a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 51 f¡l¡-
01
e§-¢l e¡klÚ ¡mÚ j¡q¡î¡¢a g¡ a¡"BlÚl¡LÅ¡ q¡u¡-BjÚ ¢je¡õ¡-¢q a¡"B-m¡- Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢Ú h¢qmÚ
e§ ll ¢cL jq¡îal cª¢øaz Aaxfl JC el§ jq¡e Bõ¡qÚ'l clh¡l m‹¡u Oj¡Ñ š² qmz Bl (c¤l©c) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl
m¡k£-e¡ Bj¡l¡õ¡-ý j¡qh§-h¡q§- ¢ha¡'m£-¢j j¡q¡î¡¢a¢qj CuÉ¡-ý LŤmÚ CeÚ L¤ea¤j
k¡cl hÉ¡f¡l Bõ¡q ü£u j¡qh§hL ýLj¤ LlRe ®ke a¡y clL a¡ly i¡mh¡p¡l ¢nr¡ ®cez (Bõ¡qÚ Hln¡c Lle, ®q q¡h£h!) Bf¢e hme¤ ! k¢c ®a¡jl¡
a¤¢qî§-e¡õ¡-q¡ g¡š¡¢h"F-e£- Cu¤q¢hhL¤j¤õ¡-ý a¡"B-m¡- Ju¡ h¡¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c
Bõ¡qÚL i¡mhp¡ ah Bj¡lC Ae¤plZ Ll, jq¡e Bõ¡qÚ ®a¡j¡cl i¡mh¡phez hlLa J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Ha ®h¢n
j¡- m¡- ¢eq¡-u¡a¡ ¢mBgl¡-¢cq£- Ju¡m¡- Cu¡LÅ¢Ú cl¦ "Bm¡- CqÚp¡u¡-Cq£- Bq¡c¤e N¡ul¦õ¡-¢q a¡"B-m¡-
pwMÉ¡u k¡l ®L¡e ®no ®eC Hhw jq¡e Bõ¡qÚ R¡s¡ Bl ®LEC JC pwMÉ¡ NZe¡u prj euz
Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l ¢hno h¡¾c¡, lp§m, ®a¡j¡l hå¤
e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉmÚ m¡k£- M¤¢mLÅ¡ ¢jeÚ e§-¢le g¡¢jeÚ "BlÚ¢LÅ l¡'¢pq£- M¤¢mLÅ¡mÚ j¡m¡-CL¡a¤
eh£NZl jm§ , k¡y L e§l qa p¢ª ø Ll¡ quRz Aaxfl a¡yl j¤h¡lL j¡b¡l O¡j ®bL p¢ª ø Ll¡ quR ¢g¢lna¡NZL
Ju¡ ¢je "BlÚ¢LÅ Ju¡SÚ¢qq£- M¤¢mLÅ¡mÚ "BlÚö Ju¡mÚ L¤lÚ¢pu¤É Ju¡mÚ m¡Jý Ju¡m LÅ¡m¡j¤
Hhw a¡yl j¤Mj™ml O¡j ®bL pª¢ø Ll¡ quR- BlÚn, L¤lp£, mJqÚ, Lmj
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 52 f¡l¡-
01
Ju¡nÚn¡jÚp¤ Ju¡mÚ LÅ¡j¡l¦ Ju¡ j¡- L¡-e¡ ¢gpÚ p¡j¡-C ¢je¡m ¢qS¡-¢h
p§kÑ J Q¾cÐ Hhw k¡ ¢LR¤ Bpj¡e luR (®kje-) e§ll fcÑ¡
Ju¡mÚ L¡JL¡¢hm j¤à£-D Ju¡ ¢je "BlÚ¢LÅ pc¢lq£- M¤¢mLÅ¡mÚ B¢ðu¡-E
Hhw E‹Æm a¡lL¡l¡¢Sz Bl a¡yl hrl O¡j ®bL pª¢ø Ll¡ quR- eh£NZ,
Ju¡mjÚ ¤lp¡m-§ e¡ Ju¡nnÚ ¤q¡c¡-E Ju¡pÚp¡-¢mq-§ e¡ Ju¡Lõ¤ ¤ Ju¡¢m¢uÉJy Ju¡"Bm¡- B-¢mq£- Ju¡ pq¢h¢qÚ
lpm§ NZ, nq£cNZ, pvLjfÑ l¡uZNZ Hhw pjÙ¹ Jm£L; (c¤l©c ®fÐlZ Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl
õ¡k£-e¡ Bgà¡m¤ýj¤pÚ ¢pŸ£-LŤ p¤Çj¡ "Jj¡l¦ p¤Çj¡ "Epj¡-e¤ p¤Çj¡ "B¢mu¤ÉjÚ j¡e LÅ-m¡ m¡q§-
k¡y cl jdÉ phÑ¡šj qme qkla Bh§ hLl ¢pŸ£LÅ a¡lfl qkla Jjl a¡lfl qkla Jpj¡e Aaxfl qkla Bm£ k¡yl n¡e hmRe
¢Shl¡-D-m¤ m¡ g¡a¡- Cõ¡ B¢mu¤Ée Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õjz Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡-
¢ShСDm, ""Bm£l ja k¤hL ®LE ®eC;'' (®q Bõ¡q!Ú a¡ycl Efl ®flÐ Z Ll) hlLa J p¡m¡jz ®q Bõ¡q!Ú cl©c ®flÐ Z Ll
p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉ
Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, (¢k¢e ®a¡j¡l) ¢hno h¡¾c¡, lp§m, pÇj¡¢ea hå¤, eh£NZl jm§ ,
õ¡k£- M¤¢mLÅ¡ ¢je "BlÚ¢LÅ q¡-¢Sh¡uÚ¢q ¢je¡m j¤'¢je£-e¡ Ju¡mÚ j¤'¢je¡-¢a
k¡yl ï¦k¤Nml O¡j ®bL pª¢ø Ll¡ quR j¤¢je el, j¤¢je e¡l£,
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 53 f¡l¡-
01
Ju¡mÚ j¤p¢mj£-e¡ Ju¡mÚ j¤p¢mj¡-¢a Ju¡ ¢je "BlÚ¢LÅ Ek¤e¡uÚ¢q BlÚJu¡-ýmÚ Cu¡q§-¢c
jp¤ mj¡e el J jp¤ mj¡e e¡l£ Hhw a¡yl LZÑkN¤ ml O¡j qa pª¢ø Ll¡ quR l©qpj§q- Cu¡ýc£cl
Ju¡eÚ e¡p¡-l¡- Ju¡mÚ j¡S§-¢p Ju¡j¡- BnÚh¡q¡ k¡-¢mL¡ ¢jeÚ BqÚ¢màÚ ®à¡u¡m¡-m¡-¢a
e¡p¡l¡cl J A¢NÀf§S¡l£cl Hhw a¡cl ja (AeÉ¡eÉ) ï¡¿¹-fbïøclz
Ju¡¢je "BlÚ¢LÅ ¢lSm¡uÚ¢q M¤¢mLÅ¡mÚ Blà¡ ¢je¡mÚ j¡N¢l¢h Ju¡m j¡n¢l¢LÅ Ju¡j¡-
Bl a¡yl fck¤Nml O¡j ®bL pª¢ø Ll¡ quR f§hÑ-f¢ÕQjl kj£eL Hhw
g£-q¡- ¢je BeÚJu¡-"CmÚ j¡Mm§-LÅ¡-¢a Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ pq¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e§-
a¾jdÉ ka fLÐ ¡ll pª¢ø luR; (cl¤ ©c-p¡m¡j ®flÐ Z Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl (Efl), k¡ly ¡
"B-¢nLÅ£-e¡ ¢he§-¢lq£- p¡õ¡õ¡-ý Bm¡uÚ¢q Ju¡ p¡õ¡j¡ Ju¡ j¤LÅ¡Ÿ¡j£-e¡ ¢hl¦'u¡¢a S¡j¡-¢mq£-
¢Rme a¡yl el§ p¡õ¡õ¡ý Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j'l fТa B¢nLÅ Hhw a¡ly el§ ¡e£ ®p±¾ckÑ cnÑ el L¡lZ a¡ly ¡ (jkÑ¡c¡u) ANËN¡j£
g¡¢hk¡-¢mL¡eÚ e§-¢l ®p¡u¡-l©- L¡eÚ e¤S§-¢j ¢gpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj
Aaxfl JC (e§ ll) L¡lZ a¡yl¡ Bpj¡e…m¡l erœl¡¢Slja quRe, (®q Bõ¡qÚ! a¡ycl f¢Ð a hoÑZ Ll) hlLa J p¡m¡j
¢h"Bc¡¢c L¤¢õ j¡- a¡"Bõ¡LÅ¡ ¢hq£- D-S¡-c¤L¡ ¢je¡mÚ S¡Ju¡-¢q¢l Ju¡mÚ B'l¡-¢à ¢gmÚ
JCph hÙ¹l¤ pwMÉ¡e¤p¡l, ®k…m¡l p¡b ®a¡j¡l pª¢øLjlÑ pÇfLÑ luR Q¡C ®p…m¡ p¡hmð£ Abh¡ ¢eilÑ n£m Ef¡c¡e S¡a£u
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 54 f¡l¡-
01
Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-C Ju¡mÚ S¡æ¡¢a Ju¡æ¡-¢lm j¡-¢cuÉ¡-¢a ¢jeq¡- Ju¡mÚ j¤S¡lÚl¡c¡-az
i§¢ja ®q¡L ¢Lwh¡ Bpj¡e, S¡æ¡a ¢Lwh¡ ®q¡L S¡q¡æ¡j, ®p…m¡ Ss ®q¡L ¢Lwh¡ ASsz
Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡ph¡¾c¡, ¢fuÐ lpm§ ,
Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- Bj¡l¡õ¡-ý e§-l¡q§- B¢eeÚk¤lÚ g¡l¡B- "BeÚ
®a¡j¡l hå,¤ eh£-C EÇj£(j‚£eh£),k¡yl e§lL Bõ¡qÚ ¢ecÑn ¢cuRe- Bf¢e c¢ª øf¡a Ll¦e, Aaxfl ¢a¢e ®cMme
Bj¡-¢jq£- e§-l¡Jy Ju¡ "BJy Ju¡l¡-Cq£- e§-l¡Jy Ju¡ "Buy Cu¡j£-¢eq£ e§l¡Jy Ju¡ "Buy Cu¡p¡-¢lq£-
a¡yl p¡je e§l, a¡yl ®fRe e§l, a¡yl X¡e e§l Hhw a¡yl h¡j
e-§ l¡Jy Ju¡ýu¡ e-§ l¦ Bh£- h¡L¢lJy Ju¡ "Jj¡l¡ Ju¡ "Jpj¡-e¡ Ju¡ q¡uÚc¡l¡ l¢àu¡õ¡ý Beýj Ju¡ p¡L¡Å -ýjÚ
el§ z Bl JC e§l qm- qkla Bh§ hLl, qkla Jjl, qkla Jpj¡e J qkla q¡uc¡l l¢àu¡õ¡ý Beýj'l Hhw a¡y cl
lî¤ýj n¡l¡-h¡e aÅq§-l¡ez p¤Çj¡ p¡î¡q¡ p¡h"D-e¡ BmÚg¡ p¡e¡¢ae p¤Çj¡ M¤¢mLÅ¡ e§-l¦mÚ
lh a¡y clL f¢hœ f¡e£u f¡e Lla ¢ce! Aaxfl el§ -C j¤q¡Çjc pšl q¡S¡l hRl a¡ph£q f¡W LlR, a¡lfl pª¢ø Ll¡ quR
B¢ðu¡-C ¢je e-§ ¢l jq¤ ¡Çj¡¢ce p¡õ¡õ¡-ý Bm¡uÚ¢q Ju¡ p¡õ¡j¡ j¡l©-l¡Jy Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ pq¢Ú h¢q-
eh£NZl e§l e§l-C jq¤ ¡Çjc p¡õ¡õ¡ý Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j ®bL œ²j¡eÄuz (c¤l©c-p¡m¡j) a¡yl hwndl J p¡q¡h£cl (Efl)
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 55 f¡l¡-
01
õ¡k£-e¡ L¡-e¡ L¤õ¤jÚ ¢jeýj "CeÚc¡m j¤'¢je£-e¡ m¡¢uÉe¡Jy Ju¡"Bm¡pÚ ®pN¡-¢l l¡q£-j¡Jy
k¡ycl fÐaÉLC j¤'¢jecl SeÉ ¢Rme ®L¡jm Bl ®R¡Vcl SeÉ ¢Rme cu¡âÑ-®pÀqhvpm,
Ju¡ "Bm¡mÚ g¤LÅ¡l¡-C j¤q¢pe¡Jy Ju¡ "Bm¡mÚ B'c¡-C LÅ¡q§-l¡Jy Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj
J c¢lâcl SeÉ Cqp¡eL¡l£ Hhw nœ¦cl SeÉ ¢Rme Bõ¡qÚ'l LÅql-Nkhül©f; (a¡ycl Efl) hlLa J p¡m¡j (hoZÑ Ll)
¢h"Bc¡¢c L¤¢õ j¡-g£- c¡l¡S¡-¢amÚ ¢Se¡-¢e Ju¡m q§-¢l Ju¡mÚ LŤp§-¢l Ju¡mÚ g¡Ju¡-¢L¢q
JCph hÙ¤l¹ pwMÉ¡e¤p¡l ®k…m¡ S¡æ¡al ¢h¢iæ Ù¹l ®n¡i¡ f¡µR, pjÙ¹ q§ll pwMÉ¡f¢lj¡Z, S¡æ¡al pLm fСp¡c J gmj§m
Ju¡mÚ BaÅ"Cj¡¢a aÅ¡C¢uÉh¡mÚ ¢mBqÚ¢mq¡ Ju¡ l¡-q¡a¡Jy Ju¡ p¤l©-l¡-z Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡-
Hhw AeÉ¡eÉ M¡h¡l…m¡l pjf¢lj¡Z, ®k…m¡ S¡æ¡ah¡p£l SeÉ f¢hœ, Bl¡jc¡uL J Be¾cjuz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®flÐ Z Ll
p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉ
Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl (¢k¢e) ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lp§m, pÇj¡¢ea hå¤ J j§meh£
õ¡k£- e¡k¡u¡l¡õ¡-ý Cm¡- e§-¢lq£- g¡ M¡m¡LÅ¡ ¢jeq¡ BlJu¡-q¡mÚ B¢ðu¡-C, g¡ LÅ¡-m§-
k¡yl e§ll ¢cL Bõ¡qÚ ¢hno c¢ª ø ¢cuRe Aaxfl a¡ qa pª¢ø qm eh£NZl l©q, a¡lfl ph¡C hmRe,
m¡- Cm¡-q¡ Cõ¡õ¡-ý j¤q¡Çj¡c¤lÚ lp§-m¤õ¡-¢q p¤Çj¡ M¡m¡LÅ¡ ¢LÅeÚc£-m¡jÚ ¢je¡mÚ "BLÅ£-¢LÅm Bqj¡¢l
"m¡-Cm¡-q¡ Cõ¡õ¡-ý jq¤ ¡Çj¡c¤l lp§-m¤õ¡-qÚ'; Aaxfl m¡m BL£Å LÅ (f¡bl) ®bL p¢ª ø Llme HL ®SÉ¡¢ajuÑ Bm¡Lh¢aÑL¡
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 56 f¡l¡-
01
Cu¤l¡- ®k¡u¡-¢ql¦q§- ¢jjÚ h¡-¢aÅ¢eq£- p¤Çj¡ M¡m¡LÅ¡ ®p¡-l¡a¡ j¤q¡Çj¡¢clÚ lp§-¢m õ¡-¢qÚ
(k¡l üµRa¡l L¡lZ) ®pV¡l ¢ial ®bL h¡¢qÉL ®p±¾ckÑ ®cM¡ k¡uz Aaxfl pª¢ø Llme jq¤ ¡Çj¡cl¤ lp§mõ¤ ¡qÚ'l BL¢ª a
L¡p¡-l¡¢aq£- ¢gcÚ c¤eÚu¡- p¤Çj¡ Ju¡à¡u¡"Bq¡- g£- k¡-¢mL¡mÚ ¢LÅec£-¢m ¢LÅu¡-j¤q§- g£-¢q
c¤¢eu¡h£ BLª¢al eÉ¡u, Aaxfl ®pV¡L JC Bm¡Lh¢aLÑ ¡u Bj¡ea l¡Mme (Hi¡h ®k) a¡ly AhÙÛ¡e ¢Rm
L¡ ¢LÅu¡-¢jq£- ¢gpÚ ®p¡u¡m¡-¢a Cm¡- Ju¡SÚ¢qõ¡-¢q Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ pq¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e§-
Bõ¡qÚ'l p¡je e¡j¡k c¡sy ¡e¡l jaz (cl©c-p¡m¡j Aha£ZÑ Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl (Efl) k¡yl¡
Cu¡eÚk¤l©-e¡ Cm¡- e§-¢lõ¡-¢q L¡Bæ¡ "Bm¡- l¦F-¢p¢qj¤aÅÚ aŤu§-l¦ Ju¡ Cu¡Lŧ-j§-e¡
Bõ¡qÚ'l el§ L Hjei¡h ®cMae, ®ke a¡cl j¡b¡l Efl f¡¢M…m¡ hp BR, k¡yl¡ ¢LÅu¡j Llae
