หนังสือพระมาลัยสูตร พ.ศ.๒๔๐๕

๏ ผเู้ ช่ือแม่มด ๔๒
ตวั เปน็ ตวั คน
๏ ผู้เชือ่ แมม่ ด กลัวตายขอบน
ตัวเป็นแรดกวาง หวั เปน็ แรดกวาง
๏ ผเู้ ช่ือแมม่ ด ยอ่ มไหวผ้ สี าง
ตวั เป็นตัวคน หวั เปน็ หัวคน
๏ ผเู้ ชอ่ื แม่มด วา่ ผีเป็นผล
ตวั เป็นตวั เสอื หวั เปน็ หวั เสือ
๏ ผเู้ ชอ่ื แมม่ ด ผใู้ ดเเลเชือ่
เปน็ เปรตพกิ ล หวั เป็นหวั คน
๏ ผู้เช่ือแม่มด ว่าเปน็ ภักษ์ผล
ฆา่ กนั นจิ กาล หลาก ๆ หลายพรรณ
๏ ผโู้ จทนา แตล่ ้วนอยู่พล่าน
แตเ่ ซ่นแกผ่ ี มากกว่าพนั ปี
๏ จำเลยรู้แท้ วา่ เหตุดังนี้
ว่าผนี ้ีนา บาปนักบาปหนา
๏ ตายไปเป็นผี จงึ แกป้ รศิ นา
บาปเมือ่ เปน็ คน บม่ ิเป็นมงคล
๏ เป็นผลี ำบาก เพราะใจอกศุ ล
ชือ่ วา่ เป็นผี จึงไดเ้ ป็นผี
๏ แต่บาป ๆ แลว้ อดยากแสนทวี
ฆ่าเป็ดฆา่ ไก่ ลำบากเหลือใจ
เร่งเซ่นสง่ ไป
ส่งไปภายหลัง

๔๓

๏ บรรดาบาปจะสิ้น บาปนั้นกลับยัง

ผู้เซ่นภายหลงั เสมอื นหนงึ่ เพม่ิ บาปไป

๏ ท้ังว่าเซน่ เหลา้ บาปหนกั เหลือใจ

เสมอื นเพมิ่ บาปไป แก่ญาตทิ ัง้ หลาย

๏ ผู้เชือ่ แมม่ ด เป็นอสูรกาย

ได้ดจุ อภิปราย กลา่ วแลว้ แตห่ นหลงั ๏ ฉนั ท์ ๏

๏ เม่อื นน้ั วา่ ยังมี เปรตผู้หนง่ึ เหน็ พงึ กลัว

มแี ต่ตัวบม่ หี วั เปรตหัวดว้ นเห็นพกิ ล

๏ ยมบาลเอาเชือกเหลก็ รอ้ นกว่าร้อนมดั ทัง้ ตน

ดิ้นระดา่ วครางอดน เขาเรง่ คาดเรง่ ตรึงลง

๏ ยมบาลเอาเหล็กแหลม รอ้ นกวา่ รอ้ นตรึงท้ังองค์

เอาหอกแทงรุมลง ชขู น้ึ ไปในเวหา

๏ เปรตนนั้ ดิน้ ทุกขท์ น บนปลายหอกร้อนหนักหนา

ถา้ จะนบั จะคณนา ยังยง่ิ มากกว่าพนั ปี

๏ เปรตหัวด้วนร้อนปวดนัก เป็นอปั ลักษณไ์ รอ้ ปั รยี ์

มีปากอยทู่ วาร มดี วงตาอยู่ในอกตน

๏ มหี วั อย่ใู นท้อง ส่วนจมูกอยเู่ บือ้ งบน

มีรปู อนั พิกล ทนลำบากยากหนกั หนา

๏ แรง้ ปากเหล็กกาปากเหล็ก นกตะกรุมรมุ กนั มา

เดินเขา้ สบั จกิ ตา หจู มูกขาดเรย่ี ราย

๏ เปรตน้ันจะเป็นกบ็ ม่ เิ ปน็ สว่ นจะตายก็บม่ ติ าย
ทนวิบากยากเหลือหลาย ยงั ยงิ่ มากกวา่ พันปี

