จิตอาสา904 ฉบับปรับปรุง

18 พฤษภาคม 2564

ี
ิ
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธบดีศรสินทรมหาวชิราลงกรณ
ิ
ิ
มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสรสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธเบศร
ิ
่
ราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกลาเจ้าอยูหัว
้

่
“สมเด็จพระเจ้าอยูหัว มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพ



ั
ยวรางกูร” ทรงมีพระราโชบาย สืบสาน รกษา ต่อยอด มี


ั
ิ
พระราชประสงค์ที่จะเห็น 3 ส่งที่พระองค์รกอยูด้วยกันใน
่
ประชาชนจิตอาสาและเช่อในพระราชหฤทัยเสมอมาว่า
ื



คนไทยมีความเปนจิตอาสาอยูในใจทุกคน”
็
่

ความหมายของ “จิตอาสา” ตามพจนานกรม
ุ



ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ฉบับ พ.ศ. 2542 ได้ให้



ความหมายของ “จิตอาสา” ดังน้ ี





็
้
“จิต” เปนค านาม หมายถึง ใจ สิ่งที่มีหนาที่รู้


คิด และนก
ึ



ั
็
“อาสา” เปนค ากริยาหมายถึง เสนอตัวเข้ารบท า

ดังน้น “จิตอาสา” จึงหมายถึง จิตแห่งการให้ความดี
ั


งามทั้งปวงแกเพื่อนมนษย์โดยเต็มใจสมครใจอิ่มใจ
ุ
่
ั

้
ี
ุ
ี
ซาบซึ้งใจ ปติสข ที่พรอมจะเสยสละเวลา แรงกาย
แรงสติปญญา เพื่อสาธารณประโยชน์ในการท า
ั


่
้
็
ิ
ื
กิจกรรมหรอส่งที่เปนประโยชน์แกผูอื่นโดยไม่หวัง
ุ
ผลตอบแทน และมีความสขที่ได้ชวยเหลอผูอื่น เปน
ื
้
็
่
ื
จิตที่ไมน่งดูดายเมื่อพบเห็นปญหาหรอความทุกข์
ิ
่
ั
ั
้
ยากที่เกิดขึ้นกบผูคน

เปนจิตที่มีความสขเมื่อได้ท าความดีและเห็นน ้าตา
็
ุ

ี่
เปล่ยนแปลงเปนรอยยิ้ม เปนจิตที่เปยมด้วย “บญ”
็
ุ
็
ี
ั
คือความสงบเยือกเย็น และพลงแห่งความดีอีกทั้งยัง


่
ชวยลด “อัตตา” หรือความเปนตัวตนของตนเองลงได้
็

ความหมายของ จิตอาสา “เราท าความดี



ั
ิ
เพื่อชาติ ศาสน์ กษตรย์”

หมายถึง ประชาชนทุกหมูเหลาทั้งในและ
่
่


ี
ื
้
่
ต่างประเทศที่สมครใจชวยเหลอผูอื่นยอมเสยสละ
ั
เวลา แรงกาย แรงใจ และสติปญญาใน การท างานที่
ั


เปนสาธารณประโยชน์ โดยไมหวังผลตอบแทนใด ๆ
็
่

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหัว
่



ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ
ุ
้

ให้จัดตั้งโครงการจิตอาสา




็
พระราชทานขึ้น เพื่อเปนการรวม


ความสมัครสมานสามัคคีของคน



ไทยทุกคนในการท ากิจกรรมสาธารณประโยชน์เพื่อ




พัฒนาพื้นที่ในชมชนต่างๆให้มีความเจรญ เพื่อให้เกิด
ิ
ุ

ุ
ประโยชน์ต่อชมชนอย่างถาวร

่
โดยมีศูนย์อ านวยการใหญโครงการจิตอาสา



ุ
้
้
ั
็
พระราชทานเปนผูควบคม ก ากบ ดูแล และให้ผูว่า
้
็
ุ
ั
ราชการจังหวัดในแต่ละจังหวัดเปนผูให้การสนบสนน
่
และรวมการปฏิบัติของทุกภาคสวนในกิจกรรมจิต


