ԵՐԵՎԱՆԻ ՄԽԻԹԱՐ ՀԵՐԱՑՈՒ ԱՆՎԱՆ
ՊԵՏԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ
2016 ԹՎԱԿԱՆ N33-34 (1344-1345) ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ
ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԸ
ՇՆՈՐՀԱՎՈՐՈՒՄ Է ԻՐ
22-ՐԴ ՌԵԿՏՈՐԻՆ՝
ԱՐՄԵՆ
ԱԲԳԱՐԻ
ՄՈՒՐԱԴՅԱՆԻՆ,
ԲԱՐԵՄԱՂԹՈՒՄ
ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ ԱՇԽԱՏԱՆՔ՝
Ի ՓԱՌՍ ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ ՄԻԱԿ
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ
ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ
ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅԱՆ:
àõÕ»ñÓ ²Ù³ÝáñÇ »õ
êáõñμ ÌÝÝ¹Û³Ý ³éÇÃáí
Սրտանց շնորհավորում եմ բոլորիդ՝ Ամանորի և Սուրբ
Ծննդյան տոների առիթով։
Տարեվերջն, անշուշտ, յուրաքանչյուրիս համար կատարված
աշխատանքներն ամփոփելու և առաջիկա ծրագրերը նախա-
նշելու ժամանակահատված է։
Այսօր մեր ԲՈւՀ-ի բոլոր գործընթացների կիզակետում
ապագա բժիշկն ու դեղագետն է, ում կրթության որակի բա-
րելավման ուղղությամբ արված բոլոր ներդրումները վաղը,
վստահաբար, իրենց արդյունքն են տալու։ Անցած տարին ևս
մեր համալսարանի համար կարևորվեց մի շարք ձեռքբերում-
ներով։ Բժշկական մայր ԲՈւՀ-ն այժմ ընթանում է միջազ-
գային բնագավառում իր արժանի տեղը հաստատելու, նոր
ձեռքբերումներ և հաջողություններ գրանցելու, առկա ներուժը
հզորացնելու և կրթության որակը բարձրացնելու հստակ ճա-
նապարհով։ Այս գործընթացներում իր կարևոր առաքելութ-
յունն ունի նաև ուսանողը, ով իր աշխատասիրությամբ, նաև՝
պահանջկոտությամբ պետք է դառնա մեր կողմից իրակա-
նացվող բոլոր ծրագրերի անմիջական մասնակիցը։ Վստահ
եմ, որ համատեղ ջանքերի շնորհիվ նորանոր ձեռքբերումներն ակնառու են լինելու։
Մխիթար Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանը կերտում է առողջ
ապագա, առողջ հայրենիք։ Յուրաքանչյուրիս բարձր պատասխանատվությունը, արհեստա-
վարժությունն ու նախաձեռնողականությունն են հանդիսանալու մեր ժողովրդի առողջության
կարևորագույն երաշխիքները։ Իսկ ուսանողների ձեռք բերած գիտելիքներն ու մարդասիրա-
կան արժեքները կապահովեն կերտելու մերօրյա՝ կոչումով բժշկի իրական կերպարը։
Մաղթում եմ, որ 2017 թվականին կյանքի կոչվեն բոլորի նվիրական ցանկությունները, և
2017-ը դառնա անձնական և մասնագիտական նորանոր ձեռքբերումների, հաջողությունների,
խաղաղության և ստեղծագործ աշխատանքի տարի։
ԱՐՄԵՆ ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
ԵՊԲՀ ռեկտոր
Congratulatory Message
on the Occasion of New Year and Christmas
I warmly wish you a Happy New Year and a Merry Christmas.
The end of the year, of course, for each of us is the time for summarizing the work performed and outlining
future plans.
Today the center of all the processes of our University is the future doctor and pharmacist and surely, tomorrow
we will see the results of all the investments that we have made upon the improvement of their educational
quality. Last year we had achievements and advancements as well. Alma Mater is currently moving forward to
state its worthy role in the international arena, to have new achievements and success, to enforce the present
potential and to raise the educational level. Our student has his important mission in these important processes
as well, who, with his hard work and sense of demand should be a direct participant in
all the works performed by us. I am confident that through joint efforts, new achieve-
ments will be obvious.
Yerevan State Medical University creates a healthy future, a healthy homeland. The
high sense of responsibility, professionalism and initiative of each of us, will be one of
the guarantees of health of our people. And the acquired knowledge and humanistic
values of the students will complete the image of today’s true doctor. I wish the fulfill-
ing of your cherished desires in 2017. May 2017 be a year of personal and professional
achievements, peace and creative work.
ARMEN MURADYAN
YSMU Rector
ԼԵՈՆԻԴ ՌՈՇԱԼ Բժշկական համալսարանը 3-րդ անգամ հյ րընկալեց
անվանի մանկաբ յժին: Այս անգամ ևս դահլիճը սիրով
Ռ սաստանի Դաշն թյան ընդ նեց նրան, իսկ Լեոնիդ Ռոշալը նորից արտահայտեց
բժշկական գիտ թյ նների իր հիացմ նքը հայերի Հայաստանի նկատմամբ, կրկին
ակադեﬕայի անհետաձգելի անդրադարձավ իր գնահատմամբ շատ կարևոր ﬕ հարցի՝
մանկական վիրաբ ժ թյան և ԵՊԲՀ- մ մանկաբ ժական ֆակ լտետի վերաբացմանը:
ﬖասվածքաբան թյան գիտահե-
տազոտական ինստիտ տի տնօրեն, Լեոնիդ Ռոշալի սրտացավ վերաբերմունքը երեխաների նկատ-
Ազգային բժշկական պալատի մամբ, մարդկային ու մասնագիտական բարձր հատկանիշները
նախագահ, անվանի մանկաբ յժ, հայ ժողովուրդը տեսել է դեռևս Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից
հետո, ինչպես նաև Արցախյան պատերազﬕ ժամանակ:
պրոֆեսոր Հերթական հանդիպման ժամանակ աշխարհի մանկական բժիշ-
կը ﬔր համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական անձնակազﬕ,
ուսանողների և առողջապահության տարբեր ոլորտների պատաս-
խանատուների ուշադրությանը ներկայացրեց աշխարհի տարբեր
անկյուններում իր և իր թիﬕ կատարած հսկայական աշխատանքը:
Անվանի բժշկի արխիվային լուսանկարների օբյեկտիվում տարբեր
ազգության երեխաներն են, որոնց բժիշկը օգնության ձեռք է ﬔկնել,
փրկել, ապաքինել և վերադարձրել լիարժեք կյանք: Տարբեր տարի-
ների կտրվածքով արված մանկաբույժի անձնական լուսանկարները
հնարավորություն ընձեռեցին ներկաներին հետադարձ հայացք նե-
տել աղետների, արհավիրքների, ահաբեկչությունների տարեգրու-
թյանը:
Ա.Ա. ՄՈւՐԱԴՅԱՆ - Շ րջ 10 տար ց ավելի պատիվ նեմ ճանաչել բազմաթիվ երեխաների կյանքեր
փրկած, արտակարգ իրավիճակներ մ ոչ ﬕայն բժշկական օգն թյ ն, այլև մարդկային բարձր հատկանիշ-
ներ ց ցաբերող աշխարհի մանկական բժիշկ Լեոնիդ Ռոշալին:Նա ներկայացն մ է բժշկական ﬕ ամբողջ
դարաշրջան, ով ﬕշտ դժբախտ թյան ﬔջ հայտնված, օգն թյան կարիք նեցող մարդկանց կողքին է»:
6 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
«Այն, ինչ կապված է Հայաստանի հետ, կարﬕր թե- Խոս ն լ սանկար, որը փաստ մ է այն
լով է անցնում իմ կյանքում: Այստեղ լինում եմ և՛ ուրախ, և՛ մասին, որ ﬔծ մարդասերի, անձնազոհ բժիշկ-
տխուր օրերին: Նախօրեին խորհում էի. ձեր երկիրը չունի մանկաբ յժի բնավոր թյան աﬔնացայտ ն
նավթ, ոսկի, բայց ունի քարեր, սարեր և ապրում է ժողովր-
դի տաղանդի շնորհիվ»,- այս խոսքերով սկսեց ԵՊԲՀ-ում գծերից ﬔկը բարեկրթ թյ նն է:
տարբեր արհավիրքների, ահաբեկչությունների ժամանակ
դժվարին իրավիճակներում հայտնված երեխաներին նվիր- Առանձնապես ջերմ էր հանդիպ մը անվանի
ված հանդիպումը Ռուսաստանի Դաշնության բժշկական վիրաբ յժ, բժշկական գիտ թյ նների դոկտոր,
գիտությունների ակադեﬕայի անհետաձգելի մանկական
վիրաբուժության և ﬖասվածքաբանության գիտահետազո- պրոֆեսոր, ՀՀ ԲԳԱ և վիրաբ ժ թյան ԳԱ
տական ինստիտուտի տնօրեն, Ազգային բժշկական պալա- ակադեﬕկոս Հովհաննես Սար խանյանի հետ, մ
տի նախագահ, պրոֆեսոր Լեոնիդ Ռոշալը:
որդին, ինչպես նշեց Ռոշալը իր ել յթ մ,
«Լեոնիդ Ռոշալի կերպարը ասոցացվում է հումանիզ- իր տեղակալն է:
ﬕ, բարձր պրոֆեսիոնալիզﬕ և մարդկային արժեքների
հետ: Նա ոչ ﬕայն մասնագիտական, այլև մարդկային պակասում աշխարհին խաղաղության համար, աշխար-
պարտք է կատարում» - իր ելույթում նշեց ԵՊԲՀ ռեկտո- հահռչակ բժշկի պատասխանը ﬔկն էր՝ բարությունը:
րի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արﬔն Մուրադյանը:
Նա տեղեկացրեց, որ համալսարանի գիտական խորհրդի Ավելի քան 500 ներկաներին նա մաղթեց բարգավաճում,
արտահերթ նիստի որոշմամբ Լեոնիդ Ռոշալին է շնորհվե- բավարարվածության զգացում կատարված աշխատան-
լու ԲՈւՀ-ի պատվավոր դոկտորի կոչում: Շուրջ երկու ժամ քից, առողջություն, երջանկություն, իսկ բժշկական ԲՈւՀ-
տևողությամբ դասախոսության ընթացքում նա անդրա- ին՝ նախկինում գործող մանկաբուժական ֆակուլտետի
դարձավ բոլոր այն ողբերգական իրադարձություններին, վերաբացում:
որոնց կիզակետում հայտնվել են երեխաները:
Հմուտ մանկաբույժի գնահատմամբ` աղետի գոտիներում
համապատասխան բժշկական խմբի կողﬕց անհրաժեշտ
մասնագիտական բուժօգնության տրամադրումը հնարա-
վորություն է տալիս նվազեցնել հաշմանդամությունը, հե-
տագա բարդությունները և մահացության ցուցանիշերը:
Աֆղանստան, ԱՄՆ, Բեսլան, Հայաստան, Բեռլին, Հնդ-
կաստան, Ալժիր. բժշկի՝ օգնության ձեռք ﬔկնած գոտիների
աշխարհագրությունը լայն է:
Անգնահատելի է Ռոշալի բարեկամական վերաբերմունքն
ու ցուցաբերած հսկայական աջակցությունը ﬔր երկրին ու
ժողովրդին՝ հատկապես 1988-ի Սպիտակի երկրաշարժից
տուժած երեխաների փրկության և երջանիկ մանկություն
վերադարձնելու գործում:
«Մենք որդեգրել ենք անկախ տարիքից, սեռից, ազգա-
յին պատկանելիությանից աշխարհի բոլոր անկյուններում
երեխաներին օգնելու կարգախոս, չէ՞ որ գուցե ﬕ օր այդ
երեխան ﬔծանա և փրկի աշխարհը»,-ընդգծեց Լեոնիդ
Ռոշալը:
Մանկաբույժը խոսեց նաև Կասպիսկում, Դուբրովկայում
և Բեսլանում տեղի ունեցած ահաբեկչությունների մասին:
Անվանի մանկաբույժը տարիներ անց առ այսօր վարժ հի-
շում է ծանր վիրավորում ստացած բոլոր տուժածների թի-
վը, անգամ լուսանկարների փոքրիկներին հիշում է անուն
առ անուն:
Աշխարհի մանկական բժիշկը իր հարուստ կենսագրության
ﬔջ անգամ ունեցել է նաև ահաբեկիչների հետ բանակցելու
փորձ: Դասախոսության ընթացքում նա կարևորեց ﬕաս-
նականությունը, որի շնորհիվ հատկապես դժվարին իրա-
վիճակներում հնարավոր է շատ խնդիրներ լուծել:
Միջոցառումը եզրափակվեց Լեոնիդ Ռոշալին ուղղված
հարցերով: Ուսանողներից ﬔկի այն հարցին՝ թե ինչն է
Նորը՝ համալսարանում
2016թ. մայիսին ﬔր բ հ մ 2011 թվականից գոր- և ներկայ մս գործ մ է հենց այդ անվան մով՝ շա-
ծող աղետների բժշկ թյան ամբիոնը ﬕավորվեց ար- ր նակելով ամբիոնի առջև դրված ժամանակակից
տակարգ իրավիճակների բժշկ թյան ամբիոնի հետ խնդիրների իրագործ մը:
Բժիշկների վերապատրաստումը շարունա-
կում է ﬓալ նրանց մասնագիտական հմտութ-
յունների կատարելագործման լավագույն ﬕ-
ջոցը: Այս նկատառումով համալսարանում
ﬔծ ուշադրություն է դարձվում բժիշկների՝
հատկապես հեռավոր գյուղական վայրերում
աշխատող բժիշկների վերապատրաստմանը:
Օրերս համալսարանի սիմուլյացիոն ուսում-
նական կենտրոնում անցկացվեց արտակարգ
իրավիճակների բժշկության ամբիոնի կողﬕց
իրականացվող հերթական վերապատրաստ-
ման դասընթացը, որին մասնակցում էին
տարբեր նեղ մասնագիտացում ունեցող բու-
ժաշխատողներ՝ անգամ հանրապետության
հեռավոր մարզերից, նպատակ ուներ իրա-
կականցնել այդ կարևոորագույն խնդիրը:
Ի դեպ՝ սիմուլյացիոն կենտրոնում գործում է
ՀՀ պաշտպանության նախարարության կող-
ﬕց վերջերս վերանորոգված և արտակարգ
իրավիճակների բժշկության համար նախա-
տեսված հատուկ դասասենյակ:
Պետք է նշել, որ բժիշկներն առանձնահատուկ
սիրով և ﬔծ հետաքրքրությամբ են մասնակ-
ցում նման ﬕջոցառուﬓերին՝ համոզված, որ
դրանք բարձրացնում են մասնագիտական
իրենց գիտելիքները, կատարելագործում
հմտությունները:
Հատկապես այս օրերին եղանակային չա-
փազանց վատ պայմանները, դժվարանցա-
նելի ճանապարհները հաղթահարած բժիշկ-
ները ﬔծ սպասելիքներով էին եկել կարևոր
այս ﬕջոցառմանը:
8 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
ՀՀ կառավարությունը հավանություն տվեց Զինվո- վերջին քննությունից», – նշեց Վ. Սարգսյանը։
րական ծառայություն անցնելու մասին» օրենքում նա- Արդյունքում, նախարարի խոսքով, նրանց հնարավոր
խատեսված փոփոխություններին` Երևանի Մխիթար չի լինում բանակ զորակոչել որպես շարքային զինվոր,
Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի քանի որ համարվում է, որ նրանք անցել են ժաետա-
ռազմաբժշկական ֆակուլտետի ուսանողների շրջանում յին զինծառայողների համար անհրաժեշտ ողջ կուրսը,
պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափող- նրանք նաև չեն կարող ստանալ լեյտենանտի կոչում,
ների համար սողանցքը» փակելու նպատակով։ քանի որ կտրվել են քննությունից։ Նրանք չեն զորա-
Ինչպես նշեց ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն կոչվում ո՛չ որպես շարքային, ո՛չ որպես սպա, և նման
Սարգսյանը՝ փոփոխությունների նպատակն է զորակո- իրավիճակը շարունակվում է երկար տարիներ, ինչի
չի դեպքում ապահովել հավասար մոտեցում: կապակցությամբ այս օրենսդրական բացթողուﬕց կա-
րողացել են օգտվել բազմաթիվ ուսանողներ։
Խնդիրն այն է, որ ﬕ շարք քաղաքացիներ, ստա- Փոփոխություններով նախատեսվում է ժաետային
նալով անվճար կրթություն բժշկական համալսարանի ծառայությունն անցած համարել ﬕայն բոլոր քննու-
ռազմաբժշկական ֆակուլտետում, անցնելով ողջ ծրա- թյունները հանձնելու դեպքում։
գիրը, պատահաբար» կտրվում են ինտերնատուրայի
Համագործակցության շրջա-
նակներում վերջերս հանդի-
պում կայացավ Երևանի Մ.
