjhA
sK nZwh-nZpk th nk oj/ ;B. go w?A c/o g[Zs dh u[Zg pko/ fJe fdB pqkjwD th jK. w?A xo 'u pDkJ/ wzdo ;fj ikUr/.
jh T[BQK B{z wBQK eo fdZsk. s{z jh dZ; okiokDh ;'uD bJh wip{o j' iKdh 'u pfj o'z rhsk dk gkm eodh jKHHH jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
T[BQK ;kjwD/ w?A s?B{z iZch fet/A gk j?. T[; B/ ed/ wj/S B{z fJ; soQK u[Zg T[; pj{ bJh c/o eh s{z xo 'u w;hs ofj ikUr/.
;edh ;h<@ fJj ;[D wj/S B/ ;phBk t/fynk jh BjhA ;h. pDkt/Ark fi; 'u pfj T[j e[okB fJzB{ oZy s[o'r/ i/ ezfvnK dh gzv
B{z gb/Nckow s/ ;ko/ b'eK d/ ;kjwD/ šeh j' frnk fJ; B{z ebeZs/ ik Sohc gfVnk eo/rh! id'A w?A ;fs- Bkb.
nkgDhnK pkjtK ftu Go fbnk. e/< w?A g[ZS feT[A Bk t/yK < eJh tkoh BkokfJD dh nkosh p'fbnk eoKrh
fezBK fuo :koh bke/ p?m ikUr/
T[j c/o rZbK eoB bZr/, fBZih i[nkB j' uZb/ g[Zs fdb dh rZb fe;/ sd T[j T[Zuh nktkz Bkb e[okB
ezv Bkb.
rZbK, fgnko dhnK rZbK, nkT[D B{z dZ; e/ ;KMh BjhA eod/.@ fJj Sohc dhnK nkfJsK p'fbnk eo/rh.
rbhnK d/ eZyK tKr{z BkbhnK 'u
tkb/ ;'jD/ fdBK dhnK rZbK fiBQK ;'udh j'Jh okiokDh p?me ftu ubh c/o sK T[j xo ftu Bwkz th gfVQnk
g? ikUr/.
dk e'Jh nzs BjhA ;h. fJzB/ ftu rZvh rJh. eo/rh.@
jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
gb/N ckow s/ nk bZrh. rZvh N[oD T[; B/ t/fynk wj/S nZyK pzd eoh @w?A w[;bwkB Xow d/ fto[ZX
ofj ikUr/. ofj ikUr/.
dk tes j' uZfbnk ;h. ;phBk ni/ wzi/ s/ b/fNnk j'fJnk ;h. T[; B{z gsk fpbe[b BjhA jK wj/S. T[BQK dk
fJZe fdB ekfBnK d/ Yko/tKr{z Yfj fsV fsV eod/ B/ ftjbV i'
th ;[Gkfte ;fEsh ftu ;h. T[; B{z jh BjhA bZrk ed'A T[; dh phih nk nkgDk fJe nZv Xow j?. T[; Xow
ikUr/. rZbK B{z.
t/y bZr jh BjhA ;h fojk fe wj/S d/ ;'c/ s/ p?m rJh ;h. irs okw T[; d/ nZv fB:w jB. w?A fJBQK fB:wK
skes BjhA fdZsh ed/ zfjo dh fJjBK fezBQK wkfonk J/ fizdrh 'u
nZv j'D dk T[; B{z e'Jh d[Zy ;h. T[j t/b/ fvT{Nh s/ frnk j'fJnk ;h ns/ Bkb i/ ;fjws BjhA sK fJBQK dk
y[oke B/.
wj/S B{z nkgDh ewz'oh BjhA ;h g/wK B"eoh s/. fto'X th BjhA eodh. go fJj ;kv/ wZbK B{z.
gZbk th BjhA cVBk fco fe;/ nzr
fdykT[Dk ukj[zdh. wj/S B/ ;phBk B{z šg[Zs eh rZb, s{z mhe sK j?A<@ Xow Bkb w/b fpbe[b BjhA yKd/.@ tKro gokbhnK dh nZr wZm/g?
;ke B/.
fJe tkoh ;Zih pKj ftu eZf;nk ns/ wK dh ntkz ;[D wj/S B/ nZyK @fJj ftnkj g[Zs ed/ BjhA j' ikUr/.
nkVd/ feBkfonK dh MZr tKr
c/o T[j vZp/ 'u uVQ/ dotkz/ ftu yVk y'b t/fynk sK T[j ;'c/ s/ p?mh ;h. ;edk. s{z ;'u th fet/A fbnk fJe jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
pfj ikUr/.
j' frnk. rZvh j"b/-j"b/ N[oD bZrh. T[j th T[Zm e/ wzi/ s/ pfj frnk. w[;bwkB e[Vh Bkb ftnkj ofj ikUr/.
jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
;phBk gb/Nckow s/ yb'sh jZE fjbk eh rZb g[Zs fiZdB dk s{z eotkT[D dk. s/o/ pkT{ ih B{z id'A
uzfrnK dk ;kE j't/ fdb B{z ;e{B
ofj ikUr/.
T[; B{z ftdk eo ojh ;h. T[; dh Bzo nkfJnK u[Zg-u[Zg feT[A j? < e'Jh yk; gsk bZr/ rk eh T[j fJj ;G ;fjD
j[zdk.
yZfNnk BjhA ed/e[ZM ftjbVK dh
wj/S d/ fujo/ s/ rZvh j'Jh ;h. fJe rZbHHH@ eo ;eDr/< T[j sK n?t/A N[ZN ikDr/
T[jBK dhnK orK ftZu fwjBsK
YkDh 'u'A.
gb bJh th T[j T[; B{z nkgDhnK šw?A phihHHHBjhA e'Jh yk; rZb g[Zs! c/o eZbQ B{z g/wK dk ftnkj
dk y{B j[zdk.
wZyDh BjhA eZYh ed/ foVe e/gkDh
BzoK s'A Ujb/ BjhA ;h eo gk ojh. BjhA.@ eoBk. nfij/ pqkjwD gfotko Bkb
'u'A. nZi ;zX{ ;KG bUr/ eZb uzr/ofj
vZpk N[odk j'fJnk ;phBk s'A E'VQk šg[Zs i/ e'Jh rZb j? sK th wK fiBQK dh pj{ w[;bwkB j't/ eh e'Jh
c'fenK 'u p?m e/ fwmk; feZE'A b? ikUr/.
nZr/ B{z j'fJnk jh ;h fe u[Zg yVh B{z dZ; T[jh s/oh w[Sfeb B{z nk;kB pkjwD foSsk i'V ;e/rk< c/o eh
ikUr/. jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/
;phBk fit/A z'o Bkb uhyh eo ;edh j?.@ s/oh G?D ;koh T[wo e[nkoh p?mh
jh jh jh jh eo'r/ sK jh jh i'r/ ofj ikUr/.
@wj/S w?A o'z s/ok fJzszko @ph ih w?A ftnkj eotkT[D pko/ oj/rh iK s{z T[; B{z th fe;/ w[;bwkB
ofj ikUr/. Bkr f;zx ;zX{
Bkr f;zx ;zX{
Bkr f;zx ;zX{
eoKrh.@ ;'funk.@ gfotko 'u ftnkj/Ark<@ f f f f fSBkr f;zx ;zX{Bkr f;zx ;zX{

46
46
46 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
46 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
46 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
ejkDh
ejkDh
ejkDh
ejkDh
ejkDh
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
id'A s'A w/oh ;'Mh ;zGbh J/ w?A T[d'A s'A tkoh dkD/ G[BkT[Ad/ s/ ub/ iKd/. nkgD/ ;ko/ fgzv B{z fuzsk j? go T[j efjzd/ j"ek b? e/ fejk.
nzp' G{nk B{z GZmh T[Zs/ dkD/ G[zBdh B{z ''t/ w[zfvnk, j[D s{z tZvk j' frnk Bh go w?A i' rZb ejh j? T[j th ;ko/ ''w?A ;e{b'A nkT[AfdnK s?B{z ;[Zsh gJh
d/ydk nk fojk jK. efjd/ B/ T[; dk J/A. j[D s{z ;e{b ikD bZr ik. d/y s/o/ fgzv dh jh j'Jh J/. nZSk G{nk w/ohnK B{z d/y e/ w[V frnk ;h. w?A s?B{z irkT[Dk
ftnkj S'Nh T[wo 'u jh eo fdZsk frnk jkD d/ ;ko/ d/ ;ko/ ;e{b g? rJ/ B/. s{z pZeohnK nZr/ bzx rJhnK B/ w?A uZbdk mhe Bk ;wfMnk.''
;h. T[; dk fJe GkJh th ;h i' T[; s'A ;t/o s'A ;e{b pr ikJhA.'' G{nk B/ w?B{z jK.'' fJj efj oZph okw pZeohnK wro ši/ s{z T[d'A irk fdzdk fco SkfJd
;Zs ;kb S'Nk ;h. nzp' d/ ftnkj s'A nZyK Bkb x{o e/ fejk. j' s[fonk. w?A GZmh 's/ ubh iKdh.''
fszB ;kbK pknd T[;dk xo tkbk c"i ''nZSk, nzp' G{nk i/ s{z efjBh J/A, w?A oZph d/ ej/ p'b nzp' G{nk d/ f;o T[j u[ZbQ/ w{jo/ p?mh w/oh p/p/ torh
'u Gosh j' frnk. T[j th nkgD/ wK eZbQ s'A ;e{b iktKrk go Skw B{z w?A jh ftZu ;{bK tKr u[Gd/ oj/. T[j gZfsnK bZrh. T[j rZbK eodh ojh, w?A T[jdhnK
pkg dk fJeb"sk g[Zso ;h. s/oh GZmh 'u ;[Ze/ gZs/ nk e/ gktKrk. dh gzv GZmh nZr/ ;[ZN e/ nzdo ik e/ g? rZbK dk j[zrkok Godk fojk.
nzp' ed/ ;j[oh ubh iKdh s/ ed/ S/ s{z j'o fe;/ B{z Bh efjDk. nZSk G{nk<'' rJh. fco T[mh gkDh dh pkbNh Go e/ ''uzrk G{nk w?A ubdk jK, B/Qok j'
-S/ wjhB/ g/e/ ofje/ fdB eZN b?Adh. id'A nzp' B/ w?B{z fJZe tkoh jh fejk w?A r[;bykB/ oZy e/ BjkT[D bZr gJh. frnk J/.@ fJj efj wzi/ s'A T[Zm e/ yVQk
c"ih d' wjhB/ dh S[ZNh nkT[Adk sK nzp' nkgD/ nkVhnK Bkb ;e{b ikD bZr eZgV/ pdb/, o'Nh ykXh s/ wzi/ s/ g? e/ j' frnk.
dk ukn d{Dk u"Dk j' iKdk. T[j jo fgnk. ;t/o/ ;t/o/ fsnko j' e/ ukJhA ukJhA ;'uD bZr gJh. oZph dh rZb sK oZp št/ wz[fvnk, E'VQk fuo j'o pfj ik.
