88 เพียงอย่างเดียว แต่นำไปใช้ในทางสันทนาการและเชิงพาณิชย์ ซึ่งขัดต่อวัตถุประสงค์ของประมวล กฎหมายยาเสพติด ที่ให้ควบคุมการใช้กัญชาให้อยู่ในเฉพาะกลุ่มของผู้ป่วยตามความเห็นของแพทย์ เท่านั้น แม้จะมีการควบคุมกัญชาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผน ไทย พ.ศ.2542 โดยกำหนดให้ “ช่อดอกของกัญชา”เป็นสมุนไพรควบคุม อนุญาตให้ ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป สามารถครอบครอง ใช้ประโยชน์ ดูแล เก็บรักษา ขนย้าย จำหน่ายกัญชา หรือสารสกัด จากกัญชาได้ แต่เมื่อพิจารณาความในมาตรา 46 แห่งพระราชบัญญัตินี้ได้กำหนดให้กัญชาในส่วนเฉพาะ “ช่อดอก” เท่านั้น เป็นสมุนไพรควบคุม และห้ามศึกษาวิจัย หรือส่งออก หรือจำหน่าย หรือแปรรูปสมุนไพร เพื่อการค้า เว้นแต่จะได้รับใบอนุญาตจากผู้อนุญาต และมีบทกำหนดโทษที่ออกตามความใน มาตรา 78 กำหนดให้ผู้ฝ่าฝืนตามมาตรา 46 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือ ทั้ง จำทั้งปรับ อย่างไรก็ตาม แม้จะช่อดอกจะมีค่า THC สูงกว่าส่วนอื่น ๆ ของกัญชา แต่จากผลการวิจัยของ รศ.วีรชัย พุทธวงศ์ อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พบว่าจากประสบการณ์ การตรวจหาค่า THC ในกัญชาหลายสายพันธุ์ กว่า 2,000 ตัวอย่าง ไม่เคยพบค่า THC ต่ำกว่าร้อยละ 0.2 ของน้ำหนัก ไม่ว่าจะตรวจส่วนประกอบใดก็ตามทั้งในรูปแบบสด และแบบแห้ง แสดงให้เห็นว่า ทุกส่วนของกัญชา เมื่อนำมาสกัดแล้ว ตรวจพบว่ายังคงมีค่า THC สูงเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด เมื่อไม่มีมาตรการควบคุมกัญชาในการเป็นยาเสพติดอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สถิติ อาชญากรรมที่ต่อเนื่องจากการใช้กัญชามีแนวโน้มสูงขึ้น และแนวโน้มอายุของผู้กระทำความผิดมีอายุ น้อยลง ซึ่งผลกระทบต่อการป้องกันและควบคุมเหตุอาชญากรรมของเจ้าหน้าที่ตำรวจสามารถกระทำได้ยาก เนื่องจาก ไม่สามารถเข้าป้องกันเหตุเบื้องต้นอันเกิดจากการใช้กัญชา ในกรณีผู้ใช้กัญชาเกิดอาการคลุ้มคลั่ง ทำร้ายผู้อื่น ทำให้การจับกุมตัวเพื่อป้องกันเหตุ เป็นการจับกุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย อันเป็นการละเมิด ต่อสิทธิเนื้อตัวร่างกายของผู้ถูกจับ นอกจากนี้เจ้าหน้าที่ไม่สามารถแจ้งข้อหา หรือนำตัวส่งดำเนินคดีได้ เนื่องจากต้องรอผลการตรวจพิสูจน์จากผู้เชี่ยวชาญในเรื่องการตรวจหาค่า THC แหล่งผลิต หรือ หลักฐานการผ่านแดนก่อน หากพบความผิดจึงจะสามารถเรียกตัวมาแจ้งข้อกล่าวหา หรือขออนุมัติ หมายจับ และจับกุมมาดำเนินคดีได้ อันเป็นการอำนวยความยุติธรรมที่ล่าช้า และสร้างภาระให้กับ เจ้าหน้าที่หน้าที่ตำรวจผู้ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย นอกจากนี้ยังเป็นการเพิ่มภาระให้กับบุคลากรทาง การแพทย์ เนื่องจากมีนโยบายให้ผู้ใช้กัญชาเป็นผู้ป่วย ต้องได้รับการบำบัดรักษา ไม่สามารถถูกจับกุม ดำเนินคดีตามกฎหมายได้ จากเหตุผลที่กล่าวมาข้างต้น ทำให้เห็นถึงปัญหาทั้งในแง่ของสุขภาพร่างกาย สภาพสังคม และการดำเนินการของบุคลากรทางการแพทย์และเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย คณะผู้วิจัยจึงเห็นควรให้นำกัญชากลับไปเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตามประมวลกฎหมาย ยาเสพติด 5.1.2 ปัญหาการควบคุมการใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์เป็นการเฉพาะตามประกาศ กระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 พ.ศ.2565 ลงวันที่ 8กุมภาพันธ์ 2565 ข้อ 2 แม้กัญชาจะมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา ในการออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ซึ่งในหลายประเทศทั่วโลก ยังให้กัญชาเป็นยาเสพติด แต่จากผลวิจัยพบว่ากัญชามีประโยชน์ในทางการแพทย์ โดยช่วยในเรื่องการ
