แจกลูกสะกดคำ

ส�ำหรบั คคมู่รกูอื ลก่มุารสเารรยี ะนกราูด้ ร้วเรยียตนนรเู้ภอางษาไทย

การสอนอา่ นแบบแจกลกู สะกดค�ำ

ระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ - ๓

หน่วยศกึ ษานเิ ทศก์ สำ� นักการศึกษา กรงุ เทพมหานคร

คำ� น�ำ

คู่มือการเรียนรู้ด้วยตนเองส�ำหรับครูกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยเร่ือง
การสอนอ่านแบบแจกลูกสะกดคำ� ระดับช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ เปน็ ค่มู ือท่ี
หน่วยศึกษานิเทศก์ ส�ำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร จัดท�ำขึ้นตามโครงการ
ยกระดบั ผลสมั ฤทธแิ์ ละคณุ ภาพการอา่ น เขยี นภาษาไทย สำ� หรบั ครเู พอื่ นำ� ไปใช้
เปน็ แนวทางในการจดั การเรยี นรู้ กลมุ่ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย ตามหลักสตู ร
แกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ มงุ่ เนน้ ใหผ้ เู้ รยี นมพี ฒั นาการ
ทางภาษา เร่อื งการอ่านแบบแจกลูกสะกดคำ� โดยคณะผู้จดั ท�ำรว่ มกนั เรยี บเรียง
เน้ือหาและรปู แบบกจิ กรรม แบบฝึกทกั ษะ ทเ่ี หมาะสมกบั วยั ของผเู้ รยี น เพอื่ น�ำ
ไปสกู่ ารเรยี นรดู้ ว้ ยตนเองและกระตนุ้ ความสนใจ เปน็ พนื้ ฐานการคดิ เชอ่ื มโยงใน
การเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น และสามารถน�ำไปใช้ในการติดต่อสื่อสาร
ในชีวติ ประจ�ำวันได้อยา่ งถูกต้องตอ่ ไป
ขอขอบคุณผู้บริหารกรุงเทพมหานคร และผู้เก่ียวข้องทุกฝ่ายท่ีเห็น
ความส�ำคัญของการอ่าน เพื่อยกระดับผลสัมฤทธ์ิและคุณภาพการอ่าน เขียน
ภาษาไทยของนักเรียนโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร คณะผู้จัดท�ำหวังเป็น
อย่างย่ิงว่า คู่มือการเรียนรู้ด้วยตนเองส�ำหรับครูกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
เรอ่ื งการสอนอา่ นแบบแจกลูกสะกดคำ� ระดับช้นั ประถมศึกษาที่ ๑ - ๓ จะเปน็
ประโยชนต์ อ่ การจดั การเรยี นรใู้ หเ้ กดิ ประสทิ ธภิ าพ เปน็ ไปตามหลกั สตู รและบรรลุ
ตามจดุ มุง่ หมายของหลักสูตรต่อไป

คณะผูจ้ ดั ทำ�

สารบัญ

เร่อื ง หน้า

• ความรู้สำ� หรับครู : พยัญชนะไทย ๗
• สระในภาษาไทย ๑๖
• การสอนอ่านแบบแจกลูก ๒๐
• การสอนอา่ นสะกดคำ� ๒๒
• กจิ กรรมทบทวนสระ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ ๓๕
• กิจกรรมการอา่ นแบบแจกลกู ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๑ ๓๙
• กจิ กรรมการอ่านสะกดคำ� ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ ๑ ชดุ ท่ี ๑ ไมม่ ีตวั สะกด ๔๖
• กิจกรรมการอ่านสะกดค�ำ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๑ ชดุ ท่ี ๒ มีตัวสะกด ๕๒
• กจิ กรรมทบทวนพยัญชนะ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๒ ๖๕
• กิจกรรมทบทวนสระ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๒ ๗๒
• กิจกรรมการอ่านแบบแจกลูก ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ ๒ ๗๖
• กจิ กรรมอา่ นสะกดคำ� ทป่ี ระสมสระ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒ ๘๒
• กจิ กรรมการอา่ นสะกดค�ำทม่ี ตี ัวสะกด ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๒ ๘๗
• กิจกรรมการอา่ นสะกดคำ� อกั ษรน�ำ ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี ๒ ๙๓
• กิจกรรมอา่ นคำ� อักษรควบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๒ ๙๘
• กจิ กรรมอ่านสะกดค�ำทีม่ เี คร่ืองหมายทัณฑฆาต
และค�ำท่มี ีตวั อกั ษรไมอ่ ่านออกเสยี ง ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒ ๑๐๕

สารบัญ(ต่อ) หน้า

เร่อื ง ๑๑๐
๑๑๕
• กิจกรรมอ่านสะกดค�ำ รร (ร หนั ) ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๒ ๑๒๐
• กิจกรรมอ่านแบบแจกลกู ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ ๓ ๑๒๓
• กิจกรรมอา่ นสะกดคำ� ที่ประสมสระ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๑๒๘
• กจิ กรรมการอ่านสะกดค�ำที่มตี วั สะกด ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ ๓ ๑๓๓
• กจิ กรรมอา่ นสะกดค�ำ อักษรน�ำ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓ ๑๓๘
• กจิ กรรมอ่านสะกดคำ� อกั ษรควบ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๓ ๑๔๓
• กจิ กรรมอา่ นสะกดค�ำท่ีมเี ครอ่ื งหมายทณั ฑฆาต ๑๔๘
และค�ำท่ีมีตัวอกั ษรไมอ่ อกเสยี ง ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๓ ๑๕๒
• กิจกรรมอา่ นสะกดคำ� ทีม่ ี รร (ร หัน) ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓
• บรรณานกุ รม
• คณะผจู้ ัดทำ�

4

ค�ำชีแ้ จง

คู่มือการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเองส�ำหรับครู กลุม่ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย
ฉบับน้ี ประกอบดว้ ยความร้เู ก่ียวกับพยญั ชนะ สระ การอา่ นแจกลูก และ
การอา่ นสะกดคำ� วธิ กี ารอา่ น โดยครผู สู้ อนเลอื กใชว้ ธิ สี อนแบบใดแบบหนงึ่
หรอื ตามความเหมาะสมเพอื่ ใหน้ กั เรยี นไดท้ งั้ การอา่ นและการเขยี น โดยนำ�
ค�ำพ้ืนฐานในระดับช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๑ – ๓ ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพ้ืนฐานพทุ ธศักราช ๒๕๕๑ มาก�ำหนดเป็นกิจกรรมดงั นี้
๑. กิจกรรมทบทวนพยญั ชนะ
๒. กิจกรรมทบทวนสระ
๓. กจิ กรรมการอา่ นแจกลูก
๔. กจิ กรรมการอา่ นสะกดค�ำ
- ค�ำประสมสระ
- คำ� ที่มตี ัวสะกด
- อกั ษรนำ�
- อักษรควบ
- คำ� ทม่ี ีตวั การนั ตแ์ ละค�ำที่อกั ษรไม่อา่ นออกเสียง
- ค�ำท่ี รร (ร หนั )
ภาคผนวก

5

ความร้สู �ำหรบั ครู

6

พยญั ชนะ
ไทย

ในการศึกษาพยัญชนะไทย ต้องพิจารณาถึงรูปพยัญชนะ และเสียง
พยัญชนะ จงึ จะเข้าใจชัดเจน

