Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 189 grow grew grown េ េះ, លូតលាស់ hang hung/hanged hung/hanged រយ ួ រ have had had មន hear heard heard ឮ hide hid hidden លាក់, រួន hit hit hit ាល់, វយ hold held held ាន់, ចាប់ hurt hurt hurt ឈចា៊ឺ ប់ inlay inlaid inlaid ាត៉ាំ ប ូង input input input សួរនា,៉ាំ ដស ៊ើបសួរ keep kept kept រកា, រការ ក kneel knelt knelt លត់ែងងគ ់ knit knitted/knit knitted/knit ចាក់អាវ know knew known េឹង lay laid laid សនធឹង lead led led េឹកនា,៉ាំ នាផ៉ាំ ែូ វ leap leapt/leaped leapt/leaped ដលាតដផ្លែ ត learn learnt/learned learnt/learned ដរៀន, េឹងថា leave left left ចាកដចញ lend lent lent ឱ្យខ្ច៊ើ let let let េន ញ្ជា ត, ប្រ ឱ្យ lie lay lain ដេក light lit lit េ តដភែ៊ើង lose lost lost ាត់ make made made ដធា៊ើ, បដងតក៊ើ
Prepared by Mr. NOM Piseth 190 mean meant meant មនន៊័យ meet met met ែួប mishear misheard misheard សាេ ប់ប្ចឡ៉ាំ mislay mislaid mislaid ប្ចឡ៉ាំថេ mislead misled misled នា៉ាំឱ្យវដងាង misspell misspelled mispelled ប្បកបខ្ ស mistake mistook mistaken ដធា៊ើខ្ ស mow mowed mown/mowed ាត់, រន់ overcome overcame overcome ឈេេះ, បហ្វ្កក ប overhear overheard overheard លបសាេ ប់ overlay overlaid overlaid ាក់, ប្របរ៊ើដល៊ើ override overrode overridden ដល៊ើសលប់ overrun overran overrun រតតបត oversleep overslept overslept ដរងប្ែរល partake partook partaken ចូលរួ ប ណយសរ pay paid paid ចាយ, ច៉ាំណាយ prepay prepaid prepaid កក់, ច៉ាំណាយ ន prove proved proved បកហញភសេ ាង put put put ាក់, រ ក read /ri:d/ read /red/ read /red/ អាន rend rent rent ជ្ក reset reset reset ាក់ េងដរៀត resit resat resat ប្បឡងដឡង៊ើ វញិ retake retook retaken ថត េងដរៀត rewrite rewrote rewritten សរដសរសាថម៊ើ
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 191 rid rid rid ក៉ាំចាត់, ដចៀស ride rode ridden ែិេះ ring rang rung េប្ងួនកណេឹង, ដររិ៍ rise rose risen ដឡង៊ើ run ran run រត់ saw sawed sawn អារ say said said និយយ, ថា see saw seen ដឃញ៊ើ , ដ ល៊ើ , ែួប seek sought sought ជសាករក sell sold sold លក់ send sent sent ដផា៊ើ set set set លិច, ធាែក,់ ាក់ sew sewed sewn ដេរ shake shook shaken េប្ងួន, ញ៊័រ shine shone shone បដញ្ចញរសម៊ើ shit shat shat ែ េះអាច ៍ shoot shot shot ាញ់ show showed shown បកហ ញ shut shut shut បិរ sing sang sung ដប្ចៀង sink sank sunk លិច sit sat sat េងគ យ slay slew slain សមែ ប់យ៉ា ងសារវ sleep slept slept ដេក, ដរង slide slid slid រេិល
Prepared by Mr. NOM Piseth 192 sling slung slung េងហក់ slit slit slit ាត់, ដធឱ្ា៊ើ យដប្បេះ smell smelt smelt ្តិ កែិន smite smote smitten វយ sow sowed sown សាប, ដប្ពាេះ speak spoke spoken និយយ speed sped/speeded sped/speeded ដធា៊ើឱ្យដលឿន spell spelt/spelled spelt/spelled ប្បកប, អានថា spend spent spent ច៉ាំណាយ, ចាយ spin spun spun រ ូរ, រថវ, បងាិល spit spat spat ដសាេេះរឹកមត់ split split split ា៉ាំង, ជញក spread spread spread ផាយ, រប្ង៊ើក spring sprang sprung ដលាត stand stood stood ឈរ, មនក រស់ stave stove/staved stove/staved ដធា៊ើឱ្យជបកាក់ steal stolen stolen លួច stick stuck stuck បិរ, ភាាប់, ដាត sting stung stung រិច, ខា៉ាំ(ឃម រ៉ាំ ិច) stride strode stridden ឈានជវង strike struck struck ដធា៊ើកូេក ម strive strove striven រាយ swear swore sworn សបថ sweep swept swept ដាស swim swam swum ជ្លរឹក
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 193 swing swung swung ដយល, ដលាត take took taken យក, នា៉ាំ teach taught taught បដប្ងៀន tear tore torn ជ្ក tell told told ប្ាប់ think thought thought រិត thrive throve/thrived throve/thrived ានសដប្ ចផល throw threw thrown ដាេះ, ដចាល, ប្រជវង thrust thrust thrust រ ញ, ប្ចាន, ចាក់ unbend unbent unbent តប្ ង់ undergo underwent undergone េត់ធមត់ underlie underlay underlain ប្ាលចាក់ាត understand understood understood យល់ undertake undertook undertaken សនា, ធានា underwrite underwrote underwritten ធានា, ា៉ាំប្រ undo undid undone ល ប, ប្សាយ uphold upheld upheld រកា, ា៉ាំប្រ upset upset upset ដធា៊ើឱ្យប្កឡាប់ wake woke woke/waken ភាា ក់, ដប្ាក wear wore worn ដសែៀកពាក់ weave wove woven តបញ, ប្បឌិត wed wed/weddedwed/wedded ដរៀបារ weep wept wept យ៉ាំ wet wet/wetted wet/wetted ដផស ៊ើ , ដធឱ្ា៊ើ យដស៊ើ will would would នឹង
Prepared by Mr. NOM Piseth 194 win won won ឈេេះ wind wound wound ួល, បដងាៀល withdraw withdrew withdrew េកថយ withhold withheld withheld ឱ្យប្រ ឱ្យ withstand withstood withstood ធត់ប្រ,៉ាំ ធននងឹ wring wrang wrung វលិ , លួ , រួត write wrote written សរដសរ, និរនធ
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 195 Proverbs & Old Sayings ស ភាសិត និង ពាកយលស្វែ ក ❖ Delays are not denials. ការេន្ាដេលមិនដមនាការប ិដសធដទ។ * delay (n): ការរន្ាាសរល * denial (n): ការបដិសសធ, ការព្បកកក ❖ Desire has no rest. តណាហ្របស់មនុស្សគ្ម្នទីបញ្ចប់ដទ។ * desire (n): បំណងព្ាថ្នា, ការចង់ាន្ * rest (n): ការសព្ាក ❖ Despair gives courage to a coward. ការអ្ស់សង្ឃឹមដធវើឱ្យដសចកដីកា្្ហានដៅាកំសាក។ * despair (n): ការអស់សងាឃឹម * courage (n): សសចកដ៊ីកាលាហាន្ * coward (n): ភារកំោក ❖ Devil always leaves a stink behind him. មនុស្សអាម្កក់ដតងដតបន្សល់ទុកនូវដករដិ៍ដ ម្េះសអញយអាដសាចេីដម្កាយ ខនងានិចច។ * devil (n): មន្ុសាសអាព្កក់ * leave (v): បន្ាសល់ទុក * stink (n): កលិន្សអុយ * behind (prep): សៅរ៊ីសព្កាយ ❖ The devil sometimes speaks the truth.