89 ระงับปวด การป้องกันอาการคลื่นไส้อาเจียน เพิ่มความอยากอาหาร ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งหาก นำมาใช้ในทางการแพทย์ทำให้บางประเทศยอมรับให้ใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ในทางการแพทย์ เช่น ประเทศออสเตรเลีย ในบางรัฐอนุญาตให้ใช้กัญชาในผู้ป่วยระยะสุดท้ายของชีวิต ตลอดจนมี นโยบายให้เอกชนปลูกกัญชาเพื่อวิจัย อันมีวัตถุประสงค์ในทางการแพทย์ หรือในประเทศแคนาดา ที่ระบุให้ผู้ที่สามารถใช้กัญชาได้ ต้องได้รับกัญชาจากผู้มีใบอนุญาตจากรัฐ โดยต้องนำกัญชาไปใช้ ในทางการแพทย์เท่านั้น ทั้งนี้ ประเทศไทยเคยมีการอนุญาตให้บุคลากรทางแพทย์ใช้กัญชา เพื่อประโยชน์ในทางการแพทย์ ตามมาตรา 32 และมาตรา 33(5) แห่งประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 ดังนั้น แม้ผู้วิจัยจะเสนอให้กัญชากลับมาเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 แต่ก็ยังสามารถ นำกัญชามาใช้ประโยชน์ในทางการแพทย์ได้ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 พุทธศักราช 2565 ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 ในข้อ 2 ได้ระบุว่าสารควบคุมคุณภาพในการตรวจวิเคราะห์และควบคุม คุณภาพของการตรวจสารเสพติดในร่างกาย ซึ่งเป็นเครื่องมือแพทย์ตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องมือ แพทย์และต้องใช้ตามวัตถุประสงค์ของเครื่องมือแพทย์นั้น ให้ยกเว้นจากการเป็นยาเสพติดให้โทษ ในประเภท 5 จากประกาศกระทรวงสาธารณสุขข้างต้น ซึ่งในข้อ 2 ไม่ได้ระบุขอบเขตความหมาย ของเครื่องมือแพทย์ตามพระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 ให้ชัดเจน ดังนั้น การนำกัญชาไปใช้และพัฒนาเพื่อประโยชน์ในทางการแพทย์ของประเทศไทย จึงยังไม่มีการกำหนด หลักเกณฑ์และเงื่อนไขในการอนุญาตและการควบคุมการใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ในทางการแพทย์ อย่างชัดเจน ตั้งแต่เริ่มต้นการควบคุมการผลิต ครอบครอง นำเข้า ส่งออก หรือจำหน่ายเพื่อใช้ในทาง การแพทย์ อันอาจก่อให้เกิดผลประทบต่อการปฏิบัติงานของแพทย์ และเพื่อเป็นการควบคุมการ เข้าถึงกัญชาเพื่อใช้ในการรักษาโรคของประชาชนได้ ดังนั้น สถานะของประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับนี้ ควรบังคับใช้ได้กับประชาชนและมีความชัดเจน ตรงตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย ความหมาย “เครื่องมือแพทย์” ตามพระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2562 หมายถึง (1) เครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องกล วัตถุที่ใช้ใส่เข้าไปในร่างกาย น้ำยาที่ใช้ตรวจในหรือนอก ห้องปฏิบัติการ ผลิตภัณฑ์ ซอฟต์แวร์ หรือวัตถุอื่นใด ที่ผู้ผลิตหรือเจ้าของผลิตภัณฑ์มุ่งหมายเฉพาะ สำหรับใช้อย่างหนึ่งอย่างใดกับมนุษย์หรือสัตว์ดังต่อไปนี้ ไม่ว่าจะใช้โดยลำพัง ใช้ร่วมกันหรือใช้ ประกอบกับสิ่งอื่นใด (ก) วินิจฉัย ป้องกัน ติดตาม บำบัด บรรเทา หรือรักษาโรค (ข) วินิจฉัย ติดตาม บำบัด บรรเทา หรือรักษาการบาดเจ็บ (ค) ตรวจสอบ ทดแทน แก้ไข ดัดแปลง พยุง ค้ำ หรือจุน ด้านกายวิภาคหรือ กระบวนการทางสรีระของร่างกาย (ง) ประคับประคองหรือช่วยชีวิต (จ) คุมกำเนิด หรือช่วยการเจริญพันธุ์ (ฉ) ช่วยเหลือหรือช่วยชดเชยความทุพพลภาพหรือพิการ (ช) ให้ข้อมูลจากการตรวจสิ่งส่งตรวจจากร่างกาย เพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์
90 หรือการวินิจฉัย (ซ) ทำลายหรือฆ่าเชื้อสำหรับเครื่องมือแพทย์ (2) อุปกรณ์เสริมสำหรับใช้ร่วมกับเครื่องมือแพทย์ตาม (1) (3) เครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องกล ผลิตภัณฑ์ หรือวัตถุอื่นที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดว่าเป็น เครื่องมือแพทย์ ผลสัมฤทธิ์ตามความมุ่งหมายของสิ่งที่กล่าวถึงตาม (1) ซึ่งเกิดขึ้นในร่างกายมนุษย์หรือสัตว์ ต้องไม่เกิดจากกระบวนการทางเภสัชวิทยา วิทยาภูมิคุ้มกันหรือปฏิกิริยาเผาผลาญให้เกิดพลังงานเป็นหลัก จากการศึกษาคณะผู้วิจัยพบว่า ตามความหมายดังกล่าวยังไม่มีความชัดเจนว่า “กรณียาเสพติด ให้โทษตามข้อ 1 ที่เป็นสารควบคุมคุณภาพในการตรวจวิเคราะห์ และควบคุมคุณภาพของการตรวจ สารเสพติดในร่างกาย ซึ่งเป็นเครื่องมือแพทย์ตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องมือแพทย์ และต้องใช้ตาม วัตถุประสงค์ของเครื่องมือแพทย์นั้น ให้ยกเว้นจากการเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5” นั้นมีขอบเขตเพียงใด และกระบวนการในการควบคุมทางการแพทย์นั้น ควรเป็นการควบคุมตั้งแต่ การผลิต ครอบครอง นำเข้า ส่งออก หรือจำหน่ายเพื่อใช้ในทางการแพทย์แต่เพียงเท่านั้น จึงเห็นควร นำความในมาตรา 32 แห่งประมวลยาเสพติดมาปรับใช้กับประกาศกระทรวงสาธารณสุขดังกล่าว คณะผู้วิจัยได้วิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติด ให้โทษประเภท 5 พุทธศักราช 2565 ซึ่งได้วิเคราะห์ปัญหาจากแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงพิจารณากฎหมายไทย กฎหมายต่างประเทศ และกฎหมายระหว่างประเทศ โดยคณะผู้วิจัย จะได้เสนอแนะแนวทางเพื่อแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ในหัวข้อต่อไป 5.2 ข้อเสนอแนะ 5.2.1 คณะผู้วิจัยเห็นควรให้มีการแก้ไข ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อ ยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ดังนี้ (ร่าง) ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 พ.ศ.............. อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 29 วรรคสอง แห่งประมวลกฎหมายยาเสพติด รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการป้องกันและปราบปราม ยาเสพติด ออกประกาศไว้ ดังต่อไปนี้ ข้อ 1 ให้ยกเลิกชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 พ.ศ.2565 ลง 8 กุมภาพันธ์ 2565 และให้ใช้ข้อความต่อไปนี้ แทน ข้อ 2 ให้ยาเสพติดให้โทษที่ระบุชื่อดังต่อไปนี้เป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด คือ