๑. รปู พยญั ชนะ

รปู พยญั ชนะไทยมี ๔๔ ตัว ปัจจุบันใช้เพยี ง ๔๒ ตวั

๑.๑ ชือ่ เรยี กรปู พยัญชนะ
ชื่อเรียกรูปพยัญชนะ เรียกเสมือนมีสระออประสมอยู่ เช่น
ก ชือ่ วา่ กอ ง ช่ือวา่ งอ ฮ ชือ่ ว่า ฮอ นอกจากนีย้ ังสรรหาค�ำมากำ� กบั
พยัญชนะ ท�ำให้จดจ�ำพยัญชนะได้ง่าย ค�ำที่ก�ำกับพยัญชนะนี้จะช่วย
เชอื่ มโยงดว้ ยวา่ หมายถงึ รปู พยญั ชนะตวั ใด หากพยญั ชนะนน้ั มเี สยี งซำ�้ กนั
อย่างไรก็ดี มกี ารใชค้ ำ� ก�ำกับพยญั ชนะเปลย่ี นแปลงไปบ้าง เชน่
พยญั ชนะ ฅ ฉ บบั พระยาศรีสุนทรโวหาร ใช้ ฅ กณั ฐา

ฉบบั สมเดจ็ ฯ กรมพระยาดำ� รงราชานภุ าพ
ใช้ ฅ ฅอ ฉบบั ปจั จบุ นั ใชก้ นั ทวั่ ไปวา่ ฅ คน
พยญั ชนะ ศ ษ ส ฉบบั จนิ ดามณขี องพระโหราธบิ ดี ใช้ ศ ศอ
ษ ษอ ส สอ ฉบบั สมเดจ็ ฯ กรมพระยา
ดำ� รงราชานภุ าพ และฉบบั ปจั จบุ นั ใชก้ นั
ทวั่ ไปวา่ ศ ศาลา ษ ษี ส เสอื

7

พยัญชนะ ฬ ฉบบั พระยาศรสี นุ ทรโวหารใช้ ฬ จกั รวาฬ
(ปัจจุบันใช้จักรวาล) ฉบับสมเด็จฯ
กรมพระยาด�ำรงราชานุภาพ ใช้ ฬ ฬา
(ปจั จบุ นั ใช้ ลา) ฉบบั ปจั จบุ นั ใชก้ นั ทว่ั ไปวา่
ฬ จฬุ า

แม้พยัญชนะไทยจะมีชื่อเรียกรูปพยัญชนะมีค�ำก�ำกับพยัญชนะแล้ว
คนไทยยังนิยมแต่งค�ำคล้องจองประกอบช่ือพยัญชนะหลายส�ำนวน เช่น
ส�ำนวนทจ่ี ดจำ� กนั มาชา้ นาน คอื แบบเรียน ก ไก่ ของบรษิ ัทประชาช่าง

ตัวอย่าง ข ไข่ ในเล้า ฃ ขวด ของเรา
ก เอ๋ย ก ไก่ ฅ คน ขงึ ขงั ฆ ระฆงั ข้างฝา
ค ควาย เข้านา จ จาน ใชด้ ี ฉ ฉ่งิ ตีดัง
ง งู ใจกล้า ซ โซ่ ล่ามที ฌ เฌอ ค่กู นั
ช ช้าง วง่ิ หน ี

มีค�ำคล้องจองประกอบชื่อพยัญชนะ ซึ่งผู้ประพันธ์แต่งไม่นานมานี้
สมั ผสั ถกู ตอ้ ง ทำ� ใหไ้ มค่ ลาดเคลอ่ื นของรองศาสตราจารยป์ ติ นิ นั ท์ สทุ ธสาร

ตัวอย่าง ข ไข่ น่าอวด ฃ ขวด ลวดลาย
ก เอย๋ ก ไก่ ฅ คน เกง่ จงั ฆ ระฆงั สวยหรู
ค ควาย อดทน จ จาน งามยิง่ ฉ ฉ่ิง ปากกวา้ ง
ง งู เลอื้ ยคลาน ซ โซ่ ใชเ้ สมอ ฌ เฌอ แผ่กงิ่
ช ช้าง ตัวโต

8

อน่ึง ในเอกสารโบราณหรอื จารกึ คำ� ทเ่ี ขียนด้วย ฃ และ ฅ ปัจจุบนั
ใช้ ข และ ค เชน่
ฃึ้น เฃ้า ฃุน ฃวด ปัจจุบนั ใช้ ขึ้น เข้า ขุน ขวด
ฅวาม ฅุ้ม ฅอ้ น ปัจจุบันใช้ ความ คมุ้ ค้อน
ฅน โบราณใช้ท้งั ฅน และ คน ปจั จบุ นั ใช ้ คน
๑.๒ แบบตัวพยญั ชนะ
แบบตัวพยัญชนะไทยมีการดัดแปลงเรื่อยมา เพื่อใช้เป็น
แบบฝึกหัดคัดลายมือในโรงเรียน ใน พ.ศ. ๒๕๑๐ กระทรวงศึกษาธิการ
ได้ออกแบบตัวอักษรไทยและราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความเห็นชอบ
ตวั อักษรเป็นแบบหวั กลมตวั มน ครูควรให้เด็กไดฝ้ ึกคดั พยญั ชนะและสระ
แบบน้ีเปน็ มาตรฐานดว้ ย

ตัวอักษรแบบกระทรวงศกึ ษาธิการ
พยัญชนะ

ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง จ ฉ
ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ
ณ ด ต ถ ท ธ น บ ป
ผ ฝ พ ฟ ภ ม ย ร ล
ว ศ ษ ส ห ฬ อ ฮ

สระ
-ะ -า - ิ -ี -ึ - ื - ุ - ู เ-
-ว -ำ ไ - ใ - โ -  

9

๑.๓ รูปพยญั ชนะสะกด
รปู พยญั ชนะทเี่ ปน็ ตวั สะกดแทนเสยี งพยญั ชนะทา้ ย มี ๘ แม่ ไดแ้ ก่
คำ� แม่กง มพี ยัญชนะสะกด ไดแ้ ก่ ง
คำ� แมก่ น มีพยัญชนะสะกด ไดแ้ ก่ น ญ ณ ร ล ฬ
คำ� แมก่ ม มีพยัญชนะสะกด ได้แก่ ม
ค�ำแม่เกย มีพยญั ชนะสะกด ได้แก่ ย
ค�ำแม่เกอว มีพยัญชนะสะกด ไดแ้ ก่ ว
คำ� แมก่ ก มีพยญั ชนะสะกด ได้แก่ ก ข ค ฆ
ค�ำแมก่ ด มพี ยญั ชนะสะกด ได้แก่ ด ต จ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ

ฒถทธศษส
ค�ำแม่กบ มีพยัญชนะสะกด ได้แก่ บ ป พ ฟ ภ

๒. เสยี งพยญั ชนะ

เสยี งพยญั ชนะในภาษาไทยมี ๒๑ หนว่ ย ทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ ทง้ั พยญั ชนะตน้
เดี่ยว พยัญชนะตน้ ควบและพยัญชนะท้าย ดังน้ี
๒.๑ เสยี งพยัญชนะตน้ เดยี่ ว
เสยี งพยญั ชนะทงั้ ๒๑ หนว่ ยนนั้ ทกุ หนว่ ยสามารถเปน็ พยญั ชนะ
ต้นของพยางคไ์ ด้ ดังน้ี
หน่วยเสียงพยัญชนะระเบิด คือ เสียงที่ลมถูกกักแล้วระเบิดออก
ทางปาก ดงั นี้
๑) / ก / ในค�ำวา่ กา ก้งุ กบ ฯลฯ
๒) / ฅ / ในค�ำวา่ คา ขนั ฆอ้ ง ฯลฯ
๓) / จ / ในค�ำว่า จำ� ใจ จาก ฯลฯ