fJe Bkb jZ;dh ofjzdh s/ GZi GZi e/ ;e{b iKdk. g{oh gVQkJh eodk ns/ Skw bZr/ ;Zuh jh j? w?A nkgDk fJeZbk jZv w?A wZeh dh o'Nh gekT[Adh nK. s{z nkb{nK
ezw eodh ofjzdh. ;Z; ;j[o/ fgzv d/ seV/ B{z nzp' G{nk dh GZmh s/ jkioh fdzdk. fezBk fuo u[Zedh fcoKrh. nkfyoeko dh ;pih Bkb yk e/ ikJhA. s/o/ Bkb w?A
xoK 'u gkDh GoB dk ezw eod/ ofjzd/ T[j w?B{z Skw B{z ed/ wZeh d/, edh S'fbnK ed/ sK ed/ nzp' s{z p[ZYh sK j'Dk jh J/, th d' rokjhnK tX yk btKrh.'' G{nk
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
ns/ Skw B{z dkD/ G[zBD tkbh GZmh Gyk d/ G[zB/ j'J/ dkD/ w/o/ gZb/ gk fdzdh. w?A fit/A pj[s ;kohnK fgzv dhnK p[VQhnK cNkcN wZeh dk nkNk bZeV dh goks
e/ dkD/ G[zBh iKd/. nzp' GZmh 's/ ed/ th T[j xo fbik e/ ;G B{z w[Zmh w[Zmh tzv wzi/ s/ jh gJhnK ofjzdhnK B/. nzdo ftZu gk e/ r[zBQD bZr gJh. w?A T[; pko/
''t/ w[zfvnk, s{z GZmh s/ feT[A ufVQnk yVQk
Bk rJh ns/ Bk jh gkDh GoB fe;/ d/ fdzdk. fJ; soQK eodk eodk w?A gzithA pkjo T[j ik th Bh ;edhnK. g[Zs B{zj ;'udk fojk, šnzp' G{nk d/ xo fJeZbk
J/A< s?B{z gsk Bh fgzv dh GZmh fGZN
do 's/ rJh. p; xo 's/ jh e'Jh Bk e'Jh gk; eoe/ fe;/ tZv/ ;e{b ftZu ik dkfyb o'Nh fdzd/ B/ sK yk b?AdhnK B/. i/ Bk feT[A nkT[Adk jK. fJj ftukoh fJeZbh
ikt/rh. Bh nzp' s{z sK neb eo b?Adh.
ezw eodh ofjzdh. edh fe;/ e[Vh Bkb j' frnk. j[D w/ok GZmh s/ ikDk ne;o d/D sK T[j ;koh fdjkVh G[ZyhnK jh J/. b'ehA eh ;'uDr/ fe w?A fJjd/ do 's/
i/ fJj' fijh S'Nh iks d/ pZu/ nkgDh
doh p[DB dk ezw eodh. ed/ fe;/ Bkb xN frnk. fJe fdB ;t/o/ t/b/ ;e{b ofjzdhnK j'DrhnK.'' feT[A tko tko r/Vk wkodk ofjzdk jK<
GZmh e'b yVQk bJ/ sK ;ko/ fgzv d/ b'eK
ukdo eZYD ftu jZE tNk fdzdh. fJ; ikD s'A gfjbK w?A nzp' d/ ftjV/ nZr/ ''eZb/ ebkg/ dh th e'Jh fizdrh j[zdh fJj w/oh foSs/dkoh 'u'A Bh. r[nKYD th
d/ pZfunK B/ s/oh GZmh e'b BjhA
soQK Bkb T[;dk ;wK tXhnk bzx iKdk. ;kJheb yVQk eoe/ nzdo ubk frnk. J/< e[VhnK shnK ftu rhs ne;o Bh, w/oh p/p/ dh ;j/bh th Bh. fco w?A
nkT[Dk.'' T[j gzvsK dh p[Vh nkgD/ g's/
id'A c"ih S[ZNh eZN e/ ubk iKdk sK nzp' G{nk o'NhnK gek ojh ;h. @nzp' G{nk rkT[AdhnK B/. fJe tho d/JhA t/ oZpk feT[A nkT[Adk jK<''
B{z b? e/ tkg; w[V rJh go j'o e'Jh th
E'VQ/ fdBK pknd nzp' nkgD/ g/e/ xo wZEk N/edk nK.@ ;'Aj ykD B{z pVk fuZs eodk.'' pugB nzp' G{nk B/ Ekbh ftu wZeh dh o'Nh
pZuk tkg; Bk w[fVnk.
ubh iKdh. @fiT[Adk ofj, tZ;dk ofj, i[nkBhnK s'A b?e/ bzp/ ;co p[ZY/ j'D sZe e'Jh Bk ns/ e"bh ftu soh tkbh nkb{nK dh
šy;wk ykDh, e[Zsh gzvskDh. nkJh
pkjo dh bVkJh bZr rJh. nzp' d/ wkD/, gVQkJh eoe/ s{z tZvk nc;o e'Jh jw;co ukjhdk j?. pugB ftu ;pih gk fdZsh. w?A cNkcN gfjbh o'Nh
J/ ;[Zuh pDe/. ;" wD u{j/ yk e/ fpZbh
xo tkb/ Bkio f;zx B{z bVkJh d/ w?dkB pD/.@ S'N/ tho s/ G?DK, fco ftnkj pzXB tkbk yk bJh. G{nk B/ fJe j'o oZy fdZsh.
ji B{z ubh. ezioh B{z neb G'ok Bh.''
ftu ikDk g? frnk. bVkJh d"okB T[j @G{nk s/ok eh jkb J/ nZieZbQ.@ ihtB ;kEh s/ fco pkb pZuV/ s/ fco T[j ed/ u[ZbQ/ tZb d/ydh, ed/ w?B{z o'Nh
G{nk B{z T[; T[Zs/ fJe uV/Q s/ fJe T[so/
bkgsk j' frnk. bVkJh pzd j'D s'A @jkb ukb sK w/ok GkJh nZr/ tork g's/ g'shnK, fco epoK sZe b? ikD yKd/ B{z sZe b?Adh. w?A d{ih o'Nh th yk
.
pknd T[; dh bkS fJe yZv ftu bNedh J/ go w/oh GZmh dk ;/e wZmk fijk j' tkbk e'Vwk sK io{o ukjhdk J/. ikD bJh. w?A oZi frnk. T[;B/ shih o'Nh B{z
fwbh. T[;dh bkS dk fgzv ftu fbik e/ frnk J/.@ fgS'A e'Jh sK e'Jh ehoB/ gkT[D tkbk wZb' wZbK w/oh Ekbh 'u oZy e/ u[ZbQ/ w{jo/ šuZb SZv G{nk, T[; dh rZb dk
g{oB ;BwkB Bkb ;;eko eo fdZsk @T[j feT[A G{nk<@ sK j't/. wro'A fgZS/ tZvh S'Nh w'Nh ik p?mh. w?A BKj Bk eo ;fenk. w?A ;pih pj[sk r[Z;k Bh eoBk. fJBQK dk ;[Gkn
frnk. nzp' ftXtk j' rJh. T[j fJe tko @feT[Afe s{z w/oh GZmh ftZu ;[Zek ikfJdkd ;KGD tkbk j't/. nZr/ tko; j'o g[nk bJh. y[Sh y[Sh w?A shih o'Nh th fJj' fijk jh j?. uzrk G{nk, w?A ubdk
jh nkgD/ ;j[o/ xo rJh fco T[j w[Ve/ fJzBD BQhA gkT[Adk. id'A s{z ;[Ze/ gZs/ w/oh ubkT[D tkbk. tzS dk r's ubdk yk bJh. c/o G{nk B/ w?B{z j'o o'Nh Bk jK. ;e{b dk ezw w/ok ofjzdk J/. Bkb/
ed/ Bk rJh. fgzv d/ pZfunK dh T[j p[Mdh GZmh ftZu gk fdzdk ;h sK GZmh oZyD tkbk j't/. s[o u[Ze/ pi[orK B{z g[ZSh s/ w?A gkDh gh e/ yVQ frnk. G{nk j[D w?A g/goK se xZN jh nkfJnk
G{nk brdh ;h ns/ ;dk bJh G{nk jh ;ko/ goKrD/ eZY fdzdh ;h. p; j[D sK edh edh :kd eoB tkbk j'Dk ukjhdk ''t/ s{z j'o pfj ik w?A th sK s/o/ eoKrk. w?A G{nk s?B{z uzr/ Bzpo b? e/
pDh ojh. f;nkDk pzdk th T[; dk BK nkg/ jh ed/ eVkJh tZb s/ ed/ GZmh J/. g[okD/ e'fmnK B{z fbZgD tkbk j't/. p?fmnK p?fmnK d' p[oehnK yk bK.'' G{nk gk; j' e/ fdyktKrk, s{z nkgDh f;js
nzp' G{nk efje/ ;Zddk j[zdk. tZb j[zdh ofjzdh nK. uZb SZv g[Zs s/oh eVh-pkbk N[ZN ikt/, pdbD tkbk sK B/ fJe e"bh ftu ;pih gkJh s/ jZE 's/ dk fynkb oZfynk eo. fgzv tkfbnK
T[j jw/SK ;kdk fijk gfjoktk gVQkJh fet/A uZbdh j?<@ zo{o j't/. w/oh mzvh j[zdh ik ojh GZmh d/ fJe o'Nh oZy e/ ykD br gJh. gfjbh
b'eK dhnK ewbhnK rZbK 's/ fznkdk
gfjBdh. T[j f;o s'A u[zBh ed/ th Bh @G{nk w?A pj[s tXhnk gVQ fojk ;/e B{z s/i eoB tkbk sK e'Jh j'Dk yk e/ d{ih o'Nh T[;B/ u[zBh d/ bV Bkb
fXnkB Bk d/JhA. jK fi; uhi dh b'V
bkj[zdh. ;wK bzxdk frnk. nzp' d/ ;j[o/ jK.@ ukjhdk J/. GZmh nZik s/i wxdh s/ Skp/ 'u'A u[Ze e/ jZE 's/ Xoe/ ykD bZr
j't/ w?E'A wzrtk fbnk eohA.''
gfotko 'u T[;d/ ;Z; ;j[ok th ub/ @t/ w[zfvnk s/o/ Bkb s/o/ jkD dhnK fco fJj j"bh j"bh mzvh mko j' ikt/rh. gJh. w?B{z fJzi bZfrnk fe w/oh p/p/ o'Nh
w/o/ fdwkr ftu gzvskDh d/ ej/ j'J/
rJ/. nzp' G{nk dk Gok g{ok nwbh j' e[VhnK th gVQdhnK j'DrhnK Gbk<@ fco fJ; s/ e"D dkD/ G[BkT[D tkbk yKdh J/ s/ T[; dhnK ezBK dhnK vzvhnK
p'b u[ZG oj/ ;B. w/o/ ihtB ftu fJj
frnk. T[;B/ ftnkj th Bk eokfJnk. @jK G{nk pj[s ;kfonK B/.@ nkt/rk. w?A ehjdk gokrk eZY e/ dkD/ fjZb ojhnK B/. GZmh 's/ th G{nk dhnK
gfjbh tko ewhD Spd nkfJnk. G{nk
d' ;kbK pknd nzp' d/ wK pkg th fJ; @t/ d/yhA fes/ e[VhnK Bkb nZy G[zB e/ T[;d/ gZb/ gktKrh. fco w?B{z fe;/ vzvhnK fznkdk jh fjbdhnK ofjzdhnK
B/ w/o/ s'A ed/ th Bcos Bh ehsh. fgzv
;z;ko 'u'A e{u eo rJ/. nzp' dk ihtB wNZek Bk bkJh ikJhA.@ B/ nzp' G{nk efje/ ntki Bh wkoBh. B/.
