รายงานการประเมินคุณภาพที่ดินดานเศรษฐกิจ สำหรับพืชเศรษฐกิจที่สำคัญในระดับพื้นที่ จังหวัดนครสวรรคปงบประมาณ 2566 กลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร เอกสารวิชาการเลขที่ 04/03/2566 กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กันยายน 2566 กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ
สารบัญ หนา สารบัญ (1) สารบัญตาราง (2) สารบัญภาพ (3) บทสรุปสำหรับผูบริหาร (4) บทที่ 1 บทนำ 1-1 1.1 หลักการและเหตุผล 1-1 1.2 วัตถุประสงค 1-1 1.3 ระยะเวลาและสถานที่ดำเนินงาน 1-1 1.4 ขั้นตอนและวิธีการดำเนินงาน 1-2 1.5 นิยามศัพท 1-5 บทที่ 2 ขอมูลทั่วไป 2-1 2.1 ขอมูลทั่วไปของเกษตรกร 2-1 2.2 การถือครองที่ดินของเกษตรกร 2-1 2.3 ภาวะหนี้สินและการกูยืมเงินของเกษตรกร 2-2 2.4 ปญหาในการผลิตและความตองการความชวยเหลือจากภาครัฐ 2-4 2.5 ทัศนคติในการผลิต 2-9 บทที่ 3 ผลการดำเนินงาน 3-1 3.1 ภาวะการผลิต 3-1 3.2 การประเมินความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืช 3-11 บทที่ 4 สรุปผลและขอเสนอแนะ 4-1 4.1 สรุปผล 4-1 4.2 ขอเสนอแนะ 4-4 เอกสารอางอิง อ-1 ภาคผนวก ผ-1 ภาคผนวก ก จำนวนตัวอยางและพื้นที่สำรวจพืชเศรษฐกิจ ผ-2 ภาคผนวก ข ประมวลภาพกิจกรรมและการเก็บขอมูล ผ-5 ภาคผนวก ค คุณสมบัติของกลุมชุดดิน ผ-10
(2) สารบัญตาราง หนา ตารางที่ 2-1 ขอมูลทั่วไปของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 2-1 ตารางที่ 2-2 การถือครองที่ดินและหนังสือสำคัญในที่ดินของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 2-2 ตารางที่ 2-3 ภาวะหนี้สินและการกูยืมเงินของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 2-3 ตารางที่ 2-4 ปญหาในการผลิตและความตองการความชวยเหลือจากภาครัฐของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 2-7 ตารางที่ 2-5 ทัศนคติในการผลิตของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 2-10 ตารางที่ 3-1 ตนทุนและผลตอบแทนของประเภทการใชประโยชนที่ดิน จำแนกตามกลุมชุดดิน ปการผลิต 2565/66 3-8 ตารางที่ 3-2 ผลการคำนวณคาตัวแปรสำหรับการจัดระดับความเหมาะสมดานเศรษฐกิจ ของการใชประโยชนที่ดินพืชเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 3-10 ตารางที่ 3-3 การวิเคราะหความเหมาะสมดานเศรษฐกิจของการใชประโยชนที่ดิน พืชเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 3-13 ตารางที่ 3-4 ระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจของการใชประโยชนที่ดินทางเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 3-16
(3) สารบัญภาพ หนา ภาพที่ 1 แผนที่แสดงกลุมชุดดินขาวในพื้นที่ศักยภาพการผลิตสูง ผ-3 ภาพที่ 2 แผนที่แสดงกลุมชุดดินขาวโพดเลี้ยงสัตวในพื้นที่ศักยภาพการผลิตสูง ผ-3 ภาพที่ 3 แผนที่แสดงกลุมชุดดินมันสำปะหลังในพื้นที่ศักยภาพการผลิตสูง ผ-4 ภาพที่ 4 แผนที่แสดงกลุมชุดดินออยโรงงานในพื้นที่ศักยภาพการผลิตสูง ผ-4 ภาพที่ 5 ประชุมวางแผนการปฏิบัติงานและจัดทำแบบสอบถาม (21 ธันวาคม 2565) ผ-5 ภาพที่ 6 ประชุมหารือการกำหนดกลุมตัวอยาง จังหวัดนครสวรรค (27 กุมภาพันธ 2566) ผ-5 ภาพที่ 7 การประชุมติดตามความกาวหนาการเขียนรางรายงาน (2 มิถุนายน 2566) ผ-5 ภาพที่ 8 การเก็บขอมูลพืชเศรษฐกิจขาว จังหวัดนครสวรรค ผ-6 ภาพที่ 9 การเก็บขอมูลพืชเศรษฐกิจขาวโพดเลี้ยงสัตวจังหวัดนครสวรรค ผ-7 ภาพที่ 10 การเก็บขอมูลพืชเศรษฐกิจมันสำปะหลัง จังหวัดนครสวรรค ผ-8 ภาพที่ 11 การเก็บขอมูลพืชเศรษฐกิจออยโรงงาน จังหวัดนครสวรรค ผ-9
บทสรุปสำหรับผูบริหาร รายงานการประเมินคุณภาพที่ดินดานเศรษฐกิจสำหรับพืชเศรษฐกิจที่สำคัญในระดับพื้นที่ จังหวัดนครสวรรคมีวัตถุประสงคเพื่อ (1) ศึกษาและวิเคราะหขอมูลพื้นฐานดานเศรษฐกิจในระดับพื้นที่ และ (2) วิเคราะหและประเมินความเหมาะสมในเชิงเศรษฐกิจตามประเภทการใชประโยชนที่ดินจำแนก ตามกลุมชุดดิน สำหรับสนับสนุนงานวางแผนการใชที่ดินในระดับพื้นที่ โดยศึกษาพืชเศรษฐกิจขาวนาป ขาวนาปรัง ขาวโพดเลี้ยงสัตวถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง และออยโรงงาน ตามกลุมชุดดินที่ 4 7 18 21 28 35 40 52 54 และกลุมชุดดินที่ 56 สรุปไดดังนี้ ภาวะเศรษฐกิจและสังคม พบวา เกษตรกรผูมีอายุเฉลี่ย 56 ป จบการศึกษาระดับ ประถมศึกษามากที่สุดรอยละ 74.48 ของเกษตรกรทั้งหมด การถือครองที่ดินสวนใหญเปนที่ดิน ของตนเอง และมีหนังสือสำคัญที่มีเอกสารสิทธิ์สวนใหญเปนโฉนด ครัวเรือนเกษตรมีภาวะหนี้สิน และกูยืมเงินรอยละ 35.31 มีวงเงินกูเฉลี่ย 48,846.15 บาทตอครัวเรือน ซึ่งสวนใหญเปนการกูยืมเงิน ในระบบ โดยแหลงเงินกูที่มีการกูยืมเงินมากที่สุด คือ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ปญหาดานการผลิตทางการเกษตร พบวา เกษตรกรที่ปลูกพืชเศรษฐกิจในปการเพาะปลูก 2565/66 พบเจอปญหาที่เหมือนกันจำนวน 3 ปญหา ไดแก ปจจัยการผลิตมีราคาสูง ศัตรูพืชรบกวน และฝนแลงฝนทิ้งชวง และสวนใหญตองการความชวยเหลือดานการเกษตร โดยใหรัฐจัดหาปจจัยการผลิต ราคาถูก ประกันราคาพืชผลทางการเกษตร และจัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตร สำหรับทัศนคติ ของครัวเรือนเกษตรสวนใหญไมตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืช สวนแนวคิดในการเพิ่มผลผลิต พบวา เกษตรกรรอยละ 68.18 มีแนวคิดการเพิ่มปริมาณปุยเคมีมากที่สุด ทั้งนี้ เกษตรกรสวนใหญไมมีแนวคิด วางแผนเปลี่ยนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร การประเมินความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืช พบวา (1) การประเมิน ความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืชอยูในระดับสูง S1ไดแก กลุมชุดดินที่ 18 ขาวนาปตามดวย ขาวโพดเลี้ยงสัตว และกลุมชุดดินที่ 52 ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว(2) การประเมิน ความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืช อยูในระดับปานกลาง S2 ไดแก กลุมชุดดินที่ 4 ขาวนาป ตามดวยขาวนาปรัง กลุมชุดดินที่ 7 ขาวนาป และขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง กลุมชุดดินที่ 18 ขาวนาป กลุมชุดดินที่ 21 ขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง กลุมชุดดินที่ 28 ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลังและออยโรงงาน กลุมชุดดินที่ 35 มันสำปะหลังกลุมชุดดินที่40 มันสำปะหลังกลุมชุดดินที่ 52 ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยถั่วเขียวผิวมัน และออยโรงงาน กลุมชุดดินที่ 54 ขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลัง และกลุมชุดดินที่ 56 มันสำปะหลัง และ (3) การประเมินความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืช อยูในระดับเล็กนอยS3ไดแก กลุมชุดดินที่ 35ออยโรงงาน และกลุมชุดดินที่ 40 ออยโรงงาน ขอเสนอแนะ ภาครัฐหรือหนวยงานที่เกี่ยวของควรสงเสริมองคความรูดานการเกษตร ถายทอดเทคโนโลยีใหม ๆ ที่เหมาะสมไปสูเกษตรกร สนับสนุนปจจัยการผลิตที่สามารถชวยลดตนทุนได รวมถึงการการสงเสริม สนับสนุน เพิ่มศักยภาพ ของงานวิจัยและพัฒนาดานการเกษตรใหมากขึ้น
บทที่ 1 บทนำ 1.1 หลักการและเหตุผล การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทยในชวงระยะเวลาที่ผานมา ตองอาศัยแหลง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเปนปจจัยพื้นฐานสำคัญในการผลิต แตเนื่องจากการเพิ่มขึ้นของ ประชากรและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจอยางรวดเร็ว ทำใหมีการใชประโยชนจากทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเกินศักยภาพสงผลกระทบในดานตางๆเชน ทรัพยากรดินขาดความอุดมสมบรูณ การใชที่ดินที่ไมเหมาะสมกับศักยภาพของดิน เกิดการชะลางพังทลายของดิน พื้นที่ปาไมถูกบุกรุกทำลาย เกิดปญหาอุทกภัยและภัยธรรมชาติบอยครั้ง ความหลากหลายทางชีวภาพในระบบนิเวศตาง ๆ ลดลง เปนตน ซึ่งมีผลกระทบอยางรุนแรงตอการดำเนินชีวิตของประชาชน ดังนั้น กระทรวงเกษตรและสหกรณ จึงมีนโยบายในการพัฒนายุทธศาสตรเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทางการเกษตรในการผลิตพืชเศรษฐกิจ โดยกรมพัฒนาที่ดินเปนหนวยงานสำคัญมีหนาที่ในการจัดทำและกำหนดเขตการใชที่ดินใหเหมาะสม ในการปลูกพืชเศรษฐกิจ ดวยการวางแผนการใชที่ดินเพื่อวิเคราะห และหาแนวทางการแกไขปญหา จากการใชทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเกินศักยภาพ จึงตองทำการประเมินคุณภาพที่ดิน เพื่อพิจารณาศักยภาพของทรัพยากรที่ดินตอการใชประโยชนที่ดินประเภทตาง ๆ ในระดับการจัดการ ที่แตกตางกัน อีกทั้งการประเมินคุณภาพที่ดินยังเปนเครื่องมือสำคัญอยางหนึ่งในการกำหนดทิศทาง การใชประโยชนที่ดินใหเปนไปอยางเหมาะสม เกิดประโยชนอยางยั่งยืนและคุมคาทางเศรษฐกิจ ซึ่งในปจจุบันกองนโยบายและแผนการใชที่ดินไดใชวิธีการประเมินคุณภาพที่ดินของ FAO Framework (1983) มาประเมินความเหมาะสมทางกายภาพสำหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจ ดังนั้น กลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร จึงไดจัดทำโครงการประเมินคุณภาพที่ดิน ดานเศรษฐกิจสำหรับพืชเศรษฐกิจที่สำคัญในระดับพื้นที่จังหวัดนครสวรรคเพื่อจัดระดับความเหมาะสม ดานเศรษฐกิจตามประเภทการใชประโยชนที่ดินในระดับพื้นที่และสนองตอยุทธศาสตรการพัฒนา การเกษตรในการปลูกพืชเศรษฐกิจ ซึ่งจะมีผลตอการกำหนดเขตการใชที่ดินใหเหมาะสมกับพื้นที่ในการ บริหารจัดการพื้นที่ภาคการเกษตรตอไป 1.2 วัตถุประสงค 1.2.1 เพื่อศึกษาและวิเคราะหขอมูลพื้นฐานดานเศรษฐกิจในระดับพื้นที่ จังหวัดนครสวรรค 1.2.2 เพื่อวิเคราะหและประเมินความเหมาะสมในเชิงเศรษฐกิจตามประเภทการใช ประโยชนที่ดินตามกลุมชุดดิน เพื่อสนับสนุนงานวางแผนการใชที่ดินในระดับพื้นที่ จังหวัดนครสวรรค 1.3 ระยะเวลาและสถานที่ดำเนินงาน 1.3.1 ระยะเวลาดำเนินงาน 1 ตุลาคม 2565 - 30 กันยายน 2566 1.3.2 สถานที่ดำเนินงาน จังหวัดนครสวรรค
1-2 1.4 ขั้นตอนและวิธีการดำเนินงาน 1.4.1 ศึกษาขอมูลเบื้องตน และรวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของ เชน แผนที่และเครื่องคำนวณ ระบบกำหนดตำแหนงบนพื้นโลก (Global Positioning System: GPS) จัดทำแผนและวางแผนการ ปฏิบัติงาน รวมทั้งประสานขอความรวมมือหนวยงานที่เกี่ยวของ 1.4.2 การเก็บรวบรวมขอมูลจากหนวยงานตาง ๆ โดยสามารถจัดประเภทขอมูลได 2 ประเภท 1) ขอมูลปฐมภูมิ (Primary Data) คือ ขอมูลที่เก็บรวบรวมดวยวิธีการสัมภาษณ เกษตรกร โดยใชแบบสอบถาม (Questionnaires) 2) ขอมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) คือ ขอมูลตาง ๆ ที่ทำการเก็บรวบรวม จากเอกสารวิชาการ ผลงานวิจัยรายงาน บทความ และระบบสืบคนทางอินเตอรเน็ต เพื่อนำขอมูลดังกลาว มาอางอิงและประกอบการศึกษา 1.4.3 การวิเคราะหขอมูลดานเศรษฐกิจและสังคม วิเคราะหผลตอบแทนตามประเภท การใชประโยชนที่ดิน และประเมินความเหมาะสมในเชิงเศรษฐกิจสำหรับประเภทการใชประโยชนที่ดิน ตามกลุมชุดดิน สามารถวิธีวิเคราะหไดดังนี้ 1) การวิเคราะหผลตอบแทนจากการผลิตตามประเภทการใชประโยชนที่ดิน ในแตละ กลุมชุดดิน โดยวิเคราะหในระดับตาง ๆ อาทิเชน ผลตอบแทนขั้นตนหรือผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปร ผลตอบแทนสุทธิหรือผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และอัตราสวนรายไดตอการลงทุน เปนตน 2) การประเมินความเหมาะสมในเชิงเศรษฐกิจสำหรับประเภทการใชประโยชน ที่ดินตามกลุมชุดดิน ซึ่งการประเมินคุณภาพที่ดินทางเศรษฐกิจ สำหรับพืชเศรษฐกิจที่มีอายุการผลิต ไมเกิน 1 ป สามารถประเมินได(กัลยาณี, 2554) ดังนี้ 2.1) การเลือกตัวแปรที่นำมาใชเปนตัวชี้วัดในการประเมินคุณภาพที่ดิน ดานเศรษฐกิจ เพื่อจัดระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ เลือกชนิดตัวแปรทางเศรษฐกิจที่นำมาใช วิเคราะห 4 ตัวแปร ไดแก รายไดหรือมูลคาผลผลิต ตนทุนการผลิต ผลตอบแทนจากการผลิต และอัตราสวนรายไดตอตนทุน 2.2) การกำหนดคาวิกฤตที่นำมาใชกำหนดจุดวิกฤต (Critical Point) และแบงชวง ของขอมูลตัวแปรจากคาพิสัย (Interval Range) เพื่อแบงระดับความเหมาะสมของตัวแปรตาง ๆ ซึ่งแตละ ตัวแปรมีคาวิกฤตที่ตางกัน 2.3) วิธีการประเมินคุณภาพที่ดิน (1) จัดเตรียมขอมูลตัวแปรที่ใชเปนตัวชี้วัดในการจัดระดับความเหมาะสม ตามประเภทการใชประโยชนที่ดิน โดยคำนวณใหเปนคาเฉลี่ยตอไรทุกตัวแปร ยกเวนอัตราสวนรายไดตอ ตนทุน ดังนี้ - รายไดหรือมูลคาผลผลิตเฉลี่ยตอไร คำนวณจากผลผลิตเฉลี่ย ตอไรคูณดวยราคาขายเฉลี่ย (ใชราคาเดียวกัน ทั้งนี้เพื่อกำจัดปญหาตัวแปรดานราคาที่แตกตางกัน ตามสถานที่และระยะเวลาการผลิต) รายได (Income: I) = ผลผลิต x ราคา