๔๔

๏ เปรตนน้ั เมอื่ เป็นคน อยูแ่ ว่นแคว้นแดนพระบรุ ี

ราชคฤห์เมอื งมีศรี ชายผู้นัน้ ใจอาธรรม์

๏ ชวนเพื่อนไปรกุ รน ปลน้ เอาทา่ นแทงฆ่าฟนั

เป็นคนใจอาธรรม์ ฉกตเี อาคนเดินทาง

๏ เล็งเหน็ สิ่งสนิ เขา ลกั ลอบเอาบไ่ ว้วาง

บก่ ลวั บเ่ กรงขาม ลักชา้ งมา้ แลววั ควาย

๏ ปล้นเอาสง่ิ สินเขา ให้เจา้ ของวิ่งกระจดั กระจาย

บ่กลวั บ่ละอาย ปล้นฟันเฆย่ี นเอาทรพั ย์เขา

๏ บาปปลน้ ทา่ นใหเ้ จ้าทรพั ย์ เป็นทรพลไรอ้ บั เฉา

ยมบาลเขาจึงเอา เชอื กเหลก็ แดงเรง่ คาดลง

๏ บาปปลน้ ทา่ นให้เจา้ บา้ น แลน่ หนไี ปซอกซอนทรง

เหลก็ แหลมเขาตรงึ ลง เพราะบาปตนแทงยงิ เขา

๏ บาปฉกท่านตีเอาท่าน ผลาญทรัพยท์ ่านเปลา่ อกใจ

เปน็ เปรตพิกลไป มแี ต่ตัวบ่มหี วั

๏ บาปปลน้ ท่านร้องตวาด ให้เจา้ ทรัพยต์ กใจกลัว

เปน็ เปรตบม่ ีหวั มแี ตต่ ัวเห็นพิกล

๏ บาปรุกรน้ ปลน้ เอาท่าน ให้เจา้ ทรพั ยเ์ ป็นทรพล

บรรดาปากจะอยเู่ บ้ืองบน ปากกลับอยูร่ ูทวารเอง

๏ บาปฉวยฉกเอาของทา่ น คุกคำรามอยคู่ รื้นเครง

เปน็ เปรตอยวู่ ังเวง มีหูอยูใ่ นกลางตน

๏ บาปปล้นทา่ นตีเอาทา่ น ใหเ้ จา้ ของตกใจฉงน

รูจมกู อย่เู บอื้ งบน รปู ท้ังนนั้ กเ็ คลอ่ื นคลาย

๔๕

๏ ตาขาดจมกู แตก หดู ว้ นแฉกแตกเรี่ยราย

เร่งร้องเรง่ ครางตาย บาปปล้นทา่ นมาถึงตวั ฯ๏ เชิด ๏ฯ

๏ เมอ่ื นั้นบรรดาเปรตอสูรกาย นรกท้ังหลาย

ต่าง ๆ ก็ยกมือข้นึ ไหว้พระมาลัย

๏ ตขู า้ ลำบากเหลือใจ ขอพระมาลัย

เอาข่าวคดนี ี้ไปบอกแก่ญาติกา

๏ ขอพระบอกจงนักจงหนา ขอพระกรณุ า

ให้ญาตกิ าเร่งขวนขวายกระทำบญุ

๏ ให้เขาจำเรญิ พทุ ธคุณ อุทิศส่วนบุญ

แผ่ผลมาถึงขา้ อย่าไดน้ าน

๏ ใหญ้ าตใิ ห้โภชนาเป็นทาน ให้เร่งกระทำการ

จำศลี สร้างภาวนา

๏ ให้ญาติอนุโมทนา อุทิศบญุ มา

ตขู า้ จะรบั เอาทันใจ

๏ ขา้ แต่สมเด็จพระมาลัย พระเจ้าจงไป

ในเมืองที่ญาติกาตู

๏ เมืองนนั้ ท่ีฝูงญาตกิ าตอู ยู่ ขอพระเจ้าไดเ้ อ็นดู

จงบอกแก่ญาติทง้ั หลาย

๏ บอกวา่ ขา้ ลำบากจกั ตาย บอกญาติท้งั หลาย

วา่ บาปดงั น้ีอย่าทำเลย

๏ ตขู ้าเจบ็ ปวดบ่สะเบย พระมาลยั นะหวั เอ๋ย

ขอพระบอกจงเร็วพลนั

๔๖

๏ ใหข้ า้ วนำ้ จำศีลจงทุกวัน ใหห้ มน่ั ฟงั ธรรม

อุทศิ บญุ น้ันสง่ มา

๏ ให้ญาติถวายธูปเทยี นชวาลา อทุ ิศบญุ มา

ข้าจึงพน้ เพราะทำบุญ ฯฯ ฉนั ท์ ฯฯ

๏ นรกแลเปตา ถวายวนั ทาไหวส้ ่งั ไป

จึงพระเถรมาลัย บอกแก่ญาตถิ ้วนทุกคน

๏ ดูราทา่ นท้งั หลาย เรง่ ขวนขวายสรา้ งกุศล

ญาตทิ า่ นไดท้ ุกข์ทน ส่ังให้ทำบญุ ทกุ วนั

๏ เปรตนรกสง่ั ฉนั ใด พระมาลัยนำมาพลัน

จงึ บอกแกญ่ าตกิ าน้ัน อันเขาอย่ใู นเมืองคน

๏ เปรตนรกสั่งดงั นี้ ร้องสัง่ มีมาทุกตน

บาปดงั น้ไี ด้ทุกข์ทน บาปดังน้อี ยา่ ไดท้ ำ

๏ ชือ่ ว่าทานใหเ้ ร่งให้ ชอื่ ว่าศลี ใหเ้ รง่ จำ

ชอ่ื ว่าบญุ ให้เร่งทำ คุณพระเจ้าภาวนา

๏ ทำบุญเปน็ สว่ นบุญ แมม่ คี ณุ แลบิดา

บนแกญ่ าติกา อนั เขายากเขาสัง่ มา

๏ ชายชือ่ น้ันก็สงั่ มา หญิงช่ือนี้เขาสั่งมา

ตทู ำบาปดงั น้นี า ข้าจึงได้เสวยทกุ ขท์ น

๏ ให้ญาติอย่ากระทำบาป ใหท้ ำบญุ ลว้ นกศุ ล

ให้อุทศิ แผ่ผลไป ให้บุญนัน้ มาถึงตู

๏ เขาเปน็ ทุกขท์ กุ วนั คนื ใหส้ ะอ้นื โศกหนกั หนา

ใหพ้ ลางรอ้ งสั่งมา ถงึ บิดาแลมารดร

๔๗

๏ บเ่ หน็ ใครจะชว่ ยได้ เหน็ แต่ญาตกิ าก่อน

ใหญ้ าติเรง่ สงั วร จำศลี แลว้ แลใหท้ าน

๏ เขาคำนงึ ถงึ ลกู นกั อกี เมียรักนางนงคราญ

ให้ลกู เมยี สงสาร เอน็ ดเู ราเรง่ กระทำบุญ

๏ ขอลูกผู้ใจบาล เมียสงสารแม่มคี ณุ

ใหเ้ ร่งกระทำบญุ สง่ บุญนัน้ มาเร็วพลัน ฯ๏ เชิด ๏ฯ

๏ เมื่อน้นั บรรดาคนทง้ั หลาย ไดฟ้ ังอภิปราย

พระมาลัยเจา้ บอกพลนั

๏ เขาจงึ แต่งกปั ปียจ์ ังหัน ใส่บาตรครามครนั

ส่งบุญนั้นไปถึงญาติกาตน

๏ เม่ือนน้ั บรรดาเปรตทุกขท์ น เล็งเห็นกศุ ล

อนั ญาติทำมานนั้ กด็ ใี จ

๏ เขาจงึ พ้นทุกข์นัน้ ไป เกดิ ในสุราลัย

วิมานเงนิ ทองงามอยู่ไสว

๏ เป็นอันเทยี่ งแท้เหลือใจ พระเถรมาลยั

ท่านมีสมภารยง่ิ หนกั หนา

๏ เธอโปรดนรกแลเปตา ใหพ้ ้นทกุ ขา

เป็นสขุ สำราญใจแล

๏ เหตดุ งั นน้ั อนั เท่ียงแท้ พระเถรนแี้ ล

มีบญุ แลมสี มภาร

๏ เธอนำสัตวเ์ ข้าส่นู ฤพาน ดับชาติสงสาร

ให้พน้ ทุกขา ฯ ราบ ฯ๛

๏ เมอ่ื เช้าวันหนึ่ง ๔๘
เธอเสด็จเข้าไป
๏ มมี ือถือบาตร จึงพระเถรมาลยั
เดินดว้ ยสังวร เที่ยวภิกขาจร
๏ ยงั มีชายหน่ึง คลุมผา้ จีวร
เกบ็ ฟนื หักไม้ ไดแ้ ล้วเดินไป
๏ ลงไปสู่สระ เป็นคนเข็ญใจ
เลย้ี งพระมารดา เลีย้ งพระมารดา
๏ ชายนน้ั อาบน้ำ เพ่ือจะเกบ็ ผักมา
เหน็ ดอกอบุ ล ตามยากทรพล
๏ ชายนนั้ จงึ เกบ็ ชำระเน้ือตน
ดว้ ยใจศรัทธา แปดดอกโสภา
๏ ชายนน้ั ครั้นเห็น ดอกไม้นน้ั มา
อันมาแตไ่ กล ชืน่ ชมดีใจ
๏ เลง็ ไปช่วั แอก พระเถรมาลยั
มีฤทธิ์พิธี สำรวมอินทรยี ์
๏ ชายนั้นจึงเหน็ เห็นงามมศี รี
จึงเดินเข้าไป มฌี านผอ่ งใส
๏ ชายนัน้ จึงถวาย พระเถรมาลัย
ด้วยใจกศุ ล ด้วยใจกศุ ล
๏ ชายนั้นจึงต้งั ดอกไม้อุบล
นกึ แต่ในใจ แก่พระมาลยั
ปณิธานไป
ขา้ ขอปรารถนา

๔๙

๏ จะเอาอนั ใด ชายน้นั จินดา

จึงสวดคาถา ต้งั ปณธิ าน

๏ เดชะขา้ ถวาย ดอกไม้เปน็ ทาน

ข้าเกดิ ในสถาน ณ ทใี่ ดใด

๏ แม้นไดห้ มน่ื ชาติ แสนชาตไิ ปไกล

ช่ือว่าเข็ญใจ ขออย่าได้เกดิ มี

๏ จึงพระมาลัย รับเอาดว้ ยดี

ดอกอุบลมีศรี จากชายนั้นมา

๏ จงึ ทำอนโุ มทนา จงึ สวดคาถา

ไหว้จำเรญิ บญุ ไป ๏ เชดิ ๏

๏ ยงั ทา่ นชวั่ นี้ฉันใด ใครใหด้ ้วยใจ

อันใสบริสุทธย์ิ นิ ดี

๏ ด้วยบญุ อนั ชนื่ ชมมีศรี จะเอาโลกอุดรกด็ ี

ก็จะไดโ้ ดยดง่ั ใจ

๏ ดอกไมด้ อกเดยี วนเ้ี อาไป ผูใ้ ดถวายไว้

ไดน้ างฟ้าแปดสบิ โกฏิ

๏ จะมรี ปู โฉมโนมพรรณ จะไดท้ รงธรรม

วิเศษจบพระปฎิ กกณั ฑไ์ ตร

๏ พระเถรเทศนายอผลไป รับเอาดอกอุบลไว้

พระมาลยั จงึ จินดา

๕๐

๕๑

๕๒

๕๓

๏ กจู งึ เอาไปบูชา ถวายดอกมาลา

ในพระมหาโพธริ ปู พระเจดีย์

๏ ในสตั ตมหาสถาน แต่ก่อนมานาน

ท้งั นเ้ี ราย่อมได้ไปบูชา

๏ คิดแล้วคดิ เลา่ ถงึ เจ็ดครา ทีใ่ ดมิไดไ้ ปบูชา

ควรเราจะเอาดอกไม้นไ้ี ปถงึ

๏ อย่าเลย ณ ดอกไมน้ ีง้ ามดี พระเกศเจดีย์

ควรเอาจักไปบชู า

๏ จำกูจะไปไหวว้ นั ทา พระเกศจุฬา

ที่อินทรารบั ไปประดษิ ฐานไว้

๏ เมื่อน้ันพระเถรมาลยั เอาดอกไมไ้ ป

ท้งั แปดดอกงามมศี รี

๏ จงึ เหาะด้วยฤทธพ์ิ ิธี ถงึ พระเกศเจดยี ์

ประมาณลดั นิ้วมือเดยี วบ่มินาน

๏ ดอกไม้แปดดอกอนั งามสะคราญ เธอถวายในสถาน

แปดทิศนั้นเป็นบูชา

๏ พระเถรมาลัยจึงวันทา พระเกศจฬุ า-

มณแี ล้วน่งั ข้างทศิ บูรพ์ ๏ ฉันท์ ๏

๏ เม่ือนนั้ บันอนิ ทรา มีนางฟา้ เป็นบรวิ าร

นางสรรคอ์ นั นงคราญ จะแจ่มหนา้ หนา้ เปน็ นวลศรี

๏ นางสวรรคไ์ ปละลบิ สะพรึบพรอ้ มย่อมสาวศรี

ไปไหว้พระเจดยี ์ ดว้ ยชาวแมน่ างทัง้ ผอง

๕๔

๏ อนิ ทราจึงกราบไหว้ ถวายดอกไมธ้ ปู เทียนทอง
ด้วยชาวแมน่ างท้ังผอง จึงถวายตามอนิ ทรา
๏ กราบไว้ทัง้ แปดทศิ แลว้ บพติ รจงึ วันทา
ทักษณิ รอบจฬุ า มุณีเวยี นเปน็ สามวง
๏ อนิ ทราแลชาวสวรรค์ อันมพี รรณงามยิง่ ยง
ทกั ษณิ แล้วนงั่ ลง จึงแลเหน็ พระมาลยั
๏ อินทราแลชาวสวรรค์ ยกมือขน้ึ งามไสว
วนั ทาพระมาลยั แลหอ้ มล้อมอยู่เรยี งรัน
๏ อินทราแลนางฟ้า เข้าน่ังชิดแลว้ สะกดิ กนั
พระเถรน่ังอยู่นนั้ ทา่ นน้ีมาแต่หนใด
๏ อนิ ทราผ้งู ามยง ถามพุทธองคไ์ ปทนั ใจ
จงึ ถามพระโฉมงามไป ประสงคส์ ง่ิ ใดจงึ ข้ึนมา
๏ นางสวรรคแ์ ลอินทรา เห็นประหลาดเป็นนกั หนา
พระเถรเจา้ กนู ีน้ า มาเพือ่ ว่าเอาอันใด
๏ อินทราแลชาวสวรรค์ นั่งเรียงรนั เคยี งกนั ไป
วันทาพระมาลัย นง่ั หอ้ มลอ้ มมหาเถร ฯ ราบ ฯ
๏ เมอื่ น้ันอนิ ทรา จึงไหว้ถามไป
พระมาแตไ่ หน มาถึงเมืองสวรรค์
๏ ขา้ พระขอถาม ขอพระบอกพลัน
มาถึงสวรรค์ เพื่อจะเอาอนั ใด
๏ เมอื่ นัน้ พระเถร จึงบอกทนั ใจ
ตามอธั ยาศัย อนั เธอขน้ึ มา

๏ เราเอาดอกไม้ ๕๕
เพ่ือจกั วนั ทา
๏ พระเถรจึงถาม มาถวายบชู า
อินทรารบั คำ พระเกศเจดีย์
๏ ขา้ พระทำไว้ ว่าเจดยี ์ใครทำ
แหง่ เทพเทวา ขา้ พระรจนา
๏ ขา้ ทำด้วยแก้ว เพือ่ จะไหวบ้ ูชา
ประจุพระเกศนัน้ อนั อย่เู มืองสวรรค์
๏ พระเถรจึงว่า อินทนลิ มพี รรณ
ได้ทำกุศล กบั เขยี้ วแกว้ ทศพล
๏ จงึ ไดเ้ สวยสุข เทวาถว้ นตน
จะอย่นู ั่งกนิ แต่อยใู่ นแผน่ ดนิ
๏ ดังฤาเปน็ อนิ ทร์ เป็นพรหมเปน็ อินทร์
จะสบื แผผ่ ล เพราะผลแหง่ ตน
๏ จะอย่นู งั่ กิน แลว้ ทำกศุ ล
ดังฤาจะสรา้ งไป ไปเลา่ ฉันใด
๏ อนิ ทรย์ กมอื ไหว้ ผลก่อนเปน็ ไร
จงึ กล่าวยุบล ให้ยากแก่ตน
๏ ขา้ แต่พระเถร พระเถรบดั ดล
พระเจ้าไดถ้ าม ให้แจ้งท่ถี าม
๏ เบ้ืองเป็นเทวา เปน็ เจ้าใจงาม
ลางเทพหญิงชาย ข้าขอแถลงถวาย
ด้วยกนั ทัง้ หลาย
บุญนอ้ ยเดยี วไป