91 (1) ฝิ่น หรือ พืชซึ่งมีชื่อพฤกษศาสตร์ว่า Papaver Somniferum L.และ Papaver Bracteatum Lindi. หรือที่มีชื่ออื่นในสกุลเดียวกันที่ให้ฝิ่นหรือแอลคาลอยด์ของฝิ่น (2) เห็ดขี้ควายหรือพืชเห็ดขี้ควาย ซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Psilocybe Cubensis (Earle)singer หรือที่มีชื่ออื่นในสกุลเดียวกันที่ให้สาร Psilocybin หรือ Psilocin และ (3) กัญชา (cannabis) ซึ่งเป็นพืชในสกุล Cannabis ทั้งนี้ ให้หมายความรวมถึง ทุกส่วน ของพืชกัญชา เช่น ใบ ดอก ยอด ผล ลำต้น และวัตถุหรือสารต่าง ๆ ที่มีอยู่ในพืชกัญชา เช่น ยาง น้ำมัน (4) สารสกัดจากทุกส่วนของพืชกัญชาหรือกัญชงซึ่งเป็นพืชในสกุล Canabis ยกเว้น สารสกัดที่มีปริมาณสารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol:THC) ไม่เกินร้อยละ 0.2 โดยน้ำหนัก เฉพาะที่ได้รับอนุญาตให้สกัดจาก พืชกัญชาหรือกัญชงที่ปลูกภายในประเทศ และสาร สกัดจากเมล็ดของพืชกัญชาหรือกัญชง ที่ได้จากการปลูกในประเทศ ข้อ 3 ในการผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครอง ซึ่งยาเสพติดตาม ข้อ 1 และ 2 เพื่อประโยชน์แก่ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม ผู้ประกอบวิชาชีพทันตกรรม ผู้ประกอบ วิชาชีพการสัตวแพทย์ชั้นหนึ่ง ผู้ประกอบวิชาชีพเภสัชกรรม หรือผู้ประกอบวิชาชีพทางการแพทย์หรือ สาธารณสุขอื่น หรือ เพื่อประโยชน์ของหน่วยงานของรัฐหรือสภากาชาดไทย ไม่ถือเป็นยาเสพติด ข้อ 4 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดหนึ่งร้อยแปดสิบวัน นับแต่วันประกาศ ในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ประกาศ ณ วันที่....................................... ........................................... รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข 5.2.2 ข้อเสนอแนะอื่น ๆ นอกจากจากการเสนอแก้ไข ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติด ให้โทษประเภท 5 พ.ศ.2565 ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 โดยให้กัญชากลับไปมีสถานะเป็นยาเสพติด ให้โทษประเภท 5 การควบคุมการใช้กัญชาทั้งในแง่การเสพ การครอบครอง การจำหน่าย การศึกษาวิจัย ตลอดถึงการควบคุมการใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์เป็นการเฉพาะ จึงต้องเป็นไป ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ. 2564 ซึ่งเป็นกฎหมายที่มีลำดับศักดิ์ที่สูงกว่า ในส่วนประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่ออกมาเพื่อควบคุมการใช้กัญชาในช่วงที่ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 พ.ศ.2565 ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 มีผลบังคับใช้ ได้แก่ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง สมุนไพรควบคุม (กัญชา) พ.ศ.2565 ลง 11 พฤศจิกายน 2565 ที่ออกโดยอาศัยอำนาจพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญา ทางการแพทย์ พ.ศ. 2542 มาตรา 46 ที่กำหนดให้ช่อดอกของกัญชา ให้เป็นสมุนไพรควบคุม และประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง กำหนดให้การกระทำให้เกิดกลิ่น หรือควันกัญชา กัญชง หรือพืชอื่นใด เป็นเหตุรำคาญ พ.ศ.2565 ลง 13 มิถุนายน พ.ศ.2565 ออกโดยอาศัยอำนาจ