้
็
อาสาพระราชทานให้เปนไปด้วยความเรยบรอยตาม
ี
พระราโชบาย และวัตถประสงค์ของกิจกรรม
ุ

็
ั
ประวติความเปนมาของจิตอาสา


ตามที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหัว ทรงห่วงใย
่


็
่
ุ
ึ
และทรงค านงถึงความอยูดีมีสขของประชาชนเปน
่
ิ
ส าคญ และพระองค์ทรงมีพระราชปณธานแนวแนที่จะ
ั
่
็
ท าให้ ประเทศชาติ ม่นคง เปนปกแผน มีความรก
ึ
ั
่
ั
็
ั
่
ี
ความสามคคีและประชาชน มีชวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น
ื
ั
ิ
ด้วยมีพระราชปณธานที่จะสบสาน รกษา ต่อยอด
โครงการอนเน่ ืองมาจากพระราชด าร และแนว
ั
ิ

ิ
พระราชด ารต่างๆ ในการบ าบัดทุกข์ บ ารงสขให้
ุ
ุ

ประชาชน และพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหนา
้

้
ุ
ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหม่อม ให้จัด

ั
ุ
โครงการจิตอาสาขึ้นในคร้งแรกเมื่อวันพธที่ 21


ุ
ุ
ี
มิถนายน พทธศักราช 2560 ณ โรงเรยนสโขทัย เขต
ุ
ิ
็
ดสิต กทม.โดยมีพระราโชบาย ให้เร่มท าจากจดเลกไป
ุ
ุ
ิ
ั
่
ใหญ โดยเร่มจากการดูแลรกษาบ้านและบรเวณรอบ
ิ
บ้านของตนเองให้สะอาดก่อน จึงเกิดโครงการจิต



ั
อาสา เราท าความดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษตรย์ นบตั้งแต่
ั
ิ

็
ั
น้นเปนต้นมา



คณสมบัติและการรบสมครจิตอาสาพระราชทาน
ุ
ั
ั

คณสมบัติเบื้องต้นของจิตอาสาพระราชทาน มี 4
ุ


ประการ ดังน้ ี




ั
ื
ั
้
1.มีสญชาติไทยหรอผูที่พ านกอาศยอยูใน
่
ั
ประเทศไทยโดยถูกต้องตามกฎหมาย

2.ไม่มีผลประโยชน์แอบแฝง




3.ไม่เบียดบังเวลาราชการ



4.ไม่เสียการเรยน
ี

คณลกษณะที่พึงประสงค์ของจิตอาสา
ุ
ั

พระราชทาน มี 7 ประการ ดังน้ ี





ั
ึ
ี
1.มีความซื่อสตย์ เสยสละ อดทนค านงถึงผลประโยชน์
ของสวนรวมมากกว่าผลประโยชน์ของตนเอง
่


ื
้
ั
2.มีศีลธรรม รกษาความสตย์ หวังดีต่อผูอื่น เผ่อแผและ
ั
่
ั
แบ่งปน


ั
ั
3.มีวินยและความรบผิดชอบ เคารพกฎหมายบ้านเมือง

ิ
้
ี
4.มีกรยา วาจา สภาพเรยบรอย
ุ
ุ
5.ไม่ดื่มสราหรอใชสารเสพติดอื่นใดในขณะปฏิบัติงาน
้
ื

6.มีจิตใจเขมแข็งและมีทัศนคติที่ดีในการ
้


่
ปฏิบัติงานเพื่อสวนรวม



ั
ี
้
้
ั
7.รกษาวัฒนธรรมประเพณไทยอนดีงาม ผูนอย
รู้จักการเคารพผูใหญ ่
้

การแต่งกายของจิตอาสาพระราชทาน




แต่งกายด้วยเส้อพระราชทานหรอเส้อสสภาพ
ุ
ื
ี
ื
ื
ื
ุ
ุ
ที่ไมมีการระบช่อหนวยงาน องค์กร กลมบคคลบคคล
่
ุ
่
ุ
่
ใด ๆ กรณนกเรยนนกศึกษาสามารถแต่งกายด้วย
ั
ี
ั
ี
่
ื
เคร่องแบบ หรอสวมใสกระโปรง / กางเกงของ
ื
สถานศึกษาได้สวมหมวกแกปและผาพันคอที่ได้รบ
ั
้
๊
พระราชทาน ติดบัตรประจ าตัวจิตอาสาฯโดยการแต่ง


