The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Punjab Times, 2015-08-03 03:32:54

Punjab Times August 2015 Edition

gzikp NkJhwzgzikp NkJhwz FOR

BETTER RESPONSE,

ADVERTISE

s[jkB{z fej' IN
PUNJAB TIMESfijk bZfrnk<
Monthly
PUNJAB TIMESf;vBh s'A gqekfSs gfjbk gzikph wjhBktkoh nypko
nkgD/ ;[MkU THE FIRST PUNJABI INDIAN MONTHLY PUBLISHED FROM SYDNEY, AUSTRALIA

P O Box 8055, Glenmore Park, NSW 2745, Sydney, Australia This is its 15th successful
;kB{z io{o G/i' MOBILE: 0431 377 716
year in the market
Editor: Harpreet Singh, E-mail: [email protected]

Year 15, Edition 2, Australia's Top Leading, Most Popular, Reliable & Successful free copy

Sydney, August 2015 Punjabi Indian Newspaper

Punjab Times Pty Ltd. Trading as Punjab Times ACN No. 110 708 579

2 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

VALET MIGRATION

3 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

TELSTRA

4 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

fJ; n"os B/ pzBQ e/ oZy fbnk itkBh dk nk;wkB s'A nZr/ T[vkD GoB tkbh Gkos dh ;[Bhsk

;wK, p[Ykgk nkT[Adk jh BjhA fco ou/rh fJfsjk;, tX/rk Gkos dk wkD

bzvB (fpT{o') tes dk pdbDk s/ gfotosB dk nkT[D e[dos dk fJe fB:w fBT{:koe (fpT{o') nk;wkB s'A nZr/ B/ S[Zeotko B{z nkgDh fJ; Nhw dk nkgo/N eoB dh No/fBzr fdZsh ik ojh
j? go fJ; n"os B/ fit/A ;w/A B{z nkgD/ gZb{ Bkb pzBQ e/ fijk oZy fbnk j?. fJzrb?Av g[bkV sZe T[vkD Go e/ d[Bhnk Go n?bkB ehsk. fJBQK ftu ;[Bhsk
d/ bhv; dh ofjD tkbh gkw/bk i?ep B{z d/y e/ e'Jh th T[; dh T[wo dk nzdkzk BjhA ftu Gkos dk BK o"SB eoB tkbh j?. ;[Bhsk ftbhnw; nwoheh B/th
brk ;edk. gkw/bk id'A nkgD/ 21 ;kbk p/N/ d/ Bkb xo'A pkjo fBebdh j? sK b'e ;[Bhsk ftbhnwz dhnK ekw:kphnK dh ftbhnwz s'A fJbktk okpoN p/Be/B,
T[; dh robco?Av ;wMd/ jB. gkw/bk 52 ;kb dh j? ns/ d/yD B{z T[j f;oc 30 fb;N ftu fJe j'o T[gbZpXh i[VB ik J/foe p' ns/ vrb; job/ Skwb jB. e?gNB j?. ;[Bhsk w{b o{g Bkb Gkosh
;kbK dh bZrdh j?. ojh j?. nwohek B/ nkgD/ gfjb/ 2030 ftu wzrb 's/ G/i/ ikD tkb/
ewoShnb ;g/; cbkJhN gq'rokw bJh fwSB ftu fJj uko/ n?;Nq'BkN Skwb j?. T[; d/ g[oy/ r[ioks d/ w/j;kDk fzb/
gkw/bk dh fJ; y{p;{osh dk oki ;[D e/ s[;hA th j?okB ofj ikt'r/. T[; B/ uko n?;Nq'BkN; dh u'D eo bJh j? s/ j'Dr/. d/ M[bk;D ftu ofjzd/ ;B. 9 fd;zpo,
itkB ofjD bJh e'Jh ;oioh BjhA eotkJh ;r'A fJj T[; dh vkJhN, Bkohnb s/b wkD tkbh rZb j? fe fJBQK ftu Gkos
ns/ ;B;eqhB dk ewkb j?. dh ;[Bhsk ftbhnwz th Skwb j?. Bk;k nwohek tZb'A b'eK B{z g[bkV ftu 2006 B{z ;[Bhsk ftbhnwz B/ gfjbh
tko g[bkV ik e/ ;kps eo fdZsk ;h
gkw/bk dk efjDk j? fe T[j jw/Sk j?bdh ykDk yKdh j? ns/ Bkohnb d/ s/b dh fbikD dh :'iBk bJh fJBQK uko/
tos'A eodh j?. jo o'z T[j e;os th eodh j?, fi; ekoB T[; dh fcZro goc?eN fe Gkosh e[VhnK dh xo dh o;'Jh s'A b?
j?. T[j efjzdh j? fe fpBK ;B;eqhB brkJ/ T[j xo'A pkjo BjhA iKdh, fi; ekoB n?;Nq'BkN; B{z ewoShnb tQheb
T[; dh stZuk j[D sZe itkB dh itkB j?. e/ g[bkV sZe T[vkD Go ;edhnK jB.

gkw/bk fJe sbkeS[dk n"os j?. b'e T[; dh T[wo B{z b? e/ jw/Sk X'y/ ftu g? nkgDh T[; T[vkD d"okB ;[Bhsk nkgD/
iKd/ jB. 52 ;kbk gkw/bk B{z d/y e/ b'e T[; B{z 30 ;kb dh jh ;wMd/ jB. T[j
nkgDh T[wo s'A 20 ;kb S'Nh bZrdh j?. Bkb gftZso Xkofwe feskp 'rhsk' b?
e/ rJh ;h. ;[Bhsk nfijk gfjbh chw/b
i/ s[;hA th oZyd/ j' dkVQh sK ikD' fJ; d/ eh jB ckfJd/
n?;Nq'BkN j?, fi; B/ ;g/;tke ftu gzi
BthA fdZbh (fpT{o')w[ZS ns/ dkVQh oZyD tkb/ b'eK dh go;B?fbNh B{z b'e d'
sohe/ Bkb iZi eod/ jB. e[M b'eK dhnK BzoK 'u fiZE/ T[j j?Av;w ns/ v?fSzr xzN/ 40 fwzN fpskJ/ s/ d{ih nfijh
efjbkT[Ad/ jB, sK T[E/ jh e[M b'eK B{z T[j nkb;h Bzo nkT[Ad/ jB. gq'c?SBb b[e wfjbk j?, fi; B/ g[bkV ftu 322 fdB
'u th eJh tko dkVh ns/ w[ZS w[SebK yVQh eodh j?. go pj[s jh xZN b'e fJ;
pko/ ikD{ j'Dr/ fe fujo/ 's/ dkVQh dk j'Dk zo{oh j?, feT[Afe fJj fJe iK d' BjhA, fpskJ/ jB.
;r'A eJh soQK dhnK ;wZf;nktK B{z d{o oZydh j?. jkbKfe, eJh tko fznkdk dkVh
fJohN/N th eodh j?, go ;w/A-;w/A 's/ fJ; dh fNqfwzr eotk e/ fJohN/SB s'A pZfunk ;[Bhsk ftbhnwz s'A gfjbK Gkosh
ik ;edk j?. w{b dh ebgBk uktbk B/ th g[bkV dh

fo;ou okjhA fJj rZb ;kjwD/ nkJh j? fe ;{oi 'u'A fBebD tkbhnK jkBhekoe :ksok ehsh ;h go 2003 B{z g[bkV s'A
:{th feoDK s'A dkVh pukn eodh j?. dkVQh d/ pkb 95 ch;dh sZe fJBQK jkBhekoe tkg;h ;w/A T[BQK dk ;g/; SNb jkd;/
:{th feoDK B{z o'ed/ jB. ;oho bJh pj[s fznkdk B[e;kBdkfJe fJj feoDK dk fSeko j' frnk ;h, fi; ftu ebgBk
ikBb/tk phwkoh e?A;o dk ekoD th pD ;edhnK jB. fJBQK feoDK bJh g[oSK dk ;w/s 7 eo{ w?ApoK dh w"s j' rJh ;h.
dkVh oZyDk f;js ns/ ;NkJhb, d't/A fbjkz Bkb uzrk j[zdk j?.
fcbjkb ;[Bhsk d/ fJ; Bt/A fwSB Bkb
fJ; Bkb n;Ewk ns/ n?boih dh ;wZf;nk d{o j[zdh j?, itkB oZydh j?, phwko i[VB 's/ fJe tko fco T[whd ikr gJh
j'D s'A pukT[Adh j?, fJBc?eSB B{z oZy/ d{o, dkr-XZfpnK s'A S[Nekok, B?u[ob j? fe Gkos dk BK g[bkV fJfsjk; ftu
wkJhSokJhzo j?.
;Bfjo/ nZyoK ftu fbfynk ikt/rk.
Gkosh ftfrnkBh B/ ehsh wb/ohnk d/ fJbki dh y'i
Sokp d/ BS/ 'u gzikph gfotko dhnK y[ShnK
bzvB (fpT{o') fJe Gkosh ftfrnkBh T[BQK e"wKsoh ftfrnkBhnK d/ ;w{j ftu
Skwb j?, fiBQK B/ wb/ohnk d/ fJbki dh fdSk ftu nfjw G{fwek ndk ehsh j?. B{z e[ubD tkbh r'oh B{z fwbh ;zkHHH
fJBQK ftfrnkBhnK B/ wb/ohnk d/ Bkb bVB tkb/ fJe yk; gq'NhB dh gsk brkfJnk
j?. Mkoyzv d/ b'jodrk d/ vkeNo w[jzwd nkbw w?rzhB 'B/uo efwT{Bhe/Sz;' ftu e?bhc'oBhnk (fpT{o') nes{po, d'S ;kps j'D s'A pknd T[; B{z ndkbs dh w"s s'A d' ;kbK pknd nkfJnk j?.
Sg/ Bt/A nfXn?B d/ b/yeK ftu Skwb j?. tZb'A ;zk ;[Dk fdZsh rJh. ndkbs B/ 24 nes{po, 2013 B{z w?oi'oh BK
2013 ftu jZ;d/-y/vd/ gzikph i'V/ B{z T[; B{z T[woe?d dh ;zk ;[DkT[Ad/ j'J/
nkbw pugB ftu y[d wb/ohnk dk fSeko j' u[Zek j?. :{Bhtof;Nh nkc Sokp d/ BS/ ftu nkgDh eko j/mK o'b 30 ;kb sZe g?o'b Bk d/D dk c?;bk dh nwoheB n"os B/ Sokp d/ BS/ ftu
bh;?;No dh vkeNoh y'i gqhSd dh Nke;he'bkih :{fBN ns/ bzvB ;e{b nkc e/ wkoB tkbh :{BhnB f;Nh dh 55 ;[DkfJnk j?. fJj fJB;kc gzikph i'V/ Skw B{z ;Ve ezY/ ;?o eo oj/ 50 ;kbk
jkJhihB n?Av Nqkgheb w?vh;B ftu nkbw ns/ j'o ftfrnkBhnK B/ nfjw gq'NhB pbpho f;zx ns/ 45 ;kbk ewb e"o B{z
dh gSkD ehsh j?, fi; B{z ekJhB/i d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?. i/eo T[; B{z ;kbk nwoheB n"os w?oi'oh d/ fybkc nkgDh eko d/ j/mK e[ub fdZsk ;h.
fBSkBk pDkfJnk ikt/ sK wb/ohnk o'fenk ik ;edk j?.
ikDekoh w[skpe xNBk d/ ;w/A
nkbw B/ fejk fe wb/ohnk ;zpzXh y'i eo oj/ ftfrnkBh d/ ftu y'i d/ BshfinK w?oi'oh B/ fBoXkos ;hwk s'A fszB r[Dk
B{z b? e/ ekch T[sSkj j?. fznkdk Sokp ghsh j'Jh ;h. w?oi'oh 's/
gzikph i'V/ dh ikB b?D bJh d{i/ doi/
d/ esb d/ d'S brkJ/ rJ/ ;B. fJ;
jkd;/ ftu wko/ rJ/ gzikph i'V/ d/
gfotko dhnK ;kohnK y[ShnK b[ZN
rJhnK ;B. T[BQK d/ fszB Bkpkbr
pZfunK d/ f;o s'A wksk-fgsk dk
;kfJnk T[Zm frnk.

;oekoh tehb B/ fJ; rzGho ngokX
bJh w?oi'oh bJh bJh 36 ;kb dh ;zk
dh wzr ehsh ;h. wkwb/ dh ;[DtkJh
d"okB pbpho f;zx d/ fszB Bkpkbr pZu/
ndkbs ftu w"i{d ;B.

u"bK s'A pknd j[D nzfvnK B{z b? e/

nkfJnk uhB dk ekbk ;Zu ;kjwD/

phfzzr(fpT{o') uhB T[j d/S j? fiE/ ;wkBK B{z pDkT[D ns/ d{i/ d/SK 'u'A d/ u{oB, e?b;hnw ekop'B/N ns/ s/b
Bebh nzv/ pDkT[D dk eko'pko pj[s n?e;g'oN eoB tkb/ uhB 'u Gkoh :[es w'w dh ;jkfJsk Bkb nzfvnK d/
wksok 'u Bebh nzv/ pDkJ/ iKd/ jB. pkjoh fjZ;/ B{z fsnko ehsk iKdk j?.
s/zh Bkb uZb fojk j?. fJb?eNq'fBe;
'u ;;s/ ns/ pj[s S/sh yokp j'D tkb/ fJzM pDd/ jB Bebh nzv/L- fig;B nzdobk fjZ;kL- nzv/ d/ nzdo tkbk
fjZ;k ghb/ ozr dk j[zdk j? fi; B{z :'e d/
BK Bkb ikfDnk iKdk j?. fJ; fjZ;/ B{z
pDkT[D bJh fib/fNB, ;'vhnw J/
bhrBkJhN, J/b:{w ns/ e?bShnw dh
b'V j[zdh j?. e?bShnw dh wksok T[Bh
jh j[zdh j? fizBk fJe wB[Zy yk ;edk j?.

ozrK dh tos'AL- yk ;eD :'r ozrK
dh tos'A Bkb fJ; B{z mhe T[;/ soQK dh
Seb fdZsh iKdh j? fit/A n;bh nzv/ dh
j[zdh j?.

nzv/ B{z pDkT[D dk gqshfefonkL-
r[Br[B/ gkDh 'u T[fus wksok 'u
;'vhnw J/bhrBkJhN fwbkfJnk iKdk
j?. T[; s'A pknd fib/fNB p/Ai'fJe nwb,
J/b:{w ns/ e[M d{i/ o;kfJDK d/ Bkb
fwb e/ nzv/ dk ;c/d fjZ;k fsnko ehsk
iKdk j?. j[D sZe fsnko ehs/ rJ/
fwSoB 'u fBzp{ dk ozr fwbk fdZsk iKdk
j?. T[; s'A pknd fJ; fwSoB 'u
e?bShnw eb'okJhv gk e/ T[; B{z nzfvnK
d/ nkeko 'u Ykb fdZsk iKdk j?.

5 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

fgsk B/ eko 'u pzd ehsk pZuk, rowh 'u sVc-sVc e/ wfonk id'A ;fuB B{z SZv e/ s[odh pDh pZ; s/

fonkd (fpT{o') wksk-fgsk d/ f;o nkgD/ pZfunK dh d/yGkb eoB dh fzzw/ wzrDh gJh fbcN, s;thoK tkfJob
tkoh j[zdh j? go i/eo T[j jh nkgDh fJ; fzzw/tkoh s'A p/ogotkj j' ikD sK
nzikw e[dos dh fJ; fBnkws B{z y'j e/ th G[rsDk g? ;edk j?. ;z:[es nop bzvB (fpT{o') feqeN d/
nwhoks ftu fJe fgsk nkgD/ uko ;kb d/ pZu/ B{z eko ftu pzd eoe/ G[Zb wjkB f;sko/ ;fuB
frnk. eko ftu rowh ns/ ;kj x[ZND ekoB fJe pZu/ dh w"s j' rJh. Skoikj s/Ad[beo B{z pZ; dh b'V j't/
ftu nb ow;k fJbke/ ftu nkgD/ p/N/ B{z b? e/ xo gos oj/ fgsk B{z bZrk fe sK wzkb j? fe pZ; T[BQK B{z
pZuk eko s'A pkjo fBeb frnk j?. T[; B/ eko bke eo fdZsh. t?Zp;kJhN 'ybhi SZv e/ ubh ikt/ go iBkp
NkJhwz' d/ nB[;ko eko T[BQK d/ xo d/ pkjo yVQh ojh. g[b; B/ dkntk ehsk j? rZb Gkos dh BjhA fJzrb?Av
fe T[BQK B/ pZu/ B{z eko ftu wfonk j'fJnk d/fynk. dh j' ojh j?, fiZE/ pZ; ;fuB
s/Ad[beo B{z SZv e/ ubh rJh
pZu/ B{z nb y/ikwh ;fEs nb ekf;wh j;gskb fbikfJnk frnk, fiZE/ vkeNoK :kBh fe ;fuB s'A pZ; fw;
B/ pZu/ B{z fwqse n?bkB fdZsk. Skoikj g[b; B/ jkb jh ftu uZbd/ j'J/ fJziD d/ j' rJh. fco eh ;h. ;fuB
Bkb eko ftu pZfunK B{z Bk SZvD dh fusktBh ikoh ehsh j?. fgSb/ ;kb th B/ fbcN wzr bJh T[j th
Skoikj ftu fJ; soQK dhnK gzi xNBktK ;kjwD/ nkJhnK jB. nkBbkJhB.

;dhe B{z fwbh ;[gqhw e'oN s'A okjs ih jK, ;fuB s/Adb[eo
B/ fJz;Nkrqkw 's/ nkgDh
BthA fdZbh$ibzXo (fpT{o') gzikp d/ wSj{o gzikph s;tho S/no ehsh j? ns/
rkfJe ns/ jbek Gd"V s'A ftXkfJe w[jzwd ;dhe B{z b'eK s'A fbcN wzrh j?. ;fuB
;[gohw e'oN B/ tZvh okjs fdzfdnK jkJhe'oN d/ c?;b/ B/ s;tho d/ Bkb fbfynk,
's/ o'e brk fdZsh j?. w[jzwd ;dhe B/ ;[gohw e'oN 'u 'nke;c'ovSkfJo d/ rq/N
nghb ehsh ;h fe gzikp ns/ jfonkDk jkJhe'oN B/ j?;b/ ftu jK. nkyoh pZ;
ngq?b 2012 'u j'JhnK ftXkB ;Gk u'DK 'u T[BQK dh S[ZN rJh j?, eh e'Jh w?B{z
iksh B{z b? e/ T[BQK fybkc c?;bk fbnk ;h. fJ; s'A fbcN d/ ;edk j?.'
pknd ;[gohw e'oN dh fJe p?Au B/ wkwbk fpBK sohe
fdZs/ nZr/ gk fdZsk ;h, fi; s'A pknd j[D ndkbs ;fuB d/ fJj s;tho
B/ w[jzwd ;dhe d/ wkwb/ 'u jkJhe'oN tb'A bJ/ rJ/ g';N eoB dh d/o ;h fe c/
c?;b/ 's/ o'e brk fdZsh j?. ;p[Ze s/ NftZNo 's/ fJj
tkfJob j' rJh. eJh b'e
sK fdb ftu ;fuB B{z fbcN
d/D dk nowkB b? e/ jh wB
w;'; e/ p?m rJ/ s/ eJhnK
B/ c/;p[Ze 's/ NftZNo 's/
e[w?AN eoe/ ;fuB gqsh
nkgDhnK GktBktK dk
fJzjko eo fdZsk. ;'u' i/
eo fJj wkwbk Gkos dk
j[zdk sK ;fuB bJh pZ;K dh
s/ fbcN d/D tkfbnK dh
bkJhB bZr iKdh. nkyo
T[j feqeN d/ GrtkB i'
mfjo/.

Air Universe

6 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

7 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

SARDAAR SAAB RESTAURANT

8 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

SHAHI KULFI

9 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

MERITON APARTMENTS

10 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015 'c?ANw' dk fjZ;k pD e/ yS[ jK L ;?c nbh ykB

ni/ ftnkj BjhA eoBk ukj[zdh e?NohBk e?c w[zpJh (fpT{o') pkbht[Zv d/ S'N/
Btkp ;?c nbh ykB dk efjDk j? fe
T[j fcbw 'c?ANw' dk fjZ;k pD e/ pj[s
y[S jB. epho ykB d/ fBod/SB 'u pDh
fcbw 'c?ANw' gqdoSB bJh fsnko j?.
fcbw 'u ;?c nbh ykB d/ nkg'fzN
e?NohBk e?c j?. ;?c B/ fejk, ''w?B{z fJ;
soQK dhnK fcbwK pj[s g;zd jB ns/
w?B{z y[Sh j? fe w?A fJ; fcbw dk fjZ;k
jK. w?B{z epho ykB Bkb ezw eoe/ y[Sh
j' ojh j?.'' fcbw 'c?ANw' nZstkd tor/
rzGho w[Zd/ B{z T[ikro eodh j? ns/ fJ;
dh ejkDh nZ?;H j[;?B z?dh dh feskp
'w[zpJh nt?Aio;' 's/ nkXkfos j?. fcbw
ftu 26$11 d/ w[zpJh jwfbnK dk th
fzeo j?. fJj fcbw 28 nr;s B{z fobhz
j'D tkbh j?.

fJzBh bzph gkoh dh ebgBk

BjhA ehsh ;hL i{jh uktbk

w[zpJh (fpT{o') pkbht[Zv nfGB/soh e?NohBk e?c dk wB ni/ ftnkj bJh BjhA w[zpJh (fpT{o') pkbht[Zv 'u 25 ;kb
wzBdk. e?NohBk T[BQK nctkjK dk yzvB ehsk j? fiBQK d/ nB[;ko T[BQK B/ nfGB/ s'A fznkdk ;wK n?efNzr eoB tkbh
sk oDpho eg{o Bkb wzrDh eo bJh j?. T[BQK fejk, ''fcbjkb w/ok ftnkj dk u[bp[bh i{jh uktbk dk efjDk j? fe
e'Jh fJokdk BjhA j?. w?B{z y[Sh j? fe s[;hA fJj ;tkb g[ZfSnk go w?A ni/ sK wzrDh
th BjhA ehsh.'' 16 i[bkJh B{z e?NohBk dk iBwfdB ;h ns/ e?NohBk iBwfdB T[BQK B/ ed/ BjhA ;'funk ;h fe T[j
wBkT[D bJh oDpho Bkb nbhpkr, wjkokSNo rJh ;h. ypoK w[skpe oDpho B/
T[; B{z gog'z ehsk ns/ jho/ dk p?Av frcN ehsk ;h. T[; s'A pknd jh T[BQK dhnK fcbwh d[Bhnk 'u fJBQK bzpk ;co s?n
wzrDh dhnK nctkjK T[ZvhnK jB. eo ;edh ;h. w?B{z nZi j?okBh j? fe w?

i/b 'u ;zk eZN oj/ ;zi/ dZs pD/ nkoHi/H ni/ sZe fJZE/ ezw eo ojh jK. i{jh B/

w[zpJh (fpT{o') g[D/ dh :otdk i/b 'u fejk, ''w?A fJ; uhz bJh pj[s y[S jK
w[zpJh pzp XwkfenK 'u d'Sh eoko fdZs/ ns/ nfj;kBwzd jK. w/ok ;co pj[s wz/
ikD 's/ ;zk eZN oj/ pkbht[Zv nfGB/sk dko fojk j? ns/ w?A y[S jK fe w?A fcbwK
;zi/ dZs j[D e?dh s'A nZr/ nkoH i/H dh dk fjZ;k jK. ezw ;w/A T[sokn- uVkt,
G{fwek fBGkn oj/ jB. i/b gqSk;B B/
T[BQK B{z :otdk i/b d/ o/vhU ;N/SB d/ jk;/, jzM{, n;[Zofynk dh GktBk, nkgD/
bJh nkoH i/H (o/vhU i'eh) fB:[es ehsk
j?. ''r[v nkcNoB{B, t?bew N{ o/vhU tkH sZe ;hfws oZyDk, S'jos, fwjBs ns/
JhH ;hH ghH w?A jK s[jkv/ Bkb s[jkvk nkoH c?Bz ;G e[M pj[s ewkb dk fojk j?.
i/H ;zi/ dZs'' e[M fJ; soQK dh nktkz
:otdk i/b d/ e?dh o'z d[gfjo B{z 1 ti/ ';odko ih' fcbw B/ ehsh foekovs'V ewkJh
sZe ;[Dd/ jB. o/vhU d/ fJ; o'z d/ gq'rokw
dh ejkDh ;zi/ Bkb fwb e/ i/b d/ e?dh MATRIMONIAL MATRIMONIAL ibzXo (fpT{o') jkb jh 'u fobhz
jh fsnko eod/ jB. fJj gq'rokw fJe j'Jh fcbw ';odko ih' B/ th ewkJh
xzNk jh ubdk j? ns/ fJ; 'u T[j nkgD/ Seeking PUNJABI BOY for Beautiful qualified girl for gZy'A j[D se d/ ;ko/ foekov s'V fdZs/
;kEhnK B{z Grsh ;zrhs, gqf;ZX b'eK d/ professional Sydney-based Sikh Australian Jat Sikh very handsome
fJzNoftT{ ns/ e?dhnK Bkb i[V/ ekB{zB girl, beautiful, slim, 29 years, 5'7" tall cleanshaven boy 28/5’11” jB. fobhfzzr d/ gfjb/ 3 fdBK 'u
dh ikDekoh fdzd/ jB. in Finance field. Family settled in Bachelor in Comm & Accounting. ';odko ih' dh ewkJh fizBk nzeVk
Australia past 35 years. Elder gzikp 'u nkw s"o 's/ fjzdh fcbwK dk
;'BkeSh f;BQk ns/ nfdfs:k eg{o B{z sister married settled in Sydney. Own accounting business th ed/ BjhA fojk.
Parents working in Government $80K annually. Girl around 24/5’-
b? e/ fcbw pDkT[Dr/ Skd nbh firms. 5”already in Australia preferred. gq'fvT{;o r[Dpho f;zx f;ZX{ s/

w[zpJh (fpT{o') pkbht[Zc d/ wzB/- gqwzB/ vkfJo?eNo Skd nbh nkgDh nkT[D Please send photos and Only brother Engineer. Family wBw'V f;ZX{ B/ fejk fe ;odko ih B/
tkbh fcbw ;'BkeSh f;BQk ns/ nfdfs:k eg{o B{z b? e/ pDkT[D tkb/ jB. Skd details to settled in Sydney. Details
nbh dh fJj fcbw wDhosB dh sfwb fcbw 'UH e/H eoBkwh' dh fjzdh ohw/e j?. preferably with photo first gfjb/ 3 fdBK 'u Gkos 'u 8 eo'V 50
fcbw dh ejkDh d' feodkok d/ nkb/- d[nkb/ xzwdh j? fiBK B{z fJe d{i/ Bkb [email protected] instance . bZy s/ nk;Nq/bhnk, e?B/vk, nwohek,
fgnko sK j? go T[j ftnkj BjhA eoBk ukj[zd/. d't/A fbt- fJB-fob/SB 'u ofjD
dk c?;bk eod/ jB sK fe T[j nkgD/ foSs/ B{z ftnkj 'u pdbD pko/ wB pDk Email : fBT{zhb?Av 'u brGr 6 eo'V 22 bZy
b?D. j[D fJj d/yDk fdbug; j't/rk fe fcbw dh fjzdh ohw/e 'u ;'BkeSh ns/ [email protected] 54 jzko o[gJ/ ewkJ/ s/ fJ; dk e[b
nkfdfs: fe; soQK nkgDh ndkekoh dk ibtk fdykT[Ad/ jB. nzeVk 15 eo'V d/ B/V/ ik g[Zik.

r[Dpho s/ wBw'V B/ fejk fe fJj

gzikph fcbw fJzv;Noh dh j[D se dh

;G s'A wfjzrh fcbw pDkJh rJh j?,

fi; d/ gquko ftu th e'Jh e;o pkeh

BjhA SZvh rJh.

MATRIMONIAL

Well settled Sikh Khatri family
in Sydney seeks alliance for their
Australian citizen son (clean
shaven), 33, 6' 1", CA Qualified,
teetotaler, working in reputed
MNC, legally divorced and
issueless after brief marriage.
Professionally qualified girl
preferably from Australia, please
respond with particulars on
[email protected]

MATRIMONIAL

Ramgarhia Sikh boy, height
5’9”, fair skin, Australia return (8
years in Australia). Seeking for a
life partner, an Australian resident
or currently living in Australia.

For any further information or
enquiries, Please contact:

001191 98558 09873,
001191 98880 03557

11 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

ITP

12 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

wzrD frnk ;h B"eoh s/ fe;ws B/ wkoh fJ; gq'c?;o d/ BK s'A Eo-Eo ezpdk j? ISIS
nfijh gbNh fe pD frnk eo'Vgsh
fJoke (fpT{o') ed/ :{Bhtof;Nh 'u nkJhHn?;H d/ nZstkdh d/ yksw/ d/ dk iSB nkJhHn?;H d/ nZstkdhnK Bkb
;ekNb?Av (fpT{o') oZp B/ fe; pzd/ dh fe;ws ftu eh fbfynk j?, fJj sK T[j gq'c?;o ofj u[Ze/ np{ nio/b s'A nZi rZb eoe/ ns/ T[BQK 's/ ftnzr eoe/
jh ikDdk j? go id'A T[; dhnK fbyhnK T[ZxVdhnK jB sK d[Bhnk d/ ;wMdko we;d Bkb jh fJ; d[Bhnk 'u gofsnk wzBkT[Adk j?. T[j nkJhHn?;H d/ 500
j?okB j' iKd/ jB. ;ekNb?Av dk eo'Vgsh wkvb ed/ do-do GNe e/ B"eoh wzr nkJhHn?;H d/ nZstkdh T[; d/ BK s'A j?. nZstkdhnK B{z wko u[Zek j?.
fojk ;h. 21 ;kb dh T[wo ftu fJe w?ev'Bbv ftu B"eoh wzrD rJ/ feq;N'co e/
bh B{z eh gsk ;h fe T[; dh fe;ws uweD tkbh j?. e/bh g/S/ s'A fJe go;Bb Nq/Bo y"c yKd/ jB. np{ d/ ;oho 's/ p[b/Ngo{c np{ nio/b B{z jw/Sk fJoke d/ tZy- ;{soK w[skpe, 40 ;kb dk np{
;h. zo{osK g{ohnK Bk j'D eoe/ T[j gkoN NkJhw B"eoh bZG fojk ;h. e/bh fJe i?e/N, fJe jZE 'u J/;kbN okJhcb sK tZy SfjoK 'u nkJhHn?;H d/ fybkc bVd/ JhokB dk Bkrfoe j?. T[E'A dh
fdB id'A B"eoh wzrD bJh w?ev'Bbv frnk. j'Nb tkfbnK B/ T[; B{z B"eoh bJh d{i/ jZE 'u e[jkVh ns/ fBSkB/ 's/ j'J/ d/fynk frnk j?. T[j nkgDh fiZs
e'Jh itkp fdzd/ fJ; s'A gfjbK fJe ftd/Sh ezgBh dh wkbfeB dh Bzo T[; 's/ g? :{Bhtof;Nh 'u gq'c?;o ;h. T[j
rJh. T[j nkgD/ gfotko Bkb T[ZE/ gj[zuh ;h. feq;N'co dh b[e ns/ p"vh B{z d/y e/ skfJetKv' dk fti/sk th ofj u[Zek j?.
T[BQK B{z bZrk fe T[j fJe wkvb pD ;edk j?. T[; B/ feq;N'co B{z w"ek fdZsk ns/
nZi T[j eJh pqKv; dk wkvb j?. fJoke d/ nkJhHn?;H d/ Shnk w[;bwkBK
d/ esb/nkw B{z d/yD s'A pknd T[; B/
nZi dh sohe ftu feq;N'co jkob/ fBe'b;, i/vh ;g'oN; n?Av pkopo torhnK
pqKv; dk fujok j?. g{o/ ;ekNb?Av ftu jo EK bZr/ p'ovK 's/ T[; d/ s;thoK B"eoh SZv fdZsh. T[j fJwkw nbh fpqr/
bZrhnK jB. feq;N'co dhnK ykfjSK fJZE/ jh ysw BjhA j[zdhnK j[D T[j bk; J/
Aib; ik e/ y[d B{z ;kps eoBk ukj[zdk j?. v 'u Skfwb j' frnk. T[j fpqr/v Shnk
wbhShnk ro[Zg j? i' fJoke 'u
HHHid'A N{fo;N dh rZvh 'u tV nkfJnk uhsk nkJhHn?;H d/ fybkc bV fojk j?. S/sh

jh np{ fJ; ro[Zg dk ewKvo pD frnk.

nZi np{ dh S'jos dk nkbw fJj j? fe
d[Bhnk Go d/ b'e T[; dh fjzws d/

ekfJb j' u[Ze/ jB. T[; d/ c?B; B/ c/

;p[Ze 's/ T[; d/ BK s'A eJh ebZp,
efwT{fBNh ns/ g/i pDk oZy/ jB. fJBQK

's/ f;oc ns/ f;oc np{ nio/b d/
pjkdoh d/ feZ;/ doi jB.

b? j[D o'e e/ fdykU fJ;

f;Zy B{z ;kwQD/ nkT[D s'A

fBT{:koe (fpT{o') nwohek ftu ;kjwD/ ikD s'A o'fenk frnk, nZi ;Zs T[; f;Zy dh fzzdrh dk tZvk c?;bk j?,
;kbK dh bzph bVkJh s'A pknd g{o/ T[ZE/ f;Zy GkJhuko/ bJh th fJe tZvh
;kps ;{os f;Zy B{z G/dGkt d/ BzohJ/ ;BwkBK Bkb T[; B{z ezw eoB dh
Bkb d/fynk frnk, tkbN fvzBh fJikzs fwb rJh j?. fJj c?;bk fiZE/ fiZs j?. cb'ohvk ;fEs tkbN fvzBh
tobv ftu T[; B{z wfjwkBK ftu tobv ftu ezw eoB tkb/ f;Zy nwoheh

eowukoh r[ofdZs f;zx B{z T[; d/ Xkofwe

fuzBQK d/ ekoB wfjwkBK d/ ;kjwD/ ikD

s'A ;Zs ;kbK sZe o'e e/ oZfynk frnk

;h. 2008 ftu T[; B{z fJ; gkoe ftu
fuZmh fbikD tkfbnK d/ s"o 's/ B"eoh
fwbh ;h go T[; d/ Xkofwe gfjokt/

ekoB T[; B{z b'eK ftu ikD s'A o'fenk

iKdk ;h. T[; B{z nfij/ o;fsnK s'A ikD

bJh fejk frnk, fiZE/ b'e xZN j'D iK

T[BQK dh Bzo T[; 's/ Bk gt/. fJ; ekoB
r[ofdZs B{z nfij/ w/b o{NK 's/ ezw eoBk
fgnk, fiZE/ ezw eoBk pkeh o{NK Bkb'A

w[Sfeb ;h. fJ; G/dGkt B{z ysw eoB
bJh f;Zy ;zrmB 'f;Zy e'J/fbSB' ns/
nw/oheB fbpoNhz :{BhnB d/ dyb s'A
pknd fvzBh tobv B/ nkgDk c?;bk
pdb fbnk ns/ f;zx B{z Xkofwe

;[szsosk d/ fdZsh. ezgBh f;Zy Bkb ehs/

ik oj/ G/dGkt B{z ysw eoB ns/ T[;

d/ Xkofwe wZsK B{z ;theko eoB bJh

okzh j' rJh.

ehBhnk (fpT{o') ehBhnk 'u w;kJh wkok B?SBb gkoe 'u ikBtoK dhnK d[Bhnk d/ u"E/ ;G s'A S'N/ dS/ 's/ wzvokfJnk
s;thoK b?D nkJ/ ;?bkBhnK d/ ;kj T[; ;w/A o[Ze rJ/ id'A e[M uhs/ SbKr brk e/
BeS/ s'A rkfJp j'D dk ysok
T[BQK dh ihg dh SZs 's/ uVQ rJ/. uhfsnK B{z ihg 's/ p?mk d/y e/ c'N'rqkco v/ftv
j'o; ;w/s ;ko/ ;?bkBh dfjSs 'u nk rJ/. go nukBe jh ihg 's/ ufjbedwh po[;/b; NkJhwz dh fog'oN w[skpe
eoB s'A pknd T[j fpBk fe;/ B{z B[e;kB gj[zukJ/ tkg; ub/ rJ/. uhfsnK B{z ihg n?B/b B/ fejk fe d[Bhnk B{z pukT[Dk

's'A tkg; iKd/ d/y e/ ;ko/ ;?bkBhnK d/ ;kj 'u ;kj nkfJnk. j?, sK s[tkb{ B{z pukT[Dk j't/rk. T[BQK
y[bQh ihg 'u p?m/ fweh w?ekbfvB bJh fJj jbks ezpk d/D tkb/ ;B. uhsk
B/ fejk fe i/eo s[tkb{ gkDh 'u v[Zp
T[BQK d/ fujo/ s'A f;oc fJe c[ZN dh d{oh 's/ ;h. T[BQK d/ gfotkoe d';s ns/ iKdk j? sK fJ; dk wsbp ibtk:{
c'N'rqkco v/ftv j'o; B/ fJ; gb B{z e?wo/ 'u e?d eo fbnk. jkbKfe T[BQK bJh th
fJj e'Jh nk;kB ezw BjhA ;h. fJ; ;koh xNBk s'A pknd c'N'rqkc v/ftv j'o; B/ gfotosD 'u e[M th pdbkn BjhA
j'fJnk. dZ; dJhJ/ fe Nkg{ ;w{j dk ;G
fejk fe w?A nkgD/ eohno 'u pj[s ;ko/ ikBtoK dhnK s;thoK bJhnK jB go
nfijh xNBk gfjbh tko j'Jh j?. s'A T[Zuk ;EkB th ;w[zdoh gZXo s'A f;oc

itkbkw[yh cZND ekoB fJzv'B/Shnk uko whNo T[go j?. fJE'A d/ nkpkdh f;oc

'u gzi jtkJh nZv/ pzd 10000 j?. n?B/b B/ fejk fe wkBtiksh
B{z b[gs j'D s'A pukT[D bJh ;kB{z
iekosk(fpT{o') fJzv'B/Shnk dhnK j?. T[BQK fejk j? fe ni/ fJj BjhA dZf;nk c[Bkc[sh (fpT{o') ibtk:{ gfotosD eoB ;'wtko B{z po[;/b; gj[zu/. fiE/ T[BQK
gjkVhnK 'u itkbkw[yh cZND ekoB ik ;edk fe jtkJh nZvk pzd j'D Bkb B/ :{og s'A rqhB jkT{; r?; fo;kn xZN fJei[ZN j'D dh zo{os j?.
gzi jtkJh nZv/ pzd eo fdZs/ rJ/ jB fezB/ :ksoh gqGkts j'J/ jB. okSNoh d/ ubd/ d[Bhnk dk u"Ek ;G s'A S'Nk d/ eoe/ rb'pb tkofwzr B{z 1H5 fvroh n?b/B w[skpe 2 fvroh rb'pb
ijkz ezgBh ro{v fJzv'B/Shnk B/ nkgD/ ;?b;hn; sZe oZyD dh nghb ehsh.
fi; 'u wSj{o ;EkB pkbh dk jtkJh nfXekfoe NftZNo nekT{AN 's/ S s[tkb{ v[Zp fojk j?. gqSKs wjk;kroh w"i{dk ;w/A 'u Nhuk 2 fvroh ;?b;hn; tkofwzr th s[tkb{ dh f;js bJh
nZvk th Skwb j?. jtkJh nZv/ dk ikDekoh fdZsh fe T[; B/ gzi jtkJh y/so 'u w"i{d fJ; d' gZyh okSNo B{z j?. dZ; dJhJ/ fe fJ;/ ;kb d;zpo wjhB/
;zukbB eoB tkbh ezgBh d/ p[bko/ cohd nZfvnK s'A otkBk j'D tkbh ns/ T[E/ pukT[D bJh fJE'A d/ ghH n?wH nB/b 'u g?fo; 'u ;z:[es okSNo ibtk:{ ysoBke j?. T[BQK B/ fejk fe b'eK B{z
nkT[D tkbhnK ;kohnK T[vkDK oZd eo gfotos fSyo tkosk j'Dh j?.
fJzdo B[rokjk B/ fJj ikDekoh fdZsh fdZshnK jB. fJ; s'A gfjbK fJ;N iktk ;g'nkrk B/ j[D :{ogh d/SK e'b'A wdd ;[oZfyns EktK 's/ G/i e/ sK pukfJnk
'u wkT{AN o"Ar dhnK gjkVhnK 'u eohp dh wzr ehsh j?. fJ;/ f;bf;b/ 'u nb/B ik ;edk j?, go fJE/ eUJh ;EkJh pdb
fJe jcs/ sZe itkbkw[yh cZND ekoB Jho:{ (:{ogh ;zx) B/sktK Bkb rZbpks
nk;Nq/bhnk s'A fJzv'B/Shnk nkT[D ns/ BjhA. fJ; Bkb ibtk:{ gfotosD BjhA
T[E'A s'A ikD tkbhnK T[vkDK oZd
eoBhnK gJhnK ;B. o[e/rk. d[Bhnk d/ brksko tZXd/

skgwkB s'A ;w[zdoh gkDh dk gZXo tX

fojk j?. s[tkb{ fJ; dh bg/N 'u j?, i'
gqSKs y/so 'u w"i{d eJh Nkg{ ;w{jK
'u'A fJe j?. 26 tor feb'whNo 'u c?b/
s[tkb{ B{z 1978 'u fpqN/B s'A nkzkdh
fwbh ;h.

13 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

HOPE COLLEGE

SPOT & SPACE

14 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

nwohek d/ fojkfJSh fJbke/ dk fJj fdSq nwohek 'u fJe tko fco Gkosh 's/ B;bh jwbk, y{B'-y{B eoe/ ;Ve 's/ ;[ZfNnk

d/y e/ yVQ/ j' rJ/ b'eK d/ o'ArN/ wZE/ 's/ rzGho tko ehs/. zywh o'fjs d/
w{zj 's/ eJh NKe/ brkT[D/ gJ/ ns/ T[;
fBT{ io;h (fpT{o') nwohek ftu ftnesh dh gSkD 57 ;kbk o'fjs d/ dzd th fJ; jwb/ ftu N[ZN rJ/.
gN/b d/ o{g ftu j'Jh j?. fgSb/ jcs/
fJe tko fco Gkosh ftnesh 's/ j'J/ BkoE poz;fte ftu Bk:b/ febr'o BK g[b; B/ jwbk eoB tkb/ Bk:b/ B{z
B;bh jwb/ Bkb Gkosh GkJhukok ;fjw d/ 24 ;kbk r'o/ B/ ;?o eo oj/ gN/b 's/
ikBb/tk jwbk eo fdZsk. Bk:b/ B/ frqcsko eo fbnk ;h. fcbjkb T[j
frnk j?. fBT{ io;h ftu fJe Gkosh o'fjs d/ f;o 's/ tko ehsk. T[; w{zj s/
zwkBs 's/ fojkn j?.
ftnesh 's/ jwbk eoe/ T[; B{z cZNV g[b; dk efjDk j? fe o'fjs gN/b
eoe/ ;Ve 's/ ;[ZN fdZsk frnk. ghVs
B{z fJ; bJh fBSkBk pDkfJnk frnk
feT[Afe T[j Gkosh ;h. fBT{ io;h fJbke/

ftu Gkosh w{b d/ b'e ne;o fBSkBk
pDkJ/ iKd/ oj/ jB. o'fjs gN/b d/ p/N/

dhg/B B/ fejk fe T[; d/ fgsk p/e;{o

;B. T[j sK o'zkBk d/ tKr ;?o 's/ rJ/
;B, id'A T[BQK 's/ fJj jwbk ehsk frnk.
o'fjs gN/b 's/ T[BQK dh gsBh fgSb/
;kb wJh ftu nwohek rJ/ ;B. fJ;

jwb/ s'A pknd N[ZN/ j'J/ fdb Bkb T[j

Gkos tkg; ikD dk ftuko eo oj/

jB. fJ; xNBk s'A pknd Gkosh

GkJhukok p/jZd vfonk j'fJnk j?.

42 ;kbK s'A brksko ikr foj? fJj ;yS

tkfSzrNB (fpT{o') nwohek d/ fojkfJSh fJbke/ ftu fJe nfijk fdqS fdykJh jB'Jh (fpT{o') uzrh f;js bJh uzrh BhAd dk nkT[Dk
fdZsk fe b'eK d/ o'ArN/ yVQ/ j' rJ/. 20 c[ZN dh T[ZukJh 's/ N?bhc'B dh sko 's/ fJe
p/jZd fGnkBe s/ tZv/ nkeko dk ;Zg bNfenk j'fJnk ;h. pj[s zo{oh j?. i/eo oks dh BhAd g{oh eo bJh ikt/ sK
fJ; Bkb fdwkr ns/ ;oho d't/A jh mhe ofjzd/ jB. go
dZyDh nwohek ftu gkJ/ ikD tkb/ fJ; ;Zg dhnK fJj s;thoK fJe fojkfJSh
fJbke/ s'A bJhnK rJhnK jB. t?;/ fJj ;Zg zfjohbk BjhA j[zdk go fJ; ftSkb ftnsBkw 'u fJe nfijk ;yS ofjzdk j? i' 42 ;kbK s'A
;Zg B{z d/y e/ b'eK d/ ;kj T[; ;w/A sZe zo{o o[Ze rJ/, id'A T[; B{z cfVnk BjhA brksko ikr fojk j?. fJ; dk BK j? Br'e. fJ; dk
frnk. sko d/ ;jko/ gfjbK fJj fJe xo d/ nzdo tV frnk. pknd ftu fJ; xo
iBw ftnsBkwd/ BkB ;'Ar fzb/ 'u 1942 'u j'fJnk
s'A T[; B{z cV fbnk frnk. fJ; d"okB fe;/ ftnesh B{z e'Jh B[e;kB BjhA gj[zfunk. ;h. T[BQK dZf;nk fe 1973 'u T[BQK B{z p[yko j' frnk ;h,
fi; s'A pknd T[BQK B{z ed/ BhAd BjhA nkJh. id'A Br'e B/

j;gskb 'u y[d B{z fdykfJnk sK vkeNoK B/ phwkoh B{z
fJB;'wBhnk eoko fdZsk. fi; ekoB BhAd BjhA nkT[Adh.

whvhnk Bkb rZbpks d"okB Br'e B/ dZf;nk fe

S[o{-S[o{ 'u oks B{z ikrD 'u pj[s gq/SkBh j[zdh ;h go
j"bh-j"bh fJ; dh nkds j' rJh. Br'e B/ dZf;nk fe

oks B{z ;wK fpskT[D bJh eJh tko oks B{z th y/sK 'u
ezw eoB bZr iKdk j? sK eJh tko ukj gh e/ ;wK

fpskT[D dh e'fSS eod/ jB. vkeNoK dk wzBDk j? fe
fJB;'wBhnk dh phwkoh ekoB b'eK B{z oks B{z BhAd BjhA

nkT[Adh. fJj phwkoh d[Bhnk 'u pj[s jh xZN b'eK B{z
j[zdh j?.

DREAMS AUSTRALIA

Dr. AZIZ TAXI COLLEGE

15 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

CNR Accounting
MONEY GRAM

16 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

w"s th i[dk Bk eo ;eh fJBQK d/ sDkn ekoB S'Nk j' iKd? fdwkr

fgnko B{z, pkjK 'u fBebh ikB ' ftnesh fizBh fznkdk tko sDkn dh
bg/N 'u nk iKdk j?, T[Bk jh T[; d/
tkfSzrNB (fpT{o') sDknrq;s j'Dk ukjhdk j?. fjg'e?Ag; dk nkeko ;[zrVdk iKdk j?.
ftnesh d/ fdwkr dk fjg'e?Ag; S'Nk j' nfXn?B eosk B/ fJj th fejk fe
fJe t?Zp;kJhN w[skpe fJj nfXn?B
iKdk j?. fJj y[bk;k fJe e"wKsoh i/eo sDkn dk fJbki j' ikt/ sK d[BhnkGo d/ 15 y'i ;z;EkBK B/ fwb e/
fjg'e?Ag; tkg; nkgD/ nkw nkeko 'u fbnk j?. fJ; 'u 8927 b'eK 's/ nfXn?B
nfXn?B 'u j'fJnk j?. fjg'e?Ag; nk iKdk j?. ehsk frnk, fi; 'u 1728 b'e v{zx/
:kddkSs ns/ tZy-tZy GktBktK bJh s"o 's/ sDknrq;s ;B. pkeh b'e f;js
fzzw/tko j[zdk j?. nfXn?Beosk w[skpe nfXn?B Nhw d/ w?Apo ns/ f;vBh wzd ;B. y'ieosK B/ gkfJnk fe 65
fJ; y[bk;/ Bkb fJj ;wM 'u nkT[Adk j? :{Bhtof;Nh d/ pq/B n?Av wkJhAv fo;ou ch;dh sDknrq;s b'e nfij/ ;B, i'
fe B"itkBK 'u sDkn dk s[ozs fJbki fJz;NhfuT{N d/ fjeh B/ fejk fe e'Jh tko-tko sDknrq;s j'J/ ;B ns/ fJBQK
b'eK dk fjg'e?Ag; d{finK d/ w[ekpb/
S'Nk ;h. fjeh B/ fejk fe i/eo ftnesh
tko-tko sDknrq;s j' fojk j? ns/
T[; dk fJbki BjhA j' fojk j? sK T[; d/
fjg'e?Ag; fznkdkso B[e;kB/ iKd/ jB.

y'ieosK w[skpe f;oc dtk Bkb
sDkn dk gqGkthfJbki BjhA j' ;edk
j?. ;wkfie wdd dh th b'V j[zdh j?.
nfXn?B 'u fejk frnk j? fe B"itkBK
'u sDkn dk fJbki eoB bJh gfjbK
wkBf;e vkeNoz dk ;jkok fbnk ikDk
ukjhdk j?.

e?bhc'oBhnk (fpT{o') fJeZm/ fiT{D-woB dhnK e;wK T[AM sK jo ftnkj[sk N"jo t/y ;odko dhL fJj f;Zy j?

i'Vk b?Adk j?, go fJ; B{z fBGkT[Dk ;G d/ t; dh rZb BjhA j[zdh. jkbKfe, e[M b'e ;G s'A ;NkJhfbS B/sk

nfij/ j[zd/ jB, i' nfijhnK e;wK th fBGk b?Ad/ jB. nfijh jh fJe i'Vh e?bhc'oBhnk N'oKN' (fpTo') ;odkoK dh N"jo sK t/yd/ jh pDdh j? go okiBhsh
s/ ;NkJhb dk d{o-d{o s'A e'Jh Bknsk BjhA j?. nfij/ ftu fJe f;Zy
d/ 95 ;kbk nb?ei?Avo Nkie' ns/ T[BQK dh 96 ;kbk gsBh ihB/N dh j?. 75 ;kb B/sk d/ ;NkJhb 's/ d[Bhnk fcdk j? ns/ fJj B/sk jB e?B/vk d/
irwhs f;zx Xkbhtkb.
s'A ftnkj[sk fzzdrh d/ jo gb B{z fJeZm/ fiT{Ad/ nk ojh fJ; i'Vh B/ wod/ ;w/A th
;kE BjhA SZfvnk ns/ fJe-d{i/ dhnK pkjK 'u dw s'V fdZsk. fBT{ v?w'eq?fNe gkoNh d/ w?Apo ns/ UBNKohU ;{p/ irwhs f;zx B{z
e?B/vk dhnK eJh w?rzhBK B/ ;G s'A ;NkJhfbS B/sk dZf;nk j?. fJBQK
dZf;nk iKdk j? fe Nkie' i'Vk f;oc 8 ;kb dh T[wo s'A jh fJe-d{i/ B{z v/N eo w?rzhBK w[skpe irwhs dk ;t?r ;ko/ B/sktK s'A tZyok j?. T[BQK dh
vo?f;zr ;?A; ewkb dh j?.
fojk ;h. 20 ;kb dh T[wo 'u fJBQK dk ftnkj j' frnk. fJ; s'A pknd 1971 'u
fJj i'Vk ;/B fvnkr' f;Nh 'u nk e/ ofjD bZrk. fJBQK d'jK d/ 5 pZu/ ;B. fJBQK dh T[BQK B{z gsk j? fe fejV/ ;w/A fe; soQK goc?eN SkN d/Dk j? s/
p/Nh n?wh B/ fejk fe e[M jcs/ gfjbK nb?ei?Avo fvZrD ekoB zywh j' rJ/ ;B T[BQK dh fJ; yk;hns ekoB jh T[j otkfJsh B/sktK Bkb'A tZy s/
ns/ T[BQK d/ e[bQ/ dh jZvh N[ZN rJh ;h. fJ; d"okB T[BQK dh gsBh ihB/N th phwko b'eK d/ B/V/ bZrd/ jB.

j' rJh, nfij/ 'u j;gskb 'u d'jK d/ gbzr B{z fJe-d{i/ d/ e'b brk fdZsk frnk
;h.

n?wh w[skpe, 3 i[bkJh B{z T[BQK d/ fgsk dh w"s j' rJh, T[; s'A E'VQh d/o pknd

wK dh th w"s j' rJh. n?wh B/ fejk fe woB s'A gfjbK wK B/ fgsk dh bkS B{z fejk
fe s[jkvh fJZSk g{oh j' rJh. w/ok fJzszko eoBk w?A th s[jkv/ e'b nk ojh jK. fJ;
s'A e[M d/o pknd jh T[BQK dh th w"s j' rJh. fJ; i'V/ B{z fJe-d{i/ Bkb dcBkfJnk

frnk j?.

JAMES AN COLLEGE

17 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

uzrh BhAd jh sz/ fdwkr dh e[zih vkH npd[b ebkw dhnK fJj 5 rZbK pdb d/t/rh s[jkvh fzzdrh

bzvB (fpT{o') nZi d/ GZid/-d"Vd/ Nhw w[skpe BhAd ekoB Bk f;oc n;hA BthA fdZbh (fpT{o') d/S d/ ;kpek dhnK T[j 5 rZbK, fiBQK B{z f;Zy e/ e'Jh BthA ;'u dh rZb
nkgDh :kddkSse B{z ;[oZfyns oZy okSNogsh J/H ghH i/H npd[b ebkw dk vkH ebkw efjzd/ ;B fe ftnesh
ihtB 'u b'eK dh :kddkSs 's/ ekch ;ed/ jK, ;r'A fJ; B{z nk;kBh Bkb d'jok d/jKs j' frnk j?. T[j jw/Sk efjzd/ ;B th nkgDh fzzdrh pdb ;edk j?. 'u y'i eoB dh fjzws j'Dh ukjhdh j?.
n;o g? fojk j?. ed/-ed/ n;hA GZi- th ;ed/ jK. n?e;hNo :{Bhtof;Nh d/ fe w?A Nhuo d/ o{g 'u :kd ehsk ikDk jw/Sk tZvk ;'u', S'Nh ;'u ngokX j?. y'i eo', i' d{ik BjhA eo gk fojk j?
fBe'b; v[w/ dk efjDk j? fe BhAd ekoB ukjhdk jK ns/ T[j gVQkT[Ad/-gVQkT[Ad/ T[; B{z eoB dh fjzws oZy', sK jh tZyok
d"V 'u ekch nfjw uhiK B{z ewz'o n;hA nkgD/ fdwkr 'u SghnK eJh vkH ebkw jw/Sk efjzd/ ;B fe w[ekw jk;b eo ;e'r/.
:kddkSs ekoB G[Zb iKd/ jB. uhiK B{z :kd eo ;ed/ jK, uzrh BhAd jh fzzdrh B{z nbftdk efj rJ/. s[jkB{z jw/Sk tZvh ;'u oZyDh ukjhdh j?.
Bkb :kddkSs B{z poeoko oZyD dh i' dZ; dJhJ/ J/H ghH i/H ebkw dh fzzdrh w[SebK 'u th j"A;bk pDkJ/ oZyDk zo{oh w?A jh eo ;edk jK
y'ieosktK w[skpe fJe uzrh BhAd ;woZEk fwbdh j?, T[; s'A fJj ;ze/s jh fJe fw;kb j?. nkU ikDd/ jK T[BQK j?. T[j jw/Sk ftfdnkoEhnK B{z nZr/ T[j jw/Sk b'eK B{z efjzd/ ;B fe
fwbd/ jB fe e[M fBSkBhnK ;koh oks tZXD ns/ tZvk ;[gBk d/yD B{z efjzd/ e'Jh th ezw w?A jh eo ;edk jK. d{finK
jh s/z fdwkr dh ukph j?. T[BQK dk BhAd d"okB j'o th s/z j[zdhnK ofjzdhnK d/ T[go ezw gkT[D iK ezw B{z NkbD
efjDk j? fe uzrh BhAd b?D s'A pknd jB. ;B. Bkb T[j ed/ th mhe BjhA j't/rk.

T[BQK sZEK B{z :kd oZyD 'u ;woZE j[zd/ fJj fJ; XkoDk dh jwkfJs eodk ;[gBk eh j[zdk j?< n;hA fJeZb/ BjhA jK
jB i' n;hA ed/-ed/ ikrd/ j'J/ th j? fe ;[Zs/ j'J/ n;hA wjZstg{oB T[j efjzd/ ;B fe nk;wkB tZb d/
ikDekohnK dk nfGnk; eod/ jK. fiZE/ vkH ebkw jw/Sk fJj jh efjzd/ ;B y'. n;hA fJeZb/ BjhA jK. g{ok pqfjwzv
:kd BjhA oZy ;ed/. fpqN/B d/ n?e;hNo fJe jkbs 'u b'e 12 xzN/ sZe ikrD fe T[BQK ;[gfBnK Bkb'A tZvk BjhA pDd/ ;kvk d';s j? ns/ i' ;[gBk d/y oj/ jK
ekoB e[M ikDekohnK B{z G[Zb iKd/ jB. ns/ fwjBs eo oj/ jK T[; B{z tXhnk
:{Bhtof;Nh ns/ ;g/B 'u ;fEs B'fN;, T[E/ d{i/ gk;/ oks Go dh BhAd Bkb n;hA i' oks 'u d/y/ iKd/ jB. ;[gB/ T[j j[zd/ cZb d/D dh e'fSS eo fojk j?.
fdwkr ns/ GkSk bJh p/f;e e/Ado dh T[BQK ikDekohnK B{z nk;kBh Bkb :kd jB i' y[ZbQhnK nZyK Bkb d/y/ iKd/ jB
eo ;ed/ jK, fiBQK B{z S[o{nksh s"o 's/
ikrd/ j'J/ :kd eoB 'u fJe jcs/ dk ns/ T[BQK bJh oksK dh BhAd fsnkr
;wK bZrdk j?.
ehsh iKdh j?.

Bho{ pkitk dk ;[gBk

nwohek pDk foj? r'bh s'A th s/z nyho j' jh frnk g{ok

uZbD tkbk jkJhgo;'fBe ijkz ibzXo(fpT{o') 2013 'u Bho{ B/
nkgDk gq'veSB jkT{; 'co?ZS J/no
tkfSzrNB (fpT[o') nwoheh c"i 51J/ t/tokJhvo dh gqhyD T[vkD s'A w{thz' bKu ehsk ;h. T[d'A fJj th
nrbh ghVQh dk jkJhgo;'fBe i?ZN ijkz j'Jh y'i 's/ nkXkos j't/rk. n?bkB j'fJnk ;h fe T[j fdbihs
pDk ojh j?, i' X[Bh dh ocsko s'A gzi d[;KM s/ r[odk; wkB Bkb nkgDh
wB[Zy ofjs t/tokJhvo f;oc S/ gfjbh fcbw pDkJ/rh. jkbKfe nZi
r[Dk fznkdk ocsko Bkb :kBh r'bh fwzNK ftu w?e 5H1 dh rsh sZe gj[zu se nfijk BjhA j' ;fenk j? go S/sh
s'A th s/z ocsko Bkb T[vkD Go ;edk frnk ;h, i' X[Bh dh ocsko s'A gzi r[Dk jh Bho{ nkgD/ Bt/A gq'veSB jkT{; j/
j?. fJj i?ZN 2023 sZe T[vkD Go ;e/ fznkdk j?. pknd ftu fJ; B{z ikD- m gzikph fcbw pDkT[D ik ojh j?.
rk ns/ fJ; dk ftek; 2013 ftu p[ZM e/ gqSKs wjk;kro ftu fvZrk fw;Nohw?B go'veSBz s/ Bho{ pkitk
gqk:'fre jkJhgo;'fBe ijkz- n?Ze;- fdZsk frnk. 'bkJht ;kfJz;' dh ypo n?ANoN/Bw?AN d/ BK EZb/ fJj fcbw pDB
d/ nB[;ko nwoheh jtkJh c"i d/ ik ojh j?.
nfXekohnK B/ dZf;nk fe fJ; soQK d/
fe;/ jkJhgo;'fBe ijkz bJh T[; ;w/A dZ;D:'r j? fe fw;Nohw?B B{z
fJj T[vkT[D j[D sZe dh ;G s'A bzph ypoK ftu Bho{ dk gsh th dZf;nk
T[vkD ;h. jtkJh c"i d/ w[Zy ftfrnkBh frnk j?. Bho{ dh fJ; fcbw dk BK 's/
wkfJek J/Av;b/ B/ fwbNqh vkN ekw B{z o/ fpBK' j't/rk, fi; dk fBod/SB
dZf;nk fe c"i dk BtK jkJhgo;'fBe gzei pZsok eo oj/ jB. Bho{ B/ fJ;
ijkz fJ; s'A th nZr/ sZe T[vkD gqki?eN ;pzXh y[d nkgD/ c/;p[Ze g/i
Go/rk. 's/ ikDekoh fdZsh j?.