92 พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ.2535 นั้น เนื่องจากลำดับศักดิ์กฎหมาย และบทกำหนดโทษนั้น ต่ำกว่าประมวลกฎหมายยาเสพติด จึงเห็นควรยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารสุขทั้งสองฉบับดังกล่าว ด้วย และการควบคุมการใช้กัญชาทุกส่วนก็เป็นไปตามประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 เช่นเดิม ซึ่งมีความครอบคลุมและมีบทกำหนดโทษที่ชัดเจน รุนแรง และสมควรตามกรณีอยู่แล้ว นอกจากการแก้ไขประกาศฉบับดังกล่าวแล้ว คณะผู้วิจัยเห็นควรให้ภาครัฐ ออกนโยบายรับซื้อกัญชาที่ได้ปลูกก่อนประกาศฉบับนี้มีผลบังคับใช้ เพื่อนำไปสกัดใช้ในทางการแพทย์ หรือให้ขึ้นทะเบียนการใช้กัญชาในทางการแพทย์ ทั้งนี้ ยังมีด้านอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เช่น ด้านการสันทนาการ การจัดพื้นที่ หรือเชิงพาณิชย์ แต่คณะผู้วิจัยไม่ได้ศึกษาในด้านดังกล่าว เนื่องจากระยะเวลา ในการศึกษาตามหลักสูตรไม่เพียงพอที่จะให้วิจัยในด้านดังกล่าวได้
93 บรรณานุกรม กรนันท์ คงทัน. (2565). ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับกัญชา. วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง. กอบกูล จนัทวโร และคณะ. (2558). มาตรการทางกฎหมายในการพัฒนาทางเลือกสำหรับผู้กระทำ ความผิดคดียาเสพติดเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานตามข้อกำหนดกรุงเทพฯ กรุงเทพมหานคร: สำนักกิจการในพระดำริพระเจ้า หลานเธอพระองค์เจ้าพัชรกิตติยาภา สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม. ชลิดา อุปัญญ์. (2561). แนวคิดเกี่ยวกับยาเสพติดแนวทางการใช้ประโยชน์ การกระทำความผิด การลงโทษ และการจำกัดสิทธิของกัญชา/กัญชง. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพมหานคร. ฐิชาลักษณ์ ณรงค์วิทย์. (2544). กัญชา “ยาวิเศษ” ของโลก. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ Happy Book. ธนพล นิ่มสมบูรณ์. (2563). “พิษวิทยาของกัญชา”. วารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาล 2563 ฉบับที่ 4 กระทรวงสาธารณสุข. ธวัช จรุงพิรวงศ์. (2564). รู้ก่อนปลูก กัญชา กัญชง กระท่อม พืชพร้อมทำเงิน. กรุงเทพมหานคร: เอส.ออฟเซ็ท กราฟฟิค ดีไซน์. นรากร นันทไตรภพ. (2565). การครอบครอง และการใช้กัญชาภายหลังการปลดล็อก. วารสารวิชาการ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กรุงเทพมหานคร. ปวีณา ชาติรังสรรค์. (2563). มาตรการควบคุมการใช้ประโยชน์จากกัญชาเพื่อศึกษาวิจัยการใช้ ประโยชน์ทางการแพทย์. วารสารสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กรุงเทพมหานคร. อัครพนธ์ เอี้ยวรัตนวดี. (2563). ปัญหาการพัฒนากฎหมายยาเสพติด: ศึกษากรณีการเปิดเสรี กัญชา Problems of Drug Law Development: Case Study of Cannabis Liberalization. วารสารวิชาการ ฉบับที่ 2 นิติศาสตร์ ราชภัฎอุบลราชธานี. Problems of Drug Law Development: Case Study of Cannabis Liberalization. วารสารวิชาการ ฉบับที่ 2 นิติศาสตร์ ราชภัฎอุบลราชธานี. กรมการแพทย์ (2565). สธ.แจงนโยบายกัญชาทางการแพทย์ ดำเนินการภายใต้กรอบอนุสัญญา เดี่ยว ว่าด้วยยาเสพติดให้โทษแห่งสหประชาชาติ. [Online]. Available: http://bitly.ws/LKjZ. [2566/มิถุนายน/20]. กองควบคุมวัตถุเสพติด สำนักงานอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. [Online]. Available: http://bitly.ws/LKjE. [2566/มิถุนายน/6]. ฉัตรสุมน พฤฒิภิญโญ. (2560). กฎหมายควบคุมยาเสพติดเปรียบเทียบ. Online]. Available: http://bitly.ws/LKjX. [2566/มิถุนายน/20].