๏ มาอยู่ในสวรรค์ ๕๖
จะกลับลงไป
๏ อปุ มาดงั คน บ่มิได้เทา่ ใด
ไดข้ ้าวเอกา ในโลกโลกา
๏ เอามาใสไ่ ว้ อันทำไรน่ า
บ่มไิ ดเ้ ท่าใด ทะนานเดยี วน้อยไป
๏ เทวาลางองค์ ในยุ้งอันใหญ่
มาอยไู่ ดน้ าน หมดสิน้ บม่ ินาน
๏ อุปมาดงั คน บุญมากโอฬาร
ใสไ่ ว้ในสงั เวยี น ในสวรรคเ์ ปน็ เสถยี ร
๏ ชายนั้นได้กนิ มีขา้ วหลายเกวยี น
เพราะขา้ วนั้นครัน ยงุ้ ฉางอนนั ต์
๏ อันน้ีอุปมา หลายปเี ดอื นวัน
มีบุญแผผ่ ล อเนกอนนั ต์
๏ อุปมาผหู้ นึง่ ดุจเทพเมอื งบน
รศู้ ีลมากมาย ยนื นานเหลอื หลาย
๏ ผ้นู ้ันค้าขาย ขา้ วนอ้ ยเดียวดาย
ไดเ้ ลีย้ งอาตมา มคี ณุ บญุ ญา
๏ เบอ้ื งมขี ้าวนอ้ ย ขวนขวายไร่นา
ทำการสบื ไป บ่มติ กเข็ญใจ
๏ เรง่ ทำไร่นา รูส้ งิ่ อื่นไซร้
ภายหลังมากมาย บม่ ิให้ขาดสาย
เร่งค้าเร่งขาย
สิ่งสินกลบั มี

๏ อนั นีอ้ ปุ มา ๕๗
แม้นถงึ ว่ามี
๏ ครนั้ แล้วทำบญุ เทพในโลกีย์
ภายหลงั สุกใส บุญน้อยเทา่ ใด
๏ อุปมาผหู้ นึง่ สืบ ๆ ขึ้นไป
บ่มิได้ขวนขวาย มบี ญุ เหลือหลาย
๏ บ่มิได้ค้าขาย มขี า้ วมากมาย
จะตกเขญ็ ใจ ศิลปศาสตร์อันใด
๏ อนั นี้อุปมา ไร่นาสืบไป
อนั สรา้ งมานาน ไรย้ ากบม่ นิ าน
๏ บ่มิทำบุญเลา่ ดจุ บญุ สมภาร
ส้นิ บุญกลับผนั ไดไ้ ปเมอื งสวรรค์
๏ ผ้หู นงึ่ มีข้าว ให้สืบ ๆ กัน
ปญั ญาเขลาฉงน ไปจากเมอื งบน
๏ บม่ ไิ ด้คา้ ขาย นอ้ ยเดียวทรพล
จะตกเปน็ ใจ บ่มริ ูอ้ ันใด
๏ อปุ มาดงั เทพ ทำนาสบื ไป
ไดท้ รงบญุ ญา ไวย้ ากนักหนา
๏ บม่ ิไดก้ ่อเริม่ ในฉกามา
จะอยูใ่ นสวรรค์ น้อยหนึ่งบ่มิครนั
๏ ผู้หน่งึ มที นุ เพิม่ บุญเตมิ กนั
มีความอตุ ส่าห์ นอ้ ยหนง่ึ แลนา
ทรัพยม์ ากนกั หนา
ค้าขายยิง่ ตน

๕๘

๏ เรง่ มงั่ มแี ล้ว เร่งทำนาผล
ซงึ่ ทรัพย์แห่งตน อเนกมากคราม
๏ อนั นอี้ ุปมา ดจุ คนใจงาม
ทำบญุ เกอื บขาม ไดเ้ กดิ บนสวรรค์
๏ อยู่ในสวรรคแ์ ลว้ เรง่ ไดฟ้ งั ธรรม
เร่งอย่ใู นสวรรค์ เร่งได้บูชา
๏ ไดถ้ วายธูปเทียน ดอกไม้มณฑา
พระเกศจฬุ า เจดียส์ ถาน
๏ ผ้นู น้ั จะอยู่ ในสวรรค์ยืนนาน
กศุ ลสมภาร จะคำ้ ชตู น
๏ ใหไ้ ดไ้ ปเกิด ชน้ั อนิ ทร์ชั้นบน
ตัวเท่าถงึ จน อมฤตนิพพาน ฯ ฉนั ท์ ฯ๛
๏ เมอื่ นั้นพระมาลยั ฟังพระอินทร์เธอแถลงถวาย
จงึ ถามอภิปราย ซ่งึ อนิ ทราใจกศุ ล
๏ ดกู ่อนทา้ วอนิ ทรา เทพดาในเมอื งบน
มาไหว้ธาตุถ้วนทุกตน เป็นสขุ ชื่นแลชมใจ
๏ ไมตรพี ระโพธสิ ตั ว์ ท่านเสด็จมาฤาฉนั ใด
นมัสการธาตนุ ี้ไซร้ พระศรอี ารยิ ์ยงั จะมาฤา
๏ พระศรอี าริย์ทา่ นใจสทุ ธิ์ หน่อพระพุทธอันเลือ่ งลือ
ท่านนั้นยงั จะมาฤา ฤาเสดจ็ อยู่ในวมิ าน
๏ อนิ ทราจงึ ขานตอบ โดยระบอบชอบโวหาร
พระเจ้าพระศรอี าริย์ อย่าพกั วา่ ฉนั ใดเลย

๕๙

๏ ไมตรีท่านดนี ัก ท่านยอ่ มมา ณ หวั เอ๋ย
พระเถรอยา่ ถามเลย พระศรีอาริย์ท่านเสด็จมา
๏ พระมาลยั เจ้าจึงถาม ดว้ ยคำถามเผยวาจา
พระศรีอาริยท์ ่านยอ่ มมา เคยเสดจ็ มาในวนั ใด
๏ เธอจะมาในวนั น้ี ฤายอ่ มมาวันอนื่ ไกล
เราใครร่ ู้จงเตม็ ใจ จะใครช่ มพระศรีอารยิ ์
๏ อินทรายกมอื ไหว้ พระมาลยั บอกอาการ
สมเดจ็ พระศรีอารยิ ์ ยอ่ มมาไหว้พระเจดีย์
๏ สิบสคี่ ำ่ สบิ หา้ คำ่ แลแปดค่ำเหมือนวันนี้
พระศรอี าริยไมตรี มาไหวพ้ ระเปน็ ธรรมดา
๏ พระศรีอาริยไมตรี กราบไหวแ้ ลว้ จึงวันทา
ไหว้แล้วเสดจ็ เทศนา ตูขา้ ฟังเพราะวงั เวง
๏ อรรถาธิบายธรรม พระองคเ์ จา้ เทศนาเอง
เสยี งเพราะดังครื้นเครง ฝูงเทพฟังกย็ นิ ดี
๏ เมื่อนัน้ พระมาลยั เธอจึงถามทา้ วโกสีย์
วนั น้วี ันอฏั ฐมี ทา่ นจะมาฤากลใด
๏ เออพ่อทา่ นจะมา มหาเถรอยา่ รอ้ นใจ
นอ้ ยหนึ่งพระเมตไตรย ท่านจะมาถึงสถาน
๏ พระเถรแลอินทรา กล่าววาจามิทนั นาน
เทพหนึ่งมีบริวาร ไดร้ อ้ ยหน่ึงจึงเสดจ็ มา
๏ พระเถรทอดตาเห็น จงึ ถามท้าวอัมรินทรา
เห็นโพน้ อนั เสด็จมา น้ันแล้วฤาพระศรอี ารยิ ์

๖๐

๏ พระอนิ ทร์จึงกลา่ วแก้ โดยเท่ยี งแท้มทิ นั นาน

ใชอ่ งค์พระศรีอาริย์ ทา่ นเปน็ เจ้าผเู้ ลศิ ไกร

๏ พระเถรจึงจะถาม ท่านผนู้ ั้นคอื องคใ์ คร

ไดท้ ำบุญสิ่งชือ่ ใด มบี ริวารงามโสภา

๏ ขา้ แต่มหาเถร เทพผูน้ ค้ี ือใครนา

ใช่องค์พระเสด็จมา ใช่พระเจา้ พระศรีอารยิ ์

๏ พระเถรจงึ ถามเล่า เทพผู้นีม้ สี มภาร

ประกอบดว้ ยบรวิ าร ทำบุญใดเม่อื เปน็ คน

๏ ข้าแต่มหาเถร ขา้ จะบอกซง่ึ กุศล

เทพนเ้ี มอ่ื เป็นคน ยากอับจนไรเ้ ข็ญใจ

๏ เกี่ยวหญ้ามาขายกิน ตามระบอบโลกวสิ ัย

ห่อขา้ วผอกตะพายไป เพอื่ จะกนิ เลยี้ งอาตมา

๏ ชายนั้นปนั ก้อนขา้ ว ก้อนหน่ึงเล่าให้แกก่ า

ด้วยจิตคดิ กรณุ า แกต่ วั กาอันอปั รีย์

๏ เมือ่ จะตายระลกึ ได้ ถึงบญุ น้ันกย็ ินดี

จึงไดเ้ กิดมามากมี วมิ านทิพย์ในเมอื งฟา้

๏ ผู้ใดได้ใหข้ า้ ว แกด่ ริ จั ฉานคือตัวกา

ด้วยใจใสศรทั ธา อันยินดเี ชอ่ื คณุ ทาน

๏ ผลบญุ นัน้ แต่งให้ ได้นางฟ้าเปน็ บรวิ าร

ยอ่ มสาวสวรรค์อนั สะคราญ ไดร้ ้อยหน่งึ หน้านวลศรี

๏ เทพนน้ั เสด็จมา ถวายวันทาพระเจดีย์

ด้วยชาวแมน่ างสาวศรี ย่อมมีรปู อนั โสภา

๖๑

๏ ถวายธูปแลเทยี นทอง ดอกไมก้ รองไหวบ้ ชู า
ถวายแลว้ ก็ออกมา นัง่ ในทศิ อดุ รนั้น
๏ ดับนนั้ มินาน เทพหน่งึ มาดว้ ยพลนั
บรวิ ารถ้วนถึงพนั เพื่อจะไหว้พระเจดยี ์
๏ บริวารย่อมสาวหนมุ่ หน้าชวยชุ่มงามมีศรี
รงุ่ เรืองดว้ ยรศั มี อันใสสดรจนา
๏ มหาเถรทอดตาไป เหน็ เทพหนึ่งเสด็จมา
จึงถามทา้ วอนิ ทรา ให้รแู้ จง้ ตระบดั ใจ
๏ มานั้นดชู ัชวาล พระศรีอารยิ ์ฤากลใด
มชี าวแมง่ ามไสว สะพรึบพรอ้ มล้อมกันมา
๏ พระอินทร์บอกวา่ ใช่ พระมาลัยวา่ ใครนา
มานั้นดูโสภา มีรศั มีสแี สงใส
๏ พระอนิ ทรว์ า่ ผอู้ ืน่ พระเถรถามวา่ คอื ใคร
ได้ทำบญุ สิ่งช่อื ใด มนี างล้อมเป็นบริวาร
๏ พระอินทร์ทา้ วโกสีย์ กล่าวคดตี อบมนิ าน
เทพน้นั นายโคบาล บา่ วหน่มุ นอ้ ยไปเลยี้ งววั
๏ เมอื่ กินซ่ึงข้าวผอก แบง่ แลง่ ออกไว้สว่ นตัว
ส่วนหนึง่ ให้เดก็ เลีย้ งววั อนั เปน็ เพื่อนเลี้ยงด้วยกนั
๏ บุญนั้นไดใ้ ห้ข้าว เดก็ เลี้ยงววั เป็นเพื่อนกนั
บริวารถว้ นถงึ พัน งามแน่งน้อยหนา้ นวลศรี
๏ แห่ห้อมลอ้ มกนั มา เพ่อื จะวันทาพระเจดยี ์
บรวิ ารพนั หนึ่งมี เพราะใหข้ ้าวเด็กโคบาล