Հերացու անվան պետական
բժշկական համալսարանի ռեկ-
տորի ժամանակավոր պաշտո-
նակատար Արﬔն Մուրադյանի
և Սիրիայի Արաբական
Հանրապետության ԱԺ պատ-
գամավորներ Օմար Ալ Արուբի-
նի, Ալան Բաքրինի և Պաաս կու-
սակցության Լաթաքյա նահան-
գի բաժնի պետ Ինաք Զէնայինի
ﬕջև:
Պատվիրակության անդաﬓերն
անդրադարձան հայ-սիրիական
համագործակցությանը բժշկա-
կան կրթության ոլորտում` նշե-
լով, որ բժշկական կրթության
բնագավառում երկու երկրների
ﬕջև ակտիվ համագործակցու-
թյան արդյունքում է, որ սիրիա-
ցի ուսանողները կարողանում
են ստանալ որակյալ բժշկական
կրթություն: Պատվիրակության
անդաﬓերը շնորհակալություն
հայտնեցին համալսարանում սո-
վորող սիրիացի ուսանողների
հանդեպ ցուցաբերած հոգատար
վերաբերմունքի համար, ինչպես
նաև փոխանցեցին սիրիացի
ուսանողների հարազատների
բարեմաղթանքները:
Հանդիպման ընթացքում
քննարկվեցին նաև բժշկական
կրթության և գիտության ոլոր-
տում հետագա համագործակ-
ցությունը խթանելու, ինչպես նաև
համալսարանում սովորող սի-
րիացի ուսանողների ուսման հետ
կապված որոշ խնդիրներ:
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 9
Գտնելով, որ ուսանողի համար գրեց առկա խնդիրները, որոնք սեղմ
ժաետում շտկելու ուղղությամբ
չափազանց կարևոր են այն պայ- պատասխանատուներին տրվեցին
հստակ հանձնարարականներ:
մանները, որտեղ նա բնակվում է՝
ԵՊԲՀ-ի ուսանողական հանրակա-
ԵՊԲՀ ռեկտորի ժամանակավոր ցարանները տեղակայված են Քա- ման համար անհրաժեշտ պարագա-
նաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջա- ներով: Այստեղ կան նաև սրահներ,
պաշտոնակատար Արﬔն Մուրադ- նում: Հանրակացարաններում ուսա- որոնք նախատեսված են ընթերցա-
նողները կարող են հյուրընկալվել՝ նության, տարբեր հանդիպուﬓեր և
յանն իր շրջայցը սկսեց ուսանո- անկախ սեռից, տարիքից, ազգային քննարկուﬓեր անցկացնելու համար:
պատկանելությունից և կրոնական Հանրակացարանների առաջին հար-
ղական հանրակացարանից, որն ուղղվածությունից: կում գործող ճաշասրահում ուսանող-
ներին տրվում է անվճար նախաճաշ,
ընդգրկեց համալսարանական Հանրակացարանների բոլոր սեն- իսկ համակարգչային սենյակն ապա-
յակները հագեցած են օգտագործ- հովված է անվճար ինտերնետով:
ուսանողական հանրակացարանի
երկու մասնաշենքերը և հանրակա-
ցարանի շրջակայքը:
ԲՈւՀ-ի ղեկավարությունը, տեղում
մանրամասն ծանոթանալով հանրա-
կացարանների վիճակին, արձանա-
Մուրացան» հիվանդանոցային համա- Վերջերս Գրանդ Քենդի» ընկերության նախաձեռ-
լիրի մանկական և նորածնային վերա- նությամբ հիվանդանոցային համալիրը համալրվեց
կենդանացման կլինիկայում տարեկան անհրաժեշտ բժշկական պարագաներով և կահույքով
բուժօգնություն են ստանում ինտեսնիվ վերազինված երկու նոր ռեանիմոբիլով: Մեծ պահան-
թերապիայի կարիք ունեցող 700-ից ավե- ջարկ ունեցող ժամանակակից ռեանիմոբիլներն անփո-
լի նորածիններ և երեխաներ ոչ ﬕայն խարինելի են փոքրիկների անհետաձգելի բժշկական
Հայաստանի բոլոր ծննդատներից, այլև օգնությունն առավել անվտանգ պայմաններում կազ-
Արցախից: մակերպելու համար: Նոր ﬔքենաների շահագործումը
Արﬔն Մուրադյանը կլինիկական աշ- համալիրի նորածնային ծառայության ﬔջ հսկայական
խատանքների գծով պրոռեկտոր Արﬔն դեր կունենա՝ հաշվի առնելով, որ նորածինները չափա-
Մինասյանի և հիվանդանոցային համա- զանց զգայուն են տեղափոխման հարցում:
լիրի գլխավոր բժիշկ Բագրատ Բավեյանի Ռեանիմոբիլների օգնությամբ տարեկան շուրջ 600 նո-
ուղեկցությամբ շրջեց Մուրացան» հի- րածին է տեղափոխվում Մուրացան» հիվանդանոցային
վանդանոցային համալիրում, ծանոթա- համալիրի մանկական և նորածնային վերակենդանաց-
ցավ համալիրի մանկական և նորածնային վերակեն- ման կլինիկա: Այս ﬔքենաները զգալի չափով կնվազեց-
դանացման կլինիկայի, անհետաձգելի բուժօգնության, նեն թե՛ տեղափոխման ռիսկերը, թե՛ ժամանակը, թե՛ եղա-
ինչպես նաև մյուս ծառայությունների աշխատանքին: նակային գործոնով պայմանավորված ուշացուﬓերը:
Մանկական և նորածնային վերակենդանացման կլի-
նիկայի ղեկավար, ՀՀ ԱՆ գլխավոր մանկական ռեա-
նիմատոլոգ Հրանտ Կալենտերյանը նշեց, որ կլինիկան
օրական բուժօգնություն է տրամադրում առողջական
տարբեր խնդիրներ ունեցող ավելի քան երեք տասն-
յակ փոքրիկների, իսկ ձմռան աﬕսներին աշխատում են
գերծանրաբեռնված:
Փոքրիկների զգալի մասն ընդունվում է համալիրի
կազմում շուրջօրյա գործող արտագնա վերակենդա-
նացման բրիգադի ﬕջոցով, որը, անկախ եղանակային
պայմաններից, սպասարկում է անգամ հեռավոր մար-
զերի բնակիչներին: Մուրացան» հիվանդանոցային
համալիրի մանկական և նորածնային վերակենդանաց-
ման կլինիկան բացվել է 1997-ին` արգենտինահայ հա-
մայնքի հովանավորությամբ:
10 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
Արﬔն Մ րադյանը, ԵՊԲՀ ս ﬓական նել , ս ﬓական գործընթացի համար անհրաժեշտ
գծով պրոռեկտոր Լարիսա Ավետիսյանը, պաստառներ ձեռք բերել և լսարանային պայմաննե-
ընդհան ր բժշկ թյան և ստոմատոլոգիա- րը հնարավորինս բարելավել ղղ թյամբ:
կան ֆակ լտետների դեկաններ Ն նե
Շահվերդյանը և Լազար Եսայանը այցելեցին
հյ սվածաբան թյան, նորմալ անատոﬕա-
յի, տեղագրական անատոﬕայի և օպերա-
տիվ վիրաբ ժ թյան, ինչպես նաև ախտա-
բանական անատոﬕայի և կլինիկական մոր-
ֆոլոգիայի ամբիոններ:
Ռեկտորի պաշտոնակատարը ծանոթացավ
ս ﬓական գործընթացին, լսեց դասախոս-
ների և սանողների առաջարկները, արձա-
նագրեց առկա խնդիրները:
Շրջայցից հետո հանձարարականներ
տրվեցին համապատասխան աշխատակից-
ներին, մասնավորապես՝ հստակ քայլեր ձեռ-
նարկել առկա սարքավոր ﬓերն արդիականանցնե-
լ , անհրաժեշտ բժշկական գրական թյ նը թարմաց-
Շրջայցի հասցեներից ﬔկը լաբո- պես թարմացնել հատկապես մակարգչային սրահը, ինչպես նաև
րատոր մասնաշենքն էր: համալսարանի Ապագա բժիշկ»
Պատասխանատուները ներկայաց- ուսուﬓական գործընթացի համար պաշտոնաթերթի խմբագրությունը:
րին մասնաշենքում տեղակայված
հինգ ամբիոնները, ուսուﬓական անհրաժեշտ բժշկական գրակա- ԱՊԱԳԱ ԲԺՇԿԻ» խմբագրի
գործընթացի մանրամասները, առ- հետ ունեցած զրույցի ընթացքում
կա խնդիրներն ու ծրագրերը: նությունը: Նա հանձնարարեց սեղմ խոսք գնաց թերթի տպաքանակի
Կարևորվեց ուսուﬓական գործըն- մասին, որը Ա. Մուրադյանի
թացը բարելավելու, դասապրոցե- ժաետում ներկայացնել համալր- առաջարկությամբ հետագայում
սին ﬕտված նպաստավոր պայման- կդառնա քննարկման առարկա:
ներ ստեղծելու և առկա նյու- ման անհրաժեշտություն ունեցող
թատեխնիկական խնդիրները
շտկելու անհրաժեշտությունը: ուսուﬓական գրականության
ԵՊԲՀ լաբորատոր մասնա-
շենքում է տեղակայված նաև ցանկը:
հանրապետության բժշկական
ուղղվածության առաջին գրա- Այցի շրջանակներն ընդգրկեցին
դարանը: Արﬔն Մուրադյանն
անձամբ ուսանողներից հե- նաև գրադարանին կից գործող հա-
տաքրքրվեց գրադարանից
օգտվելու հաճախականու-
թյան, դասագրքերի և ուսում-
նաﬔթոդական ձեռնարկնե-
րի հագեցվածության մասին:
Նրա ուշադրության կենտրո-
նում էր նաև գրքային ֆոն-
դի համալրման հարցը, որի
առնչությամբ հորդորեց պա-
տասխանատուներին մշտա-
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 11
«Ուսանողական աշուն», «Ուսանողական գարուն» թիﬕ անդաﬓեր՝ «Շարմ Հոլդինգի» գլխավոր տնօրեն,
փառատոները համալսարանի ուսանողության աﬔ- Հայաստանի ՈւՀԱ-ի ասոցիացիայի նախագահ Կարեն
նասիրելի ﬕջոցառուﬓերն են դարձել շատ վաղուց: Ղազարյանը, «Օտար, ամայի ճամփեքի վրա» հաղոր-
Դրանց ծրագրերում ընդգրկվում են ուսանողների լա- դաշարի հեղինակ և վարող Ռաֆայել Հովհաննիսյանը,
վագույն կատարուﬓերը, ինքնագործ խմբերի, ակումբ- պրոդյուսեր և սցենարիստ Արﬔն Գրիգորյանը և
ների անդաﬓերի ելույթները: Ռուբեն Թումանյանը:
«Ուսանողական աշուն-2016-ը» առավել ևս յուրօրինակ Միջոցառման ընթացքում ավագները ﬔծարվեցին,
էր, քանի որ նվիրված էր Ուրախների և հնարաﬕտնե- նրանց փոխարինել ցանկացողները ստացան խոստում-
րի ակումբի ստեղծման 55 և Երևանի բժշկական ինստի- ներ և հավաստիացուﬓեր, որ նախաձեռնության դեպ-
տուտի ЕрМИ (ԵրԲԻ) թիﬕ ստեղծման 25-ամյակներին: քում կստանան համապատասխան աջակցություն:
Սերունդների հերթափոխը փառատոնի ընթացքում Վերջերս տեղի ունեցած ﬕջոցառումը վկա-
շարունակեց բժշկական համալսարանի Ուրախների և յեց, որ բժշկական ինստիտուտին և Հայաստանի
հնարաﬕտների ակումբի ԱՐՄՄԵԴ թիմը, որի ելույ- Հանրապետությանը ﬔծ ճանաչում բերած թիﬕ գոր-
թի մասին ԵրԲԻ-ի անդաﬓերը բավականին դրական ծունեությունն այսօր էլ հիշվում և արժանանում է ﬔծա-
կարծիք հայտնեցին՝ հույս ունենալով, որ հետևողական րանքի՝ այս դեպքում ԵՊԲՀ ռեկտոր Ա.Ա. Մուրադյանի
ստեղծագործ աշխատանքի արդյունքում ԱՐՄՄԵԴ-ը նախաձեռնությամբ:
նույնպես կարող է իր հաղթարշավով շարունակել Տոնական հանդիսավոր ﬕջոցառման ընթացքում ներ-
ԵրԲԻ-ի ավանդույթները: կայացվեցին բժշկականը և ԵրՄԻ-ի հաղթանակները
Միջոցառման կազմակերպիչների նպատակը լիովին ներկայացնող վավերագրական կինոնկարներ, ինչպես
իրականացավ, քանի որ նույն բեմում հանդիպեցին լե- նաև «Օտար, ամայի ճամփեքի վրա» հումորային նկա-
գենդար ԵրԲԻ-ի և նորաթուխ ԱՐՄՄԵԴ-ի տղաները: րահանումը համալսարանական թեմաներով:
Ավագներից ﬕջոցառման հյուրերի թվում էին ԵրԲԻ
«Ինձ դ ր եկավ տղաների ել յթը, ԱՐՄՄԵԴ-ը ց ցադրեց սրաﬕտ հ մոր՝ նենալով արտիստիկ տվյալներ:
Աﬔնակարևորը՝ հանդիսատեսը նրանց սիր մ է և ջերմ է ընդ ն մ, իսկ թե ինչ ՈւՀԱ-ի երիտասարդական
թիﬔրը չեն կարողան մ ներկայանալ ﬕջազգային փառատոների, կարծ մ եմ՝ դրա հիﬓական պատճառն այն
է, որ ավելի քիչ են աշխատ մ իրենց վրա՝ գիտելիքների ավելացման իմաստով»:
Ա.Ա. Մ ՐԱԴՅԱՆ, ԵՊԲՀ երիտասարդ սերունդը ﬕշտ խորին
ռեկտորի ժամանակավոր պաշտո- հարգանքով և պատկառանքով կվե-
նակատար. «Յուրաքանչյուր ԲՈւՀ-ի րաբերի իր դասախոսներին՝ նրանց,
գործունեության առանցքը ուսանողն ովքեր կրթել ու դաստիարակել են
է, և ԲՈւՀ-ում իրականացվող բոլոր իրենց: Պահն օգտագործելով՝ ես
գործընթացները, որոշուﬓերը, ﬕջո- բեմ եմ հրավիրում ԵՊԲՀ երկարամ-
ցառուﬓերը պետք է ﬕտված լինեն յա ռեկտոր, ակադեﬕկոս Վիլեն
ուսանողության կրթությանն ու դաս- Հակոբյանին: Ականավոր բժիշկ-
տիարակությանը: Այս ﬕջոցառումը գիտնականը ղեկավարել է բժշկա-
նույնպես նպատակ ունի համախմբել կան ԲՈւՀ-ը ԵրՄԻ թիﬕ ստեղծման,
ուսանողներին և դասախոսներին՝ կայացման և դրան հաջորդող տարի-
փորձելով ﬔծարել ավագներին և ներին:
հարգանքի տուրք տալ նաև երիտա-
սարդ սերնդին, որն ունի վառ ապա- Հ.Գ.- Ի պատասխան ԱՐՄՄԵԴ թի-
գա:
Բժշկական համալսարանը ﬔր երկ- ﬕ տղաների հ մորային առաջար- Միջոցառ ﬕց օրեր անց
րի առողջ ապագայի կերտման ﬔջ կին, թե հնարավոր թյ ն ընձեռե- ստացված ՈւՀԱ ﬕջազգային
ուրույն դերակատարում ունի: Ես կոչ լ դեպք մ իրենք կարող են կրկնել
եմ անում ուսանողությանը՝ երբեք
չմոռանալ այն դասախոսներին, պրո- ԵրՄԻ-ի հաղթանակը Սոչի մ, Արﬔն ﬕ թյան և հեռ ստատեսային
ֆեսորներին, ովքեր երիտասարդնե-
րի համար ապահովել են ինքնադրս- Մ րադյանը իր ել յթի վերջ մ, դի- ԱՄԻԿ» միավորման՝ 2017
ևորման և զարգացման լայն հնարա-
վորություններ: ﬔլով ԱՐՄՄԵԴ-ի տղաներին, ավե- թվականի հունվարի 10-23-ը
Կարևորելով սերնդափոխությու-
նը բժշկության զարգացման բոլոր լացրեց՝ Սոչին ﬓ մ է ժի ﬔջ... Սոչիում կայանալիք ՈւՀԱ 28-րդ
փուլերում՝ համոզմունք ունեմ, որ
Ռեպլիկը ﬔծ աշխ ժ թյ ն առա- միջազգային փառատոնին ԵՊԲՀ
ջացրեց դահլիճ մ և հատկապես թիմին մասնակցության հրավերը
ԱՐՄՄԵԴ-ի տղաների մոտ, որին ար- տրամադրում է հույս ունենալ,
ձագանքեցին նաև ԵրՄԻ-ի ներկայա- որ սերունդների հերթափոխը
ց ցիչները. «Օգտագործեք պահը, շարունակվում է` նույնիսկ անվան
ինչպես ﬔնք՝ ժամանակին»... նույնացմամբ՝ ԱՐՄՄԵԴ-ը
այսուհետ կկոչվի ԵրՄՈւ:
Վ.Պ. ՀԱԿՈԲՅԱՆ, ակադեﬕկոս. Մեր հանրապե- րում էր հաճախակի խորհրդակցություններ կենտրոնում՝
տության համար ծանրագույն տարիներին ծնվեց ԵրՄԻ թի- Մոսկվայում: Այդ հավաքների ժամանակ, երբ ինձ շնորհա-
մը, որը հետագայում բարձր պահեց այն ԲՈւՀ-ի պատիվը, վորում էին ﬔր տղաների հաղթանակի կապակցությամբ,
որը հնարավորություն տվեց նրանց աշխատելու, ստեղծա- նրանց մասին հիացական կարծիքներ հայտնում, ես ինձ
գործելու: Ցավում եմ, որ դահլիճում ներկա չէ այն տարի- զգում էի 7-րդ երկնքում և ուրախանում էի, որ կարողացել
ներին բժշկական ինստիտուտի արհկոﬕտեի նախագահ եմ օգնել այս թիﬕ կայացմանը, որն այսօր հնարավորու-
Նոնա Ավետիսյանը, ով տղաների համար առանց չափա- թյուն է տալիս հպարտությամբ ներկայացնել այն բժշկա-
զանցության հոգևոր ծնողի դեր կատարեց, ոչ ﬕայն օգնեց կան հաստատությունը, որի սաներն էին ﬔր տղաները:
աշխատանքային պայմանների ստեղծմանը, այլև բոլոր
հարցերում, որոնք կապված էին նրանց հարգելի բացակա- Ավարտելով խոսքս՝ ուզում եմ հղում անել՝ բժշկականը
յությունների, բաց թողնված դասաժաﬔրը լրացնելու և ﬕշտ եղել է առաջինը և՛ КВН-ով, և՛ իր ինքնագործունեության
ուսանողների համար այլ կարևորագույն հարցերի կարգա- խմբերի ելույթներով, և՛ բուհական ﬕջազգային կապերի
վորմանը: Ճիշտ է՝ տղաներից շատերը բժիշկներ չդարձան, հաստատմամբ, և՛ արտասահմանցիների կրթության, և՛
սակայն նրանք իրենց ելույթներով ու հաղթանակներով շատ ու շատ այլ հարցերում:
բուժեցին ﬔր վիրավոր ներաշխարհը: Թիﬕ հասցեին գո-
վասանքի խոսքեր լսելու բազմաթիվ առիթներ եմ ունեցել: Ես այսօր շնորհավորում եմ ﬔր նոր ռեկտորին, ով, ի
Ավելին՝ խորհրդային բարձրագույն կրթությունը ենթադ- դեպ, այդ տարիներին բժշկականի ուսանող էր և մաղթում
եմ՝ բարձր պահել ﬔր ԲՈւՀ-ի վարկանիշը:
Միջոցառման հյ րերը նվեր ստացան իրենց իսկ քանդակները, իրենց մասնագիտ թյ նը
հիշեցնող բժշկական խալաթներ և 25-ամյա հոբելյանի առթիվ՝ պատվոգիր:
Փլուզման եզրին կանգնած, ըստ էու- կան քննադատությունը: Երևույթը շատ ԵրՄԻ»-ի գլխավոր մրցանակը
թյան իր վերջին օրերն ապրող ԽՍՀՄ էր դուր գալիս նույն այդ անտանելի վի- հանձնված է Հայաստանի
կոչված կայսրության նեգատիվ վերա- ճակում տառապող ժողովրդին, և լավ բժշկության պատմության
բերմունքը Հայաստանի նկատմամբ էր ընդունվում նրա կողﬕց: Թվում էր՝ թանգարանին՝ ի պահ
այնքան արտառոց էր, որ, ինչպես ըն- առիթն օգտագործելով՝ ﬔր տղաները
դունված էր ասել ժամանակին, մոս- հանդես կգան առկա իրավիճակի քննա- Իսկ ո՞րն էր գաղտնիքը նրանց հաջո-