ั
กายต้องมีความรดกมเพื่อให้มีความคลองตัวในการ
่
ุ

ปฏิบัติงาน

้
โดยมีขอควรระวัง คือ



1.จิตอาสาฯ ที่ลงทะเบียนถูกต้องเท่าน้นที่สามารถ
ั


้
แต่งกายตามที่ก าหนดขางต้นได้



ื
็
ุ
2.ชดเคร่องแบบจิตอาสาฯ ไม่เปนมรดกตกทอด
ไม่สามารถมอบต่อให้ผูอื่นได้
้


ิ
ิ
ิ
3.ห้ามท าเลียนแบบ (เน่องจากมีลขสทธ์ตาม
ื
กฎหมาย) และห้ามจ าหนายจ่ายแจก
่





































ึ
ั
หลกสูตรการฝกอบรมจิตอาสา แบ่งเปน 3 ระดับ ได้แก่
็
ั
1.หลกสูตรพื้นฐาน



ึ
มีระยะเวลาฝกอบรม จ านวน 15 วัน


2.หลกสูตรหลกประจ า
ั
ั


ั
ึ
มีระยะเวลาฝกอบรม จ านวน 6 สปดาห์

ั
3.หลกสูตรพิเศษ



มีระยะเวลาฝกอบรม จ านวน 3 เดือน
ึ

ั
ึ
หลกสูตรการฝกอบรมจิตอาสา

ั
1.หลกสูตรพื้นฐาน



ึ
มีระยะเวลาฝกอบรม จ านวน 15 วัน

ึ
ั
หลกสูตรการฝกอบรมจิตอาสา


2.หลกสูตรหลกประจ า
ั
ั

มีระยะเวลาฝกอบรม จ านวน 6 สปดาห์
ั
ึ

มีวัตถประสงค์ของการฝกของหลกสูตรดังน้ ี
ุ
ั
ึ

้
ิ
ึ
ปจจบันได้ด าเนนการฝกไปแลว คือ หลกสูตร
ั
ั
ุ
็
ุ
่
ุ
“หลักประจ า” รนที่ 4 พระราชทานช่อรน ว่า “เปนเบ้า
ื
่
็
เปน แม่พิมพ์”

่
้
ื
โดยมีขาราชการ ทหาร ต ารวจ และพลเรอนทั้ง ๔ เหลา
ั
ทัพ เขารบการฝกอบรม โดยท าการฝก ณ พื้นที่กองพัน
้
ึ
ึ
่
ั
ฝกสวนหลง กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภ
ึ
ั
รกษาพระองค์ เขตพระราชฐานในพระองค์ “วิภาวดี”


ุ
ิ
ทั้งได้ทรงพระกรณาวินจฉยเน้อหาทุกวิชาของ
ื
ั
ั
ั
หลกสูตร และ พระราชทานพระราชทรพย์ในการพัฒนา

้
่
ั
ปรบปรงสถานที่ฝก และคาใชจ่าย พระราชทานเส้อ
ุ
ึ
ื
ึ
ื
เคร่องชวยฝก และพระราชทานอาหาร ตลอดห้วงการฝก
ึ
่

ั
ึ
วตถุประสงค์ของการฝก


็
ิ
ั
1. เพื่อเปนวิทยากรช้นเลศ สามารถอบรมขยาย
่
ั
ผลให้เหลาทัพของตนเอง และพื้นที่ที่ได้รบมอบหมาย