¢gpÚ ®p¡u¡m¡-¢a M¡-¢n"D-e¡ j¤a¡à¡u¡lÚ¢l"D-e¡ ¢mM¡nÚu¡¢aõ¡-¢q Ju¡ h¡-¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj
e¡j¡kl jdÉ Bõ¡q'Ú l iu A¢a ¢heu J ejËa¡l p¡b, (a¡y cl Efl h¢oaÑ ®q¡L) hlLa J p¡m¡j
¢h"Bc¡¢c L¤¢õ j¡JS§-¢cjÚ ¢jeÚ g¡J¢LÅmÚ "BlÚ¢n Cm¡- BpÚg¡¢mmÚ g¡lÚ¢n ¢jÇj¡-
JCph ¢LR¤l pjf¢lj¡Z, ®k…m¡ Blnl Efl ®bL glnl phÑ¢ejÀ fk¡Ñ u fk¿Ñ ¹ ph S¡uN¡u Ah¢ÙÛaz L¡lZ,
m¡-Cu¡LÅ¢cl¦ Bq¡ce¤ BCy Cu¡qÚ à¡l¡q-§ Ju¡ Cu¤q£-®a¡Å u¡ ¢hq£- Ju¡j¡- m¡-Cu¡'m¡j¤ Se¤ §-c¡q-§ Cõ¡ õ¡-qzÚ
L¡l¡ fr pñhfl eu ph¡l L¡R Ef¢ÙÛa qJu¡ Hhw ph…m¡L BuaÅ Be¡ (Bõ¡qÚ hÉa£a), Bl ®LE S¡ee¡ ®pV¡l phfÑ LÐ ¡l J ®nÐZ£ pÇfLÑ Bõ¡qÚ hÉa£a
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 57 f¡l¡-
01
Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c e¡¢km Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, ®a¡j¡l ¢fÐu lp§m
Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉõ¡k£- ®aÅ¡u¡-g¡mÚ BlÚJu¡-ý e§-l¡q§- ¢haÚa¡ph£-¢q
®a¡j¡l q¡h£h Hhw eh£NZl j§m, k¡yl e§ll Q¡l f¡n pj¤cu BaÈ¡ a¡Ju¡g LlR a¡ph£q
Ju¡š¡qÚm£-¢m ¢jBa¡Jy Ju¡ p¡h"D-e¡ BmÚg¡ p¡e¡¢ae p¤Çj¡ E¢jl©- ¢mu¡eÚk¤l©- Cm¡uÚq¡-
J a¡qm£mpqL¡l HL mr pšl q¡S¡l hRlz Aaxfl a¡y clL Bcn Ll¡ qm JC (el§ ¡e£ p§lal) ¢cL ®cMa;
g¡¢jeýj j¡lÚ l¡B- l¡'p¡q§- ®p¡u¡-l¡ ¢mm M¡m¢LÅ pm¤ a¡Å u¡-e¡Jy Ju¡ Mm£-g¡a¡Jy Ju¡ j¡l l¡B-
Aaxfl a¡ycl jdÉ ®k a¡ly ¢nl jh¤ ¡lL ®cMm ®p pª¢øSNal h¡cn¡qÚ J n¡pL qmz Bl ®k ®cMm
S¡hq¡a¡q-§ ®p¡u¡-l¡ Bj£-l¡e "B-¢cm¡Jy Ju¡j¡l l¡B- "BuÚe¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ q¡-¢gk¡mÚ ¢mL¡m¡-¢j õ¡-¢q
a¡yl Lf¡m j¤h¡lL ®p pj¡Sl Bj£l J eÉ¡u¢hQ¡lL qm, Bl ®k a¡ly Qr¤k¤Nm ®cMm ®p pwlrL qm L¡m¡jõ¤ ¡q'Ú l
Ju¡ B-u¡-¢a¢qm h¡¢uÉe¡¢a Ju¡ B-¢mq£ Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e§- Cu¡aŧ-g§-e¡ l©-q¡q§- g£-
J p¤Øfø ¢ecneÑ ¡hm£l; (c¤l©c-p¡m¡j ®fÐlZ Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h¡-C ®Ll¡jl (Efl), k¡ly ¡ fcÐ ¢rZ Lla a¡yl l©q
¢Sp¢j¢qm j¤aÅ¡qÚq¡¢l p¡õ¡õ¡-ý Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j¡ e¡uÚg¡Jy Ju¡ "CnÚl£-e¡ p¡e¡a¡Jy
a¡yl f¢hœ nl£l b¡L¡hÙÛ¡u (p¡õ¡õ¡ý Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j) ¢hn hRllJ A¢dLL¡m
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 58 f¡l¡-
01
Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c L¤¢õ j¡-g£- ®p¡ý¢gjÚ j¤L¡lÚl¡j¡¢ajÚ j¡lg§-"B¢ajÚ
hlLa J p¡m¡j ®fÐlZ Ll (a¡ly Efl, a¡yl hwndl J p¡q¡h£cl Efl) JC pjÙ¹ hÙ¹l¤ pwMÉ¡ep¤ ¡l ®k…m¡ EQy ¤ jkÑ¡c¡pÇfæ
ja¤ Å¡qqÚ ¡l¡¢ajÚ ¢hBuÚc£- p¡g¡l¡¢ae ¢Ll¡-¢jjÚ h¡l¡l¡qzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce
fa¤ xf¢hœ p¢qg¡…m¡u (¢m¢fhÜ BR) JC ph ®mMLl q¡a k¡l¡ hk¤ N¤ Ñ J pvLjÑfl¡uZz ®q Bõ¡qÚ cl¤ ©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl
"Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉõ¡k£- j¡lÚ l¡B- q¡-¢Sh¡uÚ¢q
¢k¢e ®a¡j¡l (¢hno) h¡¾c¡, lp§m, q¡h£h, j§meh£, ®k a¡yl ï¦k¤Nm ®cMR
®p¡u¡-l¡ e¡LÅÚL¡Å -n¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- Ek¤e¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ j¤Ù¹¡¢j"BJy Ju¡ j¤LÚÅ¢hm¡yJ Ju¡ j¡l l¡B-
®p ®nùÐ ¢QœLl quR, Bl ®k a¡ly Eiu L¡e jh¤ ¡lL ®cMR ®p HL¡¿¹ dÉ¡ejNÀ J jek¡N£ ®n¡Ð a¡ quR Bl ®k ®cMR
Beg¡q§- ®p¡u¡-l¡ q¡L£-j¡Jy Ju¡ "Bš¡Æ u¡-l¡Jy Ju¡j¡lÚ l¡B- n¡g¡a¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ Ju¡k£-l¡Jy Ju¡ S¡j£-m¡-z Ju¡ j¡lÚ
a¡yl e¡L j¤h¡lL ®p quR f‘Ð ¡fZ§ Ñ J Bal¢hœ²a¡ Bl ®k a¡ly JùkN¤ m ®cMR ®p quR j¿»£ J p¤cnÑe hÉ¢š² Bl ®k
l¡B- BpÚe¡-e¡q§- ®p¡u¡-l¡ q¡p¡e¡mÚ Ju¡S¢q Ju¡j¡lÚ l¡B- ¢mp¡-e¡q§- ®p¡u¡-l¡ h¡ue¡p
a¡yl c¡ay j¤h¡lL ®cMR ®p p¾¤ cl ®Qq¡l¡l A¢dL¡l£ quR Bl ®k a¡yl lpe¡ j¤h¡lL ®cMR ®p quR
p¡m¡-aÅ£-¢e lp§-m¡Jy Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ ®p¡u¡qÚ¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e§- Cu¡LÅa¡¢hp§-e¡
pm¤ a¡e J B¢jlNZl jdÉ c§az (cl¤ ©c-p¡m¡j ®fÐlZ Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡ly ¡ guS q¡¢pm LlRe
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 59 f¡l¡-
01
¢je e§-¢lq£- ¢hl¦'u¡¢a Ju¡S¢qq£- m¡uÚm¡Jy Ju¡ e¡q¡-l¡Jy Ju¡ hL¤ l¡a¡Jy Ju¡ Bp£-m¡Jy Ju¡ h¡¢lL Ju¡p¡¢õj
a¡ylC el§ ®bL a¡yl el§ ¡e£ jM¤ cnÑ el j¡dÉj, l¡a-¢ce, pL¡m-påÉ¡z Bl hlLa J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
¢h"Bc¡¢c j¡-¢gpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚBl¢à S¡Jq¡l¡e L¡-e¡ BJ "Bl¡à¡u¡jÚ j¡-¢cuÉ¡e
Bpj¡epjq§ J kj£epj§ q ¢hcÉj¡e pj¤cu hÙ¹l¤ pwMÉ¡e¤p¡l, Q¡C ®p…m¡ ü¢eilÑ Ef¡c¡e ®q¡L Abh¡ fl¢eiÑln£m
L¡-e¡ BJ j¤S¡lÚl¡c¡e L¡p£-l¡e L¡-e¡ BJ LÅ¡m£-m¡-z Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
SshÙ¤¹ ®q¡L ¢Lwh¡ ®q¡L ASshÙ,¹¤ ®h¢n ®q¡L ¢Lwh¡ Ljz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡
j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§¢mL¡ Ju¡ q¡h£¢hL¡eÚ e¡h£¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉmÚ m¡k£- j¡lÚ
qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl ¢k¢e ®a¡j¡l ¢hno h¡¾c¡, pÇj¡¢ea lpm§ , ¢fuÐ hå¤ J j§m eh£; ®k (BaÈ¡SNa)
l¡B- q¡mL¡Å q-§ ®p¡u¡-l¡ Ju¡-"Ck¡u¡e Ju¡ j¤Bk¢Ú ke¡Jy Ju¡ e¡-¢pq¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- ¢mqÚu¡a¡q-§
a¡ly Lãe¡m£ ®cMR ®p quR Ju¡-"Ck, j¤Bk¢Ú ke J Efcnc¡a¡z Bl ®k a¡yl c¡¢y s jh¤ ¡lL ®cMR
®p¡u¡-l¡ j¤S¡-¢qc¡ez Ju¡ j¡l l¡B- "Bà¤c¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ n¤S¡-"BJy Ju¡ j¡lÚ l¡B-
®p j¤S¡¢qc quRz Bl ®k a¡yl Eiu h¡ý ®cMR ®p quR p¡qp£z Bl ®k ®cMR
"Bà¡c¡ým BuÚj¡e¡ ®p¡u¡-l¡ q¡‹¡-j¡Jy Ju¡ g¡pÚp¡u¡-c¡-z Ju¡ j¡lÚ l¡B- "Ee¤LÅ¡q§- ®p¡u¡-l¡
a¡yl X¡e h¡ý ®p quR ®r±lLjLÑ ¡l J ¢n‰¡ ¢cu c¢¤ oa lš² Afp¡lZL¡l£ Bl ®k a¡ly O¡s j¤h¡lL ®cMR ®p quR
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 60 f¡l¡-
01
a¡-¢Sl¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- Bà¡c¡ým Bup¡l¡ ®p¡u¡-l¡ Nm£-®k¡u¡m LÅm¢h S¡õ¡c¡yJ
hÉhp¡u£z Bl ®k ®cMR a¡yl h¡j h¡ý ®p quR f¡o¡Z q©cupÇfæ Sõ¡c
Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e¡ L¤õ¤jÚ ¢jeýj LÅ¡-¢ql¡e "Bm¡m Cj¡-l¡¢aÚ
(cl¤ ©c-p¡m¡j h¢oaÑ ®q¡L) a¡ly hwndl J p¡q¡h¡-C ®Ll¡jl Efl, k¡y cl fÐ aÉL fÐn¡pe ¢hSu£,
Ju¡ ®p¡u¡-¢lg¡e "Ce¡-e¡m ¢qÇj¡¢a "B¢ecÚ c¡e¡-B¢a Ju¡ ®p¡u¡-¢hl¡Jy Ju¡ q¡-¢jc¡Jy Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj
i£l¦a¡ ®bL p¡q¢pLa¡l ¢cL jek¡N£ Bl a¡yl¡ ¢Rme °dklÑ ja§ ÑfaÐ £L Hhw (Bõ¡qÚl) fnÐ wp¡L¡l£ Bl (a¡ycl Efl) hlLa J p¡m¡j (h¢oaÑ ®q¡L)
¢h"Bc¡¢c L¤¢õ g¡lÚ¢cjÚ ¢je¡mÚ j¡JS§-¢c "CmÚ¢iuÉ¡e L¡-e¡ BJ ¢pgÚ¢muÉ¡e LÅ¡-Cj¡jÚ ¢he¡gÚ¢pq£- BJ
pjNË p¢ª øSNal fТa¢V hÙ¤¹l pwMÉ¡e¤p¡l, a¡ FdÄSÑ Nal ®q¡L ¢Lwh¡ ¢ejSÀ Nal, üa¿» A¢ÙaÛ nÅ £m ®q¡L ¢Lwh¡
N¡u¢Ú lq£- q¡CuÉ¡e BE j¡C¢uÉa¡eÚ e¡-¢ju¡e BJ S¡-¢jc¡-z Bõ¡-ýÇj¡ ®p¡u¡¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
fl¢eiÑln£m, S£h¿¹ ®q¡L ¢Lwh¡ jªa, E¢ác ®bL ®q¡L ¢Lwh¡ f¡bl S¡a£u ®q¡Lz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å
j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡e eh£¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉ õ¡k£- j¡l
j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡'l Efl ¢k¢e ®a¡j¡l ¢hno h¡¾c¡, pÇj¡¢ea lp§m, ¢fÐu q¡h£h, j‚£ eh£; ®k (BaÈ¡SNa)
l¡B- L¡gÚg¡ým BuÚj¡e¡ ®p¡u¡-l¡ ®p¡u¡lÚl¡-g¡Jy Ju¡ j¡l l¡B- L¡gg¡ým BupÚ ¡l¡ ®p¡u¡-l¡ L¡CuÉ¡-m¡-z
a¡yl X¡e q¡al a¡m¤ ®cMR ®p j§â¡ hÉhp¡u£ quRz Bl ®k a¡yl h¡j q¡al a¡m¤ ®cMR ®p quR f¢lj¡f f¡lcn£Ñ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 61 f¡l¡-
01
Ju¡j¡l l¡B- Cu¡c¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ p¡¢MuÉ¡Jy Ju¡ L¡C¢up¡Jy Ju¡j¡lÚ l¡B- ®k¡u¡qlÚ ¡ L¡gÚ¢g¢qm BupÚ ¡¢l
Bl ®k a¡yl Eiu q¡a ®cMR ®p quR c¡en£m J jq¡¢hQrZ Bl ®k ®cMR a¡l h¡j q¡al ¢fW
®p¡u¡-l¡ ®p¡u¡î¡-N¡Jy Ju¡j¡l l¡B- Be¡-¢jm¡q-§ ®p¡u¡-l¡ L¡-¢ah¡Jy Ju¡ jp¤ ¡¢îq¡Jy Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢q
®p quR cr lPL¡¢lNl Bl ®k a¡ly f§ZÑ B‰¤m j¤h¡lL ®cMR ®p quR ¢mML J a¡ph£q f¡WL Bl (c¤l©c J p¡m¡j) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl,
õ¡k£-e¡ L¡-e§- j¡'¢ce¡m "CmÚ¢j Ju¡m L¡l¡¢j Ju¡ j¡jh¡"BeÚ e§-¢lm j¤"BkÚk¢j g¡p¡u¡-l¡
k¡yl¡ ¢Rme ‘¡e-¢h‘¡e J c¡en£ma¡l M¢e Hhw jq¡e e§ll fÐpËhZ, Aaxfl a¡yl¡ fÐaÉL f¢lZa quRe
L¤õ¤ Ju¡-¢q¢ceÚ e¡SÚj¡jÚ j¡¢eLÅa¡c¡- ¢hq£- ýu¡ BqÚc¡- p¡h£-m¡Jy Ju¡ h¡¢lL Ju¡ p¡¢õj
¢qc¡ual erœz Bl ®k a¡ly Ae¤plZ LlR ®p p¢WL fbl f§ZÑ ®qc¡ua fСç quR Hhw hlLa J p¡m¡j ®fÐlZ Ll
