เส้นทางท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม สงขลา

100

เป็นสถานที่รวบรวมข้าวของเครื่องใช้และเครื่องไม้เครื่องมือของโจรจีน
คอมมิวนิสต์ที่ยังคงเหลืออยู่ อุโมงค์แห่งนี้มีความลึก ๓ ชั้น ใช้เวลาสร้าง
นาน ๒ ปี มีเส้นทางเข้าออก ๑๖ ชอ่ งทาง และมี ๗ ป้อมยาม ความยาว ๑,๐๐๐ เมตร
อัตราคา่ เข้าชม ชาวไทย ๔๐ บาท ชาวต่างชาติ ๑๕๐ บาท
อทุ ยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง ม. ๑ ต. คลองกวาง อ. นาทวี จ. สงขลา
โทรศพั ท์ ๐ ๗๔๕๓ ๑๘๔๐ ๑
เปิดให้เข้าชมทกุ วนั เวลา ๐๗.๐๐ น.-๑๗.๐๐ น.

101

อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอนาทวี
และอำเภอสะเดา มีสภาพป่าและทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ เช่น
น้ำตกหลายแห่ง ทั้งนี้ ยังเป็นพื้นที่ประวัติศาสตร์เป็นฐาน ที่มั่นของการสู้รบ
กับโจรจีนคอมมิวนิสต์ ที่เป็นหลักฐานให้ศึกษาถึงสถานที่และวัตถุทาง
ประวตั ิศาสตรข์ องการสู้รบอนั ยาวนาน

102

103

เป็นวดั เก่าแกส่ รา้ งมาต้ังแต่ปี พ.ศ. ๒๓๖๐
มีพระประธานศกั ดิส์ ิทธิ์ “หลวงพ่อโต” ทำจากปนู ปั้น
ฝีมือชา่ งท้องถิ่น เป็นปูชนียวตั ถทุ ีป่ ระชาชนทั้งชาวไทย
และชาวตา่ งประเทศให้ความเลื่อมใสศรทั ธาเป็นอย่าง
มาก และปัจจุบันทางวัดได้มีการปรับปรุงให้เป็น
สถานที่ท่องเที่ยว โดยมีการตกแต่งทางเดินให้เป็น
ธีมสีคลั เลอฟูลและเพื่อให้เป็นจุดสำหรับถ่ายรปู

ต. นาทวี อ. นาทวี จ. สงขลา

104

เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ซึ่งอยู่ห่างจากตัวอำเภอนาทวี
ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร เส้นทางถนนสายบ้านนาทวี มุ่งหน้าไปด่านประกอบ
และเมื่อมาถึงแยก บ้านท่าคลอง เลี้ยวซ้าย ขับไปประมาณ ๓ กิโลเมตร ด้าน
ซ้ายมือจะมีป้ายบอกทางขึ้นไปบนยอดเขาควนหรนฮิลล์ ซึ่งจะต้องขึ้นไป
ประมาณ ๓ กิโลเมตร โดยทางขึน้ เปน็ ถนนลาดยาง สามารถนำรถยนต์ขึ้นมาได้
นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสกับบรรยากาศทะเลหมอก ที่ปกคลุมหนาแน่นมองเหน็
สลับกับทิวเขาสวยงามและสัมผัสกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด โดยสามารถ
มองเห็นวิวทะเลหมอกโดยรอบ ๓๖๐ องศา พร้อมกับมีบริเวณทางเดินชมบน
สกายวอล์ค ด้านบนมีลานกางเตน็ ทส์ ำหรับผสู้ นใจ ค่าต๋ัวเข้าชม คนละ ๒๐ บาท
ยกเว้น เด็กทีม่ ีความสูงไม่เกิน ๑๐๐ เซนติเมตรและผพู้ ิการ

ม. ๔ บ. ท่าคลอง ต. สะท้อน อ. นาทวี จ. สงขลา
เปิดให้บริการทุกวันจันทร์-วันอาทิตย์ ต้ังแต่เวลา ๐๕.๐๐ น.-๑๙.๐๐ น.
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๓๗ ๒๗๗๔

105

106

ชายหาดที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของจังหวัดสงขลา
อยูห่ ่างจากตวั เมืองสงขลาตามเส้นทางสงขลา-จะนะ-เทพา
ประมาณ ๕๓ กิโลเมตร เปน็ ชายหาดที่คอ่ นข้างเงียบสงบ ได้
สัมผัสถึงวิถีชีวิตของผู้คนและชาวประมง และบริเวณหาด
แหง่ นีม้ ีอาหารทะเลสดๆ ให้เลือกมากมาย

107

เป็นแหล่งอาศัยของพันธุ์ปลาหายากหลายชนิด เป็นแหล่งดำน้ำดูปะการัง และ
ปลาสวยงามหนึ่งเดียวในจังหวัดสงขลา เป็นเกาะที่มีความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติ มี
ต้นไม้เป็นปา่ ทึบบนเกาะ มีแนวปะการังที่สวยงามอย่รู อบๆ เกาะ