d/ j'o th ;kEh w[zv/ gVQd/ B/ fe;/ B/ th
T[dk;h Gfonk bzxD bZfrnk. fiZE/ T[j @BjhA G{nk.@ fJj efj e/ w?A T[; d/ jkJ/! Bh nzp' s{z nZi fJeZbh ofj rJh ''t/ w[zfvnk, s{z o'i jh Skw B{z xo
w/o/ Bkb ftseok Bh ehsk. ;G B{z gsk
nkgDhnK d' o'NhnK bkj[zdh T[ZE/ T[j xo'A pkjo j' e/ ;kJheb u[Ze e/ ;e{b brdh J/A. ;'uK ;'udh B{z fdB/ jh BhAd nkfink eo. s/o/ pjkB/ Bkb/ w?A th oZi
j? fe w?A nzp' G{nk dh GZmh 's/ iKdk jK
nkgD/ nwbh Gok dhnK th bkj SZvdh. ubk frnk. ;kok fdB G{nk dhnK nDG'b B/ x/o fbnk. T[j x{e ;"A rJh. Bk ikfJnk eoKrh. d/y Bk nZi w?A eJh
s/ T[;dh wdd th eodk jK. GZmh tkbh
ftjbk ;wK Bk bzxdk d/y nzp' G{nk s/ fwZmhnK rZbK B{z :kd eodk fojk. dotkik pzd ehsk s/ Bk jh GKv/ ghVQ/ ;kbK fgS'A g/N Goe/ ykXk J/.'' T[j GKv/
gzvskDh dh rZb w?A nkgDh p/p/ B{z dZ;
B/ dkD/ G[zBD tkbh GZmh fsnko eo T[j fJe fJeZbh fizd c/o th T[; d/ fujo/ s/ fNekJ/. wKiD bZr gJh, w?A xo B{z w[V nkfJnk.
fdZsh. p/p/ B/ th w?Bz{ GZmh 's/ ikD s'A
bJh. gfjbK fiZE/ nzp' d/ wK pkg vzro s/ fe;/ fe;w dk e'Jh rw fdykJh Bk ;e{b'A S[ZNh t/b/ w?A xo iKdk j'fJnk fco eJh fdB w?A nzp' G{nk d/ xo Bk
pzfBQnk eod/ ;B. T[ZE/ jh T[; B/ GZmh fdzdk. ed/ o[Zyk Bk p'bdh. dkD/ G[zBkT[D G{nk nzp' d/ xo w{jo/ ;kfJeb yVQk eoe/ frnk. o'e fdZsk. nZr/ sK w?A jo o'i GZmh tkbh
pDk bJh. ;t/o/ ;t/o/ T[j tZv/ tZv/ o[ZyK tkfbnK Bkb ed/ r[Z;/ BjhA j'Jh. edh nzdo ubk frnk go nzdo G{nk x{e n?stko dk fdB ;h. w?A ;t/o/ e/; rZb dZ; fdnk eodk ;h. j[D w/ok G{nk
EZb/ ik e/ T[BQK d/ ;[Ze/ gZs/ MkV{ Bkb fuVQ e/ T[Zuh Bk p'bh. bZrdk fJj fgSb/ ;[Zsh gJh ;h. w?A T[; B{z irkT[Dk mhe Bjk e/ ;e{b dk ezw eodk fojk. Skw nzp' dk s/ GZmh dk ;pzX N[ZNdk BiohA
fJeZm/ eoe/ fco gZfsnK B{z fe;/ eZgV/ iBw dh d/th j't/rh. uzr/ eow ehs/ Bk ;wfMnk. w?A g[Zm/ g?ohA ;kfJeb u[Ze B{z nzp' G{nk dh GZmh 's/ jkzoh d/D ubk nk fojk ;h.
'u pzBQ e/ GZmh tkb/ ftjV/ ftu fbnk j'Dr/ go T[BQK uzr/ eowK ftZu fes/ Bk e/ xo nk frnk. nokw eoe/, ;e{b dk frnk. GZmh go i[nkeK dh GhV ;h go w?A nkgDh gVQkJh tZb fznkdk
;[ZNdh. ed/ pkjo'A S'N/ S'N/ vZe/ fJeZm/ fes/ p[ok ezw th j' frnk j'Dk fi; dh fizBk ezw fwfbnk, eoe/ Skw d/ uko nzp' j"bh j"bh dkD/ G[zB ojh ;h. w?A ik e/ fXnkB d/D bZr fgnk. g/goK se w?A
eodh ofjzdh. ed/ rzfBnK dh gZsh, ed/ tiQk Bkb T[j fJeZbh ofj rJh J/. ti/ w?A wZM y'bQ e/ pkjo ukoB bJh s[o d/fynk fe GZmh ftu sK ;/e wZmk wZmk f;oc ;t/o/ fJe' tko ;t/o/ t/b/ G{nk d/
wZeh d/ NKfvnK dh gZsh, ed/ fe;/ c;b @Bh nzp' G{nk nZi w?A Sfjo ikDk fgnk. ;'funk fe nzp' G{nk B/ nkgDh J/. w?A fJe SNh Bkb ;[Ze/ gZs/ GZmh ftu
xo frnk ;h feT[Afe w/o/ fdb 'u nzp'
dh ofjzd y{zjd fJeZmh eodh ofjzdh. fgzv J/. s?A e'Jh Sfjo s'A e'Jh uhz sK BjhA GZmh Gyk fdZsh j'Dh J/. ub', E'VQ/ fuo gk e/ nZr s/z eo fdZsh. nzp' G{nk B{z
G{nk pko/ j"b T[m oj/ ;h. w?A ;kfJeb
dk e'Jh th pzdk nzp' B{z Bk N'edk. nzp' wzrtkT[Dh<@ nzp' G{nk d/ r[nKYh joh o[e e/ T[; dh GZmh 'u ;[Ze/ gZs/ gk e/ e'Jh gsk Bk ufbnk fe nukBe nZr
phjh ftu yVQk e/ nzdo ubk frnk. nzp'
dh T[wo g?Ash ;kb dh ;h go d/yD B{z f;zx B/ g[ZfSnk. T[; dh GZmh dk nZr s/i eoe/ nZr/ s/i fet/A j' rJh. ''nzp' G{nk, s{z eh
u[ZbQ/ s/ fco wZeh dhnK o'NhnK bkj ojh
T[j gzikj dh brdh ;h feT[Afe T[j d[ZyK ''t/ w?A s?B{z g?;/ cVkT[Dh nK. s{z ukj bzx iktKrk go d/fynk GZmh 's/ o"De ;'udh J/A nZr Bkb GZmh dk ;/e s/i j'
;h. šnzp' G{nk wZEk N/edk jK.''
B/ GzBh j'Jh ;h. gZsh, ;kpD s/ fwZNh dk s/b w[Zfenk e'Jh Bk. GZmh mzvh gJh. nzp' B{z fBnkD/ frnk. fBnkD/ o"bk gk oj/ ;h.''
''t/ ihT[Adk oj[, i[nkBhnK wkD/, s{z
fJe fdB T[jdk nwbh Gok th s[o j'fJnk ;oQ'A dk s/b dk nXhnk th s/ ntkiK wko oj/ ;h. fiT[A fiT[A fBnkD/ ''nzp' G{nk eh ;'udh J/A<'' w?A T[; d/
g[Zs tZvk nc;o pD/ s/ s/oh pj{ th
frnk fijVk nzp' bJh E'VQk pj[sk u[ZbQ/ fJe d' dkbK th cV fbnkJhA fiT[D nkgD/ gZfbnK 'u dkD/ b? e/ nkT[Ad/ ;okjD/ yVQ e/ fejk.
tZvh nc;o pDe/ nkt/. pfj ik wzih
dk ;jkok ;h. Gok d/ pjkB/ T[j i'frnk.'' nzp' B/ joh f;zx B{z thj o[gJ/ T[t/A jh fBokS w[V iKd/. ''t/ w[zfvnk, w?A eh ;'uDk J/ Gbk. s{z
s/ nZi. w?A s?B{z u{oh e[ZN e/ y[nkT[Bh nK
nkgDhnK th d' wzBhnK bk b?Adh ;h. cVk fdZs/. w?A nZr/ bzx frnk. wZM uodh ojh. dZ; fezB/ fdB j' rJ/ B/, Bk s?A xo
Bkb/ ;e{b B{z th b?ihA.' G{nk B/ cNk cN
j[D T[j id'A fuZs eo/ u[ZbQk Gyk e/ d' ;t/o/ ;t/o/ nzp' G{nk tZv/ o[ZyK d/ w?A G{nk pko/ ;'udk fojk fe nZi T[; r/Vk wkfonk s/ Bk GZmh 's/ nkfJnk
fszB wZeh dhnK o'NhnK s/ d/;h fxU gk
bkj b?Adh. r[nKvhnK s'A bZ;h s/ dkb gZs/ fJeZmh eodh ofjzdh. T[; d/ e'b GZmh feT[A Bh GykJh. w?A T[; B{z ;[Zsh J/. s?B{z fe;/ B/ o'esk j'Dk Gbk<''
e/ fco SZeo gkJh. o'NhnK B{z w[ZmhnK
;pih wzr b?Adh. e'Jh xo T[;B{z itkp fJe pZeohnK ukoB tkbk oZph okw yVQ gJh Bz{ ntki feT[A Bh wkoh < w?B{z sK ''BjhA w/oh wK torh G{nk. w?B{z Gbk
Bkb r[zBD bZr gJh. u{oh dhnK gzi S/
Bk fdzdk. jo e'Jh efjzdk fe Xh B{z d/ frnk s/ efjD bZrk. ''nzp' G{nk s{z vo bZrdk ik fojk. w?A pj[sk fuo wZM e"D o'e ;edk J/. s/o/ s'A sK w?A nkgDh
fgzBhnK pDk e/ d' w?B{z e"bh ftu gk e/
Dk g[zB j[zdk j?. nkgD/ xo e'Jh S'Nk fijk w[zvk feT[A Bh u[rB fdZsh. T[d'A w?A B"thA iwks ftu gVQkJh bJh Y/o ;kohnK n;h;K u[Zeh
j[D jo e'Jh T[;B{z GZmh tkbh nzp' BjhA oZy b?Adh.'' gVQdk ;h. w?A wZM B{z xo b? ik e/ feZb/ fcodk jK. id'A s{z w?B{z w/o/ pko/ oZp e'b'A d/ fdZshnK. d' g'D/ bV pzBQ e/ w/o/ M'b/
G{nk efjzdk ;h. S'N/ pZu/ ne;o T[;B{z ''t/ wo ikfDnk s/ok wsbp eh Bkb pzBQ e/ GZi e/ nzp' G{nk d/ xo ik pj[s ;kok wzrdh J/A, w?A T[d'A s'A T[vdk ftu gk fdZshnK s/ d' nkg ykD bJh
ed/ GZmh tkbh G{nk ed/ nzp' G{nk efje/ J/<'' w[zv/ s'A w?A eokT[Dk eh J/< s{z j'S gj[zfunk. nzp' G{nk u[ZbQ/ 's/ ;[Ze/ nkb{nK fcodk jK. G{nk s{z jh w?Bz{ oZp fd;dh oZy bJhnK.
p[bkT[Ad/ ofjzd/. GZmh B{z T[j d[gfjo s'A ftZu th n?A< s?A fJj rZb efj fet/A dh ;pih pDk ojh ;h. ''nzp' G{nk w?A sK J/A. j'o Gbk oZp e"D j' ;edk J/<'' w?A št/ w[zfvnk, e?A fdB j' rJ/ B/, s{z
pknd jh GykT[Adh ;h. w?A ni/ ;e{b ftu fdZsh<'' nzp' r[Z;/ ftZu yVQ e/ p'bh. pj[sk Jh vo frnk ;h. gfjbK w?Bz{ fJj nzp' dh GZmh 'u ;[Ze/ gZs/ gkT[Adk fojk ekjs'A Bh r/Vk wkfonk< w?A jo o'z
dkyb BjhA ;h j'fJnk. w?A T[jB{z T[vhe ''nzp' G{nk w?A s/oh fJZzs eodk jK. dZ; fe nZi GZmh 's/ feT[A BjhA rJh< Bkb/ nzp' G{nk Bkb d[y-;[Zy dhnK rZbK s/ohnK d' o'NhnK gek e/ oZy fdzdh jK.