կովյան կենտրոնական հեռուստատե- դատությամբ: Չմոռանանք, որ խաղը ղության:
սությունը որպես բարի խոսք չէր նշում պետք է կայանար 1991-ի հոկտեմբերին,
անգամ Հայաստանի տաք եղանակի երբ ԽՍՀՄ-ի փլուզմանը ﬓում էր ընդա- Ուրախների և հնարաﬕտների մրցույ-
մասին… ﬔնը ﬔկ աﬕս: թը թիմային խաղ է, և կարևոր է, որ թի-
մը լինի ﬕասնական:
Ըստ էության իրենց իսկ ձեռքով փլուզ- Սակայն ЕрМИ-ն ЕрМИ չէր լինի, եթե
վող կայսրության ներկայացուցիչները գնար այս հեշտ և էժանագին քայլին: Այդ տարիներին զարմանալի ﬕասնա-
ձև էին անում, թե ԽՍՀՄ-ի թիկունքին Ելույթը խիստ ապաքաղաքականաց- կան էր ոչ ﬕայն ЕрМИ-ն, այլև ﬔր ողջ
առաջին դաշույնը խրեց Հայաստանը՝ ված էր և իրոք համապատասխանում էր ժողովուրդը, ժողովուրդ, որը վերջապես
Արցախյան ազատամարտով: իր անվանը՝ ուրախ և հնարաﬕտ… պայքարի էր ելել հանուն Արցախի ազա-
տագրման:
Այս իրավիճակում պետք է կայանային Ինչպես ընդունված է ասել՝ ցրտի, մթի,
ուրախների և հնարաﬕտների մրցույթ- սովի, պատերազﬕ տարիներին ﬔր Երկրորդ հանգամանքը թերևս այն
ները, եզրափակիչ խաղերը: տղաների ելույթները նման էին լույսի էր, որ ճանաչված թիﬔրի ելույթների
ճառագայթի՝ խավարի թագավորության տեքստերը ստեղծում էին Խորհրդային
Արդեն ﬔծ ճանաչում ունեցող ԵրԲԻ թի- ﬔջ: Միության ճանաչված երգիծաբաններ,
ﬕ հաղթանակն այդ իրավիճակում կաս- հումորիստներ, ռեժիսորներ: Մեր տղա-
կած էր ներշնչում: Հայաստանցիներիս Եվ պայթեց այն հրավառությունը, որը ները, ﬔրժելով այդ երևույթը, կտրակա-
արդեն «էքստրեﬕստ և բոյեվիկ» մակ- ոչ ﬕայն բազմաﬕլիոն հեռուստասրա- նապես դեմ էին ներմուծվող հումորին:
դիրներով բնութագրած կայսրության հին, այլև հենց ժյուրիին դարձրեց իր
ձայնափող կենտրոնական հեռուստա- երկրպագուն: Նրանք բնածին երգիծաբաններ, սցե-
տեսությունը հազիվ թե իր կազմակեր- նարիստներ, պարերի և երաժշտական
պած ﬕջոցառման հաղթողի դափնին Տեսնել էր պետք գնահատող հանձ- համարների բեմադրիչներ էին, երի-
տար Երևանի բժշկական ինստիտուտի նաժողովի պահվածքը ﬔր տղաների տասարդներ, ովքեր ոչ ﬕայն տիրապե-
թիﬕն: ելույթի ժամանակ՝ հասկանալու այն մա- տում էին բեմական վարպետությանը,
կարդակը, որ ներկայացնում էր ЕрМИ-ն պահվածքին, այլև տարբեր իրավիճակ-
Սակայն տվեց, քանի որ անհնար էր (ԵրԲԻ): ներում կարողանում էին շատ արագ
չտալ... կողﬓորոշվել, իմպրովիզներ անել և
Ավելին՝ ﬔր տղաների սրաﬕտ հու- պայթեցնել դահլիճը այնպիսի ծիծաղով,
Այդ տարիներին շատ ընդունված էր մորին անասելի ջերմությամբ էին ար- ինչպիսին լինում էր ﬔր տղաների յու-
քաղաքական հումորը, և այս մրցապայ- ձագանքում նաև մրցակից թիﬔրին րաքանչյուր ելույթի ժամանակ:
քարը ևս շատ էր քաղաքականացվել, սատարողները, անգամ իրենք՝ «հա-
ընձեռված ազատությունը հնարավո- կառակորդ» թիﬔրի անդաﬓերը: Աﬔ-
րություն էր տվել քննադատել «վերևին- նից արտառոցը թերևս այն էր, որ ﬔր
ներին»՝ քաղաքական գործիչներին, պե- տղաները ստիպեցին Բաքվի թիﬕ մոլի
տության ղեկավարներին: Սովորական երկրպագու Յու. Գուսմանին բարձրաց-
էր դարձել սոցիալական անտանելի նել աﬔնաբարձր գնահատականի ցու-
վիճակի ﬔրկապարանոց և անվանա- ցիչը:
Արﬔն Մ րադյանը որոշեց Բժշկականի խորհրդանշական ԵրՄԻ-ի տղաները
դահլիճից հետևել իր իսկ կառ յցին պակաս մ էին 2 իրենց ԲՈւՀ-ին նվիրեցին
նախաձեռնած և կազմակերպած խորանարդներ, որոնց տեղադրման
ﬕջոցառման ընթացքին պատիվը վերապահվեց ավագներին՝ Մխիթար Հերաց
պրոֆեսորներ Ա. Ազնա րյանին և բրոնզե դիմապատկեր:
Դ Խ դավերդյանին
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ», 1991 թվական, թիվ 10 Արսեն Դանիելյան, Ռաֆայել Հովհաննիսյան, Կարեն
Հարցազրույցի առիթով Ապագա բժշկի» խմբագրութ- Ղազարյան, Ռուբեն Թումանյան, Տիգրան Վարդանյան,
յուն հրավիրված տղաները նշեցին, որ իրենց լավագույն Արﬔն Հակոբջանյան, Գագիկ Բունիաթյան (դիրեկ-
ելույթներից ﬔկը հումորի ու երգիծանքի էպիկենտրոն տոր), Ռուբեն Ջաղինյան:
Օդեսայի ապրիլյան Հումորեսկի» ընթացքում էր, երբ Անմոռաց այդ օրը Ապագա բժշկում» տոնական տրա-
չափազանց ներկայացուցչական հանդիսատեսի՝ Ժվա- մադրություն էր, տղաները կատակում էին, սրամտում,
նեցկու, Զադորնովի, Նովիկովայի, Ֆիլիպենկոյի և այ- վերհիշում…
լոց ներկայությամբ տրված հաﬔրգ-բեմադրության Ի դեպ՝ նրանց հաղթանակներից հետո Երևանի բժշկա-
ժամանակ 30 րոպե շարունակ դահլիճը ալեկոծվում էր, կան ինստիտուտի փոստը լի էր լինում հիացական նա-
անվերջ ծափերն ու բռավոները» նույնիսկ խանգա- մակներով, շնորհավորական հեռագրերով …
րում էին՝ հնարավորություն չտալով վայելելու տղաների Տղաների նկատմամբ վերաբերմունքը չափազանց
նրբերանգ հումորը: ջերմ էր իրենց կրթօջախում: Դրա մասին են վկայում
ոչ ﬕան այն պայմաններն ու հնարավորությունները,
որոնք ստեղծվում էին տղաների համար, այլև յուրա-
քանչյուր հաղթանակից հետո այն բազմաթիվ հան-
դիպում-երեկոները, որոնք վերածվում էին ﬔծարման
հուզիչ արարողությունների:
Ս. ԹՈՐՈՍՅԱՆ
Նույն հարցազրույցի ընթացքում ﬔնք խնդրեցինք ԵրԲԻ-ի ավանդույթները հետագայում շարունակեց
թիﬕ ավագ Ռաֆայել Մինասբեկյանին թվարկել թի- Նոր հայեր» թիմը, որի կազմում նույնպես ապագա
ﬕ անդաﬓերին, քանի որ նրանցից յուրաքանչյուրն
իր գույնն էր բերում թիﬕն: Նրա ներկայացմամբ ցան- բժիշկներ կային
կանում ենք ﬔկ անգամ ևս նշել տղաներին՝ անուն
առ անուն. Հրանտ Բարսեղյան, Արﬔն Գրիգորյան,
Գրիգոր Նազարյան, Մարկ Սաղաթելյան, Անդրեյ
Տեր-Զաքարյան, Գոռ Նահապետյան, Արﬔն Եփրեմյան,
Լ սանկարներ մ Ապագա բժշկի» հյ րերն են ԵրԲԻ-ի տղաները (1-ին
լ սանկար) և Նոր հայերը» (2-րդ լ սանկար)
Օրն առավել տոնական դարձավ ՎԵՐՆԱՏՈՒՆ» գիտամշակութային կենտրոնի երգչախմբի,
Մեդունի» էստրադային և պարային համույթների ելույթներով: Ի դեպ՝ ի տարբերություն
մնացած գեղարվեստական կատարումների, հնդիկ ուսանողները հանդես եկան ոչ թե
օտար լեզվի կատարումով, այլ Սայաթ Նովայի Աշխարհումս իմն դուն իս» կատարմամբ:
Ի՞ՆՉՆ ԷՐ ՄԵԶ ԱՅԴՔԱՆ ՍՐԱՄԻՏ ԴԱՐՁՐԵԼ
Խորհրդային տարիներին, հատկա- կարող էր հիմք ծառայել հումորի
այս շարքի ընդլայնմանը: Կարծում
պես 60-80-ական թվականներին, շատ եմ` այս երևույթին հիմք կարող
էին հանդիսանալ այն երկիմաստ
տարածված էր սրաﬕտ իմաստա- պատասխանները, որոնք տրվում
էին սփյուռքի համար պատրաստ-
խոսությունների դրսևորման ﬕ ձև, վող հաղորդուﬓերում՝ արտա-
սահմանցի ունկնդիրների արծարծած
որը ներկայումս այդքան էլ չի հիշա- հարցերին ի պատասխան: Պարզ է, որ
Խորհրդային ռադիոծրագրերում` ուղղ-
տակվում: Խորհրդային տարիներին ված արտասահմանցի հայազգի ունկն-
դիրներին, որն ուներ հարց ու պա-
անեկդոտների գերակշռող ﬔծամաս- տասխանի բաժին, սփյուռքահայերի
կողﬕց բարձրացված հարցերի պա-
նությունը կազմում էին այս կամ այն տասխանները ﬔրկապարանոց լինել
չէին կարող, դրանք նրբորեն հղկված,
հարցին հայկական ռադիոյի» սրա- երկիմաստ, գլխավոր հարցից շեղման
ﬕտում ունեցող պատասխաններ էին:
ﬕտ պատասխանները: Ի զարմանս
Ժամանակին Եվրոպայում հայկա-
ﬔզ՝ ժամանակի մտավորականների, կան ռադիոյի» տարածմանը նպաս-
տել է Խորհրդային Միությունում 1967-
լրագրողների, անգամ երգիծաբաննե- ից հրատարակվող Zeitschri Sputnik
բազմալեզու ամսագիրը: Այնտեղ ռա-
րի՝ ոչ ոք չգիտեր` ով է այդ սրամտութ- դիոն կոչվում էր Ռադիո Երևան»: Կա-
յին նաև բուլղարական անեկդոտներ,
յունների հեղինակը, ովքեր են դրանք որտեղ Ռադիո Երևանի» զրուցակիցը
Ռադիո Փարիզն» էր: Մի օրինակ այդ
ստեղծում, քանի որ վերջիններս չէին ամսագրից.
հնչում ռադիոյով, չէին հաղորդվում «Հաղորդում է Ռադիո Երևանը»՝
չինական ագրեսորների ﬕ խումբ
հեռուստատեսությամբ, չէին հանկարծակի հարձակվել է սահմա-
նին խաղաղ հող վարող խորհրդային
տպագրվում թերթերում, ﬕայն գի- տրակտորի վրա: Տրակտորը պատաս- երկրի խորքը: Գյուղնախարարությու-
խանել է հրթիռային համազարկով, նը զգուշացրել է, որ եթե սադրանքը
տեինք տարածողներին` անծայրածիր որից հետո օդ է բարձրացել ու գնացել կրկնվի, ապա ﬔր դաշտերում կհայտն-
վեն ուղղահայաց թռիչքի և վայրէջքի
Խորհրդային Միության այն քաղա- հնձիչներ»:
քացիները, ովքեր սիրում էին հումո- Հայկական ռադիոյին» վերագրվող
անեկդոտները շատ ավելի փոքր չափի
րը: Ես ﬕնչև հիմա էլ չեմ կարողա- ﬔջ էին` ﬔկ հարց` ﬔկ կարճ պատաս-
խան, որն ուներ խորքային իմաստ և
նում հասկանալ, թե ﬔր ժողովրդի ոչ թաքնված քաղաքական ﬕտվածութ-
յուն:
այնքան ուրախ կենսագրության ﬔջ
Ներկայումս ֆեյսբուքյան Հայկա-
ինչպես տեղավորվեց հայկական ռա- կան ռադիո» էջում փորձ է արվում
վերականգնել հայկական ռադիոյի»
դիո»հասկացությունը և այդքան լայն փառահեղ անցյալը, սակայն, ցավոք,
այն բավականին հեռու է իր նախատի-
տարածում գտավ: Այդ սրամտութ- պից:
յունները սկսվում էին այսպես. Հայ- Ս. ԹՈՐՈՍՅԱՆ
կական ռադիոյին հարցնում են…», և
հնչում էր հիﬓականում քաղաքական
սարկազմով պատասխանը՝ տվյալ
հարցի վերաբերյալ: Հետաքրքիր է
նաև այն հանգամանքը, որ հայկական
ռադիոն չի ունեցել անեկդոտիկ հարց
ու պատասխանի հաղորդաշար, որը
Նրանց համար, ովքեր դեռ հիշում են և նրանց համար,
ովքեր չեն առնչվել հայկական ռադիոյի» սրախոսություններին
– Ո՞ւմ հետ է սահմանակցում - Որտեղի՞ց են սովետական քաղաքա-
Խորհրդային Միությունը: - Ո՞վ է դիվանագետը: ցիներն իմանում ﬕջազգային լուրերը։
- Ում հետ ուզում է, նրա հետ էլ սահ- - ՏԱՍՍ-ի հերքուﬓերից։
մանակցում է: - Այն տղամարդը, ով կարող է համո-
զել կնոջը, որ մուշտակը նրան գիրաց- - Ինչո՞ւ հայերը տիեզերք չեն թռչում:
- Հնարավո՞ր է, արդյոք, կոմունիզմը - Դա չի կարելի անել, որովհետև
տեղափոխել Փարիզ: նում է: այդ դեպքում բոլոր հայերը կﬔռնեն
- Հնարավոր է, բայց ﬔղք են: հպարտությունից, վրացիները` նա-
խանձից, և ի՞նչ՝ ողջ Անդրկովկասը
պիտի ﬓա ադրբեջանցիների՞ն...
– Ե՞րբ լավ կլինի: - Ճի՞շտ է, որ հանճարեղությունը հի-
- Արդեն եղել է:
վանդություն է: -Ինչու՞ են կանայք ավելի շատ
ապրում, քան տղամարդիկ:
- Հնարավո՞ր է ապրել ﬕայն աշխա- - Այո, հիվանդություն է, սակայն շատ - Որովհետև նրանք երբեք զոքանչ չեն
տավարձով: ունենում:
- Չգիտենք, չենք փորձել: հազվադեպ հանդիպող և բոլորովին
վարակիչ չէ: - Ի՞նչն է Խորհրդային Միությունում
- Ինչո՞ւ է աքաղաղն այդքան շատ եր- հարատև:
գում: - Ժամանակավոր դժվարություննե-
- Որովհետև ունի տաս կին և ոչ ﬕ րը:
զոքանչ: - Կարո՞ղ է, արդյոք, կինը ամուսնուն
դարձնել ﬕլիոնատեր: - Ո՞րն է աշխարհի աﬔնախելացի
- Ինչո՞վ է պատժվում երկկնությունը: ազգը:
- Երկզոքանչությամբ: - Այո, եթե ամուսինը ﬕնչև ամուսնա- - Շնորհակալություն հաճոյախոսու-
թյան համար:
նալը եղել է ﬕլիարդատեր:
- Ի՞նչ բան է դիետան:
- Դիետան այն է, երբ քաղցից ﬔռ-
նում ես ﬕ քիչ ավելի երկար ապրելու
նպատակով:
- Ի՞նչից են առաջանում բոլոր հիվան-
դությունները:
- Բոլոր հիվանդությունների առա-
ջացման պատճառը նյարդերն են, իսկ
սիֆիլիսինը` հաճույքը....
Չկա Երևանի՝ հատկապես հին Երևանի
մասին պատմող որևէ փաստագրական տե-
սանյութ, որում հենց առաջին վայրկյաննե-
րից չերևա Երևանի բժշկական ինստիտու-
տի կենտրոնական կամ ինչպես ընդունված
է ասել սև կամ կենսաքիﬕական մասնա-
շենքի պատկերը՝ իր արծաթափայլ գմբե-
թով:
Ի դեպ՝ հենց այդ գմբեթի տակ է գտնվում
ավանդական բժշկական ուսուﬓական
հաստատության համար ընդունված ոճով
կառուցված 5-րդ լսարանը:
1927 թվականին ճարտարապետ Ալեք-սանդր Թա-
մանյանի նախագծով կառուցված անատոﬕկուﬕ
մասնաշենքից հետո բժշկական ինստիտուտի երկ-
րորդ կառույցը 1930 թվականին կառուցված կենտ-
րոնական մասնաշենքն է, որը նախապես եղել է
ներկայիս մասնաշենքի կեսը:
Հայ-ռուսական՝ Սլավոնական համալսարանում երի- ցինք դարպասը, ու հակառակորդի խաղը չստացվեց։
տասարդության համաշխարհային և ուսանողութ- Այնպես չէ, որ ուսանողները վատ խաղացին»։
յան ﬕջազգային տոներին նվիրված ﬕջոցառուﬓերի ԱԺ պատգամավոր Կարեն Ավագյանն ընդգծեց, որ
շրջանակում իրենց ուժերը չափեցին պաշտոնյաների երիտասարդական ﬕջոցառուﬓերի շրջանակներում
և ուսանողների ֆուտբոլային թիﬔրը։ Պաշտոնյա- առանձնահատուկ տեղ են հատկացնում առողջ ապրե-
ների թիմում խաղում էին ՀՀ ԱԺ պատգամավորներ լակերպը քարոզող ծրագրերին. Տարիների ընթացքում
Էդուարդ Շարմազանովը, Կարեն Ավագյանը, Արﬔն այս ծրագիրն իրականացնելով՝ հասկացել ենք, որ լա-
Բաբայանը, Սամվել Ֆարմանյանը, Ազգային ժողո- վագույն օրինակն է, երբ երիտասարդ պաշտոնյաները
վի աշխատակազﬕ ղեկավար, գլխավոր քարտուղար խաղում են ուսանողների հետ՝ իրենց օրինակով ցույց
Հրայր Թովմասյանը, ԵՊԲՀ ռեկտորի պաշտոնակա- տալով, որ ﬔր երկրին պետք են առողջ երիտասարդ-
տար Արﬔն Մուրադյանը, Սարգիս Քեֆիլյանը և այլք։ ներ, և նրանց համար վարակիչ պետք է դարձնենք
Ուսանողների թիմում էին ուսանողական կառույցնե- սպորտով զբաղվելու մշակույթը։ Սա ընկերական խաղ
րի ներկայացուցիչներ։ Խաղն ավարտվեց 4։1 հաշվով՝ է, այստեղ հաղթողներ ու պարտվողներ չկան։ Մենք
հօգուտ պաշտոնյաների։ Ընդ որում՝ պաշտոնյաներից ցանկանում ենք, որպեսզի բոլորն ակտիվ լինեն, այդ
հետրիկի հեղինակ է դարձել Սարգիս Քեֆիլյանը, դար- ակտիվությունից կախված է նրանց տրամադրությունը,
պասը գրավել է նաև պատգամավոր Արﬔն Բաբայանը։ իսկ տրամադրությունից՝ կրթությունն ու աշխատանքը»։
Ուսանողների թիﬕց գոլի հեղինակ է դարձել Վաչագան Պարոն Ավագյանը տեղեկացրեց նաև, որ ﬕնչև ԲՈւՀ
Մարտիրոսյանը։ ընդունվելն ինքը բռնցքամարտիկ է եղել։ ԲՈւՀ ընդուն-
Խաղն ընթացել է դրամատիկ պայքարում։ ՀՀ ԱԺ նա- վելուց հետո պրոֆեսիոնալ սպորտը թողել է, սակայն
խագահի տեղակալ Էդուարդ Շարմազանովը, խոսելով շարունակել է մարզվել, ակտիվ կենսակերպ վարել։
իրենց հաղթանակի մասին, նկատեց, որ դա գուցե արդ- Ֆուտբոլային ընկերական հանդիպումը կազմակեր-
յունք է իրենց մոտիվացված, կազմակերպված լինելու։ պել էին Հայաստանի երիտասարդական հիﬓադրամը
Ուսանողներն էլ էին լավ խաղում։ Ով առաջին գոլը և ՀՀԿ երիտասարդական կազմակերպությունը։
խփեր, նա էլ պետք է հաղթեր։ Երբ թիﬔրի ֆունկցիո- Ի դեպ՝ սա ուսանողների և պաշտոնյաների երկրորդ
նալ վիճակը նույնն է լինում և ուժերը հավասար են, ով մրցամարտն է: Ցավոք առաջինը նույնպես ավարտվել է
առաջին գոլը գրանցում է, հոգեբանական առավելութ- ուսանողների պարտությամբ: Այս մասին՝ հաջորդ էջում:
յուն է ստանում։ Մեր բախտը բերեց՝ առաջինը գրավե-
ԱՊԱԳԱ ԲԺՇԿԻ» ՊԱՀՈՑԻՑ