¢h"Bc¡¢c j¡e q¡c¡uÚa¡q§- ¢hg¡à¢mL¡ g¡p¡u¡-l¡ "Bk£-k¡Jy Ju¡ j¡eÚ ®à¡u¡õ¡ g£ a£-¢qmÚ N¡Ju¡-
a¡y clC pwMÉ¡ep¤ ¡l ®k k¡cl a¤¢j ü£u Ae¤NË q ¢qc¡ua c¡e LlR, p¤al¡w a¡ly ¡ pÇj¡el A¢dL¡l£ quR; Bl k¡l¡ fbïø quR J ï¡¢¿l¹ juc¡e O¤lf¡L M¡µR;
g¡p¡u¡-l¡ j¤q¡-e¡Jy Ju¡ k¡m£-m¡- Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡C¢u¢ce¡ jq¤ ¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
Aaxfl m¡¢“a J AfcÙÛ quRz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lpm§
Ju¡ q¡h£-¢hL¡ æ¡h£¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- j¡l l¡B- ®k¡u¡qÚl¡ Bp¡u¡-¢h"C¢qmÚ Cu¤pÚl¡-
¢fÐu q¡h£h J j§meh£z ®k hÉ¢š² a¡yl h¡j q¡al B‰¤m j¤h¡lLl fªùcn ®cMR
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 62 f¡l¡-
01
®p¡u¡-l¡ M¡CÚu¡-a¡Å Jy Ju¡j¡l l¡B- ®k¡u¡qÚl¡ Bp¡u¡-¢h"C¢qmÚ Cuj¤ eÚ ¡- ®p¡u¡-l¡ q¡Ÿ¡-c¡Jy Ju¡ ®p¡u¡-CN¡Jy
®p quR c¢SÑ Bl ®k ®cMR a¡yl X¡e q¡al B‰¤ml fªùcn ®p quR LjÑL¡l J üZÑL¡l
Ju¡ j¡lÚ l¡B- ®p¡u¡cÚl¡ q§- ®p¡u¡-l¡ "B-¢mj¡Jy Ju¡ jS¤ a¡¢qc¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- ®k¡u¡qlÚ ¡ q§- ®p¡u¡-l¡
Bl ®k (BaÈ¡SNa) a¡yl hr ®cMR ®p quR ¢h‘ B¢mj J jS¤ a¡¢qc Hhw ®k a¡ly fªùcn ®cMR
j¤aÅ£-"BmÚ ¢mBjÚ¢lnÚ n¡lÚ"C j¤a¡Ju¡-¢à"BJy Ju¡ j¡lÚ l¡B- S¡ð¡q§- ®p¡u¡-l¡ N¡-¢ku¡Jy Ju¡ j¡l
®p nl£ual HL¡¿¹ Ae¤Na J ¢heu£ quR Bl ®k a¡ly f¡nÑÄ j¤h¡lL ®cMR ®p N¡k£ quR Hhw ®k
l¡B- h¡aeÅ ¡q-§ ®p¡u¡-l¡ k¡-¢qc¡Jy Ju¡ LÅ¡-¢e"BJy Ju¡ B-¢mq£ Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e¡ Lõ¤ j¤ Ú ¢jeýj
a¡ly Ecl jh¤ ¡lL ®cMR ®p quR c¤¢eu¡l f¢Ð a Ae¡pš² J AÒf a¤øz (cl¤ ©c ®flÐ Z Ll) a¡yl hwndl J p¡q¡h£cl Efl k¡y cl fÐ aÉLC
l¡-¢Nh¡e "B¢ecÚ c¤eÚu¡- Ju¡ ®a¡Å u¡-¢mh¡mÚ ¢mmÚ j¡Jm¡- Ju¡ "B¢epÚ p¡C¢Ú uÉB-¢a j'¤ ¢là¡u¡Jy Ju¡ ¢gm
c¤¢eu¡¢hj¤M J ü£u j¡Jm¡l (Bõ¡qÚ-lp§ml) på¡e£, AfLjÑ ®bL pÇf§ZÑ ¢hj¤M Hhw
q¡p¡e¡-¢a ®aÅ¡u¡-C"BJy Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c j¡e n¡¢h"B g£- Ju¡LÅÚ¢aeÚ BJÚ
i¡mL¡S BeN¤ aÉL¡l£; Bl hlLa J p¡m¡j ®flÐ Z Ll JC pLm hÉ¢š²l pwMÉ¡e¤p¡l, k¡l¡ LMe¡ f¢la¤ø qu Bq¡l NqË Z LlR
n¡¢lh¡ g£- k¡j¡-¢eJy Ju¡ j¡e "BaÅ¡n¡ g£- q£-¢eeÚ BJ ®p¡u¡-l¡ g£- B-¢ee S¡-C"B-z
¢Lwh¡ LMe¡ f¢la¢ª ç pqL¡l f¡e LlR Hhw ay¡clC pwMÉ¡ep¤ ¡l, ky¡l¡ LMe¡ ¢ff¡p¡u L¡al quR Bl LMe¡ luR rd¤ ¡aÑz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 63 f¡l¡-
01
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, pÇj¡¢ea lpm§
Ju¡ q¡h£-¢hL¡ æ¡h£¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- j¡lÚ l¡B- l¦Lh¡a¡uÚ¢q ®p¡u¡-l¡ p¡-¢Sc¡Jy Ju¡
¢fuÊ q¡h£h Hhw j§meh£, ®k hÉ¢š² (BaÈ¡SNa) a¡ly Eiu q¡Vy ¤ jh¤ ¡lL ®cMR ®p quR p¡Sc¡L¡l£ J
l¡¢L"BJy Ju¡ j¡lÚ l¡B- ¢lSm¡uÚ'¢q ®p¡u¡-l¡ ®p¡CuÉ¡-c¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- a¡qÚa¡ LÅ¡c¡j¡uÚ¢q
l¦L'§ L¡l£z Bl ®k a¡ly hlLa fck¤Nm ®cMR ®p quR ¢nL¡l£z Bl ®k a¡ly f¡ul a¡m¤ jh¤ ¡lL ®cMR
®p¡u¡-l¡ j¡-¢nu¡Jy Ju¡ j¡lÚ l¡B- k¤gl¡q§- ®p¡u¡-l¡ ®p¡u¡-¢qh¡aÚ aÅð§-¢l Ju¡ j¤N¡¢æuÚu¡Jy Ju¡
®p quR fchÐS ïjZL¡l£ Bl ®k a¡yl eM jh¤ ¡lL ®cMR ®p quR ®pa¡l h¡cL J N¡uL Bl
j¡mÚ m¡jÚ Cu¡ekÚ ¤lÚ Cm¡u¢Ú q ®p¡u¡-l¡ L¡-¢gl¡Jy Ju¡ j¤Ÿ¡"Cu¡mÚ ¢mlÚlh§-¢huÉ¡¢a L¡mÚ g¡l¡-"Ce¡¢a BJÚ
®k (BaÈ¡SNa) a¡yl ¢cL a¡L¡u¢e, ®p quR L¡¢gl-¢glÚ"BEecl ja ®M¡c¡c¡h£c¡l ¢Lwh¡
e¡pÚl¡-¢euÉ¡Jy Ju¡ Cu¡q§-¢cuÉ¡Jy Ju¡ B-¢mq£ Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ L¡-e¡ L¤õ¤jÚ ¢jeýj l¡q£-j¡e
¢MØË V¡e J Cýc£z (cl¤ ©c-p¡m¡j ®flÐ Z Ll) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡yl¡ fÐaÉLC ¢Rme cu¡flhn
"Bm¡cÚ ®à¡"Bg¡-C Ju¡ jJ¤ u¡LÅÚ¢LlÅ ¡mÚ ¢mmÚ Lh¤ ¡l¡-C Ju¡ jq¤ Ú¢pe¡eÚ "Bm¡mÚ g¤LÅ¡l¡-C Ju¡ "Bm¡mÚ
c¤hÑmcl f¢Ð a J pÇj¡e fcÐ neÑ L¡l£ hscl fТa Hhw pàÉhq¡lL¡l£ gLÅ£l-¢jpL£ecl p¡b Bl
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 64 f¡l¡-
01
B'c¡-C Nm£k¡Jy Ju¡ S¡l£-BJy Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c L¤¢õ q¡uÚJu¡-¢ee
nœ¦cl ¢hl¦Ü ¢Rme LW¡l J c¤xp¡qp£z Bl hlLa J p¡m¡j ®flÐ Z Ll (a¡ycl Efl) JCph fСZ£l pwMÉ¡e¤p¡l
L¡-e¡ BE Hu¡L§-e¤ ¢gmÚ Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-C BE ýu¡mÚ B-e¡ h¡qÚ¢luÉ¡eÚ L¡-e¡
®k…m¡ (pª¢ø) quR ¢Lwh¡ qh, S¢je Abh¡ Bpj¡e, Abh¡ k¡ haÑj¡e (luR) Sm
BJ h¡lÚ¢luÉ¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
h¡ ÙÛmz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lpm§
Ju¡ q¡h£-¢hL¡ æ¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- p¡h¡LÅ¡ e§-l¦q§- "Bm¡- MmÚ¢LÅmÚ MmÚ¢LÅ aŤlÚl¡eÚ
¢fÐu hå¤ J j§meh£z k¡yl (f¢hœ) e§l (j¤h¡lL) pª¢øSNal pj¤cu pª¢øl f§hÑ pªøz
S¡j£-"BJy Ju¡ M¡m¡LÅ¡ ¢jeÚý j¡-M¡m¡LÅ¡ M¡-¢mLŤmÚ Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-C' h¡c£-"BeÚ g¡Ju¡Cm¤mÚ
Bl JC el§ ®bLC Bpj¡e-kj£el jq¡e pËø¡ ph¢LR¤ pª¢ø LlRe- eje¤ ¡ R¡s¡Cz Aaxfl dÄwp
¢mj¡m m¡j Cu¡eÚk¤lÚ Cm¡uÚ¢q Ju¡ aŧ-h¡- ¢mj¡e ®p¡u¡-l¡ ¢h u¤jÚ¢e k¡-¢mL¡eÚ e¡kÚ¢l ¢mBj¢lq£-
JC hÉ¢š²l SeÉ ®k (BaÈ¡SNa) a¡ly ¢cL ï©rf Ll¢e Bl p¤pwh¡c JC hÉ¢š²l SeÉ ®k a¡yL ®cM¡l hlLa a¡ylC ¢ecÑ nl
j¤aÅ£-"BJy Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢hq£õ¡k£-e¡ L¡-e¡ Lõ¤ ¤jÚ ¢jeýj g£- Bj¢lŸe¤ Úu¡ h¡aÅ£-BJy Ju¡g£-
AeN¤ a quRz (c¤l©c-p¡m¡j) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡y cl fÐaÉL c¤¢eu¡h£ ¢hou d£lN¢apÇfæ Bl
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 65 f¡l¡-
01
Ej§-¢lcÚ c£-¢e S¡mÚc¡Jy Ju¡ p¡l£-"BJy Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c j¡ e¡aÅ¡LÅ¡ ¢hq£- L¤õ¤
dj£uÑ ¢houpj§ q AaÉ¿¹ jSh§a J â¦aN¡j£ Hhw hlLa J p¡m¡j ®fÐlZ Ll JC ph hZÑ J nël pwMÉ¡e¤p¡l ®k…m¡ à¡l¡ Lb¡ hmR
e¡-¢aÅ¢LÅjÚ ¢hL¤¢õ m¤N¡¢aJy Ju¡ L¤eaÚ ¡ m¡q-§ p¡j£"B-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce
h¡Ln¢š²pÇfæ fÐaÉL i¡o¡i¡o£ Bl a¢¤ j a¡ öeRz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl
"Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- M¤¢mLÅ¡ e§-l¦q§-
(¢k¢e) ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, pÇj¡¢ea lpm§ , ¢fuÐ q¡h£h Hhw jm§ eh£, k¡yl "e§l'L p¢ª ø Ll¡ quR
LÅ¡hm¡mÚ M¡m¢LÅ ¢h BmÚ¢g BmÚ¢gJy Ju¡ ¢p¢š ¢jB¢aJy Ju¡ p¡h"Ú D-e¡ BmgÚ ¡ p¡e¡¢aeÚ g¡p¡î¡q¡õ¡-q¡
pjÙ¹ pª¢øl ®o¡m mr pšl q¡S¡l hRl f§hÑ; Aaxfl JC "e§l' Bõ¡qÚl f¢hœa¡ hZÑe¡ LlR
¢je Cpe¡uÚ "Bn¡l¡ ¢qS¡-h¡jÚ ¢ha¡ph£-¢qeÚ M¡-pÚ¢pe Cpe¡C "Bn¡l¡ BmÚg¡ p¡e¡¢aJy Ju¡ ¢qu¡
h¡l¢V fcÑ¡l Bs¡m ®bL ¢hno a¡ph£qÚ pqL¡l h¡l q¡S¡l hRl k¡ha Hhw JC
¢qS¡-h¤mÚ LÅc¤ lÚ ¡¢a Ju¡mÚ j¡æ¡¢a Ju¡lÚ l¡qj¡¢a Ju¡pÚ p¡"B-c¡¢a Ju¡mÚ L¡l¡-j¡¢a Ju¡eÚ e¤h§Ju¡¢a
fcÑ¡pj§q qµR LŤcla, gk£ma, lqja, p¡"Bc¡a (®p±i¡NÉ), L¡l¡j¡a J e¤h§ua (CaÉ¡¢c)
Ju¡ B-¢mq£ Ju¡ pq¢h¢qõ¡k£-e¡ BMh¡l¡ýj ¢hq¡- Ju¡¢hmÚ ¢qc¡-u¡¢a Ju¡mÚ j¡e¢km¡¢alÚ lg£-"B¢a Ju¡m
Hhw (c¤l©c) a¡yl hwndl Hhw p¡q¡h£cl Efl, k¡y clL ¢a¢e JC (R'fcÑ¡) pÇfLÑ Mhl ¢cuRe, (HaàÉa£a ®qcu¡a, pE¤ µQ jkÑ¡c¡,
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 66 f¡l¡-
01
q¡uÚh¡¢a Ju¡nÚ n¡g¡-"B¢a Ju¡mÚ "Bkj¡¢a Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c a¡ph£-q¡-¢aJy
i¢š²fkÐ ¤š² i£¢a, n¡g¡"Ba Hhw jqaÅ (pÇfLÑJ) Hhw hlLa J p¡m¡j ®fÐlZ Ll JC ph a¡ph£qÚ
Ju¡ BkL¡-¢leÚ ®p¡u¡c¡l¡ ¢je e§-¢lq£- p¡õ¡õ¡-ý Bm¡uÚ¢q Ju¡ p¡õ¡j¡ g£ q¡-¢k¢qmÚ
Hhw ¢kLÚ ll pwMÉ¡ Aep¤ ¡l, ®k…m¡ pÇfæ quR a¡ly (p¡õ¡õ¡ý a¡"Bm¡ Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j) e§l ®bL JC pjÙ¹
ýS¤¢h Ju¡mÚ BkÚ¢je¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡
fc¡Ñ J pjul jdÉz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, (¢k¢e) ®a¡j¡l M¡ph¡¾c¡,
lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- BMl¡SÚa¡ e§-l¡q§- ¢je¡mÚ
pÇj¡¢ea lp§m, ®a¡j¡l q¡h£h Hhw j§meh£; k¡yl e§lL a¤¢j fÐL¡n LlR
ýS¤¢h p¤Çj¡ BNj¡pÚa¡q§- ¢gm ¢hq¡-¢lm "BnÚl¡¢a Ju¡ ¢qu¡ h¡qÚl¦nÚ n¡g¡-"B¢a Ju¡eÚ
¢eNt§ fcÑ¡ ®bL Aaxfl a¤¢j JC e§lL cn¢V pj¤ â Q¢¤ hu HeR ®k pj¤â…m¡ qµR- n¡g¡"Bal,
e¡p£-q¡¢a Ju¡nÚ n¤L¢Ú l Ju¡pÚ phÚ¢l Ju¡pÚ p¡M¡-Ju¡¢a Ju¡mÚ Ce¡-h¡¢a Ju¡mÚ Hu¡L£Å -¢e Ju¡mÚ ¢qmÚ¢j
ep£qal, Laª ‘a¡l, °dkÑl, hc¡eÉa¡l, Bõ¡qlÚ f¢Ð a je¡¢ehnl, HL¡¿¹ ¢hn¡Ä pl, pqen£ma¡l
Ju¡mÚ LÅ¡e¡-"B¢a Cu¡N-§ p¡ g£-q¡- Ju¡mÚ j¡q¡î¡¢a Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ pqÚ¢hq£õ¡k£-e¡ BMhÚ ¡l¡ýj
J AÒfa¢¤ øl; (H…m¡l pj¤ â H e§l) Xh¤ ®cu Hhw jq¤ ¡îal pj¤ âJ; (c¤l©c J p¡m¡j) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡yclL ýk§l pwh¡c ¢cuRe,
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 67 f¡l¡-
01
