เส้นทางท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม สงขลา

50

อุทยานนกน้ำคูขุดเป็นส่วนหนึ่งของทะเลสาบสงขลา และเป็น
อุทยานนกน้ำที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียได้รับการประกาศเป็นเขตห้ามล่าสัตว์
ทะเลสาบสงขลา เมื่อวันที่ ๑๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๘ มีพื้นที่ ๒ จังหวัด คือ
จังหวัดสงขลาและจังหวัดพัทลุง เป็นแหล่งที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์ จึงเป็นที่
อาศัยของนกนานาพันธ์ุ จากการสำรวจของกรมปา่ ไม้พบว่า มีนกชนิดต่างๆ
๔๔ วงศ์ ๑๓๗ สกุล ๒๑๙ ชนิด ซึ่งนกเหล่านี้จะมาอยู่อาศัยเป็นจำนวนมาก
ในช่วงเดือนธันวาคม-เมษายน ลักษณะภูมิประเทศด้านหนึ่งติดกับทะเลสาบ
อีกด้านเป็นภูเขาเล็กๆ เหมาะแก่การนั่งเรือดูนกและสัมผัสกับธรรมชาติของ
ทะเลสาบสงขลา ทะเลบัวกลางน้ำที่สวยงาม รวมทั้งวิถีชีวิตของชาวประมง
พื้นบ้านที่ออกหาปลาจับสัตว์น้ำในทะเลสาบสงขลา ซึ่งเป็นวิถีชีวิตที่เรียบง่าย
สำหรับคา่ บรกิ ารเรือ ชัว่ โมงละ ๓๐๐ บาท ตอ่ ลำ ๑ ลำ น่ังไดไ้ มเ่ กิน ๖ คน

ม. ๔ ต. คูขุด อ. สทิงพระ จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๓๙ ๗๐๔๒

51

52

เป็นสถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูป
เจ้าแม่อยู่หัว เป็นพระพุทธรูปทองคำปางสมาธิ
เก็บรักษาไว้ในผอบที่วัดท่าคุระแห่งนี้ ชาวบ้าน
เรียกกันว่า “เจ้าแม่อยู่หัววัดท่าคุระ” เชื่อว่าเป็น
พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง และยัง
เกี่ยวข้องกบั ตำนานการกำเนิดโนรา และเป็นที่มา
ของประเพณีตายายย่าน หรือประเพณีทำบุญ
เดือนหก หรือประเพณีสมโภชและสรงน้ำเจ้าแม่
อยู่หัว ซึ่งตรงกับวันพุธแรกของข้างแรมเดือนหก
(ประมาณเดือนพฤษภาคม)

ม. ๙ ต. คลองรี อ. สทิงพระ จ. สงขลา

53

จุดที่ ๑ วัดพะโคะ หรือวัด
ราชประดิษฐาน เป็นวัดที่หลวงปู่ทวดเคย
จำพรรษาและบูรณปฏิสังขรณ์ (สักการะ
สิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดพะโคะจะช่วยเสริม
มงคลต่อชีวิตให้ประสบความสำเร็จในชีวิต
และเจริญรุ่งเรืองในหน้าทีก่ ารงาน)

จุดที่ ๒ ที่พักสงฆ์นาเปล เป็นสถานที่ที่พญางูคายลูกแก้วคู่บารมีให้กบั
หลวงปู่ทวดขณะที่ยังเป็นทารก (สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดต้นเลียบจะช่วย
เสริมสร้างบุญบารมีและเป็นมงคลต่อชีวิตในด้าน “เลี้ยงลูกง่าย เป็นเด็กดี และ
สขุ ภาพแข็งแรง")

จุดที่ ๓ ถ้ำเขาคูหา – ตระพังพระ โบราณสถาน เป็นสถานที่ประกอบ
พิธีกรรมทางศาสนาฮินดู ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงถึงความเป็นชุมชนเก่าแก่สมัยยุค
ก่อนประวัติศาสตร์ (ชุมชนเขาคูหาแห่งนี้ มีความอุดมสมบูรณ์ เชื่อกันว่าหาก
อธิษฐานถึงเทพเจ้าทีเ่ ขาคหู าจะได้รับอานิสงส์ความอดุ มสมบรู ณ์จากคำอธิษฐานน้ัน)

จุดที่ ๔ วิถีเกษตรพอเพียง การปลูกผักปลอดสารพิษ เลี้ยงด้วง ปูนา
คอนโด เหด็ อารมณ์ดี ชิมขนมตาล ขนมด้วง และไอติมครก

54

จุดที่ ๕ สวนมะพรา้ ว
ผู้ใหญ่เอ็ม มาตรฐาน GMP ดื่ม
มะพร้าวน้ำหอม กินแก้วมังกร
หวานฉ่ำ