1998 թվական, ապրիլ, 3-րդ թողարկում
Աննախադեպ հանդիպումը
Գրանդ Տոբակոյի մարզադահ-
լիճում անսովոր էր, քանի որ
առաջին անգամ մրցապայքա-
րի էին դուրս եկել բավականին
բարձրաստիճան պաշտոնա-
տար անձինք և ուսանողնե-
րը: Բասկետբոլի Ապագա» և
Միասնություն» թիﬔրը եզա-
կի ﬕջոցառման մասնակից-
ներ էին: Միասնություն» թի-
ﬕ կազմում էին Հայաստանի
Հանրապետության նախագահի
թեկնածու Ռոբերտ Քոչարյանը,
ԼՂՀ նախագահ Արկադի
Ղուկասյանը, ՀՀ ՆԳ և ԱԱ նա-
խարար Սերժ Սարգսյանը, ՀՀ
արտգործնախարարի պաշտո-
նակատար Վարդան Օսկանյա-
նը, ՀՀ մշակույթի, երիտասար-
դության հարցերի և սպորտի
նախարար Իշխան Զաքարյանը
և պաշտոնատար այլ անձինք:
Ապագա» թիմը համալրված
էր Հայաստանի ուսանողական
խորհուրդների անդաﬓերով:
Մեր ԲՈւՀ-ը ներկայացնում էին
Սամվել Ափինյանը, Սեպուհ
Մոնջյանը, Մհեր Ղազարյանը:
Թիﬕ կազմում էին նաև ﬔր
շրջանավարտներ, Երկրապահ
կամավորական ﬕության վար-
չության անդամ Ղուկաս Ուլի-
խանյանը, հանրապետական
ուսանողական խորհրդի նա-
խագահ, ԵՊԲՀ առաջին ուսա-
նողական խորհրդարանի նա-
խագահ Արտակ Գրիգորյանը:
Ավագների հաղթանակն ավե-
լի շատ պայմանավորված էր
երիտասարդների կաշկանդվա-
ծությամբ, ովքեր չհաղթահարե-
ցին բարդույթները և չկարողա-
ցան ցուցադրել լավ խաղ:
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 19
Ուսումնափորձարարական վիրասրահում
Կենդանի հյուսվածքների հետ աշխատանք, վի-
րահատարանում պահելաձևի կանոններ, թիմա-
յին մոտեցում. այս և շատ այլ կարևոր վիրաբուժա-
կան հմտություններ ﬔր համալսարանի ապագա
բժիշկները կարողանում են ձեռք բերել տեղա-
գրական անատոﬕայի և օպերատիվ վիրաբու-
ժության ամբիոնի ուսուﬓափորձարարական վի-
րասրահում: Գործնական հմտությունների դասա-
վանդման ընթացքում ուսանողները ծանոթանում
են վիրասրահի աշխատանքների կազմակերպ-
մանը, ինչպես նաև դասախոսների հսկողությամբ
ինքնուրույն կատարում են վիրահատություններ
փորձարարական կենդանիների վրա: Ի տարբե-
րություն հավելյալ սարքավորուﬓեր պահանջող
ուսուցման այլ ﬔթոդների՝ այստեղ հատկապես
կարևորվում է ապագա բժշկի կլինիկական մտա-
ծողության ձևավորումը՝ ոչ ﬕայն մասնագիտա-
կան հմտությունների, այլև բանավոր խոսքի
զարգացումը: Մեծ տեղ է տրվում ուսանողների
ուսուﬓահետազոտական և գիտահետազոտա-
կան աշխատանքներին: Ամբիոնին կից գործում է
ուսանողական գիտական խմբակ: Կազմակերպ-
վում են տարատեսակ համաժողոﬖեր ու օլիմ-
պիադաներ, որոնք, առաջին հերթին, ﬕտված են
ապագա բժիշկների գործնական հմտությունների
կատարելագործմանը:
Ուսուﬓափորձարարական վիրասրահում ուսա-
նողները կարողանում են ﬕմյանց փոխարինելով
հանդես գալ վիրաբույժի, վիրահատական քրոջ,
օպերատորի դերում՝ թիմային աշխատանքի
շնորհիվ ամբողջացնելով փորձարարական վի-
րահատության ողջ ընթացքը:
20 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
«Տղաներ, որ ելան մարտի» նախագծի շրջանակ մ
«Արﬔնպրեսը» ներկայացն մ է Արցախ մ ծառայած Տիգրան
Հախվերդյանին և նրա սխրանքի պատմ թյ նը։ Լեռնային
Ղարաբաղի Հանրապետ թյան նախագահի հրամանագրով
նա պարգևատրվել է «Մարտական ծառայ թյ ն» ﬔդալով։
Պատմ մ է, որ հակառակորդը
եղել է մոտ 1 կմ հեռավոր թյան
վրա, անգամ ավելի քիչ՝ մոտավո-
րապես 500 մ։ Տիգրանը, սակայն,
հաﬔստորեն չի ցանկան մ խոսել
իր սխրանքի մասին, բայց երբ նրան
համոզ մ ես, որ Սաշա ան նով իր
ծառայակցի մարﬕնը չեզոք գոտուց
դ րս բերելը հենց հերոս թյ ն է
շատ մարդկային քայլ, պատաս-
խանում է, որ չի սիր մ, երբ իրեն
հերոս են անվան մ և ավելացնում
է. «Ես համար մ եմ հերոս, օրինակ,
Ադամ Սահակյանին, նա իմ վաշտից
էր, հենց այն դիրքից, որը գրավել
Տիգրանը սովոր մ է Երևանի պե- սարդի հետ զր ցելիս, խնդրեցի էին»:
տական բժշկական համալսարանի նրան նաև պատﬔլ և ﬕ փոքր վեր- Հարցն մ եմ. «Իսկ ի՞նչ ժ է քեզ
առաջին կ րս մ։ Ատաﬓաբույ- հիշել քառօրյայի ընթացք մ անցած փրկել», պատասխան մ է. «Ինձ
ժի մասնագիտաց մ է ստան մ. իր ճանապարհը, ապր ﬓերը։ թվում է կոնկրետ ժ չկա, որի շնոր-
«Միշտ ցանկացել եմ դառնալ բժիշկ, «Սկզբ մ խփ մ էին ականանե- հիվ ես ողջ եմ ﬓացել։ Հենց իմ
առաջին նպատակս է եղել ընդուն- տերով... սովորական էր, որովհետև դիրքում ես այնպիսի մարդ չեմ տե-
վել բժշկական համալսարան, որը առաջին անգամը չէր։ Բայց չէինք սել, ով մտած մ էր ողջ ﬓալ։ Բոլորը
իրականացրել եմ և գնացել եմ բա- սպաս մ, որ այդքան լայնամաս- մտածել են պաշտպանել հայրենիքը
նակ։ Այժմ կարևոր է, որ կարողա- շտաբ կլինի։ ﬕնչև վերջ, ինչ գնով էլ լինի»:
նամ լավ բժիշկ դառնալ։ Աշխատ մ Ռադիոկայանը ﬕշտ ինձ մոտ էր Վերհիշ մ է դիրքի ավագի խոս-
եմ այդ ղղ թյամբ»: լին մ, խոսակց թյունները լսե- քերը` փախչողին ﬔջքից են խփ մ,
Մեր պատմ թյան հերոսն իր երա- ցինք, աﬔն ինչ պարզ դարձավ, որ րեﬓ ավելի լավ է դիմացից խփեն:
զանքների մասին խոսելիս, աս մ է. սովորական բան չէ՝ պատերազմ է Պատմ թյան հերոսը, իհարկե,
«Հատ կ երազանքներ չ նեմ։ Դժ- սկսվել։ Այդ պահին ﬔր հրամանա- հիշում է նաև իր մարտական ընկեր-
վար է ասել, թե որոնք են իմ երա- տարը չէր կարող ﬔզ հրաման տալ, ներին, ովքեր ﬕնչ այժմ ծառայ մ
զանքները, ավելի շ տ նպատակ- քանի որ իր դիրքի ուղղությամբ էին են իր մաղթանքն ղղեց նրանց.
ներ են, որոնք աշխատ մ եմ իրա- կրակ մ։ Մենք էինք որոշ մ՝ ինչ «Մարտական ընկերներիս մաղթ մ
կանացնել»: անել։ Մի դիրք կար, որ այդ ժա- եմ խաղաղ թյ ն, թող պինդ ﬓան։
Տիգրան Հախվերդյանը փոքր ժա- մանակ վերցրել էր հակառակորդը, Հարկ եղած դեպք մ ես կրկին
մանակ զբաղվել է սպորտով՝ կարա- այնտեղից ﬔր դիրքի վրա կրակելը պատրաստ եմ գնալ և կանգնել
տեով, այժմ չի զբաղվ մ։ շատ հեշտ էր։ Նրանք ﬔզնից բարձր նրանց կողքին։ Անպայման կգնամ,
Աս մ է, որ ﬔկ անգամ մասնակցել էին, քանի որ դիրք մ թ հոգի է բայց հ յս նեմ, որ այլևս այդպիսի
է մրցույթի, զբաղեցրել առաջին տե- լին մ, չորս հոգով դ րս էինք գա- օրեր չեն լինի»:
ղը։ Ընդաﬔնը ﬔկ տարի է զբաղվել
կարատեով: Հաﬔստ այս երիտա- լիս, կրակ մ այդ ղղ թյամբ, հե-
տո փոխվ մ մյուս չորսի հետ»:
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 21
Ինչպես աﬔն տարի՝ այս տարի ևս բ.գ.դ., պրոֆեսոր Ե.Մ. Աղաջանո- խաները հնարավորություն ունե-
«Մուրացան» հիվանդանոցային հա- վան համառոտ, բայց հանգամանա- ցան խոսել ապագայի մասին իրենց
մալիրի էնդոկրինոլոգիական կլինի- լից ներկայացրեց դիաբետի նախա- պատկերացուﬓերի, նպատակների
կան նշեց շաքարային դիաբետի դեմ պատմությունը, ﬕ շարք հետաքր- ու երազանքների մասին։
պայքարի համաշխարհային օրը։ քիր փաստեր՝ շաքարային դիաբետ
Միջոցառմանը, որը նախորդ տարի- ունեցող հայտնիների կյանքից և
ների նման ուներ և՛ ուսուցողական, շաքարային դիաբետ ունեցող երե-
և՛ ժամանցային բնույթ, ներկա էին խաներին ուղղված իր ոգևորող
Մուրացան» համալիրի գլխավոր ուղերձով եզրափակեց ելույթը։
բժիշկը, բուժական գծով փոխտնօ-
րենը, էնդոկրինոլոգիական կլինի- Միջոցառման երկրորդ փուլում
կայի բժիշկները, կլինիկական օրդի- ելույթ ունեցան էնդոկրինոլոգիա-
նատորները, շաքարային դիաբետ կան դիսպանսերի փոքրիկները՝
ունեցող փոքրիկները, նրանց ծնող- ներկայացնելով երաժշտական կա-
ները, «Երազ» հիﬓադրաﬕ ներ- տարուﬓերի ﬔծ ծրագիր։
կայացուցիչները և բազմաթիվ այլ Երեխաներին ոգևորելու համար
հյուրեր։ ժամանած հյուրերը՝ երգիչ Հայկ
ՀՀ գլխավոր մանկական էնդո- Մխոյանն ու դերասան Կարեն
կրինոլոգ, Մուրացանի» էնդոկրի- Հովհաննիսյանն իրենց խոսքով
նոլոգիական կլինիկայի ղեկավար, ու երգով ուրախ տրամադրություն
հաղորդեցին ﬕջոցառմանը։ Երե-
Միջոցառման վերջ մ երեխա-
ներին սպասվ մ էին անակնկալ-
ներ՝ նվերների և հյ րասիր թյան
տեսքով։
Հյ րասիր թյան առանձնա-
հատկ թյ նը կայան մ էր նրա-
ն մ, որ սն նդը մատ ցված էր
ըստ դիաբետոլոգիայ մ ընդ ն-
ված հացային ﬕավորների»,
որը ևս ﬔկ անգամ մատնանշ մ
էր շաքարային դիաբետ նեցող
երեխաների սնման առ մով լայն
ընտր թյան հնարավոր թյ նը և
ներ ս ցողական բն յթ։
ԵՊԲՀ հնդիկ ուսանողների կողﬕց
ավանդույթ է Հնդկական մշակու-
թային երեկո» ﬕջոցառման անցկա-
ցումը, որն աﬔն տարի ﬔկ հարկի
տակ է համախմբում ինչպես ուսա-
նողների և դասախոսների, այնպես
էլ Հայաստանում բնակվող հնդիկ-
ների:
Երևանի պետական բժշկական հա-
մալսարանում կրթություն է ստա-
նում 1.554 օտարերկրյա ուսանող,
որից 864-ը՝ հնդիկ:
Մասնակիցներին ողջունեցին
Հայաստանում Հնդկաստանի դես-
պան Յոգեշվար Սանգվանը և ԵՊԲՀ
ռեկտորի պաշտոնակատար Արﬔն
Մուրադյանը:
Երեկոն մասնակիցների համար
հնդկական մշակույթին հաղորդա-
կից լինելու հրաշալի հնարավորու-
թյուն էր: Հնդիկ ուսանողները ներ-
կայացրին վառ հաﬔրգային ծրա-
գիր` ազգային պարերով, երգերով և
խոհանոցով:
Հերացի» հիվանդանոցային համալիրի պոլիկլինի-
կայում շարունակվում են ԵՊԲՀ պրոֆեսորների կող-
ﬕց իրականացվող անվճար բժշկական խորհրդատվու-
թյունները:
Տասնﬔկ մասնագիտություններով խորհրդատվու-
թյունները կատարվում են յուրաքանչյուր բնակչի համար`
անկախ տարիքից, սեռից և սպասարկման տարածքից,
նախնական գրանցումով, յուրաքանչյուր շաբաթ օր, ժա-
մը 10:00-12:00:
Հարգելի քաղաքացիներ, մանրամասների համար կա-
րող եք զանգահարել (010) 58-07-24 հեռախոսահամա-
րով:
Հասցե` ՀՀ, Երևան, Աբովյան 60, Հերացի» թիվ 1 հի-
վանդանոցային համալիր, Հերացի» պոլիկլինիկա:
Էլ. հասցե` [email protected]:
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 23
Ուսանողական հանրակացարանի բակում
ԵՊԲՀ ուսանողական հան-
րակացարանի բակը մարդա-
շատ էր: Բժշկական համալսա-
րանի այստեղ բնակվող հնդիկ
ուսանողները նշում էին իրենց
Սուրբ Ծնունդը: Տոնը ապագա
հնդիկ բժիշկները նշեցին ավե-
լի վաղ, քանի որ առաջիկա-
յում պետք է պատրաստվեն
քննությունների:
Մշակութային ﬕջոցառման
մասնակիցները ստացան
փոքրիկ նվերներ, ինչպես նաև
ունկնդրեցին ոչ ﬕայն հնդկա-
կան, այլև հայկական մշակույ-
թը ներկայացնող կատարում-
ներ:
Տոնը նշելու գաղափարը
հանրակացարանի պատաս-
խանատուներինն էր: Նպա-
տակը՝ քրիստոնյա հնդիկնե-
րին իրենց կրոնական առանձ-
նահատկությունները նաև ﬔր
երկրում պահպանելու հնարա-
վորություն ընձեռելն էր:
Այս ﬕջոցառումը վկայում է
այն մասին, որ տարբեր ազ-
գային և կրոնական պատկա-
նելություն ունեցող մարդիկ
կարողանում եմ հաﬔրաշխ,
բարեկամական մթնոլորտում
ապրել կողք-կողքի՝ ﬔկ հար-
կի տակ:
ԱՄՆ-ի USAID ֆինանսավորմամբ վարիչ, դոցենտ` Կ.Մ. Սահակյան) նակները և այլ հարցեր:
ու ﬕ շարք այլ կառույցների աջակ- հաղթող ճանաչվեց և արժանացավ Երկօրյա հանդիպման ընթացքում
ցությամբ Աղվերանում անցկացվեց մրցանակի: վերոնշյալ թեմաներով իրականաց-
ՀՀ առողջապահության ոլորտում Բացի այդ՝ սեﬕնարի մասնակից- ված թիմային աշխատանքները
գործող ասոցիացիաների մասնա- ները գիտելիքներ ձեռք բերեցին մասնակիցներին տեսական գիտե-
գիտական կարողությունների զար- կազմակերպությունների զարգաց- լիքներից բացի տվեցին նաև գործ-
գացմանն ուղղված ուսուﬓական ման և ծրագրերի մշակման բնա- նական հմտություններ: Կարևորվեց
ծրագիր: Միջոցառմանը մասնակ- գավառներում (նեոնատալ բժշկու- նաև ասոցիացիաների աշխատան-
ցեցին 11 ասոցիացիաների շուրջ 40 թյան հայկական ասոցիացիայի քը ԶԼՄ-ների հետ:
ղեկավարներ և ներկայացուցիչներ, փորձով), նրանց ուշադրությանը Հանդիպման արդյունք էր նաև
ինչպես նաև ﬕջազգային, աջակ- ներկայացվեց ասոցիացիաների ասոցիացիաների ﬕջև երկխոսութ-
ցության ծրագրեր իրականացնող, համաշխարհային փորձը, դրանց յունը, քանի որ առողջապահական
ֆինանսական, խորհրդատվական, գործառույթները, նպատակները, ասոցիացիաների նպատակներն ու
հասարակական և այլ կազմակեր- կարողությունների գնահատման խնդիրները հիﬓականում համընկ-
պությունների դասընթացավարներ: չափորոշիչները, բաղադարիչները, նում են, և նմանատիպ հավաքների
Ասոցիացիաների առկա իրավիճա- ինչպես նաև ծրագրի մշակման եղա- խիստ անհրաժեշտություն կա:
կը գնահատելու և ապագա քայլերին
աջակցելու նպատակով սեﬕնարի
կազմակերպիչները հարցաթերթի-
կային հարցում կատարեցին` ասո-
ցիացիաների ներկայացուցիչների
շրջանում:
Հավաքագրված տվյալները սե-
ﬕնարի կազմակերպիչների կող-
ﬕց վերլուծության ենթարկվեցին,
որի արդյունքում Դեղագործութ-
յուն և դեղաբանություն. կրթություն
և գիտություն» ասոցիացիան (նա-
խագահ` ԵՊԲՀ դեղագործության
կառավարման ամբիոնի վարիչ`
Մ.Հ. Բեգլարյան, փոխնախագահ`
նույն ամբիոնի ուսուﬓական մասի
ԲԺՇԿՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՅՆ
ՈԼՈՐՏԸ ՉԷ, ՈՐՏԵՂ
ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է
ՄԻԼԻՈՆՆԵՐ ԱՇԽԱՏԵԼ
1988 թվականին Սպիտակի աղետալի երկրաշարժին հաջորդող
օրերին Երևան ժամանած և Միքայելյանի անվան վիրաբուժության
ինստիտուտում բուժօգնություն ցուցաբերած պլաստիկ վիրաբույժ
Կազբեկ Կուդզաևը հյուրընկալվել էր բժշկական համալսարանում:
1-ին լսարանում կայացած հանդիպման ընթացքում նա ընտանիքի, տասնյակ հիվանդների ու գործընկերների
ներկայացրեց իր մասնագիտական ուղին: Բժիշկը պլաս- մասին: Ապագա բժիշկներին նա խորհուրդ տվեց աﬔն
տիկ վիրաբուժությամբ զբաղվում է 1982 թվականից: անգամ պատկերացնել, որ հիվանդը ոչ թե օտար մարդ է,
Տարիներ շարունակ արդեն իր սեփական կլինիկան ղե- այլ իր հարազատը, ով ունի օգնության կարիք: Նա նաև
կավարող մասնագետը ուսանողներին ներկայացրեց իր՝ հորդորեց ուսանողներին՝ առանձնակի վերաբերմունք
որպես բժիշկ կայացման ճանապարհի մանրամասները, տածել այն հաստատության հանդեպ, ուր ստանում են
որոնց առանցքում էին աշխարհի տարբեր անկյուննե- բժշկական կրթություն, ինչպես նաև հարգել ուսուցիչնե-
րում, տարբեր իրավիճակներում հայտնված մարդիկ, ում րին, վերցնել նրանցից լավագույն գիտելիքները, որոնք
կյանքում բժիշկը վճռորոշ դեր է ունեցել: բոլոր ժամանակներում զարգացման, առաջընթացի լա-
վագույն երաշխիքներն են: Պլաստիկ վիրաբույժը պա-
Կազբեկ Կուդզաևին Հայաստանի հետ կապում են կար- տասխանեց նաև ուսանողների հարցերին, կարևորեց
ևոր հիշողություններ: Անվանի բժիշկը 28 տարի անց հումորի զգացումը. «Դուք պետք է հստակ հասկանաք,
կրկին Երևանում էր՝ իր կողﬕց ապաքինած հիվանդնե- թե ինչու եք ընտրել այս մասնագիտությունը: Բժշկութ-
րին և հայ գործընկերներին հանդիպելու նպատակով: յունն այն ոլորտը չէ, որտեղ հնարավոր է ﬕլիոններ աշ-
«Իմ հսկաները խորագրով դասախոսությունը պատ- խատել:
մում էր բժշկի կյանքում կարևոր մարդկանց՝ ծնողների,
Ամփոփելով դասախոսությունը՝ ԵՊԲՀ ռեկտորի
պաշտոնակատար Արﬔն Մուրադյանը, ընդգծեց այն
գաղափարը, որ բժշկական կրթությունը պահան-
ջում է ոչ ﬕայն տեսական գիտելիքներ, այլև արհես-
տավարժություն, բարձր պատասխանատվություն,
կարեկցանք, երբեﬓ էլ անձնական ժամանակի և
տարածության զոհաբերում՝ հանուն ուրիշ մարդ-
կանց օգնելու գործի:
«Բժշկական համալսարանի ուսանողը ոչ թե դա-
տարկ անոթ է, որը պետք է լցնել, այլ ջահ, որը պետք
է վառել, - շեշտեց Արﬔն Մուրադյանը: Նա տեղե-
կացրեց նաև, որ համալսարանում կայացած մասնա-
գետների հետ հանդիպուﬓերի շարքը շարունակա-
կան է լինելու, քանի որ նրանք հնարավորություն են
տալիս ապագա բժիշկներին ձևավորելու կլինիկա-
կան մտածողություն, ապահովում են որպես բժիշկ
կայանալու ճիշտ նախադրյալներ:
«ՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔԸ՝ ՀԱՅ ՈՒՍԱՆՈՂՈՒԹՅԱՆԸ
ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի ուսանո- վել է 2006 թվականին: Կառույցի հիﬓական ծրա-
ղուհիներ Անի Տավարացյանին, Մարինե Պեպանյանին գիրն է Հայաստանի ԲՈւՀ-երի՝ առաջադիմությամբ և
և Սեդա Մարտիրոսյանին ԵՊԲՀ ռեկտորատի հերթա- հասարակական ակտիվությամբ աչքի ընկած ուսանող-
կան նիստի ընթացքում հանձնվեցին «Հայ համայնքը՝ ներին անվանական կրթաթոշակների տրամադրումը:
հայ ուսանողությանը հիﬓադրաﬕ կողﬕց հատկաց- Հիﬓադրաﬕ հովանավորներն են Սփյուռքում իրենց
վող աﬔնամյա անվանական կրթաթոշակները: գիտական և մասնագիտական գործունեությամբ բա-
Հիﬓադրաﬕ տնօրեն Արտավազդ Յախշիբեկյանը ցառիկ հաջողությունների հասած ﬔր հայրենակից-
նշեց, որ «Հայ համայնքը՝ հայ ուսանողությանը հիմ- ները: Անվանական կրթաթոշակի տրամադրման հետ
նադրաﬕ նպատակն է բարեգործական ծրագրեր իրա- ﬔկտեղ՝ հիﬓադրաﬕ հովանավորներն իրենց ակտիվ
կանացնել կրթական, գիտական, մշակութային և այլ մասնակցությունն են բերում նաև ապագա մասնագետ-
ոլորտներում: ների կայացմանը և նրանց մասնագիտական աճին:
«Հայ համայնքը՝ հայ ուսանողությանը ստեղծ-
26 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
ԵՊԲՀ գիտական մասի և ուսանողական Իմունոլոգիայի ոլորտի մասնագետները լրացրին
խորհրդարանի համատեղ ուժերով կայացած իրենց գիտելիքները իմուն սքրինինգի, նեյրոնալ սպի-
Կենսաքիﬕական և մոլեկուլյար կենսաբանու- տակուցների որակական և քանակական ախտորոշ-
թյան ﬔթոդների կիրառությունը բժշկակենսա- ման, իմունոբլոտինգի ոլորտում: Հանգստյան օրերի
բանական հետազոտությունների ﬔջ ուղեղի ավարտին մասնակիցները հնարավորություն ստացան
ուսուﬓասիրման օրինակով» թրեյնինգ-սեﬕնա- ինքնուրույն փորձարկել գիտական սարքավորուﬓերի
րը կազմակերպվել էր DIA-M» ընկերության հետ վերջին մոդելները: Ցանկացած մասնակից կարողա-
ձևավորված ընկերական հարաբերությունների ցավ տարբեր ﬕկրոսկոպներով տեսնել և ֆիքսել իրեն
արդյունքում, ինչի շնորհիվ ոլորտի 7 առաջատար հետաքրքող, զարգացման տարբեր փուլերում գտնվող
մասնագետներ անվճար այցելեցին Հայաստան և բջիջների և հյուսվածքների կառուցվածքը: Ընդﬕջում-
կիսվեցին իրենց փորձով: Բացի այդ՝ ընկերության ների ընթացքում գիտական ﬕջավայրը չէր ցրվում,
պատվիրակությունն իր հետ բերել էր կենսաքի- ավելին՝ մասնակիցներն ավելի հանգիստ ﬕջավայրում
ﬕայի և մոլեկուլյար կենսաբանության համաշ- գտան իրենց հուզող բոլոր հարցերի պատասխանները:
խարհային բրենդների կողﬕց արտադրված սար-
քավորուﬓեր՝ սեﬕնարի գործնական մասն ապա-
հովելու համար:
Սեﬕնարի առաջին օրը նվիրված էր գենետիկա-
կան անալիզի ﬔթոդներին: Ռուսաստանից ժա-
մանած մասնագետները խոսեցին բջիջների գե-
նետիկական վերածրագրավորման մասին՝ այն
որակելով որպես ժամանակակից ալքիﬕա: Խոսվեց
նաև ԴՆԹ սեկվենավորման և ՊՇՌ-անալիզի մասին`
ընդգծելով վերջինիս դերը բժշկական պրակտիկայում
և փորձարարական կենսաբանության ﬔջ նեյրոնային
մարկերային սպիտակուցների էքսպրեսիայի ուսուﬓա-
սիրման ﬔջ: Համալսարանն աշխույժ գիտական ոգով
էր լցված նաև շաբաթ և կիրակի օրերին: Այս երկու օրե-
րի ընթացքում զեկուցողները ներկայացրին հոսքային
ցիտոﬔտրիայի համակարգը և առավելությունները,
ներկայացվեցին նեյրոդեգեներատիվ հիվանդություն-
ների ուսուﬓասիրման ﬔթոդները և թե ինչպիսի թե-
րապևտիկ մոտեցուﬓեր կարելի է ցուցաբերել:
Ամբողջ աշխարհում հակաման- ԵՊԲՀ-Ն ՄԻԱՑԱՎ
րէային դեղերի նկատմամբ կա- ԻՐԱԶԵԿՄԱՆ
յունության զարգացումը լուրջ ՇԱԲԱԹԻՆ
հիﬓախնդիր է հանրային առող-
ջապահության պատասխանատու-
ների համար, որին և ծառայում է
անցկացվող հակաբիոտիկների
ճիշտ օգտագործման համաշխար-
հային շաբաթը:
Հակամանրէային դեղեր. կիրա-
ռել պատշաճ» խորագրով քարո-
զարշավի նպատակն էր հիﬓավո-
րել այն ﬕտքը, որ հակամանրէա-
յին դեղերն արժեքավոր ռեսուրս
են և պետք է պահպանվեն` այ-
սինքն պատշաճ կերպով կիրառ-
վեն և օգտագործվեն ﬕայն բժշկի
նշանակման դեպքում:
Շաբաթը նշվեց նաև Երևանի
պետական բժշկական համալ-
սարանում և համալսարանական
Հերացի» թիվ 1 և Մուրացան»
հիվանդանոցային համալիրնե-
րում: Դասախոսությունների շրջա-
նակում քննարկվեցին հակաբիո-
տիկների ռացիոնալ կիրառման,
ներհիվանդանոցային վարակնե-
րի կանխարգելման և այդ խնդիր-
ներին առնչվող ﬕ շարք հարցեր,
ինչպես նաև հակաբիոտիկների
վաճառքի վերաբերյալ ընդունված
նոր օրենքը:
Մասնագետները նշեցին, որ ներ-
կայումս բակտերիալ վարակների
բուժման համար հակամանրէային
դեղերի կիրառումը լայնորեն տա-
րածված երևույթ է, ինչպես նաև
ևս ﬔկ անգամ իրազեկեցին, որ
հակամանրէային դեղերի ոչ ճիշտ
կիրառուﬓ առաջացնում է այդ դե-
ղերի նկատմամբ մանրէների կա-
յունության զարգացում:
Չպետք է մոռանալ, որ այս գործ-
ընթացը հանգեցնում է հակա-
մանրէային դեղերի ազդեցության
արդյունավետության նվազման:
Այսպիսով՝ զարգանում են դեղա-
կայուն ձևերով վարակիչ հիվան-
դություններ, որոնց հետևանքները
կանխատեսելի են` հիվանդացու-
թյան աճ, հիվանդությունների եր-
կարաձգված ընթացք, բարդու-
թյունների ավելի ﬔծ վտանգ և
մահացության բարձր մակարդակ.
սա են փաստում ոլորտի փորձա-
գետները:
30 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
ՀՀ-ՈՒՄ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ
TEDX-Ը ՄԻԱՑԱՎ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ TED-ԻՆ
80-ականներին ԱՄՆ-ում Հայաստանի ուսանողները նույնպես մաս են կազմում
ստեղծված TED (Technology, համաշխարհային TED-ի. Նման նախագծերում ներ-
Entertainment and Design- գրավվելով՝ ﬔր երիտասարդներն ավելի մոտ են լինում
տեխնոլոգիա, ժամանց և նորարարություններին։ Երիտասարդական հիﬓադրա-
դիզայն) կոչվող աﬔնամ- մը չէր կարող իր մասնակցությունը չունենալ ուսանող-
յա կոնֆերանսը հյուրըն- ների նորարարական գաղափարները խրախուսող այս
կալվել էր Երևանի պետա- ծրագրին, ուստի՝ այն արժանացրել է ֆինանսավոր-
կան բժշկական համալսա- ման։ Եվ պատահական չէ, որ հենց Երևանի պետական
րանում։ Առաջին անգամ բժշկական համալսարանի ուսանողական խորհրդա-
Հայաստանում անցկաց- րանն է հանդես գալիս նման նախաձեռնությամբ, քանի
վեց համալսարանական որ այն ﬔր երկրի աﬔնակայացած ուսանողական կա-
ֆորմատով TEDxYSMU ռույցներից ﬔկն է»։
համաժողովը՝ լիցենզա- Երևանի պետական բժշկական համալսարանի
վորված համաշխարհային ուսանողական խորհրդարանի նախագահ Ալեքսան
ճանաչում ունեցող TED-ի Հովհաննիսյանը նկատում է, որ համալսարանական
կողﬕց: Լիցենզիան ստա- TEDx անցկացնելու գաղափարը ծագել է ուսանողական
ցել է ԵՊԲՀ 7-րդ կուրսի կառույցի անդաﬓերի մոտ։ Մոտ 6 ամսվա աշխատանք-
ուսանող Տիտան Ասատրյա- ների արդյունքում ձեռք է բերվել արտոնագիր, և 40 հո-
նը: գուց բաղկացած աշխատանքային թիմը կազմակերպել
է համաժողովը։ TEDxYSMU-ին ներկա էին ավելի քան
Թեդեքս» համալսարա- 100 մասնակիցներ՝ տարբեր ԲՈւՀ-երի ուսանողներ,
նական համաժողոﬖ անցկացվել է Մեր ուղերձը տիե- երիտասարդներ։
զերքին» խորագրով։
TED-ն ունի հստակ ձևաչափ։ Զեկուցողները հաշված
րոպեների ընթացքում ներկայացնում են իրենց նորա-
րարական ու առաջադիմական մտքերը, բացահայտում
են նոր իրողություններ ու ստիպում մարդկանց ﬕ փոքր
այլ կերպ նայել աշխարհին:
TEDxYSMU-ի ﬕջոցով գաղափարներ տարածողների
թվում էին ինը խոսնակներ՝ Թենի Ավագյանը, Արման
Խաչատրյանը, Նատալյա Օրթիզ-Հազարյանը, Դավիթ
Ղարիբյանը, Կարինե Վանը, Վիլյամ Մեհրվարզը,
Արտեմ Գրիգորյանը, Շաունթ Թչակմակը, Արշավիր
Մինասարյանը։
Համալսարանական TEDxYSMU-ն իրականացել է
Հայաստանի երիտասարդական հիﬓադրաﬕ և Երե-
վանի պետական բժշկական համալսարանի ուսանողա-
կան խորհրդարանի հովանավորությամբ։
Հայաստանի երիտասարդական հիﬓադրաﬕ հոգա-
բարձուների խորհրդի համակարգող, ՀՀ ԱԺ պատ-
գամավոր Կարեն Ավագյանը նկատում է, որ TED-ը
նորարարական գաղափարներ գեներացնող աշխար-
հում հայտնի ձևաչափ է։ Ըստ նրա՝ ողջունելի է, որ
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 31
Կրթության բնագավառում արված ներդրուﬓերի արդ- Նոյեմբերին ամփոփվել է ծրագիրը, որին ներկա էին
յունավետությունն առավել դանդաղ է տեսանելի դառ- Հայաստանի Հանրապետությունում Ճապոնիայի ար-
նում, սակայն դրանք աﬔնակարևորն են, քանի որ տակարգ և լիազոր դեսպան Էյջի Տագուչին, դեսպա-
նպաստում են մարդկային մտավոր ներուժի զարգաց- նատան երկրորդ քարտուղարներ Էﬕկո Ֆուջիյաման և
մանը: Մեգուﬕ Մաեկավան, ԵՊԲՀ ﬕջազգային գործունեու-
թյան և արտաքին կապերի գծով պրոռեկտոր, դոցենտ
Երվանդ Սահակյանը, այլ հյուրեր:
Հայաստանի Հանրապետությունում Ճապոնիայի Միջոցառման մասնակիցները շրջեցին ծրագրի շրջա-
դեսպանատան ֆինանսական աջակցությամբ ԵՊԲՀ նակում կահավորված դասասենյակներով, որտեղ կազ-
Հերացի» ավագ դպրոցի բարելավում» ծրագրի իրա- մակեպվել էին դաս-քննարկուﬓեր տարբեր առարկա-
կանացումը սկսվել էր դեռևս 2016-ի փետրվարից, որի ներից:
շրջանակներում իրականացվել է դպրոցի տաս դասա- Դպրոցի սաները ﬕջոցառում էին կազմակերպել, որի
սենյակների և երկու լաբորատոր սենյակների, գրա- ընթացքում ներկայացրին նմուշներ երկու պետություն-
դարանի, դահլիճի, վարչական մասի կահավորումը և ների մշակութային ժառանգությունից:
համապատասխան սարքավորուﬓերով հագեցումը,
ինչպես նաև դպրոցի պատուհանների ճաղապատումը:
Այս տարի ևս ամանորին ըն-
դառաջ սկսվեց «Եվ բարին
թող հաղթի...» խորագրով բա-
րեգործական ﬕջոցառուﬓերի
շարքը։
Հերացի» ավագ դպրոցի
աշակերտական և ծնողական
խորհուրդների նախաձեռ-
նությամբ աշակերտների ձեռ-
նարկատիրական հմտութ-
յունները զարգացնելու, քա-
ղաքացիական դիրքորոշում և
մարդասիրական արժեքներ
ձևավորելու նպատակով կազ-
մակերպվեցին բարեգործա-
կան տոնավաճառներ։
Նախաամանորյա ﬕջոցա-
ռուﬓերի շարքը սկսվեց դեկ-
տեմբերին՝ աշակերտների
«սեփական արտադրության»
թխվածքաբլիթների վաճառ-
քով։
Բարեգործությունների շարքը
շարունակվեց աշակերտների
ձեռքի աշխատանքների տոնա-
վաճառով։ Վաճառքից ստաց-
ված հասույթը տնօրինեցին
հենց իրենք՝ աշակերտները։
Աշակերտական խորհրդից և
ծնողական համայնքից ձևա-
վորված հատուկ հանձնաժողո-
վի որոշման համաձայն՝ ստաց-
ված հասույթն օգտագործվեց
սահմանաﬔրձ որևէ գյուղի
երեխաների ամանորը շնորհա-
վորելու նպատակով։
«Եվ բարին թող հաղթի...»
ﬕջոցառուﬓերի շարքը ամ-
փոփվեց բարեգործական հա-
ﬔրգով, որին մասնակցեցին
դպրոցի շնորհալի աշակերտ-
ները։
Ականավոր գիտնական, էկոլոգ, բնակչության առողջության վրա,
հանրապետության բնակչության
մանկավարժ, ավելի քան 140 գի- առողջության վրա էկոլոգիական
և սոցիալական գործոնների ազ-
տական աշխատությունների հեղի- դեցությունը, ինչպես նաև աշխա-
տանքային պայմանները ﬕ շարք
նակ, բժշկական գիտությունների ձեռնարկություններում: Վերջին
տարիներին կատարված հետազո-
դոկտոր, պրոֆեսոր Տիգրան Ար- տություններից հատկանշական է
Արարատյան դաշտի եղանակակլի-
ﬔնակի Ասմանգուլյանն իր կյան- մայական հիգիենիկ առանձնահատ-
կությունները և ﬔթեոպաթիկ ռեակ-
քի իննսուն տարիներից վաթսունի ցիաների գնահատումը» թեմայով
աշխատությունը:
ընթացքում անձնվիրաբար պայքա- Պրոֆեսոր Տ.Ա. Ասմանգուլյանի
գիտահետազոտական գործունեու-
րել է իր գաղափարները կյանքի կո- թյունը ﬔծապես նվիրված է եղել
Հայաստանում շրջակա ﬕջավայրի
չելու համար: Ցավոք, այսօր նա ﬔզ հիգիենայի պահպանության ելակե-
տային հարցերին: Մասնավորապես,
հետ չէ, սակայն նրա ﬔծածավալ ավելի քան 10 տարվա ընթացքում
ուսուﬓասիրվել է ջրային գործոնի
ժառանգությունն իր արտացոլուﬓ է ազդեցությունը բնակչության առող-
ջության և սանիտարակենցաղային
գտել ինչպես տպագիր հրատարա- պայմանների վրա՝ կոմպլեքսային
բնական և փորձարարական հետա-
կություններում, այնպես էլ անձնա- զոտություններ անցկացնելու ﬕջո-
ցով: Աշխատանքը կենտրոնացած
վորվել է բժշկական համալսարանի է եղել Հայաստանի բաց ջրամբար-
ների աղտոտման հիﬓական աղբ-
անթիվ շրջանավարտների, ապագա յուրների վերհանման վրա, ուսում-
նասիրվել է այնպիսի գետերի սա-
բժիշկների ﬔջ: նիտարական վիճակը, ինչպիսիք
են Ախուրյանը, Որոտանը, Ողջին,
Տ.Ա. Ասմանգուլյանը ծնվել է 1926- Փամբակը, Դեբեդը, Հրազդանը և
Գեղին՝ իրենց ողջ երկայնքով: Այս
ի հոկտեմբերի 7-ին, Կրասնոդար բազմածավալ ուսուﬓասիրության
արդյունքում ստացված արժեքավոր
քաղաքում: 1929-ին ընտանիքի հետ տվյալներն օգտագործվել են հան-
րապետության ջրային ռեսուրսների
տեղափոխվել է Երևան: 1944-ին պահպանության և կոմպլեքսային
օգտագործման գլխավոր սխեմա-
ավարտել է ﬕջնակարգ դպրոցը, յի մշակման աշխատանքներում:
Հեղինակի կողﬕց պարզաբանվել
ընդունվել Երևանի բժշկական ինս- են լեռնային գետերում ընթացող համաﬕութենական պետսանտես-
ինքնամաքրման գործընթացին վե- չության հանձնարարականով նա
տիտուտի սանիտարահիգիենիկ րաբերող ﬕ շարք հիﬓահարցեր, ձեռնամուխ է լինում ջրի հիգիե-
անդրադարձ է կատարվել մանրէ- նիկ նորմավորման բնագավառում
ֆակուլտետ: Ուսուﬓառության տա- ների մահացման դինաﬕկայի և թթ- Հայաստանում նախադեպը չունե-
վածնային ռեժիﬕ առանձնահատ- ցող ﬕ հետազոտության, որը ﬕտ-
րիներին աչքի է ընկել բարձր առա- կություններին: ված էր ջրում քլորոպրենի սահ-
Տարաբնույթ ջրային օբյեկտնե- մանային թույլատրելի խտության
ջադիմությամբ, ինչի համար արժա- րում ﬖասակար նյութերի սահմա- որոշմանը: Բացի այդ՝ պրոֆեսոր Տ.