10

๔) / ช / ในค�ำวา่ ฉนั ชื่อ ฌาน ฯลฯ
๕) / ด / ในค�ำว่า เด่น ฎกี า บณั ฑิต ฯลฯ
๖) / ต / ในค�ำวา่ ตดิ ตาม ปฏบิ ัต ิ ฯลฯ
๗) / ท / ในคำ� วา่ ทา่ น ฐาน เฒา่ ถูก ธง ฯลฯ
๘) / บ / ในค�ำวา่ บน ใบ บัว ฯลฯ
๙) / ป / ในค�ำว่า ปา้ ปะ ป่ ู ฯลฯ
๑๐) / พ / ในคำ� วา่ เพ่อื น ผ้งึ ภัย ฯลฯ
๑๑) / อ / ในคำ� วา่ อก อบ อ่นุ ฯลฯ
หน่วยเสียงพยัญชนะนาสิก คือ เสียงที่ลมถูกกักในปากแล้วออก
ทางจมกู ดงั น้ี
๑๒) / ง / ในคำ� วา่ งอก งาม งา่ ย ฯลฯ
๑๓) / น / ในคำ� ว่า น่า เหนื่อย เณร ฯลฯ
๑๔) / ม / ในค�ำว่า มงุ่ มา หมาย ฯลฯ
หนว่ ยเสยี งพยัญชนะขา้ งลน้ิ คือ เสียงท่ลี มถกู กกั ตรงช่องกลางปาก
แล้วออกด้านขา้ งล้ิน ดงั น้ี
๑๕) / ล / ในคำ� ว่า ลา หลง จุฬา ฯลฯ
หน่วยเสียงพยัญชนะกระทบ คือ เสียงที่ลมออกขณะลิ้นกระทบ
ปุม่ เหงอื ก ดงั น้ี
๑๖) / ร / ในค�ำว่า เรา รกั หรือ ฯลฯ
หน่วยเสียงพยัญชนะเสียดแทรก คือ เสียงท่ีลมถูกบีบให้เป็นเสียง
เสียดแทรก ดงั นี้
๑๗) / ซ / ใ นค�ำวา่ ซง้ึ ไซร้ ศึก เศรา้ สุข สรา้ ง ทราบ

ฯลฯ
๑๘) / ฟ / ในค�ำว่า ฟ้า ฟาด ฝัน ฯลฯ
๑๙) / ฮ / ในค�ำวา่ ห่าง หาย เฮฮา ฯลฯ

11

หน่วยเสียงพยัญชนะกึ่งสระ คือ เสียงท่ีเกิดเม่ืออวัยวะเล่ือนจาก
ตำ� แหน่งหน่ึงไปสอู่ ีกต�ำแหนง่ หนง่ึ ดังนี้
๒๐) / ว / ในค�ำวา่ วยั วุ่น หวัง ฯลฯ
๒๑) / ย / ในคำ� ว่า ยาม ใหญ่ อย่าง ฯลฯ
๒.๒ เสียงพยญั ชนะควบกล้ำ� หรือพยญั ชนะกล�ำ้
มีเสียงพยัญชนะ ๒ เสียง ท่ีออกเสียงติดต่อกันโดยไม่มีเสียง
สระคน่ั จดั เปน็ เสยี งพยญั ชนะควบกลำ�้ ปรากฏเปน็ พยญั ชนะตน้ ของพยางค์
ได้ ๑๑ คู่ ดงั นี้
/ กร / / กล / / กว / เช่นในคำ� วา่ กราบ กลาย กวาง
/ คร / / คล / / คว / เชน่ ในค�ำวา่ ครู คลาย ความ
/ ตร / เช่นในคำ� ว่า ตรอง
/ พร / / พล / / ผล / เ ช่นในคำ� ว่า เพราะ พลาง เผลอ

ผลิ โผล่
/ ปร / / ปล / เชน่ ในค�ำวา่ ปรับ เปลย่ี น
ปจั จบุ นั ไทยรบั คำ� ยมื จากภาษาองั กฤษหลายคำ� ทำ� ใหก้ ารออกเสยี งคำ�
มีเสียงพยญั ชนะควบกล้ำ� เพม่ิ ขน้ึ อีกหลายคู่ เชน่ เบรก เบลอ ดรีม ทรู ฟรี
ฟลกุ สตริก

๒.๓ เสยี งพยญั ชนะท้าย
เสียงพยัญชนะท้ายพยางค์ท่ีปรากฏตามหลังสระเป็นเสียง
พยญั ชนะเดยี ว ๙ หนว่ ย ดังนี้
/ ง / เช่นในคำ� ว่า คาง นาง จริง ฯลฯ
/ น / เ ชน่ ในค�ำวา่ วาน ชาญ คณุ การ กาล วาฬ ฯลฯ
/ ม / เชน่ ในคำ� วา่ งาม กำ� ฯลฯ

12

/ ย / เช่นในคำ� วา่ ขาย ใหญ่ ไทย ไกล ฯลฯ
/ ว / เชน่ ในค�ำว่า ขาว หนาว เดา ฯลฯ
/ ก / เช่นในค�ำวา่ มาก สขุ นาค เมฆ ฯลฯ
/ ด / เ ช่นในคำ� ว่า อาจ ราช กฎ นาฏ อิฐ คาด จติ

นาถ บาท ครุฑ อาพาธ ทาส อากาศ ดาษ ฯลฯ
/ บ / เช่นในคำ� ว่า ราบ บาป ลาภ ภาพ ฯลฯ
ข้อสังเกต
๑. พยัญชนะท้าย / อ / เป็นเสียงท่ีไม่มีรูปเขียนในอักขรวิธีไทย
เสยี งน้ีจะปรากฏในพยางค์ที่ประสมสระเสียงส้ัน ไมม่ ีรูปตวั สะกด
๒. ปัจจบุ นั ไทยยมื คำ� ภาษาอังกฤษและภาษาฝรง่ั เศสหลายค�ำ ทำ� ให้
เกิดเสียงพยญั ชนะทา้ ยเพม่ิ ข้นึ เชน่
/ ซ / ในค�ำวา่ แกส๊ ก๊าซ เทนนิส ฯลฯ
/ ฟ / ในค�ำว่า กราฟ ปร๊ฟู ฯลฯ
/ ล / ในคำ� ว่า บิล เจล ฯลฯ

๓. ไตรยางศ์

พยัญชนะไทยแบ่งออกเป็น ๓ หมู่ เรียกว่า ไตรยางศ์ มีประโยชน์
ในการผนั วรรณยุกต์ ค�ำในวงเลบ็ แตง่ ข้นึ เพอ่ื ช่วยในการจ�ำอักษรแต่ละหมู่
จะใช้ค�ำอนื่ ก็ได้ ดงั นี้
อกั ษรกลาง คือ พยญั ชนะมพี นื้ เสยี งเป็นเสยี งสามญั มี ๙ ตวั

กจฎฏดตบปอ
(ไก)่ (จอ้ ง) (ชฎา) (ปฏกั ) (ด)ู (เตา่ ) (บน) (ปาก) (โอง่ )

