ชุดกิจกรรมสำหรับนักเรียน ม. 3 ภาคเรียนที่ 1

สนิ สมทุ รสดุ แสนสงสารแม่ ด้วยรู้แน่ว่าบิดาจะพาหนี
ให้ห่วงหลังกังวลด้วยชนนี เจ้าโศกกี ราบก้มบังคมคลั
บดิ าดูรูแ้ จ้งจึงแกลง้ หา้ ม จะวอนตามเขาไปไยในไพรสณั ฑ์
อยูเ่ ป่าปตี่ ีเกราะเสนาะครัน แล้วรับขวัญลกู นอ้ ยกลอยฤทัย
ครั้นทรงฤทธ์ิปลอบลกู ชายหายสงสัย
นางผเี สื้อเมอ่ื แรกกแ็ ปลกจิต ไปเขาใหญ่ในปา่ พนาวนั
จึงรบี ออกนอกคหู าแลว้ คลาไคล ปลอบประโลมลกู ชายจะผายผัน
เอาผา้ พันผกู ดีแล้วลลี า
ฝ่ายองคพ์ ระอภยั วไิ ลโฉม สมอารมณร์ บี ออกนอกคูหา
จงึ หยิบปท่ี เี่ ปา่ เมอ่ื คราวนัน้ แลชลาลว้ นคลนื่ เสยี งครืน้ โครม
ให้ลูกรักผลักแผ่นศิลาลม้ ไม่วายนกึ ถึงองค์พระทรงโฉม
เลยี บลลี าศหาดทรายชายคงคา ปลอบประโลมลกู เมียเขา้ เคลียคลอ
ให้สมนดั ซึง่ สญั ญาเธอมาหนอ
ฝา่ ยเงือกนา้ สาหรับทะเลลึก ค่อยเคลอ่ื นคลายวา่ ยคลอกนั ไคลคลา
พอแจ่มแจง้ แสงทองผ่องโพยม อยู่ชายหาดพรอ้ มกนั ก็หรรษา
จะไปลอยคอยองค์ทรงสวสั ดิ์ คลานขนึ้ มาชายฝง่ั แลว้ บังคม
แล้วออกจากวนวงั ไมร่ ั้งรอ
พอเหน็ องคท์ รงยศโอรสราช ดูแช่มช้อยโฉมเฉลาทงั้ เผา้ ผม
จงึ ชวนลกู สาวนน้ั กบั ภรรยา ทง้ั เนอื้ นมนวลเปล่งออกเต่งทรวง
ดงั สุรางคน์ างนาฏในวงั หลวง
พงศ์กษัตรยิ ท์ ศั นานางเงอื กน้อย แลว้ หนกั หน่วงนึกทีจ่ ะหนีไป
ประไพพกั ตร์ลักษณล์ า้ ล้วนขาคม ช่างสมกับวาจาจะหาไหน
ขนงเนตรเกศกรอ่อนสะอาด เดย๋ี วนี้ไปแรมทางกลางอรญั
พระเพลนิ พศิ คิดหมายเสียดายดวง พระโยคมี ีเวทวิเศษขยัน
จงึ ตรัสวา่ ตาเงอื กมาคอยรับ จะป้องกันภยั พาลประการใด
เราล่อลวงนางผเี ส้อื กเ็ ชือ่ ใจ ขอรองบาทบริรกั ษจ์ นตักษยั
ช่วยเมตตาพาตรงไปส่งที่ พระหนอ่ ไทให้ขภี่ ริยา
กลางคงคาปลาร้ายกห็ ลายพรรณ ปลาไมก่ ล้ากรายกลัวท่ัวทิศา
เม่ือจับขา้ ข้าจึงอ่อนหย่อนกาลัง
เงอื กผ้เู ฒ่าเคารพอภิวาท
เสด็จขึ้นทรงบ่าจะพาไป
อันอานาจชาติเช้ือผีเสือ้ น้า
ดว้ ยกลนิ่ อายคลา้ ยท่านผมู้ ารดา

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๒ : วจีภริ มย์ (๔) ๔๗

สตั ว์ในน้าจาแพ้แกผ่ เี ส้อื เปรยี บเหมือนเนอื้ เห็นพยคั ฆใ์ ห้ชักหลงั
อยา่ เกรงภยั ในชลทีว่ นวัง ขนึ้ น่งั ยงั บา่ ข้าจะพาไป
พงศ์กษัตรยิ ต์ รสั ชวนสนิ สมุทร สอนใหบ้ ตุ รขอสมาอัชฌาสยั
พระทรงบ่าเงือกน้างามวิไล พระหน่อไทขอสมาขึน้ บ่านาง
เงอื กประคองสององค์ลงจากฝ่งั มีกาลังลีลาศค่อยวาดหาง
ค่อยฟฟู ่องล่องนา้ ไปทา่ มกลาง ลกู สาวนางเงอื กงามตามลีลา
เพลินประพาสพศิ ดหู มูม่ ัจฉา
พระโฉมยงองค์อภัยมณนี าถ ค่อยเคลอื่ นคลาคล้ายคล้ายในสายชล
เหล่าฉลามลว้ นฉลามตามกันมา ข้นึ ฟ่องฟพู ่นฟองละอองฝน
ฉนากอยูค่ ฉู่ นากไมจ่ ากคู่ บา้ งผุดพ่นฟองนา้ บ้างดาจร
ฝงู พิมพาพาฝูงเข้าแฝงวน ลอยสลา้ งกลางกระแสแลสลอน
กระโห้เรียงเคยี งกระโหข้ ึน้ โบกหาง ประชุมซอ่ นแฝงชลข้นึ วนเวียน
มังกรเกย่ี วเลย้ี วลอดกอดมงั กร ขน้ึ ลอยเล่นเลี้ยวลดั ฉวัดเฉวยี น
ฝูงมา้ นา้ ทาทา่ เหมอื นมา้ เผน่ ดาษเดยี รดเู พลนิ จนเกินมา
ตะเพียนทองทอ่ งนา้ นาตะเพียน โขดตะคมุ่ เคียงเคยี งเรยี งรกุ ขา
เห็นละเมาะเกาะเขาเขยี วชอุม่ จะแลขวาควนั คลมุ้ กลุ้มโพยม
จะเหลียวซ้ายสายสมทุ รสดุ สายตา ใหว้ เิ วกหวาดองคพ์ ระทรงโฉม
จะเหลยี วดูสรุ ิย์แสงเข้าแฝงเมฆ ยิ่งทกุ ขโ์ ทมนสั ในฤทยั ทวี
ฟังสาเนยี งเสียงคล่นื ดงั ครน้ื โครม ท้องทะเลมืดมัวทัว่ วถิ ี
พอเยน็ ยา่ ค่าพลบลงโพลเ้ พล้ ประเด๋ียวนี้ลมกลา้ สลาตัน
พระหา้ มเงือกสองราดว้ ยปรานี หยดุ เสยี บ้างให้สบายจึงผายผัน
เห็นละเมาะเกาะใหญ่ท่ไี หนกว้าง ตอ่ กลางวันจงึ คอ่ ยไปให้สาราญ
เราหนนี างมาได้ก็ไกลครัน ยงั ใกล้นกั อย่าประมาททาอาจหาญ
จะพบพานพากันตายวายชวี ัน
ตาเงือกนา้ ซา้ สอนพระทรงศกั ด์ิ
นางรคู้ วามตามมาไม่ช้านาน (ยงั มเี นือ้ หาต่อ)

พระสนุ ทรโวหาร (ภู่)
จากหนังสอื เรียน รายวิชาพ้ืนฐาน ภาษาไทย วรรณคดีวจิ กั ษ์

ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓ หน้า ๕๙ - ๖๒

แผนการจดั การเรยี นรู้ 1๒ : วจีภิรมย์ (๔) ๔๘

ใบงาน
“ส่ือสาร…วางกลยุทธ์”

ช่ือ………………………………………….นามสกลุ ……………………….……….ชน้ั ……………

คาช้แี จง ให้นกั เรยี นตอบคาถามตอ่ ไปน้ี
๑. วธิ ีการที่พระอภยั มณใี ชห้ นีตามเน้ือเรื่องอยา่ งละเอียด
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
๒. วธิ กี ารท่กี ลมุ่ นกั เรียนคดิ หากอย่ใู นสถานการณ์เดยี วกบั พระอภัยมณี
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

แผนการจัดการเรยี นรู้ 1๒ : วจีภริ มย์ (๔) ๔๙

นทิ านคากลอนเรอ่ื งพระอภยั มณี
ตอนพระอภัยมณหี นีนางผีเสือ้ สมทุ ร

อันตาขา้ ถ้าค่าเห็นสวา่ ง ทงั้ เดินทางเรีย่ วแรงแข็งขยัน
ถ้าแดดกลา้ ตามัวเป็นหมอกควัน จะผายผันล่วงทางไปกลางคืน
แล้ววา่ ยแหวกแบกองคพ์ งศ์กษัตริย์ พลางสะบดั โบกหางไปกลางคล่ืน
สลาตนั ล่ันพลิ กึ เสียงครกึ ครนื้ จนดกึ ดน่ื รีบรดุ ไม่หยดุ เลย
ครน้ั รุ่งเช้าเขา้ เกาะเสาะลกู ไม้ พระลกู ใหบ้ ิตุรงคท์ รงเสวย
เงอื กก็หาอาหารกินตามเคย แล้วรีบเลยล่วงไปในคงคา
ไปน่ังโซเซาอยรู่ ิมภูผา
ฝา่ ยนางผเี สือ้ สมทุ รทสี่ ดุ โง่ ตอ้ งอดปลาอดนอนอ่อนกาลงั
ขอชีวติ พิษฐานตามตารา เจียนชีวิตจะเด็ดดับไมก่ ลบั หลัง
ได้สามวันรนั ทดสลดจิต คอ่ ยเซซังซวนทรงไมต่ รงตวั
อตุ สา่ หย์ นื ฝนื ใจใหป้ ระทัง กาลังอยากยืนขยอกจนกลอกหัว
เห็นลูกไม้ในป่าคว้าเข้าปาก คิดถึงผัวเหยาะย่างมากลางไพร
ทีม่ ืดหนา้ ตาลายค่อยหายมวั เอะ๊ อกกเู กดิ เขญ็ เปน็ ไฉน
ถึงประตคู ูหาเห็นเปิดอยู่ ยง่ิ ตกใจเพยี งจะดน้ิ ส้นิ ชวี ี
เข้าในห้องมองเขมน้ ไม่เห็นใคร นางยักษ์ร้ายร้วู า่ พากนั หนี
แลดูปท่ี ีเ่ ป่าเลา่ ก็หาย สองมือตอี กตูมฟมู น้าตา
เสียน้าใจในอารมณไ์ มส่ มประดี เสียงโฮโฮดงั ก้องห้องคหู า
ลงกลง้ิ เกลอื กเสอื กกายร้องไหโ้ ร่ ควรหรอื มาท้ิงขวา้ งหมองหมางเมยี
พระรูปหลอ่ พอ่ คณุ ของเมยี อา เหมอื นควกั เอาดวงใจนอ้ งไปเสีย
ทั้งลกู นอ้ ยกลอยใจไปด้วยเลา่ ทนู หัวเมียช่างไมไ่ ว้อาลยั เลย
นอ้ งรอ้ นรมุ่ กล้มุ ใจดังไฟเลีย เคยรว่ มอาสน์อกอนุ่ พ่อคุณเอ๋ย
ถึงแปดปีน่ีแลว้ ไม่แคล้วคลาด เหมือนพระเคยคเู่ คยี งเม่อื เที่ยงคนื
ต้งั แต่น้นี อ้ งจะได้ผใู้ ดเชย สู้อดออมสารพัดไมข่ ัดขนื
เสยี แรงรักหนักหนาอตุ สา่ หถ์ นอม นางสะอ้นื อ้าปากจนรากเรอ
ช่างกระไรใจจดื ไมย่ ดื ยนื แลว้ กก็ ลับพลกิ ฟ้ืนตนื่ เผยอ
ด้วยแรงนอ้ ยถอยทบสลบหลบั
ไมเ่ ห็นเธอทอดกายดงั วายปราณ
ร้องเรยี กลูกผัวเฟอื นเหมือนละเมอ กาลงั โกรธกลับแรงกาแหงหาญ
ระกาอกหมกมนุ่ หุนพโิ รธ ช่างคิดอ่านเอาคขู่ องกูไป
ประหลาดใจใครหนอมาก่อการ

แผนการจดั การเรยี นรู้ 1๓ : วจีภิรมย์ (๕) ๕๐

ศลิ านี้ทมี่ นษุ ย์จะเปิดนน้ั สักหมืน่ พันก็ไมอ่ าจจะหวาดไหว
ยกั ขนิ ผี ีสางหรืออย่างไร มาพาไปไมเ่ กรงข่มเหงกู
พลางราพึงถงึ จะไปไม่ไกลนัก จะตามหกั คอกนิ เหมือนชิ้นหมู
โมโหหนุ ผลุนออกนอกประตู เที่ยวตามดูรอยลงในคงคา
กระโดดโครมโถมวา่ ยสายสมุทร อตุ ลุดดาด้นเทีย่ วค้นหา
ไมเ่ ห็นผัวคว้าไปไดแ้ ต่ปลา ควักลูกตาสูบเลอื ดด้วยเดือดดาล
ค่อยมีแรงแผลงฤทธิ์คารนรอ้ ง ตะโกนกอ้ งเรียกหาโยธาหาญ
ฝ่ายปศี าจราชทตู ภตู พรายพาล อลหม่านขน้ึ มาหาในสาชล
อสุรีผีเส้ือจงึ ซักถาม มึงอยู่ตามเขตแขวงทกุ แหง่ หน
เห็นมนุษยน์ วลละอองทั้งสองคน มาในวนวงั บา้ งหรอื อยา่ งไร
ครัน้ ได้ยินจึงแจ้งแถลงไข
ฝา่ ยพวกผีทอี่ ยูท่ ิศทกั ษณิ ข้างทศิ ใตแ้ ตเ่ มือ่ คืนวานซนื นี้
เห็นเงือกพามนุษย์รบี รดุ ไป ดว้ ยลูกเล็กเหลือตัวไม่กลัวผี
ขา้ นึกร้ายหมายจะตามกข็ ามเด็ก ด้วยทว่ งทรี บี ร้อนไม่นอนใจ
เห็นจะไปได้ครันจนวันน้ี โตดงั หน่งึ ยุคุนธร์ขนุ ไศล
สมุทรไทแทบจะล่มถลม่ ทลาย
นางผเี สื้อเหลือโกรธโลดทะล่ึง ภูเขาหกั หนิ หลดุ ทรดุ สลาย
ลุยทะเลโครมครามออกตามไป ผเี ส้ือรา้ ยรีบรดุ ไมห่ ยุดยนื
เหล่าละเมาะเกาะขวางหนทางยักษ์ กับลกู รักเงือกนา้ ไปตามคลน่ื
เสียงครึกครน้ื คลืน่ คลมุ้ ขน้ึ กลุ้มกาย เห็นทะม่ืนมาขา้ งหลังดงั สะเทือน
สลาตนั ลมใหญก่ ไ็ ม่เหมอื น
ฝ่ายพระอภยั มณซี งึ่ หนียักษ์ เป็นคลืน่ เคลือ่ นคลอนลน่ั สนั่นดัง
บรรลทุ างกลางชลาไดห้ า้ คืน คือวา่ ฤทธ์ยิ กั ษร์ ้ายมาภายหลงั
จงึ ถามเงอื กวา่ ไฉนจึงไหวหวั่น ชวี ติ ครงั้ นเ้ี ห็นไม่เป็นตน
ไมเ่ หน็ แสงสรุ ยิ นั ตะวันเดอื น เสยี งครึกครืน้ มารนางมากลางหน
เห็นสุดจนจาม้วยลงดว้ ยกัน
ฝา่ ยเงอื กน้าสาเหนียกแน่ในจิต ให้เปล่าเปลยี่ วนัยนาเพยี งอาสัญ
ดว้ ยเดชนางยักขินีมกี าลงั อตุ สา่ หก์ ลัน้ กลนื นา้ ตาแลว้ พาที
จงึ ทูลองค์พระอภยั วา่ ใช่อน่ื
คงทนั กนั วันน้หี นไี ม่พน้
พระอภัยใจหายไม่วายเหลยี ว
แตม่ านะกษัตริยส์ ู้กดั ฟัน

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๓ : วจีภริ มย์ (๕) ๕1

จะไปไหนไม่พน้ ผเี สื้อนา้ วบิ ากกรรมก็จะสู้อยู่เปน็ ผี
ทา่ นส่งเราเข้าทีเ่ กาะละเมาะน้ี แล้วรบี หนไี ปในนา้ แต่ลาพัง

แล้ววา่ แก่สินสมุทรสดุ ทร่ี ัก แมน้ นางยักษจ์ ะมารบั จงกลบั หลงั

อันตัวพ่อขอตายวายชีวัง กนั แสงสงั่ ลกู ยาดว้ ยอาลัย
สินสมทุ รมไิ ด้กลัวกลับหวั ร่อ ลกู ไม่ขอจากพระองค์อย่าสงสัย
พระรบี ไปก่อนขา้ อย่าปรารมภ์
แมน้ มารดามาตามจะหา้ มไว้

ลกู จะคอ่ ยลอยตามแตห่ า่ งหา่ ง อยตู่ ้นทางจะได้พบประสบสม

แลว้ เผ่นโผนโจนลงทะเลลม พระปรารมภ์เรยี กไว้ก็ไม่ฟัง
เที่ยวดาด้นค้นหามัจฉาใหญ่ พอจบั ไดป้ ลาอินทรขี ้นึ ขีห่ ลัง

เสียงโผงผางกลางนา้ แตล่ าพัง คอ่ ยลอยร้งั รอมาในวารนิ

ฝ่ายผีเสือ้ สมทุ รไมห่ ยุดหย่อน คร้ันลยุ อ่อนอุตส่าห์ว่ายสายกระสนิ ธุ์
กาลงั นอ้ ยถอยถดดว้ ยอดกนิ เจียนจะส้นิ ชวี าในสาคร
ไดส้ ามวันทนั ผวั กบั ลูกน้อย เห็นเลือ่ นลอยลิบลบิ ยิง่ ถีบถอน

กระโจมโจนโผนโผชโลทร คลนื่ กระฉ่อนฉาดฉานสะทา้ นมา

ฝ่ายเงือกนา้ กาลงั ก็สิน้ สดุ คร้ันจะหยุดยกั ษ์ไล่ใกล้นกั หนา

เรียกลกู สาวคราวน้ีพ่อจะมรณา เจา้ ชว่ ยพาภูวไนยไปใหพ้ น้

นางเงอื กน้อยสร้อยเศร้าเขา้ มาผลดั แบกกษัตรยิ ์ว่ายเสือกเสลือกสลน

กาลังสาวคราวด่วนด้วยจวนจน ออกกลางชลโบกหางผางผางไป

สนิ สมุทรหยดุ อยู่ดูนางยกั ษ์ เหน็ ผดิ พกั ตรม์ ารดาน่าสงสยั
ด้วยเห็นแม่แต่รปู นิมิตไว้ สงสยั ใจออกขวางกลางคงคา

แลว้ ร้องถามตามประสาเป็นทารก น่ีสัตว์บกหรอื สัตว์นา้ ดานกั หนา

โจนกระโจมโครมครามตามเรามา จะเลน่ ขา้ ทา่ ไรจะใครร่ ู้
ฝ่ายนางอสรุ ีผเี สื้อนา้ ไดย้ นิ คาโอรสนึกอดสู

เปน็ ห่วงผัวมัวแลชะแง้ดู ไมเ่ หน็ อยู่ดว้ ยกันนี่ฉนั ใด
หรือจวนตวั กลัวเมยี ไปเสยี ก่อน หรือซุ่มซ่อนอยู่เกาะละเมาะไหน

จาจะปลอบโดยดีแมน้ มิไป จึงจะได้จบั กมุ ตะลมุ บอน

จงึ ตอบโตโ้ ป้ปดโอรสราช มิใช่ชาตยิ ักษม์ ารชาญสมร

เจา้ แปลกหรอื คือนแ่ี ลมารดร เมอื่ นัง่ นอนอย่ใู นถ้าไม่จาแลง

(ยงั มเี นือ้ หาตอ่ )