จุดที่ ๖ จุดเช็คอิน
ถนนทิวโหนด ถนนสายวิถี
โหนด รบั ประทานอาหารพืน้ ถิ่น
มื้อเยน็ ทีบ่ ้านสวนจันทร์ อม่ิ เอม
กับบรรยากาศใต้ร่มไผ่ และ
ช็อปผลิตภณั ฑด์ ีเด่น

จุดที่ ๗ วัดต้นเลียบ สถานที่ฝังรกและบ้านเกิดหลวงปู่ทวด สักการะ
หลวงปู่ทวดองค์ที่สวยที่สุดในโลก (สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในที่พักสงฆ์จะช่วย
เสรมิ สร้างบุญบารมีและเป็นมงคลตอ่ ชีวิตในด้าน “ชีวติ มีรากฐานมนั่ คง”)

จดุ ที่ ๘ วัดดีหลวง เปน็ วดั ที่หลวงปทู่ วดเคยบวชเป็นสามเณรและศึกษา
วิชาต่างๆ ในวัดจนหมดสิ้น เป็นสำนักเรียนใหญ่มาแต่โบราณ และเป็นวัดที่มีความ
เจริญรุ่งเรืองทางด้านสถาปัตยกรรม (สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดดีหลวงจะช่วย
เสริมสร้างบุญบารมีและเป็นมงคลต่อชีวิตในด้าน “ความเฉลียวฉลาด รอบรู้ และ
ประสบความสำเร็จทางการศึกษา”)

55

เป็นวดั ที่มีความเกีย่ วข้องกบั ประวัติหลวงปู่ทวด เป็น
บ้านเกิดและเป็นปูชนียสถานที่ฝังรกหลวงปู่ทวด มีต้นเลียบ
ขนาดใหญ่ วัดขนาดโดยรอบลำต้น ประมาณ ๒๑ เมตร
กิ่งก้านสาขาให้ร่มเงาและความร่มรื่นอยู่ภายในวัดต้นเลียบ
ควบคู่ไปกับเจดีย์ที่ฝังรกของหลวงปู่ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด ซึ่ง
ถือกันว่าเป็นต้นไม้ที่มีความศักดิ์สิทธิ์ สิ่งสำคัญในวัดต้นเลียบ
แห่งนี้ ได้แก่ ต้นเลียบ สถูปที่ฝังรกหลวงปู่ทวด ศาลาที่
ประดิษฐานหลวงปู่ทวดองค์ใหญ่ สรีระของหลวงปู่จำเนียร
โชติธัมโม อดีตเจ้าสำนักที่พักสงฆ์ต้นเลียบ ซึ่งชาวบ้านเชื่อกัน
ว่าท่านเป็นผู้ที่เมตตามหานิยม มีวาจาสิทธิ์ สามารถหยั่งรู้ด้วย
ญาณวิเศษถึงวนั มรณภาพของตวั เอง

ม. ๑ ต. ดีหลวง อ. สทิงพระ จ. สงขลา

56

เป็นวัดที่มีความเจริญรุ่งเรืองด้านสถาปัตยกรรม
เป็นสำนักเรียนใหญ่มาแต่โบราณ และเป็นวัดที่เด็กชายปู
หรือหลวงปู่ทวดหรือสมเด็จเจ้าพะโคะได้เคยบวชเป็น
สามเณร เรียน นะโม ก ข ขอมไทยอยู่กับพระอาจารย์จวง
เจ้าอาวาสวดั ดีหลวงซึ่งเป็นหลวงลุง สิ่งสำคัญภายในวัด คือ
เจดีย์ทิศ หรือเจดีย์ ๕ ยอด ตั้งอยู่หน้าอุโบสถ เจดีย์หลัง
อุโบสถ เป็นเจดีย์ ๓ องค์ ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน อุโบสถ
บรรพชาสามเณรปู ศาลาโรงศพ หรือศาลาพระอธิการแก้ว
ซึ่งถือว่าเป็นสถาปัตยกรรมท้องถิ่นที่มีลักษณะสวยงามควร
ค่าแกก่ ารอนุรกั ษ์อยา่ งยิ่ง
ม. ๒ ต. ดีหลวง อ. สทงิ พระ จ. สงขลา

57

เป็นสถานที่ที่มีความเกี่ยวข้องกับประวัติและ
ตำนานหลวงปู่ทวด เป็นสถานที่ที่พญางูคายลูกแก้ว
คู่บารมีให้กับหลวงปู่ทวดขณะที่ยังเป็นทารก เมื่อครั้งที่
พ่อแม่ของหลวงปทู่ วดมาเกบ็ เกีย่ วข้าวแล้วนำลูกชายมา
ผูกเปลไว้แล้วมีพญางูมาพันรอบเปล และคายลูกแก้ว
ไว้ให้เป็นลูกแก้วคู่บารมีหลวงปู่ทวดมาจนถึงทุกวันนี้
(ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ภายในกุฏิเจ้าอาวาสวัดพะโคะ)
สถานที่แห่งนี้จึงได้ชื่อว่า นาเปล ปัจจุบันเป็นสำนัก
สงฆ์ขนาดเล็ก ตั้งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติท้องทุ่งนาและ
ต้นตาลโตนด มีการสร้างประติมากรรมปูนปั้นจำลอง
เหตุการณ์เมื่อครั้งพญางคู ายลกู แก้วคู่บารมี