1-3 - ตนทุนการผลิตตอไร ตนทุนการผลิตที่นำมาประเมินเปนตนทุน ผันแปรเฉลี่ยตอไร (เปนเงินสดและไมเปนเงินสด) ตนทุนผันแปร (Variable Cost: VC) = ตนทุนผันแปรที่เปนเงินสด + ตนทุนผันแปรที่ไมเปนเงินสด - ผลตอบแทนเฉลี่ยตอไร คือ ผลตอบแทนจากการผลิตที่นำมาประเมิน เปนผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ยตอไร ทั้งนี้เนื่องจากผลผลิต และรายไดที่ไดรับเกิดจากการ ผลิตในระยะสั้น การประเมินผลตอบแทนจากการใชประโยชนที่ดิน จึงสามารถประเมินไดจาก ผลตอบแทนขั้นตนเหนือตนทุนผันแปร ซึ่งแสดงใหเห็นวา การผลิตในแตละประเภทนั้นจะคุมคา กับคาใชจายที่เกิดขึ้นเมื่อทำการผลิตหรือไม หากทำการผลิตแลวไดรับผลตอบแทนไมคุมคากับตนทุน ผันแปรก็ไมควรทำการผลิต เพราะเมื่อรวมตนทุนผันแปรกับตนทุนคงที่แลวจะทำใหขาดทุนยิ่งขึ้น ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปร (Return of Over Variable Cost: RVC) = รายได-ตนทุนผันแปร อัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปร (Rate of Income/Variable Cost: R) = รายไดหรือมูลคาผลผลิต ตนทุนผันแปร (2) กำหนดระดับคาตัวแปร จากชุดขอมูลตัวแปรที่ไดจัดเตรียมไวแลว นำมากำหนดระดับของคาตัวแปรตาง ๆ โดยดำเนินการ ดังนี้ - หาคาสูงสุด (Maximum) และคาต่ำสุด (Minimum) ของชุดขอมูล แตละชุดดังนี้ รายไดหรือมูลคาผลผลิต (Income: I) ตนทุนผันแปร (Variable Cost: VC) ผลตอบแทน เหนือตนทุนผันแปร (Return Over Variable Cost: RVC) และอัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปร (Rate of Income/Variable Cost: R) - หาคาพิสัย (Rang) และชวงกวางชั้น (Interval Range: IR) คาพิสัย (Rang) = คาสูงสุด (Max) - คาต่ำสุด (Min) ชวงกวางชั้น (IR) = Max - Min จำนวนชั้นที่ตองการแบงชั้นขอมูล (3) กำหนดชวงระดับคาตัวแปรแตละชุดที่จะนำมาใชเปนตัวชี้วัดในการ วิเคราะหเพื่อประเมินคุณภาพที่ดิน - ขอมูลรายได (I) และตนทุนผันแปร (VC) แบง Interval Range ออกเปน 4 ชวง สำหรับแบงระดับความเหมาะสมออกเปน 4 ระดับเทา ๆ กัน - ขอมูลผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปร (RVC) แบง Interval Range ออกเปน 3 ชวงเทา ๆ กัน โดยแบงระดับความเหมาะสมออกเปนระดับความเหมาะสมสูง เหมาะสม ปานกลาง เหมาะสมเล็กนอย และกำหนดคาวิกฤติ (Critical Point) ที่ 0 บาท หมายถึง รายไดหรือ มูลคาผลผลิตเทากับตนทุนผันแปร ซึ่งเปนจุดแบงระดับความเหมาะสมระหวางระดับความเหมาะสม เล็กนอยกับระดับไมเหมาะสม - ขอมูลอัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปร (R) แบง Interval Range ออกเปน 3 ชวงเทา ๆ กัน โดยแบงระดับความเหมาะสมออกเปนระดับความเหมาะสมสูง เหมาะสม
1-4 ปานกลาง เหมาะสมเล็กนอย และกำหนดคาวิกฤติ (Critical Point) ที่ 1.00 บาท หมายถึง อัตราสวน รายไดที่ไดรับตอตนทุนมีคาเทากับ 1.00 ซึ่งเปนจุดแบงระดับความเหมาะสมระหวางระดับความเหมาะสม เล็กนอยกับระดับไมเหมาะสม (4) ระดับคาตัวแปรที่เปนตัวชี้วัด กำหนดไดดังนี้ - รายไดเฉลี่ยตอไร (I) กำหนดระดับ ดังนี้ I1 = รายไดสูงมาก = > Min+3IR I2 = รายไดสูง = > Min+2IR ถึง Min+3IR I3 = รายไดปานกลาง = > Min+IR ถึง Min+2IR I4 = รายไดต่ำ = ≤ Min+IR - ตนทุนผันแปรเฉลี่ยตอไร (VC) กำหนดระดับ ดังนี้ VC1 = ตนทุนต่ำ = ≤ Min+IR VC2 = ตนทุนปานกลาง = > Min+IR ถึง Min+2IR VC3 = ตนทุนสูง = > Min+2IR ถึง Min+3IR VC4 = ตนทุนสูงมาก = > Min+3IR -ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ยตอไร (RVC)กำหนดระดับ ดังนี้ RVC1 = สูงมาก = > 2IR RVC2 = สูง = > IR ถึง 2IR RVC3 = ปานกลาง = 0 ถึง IR RVC4 = ขาดทุน = < 0 - อัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปร (R) กำหนดระดับ ดังนี้ R1 = อัตราสวนรายไดสูงมาก = > Min+2IR R2 = อัตราสวนรายไดสูง = > Min+IR ถึง in+2IR R3 = อัตราสวนรายไดปานกลาง = > Min ถึง Min+IR R4 = อัตราสวนรายไดต่ำ = ≤ Min (5) คะแนนตัวแปร จากคาตัวแปรทั้ง 4 ชนิด ที่กำหนดระดับดังกลาวมาแลว นำมาใหคะแนนในแตละระดับหางกันระดับละ 1 คะแนน ดังนี้ ระดับ VC1 I1 RVC1 R1 คะแนน 4 คะแนน ตอ 1 ตัวแปร ระดับ VC2 I2 RVC2 R2 คะแนน 3 คะแนน ตอ 1 ตัวแปร ระดับ VC3 I3 RVC3 R3 คะแนน 2 คะแนน ตอ 1 ตัวแปร ระดับ VC4 I4 RVC4 R4 คะแนน 1 คะแนน ตอ 1 ตัวแปร หลังจากใหคะแนนในแตละตัวแปรแลว นำคะแนนที่ไดมาพิจารณา เพื่อจัดระดับความเหมาะสมดานเศรษฐกิจตามประเภทการใชประโยชนที่ดิน โดยแบงระดับคะแนน ออกเปน 4 ชวง เพื่อกำหนดระดับความเหมาะสมดานเศรษฐกิจ ดังนี้ ระดับความเหมาะสมสูง (S1) ชวงคะแนน 13-16 คะแนน ระดับความเหมาะสมปานกลาง(S2) ชวงคะแนน 9-12 คะแนน
1-5 ระดับความเหมาะสมเล็กนอย (S3) ชวงคะแนน 5-8 คะแนน ไมเหมาะสม (N) ชวงคะแนน 1-4 คะแนน 1.5 นิยามศัพท เกษตรกร หมายถึง เกษตรกรที่ปลูกขาว ขาวโพดเลี้ยงสัตวถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง และออยโรงงานในจังหวัดนครสวรรคที่ทำการสำรวจ ครัวเรือนเกษตร/ครัวเรือนเกษตรกรทั้งหมด หมายถึง ครัวเรือนเกษตรที่มีการปลูกขาว ขาวโพดเลี้ยงสัตวถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง และออยโรงงานในจังหวัดนครสวรรคที่ทำการสำรวจ โฉนด หมายถึง หนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดินที่รับรองถูกตองตาม พ.ร.บ.ประมวลกฎหมาย ที่ดิน พ.ศ. 2479 (ศูนยสารสนเทศการเกษตร, 2565) น.ส.3 หมายถึง หนังสือรับรองการเขาทำประโยชนในที่ดินและสามารถนำไปใชในการทำ นิติกรรมตาง ๆ ได เชน การจำนอง ขายฝาก โอน เปนตน แตตองรอประกาศภายใน 30 วัน สำหรับ น.ส.3 และไมตองรอประกาศสำหรับ น.ส.3ก. (ศูนยสารสนเทศการเกษตร, 2565) น.ส.5 หรือ ใบไตสวน หมายถึง หนังสือแสดงการสอบสวนเพื่อออกโฉนดที่ดินเปนหนังสือ แสดงใหทราบวาไดมีการสอบสวนสิทธิในที่ดินแลว สามารถจดทะเบียนตามประมวลกฎหมายที่ดิน ไดใบไตสวนไมใชหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ แตสามารถจดทะเบียนโอนใหกันไดถาที่ดินมีใบไตสวน และมีหนังสือรับรองการทำประโยชนแสดงวาที่ดินนั้นนายอำเภอไดรับรองการทำประโยชนแลว เมื่อจดทะเบียนโอนจะตองจดทะเบียนในหนังสือรับรองการทำประโยชนกอน แลวจึงมาจดแจงหลัง ใบไตสวน แตถาใบไตสวนมีแบบแจงการครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) หรือไมมีหลักฐานที่ดินใด ๆ และเปนที่ดิน ที่นายอำเภอยังไมรับรองการทำประโยชน จะจดทะเบียนโอนกันไมได เวนแตเปนการจดทะเบียนโอนมรดก (ศูนยสารสนเทศการเกษตร, 2565) ส.ป.ก.4-01 หมายถึง หนังสือแสดงสิทธิ์การทำประโยชนเพื่อการเกษตรตามกฎหมาย การปฏิรูปที่ดิน ที่ออกใหโดยสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร (ส.ป.ก) ซึ่งเกษตรกรมีสิทธิ์นำไปใช เปนหลักทรัพยค้ำประกันเงินกูกับธนาคาร (ธ.ก.ส) ได แตไมมีสิทธิ์ที่จะนำไปขายหรือยกใหผูอื่น เวนแต จะตกทอดเปนมรดกใหลูก - หลาน เพื่อทำการเกษตรเทานั้น (ศูนยสารสนเทศการเกษตร, 2565)
2-1 บทที่ 2 ขอมูลทั่วไป 2.1 ขอมูลทั่วไปของเกษตรกร เกษตรกรมีอายุเฉลี่ย 56 ปโดยเกษตรกรสวนใหญเปนเพศชายรอยละ 55.94 ของเกษตร ทั้งหมด และเพศหญิงรอยละ 44.06 ทั้งหมดนับถือศาสนาพุทธและสำเร็จการศึกษา โดยสวนใหญสำเร็จ การศึกษาระดับประถมศึกษารอยละ 74.48 ของเกษตรกรทั้งหมด รองลงมาคือ ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลายหรือประกาศนียบัตรวิชาชีพรอยละ 10.84 ระดับมัธยมศึกษาตอนตนรอยละ 8.74 ระดับ อนุปริญญาหรือประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูงรอยละ 3.85 และระดับปริญญาตรีรอยละ 2.09 (ตารางที่ 2-1) ตารางที่ 2-1 ขอมูลทั่วไปของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 รายการ รอยละ อายุเฉลี่ย (ป) 55.77 เพศ ชาย 55.94 หญิง 44.06 ศาสนา พุทธ 100.00 ระดับการศึกษา จบการศึกษา ประถมศึกษา 74.48 มัธยมศึกษาตอนตน 8.74 มัธยมศึกษาตอนปลาย/ปวช. 10.84 อนุปริญญา/ปวส. 3.85 ปริญญาตรี 2.09 ที่มา: จากการสำรวจและคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) 2.2 การถือครองที่ดินของเกษตรกร ลักษณะการถือครองที่ดินสวนใหญเปนที่ดินของตนเองรอยละ 79.08 ของการถือครอง ที่ดินทั้งหมด และเปนที่เชารอยละ 20.92 โดยมีหนังสือสำคัญในที่ดินของตนเองสวนใหญเปนโฉนด รอยละ 79.21 รองลงมาคือ ส.ป.ก.4-01 รอยละ 18.62 น.ส.3 รอยละ 1.19 และ น.ส.5 รอยละ 0.98 (ตารางที่ 2-2)
2-2 ตารางที่ 2-2 การถือครองที่ดินและหนังสือสำคัญในที่ดินของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 รายการ รอยละ ลักษณะการถือครองที่ดิน ของตนเอง 79.08 เชา 20.92 หนังสือสำคัญในที่ดินของตนเอง โฉนด 79.21 ส.ป.ก.4-01 18.62 น.ส.3 1.19 น.ส.5 0.98 ที่มา: จากการสำรวจและคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) 2.3 ภาวะหนี้สินและการกูยืมเงินของเกษตรกร ในรอบปที่ผานมาครัวเรือนเกษตรมีภาวะหนี้สินและกูยืมเงินรอยละ 35.31 ของครัวเรือน เกษตรทั้งหมด โดยมีวงเงินกูเฉลี่ย 48,846.15 บาทตอครัวเรือน ซึ่งเปนเงินกูในระบบรอยละ 97.85 ของแหลงเงินกูทั้งหมด มีวงเงินกูรวม 47,797.20 บาทตอครัวเรือน โดยแหลงเงินกูในระบบที่ครัวเรือน เกษตรกูยืมเงินมากที่สุด คือ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) เฉลี่ย 41,713.29 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 85.40 ของวงเงินกูทั้งหมด รองลงมาคือ โรงงานน้ำตาลเฉลี่ย 2,709.79 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 5.55 สหกรณการเกษตรเฉลี่ย 2,377.62 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 4.87 และกองทุนหมูบานเฉลี่ย 996.50 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 2.03 โดยสวนใหญมีวัตถุประสงค การกูยืมเงินเพื่อใชในการเกษตรเฉลี่ย 32,506.99 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 68.01 ของวงเงินกู ในระบบ รองลงมาคือ ใชในการครองชีพเฉลี่ย 7,762.24 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 16.24 และลงทุนในทรัพยสินเฉลี่ย 7,527.97 บาทตอครัวเรือน หรือรอยละ 15.75 มีอัตราดอกเบี้ยเงินกูเฉลี่ย รอยละ 6.61 ตอป ทั้งนี้ การกูยืมเงินสวนใหญมีระยะเวลา 1 ป หรือรอยละ 76.77 รองลงมาคือ ระยะเวลามากกวา 5 ปหรือรอยละ 14.14 และระยะเวลา 2 - 5 ป หรือรอยละ 9.09 สวนเงินกู นอกระบบรอยละ 2.15 ของแหลงเงินกูทั้งหมด มีวงเงินกูรวม 1,048.95 บาทตอครัวเรือน โดยแหลง เงินกูนอกระบบที่ครัวเรือนเกษตรกูยืมเงินทั้งหมด คือ พอคา มีวัตถุประสงคเพื่อใชในการเกษตรทั้งหมด อัตราดอกเบี้ยเงินกูเฉลี่ยรอยละ 15.00 บาทตอปการกูยืมทั้งหมดมีระยะเวลามากกวา 5 ปสวนปญหา ในการชำระหนี้เกษตรกรรอยละ 1.98 มีปญหาในการชำระหนี้ โดยทั้งหมดใหเหตุผลวา ราคาผลผลิต ตกต่ำสงผลใหรายไดลดลง และเกษตรกรรอยละ 98.02 ไมมีปญหาในการชำระหนี้ทั้งนี้มีเกษตรกร รอยละ 64.69 ไมมีภาวะหนี้สินและการกูยืมเงิน (ตารางที่ 2-3)