13

อักษรสงู คือ พยัญชนะมีพ้ืนเสยี งเปน็ เสยี งจัตวา มี ๑๑ ตัว
ขฃ ฉ ฐ ถผ
(ไข่) (ฃวด) (ฉง่ิ ) (ฐาน) (ถงุ ) (ผง้ึ )
ฝศ ษ สห
(ฝา) (ศาล) (ษี) (เสอื ) (หบี )

อกั ษรต่�ำ คือ พยญั ชนะมีพืน้ เสยี งเป็นสามญั มี ๒๔ ตัว
ค ฅ ฆ ง ช ซฌญ

(คาน) (คน) (ฆ้อง) (งาน) (ชาม) (โซ)่ (เฌอ) (ญาณ)
ฑฒณท ธ น พฟ

(มณโฑ) (เฒา่ ) (เณร) (เทียน) (ธง) (นาน) (เพอื่ น) (ฟ้า)
ภมยรลวฬฮ
(ภ)ู (แมว) (ย้ิม) (เรือ) (ลิง) (วาน) (จุฬา) (นกฮูก)

14

เสยี งและรูปพยัญชนะ

เสยี งพยญั ชนะ พยัญชนะต้น พยัญชนะสะกด
(๒๑ เสยี ง) (๔๔ ตวั ) (๓๕ ตัว)
/ ก / ก
/ ค / ข ฃ ค ฅ ฆ ก ข ค ฆ (แมก่ ก)
/ ง / ง -
/ จ / จ ง (แม่กง)
/ ช / ฉ ช ฌ -
/ ซ / ซ ศ ษ ส -
/ ย / ญ ย -
/ ด / ฎ ด ฑ ย (แมเ่ กย)
/ ต / ฏ ต -
จ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต
/ ท / ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ ถ ท ธ ศ ษ ส (แม่กด)
/ น / น ณ
/ บ / บ -
น ณ ญ ร ล ฬ (แมก่ น)
/ ป / ป -
/ พ / ผ พ ภ บ ป พ ฟ ภ (แม่กบ)
/ ฟ / ฝ ฟ -
/ ม / ม -
/ ร / ร ม (แม่กม)
/ ล / ล ฬ -
/ ว / ว -
/ อ / อ ว (แม่เกอว)
/ ฮ / ฮ ห -
-

15

สระ
ในภาษาไทย

การเรยี นภาษาไทย ผเู้ รยี นจำ� เปน็ ตอ้ งเขา้ ใจเรอื่ งรปู สระ และเสยี งสระ
ซึง่ มกี ารเปล่ยี นแปลงหลักคิดไปตามสมัย หนังสือ “หลกั ภาษาไทย” ของ
พระยาอปุ กิตศิลปสารได้แสดงใหเ้ หน็ วา่ สระมี ๒๑ รปู ๓๒ เสยี ง และมี
ช่อื เรยี กสระทั้ง ๒๑ รูป เช่น
-ะ เรยี ก วสิ รรชนีย์
- ิ เรียก พินทุอิ
-่ เรยี ก ฝนทอง
" เรียก ฟนั หนู
เมื่อมีการเปล่ียนแปลงหนังสือเรียนในปัจจุบัน นักวิชาการด้าน
ภาษาไดว้ เิ คราะหห์ ลกั การในหนงั สอื เรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวขา้ งตน้ วา่
สระบางตัวเป็นรูปเขียน หรือตัวเขียนที่ใช้ในการเขียนรูปสระต่างๆ
ในภาษา สระบางเสียงอาจมรี ปู เขยี นรูปเดียว เช่น สระอา รปู ลากขา้ ง (-า)
สระบางเสยี งอาจประกอบด้วยรูปเขยี นหลายรูป เชน่ สระอี ประกอบด้วย
รูปพินทอุ ิ ( -ิ ) และฝนทอง ( -่ )

16

ตามหลักภาษาศาสตร์ในภาษาไทยจึงมีรูปสระจ�ำนวน ๓๘ รูป
ใชแ้ ทนเสยี งสระจ�ำนวน ๒๑ เสยี ง รายละเอียดดังนี้

ที่ รูปสระ ชอ่ื เรียกรูปสระ แทนเสยี งสระ ตัวอย่างคำ�

๑. - ะ สระอะ / อะ / กะ จะ

๒. -ั ไมห้ นั อากาศ / อะ / กัน วัง

๓. -ำ สระอำ� / อะ / กบั พยญั ชนะ / ม / กำ� รำ�

๔. ไ – สระไอ ไม้มลาย / อะ / กบั พยญั ชนะ / ย / ไก ไกล

๕. ไ – ย สระไอ ไม้มลาย / อะ / กบั พยญั ชนะ / ย / ไทย ไสย

กบั ตวั ย หรือ

สระไอ – ยอ

๖. ใ – สระใอ ไมม้ ้วน / อะ / กบั พยญั ชนะ / ย / ใจ ใกล้

๗. เ – า สระเอา / อะ / กบั พยญั ชนะ / ว / เกา เรา

๘. รร ร หนั / อะ / กรรณ วรรค

๙. - า สระอา / อะ / กบั พยญั ชนะ / น / จรรยา หรรษา
๑๐. -ิ สระอิ / อา / กา กาง
๑๑. -ี สระอี / อิ / บิ บิน
๑๒. -ึ สระอึ / อี / ดี จนี
๑๓. -ื อ สระอือ – ออ / อึ / ต ึ ตกึ
/ ออื / ด้ือ ถือ

๑๔. -ื สระออื / ออื / ดืม่ ยมื
๑๕. -ุ สระอุ / อุ / ดุ ตุน

๑๖. -ู สระอู / อู / ด ู ปนู

17

ที่ รูปสระ ชือ่ เรยี กรปู สระ แทนเสียงสระ ตวั อยา่ งค�ำ
๑๗. เ - ะ สระเอะ / เอะ / เตะ เละ
เป็น เว็บ
๑๘. เ -็ สระเอกับไมไ้ ต่คู้ / เอะ / เก่ง เต่ง
เก เกรง
๑๙. เ- สระเอ / เอะ / แกะ แตะ
เ - สระเอ / เอ / แข็ง แกรน็
/ แอะ / แข่ง แช่ง
๒๐. แ – ะ สระแอะ แก แกง
โปะ โต๊ะ
๒๑. แ -็ สระแอกับไม้ไต่คู้ / แอะ / กง ดม

๒๒. แ - สระแอ / แอะ / โบ โกง
แ - สระแอ / แอ / เกาะ เจาะ
/ โอะ / ชอ็ ก ล็อก
๒๓. โ – ะ สระโอะ ก็ (มคี ำ� เดยี ว)
กอ๊ ก บอ๊ ง
ไมม่ รี ูป - / โอะ / กอ กอง
(ลดรูป) เถอะ เปรอะ
เงนิ เดนิ่
๒๔. โ - สระโอ / โอ / เกิน เดิน
๒๕. เ – าะ สระเอาะ / เอาะ /

๒๖. -็ อ ไม้ไตค่ ู้กับสระออ / เอาะ /

๒๗. -็ ไม้ไต่คู้ / เอาะ /

๒๘. - อ สระออ / เอาะ /
- อ สระออ / ออ /
/ เออะ /
๒๙. เ – อะ สระเออะ

๓๐. เ -ิ สระเออ (เอ - อิ) / เออะ /
เ -ิ สระเออ (เอ - อิ) / เออ /

18

ที่ รูปสระ ช่อื เรียกรปู สระ แทนเสียงสระ ตัวอย่างคำ�
๓๑. เ – อ สระเออ / เออ / เจอ เกลอ