ม. ๖ ต. ชมุ พล อ. สทงิ พระ จ. สงขลา

58

59

เ ป ็ น ว ั ด ท ี ่ ม ี ค ว า ม ส ำ ค ั ญ ท า ง ประว ั ต ิ ศาสตร์
โบราณคดี ศาสนา และเกี่ยวข้องกับประวัติหลวงปู่ทวด
เหยียบน้ำทะเลจืด คือเป็นวัดที่หลวงปู่ทวดเคยจำพรรษา
และบูรณปฏิสังขรณ์ วัดพะโคะมีโบราณสถานและ
โบราณวัตถปุ ระดิษฐานอยมู่ ากมาย เช่น พระสุวรรณมาลิก
เจดีย์ศรีรัตนมหาธาตุ พระพุทธไสยาสน์ บ่อน้ำซักจีวร
ศาลาตัดสินความ วิหารรอยพระพุทธบาทและลูกแก้ว
คู่บารมีหลวงปทู่ วด

ต้ังอย่บู นเขาพะโคะหรือเขาพธั สงิ ค์ ม. ๖ ต. ชมุ พล อ. สทงิ พระ จ. สงขลา

60

61

ถ้ำเขาคูหา เป็นโบราณสถานเนื่องในศาสนาฮินดูที่เก่าแก่แห่งหนึ่ง
ของภาคใต้ ที่มีการสกัดภูเขาเข้าไปเป็นถ้ำสองถ้ำ เพื่อใช้เป็นสถานที่ประกอบ
พิธีกรรมทางศาสนาอินดู ซึ่งถือว่าเป็นหลักฐานทางด้านประวัติศาสตร์และ
โบราณคดีทีส่ ำคัญ ทีพ่ บเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย อายปุ ระมาณ ๑,๒๐๐ ปี
ซึ่งมีอยู่ ๒ ถ้ำติดกัน โดยเฉพาะถ้ำที่ ๑ อยู่ทางด้านทิศเหนือ เป็นถ้ำที่ขุดเจาะ
เพื่อประกอบพิธีกรรม

ตระพังพระ เป็นสระน้ำขนาดใหญม่ ีเกาะอยู่ตรงกลางตระพงั ขุดขึ้น
เพือ่ นำน้ำจากตระพังพระนี้ไปใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาฮินดูในถ้ำเขาคูหา
ต่อมาบริเวณเกาะกลางตระพังแห่งนี้ พุทธศาสนิกชนยังได้ใช้เป็นสถานที่
อปุ สมบทพระภิกษทุ ีเ่ รียกว่า “อุทกเสมา”

62

63

ภายในวัดมีปชู นียวตั ถุที่สำคญั คือ พระประธาน ในพระอุโบสถ คือหลวงพ่อเดิม
พระพุทธรูปปางสมาธิ (พระมหาเถระลังการเดิม) และรอยพระพุทธบาทไม้จำลองเป็นไม้
แกะสลัก กว้าง ๘๐ เซนติเมตร ยาว ๑.๒๐ เมตร ซึ่งลอยน้ำมาพร้อมกับองค์พระพุทธรูป
หลวงพ่อเดิม วดั เอกเป็นวดั โบราณวดั หนึง่ ในจังหวัดสงขลาที่มีประวตั ิความเปน็ มายาวนาน

ปัจจุบันวัดเอกเป็นที่รู้จักของประชาชนมากและที่สำคัญคือ บทบาทของวัดเอก
ในปัจจุบันมิได้เปน็ เพียงศาสนสถานสำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเท่านั้น แต่วัดเอก
ยังไดก้ ลายเปน็ ศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้และพฒั นาตนเองสำหรับพทุ ธศาสนิกชนโดยทั่วไป
โดยเฉพาะโครงการปฏิบตั ิธรรม เนือ่ งในวันสำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา

ต. เชิงแส อ. กระแสสินธ์ุ จ. สงขลา

64

เป็นบ่อน้ำที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ในสมัยรัชกาลที่ ๕
พระองค์ท่านได้เสด็จพระราชดำเนินมายังเกาะสี่เกาะห้า ทะเลสาบสงขลา
และบ่อน้ำศกั ดิ์สิทธิ์แห่งนี้ เมือ่ วันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ น้ำในบ่อแห่งนี้
ได้ถูกนำไปใช้ในพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก เฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ปัจจุบนั
ชาวบ้านได้นำน้ำจากบ่อไปใชป้ ระกอบในงานพิธีมงคลต่างๆ ซึ่งตา่ งเชื่อกันวา่
เป็นน้ำที่มีความเป็นสิริมงคล จะไม่นำไปใช้เป็นน้ำอุปโภคบริโภคใน
ชีวิตประจำวัน และในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหา
วชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกรู น้ำจากบอ่ น้ำศักดิส์ ิทธิ์แห่งนี้ ซึ่งเปน็ แหง่
เดียวของจังหวดั สงขลาทีม่ ีพิธีพลีกรรมเพื่อทำน้ำอภิเษก