Western Union

18 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

;Zu/ fgnko bJh nB'yh d"V, G[ukb d/ MNfenK B{z ikBD bJh ikBtoK dk ;jkok
gsBhnK B{z w'Y/ bZd e/ d"V/ gsh
wkfjoK B/ jzkoK ikBtoK d/ ;[Gkn
phfizr (fpT{o') G{ukb d/ MNfenK BkBfizr 'u G{ukb wkfjoK B/ 'u j'D tkbh spdhbh 's/ Bzo oZyh j'Jh
B{z ikDB bJh uhB d/ ftfrnkBh fuVhnkxoK ns/ ikBtoK d/ gkoeK 'u j?. fJ; gkoe 'u 2,000 w[orhnK, 200
ikBtoK dk ;jkok b? oj/ jB. n?e;gq?Z; 7 ntb'eB e/Ado ;Ekfgs ehs/ jB. ;{o ns/ 2 tor feb'whNo sZe c?fbnk
t?Zp;kJhN dh fog'oN w[skpe, uhB d/
g{oph gqKs finKr;[ dh okiXkBh :[j[nks/Jh fzb/ dk fJekbkfieb gkoe wZShnK dk sbkn j?. gkoe 'u uko/ gk;/
G{ukb ikuD dk e/Ado pD frnk j?. e?wo/ bZr u[e/ jB ns/ eowukoh fdB

'u d' tko G{ukb fpT{o' B{z ikBtoK d/
fttjko dh fog'oN G/iDr/.

wkfBNfozr ;kJhN j'ArSkB cko/;N
fuVhnkxo d/ fJe w?Apo S/B Mhi[B dk
efjDk j? fe G{ukb dk gsk brkT[D

bJh ikBto fe;/ wkfjo seBhe dh soQK

jh gqGktSkbh j' ;ed/ jB. T[BQK dk
efjDk j? fe nro fuVhnK dh g{zS

e[ZfsnK dh soQK fjbD bZrh j? sK fJj

fuVhnK 'u p/u?Bh d/ ;ze/s j' ;ed/ jB
ns/ s[jkB{z T[; 's/ fXnkB d/Dk ukjhdk
j?. ikBtoK dk fttjko G{ukb s'A gfjbK

dh fusktBh j' ;edh j?.

jkd;/ 'u T[Zvh eko, xo dh SZs gkV e/ ik tVh

fcBb?Av d/ ;'Bekikoth 'u fJe p/jd fdbu;g w[ekpbk j'fJnk. fJ; ftu vopB (fpT{o') jkd;/ ed'A s/ feZE/ j' ikD, fJ; pko/
g[oSK B/ nkgDhnK gsBhnK iK robcq?Av B{z w'fYnK 's/ u[Ze e/ d"V brkJh. fJ;
tkJhc e?o/fJzr ftSt w[ekpb/ 'u egb; B/ 253H5 whNo (831 c[ZN) dh d{oh s?n e[M th BjhA fejk ik ;edk. f;oc ;Ve 's/ jh BjhA, ;r'A
ehsh. fJ; d"okB T[BQK B{z Bdh d/ gkDh, jovb (o[ektNK) ns/ fueV 'u o/; g{oh xo ftu p?m/-p?m/ th s[;hA jkd;/ d/ fSeko j' ;ed/ j'. i/
eoBh gJh. fJ; ftu fjZ;k b?D bJh d[Bhnk Go s'A i'V/ gj[zu/. fJ; ;kb dk fJBkw :ehB BjhA sK d/y' dZyDh ncohek d/ vopB d/ eko

ftZb/ gkothnkB/B ns/ ;koh ftbikB/B B/ fiZshnK. jkd;/ dhnK s;thoK d/y e/ s[jkB{z zo{o Go';k j' ikt/rk.
fJZE/ ;Ve 's/ jkd;/ dh fSeko j'Jh fJe eko fJ; soQK
fJ; r/w dh S[o{nks jh wb{ o{g s'A fcBb?Av 'u'A jh j?, fi; ftu g[oS gqshGkrhnK T[Zvh fe fJe xo dh SZs gkVd/ j'J/ ik tVh.
B{z nkgDh gsBh iK robcq?Av B{z w'Y/ 's/ bZd e/ w[SfebK gko eod/ j'J/ xZN'-xZN
;w/A 'u fcfBS bkJhB sZe gj[zuDk j[zdk j?. fJ; d"okB nro gsBh fvZr rJh, sK dZf;nk ik fojk j? fe eko dk vokJhto o;sk GNe
T[; B{z d[pkok u[Ze e/ o/; ikoh oZyD dk w"ek th fdZsk iKdk j?. jkbKfe, ;G s'A
frnk ;h ns/ uVQkJh tkb/ o;s/ 's/ uVQ frnk. fJ; d"okB
xZN ;w/A 'u fcfBS bkJhB sZe gj[zuD 's/ jh i'V/ dh fiZs s?n BjhA j[zdh. eko dh s/z ocsko j'D ekoB eko p/ekp{ j' e/ jtk ftu
fJ; g{oh o/; d"okB i' i'Vk ;G s'A fznkdk fJzNoN/fBzr ;kfps j[zdk j? ns/ p?;N fJzM T[ZSbh fe fJe xo dh SZs 's/ ik fvZrh. SZs ygo?b
dh j'D ekoB eko SZs B{z gkVd/ j'J/ xo d/ nzdo ik
vq?Z; Bkb wip{sh Bkb nkgD/ gkoNBo B{z cV e/ o/; g{oh eodk j?. fiZs dk dknt/
tVh. xNBk d/ ;w/A xo dk wkbe xo d/ nzdo jh ;"A fojk
dko T[jh j[zdk j?.
;h. nukBe j'J/ fJ; jkd;/ dh nktkz ;[D e/ T[j xo'A
pkjo d"fVnk s/ id'A T[; B/ eko B{z d/fynk sK jZek-pZek

ofj frnk. rBhws ojh fe jkd;/ ftu T[; B{z e'Jh ;ZN

BjhA bZrh. eko vokJhto th ;jh-;bkws fojk s/ T[; B{z

e'Jh rzGho ;ZN BjhA bZrh go fJj jkd;k nkgD/ nB'y/

gB ekoB fJzNoB?ZN 's/ Sk frnk.

IMPERIAL CONVEYANCING

19 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

ftfrnkBhnK dk dkntk, gfjbK ed/ BthA b[Ze Bkb iZ;h frZb fJzM wkD foj?

BjhA d/fynk n?;k ojZ;wJh iht e?B/vk 'u S[ZNhnK d/ Bzko/

wk;e' (fpT{o') g{oph o{; 'u fJe nfijk iht fwfbnk j? fi; B{z b? e/ ;w[zdoh ihtK 's/ nfXn?B eoB
tkb/ w?ohB ftfrnkBh fBe'b/ few th j?okB ofj rJ/ jB. fJ; dk nkeko fJe fJB;kB d/ nkeko s'A d[rD/ ibzXo (fpT{o') iZ;h frZb nkgDh fcbw 'U :kok n?t/A n?t/A b[ZN frnk' s'A pknd fJBQhA fdBhA e?B/vk

s'A th fznkdk j?. fJ; iht T[Zs/ ekch tkb jB 's/ w[zj gzSh dh u[zM tork j?. 'u S[ZNhnK wBk oj/ jB. iZ;h frZb d/ i/eo s[;hA gZe/ ckb'no j' sK s[jkB{z T[BQK d/ ;'Sb whvhnk

nekT{AN; s'A fJ; rZb dh ikDekoh ;kc fwb ikt/rh fe iZ;h fJ; ;w/A feZE/ S[ZNhnK wBk oj/ jB. y?o
iht dhnK eJh s;thoK ;'Sb ;kJhN 's/ tkfJob th j' rJhnK jB ns/ b'e T[; B{z y{p S/no eo oj/
jB. jkbKfe ;ykfbB fo;ou fJz;NhfuT{N nkc fcSohi d/ fvZgNh j?Zv ns/ w?ohB ftfrnkBh fBe'b/ few fes/ j'o ikD dh b'V BjhA, s[jkB{z n;hA y[d dZ; fdzd/ jK fe iZ;h fJBQhA fdBhA e?B/vk 'u S[ZNhnK d/ Bzko/
b[ZN oj/ jB.
B/ fejk fe nfijk brdk j? fe fJj fJe pj[s tZvh v'bfcB j?. go T[BQK dh fJ; rZb Bkb ekch ikDeko

ns/ b'e ;fjws BjhA jB. fBe'b/ B/ fejk fe v'bfcB d/ ;oho 's/ tkb BjhA j[zd/, fJ; bJh e'Jh d[obG iZ;h B/ nkgD/ c/;p[Ze g/i, fJz;Nkrqkw nekT{AN nkfd 's/ nkgDhnK s;thoK s/ thvhUz S/no
T[dkjoD j' ;edh j?. T[BQK B/ fJj th fejk fe nfij/ ojZ;wJh iht B{z gfjbh ed/ BjhA d/fynk, fJj fJE'A ehshnK jB, fiBQK ftu iZ;h B{z x[zwd/ fcod/ d/fynk ik ;edk j?. dZ;D:'r j? fe iZ;h fJBQK s;thoK 'u

d/ ;w[zdo 'u BjhA ofjzdk.?? nkgDh BthA b[Ze ftu th Bzo nk oj/ jB.

'

20 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

;zgkdeh ;[cfBnK dh T[vkB

gzikp NkJhwz J/ gh i/ npd[b ebkw B{z iBsk dk fyZuD dk ;h. fJ;B{z T[BQK dh Sesh ej' f;fyne, ihtB-doSB d/ GkSD eoB
iK ;hwk, gozs{ ckfJd/ d/ gd ;pzXh tkb/ ns/ r?o okiBhfse iB B/sk d/
gzikp d/ SKswJh wkj"b B{z yokp okSNogsh fejk frnk. 329 J/eV ftZu fpb B{z tkg; eoB d/ c?;b/ B{z SZv fdU, o{g ftZu b'eK dk fgnko jkf;b eod/
sK nkw s"o T[Zs/ T[BQK B/ gfjbK tkb/ oj/. fJ; wkwb/ ftZu T[BQK dh s[bDk e/
eoB dh gkfe;skBh e'fSS c?fbnk okSNogsh GtB nkw nkdwh o;s/ s'A esok e/ fBebDk jh fpjso tb itkjo bkb Bfjo{ Bkb ehsh ik
;ZwfMnk. okSNogsh d/ o{g ftZu nkgD/ ;edh j?.
r[odk;g[o d/ dhBkBro ftZu phs/ eZb gkfe;skB s'A nkJ/ bJh fJZe sfbZ;w tork jh fojk j? gozs{ ;kjwD/ nkJhnK 21 so; gNhSBK ftZu'A
nZstkdhnK tb'A fi; sohe/ Bkb nkT[Ad/ iKd/ p/e;{o b'eK s/ 20 d/ ;zpzX ftZu e'Jh c?;bk Bk eoB B{z oZfynk ftfrnkB d/ y/so ftZu nB/
r'bhnK ubkT[D s'A pknd fJZe g[bh; EkD/ ftZu tV e/ ebkw B/ nkgD/ tZb'A fJ;dk dotkik b? e/ T[BQK B{z nkb'uBktK dk ;kwDk th e T[gbZpXhnK d/ fJbktk ftfrnkB d/
nkgDh dfjSs c?bkT[D dh ekotkJh B{z nzikw fdZsk frnk j? eoDk fgnk. gq;ko ftZu th T[BQK dk pj[s tZvk
T[;B/ nfij/ nZstkdh jwfbnK s/ ekp{ eoB dh ;kvh ;woEk y'bQ e/oZyD dh e'fSS ehsh ns/ T[;d/ :'rdkB fojk. nkgD/ b/yB ns/ GkSDK
s/ sK ;tkbhnk fBSkB u[Ze/ jh jB fJ;d/ Bkb gkfe;skB 23 wJh 2005 B{z nkgDh o{; :ksok d/ iohJ/ T[j ihtB ftZu ftfrnkBe
tb'A fJZe tko fco gzikp d/ SKswJh wkj"b B{z yokp eoB dh wkj"b T[Zgo o;wh eoktkJhnK B{z Gko{ d/ d"okB T[BQK B/ wzsoh wzvb dh ;bkj Bzohnk ngBkT[D T[Zs/ z'o fdzd/ oj/.
;kfi; th p/Bekp j' rJh j?. T[Zs/ fpjko ftXkB;Gk B{z Gzr eo fdZsk T[BQK dk wzBDk ;h fe wB[Zy dk ftek;
BjhA j'D fdZsk. T[BQK d/ ekoiekb ftZu ;h. pknd ftZu ;[gqhw e'oN B/ fJ; T[Zs/ fJ;d/ fpBK ;zGt BjhA j?. 2020 sZe
;t/o/ 5 ti/ dhBkBro ftZu dkfyb j'J/ fJjBK nZstkdhnK fto'Xh fNZgDh ehsh ;h. ebkw B/ ekch Gkos B{z fJZe ftef;s okSNo pDkT[D
tb'A gfjbK fJZe ;tkoh p; B{z nkgDk fBSkBk pDkfJnk frnk okSNogsh GtB ;kXkoD b'eK dh fdBK pknd y[bk;k ehsk fe fJ; fNZgDh dk T[BQK dk ;[gBk fJZe nkw Gkosh
gozs{ p; d/ vqkJhto tb'A ;wMdkoh ns/ fjzws fdykT[AfdnK d/ pknd T[j nkgDk nj[dk fsnkr d/ Bkrfoe dhnK fJZSktK B{z jh ikfjo
p; Gik e/ b? ikD ekoD p; dhnK ;tkohnK dh ikB pu nkwd ns/ pZfunK dh fybfybkjN Bkb Dk ukj[zd/ ;B. e[b fwbke/ okiBhse eodk j?.
rJh. fJ; s'A pknd fJjBK nZstkdhnK B/ ;Ve feBko/ fJZe c?;fbnK s'A pu e/ ubD dh T[BQK dh
Ykp/ B{z nkgDk fBSkBk pDkfJnk ns/ T[ZE/ fJZe ftnesh B{z r{zidk fojk. gqftosh jh T[j tiQk pDh, fi;d/ ubd/ T[BQK B/ mhe jh fejk fe ;gB/ t/
r'bhnK wko e/ T[;dh eko y'j e/ nZr/ s[o gJ/ fi;s'A pknd T[BQK d/ pknd okSNogsh dk gd fe;/ yDk ed/ BjhA SZvDk ukjhdk j?. ebkw
T[jBK B/ dhBkBro d/ g[bh; EkD/ B{z nkgDk fBSkBk pDkfJnk. ;Gs'A tZvh rZb fJj fe fJ; bkoio okiBhse ftnesh B{z jh fdZs/ ikD d/ B/ nkgD/ ukb ubD Bkb ;[B/jk fdZsk
ftuko B/ z'o cfVnk. fe wB[Zy dh Sesh T[;d/ nj[d/ Bkb
fJjBK nZstkdhnK B{z Gkt/A gzikp g[bh; tb'A 12 xzN/ se d?B bkJhc nj[d/ B{z T[BQK B/ nkgDh BjhA, T[;d/ nzdo w"i{d fe;/ j'o jh uhi
ub/ bzp/ w[ekpb/ s'A pknd wko frokfJnk frnk gozs{ fJ; gozs{ okSNogsh GtB s'A fBebD s'A nkT[Adh j?, ns/ fJj th fe fJZe
d"okB fJjBK nZstkdhnK tb'A brGr fJZe doiB ftneshnK Sy;hns T[Zs/ ed/ jkth BjhA j'D fdZsk. d/ pknd th ebkw dk Sy;hns ;q/SN wB[Zy dh T[;koh s'A fznkdk tZvk
B{z esb eoB d/ Bkb tZvh frDsh b'eK B{z iywh eo fdZsk e[wbQkJh BjhA. fJZe f;nkD/ p[i[or dh B?fse ns/ ;zftXkBe coi j'o e'Jh BjhA
frnk ;h. g[bh; w[ekpb/ d"okB wko/ rJ/ b'eK ftZu gzikp pfjojkb, okSNogsh d/ o{g ftZu T[BQK G{fwek ftZu tkg; nk e/ T[j fJZe j' ;edk.
g[bh; d/ fJZe n?; gh ;w/s g[bh; d/ itkB th Skfwb jB.
fJZE/ fJj sZE th j?okB eodk j? fe fJjBK nZstkdhnK B{z d/ e'b w'N/ s"o T[Zs/ d' pdb ;B. fJZe
ekp{ eoB bJh Gkt/A c"i dh fJZe N[eVh T[ZE/ nZstkdh jwb/ d/
uko xzN/ pknd jh gj[zu rJh ;h gozs{ gzikp g[bh; d/ sK fJj fe ekoi gkfbek gqw[Zy d/ o{g
nfXekohnK tb'A c"i B{z nZstkdhnK Bkb ub oj/ w[ekpb/ dh
ewkB Bk ;zGkb/ ikD ekoB fJj w[ekpbk j'o th bzpk fyZfunk ftZu T[j ;oeko d/ ezw eki B{z b? e/
frnk ns/ nfij/ ;w/A ftZu (id'A nZstkdhnK Bkb rfjrZu
w[ekpbk ub ojh ;h) th T[Zu g[bh; nfXekohnK ftZu fes/ ;[u/s oj/ ns/ fiZE/ th T[; B{z o;s/ s'A
Bk fes/ BkwQDk yZND dh ukjs Gko{ ;h.
fJZXo-T[ZXo j[zdk t/fynk, T[ZE/
fJj jwbk fiZE/ fJj ikfjo eodk j? fe gkfe;skB tb'A
j[D gzikp d/ SKswJh wkj"b B{z fBSkBk pDkT[D dh e'fSS nkgDh wfonkdk ftZu ofjzd/ j'J/ T[;dh
ehsh ik ojh j? T[ZE/ nfij/ nZstkdh jwfbnK s/ ekp{ eoB
bJh ;kv/ nZX/ nX{o/ gqpzXK B{z th do;kT[Adk j?. fJ; ;zpzXh rbshnK dk nfj;k; eotkfJnk.
fiZE/ g[bh; c'o; e'b tZX s'A tZX nkX[fBe jfEnko j'D/ ukjhd/
jB T[ZE/ fJ; jwb/ d"okB nkX[fBe n;kbN okJhcbK Bkb b?; d{ik o;sk okSNogsh GtB B{z
nZstkdhnK dk ;kwQDk eoB bJh g[bh; c'o; e'b Bk sK
p[bN gq{c i?eN ns/ j?bw/N ;h ns/ Bk jh nkX[fBe jfEnko, nekdfwe ns/ ftukfoe ftwoS dk e/
pbfe T[jBK tb'A ;kbK g[okDhnK n?; n?b nko okJhcbK dh
tos'A eod/ j'J/ nkgDh ikB jE/bh s/ oZy e/ nZstkdhnK dk Ado pDkT[D ns/ fJZe d{odoSh
w[ekpbk ehsk frnk. fJj sK g[bh; c'o; dk j"A;bk ns/
fjzws j? fe fJjBK ;G ewhnK d/ pkti{d T[;B/ nZstkdhnK nfGGkte d/ o{g ftZu d/S d/ ;wkfie-
T[Zgo fiZs jkf;b ehsh j?.
nkofEe ftek; dk GftZyw[yh ykek
dhBkBro s/ j'fJnk fJj nZstkdh jwbk ;kv/ bJh fJZe
fusktBh j?. jkbKfe y[chnk J/iz;hnK tb'A eJh fdB gfjbK e[Ssh th uZbh bhr dh okj
jh nfij/ fe;/ nZstkdh jwb/ dh ;zGktBk ikfjo eo fdZsh
rJh ;h gozs{ fJ;d/ pkti{d g[bh; tb'A fJ; fusktBh B{z feqe/N, jkeh, c[Npkb, N?fB; ns/ j"bh nkgDh w"s woB/ bJh wip{o j' eVeh th d{o ehsh j?. fJ;d/ bJh
jbe/ Yzr Bkb bJ/ ikD ns/ b'VhAd/ gqpzXK dh nDj'Ad dk jh epZvh bhr dh fwbh-i[bh ekw:kph ikt/, fJ; ftZu b'eK dh fdbu;gh ckow/N ftZu e[ZM pdbkU eoD g?Ad/
Bshik j? fe fJ; nZstkdh jwb/ ftZu p/e;{o b'eK B{z nkgDh d/ pknd j[D e[Ssh th fJ; okj s/ goskT[D bJh i' e[ZM th ehsk ik jB sK fe ;ko/ bhr w[ekpb/ skesto
ikB rtkT[Dh gJh j?. uZb gJh j?. phs/ ;'wtko B{z g{oh uwe ;edk j?, T[j ;G ehsk ikDk ukjhdk Nhth fJt?AN pD ;eD.
- dwe d/ Bkb gh vpfbT{ n?b :kBh j? ns/ nk; ehsh ikDh ukjhdh j? fe
gzikp ;oeko dh fizw/tkoh pDdh j? fe nfij/ fe;/ th gq' o/;fbzr bhr B{z bKu ehsk frnk. gh vpfbT{ n?b fJj ezw py{ph eo/rk. gh vpfbT{ n?b d/ d"okB jo bhr
;zGkth jwb/ iK nZstkdhnK tb'A ehsh ikD tkbhnK tkodksK ;[Shb e[wko, :'r/Sto dZs ns/ rhsk w[ekpb/ ftZu w[zfvnK d/ gzi ns/
s/ ekp{ eoB bJh nrkT[A gqpzX eo/ ns/ fJ; ezw ftZu e'Jh th c'rN tor/ Gkosh o?;bo d[Bhnk d/ fJZE/ fJj ;tkb T[ZmDk ;[Gkte bVehnK d/ uko i'V fGVDr/. jo
fYZb Bk tosh ikt/. fJ; ;zpzXh ;oeko B{z ;w{j okiBhfse j'o Bkwh-frokwh gfjbtkBK d/ Bkb j? fe bhr d/ YKu/ Bkb e[Ssh ftZu e[Ssh fszB okT[Av uZb/rh ns/ e[Ssh d/
gkoNhnK Bkb skbw/b eoe/ oki dh ;[ofynk ftt;Ek B{z S/sh jh skb m'ed/ Bzo nkDr/. fe; soQK d/ pdbkU nkDr/ ns/ fJZe ftZu ftZu ;gK;oK B{z d' tko fJSfsjko
wip{s eoB bJh b'VhAd/ gqpzX eoB/ ukjhd/ jB. ;{p/ dh ekB{zB y/v d/ o{g ftZu fJ;B{z fznkdk wB'ozie ftykT[D dk w"ek fwb/rk. fJjBK S'N/-
ftt;Ek ns/ gzikp dh nwB SKsh B{z ekfJw oZyDk ;{pk ;oeko wzfBnk ik fojk j? fe fJ; Bkb pDkT[D ftZu fJjBK dh eh G{fwek w'N/ pdbktK Bkb i/eo ;kvh fJZe
dh w[ZYbh fizw/tkoh j? ns/ fJ; ;zpzXh ;oeko B{z jo ;zGt Gkosh gfjbtkBK B{z fpjso n?e;g'io j't/rh. feqe/N ftZu nkJh gh n?b B/ otkfJsh y/v B{z BtK ihtB fwbdk j?
ekotkJh eoBh ukjdh j?. sK fwb/rk jh, e[Ssh d/ y/b ftZu g?;/ fi; soQK d/ nko'gK - fttkdK B{z iBw ns/ d/S B{z tZvh frDsh ftZu Bt/A
ns/ rb?wo dh tkg;h th j't/rh. ;kv/ fdZsk j?, T[;d/ pknd fe;/ th ;g'oN; gfjbtkB fwbd/ jB sK jo gk;/ s'A
gzikp NkJhwz ftZu Sg/ fJSfsjkoK bJh fJSfsjko d/D tkb/ y[d d/S ftZu e[Ssh d/ w[ekpb/ nZi th bhr ftZu nkSzektK dh p[fBnkd ekch fJBQK dk ;tkrs ehsk ikDk ukjhdk
fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i' nkw fizdrh xZN BjhA j[zd/, gozs{ fJjBK w[ekpfbnK seVh j' rJh j?. gozs{ fJj th ;Zu j? j?. jK, bhr d/ d"okB c?;fbnK dh gfeqnk
d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/yeK dhnK nkgDhnK d/ doSe brksko xZN j[zd/ rJ/ jB. fe nkJh gh n?b ns/ pkeh ;g'oN; Nkg ebk; j'Dh ukjhdh j?, sKfe rb?wo
ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK fJ; s'A gfjbK fe fJj y/v e[ZM fJZe bhr B/ y/vK dh b'efgqnsk ftZu tkXk ns/ g?f;nK d/ ftZu fJ; y/v d/ w{b
bJh y[d fizw/tko jB. frDsh d/ b'eK dk S"e pD e/ j"bh- ehsk j? ns/ fyvkohnK dh g?f;nK dh ;o'ekoK T[Zs/ e'Jh ;zeN Bk nkJ/.

nZstkdh jwbk fJZe

fusktBh, u/szB j'Dk io{oh

r[odk;g[o d/ dhBkBro ftZu j'J/ c"i B/ ;kc fejk ;h fe ;hwk T[Zs/ eZNVgzEh vo/ j'J/ jB fe fes/ d'tK
nZstkdh jwb/ tb'A fJZe tko fco seohpB 200 nZstkdh Gkos T[Zs/ w[beK d/ ftZu foSs/ ;[XoD Bk bZr
;kc j' frnk j? fe gkfe;skB ftZu jwb/ bJh dkfyb j'D dh e'fSS ftZu ikD. bZrdk j?, fJj jwbk d';sh dh
dfjSs rodK d/ j";b/ p[bzd jB ns/ ;ojZd B/V/ fJeZm/ j'J/ j'J/ jB. T[; fe;/ th ;zGktBk B{z ewi'o eoB bJh
T[j Gkos B{z n;fEo eoB dk e'Jh ;w/A gke o/Aio; B/ ;hwk T[Zs/ izrpzdh jh eokfJnk frnk j?. skfbpkB,
w"ek BjhA SZvDk ukj[zd/. jkbKfe dh ipod;s sohe/ Bkb T[bzxDk bSeo - J/ - s'fJpk ns/ jZekBh
Gkosh ;[oZfynk d;fsnK B/ Gkos ehsh ;h ns/ ckfJfozr dh nkV ftZu B?ZNtoe tor/ nZstkdh ;w{j
ftZu Gkoh spkjh wukT[D d/ T[BQK d/ nZstkdhnK B{z Gkosh ;hwk ftZu ncrkfB;skB ftZu Gkos dh G{fwek
wB;{fpnK B{z ekw:kp BjhA j'D fdZsk dkfyb eotkT[D dh e'fSS ehsh ;h. B{z ;hfws eoBk ukj[zd/ jB ns/ fJ;
ns/ d; xzN/ uZb/ w[ekpb/ d/ pknd ftZu T[BQK B{z gkfe;skBh c"i dk g{ok
T[BQK B{z Y/o eo fdZsk. ;zGt j?, fJ; tko d/ gkfyb/ B{z th ;woEB jkf;b j?. y[d gkfe;skB
jkb ftZu ;hwk gko s'A j'Jh r'bhpkoh ;oeko thd/S ftZu nkgD/ g?o fNekJ/
nZstkdhnK B/ nkgD/ Bkgke dh nkV ftZu jh nzikw fdZsk frnk oZyD bJh Gkos fto'Xh fpnkBpkih
fJokfdnK B{z nzikw d/D bJh gzikp j't/. fJZe rZb sK s?n j? fe j[D/ d/ dk ;jkok b?Adh j?. ypo j? fe nrb/
B{z jh feT[A u[fDnk, fJj efjDk j[D/ jkbks ftZu gkfe;skB T[Zs/ Go';k wjhB/ j'D tkbh oZfynk ;bkjekoK dh
n"yk j?. fJZe nB[wkB fJj j? fe T[j eoDk p/jZd w[Sfeb j?. T[ZE/ whfNzr ftZu gkfe;skB pb{fu;skB
nwoBkE :ksok d/ w[;kcoK T[Zs/ jwbk gqXkBwzsoh Btki Sohc dk eZNV ftZu Gkos dh G{fwek dk w[Zdk
eoBk ukj[zd/ ;B, gozs{ iK sK o;sk gzEhnK d/ fJbktk nkgDh c"i Bkb u[Ze/rk. nfij/ ftZu gkfe;skB Bkb
GNe rJ/, iK nzfsw ;w/A s/ nkgDk th e'Jh ftS/S ;ztkd BjhA j?. nfij/ ;zpzX ;[XkoBk Gkos bJh gfjb BjhA
fJokdk pdb fdZsk. fJZe eko ftZu T[ZE/ Gkos fto'Xh wkj"b rfjok j' ;edk. ;kB{z wzp{sh Bkb T[;B{z
jkJhi?e Bkb S[o{ j'J/ T[BQK d/ jwb/ j[zdk ik fojk j?. dZ;Dk j't/rk fe nZstkdh jwfbnK
dk s"o - sohek pj[s e[ZM w[zpJh jwb/ dhnK ;zGktBktK B{z w[nZsb ehs/ fpBK
tork jh ;h, gozs{ fJ; tko T[j UBk fgSb/ fdBhA o{; d/ T[ck Sfjo ftZu ;kv/ s'A rZbpks dh nk; p/eko j?.
B[e;kB BjhA eo gkJ/. d'tK gqXkB wzsohnK d/ ftZu fijVh gozs{ fJ;d/ Bkb jh ;kB{z fsZyh
rowi'Sh Bzo nkJh ;h, T[;d/ bJh gqshfeqnk s'A th puDk j't/rk, feT[Afe
fco th fes/ Bk fes/ ;kvhnK Btki Sohc dk ipod;s fto'X fJ; Bkb nZstkdhnK dk jh we;d
y[chnk J/iz;hnK s'A u{e io{o j'Jh j?, j'fJnk ;h. nrb/ wjhB/ d'tK w[beK f;ZX j't/rk.
feT[Afe T[BQK d/ nkT[D dh fGDe sZe d/ B?SBb f;feT[foNh n?vtkJhioK
;kB{z BjhA fwb gkJh. fgSb/ ;kb Gkosh whfNzr j'D tkbh j?. gkfe;skB d/

21 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

G D & ASSOCIATES

CRYSTAL DENTAL CARE

PT RAGHAV

22 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

n?ANh pkfJUfNe b? oj/ j' sK oks dh fScN ftZu brksko ezw

d{o oj' Sokp, d[ZX-djh s'A eoB Bkb tZXdk j? e?A;o dk ysok

dtkJhnK ykDk fe;/ B{z th uzrk BjhA bZrdk gozsP ed/ Bk ed/ ;oho B{z e'Jh Bk tor/ ;?e; jkow'B dh pj[skfJs e?A;o

e'Jh w[Sfeb j[zdh ofjzdh j? ns/ b'e dtkJhnK yk; eo n?ANh pkfJUfNe yKd/ ofjzd/ dk ekoB j' ;edh j?.

jB. i/eo s[;h n?ANh pkfJUfNe dtkJhnK yk oj/ j' sK e[ZM uhiK yk; eo ykD- iKu bJh oks dh fScN ftZu ezw
eoB tkb/ 75 ns/ fdB dh fScN ftZu
ghD dk fXnkB oZyDk pj[s io{oh j?. eJh nfijhnK uhiK jB i' n?ANh pkfJUfNe oks dh fScN ftZu ezw eoD tkb/ j[zdk j?. oks dh fScN ftZu ezw eoB ezw eoB tkb/ 42 nkdwhnK dh u'D
b'eK ftZu rbs tes ftZu ;?e; tkb/ b'eK B{z e?A;o d/ yso/ d/ pko/ ftZu
dtkJhnK d/ Bkb ykD Bkb ;oho B{z B[e;kB eodhnK jB. fJ;d/ fJbktk n?ANh jkow'B dh pj[skfJs e?A;o dk ekoD ehsh rJh ns/ T[BQK d/ fgSkp ftZu
pD ;edh j?. fJZe BthA ;Nvh ftZu gsk ;h, gozs{ fJ;dk ekoB ;gZSN BjhA jkow'A; d/ gZXo dh iKu ehsh rJh.
pkfJUfNe yKd/ ;w/A eJh j'o rZbK jB fiBQK dk fXnkB oZyDk io{oh j?. fJj y[bk;k j'fJnk j?. ;h.
gfsqek e?A;o n?gh-v?fwnkb'ih,
Sokp jkow'A; d/ pdbkt d/ ekoB oks fJZe fog'oN d/ w[skpe ;g/B ftZu
dh fScN ftZu ezw eoD tkb/ b'eK B{z pkfJU wkoeo n?Av gqht?ASB (;h Jh ph
fJj dtkJh d/ n;o B{z g{oh soQK Bkb xZN eodh j?. fJ;dh tiQk Bkb dtkJh d/ pq?;N ns/ gq';N/N e?A;o dk ysok finkdk pko;hb'Bk d/ g'AfgT{ ckpok :{Bhtof;Nh gh) ftZu gqekfSs y'i d/ w[skpe, fdB
dh fScN ftZu ezw eoB tkfbnK dh
n;o eoB dk ;wK sK bzwk j't/rk jh Bkb jh dtkJh g{oh soQK n;o th BjhA eo/rh. dh fo;ou ftZu ;gSN j'fJnk j? fe s[bBk ftZu oks fScN ftZu ezw eoB
rbs ;w/A s/ fJz;Nq'iB ns/ gq'i?;NqkB tkb/ b'eK ftZu gq'i?;Nki?A; ns/
fJ; bJh i/eo n?ANh pkfJUfNe yk oj/ j' sK Bk f;oc Sokp pbfe T[BQK uhiK s'A th
n?Avo'i?A; dh pj[skfJs gkJh rJh, Bkb
d{o oj' fiBQK ftZu Sokp j' ;edh j?. fit/A fe pbrw ;hog iK wkT[EtkS.
jh n?Avo'i?B d/ pDB ftZu d/oh th doi

ehsh rJh.

oks dh fScN ftZu ezw eoD tkb/
b'eK ftZu rbs ;w/A fit/A ;t/o/ 10
ti/ s'A d[gfjo d' ti/ sZe N?;N';N/okB

tor/ ;?e; jkow'B dh pj[skfJs gkJh

rJh, id'A fe fJ;dk mhe ;wK ;t/o/ S/

ti/ s'A ;t/o/ 10 ti/ sZe j?.
;Nvh efjzdh j?, oks dh fScN ftZu

ezw eoB tkb/ b'eK ftZu finkdk ns/

p/tes ;?e; jkow'B dk pDBk ;pzXs

e?A;o dk ekoB j' ;edk j?.
fpT{o'

v/noh gq'veN

v/noh gq'veN :kBh d[ZX, djhA, uhi iK gBho nkfd n?ANh pkfJUfNe dtkJhnK ;'Sb B?Ntofezr ;kJhNK dk finkdk tos'A

dk n;o xZN eo fdzd/ jB. vkeNo fJ;B{z b?D s'A b'eK B{z o'ed/ jB feT[Afe fJ;

Bkb ;wZf;nk j'o th fznkdk tZX ;edh j?. dtkJh d/ Bkb d[ZX b?D Bkb vkfJohnk

j'D dk vo th ofjzdk j?. Bkb ftrV ;edh j? wkBf;e f;js

finkdk n?f;fve ykDk

n?f;fve c{v fit/A, fBzp{, NwkNo, w[;zwh ns/ sob gkDh ftZu f;js B{z ckfJdk

gj[zukD tkb/ swkw ftNkfwB j[zd/ jB gozs{ n?ANh pkfJUfNe dtkJh d/ Bkb fJj fJj uhiK rfjok n;o gk ojhnK jB.
fJZe BthA fo;ou d/ nB[;ko ;'Sb
UzBk ckfJdk BjhA eod/. fJj dtkJh dk n;o ysw eo fdzd/ jB. fJBQK ekoB
B?N tofezr ;kJhN; T[Zs/ fznkdk
;oho ftZu dtkJh mhe sohe/ Bkb ntS'fSs BjhA j' gKdh iK fco fznkdk ;wK tes r[zkoB Bkb NhB J/io; ftZu
nksw jZfsnk dh GktBk tXkT[D
brkT[Adh j?. tkb/ ftukoK, wB'ftfrnkBe
go/SkBhnK ns/ wkBf;e ftekoK d/
Gkoh ykBk tXD dk ysok ofjzdk j?. fJ; d"okB
fJj th ;gSN j'fJnk j? fe fJ; Bkb
id'A sZe s[;h phwko j' T[d'A sZe nfijhnK uhiK Bk ykU i' ;kvk gkuD szso wkBf;e f;js p[oh soQK Bkb gqGkfts
j[zdh j?.
mhe sohe/ Bkb jiw Bk eo gkJ/. n?ANh pkfJUfNe ykD d/ d"okB fznkdk w;kb/
fo;ouoK d/ w[skpe fJj ;Nvh g/
tkb/ iK BkBt?i s'A goj/i eohJ/ sK jh fpjso j?. fJ; d"okB dkb dk gkDh, o/AN; B{z fJZe io{oh ;zd/S fdzdh j?. T[BQK
dk efjDk j? fe fJ; iKu d/ Bshi/
fyuVh, dfbnk nkfd ykU. fJ; Bkb ;oho B{z io{oh g"SfNe uhiK th fwb ikDrhnK w?ANb j?bE ;g'oN ;oft;/i B{z th
nkrkj eod/ jB ns/ T[BQK B{z fJjBK
ns/ gkuD szso th mhe oj/rk. ;kJhNK B{z th fXnkB ftZu oZyDk
j't/rk. eBkvk ftZu UNktk gpfbe
ckJhpo c{v j?bE d/ fjT{frT{; ;Kg;k - ekfJzrk
ns/ o'iwzv b[Jh; B/ 7th s'A 12th
ckJhpo gkuD szso bJh T[zM sK uzr/ j[zd/ jB gozs{ n?ANh pkfJUfNe b?Ad/ ;w/A ebk; d/ ftfdnkoEhnK d/ v/Nk B{z
;Nvh ehsk. fJj v/Nk UAN?oh:' ;N{v?AN
s[jkB{z T[BQK uhiK s'A d{o ofjBk ukjhdk j? fi; ftZu ckfJpo dh wksok finkdk vqr :{i n?Av j?bE ;ot/ B/ i[NkfJnk
;h. fJ; ;ot/ ftZu bZrGZr 25 ch;dh
gkJh iKdh j' fit/A, phA; ns/ joh gZs/dko ;pihnK. fJjBK ;pihnK Bkb dtkJh ftfdnkoEhnK B{z d' xzN/ s'A fznkdk
;'Sb B?Ntofezr ;kfJN; gq:'r eoD
;oho ftZu mhe soQK Bkb ntS'fSs BjhA j[zdh. dk nkdh gkfJnk frnk.

fJjBK rZbK dk th oZy' fXnkB fpT{o'

- nkws"o T[Zs/ jo S'Nh - tZvh fpwkoh bJh b'e MZN n?ANh pkfJUfNe b? b?Ad/

jB. vkeNoK dk efjDk j? fe fJ; Bkb ;oho ftZu n?ANh pkfJUfNe dk n;o o'eD

tkbh ;woZEk g?dk j' iKdh j? i' f;js bJh ;G s'A tZv/ ysfonK ftZu'A fJZe j?.

-n?ANh pkfJUfNe T[d'A bt/A id'A wkfjo vkeNo B/ fejk j't/.

- vkeNo B/ fizB/ fdBK dh dtkJh fdZsh j't/, UzB/ fdB dtkJh b?Dh ukjhdh j?

Gb/ jh s[;h fpjso wfj;{; eo oj/ j't'.

- ftZu ftukb/ dtkJh SZvD Bkb p?eNhohnk dtkJh dk n;o o'eD tkbh

;woZEk ftef;s eo ;ed/ jB.

- i[ekw iK cb{ tor/ tkfJo;K Bkb j'D tkb/ fJBc?eSB ftZu n?ANh pkfJUfNe i' NhB J/io; c/;p[e, NftNo ns/ fznkdk ;wK r[zkod/ jB, T[BQKB{z
nboN j'D dh zo{os j?. fJZe fo;ou
wddrko BjhA j[zd/. fJz;Nkrqkw torhnK ;'Sb B?Ntofezr ftZu ;kc j'fJnk j? fe fdwkr T[Zs/
;kJhNK T[Zs/ jo fdB d' xzN/ s'A
fpT{o'

jkoN nN?e dk ysok tXkT[Ad/ jB g/Bfebo

g/Bfebo ikBb/tk j' ;Zed/ jB, yk;eo T[BQK b'eK bJh i' vkfJfpNhi, jkJhgoN?ASB, jkJh ekb/;Nokb ns/ fevBh
Bkb i[VhnK fpwkohnK Bkb i{M oj/ jB. nwohek d/ vor o?r[b/No B/ u/szB ehsk j? fe Gkos ftZu nk;kBh Bkb fwbD

tkb/ g/B febo jkoN nN?e ns/ ;No'e dk ysok tXk fdzd/ jB, fi;d/ Bkb w"s sZe j' ;edh j?.
dod d{o eoD ns/ p[yko xZN eoD tkb/ BkB- ;NhokJhvb g/B febo (NSAId) Bkb jkoN nN?e dk ysok tZX

iKdk j?. fJBQK dk fJ;s/wkb S[o{ eoD d/ gfjb/ jcs/ ftZu jh nfijk j' ;edk j?. fznkdk v'i b?D iK bzp/ ;w/A sZe
fJ;s/wkb eod/ ofjD Bkb ysok j'o th tZX iKdk j?. :{ n?; c{v n?Av vor n?vfwfB;NqS/ B (fda) B/ fgSb/ 10 ;kb
d/ wkwfbnK B{z foftT{ eoD d/ pknd fJj rZb ejh j?.

nwohek d/ fda B/ fejk fe gfjbK s'A jh fJjBK fpwkohnK Bkb i{M oj/ b'eK B{z sK ysok j? jh, fiBQK B{z fJj
;wZf;nktK BjhA jB, T[j th nfij/ g/B febo d/ fJ;s/wkb Bkb yso/ ftZu g? iKd/ jB. n?c vh J/ dk efjDK j? fe j[D

T[; B/ fJ; soQK dhnK dtkJhnK d/ b/pb T[Zs/ fJj fbyD dk c?;bk ehsk j? fe fJBQK ekoB jkoN c/b j'D dk ysok j'

;edk j?.

wkfjoK dk efjDk j? fe fJj dtkJhnK vkeNo th fdzd/ jB, fJ; bJh T[BQKB{z fJj dtkJh fbyd/ tes ;ktXkBh

tosBh j't/rh. wkfjo efjzd/ jB fe :{ n?; n?c vh J/ dk fJzB/ ;kbK pknd fJ; soQK Bkb fusktBh ikoh eoDk ekch

nfjw j?. T[BQK B{z io{o fJ; rZb d/ gZe/ gqwkD fwb/ j'Dr/ fe fJjBK dtkJhnK Bkb ysok j' ;edk j?.

wkfjo efjzd/ jB fe fJj dtkJhnK p/SZe ekch ezw nkT[AdhnK jB, gozs{ fiBQK B{z jkoN nN?e dk ysok j't/, T[BQK
B{z fJBQK d/ fJ;s/wkb s'A puDk ukjhdk j?.

fpT{o'

23 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

e/ob ;oeko dh fJe ;z;Ek B/ Sqh;zE bJh o?Bk B/ ehsk 35 eo'V dk eoko, d';s dh ezgBh SZvh
y'bP/ nkgD/ ;N/vhnw d/ dotkz/
w[zpJh, (fpT{o') Gkosh feqeNo
;[o/S o?Bk B/ nkgD/ n?Av'o;w?AN vhb; bJh fJe
BthA ezgBh IOS & Enterainment Bkb eoko
ehsk j?. fJ; s'A gfjbK o?Bk dh n?Av'o;w?AN vhb;
n?wH n?;H X'Bh d/ d';s no{D gKv/ dh ezgBh
ohsh ;g'oN; d/ydh ;h. o?Bk dh vhb 35 eo'V
ftu j'Jh j? i' fe 3 ;kb dh j?. o?Bk B/ fijVh
ohsh ;g'oN; w?B/iw?AN ezgBh Bkb nkgDh
gq'c?SBb fob/SBf;g ysw ehsh j?, T[j Gkosh
Nhw d/ eJh fyvkohnK dh n?Av'o;w?AN vhb;
;zGkbdh j?. fJBQK ftu oftzdo iv/ik, w'fjs
Sowk, G{tB/Sto e[wko Skfwb jB. nk;Nq/bhnB
;thwo ;Nhc/Bh okfJ; d/ n?Av'o;w?AN th fJ;/
ezgBh e'b j?. fJ; wkwb/ ftu o?Bk B/ fejk, ''w?A
feqeN ns/ ewoShnb d'BK s/ c'e; eoBk ukj[zdk
jK. w?A fJ; BthA ezgBh ftu Bzpo 2 dk fyvkoh
BjhA ofjDk ukj[zdk.@ o?Bk fcbjkb ;g'oN;
frno pDkT[D tkbh ezgBh n?vhvk; d/ Bkb jh
g?g;h, p{;N ns/ fJe :{H ghH dh ohnb fJ;N/N
ezgBh bJh ewoShnb; eod/ jB.

e'Zuh (fpT{o') ;gkN fcef;zr d/ d'S s'A w[es j'J/ feqeNo n?;H Sqh;zE s/ Gkosh w{b d/ vkeNo dh feskp s/ pDh fcbw n?tkov bJh Bkwzd
Gkt/A phH ;hH ;hH nkJh nkgDkH p?B jNkT[D bJh fsnko BjhA j? go T[; B{z
tfSzrNB, 23 i[bkJh (;apa) Gkosh fJ; vke{w?ANoh ftu e?A;o d/ pko/ w?rzhB 'Ugok' B/ fJ; feskp B{z ;kb
nkgD/ ;{p/ e/ob dh ;oeko tb'A jo soQK dh wdd fwbdh Bzo nk ojh j?. e/ob w{b d/ nwoheh vkeNo ns/ g[fbsio ftu ft;Eko Bkb ikDekoh fdZsh rJh 2010 dhnK 10 p?;N feskpK dh ;{uh
;oeko dh fJe ;z;Ek B/ fejk j? fe T[j p?B d/ pkti{d fJ; r/Adpkz bJh g[o;eko i/s{ f;XkoE w[yoih dh e?A;o j?. w[yoih dh feskp B{z 2010 ftu ftu Skwb ehsk ;h. 'fd fBT{:koe
nkgD/ ;N/vhnw d/ dotkz/ y'b fojk j?. s/ fbyh rJh feskp s/ pDh vke{w?ANoh ;kJhwB ns/ S;No B/ gqekSs ehsk ;h. NkJhw;' B/ th fJ; B{z 2010 dhnK p?;N
fcbw B{z n?wh n?tkov bJh Bkwzd ehsk feskpK dh ;{uh ftu Skfwb ehsk ;h.
ekb{o ftu pD/ itkjobkb fJzNoB?SBb ;N/vhnw rq/No e'fuB ftek; frnk j?. n?wh n?tkov dh nkchShnb
gqwkDs (i/H ;hH vhH J/H) d/ nXhB j? ns/ T[; B/ N?;N w?uK bJh fJj phH ;hH ;hH t?p;kJhN s/ ikDekoh fdZsh rJh j? fe ;kb 2011 ftu feskp B{z B?SBb
'e?A;oL fd n?Agoo nkc nkb w'bkvhz' p[Ze feqfNe; ;ofeb n?tkov bJh
nkJhH B{z 30 ;kbK bJh bhz s/ fdZsk j'fJnk j?. i/H ;hH vhH J/H d/ gqXkB BK Bkb pDh vke{w?ANoh d/ gq'fvT{;o
n?BH t/D[r'gkb B/ fejk fe jkbKfe Sqh;zE B/ fcbjkb gq?efN; eoB bJh T[BQK nwoheh fcbw w/eo e/B poB; jB ns/ Bkwzd ehsk frnk ;h. fJ; ;kb fJ;
Bkb ;zgoe BjhA ehsk j? go i/ T[j fJikis wzr/rk n;hA io{o dtKr/. T[BQK B/ vke{w?ANoh B{z fbyD ftu wdd feskp B/ g[fbsio n?tkov fiZfsnk ;h.
th ehsh j?. fJj vke{w?ANoh S/ xzfNnK
id'A T[BQK B{z fJj fejk frnk fe p?B dh tiQk Bkb Sqh;zE e/ob feqeN dh j? ns/ nwoheh N?bhftzB u?Bb gh w[yoih fJ; ;w/A fBT{:koe f;Nh ftu
ne?vwh (e/H ;hH J/H) d/ ;N/vhnw ftu BjhA y/v ;ed/ sK T[BQK ihH ;hH vhH J/H ph n?; bJh pDkJh rJh j?.
e'bzphnk :{Bhtof;Nh ftu w?vh;B
ns/ e/H ;hH J/H d/ j'J/ ;wM"s/ dk fzeo ehsk. T[BQK fejk fe i/eo fe;/ N?;N
w?u s'A gfjbK e/H ;hH J/H ;kB{z ;{fus eodk j? fe T[j nkgDk e'Jh w?u eokT[D fvgkoNw?AN ftu nf;;N?AN gq'c?;o ns/

ik fojk j? sK n;hA w?u bJh iK g{oh ;hohz bJh ;N/vhnw T[BQK d/ jtkb/ eo e'bzphnk :{Bhtof;Nh w?vheb ;?ANo ftu
fdzd/ jK. T[BQK dk efjDk ;h fe ;N/vhnw d/ wkbe n;hA jK. fe; B{z nzdo ikD
vkeNo d/ o{g ftu ezw eo oj/ jB.
d/Dk j? iK fe; B{z BjhA fJ; dk c?;bk eoB dk jZe ;kv/ e'b j?.
jkJhe'oN B/ rDgsh ft;oiB s/ brkJh o'e
nihp'rohp j? s[oeh dh Mhb, y{B

dh soQK bkb j' iKdk j? gkDh e[o{eS/so, (fpT{o') jo ;kb Sfjo d/ e'B/-e'B/ s/
nk:'fis j'D tkb/ rD/S T[s;t T[Zs/ nkd/SK dh
ehBhnk, (fpT{o') s[oeh ftu fJe gkJ/ ikD tkb/ fJe yk; soQK d/ xkj sbtko bNe rJh j?. gzikp-jfonkDk jkJhoe'oN d/
nfijh Mhb j?, fi; dk ozr y{B dh dhnK e'fSektK ftu e?o'NhBkfJv dk nkd/S s'A pknd gqSk;B B/ BfjoK ftu Sqh rD/S dh
soQK bkb j' iKdk j?. fJ; Mhb B{z b/ T[sgkdB jz[dk j?. gqfswk d/ ft;oiB T[Zs/ o'e brk fdZsh j?. gqSk;B
e s[i (d[i r'b{) d/ BK Bkb ikfDnk tb'A fJBQK nkd/SK B{z jk;b eoB s'A pknd Sqh rD/S
iKdk j?. fJj s[oeh d/ gqw[Zy Sfjo yko/ gkDh tkbh fJj Mhb s[oeh T[s;t nk:'fis eoB tkbhnK ;z;EktK d/ ;zukbeK
ehBhnk s'A 105 feb'whNo dh d{oh s/ dh d{ih ;G s'A tZvh Mhb j?. fJ; Mhb ns/ nj[d/dkoK ftu fBokSk dk wkj"b j?. T[Xo ;EkBe
j?. gkDh bkb j'D dk ekoB Mhb ftu ftu'A s[oeh dk 63 ch;dh Bwe b'eK dk efjDk j? fe gfjbK gqSk;B B{z fJ; Bkb
fBebdk j?. fJ; ekoB fJ; d/ gkDh ;zpzXs e'Jh j'o pdb eZYDk ukjhdk j?. fzeo:'r j?
dh ;gbkJh BjhA ehsh iKdh j?. nfijk fe rD/S T[s;t fjzd{nK dk fJe ftS/S fsT[jko j?.
fejk iKdk j? fe Mhb ftu zwhB d/ fJ; fsT[jko B{z pVh jh SoXk Bkb wBkfJnk iKdk j?.
nzdo s'A gkDh fBebD d/ Bkb-Bkb fJ; soQK gqSk;B tb'A w{osh ft;oiB T[Zs/ o'e brkT[D
pkjo s'A th gkDh gkfJnk iKdk j?. Bkb SoXkb{nK ftu ekch o'; j?.

[T[AM sK jw/Sk jh fJ; Mhb ftu u'D bVD s'A o'eD s/ n"os B/ y[d B{z bNekfJnk ;{bh s/
gkDh pj[s xZN ofjzdk j?, go rowh
ftu fJ; d/ gkDh dk gZXo j'o th xZN w?fe;e', (fpT{o') fJe
j' iKdk j?. fco Mhb d/ ezY/ Bwe dh n"os B{z id'A gqSk;B B/ u'D
gos izw iKdk j?. fJj Mhb nkgD/ bVD s'A o'fenK sK T[; B/
nB'y/gD Bkb uhVhnK B{z th fto'X dk nB'yk sohek
nkeofSs eodh j?. ngDkfJnk, T[; dk fJj
sohek b'eK bJh nkeoSD
e'u d/ o{g ftu Bzo nkT[Dr/ rKr[bh dk e/Ado pD frnk. n;b
ftu fJe wfjbk s/ d'S ;h
e'beksk, (fpT{o') Gkosh feqeN Nhw dk e'u pDk ;edk j?, fi; bJh rKr[bh fe T[; B/ u'D ftu ehs/ rJ/
d/ ;kpek egskB ns/ Gkosh feqeN B/ th jkwh Go fdZsh j?. pzrkb Nhw d/ you dk fpT{ok BjhA fdZsk
ezNq'b p'ov (phH ;hH ;hH nkJhH) dh w"i{dk e'u nS'e wbj'sok dk ekoi ;h. 47 ;kbK oc/bk Uoi'e'
;bkjeko ew/Nh d/ w?Apo ;"ot rKr[bh ekb ysw j'D tkbk j?, fi; d/ pko/ o'w' y/soh u'D ftu nzkd
pj[s ibdh e'u dh G{fwek ftu Bzo ftu rKr[bh Bkb rZb ehsh rJh ;h T[whdtko d/ s"o s/ yVQh ;h.
nkT[Dr/ ns/ T[BQK B{z ibdh jh pzrkb ns/ T[BQK B/ Nhw B{z e'fuzr d/D bJh o'w' B/ T[whdtkoh bJh zo{oh
feqeN Nhw dk BtK e'u pDkfJnk ik nkgDh oikwzdh d/ fdZsh j?. T[j pzrkb j;skyo sK i[Nk bJ/ go u'D
;edk j?. fog'oNK nB[;ko, pzrkb feqeN feqeN tb'A y/v th u[Ze/ jB. jkbKfe you/ dk fpT{ok d/Dk G[Zb
ne?vwh rKr[bh B{z pzrkb feqeN Nhw fJ; BthA fzzw/dkoh bJh T[BQK B{z phH ;hH rJh fJ; ekoB B?SBb
;hH nkJhH s'A nkfrnk b?Dh gt/rh, i/ fJb?eSB fJz;NhfuT{N B/ T[;
eo p'ov B{z e'Jh fJsokz BjhA j't/rk B{z u'D bVD s'A o'e fdZsk.
sK rKr[bh B"itkB Nhw B{z e'fuzr d/ u'D ;z;EkB B/ fJ; c?;b/ d/
;ed/ jB. 'dkdk' d/ BK Bkb wSj{o fybkc o'w' B/ y[d B{z 20 c[ZN
rKr[bh Gkosh Nhw d/ e'u dh o/; ftu T[Zu/ beVh d/ eok; s/ bNek
th u[D/ rJ/ jB. jkb jh ftu nkgDk fbnk, n"os B/ y[d B{z eohp
43tK iBwfdB wDkT[D tkb/ rKr[bh d' xzN/ sZe fJ; eok; s/
B/ nkgDk nkyoh tB v/n w?u ;kb bNekJ/ oZfynk.
2007 ftu gkfe;skB fybkc
rtkbhno ftu y/fvnk ;h. nkgD/
e?ohno ftu 311 w?uK ftu 11363
d"VK pDkT[D tkb/ rKr[bh ;kb 2008
sZe Gkosh Nhw Bkb i[V/ oj/ ;h.