fojk j[zdk fe id'A G{nk GZmh ukb{ eo/ w?A Gkt/A s{z w?B{z ;" rkbQK eZYhA Gkt/A p[ok fBnkD/ j"ek b? e/ ykbh w[Vd/ iKd/ B/. eodk fojk. ;ko/ fBnkD/ S'N/ ;h go w?A fco nrb/ fdB w?A row eoe/ yk b?Bh
T[jdh GZmh ftu ;[Ze/ gZs/ gk e/ nZr Gbk efj go w?A s/o/ pko/ ;'u e/ fejk št/ wz[fvnk, pfj ik wzih s/. nZi T[jBK ftu'A tZvk d;thA iwks dk nK. s{z w/o/ xo nkT[D s'A Bk jNhA.'' w?A
s/i eoK. T[BQK w?B{z ed/ Bh fejk fe J/. nZi s'A pknd s{z p[ZYh j[zdh ikt/Arh w/ok fuZs GZmh 's/ ikD B{z Bh ehsk. w?A gVQke{. fJzB/ B{z gzvsK dh p[Vh nkgD/ d' wzBhnK u{oh dhnK yk e/ ;kfJeb u[Ze
gZs/ GZmh 'u gk d/ go w?B{z fJe tZyok s/ j'o p[ZYh. s?B{z gkDh d/D tkbk th sK fejk ub' nZi xo go jh okw eo{z. eh g's/ B{z b? e/ GZmh 's/ dkD/ G[zBkT[D nkJh. e/ ;e{b gj[zu frnk.
fijk nBzd nkT[Adk. fgzv tkb/ pZu/ tko' e'Jh j'Dk ukjhdk J/. G{nk fJ; rZb dh eoBk o'i GZmh 's/ ik e/.@ nzp' B/ bzpk T[;B/ w?Bz{ GZmh e'b yVQ/ B{z d/y e/ fejk,
pkeh ;ck 47 s/
pkeh ;ck 47 s/
pkeh ;ck 47 s/
pkeh ;ck 47 s/
pkeh ;ck 47 s/

47
47
47 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
47 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
47 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
hb?Av d/ ;z;d w?Apo B/ NkJh bkT[D fto[ZX fiZsh bVkJh
hb?Av d/ ;z;d w?Apo B/ NkJh bkT[D fto[ZX fiZsh bVkJh
fBT{ fBT{ fBT{ fBT{ fBT{zhb?Av d/ ;z;d w?Apo B/ NkJh bkT[D fto[ZX fiZsh bVkJhhb?Av d/ ;z;d w?Apo B/ NkJh bkT[D fto[ZX fiZsh bVkJh nwohek u NeokJhnK 13u NeokJhnK 13 s'A tZX s'A tZX
hb?Av d/ ;z;d w?Apo B/ NkJh bkT[D fto[ZX fiZsh bVkJh
nwohek
nwohek u NeokJhnK 13 s'A tZX
nwohek 'u NeokJhnK 13u NeokJhnK 130 s'A tZX s'A tZX
nwohek
;fjws BjhA ;B go ;z;d d/ fB:wK dk
gkbD eotkT[Dk T[jBK dh fzzw/tkoh j?.
rZvhnK, 6 b'eK dh w"s s/ doiBK
rZvhnK, 6 b'eK dh w"s s/ doiBK
rZvhnK, 6 b'eK dh w"s s/ doiBK zywhywh ywhywh ywh
rZvhnK, 6 b'eK dh w"s s/ doiBK
rZvhnK, 6 b'eK dh w"s s/ doiBK
rZb ;z;feqsh dh
rZb ;z;feqsh dh
rZb ;z;feqsh dh
rZb ;z;feqsh dh
rZb ;z;feqsh dh
wkbkov B/ ;z;d ftu'A fts?sh B{z
pkjo dk o;sk fdykT[Ad/ j'J/ fejk fe
w?A s[jkvh rZb B{z ;fjwsh BjhA d/tKrk
ns/ s[jkB{z pkjo ikDk j't/rk. idfe
wkUoh B/ itkp ftu fejk fe fJj wkwbk
f;oc NkJh dk BjhA j? ;r'A ;kvh ;z;feqsh
dk j?. t?shsh B/ fejk,''fJj ;td/Sh b'eK
d/ nfXekoK dh T[bzxDk j?. ;kv/ e'b
g{ok nfXeko j? fe n;hA nkgDh
;ZfGnkukoe gSkD dh gkbDk eohJ/.''
p?me wro'A fbnk frnk c?;bk
p?me wro'A fbnk frnk c?;bk
p?me wro'A fbnk frnk c?;bk
p?me wro'A fbnk frnk c?;bk
p?me wro'A fbnk frnk c?;bk
t?shsh dk ;zxoS ;cb j'fJnk ns/
;z;d ;gheo B{z nkgDk gZy pdbDk
fgnk. ew/Nh dh p?me p[bkJh rJh, fiZE/
wkUoh ;K;d B/ nkgDh rZb oZyh.
fznkdkso ;K;dK B/ wzfBnk fe g[oSK
d/ vo?; e'v ftu NkJh dh b'V BjhA j?.
;gheo B/ c?;bk ;[DkfJnk fe j[D NkJh
t?fbzrNB (fpT{o') gkoNh j't/ iK wkUoh gkoNh d/ ;z:[es bhvo
gkT[D dh b'V BjhA j?. fJ; c?;b/ wro'A
whfNzr ne;o NkJh gkT[Dk g;zd ehsk okftoh t?shsh dh Bzo ftu NkJh
t?shsh dh wkUoh ns/ j'o nkfdtk;h
iKdk j?. fBT{zhb?Av d/ fJe wkUoh ;z;d gkT[Dk r[bkwh dk fuzBQ j?, fi; B{z j[D
w?Apo B/ fJ; gqEk fybkc w'ouk y'bQ fdZsk rb/ ftu bNekT[D dh b'V BjhA j?. GkJhuko/ ftu skohc j' ojh j?. fJ; wro'A
j'o ;z;d w?ApoK B/ th NkJh gkT[D s'A
feT[Afe T[jBK B{z NkJh Bk gkT[D ekoB T[jBK dk ;zxoS ;cb j'fJnk ns/ j[D
fJBeko eo fdZsk j?.
;z;d ftu'A pkjo eZY fdZsk frnk ;h. fBT{zhb?Av dh ;z;d ftu NkJh gkT[Dh
fJZE/ dZ; dJhJ/ fe gzi pZfunK d/
T[jBK B{z fB:wK dh T[bzxDk dk d'Sh zo{oh BjhA j?. j[D sZe fBT{zhb?Av dh
fgsk t?shsh B/ phs/ ;kb nes{po ftu
gkfJnk frnk go T[j nkgD/ c?;b/ 's/ ;z;d ftu vo?; e'v bkr{ ;h. ;z;d d/
sN/ oj/. T[jBK dh Bzo ftu NkJh wsbp ;gheo Nq/to wkbkov dh wkUoh ;z;d u'DK fiZs e/ ;kfonK B{z j?okB eo fdZsk
;h. T[j ;[Gkn d/ jZ;w[Zy ftnesh jB
nzro/zK dh r[bkwh dk gqshe j?. Bkb fsZyh pfj; j'Jh ;h. wzrbtko B{z
go nkgDk gZy oZyDk ikDd/ jB. T[j
nkfyoeko d/S dh ;z;d ftu NkJh gkT[D T[jBK B{z ;z;d ftu'A pkjo eZY
nkgD/ c?;b/ s'A fgZS/ Bk jND bJh ikD/
fybkc T[jBK B/ bVkJh fiZs bJh ns/ fdZskfrnk ;h. T[; ;w/A fts?sh B/ nzro/
iKd/ jB. T[jBK B/ fejk ;h fe wkUoh
fBT{zhb?Av dh ;z;d B{z nkgD/ fB:w zK dh NkJh gkT[D dh pikJ/ otkfJsh
pdbD/ gJ/. j/ fseh bke/N gkfJnk j'fJnk ;h. Gkt/ d/ nfXekoK bJh T[j p/y"c nkgDh rZb
oZyDr/.
nkfyoeko fwbh ;cbsk
nkfyoeko fwbh ;cbsk
nkfyoeko fwbh ;cbsk
nkfyoeko fwbh ;cbsk Afe wkbkov y[d NkJh d/ fB:w Bkb
nkfyoeko fwbh ;cbsk
fJNbh L ;Ve jkd;/ d"okB gkfe;skBh ftnesh dh w"s s/ d' gzikph
fJNbh L ;Ve jkd;/ d"okB gkfe;skBh ftnesh dh w"s s/ d' gzikph tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ N?e;k; ftu fJe jkJht/n 's/ fGnkBe ;Ve
fJNbh L ;Ve jkd;/ d"okB gkfe;skBh ftnesh dh w"s s/ d' gzikph
fJNbh L ;Ve jkd;/ d"okB gkfe;skBh ftnesh dh w"s s/ d' gzikph
fJNbh L ;Ve jkd;/ d"okB gkfe;skBh ftnesh dh w"s s/ d' gzikph zywhywh ywhywh ywh
jkd;k tkgfonk. fJ; jkd;/ ftu 6 b'eK dh w"s j' rJh ns/ eJh b'e zywh j' rJ/
. fJ; jkd;/ ftu 130 s'A tZX rZvhnK B[e;kBhnK rJhnK. fJj jkd;k ;Ve 's/
fwbkB (fpT{o') fJNbh 'u nkJ/ fdB tkgo oj/ ;Ve jkdf;nK ftu pj[s ;ko/
fsbeD ekoB tkgfonk. nwohek d/ eJh fjZf;nK ftu whAj ns/ pocpkoh j'Jh j?,
gzikph B"itkB nkgDhnK ehwsh ikBK r[nk u[Ze/ jB . phsh oks bkshBk fzbk d/
fi; ekoB jo gk;/ fsbeD dh ;fEsh pDh j'Jh j?.
e;pk p'or' w[s/b' s'A Bs{B' B{z ikD tkb/ o;s/ 's/ tkgo/ fJe ;Ve jkd;/ 'u 31
c'oN toE d/ dweb ftGkr d/ gqw[Zy fi; v/ft; B/ fejk,''eJh b'e nkgDhnK
;kb d/ gkfe;skBh ftnesh dh w"s j' rJh s/ 2 j'o gzikph rzGho zywh jB.
rZvhnK nzdo c; rJ/ ;B ns/ T[jBK B{z pkjo eZYD bJh 'jkJhvq'fbe' T[geoBK
gqkgs t/oftnK nB[;ko 3 ftnesh ezw s'A tkg; g?db nkgD/ xo nk oj/ ;B
dh tos'A eoBh gJh.''
fe fgZS/ s'A nk oj/ fe;/ s/z ocsko tkjB B/ fJBQK B{z NZeo wko fdZsh, fi; d/
fJbke/ ftu n?Ap[b?A; ;/tk gqdkB eoB tkbh ezgBh 'w/v;Nko' d/ p[bko/ w?N
cb;o{g fJe gkfe;skBh dh w"e/ 's/ w"s j' rJh id fJ; d/ Bkb s[o/ nkT[Ad/ gzikph
itki;ekJ/ B/ dZf;nk fe xZN'-xZN 65 b'eK dk j;gskb ftu fJbki ehsk
B"itkB ekw/ th rzGho o{g ftu cZNV j' rJ/.
frnk, fijBK ftu'A 35 b'eK B{z xNBk;Eb s'A n?Ap[b?A; fbikfJnk frnk.
zywhnK B{z bkshBk d/ B/Vb/ j;gskb ftu dkyb eotkfJnk frnk j? id fe
eJh b'eK B{z xNBk;Eb 's/ jh w[ZYbk fJbki w[jZJhnk eokfJnk frnk ns/
fwqse ftnesh dh d/j B{z u[ZeD s'A gfjbK b'VhAdh ekotkJh eoB bJh g[fb; B{z
fco xo G/i fdZsk frnk. nfXekohnK B/ dZf;nk fe jkd;k ;t/o/ eohp 6 ti/
xzfNnK pZXh o;sk pzd oZyDk gfJnk. g[b; w[skpe fJj fszB'A B/V/ jh fe;/ y/sh
tkgfonk. itkv;ekJ/ B/ dZf;nk fe ;Ve 's/ poc j'D ekoB pukn eowhnK B{z
ckow s/ ezw eoB s'A pknd tkg; nkgD/ xoK B{z ik oj/ ;B fe nukBe fJj
S[o{nks ftu ekch go/SkBhnK dk ;kjwDk eoBk fgnk.
jkd;k tkgo frnk .