94 ชาญชัย เอื้อชัยกุล. (2565). พืชกัญชา:ประโยชน์ โทษและข้อเสนอการพัฒนาการกำกับดูแล. [Online]. Available: http://bitly.ws/Mkhu. [2566/มิถุนายน/6]. ฐานเศรษฐกิจ. (2565). เช็คลิสต์ประเทศ “กัญชาถูกกฎหมาย” หลังไทยปลดล็อกกัญชา. [Online]. Available: https://www.thansettakij.com/general-news/528262. [2566/กรกฎาคม/10]. ธนัทเทพ เธียรประสิทธิ์. (2562). กฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมพืชกัญชา: บทเรียนจากต่างแดน. [Online]. Available URL: http://bitly.ws/LKk6. [2566/มิถุนายน/20]. พิพิธชัย พงศวัชร์รังสี. (2565). บทความทางวิชาการ [Online]. Available: http://bitly.ws/MkxY. [2566/มิถุนายน/6]. สำนักข่าวไทยโพสต์. (2565). กมธ.กัญชา ยัน สธ.มีประกาศคุมกัญชา ไม่เกิดภาวะสุญญากาศ ชี้ ผู้ป่วยเข้าบำบัดลด 80%. [Online]. Available: http://bitly.ws/MkgQ. [2566 / มิถุนายน/20]. สำนักข่าว TNN ONLINE. (2565). กมธ.เคาะแล้ว! กำหนดปลูกกัญชาได้บ้านละไม่เกิน 10 ต้น. [Online]. Available: http://bitly.ws/MkhV. [2566/มิถุนายน/20]. สำนักสารนิเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2565). กรมอนามัย ห่วงความปลอดภัย ผู้บริโภค ได้ออกประกาศกรมอนามัยว่าด้วย เรื่องการนำใบกัญชา มาใช้ในการทำ ประกอบ หรือปรุงอาหาร ในสถานประกอบกิจการอาหาร. [Online]. Available: http://bitly.ws/MkiX. [2566/มิถุนายน/20]. สำนักข่าว iLaw (2565). นโยบาย "เสรีกัญชา" คืบหน้าไปแค่ไหน. [Online]. Available: https://www.ilaw.or.th/node/6125. [2566/พฤษภาคม/28]. สำนักข่าว iLaw (2565). เริ่มวันแรก! ปลดล็อคกัญชาออกจากยาเสพติด. [Online]. Available: https://ilaw.or.th/node/6170. [2566/พฤษภาคม/28]. สำนักข่าว iLaw (2565). ร่าง พ.ร.บ.กัญชา: 146 วัน หลังปล่อย “เสรีกัญชา” รัฐบาล-สภา ยัง หาทางจบปัญหาไม่ได้. [Online]. Available: https://www.ilaw.or.th/node/6301. [2566/พฤษภาคม/28]. สำนักข่าวอิศรา. (2565). ร่าง พ.ร.บ.กัญชา โทษที่มากกว่าประโยชน์?. [Online]. Available: http://bitly.ws/LKjS. [2566/พฤษภาคม/28]. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. [Online]. Available: https://dictionary.orst.go.th/. [2566/มิถุนายน/6]. วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. [Online]. Available: http://bitly.ws/LKk7. [2566/มิถุนายน/6].