Bæ¡q§- p¡î¡q¡ Ju¡ N¡-®p¡u¡ g£- h¡q¢lnÚ n¡g¡-"B¢a ¢h¢jLÅc¡-¢l BmÚ¢g p¡e¡¢aJy Ju¡ h¡-¢lL
¢a¢e a¡ph£q f¡W LlRe Hhw Xh¤ ¢cuRe n¡g¡"Bal pj¤â HL q¡S¡l hRl f¢lj¡Zz ®fÐlZ Ll hlLa
Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c LÅ¡aÅ¡l¡-¢a ¢amÚL¡mÚ Bhý¢l L¤õ¤ LÅ¡aÅl¡¢ajÚ ¢jeq¡- ¢h¢jp¢m k¡lÚl¡¢ae
J p¡m¡j (a¡y cl Efl) JC pj⤠pj§ ql ¢h¾c…¤ m¡l pwMÉ¡ep¤ ¡l, ®k ¢h¾c¤…m¡l jdÉ f¢Ð a¢V ¢h¾c¤ JC AZl¤ ja k¡
¢gmÚ BLÅÚ¢m Ju¡mÚ j¤cÚ¢lL¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡
luR ¢hhL J h¢¤ Üjš¡uz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll, Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, (¢k¢e) ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡,
Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉõ¡k£- p¡î¡q¡ Ju¡ N¡-p¡u¡ ¢gpÚ
®a¡j¡l lp§m, ®a¡j¡l ¢fÐu q¡h£h J Bpm£ eh£, ¢k¢e a¡ph£q f¡W LlRe Hhw Xh¤ ¢cu (Bõ¡qlÚ LŤcla) fkÑ hrZ LlRe
p¡-e£- ¢hBmÚg¡uÚ¢e Ju¡pÚ p¡-¢m¢p ¢hp¡m¡-¢pJyÚ Ju¡ q¡-L¡k¡- q¡m¤Çj¡ g£ ¢amÚL¡mÚ BhÚý¢lm
¢àa£u pj¤ â, c¤'q¡S¡l hRl k¡hv Hhw aaª £u pj¤â (Xh¤ ¢cuRe) ¢ae q¡S¡l hRl k¡hv, Ae¤l©f œ²j¡ep¤ ¡l JC cn pj¤ â (X¤h ¢cuRe)
"Bnl¡¢a Ju¡ a¡ph£-ýq§- ¢gm BM£-¢l p¤î§-ýeÚ LŤŸ§-p¤e Hu¡- Bõ¡-ý Hu¡ L¡l£-j¤ p¤Çj¡
Hhw phÑ no pj¤ â a¡ly a¡ph£q ¢Rm- "pî¤ §ýe', "L¤ŸÅ §pe¤ ', "Hu¡ Bõ¡ý' Hhw "Hu¡ L¡l£j'¤ ; Aaxfl
EM¢lS¡ ¢jeý h¡'c¡ ¢amL¡m A¡kÚ¢je¡¢a Ju¡ ES¢mp¡ "Bm¡- ¢hp¡-¢aÅeÚ L¡-e¡
(a¡ly f¢hœ e§lL) a¡ ®bL ®hl Ll Be¡ quR JC c£OLÑ ¡m fl Hhw hp¡e¡ quR Hje jpecl Efl, k¡ ¢Rm
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 68 f¡l¡-
01
BJp¡"B ¢je¡m Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-Ju¡-¢a ¢hp¡hÚ"D-e¡ j¡lÚl¡a¡Jy Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢qmÚ
kj£e J Bpj¡epj§ql ®QuJ pšl…Z ®h¢n fÐnÙ¹ Hhw (c¤l©c-p¡m¡j) a¡yl hwndl J p¡q¡h£cl Efl,
m¡k£-e¡ BMh¡l¡ýj Bæ¡q§- L¡-e¡ g£-¢q c¡l¡S¡-a¤eÚ L¡p£-l¡a§y Ju¡ j¡LÅ¡-j¡-a¤eÚ "B¢muÉ¡a§y
k¡yclL ¢a¢e S¡¢eu ¢cuRe ®k, JC EyQ¤ jpec AeL Ù¹l J EyQ¤aj jkÑ¡c¡pj§q ¢Rm,
Ju¡ h¡-¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢cmÚ Bj¡-¢L¢e Ju¡mÚ BkÚj¡-¢emÚ m¡a£- L¡-e¡aÚ g£-
Hhw (ýk§l BLl¡j, a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl) hlLa J p¡m¡j ®flÐ Z Ll JC pjÙ¹ Ù¡Û e J L¡ml pwMÉ¡ep¤ ¡l ®k…m¡ ¢Rm
¢amÚL¡mÚ ýS¤¢h Ju¡mÚ ¢hq¡-¢l Ju¡mÚ j¡LÅ¡-j¡-¢amÚ j¤"BkÚkj¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
JC fcÑ¡pj§q, pj¤âpj§q Bl pÇj¡¢ea jq¡e jkÑ¡c¡pj§ql jdÉz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢ceÚ "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉmÚ
Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡'l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lp§m, q¡h£h J j§meh£,
m¡k£- E¢jl¡ e§-l¦q§- ¢hmÚ ¢LÅu¡-¢j Ju¡pÚ p¤S§-¢c Ju¡mÚ S¤m§-¢p Ju¡aÚ a¡n¡qÚý¢c g£-
k¡ly el§ L c¡¢y su, p¡Sc¡u, hp Hhw a¡n¡qÚýc AhÙ¡Û u (Ch¡ca jNÀ b¡L¡l) Bcn Ll¡ qu¢Rm, (kMe ¢a¢e)
¢amÚL¡mÚ j¡LÅ¡-j¡-¢a LÅ¡"D-c¤eÚ g£-q¡- Em§-g¡eÚ p¤Çj¡ L¤lÚ¢lj¡ ¢hmÚ M¡mÚJu¡¢amÚ M¡-pÚp¡u¡¢amÚ
JC pjÙ¹ Ù¡Û e J Ù¹l q¡S¡l q¡S¡l hRl k¡hv Ch¡ca la ¢Rmez Aaxfl ¢hno ¢eSÑea¡u a¡yL pÇj¡¢ea Ll¡ qu¢Rm
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 69 f¡l¡-
01
m¡a£- m¡- Cu¡'m¡j¤ Bpl¡-l¡q¡- Bq¡c¤jÚ ¢je¡m j¡Mm§-LÅ¡-¢a p¤Çj¡ ®p¡J¢il¡ Ju¡ i¤¢à"BmÚ
k¡l lqpÉ¡¢c pª¢øl ®LEC S¡ea f¡l e¡, Aaxfl a¡yl f¢hœ el§ L k¡ql£ pl§ a (®n¡i¡j¢™a Ll) l¡M¡ qu¢Rm
¢LÅeÚc£-m¤ "Bm¡nÚ n¡S¡l¡¢a L¡j¡- j¡lÚl¡ a¡gÚp£-m¤q§- q¡-k¡- j¡- ýu¡ Bp¡u¡qÚýlÚ ¢lJu¡-u¡-¢a
(¢hno jkÑ¡c¡j¢™a) hªrl Efl (®SÉ¡¢ajÑu) g¡e¤p, k¡l hÉ¡MÉ¡ f§ hÑ A¢ah¡¢qa quR, HV¡ h¡Ù¹h hZÑe¡…m¡l jdÉ ¢höÜaj
Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ BMh¡l¡ýj p¤Çj¡ h¡'c¡mÚ ¢MmÚLÅ¡¢a "E¢õLÅ¡mÚ ¢LÅeÚc£-m¤
Hhw (c¤l©c) a¡yl hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡yclL ¢a¢e AhNa LlRe; Aaxfl (pjc¤ u) pª¢øl fl (JC ®SÉ¡¢ajÑu) g¡ep¤ L T¤m¡e¡ quR
¢hp¡-¢LÅmÚ "BlÚ¢n g¡JLÅ¡pÚ p¡j¡-Ju¡-¢apÚ p¡hÚ"C Ju¡ h¡-¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c j¡-
pç Bpj¡el Efl Blnl Ù¹ ñl p¡bz hlLa J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll JC pjÙ¹ hÙl¤¹ pwMÉ¡ep¤ ¡l ®k…m¡l f¢lj¡Z (‘¡e£-…Z£cl)
m¡-Cu¤c¢lL¤ýmÚ "BLÅÚm¤ Ju¡ j¡-ýu¡ M¡-¢lS¤eÚ "BeÚ Cq¡-®aÅ¡u¡¢aaÚ a¡p¡Ji¤l¡-¢a Ju¡ k¡-Cc¤eÚ
¢hhL-h¤¢Ü ¢eZÑu Lla Arj Bl k¡ d¡lZ¡-LÒfe¡l BJa¡l h¢qi§Ña Hhw AeL FdÄÑ
"B¢eaÚ a¡pc£-LÅ¡-aÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
(phdlel) paÉ¡ue qaz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, ®a¡j¡l lpm§
Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉmÚ m¡k£- q¡¢gkÚa¡ e§-l¡q§ "Bm¡- p¡-¢LÅm "BlÚ¢n
®a¡j¡l q¡h£h J j§meh£, k¡yl e§lL a¤¢j jq¡eaj Blnl Ù¹ñ pwlrZ LlRz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 70 f¡l¡-
01
q¡š¡- Mm¡LÅÚa¡ B-c¡j¡ g¡Ju¡à¡'a¡q§- g£- S¡h£-¢eq£- L¡L¡JL¡¢heÚ c¤lÚ¢l¢uÉJy Ju¡
qkla Bcj Bm¡u¢qpÚ p¡m¡jL p¢ª øl f§hÑ fkÑ¿z¹ Aaxfl (JC e§lL) E‹Æmaj erœl eÉ¡u a¡ly Lf¡m Bj¡ea ®lMR,
Cu¤jÚ¢Le¤ ByC Cu¡L§-e¡ p¤S§-c¤mÚ j¡m¡-CL¡¢a Cm¡uÚ¢q Ju¡ CeÚ L¡-e¡ ¢gkÚ ®k¡u¡-¢q¢l
k¡a pñh qu ¢g¢lnaÚ ¡NZl p¡Sc¡qÚ (Ll¡) JC (e§ ll) ¢cLz k¢cJ fLÐ ¡nÉi¡h (HC p¡Sc¡q)Ú
¢mLÅl£-¢eq£- p¤Çj¡eÚa¤¢LÅm¡ Cm¡- B-h¡-Cq£- põ¡õ¡-ý Bm¡uÚ¢q Ju¡ p¡õ¡j¡ ¢jeÚ p¤mÚ¢heÚ
(JC el§ )hqeL¡l£ (qkla Bcj)'l fТa ¢Rmz Aaxfl JC e§l Ù¡Û e¡¿l¹ Ll¡ quR a¡ly f§hfÑ l¤ ¦ocl f¢Ð a (HLl fl HL) fùª cn ®bL
Cm¡- l¢q¢jJy Ju¡ ¢je¡lÚ l¢q¢j Cm¡- S¡h£-¢eq£- Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢qõ¡k£-e¡ h¡k¡m§-
f¢hœ NiÑ Hhw f¢hœ NiÑ ®bL a¡y cl e§l¡e£ mm¡Vz a¡ly hwndl Hhw p¡q¡h£cl Efl cl¤ ©c, k¡yl¡ hÉu LlRe
BeÚg¤p¡ýj Ju¡ BjÚJu¡-m¡ýj ¢m C'm¡-C L¡¢mj¡¢aL¡ Ju¡ a¡lS£-¢q ¢jõ¡¢aq£- Ju¡ c£-¢eq£-
¢eScl S¡e J j¡m ®a¡j¡l h¡Z£l fQÐ ¡l, a¡ly (p¡õ¡õ¡ý Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j) ¢jõ¡a J nl£ua'l ¢hSul SeÉz
Ju¡ h¡-¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c j¡- ¢gmÚ ¢Sh¡-¢m Ju¡mÚ ¢hq¡-¢l Ju¡mÚ ¢hm¡-¢c Ju¡mÚ Bjp¡u¡-¢l
hlLa J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll JCph ¢LRl¤ pwMÉ¡e¤p¡l, k¡ f¡q¡s-fhÑ a, pj⤠…m¡a, ®cn J nql…m¡a (luR)AbÑ¡v
¢je¡mÚ q¡S¡¢l Ju¡nÚ n¡S¡¢l Ju¡mÚ q¡¢uÉ Ju¡mÚ j¡¢uÉ¢a Ju¡ j¡e S¡"BmÚa¡q§- ¢jeÚ aÅ£-¢eqÚ-
f¡bl, hªr, S£¢ha J jªa Hhw a¤¢j k¡ ¢LR¤ a¡yl e§l¡e£ pšÆ¡ ®bL pª¢ø LlR (a¡a)z
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 71 f¡l¡-
01
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡ Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ
®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lp§m, q¡h£h
e¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉ õ¡k£- M¡m¡LÅÚa¡ e§-l¡q§- BuÚ Bkq¡lÚa¡q§- ¢jeÚ e§-¢lL¡ g¡õ¡-ý
j§m eh£, k¡yl e§lL a¤¢j p¢ª ø LlR AbÑ¡v fLÐ ¡n LlR ®a¡j¡lC e§ll TmL ®bL, ®kqa¤ Bõ¡qÚ
e§-l¦pÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Bl¢à j¡p¡m¤ e-§ ¢lq£- L¡¢jnL¡-¢aeÚ BuÚ ýu¡ ®k¡u¡-¢ql¤Jy Ju¡ jk¤ ¢ql¦e
el§ Bpj¡e J kj£elz a¡ly e§ ll cøª ¡¿¹, ®Ql¡N p¢‹a b¡Ll ja, k¡ ¢eSJ pؤ fø Hhw AflLJ p¤ØføL¡l£
g£- ýS¤¢hpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Bl¢à L¤eÚa¤ L¡eÚk¡jÚ j¡M¢guÉ¡eÚ g¡ BqÚh¡hÚa¤
Bpj¡epjq§ J kj£el fc¡Ñ pj§ q (®kje Bõ¡qÚ hmRe) "B¢j ¢Rm¡j …çi¡™¡l' Aaxfl fR¾c Llm¡j
BeÚ E'l¡g¡ g¡ M¡m¡LÅÚa¤ j¡- ¢gpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Bl¢à Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢h¢qmÚ
®k, B¢j f¢l¢Q¢a qh Aaxfl B¢j Bpj¡epjq§ J kj£el phC p¢ª ø Llm¡jz Hhw(c¤l©c) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl,
m¡k£-e¡ L¡-e§- Cu¡a-§Å g-§ e¡ e§-l¡q§- g£- k¤S¡-S¡¢a h¡c¡¢eq£- h¡'c¡ j¡- Ju¡p¡m¡ j¡- Ju¡p¡m¡ Cm¡u¢Ú q
k¡ly ¡ a¡yl f¢hœaj el§ L a¡Ju¡g Llae a¡ly e§l¡e£ nl£ll Bue¡u b¡L¡hÙ¡Û u, JC e§l JC ÙÛ¡e ®f±Ry ¡l fl ®pM¡e ®f±yRR
¢je p¡uÚ¢lpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Bl¢à Ju¡ h¡-¢lL Ju¡ p¡¢õj ¢h"Bc¡¢c j¡- M¡m¡LÅÚa¡
Ab¡Ñ v Bpj¡epj§q J kj£el ïjZ Hhw hlLa J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll JC pLm hÙ¹¤l pwMÉ¡e¤p¡l k¡ a¢¤ j pª¢ø LlR
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 72 f¡l¡-
01
¢jeÚ k¡-¢mL¡eÚ e§-¢l j¡- g£- BahÅ ¡-¢LÅpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡ j¡- g£-q¡- Ju¡ j¡- a¡qaÚ ¡q¡- Ju¡ j¡- ¢gmÚ
JC e§l ®bL, k¡ Bpj¡e…m¡l Ù¹lpj§q J Bpj¡epj§ql AiÉ¿¹l J ¢eQ Hhw
Bl¢àz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce "Bh¢cL¡ Ju¡ lp§-¢mL¡