พระสนุ ทรโวหาร (ภู่)
จากหนงั สอื เรยี น รายวิชาพืน้ ฐาน ภาษาไทย วรรณคดีวิจกั ษ์

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๓ หน้า ๖๓ - ๖๕

แผนการจัดการเรียนรู้ 1๓ : วจีภิรมย์ (๕) ๕๒

ใบงาน
“ภาพวาดจากบทกลอน”

คาชี้แจง ให้นกั เรียนเลอื กวาดภาพจากนิทานคากลอนเรอ่ื งพระอภัยมณี ตอนพระอภยั มณี
หนนี างผีเส้ือสมทุ รที่แสดงความรสู้ กึ ของตัวละครได้อย่างชดั เจน

แผนการจัดการเรียนรู้ 1๓ : วจภี ิรมย์ (๕) ๕๓

นิทานคากลอนเร่อื งพระอภัยมณี
ตอนพระอภัยมณีหนนี างผเี สือ้ สมุทร

จะไปไหนไม่พ้นผเี สื้อนา้ วบิ ากกรรมกจ็ ะสู้อยเู่ ปน็ ผี
ทา่ นส่งเราเขา้ ที่เกาะละเมาะนี้ แล้วรบี หนไี ปในน้าแตล่ าพงั
แล้ววา่ แก่สนิ สมทุ รสดุ ทีร่ ัก แมน้ นางยักษ์จะมารับจงกลับหลงั
อันตวั พอ่ ขอตายวายชวี ัง กันแสงสงั่ ลกู ยาดว้ ยอาลยั
ลูกไม่ขอจากพระองค์อยา่ สงสัย
สนิ สมุทรมไิ ด้กลวั กลบั หวั ร่อ พระรบี ไปกอ่ นข้าอย่าปรารมภ์
แม้นมารดามาตามจะห้ามไว้ อยตู่ น้ ทางจะไดพ้ บประสบสม
ลกู จะค่อยลอยตามแตห่ ่างหา่ ง พระปรารมภเ์ รียกไว้กไ็ ม่ฟัง
แล้วเผน่ โผนโจนลงทะเลลม พอจบั ได้ปลาอนิ ทรขี ึ้นขีห่ ลงั
เทย่ี วดาด้นค้นหามัจฉาใหญ่ คอ่ ยลอยร้งั รอมาในวารนิ
เสยี งโผงผางกลางนา้ แต่ลาพัง ครน้ั ลุยอ่อนอุตสา่ หว์ ่ายสายกระสินธ์ุ
เจยี นจะสิ้นชวี าในสาคร
ฝา่ ยผเี สอ้ื สมุทรไม่หยุดหยอ่ น เห็นเลือ่ นลอยลบิ ลิบย่ิงถบี ถอน
กาลงั นอ้ ยถอยถดด้วยอดกิน คล่ืนกระฉ่อนฉาดฉานสะท้านมา
ได้สามวนั ทันผัวกับลกู น้อย ครั้นจะหยดุ ยกั ษ์ไล่ใกล้นักหนา
กระโจมโจนโผนโผชโลทร เจา้ ชว่ ยพาภวู ไนยไปให้พน้
ฝ่ายเงอื กน้ากาลงั กส็ น้ิ สุด แบกกษัตริย์วา่ ยเสือกเสลอื กสลน
เรียกลกู สาวคราวน้พี ่อจะมรณา ออกกลางชลโบกหางผางผางไป
นางเงอื กน้อยสรอ้ ยเศร้าเขา้ มาผลดั เห็นผดิ พกั ตรม์ ารดานา่ สงสยั
กาลังสาวคราวด่วนดว้ ยจวนจน สงสยั ใจออกขวางกลางคงคา
น่ีสตั วบ์ กหรอื สัตวน์ า้ ดานกั หนา
สนิ สมุทรหยดุ อยดู่ นู างยกั ษ์ จะเล่นขา้ ทา่ ไรจะใคร่รู้
ด้วยเห็นแม่แต่รปู นมิ ติ ไว้ ได้ยินคาโอรสนกึ อดสู
แลว้ รอ้ งถามตามประสาเปน็ ทารก ไมเ่ หน็ อยูด่ ้วยกันน่ฉี ันใด
โจนกระโจมโครมครามตามเรามา หรือซมุ่ ซ่อนอยเู่ กาะละเมาะไหน
จึงจะได้จบั กมุ ตะลุมบอน
ฝ่ายนางอสุรีผีเสื้อน้า มใิ ชช่ าติยกั ษม์ ารชาญสมร
เป็นหว่ งผวั มวั แลชะแงด้ ู
หรอื จวนตัวกลัวเมยี ไปเสยี กอ่ น เม่ือนัง่ นอนอยใู่ นถา้ ไม่จาแลง
จาจะปลอบโดยดแี ม้นมไิ ป
จึงตอบโต้โปป้ ดโอรสราช

เจ้าแปลกหรอื คือนแ่ี ลมารดร

แผนการจัดการเรยี นรู้ 1๔ : ชืน่ ชมทัศนะ (๑) ๕๔

ออกเดินทางอย่างนต้ี ้องนิมิต รูปจึงผิดไปกวา่ เกา่ เจา้ จงึ แหนง

ไมป่ ิดงาอาพรางอยา่ คลางแคลง แมแ่ กล้งแปลงตวั ตามเจา้ งามมา

ไหนพอ่ เจา้ เลา่ แมไ่ ม่แลเห็น อย่างหลงเลน่ จงไปอยู่ในคูหา
แตจ่ ากอกหกวนั แลว้ ขวญั ตา ขอมารดาอุ้มหนอ่ ยเถดิ กลอยใจ

สนิ สมุทรฟงั เสียงสาเนยี งแน่ ร้วู ่าแม่มั่นคงไม่สงสัย

ดรู ปู รา่ งอยา่ งเปรตสมเพชใจ ช่างกระไรราศีไมม่ ีงาม

กระน้ีหรอื พระบดิ ามินา่ หนี ท้ังทว่ งทไี มส่ ุภาพทาหยาบหยาม
จาจะบอกหลอกลวงหนว่ งเนื้อความ อยา่ ใหต้ ามเขา้ ไปชิดพระบิดา

จงึ เสแสรง้ แกล้งวา่ ขา้ ไม่เชือ่ จะฉกี เนอื้ กินเลน่ เปน็ ภกั ษา

ถ้าเป็นแมแ่ นก่ ระนนั้ จงกรณุ า อยา่ ตามมามงุ่ หมายใหว้ ายปราณ

ด้วยองคพ์ ระชนนีเปน็ ผเี สอื้ อนั ชาติเชอ้ื อย่ถู า้ ลาละหาน
พระบิดรรอ้ นรนทนทรมาน เคยอยู่บา้ นเมอื งมนุษย์สดุ สบาย

คดิ ถงึ วงศ์พงศาคณาญาติ จึงสามารถมานี่ไมห่ นหี าย

เหน็ มารดรซ่อนตัวดว้ ยกลวั ตาย ลูกจึงวา่ ยน้าอยู่แตผ่ ู้เดยี ว
ประทานโทษโปรดปลอ่ ยไปหนอ่ ยเถิด ทีล่ ะเมดิ แม่คณุ อย่าฉนุ เฉียว

ลูกขอลาฝา่ ธุลีสักปีเดียว ไปทอ่ งเทีย่ วหาประเทศเขตนคร

แมน้ พบอายา่ ป่อู ยู่เปน็ สขุ บรรเทาทกุ ขภ์ ญิ โญสโมสร

จึงจะชวนบติ เุ รศเสด็จจร มาสถานมารดรไม่นอนใจ
อสุรีผเี สอื้ ไมเ่ ชือ่ ถอ้ ย นกึ วา่ นอ้ ยหรอื ตอแหลมาแก้ไข

แกล้งดบั เดือดเงือดงดอดฤทยั ทาปราศรยั เสียงหวานดว้ ยมารยา

ถา้ แมน้ แมแ่ ต่แรกร้กู ระนี้ ชนนีกจ็ ะได้ไมเ่ ที่ยวหา
น่นี ึกแหนงแคลงความจงึ ตามมา ไมโ่ กรธาทนู หัวอยา่ กลัวเลย
จะไปไหนไม่หา้ มจะตามส่ง ไหนทรงฤทธิบ์ ิตุรงค์เลา่ ลูกเอย๋

แม่ขอพบพูดจาประสาเคย แล้วทรามเชยจงึ ค่อยพาบดิ าไป

สินสมุทรสดุ ฉลาดไม่อาจบอก ยงั ซา้ หลอกลวงแมพ่ ูดแกไ้ ข
มิใช่การมารดาจะคลาไคล ขอเชญิ ไปอยูใ่ นถ้าใหส้ าราญ

ซ่ึงจะใหไ้ ปบอกออกมาหา พระบดิ าขีข้ ลาดไมอ่ าจหาญ

พระแมอ่ ยา่ ทารกรรมใหร้ าคาญ ไม่ชา้ นานบิตุรงคค์ งจะมา

(ยังมเี น้ือหาตอ่ )

พระสนุ ทรโวหาร (ภู่)
จากหนังสือเรยี น รายวชิ าพ้ืนฐาน ภาษาไทย วรรณคดีวิจกั ษ์

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓ หน้า ๖๕ - ๖๗

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๔ : ช่ืนชมทศั นะ (๑) ๕๕

ใบงาน
“ปัญญาและคณุ ธรรม”

ชือ่ ……………………………………………..…….นามสกลุ ……………………….……………..…….ชน้ั ……………

คาชี้แจง ให้นกั เรยี นตอบคาถามตอ่ ไปนี้
๑. พฤตกิ รรมของสนิ สมทุ รจากท่ไี ดอ้ ่านตามหน้าทีก่ าหนดมีความเหมาะสมหรือไม่ อย่างไร

.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
๒. หากนักเรยี นเปน็ สินสมุทร นกั เรียนจะมีวิธกี ารแก้ปัญหาน้ีอยา่ งไร
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๔ : ชน่ื ชมทัศนะ (๑) ๕๖

นทิ านคากลอนเรอ่ื งพระอภัยมณี
ตอนพระอภัยมณหี นีนางผเี ส้ือสมุทร

อสุรีผีเส้อื เหลอื จะอด แคน้ โอรสราวกบั ไฟไหม้มังสา
ชา่ งหลอกหลอนผ่อนผันจานรรจา แม้นจะว่าโดยดีเหน็ มฟิ งั
จะจบั ไวใ้ หพ้ าไปหาพอ่ แลว้ หกั คอเสยี ใหต้ ายเมือ่ ภายหลงั
โกรธตวาดผาดเสยี งสาเนียงดงั นอ้ ยหรือยังโหยกเหยกเด็กเกเร
ช่างว่ากล่าวราวกบั กูไม่ร้เู ทา่ มาพดู เอาเปรียบผใู้ หญ่ทาไพล่เผล
เอาบิดรซ่อนไวใ้ นทะเล ทาโวเ้ ว้วา่ กล่าวใหย้ าวความ
ยงิ่ ปลอบโยนโอนอ่อนย่งิ หลอนหลอก แมน้ ไม่บอกโดยดีจะตถี าม
พลางโผโผนโจนโจมเสียงโครมคราม เขา้ ไลต่ ามคลุกคลีตไี ปพลาง
สนิ สมทุ รผลดุ ออกนอกรักแร้ แล้วล่อแม่ตบหัตถผ์ ดั ผางผาง
แกล้งหลบลีห้ นีวนไปต้นทาง หมายให้ห่างพระบิดาไดค้ ลาไคล
นางผีเสือ้ เหลอื แค้นแสนสาหสั แต่ฉวยพลัดแพลงคลืน่ ล่นื ไถล
อตุ ลดุ ผุดดาปล้ากันไป เหมอื นเล่นไล่ตามละเมาะทุกเกาะเกียน
ถงึ เขาใหญใ่ นน้างา้ ชะเงอ้ื ม พระหลบเล่อื มเล้ียวลัดฉวดั เฉวียน
เขา้ หาดทรายชายตื้นขึน้ บนเตยี น เทย่ี ววิง่ เวยี นวนรอบขอบคิรี
เหน็ มารดาลา่ ลับแล้วยบั ยง้ั แกลง้ ถอยหลงั ลงน้าแล้วดาหนี

ไม่พ่นผดุ รุดไปในนที ต้ังภกั ดีตามติดพระบดิ ร
ฝ่ายผเี ส้อื เม่อื ลกู ลอบลงน้า พอจวนค่าคิดว่าวง่ิ ขน้ึ สงิ ขร
มาซุ่มซ่อนอยู่ทีน่ ่จี งึ หนีมา
ดว้ ยใจนางคิดว่าพาบิดร ย่ิงมดื คล้มุ ก็ยิ่งคลัง่ ตง้ั แตห่ า
เทย่ี วแลรอบขอบเขาเงาชะงุม้ จนหน้าตาแตกยับลงสับเงา
เสียงคลน่ื โครมโถมตะครบุ กอ้ นศลิ า จนโคลงคลอนเคล่ือนดังทงั้ ภเู ขา
แลว้ ลกุ ขนึ้ ยืนชะโงกโยกสงิ ขร ไมพ่ ้นเราเรง่ มาหาโดยดี
ยงิ่ มดื คา่ สาเหนยี กรอ้ งเรยี กเดา เขาระยาย่อยยบั ดงั สับสี
เหน็ ไม่ขานมารรา้ ยทลายซ้า อสรุ ีเหลอื แคน้ แน่นอุรา
ไมพ่ บเห็นเป็นเพลาเข้าราตรี ลวงใหแ้ มห่ ลงกลเที่ยวคน้ หา
ชา่ งชาตชิ ัว่ หัวกระดกู ลูกตอแหล ให้บิดาเลยไปเสียไกลแล้ว
เออกระนัน้ มันจงึ ทบตลบมา ใหส้ องเนตรโชติชว่ งดงั ดวงแกว้
ดาริพลางนางมารอา่ นพระเวท อยโู่ นน่ แลว้ ลุยตามโครมครามไป
แลเขมน้ เหน็ ไปไวแววแวว

แผนการจัดการเรยี นรู้ 1๕ : ช่ืนชมทศั นะ (๒) ๕๗

หนอ่ นรินทรส์ ินสมทุ รไม่หยดุ ยง้ั รีบมาทง้ั คืนค่าในนา้ ไหล

จนแจ่มแจง้ สรุ ิโยอโณทยั เหน็ เงือกใหญ่ยายตายังลา้ นัก

จงึ วา่ รีบถีบถอนไปก่อนท่าน โนน่ นางมารหนนุ ไล่มาใกลห้ นัก

แล้วว่ายรอคลอไปพอไดพ้ ัก พอนางยักษท์ ันโถมกระโจมมา

พระลูกหลบพบเงอื กจะเสือกหนี เหยยี บขยี้สองแขนแน่นหนักหนา

ตะคอกถามตามโมโหที่โกรธา ไยมงึ พาผัวพรากมาจากกู

เด๋ยี วนี้องคพ์ ระอภยั อยู่ไหนเลา่ ไมบ่ อกเราหรอื กระไรทาไขหู

จะควกั เอานยั นาออกมาดู ตะคอกขูค่ ุกถามคารามรน

ทงั้ สองเงอื กเสือกกายหมายไม่รอด ถึงมว้ ยมอดมใิ ห้แจ้งแหง่ นสุ นธิ์

จึงกล่าวแกล้งแสรง้ เสดว้ ยเล่ห์กล เธออยู่บนเขาขวางริมทางมา

ข้าจะพาไปจบั จงกลับหลงั ให้ได้ดงั ม่งุ มาดปรารถนา

ไมเ่ หมอื นคาราพันทส่ี ญั ญา จงเข่นฆา่ ให้เรามว้ ยไปดว้ ยกนั

อสุรีผเี สอ้ื ก็เชอ่ื ถอื ยดุ เอามอื ขวาซ้ายให้ผายผัน

เงือกกพ็ ามาถึงไดค้ รึ่งวัน แกล้งราพันพูดล่อใหต้ อ่ ไป

นางผเี สอ้ื เบ่ือหรู เู้ ท่าถึง จึงว่ามึงตอแหลมาแกไ้ ข

มาถงึ นี่ช้โี น่นเนื่องกันไป แกลง้ จะให้หา่ งผวั ไม่กลัวกู

แลว้ นางยกั ษห์ กั ขาฉกี สองแขน ไมห่ ายแคน้ เคยี้ วกนิ สน้ิ ทัง้ คู่

แล้วกลับตามข้ามทางทอ้ งสนิ ธู ออกว่ายวู่แหวกน้าดว้ ยกาลงั

ฝ่ายกมุ ารสนิ สมุทรไม่หยดุ หย่อน ตามบิดรทนั สมอารมณ์หวงั

จงึ เล่าความตามตดิ ไม่ปิดบงั พระทรงฟังลูกชายคอ่ ยคลายใจ

พอเห็นเงาเขาขวางอยู่กลางน้า พลิ ึกล้ากวา่ คิรีทไี่ หนไหน

จึงถามนางเงอื กน้อยกลอยฤทยั เกาะอะไรแกว้ ตาตรงหน้าเรา

นางเงอื กนา้ บอกสาคัญวา่ นน่ั แลว้ คือเกาะแกว้ พิสดารเป็นชานเขา

พระฟังนางสร่างโศกคอ่ ยบรรเทา จงึ วา่ เราเห็นรอดไมว่ อดวาย

แล้วพิศดูภผู าศิลาเล่ือม ชะโงกเงื้อมน้าวนชลสาย

แลลิบลิบหลังคาศาลาราย มเี สาหงสธ์ งปลายปลิวระยบั

พระยนิ ดีชีบ้ อกสินสมุทร โน่นแน่กฎุ ์ิมุงกระเบื้องเหลอื งสลบั

พระหนอ่ น้อยค่อยเรยี งเคียงคานับ หมายประทับทเี่ สาหงสต์ รงเขา้ มา

(ยังมเี นื้อหาต่อ)

พระสุนทรโวหาร (ภู่)
จากหนังสือเรยี น รายวชิ าพืน้ ฐาน ภาษาไทย วรรณคดีวจิ ักษ์

ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ หน้า ๖๘ - ๖๙

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๕ : ชืน่ ชมทศั นะ (๒) ๕๘

ใบงาน
“ร้จู ักท่ีจะรัก”

ช่ือ……………………………………………..…….นามสกุล……………………….……………..…….ชั้น……………

คาชแ้ี จง ให้นักเรียนตอบคาถามตอ่ ไปนี้
1. พฤติกรรมของนางผีเสือสมุทรตามเน้อื เรื่องทีไ่ ดศ้ กึ ษาหนา้ ๖๘ – ๖๙ รู้จกั ทจ่ี ะรักหรือไม่อย่างไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
1. การรู้จักทจ่ี ะรักอย่างถูกตอ้ ง ทาอยา่ งไร
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๕ : ช่นื ชมทศั นะ (๒) ๕๙