24 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

tZXdh r'rV s'A xpokT[D dh b'V BjhA Bk r'bh-Bk e?g;{b, y[Sp{nK Bkb fJbki eodh j? n?o'wk E?o/gh

dh jkbs ftZu fszB p{zdK fggow?AN

nkfJb, d' p{zdK eb't nkfJb ns/ fJZe

p{zd :{e?fbgN; nkfJb d/ fwSoD ftZu
fJZe uZwu t?ihN/pb nkfJb fwbk e/

th fBiks dtkT[Adk j?. wkfbS eoD tb'A ckfJdk j[zdk j?.
rqhB Nh ns/ BhAp{ dod i/eo fYZv d/ j/mb/ fjZ;/ ftZu

rqhB Nh ftZu n?ANh nke;hv?AN; j[zd/ j't/ sK d' p{zd fio/fBnw nkfJb, d' p{zd
jB. i/eo fYZv dh uoph xNkT[Dh j? sK
rqhB Nh B{z fpBK uhBh fwbkJ/ ghU. BhAp{, o'iw/oh nkfJb ns/ fJZe p{zd fizio
;oho s'A ;ko/ zfjohb/ gdkoE pkjo eo
fdzdk j? ns/ c?N th xNkT[Adk j?. e?Bp/oh nkfJb ftZu fJZe uZwu t?ihN/pb
i{; ftZu BhAp{ iK f;oek fwbk e/ ghD
Bkb c?N poB j[zdk j? ns/ Nkef;B s'A nkfJb gk e/ dod tkb/ Gkr T[Zs/ jbe/
th S[Nekok fwbdk j?.
jZE dh wkfbS ehsh ik ;edh j?.
ndoe dk o; rowhnK ftZu Be;ho c[ZNDk iK
o'ikBk f;oc fJZe uZwu ndoe dk
o; fYZv xZN eoD ftZu ekch ;jkfJe ne;o sebhcd/j fpwkohnK dk BZe s'A y{B nkT[Dk fJZe nkw ;wZf;nk
j' ;edk j?. fJj ;oho ftZu c?N poB eo fJbki th sebhcd/j Yzr Bkb j[zdk j?
fdzdk j?. gozs{ n?o'wkE?o/gh s[jkB{z ;{Jh ns/ e"VhnK j?. fJ;d/ bJh fgZm d/ Gko f;ZX/ b/N
feT[A fBebdk j? fYZv dtkJhnK d/ MzMN s'A fBiks fdtk
fe;dk fYZv fBeb/rk ns/ fe;dk ;edh j?. n?o'wk dk wsbZp j? y[Sp{ ns/ ikU ns/ fJZe fNS[ g/go T[Zs/ fJZe p{zd
BjhA, fJj ekch jZd sZe jo ftnesh d/ E?o/gh dk wsbp fJbki Bkb j?. n?o'wkE/ ;kfJgq; nkfJb, fJZe p{zd bt?Avo
ihA; T[Zs/ fBoGo eodk j?. B/gb; o/gh T[guko dk T[j sohek j? fi; ftZu
:{Bhtof;Nh d/ ftfrnkBhnK d/ nB[;ko, y[Sp{ d/ d[nkok nB/e fpwkohnK dk nkfJb, d' p{zd b?wB nkfJb ns/ fJZe
vhvh Bkw dh fJZe yk; ihB ;zouBk ns/ fJbki ;zGt j?.
fYZv d/ nk;gk; uoph uVQB/ dk nkg; p{zd o'i nkfJb gk e/ ;[zxD Bkb okjs
ftZu rfjok foSsk j?. vhvh ihB ;zouBk n?o'wkE/o/gh iVQh-p{NhnK ns/
tkb/ b'eK ftZu thj ;kb pknd w'N/ j' g"fdnK s/ nkXkfos j?. fJ; ftZu fwb/rh. S'N/-w'N/ ;kXkoD iyw ns/ c'V/
ikD dh ;zGktBk fe;/ j'o feZ;w dh ihB fpwkohnK d/ fJbki bJh g/VK d/ sB/,
;zouBk tkb/ b'eK d/ w[ekpb/ d[ZrDh j[zdh iVQK, c[ZbK, gZshnK nkfd s'A eZY/ rJ/ fcz;hnK d/ fJbki bJh d' p{zd bt?Avo
j?. ykD -ghD dhnK nkdsK ns/ e;os noe fiB{z n;?AShnb nkfJb efjzd/ jB
eoB iK Bk eoB T[Zs/ th fYZv fBebBk dk gq:'r ehsk iKdk j?. ;ko/ gqeko dh nkfJb, fJZe p{zd e?w'wkJhb nkfJb ns/
ekch jZd sZe fBoGo j[zdk j?. uwVh ns/ tkbK ftZu gq:'r j' ;eD
T[gkn j'o th jB tkb/ fJj s/b fpbe[Zb fugfug/ BjhA fJZe p{zd Nh Nqh nkfJb d/ fwSoD B{z
o'ikBk ;" rqkw vqkJh co{N nkgDh j[zd/. fJZe eg r[BrB/ gkDh ftZu fwbk e/
y[oke ftZu io{o Skfwb eo'. fJj eb'oh
ns/ ckfJpo Bkb Gog{o j[zd/ jB. n;?AShnb nkfJb; dk gq:'r tgko fdB ftZu d' tko iyw B{z X't'. iyw iK
o'i ;t/o/ gkDh d/ Bkb Sfjd bU. ftZu th j[zdk j?. bZrGZr fszB ;" feZ;w
fJ; Bkb S/sh jh ewo ns/ fYZv xZN d/ n;?AShnb nkfJb; B{z uwVh ;pzXh fcz;h B{z X{b-fwZNh s'A io{o pukU.
eoB ftZu wdd fwb/rh. iK j'o T[sgkd pDkT[D tkb/ T[d:'rK
fYZv fBeb fojk j?! ne;o b'e ;kc th eo fdzdk j?. fJ;d/ Bkb jh fJj nkw nkN/ dh pikJ/ i"A ns/ S"fbnK ftZu fJ;s/wkb ehsk iKdk j?. xo T[Zs/ r[dk dk fcSo j'D T[Zs/ d' bhNo
fJ; rZb Bkb go/SkB fdyd/ jB. e[ZM c?N th BjhA tXkT[Adk. fJ; ftZu eb'oh d/ fwSos nkN/ dh o'Nh ykU. jh S'Nh w'Nh phwkohnK d/ fBdkB bJh
b'e ykDk xZN eo fdzd/ jB ns/ e[ZM pj[s xZN j[zdh j?. fJZe yho/ ftZu f;oc d;-gzdoK soQK d/ s/b jh w[Zy j[zd/ jB. r[B;[B/ gkDh ftZu gzi p{zdK bt?Avo, d'
fiw dk o;sk cV b?Ad/ jB i' fe ekch 45 eb'oh j[zdh j?. fpT{o' jo fJZe n;?AShnb nkfJb dh y[Sp{ dk
Eek d/D tkbk ns/ M[zMbkjN Bkb nfj;k; jh fJbki j[zdk j?. jo fJZe p{zdK fio'fBnw ns/ d' p{zdK b?wB nkfJb
Gfonk j[zdk j?. jkbKfe fJjBK d' XBhnk i{; y[Sp{ Bkb ;kvk fdwkr f;zX/ o{g ftZu
sohfenK d/ fJbktk e[ZM nfij/ sohe/ fJ;ftZu eb'oh ekch xZN wksok gqGkfts j[zdk j?, jo s/b ftZu fJZe gk e/ r[dk tkb/ Gkr B{z X't'. T[;d/
j'o th th jB, fiBQK B{z s[;h nk;kBh ftZu gkJh iKdh j? ns/ n?ANh nke;hv/AN ftS/S gqeko dh fJbki Sesh j[zdh j?,
Bkb ngBk ;Zed/ j'. dh wksok th ekch xZN j[zdh j?. fJ;d/ fi;d/ Bkb w[ezwb s"o s/ e[dosh fJbki pknd fJj ;ko/ n;?AShnb nkfJb
;/tB Bkb fe;/ th gqeko dh ;wZf;nk j[zdk j?. n?bhthok i?b ftZu fwbk e/ gqGkfts
fYZv fBebD dk wsbZp j? fYZv d/ BjhA j[zdh. XBhJ/ dk i{; ghD Bkb
nkb/ d[nkb/ c?N tXBk. i/eo fJ;B{z ;wK fevBh mhe ofjzdh j? ns/ w'Nkgk th xo ftZu gq:'r ehs/ ik ;eD tkb/ Gkr d/ uko/ gk;/ wkfbS eo'.
ofjzfdnK ezNo'b eo fbnk ikt/ sK w'Nkg/ ezNo'b ftZu ofjzdk j?. fJ;B{z ghD Bkb s/b tZy tZy sohfenK Bkb fJ;s/wkb xo ftZu Gkoh ;kwkB u[Zed/ ;w/A,
dh jkbs s'A pfunk ik ;edk j?. fJ; fYZvd/o sZe Gfonk - Gfonk wfj;{; ehs/ ik ;ed/ jB fit/A wkfbS ftZu,
c?N B{z xZN eoB bJh nfijhnK uhiK j[zdk j?. BjkT[D d/ gkDh ftZu iK Gkc d/ gkDh Bku iK e;os eod/ ;w/A jZEK iK g?oK
io{oh j[zdhnK jB, i' fznkdk s'A fznkdk n?b't/ok i{; ftZu nkfd. ;oho s'A d{fSs gdkoEK B{z
eb'oh poB eoB. sK ikB' fe fJj n?b't/ok i{; jo woi ftZu ekch pkjo eZYD ftZu fJj s/b pj[s dhnK wK;g/ShnK fyZu ikD Bkb jZE
fejVh uhiK jB ns/ fJBQK dk fJ;s/ bkGekoh j[zdk j?. n?b't/ok i{; B{z o'ikBk bkGdkfJe j[zd/ jB fit/A n?AzNh;?gfNe,
wkb fet/A eoDk j?. fJZe eg ghD Bkb fYZv xZN j[zdk j?. n?AzNh p?eNhfonb, n?ANh czr;, n?ANh iK g?o ftZu w'u nk ;edh j?. nfijh
n?Zgb ;kJhvo ftfBro B{z th gkDh iK fBT{okbkfie, n?ANh fvgo?S?AN, o{w?fNe,
yho/ dk i{; i{; d/ Bkb fwbk e/ ghD Bkb c?N xZN vh:'vqkJhfizr nkfd. jkbs ftZu fe;/ th p/; nkfJb dh shj
;'D s'A gfjbK yho/ dk i{; ghU. fJj dk j?. fJj ekb/;Nokb dh ;wZf;nk s'A
ekch bkGdkfJe j[zdk j? ns/ fYZv B{z n;?AShnb nkfJb B{z Gkc Bkb fwarqka wksok b? e/ T[; ftZu gzi p{zdK
eZfYnk iKdk j?. b?t/Avo d/ bZrGZr
fJZe ;" feZb' p{fNnK s'A bZrGZr fszB pb?e g/go nkfJb, gzdok p{zdK :{e/
feZb' s/b gqkgs ehsk ik ;edk j?. fJ;/
soQK bZrGZr ;Zm jiko r[bkp d/ c[ZbK fbgN; nkfJb, gzi p{zdK fizio nkfJb
s'A gqkgs s/b bZrGZr fJZe nkT{A; j[zdk
j?. fJjBK n;?AShnb s/bK dh tos'A jw/ ns/ BN w/r nkfJb fwbk e/ fdB ftZu
SK p/; nkfJb d/ Bkb fwbk e/ ehsh
iKdh j?, tZy tZy soQK d/ s/bK B{z p/; fszB tko wkfbS eo'. Bkb jh mzvh w;ki
nkfJb d/ o{g ftZu fbnk ik ;edk j? th ckfJd/wzd j't/rh.
fit/A t?ihN/pb nkfJb, n?gqhekN
nkfJb, fwZmk pdkw s/b nkfd. wkjtkoh d/ ;w/A n"osK d/ ;[Gkn
n;?AShnb nkfJb dh wksok d/ nB[;ko
p/; nkfJb dh wksok th pdbdh ofjzdh ftZu spdhbh j' ikDk fJZe nkw
j?. fit/A 1 p{zd n;?AShnb nkfJb ftZu
fJZe fwa bha p/; nkfJb, uko s'A d; ;wZf;nk j?. n;b ftZu wkjtkoh d/ ;w/
p{zd ftZu d; fwa bha p/; nkfJb ns/ S/
tb'A gzdok p{zd ftZu gzdok fwa bha p/; A y{B dhnK BkVhnK p/ekfJdrh nk ikD
nkfJb dk gq:'r ehsk iKdk j?.
d/ ekoB iK s/i rowh dh tiQk Bkb
wkfbS ns/ n?o'wkE/o/gh ftZu v{zxk
;zpzX j?. uwVh oKjh n;?AShnb nkfJb ne;o n"osK fuVfuVhnK ns/ p?u/B j'
d/ ntS'SD bJh w;ki pj[s io{oh j?
j[D/ th xZN j? r[ofdnK dh f;js d/ pko/ ikro{esk jkbKfe n?e[gq?So ns/ focb?e;hbkih dk iKdhnK jB. 30 fwbhrqkw p/; nkfJb
th n?o'wkE?o/gh Bkb ;zpzX j?, fJ;bJh ftZu S/ p{zd b?wB nkfJb, d; p{zd
wkfbS eod/ ;w/A fpzd[nK d/ wjZst B{z
Bekfonk BjhA ik ;edk. eb?oh;/i nkfJb, 9 p{zd fio/fBnw

;kvh o'i dh fizdrh ftZu nB/e nkfJb ns/ gzi p{zdK fJtfBzr gqkfJw
nfijhnK S'NhnK-S'NhnK fpwkohnK
j[zdhnK jB, fiBQK d/ fJbki bJh n?o'wk o'i nkfJb fwbkU ns/ ;zg{oD ;oho dh
E?o/gh bkGdkfJe ;kfps j' ;edh j?.
soh pDk oj/ j't'. fJj ;kohnK uhiK fit/A- fYZv d/ T{goh Gkr ftZu dod wkfbS eo'. BjkT[D d/ gkDh ftZu th
s[jkv/ r[od/ B{z szd[o[;s oZydhnK jB. fJ; fwSoD dk gq:'r eo'. nfij/ tes
fznkdk ukj, ekch, Sokp ns/ r[Ny/ dk ftZu ukj, ekch ns/ j'o row ghD
;/tB th r[od/ bJh B[e;kBdkfJe j[zdk
j?. fJjBK ;kohnK ftS?bhnK uhiK B{z ;oho tkb/ gdkoEK dk ;/tB pzd eo d/Dk
s'A pkjo eZYDk r[od/ dk ezw j? - nfij/
ftZu fJj ;kohnK uhiK ;oho ftZu n?f;v ukjhdk j?.
pDkT[AdhnK jB ns/ r[od/ B{z B[e;kB
gj[zuKdhnK jB. nZieZbQ dh GZid"V Goh fizdrh

;kc - ;ckJh eod/ tes jw/Sk w[zj ftZu Bhd Bk nkDk th fJZe nkw
T[Zs/ eZgVk pzB' ns/ jZEK ftZu d;skB/
gkU. ;ckJh eoD tkbhnK uhiK ftZu ;wZf;nk j?. fJ;d/ ekoB ;ohoe iK
w"i{d o;kfJD d/ eD s[jkv/ r[od/ bJh
B[e;kB dkfJe jB. nkgD/ tkbK B{z wkBf;e d'B'A j' ;Zed/ jB. ;oho dh
ozrd/ ;w/A fznkdk wksok ftZu gkDh ghU
sK fe s[jkv/ ;oho s'A o;kfJD d/ eD wkfbS iK BjkT[D d/ gkDh ftZu e[ZM
fBeb ikD. r[od/ B{z ckfJdk gj[zukD s/bK d/ gq:'r Bkb fJj ;wZf;nk d{o j'
ftZu ph - ;w{j d/ ftNkfwB ns/
ftNkfwB - ;h wjZstg{oD j?. fJjBK ;edh j?. shj fwbhrokw p/; nkfJb
ftZu nBko, sop{i ns/ gghsk Skfwb
j?. gq'pkfJUfNe ns/ ph 12 dh y[oke io{o ftZu gzi p{zd e?w'wkfJb nkfJb, gzi
bt', i/eo r[od/ Bkb ;pzXs go/SkBh
j?. eo"Adk ns/ eo"Ad/ dk o; th uzr/o/ p{zd w/i'ow nkfJb, gzdoK p{zd ;?Avb t[v
T[guko j?.
nkfJb ns/ gzi p{zd eb?oh;/i nkfJb
nkgD/ ykD/ ftZu e?bfSnw :[es
okrh, cb ns/ BhAp{ dk ;/tB eo'. yk;s"o fwbk e/ wkfbS eoB Bkb nkokw fwbdk
Bkb id'A s[;h fznkdk gq'NhB tkbk ykBk j?. wkfbS eod/ ;w/A fXnkB fdU fe
yk oj/ jB. pj[s fznkdk gq'NhB :[es wkfbS g{oh fgZm, rb/ ns/ w'fYnK nkfd
G'iB B{z gukT[D/ bJh ns/ ;oho ftZu gh T[Zs/ uzrh soQK eo'. BjkT[D d/ gkDh
n?u B{z ;zs[fbs oZyD bJh r[odk s[jkvh
jZvhnK s'A e?bfSnw b?Ad/ jB. fznkdk ftZu fJ; fwSoD dk gq:'r eod/ ;w/A
gq'NhB :[es ykD/ ftZu n?f;v dh wksok iKu bU fe BjkT[D d/ gkDh dk
fznkdk j[zdh j? fJ;bJh fJBQK d/ Bkb
cb io{o ykU. skgwkB ;XkoD j't/ Bk row ns/ Bk

Bkohnb gkDh, uktb, fBzAp{, iw?D jh mzvk.
(;/b/oh), johnK ;pihnK, yhok ns/
;kv/ ;oho dk d' fsjkJh fjZ;k gkDh B[e;kB j' ;edk j?. ;t/o/ dh S[o{nks nze[fos w{zr io{o ykU. sop{i ftZu tkX{ jkbKfe jo fJZe ftnesh Bk f;oc
Bkb pfDnk j? ns/ r[od/ dk ezw j? fJZe rbk; BhAp{ gkDh Bkb eo'. d{ihnK wksok ftZu fpibJh eD j[zd/ jB i'
;oho dk fJj gkDh mhe wksok ftZu uhiK fit/A cb, ;pihnK ns/ jop d/ ewi'o j' oj/ r[od/ B{z BtK ihtB fdzd/ wkBf;e pbfe ;ohoe ;woZEk ftZu th
oj/. r[odk Bk f;oc Bwh dh wksok mhe i{; d/ Bkb-Bkb ;/p, ;zsok, w[;zwh, jB.
oZydk j? pbfe y{B ftZu T{oik ;zuko nzr{o, rkio, u[ezdo, tjhN rok; ns/ d{finK s'A tZy j[zdk j? fJ; bJh io{oh j?
dh wksok B{z ;zs[fbs oZyD ftZu th iw?D (gko;b/) r[od/ B{z szd[o[;s oZyd/ fpT{o'
wdd eodk j?. Bkb jh ;oho d/ ftS?b/ jB. fe fe;/ th fJbki d/ sohe/ dk gq:'r
gdkoEK B{z th pkjo eoD ftZu nfjw
G{fwek fBGkT[Adk j?. r'yo{ fJZe nkT[ot/fde dtkJh j? eoD s'A gfjbK nkgD/ vkeNo dh ;bkj
i' r[od/ ftZu fJBc?eSB ns/ d{ihnK
nZi d/S ftZu fevBh v?w/i d/ ekoB T[BQK ;wf;nktK B{z d{o eodk j?, fiBQK zo{o bt'.
woB tkfbnK dh frDsh tZXdh ik ojh Bkb gEoh pDdh j?. f;;N'B r[od/ dh
j?. fJ;dh ;G s'A tZvh tiQk j? n;s- gEoh bJh nZSk j[zdk j? ns/ r[od/ ftZu fpT{o'
ftn;s ihtBS?bh, rbs ykD-ghD j' ojh brksko sebhc ftZu uzdo gqGk
ns/ vkfJfpNhi. mhe ikDekoh Bk j'D fdZsh iKdh j?. gozs{ id'A sZe s[;h ;oho dhnK w[Zy b'VK
d/ ekoB n;h ;wK ofjzd/ fJ;dh gfjukD nkgD/ ykD-ghD ftZu pdbkt BjhA
BjhA eo gKd/ ns/ Bshik r[od/ yokp fbnKd/ sZd sZe fJj dtkJhnK ekoro ;kv/ ;oho B{z tZXD-c[ZbD bJh ;?ZbK dh w[ozws ns/ w[V T[;koh, o'rK dk
j' iKd/ jB. BjhA j[zdhnK. w[ekpbk eoB bJh ;oho dhnK nzdobhnK ns/ pkjobhnK rshftXhnK bJh
T{oik ns/ e[M j'o o;kfJDK dh b'V j[zdh j?. e[b fwbk e/ ;oho dhnK w[Zy b'VK jB
fdB Go ftZu xZN s'A xZN 10 - 12 nze[fos okiwk, jbdh ns/ b;D fit/A L-
rbk; gkDh io{o ghU BjhA sK r[od/ B{z dk fJ;s/wkb eo' yk;s"o Bkb id'A s[;h 1H jtk, 2H gkDh, 3H o'SBh, 4H ekop', 5H gq'NhB, 6H c?N,
7H ckJhpo (o/Sk), 8H s/oK ftNkfwB;, 9H B' nwhB' n?f;v;, 10H fJZeh fwBob;,
11H zo{oh c?Nh n?f;v; (T[wzrk-3 ns/ T[wzrk-6)

wfjzdo f;zx tkbhnk

2 5 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015 SUNSHINE COACHING

pz[orK 'u tZX ojh ohVQ ;zpzXh ;wZf;nk

nkJh j?. nwohek 'u 1993-2012 dh fwnkd
'u B"itkBK 'u fiE/ fJ; ;wZf;nk 'u froktN
nkJh j?, T[E/ jh 65 s'A 74 ;kb dh T[wo tkb/
g[oSK 'u fJj ;wZf;nk fiE/ 10 bZy 'u 84
;h, T[E/ jh fJ; fwnkd 'u tZX e/ 131 j'
rJh j?.

nwoheB w?vheb n?;';hJ/SB 'u gqekfSs
fJ; nfXn?B d/ w[skpe fJ; f;js ;wZf;nk
Bkb ghVs 5 'u'A 1 ftnesh dh w"s j;gskb
'u j' iKdh j?. iKu d/ b/ye ns/ nwohek d/
tzvofpbN :{Bhtof;Nh w?vheb ;?ANo d/
;jkfJe gq'H fBfsB i?B B/ fejk, ''ohVQ dh
jZvh 'u ;ZN pz[or wohzK 'u tZvh f;js
fBT{:koe(fpT{o') ohVQ dhnK jZvhnK d/ rzGho o{g 'u ;ZN ;wZf;nk j?. y'iekoK B/ 63,109 wohzK d/
bZrD dh ;wZf;nk 'u s/zh Bkb tkXk j' fojk j? ns/ fJj nzefVnK dk nfXn?B ehsk j?, i' 1993-
;wZf;nk yk; s"o 's/ fznkdk T[wo d/ b'eK 'u fznkdk t/yh ik 2012 sZe ohVQ dh jZvh dhnK rzGho ;ZNK
ojh j?. fJj rZb GkostzSh y'ieko d/ nfXn?B 'u ;kjwD/ Bkb ;zpzfXs ;B.''

nk;Nq/bhnk B/ nyho

bZfGnk e?A;o dk fJbki

w?bp'oB (fpT{o') nk;Nq/-
bhnk d/ ftfrnkBhnK B/ fJe
BthA dtkJh bZGD dk dkntk
ehsk j? fi;d/ pko/ T[BQK dk
efjDk j? fe fJ; Bkb e?A;o d/
fJe soQK fbT{e/whnk Bkb
ghVs pZfunK B{z bkG j' ;edk
j?. fJj nfXn?B :{Bhtof;Nh
nkc fBT{;kT{Et/bz ftu ehsk
frnk fiZE/ fgSb/ 10 ;kbK s'A
tZX ;w/A ftu 70 tZy-tZy
dtkJhnK dk gqhyD ehsk ik
u[Zek j?. fbT{e/whnk nkw s"o
's/ pZfunK B{z j'D tkbk e?A;o
j? ns/ dZf;nk iKdk j? fe
bZrGr 150 pZu/ 'n?eT{N
fbzc'pbk;fNe fbT{e/whnk'
Bkb ghVs jB.

WARATAH REAL ESTATE

26 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

fJj j? r[odk;g[o d/ nZstkdh jwb/ dh g{oh dk;sK
pfwnkb okjhA gzikp dkfyb j'J/ nZstkdhnK dh Nq/B T[vkT[D dh th ;h :'iBk

dhBkBro, (fpT{o') r[odk;g[o d/ fJj nZstkdh EkD/ d/ nzdo dkyb j' wzfzbK fJ; EkD/ d/ fgZS/ g[b; tkfbnK j' frnk, id'A fszB/ nZstkdhnK B{z Y/ ;h ns/ T[j ihH ghH n?Z;H f;;Nw Bkb
dhBkBro fty/ 27 i[bkJh B{z ;t/o/ dh fojkfJS th j? fiE/ nZstkdhnK B/ o eo fdZsk frnk. gzikp g[b; d/ vhH
brGr 5 ti/ ;/Bk dh todh 'u nkJ/ rJ/ nzdo iKd/ jh gfjbK fJBQK B/ g[b; tkfbnK d/ gfotkoK B{z pzdh ihH ghH ;[w/X f;zx ;?Dh fJBQK th b?; ;B. ;?Dh B/ fJ; rZb dh g[SNh
nZstkdhnK B/ ;G s'A gfjbK fJe pDkfbnk. fJ; EkD/ d/ Bkb feoB nZstkdhnK pko/ y[bk;k eofdnK ehsh fe fJ; jwb/ 'u n?Z;H ghH ;w/s
wko{sh eko ukbe B{z r'bh wko e/ T[; j'wrkov d/ itkBK B{z nkgD/ fBSkB/ j;gskb j?, fiE/ fJBQK nZstkdhnK dZf;nk fe ;ko/ nZstkdh gkfe;skBh uko itkB Sjhd j' rJ/. gkfe;skB B/
dh eko y'j bJh ns/ eko 'u ;tko 's/ fbnk. EkD/ 'u w"i{d n?;Hn?uHUH B/ d' wohzK B{z th wko fdZsk. ;B ns/ T[BQK dk ykfb;skB Bkb e'Jh th fJ; jwb/ 'u nc;'; zkjo ehsk j?.
j' e/ fJj nZstkdh EkD/ gj[zu/. EkD/ ns/ fco ;p fJz;g?eNo B{z th r'bh wko ;zpzX BjhA ;h. fcbjkb ;[oZfynk pbK ns/ gzikp g[b;
d/ pkjo Ykp/ tkb/ B{z r'bh wko fdZsh eohp 12 xzfNnK sZe ;[oZfynk
fi; dh w"e/ 's/ jh w"s j' rJh. fco e/ zywh eo fdZsk. pbK ns/ nZstkdhnK ftueko uZbk ;?Dh B/ dZf;nk fe nZstkdhnK B/ B/ nkgDh j[fSnkoh ns/ izp/ Bkb fszBK
fi; irQk fJj EkDk j? T[j fojk w[ekpbk nyhoeko T[; ;w/A ysw uhB 'u pD/ jfEnkoK Bkb jwbk ehsk nZstkdhnK B{z Y/o eoe/ nyho 'u
;cbsk jk;b eo bJh.
fojkfJSh fJbkek j? ns/ fJ; d/
nk;gk; ekch j;gskb th jB. fszB

JURIS AUSTRALIA

27 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

28 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

roGtsh n"os d/ roG 'u fdf;nk nZm ;kb dh fJj pZuh jo wjhB/ ewkT[Adh j? 80 bZy
'vkfJBk;'o', T[Zv/ vkeNoK d/ jS'
;NhtoN j?. ukobh B{z e/e, g/;Nh ns/
ethA;b?Av (fpT{o') efjzd/ jB fe 80 bZy :kBh 1H27 bZy vkbo ewkT[Adh
fe;ws jo fe;/ dh p[bzd BjhA j[zdh go j?. e?Avh pDkT[D dk S"e j?. ukobh :{
ethA;b?Av 'u ofjD tkbh fJ; pZuh dh fNT{p 's/ c{v u?Bb ubkT[Adh j?. fJ;
fe;ws fJzBh p[bzd j? fe fJj jo wjhB/ ethA;b?Av 'u ofjD tkbh 8 ;kbK u?Bb Bkb T[; B{z wjhB/ eohp 1H27
fJ; pZuh ukobh dk g{ok BK fwBh wkoEk
bZy vkbo dh ewkJh j[zdh j?. fszB ;kb

gfjbK ukobh B/ nkgD/ gfotko dh

wdd Bkb :{-fNT{p 's/ nekT{AN
pDkfJnk ;h. fJ; B{z BK fdZsk ;h

ukobhz eokcNh feuB. i' j[D :{-fNT{p
u?Bb dh Seb b? u[Zek j?. ukobh fJ;
'u nk;kB sohe/ Bkb e?Avh, e/e ns/ g/
;Nh pDkT[Dk f;ykT[Adh j?. ukobh dh

S'Nh G?D J/Sb/ gzi ;kb dh j?. T[j u?Bb
dh 'uhc N/;N N/;No' j? J/Sb/ dk BK
ukobh dh pDkJh fvS B{z uykT[Dk ns/
T[; d/ ;[nkd 's/ nkgDh okJ/ d/Dk j?.
nkBbkJhB thvhU nzvtoNkJhfzzr
ezgBh 'nkT{Nforo whvhnk' ns/ 'J/v
J/i' dh Nkg c{v u?BbK dh fb;N 'u
ukobh dk u?Bb Bzpo tB 's/ j?. fJBQK
d'tK d/ fJ; :{-fNT{p u?Bb B{z j[D sZe

eohp 3 eo'V tko d/fynk ik u[Zek j?.

w'pkJhb Bkb tZX ;ed? e?A;o dk ysok!

bzvB (fpT{o') fpqN/B d/ Sfjo fbtog{b ftu fJe roGtsh n"os B/ id'A nkgDk bzvB (fpT{o') nZieZb b'eK 'u eoBk w[Sfeb j?, T[E/ jh w'pkJhb c'B y'i B/ dZf;nk fe tkfJob?; 'u'A
nbNqk;kT{Av eotkfJnk sK roG ftu i' fdykJh fdZsk T[; B{z d/y e/ vkeNoK ;w/ w'pkJhb c'B dk eq/i fJzBk fznkdk e?A;o torh ikBb/tk phwkoh dk ekoB fbebD tkb/ ysoBke o/fvJ/SB B{z
s T[; d/ j'S T[Zv rJ/. n"os d/ roG ftu pZu/ dh EK 's/ vkfJBk;'o dh s;tho tXdk ik fojk j? fe fi; w'pkJhb c'B th pD ;edk j?. jkb jh 'u j'Jh fJe ihts e'fSektK 'u nke;hv/fNt
fdykJh d/ ojh ;h. fbtog{b ftu e;Nwo nf;;N?AN dk ezw eoB tkbh fbJ/Bh y'i 'u fJj rZb ;kjwD/ nkJh j?. B[e;kB d/ ebkf;eb w?e/fBzw Bkb
;[bhtB BK dh fJ; n"os B/ ngq?b ftu nkgDk nbNqk;kT{Av eotkfJnk ;h. T[; s'A fpBk nZi b'eK dh fzzdrh dh ebgBk gSkfDnk ik ;edk j?. fJj y'i iBob
;w/A T[j 20 jcfsnK dh roGtsh ;h. y'i 'u gsk bZrk j? fe tkfJob?;
fvtkfJ; d/ o/fvJ/SB s'A g?dk j'D tkb/ fJb?eNq'w?rB?fNe pkfJUbkih n?Av
nkgD/ j'D tkb/ pZu/ dh f;js pko/ ikDekoh b?D bJh id'A fbJ/Bh nbNqk;kT{Av w'Nkpkfbe n;zs[bB s[jkvh f;js B{z
eotkT[D rJh sK T[; B{z T[; ;w/A ;G e[M mhe fdykJh fdZsk go T[; dh ;j/bh gkb gqGkfts eo ;ed/ jB. fJ; Bkb eJh w?vh;hB 'u gqekfSs j'Jh j?. B?SBb
i/Bh w?;B B{z nbNqk;kT{Av ;e?B ftu vkfJBk;'o Bkb fwbdk-i[bdk ne; fdykJh fBT{o'vhi?B/o/fNt phwkohnK ns/ e?A;o :{Bhtof;Nh cko c{N d/ y'ih nkJhro
fdZsk. i/Bh B/ fJ; s;tho B{z ;'Sb whvhnk 's/ S/no ehsk sK s;tho tkfJob j' sZe dk ysok j' ;edk j?. fJ; n;zs[bB
rJh. jkbKfe T[; B/ dZf;nk fe pZuk mhe j? ns/ e[M jh jcfsnK ftu T[; dk B{z nke;hv/fNt sDkn th efj ;ed/ :kehw/Ae' B/ fejk fe o/vhU fcqet?A;h o/
iBw j'D ik fojk j?. jB. y'i fJ; B{z fon?efNt nke;hiB
;g/;hi (nkoHUHn?;) ns/ n?ANh- fvJ/SB (nkoHn?cHnko) s'A j'D tkb/
nke;hv?AN 'u n;s[bB efjzd/ jB. nke;hv/fNt sDkn Bkb Bk f;oc e?A;o

;r'A f;o dod, EekB ns/ uwVh 'u
ibB torhnK S'NhnK-w'NhnK phwkohnK

dk th ysok j' ;edk j?.

AUSTRAL GAMES

29 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

SARDAARJI FILM

30 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

Indian High Priest Brahamrishi Swami vkH ebkw B{z tQhbu/no s'A yVQ/ j' e/ noi[B
f;zx B/ ehsk ;?fbT{N, fdZsh SoXKibh
Guruvanand ji visited Australia

Sydney (Bureau) A highly over crowded with all 550-600 Sharma made a big difference. BthA fdZbh (fpT{o') ;kpek okSNogsh J/H ghH i/H npd[Zb ebkw j[D ;kv/
revered international Indian seats being occupied and appox. "We are honoured to host a dofwnkB BjhA oj/. ;'wtko B{z fdb dk d"ok g?D ekoB T[BQK dk fdjKs j' frnk.
spiritual leader was in Sydney- over 150 peoples sitting on the vkH ebkw d/ fdjKs ekoB g{o/ d/S ftu ;'r dh bfjo j?. fdZbh ;fEs ;oekoh xo
Australia to pray for peace and floor listening very carefully to spiritual Leader of Swami 'u T[BQK d/ woj{w ;oho B{z nzfsw doSBK bJh oZfynk frnk. fiZE/ okSNogsh ns/
his religious discourses on the Gurudev. Discourse continued Guruvanand's calibre, Gurudev is gqXkB wzsoh B/ T[BQK B{z SoXKibh G/N eoB g[Zi/. vkH ebkw B{z SoXKibh d/D bJh
topic Journey of your Soul. over 10 pm on Friday night and a highly evolved spiritual master wkoSb nkc J/noc'o; noi[B f;zx th g[Zi/. T[j tQhbu/no 's/ fbnKd/ rJ/ go vkH
everyone was so concentrated imbued with tremendous power ebkw se ub e/ nkJ/ s/ yVQ/ j' e/ ;bkwh fdZsh.
Vishvasant Brahmrishi Sri that even forgot to have dinner, and is a unique and divine gift to
Guruvanand Swamiji has visited huge crowd gathered even it humanity in this modern age of fzeo:'r j? fe vkH ebkw dk ;'wtko B{z fSbKr 'u GkSD d/D d"okB fdb dk
first time to Australia on the being a working day. spiritual turmoil and tussle" d"ok g?D ekoB fdjKs j' frnk. T[BQK d/ woj{w ;oho B{z T[BQK d/ iZdh xo okw/Sto
invitation of Rajeev Sharma CA, Rajeev Sharma and Ritu Sharma fbnKdk frnk fiZE/ nzfsw doSBK bJh oZfynk frnk s/ T[BQK B{z ;[g[od-J/-yke
Managing Director at Sydney 3. Third was again a public jointly said. ehsk frnk.
Accounting Professionals, appearance at Sri Venkateshwara
Chartered Accountants and his Temple at Helensburg were Swami Guruvanand ji, who is fJ; dkdh nZr/ tZv/-tZv/ GbtkB j' rJ/ c/b
wife Ritu Sharma, an approx 400 chairs were Masters in Sanskrit, Vedas, and
Environmental Engineer by occupied. Hon. Sharon Bird, Jyotish and also PhD in Astrology fBT{:koe (fpT{o') wzfzb T[BQK B{z jh fwbdh j?, fiBQK d/ ;[gfBnK 'u ikB j[zdh
profession. Federal Member for Cunningham was awarded the "Jyotish j?, yzGK Bkb e[M BjhA j[zdk j"A;fbnK Bkb T[vkD j[zdh j?. nfijh jh ejkts
attended the discourse and also Murmagaya Award" by the fBT{:koe 'u ofjD tkbh pz[or wfjbk B/ ;Zu eo fdZsh j? fi; B/ 77 ;kb dh
Swami ji has travelled over read the message of Opposition German Astrological Society, he T[wo 'u tobv B?u[ob gktofbcfNzr c?vo/SB wsbp vpbhT{Hn?BHghHn?cH 2014
175 countries to deliver the Leader Hon. Bill Shorten (copy uses his enormous divine energy dk ftSt u?AfgnBfSg fyskp fiZfsnk. fJ; wfjbk dk BK j? ftbh woch i' fe
message of awareness, self attached). to help those in distress and uplift fBT{:koe d/ okeu?;No 'u ofjzdh j?. woch B{z fgSb/ fszB ;kbK s'A jh t/N fbcfNzr
realization, humanity and peace. the lives of millions of people dk S"Ae uVQk ns/ T[j fiw 'u gq?efN; eoB gj[zu rJh. T[j 77 dh T[wo 'u n;kBh
It was first time observed in around the globe, he is said to Bkb 100 feb' sZe Gko u[Ze b?Adh j?.
Swami Guruvanand ji Sydney that on the very first visit have a unique capacity to impart
commonly referred to as Gurudev of any Indian Priest such huge deep spiritual messages in the woch B{z p?Au gq?; ns/ j'o sohe/ d/ Gko u[ZeD 'u th wjkos jkf;b j?. woch d/
among his people, had three crowd was gathered, the simple language of common masses. nkgD/ g's/-g'shnK jB. 80 dh T[wo e'b gj[zu e/ th fJj dkdh n;kBh Bkb eko B{z
discourses in Sydney:- reason thereof is that Gurudev fjbkT[D s'A b? e/ Gkoh ;wkB fJXo-T[Xo th eo b?Adh j?. vkeNoK bJh woch dk
is a highly qualified person i.e. M. Sharma's who hosed Swami fJ; T[wo 'u fcN ofjDk okz pfDnk j'fJnk j?. vkeNoK dk efjDk j? fe woch
1. First was at the residence Tech from IIT - Kharagpur Guruvanand ji said "Gurudev T[BQK b'eK bJh T[dkojD j? i' T[wo B{z nkgDh ;cbsk d/ nZr/ o'Vk ;wMd/ jB.
of Rajeev Sharma at Strathfield (equivalent to MIT and Harvard carried out spiritual healings and woch fBT{:koe 'u fJzBh wSj{o j? fe b'e d{o-d{o s'A T[; B{z d/yD nkT[Ad/ jB.
were some prominent persons of in USA) and is the only one Indian consultations at the events".
Sydney were invited so that in addition to Swami Vivekanand THE HON BILL SHORTEN MP
they can closely interact and ji) who won several times gold Gurudev is based close to LEADER OF THE OPPOSITION
experience Gurudev and spread medal at World Religious Triupati at The Brahmrishi Ashram MEMBER FOR MARIBYRNONG
his message in the society. Conference and on top of it two which is endowed with beauty,
months of massive information tranquility and peace. Mountains MESSAGE
2. Second was a public spread-out campaign made by lush with trees and rare
appearance at Ram Krishan Rajeev Sharma and his wife Ritu vegetation surround this VISHWA DHARMA CHETNA MANCH – JOURNEY OF YOUR SOUL
Temple located at Austral (Close beautiful, sacred hermitage. On behalf of the Federal Labor Party, I send my best wishes to
of Liverpool). The Temple was Gurudev’s long, rigorous Sadhana the Vishwa DharmaChetnaManch and all those attending the inaugural
nurtures this holy land with session of Journey of Your Soul at the Sri Venkateswara Temple.
spiritual energy. The influence of This is an occasion to gather as one, reflect on the qualities that
the positive vibrations at this bind us together and recommit to working to foster social cohesion
Ashram is so strong that and community harmony.
devotees forget their worries and The Labor Party values the extraordinary contribution that a
cherish spiritual bliss. The sweet diversity of cultures and faiths makes to Australia and we also recognise
musical sounds of bells, chanting the important role that interfaith dialogue plays in building bridges
and prayers always keep the and fostering respect and tolerance.
ambience of the divine Brahmrishi I strongly believe our rich multiculturalism has transformed Australia
Ashram chaste and pure. into a vibrant and prosperous nation and we have communities such
as yours to thank for this transformation.
Temples for the Gods/ Thank you for your contribution, and I wish you a joyous and
Goddesses of all religions are enlightening occasion.
situated in the Ashram making Yours sincerely
Gurudev’s dream of creating “A
World Religion Family” a reality. Bill Shorten
Currently, the Ashram houses Leader of the Opposition
theLord Shiva Temple, Mata
Utsav Hall, many guest houses,
a fully furnished kitchen and
several cow sheds named after
Jain Tirthankara and other great
spiritual personalities.

The construction of a Lord
Laxmi Narayan temple is at its
completion and the construction
of one of a kind Meditation
Centre and the Brahmeshwar
Shiv Golden temple is about to
start. Future plans include the
construction of many additional
temples, a heart hospital, a
medical college, an engineering
college, a yoga center, a
naturopathy center, a religious
library and a museum.

For the devotees, Sri
Brahmrishi Ashram is the sacred
place where the beloved
Gurudev and His Spiritual Power
reside that permeate the mind
and soul of devotees.

Everyone is cordially invited to
the Ashram for the divine joy of
having both Guru Darshan (Sight
of Guru) and Dev Darshan (Sight
of the Lord).

31 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

nekbh wzsohnK s'A pknd e?gNB nwfozdo HHid'A gzi S/oK 's/ Gkoh fgnk fJe M'Nk

B{z nwoheh f;ZyK B/ fbnk eoV/ jZEhA ;B, i' ihtB 'u xNhnK n;bh
xNBktK 's/ nkXkfos j[zd/ ;B. fJ;/ soQK
fBT{:koe (fpT{o') e?B/vk ns/ w"i{dk eKro;h ;z;d w?Apo e?gNB Bkb g[okD/ ;w/A dh fJj ejkts 'ike'
nwohek ftu nekbhnK dhnK o?bhnK nwfozdo f;zx B{z eoV/ jZEhA fbnk j?. oky/ ;KJhnK wko ;e/ Bk e'Jh' dh
d/ z'odko fto'X s'A pknd nwoheh f;ZyK e?gNB nwfozdo dh nwohek dh ejkts T[; ;w/A ;Zu j' rJh id'A gzi S/
B/ j[D gzikp d/ ;kpek w[Zy wzsoh ns/ gq;skts :ksok s'A gfjbK nwoheh f;Zy oK d/ ikBb/tk jwb/ d/ pkti{d th M'Nk
;zrmB 'f;Zy; cko i;fN;' B/ T[BQK
fybkc wB[Zyh nfXekoK dh T[bzxDk s/ fzzdk pu frnk.
ngokXe w[eZdwk ubkT[D dh wzr ehsh fJj xNBk ;kT{E ncohek d/ eo{ro
j?. f;Zy ;zrmB dk d'S j? fe e?gNB
nwfozdo B/ T[BQK g[b; nc;oK B{z w[V B?SBb fozot d/ B/V/ ;fEs b'Av'fbih
pjkb ehsk fiBQK dk BK wB[Zyh nfXekoK B?SBb fozot gkoe dh j? fiE/ fJe M'N/
dh T[bzxDk ftu tko-tko nkT[Adk fojk 's/ gzi S/oK B/ jwbk eo fdZsk. fJBQK
;h. e?gNB nwfozdo f;zx d/ fybkc 'u'A fJe ;/oBh M'N/ d/ T[Zs/ uVQ rJh ns/
wB[Zyh nfXekoK pko/ fJBc'o;w?AN n?eN gzi/ wkoB d/ Bkb-Bkb rodB B{z th
2009 dh Xkok 509 ph d/ sfjs
fSekfJs doi eotkJh rJh j?. cV fbnk.

Bk;k d/ 'n?fge' e?wo/ ftu e?d fJe ;w/A sK nfijk bZrk fe S/o
nk;kBh Bkb M'N/ B{z nkgDk fSeko pDk
j'Jh Xosh dh nB'yh s;tho i'jkB;por (fpT{o') g[okD/ ;w/A 'u T[AM jh BjhA pDkJ/ rJ/ ;B, ;r'A fJj b?Dr/. go M'N/ B/ pVh ubkeh Bkb B/V/
feZ;/, ejkDhnK, w[jkto/ ns/ ejktsK T[BQK swkw nB[GtK Bkb fsnko j'J/
dh Bdh 'u GZi e/ nkgDh ikB puk
bJh. fJ; xNBk dhnK ;kohnK s;thoK

gkoe 'u ps"o rkJhv 30 ;kb d/ p'Jho'B
;/okU B/ nkgD/ e?wo/ 'u e?d eo fbnk.
;/okU dk efjDk ;h fe fJ; soQK Bkb

S/oK B{z jwbk eod/ BjhA d/fynk. go
M'N/ B/ pVh ;wMdkoh Bkb Bdh 'u ik
e/ nkgDh ikB puk bJh.

pukT[D dh b'V s/ z'o fdZsk. vhg ;g/ Gkosh e[Vh Bkb nwohek 'u tkgfonk dodBke jkd;k
; ebkJhw/N nkpzop/Noh T[grqfj s/
tkfSzrNB, 22 i[bkJh (;apa) brkJ/ rJ/ Bk;k s/ noE gkbheq'w?fNe fBT{:koe(fpT{o') fBT{io;h d/ Jh;N po[B;fte 'u
Bk;k B/ gfjbh tko 16 bZy feb'whNo fJw/fizr e?wo/ s'A fyZuhnK rJhnK fszB fJe eko fJe n?Ap{b?A; 'u Neok rJh, fi; 'u fJe
tZy-tZy s;thoK B{z fwbk e/ c'N'rqkch Gkosh w{b dh 22 ;kbk n?woi?A;h f;jseowh dh w"s j'
dh d{oh s'A ;{oi d/ gqekS Bkb irwrk d/ gZXo dh fJ; ozrhB s;tho B{z
ojh Xosh dh gfjbh nB'yh s;tho B{z pDkfJnk frnk j?. rJh. Jh;N po[e;fte d/ g[b; nfXekoh e/ftB n?c i/

e?d ehsk j?. fJ; s'A pknd nwohek Bk;k B/ fejk fe fyZuh rJh pko'A B/ dZf;nk fe fjBb gN/b ns/ n?Ap{b?A; dk ukbe
s;tho ftu wko{Eb iwhB, Bdh
d/ okSNogsh B/ NthN eoe/ Xosh B{z ftt;Ek ns/ ifNb pZdbK d/ g?NoB wkoe ;"p/ n?Ap{b?A; dk ;kfJoB ns/ bkJhNK irk e/
B{z d/fynk ik ;edk j?. fJ; s'A pknd
nwoheh okSNogsh poke Upkwk B/ ;N/NB nkfJb?Av 'u fe;/ jkd;/ tkbh EK tZb ik oj/
nkgD/ nfXekos NftZNo g/i s/ ;B. go o;s/ 's/ fJe N'UNk eko T[; Bkb Neok rJh.
fbfynk j?, 'Bk;k s'A fJe BthA Bhb/ fJ; NZeo 'u gN/b dh w"e/ 's/ jh w"s j' rJh go ;"p/ ns/
;zrwowo torh fJe c'N' fwbh j?, i' N'UNk dk ukbe zywh j' frnk. vpfbT{H phH ;hH NhH thH
;kB{z :kd fdtkT[Adh j? fe ;kB{z fJ; B/ dZf;nk fe g[b; B/ ni/ sZe fJ; wkwb/ 'u fe;/ B{z
rqfj B{z pukT[D dh b'V j?. frqcsko BjhA ehsk j?. B/V/ d/ fg;ekNt/ 'u ofjD tkbh
fjBb B/ fJ; ;kb dh S[o{nks 'u oNro; s'A
pkfJUb"iheb ;kfJz; 'u fvroh jk;b ehsh ;h. T[; d/
foSs/dko ns/ d';s fJ; ypo s'A pknd y[d B{z ;zGkb
BjhA gk oj/ ;B.

AGED CARE SPECIAL SERVICE

32 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

Gkosh gq'c?;o B/ pDkfJnk gkDh fJ; p"vhfpbvo n"os B{z

Bkb uZbD tkbk ezfgT{No

d/y wod th Sowk ikD

e?bhc'oBhnk(fpT{o') ;N?Bc'ov :{Bhtof;Nh 'u ;jkfJe gq'c?;o wB[ gqekS B/ o{; (fpT{o') fJ; p"vhfpbvo n"os
fJe nfijk ezfgT{No pDkfJnk j? i' gkDhnK dhnK p{zdK s'A T{oik jkf;b eodk j?. B{z d/y e/ wod th fJ; d/ ;kjwD/ gkDh
God/ Bzo nkT[Dr/. s;thoK 'u s[;hA
Gkosh w{b d/ gqekS B{z fJj ftuko T[; ;w/A nkfJnk id'A T[j rq?i{J/SB eo oj/ ;B. d/y ;ed/ j' fe fJ; n"os d/ w;b; ns/
nkgD/ fJ; ezw 'u T[BQK ezfgT{No ftfrnkB d/ p[fBnkdh fjZ;, xVh Bkb gkDh p"vh fe;/ o?;bo s'A xZN BjhA jB.
dhnK S'NhnK p{zdK d/ fJe :zso B{z i'fVnk j?. T[BQK B/ fJ; Bt/A :zso B{z 'fd vqkgb/
N ezfgT{No' BK fdZsk j?. fJj ezfgT{No f;XKse s"o 's/ T[j ;kohnK gqfefonktK fJBQK s;thoK 'u s[;hA d/y ;ed/ j'
g{ohnK eoB 'u ;woE j? i' e'Jh fJb?eNq'fBe ezfgT{No eo ;edk j?. fe fJBQK n"osK dh fJe s'A tZX e/ fJe
;Nhb dh p"vh j?. fi; dh ekgh eoBk
vqkgb/N ezfgT{No bJh gqekS B/ ShS/ dh ;sQk 's/ b'j/ dhnK ;bkyK dh G{b- sK d{o wod fJ; soQK dh p"vh pDkT[D
G{bhnk torh fJe ;koDh pDkJh. fco fJ; 's/ fJe ShSk brk fdZsk. d'tK ShfSnK dh ;'u th BjhA ;ed/. nkgD/ d/S ftSt
'u jtk d/ nzsokb B{z s/b Bkb Go fdZsk. fJ; s'A pknd pVh ;ktXkBh Bkb ;koDh d/ wSj{o gktofbcNo 'u nkgDk BK
'u gkDh dhnK p{zdK gkJhnK. fJ; d"okB T[BQK B/ gkDh dhnK p{zdK 'u ;{yw u[zpeh S{wko eok u[eh o{; dh BNkfbnk No{fynk
eD fwbk fdZs/. fco fJ; ftt;Ek B{z sKp/ dh e[zvbh Bkb pD/ fJe u[zpeh y/so 'u d/ BK eJh T[gbZpXhnK jB.
oZfynk.
BNkfbnk No{fynk d/ ;oho dk
ftfrnkBh f;XKs w[skpe, fe;/ th fpibh ;[ukbe d/ nkb/-d[nkb/ fJe u[zpeh nkeko ns/ pDktN d/y e/ eJh wod
Sowk iKd/ jB. 240 feb'rqkw sZe dk
y/so j[zdk j?. fJj y/so fpibh dh wksok ns/ fdSk d[nkok ezNo'b ehsk ik ;edk Gko u[ZeD tkbh BNkfbnk
j?. fJe j'o f;XKs fJj j? fe u[zpe d/ T[bN Xo[t fJe d{i/ B{z nkeofSs eod/ jB nkowfbcfNzr u?AghnB j? ns/ p?Au gq?Z;
id'Afe ;wkB Xo[t fteofSs. 'u th T[; B/ ftSt foekov ;Ekfgs
ehsk j?. fB:fws o{g 'u b'e whvhnk
gqekS B/ fJBQK f;XKsK dh tos'A eoe/ u[zpeh eD:[es gkDhnK dhnK p{zdK B{z 's/ nkgDhnK s;thoK ;KMhnK eod/
ezNo'b ehsk. u[zpeh y/so tZb'A ezNo'b j'D ekoB gkDhnK dhnK p{zdK x[wD bZrhnK. ofjD tkbh BNkfbnk d/ eJh gqSz;e
jB.
jo tko u[zpeh y/so pdbD 's/ b'j/ dhnK ;bkyK d/ Xo[t pdb rJ/ fiBQK B/ gkDh
dhnK p{zdK B{z rshwkB pDkJh oZfynk. gqekS B/ gkDh dhnK p{zdK dh w"i{drh B{z 1 woh j'Jh gsBh dh bkS
j'o r?ojkzoh B{z 0 d/ o{g 'u ;ze/fss ehsk. fJ; soQK T[BQK dh ezfgT{No xVh pDkJh
i' don;b 1 j'o 0 dk fBozso eqw j[zdh j?. fJj xVh gkDh dhnK p{zdK Bkb ubdh Bkb r[zko fdZs/ eJh ;kb
j? fJ; bJh fJj ezfgT{No th gkDh dhnK p{zdK Bkb ubdk j?.
ns/ nkgDh gsBh B{z d[Bhnk dh ;G s'A
uhB B/ pDkfJnk d[Bhnk dk gfjbk y{p;{os n"os wzBdk j? Bkb jh T[; d/
bJh eZgV/ th yohddk j?. fdB 'u d'
fJb?efNqe ijkz, ehws 1 eo'V o[gJ/ tko T[; d/ eZgV/ pdbdk j?. phs/ eJh
;kbK s'A t/B nkgDh woh j'Jh gsBh
ftnsBkw (fpT{o') 55 ;kb dk fJj fJe j?okB eoB tkbh rZb j'o th Bkb fJ;/ nzdkz 'u ofjzdk j?.
j?. fJ; ftnesh Bkb fJ; dk fJe g[Zso
i[B{Bh ftnesh b/ t/B thnsBkw dk th j?, i' nkgDh wK B{z pj[s fgnko fJ; ftnesh dh shthA dh w"s 2003
eodk j?. g[Zso th ;"D s'A gfjbK nkgDh 'u j' rJh ;h ns/ T[; ;w/A sK T[; B/
ofjD tkbk j?, fJ; ftnesh B{z nkgDh fwZNh dh r[Vhnk pDh wK B{z rb/ brk e/ nkgDh gsBh B{z g{ohnK o;wK Bkb dcB
jh ;'Adk j?. eo fdZsk ;h, go e[M fdBK pknd jh
gsBh dh bkS Bkb d/fynk frnk, fi; T[; B/ nkgDh gsBh dh bkS B{z epo
B/ nkgDh gsBh dh bkS B{z fwZNh dk b/ t/B jo o'z T[; bkS B{z ;kc eodk 'u'A eZfYnk ns/ xo b? frnk.
g eoe/ nkgD/ xo 'u jh oZfynk j'fJnk
j?. gsBh B{z epo 'u'A eZYD bJh fJ;
B/ gsBh dh epo sZe ikD bJh fJe
;[ozr y'dDk S[o{ eo fdZsk, go ;EkBe
b'eK d/ fto'X d/ ubd/ b'eb nEkfoNh
dh o'e ekoB T[; B{z fJj ezw o'eDk
fgnk.

b/ t/B wzBdk j? fe T[j fJe nkw
ftnesh BjhA j?, fco th T[; B{z gsBh
dh bkS Bkb ;'D 'u fe;/ th soQK dk
vo BjhA bZrdk. t/B dk wzBDk ;h fe
T[; dh gsBh dk f;oc ;oho frnk ;h,
go T[; dh nkswk T[; d/ ns/ g[Zso d/
Bkb ;h.

t/B 's/ fB:wK d/ nkXko 's/ wkwbk
doi j'fJnk, feT[Afe fe;/ B{z th fJ;
soQK Bkb bkS B{z nkgD/ xo 'u oZyD
dh fJikzs BjhA ;h.

n?e; o/ torhnK jB fJ; bVeh dhnK nZyK

phfizr(fpT{o') uhB B/ d[Bhnk dk gfjbk fJb?eNqkfBe gb/B pDkfJnk j?. BK j? o{; (fpT{o') o{; 'u ofjD tkbh BskSk v/
wehBk dhnK nZyK 'u fJe nfijh wShB j? i'
'nkon?e;1Jh' fJ; gb/B d/ gzy dh bzpkJh 14H5 whNo j?, id'A fe fznkdkso dk fJB;kB d/ ;oho d/ nzdo sZe th d/y b?Adh j?.
Gko 230 feb'rqkw j?. fJ; dh ehws brGr 10 bZy :{nkB (1H03 eo'V o[gJ/) oZyh
rJh j?. ;[DB 'u SkfJd fJj nihp bZr/ go fJj ;Zu
j?. BskSk fJB;kB d/ ;oho dk fJzBk ;jh
uhBh nfXekohnK w[skpe 'nkon?e;1Jh' B{z d' xzN/ 'u ukoi ehsk ik ;edk vkrB'f;; eodh j? fizBk vkeNo th BjhA eo
j?. fJj gb/B 160 fewh gqsh xzN/ dh ocsko Bkb 3000 whNo dh T[ukJh 's/ 45
fwzN s'A fJe xzN/ sZe dh T[vkD Go ;edk j?. gkT[Ad/. fJ; bJh BskSk B{z fwbD bJh wohzK,
gZsoekoK ns/ fJE'A sZe fe vkeNoK dhnK th
fJ; B{z S/B:Kr J/no';g/; :{Bhtof;Nh ns/ g{oph T[Zso ;{p/ fbUfBzr iBob J/
thJ/SB ne?vwh B/ fvzkJhB ehsk j?. thotko B{z gfjbk d' gb/B fbUfBzr o{Jhe;:Kr bkJhBK bZrhnK j[zdhnK jB.
iBob J/thJ/SB ezgBh fbwfNv B{z fdZsk frnk. fJ; B{z pDkT[D tkfbnK dk
efjDk j? fe fJ; dh tos'A gkfJbN Nq/fBzr, N{fozw, w?Nq'bkih (w";w ftfrnkB) ns/ o{; 'u b'e BskSk B{z n?e;o/ rob BK Bkb
o?;feT{ nkgo/SB bJh ehsk ik ;e/rk. th p[bkT[Ad/ jB. whvhnk Bkb rZbpks d"okB

BskSk B/ dZf;nk fe id'A th fe;/ wohz dh
iKu eo eoBh j[zdh j? sK nkgDh nkw Bzo B{z
yk; ftu pdb b?Adh jK. w?A fJB;kB d/ ;oho

dk g{ok YKuk sZe d/y ;edh jK fe fe; soQK

fejVk nzr ezw eodk j? ns/ feE/ bZrk j?.

T[BQK fejk fe fJj yk; Bzo f;oc fdB 'u jh
ezw eodh j?.

33 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

Bk;k B/ J/bhnBK nk;Nq/bhnk dh ;G s'A nwho wfjbk nkgDh nZXh ikfJdkd eo/rh dkB
B{z fejk 'Bw;s'/
dk BK fp:Kek j? id'Afe ikB p?Beke
f;vBh (;HpH) nk;Nq/bhnk dh ;G ikfJdkd dh ehws eohp 10H22 nop p/N/ dk BK j?. ;kok fttkd gfotkoe
s'A nwho T[d:'rgsh frBk okJhBjkoN vkbo (eohp 65 jzko 461 eo'V o[gJ/ Nq;N czv B{z b? e/ ;h.
nkgDh nZXh ikfJdkd dkB eoB tkbh ) j?. eJh ;kbK d/ w[eZdw/ s'A pknd
j?. jkbKfe fJ; B{z b? e/ T[BQK B{z gfotkoe j[D ;wM"s/ d/ sfjs d't/A Nq;N czv
o[ektNK dk ekch ;kjwDk eoBk fgnk. fgSb/ wjhB/ ikfJdkd fttkd ;[bfMnk. dh 2H92 vkbo (eohp 18700 eo'V
fSBj[nk w[skpe, okJhBjkN dh e[Zb o[gJ/) 's/ ezNo'b eoBr/. frBk nkgDh
fJ; s'A pknd pZfunK Bkb T[BQK d/ ikfJdkd dk 50 ch;dh fjZ;k woB s'A
gfjbK iK pknd 'u dkB eoB d/ pko/
ftxV/ foSs/ ;[Xo gkJ/. T[BQK dh p/Nh 'u ;'u ojh j?. p/Nk j?Beke ukj[zdk j?
fe T[BQK dh wK gZSwh nk;Nq/bhnk d/
b"jk fJ;gks eko'pkoh n?AfvqT{ cko/;N
dh g?oth eoB. T[; d/ sfjs e?A;o
nB[;zXkB, nk;Nq/bhnk d/ fow'N
fJbkfenK 'u o'rhnK dk fJbki eoB
tkbh okfJb cbkfJzr vkeNo ;oft;
s'A fJbktk Ubzfge fsnkoh eoB
tkfbnK B{z dkB okjhA wdd fdZsh ikt/
. frBk dh fJ; rZb 's/ fBzdk th j[zdh
ojh j? fe T[BQK B{z fizBk dkB d/Dk
ukjhdk ;h, T[j nfijk eo BjhA ojh
j?.

nB'y/ p/voke dh gVskb eo foj? Bk;k dk wko; o'to feT{ohUf;Nh

tkfSzrNB (fpT{o') d{i/ rqfjnK 's/ fzzdrh ns/ J/bhnB jw/Sk jh ftfrnkBhnK tkfSzrNB (;HpH) Bk;k dk wko; 'u f;fbek dh T[gbpXsk j?. fi; 'u tkbk nfijk :"fre j[zdk j? fi; 'u
dh o[Zuh dk ftSk oj/ jB. Bk;k B/ d{i/ rqfjnK d/ ;zGkfts fJBQK ihtK Gkt J/ o'to feT{ohUf;Nh nB'yk p/voke (fwZNh gqkuhB i?fte gdkoE ;[oZfyns j' ;ed/ f;fbekB ns/ nke;hiB j[zd/ jB ns/
bhnBK bJh e[M yk; ;zd/S G/i/ jB. fdbu;g rZb fJj j? fe Bk;k tZb'A G/i/ rJ/ d/ j/mK dh uZNkB) dh SkBphB eo fojk jB. fJj fJ; soQK dk nB'yk nfXn?B
fJBQK ;zd/SK ftu fjzdh dk Spd 'Bw;s/' th Skwb ehsk frnk j?. fJj Spd ;kT{Av j?. fJ; nB'y/ p?voke 'u tZvh frDsh j?. f;fbek gZEoK dk fBowkD eoB fgqEth 's/ e[nkoNoz (fJe soQK dk
ebkT{v 's/ G/i/ rJ/ jB. uwehbk gZEo) d/ o{g 'u gkfJnk iKdk
j?. feT{ohUf;Nh dh Nhw B/ G{-ftfrnkBh
n;b ftu Bk;k B/ 1977 ftu bKu fJe ;g/;eqkcN okjhA Xosh dhnK eJh
;zgoe y/so 'u T[Zu f;fbek tkb/ 'fJbe'
nktkzK B{z ;kT{Av ebkT{v 's/ ngb'v eoe/ g[bkV ftu G/fink j?. fJBQK ftu fjzdh, dh SkBphB dk c?;bk fbnk. e?fw;Nqh
nzro/zh ;w/s j'o GkSktK s'A fJbktk ;kv/ o'zkBk ihtB Bkb ;zpzXs eJh soQK
dhnK nktkzK B{z th Skwb ehsk frnk j?. n?Av e?wok (e/we?w) ns/ vkfJBkfwe

fJBQK nktkzK ftu whAj dh nktkz, fJe wK ns/ pZu/ dh nktkz, fdb dh n?bp/d' nkc fBT{NqkB; (vhH J/H n?BH)
XVeD, gZEo d/ n"ikoK s'A fBebD tkbhnK nktkzK B{z Skwb ehsk frnk j?.
ftfrnkBhnK dk soe j? fe i/eo J/bhnB jB sK T[j fJj X[Bh ;zd/S ;[D e/ e[M Bk s'A fwb/ nzefVnK d/ nkXko 's/ fJj c?;bk
e[M gqshfefonk zo{o d/Dr/. fJBQK X[Bh ;zd/SK ftu 55 GkSktK B{z foekov ehsk fbnk frnk. fJBQK d'jK :zsoK B/
frnk j?, fiBQK ftu fjzdh, wokmh ns/ pzrkbh GkSktK dk T[ukoD Skwb j?.
f;bhekB ns/ jkJhvq'iB dh fznkdk
wksok B{z fdykfJnk ;h. Nhw dk wzBDk

j? fe T[Zu gZXo 'u f;fbek fJ; rZb
tZb fJSkok eo fojk j? fe fJj gqkuhB
i?fte gdkoEK dh ;[oZfynk bJh nkdoS
;fEsh j?. i/eo nfijk j? sK Nhw T[;

d/ B/V/ ikDk ukj[zdh j?.