๖๒

๏ ผู้ใดได้ใหข้ ้าว แกค่ ฤหัสถ์อันเปน็ พาล

จะได้นางสวรรค์อันสะคราญ พนั หน่ึงลอ้ มมาไสว

๏ ผใู้ ดได้ให้ขา้ ว แกค่ ฤหสั ถท์ รงพระวินยั

บริวารยงิ่ ขึ้นไป ดว้ ยศรัทธาอนั ตรกึ ตรอง

๏ เทพน้นั เสดจ็ มา ถวายวนั ทาธปู เทยี นทอง

ด้วยชาวแมน่ างท้ังผอง ถ้วนแปดทิศเป็นบชู า

๏ ทกั ษณิ สามรอบแล้ว ออกมานงั่ ในฐานา

ฝา่ ยขา้ งประจมิ ทศิ า เปน็ กำหนดในสถาน

๏ ยังมเี ทพผู้อื่น นางถ้วนหม่นื เป็นบริวาร

เสดจ็ มาสขุ สำราญ เพือ่ จะไหว้พระเจดีย์

๏ พระเถระจึงถามเหล่า เทพผูน้ น้ั รุ่งโรจี

พระศรอี ารยิ ไมตรี โพธิสตั ว์ฤาฉันใด

๏ พระอนิ ทร์เธอจึงแถลง บอกใหแ้ จ้งตระบดั ใจ

ผนู้ นั้ ใชจ่ อมไตร ใช่พระเจา้ พระไมตรี

๏ พระเถรจึงถามพลนั เทพผู้นั้นมีรัศมี

เมอื่ อยใู่ นโลกยี ์ ไดท้ ำบุญสิ่งชือ่ ใด

๏ อินทราบอกใหแ้ จง้ แถลงยบุ ลกศุ ลไป

เทพน้ีเมอ่ื เป็นคน ฝ่ายกศุ ลยอ่ มแจง้ เจน

๏ ใจยนิ ดีก็มเิ ศร้า ไดใ้ ห้ข้าวแก่เจา้ เณร

ทัง้ กายก็ออ่ นเอน ศรทั ธาเชื่อในศาสนา

๏ เดชะบญุ ให้ทานข้าว แกเ่ จา้ เณรดว้ ยศรทั ธา

สนิ้ ชีวติ ไดเ้ กดิ มา ในเมืองฟ้าสุขสำราญ

๖๓

๏ นางสวรรค์หมื่นหน่ึงล้อม ตามแหห่ ้อมเปน็ บรวิ าร

นางสวรรคอ์ นั สะคราญ ไดใ้ ห้ทานทำกศุ ล

๏ ผนู้ นั้ ไดใ้ หข้ า้ ว แกเ่ จา้ เณรปถุ ชุ น

เทพนนั้ เมอ่ื ได้ผล นางหมื่นหนึง่ เปน็ บรวิ าร

๏ บญุ นจ้ี งึ ตามติด ทกุ ๆ ทศิ ตราบนิพพาน

เดชะอันให้ทาน ได้บรวิ ารหมน่ื หน่ึงมี

๏ เทพนนั้ ก็เขา้ มา ไหว้บชู าพระเจดีย์

ด้วยชาวแมน่ างสาวศรี อนั เปน็ ยศบรวิ าร

๏ ไหว้แลว้ ท้ังแปดทศิ ออกมานงั่ ในสถาน

ทกั ษิณแลว้ อยสู่ ำราญ ตามกำหนดกำนนั ตน ๏ เชิด ๏๛

๏ เทพผหู้ น่งึ มาด้วยพลนั บรวิ ารล้วนนางสวรรค์

ไดส้ องหมนื่ ลอ้ มกนั มา

๏ มาเพอื่ จักไหว้วนั ทา พระมาลยั ทอดตาเหน็

ถามท้าวโกสยี บ์ ม่ นิ าน

๏ อนั มาน้นั คอื พระศรีอาริย์ ผู้มีสมภาร

องค์พระพุทธเจ้าแลว้ ฤากลใด

๏ พระอนิ ทรจ์ งึ ขานตอบไป มานน้ั มิใช่

องค์พระเจา้ พระศรอี าริย์

๏ พระเถรจึงเผยโวหาร ถามทา้ วมัฆวาน

เทพผ้นู ค้ี ือองค์ใคร

๏ ไดส้ รา้ งกศุ ลผลชอื่ ใด บริวารงามไสว

แต่ล้วนนางสวรรคง์ าม ๆ

๖๔

๏ พระอนิ ทร์จึงช้ชี อ่ งกุศล เทพนเี้ มื่อเปน็ คน
ใส่บาตรถ้วยหน่ึงทเี ดยี ว บณิ ฑบาตมิไดแ้ ลเหลยี ว
๏ แกภ่ ิกษุอนั เดินเทยี่ ว แกส่ งฆ์ศีลาจาร
เธอมศี ีลทาน ประดับตา่ ง ๆ
๏ ผใู้ ดใสบ่ าตรเปน็ ทาน ถวายธูปเทยี นนัน้
อนั เดินบิณฑบาตในหนทาง ด้วยนางสาวศรี
๏ ผู้น้นั ไดบ้ ริวาร บริวารสามหม่ืนไสว
ไดส้ องหมน่ื ล้วนมรี ปู โฉมโนมพรรณ พระเถรคร้นั เหน็ มา
๏ เทพนน้ั มาด้วยพลัน พระอินทร์จึงขานไป
แกพ่ ระธาตุจฬุ ามณี พระอนิ ทร์จงึ ขานไป
๏ ไหว้ท้งั แปดทิศดว้ ยดี
มาน่งั ในสถานท่ีดับนัน้ ไป
๏ เทพนั้นมาบัดใจ
แห่หอ้ มล้อมกนั มา
๏ มาเพือ่ จะไหวว้ นั ทา
จึงจะถามทา้ วมฆั วาน
๏ อนั มาน้ันฤาคือพระศรอี ารย์
วา่ ใชพ่ ระเจ้าจอมไตร
๏ พระเถรจงึ ถามวา่ คอื ใคร
ว่าทง้ั นีม้ ิใชพ่ ระศรอี าริย์

๖๕

๏ ดูกรมหาราชสมภาร เมือ่ กอ่ นมานาน

เทพนน้ั ไดท้ ำกุศลช่อื ใด

๏ มีรศั มสี ีแสงใส ไดท้ ำบญุ น้นั ชื่อใด

แลเทพลอ้ มเปน็ บรวิ าร

๏ พระอนิ ทร์จงึ ตอบบม่ ินาน แตก่ ่อนเปน็ นายบา้ น

เรียกชอ่ื ว่าหรติ าลเศรษฐี

๏ ให้ทานจำศีลด้วยดี ทำกุศลอันมี

เช่อื ทงั้ คณุ แก้วสามประการ

๏ เศรษฐีน้นั ใหย้ าเป็นทาน ขา้ วนำ้ เปน็ อาหาร

ให้ทัง้ สบงแลจวี ร

๏ ไดล้ ้วนนางเทพอัปสร สามหมน่ื สลอน

เพราะให้ทานข้าวน้ำแลยา

๏ เทพน้ันจึงเคลอ่ื นคลา กราบไหว้วันทา

เจดียธ์ าตเุ จ้าอนั บวร

๏ ทกั ษิณทงั้ แปดทศิ เดนิ จร ดว้ ยนางเทพอัปสร

แล้วก็นงั่ ในสถานดบั นั้นไป ๏ ราบ ๏

๏ ยงั มีเทพหนึ่ง บรวิ ารสหี่ ม่นื

เสดจ็ มาชมช่นื ไหว้พระเจดยี ์

๏ พระเถรเลง็ เหน็ ถามท้าวโกสยี ์

พระศรีอาริยไมตรี มาโพน้ ฤาใคร

๖๖

๏ พระอนิ ทร์จึงขาน ไหวพ้ ลางตอบไป
ใช่พระเมตไตรย หน่อพระพทุ ธองค์
๏ พระเถรว่าใคร ดไู ปย่ิงยง
อินทราวา่ ใช่องค์ ใช่พระทศพล
๏ พระเถรจงึ ถาม ตามในกศุ ล
เทพน้ีเมอ่ื เป็นคน สร้างกศุ ลชือ่ ใด
๏ มอี านุภาพ มากครามเหลอื ใจ
บรวิ ารมาไสว ย่อมนางสาวศรี
๏ เม่อื ก่อนเทพน้ัน ช่างหูกอนั ดี
ปญั ญากม็ ี ทำบญุ บ่มหี ยอ่ น
๏ อยใู่ นเมอื งอนรุ าธ บุรีนคร
ชา่ งหกู บวร คือเพชรฉลกู ัณฑ์
๏ เล็งเห็นซากผี ขมีขมนั
เก็บฟนื ดว้ ยพลัน มาเผาเอาบญุ
๏ นมิ นตพ์ ระสงฆ์ ใหม้ าบังสกุ ุล
ใหท้ านทำบุญ อทุ ศิ สง่ ไป
๏ ชายน้ันใส่บาตร องั คาสผา้ ไตร
ฟูกนอนหมอนใหญ่ เตียงต่ังอนั ดี
๏ ได้นางส่ีหมนื่ เพราะบญุ เผาผี
มีทีน่ อนดี บุญใหฟ้ ูกหมอน