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
mzvh GZmh dk ;/e
;ck 46 dk pkeh
;ck 46 dk pkeh
;ck 46 dk pkeh
;ck 46 dk pkeh d/ fdB T[soB bZr/.'' dh rZb s[oB bZr gJh go w?A fsnko nkJh fe w?A nukBe fsnko feT[A j' ikD s'A gfjbK d[nkJh d/e/ iktKrk.''
;ck 46 dk pkeh
d;thA iwks d/ ;ko/ g/go w/o/ tXhnk ''p/p/ T[jB/ e'Jh pZuk r'd feT[A Bh Bk j[zdk. fJe fdB r[nKY ftu w/oh Gkph frnk. w?A j"bh j"bh xo tkg; nk frnk.
j' rJ/. j[D w?A xo ftjbk jK. d' wjhB/ fbnk fi; d/ nk;o/ T[j nkgDh ofjzdh brdh ;h T[; dk uko ;kb dk pZuk ''p/p/, nzp' G{nk B{z p[yko j' frnk. ''t/ eh jkb J/ s/oh G{nk dk<@ p/p/
xo d/ vzro ukodk fojk. u[ge/ u[ge/ fizdrh d/ fdB ;[yh eZN b?Adh.'' fe;/ uhz b?D fgS/ o' fojk ;h. w?A Gkph w?A T[;B{z d[nkJh dtkT[D Sfjo ufbnK, B/ nZi gfjbh tko w?B{z s/oh G{nk nkfynk
G{nk B{z fwbdk fojk. fgnko b?Adk fojk. ''Bk jh fe;/ B/ T[jB{z ;bkj fdZsh B{z g[ZfSnk, šGkph fJj pZuk feT[A j[D s{z w?B{z o'eh Bk p/p/.'' go w?A e[M Bk fejk. oks B{z w?B{z BhAd
rZbK ;KMhnK eodk fojk. fJe fdB w?A s/ Bk jh T[;dh e'Jh swzBk ;h. T[j otkfJnk i' uhi wzrdk J/ d/ d/.' T[j p/p/ B/ w?B{z Bk o'fenk. ;kfJeb d/ Bk nkJh. ;koh oks nzp' G{nk pko/ ;'udk
wB 'u ;'funk fe nzp' G{nk d/ ihtB n?t/A jh ubdh ojh.'' efjzdh, @Gz[B/ j'J/ dkD/ wzrdk J/.'' fgZS/ fpmk e/ w?A Sfjo d/ vkeNo gk; b? fojk. eZb B{z T[; B{z e'D Sfjo b? e/
pko/ w?A nkgDh p/p/ s'A zo{o g[ZSKrk. ''p/p/ s{z fcodh s[odh T[jd/ xo ik šfJjB{z w/o/ Bkb gZb/ ftu E'V/ dkD/ frnk. vkeNo B/ d[nkJh fdZsh, Nhek ikt/rk< w?A nkgDh ;oekoh fvT{Nh s/
''p/p/, GZmh tkbh nzp' G{nk pko/ s?B{z e/ rZbh pkshA gk e/ g[ZS b?Adh. s/ok gk e/ G/id/. w?A fJjB{z GZmh s'A dkD/ G[zBk bk fdZsk s/ nrb/ fdB fco nkT[D bJh ikDk J/. j'o w?A fe;/ B{z efjDk Bh. ;t/
sK gsk j'Dk J/, w?B{z dZ;d/ T[;d/ ihtB efjDk SkfJd Bk w'Vdh.'' e/ b? nktKrk. w?B{z sK nzp' G{nk dh GZmh efj fdZsk. w?A vkeNo B{z g?;/ d/ e/ G{nk o/ ;kio/ T[Zfmnk nkgDh fvT{Nh 's/ ikD
bJh fsnko j' fojk ;h. w?A ;kfJeb u[Ze
pko/.@ ''i/ T[j w?B{z w'VwK ;tkb eo fdzdh 's/ ikD bJh fNeN fwb rJh. w?B{z B{z b? e/ xo nk frnk. w?A xo G{nk dk
šfeT[A < s{z eh b?Dk T[; pko/ gsk fco<'' p/jZd ukn uVQ frnk. T[j pZuk nZr/ fp;sok MkV e/ ftSk fdZsk. ukdo pdb gfjbK nzp' G{nk d/ xo T[;B{z dtkJh d/
eoe/<' ''fejVk ;tkb<'' w?A j?okB j' e/ nZr/ s/ w?A fgZS/ s[odk nzp' dh GZmh 's/ fdZsh. T[;d/ u[ZbQ/ 's/ row gkDh bJh e/ fco iktKrk. w?A j"bh j"bh T[jd/ xo
w{jo/ ;kfJeb yVQk eoe/ nzdo frnk.
špZ; p/p/ w?B{z E'VQk fijk dZ; d/ wK g[ZfSnk. gj[zu frnk go nzp' GZmh 's/ BjhA ;h. w?A gshbk oZy fdZsk.
gzi S/ iBkBhnK T[jd/ wzi/ d[nkb/
pD e/ feT[Afe T[;d/ pko/ w?A S[o{ s'A jh ''i/ T[j w?B{z efj fdzdh fe s{z nkgDk w[zv/ B{z Bkb b? e/ G{nk d/ xo nzdo dkyb ''G{nk, w?A gkDh row eo fdZsk.
p?mhnK nkgD/ u[zBh d/ gZb/ Bkb nZyK
ikBDk ukj[zdk jK. i/ s{z BjhA dZ;/rh e'Jh fJe w[zvk w?B{z d/ d/. ;[Zy Bkb s/o/ j' frnk. T[j wzi/ 's/ gJh ;h. w?A nktkz uZb T[Zm r[;bykB/ ftu Bjk b? s/ Bkb/
;kc eo ojhnK ;B. w?A ;fji ftu fejk
sK w?A nzp' G{nk e'b'A ik e/ g[ZS sK S/ w[zv/ B/ s/ fco w?A eh itkp fdzdh<'' wkoh, šG{nk, s{z j[D th gJh J/A< s?B{z egV/ th pdb b?. Skw B{z w?A xo s'A s/o/
šw/oh G{nk B/ d[nkJh b? bJh<''
nktKrk.@ w?A iok p/p/ s/ ;ysh tos e/ šp/p/ s{z w?B{z jh nzp' dk g[Zs pDk d/ e[M d[y J/< G{nk, w?A nk frnk. ub w?A tk;s/ o'Nh b? e/ nktKrk.'' nzp' row
št/ w[zfvnk, s/oh G{nk s?B{z , ;kB{z s/
fejk. fdzdh. w?A T[; dh ;/tk eoe/ pj[s y[S s?B{z Sfjo fbik e/ dtkJh fdtk gkDh Bkb Bjk e/ nzdo ik e/ g? rJh.
fgzv tkfbnK B{z SZv e/ ubh rJh.'' fJe
št/ g[Zs, T[jd/ torh fe;/ Bkb Bk j[zdk. T[; ftukoh dk ihtB ;tor pD fbnktK.' Skw B{z w?A nzp' tk;s/ s/ nkgD/
p[ZYh r[nKYD B/ fejk.
j't/. T[jdk ihtB ekjdk ihtB J/< id'A iKdk.'' ''t/ w/o/ S/o g[Zsk j[D s{z feZE'A nk tk;s/ o'NhnK vZp/ 'u gk e/ b? nkfJnk.
w?A yVQk fojk go w?A T[d'A o'fJnk Bk.
T[j izwh d[ZyK dk gjkV b? e/ izwh j'Dh ''w?A Bh fe;/ B{z nkgDk g[Zs d/Dk. frnk J/A< T[j fejVk t/bk Bh ;h j[zdk n;hA d'jK B/ wzi/ 's/ p?m e/ o'Nh ykXh.
T[dk; fujok b? e/ ;e{b ubk frnk.
J/. pugB ftu T[j d/yD goyD B{z ;[D s{z j[D T[;d/ xo Bh ikDk. pZ; id'A s?B{z :kd Bh eodh ofjzdh. s/o/ fjZ;/ ''G{nk j[D s{z w/o/ Bkb gfjbK tkbhnK
Bk w?A gVQkfJnk s/ Bk jh ;kEhnK Bkb
pE/oh ;'jDh ;h. Gkt/A T[; dk S'Nk GkJh f;ZXk j' e/ gVQh ik. fJj w?A efj ojh dhnK o'NhnK w?B{z jh ykDhnK g?AdhnK rZbK feT[A Bh eodh<@
e'Jh rZbpks ehsh. Skw B{z xo
ekbk eb'Nk ;h. fJj sK pE/oh ;[BZyh jK.'' p/p/ B/ th ;ysh tos e/ nzp' d/ B/.'' št/ g[Zs ekjdhnK rZbK B/. j[D s{z nkfJnk. gsk ufbnk fgzv tkfbnK B/
;h. oZp B/ gsk Bh eh ;'u fJjdh fe;ws xo ikD s'A o'e fdZsk. ''uZb fsnko j' ik, w?A fJ; w[zv/ B{z tZvk nc;o pD frnk J/A. j[D s{z fJe
g{o/ ;BwkB Bkb ;;eko eo fdZsk. nzp'
ftu jh d[y jh d[y fby fdZs/ ;h. wkfgnK w?A wk;Noh dk e'o; eoe/ ;oekoh fJjd/ xo Sv nktK.@ w?A ekjbh ekjbh ;'jDh fijh e[Vh d/y e/ ftnkj eok b?. G{nk d/ xo e'Jh pZsh pkbD tkbk BjhA
B/ fJjd/ bJh uzrk to bZfGnk ;h go ;e{b ftu gVQkT[D bZr fgnk. jcs/ pZu/ B{z T[;dh wK e'b SZv e/ nkgD/ xo pZ; w/oh fJj swzBk g{oh eod/ ihT[D ;h. Skw B{z w?A nZm B" ti/ u[ge/ u[ge/
fco gsk Bh fe; uzdo/ dh Bio bZr 'u xo nk iKdk go xo w?B{z u?B Bk nk e/ egV/ pdb e/ ;kfJeb u[e e/ i'frnk.@ fJj efje/ T[j bzph g? rJh. G{nk d/ ftjV/ ftu ik e/ oZi e/ o'fJnk.
rJh. p/p/ B/ T[jh e[M dZf;nk fijVk nkT[Adk. wB ekjbh fgnk ofjzdk fe s[oB bfrnk. w?A T[; 's/ oikJh d/ fdZsh. T[;dh T[wo w?B{z o'Ad/ B{z fe;/ B/ Bk d/fynk go nzp'
T[;d/ Bkb tkgfonk ;h. T[j fdB s/ fe;/ pjkB/ nzp' d/ xo ik nktK go ''t/ j[D s{z feZE/ uZfbnk J/A, Skw dk ;Zm s'A T[go j' rJh ;h. G{nk dh mzvh GZmh d/y ojh ;h.
