คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 44 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ใบควำมรู้ เรื่อง ผลกระทบจากการเพิ่มของประชากร การเพิ่มขึ้นของประชากรในแต่ละท้องถิ่น มีผลกระทบหลายประการ ดังนี้ 1. ขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติเมื่อประชากรมากขึ้น ย่อมมีความต้องการใช้ทรัพยากร เพิ่มขึ้นด้วย เช่น การขยายพื้นที่เพื่อสร้างที่อยู่อาศัย ใช้ไม้ในการก่อสร้างอาคาร ใช้น้ าเพื่อการ อุปโภคบริโภค ท าให้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจ ากัดไม่เพียงพอกับความต้องการของประชากรที่ เพิ่มขึ้น 2. เกิดสภาพชุมชนแออัด ท้องถิ่นที่มีความเจริญสูง ประชากรจึงเข้าไปอาศัย อยู่มาก แต่ที่อยู่มีจ ากัด จ าเป็นต้องอยู่กันอย่างแออัด มีการแบ่งที่อยู่ อาหารการกิน สิ่งสาธารณูปโภคต่าง ๆ ซึ่งมีผลต่อคุณภาพชีวิตของประชากร 3. เกิดการว่างงาน เมื่อประชากรเพิ่มขึ้น ท าให้แรงงานมีจ านวนมากขึ้นด้วย ถ้าไม่ สามารถเตรียมงานไว้รองรับแรงงานที่เพิ่มขึ้นได้ จะเกิดปัญหาการว่างงานและการแข่งขันหางาน ท ามากขึ้น 4. เกิดการจราจรติดขัด จ านวนประชากรที่เพิ่มขึ้นตามเมืองใหญ่ ๆ เช่น กรุงเทพมหานคร ท าให้การเดินทางสัญจรด้วยรถยนต์ต้องเพิ่มขึ้นด้วย แต่พื้นที่ถนนเพื่อการจราจร ไม่สามารถรองรับได้ จึงท าให้เกิดปัญหาการจราจร และส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม คือ เกิด มลพิษทางอากาศและมลพิษทางเสียง 5. ปัญหาคุณภาพชีวิตประชากร เมื่อจ านวนประชากรมากกว่าทรัพยากรและผลผลิต ต่าง ๆ ตลอดจนการขาดแคลนก าลังทรัพย์ที่จะซื้อเครื่องอุปโภคอย่างเพียงพอผลที่ตามมา คือ การขาดอาหาร ขาดการบ ารุงสุขภาพ ส่งผลให้ประชากรเป็นผู้ไม่มีคุณภาพทางร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา แผนกำรสอนที่ 11 เล่มที่4หน้าที่ 22 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 ขั้นที่4 ขยายความรู้(Elaboration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 45 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ส ำนักวจิ ัยกำรอนุรักษ์ป่ำไมแ้ละพันธพุ์ ชื http://portal.dnp.go.th/ContEnt/ForestResearch?contEntId=14345
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 46 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ใบงำนที่ 2 เรื่อง ผลกระทบจากการเพิ่มของประชากร ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. จงตอบค าถามต่อไปนี้ 1 .การเพิ่มของประชากรมนุษย์มีผลต่อทรัพยากรป่าไม้อย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 2 .ปัจจัยใดบ้างที่ท าให้มีการเพิ่มของประชากรมนุษย์(1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 2 .ให้นักเรียนเติมชื่อป่าลงในภาพข้างล่างนี้ ขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติเกิดสภาพชุมชนแออัด เกิดการว่างงาน เกิดการจราจรติดขัด ปัญหา คุณภาพชีวิตประชากร ……………………………………….. ………………………… …………….. ……………… ……………… ……….. ………………………… …………….. ………………………… …………….. ………………………… …………….. ………………… ………………… ….. ป่าดิบเขา ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าดิบชื้น ป่าชายหาด ป่าชายเลน เล่มที่4หน้าที่ 24 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 ขั้นที่5 ประเมินผล(Evaluation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration การเกิดมาขึ้น การตายน้อยลง การแพทย์พัฒนา อาหารการกินดี คุณภาพชีวิตของผู้คนดีขึ้น
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 47 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ระดับคะแนน จ านวน 3 ข้อ รวม 5 คะแนน ข้อมูลถูกต้องสมบูรณ์ ได้ คะแนน ตามรายละเอียดของแต่ละข้อ ข้อมูลไม่ถูกต้อง ได้ 0 คะแนน คะแนนเต็ม 5 คะแนน คะแนนที่ได้ ……….. คะแนน ผ่าน ไม่ผ่าน เกณฑ์กำรประเมินใบงำน
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 48 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่6 เล่มกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง คุณภาพของแหล่งน้ าในท้องถิ่นเป็นอย่างไร เวลาเรียน 1 ชั่วโมง วันที่ 21 กรกฎาคม 2562 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 2 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม มาตรฐาน ว 2.2 เข้าใจสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว 2.2 ป.6/1 สืบค้นข้อมูลและอภิปรายแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นประโยชน์ ว 2.2 ป.6/2 วิเคราะห์ผลการเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์ต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ว 2.2 ป. 6/3 อภิปรายผลผลต่อสิ่งมีชีวิตจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมโดยธรรมชาติ ว 2.2 ป.6/4 อภิปรายแนวทางในการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว 2.2 ป .6/5 มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น สาระที่ 8 ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การแก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอนสามารถอธิบายและ ตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลานั้นเข้าใจว่า วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดล้อม มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน ตัวชี้วัด มฐ. 8.1 ป.6/1-6/8 จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับทรัพยากรธรรมชาติได้ 2. วิเคราะห์ผลจากการเพิ่มจ านวนประชากรที่มีต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติได้ 3. บอกปัจจัยที่ท าให้เกิดการเปลี่ยนขนาดของประชากรได้ 4. ระบุผลกระทบจากการเพิ่มประชากรในท้องถิ่นได้ แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 49 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 5. บอกสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติจากมนุษย์ได้ สาระส าคัญ การป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับน้ าและการน าน้ ามาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการด ารงชีวิต ของมนุษย์คือการปลูกจิตส านึกในการใช้น้ าอย่างมีคุณค่า การวางแผนการใช้น้ าเพื่อให้มีน้ าใช้ตลอด ฤดูกาล การน าน้ าที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ การแก้ไขปัญหามลพิษของน้ า ในกรณีที่น้ านั้นเกิดมลพิษ สาระการเรียนรู้ น้ าเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ส าคัญต่อการด ารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต เรา จึงควรใช้ทรัพยากรน้ าอย่างรู้ค่า และถูกวิธี การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่1 สร้างความสนใจ(Engagement) (10นาที) 1. ครูสร้างความสนใจโดยให้นักเรียนท ากิจกรรมน าสู่การเรียนรู้ ตอน เหมือนหรือต่างกัน (เล่มที่ 4 หน้าที่ 27) ให้นักเรียนร่วมกันสังเกต ร่วมกันอภิปรายจากภาพแล้วตอบค าถาม แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 50 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) (20นาที) 2. ครูกระตุ้นน าไปสู่การปฏิบัติกิจกรรม - ขวดน้ าในใบใดเกิดการเน่า สังเกตจากอะไร 3. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษารายละเอียด กิจกรรมที่ 4.3 คุณภาพของน้ าในท้องถิ่นเป็นอย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 28-31) แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 51 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) (10 นาที) 4. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาน าเสนอผลการส ารวจและค้นหา หน้าชั้นเรียน 5. นักเรียน และครูร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม ในประเด็นต่อไปนี้ - น้ าในขวดพลาสติกใบใดบ้างเกิดการเน่าเสีย สังเกตจากอะไร - อะไรที่เป็นสาเหตุของการเน่าเสียในขวดพลาสติก - อะไรที่เป็นสาเหตุของการเน่าเสียของน้ าในแหล่งน้ าท้องถิ่นของเรา ขั้นที่4 ขยายความรู้(Elaboration) (10 นาที) 6 . นักเรียนร่วมกันศึกษาใบความรู้ เรื่อง คุณภาพของแหล่งน้ าในท้องถิ่น (เล่มที่ 4 หน้า 32-33 ) แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 52 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 5 ประเมินผล(Evaluation) (10 นาที) 7. นักเรียนท าใบงานที่ 3 เรื่อง คุณภาพของแหล่งน้ าในท้องถิ่น (เล่มที่ 4 หน้า 34 ) สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. น้ า 2. เศษหญ้าแห้ง 3. เศษอาหาร 4. ผงซักฟอก 5. น้ ามันที่ใช้แล้ว 6. มูลสัตว์ 7. ขวดพลาสติกใสมีฝาปิด 6 ใบ 8. คีมคีบ 9. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบวัฏจักรการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น ชุด สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งมีชีวิต การวัดผลประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรมในชั้นเรียน 2. สังเกตการตอบค าถาม การอภิปราย และความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม 3. ตรวจบันทึกผลการท ากิจกรรมที่ 4.3 4. ตรวจใบงานที่ 3 แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 53 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ วัน....................................ที่...................เดือน..................................................พ.ศ........................... ผลการจัดการเรียนรู้ /ปัญหา/อุปสรรค/แนวทางการแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.........…………………………ครูผู้สอน ( นางสาวนันทนา รวีรัฐยา) ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะครูช านาญการ แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 54 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ข้อเสนอแนะของฝ่ายบริหาร ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ.........…………………………รองผู้อ านวยการฝ่ายวิชาการ (นายเธียรสถิตต์ ธีรศักดิ์วรกูล) รองผู้อ านวยการสถานศึกษาโรงเรียนฤทธิยะวรรณาลัย แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 55 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 กิจกรรม…น ำเข้ำสู่บทเรียน ตอน “เหมือนหรือต่ำงกัน” ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. ค าชี้แจง ให้นักเรียนร่วมกันสังเกต ร่วมกันอภิปรายจากภาพ ภาพที่ 1 ภาพที่ 2 ที่มา ภาพที่ 1 www. forums.thaisafetywork.com ค้นหาเมื่อ 61 ภาพที่ 2 www.homedec.in.th ค้นหาเมื่อ 61 นักเรียนร่วมกันอภิปรายดังนี้ 1. ภาพที่ 1 น้ ามีลักษณะอย่างไร มีสาเหตุมาจากอะไร .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2. ภาพที่ 2 น้ ามีลักษณะอย่างไร มีสาเหตุมาจากอะไร .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 3. แหล่งน้ าในโรงเรียนและชุมชนของเราเหมือนกับภาพใด .............................................................................................................................................. มีขยะทิ้งในน้ า น้ าสีเขียว สะอาดตา 1 เล่มที่ 4 หน้าที่ 27 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 ขั้นที่1 สร้างความสนใจ (Engagement)
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 56 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 1. นักเรียนส่งตัวแทนรับอุปกรณ์ในการทดลอง 2. นักเรียนท าความเข้าใจจุดประสงค์ของการทดลอง สิ่งที่ต้องสังเกตและสิ่งที่บันทึก 3. นักเรียนแบ่งงานรับผิดชอบ 4. ให้นักเรียนน ากล่องพลาสติกจ านวน 6 กล่อง ใส่น้ าขวดละ 500 มิลลิลิตร เขียนหมายเลข ติดไว้ข้างขวด 5. ใส่วัสดุที่น ามาทดลองใส่ในขวดพลาสติกแต่ละใบปริมาณเท่า ๆ กันปิดฝา 1) ใบที่ 1 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร 2) ใบที่ 2 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+เศษหญ้าแห้ง 3 ช้อนเบอร์ 2 3) ใบที่ 3 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+เศษอาหาร 3 ช้อนเบอร์ 2 4) ใบที่ 4 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+ผงซักฟอก 3 ช้อนเบอร์ 2 5) ใบที่ 5 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+น้ ามันที่ใช้แล้ว 5 มิลลิลิตร 6) ใบที่ 6 ใส่น้ าใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+มูลสัตว์ผงซักฟอก 3 ช้อนเบอร์ 2 6. สังเกตบันทึกผลการทดลองและ ตั้งทิ้งไว้ 7 วัน สังเกตและบันทึกผลอีกครั้ง กิจกรรมที่ 4.3 คุณภำพของแหล่งน้ ำในท้องถิ่นเป็นอย่ำงไร จุดประสงค์การท ากิจกรรม 1. ทดลองและอธิบายสาเหตุของน้ าเสีย 2. อภิปรายสรุปแนวทางในการอนุรักษ์แหล่งน้ าตามธรรมชาติ วัสดุอุปกรณ์ 3. น้ า 2. เศษหญ้าแห้ง 3. เศษอาหาร 4. ผงซักฟอก 5. น้ ามันที่ใช้แล้ว 6. มูลสัตว์ 7. ขวดพลาสติกใสมีฝาปิด 6 ใบ 8. คีมคีบ วิธีปฏิบัติกิจกรรม เล่มที่ 4 หน้าที่ 28 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 57 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ชื่อกลุ่ม .........................................ชั้น ป.6/….. สมาชิกในกลุ่ม 1. ..............................................................เลขที่................ประธาน 2. ..............................................................เลขที่................รองประธาน 3. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 4. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 5. ..............................................................เลขที่................เลขานุการ นักเรียนคิดว่า ขวดน้ าในใบใดเกิดการเน่า สังเกตจากอะไร ............................................................................................................................................................. ปัญหาในการทดลอง ………………………………………………………………………………….. ค าตอบที่คาดคะเน…………………………………………………………………….