๖๗

๏ เทพนนั้ เขา้ มา ถวายประนมกร

ธาตุบวร ด้วยบริวารแห่งตน
๏ ทกั ษณิ แปดทิศ ด้วยใจกุศล

บริวารแหง่ ตน นัง่ เคียงกันไป
๏ ดับนนั้ เทพหนง่ึ เสดจ็ มาพลัน
นางหา้ หมื่นไสว แต่ลว้ นสาวสวรรค์
๏ มที ัง้ รศั มี สีเหลืองแสงฉาน
มาถวายอภวิ ันท์ แก่พระเจดยี ์
๏ พระเถรเล็งเห็น ถามทา้ วโกสีย์
มาน้นั พระไมตรี แลว้ ฤาฉนั ใด
๏ พระอินทร์จึงตอบ คดีวา่ มิใช่
พระเถรว่าใคร เรอื งท่ัวสากล
๏ พระเถรจึงถาม เทพนนั้ สร้างผล
เมอื่ อยู่เปน็ คน ทำกศุ ลชอื่ ใด
๏ มีนางสวรรค์ ห้อมล้อมมาไสว
รศั มเี รอื งใส เนอื ง ๆ กันมา
๏ เทพนเ้ี มอื่ กอ่ น ได้เปน็ พระยา
ในเมอื งลงกา เกาะแก้วบรุ ี
๏ ชือ่ ท้าวศรัทธา ดศิ บดี
เธอได้เปน็ พี่ แหง่ ท้าวอภัย
๏ คารวะคำรบ นบพระรตั นตรยั
พระอรหันตน์ ัน้ ไซร้ ทา่ นกไ็ ด้นมสั การ

๖๘

๏ รกั ษาศลี ห้า ศลี แปดประการ

ไตรลักษณาญาณ ก็ไดภ้ าวนา

๏ บ่มไิ ด้ตระหนี่ คลี่ทรพั ยบ์ ูชา

พระสงฆไ์ ปมา ยาจกอาศยั

๏ บญุ ดงั น้นี า แลพระมาลัย

นางสวรรคล์ อ้ มไสว ห้าหมน่ื มสี ี

๏ เทพนน้ั เสดจ็ มา ไหว้พระเจดีย์

ยอกรชุลี แปดทิศเวียนไป

๏ นง่ั ในสถาน ดับน้ันบ่มีไกล

ตามอัชฌาสยั ที่น่ังแหง่ ตน ๏ เชิด ๏

๏ เทพหนง่ึ เสด็จมาด้วยพลัน บริวารครามครนั

ไดห้ กหมน่ื โดยใครครา

๏ มาเพอ่ื จกั วนั ทา พระเกศจฬุ า

ธาตุพระเจา้ ดว้ ยดี

๏ พระเถรถามทา้ วโกสยี ์ มานน้ั พระไมตรี

โพธสิ ัตวแ์ ล้วฤากลใด

๏ พระอนิ ทร์จงึ บอกพระมาลัย พระศรีอาริย์มใิ ช่

เทพองค์หน่ึงหากเสด็จมา

๏ พระเถรถามทา้ วอนิ ทรา ว่าเทพนั้นหนา

ได้สรา้ งกศุ ลชอ่ื ใด

๏ พระอินทรว์ ่าทา่ นนแ้ี ต่ก่อนไซร้ นามชือ่ วา่ ท้าวอภัย

ทฏุ ฐคามุนีเจา้ เมอื งลังกา

๖๙

๏ ท่านนัน้ มีใจใสศรทั ธา ใหผ้ า้ แลใหย้ า

ให้กุฎีสถานแลจังหัน

๏ ปรนนบิ ตั แิ กพ่ ระทุกวัน มกั หม่นั ฟงั ธรรม์

แล้วอุปัฏฐากแก่พระสงฆ์

๏ ไหวน้ บคำรบดำรง เอาจติ เอาใจปลง

ชว่ ยทงั้ พระสงฆ์อนั มี

๏ ทำสถูปรูปพระเจดีย์ ปลกู ไม้พระศรี

มหาโพธเิ ป็นเจดียสถาน

๏ ปรนนิบัตติ ่อแมแ่ ลเผา่ ปราน รักษาพยาบาล

บำเรอแกส่ งฆท์ ุกวัน

๏ ใส่บาตรองั คาสจังหัน ให้ทานทกุ วัน

แก่ยาจกผไู้ รท้ รพล

๏ ดว้ ยเดชะไดส้ รา้ งกุศล ตายจากเมืองคน

ได้นางสวรรคห์ กหมื่นหอ้ มลอ้ มมา

๏ เทพหนง่ึ เสดจ็ เคลื่อนคลา กราบไหว้วนั ทา

แล้วลุกขึน้ ทักษิณรอบพระเจดีย์

๏ ยอกรประนมชุลี ไหวพ้ ระเจดีย์

ด้วยใจใสบรสิ ทุ ธ์ิศรทั ธา

๏ เทพหน่งึ เสดจ็ เคลอ่ื นออกมา น่ังในฐานา

อันดับน้นั ไป ๏ ฉนั ท์ ๏

๏ เทพหนงึ่ ดดู าษดา เสดจ็ ลลี ามาอึงครนื

นางสวรรคไ์ ดเ้ จด็ หมืน่ สะพรบึ พรอ้ มล้อมกันมา

๗๐

๏ พระเถรทอดตาเห็น จึงจะถามท้าวอนิ ทรา
เห็นโพ้นดูโสภา พระไมตรีฤาฉันใด
๏ พระศรีอาริยท์ า่ นมาฤา ดูพลิ ึกย่ิงเหลอื ใจ
อนิ ทราจงึ ขานไป ว่าใชอ่ งคพ์ ระศรีอารยิ ์
๏ เทพนนั้ เสด็จมา กลางนางฟ้างามสะคราญ
เมอื่ กอ่ นสร้างสมภาร สร้างกุศลน้นั ช่ือใด
๏ ใช่องค์พระศรอี าริย์ ผู้สมภารนะเจา้ ไทย
เทพน้นั เมอื่ กอ่ นไกล เป็นเณรน้อยสร้างสมภาร
๏ พระเถรถามว่าใคร ดูพลิ กึ ใช่สามานย์
เมอื่ กอ่ นสร้างสมภาร ทำบุญใดย่งิ เลิศลน้
๏ เทพนั้นเมอ่ื ชาตกิ อ่ น เปน็ เณรนอ้ ยใจกศุ ล
บ่ประมาทบ่ลืมตน บไ่ ดเ้ คียดครูอาจารย์
๏ ทำนบุ ำรุงชน ไหวป้ ระนมรบั คำขาน
ทรงศลี พน้ ประมาณ กม้ กราบนบซบเกล้าลง
๏ ไหว้พระเปน็ กำหนด เขียนเรยี นธรรมดว้ ยบรรจง
ปรนนิบัตแิ กพ่ ระสงฆ์ เขา้ มาใกลอ้ ยรู่ กั ษา
๏ ถวายนำ้ เย็นแลนำ้ รอ้ น อยูน่ วดฟ้ันคนั้ บาทา
กลางคืนอยูร่ กั ษา เมอื่ กลางวนั อยเู่ ฝ้าแหน
๏ ครั้นเม่ือพระครเู จ้า เสดจ็ ไปไหว้พระแมน
ประทีปตามโคมแขวน แลว้ กวาดวดั ให้หมดใส
๏ ปรนนิบัตดิ ว้ ยชมชืน่ บม่ ิให้ครูยากแก่ใจ
ทรงศีลครองวนิ ัย ศลี สิบน้ันบ่มเิ ศร้าหมอง

๗๑

๏ เดชะบญุ ดังน้ี จึงมาได้วิมานทอง

มีชาวแม่ล้อมเนอื งนอง เพราะบุญตนรกั ษาครู

๏ สาวสวรรคเ์ จ็ดหมืน่ ล้อม หมุ้ แห่ห้อมล้อมเฝ้าอยู่

บุญตนรกั ษาครู ไหวค้ รแู ล้วเขียนเรียนธรรม

๏ เทพนนั้ ขยดเขา้ มา ไหวว้ นั ทาพระเจดีย์

ด้วยชาวแม่นางสาวศรี ท้งั เจ็ดหมื่นลว้ นสาวสวรรค์

๏ ทักษณิ ทงั้ แปดทิศ กบั นางสนิทน่ังอยดู่ ้วยกนั

นงั่ ในทศิ สถานนั้น คนเคยนงั่ อนั ดบั นน้ั ไป ๏ ราบ ๏

๏ ยังมเี ทพหนึง่ บรวิ ารเนอื งครืน

สาวสวรรค์แปดหม่นื หอ้ มล้อมกันมา

๏ มอื ถอื ดอกไม้ ธปู เทยี นชวาลา

ครน้ั ถึงวนั ทา ไหว้พระเจดีย์

๏ พระเถรเล็งเห็น จึงถามทา้ วโกสีย์

วา่ พระไมตรี มาโพ้นฤาใคร

๏ พระอินทร์จงึ บอก อันมานัน่ มิใช่

พระเถรวา่ ใคร มามากหนักหนา

๏ ทำบญุ ดังนี้ ชอื่ ใดแลหนา

มเี ดชะฤทธา อานภุ าพเรืองรอง

๏ มีนางสวรรค์ ห้อมลอ้ มเนืองนอง

เม่ือกอ่ นคร้งั ครอง กศุ ลชอ่ื ใด

๏ เทพนัน้ แตก่ ่อน เปน็ คนเข็ญใจ

เห็นภิกษุหน่งึ ไซร้ คลมุ บาตรเดนิ จร

๗๒

๏ เอาข้าวแหง่ ตน มาใสบ่ าตรก่อน
ร้องด้วยเสยี งอ่อน ป่าวคนท้งั หลาย
๏ แม้นเจา้ เรอื นอยู่ บ่มริ ู้บ่มิใส่
ชายน้นั บอกไป ให้ร้ขู จร
๏ ดวู ่าชาวเรา พ่อแม่ทั้งกอ่ น
พระสงฆเ์ ดนิ จร แทบตรอกเรารา
๏ มากน้อยตามได้ ใส่บาตรเถดิ หนา
ตามใจศรทั ธา พ่อแมท่ ัง้ หลาย
๏ ชาวบ้านได้ยนิ ซ่ึงคำกระทาชาย
ยนิ ดีทง้ั หลาย เอาข้าวมาใส่
๏ บางทีชายน้ัน เอาภาชนะไปไร่
เอามาแตไ่ กล มาด้วยหาบหาม
๏ ชักชวนสัปปุรุษ ใส่บาตรดว้ ยงาม
คอ่ ยบอกค่อยถาม ค่อยเลา้ โลมเอา
๏ เพ่อื จะให้เปน็ บญุ เป็นคุณแก่เขา
กับทั้งตัวเรา พลันลุนิพพาน
๏ ทำบุญดงั นี้ จึงได้วมิ าน
นางสวรรคส์ ะคราญ แปดหมนื่ ล้อมมา
๏ เทพนัน้ เสดจ็ ใน ทา่ มกลางนางฟ้า
ครน้ั ถึงวันทา ไหว้พระเจดยี ์
๏ ไหวท้ งั้ แปดทิศ ประนมชลุ ี
นง่ั อยู่ด้วยดี อันดับไป ๏ วสนั ตดลิ ก ๏