ม. ๔ ต. เกาะใหญ่ อ. กระแสสนิ ธุ์ จ. สงขลา

65

เป็นที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ มีความร่มรื่น และอุดมสมบูรณ์ด้วย
ทรัพยากรทางธรรมชาติปา่ ชายเลนตลอดแนวลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา มีจุดชมวิว
และร้านอาหารไว้ตอนรับนักท่องเทีย่ ว โดยเฉพาะกุ้งแมน่ ้ำ เป็นอาหารขึ้นชื่อของ
ชาวเกาะใหญ่ นอกจากนี้ ยังมี “สวนสวนพระเทพสิงหร” หรือ สวนพระเทพ เป็น
สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่มีมาแต่โบราณ ตามตำนานเลา่ กันว่า ณ ที่แหง่ นี้ เปน็ ต้นกำเนิด
โนราจงั หวดั สงขลา

ม.๑ ต.เกาะใหญ่ อ.กระแสสนิ ธ์ุ จ.สงขลา

66

67

ศูนย์ศิลปวัฒนธรรมและสวนบุรพาจารย์ หรือเรียก
กนั ในนามว่า “พิพธิ ภณั ฑ์ระโนด” เป็นพิพิธภณั ฑ์ท้องถิ่น แสดง
ให้เห็นถึงวิถีชีวิตและสภาพความเป็นอยู่ ศิลปวัฒนธรรม
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดต่อเนื่องกันมายาวนาน
ภายในประกอบไปด้วย ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มีการจัดแสดง
สิ่งของ เครื่องใช้เก่าแกห่ ายากทั้งที่เกี่ยวข้องต่อวิถีชีวิตดั้งเดิม
ของชาวระโนดต้ังแต่อดีต จนถึงปจั จุบนั มีการจัดแบ่งเป็นห้อง
ต่างๆ วัตถุที่น่าสนใจ ได้แก่ กระดูกช้างแคระ หรือช้างแกลบ
วิถีเริน (บ้านโบราณ) วิถีน้ำ (เรือจำลอง) เครื่องทองเหลือง
เครื่องไม้ อาวุธโบราณ ฯลฯ และสวนบุรพาจารย์ที่เกี่ยวข้อง
ต่อประวัติบุคคลสำคัญของอำเภอระโนด โดยคิดค่าบริการ
เข้าชมพิพิธภณั ฑ์ ๓๐ บาท หอคอย ๒๐ บาท

เลขที่ ๑๕๔ ม. ๓ ต. ระโนด อ. ระโนด จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๓๙ ๒๐๔๑ ๐๘ ๗๔๗๗ ๗๒๗๖
เปิดให้บริการ วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยดุ นักขตั ฤกษ์

68

วัดเจดีย์งาม ปรากฏในแผนที่ภาพกัลปนาวัดหัวเมืองพัทลุง ในสมัยอยุธยา
เรียกชื่อวัดแห่งนี้ว่า “วัดพระใจดีงาม”จากหลักฐานทางโบราณคดีที่พบได้ภายในวัด
สันนิษฐานว่าวัดเจดีย์งาม หรือวัดพระเจดีย์งาม ถูกสร้างขึ้นในสมัยศรีวิชัย ซึ่งเป็นวัดที่
มีความสำคัญกับชุมชนบ้านเจดีย์และชุมชนใกล้เคียง ปี พ.ศ. ๒๔๗๘ กรมศิลปากร
ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน (วัดเจดีย์งาม) ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ ได้ประกาศ
ขอบเขตโบราณสถานเพิม่ เติม และมีการบูรณปฏิสงั ขรณเ์ รือ่ ยมาจนถึงปจั จบุ นั

ริมถนนทางหลวงหมายเลข ๔๐๘ (สงขลา-ระโนด) ม. ๒ ต. บ่อตรุ อ. ระโนด จ. สงขลา

69

70

เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม (Cultural Attraction)
ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ (Conservation Tourism) ชุมชนวิถีพุทธคลองแดน
นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรมแบบภาคใต้
และเรียนรู้วิถีชีวิต โดยการเข้าพักโฮมสเตย์กับชาวบ้าน และเลือกซื้อ
สินค้าอาหารพืน้ บ้านได้ในตลาดน้ำคลองแดน

ต. คลองแดน อ. ระโนด จ. สงขลา
เปิดให้บริการทกุ วนั เสารต์ ลาดเรม่ิ เปิดต้ังแตเ่ วลา ๑๕.๓๐ น. จนถึงประมาณ
๒๑.๐๐ น.