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
eoB?b f;zx tihokpkd
nZi nk fdB, nzp' G{nk dh Ybdh itkBh iktK fet/A feT[Afe xo ftu w/o/ foSs/ N?w J/, xo 's/ jh ofj.@ p/p/ B{z ;wM Bk nzp' G{nk j[D w?A iktK< ebQ B{z ;e{b eoB?b f;zx tihokpkd

48
48
48 gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
48 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
48 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
Bhdob?Av
Bhdob?Av u gkfe s'A b{D d/ ezN/Bou gkfe s'A b{D d/ ezN/Bo e'o'Bk t?e;hB d/ ;fj:'r bJh No{v'
Bhdob?Av u gkfe s'A b{D d/ ezN/Bo
Bhdob?Av
Bhdob?Av 'u gkfe s'A b{D d/ ezN/Bou gkfe s'A b{D d/ ezN/Bo
e'o'Bk t?e;hB d/ ;fj:'r bJh No{v'
e'o'Bk t?e;hB d/ ;fj:'r bJh No{v'
e'o'Bk t?e;hB d/ ;fj:'r bJh No{v'
e'o'Bk t?e;hB d/ ;fj:'r bJh No{v'
ftu nkJh 1H5 NB j?o'fJB
ftu nkJh 1H5 NB j?o'fJB
ftu nkJh 1H5 NB j?o'fJB zpsps psps ps
ftu nkJh 1H5 NB j?o'fJB
ftu nkJh 1H5 NB j?o'fJB
B/ Gkos ;oeko dk ehsk XzBtkd
B/ Gkos ;oeko dk ehsk XzBtkd
B/ Gkos ;oeko dk ehsk XzBtkd
B/ Gkos ;oeko dk ehsk XzBtkd
B/ Gkos ;oeko dk ehsk XzBtkd
Bkb j'o 20 bZy y[okeK bJh ;wM"sk
ehsk j?. ;kB{z nZXh fwbhnB y[okeK dh
gfjbh y/g e[M jcfsnK d/ nzdo nkT[D
dh T[whd j?.
ghHn?ZwH w'dh Bkb c'B 's/ ehsh rZb
fJ; wjhB/ d/ S[o{ ftu, No{v' ;oeko
s'A e'ftv-19 NhfenK dh yohd ftu d/
oh pko/ g[ZSfrZS ehsh rJh ;h. e?B/
vhnB fto'Xh fXo d/ ;z;d w?ApoK B/
;oeko B{z ;tkb ehsk ;h eh T[j Nhe/
bJh Gkos dh wdd bt/rh sK T[; ;w/A
;oeko B/ e'Jh gqshfefonk BjhA fdZsh
;h. No{v' d/ gqXkB wzsoh Bfozdo w'dh B{z
c'B eoB d/ pknd, NftZNo T[Zs/ fJj
dkntk ehsk frnk fe Gkos e?B/vk
d[nkok wzrh rJh e'ftv-19 Nhe/ dh
;gbkJh eoB dh g{oh e'fSS eo/rk.
Bhdob?Av (fpT{o') Bhdob?Av 'u vZu nfXekohnK B/ gkfe;skB s'A okNov?w
nkgD/ fpnkB ftu No{v' B/ fejk
pzdorkj 's/ gj[zuh gjkVh b{D d/ fJe ezN/Bo 'u g?e 1H5 NB j?o'fJB dh ;G s'A
N'oKN' (fpT{o') e?B/vk d/ gqXkB wzsoh (S"VhSQhUbX) B{z gqkgs ehsk. j[D ;kv/ fe i/eo d[Bhnk e'ftv-19 B{z fiZsD
tZvh y/g zps ehsh j?. ;EkBe whvhnk nB[;ko ezN/Bo p[ZXtko B{z zps ehsk
i;fNB No{v' B/ SBhtko (27 cotoh) e'b f;js wkjoK d[nkok gk; ehsk fJZe ftu ekw:kp j' iKdh j? sK fJj Gkos
frnk ;h. Bhdob?Av g[b; B/ gkfe;skB s'A gjkVh b{D Bkb Go/ fJe fSfgzr ezN/Bo
B{z e'ftv-19 Bkb bVB ns/ e?B/vk d/ ;[oZfyns ns/ sh;ok Nhek j? i'fe pj[s dh nfsnzs ckowk;{Nheb ;woZEk ekoB
dh sbkSh b?D s'A pknd j?o'fJB dh fJj y/g pokwd ehsh.
b'eK bJh e'o'Bk tkfJo; Nhe/ dhnK T[sSkjiBe ypo j?, fi; dk noE j? wjZstg{oD j't/rk. fJ; ;woZEk B{z
vZu ;wkuko nB[;ko fpqN/B 'u B?SBb eqkJhw J/iz;h dh ikDekoh d/ nkXko 's/
y[okeK B{z ;[oZfyns eoB ftu Gkos fe ibdh jh tX/o/ b'eK B{z Nhek ftSt Bkb ;KMk eoB ftu gqXkB wzsoh
g[b; B/ fJj ekotkJh ehsh. j?o'fJB pokwdrh 's/ fNZgDh eod/ j'J/ gkfe;skBh
tZb'A fdZsh rJh ;jkfJsk ns/ GkJhtkbh brkfJnk ikt/rk.@ w'dh dh nrtkJh dk No{v' B/ XzBtkd
gZsoeko skjk f;Zdheh B/ fejk fe gkfe;skB 'u j?o'fJB ncrkfB;skB s'A nkT[Adh
dh Sbkxk ehsh.fJZe whvhnk pqhfczr e?B/vhnB gqXkB wzsoh B/ NftZNo ehsk. gqXkB wzsoh dcso tZb'A ikoh
j? s/ gkfe;skB 'u efEs s"o 's/ gkfe;skB c"i dh fBrokBh 'u ;gbkJh ehsh
ftu No{v' B/ fejk,@nZi ;t/o/ j?bE e?B/ 's/ th fbfynk,@n;hA n?;Nqkz/B/ek dhnK gq?; fpnkB ftu fejk frnk j? fe
iKdh j?. dZ; d/JhJ/ fe ':{o'g 'u gjkVh r[bkph b{D nkw s"o 's/ fJe Gkosh
vk B/ n?;Nqkz/B/ek nke;c'ov e'ftv- e'ftv-19 Nhe/ dhnK 20 fwbhnB y[oke ghHn?ZwH Bfozdo w'dh tZb'A No{v' B{z T[BQK
T[sgkd d/ o{g 'u t/funk iKdk j?.'
19 Nhe/ d/ Bkb-Bkb ;how fJz;NhfuT{N gqkgs ehshnK jB. fJ; s'A fJbktk, dhnK GktBktK bJh XzBtkd ehsk
nkc fJzvhnk d/ ;z;eoD e'thShbv n;hA j[D ;how fJz;NhfuT{N nkc fJzvhnk frnk j?.
pkJhv/B gq
pkJhv/B gq k;B u fjk;B u fj kp gkT[D tkbhkp gkT[D tkbh
pkJhv/B gq
pkJhv/B gqSk;B u fjk;B u fjzkp gkT[D tkbhkp gkT[D tkbh
pkJhv/B gq k;B u fj kp gkT[D tkbh
y; B/ pDkfJnk Nozg dk ;[fBjoh g[sbk,
y; B/ pDkfJnk Nozg dk ;[fBjoh g[sbk,
y; B/ pDkfJnk Nozg dk ;[fBjoh g[sbk,
Sy; B/ pDkfJnk Nozg dk ;[fBjoh g[sbk,y; B/ pDkfJnk Nozg dk ;[fBjoh g[sbk,
whoh w{b dh wfjbk ;whok ck
whoh w{b dh wfjbk ;whok ck
e e e e eSwhoh w{b dh wfjbk ;whok ckwhoh w{b dh wfjbk ;whok ckzbhbh bhbh bh
whoh w{b dh wfjbk ;whok ck
ikd{ dh SVh ekoB ;[oyhnK u
ikd{ dh SVh ekoB ;[oyhnK
ikd{ dh SVh ekoB ;[oyhnK u
ikd{ dh SVh ekoB ;[oyhnK u
ikd{ dh SVh ekoB ;[oyhnK 'uu
g[sb/ Bkb Nozg dk ;BwkB ehsk j?.
fJ; g[sb/ ftu Nozg ikd{ dh SVh jZE
ftu cV/ j'J/ jB. T[jBK B/ ;{N, i?e/N,
;c/d SoN, bkb NkJh ns/ nwohek d/
Mzv/ fij/ fd;D tkb/ SkoN; gfjB/ j'J/
jB.g[sb/ Bkb b'eK B/ pj[s ;kohnK
s;thoK fyZutkJhnK idfe ;'Sb
whvhnk 's/ fJ; g[sb/ dk ekch wzke
th pfDnk. yk; rZb fJj j? fe fJj
g[sbk w?e;he' ftu pfDnk j? fi; d/
fybkc r?o ekB{zBh gbkfJB B{z b?e/ Nozg
ekch ;ys oj/ ;B ns/ T[ZE/ ezX
pDkT[Dk ukj[zd/ ;B.
6 wjhB/ ftu pfDnk g[sbk
w?e;he' ftu ofjD tkb/ nwoheh
ihrB B/ fJj g[sbk 6 wjhB/ ftu
pDkfJnk j?. fszB b'eK B/ 200 g"Av dk
tkfSzrNB (fpT{o') ;kpek nwoheh gkoNh ftu uZb oj/ ftuko tNKdo/
g[sbk pDkT[D ftu T[; dh wdd ehsh.
okSNogsh v'Bkbv Nozg dh b'efgqnsk d"okB ;[fBjoh g[sbk nkBbkJhB ekch
tkfSzrNB (fpT{o') fJ; ;kb iBtoh dh S[o{nks ftu Bt/A u[D/ rJ/ okSNogsh ihrB B/ w?e;he' ftu fJ; B{z ckJhpo
jkb/ th poeoko j?. u'D BshfinK s'A uouk ftu fojk. Nozg dh nrtkJh ftu
i' pkJhv/B B/ Gkosh w{b d/ eJh nwoheh b'eK B{z nkgD/ gqSk;B ftu tZy-tZy rbk; Bkb pDkfJnk ns/ fco NKgk
pknd Gkt/A T[jBK dh ekch nkb'uBk gkoNh okSNogsh u'DK jko rJh ;h ns/
nj[fdnK 's/ fB:[es eoB dk n?bkB ehsk ;h. fJBQK ftu eSwhoh w{b dh fJe ftu fJ; B{z ;[fBjoh ozr ehsk. ihrB
j'Jh j? go gkoNh ftu T[jBK d/ gqSz;e y[d Nozg B{z d' tko wjkd'S dk ;kjwDk
nwoheh wfjbk dk BK th Skwb ;h. fiBQK B/ nkgD/ ;[gfBnK B{z g{ok eoB bJh dk efjDk j? fe T[jBK B/ Nozg B{z t'N
jkb/ th w"i{d jB. ikDekoh w[skpe eoBk fgnk. e'o'Bk tkfJo; bkr dh
w?vheb dh gVQkJh SZv e/ ;'Sb toe dh gVQkJh eoB dk c?;bk fbnk ;h. ;whok fdZsk ;h go T[jBK B{z Nozg Bkb e'Jh
ezzot/fNt g"bhNheb n?e;B ekBcoz; phwkoh Bkb BfiZmD ftu Nozg dh
ckzbh w"i{dk t/b/ nwoheh okSNogsh i' pkJhv/B d/ gqSk;B ftu okSNoh nkofEe wsbp BjhA j?. T[jBK B/ ikd{ dh SVh
dh p?me ftu Nozg dk ;[Bfjok g[sbk n;cbsk bJh ekch nkb'uBk j'Jh ns/
gqhSd dh T[g-fBod/Se j?. fJ; s'A gfjbK T[j okSNogsh poke Upkwk d/ ekoiekb
brkfJnk frnk. cb'ohvk ftu uZb ojh 6 iBtoh B{z ;z;d 's/ j'J/ jwb/ B/ Nozg Nozg 's/ ehs/ rJ/ Upkwk d/ wzke B{z
ftu ;hBhno nkofEe ;bkjeko ti'A ezw eo u[Zeh j?. ;whok 3 pZfunK dh wK j?
p?me bJh w?e;he' s'A pDkfJnk frnk d/ ne; B{z j'o th yokp eo fdZsk. b?e/ pDkJh j? fi; ftu T[jBK B/ fejk
ns/ nwohek d/ ikoihnk ;{p/ ftu ofjzdh j?.
