คู่มือการปฏิบัติงานด้านพัสดุ

คู่มอื
การปฏบิ ตั งิ านด้านพัสดุ

กองคลัง
กลุ่มงานพัสดแุ ละบรหิ ารทรพั ยส์ ิน
สานักงานปลัดสานักนายกรัฐมนตรี

คานา

คู่ มื อ ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ด้ า น พั ส ดุ ข อ ง ส า นั ก ง า น ป ลั ด ส า นั ก น า ย ก รั ฐ ม น ต รี เ ล่ ม น้ี
กองคลัง โดยกลุ่มงานพัสดุและบริหารทรัพย์สิน ได้จัดทาวิธีและกระบวนการบริหารงานพัสดุ
แสดงรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติงานต่าง อันจะเป็นประโยชน์ต่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่
ผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุและผู้ท่ีสนใจ ได้นาไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงาน เพื่อให้เกิดความเข้าใจ
ที่ถูกต้องตรงกันระหว่างผู้ปฏิบัตงิ านและผู้ที่มีส่วนเก่ียวขอ้ ง และสามารถนาไปใช้ในการปฏิบัติงานได้
อยา่ งถูกตอ้ ง เพ่ือใหเ้ กดิ ประโยชนต์ ่อราชการต่อไป

กล่มุ งานพสั ดุและบริหารทรัพย์สิน
กองคลัง สานักงานปลัดสานักนายกรัฐมนตรี

มีนาคม 2561

สารบัญ หนา้
1-6
บทที่ 1 ความรทู้ ่ัวไปเกีย่ วกับการจัดซือ้ จัดจา้ งและการบริหารพัสดุภาครัฐ
บทท่ี 2 กระบวนการจัดซื้อจดั จา้ งตามพระราชบัญญัติการจัดซอื้ จัดจ้าง 8 - 26
27 - 54
และการบริหารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560
บทท่ี 3 ขั้นตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดุ

ตัวอย่างเอกสารในการดาเนินการจัดซือ้ จดั จา้ ง

ภาคผนวก
ภาคผนวก ก พระราชบัญญตั ิการจัดซ้ือจดั จ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ข กฎกระทรวงกาหนดใหห้ น่วยงานอนื่ เปน็ หน่วยงานของรฐั ตามพระราชบญั ญัติ

การจดั ซ้อื จัดจ้างและการบริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ค กฎกระทรวงกาหนดหลกั เกณฑ์เกี่ยวกับผู้ท่มี สี ิทธขิ นึ้ ทะเบยี นผู้ประกอบการ

พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ง กฎกระทรวงกาหนดพัสดุทีร่ ัฐต้องการสง่ เสรมิ หรอื สนับสนนุ และกาหนดวิธกี าร

จดั ซือ้ จัดจ้างพัสดุโดยวธิ คี ดั เลือกและวธิ ีเฉพาะเจาะจง พ.ศ. 2560
ภาคผนวก จ กฎกระทรวงกาหนดวงเงินการจดั ซอ้ื จัดจา้ งพัสดโุ ดยวธิ ีเฉพาะเจาะจงวงเงนิ การ

จัดซือ้ จัดจ้างที่ไม่ทาขอ้ ตกลงเป็นหนงั สือ และวงเงนิ การจัดซอื้ จดั จา้ งในการแต่งต้งั
ผตู้ รวจรบั พัสดุ พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ฉ กฎกระทรวงกาหนดหลักเกณฑ์ วธิ กี าร และเง่ือนไขการขน้ึ ทะเบยี นที่ปรึกษา
พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ช กฎกระทรวงกาหนดอัตราคา่ จ้างผู้ให้บรกิ ารงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสรา้ ง
พ.ศ.2560
ภาคผนวก ซ กฎกระทรวงกาหนดเรอ่ื งการจัดซื้อจดั จ้างกบั หน่วยงานของรฐั ที่ใช้สิทธิอุทธรณ์ไมไ่ ด้
พ.ศ. 2560
ภาคผนวก ฌ ระเบยี บกระทรวงการคลงั ว่าดว้ ยการจัดซ้อื จัดจา้ งและการบริหารพสั ดภุ าครัฐ
พ.ศ. 2560

คู่มือการปฏบิ ัติงานดา้ นพสั ดุ

วตั ถุประสงค์

1. เพ่ือเป็นการเสริมสร้างความเข้าใจในการปฏิบัติงานให้กับผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุของสานักงาน
ปลัดสานักนายกรัฐมนตรี และเจ้าหน้าที่ที่เก่ียวข้อง สามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเองได้อย่าง
ถูกตอ้ งและมีประสทิ ธภิ าพยิ่งขึ้น

2. เพ่ือลดโอกาสและความผิดพลาดท่ีเป็นความเส่ียงในการปฏิบัติงานด้านการจัดซื้อจัดจ้างแก่
เจ้าหนา้ ทีผ่ ปู้ ฏิบัติงานของสานกั งานปลดั สานกั นายกรฐั มนตรี

3. เพ่ือให้การจัดหาพัสดุที่มีประโยชน์ใช้สอยจากแหล่งต้นทุนและแหล่งขายท่ีเหมาะสมเพียงพอ
ตอ่ การปฏิบตั งิ าน

4. เพอ่ื สนบั สนุนมาตรการเรง่ รดั การเบกิ จ่ายเงนิ งบประมาณ

ขอบเขต
การจัดทาคู่มือการปฏิบัติงานพัสดุครอบคลุมกระบวนการและข้ันตอนในการจัดหา

พัสดุ ต้ังแต่การจัดซ้ือจัดจ้าง การควบคุม การตรวจสอบ การซ่อมบารุง การเก็บรักษา เพื่อให้การ
ปฏบิ ตั ิงานดา้ นการจัดหาพัสดุ เป็นไปในทศิ ทางเดียวกนั ตามกฎหมาย ระเบียบ คาสั่งที่เก่ยี วข้อง

บทที่ 1
ความรู้ทว่ั ไป
เกี่ยวกับการจดั ซื้อจดั จา้ งและการบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั

1. กฎหมายและระเบียบท่เี กยี่ วข้อง

1.1 พระราชบัญญตั ิการจัดซ้อื จดั จา้ งและบริหารพัสดภุ าครฐั พ.ศ. 2560
1.2 กฎกระทรวงตามพระราชบญั ญตั กิ ารจดั ซ้อื จดั จ้างและบริหารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560
1.3 ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซ้ือจดั จ้างและการบริหารพัสดุภาครฐั พ.ศ. 2560
1.4 ประกาศ
(ภาคผนวก)
2. สรุปสาระสาคัญของพระราชบัญญัตกิ ารจดั ซื้อจดั จ้างและการบริหารพสั ดุภาครฐั พ.ศ. 2560
แบ่งออกเปน็ 15 หมวด จานวน 132 มาตรา ดังนี้
มาตรา 1–5 บทนิยาม
มาตรา 6–15 หมวด 1 บทท่วั ไป
มาตรา 16-19 หมวด 2 การมสี ว่ นร่วมของภาคประชาชนและผู้ประกอบการในการป้องกนั การทุจริต
มาตรา 20-45 หมวด 3 คณะกรรมการ

สว่ นท่ี 1 คณะกรรมการนโยบายการจัดซอ้ื จัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ
สว่ นท่ี 2 คณะกรรมการวินจิ ฉยั ปัญหาการจัดซอื้ จัดจา้ งและการบริหารพสั ดุภาครัฐ
ส่วนที่ 3 คณะกรรมการราคากลางและขน้ึ ทะเบยี นผู้ประกอบการ
ส่วนที่ 4 คณะกรรมการความรว่ มมือป้องกันการทจุ ริต
ส่วนท่ี 5 คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์และขอ้ ร้องเรียน
มาตรา 46-50 หมวด 4 องค์กรสนับสนนุ ดูแลการจัดซือ้ จัดจ้างและการบรหิ ารพัสดุภาครฐั
มาตรา 51-53 หมวด 5 การขน้ึ ทะเบยี นผู้ประกอบการ
มาตรา 54-68 หมวด 6 วิธกี ารจัดซือ้ จดั จ้าง
มาตรา 69-78 หมวด 7 วธิ กี ารจ้างทปี่ รกึ ษา
มาตรา 79-92 หมวด 8 วธิ กี ารจ้างออกแบบและควบคมุ งาน
มาตรา 93-99 หมวด 9 การทาสัญญา
มาตรา 100-105 หมวด 10 การบรหิ ารสญั ญาและการตรวจรบั พัสดุ
มาตรา 106-108 หมวด 11 การประเมินผลการปฏิบตั งิ านของผ้ปู ระกอบการ
มาตรา 109-111 หมวด 12 การท้ิงงานและการเพิกถอนการเป็นผู้ทิง้ งาน
มาตรา 112-113 หมวด 13 การบรหิ ารพัสดุ
มาตรา 114-119 หมวด 14 การอทุ ธรณ์
มาตรา 120-121 หมวด 15 บทกาหนดโทษ
มาตรา122-132 บทเฉพาะกาล

-2-

3. ความหมายทเี่ ก่ยี วข้องกบั การพสั ดุ
การจัดซ้ือจัดจ้าง หมายความว่า การดาเนินการเพื่อให้ได้มาซึ่งพัสดุโดยการซ้อื จ้าง เช่า

แลกเปล่ยี น หรอื โดยนิติกรรมอ่นื ตามที่กาหนดในกฎกระทรวง
พัสดุ หมายความว่า สินค้า งานบริการ งานก่อสร้าง งานจ้างท่ีปรึกษาและงานจ้าง

ออกแบบหรอื ควบคุมงานก่อสรา้ ง รวมทั้งการดาเนินการอื่นตามที่กาหนดในกฎกระทรวง
สินค้า ได้แก่ วัสดุ ครุภัณฑ์ ท่ีดิน สิ่งปลูกสร้าง และทรัพย์สินอ่ืนๆ รวมถึงงานบริการ

ทีร่ วมอยู่ในสนิ คา้ นนั้ ด้วย แตม่ ลู ค่าของงานบรกิ ารต้องไมส่ งู กว่าของมลู คา่ สนิ คา้ นั้น
งานบริการ ไดแ้ ก่ งานจ้างบรกิ าร งานจ้างเหมาบริการ งานจ้างทาของและการรับขน
งานก่อสร้าง ได้แก่ งานก่อสร้าง งานก่อสร้างสาธารณูปโภค หรือสิ่งปลูกสร้างอื่นใด

และการซ่อมแซม ต่อเติม ปรับปรุง รื้อถอน หรือการกระทาอื่นใดที่มีลักษณะทานองเดียวกันกับ
อาคารสาธารณูปโภค หรือส่ิงปลูกสร้างนั้น รวมถึงงานบริการท่ีรวมอยู่ในสินค้านั้น แต่มูลค่าของ
งานบรกิ ารตอ้ งไมส่ งู กวา่ มูลคา่ งานก่อสรา้ งน้นั

อาคาร หมายถึง ส่ิงปลูกสร้างถาวรที่บุคคลอาจเข้าอยู่ หรือใช้สอยได้ เช่น อาคาร
ที่ทาการโรงพยาบาล โรงเรียน สนามกีฬา หรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นท่ีมีลักษณะทานองเดียวกัน
รวมทั้งสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยสาหรับอาคารน้ันๆ เช่น เสาธง รั้ว
ท่อระบายน้า หอถังน้า ถนน ประปาไฟฟ้า หรือส่ิงอ่ืน ๆ ซ่ึงเป็นส่วนประกอบของตัวอาคาร เช่น
เคร่ืองปรับอากาศ ลฟิ ต์ หรือเครื่องเรอื น

สาธารณูปโภค หมายถึง งานอันเก่ียวกับการประปา การไฟฟ้า การสื่อสาร
การโทรคมนาคมการระบายน้า การขนส่งทางท่อ ทางน้า ทางบก ทางอากาศ หรือทางราง หรือ
การอนื่ ทีเ่ กยี่ วขอ้ งซงึ่ ดาเนินการในระดับพื้นดนิ ใต้พ้ืนดนิ หรอื เหนือพื้นดนิ

งานจ้างท่ีปรึกษา ได้แก่ งานจ้างบริการจากบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลเพื่อเป็น
ผู้ให้คาปรึกษาหรือแนะนาแก่หน่วยงานของรัฐในด้านวิศวกรรม สถาปัตยกรรม ผังเมือง กฎหมาย
เศรษฐศาสตร์ การเงิน การคลัง สิ่งแวดล้อม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สาธารณสุข ศิลปวัฒนธรรม
การศึกษาวจิ ยั หรือด้านอนื่ ทีอ่ ยใู่ นภารกจิ ของรฐั หรือของหนว่ ยงานของรฐั

งานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้าง ได้แก่ งานจ้างบริการจากบุคคลธรรมดา
หรือนิตบิ คุ คลเพ่ือออกแบบหรือควบคมุ งานก่อสร้าง

การบรหิ ารพัสดุ หมายความว่า การเกบ็ การบันทึก การเบกิ จ่าย การบารงุ รักษา การยืม
การตรวจสอบ และการจาหน่ายพสั ดุ

-3-

ราคากลาง หมายความว่า ราคาเพือ่ ใช้เป็นฐานสาหรับเปรยี บเทียบราคาที่ผยู้ ่ืนข้อเสนอ
ไดย้ น่ื เสนอไว้ซ่ึงสามารถจัดซอื้ จัดจา้ งไดจ้ ริงตามลาดับ ดังต่อไปนี้

(๑) ราคาทไี่ ดม้ าจากการคานวณตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการราคากลางกาหนด
(๒) ราคาที่ได้มาจากฐานข้อมลู ราคาอ้างอิงของพสั ดุท่ีกรมบัญชีกลางจดั ทา
(๓) ราคามาตรฐานทีส่ านักงบประมาณหรือหนว่ ยงานกลางอืน่ กาหนด
(๔) ราคาทีไ่ ด้มาจากการสืบราคาจากท้องตลาด
(๕) ราคาท่ีเคยซ้ือหรอื จ้างครั้งหลงั สดุ ภายในระยะเวลาสองปีงบประมาณ
(๖) ราคาอน่ื ใดตามหลกั เกณฑ์ วิธกี าร หรือแนวทางปฏิบัตขิ องหน่วยงานของรัฐนนั้ ๆ
ในกรณีที่มีราคาตาม (๑) ให้ใช้ราคาตาม (๑) ก่อน ในกรณีท่ีไม่มีราคาตาม (๑)
แต่มีราคาตาม (๒) หรือ (๓) ให้ใช้ราคาตาม (๒) หรือ (๓) ก่อน โดยจะใช้ราคาใดตาม (๒) หรือ (๓)
ให้คานึงถึงประโยชน์ของหน่วยงานของรัฐเป็นสาคัญ ในกรณีที่ไม่มีราคาตาม (๑) (๒) และ (๓)
ใ ห้ ใ ช้ ร า ค า ต า ม (๔ ) (๕ ) ห รื อ (๖ ) โ ด ย จ ะ ใ ช้ ร า ค า ใ ด ต า ม (๔ ) (๕ ) ห รื อ (๖ )
ให้คานึงถึงประโยชน์ของหนว่ ยงานของรัฐเป็นสาคัญ
หน่วยงานของรัฐ หมายถึง ราชการส่วนกลาง ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนท้องถ่ิน
รัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ องค์การมหาชน องค์กรอิสระ องค์กรตาม
รัฐธรรมนูญ หน่วยธุรการของศาล มหาวิทยาลัยในกากับของรัฐ หน่วยงานสังกัดรัฐสภาหรือในกากับ
ของรัฐสภาหน่วยงานอิสระของรัฐ และหน่วยงานอื่นตามที่กาหนดในกฎกระทรวง (ทุนหมุนเวียนท่ีมี
ลกั ษณะเป็นนิติบคุ คลตามกฎหมายวา่ ด้วยการบรหิ ารทนุ หมนุ เวียน)
หัวหน้าเจ้าหน้าท่ี หมายถึง ผู้ดารงตาแหน่งหัวหน้าสายงานซ่ึงปฏิบัติงานเก่ียวกับ
การจัดซื้อจัดจ้างหรือการบริหารพัสดุตามท่ีกฎหมายเก่ียวกับการบริหารงานบุคคลของหน่วยงาน
ของรัฐนน้ั กาหนด หรือผูท้ ีไ่ ด้รับมอบหมายจากหัวหน้าหน่วยงานของรฐั ใหเ้ ปน็ หัวหน้าเจ้าหน้าที่
เจ้าหนา้ ที่ หมายถึง ผ้มู หี นา้ ทเี่ กี่ยวกบั การจัดซอื้ จัดจา้ งหรือการบรหิ ารพัสดุ หรือผูท้ ่ไี ด้รับ
มอบหมายจากผู้มีอานาจให้ปฏิบัติหน้าที่เก่ียวกับการจัดซ้ือจัดจ้างหรือการบริหารพัสดขุ องหน่วยงาน
ของรัฐ

-4-

4. การใชบ้ ังคับเกยี่ วกับงบประมาณ

พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ให้ใช้
บังคับแก่หน่วยงานของรัฐ ซ่ึงดาเนินการเก่ียวกับการจัดซ้ือจัดจ้างและการบริหารพัสดุ โดยใช้เงิน
ทีม่ ีลักษณะ ดังนี้

3.1 เงินงบประมาณตามกฎหมายว่าด้วยงบประมาณรายจ่าย กฎหมายว่าด้วย
วิธีการงบประมาณหรอื กฎหมายวา่ ด้วยการโอนงบประมาณ

3.2 เงินซึ่งหน่วยงานของรัฐได้รับโดยได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรี ให้โดยไม่ต้อง
นาสง่ คลงั ตามกฎหมายว่าดว้ ยวธิ ีการงบประมาณ หรือกฎหมายว่าด้วยเงนิ คงคลงั

3.3 เงินซ่ึงหน่วยงานของรัฐได้รับโดยไม่ต้องนาส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดินตาม
กฎหมาย

3.4 เงนิ ภาษีอากร คา่ ธรรมเนียม หรือผลประโยชน์อืน่ ที่ตกเปน็ รายไดข้ องราชการ
ส่วนทอ้ งถน่ิ ตามกฎหมายหรือที่ราชการส่วนท้องถ่ินมอี านาจเรยี กเกบ็ ตามกฎหมาย

3.5 เงนิ กู้ เงนิ ช่วยเหลอื และเงนิ อื่นตามท่ีกาหนดในกฎกระทรวง

5. คณะกรรมการจัดซ้อื จดั จ้าง

4.1 ในการดาเนินการจัดซ้ือจัดจ้างแต่ละครั้ง ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐแต่งตั้ง
คณะกรรมการซื้อหรือจ้างข้ึน เพื่อปฏิบัติการตามระเบียบน้ี พร้อมกับกาหนดระยะเวลาในการ
พิจารณาของคณะกรรมการ แล้วแตก่ รณี ดงั นี้

4.1.1 คณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์
4.1.2 คณะกรรมการพิจารณาผลการสอบราคา
4.1.3 คณะกรรมการซือ้ หรือจา้ งโดยวธิ คี ัดเลอื ก
4.1.4 คณะกรรมการซ้ือหรือจ้างโดยวธิ ีเฉพาะเจาะจง
4.1.5 คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ
4.2 ให้คณะกรรมการซ้ือหรือจ้างแต่ละคณะ รายงานผลการพิจารณาต่อหัวหน้า
หน่วยงานของรัฐ ภายในระยะเวลาที่กาหนด ถ้ามีเหตุท่ีทาให้การรายงานล่าช้า ให้เสนอหัวหน้า
หนว่ ยงานของรัฐพจิ ารณาขยายเวลาใหต้ ามความจาเป็น
4.3 คณะกรรมการซือ้ หรอื จ้างแตล่ ะคณะประกอบด้วย ประธานกรรมการ 1 คน และ
กรรมการอย่างน้อย 2 คน ซึ่งแต่งต้ังจากข้าราชการ ลูกจ้างประจา พนักงานราชการ พนักงาน
มหาวิทยาลัย พนักงานของรัฐ หรือพนักงานของหน่วยงานของรัฐท่ีเรียกช่ืออย่างอื่น โดยให้
คานึงถึงลักษณะหนา้ ที่และความรบั ผดิ ชอบของผูท้ ่ีไดร้ ับแตง่ ตั้งเปน็ สาคญั

-5-

4.4 ในกรณีจาเปน็ หรอื เพือ่ ประโยชนข์ องหนว่ ยงานของรฐั จะแต่งต้งั บคุ คลอน่ื รว่ มเปน็
กรรมการดว้ ยกไ็ ดแ้ ต่จานวนกรรมการทีเ่ ปน็ บคุ คลอ่นื น้ันจะต้องไมม่ ากกว่าจานวนกรรมการตาม
ท่ีกาหนด

4.5 ในการซื้อหรือจ้างคร้ังเดียวกัน ห้ามแต่งตั้งผู้ท่ีเป็นกรรมการพิจารณาผลการ
ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ กรรมการพิจารณาผลการสอบราคา หรือกรรมการซ้ือหรือจ้างโดยวธิ ี
คดั เลอื กเปน็ กรรมการตรวจรบั พัสดุ

4.6 คณะกรรมการซื้อหรือจ้างทุกคณะ ควรแต่งตั้งผู้ชานาญการหรือผู้ทรงคุณวุฒิ
เกย่ี วกบั งานซื้อหรือจ้างน้นั ๆ เขา้ ร่วมเปน็ กรรมการ

4.7 การประชุมของคณะกรรมการแต่ละคณะ ต้องมีกรรมการมาประชุมไม่น้อยกว่า
กึ่งหน่ึงให้ประธานกรรมการและกรรมการแต่ละคนมีเสียงหน่ึงในการลงมติโดยประธานกรรมการ
ต้องอยู่ด้วยทุกครั้ง หากประธานกรรมการไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
แต่งต้ังประธานกรรมการคนใหมเ่ ป็นประธานกรรมการแทน

4.8 มติของคณะกรรมการให้ถือเสียงข้างมาก ถ้าคะแนนเสียงเท่ากันให้ประธาน
กรรมการออกเสียงเพ่ิมข้ึนอีกเสียงหน่ึงเป็นเสยี งช้ขี าด เว้นแต่คณะกรรมการตรวจรับพัสดใุ หถ้ ือมติ
เอกฉันท์

4.9 กรรมการของคณะใดไม่เห็นด้วยกับมติของคณะกรรมการ ให้ทาบันทึกความเห็น
แย้งไว้ด้วย ประธานกรรมการและกรรมการจะต้องไม่เป็นผู้มีส่วนได้เสียกับผู้ย่ืนข้อเสนอหรือ
คู่สัญญาในการซ้ือหรือจ้างคร้ังนั้น ทั้งนี้ การมีส่วนได้เสียในเร่ืองซึ่งที่ประชุมพิจารณาของประธาน
กรรมการและกรรมการให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง หากประธาน
หรือกรรมการทราบวา่ ตนเป็นผ้มู สี ่วนได้เสียกบั ผู้ยื่นข้อเสนอหรอื คสู่ ัญญาในการซ้อื หรอื จ้างคร้ังนั้น
ให้ประธานหรือกรรมการผู้น้ันลาออกจากการเป็นประธานหรือกรรมการในคณะกรรมการที่
ได้รับการแต่งต้ังน้ัน และให้รายงานหัวหน้าหน่วยงานของรัฐทราบเพื่อสั่งการตามท่ีเห็นสมควร
ตอ่ ไป

-6-

5. การตรวจสอบผู้มีผลประโยชนร์ ่วมกัน

5.1 เพ่ือเป็นการเปิดโอกาสให้มีการแข่งขันกันอย่างเป็นธรรม ให้ผู้มีหน้าที่ตรวจสอบ
คณุ สมบตั ิดาเนินการตรวจสอบคุณสมบตั ิของผ้ยู ่ืนข้อเสนอแตล่ ะรายว่าเปน็ ผ้มู ีผลประโยชน์ร่วมกัน
หรือไม่ หากปรากฏว่ามีผู้ย่ืนข้อเสนอเป็นผู้มีผลประโยชน์ร่วมกัน ให้ผู้มีหน้าท่ีตรวจสอบคุณสมบัติ
ตดั รายช่ือผยู้ ืน่ ข้อเสนอออกจากการเป็นผูย้ ่นื ข้อเสนอในครั้งน้ัน

5.2 ในการตรวจสอบคุณสมบัติของผู้ยื่นข้อเสนอแต่ละราย ให้เจ้าหน้าที่กาหนดให้
ผยู้ ืน่ ข้อเสนอยื่นเอกสารแสดงคุณสมบตั ิแยกมาต่างหาก โดยอย่างนอ้ ยต้องมเี อกสารดังตอ่ ไปน้ี

5.2.1 ในกรณีผู้ย่ืนข้อเสนอเป็นนติ ิบคุ คล
5.2.1.1 ห้างหุ้นส่วนสามัญหรือห้างหุ้นส่วนจากัด ให้ย่ืนสาเนาหนังสือ

รับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล บัญชีรายช่ือหุ้นส่วนผู้จัดการ ผู้มีอานาจควบคุม (ถ้ามี) พร้อมท้ัง
รับรองสาเนาถกู ต้อง

5.2.1.2 หนังสือบริคณห์สนธิ บัญชีรายชื่อกรรมการ ผู้จัดการ ผู้มีอานาจ
ควบคมุ (ถ้าม)ี และบญั ชีรายชือ่ ผ้ถู ือหุ้นรายใหญ่ (ถ้ามี) พร้อมทั้งรบั รองสาเนาถกู ตอ้ ง

5.2.2 ในกรณีผู้ยื่นข้อเสนอเป็นบุคคลธรรมดาหรือคณะบุคคลท่ีมิใช่นิติบุคคล
ให้ยื่นสาเนาบัตรประจาตัวประชาชนของผู้นั้น สาเนาขอ้ ตกลงท่ีแสดงถงึ การเข้าเปน็ หุ้นส่วน (ถ้ามี)
สาเนาบตั รประจาตวั ประชาชนของผู้เป็นหนุ้ สว่ น พร้อมทั้งรับรองสาเนาถูกต้อง

5.2.3 ในกรณีผู้ย่ืนข้อเสนอเป็นผู้ย่ืนข้อเสนอร่วมกันในฐานะเป็นผู้ร่วมค้า ให้ย่ืน
สาเนาสัญญาของการเข้าร่วมค้า สาเนาบัตรประจาตัวประชาชนของผู้ร่วมค้า และในกรณีที่
ผู้เข้าร่วมค้าฝ่ายใดเป็นบุคคลธรรมดาที่มิได้ถือสัญชาติไทย ก็ให้ย่ืนสาเนาหนังสือเดินทาง หรือถ้า
ผรู้ ว่ มค้าฝา่ ยใดเป็นนิติบคุ คลใหย้ ื่นเอกสารตามทีร่ ะบไุ วใ้ น 5.2.1

5.2.4 เอกสารอื่นตามท่ีหน่วยงานของรัฐกาหนด เช่น สาเนาใบทะเบียนพาณิชย์
สาเนาใบทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มการย่ืนเอกสารแสดงคุณสมบัติ ให้ย่ืนมาพร้อมกับการย่ืนข้อเสนอ
ตามวิธกี ารทกี่ าหนดในระเบยี บน้ี

-7-

6. หลักการจดั ซ้อื จัดจา้ งและการบรหิ ารพัสดภุ าครฐั

เพ่อื กอ่ ให้เกดิ ประโยชน์สงู สดุ แก่หน่วยงานของรัฐ และตอ้ งสอดคล้องกับหลกั การ ดังนี้
6.1 คุ้มค่า หมายถึง พัสดุต้องมีคุณภาพ หรือคุณลักษณะท่ีตอบสนองวัตถุประสงค์
ในการใช้งาน ราคาเหมาะสม และมีแผนการบรหิ ารพสั ดทุ ่เี หมาะสมและชัดเจน
6.2 โปร่งใส หมายถึง ต้องกระทาโดยเปิดเผย เปิดโอกาสให้มีการ แข่งขันอย่าง
เป็นธรรมมีการปฏิบัติต่อผู้ประกอบการโดยเท่าเทียมกัน มีระยะเวลาที่เหมาะสมและเพียงพอ
ต่อการยื่นข้อเสนอมีหลักฐานการดาเนินงานชัดเจน และ มีการเปิดเผยข้อมูลจัดซื้อจัดจ้าง และ
การบริหารพัสดุในทกุ ขน้ั ตอน
6.3 มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล หมายถึง ต้องมีการวางแผนการจัดซ้ือจัดจ้าง
และการบริหารพัสดุเป็นไปอย่างต่อเน่ือง ล่วงหน้า กาหนดเวลาที่เหมาะสมโดยมีการประเมินและ
เปดิ เผยผลสัมฤทธิ์ของการจัดซอ้ื จัดจ้างและการบรหิ ารพัสดุ
6.4. ตรวจสอบได้ หมายถึง มีการจัดเก็บข้อมูลการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุ
อย่างเป็นระบบเพอื่ ประโยชนใ์ นการตรวจสอบ

7. การจัดทาบันทกึ กระบวนการจดั ซื้อจดั จา้ ง

เม่ือส้ินสุดกระบวนการจัดซ้ือจัดจ้างในแต่ละโครงการ ให้หน่วยงานของรัฐจัดให้มี
การบันทึกรายงานผลการพิจารณา รายละเอียดวิธีการและขั้นตอนการจัดซ้ือจัดจ้างพร้อมท้ัง
เอกสารหลกั ฐานประกอบ โดยอยา่ งนอ้ ยตอ้ งมรี ายการดงั ตอ่ ไปนี้

(๑) รายงานขอซือ้ ขอจ้าง
(๒) รา่ งขอบเขตของงานหรอื รายละเอยี ดของพัสดุและร่างเอกสารเชญิ ชวน รวมทงั้
เอกสารเก่ยี วกับการรับฟังความคดิ เหน็ และผลการพิจารณาในเร่ืองนน้ั (ถ้าม)ี
(๓) ประกาศและเอกสารเชิญชวน หรือหนังสือเชญิ ชวน และเอกสารอ่นื ทีเ่ กี่ยวข้อง
(๔) ขอ้ เสนอของผยู้ น่ื ข้อเสนอทกุ ราย
(๕) บันทกึ รายงานผลการพิจารณาคัดเลอื กข้อเสนอ
(๖) ประกาศผลการพิจารณาคดั เลอื กผู้ชนะการจัดซื้อจดั จา้ งหรอื ผูไ้ ด้รับการคัดเลอื ก
(๗) สัญญาหรอื ขอ้ ตกลงเปน็ หนงั สือ รวมทั้งการแก้ไขสญั ญาหรอื ข้อตกลงเป็นหนงั สอื (ถา้ ม)ี
(๘) บันทึกรายงานผลการตรวจรบั พัสดุ

บทท่ี 2
กระบวนการจดั ซ้อื จัดจา้ ง
ตามพระราชบัญญตั ิการจดั ซื้อจดั จา้ งและการบริหารพัสดภุ าครฐั พ.ศ. 2560

การบรหิ ารพัสดุ หมายถงึ กระบวนการดาเนินการให้ไดมาซึ่งสงิ่ ของด้วยวิธกี ารจดั หาพัสดุ
เพ่ือสนับสนุนและสนองความต้องการในการปฏิบัติงานของหน่วยงานให้ดาเนินไปตามเป้าหมาย
อย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธผิ ลและประหยดั

การจัดซื้อจัดจ้างถือเป็นส่วนหน่ึงของกระบวนการบริหารพัสดุ ซ่ึงการจัดซื้อจัดจ้าง
เป็นกระบวนการที่ให้ได้มาซ่ึงพัสดุท่ีต้องการท้ังในเร่ืองคุณสมบัติ จานวน ราคา เวลา และแหล่งขาย
เพ่ือสนับสนุนการดาเนินงานให้บรรลุผลสัมฤทธ์ิของงานตามเป้าหมายท่ีกาหนด โดยเร่ิมตั้งแต่การ
จดั ทาประกาศแผนการจัดซ้ือจดั จ้าง การจดั ทารายงานขอซ้ือขอจ้าง จนกระท่งั การตรวจรับพัสดุ และ
การจาหนา่ ยพัสดุ

1. การจัดทาแผนการจัดซ้อื จดั จ้างประจาปี

เม่ือส่วนราชการได้รับความเห็นชอบวงเงินงบประมาณท่ีจะใช้ในการจัดซื้อจัดจ้าง พัสดุ
จากหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องหรือผู้มีอานาจในการพิจารณางบประมาณแล้ว ให้เจ้าหน้าที่หรือผู้ที่ได้รับ
มอบหมายในการปฏิบัติงานนั้นจัดทาแผนการจัดซ้ือจัดจ้างประจาปี ให้เสนอหัวหน้าหน่วยงานหรือ
ผู้รับมอบอานาจ เพอื่ ขอความเหน็ ชอบโดยเสนอผ่านหวั หน้าเจ้าหนา้ ที่

กองคลังในฐานะ ท่ีเป็นหน่วยรับผิดชอบภารกิจด้านพัสดุของ สานักงานปลัดสานัก -
นายกรัฐมนตรี จะรวบรวมข้อมูลความต้องการจัดซ้ือจัดหาพัสดุตามที่แต่ละหน่วยงานภายใน
สานักงานปลัดสานักนายกรัฐมนตรี เพ่ือวางแผนการจัดหาให้ตามระยะเวลาท่ีต้องการ ประมาณการ
จดั ซือ้ จดั จ้าง โดยรวบรวมพัสดุที่มปี ระเภทและลักษณะเดยี วกนั โดยคานึงถงึ ประเภทพัสดุ การบริการ
หลังการขาย การบารุงดูแลรักษา ประเมินผลดีผลเสียในภาพรวมเร่ืองของการแยกหรือรวมกัน
ปริมาณการใช้ตลอดทั้งปี โดยจัดหาพัสดุท่ีมีประเภทลักษณะเดียวกันไว้ด้วยกัน และมีคุณลักษณะ
ไม่เกินขอบเขตของราคาพัสดุที่ต้องดาเนินการจัดหา ซ่ึงแผนการจัดซ้ือจัดจ้างประจาปีประกอบด้วย
รายการดงั ต่อไปน้ี

(1) รายชื่อโครงการที่จะจดั ซ้อื จดั จ้าง
(2) วงเงินที่จะจดั ซื้อหรือจัดจา้ งในแต่ละรายการโดยประมาณ
(3) กาหนดระยะเวลาทจ่ี ะจัดซอื้ หรือจดั จ้างโดยประมาณ
(๔) รายการอน่ื ท่ีกรมบัญชกี ลางกาหนด

เมื่อหัวหน้าหน่วยงานหรือผู้รับมอบอานาจให้ความเห็นชอบแผนการจัดซ้ือจัดจ้าง
ประจาปีแล้ว ให้หัวหน้าเจ้าหน้าที่ประกาศเผยแพร่ในระบบเครือข่ายสารสนเทศของกรมบัญชีกลาง
และของหน่วยงานของรัฐ ตามวิธีการที่กรมบัญชีกลางกาหนด และให้ปิดประกาศโดยเปิดเผย

-9-

ณ สถานที่ปิดประกาศของหน่วยงานของรัฐน้ัน หากไม่ได้ประกาศเผยแพร่แผนการจัดซ้ือจัดจ้าง
โครงการใดในระบบเครือข่ายสารสนเทศของกรมบัญชีกลาง จะไม่สามารถดาเนินการจัดซ้ือจัดจ้าง
ในโครงการนัน้ ได้ เวน้ แต่ในกรณดี ังต่อไปนี้ ทไี่ มต่ อ้ งจดั ทาแผน

๑) กรณจี าเป็นเร่งด่วน หรอื ใช้ในราชการลบั
๒) กรณีวงเงินในการจัดซื้อจัดจ้างเป็นไปตามกฎกระทรวง (วิธีเฉพาะเจาะจง วงเงิน

๕๐๐,๐๐๐ บาท หรือวงเงินเล็กน้อย ไม่เกิน ๑๐๐,๐๐๐ บาท) หรือจาเป็น
ตอ้ งใชพ้ ัสดฉุ กุ เฉินหรือเป็นพสั ดทุ จี่ ะขายทอดตลาด
๓) กรณีงานจ้างที่ปรึกษาที่มีวงเงินค่าจ้างตามท่ีกาหนดในกฎกระทรวง (ไม่เกิน
๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท) หรือจา้ งทป่ี รึกษาที่มีจานวนจากดั
4) กรณีที่เป็นงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างท่ีมีความจาเป็นเร่งด่วนหรือ
ทีเ่ กี่ยวกบั ความมัน่ คงของชาติ

หลังจากท่ีได้ประกาศเผยแพร่แผนการจัดซื้อจัดจ้างประจาปีแล้วให้รีบดาเนินการ
จัดซื้อจัดจ้างให้เป็นไปตามแผนและข้ันตอนของระเบียบท่ีเก่ียวข้อง เพื่อให้พร้อมที่จะทาสัญญาหรือ
ข้อตกลงได้ทันทีเม่ือได้รับอนุมัติงบประมาณแล้ว ในกรณีท่ีมีความจาเป็นต้องเปลี่ยนแปลงแผน
การจัดซื้อจัดจ้างประจาปี ให้เจ้าหน้าท่ีหรือผู้ท่ีได้รับมอบหมายจัดทารายงานพร้อมระบุเหตุผล
ท่ีขอเปลี่ยนแปลงเสนอหัวหน้าหน่วยงานหรือผู้รับมอบอานาจ เพื่อขอความเห็นชอบเมื่อได้รับ
ความเห็นชอบแล้วจงึ จะดาเนินการจัดซอ้ื จัดจา้ งต่อไปได้

๒. การขออนุมตั ิหลักการใหด้ าเนนิ การจัดซอื้ จดั จ้าง

การขอรับความเห็นชอบในการจัดห าพัสดุเป็นข้ันตอนก่อนกา รดา เนินกา ร จั ด ซ้ื อ
จัดจา้ ง ซ่งึ กอ่ นการจดั ซือ้ จดั จ้างทุกวิธี หนว่ ยงานท่มี คี วามต้องการจัดซื้อจดั หาพัสดุจะตอ้ งไดร้ ับอนุมัติ
ในหลกั การจากผู้มีอานาจใหด้ าเนินการจดั ซือ้ จัดจา้ ง โดยใหม้ รี ายละเอียด ดงั น้ี

(1) เหตุผลความจาเป็นประกอบการจัดซื้อจัดจ้าง โดยระบุสาเหตุท่ีจะจัดซ้ือหรือ
จัดจ้าง เช่น พัสดุไม่มีใช้ หรือไม่พอใช้ หรือต้องบารุงรักษา และมีความจาเป็นท่ีจะจัดซ้ือหรือจัดจ้าง
เช่น เพ่ือให้หน่วยงานมีพัสดุไว้ใช้ในราชการ เพ่ือการทดแทนพัสดุเดิมที่ส้ินเปลืองหมดไป ชารุด หรือ
เสื่อมสภาพจากการใช้งานตามปกติ พัสดุเดิมสูญหาย ถูกทาลาย หรือเพ่ือสารองไว้ไม่ให้ขาดความ
ต่อเนือ่ งจากการใชง้ าน

(2) รายละเอียดของพัสดุท่ีจะซื้อหรืองานที่จะจ้าง ให้ระบุคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุ
และจานวนท่ีต้องการซ้ือ หรอื แบบรูปรายการรายละเอยี ด และปรมิ าณทีต่ อ้ งการจ้าง

(3) วงเงนิ ท่ีจะซอื้ หรือจา้ งโดยให้ระบุแหล่งของเงนิ งบประมาณทจี่ ะซอื้ หรือจา้ ง

- 10 –

3. การรายงานการขอซอื้ ขอจา้ ง

เมือ่ ผู้มีอานาจอนมุ ัตใิ นหลกั การใหด้ าเนนิ การจดั ซ้ือจัดจ้างแล้ว ให้หน่วยงานมหี นังสือแจ้ง
กองคลังเพื่อดาเนินการจัดซื้อจัดจ้างต่อไป ซึ่งการซื้อหรือจ้างแต่ละวิธีที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง
ให้เจ้าหน้าท่ีจัดทารายงานขอซื้อหรือขอจ้างเสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เพื่อขอความเห็นชอบ โดย
เสนอผ่านหัวหน้าเจา้ หน้าท่ี ตามรายการดงั ต่อไปนี้

1) เหตผุ ลและความจาเปน็ ทีต่ อ้ งซอื้ หรอื จา้ ง
2) ขอบเขตของงานหรือรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุหรือแบบรูป
รายการงานก่อสรา้ งทีจ่ ะซ้อื หรอื จ้าง แลว้ แตก่ รณี
3) ราคากลางของพัสดุทจี่ ะซอื้ หรอื จา้ ง
4) วงเงินที่จะซ้ือหรือจ้าง โดยให้ระบุวงเงินงบประมาณ ถ้าไม่มีวงเงินดังกล่าว
ใหร้ ะบวุ งเงินที่ประมาณว่าจะซือ้ หรือจ้าง
5) กาหนดเวลาทต่ี อ้ งการใชพ้ สั ดหุ รือให้งานแล้วเสรจ็
6) วิธที ่จี ะซอ้ื หรอื จ้างและเหตผุ ลท่ีตอ้ งซือ้ หรือจา้ ง
7) หลักเกณฑก์ ารพิจารณาคดั เลอื กข้อเสนอ
8) ข้อเสนออื่นๆ เช่น การขออนุมัติแต่งตั้งคณะกรรมการต่างๆ ท่ีจาเป็นในการซื้อ
หรอื จา้ ง การออกประกาศและเอกสารเชญิ ชวน และหนงั สือเชญิ ชวน
การซื้อหรือจ้างกรณีจาเป็นเร่งด่วนอันเน่ืองมาจากเกิดเหตุการณ์ที่ไม่อาจคาดหมาย
ได้หรอื กรณมี คี วามจาเปน็ ต้องใช้พัสดุนั้นโดยฉุกเฉนิ หรอื กรณีการซ้ือหรือจ้างทมี่ ีวงเงนิ เลก็ น้อยตามที่
กาหนดในกฎกระทรวง ซ่ึงไม่อาจทารายงานตามปกติได้ เจ้าหน้าที่หรือผู้ที่รับผิดชอบในการ
ปฏิบตั ิงานนัน้ จะทารายงานเฉพาะรายการท่เี หน็ ว่าจาเป็นก็ได้
เมื่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบตามรายงานที่เสนอแล้วให้เจ้าหน้าที่
ดาเนนิ การตามวิธซี อ้ื หรือจา้ งน้นั ต่อไปได้

4. การจดั ทาร่างขอบเขตของงานหรือรายละเอยี ดคณุ ลกั ษณะเฉพาะของพัสดหุ รอื แบบรูป
รายการงานกอ่ สรา้ ง

4.1 การกาหนดคุณลักษณะเฉพาะของพสั ดุท่ีจะทาการจดั ซื้อจัดจ้าง ให้หน่วยงานของรัฐ
คานึงถึงคุณภาพ เทคนิค และวัตถุประสงค์ของการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุนั้น และห้ามมิให้กาหนด
คุณลักษณะเฉพาะของพัสดุให้ใกล้เคียงกับย่ีห้อใดย่ีห้อหน่ึง หรือของผู้ขายรายใดรายหน่ึงโดยเฉพาะ
เว้นแต่พัสดุที่จะทาการจัดซ้ือจัดจ้างตามวัตถุประสงค์น้ันมีย่ีห้อเดียวหรือจะต้องใช้อะไหล่ของย่ีห้อใด
ก็ให้ระบยุ ่ีห้อนั้นได้

- 11 –

4.2 ในการซื้อหรือจ้างท่ีมิใช่การจ้างก่อสร้าง ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐแต่งต้ัง
คณะกรรมการขึ้นมาคณะหนึ่ง หรือจะให้เจ้าหน้าที่หรือบุคคลใดบุคคลหน่ึงรับผิดชอบในการจัดทา
ร่างขอบเขตของงานหรือรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุท่ีจะซ้ือหรือจ้าง รวมทั้งกาหนด
หลกั เกณฑก์ ารพิจารณาคดั เลือกขอ้ เสนอด้วย

4.3 เพ่ือให้การกาหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุท่ีจะซื้อหรือจ้าง
มมี าตรฐานและเป็นประโยชนต์ ่อทางราชการ หากพัสดุทจี่ ะซ้อื หรือจ้างใดมีประกาศกาหนดมาตรฐาน
ผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมแล้วให้กาหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุท่ีจะซื้อหรือจ้าง หรือ
รายการในการก่อสร้างตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือเพ่ือความสะดวกจะระบุเฉพาะ
หมายเลขมาตรฐานก็ได้ หรือในกรณีพัสดุท่ีจะซ้ือหรือจ้างใดยังไม่มีประกาศกาหนดมาตรฐาน
ผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมแต่มีผู้ได้รับการจดทะเบียนผลิตภัณฑ์ไว้กับกระทรวงอุตสาหกรรมแล้ว
ให้กาหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุท่ีจะซื้อหรือจ้างหรือรายการในการก่อสร้างให้
สอดคล้องกับรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะตามท่ีระบุในคู่มือผู้ซ้ือหรือใบแทรกคู่มือผู้ซื้อที่กระทรวง
อุตสาหกรรมจดั ทาขึน้

4.4 ในการจา้ งก่อสร้าง ใหห้ วั หนา้ หน่วยงานของรัฐแต่งตั้งคณะกรรมการข้ึนมาคณะหน่ึง
หรือจะให้เจ้าหน้าที่หรือบุคคลใดบุคคลหน่ึงจัดทาแบบรูปรายการงานกอ่ สร้าง หรือจะดาเนินการจ้าง
ตามความในหมวด 4 งานจ้างออกแบบหรอื ควบคุมงานก่อสร้างก็ได้

4.5 องค์ประกอบ ระยะเวลาการพิจารณา และการประชุมของคณะกรรมการให้เป็นไป
ตามทีห่ ัวหน้าหนว่ ยงานของรัฐกาหนดตามความจาเป็นและเหมาะสม

5. การจดั ทาและเปิดเผยราคากลาง

หนังสือสานักงาน ป.ป.ช. ที่ ปช 0001.26/ว 0025 ลงวันท่ี 4 กันยายน 2556
เร่ือง การเปิดเผยข้อมูลรายละเอียดค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการจัดซ้ือจัดจ้าง ราคากลาง และการคานวณ
ราคากลาง แจ้งว่า ในกรณีท่ีหน่วยของรัฐได้มีการให้ความเห็นชอบรายงานขอซ้ือขอจ้างซ่ึงมีวงเงิน
การจัดซื้อจัดจ้างเกินกว่าหนึ่งแสนบาท ตั้งแต่วันท่ี 11 สิงหาคม 2556 ให้หน่วยงานของรัฐเปิดเผย
ขอ้ มลู รายละเอียดค่าใชจ้ ่ายเก่ียวกับการจดั ซอ้ื จัดจ้าง ราคากลาง และการคานวณราคากลางตามแบบ
ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ีได้รับจัดสรรและรายละเอียดค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการจัดซ้ือจัดจ้างรวม
7 ประเภท และเพื่อให้หน่วยงานของรัฐปฏิบัติถูกต้องเป็นไปในแนวทางเดียวกัน สานักงาน ป.ป.ช.
จึงได้จัดทาคู่มือแนวทางการเปิดเผยข้อมูลรายละเอียดค่าใช้จ่ายเก่ียวกับการจัดซือ้ จัดจา้ ง ราคากลาง
และการคานวณราคากลาง เพื่อให้หน่วยงานของรัฐไว้ใช้ปฏิบัติงาน โดยสามารถดาวน์โหลดได้จาก
http://www/nacc.go.th/main.php?filename=index_parties”

- 12 –

สาหรับแบบตารางแสดงวงเงนิ งบประมาณได้รับจดั สรรและรายละเอียดค่าใชจ้ า่ ยเก่ียวกับ
การจดั ซือ้ จดั จ้าง จานวน 7 ประเภท มีดงั นี้

1) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ีได้รบั จดั สรรและราคากลางในงานจา้ งก่อสร้าง
2) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณทไี่ ด้รบั และรายละเอียด ค่าใช้จ่ายในการจ้างควบคุมงาน
3) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ีไดร้ บั จัดสรรและรายละเอียดค่าใชจ้ ่ายในการจ้างออกแบบ
4) ตารางแสดงวงเงนิ งบประมาณที่ได้รับจดั สรรและรายละเอียดค่าใชจ้ ่ายในการจ้างที่ปรกึ ษา
5) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ีได้รับจัดสรรและรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการจ้างงานวิจัย
หรอื เงนิ สนับสนนุ ใหท้ นุ การวจิ ัย
6) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณที่ได้รับจัดสรรและรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการจ้างพัฒนา
ระบบคอมพวิ เตอร์
7) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณที่ได้รับจัดสรรและราคากลาง (ราคาอ้างอิง) ในการ
จดั ซื้อจัดจา้ งทีม่ ิใช่งานก่อสร้าง

6. วิธีการจดั ซ้ือจดั จ้าง

วิธีการดาเนินการจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุ ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการ
บริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 มาตรา 55 กาหนดไวม้ ี 3 วธิ ี คอื

1. วธิ ีประกาศเชญิ ชวน
2. วิธีคัดเลอื ก
3. วิธเี ฉพาะเจาะจง

1. วธิ ีประกาศเชิญชวน ได้แก่ การทหี่ น่วยงานของรฐั เชิญชวนผู้ประกอบการทวั่ ไป
ทม่ี คี ณุ สมบตั ิตรงตามเง่ือนไขทีห่ นว่ ยงานของรัฐกาหนดให้เข้าย่ืนขอ้ เสนอ ทาได้ 3 วิธี