kj£e luRz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l M¡p h¡¾c¡, lp§m,
Ju¡ q¡h£-¢hL¡eÚ e¡¢h¢uÉmÚ E¢Çj¢uÉõ¡k£- BJ ®p¡u¡maÚ ¡ e-§ l¡q§- ¢jeÚ Bpm¡-¢h B-h¡-Cq£- Cm¡- Bh£-¢q
q¡h£h J j§meh£, k¡yl f¢hœaj el§ L a¢¤ j ®f±y¢RuR a¡ly ¢faªfl¤ ¦ocl fªùcn, a¡yl pÇj¡¢ea ¢fa¡ qkla
"Bh¢cõ¡-¢qmÚ j¤gÚc¡- ¢hmÚ LŤlÚh¡-¢e Ch¢e "Bh¢cmÚ j¤šÆ¡¢m¢hhÚ¢e q¡-¢n¢jhÚ¢e
Bhcõ¤ ¡qÚ fk¿Ñ ¹, k¡yl ¢g¢cu¡ül©f(HLn' EV)®LÅ¡lh¡e£ Ll¡ quR, ¢k¢e Bhc¤m jš¤ ¡¢mhl fœ¤ , (¢a¢e) q¡¢njl f¤œ, (¢a¢e)
"BhÚ¢c j¡e¡-¢ghÚ¢e LŤp¡¢uÉhÚ¢e ¢Lm¡-¢hhÚ¢e j¤lÚl¡a¡ Ju¡ L¡-e¡ ChÚe¤ L¡'¢hhÚ¢e
ÚBhÚ c j¡e¡gl fœ¤ , (¢a¢e) L¤p¡C'l f¤œ, (L¤p¡C) ¢Lm¡hl fœ¤ , (¢a¢e) jl¤ lÚ ¡qÚl fœ¤ z Bl ¢a¢e L¡'h'l fœ¤ , (¢a¢e)
m¤u¡C¢uÉhÚ¢e N¡-¢m¢hhÚ¢e ¢gqÚ¢lhÚ¢e j¡-¢m¢LhÚ¢eeÚ e¡à¡¢lhÚ¢e ¢Le¡-e¡a¡ ¢gkÚ k¡j¡-¢e
mu¤ ¡C'l f¤œ, ¢a¢e N¡¢mhl fœ¤ , ¢a¢e ¢gqÚll f¤œ, ¢a¢e j¡¢mLl f¤œ, ¢a¢e e¡àll fœ¤ , ¢a¢e ¢Le¡e¡l fœ¤ (¢k¢e) Bfe k¤N (MÉ¡a ¢Rme)
Ju¡ B-¢mq£- Ju¡ p¡qÚ¢h¢qmÚ m¡k£-e¡ LÅ¡-m§- Cæ¡q§- ChÚe¤ M¤k¡uÚj¡a¡hÚ¢e j¤cÚ¢lL¡a¡hÚ¢e
Bl (c¤l©c-p¡m¡j) a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl, k¡yl¡ hmRe ®k ¢a¢e (¢Le¡e¡) M¤k¡uj¡l f¤œ ¢Rme, Bl ¢a¢e j¤c¢lL¡l f¤œ, ¢a¢e
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 73 f¡l¡-
01
CmÚu¡-p¡hÚ¢e j¤à¡l¡hÚ¢e e¡k¡-¢lhÚ¢e j¤"B¢ŸhÚ¢e "BcÚe¡-e¡ Ju¡ h¡-¢lLÚ Ju¡ p¡¢õj
(¢a¢e) C¢mu¡pl f¤œ (¢a¢e) j¤à¡l'l fœ¤ (¢a¢e) e¡k¡ll fœ¤ (¢a¢e) j"¤ BŸ'l f¤œ (¢a¢e) Bce¡el; Hhw hlLa J n¡¢¿¹ Aha£ZÑ Ll¦e
¢h"Bc¡¢c L¤¢õ B¢hJy Ju¡ ChÚ¢eJy Ju¡ L¤¢õ e¡p¡¢hJy Ju¡ k£-e¡p¡¢hJy Ju¡LÅ¡c LÅ£-m¡ L¡k¡h¡eÚ
fÐ aÉL ¢fa¡, fœ¤ , hwn J hwndll pwMÉ¡e¤p¡l Hhw L¢ba BR ®k, hwn£u n¡Sl¡ hZeÑ ¡L¡l£l¡ œ¦¢V LlRe
e¡pÚp¡-h§-e¡ g¡JLÅ¡mÚ "BcÚe¡-¢ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢cJy
Bce¡el FdaÄÑ e fl§ ¦oNZl ®rœz ®q Bõ¡qÚ c¤l©c J p¡m¡j ®fÊlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢e õ¡k£- L¡a¡h¡õ¡-ýpÚj¡q§- g¡JLÅ¡mÚ "BlÚ¢n
Hhw Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l hwndlcl Efl, Bõ¡qÚ k¡ly e¡j ¢m¢fhÜ LlRe Blnl Efl
L¡Å hmÚ ¡ M¡mÚ¢LpÅ Ú p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ BlàÚ £-eÚ; Ju¡ e¡î¡Býõ¡-ý Ju¡ B-c¡j¤ h¡ueÚ ¡mÚ j¡-C Ju¡aÚ a£Å -ezÚ
Bpj¡epj§q J kj£epjq§ p¢ª øl f§ hÑz Bl a¡y L eh¤ u§ al jkÑ¡c¡u A¢d¢ùa LlRe kMe Bcj f¡¢e J j¡¢Va (¢j¢nÐa) ¢Rmez
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢e
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl,
õ¡k£- m¡Çj¡qÚa¡kÚk¡mÚ "Blö Ju¡àaÅ¡l¡h¡ L¤¢ah¡ "Bm¡u¢qpÚ j¤q§- g¡p¡L¡e¡
k¡yl n¡e H ®k, kMe BlÚn fÐL¢Çfa J A¢ÙÛl quR, aMe ®pV¡l Efl a¡yl e¡j ¢m¢fhÜ Ll¡ qu¢Rm Aaxfl a¡ quR ¢ÙlÛ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 74 f¡l¡-
01
Ju¡ aÅ¡l¡h¡ Ju¡ BEJu¡m¤ j¡- L¡a¡h¡mÚ LÅ¡m¡j¤pÚ j¤ým L¡l£-j¤ Ju¡ B'm¡e¡ "Bm¡uÚ¢qpÚ
J Evgõ¤ z Bl Lmj phfÑ bÐ j k¡ ¢mMR, a¡ qµR- a¡ly C j¢qj¡¢eaÄ e¡j Bl ®O¡oZ¡ LlR a¡ly C Efl
p¡m¡-a¤ Ju¡aÚ a¡pm£-j¤ Ju¡ L¡a¡h¡õ¡-ýpÚj¡q§mÚ j¡eÚ"F-a¡ "Bm¡- g¤p¡-¢pmÚ
p¡m¡a J p¡m¡j h¢oÑa ®q¡Lz Bl Bõ¡qÚ f¡L a¡yl fÐnw¢pa e¡jL ¢m¢fhÜ LlRe
m¤'m¤'C Ju¡mÚ Cu¡-Lŧ-az Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
j¢Z-j¤š²¡ J fcÈl¡Nj¢Zl Bw¢V…m¡l Eflz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢e õ¡k£- L¡a¡h¡ õ¡-ýpÚ j¡q§- ¢gmÚ BmÚJu¡-¢q
Hhw Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l hwndll Efl, Bõ¡qÚ f¡L k¡ly e¡j jh¤ ¡lL ¢mMRe el§ ¡e£ gmLpj§ q
Ju¡mÚ L¤a¤¢h, Ju¡ "Bm¡- BaÅl¡-¢gmÚ ýS¤¢h, Ju¡ "Bm¡- e¤q§-¢lm q§-¢lm "D-¢e
Hhw (Bpj¡e£ pq£g¡ J) ¢La¡hpj§q, fc¡Ñ l ¢Le¡l¡pj§ q, ®hqnÚa£ Buam¡Qe¡ ql§ cl hrpj§ q,
Ju¡ h¡uÚe¡ B'u¤¢emÚ j¡m¡-CL¡¢amÚ q¡-gÚg£-e¡ Ju¡ "Bm¡- BJl¡-¢LÅ n¡S¡¢lmÚ ¢Se¡-e;
BlnÚ f¢lhùeL¡l£ ¢g¢lnÚa¡cl el§ ¡e£ ®Q¡M…m¡l jdÉi¡N Hhw ®hqnÚal hrª l¡¢Sl fœ-fõh,
Ju¡ "Bm¡- Ju¡l¡¢LÅmÚ Ju¡lÚ¢c Ju¡lÚ l¡uÚq¡-e; Ju¡ "Bm¡- ¢mp¡-¢emÚ LÅ¡m¡¢jmÚ j¡ep§-¢h
®N¡m¡f J k¡ha£u g¤ml f¡f¢sa Hhw (Bõ¡qÚl) ¢ÙÛ¢lLªa Lmjl j¤Mz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 75 f¡l¡-
01
Ju¡ "Bm¡- LŤ桢amÚ m¡JÚ¢qmÚ j¡qÚg§-¢k j¡La§-h§y Ju¡ "Bm¡- Ju¡l¡¢LÅ n¡S¡l¡¢a
Bl¡ ¢m¢fhÜ luR m¡JqÚ j¡qÚg§kl phÑ¡µQ (J fbÐ j Rœ) ah§ ¡ e¡jL ¢hno hª rl f¡a¡pj§q,
aŧ-h¡ Ju¡ ¢pcÚl¡¢amÚ j¤eÚa¡q¡- Ju¡ "Bm¡- j¡g¡-¢l¢LÅ a£-S¡-¢eeÚ e§-¢l Ju¡mÚ h¡q¡-z
¢pcl¡a¤mÚ j¤ea¡q¡uÚ Hhw e§l¡e£ J ®p±¾ckÑj¢™a a¡Spj§ql jdÉi¡N z
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢e
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw a¡ly f¢hœ hwndll Efl
õ¡k£- L¤¢ah¡pÚj¤q§- "Bm¡- "BlÚ¢nL¡ LÅ¡hm¡ M¡mÚ¢LÅmÚ BEJu¡m£-e¡ Ju¡m B-¢Ml£-e¡
k¡yl f¢hœ e¡j f§hÑ J flha£Ñcl pª¢øl f§hÑ ®a¡j¡l Blnl Efl ¢m¢fhÜ Ll¡ quR
Ju¡ Cpj¤q§- j¡La§-h¤eÚ g£- c£-Ju¡-¢emÚ j¤BC¢uÉc£-e¡ Ju¡ "Bm¡- BaÅl¡-¢g ¢Mu¡-¢j
Hhw a¡ly e¡j j¤h¡lL ¢m¢Ma luR n¢š² J rja¡fÐ u¡NL¡l£ (¢g¢lna¡cl) cçl, C¢õuÉ£eh¡p£cl a¡yh…¤ m¡l ¢Le¡l¡u
BqÚ¢m C¢õuÉ£-e¡ Ju¡ "Bm¡mÚ …lÚg¡-¢a Ju¡mÚ LŤp§-¢l Ju¡ "Bm¡- L¤Åh¡-¢hmÚ h¡uÚ¢amÚ j¡'j§-¢l
Hhw ®hqnÚal p¤ljÉ Lr…m¡a J A–¡¢mL¡pj§q Bl h¡ua¤m j¡'j§ll …ð¤S…m¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- g¡e¡¢emÚ BNp¡u¡-¢e Ju¡mÚ BnS¡-¢l Ju¡ "Bm¡- ¢aÅl¡-¢kmÚ BqÚS¡-¢l Ju¡mÚ BeqÚ ¡-lÚz
Hhw S¡æ¡a£ hªrl¡¢S J n¡M¡…m¡l ANËi¡N, Bl (S¡æ¡a£) f¡bl J eql…m¡l L¡l¦L¡kÑ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 76 f¡l¡-
01
Ju¡ "Bm¡- M¡-a¡¢j p¤m¡uÚj¡-e¡ "Bm¡uÚ¢qpÚ p¡m¡-j¤ Ju¡ "Bm¡- BLe¡-¢gmÚ ¢Se¡-¢e Ju¡
Hhw qkla pm¤ ¡uj¡e Bm¡u¢qpÚ p¡m¡jl Bw¢V jh¤ ¡lL Hhw ®hqnÚal fТa¢V ®L¡Z¡u ®L¡Z¡u Bl
"Bm¡- M¡-a¡¢j e§-¢qJy Ju¡ Chl¡-q£-j¡mÚ Mm£-¢m Ju¡ "Bm¡- M¡-a¡¢j c¡-F-c¡ Ju¡ Cpj¡-"D-mz
qkla e§q J qkla ChСq£j Mm£m'l Bw¢Va Hhw qkla c¡Fc J qkla Cpj¡Dm'l Bw¢Vaz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢e
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl J a¡yl hwndll Efl,
õ¡k£- CpÚj¤q§ j¡La§-h¤e "Bm¡- S¡-¢e¢hpÚ p¡g£-e¡¢a Ju¡ g£- m¡JÚ¢qjÚ ¢jeÚ k¡q¡¢heÚ
k¡ly e¡j j¤h¡lL ¢m¢fhÜ ¢Rm qkla e§q Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j'l S¡q¡Sl ¢Le¡l¡u Hhw ®p¡e¡m£ gmL,
a¡qÚa¡ ¢Sc¡-¢lmÚ …m¡-j¡uÚ¢e Cu¡a£-j¡uÚ¢e ¢gmÚ j¡c£-e¡¢a Ju¡ j¡La§-h¤jÚ ¢heÚ e§-¢lmÚ Bqj¡¢l
nql¢Vl c¤'Cu¡a£j h¡mLl fСQ£ll ¢eQ Bl m¡m lPl e§l à¡l¡ ¢m¢Ma luR
"Bm¡- n¡-¢aÅCmÚ g¤l¡-¢a Ju¡mÚ L¡Jp¡¢l Ju¡ ¢heÚ e§-¢l ¢gaÚ a¡Jl¡-¢a Ju¡mÚ CeS£-¢m
®g¡l¡a J L¡Ep¡ll a£l Hhw ¢hno e§l à¡l¡ a¡Jl¡a, CeS£m
Ju¡kÚ k¡h§-¢l Ju¡ "Bm¡- ¢Sh¡-¢qmÚ q§-¢a Ju¡ "Bm¡- S¡h£-¢e j¡m¡¢LmÚ j¡J¢a
J k¡h§ l, j¡Rpj§ql Lf¡m Hhw jaª ɤ ca§ ¢g¢lna¡ (qkla Bkl¡Dm Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j)'l Lf¡m
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 77 f¡l¡-
01
Ju¡ j¡La-§ h¤jÚ ¢hmÚ L¡Å m¡¢jmÚ je¤ £-¢l "Bm¡- ¢mp¡-¢e j¤eL¡¢lJy Ju¡ e¡L£-¢lJy Ju¡ "Bm¡- Su¤ §-¢h
Hhw ¢m¢Ma luR e§l¡e£ Lmj à¡l¡ j¤eL¡l-e¡L£l'l lpe¡u, Bl¡ (¢m¢Ma luR)
ým¡¢mpÚ p¤eÚc¤¢p Ju¡ "Bm¡- BhJu¡-¢h q¡k¡u¡-C¢lm LŤcÚ¢p Ju¡pÚj¤q§- j¡La§-h¤eÚ
ph¤S ®lnj£ ®f¡n¡Lpj§ ql fLV Hhw f§axf¢hœ h¡wm¡…m¡l gVLpj§ qz a¡ly e¡j ¢m¢fhÜ Ll¡ quR,
"Bm¡u¢q Bgà¡m¤pÚ p¡m¡-¢a Ju¡ BkÚL¡pÚ p¡m¡-¢j ¢je LÅ¡h¢m Buy Cu¤Mm¡LÅ¡
a¡yl Efl phÑnÐù c¤l©c Hhw f¢hœaj p¡m¡j h¢oÑa ®q¡L,
¢Shl¡-D-m¤ ¢hBmÚg¡u "B-¢jJy Ju¡ j¡La§-h¤eÚ "Bm¡- L¤¢õ "Bm¡¢je ¢gmÚ S¡æ¡¢a Ju¡ L¡-e¡mÚ
¢ShСDm Bm¡u¢qpÚ p¡m¡jL pª¢øl c¤'q¡S¡l hRl f§h,Ñ Hhw ¢m¢fhÜ luR ®hqnÚ al f¢Ð a¢V fa¡L¡u Hhw
Cpl¡-E g£- lS¢he LÅ¡hm¡mÚ ¢qSl¡¢a ¢h p¡e¡¢aez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
(a¡yl) f¢hœ ¢j'l¡S lSh ¢qSlal HL hvpl f§hÑ qu¢Rmz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡¢kpÚ aÅg¡-ýõ¡-ý ¢jJy
Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw a¡ly hwndll Efl, k¡yL jq¡e Bõ¡qÚ ¢eh¡Ñ ¢Qa LlRe
i¤mÚ¢c Cpj¡-"D-m¡ Ju¡pÚj¤q§- j¡La§-h¤e "Bm¡- S¡hq¡¢a ¢Shl¡-D-m¡ Ju¡ "Bõ¡j¡ýÚ
qkla Cpj¡Dm'l BJm¡c ®bL Hhw a¡yl e¡j ¢m¢Ma luR qkla ¢ShСDm'l Lf¡m Hhw a¡y L ¢nr¡ ¢cuRe
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 78 f¡l¡-
01
õ¡-ýmÚ Bpj¡-B Ju¡pÚj¤q§- j¡La§-h¤e "Bm¡- h¡-¢h L¤¢õ p¡j¡-CJy Ju¡ S¡"Bm¡õ¡-ý
jq¡e Bõ¡qÚ (pjÙ¹ ¢LR¤l) e¡jpj§q Hhw a¡yl e¡j ¢m¢Ma luR f¢Ð a¢V Bpj¡el clS¡u Hhw Bõ¡qÚ
¢kLÚl¡q§- Lŧ-a¡Jy Ju¡ c¡Ju¡-Be, Ju¡pj¤q§- j¡La§h¤e "Bm¡- h¡-¢h S¡æ¡¢amÚ j¡'Ju¡-z
a¡yl ¢kLÚlL LlRe Bq¡l J fТaodLz a¡yl e¡j ¢m¢fhÜ luR S¡æ¡a¤m j¡Ju¡l gVLz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢emÚ
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw a¡ly hwndll Efl
j¡'¢e¢uÉ ¢hLÅ¡J¢mq£- "BkÚk¡ Ju¡ S¡õ¡ g£- j¤qL¡¢jaÚ a¡ek£-¢mõ¡k£-e¡ Cu¡š¡¢h"F-e¡lÚ