2-3 ตารางที่ 2-3 ภาวะหนี้สินและการกูยืมเงินของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 ภาวะหนี้สิน รอยละ จำนวน (บาท) จำนวนครัวเรือนที่มีหนี้สิน 35.31 - จำนวนครัวเรือนที่ไมมีหนี้สิน 64.69 - วงเงินกูเฉลี่ยตอครัวเรือน - 48,846.15 รายละเอียดของการกูยืมเงิน เงินกูในระบบ วงเงินกูรวม 97.85 47,797.20 แหลงเงินกู ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) 85.40 41,713.29 โรงงานน้ำตาล 5.55 2,709.79 สหกรณการเกษตร 4.87 2,377.62 กองทุนหมูบาน 2.03 996.50 วัตถุประสงค ใชในการเกษตร 68.01 32,506.99 ใชในการครองชีพ 16.24 7,762.24 ลงทุนในทรัพยสิน 15.75 7,527.97 อัตราดอกเบี้ย เฉลี่ย 6.61 - ระยะเวลากูยืม 1 ป 76.77 - 2-5 ป 9.09 - >5 ป 14.14 - เงินกูนอกระบบ วงเงินกูรวม 2.15 1,048.95 แหลงเงินกู พอคา 2.15 1,048.95 วัตถุประสงค ใชในการเกษตร 100.00 1,048.95
2-4 ตารางที่ 2-3 (ตอ) ภาวะหนี้สิน รอยละ จำนวน (บาท) อัตราดอกเบี้ย เฉลี่ย 15.00 - ระยะเวลากูยืม >5 ป 100.00 - จำนวนครัวเรือนที่มีปญหาในการชำระหนี้ 1.98 - สาเหตุของปญหา ราคาลผลิตตกต่ำสงผลใหรายไดลดลง 100.00 - จำนวนครัวเรือนที่ไมมีปญหาในการชำระหนี้ 98.02 - ที่มา: จากการสำรวจและคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) 2.4 ปญหาในการผลิตและความตองการความชวยเหลือจากภาครัฐ 2.4.1 ขาวนาป 1) เกษตรกรมีปญหาดานการเกษตรรอยละ 98.53 ของเกษตรกรทั้งหมด ปญหา ที่พบสวนใหญ คือ ปจจัยการผลิตมีราคาสูงรอยละ 97.01 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ราคาผลผลิตตกต่ำรอยละ 22.39 ศัตรูพืชรบกวนรอยละ 13.43 ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวง รอยละ 11.94 ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตร และน้ำทวมรอยละ 8.96 เทากัน ขาดแคลนน้ำ เพื่อการเกษตร และโรคพืชระบาดรอยละ 7.46 เทากัน ปริมาณผลผลิตต่ำรอยละ 5.97 และสภาพดิน เสื่อมโทรมรอยละ 1.49 ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 1.47 ไมมีปญหาดานการผลิตทางการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 98.53 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 94.03 ของเกษตรกร ที่ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมาคือ ประกันราคาพืชผลทางการเกษตรรอยละ 28.36 จัดสราง แหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 14.93 ประกันรายไดเกษตรกรรอยละ 8.96 สงเสริมและแนะนำการทำปุย สารปองกันและกำจัดศัตรูพืชใชเองรอยละ 7.46 ขุดลอกแหลงน้ำธรรมชาติหรือแหลงน้ำสาธารณะ ที่ตื้นเขิน และจัดสรรที่ดินทำกินรอยละ 2.99 เทากัน จัดหาแหลงเงินกูที่อัตราดอกเบี้ยต่ำ สงเสริมและ แนะนำการปรับปรุงบำรุงดินรอยละ 1.49 เทากัน ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 1.47 ที่ไมตองการ ความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2.4.2 ขาวนาปรัง 1) เกษตรกรมีปญหาดานการเกษตรรอยละ 97.44ของเกษตรกรทั้งหมด ปญหาที่พบ สวนใหญ คือ ปจจัยการผลิตมีราคาสูงรอยละ 97.37 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ศัตรูพืชรบกวน และราคาผลผลิตตกต่ำรอยละ 21.05 เทากัน โรคระบาด และฝนแลงหรือฝนทิ้งชวง รอยละ 13.16เทากัน ปริมาณผลผลิตต่ำรอยละ 10.53ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตรและวัชพืชรบกวน
2-5 รอยละ 5.26 เทากัน และสภาพดินเสื่อมโทรมรอยละ 2.63 ทั้งนี้มีเกษตรกรรอยละ 2.56 ที่ไมมีปญหา ดานการผลิตทางการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 97.44 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 97.37 ของเกษตรกร ที่ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมาคือ ประกันราคาพืชผลทางการเกษตรรอยละ 28.95 สงเสริม และแนะนำการทำปุย สารปองกันและกำจัดศัตรูพืชใชเองรอยละ 13.16 จัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตร รอยละ 10.53 จัดสรรที่ดินทำกิน และประกันรายไดเกษตรกรรอยละ 5.26 เทากัน และสงเสริมและแนะนำ การปรับปรุงบำรุงดินรอยละ 2.63 ทั้งนี้มีเกษตรกรรอยละ 2.56 ไมตองการความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2.4.3 ขาวโพดเลี้ยงสัตว 1) เกษตรกรทั้งหมดมีปญหาดานการเกษตร ปญหาที่พบสวนใหญ คือ ศัตรูพืชรบกวน รอยละ 76.19 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ปจจัยการผลิตมีราคาสูงรอยละ 63.49 ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวงรอยละ 26.98 ราคาผลผลิตตกต่ำรอยละ 11.11 ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตร รอยละ 9.52 ขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 6.35 ขาดแคลนแรงงาน วัชพืชรบกวน และโรคพืช ระบาดรอยละ 3.17 เทากัน คุณภาพผลผลิตต่ำ ที่ดินทำกินไมเพียงพอ และไมมีที่ดินเปนของตนเอง รอยละ 1.59 เทากัน (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 80.95 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 78.43 ของเกษตรกร ที่ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมา คือ สงเสริมและแนะนำการทำปุย สารปองกันและกำจัด ศัตรูพืชใชเอง ประกันราคาพืชผลทางการเกษตรรอยละ 19.61 เทากัน สนับสนุนโซลาเซลลรอยละ 11.76 จัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 7.84 ประกันรายไดเกษตรกรรอยละ 5.88 สงเสริมและแนะนำการทำ การเกษตรแบบเกษตรอินทรียรอยละ 3.92 สงเสริมและแนะนำการปรับปรุงบำรุงดิน สงเสริมและแนะนำ เกี่ยวกับการอนุรักษดินและน้ำรอยละ 1.96 เทากัน ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 19.05 ที่ไมตองการ ความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2.4.4 ถั่วเขียวผิวมัน 1) เกษตรกรมีปญหาดานการเกษตรรอยละ 76.00 ของเกษตรกรทั้งหมด ปญหาที่พบ สวนใหญ คือ ศัตรูพืชรบกวนรอยละ 84.62 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ปจจัย การผลิตมีราคาสูงรอยละ 30.77 วัชพืชรบกวน ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวง และน้ำทวมรอยละ 15.38 เทากัน ราคาผลผลิตตกต่ำ ที่ดินทำกินไมเพียงพอ และไมมีที่ดินเปนของตนเองรอยละ 7.69 เทากัน ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 24.00 ไมมีปญหาดานการผลิตทางการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 76.00 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 73.68 ของเกษตรกร ที่ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมา คือ สงเสริมและแนะนำการทำปุย สารปองกันและกำจัด ศัตรูพืชใชเอง และประกันราคาพืชผลทางการเกษตรรอยละ 21.05 เทากัน สนับสนุนโซลาเซลล รอยละ 15.79 และสงเสริมและแนะนำการทำการเกษตรแบบเกษตรอินทรียรอยละ 5.26 ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 24.00 ไมตองการความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4)
2-6 2.4.5 มันสำปะหลัง 1) เกษตรกรสวนใหญมีปญหาดานการเกษตรรอยละ 96.43 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยปญหาที่พบสวนใหญคือ ปจจัยการผลิตมีราคาสูงรอยละ 87.65 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวงรอยละ 28.40 ศัตรูพืชรบกวนรอยละ 16.05 น้ำทวมรอยละ 14.81 ราคาผลผลิตตกต่ำรอยละ 11.11 ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 6.17 ขาดแคลนน้ำ เพื่อการเกษตร และขาดแคลนเงินลงทุนรอยละ 4.94 เทากัน คุณภาพผลผลิตต่ำ และปริมาณผลผลิตต่ำ รอยละ 3.70 เทากัน โรคพืชระบาด และขาดแคลนแรงงานรอยละ 2.47 เทากัน และวัชพืชรบกวนรอยละ 1.23 ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 3.57 ที่ไมมีปญหาดานการผลิตทางการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 94.05 ของ เกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 88.61 ของเกษตรกร ที่ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมาคือ จัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 24.05 ประกันราคา พืชผลทางการเกษตรรอยละ 10.13 พยุงราคาพืชผลทางการเกษตรรอยละ 8.86 สงเสริมและแนะนำ การทำปุย สารปองกันและกำจัดศัตรูพืชใชเองรอยละ 7.59 จัดหาแหลงเงินกูที่อัตราดอกเบี้ยต่ำรอยละ 3.80 สงเสริมและแนะนำเกี่ยวกับการอนุรักษดินและน้ำรอยละ 2.53 ขุดลอกแหลงน้ำธรรมชาติหรือแหลงน้ำ สาธารณะที่ตื้นเขิน สงเสริมและแนะนำการปรับปรุงบำรุงดิน และประกันรายไดเกษตรกรรอยละ 1.27 เทากัน ทั้งนี้มีเกษตรกรรอยละ 5.95 ที่ไมตองการความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2.4.6 ออยโรงงาน 1) เกษตรกรสวนใหญมีปญหาดานการเกษตรรอยละ 97.47 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยปญหาที่พบสวนใหญ คือ ปจจัยการผลิตมีราคาสูงรอยละ 93.51 ของเกษตรกรทั้งหมดที่ประสบปญหา รองลงมาคือ ราคาผลผลิตตกต่ำรอยละ 20.78 ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวงรอยละ 19.48 ขาดแคลนน้ำ เพื่อการเกษตรรอยละ 9.09 ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 7.79 ศัตรูพืชรบกวนและวัชพืช รบกวนรอยละ 5.19 เทากัน ขาดแคลนเงินลงทุน และสภาพดินเสื่อมโทรมรอยละ 2.60 เทากัน ขาดแคลนแรงงาน และโรคพืชระบาดรอยละ 1.30 เทากัน ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 2.53 ที่ไมมีปญหา ดานการผลิตทางการเกษตร (ตารางที่ 2-4) 2) เกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตรจากภาครัฐรอยละ 96.20 ของเกษตรกรทั้งหมด โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูกรอยละ 94.74ของเกษตรกรที่ ตองการความชวยเหลือทั้งหมด รองลงมาคือ จัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตรรอยละ 27.63 ประกันราคา พืชผลทางการเกษตรรอยละ 22.37 ประกันรายไดเกษตรกรรอยละ 6.58 สงเสริมและแนะนำการทำปุย สารปองกันและกำจัดศัตรูพืชใชเองรอยละ 5.26ขุดลอกแหลงน้ำธรรมชาติหรือแหลงน้ำสาธารณะที่ตื้นเขิน และจัดหาแหลงเงินกูที่อัตราดอกเบี้ยต่ำรอยละ 2.63 เทากัน สงเสริมและแนะนำการปรับปรุงบำรุงดิน สงเสริมและแนะนำเกี่ยวกับการอนุรักษดินและน้ำรอยละ 1.32 เทากัน ทั้งนี้ มีเกษตรกรรอยละ 3.80 ที่ไมตองการความชวยเหลือดานการเกษตร (ตารางที่ 2-4)
2-7 2-7 ตารางที่ 2-4 ปญหาในการผลิตและความตองการความชวยเหลือจากภาครัฐ ปการผลิต 2565/66 หนวย: รอยละ ลักษณะปญหา ขาวนาป ขาวนาปรัง ขาวโพดเลี้ยงสัตว ถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง ออยโรงงาน ปญหาดานการผลิตทางการเกษตร 98.53 97.44 100.00 76.00 96.43 97.47 ขาดแคลนแหลงน้ำเพื่อการเกษตร 8.96 5.26 9.52 - 6.17 7.79 ขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตร 7.46 - 6.35 - 4.94 9.09 ขาดแคลนเงินลงทุน - - - - 4.94 2.60 ขาดแคลนแรงงาน - - 3.17 - 2.47 1.30 ปจจัยการผลิตมีราคาสูง 97.01 97.37 63.49 30.77 87.65 93.51 ศัตรูพืชรบกวน 13.43 21.05 76.19 84.62 16.05 5.19 วัชพืชรบกวน 4.48 5.26 3.17 15.38 1.23 5.19 โรคพืชระบาด 7.46 13.16 3.17 - 2.47 1.30 คุณภาพผลผลิตต่ำ - - 1.59 - 3.70 - ปริมาณผลผลิตต่ำ 5.97 10.53 - - 3.70 - ราคาผลผลิตตกต่ำ 22.39 21.05 11.11 7.69 11.11 20.78 สภาพดินเสื่อมโทรม 1.49 2.63 - - - 2.60 ฝนแลงหรือฝนทิ้งชวง 11.94 13.16 26.98 15.38 28.40 19.48 น้ำทวม 8.96 - - 15.38 14.81 - ที่ดินทำกินไมเพียงพอ - - 1.59 7.69 - - ไมมีที่ดินเปนของตนเอง - - 1.59 7.69 - - ไมมีปญหาดานการผลิตทางการเกษตร 1.47 2.56 - 24.00 3.57 2.53