…………………. สมมติฐาน……………………………………………………………………………….……………………. ตัวแปร ตัวแปรต้น…………………………………………………………………………….………….. ตัวแปรตาม……………………………………………………………………..…..………….. ตัวแปรควบคุม……………………………………………………………………..………….. ค าถามก่อนการทดลอง ก าหนดปัญหาก่อนการทดลอง มีขวดที่มีเศษอาหาร อะไรที่ท าให้น้ าเน่าเสีย เศษอาหารท าให้น้ าเน่าเสีย เศษอาหารท าให้น้ าเน่าเสีย วัสดุต่าง ๆ น้ าเน่าเสีย ปริมาณน้ า เวลา ขนาดของขวด บริเวณที่ทดลอง แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 58 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 1. นักเรียนน ากล่องพลาสติกจ านวน 6 กล่อง ใส่น้ าขวดละ 500 มิลลิลิตร เขียนหมายเลขติดไว้ข้างขวด 2. ใส่วัสดุที่น ามาทดลองใส่ในขวดพลาสติกแต่ละใบปริมาณเท่า ๆ กันปิดฝา 2.1 ใบที่ 1 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร 2.2 ใบที่ 2 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+เศษหญ้าแห้ง 3 ช้อนเบอร์ 2 2.3 ใบที่ 3 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+เศษอาหาร 3 ช้อนเบอร์ 2 2.4 ใบที่ 4 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+ผงซักฟอก 3 ช้อนเบอร์ 2 2.5 ใบที่ 5 ใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+น้ ามันที่ใช้แล้ว 5 มิลลิลิตร 2.6 ใบที่ 6 ใส่น้ าใส่น้ า 500 มิลลิลิตร+มูลสัตว์ผงซักฟอก 3 ช้อนเบอร์ 2 3. สังเกตบันทึกผลการทดลองและ ตั้งทิ้งไว้ 7 วัน สังเกตและบันทึกผลอีกครั้ง 3. สังเกตบันทึกผลการทดลองและ ตั้งทิ้งไว้ 7 วัน สังเกตและบันทึกผลอีกครั้ง การปฏิบัติกิจกรรม ภาพที่ 4.5 อุปกรณ์การทดลองน้ าในชุมชนที่มา: นันทนา รวีรัฐยา วันที่ 20 มีนาคม 2561
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 59 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 1. น้ าในขวดพลาสติกใบใดบ้างเกิดการเน่าเสีย สังเกตจากอะไร .......................................................................................................................................... 2. อะไรที่เป็นสาเหตุของการเน่าเสียในขวดพลาสติก .......................................................................................................................................... 3. อะไรที่เป็นสาเหตุของการเน่าเสียของน้ าในแหล่งน้ าท้องถิ่นของเรา .......................................................................................................................................... 4. สรุปผลการทดลอง ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ขวดที่ วัสดุที่ใส่ในน้ า ลักษณะน้ าในขวด พลาสติกทดลอง ลักษณะน้ าในขวด พลาสติกหลังจากตั้งไว้ เวลา 7 วัน 1 น้ า 2 น้ า+เศษหญ้าแห้ง 3 น้ า+เศษอาหาร 4 น้ า+ผงซักฟอก 5 น้ า+น้ ามันที่ใช้แล้ว 6 น้ า+มูลสัตว์ บันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม อภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม 2 3 4 5 สังเกตจากสี กลิ่น เศษอาหาร น้ ามันที่ใช้ มูลสัตว์ ผงซักฟอก การทิ้งขยะปฏิกูล น้ าทิ้งที่ไม่ได้การบ าบัด การทิ้งขยะปฏิกูล น้ าทิ้งที่ไม่ได้การบ าบัด ท าให้น้ าเสีย บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง เล่มที่ 4หน้าที่ 31ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 60 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ใบควำมรู้ เรื่อง คุณภำพของแหล่งน้ ำในท้องถิ่น ดัชนีคุณภาพน้ า 1. ออกซิเจนละลายในน้ า (dissolved oxygEn, DO) คือ ปริมาณออกซิเจนซึ่งละลายอยู่ในน้ า ปริมาณการละลายออกซิเจนในน้ าสามารถบอกถึงคุณภาพของน้ า น้ าที่มีความสกปรกมากๆ มักมีค่าออกซิเจน ละลายต่ า น้ าที่มีความเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของสิ่งมีชีวิตต้องมีค่าออกซิเจนละลายไม่น้อยกว่า 5 มิลลิกรัมต่อลิตร 2. คาปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรียใชในการยอย สลายสารอินทรียในน้ า บีโอดี หรือ Biochemical OxygEn Demand: BOD คาบีโอดีเปนหนึ่งในปจจัยที่ส าคัญในการบงบอกคุณภาพน้ า ทิ้ง มีประโยชนทาง ดานเปนขอมูลในการออกแบบระบบบ าบัดน้ าสียทางชีวภาพ ใชบงบอกถึงคาภาระอินทรีย (Organic loading) และใชในการตรวจสอบคุณภาพน้ าตามแหลงตาง ๆ 3. ความเป็นกรดหรือเบสของน้ า pH ( น้ าดื่มควรมีค่า pH ระหว่าง 6.8-7.3) โดยทั่วไปน้ าที่ปล่อยจากโรงงาน อุตสาหกรรมมักจะมีค่า pH ที่ต่ า (PH < 7) ซึ่งหมายถึงมีความเป็นกรดสูงมีฤทธิ์กัดกร่อน การวัดค่า pH ท าได้ ง่าย โดยการใช้กระดาษลิตมัสในการวัดค่าความเป็นกรด – เบส หรือการวัดโดยใช้ pH meter คุณภาพน้ า ค่าBOD 5 วัน (มิลลิกรัมต่อลิตร) น้ าบริสุทธิ์ น้ าสะอาดมาก น้ าสะอาด น้ าสะอาดพอประมาณ น้ าไม่สะอาด น้ าสกปรก 0 1 2 3 5 10 แผนกำรสอนที่ 12 เล่มที่ 4 หน้าที่ 32 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 ขั้นนที่4 ขยายความรู้(Elaboration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 61 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 การบ าบัดน้ าเสีย ในปัจจุบันมีระบบการปรับปรุงคุณภาพน้ าหลายวิธีโดยแต่ละวิธีต่างก็มีความเหมาะสมในการบ าบัด น้ าเสียแตกต่างกัน ดังนี้ 1. การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีการทางฟิสิกส์ เป็นวิธีที่ใช้ในการก าจัดสารเจือปนที่ไม่ละลายน้ า หรือสาร ที่แขวนลอยอยู่ในน้ า โดยทั่วไปจะใช้วิธีนี้เป็นขั้นตอนแรกในการบ าบัดน้ าทิ้ง เช่น การใช้ตะแกรงแยก การ แยกโดยใช้แรงเหวี่ยง การกรอง การกวาด การท าให้ลอย และการท าให้ตกตะกอน เป็นต้น 2. การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีทางชีวิทยา เป็นการใช้จุลินทรีย์ในการย่อยสลายสารอินทรีย์ที่ปนอยู่ในน้ า เสีย โดยเฉพาะจุลินทรีย์กลุ่มที่ใช้แก๊สออกซิเจน โดยท าควบคู่กับการเติมแก๊สออกซิเจนลงในน้ า ด้วย เช่น การใช้กังหันน้ า นอกจากนี้ยังสามารถใช้พืชน้ าในการบ าบัดน้ าเสียได้ด้วย โดยพืชน้ าจะดูด สารอินทรีย์ที่อยู่ในน้ าเพื่อใช้ในการเจริญเติบโต กลุ่มพืชน้ าที่นิยมใช้ในการบ าบัดน้ า เสีย ได้แก่ ผักตบชวา ผักกระเฉด กกสามเหลี่ยม ธูปฤาษี หญ้าแฝก และบัว เป็นต้น 3. การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีทางเคมีเป็นวิธีการก าจัดสารอนินทรีย์ที่เจือปนอยู่ในน้ าทิ้ง โดยใช้ สารเคมีเติมลงไป เพื่อให้เกิดปฏิกิริยาเคมีช่วยเร่งกระบวนการทางฟิสิกส์ท าให้น้ ามีคุณภาพดีขึ้น เช่น การ เติมสารส้มลงในน้ าเพื่อช่วยให้เกิดการตกตะกอนเร็วขึ้น การเติมเบสลงไปเพื่อลดความเป็นกรดของน้ า หรือท า ให้เป็นกลาง การเติมคลอรีนลงไปเพื่อก าจัดเชื้อโรคในน้ า การจัดการทรัพยากรน้ า การจัดการทรัพยากรน้ า หมายถึง การป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับน้ าและการน าน้ ามาใช้ให้เกิด ประโยชน์สูงสุดในการด ารงชีวิตของมนุษย์ ดังนั้นจึงควรมีการจัดการทรัพยากรน้ าที่เหมาะสม และถูกวิธีดังนี้คือ 1. การปลูกจิตส านึกในการใช้น้ าอย่างมีคุณค่า 2. การวางแผนการใช้น้ าเพื่อให้มีน้ าใช้ตลอดฤดูกาล 3. การน าน้ าที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ 4. การแก้ไขปัญหามลพิษของน้ า ในกรณีที่น้ านั้นเกิดมลพิษ แผนกำรสอนที่ 12