k¡yl Lb¡ hT¤ ¡e¡ quR JC jq¡j¢qj (Bõ¡q)'l Af¢lh¢aaÑ J jSh§a Aha£ZLÑ aª ¢La¡hl H h¡Z£a- k¡l¡ Ae¤plZ Ll
lp§-m¡eÚ e¡¢huÉ¡m E¢ÇjuÉ¡õ¡k£- Cu¡¢Sc§-e¡q§- j¡La§-h¡e "CeÚc¡ýjÚ ¢gaÚ
Bpm eh£-(Bõ¡qÚl) lp§ml; k¡yL a¡l¡ ¢m¢fhÜ (®cMa) f¡u a¡cl fТa Aha£ZÑ
a¡Jl¡-¢a Ju¡mÚ CeS£-mÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
a¡Jl£a J C”£mz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡Çj¡ Bl¡-c¡õ¡-ý Buy Cu¡Mm¤LÅ¡q§- ¢je Blà¡mÚ Bl¢à
a¡ly hwndll Efl, k¡yL Bõ¡qÚ kMeC pª¢ø Ll¡l CµR¡ Llme kj£el A¢a fR¾ce£u Awn ®bL,
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 79 f¡l¡-
01
Blà¡- BqÚ¢mmÚ Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-C Bj¡l¡ ¢Shl¡-D-m¡ ByC Cu¡'¢au¡ ¢hmÚ ¢LaÅ Å"B¢amÚ h¡uÚà¡-C
Hje j¢qj¡u, ®ke ¢a¢e kj£e J Bpj¡el A¢dh¡p£cl j¡T ph¡Ñ ¢dL fR¾ce£u qe, aMe ¢a¢e ¢Sh¡Ð DmL ¢ecnÑ ¢cme ®ke ¢eu Bp
Ju¡aÚ aÅ£-e¡¢amÚ h¡uà¡-C Ju¡ M¡m¡LÅ¡õ¡-ý S¡h£-e¡q§ ¢je¡aÚ aÅ£-e¡¢aõ¡a£- ¢qu¡ LÅ¡mÚh¤mÚ
¢hno p¡c¡ VL¤ l¡ Hhw e§l¡e£ p¡c¡ jm§ AwnV¤L¤ (®kM¡e e§ l jq¤ ¡Çjc£ N¢µRa ¢Rm)z Bl Bõ¡qÚ a¡yl mm¡VL kj£el JC e§lN¢µRa Awn ®bL p¢ª ø LlRe, k¡
Bl¢à Ju¡ h¡q¡-Eq¡- Ju¡ e-§ l¦q¡- Ju¡ j¡e¡-Eq¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
kj£el q©c¢f™, ®pV¡l Q¡L¢QLÉ, Bm¡ Hhw ®p±¾ckzÑ ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BL¡Å
j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- l¡g¡"B ¢Shl¡-D-m¤ aÅ£-e¡a¡q§-
j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw a¡ly hwndll Efl, k¡yl pª¢øl e§l¡e£ Ef¡c¡e ¢Sh¡Ð DmBm¡u¢qpÚ p¡m¡j a¤m HeRe
¢je BLl¡¢j h¤L"Å B¢ajÚ ¢hBnl¡¢g l¦ah¡¢aJy Ju¡ ¢lg"Ú B¢ae pǤ j¡ Ju¡à¡"B ¢Shl¡-D-m¤ a£Å -e¡a¡q§-
AaÉ¿¹ pÇj¡¢ea i§-M™ ®bL A¢a jk¡Ñ c¡ J pÇj¡el p¡b, Aaxfl a¡ly JC e§l¡e£ Ef¡c¡eL ¢Sh¡Ð Dm Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j Bj¡ea ®lMRe
¢h j¡JÚ¢à"CmÚ LÅhÚ¢lnÚ n¡l£-¢g Ju¡mÚ ¢jð¡¢lmÚ "B-¢mmÚ j¤e£-¢g Ju¡ Ju¡à¡"B
e§l¡e£ lJk¡ nl£g Hhw EyQ¤ jkÑ¡c¡pÇfæ ¢jðl nl£gl ÙÛ¡e Hhw
¢Shl¡-D-m¤ aÅ£-e¡a¡q§- ¢hBnÚl¡¢g h¤LÅ¡-"CmÚ Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-Ju¡-¢a h¡'c¡ BeÚ
qkla ¢ShСDm JC el§ ¡e£ Ef¡c¡eL Bpj¡e J kj£el ph¡Ñ vLªø J jk¡Ñ c¡pÇfæ Awn ®lMRe
: ®k pjÙ¹ q¡c£p nl£g J jm§ hQe ýk§l p¡õ¡õ¡ý a¡"Bm¡ Bm¡u¢q Ju¡p¡õ¡j'l p¢ª øl Ef¡c¡e ¢qph "a£Å e¡v' në hÉhq©a quR Hl
AbÑ pl¡p¢l j¡¢V eu; hlw "kj£el JC e§l¡e£ Awn, k¡a "e§l-C jq¤ ¡Çjc£' N¢µRa ¢Rmz' Hl ¢hnoZ "BmÚ-h¡uà¡'(p¡c¡) Hhw "LÅmhÚ ¤m BlàÚ ' (kj£el q©c¢f™),
"h¡q¡Em BlàÚ ' (kj£el Q¡L¢QLÉ), "e§l¦m BlÚà' (kj£el e§l) J "j¡e¡Em BlàÚ ' (kj£el ®p±¾ckÑ) CaÉ¡¢c à¡l¡ H AbÑ jdÉ¡q²p§ kÑl eÉ¡u pؤ fø quz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 80 f¡l¡-
01
®aÅ¡u¡-g¡ ¢hq¡- "Bm¡- S¡j£-"CmÚ j¡Mm§-LÅ¡-¢a Ju¡ LÅ¡h¡à¡ ¢Shl¡-D-m¤ ¢amL¡aÅÚ
pjNË p¢ª øl Efl fÐc¢rZ Ll¡l flz Bl ¢Sh¡Ð Dm Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j ü£u j¤¢ùa ¢eme JC el§ ¡e£
aÅ£-e¡a¡nÚ n¡q£-l¡a¡ Ju¡ ¢qu¡ h¡uà¡-EjÚ j¤e£-l¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
fТpÜ Ef¡c¡eL, k¡ ¢Rm AaÉ¿¹ e§l¡e£ p¡c¡z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ®aÅ¡u¡-g¡¢amÚ j¡m¡-CL¡a¤
BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw a¡ly hwndll Efl, k¡ly e§l¡e£ Ef¡c¡e ¢eu fÐc¢rZ LlRe ¢g¢lnÚa¡NZ
¢haÅ£-e¡¢aq£- q¡Jm¡mÚ "BlÚ¢nmÚ Bk£-¢j Ju¡mÚ L¤lÚ¢p¢uÉmÚ L¡l£-¢j Ju¡ ®aÅ¡u¡-g¡¢amÚ
jq¡e BlÚn J pÇj¡¢ea L¤lp£l Qa¤f¡Ñn Hhw fÐc¢rZ LlRe
j¡m¡-CL¡a¤ ¢haÅ£-e¡¢aq£- g£- L¤¢õpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Blà£-e¡ Ju¡ g£- j¡"B-¢LÅ¢cmÚ
¢g¢lnÚa¡NZ a¡yl e§l¡e£ Ef¡c¡e pqL¡l fТa¢V Bpj¡e J kj£e Hhw
"CkÚ¢k Ju¡aÚ a¡jL£-¢e Ju¡ "E¢Se¡aÚ aÅ£-e¡a¤q§- ¢hj¡-CaÚ a¡pe£-¢j Ju¡ …¢jp¡aÚ g£-
pÇj¡e J jk¡Ñ c¡l AhÙÛ¡eÙmÛ J i¡™¡lpj§ q Hhw a¡ly e§l¡e£ Ef¡c¡eL a¡pe£jl f¡¢e à¡l¡ ¢j¢nuRe J Q¤h¡e¡ quR
j¡"D-¢e S¡æ¡-¢aeÚ e¡"D-jÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce
S¡æ¡a¤eÚ e¡Dj'l üµR Smz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 81 f¡l¡-
01
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- h¡c¡Bõ¡-ý ¢hM¡mÚ¢LÅ e§-¢lq£- Ju¡ M¡a¡j¡ LÅhÚm¡
Hhw a¡yl hwndll Efl; k¡yl e§lpª¢øl j¡dÉj Bõ¡qÚ öl¦ LlRe Hhw pj¡ç LlRe, pª¢ø
M¤l©-¢SmÚ M¡m¢LÅ ¢je¡mÚ "Bc¡¢jz Ju¡ m¡Çj¡- Bl¡-c¡õ¡-ý M¡mÚLÅ¡mÚ Be¡-¢j h¡c¡B
A¢ÙaÛ Å¢hq£e ®bL A¢ÙÛapÅ Çfæ qJu¡l f§hÑ (eh¤ §ual flÇfl¡L)z Bl kMe Bõ¡qÚ j¡Mm§LÅ cl pª¢øl CµR¡ Llme, aMe
¢hM¡m¢Ú LÅ e§-¢lq£- "Bm¡u¢Ú qpÚ p¡m¡-a¤ Ju¡pÚ p¡m¡-j¤ Ju¡ m¡Çj¡- M¡m¡LÅ¡õ¡-ý e-§ l¡q-§ Ju¡ p¡EJu¡-ý
a¡ly (Bm¡u¢Ú qpÚ p¡m¡a¤ Ju¡pÚ p¡m¡j'l) e§l pª¢øl j¡dÉj a¡ Blñ Llmez Bl kMe Bõ¡qÚ a¡ly el§ pª¢ø Llme J Nse j¤h¡lLl f§ZaÑ ¡ ¢cme,
B'm¡e¡ ¢hpÚp¤S§-¢c ¢mj¡Jm¡-ý Ju¡ BLp¡l¡ a¡ph£-q¡q§- Ju¡ c¡"B-ý Ju¡ m¡Çj¡- M¡m¡LÅ¡õ¡-ý
aMe ¢a¢e a¡ly j¤¢ehl EŸn fLÐ ¡nÉ p¡Sc¡qÚ ¢ehce Llme, AaÉ¡¢dL q¡l a¡ly a¡ph£q hZeÑ ¡ Llme Hhw a¡ly clh¡l ®c¡"B Llmez Bl kMe Bõ¡qÚ pª¢ø Llme
B-c¡j¡mÚ j¡hÚl©-l¡ Bmh¡p¡ýõ¡-ý k¡-¢mL¡eÚ e§-l¡ Ju¡ ¢je BSÚ¢m BeÚJu¡-¢l¢qmÚ
a¡ly ¢fuÐ h¡¾c¡ BcjL aMe JC e§ll f¢Ð a¢hð a¡yl Efl ¢hno ®f¡o¡Ll©f f¢Ð ag¢ma Llme Hhw a¡y L f¢lhøeL¡l£ e§ll¡¢nl L¡lZ
ja¤ ¡c¡-¢lL¡¢a p¡S¡c¡ ¢mB-c¡j¡mÚ j¡m¡-CL¡a¤ Ju¡ L¡-e¡ e§-l¦q§- Cu¡a¡m¡'m¡E g£- ®k¡u¡qÚ¢l B-c¡j¡
¢g¢lnaÚ ¡NZ Bcj(Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j)L p¡Sc¡qÚ LlRe Hhw a¡yl el§ fЋƢma ¢Rm qkla Bcj'l ¢fW
Ju¡ "BlÚl¡g¡õ¡-ýmÚ j¡m¡-CL¡a¡ g¡àm¡q§- ¢je LÅ¡hÚ¢m BCy Cu¤'l¡g¡ B-c¡j¤ Ju¡ e¡pÚm¤q§-
qkla Bcj J a¡yl hwndlNZ f¢l¢Qa qh¡l f§hÑ ®bL Bõ¡qÚ a¡ly jq¡e jkÑ¡c¡ ¢g¢lnaÚ ¡clL S¡¢euRe
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 82 f¡l¡-
01
Ju¡ L¡-e¡ B-c¡j¤ Cu¡a¡"B‹¡h¤ ¢jeÚ L¡pl¡¢a e¡k¢lm j¡m¡-CL¡¢a Cm¡uÚ¢q ¢hmÚ "Eu§-¢e j¤eÚk¤
Hhw BcjBm¡u¢qpÚ p¡m¡j, ¢g¢lnÚa¡NZ e§l¡e£ Qr¤ à¡l¡ a¡ly fТa A¢dL f¢lj¡Z cª¢øf¡a Ll¡u BÕQ¡k¡Ñ ¢eÄa qme
BJc¡"Býõ¡ý e§-l¡ýmÚ j¡LÚe§-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
kMe ®bL Bõ¡qÚ ýk§l'l …ç e§lL a¡ly L¡R Bj¡ea ®lM¢Rmez ®q Bõ¡qÚ c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce ®p¡u¡-¢q¢hpÚ p§-l¡¢amÚ j¤LÅ¡Ÿ¡p¡¢amÚ j¤e¡kÚk¡m¡¢a
Hhw Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl, ¢k¢e Hje BL¢ª al A¢dL¡l£, k¡ f§axf¢hœ,
¢jeÚ p¡j¡-C LŤcÚ¢p N¡uÚ¢hmÚ ý¢iuÉ¡¢amÚ h¡-¢aÅe¡¢amÚ g¡-¢aq¡¢a ¢h¢jgÚa¡-¢qq¡mÚ Cm¡-¢q¢uÉ
®N¡fe pš¡l f¢hœ, Acnª É Bpj¡e ®bL Aha£ZÑ, ®k (f¢hœ BL¢ª a) ®M¡c¡fcÐ š Q¡¢h à¡l¡ E¾jš¤ ²L¡l£
¢mBhÚJu¡-¢hmÚ J¤S§-¢cmÚ LÅ¡-C¢j ¢hq¡- ¢jjÚ j¡aÅm¡"C ®k¡q§-¢lq¡-mÚ LÅ¡c£-¢j Cm¡pÚ
JC A¢Ù¹aÅl clS¡pj§qL, ®k…m¡ f¢Ð a¢ùa JC f¢hœ BLª¢a à¡l¡, ®pV¡l fСQ£eaj ¢hL¡nl pQ§ e¡ ®bL, ®pV¡l
¢aJu¡-C Ckq¡-¢lq¡- ¢mmÚL¡¢mj¡-¢aaÚ a¡-Çj¡-aÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
f¢lf§ZÑ h¡Z£pjq§ L kb¡kbi¡h fLÐ ¡n Ll¡ fkÑ¿¹z ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- p¡Bm¡ B-c¡j¤ lî¡q§ "Be
BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl, k¡yl pÇfLÑ ü£u lhl L¡R qkla Bcj ¢S‘p Ll¢Rme
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 83 f¡l¡-
01
k¡-¢mL¡eÚ e§-¢l Ju¡àÚ ¢àu¡-C g¡e¡-c¡-ý lî¤q§ k¡-¢mL¡ e§-l¦ M¡-¢a¢jlÚ lp§-¢m
JC e§l J ®SÉ¡¢a pÇfLÑ, aMe a¡yl lh a¡yL hmme, JV¡ qµR e§l phÑno lp§m J
Ju¡m B¢ðu¡-C Ju¡ L¡EJu¡e¡ýõ¡-ý ¢jeÚ e§-¢l¢qmÚ j¤h£-¢e Ju¡ B-c¡j¤ h¡uÚe¡mÚ j¡-C Ju¡aÚ a£Å -¢e
eh£lz Bl Bõ¡qÚ a¡y L p¢ª ø LlRe a¡yl Øfø e§l ®bL Hhw (aMe) Bcj j¡¢V J f¡¢el jdÉ (¢j¢naÐ ) ¢Rmz
Ju¡eÚa¡LÅ¡m¡ e§-l¦q§- Cm¡- Ju¡SÚ¢q B-c¡j¡ ¢jeÚ LÅhÚ¢m BCy Cu¡Mm¤LÅ¡õ¡-ým "BJu¡-¢mj¡
Hhw a¡ly (JC) el§ qkla Bcj'l ®Qq¡l¡u ÙÛ¡e¡¿¢¹ la quR Bõ¡qÚ SNapjq§ L pª¢ø Ll¡l f§hÑ
Ju¡eÚa¡LÅ¡m¡ e§-l¦ýmÚ h¡-¢ql¦ ¢je L¤¢õ ®p¡mÚ¢heÚ aÅ¢uÉ¢heÚ Cm¡- L¤¢õ l¡¢q¢jeÚ ®aÅ¡u¡-¢q¢lJy
Hhw a¡ly (JC) E‹Æmaj el§ Ù¡Û e¡¿¹¢la quR fÐ aÉL f¢hœ fùª j¤h¡lL ®bL fÐaÉL f¢hœ NipÑ j§ q,
Ju¡eÚa¡LÅ¡m¡ e§-l¦q§- Ju¡pÚa¡Ju¡- ¢jeÚ Ju¡SÚ¢q B-c¡j¡ Cm¡- Ju¡SÚ¢q E¢Çje¡- q¡EJu¡-B
Ù¡Û e¡¿¢¹ la quR J pl¡p¢l Qm ®NR a¡yl (JC) e§l qkla Bcj'l ®Qq¡l¡ ®j¡h¡lL ®bL Bj¡cl j¡ qkla q¡Ju¡'l ®Qq¡l¡u,
Ju¡eÚa¡LÅ¡m¡ e§-l¦q§- Cm¡mÚ LÅ¡e¡Ju¡-¢aaÅÚ ®aÅ¡u¡-¢ql¡¢a Ju¡mÚ Blq¡-¢jkÚ k¡¢LuÉ¡¢amÚ g¡-¢Ml¡¢a
Hhw Ù¡Û e¡¿¢¹ la quR a¡ly e§l (ýk§ll ¢faªL¤ ml) f¢hœ fªùpj§ q Hhw (j¡aLª ¤ml) ®N±lh¡‹Æm f¢hœ NipÑ j§ q
Ju¡ m¡jÚ Cu¡k¡mÚ e§-l¦q§- Cu¡kq¡l¦ g£- J¤S§-¢q B-h¡-C¢qmÚ Bj¡-¢S¢c Ju¡ Cu¡eÚa¡¢LÅm¤ ¢jJy
a¡yl e§l pc¡ ü£u pò¡¿¹ ¢faªL¤ml ®Qq¡l¡pj§q fÐL¡n ®fa b¡L Hhw ÙÛ¡e¡¿¹¢la qa b¡L
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 84 f¡l¡-
01