Prepared by Mr. NOM Piseth 196 មនុស្សអាម្កក់ជួនកាលនិយាយការេិត។ * devil (n): មន្ុសាសអាព្កក់ * truth (n): ការរិត ❖ Deligence is the mother of good fortune. ការយកចិតតទុកដាក់ាមតាម្នសំណាងលអ។ * deligence (n): ការយកចិតតទុកដាក់ * fortune (n): សជាគវាសនា ❖ Deligence is the great teacher. ការយកចិតតទុកដាក់ាម្លូមួយ ៏ម្បដសើរបំ្ុត។ * great (adj): អោចារាយ, ដ៏សសមាបើម ❖ Do as you would be done. ដបើអ្នកយល់ថ្អាចដធវើបាន ចូរអ្នកដធវើវចុេះ។ ❖ Do more, talk less. ដធវើឱ្យដម្ចើនាងនិយាយ។ ❖ Do not do all you can; spend not all you have; believe not all you hear; and tell not all you know. កុំបដញ្ចញឱ្យអ្ស់នូវសមតែភាេដ លអ្នកមន កុំចំណាយឱ្យអ្ស់ម្ទេ្យ សម្បតតិដ លអ្នកមន កុំដជឿទំងម្សុងនូវអ្វីដ លអ្នកបានឮ និងកុំនិយាយ ម្បាប់ដលឱ្យអ្ស់នូវអ្វីដ លអ្នកបាន ឹង។ ❖ Do not enjoy your happiness to the utmost degree. កុំដម្តកម្តអាលនឹងសុភមងគលដ លអ្នកមនខា្្ំងដេក។ * enjoy (v): រីករាយ, សបាាយ
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 197 * happiness (n): សុភមងគល * utmost (adj): ចុងបំផុត, ខ្ពស់បំផុត * degree (n): កព្មិត, ថ្នាក់ ❖ Do wrong once and you’ll never hear the end of it. ដធវើខុសមដង ខុសរ ូត។ * wrong (adj): ខ្ុស ❖ Dogs that pursue many hares kill none. ទន្ាយក៏រួច ម្តីរ ស់ក៏រួច។ * pursue (v): តាមចាប់, បន្ត * hare (n): ទន្ាាយ * kill (v): សាលាប់ * none (pron): គ្មាន្, ទសទ * many (adj): សព្ចើន្ ❖ Doing is better than saying. ដធវើម្បដសើរាងម្គ្ន់ដតនិយាយ។ ❖ Don’t bite off more than you can chew. កុំខាំយកធំាងអ្វីដ លអ្នកអាចទំពាបាន។ * bite (v): ខំ * chew (v): ទំពា ❖ Don’t cackle till your egg is laid. ដបើមិនេងដទ កុំខតត។ * cackle (v): ខ្តត (ាន្់)
Prepared by Mr. NOM Piseth 198 * lay (v): រង ❖ Don’t empty jars before it rains. កុំអាលចាក់ទឹកពាងដចាល មុនដមឃដភេៀង។ * empty (v): សធវើឱាយអស់រល៊ីង * jar (n): ពាង, កអម * rain (v): សភលៀង ❖ Don’t cut the bough you are standing on. កុំកាត់ដមកដ ើដ លអ្នកកំេុង រេីដលើ។ * cut (v): កាត់ * bough (n): កមកស ើ ❖ Don’t follow someone’s footsteps. កុំយកតម្មប់តាមគ្ន្។ * follow (v): តាម, សដើរតាម * footstep (n): ដាន្, ដំសណើរចាស់ ❖ Don’t judge a book by its cover. កុំវយតម្មេលុណភាេដសៀវដៅមួយដដាយម្គ្ន់ដតដមើលលម្មបរបស់វ។ (កុំដមើលមនុស្សដតសំបកដម្ៅ) * judge (v): វាយតម្មល * cover (n): គព្មប, ព្កប ❖ Don’t jump your fences till you meet them. កុំដផ្្្េះរបងដេលដ លអ្នកមិនទន់ដៅ ល់។ * jump (v): សោត, ស លាោះ * fence (n): របង
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 199 * meet (v): ជួប, សៅដល់ * till (adv):រហ្ូតដល់ ❖ Don’t play with fire. កុំម្បដ ងដលងាមួយនឹងដភេើង។ * play (v): សលង * fire (n): សភលើង ❖ Don’t ride a high horse. ខេួនទបកុំដតាង ម្ ខេីកុំដ ង ម្សវឱបភនំ។ * ride (v): ជិោះ * high (adj):ខ្ពស់ ❖ Don’t teach a dog to bark. កុំបដម្ងៀនដឆ្កឱ្យដចេះម្េុស។ * bark (v): ព្រុស ❖ Drink is the source of evil. ដម្លឿងម្សវឹងលឺម្បភេម្នដសចកដីអាម្កក់។ * drink (n): សភសជជៈ * source (n): ព្បភរ * evil (n): អំសរើអាព្កក់, បិោច ❖ Drunkards and fool cannot lie. មនុស្សម្សវឹង និងមនុស្សដភេើមិនដចេះកុ កដទ។ * drunkard (n): មន្ុសាសព្សវឹង * fool (n): មន្ុសាសសភលើ ❖ Dying is as natural as living.
Prepared by Mr. NOM Piseth 200 ដសចកដីសា្្ប់ លឺាដរឿងធមមតារបស់សតវដលាក។ * dying (n): សសចកដ៊ីោលាប់ * natural (adj): ធមមជាតិ ❖ Early wed, early dead. ឆប់ដរៀបការ ឆប់សា្្ប់។ * early (adv):មុន្សរល, មុន្សា ាង * wed (v): សរៀបការ * dead (adj): ោលាប់ ❖ Early sow, early mow. ឆប់សាបដម្ពាេះ ឆប់បានម្ចូតកាត់។ * sow (v): ោបសព្ពាោះ * mow (v): ព្ចូត ❖ Early to bed, early to rise make people healthy and wealthy, and wise. ចូលដ កេីម្េលប់ ដម្កាកេីម្េលឹមដធវើឱ្យដយើងមនសុខភាេលអ មន ម្ទេ្យសម្បតតិ និងមនម្បាាញ្ ្្សម្វ។ * early to bed : ចូលសដករ៊ីព្រលប់ * early to rise : សព្កាករ៊ីព្រលឹម * healthy (adj): ាន្សុខ្ភារលអ * wealthy (adj): ាន្ព្ទរាយសមាបតតិ * wise (adj): ឆ្លាត ❖ Easier to remove mountain than to change habits. គ្ស់រំដលើងភនំវម្សួលាងការផ្្្ស់បដូរទម្្ប់របស់មនុស្សដៅដទៀត។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 201 * easier (adj): ព្សួលជាង * mountain (n): ភនំ * remove (v): យកសចញ, គ្ស់សចាល * change (v): លាស់បដូរ ❖ Easier said than done. និយាយវម្សួលាងដធវើ។ * say (v): ន្ិយាយ → said (v3) * do (v): សធវើ → done (v3) ❖ Easy come, easy go. បានមកដដាយម្សួល បាត់ដៅវ ញក៏ងាយដ រ។ * easy (adj): ងាយព្សួល * come (v): មក * go (v): សៅ ❖ Easy to fail into a trap, but hard to get out again. ធ្្្ក់ចូលកនញងអ្នាទ្ក់វងាយាងដចញេីអ្នាទ្ក់វ ញ។ * fall into : ធ្លាក់ចូលកនុង * trap (n): អនាទាក់ * hard (adj): រិាក, លំាក * get out : សចញរ៊ី, សចញសព្ៅ ❖ Eat at pleasure, drink with measure. សុីតាមសប្ាយ ្ឹកតាមកម្មិត។ * eat (v): សុ៊ី, ហ្ូប