34 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

INDIA DAY

35 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

rZb s/o/ wsbp dh

wktK ns/ pZfunK dh wBg;dz ojh soK d/ ykD ghD tkb/ gdkoE jo EK d[y ;[Zy eod/ ;h.go j[D ;wK xZN j? :'rsk u?Ze ehsh ikt/.t?;/ sK Gkos ysw eod/ jK.ekch go[ kDh rZb j? fJZe
w?rh B{vbi dk ekch o"bk r"bk fijk fte oj/ jB fizBK B{z ;tkfdSN j[D g[okDhnK rZbK BjhA d[jokJhnK tor/ d/S ftZu wzsoh pDB bJh fe;/ tko w?A ok;B ekov s/ fwbD tkb/
fgnk j'fJnk j?.Gkos ftZu fJ; dh ;/ pDkT[D bJh T[jBK ftZu pj[s e[ZM iKdhnK.;tkb fJj j? fe gfjbK nekdfwZe :'rsk dh b'V BjhA fwZNh dk s/b b?D bJh vhg{ ufbnk
b pzd eo fdZsh j?.o"bk fJ; rZb dk BK-ykD:'r gdkoE gkJ/ iKd/ fejVk fJZe fdB ftZu fpnkbh xZN g?Adh.go j[D Bth pDh ;oeko B/ fJj frnk. fi; bkbk ih e'b fgzv s/b
;h fe fJ; T[sgkd B{z pDkT[D t/b/ jB.tZvhnK ftd/Sh ezgBhnK d/ EK EK j[zd/ ;h iK xVh dhnK ;{JhnK j"bh phVk u[Ze fbnk e/ j[D fe;/ e'b fe;/ dk fvg{ ;h T[j ne;o fyfMnk fijk
fJ; ftZu b?Zv(f;Zek) gkfJnk iKdk fteD tkb/ ghD tkb/ gdkoE ftZu uZbdhnK ;B.don;b BtK iwkBK fe;w dh e'Jh iknbh fvroh BK j't/ ofjzdk ;h.Bkb Bkb T[;B/ v?noh th
j? i' fe ;kvh f;js bJh nsh th pE/ok nZr-;tkj gkfJnk iKdk BthnK rZbK.j[D fiZE/ woih d/y bU .fJZe rZb ;gZSN eo d/tK fe fJj y'bh j'Jh ;h fgzv d/ b'e d[ZX gk e/
jkBhekoe xNe j.? ewkb dh rZb fJj j?.fJ; rZb dk o"bk th pE/ok fgnk pZ; rZvh ftZu fe;/ d/ G'r s/ iK ;'r ekB{zB Gkosh iBsk gkoNh d/ fe;/ th iKd/ s/ T[j nZr/ d[ZX fwbe gbKN
j? fe f;oc d' fwzN ftZu fsnko j' j?.go fco eh n?j' fij/ ykD ghD d/ s/ jo fe;/ dhnK nZyK T[;d/ w'pkJhb wzsoh s/ bkr{ BjhA j[zdk.fdZbh ftZu gju[z kTA[dk.
iKD tkbh wr? h be' K dh BK-g;dz pDB gdkoE fteD' jN rJ/ iK ;oeko B/ ftZu s[zBhnK j[zdhnK jB.fJZE/ pZ; No/ Gkigk ;oeko d/ BZe s/ p?mh nkw
bZrh B/ d' fwzN th BjhA bkJ/.y?o fJjBK s/ e'Jh gpzdh bkJh j?< fpbZe[b B u ;co eofdnK d/ ;G d/ jZEK ftZu nkdwh gkoNh dh ;oeko d/ ekB{zB T[;B{z ok;B ekov d/ Bkb pDd/
ftubh ypo oZyD tkb/ fJj th efjzd/ BjhA.vkY/ dk ;ZshA thjhA ;".fizBK B/ w'pkJhb j[zd/ jB.e'Jh fwzBK fwzBK wzsoh dh fvroh u?Ze j' rJh.frqcskoh o[gJhJ/ th cVk fdZs/ fe fj;kp Bkb
jB fe fJ; fgZS/ eJh soK dhnK nfij/ gdkoEK dh r[ZDtZsk wkgDh w;[ eok fojk jdz[ k j? wp' kJhb s/ nkfJnk j'Jh.fvroh n;bh fBZebh.j'oK dhnK s/b Y'bh ftZu gk fdU.T[j nkgDh
;fiSK ezw eo ojhnK jB fizBKQ B/ j[zdh j? T[jBK B{z gfjbK jh nfijhnK e'Jh ;zd/S gV e/.d[BhnK Go dh th j'DrhnK.id'A fe;/ B{z c;kT[DK j't/ xo tkbh Bkb bV e/ jfNnk ;h T[;
wr? h Bv{ bi Bz{ pdz eotk fdZsk j.? ;Zu ezgBhnK G/Nk d/ o{g ftZu wkfJnk d/ iKDekoh s/ wB'AoziB fJZe vZph fijh sK nfij/ jZEezv/ ngDkJ/ iKd/ fdB.g{ok fyfMnk fgnk ;h.w?B{z efjzdk
fJj th j? fe fJ; ftZu b?Zv (f;Ze/) rZc/ Sek fdzdhnK jB.fco e"D ;kfjp ftZu pzd j?.fco eh b'V j? fe;/ Bkb jB.fJjBK B{z g[ZSD tkbk j't/ th fJj mfjo ik gzi fwzN fJZe ezw eo btK
dk fJ;s/wkb io{o j[zdk ;h.rZb fJZE/ B{z nky/ <fgZS/ fij/ nypkoK ftZu fJZe rZbK eo e/ wri ygkJh eoB fejVk eB{zB j? fe ekB{zB wzsoh e'b .w? fejk bkbk ih e'Jh rZb BjhA.w?
jh BjhA w[Ze iKdh j'o pj[s ;ko/ fJ; ypo gVQh fe w?rh B{vbi e?B/vk ftZu dh.w'pkJhb dh ;eohB s/ nkJ/ ;zd/S ekB{zB dh fvroh j'Dh ukjhdh j?.i/ j? T[;dh d[ekB s'A pkjo nke/ fJZe
;[oZfyns j? Gkt fe eA/B/vk ftZu fJ; gVd/ gVd/ eJh sK s[o/ iKd/ yzp/ iK sK fco f;Zfynk wzsoh e'b th T[Zuh ftnesh Bkb rZbK eoB bZr fgnk
d/ wkgdzv ;jh gkJ/ rJ/ jB s/ e?B/ ezX ftZu th tZi/ jB.j[D c'B B{z rZb :'rsk dk nekdfwe ;p{s j'DK s/ fco d; e[ fwNz K pknd de[ kB ndz o
vhnB ;oeko B/ fJ; s/ e'Jh gkpzdh eoB bJh xZN ns/ fwzBh ezfgT{No d/ ukjhdk j.? giz kp 'u dy/ b.' pio[ r dZ;d/ frnk ns/ s/b tkbh Y'bh u[Ze e/ xo
BjhA brkJh.j[D ;tkb fJ; ezgBh B{z s"o s/ tX/o/ tofsnk iKD bZrk j[zd/ nk pJh fJZe tkoh fJZE/ fJZe e'ok nk frnk. nZr/ wksk efjzdh e/ u[Zb/
eoBK pDdk j? fe s[;h GkJh GokshnK j?.;'Sb ;kJhN; dh nwd B/ fJ; dh nBgV pzdk f;Zfynk wzsoh pDk fdZsk ftZu nZr pkbD bJh E'Vk fijk s/b
d/ fYZv jh c{eD/ n? fJ; ftZu e'Jh nfjwhns B{z j'o th tXk fdZsk ;h.y/v wzsoh dk nkgdk fYZv s{zp/ fJZe p'sb ftZu eZY d/.id'A s/b Y'bh
f;Ze/ tor/ gdkoE gk e/.iK fco e'Jh j?.nkgD/ c'B u'A ;kohnK ;'Sb ;kJhN; fivk j[zd? s/ rZbK eo{ fyvkohnK dh ftZu'A p'sb ftZu gkT[D bZfrnk sK
uZeo j?,iK fco e?B/vk ;oeko B{z th dhnK n/gbhe/SBi f;oc fJZe fdB fcZNB?; dhnK.gzikp dh w"i{dk ;oeko ;ko/ NZpo dh jk;h BK pdz jt' ./ don;b
fJ; ezgBh s/ so; nk frnk.d/y' ih bJh jNk e/ d/fyU,fJ; soK bZr/rk d/ doiB d/ eohp nfij/ wzsoh jB bkbk ih B/ Y'bh ftZu s/b gkT[D d/
w?rh ftZu e[ZM ekbk io{o j?.iok pu fit/A fizdrh o[Ze rJh j't/.c'B tZb d/ fizBK e'b d;whA gk; d/ th ;oNhfce/ irk fszB bhNo d[ZX jh gk fdZsk ;h.
e./ yD B{z fdb BjhA eoBK.y?o j[D fJjh N BjhA jB.fJj b'e fJZe nbkJhv
;u' hd? fe go[ kD/ ;wA/ ftZu be' cB' fpBK ;oft; d/ pzd/ s/ o'np iwk oj/ j[zd/ ---------------------
----------------------- fet/A r[ikok eod/ oj/ j'Dr/<. jB.fJjBk B{z fJj BjhA gsk j'DK fe
ny/ gfjbK b'eK e'b ;wK pE/ok nke;c'ov fejVh pbk dk BKw j?.y?o jowzdo ezr
j[zdk ;h fJ;/ eoe/ b'eK dk nkg;h ----------------------- ;G uZbh ik foj?.
GoZgD tZX ;h.pZu/ dkdh s'A goh j[D o"bk fijk g? foj? fe fijV/
ejkDhnK ;[Dd/ ;h.b'e fJeZm/ p?m e/ wzsoh ;zsoh Bt/ pD/ jB T[jBK dh -----------------------
nzs ftZu fJZe N'Nek ;[Dk e/ rZb

GLENWOOD

MEDICAL CENTRE

Shop 5, Glenwood Shopping Village
60 Glenwood Park Drive
Glenwood, NSW 2768

Ph: (02) 9629 7222 Fax (02) 9629 6111

Dr. J. Kheray
Dr. S. Relan
Dr. Chelvi
Dr. Lila
Dr. M. Burke
Dr. H. Khan
Dr. Chandra

Opening Hrs.
9.00 am - 8.00 pm Mon - Fri
9.00 am - 2.00 pm Sat - Sun

Pathology Collection
X-ray, Phycologist, Dietician

Facilities Available

24 Hours Care Available

Next To Woolworths
Next To Glenwood Shopping village

36 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

bkgsk wbS/ hnkJh ijkz jkd;/ dk ojZ; :ke{p dh fej' fijh fe;ws, iBwfdB s/ w"s fJe' fdB

y[ZbQD dhnK T[whdK ikrhnK, fwfbnk wbpk! BthA fdZbh (fpT{o') 1993 'u j'J/ fdB jh :ke{p w?wB dk 53tK iBwfdB iBwfdB dk e/e th G/fink ;h. :ke{p
w[zpJh bVhtko pzp XwkfenK d/ d'Sh d/ gfotko tkfbnK B/ poE-v/n e/e
coK; (fpT{o') coK; d/ bk fo:{BhnB d/ co?Au fJzvhnB USB dhg s'A fJe ijkz :ke{p w?wB B{z 30 i[bkJh B{z cK;h d/ th ;h. fJ; y[Sh d/ w"e/ 's/ T[; d/ gfotko Bkrg[o i/b d/ ;[gov?Av B{z ;"Afgnk ;h
dk wbpk fwbD s'A pknd nNebK S[o{ j' rJhnK jB fe fJj wbpk wkou, 2014 fdZsh rJh j?. dZ;D:'r j? fe nZi d/ tkfbnK B/ T[; B{z nkyoh y[Sh fdzd/ j'J/ sK fe :ke{p nkgDk iBwfdB wBQk ;e/
ftu bkgsk j'J/ wb/ShnkJh ijkz dk j' ;edk j?. S[o{nksh iKu ftu gsk bZrk j? Bkrg[o e/Adoh i/b ftu T[; bJh .
fe fJj ijkz d/ ftzr; jB. fJj ftzr; ekch bzp/A ;w/A s'A gkDh ftu oj/ bZrd/ jB
ns/ fJ;/ ekoB fJ; ftu ;w[zdoh ihtK dk YKuk th fwfbnk j?. fJBQK ftzr; dh iKu fzeo:'r j? fe ;[gohw e'oN ftu d/
S[o{ j' u[Zeh j? s/ Bkb jh fJ; rZb dh iKu th S[o{ j' u[Zeh j? fe eh fJj ftzr; o oks se :ke{p dh cK;h 's/ ;[DtkJh
bkgsk j'J/ wb/ShnkJh ijkz n?ZwH n?ZuH 370 d/ jB< j[zdh ojh. :ke{p d/ tehb B/ soe fdZsk
fe okSNogsh tb'A dfJnk gNhSB d/
fJj wbpk ;w[zdoh sZN dh ;ckJh eo oj/ b'eK B{z fwfbnk. ;ckJh dk fzzwk ykoi eoB s'A pknd 14 fdB dk ;wK
;zGkb ojh ezgBh d/ eowukoh w[skpe ijkz dk fJj fjZ;k d' whNo bzpk j?. J/thJ/ fdZsk ikDk ukjhdk j?. iZiK B/ :ke{p
SB ;feUfoNh n?e;goN i/thno NkJhNbw?B B/ s;thoK dh ;whfynk eoB s'A d/ tehb dh fJ; dbhb B{z ykoi eo
pknd dZf;nk fe fJ; dk nkeko ns/ S/g nkX[fBe J/nobkJhBo Bkb BjhA fwbd/ fdZsk s/ fejk fe w?wB B{z gfjbK jh
. fJ; bJh fJ; d/ wb/ShnkJh ijkz dk fjZ;k j'D s'A fJBeko BjhA ehsk ik ;edk. T[Zfus w"ek fdZsk frnk ;h. fi; s'A
pknd e'oN B/ nkgDk c?;bk ;[DkT[Ad/
wb/Shnk d/ jtkJh NoK;g'oN wzsoh fbU fs:Kr bJh B/ fejk fe T[BQK B/ wbp/ j'J/ cK;h dh ;zk poeoko oZyh. T[ZXo
dh iKu bJh n?e;goN Nhw G/i fdZsh j?. fJj Nhw S/sh jh wbp/ dh gSkD eo bt/ :ke{p dh gsBh ns/ T[; d/ gfotko
rh go T[d'A sZe fenk;okJhnK Bk brkJhnK ikD. tkfbnK B/ ;koh oks fJ; T[whd ftu
r[ikoh fe SkfJd e'Jh uzrh ypo nk
wb/ShnB J/nobkJhB dk ijkz n?ZwH n?ZuH 370 ;kb 2014 ftu wkou d/ ikt/ go ;t/o se e'Jh ypo BjhA nkJh.
wjhB/ T[vkD Godk j'fJnk rkfJp j' frnk ;h. T[d'A s'A T[; dh e'Jh ikDekoh th nkyoeko thotko dh ;t/o B{z 7 ti/
BjhA fwbh fe ijkz Bkb eh j'fJnk. fJj nzdkzk brkJ/ ik oj/ ;B fe ijkz fe;/ :ke{p B{z cK;h d/ fdZsh rJh.
;w[zdo ftu fvZr frnk j't/rk go ni/ sZe T[; dk wbpk BjhA fwfbnk. nfij/
ftu ijkz dk fwfbnk fJj ojZ;wJh wbpk SkfJd wb/ShnkJh ijkz pko/ e'Jh vkeNoK B/ eo 'sk ewkb, Sksh dh uoph Bkb pDkfJnk ezB
ikDekoh b? e/ nkt/.
BthA fdZbh (fpT{o') fdZbh 'u fJe nihp jh wkwbk
;kjwD/ nkfJnk j?, fiZE/ vkeNoK B/ nkgD/ ewkb Bkb

wohz d/ jZE 'u jh ezB T[rk fdZsk. jZE 'u ezB bZrh
s;tho B{z d/y e/ SkfJd s[;hA th j?okB j' ikt'r/. dZ;D:'r
j? fe fdZbh d/ b'e BkfJe i? gqekS j;gskb (n?ZbH n?ZBH
i/H gh) d/ gbk;fNe n?Av poB ;oioh ftGkr d/ vkeNoK

B/ wohz dh Sksh s'A uoph eZY e/ T[; Bkb wohz d/ jh jZE
's/ ezB T[rkfJnk j?. ezB g{oh fsnko j? ns/ vkeNo j[D
fJ; B{z brkT[D dh fsnkoh 'u jB. ftGkr d/ ;oiB vkH
ghH n?Z;H Gzvkoh w[skpe fJj Bebh ezB j?, fi; B{z wohz
dh pkj 's/ ftef;s ehsk frnk j?. fJ; d/ bJh uoph d/
Bkb-Bkb Sksh dh g;bh eZYh rJh, fco ezB dk cq/wtoe

pDkfJnk frnk. fJj n?e;g?ohw?AN 22 ;kb d/ bVe/ 's/
ehsk frnk, fi; d/ d't/A ezB ;VQ rJ/ ;B. fJ; d/ ezB

pDkT[D bJh uoph T[gbpZX BjhA ;h fJ; bJh 6 wjhfBnK

'u eJh gVQktK d"okB fJ; B{z g{ok ehsk frnk.

o'p'N eoBr/ ykfsodkoh, igkB ftZu y[ZbQ frnk r[bkp dh

y[fbPnk gfjbk o'p'N nkg/qfNv j'Nb fwZmh-fwZmh y[Sp{ dk G/d

tkfSzrNB (fpT{o') ;dhnK s'A r[bkp dhnK gzyVhnK ftu eoB tkb/ r[bkp B{z T[;dh y{p;{osh ns/
b[eh fwZmh-fwZmh y[Sp{ d/ G/d s'A godk T[m frnk j?.
ftfrnkBhnK B/ T[; n?BzkJhw dk gsk brk fbnk j? i' w'je y[Sp{ bJh T[rkfJnk iKdk j? go
r[bkp d/ c[ZbK dh fwZmh-fwZmh y[Sp{ g?dk eoB ftu nfjw ;w/A d/ Bkb fJ;dh y[Sp{ r[nkudh ubh
G{fwek fBGkT[Adk j?. fJ; n?BzkJhw pko/ gsk bZrD Bkb ik ojh j?.
j[D r[bkp dhnK tZy-tZy fe;wK dh r[nku ojh y[Sp{ w[V
tkg; fbnkT[D ftu wdd fwb ;edh j?. y'iekoK B/ dZf;nk T[BQK fejk fe r[bkp dh g[okDh y[Sp{
B{z tkg; fbnkT[D bJh T[;dh wfje d/
fe fJ; fJso ns/ ;[zdosk gq'veN; bJh b'VhAdk s/b w[jZJhnk
i?t ;z;b/SD wkor dh fpjso ;wM dh
b'V j't/rh. r[bkp dh y[Sp{ d/ ;pzX ftu
jkb/ sZe ehs/ rJ/ nfXn?B w[skpe e[M

ftfrnkBhnK dk fJj dkntk j? fe N/

oghB f;zE/f;; n?BikJhw fJe nfijk

wkfXnw j? i' p{fNnK ftu y[Sp{ Gog{o
w'B'NoghB; g?dk eodk j?. y'iekoK B/

r[bkp dh s/z y[Sp{ tkbh gkgk whbKd
fe;w ns/ xZN y[Sp{ tkbh o'r fwbKd
fe;w d/ NqKf;qgN'w; dh s[bBk ehsh EK

fe T[BQK d/ g[oyh nzso dk gsk brkfJnk

ik ;e/. T[BQK B/ gkfJnk fe nkoH n?ZuH

n?ZBH :{H vhH n?e; -1 n?BikJhw; y[Sp{
g?dk eodk j?.

eK B/ ehsh fJZb dh ;tkoh,

e?wo/ 'u e?d j'Jh xNBk ;koh

ikgkB, (fpT{o') ikgkB d/ fJZe j'Nb ftZu nkT[D tkb/ wfjwkBK dk ;[nkrs j[D o'p'N tkfSzrNB(fpT{o') e[M gS{-gzSh fJzB/
r[;sky j[zd/ jB fe T[BQK B{z nkgD/ s'A fznkdk
eoDr/. fJZE/ fJZe o'p'N Bz{ s?Bks ehsk frnk j? fi;dk ezw j?, nkw ftnesh dh soQK fo;?gSfB;N skesto B{z gq/SkB eoB 'u th fMie BjhA
d/ s"o s/ ;kohnK ;/tktK d/Dk s/ dh cokN/dko nzro/zh ftu rZbpks eoBk. fJ; s'A gfjbK j[zdh. nfijk jh fJe Bzkok e?wo/ 'u e?d ehsk
vkfJBk;'o d/ o{g ftZu o'p'N dh g{oh c?fwbh j'Nb d/ ;ko/ ezw pky{ph eo ojh j?. frnk nwohek d/ tkfSzrNB d/ ;hp/e NkT{B
'u. fJE/ fJZb dk fJe eK B/ fgZSk ehsk ns/
fJZE/ ub oj/ o'p'N nkgo/fNv j'Nb ftu o{w ;oft; s/ br/z g'oNo Skfwb jB. fJe fJzNogqhNo T[; dh fgZm 's/ p?m frnk. e[M ;?fezv pknd
r?Nehgo d/ s"o s/ th nkgD/ ezw dk gkbB eod/ j'J/ fJBQK B{z d/yDk o'ue nB[Gt j?. d't/A nkgD/-nkgD/ o;s/ uZb/ rJ/.

c'N'rqkco c{ ukB B/ fJ; B{z e?wo/ 'u e?d
eo fbnk. ukB B/ dZf;nk fe eK fJZb B{z gq/

SkB eo fojk ;h. T[; B/ fto'X BjhA ehsk.
SkfJd fJ; bJh eK B/ T[; dh ;tkoh eoB dk
wB pDk fbnk.

37 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

fJZSk Sesh pBkw B"i[nkB ghVQh dk sBkn ! ''Xo{ skok bZGdh jKHHH''

fJZSk Sesh eh j?< fJj feZE'A ftu jh pj[s pbtkB j[zdk j? s/ eJh th e'Jh ewh Bjh j?. ;kXB S'N/ j'D iK fJ; gSskt/ s'A puD bJh j'o fwjBs bZyK nekS-rrz k dh brksko ukb ftu,
nktdhA j?< fJj fJe fe;w dh wB dh tko pj[s jh vog'e pD d"V iKdk j?. xZN j'D go pzd/ B{z fjzws Bjh jkoBh s/ fJZSk Sesh Bkb d{ik :sB th eo'. pqfjwzv fijh fJekrosk dh Gkb ftu
w"i, fJokdk, nkgD/ nkg Bkb tkdk, i/eo fJ; B{z T[;ko{ s/ f;ZX/ o;s/ bkfJnk ukjhdh, Jhok f;zxb i' fe E'V/ fdB jh fe;/ wjkB eth B/ th mhe jh cowkfJnk
wkBf;e gfenkJh s/ i'S Bkb ;okp'o ikt/ sK fizdrh ;[jkBh pDk ;edh j?. gfjbK ;ko/ d/S ftZu'A, eo'VK d/ w[ekpb/ j?, fjzws J/ wod, wdd J/ y[dk. nkgD/ GNed/ fij/ wB bJh, Xos{ kok bZGdh jKH
T[s/iBk Goh fBSussk dk fe;/ B/ y{p fejk j? wB e/ jko/ jko s/ ftu'A w[ekpb/ dh gfoynk gk; eoe/, fB;kB/ dh gqkgsh bJh y[d jh fjzws 1HTb[ M/ fynkbK dk, skDk pkDk pD[ fdnK
nkbw,b?n, iK b'o ejh ik ;edh j?, wB fe ihs/ ihs. fJj wB jh j? i' b'o nGzrsk, ;ohoe s"o s/ bkuko j'D d/ eoBh g?Adh j? sK jh sK y[dk dh poes Xowk d/ o"b/ u, 'fJe' s?B{ ;[DfdnKHH
i' fJB;kB B{z jw/;K uVdh ebQk dk pDk e/ ;kB{z ;G e[M eoB r[ioB dh pkti{d th ;G s'A T[Zuk nj[dk gqkgs s/ w/jo dh gqkgsh j[zdh j?. ;KMk nkswk dk e'Jh Bknok bZGdh jK
gKXhA pDk nZr/ tZb B{z s'odh j?, fJj fjzws s/ fJZSk Sesh gqdkB eodk j? i' eo nkJhHJ/Hn?; nkfc;o pDh, T[; B/
wB dh w"i iK fJZSk Sesh jh j? i' n;hA Bjh eo ;ed/. sK Bjh fejk fe ;kXBK ewh ;h, fe;ws nZi dh ghVh dk ;G s'A tZvk d[SwB GNed/ fij/ wB bJh, Xos{ kok bZGdh jK
oksK sZe irk e/ oZydh j?,f;os'V jZE'A wkoh rJh, w"e/ Bjh fwb/,eJh sBkn pD u[Zek j?. e'Jh B"eoh Bk j'D fiE/ nkswk gowkswk fJe Bzo nkt/
:sB s/ fwjBs eoe/ s/ wB[Zy B{z beS gftZso r[opkDh th fJ; dh jkwh fwjBs wid{oh eoB tkfbnK d/ pZu/ ekoB sBkn u, e'Jh ftd/S ikD dh
gqkgsh tZb ikD bJh j'Vdh ofjzdh j?. Godh j?, r[o{ BkBe ;kfjp ih c[owkT[Ad/ tZv/ tZv/ nj[d/ gqkgs eod/ jB. fcoke ftu, e'Jh wK fgU s'A fBokS, e'Jh Bk j't/ i' BhAd 'u'A irt/
go fJBK uhiK dh nBj'Ad ;kB{z f;ZX/ jB, wfB ihs/, ir[ ihs[.. Gkft fe i' fJfsjk; rtkj j? eJh wjkB ftnkesh e'Jh ;oeko s'A fBokS, e'Jh i[nkB XhnK J/j' fij/ ikd{ dk fgNkok bZGdh jK
jh sBkn, v{zx/ fceo s/ rzGho fuzsk d/ wB B{z fis b?Adk j? T[; bJh ir B{z nZs dh rohph s/ ;NohN bkJhNK j/m d/ eki ;pzXh go/;kB, e'Jh eoz s'A GNed/ fij/ wzB bJh, Xo{skok bZGdh jK
okj s'o fdzdh j? i' ;kvh ;'u, fjzws s/ fiZsDK e'Jh w[Sfeb Bjh, fJZE/ wB gV e/ f;os'V fwjBs s/ :sBK Bkb fuzsk u, e'Jh B;k Bk g{ok j'D ekoB 3H nB'y/ T[; e"se d/ j'tK w?A o{po{
wkBf;e e[ts bJh wVh pD iKdh j?. fiZsD dk noE j? nkgD/ nkg B{z ;[G ;cbsk dk fJfsjk; f;oi rJ/, nwohek fuzsk u nfij/ eJh ekoB jB sBkn t/yk , ;[Dk, rktK p; fJe s{ jh s{
ftukoK Bkb T[s g's eoe/ nkgDh d/ wjkB okSNogsh npokjw fbzeB d/ fuzsk d/. nZi dk B"i[nkB E'Vh fijh ;[oK ftu'A ;[o U fBnkok bZGdh jKH
wB i' fe pj[s jh uzub, S'jbk, fizdrh B{z nkfXnksfwesk d/ o;s/ gk fJ; dh wjkB T[dkjoB ;h. fJj ;G jh w[Sfeb, Bkekwh s/ n;cbsk d/
s/ u[;s ubke frfDnk iKdk j?. gsk e/, ;wkie GbkJh eoB, wkBtsk dk B[e; iK ewhnK ;kvhnK jB, f;oc ;kv/ nkbw ftZu fxo e/ nkgB/ wkDe fijh GNed/ fij/ wB bJh, Xos{ kok bZGdh jKH
Bjh fezB/ jZdK pzB/ NZgdk, GNedk, Gbk eoB bJh ihtB B{z fit e/ Xow e'b jh pjkB/ iK Gkrtkdh ;'uK s/ ihtB B{z Boe pDkT[D bJh rbs o;s/ bZyK nekS-rrz k dh brksko ukb ftu,
d"Vdk feZE/ dk feZE/ gbK fSBK ftu ewkT[Dk s/ ftekoK s'A wB s'A w[es ftukoK jB i' ;kvh xZN fwjBs iK nyfsnko eo b?Ad/ jB. nkgD/ wB Bkb pqfjwzv fijh fJekrosk dh Gkb ftu
jh gj[zu iKdk j?. eJh eJh tZv/ s'A eoBk. fBwosk s/ jkbhwh fij/ wjkB :sBK s/ gVd/ gkT[D dk sohek j? iK fJj ;wM"sk eo b?Ad/ jB fe T[j j[D GNed/ fij/ wzB b, Xo{skok bZGdh jK
tZv/ c?;b/ th gbK fSBK ftu jh fJe' r[DK d/ XkoBh pDBk. efjzd/ jB cZeo fco ;kvhnK fJZSktK finkdk jB sK e[M Bjh eo ;ed/. Bf;nK dk ;jkok b?
m'eo Bkb Yfj Y/oh eo fdzdk j?. gbK fes/ rkb s/ fMVe th d/ d/t/ sK b? i' ;kB{z E'Vk th fwbdk j? n;hA T[; Bkb e/, u'ohnK, esb, pJhwkJh fijh o;s/ Btihs e"o ;zX{
b?Dh fe;/ feqgk, w/jo s'A xZN Bjh j[zdh y[S Bjh jK. fe;ws th sK T[BK dk ngDk e/ ihtB s/ wB dh w"i s/ fJZSk
fJ;/ ftZu th fJB;kB dh GbkJh S[gh ;kE fdzdh j? i' nkgDh fJZSk Sesh B{z Sesh B{z jw/;K bJh x'o jB/fonK tZb
j[zdh j?. fJj th cZeoK wB dh w"i iK irkJh oZyd/ jB s/ fwjBs eod/ iKd/ XZe b? iKd/ jB fiZE/ f;oc s/ f;oc
fJZSk jh j[zdh j? i' fe;/ nkw fJB;kB jB. n;hA E'Vh fijh fwjBs s/ :sBK dodwJh nzs jh ;kjwD/ j[zdk j?. s/ gZb/
dh ;{M s'A pkjo j[zdh j?. s'A pkd jh jko iKd/ jK s/ EZe N{ZN e/ f;oc d[y, dod s/ ;zskg ofj iKdk j?
sBkn fuzsk d/ tfjDK ftZu tfj iKd/ fi; dk f;eko nkgD/ jh d';s,foSs/
i/eo e'Jh th wip{s fJokdk iK jK. wjkB rqzE rhsk th sK efjzdk j? dko, s/ gfotkoe w?Apo j[zd/ B/.
sohek-gb?B s[jkv/ wB ftZu Bjh fe fwjBs eoh ik go cb dh fJZSk Bk
gBgdk sK T[; nk;/-T[whd B{z Bjh irQk eo. nfijk fJ; bJh feT[Afe fwjBs ;kB{z nkgDh wB dh fJZSk, w"i iK
;ed/ fi; B{z gktD dh ykso s[jkvk ftZu jh szdo[;sh j?. i' brksko :sBk Sesh B{z fJ; edo gqpb pDkJh oZyDk
wB iK fJZSk Sesh s[jkB{z j'V/rh. fJjh dh bykfJe j?. nkb; s/ ;[;sh BKb ukjhdk j? fe iok fiBh th
nZi dh B"i[nkB ghVQh dk ;G s'A tZvk ;oho s/ wB dh w"i B{z Bk ftrkV'. wjkB n;cbsk,Bkekwh ;kB{z sBkn iK
B[e; j?. w?A eJh tko t/fynk j? nZi dh ;[wki ;[Xkoe s/ fuzse ;[nkwh ftt/ fuzsktK d/ ;kroK ftZu Bk fyZu e/ Bk
ghVQh B{z fJj SekfJs eofdnK fe ;kv/ ekBzd ih B/ th ikrD-T[ZmD s/ nr/ b? ikt/ s/ n;hA jw/;K fJZe i/s{, ;woZE
e'b w"e/ Bjh, ;kXB BjhA, n;hA fe;ws tXD dk fizBk fuo s[jkvk beS-r'b s/ ekw:kp :'X/ dh soK ihtB ;zxoS
jZE'A wko/ rJ/, fwjBs ehsh go ;cb gqkgs Bjh j[zdk, dk ;zd/S fdZsk j?. eh d/ jo/e x'b dk ;kjwDk eo ;ehJ/ s/
Bjh j'J/. w? efjzdk jK fe fJj fpbe[b j'fJnk i/eo ;kv/ gfjb/ jZb/ n;cbsk nkgD/ nk;/ s/ fB;kfBnK B{z gqkgs eo
M{m j?, rbs j?, w"e/ feT[A Bjh nkT[Ad/, fwbh j? n;hA d{ik :sB feT[A Bjh ehsk ;ehJ/.
nkT[Ad/ jB, go n;hA jh T[j t/yD tkbh
nZy Bjh oZyd/. ;kXBK dh ewh, fJj r[opki f;zx

CIA INDIA DAY

38 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

jk;/ s/ jzM{ ftjbVK B/ e;os dk BK :'rk d/ fdsk j?

eh fe;/ fJZNK gZEd/,Y'Ajd/ wzd{o, y/s ofjDk. nfGnk; Bkb j' iKdk j?, fit/A ezw ftu wB bZrDk S[o{ j' iKdk j?,
ce? Noh 'u ewz eod/ pdz / Bz{ fJjdh zoo{ s Ufbzge u ;'B/ d/ srw/A bJh fyvkoh BhAd mhe soQK nkT[D bZr g?Adh j?.
j?< xo d/ ezweko,;ckJh, pkrtkBh eJh wB dh SKsh bJh :'rk dk eod/ B/ fBZs nfGnk;. e;os eoB Bkb ;kv/ ;oho 'u
eo'- :'rk iK e;os jh j?. fJjBK j'o nke;hiB dh ewh nkgD/-nkg g{oh
tZyok v/ok gyzv ou fbnk j?. J/Bh ;jkok b?Ad/ jB. :'rk f;oc fJe soQK ykD-ghD, ns/ wB'oziB j[zdh ofjzdh j?. i/ fBZs fJj ;ZG e[M
ftjbh izsk oks fdB ezw eo/ sK jVQ torhnK uhzK eod/ n;hA e;os$ eo'r/ ;oho dhnK pj[s ;kohnK
fbnk ;edh j? nzB XB d/. dh e;os jh j? fi; d/ nfGnk; Bkb :'rk jh eod/ jK. phwkohnK B/V/ th BjhA Y[ZeDrhnK.
;oho nkgD/ nkg mhe eoB dh ;woZEk
nZi-eZbQ gsb/ ns/ f;jswzd ;kv/ ;oho gsb/ ns/ f;jswdz pD ;ed/ o/b wzsoh ;[o/S gqG{ :'rk v/ 's/ th oZydk j? ns/ e;os Bkb fJ;
;ohoK dk zwkBk j?! fJ; eoe/ b'e nk;B eofdnK ;"A rJ/. fJj nZr/ ;woZEk B{z wzp{s ehsk ik ;edk j?.
fiwB/zhnwK ns/ j?ZbE ebZpK ftu jB< eh fJ; nfGnk; s'A ;kB{z wB dh fejVk t?;/ b'eK bJh ikrd/ B/. nZXh i/ e'Jh rzGho phwkoh j? sK T[; d/ bJh
ikD bZr gJ/ jB. UE/ Ujh ik ;edk gkobhw?AN ;[Zsh ofjzdh j?-ypo/ :'rk vkeNo e'b iK j;gskb ftu ikDk
j? fi; e'b tkX{ ;wK s/ g?;k j?, eh SKsh fwb ;edh j?< ed/ th BjhA - eodh j?. jof;wos e"o B{z j[D gsk ukjhdk j?. e;os ykD ;zzw Bkb
bZrk j? fe fJjd/ Bkb o{jkBh SKsh eA?;o, fdb d/ or' iK jo' ikBbt/ k or' K
vk nwoihs NKvk (f;vBh) n;hA ;"D bZr/, BjkT[D bZr/ ykD bZr/ ns/ wkBtsk Bkb i[V ikJhdk. id'A B{z mhe ehsk ik ;edk j?. ;kv/ ;oho
b'eK d/ p/rkB/ fwjBs bj{ Bkb yh;/ ftu j'D tkbhnK fznkdkso
e'Jh ekwk UE/ ik ;edk j? fi; B{z jo uzrh soK BjhA yKd/ ghAd/-wB u fuzsk Go/ j'D fco fJj' e[M jh ;[ZMdk j?.pd/ phwkohnK dk ekoB ykD-ghD, T[bN
t/b/ o'Nh dh fuzsk j?. nZi-eZbQ b'eK SK dh ;?o, :[wb/, pZ; eKv s'A SZ;so nkjko dk ;/tB, gkuB Sesh dk
dhnK fzzdrhnK ftu soQK-soQK d/ drk eoB dh rkbKQ eZYD dh to? ftoX' do;D, yzvk ;wkrw eoB/ th :'rk xNBk s/ w";w dh wko s'A ;oho B{z puk
dpkn nkT[Ad/ jB fiBQK eoe/ T[j dhnK jh fe;wK jB. e/ Bk oZyDk jh j?.
fvgq?; j' iKd/ jB. fJBQK go/SkBhnK Bcos gzBgdh ofjzdh j?.
dk ;kwQDk eoB bJh T[j e'Jh-Bk- idA' ;oho Bz{ e;os Bkb sdz o;[ s
e'Jh jZb bZGd/ jB. eh ;kj b?Dk,ykDk gekT[Dk, oZyD dh nkds g? iKdh j? sK ;kvk

eh feZebh gkT[Dk, eYkJh eoBk, ;ckJh eoBk, posB eZgV/ ;kc
uoyk eZsDk,gkEhnK gZEDk, gZm/
e;os f;js dh s;tho f;oidh tZYDK, y/sh eoBh,ezXK u"ek fbZgDk, eoBk,;"Dk y/vDk wkbS eoBk,wb 2
j?. e;os eoBh szdo[;s ofjD bJh o'Nh gekT[Dk :'rk BjhA<fe;/ Bw{ i'
pj[s io{oh j? . id'A ;t/o/ T[Zm/ sK 8-10 xzN/ ezw s'A nkt/ s/ efjDk - BkT[Dk,jZ;Dk o'Dk,
so'-skzk j'D bJh jbeh e;os eo :'rk th eo fbnk eo-feZs'A dh
bt/ sK fe fdB Go T[; dk wB s/ f;nkDg j?. w?A sK fejk i' eod/ B/ rkTD[ k,BZuDk,frZXk Grz Vk ;Gz r' - GZ[y
;oho u[;s-do[Z;s j' iKdk j?. ;kc- ftjb/ B/ iK eod/ T[j e'Jh e;os B/
;E[ oh jtk u ;kj bD? k :r' k jh ;h$j.? s/ BK :r' k dk. fitA/ be' jD[ oN' h ;pzh 's/ ekp{ gkT[Dk,BhAd,e;os s/ wB
go eh nk;D bk e/ p?m ikD i'rk B{z e[fezr efjD bZr gJ/ B/, BZm GZi
;wk j? ;kv/ e'b< ;{oi tZb jh d/yd/ d"V B{z i"frzr, xZN ykD B{z vkJhfNzr. gouktk BjhA jB ;ko/ . BjhA i/ jZE
oj/ sK e"D ikJ/rk B"eoh s/< w/ok fdZb eodk-fJj ftjbVK dk
bkDk ezw fdt; th wBkt/ fe;/ fdB fjbkT[Dk s/ fco fJj gkyvz s[jkv/ bJh
:'r nk;D u w;s oj/ sK fe;/ y[Sh j't/-pJh nZi ezw th d/S b'eK
fgU B/ BjhA d/ ikDk ykD B{z. eoh nkgD/ bJh eoBk j?-BjhA sK jh j? -fJj s[jkv/ BK jh fbydk jK.
ikU';{oi Bw;eko'. jtB,nodk;K eo 2 whAj bJh p?m/
ftjbVK B/ fJjdk BK :'rk d/ fdsk j?.
eh ;?o, s[oBk, ;kJheb,
w'No;kJheb iK ;e{No dh ;kc- i/ Gkosh gzikph b'e gkyzv SZv pd/SK T[go'A nkJh EZb/
;ckJh eoBk io{oh j? fe :'rk nk;D
< eh fJj i'rk Bjh < tKr ezw d/ fgZS/ g?D sK tko/ fBnko/ j'

xo dh ;ckJh eZgfVnK bJh ikD.
wKJhnK oZyDhnK, o'Nh bJh e[Ze
oZyD/, pkrtkBh bJh wkbh s/ nkg ny/ :'rk eoB Bkb bhB j' iKd/ eJh uhzK B/ T[go uzrhnK, eJh B/ uzrhnK EZb/
;kok NZpo :'rk eoB iKdk j?-feZvh G?VhnK eJh i/ EZb/ nktD, eodhnK ezw etZb/.
vokw/pkih eod/ B/-nkg eo' ewz ;ko/ jK. T[j b'e' nkgD/ ezw Bkb bhB j't', f;nk;s T[go'A EZb/ nkJh, gkJ/ pj[s py/V/
:'rk jh j?-e'Jh S{ro efbZ;Nfob j' nkg; ftu fto'X tX frnk, rbh xoK ftu M/V/.
ikt/ sK efjDk. :'rk ftjbVK dk nkg/ id'A ezw B/go/ uVQ/rk, fuzsk dpkU ;Zu M{m ftu coe BjhA e'Jh, oki t'NK dk j'fJnk
u'ubk j?-i' vZek th Bjh s'Vd/ - ;wMdko th XZe/ yKd/, BS/, B'NK ftu fBoXB y'fJnk.
B/V/ th BjhA nkt/rk. y[Sh fwb rJh BS/, B'NK d/ pdb/ ewbk, nkg p/w[Zbk t/u/ nkgk
wro'A e'Jh pks Bk g[ZS/, eodk oj/ f;nkgk.
:'rk j' frnk. tkov pzdh f;nk;s dh j[D, Bt/A nB'y/ uzd uVQkJ/
pkg{ feXo/ p/p/ feXo/, feXo/ g[Zso wK d/ ikJ/.
eh nZr/ e[Ssh, jkeh, y/vK, BZuDK xo fJZe' eJh EKt/A tzfvnk, o;{ytkBK B/ y/b ubkJh
c'b c'b e/ gzB/ EZfenk, fdT[o bZG/ nkgDh GoikJh.
NZgDK ;?o d"VK :'rk BjhA ;B-u"AeVh fi; T[d/S gzukfJsK pDhnk, T[j ed/ BjhA g{ok j'Dk
;[Zuk f;zx B{z Ujh uZeo, j[zdhnK ofjDhnK w[V w[V u'Dk.
wko e/ Grsh ftjbV jh eo oj/ jB.
;[Zuk f;zx w;skBk
fijB{z fdjkVh dk fceo j?, xo nkNk

dkb BjhA j?, T[jB{z g[ZfSU fe uZb :'rk

eoB uZbhJ/<

w/yK d/ wzi/ T[Zs/ bzw/ g?Dk,GZyd/

nrz kfonK TZ[s/ so[ Bk, xfz NnK pZXh fJe

bZs s/ yVQ/ j'Dk,;kj B{z ezNq'b eoBk

jkd;/ ftZu tkb tkb pu/

nzsookSNoh o?;bo ybh

TANDA PEST CONTROL

ibzXo (fpT{o')- wSj{o o?;bo 'fd rq/N ybh' Bkb tZvk jkd;k j[zdk-j[zdk NZb frnk j?. don;b
;EkBe r[o{ BkBe fwSB u"e 'u wzrbtko B{z wSj{o o?;bo fd rq/N ybh dh eko B{z fe;/ B/ fgZS'A dh
NZeo wko fdZsh. j?okBh tkbh rZb fJj j? fJzBk ;G e[M j'D d/ pkti{d ybh B{z r[Z;k BjhA nkfJnk ns/
T[BQK B[e;kB eoB tkb/ B{z e[M th BjhA fejk ns/ y[d u[Zgukg T[E'A ub/ rJ/.

gqkgs j'Jh ikDekoh w[skpe fd rq/N ybh nkgDh fJzv?to eko 'u r[o{ BkBe fwSB u"e s'A bzx oj/
;B fe fe;/ tb'A T[BQK dh eko B{z fgZS'A dh NZeo wko fdZsh rJh. fJ; jkd;/ 'u fe;/ B{z th ;ZN sK BjhA
bZrh, f;oc eko B{z jh B[e;kB g[Zik j?. xNBk ;w/A T[E/ okjrhoK dh GhV bZr rJh ns/ fznkdkso b'e
fd rq/N ybh B{z d/yD bJh T[E/ fJeZm/ j' rJ/.

39 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

okfJ;k fgenSk{ oB/ eE'ok kojkffJo;Gk,rfsiBs[e;Td[ k..;[y[ j'Jh ..

1H r[o{ nzrd ;kfjp wB[Zyk ihtB nkydk j? go gqG{ tb'A rJ/-r[zo/ r[o feogk s/ p{Mhn? ;G[ pqjw[ BjhA nkT[Adk. t?o, fto'X, ekw, r[Z;k, j/ BkBe ! gqwkswk dk ofunk
ftZu oZp B{z fwbD dk ;"yk sohek gqkDhnK B{z fJj irs T[; gqkDhnK dk ;wkfJnk ..©.. gzBK ¢¢© w'j, M{m, wzd/ eow, Gkoh bkbu ns/ j'fJnk fJj ;z;ko j?. i/ e'Jh iht T[;
dZ;d/ jB. nkg dk c[owkB j? fe L ;z;ko ftZu nkT[Dk ;cb j'fJnk drk nkfd d/ e[okj/ g? e/ iht d/ eJh gqwkswk dk ;/te pD iKdk j? sK T[;
efjzdk j?. fi; wkfJnk B/ d{i/ dh pD 3H r[o{ noiB gksSkj efjzd/ jB iBw r[zo rJ/ jB . j/ BkBe ! fJ; iht B{z gow nkBzd dh gqkgsh j' iKdh
;b'e[ w. ¢ .. ikDk j? T[; B{z fJj irs nkgDh fe gqwkswk B/ ;kB{z wkfJnk ftZu ftuko/ iht tk;s/ gqG{-do s/ nodk; j? .¤.
nyh pkMj[ ty/ Dk ftD[ eBz k ;B[ Dk nkydk j? go fijVk Bkw-XB n;b rbskB j'D s'A tofink j?. i/ ;kvk eo ns/ nky fe j/ gqG{ ! nkgDh w/jo
.. ftZu nkgDk j? fJ; B{z T[j uzrk BjhA wkfJnk Bkb fgnko j? sK n;hA gqG{ B{z eo ns/ fJ; iht B{z nksfwe w"s d/ 3H nk;k wjbk 5 ..
g?ok pkMj[ ubDk ftD[ jEk eoDk bZrdk.5. fet/A fwb ;ed/ jK . Gkt BjhA fwb r/V s'A puk b? .§. mke[o f;T[ ik eh pfB nkJh ..
.. ;ed/. .¡. ojkT[. G'iB g{oB oj/ nxkJh ..¡..
ihG? pkMj[ p'bDk fJT[ ihts Bkw-o; j'o ;ko/ o;K Bkb'A fwZmk f;woB jhB gkq Dh d/ ihtB dk jkb eS{ B E'ok jfo GrsB eT[ ..
woDk .. j? go irs fJ; B{z e"Vk nkydk j?. XB gdkoE nkfd B/ nkyo fprkBk n;hA ;wM fbnk j.? jD[ n;hA T;[ gkq Dh yks yous fpbSs d/tB eT[
BkBe j[ew[ gSkfD e? sT[ y;w? ftfSnK dk o; nzs B{z e"Vk ns/ j' ikDk j?. T[BQK B{z n;hA nkgDk wzBh d/ ihtB dh rZb eoKr/ fijVk ;ko/ ..¡.. ojkT[ ..
fwbDk ..¡.. gzBK ¡£© d[ydkJh ;kps j[zdk j? go irs fJ; p?m/ jK. ;kvk wB fJBQK gdkoEK ftZu eqw eKvK, shoE fJSBkBK, d/th-d/ ik ek XBh nrw r[;kJh ..
Gkt i/ n;hA nZyK s'A fpBQK ;z;ko Bz{ ;[nkdbk efjdz k j?. gGq { d/ Bkw ftZu w;s ofjzdk j?. w"s ;w/A fJj gdkoE tfsnK ns/ w{osh g{ik nkfd B{z wkB[y eh ej[ e/s ubkJh ..¢..
B{z t/yhJ/ Gkt i/ n;hA gokfJnk o{g ozr/ j'J/ gqkDhnK dh b'e fBzdk eod/ ;kv/ Bkb BjhA iKd/.¡. fsnkr e/ e/tb r[o{ dk nk;ok jh ik eh ;/tk d; n;N f;XkJh ..
sZeD tkbh G?Vh nkds tb'A jB. irs ftZu fJj nB'yk jh swkSk oZydk j? . fJ; tko/ r[o{ noiB ;kfjp gbe fd;fN sk eh bkrj[ gkJh
nkgDhnK nZyK B{z jNk e/ ;z;ko B{z t/ uZb fojk j?.¦. fJj fynkb M{mk j? fe n;hA fJ; dk j[ew j? fe L ..£..
yhJ/, i/ n;hA ezBK s'A fpBQK ;[DhJ/ Gkt ;z;ko ftZu ;dk p?m/ ofjDk j?. go ;dk ik eT[ dfJnk eoj[ w/o/ ;[nkwh ..
i/ n;hA fBzdk ;[DB dh G?Vh nkds b'e wkfJnk dh sK ;/tk eod/ jB fEo okjhA tkbh fJ; rZb B{z n;hA mhe 1H fs; s/ d{fo ejk e' ikfJ .. ej[ BkBe Bkjh fsB ekwh ..¤..
SZv d/JhJ/, i/ n;.;/B g?oK s'A fpBQK go wkbe gqG{ fe;/ B{z fdZ;dk jh BjhA. ;wfMnk jf' Jnk j.? ws" i' zoo{ tkgoBh T[po? okyBjko[ fXnkfJ .. gzBK £©0
s[ohJ/ Gkt i/ n;hA wzd/ ezwk tkb/ gk;/ wkfJnk ftZu'A ;[Zy bZGDk fJT[A j? fit/ j? T[j ;kv/ wB B{z osk Go Gh BjhA fBoGT[ ig? ;rb GT[ fwN? .. gd noE L Gi' B go{ B-nwZ[e Bkw-
tb ikD s'A nkgD/ g?oK B{z o'e bJhJ/, A gkDh foVe e/ T[; ftu'A wZyD eZYDk iudh .¢. gqG feogk s/ gqkDh S[N? .. G'iB dh poes Bkb,
i/ n;hA jZEK s'A fpBQK ezw eohJ/ Gkt j't/. go i/ SZgV d/ gkDh B{z foVehJ/ fi;[ gqG[ oky? fs;[ Bkjh d{y .. oj/ nxkJh -oZfink ofjzdk j?,
i/ n;hA fe;/ gokJ/ iht dk B[e;kB sK T[; ftu'A wZyD BjhA fBeb wzd/ gk;/ fgnko gkT[D eoe/ n;hA Bkw[ igs wfB j'ts ;{y .. E'ok-E'Vk, fpbSs-nkBzd wkDd/
Bk eohJ/, i/ n;hA ihG s'A fpBQK p'bhJ/ ;edk.§. wdz / ihtB tkbk o;sk wZfbnk j'fJnk fuzsk ikfJ fwN? njzeko[ .. ,
Gkt i/ n;hA fBzdk eoB dh G?Vh j?. n;hA ihtB dh ftzrh ukb uZb oj/ fs;[ iB eT[ e'fJ B gj[uBjko[ .. d/tB eT[-j'oBK B{z d/D bJh,
nkds B{z fsnkr d/JhJ/ sK fJ; soQK j/ BkBe ! fijVk iht nkgD/ jK. ihtB dk f;ZXk okj SZv e/ n;hA f;o T{gfo mkYk r[o[ ;{ok .. XBh, r[;kJh- wkbe, y;w gqG{,
eoB Bkb n;hA fiT{AfdnK ihn wo n;b/ B{z gSkD b?Adk j? T[j gqwkswk ihtB-skDh dh g[Zmh p[Ds p[D oj/ BkBe sk e/ ekoi g{ok ..§.. gzBK d; n;N f;XkJh-d; s/ nZm Gkt
ikJhdk j? ns/ j/ BkBe ! gqG{ d/ j[ZewK dk o{g pD iKdk j?. gqwkswk wkfJnk jK.£. ¢©£ nmkoK f;ZXhnK,
s/ uZbD Bkb gqG{ Bkb fwbkg j' iKdk d/ gqGkt s'A go/ j?. gqwkswk d/ r[DK dk Gkt T[; gqG{ s'A go/ j' e/ e'Jh iht ekwh-ewh.
j? Gkt fe gqG{ tb'A fdZshnK nZyK, gobk pzBk BjhA bZfGnk ik ;edk. go j/ BkBe! ihtK d/ Gh eh tZ;. feZE/ ik ;edk j? . Gkt fes/ BjhA ik noEL j/ GkJh ! gqwkswk d/ GrsK
ezBK, ihG nkfd dh ;[uih tos'A Bkb nkgk gSkDB d/ nkswe doz/ B{z ihtB d/ uzr/ ns/ wzd/ gkf;nK dk ;edk. iht e/tb pudk jh oZyDjko e'b fJBQK nw[Ze nksfwe nBzd dk
gqG{ dk fwbkg j' iKdk j?.¡. fijVk iht gqkgs eo b?Adk j? j/ wkbe gqwkswk nkg jh j?. fi; gqkDh gqG{ d/ f;woB Bkb j?. i' iht fBoGT[ Bkw-yzkBk j[zdk j? fe fJBQK GrsK B{z
2H go nkw ifrnk;{ fJ; o;s/ BkBe! w?A T[; nZr/ nkgDk f;o B{z gqwkswk nkgD/ uoBK Bkb i'Vdk nekb g[oy B{z igdk j? T[; dk ;kok fe;/ uhz dh E[V BjhA ofjzdh. T[j
uZbD Bz{ pjs[ ny" k ;wMdk j? ns/ ;;z ko fBtkT[Adk jK.8. j? T[j gqkDh wzd/ gk;/ tb'A pu iKdk vo fwN iKdk j? feT[Afe gqG{ dh w/jo Grs fJ; Bkw d/ yzkB/ Bz{ nkg tosd/
dh ;'u fJ; o;s/ s'A fpbe[b T[bN j?. j?.¤. j[D gVQ' r[o{ ;kfjp dk fJj Spd Bkb jh pzdk vo s'A ybk;h gkT[Adk j?. jB ns/ j'oQK B{z tzvd/ jB . T[j Grs
wkfJnk t/V/ fJBQK ihtK dh fJ; jkbs ;G EK gqwkswk nkg jh ftnkge fi; pzd/ B{z gqG{ oZy b?Adk j? T[; B{z e'Jh nkg fJ; yzkB/ dk nkBzd wkDd/ jB
tko/ r[o{ BkBe ;kfjp dZ;d/ jB fe j?. T[j nkg jh ihtK B{z e[okj/ gkT[Adk pbfpzdo f;zx d[Zy BjhA g'Aj ;edk. Bkw igD Bkb ns/ j'oQK B{z Gh fJj nkBzd d/D-i'r/ j'
wkfJnk d/ w'j B/ ihtK dhnK nkswe j?. r[o{ dh fwjo ;dek jh fJj ;wM wB ftZu ;[Zy g?dk j[zdk j?. Bkw f;woB iKd/ jB .¡. ojkT[.
nZyK nZr/ jB/ok yVQk eo fdZsk j?. g?Adh j? fe gqwkswk jo/e EK w"i{d j?.©. L Bkb fuzsk d{o j' iKdh j? ns/ jzeko j/ GkJh ! fi; iht dh gqhs
r[o{ dh f;Zfynk s'A fpBQK fJ; nkswe ý ;fsr[o gq;kfd .. fwN iKdk j?. fJ; eoe/ T[; iht dh wkbe-gGq { Bkb gZeh j' iKdh j,? nwZ[ e
jB/o/ s'A ybk;h BjhA j' ;edh. j/ GkJh! ro[ { BkBe ;kfjp dk fJj go{ k Spd okr[ rT[Vh r[nko/oh wjbk 5 e'Jh pokpoh jh BjhA eo ;edk. j/ Bkw-G'iB dh poes Bkb T[j iht
r[o{ dh SoD s'A fpBQK bZyK Xofwe eqw fJ; soQK j? L BkBe ! fi; gqkDh d/ f;o T[Zs/ ;fsr[o{ wkfJnk dh fsqSBk tb'A ;dk oZfink
eKv eoB Bkb th nkswe jB/ok uT[gd/ d[gd/ ;{owk yb'sk j't/ T[; gqkDh d/ ;ko/ ezw ofjzdk j? Gkt T[; iht dh wkfJnk
ofjzdk j? ns/ gqG{ dh gqkgsh BjhA rT[Vh wjbk ¡ .. i' gokfJU ;'Jh ngBk .. ok; nk iKd/ jB .§. tb'A G[Zy fwZN iKdh j?.¡.
j[zdh.¡. ojkT[. r[o go;kdh p{fM b/ sT[ j'fJ fBp/ i' sfi S'vB fs;[ f;T[ wB[ ouBk 2H rT[Vh wjbk 5.. id irs dk y;w ns/ ngj[zu
j/ GkJh! i/ s{z r[o{ dh feqgk Bkb ok .. ik ek whs[ ;kiB[ j? ;whnk .. wkbe gGq { fi; iht dk okyk pD iKdk
fJj rZb ;wM bt/A fe wkfJnk-ofjs xfo xfo Bkw[ fBoziBk ;' mke[o[ w/ ..¡.. fs;[ iB eT[ ej[ ek eh ewhnk j? sK j/ GkJh ! dZ; fe;/ iht dk T[;
gqG{ jo/e fjod/ ftZu tZ;dk j? ns/ ok ..¡.. ejj[ r[;kJh fwbhn? e/j .. ..¡.. T[Zs/ eh z'o uVQ ;edk j? Gkt e'Jh z'o
T[j gqG{ jh ;G dk gkbDjko j? sK fpB[ r[o ;pd B S{Nhn? d/yj[ i' fppois fs; f;T[ B/j ..¡.. ik eh gqhfs r'fpzd f;T[ bkrh .. BjhA ofjzdk.¢.
wkfJnk d[nkok g?dk j'J/ nkswe jB/o/ thukok .. d{y[ dod[ Gqw[ sk ek Gkrh ..¡.. fi; gqG{ dh ;/tk-Grsh ehfsnK
ftu'A s/oh ybk;h j' ikt/rh.¡. i/ by eow ewktjh fpB[ r[o ojkT[ .. ojkT[ .. ns/ fi; gqG{ dh w/jo dh fBrkj Bkb
fiBQK B{z wkfJnk d/ w'j B/ nzBQk nzfXnkok ..¡.. ojkT[ .. M{m[ pks ;k ;u[ efo iksh .. ik eT[ o;[ jfo o;[ j? nkfJU .. nmkoK jh eokwksK Gkt ;kohnK jh
ns/ p/neb eo fdZsk j? T[BQK B{z fJj nzX/ nebh pkjo/ fenk fsB f;T[ ;fs j'tB[ wfB br? B oksh ..¢.. ;' nB o; Bkjh bgNkfJU ..¢.. skesK fwb iKdhnK jB sK j/ GkJh
rZb ;wMkT[D dk e'Jh bkG BjhA. r[o{ ejhn? .. pkt? wkor[ N/Yk ubBk .. ik ek efjnk dorj ub? .. ! ;dk T[; gqG{ d/ uoBhA bZr/ oj' Gkt
dh SoD s'A fpBQK T[BQK B{z ihtB dk fpB[ r[o gzE[ B ;{MJh fes[ fpfX ;hXk S'fv ng{mk p[BBk ..£.. ;' fe; eT[ Bdfo b? nkt? sb? e/tb tkfjr[o{ ih dk nk;ok jh oZy'.
;jh o;sk BjhA bZG ;edk .¢. fBopjhn? ..¢.. d[jk f;fonk ek y;w[ gqG[ ;'Jh .. ..£.. j'o fe;/ d/th d/tsk, ;zs, pkp/ nkfd
wkfJnk d/ w'j ftu nzBQk j'fJnk y'N/ eT[ yok ej? yo/ ;ko B ikD? .. fi;[ w/b/ BkBe ;' w[esk j'Jh ik ek ;G[ feS[ sk ek j'fJ .. dh w[Ekih Bk eo' .£.
iht, T[j XB gdkoE fi; dk gqG{ dh nzX/ ek BkT[ gkoy{ ebh ekb BkBe sk eT[ ;dk ;[y[ j'fJ ..¤.. nzs ftZu r[o{ BkBe ;kfjp efjzd/
dorkj ftZu e'Jh w[Zb BjhA, B{z n;b ftvkD? ..£.. ..¤..¢©..©8.. gzBK ¡85 gzBK ¡8¦ jB fe j/ wo/ / ;n[ kwh- gqG{ ! fiBQK ihtK
XB nkydk j?. fijVk n;bh XB j? ;{s/ eT[ ikrs[ ej? ikrs eT[ 4H rTV[ h ;y[ wBh ftZu ro[ { noiB Gkt j/ GkJh ! fi; iht dk fgnko s/ s{z w/jo eodk j?A T[BQK B{z fe;/ rZb
T;[ dh edo BjhA ;wMdk. wkfJnk ftu ;{sk .. gqwkswk Bkb g? iKdk j? T[; dk jo/e dh e'Jh E[V BjhA ofjzdh .¤.
nzBQ/ j'J/ iht B{z b'e f;nkDk nkyd/ ihts eT[ w{nk ej? w{J/ Bjh o'sk ;kfjp efjzd/ jB fe dZ[y, dod ns/ Gow-tfjw do{ j' iKdk r[opkDh ;kB{z e/tb fJZe gqwkswk
jB. d[BhnK dh fJj fBokbh jh ukb ..¤.. ;zfr ;jkJh ;[ nkt? B uhfs .. j? .¡. ojkT[ . Bkb i'Vdh j?. gqwkswk fJZe j?.
j? .£. nkts eT[ iksk ej? iks/ eT[ i' p?okJh sk f;T[ gqhfs .. fi; iht B{z fJj :ehB j' ikt/ gqwkswk nrzw ns/ nr'uo j?.
wkfJnk d/ w'j dh BhAd ftZu ;[Zs/ nkfJnk .. pb{nk e/ frqj Ghsfo p;? .. fe T[; dk ;ZiD ns/ fwZso-gqG{ jo gqwkswk d/ pokpo dk e'Jh iht BjhA.
j'J/ ihtK B{z fJj irs ikrdk j'fJnk go eh eT[ ng[Bh ej? ng[B' Bjh nBd e/b wkfJnk ozfr o;? .. EK ftnkge j? sK j/ GkJh ! dZ; T[; gqwkswk jh ;G B{z g?dk eoB tkbk j?.
efjzdk j? go fJ; d/ T[bN gqwkswk dh GkfJnk ..5.. fdqV[ efo wkB? wBfj gqshfs .. iht B{z fe; uhz dh E[V ojh iKdh j?. fJ; eoe/ gqwkswk dh g?dk ehsh j'Jh
:kd ftZu ikrd/ j'J/ ihtK B{z fJj whm/ eT[ eTV[ k ej? eVJ{ / eT[ whmk ekb[ B nkt? w{V/ uhfs .. Gkt T[; iht B{z fe;/ uhz dh E[V BjhA e[dos dh g{ik ns/ wEkih dk e'Jh
irs ;[Zsk fgnk nkydk j?. gqG{ d/ .. p?o fpo'X ekw eq'X w'j .. ofjzdh.¡. bkG BjhA j' ;edk.
je[ w ftZu fiTA[d/ nkswe ihtB tkb/ oks/ eh fBzdk eofj n?;k efb wfj M{m fpeko wjk b'G Xq'j .. j/ GkJh ! fi; iht B{z gqwkswk d/ tkfjr[o{ ;[wZs pySD. j/ GkJh !
ihtK B{z fJj irs wfonk j'fJnk vhmk ..¦.. fJnkj{ i[rfs fpjkB/ eJh iBw f;woB dk nkBzd nk ikt/ sK T[j i/ s{z fJ; iBw ftZu jh gqwkswk B{z
nkydk j? go fJj ;z;ko nkswe w"s/ u/oh eh ;/tk eofj mke[o[ Bjh dh;? iht d[BhnK d/ fe;/ j'o gdkoE d/ fwbDk ukj[zdk j?A sK s?B{z e/tb
wo/ jJ' / ihtK dk eJ' h nc;;' BjhA eodk .. .. ;[nkd ftZu r[bskB BjhA j[zdk .¢. gqwkswk dk jh f;woB eoBk ukjhdk
.¤. g'yo[ Bho[ fto'bhn? wkyB[ Bjh oh;? BkBe okfy b/j[ nkgB efo eow fi; gqkDh dk p'fbnk j'fJnk p'b j? fi; Bkb ;G fJZSktK g{ohnK j'
gqwkswk d/ o;s/ T[Zs/ uZbD tkb/ ..§.. gqwkswk dh jz{oh ftZu wzfBnk ikt/ iKdhnK jB.
gqkDhnK B{z fJj irs frnk-r[zfonk fJ;[ gd i' noEkfJ b/fJ ;' r[o{ ..§.. gzBK ¢¦§-¦8 T[; gqkDh B{z fe;/ j'o d/th, d/ts/ nkfd tkfjr[o{ ih ek ykb;k..
jwkok .. Gkt gqG{ i' ;kvk ;zrh ;kEh j? T[; dh w[Ekih BjhA ofjzdh.£. tkfjr[o{ ih fe csfj..
BkBe uhB? nkg eT[ ;' ngo
ngkok ..8.. B{z fJj w{oy gqkDh u/s/ BjhA eodk. i'
;G[ nkg/ nkfg tosdk nkg/ t?oh j? T[; Bkb fJj gqkDh fgnko eo
GowkfJnk .. fojk j?. o/s d/ xo ftZu fJj gqkDh dk
tk;k j? Gkt o/s d/ feDfenK tKr
fJ; dh T[wo gb gb r[zo ojh j? go
fco Gh wkfJnk dh w;sh ftZu fJj
iht nkBzd w"iK wkD fojk j?. nkgD/
nkg B{z fJj iht nwo ;wMh p?mk j?
ns/ fJ; d/ wB ftZu th fJjh :ehB
pfDnk j'fJnk j? ns/ fJ; w{oy iht
d/ fuZs ftZu ed/ w"s dk fynkb Gh