ม. ๑ บ. ปากบางสะกอม อ. เทพา จ. สงขลา

108

109

เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองเทพามาตั้งแต่สมยั
โบราณ ภายในวัดแห่งนี้ มีพระพุทธรูปที่เรียกว่า
"พระพุทธรูปสามองค์" สร้างด้วยศิลาทรายแดง
นั่งเรียงกันสามองค์ภายในศาลา แต่เดิมชาวบ้าน
เรียกวัดแห่งนี้ว่า "วัดพระสามองค์" คนในชุมชน
เลา่ วา่ "พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยูห่ วั
เคยเสดจ็ ประพาสหวั เมืองเทพาในครั้งโนน้ และได้
เสด็จขึ้นฝั่งมาที่ท่าน้ำวัดพระสามองค์ ทรง
พระราชทานเงิน ในการบูรณะวัดแห่งนี้และ
พระองค์ก็พระราชทานนามให้ว่า "วัดเทพา
ไพโรจน์" ตั้งแต่วันเป็นต้นมา ในวันที่ ๙ เมษายน
ของทุกปี ประชาชนชาวอำเภอเทพาและอำเภอ
ใกล้เคียง จะมาร่วมกันสรงน้ำและเปลี่ยนผ้าให้
พระสามองค์เป็นประจำ จนกลายเป็นประเพณี
เรียกว่า “ประเพณีเปลีย่ นผ้าพระสามองค์”
ม. ๔ ต. เทพา อ. เทพา จ. สงขลา

110

ยอดภเู ขาแหง่ นี้ อยูเ่ หนือระดับน้ำทะเลราวๆ ๘๐๐ - ๑,๐๐๐ เมตร เป็นสถานที่
ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ โดยจุดไฮไลท์ของสถานที่แห่งนี้คือ "จุดชมทะเลหมอก" อีกทั้ง
บนยอดควนเจดีย์มีการประดิษฐานเจดีย์สีทองอร่ามเอาไว้ มีเรื่องเล่ากันต่อๆ มาว่า
ครั้งหนึ่งได้มีการรวบรวมทองคำและทรัพย์สิน เพื่อไปบรรจุยังพระบรมธาตุเจดีย์
นครศรีธรรมราช แต่ไปไม่ถึงหรือไมท่ ัน จึงไดน้ ำทรัพยส์ ินเหลา่ น้ันขึ้นมาไว้บนยอดเขา ก่อน
จะสรา้ งเจดีย์ครอบเอาไว้

หม่ทู ี่ ๖ บ้านควนเจดีย์ ต.ลำไพล อ.เทพา จ.สงขลา

111

ต้ังอยู่บนเขาล้อนชายหาดสะกอม เปน็ เนินเขาเล็กๆไม่สูงมากสามารถเดินขนึ้ ไปได้
บนเขาล้อนแห่งนี้ มีเจดียเ์ ขาล้อน สงู ประมาณ ๖ เมตร ลกั ษณะเป็นฐานสี่เหลี่ยมจตั รุ ัสกว้าง
ประมาณ ๔ เมตร บนั ไดขึน้ หนั หน้าไปทางทะเล นอกจากนี้ ยงั เปน็ จุดชมวิวสามารถมองเห็น
ทั้งหาดสะกอม หาดพร้าว และเกาะขาม เจดีย์เขาล้อน ตามประวัติที่เล่าขานสืบต่อกันว่า
เป็นเจดีย์เก่าแก่ที่สร้างขึ้นในสมยั รัชกาลที่ ๕ อายุนับร้อยปี เป็นเจดีย์ร้างสร้างไม่เสร็จ ทุก
ครั้งที่จะมีการสร้างยอดเจดีย์ก็จะถูกฟ้าผ่าและว่ากันว่ามีทองฝังอยู่ใต้เจดีย์ จึงต้องปล่อย
เอาไว้แบบนี้เรื่อยมาจากอดีตจนถึงปัจจุบัน และยังเป็นจุดชมวิวที่สวยงามของชายหาด
สะกอมทีน่ กั ทอ่ งเที่ยวไปเที่ยวชมตลอด

ม. ๑ ต. สะกอม อ. เทพา จ. สงขลา

112

113

ตั้งอยู่ที่บ้านถ้ำตลอด เป็นถ้ำ
หินปูน เป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธ
ไสยาสน์ขนาดใหญ่ และพระพุทธรูปจำนวน
กว่าร้อยองค์เรียงรายตลอดทางเดินภายใน
ถ้ำรวมถึงงานศิลปะรูปต่างๆ ที่มีมาแต่ครั้ง
โบราณ บรเิ วณทางออกมียกั ษต์ นใหญเ่ ฝ้าอยู่
ด้านหน้าถ้ำด้วย เชือ่ กนั ว่าภายในถ้ำเป็นที่อยู่
อาศัยของคนธรรพ์ และเป็นเส้นทางสัญจรที่
เชือ่ มตอ่ กบั ประเทศมาเลเซียในอดีต