2-8 ที่มา: จากการสำรวจและคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) 2-8 ตารางที่ 2-4 (ตอ) หนวย: รอยละ ลักษณะปญหา ขาวนาป ขาวนาปรัง ขาวโพดเลี้ยงสัตว ถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง ออยโรงงาน ความตองการความชวยเหลือดานการเกษตร 98.53 97.44 80.95 76.00 94.05 96.20 จัดสรางแหลงน้ำเพื่อการเกษตร 14.93 10.53 7.84 - 24.05 27.63 ขุดลอกแหลงน้ำธรรมชาติหรือ แหลงน้ำสาธารณะที่ตื้นเขิน 2.99 - - - 1.27 2.63 จัดหาแหลงเงินกูที่อัตราดอกเบี้ยต่ำ 1.49 - - - 3.80 2.63 สงเสริมและแนะนำการทำการเกษตร แบบเกษตรอินทรีย - - 3.92 5.26 - - สงเสริมและแนะนำการทำปุย สารปองกัน และกำจัดศัตรูพืชใชเอง 7.46 13.16 19.61 21.05 7.59 5.26 สงเสริมและแนะนำการปรับปรุงบำรุงดิน 1.49 2.63 1.96 - 1.27 1.32 สงเสริมและแนะนำเกี่ยวกับการอนุรักษ ดินและน้ำ - - 1.96 - 2.53 1.32 ประกันราคาพืชผลทางการเกษตร 28.36 28.95 19.61 21.05 10.13 22.37 พยุงราคาพืชผลทางการเกษตร - - - - 8.86 - จัดสรรที่ดินทำกิน 2.99 5.26 - - - - จัดหาปจจัยการผลิตราคาถูก 94.03 97.37 78.43 73.68 88.61 94.74 ประกันรายไดเกษตรกร 8.96 5.26 5.88 - 1.27 6.58 สนับสนุนโซลาเซลล - - 11.76 15.79 - - ไมความตองการความชวยเหลือดานการเกษตร 1.47 2.56 19.05 24.00 5.95 3.80
2-9 2.5 ทัศนคติในการผลิต เกษตรกรสวนใหญไมตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืชรอยละ 84.27ของเกษตรกรทั้งหมด รองลงมาคือ ไมแนใจที่จะเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืชรอยละ 15.38 และตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ ปลูกพืชรอยละ 0.35 สำหรับเกษตรกรที่ตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืชมีแนวความคิดในการ เปลี่ยนแปลงโดยเลิกปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตว เพื่อปลูกมันสำปะหลังแทนทั้งหมด โดยทั้งหมดใหเหตุผลวา ตองการปลูกพืชหมุนเวียน สำหรับแนวคิดในการเพิ่มผลผลิตพืช เกษตรกรรอยละ 68.18 ของเกษตรกร ทั้งหมดมีแนวคิดเพิ่มปริมาณปุยเคมีรองลงมาคือ ลงทุนจัดหาแหลงน้ำรอยละ 18.53 ใชฮอรโมนเพิ่ม รอยละ 16.43 ปองกันวัชพืช โรคพืช และศัตรูพืชรอยละ 13.99 เพิ่มปุยอินทรียรอยละ 12.59 เปลี่ยนพันธุใหมรอยละ 10.84 ปรับปรุงบำรุงดินรอยละ 5.59 และเปลี่ยนพื้นที่ปลูกใหมรอยละ 1.05 สวนแนวคิดการวางแผนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร เกษตรกรไมมีแนวคิดวางแผนเปลี่ยน ไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตรรอยละ 98.95 โดยใหเหตุผลวา เปนอาชีพหลักของครอบครัว รอยละ 87.99 ของเกษตรกรทั้งหมด รองลงมาคือ มีที่ดินอยูแลวรอยละ 34.98 ชราภาพรอยละ 20.14 ราคาผลผลิตดีรอยละ 3.18 ผลผลิตของพืชนี้ดีอยูแลวรอยละ 2.83 และไมมีความรูในการประกอบ อาชีพอื่นรอยละ 2.12 สวนเกษตรกรที่มีแนวคิดวางแผนที่จะเปลี่ยนไปประกอบอาชีพนอกภาค การเกษตรรอยละ 1.05 โดยทั้งหมดตองการเปลี่ยนไปประกอบอาชีพรับจาง และใหเหตุผลวาตองการ เพิ่มรายไดทั้งหมด (ตารางที่ 2-5)
2-10 ที่มา: จากการสำรวจและคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) ตารางที่ 2-5 ทัศนคติในการผลิตของเกษตรกร ปการผลิต 2565/66 รายการ (รอยละ) ความคิดเปลี่ยนแปลงการปลูกพืช ไมเปลี่ยน 84.27 ไมแนใจ 15.38 เปลี่ยน 0.35 ประเภทของการเปลี่ยนแปลง เลิกปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตว 100.00 พืชหลักที่จะปลูกแทน มันสำปะหลัง 100.00 เหตุผล ตองการปลูกพืชหมุนเวียน 100.00 แนวคิดในการเพิ่มผลผลิต เพิ่มปุยเคมี 68.18 ลงทุนจัดหาแหลงน้ำ 18.53 ใชฮอรโมนเพิ่ม 16.43 ปองกันวัชพืช/โรคพืช/ศัตรูพืช 13.99 เพิ่มปุยอินทรีย 12.59 เปลี่ยนพันธุใหม 10.84 ปรับปรุงบำรุงดิน 5.59 เปลี่ยนพื้นที่ปลูกใหม 1.05 วางแผนเปลี่ยนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร เปลี่ยน 1.05 อาชีพที่คิดจะทำ รับจาง 100.00 เหตุผล ตองการเพิ่มรายได 100.00 ไมเปลี่ยน 98.95 เหตุผล เปนอาชีพหลักของครอบครัว 87.99 มีที่ดินอยูแลว 34.98 ชราภาพ 20.14 ราคาผลผลิตดี 3.18 ผลผลิตของพืชนี้ดีอยูแลว 2.83 ไมมีความรูในการประกบอาชีพอื่น 2.12
3-1 บทที่ 3 ผลการดำเนินงาน 3.1 ภาวะการผลิต 3.1.1 ประเภทการใชประโยชนที่ดินตามกลุมชุดดิน กลุมชุดดิน ประเภทการใชประโยชนที่ดิน 4 ขาวนาป - ขาวนาปรัง 7 ขาวนาป ขาวนาป - ขาวนาปรัง 18 ขาวนาป ขาวนาป– ขาวโพดเลี้ยงสัตว 21 ขาวนาป - ขาวนาปรัง 28 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลัง ออยโรงงาน 35 มันสำปะหลัง ออยโรงงาน 40 มันสำปะหลัง ออยโรงงาน 52 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ถั่วเขียวผิวมัน ออยโรงงาน 54 ขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลัง 56 มันสำปะหลัง
3-2 3.1.2 ตนทุนและผลตอบแทนพืชตามกลุมชุดดิน 1) กลุมชุดดินที่ 4 1.1) ขาวนาป (พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาป ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 968.96 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 8,168.33 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,431.34 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,474.27 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 957.07 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 4,304.19 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,694.06 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 5.61 บาท และมี อัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.50 (ตารางที่ 3-1) 1.2) ขาวนาปรัง (พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาปรัง ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 982.04 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย8.00 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 7,856.32 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,688.04 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,768.06 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 919.98 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 4,621.06 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,088.26 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุน ทั้งหมดเฉลี่ย 3,168.28 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.77 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.68 (ตารางที่ 3-1) 2) กลุมชุดดินที่ 7 2.1) ขาวนาปตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาปไดรับผลผลิตเฉลี่ย 777.07กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิต 8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 6,550.70 บาทตอไร มีตนทุน ทั้งหมดเฉลี่ย 4,857.21 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,489.08 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,368.13 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 3,696.48 บาทตอไร ผลตอบแทน เหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,061.62 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 1,693.49 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 6.25 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.35 (ตารางที่ 3-1) 2.2) ขาวนาป – ขาวนาปรัง (1) ขาวนาป (พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาป ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 870.08 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 7,334.77 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,117.93 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,168.77 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 949.16 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 4,100.30 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,166.00 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 2,216.84 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 5.88 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.43 (ตารางที่ 3-1) (2) ขาวนาปรัง (พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาปรัง ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 875.76 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย8.00 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 7,006.06 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,718.54 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,893.75 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 824.79 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 3,585.62 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,112.31 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุน
3-3 ทั้งหมดเฉลี่ย 2,287.52 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 5.39 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.48 (ตารางที่ 3-1) 3) กลุมชุดดินที่ 18 3.1) ขาวนาป ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาปไดรับผลผลิตเฉลี่ย 864.37 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 7,286.64 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 6,092.08 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,524.03 บาทตอไร และตนทุน คงที่เฉลี่ย 1,568.05 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 2,913.95 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 2,762.61 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 1,194.54 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 7.05 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.20 (ตารางที่ 3-1) 3.2) ขาวนาป – ขาวโพดเลี้ยงสัตว (1) ขาวนาป (พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาป ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 1,075.40 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 9,065.62 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,606.34 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,701.90 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย904.44 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย6,342.54 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,363.72 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,459.28 บาทตอไร) โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.28 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.97 (ตารางที่ 3-1) (2) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 1,457.14 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย9.14 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 13,318.26 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,512.03 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร เฉลี่ย4,140.61 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,371.42 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด เฉลี่ย 9,727.80 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 9,177.65 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 7,806.23 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 3.78 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 2.42 (ตารางที่ 3-1) 4) กลุมชุดดินที่ 21 4.1) ขาวนาป (พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาป ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 784.52 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย8.43 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย6,613.50 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,785.83 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,860.70 บาทตอไร และ ตนทุนคงที่เฉลี่ย 925.13 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 3,081.38 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 2,752.80 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 1,827.67 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 6.10 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.38 (ตารางที่ 3-1) 4.2) ขาวนาปรัง (พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวนาปรัง ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 775.60 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 8.00 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 6,204.80 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,920.32 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,988.84 บาทตอไร