40 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

ejkDh gb/n p?e f;zro pha n?;apho

;o{g f;zx d/S dk nfijk ftZs wzsoh fzb/Q d/ fvgNh efwSBo B{z nkgD/ dcso j'o yN iKdk j?. ;o{g f;zx nksw-fuzsB B/ gfjbh tko nkgD/ nkgB{z ;o{g f;zx Sedk j?. gSwhB/ dh eSwhoh Skb s/
j? fi; dk BK d/S dk jo gqKs nkgD/ 'u p[bk e/, T[; B/ ftnesh ftS/SK Bkb 'u skohnK bk fojk j?. wfj;{; ehsk j?. e'Jh whfNzr BjhA, e'Jh e[M j'o s'jc/ T[; B{z nkgD/ tZb'A G/N
Bkb i'VBk ukj[zdk j?. gqKsK dh rb fBZih ;zgoe eoB bJh fejk ;h s/ fJe dcsoh BjhA, GZi'-GZi BjhA, ckfJbK eodk j? s/ oZyh T[; 's/ n;h;K dh toyk
fBih-fwbDh dk gqpzX eoB bJh p/Bsh ftZs wzsoh ;o{g f;zx B{z nkgDk dh d"V-X{g BjhA, ftd/Sh wfjwkBK iK eodh j?.
fJe gk;/ j?, d[BhnK d/ nB/e w[be T[; ehsh ;h s/ Bkb jh fJ; B{z r[gs oyD pugB s/ nkgDk bVegB :kd nkT[Adk j'o ftfSSN ftneshnK dk iwxN
dh skehd th ehsh ;h. T[j ;oekoh j?. T[; dh wK B/ T[; B{z df;nk ;h fe BjhAaaaaa. ni fJSBkB th T[; B/ ;fji ;o{g f;zx B{z fJzszko j? pkeh fszB
w[be Bkb Jhoyk eod/ jB fi; d/S dk nkd/SK, pzdSK s'A e[M ;w/A bJh nkzkd id'A T[j izfwnk sK T[; dk nkgDk d[ZX j' e/ ehsk j? s/ fco fBsB/w thaaaaa. Sy;hnsK dk.aaae[M fuo wro'A fvgNh
T[j wkD-wZsk ftZs wzsoh j?. T[; B{z ofjDk b'udk fojk j?. T[; B{z wkce Bk nkfJnk. T[; B/ w[jZb/ ;kY/ nm ti/ BkSsk fbnk j?. T[Ai sK efwSBo fBzw'M{D/ fij/ fujo/ Bkb d;dk
dh dkJh oZyh B{z nkgDh ;wZf;nk d;h. T[j jo ekoi s/ o[M/t/A ;fji j' e/ eodk j?-''T[BQK fszBK 'u e'Jh th fJE/ nkT[D
nB/e nzsookSNoh g[o;eko T[;dh d{o- ;o{g f;zx B/ nkgD/ fJbke/ d/ fwvb T[BQhA fdBhA T[; d/ fJe bVeh iBwh ;h. j?. go ni sK ;fjisk 'u th T[j tX/o/ bJh fsnko BjhAaaaafszB'A fJe' rZb efjzd/
fdqSNh s/ ekoi-e[Sbsk ekoD fwb u[e/ ;e{b dh fJwkos 'u nkgDh fojkfJS T[; B/ nkgDk nZXk d[ZX jo o'z o{g/ B{z ;fji j?. jo soQK d/ o[M/ftnK s'A ni B/-n;hA e'Jh irho BjhA b[nkT[Dh
jB. Gkt/A T[j b'e-B/sk BjhA pD ;fenk dk gqpzX eotkfJnk ;h s/ fJ;/ ;e{b uz[xkT[Dk s/ ;tk ;kb T[j nkgDk d[ZX T[j w[es j?. grVh dh Ekt/A T[; B/ r'b nkgD/ BK 's/aaafi;Bz{ b'V j?, T[j nkg
ftu jh T[j gfVQnk ;h. ;e{b ftu T[BQK fBozso T[; B{z u[xkT[Adh ojh. T[j ;'udk d;sko f;o 's/ bg/N bJh j?. dkVQh y[bQh nkt/.aaapVh w[Seb Bkb w?A fszBK B{z fgzv
go fco th T[j b'eK 'u jowB fgnkok fdBK ftu rowhnK dhnK S[ZNhnK ;B. j? fe i/ oZyh skJh nkgDk d[ZX T[; B{z oyh j?, Bk e'Jh fce;o s/ Bk jh e'Jh dh XowSkbk 'u 'em/ j'D bJh wBk
j?. T[; dk t'N p?Ae T[; dh e"wh-;'u j?, ;oekoh nwb/ B/ ;o{g f;zx dh fJZSk s/ Bk u[zxkT[Adh sK SkfJd T[; dk we[{ ed'A s/b bk e/, dkVQh pzBQD dh b'V T[;Bz{ fbn?.aaai/ s[jkvk j[ew j't/ sK fJe xzN/
Gkt/A c[b uVQkJ/ ;B, go fco th T[; dh dk mfgnk ikDk ;h. T[; B{z T[d'A pVh wfj;{; j' ojh j?. wro'A T[E/ ubhJ/aaaaa<@
e"wh- ufoso j? i' T[; d/ ywho 'u ou/ fojkfJS s/ fwbD d/ ewo/ B{z nkozh s"o y[Sh fwbh id'A fJj gsk brk fe BZp/
j'J/ jB. T[; dh ;ZskXkoh gkoNh s/ 's/ SkjkBk fdy d/ fdZsh rJh ;h. ;kbk oZyh skJh ni/ th ihT[Adh j?. T[j ;kY/ d; ti/, T[; B{z dZf;nk iKdk ''fpbe[b mheaaaago g?db ubD dk
;oekoh G'iB-nwbk 's/ j'o b'VhAd/ T[; B{z fwb e/ T[; d/ g?oK dh X{V nkgD/ j? fe oZyh skJh Bz{ T[; dh vzr'oh ;zr gq'rokw pDkUaaaeko 's/ BjhA
fto'Xh db d'jA/ T[; d/ fJBQK r[Dk eoe/ fBih s/ ;oekoh ;[oZfynk nwb/ B{z wZE/ 's/ bkT[D bJh fpjpb j?. fco T[; fbnKdk frnk j?. T[; Bkb T[; dk g'sk ikDkaaaaaa.@
:ehBh pDkfJnk frnk ;h. B{z fgzv d/ :ko-p/bh :kd nkJ/ go T[BQK j?. T[; Bz{ T[j nkg pkjo nk e/ poKv/
T[; s'A ekfJb jB. fBwosk, jbhwh, dh :kd g/sbh s/ X[zdbh fijh j?. T[; B{z 'u fBT[A e/ fwbdk j?. oZyh dhnK nZyK fvgNh efwSBo e[M fuo bJh
okiXkBh s'A ubD ;w/A, ;o{g f;zx fszB j'o Sy;hnsK :kd nkJhnK fiBQK dh i's gfjbK torh j[D BjhA ojh. go d'fush 'u fdydk j? s/ fco fJe fwzN dh
goT[geko, ;zihdrh, coz s/ ekoi gqsh B/ nkgD/ Ua n?;a vha s/ fBZih gha J/a B{z B/ pkb-;o{g o{g/ B{z fJzi xfVnk fit/A fco th T[j fpBQK fe;/ ;jko/ d/ s[o fco fJikzs b? e/ pkjo iKdk j?.
fBSmk, d{o-fdqSNh nkfd r[D T[; dh e'b p[bk e/ df;nk ;h fe T[j T[E/ g[i x[fwnko uZeo ns/ nkt/ 's/ GKv/ ;edh j?. ;o{g f;zx T[; B{z nkgD/ n?Z;an?Z;agh Bkb ;bkj wStok eoe/
or-or 'u ;wkJ/ j'J/ jB. 'Bk e' p?oh e/ e[M gb/n p?e f;zroK B{z fwbDk xVdk s/ sgkT[Adk j?. ni/ T[j ;'u jh ftS/S wfjwkB-jkb 'u b? nkT[Adk j?. w[V nzdo nkT[Adk j? s/ efjzdk j?- ''mhe
BjhA fprkBk' f;XKs d/ ;woEe ;o{g ukj[zdk j?. '':?;, ;o!@ efj e/ T[j fojk j? fe j?Zv e[e B/ dotki/ 's/ T[; B{z nkokwdkfJe e[o;h 's/ nkg jh j? ;o! j' ikJ/rk. uko ti/ fJE'A ub
f;zx B{z fBZih s"o 's/ ;[oZfynk dh e'Jh d't/A u[g j' rJ/ ;B. go pknd 'u fJe d;se fdZsh. gkDh dk Yfenk frbk; fpmkT[Adk j?. e[e s'A gkDh dk frbk; ;ed/ jK<@
b'V BjhA j?. T[j feT[Afe d/S s/ ;ZskXkoh d{i/ B{z ;?BsK Bkb g[Sd/ oj/ ;B fe b? e/ T[j pkndp nzdo dkyb j'fJnk cV e/ T[; B{z G/N eodk j? s/ c/o jkb-
gkoNh dh fJe nd[sh s/ nBw'b gb/n p?e f;zroK B{z okiXkBh th sK j?. T[; B{z ftZs wzsoh ;o{g f;zx dh ukb g[Sdk j?. go nkgD/ pko/ w"B ofjzdk ''pj[s y{p!@
p[bkfJnk ik ;edk ;h. go d'jK 'u nkds dk gsk ;h i' nZm s/ ;kY/ nm j?. fco ukj s/ fp;e[N nkfd fgbk-y[nk fJe xzNk ;o{g f;zx e'b j?. fJ;
wbehns j?, fJ; bJh T[; dh ;[oZfynk nfijk g[SD dh fjzws BjhA ;h. fco ftueko oks dk ykDk yk b?Ad/ jB. ''t?i e/ e[o;h 's/ Y'n bkT[D bJh p/Bsh fJe xzN/ 'u T[j w[V pugB dhnK :kdK
T[BQK ;'funk fe ;kpQ SkfJd GhV-GVZe/ ebhno ;{g@ fbnkT[D dh fJikzs wzrh. eodk j? T[; B{z T[; dh w'Jh wK dh :kd 'u rz[w iKdk j?.
B{z th nfjw soihj fdZsh ikdh j?. T[; s'A d{o fJeKs 'u p?m, gb/n-p?e f;zroK wzsoh ;kfjp B/ gfjbK gkDh gh e/ nkT[Adh j? s/ T[; dhnK nZyK ;/ib j' ;o{g f;zx B{z :kd nkT[Adk j? fe
s'A ohb?e; j'D bJh e[M ;[DBk ukjz[d/ fJSBkB dh fJZSk zkfjo ehsh s/ fco iKdhnK jB. T[; B{z fJe wjkB N{e :kd gqkfJwoh dh f;fynk w{b o{g 'u T[; B/
fiZE/ th ikDk jzdk j?, ;[oZfynk uZeo jB. Ua n?;a vha B/ wB jh wB ftuko ;{g fbnkT[D bJh fejk. gzdoK fwzN T[; nkT[Adh j?. wk;No eow uzd s'A gqkgs ehsh ;h.
ehsk ;h fes/ gb/n p?e f;roK d/ G/; B/ fJSBkB rqfj fty/ bkJ/ s/ so'-skzk T[j T[od{, gzikph s/ fj;kp dk wkfjo
gfjbK jh T[E/ gjz[u iKdk j?. fBZih s"o 'u, e'Jh yk; s/ G/d GohnK oki;h j' T[j nkokw e[o;h 's/ p?m frnk. 'i' ftnesh o' ;edk j?, nZyK 'u'A ;h. T[j nkgD/ ftfdnkoEhnK B{z y[Sys
Sy;hnsK Bkb r[gs whfNzr jh Bk soekohnK dk ;{g ;fji j' e/ ghsk s/ Bho tjk ;edk j?, T[j i[nkB j?. fbykJh bJh ebw f;nkjh s/ cNh dh
's/ T[j ukjz[dk j? fe T[j gzShnK tKr j't/l fes/ fe;/ ftS/S d/S d/ ftS/S fco vkJhfBzr N/pb 's/ ykDk bk fdZsk fi;dhnk nZyK Bho ftj{DhnK jB, T[j jdkfJs fdzdk. ;zk T[d'A jh fdzdk id'A
ufje/, x[zw/- fco/, nkekS 'u p/o'e N'e ftnesh ftS/S r[gs whfNzr eoB Bk frnk. T[; B/ j?Zv e[e B{z gb/N 'u i[nkBh ftu th p[ZYk j?.' T[j sK oZyh gkDh f;o'A bzxD brdk. T[; dh x{oh
T[vkohnK bkt/ go fJ; d[BhnK 'u, fJ; nk oj/ j'D. ;[oZfynk d;sk th pdb nkgDk u[BhAdk s/ g;zdhdk ykDk gk e/ skJh B{z pZfunK tKr fbgNDk ukj[zdk ftu jh ;G e[M ;wkfJnk jz[dk. G? s/
wB[yh ikw/ 'u, jo fe;/ B{z jo b'uh t;s{ fdZsk frnk ;hl fJ; eoe/ th T[; B{z fbnkT[D bJh fejk. ni T[; p/seZbch j?. go ;oekoh nwb/ ;kjwD/ T[j nfijk GT[ (gq/w) dk ;[w/b ;h T[j. pZu/ T[;s'A
B;hp BjhA j[zdh. fJ;/ bJh T[j ne;o e[M SZe ;h. go T[; B/ w'Bh-pkpk pDBk Bkb jh oks dk jbek- c[bek ykDk, BjhA eo ;edk. fzbQ/ dk fvgNh efwSBo ;fjwd/ th go fgsk tkbk fgnko th
jh fpjso ;wfMnk. T[; B/ ihG B{z skbk ykT[D p/jso g;zd ehsk. fJe c[bek, fzbQ/ dk n?;a n?;a gha th pkjo w"i{d T[; sA' gqkgs eod/. ;koh T[wo T[; B/
nkgD/ nkg Bkb r[Dr[DkT[Adk j?L bkfJnk, go ezB, fdwkr s/ nZyK gfjbK nZXh e"bh dkb, nZXh e"bh ;pzh s/ fco jB. go ;G B{z fjdkfJs j?-f;gkjh s'A gzi iwksK se jh, ftfnkoEhnK B{z
Bkb'A th tX/o/ y[bQhnK oyhnK j'JhnK ;B. g;zdhdk nZXh e"bh feSfwS tkbh ;/ b? e/ tZv/ nc;o se ;kXkoD g'Ske 'u gVQkT[D ftu jh bk fdZsh. T[;d/ gV/Q
'eGh fe;h e' w[ezwb ijK BjhA thnK tkbh yho. G'iB ykD s'A wro'A, j'D. ;e{b d/ B/V/ s/V/ ;kok nwbk ekbiK, :{Bhtof;NhnK B{z th gko eo
fwbsk ftZs wzsoh ;o{g f;zx nkgD/ iZdh BwehB r[Dr[D/ gkDh Bkb e[ob/ ehs/. ;kXkoD g'Ske 'u j?aaaae[M ewKv'A rJ/ go T[j T[E/ jh p?mk nkgDk coz
fgzv gfNnkbk d/ ;e{b 'u Skw B{z nm w[V T[j nkokw e[o;h ftZu nZXk e[ b/N nkgDh vo?Z; 'u zo{o jB s/ e[M ;kXkoD fJwkBdkoh s/ fSds Bkb g{ok eodk
fe;h e' zwhA, fe;h e' nk;wK BjhA ti/ g[ik j?. jB/ok g;o fojk j?. T[; dk frnk. nZXk xzNk T[j w[V nkgD/ pugB g'Ske ftu, go nkgD/-nkgB{z nkw fojk. fe;/ B/ T[; d/ BK dh e"wh g[o;eko
fwbsk.' fdb ehsk fe T[j 'o{gk, pD e/ nkgD/ dhnk :kdK 'u r[nkfunk noX-b/fNnk b'eK s'A go/ oy oj/ jBaaaapj[s/ ;[oZfynk bJh f;ckoS Bk ehsh. nfXnkge T[j
b'eK B[{z fwb/, nkgD/ b'eK 'u ftuo/. fojk. ;wK pVk pbtkB j?. ;w/A dhnK eowukoh th ;kXkoD gfjokt/ 'u jBaaa. wjkB jz[dk fi; d/ ftfdnkoEh T[; B{z
;o{g f;zx nB/e gqeko dhnK aaaaago T[j nfijk Bjh ;h eo ;edk. g?AVK 's/ e'Jh th fBSkB ;dhth Bjh fgS/ SZv ikD, T[j Bshik eYdk j?.
T[; B{z nkgDhnK s'NK-S'NK s/ pzdSK ofjzdk, T[j wfj;{; eoB brk. gkDh s/ oZyh nkgD/ g's/ Bkb j?. T[; B{z BjhA ;?AeV/ ftfdnkoEh T[; s'A pj[s nZr/
whfNzrK, T[s;tK, o[M/ftnK 'u fxfonk dk nfj;k; ;h. T[; dh ;[gsBh ;o{g fgnk f;nkV s/ o/s s/ gJ/ gd-fuzB e[M gsk T[; B{z T[E/ feT[A fbnKdk frnk j?. fBeb/. go ed/ th T[; B/ fe;/ ;kjwD/
ofjzdk j?. eJh tko T[j wfj;{; eodk e"o B{z r[zfonK fJe ;kb j' u[Zek j?. gbK bJh e[M e[ BzohA g?Ad/ jB go ;w/ ukj ghD wro'A T[j nkg g[ZS jh b?Adh fJj cV Bjh wkoh ;h fe T[; dk cbK
BjhA sK T[; dh ;o{g e"o jw/Sk T[; d/ A dh g?V 's/ gJ/ fBSkB nfdy s'A nfwN j?.- ftfdnkoEh T[; nfjw EK 's/ gj[zu frnk
j? fe ekS T[j fJBQK o[M/ftnK, pzXBK s'A Bkb j[zdh ;h. T[j e[M fuo T[; d/ pko/ d't/A j[zd/ jB, T[j ;'uD bZrk j?. j?. i/ e'Jh efjzdk fe s[jkvk cbK
w[es jz[dk. fco T[j ;'udk j?- eh gs? ;'udk fojk-gfjbh tko T[j T[; B{z ed'A ''GkJh, w?B{z fJE/ feT[A fbnKdk ftfdnkoEh T[Zu/ nj[d/'s/ gj[zu frn? sK
's/ feE/ fwfbnk ;h. T[; d/ wksk-fgsk jo wjkB ftnesh tKr ;o{g f;zx frn?,@ T[j efjzdk fe fJj T[; dh nkgDh
e[dos B/ T[; B{z f;ofink jh fJ;/ bJh T[; Bkb ;o{g e"o B{z ihtB-;kEh th fJekrosk dk XBh j?. jo ekoi 'u fwjBs, f;oV s/ xkbDk j?. T[j efjzdk
pDkT[D bJh fJe ;[o BjhA ;B. go id'A T[j fJekrofus j' e/ y[G iKdk j?. ''wK g[Zs B{z fwbkT[D bJh@, ;o{g fe nfXnkge sK d' ;" thj dh t'bN/z
j't/. T[j fJj th ;'udk j? fe e[dos B/ T[j nkgDh g;zd s/ soihj 's/ nV d'fush T[; d/ B/V/ BjhA Nge ;edh. jo f;zx jE i'Vh yVk j?. j[zdk j?. fJj ftfdnkoEh jh jz[d/ jB i'
frnk sK T[j th dV tN rJ/ ;B. ;o{g ;cbsk dk okz fJekrosk j? s/ fJj zho' tkN s'A b? e/ gzi ;" tkN d/ pbpK
T[; B{z ;G e[M fdZsk j?. fBT{Bsw rohph e"o B/ edw-edw 's/ T[; dk ;kE fdZsk, fJekrosk bzwh ;kXBk wro'A jh fJe ''w?A e[M ;wMh BjhA g[Zsaaa@, oZyh tKr tX xN ird/-wxd/ jB.
T[; dh ;[o Bkb ;[o fwbkJh, b'VhAdk ftnesh gqkgs eo ;edk j?. B/e w[ZbK pKtfonk tKr efjzdh j?. ;o{g f;zx ;'uD bZrk fe ni T[j
s'A T[usw ;zgzBsk se dk ;co T[; B{z ;bkj wStok s/ ;/X th fdzdh ojh. eJh dk jo phz pugB 'u jh phfink iKdk nkgD/ nfXnkge eow uzd B{z fwb/rk
tko T[j j?okB j' iKdk j? fe id'A T[; j?. ;o{g f;zx wfj;{; eoB brk. Y[ethA ''p/p/ s/ok o{gk s?B{z fwbD nkfJn?@, s/ T[E/ jh Bkb fwbDr/ ;odko nkswk
jh B;hp j'fJnk j?. Bzr/ g?oK s'A wywbh dh ;{M, T[; dh d[fBnkth ;{M feskph- G'fJz, Y[etK phi, Y[ethA f;zukJh, Y[ethA ;o{g f;zx p[Mkos fijh gkT[Adk j?. f;zx, Xow r[o{ s/ r[o{ nukohJ/-gzvs
;{M B{z fgSKj Sv iKdh. d' r'vh, Y[ethA d/y-o/y jo g"d/ tKr jo ;dkBzd . ;odko nkswk f;zx B/ nkgD/
w"finK dh T[j nkg fJe Sky;ks p/NhnK fdZshnK, go d'jK B{z nksw- fJe pkb bJh th b[VhAdh j?. fJ; Xos ''aaaafejVk o{gk<aaaaanSk 'Bkw' dk nwbh T[gd/SK ;zr T[; B{z nksfwe s/
ejkDh j?. fBoGo s/ ;t?wkB tkbk ihtB-ihT[D 's/ e[dos nDfrDs gqkDhnK d/ w[zvk<@ ;ohoe d'jK gZy'A wzp{s s/ ufosotkB
bJh T[; B/ d'jK B{z gqgZe ehsk ;h. nDfrDs phi fyb/odh j? go fe;/ fe;/ pDkfJnk. T[j fejk eod/ ;B-S[ZX
T[j jo fwb/ gb B{z wkbe dh w"i gotkfoe w;fbnk 'u ;o{g e"o f;ow"o ftob/ phi B{z jh Y[etK tksktoD s/ ''jK, T[jhU joBkw e"o dk!@ nkswk 'u gowkswk dk tk; j[zdk j? s/
c?;b/ b?D tkbh ;h s/ ;wkie s/ oki;h Y[ethA d/y -o/y B;hp j[zdh j?. oZj;tkdh ''T[j sK w/oh ikB j[zdk ;haaaaa;[fDn? S[ZX nkswk phwko ;oho ftu tk; BjhA
efjzdk s/ wzBdk nkfJnk j?. 'i/ ;[y[ d/ ekor[zkoh 'u ;o{g f;zx ed/-ed/ ;o{g dkoSfBesk gqsh soe-ftsoe T[; d/ aaaj[D pZvk nc;o pD frn?.@ eodh. gftZso nkswk s/ gowkswk B{z
fjs s[Mfj nokXh d[fy Gh s[M? fXnkJh' e"o dh ezB;bN?AB;h (;bkj-wStok) dk fzjB 'u nkT[D bZr/. fco T[j ;fji- ''go s[jkv/ tk;s/ BjhAaaaaa, i/ j[ew th gftZso s/ szdo[;s ;oho dh b'V
'u T[j nkgDh nk;Ek gqrN eodk j?. th bkG T[mk b?Adk. ni e[M d/o bJh ;fji w[;eokT[Adk j?. ;kjwD/ ezX 's/ fdU sK p[bktKaaaa.@ j[zdh j?. T[j T[; B{z ;ohoe f;Zfynk, :'r,
fgSb/ d' ;kbK s'A T[j ftS/S s"o 's/ e[M T[; B{z T[;dh xkN wfj;{; j'Jh j?. jo br/ ebke B/ T[; B{z :kd eotkfJnk '''fJj sK pZvk gz[B yN/Ark aaai/ e;os d/ Bkb-Bkb nksfwe e;os th
okjs d/ gbK bJh sKxdk fojk j?. e[M fe;/ B/ nkgDk nkgDk o'b ndk eoB? fe T[; d/ ;"D dk ;wK j' frnk. ne;o fwbk d/w/Aaaaa.@ eotkT[Ad/. fJBQK d'jK B/ jh ;o{g B{z gzvs
s/ nkgDk nkgDk rhs rk e/ ub/ ikDk d; ti/ T[j ;" iKdk j?. go okiXkBh ;o{g f;zx vzv's eoe/ T[; d/ g?oK B{z ;dk Bzd e'b G/fink ;h s/ ;o{g B{z
;wA/ bJh T[j nkgD/ nkg Bkb o{-p-o{ j?, T[j ;'uD br fgnk.aaago e[M 'u e[M nfjw whfNzrK 'u oks dk fJe fbgN iKdk j?-''p/p/ w?A jh s/ok nkgDk fSS pDkT[D bJh p/Bsh ehsh.
ftnesh nfij/ th jz[d/ jB i' d{finK th ti iKdk j?. go gzi ti/ ;t/o/ T[j o{gkaaaaafBjeowD o{gkaaaa.@ gzvs ;dk Bzd jo ;kb p; d'
j'Dk b'udk fojk j?. fezB/ ;kbK s'A T[j bJh rkT[Ad/ jB, d{finK dh y[Sh s/ jo jkbs 'u T[m yb'Adk j?. v/Y xzNk ''aaat'aaaw? wo iK. T[m g[Zs ftfdnkoEhnK B{z jh ;og;qsh fdzd/. T[j
gqf;ZXh bJh f;oV gkbd/ s/ nBhAdo/ ;ohoe e;os ns/ :'r 's/ T[j jo o'z aaaaT[maaaas{z sK w?B{z fJzBk wkD XkD d/ ;z;feqs, cko;h, noph s/ d/;h GkSktK
d/S bJh s/ d/S d/ eo'VK b'eK bJh Mkrd/ jB. 'w/o/ fSg/ ofjD dh ukj, fBnws o{g 'u bkT[Adk j? s/ thj fwzN s/ e/ T[Ai Jh w'Jh B{z fitkb skaaaihT[Adk d/ X[ozXo ftdtkB ;B. T[BQK dh ;[gsBh
nkofEe-wzEB eodk nkfJnk j?, go fSg/ s[o ikD dh' 'u ihtB ihT[Ad/ jB. z ufjb-edwh eodk j?. fco nrb/ thj oj[aaaaaitkBhnK wkD/Aaaaaaa< pj{ B{z Bkb fJe p/Nh ftfdnktsh d/ e/ itkBh ftu
T[BQK dh wfje d{fink B{z wfjekT[Adh fwzN bJh ;fji j' e/ nkokw cowkT[Adk BjhA fbnkfJnk<@ jh gzvs ;dkBzd B{z ;dk bJh Sv gqb'e
e[M ;w/A bJh, nkgD/ nkg bJh, T[j j?. god/ d/ fgZS/ T[j u[g u[ghs/ eow s/ j?. ''aaaaa@ , ;o{g f;zx e[M fuo u[g f;Xko rJh ;h.
w[Ses eod/ ofjzd/ jB s/ wzu 's/ iK ofjzdk j? s/ fco efjzdk j/?, ''T[; d/ eowK
nksw-wzEB eoBk b'udk s/ b'Vdk th god/ 's/ tkj tkj T[BQK dh Ekt/A e'Jh nrbh ;t/o ftZs wzsoh ;o{g f;zx 'u s[jkv/ doSB BjhA ;B.@ pkeh ;ck 47 s/
d' xzN/ ;o{g f;zx T[; oZyh Bkb ;kok
nkfJnk j?. gkoNh, d/S s/ b'eK gqsh jkb tzvdk j? fi; dhnK SkshnK dk
coz T[; B{z nkgD/ ;t? Bkb i[VB dh d[ZX gh e/ T[j tZvk j'fJnk ;h. fco T[;
ftjb jh BjhA fdzd/.aaaaa go fJ; bJh B{z nkgD/ jZEhA ykDk y[nkT[Adk j? s/ e[M
fuo nkokw eoB bJh efjzdk j?. T[j
T[j fyMdk BjhA. T[j nkgDh j'Dh s/ nkg th T[; e'b p?m e/ d[fgjo dk G'iB

fBzwQk fijk w[;eok fdzdk j?. T[; jo jkb

'u w;s ofjDk f;y fbnk j?.
;o{g f;zx eJh ;kbK s'A sKxdk nk

fojk j? fe T[j e[M ;wK nkgD/ T[BQK

b'eK Bkb, nkgD/ T[; fJbke/ 'u fpskt/
fiE/ T[j izfwnk, gfbnk, ftrf;nk s/

w"fbnk. fJ; ekoi bJh S/ wjhB/ gfjbK

T[; nkgDh gkoNh s'A fJikzs bJh, gzi
wjhB/ gfjbK T[; B/ nkgD/ ekoiekoh

nwb/ Bkb nkgDh fJ; wBSk pko/
ftuko tNKdok ehsk fe T[j nkgDh

iBw G{wh 's/ xZN'-xZN nmskbh e[ xzN/
fpskT[Dk b'Vdk j?. d'jK dh wBz{oh wro'A
jh T[; dh sKx B{z p{o g?Dk S[o{ j'fJnk.
fco T[BQK d' wjhB/ gfjbK ftnesh-ftS/
SK d/ BK fdZs/ fiBQK B{z T[j fwbD bJh
fpjpb ;h. go Bkb jh T[; nkgD/ nwb/

B{z fejk ;h fe T[; EK 's/ e'Jh 'eZm iK
gpfbe GhV-GZVek BjhA j'Dk ukjhdk.

fJj T[; bJh S[X ftneshrs bwjk
j'Dk ukjhdk j?. T[j ftnesh ftS/SK B{z
th fwbDh dk j?okBe[B s'jck d/Dk

ukjz[dk j?. T[BQk B{z fwbe/, T[BQK Bkb

rZbK eoe/ nkgD/ wB 'u dp/ uktK B{z,
T[BQK Bkb ir-zkfjo eoBk ukjz[dk j?.

41 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

31 i[bkJh B{z cK;h uVQ/ Sjhd T{Xw f;zx dhnK vkeNoK dk ewkb, fpBK jZEK d/

n;EhnK B{z ;kbK s'A w[esh dk fJzszko! pZu/ d/ ;oho B{z i'V/ fe;/ j'o d/ jZE

ibzXo-nzro/zK d/ ekb d"okB wkJheb UvtkfJo B{z wko w[ekfJnk ;h, fBT{:koe (fpT{o') w?vheb ;kfJz; uZbh fJ; ;oioh Bkb T[j nwohek dk b/ftB dZ;d/ jB fe id'A fJj pZuk d'
ifbnKtkbk pkr esbeKv dk pdbk B/ fJzBhA soZeh eo bJh j? fe nZi dh ;G s'A S'Nh T[wo dk jZE NoK;gbKN ;kbK dk ;h sK T[; ;w/A r?ArohB d/
fi; s'A pknd T[BQK B{z cK;h d/ fdZsh d[Bhnk ftu e'Jh th ezw n;zGt BjhA eotkT[D tkbk pZuk pD frnk j?. fJBc?eSB ekoB T[; d/ d't/A jZE ns/
b?D ekoB gzikp d/ wjkB ;g{s Sjhd fojk. fJ; dk fJe Bw{Bk j? fJj ;oioh. g?o eZND/ gJ/ ;B. uko ;kb dh T[wo
T{Xw f;zx B{z 31 i[bkJh B{z cK;h 's/ rJh. nwohek ftu fJe 8 ;kbk pZu/ fiUB j[D sZe i{B ftu j'J/ fJ; nkgq/SB ftu T[; dk fevBh NoK;gbKN dk nkgq/
uVQkfJnk frnk ;h. fJ; wjkB Sjhd dh ;oioh eo vkeNoK B/ T[; B{z Bt/A B{z r[gs oZfynk frnk ;h. wzrbtko B{z SB j'fJnk. wK g?Nh B/ nkgDh fJe
B/ 13 ngq?b, 1919 B{z nzfwqs;o d/ Sjhd T{Xw f;zx dhnK n;EhnK jZE gqdkB ehs/ jB. 11 xzfNnK sZe vkeNoK B/ fJ; d/ pko/ 'u ;kfonK B{z fevBh fiUB B{z dkB ehsh ;h. pkbNhw'o
;kbK s'A ifbnKtkbk pkr d/ gqdoSBh dZf;nk. ;oioh eoB tkb/ vkH ;ekN d/ ofjD tkb/ fiUB dh ;oioh fcb/v/
ifbnKtkbk pkr 'u j'J/ y{Bh ;ke/ dk jkb 'u ebS 'u oZyhnK j'JhnK jB. bchnk fubvqB j;gskb ftu j'Jh.
pdbk b?D bJh gzikp d/ rtoBo fzeo:'r j? fe fJj d/S dk gfjbk
wkwbk j?, id'A fe;/ Sjhd dh Sjkds fiUB dh wK B/ T[; d/ gq';E?fNe g?o
B{z fJ; soQK gqdofSs ehsk ik fojk j?. sK brtkJ/ ;B go jZE brkT[D ftu
fJ; eKv 'u wko/ rJ/ Gok ;[zdo f;zx d/ T[j ;zs[SN BjhA ;h. T[; ;w/A vkeNoK B/
tzSiK ;sgkb dkfBS ns/ ;[fozdo f;zx T[BQK B{z ;bkj fdZsh ;h fe fJ; wkwb/
dk efjDk j? fe n;EhnK fJ; soQK ftu jZE NoK;gbKN eoBk jh nkyoh
o;sk j?. vkeNoK B/ v'Bo dh sbkS
oZyDk wjkB Sjhd dk ngwkB j?. S[o{ ehsh ;h. v'Bo fwbD 's/ 40
r[o{ BkBe d/t :{Bhtof;Nh d/ vkeNoK dh Nhw B/ fJ; ;oioh B{z nzikw
fdZsk. T[BQK B/ g[okDh jZvh Bkb BthA
fJfsjk;eko vkH johS uzd Sowk dk jZvh B{z i'VB bJh ;Nhb dh gb/N dk
th fJjh efjDk j? fe nfijk gfjbh ;jkok fbnk ns/ fJe ;eq{ dk fJ;s/
wkb ehsk. XwDhnK, BkVK ns/ wk;g/
tko j?, id'A fe nkw s"o 's/ ;z;eko s'A ShnK B{z ;ktXkBh Bkb i'VBk T[BQK bJh
pknd n;EhnK B{z gqtkfjs eo fdZsk fJe u[D"shg{oB ezw ;h. pZu/ dk jZE
ni/ th S'Nk j? go vkeNoK dk efjDk
iKdk j? go fJ; Sjhd dhnK n;EhnK j? fe ;w/A d/ Bkb-Bkb fJ; jZE dk th
fgSb/ eJh ;kbK s'A w[esh dk fJzszko ftek; j't/rk ns/ fJj fJe nkw jZEK
eo ojhnK jB. Sjhd T{Xw f;zx dh tKr ezw eoBr/.
Sjkds B{z :kd eofdnK T[BQK B{z w[Zy
wzsoh gqekS f;zx pkdb, ftZs wzsoh
gofwzdo f;zx YhAv;k ns/ oki ;Gk

w?Apo ;[yd/t f;zx YhAv;k s'A fJbktk

g{ok d/S T[BQK B{z SoXKibhnK d/ fojk
j?.

nk;wkB 'u fdfynk 10 bkJhNK dk nB'yk Bzkok Gkos 2022 sZe uhB B{z gSkV d/t/

n';kek(fpT{o') jo o'z dh fzzdrh 'u ;kB{z o'z nihp'-rohp wkwb/ ;[DB B{z ;z:[es okSNo (fpT{o') Gkos 2022 rk okSNo fJ; soQK dh fog'oN ;w/A-;w/A 's/
fwbd/ jB. e[M 's/ sK ;kB{z :ehB nkT[Adk j? go e[M wkwfbnK 's/ :ehB eoBk sZe nkpkdh d/ wkwb/ 'u uhB B{z gSkV ikoh eodk ofjzdk j?.
Bkw[wfeB j' iKdk j?. nfijk jh wkwbk ikgkB 'u th ;kjwD/ nkfJnk j?. ikgkB d/t/rk. fJ; d"okB d'jK d/SK dh nkpkdh Gkos dh nkpkdh tX e/ 1H5 nop ns/
d/ n';kek 'u fJe thvhU fJzNoB?ZN 's/ ekch tkfJob j' ojh j?, fi; 'u ;c/d ozr tZy-tZy 1H4 nop j't/rh ns/ Gkos 2H50 sZe 1H7 nop j'D dk ydSk j?, fog'oN 'u nzdkzk zkfjo ehsk
d/ nihp r'b/ jtk 'u T[Zvd/ fdykJh d/ oj/ jB. fJj r'b/ frDsh 'u 10 jB. fJ; id'A fe 2030 sZe uhB dh nkpkdh ;fEo frnk j? fe ftSt dh w"i{dk nkpkdh
thvhU 'u r'b nkeko dhnK fJj uhzK jtk 'u s/zh Bkb BZudhnK j'JhnK Bzo nk dh iB;zfynk s/zh Bkb tX/rh. ;z:[es pDh ofj ;edh j?, fi; s'A pknd fJ; 7H349 nop j?, i' nrb/ 15 ;kbK 'u
ojhnK jB. eJh b'eK dk wzBDk j? fe jtk 'u s?odhnK fJj uhzK :{Hn?cHU j' okSNo dh fJe fog'oN s'A fJj ikDekoh 'u j"bh-j"bh froktN dh ;zGktBk j?. fJe nop tX e/ 8H5 nop j' ikt/rh
;edhnK jB. fJj ikgkBh u?Bb tb'A ngb'v ehsh rJh fJ; thvhU s'A pknd fwbh j?. ;z:[es okSNo nkofEe ns/
nkBbkJhB :{io; d/ ftueko fJe tko fco J/bhnz; dh w"i{drh 's/ pfj; fSV ;wkfie ftGkr tb'A p[ZXtko B{z ikoh ;z:[es okSNo dh fJ; soQK dh fJe ns/ fJ; d/ 1050 sZe 9H725 nop j'D
rJh j?. dZf;nk iKdk j? fe i{B d/ wjhB/ 'u bzvB 'u th nfijhnK jh fdyD fog'oN d' ;kb gfjbK th ikoh ehsh dk nzdkzk j?.
tkbhnK uhzK ;kjwD/ nkJhnK ;B go T[; B{z b? e/ e'Jh g[SNh BjhA j' gkJh j?. Bk;k fJe fog'oN tobv gkg{b/SB gq';g?eN; rJh ;h, fi; 'u ydSk brkfJnk frnk
B/ i[bkJh wjhB/ 'u ;G s'A tZv/ :{Hn?cHU dhnK s;thoK ?e?d ehshnK ;B. (fd 2015 foftzB) w[skpe 2030 sZe ;h fe d'jK d/SK dh nkpkdh 2028 sZe fog'oN 'u fejk frnk j? fe Gkos
tZy-tZy 1H45 nop j' ikt/rh. ;z:[es dh fJ; ftSkb nkpkdh s'A S[o{ 'u d/S B{z
neS/ e[wko Bkb j[D fdbihs d[;KM wukT[Dr/ Xwkb! iB;zfynk dk bkG ns/ B"itkBK dh

ibzXo(fpT{o') fcbw 'T[Vsk gzikp' okjhA gzikph ;[go;Nko fdbihs d[;KM T[sgkdesk Bkb bkG fwb ;edk j?.
pkbht[Zv ftu nkgDh n?ANoh eoB ik oj/ jB. fJjh BjhA fdbihs pkbht[Zv fcbwK
ftu th rhs rkT[Ad/ nkJ/ jB s/ j[D ypo j? fe T[j neS/ e[wko ;Nkoo fcbw 'f;zx go fJ; Bkb uhB d/ 9,597,000 tor
fJz pfbzr' ftu fJe rhs rk oj/ jB. fdbihs B/ fJ; s'A gfjbK w/o/ v?v eh feb'whNo d/ w[ekpb/ 'u Gkos d/
wko{sh, iZN gh gk gh gk j' frnk s/ w?A sK fJZdk Jh BZuDk rk u[Ze/ jB. fdbihs 3,288,000 tor feb'whNo y/so 'u
dk nkT[D tkbk pkbht[Zv No?e th gfjb/ rhsK tKr Xwkb wukJ/rk. c?b/ ;z;kXBK 's/ ftnkge dpkn pD/
rk. Gkos B{z fJ; nkpkdh bJh fznkdk
f;zx fJz pfbzr fcbw gqG{d/tk tb'A vkfJo?eN ehsh ik ojh j?, fijVh fJ;/ ;kb s'A fznkdk o'zrkoK 'u tkX/ bJh nkgDh
nes{po ftu fobhz j't/rh. fJ; fcbw ftu neS/ e[wko ;odko pD/ jB. fzeo:'r noEftt;Ek tXkT[Dh j't/rh. gqXkB
j? fe nfijk gfjbh tko BjhA j? id'A neS/ e[wko B/ ;odko dh G{fwek fBGkJh j't/
. fJ; s'A gfjbK th T[j fcbw f;zx fJz fezr 'u ;odko dh G{fwek fBGkn u[Ze/ jB, wzsoh Bfozdo w'dh B/ 2022 sZe 10
fi; B{z j[D se th doSe :kd eod/ jB. eo'V o'zrko fwbD dk Nhuk oZfynk
j?.

fJj eh! w'dh bJh ;'r isk rJ/ owB f;zx, ;'Sb whvhnk 'u wu frnk ptkb

okJ/g[o (fpT{o') pkbht[Zv ndkeko nB[Sek Sowk B/ ;kpek okSNogsh vkH J/H
ghH i/H npd[Zb ebkw d/ BK 'u rbsh ehsh sK ;'Sb ;kJhN 's/ T[; dk y{p wzke
T[vkfJnk frnk ;h. np[dZb ebkw d/ fdjKs 's/ g{o/ d/S B/ T[BQK B{z SoXKibh fdZsh
go SZsh;rVQ d/ w[Zy wzsoh owB f;zx dh z[pkB nfijh fc;bh fe Sofwzdrh dh jZd
N[ZN rJh.

owB f;zx ;kpek okSNogsh ebkw B{z SoXKibh d/D gj[zu/ go T[BQK B/ gqXkB
wzsoh Bfozdo w'dh B{z SoXKibh d/ fdZsh. whvhnk Bkb rZbpks eofdnK owB f;zx
B/ fejk fe w?A nkdo:'r gqXkB wzsoh Bfozdo w'dh ih d/ fdjKs 's/ ;'r gqrNkT[Adk
jK. fJj thvhU ;'Sb whvhnk 's/ ekch tkfJob j' ojh j? go ni/ se owB f;zx
tb'A fJ; soQK w'dh B{z SoXKibh d/D pko/ e'Jh fpnkB BjhA nkfJnk j?.

vkeNoK B/ y'bQ e/ oZfynk ;h fdwkr dk e'Bk-e'Bk s/ T[j p/gotkj frNko tikT[Adk fojk

pqkzhb (fpT{o') ;oho 's/ E'VQh fijh ;ZN bZr ikt/ sK pzd/ dk fXnkB
tko-tko T[; 's/ iKdk ofjzdk j? go fJ; fJB;kB pko/ eh ej'r/, fi; d/
fdwkr dk e'Bk-e'Bk vkeNoK B/ y'bQ e/ oZfynk ;h s/ T[j fe;/ p/gotkj

tKr frNko tikT[Adk fojk. pqkzhb d/ ;?ANk e?N/foBk d/ fJe j;gskb ftu
fJe wohz dh pq/B ;oioh uZb ojh ;h. 33 ;kbk n?ANBh e[be?Ag vkfJ; B{z
pq/B fNT{wo ;h, fi; ekoB T[; B{z p'bD ftu w[Sfeb g/S nk ojh ;h. nkgq/
SB d"okB T[; dk j'S ftu ofjDk s/ fdwkr dk ezw eoBk zo{oh ;h. fJ;
bJh vkeNoK B/ T[; B{z n?Bk;Ehihnk d/ e/ T[; B{z rkDk rkT[D bJh fejk

s/ Bkb jh T[; dk nkgq/SB S[o{ eo fdZsk. nfijk fJj d/yD bJh ehsk
frnk fe nkgq/SB d"okB T[; d/ ;'uD-;wMD dh Sesh ftu sK e'Jh ewh
BjhA nk ojh. nkgq/SB d/ d"okB n?ANBh B/ e[Zb S/ rkD/ rkJ/. fJBQK ftu
eJh fpqfNS ebkf;e rkD/ Skwb ;B. nkgq/SB d"okB n?ANBh dk ;Zik jZE
ewz'o th j' fojk ;h go fzzdrh ftu tkg; ikD dh ukjs ftu T[j frNko
tikT[Adk fojk. fJj gfjbh tko BjhA j?, id'A fe;/ ftnesh B/ j'S-jtk;
ftu nkgDh fdwkr dk nkgq/SB eotkfJnk j't/. fJ; s'A gfjbK seohpB
19 nfij/ wkwb/ ;kjwD/ nk u[Ze/ jB go nfijhnK ;oiohnK wohzK s/
vkeNoK bJh u[D"shg{oB ofjzdhnK jB.

42 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015 GkJh fpXh uzd ih

frnkBh fwjo f;zx

GkJh fpXh uzd ih ;qh r[o{ noiB XkoB eoe/ o'z ;kc ;[Eo/ xkj dh gzv bkfJnk s/ cowkfJnkL
pDk e/ febQ/ dh dhtko e'b p?m iKd/ fpXh uzd ShBk, r[o{ ek ;hBk.
;kfjp ih d/ ;w/A f;Zyh dkfJo/ ftZu ;B, x'fVnK d/ do'r/ ;A'X/ ykB B/ o'z shih izr dk ekoB fJj x'V/
xkj yohd b?Dk. fJZe fdB GkJh fpXh
nkJ/ ;B. T[BQK B{z fJZe f;Zy GkJh uzd ih xkj dh gzv x'fVnK sZe b? fbnkT[Dk jh ;h. nBkfJsk T[ZbQk B/
rJ/. fJ; soQk o'z xkj fbnkT[Ad/ s/ bZbk p'r s/ T[; d/ Gok ewok p/r B{z
ndbh ih dh Sy;hns B/ gqGkts x'fVnK Bz{ gk fdzd/. x'V/ GkJh ih Bk w[rbh p/r s/ pfjb'b yK B[{z dZ; jzko
ehsk ;h. GkJh ndbh ih B/ T[BQK B{z b gou rJ/ s/ do'r/ T[BQK B{z B'eoh 's/ dh c'i d/ e/ G/fink, go T[; B{z BEkD/
jh oZy fbnk. GkJh fpXh uzd ih d/ n;EkB 's/ eokoh jko j'Jh.
wkVh ;zrs s'A toi e/ r[o{-;zrs x'fVnK dh ;/tk eod/ s/ g{oh N'j th
oZyd/. T[j ikD-p[ZM e/ nzMkD pD p[ZYDSkj dk ukbk ;z[do Skj
bJh gq/fonk ;h. GkJh ekjB f;zx ih rJ/ sK fe ;ko/ B"eo T[BQK B{z nZbQV s/ fdT[ Bro (n:[ZfXnk) s'A ehosg[o
MZbk fijk ;wMD. T[j fJzB/ :wb/ nkfJnk. ;[zdo Skj dh, fJ; okw
BkGk nB[;ko GkJh ndbh ih fgzv fdZ;D fe osBK iVh ekmh B{z itko uzdo dh Broh ftZu pj[s wkBsk ;h.
s/ weZJh d/ dkD/ efjD s/ pko-pko T[; B/ id'A ehosg[o fty/ r[o{ jor'fpzd
G?Dh (u'bQk ;kfjp) d/ t;Bhe ;B. efjD e/ x'V/ B{z ekmh gkT[D dh eh ;kfjp ih dk gquko, ofjDh-pfjDh
b'V j?. fJZXo jo oks B{z fJZe tZvk s/ f;Zyh ihtB fvZmk sK f;Zyh gquko
T[j r[o{ okwdk; ih d/ ;w/A s'A fJZe gZZEo dfonk ftZu ;[ZN fdzd/. dfonk bJh nkgD/-nkg B{z g/S eo fdZsk.
okth T[; ;w/A feZbQ/ Bkb Neok e/ n:[ZfXnk ftZu ;qh okw uzdo d/ GrsK
nksw frnkBh f;Zy ;B, fiBQK dh iKdk ;h. gfjbK e[ZM fdB sK jbub dk pj[s z'o ;h, fJ; bJh ;[zdo Skj
j'Jh, go ;ZG B/ fJj ;wM fbnk fe d/ efjD 's/ GkJh fpXh uzd ih B{z r[o{
S[ZG f;Zfynk d[nkok GkJh fpXh uzd B/ dfonkJh ikBto j't/rk, i' febQ/ dh ;kfjp B/ gquko fjs n:[ZfXnk G/i
vke/ wkoB dk wkVk Xzdk SZv e/ f;Zyh dhtko Bkb NeoKdk j?. fpXh uzd ih fdZsk.
;koh sBykj th d{finK T[Zs/ you
XkoB ehsh. stkohy r[o{ ykb;k ftZu eo fdzd/. nkyoh sBykj tkb/ fdB n:[ZfXnk tZb iKfdnK okj ftZu
T[BQK seVh fznkcs ehsh. fznkcs GkJh ih ;zrsK B{z r[o-;zd/S fdzd/
frnkBh frnkB f;zx ih fbyd/ jB fJzBh oZithA ;h fe ;ko/ BS/ ftZu rZ[N ;B. n:[ZfXnk Broh ftZu g[Zi e/
j' e/ fvZr gJ/. GkJh fpXh ih B/ nkg B/ f;Zyh dk T[gd/S xo-xo
fe id'A GkJh nbdh ih B/ fJ; B{z ukphnK eZYhnK, eowukohnK B{z fJZe gjz[ukfJnk. GkJh fpXh uzd ih B{z d/
ewo/ ftZu pzd ehsk s/ x'V/ ;w/s y e/ ;ko/ efjD bZr/ fe r[o{ jor'fpzd
nkgDk r[o{ noiB ;kfjp ih d/ ;Bw[Zy febQ/ dh dhtko s'A Skb wko, gZsD s'A ;kfjp ih e?;/ ewkb d/ jB fe T[BQK
j[zd/ r[o{ ih gk; gjz[u/. skohy-J/- dh S'j Bkb izr ftZu jo f;Zy :'Xk
g/S ehsk sK fJ; B/ nkgDk g/Sk vke/ gzikp ftZu fJ;/ tkosk B{z ;zy/g eoe/ pD frnk j? s/ frnkB ftZu f;yoK
wkoBk dZf;nk ns/ p/Bsh ehsh fe fbfynk frnk j?. B{ zS'jD bZrdk j?.

w?B{z nkgD/ xo dk 'u'o' f;Zy jh pDk GkJh fpXh uzd ih dk iZEk T[BQK d/ ehsk. izr d/ d{i/ fdB GkJh fpXh uzd GkJh fpXh uzd ih d{ik x'Vk b?D GkJh fpXh uzd ih dk eow, fiZE/
B/ ;[bskB p/r B{z ik tzrkfonk. bJh fco bkj"o nk g[Zi/. fJ; tkoh i[nZos dhnK jZdK NZgdk ;h, T[E/
e/ oZy'. r[o{ noiB ;kfjp w[;eok gJ/ fgzv g[ZiD s'A gfjbK jh YkvhnK B{z ;[bskB p/r B/ pV/ z'o Bkb B/z/ dk GkJh fpXh uzd ih GkJh p'jV{ d/ xo T[BQK dk r[opkDh gq/w th d/yD tkbk
tko ehsk, go GkJh fpXh uzd ih pu fNe/. GkJh p'jV{ B/ dZf;nk fe x'Vk ;h. r[o fpbk; gksSkjh S/thA nB[;ko
s/ goT[gekoh ihtB pshs eoB dk Bkb b? e/ ;[:'r tksktoB pDk fdzdk. rJ/ s/ T[BK B/ nfijk GotK tko rkfJp j' ikD eoe/ ;'AX/ ykB ;ZG id'A th T[j fe;/ ekoi bJh N[od/,
ehsk fe ;[bskB p/r vo e/ fgZS/ jZN y'ihnK s/ Bi{whnK d/ g?o uz[w fojk r[o{ B{z fXnkT[Ad/ s/ okj ftZu r[opkDh
Tgd/S fdZsk s/ e'Jh wkVk ezw eoB nfijk r[o{-i; j'fJnk fe gzikp d/ frnk. GkJh fpXh uzd ih B/ GZid/ B{z ;h. GkJh ih B/ T[; ;w/A 'oktb' dk o{g jh gVQh iKd/L
'ekfJo' fejk s/ T[;B/ w[V e/ fco tko Xkfonk s/ febQ/ d/ bkr/ ik p?m/.
s'A tofink s/ ;Zu B{z fdqVQ eoe/ gZbQ/ fgzvK d/ fgzv rtkbhno g[Zi/ e/ s/ eoB/ S[o{ eo fdZs/, GkJh fpXh uzd ih ubs gzE r[opkDh rkt/.
B/ nfijk sho ubkfJnk fe T[; dh ;'AX/ ykB e'b'A bzfxnK sK GkJh idA' T[BQK fJj fvZmk fe r[o{ rqzE
Q pzBQD bJh fejk. T[ZE/ febQ/ dhnK gqeowK eoe/ tkg; Sksh ftZu ik bZrk s/ T[j T[ZE/ jh fpXh uzd ih B/ T[; d/ fdb dh rZb ;kfjp dhnk phVK pj[s xZN jB s/
fvZr frnk. ;[bskB p/r d/ fvZrD dZ; fdZsh. T[j o[Ze e/ rZb ;[DB ;?AuhnK s/ g'EhnK th BjhA fwbdhnK
GkJh ftXh uzd ih dk iBwl fgzv g[Zid/. w[j;B ckBh B/ nkgDh g[;se Bkb w[yfb; ykB B/ r[o{ ih Bkb f;ZXk bZrk GkJh ih B{z Btkp e'b b? frnk. ns/ r[opkDh gVQB ftZu pj[s
Nkeok ehsk s/ ;fsr[o{ ih d/ fJe' GkJh ih B/ gfjbK xkjh dk BK, fxo efmBkJh nkT[Adh j? sK nkg ih B/
;[o f;zx, GkJh tZ;D f;zx d/ xo dfp;skB/ wzkjp ftZu fJ; rZb dh tko Bkb jh w[yfb; ykB dk ezw g{ok T[; dk j[bhnk s/ x'Vk b? ikD dh r[o{ jfor'fpzd ih gk; p/Bsh eoe/ S/
j'fJnk ;h. wjkB e'S ftZu dZf;nk j? rtkjh Goh j?. j' frnk. ;koh soehp dZ;h. GkJh ;kfjp B/ sh jh T[skok eoe/ ;?AuhnK fsnko
fejk fe fJ; ;w/A fJj dZ;Dk zok n"yk eokT[D bJh fejk. nkg ih B/ nkgDh
fe T[j GkJh fGZyh d/ g'so/ ;B s/ r[o{ jor'fpzd ;kfjp dh fojkJh fJ;/ soQK d{ih izr t/b/ GkJh fpXh j? fe x'Vk feZE/ j?, go i/ T[j jh ;wK fBrokBh j/m ;?AuhnK fby, fbyk e/
uzd d/ iZE/ B/ izr ftZu mbQ gk fdZsh. j't/, T[;/ soQK jh gfjo/dko nkgDh EK tzvhnK. r[o fpbk; gksSkjh S/thA
gfjbk Bkw fpXhnk ;h. tZv/ eZd d/ wroA' GkJh ih B/ r[o{ ih d/ nzr- GkJh fpXh uzd ih dh eow uzd Bkb 's/ j'D sK ;G e[M dZf;nk ik ;edk ftZu fbfynk j?L
f;Xh NZeo th j'Jh. eow uzd ikB j?. oks T[j' jh ;wK nkT[D 's/ g{ok sd fSB ekrd bhJ/ wzrkJ/. ou
;B s/ db/oh ftZu T[BQK d/ s[Zb e'Jh oZfyne dk ezw ;zGkfbnk. phph e"bK puk e/ Btkp e'b BZ; frnk s/ T[; B{z ;Kr T[skfonk frnk j?. eBZJhnk ;?AuhnK wB wfj ;[fy gkfJ..
dZf;nk fe f;Zy E'VQ/ jh ofj rJ/ jB. bkb fbydk j? fe fpXh uzd ih d{ih fJzM GkJh ih B/ nkgDk ihtB
ftoQbk jh ;h. id'A r[o{ jor'fpzd f;zx d/ SoB nkT[D T[gozs bkj"o tZb'A jZb/ T[; B/ GotK jZbk ehsk go fJ; jZb/ tko fJZe Bi{wh d/ G/; ftZu pkdSkj f;Zy ;zrsK dh ;/tk ftZu fpsk fdZsk.
ih B/ B'itkB ns/ seV/ r[of;ZyK dh dh ;zGktBk j'D T[Zs/ GkJh ih B/ ftZu T[j Btkp, T[; dk g[Zso s/ ;kEh e'b g[Zik ns/ Skjh wfjb d/ d{i/ GkJh ;kfjp dk Gkd'A ;[dh 3 ;zws
wko/ rJ/. izr r[o{ ;kfjp B/ fiZfsnk. wekBK B{z izdo/ wko e/ d{ik x"Vk th 1695 (nr;s 1638) B{z d/T[ Bro
wzr ehsh sK nkg ih ;[o f;zx d/ nkgDk v/ok jh fgZgbh ;kfjp eo Bmk fbnkfJnk. GkJh ih B/ x'Vk y'j fdjK j'fJnk. GkJh fpXh uzd ih dk
bkj"o d/ febQ/ ftZu'A d' x'fVnK B{z fbnk ns/ ezX T[Zs/ uVQk e/ dfonk ihtB fJ; rZb dh fiT[Adh ikrdh
f;oeZY B"itkBK ;w/s d' YkvhnK B{z fbnk ns/ T[BQK d/ iZE/ B/ bkj"o sZe eZY fbnkT[D(fiBQK B{z w[rb c"ihnK ftZu Skb wko fdZsh. x'Vk r[o{- fw;kb j? fe ;Zuk r[o{ G?V/ s'A G?V/ pzd/
B/ f;ZyK e'b'A y'j fbnk ;h) dh ftZfEnk uoBK ftZu fbnk jkzo ehsk. dk ihtB gbN e/ oZy fdzdk j?. wkD;
Bkb b? e/ g[Zi/. wkoK wkohnK. g{oh ;{j oZyh s/ sK pj[s jh gqf;ZX j?. wjkoki B/ GkJh ih B{z Sksh Bkb s'A d/ts/ sK eh ;fsr[o{ sK 'd?AsK' B{z
th d/ts/ pDk fdzdk j?.
:'fXnK dh frDsh tZX ikD ekoB nzfwqs;o T[Zs/ nuBu/s jwb/ t/b/ r[o{ ;o f;Xko, GkJh fdnkb uzd
s/ pys wZb B/ ekpb dhnK ;zrsK
T[BQK B{z tZy-tZy iZfEnK ftZu tzv th r[of;ZyK dh fiZs j'Jh. tZb'A G/NK jkzo ehshnK ns/ Bkb
dZf;nk fe GkJh eo'Vh th d' x'V/
fdZsk frnk ns/ jo iZE/ dk fJZe iZE/ ijKrho dh w"s wro'A bkj"o dopko r[bpkr s/ dbpkr r[o{ ih B{z G/N
eoB bJh fbnk fojk ;h sK bkj"o
dko th fB:s ehsk frnk ns/ ekoi B{z yZ[bQ fwb rJh s/ T[BQK B/ f;ZyK fty/ nBkfJs T[Zbk B/ y'j bJ/ jB.
r[o{ ih B/ Xotk; fdzd/ fejk fe eo'Vh
y/so th fwZE fdZsk frnk. fJfsjk; d[nkok Skjh pkz B{z cVQB B{z 'Skjh wZb dh G/Nk fpXh uzd nkg/ jh b? nkt/
B/ gzi iZfEnk dk fzeo ehsk j?. skz B{z jZE gkT[Dk' nky e/ w[yfb; rk.
gfjb/ iZE/ d/ iZE/dko, GkJh bzrkj ykB ico izr B{z ;Zs jzko dh c"i d/
ih ;B, i' nZr/ tZX e/ bVd/ ;B. d{i/ e/ G/i fdZsk. fJZXo f;ZyK dh uVQdh GkJh ih B/ r[o{ dk fJSkok ;wM
fbnk ns/ r[o{-xo dh ns/ f;ZyK dh
iZE/ dh iZE/dkoh GkJh fpXh uzd ih ebk dk fzeo r[o fpbk; gksSkjh S/ nDy ekfJw oZyD fjZs ns/ x'V/
e'b ;h, fi; dk ezw r[ohbk izr eoBk thA dk fbykoh eodk j'fJnk efjzdk tkg; fbnkT[D bJh s[o gJ/. bkj"o
'GkJh ihtB' d/ xo ik e/ fNekDk
s/ d[SwDK B{z GkiVK gkJh oZyDk ;h. j?. ehsk. GkJh ;kfjp ih xkjh dk G/;