เ - สระเอ / เออ / เกย เขย

(เฉพาะตวั สะกดเปน็ ย)

๓๒. เ -ี ยะ สระเอยี ะ / เอยี ะ / เปียะ เกี๊ยะ

๓๓. เ -ี ย สระเอีย / เอยี / เปีย เสยี
๓๔. เ -ื อะ สระเอือะ / เอือะ / (ไมม่ ที ใ่ี ช)้

๓๕. เ -ื อ สระเออื / เอือ / เจอื เกลือ
๓๖. -ัวะ สระอวั ะ / อัวะ / จ๊วั ะ ผลวั ะ

๓๗. -ัว สระอัว / อัว / ตัว กลวั

๓๘. -ว ตวั ว / อัว / ตวง กลวง
หมายเหตุ
๑. ราชบณั ฑติ ยสภาและนกั ภาษาศาสตรไ์ ดพ้ จิ ารณาเสยี งสระประสม
ในภาษาไทยว่ามีเพียง ๓ หน่วยเสียง ได้แก่ / เอีย / / เอือ / / อัว /
ซง่ึ เปน็ สระเสยี งยาว สว่ น / เอยี ะ / / เออื ะ / / อวั ะ / ซง่ึ เปน็ สระเสยี งสน้ั
จัดใหเ้ ปน็ เสยี งย่อยของหนว่ ยเสียง สระประสมทเ่ี ป็นเสียงสระสน้ั ยาวเป็น
คๆู่ รวม ๓ คู่ คอื / เอยี / - / เอยี ะ / - / เออื / - / เออื ะ / / อวั / - / อวั ะ /
เน่ืองจากไม่ว่าจะออกเสียงค�ำท่ีมีสระประสมแต่ละคู่เป็นเสียงส้ันหรือ
เสยี งยาวก็ไม่ทำ� ใหค้ วามหมายแตกตา่ งกัน
๒. ตวั อ ว ย ร (ใน รร – ร หนั ) เปน็ ตวั อกั ษรทมี่ หี ลายสถานะ กลา่ วคอื
ตวั อ ว เปน็ ไดท้ ัง้ พยญั ชนะตน้ รูปเขียนหนงึ่ ของรูปสระ และเป็น
รูปสระ
ตวั ย เป็นได้ทั้งพยัญชนะตน้ รปู เขียนหนึ่งของรปู สระ
และตัว รร เป็นรูปสระได้

19

การสอนอา่ น
แบบแจกลูก

การสอนอ่านคำ� ไทย เพ่อื ให้เดก็ อ่านไดค้ ล่อง มีวธิ ีอา่ นหลายประการ
เชน่ อา่ นเปน็ คำ� อา่ นแบบเทยี บเสยี ง อา่ นแบบแจกลกู อา่ นแบบสะกด
คำ� อ่านจากค�ำอา่ น

การอา่ นแบบแจกลกู

การอา่ นแบบแจกลกู ตา่ งจากการอา่ นแบบสะกดคำ� แตต่ อ่ เนอ่ื งกนั ได้
เป็นการฝึกให้อ่านค�ำท่ีมีส่วนประกอบหรือตัวอักษรบางส่วนเหมือนกัน
เสมือนเป็นตวั ต้ังหรอื ตัว “แม”่ แตกไปหรอื แจกไป ส่วนอื่นๆ หรืออกั ษร
อน่ื ๆ เสมอื นเปน็ ตวั “ลกู ” เพอ่ื การอา่ นคำ� ไดม้ ากขน้ึ และแมน่ ยำ� ยงิ่ ขน้ึ เชน่
๑. พยัญชนะต้นเปน็ ตัวตงั้ “ตัวแม”่ แจกไปยงั สระอ่นื ๆ
กะ กา ก ิ กี กึ กือ กุ กู
๒. สระเปน็ ตวั ตง้ั “ตวั แม”่ แจกไปยงั พยญั ชนะตน้ ซง่ึ เปน็ อกั ษรกลาง
กา จา ดา ตา บา ปา อา
๓. สระเปน็ ตวั ตงั้ “ตวั แม”่ แจกไปยงั พยญั ชนะตน้ ซง่ึ เปน็ ตวั อกั ษร
กลาง อักษรสูง และอักษรต�่ำ (ระดับเสียงจะต่างกันเพราะพื้นเสียงของ
พยญั ชนะตา่ งกัน)
กา ขา คา งา จา ฉา ชา

20

๔. พยัญชนะต้นและสระเป็นตัวต้ัง “ตัวแม่” แจกไปยังตัวสะกด
หรือพยัญชนะสะกดแม่ต่างๆ
กาง กาน กาม กาย กาก กาด กาบ
๕. สระและตัวสะกด (พยัญชนะสะกด) เป็นตัวต้ัง “ตัวแม่”
แจกไปยงั พยญั ชนะต้นอักษรกลาง
กัก จกั ดกั ตกั บัก ปัก อกั
๖. พยญั ชนะต้น สระ และตวั สะกดเปน็ ตัวต้งั “ตวั แม”่ แจกไปยงั
วรรณยุกต์ต่างๆ เรียกว่า การผันวรรณยุกต์ ซึ่งจะต้องพิจารณาว่า
พยญั ชนะตน้ เปน็ อกั ษรกลมุ่ ใด กลาง ตำ�่ หรอื สงู เนอ่ื งจากมพี น้ื เสยี งตา่ งกนั
ตวั อยา่ ง

ตัวอักษร เสียงวรรณยกุ ต์

กลาง สามัญ เอก โท ตรี จตั วา
สงู เกยี ว เกย๋ี ว
ต่�ำ เกยี่ ว เกี้ยว เกยี๊ ว
- เขยี ว
เข่ยี ว เข้ยี ว -
เคยี ว -
- เคีย่ ว เคีย้ ว

21

การสอนอ่าน
สะกดค�ำ

ค�ำในภาษาไทย ประกอบดว้ ย
พยัญชนะ มพี ยัญชนะต้น พยัญชนะสะกด
สระ มีรูปจ�ำนวนมาก สระบางรูปมีพยัญชนะประกอบด้วย เช่น
เ – อ เ -ี ย สระบางรูปใช้เฉพาะพยญั ชนะ เชน่ –อ -ว -รร การวาง
รปู สระก็มีหลากหลาย เชน่ วางไว้ขา้ งหนา้ บ้าง ข้างหลังบ้าง ขา้ งบนบ้าง
ขา้ งลา่ งบา้ ง และวางรอบพยญั ชนะบา้ ง รปู สระมจี ำ� นวนมาก และบางกรณี
ค�ำอาจใช้รูปสระต่างกนั ทัง้ ๆ ทม่ี ีเสียงสระเดียวกนั เช่น ไว วัย
วรรณยุกต์และเคร่ืองหมายตา่ งๆ เช่น - ่ - ้ -๊ - ๋ ๆ
วธิ ีการสอนสะกดค�ำ เพอ่ื การอา่ นและการเขียนท่ีถกู ต้อง
การอา่ นสะกดค�ำ คอื การอ่านโดยน�ำพยญั ชนะตน้ สระ วรรณยุกต์
และตัวสะกดมาประสมเป็นค�ำอ่าน ครูผู้สอนอ่านสะกดค�ำและนักเรียน
ผู้ฝึกอ่านจะต้องทราบวัตถุประสงค์และหลักการอ่าน ซ่ึงเก่ียวเนื่อง
เช่ือมโยงกัน จะอ่านสะกดค�ำอย่างไร ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ว่าจะเน้น
การออกเสยี งค�ำ หรือเน้นการเขยี นค�ำ
การสอนอา่ นสะกดคำ� เปน็ เครอื่ งมอื ของการสอนอา่ นคำ� ใหม่ ตอ้ งให้
นกั เรียนสังเกตรูปและเสียงของคำ� เมอื่ สะกดค�ำจนจ�ำค�ำอ่านไดแ้ ล้ว ตอ่ ไป
กไ็ มต่ อ้ งใช้วธิ ีการสะกดค�ำนัน้ ให้อ่านเปน็ คำ� ไดเ้ ลย จะทำ� ใหน้ กั เรยี นอา่ น
จบั ใจความและอา่ นเรื่องราวได้เรว็