3-4 และตนทุนคงที่เฉลี่ย931.48 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย2,655.12 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 2,215.96 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 1,284.84 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 6.34 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.26 (ตารางที่ 3-1) 5) กลุมชุดดินที่ 28 5.1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว – ขาวโพดเลี้ยงสัตว (1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 1,392.70 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 7.56 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 10,525.81 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,649.91 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,874.03 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 775.88 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 6,071.39 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,651.78 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,878.90 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.06 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 1.86 (ตารางที่ 3-1) (2) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 1,257.91 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 9.14 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 11,497.30 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 7,008.96 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร เฉลี่ย5,865.15 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,143.81 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด เฉลี่ย 6,678.11 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,632.15 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,488.34 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 5.57 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 1.64 (ตารางที่ 3-1) 5.2) มันสำปะหลัง ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตมันสำปะหลัง ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 5.11 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 2,910 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 14,870.10 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 8,565.14 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,935.25 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 2,629.89 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 10,408.31 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 8,934.85 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุน ทั้งหมดเฉลี่ย 6,304.96 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 1.68 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.74 (ตารางที่ 3-1) 5.3) ออยโรงงาน ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตออยโรงงาน ไดรับผลผลิต เฉลี่ย 14.31 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 1,110 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 15,884.10 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 10,317.55 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 8,555.70 บาทตอไร และตนทุน คงที่เฉลี่ย 1,761.67 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 8,020.28 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 7,328.40 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,566.55 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 0.72 บาท หรือตนทุนตอตัน 721.00 บาท และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.54 (ตารางที่ 3-1)
3-5 6) กลุมชุดดินที่ 35 6.1) มันสำปะหลัง ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต มันสำปะหลัง ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 3.67 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 2,910 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 10,679.70 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 6,163.76 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,804.87 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,358.89 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 7,419.78 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,874.83 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,515.94 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 1.68 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,679.50 บาท และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.73 (ตารางที่ 3-1) 6.2) ออยโรงงาน ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตออยโรงงาน ไดรับผลผลิต เฉลี่ย 10.39 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 1,110 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 11,532.90 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 9,803.26 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 8,293.66 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,509.60 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 3,732.90 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 3,239.24 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุน ทั้งหมดเฉลี่ย 1,729.64 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 0.94 บาท หรือตนทุนตอตัน 943.53 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.18 (ตารางที่ 3-1) 7) กลุมชุดดินที่ 40 7.1) มันสำปะหลัง ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต มันสำปะหลัง ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 4.33 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 2,910 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 12,600.30 บาท ตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 7,466.77 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,712.24 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,754.53 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 8,304.29 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 6,888.06 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,133.53 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 1.72 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,724.43 บาท และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.69 (ตารางที่ 3-1) 7.2) ออยโรงงาน ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตออยโรงงาน ไดรับผลผลิต เฉลี่ย 11.29 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 1,110 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 12,531.90 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 10,244.12 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 8,242.81 บาทตอไร และตนทุน คงที่เฉลี่ย 2,001.31 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 6,234.48 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,289.09 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 2,287.78 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 0.91 บาท หรือตนทุนตอตัน 907.36 บาท และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.22 (ตารางที่ 3-1) 8) กลุมชุดดินที่ 52 8.1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว – ขาวโพดเลี้ยงสัตว (1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย1,559.70 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 7.56 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย11,791.33 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,474.89 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร เฉลี่ย 4,696.73 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย778.16 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด
3-6 เฉลี่ย 8,033.43 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 7,094.60 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 6,316.44 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 3.51 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 2.15 (ตารางที่ 3-1) (2) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ยเฉลี่ย 1,304.48 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 9.14 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 11,922.95 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 6,192.56 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร เฉลี่ย5,128.82 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,063.74 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด เฉลี่ย 7,937.93 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 6,794.13 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,730.39 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.75 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 1.93 (ตารางที่ 3-1) 8.2) ขาวโพดเลี้ยงสัตว – ถั่วเขียวผิวมัน (1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว(พืชครั้งที่1) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 1,325.35 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 7.56 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย10,019.65 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,357.23 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร เฉลี่ย4,736.59 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย620.64 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด เฉลี่ย5,922.29 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,283.06 บาทตอไร และผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,662.42 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.04 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 