GkJh fgokDk, i' fe gzikp d/ fgzv- fsB e' pki BjhA jw d/Bk.

fgzv s'A tkec ;B, fJ; bJh T[BQK d/ ski pki fsB s/ ;G b/Bk

iZE/ d/ fzzw/ ypoK fbnkT[D s/ 14 wJh 1629 B{z bkj"o dhnK

gjz[ukT[D dk ezw ;h. GkJh fgokrk s/ c'iK ;qh nzfwqs;o uVQ nkJhnK. w[rb

T[BQK d/ iZE/ ;g[od o;d gkDh, jfEnko c"iK dh frDsh 7000 ;h. gfjbh
s/ pko{d gj[zukT[D dk ezw ;h. GkJh NZeo GkJh fpXh uzd ih d/ iZE/ Bkb

i[mk ih o;kb/ d/ iZE/dko ;B. fJBQK j'Jh. GkJh ih d/ iZE/ B/ c"iK B{z o'e

gziK B/ nkgD/ ezw B{z fJ; fdqVsk Bkb fbnk s/ r[o{-gksSkj B{z ypo gjz[uk
ehsk fe f;ZyK ftZu jo gk;/ uVQdh fdZsh. GkJh fpXh uzd ih, ish wb

ebk j'D bZrh. GkJh fpXh uzd ih d/ B{z Bkb b? e/ c'iK s/ fJzM N[ZN gJ/ fe

iZE/ B/ Bt/A-Bt/A Yzr ngDkJ/ s/ r[o{ Skjh c"iK ftZu ybpbh wZu rJh.
jor'fpzd ;kfjp ih dh frqcskoh w[yfb; ykB B/ c"iK B{z tzrko gkJh

T[gozs fgzvK ftZu fco-fco e/ r[o{- fe rkzhU, s[;hA ;{ofwnK dh n"bkd
fgnko B{z ekfJw oZfynk. pkpk p[ZYk j' s/ Nkeo/ ftZu cehoK dk N'bk j?, t/

ih s/ GkJh r[odk; ih nkgDh yDk e'Jh pZu e/ Bk ikt/, go fJ;

ftdtsk s/ T[Zuh-T[Zuh Sy;hns 'cehoK d/ N'b/' B/ nfijh izr bVh fe
Bkb ;zrsK T[Zs/ gqGkt gkT[Ad/ s/ e"wh fJfsjk; ftZu ftS/S ;EkB gqkgs

g'Eh dkdk ih dh

tosB t?okr w[y Grsh fB;u/ i/ n?;k puB ;[Bkt? w/oh vvT[s Grs epho ih. s? ikfB.. dt?S ;/ w[es ojz{.. oS' Bh nkJh d/j ek
frnkB J/j r[o{ ws j?. pzdBk j?, Bw;eko j?. w[M/ fBEkt/A e/ fJ; d[y e' fwNkB/ e/ bh:/ e"B ;h dB[ hnK fJe ebw fpSq j? T;[ Tg[ o gsk ufbnk, d/j w/ s[w ikr/.
frnkB ek dkB ehnk j?. ;' n?;h e'B dtkJh j,? :j dtkJh jwko/ ;G e/ bh:/
r[o{ tkeL- ej[ BkBe feogk GJh t;s{ j? i' nkg e/ G/N eoz{.. nkgB/ efbnkBekoh j?. fJj dtK i[pkB e/ nB/e soPK e/ cb fdykJh d/s/ j?. fe;h w"s nkB/ ;/ gfjb/ fJ; coe ek
Grs frnkBh ;'J/.. f;XKs j?, j/ f;y ;fs gd dkB ehnk sKs/ w/oh e/tb bJh BjhA j?. wkDe/ bh:/ wkD e' e' :j ebw fpqS gqwkswk fdykJh d/ gsk br ikJ/ s'A ;wMhJ/, r[o{ feogk
i' sz{ ;dk ;[y ukjsk j? sK ;qB okw Bw;eko gqtkB j't?. fJ;s/ pVk nBzd fsnkr d'. wwsk w'j BjhA 'w/ok S{N sk j?. j'Bh S[o{ j' rJh j?.
eh b?. r[o{ tkeL- iT[ ;[y eT[ ukj? jn{ k. i' frnkB nfGwkBh jt' ,/ i' d;[ N ikJ/'.
;dk, ;ofB okw eh b/j.. fty/Jh j?, T[; ek ;zr BjhA eoBk. r[o{ s/r pjkdo ;kfjpL- ''pkjo Ghfso J/e' ikB', fJj r[o ;dk ihtB j'D dh fefonk j?.
T[;sfs fBzfdnk Bkfj fifj, frnkB pskJh@ fizBk fuo ftZu j? ;zeN pfDnk
g[BkL- ;G ;[y dksk okw[ j?, d{;o tZvk d[y eh j?< ezuB b'j ;wkfB.. ojr/ k.
BkfjB e'fJ. ;/i? ows, B?B BjhA g/yT[, ej[ BkBe ;f[ B o/ wBk, we[ fs skfj ikrosh w/ nkeo nkgD/ nkg e'
fJj d[y[ ek;T[ eoT[ o/ (ojkT[) d/y', w?A nky BjhA jz{, w?A nky w/ u/sB g'soh
ej[ BkBe ;f[ B o/ wBk, fsj f;woB o{g jz{.. n?;k eoB/ ;/ fdykJh gVB/ w/ gowihs e"o
rfs j'fJ.. coe gVP frnk. w?A ngB/ e' ikBz{. okr B?SBb e?ghNb e?Bpok

43 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015 fdwkrh e;osgtB e[wko

ozr Go'

pZfuU\ nkgDhnK ozrdko g?A;bK u[Ze' ns/ ozr Go'. pZfuU, T[Zgo fdZs/ fpzd{ fwbkT[ d/y' eh pDdk j?.

fJ; wjhB/ dk s[jkvk okShcb

w/yL wjhB/ d/ S[o{ ftu eoeL wjhB/ d/ S[o{ ftu s[bk L wjhB/ d/ S[o{ weo L wjhB/ d/
xo ftu jo soPK SKsh tgko ftu nk; nB[;ko ftu ezw ;fji/ jh j'
ofjD dh ;zGtkB j?. g/qw bkG j't/rk. ;wK ikDr/ ns/ ;cbsk fwb/ S[o{ ftu youk
;zpzXK ekoB gq/SkBh dh th nBzdg{ote phs/rk. rh. nrb/ e[M fdBK ftu
;zGktBk j?. ftd/S ikD ftfdnkoEh dk ftZfdnk nB[e{b cb fwbdk oj/ tX/rk gozs{
bJh g?;k c; ;edk j?. bJh T[sSkj tX/rk ns/ fe;/ T[gbpXh rk. XB bkG j't/rk. BthA B"eoh, o'zrko
s[;hA fe;h Bt/A gdk dk ekoi ;zGkb bJh wkD-:ZS gqkgs j't/rk. S[G ezwK TZ[s/ fwbD dh g{oh ;zGktBk j?. fe;/ gq/wh- nkwdB d/ ;kXB
;ed/ j'. eko'pko ftu fpjsoh nkJ/rh. youk th j' ;edk j?. fJZSktK g{oD ;ZiD d/ fwbD Bkb wB gq;zB j't/rk.
wjhB/ s/ nzs ftu tgko ftu tkXk j'DrhnK ns/ ;cbsk fwb/rh. ezweko ;wK tX/o/ eoe/ nB[e{b jh oj/rk. th pD/ ofjDr/, fco th eozk sZe
j't/rk. :ksok dk ftuko fcbjkb ftu gq/SkBh j' ;edh j?. b?D dh ;fEsh nk ;edh j?.
fsnkr jh fdU fpqSue L wjhB/ d/ S[o{
f;zx L wjhB/ d/ S[o{ ftu ftu z'fyw d/ ezwK s'A d{o ftZfdnk ftu o[uh xN/rh. wekB
fpqyL gqhfynk ns/ eko'pko ftu o[M/t/A tXDr/. oj', jkBh th j' ;edh j?.
ftGkrh w[ekpb/ pkzh ftu wksk ns/ ikfJdkd s'A gq/ ;wK nB[e{b j?, :sB ns/ feokJ/dko Bkb fttkd j'
;cbsk fwb/rh. wekB SkBh oj/rh. okiB/sk Bkb eoB T[gozs zo{o bkG
pdbD dh :'iBk th ;zgoe ezw f;ZX eoBr/. j't/rk. o[fenk XB gqkgs ;edk j?. wkBf;e sBkn tXD dh
pD/rh. T[sSkj tX/rk ns/ ftfdnkoEhnK Bz{ ouBkswe j't/rk ns/ s[jkvk wkD-;BwkB
gZso-ftnkj okjhA bkG ezwK ftu ;cbsk fwb/rh ns/ nkgDh tX/rk. :ksok ftu nk; nB[;ko bkG ;zGktB j?. gqkgoNh dk wkwbk
j't/rk. wB-fuZs gq;zB oj/rk. gqfsGk fdykT[D dk w"ek fwb/rk. gq/wh dh T[whd j?. s[jkvk j"A;bk p[bzd
ftfdnkoEhnK bJh ;wK nB[e{b j?. ;kM/ ;ZiD Bkb w/b-w[bkeks j't/rh. wjhB/ oj/rk. XB dh ewh wfj;{; j't/rh. soZeh T[bM ;edk j?. wjhB/ d/ nzs ftu
dkoh pko/ jkb/ Bk jh ;'u' sK uzrk oj/rk d/ nzs ftu fjzws ns/ Sesh pDh oj/rh. dk w"ek fwbD Bkb wB gq;zB j't/rk.
feT[Afe ;kM/dkoh tkb/ezw ftZu xkNk g?D gq/whnK bJh ;wK nB[e{b oj/rk.
dh ;zGktBk j?. ezfBnk L wjhB/ d/ S[o{ ftu XB[ L wjhB/ d/ S[o{
:sBK ns/ ;{M-p{M Bkb ezw ftu fto'X ns/ d[SwD ez[G L wjhB/ d/ S[o{
fwE[BL wjhB/ d/ S[o{ ftu B/go/ uVBPr/. tgko nkw ukj[zd/ j'J/ th s[jkvk ftu n;fj:'r ekoB
foSs/dko ns/ fwZsoK Bkb tKr uZbdk oj/rk. wB'oziB e[M BjhA ftrkV
w/b-i'b tX/rk. fe;/ fJe ;kXBK T[Zs/ youk sK ;eDr/. nkofEe fuzsk s[jkB{z gq/SkBh MZbDh
B/V/ d/ ;fj:'r Bkb wB- fBSfus jh j?. f;js gqsh u"e; oj'. Bt/ s'A S[Nekok fwb/rk ns/ gq;zBsk dk g? ;edh j?. o[fenk XB
w[Nkt dh th ;zGktBk j?. gq/w ;zpzX pDBr/. ;zxoS eoB T[gozs Nhu/ wkj"b pD/rk. o'zrko, B"eoh dk ;[gBk
ftxB ns/ o[ektNK pknd ezwK ftu dh gqkgsh j't/rh. gsBh dh f;js e[M ;keko j't/rk. :ksok d[nkok bkG fwb/ fwbD dh ;zGktBk
;cbsk fwb/rh. eko'pko,tgko ftu bkG fYZbh j' ;edh j?. :ksok nukBe j't/ rk. wjhB/ d/ nzs ftu ezwK ftu
dh wksok nkw tKr oj/rh. xo/b{ rh. fto'XhnK s'A yk; s"o s/ ;ktXkB oj' o[ektNK d{o j'DrhnK. fe;/ Bkb wzdk xZN jh j?. ftnoE d/ ezwK T[Zs/
T[bMDK g?dk j' ;edhnK jB. wjhB/ d/ feT[Afe fto'Xh s[jkv/ fybkc ;kfiSK eo p'b Bk p'b' feT[Afe fJ; Bkb s[jkv/
ftu goT[geko eoB Bkb SKsh ns/ oj/ jB. wkB ;BwkB ftZu froktN nkt/rh. youk j't/rk. e'Jh ezw ;'u ftuko
bkG d/ w"e/ gqkgs j'Dr/.
e/ jh eo' BjhA sk B[e;kB j'D dk

vo j?. o[e/ j'J/ ezw j' ikDr/.

:ksok ;[Zyd oj/rh.

whB L wjhB/ d/ S[o{
ftu bkG d/ d[nko

y[bPDr/. wB"ekwBk

g{oh j't/rh ns/ ezw dk

ft;sko j't/rk. fwZso

d/ ;fj:'r ;dek sBkn xN/rk.

;Z[y ftu tkXk j't/rk. ;zskB dh

fe;/ ekotkJh ekoB y[Sh fwb/rh.
gfotko d/ w?ApoK bJh th ;wK

nB[e{b j?. wB T[dk; oj/rk. XB

;zpzXh ezwK ftu ;[u/s oj'.

44 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

ejkDh Bzpo fpnk;h

BZ;h iKdh N?e;h fJe xo w{jo/ nke/ o[Ze ftnkj eotk gdz oK fdBK bJh rkfJsoh fdykJh BjhA fdZsk. ;sz y' f;xz yk;k fuo pkjo fJZE/ sK T[j fJe d{i/ d/ rb bZr oj/ ;B. n?; ;keh
rJh. Ne? ;h 'u pm? wk;No ;sz y' f;xz B/ rN[ s/ B{z Bkb b? e/ T[j nkgD/ fgvz nkfJnk. wk;No yV'sk fojk s/ c/o nzdo nk frnk. fJe d{i/ B{z fJzM u[zw-uZN oj/ ;B. fJe d{i/ B{z
pzBQh xVh tZb t/fynk. Gkt/A ni/ Skw d/ gzi ;zs'y f;zx s/ wzihs gfjbK sK fJj' ;'ud/ ;B fJzM fwb oj/ ;B fit/A fJj sK ;ko/ ed/ tZyo/ fojk. N[ofdnK wk;No ;zs'y f;zx B{z d{o'A Bzpo
ti/ jh ;B, go ;kfJv d/ ShS/ okjhA N?e;h s'A fe gsk BjhA gZ[ s d/ g;dz dh ftd/Sh eV[ h fej' wk;No ;zs'y f;zx dk fJj gfjbk fdB j'J/ jh BjhA. ed/ fJeZb/ oj/ jh BjhA . v/ftZv fpnk;h fdZf;nk. go T;[ Bz{ sK xo xZ[ g jBo/ k
pkjo T[; B{z x[;w[;k fijk fdZf;nk. ukBD fijh j't/rh< go E'V/ fdBK ftZu jh T[jBK B{z pjs[ ny" k bfz xnk. T;[ Bz{ fJe tkoh co/ nkgDk B{z t/y T[j nkgD/ pko/ ;'uD bZrdk, fdykJh fdZsk. e'Jh pZsh BjhA iZr ojh ;h
jB/o/ ftZu pdb fojk ;h. ;{oi uko/ gk;/ gsk uZb frnk ;h fe T[jBK dh pj{ pj[s B/e fgzv u/s/ nkfJnk. fgzv d/ b'e u/s/ nkJ/. fiZE/ nzdo id'A fe nfijk sK pbke d/ fe;/ xo
fit/A jB/o/ dh ukdo ftSk e/ ekjbk-ekjbk ;[Gk dh ;/tk Gkt tkbh e[Vh j?. pfz dnK Bz{ fwb e./ rbK eoe./ ro[ dn[ kok ;kfjp ''id'A v/ftZv fJeZbk fpBK fe;/ nk;o/ d/ ftu BjhA j[zdk.
nkgD/ fe;/ di{ / xo ikD dh fsnkoh eo fojk 'u ;/tk eoe/ ed'A fdB bzx iKdk ;h gsk jh ofj ;edk. c/o w?A feTA[ BjhA< w/o/ Bkb sK w/oh
;h. S[ZNhnK eZN e/ nihs s/ rkfJsoh BjhA ;h bZrdk. go fJZE/ sK o'z jh fdB fit/ B{zj j?. w/ok g[Zs j?. w/o/ Bkb sK w/ok g'sk j?. ''T[j io{o g[Zs d/ d[Zy ftZu xo 'u jB/ok
nk;N/qbhnk w[V rJ/. Gkt/A d'jK ;zs'y f;zx s/ A fx;o-fx;oe/ bxz dk. g[Zs Bj{z s/ g'sk ;to/ / eo wfonK tKr p?v s/ bzwk fgnk j't/rk.@
wk;No ;sz y' f;xz nkgD/ gZ[s nihs f;xz wzihs B{z fJzvhnk SZv e/ Bkb ubD bJh jh xo'A fBeb iKd/ s/ c/o ;{oi fSg/ s/ w[Vd/. nk;N/qbhnk nkfJnK wk;No ;zs'y f;zx fJj ;'udk j'fJnk ;zs'y f;zx Bzpo fpnk;h B/
Bkb N?e;h 'u'A pkjo tZb nkfJnk. i{B dk fejk go T[j Bk sK fgzv jh SZv ;e/ ns/ Bk B{z uko wjhB/ j' uZb/ ;B. Gkt/A j[D T[jd/ fdB V/ gju[z frnk. go fJ; soKQ BjhA jf' Jnk. Gkt/
nZXk wjhBk bzx ikD s/ th pkjo s/z ;hs jh nkgfDnK Bz{ SZv ;e./ tes phfsnk. nk;N/q ;zs'y f;zx B/ fdB g?e/ fJZE/ th c/o ;[ykb/ bzxd/ ;B go wjhB/ ftu v/ftZv xo A fpnk;h Bzpo ftu T[; t/b/ x[Zg jB/ok ;h go
jtk uZb ojh ;h. fJe tkoh M[DMDh fijh bhnk 'u ofjzd/ j'J/ nihs s/ rkfJsoh fJZe r[od[nkok ;kfjp bZG fbnk fijVk xo d/ B/ ikDk sK T[; B{z j'o th uzrk bZrdk ;h. T[j sK th T[; nzdo'A v/ftZv d/ tkfJbB tikT[D
;zs'y f;zx d/ ;oho 'u'A fit/A nko-gko bzx g[Zs d/ wkg/ pD rJ/. T[j w[V fJzvhnk sK BjhA V/ jh ;h. fiZE/ Tj[ dt' A/ tb/ / gd? b No[ e/ ufbnk nkg ns/ T[jdk g[Zs nihs Sokp BjhA ghAd/ dh nktkz nk ojh ;h.
rJh. T[jdk ;kok nzdo ezpe/ ofj frnk. mzY ik ;e/ go nk;N/qbhnk fJzBh d{o ofjzd/ j'J/ iKdk ;h. T;[ B/ ;to/ / Skw ;o? eoB bJh th EK ;B. T[j sK Skekjkoh th ;B. go sK th T[j
s'A puD ykso e[M gbK bJh T[; B/ nkgD/ T[j d't/A fuZmhnK okjhA ;zs'y f;zx s/ wzihs bZG bJh ;h. SBhtko s/ ns? tko d/ d' fdB sK T[; EK d/ wkj"b Bz{ g;zd eod/ ;B. N[od/ j'J/ wk;No ;zs'y f;zx d/ edw o[Ze
;oho B{z ;[e/V fJZemk eo fbnk. pkjK nkgD/ Bkb i[V/ oj/. T[E/ ofjzd/ j'J/ T[jBK ftu e'Jh T[jd/ pZfunK Bkb bzx iKd/. pj[s o[ZMh j'Jh iKd/ B./ Tj[ tkfJbB dh nktki ;D[ B bZrdk.
fi;w Bkb xZ[N bJhnK. nihs T;[ tb/ / Ne? ;h gfotosB BjhA nkfJnk. Tj[ nkgDh ;;z fesq h th rkfJsoh ;j[o/ dk g{ok fynkb oZyD dh v/ftZv fezBk-fezBk fuo tkfJbB T[; B{z fJ; soQK ikgdk fit/A v/ftZv tkfJbB
tkb/ B{z g?;/ d/ fojk ;h. wk;No ;zs'y f;zx Bkb th i[V/ oj/. e'fSS eodh ;h. SBhtko ns/ n?stko d/ d' tikT[Adk ofjzdk. T[ZE/ d' fszB iD/ dh skoK s/ oki c/odk j'fJnk e'Jh wX[o Xz[B
gfjbh tko nkgD/ g[Zs Bkb nk;Nq/bhnk fdBK 'u sK S[ZNh j'D s/ T[j ;j[o/ B{z fJE/ th nzro/ih rhs rKd/. T[jBK ftZu'A eJh Bjh ;h eZY fojk ;rA' wk;No ;sz y' f;xz Bz{ sK
nkfJnk ;h. e[M gbK bJh T[;B{z T[j ;co wk;No ;zs'y f;zx s/ wzihs B{z g?ASB fwb ezw B{z jZE Bjh ;h bkT[D fdzdh. v/ftZv d/ e[ZfsnK Bkb th y/vd/ ofjzd/ ;B. tkfJbB dhnK skoK 'u'A v/ftZv dh nktki
:kd nk frnk fijVk T[;B/ nkgD/ fgzv s'A rJh ;h. y/sh dk ;kok ezw j[D r[ofdZsk jh T[ZE/ wk;No ;zs'y f;zx bJh ;kok e[ZM pj[s ;D[ kJh d/ ojh ;h. wk;No ;sz y' f;xz yk;k fuo
fdZbh she s?n ehsk ;h. Gkt/A g[Zs B/ fgzv eodk ;h. ;zs'y f;zx dk wB j[zdk sK T[j ed/ c/o wjhB/ dk nkyoh SBhtko nkfJnk. fdb goukt/ tkbk j[zdk ;h. c/o fJZe Skw T[; EK yVk fojk s/ c/o u[Zg-ukg nkgD/ xo
SfjoA' J-/ ;h rZvh feokJ/ s/ wrz tkJh ;h go sK y/s r/Vk wko nkT[Adk BjhA T[; B/ sK fgzv d/ T[j ;kok fdB sK nihs xo ;h. ni/ Skw d/ nihs fuoek gfjbK nkgDh fvT{Nh s'A xo nk frnk.
th nkgD/ w[be dh i{B wjhB/ dh rowh B/ r[od[nkok ;kfjp dk ;kok ezw ;KG fbnk ;h. gzi jh ti/ ;B. jB/ok j'D bZrk ;h fe nihs nk p'fbnk,
T;[ Bz{ ;y[ kbk wfj;;{ Bjh ;h jD' fdZsk. nk;N/ B/ fejk, fsBz uko wjhB/ co/ jo' bxz rJ./ wjhB/ d/
bq hnk 'u i{B wjhB/ 'u th fJBz h mYz dk gsq hs co/ fJe fdB wiz hs th ubh rJh. wk;No ''pkg{ ih s[;hA S/sh fsnko j' ikt' n;hA d{i/ s/ nyhoh SBhtko c/o ;ko/ v/ftZv xo
j'Dk T[; B{z nihp fijk bZrk ;h. ;zs'y f;zx fJeZbk ofj frnk. e'Jh th rZb ''pkg{ ih s[;hA fsnko j' ikt'.@ j[D/ v/ftZv xo ikDk j?.@ fJeZm/ j'D bZr/. T[ZE/ v/ftZv c/o tkfJbB
eoB tkbk Bk fojk. gZ[ s d/ nk;Nbq/ hnk sA' oz' ''feT[A gZ[s fes/ ikDk j?< ;zs'y f;zx B/ tiKdk. fJe d' iD/ nzro/ih rhs rkT[Ad/.
g[Zs nihs ni/ N?e;h tkfbnK Bkb jh c'B nkT[Ad/. T[j bzphnK bzphnK fuZmhnK gZ[ fSnk. nihs d/ w{zj'A fJj ;[D ;zs'y f;zx g[Zs d/ e[M frbk;K ftu Sokp gk ghAd/. G[zfBnk wk;
g?f;nK dk fj;kp eo jh fojk ;h fe wk;No fbydk. nkgD/ pkg{ ih B{z nk;N/qbhnk nkT[D ''jK pkg{ ih fJ; pbke ftu Bpz o fpnk;h wz{j tZb t/yD bZr frnk feT[Afe nZi sK yKd/. fJe d{i/ d/ rb fwbd/. T[j sK ;ko/ ed'A
;zs'y f;zx dh Bzo fJzB/ 'u T[; xo tZb ubh bJh efjzdk, go fgzv d/, T[E'A d/ wkj"b Bkb 'u v/ftZv ofjzdk T[;d/ xo ikDk j?.@ p[ZXtko dk fdB ;h. c/o v/ftZv xoaaaaaa< d/ v/ftZv d/ g[Zs dh w"s pko/ G[Zb -G[bk rJ/
rJh fi; ;kjtA/ Ne? ;h yVh ;h. fJj Tj[ d/ gZ[ s if[ Vnk ;sz y' f;xz fgvz dk wj' Bk SZv ;fenk. wk;No ;zs'y f;zx B/ nZr/ j'o e[M BjhA ;h. fitA/ nfijk eM[ sK tkgfonk jh BjhA ;h.
dk xo ;h, fJj nihs dk xo ;h. fgzv'A N[oD g[ZfSnk fe v/ftv e"D j?< T[jd/ xo eh b?D wk;No ;zs'y f;zx fJj g[ZSdk jh ofj nfijk sK e[M xfNnk jh Bjh ;h. ;kok e[M
s'A gfjbK ;zs'y f;zx B/ fJj' ;'funk ;h fe e[M fdBK dh S[ZNh b? e/ nihs f;zx fgzv ikDk< Tj[ sK fsnko jD' bZrk. Bpz o fpnk;h frnk, go T[;B/ e[M BjhA g[ZfSnk. T[j sK S/ ;XkoB j' frnk ;h. go wk;No ;zs'y
fijV/ xo T[jdk g[Zs T[; B{z b? e/ ik fojk ;h nkfJnk. T[j nkgD/ pkg{ ih B{z pj[s fgnko fJ;/ pbke ftu fgZS/ B{z eoe/ g?Adk ;h. pkjo'A sh Bkb fsnko j' g[Zs nihs f;zx Bkb v/ f;zx aaaaaa<
T[j S'Nk fijk ngkoNw?AN jh j't/rk. fi; pko/ eodk ;h. wK d/ ub/ ikD pknd T;[ Bz{ gsk ;h t/yD ftZu tZvk ;kok d' wzzbk xo fi; pko/ ftZv d/ xo tZb N[o fgnk.
T[j ne;o nypkoK ftu gVQdk ofjzdk ;h fe fJeZfbnK T[jd/ pkg{ ih bJh fgzv 'u ofjDk nihs f;zx B{z ;G gsk ;h. fJe fdB nihs c/o nkfc; s'A d' xzN/
T;[ d/ wb[ e d/ be' ftd/S ik e/ w;K eJ' h SN' k fezBk n"yk ;h . nk;N/qbhnk ofjzdhnK T[; B/ T[ZE/ gjz[u ;zs'y f;zx B{z Bzpo fpnk;h T[;B/ d{o'A t/fynk Bzpo fpnk;h pkjo sK gfjbK xo nk frnk. T;[ fdB th SBhtko dh
fijk ngkoNw?AN jh yohd gkT[Ad/. T[j th T[jBK B{z nkgD/ e'b b? nkT[D dk ;kok gqpzX wj{ o/ tZvk ;kok bknB fdykJh fdsk fi; ftu ;Ve s/ rZvhnK dh fJe bzph esko bZrh S[ZNh BjhA ;h. T[j sK fit/A pj[s ekjb ftu
feSsK s/ fiBz KQ Bz{ Ts[ kofdnK Tj[ BK dh nZXh eo fbnk ;h. ;oeko Bz{ tZX vkbo d/ e/ Tj[ BK gfjbK sA' jh d; pkoK wod s/ no" sK fdZ;hnK. j'Jh ;h. ;h. T[; B/ nkT[AfdnK c/o nkgD/ pkg{ ih B{z
T[wo phs iKdh j?. go T[; wZXw gqekS ftu dk gZek thzk brtk fbnk ;h. ijki dhnk nihs B/ T[; xo ik nkgD/ pkg{ ih dh fi; ''nZr/ sK ed/ fJ; soQK BjhA j'fJnk<@ ;zs'y fsnko j'D bJh fejk feT[A fe T[jBK c/o v/
th T[; B{z T[j S'Nk fijk ngkoNw?AN Bk bre/ fNZeNK p[Ze eotk bJhnK ;B. pdz / Bkb ikD gfjukD eotkJh Tj[ eJ' h ;Zso f;zx d/ wB 'u ;'u nkJh . ftZv xo ikDk ;h.
fJZe tZvk xo ikfgnk. s'A th T[go dh T[wo dk fJZe bzpk r'ok
g[Zs B{z t/y wk;No ;zs'y f;zx fizBk y[S nrz oi/ vf/ tZv ;h fijVk pjs[ row iS' h Bkb idA' Tj[ gZ[s nihs Bkb xo ndz o dkyb fJ; tkoh th ;sz y' f;xz Bz{ eM[ ;wM BjhA
N?e;h tkb/ B{z g?;/ d/ s/ N?e;h dh fvZeh j'fJnk d{ih tkoh T[jdhnK nZyK Go nkJhnK wk;No ;zs'y f;zx B{z fwfbnk. fijVk J/; xo j'fJnk sK T[ZE/ T[; B{z pj[s ;ko/ pzd/ p?m/ nkJh. fJ; tkoh T[;B/ c/o g[Zs B{z e[M BjhA
'u'A d' ;{Ne/; eZY nihs nkgD/ pkg{ ih B{z id'A nihs f;zx B/ T[jBK Bkb nkgDh wK dh dk wkbe ;h. fdZ;./ Tj[ BK ftuA' eM[ sK nfij/ th ;B fijV/ gZ[fSnk. idA' Tj[ Bpz o fpnk;h BV/ / gjuz[ ;sz y'
Bkb b? xo tZb N[o fgnk. T[; B/ xo d/ pzd rZb ehsh. pkjo bknB ftu ;odh tZX jD' eoe/ d' ;zs'y f;zx B{z Bzpo fpnk;h ftu gfjbh tkoh f;zx B{z c/o gfjbK tKr T[ZE/ ekoK dh bzph
p{j/ s/ gj[zu p?b ehsh. dotkzk fJzBh S/sh ;N?Afvzr r?; jhNo uZb oj/ ;B. fJe gk;/ B{z fdykJh fdZs/ ;B. T[j ;ko/ u[Zg ;B. e'Jh rZb esko fdZ;h,
y[ZbQ frnk fitA/ e'Jh gfjbK s'A jh p{j/ fgZS/ ''n;hA pkg{ ih go;'A fdbh s'A eoe/ pkoph feT[ s/ ;pzhnK GBz[ hnK ik ojhnK BjhA eo oj/ ;B. nzdo wkj"b pj[s T[dk; s/
yb'sk fe;/ nkT[D tkb/ dk fJzszko eo fojk nk;N/qbhnk dk ijki cVBk j?. w?A s[jkvh ;B. wk; G[zBhnk ik fojk ;h. T[; B/V/ w/z s/ rzwrhB bZr fojk ;h. T[ZE/ w/i s/ nZi Sokp ''fJj ;ko/ nZi fJZE/ feT[A< v/ftZv dk
;h. fNZeN th b? e/ nkfJnk jK. s[;hA nkgD/ Bkb Sokp dhnK fszB p'sbK gJhnK ;B. frbk; BjhA gJh ;h. pkoph feT{ s/ e[M G[zfBnk th g[Zs sKaaaaa<@
gfjBD tkb/ E'V/ egV/ iK nkgDhnK io{oh gJ/ ;B. e[o;hnK s/ p?m/ ;ko/ e[M yk oj/ ;B. BjhA ;h ik fojk. T[ZE/ fszB uko pzd/ nZi jZEk
fJe no" s s/ T;[ Bkb yV/ nZm B' tfonQ K feskpK b? bt'. zwhB s/ xo skfJnk ih B{z rZgK wko oj/ ;B. fszB uko wodK B/ jZEK 'u 'u ;okp d/ frbk; cVh rZbK th BjhA eo oj/ T[jh ;'u c/o T[; d/ wB ftu nkJh. xo
d/ wvz[ / B/ wk;No ;sz y' f;xz d/ go? hA jZE bkfJnk. ;zGkb d/t'. j[D ;kB{z fJjBK dh b'V BjhA. T[E/ Sokp tkb/ frbk; cV/ j'J/ ;B. T[j nkg; ;B. nzdo gj[zu ;zs'y f;zx B{z c/o gfjbK tKr ;ko/
fJj ;zs'y f;zx dh B{zj s/ T[; dk g'sk fwZeh w/o/ e'b ;G e[M j?. ftu gsk BjhA eh rZbK eo oj/ ;B fijVhnK iD/ e[o;hnK s/ p?m/ fdZ;/. ;ko/ gfjbK tKr
;B. nfijk j'D s/ ;zs'y f;zx dk nzdo y[Sh Tj[ BK d/ jh ;wM ftu nk ojhnK ;B. wk;No wk;No ;zs'y f;zx s/ g[Zs nihs uZ[ g ;B. TZ[ E/ dk wkjb" co/ gfjbK tKr Td[ k;
Bkb Go frnk feT[Afe T[; B/ sK fJj ;'funk Gkt/A ;zs'y f;zx B/ g[Zs Bkb Bk ikD ;zs'y f;zx s/ nihs th e[o;hnK s/ p?/m rJ/. d't/A T[jBK b'eK ftu e[o;hnK s/ pfj rJ/. bZr fojk ;h. rzwrhB bZr fojk ;h. gfjbK
jh BjhA ;h fe ftd/S 'u ofjD tkbh T[jdh bJh pj[s fejk go T[; B[z g[Zs nZr/ nyho nihs B/ pkg{ ih B{z dZf;nk fe v/ftv fJ; nihs B/ nkgD/ pkg{ ih B{z j"b/ d/e/ fejk, tKr T[ZE/ Sokp dhnK p'sbK BjhA ;B.
B{zj ns/ T[ZE/ jh iBw/ T[jd/ g's/ d/ nfij/ uzr/ jko wzBDh jh gJh. tZv/ ;ko/ xo ftu fJeZbk ofjdz k. fJj ;oekoh pkophfeT[ s/ eM[ Gfz[ BnK th BjhA ;h ik fojk.
;;z eko th jD' r</ B"eoh s'A foNkfJo j' u[Zfenk. fJjdh gsBh ''pkg{ ih nwohek 'u ofjzdk s/
nk;Nq/bhnk ;zs'y f;zx bJh gfjbh oks gzi ;kb gfjbK e?A;o Bkb wo rJh ;h. fJ; v/ftZv dk fJeZbk g[Zs eko n?e;hv?AN ftu ;zs'y f;zx gfjbK tKr g[Zs Bkb ik e/
xo ;Zu-w[Zu jh pj[s tZvk ;h fi; ftZu pj[s ;[Zy Goh ;h. fgzv gsBh wzihs f;zx d/ dk fJe' fJZe g[Zs j?. T[j nwohek 'u ofjzdk. wkfonk frnk, GktA/ J/; rZb B{z sK jcsk j' e[o;h s/ pfj frnk. fJ; tkoh nihs B/ c/o
nNu? pkE-ow{ Bkb fsBz pv? -ow{ s/ fJe tZvk ub/ ikD pknd T[j nkgD/ nkg B{z pj[s T[ZE/ T[j fJzihnBo bZfrnk j'fJnk. T[; B{z ufbnk go pbke 'u ebQ jh gsk bZfrnk. nkgD/ pkg{ ih B{z dZf;nk fe d' fdB gfjbK
;kok vokfJrz -ow{ th ;h. Bjz{ rkfJsoh B/ ;jo[ / fJeZbk-fJeZbk wfj;{; eoB bZrk ;h. go fJ; SKs w[be 'u ofjDk g;zd BjhA ;h. T[j n;hA ;ko/ T[;dk nc;'; eoB bJh Bzpo v/ftZv dh ;?wh e[Zsh wo rJh. T[j eJh fdBK
dk ;{Ne/;, T[jdk p?r T[jd/ p?v o{w ftu oZy fJE/ gZ[ s Bjz{ s/ gs' / Bz{ ty/ T;[ Bz{ fJj nfj;k; dh ezgBh B/ id'A T[; B{z T[E/ ikD dh nkco fpnk;h ftZu nkJ/ jK.'' dhfpwko;h.GktA/ vf/ tZvB/T;[ dkpjs[ fJbkz
fdZsk. pkE-o{w 'u row gkDh Bkb jZE-w{zj io{o j' frnk ;h fe j[D T[j fJZebk Bjh j? fdZsh sK Tj[ cZN fsnko j' frnk. T;[ B/ BjhA eotkfJnk. T[; B{z ikBtoK d/ j;gskb b? e/
X' wk;No ;zs'y f;zx vokfJzr o{w 'u nk ;'c/ s/ ;r'A T[; Bkb T[jdk gfotko th j?. ;'funk fe pknd ftu T[jd/ fJeZb/ v?v dk fJj ;[D fJe tkoh sK wk;No ;zs'y f;zx frnk. wfjrz / sA' wfjrz k vkeNo xo ;Zfdnk go
pfj frnk. rkfJsoh o;J' h 'u ik ukj pDk b? eh j't/rk< T[; dk fynkb e"D oZy/rk< T[j dk ndz o XZe eoe/ j' frnk s/ c/o T[jdh Bzo T[j sK th pu Bjh ;eh.
nkJh. ukj ghAd/ jJ' / ;ko/ rZbK eod/ oj,/ nkgD/ nrbk fdB SBhtko dk ;h. g[Zs B{zj s/ T[ZE/ fJe e[Vh Bkb fob/SBfSg 'u ofjzdk. v/ftZv d/ fujo/ tZb ubh iKdh j?. T[;d/
w[be dhnK rZbK, nk;Nq/bhnK dhnK rZbK. g's/ B{z fJeZmhnK d' S[NhnK ;B. fJj d' fdB nk;N/qbhnk fJe tkoh uZeo wko frnk ;h fujo/ B{z t/y T[j E'Vk u[Zg io{o fdZf;nk. fJ; ''fJj ;ko/ ni c/o T[; dh ;?wh e[Zsh d/ wo
Tj[ Bk d/ xwz[ fdnK s/ nk;Nbq/ hnk dhnK gfq ;ZX id'A T[jdh wK woh ;h. c/o T[j w[V ed/ s'A tZX sK T[ZE/ j'o e[M th BjhA ;h. ;zs'y f;zx ikD dk nc;'; eoB nkJ/ B/ feT[Afe fJ; s'A
c/o bzp/ ;co dk EZfenk j'D s/ oksh o'Nh EktK t/yD ftu bzx rJ/. wk;No ;zs'y f;zx nk;N/qbhnk BjhA nkfJnk. Bz{ us/ / nkfJnk Tj[ d/ fgvz sK fJ; soKQ BjhA ;h pkndvf/ tZvdkNw" heZ[skvf/ tZvtKrfJeZbk
yk e/ ;sz y' f;xz nkgD/ pv? -ow{ ftu ;D' ubk B{z fJ; soQK j'Dk pj[s uzrk-uzrk bZrk ;h. fJ; w[be ftu fJ; soQK j[zd?. id'A pZu/ j'fJnk id'A Bzpodko r[ow/b f;zx dk i[nkB i' ofj frnk.@
frnk. p?v s/ bzw/ gJ/ ;zs'y f;zx dh ;'u c/o ;e{b gk; eo b?Ad/ B/ sK nkgDh robco?Av gZ[s wN' o ;kfJeb s/ iKdk Noe? No Bkb Neok
T[jd/ fgzv gj[zu iKdh j?. ekSseko gfotko go co/ ;w' tko dk fdB nkfJnk. idA' ;sz y' Bkb nkgD/ v?v w'w Bkb'A tZyo/ j' iKd/ B/. e/ wo frnk ;h. sd c/o fJeZb/ bpz odko B/ jh fJe tkoh ;ko/ iD/ nc;'; eoB bJh yV/
;h T[jBK dk. pkg{ wzrb pbQdK Bkb y/sh f;zx oksh ;"A e/ nkgD/ p?v-o{w u'A fBefbnk v/ftv B/ nkgDh fJeZb d{o eoB bJh BjhA ;r'A xod/ pkeh ihnK B/ th uheK wko- j' rJ/. ;G B/ nZyK pzd eo bJhnK. e[M fuo
efonk eodk ;h. d' gZ[ s ;B Tj[ d./ ;sz y' f;xz sK T[; B/ t/fynk g'sk s/ B{zj fsnko yV/ ;B, gw/ohnB B;b d/ SN' / N"wh s/ ;?wh BK d/ eZ[ sk, wko e/ fit/A nkekS jh fjbk fdZsk ;h. go pknd c/o ;ko/ fJZe-fJZe eoe/ v/ftZv B{z e[M
r[ofdZs/ Bkb'A d' to/Q S'Nk ;h. d't/A fgzv d/ e[Zsh gkb oZy/ B/. v/ftZv nkgD/ e[fsnK B{z fJZE/aaaaaaa< p'b xo'A pkjo ikD bZr/.
gkq fJwoh ;eb{ 'u gV./Q tZvk ro[ fdZsk sK w;K ''pkg{ ih w?A s[jkv/ bJh BkSsk pDk vZp/ pj[s fgnko eodk. T[jh fJ;dh fJeZb d{o
gzith gk; jh eo ;fenk s/ ftu pzd eo fdZsk j?. ;pzh s/ c[be/ d{i/ vZp/ eod/ B/. fJj ;kok fdB T[jBQK dh ;/tk ftu c/o Bzpo fpnk;h ftu nkJ/ ;ko/ iD/ fJe ;sz y' f;xz B/ th vf/ tZv Bz{ni/ gfjbK tKr
co/ gSn{ K fgZS/ oj' hnK B{z ikD bZrk. go ;sz y' ftu pDk e/ oZy SZv/ B/. s[;h wkfJeo' t/t o[fMnk ofjzdk. d't/A t/b/ T[jBK B{z o'z ;t/o/ tkoh yV/ j' rJ./ eM[ fuo bJh Tj[ BK nZyK pdz 't?oh ;?v' fejk jh ;h fe nukBe T[jdh Bzo
f;xz brD Bkb gVkQ Jh eodk fojk. fgvz A' giz thA ftu row eoe/ yk bD? k. oks dh oN' h sA' gfjbK Skw x[wkT[D b? e/ iKdk. ykD bJh fdzdk. eo bJhnK. co/ Tj[ fJe-fJe eoe/ xoA' pkjo v/ftZv d/ fujo/ tZb uZb rJh fi; dhnK nZyK
gk; eoe/ T[j Bkb d/ fgzv fwvb ;e{b 'u w?A nk iktKrh. i/ nkg Skw dh ukj ghD d/ T[jBK B{z B[jkT[Adk s/ j'o th pjs ;ko/ ezw ikD bZr/. jo fJZe pdz k e[M gbK bJh v/ftZv ftZu gkDh Gfonk j'fJnk ;h fiBQK ftZu'A ni/
;e{b ikD bZrk. c/o Sfjo'A jkJh ;e{b gk; nkdh j' sK T[j s[jkB{z nkg pDkT[Dh gt/ eodk. T[j sK oksh ;"d/A th fJj d/ Bkb B/. ;kjwD/ yVk j[zdk. T[jBK ftZu'A e'Jh jh e[M fJe jzM{ pkjo fBebD B{z j'fJnk jh ;h fe
eoe/ ekbi dkybk b? fbnk. Tj[ d/ pkg{ ih B/ rh.@ v/ftZv xo wjhB/ d/ d{;o/ s/ nyhoh pb' dk. BjhA pkeh pjs[ / sK uZ[g-ukg xoA' pkjo wk;No ;zs'y f;zx sK fJj ;G j'D sA' gfjbK jh
T[; B{z nkT[D-ikD bJh ;kJheb b? fdZsk SBhtko pbke d/ yk;/ pzd/ nkT[Ad/ B/. dko{ fBeb iKd/. Bzpo fpnk;h 'u'A pkjo fBeb s/zh Bkb g[Zs d/
;h. o;'Jh xo ftZu oZfynk ;G e[M ;wMk B{jz ghAd/ B/. G[zfBnk j'fJnk wk; yKd/ B/. fJe d{i/ nZr/-nZr/ nkgD/ xo tZb N[o frnk.
rkfJsoh g[Zs B{z Bkb b? e/ xo'A pkjo fBeb d/ rb/ fwbd/ B/. s/ c/o v/ftZv pj[s ;'jDk g[Zs nihs pknd wk;No ;zs'y f;zx dh
ekbi 'u'A nzro/zh dh n?waJ/ eo T[;B/ nkgDh eko 'u ik pm? h. co/ gZ[s nihs fsnko tkfJbB tikT[Adk. eJh tkoh T[jd/ tkfJbB tkoh nkJh. v/ftZv ;kjwD/ yV/ ;zs'y f;zx d/ xo tZb N[fonk iKdk wk;No ;zs'y f;zx
Nhuoi No/fBzr ehsh s/ c/o Sfjo d/ T[;/ j' e/ nkgD/ ewo/ u'A pkjo nkfJnk s/ ;zs'y 'u'A j'o jh soQK dh ;'r Goh nktki fBebdh w{j'A t?oh ;?v e/tb d' Spd jh pkjo fBeb/ s/ fJj ;wM BjhA ;h gk fojk fe vf/ tZv dhnK nZyK
;oekoh ;e{b 'u nfXnkge bZr frnk fiE'A f;zx d/ g/?o S{j pkJh-pkJh nkydk pkjo yVh j?. gsk BjhA sd T[; B{z e"D :kd nkT[Adk< c/o T[j g[Zs Bkb nkgD/ xo tZb N[o fgnk. ftu nZi fJj jzM{ wjhB/ gfjbK wo rJ/ T[jd/
T[; B/ jkJh ;e{b gk; ehsk ;h. nkgDh eko tZb N[o fgnk. T[jdk g[Zs fijVk fJ; B{z fJeZbk SZv d{o i[nkB g[Zs bJh nkJ/ ;B iK T[; dh fgnkoh
nwohek ubk frnk iK c/o fJjdh gsBh xo nk nihs sK g[Zs s/ gsBh B{z rZvh ;?wh e[Zsh bJh<
gfjbK tZv/ dk ftnkj j'fJnk s/ fJj ;kok e[M fJzBh S/sh tkgfonk fe fijVh fJ; B{z jw/Sk bJh fJeZbk SZv rJh. 'u Bkb b? fe;/ d';s xo ubk frnk fi; d/
co/ ;sz y' f;xz B/ nkgD/ Bkb ewz eodh wiz hs ;zs'y f;zx sK T[jBK B{z gZ[Sdk-g[ZSdk jh ofj e[o;hnK s/ p?m/ ;ko/ wB w[rX j'J/ fJjdk wvz[ / dk iBw fdB ;h, wk;No ;sz y' f;xz fJeZbk n?;a ;keh
BK dh nfXnkge Bkb ftnkj eotk fbnk. frnk fe xo 'u ;kok fdB fJZebk T[j eh eo/ tkfJbB ;[Dd/ ofjzd/ B/. xo ofj frnk. T[;dk nzdo pj[s T[dk; ;h. c'B L 0061 403848789
;zs'y f;zx sK c/o fJe g[Zs dk fgsk pD p; rk, Tj[ BK d/ ikD pknd ;sz y' f;xz BjkfJnk. id'A wk;No ;zs'y f;zx g[Zs nihs Bkb u[Zg-ukg ;h. pj[s d[Zy Bkb Gfonk j'fJnk Email : [email protected]
eo frnk idA' fe tZv/ r[ofdZs xo d' e[VhnK ;to/ dk BkSsk ehsk. Nhathas/ nrz o/zh ypoK xo wf[ Vnk sK oks d/ d; tZi oj/ ;B. nfijk ;h. T[; Bz{ vf/ tZv dk jh fynkb nkJh ik fojk
s/ fJZe gZ[ s nk frnk. gVkQ Jh ftu ro[ fdZs/ d/ ty/ hnK, fJBKQ ewz K sA' fBpV wk;No ;sz y' f;xz jD' k wk;No ;sz y' f;xz Bz{ pjs[ urz k bZrk ;h. ;h fi; dk fJeZbk in[ kB gZ[ s ne? ;hvA?N ftu f;vBh, nk;Nq/bhnk.
pZu/ p; fJzM jh oj/ go ;zs'y f;zx dk g[Zs B/ id'A ;kjwD/ dhtko s/ Nzrh xVh s/ Bzo Bpz o fpnk;h 'u ik s/ fJj ;kok eM[ tkgfonk wo frnk ;h. nfijk j'D s/ g[Zs nihs d/
nihs uzr/ BpoK Bkb jkJh ;e{b gk; eoe/ wkoh sK ni/ ;t/o d/ frnkoK jh tZi/ ;B. t/y sK T[j fJj G[Zb jh frnk ;h fe J/; w[be pjs[ efjD s/ th ;sz y' f;xz TB[ KQ Bkb gkoNh
fJziBhno dh gVQkJh bJh nk;Nq/bhnk ubk ftu N[ZN/-N[ZN/ s/ nZv-nZv b'e ofjzd/ B/. ;r'A s/ BjhA ;h frnk.
frnk. fJZE/ T[; B/ fJziBhnfozr gk; ehsh. e[M fuo ;zs'y f;zx u[Zg yVk fojk. c/o
T[j w[V nkgD/ fgzv Bk frnk s/ fJZE/ jh gZek gsk BjhA wB 'u eh ;'u nkJh fe T[j p{jk y'bQ Skw j' rJh s/ c/o oks j' rJh. nihs
j' frnk. co/ rkfJsoh BK dh eV[ h Bkb ftnkj xo'A pkjo nk frnk . T[jd/ fuZs 'u nkfJnk ni/ tkg; Bjh ;h w[fVnk. wk;No ;zs'y f;zx
eotk fbnk fijVh T[; Bkb ezw eodh ;h. fe pkjo N[od/-N[od/ b'eK B{z t/y T[jdk wB dk ndz o pjs[ ekjbk ekjbk g? fojk ;h. Tj[ dk
pfjb iktr/ k. T;[ Bz{ nkTA[dk-iKdk eJ' h pdz k wB eo fojk ;h Tj[ fJeZbk vf/ tZv xo ufbnk
io{o fdZ;/rk fi; Bkb T[j rZb eo ;e/rk. ikt/. T[; Bkb rZbK eo/. T[; B{z dbk;k
fi; e'b'A e[M g[ZS/rk. go pkjo sK T[; B{z e'Jh d/t/. T[jdk ;kok d[Zy tzv bt/.
th BjhA fdZf;nk. T[; B/ uko/ gk;/ Bzo wkoh.
pkjo sK fJzi ;[zB;kB ;h fit/A eochT{ T[j ;Zu-wZ[u jh xo'A pkjo fBeb
bZfrnkk j'fJnk ;h. e'Jh th iht T[; B{z nkfJnk. Tj[ jb" / jb" / ebB" h dh ;Ve s/ No[ dk
v/ftZv d/ xo tZb j' fbnk. T[; t/b/ ;kok
u[sock SKs ;h. e'Jh th iht BjhA ;h fdZ;