1.1 วิธีตลาดอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Market : e - market) คือ การซื้อหรือ
จ้างพัสดุท่ีมีรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะท่ีไม่ซับซ้อน เป็นสินค้าหรืองานบริการท่ัวไป และ
มีมาตรฐานซ่ึงกาหนดให้หน่วยงานของรัฐจดั ซือ้ สนิ ค้าหรืองานบริการท่ีกาหนดไว้ในระบบข้อมลู สินค้า
(e – catalog) ทาได้ 2 แบบ ดังนี้

1) การเสนอราคาโดยใบเสนอราคา (Request for Quotation: RFQ) คือ
การจดั ซ้อื จัดจ้างพัสดุคร้งั หนึ่ง ซง่ึ มวี งเงนิ เกิน 500,000 บาท แตไ่ ม่เกนิ 5,000,000 บาท

2) การเสนอราคาโดยการประมูลอิเล็กทรอนิกส์ (Thai Auction) คือ
การจัดซื้อจัดจ้างพัสดุคร้ังหนึง่ ซึ่งมีวงเงินเกนิ 5,000,000 บาท

- 13 –

1.2 วิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Bidding: e – bidding) คือ
การจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุคร้ังหนึ่ง ซึ่งมีวงเงินเกิน 500,000 บาท โดยเป็นการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุที่มี
รายละเอยี ดคุณลักษณะเฉพาะท่มี ีความซับซอ้ น มเี ทคนิคเฉพาะ หรือเปน็ สนิ คา้ หรืองานบริการที่ไม่ได้
กาหนดไวใ้ นระบบข้อมูลสินคา้ (e – catalog)

1.3 วธิ ีสอบราคา คอื การซอ้ื หรือจา้ งพัสดคุ รงั้ หน่งึ ซง่ึ มวี งเงนิ เกิน 500,000 บาท
แต่ไม่เกิน 5,000,000บาท กระทาไดเ้ ฉพาะกรณสี ภาพพืน้ ท่ีมีขอ้ จากัดในการดาเนนิ การซื้อหรือจ้าง
ด้วยวิธีตลาดอิเล็กทรอนิกส์ (e-market) หรือวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) หรือหาก
ดาเนินการซ้ือหรือจ้างด้วยวิธีตลาดอิเล็กทรอนิกส์ หรือวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์แล้ว
อาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความล่าช้าหรือเปน็ ปัญหาอุปสรรคในการดาเนินงาน ให้หนว่ ยงานของรัฐรายงานเหตุผล
ความจาเป็นที่ไม่ อาจดาเนิ นการซ้ือหรือจ้างด้วยวิธีตลาดอิเล็ กทรอนิกส์หรือวิธีประกวด รา ค า
อิเลก็ ทรอนกิ ส์ไว้ในรายงานขอซ้อื ขอจา้ งดว้ ย

2. วิธีคัดเลือก ได้แก่ การที่หน่วยงานของรัฐเชิญชวนเฉพาะผู้ประกอบการที่มี
คุณสมบัติตรงตามเง่ือนไขท่ีหน่วยงานของรัฐกาหนด ซึ่งต้องไม่น้อยกว่า 3 ราย ให้เข้าย่ืนข้อเสนอ
เวน้ แต่ในงานนนั้ มีผู้ประกอบการท่มี ีคุณสมบตั ติ รงตามทีก่ าหนดนอ้ ยกวา่ 3 ราย

3. วิธีเฉพาะเจาะจง ได้แก่ การที่หน่วยงานของรัฐเชิญชวนผู้ประกอบการที่มี
คุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขท่ีหน่วยงานของรัฐกาหนดรายใดรายหน่ึงให้เข้ายื่นข้อเสนอ หรือให้เข้ามา
เจรจาต่อรองราคา รวมทั้งการจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุกับผู้ประกอบการโดยตรง ในวงเงินเล็กน้อย ตามที่
กาหนดในกฎกระทรวงท่ีออกตามความในมาตรา 96 วรรค 2 ของกฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้าง
และการบรหิ ารพัสดภุ าครัฐ

๗. อานาจในการอนมุ ัติสงั่ ซ้อื สงั่ จา้ ง

อานาจในการส่ังซ้ือหรือสั่งจ้างให้เป็นอานาจของผู้ดารงตาแหน่งและภายในวงเงินตามที่
ระเบียบกระทรวงการคลงั ว่าด้วยการจดั ซ้ือจัดจา้ งและการบริหารพสั ดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 กาหนดไว้
ดงั นี้

ข้อ ๘๔ การส่ังซ้ือหรือส่ังจ้างโดยวิธีประกาศเชิญชวนทั่วไปครั้งหนึ่ง ให้เป็นอานาจ
ของผูด้ ารงตาแหนง่ และภายในวงเงิน ดงั ต่อไปน้ี

(๑) หวั หน้าหน่วยงานของรฐั ไมเ่ กนิ ๒๐๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท
(๒) ผ้มู อี านาจเหนอื ขึน้ ไปหนึ่งชนั้ เกนิ ๒๐๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท
ขอ้ ๘๖ การสงั่ ซ้ือหรือส่งั จ้างโดยวิธเี ฉพาะเจาะจงครั้งหนึง่ ใหเ้ ป็นอานาจของผู้ดารง
ตาแหน่งและภายในวงเงนิ ดังตอ่ ไปนี้
(๑) หวั หนา้ หนว่ ยงานของรฐั ไม่เกนิ ๕๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท
(๒) ผู้มีอานาจเหนอื ขึ้นไปหนึ่งชั้น เกิน ๕๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท

- 14 -

8. การดาเนินการจัดทาสัญญา/ขอ้ ตกลง

การจัดทาสัญญา ซ่ึงการลงนามในสัญญาเป็นอานาจของหัวหน้าหน่วยงานของรัฐหรือ
ผู้ท่ีได้รับมอบอานาจจากหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เป็นข้ันตอนต่อจากการที่เจ้าหน้าที่พัสดุของ
ส่วนราชการได้ดาเนินการจัดทารายงานขอจัดซื้อหรือจัดจ้าง โดยผ่านหัวหน้าเจ้าหน้าที่ และได้รับ
ความเห็นชอบจากหัวหน้าหน่วยงานของรัฐหรือผู้ท่ีได้รับมอบหมาย และได้ดาเนินการตามข้ันตอน
การจัดหาพัสดุจนได้ผู้ที่ได้รับการคัดเลือกเพ่ือให้ทาสัญญากับส่วนราชการแล้ว และก่อนที่จะลงนาม
ในสัญญา เจ้าหน้าท่ีผู้รับผิดชอบจะต้องตรวจสอบเอกสารหลักฐานต่างๆ ท่ีใช้ประกอบกันสัญญา
ตลอดจนรปู แบบของสญั ญาใหถ้ กู ตอ้ ง ดงั น้ี

1) รูปแบบของสญั ญา
โดยปกติแล้วหน่วยงานของรัฐต้องทาสัญญาตามแบบที่คณะกรรมการนโยบาย

กาหนดหรืออาจจัดทาข้อตกลงเป็นหนังสือ โดยไม่ทาตามแบบสัญญา ตามความในมาตรา 96 ของ
กฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างฯ หรือในกรณีการจัดซื้อจัดจ้างที่มีวงเงินเล็กน้อยตามที่กาหนด
ในกฎกระทรวงจะไม่ทาข้อตกลงเป็นหนงั สอื ไว้ตอ่ กันกไ็ ด้ แตต่ ้องมหี ลักฐานในการจดั ซอ้ื จัดจา้ งนนั้

2). มลู คา่ หลักประกนั
หลักประกันสัญญา คือ หลักประกันที่ผู้ขาย/ผู้รับจ้าง ท่ีเป็นคู่สัญญากับหน่วยงาน

ของรัฐ นามาวางขณะทาสญั ญา เพอ่ื ประกันความเสียหายจากการผิดเง่ือนไขตามข้อกาหนดในสัญญา
ใช้เป็นหลักประกันจนกว่าจะสิ้นสุดข้อผูกพันตามสัญญา โดยมูลค่าหลักประกันจะอยู่ในอัตรา
ร้อยละ 5 ของวงเงินงบประมาณท่ีใช้ในการซื้อหรือจ้าง เว้นแต่ การจัดหาที่สาคัญพิเศษ อาจจะ
กาหนดอัตราสูงกว่าร้อยละ 5 แต่ไม่เกินร้อยละ 10 ท้ังน้ี กรณีหน่วยงานของรัฐเป็นผู้ยื่นข้อเสนอ
หรอื เปน็ คูส่ ัญญา ไมต่ ้องวางหลกั ประกนั

3) หลกั ประกนั การเสนอราคา/หลักประกันสัญญา ใหใ้ ชห้ ลกั ประกนั อยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง
ดงั น้ี

(1) เงนิ สด
(2) เช็คทีธ่ นาคารเซน็ สัง่ จ่าย
(3) หนังสอื ค้าประกันของธนาคารในประเทศ
(4) หนังสือค้าประกนั ของบริษัทเงินทนุ
(5) พันธบัตรรัฐบาลไทย

- 15 -

4) การคนื หลักประกัน ในสญั ญาจะมขี ้อกาหนดการคืนหลักประกนั โดยมีหลกั ดงั น้ี
- หลกั ประกันการเสนอราคา ใหค้ นื ภายใน 15 วัน นบั ถัดจากวนั ทีห่ ัวหน้า

หนว่ ยงานของรัฐได้พิจารณารายงานผลคัดเลือกผชู้ นะการซือ้ จดั หรือจา้ งเรียบร้อยแลว้
- หลักประกันสัญญา ใหค้ ืนโดยเรว็ อย่างช้าไมเ่ กิน 15 วนั นับแต่วันท่ี

คู่สญั ญาพน้ ข้อผูกพนั แล้ว

9. การตรวจรบั พสั ดุ

การตรวจรับพัสดุ เป็นข้ันตอนท่ีต่อจากการดาเนินการตามสัญญาครบถูกต้องครบถ้วน
ตามแบบรูปรายการตามเงอื่ นไขที่สว่ นราชการกาหนด มขี น้ั ตอนและวิธกี าร ดังนี้

1. เจ้าหน้าที่ท่ีได้รับมอบหมายให้ดาเนินการตรวจรับพัสดุตามระเบียบ มีหน้าท่ี
ตรวจรับพัสดุให้ถูกต้องครบถ้วนตามหลักฐานท่ีตกลงกันไว้ตามสัญญาหรือข้อตกลง สาหรับกรณีท่ีมี
การทดลอง หรอื ตรวจสอบในทางเทคนิคหรือทางวิทยาศาสตร์ จะเชิญผู้ชานาญการ หรือผู้ทรงคุณวุฒิ
เกี่ยวกับพัสดุน้ันมาให้คาปรึกษา หรือส่งพัสดุนั้นไปทดลอง หรือตรวจสอบ ณ สถานท่ีของ
ผู้ชานาญการหรือผู้ทรงคุณวุฒิน้ัน ๆ ก็ได้ ในกรณีจาเป็นท่ีไม่สามารถตรวจนับเป็นจานวนหน่วย
ท้งั หมดได้ ให้ตรวจรบั ตามหลักวิชาการสถติ ิ

2. ต้องตรวจรับในวันท่ีผู้ขายหรือผู้รับจ้างนาพัสดุมาส่งและตรวจรับพัสดุให้เสร็จส้ิน
โดยเรว็

3. สถานทต่ี รวจรับคณะกรรมการจะต้องตรวจรบั ณ สถานท่ี ดังน้ี
1) ท่ที าการของผ้ใู ชพ้ สั ดุ
2) สถานทซ่ี ึง่ กาหนดไวใ้ นสญั ญา
3) สถานทอ่ี ่นื ทีไ่ ด้รับอนุมตั ิจากหวั หนา้ หน่วยงานของรัฐ

4. ในกรณีทผี่ ขู้ ายหรือผูร้ บั จา้ งส่งมอบพัสดุ เม่ือตรวจพัสดแุ ล้ว ปรากฏว่า
1) ถกู ต้องครบถ้วน ให้รับพสั ดุไว้ แล้วมอบพสั ดทุ ต่ี รวจรับให้แก่เจ้าหนา้ ท่พี สั ดุ
2) ถูกต้องแต่ไม่ครบจานวน หรือส่งมอบครบจานวน แต่ไม่ถูกต้องท้ังหมด ถ้าสัญญา

หรือข้อตกลงมิได้กาหนดไว้เป็นอย่างอ่ืน ให้ตรวจรับไว้เฉพาะจานวนท่ีถูกต้อง และให้รับพัสดุไว้
และถือว่าผู้ขายหรือผู้รับจ้างได้ส่งมอบพัสดุถูกต้องครบถ้วน ต้ังแต่วันที่ผู้ขายหรือผู้รับจ้างนาพัสดุนั้น
มาสง่ แลว้ สง่ มอบพัสดทุ ต่ี รวจรับใหแ้ กเ่ จา้ หนา้ ทพ่ี สั ดุ

3) พัสดุที่ประกอบกันเป็นชุดหรือเป็นหน่วย ถ้าปรากฏว่าผู้ขายส่งมอบส่ิงของไม่ครบ
โดยขาดส่วนใดส่วนหนึ่งไป ทาให้ผู้ซื้อไม่สามารถใช้สิ่งของนั้นได้โดยสมบูรณ์ ถือว่าผู้ขายยังไม่ได้
ส่งมอบส่ิงของ และกรรมการต้องรายงานความบกพร่องต่อผู้ซ้ือ เพ่ือแจ้งให้ผู้ขายทราบภายใน 3 วัน
ทาการ นบั แตว่ นั ตรวจพบ

- 16 -

4) พัสดุท่ีส่งมอบถูกต้องไม่ครบจานวนหรือหรือส่งมอบครบจานวน แต่ไม่ถูกต้อง
ทั้งหมด หรือพัสดุที่ประกอบกันเป็นชุดหรือเป็นหน่วย ซึ่งผู้ขายส่งมอบสิ่งของไม่ครบโดยขาดส่วนใด
ส่วนหน่ึงไปทาให้ผู้ซ้ือไม่สามารถใช้สิ่งของน้ันได้โดยสมบูรณ์ โดยปกติให้รีบรายงานหัวหน้าหน่วยงาน
ของรัฐ เพื่อแจ้งให้ผู้ขายหรือผู้รับจ้างทราบภายใน 3 วันทาการ นับแต่วันตรวจพบ แต่ท้ังนี้ไม่ตัดสทิ ธ์ิ
ของส่วนราชการท่ีจะปรบั ผู้ขายหรอื ผรู้ ับจ้างในจานวนทส่ี ง่ มอบไม่ครบถว้ นหรอื ไมถ่ ูกตอ้ งนั้น

5) ถ้ากรรมการตรวจรับพัสดุบางคนไม่ยอมรับพัสดุให้ทาความเห็นแย้ง และให้
รายงานให้หัวหน้าส่วนราชการเพื่อพิจารณาสั่งการ ถ้าหัวหน้าส่วนราชการสั่งการให้รับพัสดุน้ันไว้
จงึ ทาใบตรวจรับและส่งมอบพสั ดุใหเ้ จ้าหนา้ ทีพ่ ัสดุ

6) จัดทาใบตรวจรับโดยลงช่ือไว้เป็นหลักฐานอย่างน้อยสองฉบับ มอบแก่ผู้ขายหรือ
ผู้รับจ้าง 1 ฉบับ และเจ้าหน้าที่พัสดุ 1 ฉบับ เพื่อดาเนินการเบิกจ่ายเงินตามระเบียบว่าด้วยการ
เบิกจ่ายเงินจากคลัง

7) ส่งมอบพัสดุแกเ่ จ้าหน้าทพี่ ัสดุ
8) รายงานใหห้ วั หนา้ สว่ นราชการทราบ

ในสว่ นการตรวจการจา้ ง และควบคมุ การกอ่ สร้าง
1. เปน็ หน้าที่ของคณะกรรมการตรวจการจ้าง (ข้อ 72)
2. ถา้ กรรมการบานไม่ยอมรบั งาน ให้ทาความเห็นแย้ง
3. ผู้ควบคุมงานต้องทาบันทึกการปฏิบัติของผู้รับจ้าง เพ่ือรายงานให้คณะกรรมการ

ตรวจการจา้ ง
4. การตรวจรับงานแต่ละงวด ตามนัยสัญญาเป็นเพียงเพ่ือที่จะออกใบตรวจรับ

งานจ้างให้แก่ผู้รับจ้าง เพ่ือใช้เป็นหลักฐานในการนามาขอเบิกเงินจากทางราชการเท่านั้น มิใช่เป็น
การตรวจรับงานจ้างในงวดนั้นไว้ใช้ในราชการ (หนังสือสานักนายกรัฐมนตรี ที่ สร.1001/ว 28
ลงวนั ท่ี 18 พฤศจิกายน 2525)

5. ตอ้ งรายงานใหห้ วั หน้าส่วนราชการทราบ หรอื ส่ังการ

ขอ้ สังเกต
1. ในการรับมอบพัสดุหรืองานจ้างตามสัญญา ถ้าปรากฏว่าผู้รับจ้าง หรือผู้ขาย
ผิดนัด และจะต้องถูกปรับตามสัญญา ส่วนราชการคู่สัญญาจะต้องบอกสงวนสิทธิเรียกค่าปรับไว้เป็น
ลายลักษณ์อกั ษร ในขณะรับมอบพสั ดุ
2. ในกรณีท่ีผู้ขายหรือผู้รับจ้างผิดสัญญา และจะต้องถูกปรับ แต่ยังมีข้อโต้แย้ง หรือ
มีเหตุท่ีจะขอต่ออายุสัญญา หรือขอลดเงินค่าปรับ และเรื่องกาลังอยู่ในระหว่างการพิจารณาของ
เจ้าหน้าที่ให้ส่วนราชการผู้ซ้ือหรือผู้ว่าจ้างดาเนินการขอเบิกจ่ายเงินในส่วนทีไม่ปัญหาให้แก่ผู้ขาย
หรือผู้รับจ้างไปก่อนได้ เมื่อได้วินจิ ฉยั ช้ีขาดเกยี่ วกับการปรับหรืองดปรบั แล้ว ก็ให้เบิกจ่ายเงินเพิ่มเติม
ตอ่ ไป

- 17 -

10. การบรหิ ารสัญญา

ในการบริหารสัญญา เม่ือจัดทาสัญญาเรียบร้อยแล้ว กองคลังจะส่งสาเนาสัญญาหรือ
ใบส่ังจ้าง ให้ผู้ตรวจรับพัสดุหรือคณะกรรมการตรวจรับพัสดุแล้วแต่กรณี เพ่ือดาเนินการการสัญญา
ตรวจรับ และรายงานผลการตรวจรับต่อไป ซึ่งการบริหารสัญญา และติดตามผลการดาเนินการ
ให้เป็นไปตามสญั ญาที่ไดล้ งนามไว้ มสี ว่ นทต่ี ้องพจิ ารณา ดังน้ี

10.1 การแกไ้ ขสญั ญา
โดยหลกั แล้วสญั ญาหรือขอ้ ตกลงทไ่ี ด้ลงนามแล้ว จะแก้ไขเปลีย่ นแปลงไม่ได้ เว้นแต่

ในกรณีดงั ตอ่ ไปนี้ ใหอ้ ย่ใู นดุลพนิ ิจของผมู้ ีอานาจท่จี ะพิจารณาอนุมัติให้แกไ้ ขได้
1) เป็นการแก้ไขตามความเห็นของสานักงานอยั การสงู สุด
2) ในกรณีที่มีความจาเป็นต้องแก้ไขสัญญาหรือข้อตกลง หากการแก้ไขน้ันไม่ทาให้

หนว่ ยงานของรัฐเสียประโยชน์
3) เปน็ การแกไ้ ขเพอ่ื ประโยชน์แก่หน่วยงานของรฐั หรือประโยชน์สาธารณะ
4) กรณีอ่นื ตามที่กาหนดในกฎกระทรวง

ในกรณีการแก้ไขสัญญาที่หน่วยงานของรัฐเห็นว่าจะมีปัญหาในทางเสียประโยชน์
หรอื ไม่รดั กมุ พอ กใ็ ห้ส่งรา่ งสัญญาทีแ่ กไ้ ขนัน้ ไปให้สานกั งานอยั การสูงสุดพิจารณาใหค้ วามเห็นชอบ

การแก้ไขสัญญาหรือข้อตกลง จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ
หรือกฎหมายอ่ืนท่ีเกี่ยวข้อง หากมีความจาเป็นต้องเพ่ิมหรือลดวงเงิน หรือเพ่ิมหรือลดระยะเวลา
ส่งมอบ หรอื ระยะเวลาในการทางาน ใหต้ กลงพรอ้ มกันไป

ในกรณีท่ีมีการแก้ไขสัญญาหรือข้อตกลงเพื่อเพิ่มวงเงิน เม่ือรวมวงเงินตามสัญญา
หรือข้อตกลงเดิมและวงเงินที่เพิ่มข้ึนใหมแ่ ล้ว หากวงเงินรวมดงั กล่าวมผี ลทาให้ผู้มอี านาจอนมุ ตั สิ ่ังซื้อ
หรือสั่งจ้างเปลี่ยนแปลงไป จะต้องดาเนินการให้ผู้มีอานาจอนุมัติส่ังซื้อหรือส่ังจ้างตามวงเงินรวม
ดังกล่าว เป็นผู้อนุมตั กิ ารแก้ไขสญั ญาหรอื ข้อตกลงดว้ ย

ในกรณีท่ีมีการแก้ไขสัญญาหรือข้อตกลงเพ่ือลดวงเงิน ให้ผู้มีอานาจอนุมัติส่ังซื้อหรอื
ส่งั จ้างตามวงเงนิ เดิมเปน็ ผูอ้ นมุ ัติการแก้ไขสัญญาหรือ

10.2 การคิดค่าปรับตามสญั ญา
คา่ ปรบั หมายความวา่ เปน็ คา่ เสยี หายทคี่ ู่สญั ญาไดต้ กลงกันไวล้ ว่ งหน้า ไมต่ ้องพสิ ูจน์

ความเสียหาย ส่วนค่าเสียหาย หมายความว่า เป็นสิทธิเรียกร้องของคู่สัญญา เม่ือมีความเสียหาย
เกิดขน้ึ แลว้ ตอ้ งพสิ จู นค์ วามเสยี หาย

- 18 -

10.3 การกาหนดอัตราคา่ ปรับในสญั ญา
1) การซื้อ/จ้าง ไม่ต้องการผลสาเร็จพร้อมกัน กาหนดค่าปรับเป็นรายวัน ในอัตรา

ตายตัว ระหว่างรอ้ ยละ 0.01-0.20 ของราคาพัสดทุ ่ียังไมไ่ ดร้ บั มอบ
2) การจ้างซ่ึงต้องการผลสาเร็จของงานท้ังหมดพร้อมกัน กาหนดค่าปรับเป็นรายวัน

เป็นจานวนเงนิ ตายตวั ในอตั รารอ้ ยละ 0.01 - 0.10 ของราคางานจา้ ง (ต้องไม่ตา่ กวา่ วันละ ... บาท)
3) งานก่อสร้างท่ีมีผลกระทบต่อการจราจร กาหนดค่าปรับเป็นรายวัน ในอัตรา

ร้อยละ 0.25 ของราคางานจา้ ง
10.4 การคดิ คา่ ปรับตามสัญญา
1) เมอ่ื ครบกาหนดสญั ญา/ข้อตกลง ยังไมม่ ีการส่งมอบตอ้ งแจ้งการเรียกค่าปรับตาม

สญั ญา
2) เม่ือคู่สัญญาได้ส่งมอบพัสดุ (ส่งมอบของ/งานจ้าง) ให้แจ้งสงวนสิทธิการเรียก

คา่ ปรับในขณะที่รบั มอบพัสดุน้นั ดว้ ย

10.5 การนับวันปรับ ให้นับถัดจากวันครบกาหนดตามสัญญา/ข้อตกลง จนถึงวันท่ี
ผู้ขายหรือผู้รับจ้างส่งมอบสิ่งของถูกต้องครบถ้วน หรือจนถึงวันท่ีบอกเลิกสัญญา/ข้อตกลง (หักด้วย
ระยะเวลาทีค่ ณะกรรมการตรวจรับใช้ไปในการตรวจรบั ออกจากจานวนวันท่ตี ้องถกู ปรบั ด้วย)

10.6 การงด ลดค่าปรับ หรือการขยายเวลาทาการตามสัญญา อานาจอนุมัติอยู่ใน
ดุลพนิ จิ ของผมู้ ีอานาจทีจ่ ะพจิ ารณาได้ ในกรณีดงั ตอ่ ไปนี้

1) เหตเุ กิดจากความผิด ความบกพรอ่ งของหน่วยงานของรฐั
2) เหตสุ ดุ วสิ ัย
3) เหตุเกิดจากพฤติการณ์ ท่ีคู่สัญญาไมต่ อ้ งรบั ผิดตามกฎหมาย
4) เหตอุ ่ืนตามท่ีกาหนดในกฎกระทรวง