նային թույլատրելի խտությունների Ասմանգուլյանի կողﬕց սահման-
նացել է ժամանակի բարձրագույն՝ որոշումը զգալի տեղ է զբաղեցնում վել են ջրամբարներում մոլիբդենի
Տ.Ա. Ասմանգուլյանի կողﬕց կա- և ացետիլենի սահմանային թույ-
ստալինյան կրթաթոշակի: տարված բազմապիսի հետազոտա- լատրելի չափաբաժինները, ուսում-
կան աշխատանքներում: 1955-ին նասիրվել կապարի և մոլիբդենի
1950-ին՝ ինստիտուտը գերազան- փոքր չափաբաժինների կոմբինաց-
ված ազդեցության թունաբանա-
ցությամբ ավարտելուց հետո, ըն- կան առանձնահատկությունները:
Կատարված հետազոտական աշ-
դունվել է ասպիրանտուրա՝ կոմու- խատանքների արդյունքում ստաց-
ված գիտականորեն հիﬓավորված
նալ հիգիենայի ամբիոնում: 1954-ին նորմատիﬖերը հաստատվել են
ԽՍՀՄ ՊՍԻ-ի կողﬕց և սահմանվել
պաշտպանելով Ողջի գետի սանի- ԳՕՍՏ-ով:
Կարող ենք վստահորեն փաստել,
տարական վիճակը» թեմայով թեկ- որ Տ.Ա. Ասմանգուլյանի գիտա-
հետազոտական գործունեության
նածուական ատենախոսությունը՝ արդյունքում ձեռք բերված տվյալ-
ներն ունեն ոչ ﬕայն տեսական,
նշանակվել է սկզբում կոմունալ, իսկ այլև գործնական կարևոր նշանա-
կություն՝ նպաստելով սանիտա-
հետագայում՝ ընդհանուր հիգիե- րական օրենսդրության կատա-
րելագործմանը, համապատաս-
նայի ամբիոնի ասիստենտ: 1964-ին խան նորմատիﬖերի մշակմանը,
Հայաստանում հիդրոտեխնիկա-
ընտրվել է ընդհանուր հիգիենայի կան կառույցների նախագծմանը և
ամբիոնի դոցենտ: Հայաստանի
ջրամբարների պահպանության
հիգիենիկ հիﬓախնդիրները»
թեմայով դոկտորական ատենախո-
սությունը 1969-ին հաջողությամբ
պաշտպանելուց հետո՝ 1972-ին,
նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում:
1973-ից Տ.Ա. Ասմանգուլյանը նշա-
նակվել է ընդհանուր հիգիենա-
յի և էկոլոգիայի ամբիոնի վարիչ:
Նրա ղեկավարությամբ վերոնշյալ
ամբիոնի գործունեությունն ուղղ-
ված է եղել բազմապիսի թեմաների
ուսուﬓասիրությանը, որոնցից են
ուսուﬓական գործընթացում աշխա-
տունակության դինաﬕկան, Երևա-
նի մթնոլորտային օդի աղտոտվա-
ծության ազդեցությունը մանկական
34 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
այլ բնագավառներում բարեկարգման աշ- Շնորհավորում ենք
խատանքների անցկացմանը:
Հիշատակման է արժանի Տ. Ասմանգուլ- Ջերմորեն շնորհավորում ենք բժշկական համալսարանի եր-
յանի կողﬕց իրականացված գիտաման- կարամյա դասախոս, ֆարմակոլոգիայի ամբիոնի պրոֆեսոր
կավարժական և ուսուﬓաﬔթոդական Էլﬕրա Արտաշեսի Ամրոյանին՝ ծննդյան օրվա առթիվ: Հմուտ
գործունեությունը: Նա հեղինակել է հիգիե- դեղաբանը իր կյանքի ﬔծ մասը նվիրել է դեղաբանության, ինչ-
նայի և էկոլոգիայի համառոտ դասագրքեր, պես նաև դեղաքաղաքականության հիﬓախնդիրների ուսում-
գործնական պարապմունքների ձեռնարկ և նասիրմանը, իրականացրել գլխուղեղի արյան շրջանառության
կիսամյակային քննությունների թեստերի կարգավորմանն ուղղված ﬕ շարք հետազոտություններ:
ժողովածուներ: Լինելով ﬔր և Խորհրդային Նա հեղինակել և համահեղինակել է բժիշկների, դեղաբաննե-
Միության այլ հանրապետություններում րի համար տասնյակ գրքեր և ուսուﬓական ձեռնարկներ, որոնք
անցկացվող կոնֆերանսների պատվա- լայն պահանջարկ ունեն մասնագիտական շրջանակներում:
վոր հյուրն ու ակտիվ մասնակիցը՝ դրանց Շնորհակալություն հայտնելով կատարած հսկայական աշխա-
ընթացքում հանդես է եկել զեկույցներով: տանքի համար՝ ձեզ մաղթում ենք քաջառողջություն: Թող նո-
Ջրամատակարարման աղբյուրների ընտ- րանոր սերունդներ վայելեն ձեր ակտիվ ներկայությունը հարա-
րության և պաշտպանական գոտիների զատ ԲՈւՀ-ում:
սահմանման հիﬓախնդիրների վերաբեր- Աղբյ ր՝ համալսարանական կայք-էջ:
յալ դասախոսություններ է կարդացել հա-
մաշխարհային առողջապահության կազ- ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 35
մակերպության սեﬕնարների ընթացքում:
1975-90թթ. ակտիվ մասնակցություն է
ունեցել Սովետական Միության Գիտելիք»
ընկերության աշխատանքներին՝ արժանա-
նալով ինչպես այդ ընկերության, այնպես էլ
ﬕ շարք այլ կազմակերպությունների պատ-
վոգրերի:
Տ. Ասմանգուլյանը պարգևատրվել է
Մխիթար Հերացի» շքանշանով: 2005-ին
ԵՊԲՀ-ի գիտական խորհրդի որոշմամբ
Տ.Ա. Ասմանգուլյանին շնորհվել է Երևանի
պետական բժշկական համալսարանի ամ-
բիոնի պատվավոր վարիչի կոչում՝ գիտա-
մանկավարժական, կազմակերպչական եր-
կարատև և անբասիր աշխատանքի համար:
Լինելով բազմակողմանիորեն զարգացած
անձնավորություն՝ Տ.Ա. Ասմանգուլյանն
իր հետաքրքրությունների շրջանակը չէր
սահմանափակում բացառապես մասնա-
գիտական ոլորտով: Աննկարագրելի է նրա
հետաքրքրվածությունը դասական երաժշ-
տությամբ և կերպարվեստով, ինչը նա փո-
խանցում էր նաև իր ուսանողներին:
Կյանքի վերջին հինգ տարիները Տ. Աս-
մանգուլյանը նվիրել է մարդու էվոլյուցիայի
ընթացքում գիտակցության ծագման կոն-
ցեպտուալ մոդելի մշակմանը: Իր աշխա-
տության ﬔջ նա ձեռնամուխ է եղել վեր հա-
նել կենդանի օրգանիզﬕ զարգացման այն
պայմանները, որոնց ազդեցությամբ առաջ
են եկել գիտակցության՝ որպես գոյության
համար մղվող պայքարի օգտակար հատ-
կության ձևավորման կանխադրույթները:
Հանգամանորեն ուսուﬓասիրելով Ժ.Բ.
Լամարկի և Չ. Դարվինի գիտական ժա-
ռանգությունը՝ հեղինակը առաջ է քաշում
ամբողջովին նոր տեսություն: Իր գիտա-
կանորեն հիﬓավորված գաղափարները
նա ամփոփ շարադրել է Ինչու՞ է կապի-
կին անհրաժեշտ գիտակցություն» (“Зачем
обезьяне сознание?”) ﬔնագրության ﬔջ,
որը լույս է տեսել Մոսկվայում, 2015-ին:
(Տ.Ա. Ասմանգ լյանի մասին՝ հաջորդ էջ մ)
Վերադարձ
Նրանք ուսանողներն են եղել հայկա- Համալսարանի 2011 թվականի ռեկտորի
կան բժշկական բարձրագույն կրթա- որոշումը` հետ կանչել նախորդ ռեկտորի
համակարգը ստեղծողների, բժշկա- օրոք համալսարանից օտարված այս կրթօ-
գիտության այն երախտավորների, ջախի համար շատ բան արած որոշ դասա-
ովքեր, բժշկական կրթություն ստա- խոսների` անգամ բավականին առաջա-
նալով աշխարհի հեղինակավոր ու- ցած տարիք ունեցող, ոչ ﬕայն հուզեց ինձ,
սուﬓական հաստատություններում, այլև հիմք տվեց համոզմունք ունենալու,
հնարավորություն ունենալով առավել որ` իրոք, «Աﬔնադժվար արվեստը կառա-
բարեկեցիկ կյանք ունենալ Եվրոպա- վարելու արվեստն է» (Կարլ Վեբեր), քա-
յում, Ռուսաստանում և այլուր, նո- նի որ այն նշանակում է արժևորել մարդ-
րանկախ հանրապետության կանչին կանց` գնահատելով ըստ արժանիքների:
ունկնդիր Հայաստան եկան` ոչ ﬕայն Իսկ սա հանգեցնում է ﬔկ այլ մտքի` «Ով
հիﬓադիրը դառնալու Հայաստանում թողտվություն է հանդես բերում վատ մարդ-
բժշկական բարձրագույն դպրոցի, կանց նկատմամբ, նա ﬖասում է լավերին»
այլև մասնակցելու հազարավոր այն (Պուբլիոս Սիրիոս):
աղետյալներին բժշկական օգնութ- Չափազանց ﬔծ խորաթափանցություն չի
յուն ցուցաբերելուն, ովքեր գաղթի, պահանջվում` նկատելու, որ այս վերադարձ-
սովի, մոլեգնող համաճարակների ների որոշ մասը բարոյական հիﬓավորում
արդյունքում մահանում էին հազար- ունեին:
ներով: Ահա ինչու` մասնագիտական Առիթի բերմամբ խոսքս վերադարձածնե-
գիտելիքներից զատ` ուսանողների րից ﬔկի` ընդհանուր հիգիենայի և էկոլո-
համար ուսանելի էր իրենց ուսուցիչ- գիայի ամբիոնի երկարամյա վարիչ, պրոֆե-
ների վարքագիծը: Հավանաբար նաև սոր Տիգրան Ասմանգուլյանի մասին է, ում
այս կապակցությամբ առանձնակի դասերից ﬔկի առիթով ցանկանում եմ կիսել
ջերմ պետք է լիներ վերաբերմունքը տպավորությունս նոր ընթերցողներիս հետ,
հին գվարդիայի ﬔր ալեհեր ներկա- թեև այս առիթով տարիներ առաջ արդեն ﬕ
յացուցիչների նկատմամբ, ում հոգում հրապարակում «ԱՊԱԳԱ ԲԺՇԿԻ» թողար-
դեռ հնչում էին իրենց ուսուցիչների` կուﬓերից ﬔկում եղել է:
Վահան Արծրունու, Գրիգոր Արեշ- Եվ այսպես...
յանի, Համբարձում Քեչեկի, Ռուբեն
Գյանջեցյանի կամ նրանց անﬕջա-
կան հետնորդների իմաստուն խոսքի
ու կենսափորձի արձագանքները:
Տարիներ առաջ էր, իսկ Երբեﬓ-երբեﬓ նա թողնում էր բացատրութ-
ավելի ստույգ՝ 2004- յունը, նստում առաջին շարքում և… ըմբոշխնում
ին: Զրույցներից ﬔկի երաժշտությունը: Գլխի շարժուﬕց տարիների
ընթացքում պրոֆեսոր ճերմակը կրող մազափունջն անհանգիստ վետ-
վետում էր քունքի վրա, իսկ ձեռքն օդում չափ էր
Տիգրան Ասմանգուլյանը, ով տալիս: Բժշկագիտության դոկտոր-պրոֆեսորը
այն ժամանակ ընդհանուր հիգիենա- Հենդել էր լսում և օգնում լսարանին` զգալ այն
յի և էկոլոգիայի ամբիոնի վարիչն էր, նշեց, վեհն ու ողբերգականը, որ ﬕախառնվել էին
որ Զատիկի առիթով իր դասախոսության 45 աստվածաշնչյան թեմային և նպատակ ունեին
րոպեանոց ﬕ դասաժամը նվիրելու է հոգևոր սրբագործել մարդու հոգին:
երաժշտության այն գոհարներին, որոնց թե- Եվ քանի որ 7-րդ լսարանի վերջին շարքում
ման առնչվում է Քրիստոսի խաչելությանը և նստած լինելս օգնում էր հայացքով ընդգրկել
հարությանը: Ես ցանկացա այդ օրը ներկա լինել ողջ լսարանը` աշխատում էի տեսնել, թե ինչպես
նրա դասախոսությանը, քանզի շատ էի լսել դա- են արձագանքում ուսանողները իրենց դասա-
սական երաժշտությանը նրա քաջագիտակութ- խոսի տքնանքին և հնչող հրաշքին:
յան, եզակի ձայնագրություններով հարուստ Չէի ասի` թե բոլորը կլանված լսում էին: Լսա-
նրա ձայնասկավառակների հավաքածուի, իր րանում և զրուցողներ կային, իհարկե, ի պատիվ
իմացածը դիմացինին, հատկապես ուսանողնե- իրենց` ոչ շատ բարձրաձայն, և գլուխները սե-
րին հաղորդելու չափազանց բարյացակամ վե- ղաններին դրածներ, և առիթն օգտագործելով`
րաբերմունքի մասին: ուրիշ դասի պատրաստվողներ, դասախոսութ-
Ի դեպ` դասական երաժշտության ﬕ հրաշա- յուններ կամ տնային հանձնարարություններ ար-
լի հաﬔրգի ժամանակ ﬔր հաﬔրգային դահ- տագրողներ:
լիճներից ﬔկում կողքիս աթոռին Տիգրան Ար- Բայց բոլորի գլխավերևում, լսարան-դահլիճի
ﬔնակովիչն էր նստած, և ես ականատեսն ու բարձրաթռիչք կամարների ներքո, հանդիսավոր
ականջալուրը եղա ոչ ﬕայն երաժշտության ըմ- ﬔղեդիների կախարդիչ հնչյուններն էին թևա-
բոշխման նրա պաթետիկ հոգեվիճակին, այլև ծում: Սիրտս ﬕ տեսակ ցավում էր այն ողջ ճիգի
ընդﬕջուﬓերի ժամանակ` նրա քաջագիտակ համար, որ թափվում էր, և այն անտարբերութ-
վերլուծություններին: յան համար, որ այս աﬔնի հանդեպ ցուցաբե-
… Լսարանը` փոքր ինչ աղոտ, ակնհայ- րում էր ինչ-որ բան արտագրող աղջիկը: Անընդ-
տորեն պատրաստ չէր նրա նախատեսած հատ ժամացույցին նայող ալեհեր պրոֆեսորը
ﬕջոցառմանը: Ինձ հետաքրքրում էր, թե հաշվարկել էր րոպեները և վախենում էր, որ
համաշխարհային երաժշտությունից շա՜տ կարևոր ﬕ բան կիսատ կﬓա:
հեռու, ﬔծ ﬔղք գործած չեմ լինի, եթե Ես այնպես էի ցանկանում, որ բոլորը լսեն
ասեմ` երաժշտության ռահվիրաներից նրան, տեսնեն ու զգան նրա ﬔծ ու բարի ցան-
շատերի անգամ անունները չլսած ﬔր կությունը` իրենց հաղորդակից դարձնել վեհին,
ուսանողների գերակշիռ ﬔծամաս- բարուն, գեղեցիկին, հրաշալիին:
նությունը ինչպես է արձագանքելու: Զանգին ﬓում էր ﬕ քանի րոպե: Ես հայացքս
Մինչ երաժշտությունը ﬕացնելը` փոք- նորից սահեցրի լսարանի երկայնքով. արտագ-
րամարﬕն ու արագաշարժ պրոֆեսո- րող աղջիկը, ﬕնչև կարդար արտագրելիք տողը,
րը` վախենալով, որ ժամանակը չի հե- գրիչ բռնած ձեռքով երաժշտության ռիթﬕն հա-
րիքի, գրատախտակին արագ-արագ մապատասխան կտկտացնում էր տետրի վրա:
գծապատկերներով ցանկանում էր տե- Գլուխը սեղանին դրած տղայի քնկոտ աչքերը`
սանելի դարձնել այն, ինչը պետք է լսեն կողքի աղջկան ուղղված, լցվել էին քնքշանքով,
շուտով: Մեկնաբանություններ էր տալիս սիրով: Զրուցող տղաներից ﬔկը` խոսակցութ-
երգչախմբի, նվագախմբի, նրանում ընդգրկ- յանը զուգահեռ, սեղանին մատներով թմբկահա-
ված գործիքների, նրանց հերթագայության, րում էր երաժշտությանը համահունչ ռիթմով…
ռիթﬕ մասին, մասնագիտական տերﬕնաբա- Սա էր հրաշքը: Բուժական ֆակուլտետի երրորդ
նությամբ բացատրում այն հրաշքը, որ պետք է կուրսի ուսանողները երաժշտություն էին լսում,
նրանց հասցնեին Հենդելի, Մոցարտի, Բախի, բոլորի հոգիները բաց էին կախարդիչ հնչյուննե-
Եկմալյանի անմահ ստեղծագործությունները: րի առջև:
… Եվ հնչեց փառահեղ, սքանչելի, հուզախառն Ես ուրախ էի, որ զուր չէին այն ջանքերը, որ
երաժշտությունը… այդպես ջանադրորեն ներդնում էր համաշխար-
Նորից մոտենալով գրատախտակին` ծերունա- հային երաժշտության ﬔծ գիտակը` պրոֆեսոր
զարդ պրոֆեսորը նկարածի վրա մատով ցույց Տիգրան Արﬔնակի Ասմանգուլյանը:
տալով աստիճանները, որոնք համապատաս-
խանում էին ձայնի, տոնի բարձրացմանը, ռիթﬕ Ս. ԹՈՐՈՍՅԱՆ
փոփոխություններին, մյուս ձեռքով չափ էր տա- Ապագա բժիշկ», 2012 թվական, N4-5
լիս` կարծես ղեկավարելով նվագախումբը, իրա-
կանում ցանկանալով օգնել ուսանողին` զգալ
երաժշտության ռիթմը:
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 37
Ավարտվեցին Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն
ուսուﬓական հաստատությունների 17-րդ հանրապետական
ուսուﬓական մարզական խաղերի ծրագրով անցկացվող տղա-
ների բասկետբոլի առաջնության մրցուﬓերը, որին մասնակցում
էր նաև ԵՊԲՀ բասկետբոլի հավաքական թիմը: Մեր թիմը հայտ-
նի է տարբեր մրցաշրջանների ընթացքում ձեռք բերած հաղթա-
նակներով:
Այս անգամ էլ թիﬓ աչքի ընկավ ֆիզիկական, տեխնիկական և
տակտիկական բարձր պատրաստականությամբ:
Մրցուﬓերին մասնակցում էին ՀՀ ԲՈւՀ-երի 9 հավաքական թիﬔր,
որոնք բաժանվել էին 2 ենթախմբերի: Մեր թիմը հաղթեց իրենց են-
թախմբում ընդգրկված բոլոր թիﬔրին: Հատկապես գրավիչ էր ﬔր տղա-
ների հանդիպումը Երևանի Սլավոնական համալսարանի բասկետբոլի հա-
վաքական թիﬕ հետ, որտեղ ընդգրկված էին Ռուսաստանի Դաշնությունում
մարզված լավագույն բասկետբոլիստներ: Այդ խաղն ավարտվեց ﬔր տղաների
փայլուն հաղթանակով, և նրանք, գրավելով իրենց ենթախմբում առաջին տեղը,
դուրս եկան եզրափակիչ և իրավունք ստացան հանդիպելու մյուս ենթախմբում
առաջին տեղը գրաված Հայաստանի բազմակի չեմպիոն Երևանի պետական
ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտի բասկետբոլի հավաքական թիﬕ հետ:
Այդ հանդիպումը ﬔծ հաճույք պատճառեց հանդիսատեսին՝ գեղեցիկ և գրավիչ
խաղով: Մեր տղաներն աﬔն ինչ արեցին հաղթանակի հասնելու համար, բայց, ի
վերջո, հաղթեցին չեմպիոնները, ովքեր գրավեցին առաջին տեղը՝ նվաճելով ոսկե
ﬔդալներ և գավաթ: Մեր տղաները գրավեցին երկրորդ տեղը և նվաճեցին արծա-
թե ﬔդալներ ու պատվոգրեր: Երրորդ տեղը գրավեց Սլավոնական համալսարանի
բասկետբոլի հավաքական թիմը՝ արժանանալով բրոնզե ﬔդալների և պատվոգրերի:
Մեր թիﬕց գովեստի խոսքեր պետք է ասել հատկապես վետերաններ Մելքոն Արփաջյանի (կլինօրդինատոր,
2-րդ կուրս), Գևորգ Վասիլյանի (542) հասցեին, որոնց մրցակցական փորձն ու սպորտային բարձր վարպետությու-
նը նպաստեցին երիտասարդների հետ մարտական ամուր կոլեկտիվի ստեղծմանը:
Հաջող հանդես եկան նաև ուսանող-մարզիկներ՝ Արամ Հեքիմյանը (491), Սերո Աղնանյան-Ասլանյանը (338),
Դավիթ Առուշանյանը (210), Զոհրապ Ալոզյանը (302), Կորյուն Վարդանյանը (309), Հրանտ Սիրադեղյանը (01):
Թիﬓ իր շնորհակալությունն է հայտնում ԵՊԲՀ ֆիզդաստիարակության ամբիոնի վարիչ, դոցենտ Ա.