Prepared by Mr. NOM Piseth 202 * pleasure (n): ភាររីករាយ * drink (v): ផឹក * measure (n): កព្មិត, ទំហ្ំ ❖ Eat to live, not live to eat. សុីដ ើម្បីរស់ មិនដមនរស់ដ ើម្បីសុីដទ។ * live (v): រស់សៅ ❖ Eat, drink and be merry. សប្ាយឱ្យដ ើយដៅទន់ដៅរស់។ ឬក៏ សប្ាយឱ្យដ ើយដៅមិន ឹង សា្្ប់ម្ងៃណាដទ។ * merry (adj): សបាាយ, រីករាយ ❖ Eaten bread is soon forgotten. លុណបំណាច់ឆប់ដភេច ដតលំនុំចាំបានយូរ។ * soon (adv):ឆ្ប់ៗ * forgotten (v3): បំសភលច, សភលច ❖ Education polishes good natures and correct the bad ones. ការអ្ប់រំជួយ ុសខាត់ចរ តលអ ដ ើយជួយដកលមអអ្វីដ លមិនលអដចាល។ * education (n): ការអប់រំ * polish (v): ដុសខត់ឱាយរសោង, ប ូោ * correct (v): កកតព្មូវ, កកលមអ * nature (n): ធមមជាតិ ❖ Empty vessels make the greatest sound. ធុងទដទដគ្េះដៅឮខា្្ំង។ ឬក៏ អ្ំនួតដេកមិនលអដទ។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 203 * greatest sound (n): សសមលងឮខលាំង * make (v): សធវើឱាយ * sound (n): សសមលង ❖ Envy never dies. ការម្ចដណនមិនដ លសាបសូន្យដទ។ * envy (n): ការព្ចកណន្ * die (n): ោលាប់, ោបសូន្ាយ ❖ Every country has customs. ម្បដទសនីមួយៗដតងដតមនម្បម្េណី ទំដនៀមទម្្ប់ដរៀងៗខេួន។ * country (n): ព្បសទស * customs (n): ទំសន្ៀមទាលាប់ ❖ Every dog has its day. មនុស្សម្លប់រូបសុទធដតមនម្ងៃអ្ន្ាដរៀងៗខេួន។ * every (adj): សរៀងរាល់, រាល់ ❖ Every family has a skeleton in a cupboard. ម្កុមម្លួសារនីមួយៗសុទធដតមនដរឿងអាម្សូវ។ * family (n): ព្គួោរ * skeleton (n): ភារសៅហ្មង, សព្គ្ងខ្នង * cupboard (n): ទូរដាក់ចាន្ ❖ Every flow must have its end. រាល់ជំដនារដតងមនលំនាច។ * flow (n): លំហ្ូរ, ការហ្ូរ
Prepared by Mr. NOM Piseth 204 * end (n): ចុងសព្កាយ, ចុងបញ្ចប់ ❖ Every heart knows its ache. កិចចការរបស់នរណា អ្នកដនាេះដទើបយល់។ * heart (n): សបោះដូង * ache (n): ការ ឺចាប់ ❖ Every man has its price. មនុស្សម្លប់ៗរូបសុទធដតមនតម្មេរបស់ខេួន។ * price (n): តម្មល ❖ Every light has its shadow. ម្លប់េនេឺសុទធដតមនម្សដមល។ * light (n): រន្លឺ, សភលើង * shadow (n): ព្សសាល ❖ Every law is a loophole. រាល់ច្ាប់ទំងអ្ស់សុទធដតមនចដនា្្េះម្បដហាង។ * law (n): ចាាប់ * loophole (n): កលលាបិច ❖ Every man is his own enemy. មនុស្សម្លប់រូបសុទធដតាសម្តូវនឹងខេួនឯង។ * own (adj): ទាល់ខ្លួន្ * enemy (n): សព្តូវ ❖ Every man has his fault. មនុស្សម្លប់រូបសុទធដតមនកំ ុស។ * fault (n): កំហ្ុស
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 205 ❖ Every man has weak side. នរណាៗក៏មនចំណុចដខ្ាយដ រ។ * weak (adj): សខ្ាាយ * side (n): កផនក ❖ Every man has its pride. មនុស្សម្លប់រូបសុទធដតមនដមទកភាេរបស់ខេួន។ * pride (n): សាទកភារ ❖ Every pleasure has a pain. រាល់ការសប្ាយសុទធដតមនទុកខ។ * pleasure (n): ការសបាាយ * pain (n): ភារ ឺចាប់ ❖ Every path has its puddle. ម្លប់្េូវទំងអ្ស់សុទធដតមនម្លលុក។ * path (n): ផលូវ * puddle (n): ជងហុក, ព្គលុក ❖ Everything has its time. អ្វីៗម្លប់យា ្ងសុទធដតមនដេលបញ្ចប់របស់វ។ * everything (pron): ព្គប់យា ាង * time (n): សរលសវោ ❖ Everything is good in its season. អ្វីម្លប់យា ្ងលអ (ឆង្ញ់) ដៅតាមរ ូវកាលរបស់វ។ * season (n): រដូវ
Prepared by Mr. NOM Piseth 206 ❖ Evil communications corrupt good manners. ការដសេលប់មនុស្សអាម្កក់ដធវើឱ្យដយើងខូចចរ តលអ។ * evil (adj/n): បិោច, មន្ុសាសអាព្កក់, អំសរើអាព្កក់ * communication (n): ទំនាក់ទំន្ង * manner (n): អតតចរិត * corrupt (v): សធវើឱាយ, កកកព្ប (រ៊ីលអសៅអាព្កក់) ❖ Evil cures evil. ពាលសុីពាល។ * evil (n): មន្ុសាសអាព្កក់, អំសរើអាព្កក់ * cure (v): រាាាល ❖ Examples are better than precept. ឧទ រណ៍ាក់ដសដង (លម្មូ) វម្បដសើរាងម្តឹមដតម្ទឹសដី។ * example (n): ឧទាហ្រណ៍ * better (adj): ព្បសសើរជាង, លអជាង * precept (n): ព្ទឹសដ៊ី, កាបួន្ចាាប់ ❖ Experience is the mother of wisdom. បទេិដសាធន៍ាមតាម្នចំដណេះ ឹង (លតិបណឌិត)។ * experience (n): បទរិសោធន្៍ * wisdom (n): គតិបណឌិត (ចំសណោះដឹងរ៊ីបទរិសោធ) ❖ Experience without learning is better than learning without experience. បទេិដសាធន៍ដដាយគ្ម្នការដរៀនសូម្ត វម្បដសើរការដរៀនសូម្តដដាយគ្ម្ន បទេិដសាធន៍
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 207 ❖ Experience is the best teacher. បទេិដសាធន៍ាម្លូ ៏លអបំ្ុត។ * teacher (n): ព្គូបសព្ងៀន្ ❖ Experience is the mistress of fool. បទេិដសាធន៍ារបស់សំណេវចិតតម្នមនុស្សលៃង់។ * mistress (n): ព្ស៊ីកំណ្ន្់ចិតត, ព្ស៊ីសសនហ្៍ * fool (n): មន្សាសលងង់ ❖ Extremes are dangerous. ភាេម្ជុលនិយមាម្បភេម្នដម្គ្េះថ្ន្ក់។ * extreme (n): ភារខលាំងកាលា, ភារព្ជុលន្ិយម * dangerous (adj): សព្គ្ោះថ្នាក់ ❖ Extremity of right is wrong. ទីបំ្ុតម្នម្តូវ លឺខុស។ * extremity (n): ចុងបញ្ចប់, ទ៊ីឆ្ងាយបំផុត * right (adj): ព្តូវ * wrong (adj): ខ្ុស ❖ Every cloud has a silver lining. ដម្កាយដេលដភេៀង ដមឃម្ស េះ។ * cloud (n): ររក * silver (adj): រណ៌ទឹកព្ាក់ * lining (n): បនាទាត់, ព្សទាប់ខងសព្ៅ ❖ Exception proves the rules. យល់ញាតិ ឃ្្្តច្ាប់។