นิทานคากลอนเรื่องพระอภยั มณี
ตอนพระอภยั มณหี นีนางผีเส้ือสมุทร

ฝ่ายโยคที อี่ ยบู่ นภูเขา กับคนเหลา่ เหลอื ตายหลายภาษา
ท้ังจีนจามพราหมณ์แขกไทยชวา วิลนั ดาฝรั่งพรั่งพร้อมกนั
เป็นรอ้ ยคนปรนนิบตั ิอยูเ่ ช่าค่า บ้างตม้ น้าเก็บลกู ไมม้ าใหฉ้ ัน
เป็นเหล่าล้อมพรอ้ มหน้าเวลานั้น บ้างนวดฟัน้ ปรนนบิ ัตนิ ั่งพดั วี
พอบา่ ยเบยี่ งเสยี งคลนื่ ดังครน้ื ครึก อกึ ทึกมาขา้ งหนา้ คริ ศี รี
คร้นั ดูลมกไ็ ม่พดั สงัดดี พระโยคีจับยามตามตารา
แล้วบอกศิษย์ซึง่ นัง่ อยู่ท้งั หลาย วนั น้ีชายมศี กั ดจ์ิ กั มาหา
ผีเสอ้ื น้าทาฤทธต์ิ ิดตามมา เสยี งชลาเลือ่ นลั่นสนนั่ ดงั
จาจะไปคอยดอู ยู่ท่หี าด ช่วยตวาดขู่ขบั ให้กลับหลัง
ฉวยไมเ้ ท้าก้าวยา่ งจากบลั ลงั ก์ แขกฝรั่งพรง่ั พร้อมลอ้ มลลี า
ถงึ หาดกวา้ งทางแลกระแสสมทุ ร เหน็ มนุษย์ไรไรไกลหนักหนา
ผเี สือ้ น้าทาฤทธิต์ ิดตามมา เวทนาแลดอู ยทู่ กุ คน
ความกลัวเหลอื วา่ ยคว้างอยู่กลางหน
พระอภยั มณเี ห็นผเี สื้อ พอเห็นคนอย่ทู ่หี าดตวาดครืน
ยกั ษ์กระโจมโถมจับแทบอับจน กระชั้นฉวยผดิ เสอื กเกลือกเขา้ ตืน้
เข้าถึงที่ผีเสือ้ กถ็ งึ ด้วย ผเี สื้อตืน่ ตวั ส่ันขย้ันยง้ั
พอโยคีมีคาถาลงมายืน ช่วยกนั ฉุดนางเงอื กเสือกเข้าฝั่ง
พระอภยั ภูมนิ ทรก์ ับสนิ สมุทร แขกฝรง่ั พรง่ั พร้อมลอ้ มพูดจา
แล้วกราบกรานโยคมี กี าลงั จงึ วา่ ท่านหนีตายหมายมาหา
แตก่ จิ จาไม่กระจ่างยังคลางแคลง
พระโยคีมจี ิตคิดสงสาร จึงยกความกอ่ นเก่าเลา่ แถลง
เราลงมาคอยช่วยด้วยเมตตา ราพันแจ้งความจริงทุกสงิ่ ไป
จะรองบาทประดิพัทธจ์ นตดั ษยั
พระอภยั ได้สดบั สนุ ทรถาม แตพ่ อได้หยุดหย่อนผอ่ นสบาย
จะหนนี างกลางสมุทรก็สดุ แรง จงสานักอย่ใู หส้ มอารมณห์ มาย
แล้ววอนวา่ ขา้ กบั โอรสราช มาถูกทรายชายหาดกข็ าดใจ
ขอพระองคท์ รงธรรมช์ ว่ ยกนั ภัย ดังเขอื่ นเพชรภูตปีศาจไม่อาจใกล้
ทาไมไ่ ด้นัดดาเจา้ อยา่ กลวั
พระโยคีมีญาณว่าหลานรัก
อนั ยกั ษีผีสางสมทุ รพราย
เราลงเลขเสกทาไว้สาเร็จ
มนั อย่แู ต่ห่างห่างชา่ งเป็นไร

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๖ : ชืน่ ชมทศั นะ (๓) ๖๐

ฝ่ายผเี สอื้ เหลือโกรธโลดทะล่ึง เสยี งโผงผึงเผน่ โผนตะโกนผัว
เหตไุ ฉนไปนงั่ กาบงั ตัว เชญิ ทูนหัวเยีย่ มหน้ามาหาน้อง
นจิ จาเอ๋ยเคยอยู่เป็นคชู่ ่ืน ทุกวันคนื คา่ เช้าไมเ่ ศร้าหมอง
จนมลี กู ปลกู เล้ียงเคยี งประคอง มิใหข้ อ้ งเคืองขัดพระอัชฌา
อยดู่ ดี ีหนเี มยี มาเสียได้ เสยี นา้ ใจน้องรักเป็นนกั หนา
จึงอุตสา่ หพ์ ยายามสู้ตามมา ขอเป็นข้าบาทบงส์พุ ระทรงธรรม์
พระเสด็จไปไหนจะไปด้วย เป็นเพ่ือนม้วยภสั ดาจนอาสัญ
ประทานโทษโปรดเลีย้ งแต่เพยี งนัน้ อย่าบากบ่ันความรกั น้องนักเลย
อตุ สา่ ห์ฝนื พกั ตรว์ ่านจิ จาเอ๋ย
พระอภัยใจอ่อนถอนสะอ้ืน พไ่ี มเ่ คยอยู่ในถ้าใหร้ าคาญ
แม่ผีเสอื้ เม่อื ไมเ่ หน็ ในใจเลย จะสรอ้ ยเศรา้ โศกานา่ สงสาร
คดิ ถงึ นอ้ งสองชนกทีป่ กเกล้า ไม่แจง้ การว่าข้างหลังเป็นอยา่ งไร
ดว้ ยพลดั พรากจากมาเปน็ ช้านาน จงงดโทษพยี่ าอัชฌสัย
จงึ จาร้างห่างห้องให้นอ้ งโกรธ นจี่ นใจเสียด้วยนางต่างตระกูล
แมน้ ไปได้กจ็ ะพาแก้วตาไป จงคิดหกั ความสวาทให้ขาดสูญ
พม่ี นุษยส์ ดุ สวาทเปน็ ชาตยิ ักษ์ จงเพม่ิ พนู ภาวนารักษาธรรม์
กลบั ไปอยคู่ หู าอยา่ อาดรู หมายวมิ านเมืองแมนแดนสวรรค์
อย่าฆา่ สัตว์ตัดชวี ติ พิษฐาน อย่าโศกศัลย์แคล้วคลาดเหมือนชาตินี้
จะเกิดไหนขอใหพ้ บประสบกนั เป็นเพอื่ นม้วยเหมอื นสุดามารศรี
พี่ขอบุตรสุดใจเอาไปดว้ ย อย่าราคขี นุ่ ข้องให้หมองมัว
ขอลาแกว้ แววตาไปธานี ไมโ่ ปรดปรานอนกุ ูลเลยทนู หวั
ทง้ั จากผัวจากบตุ รสดุ อาลัย
ผีเส้อื น้าซ้าวอนด้วยอ่อนหวาน ไมเ่ หน็ จติ นอ้ งรักจะตกั ษัย
ถ้าทงิ้ ไวไ้ หนนอ้ งจะครองตัว เมียจะใหม้ นตร์เวทวิเศษครัน
มิขออยู่สู้ตายวายชวี ิต แมจ่ ะขออาลาเจา้ อาสัญ
เชญิ พระองค์ลงมาชลาลยั ไม่ราพันพดู ลวงเจา้ ดวงใจ
แล้วรอ้ งเรียกลกู ยามาด้วยพ่อ ชาเลอื งแลดหู น้านา้ ตาไหล
อย่าสงสยั ใจจริงทกุ สงิ่ อนั จะเข้าใกลท้ ูนหัวลกู กลวั นัก

สินสมทุ รสดุ แสนสงสารแม่ (ยังมเี นอื้ หาตอ่ )
จึงกราบกรานมารดาแล้วว่าไป

พระสนุ ทรโวหาร (ภู่)
จากหนังสอื เรียน รายวิชาพ้นื ฐาน ภาษาไทย วรรณคดีวจิ กั ษ์

ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๓ หนา้ ๗๐ - ๗๑

แผนการจัดการเรียนรู้ 1๖ : ชน่ื ชมทัศนะ (๓) ๖1

นิทานคากลอนเรื่องพระอภยั มณี
ตอนพระอภัยมณีหนีนางผเี สอ้ื สมทุ ร

ฝา่ ยผีเสอ้ื เหลือโกรธโลดทะล่ึง เสยี งโผงผึงเผน่ โผนตะโกนผวั
เหตไุ ฉนไปนั่งกาบงั ตัว เชิญทูนหวั เยย่ี มหนา้ มาหานอ้ ง
นิจจาเอย๋ เคยอย่เู ปน็ ค่ชู นื่ ทุกวันคนื ค่าเช้าไม่เศร้าหมอง
จนมีลูกปลกู เลี้ยงเคียงประคอง มใิ ห้ข้องเคอื งขัดพระอัชฌา
อยู่ดีดีหนเี มยี มาเสยี ได้ เสียนา้ ใจน้องรกั เปน็ นักหนา
จึงอุตส่าหพ์ ยายามสู้ตามมา ขอเป็นขา้ บาทบงสพ์ุ ระทรงธรรม์

พระเสดจ็ ไปไหนจะไปดว้ ย เป็นเพ่อื นมว้ ยภสั ดาจนอาสัญ
ประทานโทษโปรดเลี้ยงแต่เพยี งน้ัน อย่าบากบ่ันความรักน้องนกั เลย
อุตส่าหฝ์ นื พกั ตรว์ ่านจิ จาเอ๋ย
พระอภัยใจออ่ นถอนสะอื้น พี่ไมเ่ คยอยู่ในถา้ ให้ราคาญ
แมผ่ ีเส้อื เมื่อไม่เห็นในใจเลย จะสร้อยเศร้าโศกาน่าสงสาร
คิดถึงนอ้ งสองชนกท่ปี กเกลา้ ไมแ่ จ้งการว่าข้างหลงั เปน็ อย่างไร
ด้วยพลัดพรากจากมาเป็นชา้ นาน จงงดโทษพ่ียาอัชฌสัย
จงึ จารา้ งหา่ งหอ้ งให้นอ้ งโกรธ นจ่ี นใจเสยี ด้วยนางต่างตระกลู
แม้นไปไดก้ จ็ ะพาแกว้ ตาไป จงคดิ หักความสวาทให้ขาดสญู
พีม่ นษุ ย์สุดสวาทเปน็ ชาติยักษ์ จงเพ่ิมพนู ภาวนารักษาธรรม์
กลับไปอยู่คหู าอยา่ อาดรู หมายวมิ านเมอื งแมนแดนสวรรค์
อยา่ ฆา่ สตั วต์ ดั ชีวิตพษิ ฐาน อย่าโศกศัลย์แคล้วคลาดเหมือนชาตนิ ี้
จะเกิดไหนขอให้พบประสบกนั เป็นเพ่อื นมว้ ยเหมอื นสุดามารศรี
พ่ขี อบุตรสุดใจเอาไปด้วย อย่าราคขี นุ่ ข้องใหห้ มองมวั
ขอลาแก้วแววตาไปธานี ไมโ่ ปรดปรานอนุกูลเลยทนู หวั
ทั้งจากผวั จากบุตรสดุ อาลยั
ผเี สอ้ื นา้ ซา้ วอนด้วยอ่อนหวาน ไม่เห็นจติ นอ้ งรักจะตักษัย
ถ้าทิ้งไว้ไหนนอ้ งจะครองตัว เมียจะใหม้ นตร์เวทวเิ ศษครนั
มิขออย่สู ูต้ ายวายชีวิต แมจ่ ะขออาลาเจา้ อาสัญ
เชิญพระองคล์ งมาชลาลยั ไม่ราพันพดู ลวงเจา้ ดวงใจ
แล้วรอ้ งเรยี กลกู ยามาดว้ ยพ่อ ชาเลอื งแลดูหนา้ นา้ ตาไหล
อยา่ สงสัยใจจรงิ ทุกสิ่งอนั จะเขา้ ใกล้ทูนหวั ลกู กลัวนกั

สนิ สมุทรสุดแสนสงสารแม่
จงึ กราบกรานมารดาแลว้ ว่าไป

แผนการจัดการเรียนรู้ 1๗ : ช่นื ชมทศั นะ (๔) ๖๒

เม่ือวานน้ีตีขา้ นอ้ ยไปหรือ ระบมมอื เหมอื นกระดกู ลกู จะหกั
ซึ่งรักลูกลกู กร็ ู้อยู่ว่ารกั มิใชจ่ กั ลืมคณุ กรณุ า
ถงึ ตวั ไปใจลูกยังผกู คิด พอปลดปลิดเร่อื งธรุ ะจะมาหา
อยา่ กรว้ิ โกรธโปรดปรานเถดิ มารดา ไปไสยาอยู่ในถ้าให้สาราญ
ให้โอวาทนางยักษ์ไม่หกั หาญ
ฝา่ ยโยคมี ียศพจนารถ อย่าปองผลาญลูกผวั ของตวั เลย
จงตัดบว่ งห่วงใยอาลยั ลาน จึงส้ินบุญวาสนาสีกาเอ๋ย
ทงั้ น้เี พราะเคราะหก์ รรมทาให้ว่นุ ดว้ ยสองเคยปลกู เล้ยี งกันเพยี งนน้ั
เหน็ มิไดไ้ ปอยเู่ ปน็ คู่เชย จะเปน็ โทษกับสกี าเม่ืออาสญั
อย่าครวญคิดติดตามดว้ ยความโกรธ ไปสวรรค์นฤพานสาราญใจ
จงยับย้ังฟงั คารูปราพนั มาต้ังซ่องศีลจะมอี ยูท่ ี่ไหน
ไมอ่ ยู่ในศีลสตั ยม์ าตดั รอน
นางผีเส้อื เหลอื โกรธพิโรธรอ้ ง ยืน่ จมูกเขา้ มาบา้ งช่วยสั่งสอน
ชา่ งเฉโกโยคหี นีเขาใช้ จะราญรอนรบเร้าเฝา้ ตอแย
เขาว่ากันผวั เมียกับแม่ลกู ทาซบเสอื กสอพลออีตอแหล
แมน้ คบคกู่ ไู วม้ ใิ ห้นอน
แลว้ ช้ีหนา้ ดา่ องึ หงึ นางเงอื ก พ่อกับแม่มงึ เขา้ ไปอยู่ในท้อง
ระวงั ตัวมึงให้ดีอจี องหอง
เห็นผัวรักยักคอทาทอ้ แท้ เสยี งกึกกอ้ งโกลาลูกตาโพลง
ทาป้นั เจ๋อเย่อหยงิ่ มาชิงผัว ยงั โว้เวว้ ุ่นวายอีตายโหง
พลางเขน่ เขี้ยวเค้ียวกรามคารามรอ้ ง ว่ากูโกงมงึ ก็ตกนรกเอง
รูปกก็ ากปากกเ็ ปราะไมเ่ หมาะเหม็ง
พระโยคีชี้หน้าว่าอเุ หม่ ผังของเอ็งเขาระอาไมน่ า่ ชม
เพราะหวงผวั มัวเมาเฝา้ ตะโกรง มิใชก่ ูรู้เห็นเทา่ เส้นผม
อียกั ษาตาโตโมโหมาก จะให้สมน้าหนา้ สาแกใ่ จ
นมสองขา้ งอยา่ งกระโปรงดูโตงเตง ดังลูกปนื ยงิ ยักษ์ใหต้ ักษัย
จึงหนีมาอาศยั กใู หอ้ ยู่ ก็หลบไปตามวนชลธาร
มาตรชี าวา่ กูผิดในกิจกรม
แลว้ เสกทรายปรายขวา้ งมากลางคลืน่
ผีเสอ้ื กลวั ตวั สนั่ เพียงบรรลัย

พระสนุ ทรโวหาร (ภู่)
จากหนังสอื วรรณคดวี จิ กั ษ์ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓ หน้า ๗๑ - ๗๒

แผนการจดั การเรยี นรู้ 1๗ : ชื่นชมทศั นะ (๔) ๖๓

ใบงาน
“ภาพสื่อความคิด”

คาชี้แจง ให้นกั เรียนวาดภาพจาก นทิ านคากลอนเรื่องพระอภยั มณี ตอนพระอภยั มณี
หนนี างผีเส้ือสมทุ ร ตอนทีป่ ระทบั ใจ

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๗ : ชื่นชมทัศนะ (๔) ๖๔

ใบงาน
“ส่ือสารอยา่ งสรา้ งสรรค์”

คาช้แี จง ให้นักเรยี นเขยี นโต้แย้งกับประเด็นทก่ี ลมุ่ เลือก ใช้เหตผุ ลสนับสนุนในเชิงสร้างสรรค์

ประเด็นโตแ้ ย้ง ………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
เหตุผลสนับสนุน
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………………………...

แผนการจดั การเรียนรู้ 1๘ : ช่ืนชมทัศนะ (๔) ๖๕

ใบงาน
“พฒั นาตนดว้ ยภาษาในการสอื่ สาร”

คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนแผนภาพความคิดเรอื่ ง “การพฒั นาตนด้วยภาษา”

แผนการจดั การเรยี นรู้ ๒๒ : วาทะประทบั ใจ (๓) ๖๖

หนว่ ยที่ ๒
กรองคำนำจติ

คำคมคำขวญั

ประชำสมั พันธ์สื่อสำร

เรียนรู้ผ่ำนกระบวนกำรละคร

ภำษำสะท้อนตวั ตน

ชมุ นุมชนวำที

ใบควำมรู้
“กำรโนม้ นำ้ วใจ”

กำรโน้มนำ้ วใจ กำรโนม้ นำ้ วใจของโฆษณำมหี ลำยวิธี เช่น
๔.๑ กำรอ้ำงสถติ ิ บุคคล หรือองคก์ ร เช่น
คณุ สดสวย ดำรำยอดนิยมตลอดกำลรกั ษำสขุ ภำพด้วยสำหร่ำยทองเปน็ ประจำ
หนงั สอื เลม่ นีพมิ พ์เผยแพร่มำกกว่ำ ๑๐ ภำษำ จำนวนมำกกว่ำ ๒ ล้ำนเล่ม
ชำกลน่ิ หอม รสชำติชวนด่มื จำกเทือกเขำเมืองเหนอื แหล่งปลกู ซำลือช่อื
บรษิ ทั นำเท่ยี วทไ่ี ดร้ ับรำงวัลจำกสมำคมผูป้ ระกอบกำรบรกิ ำรท่องเท่ยี วของ
อำเซียน

๔.๒ กำรตอบสนองธรรมชำติพืนฐำนของมนตุษวัยล์ซะึ่งหค่วรงใยสขุ ภำพควำมปลอดภัย ควำมสุข
ควำมพม่ันระคองใกนชมวี ธี ติ รุ ะฯลอฯะไเรชกน่ ็ไปทำเสยี เถอะ. อำ้ ยคำ. ครับ. (นง่ั นิง่ ไมล่ กุ ไป.)
นำยลำ.ผักสดปลฮอดือส! ำ(มรพอษิงดเูอพ้ำื่อยชคีวติำทค่ดีรกี่หู วน่ำึง่ แล้วไปยนื มองดูอะไรเลน่ ที่หนำ้ ตำ่ งสักครูห่ นึ่ง
อ้ำยคำกออย็ อำังหกนำกัง่รำนอลริ่งังอ่อเยยติมเู่ดฉพนยลตๆังรใีไหพร้ เ่ำรงำอกะำ้ำรยยำคคำำก. ันเอง จงึ หันไปพูดอีก.) แกจะคอยอะไรอกี ล่ะ?
เปล่ำครับ.
นำยลำ. ถำ้ จะตอ้ งคอยอยเู่ พรำะฉนั ละก็ ฉนั ขอบอกวำ่ ไม่จำเปน็ แกจะไปก็ได้.
อำ้ ยคำ. ครับ. (นงั่ นง่ิ ไมล่ ุกไป.)
นำยลำ. (ดอู ำ้ ยคำอกี ครูห่ นง่ึ แล้วกห็ ัวเรำะ.) ฮะๆ ฮะๆ แกเหน็ ทำ่ ทำงฉันมัน
ไมไ่ ดก้ ำรกระมัง
แตท่ ี่จะได้รับอนุญำต เขำ้ ใจไหม?

แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ 1 : คำคม คำขวัญ (๑) ๖๘

ใบงำน
“กำรพดู โน้มน้ำวใจ”

คำชีแ้ จง ให้นักเรยี นอำ่ นขอ้ ควำมต่อไปนีแล้วระบุวิธกี ำรโนม้ นำ้ วใจ

วธิ ที ่ี ๑ กำรอำ้ งสถิติ บคุ คล หรอื องค์กร

วธิ ีที่ ๒ กำรตอบสนองธรรมชำตพิ ืนฐำนของมนษุ ย์

๑. อำหำรทมี่ กี ะทเิ ป็นส่วนประกอบท่ีร้ำนนเี ปน็ กะทเิ พ่ือสขุ ภำพอย่ำงแทจ้ รงิ
................................................................................................................................................................
๒. กระเปำ๋ ผ้ำแฮนด์เมดใชผ้ ำ้ ฝ้ำย ๑๐๐ เปอรเ์ ซ็นต์ ผสมผสำนกับลวดลำยไมซ่ ำใคร
................................................................................................................................................................
๓. บำ้ นจดั สรรเฟสใหม่ มสี ระว่ำยนำและห้องออกกำลงั กำย ระบบรกั ษำควำมปลอดภัย ๒๔ ชั่วโมง

จองก่อนฟรดี ำวน์
................................................................................................................................................................
๔. หนงั สอื เล่มนีตพี ิมพ์มำกกว่ำ ๑๐ ภำษำ จำนวนมำกกวำ่ ๒ ลำ้ นเล่ม
................................................................................................................................................................
๕. คำดเข็มขัดนริ ภัย ปลอดภัยตลอด
................................................................................................................................................................
๖. รบั สอนภำษำจีน โดยครูผู้มปี ระสบกำรณก์ ำรสอนมำกกว่ำ ๑๕ ปี
................................................................................................................................................................
๗. ผกั ปลอดสำรพิษ เพอื่ ชีวิตที่ดกี ว่ำ
................................................................................................................................................................