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 62 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ระดับคะแนน ข้อละ 1 คะแนน จ านวน 5 ข้อ รวม 5 คะแนน ข้อมูลถูกต้องสมบูรณ์ ได้ 1 คะแนน ข้อมูลไม่ถูกต้อง ได้ 0 คะแนน คะแนนเต็ม 5 คะแนน คะแนนที่ได้ ……….. คะแนน ผ่าน ไม่ผ่าน ใบงำนที่ 3 เรื่อง คุณภำพของแหล่งน้ ำในท้องถิ่น ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. ค าถามก่อนการทดลอง 1 .การเพิ่มของประชากรมนุษย์มีผลต่อทรัพยากรน้ าอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 2. น้ าที่สะอาดเหมาะส าหรับการอุปโภคบริโภคเป็นอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 3. วิธีการบ าบัดน้ าเสียก่อนทิ้งลงคลองควรท าอย่างไรจงอธิบาย …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 4. วิธีบ าบัดน้ ามีอะไรบ้าง …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 5. นักเรียนมีวิธีการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ าอย่างไรบ้าง อธิบาย ………………………………………………………………………………………………………………………….. เกณฑ์กำรประเมินใบงำน ท าให้น้ าเน่าเสีย ท าให้น้ าปริมาณลดลง ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เป็นกลาง กรองขยะออกจากน้ า ดักจับไขมัน . การปลูกจิตส านึกในการใช้น้ าอย่างมีคุณค่า การวางแผนการใช้น้ าเพื่อให้มีน้ าใช้ตลอดฤดูกาล การน าน้ าที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ การแก้ไขปัญหามลพิษของน้ า ในกรณีที่น้ านั้นเกิดมลพิษ การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีการทางฟิสิกส์การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีทางชีวิทยา การบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีทางเคมี เล่มที่4 หน้าที่ 34 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 ขั้นที่5 ประเมินผล(Evaluation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 63 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่6 เล่มกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง ขยะมีผลต่อ คุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร เวลาเรียน 1 ชั่วโมง วันที่ 23 กรกฎาคม 2562 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 2 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม มาตรฐาน ว 2.2 เข้าใจสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว 2.2 ป.6/1 สืบค้นข้อมูลและอภิปรายแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นประโยชน์ ว 2.2 ป.6/2 วิเคราะห์ผลการเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์ต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ว 2.2 ป.6/3 อภิปรายผลผลต่อสิ่งมีชีวิตจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมโดยธรรมชาติ ว 2.2 ป.6/4 อภิปรายแนวทางในการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว 2.2 ป.6/5 มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น สาระที่ 8 ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การแก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอนสามารถอธิบาย และตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลานั้นเข้าใจว่า วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดล้อม มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน ตัวชี้วัด มฐ. 8.1 ป.6/1-6/8 แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 64 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกปัจจัยที่ท าให้เกิดการเปลี่ยนขนาดของประชากรได้ 2. ระบุผลกระทบจากการเพิ่มประชากรในท้องถิ่นได้ 3. บอกสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ จากมนุษย์ได้ สาระส าคัญ ปัญหาสิ่งแวดล้อมเนื่องจากขยะอากาศเสีย อาจท าให้ น้ าเสีย เกิด แหล่งพาหะน าโรค เหตุร าคาญ และความไม่น่าดู การย่อยสลายของขยะมีระยะเวลาแต่งต่างกัน การลดการใช้ขยะด้วยวิธี 3 Rs สาระการเรียนรู้ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ส าคัญต่อการด ารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตเราจึงควรใช้ทรัพยากรอย่างรู้ค่า และถูกวิธี การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่1 สร้างความสนใจ(Engagement) (10นาที) 1. ครูสร้างความสนใจโดยให้นักเรียนท ากิจกรรมน าสู่การเรียนรู้ ตอน เคยพบเจอหรือไม่ (เล่มที่ 4 หน้าที่ 36 ) ให้นักเรียนดูภาพแล้วพิจารณาร่วมกัน แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 65 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) (20นาที) 4. ครูกระตุ้นน าไปสู่การการปฏิบัติกิจกรรม - ขยะในโรงเรียนมีอะไรบ้าง 5. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษารายละเอียด กิจกรรมที่ 4.3 สิ่งมีชีวิตอยู่ร่วมกันได้อย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 37-40) แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 66 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป(Explanation) (10 นาที) 6 . นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาน าเสนอผลการส ารวจและค้นหา หน้าชั้นเรียน 7. นักเรียน และครูร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม ในประเด็นต่อไปนี้ - ขยะชนิดต่าง ๆในโรงเรียนจะใช้เวลาย่อยสลายนานที่สุดประมาณกี่ปี - ถ้าต้องการลดปริมาณขยะท าได้อย่างไรบ้าง - เสนอแนวทางในการน าขยะมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ขั้นที่4 ขยายความรู้(Elaboration) (10 นาที) 8 . นักเรียนร่วมกันศึกษาใบความรู้ เรื่อง ขยะมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 41-42 ) แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 67 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 5 ประเมินผล(Evaluation) (10 นาที) 9. นักเรียนท าใบงานที่ 4 เรื่อง ขยะมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 43 ) สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. เครื่องโปรเจคเตอร์ 2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบวัฏจักรการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น เรื่อง สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งมีชีวิต การวัดผลประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรมในชั้นเรียน 2. สังเกตการตอบค าถาม การอภิปราย และความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม 3. ตรวจบันทึกผลการท ากิจกรรมที่ 4.4 4. ตรวจใบงานที่ 4 แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 68 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ วัน....................................