Prepared by Mr. NOM Piseth 208 * exception (n): ការសលើកកលង, ករណ៊ីសលើកកលង * prove (v): បងាហាញ, បញ្ជាក់ * rule (n): ចាាប់ ❖ Everybody has his merits and faults. មនុស្សម្លប់ៗរូបសុទធដតមនលុណសម្បតតិ និងលុណវ បតតិ។ * merit (n): សសចកដ៊ីលអ * fault (n): កំហ្ុស * everybody (pron): ព្គប់ៗរូប ❖ Everything is good when new, but friendship when old. អ្វីៗម្លប់យា ្ងសុទធដតលអដៅដេលងមី ដតមិម្តភាេកាន់ដតយូរកាន់ដតលអ។ * new (n): ថ្ម៊ី * friendship (n): មិតតភារ ❖ The face is the index of mind. ទឹកមុខាសញ្ញ្ដ លបញ្ជ្ក់យា ្ងច្ាស់េីចិតត។ * face (n): មុខ្ * index (n): សព្គឿងសាគាល់ * mind (n): ចិតត ❖ Facts are stubborn things. ការេិតាដរឿងមួយដ លេិបាកផ្្្ស់បដូរណាស់។ * fact (n): ការរិត * stubborn (adj): ចសចសរឹងរូស, កាាលរឹង * thing (n): សរឿង, វតថុ, របស់
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 209 ❖ Fact is stronger than fiction. ការេិតរឹងមំាងការម្បឌិត។ * fact (n): ការរិត * fiction (n): ការព្បឌិត ❖ Failure comes from lack of willingness. ការបរាជ័យដកើតដ ើងមកេីកងវេះនូវឆ្នទៈ។ * failure (n): ការបរាជ័យ * lack of : កងវោះខត * willingness (n): ឆន្ទៈ ❖ Failure teaches success. បរាជ័យបដម្ងៀនដយើងឱ្យដាលជ័យ។ * success (n): ភារសជាគជ័យ ❖ Failures are pillars of success. បរាជ័យលឺាសសរម្នជ័យជមនេះ។ * pillar (n): សសរ ❖ Faint heart never won a fair lady. ចិតតមិនកា្្ហានមិនអាចយក នេះដលើម្សីសាអ្តបានដទ។ * faint (adj): មិន្កាលាហាន្, សខ្ាាយ * heart (n): សបោះដូង * win (v): នោះ, យក នោះ → won (v3) * fair lady (n): ព្ស៊ីោអាត ❖ Fair face, but a foul heart. មុខមត់សាអ្តបាត ដតចិតតអាម្កក់។
Prepared by Mr. NOM Piseth 210 * fair face (n): មុខ្ាត់ោអាតាត * foul (adj): សអុយ, អាព្កក់, មិន្លអ * heart (n): សបោះដូង ❖ False friends are worse than open enemies. មិតតដកេងកា្្យដម្គ្េះថ្ន្ក់ាងសម្តូវដចញមុខដៅដទៀត។ * false (adj): កកលងកាលាយ * worse (adj): អាព្កក់ជាង * open enemy (n): សព្តូវចំហ្រ, សព្តូវសចញមុខ្ ❖ Fame is the shadow of action. ដករដិ៍ដ ម្េះាម្សដមលម្នទដងវើ។ * fame (n): សករដិ៍ស មាោះ * shadow (n): ព្សសាល * action (n): សកមមភារ, អំសរើ ❖ Fame is a magnifying glass. ដករដិ៍ដ ម្េះាដកវេម្ងីកមួយ។ * magnifying glass (n): កកវរព្ង៊ីក ❖ Familiarity breeds contempt. សនិទធសាន្លដេកនាំឱ្យ ឹងចិតត។ * familiarity (n): ការរាប់អាន្, ភារសនិទធោនាល * breed (v): បណ្ដាលឱាយ * contempt (n): ការមិន្សគ្ររ, ការមិន្ោដាប់បងាគាប់ ❖ Far from eyes, far from heart. ឃ្្្តកាយណាយចិតត។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 211 * far from : ឆ្ងាយរ៊ី * eye (n): កភនក * heart (n): សបោះដូង ❖ Fast enough is well enough. កាន់ដតដលឿន កាន់ដតលអ។ * fast (adj): សលឿន្ * well (adv):លអ * enough (adj): ព្គប់ព្គ្ន្់ ❖ Fault confessed is half redressed. ឹងកំ ុសដសមើនឹងបានដកកំ ុសពាក់កណាដ្ល។ * fault (n): កំហ្ុស * confess (v): ោរភារ * redress (v): កកឱាយព្តូវវិញ ❖ Faults are thick where love is thin. កាលណាម្សឡាញ់តិចកំ ុសម្បាក ាមនដម្ចើន។ * fault (n): កំហ្ុស * thick (adj): ព្កាស់ * thin (adj): សសដើង ❖ Few words are best. និយាយឱ្យតិចរឹតដតលអ។ * few (adj): បន្តិចបន្តួច * best (adj): លអបំផុត, ព្បសសើរបំផុត ❖ Few words and many deeds.
Prepared by Mr. NOM Piseth 212 ដធវើឱ្យដម្ចើនាងនិ យាយ។ * deed (n): អំសរើ, ទសងវើ ❖ Fields have eyes and wood have ears. ជញ្ជ្ំងមនម្តដចៀក។ * field (n): វាលកព្ស * eye (n): កភនក * wood (n): ម្ព្រស ើ * ear (n): ព្តសចៀក ❖ Fine words dress ill deeds. សមដីដ្អមដតបងកប់នូវលំនិតអាម្កក់ * fine (adj): លអ ❖ Fire is hurtful as healthful. ដភេើង្ដល់ម្បដយាជន៍ ដ ើយក៏្ដល់ដម្គ្េះថ្ន្ក់ដ រ។ * fire (n): សភលើង * hurtful (adj): ឺចាប់ * healthful (adj): ជួយព្ទព្ទង់សុខ្ភារ, លអសព្ាប់សុខ្ភារ ❖ First catch your hare. រូតរេះមុនដលម្បាក ាទទួលបានលាភសកាក្រៈមិនខាន។ * first (adj): មុន្សគ, ដំបូង * catch (v): ចាប់ * hare (n): ទន្ាាយ ❖ First comes, first serves. មកមុន បានមុន។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 213 * come (v): មក * serve (v): បសព្មើ ❖ First think and then speak. លិតដ ើយសឹមនិ យាយាដម្កាយ។ * think (v): គិត * speak (v): ន្ិយាយ ❖ First try and then trust. សាកល្បងាមុនសិន ចាំទុកចិតតាដម្កាយ។ * try (v): ោក, រាាយាម * trust (v): សជឿ ❖ Fools and madmen speak the truth. មនុស្សលៃង់ និងមនុស្សឆ្កួតដតងដតនិយាយេិត។ * fool (n): មន្ុសាសលងង់ * madman (n): មន្ុសាសឆកួត * truth (n): ការរិត ❖ Foolish fear doubles danger. ការភ័យខា្្ចទំងងងឹតងងុលបងកដម្គ្េះថ្ន្ក់ដទវ ង។ * foolish (adj): លងង់, សភលើ * fear (n): សសចកដ៊ីភ័យខលាច * double (v): សទវដង, ២ ដង * danger (n): សព្គ្ោះថ្នាក់ ❖ Forbidden fruit is sweet.