71

72

73

มหาเจดีย์ไตรภพ ไตรมงคล หรือ “วัดสแตนเลส”
ตั้งอยู่บน ยอดเขาคอหงส์ อำเภอหาดใหญ่ สามารถมองเห็น
วิวเมืองหาดใหญ่โดยรอบได้ยามเมือ่ แสงพระอาทิตย์ต้ององค์
พระเจดีย์น้ันมีความ แวววาวสะท้อนแสงพระอาทิตย์งดงาม
มาก มองเห็นได้ในระยะไกล เป็นไฮไลท์ที่มองเห็นและบอกได้
เลยว่าพิกัดตรงนี้ คือ เจดีย์สแตนเลส

บนยอดเขาคอหงส์ ม. ๘ ถ. ปุณณกณั ฑ์ ต. คอหงส์ อ. หาดใหญ่ จ. สงขลา

74

เป็นสวนป่าผสมกับสวนสัตว์ขนาดย่อม
เป็นส่วนหนึ่งของเขาคอหงส์ริมถนนกาญจนวณิช
อำเภอหาดใหญ่ ที่เต็มไปด้วยความร่มรื่นของพรรณ
ไม้นานาชนิดเหมาะเป็นที่พักผ่อนสูดอากาศบริสุทธิ์
อีกทั้งด้านบนของยอดเขายังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่
ได้รับความนิยม นอกจากจะเป็นจุดชมวิวที่สามารถ
ชมเมืองหาดใหญ่ได้สวยที่สุด ยังมีสถานที่ท่องเที่ยว
หลากหลาย เช่น กระเช้าลอยฟ้า พระพุทธมงคล
มหาราช ศูนย์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์
นครหาดใหญ่ ฯลฯ

ถ.กาญจนวนิช ต.คอหงส์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา

75

76

ตั้งอยู่ในบริเวณวัดคลองแห ตำบลคลองแห เปน็ ตลาดน้ำแห่งแรก
ของภาคใต้ จำลองวิถีชีวิตดั้งเดิมคือการค้าขายทางน้ำของชาวบ้านคลองแห
ซึ่งมีพอ่ ค้าแมค่ ้าพายเรือนำสินค้ามาขายและมีร้านค้าที่ริมฝั่งมากมายให้เดิน
เลือกชมอย่างเพลิดเพลิน ทั้งขนมพนื้ เมืองและอาหารปักษ์ใต้หลากหลายชนิด
ภาชนะที่ใส่อาหารใช้วัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง กะลามะพร้าว ไม้ไผ่ เป็น
ตลาดน้ำเชิงวัฒนธรรมแหง่ แรกและแห่งเดียวของภาคใต้ ผสมผสานระหว่าง
ตลาดที่จำหน่ายสินค้าในเรอื และตลาดโบราณจำหน่ายสินค้าบนบก

ม. ๔ ต. คลองแห อ. หาดใหญ่ จ. สงขลา
เปิดวนั ศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ เวลา ๑๖.๐๐ น.- ๒๑.๐๐ น.

77

78

มัสยิดกลางดิย์นุลอิสลาม หรือ
มัสยิดกลางประจำจังหวัดสงขลา เป็นศูนย์รวม
จิตใจของชาวมสุ ลิมในสงขลา มีสระน้ำด้านหน้า
ยาวกว่า ๒๐๐ เมตร มัสยิดแห่งนี้ได้รับการ
ขนานนามว่า “ทชั มาฮาลเมืองไทย” โดยเฉพาะ
พระอาทิตย์ตกจะสวยงามมาก ยิ่งมาใน
ช่วงเวลาเย็นค่ำ มัสยิดเปิดไฟสว่างมีฉากหลัง
ของท้องฟ้าเปลีย่ นสีในยามเยน็ งดงามยิง่ นัก

ต. คลองแห อ. หาดใหญ่ จ. สงขลา

79

80

ทะเลหมอกแดนสงขลา เป็นแหล่งท่องเที่ยว
เชิงธรรมชาติ ทีย่ ังมีธรรมชาติอย่อู ยา่ งสมบรู ณ์และสวยงาม
สามารถขึ้นไปชมพระอาทิตย์ขึ้นและทะเลหมอกสอง
แผ่นดินแบบ ๓๖๐ องศา จะเห็นได้ทั้งฝั่งไทยและมาเลเซีย
บริเวณเดียวกันบนเขาเล่ และได้สักการะ “พระพุทธนิมิต
พิชิตมาร” สมเด็จเจ้าพะโคะ หลวงป่ทู วดเหยียบน้ำทะเลจืด
ศูนย์การเรียนรู้ตามรอยหลวงปู่ทวด พระโพธิสัตว์กวนอิม
พระอรหันต์จี้กง เจ้าพ่อเสือและพระศรีอริยเมตไตรย
(พระสงั กจั จายน)์ องค์ใหญ่

พทุ ธอทุ ยานเขาเล่ ต. สะเดา อ. สะเดา จ. สงขลา

81

เป็นเจดีย์หินอ่อนถูกจำลองขึ้นมาจากมหาเจดีย์พุทธคยา ประเทศอินเดีย
มีทั้งสิ้น ๒ ช้ัน