ม. ๖ ต. เขาแดง อ. สะบ้ายอ้ ย จ. สงขลา

114

เป็นถ้ำที่มีช่องทางคนเดินทะลุไปอีกด้านหนึ่ง ระยะทาง
๒๕๐ เมตร มีสภาพสวยงามเหมาะแก่การท่องเที่ยว การเดินทาง
เที่ยวถ้ำแหง่ นี้ต้องปีนปา่ ยซอกหินลาดชันเล็กน้อย มีลำธารไหลผ่าน
กลางถ้ำ มีหินงอกหินย้อยรปู รา่ งลกั ษณะต่างๆ มากมาย

ม. ๕ ต. คหู า อ. สะบ้าย้อย จ. สงขลา

115

บ่อน้ำร้อนที่เกิดจากธรรมชาติ
มีความร้อนประมาณ ๔๕ องศาฟาเรนไฮ
ในน้ำร้อนมีแร่กำมะถัน ที่สามารถรักษา
โรคผิวหนังได้ ชาวบ้านในหมู่บ้านนิยมไป
อาบน้ำทีบ่ ่อน้ำร้อนนี้กันเป็นจำนวนมาก
ม. ๗ บ. ถ้ำตลอด ต. เขาแดง อ. สะบ้าย้อย จ. สงขลา

116

โบราณสถานแห่งนี้เป็นสถานที่ทาง
วัฒนธรรมที่ผสมผสาน มาตั้งแต่สมัยยุคโบราณ
และชาวบ้านสมัยก่อนได้อาศัย อยู่ภายในถ้ำ
แห่งนี้ เมื่อเวลาเจ็บไข้ได้ป่วยไม่สามารถออกไป
หาหมอได้ เพราะการเดินทางลำบากจึงได้อาศัย
หมอชาวบ้านตำยารักษา โดยการยึดบ่อหินที่
น้ำหยดเป็นหลุมเป็นบ่อเพื่อตำยารักษาชาวบ้าน
ในสมัยน้ัน จงึ ไดเ้ รียกกนั ติดปากวา่ ถ้ำครก

ม. ๒ ต. คูหา อ. สะบ้าย้อย จ. สงขลา
โทรศพั ท์ ๐๘ ๘๓๙๒ ๘๐๙๗

117

เป็นต้นกำเนิดจริงๆ ของกาแฟโรบัสต้า ที่ ต.บ้านโหนด อ.สะบ้าย้อย จ.สงขลา
ตามประวัติความเป็นมานั้นอ้างอิงจากหนังสือพิมพ์กัมปงไทย ฉบับที่ ๔ ประจำเดือน
กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๕๓ เริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๓๘ นายตหี มนุ สหุ ลงกุ ชาวมุสลิมจังหวัด
สงขลา พร้อมเพื่อนอีก ๕ คน ได้เดินทางไปเที่ยวบ้านญาติและนำวัวไปขายที่รัฐเปรัค
ประเทศมาเลเซีย ได้นำเมล็ดพันธุ์กาแฟโรบัสต้ากลับมาปลูกที่บ้านโหนด อ. สะบ้าย้อย
จ.สงขลา ซึ่งเชื่อกันวา่ ต้นกาแฟที่สะบ้าย้อย คือ ต้นแม่พันธุ์ของกาแฟโรบัสต้าต้นแรกของ
ประเทศไทย

กลุม่ วิสาหกิจชุมชนแปรรปู กาแฟอำเภอสะบ้าย้อย
การทำผลิตภัณฑ์ในอดีตมีเพียงคั่วเมล็ดกาแฟแบบคั่วอ่อน
คั่วกลาง คั่วเข้ม เท่านั้น ปัจจุบันได้พัฒนาผลิตภัณฑ์
หลากหลายมากขึ้น มีการพัฒนาเพิ่มเป็นกาแฟคั่วบด มีทั้ง
คัว่ อ่อน คั่วกลาง ค่ัวเข้ม และยังมีชาจากดอกกาแฟ ซึ่งตอนนี้
เป็นที่นิยมสำหรับคอกาแฟ เนื่องจากมีกลิ่นเฉพาะคล้าย
น้ำตาลโตนดและกลิ่นกหุ ลาบผสมกัน

ม. ๖ ต. บ้านโหนด อ. สะบ้าย้อย จ. สงขลา
โทรศพั ท์ ๐๘ ๓๓๖๙ ๙๑๒๕ หรือ เพจ โรบสั ต้าสะบ้าย้อย
ต้นกำเนิดกาแฟโรบสั ต้าแท้ ๑๐๐%