Prepared by Mr. NOM Piseth 214 ចាប់បានតូច រួចធំ។ * forbidden (adj): ហាមឃាត់ * fruit (n): កផលស ើ * sweet (adj): កផអម ❖ Fortune is fickle. សំណាងរបស់មនុស្សដតងដម្បម្បួល។ * fortune (n): សជាគវាសនា * fickle (adj): កព្បព្បួល, ោវា ា ❖ Fortune is blind. សំណាងរបស់មនុស្សដមើលមិនដឃើញដទ។ * blind (adj): ខវាក់, ងប់ងល់, សមើលមិន្ស ើញ ❖ Full of courtesy, full of craft. អ្នកដ លេូដកលួរសម អ្នកដនាេះដពារដេញដៅដដាយភាេបុិនម្បសប់។ * full of : សពារសរញសៅសដាយ * courtesy (n): ភារគួរសម * craft (n): ការបុិន្ព្បសប់ ❖ Fingers are all thumbs. ម្ ដភេើង ដជើងមន់។ (ដធវើអ្ី ខូច នឹង) * finger (n): ព្ាមម្ដ * thumb (n): សមម្ដ ❖ Fight fire with fire. បនា្្មុត យកបនា្្ជួស។ * fight (v): ព្បយុទធ, វាយ
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 215 * fire (n): សភលើង ❖ First things first. បញ្ហ្ដ លសំខាន់ម្តូវលិតមុន។ * first (adj): មុន្សគ, ដំបូង ❖ First love lies deep. ដសន ៍ម្គ្ ំបូង លឺាដសនហាមួយ ៏ម្ាលដម្ៅណាស់។ * deep (adv):ព្ជាលសព្ៅ ❖ Fine feathers do not make fine birds. អ្នកដ លដសេៀកពាក់សាអ្តបាត មិនម្បាក ថ្ាមនុស្សលអដទ។ * fine (adj): លអ * bird (n): បកាស៊ី * feather (n): សរាមសតវ, ោលាបសតវ ❖ Good children reflect their parents; good students reflect their teachers. កូនលអសាដ្ប់េុកដម សិស្សេូដកសាដ្ប់ម្លូ។ * children (n): កូន្ៗ * reflect (v): ឆលុោះបញ្ចាំង * parents (n): ឪរុកាដាយ ❖ God helps those who help themselves. ម្េេះជួយដតមនុស្សណាដ លជួយខេួនឯងមុនប ុនដណាេះ។ * god (n): ព្រោះជាម្ ច ស់ * help (v): ជួយ ❖ Good thing needs no boast.
Prepared by Mr. NOM Piseth 216 របស់លអមិនចាំបាច់អ្ួតដ ើយ។ * need (v): ចាំាច់ * boast (n): អំន្ួត, ការអួត ❖ Good manners and soft words have brought many difficult things to pass. អាកប្បកិរ យាលអ និងសមដីដ្អមដលែមដធវើឱ្យទុកខលំបាកទំងឡាយបាន សដម្មច។ * manner (n): អាកបាបកិរិយា, ចរិតលកខណៈ * soft word (n): សមដ៊ីកផអមកលហម ❖ Great talkers are not great doers. អ្នកដ លេូដកនិយាយ មិនេូដកដធវើដទ។ * great (adj): អោចារាយ * talker (n): អនកន្ិយាយ * doer (n): អនកសធវើ ❖ Give loan and buy a quarrel. កាលណាឱ្យម្បាក់ដលខចី ដម្ចើនដតបានជដម្្េះម្ត ប់មកវ ញ។ * loan (n): ព្ាក់កមច៊ី * quarrel (n): ជសាលាោះ ❖ Give a child his will and he’ll turn ill. កាលណាឱ្យដកមងដធវើតាមទំដនើងចិតតវនឹងដធវើឱ្យដកមងដនាេះខូច។ * child (n): កូន្, សកមង * will (n): ឆន្ទៈ ❖ Good advice is beyond price.
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 217 ំបូនាម្នលអមនតម្មេកាត់ម្ងេេុំបានដទ។ * advice (n): ដំបូនាមាន្ * beyond (prep): ព្បសសើរបំផុត, ធំសធងណ្ស់ * price (n): តម្មល ❖ Good anvil does not fear the hammer. ដ កម្ទនាប់លអ មិនខា្្ចញញួរដទ។ * anvil (n): កដកព្ទនាប់ * fear (v): ខលាច * hammer (n): ញញួរ ❖ Good beginning makes a good ending. ការចាប់ដ្ដើមលអ ដធវើឱ្យបញ្ចប់ដៅវ ញក៏លអដ រ។ * beginning (n): ការចាប់សផដើម * ending (n): ការបញ្ចប់ ❖ Good never grow out of evil. អ្ំដេើលអមិនដ លដចញេីអ្ំដេើអាម្កក់ដនាេះដទ។ ❖ Good deed is never lost. អ្ំដេើលអមិនដ លសាបសូន្យដ ើយ។ * deed (n): អំសរើ, ទសងវើ * lost (adj): ាត់បង់, ោបសូន្ាយ ❖ Gossiping and lying go together. ការនិយាយដអ្ចអ្ូច និងការកុ កដតងដៅាមួយគ្ន្។ * gossiping (n): ការន្ិយាយសដើមសគ * lying (n): ការកុហ្ក
Prepared by Mr. NOM Piseth 218 ❖ Grasp all, lose all. ដលាភដេក បាត់លាភ។ * grasp (v): ចាាមយក, ដសណដើមយក ❖ Great spenders are bad lenders. អ្នកដ លេូដកចាយ ក៏េូដកឱ្យដលខចីដ រ។ * spender (n): អនកចាយ * lender (n): អនកឱាយសគខ្ច៊ី ❖ A green wound is soon healed. របួសងមីៗ ងាយនឹងេ្ាបាលឱ្យា។ * green wound(n): របួសថ្ម៊ីៗ * soon (adv):ឆ្ប់ៗ * heal (v): រាាាល ❖ Grey hairs are death’s blossoms. សក់សកូវាការសញ្ញ្ម្នការ នដៅរកដសចកដីសា្្ប់។ * grey hair (n): សក់សកូវ * death (n): សសចកដ៊ីោលាប់ * blossom (n): កា, ការរីកដុោះដាល ❖ He who hunts two hares loses both. ម្តីរ ស់ក៏រួច ទន្ាយក៏រួច។ * hunt (v): ព្បាញ់ * hare (n): ទន្ាាយសលឹក * lose (v): ាត់, រួច * both (pron): ទាំងរ៊ីរ
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 219 ❖ Half a loaf is better than none. បានទិញវម្បដសើរាងមិនបានដសាេះ។ * none (pron): គ្មាន្ * half (adj): ពាក់កណ្ដាល * loaf (n): ដុំន្ំបុ័ង ❖ Haste makes waste. ម្បញាប់ម្បញាល់ដេកដធវើឱ្យមនការខជេះខាជ្យ។ * haste (n): ការព្បញាប់ព្បញាល់ * waste (n): ការខ្ជោះខជាយ ❖ He who does not travel will not know the value of men. អ្នកដ លមិនដ លដធវើ ំដណើរដៅណាមកណាដសាេះេិតាមិនសាគ្ល់តម្មេ ម្នមនុស្សដទ។ * travel (v): សធវើដំសណើរ * value (n): តម្មល ❖ Hope keeps man alive. ដសចកដីសង្ឃឹមដធវើឱ្យមនុស្សបនដចង់រស់។ * hope (n): កដ៊ីសងាឃឹម * alive (adj): ាន្ជ៊ីវិត ❖ He who touches pitch shall be defiled. អ្នកដ លកាន់ធ្យូងនឹងម្តូវម្បឡាក់ម្ ។ * touch (v): ប ោះ, ោទាប, កាន្់ * pitch (n): ោរធ្តុស្មាៗ