1.87 (ตารางที่ 3-1) (2) ถั่วเขียวผิวมัน (พืชครั้งที่2) ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิต ถั่วเขียวผิวมัน ไดรับผลผลิตเฉลี่ย 206.91 กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย23.02 บาทตอกิโลกรัม มูลคา ผลผลิตเฉลี่ย4,763.07 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย2,694.25 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 2,070.17 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 624.08 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 3,025.99 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 2,692.90 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือ ตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 2,068.82 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 13.02 บาท และมีอัตราสวนรายได ตอตนทุนทั้งหมด 1.77 (ตารางที่ 3-1) 8.3) ออยโรงงาน ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตออยโรงงาน ไดรับผลผลิต เฉลี่ย 13.74 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 1,110 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 15,251.40 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 11,248.32 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 9,401.13 บาทตอไร และตนทุน คงที่เฉลี่ย 1,847.19 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 7,649.68 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,850.27 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 4,003.08 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 0.82 บาท หรือตนทุนตอตัน 818.66 บาท และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.36 (ตารางที่ 3-1) 9) กลุมชุดดินที่ 54 9.1) ขาวโพดเลี้ยงสัตวตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลผลิตเฉลี่ย1,200.00กิโลกรัมตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 7.56 บาทตอกิโลกรัม มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 9,072.00 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 5,902.51 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 4,440.49
3-7 บาทตอไรและตนทุนคงที่เฉลี่ย1,462.02 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย5,161.37 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย4,631.51 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด เฉลี่ย3,169.49 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 4.92 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.54 (ตารางที่ 3-1) 9.2) มันสำปะหลัง ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตมันสำปะหลัง ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 3.42 ตันตอไร ราคาผลผลิต 2,910 บาทตอตัน มูลคาผลผลิต 9,952.20 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 6,816.42 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปร 5,482.03 บาทตอไร และตนทุนคงที่ 1,334.39 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสด 5,870.31 บาทตอไร ผลตอบแทน เหนือตนทุนผันแปร 4,470.17 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 3,135.78 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 1.99 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,993.11 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.46 (ตารางที่ 3-1) 10) กลุมชุดดินที่ 56 10.1) มันสำปะหลัง ตนทุนและผลตอบแทนในการผลิตมันสำปะหลัง ไดรับ ผลผลิตเฉลี่ย 4.30 ตันตอไร ราคาผลผลิตเฉลี่ย 2,910 บาทตอตัน มูลคาผลผลิตเฉลี่ย 12,513.00 บาท ตอไร มีตนทุนทั้งหมดเฉลี่ย 8,369.82 บาทตอไร แบงเปนตนทุนผันแปรเฉลี่ย 6,657.91 บาทตอไร และตนทุนคงที่เฉลี่ย 1,711.91 บาทตอไร ทั้งนี้ มีผลตอบแทนเหนือตนทุนเงินสดเฉลี่ย 7,010.59 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนผันแปรเฉลี่ย 5,855.09 บาทตอไร และผลตอบแทนเหนือตนทุน ทั้งหมดเฉลี่ย 4,143.18 บาทตอไร โดยมีตนทุนตอกิโลกรัม 1.95 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,946.47 บาท และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.50 (ตารางที่ 3-1)
3-8 ตารางที่ 3-1 ตนทุนและผลตอบแทนของประเภทการใชประโยชนที่ดินจำแนกตามกลุมชุดดิน ปการผลิต 2565/66 กลุมชุด ดิน ประเภทการใช ประโยชนืที่ดิน หนวย/ไร ผลผลิต ราคา ผลผลิต (บาท) มูลคา ผลผลิต (บาท/ไร) ตนทุน (บาท/ไร) ผลตอบแทนเหนือตนทุน (บาท/ไร) ตนทุนตอ กิโลกรัม (บาท) ตนทุน ตอตัน (บาท) อัตราสวน รายได ตอตนทุน ทั้งหมด (B/C) ทั้งหมด ผันแปร คงที่ เงินสด ผันแปร ทั้งหมด 4 ขาวนาป - ขาวนาปรัง ขาวนาป(1) กก. 968.96 8.43 8,168.33 5,431.34 4,474.27 957.07 4,304.19 3,694.06 2,736.99 5.61 - 1.50 ขาวนาปรัง (2) กก. 982.04 8.00 7,856.32 4,688.04 3,768.06 919.98 4,621.06 4,088.26 3,168.28 4.77 - 1.68 7 ขาวนาป กก. 777.07 8.43 6,550.70 4,857.21 3,489.08 1,368.13 3,696.48 3,061.62 1,693.49 6.25 - 1.35 ขาวนาป - ขาวนาปรัง ขาวนาป(1) กก. 870.08 8.43 7,334.77 5,117.93 4,168.77 949.16 4,100.30 3,166.00 2,216.84 5.88 - 1.43 ขาวนาปรัง (2) กก. 875.76 8.00 7,006.06 4,718.54 3,893.75 824.79 3,585.62 3,112.31 2,287.52 5.39 - 1.48 18 ขาวนาป กก. 864.37 8.43 7,286.64 6,092.08 4,524.03 1,568.05 2,913.95 2,762.61 1,194.56 7.05 - 1.20 ขาวนาป - ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวนาป(1) กก. 1,075.40 8.43 9,065.62 4,606.34 3,701.90 904.44 6,342.54 5,363.72 4,459.28 4.28 - 1.97 ขาวโพดเลี้ยงสัตว(2) กก. 1,457.14 9.14 13,318.26 5,512.03 4,140.61 1,371.42 9,727.80 9,177.65 7,806.23 3.78 - 2.42 21 ขาวนาป-ขาวนาปรัง ขาวนาป(1) กก. 784.52 8.43 6,613.50 4,785.83 3,860.70 925.13 3,081.38 2,752.80 1,827.67 6.10 - 1.38 ขาวนาปรัง (2) กก. 775.60 8.00 6,204.80 4,920.32 3,988.84 931.48 2,655.12 2,215.96 1,284.84 6.34 - 1.26 28 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตว(1) กก. 1,392.70 7.56 10,525.81 5,649.91 4,874.03 775.88 6,071.39 5,651.78 4,878.90 4.06 - 1.86 ขาวโพดเลี้ยงสัตว(2) กก. 1,257.91 9.14 11,497.30 7,008.96 5,865.15 1,143.81 6,678.11 5,632.15 4,488.34 5.57 - 1.64 มันสำปะหลัง ตัน 5.11 2,910 14,870.10 8,565.14 5,935.25 2,629.89 10,408.31 8,934.85 6,304.96 1.68 1,676.15 1.74 ออยโรงงาน ตัน 14.31 1,110 15,884.10 10,317.55 8,555.70 1,761.67 8,020.28 7,328.40 5,566.55 0.72 721.00 1.54 35 มันสำปะหลัง ตัน 3.67 2,910 10,679.70 6,163.76 4,804.87 1,358.89 7,419.78 5,874.83 4,515.94 1.68 1,679.50 1.73 ออยโรงงาน ตัน 10.39 1,110 11,532.90 9,803.26 8,293.66 1,509.60 3,732.90 3,239.24 1,729.64 0.94 943.53 1.18 40 มันสำปะหลัง ตัน 4.33 2,910 12,600.30 7,466.77 5,712.24 1,754.53 8,304.29 6,888.06 5,133.53 1.72 1,724.43 1.69 ออยโรงงาน ตัน 11.29 1,110 12,531.90 10,244.12 8,242.81 2,001.31 6,234.48 4,289.09 2,287.78 0.91 907.36 1.22
3-9 ตารางที่ 3-1 (ตอ) กลุมชุด ดิน ประเภทการใช ประโยชนืที่ดิน หนวย/ไร ผลผลิต ราคา ผลผลิต (บาท) มูลคา ผลผลิต (บาท/ไร) ตนทุน (บาท/ไร) ผลตอบแทนเหนือตนทุน (บาท/ไร) ตนทุนตอ กิโลกรัม (บาท) ตนทุน ตอตัน (บาท) อัตราสวน รายได ตอตนทุน ทั้งหมด (B/C) ทั้งหมด ผันแปร คงที่ เงินสด ผันแปร ทั้งหมด 52 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตว(1) กก. 1,559.70 7.56 11,791.33 5,474.89 4,696.73 778.16 8,033.43 7,094.60 6,316.44 3.51 - 2.15 ขาวโพดเลี้ยงสัตว(2) กก. 1,304.48 9.14 11,922.95 6,192.56 5,128.82 1,063.74 7,937.93 6,794.13 5,730.39 4.75 - 1.93 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ถั่วเขียวผิวมัน ขาวโพดเลี้ยงสัตว(1) กก. 1,325.35 7.56 10,019.65 5,357.23 4,736.59 620.64 5,922.29 5,283.06 4,662.42 4.04 - 1.87 ถั่วเขียวผิวมัน (2) กก. 206.91 23.02 4,763.07 2,694.25 2,070.17 624.08 3,025.99 2,692.90 2,068.82 13.02 - 1.77 ออยโรงงาน ตัน 13.74 1,110 15,251.40 11,248.32 9,401.13 1,847.19 7,649.68 5,850.27 4,003.08 0.82 818.66 1.36 54 ขาวโพดเลี้ยงสัตว กก. 1,200.00 7.56 9,072.00 5,902.51 4,440.49 1,462.02 5,161.37 4,631.51 3,169.49 4.92 - 1.54 มันสำปะหลัง ตัน 3.42 2,910 9,952.20 6,816.42 5,482.03 1,334.39 5,870.31 4,470.17 3,135.78 1.99 1,993.11 1.46 56 มันสำปะหลัง ตัน 4.30 2,910 12,513.00 8,369.82 6,657.91 1,711.91 7,010.59 5,855.09 4,143.18 1.95 1,946.47 1.50 ที่มา : จากการสำรวจและการคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566)
3-10 3.2 การประเมินความเหมาะสมทางดานเศรษฐกิจในการผลิตพืช 3.2.1 การประเมินความเหมาะสมของที่ดินดานเศรษฐกิจ การประเมินความเหมาะสมของที่ดินดานเศรษฐกิจสำหรับการใชประโยชนที่ดิน ในแตละกลุมชุดดินไดทำการประเมินจากผลของการวิเคราะหตนทุนและผลตอบแทนจากการผลิต โดยนำมาหาคาทางสถิติไดดังนี้ (ตารางที่ 3-2) ตารางที่3-2 ผลการคำนวณคาตัวแปรสำหรับการจัดระดับความเหมาะสมดานเศรษฐกิจ ของการใชประโยชนที่ดินพืชเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 คาทางสถิติ รายได (บาท/ไร) ตนทุนผันแปร (บาท/ไร) ผลตอบแทนเหนือ ตนทุนผันแปร (บาท/ไร) อัตราสวนรายได ตอตนทุนผัน แปร ( I ) ( VC ) ( RVC ) ( R ) คาสูงสุด (Max) 23,714.28 10,739.18 14,541.37 2.85 คาต่ำสุด (Min) 6,550.70 3,489.08 0.00 1.00 อัตราภาคชั้น (IR) 4,290.90 1,812.53 4,847.12 0.62 2IR 8,581.80 3,625.06 9,694.25 1.24 3IR 12,872.70 5,437.59 - - สูตร IR Max – Min 4 Max – Min 4 Max – 0 3 Max – 1.00 3 ที่มา :จากการสำรวจและการคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตรกองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566) จากคาสถิติที่ไดนำมาจัดระดับความเหมาะสมของที่ดินดานเศรษฐกิจ ซึ่งไดใชตัวแปรดังนี้ 1) รายไดเฉลี่ยตอไร Income (I) = ราคาผลผลิตเฉลี่ย X ปริมาณผลผลิต กำหนดระดับ ดังนี้ I1 = รายไดสูงมาก = >Min + 3IR = >19,423.40 I2 = รายไดสูง = >Min + 2IR ถึง Min + 3IR = >15,132.50 ถึง 19,423.40 I3 = รายไดปานกลาง = >Min + IR ถึง Min + 2IR = >10,841.60 ถึง 15,132.50 I4 = รายไดต่ำ = ≤Min + IR = ≤10,841.60 2) ตนทุนผันแปรทั้งหมดเฉลี่ยตอไร (VC) กำหนดระดับ ดังนี้ VC1 = ตนทุนต่ำ = ≤Min + IR = ≤5,301.61
3-11 VC2 = ตนทุนปานกลาง = >Min + IR ถึง Min + 2IR = >5,301.61 ถึง 7,114.14 VC3 = ตนทุนสูง = >Min + 2IR ถึง Min + 3IR = >7,114.14 ถึง 8,926.67 VC4 = ตนทุนสูงมาก = >Min + 3IR = >8,926.67 3) รายไดเหนือตนทุนผันแปรทั้งหมด (RVC) กำหนดระดับ ดังนี้ RVC1 = รายไดสูงมาก = >2IR = >9,694.25 RVC2 = รายไดสูง = >IR ถึง 2IR = >4,847.12 ถึง 9,694.25 RVC3 = รายไดปานกลาง = 0 ถึง IR = 0.00 ถึง 4,847.12 RVC4 = รายไดต่ำ = <0 = <0.00 4) อัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปรทั้งหมด (R) กำหนดระดับ ดังนี้ R1 = อัตราผลตอบแทนสูง = >Min + 2IR = >2.24 R2 = อัตราผลตอบแทนปานกลาง = >Min + IR ถึง Min + 2IR = >1.62 ถึง 2.24 R3 = อัตราผลตอบแทนต่ำ = >Min ถึง Min + IR = >1.00 ถึง 1.62 R4 = อัตราผลตอบแทนต่ำมาก = ≤Min = ≤1.00 จากคาตัวแปรทั้ง 4 ชนิด ที่กำหนดระดับดังกลาวมาแลวนำมาใหคะแนนในแตละระดับ หางกันระดับละ 1 คะแนน ดังนี้ ระดับ I1 VC1 RVC1 R1 ใหคะแนน 4 คะแนนตอ 1 ตัวแปร ระดับ I2 VC2 RVC2 R2 ใหคะแนน 3 คะแนนตอ 1 ตัวแปร ระดับ I3 VC3 RVC3 R3 ใหคะแนน 2 คะแนนตอ 1 ตัวแปร ระดับ I4 VC4 RVC4 R4 ใหคะแนน 1 คะแนนตอ 1 ตัวแปร เมื่อคำนวณคะแนนในแตละตัวแปรแลว นำคะแนนที่ไดมาพิจารณาเพื่อจัดระดับ ความเหมาะสมดานเศรษฐกิจของประเภทการใชประโยชนที่ดิน โดยแบงระดับคะแนนออกเปน 4 ชอง (ชวงระดับความเหมาะสม 16/4=4 คะแนน ตอหนึ่งชวงระดับ) ดังนั้นจึงกำหนดระดับความเหมาะสม ดานเศรษฐกิจได ดังนี้ S1 = เหมาะสมสูง = 13-16 คะแนน S2 = เหมาะสมปานกลาง = 9-12 คะแนน