ชั้นที่ ๑ มีพระพุทธรูปประดิษฐานอยูภ่ ายใน เสาที่ป้ันเป็นรปู มงั กร
ชน้ั ที่ ๒ ภาพจิตรกรรมฝาผนงั ทีส่ วยสดงดงาม และยังเป็นจุดชมวิวเทือกเขาแก้ว
บรเิ วณด้านนอกรอบๆวัด ยงั มีหินอ่อนแกะสลักเปน็ รปู ปั้นพระหลายองค์ปางต่างๆ
จุดเด่นอีกอย่าง คือ การเดินเข้าไปชมภายในถ้ำ สัมผัสความงดงามของหินงอก
หินย้อย ที่มีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ภายใน และพระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์มหาสัตว์
องค์ใหญ่ สถานทีแ่ หง่ นีย้ ังเป็นสถานที่ปฏิบตั ิธรรมทั้งชาวไทยและชาวตา่ งชาติ

ม. ๖ ต. ปาดงั เบซาร์ อ. สะเดา จ.

82

เป็นสถานทีท่ ่องเที่ยวทีน่ ำเสนอเอกลักษณ์ความ
หลากหลายทางวัฒนธรรมไว้ในที่เดียวกัน แบ่งเป็นโซน
ต่างๆ มากถึง ๒๒ โซน เช่น สวนไดโนเสาร์ สวนแหง่ อนาคต
สวนสตั ว์ สวนน้ำ หมบู่ ้านจีนโบราณ หมู่บ้านกะเหรี่ยง ฯลฯ
พร้อมสัมผัสบรรยากาศร้านอาหารไทย จีน มาเลเซีย แบบ
ดั้งเดิม สินค้าของที่ระลึก และที่พักหลากหลายรูปแบบ
เหมาะสำหรับทุกเพศ ทุกวัย สำหรับช่วงเวลาที่เป็นไฮไลท์
คือ เวลาตอนเย็นเป็นต้นไป จะได้พบกับแสง สี เสียงอย่าง
เตม็ รูปแบบ อัตราคา่ เข้าชมทว่ั ไปราคา ๒๐๐ บาท

ต. สำนักขาม อ. สะเดา จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๕๕ ๗๑๓๓ ๐ ๗๔๕๕ ๗๒๓๓
เปิดให้บริการทุกวัน เริ่มให้บริการตั้งแต่เวลา
๑๐.๐๐ น.-๒๒.๐๐ น. ไมเ่ ว้นวนั หยุดนักขตั ฤกษ์
1

83

ก่อสร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๗ ปูชนียวัตถุที่สำคัญได้แก่ พระพุทธไสยาสน์
ยาว ๓๔ เมตร เรียกว่า “พระสีห์ไสยาสน์ วัดสืบสุข" ซึ่งเป็นวัดที่พระบาทสมเด็จ
พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเดจ็ พระนางเจ้าสิริกิติพ์ ระบรมราชินีนาถ
เคยเสด็จเยือนเมื่อวันที่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๒ เมื่อครั้งที่เสด็จพระราชดำเนิน
ทรงเยี่ยมราษฎรในพื้นที่ภาคใต้และในจังหวัดสงขลาเป็นครั้งแรก ซึ่งได้ลงพระ
ปรมาภิไธยย่อ ภปร. และ สก. ที่เขนย (หมอนหนุน) ของพระพุทธไสยาสน์ พร้อม
ทั้งทรง ฉายพระรูปคู่กับอดีตเจ้าอาวาส บริเวณหน้าองค์พระพุทธไสยาสน์

นอกจากนี้ สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนีหรือสมเดจ็ ยา่ กเ็ คยเสด็จ
มาพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๐ และปจั จบุ นั ยังมีศาลาทีป่ ระทับอยู่

ม. ๕ ถ. กาญจนวณิชย์ ต. พังลา อ. สะเดา จ. สงขลา

84

85

เขาจังโหลน เป็นหนึ่งในตำนานภูผาของรัตภูมิ
มีวัดจงั โหลน ทีก่ ่อต้ังมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๑๐๐ อยู่ทีเ่ ชิงเขาแห่ง
นี้ เส้นทางขึ้นเขาจังโหลน มีบันไดเกือบ ๓๐๐ ขั้น สามารถ
เดินไปจนถึงปากถ้ำ และภายในถ้ำที่มีหินงอกหินย้อย
สวยงาม ที่นี่คือ อนั ซีนรตั ภมู ิกว็ า่ ได้

ม. ๑๑ ต. คูหาใต้ อ. รตั ภูมิ จ. สงขลา

86

เป็นน้ำตกที่เกิดจากเทือกเขาบรรทัด เป็นน้ำตกที่
ตกลดหล่ันกนั เป็นชั้นๆ กวา่ ๑๐ ช้ัน โดยนกั ท่องเที่ยวสามารถ
เดินชื่นชมความสวยงามได้อย่างปลอดภัยตั้งแต่ชั้นล่างสุด
จนถึงชั้น ๕ บริเวณชั้นล่างสุดจะเป็นแอ่งน้ำขนาดใหญ่
เหมาะแกก่ ารเลน่ น้ำ