Prepared by Mr. NOM Piseth 220 * defile (v): សធវើឱាយព្បឡាក់ ❖ He who speaks ill of others to you, will soon after speak ill of you to others. អ្នកដ លនិ យាយដ ើមដលម្បាប់អ្នក មិនយូរមិនឆប់នឹងនិយាយដ ើមអ្នក ម្បាប់ដលវ ញ។ * speak ill (v): ន្ិយាយសដើម * others (pron): អនកដម្ទ * soon after (adv):មិន្យូរមិន្ឆ្ប់ ❖ Health is great riches. សុខភាេាម្ទេ្យសម្បតតិ ៏មហាសាល។ * health (n): សុខ្ភារ ❖ Health is better than wealth. សុខភាេមនតម្មេាងម្ទេ្យសម្បតតិ។ * wealth (n): ព្ទរាយសមាបតតិ ❖ Hear much, speak little. សាដ្ប់ឱ្យដម្ចើនាងនិយាយ។ * hear (v): ោដាប់ * speak (v): ន្ិយាយ * little (adj): បន្តិចបន្តួច ❖ Honours change manner. កិតតិយសអាចផ្្្ស់បដូរចរ តមនុស្សបាន។ * honour (n): កិតតិយស * manner (n): អតតចរិត
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 221 ❖ Honour shows the man. កិតតិយសបងាហ្ញេីចរ តមនុស្ស។ * show (v): បងាហាញ ❖ Hot love is soon cold. ដសនហាតក់ម្ក ល់វងាយនឹងសាបរលាបដៅវ ញ។ * hot love (n): សសនហាតក់ព្កហ្ល់ * cold (adj): ព្តជាក់, រងា ❖ Hunger knows no friend. ភាេអ្ត់ឃ្្្នដធវើឱ្យមនុស្សដលងសាគ្ល់មិតត។ * hunger (n): ភារអត់ឃាលាន្ ❖ He who has no shame, has no conscience. អ្នកដ លគ្ម្នដសចកដីដអ្ៀនខាម្ស លឺគ្ម្នមនសិកា។ * shame (n): សសចកដ៊ីសអៀន្ខមាស * conscience (n): មន្សិកា ❖ He who trusts not, is not deceived. អ្នកដ លមិនទុកចិតតដល គ្ម្ននរណាដបាកបានដ ើយ។ * trust (v): សជឿ * deceive (v): សាកព្ាស់ ❖ He who lives by sword, die by sword. េូដកអ្វី សា្្ប់នឹងរបស់ នឹង។ * sword (n): ដាវ ❖ Health and gaiety foster beauty. សុខភាេ និងភាេសប្ាយរីករាយជួយបដងកើនសមភស្ស។
Prepared by Mr. NOM Piseth 222 * foster (v): ជំរុញ, ចិញ្ចឹម * gaiety (n): ភាររីករាយ * beauty (n): សព្មស់ ❖ He who leaves fame does not die. អ្នកដ លបន្សល់ទុកដករដិ៍ដ ម្េះមិនសាបសូន្យដទ។ * fame (n): សករដិ៍ស មាោះ ❖ He is wise who looks ahead. អ្នកឆ្្តដចេះសមេឹងដៅមុខ។ ❖ He who begins many things finished but few. អ្នកដ លចាប់ដ្ដើមដធវើកិចចការដម្ចើន ទីបំ្ុតបាន្លតិច។ ❖ He who gains time, gain everything. អ្នកដ លចំដណញដេល លឺចំដណញម្លប់យា ្ង។ * gain (v): ចំសណញ, ទទួលាន្ ❖ He who hesitates is lost. សាទ្ក់ដសទើ លឺខាតបង់។ * hesitate (v): ោទាក់សសទើ * lost (adj): ាត់បង់ ❖ He is lifeless that is faultless. គ្ម្នជីវ ត លឺគ្ម្នកំ ុស។ * lifeless (adj): គ្មាន្ជ៊ីវិត * faultless (adj): គ្មាន្កំហ្ុស ❖ He who has a wife has a master. មនម្បេនធ លឺមនដៅហាវ្យ។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 223 * wife (n): ព្បរន្ធ * master (n): សៅហាវាយ ❖ He that will lie, will steal. មនុស្សដ លដចេះភរ ក៏ដចេះលួចដ រ។ * lie (v): កុហ្ក * steal (v): លួច ❖ He who will swear, will lie. មនុស្សកាលណាដចេះស្បង ក៏ដចេះកុ កដ រ។ * swear (v): សាបថ្ ❖ He who never climbs, never falls. អ្នកដ លមិនដ លដ ើង មិនដ លធ្្្ក់។ * climb (v): ស ើង * fall (v): ធ្លាក់ ❖ He who sows virtue reaps fame. អ្នកដ លសាងនូវលុណធម៌ នឹងទទួលបានដករដិ៍ដ ម្េះមកវ ញ។ * sow (v): ោបសព្ពាោះ * virtue (n): គុណធម៌ * reap (v): ព្បមូលផល * fame (n): សករដិ៍ស មាោះ ❖ He who is born a fool is never cured. មនុស្សដ លលៃង់េីកំដណើតគ្ម្នម្លូដេទ្យណាអាចេ្ាបាលបានដទ។ * fool (adj): លងង់, លង៊ីសលងើ * cure (v): រាាាល
Prepared by Mr. NOM Piseth 224 ❖ He who commits faults, thinks everyone speaks of it. អ្នកដ លម្បម្េឹតតអាម្កក់ដតងលិតថ្ដលនិយាយដ ើមខេួន។ * commit (v): ព្បព្រឹតត * fault (n): កំហ្ុស ❖ He is at ease that has enough. អ្នកដ លមនម្លប់ម្គ្ន់ដលងខវល់ខាវ្យអ្វីទំងអ្ស់។ * ease (n): ភារធូរព្ោល * enough (adj): ព្គប់ព្គ្ន្់ ❖ He has enough who is contented with little. អ្នកដ លមនតណាហ្តិចដតងយល់ថ្ខេួនម្លប់ម្គ្ន់។ ❖ He who is once born, once must die. ដកើតមនដតមដង សា្្ប់ក៏មនដតមដង។ ❖ He who once deceives, is ever suspected. អ្នកធ្្្ប់ដធវើខុសមដងដ ើយ ម្តូវដលសង្ស័យរ ូត។ * suspect (v): សងាស័យ * deceive (v): សាកព្ាស់, ផិត, កាបត់ ❖ Habit is a second nature. ទម្្ប់ ាធមមាតិទី២។ * second (adj): ទ៊ី២ * nature (n): ធមមជាតិ ❖ Half done is worse not done. មិនដធវើដសាេះម្បដសើរាងដធវើដ ើយទុកដចាលពាក់កណាដ្ល។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 225 ❖ He who slowly gets angry keeps his anger longer. អ្នកដ លមិនងាយខឹងក៏មិនងាយរសាយកំ ឹងដ រ។ * slowly (adv):យឺតៗ * get angry (v): ខ្ឹង * longer (adj): យូរជាង ❖ He who cannot obey cannot command. អ្នកដ លេុំសាដ្ប់បងាគ្ប់ក៏មិនអាចបញ្ជ្បានដ រ។ * obey (v): សគ្ររ * command (v): បញ្ជា ❖ He who knows nothing, doubts nothing. ដចេះមិន ល់ ឆ្ៃល់មិនដកើត។ * nothing (pron): គ្មាន្អវ៊ីៗ, ទសទ * doubt (v): ឆងល់ ❖ He who has money has what he wants. អ្នកមនលុយ លឺមនអ្វីៗដ លដលចង់បាន។ * money (n): លុយ * want (v): ចង់ ❖ He who sows will reap. នរណាសាបដម្ពាេះ អ្នកដនាេះអ្នកទទួល្ល។ * sow (v): ោបសព្ពាោះ * reap (v): ទទួលផល, ព្បមូលផល ❖ He who laughs last, laughs the loudest. អ្នកដ លដសើចដល ដតទទួលទុកាដម្កាយ។