Nozg dk g[sbk fbnKdk frnk ;h. w{osh B/ cVh ikd{ dh SVh ;h fe Nozg B{z B"eohnK g?dk eoB bJh
;whok dk iBw nwoheh ;{p/ fBT{:koe d/ Sfjo pcb' d/ fJe e;p/ cb/wi'tk:b
;[oyhnK ftu SkfJnk g[sbk fJ; ;G d/ pkti{d gkoNh B/ ;[fBjoh ikd{ dh SVh ukjhdh j't/rh.
ftu j'fJnk ;h. T[BQK d/ wksk-fgsk T[; t/b/ j;gskb ftu ezw eod/ ;B. ;whok
pknd ftu nkgD/ gsh ns/ 3 pZfunK Bkb ikoihnk nk rJh ;h. T[BQK T[E/ fozot
:{e/L n?e;hNo u d{i/ ft t :[ZX Bkb ;zpzfXs pzp ehsk frnk B
:{e/L n?e;hNo
p?Ae nkc n?NbKNk ftu fBod/Se d/ nj[d/ 's/ ezw ehsk. j[D tQkJhN jkT{; ftu :{e/L n?e;hNo :{e/L n?e;hNo 'u d{i/ ftu d{i/ ftSt :[ZX Bkb ;zpzfXs pzp ehsk frnk Bt :[ZX Bkb ;zpzfXs pzp ehsk frnk BSNN NN N
:{e/L n?e;hNo u d{i/ ftu d{i/ ft t :[ZX Bkb ;zpzfXs pzp ehsk frnk Bt :[ZX Bkb ;zpzfXs pzp ehsk frnk B
T[BQK dh fB:[esh s'A pknd T[j n;EkJh S[ZNh 's/ j?. nkgDh o{uh ekoD T[j xZN
nkwdB tkb/ torK dh fpjsoh bJh pj[s ;orow BjhA j?. fJjh ekoD j? fe T[BQK bzvB (fpT{o') :{e/ d/ n?e;hNo ftZu fwb/ d{i/ ftSt :[ZX
B/ efwT{fBNh fvt?bgw?AN ckfJB?AShnb fJz;NhfuT{N (;hH vhH n?ZcH nkJhH) ftu Bkb ;zpzfXs wzB/ iKd/ pzp B{z fB:zsfos ;fEsh ftZu Xwkek
jkUf;zr ckfJB?A; s'A b? e/ fpiB?Z; ckfJB?A; fij/ S'N/ gZXo d/ w[ZfdnK 's/ ezw ehsk eoe/ BSN ehsk frnk j?. S[Zeotko d/ fdB n?e;hNo d/ rb/
j?. BE"oB o'v 's/ fJ; pzp d/ fwbD s'A pknd fJ; y/so ftub/
ftGkr d/ T[g-fBod/Se ti'A T[BQK B{z xZN nkwdB tkb/ nwoheh BkrfoeK dh 2,600 s'A tZX xoK ns/ :{Bhtof;Nh nkc n?e;hNo d/ jkbK
;fEsh ftu ;[Xko eoB bJh nkofEe w[ZfdnK 's/ nwoheh okSNogsh i' pkJhv/B Bz ftZu'A seohpB 1400 ftfdnkoEhnK B{z th ;[oZfynk ekoBK eoe/
;bkj d/D dk ezw ;"Afgnk frnk j?. ;whok ckzhbk dk iBw sK nwohek ftu pkjo eZfYnk frnk.
j'fJnk go T[BQK B/ nkgDh zZdh zwhB eSwho Bkb nkgDk ;pzX pDkJh oZfynk j?. g[b; d[nkok fJ; ekotkJh bJh fJZe 330 c[ZN (100 whNo)
;whok dh G?D oT{c ckzbh w[skpe T[j eSwho nkT[Adh ofjzdh j?. nkyoh tko T[j dk x/ok gkfJnk frnk fi; B{z pknd ftZu 1,310 c[ZN (400
nkgD/ yk; d';s d/ ftnkj ftu Skwb j'D bJh SqhBro nkJh ;h. ;whok dk whNo) sZe tXkfJnk frnk. fJ; pzp d/ fBgNko/ bJh wkfjoK B/
ftnkj th fJe eSwhoh ftnesh Bkb j'fJnk. nwohek ftu T[BQK dh fB:[esh t/b/ 400 NB o/s dh tos'A ehsh ns/ fJ; pzp d/ Xwke/ dhnK nktkzK
SqhBro ftu T[BQK d/ foSs/dkoK B/ iSB wBkfJnk ;h. w"i{dk t/b/ nwoheh gqSk;B gzi whb (8 feb'whNo) d{o sZe ;[DB dhnK ypoK nkJhnK jB.
ftu T[j d{ih eSwhoh w{b dh nwoheh wfjbk j? fiBQK B{z fJe nfjw nj[d/ 's/ fzeo:'r j? fe d{;o/ ftSt :[ZX d"okB ftS/S s"o 's/ wJh 1942
fB:[es ehsk frnk j?. d{ih wfjbk th eSwhoh w{b dh j? fiBQK dk BK nk:Sk Skj ftZu p?v/eo o/vz d"okB fJ; Sfjo 's/ iowB jwbktoK B/ Gkoh
j? i' fvihNb oDBhsh Bkb i[Vh j'Jh j?. jwbk ehsk ;h.

49
49
49 gzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
49 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
49 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
Harman Foundation organised annual fundraiser ‘Light and Hope’


























































































Sydney (Bureau) Harman Since its inception in 2013, Cultures Should have Rich Maninder Singh. equally support both men and
Foundation organised annual Harman Foundation has been Relationship’- a community led Michelle Rowland, Federal MP women,” said Harinder Kaur.
fundraiser ‘Light and Hope’ supporting individuals, families Domestic Violence prevention for Greenway appreciated the “As we are a part of the local
dinner Harman Foundation and community during extreme partnership between Multicultural efforts of Harman Foundation. sub-continental community, we
hosted its 8 th annual fundraising hardships including grief, loss, Health Services and Harman Pointing towards the have a better understanding of
dinner ‘Light and Hope’ on homelessness, domestic and Foundation was played for the transparency in their accounts, the cultural sensitivity, and
February 28, 2021 at Bowman family violence etc. audience. This project was aimed she applauded the initiatives support the people accordingly”
Hall, Blacktown. It was an The foundation provides to stimulate discussions to taken by the foundation. she added.
insightful evening organised to family support services, challenge community attitude Harinder Kaur, CEO and co- “1 in 4 women experience
support women and children chaplaincy services and is a ray towards family violence. founder of Harman Foundation domestic and family violence
affected by family and domestic of hope for all those women and Maninder Singh, chairman of said, “Harman foundation has and one woman is killed every
violence. children who are facing domestic Harman Foundation while been always upfront to help the 9 days. Shockingly, 17 adults
The dinner night which raised violence. addressing the audience said, individuals and families stuck in are hospitalised everyday due to
over $40,000 including an With over 250 volunteers, “Financial year 2019-2020 was vulnerable circumstances. domestic and family violence.
auction to support women’s Harman foundation has housed challenging yet a successful year We have grown into a big Harman Foundation receives
shelter nicknamed ‘HER House’ 40 women and 16 children till for Harman Foundation.” family with 250 volunteers who 200 plus calls related to
(Harman Foundation Empower- date. It has assisted 300 families “The primary objective has have their own expertise and domestic violence every month,
ment &amp; Refuge House). in 2019-2020 alone, 7000 calls always been to ensure that no offering different services to the so this issue needs to be
The shelter provides transitional were made through helpline and one falls to the cracks to sustain community.” addressed. In May 2020,
housing for women and children direct contact. Harman our ongoing projects and for “Harman foundation helps Kamaljeet Sidhu was murdered,
affected by domestic violence. Foundation has provided future projects, we are focusing people who are in extremely so we want to spread
Harman foundation has chaplaincy service to 400 patients on partnerships, collaborations tragic circumstances or vulnerable awareness about domestic
always been ardent when it and prisoners. and searching for grants, situations especially due to family violence and curb this menace,”
comes to community services. A Punjabi drama video ‘Rich donations, sponsorships,” added and Domestic Violence. We said Harinder.

gzikp NkJhw
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2 21
5 5 5 5 50 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 202121
gzikp NkJhw , f;vBh, wkou 2, f;vBh, wkou 2 2121
:{e/ dh ;hohnb feZbo o'
:{e/ dh ;hohnb feZbo o' t?;N B{z t?;N B{z
:{e/ dh ;hohnb feZbo o'
:{e/ dh ;hohnb feZbo o'z t?;N B{z t?;N B{z
:{e/ dh ;hohnb feZbo o' t?;N B{z
HHHid'A e'o'Bk ekoD wK dk d[ZX j' frnk jok
HHHid'A e'o'Bk ekoD wK dk d[ZX j' frnk jok
HHHid'A e'o'Bk ekoD wK dk d[ZX j' frnk jok
HHHid'A e'o'Bk ekoD wK dk d[ZX j' frnk jok
HHHid'A e'o'Bk ekoD wK dk d[ZX j' frnk jok
i/bQ u brkfJnk frnk e'o'Bk Nheku brkfJnk frnk e'o'Bk Nhek
i/bQ w?e;he' (fpT{o') w?e;he' dh ofjD
i/bQ 'u brkfJnk frnk e'o'Bk Nheku brkfJnk frnk e'o'Bk Nhek
i/bQ
i/bQ u brkfJnk frnk e'o'Bk Nhek
tkbh 23 ;kb dh fJe n"os nzBk ekoN/
i B/ fejk j? fe w?B{z ns/ w/oh pZuh B{z
e'o'Bk j' frnk ;h. fJ; fgZS'A w/o/ d[ZX
dk ozr fJe soQK Bkb jok j' frnk.
fJ; B{z t/y e/ w?A j?okB j' rJh. T[; B/
fejk fe id'A w/ok fJbki g{ok j'fJnk
ns/ w?A e'o'Bk B?r/fNt eoko fdZsh rJh
sK w/o/ d[ZX dk ozr nkw tork j' frnk.