118

อุทยานแห่งชาติสันกาลาคีรี มีพื้นที่
ประมาณ ๑๓๔,๕๙๙ ไร่ หรือ ๒๑๕.๓๖ ตาราง
กิโลเมตร สภาพภูมิประเทศทั่วไปเป็นภูเขา
สลับซับซ้อนทอดตัวยาวไปจนจรดชายแดนไทย-
มาเลเซีย ด้วยความสมบูรณ์ทางธรรมชาติ มีพันธ์ุ
ไม้หายากและสัตว์ป่านานาชนิด และ ยังมีวิว
ทิวทัศน์ของภูเขาสลับซับซ้อนสวยงาม อุทยานฯ
แห่งนี้ จึงไดร้ ับความนิยมจากนักผจญภัยทุกเพศทุก
วัยเสมอมา และยังมีสถานที่เด่นของอุทยานฯ อีก
มากมาย เช่น ลานหาดทรายบางเทพา ถ้ำกระดูก
ถ้ำผึ้ง ถ้ำตลอด มีบ้านพักให้บริการนักท่องเที่ยว
และลานกางเต็นท์ท่ามกลางความร่มรื่นของ
ธรรมชาติให้นักนิยมไพรได้ตั้งแคมป์ เพื่อสัมผัส
ธรรมชาติอย่างใกล้ชิด

ต. บาโหย อ. สะบ้าย้อย จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๓๑ ๑๐๒๐

119

120

ควนคันหลาว หรือคานหลาวฮิลล์ เปน็ สถานที่
ที่กำลังได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวชาวหาดใหญ่
และใกล้เคียงเป็นจำนวนมาก สถานที่แหง่ นีต้ ้ังอยหู่ ่างจาก
ตัวเมืองหาดใหญป่ ระมาณ ๒๐ กิโลเมตร เปน็ ภูเขาขนาด
เล็กที่เรียงรายกันอยู่ ทางขึ้นยังเป็นถนนลูกรังและทาง
ลาดชัน ปัจจุบันที่ควนคันหลาว มีรถรับ-ส่งขึ้นเขา บน
ยอดเขาสามารถมองเห็นตวั เมืองหาดใหญไ่ ด้อย่างชัดเจน
แบบ ๓๖๐ องศา โดยที่นี่มี ๒ บรรยากาศให้สัมผัส คือ
การชมทะเลหมอกในยามเช้า และการชมพระอาทิตย์ตก
ในยามเย็น ถ้ามาเย็นกลับเช้าก็จะได้รับชมทั้ง ๒
บรรยากาศ ด้านบนมีลานกางเต็นท์พักแรมและมีที่พัก
หลายทีใ่ ห้เลือกชม

ต. พิจติ ร อ. นาหม่อม จ. สงขลา
โทรศพั ท์ ๐๘ ๗๓๙๔ ๔๒๒๒

121

122

เป็นหนึ่งในวัดที่เก่าแก่ของ
อำเภอคลองหอยโข่ง มีสิ่งที่น่าสนใจอยู่
อยา่ งมากมาย โดยเฉพาะความตระการตา
ของ “พระพุทธลาภดำรง” หรือที่ชาวบ้าน
เรียกกนั ติดปากวา่ พระใหญ่

ม. ๕ ต. โคกมว่ ง อ. คลองหอยโขง่ จ. สงขลา

123

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชดำริให้
ดำเนินงานโครงการฟาร์มตัวอย่างเพื่อเป็นแหล่ง
จ้างแรงงานให้แก่ชาวบ้านผู้ไม่มีงานทำเป็นแหล่ง
ผลิตพืชผักและอาหารที่ปลอดจากสารพิษ เป็น
แหล่งเรียนรู้การประกอบอาชีพทางการเกษตรที่
ถูกวิธี และเปน็ แหลง่ ท่องเที่ยวเชิงการเกษตร
บ. เหนือ ม. ๓ ต. คลองหอยโข่ง อ. คลองหอยโข่ง จ. สงขลา

124

กองพลพัฒนาที่ ๔ ค่ายรัตนพล
ไดม้ ีการเนรมิตพ้ืนที่ภายในคา่ ยจำนวน ๕ ไร่
สรา้ งเปน็ ฟาร์มกล้วยไม้ที่ใหญ่ที่สดุ ในภาคใต้
โดยการปลูกกล้วยไม้จำนวน ๘ หมื่นต้น
จำนวน ๑๓ สายพนั ธุ์