45 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

fjzdh Bktb f ; Z X g [ oS b/yek L nkSk ;keh
nB[tkdeL n?; ;keh

feSs u"dK

ohNk xo 'u nkgD/ d't/A G?D s/ GkJh ''nkg j' SKsk nzNh ih< ohNk B/ nkg ;B. GkJh ;kfjp j[D xo 'u fe;/ Bkb jh j? ns/ nkgD/ xo B{z ;KG e/ oZy/.
Bkb'A nZv ;h. S[o{ s'A jh gVD ftZu uzrh d/ BkT[A fJZe ;[B/jk xZfbnk.@ ''ehaaaaaa<@ BjhA ;B p'bd/. uko wjhB/ she ohNk ohNk th wB bke/ xo dk ;kok ezw
;h. x[zwd/ fcod/ s/ fJSe eod/ j'J/ th T[j ohNk B/aaa< feZE/ j? T[j< fejh j?aaaaa<@ ''w/ohnK sK ;kohnK T[whdK fwZNh nkgD/ g/e/ xo BjhA nkJh ;h GkJh ;kfjp
n?wa J/a she gVQ rJh ;h. T[;d/ v?vh SKsk ekjb Bkb p'bh. ftZu fwb rJhnK B/ yzBk ;kfjp. pkeh d/ vo eoe/. G?D ih B/ th i[nos BjhA eodh. fpwko ;Z; dh ;/tk eodh.
:kBh GkJh ;kfjp B{z nkgDh T[; Xh s/ ehsh ;h Xh B{z xo p[bkT[D dh. ;j[o/, gsh s/ fdT[o bJh ;t/o/ Skw o'Nh
pj[s r[wkB ;h fe ub' fJZe pZuk sK ''ih w?A T[jBK dk fdT[o jK! T[; B/ w/ ;kok gfotko sK e{Vk eoeN j?. fJ; Xh gekT[Adh. S'Nh BDd dk th pj[s fynkb
bkfJeh 'u T[jBK s/ frnk. o/ GkJh Bkb ftnkj eotk fbnk.@ nkg GkJh ;kfjp j[D foNkfJo j' rJ/ oZydh. xo ftZu sK T[; B{z G'ok th ezw
fJj ;[B/jk T[jBK d/ xo gjz[uk Bkb fezBh nk; pzBh ;h. vkeNo Bkb ;B. foNkfJowA?N pknd T[jBK dk xo 'u eoB dh nkds Bjh ;h. wK B/ sK T[; B{z
GkJh ;kfjp i/ ed/ th SKsk d/ gsh d/Dk fe T[j fpbe[b mhe j?.@ T[jBK eodk ftnkj w?A fJjdk. xo dh fJZzs th ofjD dk G'ok th wB jh ;h j[zdk. ;kok ed/ ezw eoB jh BjhA fdZsk ;h. pZ; T[j
Bkb rZb eod/ sK fJj' efjzd/, ftZu'A fJZe w[zv/ B/ fejk. pDdh. eftsk s/ ;[Xho B{z b? e/ i' fdB xo d/ nrb/ tkb/ ewo/ ftu bzw/ gJ/ sK x[wzeV fe;w dh e[Vh ;h. j[D fJZE/
nypko gVd/ ofjzd/. yk gh e/ T[;/ ewo/ nk e/ ;kok p'M T[; s/ g? frnk ;h. e[M th
''yzBk ;kfjp d/y b?Dk w?A nkgDh ''go pJh-w?A feT[A gj[zuk d/tK fJj p/fJzsh j' u[Zeh ;h T[; s/ godk g? iKdk. ftu ;"A ikd/. iK fco Skwh d' fszB xzfNnK rbs j'D s/ T[; B{z ;[Dk fdZsk iKdk.
J/; Xh B{z vkeNo pDktKrk. pj[s bkfJe ;[B/jk< s[;hA nkg ik e/ feT[A BjhA dZ; gqzs{ eh eoK< feZE/ ufbnk iktK xo SZv bJh eoBb d';s d/ xo ub/ iKd/ ;B.
j? fJj gVQkJh 'u. pZ; ohNk pkoQthA eo fdzd/ T[jBK B{z. T[j sK bZG oj/ B/ T[; B{z ''nih nkgDh iks pokdoh dh sK
bt/ fJ; s'A pknd fJj dk dkybk fezB/ fdBK s'A. w/o/ ik e/ dZ;D s/ T[j e/< w/oh T[bkd s/ ;G B/ Bzrk eoe/ yVk sd/ T[jBK fgzv ikD dk c?;bk eo rZb jh j'o j[zdh j?. ;kv/ fJZE/ sK b?D d/
w?vheb ftZuaaaaa. w?A sK vkeNo okig{s ;'uDr/ fe T[jd/ BZ; ikD dk w?B{z gsk fbnk fiZE/ T[jBK dh g[Ssh zwhB ;h. D dk pj[s j[zdk j?. e[VhnK th pj[s
Bkb rZb th eo bJh j?. T[j fsnkoh ;h. c/o fJj rZb mhe th sK BjhA j?. BjhA eo fdZsk u"okj/ ftueko w?B{z.@ zwhB ;h sK fszB GkJhnK dh gqzs{ fJZe- tXhnk j[zdhnK B/. d;-d; ifBnK d/
eotk d/Dr/ w?vheb dh. pZ; pJh w?A BjhA iktKrh T[jBK B{z fJj dZ;D GkJh ;kfjp nZyK ftZu nkJ/ jzM{nK fJZe GkJh d/ fjZ;/ 'u bZrGZr u"ph s'A NZpo B{z ;KGdhnK B/. fJZE/ sK uko iB/ jh
c/o T[jBK Bkb ftnkj thaaaa! T[; B/ sK bJh.@ SKsk B/ d'jK ftZu'A ohNk dk fdT[o shj bZy o[gJ/ dh oew nkT[Adh ;h. i/ T[j Bjh ;zGbd/ pj{ s'A. nih fpBK xo xkN
j[D/ vkeNoh aaaaa!@ efjD tkb/ w[zv/ B{z fejk. B{z o'ed/ j'J/ wZE/ s/ jZE Xoe/ p'b/. ;koh zwhB tzv b?D. dh e[Vh th ed/ ;[Zy fdzdh j? ;j[o/ tkfbnK
B{z.@
fJj efjzd/ j'J/ GkJh ;kfjp dhnK ''gbhz nzNh ihaaaaaohNk Gkph d/ v?vh SKsk s/ T[jd/ gsh B/ gfjbK sK fgsk d/ woB s/ T[jBK fJj' ehsk ;h.
nZyK 'u uwe nk iKdh j?. sK ;kBz{ T[ZE/ cVe/ ;kv/ N[eV/ eo T[jBK B{z SKs ehsk. c/o Bt/A zwkB/ dh p; nkgD/ fjZ;/ 'u nkT[Adh T[; zwhB 'u ohNk ;G ;[Ddh ns/ j?okB j[zdh. gsh
d/Dr/. pZ; fJj fJzBk fijk ezw sK nkg d[jkJh d/ e/ nkgD/ jZEK Bkb ohNk dk X{b-fwZNh ftZu ofjzd/ j'J/ rifNZv dhge B{z fSekfJs bkT[Adh sK fJj' rZb
fJe fgSV/ fgzv dk ftnesh jz[d/ j'J/ B{z jh eoBk gt/rk. ;kB{z sK Gkph B/ fJzihfBno GkJh ;kfjp fgzv ik e/ y/sh ;[Ddh.
th gVQD gVkT[D 'u fezBh o[uh j? GkJh s[jkv/ e'b jh G/fink j? fJj ;zd/S d/D wzdo ftZu ftnkj eoB dh ;bkj fdZsh. dk ezw t/yD bZr/ ;h. ezw tkbh ftfdnk
;kfjp dh@ SKsk ;'udh j?. bJh. nZSk Bw;s/ nzNh ihaaaaaa.@ fJj ''j[D e[Vh sK GkJh ;kfjp xo 'u B{z G?D ih B/ fgzv G/i fdZsk ;h fe fJZeb/ ''eh s{z ukjz[dh j?A w? nkgD/ GkJh G?D
nky T[j d't/A w[zv/ T[E'A ub/ rJ/. ofj e/ e'Jh ykD pDkT[D dh w[Sfeb j't/ B{z SZv e/ xo'A s?B{z Bkb b? e/ fes/BZ;
gqzs{ jkJ/ e[Vh dh fe;ws< fJZe sK tkg; nkT[D s'A ojh. j[D s[jkvh fJZzs rh. T[ZE/ fejVk j[D GkJhnK dh pDdh ;h iKtK< w/o/ wksk fgsk s/o/ xo tkfbnK
S'Nh T[wo 'u fgnko d/ uZeo 'u g? rJh. ;Zg ns/ feobh tkbh jkbs j' ojh ;h fJ;/ soQK pu ;edh j?. fgzv'A E'V/ foSs/ fe ub' S'N/ GkJh dh gsBh jh o'Nh fybKdh tKr BjhA jB. T[j sK jo d[Zy ;[Zy ftZu
Gkt/A pkoQthA T[; B/ uzr/ BzpoK Bkb gk; j[D SKsk dh. T[j sK ;'u ojh ;h fe dZ;D dkoK B{z p[bk bt'. fJZE/ d/ th e[M ikDB oj/rh< pZfunK Bkb ofjzd/ B/.
ehsh ;h go sK th T[jdh vkeNoh ftZu ikt/ iK Bk. T[j w[zv/ sK J/; G{ukb fij/ t/fynk BjhA fejk foS?gSB fdZsk ;h ;kv/
e'Jh o[uh BjhA ;h ns/ c/o xo ftZu ;ys ezw B{z nky ub/ rJ/ ;h. tkfbnK B{z ;Zde/ nkfonk ;wki wzdo GkJh ;kfjp Sfjo 'u nkgD/ pZfunK ftnkj pknd. T[j ukjz[d/ sK T[j th g?;k
okig{sh wkj"b t/yd/ j'J/ fiZE/ pokdoh d/ ;t/o d/ d; ti/ nkJ/ ;h T[j SKsk B{z s/ phth e'b ed/ BjhA nkT[Ad/ ;B. jK ed/ puk b?Ad/. j[D ezw sK jo fJZe dk mhe
pkjo ftnkj eoB s/ e[Vh B{z tZY e/ y{j dZ;D bJh s/ c/o T[j pkoQK ti/ G?D ih d/ ftZu c/o/ g[nk e/ gqhsh G'iB d/ e'Jh ezw j[zdk sK nk iKd/. ezw eoe/ fJe tes s/ j'Dk ukjhdk j?. j[D fJzBh T[whd
ftZu ;[ZN fdzdk iKdk j't/aaaa. nfij/ ftZu xo gjz[uh. T[; B/ ik e/ t/fynk sK T[jBK d/t'. BjhA d't/A ;zpzXh fwbe/ G'i d/t'. fdB ofje/, pj{ d/ jZE dh pDh o'Nh yk e/ sK T[j eo jh ;ed/ B/ s/o/ e'b'A. j[D s{z
r?o pokdoh ftZu ftnkj dh rZb eoBk dh dokBh T[; EK p?mh j'Jh ;h. SKsk B[{z fpBQK e[M p'b/ d{i/ fdB fgzv B{z w[V iKd/ S'Nh-S'Nh rZb B{z b? e/ T[jBK ;kfonK
pfjo/ nZr/ Y'b tikT[D tkbh rZb ;h. t/yd/ jh nkgDhnK ;[ZehnK nZyK B{z g{zMd/ nkfyo T[jBK d/ foSs/dko th sK nkT[Dr/ ;B. fgzv Bkb rJh pkJh o'Nh gkDh, ;kc dhnK fSekfJsK eodh oj/Arh sK rbs
j'J/ T[j efjD bZrh, .@ fw;No yzBk B/ fejk. ;ckJh dk ;kok ezw eodh. nkgDk ns/ rZb ftZu w?A s/ok ;kE BjhA d/tKrk.@
c/o fJZe fdB fJj' e[Vh wkoehN tZb nkgD/ pZfunK dk fYZv th Go b?Adh ;h,
fBebh s/ xo'A BZ; rJh nkgD/ ''d/y b? tho{ dh wzwhaaafJ; e[Vh B/ sK ''T[jBK B{z ;kvk ;zpXh sK Bk ej' gqzs{ fgzv d/ b'eK B{z T[jdk fJ; soQK ofjDk gsh dh fJzBh bzph rZb ;[D e/ ohNk
gq/wh Bkb. d' fdBK she bZGD s/ th BZe eNtk fdZsh ;kvh. w?A sK pj[s nzeb. T[j ;kv/ ;pzXh sK ;koh T[wo BjhA fJZe nZy th BjhA ;h GkT[Adk. eJh soQK ntke j' e/ ofj rJh. T[jd/ wB 'u
T[jdk ;[okr BjhA bZfrnk. xo ftZu sK gfjbK fejk ;h fJjBK B{z fe s[jkvh e[Vh dhnK rZbK j'D bZrhnK ;B fe T[j oy/ nkfJnk efjd/ gsh B{z fe xo'A BZ; e/
fit/A wksw Sk frnk. nkg; ftZu jh d/ bZSD uzr/ Bjh jB, gqzs{ fJj sK fgZS/ pD ;eDr/.@ ;[Xho B/ r[Z;/ 'u Gfonk b pD e/ GkJh ;kfjp Bkb ofj ojh j?. nkT[D bJh efjDk s/ ;kE d/Dk eh rbs
rqfj -:[ZX S[o{ j' frnk. g? rJh ;h w/o/. w/ohnK XhnK B{z b? e/ jh fejk. T[j d/ pZu/ B{z sK GkJh ;kfjp B/ gVQD rZb BjhA ;h. sd ;G e[M ;jh fd;dk ;h.
e';D bZrh ;h. pJh w?A sK fJjBK d/ Gb/ bJh ;e{b th G/i fdZsk ;h! T[jdk ;kok gqzs{ e[ZM th sK BjhA efj ;eh T[j. fejV/
''s{z xo 'ofjzdh j'Jh th fJZe pZu/ B{z bJh jh dZ;D nkJh ;h. fJj i/ gfjbK T[j e[M fuo o[e c/o p'bD bZrk, youk th T[jh T[mk oj/ ;B. T[j sK GkJh pbp{s/ s/ efjzdh T[j. Gr'Vh ;h T[j sK.
BjhA ;KG ;eh. fJZe th pZu/ B{z Yzr d/ ;wM rJh j[zdh fJj B"ts sK nkT[Adh jh ;kfjp dh d{ih gsBh pDe/ ofj rJh ;h. xo'A BZ; nkJh ;h.
;z;eko BjhA fdZs/ s{z. w/oh ;koh fzzdrh Bk. ''Bk jh T[j j[D ;kv/ xo dh Xh j?, Bk T[j sK fJZe' ewo/ ftZu ;A"d/
yokp eo fdZsh. fijh c{jV s{z j? T[;/ soQK jh T[j w/oh G?D j?. ;kB{z sK e'Jh th wkc B/. ohNk d/ fdT[o dk ftnkj gZek j'
d/ s/o/ pZu/ fBeb/. fezBk y[S ;h w?A fe ub' G?D ih dh dokBh nkgDh GftZytkBh frnk ;h. ohNk d/ xo th fBT[sk
w/oh S'Nh Xh sK wK s/ BjhA rJh. gVQB tkbh ;ukJh dk pj[s rop Bkb ftfynkB BjhA eo/rk nzNh ih. s[jkB{z sK gsk BjhA nfijhnK T[ZmdhnK rZbK G?D ih d/ G/fink ;h. ohNk B/ wK s/ GkJh Gkph B{z xo
ftZu uzrh fBebh j?. uzrh EK uzrk wz[vk eo ojh ;h. G?D ih th fJ; tkoh sK fpBK ezBk she th gjz[uD bZrhnK ;B gqzs{ ik e/ p[bktk fdZsk ;h. GkJh Gkph B/ BKj
t/y e/ w?A fJj dk ftnkj eoKrk. s{z eh p'b/ u[Zg-ukg ;[D ojh ;h T[jdk p'fbnk. nzNh ih ;kv/ fgzv 'u d{o s'A bZrd/ fJZe T[jBK sK fJZe ezB Bkb ;[D e/ d{i/ ftZu'A B[Zeo sK ehsh go wK d/ efjD s/ wB th
ehsk pZfunK bJh< eh fXnkB oZfynk skJ/ B/ fJ; ekoB eoe/ nkgDh Xh B{z pkjo eZY fdZshnK ;B. gsh B{z t/yD s/ rJ/ ;B. ohS?gSB 'u rJ/ ;h T[j. ohNk dk
T[jBK dk< tZvh sK fJzM jh p?mh ojh fJZe dokBh d/ iKfdnK jh SKsk B/ ohNk d/ fwbD bJh T[j ed/ fgzv BjhA rJh ;h. ;j[ok s/ p{nk yk; s"o s/ T[jBK B{z T[; d/
;kb Go xo 'u, d{i/ g[Zs B/ th eh uzB ftnkj pko/ G?D ih B{z dZf;nk. T[j sK wkoe/ T[jd/ N[eV/ eo y{j ftZu ;[ZN fdZsk SkfJd T[j pj[s nkb;h s/ ewo/ ftu b? rJ/ ;h fiZE/ xo ftZu dj/z
ukVQs/< j[D f;oc fJj d/ s/ T[whd ;haaaa. fJj ;[D fJe' tkoh fit/A ;es/ ftZu nk p/te{c fe;w dh n"os ;h fi; Bkb i' th dk ;wkB oZfynk j'fJnk ;h. cfoz ;h,
eoBb d/ g[Zs B{z b? e/ w/oh T[; Bkb rZb rJh. T[; B{z sK j[D she fJj' bZr fojk ;h. fgzv 'u j[zd/ sK n;hA th ed'A d/ nkg j'Dk j? j[zdk oj/. nkgD/ Bkb Nhath ;h. eZgV/ X'D tkbh wShB ;h. Y/o
th ub ojh ;h feaaaafeaaaaaafJj ;Gaaaa< ;h fe T[j dh Xh B{z fe;/ B/ nrtk eo jh fJjd/ N[eV/ eoe/aaaaa! Gkt/A e[M feT[A Bk j't/ fJjdh T[jBK B{z ;ko/ GKv/ ;B fiBQK ftZu e[M uKdh d/ th
g{oh pokdoh ftZu BZe (eNtk) fdZsk j? fbnk j?. fuzsk Bjh ;h. SKsk B{z fJj' bZrdk fojk ;B. ;{sh, o/Swh eZgV/, fp;so/ s/ Bkb
s{z w/ok. fijVh E'Vh pj[sh fJZzs puh ;h ''j[D ;[Xho s[;hA b'e sK Sfjo ftZu ;h. pkjo yfVnk uwuwkTAdk ;e{No.
T[jdh th fwZNh yokp eoe/ oZy fdZsh. w?A ''j[D j";bk oZy' G?D ih. ub' xZN' ofj oj/ j'. fgzv dhnK rZbK SZv'. mhe
g[ZSdK ;kok xo'u ofjzfdnK s?B[{z fJzBk th xZN Xh dk gsk sK bZr frnk.@ fJj' j? fe ftnkj eo d/t' fJjBK dk fiZE/ c/o GkJh ;kfjp dh rZb ;h fJj G?D ih u[Zg ukg yVh fJj ;G d/y
gsk BjhA bZrk fe e[Vh eh eo ojh j?< SKsk fBSfuzs o{g ftZu efj ;edh j? fe ojh ;h.
feZE/ iKdh j?aaaa<@ GkJh ;kfjp G?D ih B{z ''go T[j j? feZE/ tho{ dh wzwh< s/o/ T[jBK d/ ohsh fotkzK Bkb.@ SKsk B/ T[jBk pko/ Gkt/A b'e rZbK pDkT[Ad/
d'S fdzd/ j'J/ gsk BjhA eh-eh efj e/ GkJh ;kfjp sK jkgV she bZG nkJ/. fejk. ofjD go T[j fJ; soQK d/ fpbe[b BjhA ''fejk j? ;G e[Maaaaa<@ohNk d/ ;j[o/
nkgDk r[Z;k eZY oj/ ;B. fe;/ B/ fejk ;h T[; B{z jkgV ftZu ;B. Sowk ih B/ g[ZfSnk.
t/fynk.@ rZb T[jBK d'jK d/ ;wM ftZu nk
;[Xho nZv nkgDh gsBh s/ po; fgzv 'u ofjzd/ j'J/ GkJh ;kfjp ''mhe j? GkJh ;kfjpaaaa.@G?D ih B/
fojk ;h fe T[jh fXnkB eo b?Adh. j[D T[; ''BjhA jkgV-tkgV sK fes/ BjhA rJh ;h. fJzM th T[; d[pb/ gsb/ fJB;kB ;t/o/ jh T[Zm e/ nkgD/ y/sK tZb ub/ iKd/ fejk!
dh gsBh th eh eodh< T[; B/ sK fezBh rJh T[j G?D ih. T[j sK fJZE/ jh j? ;e{b . y/sK dk w[nkfJBk eod/! T[E/ y{j dh w[zv/
tkoh N'fenk th. BDd d/ d/o Bkb xo B/V/ fe;/ dhge BK d/ w[zv/ d/ xo 'u fJ; s/ T[jd/ cZeV g[Zs B/ fejdk esb eoBk o s/ p?m/ ofjz/d/. ekch fuo yk;h X[Zg uVQ ni/ sK E'Vk ;wkB Bkb tkb/ ewo/
nkT[D s/ ;Z; B{z th fJZe d' tkoh dph t/b/.@ ;h. pZ; e'ohnK XwehnK jh ;B T[jBK ikD pknd T[Zm e/ xo ftZu fgnk j?.@ Sowk ih dh G?D B/
ipkB ftZu p'bh ;h T[j, nkT[Ad/. ftfdnk T[jBK d/ nkTA[fdnK nkfynk.
''j[D t/y' p?mh j? fJZE/ jh prb ftZu. dhnK. ;kjwD/ ukj oZy fdzdh. T[j ukj
''wzwh ih ohNk dk ekbi sK ed'A dk ;[Xho th T[; fdB dk ezw s/ BjhA frnk. ghAd/. nypko gVQd/, c/o Bjk e/ nkgD/ ''nih e[VhnK bJh dki dk ;wkB sK
ysw j' frnk j't/rk c/o T[j xo feT[A j[D nkT[Dr/ T[j sK fet/A dZ;Krh T[jBK ''j'o GkJh ;kfjp E'Vk pj[sk Xh d/ ewo/ 'u ik ;kfJz; iK B"eoh SvD pknd wksk fgsk T[jd/ g?dk j[zd/ jh ;j/VB
BjhA nkJh< t?;/ th T[j wzwh ih eJh fdBK Bz{aaa< T[j w/o/ ezB ftZu jh gk fdzdh. w?A fjZ;/ dk e[M d/ th d/Dk T[; B{z. fit/A E'V/ fijV/ wfjew/ ftu ezw eod/ ;B T[; bZrd/ B/. c/o Gkt/A fet/A th, fes/ th
s'A xo th d/o Bkb nk ojh j?.@ th fet/A Bk fet/A wBk b?Adh T[jd/ v?vh B{z, Bkb ;zpzfXs feskpK gVQd/ ofjzd/. jo ftnkj j't/ T[jdk. jZe dk ;wkB sK T[;
T[jd/ GkJh B{z. gqzs{ fJ; e[Vh B/ sKaaa.@ i/to ftnkj ftZu d/D bJh ;'u oZy/ j'D soQK dh ikDekoh T[jBK B{z ofjzdh ;h. B{z fwbDk jh ukjhdk j?. go gsk BjhA
''j[D s{z pj[s ;wMdko nk rJh j?. G?D ih sK tko tko wZE/ s/ jZE wko fe;/ th ftS/ s/ rZb j[zdh sK T[j uzrh soQK wkg/ T[j th feT[A dpk b?Ad/.@
fijVh u"Aehdkoh eoB bZrh j? w/oh Xh dh. ftobkg eo ojh ;h. ezBK 'u sK ;kfonK nkgB/.@ SKsk d/ gsh B/ fejk. rZb eo ;ed/ ;h. Skwh ukj gh e/ T[j c/
T[j T[Zuh gVkJh eo ojh j?. d/o B/ gkfJnk ;h G?D ih d/ go iK sK T[;B{z ''w?A sK yzBk ;kfjp fJZe e"vh th BjhA o y/sK tZb fBeb iKd/ ;B. dhge dh p{nk B/ BZe uVQk e/
;t/o sK j't/rh jh Bkaaaa. nkgD/ p[o/-Gb/ nkgD/ pZfunK s/ pj[s Go';k ;h iK c/o nkfynk.
dk frnkB sK T[; B{z th j?. T[j e'Jh pZuh T[j nkg jh T[iZv ;h/, fJjBK ;kohnK d/D tkbk T[; B{z. w?A sK T[jdh Seb she fgzv 'u ofjzfdnK s/ y/sh eotkT[AfdnK
sK BjhA j?. nBgVQ s/ rztko e[VhnK jh rZbK e'b'A nBikD. SKsk ;'u ojh ;h. t/yD B{z fsnko BjhA jK. ftnkj eo d/tK GkJh ;kfjp B{z ni/ d' ;kb th BjhA j'J/ d{ih pj{ d/ nkT[D s/ jh bzph fpwkoh
rbs ezw eodhnK B/. fJzBhnK gVQhnK T[jdk wzdo 'u s/ ;B fe fdB oks dh w/jBs s/ fgzv dh eoe/ ohNk dh ;Z; N[odh pDh. ohNk dh
fbyhnK e[VhnK sK ;G rZb ;wMdhnK B/ pZ; T[;/ soQK ftobkg fijk eodh jw/Sk bJh dck eoK T[; B{z. ftnkj th fwZNh-X{b ced/ j'J/ gsb/ d[pb/ GkJh dokBh yk;h u[;s ;h. xo-Go ;wkB b?
aaaaa. ypodko i/ c/o nZr/ B{z T[; bJh s{z j'Jh G?D ih B{z pj{ d/ jtkb/ eo SKsk ekjdk j?. T[j sK T[j eo jh u[Ze/ B/. pZ; ;kfjp d/ c/cV/ fJzBh wSes ;fjD BjhA nkT[D eoe/ g{o/ xo ftZu T[jd/ BkT[A dk
w{zj'A T[bNh f;ZXh rZb eZYh xo 'uaaaa.@ nkgD/ xo nk rJh ;h. fdyktK j? uko ifBnk ;kjwD/. eo ;e/. vzek tZidk ;h. ;kok gfotko ewo/ 'u
p?mk jZ;-jZ; e/ rZbK eodk, gqzs{ fit/A
fJzM th G?D ih B/ ed/ fe;/ dh rZb HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH ''mhe j? yzBk ;kfjp. xo ik e/ s?n j"b/-j"b/ T[j fpwko j[zd/ ub/ rJ/. jh ohNk gjz[udh T[j fit/A ;ko/ w{zj dh
;[Dh jh BjhA ;h. nkg sK nZyK s/ ezB pzd G?D ih SKsk e'b z'o-z'o dk o'D eod/ jK e'Jh fdB. fJzBk nky jko/ j'J/ Sfjo th nkgD/ pZfunK e'b fJZe nZXh f;bkJh eo b?Ad/.
eoh oZy/ nkgD/ pZfunK tZb'Aaaaaa! d{i/ d/ bZrh ;h. i[nkoh tKr f;o M[ek T[Zme/ ub/ rJ/ tkoh rJ/, gzqs{ T[jBK d/ efjD s/ th T[;
;ze/s d/D iK efj d/D s/ bV MrVe/ u[Zg ''tho{ dh wzwh fJ; tkoh puk b? BjhA EK fNZe e/ fJbki BjhA eotkfJnk nkgDk j[D ohNk wK xo sK ikD bZrh ;h.
eotk fdzdh d{i/ B{z. fJZe BjhA ;[Ddh ;h fgT[ g[Zs fwb e/ w/oh Xh B{z wko GkJh ;kfjp, T[jBK dh gsBh s/ gZ[so s/ Bk jh nkgDk fXnkB jh oZfynk. pZ; wK B{z T[; B/ ;koh rkEk ;[DkJh sK wK B/
T[jdh. d/Dr/. ;[Xho sK sbtko b? wkoB B{z fco bkfJbki fpwkoh dh bg/N 'u nk e/ GkJh T[; B{z e[M d/D dk ;'u fbnk ;h.
fojk j? T[; B{z. j[D i' e[M j'Dk ;h T[j sK ;[Xho. ;kfjp ;ko/ d[ZyK Bkb bVd/ j'J/ fi; soQK
pj{ B/ th T[; fdB pknd ;G e[M j' jh frnk. Xh B{z wkoB Bkb fJZzs sK uko fdBK pknd n?stko dk fdB T[j xo'A ub/ rJ/ ;h T[;h soQK T[j ;z;ko d' wjhB/ pknd ohNk xo g[Zso j'fJnk
;[Dd/ s/ d/yd/ j'J/ th nZyK pzd eo tkg; BjhA nk ikt/rh. w/o/ xo ftZu sK s'A th ub/ rJ/. sK ;tk wjhB/ pknd jtB s/ ohNk xo
bJhnK ;B. gsh B{z th rZbK ftZu efjD fe;/ B/ gkDh BjhA ghsk j? tho{ dh wzwh s?n j' frnk ;h. d' fdBK pknd nk e/ dhge dh p{nk Bkb e[M wfjwkB nkJ/ ;h.
dh e'fSS ehsh go xo ftZu sK ;ko/ T[; id'A dk ohNk d/ ftnkj pko/ gsk bZfrnk ohNk B/ BZ; e/ ftnkj sK eotk fJ; w"e/ s/ ohNk dh wK B/ d' ;?N i/toK d/
B{z pZ; G'Ad{ jh bZrd/ ;B. j[D pkjo T[jBK B{z. c/o T[j th Sowk w[zv/ Bkb. G?D ih dZ; rJ/ ;B. fbnk ;h go T[jd/ ;j[o/, fdT[o nkfd pDtkJ/ ns/ xo ftZu pZu/ ;w/s ;kfonK
tkfbnK Bkb sK T[j e'Jh rZb eo BjhA fdT[o s/ dokBh nZv tZX uVQke/ rZbK ''tho{ dh wzwh ftnkj bJh sK wzB rJ/ S/sh jh T[; B{z nkgDk n;bh ozr fdykT[D d/ eZgV/ th b? e/ rJh ;h. T[jBK i/toK
;edh. u[Zg brk e/ pfj rJh T[j p/ukoh pDk oj/ B/. ;ko/ w?B{z jh e'; oj/ B/ w?B{z jh bZr/ ;B. S[o{ ftu sK T[jBK ohNk B{z d't/ ftZu d' ezrB T[; B/ nkgDh pj{ s'A b? e/
th. d'S d/ oj/ B/ fe w?A jh feT[A fXnkB BjhA B/ s/o/ GkJh ;kfjp. tho{ d/ gkgk B{z ej' A jZEK ftZu b? fbnk. pj[s Go';k fdZs/ ;h. pj{ p/N/ d/ fJsoki eoB s/ th
oZfynk pZfunK dk. fJj sK ebQ d/ rZb fdbtkfJnk fe T[j e'Jh fceo Bk eo/. ohNk dk xo j[D p/pke nkT[Dk ikDk S[o{
g{o/ gzi fdBK pknd fe;/ B/ SKsk d/ th BjhA eo oj/ xo 'u fe;/ Bkb. T[jBK B{z fJ; rZb bJh th wBk b?D fe T[jBK d/ xo dh pj{ j?. ;kok xo T[jdk j' frnk ;h.
xo dk dotkzk yNekfJnk. y'fbQnk sK nrb/ fdB G?D ih p/N/ ns/ GkJh i' e[M ftnkj ftZu T[jd/ fjZ;/ dk pDdk
t/fynk pkjo d' w[zv/ yV's/ ;B. T[jdk BK ;kfjp B{z b? e/ nkJh. n?stko dk fdB ;h. nkSk ;keh
b? e/ p'b/,, fgT[ g[Zs d't/A r[Z;/ 'u w{zj'A MZr ;[ZN oj/ T[; B{z d/ d/D.@ c'B - 403848789

''rZb sK s/oh mhe j? G?D ih, gqzs{ J/
; t/b/ sK s[;hA ftnkj pko/ ;'u' ns/ fJ;

s'A pknd pokdoh 'u G'i d/D dh. j"b/-
j"b/ e[Vh dk nkT[Dk S[o{ j' ikt/rk sd
nkg i/to iK j'o i' e[M d/Dk ukj'r/ d/

d/Dk. id'A fe J/; t/b/ sK GkJh ;kfjp

ns/ ;[Xho dk r[Z;k SKs BjhA j'fJnk sK
e[M th efjDk mhe BjhA.@ SKsk B/ fejk,

wzdo ftZu d't/A gk;/ d/ foSs/dko
fJZem/ j' rJ/ ;B. ;kfonK dh fJj'
T[s;esk pDh j'Jh ;h fe fJj fet/A

j'fJnk< fejVk gfotko j?< fejVk w[zvk<

eh eodk< fi; Bkb BZ; rJh ;h e[Vh<
jtB wzsoK o;wK Bkb d'jK dk

ftnkj g{oD j' frnk. wz[v/ tkfbnK tZb'A
sK j;h d/ mjke/ ;[DkJh d/ oj/ ;B, gzqs{

e[Vh tkb/ sK fJt/A u[Zg ;B fit/A wksw

eoB nkJ/ j'D. e[Vh sK gfjbK s'A jh
;j[o/ xo ;h. T[j c/o

c/fonK pknd T[jBK Bkb ubh rJh.

pkeh GkJh ;kfjp s/ ;ko/ b'e th T[Zm e/
xo nk rJ/.

''pknd 'u gsk bZrk fe GkJh ;kfjp
B/ sK ohNk B{z e[M th Bjh ;h fdZsk. T[j
sK ;r'A gqhsh G'iB d/ nZX/ g?;/ b? e/ xo

nk rJ/ ;B.

46 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

ejkDh ;t/ok fJepkb f;zx N'eh

nypkoK ftu ftnkj pko/ ekoB T[j nkgD/ v"fbnK s/ jZE ''ed/ edkJh s{z th pdb fbnk eo ''s[;hA fGZi ikUr/, pkfoS E'Vh o[e d' fdBK pknd sob'uB tkg; nk
fJSfsjkoK T[Zs/ fBrkj wko' sK nkw c/odk ofjzdk. fJ; d/ T[bN, sob'uB w{zj dk ;[nkd! nyho ykXk ghsk Jh ikJ/ sK ub/ ikDk.@ nzdo nkT[D dk
eoe/ bVek s/ bVeh dhnK skohcK d/ i;wkBh skes ftu fes/ xN ;h. T[; fJSkok eofdnK nkSk B/ fejk. frnk. nkSk B/ T[dk; s/ zywh BzoK
g[Zb pzB/Q iKd/ B/. T[BQK d/ r[DK B{z tXk dk fznkdk ;wK feskpK gVQD 'u ezw nkT[Adk j?. gsh d/ ykX/ dk nZXk Bkb T[; dk ;tkrs ehsk. n?;h rb/
uVQk e/ dZf;nk iKdk j?. bVe/ tkb/ r[zodk. gsbk ghbk u/jok, ftob/ s/z MZyV eoe/ bkJhN th ubh
ftfdne :'rsk, B"eoh, ftT[gko, dzd, ekb/ fuZN/ tkb, EehnK j'JhnK ckfJdk gsBh B{z th fwbdk j?.@ nkSk rJh. bzwA/ ;w/A sZe n;wkBh fpibh bZrh fit/A iBwK s'A ftSVh j't/.
nkwdB s/ T[ib/ GftZy dk pykD nZyK T[Zs/ w'N/ ShfSnK dh n?Be fi; B{z fJj ;[D e/ Sowk iKdh. uweh s/ ezB gkVthA nktkz Bkb
eod/ B/. bVeh tkb/ xo/b{ ezw eki T[j BZe dh i[zfpS Bkb fjbkT[Adk eVedh. fJzi wfj;{; j'fJnk wkB'A B/V/ ''eh rb J/ nkSk< s/oh sphns sK
dh fBg[zBsk, SkbhBsk, fwbD;ko ofjzdk. ''nkSk s/ sob'uB dk ftnkj Jh pj[s ;eshSkbh pzp frfonk j?. vo mhe j?< s/ok fgzvK sK mzvk j?. nmskbh
fwZm/, j;Zw[Zy ;[Gkn s/ ;[zdosk dk j'fJnk eohp d' ;kb j' uZb/ ;B go Bkb nkSk dh ;kVQh zwhB s/ fro rJh.
fzeo eod/ B/. ftnkj[sk ihtB B{z sob'uB dh o[uh S[o{ s'A jh fJ; s'A gfjbK fe T[j nkgD/ ti{d B{z xzfNnK 'u Jh n?Bh T[dk; j' rJh< eh
;cb pBkT[D bJh fiZE/ o'z dhnK nekT{AN?A;h ftu ;h. pha ekw s'A pknd nkSk roGtsh Bk j'Jh. gfjb/ gzi S/ Yedh, dbihs B/ nZr/ tX e/ T[; B{z jkb pDk ofyn?< sob'uB B/ nkSk B{z
io{osK g{ohnK eoB tk;s/ gfonkgs T[; B/ ;haJ/a gk; eo fbnk. ukoNov wjhB/ sK T[BQK B/ gfotko fB:'iB ti'A iZch ftu b? fbnk. nkgD/ row j'm nbZr eofdnK T[; dk wZEk u[zfwnk.
XzB d"bs s/ t;hfbnK dh b'V g?Adh j?, nekT{AN?AN j'D d/ Bks/ sob'uB nzpkb/ nkSk d/ j'mK T[Zs/ oZy fdZs/. p/nktkz
T[ZE/ sB dh ;/js s/ g[ysrh B{z Bzo dhnK ;Zs nZm tZvhnK cowK dk roG fBo'X d/ tZy tZy sohe/ s/ ewz'o nkSk w'w dh r[Vhnk tKr ''s[;hA fJj pkjo ikD dk ezw SZv
nzdkz BjhA ehsk ik ;edk. fpwkoh ftT[gkfoe yksk s/ N?e; w?B/iw?AN fgxb rJh. dbihs B/ T[; B{z nkgD/ fdU. jo t/b/ w/o /e'b oj', u"th xzN/!@
ofjs szBdo[;s fi;wK s'A fpBK gsh d/ydk. fJ; s'A fJbktk b[fXnkB/ dhnK ngBkJ/. ;'u fJj ;h fe jBhw{B d/ wz/ ;[v"b s/ g[ysk ti{d d[nkb/ bg/N
gsBh dk foSsk Bho;sk s/ fBokSk uko gzi cowK th T[; e'b ;B. fJ; B{z oZi e/ wkfDnk ikJ/, :kdrkoh fbnk. nkSk jtk ftu bNe ojh ;h. nkSk v[;eD bZr gJh.
Bkb Go iKdk j?. XzB d"bs, fJbki ekoB T[; B{z b'V nB[;ko b[fXnkB/ T[; B{z fJzi brk wkB'A g[bkV ftu s?o ''nkSk, w?A ;wM ;edk nK, fJZeb/
s/ dtkJh yohd ;edh j?, ;/js BjhA. ikDk g?Adk. fznkdk ezw iK wkbeK pDkfJnk ikJ/. T[j tZy tZy EktK s/ ojh j?, T[; dk tiB BKj d/ pokpo j?.
jho/ itkjoks s/ eoz;h B'NK Bkb Bkb whfNzr dh ;{os ftu fJZe oks n?;h wzp{s wodkBh geV dk n?j;k; pzd/ dk fdb BjhA brdk. w/ok fdB sK
Yeh j'Jh ;/i fe;/ th gsh B{z wodkBrh T[j b[fXnkB/ jh ofj iKdk s/ nrb/ ;?o ;gkNk eoB iKd/, foSs/dkoK B{z nkSk B{z gfjb/ ed/ BjhA ;h j'fJnk.
BjhA d/ ;edh. fdB nzpkbk tkfg; nkT[Adk. b[fXnkB/ fwbd/. id'A ihn Go frnk sK roG fpbe[b u[Zg, p/;[ZX s/ fBYkb. w[ezwb ezw ekz ftu r[zo iKdk j?. i/ ;kv/
dh fJe t{bB rkow?AN; dh cow dk ;wogD! nkgD/ T[Zs/ T[; dk e'Jh ekp{ e'Jh n"bkd j[zdh sK xo 'u o"DeK
;z;ko ftu pj[s ;kohnK tZy' tZy n?e;g'oN dk ekch fpzB?; ;h. e;Nw fBo'X d/ sohe/ dofeBko eo fdZs/ sK Bk fojk. dbihs nkSk Bkb fJzi y/v j[zdhnK. s/o/ tk;s/ fdB oks dk nkoQ
ohsK o;wK d[nkok ehs/ ftnkj B{z fv:{Nh dhnK T[gukfoesK ;pzXh fojk ;h, fit/A e'Jh BNyN pZuk Bt/A
ekB{zBh wkBsk gqkgs j?. nzssk, fJj sob'uB B{z fszB uko wjhfBnK pknd i' gsh gsBh d/ foSs/ B{z wksk fgsk dk fyv"D/ Bkb y/vdk j?, T[; B{z T[bNk j' iKdk. gsBh pBD s'A pknd jo
fJe tkfJdk j?, e"b j?, gqfsfrnk j?, pzpJh ikDk g?Adk s/ d' fszB fdB pknd doik fdZsk ik ;e/. fJZe tiQk j'o th g[bNk eoe/ t/ydk j?. ;koh oks dbihs
fJwkBdkoh Bkb fJZefmnK fzzdrh tkfg; nkT[Adk. B/ nkgD/ ;ko/ nowkB g{o/ ehs/. T[j n"os dh fJZSk jz[dh j? fe T[j wK
r[zkoB dh. n?;h fzzdrh, fi; ftu ;h. sob'uB B{z nkgDh ftn;s nkgDh Xz[B ftu n?Bk wrB, fe ;kz
;[Zy d[Zy, XzB d"bs, zwhB wekB, f;tb fJzihBhnfozr d/ fvroh e'o; T[Zs/ eh r[zo ojh j?, fJ; dh e'Jh pD/. n"os wK pBD s'A pknd jh
sB s/ wB ;KMk j' iKdk j?. gsh s'A pknd dbihs B{z gha vpb:{a vha eko'pkoh z[zw/tkohnK s'A t/bQ BjhA ;h gotkj BjhA.
gsBh dofwnkB e'Jh d{oh BjhA, BK (pha n?Ava nko) ftu n?Z;avhaU dh fwbdh. xo th s/ pkjo th! fJ; nkgD/ nkg B{z ;wg{oB ;wMdh j?.
jh i;wkBh s/ BK jh nksfwe! d' B"eoh fwb rJh. ;oekoh ezwK tk;s/ fJj f;bf;bk ubdk fojk.
fi;w fJe ikB! gsh gsBh d/ fJ; fwbh ihg B{z T[j fBZih ezwK tk;s/ th tksktoB ftu p/Ubkd nkSk dk tes sVe;ko dbihs dh nZy y[bQh. f;oiBjko B/ ukfjnk sK ;kv/ xo
fwbkg ftu i/ i;wkBh s/ wB dh fJ;s/wkb eo b?Adk. BjhA ;h phsdk, T[j p'o j' iKdh. eohp uko ti/ j'Dr/. pkfoS Ezw u[Zeh
fJe;kosk dk ;zs[bB Bk j't/ sK ;h. ;koh ekfJBks 'u ;zBkNk. ftu th pZu/ dhnK febekohnK
tkfJdk fBGkT[D ftu pj[s sob'uB dh Skdh eo[eS/so dh sob'uB B/ d' fdBK bJh ni oks fBot;so nkSk B{z irkT[Dk T[; B/
efmBkJhnK s/ fdZesK nkT[AdhnK fJe bVeh nkSk Bkb j' rJh. nkSk w[Bkf;p Bk ;wfMnk. uZ[g ukg pkjo r{ziDrhnK. w?B{z ftStkS j? nkSk,
B/. Gkos dh ;[gohw e'oN nB[;ko i/ wXo/ eZd dh r'b wN'b w[fNnko. T[wo ;kY/ pkoQK ti/ dh rZvh pzpJh ikDk fBeb frnk. rbh s'A E'VQh d{o yVh T[j fdB ibdh nkJ/rk. ni eb pZu/
gsh Bg[z;e j't/ iK gsBh pZuk g?dk eohp fJZeh ;kb. ozr r'ok sK BjhA ;h nkgDh ihg 'u xo tkg; nk frnk.
eoB gqsh Bkekfpb ;kfps j' ikJ/ sK fejk ik ;edk go stZuk fpbe[b ;h. po;ks dk w";w j'D eoe/ T[; B/ g"j c[ZND s/ gzShnK dh ufjujkN B{z gkbDk g'SDk, gVkT[Dk fbykT[Dk
ftnkj B{z Bkekfonk ik ;edk j?. ;kc, ;tZS s/ wZyD torh w[bkfJw. Bkb nkSk dh ikr y[ZbQh. nkgDk s/ uzr/ Sfjoh pBkT[Dk pj[s zo{oh j?.
d't/A fJe d{i/ gqsh ehsh gqfsfrnk s'A r'b u/jo/ T[Zgo fsZy/ BeS, gsb/ j'm dbihs B{z ;kY/ frnkoK ti/ xo nkT[D nkgk fpyfonk t/y e/ T[j j?okB ;h. fJ; ykso y[Zb/Q g?f;nK s'A fJbktk T[;
w[es j' ;ed/ B/. T[j fpBK fe;/ s/ soshptko dzd T[; d/ ti{d B{z T[; B{z e[M th :kd Bjh ;h nk fojk fe
ekB{zBh pzXB s/ z[zw/tkoh d/ nbZr- ekw[esk Bkb wkbkwkb eod/ ;B. bJh fejk sK i' T[j ;oekoh ihg ftu dbihs d/ nkT[D s'A pknd T[; Bkb Bkb tes r[zkoDk g?Adk j?. fJj coz
nbZr j' ;ed/ B/. d{i/ SpdK ftZu, fjoBh torhnK ekbhnK fuZNhnK rZbK eh e[M tkgfonk. fJj ;G T[; B{z fJe f;oc wK jh fBGk ;edh j?. Xhoi oZy,
gsh gsBh dh ;zskB g?dk eoB dh eodhnK nZyK fe;/ B{z th wdj'S eoB T[; B{z ;N/SB se SZv nkJ/. po;ks ;h ;[gBk wkso br fojk ;h, G?Vk ;[gBk!
eSZwsk s/ fiD;h fcNB?Z; ftnkj[sk dh skes oydhnK ;B. w'oBh torh fe o[eD dk BKn BjhA ;h b? ojh. nkgD/ ;ko/ nkg dk ifkJzk b?D s/ T[; s/ seVh j' e/ fojk eo! sob'uB B/
fzzdrh dk w{b j?, X[ok j?. bZuedko ukb ftu pbkn dh fyZu B{z :ehB j' frnk fe fJj ;[gBK BjhA,
;h. T[; dhnK ;j/bhnK fgnko Bkb fznkdk pkfoS dh ;{os ftu Sfjo jehes j?. nkSk dk o'w o'w w;fbnk nkSk dhnK nZyK s/ rZbQK B{z g{zfMnk s/
gZSwh ;fGnsk d/ T[bN ;kvh nkSk Bz{ r[br[bh efjzdhnK. T[; d/ dhnK ;VeK 'u gkDh Go iKdk s/ jo e[ufbnk ik u[Zek ;h. ;kok pdB d[Zy u[zfwnk.
;fGnsk ftu fznkdk eoe/ n"os Bow fi;w B{z iZch gk e/ fwbdhnK. fe;w dh nktkikJh T[Zs/ G?Vk n;o fojk ;h, uh;K g? ojhnK ;B. pj[s
nkgDh ek:k B{z wod dh fiD;h G[Zy r[brbh j'D d/ pkti{d T[; B{z w'Nh e'fSS s/ fjzws eoe/ T[; B/ nkgDh ''w/oh fJe ;j/bh j?, efoSBk. eb
fwNkT[D dk fJZe ;kXB wkso ;wMdh BjhA ;h fejk ik ;edk. nkSk fznkdk g?Adk. frnkoK ti/ d/ eohp pkfoS o[eh fpyoh s/ zywh ek:k B{z T[j w?B{z eo[eS/so s'A fwbD nkJh ;h.
j?. fJ; fefonk B{z T[j nkgDhnK eoe/ ;btko ewhz Jh gfjBdh. ;ko/ sK sob'uB nkZN' foeSk b? e/ o/bt/ ;N/ ;w/fNnk. fp;so sA' T[mh s/ ShS/ ;kjwD/ ;ohoe s/ wkBf;e s"o s/ N[ZN u[Zeh ;h.
fSekfJsK, wozhnK s/ wzrK B{z T[ikro nzr nkgD/ nkg ftu w[ezwb s/ ;'jD/ SB bJh fBeb frnk sK i' pknd ftu p?m rJh. T[; B{z nkgD/ nkg s'A vo
eoB s/ wBtkT[D d/ nt;o d/ s"o s/ . frjfDnK Bkb ;iD dh b'V wfj;{; Gkoh pkfoS ekoB e'Jh g/qSkBh Bk j't/ bZrD bZrk, Bcos j' rJh. fJj ;G ihD dh fJZSk ysw j' rJh ;h. T[; dh
fJ;s/wkb th eodh j?. fJ; ekoB T[j BjhA ;h j[zdh. nkgDh n"osgD dh . T[; Bkb feT[Aeo j'fJnk< eh e;{o ;h
e[dos dh fJ; pj[Zwbh, bkckBh s/ gfjukD bJh f;o s/ ;zX{o, wZE/ T[Zs/ T[; dk< nkSk B{z wfj;{; j'D bZrk, jkbs t/y e/ w?B{z pj[s vo bZrD br
p/fw;kb pyfSS B{z nikJhA rtk fdzdh fsb fizBh fpzdh, ezBK ftu pohe e[M d/o pknd dbihs B/ nkT[Dk T[j ghVs j' rJh j?, T[; dk nzr nzr
j?. ekw[esk dhnK f;yoK B[{z wfj;{; NkZg; s/ BZe ftu gsbh sko gk oyh d{fSs j' frnk j?, T[; d/ nzdo gqd{SD fgnk.@
eoB s'A T[j tKMh ofj iKdh j?. T[; dk ;h. fJzi brdk fe i/ fJ; p[Zs B{z ;h fJ; ekoB nkSk ;"An Bk ;eh. T[; c?b frnk. ;kok sB wB s/ nkswk
feodko, pZu/ g?dk eoB dh fJZe rfjfDnK Bkb bZfdnk sK T[; dh B/ o;'Jh ;zGkbh, xo dk ;kwkB mhe zywh j' rJh j?, w?bh j' rJh j?, ''eh j'fJnk efoSBk Bkb<''
wShB se Jh ;hws ofj iKdk j?. ;kok weBksh;h j'Ad B{z B[e;kB j't/rk. r[Bkjrko j' rJh j?. j[D T[j gsBh ''efoSBk dk xo tkbk th fpzB?;
ihtB, o;wK fotkiK, frb/ fSeftnK, sob'uB d/ Bow s/ mfjo/ j'J/ ;[Gkn mke ehsk. fJzszko ftu pkoQK tZi ejkT[D d/ bkfJe BjhA ojh. sob'uB d/ f;bf;b/ ftu pkjo iKdk j?. fJe
o';/, bVkJh MrV/ s/ u[Zb/Q u"Ae/ dh G/AN eoe/ e[dos dh fJ; sybhe B{z e'Jh rJ/. po;ks j'o s/z j' rJh. i[bkJh B[{z T[j eh w{zj fdykJ/rh< T[j fJ;
uVQ iKdk j?. B[e;kB BjhA ;h g[Zik. jo fJZe itkB wjhB/ dh po;ks ftu row Xosh fJe d{fSs ek:k B{z S{n e/ w/o/ gkg dk Gkrh oks gsh dh r?o jkzoh ftu T[; dk
wod dk fdb eodk fe T[; d/ ti{d d/ pD ikJ/rk. fJ; gkg s/ w?b B{z fet/A fJe Bzdheh d';s xo nkfJnk.
dbihs s/ sob'uB pkoQthA iwks nkp/-j:ks B{z gh e/ nwo j' ikJ/. nihp soQK dh jtkV SZvdh j?. fJzi X'tK sK i' sob'uB w?B{z gfjb/ torh fSSNkuko d/ Bks/ efoSBk B/
se fJZem/ gVQ/. dbihs S[o{ s'A jh e'wbsk s/ gftZsosk Bkb S[n ;e/. fpmkfJnk, ukj go';h s/ nkg BjkT[D
e;os tofiS, ;?o s/ ykD ghD dk pugB s'A gfjukB ekoB dbihs brd? fit/A sZsh sth T[Zs/ gkDh fSVe fJ; wzdGkrh d[oxNBk pko/ T[j
S"ehB ;h. ;[Gk dk yZ[bQk s/ j;w[Zy. dk sob'uB d/ xo ekch nkT[Dk ikDk sob'uB B{z fetA/ dZ;/< sob'uB dh ubh rJh sK i' T[; Bkb fJZebh BK
bzwk eZd, rfmnk wodkBK fi;w, ;h. sob'uB id'A T[; B{z ftnkj fdZsk j't/. fJe x[NB fijh wfj;{; gqshfefonk eh j't/rh< T[j dbihs B{z
pohe w[ZSK s/ w[ys;o dkVQh. u[zMdko eotkT[D dh ;bkj fdzdk sK dbihs eh ej/rk< fe; dk e;{o ;wM/rk< p?mDk gt/. d';s w"ek t/y e/ T[; d/
m'vh E'Vh pkjo tb fBebh j'Jh. efjzdk, '':ko ftnkj sK eokT[Dk Jh j[zdh j?. nkSk g;hB/ Bkb fGZi rJh. Bshik i' th j't/, N[ZN/ j'J/ ShS/ B{z
gsb/ j'mK fgZS/ fuD/ j'J/ dzd T[; d/ j?. e'Jh fdbdko, y[S fdb s/ ykD ghD T[; dk fdb ehsk, ;"D s'A gfjbK i'fVnk sK ik ;edk j?, go so/V BjhA fgZS/ pkZEo{w ftu nk frnk s/
S'N/ w{zj B{z fJe yk; soQK dh efSS tkbh bVeh Bzo ftu j'J/ sK dZ;hA. fwNkJh ik ;edh. n?;/ ShS/ ftu jw/Sk
fdzd/. eV/ tkb/ rbk; ftu g/V/ tkbh efjzd/ B/ BkaaaaykXk ghsk bkj/ dkaaaas/ Bjkn fbnk ikJ/. BjkT[D d"okB T[j d' SebK Bzo nkT[AdhnK B/. eh jZb j? pbkseko eo e/ ubk frnk. efoSBk
rkVQh bZ;h ghD pknd T[j fJZe pkeh n?jwd Skj/ dk! XzB d"bs, ;'Bk fJ; jkd;/ dk< eh eoK feZE/ iktK, B{z ;wM BjhA nk fojk fe eh eo/< xo
wy;{; nzdkz Bkb nkgDk w{zj ;ztkodk uKdh, wekB, d[ekB s/ zwhB ;G fJZE/ fit/A fit/A nkgD/ fi;w T[Zs/ jZE fe; B{z nkgDk d[Zy ;[DktK<
s/ w[ZSK g{zMdk. eoVk fi;w j'D Jh ofj ikD/ B/. i' yk gh fbnk, x[zw nkSk fp;so s'A T[Zmh s/ r[;bykB/ tkb/ B{z dZ;/ sK d';sK ftu bVkJh.
fco fbnk s/ w"i w/bk eo fbnk, T[j c/odh, w;sh dk nkbw T[; T[Zs/ rbpk tb tXh. eJh tko ;kpD wbD s/ th
jh fzzdrh j?. eh fynkb J/ s/ok<@ T[; B{z s;Zbh Bk j'Jh fe ;G e[M ;kc T[; T[Zs/ pdubBh dk fJbzkw th bZr
gkT[D bZrk. T[; dk fdb ehsk fe j' frnk j?. fJj pdB j[D fe; soQK ;edk j?. efoSBk j[D g{oh soQK jko
''fzzdrh pko/ s/oh fcbk;ch dk ;kc j't/rk< T[j o'Jh ik ojh ;h, u[Zeh j?, N[ZN u[Zeh j?, nksw ftStkS
e'Jh itkp BjhA. w?B{z sK xo tkbh e'Jh d{;ok T[;d/ ;/jswzd ;oho T[Zs/ BjkJh ik ojh ;h. nkfyo EZe rJh. y'n u[Zeh j?. pj[s gq/SkB ;h ftukoh!@
Bkb, xo dh o'Nh Jh ;[nkd brdh j?. nZyK o' o' e/ y[Se s/ bkb j' rJhnK. nkSk B/ fejk.
s?B{z sK gsk Jh j?, ezw d/ f;bf;b/ ftu jZE c/o/ s/ T[j xzfNnK pZXh fJ;/ soQK sB dh EektN sK tes Bkb xN
pkjo th ikDk g?Adk j? s/ ed/ ed/ oks rJh, go wB s/ nkswk T[Zs/ n?;k ''d/y nkSk gsh gsBh dk foSsk
th ofjDk g?Adk j?. fJ; ekoB cowK d/ BjkT[Adh oj/. ed/ ed/ Gog{o n;wkBh nkxks bZrk fe jo t/b/ uh;K g?AdhnK. fJzBK ewz'o BjhA. fJj d' pzfdnK dk
wkbeK Bkb fvBo tZv/ tZv/ j'NbK BK fdB/ nkokw, BK oks B{z u?B. G[Zy i;wkBh s/ o{jkBh fwbD j?. nkg;h
ftu eoBk g?Adk j?. eJh pzd/ sK ftQ;eh fpibh fbSedh s/ fGnkBe nktkz xN rJh. fe;/ ezw ftu wB BK bZrdk.
Bkb feZb' feZb' cokJhv wZSh yk iKd/ Bkb eVedh. fJzi brdk fit/A nk; ftStkS fJ; foSs/ dh skes j?. ftnkj
B/. w?B{z fJj ;G w[nkfce BjhA.@ sob'uB s'A pknd gsh iK gsBh d/ fi;w dk
nkSk tb t/yfdnK efjzdk. gk; jh froh j?. nkSk B/ fpBK fgzvk
g{zM/ fJe ;{sh wbwb dh ;kVQh nkgD/ e'Jh nzr phwko iK zywh j' ikJ/ sK
fJ; dk wsbp fJj BjhA fe foSfsnK
pdB s/ bg/N bJh. r[;bykB/ s'A pkjo gqsh ehsk tkfJdk ysw j' frnk. fJj

edw ofynk Jh ;h fe pV/ z'o Bkb fJe G"fse jkd;k j?. gsh B{zftStkS
dotkz/ s/ d;se j'Jh. nkSk B/ ;'funk, 'u b? e/ fJ; G?Vh xNBk d/ gqGkt dk
sob'uB tkg; nkfJnk j?, SkfJd nzs ehsk ik ;edk j?.@ sob'uB B/
e'Jh uhz G[Zb rJ/ j'D! T[; B/ d"V e/
dotkzk y'fbQnk. ;kjwD/ dbihs ;h. nkgDk ftuko ;KMk ehsk.

''s[;hA fJ; t/b/< ;G mhe sK j?<@ ''go efoSBk fJj ;wMdh j? fe
nkSk B/ ;kVQh mhe eofdnK fejk. j[D T[; dh g{oh ek:k d{fSs j' rJh j?
s/ gsh dh S'n d/ ekfpb BjhA ojh. T[;
'';knp B{z ibdh G/i', NkJhw E'Vk
j?, No/B fw; Bk j' ikJ/.@ B{z nkgD/ ti{d s'A fxoDk j' rJh j?.

''T[BQK B{z frnK sK v/VQ, xzN/ s'A fzzdrh Bkb T[; dk brkn ysw j'
tZX j' frn?! No/B ik th u[Zeh j't/rh.@ frnk j?. j[D ihDk BjhA ukj[zdh T[j.@

''No/B sK ;kY/ pkoQK ikDh j?, jkb/ ''fJj sK p[zfdbh j?. e;{otko B{z
sK ;kY/ frnkoK ti/ B/.@ w[nkc eoB d/ pokpo j?, T[; dk

'';kY/ frnkoK BjhA, ;kY/ pkoQK j"A;bk tXkT[Dk j?. gsh gsBh Bz{ obe/
ti/ B/.@
T[; d/ fybkc ekB{zBh ekotkJh eoBh
''T[j', w?A th ejK, tes phsdk
feT[A BjhA< fJj xVh Jh pj[s yokp j?. ukjhdh j?. d'Sh B{z T[; d/ fxBkT[D/
d[Seow dh ;zk fwbBh ukjhdh j? sK
Gbk w?A fes/ ikDk j[zdk sK< y?o j[D eh i' j'oBK B{z T[; d/ fJZpos jkf;b

j' ;ed?< uzrk w?A j[D ubBk. @ dbihs j't/.@ sob'uB dh nktkz ftu
dfoVQsk ;h.
B/ nkgDh xVh tb t/yfdnK fejk.
''go fJ; ekB{zBh gqfefonk ftu
''whAj 'u fGid/ nkJ/ U, nzdo pj[s pdBkwh, o[;tkJh s/ ;wkfie
nkU,ukj dk eZg ghe/ ub/ ikDk.@
p/fJzsh j?. ndkbs ftu tehb pj[s
fSSNkuko d/ Bks/ nkSk d/ w{zj'A rzd/ s/ nSbhb ;tkb g[Sd/ B/ i'
fBefbnk. pbkseko s'A th pZdso j[zd/ B/.@ nkSk
B/ soe fdZsk.
''BjhA BjhAaaaaafco ed/aaaaafJ; t/b/
sebhc eoB dh b'V BjhA.@ nkSk tb pkeh ;ck 47 s/
t/yfdnK dbihs nzdo fJe M[DMDh

d"V rJh, pdB 'u w;sh nk rJh, j'S
jtk j' frnk. nukBe s/z pkfoS S[o{
j' rJh.

47 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

gb/n p?e f;zro

;ck 40 dk pkeh nukBe T[BQK dk gha J/ fJikzs b? fiT[ j't? ;kfjp f;T[ w/b[.@ fts wzsoh ;o{g f;zx e[M gbK bJh wjkB ftnesh dh ;cbsk fgZS/ nB/e
go gzvs ih e'b p/Nh ftfdnktsh e/ nzdo dkyb j[zdk j? s/ Bkb jh fvgNh ;pzXs eowukohnK B{z p[bkfJnk s/ w"B ofjzdk j?, ;fji ofjzdk j? s/ fco gb/np?e f;zro j[zd/ jB fiBQK dh
;h s/ Bkb jh ;o;tsh d/th wK dh ngko efjzdk j?-''s{z ni/ se gb/n p?e f;zroK wjkBsk B{z f;oc wjkB ftnesh jh
feogk ;h. T[j u"th xzN/ 'u d' c[be/, efwSBo th j?. fvgNh efwSBo d;dk fejk-''n;K ;G B/ T[E/ g[iDk j?. gzvs B{z gSkD jh BjhA ;fenk<aaaaw?A s/oh nB[Gt eo ;edk j?.' fts wzsoh ;o{g
e'Jh fJe soekoh iK dkb, fJe frbk; j? fe gzvs ;dkBzd B{z b?D wk;No eow ih d/ ;oho B{z ;BwkB Bkb T[BQK dh s/z-soko p[ZXh 's/ pfbjko/ iKdk jK.@ f;zx dk ekcbk tkg; okiXkBh tb
d[ZX s/ e'Jh e'Jh fJe cb jh Sed/. e[Nhnk fbnkT[D dk gzqpzX eo'. w?A th ub fgnk j? s/ T[j wfj;{; eodk j? fe
gVQB, gVkT[D, ftuko-uouk s/ pzdrh uzd s/ nkswk f;zx ih T[BQK dh nkswe- T[E/ S/sh s'A S/sh gjz[uDk ukjz[dk jK.@ Ua n?;a vha eh p'bdk. ftZs wzsoh T[j okiXkBh d/ wzu s'A b'eK dh tkj-
ftu jh ;wK r[zkod/. e[b gzi xzN/ ;"Ad/ ;o{g f;zx B/ wfj;{; ehsk-'Ua n?;a vha tkj yN fojk j?.
aaaaoks B{z nm ti/ s'A fJe ti/ se. jo e[Nhnk rJ/ ;B. gzvs ;dkBzd ih zwhB d' xzfNnK pknd ;o{g f;zx nkw b'eK ftZu'A j? i' gb/n p?e f;zroK
soQk d/ frnkB dk w[iZ;wk ;B T[j, s/ uNkJh 's/ b/N/ j'J/ ;B. sphns mhe nkswe-e[Nhnk 'u gj[zu rJ/ jB. T[; B{z Bk f;zMkDd/ jB s/ Bk jh T[BQK dh pha n?;a pho
;o{g f;zx ;'uD bZrk. T[BQK dh p/Nh ;G BjhA ;h. d't/A wip{o eoe/ T[BQK B{z Bkb B/ gzvs ih d/ g?oK e'b gfjbK S'Nh T[gwk eod/ jB. T[j sK p; wzu d/ c'B L 00919988886364
B{z gzrs ftu p?m e/ G'iB go';dh - nodk; nZyK whN e/ ehsh j?. nkgDk BkfJe B{z jh Bs w;se j[zd/ jB.' ;o{g
gzvs ih nkg th nkgD/ T[BQK d/ e;p/ fv;g?A;oh b? rJ/ jB. T[BQK d/ ;h; gzvs ih d/ g?oK 's/ ofynk. ;;eko f;zx d/ fBZih nB[Gt dk fBu'V j?-'jo BkGk, gzikp
ftfdnkoEhnK Bkb gzrs ftu p?m e/ dh fsnkoh ehsh rJh s/ T[BQK dh nzfsw
G'iB rqfjD eod/. gkyzvK tfjwK-Gowk Bkb n;hA d' pzd/ G/i/ jB. gzvs ih dk fJZSk nB[;ko T[BQK dk ;;eko T[BQK dh d[BhnK pj[s f;nkDh J/
s'A T[Zu/ ;[Zu/, ;zs[SNsk s/ ;fjisk d/ e[Nhnk ftu jh ehsk frnk. T[BQK dh
;[w/b ;B, gzvs ;dk Bzd ih. T[j efjzd/ pbZv gq?So tfXnk j'fJnk j?. fzzdrh p/Nh ftfdnktsh s/ dkwkd th gjz[u rJ/ ;kv/ tor/ ewfbnK dh e'Jh xkN BjhA,
G[y e'Jh th j?, T[; dh ;hwk Bjh j[zdhl 'u gfjbh tko nfijk j'fJnk j?. vkeNo jB. gzvs ih d/ dkwkd B/ fts wzsoh T[AM sK d[BhnK fcodh pj[s f;nkDh nk.
sB, wB s/ g/N dh G[y 's/ fB:zsoD efj fojk ;h-J/i c?ZeNo j?- T[Ai T[j ;odko ;o{g f;zx B{z gSkD fbnk ;h.
zo{oh j?l T[j nwbh f;fynk fdzd/. T[j wk;No eow uzd s/ Xow r[o{ nkswk T{s frnk j? nktk ehjB{z eh nkyK,
T[ZBk jh yKd/ fi; Bkb T[BQK dk ;kj pbZv-gq?So Bkowb eoB bJh z'o bk f;zx th T[E/ jh w"i{d ;B. ;o{g f;zx ;kvh sK nkgDh jh T[bMh skDh nK.
uZbdk oj/ s/ T[ZBk jh gfjBd/ fi; Bkb oj/ jB. wk;No eow uzd s/ Xow r[o{ nkswk pkD/ u'oK ;kXK d/ ftZu coe BjhA,
sB dk ozr Yfenk oj/. gzvs ih efjzd/ f;zx B{z uoB tzdBk eo fojk ;h. T[BQK gVQd/ d'B' ;fsr[o{ tkbh pkDh nK.
G[y tXkT[Dh j? sK nkswk dh G[y tXkU. ;o{g f;zx B/ g[ZfSnk-'eh nkgK T[E/ Bkb gzvs ih d/ fBXB d/ nc;'; 'u Bpz gSkD bJh dh nkT[Ad/ iKd/ dh,
ykbh g/N th ysoBke j? i' fjz;k B{z iBw ub ;ed/ jK<@ Sohe j' fojk j?. b'eh ;wMD ;kvh ;'u g[okDh nK.
fdzdk j?. b'V s'A tZX Gfonk g/N ncko/, nZXh ;dh s'A finkdk T[wo r[iko fdZsh,
;ohoe s/ ;wkfie phwkohnK B{z tXkT[Adk ''BjhA ;o! ;kB{z T[BQK dh fJE/ tkg; ;;eko wro'A ;o{g f;zx B/ ;G s'A ;wMK w/oh ni/ th T[wo fBnkDh nK.
j?. nkT[D dh fJzszko eoBh fJikzs bJh j?. Skw j' ubh j?. ;oekoh ;[yDk bkj[fdnK wkfgnK T[Zwo r[ikoh ;h,
;o{g f;zx nkokw e[o;h 's/ p?mk gt/rhaaaaawip{oh j?aaaa;o!@ fvgNh ekcbk okiXkBh tb tkg; ikD dh T[jh g[Zs Bk d/Adk wK B{z gkDh nK.
fszB'A ftS/S Sy;hnsK B{z fwb e/ fBjkb fsnkoh eoB bZrk j'fJnk j?. p/ edoK B{z ;wM BjhA, p/;wM B/ T[j,
j'D pko/ ;'u fojk j?. T[j T[BQK d/ doSBK efwSBo B/ fBwosk ;fjs fejk. r?oK B/ th ;kvh edo gSkDh nK.
Bkb wkbk-wkb j' e/ okiXkBh tkg; ''mhe j?!aaaaafiT[A jh T[j tkg; fts wzsoh ;o{g f;zx nkgDh eko szrhnK s[o;hnk ;koh T[wok MbhnK B/,
gosDk ukjz[dk j?. 'u nk p?mk j?. gha J/a s/ Ua n?;a vha th
e[Nhnk 'u nk ikD, nkgK T[E/ ub T[;/ eko 'u nk p?m/ jB. eko ubD 's/ ;kvh sK '';[Zy'' J/j' n;b ejkDh nK.
iktKr/.@ oks ;o{g f;zx B/ T[;b tZN/ Ua n?;a vha B/ M[ed/ s/ Med/ j'J/ g[ZfSnk e/tb wkDeg[oh
j?-'';o! gb/n p?e f;zroK dh fJzszko
b?AfdnK fpskJh. ;t/o/ :'r, e;os, sK BjhA eoBh<@

fJSBkB, fBsB/w s'A fBftos j' e/ jbek
BkSsk fbnk. ykD B{z fdb BjhA eo
fojk ;h. nukBe gha J/aB/ nk e/ ypo