ypoK w[skpe nzBk d/ dknt/ fgZS'A
pkb o'rK d/ wkfjo fJe vkeNo B/ nzBk
B{z Go';k fdZsk fe T[; B{z xpokT[D dh
e'Jh b'V BjhA. T[; dk d[ZX fpbe[b
;[oZfyns j?. vkeNo B/ fejk fe nzBk
d/ ;oho d/ nzdo w"i{d B?u[ob
n?ANhpkvhz ekoD d[ZX dk ozr pdb
frnk j't/rk. n;b ftu n?ANhpkvh
fJBc?eSB Bkb bVd/ jB ns/ iZuk-
pZuk dh oZfynk eod/ jB.
e'o'Bk ekoB ekbhnK gJhnK phph dhnK
e'o'Bk ekoB ekbhnK gJhnK phph dhnK
e'o'Bk ekoB ekbhnK gJhnK phph dhnK
e'o'Bk ekoB ekbhnK gJhnK phph dhnK
e'o'Bk ekoB ekbhnK gJhnK phph dhnK
bzvB (fpT{o') :{e/ dh fJZe ;hohnb feZbo phph o'z t?;N B/ i/bQ ;Nkc d/ nZr/
T[ArbK, fJzM pukJh vkeNoK B/ ikB
T[ArbK, fJzM pukJh vkeNoK B/ ikB
T[ArbK, fJzM pukJh vkeNoK B/ ikB
T[ArbK, fJzM pukJh vkeNoK B/ ikB
e'o'Bk tkfJo; Nhek brtkfJnk j?. t?;N B{z e'o'Bk Nhek T[; dh f;js B{z fXnkB 'u T[ArbK, fJzM pukJh vkeNoK B/ ikB
oZyfdnK j'fJnk brkfJnk frnk j?, feT[Afe T[; B{z w'Nkgk ns/ ewi'o fBrQk eoe/
dBShbsk Bkb bVdk j?. ;oho ftu
pj[s ewz'o wzfBnk iKdk j?. fJ; 67 ;kbk e?dh ns/ T[; d/ gsh co?v B/ 1960 s'A
';kJhN'ekfJB ;Nkow' g?dk j[zdk j? i'
1980 d/ djke/ sZe eJh bVehnK B{z nrtk, fiB;h S'SD ns/ esb ehsk ;h.
;oho d/ phwko ;?ZbK d/ Bkb-Bkb
co?v t?;N B/ ekch ;wK gfjbK nkgDh ;[DtkJh s'A gfjbK y[de[Sh eo bJh ;h
f;jswzd ;?ZbK 's/ th jwbk eodk j?.
idfe o'z B/ fgSb/ seohpB 26 ;kb ;bkyK fgZS/ fpskJ/ jB. fJ; bJh i/bQ ftZu
e[M b'eK ftu z[pkB dh ;'i th nfijk
;zk G[rs ojh t?;N B{z S[Zeotko oks t?;N :"oeSkfJo d/ n?u n?w gh fBT{ jkb
jh bZSD j[zdk j?.
fty/ e'o'Bk Nhek brkfJnk frnk j?. fJ; NhekeoB bJh eJhnK B/ Bkokzrh th
fJe j'o wkwbk
fJe j'o wkwbk
fJe j'o wkwbk
fJe j'o wkwbk
fJe j'o wkwbk
gqrN ehsh j? fe t?;N B{z Nhek brkT[D bJh fJzszko Bjh ehsk frnk. idfe
fJjh BjhA w?e;he' ftu fJe phph B/
nfXekohnK nB[;ko t?;N dh f;js mhe Bk j'D ekoB fpBK SZe T[; B{z e'ftv d/
dZf;nk fe e'o'Bk gkz/fNt j'D d"okB
i'yw dk ysok fznkdk j'D ekoB gfjb fdZsh rJh j?.
T[jBK dk d[ZX jok j' frnk ;h. Gkt/Afe
fzeo:'r j? fe co?v ns/ o'z t?;N B/ rb';No ftZu T[BQK d/ jkT{; nkc jkZoo;
vkeNoK B/ dZf;nk fe fJj fuzsk dh
ftu dcBkT[D s'A gfjbK 12 phphnK B{z nrtk eoe/ T[BQK Bkb pd;b{eh ehsh ;h,
rZb BjhA j?.;oho ftu pDB tkbh
fijBK dhnK bkSK g[b; d[nkok e'm/, coS, fuwBh nkfd d/ j/mK ns/ prhu/ ftZu'A
n?ANhp"vh ns/ dtkJhnK d/ n;o ekoB
pokwd ehshnK rJhnK ;B.
nfijk j' ;edk j?. fJ; d"okB pZu/ B{z
d[ZX fgbkT[D ftu th e'Jh ysok BjhA
gkfJnk frnk.
gkfe L 13 wjhfBnK u 125
gkfe L 13 wjhfBnK u 125 o'w (fpT{o') e'o'Bk tkfJo; bkr dh :{oghnB ioBb nkc t?;feT{bo ikD' r?ArohB pko/
gkfe L 13 wjhfBnK u 125
gkfe L 13 wjhfBnK
gkfe L 13 wjhfBnK 'u 125u 125
ikD' r?ArohB pko/
ikD' r?ArohB pko/
ikD' r?ArohB pko/
ikD' r?ArohB pko/
phwkoh dk phs/ fJe ;kb s'A g{oh d[Bhnk n?Av n?Av't?;feT{bo ;oioh w[skpe, fJ; r?Aro/B T[d'A j[zdk j? id'A nke;hiB
ftu efjo ikoh j?. fJ; d/ Bt/A ns/ jkbs B{z tkfJo; Bkb j'D tkbh phwkoh Bkb Gog{o y{B dh xkN ekoB ;oho d/
j?okB eo d/D tkb/ bZSD ;kjwD/ nk dk rzGho o{g dZf;nk frnk j?. phph e[M fjZf;nK ftu ;?Zb wo iKd/ jB,
phphnK B/ ehsh y[de[
phphnK B/ ehsh y[de[ oj/ jB. skzk wkwbk fJNbh dk j?. fJZE/ fgSb/ ;kb ngq?b ftu e'o'Bk gkz/fNt ne;o jZEK iK g?oK d/. fJj fJe rzGho
phphnK B/ ehsh y[de[
phphnK B/ ehsh y[de[Shh hh h
phphnK B/ ehsh y[de[
fJe 86 ;kbk phph dhnK T[ArbK ftu gkJh rJh ;h. T[; d/ ;oho 's/ tkfJo; ;fEsh j?. fizBh ibdh j' ;e/ fNS{nK dh
r?ArohB j' frnk wsbp y{B izwD dk fJzBk fGnkBe gqGkt fgnk fe T[ArbK w"s d/ c?bD B{z o'eD bJh fJ; d/ s[ozs
ekoB T[; dhnK T[ArbK ekbhnK g? ftu r?ArohB j' frnk. ekbhnK g? fJbki dh zo{os j?. vkfJphNhz r?ArohB
rJhnK. nkfyoeko phph dh ikB u[ZehnK T[ArbK B{z vkeNoK B{z eZNDk Bkb i[Vh j'Jh j?. vkfJpNhz S'NhnK
pukT[D bJh vkeNoK B{z T[; dhnK fgnk. wzfBnk ik fojk j? fe fJ; soQK BkVhnK B{z th gqGkfts eodh j? ns/
T[ArbK eZNDhnK gJhnK. d/ bZSD T[d'A g?dk j[zd/ jB id'A ;oho T[j f;o/ dh ;gbkJh eoB bJh Bkekch
vkeNoK B/ fbnk c?;bk e'o'Bk tkfJo; d/ fybkc nsh;zt/ j' iKd/ jB.
vkeNoK B/ fbnk c?;bk
vkeNoK B/ fbnk c?;bk
vkeNoK B/ fbnk c?;bk
vkeNoK B/ fbnk c?;bk
e?B/vk d/ jkJht/n 11 s/ gbfNnk
e?B/vk d/ jkJht/n 11 s/ gbfNnk
e?B/vk d/ jkJht/n 11 s/ gbfNnk
e?B/vk d/ jkJht/n 11 s/ gbfNnk
e?B/vk d/ jkJht/n 11 s/ gbfNnk
NoZe, B"itkB gzikph vokJhto dh w"s
NoZe, B"itkB gzikph vokJhto dh w"s
NoZe, B"itkB gzikph vokJhto dh w"s
NoZe, B"itkB gzikph vokJhto dh w"s
NoZe, B"itkB gzikph vokJhto dh w"s
po?AgNB (fpT{o') e?B/vk d/
jkJht/n 11 's/ fJe NoZe
jkd;k tkgfonk. NoZe
jkd;/ ftZu ftBhg?r e?B/vk
d/ fJe gzikph B"itkB
r[of;wos f;zx f;zw{ dh w"s
dh d[ydkJh ypo ;kjwD/
nkJh j?.
fJ;bkwkpkd (fpT{o') gkfe;skB d/ f;zX ;{p/ ftu ;fEs Ekogkoeo fzbQ/ ftu
fwbh ikDekoh nB[;ko
w[Zy s"o 's/ rohph ns/ ;wkfie n;wkBsk ekoB xZN' xZN 25 phphnK B/ y[de[Sh
jkd;/ dk fSeko j'J/ NoZe
ehsh. fJZe whvhnk fog'oN ftu n?stko B{z fJ; ;zpzXh ikDekoh fdZsh rJh. ihU
ftZu bZfdnk frnk b'v
fBT{z dh fog'oN ftu fejk frnk j? fe fJj nzeVk fwZmh fty/ nk:'fis fJe
(Gko) ;jh Yzr Bkb BjhA
toeSkg d"okB ;kjwD/ nkfJnk. fJ; toeSkg ftu fiZE/ wB'ftfrnkBhnK, f;tb
oZfynk ikDk dZf;nk ik fojk
;[;kfJNh ns/ r?o-;oekoh ;zrmBK B/ T[jBK ekoBK ns/ ;wZf;nktK 's/ ftuko
j?. fJ; ekoB NoZe jkJht/n
tNKdo/ ehs/ fi; ekoB fzbQ/ ftu phphnK B{z nkgDh ikB b?D bJh edw u[ZeD
's/ gbN frnk s/ fJj
bJh wip{o j'Dk fgnk .
B"itkB vokJhto wkfonk
toeSkg d/ fJZe Gkrhdko B/ y[bk;k ehsk fe fgSb/ fJZe ;kb ftu 100 s'A
frnk. fwqse vokJhto 6-
tZX phphnK B/ y[de[Sh ehsh j?. toeSkg ftu fJ; w[Zd/ 's/ th ftuko tNKdo/ ehs/
7 wjhB/ gfjbK jh po?AgNB
rJ/ fe fet/A fJZe gk;/ Ekogkoeo d/ b'e, yk;eo phphnK ns/ pZu/ tZy-tZy
s'A ftBhg?r fty/ ofjD bJh
phwkohnK Bkb nkgDhnK ikBK r[nk oj/ jB, T[ZE/ d{i/ gk;/ rohph ns/ ohsh
nkfJnk ;h. wko/ rJ/ B"itkB
fotki th B"itkB phphnK B{z nkgDh ikB b?D bJh wip{o eo oj/ jB. Ekogkoeo
NoZe vokJhto dh fJ;
fzbQk f;zX ;{p/ dk ;G s'A tZvk fzbQk j? ns/ fJj gkfe;skB ftu ;G s'A tZvh fjzd{
d[ZydkJh w"s dh ypo ;[D fe
nkpkdh dk fjZ;k th j? go fJ; ftu ;{p/ d/ ;ko/ fzfbQnK dh ;G s'A xZN wB[Zyh
gzikph GkJhuko/ ftu ekch
ftek; ;{ue doikpzdh th j?. ;z:[es okSNo d/ nzefVnK nB[;ko fzbQ/ dh 87
o'; gkfJnk ik fojk j?.
gqshSs nkpkdh rohph j/m j?.


Click to View FlipBook Version