กองพลพฒั นาที่ ๔ ค่ายรตั นพล อ. คลองหอยโขง่ จ. สงขลา
โทรศัพท์ ๐ ๗๔๕๐ ๑๒๓๓

125

ถ้ำเขาวังชิง มีสภาพเป็นหน้าผาสูงชัน ประมาณ
๕๐ เมตร บนหน้าผามีช่องทางเป็นโพรงลงไปในถ้ำ ต้นไม้
ใหญ่ขึ้นปกคลุม สามารถพบเห็นพวกสัตว์ป่า มีความเชื่อกัน
มายาวนาน ๑๐๐ กว่าปี เชือ่ กนั ว่า ทวดเขาวังชิง เปน็ ทวดที่
ศักดิ์สิทธิ์จะคอยคุ้มครองป้องกันรักษาภัยอันตรายต่างๆ ให้
ชาวบ้านได้อยู่เยน็ เป็นสุข เมื่อถึงเดือน ๕ ของทุกปี ชาวบ้าน
จะนำหมู ไก่ ผลไม้ ข้าวหลาม (เหนียวหลาม) ไปทำบุญโดย
ออกเดินทางเท้าร่วมกับพระสงฆ์ขึ้นไปบนเขาวังชิงจนถึง
ลานกว้างบนเขา จึงร่วมกันถวายอาหารเพลพระสงฆ์และ
รับประทานอาหารร่วมกันบนเขาวังชิง จนเป็นประเพณี
งานขึ้นถ้ำเขาวังชิง ปัจจุบัน เขาวังชิงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่
สวยงามแห่งหนึ่งของอำเภอ คลองหอยโข่ง เดินขึ้นเขาชม
ธรรมชาติ ดทู ะเลหมอก ไหว้ทวดเขาวงั ชิง ขอพรหลวงปู่ทวด
สำรวจแนวถ้ำเขาวังชิง หรือถ้ำสุวรรณ ถ่ายรูปจุดชมทะเล
หมอกเขาวังชิงและชมวิวบรเิ วณผาคอช้าง

ม. ๓ ต. โคกมว่ ง อ. คลองหอยโขง่ จ. สงขลา

126

127

ยำสาหรา่ ยผมนาง สตู

เป็นอาหารพื้นเมืองขึ้นชื่อ เป็นอาหารขึ้นชื่อประจำท้องถิ่น
ของชาวเกาะยอ กว่า ๑๐๐ ปี มาแล้ว เป็นอาหารที่ผสมผสานวัฒนธรรมของอังกฤษ
สาหร่ายผมนางถือเป็นพืชที่มีคุณค่า อินโดนีเซีย จีน และไทย ตั้งแต่สมัย
ทางโภชนาการสูง ไม่เพียงแต่ยำ สงครามโลกครั้งที่ ๒ และได้ถูกถ่ายทอดสูตร
สาหร่ายผมนางเท่านั้นที่กินได้อร่อย รุ่นต่อรุ่นมาถึงปัจจุบัน จะเป็นสตูน้ำซุป
แต่สามารถนำมาทำแกงจืด ก็กินได้ กระดูกหมูและเครื่องเทศผสมหางกะทิเพิ่ม
อรอ่ ยด้วยเช่นกัน ความหอมและเข้มข้น ส่วนเครื่องที่ใส่ก็เลือก
ไดจ้ ะเป็น เนือ้ หมู มีทั้งเนือ้ แดง, หมูกรอบ และ
ไขค่ รอบ เครื่องใน เวลาเสิรฟ์ จะโรยด้วยต้นหอมซอย
เป็นภูมิปัญญาการถนอม
อาหารอย่างหนึ่ง โดยใช้ไข่เป็ด แยกไข่
แดงออกจากไข่ขาว นำไข่แดงที่แยกได้
โดยใช้มือช้อนครั้งละ ๒ ฟอง ใส่ลงใน
เปลือกไข่เป็ดที่ตัดแต่งเปลือกออก
ประมาณ ๓/๔ ของฟอง แล้วตกั น้ำและ
เกลือหยอดลงในเปลือกไข่ ทิ้งไว้
ประมาณ ๕- ๖ ชั่วโมง นำไปนึ่ง
ประมาณ ๗ นาที พอให้ผิวไข่แดงสุก
และเนือ้ ในเป็นยางมะตูม ไข่ครอบจึงจะ
มีรสชาติอรอ่ ย

128

ข้าวมนั แกงไก่ ข้าวยำ
อาหารท้องถิ่นสงขลา หรือ
อาหารพื้นเมืองสูตรดั้งเดิมของชาวสงขลา เป็นอาหารท้องถิ่นของทาง
กว่า ๑๐๐ ปี โดยเฉพาะชาวมุสลิมจะนิยม ภาคใต้ ข้าวยำเป็นอาหารจานเดียว ที่มี
กินกัน ประกอบด้วย ข้าวมันหุงกับกะทิ คุณค่าทางอาหารสูงและเป็นสมุนไพร
กลิ่นหอม ทานคู่กบั แกงไก่บ้าน และไข่เป็ด เพราะประกอบไปด้วยผักหลายชนิด
กินกบั พริกน้ำส้ม น้ำพริกมะขาม ปลาจิ้งจั้ง และเป็นที่นิยมรับประทาน ข้าวยำ
ทอดกรอบ และกุ้งหวาน ตัดกันครบทุก ประกอบด้วย ข้าวสวย มะพร้าวคั่ว กุ้ง
รสชาติ แห้งป่น พริกขี้หนูแห้งคั่วป่น และผัก
ชนิดต่างๆ ผักที่นิยมใช้ประกอบในข้าว
เต้าคัว่ ยำ ได้แก่ สะตอหั่นฝอย ถั่วงอก
เป็นอาหารจานเดียวอีกอย่าง ถั่วฝักยาวหั่นฝอย แตงกวา ตะไคร้หั่น
หนึ่งที่มีคุณค่าทางอาหารครบ มีรสชาติ ฝอย ใบมะกรูดอ่อนหั่นฝอย ใบชะพลู
ที่กลมกล่อมสามรสเปรี้ยว หวาน เค็ม หั่นฝอย ส้มโอฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ ถั่วงอก
นิดๆ เป็นอาหารพื้นบ้าน ส่วนประกอบ เด็ดหาง มะนาว มะม่วงดิบสับเป็นเส้น
มีเต้าหู้แข็งทอด เส้นหมี่ลวก กุ้งตัวเล็กๆ ไข่ไก่ต้มหั่นชิ้น บางที่อาจใสข่ ้าวตังทอด
ชุบแป้งทอด เลือดหมูและหูหมูลวกหั่น หรือเส้นหมี่ทอด และน้ำบูดูปรุงรส
เป็นชิ้นพอคำ ผักบุ้งจีนลวกหั่นเล็กๆ เรียกว่า “น้ำเคยข้าวยำ” โดยหมักไว้ใน
ถั่วงอกลวก แตงกวาหัน่ บางๆ ไข่เป็ดต้ม โอ่งหรือไห แล้วปิดผนึกอย่างดี ตาก
แบบยางมะตูม ราดด้วยน้ำจมิ้ แดดทิ้งไว้อย่างน้อย ๒-๓ เดือน หรือ
อาจจะเป็นปี จึงจะนำมาใช้ได้ น้ำบูดูมี
ท้ังชนิดหวานและเค็ม ชนิดหวานใช้คลุก
กับข้าวยำ ชนิดเค็มใช้ปรุงอาหาร
ประเภทน้ำพริกเครือ่ งจมิ้