Ju¡-¢q¢cjÚ ¢jeýj Cm¡- Ju¡-¢q¢cJy Ju¡ m¡jÚ Cu¡k¡mÚ e§-l¦q-§ Cu¡eÚa¡¢LmÅ ¤ ¢hBjÚ¢l õ¡-¢q Cm¡- B¢epÚ
HLSe ®bL BlLSel L¡Rz a¡yl e§l Bõ¡qÚl Bcn ÙÛ¡e¡¿¹¢la qa b¡L
a¡L¡Å lÚl¡ ¢hJu¡S¢Ú q Bh£-¢q "Bh¢cõ¡-¢q Ju¡ m¡Çj¡paÚ ¡LÅ¡lÚl¡ e-§ l¦q§- g£-Ju¡SÚ¢q Bh£-¢q L¡Å -h¡m¡aýÚ m
®no fk¿Ñ ¹ a¡ly ¢fa¡ Bhc¤õ¡q'Ú l ®Qq¡l¡u ¢ÙlÛ quR Hhw kMe a¡ly el§ a¡ly ¢fa¡l ®Qq¡l¡u ¢ÙlÛ quR aMe ¢g¢lnaÚ ¡NZ a¡yl pÇj¤M Bpme
j¡m¡-CL¡a¤ ¢hš¡Jq£-¢c Ju¡aÚ a¡ekÚ £-qzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy
Bõ¡qlÚ HLaÅ J f¢hœa¡ hZeÑ ¡ Lla Llaz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Bhl¡k¡õ¡-ý ¢jeÚ ®k¡u¡qÚ¢l Bh£-¢q ¢mmÚ J¤S§-¢c
Hhw a¡ly hwndll Efl, k¡y L Bõ¡qÚ a¡ly ¢fa¡l fùª cn ®bL A¢Ù¹aÅSNa ¢hL¡¢na LlRe
p¡¢uÉc¡ BqÚ¢mmÚ L¡l¡¢j Ju¡mÚ S-§ ¢c Ju¡ Bhl¡k¡õ¡-ý ¢je ®k¡u¡q¢Ú l Bh£-¢q ¢mmJÚ u¡l¡- M¡ul¡mÚ "Ch¡-¢c
cu¡h¡e J c¡en£mcl pc¡Ñ l h¡¢eu Hhw Bõ¡qÚ a¡ly ¢fa¡l ¢fùcn ®bL ¢hL¡¢na LlRe pª¢øL¤ ml SeÉ phÑnùÐ ¢fuÐ h¡¾c¡L,
®aÅ¡lÚl¡Jy Ju¡ p¡-c¡ ¢hq£- "Bhc¤õ¡-¢q Ju¡ p¡j¡- Ju¡gÚa¡M¡l¡mÚ BlÚà¡ ¢hk¤q§-¢lq£- "Bm¡pÚ
a¡ly ¢fa¡ (qJu¡l ph¤ ¡c M¡S¡) Bhc¤õ¡qÚ ®eaaª Å ®fuRe Hhw EµQjkÑ¡c¡ pÇfæ quRez a¡ly C öiBaÈfLÐ ¡nl L¡lZ kj£e Bpj¡el Efl NhÑ LlR;
p¡j¡-C Ju¡ a¡e¡-q¡- ¢mBh£-¢qnÚ n¡l¡g¤mÚ Bp£-m¤ Ju¡mÚ j¡SÚc¤mÚ Bp£-m¤
a¡yl ¢fa¡l SeÉ ®j±¢mL B¢iS¡aÉ Hhw h¤¢eu¡c£ h¤k¤N£Ñ Q§s¡¿¹ fkÑ¡u Eæ£a quR
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 85 f¡l¡-
01
Ju¡ Bph¡q¡aÚ LlŤ ¡uöÚ e g£- e¡-c£- E¢Çjq£- B-¢je¡a¡ m¡Çj¡- Ju¡à¡u¡"BaýÚ Ju¡ ¢qu¡ B-¢je¡a§y
Bl ®L¡Å l¡un ¢el¡fš¡ m¡i LlR a¡yl j¢qup£ j¡ B¢je¡l jS¢mp J cu¡l R¡u¡u, kMe ¢a¢e a¡yL S¾j ¢cuRe, p¢aÉC ¢a¢e B¢je¡ (¢el¡fš¡l j§aÑfÐa£L);
Ju¡pÚa¡e¡-l¡ ¢hq£- h¡cl¦eÚ e¤h§Ju¡¢a Ju¡LÚa¡j¡m¡ Ju¡ h¡m¡N¡aÚ ¢hq£- EÇj¤q§- N¡-u¡a¡mÚ LÅ¡pÚ¢c
Bl a¡yl j¡dÉj e¤h§ual f§ZQÑ ¡yc Bm¡¢La quR J f¢lfZ§ aÑ ¡ m¡i LlR Hhw a¡ly j¢qup£ See£ a¡ly j¡dÉj Bn¡-BL¡´r¡
Ju¡m Bj¡mz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
J EŸnÉl n£oÑ ®f±y RRez ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw a¡yl hwndll Efl
j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- "Bm¡- e¡Sj¤ ¢pu¡-c¡¢aq£- Ju¡ p¡j¡- g£- B-g¡-¢LÅmÚ Bl¢àÚ
k¡yl pcÑ¡l£l erœ AeL EyQ¤ Ù¡Û e Efe£a quR, Eæ£a quR Bpj¡e-kj£el pjÙ¹ f¡Ð ¿¹ J ¢cN¿;¹
Ju¡pÚ p¡j¡-C Ju¡ a¡Çj¡ ¢hq£- ¢m Bh¡Ju¡C¢q L¤õ¤ g¡M¢lJy Ju¡ j¡S¡-c¡¢ajÚ ¢haŤm§-"C e¡S¢jpÚ
a¡ly pÇj¡¢ea j¡a¡¢fa¡l SeÉ a¡ylC j¡dÉj NhÑ J hk¤ N¤ £Ñl f¢Ð a¢V Ù¹l, ®p±i¡NÉl erœ Ecul L¡lZ
p¡"B-c¡¢a Ju¡pÚa¡e¡-l¡aÚ ¢he§-¢l¢qeÚ e¡¢uÉl¡-a¤ Ju¡j¡- q¡Ju¡aÚý BLÅaÅ¡u¡-l¦pÚ p¡j¡-Ju¡-¢a
fZ§ aÑ ¡ ASeÑ LlR; a¡ly C e§ l e§l¡e£ quR Aa¤É‹mÆ ph NqË -erœ Hhw k¡ ¢LR¤ Bpj¡epj§ql f¡Ð ¿Ù¹ mÛ f¢lhøe Ll BR;
Ju¡ a¡k¡Cu¡e¡aÚ ¢hk¤q§-¢l¢qcÚ c¤eÚu¡ Ju¡ q¡õ¡ ¢je¡nÚ n¡l¡¢g B'm¡- j¡la¡h¡¢ae "EmÚu¡-
a¡ylC n¤ifÐL¡n f¢ª bh£ p¾¤ cl quR Hhw ¢a¢e jkÑ¡c¡ J hk¤ N¤ £Ñl Bm£n¡e J EQy ¤Ù¡Û e Efe£a quRez
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 86 f¡l¡-
01
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l hwndll Efl
j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ýu¡ k¡"D-j¤mÚ BlL¡-¢e Ju¡ J¤¢mc¡ ¢je¡nÚ n¡qÚ¢laÚ a¡-¢p"C ¢je
¢k¢e ®M¡c¡u£ l¡SÉl j§m f¢lQ¡mLNZl fÐd¡e Hhw a¡yl öiS¾j quR
p¡e¡¢a M¡j¢pJy Ju¡ p¡h"D-e¡ Ju¡ ¢p¢š ¢jB¢aJy Ju¡ p¡m¡-p¡¢a B-m¡-¢gmÚ ¢maÅÚa§-g¡¢e
(e§q Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j'l) a§g¡el ¢ae q¡S¡l Run' fQ¡šl aj hoÑl ehj j¡pz
Ju¡ J¤¢mc¡ LÅ¡hÚm¡eÚ ¢pc¡-"CmÚ g¡SÚ¢l g£- n¡qÚ¢l h¤lÚ¢SmÚ q¡jÚ¢m ¢haÅ¡u¡-¢m"CmÚ LÅ¡j¡¢l
Q¡cy Bfe Lr AhÙ¡Û eL¡m ®jol¡¢nl Lrfb ¢h¢nø j¡p p¤hqÚ -C p¡¢cLÅ fÐØg¤¢Va qJu¡l f§hjÑ ¤q§ aÑ i¢§ jø quRe
Ju¡ J¤¢mc¡ g£- "Cnl£-e¡ ¢jeÚ Chl£-m¡ ¢je "B-¢jpÚ e¡u¢Ú e Ju¡ p¡j¡-e£-e¡ Ju¡ p¡j¡-¢e ¢jB¢ajÚ
Bl ¢a¢e 20 H¢fÐm 882aj p¡m öi S¾jNËqZ LlRe
¢jeÚ a¡-l£-¢MmÚ Cú¡ec¡¢l Ju¡ J¤¢mc¡ Ju¡nÚ n¡jp¤ ¢hBEJu¡¢mpÚ p¡J-¢l Ju¡kÚ k¤qÚl¡a¤
Cú¡¾c¡¢l hofÑ ”£l ¢qp¡h jaz ¢a¢e (kMe) S¾jNËqZ LlRe, (aMe) p§kÑ hªol¡¢nl f¡Ð b¢jL Awn, n¤œ²NqË
g£- Ju¡pÚ¢aÅq£- ¢hmÚq¡jÚ¢m Ju¡mÚ LÅj¡l¦ ¢gmÚ Bp¡¢c Ju¡ J¤¢mc¡ LÅ¡hm¡mÚ ¢qSl¡¢a
hoª l¡¢nl j¡T¡j¡¢Ta ¢L¿º ®jol¡¢nl ¢eLVal ¢Rmz Bl Q¡yc aMe ¢pwql¡¢na ¢Rmz ¢a¢e S¾jNËqZ LlRe ¢qSlal
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 87 f¡l¡-
01
¢hp¡m¡-¢pJy Ju¡ M¡jp£-e¡ p¡e¡a¡e ¢qm¡-¢muÉ¡a¡m "Bc¡cÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
53 hRl f§hÑ Q¡¾cpÐ ¡ml ¢qp¡h jaz ®q Bõ¡q! (ApwMÉ) cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- J¤¢mc¡ ¢gpÚ p¡-"B¢am
BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l hwndll Efl, ¢k¢e S¾jNËqZ LlRe
"B-¢nl¡¢a ¢jmÚ m¡uÚm¡¢amÚ Cpe¡u¢Ú e Ju¡' a¡c¡m¡ ¢m Cpe¡uÚ "Bn¡l¡ m¡umÚ ¡a¡eÚ M¡m¡a ¢je n¡qÚ¢lÚ
®p¡jh¡l l¡al cnj O¾V¡u aMe à¡cn lSe£ A¢ah¡¢qa qu¢Rm
lh£"CmÚ BEJu¡¢m Ju¡ J¤¢mc¡ ¢mp¡m¡-¢pJy Ju¡ ¢pš£-e¡ Ju¡ BlÚh¡"C ¢jB¢aJy Ju¡ Blh¡"B¢a B-m¡-¢g p¡e¡¢ajÚ
l¢hEm BEu¡m j¡pl, Bl ¢a¢e S¾jNËqZ LlRe qkla Bcj Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j
¢jjÚ j¡qÚh¡¢aÅ B-c¡j¡ "Bm¡uÚ¢qpÚ p¡m¡-j¤ ¢je¡m S¡æ¡¢a Ju¡ J¤¢mc¡ ¢hBEJu¡¢mmÚ q§-¢a ¢gpÚ
S¡æ¡a qa AhalZl 4,463 hRl flz ¢a¢e S¾jNËqZ LlRe j£el¡¢nl fСb¢jL fkÑ¡u
p¡-"B¢amÚ "B-¢nl¡¢a ¢jmÚ m¡uÚm¡¢amÚ Cpe¡uÚ¢e Ju¡ J¤¢mc¡ ¢h¢amÚL¡aÅÚ ®aÅ¡u¡-¢m"C Ju¡ ¢qu¡
®p¡jh¡l l¡al cnj O¾V¡uz ¢a¢e S¾jNqË Z LlRe JC erœ…m¡l Bfe Bfe AhÙ¡Û eÙÛ m jJS§c b¡L¡hÙ¡Û u,
aÅ¡Ju¡-¢m"EeÚ e¡¢huÉ£-e¡ p¡m¡Ju¡-aõ¤ ¡-¢q Ju¡ p¡m¡-j¤q§- "Bm¡u¢Ú q Ju¡ "Bm¡uÚ¢qj BSj¡"Dez Ju¡
hÙ¤¹ax JC erœ…m¡ qµR pÇj¡¢ea eh£NZl; Bõ¡qÚ'l ¢hno lqja J n¡¢¿¹ a¡yl Efl Hhw a¡ycl pLml Efl h¢oaÑ ®q¡Lz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 88 f¡l¡-
01
J¤¢mc¡ g£- "B-¢jmÚ g£-¢m Ju¡nÚ n¡jp¤ "Bm¡- BaÅl¡-¢geÚ e¡M£-mÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
Bl ¢a¢e S¾jNqË Z LlRe q¢Ù¹ (à¡l¡ Bhl¡q¡l L¡'h¡ Bœ²jZl)hoÑ Hhw kMe pk§ Ñ (L¡¢glcl) ®MS¤lN¡R…m¡l j¡b¡l Efl (AbÑ¡v X¤h k¡Ju¡l Efœ²j) ¢Rmz ®q Bõ¡q!Ú Aha£ZÑ Ll cl¤ ©c
Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡Çj¡
J p¡m¡j Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l hwndll Efl ¢a¢e kMe
pÚa¡LÅ¡lÚl¡ g£- h¡aÅÚ¢e E¢Çjq£- Ju¡pÚa¡Ju¡- Bj¡l¡õ¡-ýlÚ ¢làÚJu¡-e¡ ByC Cu¤k¡¢uÉe¡ S¡æ¡a¡mÚ
a¡yl j¢qup£ j¡ul f¢hœaj Ni¡Ñ nu AhÙ¡Û e NqË Z LlRe Hhw n¡l£¢lL Nse f¢lfZ§ Ñ qm, aMe Bõ¡qÚ ¢làJu¡eL S¡æ¡a¤m j¡Ju¡ p¢‹a Ll¡l ¢ecÑn ¢cme
j¡'Ju¡- Ju¡ LÅ£-m¡ ¢mE¢Çjq£- ¢gmÚ j¡e¡-¢j q¡j¡mÚ¢a ¢hM¡uÚ¢lmÚ Be¡-¢j Ju¡ e§-¢cu¡aÚ
Hhw üfÀ a¡ly j¢qup£ BÇj¡S¡eL hm¡ qm, ""a¤¢j NiÑ d¡lZ LlR phÑnÐù p¢ª øL'' Hhw Bq¡Æ e Ll¡ qm
EÇj¤q§- ¢hp¡J¢aeÚ a¡pj¡"Eq§- aŧ-h¡- ¢mp¡cÚu£Cy Cu¤l¢à"Eq§- Ju¡ LÅ¡-m¡mÚ B¢ðu¡-E ¢gmÚ
a¡ly BÇj¡S¡eL Hje në à¡l¡ k¡ ¢a¢e öe¢Rme, ""JC Ù¹el fТa j¤h¡lLh¡c k¡ JC j¡qhh§ L cd¤ f¡e Ll¡h'' Bl eh£NZ (Bm¡u¢qj¤pÚ p¡m¡j)
j¡e¡-¢j ¢mE¢Çjq£- q¡j¡mÚ¢a ¢hn¡jÚ¢pmÚ g¡m¡-¢q Ju¡ e¡S¢jq£- Ju¡ m¡Çj¡- Ju¡à¡u¡"BaÚý EÇj¤q§-
üfÀk¡N a¡ly BÇj¡S¡el EŸn hmme, ""Bf¢e pgma¡l jq¡e pk§ Ñ J erœL NiÑ d¡lZ LlRez'' Bl kMe a¡ly BÇj¡S¡e a¡y L AaÉ¿¹
"Bk£-k¡jÚ j¤L¡lÚl¡j¡e BJj¡- ¢hCph¡"Cq£- Cm¡pÚ p¡j¡-C Ju¡ m¡Çj¡- BnÚl¡LÅ¡ e§-l¦q§-
pÇj¡¢ea J jk¡Ñ c¡h¡e AhÙ¡Û u fpÐ h Llme aMe ¢a¢e ü£u B‰¤m à¡l¡ BL¡nl ¢cL C¢‰a Llmez A¡l kMe a¡yl e§l Qj¢La qm
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 89 f¡l¡-
01
¢gm J¤S§-¢c B'm¡e¡ ¢mõ¡-¢q ¢hpÚp¤S§-¢c Ju¡ j¤¢mBmÚ q¡l¡j¤ "CeÚc¡ j¡J¢m¢cq£- e§-l¡Jy
A¢Ùa¹ ÅSNa aMe p¡ScÚ ¡qÚ à¡l¡ Bõ¡qlÚ EŸnÉ ®O¡oZ¡ Llme Hhw (L¡h¡l) ®qlj a¡yl öi¡Njel j¤q§aÑ e§l ilfl§ qu¢Rmz
Ju¡ l¡LÅ¡p¡u¡mÚ h¡uaÚ m¤ Ú q¡l¡-j¤ "CecÚ ¡ Ju¡à"Cq£- g¡¢lq¡Jy Ju¡ p¤l©-l¡Jy Ju¡ S¡"Bm¡õ¡-ý c£-e¡q§-
Hhw a¡ly öiS¾jl pju pÇj¡¢ea L¡'h¡ Ol M¤n£ J Be¾c ®eQ JWR Hhw jq¡e Bõ¡qÚ a¡yl à£eLJ LlRe
j¤pÚa¡'¢mu¡mÚ m¡-j¤pÚa¡'m¡eÚ Ju¡ LÅ¡-m¡aÚ m¡q¤m L¡-Ce¡-a¤ "CeÚc¡ ¢im¡-c¡¢aq£- BqÚm¡jÚ
EµQjkÑ¡c¡ pÇfæ J ¢hSu£ ¢L¿º fl¡Ù¹ J ¢h¢Sa Lle¢e Hhw a¡yl öiS¾jl jq¤ §aÑ pjNË pª¢øSNa a¡yl EŸn hm JW¢Rm,
¢hmÚ q¡h£-¢h Ju¡ p¡qÚm¡Jy Ju¡ J¤¢mc¡ p¡-¢Sc¡eÚ Cm¡mÚ Bl¢à l¡-¢g"BlÚ l¡'p¡q§- Cm¡pÚ
""BqmÚ ¡e ¢hm q¡h£¢h Ju¡ p¡qÚm¡e'' (Bõ¡qÚl q¡h£hL deÉh¡c ü¡Naj)z ¢a¢e i¢§jù qu kj£el Efl p¡Sc¡la quRe, (Aaxfl) Bpj¡el ¢cL ü£u ¢nl j¤h¡lL Eš¡meL¡l£ ¢Rmez
p¡j¡-C Ju¡ i¤¢mc¡ g£- M¡Ju¡-¢l¢LÅ "B-c¡-¢aq£- Ju¡ B-u¡-¢a h¡¢uÉe¡-¢aq£-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
Bl ¢a¢e i§¢jù quRe ¢h¢iæ dlel Am±¢LL OVe¡hm£ Hhw pؤ fø ¢ecneÑ pjq§ pqL¡lz ®q Bõ¡q! Aha£ZÑ Ll c¤l©c
Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£-