Prepared by Mr. NOM Piseth 226 * laugh (v): សសើច * last (adj): ចុងសព្កាយ * loudest (adj): ឮខលាំងបំផុត ❖ He who laughs last, laughs well. អ្ូនកុំដសើចបង ម្បយ័តនពារវឆ្េងមដងមន្ក់។ ❖ Habit cures habit. ទម្្ប់ដកទម្្ប់។ * habit (n): ទាលាប់ * cure (v): កកសរាគ, រាាាល ❖ If you cannot bite, never show your teeth. ដបើមិនជុេះដទ កុំដផ្មឱ្យដឆ្កអ្រ។ * bite (v): ខំ * show (n): បងាហាញ * tooth (n): សធមញ ❖ If you want a thing well-done, do it yourself. ម្បសិនដបើចង់ឲ្យកិចចការមួយសដម្មចបានលអ ចូរដធវើវដដាយខេួនឯង។ * well-done (adj): សធវើាន្លអ ❖ If you wish a good advice, ask the old man. ម្បសិនដបើអ្នកចង់បាន ំបូនាម្នលអៗ ចូរសួរមនុស្សចាស់។ * wish (v): ព្បថ្នា, ចង់ាន្ * advice (n): ដំបូនាមាន្ * old man (n): មន្ុសាសចាស់
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 227 ❖ If you wish to reach the highest, begin at the lowest. ម្បសិនដបើអ្នកចង់ ល់ចំណុចកំេូល អ្នកម្តូវចាប់ដ្ដើមេីចំណុចសូន្យ សិន។ * reach (v): សៅដល់ * highest (adj): ខ្ពស់បំផុត * lowest (adj): ទាបបំផុត ❖ Ill news is too often true. េ័ត៌មនអាម្កក់ដម្ចើនដតេិត។ * ill news (n): រ័ត៌ាន្មិន្រិត * true (adj): រិត ❖ Ill gotten, ill spent. ម្ទេ្យសម្បតតិដ លបានមកដដាយទុចចរ តបាត់បង់ដៅវ ញក៏ឆប់ដ រ។ ❖ Ill news travels fast. េ័ត៌មនអាម្កក់្្សេវ្្ាយបានដលឿនណាស់។ * travel (v): សធវើដំសណើរ * fast (adv):សលឿន្ ❖ It is never too late to learn. វដ ល ួសដេលថ្ដរៀនមិនដកើតដនាេះដទ។ * late (adj): យឺត * learn (v): សរៀន្ ❖ It is never late to mend. វដ ល ួសដេលដកខេួនមិនបានដនាេះដទ។
Prepared by Mr. NOM Piseth 228 * mend (v): កក, ជួសជុល ❖ It is no use crying over spilt milk. យំដសាកនឹងដរឿងដ លកនេង ួសដៅដ ើយវឥតម្បដយាជន៍ដនាេះដទ។ * it is no use : ឥតព្បសយាជន្៍ * spill (v): កំរុប * milk (n): ទឹកសដាោះសគ្ ❖ It is never rains but pours យីអ្ ុនដាក់ អារក្សាន់។ * rain (v): សភលៀង * pour (v): ចាក់ទឹក, សភលៀងខលាំង ❖ It takes two to make quarrel. បងកដរឿងខូចទំងសងខាង។ ឬក៏ ទេះម្ ទំងសងខាងដទើបឮ ឬក៏ ទេះម្ ដតមខ្ងមិនឮដទ * make (v): សធវើ, បសងកើត * quarrel (n): ជសាលាោះ ❖ It is easier said than done. និយាយម្សួលាងដធវើ។ (ថ្ម្សួលាងដធវើ) ❖ It is like talking to a brick wall. ូចនិយាយឱ្យដគ្សាដ្ប់។ ឬក៏ ូច ឹកដគ្ឱ្យដមើលកុន។ * brick (n): ឥដឋ * wall (n): ជញ្ជាំង ❖ It’s like water off a duck’s back. ូចចាក់ទឹកដលើក្ាលទ។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 229 * duck (n): ទា ❖ It’s the pot calling the kettle black. កំ ុសខេួនឯងដមើលមិនយល់ ដទសដលដសាចសល់រមិលដឃើញប ុនទំង ភនំ។ * pot (n): ឆ្នាំង * kettle (n): កំសសៀវ * black (adj): ស្មា ❖ It is easy to criticize, but difficult to make. និយាយរ េះលន់ដលវម្សួល ដតដធវើវេិបាក។ * criticize (v): រិោះគន្់ * difficult (adj): រិាក, លំាក ❖ Jack of all trades and master of none. ម្បកបកិចចការដម្ចើនមុខគ្ម្នម្បាក ណាមួយ េុំសដម្មច្លលអដ ើយ។ ❖ Kindness is the noblest weapon to conquer with. សប្បញរសធម៌ាអាវុធ ៏ម្ងេថ្្្មួយ។ * with (prep): ជាមួយ * kindness (n): សបាបុរសធម៌ * noblest (adj): ម្ថ្លថ្លាបំផុត * conquer (v): នោះ, បង្កងាកាប ❖ Kind hearts are soonest wronged. ចិតតលអដេកងាយនឹងដលបំពាន។ * kind (adj): ចិតតលអ * soonest (adj): ឆ្ប់បំផុត
Prepared by Mr. NOM Piseth 230 * wrong (v): សធវើឱាយាន្កំហ្ុស, សធវើខ្ុស ❖ Kindness comes from will. ចិតតសប្បញរសដកើតដចញេីឆ្នទៈ។ * will (n): ឆន្ទៈ ❖ Know is power. ចំដណេះ ឹងាអ្ំណាច។ * knowledge (n): ចំសណោះដឹង * power (n): អំណ្ច ❖ Keep your mouth shut and your ears open. សាដ្ប់ឱ្យដម្ចើនាងនិយាយ។ * keep (v): រកាា * mouth (n): ាត់ * shut (v): បិទ * open (v): សបើក ❖ Learn from your mistakes. ចូរដរៀនេីកំ ុសរបស់អ្នក។ * mistake (n): កំហ្ុស ❖ Love and cough can’t be hidden. ជំងឺដសនហា និងការកអកមិនអាចលាក់បាំងបានដទ។ * cough (n): ការកអក * hidden (v3): ោក់ាំង ❖ Love is never without jealous. ដសចកដីម្សឡាញ់ម្តូវដតមនការម្បច័ណឌ។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 231 * without (prep): គ្មាន្ * never (adv):មិន្កដល * jealous (n): ព្បច័ណឌ ❖ Love is for all ages. ដសនហាមនដៅដលើមនុស្សម្លប់វ័យ។ ❖ Love knows no limits. ដសនហាគ្ម្នម្េំដ ន។ * know (v): សចោះ, ដឹង, ោគាល់, យល់ * limit (n): កព្មិត, កដន្កំណត់ ❖ Love needs no teaching. ដសនហាដចេះដដាយមិនបាច់បដម្ងៀន។ * teaching (n): ការបសព្ងៀន្ ❖ Love is not found in the market. ដសនហាមិនអាចលក់ ូរបានដទ។ * found (v3): រកស ើញ * market (n): ផាារ ❖ Love is stronger than death. ដសនហាខា្្ំងាងដសចកដីសា្្ប់ដៅដទៀត។ * stronger (adj): ខលាំងជាង * death (n): សសចកដ៊ីោលាប់ ❖ Love me, love my dog. ម្សឡាញ់ដម បំដេរកូន។ ❖ Love at the first sight.