fdZsh- ''gzvs ;dkBzd ih BjhA oj/aaaaa.@
;o{g f;zx B/ nkgD/ yp/ jE dh

gfjbh T[Arb 's/ nzr{m/ Bkb nkgD/ wZE/
B{z x[fNnk, bzwk jT[ek fbnk, T[go tb

d/fynk s/ fejk-''d/j[ ;iD n;h;VhnK

;t/ok

;ck 46 dk pkeh tkbh ;'u ftu v[fpnk ofjzdk. ;wK ikT[aaaadotkzk BjhA y[b/Qrk.@ nkSk B/ jt; s/ n:kSh Bkb bpo/z fzzdrh fi; d' ;kJ/ fe fJe d{i/ B{z S{n ;ed/ ;B,
wzp{sh s/ fwzBs Bkb fejk. ftu ekb/ ozr dh fbSe uwe d/f;tk
''o[;tkJh s/ ;wkih pdBkwh pko/ pVh w[Sfeb Bkb bzxdk. T[j nkgD/ e[M th Bjh. nkSk B/ gfjbk o;sk wfj;{; eo ;ed/ jB. dbihs B/ Sokp
;'uDk ewz'oh s/ p[zfdbh j?, e;{otko nkg B{z xo d/ ezwK 'u vp'Jh oydh. ''wA? ;wM ;edk nK nkSkaaaajo u[fDnk, go dbihs B/ T[; d/ okj ftu dk Gfonk nkyoh frbk; ykbh ehsk
nZr/ jfEnko ;[ZND d/ pokpo j?. fJ; eJh tko X's/ j'J/ eZgfVnK s/ GKfvnK n"os gqkJht/;h ukzj[dh j?. fJ;/ bJh w?A
ezv/ phi fdZs/. T[; B/ nkSk B{z gkg d/ s/ nkSk tb tfXnk.
;{os ftu sK e'Jh jb w[wfezB BjhA/. B{z d'pkok X'n fdzdh. fyVehnK, pZ; ;N?Av d/ Bkb 'pZsok g?b/;' ftu rfjo/ rZY/ 'u Xe/b fdZsk fi; ftu ''nkSkaaaaani fBjkb eod/
vhbe; ewok Bzpo 302 p[e eotk nfijh dbdb ;h fi; ftu'A ukjz[dh
n"os Bkb pbkseko T[; dh i;wkBh dotkfznK dh MkV ;ckJh eodh ofjzdh fbnk j?. s{z nZm ti/ nk ikthA. t[Jh w?B{zaaaaaaw/o/ ;ko/ ti{d B{zaaaaaaw/oh o{j
j?. fp;so/ dh ukdo MkV e/ ftSkT[Adh j'Jh th T[j fBeb BjhA ;h ;edh.
ek:k s/ wB'ftfrnkfBe ;'u B{z zywh S?Zb j?t, t?oh BkJh; NkJhw.@ dbihs B{zaaaaatoQ ik w/o/ T[Zs/aaagk d/ mzvaaaaa.@
eo fdzdk j?, fJj sK esb s'A th tZX s/ T[; T[Zs/ gJhnK f;btNK B{z mhe B/ Xhwh nktkz 'u fejk. oks d/ eohp dZ; ti/ j'Dr/. nkSk
'pZsok g?b/;' d/ ewok Bzpo 302 ftu fJe ;kfJnk uhe wko e/ Y/o j'
j?. ub SZv w/oh r[br[bh fJ; w;b/ B{z. eodh. fdB ftu d' fszB tko BjkT[Adh. ''w?A BjhA nktKrhaaaaw?A ftnkj[sk dkfyb j'Jh. nzdo tVfdnK jh T[; B/
n"os jKaaaagsBh jKaaaaas/o/ d';s dh.@ frnkaaaaaay{B ftu bZE gZE aaaafpbe[b
j[D s[;hA nkgD/ ozr ftu nkT[, w[;eokT[ T[; B{z wfj;{; j[zdk, ;G e[M w?bk j' BZe T[Zs/ u[zBh oZy bJh. dbihs Sokp
''w?A ed'A fJBeko eodk d/ BS/ ftu u{o e[M r[Dr[Dk fojk ;h. ykw'Saaaaae'Jh izfpS BjhA w[ezwb
s/ w/oh ;[ZX bT[. nmskbh xzfNnK dk frnk j?, rzdk j' frnk j? s/ ;ckJh nKaaaaapZ;aaaankyoh tkoaaaaaw?A tkfJdk nkSk B{z ;kjwD/ t/y e/ T[j p'fbnk, ;zBkNk. e[M d/o pkd d{;ok ;kfJnk
''nk ikaaaankSkaaaaaE?Ae; ckZo efwzr
G[Zyk nK w?A.@ efjzfdnK sob'uB B/ wzrdk j?. eodk nKaaaae;w yKdk nKaaaafco s?B{z aaaap?No b/N d?ZB B?Zto aaaanzdo'A e[zvk ewo/ s'A pkjoaaaaa'pZsok g?b/;' s'A
pkjoaaaathokB ;Ve T[Zs/ ik fojk ;h.
nkSk B{z iZch 'u b? fbnk. nkSk E'Vh SBhtko dk fdB. sob'uB B/ sebhc BjhA fdnKrk. nkSkaaaaftStkS bk d/aaaaank ik w/o/ e'baaaaaw?B{z :ehB
w[;eokJh.@ po/eck;N s'A pknd b[fXnkB/ ikDk eo w/o/ s/aaaa.@ ;t/o d/ eohp ;kY/ B"A ti/ j'Dr/.
;h s{z zo{o nkt/Arhaaaaw?B{z fBokS BjhA
''w?B{z fdbh y[Sh j'Jh, ftnkj d/ ;h s/ n?stko dh ;t/o B{z tkg; nkT[Dk e'Jh i[nkp Bk nkT[D s/ dbihs eo/Arh. nkSkaaaani dh Skw B{z fzzdrh sob'uB tkg; xo g[Zik. dotkzk
gftZso s/ nN[ZN pzXB gqsh s[jkv/ T[Zu/ :kdrko Skw pDk dJhJ/.@ BS/ eoe/ y[bQk ;h. nypko th fe;/ B/ BjhA ;h
;h. nkSk dk fdb xpok fojk ;h, wB fco p'fbnk, ''U e/ nkSk,aaaw?B{z :ehB dbihs dh nktkz ezp ojh ;h. nkSk
;[Zu/ ftuko ikD e/! d' niBph fJ; p/u?B ;h. sphns ftu nihp gq/SkBh j?aaas{z zo{o nkJ/Arh aaaw?B{z fBokS BjhA T[; d/ ;kjwD/ p?m rJh. dbihs fco uZ[eh. sob'uB B/ nypko u[Zeh. gfjb/
s/ vo! i/ Skw B{z dbihs nk frnk sK< eo/rhAaaaaas/ e'Jh j'o sohek tosD
o;w s'A pknd fetA/ fJe d{i/ T[Zs/ sK eh< w?A e[zvk Jh BjhA y'bQKrh. eh eo p'fbnk, ''gfjb/ tkbh Skw ;G e[M gzB/ d/ j/mK 'b/N fBT{z' ;h.
bJh w?B{z wzp{o BjhA eo/Arh. fBokS jcVk dcVh ftu j'fJnk. Bk e[M ykXk ''dbihs BKn d/ n?;a vha U (gha
:ehB eoBk S[o{ eo fdzd/ B/, fJe d{i/ bt/rk< S'o wukJ/rk< dotkzk s'V pzdk GNe ;edk j?aaaaae[M th eo
ftu ;wk iKd/ B/. ;wki fJ; foSs/ B{z d/t/rk< gfjbK w?A nuDu/sh T[; d/ s/ Bk e[M ghsk. T[j Skw sK fJe soQK vpb:{a vha pha n?Av nko) dk phsh
ekB{zBh wkBsk s/ ;fseko fdzdk j?, ;edk j?aaaafe;/ th jZd se ik ;edk dh ve?sh ;haaaab[ZNwko ;h. ni n?;k
ekp{ nk rJh. fBot;so fJZebh n"os oks 'pZsok g?b/;' d/ ewok Bzpo 302
wksk fgsk pBD dk jZe fdzdk j?. go j?. ewok Bzpo 302aaaamhe nZm ti/ BjhA j'J/rk. ni we[zwb ;Ksh s/ ftu p/ofjwh Bkb esb. fwqse dh
eo th eh ;edh j?< T[; B/ pki tKr aaaaaajK ;Zuaaaadotkzk y[ZbQk
fJj foSsk sK Jh nkgD/ f;yo B{z j't/rkaaaayVekT[D dh b'V Bjhaaaaf;ZXk J/eKsaaaaaJ/no ezvhSzv vhbe; ;kj dh or s/ r[gs nzr eZND Bkb
S{zjdk j?, id'A d't/A fXo fpBK fe;/ MgZNk wko fbnk. nktkz se th ewokaaaaaajo soQK d/ ;[Zy ;kXBK Bkb
eZYD BjhA fdZsh. w?A pE/ok cVcVkJh nzdo nk ikJhAaaaaapkJh pkJh.@ tkfg; j'Jh w"s. g[fb; scsh; zkoh.@
fwbktN, fJ; ftu nkgDk Gog{o nkok;skaaaaaykD ghD dk tXhnk sob'uB nypko B{z t/y Jh fojk ;h
go T[; d/ wzp{s ti{d nZr/ w/oh fJe ikD d/ edwK dh nktkz nkJh.
:'rdkB gkT[D. w?A e'fSS eoKrh Bk uZbh. w/ok o'w o'w, w/ok ;kok dbihs ;[bM/ j'J/ ;[Gkn s/ ftukoK ;kwkB! s/aaaaa;G s'A ;[nkdh s/ bkckBh fe g[fb; nk rJh.
efoSBk B{z fJ; wzdGkrh d[oxNBK dh
dbdb 'u'A pkjo eZY ;eK, T[j gfjb/ n;fsZst T[; B/ fgzi fdZsk, w;b dk gfVnk fbfynk B"itkB ;h. ;wki rbaaaas/oh wozh dk Skfwb j'Dk. T[d'A ''nkSk fJE/ jh ofjzdh j?<@
torh fBSmk Bkb p/dkr s/ gftZso w?A nkgD/ nkg B{z e;{otko ;wMdk EkB/dko B/ g[fSnk.
fzzdrh ihn ;e/.@ fdZsk, sko sko eo fdZsk. go j[D T[j d/ n;{bK s/ fzzdrh d/ o;s/ s'A T[j
go/Q BjhA ;h j'fJnk s/ BK jh T[; B/ ed/ ;haaafeT[Afe s/o/ tb'A e'Jh gfjb BjhA ''ih jKaaaaT[j w/oh gsBh j?aaaaw?A
nkSk B/ nkgDk nkg ;zGkbD dh rb BjhA j[D w?A g{oh soQK fsnko jK. j[D/ Jh b[fXnkB/ s'A nk fojk nKaaaaankSk
e'fSS ehsh. fe;/ dh wzp{oh dk BzkfJz ckfJdk ;h. nX{ok wzk ;h T[jaaaaafJZe nzdo j'Dh ukjhdh j?.@
w/o/ nzdo th 'okDh MK;h' j?, i' b'V g?D T[mkDk ukfjnk ;h. nkSk Bkb fpskJh sockaaaaani s{z ub e/ nkJh JAAaaaag{oh
''SkpkS! fJj j'Jh Bk rZb! ;[nkwh s/ w/oh fjckzs eo/rh, w[ekpbk fJe oks T[; dh fzzdrh s/ wkBf;esk EkB/dko nkgD/ uko f;gkjhnK
ftt/ekBzd ih B/ fejk j?- fe ;kB{z eo/rh. ftu fJe w'V ;kfps j'Jh s/ w'V th fsnkoh s/ p/fw;kb ikj{ ibkb Bkb!
Bkb nzdo tb tX/. nkSk BjhA fwbh.
n"osK B{z n?;h ;fEsh ftu gjz[uk d/Dk fJBQK, fynkbK dh T[X/V p[D ftu n?;k fe Gb/ p[o/ dh gfjukB se Bk ni gfjb w/o/ tZb'A BjhAaaaaas/o/ tZb'A nkSk dk p?Zv o{w nzdo'A pzd ;h.
sob'uB dh ;fjwsh Bkb f;gkjhnK B/
ukjhdk j?, fiZE/ T[j nkgDh ;wZf;nk, Skw j' rJh. dotkz/ T[Zs/ d;se j'Jh. ojh. nkSk dh ukjs ftu T[j gkrb j' j't/rh. nkSkaaaaani i' e[M eoBk
nkSk B/ nB;[Bh eo fdZsh. d;se dh frnk. 'J/e pko d/yk j?, d{;oh pko d/ j?aaaas[;hA eoBk j?. w/ok ;kok nkgk dotkzk s'V fdZsk. nkSk p?Zv T[Zs/
nkgD/ Yzr Bkb, nkg jh ;[bMk ;eD. fSZds id'A fznkdk s/z j'Jh sK nkSk yB/ eh jt; j?' dh ejkts T[; T[Zs/ bZr/ ;hfbzr c?B Bkb bNe ojh ;h.
dotkz/ e'b rJh. g{oh soQK rbpk gk rJh. T[j ;wMdk s/o/ jtkb/aaaaafitA/aaaaaas/ i' wozh eo!@
d{;ohnK rZbK d/ Bkb Bkb n"osK B{z dbihs BS/ ftu u{oHHHH T[; sA' mhe rodB bzwh s/ ihG pkjo. sob'uB B{z
''e"D J/<@ ;h fe nkSk Bkb T[; dk tshok r?o soQK p'fbnk BjhA ;h ik fojk. fJe fJe
pjkdo th pDBk ukjhdk j?. ni d/ ''nkSk w?Aaaaadbihs.@ ekB{zBh s/ n;wkfie j?. fJj w/b nkGk; j'fJnk, efoSBk nkSk dh
zwkB/ ftu nksw oZfynk(self ''sob'uB ih xo BjhAaaaaw?A fJZebh eoe/ T[j nkgD/ egV/ T[sko fojk ;h. ;j/bh BjhA pbfe y[Zd nkSk Jh j?.
defence) f;yDk th pj[s zo{oh j' nKaaaas[;h gbhz ub/ ikT[aaadotkzk fwbkg fxT[ s/ gkDh d/ w/b tKr j? fi; fi;wkBh s/ wkBf;e s"o s/ T[j NZ[N
frnk j?. n"os, wod dk tXhnk-nZX BjhA y[Zb/rk.@ ''nkSkaaaaaaw?A Jh p'bh ik fojk nKaaas/
(Better half) j?. n"os fiZE/ ;tor ftu e'Jh tk;sftZesk BjhA, mfjokT[ oh u[Zg s'A w?B{z vo fijk brd?aaaaani frnk. coS s/ b/N e/ zko zko o'D
dh nZg;ok j?, b'V g?D s/ fJjh n"os ''w?B{z gsk j? nkSkaaaaw?Aaaaw?A bZrk. g[b; B/ nkSk dk g';NwkoNw
p;aaaE'VQk NkJhw btKrkaaaaukj gh e/ BjhA. jt; dk wkfonk T[j fJj s/o/ T[Zs/ rzp dk ibkb j?aaaaafJ; dk eotk e/ d'g?jo pknd bkS nzfsw
'okDh MK;h' s/ 'd[ork ' th pD iKdh nBzd w?A nZyK pzd eoe/ jB/o/ ftu ;z;eko tk;s/ tkfg; ;"Ag fdZsh.
j?.@ ubk iktKrk. nkSkaaaaagbhzaaaay'b BkzkfJz w/b eokT[D s/ s[fbnk j'fJnk
fdT[ e[zvkaaaawzB bT[ w/oh rb!@dbihs ;h. b?Dk ukj[zdk nKaaa.@ efjzfdnK dbihs g';NwkoNw dh fog'oN w[skfpe
d' wjhB/ phs rJ/. sob'uB nkgDh
dh nktkz ftu sobk ;h. nkSk d'okj/ s/ yVh ;h. fJe gk;/ B/ ewo/ dh bkJhN p[Mk fdZsh. bkb nkSk roGtsh ;h. fe;/ fe;w dh
fdB uoh:k Bkb tes fpsk fojk ;h. ''s[jkBz{, s[jkv/ oZp dk gsh ;/tk 'u nogD ihtB, foSfsnK i;wkBh u'N s/ pbkseko dk e'Jh
gqsh g{oh wkB wfonkdk, fBSmk s/ o'SBh dk S'Nk pbp ir fojk ;h. fi;
d/yD ftu ;G mhe mke ;h, go nkSk tk;skaaaasob'uB dh d';sh s/ ;wkih fJwkBdkoh. d{i/ gk;/ tesh fiD;h ftu e[M th ;kc Bzo BjhA ;h nk fojk. fzeo BjhA ;h.
ftu gfjb/ torh Bzkes, skzrh, fJepkb f;zx N'eh
otkBrh, s/ w[;eokjN, wkB'A yzG bke/ ehwsK edoK dk tk;skaaa w?B{z w/o/

T[Zv rJh. jo t/b/ T[; dk wB T[dk;h jkb s/ SZv fdT[aaaatkg; w[V

48 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

gzikph Bktb dk fgskwk -BkBe f;zx

rZb e'Jh 1970-71 dh j'Dh, w?A ni/ nkgDh gfjbh ekft ouBk, ';h joch e[M j?, go id fbyD brdk jK, sK fijk xo, ;kdh ofjDh pfjDh s/ ;kdk T[BQK bJh shoE ;wkB ;h, fi; dh fJe
gh J/ :{ b[fXnkDk 'u dkyb j'fJnk jh BkBe f;zx' fbyh s/ pj[s wfjwk yZNh. ykDk. J/BhnK e[ b'VK fijVhnK jo j/
;h. gkb nkvhN'ofnw ftu Bktbeko rqzEh pkr f;zx dh gq/oBk Bkb T[j fynkb fyzv-g[zv iKd/ jB. j[D sK fJj mbh wZX-Sq/Dh gfotko dhnK j[zdhnK B[Zeo ftu p?m e/ gzikph Bktb d/ pkpk
BkBe f;zx B{z ;BwkfBs ehsk ikDk rZb j? fe fYbe rJh w/o/ uoy/ dh jZEh, jB. go fe;/ gkme, b/ye, fwZso ;B/
;h-;kB{z d/y e/ fJj th Bk ;Zu j't/ fe fgSkto d/ r[od[nko/ u jz; oki s'A w?E'A eZfsnk w{b Bk ikt/.'' jh iK ebkeko B{z g[ZS e/ t/y', T[jh xo p'jV fBozso fbyd/ ofjzd/, ;wki dhnK
fJj Ujh BkBe f;zx j? fijd/ n;hA BkBe f;zx pD rJ/. 1918 ftu rhsK T[BQK bJh shoE ;wkB ;h, fi; dh fJe
Bktb gVQd/ j[zd/ ;K s/ gqhfynk 'u ejkDheko w[ysko frZb gqhs Bro B[Zeo ftu p?m e/ gzikph Bktb d/ pkpk e[ohshnK B{z fwNkD bJh T[BQK dh
;tkbK d/ T[Zso fdnk eod/ ;K-w?A d';sK dk Xkofwe r[Nek ';fsr[o wfjwk' ftu ofjzd/ jB wk;No ;zX{ B/ dZf;nk. p'jV fBozso fbyd/ ofjzd/, ;wki dhnK
Bkb nkvhN'ohnw ftu T[go ;hN b? bJh SgtkfJnk, fijVk 4 bZy d/ eohp T[BQK dk th BkBe f;zx Bkb pVk w'j e[ohshnK B{z fwNkD bJh T[BQK dh SeshSkbh ebw fe;/ no'e dfonk d/
;h s/ BhM bk e/ ;N/i s/ p?m/ vk ozXktk SeshSkbh ebw fe;/ no'e dfonk d/ t/r tKr tfjzdh ofjzdh. fJ; S'N/ fij/
d/ Bkb fJ; ;y;hns d/ doSB dhdko ftZfenk. T[j pugB s'A jh ;zt/dBShb fgnko ;h. T[j dZ;d/ ;B fe ''w?A dkVQh t/r tKr tfjzdh ofjzdh. fJ; S'N/ fij/
eo fojk ;K-s/ jK ;Zu ni/ th BjhA ;h ;B. fco fgSkto SZv e/ BkBe f;zx eZNdk ;h. id BkBe f;zx w/o/ wekB xo dhnK ezXK dh bzpkJh Bkb'A fdbK dh xo dhnK ezXK dh bzpkJh Bkb'A fdbK dh
nk fojk-go c'EN' Bkb io{o wVzrk nzfwqs;o nk rJ/. T[; t/b/ nekbhnK nZfrT[A bzxd/ sK efjzd/, 'w[ysko! dkVQh ftSkbsk fes/ tZX wjZst oZydh ;h.
fwbdk ;h-j[D fdb u fJj ;h fe fJ; s'A dck u[skbh ed'A u[eDh nK.' T[BQK fiZE/ fJ; ftnesh ftS/S d/ r'v/ e'b ftSkbsk fes/ tZX wjZst oZydh ;h.
Sy; B{z B/V/ s'A fet/A fwfbnk ikt/-fJj B/ r[o{ e/ pkr dk w'ouk bkfJnk j'fJnk dk fJj th efjDk ;h fe i/ e'Jh d';s pfj e/ d' xVhnK r[zkoB tkbk fJB;kB fiZE/ fJ; ftnesh ftS/S d/ r'v/ e'b
;wK Ud'A jZE nkfJnk id'A gq'rokw ysw o'Nh yk fojk j't/ sK nkT[D tkb/ d';s :kdK dh gNkoh b? e/ tkg; gosdk ;h. pfj e/ d' xVhnK r[zkoB tkbk fJB;kB
j' u[Zek ;h s/ ;ko/ b/yeK B/ T[jBK B{z b? ;h. iZfbQnKtkbk pkr d/ y{Bh ;ke/ dk :kdK dh gNkoh b? e/ tkg; gosdk
e/ pkjo fBebDk ;h- w?A nkgDh ;hN B{z fJj efjDk gt/ fe o'Nh yk bT[ sK pkT{ ih dk ihtB ;kdrh dh nd[Zsh
SZv e/ gfjbK jh U; dotki/ e'b yV nZyhA t/fynk jkb 13 ngo?b, 1919 B{z T[j d';s BjhA j[zdk. d';s sK T[j j[zdk fw;kb ;h. rZbpks, ofjDh-pfjDh, ;h.pkT{ ih dk ihtB ;kdrh dh nd[Zsh
frnk s/ fBebfdnK B{z ;fs ;qh nekb j? i' fpBK g[ZfSnK jh o'Nh ykD bZr gJ/ ykD-ghD, gfjBD, nkuko-ftjko, fe;/
p[bkJh-T[jBK dh U; t/b/ T[wo ekch T[BQK 'y{Bh ft;kyh' feZ;/ ftZu ebwpzd gZy'A pBktN BK-wkso BjhA ;h. fw;kb ;h. rZbpks, ofjDh-pfjDh,
;h. rZb eh 1971 u gsk bZrk e/ ehsk ;h. nzro/z ;oeko fto[ZX 'r[o{ ek . T[j jo o'z ;?o ikD t/b/ nkgD/ e'b
T[jBK d/ fdwkr dh BkVh e'Jh cN rJh fwZmhnK r'bhnK s/ N"chnK oZyd/ ;B. T[BQK dk ;w[Zuk ihtB eEBh s/ eoBh ykD-ghD, gfjBD, nkuko-ftjko, fe;/
j? s/ T[j ;dhth ftS'Vk d/ rJ/ jB. vk nwoihs NKvk (f;vBh) gqhs Bro dk fijVk pZuk o;s/ ftu dh ;wkBsk dk dogD ;h. d' t/b/ d'
nD-u'gV/ c[be/ dkb iK ;pzh Bkb gZy'A pBktN BK-wkso BjhA ;h.T[BQK dk
fgzv uZe jwhd fty/ 1897 B{z pjkdo pkr w'ouk' ns/ 'zywh fdb' nkfd ekft fwbdk, T[j T[jB{z N"ch iK fwZmh r'bh ykD/ T[BQK dk fBZs dk nkjko ;h s/
uzd ;{oh d/ xo wksk bZSwh dh e[Zy'A ouBktK 1922 ftZu SkghnK. BkBe fdzd/ ;B. pZu/ pV/ y[S j[zd/ ns/ T[BQK dh okshA ;"D s'A gfjbK fJe rbk; d[ZX. ;w[Zuk ihtB eEBh s/ eoBh dh
BkBe f;zx dk iBw fzbQk i/jbw (nZi ;?o dk ;wK T[vhed/ ofjzd/.' gfjBD tZb'A ;kdrh dk fJj jkb ;h fe
gkfe;skB) fty/ fJj ;{oi uwfenk. f;zx fJ;/ ;kb r[o{ ek pkr gj[zuk ns/ i/eo eZgV/ BjhA pdb/ sK e'Jh gotkj ;wkBsk dk dogD ;h. d' t/b/ d' nD-
T[BQK d/ fgsk fgSkto ftu efonkB/ dh 'gqhs Bro ftu r'fpzdh Bkw dk BjhA. pkjo ikD t/b/ th pj[sh tkoh
d[ekB eod/ ;B. nZm ;kb dh T[wo iE/ 'u Skwb j' bkj"o dh p';NB i/bQ nkdwh ofjzdk ;h. T[; B{z e[M g?f;nK dh T[;/ soQK jh s[o g?Ad/. n;hA T[BQK B{z eZgV/ u'gV/ c[be/ dkb iK ;pzh Bkb ykD/
ftu BkBe f;zx nkgD/ fgsk Bkb 'u ik pzd j'fJnk. BkBe f;zx dh b'V ;h. T[j BkBe f;zx gk; frnk. pdbD bJh nkyd/ sK nZr'A jZ; e/ nky T[BQK dk fBZs dk nkjko ;h s/ okshA
fgSkto ub/ rJ/ s/ d[ekBdkoh ftu jZE w[bkeks i/bQ ftZu fJe oki;h e?dh SZvd/, ''w/o/ eZgV/ uzr/ Gb/ B/, e'Jh BjhA
tNkT[D bZr rJ/. S'Nh T[wo ftu jh T[uh ;[Ddk j'D eo e/ T[BQK d/ ezB e'b t/ydk fJBQK tZb.'' ;"D s'A gfjbK fJe rbk; d[ZX. gfjBD
T[BQK d/ fgsk dh w"s j' rJh. T[; t/b/ irB BkE Bkb j'Jh, fi; e'b w[DSh gq/ w{zj eo e/ fJe ;" o[gJ/ dh wzr ehsh.
BkBe f;zx dh T[wo d;K pkoK tfoQnK w uzd d/ Bktb ;B. pkT{ ih B/ gq/w uzd BkBe f;zx B/ fejk, 'w/o/ d{i/ ezB ftu ;Zuw[Zu! pkT{ ih dh Sy;hns pkjoh tZb'A ;kdrh dk fJj jkb ;h fe i/eo
dh ;h. gfotko dk ;kok p'M T[BQK d/ dZ;.' r'fpzdh B/ ;wfMnk, ezw pD frnk fdykt/ dh w[Eki BjhA ;h.
f;o 's/ nk fgnk. T[BQK jbtkJh dh d/ Bktb gVQ/, fiBQK s'A gq/oBk b? T[BQK j?. T[jB/ d{i/ ezB ftu ;" dh wzr eo eZgV/ BjhA pdb/ sK e'Jh gotkj BjhA.
d[ekB 's/ GKv/ wKi/ ns/ w/fbnK ftZu fdZsh sK BkBe f;zx fejk, ''w?B{z gsk fi; ;kb w/ok ftnkj j'fJnk, T[d'A
e[bchnK th t/uhnK-fwjBs dhnK o/ 'nZX fyVh ebh' Bktb fbfynk, fi; B{z BjhA bZrdk. w/o/ fJe ezB ftu ;" ;" w?A ni/ n?ZwEJ/E ckJhBb ftu gVQdh pkjo ikD t/b/ th pj[sh tkoh T[;/ soQK
yktK Ujd/ sbhnK s/ ;B. nkgDh wksk i/bQ nfXekohnK B/ zps eo fbnk. ;[DhAdk j? s/ d{i/ ftu d' d' ;". ;K. T[d'A pkT{ ih dk Bktb ';zrw' ;kv/
Bkb ob e/ d[ekBdkoh ubkJh. xo dh T[BQK 1924 ftZu i/bQ 'u'A fojkn j'D e'o; ftu bZrk j'fJnk ;h. T[AM th jh s[o g?Ad/. n;hA T[BQK B{z eZgV/ pdbD
rZvh wkVh w'Nh foVQB jh bZrh ;h fe T[gozs r[nKY ofjzd/ wk;{w pZu/ dh wso/ T[j o'z Skw B{z ;?o eoB iKd/ ns/ ;kfjse S"e j'D ekoB w?A T[d'A se pkT{
T[BQK dh wksk Bkb nfijh xNBk tkgoh t?o'e/ fgzv tZb B{z fBeb iKd/. okj ftu ih d/ fby/ ;ko/ Bktb gVQ u[Zeh ;K. w/o/ bJh nkyd/ sK nZr'A jZ; e/ nky SZvd/
fe T[; dhnK d't/A bZsK, r'fvnK j/m'A Jh wK tZb'A j[zdh e[ZNwko t/y nkgDk y{j nkT[Adk ;h. T[; y{j dhnK fNzvK nzdo fJj ikDB dh fifrnk;k ;h fe
eNDhnK g? rJhnK. BkBe f;zx B/ wksk u'AdhnK ;B. fNzvK u'AdhnK j'D eo e/ w?A nkgD/ fgsk o{gh ;kfjseko B{z T[BQK , ''w/o/ eZgV/ uzr/ Gb/ B/, e'Jh BjhA t/
dh fiT[AfdnK pVh ;/tk ehsk. wK dhnK gfjbk Bktb 'wso/Jh wK' fbfynk. d/ f;oiDk d/ gbK ftu t/y ;eK. oks ydk fJBQK tZb.;Zuw[Zu! pkT{ ih dh
n;h;K Bkb jh gzi iwksK gfVQnk 1921 ftZu fJjBK dk ftnkj oki e"o g?bhnK B{z gkDh g{ok BjhA ;h iKdk B{z id'A ;kok gfotko o'Nh ykD fgZS'A rZg-
BkBe f;zx wjkB Bktbeko pD feT[Afe pj[sk gkDh sK u' e/ fco y{j SZg ftu w;s j[zdk, T[d'A pkT{ ih ;[Zs/ Sy;hns pkjoh fdykt/ dh w[Eki BjhA
;fenk. jz; oki T[BQK dk pugB dk BK Bkb j'fJnk. wk;No ;zX{ nB[;ko ftu ubk iKdk ;h. BkBe f;zx B/ j'J/ j[zd/. id'A ;t/o/ n;hA ikrd/, T[d'A th ;h.
;h. w?A pkT{ ih B{z ;[ZfsnK t/ydh. fdB/ T[j
'rowhnK dk w";w ;h. fJe fdB bkj"o fe;kB B{z fejk, 's/ohnK ;kohnK fNzvK nypkoK, o;kb/, g[;seK nkfd gVQ oj/ BkBe f;zx d/ ebkf;e Bktb 'nZX
wk;No i;tzs f;zx ;zX{ 'BkBe f;zx 'c[btkVh' d/ dcso ftu p?m/ ;B s/ u'AdhnK jB.' rohp fe;kB B/ itkp j[zd/ iK fe;/ ekgh T[Zs/ e[M fby oj/ j[zd/ fyfVnk c[Zb dk' J/ bkJhc fJBezgbhN'
pko/ d;d/ jB fe T[BQK fdBK ftu frnkBh jhok f;zx dod Bkb rZbK eo fdZsk fe 'w/o/ gk; BthAnK fNzvk yohdD .' d/ Bkw j/m T[BQK d/ g's/ Btdhg ;{oh B/
nkohnk ;wki ns/ f;zx ;Gk bfjoK tk;s/ g?;/ BjhA. w?A sK eozkJh jK.'
nkgDhnK nkgDhnK ;N/iK s'A fJe d{i/ oj/ ;B. nukBe gzikph d/ Bt/A gou/ BkBe f;zx B/ BthAnK fNzvK tk;s/ T[; nsoihs e"o ;{oh efjzd/ pkT{ ih nB[tkd ehsk j?, i' nZieb nk;Nq/bhnk
d/ Xkofwe B/sktK fybkc Gzvh gquko rohp fe;kB B{z g?;/ d/ fdZs/. '' gzikph ;kfjs ftu fJe uwseko ;B.
eodhnK ;B. w/o/ ftu th eZNVsk nk 'gqhsbVh' T[s/ Bzo gJh fi; d/ NkJhNb ;kfjs f;oiDk T[BQK B{z oZph dks ti'A 'u Gkos dk jkJh efwSBo j?. Btdhg
rJh. ;odh dh fJe oks fe;/ fjzd{ ;ZiD 's/ wkbk dh s;tho ;h s/ T[; T[go s[eK BkBe f;zx B{z ;ko/ pkT{ ih efjD gqkgs j'Jhl fijVh T[BQK dh ngko brB ;{oh T[Zx/ gzikph gqekSe e[btzs f;zx
B/ ;kv/ ewo/ dk p{jk yVekfJnk ns/ SghnK j'JhnK ;B-fe;/ fdb ;KM/ dh bZr gJ/ . pkT{ ih Gkos d/ T[Zue'Nh d/ s/ xkbDk ;dek gqtkB uVQh. pkT{ ih ;{oh s/ gzikph b/yek nsoihs e"o
o;sk g[ZfSnk. n;hA nk d/fynk Bk skl Bktbeko j'J/ jB. T[BQK dh s[bBk B/ 38 Bktb fby/. uko ejkDh-;zrqfj,
T[; B{z y{p e[Nkgk ukfVQnk ns/ 'r[o{ XVeD, fe;/ gqhs rhs dh b?n. gZs/ nzro/zh zpkB d/ Bktfb;N ukob; uko ekft-;zrqfj, BkNe, b/y, nB[tkd, ;{oh(Gkph) d/ p/N/ jB. fJj Bktb d/S
dhnK y[ShnK gqkgs ehshnK.' e[Nkgk fveBz, pzrbk GkSk d/ Bktbeko ;t?-ihtBh ns/ j'o fezBk e[M jh dh tzv s'A gfjbK fgSkto d/ fgS'eV 'u
ukVQB s'A pknd n;hA T[; B{z pkjo ;Ve gqhsbVh d/ dZ;D, fi; ftu gq'sh ;G/ okfpzdo BkE N?r'o s/ fjzdh ;kfjs d/ fbfynk. T[j g{oh nZXh ;dh se gzikph f;oih ejkDh j?. nB[tkd d/ fgSb/ e[M
's/ ;[ZN fdZsk s/ nkg ;"A rJ/. ;t/o/ Sq'wDh Bktbeko w[BSh gq/w uzd Bkb ;kfjs irs dk fJe :[Zr pD e/ SkJ/
;tys/ fe;/ B/ ;kvk p{jk yVekfJnk. S?n. gouk u[Ze e/ c'bDk S[o{ ehsk fijVk ;fji/ jh ehsh iKdh j?. nsoihs e"o oj/.pkT{ ih gzikph Bktb d/ fgskwk g?o/, fJ; ekoi dh nZi d/ ;fwnK 'u th
n;hA ;wfMnk g[fb; j't/rh. id p{jk r[opyS f;zx d/ ;zgkdB EZb/ gqekfSs ;{oh d;d/ B/ ;kv/ pkT{ ih gzikph ;kfjs sK ;B jh, go w?B{z sK T[j fJe ;koEesk fpnkBd/ jB, id'A fcoe{tkd
y'fQbnk sK frnkBh pkr f;zx j[oK dk j'fJnk ;h. p?fmnK p?fmnK jh ;kok gVQ ftu fJe uwseko ;B. ;kfjs f;oiDk ;kfjseko s'A S[ZN fJe d?th nkswk jh
;/te ;h. T[; B/ fejk, 's[jkB{z frnkBh ikgd/ ;B. fJe eow:'rh, fJe sgZ;th, d/S d/ Xow fBogZy skD/-pkD/ B{z
j[ohA p[bkT[Ad/ B/.' id n;hA T[BQK d/ v/o/ w[ekfJnk. Bkb' Bkb ;'uh iKd/ ;B fe T[BQK B{z oZph dks ti'A gqkgs j'Jhl fijVh fJe pqjwfrnkBh. fgsk Gkt/A fezBk th nZX'okDk eo fojk j?.fJj ejkDh fJe
gj[zu/ sK T[j' oks tkbk fjzd{ w[;kfco b/ T[BQK dh ngko brB s/ xkbDk ;dek wjkB g[oS feT[A Bk j't/, nkgD/ pZfunK
fNnk j'fJnk ;h s/ frnkBh ih T[; dh fJj xV/ fiZvk w'sh fejVh f;Zgh ftu gqtkB uVQh. pkT{ ih B/ 38 Bktb fby/ bJh sK T[j fgsk jh ofjzdk j?. pkT{ ih f;Zy e[bdhg f;zx dh j?, i' (nkgDk)
wojw gZNh eo oj/ ;B. T[BQK dhnK nZyK fJe b'efgq: Bktbeko s/ fgsk j'D d/
ftu'A jzM{ tfj oj/ ;B. w?B{z :kd nkfJnk b[fenk fojk ;h nZi she< T[; fdB s'A . uko ejkDh-;zrqfj, uko ekft-;zrqfj, Bkb-Bkb fJe wjkB fJB;kB th ;B. fBZek pZuk gkbD-g'SD bJh w[;fbw
fe id'A frnkBh ih d/ fJeb"s/ g[Zso dh BkNe, b/y, nB[tkd, ;y?-ihtBh ns/ T[j fJe bkitkp Sy;hns ;B. fJe gfotko B{z ;"Agdk j?. id'A e[bdhg f;zx
w"s j' rJh ;h sK T[BQK dhnK nZyK ftu'A T[j S r[opyS f;zx d/ gq;zE;e pD rJ/ j'o fezBk e[M jh fbfynk. T[j g{oh nZXh nkdoSe ftnesh-fiBQK d/ r[DK dh
nZEo{ sZe BjhA ;h fvZrk. nZi T[BQK s/ pknd ftu id'A r[opyS f;zx B/ gqhs wfje e;s{oh tKr u"frod/ ftu c?b i/bQ s'A pkjo nkT[Adk j? sK T[; B{z gsk
dhnK nZyK ftu'A rzrk iwBk tfj ojh ;?Bk pDkJh sK T[j gqhs ;?fBe pD e/ ;dh se gzikph ;kfjs irs dk fJe rJh. ;zB 1958 ftu w?A pkT{ ih dh B{zj
;h. T[; fdB s'A w?B{z n;bh f;Zy Xow dh :[Zr pD e/ SkJ/ oj/. pD e/ gfotko ftu gqt/S ehsk. T[d'A brdk j? fe T[; dh gsBh dh w"s j'
gSkD j'Jh. fJ; s'A pknd s[;hA w/o/ 7 i{B 1938 B{z gqhs Bro (B/V/ b'g'e/) ;kok gfotko nzfwqs;o dh GhVh rbh
ftuko w/ohnK fbysK ftu gVQ ;ed/ j'. pkT{ ih gzikph Bktb d/ fgskwk gzikp f;zx, u"e pkpk ;kfjp ftu ofjzdk u[Zeh j?. T[j nkgD/ g[Zso B{z nkgD/
fwouK tkb/ e{zv/ 'u'A r[V dh tkSBk BjhA sfj;hb niBkbk fzbQk nzfwqs;o ik ;h. pkT{ ih nkgD/ u"dK e[ ihnK d/
nk ;edh. r[o{ BkBe dh f;Zfynk T[jd/ tZ;/. Bktb 'fuZNk bj{' B/ f;oc 1932 sK ;B jh, go w?B{z sK T[j fJe gfotko d/ w[yh ;B. go xo ftu w[;bwkB d';s nfjwd s/ T[; dh gsBh
f;Zy th BjhA ;wM ;e/. r[o{ BkBe dk 'u BkBe f;zx B{z Bk ;Ekgs eo fdZsk, ;kfjseko s'A S[ZN fJe d?th nkswk jh ofjzfdnK th T[BQK dh nkgDh tZyoh
Xow ;opZs d/ Gb/ dk Xow j?.'' fJzz jh ;r'A T[BQK dh S'jos B{z f;yo 's/ gj[zuk ikgd/ ;B. fJe eow:'rh, fJe sgZ;th, d[Bhnk ;h. xo/b{ fzzw/tkohnK s/ ;z;koe z[p?dk B{z ;"AgD dk c?;bk eodk j?.
ikgdk j? fe ni/ th pj[s/ b'e r[o{ BkBe fdZsk. Mw/fbnK s'A T[j g{oh soQK fBob/g ofj e/ ejkDh dh y{p;{osh fJj j? fe nfjwd
dh f;Zfynk s'A T[jd/ f;Zy pj[s go/ jB fJe pqjwfrnkBh. fgsk Gkt/A fezBk th tX/o/ ;wK ;kfjs fuzsB s/ f;oiDk ftu
s/ ftyktk jh j? fe n;hA f;Zy jK. nkw b'eK tKr T[BQK ihtB 'u eJh wjkB g[oS feT[A Bk j't/, nkgD/ pZfunK jh r[zkod/. xo d/ ;ko/ ezwK dk gqpzX nkgDh gsBh B{z j[D xo 'u rT{ wk;
T[sokn uVQkn t/y/. Bk siop/ekoh s/ bJh sK T[j fgsk jh ofjzdk j?. pkT{ ih ;kv/ Gkph ih wksk oki e"o eod/ ;B. s/ szpke{ dh tos'A o'eD bJh nkydk j?.
pkb eth B/ 12 ;kb dh T[wo 'u pkT{ ih dh ;kdh ofjDh pfjDh s/ ;hws
nkgDh fJwkBdkoh eoe/ jh wkf;e fJe b'efgq: Bktbeko s/ fgsk j'D d/ b'VK ;B. ezw eoBk sK fp;so/ 's/ p?m Bktb 'nZX-fyfVnk c[Zb' BkBe f;zx
Bkb-Bkb fJe wjkB fJB;kB th ;B. e/. xo d/ fJe ewo/ ftu T[BQK dh wzih dhnK 59 g[;seK 'u'A ;ot'sw j?.
gouk b'e ;kfjs eZYD, gq?Z; bkT[D, T[j fJe bkitkp Sy;hns ;B. fJe ;h. Bkb brdh nbwkoh ftu T[BQK dhnK Btdhg ;{oh fJ; s'A gfjbK 'gftZso
nkdoSe ftnesh-fiBQK d/ r[DK dh g[;seK, fbyD ;wZroh s/ fbfynk gkgh' dk nB[tkd th nzro/zh 'u ';/ANbh
g[;se gqekSB nkfd eko'pko 'u Bk wfje e;s{oh tKr u"frod/ ftu c?b j'fJnk w?No j[zdk ;h. ekrz gZso s/ f;zBo' ti'A eo u[Ze/ jB. fJ; Bktb 's/
f;oc xkN/ ykX/, ;r'A eozkJh th j[zd/ rJh.' g?ZB dtks bJh e'b fJe S'Nk w/z. T[;/ fcbw th pD u[Zeh j?. pboki ;kjBh
oj/. BkBe f;zx dk 'fuZNk bj{' Bktb fp;so/ T[Zs/ jh T[j ;"Ad/, sehJ/ Bkb
w?A B"AthA iwks ftu gVQ fbnk ;h. T[BQK ';zB 1958 ftu w?A pkT{ ih dh B{zj Yk;Dk bkJh T[j ;kfjs ouBk s/ B/ T[; fcbw 'u w[Zy G{fwek fBGkJh ;h.
pD e/ gfotko ftu gqt/S ehsk. T[d'A nfXn?B eod/. T[ZE/ jh Ekbh ftu go';h pkT{ ih dk d/jKs 28 d;zpo 1971
B/ 38 Bktb fby/. uko ekft ;zrqfj, ;kok gfotko nzfwqs;o dh GhVh rbh j'Jh o'Nh yKd/. T[;/ fp;so/ T[Zs/ p?m/ jh
T[j gfotko d/ ihnK iK fwbD nkJ/ ftu nukBe fdb dk d"ok g?D Bkb
uko ejkDh ;zrqfj, BkNe, b/y, gzikp f;zx, u"e pkpk ;kfjp ftu ofjzdk ftneshnK Bkb rZbpks eod/.
;h. pkT{ ih nkgD/ u"dK e[ ihnK d/ w[bkeks bJh e'Jh tZyok ewok BjhA, j'fJnk. bZfrnk fit/A ;kv/ f;o s'A SZs
nB[tkd, ;t?-ihtBh ns/ j'o fezBk e[M gfotko d/ w[yh ;B. go xo ftu e'Jh ;NZvh iK ;"D ewok BjhA. p; ;kdk
fijk xo, ;kdh ofjDh pfjDh s/ ;kdk T[Zv rJh j't/. T[j ;kB{z eh, ;ko/ gzikph
fbfynk. T[j g{oh nZXh ;dh sZe gzikph ofjzfdnK th T[BQK dh nkgDh tZyoh ykDk. J/BhnK e[ b'VK fijVhnK jo j/
d[Bhnk ;h. xo/b{ fzzw/tkohnK s/ ;z;koe mbh wZX-Sq/Dh gfotko dhnK j[zdhnK ;kfjs irs B{z nBkE eo rJ/. T[BQK
;kfjs irs dk fJe :[Zr pD e/ ftuo/ Mw/fbnK s'A T[j g{oh soQK fBob/g ofj e/ jB. go fe;/ gkme, b/ye, fwZso ;B/
jh iK ebkeko B{z g[ZS e/ t/y', T[jh xo Bfws nyzvgkm dk G'r rohB n?tfBT{
s/ ;kfjs d/ nzpo s/ SkJ/ oj/. tX/o/ ;wK ;kfjs fuzsB s/ f;oiDk ftu
jh r[zkod/. xo d/ ;ko/ ezwK dk gqpzX 'u nzfwqs;o fgnk. g[oksB s/ fJfsjk;e
BkBe f;zx dk ihtB ;kdrh dh ;kv/ Gkph ih wksk oki e"o eod/ ;B. sbkp d/ ezY/ dk wkj"b pj[s jh ;'r

nd[Zsh fw;kb ;h s/ T[j fJZe p/fw;kb pkT{ ih dh ;kdh ofjDh pfjDh s/ ;hws rtko ;h. 29 d;zpo B{z T[BQK d/ tZv/
b'VK ;B. ezw eoBk sK fp;so/ 's/ p?m
Sy;hns ti'A ikD/ ikD bZr/. BkBe e/. xo d/ fJe ewo/ ftu T[BQK dh wzih ;g[Zso eosko f;zx ;{oh dh T[vhe j'
f;zx pV/ fdqVQ fJokd/ d/ wkbe, g{oB
;h. Bkb brdh nbwkoh ftu T[BQK dhnK ojh ;h, go d/o j' ikD ekoB fusk B{z
rqfj;Eh ;B. gsBh, gzi g[Zso, fJe g[;seK, fbyD ;wZroh s/ fbfynk
j'fJnk w?No j[zdk ;h. ekrz gZso s/ nrBh d{i/ ;g[Zso B/ fdZsh. wk;No ;zX{
Xh, B{zjK, itkJh, g'so/-g'sohnK, d'js/ g?ZB dtks bJh e'b fJe S'Nk w/z. T[;/
fp;so/ T[Zs/ jh T[j ;"Ad/, sehJ/ Bkb nB[;ko S r[opyS f;zx ;w/s pj[s ;ko/
-d'jsohnK -rqfj;E ihtB edh th Yk;Dk bkJh T[j ;kfjs ouBk s/ b/ye T[BQK B{z SoXKibh G/N eoB nkJ/.
ejkDheko S ;[ikB f;zx B/ S BkBe
T[BQK 's/ jkth BjhA j'fJnk. nfXn?B eod/. T[ZE/ jh Ekbh ftu go';h f;zx B{z SoXKibh G/N eofdnK fejk,
1965 dh izr j' e/ jNh ;h. b'eK j'Jh o'Nh yKd/. T[;/ fp;so/ T[Zs/ p?m/ jh ''b/ye sK ;ko/ pD iKd/ B/ go nkdwh
T[j gfotko d/ ihnK iK fwbD nkJ/ e'Jh e'Jh pDdk j?. S BkBe f;zx nkdwh
ftu nctkj ;h fe bVkJh fco br/rh. gfjbK ;B, b/ye pknd ftu.'' mhe
ftneshnK Bkb rZbpks eod/. jh BkBe f;zx tXhnk fJB;kB ;B.
wk;No ;zX{ B/ T[BQK s'A g[ZfSnk, ''Gkos- w[bkeks bJh e'Jh tZyok ewok BjhA, T[BQK dh efjDh s/ eoBh fJe ;h. T[BQK
gkfe izr fco fSV/rh<'' T[so ;h, ''BjhA. e'Jh ;NZvh iK ;"D ewok BjhA. p; ;kdk dk ;kok gfotko th jo ;kb T[BQK dh
feT[Afe ;koh d[BhnK dk nwB, d[BhnK po;h 28 d;zpo B{z wBkT[Adk j?. T[;
tXhnk wB[Zy ns/ gzikph d/ wjkB b/
d/ fJe f;o/ s'A d{i/ f;o/ sZe fJ; soQK ye dh :kd ftu w/ok f;o jo t/b/
M[fenk ofjzdk j?.
i[fVnk j'fJnk j? fi; soQK wzi/ dhnK
17 iBtoh 2004 B{z UjBK dh
oZ;hnK. bVkJhnK dk :[r ysw ;wM'. gsBh wksk oki e"o dh, 96 tfoQnK dh
bzwh T[wo G'rD fgS'A, w"s j' rJh.
nwB ftu jh wB[Zysk dk Gbk j?.'' T[BQK
dh f;js pko/ g[ZfSnk sK T[BQK fejk, gqhs Bro ftZu nZi T[BQK d/ BK 's/
r[opyS f;zx BkBe f;zx ckT{Av/SB j?.
''j[D sK mhe j?, go fgSb/ ;kb w/o/ gqhs GtB UgB J/no EhJ/No T[BQK dh
BZe okjhA pj[s ;kok y{B tfj frnk. w/ :kd ftZu j?, fiZE/ ;kfjse s/
;fGnkukoe ;orowhnK B/ fJ; d/ yzvoK
o/ bVe/ w?B{z eko ftu gk e/ nzfwqs;o b? ftZu XVeD gk fdZsh j?, wfjek s/
o[SBk fdZsk j?. T[BQK d/ ;wkX tkb/
rJ/. fJbki Bkb w?A mhe j' frnk. w?A ;EkB 's/ SkBdko gkoe j?, fiZE/ gsk
BjhA ni/ fezB/ nX{o/ Bktb ;[Zs/ gJ/ jB,
j?okB ;K fe w?A pu fet/A frnk< fco w?A ebw B{z N'bd/. fJfsjk;e Bktb fJe
fwnkB d' sbtkoK B{z 1962 ftZu ;kfjs
;'funk, j' ;edk j?, fe;/ j'o BkBe nekdwh g[o;eko fwfbnk.

f;zx d/ G[b/y/ :wK B/ w?B{z jZE gk fbnk 1968 ftZu gftZso gkgh d/
nXkfos fJZe fjzdh fcbw th pD u[Zeh
j't/, go id'A gsk bZrk fe fJj T[j j?.

BkBe f;zx BjhA, fi; B{z n;hA b?D nkJ/

;h, T[j w?B{z SZv rJ/.'' fJj efj e/ T[j
jZ; gJ/, s/ w/ok th jk;k fBeb frnk.

fco g[ZfSnk, ''nZieZbQ eh fby oj/ j'<''
''w/o/ fdwkr ftu fbyD tk;s/ sK pj[s

49 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

UNIQUE COLLEGE

50 gzikp NkJhwz, f;vBh, nr;s 2015

wjkokDh d/ nzvorkow?AN; j'J/ foekovs'V ehws 's/ fBbkw ijkzK ekoB j'D tkb/ ;kT{Av gqdS{ D d/ J/ti 'u

fpqfNS wjkokDh B{z fwb ;ed/ B/ bZyK g"Av

bzvB (fpT{o') fpqN/B ftu j'Jh fJe fBbkwh ftu wjkokDh fteN'ohnk dh fJe bzvB (fpT{o') fpqN/B d/ jhEo' jtkJh ;edk j?. 'fd ;zv/ NkJhwz' w[skpe jhEo' 89 ;kb dh wjkoBh nkgD/ fznkdkso
i'Vh nzvorkow?Av dh foekovs'V 12000 g"Av 'u fBbkwh j'Jh j?. fteN'ohnk jtkJh nZv/ d/ shi/ oBt/ s'A o"b/ d/ n;o jcs/ fpskT[Adh j?. fJj ezgb?e; 900
o'fiBk bJh thnko ;N?Ag bZr/ fJ; nzvorkow?AN; B{z fJe fpqfNS n"os B/ yohfdnk. nZv/ 's/ shi/ oBt/ d/ S[o{ j'D Bkb B{z xZN eoB d/ we;d Bkb joikB/ dh ;kb g[okDk j?, fiZE/ j/Boh nSNw ns/
ftzv;o e?;o ;pzXh 70 eo'V g"Av d/ ftt;Ek ehsh rJh j?. don;b, ftzv;o ukob;-1 B{z dcB ehsk frnk ;h. g{ok
ftbNS?fJo ftu fug/Bj?w nkeSB o{wz dh gqXkB Bhbkwheosk fouov n?vwzv; joikB/ dh ;ehw dk ;G s'A fznkdk e?;o Skjh gfotko dk fJe xo j?, fiZE/
B/ dZf;nk fe fteN'ohnk d/ fJ; ;kjh nzvorkow?AN; dh fJj foekovs'V fBbkwh ckfJdk wjkokDh n?bhzkp/E-2 B{z j' ezgb?e; 13 J/eV 'u c?fbnk j'fJnk
j?. j?. wjkokDh nfXekoe xo j'D d/ Bkb

fJzrb?Av dh fJe nypko w[skpe fJBQK nzvorkow?AN; 's/ 1890 dh sohe jh fJj e?;o jo ;kb jzkoK ;?bkBhnK
fbyh j'Jh j? s/ fJj pj[s fpjso jkbs ftu jB. fJBQK B{z eJh ;kbK s'A ezNo'bv B{z th nkgD/ tZb fyZudk j?. nypko
skgwkB tkb/ ewo/ ftu oZfynk iKdk j?.
w[skpe shi/ oBt/ ekoB ftzv;o d/ B/
fJZE/ ;;sh fte ojh j? zwhB, j? e'Jh yohdD dk S"ehB
V/ o"b/ d/ j'o jkbks g?dk j' ;ed/ jB.

gqXkB wzsoh v/ftv e?woB j[D fJ; B{z

b? e/ ftuko uouk eo oj/ jB fe eh

jhEo' d/ shi/ oBt/ dh fJikzs fdZsh
ikt/ iK BjhA. eko'pkoh irs d/ b'eK

dk gqXkB wzsoh 's/ dpkn j? fe T[j
shi/ oBt/ dh fJikzs d/D, go T[BQK
dh nkgDh ezzot/fNt gkoNh d/ e[M u'Nh
d/ B/sktK dk fto'X ;kjwD/ nk fojk

j?. fJBQK 'u bzvB d/ w/no p'fo; ikB;B
ns/ gkoNh d/ tZv/ B/sk i?e r'bv;fwE

Skwb jB.

e/ n?c ;h d/ ;N'o 'u e[VhnK dh r[zvkrodh, n?ZwH ghH

d/ w[zv/ B{z gkfJnk jZE, e[ZN-e[ZN e/ ehsk p/jkb

J/E/A; (fpT{o') g{oh d[Bhnk ftu fes/ th ub/ ikU zwhB yohdDk ;G s'A n"yk bzvB (fpT{o') nZi-eZbQ dhnK nfij/ eko/ eo iKdhnK jB fe j?okBrh j;gskb gj[zuk fdZsk, fiZE/ T[; dh
ezw j? go jkb jh ftu ezrkb j'fJnk rqh; j[D nkgD/ d/S ftu ;;sh zwhB t/u e[VhnK gzr/ b?D ftu w[zfvnK s'A E'VQk j[zdh j?. fJ;/ soQK d/ fJe wkwb/ ftu e/ jkbs rzGho pDh j'Jh j?.
fojk j? feT[Afe rqh; B{z eozk u[ekT[D bJh 5H5 by eo'V o[gJ/ dh b'V j?. :{o'i'B th fgZS/ BjhA jB. Bkz[e fdb ejhnK H n?ZcH ;hH d/ ;N'o ftu bzvB dh n?wH
B/ rqh; B{z nkgDk eozk tkg; eoB bJh d' jZb dZ;/. gfjb/ w[skpe rqh; B{z 3H5 ikD tkbhnK fJj e[VhnK eJh tko ghH d/ p/N/ B{z e[M e[VhnK B/ e[ZN-e[ZN ikDekoh w[skpe n?ZwH ghH p'fo;
bZy eo'V o[gJ/ dh ikfJdkd NoK;co eoBh gt/rh, fi; B{z t/u e/ eoz u[ekfJnk dk p/Nk Nkw nkgDh robcq?Av Bkb e/H
ikt/rk. fJj ikfJdkd e'Jh Nkg{ th j' ;edk j?. fJ; s'A rqh; B{z nkgDk p/bnkT{N n?ZcH ;hH frnk ;h. T[; dh robcq?Av
gbkB th ;[XkoB B{z fejk frnk j?. fueB b?D bJh bkJhB ftu bZrh ;h,
fiZE/ e[M e[VhnK B/ T[; s'A nZr/ j' e/
:{o'i'B d/ wjZstg{oB d/S iowBh B/ sK fJZE'A sZe efj fdZsk j? fe rqh; gzi fueB b?D dh e'fSS ehsh, fi; B{z b? e/
;kbK bJh :{o'i'B s'A pkjo j' ikt/ ns/ eozk tkg; eoB dh ftt;Ek eo/. fJ; T[BQK dk MrVk j' frnk. ftu-pukn
d"okB T[; B{z wB[Zyh ns/ seBheh wdd fwbdh oj/rh. eoB nkJ/ Nkw B{z e[VhnK B/ x/o fbnk
ns/ T[; Bkb e[ZN-wko ehsh. Nkw w"e/
j[D i/eo e'Jh th d/S rqh; ftu zwhB yohdDk ukj[zdk j? iK e'Jh th tZv/ gZXo 's/ jh p/j'S j' e/ fvZr frnk ns/ fJ;
's/ rqh; ftu zwhB yohd e/ fBt/S eoBk ukj[zdk j? sK T[; bJh fJj p/jZd ;[Bfjoh s'A pknd th fJe e[Vh T[; 's/ uVQ e/
w"ek j? ns/ i/eo e'Jh rqh; d/ SkBdko nkJhb?Av B{z nkgDk pDkT[Dk ukj[zdk j? T[; T[; d/ bZsK-w[Ze/ wkodh ojh.
bJh th fJj p/jZd yk; w"ek j?.
Nkw fdb dk wohz j? ns/ jkb jh
;ktXkB, ;orow j? nfijk r?Ar i' e[VhnK dh y'j b?Adk j? y{p;{osh ftu T[; dk fdb dk nkgq/SB j'fJnk
;h. e[VhnK d/ fJ; jwb/ ekoB T[j fJe
pofwzxw (fpT{o') fJzrb?Av ftu fJe nfijh r?Ar ;orow j?, i' okj iKdhnK tko fco j;gskb dh dfjbhz 's/ gj[zu
e[VhnK d/ tkb eZN b?Adh j? s/ rkfJp j' iKdh j?. fJzrb?Av d/ pofwzxw ftu fgZSb/ frnk. n?ZwH ghH p'fo; B/ nkgD/ p/N/
n?stko B{z nfij/ eJh wkwb/ d/yD B{z fwb/. prSkn o'v ns/ o?Nb eq'cN o'v 's/ bJh fJB;kc wzfrnk j? ns/ e[VhnK
fJ; r?Ar B/ Skw ;Zs ti/ d/ eohp eJh n"osK s/ e[VhnK d/ tkb eZN fdZs/. dhnK s;thoK g[b; tZb'A ikoh eo
fdZshnK rJhnK jB.
g[b; fJ; r?Ar dh sbkS ftu j?. fJj r?Ar f;bto ozr dh nkvh eko ftu
nkT[Adh j?. fJBQK ftu n"osK th Skwb dZ;hnK ik ojhnK jB. pb'fu;skB 'u wK d[ork dh Xke,

fJ; soQK d/ fJe wkwb/ d/ uSwdhd rtkj B/ dZf;nk fe fJe 29 ;kbk e[Vh fi; s'A nZstkdh yKd/ jB y"c!
o;s/ 's/ ik ojh ;h fe T[; d/ fgZS'A nukBe fe;/ B/ uke{ Bkb jwbk eo fdZsk.
pknd ftu gsk bZrk fe e[Vh d/ tkb eZN/ rJ/ ;B. e[Vh B{z e[M ;ZNK th bZrhnK fJ;bkwkpkd (fpT{o') Gkos-gkfe SoXk dh v'o i[Vh j'Jh j?. wK d/ fJ; shoE B{z BkBh dk jz iK
jB. fJ; r?Ar ftu Skwb b'e J/ShnB w{b d/ dZ;/ ik oj/ jB. dh tzv s'A pknd th gkfe;skB 'u eJh T[BQK 'u'A gkfe;skB d/ pb'fu;skB BkBh dk wzfdo fejk iKdk j?. jkbKfe
gqkuhB fjzd{ wzfdo jB i' nZi th jB. pb'fu;skB dk fJj fJbkek nZstkd
fJBQK wzfdoK Bkb Gkos-gke tzv th gqKs 'u ;fEs fjzrbkz wksk dk wzfdo
fJe wSj{o Seshghm j?. gkfe;skB 'u d/ bJh wkVk gZXo j? fco th nZstkdh

fJ; B{z BSN BjhA eo gkT[Ad/. 1947 dh
tzv s'A gfjbK fJE/ ekch o"De j[zdh ;h

go j[D jkbks pdb rJ/ jB go nZi

th fjzd{nK 'u wK fjzrbkz bJh nN[N
SoXk j? ns/ b'e fJE/ wksk d/ doSB
eoB nkT[Ad/ jB. fJ; bJh gfjbK

;oeko s'A nkfrnk b?Dh j[zdh j?. tZy-

tZy XowK d/ b'e wK fjzrbkz 'u SoXk
oZyd/ jB. fJE/ nk e/ T[j Xow ns/ iksh

d/ pzXB G[Zb iKd/ jB. wK d/ dopko 'u
;G T[; dh ;zskB j? ns/ T[; B{z BwB

eod/ jB. fJE/ dk fdqS pj[s ;[zdo j?.
fJj y/so gjkVhnK 'u ;fEs j?. fJE/
fjzrbk Bdh tfjzdh j?. fJE/ wkB:sk j?

fe fJE/ d/th ;sh dk ShS fvZfrnk ;h.
Sqhokw th fJE/ :Zr eoB nkJ/ ;B. fJ;
s'A fJbktk goS[okw, dkdk, wykB ns/
r'oyBkE th fJE/ nk u[Ze/ j?.


Click to View FlipBook Version