Մովսեսյանին՝ իրենց նկատմամբ ցուցաբերած ուշադիր և հոգատար վերաբերմունքի համար:
Շնորհավորում ենք ﬔր տղաներին և ցանկանում, որ նրանք հետագայում էլ ավելի բարձր պահեն ﬔր ԲՈւՀ-ի
սպորտային պատիվը:
ՌԱՖԱՅԵԼ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
ԵՊԲՀ ֆիզդաստիարակության ամբիոնի դոցենտ,
բասկետբոլի մարզիչ
38 ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345)
Ի ԳԻՏ ԹՅ Ն ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐԻ,
ՈՎՔԵՐ ԸՆԴԳՐԿՎԱԾ ԵՆ ԵՎ ՈՎՔԵՐ ՑԱՆԿ ԹՅ Ն Կ ՆԵՆԱՆ
ԸՆԴԳՐԿՎԵԼ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ VIVACELL−MTS−Ի ՓԱԹԵԹ Մ
Ներկայացն մ ենք փաթեթի ներս մ գործող սակագները.
Խմբի ներս մ - 0 դրամ Դեպի Երևանի քաղաքային ցանց – 18 դրամ
Դեպի Vivacell-MTS-ի ցանց – 8 դրամ Դեպի ԼՂՀ քաղաքային ցանց – 39 դրամ
Դեպի ՀՀ այլ բջջային ցանց - 18 դրամ Դեպի ԼՂՀ բջջային ցանց – 39 դրամ
Դեպի ՀՀ քաղաքային ցանց – 18 դրամ Ամսավճար – 500 դրամ
Փաթեթ մ ընդգրկված աշխատակիցները ﬕաժամանակ
կարող են բաժանորդագրվել ներառված
խոսելաժամանակային ներքոհիշյալ փաթեթներին՝
ամսավճար -3000 դրամ + ամսավճար 500 դրամ՝
ներառյալ խոսելաժամանակը
Դեպի Vivacell-MTS-ի ցանց – 2000 րոպե
Դեպի ՀՀ այլ բջջային ցանց, ՀՀ քաղաքային ցանցեր - 200 րոպե
SMS` դեպի ՀՀ բջջային ցանցեր - 200 SMS
Ինտերնետ՝ - 2000 ՄԲ
ամսավճար -5000 դրամ + ամսավճար 500 դրամ՝
ներառյալ խոսելաժամանակը
Դեպի Vivacell-MTS-ի ցանց – 5000 րոպե
Դեպի ՀՀ այլ բջջային ցանց, ՀՀ քաղաքային ցանցեր -300 րոպե
SMS` դեպի ՀՀ բջջային ցանցեր - 300 SMS
Ինտերնետ՝ - 5000 ՄԲ
ամսավճար -7000 դրամ + ամսավճար 500 դրամ՝
ներառյալ խոսելաժամանակը
Դեպի Vivacell-MTS-ի ցանց – 7.000 րոպե
Դեպի ՀՀ այլ բջջային ցանց, ՀՀ քաղաքային ցանցեր - 450 րոպե
SMS` դեպի ՀՀ բջջային ցանցեր - 450 SMS
Ինտերնետ՝ - 10.000 ՄԲ
ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2016 N 33-34 (1344-1345) 39
ԻՆՉՊԵ՞Ս ԵՆ ԴԻՄԱՎՈՐՈՒՄ ԱՄԱՆՈՐԸ
ՏԱՐԲԵՐ ԵՐԿՐՆԵՐՈՒՄ
Նոր տարին այն եզակի, ն յնիսկ ﬕակ տոնն է, երբ բոլոր մարդիկ,
առանց բացառ թյան, փորձ մ են հավատալ հրաշքների,
ցանկ թյ ններ են պահ մ, նվերներ մատ ց մ և ստան մ:
Բուլղարիայում, ավանդույթի համա- Նմանատիպ
ձայն, Նոր տարին դիմավորում են տա- ավանդույթ կա
նը: Տոնակատարության սկզբից տան պորտուգալացի-
կրտսերը կանգնում է տոնածառի մոտ ների մոտ. Սուրբ
և երգում, իսկ ﬔծահասակները նրան Ծննդի նախօրեին
նվերներ են մատուցում: Սակայն աﬔ- նրանք նվիրում
նահետաքրքիրը սկսվում է 00:00-ին են արքայական
հնչող ղողանջներից հետո, երբ ﬕ պահ կարկանդակ»:
անջատվում է լույսը ամանորյա համ- Բացի չրերից և ըն-
բույրների համար: Դրանից հետո ﬕայն դեղենից՝ դրա ﬔջ
տանտիրուհին սկսում է կտրտել ամա- կա ﬔկ փոքրիկ
նորյա անակնկալ-կարկանդակը: Եթե ﬔդալ կամ ար-
կարկանդակի ﬕջոցով բաժին է հաս- ձանիկ: Գտնողի
նում կոպեկ՝ տարին կբերի հարստու- համար այն նշա-
թյուն, իսկ վարդի ճյուղը՝ սեր: Այդպիսի թխվածքային անակն- նակում է մաղթանք՝ Խաղաղություն քո
կալներ» ընդունված են նաև Ռուﬕնիայում և Ավստրալիայում: տանը»:
Դանիացիները կեսգիշերին սեղանին են դնում Մեծ Բրիտանիայում նվերները պատվիրում են Father
բրնձե քաղցր շիլա: Այն ևս անակնկալով է: Christmas»-ին (բառացի նշանակում է Ծննդյան Հայր»):
Շիլայի առանձնահատկությունն այն է, որ այն- Նրան գրում են նամակ՝ մանրամասն թվարկելով և
տեղ թաքնված է ընկույզ կամ նուշ: Այս ավան- բացատրելով, թե ինչ են ցանկանում: Նամակն այնուհետև
դույթը հատկապես դուր է գալիս չամուսնացած գցում են բուխարիի ﬔջ: Ծխնելույզից դուրս եկող ծուխը
աղջիկներին: Եթե նրանցից որևէ ﬔկին բաժին ճիշտ տեղը կհասցնի ուղարկված նամակը: Ի դեպ՝ բրի-
հասնի ընկույզ, ապա Նոր տարում ամուսնու- տանացիների նվերները գրեթե նույն արժողության են և
թյունից խուսափել այլևս չի լինի: Ամուսնացած- բաժանվում են վիճակահանության ﬕջոցով:
ների համար շիլայի անակնկալը խոստանում է
պարզապես հաջող տարի:
Գերմանիայում Սուրբ Ծնունդը ընտանեկան տոն է: Բոլորը
պետք է հավաքվեն տոնական սեղանի շուրջը: Այդ օրը տեղի
ունեցող նվերների փոխանակման արարողությունը կոչվում է
Բեշերունգ: Ամանորի ճաշկերույթի աﬔնակարևոր մասը կոչվում
է der Lebekuchen»՝ ﬔղրաբլիթ-քաղցրաբլիթ: Ալյուրից, շաքարից
և չաﬕչից պատրաստված այդ իսկական հրաշքը» 16-րդ դարում
երբեﬓ կարող էր ﬔկ երկար նստարանի չափ լինել:
Անկախ նրանից, թե չինական հորոսկոպով ինչ կենդանու տա-
րի է լինելու՝ Հարավային Գերմանիայում և Ավստրիայում մար-
դիկ շատ հաճախ իրար նվիրում են ապակյա կամ ճենապակյա
խոզուկներ, որոնք հիﬓականում գանձանակ են լինում:
Հյուսիսային Հնդ- Ճապոնիայում
կաստանի բնակիչնե-
րը Ամանորին գերա- Ամանորից
դասում են հագուստը
զարդարել վարդա- առաջ ﬕմ-
գույն, կարﬕր, մանու-
շակագույն կամ սպի- յանց նվիրում
տակ ծաղիկներով:
Հնդիկ մայրերը քաղց- են բացիկներ
րավենիքը, ծաղիկնե-
րը և փոքրիկ նվերնե- այն կենդանու
րը դնում են առանձին
սկուտեղի վրա, իսկ պատկերով, ում
առավոտյան երեխա-
ները աչքերը փակում տարին է գալիս:
են և սպասում, որ իրենց մոտեցնեն սկուտեղին՝ նվերը ստա-
նալու համար: Սակայն ճապո-
նական տան
հիﬓական զար-
դարանքը կա-
դոմացուն» է (ել-
քի մոտի սոճի):
Կադոմացուն»
յուրօրինակ ող-
ջույն է Նոր
տարվա սրբին: Սովորաբար այն պատրաս-
տում են սոճուց, բամբուկից և բրնձի հյուս-
Ծննդյան օրերին ված ցողուններից: Ճապոնացիներն իրենց
Չինաստանում հայտն- տունը զարդարում են նաև ձարխոտի և
վածներն առաջին հեր- մանդարինի տերևներով: Ի դեպ՝ Նոր տար-
թին նկատում են Լույսի վա առաջին վայրկյաններից ճապոնացինե-
ծառեր: Դա ﬔր տոնա- րը սկսում են ծիծաղել, քանի որ համոզված
ծառի նախատիպն է: են, որ ծիծաղը նոր տարում իրենց հաջո-
Լույսի ծառերը զարդար- ղություն կբերի:
վում են արևելյան ճո-
խությամբ, վառ լապտե-
րիկներով, ծաղիկներով
և ծաղկաշղթաներով:
Նույն ձևով զարդարվում
են նաև տները: Տոնի
նախօրեին փոքրիկ չի-
նացիները տան պատե-
րին կախում են գուլպաներ, որտեղ Դուն Չե Լաո Ռենը՝ Ծննդ-
յան Պապիկը, դնում է իր նվերները:
Արևելաասիական Ֆինլանդիայում տոնական ճաշկերույթի
ﬕ շարք երկրներում՝ պարտադիր բաղադրիչներից է սալորի կի-
Վիետնամում, Կորեայում, սելը և բրնձի շիլան: Իսկ Ծննդյան տոնի
Մոնղոլիայում Ամանո- գլխավոր դերակատարներից է Joulupuk-
րի պարտադիր իրերից ki»-ն: Ֆիններն այդպես են կոչում Ձﬔռ
է գեղեցիկ զարդարված Պապին: Նախկինում նա, բացի նվերներից,
փոցխը: Աﬔնայն հավա- իր հետ բերում էր նաև ճիպոտներ, իսկ իր
նականությամբ՝ հենց այդ այցը սկսում էր հետևյալ խոսքերով. Կա՞ն,
փոցխի ﬕջոցով են Ամա- արդյոք, այս տանը խելոք երեխաներ»:
նորի գիշերը դիզում եր-
ջանկությունը»: Ի դեպ՝ Ֆրանսիայում մարդիկ կարող են նվիրել ﬕմ-
Արևելքում տարածված են յանց աﬔն ինչ՝ չնայած կան որոշակի կանոններ:
նաև ծննդյան տոնավա- Օրինակ՝ ﬕայն ամուսինը իրավունք ունի օծա-
ճառները, որտեղից կա- նելիք նվիրել
րելի է ձեռք բերել ոչ ﬕայն իր տիկնոջը:
հագուստ, կոշիկ, սնունդ, Այլ տղամար-
այլև երազանքներ, հույ- դուց նմանա-
սեր և երջանկություն: Այդ տիպ նվերը
տոնավաճառում կարե- համարվում է
լի է ձեռք բերել դարումա»՝ փայտյա կամ փափուկ ﬕ կանոններից
խաղալիք, որը բուդդայական պանթեոնից է: Կարելի է դուրս»:
ձեռք բերել նաև համայուﬕ»՝ բութ ծայրով և սպիտակ
փետուրներով զարդարված աղեղներ, որոնք կոչված
են տնից վտարել չար ուժերին, նաև տակառա-բունե»՝
բրնձով լի նավակներ, որտեղ նստած են յոթ սրբեր: Այդ
իրը խորհրդանշում է բարիք և հաջողություն:
Տոնի նախօ- Իտալիայում անց-
րեին Իսպանիա- նող տարվա վերջին
յում ցանկացած օրը բոլոր պատու-
տեղ գնալիս հաններից դուրս են
պայուսակի ﬔջ թափում անպիտան
պետք է ունենալ իրերը: Իտալացինե-
ﬕ քիչ նուգա և րը նախընտրում են
շամպայն: Նոր Նոր տարի մտնել ոչ
տարին իսպա- ﬕայն տան նորաց-
նացիների հա- ված հարդարանքով,
մար հանրային տոն է, և հենց այդ գիշերը բոլորը շտա- այլև նոր հագուկա-
պում են կենտրոնական հրապարակ՝ ﬔծ տոնածառի պով: Սակայն իտա-
մոտ Ամանորը դիմավորելու և խաղող ուտելու համար: լական հին ավանդույ-
Ժամացույցի ղողանջների ընթացքում հրապարակում թը այլ է. դեկտեմբերի
հավաքվածները փորձում են հասցնել ուտել խաղողի 31-ին տղամարդիկ և
12 հատիկ: Յուրաքանչյուր հատիկը խորհրդանշում է կանայք հարազատ-
տարվա աﬕսը, իսկ եթե հասցնում են ուտել 12-ն էլ, ներին նվիրում են կարﬕր գույնի ներքնազգեստ:
ապա դրանով գրեթե երաշխավորվում» է բաղձալի Հենց այդ գույնն է խորհրդանշում նորությունը:
երազանքի կատարումը:
Էստոնիայում, ինչ- Շվեդներն ավանդաբար ﬕմյանց նվիրում են մոﬔր:
պես նաև Ավստրիայում Այդ նվերը պայմանավորված է նրանով, որ ձմռա-
և Շոտլանդիայում եր- նը բևեռային շրջանում շուտ է մթնում, իսկ լույսը ըն-
ջանկություն Նոր տա- կերության, բարյացակամության և ուրախության
րում կբերի փողոցում խորհրդանիշն է: Շվեդական տներում Ամանորի տո-
հանդիպած ծխնելույզ նակատարությունը սկսվում է նրանից, որ հայրիկները
մաքրողը, ով պարտա- տնից դուրս են բերում աղբը և վերադառնում են Յուլ
դիր ձեռքին պետք է Տոմտենի՝ Ձﬔռ Պապի կերպարանքով: Երբ ժամա-
ունենա աշխատանքի հա- ցույցը սկսում է ազդարարել կեսգիշերը, բոլորը սկսում
մար անհրաժեշտ իրերը: են սերպանտին շաղ տալ, շվիներով աղել, իսկ Յուլ
Շոտլանդիայում Ամա- Տոմտենն էլ՝ նվերներ բաժանել:
նորի գիշերը գնում են
հարևան-բարեկամների
տուն՝ նախապես վերց-
նելով ﬕ կտոր քաղցրա-
բլիթ, ﬔկ գավաթ գինի և
ﬕ փոքրիկ կտոր ածուխ: Շոտլանդացիների տե-
սանկյունից դա աﬔնալավ ձևն է ամբողջ տար-
վա համար ապահովել սննդամթերք, խﬕչք և
տաքություն:
Հրեաների Նոր տարին կոչվում է Ռոն Աշանա: Աﬔրիկայում ավելի շատ ուշադրություն է դարձ-
Հրեական տարվա վերջին ամսում առավոտյան վում ոչ թե նվերին, այլ փաթեթավորմանը: Ծննդյան
աղոթքում կարդում են Սլիխոթ»՝ հատուկ աղոթք, տոնի օրը բոլորը կարող են ժաﬔրով և ﬔծ ուրա-
որում նշում են գործած ﬔղքերը և խնդրում են Աստ- խությամբ բացել նվերը, որը կաղամբի նման փա-
ծուն ներել դրանք: Սակայն Ամանորի դիմավորումը թաթված է բազմաթիվ թղթերի ﬔջ:
ուրախ տոն է: Ռոն Աշանային հրեաների սեղանին
ﬕշտ պետք է լինի ﬔղր և խնձոր: Խնձորի կտորնե-
րը թաթախում են ﬔղրի ﬔջ և ուտում:
ԻՆՉՊԵ՞Ս ՃԻՇՏ ԸՆՏՐԵԼ ԵՎ ԱՆՍՊԱՍԵԼԻ
ՀԱՆՁՆԵԼ ՆՎԵՐԸ
ՓԱՍՏԵՐ ՆՎԵՐՆԵՐԻ
Նվերը պետք է ուրախություն պատճառի: Սա, հավանա-
բար, դրա գլխավոր և անվիճելի առանձնահատկությունն է: ՄԱՍԻՆ
Հետևաբար նվերի ընտրությունը պետք է լինի գիտակցված, չէ՞ որ
յուրաքանչյուր նվեր արտացոլում է այն նվիրողի բնավորությունը: Գերմաներեն լեզվ մ գոյ -
Անգամ աﬔնաաննշան, սակայն հատուկ իմաստով նվերը կարող է թյ ն նի Drachenfutter բա-
դառնալ աﬔնակարևորն ու հիշվել երկար: ռը, որը եթե բառացի թարգ-
Ահա ﬕ քանի կանոն, որ պետք է իմանալ նվեր պատրաստելիս: մանենք, ապա նշանակ մ է
վիշապի կեր»։ Իսկ այդպի-
Ծննդյան տոներին պետք է այն- ղին կլինի ﬕայն բնակարանամու- սի նվեր կնոջը տալիս է ﬔղք
պիսի նվերներ տալ, որոնցից օգտ- տին: գործած ամ սինը։
վելու է ﬕայն ստացողը, այլ ոչ ողջ 1945-ին ռ ս դպրոցական-
ընտանիքը: Մոտ բարեկաﬓերին կարելի է նվի- ները Աﬔրիկայի դեսպանին
րել ինչպես հագուստի պարագա- նվիր մ են ԱՄՆ-ի զինանշա-
Պետք չէ նվիրել ձեր անձնական ներ, այնպես էլ կենցաղային իրեր: նի տեսքով պաննո։ Սակայն
հավաքածուներից այնպիսի բան, Նման դեպքերում թույլ է տրվում դպրոցականները չգիտեին,
որից դժվարությամբ եք հրաժար- նվեր ընտրել այն մարդու հետ, ում որ նվերի ﬔջ տեղադրված է
վում. նվեր հանձնելու պահը պետք պատրաստվում եք նվեր անել, օրի- գաղտնալսող սարք», որը
է երկկողմանի հաճույք պատճառի: նակ` ամուսինը կարող է նվեր ընտ- փոխհաղորդ մ էր դեսպանի
րել կնոջ հետ, մայրը՝ դստեր: բոլոր բանակց թյ նները։
Անհարմար է ընկերոջը փող նվի- Նվերների աﬔնաերկար
րել և ասել` քեզ համար ﬕ բան Կինը կարող է տղամարդ բարե- ց ցակը պատկան մ է Ստա-
գնիր». եթե տվյալ մարդն իսկապես կաﬕն նվիրել ծխելու ցանկացած լինին՝ իր 70-ամյակի կապակ-
ձեզ համար թանկ է, ապա չարչար- պարագա, գինի, փողկապ, շարֆ, ց թյամբ։ Ց ցակը տպագր-
վեք և ինքներդ ﬕ բան գնեք: սվիտեր, վերնաշապիկ: Հեռավոր վել է խորհրդային թերթեր մ,
բարեկաﬓերին հարդարման պա- 1949-53թթ. մարտ ամսին։
Պետք չէ շատ թանկարժեք նվեր- րագաներ նվիրել չի կարելի: Ճապոնիայ մ Ս րբ
ներ անել. այդ քայլով դուք մարդուն Վալենտինի օրվա կապակ-
անհարմար դրության ﬔջ եք դնում՝ Մնացած բոլոր նվերները բաժան- ց թյամբ նվերներ ստան մ
անգիտակցաբար ստորացնելով վում են երկու խմբի՝ հուշանվերներ են ﬕայն տղամարդիկ։
նրան: (գրքեր, դրամապանակ, գրիչների Ազատ թյան արձանը
հավաքածու և այլն) և արժեքավոր մարդկ թյան պատմ թյան
Նվերի փաթեթավորումը նույն- նվերներ (արվեստի պարագաներ, ﬔջ աﬔնաﬔծ նվերն է, որը
պես շատ կարևոր է. ﬕ մոռացեք զարդեր): Դրանք ունիվերսալ են և 1881-ին ֆրանսիացիները նվի-
գեղեցիկ թղթի և ժապավենների հարմար են բոլոր առիթներին: րել են աﬔրիկացիներին։
մասին: Բոլոր թագավորներն -
Եթե նվեր եք անում Նոր տարվա, նեցել են ծառայ թյ ն, որը
Երբեք ﬕ վերանվիրեք այն բանե- Մարտի 8-ի կամ նման առիթներով, զբաղվել է նվերների ընտ-
րը, որ ձեզ են նվիրել. չէ՞ որ մարդիկ ապա նվերին ցանկալի է կցել տոնը ր թյամբ։
փորձել են հաճելի նվեր մատուցել, խորհրդանշող որևէ բացիկ: Ֆ տբոլիստների ﬕջև
ոչինչ, որ չի ստացվել: մարզաշապիկների փոխանա-
Մարդիկ հաճախ ﬕմյանց գրքեր են կ մը առաջին անգամ տեղի
Կենդանիներ նվիրելիս պետք է նվիրում: Գրքի ընտրությանը պետք է նեցել 1931-ին, Անգլիայի և
նախապես դա համաձայնեցնել այն է շատ մանրակրկիտ մոտենալ՝ գո- Ֆրանսիայի հավաքականնե-
մարդկանց հետ, ում պատրաստ- նե մոտավոր իմանալով, թե ինչ տի- րի խաղից հետո։
վում եք դրանք նվիրել: պի գիրքը կուրախացնի մարդուն: Դ բայի Grand Midwest
Եվս ﬔկ շատ կարևոր պահ՝ երբեք հյ րանոցի համար մ ծնվել է
Նվերները չեն հանձնում ﬕջանց- ﬕ ստորագրեք գրքի վրա: Դա իրա- այնտեղ բնակվող ամ սիննե-
քում (բացառությամբ ծաղիկների), վունք ունի անել ﬕայն հեղինակը: րի երեխան։ Սեփականատերը
դրանք հանձնում են սենյակում՝ Ցանկացած այլ գրառում փչացնում այնքան զգացված էր, որ հա-
առանց շտապելու, ջերմ խոսքեր է գիրքը: Գրքի ﬔջ կարելի է բացիկ մարն անվանել է նրա ան նով
ասելով: դնել՝ բարեմաղթանքները գրելով և նորածնին թ յլատրել է
դրա վրա: հյ րընկալվել այնտեղ ցմահ
Պետք չէ զվարճալի նվերներ և անվճար։
անել, եթե վտանգ կա, որ ձեզ սխալ Ոսկերչական պարագաներ ընտրե-
կհասկանան: լիս պետք է հաշվի առնել, որ դրանք
կարելի է նվիրել ﬕայն շատ մտերիմ
Նվերը ﬕշտ պետք է անակնկալ մարդկանց: Կարևոր է, որ ընտր-
լինի: ված զարդը ﬔծ կամ փոքր չլինի այն
մարդուն, ում նվիրում եք դա:
Ի՞նչ նվիրել
Վերջում հիշեք, որ նվեր հանձնե-
Աﬔնից հեշտը հարազատ մար- լը ոչ թե պարտքի կատարում է, այլ
դուն նվեր անելն է, չէ՞ որ ավելի լավ ուշադրության և հարգանքի
գիտենք, թե այս կամ այն մարդն ինչ դրսևորում:
կցանկանա կամ ինչի կարիք ունի:
Աﬔն դեպքում կենցաղային իրե-
րից պետք է խուսափել՝ հատկապես
ծննդյան օրերին: Նման նվերը տե-
Recently I have noticed that the international students are not taking part in the outer
curriculum activities actively, namely in the works of the Student Parliament or say
our newspaper. So I decided to have a meeting with some of them and find out the
reasons and also not lose the chance and talk to them around some topics concerning
University, their academic achievement, the benefits they got from YSMU and also as
the Christmas is nearing I wondered how they spend it and are going to spend it... My
guests are 6th year students from India, Syria, Iran, the USA.