ที่...................เดือน..................................................พ.ศ........................... ผลการจัดการเรียนรู้ /ปัญหา/อุปสรรค/แนวทางการแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.........…………………………ครูผู้สอน ( นางสาวนันทนา รวีรัฐยา) ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะครูช านาญการ แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 69 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ข้อเสนอแนะของฝ่ายบริหาร ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ.........…………………………รองผู้อ านวยการฝ่ายวิชาการ (นายเธียรสถิตต์ ธีรศักดิ์วรกูล) รองผู้อ านวยการสถานศึกษาโรงเรียนฤทธิยะวรรณาลัย แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 70 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 กิจกรรม…น ำเข้ำสู่บทเรียน ตอน “เคยพบเจอหรือไม่” ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. ค าชี้แจง ให้นักเรียนร่วมกันสังเกต ร่วมกันอภิปรายจากภาพ นักเรียนร่วมกันอภิปรายดังนี้ 1. นักเรียนคิดว่าภาพนี้อยู่บริเวณใดของโรงเรียน 2. นักเรียนคิดว่าขยะในโรงเรียนมีอะไรบ้าง ขวดน้ า อาหาร กระดาษ 3. ขยะที่พบในโรงเรียนแต่ละชนิดมีปริมาณมากน้อยอย่างไร โรงอาหาร 4. ขยะที่พบในโรงเรียนแต่ละชนิดมีระยะเวลาการสลายตัวเท่าใด กระดาษ ผ้า อาหาร … 5. มีการจัดการขยะที่พบในโรงเรียนอย่างไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… เล่มที่ 4 หน้าที่ 36 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 ขั้นที่1 สร้างความสนใจ (Engagement) ………………………………………………………………………………………………………… ข้างอาคารข้างห้องสหกรณ์ ผัง เผา ภาพที่ 4.6 ขยะบริเวณโรงเรียน ที่มา: นันทนา รวีรัฐยา วันที่ 20 มีนาคม 2561
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 71 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 1. ส่งตัวแทนรับอุปกรณ์ในการส ารวจ 2. นักเรียนท าความเข้าใจจุดประสงค์ของการส ารวจ สิ่งที่ต้องสังเกตและสิ่งที่บันทึก 3. นักเรียนออกส ารวจขยะในโรงเรียนกลุ่มละ 1 บริเวณ เป็นเวลา 1 สัปดาห์ 4. นักเรียนน าข้อมูลที่ส ารวจมารวมกันเป็นปริมาณขยะรวมทั้งโรงเรียนแล้วน าเสนอในรูป ของแผนภูมิ 5. นักเรียนวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับระยะเวลาในการย่อยสลายที่ส ารวจได้ แล้วตอบค าถาม ในใบกิจกรรม 6. นักเรียนสืบค้นข้อมูลผลของขยะต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม น าเสนอ และอภิปราย 7. นักเรียนวางแผนการน าเสนอ 8. นักเรียนทุกคนร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรมร่วมกัน กิจกรรมที่ 4.4 ขยะมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร จุดประสงค์การท ากิจกรรม 1. ส ารวจอธิบายเกี่ยวกับสาเหตุที่ท าให้โรงเรียนมีปริมาณขยะมากหรือน้อย 2. วิเคราะห์เกี่ยวกับเวลาในการย่อยสลายขยะแต่ละชนิด 3. อธิบายผลของขยะต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม 4. ส ารวจเกี่ยวกับสาเหตุที่ท าให้โรงเรียนมีปริมาณขยะมากหรือน้อย วัสดุอุปกรณ์ 1. วีดิทัศน์ เรื่อง กิจกรรมเครือข่ายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ 2. อุปกรณ์เครื่องเขียน วิธีปฏิบัติกิจกรรม เล่มที่ 4 หน้าที่ 37 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 72 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ชื่อกลุ่ม .........................................ชั้น ป.6/….. สมาชิกในกลุ่ม 1. ..............................................................เลขที่................ประธาน 2. ..............................................................เลขที่................รองประธาน 3. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 4. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 5. ..............................................................เลขที่................เลขานุการ นักเรียนคิดว่า ขยะในโรงเรียนมีอะไรบ้าง ....................................................................................................................... 1. นักเรียนออกส ารวจขยะในโรงเรียนกลุ่มละ 1 บริเวณ เป็นเวลา 1 สัปดาห์ 2. นักเรียนน าข้อมูลที่ส ารวจมารวมกันเป็นปริมาณขยะรวมทั้งโรงเรียนแล้ว น าเสนอในรูปของแผนภูมิ 3. นักเรียนวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับระยะเวลาในการย่อยสลายที่ส ารวจได้ แล้วตอบค าถามในใบกิจกรรม 4. นักเรียนสืบค้นข้อมูลผลของขยะต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม น าเสนอ และอภิปราย ค าถามก่อนส ารวจ บันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม ขยะขวดน้ า ถุงขนม เศษอาหาร แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 73 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 วันที่ ขยะที่ส ารวจได้(บริเวณ…………………………………………) 1 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 2 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 3 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 4 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 5 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 6 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 7 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... บันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง บันทึกชนิด และจ านวนขยะที่ส ารวจได้จริง แผนกำรสอนที่ 13
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 74 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 =obd อภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม 1. ขยะชนิดต่าง ๆในโรงเรียนจะใช้เวลาย่อยสลายนานที่สุดประมาณกี่ปี ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ถ้าต้องการลดปริมาณขยะท าได้อย่างไรบ้าง ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. เสนอแนวทางในการน าขยะมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… แผนภูมิปริมาณขยะรวมทั้งโรงเรียนเป็นเวลา 7 วัน ปริมาณขยะ ชนิดขยะ ขยะพลาสติกใช้เวลานานถึง 450 ปี ถ้าเป็นโฟมไม่สลาย น ากลับมาใช้ใหม่ น าไปย่อยสลาย น ามาท าปุ๋ย ท าสิ่งประดิษฐ์จากขยะ เปลี่ยนขยะเป็นเงิน ท าปุ๋ย แผนกำรสอนที่ 13 เล่มที่ 4 หน้าที่ 40 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 75 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ใบควำมรู้ เรื่อง ขยะมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร ปัญหาสิ่งแวดล้อมเนื่องจากขยะ 1. อากาศเสีย เกิดจากการเผามูลฝอยกลางแจ้งท าให้เกิดควันและสารมลพิษ ทางอากาศ 2. น้ าเสีย เกิดจากการกองมูลฝอยที่ตกค้างบนพื้นเมื่อฝนตกจะเกิดน้ าเสีย ซึ่งไหลลงสู่แม่น้ าท าให้เกิดภาวะมลพิษทางน้ า 3. แหล่งพาหะน าโรค จากมูลฝอยตกค้างบนพื้นจะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของหนู และแมลงวัน ซึ่งเป็นพาหะน าโรคติดต่อท าให้มีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน 4. เหตุร าคาญและความไม่น่าดูจากการเก็บขยะมูลฝอยไม่หมดท าให้ เกิดกลิ่นเหม็นรบกวน เล่มที่ 4 หน้าที่ 41 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 ขั้นที่4 ขยายความรู้(Elaboration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration ภาพที่ 4.7 นานเท่าไหร่กว่าจะย่อยสลาย ที่มา: https://www.creativemove.com/infographic/how-long-does-it-take-to-decompose/