Prepared by Mr. NOM Piseth 232 ដឃើញភា្្មម្សឡាញ់ដភេត។ * sight (n): ព្កកសកភនក ❖ Loving comes by looking. ដសចកដីម្សឡាញ់ដកើតដ ើងដដាយការសមេឹង។ ❖ Love is ageless. ដសនហាមិនម្បកាន់វ័យដទ។ * ageless (adj): សដាយមិន្គិតរ៊ីអាយុ ❖ Love is blind. ដសនហាដធវើឱ្យមនុស្សងប់ងល់ដលង ឹងអ្វីទំងអ្ស់។ * blind (adj): ខវាក់, ងប់ងល់ ❖ Love see no faults. ដសនហាដធវើឱ្យដមើលកំ ុសដលងដឃើញ។ * see (v): សមើល, ស ើញ * fault (n): កំហ្ុស ❖ Love makes all men equal. ដសនហាដធវើឱ្យមនុស្សដសមើភាេគ្ន្។ * equal (adj): សសមើ ❖ Love makes all hard hearts gentle. ដសនហាដធវើឱ្យចិតតដ លរឹងរូសដៅាចិតតទន់បាន។ * hard (adj): រឹង * heart (n): សបោះដូង * gentle (adj): សុភារ, ទន្់ភលន្់ ❖ Love cannot be compelled. ដសនហាមិនអាចបងខិតបងខំបានដទ។
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 233 * compel (v): បងខិតបងខំ ❖ Life is a shuttle. ជីវ តដម្បៀបបាដៅនឹងកូនម្តល់មួយ។ * shuttle (n): ព្តល់ ❖ Light come, light go. មកម្សាលម្ត ប់ដៅវ ញក៏ម្សាល។ * light (adj): ព្ោល ❖ Like father, like son. សេឹកដ ើម្ជុេះមិនឆង្យេីលល់។ * like (adj): ដូច * father (n): ឪរុក * son (n): កូន្ព្បុស ❖ Little wealth, little cares. ម្ទេ្យសម្បតតិតិចមិនម្េួយនឹងរក្ា។ * little (adj): បន្តិចបន្តួច * wealth (n): ព្ទរាយសមាបតតិ * care (n): ការារមហ ❖ Long way, long lie. អ្នទង់ដវង ឆន្ំងដវង។ ❖ Look before you leap. លិតដ ើយសឹមលូរ។ (មុននឹងដធវើអ្វីម្តូវលិតឱ្យបានច្ាស់លាស់) * look (v): សមើល * leap (v): សោត
Prepared by Mr. NOM Piseth 234 ❖ Least talk most work. និយាយឱ្យតិច ដធវើឱ្យដម្ចើន។ ❖ Leave well alone. ចូរទុកឱ្យវដកើតដ ើងតាម ំដណើរដៅ។ ❖ Lend your money and lose your friend. ឱ្យលុយខចី ម្តូវបាត់បង់មិតតភកដិ។ * lend (v): ឱាយខ្ច៊ី * money (n): លុយ * lose (v): ាត់បង់ * friend (n): មិតតភកដិ ❖ Let sleeping dog lie. ំដៅមិន ឺ កុំយកដ ើមកចាក់។ ❖ Life means strife. ជីវ តាការតស ូ។ * strife (n): ការតស ូ ❖ Life is a shadow. ជីវ តាម្សដមល។ * shadow (n): ព្សសាល ❖ Life is sweet. ជីវ តដពារដេញដៅដដាយភាេដ្អមដលែម។ ❖ The last straw breaks the camel’s back. ការអ្ត់ធមត់មនដ នកំណត់របស់វ។ * last (adj): ចុងសព្កាយ * straw (n): ចំសបើង
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 235 * break (v): បំកបក * camel (n): សតវអូដឋ * back (n): ខ្នង ❖ Laugh today and cry tomorrow. អ្នកឯងដសើចម្ងៃដនេះ នឹងយំដៅម្ងៃដសអក។ * laugh (v): សសើច * tomorrow (adv):ម្ថ្ងកសអក ❖ Laughter is the best medicine. សំដណើចាឱសង ៏ស័កដិសិទធបំ្ុត។ * laughter (n): សំសណើច * medicine (n): ឱសថ្, ថ្នាំសរទាយ ❖ Law is a bottomless pit. ច្ាប់លឺាអ្នេង់គ្ម្នបាត។ * bottomless (adj): គ្មាន្ាត * pit (n): អន្លង់ ❖ Man without wife is like the day without the sun, and woman without husband is like the night without the moon. បុរសគ្ម្នម្បេនធដម្បៀប ូចម្ងៃឥតសុរ យា ឯស្តសតីគ្ម្នបដីដម្បៀប ូចរាម្តីគ្ម្ន ួងចនទ។ * wife (n): ព្បរន្ធ * husband (n): បដ៊ី * sun (n): ព្រោះអាទិតាយ
Prepared by Mr. NOM Piseth 236 * moon (n): ព្រោះចន្ទ ❖ Many a small makes a great. សាមលគីាកម្្ំង។ ❖ Marriage is a lottery. អាពា ៍េិពា ៍ លឺាការដលងដឆន្ត។ * marriage (n): ការសរៀបការ, អាពាហ្៍រិពាហ្៍ * lottery (n): សឆ្នាត ❖ Marriage is destiny. អាពា ៍េិពា ៍ លឺាដាលវសនា។ * destiny (n): សជាគវាសនា ❖ Marry you like. ចូរដរៀបការាមួយមនុស្សដ លដយើងម្សឡាញ់។ * marry (v): សរៀបការ ❖ Meekness is not weakness. ការដាក់ខេួនមិនដមនាភាេទន់ដខ្ាយដទ។ * meekness (n): ការដាក់ខ្លួន្ * weakness (n): ភារទន្់សខ្ាាយ ❖ Men make house, women make home. សំណាបដយាង ី ម្សីដយាងម្បុស។ ❖ Money is a good servant but a bad master. លុយាអ្នកបដម្មើ ៏លអ ប ុដនតក៏ាដៅហាវ្យ ៏អាម្កក់។ * servant (n): អនកបសព្មើ * master (n): សៅហាវាយ ❖ Money makes a man free everywhere.
Essential Lessons - ដមដរៀនសំខាន់ៗ 237 លុយដធវើឱ្យមនុស្សមនដសរីភាេម្លប់ទិសទី។ * free (adj): ាន្សសរីភារ, ទំសន្រ * everywhere (adv):ព្គប់ទ៊ីកកន្លង ❖ Money governs the world. លុយម្លប់ម្លប់ម្លងេិភេដលាក។ * govern (v): ព្គប់ព្គង, ដឹកនាំ * world (n): រិភរសោក ❖ Money goes where money is. លុយរត់រកលុយ។ ❖ Money talks. លុយអាចទិញអ្វីៗម្លប់យា ្ង។ ឬក៏ លុយអាចដម្បើដខាម្ចឱ្យកិនដម្ៅក៏ បាន។ * talk (v): ន្ិយាយ ❖ More haste less speed. សន្សឹមៗកុំបំដបាល ដម្កងេុំ ល់ ូចម្បាថ្ន្។ * haste (n): ការព្បញាប់ព្បញាល់ * speed (n): សលាបឿន្ * less speed : បន្ថយសលាបឿន្ ❖ More cost more honour. កាន់ដតម្ងេ កាន់ដតមនកិតតិយស។ * cost (n): តម្មល * honour (n): កិតតិយស ❖ Mother’s love is the best of all.
Prepared by Mr. NOM Piseth 238 ដសចកដីម្សឡាញ់របស់មដ្យចំដពាេះកូន ម្បដសើរាងអ្វីៗម្លប់ដបបយា ្ង។ * best (adj): លអបំផុត ❖ Much coin, much care. មនម្ទេ្យដម្ចើន េិបាកខវល់ខាវ្យនឹងដងរក្ា។ * coin (n): កាក់ ❖ Much will have more. ភនំមួយខពស់ ដៅមនភនំមួយខពស់ាងដទៀត។ ❖ Mum is a counsel. មដ្យ លឺាដមធ្វីមន្ក់។ * counsel (n): សមធ្វ៊ី ❖ Murder will out. ដរឿងឧម្កិ ឋលាក់បាំងមិនបានយូរដទ។ * murder (n): ឧព្កិដឋកមម ❖ Make hay while the shine. ម្តីដងៀតដឆ្េៀងេង។ ឬក៏ ទន់ដៅមនឱកាសដឆ្េៀតឱ្យដ ើយដៅ។ ❖ Many dishes make many diseases. ូបដម្ចើនមិនបានដធវើឱ្យសុខភាេលអដទ។ * dish (n): ចាន្ * disease (n): ជំងឺ ❖ Moderation is the best policy. ្េូវកណាដ្ល លឺាដគ្លការណ៍ ៏លអមួយ។ * moderation (n): ការព្បកាន្់ជាកណ្ដាល * policy (n): សគ្លការណ៍