๗๓

๏ เทพยดาผู้หนงึ่ เสด็จลลี า รุ่งเรอื งเขา้ มาอย่อู งึ ครนื

๏ มนี างสวรรคไ์ ดเ้ ก้าหมน่ื น้ำใจสดช่นื ลอ้ มกันมาอย่ไู สว

๏ ตามเทยี นทองกรองดอกไม้ ก้มกราบไหวแ้ ลว้ ลุกขน้ึ วันทา

๏ ด้วยใจอนั ชนื่ ชมโสมนัสสา อันเป็นสุขาสนุกปรีด์ิเปรมใจ

๏ พระเถรเหน็ เทวามาแตไ่ กล จึงถามไถ่สมเด็จอินทรา

๏ ท่านโพ้นเสด็จมา พระศรีอารยิ ผ์ า่ นฟา้ แล้วฤากลใด

๏ พระอินทรจ์ ึงถามตอบไปทนั ใจ เทพนมี้ ใิ ช่หน่อพระทศพล

๏ พระมาลยั ตอบคำไปบดั ดล เทพสร้างกศุ ลนำส่ิงไรนา

๏ พระอนิ ทร์จงึ บอกกศุ ลแห่งเทวา อันไดส้ รา้ งมาแตก่ อ่ นบัดใจ

๏ บา้ นกรรณิการเ์ ป็นทีอ่ าศัย แห่งชายเข็ญใจในทวปี ลงั กา

๏ เห็นเจดีย์ธาตุศาสดา ชายน้นั ศรทั ธาช่นื ชมยินดี

๏ อทุ ิศเศยี รเปน็ ดอกไมใ้ สสี เนตรทัง้ สองนี้อุทศิ เป็นชวาลา

๏ สุรเสยี งอนั ไดก้ ลา่ ววาจา อ่อนหวานนักหนาเป็นดุรยิ ดนตรี

๏ น้ำใจเปน็ น้ำมนั หอมอันดี หทู ัง้ สองนี้อทุ ศิ เป็นใบธง

๏ ทัง้ ตวั ข้าอันบรรจง ถวายเปน็ เสาธงพระธาตุบชู า

๏ ให้ทานแลจำศลี ภาวนา มใี จเมตตาศรทั ธาทุกวนั

๏ ชกั ชวนสัปบุรษุ ให้มาฟงั ธรรม์ มิขาดสักวนั เป็นนติ ย์อตั รา

๏ เดชะกุศลอทุ ิศตนบชู า จึงไดน้ างฟ้าเก้าหมนื่ เปน็ บริวาร

๏ เทพน้นั ประนมบังคมนมสั การ พระเจดยี ส์ ถานพระเกศจฬุ า

๏ ทกั ษณิ แปดทศิ แลว้ วันทา ด้วยใจปรดี าช่นื ชมแลว้ ยนิ ดี

๏ จึงถวายธูปเทยี นดอกไมม้ สี ี ร่งุ เรอื งรจุ ีสวา่ งชัชวาล

๗๔

๏ ครั้นแล้วน่งั เรียงเคียงกนั ในสถาน กบั ด้วยบรวิ ารน่งั ดบั นน้ั ไป

๚ ๏ ราบ ๏ ๚

๏ เทพยดาผู้หน่ึง บริวารถึงแสน

แตล่ ว้ นนางแมน ห้อมลอ้ มกันมา

๏ พระเถรเล็งเหน็ ถามทา้ วอินทรา

พระไมตรฤี ามา โพน้ ฤาฉนั ใด

๏ มาโนน่ คือพระ ศรีอารยิ ฤ์ าใคร

อนิ ทราขานไป ว่าใช่พระศรอี ารยิ ์

๏ เทพหน่ึงปรากฏ ด้วยยศบรวิ าร

แต่กอ่ นมานาน ทำบญุ ชอ่ื ใด

๏ มีบรวิ าร พรบึ พรอ้ มไสว

ทำบญุ ชอ่ื ใด เมื่ออย่เู ปน็ คน

๏ มาไหว้พระเจดยี ์ เป็นสุขสถาผล

เมอื่ อยูเ่ ปน็ คน ทำบญุ ช่ือใด

๏ เทพนเี้ ม่ือก่อน เป็นคนเข็ญใจ

อยูเ่ มืองอนั ใหญ่ อนุราธบรุ ี

๏ ชายนั้นรักษา ศีลห้าด้วยดี

ปญั ญาก็มี น้ำใจกศุ ล

๏ เกีย่ วหญ้าขายกิน ตามเขญ็ ใจคน

ได้ชอบกุศล ตามโลกวิสัย

๏ ชายนนั้ จงึ เดนิ ตามรมิ นำ้ ไป

เหน็ ทรายผ่องใส ดัง่ เงินโสภา

๗๕

๏ ชายนนั้ เหน็ ทราย จึงเกดิ ศรัทธา
ประมวลกนั เข้ามา ก่อพระเจดยี ์
๏ ชายน้ันกราบกราน ประทานชลุ ี
ชน่ื ชมยินดี จึงกล่าวคาถา
๏ สถปู เจดีย์ทราย งามพรรณรายเหน็ สมบรู ณ์
ร่งุ เรืองคอื กองไฟ งามแสงใสดว้ ยแสงทราย
๏ มีพรรณาดจุ แก้วไพฑรู ย์ รัศมเี ลื่อม ๆ พราย ๆ
เฉดิ ฉนั งามพรรณราย ดพู ลิ ึกงามโสภา
๏ เรง่ ยนิ ดยี อกรไหว้ เพราะตนได้แต่งรจนา
น้อมตวั ออ่ นลงมา ร้องออกปากสรรเสริญชม
๏ นำ้ จิตกโ็ อนอ่อน ประนมกรขน้ึ บังคม
เก็บดอกไม้มาประสม เรยี งเรยี บไว้ถวายบูชา
๏ เลย้ี งดูบำเรอสงฆ์ ให้สบงจวี รมา
ฉลองทา่ นเป็นนาวา จะขี่ข้ามพน้ สงสาร
๏ บญุ ก่อเจดีย์ทราย ได้นางฟ้าเปน็ บริวาร
แสนหนง่ึ ยอ่ มสะคราญ เปน็ บริวารหนา้ นวลศรี
๏ เทพหนงึ่ จึงเสด็จมา ถวายวันทาพระเจดยี ์
กราบกรานประทานชลุ ี ประนมกรดว้ ยบรรจง
๏ ทักษณิ ทง้ั แปดทศิ ไหว้พระแล้วก็น่ังลง
ในสถานนี้จำนง น้ีเคยนัง่ อนั ดบั ไป

๗๖

๗๗

๏ เม่อื นนั้ พระศรีอารยิ ์ มนี างคราญงามไสว
แสนโกฏสิ ี่อสงไขย หุ้มแหห่ ้อมลอ้ มกนั มา
๏ ภายหน้าไดแ้ สนโกฏิ หนหลังโสดดจุ เดยี วนา
นางน้นั งามโสภา ทงั้ ไตรภพบ่ปนู ปาน
๏ เบ้ืองขวาเสวยสมโพธิ นางแสนโกฏเิ ปน็ บรวิ าร
เบอ้ื งซ้ายพระศรีอารยิ ์ ได้แสนโกฏลิ ว้ นนางสวรรค์
๏ สมเดจ็ พระศรีอารยิ ์ เสด็จท่ามกลางดงั พระจันทร์
บริวารย่อมสาวสวรรค์ ดจุ ดาวล้อมพระจนั ทร์
๏ เบ้ืองซา้ ยพระศรอี ารยิ ์ ได้แสนโกฏลิ ว้ นนางสวรรค์
รศั มสี ีแดงฉัน อนั มพี รรณงามสะคราญ
๏ ทง้ั สท่ี ิศนนั้ โสด เรืองช่วงโชติชชั วาล
รัศมเี ครื่องอลังการ ยงิ่ พระจนั ทรอ์ นั เพญ็ ศรี
๏ พระมาลยั เธอแลเหน็ พระศรอี าริยไมตรี
จึงถามทา้ วโกสีย์ ด้วยคำเพราะออ่ นเอาใจ
๏ ท่านนั้นพ้นประมาณ พระศรีอาริย์ฤาวา่ ใคร
พระอินทรจ์ งึ ขานไป วา่ นนั้ แลพระศรีอารยิ ์
๏ พระเถรเหน็ เทวา มาก่อนหน้าย่งิ ตระการ
ครั้นเหน็ องค์พระศรีอารยิ ์ ยิ่งข้ึนไปได้แสนทวี
๏ ใจนน้ั กถ็ อย ๆ ถด ลด ๆ ลงทุก ๆ ที
เพราะเห็นพระไมตรี ประเสริฐเลศิ กวา่ ภพไตร
๏ อปุ มาดจุ ผหู้ นึง่ เห็นหง่ิ ห้อยวา่ เรอื งใส
คร้นั เห็นพระจันทรไ์ ป ห่งิ ห้อยนนั้ ก็อบั สูญ