ต. เขาพระ อ. รัตภูมิ จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐๘ ๖๒๘๙ ๒๐๓๐

87

88

วดั คูเตา่ เปน็ หนึ่งในศาสนสถานอนั มีศลิ ปกรรมฝีมือช่าง
พื้นบ้านลุ่มทะเลสาบสงขลา ที่งดงามวิจิตรทั้งด้านสถาปัตยกรรม
ด้านจิตรกรรมและด้านประติมากรรมหลายจุด โบราณสถานที่
สำคญั ไดแ้ ก่ อโุ บสถ ศาลาการเปรียญ หอระฆงั และศาลาท่าน้ำที่
มีอายุหลายร้อยปี จนได้รับรางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทาง
วฒั นธรรมภูมิภาคเอเซียแปซิฟกิ ปี ค.ศ. ๒๐๑๑ จากองค์การศึกษา
วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้ศาลา
ท่าน้ำโบราณเป็นมรดกโลก

ม. ๓ ต. แมท่ อม อ. บางกล่ำ จ. สงขลา

89

90

เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่เน้นระบบนิเวศ สะพาน
ดังกลา่ วนี้ ยงั เป็นจุดเช็คอนิ แหง่ ใหมท่ ีป่ รบั ภูมิทศั น์ให้สวยงาม
เป็นสะพานเดินเท้าที่มีสายน้ำใสสะอาดตลอดทั้งสายอยู่
ข้างล่าง รวมไปถึงมีวิถีชีวิตของผู้คนที่นักท่องเที่ยวต้องไป
สัมผสั เหมาะแก่การถ่ายภาพมาก

ต. บางกล่ำ อ. บางกลำ่ จ. สงขลา

91

เป็นกลุ่มเครื่องปั้นดินเผา “ดินสามน้ำ” จากชุมชนบางกล่ำมีผลิตภัณฑ์ที่มี
ความโดดเดน่ ในด้านความคิดสรา้ งสรรค์ โดยเฉพาะดินเหนียวที่มีเนื้อละเอยี ดอันเกิดจาก
การทับถมของตะกอนดินทั้งน้ำจืด น้ำเค็ม และน้ำกร่อย จนได้ชื่อเป็น “ดินสามน้ำ” ซึ่ง
รุ่นปู่ย่าตายายนำดินนี้มารังสรรค์เป็นงานฝีมือทำหม้อน้ำ ถ้วยชาม และอิฐ ถึงปัจจุบัน
“ชาญชัย ทิพย์มณี” เห็นความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น จึงรื้อฟื้นการผลิต
เครื่องปั้นดินเผาขึ้น และพัฒนาการผลิตจากเครื่องปั้นดินเผาแบบพื้นบ้านมาสู่งาน
เครือ่ งป้ันดินเผาแบบเคลือบสี หรือเซรามิก เช่น แก้วนำ้ ชุดชา ชดุ ตกแตง่ บ้าน เปน็ ต้น

ม. ๑ ต. บางกล่ำ อ. บางกลำ่ จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๓๒ ๘๓๐๘

92

93

เป็นสถานปฏิบตั ิธรรมประจำหมู่บ้าน
และเปิดเป็นศูนยป์ ฏิบัติธรรมสาขาที่ ๑๐๘ ของ
วัดหนองป่าพง ตามแนวทางหลวงปู่ชา สุภัทโท
รอบๆ บรเิ วณวดั มีไม้โอบล้อม มีความร่มรน่ื ของ
พันธุ์ไม้นานาชนิด ภายในอุโบสถมีพระประธาน
และภาพจิตรกรรมฝาผนัง เกี่ยวกับพุทธประวตั ิ
ฝีมือช่างพืน้ บ้านสวยสง่ามาก

ม. ๘ บ. เกาะใหญ่ ต. บางเหรียง อ. ควนเนียง จ. สงขลา

94

เป็นชุมชนเก่าแก่ดั้งเดิม อยู่ติดกับชายฝั่ ง
ทะเลสาบสงขลา มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่
หลากหลาย เชน่ ปา่ ชายเลน ฟาร์มทะเล ซึ่งหมายถึงแหล่ง
อาหารชั้นดีที่เกิดจากการร่วมกันอนุรักษ์ธรรมชาติของ
ชุมชน การนั่งเรือสัมผัสกับความสวยของธรรมชาติดู
ชาวบ้านจับปลาในช่วงเดือนมกราคม-เมษายน ของทุกปี
เป็นช่วงที่ปลาจะมีรสชาติที่ดีที่สุด ที่ชาวบ้านเรียกว่า
ปลา ๓ น้ำ (หมายถึง น้ำเค็ม น้ำจดื และน้ำกร่อย) ปลาจะมี
รสชาติทีอ่ รอ่ ยที่สุด สามารถทำเมนูอาหารไดห้ ลากหลาย