3-12 S3 = เหมาะสมเล็กนอย = 5-8 คะแนน N = ไมเหมาะสม = 1-4 คะแนน 3.2.2 การพิจารณาทางเลือกการใชประโยชนที่ดิน สำหรับทางเลือกการใชประโยชนที่ดินจากการวิเคราะหขอมูลทางเศรษฐกิจ ในระดับพื้นที่จังหวัดนครสวรรคนั้น เนื่องจากบางกลุมชุดดินเกษตรกรสามารถเลือกใชประโยชนที่ดิน เพื่อผลิตพืชไดหลายชนิด ดังนั้นเมื่อวิเคราะหตัวชี้วัด 4 ตัวแปร ไดแก รายได ตนทุนผันแปรทั้งหมด รายไดเหนือตนทุนผันแปรทั้งหมด และอัตราสวนรายไดตอตนทุนผันแปรทั้งหมด จากนั้นนำผล การวิเคราะหตัวแปรดังกลาวไปวัดระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจของประเภทการใชประโยชนที่ดิน (ตารางที่ 3-3 และตารางที่ 3-4) สรุปไดดังนี้ 1) การใชประโยชนที่ดินประเภทเดียวกันในกลุมชุดดินตางกัน ขาวนาปในกลุมชุดดินที่ 7 และ 18 พบวา มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ อยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) ขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง ในกลุมชุดดินที่ 4 7 และ 21 พบวา มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) ขาวนาปตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว ในกลุมชุดดินที่ 18 พบวา มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมสูง (S1) ขาวโพดเลี้ยงสัตว ในกลุมชุดดินที่ 54 พบวา มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ อยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตวในกลุมชุดดินที่ 28 และ 52 พบวา ในกลุมชุดดินที่ 28 มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับปานกลาง (S2) และในกลุมชุดดินที่ 52 มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมสูง (S1) ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยถั่วเขียวผิวมัน ในกลุมชุดดินที่ 52 พบวา มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) มันสำปะหลัง ในกลุมชุดดินที่ 28 35 40 54 และ 56 พบวา มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) ออยโรงงาน ในกลุมชุดดินที่ 28 35 40 และ 52 พบวา ในกลุมชุดดินที่ 28 และ 52 มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) และในกลุมชุดดินที่ 35 และ 40 มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเล็กนอย (S3)
3-13 ตารางที่3-3 การวิเคราะหความเหมาะสมดานเศรษฐกิจของการใชประโยชนที่ดินพืชเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 กลุม ชุด ดิน ประเภทการใชประโยชนที่ดิน มูลคา ผลผลิต (รายได) (บาท/ไร) ตนทุน ผันแปร (บาท/ไร) ผลตอบ แทนเหนือ ตนทุน ผันแปร (บาท/ไร) อัตราสวน รายได ตอตนทุน ผันแปร ระดับตัวแปร คะแนนตัวแปร คะแนน รวม ระดับ ความ เหมาะสม ทาง เศรษฐกิจ ( I ) ( VC ) ( RVC ) ( R ) I VC RVC R I VC RVC R 4 ขาวนาป- ขาวนาปรัง 16,024.65 8,242.33 7,782.32 1.94 I2 VC3 RVC2 R2 3 2 3 3 11 S2 7 ขาวนาป 6,550.70 3,489.08 3,061.62 1.88 I4 VC1 RVC3 R2 1 4 2 3 10 S2 ขาวนาป- ขาวนาปรัง 14,340.83 8,062.52 6,278.31 1.78 I3 VC3 RVC2 R2 2 2 3 3 10 S2 18 ขาวนาป 7,286.64 4,524.03 2,762.61 1.61 I4 VC1 RVC3 R3 1 4 2 2 9 S2 ขาวนาป - ขาวโพดเลี้ยงสัตว 22,383.88 7,842.51 14,541.37 2.85 I1 VC3 RVC1 R1 4 2 4 4 14 S1 21 ขาวนาป- ขาวนาปรัง 12,818.30 7,849.54 4,968.76 1.63 I3 VC3 RVC2 R2 2 2 3 3 10 S2 28 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว 22,023.11 10,739.18 11,283.93 2.05 I1 VC4 RVC1 R2 4 1 4 3 12 S2 มันสำปะหลัง 14,870.10 5,935.25 8,934.85 2.51 I3 VC2 RVC2 R1 2 3 3 4 12 S2 ออยโรงงาน 15,848.10 8,555.70 7,328.40 1.85 I2 VC3 RVC2 R2 3 2 3 3 11 S2 35 มันสำปะหลัง 10,679.70 4,804.87 5,874.83 2.22 I4 VC1 RVC2 R2 1 4 3 3 11 S2 ออยโรงงาน 11,532.90 8,293.66 3,239.24 1.39 I3 VC3 RVC3 R3 2 2 2 2 8 S3 40 มันสำปะหลัง 12,600.30 5,712.24 6,888.06 2.21 I3 VC2 RVC2 R2 2 3 3 3 11 S2 ออยโรงงาน 12,531.90 8,242.81 4,289.09 1.52 I3 VC3 RVC3 R3 2 2 2 2 8 S3
3-14 ตารางที่3-3 (ตอ) กลุม ชุด ดิน ประเภทการใชประโยชนที่ดิน มูลคา ผลผลิต (รายได) (บาท/ไร) ตนทุน ผันแปร (บาท/ไร) ผลตอบ แทนเหนือ ตนทุน ผันแปร (บาท/ไร) อัตราสวน รายไดตอ ตนทุน ผันแปร ระดับตัวแปร คะแนนตัวแปร คะแนน รวม ระดับ ความ เหมาะสม ทาง เศรษฐกิจ (I) ( VC ) ( RVC ) ( R ) I VC RVC R I VC RVC R 52 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ขาวโพดเลี้ยงสัตว 23,714.28 9,825.55 13,888.73 2.41 I1 VC4 RVC1 R1 4 1 4 4 13 S1 ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ถั่วเขียวผิวมัน 14,782.45 6,806.76 7,975.69 2.17 I3 VC2 RVC2 R2 2 3 3 3 11 S2 ออยโรงงาน 15,251.40 9,401.13 5,850.27 1.62 I2 VC4 RVC2 R2 3 1 3 3 10 S2 54 ขาวโพดเลี้ยงสัตว 9,072.00 4,440.49 4,631.51 2.04 I4 VC1 RVC3 R2 1 4 2 3 10 S2 มันสำปะหลัง 9,952.20 5,482.03 4,470.17 1.82 I4 VC2 RVC3 R2 1 3 2 3 9 S2 56 มันสำปะหลัง 12,513.00 6,657.91 5,855.09 1.88 I3 VC2 RVC2 R2 2 3 3 3 11 S2 ที่มา :จากการสำรวจและการคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตรกองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566)
3-15 2) การใชประโยชนที่ดินตางประเภทกันในกลุมชุดดินเดียวกัน กลุมชุดดินที่ 4 เกษตรกรปลูกขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) กลุมชุดดินที่ 7 เกษตรกรปลูกขาวนาป และขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) กลุมชุดดินที่ 18 เกษตรกรปลูกขาวนาป มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ อยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) และขาวนาปตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตวมีระดับความเหมาะสม ทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมสูง (S1) กลุมชุดดินที่ 21 เกษตรกรปลูกขาวนาปตามดวยขาวนาปรัง มีระดับความ เหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) กลุมชุดดินที่ 28 เกษตรกรปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลัง และออยโรงงาน มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) กลุมชุดดินที่ 35 เกษตรกรปลูกมันสำปะหลัง มีระดับความเหมาะสม ทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) และออยโรงงาน มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ อยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมเล็กนอย (S3) กลุมชุดดินที่ 40 เกษตรกรปลูกมันสำปะหลัง มีระดับความเหมาะสม ทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2) และออยโรงงาน มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ อยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมเล็กนอย (S3) กลุมชุดดินที่ 52 เกษตรกรปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมสูง (S1) ขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยถั่วเขียวผิวมัน และออยโรงงาน มีระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมปานกลาง (S2) กลุมชุดดินที่ 54 เกษตรกรปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตว และมันสำปะหลัง มีระดับ ความเหมาะสมทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมเหมาะสมปานกลาง (S2) (ตารางที่ 3-5) กลุมชุดดินที่ 56 เกษตรกรปลูกมันสำปะหลัง มีระดับความเหมาะสม ทางเศรษฐกิจอยูในระดับเหมาะสมปานกลาง (S2)
3-16 ตารางที่ 3-4ระดับความเหมาะสมทางเศรษฐกิจของการใชประโยชนที่ดินทางเศรษฐกิจ ปการผลิต 2565/66 ประเภท การใชประโยชนที่ดิน กลุมชุดดิน 4 7 18 21 28 35 40 52 54 56 ขาวนาป S2 S2 ขาวนาป– ขาวนาปรัง S2 S2 S2 ขาวนาป -ขาวโพดเลี้ยงสัตว S1 ขาวโพดเลี้ยงสัตว S2 ขาวโพดเลี้ยงสัตว-ขาวโพดเลี้ยงสัตว S2 S1 ขาวโพดเลี้ยงสัตว-ถั่วเขียวผิวมัน S2 มันสำปะหลัง S2 S2 S2 S2 S2 ออยโรงงาน S2 S3 S3 S2 ที่มา :จากการสำรวจและการคำนวณของกลุมเศรษฐกิจที่ดินทางการเกษตร กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน (2566)
บทที่ 4 สรุปผลและขอเสนอแนะ 4.1 สรุปผล โครงการประเมินคุณภาพที่ดินดานเศรษฐกิจสำหรับพืชเศรษฐกิจที่สำคัญในระดับพื้นที่ จังหวัดนครสวรรคปการผลิต 2565/66 มีวัตถุประสงคเพื่อเพื่อศึกษาและวิเคราะหขอมูลพื้นฐานดานเศรษฐกิจ ในระดับพื้นที่ และวิเคราะหและประเมินความเหมาะสมในเชิงเศรษฐกิจตามประเภทการใชประโยชนที่ดิน ตามกลุมชุดดิน เพื่อสนับสนุนงานวางแผนการใชที่ดินในระดับพื้นที่โดยทำการสำรวจและเก็บขอมูลจากเกษตรกร กลุมตัวอยางที่ทำการผลิตขาวนาป ขาวนาป-นาปรัง ขาวนาป-ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตวขาวโพด เลี้ยงสัตว-ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตว-ถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง และออยโรงงานในพื้นที่จังหวัด นครสวรรค ซึ่งสามารถสรุปผลการศึกษา ไดดังนี้ 4.1.1 ภาวะเศรษฐกิจและสังคม เกษตรกรมีอายุเฉลี่ย 56 ปสวนใหญสำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษามากที่สุด รอยละ 74.48 ของเกษตรกรทั้งหมด มีลักษณะการถือครองที่ดินสวนใหญเปนที่ดินของตนเอง และมีหนังสือ สำคัญที่มีเอกสารสิทธิ์สวนใหญเปนโฉนดรอยละ 79.21 ของครัวเรือนเกษตรกรที่มีที่ดินเปนของตนเอง ครัวเรือนเกษตรมีภาวะหนี้สินและกูยืมเงินรอยละ 35.31 ของครัวเรือนเกษตรทั้งหมดโดยมีวงเงินกูเฉลี่ย 48,846.15 บาทตอครัวเรือน ซึ่งเปนการกูยืมเงินในระบบเปนสวนใหญ โดยแหลงเงินกูที่ครัวเรือนเกษตรกูยืมเงินมากที่สุด คือ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) และใชเพื่อการเกษตรมากที่สุด การกูยืมเงิน ของเกษตรกรสวนใหญเปนระยะสั้นหรือ 1 ป โดยที่อัตราดอกเบี้ยเงินกูเฉลี่ยรอยละ 6.61 บาทตอป ปญหาดานการผลิตทางการเกษตรปญหาดานการผลิตทางการเกษตร พบวา เกษตรกร ที่ปลูกพืชเศรษฐกิจขาวนาป ขาวนาปรัง ขาวโพดเลี้ยงสัตว ถั่วเขียวผิวมัน มันสำปะหลัง และออยโรงงาน ในปการผลิต 2565/66 พบเจอปญหาที่เหมือนกันจำนวน 3 ปญหา ไดแก ปจจัยการผลิตมีราคาสูงศัตรูพืชรบกวน และฝนแลงหรือฝนทิ้งชวง ซึ่งจากปญหาดังกลาวทำใหเกษตรกรตองการความชวยเหลือดานการเกษตร จากภาครัฐ โดยสวนใหญตองการใหจัดหาปจจัยการผลิตราคาถูก เพื่อลดตนทุนการผลิตลง และประกันราคา พืชผลทางการเกษตร ทัศนคติในการผลิต สวนใหญไมตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืชเศรษฐกิจ แตมี เกษตรกรรอยละ 0.35 ที่ตองการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูก โดยเกษตรกรที่ปลูกขาวโพดเลี่ยงสัตวตองการ เลิกปลูกเพื่อไปปลูกมันสำปะหลัง สวนใหญที่ตองการเลิกปลูกพืชชนิดเดิมมีเหตุผล คือ เพื่อปลูกพืชชนิดอื่น ๆ หรือการปลูกหมุนเวียนในพื้นที่เดิม สำหรับแนวคิดในการเพิ่มผลผลิตเกษตรกร 3 อันดับแรก ไดแก แนวคิดการเพิ่ม ปริมาณปุยเคมี หรือรอยละ 68.18 ของเกษตรกรทั้งหมด รองลงมาคือ ลงทุนจัดหาแหลงน้ำรอยละ 18.53 และใชฮอรโมนเพิ่มรอยละ 16.43 แนวคิดการวางแผนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร เกษตรกรสวนใหญ ไมมีแนวคิดวางแผนเปลี่ยนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร โดยเหตุผลสวนใหญคือ เปนอาชีพหลัก