95 ประวัติผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจเอกอนุวัตร โตโส ตำแหน่ง รองสารวัตรฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการตำรวจภูธรภาค 2 สถานที่ทำงานปัจจุบัน งานร้องเรียน ฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการตำรวจภูธรภาค 2 ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง ศิลปศาสตรบัณฑิต (รัฐศาสตร์) มหาวิทยาลัยรามคำแหง รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ประวัติการทำงาน รองสารวัตรจราจร สถานีตำรวจภูธรคลองลึก จังหวัดสระแก้ว รองสารวัตร (งานทะเบียนพล) ฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรภาค 2 รองสารวัตร (สอบสวน) สถานีตำรวจภูธรเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี รองสารวัตร (งานร้องเรียน) ฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรภาค 2 ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ ตำรวจภูธรภาค 2 เลขที่ 18/18 หมู่ที่ 7 ตำบลหนองข้างคอก อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี 20000 หมายเลขโทรศัพท์ 0 3819 1999 ต่อ 118
96 ประวัติผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจเอกปัญญา สุขศรีพะเนา ตำแหน่ง รองสารวัตรฝ่ายอำนวยการ ตำรวจภูธรจังหวัดาสุพรรณบุรี สถานที่ทำงานปัจจุบัน ฝ่ายอำนวยการ 7 ตำรวจภูธรจังหวัดสุพรรณบุรี ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง ประวัติการทำงาน พนักงานสอบสวน (สบ 1) กองกำกับการ 4 กองบังคับการปราบปราม การกระทำผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง รองสารวัตร(สอบสวน) กองกำกับการ 5 กองบังคับการปราบปราม การค้ามนุษย์ กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง รองสารวัตรป้องกันปราบปรามสถานีตำรวจภูธรบางตาเถร จังหวัดสุพรรณบุรี รองสารวัตรฝ่ายอำนวยการ ตำรวจภูธรจังหวัดสุพรรณบุรี ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ ตำรวจภูธรจังหวัดสุพรรณบุรีตำบลสนามชัย อำเภอเมือง สุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี 72000 หมายเลขโทรศัพท์ 035 535229 ต่อ 107
97 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจเอก ภควันต์ พาผล สถานที่ทำงานปัจจุบัน งานร้องเรียน ฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรภาค 3 ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง ประวัติการทำงาน พนักงานสอบสวน (สบ 1) กองบังคับการปราบปราบการกระทำความผิด เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง รองสารวัตร (งานร้องเรียน) ฝ่ายอำนวยการ 1 กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรภาค 3 ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรภาค 3 ถ.สรรพสิทธิ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา 30000 หมายเลขโทรศัพท์ 0 4425 5277 ต่อ 118
98 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจเอกหญิง ณภทรสร โคตรยอด ตำแหน่ง รองสารวัตร กลุ่มงานสอบสวน กองบังคับการตำรวจนครบาล 2 สถานที่ทำงานปัจจุบัน กลุ่มงานสอบสวน กองบังคับการตำรวจนครบาล 2 ประวัติการศึกษา รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต โรงเรียนนายร้อยตำรวจ นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง ประวัติการทำงาน รองสารวัตร ประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจ รองสารวัตร (สอบสวน) สถานีตำรวจนครบาลบางเขน รองสารวัตร (สอบสวน) สถานีตำรวจนครบาลบางเขน ปฏิบัติราชการ รองสารวัตร (สอบสวน) สถานีตำรวจนครบาลโคกคราม รองสารวัตร (สอบสวน) กลุ่มงานสอบสวน กองบังคับการตำรวจนครบาล 2 รองสารวัตร กลุ่มงานสอบสวน กองบังคับการตำรวจนครบาล 2 ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ กองบังคับการตำรวจนครบาล 2 เลขที่ 355 ถนนเชิดวุฒากาศ แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร 10210 หมายเลขโทรศัพท์ 094 560 9859