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 76 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ภาพที่ 4.8 แนวคิด 3Rs รักษ์โลก ที่มา: http://www.bangkok.go.th/healthcenter17/page/sub/ ภาพที่ 4.9 คัดแยกขยะเป็นเรื่องง่าย ที่มา: http://www.phuka.go.th/news-detail_1322_15550
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 77 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ให้นักเรียนตอบค าถามให้ถูกต้อง ระดับคะแนน ข้อละ 1 คะแนน จ านวน 5 ข้อ รวม 5 คะแนน ข้อมูลถูกต้องสมบูรณ์ ได้ 1 คะแนน ข้อมูลไม่ถูกต้อง ได้ 0 คะแนน คะแนนเต็ม 5 คะแนน คะแนนที่ได้ ……….. คะแนน ผ่าน ไม่ผ่าน ใบงำนที่ 4 เรื่อง ขยะมีผลต่อคุณภำพสิ่งแวดล้อมอย่ำงไร ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. 1. ขยะอะไรที่ไม่ย่อยสลาย แล้วเรามีวิธีก าจัดได้อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ถ้าต้องการลดปริมาณขยะท าได้อย่างไรบ้าง ……………………………………………………………………………………………………………………………… 3. การคัดแยกขยะก่อให้เกิดประโยชน์อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… 4. การท าปุ๋ยหมักจากขยะนักเรียนคิดว่าเหมาะสมหรือไม่อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 5. หลักการ 5 Rs มีประโยชน์กับนักเรียนหรือไม่อย่างไร …………………………..………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… เกณฑ์กำรประเมินใบงำน ค าชี้แจง ปล่อยสลายเองตามธรรมชาติ ฝังกลบ ลดการใช้ ให้ขยะที่ย่อยสลายได้ ใช้สิ่งอื่นทดแทน มีของได้กลับน ามาใช้ใหม่ ลดขยะ สามารถเปลี่ยนขยะให้เป็นเงินได้ เหมาะสมลดขยะ และเป็นประโยชน์ต่อพืช มีของได้กลับน ามาใช้ใหม่ ลดขยะ สามารถเปลี่ยนขยะให้เป็นเงินได้ เล่มที่4 หน้าที่ 43 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 ขั้นที่5 ประเมินผล(Evaluation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 78 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่6 เล่มกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม อย่างไร เวลาเรียน 1 ชั่วโมง วันที่ 29 กรกฎาคม 2562 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 2 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม มาตรฐาน ว 2.2 เข้าใจสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว 2.2 ป.6/1 สืบค้นข้อมูลและอภิปรายแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นประโยชน์ ว 2.2 ป.6/2 วิเคราะห์ผลการเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์ต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ว 2.2 ป. 6/3 อภิปรายผลผลต่อสิ่งมีชีวิตจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม โดยธรรมชาติ ว 2.2 ป.6/4 อภิปรายแนวทางในการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว 2.2 ป.6/5 มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น สาระที่ 8 ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การแก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอนสามารถอธิบายและ ตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลานั้นเข้าใจว่า วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดล้อม มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน ตัวชี้วัด มฐ. 8.1 ป.6/1-6/8 แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 79 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกปัจจัยที่ท าให้เกิดการเปลี่ยนขนาดของประชากรได้ 2. ระบุผลกระทบจากการเพิ่มประชากรในท้องถิ่นได้ 3. บอกสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ จากมนุษย์ได้ สาระส าคัญ ผลกระทบของฝุ่น ท าลายสุขภาพ ท าลายสิ่งก่อสร้างและเครื่องใช้ ท าให้ทัศนวิสัยเลวลง และมีผล ท าให้อุณหภูมิอากาศลดต่ าลงกว่าปกติได้ ทัศนวิสัยเลวลงก่อให้เกิดอุบัติเหตุ การป้องกันและแก้ไขมลพิษทางอากาศ ก าหนดให้มีและบังคับใช้มาตรฐานคุณภาพอากาศ ป้องกันและก าจัด ลดปริมาณและชนิดของปฏิกูล ที่เกิดขึ้นจากการสันดาปในเตาเผาและเครื่องยนต์การจัดและแยกปฏิกูล ออกมาจากอากาศเสียก่อนที่ จะปล่อย ช่วยกันปลูกต้นไม้ ดูแลรักษาต้นไม้ สาระการเรียนรู้ ฝุ่นละอองเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและการด ารงชีวิตของมนุษย์ มนุษย์ทุกคน ต้องตระหนักและช่วยกันเฝ้าระวัง การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่1 สร้างความสนใจ(Engagement) (10นาที) 1. ครูสร้างความสนใจโดยให้นักเรียนท ากิจกรรมน าสู่การเรียนรู้ ตอน เกิดอะไรขึ้น (เล่มที่ 4 หน้าที่ 45) ให้นักเรียนดูภาพแล้วร่วมกันอภิปราย
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 80 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) (20นาที) 2. ครูกระตุ้นน าไปสู่การปฏิบัติกิจกรรม - บริเวณใดในโรงเรียนมีฝุ่นละอองมากที่สุด 3. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษารายละเอียด กิจกรรมที่ 4.3 ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร (เล่มที่ 3 หน้า 49 -51 ) แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 81 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป Explanation (10 นาที) 4 . นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาน าเสนอผลการส ารวจและค้นหา หน้าชั้นเรียน 5. นักเรียน และครูร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม ในประเด็นต่อไปนี้ - บริเวณใดมีฝุ่นละอองหนาแน่นที่สุด - บอกได้หรือไม่ว่าฝุ่นละอองที่ตรวจพบเป็นอะไรบ้าง - สาเหตุที่ท าให้เกิดฝุ่นละออง มีอะไรบ้าง ขั้นที่4 ขยายความรู้Elaboration (10 นาที) 6 . นักเรียนร่วมกันศึกษาใบความรู้ เรื่อง ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 54-56 )