กรณีนี้คู่สัญญาต้องแจ้งเหตุให้ส่วนราชการทราบภายใน 15 วัน นับแต่เหตุน้ันได้
สิ้นสุดลง หากไม่แจ้งตามที่กาหนด จะยกมากล่าวอ้างเพื่อขอลด หรืองดค่าปรับ หรือขยายเวลามิได้
เว้นแต่ กรณีเหตุเกิดจากความผิด ความบกพร่องของหน่วยงานของรัฐ ซ่ึงมีหลักฐานชัดแจ้ง หรือ
หน่วยงานของรัฐทราบดอี ยู่แลว้ ตง้ั แตต่ น้ โดยพจิ ารณาไดต้ ามจานวนวนั ทมี่ เี หตเุ กดิ ขึน้ จรงิ

การงด ลดค่าปรบั หรือการขยายเวลา
1. การพิจารณางดหรือลดค่าปรับ จะเป็นการพิจารณาอนุมัติให้ในเวลาที่ล่วงเลย
กาหนดระยะเวลาของสญั ญาหรอื ข้อตกลงไปแล้ว และเปน็ กรณที ีม่ คี ่าปรับเกดิ ขึน้ แลว้
2. การพิจารณาขยายเวลาทาการตามสัญญาหรือข้อตกลง ซึ่งจะเป็นการพิจารณา
อนุมตั ิให้กอ่ นทจี่ ะครบกาหนดสัญญา และค่าปรับยังไม่เกดิ

- 19 -

10.7 การบอกเลิก/ตกลงเลิกสญั ญาหรอื ขอ้ ตกลง
เหตุแห่งการบอกเลิกสัญญาหรือข้อตกลงต่อไปนี้ อยู่ในดุลพินิจของผู้มีอานาจ

ทจ่ี ะบอกเลกิ สัญญาหรอื ขอ้ ตกลงกบั คสู่ ัญญา
1) เหตุทก่ี ฎหมายกาหนด
2) มีเหตุเช่ือได้ว่า ผู้ขายหรือผู้รับจ้างไม่สามารถส่งมอบงานหรือทางานให้แล้วเสร็จ

ภายในระยะเวลาทีก่ าหนด
3) เหตุอื่นตามที่กาหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างฯ หรือในสัญญาหรือ

ขอ้ ตกลง
4) เหตอุ ่ืนตามทร่ี ะเบียบรัฐมนตรีกาหนด (ค่าปรบั เกินร้อยละ 10)
การตกลงกับคู่สัญญาที่จะบอกเลิกสัญญาหรือข้อตกลง ให้ผู้มีอานาจพิจารณา

ได้เฉพาะในกรณีที่เป็นประโยชน์แก่หน่วยงานของรัฐโดยตรงหรือเพื่อประโยชน์สาธารณะ หรือ
เพ่อื แกไ้ ขข้อเสียเปรียบของหนว่ ยงานของรฐั ในการท่จี ะปฏิบัติตามสญั ญาหรือขอ้ ตกลงนัน้ ต่อไป

10.8 การบอกเลกิ สญั ญาหรือข้อตกลง ให้ผู้มอี านาจพจิ ารณาเฉพาะในกรณี ดังน้ี
1) ทเ่ี ปน็ ประโยชน์แกห่ น่วยงานของรฐั โดยตรงหรอื เพอื่ ประโยชน์สาธารณะ
2) เพ่ือแก้ไขข้อเสียเปรียบของหน่วยงานของรัฐในการที่จะปฏิบัติตามสัญญาหรือ

ข้อตกลงนน้ั ตอ่ ไป กรณีท่ีหน่วยงานของรัฐมิไดเ้ ป็นฝา่ ยบอกเลิกสัญญาหรือขอ้ ตกลง หรือการบอกเลิก
สัญญาหรือข้อตกลงนั้นเป็นกรณีที่หน่วยงานของรัฐมิได้เรียกค่าปรับแล้วแต่กรณี หากคู่สัญญาเห็นว่า
หนว่ ยงานของรัฐตอ้ งรับผิดชดใชค้ า่ เสียหาย คู่สญั ญาจะยืน่ คาขอตอ่ หนว่ ยงานของรฐั ใหพ้ ิจารณาชดใช้
ค่าเสยี หายกไ็ ด้ หลกั เกณฑด์ ังนี้

(1) ให้คู่สัญญาย่ืนคาขอมายังหน่วยงานของรัฐคู่สัญญาภายใน 15 วัน นับถัดจาก
วันท่ไี ดม้ กี ารบอกเลกิ สญั ญา

(2) คาขอต้องทาเป็นหนังสือลงลายมือชื่อผู้ร้อง และระบุข้อเท็จจริงและเหตุผล
อันเป็นเหตแุ ห่งการเรยี กร้องให้ชดั เจน พร้อมแนบเอกสารหลักฐานที่เก่ียวขอ้ งไปด้วย

(3) หนว่ ยงานของรัฐตอ้ งออกใบรบั คาขอใหไ้ วเ้ ปน็ หลักฐานและพจิ ารณาคาขอนั้นให้
แล้วเสร็จภายใน 60 วัน นับถัดจากวันที่ได้รับคาขอ หากไม่อาจพิจารณาได้ทันในกาหนดนั้น ให้ขอ
ขยายระยะเวลาออกไปตอ่ หัวหน้าหนว่ ยงานของรัฐไดไ้ ม่เกนิ 15 วนั นบั ถัดจากวนั ครบกาหนดเวลา

(4) ให้หน่วยงานของรฐั แตง่ ตั้งคณะกรรมการพจิ ารณาความเสียหาย
(5) ให้หน่วยงานของรัฐแจ้งผลการพิจารณาเป็นหนังสือไปยังคู่สัญญาเมื่อพิจารณา
คาร้องแล้วเสร็จภายใน 7 วนั ทาการ นบั ถดั จากวันท่ีหัวหนา้ หน่วยงานของรัฐเหน็ ชอบ

- 20 -

(6) ผลการพิจารณาเมื่อหน่วยงานของรัฐมีหนังสือแจ้งผลการพิจารณาเป็นเช่นใด
แล้ว หากคู่สัญญายังไมพ่ อใจในผลการพิจารณาก็ให้มีสิทธิฟ้องคดตี ่อศาลเพื่อเรียกให้ชดใช้คา่ เสียหาย
ตามสัญญาต่อไป ให้หน่วยงานของรัฐแต่งตั้งคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า “คณะกรรมการ
พิจารณาความเสียหาย” ประกอบด้วยประธานกรรมการ 1 คน และกรรมการอย่างน้อย 1 คน โดย
ให้แต่งตั้งจากขา้ ราชการ ลกู จา้ งประจา พนักงานราชการ พนักงานมหาวิทยาลัย พนกั งานของรัฐหรือ
พนักงานของหน่วยงานของรัฐท่ีเรียกชื่ออย่างอ่ืน ภายในของหน่วยงานของรัฐนั้น ในกรณีจาเป็น
หรือเพ่ือประโยชน์ในการพิจารณาวนิ ิจฉัยจะแต่งต้ังบคุ คลอื่นอีกไมเ่ กิน 2 คน ร่วมเป็นกรรมการดว้ ย

คณะกรรมการพิจารณาความเสยี หาย มีหนา้ ทดี่ งั นี้
(1) ตรวจสอบรายละเอยี ดขอ้ เท็จจริงตามคารอ้ งของคูส่ ัญญา
(2) ในกรณีจาเป็นจะเชิญคู่สัญญา หรือบุคคลท่ีเก่ียวข้องในเรื่องน้ัน มาสอบถามหรือ

ใหข้ ้อเท็จจริงในส่วนทเี่ กี่ยวข้องได้
(3) พิจารณาค่าเสียหายและกาหนดวงเงนิ คา่ เสยี หายท่เี กิดข้ึน (ถา้ ม)ี
(4) จัดทารายงานผลการพิจารณาตาม (1) ถึง (3) พร้อมความเห็นเสนอหัวหน้า

หน่วยงานของรัฐ การพิจารณาค่าเสียหายตามวรรคหนึ่ง ให้คณะกรรมการพิจารณาตามหลักเกณฑ์
ที่คณะกรรมการวินจิ ฉัยกาหนด และในกรณที ่ีคณะกรรมการมีความเห็นว่าหน่วยงานของรัฐตอ้ งชดใช้
ค่าเสียหาย และมีวงเงินค่าเสียหายครั้งละเกิน 50,000 บาท ให้หน่วยงานของรัฐจัดทารายงาน
ความเห็นเสนอกระทรวงการคลัง เพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ ทั้งนี้ หลักเกณฑ์วิธีการรายงาน
ให้เปน็ ไปตามทก่ี ระทรวงการคลงั กาหนด

11. การบริหารพัสดุ

หน่วยงานของรัฐจะต้องมีการควบคุมและดูแลพัสดุท่ีอยู่ในความครอบครองให้มีการใช้
และการบริหารพัสดุที่เหมาะสม คุ้มค่า และเกิดประโยชน์ต่อหน่วยงานของรัฐมากที่สุด ซ่ึงรวมถึง
การเก็บ การบันทึก การเบิกจ่าย การยืม การบารุงรักษา การตรวจสอบ และการจาหน่ายพัสดุ
ให้เป็นไปตามระเบยี บทเี่ กยี่ วขอ้ ง

11.1 การเกบ็ และการบนั ทึก
เมื่อเจ้าหน้าท่ไี ดร้ ับมอบพัสดแุ ล้ว ใหด้ าเนนิ การ ดังนี้
1) ลงบัญชีหรือทะเบียนเพื่อควบคุมพัสดุ แล้วแต่กรณี แยกเป็นชนิด และแสดง

รายการตามตัวอย่างที่คณะกรรมการนโยบายกาหนด โดยให้มีหลักฐานการรับเข้าบัญชีหรือทะเบียน
ไว้ประกอบรายการด้วย สาหรับพัสดุประเภทอาหารสด จะลงรายการอาหารสดทุกชนิดใน
บญั ชเี ดยี วกนั กไ็ ด้

2) เก็บรักษาพัสดุให้เป็นระเบียบเรียบร้อย ปลอดภัย และให้ครบถ้วนถูกต้อง
ตรงตามบัญชีหรือทะเบยี น

- 21 -

11.2 การเบิกจา่ ยพัสดุ
การเบิกพัสดุจากหน่วยพัสดุของหน่วยงานของรัฐ ให้หัวหน้างานท่ีต้องใช้พัสดุนั้น

เปน็ ผ้เู บกิ
1) การจ่ายพัสดุ ให้หัวหน้าหน่วยพัสดุที่มีหน้าท่ีเกี่ยวกับการควบคุมพัสดุหรือ

ผู้ท่ีได้รับมอบหมายจากหัวหน้าหน่วยงานของรัฐเป็นหัวหน้าหน่วยพัสดุ เป็นผู้สั่งจ่ายพัสดุผู้จ่ายพัสดุ
ต้องตรวจสอบความถูกต้องของใบเบิกและเอกสารประกอบ (ถ้ามี) แล้วลงบัญชีหรือทะเบียนทุกคร้ัง
ท่มี ีการจา่ ย และเก็บใบเบิกจ่ายไว้เป็นหลักฐานด้วย

2) หน่วยงานของรัฐใดมีความจาเป็นจะกาหนดวิธีการเบิกจ่ายพัสดุเป็นอย่างอ่ืน
ให้อยู่ในดุลพินิจของหัวหน้าหน่วยงานของรัฐนั้น โดยให้รายงานคณะกรรมการวินิจฉัยและสานักงาน
การตรวจเงินแผน่ ดนิ ทราบดว้ ย

11.3 การให้ยืม หรอื การจะนาพัสดไุ ปใช้ในกจิ การซง่ึ มใิ ชเ่ พือ่ ประโยชน์ของทางราชการ
จะกระทามไิ ด้

การยืมพัสดุประเภทใช้คงรูป ให้ผู้ยืมทาหลักฐานการยืมเป็นลายลักษณ์อักษรแสดง
เหตุผลและกาหนดวันส่งคืน โดยมีหลกั เกณฑ์ ดงั น้ี

1) การยืมระหว่างหน่วยงานของรัฐ จะต้องไดร้ ับอนุมัติจากหัวหนา้ หน่วยงานของรัฐ
ผใู้ หย้ มื

2) การให้บุคคลยืมใช้ภายในสถานท่ีของหน่วยงานของรัฐเดียวกัน จะต้องได้รับ
อนุมัติจากหัวหน้าหน่วยงานซ่ึงรับผิดชอบพัสดุนั้น แต่ถ้ายืมไปใช้นอกสถานที่ของหน่วยงานของรัฐ
จะตอ้ งไดร้ ับอนมุ ัติจากหัวหนา้ หน่วยงานของรฐั

3) ผู้ยืมพัสดุประเภทใช้คงรูปจะต้องนาพัสดุน้ันมาส่งคืนให้ในสภาพที่ใช้การได้
เรียบร้อย หากเกิดชารุดเสียหาย หรือใช้การไม่ได้ หรือสูญหายไป ให้ผู้ยืมจัดการแก้ไขซ่อมแซมให้
คงสภาพเดิมโดยเสียค่าใช้จ่ายของตนเอง หรือชดใช้เป็นพัสดุประเภท ชนิด ขนาด ลักษณะและ
คณุ ภาพอยา่ งเดียวกนั หรือชดใชเ้ ปน็ เงินตามราคาที่เปน็ อยใู่ นขณะยืม โดยมีหลักเกณฑ์ ดงั นี้

(1) ราชการส่วนกลาง และราชการส่วนภูมิภาค ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์
ทกี่ ระทรวงการคลังกาหนด

(2) ราชการส่วนท้องถ่ิน ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ท่ีกระทรวงมหาดไทย
กรุงเทพมหานคร หรอื เมอื งพัทยา แล้วแตก่ รณกี าหนด

(3) หน่วยงานของรัฐอ่ืน ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ท่ีหน่วยงานของรัฐน้ัน
กาหนด

- 22 -

การยืมพัสดุประเภทใช้ส้ินเปลือง ระหว่างหน่วยงานของรัฐ ให้กระทาได้เฉพาะเม่ือ
หน่วยงานของรัฐผู้ยืมมีความจาเป็นต้องใช้พัสดุนั้นเป็นการรีบด่วน จะดาเนินการจัดหาได้ไม่ทันการ
และหน่วยงานของรัฐผู้ให้ยืมมีพัสดุนั้นๆ พอที่จะให้ยืมได้ โดยไม่เป็นการเสียหายแก่หน่วยงานของรัฐ
ของตน และให้มีหลักฐานการยืมเป็นลายลักษณ์อักษร และเมื่อครบกาหนดยืม ให้ผู้ให้ยืมหรือผู้รับ
หนา้ ทแ่ี ทนมีหนา้ ทต่ี ิดตามทวงพสั ดุทใ่ี หย้ ืมไปคนื ภายใน 7 วนั นบั แตว่ ันครบกาหนด

11.4 การบารงุ รักษา
ให้หน่วยงานของรัฐจัดให้มีผู้ควบคุมดูแลพัสดุที่อยู่ในความครอบครอง ให้อยู่ใน

สภาพท่ีพร้อมใช้งานได้ตลอดเวลา โดยให้มีการจัดทาแผนการซ่อมบารุงท่ีเหมาะสมและระยะเวลา
ในการซ่อมบารุงด้วย ในกรณีท่ีพัสดุเกิดการชารุด ให้หน่วยงานของรัฐดาเนินการซ่อมแซมให้กลับมา
อยใู่ นสภาพพรอ้ มใชง้ านโดยเรว็

11.5 การตรวจสอบพสั ดุประจาปี
ภายในเดือนสุดท้ายก่อนสิ้นปีงบประมาณของทุกปี ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐหรือ

หัวหน้าหน่วยพัสดุแต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการตรวจสอบพัสดุ ซึ่งมิใช่เป็นเจ้าหน้าที่ เพ่ือตรวจสอบการ
รับจ่ายพัสดุในงวด 1 ปีที่ผ่านมา และตรวจนับพัสดุประเภทท่ีคงเหลืออยู่เพียงวันส้ินงวด และ
ใหด้ าเนินการ ดงั นี้

11.5.1 ให้เร่ิมดาเนินการตรวจสอบพัสดุในวันเปิดทาการวันแรกของปีงบประมาณ
เป็นต้นไป ว่าการรับจ่ายถูกต้องหรือไม่ พัสดุคงเหลือมีตัวอยู่ตรงตามบัญชีหรือทะเบียนหรือไม่ มีพัสดุ
ใดชารุดเส่ือมคุณภาพ หรือสูญไปเพราะเหตุใด หรือพัสดุใดไม่จาเป็นต้องใช้ในหน่วยงานของรัฐต่อไป
แล้วให้เสนอรายงานผลการตรวจสอบต่อผู้แต่งต้ังภายใน 30 วันทาการ นับแต่วันเร่ิมดาเนินการ
ตรวจสอบพัสดุน้ันเม่ือผู้แต่งต้ังได้รับรายงานจากผู้รับผิดชอบในการตรวจสอบพัสดุแล้ว ให้เสนอ
หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ 1 ชุด และส่งสาเนารายงานไปยังสานักงานการตรวจเงินแผ่นดิน 1 ชุด
พร้อมท้ังส่งสาเนารายงานไปยงั หน่วยงานตน้ สงั กดั (ถา้ ม)ี 1 ชดุ ดว้ ย

11.5.2 เมื่อผู้แต่งต้ังได้รับรายงานจากผู้รับผิดชอบในการตรวจสอบพัสดุและ
ปรากฏว่า มีพัสดุชารุด เส่ือมสภาพ หรือสูญไป หรือไม่จาเป็นต้องใช้ในหน่วยงานของรัฐต่อไป
ก็ใหแ้ ต่งตง้ั คณะกรรมการสอบหาขอ้ เท็จจรงิ ขึ้นคณะหนงึ่ เว้นแต่กรณที ่ีเห็นไดอ้ ย่างชัดเจนว่า เปน็ การ
เสื่อมสภาพเนื่องมาจากการใช้งานตามปกติ หรือสูญไปตามธรรมชาติ ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
พิจารณาสั่งการให้ดาเนินการจาหน่ายต่อไปได้ ถ้าผลการพิจารณาปรากฏว่าจะต้องหาตวั ผู้รับผิดด้วย
ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐดาเนินการตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องของทางราชการหรือของ
หน่วยงานของรัฐนัน้ ตอ่ ไป

- 23 -

11.6 การจาหน่ายพัสดุ
หลงั จากการตรวจสอบแล้ว พัสดใุ ดหมดความจาเป็น หรือหากใชใ้ นหนว่ ยงานของรัฐ

ต่อไปจะสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายมาก ให้เจ้าหน้าที่เสนอรายงานต่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เพ่ือพิจารณา
สั่งใหด้ าเนินการตามวธิ ีการอย่างหนง่ึ อย่างใด ดงั นี้

1) ขาย ให้ดาเนินการขายโดยวิธีทอดตลาดก่อน แต่ถ้าขายโดยวิธีทอดตลาดแล้ว
ไม่ได้ผลดี ใหน้ าวธิ ที ก่ี าหนดเก่ียวกบั การซอื้ มาใชโ้ ดยอนโุ ลม เวน้ แตก่ รณี ดังนี้

1.1) การขายพัสดุครงั้ หน่งึ ซงึ่ มรี าคาซือ้ หรอื ได้มารวมกนั ไมเ่ กิน 500,000 บาท
จะขายโดยวธิ ีเฉพาะเจาะจง โดยการเจรจาตกลงราคากันโดยไม่ตอ้ งทอดตลาดก่อนกไ็ ด้

1.2) การขายให้แก่หน่วยงานของรัฐ หรือองค์การสถานสาธารณกุศลตาม
มาตรา 47 (7) แห่งประมวลรัษฎากร ให้ขายโดยวิธีเฉพาะเจาะจงโดยการเจรจาตกลงราคากัน

1.3) การขายอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น โทรศัพท์เคลื่อนท่ี แท็บเล็ต ให้แก่
เจ้าหน้าที่ของรัฐท่ีหน่วยงานของรัฐมอบให้ไว้ใช้งานในหน้าท่ี เม่ือบุคคลดังกล่าวพ้นจากหน้าที่หรือ
อุปกรณ์ดงั กล่าวพ้นระยะเวลาการใช้งานแล้ว ให้ขายใหแ้ กบ่ ุคคลดงั กล่าวโดยวธิ ีเฉพาะเจาะจงโดยการ
เจรจาตกลงราคากัน

หลกั เกณฑก์ ารขายทอดตลาด
(1) การขายโดยวธิ ที อดตลาดให้ถอื ปฏบิ ัตติ ามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์
โดยใหผ้ ้ทู ไี่ ด้รับมอบหมายทาการประเมนิ ราคาทรัพย์สินก่อนการประกาศขายทอดตลาด
(2) กรณีที่เป็นพัสดุที่มีการจาหน่ายเป็นการท่ัวไป ให้พิจารณาราคาที่ซื้อขายกัน
ตามปกติในท้องตลาด หรือราคาท้องถิ่นของสภาพปัจจุบันของพัสดุน้ัน ณ เวลาที่จะทาการขาย และ
ควรมีการเปรียบเทยี บราคาตามความเหมาะสม
(3) กรณีท่ีเป็นพัสดุที่ไม่มีการจาหน่ายท่ัวไป ให้พิจารณาราคาตามลักษณะ
ประเภท ชนิดของพัสดุ และอายุการใชง้ าน รวมท้ังสภาพและสถานท่ีตง้ั ของพัสดุดว้ ย
(4) ให้เสนอหวั หน้าหน่วยงานของรัฐพิจารณาให้ความเห็นชอบราคาประเมนิ โดย
คานึงถงึ ประโยชนข์ องหนว่ ยงานของรฐั ดว้ ย
(5) หน่วยงานของรัฐจะจ้างผู้ประกอบการท่ีให้บริการขายทอดตลาดเป็น
ผดู้ าเนินการก็ได้

2) แลกเปลี่ยน การแลกเปลี่ยนพัสดุจะกระทามิได้เว้นแต่ในกรณีท่ีหัวหน้า

หน่วยงานของรัฐเห็นว่า มีความจาเป็นจะต้องแลกเปลี่ยนให้กระทาได้เฉพาะการแลกเปล่ียนครุภัณฑ์

กบั ครุภณั ฑแ์ ละการแลกเปลย่ี นวัสดุกบั วสั ดตุ ามหลกั เกณฑ์ ดงั นี้

- 24 -

2.๑) การแลกเปลี่ยนครุภัณฑ์กับครุภัณฑ์ระเภทแล ะชนิดเดียวกันให้
แลกเปลยี่ นได้ เว้นแต่ การแลกเปลี่ยนครภุ ัณฑบ์ างอย่างซง่ึ สานักงบประมาณหรอื หนว่ ยงานของรัฐท่ีมี
หน้าท่ีควบคุมพัสดุน้ันกาหนด หรือการแลกเปลี่ยนท่ีต้องจ่ายเงินเพิ่ม ให้ขอทาความตกลงกับ
สานกั งบประมาณหรอื หน่วยงานของรฐั น้ันก่อน

2.2) การแลกเปลี่ยนครุภัณฑ์กับครุภัณฑ์ต่างประเภท หรือต่างชนิดกัน ให้ขอทา
ความตกลงกบั สานกั งบประมาณ หรือหนว่ ยงานของรฐั นัน้ กอ่ นทกุ กรณี

2.๓) การแลกเปล่ียนวสั ดกุ บั วัสดุท่ไี มต่ อ้ งจา่ ยเงินเพ่มิ ใหแ้ ลกเปลย่ี นได้
2.4) ในกรณีต้องมีการแลกเปล่ียนพัสดุให้เจ้าหน้าท่ีรายงานต่อหัวหน้าหน่วยงาน
ของรัฐ ผา่ นหวั หนา้ เจา้ หน้าทีเ่ พื่อพจิ ารณาสั่งการโดยใหร้ ายงานตามรายการดังต่อไปนี้