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ 1 : คำคม คำขวัญ (๑) ๖๙

ใบควำมรู้
“คำขวัญ คตพิ จน์ คำคม”

คำขวญั คติพจน์ คำคม
คำขวัญ
คำขวัญ คือ ข้อควำมท่ีแต่งขึนเพ่ือปลูกฝังค่ำนิยมที่ดีงำม เตือนใจให้ไม่เผลอกระทำควำมผิด
เตือนให้คิดหรือปฏิบัติตนในเร่ืองเฉพำะอย่ำงใดอย่ำงหน่ึง หรือใช้แสดงอัตลักษณ์ขององค์กรใดองค์กร
หนึ่งก็ได้ ดำขวัญอำจออกตำมวำระ เช่น คำขวัญวันเด็ก ดำขวัญวันครู คำขวัญวันแม่แห่งชำติ หรือใช้
ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลำนำนจนกว่ำกำรดำเนินงำนโดยใช้ดำขวัญนันจะประสบควำมสำเร็จตำมเป้ำ
ท่ีวำงไว้ เช่น คำขวัญรณรงค์ขององค์กรหรือหน่วยงำนต่ำงๆ ส่วนดำขวัญท่ีใช้แสดงอัตลักษณ์ของ
คองำคขอ๒๑คน์กวำ้ำ))ำญัรยขยสเหปปวคือ่ลรพัญน็รำคือำะรขกมวห.จะ้อกัำย็นำอมคมังจว่ วคกนคียังำิดหุณงั่งมมใำนวสนทนีธดั ิ่งมทฮี่สุรมอบันำอืะกั ยงตัอ!ใสกเู่ชิ ะฉ(๓รรมต้ ไยำ้ะอ่อรปงชๆเกสงรนบั ดร็ไะื่อปรกูอโงคดทำ้ำก์ยรยนัดำมเคดำไำสปทังำกยีนโ่ีใคมดชเี รถกัย้มู่หกอไักมำนะเต่ปเห่ึ.งปัว็นนแอลลคดล่ยีำ้ ะำใว้นยหทคไแค้มี่แปรจปำีคสยงึ.ลำดนืหงไงมมนัคเเ่ชุณอกไน่ปนิงสดพมค๑ูอบดูำ๕ขะัตอวไคทิคกี รัญร่ีดำ.เ)ับขลี แอแ่น.สงก(ทโดนรจหี่งง่ังะในเนหรค้ำ่ิง้เียอหไตนมยน็ ่ำอล่คงณุสะุกไกัไครปคำ่ อ.ขร)ีกอู่หลงนชะ่ ึง่วี?ติ
ธรรมชำติ คณุ ธรรม และควำมดองีำ้ ำยมคำ. เปล่ำครับ.
๓น)ำมยีจลังหำ.วะสละสลถวำ้ยจมะีเตส้อียงสคมั อผยัสอใหยจ้เู่ พดรจำะงำ่ฉยันละก็ ฉนั ขอบอกวำ่ ไมจ่ ำเปน็ แกจะไปกไ็ ด้.
๔) ไมใ่ ช่บทร้อยกรอง อำ้ ยคำ. ครับ. (นัง่ นงิ่ ไม่ลกุ ไป.)
นำยเชล่นำ.-- สยตใชุรดืัวำ้นตอำำยกอยำพยด(เกดสำ่กี ถพงูอวคงุ ต้ำำ่ มุ้ ชดิยคำคเำ่ตปำิตเอ็นพำแภีกยอื่ตัยควท่ตรนั ่อี่จ่หูนชะนี ีวเไง่ึผิตดไอ่ื ้รมแเวับปล่ไัน็นดอว้หพก้นกนษิำญุห็ำ้ รตัวำกอ่ เตรรสำะังคะมม.ัง) ฮะๆ ฮะๆ แกเห็นท่ำทำงฉนั มนั
เขำ้ ใจไหม?
-
-
- รักชำติ ศำสน์ กษตั รยิ ์ เปน็ คณุ สมบัติของเยำวชนไทย
- เรยี นดี กพี ำเดน่ เนนั คุณธรรม
- ยดึ คณุ ธรรม มีนำใจ ใฝ่รู้ สู้งำน
- ยิมวนั ละนิด จิตแจ่มใส
- ใต้สุดสยำม เมืองงำมชำยแดน

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๒ : คำคม คำขวญั (๒) ๗๐

คตพิ จน์
คตพิ จน์ คือ ข้อควำมใชเ้ ปน็ คตเิ พอื่ เตือนใจบคุ คลให้ยึดมั่นควำมดงี ำม แนวคดิ ค่ำนยิ ม หรอื
หลักปรชั ญำอย่ำงใดอยำ่ งหนึ่ง บุคคลทมี่ คี ตพิ จน์ประจำตนและจำคตินันไว้ได้จนขนึ ใจเพื่อใช้เตือน
ตนเองให้ดำรงอยูแ่ ต่ในควำมดีงำมตลอดเวลำ บำงคนจึงเรยี กคตพิ จน์ว่ำ คตปิ ระจำใจ บุคคลอำจนำ
ภำษิตทีอ่ ยู่ในคัมภรี ศ์ ำสนำ ภำษิตของนักคดิ นกั ปรชั ญำ ดำขวัญหรือดำพดู คมคำย บำงสว่ นของ
บทร้อยกรองที่มีคตนิ ่ำประทบั ใจมำใช้เป็นติพจน์หรือติประจำใจได้ทังสนิ เช่น
- ออมไวไ้ ม่ขดั สน
- ลูกผู้ชำย คำไหนคำนนั
- ช่อื กนิ ไมห่ มด คดกนิ ไม่นำน
- พึงรักษำควำมดดี ุจเกลอื รกั ษำควำมเคม็
- ควำมพยำยำมอยทู่ ่ีไหน ควำมสำเรจ็ อยู่ท่ีน่นั
- อปุ สรรคมไี วใ้ ห้ฝำ่ ฟนั ตวั ละคร
- เพสรือะตอำยกไวม้หธี นุรังะคอนะตไรำกยไไ็ วป้ชทือ่ ำเสียเถอะ. อ้ำยคำ.
ครบั . (น่ังนิ่งไม่ลุกไป.)
นำย- ลขำำย. ชื่อแตไ่ มฮข่ ำือย!ช(มำตอิ งดูอำ้ ยคำครหู่ นงึ่ แล้วไปยืนมองดูอะไรเลน่ ท่หี น้ำต่ำงสกั ครหู่ นงึ่
อทขน้ำบี่ฟคยำค-คังยำคเดิำผเคลสำวคินมยีก่ำำมเๆส.็ยปคนิ งัอ็นือสนำจงจงั่ดรวดนงิ นำตูขง่ิพศำัดอถูักมดแยำ้ ดคทยจเู่ ิ์ไำฉ่ี้งมวะคกย้ีตลมวันๆั้องกนอศงแษันำ้ห์คตหณยงอ่กรคสะยลือ์ำคอัไบอ.มม้ำดยย่คีคเู่เคำชพวยน่ำรำ.มำคะไือดคฉ้อรนัแยับฝล่ำ.งะงไเ(กมปวจนีช็้ดงึลง่ัฉันห้นว่ำันเยนัคงิ่ชขขไรไิงอมป้บัอมบล่ พค.ักกุอิดูดใไกทชอปว้คี่ีกล.ำ่ )วึ.กไ)ำมซมแ่จึงเกปำบจเรปำะียง็นคบคอทรแย่ีนังกอ่ำอจสะำะนจไไรใใปชอจก้ีกถช็ไ้ลอดวะ่ยน้.?คใหำ้
นำย-ลขำ.ดทนุ คือกำ(ดไรอู ้ำยคำอกี คร่หู นงึ่ แล้วก็หัวเรำะ.) ฮะๆ ฮะๆ แกเห็นท่ำทำงฉันมนั
- รักยำวให้บั่น รกั สันใหต้ อ่ ไม่ได้กำรกระมัง
- จินตนำกำรสำคญั กว่ำควแำตมท่รู้ี่จะได้รับอนุญำต เข้ำใจไหม?
- พอตดั ฟืนจึงได้ร้วู ำ่ ขวำนทอ่ื
- ของที่ได้มำงำ่ ย ๆ กย็ ่อมสูญเสียไปงำ่ ย ๆ
- คนท่ัวไปมองว่ำผมทดลองร้อยครังกว่ำจะสำเรจ็ แต่ผมมองวำ่ ผมทดลองรอ้ ยครงั เพ่ือใหส้ ำเรจ็
- รเู้ ขำ รูเ้ รำ รบรอ้ ยครงั ชนะรอ้ ยครงั
- ผทู้ ี่ไมจ่ มอยกู่ บั อดตี คือผูท้ ไ่ี ม่หวั่นเกรงอนำคต

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๓ : คำคม คำขวัญ (3) ๗๑

ใบควำมรู้
“กำรโฆษณำ”

โฆษณำ เป็นกำรสือ่ สำรโน้มนำ้ วใจประเภทหนง่ึ มุ่งจูงใจเพ่ือประโยชน์ในกำรขำยสินคำ้
และบรกิ ำรต่ำง ๆ ทงั ยงั จงู ใจให้ผู้รับสำรปฏิบัติตำมจดุ มงุ่ หมำยของผูส้ ่งสำรด้วย

ส่วนประกอบของโฆษณำ

๑ เนอ้ื หำ : ชีใ้ ห้เหน็ ความดขี องสินค้า บริการ และกิจกรรมท่โี ฆษณา

พระอก มธี ฮุรอืะอ! ะ(มไอรกงดไ็ ปูอตทำ้ัวยำอเคยสำำ่ ยี คงเรถผทเ่หูลอลอ่ ่นนผะงตเเล.่งึกทัวติแอมย่ีลจล้ำสวะำ้วยนสคกไคดุกุธรปหำรซย.รรอืืนมรสษชมนิ ำำอคตรง้ำิ ำดสรคะูอำำอคะสำำคไบดกรรำนัเบัปยลเอกล.น่ งรอ(ทนะดช่ีหเ่งัสปมนนำก๋ำริ่งำ้ำพไตรมิษแ่ำ่ลสงดุกสงไกั รปคปู .ร)แ่หูบนบง่ึใหม่
นำยลำ.
อำ้ ยคำก็ยงั นั่งนิ่งรอูปยแู่เบฉบยกๆำรนำเสนอ : การนาเสจนงึ หอโนั ฆไษปณพดูามอีรกูป.)แบแกบจตะา่ คง อๆยเอชะ่นไรคอาีกขลวญัะ่ ?
ข้อความขนาดสอนั้ ้ำบยทคสำน. ทนา เร่ือเงปรลาว่ำแคบรับล. ะคร
น๒ำยลำ. ถำ้ จะตอ้ งคอยอยเู่ พรำะฉนั ละก็ ฉันขอบอกว่ำไม่จำเปน็ แกจะไปก็ได้.
รภูป(ำดภษูอำำ้ำพโยฆคมษัำกณอจอกีะำำ้ ใคยช:คร้ถู่หโำ้อฆ.นยษ่งึคณำแทำลจี่แ้วะปกใคลชห็ รก้ทับัวใังหเ.ครม(ำำน่ ะพส่ัง.รูด)น้ำแิ่งงลไคมะวภฮล่ำมะำุกษๆดไปึำงฮดท.)ะูดี่สๆใ่ือจผแ่มำกนีสเัสมห่ิงผน็ อัสท่ืนเพำ่ ๆทื่อใำเหงช้จฉ่นำันงทม่ำ่ำยันทvใำชง้
นำยลำ. ประโยคหรือวลีขนำดสันไเมพไ่อื่ ดให้กผ้ ำ้รูรบั กสรำะรมรงับั สำรได้รวดเรว็
๓ แต่ท่ีจะได้รบั อนญุ ำต เขำ้ ใจไหม?

กำรโน้มนำ้ วใจ สำมำรถทำไดห้ ลำยวธิ ี เชน่
 กำรอำ้ งสถติ ิ บุคคล หรอื องค์กร
เช่น หนังสือเล่มนีพิมพ์เผยแพร่มำกกว่ำ ๑๐ ภำษำ จำนวนมำกกว่ำ ๒

ลำ้ นเล่ม
 การตอบสนองธรรมชาตพิ ืน้ ฐานของมนษุ ย์ ซึ่งหว่ งใยสขุ ภาพ ความ

ปลอดภยั ความสขุ และความมน่ั คงในชีวติ
เช่น ออกกำลัง เติมพลังให้ร่ำงกำย อำหำรอร่อย ดนตรีไพเรำะ รำคำ

๔ กันเอง

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๔ : ประชำสัมพนั ธ์ส่อื สำร (๑) ๗๒

มองโฆษณำอยำ่ งวรรณกรรม
เรียนรเู้ ร่ืองโฆษณำ
โฆษณำเปน็ กำรสือ่ สำรโนม้ นำ้ วใจประเภทหนึง่ มงุ่ จูงใจเพอ่ื ประโยชน์ในกำรขำยสินคำ้ และ
บรกิ ำรตำ่ ง ๆ ทังยังจงู ใจใหผ้ ู้รับสำรประพฤติปฏิบัติตำมควำมมงุ่ หมำยของผ้โู ฆษณำด้วย
ส่วนประกอบของโฆษณำ
โ ฆษณำมีส่วนประก อบที่สำคัญคือ เนื อหำ รูปแบบกำรน ำเสนอ ภำษำท่ี ใ ช้
และกำรโนม้ น้ำวใจ
1. เนอ้ื หำ เนือหำของโฆษณำจะชใี ห้เห็นแต่ควำมดพี เิ ศษของสินคำ้ กำรบริกำร หรอื
กิจกรรมที่โฆษณำ เชน่
แสดงควำมดีพเิ ศษของสินค้ำ
นำยลพำร.ะอเคดผกคลแูวลมำผลด็มลผธี ลทฮิติวุรบั ขันือะจคอำสอ!วกงมะ(ำคมธัยไมุณรอรสงรกำใงำมหหด็ไมชปเ้รูอสรำบัทมีย้ำตวบยบิำยัสเคูรเรสะนณำนุ่อียียคแ์ำนเบรดถนหู่บอำปนะนตลึ่.งอวั1แอดล2ลำ้สะว้ยำคชไรค่ัวปรพำโยมิษ. นืง มองดอู ะไครรเับล่น. (ทนีห่ งั่ นนำ้งิ่ ไตม่ำ่ลงสุกกัไปค.ร)หู่ นึง่
อ้ำยคำกแ็ยสงั ดนงง่ัคนวิ่งำอมยดเู่ีพฉเิ ยศๆษของกำรบริกำร จงึ หนั ไปพดู อกี .) แกจะคอยอะไรอกี ละ่ ?
ทอ่ งเทย่ี วสดุ หรรษำ รำอคำ้ ำยสคบำำ.ยกระเปำ๋ เปล่ำครบั .
นำยลำ. เรำคอื โถรำ้งพจยะำตบอ้ ำงลคทอี่ใหยค้อวยำเู่ มพรรู้สำึกะเฉหันมือลนะอกย็ ฉู่บันำ้ นขขออบงทอ่ำกนวเำ่ อไงมจ่ ำเป็น แกจะไปกไ็ ด้.
แสดเอมคลงออีอน่คกนำเวจแเก(สำดำบมมริรอูบส์ตยดำ้นทเ์รีพยจกุันว้ำิเคมสศขซำนมษอืออกัอยั งขสีกรแ้ำภอนิเ้อคยตสำงคงษครรท่กข้ำ็จ่หูำำจิรจี่วเด.ำกนัญระแูค็วรงึ่ไใลำรทดจกตไมแนัร้มันัวลใบั ตไ่เจว้อดออ่ กงค้กนต็หรชวัำญุ ับัวรมำกเก.รตำร(ำนระะแมงั่ .ส)นังดิ่งงไรมูปฮล่ แะุกบๆไบปใฮ.ห)ะมๆ่
นำยลำ. แกเห็นท่ำทำงฉันมันv
เข้ำใจไหม?

ชมผลงำนประดิษฐล์ ำยคุ ของนกั เรยี น
แสดงผลงำนวิจยั สำขำต่ำง ๆ ทไ่ี ด้รบั รำงวัลกว่ำรอ้ ยเรือ่ ง

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๔ : ประชำสมั พันธส์ อ่ื สำร (๑) ๗3

2. รูปแบบกำรนำเสนอ กำรนำเสนอโฆษณำมีรูปแบบต่ำง ๆ เช่น เป็นคำขวัญ เป็นข้อควำม
สัน ๆ เป็นบทสนทนำ เป็นเร่ืองรำวแบบละคร คือมีตัวละคร ฉำก และบทสนทนำ เป็นตำนำน
นิทำน เปน็ ตน้

3. ภำษำโฆษณำ โฆษณำจะใช้ทังคำพูดและภำษำที่สื่อด้วยสิ่งอื่น ๆ เช่น ท่ำทำง
รปู ภำพ เป็นตน้ ในโฆษณำมกั ใช้ถ้อยคำแปลกใหม่เพ่ือให้สะดุดหู สะดุดตำ สะดุดใจ ใช้ภำษำที่
มีสมั ผัสเพือ่ ให้จำง่ำย ใชป้ ระโยคหรอื วลีสนั ๆ เพอ่ื ใหผ้ ู้รบั สำรไดร้ วดเรว็ เช่น

กล่ินสดชนื่
ค้มุ เกิดคำด
งำ่ ยกว่ำทคี่ ดิ
รูปลักษณโ์ ดนใจ
เบอร์เดียวเทย่ี วทวั่ ไทย
หวำนเต็มรอ้ ย แคลอร่ีนอ้ ยกว่ำครง่ึ

4. กำรโน้มนำ้ วใจ กำรโนม้ น้ำวใจของโฆษณำมีหลำยวิธี เช่น
4.1 กำรอ้ำงสถติ ิ บคุ คล หรอื องค์กร เช่น
คุณสดสวย ดำรำยอดนยิ มตลอดกำลรกั ษำสุขภำพดว้ ยสำหร่ำยทองเป็นประจำ
หนงั สือเลม่ นพี ิมพ์เผยแพร่มำกกวำ่ 10 ภำษำ จำนวนมำกกวำ่ 2 ล้ำนเล่ม
ชำกล่นิ หอม รสชำตชิ วนด่มื จำกเทือกเข้ำเมืองเหนอื แหล่งปลกู ชำลือชือ่
บริษทั นำเทย่ี วที่ได้รบั รำงวลั จำกสมำคมผปู้ ระกอบกำรบริกำรทอ่ งเท่ยี ว
ของอำเซยี น
4.2 กำรตอบสนองธรรมชำติพืนฐำนของมนุษย์ซ่ึงห่วงใยสุขภำพ ควำมปลอดภัย

ควำมสุข ควำมม่นั คงในชวี ติ ฯลฯ เชน่
ผักสดปลอดสำรพิษ เพือ่ ชวี ติ ท่ดี กี วำ่
ออกกำลัง เตมิ พลงั ให้รำ่ งกำย
อำหำรอรอ่ ย ดนตรีไพเรำะ รำคำกนั เอง

แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ ๔ :ประชำสมั พันธส์ อื่ สำร (๒) ๗4

ประโยชนแ์ ละโทษของกำรโฆษณำ

โฆษณำมีทังประโยชน์และโทษ ประโยชน์ของโฆษณำ คือ เปิดโอกำสให้คนทั่วไปได้รู้จัก
สินค้ำหรือบริกำรหลำยประเภท ทำให้มีโอกำสเลือกสินค้ำหรือบริกำรท่ีเหมำะสมหรือตรงตำม
ควำมต้องกำรช่วยให้ตัดสนิ ใจไดว้ ่ำจะไปรว่ มกิจกรรมใดที่น่ำสนใจ ได้รับควำมสะดวก นอกจำกนัน
โฆษณำที่ดียังให้ข้อคิดท่ีเป็นประโยชน์ ทำให้ผู้ดูผู้ฟังฉุกคิดถึงเรื่องที่ควรคิดควรทำ เช่น เร่ือง
ชว่ ยกันรกั ษำสิง่ แวดลอ้ ม รักท้องถ่นิ รูจ้ ักประหยัด และรูจ้ ักกำลเทศะ เป็นตน้