4-2 ของครอบครัว สวนเกษตรกรที่มีแนวคิดวางแผนเปลี่ยนไปประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตร สนใจประกอบ อาชีพรับจาง เนื่องจากมีรายไดอยูสม่ำเสมอ 4.1.2 ภาวะการผลิต 1) ตามกลุมชุดดิน 1.1) กลุมชุดดินที่ 4 (ขาวนาป-ขาวนาปรัง) จากการพิจารณาตนทุนและ ผลตอบแทนการผลิตขาวนาป-ขาวนาปรัง มีปริมาณผลผลิต 1,951.00 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 16,024.65 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 10,119.38 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 5,905.27 บาทตอไร และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.58 1.2) กลุมชุดดินที่ 7 (ขาวนาป และขาวนาป-ขาวนาปรัง) จากการพิจารณา ตนทุนและผลตอบแทนการผลิตขาวนาปมีปริมาณผลผลิต 777.07 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 6,550.70 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 4,857.21 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 1,693.49 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 6.25 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.35 สำหรับขาวนาป-ขาวนาปรัง มีปริมาณผลผลิต 1,745.84 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 14,340.83 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 9,836.47 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 4,504.38 บาทตอไร และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.46 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันขาวนาปตามดวยขาวนาปรังไดรับผลตอบแทน เหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวาขาวนาป 1.3) กลุมชุดดินที่ 18 (ขาวนาป และขาวนาป-ขาวโพดเลี้ยงสัตว) จากการ พิจารณาตนทุนและผลตอบแทนการผลิตขาวนาปมีปริมาณผลผลิต 864.37 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคา ผลผลิต 7,286.64 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 6,092.08 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 1,194.56 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 7.05 บาท มีตนทุนตอกิโลกรัม 7.05 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.20 สำหรับขาวนาป-ขาวโพดเลี้ยงสัตวมีมูลคาผลผลิต 22,383.88 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 10,118.37 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 12,265.51 บาทตอไร และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 2.21 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันขาวนาปตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตวไดรับ ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวาขาวนาป 1.4) กลุมชุดดินที่ 21 (ขาวนาป-ขาวนาปรัง) จากการพิจารณาตนทุนและ ผลตอบแทนการผลิตขาวนาป-ขาวนาปรัง มีปริมาณผลผลิต 1,560.12 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 12,818.30 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 9,706.15 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 3,112.51 บาทตอไรและอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.32 1.5) กลุมชุดดินที่ 28 (ขาวโพดเลี้ยงสัตว-ขาวโพดเลี้ยงสัตว มันสำปะหลัง และ ออยโรงงาน) จากการพิจารณาตนทุนและผลตอบแทนการผลิตขาวโพดเลี้ยงสัตว-ขาวโพดเลี้ยงสัตว มีปริมาณผลผลิต 2,650.61 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 22,023.11 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด
4-3 12,658.87 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 9,367.24 บาทตอไร และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.74 สำหรับมันสำปะหลัง มีปริมาณผลผลิต 5.11 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 14,870.10 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 8,565.14 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 6,304.96 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 1.68 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,676.15 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.74 และออยโรงงาน มีปริมาณผลผลิต 14.31 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 15,884.10 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 10,317.55 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 5,566.55 บาทตอไร มีตนทุน ตอกิโลกรัม 0.72 บาท หรือตนทุนตอตัน 721.00 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.54 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตวไดรับ ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมดมากกวามันสำปะหลังและออยโรงงาน 1.6) กลุมชุดดินที่ 35 (มันสำปะหลัง และออยโรงงาน) จากการพิจารณาตนทุน และผลตอบแทนการผลิตมันสำปะหลัง มีปริมาณผลผลิต 3.67 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 10,679.70 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 6,163.76 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 4,515.94 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 1.68 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,679.50 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.73 สำหรับออยโรงงาน มีปริมาณผลผลิต 10.39 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 11,532.90 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 9,803.26 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 1,729.64 บาทตอไร มีตนทุนตอ กิโลกรัม 0.94 บาท หรือตนทุนตอตัน 943.53 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.18 เมื่อนำมา เปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันมันสำปะหลังไดรับผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวามากกวาออยโรงงาน 1.7) กลุมชุดดินที่ 40 (มันสำปะหลัง และออยโรงงาน) จากการพิจารณาตนทุน และผลตอบแทนการผลิตมันสำปะหลัง มีปริมาณผลผลิต 4.33 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 12,600.30 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 7,466.77 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 5,133.53 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 1.72 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,724.43 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.69 สำหรับออยโรงงาน มีปริมาณผลผลิต 11.29 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 12,531.90 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 10,244.12 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 2,287.78 บาทตอไร มีตนทุน ตอกิโลกรัม 0.91 บาท หรือตนทุนตอตัน 907.36 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.22 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันมันสำปะหลังไดรับผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวามากกวาออยโรงงาน 1.8) กลุมชุดดินที่ 52 (ขาวโพดเลี้ยงสัตว-ขาวโพดเลี้ยงสัตว ขาวโพดเลี้ยงสัตว- ถั่วเขียวผิวมัน และออยโรงงาน) จากการพิจารณาตนทุนและผลตอบแทนการผลิตขาวโพดเลี้ยงสัตว-ขาวโพด เลี้ยงสัตวมีปริมาณผลผลิต 2,864.18 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 23,714.28 บาทตอไร มีตนทุน ทั้งหมด 11,667.45 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 12,046.83 บาทตอไร และอัตราสวนรายได
4-4 ตอตนทุนทั้งหมด 2.03 สำหรับขาวโพดเลี้ยงสัตว-ถั่วเขียวผิวมัน มีมูลคาผลผลิต 14,782.45 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 8,051.09 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 6,731.36 บาทตอไร และอัตราสวน รายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.84 และออยโรงงาน มีปริมาณผลผลิต 13.74 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 15,251.40 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 11,248.32 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 4,003.08 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 0.82 บาท หรือตนทุนตอตัน 818.66 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมด 1.36 เมื่อนำมาปรียบเทียบพบวาในกลุมชุดดินเดียวกันขาวโพดเลี้ยงสัตวตามดวยขาวโพดเลี้ยงสัตว ไดรับผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวามากกวาขาวโพดเลี้ยง สัตวตามดวยถั่วเขียวผิวมัน และออยโรงงาน 1.9) กลุมชุดดินที่ 54 (ขาวโพดเลี้ยงสัตว และมันสำปะหลัง) จากการพิจารณา ตนทุนและผลตอบแทนการผลิตขาวโพดเลี้ยงสัตวมีปริมาณผลผลิต 1,200.00 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคา ผลผลิต 9,072.00 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 5,902.51 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 3,169.49 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 4.92 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.54 สำหรับ มันสำปะหลัง มีปริมาณผลผลิต 3.42 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 9,952.20 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 6,816.42 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 3,135.78 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 1.99 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,993.11 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.46 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวา ในกลุมชุดดินเดียวกันขาวโพดเลี้ยงสัตวไดรับผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และอัตราสวนรายไดตอตนทุน ทั้งหมดมากกวามันสำปะหลัง 1.10) กลุมชุดดินที่ 56 (มันสำปะหลัง) จากการพิจารณาตนทุนและผลตอบแทน การผลิตมันสำปะหลัง มีปริมาณผลผลิต 4.30 ตันตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 12,513.00 บาทตอไร มีตนทุน ทั้งหมด 8,369.82 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 4,143.18 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 1.95 บาท หรือตนทุนตอตัน 1,946.47 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.50 2) ตามประเภทการใชประโยชนที่ดิน 2.1) ขาวนาป (กลุมชุดดินที่ 7 และ 18) จากการพิจารณาตนทุนและผลตอบแทน การผลิตขาวนาป พบวากลุมชุดดินที่ 7 มีปริมาณผลผลิต 777.07 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 6,550.70 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 4,857.21 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 1,693.49 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 6.25 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.35 สำหรับกลุมชุดดินที่ 18 มีปริมาณผลผลิต 864.37 กิโลกรัมตอไร คิดเปนมูลคาผลผลิต 7,286.64 บาทตอไร มีตนทุนทั้งหมด 6,092.08 บาทตอไร ผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด 1,194.56 บาทตอไร มีตนทุนตอกิโลกรัม 7.05 บาท และอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมด 1.20 เมื่อนำมาเปรียบเทียบพบวาขาวนาปในกลุมชุดดินที่ 7 ไดรับผลตอบแทนเหนือตนทุนทั้งหมด และมีอัตราสวนรายไดตอตนทุนทั้งหมดมากกวาในกลุมชุดดินที่ 18 เนื่องจากกลุมชุดดินที่ 7 มีตนทุนตอกิโลกรัมนอยกวากลุมชุดดินที่ 18