(๑) เหตุผลและความจาเปน็ ท่ีต้องแลกเปล่ยี น
(๒) รายละเอียดของพสั ดุทีจ่ ะนาไปแลกเปลย่ี น
(๓) ราคาท่ีซ้ือหรือได้มาของพัสดุท่ีจะนาไปแลกเปล่ียนและราคาที่จะ
แลกเปลย่ี นไดโ้ ดยประมาณ
(๔) พัสดทุ ี่จะรับแลกเปล่ยี นและใหร้ ะบวุ ่าจะแลกเปลย่ี นกับหนว่ ยงานของรัฐ
หรือเอกชน
(๕) ขอ้ เสนออื่น ๆ (ถา้ ม)ี
2.5) ในกรณีท่ีจะแลกเปลี่ยนกับเอกชนให้ระบุวิธีท่ีจะแลกเปล่ียนพร้อมทั้ง
เหตุผล โดยเสนอให้นาวิธีการซือ้ มาใช้โดยอนุโลม เว้นแต่ การแลกเปล่ียนพสั ดุที่จะนาไปแลกคร้ังหนึ่ง
ซึ่งมีราคาซ้ือหรือได้มารวมกันไม่เกิน ๕๐๐,๐๐๐บาท จะเสนอให้ใช้วิธีเฉพาะเจาะจงโดยการเจรจา
ตกลงแลกเปลย่ี นกนั กไ็ ด้
2.6) การแลกเปล่ียนพัสดุกับเอกชน ให้หัวหน้าหน่วยงานของรัฐแต่งตั้ง
คณะกรรมการข้ึนคณะหนึ่ง หรือหลายคณะตามความจาเป็น โดยถือปฏิบัติตามการแต่งต้ัง
คณะกรรมการซื้อหรือจ้างแลว้ แต่กรณีโดยอนโุ ลมให้คณะกรรมการมีหน้าท่ี ดังน้ี
(๑) ตรวจสอบและประเมินราคาพัสดุท่ีต้องการแลกเปลี่ยนตามสภาพ
ปจั จุบันของพัสดนุ น้ั
(๒) ตรวจสอบรายละเอยี ดพัสดทุ ่ีจะได้รบั จากการแลกเปลี่ยนวา่ เปน็ ของใหม่
ท่ียังไม่เคยใช้งานมาก่อนเว้นแต่พัสดเุ ก่าที่จะได้รับจากการแลกเปลี่ยนนั้นจะเป็นความจาเป็นไม่ทาให้
หนว่ ยงานของรฐั ตอ้ งเสยี ประโยชน์หรอื เพื่อประโยชน์แก่หน่วยงานของรัฐ
(๓) เปรียบเทียบราคาพัสดุท่ีจะแลกเปลี่ยนกันโดยพิจารณาจากราคาที่
ประเมินตาม (๑) และราคาพัสดุที่จะได้รับจากการแลกเปล่ียนซึ่งถือตามราคากลางหรือ
ราคามาตรฐานหรอื ราคาในท้องตลาดโดยทวั่ ไป
(๔) ตอ่ รองกบั ผ้เู สนอราคารายท่คี ณะกรรมการเห็นสมควรแลกเปลี่ยน
(๕) เสนอความเหน็ ตอ่ หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐเพ่อื พจิ ารณาสง่ั การ
(๖) ตรวจรบั พสั ดโุ ดยปฏบิ ตั ติ ามข้อ ๑๗๕ โดยอนโุ ลม

- 25 -

2.7) การแลกเปลี่ยนพัสดุของหน่วยงานของรัฐกับหน่วยงานของรัฐด้วยกันให้อยู่
ในดลุ พินิจของหวั หนา้ หนว่ ยงานของรัฐน้นั ๆ ทจ่ี ะตกลงกนั

2.8) ครุภัณฑ์ท่ีได้รับจากการแลกเปล่ียนเมื่อลงทะเบียนครุภัณฑ์ของหน่วยงาน
ของรฐั น้ันแล้ว ให้แจ้งสานักงบประมาณหรือหน่วยงานของรฐั ท่มี หี น้าท่ีควบคุมพัสดนุ น้ั และสานกั งาน
การตรวจเงินแผน่ ดินแล้วแต่กรณี ทราบภายใน ๓๐ วัน นับแตว่ ันทไ่ี ดร้ บั ครภุ ณั ฑ์

ในกรณกี ารแลกเปล่ยี นครภุ ณั ฑ์กบั หนว่ ยงานของรัฐหรอื เอกชนให้ส่งสาเนา
หลักฐานการรายงานทห่ี วั หน้าหนว่ ยงานของรัฐสัง่ การใหแ้ ลกเปล่ียน และเอกสารการแต่งตัง้ กรรมการ
กรณกี ารแลกเปลี่ยนพัสดุเอกชนไปดว้ ย

3 การโอน ให้โอนแก่หน่วยงานของรัฐ หรือองค์การ สถานสาธารณกุศล ตาม
มาตรา ๔๗ (๗) แหง่ ประมวลรษั ฎากร ท้งั นี้ ให้มีหลกั ฐานการส่งมอบไวต้ อ่ กนั ด้วย

4) แปรสภาพหรอื ทาลาย ตามหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการท่หี นว่ ยงานของรฐั กาหนด
การดาเนินการดังกล่าว โดยปกติให้แล้วเสร็จภายใน 60 วัน นับถัดจากวันท่ีหัวหน้า
หน่วยงานของรัฐส่ังการ
เงินที่ได้จากการจาหน่ายพัสดุ ให้ถือปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณหรือ
กฎหมายท่ีเกี่ยวข้องทางการเงินของหน่วยงานของรัฐน้ัน หรือข้อตกลงในส่วนที่ใช้เงินกู้หรือ
เงินชว่ ยเหลือ แล้วแตก่ รณี
5) การจาหนา่ ยเป็นสูญ

ในกรณีท่ีพัสดุสูญไปโดยไม่ปรากฏตัวผู้รับผิดหรือมีตัวผู้รับผิดแต่ไม่สามารถชดใช้ได้
หรือมีตัวพัสดุอยู่แต่ไม่สมควรดาเนินการ จาหน่ายตามข้อ 216 ให้จาหน่ายพัสดุน้ันเป็นสูญตาม
หลักเกณฑ์ดังน้ี

5.1) ถ้าพัสดุนั้นมีราคาซื้อ หรือได้มารวมกันไม่เกิน 1,000,000 บาท
ให้หัวหน้าหน่วยงานของรฐั เป็นผ้พู จิ ารณาอนมุ ัติ

5 . 2) ถ้ า พั ส ดุ น้ั น มี ร า ค า ซื้ อ ห รื อ ไ ด้ ม า ร ว ม กั น เ กิ น 1,000,000 บ า ท
ใหด้ าเนนิ การ ดังนี้

- ราชการส่วนกลาง และราชการส่วนภูมิภาค ให้อยู่ในอานาจของ
กระทรวงการคลงั เป็นผูอ้ นมุ ตั ิ

- ราชการส่วนท้องถ่ิน ให้อยู่ในอานาจของผู้ว่าราชการจังหวัด ผู้ว่าราชการ
กรุงเทพมหานคร หรือนายกเมืองพัทยา แล้วแต่กรณีเปน็ ผอู้ นุมัติ

- หน่วยงานของรัฐอ่ืน ผู้ใดจะเป็นผู้มีอานาจอนุมัติให้เป็นไปตามท่ีหน่วยงาน
ของรัฐน้ันกาหนด รัฐวิสาหกิจใดมีความจาเป็นจะกาหนดวงเงินการจาหน่ายพัสดุเป็นสูญตาม
วรรคหน่ึงแตกต่างไปจากที่กาหนดไว้ในระเบียบน้ี ให้เสนอต่อคณะกรรมการวินิจฉัยเพ่ือขอความ
เหน็ ชอบ และเมอื่ ไดร้ บั ความเห็นชอบแล้วให้รายงานสานกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดินทราบด้วย

- 26 -

11.7 การลงจา่ ยออกจากบัญชีหรือทะเบียน
1) เม่ือดาเนินการตามข้ันตอนการจาหน่ายพัสดุแล้ว ให้เจ้าหน้าที่ลงจ่ายพัสดุน้ัน

ออกจากบัญชีหรือทะเบียนทันที แล้วแจ้งให้สานักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ทราบภายใน 30 วัน
นบั แต่วันลงจ่ายพัสดนุ น้ั

2) สาหรับพัสดุซ่ึงต้องจดทะเบียนตามกฎหมายให้แจ้งแก่นายทะเบียนภายใน
ระยะเวลาทก่ี ฎหมายกาหนดดว้ ย

การจดั จ้างภาพรวมของสานักงานปลดั สานักนายกรัฐมนตรี
ในแต่ละปสี ำนกั งำนปลัดสำนักนำยกรัฐมนตรีจะดำเนินกำรจัดหำพสั ดุเพือ่ สนับสนนุ

กำรปฏบิ ตั ิงำนของหน่วยงำนภำยในสำนักงำนปลัดสำนักนำยกรัฐมนตรี ในภำพรวม ดังน้ี
๑. จัดหำน้ำด่ืม พรอ้ มบริกำรจดั ส่ง สำหรับเจ้ำหน้ำที่
๒. จ้ำงเหมำบริกำรทำควำมสะอำดอำคำรสถำนทท่ี ำกำร
๓. จ้ำงรักษำควำมปลอดภยั อำคำรทท่ี ำกำร
๔. จ้ำงเกบ็ เอกสำรทำงกำรเงินและเอกสำรท่จี ำเปน็ ต้องจัดเก็บตำมระเบียบสำรบรรณ ฯ
๕. จ้ำงเหมำบริกำรกำจดั หนแู ละปลวกภำยในอำคำรท่ีทำกำร
๖. จ้ำงเหมำบรกิ ำรเอกชนถ่ำยเอกสำรของหน่วยงำนภำยใน
๗. เชำ่ เครื่องถ่ำยเอกสำรให้กับหน่วยงำนภำยใน
๘. เชำ่ สถำนท่ีจัดเกบ็ ครุภัณฑท์ หี่ มดควำมจำเปน็ ในกำรใช้งำนเพือ่ รอจำหน่ำย
๙. จ้ำงเหมำบริกำรบำรงุ รักษำระบบโทรศัพท์ของสำนักงำนปลดั สำนักนำยกรัฐมนตรี
โดยกองคลังขอควำมรว่ มมือสำนัก/กองต่ำง ๆ เพอ่ื ดำเนินกำร ดังนี้
๑. แจ้งวงเงินที่งบประมำณท่ีได้รับกำรจัดสรรท่ีจะใช้ในกำรดำเนินกำรของรำยกำร

นั้น ๆ สำหรับกรณีท่ีไม่ได้รับกำรจัดสรรงบประมำณ ขอให้เจียดจ่ำยจำกงบประมำณรำยกำรอ่ืน โดย
ระบรุ ำยกำร และวงเงินงบประมำณที่เจยี ดจ่ำยด้วย

๒. แจ้งรำยชือ่ เจ้ำหน้ำท่ีทจี่ ะแต่งตง้ั เป็นคณะกรรมกำรซ้อื หรือจ้ำง จำนวน ๑ คน และ
คณะกรรมกำรตรวจรับพสั ดุ จำนวน ๑ คน ตอ่ รำยกำร ตำมท่ีกองคลังกำหนด

๓. สำหรับกรณีกำรจ้ำงเหมำบริกำรเอกชน หำกสำนัก/กอง มีกำรจ้ำงเหมำบริกำร
เอกชนไว้ และยังคงประสงค์ท่ีจ้ำงเหมำบริกำรเอกชนในปีงบประมำณต่อไป ขอให้ดำเนินกำร
ขออนุมัติในหลักกำรจำกผู้บังคับบัญชำท่ีกำกับดูแลหน่วยงำน และส่งเรื่องให้กองคลังรวมทั้งขอให้
บรรจกุ ำรจำ้ งเหมำบริกำรเอกชนดงั กล่ำวไว้ในแผนกำรจัดซ้อื จดั จำ้ งประจำปีด้วย

บทที่ 3

ข้ันตอนการดาเนนิ การจัดหาพัสดุ

วิธีการดาเนินการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุ ตามพระราชบัญญัติการจัดซ้ือจัดจ้างและการ
บริหารพัสดุภาครฐั พ.ศ. 2560 มาตรา 55 กาหนดไว้มี 3 วธิ ี ดงั แผนภาพต่อไปนี้

การจัดซอ้ื จัดจ้าง
มาตรา 55 ข้อ 28

ก. วิธีประกาศเชญิ ชวนท่วั ไป ข. วิธีคดั เลือก ค. วิธเี ฉพาะจาะจง

1) วิธีตลาดอเิ ล็กทรอนิกส์ 2) วธิ ีประกวดราคาอเิ ลก็ ทรอนิกส์ 3) วธิ ีสอบราคา
(e - market) (e - bidding)

1.1) การเสนอราคาโดยใบเสนอราคา

1.2) การเสนอราคาโดยการประมลู อิเลก็ ทรอนิกส์

เพอ่ื ให้สามารถเขา้ ใจขั้นตอนการดาเนนิ การจัดซื้อจัดจ้าง ตามระเบยี บกระทรวงการคลงั
ว่าดว้ ยการจัดซื้อจัดจา้ งและการบริหารพัสดุภาครฐั พ.ศ. 2560 จึงสรุปเป็นแผนภาพ ดังน้ี

- 28 -

ขนั้ ตอนการดาเนินการจดั หาพัสดุโดยวธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนทวั่ ไป ดว้ ยวธิ ตี ลาดอิเล็กทรอนกิ ส์

(e-market) เจ้าหนา้ ท่จี ดั ทารายงานขอซ้อื ขอจา้ ง ใบคาขอเสนอราคา

ร่างประกาศ และรา่ งเอกสารการซ้อื หรือการจา้ งดว้ ยวธิ ี e-market

จัดทารายงานขอซื้อขอจา้ ง ร่างประกาศ และร่างเอกสารฯ
เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ ผา่ นหัวหนา้ เจ้าหนา้ ที่

เสนอหัวหนา้ หน่วยงานของรฐั

เห็นชอบ ไมเ่ หน็ ชอบ
ให้หัวหน้าเจ้าหน้าท่ีดาเนินการเผยแพร่ประกาศและ ส่งกลบั เจา้ หนา้ ที่แก้ไข
เอกสารซ้ือหรือจ้าง ด้วยวิธี e-market ทางเว็บไซต์
หน่วยงาน/กรมบัญชีกลาง และปิดประกาศที่หน่วยงาน สามารถดรู ายละเอยี ดของประกาศ
ไมน่ ้อยกวา่ 3 วนั ทาการ และเอกสารได้จากเวบ็ ไซต์ของ
หน่วยงาน/กรมบญั ชกี ลาง
กรมบญั ชกี ลางจดั ส่งประกาศและเอกสารไป
ยงั ผ้ขู าย/ผู้ใหบ้ ริการ/ผู้รับจา้ ง ที่ลงทะเบยี น ผขู้ าย/ผใู้ ห้บริการ/ผูร้ ับจา้ ง ทไ่ี ม่ไดล้ งทะเบียนและยงั
ในระบบ e-GP และมสี ินค้าหรอื บริการใน ไมไ่ ด้บนั ทกึ สินคา้ /บรกิ าร หรือลงทะเบยี นแลว้
ระบบ e-catalog ทม่ี ีความสอดคล้องกบั ที่ แต่ยงั ไมไ่ ด้บนั ทึกสนิ ค้า/บรกิ ารในระบบ e-catalog
หน่วยงานของรฐั กาหนด จะได้รับ mail. ทไ่ี ด้รับทราบข้อมลู ประกาศจากเวบ็ ไซต์ หากประสงค์
จากระบบ e-GP จะเสนอรคาสามารถดาเนินการ ดงั นี้

กรณีลงทะเบียนแล้ว แต่ยังไม่ได้ กรณยี ังไมไ่ ดล้ งทะเบียน
ลงสินคา้ และบรกิ ารใน e-catalog
ลงทะเบยี นในระบบ e-GP
ลงสนิ ค้า/บริการในระบบ และลงสนิ คา้ /บรกิ ารใน
e-catalog ระบบ e-catalog

ต้องดาเนนิ การกอ่ นวนั เสนอราคา

- 29 -

ขนั้ ตอนการดาเนินการจัดหาพสั ดโุ ดยวธิ ีประกาศเชิญชวนทว่ั ไป ด้วยวิธีตลาดอเิ ล็กทรอนกิ ส(์ e-market) (ต่อ)

การเสนอราคาโดยวธิ ี e-market

กาหนดเป็นวนั ถัดจากวันสดุ ทา้ ยของระยะเวลาการเผยแพร่ประกาศและเอกสารเผยแพรท่ างเวบ็ ไซต์

(1) การเสนอราคา โดยใบเสนอราคา วงเงินเกนิ (2) การเสนอราคา โดยการประมลู
500,000 บาท แต่ไม่เกิน 5,000,000 อิเล็กทรอนกิ ส์ วงเงินเกิน 5,000,000

บาท บาท

ผู้เสนอราคาดาเนินการดังนี้ ผู้เสนอราคาดาเนินการดงั น้ี
1. เม่ือถึงกาหนดวันเสนอราคาและประสงคจ์ ะเสนอราคา ใหส้ ่ง 1. เม่ือถึงกาหนดวนั เสนอราคาและประสงค์

ใบเสนอราคามายังส่วนราชการผ่านทางระบบ e-GP ในวัน เวลา จะเสนอราคา เมื่อถงึ กาหนดเวลาเสนอราคา
ทห่ี น่วยงานของรฐั กาหนด ให้ Log in เขา้ ส่รู ะบบการเสนอราคา เพื่อ
2. เม่ือถงึ กาหนดเสนอราคา ใหผ้ ู้เสนอราคา Log in เพ่อื เสนอราคาผา่ นระบบ e-GP
ลงทะเบยี นและทดสอบระบบ ภายในเวลาทส่ี ่วนราชการกาหนด 2. เมอื่ เสนอราคาแลว้ ต้องยืนยันการเสนอราคา
(ลงทะเบียน 15 นาที และทดสอบ 15 นาที) โดยเสนอราคาไดเ้ พียงครง้ั เดียวเท่าน้นั
3. เริม่ กระบวนการเสนอราคา โดยการประมลู อเิ ล็กทรอนกิ ส์
ในเวลาราชการผา่ นทางระบบ e-GP ทัง้ นก้ี ระบวนการเสนอราคา
ให้กระทาภายในเวลา 30 นาที โดยจะเสนอราคากีค่ รงั้ กไ็ ด้

การพจิ ารณาผลการเสนอราคา

กรณมี ผี ู้เสนอราคาหลายราย กรณมี ีผ้เู สนอราคารายเดียว กรณไี มม่ ีผูเ้ สนอราคา

ใหเ้ สนอความเห็นใหซ้ ้ือ/ พิจารณาแลว้ เหน็ ว่า พจิ ารณาแลว้ เห็นวา่ ใหห้ ัวหน้าเจ้าหน้าทเี่ สนอ
จ้าง จากรายท่ีเสนอรอาคา มคี วามเหมาะสม ไมม่ คี วามเหมาะสมและ ความเห็นเพ่อื ยกเลกิ และ
ตา่ สดุ กรณมี ผี เู้ สนอราคา และเป็นประโยชน์ต่ ไมเ่ ปน็ ประโยชนต์ ่อ ดาเนินการใหม่หรือใช้วิธี
ต่าสุดเทา่ กนั หลายราย อราชการ ให้เสนอ ราชการ ให้เจ้าหนา้ ท่ี คดั เลือกหรือวธิ เี ฉพาะเจาะจง
ให้พจิ ารณาผทู้ ่ีเสนอราคา ความเหน็ ใหร้ ับราคา เสนอความเห็นเพอ่ื ตามมาตรา 56 (1) (ก) หรอื
ยกเลกิ และจดั ซ้อื /จ้าง วิธีเฉพาะเจาะจงตามมาตรา
ในลาดบั แรก ใหม่ 56 (2) (ก)

- 30 -

ขน้ั ตอนการดาเนนิ การจัดหาพัสดุโดยวธิ ีประกาศเชญิ ชวนทัว่ ไป ด้วยวิธตี ลาดอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์(e-market) (ต่อ)

กรณีราคาของผูช้ นะการเสนอราคาท่ีเหน็ ควรซ้ือ/จ้างสงู กวา่ วงเงินท่ีจะซอื้ หรือจ้าง

(1) ใหเ้ รยี กผ้ชู นะการเสนอ (2) ถา้ ทาตาม (1) แล้วไมไ่ ดผ้ ล (3) ถ้าดาเนินการตาม (2)
ราคารายน้นั มาตอ่ รองราคาหาก ให้เรยี กรายที่เหน็ สมควรซ้อื แลว้ ไมไ่ ดผ้ ลใหเ้ สนอหวั หน้า
ต่อรองราคาแลว้ ราคาที่ หรอื จ้างทกุ รายมาเสนอราคา หน่วยงานของรฐั ผ่านหวั หน้า
เสนอใหมไ่ ม่สงู กว่าวงเงนิ ทีจ่ ะ ใหม่พรอ้ มกนั โดยผ่านใบเสนอ เจ้าหน้าทเี่ พื่อพิจารณายกเลิก
ซอื้ หรอื จา้ ง หรอื สงู กวา่ แตไ่ ม่ ราคา หากรายตา่ สดุ ในครั้งนน้ั การซอ้ื หรือจ้างในครัง้ นนั้
เกินร้อยละ 10 ของวงเงนิ ทีจ่ ะ เสนอราคาไมส่ ูงกว่าวงเงนิ ท่จี ะ ทงั้ นี้ การดาเนนิ การซื้อหรือ
ซ้อื หรือจ้างหรือตอ่ รองราคา ซอ้ื หรอื จา้ งหรือสงู กว่าไมเ่ กนิ จา้ งครง้ั ใหมใ่ ห้นาความในขอ้
แลว้ ไมย่ อมลดราคาแตส่ ่วนทส่ี ูง รอ้ ยละ 10 ของวงเงินทีจ่ ะซือ้ 38 วรรคสาม มาใช้บังคบั โดย
กว่าวงเงนิ ท่จี ะซอ้ื หรือจา้ งไม่ หรอื จ้าง ถา้ เห็นว่าเปน็ ราคาท่ี อนโุ ลม
เกินร้อยละ10 ของวงเงนิ ท่ีจะ เหมาะสมใหเ้ สนอซ้ือหรอื จา้ ง
ซ้อื หรือจา้ ง ถา้ เหน็ วา่ เปน็ ราคา จากผูเ้ สนอราคารายน้นั
ทีเ่ หมาะสมใหเ้ สนอซอ้ื หรือจ้าง
จากผูเ้ สนออาคารายนน้ั

หัวหนา้ เจา้ หนา้ ที่รายงานผลการพจิ ารณาและใหค้ วามเห็น
พรอ้ มด้วยเอกสารตอ่ หวั หนา้ หน่วยงานของรฐั เพื่อพิจารณาเหน็ ชอบ

หัวหน้าหนว่ ยงานของรฐั เหน็ ชอบ หัวหนา้ หนว่ ยงานของรฐั ไม่เหน็ ชอบ

ใหห้ ัวหนา้ เจา้ หนา้ ทส่ี ่งผลการ ให้หวั หน้าเจา้ หนา้ ทช่ี ้แี จง
พิจารณาใหผ้ ้เู สนอราคาทกุ ราย
ทราบและประกาศผลการพจิ ารณา เหน็ ด้วย เห็นไมด่ ้วย
ในเวบ็ ไซตก์ รมบัญชีกลางและเวบ็ ไซต์
หนว่ ยงาน

ยกเลกิ

ในกรณีทผ่ี ้เู สนอราคาตา่ สุด เสนอราคาผดิ เง่อื นไขตามทก่ี าหนด ใหถ้ อื ว่าผู้เสนอราคารายดังกล่าวไมผ่ า่ นคุณสมบตั ิ
ตามเงอ่ื นไขทีก่ าหนด ใหพ้ จิ ารณาเพ่ือยกเลกิ หรอื พิจารณาผเู้ สนอราคาตา่ ในลาดบั ถดั ไปเปน็ ผชู้ นะการเสนอราคา

- 31 -

ขัน้ ตอนการดาเนนิ การจัดหาพสั ดุโดยวิธีประกาศเชญิ ชวนทัว่ ไป ด้วยวธิ ปี ระกวดราคาอิเล็กทรอนกิ ส์
(e-bidding) (การซ้อื หรือจ้างครัง้ หน่ึงซ่ึงมีวงเงนิ เกิน 500,000 บาท)

การจดั ทาเอกสารซอ้ื หรือจา้ งดว้ ยวิธี e-bidding

- ใหเ้ จ้าหน้าที่จดั ทาร่าง - การจดั ทาเอกสารซ้ือหรือจ้างและประกาศ - การกาหนดวนั เวลาการเสนอ
เอกสารประกวดราคา เผยแพร่ถ้าจาเป็นตอ้ งมขี อ้ ความหรอื รายการ ราคาในเอกสารซ้ือหรือจ้างและ
อิเล็กทรอนกิ ส์ ตามตวั อยา่ ง แตกต่างไปจากแบบทคี่ ณะกรรมการนโยบายฯ ประกาศเผยแพร่ ใหก้ าหนดเปน็
เอกสารประกวดราคาซือ้ กาหนด โดยมีสาระสาคัญตามที่กาหนดไว้ วนั ถดั จากวนั สดุ ทา้ ยของระยะเวลา
หรือจา้ งอิเล็กทรอนิกส์ ท่ี ในแบบและไม่ทาให้หนว่ ยงานของรฐั เสยี เปรยี บ การเผยแพร่ประกาศและเอกสาร
คณะกรรมการนโยบายฯ ก็ใหก้ ระทาได้ เวน้ แต่ หวั หนา้ หน่วยงานของรฐั ซ้อื หรอื จา้ งโดยกาหนดเป็นวนั เวลา
กาหนด เหน็ วา่ จะมปี ญั หาในทางเสียเปรยี บหรือไมร่ ัดกุม ทาการเท่าน้ัน และเวลาในการ
พอก็ให้สง่ รา่ งเอกสารซือ้ หรือจ้างและประกาศ เสนอราคาให้ถอื ตามเวลาของระบบ
เผยแพรด่ ังกล่าวไปให้สานกั งานอยั การสงู สุด จัดซ้ือจัดจ้างภาครัฐดว้ ย
ตรวจพจิ ารณาก่อน อเิ ล็กทรอนิกสเ์ ป็นเกณฑ์