99 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจโทหญิง ปิยมาดา ภูจำปา สถานที่ทำงานปัจจุบัน รองสารวัตรฝ่ายนิติการ กองบังคับการอำนวยการ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สถานที่ทำงานปัจจุบัน ฝ่ายนิติการ กองบังคับการอำนวยการ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประวัติการทำงาน รองสารวัตร ฝ่ายบริหารงานบุคคล กองบังคับการอำนวยการ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ รองสารวัตรฝ่ายนิติการ กองบังคับการอำนวยการ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ เลขที่ 90 หมู่ 7 ตำบลสามพราน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม 73110 หมายเลขโทรศัพท์ 087 064 6095
100 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจโทหญิง บุญญาพร บุญประคม สถานที่ทำงานปัจจุบัน ตำรวจภูธรจังหวัดหนองบัวลำภู ตำรวจภูธรภาค 4 ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประวัติการทำงาน รองสารวัตร ฝ่ายอำนวยการ ตำรวจภูธรจังหวัดเลย รองสารวัตร ฝ่ายอำนวยการ (งานวินัย) ตำรวจภูธรจังหวัดหนองบัวลำภู ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ บ้านเลขที่ 8 หมู่ที่ 15 ตำบลเมืองใหม่ อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู39180 หมายเลขโทรศัพท์ 081 546 1885
101 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ร้อยตำรวจโท ธาวิน บรรจงเขียน สถานที่ทำงานปัจจุบัน กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ (นนทบุรี) ประวัติการทำงาน รองสารวัตร ฝ่ายอำนวยการ 7 กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง กองบังคับการกฎหมายและคดี ตำรวจภูธรภาค 1 ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ บ้านเลขที่ 189/383 ตำบลบางรักพัฒนา อำเภอบางบัวทอง จังหวัด นนทบุรี 11110 หมายเลขโทรศัพท์ 082 779 3806
102 ประวัติคณะผู้วิจัย ชั้นยศ ชื่อ สกุล ว่าที่ ร้อยตำรวจตรีหญิง กัณฐิกานต์ ตามตะขบ สถานที่ทำงานปัจจุบัน งานคดีและวินัย ฝ่ายอำนวยการ ตำรวจภูธรจังหวัดระยอง ประวัติการศึกษา นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่อยู่ที่สามารถติดต่อได้ ตำรวจภูธรจังหวัดระยอง 44/11 ถนนตากสินมหาราช ตำบลท่าประดู่ อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง 21000
103 ภาคผนวก
104 แบบ ภ.ท. 27 รายงานข้อมูลแหล่งที่มา และจำนวนช่อดอกกัญชา ที่เก็บไว้ของใบอนุญาตทุกประเภท รวมถึงหน่วยงานที่รัฐที่ทำการศึกษาวิจัยสมุนไพรควบคุม (กัญชา) 1
105 แบบ ภ.ท. 28 รายงานการนำไปใช้ สมุนไพรควบคุม (กัญชา) 2
106 แบบ ภ.ท. 29 รายงานข้อมูลการนำไปใช้ กรณีแปรรูปและจำหน่ายสมุนไพรควบคุมเพื่อการค้า (กัญชา) 3
107 แบบ ภ.ท. 30 รายงานข้อมูลการนำไปใช้ กรณีศึกษาวิจัยสมุนไพรควบคุม (กัญชา) 4
108 แบบ ภ.ท. 31 รายงานข้อมูลการนำไปใช้ ณ สถานประกอบการ กรณีส่งออกสมุนไพรควบคุม (กัญชา) 5
109 แบบ ภ.ท. 32 แบบแจ้งรายละเอียดส่งออกสมุนไพรควบคุมรายครั้ง (กัญชา) (ด้านหน้า) 6
110 แบบ ภ.ท. 32 แบบแจ้งรายละเอียดส่งออกสมุนไพรควบคุมรายครั้ง (กัญชา) (ด้านหลัง) 7