Some sentences about your biography
Why did you choose especially this University and the profession of doctor?
Are you satisfied with the educational level of YSMU, what are the minuses and pluses?
Are you actively taking part in University outer curriculum activities (Student Parliament,
newspapers, events) or not so much?
And as the New Year is approaching would you please describe how you spend the day in
your country and in your family?
Faculty: General medicine Research and Prevention Center” NGO.
year:6 I chose Yerevan State Medical University because of
its standard and excellence. I chose medicine because
Holding BPT and MPH degrees with more than two- it’s a field where you feel the gratitude.
year research and project management experience I am highly satisfied with the education that I am
in the non-governmental organization. Currently, a receiving in YSMU, one of the pluses is supportive
6th-course student and working for “Tuberculosis teachers and excellent Dean Dr.Anna. V. Sargsyan.
Because of her support during the time clashes in
class schedule, I was able to graduate and also was
able to publish my research.
I am active in student scientific society; I presented
my paper on the 95th anniversary of YSMU.
What concerns outer curriculum activities all the
new years for the last five years, I celebrated with
my Armenian friend in Ashtarak. I enjoyed eating
dolma, blinchik, khoravats etc. I spent at least a week
in his house, and I’m proud to say we’re friends for
almost six years. The things I enjoy during my stay
at his house are meeting his cousins, neighbours and
the thing which is imminent is my weight gain that
reflects his hospitality.
Faculty: General medicine doctors and professors who treat the students as their
year:6 kids and never get tired of teaching and working with
students.
I moved to Armenia in 2010 and have studied What concerns minuses I would mention that not all
since then in Yerevan State Medical University good doctors are good lecturers and sometimes they
in General Medicine Faculty. lack the ability to share their knowledge with the
I belong to a doctors’ family. My father is a doc- students though they are great doctors. These very
tor(general physician) and my mother is a phar- doctors are also very busy with the patients and very
macist so the love of this profession was born in o en they get angry.
my heart and soul since I was a little kid as I saw If they read this i will kindly ask them not to get
the big respect and gratefulness my parents were so angry specially with foreign students as they are
receiving a er every time they were treating pa- already under stress of being away from family in a
tients. My parents have big role in my choice and new society.
I want to continue what they have started. And also I would like to mention the problem of ma-
I chose YSMU becuase I heard a lot of good things terials and references. Some of them are really old
about this University from my parents who both and need to be updated I think.
graduated from YSMU and becuase I've always I would like to ask the decision makers in YSMU
wanted to move to my motherland which I really University to take these problems seriously and
love- Armenia. solve them. I mentioned them becuase I really
The pluses are the easy admission and the low ad- love Armenia and my University and I want it to
mission fee comparing to other Universities , the be on top of the Medical Universities lists around
presence of some brilliant, hardworking and caring the world and region.
I have never taken part in outer activities bec-
uase I am busy a er classes studying languages
and I don't have enough time to be there.
Syria and specially my city was one of the best
places to celebrate Christmas. Unfortunatlly ev-
erything is changed now.
All my family members used to gather in my
grandparents house and celebrate according to
armenian traditions. A lot of food, drinks, sing-
ing and dancing till sunrise. I miss celebrating
Christmas in my country and in my home. I hope
the new year will bring peace to my country and
it will be back as safe as before.
I want to wish all my friends, colleagues, doctors
and professors a happy new year full of joy, love
and peace.
I am Manjunath, was born on April 3rd 1993 in the Faculty: General medicine
southern part of India in a town called Ooty. I fin- year:6
ished my schooling in a school named Breeks Me-
morial. I was always fascinated by the thought of Of course, I understand that life is not just a bed of
becoming a doctor since my childhood. Thus, I chose roses and challenges and hardships are an integral
my carrier to be same. I am a person who loves trav- element of life. Staying miles away from home, self
eling around the globe, so I opted to do my higher cooking, managing expenses and several other situa-
study abroad. Today, being a final year student in tions do let me feel lost at times, but these are neg-
YSMU, I am happy about the decisions I made re- ligible when compared to the result we would gain.
garding my carrier. At times like that, I do what makes me happy- I read
Since my childhood days, my passion was to become novels, I play football also I hangout with friends.
a doctor. So I started working towards it as early as I have come to believe that two main factors deter-
my schooling. I had decent scores in my board exams. mine success- a person’s own determination and will
I decided to pursue my higher studies abroad. A er to succeed. Equally important is the support of peo-
doing some research, I decided to choose YSMU, Ar- ple around you. Fortunately, I have always become
menia since it almost satisfied all the requirements friends with the right people, am thankful for having
that I was searching for. them as a significant part of my life.
I chose this university for the following reasons. I am certain that my degree will become my ticket
YSMU was referred to me by my brother who gradu- to a better tomorrow. Success is all about recogniz-
ated here, so I felt it was trust worthy. ing one’s weakness and working on it to change them
Affordable- in spite of my desires, I had to consider into one’s strength. I am still working on mine, one
the expenses for the tution and the living costs. In day I will become a renowned doctor for whom my
this aspect I am glad that I made a wise decision. mentors will feel proud about.
Recognition- degree provided by YSMU is recog-
nized by MCI and also several other countries which
is a key factor.
Good quality of education.
Availability of a platform to connect with different
people around the world.
I am satisfied by the education which I receive in
YSMU. I have had the privilege of being tutored by
competent professors in all subjects.
New Year is one of my favorite holidays. I still re-
member how excited I would be as a kid while my
parents make some plans for the New Year’s
Day. In my hometown we always had the tradition
of going to temple in the morning with family. Then
it’s the special lunch for which many other relatives
will also join us. And usually for the day’s evening,
we had plans to go to theatre for the latest movies.
Faculty: General medicine My name is Zari Dehdaran, I am advantage would be that I should
year:6 from Iran. have been more fluent in armenian
I always admired to study in a for- language so that I can communicate
eign country with an English medi- better with the patients when I go
um of teaching. I chose YSMU be- for rounds with my teacher .
cause the medical degree is accepted
worldwide and I want to pursue my I don't take part in outer curric-
career in Europe.And before com- ulum activities much because I
ing to Armenia I enquired about already have a lot to study and I
YSMU from the alumni’s and they don't have enough time. But when
gave me a positive feedback. I chose the university conducts conferences
medicine as a profession because I I attend them.
want to serve people and try to en- Being an iranian and a muslim, ac-
hance their lives by treating them. cording to our tradition we don’t
I am very satisfied with YSMU. celebrate new year at this time of
YSMU offers the best professors the year, we celebrate it during
and education standards. What I spring season. But here in Arme-
like the most about YSMU is that nia I celebrate it with my armenian
we have both lectures and practi- friends and my family come here
cals which is very useful. The dis- and we enjoy it.
My name is Samuel, son of Jus- our culture so it was easy in this Faculty: General medicine
tin and Mercy. I have a younger part. year:6
brother Solomon. I was born on What concerns University it has
9th of December 1992 in Madurai provided so many great doctors dresses and as family we also visit
district, Tamilnadu state, India. and doing its service for a very our relatives to get blessing, spend
Doing medicine is my childhood long time nearly 100 years. I good time. Thank you.
dream and this passion was always feel proud to study here and
in my heart . It is a highly respect- of course I feel fulfilled in this
ed profession, more than profes- University. I am a person who
sion it is service what you do to would not only like to study but
the people. So a er my school- also to engage myself in other
ing when I was searching for a activities too. We have Student
good place to fulfill my ambition Parliment which made me be
I found Yerevan State University more socialised and interactive
and I liked it at the moment when in many ways.
I heard and saw it's whole struc- New year is coming so I would
ture. That's how I came. also like to share something
In the beginning it was difficult about how we celebrate it in
for me to go along with the coun- India. As I mentioned we have a
try because new people ,new lan- similar culture with Armenians we
guage, new culture but what con- all will gather as a family eat de-
cerns culture it is a bit similar to licious food, wear our traditional
ՀԵՐԱՑԻ
ԱՐՀԵՍՏԱԿՑԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆ
ՀՀ ք. Երևան, Կորյունի 2 (060) 62 13 13 [email protected]
Պաշտոնական տեղեկատու №6
իվէևՆնաՀնոգարևորատրրդՏլգիէաիգեքջմոիրլաիտրվց՛`ծավաԵնեոՊրորրխրԲևոՀմհմրանհապնարնոշեդեխրրտալ՝աիա2քնքվտ0ինոէ1շեար7ջր«ակ,ՀթիթնմրվցյքեյանղեկնեսրաննկեեևնոԱռրըղաքո։ﬕավՄսնադղևիցանչկհսխողոապղընղվան»աﬕաեսհյրեցտա,նատﬓջշքոցխաղետարրյդծոոթվվեամյ։նԱﬔեՄքմնն,իա,նքաոաը,նրնոքռիշարնոարողանէնրջ։իակՀտաոկրթրանայաարժննցենենշեմևլտեինալքեքենրﬔբնեջհաքրանազտնշիմականամտչլրիթսա։սկյԹնսն2ավնեո0ենղ-1բլ6քեո--ր
րի բոլորիս։
Շնորհավոր Ամանոր և Ս րբ Ծն նդ։ կազմակերպ թյ ն:
Հարգանքներով՝ «Հերացի» արհեստակցական
Այս համար մ
Մեր թիմը - Անի Ավետիքի Ռափյան
Ինչպես արդեն նշեցի, կարելի է լուծել լեզուների, համակարգչային ծրագ-
րերի իմացության և այլ նմանատիպ հարցեր, որոնք
նույնպես բավականին արդիական են։ Դասախո-
սը չպետք է զիջի ուսանողներին իր գիտելիք-
ներով և հմտություններով։
«Հեքիաթը շարունակվում է»
Լուսինե Հովհաննիսյան
Արտթերապիայի մեթոդը ավելի հաճելի է դարձ-
նում բուժումը, թողնում է բուժիչ ազդեցություն
տեսողական ապարատի վրա և օգնում է վաղաժամ
հայտնաբերել առկա հոգեբանական խնդիրները։ Այս ամենը, իհարկե,
մեծ ազդեցություն է ունենում բուժման արդյունավետության վրա։
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ Անգլերենի դասընթացներ
«Հերացի» արհեստակցական կազմակեր-
պությունը, ցանկանալով միավորել ԵՊԲՀ
տաղանդաշատ աշխատակիցներին, կազ-
մակերպում է «Բժշկականի շունչը» մրցույթ-
ցուցահանդես։ Եթե զբաղվում եք գեղան-
կարչությամբ, լուսանկարչությամբ, քանդա-
կագործությամբ, գորգագործությամբ, ասեղ-
նագործությամբ կամ կիրառական արվեստի
այլ յուրօրինակ ուղղություններով, ապա դի-
մեք մեզ՝ ձեր աշխատանքները հանրությանը
ներկայացնելու համար։
«Հերացի» արհեստակցական կազմակեր-
պությունը պլանավորում է տպագրել ժո-
ղովածու, որի մեջ կզետեղվեն մեր աշխա-
տակիցների ստեղծագործությունները։ Եթե
ցանկանում եք տպագրել ձեր արձակ կամ
չափածո ստեղծագործությունները, ապա
դիմեք մեզ։
ԵՊԲՀ ամբիոններին. վերսկսվում է միջամ-
բիոնային համագործակցության ծրագրերի
ֆինանսավորումը։ Եթե ցանկանում եք այլ
ամբիոնների հետ քննարկել ուսումնական Արդեն մեկ տարուց ավելի է, ինչ «Հերացի» արհեստակ-
ծրագրերի, գիտության և այլ համագործակ- ցական կազմակերպությունը համալսարանի աշխա-
ցության ծրագրեր և միաժամանակ վայե- տակիցներին առաջարկում է բարձրորակ և մատչելի
լել Ծաղկաձորի գեղատեսիլ բնությունն ու դասընթացներ՝ անգլերեն լեզվի գիտելիքները կատա-
ազատ ժամանցը, ապա ճիշտ ժամանակն րելագործելու և խորացնելու համար։ Ուղիղ կես տարի
է դիմելու մեզ։ Բոլոր հավանության արժա- առաջ մենք անդրադարձանք այս թեմային և զրուցե-
նացած ծրագրերը կֆինանսավորվեն։ ցինք անգլերենի մասնագետ, դասախոս Անի Հովհան-
նիսյանի և նրա ուսանողների հետ։ Այս անգամ հե-
տաքրքրվեցինք, թե ինչ է փոխվել նախորդ կես տարվա
ընթացքում և ինչ արդյունքներ ու ակնկալիքներ կան։
Հարգելի’ աշխատակիցներ, եթե ունեք Զրուցեցինք նաև դասընթացի մասնակիցների հետ՝ ար-
հարցեր, խնդիրներ կամ առաջարկու- դեն անգլերեն լեզվով։
թյուններ, դիմեք մեզ յուրաքանչյուր աշ-
խատանքային օր։ «Հերացի» արհեստակ-
ցական կազմակերպությունը միշտ պատ- - Ի՞նչ նորություններ կան այս տարի՝ համեմա-
րաստ է աջակցել ձեզ։ տած նախորդ տարվա պարապմունքներին:
- Նախորդ տարի ես անցկացնում էի միայն ընդհա-
նուր անգլերենի դասեր: Այս տարի, հաշվի առնելով
սովորողների ցանկությունը, ես անցկացնում եմ նաև
բժշկական անգլերենի դասեր՝ շաբաթական մեկ անգամ: Ինչպես և նախորդ տարի՝ ես մշտապես
հարցնում եմ սովորողների կարծիքը դասերի վերաբերյալ և, իհարկե, հաշվի եմ առնում նրանց
ցանկությունները:
- Արդեն մեկ տարի է՝ դասավանդում եք բժշկականի աշխատակիցներին։ Նկատելի՞ է առաջընթաց,
դուք բավարարվա՞ծ եք ձեր աշխատանքով:
- Անշուշտ, առաջընթացը նկատելի է ոչ միայն ինձ, այլև սովորողներին: Ինչպես և անցյալ տարի՝ այս տարի ևս
յուրաքանչյուր ուսումնական ամսվա վերջում ես անցկացնում եմ թեստավորում և այդ կերպ ստուգում սովորող-
ների գիտելիքները մեր անցած նյութի վերաբերյալ: Ընդ որում պետք է նշեմ, որ թեստը բաղկացած է մի քանի
մասից և ստուգում է սովորողների` անգլերենի իմացության լսողական, ընթերցանության, գրավորի և բանա-
վորի իմացությունը: Այսպիսով՝ թեստի այս ձևը հնարավորություն է տալիս չափել սովորողների ոչ միայն ընդ-
հանուր գիտելիքները, այլև առանձին ունակությունները` ցույց տալով, թե որ ունակության վրա պետք է ավելի
շատ աշխատել: Եվ, իհարկե, պետք է նշել, որ չկա որևիցե մի սովորող, ով պրոգրես չունենա, և այս փաստը ինձ
շատ է ուրախացնում և ոգևորում: Հետևաբար, ես կարող եմ ասել, որ բավարարված եմ իմ աշխատանքով:
- Ի՞նչ ակնկալիքներ կան հաջորդ տարվա համար:
- Ինչպես արդեն նշեցի, ես մշտապես հարցնում եմ սովորողների ցանկությունները դասերի վերաբերյալ, հետևա-