โทษของโฆษณำมีหลำยประกำร เช่น คำโฆษณำท่ีเกินจริงทำให้เข้ำใจผิด หรือหลงผิดไป
ตำมคำโฆษณำท่ีมุ่งแต่จะขำยสินค้ำหรือบริกำรเท่ำนัน ทำให้ตัดสินใจผิดซือสินค้ำหรือบริกำรที่ไม่
สมควรแก่ฐำนะ และควำมจำเป็นของตน กำรโฆษณำที่เสนอค่ำนิยมท่ีผิด ๆ หรือเสนอให้เห็น
กิริยำอำกำรท่ีไม่เหมำะสม อำจทำให้ศีลธรรมจรรยำของผู้ชมเส่ือมทรำมลง เช่น โฆษณำที่
แสดงถึงกำรใชค้ วำมรนุ แรงเพอ่ื ให้ได้สนิ ค้ำทตี่ อ้ งกำร กำรพูดปดหลอกหลวงเพ่ือให้ได้ของของผู้อ่ืน
กำรกระทำท่ผี ิดมำรยำทของวฒั นธรรมไทย

โฆษณำอำจสะท้อนภำพสังคมในแต่ละสมัยได้ โฆษณำบำงเร่ืองแสดงให้เห็นค่ำนิยมที่

เปล่ียนไป ของคนไทย เช่น เดิมสังคมเห็นว่ำผู้หญิงควรเป็นฝ่ำยอยู่กับเหย้ำเฝ้ำกับเรือน แต่

โฆษณำปัจจุบันแสดงให้เห็นว่ำผู้ชำยก็อำจเป็นฝ่ำยอยู่ดูแลบ้ำนช่องได้ ในขณะที่ผู้หญิงออกไป

ทำงำนนอกบำ้ นแทน โฆษณำบำงเรื่องสะทอ้ นใหเ้ หน็ กำรเปล่ยี นแปลงของค่ำนิยมของสังคมไทยไป

ในทำงไม่ดีงำมไม่เหมำะสม เช่น ผู้หญิงเปิดเผย เนือตัวมำกขึน ไม่สงวนท่ำทีเมื่อสนใจ

ผู้ชำยและบำงครังกล้ำแสดงควำมสนใจฝ่ำยชำยก่อน โฆษณำในปัจจุบันยังนิยมให้เด็ก ๆ

โดยเฉพำะเดก็ วัยร่นุ เปน็ สือ่ ในกำรโฆษณำ บำงครงั ใหเ้ ด็กเหลำ่ นที ำตวั เกินวัยในเร่ืองกำรมคี ู่

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๔ : ประชำสมั พนั ธ์สอื่ สำร (๒) ๗5

อทิ ธิพลของภำษำโฆษณำ
ภำษำโฆษณำเป็นตัวอย่ำงของภำษำสร้ำงสรรค์ ผู้คิดภำษำโฆษณำพยำยำมสรรหำคำท่ี

กระชับ เข้ำใจง่ำย มีควำมเปรียบท่ีชัดเจน และสำมำรถสื่อควำมหมำยได้ตรงกับคุณสมบัติของ
สนิ ค้ำและบรกิ ำร บำงครังจงึ ไม่เครง่ ครดั วำ่ จะต้องใช้ภำษำตำมแบบท่ีเคยใช้มำแต่เดิม เช่น อำจ
นำคำที่ไม่เคยปรำกฏร่วมกันมำเรียงอยู่ด้วยกัน เช่น นำคำว่ำ โดน มำใช้ร่วมกับคำว่ำ ใจ เป็น
โดนใจ เพ่ือสื่อควำมหมำยว่ำ ประทับใจอย่ำงมำก ตรงตำมต้องกำรอย่ำงย่ิง กำรใช้ภำษำ
ลักษณะท่ีไมจ่ ำกัดในกรอบทเี่ คยใช้ ทำใหเ้ กดิ ผลสำคัญกับภำษำ 2 ประกำร ดงั นี

1. ทำให้เกดิ กำรสรำ้ งสรรค์ภำษำวรรณศิลป์ และสะท้อนควำมคิดที่ลึกซึงหรือควำมคิด
ที่น่ำประทับใจ เช่น คำขวัญโฆษณำว่ำ เที่ยวเมืองไทย ไม่ไปไม่รู้ มีลักษณะทำงวรรณศิลป์ที่
สำคัญคือ ใช้คำง่ำย กระชับ ส่ือควำมหมำยอย่ำงกว้ำงขวำง ลึกซึง คำว่ำ เท่ียว-ไทย มีเสียง
สัมผสั พยัญชนะ /ท/ คำว่ำ เมือง-ไม่ มเี สยี งสัมผัสพยัญชนะ /ม/ คำว่ำ ไทย-ไม่-ไป มีเสียงสัมผัส
สระ ไอ คำว่ำ ไม่ไปไม่รู้ มีจังหวะของคำท่ีสมดุล ใช้คำปฏิเสธ ไม่ ร่วมกับคำกริยำ ไป และ รู้
ตำมลำดบั นอกจำกนี คำว่ำ เที่ยว ไป และ รู้ ยังส่ือควำมหมำยที่ลึกซึงว่ำ กำรท่องเที่ยวคือกำร
เดนิ ทำงไปใหไ้ ดพ้ บเห็นสงิ่ ใหม่เพื่อจะได้เรียนรผู้ ่ำนประสบกำรณ์ท่มี ีค่ำ

2. เปน็ แบบอย่ำงให้คนในสังคมใช้ตำมจนเกิดควำมเปล่ียนแปลงขึนกับภำษำ เช่น เกิด
คำใหม่ วลีใหม่ สำนวนใหม่ ซึ่งไม่เคยมีใช้มำก่อน ในขณะเดียวกัน คำ วลี และสำนวน ซึ่งมี
ควำมหมำยใกล้เคยี งกันและใชม้ ำแต่เดิม เร่ิมนิยมใชน้ อ้ ยลง เช่น เมื่อคนในสังคมใช้คำว่ำ โดนใจ
แทน ประทับใจ หรือ ตรงใจ มำก ๆ ผู้ที่ใช้คำว่ำ โดนใจ ก็มักจะนึกคำว่ำ ประทับใจ หรือ
ตรงใจ ไม่ออก ทำให้พบคำว่ำ โดนใจ มำกขึนและพบคำว่ำ ประทับใจ ตรงใจ น้อยลง นำนเข้ำ
คำว่ำ ประทับใจ ตรงใจ อำจสูญไปจำกภำษำ หรือมีควำมหมำยเปลี่ยนแปลงไป กรณีคำท่ีมี
ควำมหมำยเปล่ียนแปลงไป อำจทำให้คนทอ่ี ย่ตู ่ำงสมยั กนั เข้ำใจคำคำเดียวกนั ไปคนละทำง

จำกหนงั สอื ววิ ธิ ภำษำ ชนั มธั ยมศกึ ษำปที ี่ ๓ หน้ำ ๑๕ – ๑๙

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ 4 :ประชำสมั พันธ์สื่อสำร (๒) ๗6

ใบงำน
“กำรโฆษณำ”

คำสง่ั ใหน้ ักเรยี นทำแผน่ ป้ำยโฆษณำ เพื่อประกอบกำรนำเสนอโดยมีองคป์ ระกอบ
ตำมหลักกำรเขียนโฆษณำ

ตัวละคร ครับ. (นง่ั น่งิ ไมล่ ุกไป.)
พระอก มธี ุระอะไรก็ไปทำเสยี เถอะ. อำ้ ยคำ.

นำยลำ.

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๕ : ประชำสัมพันธ์สอ่ื สำร (๒) ๗๗

บทละครพดู เรอื่ ง เห็นแก่ลูก

บทวเิ คราะห์
พระบำทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัวเป็นพระมหำกษัตริย์ผู้ทรงพระปรีชำ สำมำรถ
ยอดเยี่ยมในทำงอักษรศำสตร์ ได้ทรงพระรำชนิพนธ์วรรณคดีเร่ืองต่ำงๆ ไว้มำกกว่ำ ๑,๒๐0 เร่ือง
ทังร้อยแก้วและร้อยกรอง ทังสำรคดีและบันเทิงคดี งำนประพันธ์ประเภทหน่ึงท่ีทรงพระรำชนิพนธ์
ไว้เป็นจำนวนมำกคือบทละครพูดมีทังท่ีทรงผูกเค้ำโครงเร่ืองเองและท่ีแปลหรือแปลงมำจำก
ภำษำตำ่ งประเทศ
บทละครพูด
ละครพูด คือ ละครที่แสดงโดยให้ตัวละครสนทนำโต้ตอบกันเหมือนในชีวิตจริง ไม่มีดนตรี
กำรรำ หรือกำรขับร้องประสม ละครประเภทนีตรงกับกำรแสดงที่เรียกว่ำ play ของตะวันตก เร่ิมมี
ในประเทศไทยตังแต่รัชสมัยพระบำทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ำเจ้ำอยู่หัว แต่ได้รับควำมนิยมแพร่หลำย

แกแทำลลรรงะะแลเบพจสะำดรครงิญงระคลเอสรปะกูังง็นคสทรอมุดรเยปธีใง่ำน็นุรรง่ะวรปยัมชอริ่งสะแะตจมสไังรำัยดแกขเงตม็ไดอ่ยปือ่ ้วงังเทพยทสำดรรบเะงจ็ สศทบนยี ึกลวิำเษัตทนถะปำคสอำอรมยระตยะพเล.เู่วัดทรำณอล็จะ.ศำ้ ะพรยไปคทรำคระชรยะำมนไเ.ดทงิพ้ทกศนุฎรอธงังเ์ตซกกังึ่งลฤคม้ำษณีเเปจกะค้็ำน็ลไรอดจะบัย้เำคสู่.หนรด(ัขวว็จนึนนทเัง่ นมนอทื่อำดิ่งรกงไงพจมอนรำำ่ลันะกนกุเนนพวไอยตรปกกะร.จ)ลำอรำะงฝกคคึกจ์รโซปแะ้อลรมมดะุ่ง

ให้ควำมสนุกสนำนเพลิดเพลินแล้วยังแฝงแง่คิดและคติธรรมไว้เสมอ ทังนีเพรำะพระบำทสมเด็จ
พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัวทรงใช้ละครเป็นเคร่ืองอบรมจิตใจของประชำชนและสื่อสำระที่พระองค์
มีพระรำชประสงค์ ในรัชสมัยของพระองค์มกี ำรจดั แสดงละครพระรำชนิพนธ์เป็นประจำเพ่ือระดมทุน
เปน็ คำ่ ใช้จ่ำยในกจิ กำรกุศลดำ้ นตำ่ ง ๆ และเพื่อสร้ำงสำธำรณสมบตั ิ

บทละครพูดนอกจำกจะแต่งขึนเพ่ือใช้แสดงแล้วยังใช้อ่ำนได้ด้วย กำรอ่ำนบทละครพูดให้
เข้ำใจลึกซึงนันต้องอ่ำนอย่ำงพินิจพิจำรณำ เน่ืองจำกในบทละครพูดไม่มีกำรบรรยำยเหตุกำรณ์
สถำนท่ี บรรยำกำศ ตลอดจนควำมรู้สกึ นกึ คิดของตัวละครไว้อย่ำงละเอยี ดเหมือนอย่ำงในบทละครรำ
มเี พียงกำรบรรยำยฉำกและลักษณะตัวละครอย่ำงคร่ำว ๆ ไว้ตอนต้นเร่ือง และกำรบรรยำยปฏิกิริยำ
ของตัวละครอยู่ในวงเล็บแทรกไว้ระหว่ำงบทสนทนำ ผู้อ่ำนจะต้องพิจำรณำด้วยวิจำรณญำณและ
จินตนำกำรว่ำ ท่ีตัวละครแสดงพฤติกรรมเช่นนัน พูดเช่นนัน เขำคิดอย่ำงไร รู้สึกอย่ำงไร บทสนทนำ
ของตวั ละครจึงเป็นสงิ่ สำคญั ที่จะไขไปสู่ควำมหมำยของเรื่อง

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๗ : เรยี นรู้ผำ่ นกระบวนกำรละคร (๑) ๗8

ละเอียดเหมือนอย่ำงในบทละครรำ มีเพียงกำรบรรยำยฉำกและลักษณะตัวละคร อย่ำงคร่ำว ๆ
ไว้ตอนต้นเร่ือง และกำรบรรยำยปฏิกิริยำของตัวละครอยู่ในวงเล็บแทรกไว้ระหว่ำงบทสนทนำ
ผู้อ่ำนจะต้องพิจำรณำด้วยวิจำรณญำณและจินตนำกำรว่ำท่ีตัวละคร แสดงพฤติกรรมเช่นนัน
พูดเช่นนนั เขำคิดอย่ำงไร ร้สู ึกอย่ำงไร บทสนทนำของตัวละครจงึ เป็นสิง่ สำคัญท่ีจะไขไปสู่ควำมหมำย
ของเรอ่ื ง

บทละครพูดเรอื่ งเห็นแก่ลูก
เรื่องเห็นแก่ลูกเป็นบทละครพูดขนำดสัน มีควำมยำวเพียงองก์๑เดียวและมีฉำก๒เดียว

พระบำทสมเดจ็ พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัวทรงใช้พระนำมแฝงในกำรพระรำชนิพนธ์ว่ำ พระขรรค์เพชร
บทละครพูดเร่ืองนีพระองค์ทรงคิดเค้ำโครงเร่ืองขึนเอง มิได้ทรงแปลหรือดัดแปลงจำกบทละคร
ต่ำงประเทศ หม่อมหลวงปน่ิ มำลำกุล ผดู้ นั ควำ้ เกีย่ วกับงำนละครของพระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำ
เจ้ำอยู่หัวอย่ำงละเอยี ดได้สนั นิษฐำนว่ำ บทละครเรื่องเหน็ แก่ลูกอำจเป็นละครพูดภำษำไทยเรื่องแรกท่ี
ทรงพระรำชนิพนธ์ขึนโดยมใิ ช่เปน็ กำรแปล

แม้บทละครเรื่องนีจะแต่งขึนมำกว่ำ ๙๐ ปีแล้ว ควำมนิยมบำงอย่ำงในสมัยนันอำจหมดไป

วิธีใช้คำพูดตลอดจนกิริยำมำรยำทบำงอตยวั ่ำลงะอคำรจเปล่ียนไป ถึงกระนันก็ดีควำมรักอันยิ่งใหญ่
ของบพุพรกะำรอที กี่มมตี ่อีธบรุ ะตุ อรขะอไงรตกน็ไปอนัทเำปเน็สคยี ณุ เถธอรระม. สอำ้ำคยัญคทำี่แ. สดงไว้ในเร่ือคงรรบั ว.ม(ไนปง่ัถนึงคง่ิ วไมำมล่ รุกู้สไึกปผ.ิด) ชอบช่ัวดี
และควำมรักในศักด์ิศรี ล้วนเป็นส่ิงท่ีมนีอยำู่ยในลมำน. ุษย์ทุกผู้ทุกนำมทุกชำติทุกภำษำและทุกยุดทุกสมัย

บท ละคร พูด เร่ื อง นีน อกจำ กจ ะได้ รับ คัด เลื อกให้ นักเรี ยน ระดับ มัธย มศึกษำได้ศึกษำมำเ ป็น เว ล ำ
ยำวนำนแล้ว ยังได้รับกำรแปลเป็นภำษำต่ำงประเทศได้แก่ ภำษำเกำหลื จีน ญ่ีปุ่น นอร์เวย์ ฝรั่งเศส
มำเลย์ รัสเซีย สเปน สิงหล อังกฤษ อำหรับ อินโดนีเซีย และฮินดี เพ่ือเป็นกำรเฉลิมพระเกียรติ
ในวำระฉลองวนั พระบรมรำชสมภพครบ ๑00 ปีของพระบำทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลำ้ เจำ้ อยหู่ วั อกี ด้วย

องก๑์ หมำยถึง ตอนหน่ึง ๆ ในบทละคร แตล่ ะตอนอำจมีเพยี งฉำกเดยี วหรอื หลำยฉำกก็ได้
ฉำก๒ หมำยถึง ดอนย่อยทีเ่ ปิดม่ำนหนำ้ เวทีครังหนึง่ ๆ ในพระรำชนพิ นธ์เรอ่ื งนีได้แกฉ่ ำกหอ้ งหนังสือ

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๗ : เรยี นรผู้ ำ่ นกระบวนกำรละคร (๑) ๗9

ควำม "เห็นแกล่ ูก" ของนำยลำ้
บทละครพูดเรอื่ งเหน็ แกล่ ูก มีตวั ละครเพยี ง ๔ ตัว ตัวละครทีส่ ำคญั ทสี่ ดุ คือนำยลำ

(ทพิ เดชะ) เม่อื เร่มิ เรื่อง ผ้อู ่ำนได้ทรำบข้อมูลเกยี่ วกบั นำยลำเพียงว่ำเปน็ ผดู้ ่มื เหลำ้ จัดและแลดู
แก่กว่ำวัย บทสนทนำระหว่ำงนำยลำและอ้ำยดำ ข่ำวของพระยำภักดี เริ่มเผยให้ผู้อ่ำนเห็นว่ำ
นอกจำกเครอื่ งแตง่ กำยที่ดเู ก่ำปอนแลว้ นำยลำคงมที ่ำทำงไมน่ ำ่ ไวใ้ จ ทำให้อ้ำยคำยืนยันท่ีจะน่ังเฝ้ำ
อยู่ด้วย แม้นำยลำจะกล่ำวว่ำตนก็มำจำกตระกูลดีเช่นกันก็ตำม เม่ือพระยำภักดีกลับมำถึงบ้ำน
นำยลำได้เล่ำอดีตของตนให้ฟัง นอกจำกผู้อ่ำนจะได้นำยลำไปต้องโทษจำคุกถึง ๑0 ปี เม่ือพันโทษ
แล้วกค็ งประพฤตหิ ำกินทำงทุจริตเช่นเดิมผู้อ่ำนยังได้ทรำบว่ำนำยลำเคยเป็น "ผู้ดี" จริง และเคยรับ
รำชกำรจนมีรำชทินนำมว่ำ "ทิพเดชะ“ เป็นท่ีน่ำสังเกตว่ำแม้นำยลำและพระยำภักดีจะเคยเป็น
เพื่อนรักกันมำก่อน แต่พระยำภักดีก็มิได้แสดงอำกำรดีใจเมื่อได้มำพบกันอีกหลังจำกไม่พบกันนำน
ถึง ๑ ๕ ปี และเมื่อนำยลำแสดงควำมประสงค์อยำกพบแม่ลออ พระยำภักดีก็ได้แสดงออกอย่ำง
เปิดเผยว่ำไม่ต้องกำรให้พบด้วยเหตุผลที่ปรำกฏในคำถำมของพระยำภักดีว่ำ "ตังแต่แกพ้นโทษ
มำแล้ว แกได้พยำยำมที่จะสำแดงให้ปรำกฏอย่ำงไรบ้ำง ว่ำแกน่ะตังใจจะประพฤติแต่ในทำงที่ดี
ทคี่ วร?"