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 82 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ขั้นที่ 5 ประเมินผล(Evaluation) (10 นาที) 7. นักเรียนท าใบงานที่ 5 เรื่อง ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร (เล่มที่ 4 หน้า 54 ) 8. ให้นักเรียนท ากิจกรรมเพิ่มเติม(ท านอกเวลาเรียน)เรื่อง แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม (เล่มที่ 4 หน้า 55) ให้นักเรียนเขียนแนวคิดในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม แล้วกระตุ้นให้นักเรียนการท าโครงงาน วิทยาศาสตร์จากสิ่งที่นักเรียนคิด โดยครูเป็นที่ปรึกษาแนะน าการเรียนแบบโครงงานวิทยาศาสตร์ นอกเวลาเรียน 9. ให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง คุณภาพของสิ่งแวดล้อม สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. แว่นขยาย 2. ลวดหนีบกระดาษ 3. สติกเกอร์ใสขนาด 2×6 นิ้ว 4. ฟิวเจอร์บอร์ด 5. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบวัฏจักรการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น ชุด สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งมีชีวิต การวัดผลประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรมในชั้นเรียน 2. สังเกตการตอบค าถาม การอภิปราย และความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม 3. ตรวจบันทึกผลการท ากิจกรรมที่ 4.5 4. ตรวจใบงานที่ 5 5. แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง คุณภาพสิ่งแวดล้อม
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 83 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ วัน....................................ที่...................เดือน..................................................พ.ศ........................... ผลการจัดการเรียนรู้ /ปัญหา/อุปสรรค/แนวทางการแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.........…………………………ครูผู้สอน ( นางสาวนันทนา รวีรัฐยา) ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะครูช านาญการ แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 84 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ข้อเสนอแนะของฝ่ายบริหาร ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ….…………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ.........…………………………รองผู้อ านวยการฝ่ายวิชาการ (นายเธียรสถิตต์ ธีรศักดิ์วรกูล) รองผู้อ านวยการสถานศึกษาโรงเรียนฤทธิยะวรรณาลัย แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 85 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 กิจกรรม…น ำเข้ำสู่บทเรียน ตอน “เคยพบเจอหรือไม่” ชื่อ-สกุล……………………………………………………………..ชั้น…………………..เลขที่………………. ค าชี้แจง ให้นักเรียนร่วมกันสังเกต ร่วมกันอภิปรายจากภาพ ภาพที่มา www.innnews.co. สืบค้น 20 มี.ค. 60 ตอบค ำถำม 1. จากภาพนักเรียนคิดว่าเกี่ยวกับเรื่องอะไร และน่าจะมีปัญหาอะไรเกิดขึ้น .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2. จากปัญหาที่เกิดขึ้นจะแก้ไขปัญหาอย่างไร เพื่ออะไร .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ฝุ่นละออง ลดการเพิ่มฝุ่นละอองในอากาศ เล่มที่ 4 หน้าที่ 45 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 ขั้นที่1 สร้างความสนใจ (Engagement)
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 86 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 1. นักเรียนส่งตัวแทนรับอุปกรณ์ในการทดลอง 2. นักเรียนท าความเข้าใจจุดประสงค์ของการทดลอง สิ่งที่ต้องสังเกตและสิ่งที่บันทึก 3. นักเรียนแบ่งงานรับผิดชอบ 4. นักเรียนน าสติกเกอร์ขนาด 2×6 นิ้ว ด้านที่ไม่มีกาวออกติดกับฟิวเจอร์บอร์ดด้วยคลิปหนีบ กระดาษ 5. ผูกแผ่นสติกเกอร์บริเวณที่ส ารวจ ตั้งไว้ 1 วัน ดูให้แน่ใจว่าฝนไม่ตก 6. น าสติกเกอร์มาคว่ าติดกับกระดาษฟิวเจอร์บอร์ด ใช้แว่นขยายส่องนับจ านวนฝุ่นละออง ที่มีขนาดใหญ่ แล้วบันทึกผล 7. นักเรียนทุกคนร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรมร่วมกัน กิจกรรมที่ 4.5 ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร จุดประสงค์การท ากิจกรรม 1. อธิบายปริมาณฝุ่นละอองในท้องถิ่นได้ 2. อธิบายสาเหตุของการเกิดฝุ่นละอองได้ 3. อธิบายแนวทางในการป้องกันตัวเองจากฝุ่นได้ 4. ทดลองปริมาณฝุ่นละอองในท้องถิ่นได้ วัสดุอุปกรณ์ 1. แว่นขยาย 2. ลวดหนีบกระดาษ 3. สติกเกอร์ใสขนาด 2×6 นิ้ว 4. ฟิวเจอร์บอร์ด วิธีปฏิบัติกิจกรรม เล่มที่ 4 หน้าที่ 46 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 87 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ชื่อกลุ่ม .........................................ชั้น ป.6/….. สมาชิกในกลุ่ม 1. ..............................................................เลขที่................ประธาน 2. ..............................................................เลขที่................รองประธาน 3. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 4. ..............................................................เลขที่................สมาชิก 5. ..............................................................เลขที่................เลขานุการ นักเรียนคิดว่า บริเวณบริเวณใดมีฝุ่นละอองมากที่สุด ....................................................................................................................... ปัญหาในการส ารวจ ……………………………………………………………………………….. ค าตอบที่คาดคะเน…………………………………………………………………….……………… สมติฐาน…………………………………………………………………………..……….…………….. 1. น าสติกเกอร์ขนาด 2×6 นิ้ว ด้านที่ไม่มีกาวออกติดกับฟิวเจอร์บอร์ดด้วยคลิปหนีบ กระดาษ 2. ผูกแผ่นสติกเกอร์บริเวณที่ส ารวจ ตั้งไว้ 1 วัน ดูให้แน่ใจว่าฝนไม่ตก 3. น าสติกเกอร์มาคว่ าติดกับกระดาษฟิวเจอร์บอร์ด ใช้แว่นขยายส่องนับจ านวนฝุ่นละอองที่ มีขนาดใหญ่ แล้วบันทึกผล ขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรม บริเวณใดในโรงเรียนมีฝุ่นละอองมากที่สุด หน้าโรงเรียน หน้าโรงเรียน บริเวณหน้าโรงเรียนมีฝุ่นละอองมากที่สุด ค าถามก่อนการปฎิบัติกิจกรรม ก าหนดปัญหาก่อนการทดลอง
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 88 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 แผนกำรสอนที่ 14 ภาพที่ 4.11 การทดลองเครื่องดักฝุ่นอย่างง่ายในชุมชนที่มา: นันทนา รวีรัฐยา วันที่ 20 มีนาคม 2561 ตัดฟิวเจอร์บอร์ดขนาด 5×11 นิ้ว ท าตารางเป็น 160 ช่อง ช่องละ 0.5 นิ้ว (8×20) น าสติกเกอร์ใสขนาด 2×6 นิ้ว มาติดกับ ฟิวเจอร์บอร์ดเอาด้านที่มีกาวอยู่ด้านนอก น าอุปกรณ์ที่ได้(เครื่องดักฝุ่นอย่างง่าย) เจาะรูใส่เชือกเพื่อน าไปแขวนในที่ต้องการ ทดสอบ เครื่องดักฝุ่นอย่างง่าย แขวนในที่ต้องการทดสอบ เครื่องดักฝุ่นอย่างง่าย แขวนในที่ต้องการทดสอบ