129

ขนมดู ขนมกะลอจี๊
เป็นขนมพื้นบ้านที่หาทานได้ยาก แต่
เป็นขนมโบราณของสงขลา
ปัจจุบันเป็นขนมที่หาทานได้ยากเพราะ ยังคงมีชาวไทยเช้ือสายจนี ทำขนมชนิดนี้ขาย เป็น
คนรุ่นใหม่ทานไม่เป็น จึงไมค่ ่อยนิยมทำ ขนมทำมาจากแป้งข้าวเหนียวกวนกับน้ำจนข้น
ขาย แต่ตามตลาดพื้นเมืองสงขลา เติมน้ำร้อน แล้วนำไปนึ่งให้สุก จากน้ันนำไปทอด
ยงั คงมีขนมดขู ายอยู่ น้ำมันน้อยให้เหลืองกรอบ เสน่ห์ของขนมชนิดนี้
อยู่ที่ความเหนียวหนึบด้านในของแป้งและความ
ขนมดูทำจากแป้งข้าวเหนียว กรอบด้านนอกที่คลุมด้วยความหวานจาก
คั่วในกระทะจนเหลืองกรอบ วางพักให้ น้ำตาลทราย และความหอมมนั จากถั่วและงาควั่
เย็น บดข้าวเหนียวที่คั่วแล้วจนเป็นแป้ง เมือ่ จะรับประทานจึงตัดเป็นชิน้ เลก็ ๆ คลกุ ด้วยงา
ละเอียด แบ่งแป้งจำนวนหนึ่งไว้สำหรับ และน้ำตาล
คลกุ ขนมไมใ่ ห้ตดิ กัน จากน้ันเคีย่ วน้ำผึ้ง
เหลว (น้ำตาลโตนดเหลว) จนข้นเป็น ขนมหมอ่ ฉี่
ยาง ใส่มะพร้าวขูดกับเกลือเล็กน้อย ขนมหม่อฉี่ เป็นขนมไทยโบราณ เป็น
แล้วคนให้เข้ากัน ขั้นตอนสุดท้ายใส่แป้ง
ข้าวเหนียวลงไป กวนจนแห้งพอปั้นเป็น ขนมที่มีเฉพาะที่ จ.สงขลา เท่านั้น และคำว่า
ก้อนได้ ปั้นขนมเปน็ ก้อนกลม คลุกแป้ง หม่อฉี่ เข้าใจว่าเพี้ยนมาจากคำว่า "โมจิ" ขนม
ที่แบง่ ไว้ ขนมดูจะมีรูปทรงค่อนข้างกลม ของญี่ปุ่น เนื่องจากสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 มี
บิดเบี้ยวบ้าง ขนาดประมาณลูกปิงปอง ทหารญี่ปุ่นมาตั้งฐานทัพอยู่ฝั่งสิงหนคร และ
เป็นขนมที่มีรสชาติหอม หวาน และเนื้อ สอนให้คนไทยทำขนมโมจิ โดยการประยุกต์ใช้
นิม่ วัตถุดิบในท้องถิ่นเท่าที่จะหาได้มาทำ เช่น แป้ง
ข้าวเหนียว น้ำตาลแว่น ถั่วลิสง และงา เป็นขนม
มีไส้ทำด้วยแป้งข้าวเหนียวนึ่งสุกห่อไส้เป็นลูก
กลมๆ ขนาดพอคำ