นอกจากนี้ “ชุมชนบ้านโคกเมือง” ยังมีแหล่ง
ท่องเที่ยวที่น่าสนใจมากมายให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาสัมผัส
กับวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ อาทิ วัดคงคาวดี แหล่งเรียนรู้
เศรษฐกิจพอเพียง บ้านตู้เย็น เรียนรู้ชีวิตผึ้งด้วยภูมิปัญญา
บ้านชันโรงและปิ่นโตร้อยสาย ซึ่งปิ่นโตขนาดใหญ่ที่เป็น
สัญลกั ษณ์ ที่หน้าชุมชนบ้านโคกเมือง

ม. ๑๒ ต. บางเหรียง อ. ควนเนียง จ. สงขลา

95

96

ในอำเภอจะนะ มีการเลี้ยงนกเขา
ชวาทีม่ ีชื่อเสียงโดง่ ดงั เป็นแหล่งผลิตนกเขาชวา
สายพันธุ์ที่มีชื่อเสียงแหล่งใหญ่ในการส่งออก
นกเขาชวาไปยังตลาดในประเทศมาเลเซียและ
อินโดนีเซีย นอกจากนี้ ยังเป็นศูนย์รวมกรงนก
และอุปกรณ์ตกแต่งกรงนกทีโ่ ดดเดน่ มากมาย

97

เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ที่ได้รับการ
ขนานนามว่าเป็น “สวิตเซอร์แลนด์แดนจะนะ” ในอดีตที่แห่ง
นี้เป็นเหมืองดีบุกเก่าอายุนับ ๑๐๐ ปี ปัจจุบันได้พัฒนาเป็น
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติแห่งใหม่ จุดเด่นของเหมืองลิ
วงค์แห่งนี้ คือ บึงน้ำ ขนาดใหญ่ รายล้อมไปด้วยทิวสนและ
ภูเขา บรรยากาศร่มรื่น เงียบสงบ และยามค่ำคืนมีดวงดาว
เต็มท้องฟ้า สะท้อนกบั ผิวน้ำอยา่ งสวยงาม ส่วนในยามเชา้ ก็
จะมีทะเลหมอกและไอหมอกที่ลอยอยู่เหนือผิวน้ำกับ
แสงอาทิตย์ที่สาดสอ่ งมาตามร่องเขาเป็นสีสนั ทีส่ วยงามมาก
และเป็นเงาสะท้อนกับผิวน้ำ ยังคงความเป็นธรรมชาติ
ที่สวยงามมาก ส่วนผู้ที่จะไปเที่ยวเหมืองลิวงค์จะต้องเสียค่า
บำรุงสถานทีค่ ือ ผู้ใหญ่ ๕๐ บาท และเดก็ ๒๐ บาท

บ. ลิวงค์ ม. ๖ ต. ทา่ หมอไทร อ. จะนะ จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐๙ ๕๔๒๔ ๑๔๙๒

98

ตั้งอยู่บริเวณที่ราบสูง ห่างจากที่ว่าการอำเภอจะนะ ตามถนนสายจะนะ
สะพานไม้แก่น ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร วัดเกษมรัตน์หรือวัดเสะ เป็นวัดโบราณที่มี
ความสำคัญมากแห่งหนึ่งของอำเภอจะนะ สร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๒๑๕๙ มีชื่อว่า
“วดั เสะ” ต้ังตามชื่อ นายโต๊ะ เจ๊ะเสะ ซึ่งเปน็ ผู้บริจาคทีด่ ินในการสร้างวัด จนกระทั่งใน
พ.ศ. ๒๑๘๔ จึงไดร้ บั พระราชทานวิสงุ คามสีมา หลงั จากน้ันในปี พ.ศ. ๒๔๘๒ ตรงกับ
สมยั จอมพล ป.พิบูลสงคราม กรมการศาสนาจึงเปลี่ยนชื่อวัดมาเป็น“วัดเกษมรัตน์” มี
อดีตเจ้าอาวาส “หลวงพ่อย่ามใหญ่” และ “หลวงพ่อเสน” ซึ่งเป็นที่เคารพสักการบูชา
ของประชาชนโดยทั่วไป

นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีโบราณสถาน
โบราณวัตถุ และศิลปวัตถุที่มีคุณค่า เช่น พระพุทธรูป
ภายในอุโบสถ บอ่ น้ำโบราณ พิพธิ ภณั ฑว์ ัดเกษมรตั น์ ฯลฯ
ซึ่งนับเป็นมรดกทางศิลปวัฒนธรรมที่มีคุณค่ายิ่ง สมควร
รว่ มกันอนรุ กั ษไ์ ว้สบื ไป

ม. ๖ บ. เกษมรตั น์ ต. สะพานไมแ้ กน่ อ. จะนะ จ. สงขลา

99