22

๑. ใหอ้ า่ นออกเสยี งพยญั ชนะกอ่ นเสมอ ไมว่ า่ คำ� นน้ั จะเขยี นสระกอ่ น
พยญั ชนะหรอื หลงั พยญั ชนะ แลว้ ตอ่ ดว้ ยสระและวรรณยกุ ตต์ ามลำ� ดบั เชน่
กา สะกดวา่ กอ – อา ⇛ กา
ไก ่ สะกดว่า กอ – ไอ ⇛ ไก – ไม้เอก ⇛ ไก่
หรอื สะกดว่า กอ – ไอ ⇛ ไก ไก – เอก ⇛ ไก่
๒. ใหอ้ า่ นออกเสียงตามเสยี งหรอื รปู สระ แมร้ ปู สระนน้ั ใช้ตวั เขยี น
หลายตัว กไ็ มส่ ะกดรปู สระตามตวั เขยี น เชน่
เปีย สะกดว่า ปอ – เอีย ⇛ เปยี
ไมส่ ะกดว่า ปอ – เอ – อี – ยอ ⇛ เปีย
(ถา้ เนน้ ออกเสียง)
ไม่สะกดว่า เอ – ปอ – อี – ยอ ⇛ เปยี
(ถา้ เนน้ ออกเสยี ง)
เกาะ สะกดว่า กอ – เอาะ ⇛ เกาะ
ไมส่ ะกดว่า กอ – เอ – อา – อะ ⇛ เกาะ
(ถ้าเนน้ ออกเสียง)
ไม่สะกดวา่ เอ – กอ – อา – อะ ⇛ เกาะ
(ถ้าเน้นออกเสียง)
๓. ให้อ่านออกเสียงสระ แม้สระจะเปลี่ยนรูปหรือลดรูปเมื่อมี
ตัวสะกด เช่น
วัน สะกดวา่ วอ – อะ – นอ ⇛ วนั
จน สะกดว่า จอ – โอะ – นอ ⇛ จน
* อาจสะกดตามรูปท่ีเขียน ถ้าตอ้ งการเนน้ การเขยี นดังน้ี
วนั สะกดวา่ วอ – ไมห้ นั อากาศ – นอ ⇛ วนั
จน สะกดว่า จอ – นอ ⇛ จน

23

๔. ใหอ้ า่ นเสยี งพยญั ชนะประสม กรณีท่ีค�ำนั้นใช้พยัญชนะต้นเปน็
พยัญชนะประสม หรอื ทีเ่ ราเรยี กวา่ คำ� ควบแท้ ค�ำควบไมแ่ ท้ เช่น
คลาย สะกดว่า คอ – ลอ ⇛ คลอ
คลอ – อา – ยอ ⇛ คลาย
ทราย สะกดว่า ทอ – รอ ⇛ ซอ
ซอ – อา – ยอ ⇛ ซาย
จรงิ สะกดวา่ จอ – รอ ⇛ จอ
จอ – อิ – งอ ⇛ จิง
* อาจสะกดตามรูปท่เี ขียน ถ้าตอ้ งการเน้นการเขียน ดังนี้
คลาย สะกดวา่ คอ – ลอ – อา – ยอ ⇛ คลาย
ทราย สะกดว่า ทอ – รอ – อา – ยอ ⇛ ซาย
จริง สะกดว่า จอ – รอ – อิ – งอ ⇛ จงิ
๕. ใหอ้ า่ นเสยี งพยญั ชนะตวั ทส่ี องตามเสยี งพยญั ชนะทเ่ี ปน็ อกั ษรนำ�
กรณที ี่เปน็ คำ� อกั ษรนำ� เชน่
หนา สะกดว่า หอ – นอ ⇛ หนอ
หนอ – อา ⇛ หนา
อยา่ สะกดวา่ ออ – ยอ ⇛ หยอ
หยอ – อา ⇛ หยา ไม้เอก ⇛ หยา่
ตลาด สะกดวา่ ตอ – ลอ ⇛ ตลอ (ตะ – หลอ)
ตลอ (ตะ – หลอ) – อา – ดอ ⇛
ตลาด (ตะ – หลาด)
หรือสะกดวา่ ตะ – หลอ – อา – ดอ ⇛
ตลาด (ตะ - หลาด)

24

* อาจสะกดตามรูปทีเ่ ขยี น ถ้าต้องการเนน้ การเขียน
หนา สะกดวา่ หอ – นอ – อา ⇛ หนา
อย่า สะกดวา่ ออ – ยอ – อา ⇛ หยา – ไม้เอก ⇛อยา่
ตลาด สะกดวา่ ตอ – ลอ – อา – ดอ ⇛ ตลาด (ตะ - หลาด)
๖. ค�ำทม่ี ีลกั ษณะตอ่ ไปน้ี เช่น
๖.๑ คำ� ทีม่ ตี ัวสะกดไมต่ รงมาตรา
๖.๒ ค�ำที่มเี ครื่องหมายทัณฑฆาต (-์)
๖.๓ ค�ำทใ่ี ช้ รร
๖.๔ ค�ำทม่ี ตี วั อกั ษรไม่ออกเสียง
จะมีความซับซ้อนในการสอนสะกดค�ำตามเสียงของสระ และ
พยญั ชนะสะกดหรอื ตวั สะกด เมอื่ สอนใหเ้ ขา้ ใจรปู สระ เสยี งสระ พยญั ชนะ
สะกดต่างๆ และเด็กอ่านได้ถูกต้องแล้ว ก็ควรให้สะกดตามการเขียน
เพือ่ จะได้เขยี นไดถ้ ูกต้อง เชน่
พลั วนั (อ่านวา่ พนั – ละ – วนั ) สะกดตามการเขยี นวา่
พ พาน – ไม้หันอากาศ ล ลงิ – ว แหวน –
ไม้หนั อากาศ น หนู ⇛ พลั วนั
กาญจน ์ (อ่านวา่ กาน) สะกดตามการเขยี นว่า
ก ไก่ – สระอา – ญ หญงิ – จ จาน – น หนู – การนั ต์
⇛ กาญจน์
หรรษา (อา่ นวา่ หัน – สา) สะกดตามการเขียนวา่
ห หบี – ร หัน – ษ ษี สระอา ⇛ หรรษา
กษตั รยิ ์ (อ่านว่า กะ – สัด) สะกดตามการเขียนวา่
ก ไก่ – ษ ษี – ไมห้ นั อากาศ – ต เต่า – ร เรอื –
สระอิ ย ยักษ์ – การันต์ ⇛ กษัตรยิ ์