2. เปนแกนน าให้กบจิตอาสาทั่วไป เพื่อท าหนาที่
็
ั
้

จิตอาสา 3 ประเภท ได้อย่างมีประสิทธผล
ิ


รวมถึงให้ข้อเสนอแนะงานด้านจิตอาสา




หลายๆ ด้าน น าเทคนคที่ได้รบการอบรม
ั
ิ

่
ื
ั
จากหลกสูตรน้ไปชวยเหลอประชาชน
ี
้
ตลอดจนภัยพิบัติต่างๆ โดยเนน 4 ด้าน



ั
ได้แก่ ปจจัย 4 ,การศึกษา, การ


ั
รกษาพยาบาลและอาชีพ

ั
3 ต้องทราบปญหาภาพรวมของประเทศ และ
.

ั
สามารถสบสภาพ ปญหาในพื้นที่ ให้ขอเสนอแนะ งาน
ื
้

่
จิตอาสาในภูมิภาค เพื่อให้ทางศูนย์อ านวยการใหญมา


็
ื
่
่
วิเคราะห์ชวยเหลอ อยางเปนรูปธรรม ต่อไป
4 เพื่อให้มีองค์ความรู้ มีวินย และบคลิกภาพ
ั
.
ุ
ตลอดจนทักษะชวยเหลอประชาชน น าไปสูการพัฒนา
ื
่
่
็
็
ประเทศชาติและเปนมวลชนที่เปนตัวอยางที่ดีของ
่

ประเทศชาติต่อไป



่
็
5. สามารถเปนครูฝกจิตอาสาในรนต่อไป
ุ
ึ

้
้
ั
ุ
ึ
คณสมบติของผูเขารบการฝกอบรม
ั
็
1. เปนผูที่มีทัศนคติที่ดีต่อชาติ ต่อสถาบัน และมี
้
ั
ั
็
ความสมครใจ เปนที่ยอมรบขององค์กรและมีความ

ึ
เสียสละ ค านงถึงผลประโยชน์สวนรวม
่

2. เปนบคลที่ได้รบการตรวจสอบพฤติกรรม จาก
ั
็
ุ

หนวยงานของรฐแลวว่าไมเปนภัยต่อความม่นคงของชาติ
้
็
ั
่
่
ั
ั
ุ
ั
3. เปนผูที่ได้รบการอนมติให้เขารบการศึกษาตาม
็
ั
้
้
ุ
ิ
้
ื
สายการบังคบบัญชา หรอจากผูบรหารระดับสูงสดของ
ั
ั
องค์กร และผูที่ศึกษาหลกสูตรให้ถือว่าเปนการปฏิบัติงาน
็
้
ั
ของทางราชการ โดยหนวยงานต้นสงกัดสามารถจัดหา
่
้
ุ
บคคลอื่นปฏิบัติหนาที่แทนได้

่
4. เปนผูที่มีสขภาพรางกายสมบูรณ์แข็งแรง และ
ุ
็
้
้
สามารถเขารบการศึกษาได้ตลอดหลกสูตร ไมมีโรค
ั
่
ั
ื
ประจ าตัวหรออยูในระหว่างภาวะตั้งครรภ์
่


ั
ั
่
5. เปนผูที่หนวยงานต้นสงกดพิจารณาแลวว่าเปน
้
็
้
็
็
ุ
บคคลช้นดีเลศ และมีความสามารถที่จะเปนประโยชน์
ิ
ั
ต่อการพัฒนาประเทศในอนาคต

ั
หลกสูตรหลกประจ า เนนการฝกอบรมแบบ มี
ั
ึ
้
่
ี
ี
สวนรวมในการเรยนการสอน การแลกเปล่ยน
่
ึ
้
็
ประสบการณ์ และการศึกษาเปนคณะเนนฝกการ

ั
ปฏิบัติ ฟงบรรยายจากผู ้มีประสบการณ์ จาก


่
หนวยงานและ วิทยากรที่มีความสามารถ โดยมี



็
ึ
ั
ระยะเวลาการฝกอบรมจ านวน 6 สปดาห์ แบ่งเปน 6
หมวดวิชา รวมทั้งส้น จ านวน 462 ช่วโมง ดังน้ ี
ั
ิ