ขน้ั ตอน วธิ ี e-bidding

- การจดั หาท่ีมีความจาเปน็ - กรณกี ารประกวดราคา - การกาหนดวนั ให้ผยู้ ่ืนข้อเสนอ
โดยสภาพของการซ้ือหรือจา้ ง อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ครัง้ ใดท่ีกาหนดให้ น าตวั อย่างพสั ดทุ ่ีเสนอมาแสดง
จะต้องกาหนดเงอื่ นไขไว้ใน ต้องมเี อกสารหรือรายละเอยี ดใน เพอ่ื ทดลอง หรือทดสอบหรือ
เอกสารซื้อหรือจา้ งดว้ ยวธิ ีประกวด ส่วนทีเ่ ปน็ สาระสาคัญประกอบการ น าเสนองาน หรอื นาเอกสารหรอื
ราคาอิเลก็ ทรอนกิ ส์ใหผ้ ยู้ ่ืน ย่นื ขอ้ เสนอของผู้ยนื่ ข้อเสนอทย่ี ่นื รายละเอียดมาสง่ ให้หน่วยงาน
ข้อเสนอนาตวั อยา่ งพสั ดทุ ี่เสนอมา ผ่านทางระบบ หากหน่วยงานของรฐั ของรฐั กาหนดเปน็ วนั ใดวนั หน่ึง
แสดงเพ่ือทดลองหรอื ทดสอบ หรอื เหน็ วา่ เอกสารดงั กลา่ วมีปรมิ าณมาก ภายใน 5 วันทาการ นับถดั จาก
นาเสนองานใหห้ น่วยงานของรฐั และเปน็ อปุ สรรคของผูย้ ื่นขอ้ เสนอใน วนั เสนอราคา เวน้ แต่การ
กาหนดใหผ้ ู้ย่ืนขอ้ เสนอนาตวั อยา่ ง การนาเขา้ ระบบ ใหห้ น่วยงานของรฐั ดาเนนิ การทไี่ ม่อาจดาเนินการวัน
พัสดนุ นั้ มาแสดงเพื่อทดลองหรือ กาหนดใหผ้ ู้ยนื่ ขอ้ เสนอนาเอกสาร ใดวนั หนึง่ ไดใ้ หห้ น่วยงานของรัฐ
ทดสอบ หรือนาเสนองานตามวนั หรอื รายละเอยี ดน้นั พรอ้ มสรปุ พจิ ารณากาหนดมากกวา่ 1 วนั
และเวลา ณ สถานท่ีทีห่ นว่ ยงาน จานวนเอกสารหรือรายละเอยี ด ไดแ้ ตจ่ านวนวนั ดงั กลา่ วต้องไม่
ของรัฐกาหนด ดังกลา่ วมาส่ง ณ ที่ทาการของ เกนิ 5 วันทาการ นับถดั จากวัน
หนว่ ยงานของรัฐในภายหลัง โดย เสนอราคา ทั้งน้ี ใหร้ ะบไุ วเ้ ปน็
ใหล้ งลายมือชอื่ ของผูย้ ่ืนขอ้ เสนอ เง่อื นไขในเอกสารซ้ือหรือจ้าง
พรอ้ มประทบั ตราสาคญั ของนติ ิ ดว้ ยวิธีประกวดราคา
บุคคล (ถ้าม)ี กากบั ในเอกสารหรอื อเิ ล็กทรอนิกสใ์ ห้ชัดเจน
รายละเอียดน้ันด้วย

- 32 -

ขั้นตอนการดาเนนิ การจัดหาพัสดโุ ดยวิธปี ระกาศเชิญชวนทว่ั ไป ดว้ ยวิธีประกวดราคาอิเลก็ ทรอนกิ ส์
(e-bidding) (การซื้อหรือจา้ งครงั้ หนง่ึ ซึ่งมีวงเงินเกนิ 500,000 บาท (ต่อ)

หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐ

เหน็ ชอบร่าง ไม่เหน็ ชอบร่าง

ไมน่ ารา่ งประกาศและ นาร่างประกาศและรา่ งเอกสาร แจง้ ความเห็นให้หวั หนา้ เจ้าหน้าท่ี
ร่างเอกสารประกวด ประกวดราคาฯ เผยแพร่ทาง พสั ดแุ ละผรู้ บั ผดิ ชอบ จดั ทา
ราคาฯ เผยแพรใ่ ห้ เวบ็ ไซตห์ นว่ ยงานและเวบ็ ไซต์ รายละเอียดคณุ ลกั ษณะเฉพาะเพอื่
สาธารณชน เสนอแนะ กรมบญั ชกี ลางไม่น้อยกวา่ 3 วนั ดาเนนิ การปรบั ปรุงแกไ้ ข
วจิ ารณ์ ทาการเพอ่ื ให้สาธารณชน
เสนอแนะ วิจารณ์

- การนารา่ งประกาศและรา่ งเอกสารประกวดราคาฯ เผยแพรใ่ หส้ าธารณชน
เสนอแนะ วจิ ารณ์ หรอื มคี วามเหน็ เปน็ ลายลักษณ์อักษร ใหส้ ว่ นราชการ
ดาเนินการดงั น้ี
(1) การจดั หาพสั ดมุ รี าคาเกิน 500,000 บาท แต่ไมเ่ กิน 5,000,000
บาท ให้อยใู่ นดลุ พินจิ ของส่วนราชการทจี่ ะใหม้ ีการเผยแพรใ่ หส้ าธารณชน
เสนอแนะ วจิ ารณ์ หรือมคี วามเหน็ เปน็ ลายลักษณ์อกั ษรหรือไมก่ ไ็ ด้
(2) การจัดหาพสั ดมุ รี าคาเกิน 5,000,000 บาท ใหส้ ว่ นราชการนาร่าง
ประกาศและรา่ งเอกสารประกวดราคาอิเล็กทรอนิกสเ์ ผยแพรใ่ หส้ าธารณชน
เสนอแนะ วิจารณ์ หรอื มีความเหน็ เปน็ ลายลักษณ์อกั ษร

- กรณที ม่ี ีผมู้ คี วามคดิ เห็น ใหห้ วั หน้าเจา้ หน้าที่ร่วมกบั ผูม้ หี น้าทร่ี ับผดิ ชอบจัดทาร่าง
ขอบเขตของงานหรือรายละเอยี ดคุณลกั ษณะเฉพาะของพัสดุท่จี ะซอ้ื หรอื จา้ ง พิจารณา
ว่าสมควรดาเนนิ การปรบั ปรงุ แกไ้ ขหรือไมโ่ ดยใหด้ าเนนิ การ ดังนี้

(1) กรณีพจิ ารณาแล้วเหน็ วา่ ควรปรบั ปรุงร่างประกาศและร่างเอกสารซือ้ หรือจา้ ง
ด้วยวธิ ีประกวดราคาอเิ ลก็ ทรอนิกส์และเมอ่ื ดาเนนิ การปรบั ปรงุ แลว้ เสร็จใหห้ วั หน้า
เจา้ หนา้ ที่จดั ทารายงานพรอ้ มความเหน็ และรา่ งประกาศและรา่ งเอกสารซอ้ื หรือจ้างดว้ ย
วิธีประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกส์ท่แี ก้ไข เสนอหัวหน้าหนว่ ยงานของรัฐเพื่อขอความ
เหน็ ชอบ เม่ือไดร้ บั ความเหน็ ชอบแลว้ ใหน้ าร่างประกาศและรา่ งเอกสารซื้อหรอื จา้ งด้วย
วธิ ปี ระกวดราคาอิเลก็ ทรอนกิ สท์ ปี่ รบั ปรงุ ดังกล่าวเผยแพรใ่ นระบบเครือขา่ ยสารสนเทศ
ของกรมบัญชีกลางและของหนว่ ยงานของรัฐอกี ครั้งหนึ่ง เปน็ เวลาตดิ ต่อกนั ไม่น้อยกวา่
3 วันทาการ และให้หัวหนา้ เจา้ หนา้ ทีแ่ จง้ ผู้มีความคดิ เหน็ ทุกรายทราบเป็นหนงั สือ

- 33 -

ข้นั ตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดโุ ดยวธิ ีประกาศเชิญชวนทวั่ ไป ดว้ ยวธิ ีประกวดราคาอเิ ลก็ ทรอนิกส์
(e-bidding) (การซ้ือหรือจ้างครง้ั หน่ึงซ่ึงมีวงเงนิ เกนิ 500,000 บาท) (ต่อ)

(2) กรณีพิจารณาแล้วเห็นวา่ ไมค่ วรปรบั ปรุงร่างประกาศและรา่ งเอกสารซ้อื หรอื จ้างด้วยวิธปี ระกวด
ราคาอิเลก็ ทรอนิกสใ์ ห้หวั หนา้ เจา้ หนา้ ทีจ่ ดั ทารายงานพร้อมความเหน็ เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐเมอื่
ไดร้ ับความเห็นชอบแล้ว ใหห้ ัวหน้าเจา้ หน้าที่แจ้งผมู้ คี วามคดิ เห็นทกุ รายทราบเป็นหนังสอื

ระยะเวลาการเผยแพร่ประกาศและเอกสารประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกส์ e-bidding
(1) วงเงนิ ท่ซี ื้อหรือจา้ งครั้งหนงึ่ ซง่ึ มวี งเงนิ เกิน 500,000 บาท แตไ่ มเ่ กนิ 5,000,000 บาท
ใหก้ าหนดไมน่ ้อยกว่า 5 วนั ทาการ
(2) วงเงินทซ่ี อ้ื หรอื จ้างคร้งั หนง่ึ ซงึ่ มวี งเงินเกนิ 5,000,000 บาท แต่ไมเ่ กิน 10,000,000 บาท
ใหก้ าหนดไม่น้อยกวา่ 10 วนั ทาการ
(3) วงเงินที่ซ้อื หรอื จ้างครั้งหนึ่ง ซึ่งมวี งเงินเกนิ 10,000,000 บาท แตไ่ ม่เกนิ 50,000,000 บาท
ให้กาหนดไมน่ ้อยกว่า 12 วนั ทาการ
(4) วงเงนิ ทซ่ี อื้ หรอื จา้ งคร้งั หนง่ึ ซ่งึ มีวงเงินเกิน 50,000,000 บาท ขนึ้ ไป ให้กาหนดไมน่ ้อยกว่า
20 วนั ทาการ

หากหน่วยงานของรัฐได้กาหนดรายละเอยี ดของประกาศหรือเอกสารซ้ือหรอื จา้ งดว้ ยวธิ ี
ประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกสห์ รือขอบเขตของงานหรือรายละเอยี ดคณุ ลกั ษณะเฉพาะของพสั ดุ
ท่จี ะซ้ือหรือจา้ งไม่ถกู ต้องหรอื ไม่ครบถ้วนในสว่ นท่เี ป็นสาระสาคัญตามแบบที่
คณะกรรมการนโยบายฯ กาหนด ไม่วา่ ทงั้ หมดหรอื แต่บางส่วนใหห้ น่วยงานของรัฐยกเลิกการ
ดาเนนิ การซ้อื หรือจ้างในครงั้ นนั้ แล้วดาเนนิ การใหมใ่ ห้ถกู ตอ้ งตอ่ ไป

เม่ือถึงกาหนดวนั เสนอราคาด้วยวธิ ีประกวดราคาอิเล็กทรอนกิ ส์ใหผ้ ปู้ ระกอบการเข้าสู่
ระบบประกวดราคาอิเล็กทรอนกิ ส์และใหเ้ สนอราคาภายในเวลาท่ีกาหนดโดยสามารถเสนอราคาได้
เพียงคร้ังเดยี ว

เม่ือถึงกาหนดวนั เสนอราคาหา้ มมใิ หร้ ่นหรือเล่ือน หรือเปลี่ยนแปลงกาหนดวนั เสนอราคา
หรอื รับเอกสารการยืน่ เสนอราคานอกเหนือจากกรณีทไ่ี ด้กาหนดไว้

- 34 -

ข้ันตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดุโดยวิธีประกาศเชิญชวนทั่วไป ด้วยวธิ ีประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกส์
(e-bidding) (การซื้อหรือจ้างคร้ังหน่ึงซึ่งมีวงเงนิ เกนิ 500,000 บาท) (ต่อ)

หนา้ ที่คณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา

(1) จดั พมิ พ์ใบเสนอราคาและเอกสารการเสนอราคาของผู้ยนื่ ขอ้ เสนอทกุ รายผ่านทางระบบจานวน 1 ชุด ให้กรรมการ
ทุกคนลงลายมอื ชอื่ กากับไวใ้ นใบเสนอราคาและเอกสารการเสนอราคาของผ้ยู นื่ ขอ้ เสนอทกุ แผน่

(2) ตรวจสอบการมผี ลประโยชน์รว่ มกนั และเอกสารหลักฐานการเสนอราคาตา่ งๆและพัสดตุ ัวอยา่ ง (ถ้ามี) หรือพจิ ารณา
การนาเสนองานของผู้ย่นื ขอ้ เสนอทกุ ราย หรือเอกสารหรือรายละเอียดทีแ่ ล้วคัดเลือกผูย้ ืน่ ข้อเสนอท่ีไมม่ ผี ลประโยชน์รว่ มกนั
และย่นื เอกสารเสนอราคาครบถ้วน ถกู ต้อง มคี ณุ สมบตั ิและข้อเสนอทางด้านเทคนิคหรอื เสนอพัสดทุ ม่ี ีรายละเอียดคณุ ลกั ษณะ
เฉพาะครบถ้วน ถูกต้อง ตามเงอ่ื นไขทหี่ น่วยงานของรัฐกาหนดไว้

คณะกรรมการอาจสอบถามขอ้ เท็จจริงเพิ่มเตมิ จากผ้ยู ื่นข้อเสนอรายใดกไ็ ดแ้ ตจ่ ะใหผ้ ู้ยนื่ ขอ้ เสนอเปลยี่ นแปลงสาระสาคญั
ทเ่ี สนอไว้แล้วมิได้และหากคณะกรรมการเห็นว่าผยู้ ่นื ข้อเสนอรายใดมคี ณุ สมบตั ไิ ม่ครบถว้ นตามเง่ือนไงทห่ี น่วยงานของรัฐ
ได้กาหนด ใหค้ ณะกรรมการตัดรายชือ่ ของผู้ย่ืนขอ้ เสนอรายนนั้

ในกรณีทผ่ี ยู้ ่นื ข้อเสนอรายใดเสนอเทคนิคหรือรายละเอยี ดคณุ ลกั ษณะเฉพาะของพสั ดุไมค่ รบถว้ นหรอื เสนอรายละเอยี ด
แตกต่างไปจากเงอ่ื นไขที่หนว่ ยงานของรฐั กาหนดในสว่ นทม่ี ใิ ช่สาระสาคัญ และความแตกต่างนนั้ ไมม่ ผี ลทาใหเ้ กดิ กาได้เปรยี บ
เสียเปรยี บหรือเป็นการผดิ พลาดเลก็ น้อยใหพ้ ิจารณาผ่อนปรนการตดั สิทธผ์ิ ูย้ นื่ ขอ้ เสนอรายนน้ั

(3) คดั เลอื กพัสดุหรือคณุ สมบตั ิของผ้ยู นื่ ข้อเสนอทถ่ี กู ตอ้ งและพจิ ารณาคดั เลือกขอ้ เสนอตามหลกั เกณฑ์ที่กาหนดใน
ประกาศและเอกสารประกวดราคา โดยเรียงลาดับผ้ทู ่เี สนอราคาตา่ สุดหรือไดค้ ะแนนรวมสงู สดุ ไมเ่ กนิ 3 ราย ในกรณีท่ผี ู้ยืน่
ขอ้ เสนอรายทค่ี ดั เลอื กไว้ไมย่ อมเขา้ ทาสญั ญาหรือข้อตกลงกบั หน่วยงานของรัฐในเวลาทีก่ าหนดตามเอกสารประกวดราคาให้
พจิ ารณาผูท้ เ่ี สนอราคาต่ารายถดั ไปหรอื ผู้ทไ่ี ด้คะแนนรวมสูงรายถัดไปตามลาดับแลว้ แตก่ รณี

(4) จัดทารายงานผลการพิจารณา และความเห็นเสนอหวั หน้าหน่วยงานของรัฐเพอื่ พจิ ารณาให้ความเห็นชอบ ทงั้ น้ี
รายงานผลการพิจารณาดังกลา่ วอยา่ งน้อย ให้ประกอบด้วยรายการอยา่ งนอ้ ยดงั ต่อไปนี้

(ก) รายการพัสดุท่จี ะซ้ือหรือจา้ ง
(ข) รายชอ่ื ผู้ยืน่ ขอ้ เสนอ ราคาท่เี สนอ และข้อเสนอของผยู้ นื่ ขอ้ เสนอทกุ ราย
(ค) รายช่ือผูย้ น่ื ขอ้ เสนอที่ผา่ นการคดั เลือกว่าไมเ่ ปน็ ผูม้ ผี ลประโยชนร์ ว่ มกนั
(ง) หลกั เกณฑก์ ารพิจารณาคดั เลอื กขอ้ เสนอ พรอ้ มเกณฑก์ ารใหค้ ะแนน
(จ) ผลการพจิ ารณาคัดเลือกขอ้ เสนอและการให้คะแนนขอ้ เสนอของผยู้ น่ื ข้อเสนอทกุ รายพรอ้ มเหตผุ ลสนบั สนุน

ในการพจิ ารณา

- เมอ่ื พิจารณาผลการประกวดราคาแล้วปรากฏว่ามผี ู้ย่นื ขอ้ เสนอเพยี งรายเดยี วหรือมผี ยู้ ่ืนข้อเสนอหลายรายแตถ่ กู ตอ้ งตรง
ตามเงอ่ื นไขทีก่ าหนดในเอกสารประกวดราคาอิเล็กทรอนกิ ส์เพยี งรายเดียวใหเ้ สนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐผา่ นหัวหน้าเจา้ หนา้ ท่ี
เพือ่ ยกเลกิ การประกวดราคาอเิ ล็กทรอนกิ สค์ รั้งนัน้ แต่ถา้ เหน็ ว่ามีเหตุผลสมควรท่จี ะดาเนนิ การตอ่ ไปโดยไมต่ ้องยกเลกิ ให้
คณะกรรมการพจิ ารณาผลฯตอ่ รองราคากับผยู้ ืน่ ข้อเสนอรายนน้ั แล้วเสนอความเหน็ ตอ่ หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐตอ่ ไป

- กรณีไม่มผี เู้ สนอราคาหรอื มแี ต่ไม่ถูกต้องตรงตามเง่ือนไขทก่ี าหนดให้เสนอหัวหนา้ หนว่ ยงานของรฐั เพื่อยกเลกิ และดาเนนิ การใหม่
แต่หากหัวหนา้ หน่วยงานของรฐั พจิ ารณาแล้วเห็นวา่ ดาเนินโดยวิธีประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกส์ใหม่อาจไมไ่ ดผ้ ลดจี ะสง่ั ให้ดาเนินการ
ซอื้ หรือจา้ งโดยวธิ คี ดั เลือกตามมาตรา56 (1) (ก) หรือวธิ เี ฉพาะเจาะจงตามมาตรา 56 (2) (ก) แลว้ แต่กรณีกไ็ ด้
เวน้ แต่ หนว่ ยงานของรัฐจะดาเนินการซอื้ หรือจ้างโดยวธิ ีคดั เลอื กหรอื วธิ เี ฉพาะเจาะจงดว้ ยเหตอุ นื่ ให้เริ่มกระบวนการซอ้ื หรือจ้างใหม่

- 35 -

ข้นั ตอนการดาเนินการจดั หาพสั ดโุ ดยวธิ ีประกาศเชิญชวนทว่ั ไป ดว้ ยวธิ ปี ระกวดราคาอเิ ล็กทรอนกิ ส์
(e-bidding) (การซอ้ื หรือจ้างครั้งหนึ่งซ่ึงมีวงเงินเกนิ 500,000 บาท) (ตอ่ )

กรณีราคาของผู้ชนะการเสนอราคาทเี่ หน็ ควรซ้ือ/จา้ งสูงกว่า
วงเงินทจี่ ะซื้อหรือจ้าง (กรณหี นว่ ยงานของรฐั ใชเ้ กณฑร์ าคาประกอบเกณฑ์คุณภาพ)

(1) แจ้งผูท้ ีเ่ สนอราคารายท่คี ณะกรรมการเห็นสมควรซื้อหรอื จา้ งนน้ั ผ่านระบบฯ เพ่ือต่อรองราคาใหต้ า่ สดุ เทา่ ที่จะทาได้
หากผทู้ เี่ สนอราคารายนัน้ ยอมลดราคาและยน่ื ใบเสนอราคาผา่ นระบบฯ แล้ว ราคาทเี่ สนอใหมไ่ มส่ งู กว่าวงเงนิ ทีจ่ ะซ้ือหรือจ้าง
หรอื สงู กว่าแตส่ ว่ นทส่ี งู กว่าน้นั ไมเ่ กินร้อยละ 10 ของวงเงินที่จะซอื้ หรอื จ้าง หรอื ตอ่ รองราคาแล้วไม่ยอมลดแต่สว่ นท่ีสงู กวา่
วงเงินท่ีจะซื้อหรือจ้างน้ันไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 10 ของวงเงนิ ทีจ่ ะซอื้ หรอื จา้ งถ้าเห็นว่าเปน็ ราคาที่เหมาะสมก็ให้เสนอซอื้ หรือจ้างจาก
ผ้ทู ีเ่ สนอราคารายน้นั

(2) ถา้ ดาเนินการตาม (1) แลว้ ไม่ไดผ้ ลให้แจ้งผทู้ ีเ่ สนอราคาท่ีคณะกรรมการเห็นสมควรซ้อื หรอื จา้ งทุกรายผ่านระบบฯ เพ่ือ
มาเสนอราคาใหมพ่ ร้อมกันโดยยืน่ ใบเสนอราคาผ่านระบบฯ ภายในกาหนดระยะเวลาอันสมควร

- หากรายใดไมย่ ืน่ ใบเสนอราคาใหถ้ ือวา่ รายนนั้ ยืนราคาตามท่เี สนอไวเ้ ดิม หากผู้ทเ่ี สนอราคาตา่ สดุ ในการเสนอราคาครงั้ น้ี
เสนอราคาไมส่ ูงกวา่ วงเงนิ ทจี่ ะซื้อหรือจ้าง หรอื สงู กว่าแตส่ ว่ นที่สงู กว่านนั้ ไม่เกินร้อยละ 10 ของวงเงิน ทจ่ี ะซื้อหรือจา้ งถา้ เห็น
วา่ เป็นราคาท่เี หมาะสมกใ็ หเ้ สนอซื้อหรอื จา้ งจากผู้ท่เี สนอราคารายนนั้

(3) ถา้ ดาเนนิ การตาม (2) แลว้ ไม่ได้ผลใหเ้ สนอหวั หนา้ หน่วยงานของรฐั ใชด้ ลุ พินิจว่าจะยกเลกิ การซ้อื หรือจ้าง
หรอื ขอเงินเพ่ิมเตมิ หรอื ลดรายการ ลดจานวน หรือลดเนื้องาน

- หากการดาเนินการดังกล่าวทาให้ลาดบั ของผ้ชู นะการเสนอราคาเปลยี่ นแปลงไปจากเดมิ ถือว่าก่อให้เกดิ การได้เปรียบ
เสียเปรยี บระหว่างผเู้ สนอราคา ใหย้ กเลกิ การซือ้ หรือจา้ งในคร้งั นน้ั แต่หากหวั หน้าหน่วยงานของรัฐพิจารณาแลว้ เห็นวา่ การ
ดาเนนิ การประกวดราคาอเิ ล็กทรอนิกสใ์ หม่อาจไม่ได้ผลดจี ะส่ังใหด้ าเนนิ การซือ้ หรอื จ้างโดยวธิ ีคดั เลอื กตามมาตรา 56 (1) (ก)
หรือวิธเี ฉพาะเจาะจงตามมาตรา 56 (2) (ก) แลว้ แต่กรณีกไ็ ดเ้ วน้ แต่หนว่ ยงานของรัฐจะดาเนนิ การซอ้ื หรือจา้ งโดยวธิ คี ดั เลือก
หรือวธิ ีเฉพาะเจาะจงด้วยเหตอุ ่ืนใหเ้ รม่ิ กระบวนการซ้ือหรือจา้ งใหม่