25

คมู่ ือการสะกดค�ำของราชบัณฑิตยสถาน

คู่มือการสะกดค�ำของราชบัณฑิตยสถานน้ี ใช้เพื่อทดสอบการเขียน
โดยให้พดู สะกดตามล�ำดับอักษรทีป่ รากฏ
การอา่ นออกเสียงพยัญชนะ
ตวั อกั ษรท่เี ป็นพยญั ชนะให้พดู ดงั น้ี
ก ไก่ ข ไข่ ฃ ขวด ค ควาย ฅ คน
ฆ ระฆงั ง งู จ จาน ฉ ฉิง่ ช ช้าง
ซ โซ ่ ฌ เฌอ ญ หญิง ฎ ชฎา ฏ ปฏัก
ฐ ฐาน หรอื ฐ สณั ฐาน ฑ มณโฑ หรอื ฑ นางมณโฑ
ฒ ผู้เฒ่า ณ เณร ด เด็ก ต เตา่ ถ ถงุ
ท ทหาร ธ ธง น หน ู บ ใบไม้ ป ปลา
ผ ผ้ึง ฝ ฝา พ พาน ฟ ฟัน ภ สำ� เภา
ม ม้า ย ยกั ษ์ ร เรอื ล ลงิ ว แหวน
ศ ศาลา ษ ษี ส เสือ ห หบี ฬ จุฬา
อ อ่าง ฮ นกฮูก รร ร หัน
การออกเสียงสระ
ออกเสียงตามรูปของสระทีป่ รากฏ ไม่ได้ออกตามเสยี ง ดงั น้ ี
- ็ ไม้ไต่ค ู้ - ะ สระอะ - ั ไมห้ นั อากาศ - า สระอา
-ำ สระอ�ำ - ิ สระอิ - ี สระอ ี - ึ สระอึ
- ื สระออื - ุ สระอุ -ู สระอู เ – สระเอ
แ – สระแอ โ – สระโอ ใ – สระใอไมม้ ้วน ไ – สระไอไม้มลาย
ส่วนสระท่ีมีรูปประสม ซึ่งเกิดจากรูปเขียน ๒ รูปมาประสมกัน
ให้ออกเสยี งตามรปู เขยี นแต่ละรูปท่ีปรากฏ เชน่ แกะ สะกดเป็น สระแอ
ก ไก่ สระอะ

26

การออกเสียงรปู วรรณยุกตแ์ ละเครอื่ งหมาย
ให้พดู ดังนี้
- ่ ไมเ้ อก - ้ ไมโ้ ท
- ๊ ไม้ตร ี - ๋ ไมจ้ ัตวา
-์ การันต์ หรอื ไม้ทัณฑฆาต
การออกเสยี งสระกบั วรรณยกุ ต์เชน่ นำ้� สะกดวา่ นหนูสระอำ� ไมโ้ ท
ตัวอยา่ ง การสะกดคำ� เรียงตามการเขียน เช่น
กระเปาะ สะกดว่า ก ไก่ – ร เรอื – สระอะ – สระเอ –
ป ปลา – สระอา – สระอะ
กงเต๊ก สะกดวา่ ก ไก่ – ง งู – สระเอ – ต เตา่ –
ไมต้ รี – ก ไก่
เคลด็ สะกดวา่ สระเอ – ค ควาย – ล ลงิ –
ไม้ไต่คู้ – ด เด็ก
แคะไค้ สะกดวา่ สระแอ – ค ควาย – สระอะ
สระไอไมม้ ลาย – ค ควาย – ไม้โท
เปาะเปี๊ยะ สะกดวา่ สระเอ – ป ปลา – สระอา – สระอะ
สระเอ – ป ปลา – สระอี –
ไม้ตรี – ย ยกั ษ์ – สระอะ
ฤกษผ์ านาท ี สะกดวา่ ร รึ – ก ไก่ – ษ ษี – การนั ต์
ผ ผึ้ง – สระอา – น หนู –
สระอา – ท ทหาร – สระอี

27

กจิ กรรมการเรยี นรทู้ ่ี ๑

คำ� ชี้แจง อา่ นชอ่ื พยญั ชนะตอ่ ไปนี้ แลว้ คดั พยญั ชนะดว้ ยลายมอื ตวั บรรจง
เตม็ บรรทดั

ก – ไก่ ข – ไข่ ฃ – ขวด ค – ควาย ฅ – คน
ฆ – ระฆงั ง – งู จ – จาน ฉ – ฉงิ่ ช – ช้าง
ซ – โซ่ ฌ – เฌอ ญ – หญิง ฎ – ชฎา ฏ – ปฏัก
ฐ – ฐาน ฑ – มณโฑ ฒ – ผู้เฒ่า ณ – เณร ด – เด็ก

28

ต – เต่า ถ – ถงุ ท – ทหาร ธ – ธง น – หนู
บ – ใบไม้ ป –ปลา ผ – ผึง้ ฝ – ฝา พ –พาน
ฟ – ฟัน ภ – ส�ำเภา ม – ม้า ย – ยักษ์ ร – เรอื

ล – ลงิ ว – แหวน ศ – ศาลา ษ – ษี ส – เสอื

ห – หีบ ฬ – จฬุ า อ – อ่าง ฮ – นกฮูก

29

กิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี ๒

ค�ำชีแ้ จง เขยี นพยญั ชนะใหต้ รงกบั ภาพและอา่ นช่อื พยญั ชนะใหถ้ ูกตอ้ ง

30

คำ� ชแ้ี จง เขยี นพยญั ชนะใหต้ รงกบั ภาพแลว้ อ่านชอ่ื พยญั ชนะให้ถกู ตอ้ ง

31

กจิ กรรมการเรียนรทู้ ่ี ๓

คำ� ชีแ้ จง เตมิ พยญั ชนะให้ครบ ในรปู ให้ถูกต้อง
ก ข ค

ฆ จ ช

ซ ญ ฏ
ฐ ฑ ณ ด
ต ถ ธ น
ผ พ
ฟ ภ ย
ล ว ษ
ห ฮ

32

กิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี ๔
คำ� ชีแ้ จง เตมิ พยญั ชนะใหต้ รงกับภาพและอ่านใหถ้ ูกต้อง
๑.
๖.

เ ื อ แ

๒. ๗.

แ ะ ้ าง

๓. ๘.

าน บ

๔. ๙.

โ ง้ึ

๕. ๑๐.

ู ดี

33

กิจกรรม

34

กจิ กรรมทบทวนสระ
ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๑

กิจกรรมการเรยี นรทู้ ี่ ๑

ค�ำชแี้ จง บอกช่อื สระ ฝึกอา่ นสระ

สระเสยี งสัน้ สระเสียงยาว สระเสยี งสนั้ สระเสียงยาว

-ะ -า -ิ -ี

-ึ -ื -ุ -ู

เ-ะ เ- แ-ะ แ-
เ-าะ -อ เ-อะ เ-อ
เ-ียะ เ-ีย เ-ือะ เ-ือ
-ัวะ -ัว โ-ะ โ-

สระท่ีมเี สยี งพยญั ชนะทา้ ย

-ำ ใ- ไ- เ-า

35

กจิ กรรมการเรยี นรูท้ ี่ ๒

ค�ำช้ีแจง เขียนรปู สระจากชอ่ื สระตอ่ ไปน้ี

ตัวอยา่ ง สระ อะ
-ะ

๑. สระ อา ๒. สระ อี

๓. สระ อึ ๔. สระ อิ

๕. สระ อู ๖. สระ อือ

๗. สระ อุ ๘. สระ แอ

๙. สระ เอ ๑๐. สระ เอะ

36

กจิ กรรมการเรยี นรู้ที่ ๓

คำ� ช้ีแจง เขียนชื่อสระจากรปู สระต่อไปนี้

ข้อ สระ อา่ นว่า สระ ข้อ สระ อา่ นวา่ สระ
-อ
๑. แ – ะ ๘.