1. หมวดวิชาที่ 1 วิชาทหารทั่วไป จ านวน ๒๗




้
ึ
ั
่
ั
ช่วโมง เนนการฝกให้รางกายแข็งแรง รู้ค าส่งภารกิจ
รู้หนาที่ รู้วินยทหารทั่วไป รู้จักระเบียบวินย มี
ั
้
ั
ความคิดที่เปนระบบ
็

ุ
.
2 หมวดวิชาที่ 2 วิชาการอบรมความรู้ (อดมการณ์/


ั
ั
สถาบันพระมหากษตริย์) จ านวน 85 ช่วโมง เพื่อให้

ทราบถึงประวัติศาสตร์ของชาติไทย โดยเฉพาะพระ




ุ
ิ
ั
ุ
มหากรณาธคณของพระมหากษตริย์ ทุกพระองค์
ุ
ั
ั
ตั้งแต่อดีต จนถึง ปจจบัน พระองค์ทรงแบกรบพระ
ุ
้
่
ราชภาระกิจที่ยิ่งใหญ ในการคมครองความปลอดภัย

ิ
ั
ุ
ั
ให้กบบ้านเมือง ในการเผชญกบภัยคกคาม ตั้งแต่อดีต
ิ
เช่น การลาอาณานคมของประเทศตะวันตก การแพร ่
่

อิทธพลของลทธคอมมิวนสต์ ในยคสงครามเย็น รวม
ั
ิ
ุ
ิ
่
ิ
ั
ถึงปญหาความยากจน ของ พสกนกรทั่วทั้งประเทศ
ิ

3. หมวดวิชาที่ 3 วิชาการอบรมความรู้ (ด้าน




้
ั
ั
จิตอาสา) จ านวน 80 ช่วโมง เพื่อให้ผูรบการฝกอบรม
ึ
ได้มีแนวทางในการปฏิบัติที่ถูกต้อง มีมาตรฐาน เพื่อ




ุ
พัฒนาบคคลากร ให้มีขีดความสามารถ ในการปฏิบัติ


้
หนาที่ต่างๆ ในกลมงานจิตอาสาทั้ง 3 ประเภท ได้
ุ
่
ิ
อย่างมีประสิทธภาพ

4. หมวดวิชาที่ 4 วิชาชีพ (เลือก) 1 วิชา




ี
็
ั
ั
ึ
้
้
จ านวน 30 ช่วโมง เปนวิชาชพที่ให้ผูเขารบการฝก
ื
เลือกคนละ 1วิชา เพื่อให้มีความรู้ไปชวยเหลอ
่
้
ั
ึ
ั
กิจกรรมจิตอาสาด้านต่างๆ ผูรบการฝกจะได้รบใบ
ี
ั
ประกาศนยบัตรรบรองขีดความสามารถ ประกอบด้วย

่
ทางด้านวิชาชาง



่
้
1.ชางไฟฟา

่
2.ชางเดินสายไฟ



3.ชางไม้
่


4.ชางประปา
่

5.ชางปูน
่



6.ชางสี
่


็
ื
่
้
ื
7.ชางเคร่องยนต์ขนาดเลก(เนนเคร่องมือ
การเกษตร)



ั
้
ั
8.แกะสลกผก และผลไมสด
9.การจัดดอกไม้สด และการรอยมาลย
ั
้


ั
10.การปกพ่ม โดยมีวิทยากรจากโรงเรยน
ี
ุ
ชางฝมือในวังหญิงเปนอาจารย์ในการสอน
็
่
ี

11.การท าอาหารไทย




12.การท าขนมไทย อาหารว่างที่มีประโยชน์



(เชน วิชาท าขนมครก)
่


13.ศาสตร์ในการถนอมอาหาร การแปรรูป




ั
ื
อาหาร (ใชรถครวสนามเคล่อนที่)
้