๗๘

๏ อันนี้อุปมา เหน็ เทวาว่าสมบญุ

ครนั้ เห็นหนอ่ พุทธางกูร เทพเจา้ นนั้ กห็ มองศรี

๏ พระเถรเห็นนางฟ้า มาก่อนหน้าพระไมตรี

จงึ ถามทา้ วโกสีย์ เพอ่ื จะรจู้ กั อาการ

๏ สาวสวรรคย์ ่อมนางฟา้ มากอ่ นหน้าพระศรีอาริย์

ไดท้ ำบุญสรา้ งสมภาร สร้างช่ือใดในเมืองตน ๏ เอกบท ๏

๏ นางอันมาก่อนเบื้องหน้า กอ่ นเจ้าฟ้าพระไมตรี

๏ รัศมีแลขาวถว้ น อาภรณล์ ว้ นพรรณขาว

๏ โฉมเฉดิ สาวขาวสด งามหมดจดใครจกั ปาน

๏ ไดท้ ำบญุ สง่ิ ใดบา้ ง แต่ก่อนสรา้ งกศุ ลชื่อใด

๏ เกดิ มาในเมอื งฟ้า มีพรรณนาขาวนฤมล

๏ ท้งั ลำตนแลอาภรณ์ ขาวเนือ้ ออ่ นนา่ พึงชม

๏ รูปอดุ มสมทกุ สง่ิ เห็นงามยง่ิ พรรณขาว

๏ ชืน่ ชมชาวมาหนา้ กอ่ นเจ้าฟ้าพระศรอี าริย์

๏ แก้วประพาฬมาเทียมเทียบ เอามาเปรยี บบเ่ หมอื นกัน

๏ รัศมีจันทร์ได้แสนโกฏิ ดังนัน้ โสดจึงปูนปาน

๏ ไดท้ ำทานไรแตก่ ่อน ขาวเนื้ออ่อนดังสำลี

๏ เราขอถามท้าวตรีเนตร จงบอกเหตุกศุ ลอนั ขาว

๏ เมอ่ื สมเดจ็ ท้าวตรเี นตร จกั บอกเหตุกุศลสมภาร

๏ สำแดงการแลบอกเลา่ แกพ่ ระเจา้ ผู้ชื่อมาลยั

๏ จงึ บอกไปบ่มินาน ซง่ึ ผลทานแหง่ เทวา

๏ ไหว้วนั ทาชเู หนอื เกศ สำแดงเหตุกุศลบดั ใจ

๗๙

๏ นางทง้ั หลายเม่ือกอ่ นเกดิ เอากำเนดิ ในเมืองคน

๏ ทำกุศลจำศลี สร้าง ใหท้ านบา้ งภาวนา

๏ ไหวว้ ัตถาแลดอกไม้ เครอื่ งลบู ไลจ้ ลุ เจมิ จอม

๏ นำ้ มนั หอมอนั อาบอบ หอมตลบทว่ั ทศิ า

๏ ใหอ้ าหารอันเอมโอษฐ์ มธรุ สอันเจอื จาน

๏ เครอื่ งตระการสมทกุ ส่งิ เหน็ งามยง่ิ ขาวทกุ พรรณ

๏ ให้จังหนั อันขาวสด ทง้ั ข้าวโพดขาวครามครนั

๏ ผ้าดมี พี รรณเลิศ ขาวประเสริฐดังสีสงั ข์

๏ ใหท้ งั้ ดวงพวงดอกไม้ เครื่องลบู ไลย้ อ่ มพรรณขาว

๏ สรรพขาวแลขาวอ่อน ให้ฟกู หมอนขาวสดใส

๏ นำ้ ใจกพ็ รายแพรว ขาวคือแก้วแกว้ ประพาฬ

๏ ศรทั ธาบานใจระรนื่ ใหด้ ว้ ยชน่ื ชมยนิ ดี

๏ แก่พระศรสี พั พัญญู สมเด็จหนอ่ พุทธองค์

๏ ผู้ทรงธรรมอนั ยง่ิ ยวด ผูม้ ีผนวชบวชเปน็ สงฆ์

๏ ต้ังใจจงจะขอพบ ประสบเจา้ พระศรอี าริย์

๏ จำเรญิ ทานจำศลี เพียร ศรัทธาเรยี นซ่งึ ภาวนา

๏ มาเกิดในเมืองฟา้ เปน็ หัวหนา้ พระศรีอารยิ ์

๏ รปู สะคราญหนา้ แน่งนอ้ ย ขาวแช่มช้อยหน้านวลศรี

๏ รัศมแี ลขาวถว้ น อาภรณล์ ้วนพรรณขาว

๏ โฉมเฉดิ สาวขาวสด งามหมดจรดท่วั สารพางค์

๏ หน้าสำอางแลขาวแจม่ เจรจาแยม้ ๆ พราย ๆ

๏ เดชะบญุ ถวายข้าวโภชน์ รูปโฉมโสดหนา้ สะคราญ

๘๐

๏ เดชะให้ทานดอกไม้ จงึ มาไดร้ ัศมีขาว
๏ เดชะบญุ ชาวเจา้ แม่ ใหแ้ บง่ แผ่ลบู ไลท้ า
๏ ครั้นเกดิ ในเมอื งฟา้ แปง้ ผัดหนา้ บ่ปนู ปาน
๏ ให้ทานซ่ึงฟูกหมอน ขาวเนือ้ ออ่ นยิ่งสำลี
๏ ให้ผา้ ดเี นอื้ ละเอียด เนอ้ื ละเมยี ดเส้นละไม
๏ เกิดมาในเมอื งฟ้า ได้เสื้อผ้าแลอาภรณ์
๏ กำไลกรแลเข็มขดั สะองิ้ รัดสะเอวกลม
๏ มงกุฎสมประดับเกศ สร้อยสรรเพชญรจนา
๏ ห้อมล้อมมาภายหน้า กอ่ นเจ้าฟา้ พทุ ธวงศ์
๏ งามประเสรฐิ โพธิสตั ว์ ผจู้ ะตรสั เปน็ พทุ ธองค์
๏ อานิสงส์ชาวเจา้ แม่ ได้สรา้ งแลแต่เมืองคน
๏ ไดก้ ุศลอนั อเนก อดิเรกทิพยอ์ าหาร
๏ บอกกศุ ลผลดังนี้ ใหแ้ ก่พระชีนะหัวฟัง
๏ บญุ นางไดส้ ร้างแลว้ วมิ านแก้วล้วนพรรณขาว
ฯ๏ ราบ ๏ฯ
๏ พระเถรได้ฟัง คำแหง่ อนิ ทรา
สรรเสรญิ หนกั หนา อม่ิ เนือ้ อมิ่ ใจ
๏ จึงถามถงึ คณุ บญุ อน่ื สบื ไป
ให้สวา่ งสงสยั พระเถรด้วยพลนั
๏ นางมาเบื้องขวา แห่งพระทรงธรรม์
ย่อมเหลืองอนนั ต์ รศั มเี รอื งรอง

๘๑

๏ ผ้านงุ่ ผา้ หม่ อาภรณย์ อ่ มทอง
ท้ังตวั เรืองรอง เหลืองงามแสงสี
๏ นางมาเบือ้ งขวา แหง่ พระไมตรี
อาภรณ์รัศมี พรรณเหลืองอาดรู
๏ มีรปู อันดี ทรงโฉมสมบรู ณ์
เหลืองคอื ไพฑรู ย์ ทำบุญสงิ่ ใด
๏ ข้าพระจะแจง้ แถลงให้เต็มใจ
ขอพระมาลัย จำไวเ้ ปน็ ผล
๏ ข้าแตพ่ ระเจ้า เลา่ บอกฝงู คน
ใหท้ ำกศุ ล ดเู ยย่ี งกนั เถิดนา
๏ เมือ่ น้ันพระอนิ ทรา จงึ บอกบดั ใจ
ขอพระจำไป บอกแกฝ่ ูงคน
๏ นางมาเบื้องขวา เจา้ ฟา้ ทศพล
แตอ่ ยูเ่ มอื งคน จำศลี ทกุ วัน
๏ นางแต่งอาหาร ถวายพระสงฆฉ์ ัน
ผา้ เหลอื งมีพรรณ นางให้เปน็ ทาน
๏ ดอกไม้เครอ่ื งดี มกี ลน่ิ หอมหวาน
นางไดใ้ หท้ าน มากล้นคณนา
๏ พระเถรผยู้ ง ได้ฟงั อานิสงส์
อ่ิมเน้อื อมิ่ ใจ จงึ ถามปริศนา
อันอน่ื สืบไป พระเถรมาลัย
จึงกล่าววาจา

๘๒

๘๓

๏ ดูกรเทเวศ ท่านกล่าววเิ ศษ
ไพเราะนักหนา ขอเชิญทา่ นแจ้ง
แถลงซ่งึ บญุ ญา นางอนั มาขวา
เป็นบรวิ าร
๏ ดูกรอินทรา นางสรรคอ์ นั มา
เบ้ืองซ้ายพระศรีอาริย์
๏ ทำส่ิงใดบ้าง แต่ก่อนได้สร้าง
ส่งิ ใดเปน็ บุญ มรี ัศมแี ดง
สแี สงชัชวาล เทริดสรอ้ ยอลงั การ
จงึ มรี ปู โฉม โนมพรรณอาดรู
ผา้ เผา่ เพม่ิ พนู อาภรณย์ ่อมแดง
๏ มที องตน้ แขน น้ิวมอื ใส่แหวน
มพี รรณเปน็ แสง มสี รอ้ ยพลอยเพชร
พเิ ศษเคร่อื งแดง มฤี ทธิก์ ลา้ แข็ง
ทำบญุ ชือ่ ใด
๏ เมือ่ นน้ั พระอนิ ทร์ จะบอกระบลิ
ระบอบสบื ไป แห่งนางท้งั หลาย
เบอื้ งซ้ายพระเมตไตรย บญุ นางแต่ไว้
จงึ ได้พนู มา
๏ อนิ ทราเสด็จอยู่ ในทา่ มกลางหมู่
แหง่ เทพเทวา บอกบญุ สมภาร

๘๔

นางคราญทำมา จึงกลา่ ววาจา
ใหพ้ ระเถรฟัง
๏ ขา้ แต่พระเจ้า มาลยั ผ่านเกลา้
พระเจ้าจงฟัง ขา้ จะสำแดง
บญุ แต่งแตห่ ลัง ใหพ้ ระเจ้าฟงั
บญุ แห่งนางคราญ
๏ นางนาฏทั้งหลาย อนั มาเรยี งราย
เบ้ืองซา้ ยพระศรอี ารยิ ์ เม่อื ก่อนนางเกดิ
ในโลกสงสาร ได้สร้างสมภาร
เป็นนิจทุกวัน
๏ วันพระอุโบสถ นางตงั้ กำหนด
อตุ ส่าหฟ์ ังธรรม ได้ถวายแปง้ แดง
แตง่ กปั ปยี จ์ ังหัน ให้ทานทุกวัน
แกพ่ ระสงฆท์ ้ังหลาย
๏ ฟังธรรมนางได้ บูชาดอกไม้
นานาพรรณราย กระแจะแลแปง้
นางแตง่ อบถวาย บูชาอภปิ ราย
ผเู้ ทศนาธรรม์
๏ ถวายผ้าผืนแดง ดอกไมส้ ีแดง
แก่นจันทนแ์ ดงฉัน ถวายแกพ่ ระพุทธ
ถวายแกพ่ ระธรรม์ เป็นนิจทกุ วนั
ถวายแก่พระสงฆ์