๒. -ั ว ๙. เ -ื อ

๓. เ – อ ๑๐. เ – าะ

๔. โ - ๑๑. ไ -

๕. เ – อะ ๑๒. เ – า

๖. เ -ี ย ๑๓. -ำ�

๗. โ – ะ ๑๔. ใ -

37

กิจกรรมการเรียนรูท้ ี่ ๔

คำ� ช้แี จง เตมิ สระใหเ้ ปน็ ค�ำทม่ี ีความหมาย แล้วฝกึ อ่านออกเสยี ง

ปดอ
ยมบ
สงท

จ

38

กจิ กรรมการอา่ นแบบแจกลกู
ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๑

กิจกรรมการเรยี นรู้ที่ ๑

คำ� ชี้แจง ขีดเส้นใต้คำ� ท่มี ีความหมายตรงกบั รูปภาพแล้วฝึกอ่าน

ตวั อย่าง ๒.
๑.

กา นา งู ปู

๓.

ดู หู

๔. ๕.
ยา ลา สี ชี

39

๖. ๗.
ตี รี ก�ำ รำ�

๘.
ไฟ ไถ

๙. ๑๐.
ใจ ใบ เสา เงา

40

กิจกรรมการเรยี นรู้ที่ ๒

ค�ำชแี้ จง อา่ นออกเสยี งคำ� ตามภาพและวงกลมภาพท่ตี รงกบั คำ�

๒. เงาะ
ตวั อยา่ ง ๑. เสือ

๓. งอ ๔. แบ

๕. บวั

41

๖. แพะ ๗. เปยี

๘. โถ ๙. เตะ

๑๐. มือ

42

กิจกรรมการเรียนรูท้ ี่ ๓

คำ� ชีแ้ จง เลือกสระแลว้ น�ำไปเขียนใหเ้ ป็นค�ำทมี่ ีความหมาย
แล้วอ่านออกเสยี งแบบแจกลูก

-ิ -วั -ุ โ-ะ เ-อะ เ-อ

ตวั อย่าง บิ น ริ น
๑. กิ น

๒. จ ธ ร

๓. จ ลย
๔. ก๊ ต๊ ป๊

๕. บ ต ว

๖. ช ม รม สม

43

กจิ กรรมการเรยี นร้ทู ี่ ๔

คำ� ช้แี จง เขียนค�ำทไ่ี ม่เขา้ พวก และวาดภาพระบายสีประกอบ
ตวั อยา่ ง

๑. แมว แถว ดาว ดาว

๒. เกา แพ เงา

๓. เตะ เซ เละ

๔. เขยี ง เขยี น เวียน

๕. ซอย หอย หอน

๖. โลด โลก โสด

44

กจิ กรรมการเรียนรูท้ ี่ ๕

คำ� ชแี้ จง แจกลูก ค�ำ แม่ ก กา ตามทก่ี �ำหนด ใหไ้ ดค้ วามหมาย
แลว้ ฝึกอา่ น
ตัวอยา่ ง
๑. สระ – า เปน็ ตัวต้ัง แจกไปยงั พยัญชนะ

า า า า า ปา า

๒. พยัญชนะ ก และสระ ไ – เป็นตวั ตงั้ แจกไปยังวรรณยุกต์

ไก ไก ่ ไก ไก ไก

๓. สระ เ – า เปน็ ตวั ตงั้ แจกไปยงั พยญั ชนะ

เ า เ า เ า เ า เทา เ า เ า

๔. พยัญชนะ ต เป็นตัวตงั้ แจกไปยงั สระ ต

ต ต ต ต ี ต

๕. สระ ใ – เป็นตัวตงั้ แจกไปยงั พยญั ชนะ ใ

ใจ ใ ใ ใ ใ

45

กิจกรรมการอา่ นสะกดค�ำ
ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ชุดที่ ๑ ไมม่ ตี ัวสะกด

กิจกรรมการเรยี นร้ทู ่ี ๑

ค�ำช้แี จง ฟงั และทายปรศิ นาคำ� ทายแลว้ วาดรปู ระบายสี เขยี นคำ� ทถี่ กู ตอ้ ง
และสอนอา่ นสะกดคำ�

ตวั อยา่ ง อะไรเอ่ย เป็นคอู่ ยบู่ นใบหนา้ ใชม้ องหาสิง่ ตา่ งๆ

ตอบ ตา

๑. อะไรเอย่ นา่ กลัวยามค่ำ� คืน ยิง่ ดกึ ด่ืนยงิ่ กลวั

ตอบ

๒. อะไรเอย่ ฉนั เปน็ ผหู้ ญงิ ละทง้ิ เรงิ รมย์ นงุ่ หม่ ขาวสะอาด มงุ่ มาดถอื ศลี

ตอบ

๓. อะไรเอ่ย เมื่อยามปว่ ยไข้ ใชร้ ักษาโรค พ้นโศกหายไว

๔. ตอบ ฉนั เป็นของใช้ วางได้หลายท่ี แมม้ ืดราตรี มฉี ันพลนั สว่าง
อะไรเอ่ย

ตอบ

๕. อะไรเอ่ย ฉนั มีสบิ นิว้ ไว้ห้วิ ถอื ของ สมั ผัสจบั ตอ้ ง สองข้างควรสะอาด

ตอบ

46

กิจกรรมการเรียนรู้ที่ ๒

คำ� ชี้แจง โยงการอา่ นคำ� ในกรอบขวามอื ใหต้ รงกบั คำ� และภาพทางซา้ ยมอื
ซ่ึงอ่านสะกดคำ� อย่างเดยี วกนั แลว้ อ่านสะกดค�ำคนู่ น้ั
ตัวอยา่ ง

รี ก. ทอ – อู ⇛ ทู
ปู ข. รอ – เอือ ⇛เรอื
โบ ค. ปอ – อี ⇛ ปี
เสอื ง. ลอ – เอยี ⇛ เลีย
เปยี ฉ. กอ – เอา ⇛ เกา
เขา ช. ลอ – โอ ⇛ โล

47

กจิ กรรมการเรียนรทู้ ี่ ๓

คำ� ช้ีแจง จัดค�ำใหอ้ ย่ใู นกลุ่มสระเดียวกัน แล้วอ่านสะกดค�ำ

เธอ แงะ เตะ เรอ
เฉอะ เงอะ เฝอ แปะ
เปะ แนะ แซะ เลอะ
เทะ เยอะ เอะ เออ

เ-ะ เเ - ะ

ล เละ ก แกะ

48

เ-อ เ - อะ

จ เจอ ถ เถอะ

49

กจิ กรรมการเรยี นร้ทู ี่ ๔

ค�ำช้ีแจง น�ำอักษรใน ไปเขียนใน ด้านซ้ายมอื แลว้ อา่ น
และเขยี นสะกดคำ� ทางด้านขวามอื ตามตัวอยา่ ง

กจ ดบ ง

ตัวอย่าง ย ฉ ซถ ส
เ กา ะ
ก - เอาะ เกาะ

- เอาะ

- เอาะ
- เอาะ

- เอาะ
- เอาะ

- เอาะ
- เอาะ

- เอาะ
- เอาะ

50