ควำมขดั แย้งระหวำ่ งนำยลำกับพระยำภักดีรุนแรงมำกขึนเมื่อนำยลำบอกควำมประสงค์ว่ำ

ตคตขอ่อ้นำงงงมกตั่งๆพำัมวรรเีตมอนะำำงำอมอแยเกยลลว่กู้วลำมับเำหธีผอแุร็นมันมะวจล่สอ่ำะอมะตอ"คเไ้อบปวรงตุร็นกเ"รขห็ไส้ปำแนำมลท้ำวำะทหำอี่จเล"ยสเะงั มู่กียตจ่ือับเำ้อนถยกเงขอังำไมดอำยะำตเท้ยลอ.พวัู่ใรยำอ่ือนลำู่ใ.ำ้จบบกะยะวล้คำคำ่ไน้ชรดแำิดเ้จเม.ลป้ำล่ ูก็นคอสุกณอำำจวผละผมังแมกแตเ็วกพ่งำงค่เ่ืองขำรใจนำจับะบกไไ.บั้ดำด(ง้บ้ชนจ"ุต่วัง่ะคยรนแำพเยงิ่หอรไกลธะมไืิอบยป่ลเำำจมุกรยือีเไณขหปจอชยำ.ง)ิตน้ำนมซในำีเึ่งรยเธปือุลรน็นะำ

ดูเหมือนจะแสดงให้ผู้อ่ำนเห็นว่ำนำยลำเป็นผู้ที่"เห็นแก่ลูก" อย่ำงยิ่ง แต่ไม่ช้ำนำยลำก็ยอมรับกับ
พระยำภักดีอย่ำงตรงไปตรงมำว่ำ "ผมน่ะมันหมดทำงหำกินแล้ว ไม่แลเห็นทำงอ่ืนนอกจำกที่จะ
อำศยั ลูกสำวใหเ้ ขำเลยี ง"

ควำม "เห็นแก่ตัว" ของนำยลำได้เปล่ียนไปเป็นควำม "เห็นแก่ลูก" เม่ือนำยลำได้พบกับ
แม่ลออและได้รับรู้ควำมรู้สึกของแม่ลออท่ีมีต่อตนในฐำนะผู้ให้กำเนิด กำรท่ีแม่ลออแสดงควำมรัก
และภำคภูมิใจในตัวบิดำแท้ ๆ แม้จะไม่เคยได้พบตัวจริง ทำให้นำยลำผู้ฝักใฝ่ในทำงทุจริตและมี
ควำมเห็นแก่ตัวอย่ำงย่ิง เกิดควำมรู้สึกผิดชอบช่ัวดีและยอมพ่ำยแพ้แก่ควำมรักของแม่ลออ
ทังยังมอบควำมรักของพ่อตอบแทนกลับไปโดยกำรไม่เปิดเผยควำมจริงว่ำตนคือใคร ยอมมีชีวิต
ท่ีลำบำกต่อไปด้วยควำม "เห็นแก่ลูก" อย่ำงแท้จริงเพื่อให้แม่ลออได้มีชีวิตท่ีสุขสบำย ไม่เป็นท่ี
รังเกยี จในสงั คม

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๗ : เรยี นรูผ้ ำ่ นกระบวนกำรละคร (1) 80

ควำม "เห็นแก่ลูก" ของพระยำภกั ดีนฤนำถ
บทสนทนำระหว่ำงนำยลำกับพระยำภักดีบอกให้เรำทรำบว่ำ บุคคลทังสองมิเพียงเคยเป็น

เพื่อนกันเท่ำนัน แต่ยังเคยรักผู้หญิงคนเดียวกันอีกด้วย หญิงนันคือแม่นวล มำรดำของแม่ลออ ชีวิต
แต่งงำนอันปรำศจำกควำมสุขทำให้แม่นวลตัดสินใจฝำกลูกสำวไว้ กับพระยำภักดีเมื่อตนใกล้จะ
สินชีวิต ควำมผูกพันระหว่ำงพระยำภักดีกับแม่นวลคงจะเป็นเหตุผลสำคัญประกำรหน่ึงที่ทำให้พระ
ยำภักดีรักแม่ลออเหมือนเป็นลูกแท้ๆ และได้ทำหน้ำท่ีพ่อด้วยควำมเต็มใจ นอกจำกจะเลียงดูอบรม
แม่ลอออย่ำงดีตำมแบบบุตรผู้มีตระกูล พระยำภักดียังปลูกฝังให้ลูกมีควำมรักและภำคภูมิใจในตัว
บดิ ำผใู้ ห้กำเนิดอีกดว้ ย

กค็ ณุ พอ่ ดฉิ ันที่ตำยล่ะคะ รู้จักไหม? (นำยลำพยกั หนำ้ ,)
ถ้ำยงั งันคุณกด็ กี ว่ำดฉิ ัน ดิฉันไมร่ ูจ้ กั เลย, เคยเหน็ แตร่ ปู ที่
ในห้องคุณแม่ รูปรำ่ งสงู ๆ หนำ้ อกกว้ำง ดิฉนั ช่ำงชอบหน้ำ
เสยี จริงๆ หนำ้ ตำเปน็ คนช่ือ ใจคอกว้ำงขวำง, ถ้ำใครบอกดฉิ นั วำ่
เปน็ คนไม่ดี ดิฉนั ไม่ยอมเช่ือเปน็ อนั ขำดเทยี ว แต่ทำ่ นก็เป็นคนดี
จริงๆ อย่ำงท่ดี ิฉนั นกึ เดำเอำในใจ คุณพ่อนีก่ ็ไดบ้ อกดิฉันวำ่ งัน

จริงไหมคะคณุ พอ่ ? (พระยตำภวั ักลดะพีคยรักหนำ้ .,)
เพรำะพเกรเระมงออื่วกน่ำบำมยุตธีลรุรำสะตำอ้อวจงะกะไำรตรก้อแไ็งสปอดับทงอำตำเนสยวียข่ำำเเนถปยอำหน็ ยะพนล.้ำ่อแำอข.ลอำ้ ะงยแถคมูกำ่ลส.อังคอมพรังรเะกยียำจภคักผรดู้อับีไ่ำด.นข้(จนัดะข่ังทนวรำ่งิ ำงไบทมุกจล่ ทำกุ กำไกงปำ.ร)บรรยำย

ฉำกในตอนเร่ิมเรื่องว่ำพระยำภักดีมิได้มีฐำนะมั่งคั่งร่ำรวย แต่พระยำภักดีก็ยินดีที่จะจ่ำยเงินจำนวน
มำกเพอื่ "ปีดปำก" นำยลำ และเม่ือเหน็ ว่ำใช้วิธีกำรนีไม่ได้ก็ยอมแม้กระทั่งจะต่อสู้ใช้กำลังกับนำยลำ
พฤติกรรมตอนนียืนยันควำม "เห็นแก่ลูก" ของพระยำภักดีได้ชัดเจนมำกย่ิงขึน ทังยังแสดงให้เห็นว่ำ
บดิ ำบุญธรรมก็รักบุตรไดม้ ำกเท่ำหรอื อำจจะมำกกว่ำบิดำบงั เกิดเกลำ้ ได้

แม้บทละครพูดเรื่องเห็นแก่ลูกจะมีขนำดสัน ไม่มีปมที่ซับซ้อนในโครงเรื่อง แต่มีควำม
ประณีตอย่ำงย่ิงในกำรวำงเนือเรื่องให้ชวนติดตำม ตัวละครมีน้อยตัว แต่ละตัวมีลักษณะเด่นและมี
ควำมสำคัญต่อกำรดำเนินเรื่องและกำรเสนอแนวคิดสำคัญในกำรกำหนดบทสนทนำของตัวละคร
พระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัวทรงใช้คำพูดท่ีสันกะทัดรัด แฝงรำยละเอียดเก่ียวกับตัว
ละครทุกตัวเอำไว้อย่ำงกระชับรัดกุม เปิดโอกำสให้ตัวละครเอกทังสองได้แสดงควำมรักของพ่อซ่ึง
"เหน็ แกล่ ูก" ออกมำในลักษณะท่ีแตกต่ำงกันแต่ได้สร้ำงควำมซำบซึงจับใจผู้อ่ำนได้ไม่ย่ิงหย่อนไปกว่ำ
กันเลย ทำให้บทละครเร่อื งนีเป็นทปี่ ระทับใจและอยใู่ นควำมนิยมมำนำน

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๗ : เรยี นรู้ผำ่ นกระบวนกำรละคร (๑) ๘1

ใบงาน
“บทละครพูด เรื่อง เหน็ แก่ลูก”

คาชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นอ่ำนบทวิเครำะห์ บทละครพูด เร่อื ง เห็นแก่ลูก จำกใบควำมรแู้ ละตอบคำถำม
ต่อไปนี

๑. ละครพูดคอื อะไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
๒. ละครพดู เป็นท่นี ิยมแพร่หลำยในรัชสมยั ใด และเพรำะเหตใุ ด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
๓. แนวคิดสำคญั ของบทละครพูด เร่อื ง เห็นแก่ลูก คืออะไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
๔. ควำมเหน็ แก่ตัวของนำยลำเปลย่ี นเป็นควำมเหน็ แก่ลกู ได้เพรำะเหตุใด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
๕. พฤติกรรมใดของพระยำภักดีทีแ่ สดงถึงควำมเห็นแก่ลกู
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………...

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๘ : เรียนรผู้ ่ำนกระบวนกำรละคร (๒) ๘2

เกล้ำผม คาอธิบายศพั ท์และขอ้ ความ

ขยำย คำใชแ้ ทนตัวผู้พูดเพศชำย เม่ือพดู กบั ผ้ใู หญ่ด้วยควำมเคำรพมำก
ปัจจุบนั ใชว้ ำ่ เกลำ้ กระผม
ครมี โซดำ เปดิ เผย ในควำมว่ำ “เอ๊ะ! นแ่ี กจะขยายขึ้นว่า แกเปน็ พ่อแม่ลออ
ฉำย ยงั งัน้ หรอื ?”
ช่ัง นำหวำนสเี ขยี วผสมโซดำ
ช่ำงพดู ถำ่ ยภำพ
ตกรก มำตรำเงินของโบรำณ ๑ ชงั่ มีจำนวนเทำ่ กับ ๘๐ บำท
ใตเ้ ทำ้ กรณุ ำ มวี ำจำคมคำย
อ่ำนวำ่ ตก - กะ- รก คอื คำวำ่ ตกนรก
ปอน ๆ คำที่ใชแ้ ทนผู้ที่เรำพูดด้วย ใช้กบั ขุนนำงท่ีมีศักดิส์ ูง เปน็ สรรพนำม
เปน็ โทษ บรุ ษุ ท่ี 2 ในท่นี พี ูดสัน ๆ ว่ำ ใตเ้ ทำ้
ระหำย ซอมซ่อ อัตคัด ขัดสน
แล ได้รับโทษ ติดคกุ
เสมียนบำญชี กระหำย
หมอควำม และ
หมำหวั เนำ่ พนกั งำนบญั ชี
ทนำยควำม
อำณำจกั ร คนท่ีเปน็ ที่รงั เกยี จของคนอ่นื จนไม่สำมำรถเขำ้ กับใครได้
อินัง คนท่ไี มม่ ีใครรักหรือคบหำ
กำรลงโทษตำมกฎหมำย
เอำใจใส่ เอำใจชว่ ย ดูแล เหลียวแล อนิ งั ขังขอบ กว็ ่ำ มักใชใ้ นควำม
ปฏเิ สธ

พระบำทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลำ้ เจ้ำอยหู่ วั
จำกหนังสือเรยี น รำยวชิ ำพืนฐำน ภำษำไทย วรรณคดีวจิ กั ษ์

ชนั มัธยมศกึ ษำปที ่ี ๓ หน้ำ ๓๘

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๘ : เรียนรู้ผำ่ นกระบวนกำรละคร (๒) ๘3

ใบงำน
“คำศพั ท์ในบทละครพูด เร่ือง เหน็ แกล่ ูก”

คำช้ีแจง ใหน้ ักเรียนแปลควำมหมำยคำศัพท์ต่อไปนใี หถ้ ูกต้อง และเลอื กเขยี นลงในตำรำงบิงโก

ข้อ คำศพั ท์ ควำมหมำย ข้อ คำศัพท์ ควำมหมำย
1 เกล้ำผม 10 เปน็ โทษ
2 ขยำย 11 ระหำย
3 ครมี โซดำ 12 แล
4 ฉำย 13 เสมียนบำญชี
5 ชง่ั 14 หมอควำม
6 ช่ำงพดู 15 หมำหวั เนำ่
7 ตกรก 16 อำญำจักร
8 ใต้เทำ้ กรุณำ 17 อนิ ัง
9 ปอน ๆ 18 เฉโก

Bingo

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๙ : เรียนรู้ผ่ำนกระบวนกำรละคร (๓) ๘4

ใบควำมรู้
“คำบุพบท”

คำบุพบท
พิจำรณำประโยคตวั อยำ่ งต่อไปนี
แมบ่ อกตั้งแตต่ อนกลำงคืนว่ำ วนั เกดิ ใส่บำตรเสียหน่อย จะไดเ้ ป็นมงคล
แก่ชีวิต
ฉนั มองหนำ้ แมด่ ว้ ยควำมแปลกใจ
อคกทน้ำลืออ่ีำยำยยคยคู่ขลพเำำำ้ปำทรงก.็นหะี่คอ็ยบนอำยงั ุพวำู้่กหนฉว่นำบนัันน่ังมนัทนนตร้ำธีวสู้ีเค้ังิ่งฮปรุลกึแอำือะ็นีไนตยมดอว!่,ำู่เัก้ถันะฉ(มแทมึงเไยหกกคำอรๆิด่รห,วกงือำขนดด็ไมคอป้้ำวอู สงำทยท้ำงฉสี่ข,ยบำันรอยถเคเรส้ำงำึงำพยียยีย,คบนขคเขรถแ้อำำอู่หอลคม.งนะวะแตเำใ.ง่ึลยัวมนแะอือลหปลร้ำกะรรว้วยเคือยะมไคเบน็ปรโกปจำยอทัยบงึ.ลคกย่ีนืหคำ่ขรังำมนัค้ำำแนงอยรไผตปำับลงซ่ ้มนดะพ่ำ.แนเนูอูดอลีอะียอคะยไคดือีกค่ภูรรเ.ำเพำ)คับลสยิ่มำแน่.รใเบนก(รตทนุพพิจม่หี งั่บใะนนนหคทำ้ำ้งิ่แมอไตกคทมย่ค่ำำ่ีตอ่ลงำบำสะกุกุพมไรกัไบรมปิยคอทำำ.ร)กี หู่ ลนะ่ ึ่ง?
นำยลำ. แมบ่ อกถตำ้ ัง้จแะตต่ตอ้ องนคกอลยำองคยืนู่เพรำะฉนั ละก็ ฉนั ขอบอกว่ำไมจ่ ำเป็น แกจะไปก็ได้.
ต้ังแต่ เป็นคำบุพบอทำ้ นยคำหำ.น้ำคำนำมครตับอ.น(กนลงั่ านง่งิคไืนม่ลเพกุ ่ือไปขย.)ำยควำมของคำกริยำ
นบำอยกลใำห.ท้ รำบว่ำ (ดบอู อ้ำกยเมคอื่ำไอรีกครหู่ น่งึ แลว้ ก็หัวเรำะ.) ฮะๆ ฮะๆ แกเหน็ ทำ่ ทำงฉนั มัน
เทนพรำอื่ ำยใบหลว้ทำำ่ .รดแมำก้วบง่คยใฉวเสลปันำ่ เบ่มป็นมำออแ็นคตฮงงำตครดนือ่หบำท่เว้ัน!สนุบพย่จีเยีแ้ำุพกบออรแหกีย่ำทบ้ำิงมนไกวฉยนทด่มอ่กำันคำน้วเ่ยรับหชำนยใำจอด.นือ่หคะะ่ะ้ำ!วไนเไดปคารท้ำ้เมำน็คป่จี นแำผน็รปำนไิงู้ดมมลมำแ(งีเอกมไ่หคกชดใอลีวมกจคก้กแิตเอื็ไวำลไกมานเมรยช่น่พมกก่ใวี.แ่ือำ่คันรติ ปเขะรชยลม่เมือ่ชำกีตงั ยื่อใรจค.ะ)วเกำพรูลม่ือปู ขไขมรอย่ำต่งคำงก่ำยฉรรไคับิยนัมวำ.เ่มำลวนัมลวโีไคทเปปำรก็นกมวรมเำ่ิยงตเคำม็จล้ำทมคอใี หเณุงค้ ภรอ่ืักงดี
แตง่ ตวั หรอืฉันกรป็ ู้สอึกนไดเต้ถม็งึ คทวียางัมงสี งบเงียบ แตฉ่ ันสำบำนได้เทยี ววำ่ ฉันจะไม่แตะ
ต้องสถงิ่ ขึงอเปงน็อคะำไบรุพขบอทงนเจำำ้หคนุณ้ำคภำนกั ำดมกี คอ่ วนำมทสี่จงะบไเดงียร้ บบั เอพน่ือุญขยำำตยควำมคำกริยำ รู้สึกเขใหำ้ ้ทใจรไำหบม?
วำ่ สง่ิ ท่รี สู้ กึ คอื อะไร
วันนีเป็นวันเกิดของฉัน
ของ เป็นคำบุพบทนำหน้ำคำสรรพนำม ฉัน เพื่อให้รำยละเอียดเพิ่มเติมว่ำ ผู้ใด
เป็นเจำ้ ของวนั เกิด

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ 10 :เรยี นรผู้ ่ำนกระบวนกำรละคร (๔) ๘5

ใบควำมรู้
“คำเช่ือม”

คำเชอื่ ม ในประโยคตัวอย่ำงตอ่ ไปนี คำทพี่ ิมพ์ตัวหนำ คอื คำเชื่อม เช่น

บ้ำนของเรำอยู่ในซอยลึก ดังน้นั ยำมเช้ำจึงสงบ
พอเขำ้ มำในครวั แมก่ เ็ รยี กฉนั ไปหุงขำ้ ว ข้อนีฉันทำได้สบำยมำกเพรำะเป็นงำน
ประจำของฉันแคซ่ ำวขำ้ ว ใสน่ ำแลว้ กต็ งั ในหมอ้ เสียบปล๊ักแล้วกดปุ่ม
อคดคนำ้ังำำำตยเเยชชวัคลอ่ื่ือพอำมำมยรก.แม่ำะดคบย็ ตงีหอำงัำ้งัตล่ วนนลกน่อะ่ำ้ันำขไัง่คมยปอ.ดนำ.ชง.ีธนัใงจ่ิงเฮชนรุนีรอึงเ้ือะิดำั้นชยเออ!่อืป.่เูท.ยะฉ(.มน็มี่จจู่ใไยแนคะึอรงๆลซำ,กกงะเอพลด็ไชบยป่ำ่อืูอออลวทม.้ำกกึ.ถใย.ำคกชอึงเคดวใ็,้เสำ้ นชงัำำยเยี นม่อืคพทคเมส้นั่ีรนถรำมัป่หูำีคอ.ยพระนือะำะต.ัน.ม่ึ.งโ.ควัธแแยเอลำชข์ คลล้ำเำ้อะท้วชว้ยจงคื่กอต่ีไคกงึ เปร็,ำมสปจรำมงยแทิยึง.ลบมำลนืห่ีต่ำำว้วำมันคลมคอรไใีหดปือนบังร้วปดพือ.ยยรอูปาดู กะมะรอรโะเไคิยยกีชรโรคำยา้.เ)บัวลขสคล้ำงแ่น.ทบีหงก(ี่เทตนชรจเหี่้นือื่อพั่งะนนปม่อืคคแรำ้ง่ิบืออะตไตอมยโกค่ำกยอ่ลตงำผคสะกุ่ำเลยชงไกัไ่อกรื่อปคอันยม.ร)กี ู่หลน่ะึ่ง?
สน่วำนยบลา้ นำ.ของเราอยถ่ใู ้ำนจซะอตยล้อกึงคเปอ็นยปอรยะู่เโพยรคำบะอฉกันเหลตะุ ก็ ฉนั ขอบอกวำ่ ไมจ่ ำเป็น แกจะไปก็ได้.
พอเข้ำมำในครวั แอม้ำก่ ย็เรคียำก.ฉันไปหุงขคำ้ รวบั . (นงั่ น่ิงไม่ลุกไป.)
นำยลำ. พอ เป็น(คดำอูเช้ำื่อยมคใำชอ้เชีก่ือคมรป่หู รนะ่ึงโยแคลที่้วตกำมห็ มัวำเรคำือะ.()ฉัน) เฮขะ้ามๆาฮในะคๆรัวแกเพเห่ือบน็ อทกำ่ ลทำำดงับฉันมัน
ตปเคนหอืำรำตมะยเุกโลหลยำำตำครดุก.ณหัแบำนล์วรแ่ำณึ่้วงแคเกกคป์แ่ซับ็่ซม็นเาำปแเ่เตวฮรวห็นตขั้งยีข่ือตใค้า่ทน้ำน!ุกวำวฉจี่ แหเเำอนัปชรใรกมส้ำิงื่ไอ็นณ้ไอปฉน่ยมมเ์ทหหันำคเอเ่ชี่เแงุตชำนีกกขื่อลุก.อ่ืปิด่ะา้มว้ำ!รวขเปกรปะทึนณ็ตรเโน็หกีจ่ะังย์ทผ่ตอใรโคน่ียเไุกงินูด้กหมหคแ(ำแีเิดนอไ่หรมกลขด3ึ่งอณ้อมกะึนก้กเห์มเอืไ็ปกพำลไมลีอนร่อมร่ือยน่งัีกะกนก่ใบม.โเำ่คันรหยอีคเใระคชกตำสม่เมเือ่ลุ่นกชชคีตงัำำ้า่อือื่ือรดรม.เะณั)บแปกกเค์ห็นหรูล็่ซนเอูปตหไาึ่งยมุกรวตเู่ดกำำ่ขตุ่กคว้รงิด้าำ่ำยณฉรวตไรบัันมณำ์ ป3ม.่เม์ทรลมนัะี่เเวำกหโโไอยทิดตปยคลุกรก่ำหำมำงวดนรเตำ่ ณตับ่ึง่อเม็จต์ทเใน่อำ้สที่เกคื่อ่นมี ิดเงุณำ้าคภรอ่ืกั งดี
ตแั้งตใน่งหตมัวอ้หรเปอื ็นกเ็ปหอตุกนำเรตณม็ ท์ทีเ่ียกังิดงลี ำดบั สุดท้ำย แตฉ่ นั สำบำนได้เทยี วว่ำ ฉนั จะไม่แตะ
ตอ้ งสิง่ ของอะไรของเจ้ำคณุ ภักดกี ่อนที่จะไดร้ บั อนุญำต เข้ำใจไหม?