130

ขนมทองเอก ต้มใสไ่ ส้

เป็นขนมที่ดดั แปลงมาจากขนม เป็นการผสมผสาน
ของชาวตะวันตก มีส่วนผสมของไข่แดง วัฒนธรรมการบริโภคอาหารของไทย
กะทิ แป้งสาลีและน้ำตาลทราย ทองเอก และจีนเข้าด้วยกัน มีลักษณะคล้าย
จัดเป็นขนมที่ใช้ในงานมงคลต่างๆ อาหารของไทย และ “บ๊ะจ่าง” ของจีน
เนื่องจากเนื้อขนมมีสีเหลืองทองและมีชื่อ โดยนำต้มสามเหลี่ยมของไทยใส่ไส้ที่
เป็นมงคลเป็นขนมในตระกูลทองอีกชนิด ประกอบด้วยหมูและไข่เค็ม ปัจจุบัน
หนึ่งที่ต้องใช้ความ พิถีพิถัน เป็นอย่างยิ่ง นิยมรับประทานในตอนเช้ากับกาแฟ
ในทุกขั้นตอนการทำมีลักษณะที่สง่างาม หรือรบั ประทาน เปน็ อาหารว่างในตอน
โดดเด่นกว่าขนมตระกูลทองชนิดอื่นๆ บ่าย “ต้มสามเหลี่ยมใส่ไส้” จึง
ตรงที่มีทองคำเปลวติดไว้ที่ด้านบนของ กลายเปน็ ขนมเดน่ ของจังหวดั สงขลา
ขนม คำว่า “เอก” หมายความถึง การเป็น
ที่หนึ่ง การใช้ ขนมทองเอกประกอบพิธี
มงคลสำคัญต่างๆ หรือใช้มอบเป็น
ของขวัญในงานฉลอง การเลื่อนยศ เลื่อน
ตำแหน่ง จึงเปรียบเสมือนคำอวยพรให้
เปน็ ที่หนึ่งด้วย

131

ขนมบอก ขนมคา้ งคาว

ค ำว่า บ อก ม าจาก ค ำว่า เป็นขนมที่นิยมกินเป็นของว่าง
"กระบอก" คือการนำแป้งข้าวเจ้า แป้งข้าว นิยมรับประทานในตอนบ่ายหรือในช่วงฤดู
เหนียว ผสมกับ น้ำตาลโตนด แล้วนำแปง้ ฝน แป้งร้อนๆ กรอบนอกนุ่มใน รสชาติ
หยอดใส่กระบอก แล้วไปนึ่งจนสุก แล้ว หวานมันอ่อนๆ จากเผือก เนื้อสัมผัสนุ่ม
นำมาคลุกกบั มะพร้าวขูด ขั้นตอนการทำ เนียนคล้ายครีมแต่ไม่เหลวเท่า ผสม
เริ่มจากการนำแป้งข้าวเหนียวมาผสมกับ กลมกลืนกับรสเค็มอ่อนๆ จิ้มกับน้ำจิ้ม
น้ำตาลปี๊บในอัตราส่วนตามสูตรเฉพาะ อาจาดแล้วเข้ากันสุดๆ เพื่อให้ร่างกาย
แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นนำไปตาก อบอุ่น กว่าจะได้รสอร่อยต้องผ่านขั้นตอน
แดดแล้วนำมาอบไอน้ำอีกที โดยการนำ ซับซ้อน ตั้งแต่ไส้ที่ทำจากกุ้งขาวผัดกับ
แป้งข้าวเหนียวและน้ำตาลปี๊บที่ผ่านการ เครื่องปรุงและหัวกะทิ ตัวขนมใช้แป้งข้าว
คลุกเคล้าเป็นเนื้อเดียวกันมาโรยใส่ เจ้าผสมแป้งถั่วเขียวและน้ำ ก่อนจะปั้นห่อ
กระบอกที่เตรียมไว้ เพื่อนำไปอบไอน้ำใช้ เป็นรูปค้างคาว แล้วต้องชุบแป้งอีกครั้งจึง
เวลา ๒-๓ นาที เสร็จแล้วข้ันตอนสุดท้าย จะนำไปทอด
คือ เทขนมออกจากกระบอกนำขนมที่
ได้มาคลุกกับมะพร้าวที่เตรียมไว้ก็จะได้
ขนมบอก รสชาติ หอม หวาน มนั เคม็