เม่อื ราคาของผ้ทู ไ่ี ด้คะแนนรวมสงู สดุ สูงกวา่ วงเงนิ ทีจ่ ะซื้อหรือจา้ ง ให้คณะกรรมการแจ้งผูท้ ี่เสนอราคารายทคี่ ณะกรรมการ
เห็นสมควรซอื้ หรอื จ้างน้นั ผ่านทางระบบเพือ่ ต่อรองราคาให้ต่าสดุ เทา่ ที่จะทาได้ หากยอมลดราคาและย่นื ใบเสนอราคาผ่านทาง
ระบบฯ แล้ว ราคาท่เี สนอใหมไ่ ม่สงู กว่าวงเงินทีจ่ ะซอื้ หรือจา้ ง หรอื สงู กวา่ แต่ส่วนทสี่ ูงกว่าน้นั ไม่เกินรอ้ ยละ 10 ของวงเงินทจี่ ะ
ซอื้ หรอื จา้ ง หรอื ตอ่ รองราคาแล้วไม่ยอมลด แตส่ ่วนทส่ี ูงกวา่ วงเงินทจ่ี ะซ้อื หรอื จ้างนั้นไม่เกินร้อยละ 10 ของวงเงินทจ่ี ะซอื้ หรอื
จ้าง ถ้าเห็นวา่ เป็นราคาที่เหมาะสม กใ็ ห้เสนอซอื้ หรอื จา้ งจากผทู้ ่เี สนอราคารายนั้น

หากการดาเนินการไมไ่ ดผ้ ล ให้เสนอความเหน็ ต่อหวั หนา้ หนว่ ยงานของรัฐใชด้ ลุ พนิ จิ วา่ จะขอเงนิ เพ่ิม หรือยกเลกิ การซ้อื
หรือจา้ งในคร้งั นนั้ และดาเนนิ การใหม่ แต่หากหัวหน้าหนว่ ยงานของรฐั พจิ ารณาแล้วเหน็ วา่ การดาเนินการโดยวิธปี ระกวดราคา
อเิ ลก็ ทรอนกิ สใ์ หม่ หากแตห่ ัวหนา้ หนว่ ยงานของรัฐพิจารณาแลว้ เหน็ ว่าการดาเนินการโดยวิธีประกวดราคาอเิ ล็กทรอนิกสใ์ หม่
อาจไมไ่ ด้ผลดจี ะสงั่ ใหด้ าเนนิ การซอื้ หรือจ้างโดยวธิ ีคดั เลือกตามมาตรา 56 (1) (ก)หรือวธิ ีเฉพาะเจาะจงตามมาตรา 56 (2) (ก)
แล้วแตก่ รณีกไ็ ด้ เวน้ แตห่ นว่ ยงานของรฐั จะดาเนินการซ้อื หรือจา้ งโดยวิธคี ดั เลือกหรอื วิธเี ฉพาะเจาะจงด้วยเหตอุ น่ื ให้เร่ิม
กระบวนการซอื้ หรอื จา้ งใหม่

เม่ือหวั หนา้ หนว่ ยงานของรฐั ให้ความเห็นชอบรายงานผลการพจิ ารณา และผมู้ ีอานาจอนุมตั ิสง่ั ซื้อสั่งจา้ งแลว้ ใหห้ ัวหนา้
เจ้าหน้าท่ีแจ้งผลการพจิ ารณาผ่านทางจดหมายอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (e-mail) ตามแบบที่กรมบญั ชกี ลางกาหนดใหผ้ เู้ สนอราคาทกุ
รายทราบ และใหป้ ระกาศผลผ้ชู นะการเสนอราคาในระบบเครือขา่ ยสารสนเทศของกรมบญั ชีกลางและของหนว่ ยงานของรฐั
ตามวธิ ีการทก่ี รมบญั ชีกลางกาหนด และให้ปิดประกาศโดยเปดิ เผย ณ สถานที่ปิดประกาศของหนว่ ยงานของรฐั น้ัน

- 36 -

ข้นั ตอนการดาเนนิ การจดั หาพสั ดโุ ดยวธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนท่วั ไป ดว้ ยวธิ สี อบราคา
(ซื้อหรือจา้ งคร้งั หนงึ่ เกนิ 500,000 บาท แต่ไม่เกิน 5,000,000 บาท)

หวั หน้าหน่วยงานของรฐั ตัง้ คณะกรรมการข้นึ มาคณะหน่งึ หรอื มอบหมายเจ้าหนา้ ทหี่ รือบุคคลใดบุคคลหนึง่
เพ่ือจัดทาร่างขอบเขตของงาน (TOR) หรือรายละเอียดคุณลกั ษณะเฉพาะของพสั ดุ รวมทงั้ กาหนดหลกั เกณฑ์การ
พิจารณาการพิจารณาคดั เลอื กข้อเสนอ

เจา้ หนา้ ทจี่ ดั ทาเอกสารสอบราคาซอ้ื หรอื จ้างพร้อมประกาศเชิญชวน และใหห้ วั หน้าเจา้ หนา้ ท่ลี งนาม
ในเอกสารสอบราคาซือ้ หรอื จ้าง

หน่วยงานของรัฐอาจนาร่างประกาศ 1. เผยแพร่ในระบบเครอื ขา่ ยสารสนเทศของกรมบญั ชีกลาง
และร่างเอกสารซอ้ื หรอื จ้างดว้ ยวิธี และของหนว่ ยงานของรัฐ เปน็ เวลาตดิ ตอ่ กันไม่น้อยกวา่ 3
สอบราคาเผยแพร่เพื่อรับฟังความ วันทาการ
คดิ เห็นจากผู้ประกอบการกอ่ นกไ็ ด้ 2. กรณที ่ีหนว่ ยงานของรฐั นาร่างประกาศและเอกสารซือ้ หรือ
จา้ งฯเผยแพร่ เพ่ือรบั ฟงั ความคดิ เห็นจากผู้ประกอบการ ให้
หัวหน้าหน่วยงานของให้ความเหน็ ชอบ นาความเรอื่ งการรับฟงั ความคดิ เหน็ ประกวดราคา
รายงานขอซ้ือหรือขอจ้างและรา่ ง อเิ ลก็ ทรอนิกส์ e-bidding มาใชบ้ ังคบั โดยอนโุ ลม
ประกาศและรา่ งเอกสารซ้อื หรอื จา้ ง

1. ใหห้ วั หนา้ เจา้ หนา้ ทเี่ ผยแพรป่ ระกาศและเอกสารซอื้ หรือจา้ งดว้ ยวิธีสอบราคา ในระบบเครือขา่ ยสารสนเทศ
ของกรมบัญชกี ลางและหนว่ ยงานของรัฐ เป็นเวลาตดิ ตอ่ กนั ไม่นอ้ ยกวา่ 5 วนั ทาการ
2. การให้หรือขายเอกสารสอบราคา ให้กระทาพร้อมกบั การเผยแพรป่ ระกาศและเอกสารฯ
3. ใหก้ รมบญั ชีกลางจัดสง่ ประกาศและเอกสารสอบราคาซื้อหรือจ้างฯ ของหน่วยงานใหส้ านักงานการตรวจเงิน
แผน่ ดินผา่ นทางระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
4. กาหนดวนั เวลา และสถานที่ในการขอรบั เอกสารซือ้ หรือจา้ ง (เรมิ่ ตน้ วันประกาศเผยแพร่ถึงวันสดุ ท้ายของ
การประกาศเผยแพร่)
5. กาหนดวนั เวลา ในการยืน่ ขอ้ เสนอ (กาหนดเป็นวนั สุดทา้ ยของเผยแพรก่ ารประกาศและเอกสารซอ้ื หรอื จ้าง
โดยกาหนดเปน็ วัน เวลาทาการเพยี งวันเดียว)

- 37 -

ข้นั ตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดุโดยวิธปี ระกาศเชญิ ชวนทั่วไป ดว้ ยวธิ สี อบราคา
(ซื้อหรอื จ้างครัง้ หนึ่งเกนิ 500,000 บาท แตไ่ มเ่ กนิ 5,000,000 บาท) (ตอ่ )

การดาเนนิ การโดยวธิ ีสอบราคา
- กรณที จ่ี ะตอ้ งมีการชีแ้ จงรายละเอยี ดหรอื การชสี้ ถานที่ให้หน่วยงานของรัฐกาหนดวนั เวลา และ
สถานท่ใี นการช้ีแจงรายละเอียดหรือการชแี้ จงสถานทใี่ นเอกสารสอบราคาด้วย
- กอ่ นวนั ปิดรบั ซองสอบราคา หากหน่วยงานของรฐั เห็นวา่ มีความจาเป็นทีจ่ ะตอ้ งกาหนดรายละเอยี ด
เพ่ิมเตมิ หรือมกี ารช้ีสถานทอ่ี ันเปน็ การแกไ้ ขคณุ ลกั ษณะเฉพาะทเ่ี ปน็ สาระสาคญั ซงึ่ มไี ด้กาหนดไวใ้ นเอกสารสอบ
ราคาต้ังแตต่ น้ ให้หนว่ ยงานของรัฐจัดทาเปน็ เอกสารสอบราคาเพม่ิ เติม
- การชี้แจงรายละเอยี ดหรอื การชส้ี ถานที่ตามวรรคสอง ใหผ้ ูท้ ่รี ับผดิ ชอบในการปฏบิ ัตงิ านนนั้ จัดทา
บนั ทกึ การช้แี จงรายละเอยี ดหรอื การชี้สถานท่เี ปน็ ลายลกั ษณ์อกั ษะไว้เปน็ หลักฐานทุกครัง้
- ถา้ มกี ารดาเนินการตามวรรคสอง ให้หนว่ ยงานของรัฐพิจารณาเล่อื นวัน เวลา การรบั ซองและการ
เปดิ ซองสอบราคา ตามความจาเปน็ แก่กรณีด้วย

เมื่อถึงกาหนดวันยืน่ ซองสอบราคา หา้ มมิให้รน่ เล่อื น หรือเปล่ยี นแปลงกาหนด วนั ยืน่ ซองสอบราคา

การย่ืนซอง - ผู้ย่นื ข้อเสนอจะต้องผนึกซองจ่าหน้าถงึ ประธานคณะกรรมการฯ
- ส่งถงึ หนว่ ยงานของรัฐโดยย่ืนโดยตรงต่อหนว่ ยงานของรฐั พรอ้ มรบั รองเอกสาร
- หลกั ฐานทย่ี น่ื มาพร้อมกบั ซองใบเสนอราคาวา่ เอกสารดงั กลา่ วถกู ตอ้ งและเปน็
ความจริงทุกประการ

- เจา้ หน้าทล่ี งรับโดยไม่เปดิ ซอง

การรบั ซอง - พรอ้ มระบุวันและเวลาท่ีรับซอง
- ออกใบรบั ให้แกผ่ ยู้ ื่นข้อเสนอ

- ส่งมอบซองเสนอราคาทง้ั หมด และเอกสารหลกั ฐานตา่ งๆ ต่อคณะกรรมการ

พจิ ารณาผลการสอบราคาคร้งั นนั้ โดยพลัน

คณะกรรมการพจิ ารณาผลการสอบราคา

1. เปดิ ซองใบเสนอราคา ตรวจสอบเอกสารหลกั ฐานตา่ งๆและกรรมการทุกคนลงลายมือชื่อกากบั
2. ตรวจสอบการมีผลประโยชนร์ ว่ มกัน และเอกสารหลกั ฐานตา่ งๆ และพัสดตุ วั อยา่ ง (ถา้ ม)ี

- คดั เลอื กผ้ทู ่ียื่นข้อเสนอไมม่ ผี ลประโยชนร์ ว่ มกนั และย่ืนเอกสารเสนอราคาครบถ้วน
3. พิจารณาคดั เลือกพสั ดุหรือคณุ สมบตั ิของผยู้ ่นื ข้อเสนอทีถ่ กู ตอ้ งตาม (2) และ

- พิจารณาคัดเลอื กข้อเสนอตามหลักเกณฑ์ทก่ี าหนดในประกาศและเอกสารสอบราคา
- จดั เรยี งลาดบั ผู้ท่เี สนอราคาตา่ สุด หรอื ไดค้ ะแนนรวมสูงสุด ไมเ่ กิน 3 ราย
4. จดั ทารายงานผลการพิจารณาเสนอหวั หน้าหน่วยของรฐั ผ่านหวั หน้าเจา้ หน้าที่

- 38 -

ขั้นตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดุโดยวิธีคดั เลอื ก

ใหค้ ณะกรรมการซอื้ หรอื จา้ งโดย มาตรา 56 (1)
วธิ คี ัดเลือกเชิญชวนผปู้ ระกอบการ - กรณีใช้วธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนทว่ั ไปแลว้ ไมม่ ีผยู้ ื่นขอ้ เสนอ/
ไมน่ ้อยกว่า 3 ราย เวน้ แต่ในงาน หรอื ข้อเสนอไมไ่ ดร้ ับการคัดเลือก
นนั้ มผี ู้ประกอบการท่มี ีคณุ สมบตั ิ - กรณพี ัสดุทตี่ อ้ งการจดั ซอ้ื จดั จ้างมคี ณุ ลักษณะพเิ ศษ หรอื
ตรงตามท่กี าหนดน้อยกว่า 3 ราย ซับซ้อนผู้ประกอบการมจี านวนจากดั
โดยดาเนนิ การดงั ต่อไปนี้ - กรณมี คี วามจาเป็นเร่งดว่ นท่ีต้องใช้พสั ดนุ ้นั อนั
เนือ่ งมาจากเกิดเหตกุ ารณท์ ไ่ี มอ่ าจคาดหมายได้ ซึ่งหากใช้
การดาเนินการ วิธีประกาศเชญิ ชวนท่วั ไปจะทาใหไ้ ม่ทนั ต่อความตอ้ งการ
1. หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐเหน็ ชอบรายงานขอซ้อื ใชพ้ สั ดุ
ขอจา้ ง - กรณพี ัสดทุ โี่ ดยลักษณะการใชง้ าน หรือมขี อ้ จากดั ทาง
2. คณะกรรมการจดั ซอื้ จดั จ้างโดยวิธคี ดั เลอื กทา เทคนิคที่จาเปน็ ตอ้ งระบุย่ีห้อเป็นการเฉพาะ
หนังสือเชญิ ชวนสง่ ไปยังผูป้ ระกอบการ - กรณีพสั ดุท่จี าเปน็ ต้องซอ้ื โดยตรงจากต่างประเทศหรือ
3. ผูป้ ระกอบการทไี่ ดร้ บั หนงั สือเชิญชวน ดาเนินการผา่ นองคก์ ารระหว่างประเทศ
ย่นื เสนอราคาตามวนั เวลา ทห่ี นว่ ยงานของ - กรณีเป็นพัสดทุ ใ่ี ชใ้ นราชการลบั หรือเปน็ งานทีต่ ้องปกปิด
รฐั กาหนด เป็นความลบั ของหน่วยงานของรัฐ หรอื ท่เี ก่ียวกบั ความมน่ั คง
ของประเทศ
- ให้เชญิ ชวนผู้ประกอบการทมี่ ีคณุ สมบัติใหเ้ ข้า
ยืน่ ขอ้ เสนอ ไม่น้อยกวา่ 3 ราย เวน้ แต่ ในงานนั้น
มีผู้ประกอบการทม่ี คี ณุ สมบัตติ รงตามทีก่ าหนด
น้อยกวา่ 3 ราย ทง้ั นี้ ใหค้ านึงถึงการไมม่ ี
ผลประโยชน์ร่วมกนั ของผทู้ เี่ ข้ายนื่ ข้อเสนอด้วย

- 39 -

ขนั้ ตอนการดาเนนิ การจดั หาพสั ดุโดยวธิ คี ัดเลอื ก (ต่อ)

ให้คณะกรรมการซอ้ื หรอื จา้ งโดยวธิ ีคัดเลอื กเชญิ ชวนผู้ประกอบการไมน่ ้อยกวา่ 3 ราย เวน้ แต่ในงานน้นั มี
ผู้ประกอบการท่มี คี ณุ สมบัตติ รงตามที่กาหนดนอ้ ยกว่า 3 รายโดยดาเนินการดังต่อไปน้ี

(ก) (ข)
(ก)
กรณใี ช้วธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนท่วั ไปแลว้ แต่ไม่มี กรณีเปน็ พสั ดทุ ่มี คี ุณลกั ษณะเฉพาะเป็นพิเศษหรอื ให้บริการ
ผู้ยนื่ ขอ้ เสนอ หรอื ขอ้ เสนอนัน้ ไมไ่ ด้รับการ โดยผู้ประกอบการทม่ี ีฝมี ือเฉพาะหรือชานาญเป็นพเิ ศษและมี
คดั เลือกตามมาตรา 56 (1) (ก) ใหเ้ ชิญชวน จานวนจากดั กรณมี คี วามจาเป็นเร่งดว่ นที่ตอ้ งใชพ้ ัสดอุ ัน
ผูป้ ระกอบการที่มอี าชีพขายหรือรบั จา้ งพัสดุ เนื่องมาจากเกดิ เหตุการณ์ทไี่ ม่อาจคาดหมายได้ซ่ึงหากใช้วธิ ี
นัน้ โดยตรง และจากผทู้ ย่ี ื่นขอ้ เสนอในการใช้ ประกาศเชญิ ชวนท่ัวไปจะไม่ทนั ตอ่ ความต้องการ กรณีเปน็ งาน
วธิ ปี ระกาศเชิญชวนทว่ั ไปซึง่ ถกู ยกเลกิ ไป จา้ งซอ่ มท่ีจาเป็นต้องถอดตรวจใหท้ ราบถงึ ความชารุดเสยี หาย
(ถา้ ม)ี ก่อนจึงจะประมาณคา่ ซ่อมไดแ้ ละกรณีอนื่ ทีก่ าหนดให้
กฎกระทรวง ตามมาตรา 56 (1) (ข) (ค) (ฉ) (ช) (ซ) ให้เชิญ
(ค) ชวนผปู้ ระกอบการ ทม่ี ีอาชพี ขายหรอื รบั จ้างพสั ดนุ ั้นโดยตรง
กรณเี ปน็ พสั ดุทีโ่ ดยลัก(ษกณ) ะของการใช้งาน สาหรบั กรณเี ป็นงานซ่อมทีจ่ าเป็นต้องถอดตรวจใหท้ ราบถงึ
หรือมขี ้อจากัดทางเทคนิคที่จาเปน็ ตอ้ งระบุ ความชารดุ เสียหายเสยี กอ่ นจงึ จะประมาณคา่ ซ่อมได้ ตาม
ยี่หอ้ เป็นการเฉพาะตามมาตรา 56 (1) (ง) มาตรา 56 (1) (ช) หากมีผู้ยนื่ ข้อเสนอต้ังแต่ 2 รายขนึ้ ไป ให้
ให้เชิญชวนผู้ประกอบการทีเ่ ป็นผผู้ ลติ หรอื พิจารณาจากผ้ทู ่เี สนเทคนิคทดี่ ที ี่สดุ และต่อรองราคากบั
ผแู้ ทนจาหนา่ ยพสั ดนุ ้นั
(ง)
หนา้ ที่คณะกรรมการซ้อื หรอื จา้ ง กรณีเป(็นกพ) สั ดุทีจ่ าเปน็ ต้องซอื้ โดยตรงจากตา่ งประเทศหรอื ดาเนินการ
โดยวิธีคดั เลือก โดย (ก)
จผา้า่ งนจอางก(คกต์ก)า่ างรปรระะหเวท่าศงโปดรยะตเทรงศหตราอื มขมอาคตวราาม5ร่ว6ม(ม1อื )จ(าจก)สใหถา้ตนดิ ตอ่ ซอ้ื หรอื
เอกอัครราชทูตหรือหนว่ ยงานรฐั ในตา่ งประเทศช่วยตดิ ต่อสืบราคา
คณุ ภาพ รายละเอียด สว่ นการซ้ือโดยผ่านองค์การระหว่างประเทศให้
ตดิ ตอ่ กบั สานกั งานขององค์การระหวา่ งประเทศท่มี อี ยใู่ นประเทศ
โดยตรง เว้นแต่ กรณที ีไ่ มม่ ีสานักงานในประเทศให้ตดิ ต่อกับสานกั งานใน
ต่างประเทศได้

1. จัดทาหนังสือเชญิ ชวนไปยังผ้ปู ระกอบการทีม่ ีคณุ สมบัตติ รงตามทีก่ าหนด พร้อมจดั ทาบญั ชีรายช่ือผู้ประกอบการทเี่ ชิญชวน
2. รบั ซองข้อเสนอของผ้ปู ระกอบการ พร้อมสรุปรายชือ่ ผมู้ าย่นื ข้อเสนอ (เมือ่ พ้นกาหนดเวลายนื่ ซองข้อเสนอหา้ งรบั เอกสาร
หลกั ฐานฯ ต่าง ๆ และพสั ดุตัวอยา่ งเพ่ิมเตมิ
3. เปิดซองผู้ยื่นเสนอราคาทกุ ราย พรอ้ มจดั ทาบัญชรี ายการเอกสารหลักฐานต่าง ๆ ของผยู้ ่นื ขอ้ เสนอ + กรรมการทุกคนลง
ลายมือชอ่ื กากบั เอกสารทกุ แผน่
4. ตรวจสอบคณุ สมบตั ิของผูย้ น่ื เสนอราคาให้ถกู ต้องตามเงอ่ื นไขทก่ี าหนดพจิ ารณาคดั เลอื กพสั ดทุ ี่จะซือ้ หรือจ้างของผยู้ น่ื
ข้อเสนอรายทไี่ ด้รบั คดั เลือกไว้ ซึ่งเสนอราคาตา่ สดุ หรือไดค้ ะแนนรวมสูงสดุ ตามเกณฑก์ ารพิจารณาผลทีห่ น่วยงานของรฐั
กาหนดไว้ในเอกสารเชญิ ชวน
5. จดั ทารายงานผลการพิจารณาเสนอหวั หน้าหน่วยงานของรัฐผ่านหัวหน้าเจา้ หนา้ ที

- 40 -

ข้นั ตอนการดาเนนิ การจดั หาพสั ดุวธิ ีเฉพาะเจาะจง

ให้คณะกรรมการซอื้ หรอื จา้ งโดยวธิ ีคัดเลือกเชญิ ชวนผปู้ ระกอบการไมน่ ้อยกว่า 3 ราย เวน้ แต่ในงานน้ันมี
ผปู้ ระกอบการทม่ี ีคณุ สมบัติตรงตามท่กี าหนดนอ้ ยกวา่ 3 รายโดยดาเนินการดงั ตอ่ ไปน้ี

มาตรา 56 (2)
- กรณีใชว้ ธิ ีประกาศเชิญชวนท่ัวไปและวิธคี ัดเลือกหรือใชว้ ิธีคัดเลอื กแล้วแตไ่ มม่ ผี ้ยู ืน่ ข้อเสนอ หรือขอ้ เสนอ
ไมไ่ ด้รับการคัดเลือก
- กรณีจัดซ้ือจดั จา้ งพสั ดุทม่ี กี ารผลติ จาหนา่ ย ก่อสรา้ ง หรือให้บรกิ ารทว่ั ไป และมวี งเงินในการจดั ซ้ือ
จดั จา้ งครงั้ หนึ่ง ไมเ่ กนิ วงเงินตามท่ีกฎกระทรวงกาหนด (ไมเ่ กนิ 5 แสนบาท)
- กรณีจัดซอ้ื จดั จ้างพัสดทุ ี่มผี ้ปู ระกอบการซง่ึ มีคุณสมบตั โิ ดยตรงเพยี งรายเดยี ว หรอื มผี ้ปู ระกอบการเพยี ง
รายเดยี วในประเทศไทยและไมม่ ีพสั ดอุ ่ืนท่จี ะใชท้ ดแทนได้
- กรณมี ีความจาเป็นตอ้ งใช้พสั ดนุ นั้ โดยฉกุ เฉิน เนอื่ งจากเกิดอบุ ัตภิ ยั /ภยั ธรรมชาติ หรือโรคติดตอ่ อนั ตราย
ตามกฎหมายว่าด้วยโรคติดต่อ และการจัดซ้ือจดั จา้ งโดยวธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนท่วั ไปหรอื วิธีคัดเลอื กอาจก่อใหเ้ กดิ
ความล่าชา้ เสียหายอยา่ งรา้ ยแรง
- กรณเี ปน็ พัสดุทีจ่ ะขายทอดตลาดโดยหนว่ ยงานของรฐั องคก์ ารระหว่างประเทศ หรือหนว่ ยงานของ
ต่างประเทศ
- กรณเี ป็นพสั ดุทเ่ี ป็นท่ีดินหรอื ส่งิ ปลูกสรา้ งซ่งึ จาเป็นตอ้ งซือ้ เฉพาะแหง่

ให้คณะกรรมการซอ้ื หรือจา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจงเชญิ ชวนผู้ประกอบการท่มี ีคณุ สมบตั ิตามที่กาหนดใหเ้ ข้ายน่ื
ขอ้ เสนอต่อหน่วยงานของรฐั โดยใหด้ าเนินการดังต่อไปน้ี