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 89 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 แหล่งส ำรวจ สิ่งที่พบ นับจ ำนวน ลักษณะที่สังเกต หน้าโรงเรียน โรงอาหาร บริเวณหลังคาโดม ห้องวิทยาศาสตร์ ห้องเรียน บันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 90 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 อภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรม 1. บริเวณใดมีฝุ่นละอองหนาแน่นที่สุด ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 2. บอกได้หรือไม่ว่าฝุ่นละอองที่ตรวจพบเป็นอะไรบ้าง ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 3. สาเหตุที่ท าให้ฝุ่นละออง มีอะไรบ้าง ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... คลิปการท างานของเพื่อนเรา ใครว่างท ามาดูกันบ้างนะคะ หน้าโรงเรียน สาเหตจากมาจากการจราจรและการก่อสร้าง ได้ ฝุ่นละอองที่ตรวจพบ ได้แก่ เขม่า ฝุ่น เศษเม็ดทรายเล็กๆละอองเกสรดอกไม้ การก่อสร้าง การจราจร เกสรดอกไม้ การเผาไหม้ การท ากิจกรรมบางอย่าง เช่น การ เตะฟุตบอลนอกสนามหญ้า การกวาดถนน หรือ การประกอบอาชีพบางอย่าง เช่น อู่ซ่อมรถ ร้านท าเฟอร์นิเจอร์ และฝุ่นละอองที่เกิดขึ้นจากกระแสลม เล่มที่ 4 หน้าที่ 50 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 ขั้นที่3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 91 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ใบความรู้ เรื่อง ฝุ่นมีผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมอย่างไร ผลกระทบของมลพิษทางอากาศ 1. ท าลายสุขภาพ อากาศเสียท าให้เกิดโรค แพ้อากาศ โรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ โรคเกี่ยวกับการไหลเวียนของโลหิต ผลที่เกิดในระยะยาวอาจท าให้ถึงตายได้ 2. ท าลายสิ่งก่อสร้างและเครื่องใช้โดยเฉพาะสิ่งก่อสร้างที่ท าด้วยโลหะท าให้เกิด การสึกกร่อนท าให้หนังสือและศิลปกรรมต่าง ๆ เสียหาย 3. ท าให้ทัศนวิสัยเลวลง และมีผลท าให้อุณหภูมิอากาศลดต่ าลงกว่าปกติได้ ทัศนวิสัยเลวลงก่อให้เกิดอุบัติเหตุทั้งในอากาศ ท้องถนน และท้องน้ า การป้องกันและแก้ไขมลพิษทางอากาศ 1. ก าหนดให้มีและบังคับใช้มาตรฐานคุณภาพอากาศ พร้อมทั้งท าการส ารวจและ ตรวจสอบคุณภาพ อากาศตามแหล่งต่าง ๆ เป็นประจ า 2. พยายามท าให้เกิดความเจือจางของอากาศประจ าท้องถิ่น เพื่อควบคุมคุณภาพของอากาศ โดยอากาศที่ ห่อหุ้มอยู่นั้นรับสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่ปล่อยออกสู่อากาศได้โดยไม่ท าให้อากาศ สกปรก หรือเป็นอันตราย ควบคุม การใช้ประโยชน์ของที่ดิน ควบคุมที่ตั้งแหล่งอุตสาหกรรม และควบคุมระบบการขนส่งไม่ให้ปล่อยสิ่งปฏิกูล ออกมาในอากาศ 3. ป้องกันและก าจัดสิ่งปฏิกูล โดยใช้วัสดุหรือวิธีการอื่นแทน เพื่อไม่ให้เกิดสารพิษ ที่เป็น อันตรายขึ้น เช่นก าจัดปริมาณซัลเฟอร์ของน้ ามันและถ่านหินที่ใช้เป็นเชื้อเพลิงซึ่ง ก่อให้เกิดความสกปรกของอากาศ 4. ลดปริมาณและชนิดของปฏิกูล ที่เกิดขึ้นจากการสันดาปในเตาเผาและเครื่องยนต์ ได้แก่ ควบคุมไอเสีย จากท่อไอเสียของรถยนต์ เป็นต้น 5. ป้องกัน ลดการเกิดและปล่อยออกมาของปฏิกูล อาจท าได้โดยการเปลี่ยนกระบวนการผลิต หรือ เครื่องมือต่าง ๆ เช่นการใช้กระแสไฟฟ้าหรือก าลังไอน้ าแทนเครื่องยนต์ที่ใช้น้ ามัน เป็นเชื้อเพลิง 6. การจัดและแยกปฏิกูล ออกมาจากอากาศเสียก่อนที่จะปล่อยออกมาสู่อากาศบริสุทธิ์ ภายนอก เช่น โดยการเผาไหม้ 7. ช่วยกันปลูกต้นไม้ ดูแลรักษาต้นไม้ ซึ่งจะช่วยกรองอากาศเสียให้เป็นอากาศดีได้ แผนกำรสอนที่ 14 เล่มที่ 4 หน้าที่ 51 ใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่14 ขั้นที่4 ขยายความรู้(Elaboration) นที่ 2 ส ารวจและค้นหา(Exploration
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 92 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 PM 2.5 คืออะไร มีผลต่อร่างกายยังไง วิธีป้องกันที่ดีที่สุด PM 2.5 คือ ฝุ่นที่มีขนาดเล็กและมีเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน ซึ่งมีขนาดเล็กกว่าเส้นผมของเราถึง 20 เท่า เราไม่สามารถที่จะมองเห็นด้วยตาเปล่าได้และเมื่อฝุ่นเหล่านี้มารวมตัวกันเยอะมาก ๆ จะท าให้เรา มองเห็นเป็นลักษณะที่คล้ายกับหมอกจาง ๆ หรือควัน แหล่งก าเนิดของฝุ่น PM 2.5 มาจากไหน สิ่งที่ท าให้เกิดฝุ่น PM 2.5 มีหลายสาเหตุ ล้วนมาแต่การกระท าของเราทั้งสิ้น เช่น โรงงานอุตสาหกรรม การเผาป่า เผาขยะ ควันท่อไอเสียรถ การเผาเชื้อเพลิง และการก่อสร้างต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งแน่นอนว่าใน กรุงเทพฯ เป็นจุดที่มีการก่อสร้างหรือการจราจร ที่เยอะมาก ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของฝุ่นพิษ PM 2.5 ที่ส่งผล เสียต่อสุขภาพของคน กรุงกรุงเทพมหานคร จึงเป็นจุดที่ได้รับผลกระทบและรุนแรงมากที่สุดจากฝุ่น PM 2.5 ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อร่างกายเรา ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อระบบหายใจ ฝุ่น PM 2.5 จะส่งผลกระทบโดยตรงต่อร่างกาย เมื่อเราสูดฝุ่นละอองเหล่านี้เข้าไปแน่นอนว่าอนุภาคของ ฝุ่นเล็กขนาดนี้ ท าให้สามารถผ่านเข้าสู่ร่างกายเราได้อย่างง่ายดาย ผ่านโพรงจมูก เข้าสู่ถุงลมและปอดได้ และ ส่งผลให้เกิดหลายอาการ ท าให้เกิดอาการ ไอ จาม หรือเป็นภูมิแพ้ได้กระตุ้นคนที่เป็นภูมิแพ้ฝุ่น ให้เกิดอาการ โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง โรคหลอดเลือดและหัวใจเรื้อรัง อาการก าเริบรุนแรงไปกว่าเก่าอีกด้วยยังเสี่ยงที่จะ เป็นโรคปอดเรื้อรัง หรือมะเร็งปอดได้ อาการนี้สามารถเกิดขึ้นได้เมื่อฝุ่น PM 2.5 สะสมในร่างกายเราแบบ ระยะยาว เพราะฝุ่น PM 2.5 นั้นประกอบไปด้วยสารก่อมะเร็งมากมาย เช่น ปรอท แคดเมียม โลหะหนัก แผนกำรสอนที่ 14
คู่มือครูเล่มที่ 4 คุณภาพของสิ่งแวดล้อม 93 แผนการสอนที่ 10 แผนการสอนที่ 11 แผนการสอนที่ 12 แผนการสอนที่ 13 แผนการสอนที่ 14 ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อผิวหนัง นอกจากฝุ่น PM 2.5 จะส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจแล้ว ยังส่งผลกระทบต่อผิวหนังของเราด้วย อาการที่สามารถพบได้กับการแพ้ฝุ่น PM 2.5 ต่อผิวหนัง ประกอบด้วย ลมพิษ คันตามตัว ร่างกาย ถ้าแพ้จนอาการเริ่มหนัก สามารถลามไปถึง ตา รอบปาก จมูก ใบหน้า ขาหนีบ ข้อพับต่างๆ ตามร่างกาย ผื่นตามตัว ปวดแสบ ปวดร้อน และจะมีการระคายเคือง ท าร้ายเซลล์ผิวหนัง เนื่องจากตัวฝุ่น PM 2.5 มีสารเคมีและโลหะต่างๆ วิธีป้องกันตัวเองจากฝุ่น PM 2.5 ฝุ่น PM 2.5 มีขนาดอนุภาคที่เล็กมากๆ จึงท าให้หน้ากากอนามัยแบบธรรมดาทั่วไป ไม่สามารถที่จะ ป้องกันฝุ่นที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอนได้อย่างแน่นอน แนะน าว่าควร จะเป็นหน้ากากอนามัยรุ่น N95 จะ เป็นการป้องกันที่ดีที่สุดเนื่องจากหน้ากากรุ่นนี้ท ามา เพื่อป้องกันมลพิษโดยเฉพาะ แต่หากไม่สามารถหาซื้อ N95 ได้จึงแนะน าว่าระหว่างนี้ให้ใช้หน้ากากอนามัย แบบธรรมดาและซ้อน กระดาษทิชชู่สามชั้นทดแทน จะสามารถช่วยป้องกันได้ระดับหนึ่ง แต่แนะน าให้เปลี่ยนกระดาษทิชชู่ทุกครั้ง หรือกลั้วจมูกด้วยน้ าเกลือเพื่อล้างโพรงจมูกหลังจากไปข้างนอกมาแล้วด้วยเพื่อท าความสะอาดฝุ่นที่ตกค้างตาม โพรงจมูก แผนกำรสอนที่ 14