132

ขนมลา ขนมไข่

เป็นขนมพื้นบ้านของท้องถิน่ ภาคใต้ ขนมไข่เตาถ่าน เป็นขนมที่อยู่คู่
ทำกันเฉพาะในช่วงประเพณีวันสารทเดือนสิบ เมืองสงขลามาอย่างยาวนานเป็นที่รู้จักของ
เป็นขนมที่แสดงถึงศิลปะการผลิตที่ประณีต คนในพื้นที่ และนักท่องเที่ยว มีสาขาอยู่ท่ัว
บรรจงอยา่ งยิง่ จากแป้งข้าวเจ้าผสมน้ำผึง้ แล้ว เมืองในเขตเทศบาลนครสงขลา รวมถึง
ค่อยๆ ละเลงลงบนกระทะน้ำมันที่ร้อนระอุ ก ร ะ จ า ย ไ ป ย ั ง ภ ู ม ิ ภ า ค อ ื ่ น อ ี ก ห ล า ย แ ห่ ง
กลายเป็นแผ่นขนมลาที่มีเส้นเล็กบางเหมือน จุดเด่นของขนมไข่เตาถ่าน คือ ใช้ไม้โกงกาง
เส้นไหมและสอดสานกันเป็นร่างแห ปัจจุบัน ในการอบขนมไข่ ซึง่ จะให้ความรอ้ นได้ดีและ
ขนมลา มีจำหน่ายตลอดทั้งปี ไม่เฉพาะใน ร้อนนาน ทำให้ขนมไข่ฟูนมุ่ เทา่ กันหมด
เทศกาลอย่างที่เคยปฏิบัติมา และสามารถหา
ซื้อได้มีหลากหลายรูปแบบ เช่น ขนมลาแบบ
นิม่ ลากรอบ ลาม้วน ลาพับ เป็นต้น

133

บรรณานกุ รม

คณะกรรมการโครงการจดั ทำหนงั สือ เรือ่ วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวตั ิศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปญั ญา.
วฒั นธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณแ์ ละภมู ิปญั ญา. กรงุ เทพ : โรงพิมพ์ครุ ุสภา
ลาดพรา้ ว,๒๕๓๔

จุรีรัตน์ บวั แก้ว และอุดม หนทู อง. “เชอื้ ช้าง” ใน สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ พ.ศ. ๒๕๒๙ เล่ม ๓.
กรุงเทพฯ : อมรินทร์การพิมพ,์ ๒๕๒๙.

ชัยวุฒิ พิยะกลู . การศึกษาเพลานางเลือดขาวฉบับวดั เขยี นบางแก้ว อำเภอเขาชยั สน จังหวดั พทั ลงุ .
ปริญญานิพนธ์ ศศ.ม.สงขลา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา, ๒๕๓๘.

ทรงพรรณ สงั ฆะโต. ศึกษาตระพังในคาบสมุทรสทิงพระ จงั หวดั สงขลา. ปริญญานิพนธเ์ สนอตอ่ มหาวิทยาลยั
ทักษณิ เพือ่ เปน็ ส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลกั สตู รศิลปศาสตรมหาบณั ฑิต. วิชาเอกไทยคดีศึกษา,
มีนาคม ๒๕๖๔

ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. “ชุมชนโบราณสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตรบ์ ริเวณวัดพะโคะละใกล้เคียง” ในประวตั ิศาสตร์
ประวตั ิศาสตร์และโบราณคดีคาบสมุทรสทงิ พระ. กรุงเทพฯ : รุ้งแสงการพิมพ์, ๒๕๒๘. หน้า ๓๒-
๔๕.

มัลลิกา คณานุรกั ษ์. รวมเรือ่ งหนา้ รู้ : ภาคใต.้ กรุงเทพฯ : สำนกั พิมพ์โอเดียนสโตร์, ๒๕๓๐.
มิวเซียมไทยแลนด.์ (๕ มิถนุ ายน ๒๕๖๒). พิพิธภณั ฑค์ ติชนวิทยา สถาบันทักษณิ คดีศึกษา. สืบคน้ เมือ่
๓ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ จาก https://museumthailand.com/th/museum/Folklore-Museum

วารสารเมืองโบราณ ปที ่ี ๔๔ (๔). (๑ ตลุ าคม-ธันวาคม ๒๕๖๑). สงขลาหวั เขาแดง เมืองศุลต่านสไุ ลมาน.
เขา้ ถึงได้จาก muangboranjourmal: www.muangboranjourmal.com

วรรณยทุ ธ ณ วิภาส และ อมรา ศรีสุชาติ. “พระเจดียห์ ลวงบนยอดเขาตงั กวน : ประวตั ิและความสำคัญ” ใน ที่
ระลึกการประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ณ เจดียห์ ลวงบนยอดเขา้ ตังกวน อำเภอเมอื งจงั หวัด
สงขลา วันท่ี ๒๓ ธนั วาคม พทุ ธศักราช. สงขลา : โรงพิมพร์ วมช่าง, ๒๕๓๙. หน้า ๗ - ๑๒.

ศรีวัฒน์ วริศรา. (ม.ป.ป.). กาแฟสะบ้ายอ้ ย จ.สงขลา ต้นกำเนิดโรบัสตา้ แห่งแรกของประเทศไทย.
สืบคน้ เมื่อ ๒ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕ จาก
https://paaktai.com//news_economy/detail/1674/data.html.

สำนักงานการทอ่ งเท่ยี วและกีฬาจงั หวดั สงขลา. (ม.ป.ป.). SongkhlaGuidebook เท่ยี ว...ชอ้ ปชิม (เอกสาร
ทใ่ี ช้ในการประชาสมั พนั ธ์).

134