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ 1๑ : เรยี นรู้ผ่ำนกระบวนกำรละคร (๕) ๘6

ใบควำมรู้
“คำอทุ ำน”

คำอุทำน
ในเรอ่ื งที่อำ่ นมีคำอุทำนอยหู่ ลำยคำ เชน่
“อ้ำว...ก็บ่อยไป วนั กอ่ นหนยุ งั เหน็ พระเดินมำขอตังคค์ ุณยำยข้ำงบำ้ นเลย”
“โอย๊ ...” แม่ร้อง “นัน่ ไม่ใชพ่ ระจรงิ หรอก พระปลอม”
ผู้เขียนใช้คำอุทำนแสดงควำมรู้สึกของตัวละคร อ้ำว แสดงควำมแปลกใจหรือต้องกำร

แย้ง โอ๊ย แสดงควำมไม่เห็นด้วย ทำให้ไม่ต้องใช้คำอธิบำยยืดยำวดังนัน กำรเลือกใช้คำอุทำนท่ี
เหมำะสมในกำรเขียน จะชว่ ยสอ่ื ควำมหมำยได้ชัดเจนมำกยิ่งขึน รวมทังทำให้ผู้อ่ำนได้รับอรรถรส
เพมิ่ มำกขนึ ดว้ ย

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ 1๒ : เรียนรผู้ ่ำนกระบวนกำรละคร (๖) ๘7

ใบความรู้
“ภาษาปากและคาสแลง”

คาสแลง

คาสแลง หรือคำคะนอง เป็นคำที่คิดขึนใช้เพ่ือสื่ออำรมณ์ควำมรู้สึกต่ำง ๆ มักมีลักษณะ
แปลกต่ำงกับภำษำปรกติ คำสแลงเป็นคำท่ีใช้เฉพำะในกลุ่มคนท่ีเป็นพวกเดียวกัน มีกิจกรรม
ร่วมกัน หรือมีควำมสนิทสนมกันเป็นพิเศษ เป็นคำที่ถือว่ำต่ำกว่ำภำษำมำตรฐำน จึงใช้แต่เฉพำะ
ในภำษำพูด ไม่ใช้ในภำษำวิชำกำรหรือภำษำทำงกำร คำสแลงอำจนิยมใช้กันในระยะสัน ๆ
อำจแยกตำมลกั ษณะที่มำได้ดังนี

1. ยืมหรือคัดคำมำจำกภำษำต่ำงประเทศซึ่งมีคำไทยที่เป็นมำตรฐำนใช้อยู่แล้ว เช่น ฮัว
ไฮโซ แอป๊ เกต๊ แกป๊ โก้ หลี คกิ ขุ ควิ เคลม จอย แอ๊บ เช็กบลิ ซวิ แช็ต จ๊ิกโก๋ ซังเต ซิงซิง ซิมโบ๊ะ
ดวล น็อก เบ๊ พะบู๊ ฟิต ลวิ่ ล้อ

2. นำคำมำประสมกันเพ่ือใช้ในควำมหมำยเปรียบเทียบกับเร่ืองหรือส่ิงอ่ืน ๆ เช่น
ตกกระปอ๋ ง ชิดซ้ำย ดำวไถ เดก็ ฝำก เดก็ เสน้ ตนี แมว เตะถ่วง ถังแตก ฟิวส์ขำด ไม่มีหูรูด ยันป้ำย
ยิงกระต่ำย รำพัด รมุ กินโต๊ะ สร้ำงภำพ หัวปิงปอง หำงเลข อำรำมบอย ไฟเขียว ไฟแลบ เสือสิงห์
กระทิงแรด

3. สร้ำงคำใหม่ให้แปลกสะดุดหู สะดุดตำ สะดุดใจ เช่น ปิ๊ง ก๊ิก เท่ เง็ง จ๊ิก เต๊ะจุ๊ย
เจ๊งบ๊ง เฉ่ิม ชะเลียร์ งำบ ง่ีเง่ำ ซกมก ซ่ำ ซิ่ง แซว เซอ เด้ง เดิน โต๋เต๋ นิง เนียบ โนพรอมแพรม
เบยี ว ปว๋ิ โปะ๊ เชะ วัยสะรนุ่ แว่บ สะเหล่อ หงำยเก๋ง เหล่ เหวอ แหล แห้ว โหลยโท่ย เอ๊ำะ

4. จงใจใช้คำให้ผิดควำมหมำย ผิดบริบท ผิดหลักภำษำ เช่น โดนใจ บ้ำน ๆ โคตร เดท
ไดโนเสำร์ ตี๋ เต็มสตีม ไปโลด เผำ ฟัน ฟำดแข้ง เม้ำธ์แตก ไม่เอำไหน วัดใจ วัดดวง วิน สับ
สดุ ซวย สุดยอด สุดหล่อ ตัวแสบ ใส่ไข่ หงำยเก๋ง ออ่ ย หิว เด้ง จัดไป จัดเต็ม

5. นำมำจำกนวนิยำย ละครโทรทัศน์ ช่ือร้ำน บุคคล ส่ิงท่ีมีช่ือเสียงหรือเป็นที่รู้จักกันดี
เชน่ เพิง เชย เจง๋ เจง๋ เป้ง แจ๋ว รำ้ ยบริสุทธ์ิ ตกม้ำตำย เพลย์บอย ม่ัวน่มิ วำ้ กเพย้ สยมึ๋ ก๋ึย

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ 1๓ : ภำษำสะทอ้ นตัวตน (1) ๘8

กิจกรรมแสดงบทบาทสมมติ
ตัวละคร

พระยำภักดีนฤนำถ
นำยลำ (ทพิ เดชะ)
อำ้ ยคำ (บ่ำวพระยำภกั ดนี ฤนำถ)

แม่ลออ
ฉากหอ้ งหนังสอื ในบำ้ นพระยำภกั ดีนฤนำถ มปี ระตูขำ้ งซำ้ ยเข้ำไปในหอ้ งนอน ขำ้ งขวำออกไป
เฉลียงทำงขนึ ลง หลังมหี น้ำตำ่ ง เครื่องประดบั ประดำไม่เปน็ ของมรี ำคำแตใ่ ช้ได้ดี ๆ

คแต่อ่หนนนขำำ้้ำยงตลพจพำำะแรอ.ปกะเป่ออผิดนกมมหๆ่ำมงนแอีธฮอตุรก้ำือะ่ยหยงัอ!นคเะ(ำ้หำมยไน็พอร่นไำกงดมนด็ไ้วำำป่ำกูอยไทล้ำดแำยำ้เลคเค(จสทยำมยีพิเคปูกเเรดถอ็นู่หชออผะนก้ดูะต)จีม่งึ.เัวะแขำอลแคำ้ล้ำะมดร้วยงัคำงไคหทปรๆำนำยง.่งึเปืนหแรล็นมะ้วไอตดงขู ้วดวำ่ ำอูเปนะน็ ำไคครยรลเนับลำก่น.นิน(ันทเนหเี่หปัง่ลนนน็ ้ำค้ำจง่ิ นไตัดมอ่ำแ่ลำงตยสุก่งุรักไกำปควำ.ยร)๔่หู ๐นึง่
นำยอลำ้ ำย.คำกย็ ังนั่งกน็แิง่ลอว้ ยเจู่เ้ำฉคยุณๆเมอ่ื ไหรจ่ ะกลับ? จงึ หันไปพูดอกี .) แกจะคอยอะไรอกี ล่ะ?
อ้ำยคำ. เหน็ จะไม่ช้ำแล้วครับอำ้ ทยำ่ คนำเค. ยกลับจำเกปอลอ่ำฟคฟรศิ ับร.ำวบ่ำย ๕ โมงทุกวัน.
นำยนลำำ.ยลำ. ถ้ำยถงั งำ้ นั จฉะนั ตคอ้ องยคออยยทู่ อ่นี ย่ีก็ไูเ่ พด้.รำะฉนั ละก็ ฉันขอบอกวำ่ ไมจ่ ำเป็น แกจะไปกไ็ ด้.
อ้ำยคำ. ครับ. (ลงนงั่ กอับำ้ พยน้ื คทำรี่.มิ ประตูขวคาร.บั) . (น่ังนิง่ ไม่ลกุ ไป.)
นำยนลำำย.ลำ. (ดอู (ดา้ ยูอคำ้ ายแคลำ้วอจงึีกพคูดร.ู่ห) แนก่ึงไมแต่ล้อ้วงกน็หัง่ ควั อเรยำอะย.ู่ก) บั ฉันหฮระอๆกฮมะีธๆุระแอกะเไหรกน็ ็ไทปท่ำทำเำสงียฉเถนั อมะนั .
นนอนออ้ำำ้ำ้ำำำยยยยยยนแคคคลลลำตำำำตำำำย......อ้่งลตงำสวั .ห่ิงขรออื งกถ(คฮคเแนอดป็ปือ้ำรรตงิ่ะอูลแจบัับอ!อฮท่ไ้า่ำะต(..นยรอื่ย่ีจมคต่ท((เู่ขครเ!นนอรฉ้อติงจ่ีอาบังแั่งัง่ยงฉอม็อดรนนง.คๆกนัีก้ำเิงทูองิ่ิง่อไจนฉยจคไไา้ยมียมม้ำะ่งึยรันคองั่เคล่ห่ลหู่เคชำนยงปกุกุณุันาน.ี่ือู่เน็ะ่ไไคพไงึ่ปป!ภปเผรรปแท..ดู้หู่กัพำ))ลน็ีเะ่จีนดดู หว้ฉผรง่ึอกี กมไันแงิ้ดูีก่อ็หมือแลล(.เี อน)นัวไ่หว้ะกดเแอกทไกรมกปกก้นัก็าจ่ีเือไ็ยฉจะำลไมะนมืนนัะ.มรย)ไน่ คตีมกกขใ่ด.ฮ่ำอครออรันร้ะเะยบงระชับๆกแดอม่เอม่อืชอูลูอตะกีตฮังไื่อนะไฉ่ะวรมรไ.ญุ่ำๆนัะ)อต่รไเกีก่ำสมำแลรไลตลูจ่ำก่นมปู่ะำบไเ่เทหเ?มรลำปีห่ ำ่็นวต่น็นคนงไท่ำไปฉรา้ ำ่ไดแกตบัันมทกเ้ วา่ ท.ม่เำจงำ่ลงยีะนัสเฉวจไกัวโนัปไำ้ ทควปคมก่ำรรุณกนัไ็ู่หมดฉไวเภน้ม.เขำ่นัตัก่ึง่ไ้ำเอจดดม็จใา้ก้เีะจทำ้ลยำไคไียคมรหเุณ.กคา่แมกรรภต?ะ็ยือ่ ักะมังงนดงั ่ังี

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๑๔ : ภำษำสะทอ้ นตวั ตน (2) ๘9

อ้ำยคำ. (ออกไมใ่ ครเ่ ช่อื .) ครับ.
นำยลำ. ฮอื่ ! แกไม่เชอ่ื ! ทจี่ รงิ แกก็ไมน่ ่ำเชอ่ื รูปรำ่ งฉนั มันโทรมเต็มที เครอื่ งแต่งตวั หรือก็ปอน
เตม็ ทยี ังงี แตฉ่ นั สำบำนได้เทียววำ่ ฉันจะไมแ่ ตะตอ้ งส่งิ ของอะไรของเจำ้ คุณภักดี
อำ้ ยคำ. กอ่ นที่จะไดร้ ับอนญุ ำต เขำ้ ใจไหม?
ครับ. (นายลา้ มองดอู า้ ยคา เห็นจะไม่ไปแนแ่ ลว้ ก็ถอนใจใหญ่ แล้วไปหยบิ หนังสือ
พระยำภักด.ี เลม่ หน่ึงมานัง่ อา่ นท่เี ก้าอี้ เงยี บอยคู่ รู่หนง่ึ .)
อ้ำยคำ (พระยาภกั ดีนฤนาถเข้ามาทางประตูขวา พระยาภกั ดอี ายรุ าวนายล้าหรอื จะแก่กว่า
พระยำภกั ด.ี นดิ หน่อย กริ ยิ าทา่ ทางเป็นขุนนางผู้ใหญ่ ฝา่ ยอ้ายคา พอนายเข้ามากย็ กมือไหว้
อ้ำยคำ. แลว้ ตัง้ ทา่ จะพดู .)
อะไรวะ?
พระยำภกั ด.ี รบั ประทำนโทษขอรับ! (บยุ้ ปากไปทางนายล้า.)
อ้ำยคำ. ใครวะ?
พระยำภกั ด.ี อำ้ งว่ำเปน็ เกลอเกำ่ ของใตเ้ ทำ้ ผมบอกว่ำใต้เทำ้ ยังไม่กลับจำกออฟฟศิ กไ็ มย่ อมไป
อำ้ ยคำ. เดินเรื่อยขึนมำที่นีว่ ่ำจะมำคอยพบใตเ้ ทำ้ .
พระยำภกั ด.ี
อ้ำยคำ. แล้วยงั ไงล่ะ?
พระยำภกั ด.ี เกลำ้ ผมกต็ ำมขึนมำด้วย มำนง่ั คุมอยูน่ .ี่
นำยลำ. เออ! ดีละวะ! เอง็ ออกไปนงั่ คอยอย่ขู ้ำงนอกก็ได้.
ขอรบั ผม.
พระยำภกั ด.ี คอยอยใู่ กลๆ้ เผ่ือขำ้ จะเรียก แล้วกถ็ ำ้ คณุ ลออมำ บอกข้ำดว้ ยนะ.
นำยลำ.
พระยำภักด.ี ขอรับผม. (ออกไปทางประตูขวา.)
นำยลำ. (แลดูนายลา้ อยูค่ รู่หนึ่ง แล้วกระแอม.) ฮะแอม!
(เหลยี วมาเห็น.) ออ้ ใต้เท้ำกรณุ ำ ผมไหว้ (ยกมอื ไหวแ้ ลว้ ลุกข้นึ ยนื .) ใต้เท้ำ
เหน็ จะจำผมไม่ได.้
(มองด.ู ) ฉันไม่สู้แนใ่ จ ดูเหมือนจะจำไดค้ ลบั คลำ้ ยคลับคลำ.
กย็ ังงนั ซคิ รบั ใตเ้ ทำ้ มบี ญุ ขึนแล้วจะมำจดมำจำคนเช่นผมยงั ไงได้.
ฮอื ! พิศๆ ไปกอ็ อกจะจำได้ นำยลำใช่ไหม?

ขอรับ นำยลำ ทิพเดชะ.

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๑๔ : ภำษำสะท้อนตัวตน (2) ๙0

พระยำภกั ด.ี อ้อๆ น่ังเสยี ก่อนซิ, (น่งั ทัง้ สองคนด้วยกนั .) เปน็ ยงั ไง สบำยดอี ยูด่ อกหรือ?
นำยลำ. ขอรับ ผมกไ็ ม่เจบ็ ไขม้ อี ำกำรถึงจะล้มจะตำยอะไร.
พระยำภักดี. แกแปลกไปมำก ดูแกไ่ ป.
นำยลำ. ขอรบั ผมก็รู้สกึ ตัวว่ำผมแก่ไปมำก.
พระยำภักด.ี ฉันยังไมไ่ ดพ้ บแกเลยตังแต่...
นำยลำ. จริงขอรับ หลำยปมี ำแลว้ สิบหำ้ ปไี ดแ้ ล้ว.
พระยำภักดี.
นำยลำ. แหม! ยงั งันเทียวหรอื ?
แน่ละซคี รับ เม่อื ...เม่อื เกิดควำมขนึ นะ่ ใต้เท้ำกับผมยงั หนุ่มอยู่ด้วยกนั
พระยำภักดี. นีค่ รับ ผมเปน็ ทพิ เดชะ ใตเ้ ท้ำยังเปน็ หลวงกำธรอยยู่ งั ไงละ่ .
นำยลำ. ถกู ล่ะๆ.
พระยำภักดี. แลว้ กผ็ มยงั ต้องไป...เออ้ ... ไปเปน็ โทษเสียสิบปียงั ไงล่ะครับ.
นำยลำ. อือๆ! สูบบหุ ร่ีไหมล่ะ?
พระยำภักดี. ขอบพระเดชพระคณุ . (รับบุหรี่ไปจดุ สูบ.)
นำยลำ. แล้วแกไปทำอะไร เหน็ หำยไป.
ผมขนึ ไปอยพู่ ษิ ณโุ ลกครับ พอพ้นโทษแล้ว ผมกเ็ ลยเปิดไปให้พ้นบำงกอก
พระยำภักดี.
นำยลำ. จะอยู่ดูหน้ำพวกพ้องยังไงได้.
พระยำภักด.ี ถูกแล้ว, ถกู แล้ว, ทำมำหำกินยังไงท่พี ิษณโุ ลก?
นำยลำ. แตแ่ รก ผมพยำยำมหำงำนทำทำงเสมยี นบำญชี ก็ไม่สำเร็จ. (หวั เราะ.)
พระยำภกั ดี. ฮอื ๆ! ในชนั ต้นๆ เหน็ จะลำบำกจริง แล้วยงั ไงล่ะ?
นำยลำ. แลว้ ผมก็เขำ้ หนุ้ คำ้ ขำยกบั เจ๊กสองสำมคนด้วยกนั .

พระยำภกั ดี. แล้วเปน็ ยงั ไง?
นำยลำ. ก็ดหี รอกครับ พอไถๆ ไปได้ ไมส่ ฝู้ ืดเคืองนกั แต่ภำยหลังอำ้ ยผีโลภมันก็เข้ำ
ดลใจผมอีก.
พระยำภกั ด.ี เอ๊ะ! อะไร เล่นอยำ่ งเกำ่ อีกหรอื ?
เปล่ำขอรบั อำ้ ยอยำ่ งเก่ำผมเข็ด, แต่ถงึ จะไม่เขด็ มนั ก็ทำอย่ำงเก่ำอีกไม่ได้

เพรำะผมไมไ่ ดเ้ ปน็ ข้ำรำชกำรแล้วอยำ่ งท่ีทำครังกอ่ น มันกไ็ ม่มีโอกำสอยู่เอง
ถกู ไหมละ่ ครบั ?
ถกู แล้ว เปน็ เครำะหด์ ขี องแกท่ไี ม่มีโอกำส.

แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ ๑๕ : ภำษำสะทอ้ นตวั ตน (๓) ๙1

นำยลำ. ที่จริงถงึ มีโอกำสผมก็ไมเ่ ล่นอกี ผมกแ็ กจ่ นหวั หงอกแล้วต้องมคี วำมคิด

พระยำภักดี. ดขี ึนกว่ำแตก่ อ่ นสกั หนอ่ ย, กำรท่ผี มทำอยำ่ งครงั ก่อนนะ่ ผลทไ่ี ด้มันไม่มี
นำหนกั เทำ่ ผลท่ีเสียเลย, เพรำะฉะนนั ผมจึงไดค้ ดิ หำหนทำงท่ีจะทำกำร
นำยลำ. ใหไ้ ด้ผลมำกๆ และให้มที ำงลำบำกน้อยๆ.
ฮือ! แลว้ ก็ทำยังไงละ่ ฉันหวังใจว่ำกำรทที่ ำนนั ไมเ่ ป็นสงิ่ ท่ีผดิ กฎหมำย,
พระยำภกั ดี. แต่ทจี่ รงิ นก่ี ็ไมต่ อ้ งกลำ่ วเพรำะถำ้ ผิดกฎหมำยแกคงไม่มำเล่ำให้ฉันฟงั .
นำยลำ. อ้อ! เจำ้ คณุ น่ีกย็ งั ช่ำงพูดอยู่เหมือนหนุ่มๆ น่ะเอง กำรทีผ่ มทำน่ะ
พระยำภักดี. เปน็ กำรคำ้ ขำยครบั .
นำยลำ. ค้ำอะไร?
พระยำภักดี. ฝนิ่ .
นำยลำ.
พระยาภกั ดี. อือ! ได้กำไรดหี รือ?
นายล้า. ฉบิ หำยหมดตวั .
อ้ำว! ทำไมยังงนั ?
พระยาภกั ดี. เขาจับไดเ้ สยี นะ่ ซิ เคราะห์ดีที่ไมต่ ิดคกุ เข้าไปด้วย.
นำยลำ. จริง เคราะห์ดี.
พระยำภักดี.
นำยลำ. รอดตวั ท่หี มอความของผมดี แกว้ ่าผมไมร่ ู้ไม่เห็นด้วย,จีนกิมจนี เง็กมากูเ้ งิน
พระยำภักดี. ผมไปวา่ จะไปท้าทนุ ในการคา้ ขายล่องเรือขา้ วหรืออะไรอนั หนึง่ , ผมกจ็ ้า
นำยลำ. ไม่ไดถ้ นัดเสยี แลว้ และจนี กิมจีนเง็กเอาเงนิ นนั ไปลงทุนซือฝน่ิ ผมไมร่ ู้
พระยำภกั ดี. ไม่เหน็ ด้วย, ทจี่ รงิ ผมระวงั ตวั มาก คอยเล่ียงไมอ่ อกหน้าออกตาเลย
นำยลำ. เพราะยังงันถึงไดห้ าพยานมายนั ผมยากนัก.
พระยำภกั ด.ี
ฮอื ! ก็จีนกมิ จนี เงก็ เล่า?
ตดิ ตะรำงอยูท่ ่พี ิษณโุ ลก.
อ้อ!
แหม! วันนรี อ้ นจรงิ ทำใหร้ ะหำยนำพลิ ึก.
(เรียก.) อำ้ ยคำ! ไปหำโซดำมำถว้ ยเถอะ.
โซดำเปล่ำหรอื ครับ?

จะเอำครีมโซดำกไ็ ด้ หรือนำแดง.
นำเหลอื งๆ ไม่มีหรือครับ มันค่อยชืน่ อกช่นื ใจหนอ่ ยหน่งึ ?
ไมม่ ี ถงึ จะมีฉันกไ็ มเ่ ห็นควรจะกนิ เวลำรอ้ นๆ ยังง.ี (อ้ายคายกโซดาเข้ามา
ทางขวา วางโซดาบนโต๊ะแลว้ กลบั ออกไป นายล้ายกโซดาขนึ้ ดมื่ ทาหนา้ เหย
แลว้ วาง.)

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๑๕ : ภำษำสะทอ้ นตัวตน (๓) ๙2

นำยลำ. ทพี่ ิษณโุ ลกก็พอหำอะไรด่ืมได้พอใช้เทยี วครับ.
พระยำภกั ดี.
(แลดูหน้านายล้า.) ฉนั เช่ือ, เช่ือทีเดียว เออ! นแี่ น่ะ ฉนั ขอถำมอะไรสกั หน่อย
นำยลำ. เถอะ แกมำหำฉนั วนั นีนะ่ มธี รุ ะอะไร อย่ำเกรงใจเลย เสียแรงเปน็ เกลอกันมำ
แตเ่ ก่ำ แตแ่ ก่.
พระยำภกั ดี. ผมมำกต็ งั ใจมำเยย่ี มเจำ้ คณุ นนั่ แหละอย่ำงหนึ่ง อีกอย่ำงหนึ่งผมนกึ ว่ำ
นำยลำ. ถ้ำมโี อกำสจะได้พบแมล่ ออบ้ำง.
พระยำภกั ดี.
นำยลำ. (หนา้ ตงึ .) อ้อ!
พระยำภักดี. เขำวำ่ เป็นสำวใหญแ่ ล้วไมใ่ ชห่ รือครับ?
นำยลำ. กส็ ำวอำยุ ๑๗ แลว้ .
พระยำภกั ดี. อ้อ! ถูกครับ แล้วเขำว่ำเหมอื นแม่เขำไมใ่ ชห่ รอื ครับ?
นำยลำ.
พระยำภักดี. ก็เหมือน.
นำยลำ. ผมจะพบสกั ทไี ดไ้ หมครับ?
พระยำภกั ดี. ฉนั บอกไมไ่ ด้ว่ำเม่อื ไหรจ่ ะมโี อกำสทีจ่ ะพบแม่ลออ.
นำยลำ. นยั วำ่ นะ่ เจ้ำคณุ ไมเ่ ต็มใจใหผ้ มพบยงั งันหรือ?
พระยำภกั ดี. ถำ้ จะใหฉ้ ันตอบตำมใจจรงิ ก็ต้องตอบวำ่ ถำ้ ไมพ่ บได้ดกี ว่ำ.
นำยลำ.
พระยำภกั ดี. (ออกโกรธ.) ทำไม?
จะให้ฉันต้องอธบิ ำยไปทำไม แกควรจะเขำ้ ใจได้เองดีเทยี ว.
นำยลำ. เข้ำใจยังไง?
พระยำภกั ดี. จะใหฉ้ นั พดู ตำมตรงอกี หรือ?
นำยลำ. เชิญ.

พระยำภักดี. ถำ้ อย่ำงงันก็เอำซิ ทีฉ่ ันไมเ่ ต็มใจใหแ้ กพบกบั แม่ลออก็เพรำะแมล่ ออเป็นผู้ท่ี
ได้รับกำรอบรมอนั ดี สมควรแก่ผมู้ ตี ระกลู , ควรหรือท่ีหลอ่ นจะคบค้าสมาคม
นำยลำ. กับคน...เออ้ ...
คนขีคุกขตี ะรำงอยำ่ งผม ยังงนั หรอื ?
ฉันเสียใจ ท่ีแกมำบงั คับใหฉ้ นั ตอ้ งพดู ใหร้ ะคำยหแู กเชน่ นี.
ทำไมในโลกนมี ผี มคนเดียวหรอื ท่เี คยตดิ คกุ ,คนอ่ืนที่เคยตดิ คกุ แล้วมาเที่ยว
ลอยหน้ำสมำคมอย่ใู นหมูผ่ ู้ลำกมำกดี มีถมไปไมใ่ ชห่ รือ?
ทำงทจ่ี ะตอ้ งรบั พระรำชอำญำมหี ลำยทำง บำงคนก็พลำดอยำ่ งโน้น บำงคน
กพ็ ลำดอย่ำงน,ี ความผิดที่คนกระทาก็มีหลายชนั้ .
ยังงันซิ ถงึ กำรฉอ้ โกงกม็ หี ลำยชนดิ หลำยชนั เหมอื นกัน ถ้ำไมย่ งั งนั คณุ เอง

จะได้มำลอยหนำ้ เปน็ พระยำอย่หู รือ?

แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ ๑๕ : ภำษำสะท้อนตวั ตน (๓) ๙3

พระยำภักดี. ท่แี กพูดเชน่ นี ถ้ำเป็นคนอน่ื เขำคงหำว่ำแกหมิ่นประมำทเขำ แต่ฉนั น่ะ

นำยลำ. เปน็ คนที่รู้จกั แกมำช้ำนำนแล้ว เพรำะฉะนันพอจะให้อภยั ได้.
ขอบพระเดชพระคณุ ผมเข้ำใจดีแลว้ ถ้ำฉ้อโกงเล็กนอ้ ยจง่ึ จะมีโทษ
พระยำภกั ดี. โกงให้เปน็ กำรใหญ่ไมเ่ ปน็ ไร.
แกยังเข้ำใจผิดอย่มู ำก กำรทคี่ นไดร้ บั พระรำชอำญำครำวหนึ่งแลว้ ไม่ใชว่ ำ่
นำยลำ. ใครๆ เขำจะพำกันคอยตดั รอนไมใ่ ห้มีกำรผงกหวั ได้อีก ไม่ใชเ่ ชน่ นัน ถำ้ ใคร

พระยำภกั ดี. สำแดงให้ปรำกฏว่ำ รูส้ กึ เข็ดหลำบเกรงพระรำชอำญำ ละควำมประพฤตทิ ี่ชั่ว
ประพฤตทิ ำงทีด่ แี ล้ว ก็คงจะต้องมผี ู้รู้สึกสงสำรสักครำวหนึ่ง.
นำยลำ. เจำ้ คุณจะพดู อย่ำงไรก็พดู ได้ เจ้ำคณุ ไมเ่ คยติดคกุ จะมำรยู้ ังไงได้ วำ่ อ้ำยคนท่ี
พระยำภักดี. ติดคุกออกมำแล้วนะ่ มนั จะได้รับควำมลำบำกยังไง.
นำยลำ.
ฉนั ขอถำมหนอ่ ยเถอะ วำ่ ตังแตแ่ กพ้นโทษมำแลว้ แกไดพ้ ยำยำมท่จี ะสำแดง
พระยำภกั ดี. ให้ปรำกฏอยำ่ งไรบ้ำง ว่ำแกน่ะตงั ใจจะประพฤตแิ ต่ในทำงทดี่ ีทคี่ วร?
นำยลำ. ผมจะพยำยำมหรือมิพยำยำมก็ไม่มีใครปรำรถนำอินงั .
ออ้ เพรำะฉะนัน แกก็เลยปลอ่ ยตวั ไปตำมใจของแกยงั งันซ.ิ
พระยำภกั ดี. (หัวเราะ.) เจ้ำคณุ ต้องเขำ้ ใจวำ่ ผมก็รักชวี ิตของผมเหมือนกัน ท่ีจะใหผ้ ม
อดตำยนนั เหลือเกนิ นกั ผมหำไดท้ ำงไหนผมกเ็ อำทำงนนั .
นำยลำ. ฮอื ! แกอยำกจะพบแม่ลออทำไม?
ผมไม่ไดเ้ หน็ หล่อน ตงั แต่หลอ่ นอำยไุ ด้ ๒ ปีเศษเท่ำนัน ผมก็อยำกจะดวู ำ่
พระยำภกั ด.ี เดย๋ี วนีหล่อนจะเปน็ ยงั ไง.
นำยลำ. ออ้ ? นัน่ แนร่ ูปแม่ลออ ฉำยเม่ือเร็วๆ นเี อง, (ลุกไปหยบิ รูปมาส่งให้นายลา้ .)
พระยำภกั ดี. ดรู ูปนี่ก็เท่ำกบั ดูตวั เหมือนกัน.
นำยลำ. (รับรปู ไปดแู ลว้ พูด.) ฮือ! เหมอื นแม่จริงขอรับ ผมได้ทรำบข่ำววำ่ จะแต่งงำน
พระยำภักด.ี กับนำยทองคำลูกเจำ้ คุณรณชติ ไม่ใช่หรือครบั ?
นำยลำ. ยังงนั .
จะแต่งเมอ่ื ไรครับ?

ยงั ไม่แน่ เหน็ จะในเร็วๆ นี.
ถ้ำกำหนดวันแน่เมือ่ ไหร่ ใตเ้ ทำ้ โปรดบอกให้ผมทรำบดว้ ยนะครบั .
จำเป็นหรือ?
ผมจะไดม้ ำช่วยงำน.

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ ๑๕ : ภำษำสะทอ้ นตัวตน (๓) ๙4

พระยำภกั ด.ี อะไรแกจะมำดว้ ยหรือ ตริตรองเสยี ให้ตลอดหนอ่ ยเถอะ.
นำยลำ. ผมเหน็ ควรตวั ผมจะมำรดนำดว้ ยนะครบั .
พระยำภกั ด.ี นี่แกเอำอะไรมำนกึ !
นำยลำ. เอ๊ะ! เจำ้ คุณนี่ชอบกลจรงิ ๆ ก็แม่ลออนะ่ ลูกผมแทๆ้ ไม่ใช่หรือ?
พระยำภักด.ี ออ้ ? นี่แกพึ่งรู้สกึ ตัวแหละหรือวำ่ แม่ลออเป็นลกู แก ทจ่ี รงิ ฉันเองกเ็ กือบจะ
ลมื เสยี แล้ววำ่ แกนะ่ เป็นพ่อแมล่ ออ.
นำยลำ. จริง, ผมมีควำมผิดทที่ ิงแม่ลออไปเสยี นำน น่ีแม่ลออคงไม่รู้เลยละซวิ ่ำ
ผมเป็นพอ่ เห็นจะนึกว่ำเจ้ำคณุ เป็นพ่อกระมัง.
พระยำภกั ด.ี เขำรู้วำ่ ฉันเปน็ แตพ่ ่อเลยี งเขำ ฉันบอกวำ่ พอ่ เขำตำยเสยี ตังแต่เขำยงั เลก็ ๆ
เขำกเ็ ลยนบั ถอื ฉนั เป็นพ่อ.
นำยลำ. ก็แมเ่ ขำไมบ่ อกไมเ่ ลำ่ อะไรใหล้ กู เขำรมู้ ่ังเลยหรือ?
พระยำภักด.ี เขำไม่ไดบ้ อก.
นำยลำ. ทำไม?
พระยำภกั ด.ี แกไม่ควรจะต้องถำมเลย แกรอู้ ยู่ดีแล้ววำ่ ตังแต่แรกไดแ้ ม่นวลมำแลว้
แกไม่ได้ทำให้เขำเปน็ ท่พี อใจเลยสักขณะจติ เดียว.
นำยลำ. จรงิ ซ!ิ นเี่ จ้ำคณุ คงนกึ ละซิว่ำ ถ้ำแม่นวลนะ่ ไดก้ ะเจ้ำคณุ เสียจะดีกว่ำ.
พระยำภักด.ี ก็หรอื มนั ไม่จรงิ เชน่ นนั ละ่ แมน่ วลเลือกผัวผดิ แทท้ เี ดียว เมือ่ จะตำยหล่อนก็รู้สกึ
จึงได้มอบแม่ลออไว้ใหเ้ ป็นลกู ฉัน ขอใหฉ้ นั เลยี งดใู ห้เสมอลูกในไสฉ้ นั เอง
นำยลำ. ฉันกไ็ ด้ตงั ใจทะนุถนอมแมล่ ออเหมือนลกู ในอกฉัน ฉนั ได้กระทำหน้ำทพ่ี ่อ
ตลอดมำ โดยควำมเตม็ ใจจรงิ ๆ, แมล่ ออเองคงจะเปน็ พยำนว่ำฉันไม่ได้
พระยำภกั ด.ี กระทำให้เสียวำจำที่ฉนั ให้ไว้แกแ่ มน่ วลเลย.
นำยลำ. จริง ผมนะ่ ได้ประพฤติไม่ดี บกพรอ่ งในหนำ้ ที่บดิ ำมำก, แตต่ ่อไปผมจะตงั ใจ
พระยำภกั ด.ี ประพฤติใหส้ มควร.
นำยลำ. ดูเกนิ เวลำเสยี แลว้ แม่ลออก็จะมีเหย้ำมเี รอื นอย่แู ลว้ .
ผมไมเ่ ห็นจะเกนิ เวลำไปเลย.
พระยำภกั ด.ี แกคดิ จะทำอะไร?
นำยลำ. ผมคดิ ว่ำ เป็นหน้ำท่จี ะต้องมำอยู่ใกลช้ ดิ ลูกสำวผม เพื่อจะไดช้ ่วยเหลือ
เจือจำนในธรุ ะตำ่ งๆ ตำมเวลำอนั สมควร.
ฉนั บอกแลว้ วำ่ เขำจะมเี หยำ้ มเี รอื นอย่แู ลว้ .
ทรำบแล้ว, เมอื่ ยังอยใู่ นบ้ำนเจำ้ คุณผมกว็ ำงใจได้ นจี่ ะแยกไปมเี หยำ้ มเี รือน
ของตัวเองแล้ว ผมจะต้องเขำ้ มำอยกู่ ับเขำเพ่ือจะได้เปน็ กำลังแกเ่ ขำบ้ำง.

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ ๑๕ : ภำษำสะทอ้ นตัวตน (๓) ๙5

พระยำภักดี. เอะ๊ ! แกนีจ่ ะเป็นบ้ำเสียแลว้ กระมัง?
นำยลำ. ทำไม?
พระยำภักดี. แกจะคดิ ไปอยกู่ ับลูกสำวยังงนั ยงั ไงได้.
นำยลำ. ทำไมครบั ก็ผู้ทจี่ ะมำเป็นลกู เขยผมน่ะ เขำกม็ ั่งมพี ออยู่ไมใ่ ช่หรอื
เขำจะเลยี งผมไว้อกี สักคนไม่ได้เทียวหรอื ?
พระยำภักดี. แกจะไปเปน็ เจำ้ บุญนำยคณุ อะไรเขำ เขำจะไดเ้ ลียงแก?
นำยลำ. ผมเปน็ พอ่ แม่ลออ ดกู ็มีบุญคณุ พอแลว้ .
พระยำภกั ดี. เอ๊ะ! นแี่ กจะขยำยขึนวำ่ แกเป็นพอ่ แม่ลออยงั งันหรือ?
นำยลำ. ก็ยงั งนั ซิขอรับ.
พระยำภักดี. พทุ โธ่! นี่แกนะ่ ไม่มคี วำมเมตตำลกู แกบำ้ งเลยเทียวหรือ ถงึ ได้คดิ ร้ำยแกเ่ ขำ
ได้ยังงนั ?
นำยลำ. คิดร้ำยยงั ไง?
พระยำภักดี. นำยทองคำเขำจะมำแต่งกบั ลกู สำวคนเชน่ แกได้อยูห่ รือ?
นำยลำ. ถำ้ เขำรกั แมล่ ออจริงละก็ ถงึ ผมจะเป็นคนเลวกวำ่ ทผี่ มเปน็ อยู่น่ี เขำคงไม่
รังเกยี จ.
พระยำภกั ดี. ถึงนำยทองคำจะไม่รังเกียจ คนอืน่ ๆ ก็คงต้องรังเกยี จ, ใครเขำจะมำคบคำ้
สมำคมไดอ้ ีกตอ่ ไป ไปขำ้ งไหนเขำก็จะแลดพู ดู ซุบซิบกนั ถำ้ ใครเขำเลี่ยงได้
นำยลำ. เขำก็คงเลี่ยง แกจะมำทำใหแ้ ม่ลออเป็นหมำหัวเน่ำหรือ?
เจ้ำคุณ! ผมจะตอ้ งพูดตำมตรง ผมนะ่ มนั หมดทำงหำกนิ แลว้ ไม่แลเหน็
พระยำภักดี. ทำงอืน่ นอกจำกทจ่ี ะอำศัยลกู สำวให้เขำเลยี ง.
นำยลำ. อ๋อ! นี่น่ะ แกต้องกำรเงนิ ยังงันหรือ?
พระยำภกั ดี. ก็แน่ละ ไม่มเี งินก็อดตำยเท่ำนนั เอง.
กจ็ ะพูดกันเสียตรงๆ เทำ่ นันก็จะแลว้ กัน เอำเถอะฉนั ให้แกเด๋ียวนีก็ได้
นำยลำ. เทำ่ ไหรถ่ ึงจะพอ เอำไปสบิ ชั่งก่อนพอไหม?
พระยำภกั ดี. ไม่รบั ประทำน.
นำยลำ. ยี่สบิ ช่งั !
พระยำภักดี. ไมร่ ับประทำน.
นำยลำ. ห้ำสบิ ชง่ั !
พระยำภกั ดี. พุทโธ!่ เจ้ำคณุ ! แตท่ ีผ่ มฉบิ หำยไปในเรือ่ งค้ำฝิ่นนันกเ็ กือบร้อยชงั่ เข้ำไปแลว้ .
นำยลำ. เอำ! ร้อยชั่งกเ็ อำ!
พระยำภักดี. ผมไมอ่ ยำกให้เจ้ำคุณฉิบหำยหรอก.
ชำ่ งฉันเถอะ ขอแตใ่ ห้แกรบั เงินร้อยชั่งแล้วกไ็ ปเสยี ใหพ้ ้นเถอะ.

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ ๑๕ : ภำษำสะท้อนตวั ตน (๓) ๙6