๘๕

๏ ทำบุญปรากฏ ครน้ั สิ้นกำหนด

บุญนั้นตามส่ง พบพระพทุ ธองค์

เจา้ ผู้ยง่ิ ยงองคพ์ ระศรีอาริย์

๏ บญุ นางจงึ แตง่ เคร่อื งประดบั ทุกแห่ง

ล้วนแดงตระการ มาไดป้ ระสบ

มาได้สมบตั ิ งามชัชวาล

ได้ทิพยว์ มิ าน ยอ่ มลว้ นแดงฉาน ฯ๏ ฉันท์ ๏ฯ

๏ พระเถรฟังวาจา แหง่ อินทราเพราะอดุ ม

มหาเถรสรรเสริญชม สมภารเทพกญั ญา

๏ เมอื่ จะถามคำใหย้ ง่ิ จงึ พระเถรเผยวาจา

ถามทา้ วอัมรินทรา จะใครร่ แู้ จ้งแกใ่ จ

๏ นางสวรรค์มาสะพรงั่ มาภายหลงั พระเมตไตรย

รัศมสี แี จม่ ใส เขยี วกระไรดังนลิ พรรณ

๏ อาภรณส์ ร้อยประดบั เครือ่ งสำรบั เขียวทกุ อัน

นางทำกศุ ลนนั้ คือสิ่งใดแต่ปางเพรง

๏ ส่งิ นนั้ ท้าวไตรภพ ยอกรนบดว้ ยยำเกรง

บอกบญุ แตป่ างเพรง นางทัง้ หลายทำมากมี

๏ เม่ือกอ่ นนางไดเ้ กิด เอากำเนดิ ในโลกยี ์

คร้ันถงึ วันอัฏฐมี นางจำศีลเป็นอัตรา

๏ นางหมน่ั ไปฟังธรรม เมอ่ื พระเจ้าตรสั เทศนา

กม้ เกลา้ ถวายมาลา ประทปี เทียนด้วยฉับเฉยี ว

๘๖

๘๗

๏ ถวายผ้าแลแพรพรรณ อันมพี รรณย่อมล้วนเขียว
กลิง่ กลดแลธงเทยี ว นางทง้ั หลายบชู าธรรม์
๏ ครนั้ ตายไดม้ าเกดิ งามประเสรฐิ อยเู่ มอื งสวรรค์
ห้อมล้อมเจ้าจอมธรรม์ เปน็ ภายหลังพระไมตรี
๏ ดำแดงเน้ือใสสด เห็นปรากฏงามมศี รี
ได้เคร่อื งประดับดี เขยี วขจีสสี ดใส
๏ พระเถรฟังพระอนิ ทร์ กล่าวบอกศีลแถลงไข
สรรเสรญิ ด้วยฉับไว ว่าไพเราะพ้นประมาณ
๏ จงึ ถามถงึ พระคณุ ถามถงึ บญุ พระศรีอาริย์
ท่านได้สรา้ งสมภาร ชอ่ื ใดหนอยิ่งนักหนา
๏ บริวารย่อมสาวสวรรค์ อเนกอนนั ตห์ ้อมล้อมมา
พระบารมีสง่ิ ใดหนา พระสร้างมาคือส่งิ ใด
๏ ขอเชิญทา่ นเฉลย เผยวาจาสืบตอ่ ไป
สมบตั พิ ระเมตไตรย ดูพลิ กึ ยงิ่ แสนทวี
๏ พระอินทรบ์ อกสมภาร พระศรอี ารยิ ไมตรี
ย่งิ กวา่ พระธรณี ได้แสนโกฏเิ ลศิ ยิง่ ยง
๏ ไมตรโี พธสิ ัตว์ จะไดต้ รสั เปน็ พทุ ธองค์
เจา้ จอมจะไดส้ ่ง สัตวท์ ง้ั หลายเขา้ นพิ พาน
๏ พระเจา้ จะโปรดโลก พน้ จากโอฆะสงสาร
พระได้สร้างสมภาร มากกวา่ แผน่ พระธรณี
๏ พระใหส้ มบัตโิ ภค เป็นยศโยคแกโ่ ลกยี ์
ให้สตั วท์ ั้งธรณี อิ่มอกตนื่ ชน่ื ใจบาน

๘๘

๏ ขา้ มอิ าจบก่ ลา่ วได้ ท่านสรา้ งไวแ้ ลว้ มานาน
บารมีพระศรีอาริย์ ขา้ พระรบู้ ่มิถึงเลย
๏ พระเจา้ จะลเุ สร็จ ตรสั สรรเพชญ์ช่นื ชมเชย
มาลยั นะหวั เอ๋ย ขา้ จะเลา่ บม่ ิถว้ นถึง
๏ สมภารท่านเลิศลน้ พ้นที่ร้ทู ีร่ ำพงึ
ข้าพระจำรำ่ ถึง จะบอกได้แคบ่ งั ควร
๏ พระแตง่ ทนุ ทรัพยไ์ ว้ ให้แก่โลกท่ัวท้ังมวล
ท่านให้ยอ่ มสมควร มากกว่าโกฏิอสงไขย
๏ ทา่ นสร้างพระบารมี มามากแล้วย่ิงเหลือใจ
ตงั้ แตพ่ ระรัตนตรัย เท่านี้ไว้เปน็ มน่ั คง
๏ ไมตรีเจา้ จอมนารถ เพียรหลายชาติอันบรรจง
อุทศิ สถานเป็นมั่นคง จะเปน็ องคพ์ ระเมตไตรย
๏ นิจศีลหา้ ประการ ทา่ นรกั ษาเป็นนจิ ไป
วันพระทา่ นตง้ั ใจ องค์ศีลแปดเป็นนริ นั ดร์
๏ สว่ นองค์ทรงผนวช เสดจ็ ออกบวชร่ำเรียนธรรม์
มากกวา่ กัปป์โกฏิกลั ป์ แต่ท่านได้บวชเปน็ สงฆ์
๏ ทา่ นสั่งสอนสตั วท์ ำฌาน อานาปานอันยิง่ ยง
ใหส้ ตั วล์ ดั ทางทรง ในอกนษิ ฐพรหม
๏ สมเดจ็ พระเมตไตรย สอนสัตวไ์ ปทว่ั โลกา
ให้เหน็ อนจิ จา จะให้ไดโ้ สดาผล

๘๙

๏ พระเอาปญั ญาออม มาห้อมล้อมสตั ว์ทุกตน

จงึ องค์พระทศพล ใหส้ ัตว์พ้นจากโลกา

๏ พระเจา้ โปรดสตั ว์ไป จะใหไ้ ดส้ กทิ าคา

ใหเ้ ห็นสังขารา เห็นสมเพชในสงสาร

๏ จะใหส้ ตั ว์ไปสวรรค์ จะให้พลันไปนิพพาน

พระตั้งกรรมฐาน พระสมาธแิ ลปญั ญา

๏ สอนสตั ว์ทุกประเทศ ตัดกเิ ลสบว่ งมารา

โปรดใหพ้ น้ ทุกขา พลนั นพิ พานบัดเดยี๋ วใจ

๏ ไมตรเี จา้ ใจกวา้ ง จะบอกทางใหแ้ จ้งใจ

ไตรลกั ษณท์ า่ นจักไข ใหส้ ัตว์แจง้ แหง่ มรรคผล

๏ ผู้ใดใครน่ ิพพาน ดับสงสารศลี ชาติชนม์

ใหจ้ ำศีลสรา้ งกศุ ล เอาไตรลกั ษณ์ภาวนา

๏ สมเดจ็ พระศรอี ารยิ ์ ผู้จะผลาญกเิ ลสราคา

เอาไตรลักษณ์ภาวนา เป็นเนืองนิจทุกวนั วาน

๏ หายใจออกหายใจเขา้ เอาไตรลกั ษณ์เป็นกรรมฐาน

เมอ่ื ไดต้ รสั โพธิญาณ เอาไตรลักษณโ์ ปรดสตั วท์ ั้งหลาย

ฯฯ๏ เชิด ฯฯ

๏ เมอ่ื นน้ั อนิ ทราเจ้าไพชยนต์ จะบอกยุบล

โพธสิ ัตวน์ ้มี สี าม

๏ องคห์ น่งึ วริ ยิ าเกอื บขาม จงึ ไดพ้ ระนาม

ช่อื วิริยาธิกะหนอ่ พุทธองค์

๙๐

๏ ผู้หน่ึงปญั ญายอดยง ได้ตรัสเปน็ พุทธองค์
ชอ่ื ปัญญาธกิ ะทรงนาม จงึ ทรงพระนาม
๏ องค์หน่งึ ศรัทราอันงาม ผู้ปญั ญาอันงามยล
ชือ่ ศรทั ธาธิกะจุมพล ผู้ปญั ญาเลศิ ไกร
๏ ลำ้ โพธสิ ัตวเ์ จา้ ทงั้ สามตน ได้ทรงพระนาม
มีสมภารสอ่ี สงไขย แสนมหากำไร
๏ ได้แสนมหากำไร พูนดังนำ้ อนั ใส
ไดช้ อ่ื ปัญญาธกิ ะทรงนาม เหลอื กว่านน้ั พ้นประมาณ
๏ ไมตรีเจา้ ใจงาม ได้เลียน้ำปลายหญ้าอ่อน
ช่ือวริ ิยาธิกะเลิศไกร อเนกอนนั ต์
๏ สรา้ งสมภารสบิ หกอสงไขย ขา้ พเจ้าเลา่ ถวาย
พระศรอี ารยิ ส์ รา้ งแล้วบริบรู ณ์
๏ สมภารแหง่ พระเมตไตรย
สุนทรในมหาสมุทรทวั่ ทาน
๏ ข้าได้แต่เอกากรรมฐาน
คอื ดงั สมทุ รสาคร
๏ ตขู า้ เหมือนกระต่ายอยู่ดอน
แต่สองสามอนั
๏ นำ้ ในสาครยงั ครัน
ไม่รู้แหง่ สิ้นสดุ สาย
๏ พระบารมีของทา่ นยังมากมาย
แต่พอไดส้ มควร

๙๑

๏ ข้าพระเจา้ เลา่ สนิ้ ท้งั มวล ไม่สมไม่ควร

ทจี่ ะรำ่ จะพรรณนาไป

๏ ขา้ แต่พระเถรมาลยั สดุ ปญั ญาจะว่าไป

วา่ ได้แตเ่ ท่านี้นา

๏ มากลน้ พ้นจักพรรณนา พระศรีอารยิ ท์ ่านสรา้ งมา

สำเรจ็ ก็เสร็จบริบูรณ์ ฯ ฉนั ท์ ฯ๛

๏ เม่อื น้นั พระศรีอารยิ ์ กบั บรวิ ารนางสาวศรี

ครน้ั ถึงพระเจดีย์ กม้ กราบเกล้านมสั การ

๏ กราบแล้วเดนิ ทกั ษณิ ประนมชมทง้ั แปดสถาน

บูชาดอกไม้บาน แลเครือ่ งหอมธปู เทยี นมี

๏ ลางนางเทพอปั สร ประนมกรอัญชลุ ี

กราบไหวพ้ ระเจดยี ์ ต่าง ๆ ช่ืนหฤหรรษา

๏ บ้างถอดสรรเพชญไหว้ บา้ งถวายเคร่ืองอลงั การ

ลางนางถวายภูษา ไหว้แก่ธาตพุ ระมนุ ี

๏ นางสวรรค์ถวายดอกไม้ ธปู เทียนไหวพ้ ระเจดยี ์

ตามโคมรอบโพธี ตามประทีปนำ้ มนั หอม

๏ เคร่อื งทิพย์อันพิเศษ ชูเหนือเกศตั้งกระหม่อม

คนธาทพิ ยแ์ ลเครอ่ื งหอม นางประนอมตัง้ ถวายไว้

๏ ถวายฉัตรกรงิ่ กลดกลาด ธงกระดาษแลธงชยั

เพดานดาษไสว นางทั้งหลายต้งั บูชา

๏ ตงั้ ไวใ้ นอากาศ งามเดยี รดาษเรอื งโสภา

รอบคอบท่วั ทิศา นางบูชาลว้ นฉตั รฉาย