(ก) กรณใี ชว้ ธิ ีตามมาตรา 56 (ข) กรณพี สั ดุนน้ั มผี ปู้ ระกอบการท่ี (ค) กรณจี าเป็นตอ้ งทาการจดั ซ้อื
(2) (ก) ใช้ท้ังวิธปี ระกาศเชิญชวนทว่ั ไป คณุ สมบัติโดยตรงเพียงรายเดยี วและกรณี จัดจ้างเพมิ่ เตมิ หรือต่อเน่อื งจากพสั ดทุ ไ่ี ด้
และวิธคี ัดเลอื ก หรอื วิธคี ดั เลือกแล้วแตไ่ ม่ ท่เี ป็นพัสดุท่มี ีความจาเป็นต้องใช้โดย จดั ซ้ือจดั จ้างไว้ก่อนแล้วตามมาตรา 56
มผี ูย้ ื่นข้อเสนอหรือข้อเสนอนน้ั ไมไ่ ด้รับกา ฉกุ เฉนิ เนอ่ื งจากอุบตั ภิ ัยหรอื ภยั ธรรมชาติ (2) (จ) ใหเ้ จรจากับผปู้ ระกอบการราย
คดั เลอื กใหส้ บื ราคาจากผู้ประกอบการท่มี ี หรือเกิดโรคตดิ ตอ่ อันตราย และการ เดิมตามสญั ญาหรือข้อตกลงซงึ่ ยังไม่
อาชีพขายหรือรับจ้างน้ันโดยตรง และจาก ดาเนินการโดยวธิ ปี ระกาศเชญิ ชวนทัว่ ไป สิ้นสุดระยะเวลาสง่ มอบ เพื่อขอให้มีการ
ผยู้ ื่นขอ้ เสนอในการใช้วธิ ีประกาศเชญิ ชวน หรือวธิ ีคัดเลือกอาจก่อใหเ้ กิดความลา่ ชา้ ซื้อหรอื จ้างตามรายละเอยี ด และราคาท่ี
ท่วั ไปหรือวิธีคัดเลอื กซ่งึ ถูกยกเลิกไป (ถา้ มี) หรอื เสยี หาย ตามมาตรา 56 (2) (ค) (ง) ต่ากวา่ หรือราคาเดมิ โดยคานงึ ถึงราคา
ทัง้ นี้ หากเห็นวา่ ผู้ย่นื ข้อเสนอรายท่ี ให้เชิญผปู้ ระกอบการ ท่มี ีอาชีพขายหรือ ตอ่ หนว่ ยตามสัญญาเดมิ (ถา้ ม)ี เพอ่ื ให้
เหน็ สมควรซอ้ื หรือจา้ งเสนอราคาสูงกวา่ รบั จ้างน้นั โดยตรงมายืน่ ข้อเสนอหากเห็น เกดิ ประโยชน์สูงสุดตอ่ หนว่ ยงานของรัฐ
ราคาในทอ้ งตลาด วา่ ราคาทเ่ี สนอนั้นยงั สูง

(ง) กรณีเปน็ พสั ดทุ ข่ี ายทอดตลาดโดยหน่วยงานของรัฐองค์การ (จ) กรณเี ป็นพัสดทุ เ่ี ป็นทด่ี นิ หรือส่ิงปลูกสรา้ งซึง่ จาเป็นต้องซอื้
ระหว่างประเทศหรือหนว่ ยงานของต่างประเทศ ตามมาตรา 56 เฉพาะแห่งวธิ ีตามมาตรา 56 (2) (ช) ให้เชญิ เจ้าของที่ดินหรือสง่ิ
(2) (ฉ) ใหด้ าเนินการโดยเจรจาตกลงราคา ปลกู สรา้ งโดยตรงมาเสนอราคา หากเห็นวา่ ราคาทเ่ี สนอนัน้ ยังสงู
กวา่ ราคาในทอ้ งถนิ่ หรอื ราคากลาง หรือวงเงินงบประมาณ หรือ
ราคาทคี่ ณะกรรมการเห็นสมควรให้ต่อรองราคาลงเท่าทจี่ ะทาได้

- 41 -

ขนั้ ตอนการดาเนนิ การจดั หาพัสดวุ ิธเี ฉพาะเจาะจง (ตอ่ )

กรณีการจดั ซื้อจดั จ้างท่ีมกี ารผลติ จาหน่าย ก่อสรา้ ง หรือใหบ้ ริการเปน็ การท่ัวไป และมีวงเงินตามที่กาหนดใน
กฎกระทรวง ตามมาตรา 56 (2) (ข) ให้เจ้าหนา้ ทีเ่ จรจาตกลงราคากับผ้ปู ระกอบการท่มี อี าชพี ขายหรอื รับจา้ งนัน้ โดยตรง
และใหซ้ ือ้ หรอื จ้างภายในวงเงนิ ทไ่ี ด้รบั ความเหน็ ชอบจากหวั หนา้ หนว่ ยงานของรัฐ

สาหรบั กรณีข้างต้นทม่ี คี วามจาเปน็ เรง่ ด่วน ไมอ่ าจคาดหมายได้ และดาเนนิ การตามปกตไิ ด้ทัน ใหเ้ จา้ หนา้ ทห่ี รอื

ผู้ทร่ี บั ผดิ ชอบในการปฏบิ ตั ิงานนน้ั ดาเนินการไปก่อนแล้วรบี รายงานขอความเห็นชอบต่อหวั หน้าหนว่ ยงานของรฐั และเมอื่
หัวหนา้ หนว่ ยงานของรัฐใหค้ วามเห็นชอบแล้วให้ถือว่ารายงานดงั กลา่ วเปน็ หลักฐานการตรวจรบั โดยอนุโลม

เกณฑ์การพจิ ารณาขอ้ เสนอสาหรับการจัดซอื้ หรอื จ้าง

วธิ ีประกาศเชิญชวนทวั่ ไปหรอื วธิ คี ดั เลอื ก ใหพ้ จิ ารณาถึงประโยชนข์ องหน่วยงานของรัฐและวัตถปุ ระสงคข์ องการใช้งาน
เป็นสาคญั ตามหลักเกณฑด์ ังนี้

1. การซ้ือหรอื จา้ งพัสดทุ ่ีมี 2. การซ้ือหรอื จ้างพัสดทุ ่ีมี 3. การซ้อื หรอื จา้ งทม่ี กี ารกาหนดคณุ ลักษณะ
คณุ ลักษณะทเี่ ปน็ มาตรฐาน มี ความซับซอ้ น มเี ทคโนโลยสี ูง เฉพาะที่จะต้องคานึงถึงเทคโนโลยขี องพัสดุหรอื
คณุ ภาพดี เพยี งพอตามความ หรือมเี ทคนิคเฉพาะ สามารถ คณุ สมบัตขิ องผู้ยน่ื ขอ้ เสนอซ่งึ อาจจะมีข้อเสนอที่
ต้องการใชง้ าน ให้ใช้เกณฑ์ราคา ใช้เกณฑร์ าคาประกอบเกณฑ์ ไมอ่ ยใู่ นฐานเดียวกันเป็นเหตุใหม้ ปี ัญหาในการ
โดยคดั เลอื กผู้เสนอราคาตา่ สดุ คณุ ภาพ โดยพจิ ารณาจากย่นื พจิ ารณา ใหห้ น่วยงานของรฐั กาหนดเป็นเงอ่ื นไข
ขอ้ เสนอทม่ี ีคุณภาพและ ให้มีการยื่นข้อเสนอทางด้านเทคนคิ หรอื ข้อเสนอ
คณุ สมบตั ิถกู ตอ้ งซึง่ ได้คะแนน อืน่ แยกมาต่างหากและใหพ้ จิ ารณาคัดเลือกผ้ทู ไ่ี ด้
รวมสงู สดุ คะแนนขอ้ เสนอด้านเทคนคิ หรือขอ้ เสนออนื่ ท่ี
ผ่านเกณฑ์ข้นั ต่าตามทห่ี น่วยงานของรัฐกาหนด
แล้วดาเนนิ การตามข้อ 1 หรือ 2

ข้นั ตอนการดาเนินการจ้างที่ปรึกษา - 42 - วธิ เี ฉพาะเจาะจง

วิธปี ระกาศเชิญชวนท่วั ไป การจ้างท่ปี รึกษา
วิธีคัดเลอื ก

ใชก้ ับงานทไ่ี มซ่ บั ซ้อนงานทีม่ ี ใช้กับกรณที ใ่ี ช้วธิ ีประกาศเชญิ ใชก้ บั กรณีที่ใชท้ ้งั วิธปี ระกาศเชญิ ชวน
ลักษณะเป็นงานประจาของ ชวนทวั่ ไปแลว้ ไมไ่ ดผ้ ลดี หรอื ทั่วไปและวธิ ีคดั เลือก หรอื ใชว้ ิธคี ัดเลือก
หนว่ ยงานของรัฐ หรืองานทม่ี ี เปน็ กรณที เี่ ป็นงานซับซอ้ นหรอื แล้วไมไ่ ดผ้ ลดี หรอื กรณีมวี งเงนิ คา่ จ้าง
มาตรฐานตามหลกั วิชาชพี และ ซับซอ้ นมาก หรือกรณีเปน็ งาน ไม่เกนิ วงเงนิ ตามท่ีกาหนดใน
มีที่ปรึกษาซึ่งทางานนน้ั ไดเ้ ปน็ จา้ งท่มี ีท่ีปรกึ ษาจานวนจากัด กฎกระทรวง หรือกรณีจา้ งที่ปรึกษาราย
การทวั่ ไป โดยหน่วยงานของรัฐ ให้หน่วยงานของรัฐเชญิ ชวน เดิมทาต่อจาก งานทไ่ี ด้ทาไวแ้ ล้ว หรอื
ประกาศเชญิ ชวนที่ปรึกษาที่มี เฉพาะท่ปี รึกษาที่มคี ณุ สมบตั ิ กรณีจา้ งท่ปี รึกษา รายเดิมทาต่อจาก
คุณสมบตั ติ รงตามเงือ่ นไขท่ี ตรงตามเงื่อนไขท่กี าหนดซงึ่ ตอ้ ง งานทไี่ ดท้ าไวแ้ ลว้ หรอื กรณเี ปน็ งานจ้าง
กาหนดให้เขา้ ยน่ื ข้อเสนอ ไมน่ อ้ ยกว่า 3 ราย ใหเ้ ข้าย่ืน ท่ีมที ี่ปรกึ ษาในงาน จา้ งที่จะจ้างนัน้
กาหนด ขอ้ เสนอ เวน้ แต่ในงานท่มี ีที่ จานวนจากัดและมีวงเงนิ ค่าจา้ งครั้ง
ปรึกษานอ้ ยกวา่ 3 ราย หนงึ่ ไมเ่ กินวงเงนิ ตามที่ กาหนดใน
กฎกระทรวง หรือกรณใี นงาน น้ันมีท่ี
ปรึกษาเพียงรายเดียว หรอื กรณี ในงาน
น้นั มที ่ีปรกึ ษาเพียงรายเดยี ว หรอื กรณี
เป็นงานทมี่ ีความจาเป็นเร่งดว่ นหรอื
ท่เี กยี่ วกบั ความมน่ั คงของชาติให้
หนว่ ยงานของรัฐเชิญชวนท่ีปรึกษาท่มี ี
คณุ สมบตั ิตรงตามเงอื่ นไขทก่ี าหนดราย
ใดรายหนึ่งใหเ้ ขา้ ยื่นข้อเสนอ หรอื ใหเ้ ข้า
เจรจาต่อรองราคา

- 43 -

ขน้ั ตอนการดาเนนิ การจ้างท่ีปรึกษา (ต่อ)

ขั้นตอนการจา้ งท่ีปรึกษาทกุ วิธี

การจัดทารา่ งขอบเขตของงานจา้ งท่ีปรึกษา หวั หนา้ หนว่ ยงานของรฐั อาจแตง่ ตงั้ คณะกรรมการข้นึ มาคณะ
หน่ึง หรือมอบหมายใหเ้ จา้ หน้าทห่ี รือบุคคลใดบุคคลหนึ่ง จดั ทา
รา่ ง ขอบเขตของงานจา้ งทปี่ รึกษา รวมทง้ั กาหนดหลักเกณฑก์ าร
พจิ ารณา คัดเลอื กข้อเสนอ องค์ประกอบ ระยะเวลาการ
พิจารณา และการประชุมให้ เป็นไปตามที่หวั หน้าหนว่ ยงานของ
รัฐกาหนดตามความเหมาะสม

การจดั ทารายงานขอจา้ งท่ีปรกึ ษา ใหเ้ จา้ หนา้ ท่จี ัดทารายงานขอจ้างทีป่ รึกษาเสนอ
หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐ โดยเสนอผา่ นหวั หน้าเจา้ หน้าที่

การแตง่ ตั้งคณะกรรมการฯ ให้หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐแต่งตั้งคณะกรรมการ
คณะกรรมการดาเนนิ งานจา้ งทีป่ รกึ ษา ดาเนนิ งานจ้างท่ปี รึกษาขึน้ เพือ่ ปฏิบัติการตามระเบยี บน้ี พร้อม
กับกาหนดระยะเวลาในการพิจารณาของคณะกรรมการ

1. คณะกรรมการดาเนินงานจ้างทปี่ รกึ ษาโดยวธิ ปี ระกาศเชญิ ชวน
ทั่วไป
2. คณะกรรมการดาเนนิ งานจ้างทป่ี รกึ ษาโดยวิธคี ดั เลือก
3. คณะกรรมการดาเนินงานจ้างทป่ี รึกษาโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง
4. คณะกรรมการตรวจรับพสั ดใุ นงานจา้ งทีป่ รึกษา

การจดั ทารายงานขอจา้ งทีป่ รึกษา

เจ้าหนา้ ที่ ข้นั ตอนการดาเนนิ การจา้ งท่ี หน.หนว่ ยงานของรัฐ
ปรึกษา (ต่อ)

1. เหตผุ ลและความจาเป็นทต่ี อ้ งจา้ งท่ีปรึกษา
2. ขอบเขตของงานจา้ งท่ปี รึกษา
3. คุณสมบตั ิของท่ีปรึกษาท่จี ะจา้ ง
4. ราคากลางงานจ้างทีป่ รึกษา
5. วงเงนิ ทีจ่ ะจา้ งท่ปี รกึ ษา โดยใหร้ ะบุวงเงินงบประมาณถา้ ไมม่ ี
วงเงินดังกล่าวให้ระบวุ งเงนิ ทป่ี ระมาณวา่ จะจ้างในครง้ั นัน้
6. กาหนดเวลาแล้วเสรจ็ ของงานจ้างทป่ี รึกษา
7. วธิ ีจ้างทปี่ รึกษา และเหตผุ ลทตี่ อ้ งจ้างทป่ี รกึ ษาโดยวธิ นี ้ัน
8. หลักเกณฑ์การพิจารณาคดั เลือกข้อเสนอ (ถา้ มี)
9. ขอ้ เสนออื่นๆ (เชน่ แต่งตัง้ คณะกรรมการ)

เจ้าหน้าที่ทารายงานเสนอหวั หนา้ หนว่ ยงานของรฐั เมือ่ หวั หน้าหนว่ ยงานของรัฐให้ความเห็นชอบฯ รายงานที่
เสนอแล้ว ให้เจา้ หน้าทดี่ าเนนิ การจ้างตามวิธนี ้นั ต่อไปได้

- 44 -

ข้ันตอนการดาเนนิ การจา้ งทป่ี รึกษา (ต่อ)

ขั้นตอนการพิจารณาและตัดสิน

ใหค้ ณะกรรมการดาเนนิ งานจา้ งทป่ี รกึ ษาฯ ดาเนนิ การ ดงั นี้
- เปดิ ซองข้อเสนอด้านราคาของทปี่ รกึ ษาผู้ยนื่ ขอ้ เสนอรายทถี่ ูกต้อง และพจิ ารณาเลือกรายทเี่ สนอราคาตา่ สดุ และ
จัดลาดบั
- กรณที ป่ี รกึ ษาผยู้ นื่ เสนอรายที่คดั เลือกไว้ซง่ึ เสนอราคาต่าสุด ไมเ่ ขา้ ทาสัญญาหรอื ข้อตกลงกบั หนว่ ยงานของ
รัฐในเวลาทก่ี าหนดตามเอกสารจา้ งท่ีปรึกษา ให้คณะกรรมการพิจารณาผูท้ เ่ี สนอราคาต่าสุดรายถัดไป
- กรณีทม่ี ีที่ปรึกษาผยู้ ืน่ ข้อเสนอเสนอราคาตา่ สดุ เทา่ กนั หลายราย ให้เรียกท่ีปรึกษาดงั กล่าวมาเสนอราคาใหม่
ดว้ ยวิธีการยน่ื ซองขอ้ เสนอดา้ นราคา และพจิ ารณาเลือกรายทีเ่ สนอราคาตา่ สดุ
- จัดทารายงานผลการพิจารณา และความเหน็ พร้อมด้วยเอกสารทไ่ี ดร้ ับไว้ทั้งหมดต่อหัวหน้าหน่วยงานของรฐั
ผา่ นหวั หนา้ เจ้าหนา้ ทเี่ พอื่ พิจารณาใหค้ วามเห็นชอบ โดยรายงานผลการพจิ ารณาดงั กลา่ วอยา่ งนอ้ ยใหป้ ระกอบด้วย

(1) รายละเอียดงานจ้างทีป่ รกึ ษา
(2) รายชอ่ื ที่ปรกึ ษา วงเงินท่เี สนอ และข้อเสนอของที่ปรึกษาทกุ ราย
(3) รายช่ือทปี่ รกึ ษาทผี่ า่ นการคดั เลือกว่าไมเ่ ป็นผมู้ ีผลประโยชน์รว่ มกัน
(4) หลกั เกณฑก์ ารพจิ ารณาคัดเลอื กขอ้ เสนอ พรอ้ มเกณฑ์การใหค้ ะแนน
(5) ผลการพจิ ารณาคัดเลือกขอ้ เสนอและการให้คะแนนข้อเสนอของทปี่ รกึ ษาทกุ ราย พร้อมเหตุผล
สนับสนนุ ในการพิจารณา

กรณมี ผี ู้ยืน่ ขอ้ เสนอเพยี งรายเดยี วหรอื มีผยู้ นื่ ข้อเสนอ กรณีที่ไมม่ ผี ยู้ นื่ ขอ้ เสนอหรอื ข้อเสนอนน้ั ไม่ได้รบั การ
หลายรายแตผ่ ่านการคัดเลอื กเพยี งรายเดยี ว คดั เลอื ก

- ให้เสนอหัวหนา้ หน่วยงานของรฐั ยกเลิก - ใหเ้ สนอหัวหน้าหน่วยงานของรฐั ผ่านหัวหน้า
- หากคณะกรรมการพจิ ารณาแล้วเหน็ ว่ามเี หตผุ ล เจา้ หนา้ ทเ่ี พอ่ื พิจารณายกเลิก
สมควรที่จะดาเนินการตอ่ ไปโดยไม่ต้องยกเลกิ ให้ - หากหัวหนา้ หนว่ ยงานของรัฐเหน็ วา่ การจา้ งโดยวิธี
คณะกรรมการต่อรองกบั ท่ปี รกึ ษารายนน้ั แล้วเสนอ ประกาศเชญิ ชวนทั่วไปใหม่อาจไมไ่ ด้ผลดี จะสั่งให้
ความเหน็ ตอ่ หัวหน้างานของรัฐต่อไป ดาเนนิ การจา้ งโดยวิธคี ดั เลือกตามมาตรา 70 (2) (ก)
หรอื วธิ เี ฉพาะเจาะจงตาม 70 (3) (ก) แลว้ แตก่ รณี
ก็ได้เวน้ แต่ หนว่ ยงานของรฐั จะดาเนินการโดยวธิ ี
คัดเลอื กหรอื วธิ ีเฉพาะเจาะจงด้วยเหตุอื่นให้เรมิ่
กระบวนการจา้ งใหม่โดยการจดั ทารายงานของจา้ ง
ตามระเบยี บฯ

- 45 -

ขัน้ ตอนการดาเนนิ การจา้ งท่ปี รึกษา (ต่อ)

กรณที ่ปี รกึ ษารายท่สี มควรจ้าง
เสนอราคาสูงกว่าวงเงนิ ท่จี ะจ้าง

1. แจง้ ทีป่ รกึ ษาราย 2. เรียกทปี่ รกึ ษาท่ผี ่านเกณฑด์ ้าน 3. เสนอความเหน็ ตอ่ หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
เพอื่ ยกเลกิ /ดาเนนิ การจา้ งดว้ ยวธิ ปี ระกาศ
ที่เห็นสมควรจ้างนัน้ คณุ ภาพทกุ รายมาต่อรองราคาใหม่ เชญิ ชวนทว่ั ไปใหม/่ ดาเนินการจ้างโดยวธิ ี
เพ่อื ตอ่ รองราคา พรอ้ มกัน คัดเลือก/วิธีเฉพาะเจาะจง แลว้ แตก่ รณีกไ็ ด้

- 46 -

ขนั้ ตอนการดาเนนิ การจา้ งทปี่ รกึ ษา โดยวิธีคดั เลอื ก

1. ขนั้ ตอนเริม่ ต้น

- ทารายงานขอจ้างทีป่ รกึ ษา โดยเจา้ หน้าทท่ี ารายงานเสนอหวั หนา้
หน่วยงานของรัฐ ผา่ นหัวหน้าเจา้ หน้าท่ี
- แตง่ ตั้งคณะกรรมการดาเนินงานจ้างท่ีปรึกษาโดยวิธคี ดั เลือก
- ให้เจา้ หน้าทข่ี อรายช่ือทป่ี รึกษาในสาขางานที่จะจา้ งจากศูนยข์ อ้ มลู ท่ี
ปรกึ ษา กระทรวงการคลงั แลว้ มอบให้คณะกรรมการจ้างที่ปรึกษาฯ เพอื่
ดาเนนิ การตอ่ ไป

2. ขัน้ ตอนการเชญิ ชวน

ให้คณะกรรมการดาเนนิ งานจ้างที่ปรึกษาฯ ดาเนนิ การ ดังน้ี
- จัดทาหนังสือเชญิ ชวนท่ีปรกึ ษาตามแบบทค่ี ณะกรรมการนโยบาย ฯ กาหนด
- ใหเ้ ชญิ ชวนทป่ี รึกษาทีม่ คี ุณสมบตั ติ ามทก่ี าหนดใหเ้ ขา้ ยืน่ ข้อเสนอตอ่
หนว่ ยงานของรฐั ไม่นอ้ ยกวา่ 3 ราย เว้นแต่ มที ีป่ รกึ ษาดังกล่าวน้อยกวา่ 3 ราย โดย
ใหค้ านึงถึงการไมม่ ผี ลประโยชน์ร่วมกันของผู้เข้ายื่นขอ้ เสนอด้วย
- เมอื่ ถึงกาหนดวนั เวลาในการยน่ื ข้อเสนอ ใหร้ ับซองขอ้ เสนอของท่ีปรึกษา
พร้อมจดั ทาบัญชรี ายชื่อทีป่ รกึ ษาผ้มู าย่ืนขอ้ เสนอ และหากพน้ กาหนดเวลาดงั กลา่ ว

3. ขนั้ ตอนการพิจารณาและตดั สนิ

ให้คณะกรรมการดาเนนิ งานจ้างท่ีปรกึ ษาฯดาเนินการ ดังน้ี
- เปิดซองข้อเสนอ และตรวจสอบเอกสารหลักฐานตา่ ง ๆของท่ปี รกึ ษาผู้ยื่นข้อเสนอทกุ รายแลว้ ให้กรรมการ
ทุกคนลงลายมอื ชื่อกากับไวท้ กุ แผน่
- ตรวจสอบการมผี ลประโยชน์ร่วมกัน และเอกสารหลกั ฐานตา่ งๆ ของที่ปรึกษาผูย้ ่นื ข้อเสนอ แล้วคดั เลอื กท่ี
ปรึกษาผู้ยน่ื ขอ้ เสนอทไ่ี มม่ ผี ลประโยชนร์ ว่ มกัน และยื่นเอกสารครบถว้ นถูกต้อง มีคุณสมบตั ิและข้อเสนอดา้ น
คุณภาพท่ี
ครบถ้วน ถูกตอ้ ง ตามเงอ่ื นไขทห่ี นว่ ยงานของรัฐกาหนดไวใ้ นเอกสารจา้ งท่ีปรกึ ษา
- ในกระบวนการพจิ ารณา อาจสอบถามขอ้ เทจ็ จรงิ เพมิ่ เติมจากทปี่ รกึ ษาผู้ย่นื ขอ้ เสนอรายใดกไ็ ด้ แต่จะใหท้ ี่
ปรึกษาผยู้ ่ืนข้อเสนอรายใดเปลยี่ นแปลงสาระสาคัญท่เี สนอไว้แล้วมิได้
- ทป่ี รกึ ษาผยู้ ื่นขอ้ เสนอรายใดมีคณุ สมบตั ไิ ม่ครบถว้ นตามเงอื่ นไขท่หี น่วยงานของรัฐได้กาหนดไว้ ให้
คณะกรรมการตดั รายชอ่ื ของท่ปี รกึ ษาผูย้ ่นื ขอ้ เสนอรายน้ัน