J p¡m¡j Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l hwndll Efl, Bõ¡qÚ k¡ly
p¡Çj¡-ý õ¡-ý ¢kLÚl¡lÚ lp§-m¡Jy Ju¡ J¤¢mc¡ j¡MÚa§-e¡jÚ j¡LÚq§-m¡Jy Ju¡ J¤¢mc¡ e¡k£-g¡jÚ
e¡j ®lMRe "¢kLl'Ú J "lp§m'z Bl ¢a¢e öiS¾jNËqZ LlRe Mae¡Lªa, p¤lj¡ m¡N¡e¡ AhÙ¡Û u Hhw S¾jNËqZ LlRe fa§ xf¢hœ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 90 f¡l¡-
01
j¡LÅÚ a¡-Å "BpÚ pl¤ lÚ ¡¢a Ju¡ e¡k¡m¡ "Bm¡uÚ¢q ¢Shl¡-D-m¤ Blh¡"Ba¡Jy Ju¡ "CnlÚ £-e¡ BmgÚ ¡ j¡lÚl¡¢aJy
e¡¢i L¢aÑa AhÙ¡Û uz a¡yl ¢Mcja qkla ¢ShСDm Bm¡u¢qpÚ p¡m¡j Q¢în q¡S¡l h¡l AhalZ LlRez
Ju¡ a¡aÅ¡u¡-Ju¡m¡aÚ ¢mj¡J¢m¢c¢qmÚ ¢Sh¡-m¤ Ju¡mÚ BLe¡-e¤ Ju¡ j¡-m¡ "CeÚc¡ j¡J¢m¢c¢qmÚ h¡uaÚ ¤
a¡yl öiS¾jl jq¤ §aÑ fhaÑ pjq§ Hhw ¢ejÀ AhÙ¡Û eL¡l£ pLmC (a¡yl ¢cc¡ll Bn¡u) ü£u NcÑ¡e h¡¢su ¢cuR, a¡ly öiS¾jj¤q§ aÑ h¡uaõ¤ ¡qÚ
Ju¡mÚ BlL¡-e¤ Ju¡ ¢hCu¤jÚ¢e aÅ¡mÚ"B¢a¢qmÚ j¤h¡-l¡L¡¢a Ju¡ p¡"B-c¡¢aq£- J¤¢à"BmÚ g¡m¡L¤
J l¦Lepj§q Ty¤L fs¢Rm, a¡ly ®p±¾ckÑj¢™a ®Qq¡l¡l E‹Æma¡l hlLa J ®p±i¡NÉl L¡lZ Bpj¡e
¢m¢im¡-c¡¢aq£- Ju¡qÚa¡kÚk¡ ¢mj¡J¢m¢cq£- BuÚJu¡-e¤ ¢LpÚl¡- Ju¡ "B-u¡e¡aÚ EÇj¤q§- "CeÚc¡
(kj£el ¢cL) T¤y L fs¢Rm a¡l öiS¾jrZz Bl f¡lpÉl c¡m¡e J A–¡¢mL¡pj§q a¡yl öiS¾jl jq¤ § aÑ fLÐ ¢Çfa qu¢Rmz Bl a¡yl BÇj¡S¡e faÐ Ér Ll¢Rme a¡ly
Ju¡àÚ"Cq£- B'm¡-j¡ h¤pl¡- Ju¡ j¤¢pq¡ h¡aÅÚe¤ E¢Çjq£- ¢hS¡e¡-¢q ®aÅ¡u¡-C¢le Bhu¡à¡
öiS¾jl j¤q§ aÑ (f¢hœ j‚¡ ®bL) hp¤ l¡l EyQ¤ EyQ¤ c¡m¡e J Ù¡Û epj§q Hhw a¡yl BÇj¡S¡el SWl j¤h¡lLL p¡c¡f¡¢Ml X¡e¡ ¢cu h¤¢mu ®cu¡ qu¢Rmz
g¡k¡-m¡ "BeÚq¡lÚ l¡J"E Ju¡ e¡q¡à¡ Ju¡ l¦Ÿ¡ ¢mE¢Çjq£- ¢jeÚ aÅh¡LÅ¡-¢apÚ p¡j¡-Ju¡-¢a
Aaxfl a¡yl ®bL k¡ha£u iu-i£¢a c§l£ia§ J ¢e¢ÕQq² quR Hhw a¡y L ¢g¢lu ¢cuR a¡ly j¡ul L¡R BL¡npj§ ql Ùl¹ …m¡ ®bL,
h¡'c¡ BeÚ Bhc¡aÚýmÚ j¡m¡-CL¡a¤ ¢mS¡j£-"Cm j¡Mm§-LÅ¡-¢a Ju¡ l¡BaÚ EÇj¤q§- "CeÚc¡
¢g¢lnaÚ ¡NZ pjÙ¹ pª¢øSNal p¡je a¡y L fLÐ ¡n Ll¡l flz Bl a¡ly BÇj¡S¡e ®cM¢Rme a¡ly öi
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 91 f¡l¡-
01
Ju¡à"Cq£- p¡m¡-p¡a¡ B'm¡-¢je "Bm¡j¡jÚ ¢hmÚ j¡n¢l¢LÅ Ju¡ "Bm¡j¡jÚ ¢hmÚ j¡N¢l¢h Ju¡ "Bm¡j¡jÚ
S¾jl j¤q§aÑ ¢ae¢V e§l¡e£ fa¡L¡; HL¢V fa¡L¡ f§hÑ¡’m, HL¢V fa¡L¡ f¢ÕQj BlL¢V
¢hmÚh¡uÚ¢amÚ q¡l¡-jÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
fa¡L¡ ®qlj L¡'h¡uz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl J
1
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- l¡BaÚ EÇjq¤ §- q£-e¡ Ju¡à¡"BaýÚ Ju¡ ®k¡u¡q¡l¡ ¢LÅaÅ"Baj¤ Ú ¢je¡aÚ a¡Å uÚ¢l
Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl, k¡yl BÇj¡S¡e ®cMRe kMe ¢a¢e a¡yL fpÐ h Lle, HLcm e§l¡e£ f¡¢Ml BaÈfLÐ ¡n OVR
a¤¢kõ¤q§- j¡e¡-LÅ£-l¦q¡- ¢je¡kÚ k¡j¤lÚl¦¢c Ju¡ BS¢eq¡a¤q¡- ¢je¡mÚ Cu¡-Lŧ-¢amÚ Bqj¡¢l
Hja¡hÙÛ¡u ®k, ®p…m¡ a¡yL R¡u¡ ¢c¢µRm JC(f¡¢M)…m¡l ®W¡Vy pj§q f¡æ¡l, X¡e¡pj§q m¡m Q¢¤ Zlz
m¡Çj¡- Ju¡à¡u¡"BaýÚ EÇjq¤ -§ Ju¡ h¡c¡ LÅ¡h¡à¡ "Bm¡- ¢jga¡-¢qeÚ e¤hJ§ u¡¢a Ju¡æ¡pÚ¢l Ju¡mÚ ýc¡-
kMe a¡ly BÇj¡S¡e a¡yL fÐph Llme Hhw ¢a¢e fÐL¡¢na qme aMe ¢a¢e j¤W¡u ¢eme eh¤ u§ a, p¡q¡kÉ J ¢qc¡u¡al Q¡¢h,
Ju¡ Ju¡à¡u¡"BaÚý EÇj¤q§- L¡mÚN¤pÚ¢elÚ l¡aÅ¢h Bà¡u¡-B m¡q¡- h¡uÚe¡mÚ j¡n¢l¢LÅ Ju¡mÚ
Bl a¡ly BÇj¡S¡e a¡y L a¡S¡ n¡M¡l eÉ¡u fpÐ h LlRe aMe a¡yl BÇj¡S¡el pÇj¤M Eá¡¢pa qu¢Rm fСQÉ J
Ju¡m j¡N¢l¢h Ju¡ N¤pÚ¢pm¡ ¢haÅ¡nÚ¢ajÚ ¢je¡mÚ ¢glÚc¡J¢p Ju¡ Bph¡q¡aÚ Bpe¡-j¤cÚ c¤eÚu¡-
fÐa£QÉl jdÉha£Ñ (Awn) Hhw a¡yL ®N¡pm Ll¡e¡ qu¢Rm S¡æ¡a¤m ¢glÚc¡Epl f¡œ Bl fª¢bh£l pjÙ¹ j§¢aÑ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 92 f¡l¡-
01
"CeÚc¡ ¢im¡-c¡¢aq£- j¤e¡‚¡p¡a¡lÚ l¦F-¢pz Ju¡ l¡g¡"BaÚý "CeÚc¡ Ju¡à"C¢qpÚ p¡q¡-h¡a¤
a¡ly öiS¾jrZ j¡b¡l Efl Efs¤ qu f¢aa qu¢Rmz a¡yl öiS¾jl fl ®jO a¡y L E¢Wu ¢eu¢Rm
Ju¡ BMÚg¡aÚý "B¢emÚ BqÚ¢m Ju¡mÚ LÅ¡l¡-h¡¢a Ju¡ m¡Çj¡- ®k¡u¡q¡l¡aÚ e¡pj¡a¤ýmÚ L¡l£-j¡a¤
Hhw a¡yl f¢lh¡l-¢eLV¡aÈ£ucl ®bL Bs¡m Ll¢Rmz Bl kMe a¡yl jk¡Ñ c¡j¢™a pš¡ fLÐ ¡¢na qm aMe
EmÚ¢LuÅ ¡aÚ "Bm¡uÚ¢q a¡j£j¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
a¡ly Nm¡u a¡h£S-LhQ fl¡e¡ qu¢Rmz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡Çj¡- Ju¡à¡u¡"BaÚý EÇj¤q§-"Bm¡pÚ p¡l¡- m¡gÚg¡q§- ¢Shl¡-D-m¤
a¡ly hwndll Efl, kMe a¡yl BÇj¡S¡e a¡y L i¢§ jù Llme aMe ¢Sh¡Ð Dm a¡ly el§ ¡e£ nl£l S¢su ¢eme
g£- q¡l£-l¡¢aeÚ M¡àl¡-B Ju¡ aÅ£-g¡ ¢haÅ£-e¡¢aq£- S¡æ¡-a¤eÚ e¡"D-¢j Ju¡ …¢jp¡aÚ
ph¤S ®lnj£ Q¡clz a¡ly e§l¡e£ nl£ll Ef¡c¡eLJ fÐc¢rZ Ll¡e¡ qu¢Rm S¡æ¡ae¤ Ú e¡"Dj Hhw p¡À a Ll¡ qu¢Rm
aÅ£-e¡a¤q§- g£- Beq¡-¢laÚ a¡pe£-jÚz Ju¡ aÅ£-g¡ ¢haÅ£-e¡¢aq£- Ju¡ m¡q¡- "Bl¡LŤyC Cu¡p£-m¤
a¡yl el§ ¡e£ nl£ll Ef¡c¡eL "a¡pe£j'l eqlpj§ qz Bl kMe fcÐ ¢rZ Ll¡ q¢µRm a¡yl Ef¡c¡eL aMe O¡j VfL fs¢Rm
g¡M¤¢mLÅ¡ ¢jeÚq¡- L¤õ¤ e¡¢h¢uÉe S¡m£-mÚz Ju¡ q¡gÚg¡aÚ ¢h¢qmÚ j¡m¡-CL¡a¤mÚ Bhl¡-l¦
Aaxfl a¡ ®bLC p¢ª Sa quRe fÐ aÉL A¢a pÇj¡¢ea eh£z Bl fZ¤ É¡aÈ¡ ¢g¢lnÚa¡NZ JC Ef¡c¡eL ®YL ¢eme
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 93 f¡l¡-
01
Cu¡qÚS¤h§-e¡q§- "B¢emÚ BNu¡-¢l Ju¡ l¡æ¡ Chm£-p¤mÚ m¡D-e¤ "CeÚc¡ j¡J¢m¢cq£- l¡æ¡a¡eÚ
nœ¦cl L¤cª¢ø ®bL A¿l¹ ¡m Ll¡l ¢e¢jš, A¢inç Chm£p a¡yl öiS¾jj¤q§aÑ Hje ¢hLVnë ®Lyc¢Rm,
p¡¢j-"Bq¡- ¢jeÚýmÚ M¡m¡-CLŤ L¤õ¤ýjÚ ¢je¡mÚ CeÚ¢p Ju¡mÚ ¢Sæ¡¢a Ju¡ h¡nÚn¡l¡aÚ ¢mE¢Çj¢qmÚ
k¡ öe¢Rm pjÙ¹ pª¢ø AbÑ¡v j¡ehL¤m J ¢SeÚS¡¢az Bl a¡yl BÇj¡S¡eL öipwh¡c ¢cu¢Rm
q§-l¦ ¢hkq¤ -§ ¢l …llÚ ¡¢amÚ Cu¤jÚ¢e Ju¡æ§-¢l Ju¡ J¢¤ mc¡ j¡cq-§ e¡jÚ j¤"Bš¡Æ u¡l¡eÚ ®a¡Å u¡-¢ql¡jÚ j¤ a¡Å u¡qÚq¡l¡Jy
q§lNZ hlLa-LmÉ¡Z J Bm¡l Øfø¢Qq² fÐL¡n f¡h¡lz Bl ¢a¢e S¾jNËqZ Ll¢Rme ®am J Bal j¡M¡ AhÙÛ¡u, Bl¡ ¢Rme f¡L-f¢hœz
Ju¡ J¢¤ mc¡ Ju¡ e-§ l¦ Ju¡S¢Ú qq£- Cu¡a¡Ju¡LÚÅLÅ¡c¤ Ju¡j¡-J¤¢mc¡ LÅaaÚÅ ¤Å ¢jpm¤q§- ¢gmÚ JS¤ §¢c Ju¡m¡- Cu§-m¡cÚ
Bl ¢a¢e Hjei¡h i¢§ jù quRe ®k, a¡ly ®SÉ¡¢ajÑu ®Qq¡l¡l el§ QjL¡¢µRm Hhw A¢Ù¹aSÅ Na LMe¡ a¡yl ja e¡ ®LE S¾jNËqZ LlRe, e¡ S¾jNËqZ Llhez
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢e
®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw a¡yl hwndll Efl
õ¡k£- q¡j¡m¡aÚ ¢hq£-EÇj¤q§- ¢hm¡- e¡p¡u¡¢hJy Ju¡m¡-a¡"B¢heÚ m¡umÚ ¡a¡mÚ Sj¤ "¤ B¢a ¢jeÚ n¡qÚ¢l lS¡¢hJy
k¡yL a¡ly BÇj¡S¡e lSh j¡pl S¤j"¤ Bl l¡a ®L¡e fÐL¡l Lø Ae¤ih Ll¡ hÉa£a NiÑ d¡lZ Ll¢Rme;
Ju¡ M¡g¡LÅ¡aÚ ¢gmÚ BLJu¡-¢e B'm¡-j¤ "Em§-¢jq£- j¤h¡nÚ¢nl¡-¢ajÚ ¢hk¤q§-¢lq£- Ju¡ LŤc§-¢jq£-
Hhw a¡yl ‘¡epj§ ql fa¡L¡ pjNË S¡q¡e Es¢Rm Hja¡hÙÛ¡u ®k, JC…m¡ pp¤ wh¡c ¢c¢µRm a¡ly öifLÐ ¡nl J öifc¡fÑZl
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 94 f¡l¡-
01
Ju¡ e¡-c¡mÚ h¡n£-l¦ ¢hq£- ¢gmÚ M¡m¡-C¢LÅ BSj¡"D-e; Ju¡ j¡- BlÚp¡mÚe¡-L¡ Cõ¡-
Hhw a¡yl öi¡Njel pp¤ wh¡cc¡a¡ pjNË pª¢øSNa BqÆ¡e Llme, ""®q j¡qh§h! B¢j Bfe¡L ®fÐlZ L¢l¢e ¢L¿º
l¡qj¡a¡mÚ ¢mmÚ "B-m¡j£-e; Ju¡ e¡-c¡- EÇj¡q§- L¤õ¤ e¡¢h¢uÉeÚ CqÚa¡c¡- Ck¡- Ju¡à¡u¡'¢a
lqja Ll pjÙ¹ ¢hn-Ä SNal SeÉz'' a¡ly BÇj¡S¡eL ¢qc¡ual d¡lL pjÙ¹ eh£ Bq¡Æ e Ll¢Rme, ""kMe Bf¢e fpÐ h Llhe
n¡jÚp¡mÚ g¡m¡-¢q Ju¡mÚ ýc¡- g¡p¡Çj£-¢q j¤q¡Çj¡c¡-z Ju¡ S¡-B ¢mE¢Çjq£- B-c¡j¤ ¢gmÚ
pgma¡ J ¢qc¡u¡al jq¡e pk§ Ñ L aMe a¡ly e¡j "jq¤ ¡Çjc' l¡Mhez'' qkla Bcj a¡ly BÇj¡S¡el L¡R Hp¢Rme
j¡e¡-¢j Ju¡ q¡æ¡Bq¡- Ju¡ p¡õ¡j¡ "Bm¡- E¢Çj¢qmÚ L¡m£-j¤ ¢gmÚ j¡e¡-¢j Ju¡ q¡uÉ¡-q¡- Ju¡ LÅ£-m¡
üfÀ Hhw a¡yL jh¤ ¡lLh¡c ¢cu¢Rmez Bl üfÀ qkla L¡m£jõ¤ ¡qÚ a¡ly BÇj¡S¡eL p¡m¡j J A¢ih¡ce S¡¢eu¢Rme Hhw hm¡ qu¢Rm
¢mE¢Çjq£- q£-e¡ L¡Çj¡m¡õ¡-ý q¡jm¡q¡- Ju¡ Ba¡Çj¡q-§ q¡j¡mÚ¢a ¢he¡¢h¢uÉlÚ l¡qj¡¢a Ju¡ p¡¢uÉ¢c
a¡ly BÇj¡S¡eL kMe Bõ¡qÚ a¡ly NiÑL f§ZÑ¡‰ J f¢lfZ§ Ñ LlRe,""Bf¢e NiÑ d¡lZ LlRe lqjal eh£ Hhw
q¡-¢k¢qmÚ EÇj¡¢a Ju¡ ýJu¡mÚ q¡-c£- ¢haŤl¦¢LÅmÚ h¡u¡-eÚ; Ju¡ q¡à¡u¡l¡aÚ ¢mj¡J¢m¢cq£-
H EÇjal BL¡Å Lz Bl ¢a¢e qµRe ØføhZeÑ ¡ J fLÐ ¡n Ll¡l l¡Ù¡¹ pj§ ql ¢cL fbfÐcneÑ L¡l£z'' a¡yl öiS¾jj¤q§aÑ Ef¢ÙÛa qu¢Rme
B-¢pu¡a¤hÚ e¡a¤ j¤k¡-¢q¢jJy Ju¡ j¡lÚu¡j¤hÚe¡a¤ "Cjl¡-e¡ Ju¡ ®aÅ¡u¡-g¡aÚ ¢h¢qmÚ j¡m¡-CL¡a¤
j¤k¡¢qjaeu¡ qkla B¢pu¡ Hhw Cjl¡eaeu¡ qkla j¡lÚu¡j Bl ¢g¢lnÚa¡NZ a¡y L fÊc¢rZ L¢luRe
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 95 f¡l¡-
01
S¡j£-"BmÚ BLÅaÅ¡u¡-¢l Ju¡ "BlÚl¡g¡aÚ ¢h¢qmÚ j¡m¡-CL¡a¤ BqÚm¡pÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ BlÚ¢à
fТa¢V fС¿¹ Hhw ¢g¢lnÚa¡NZ a¡yL f¢l¢Qu L¢luRe pjÙ¹ Bpj¡e, kj£e
Ju¡mÚ ¢hq¡-lÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢kÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
J p¤jâl h¡¢p¾c¡clLz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw a¡yl hwndll Efl
j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ®aÅ¡u¡-g¡aÚ ¢h¢qmÚ j¡m¡-CL¡a¤ "Bm¡mÚ L¡Je¡uÚ¢e Ju¡ l¡Ÿ¡aÚýmÚ j¡m¡-CL¡a¤
k¡yL ¢eu ¢g¢lnÚa¡NZ EiuSNa fÐc¢rZ LlRe Hhw ¢g¢lnÚa¡NZ a¡yL ¢g¢lu ¢cuRe
¢mE¢Çjq£- g£- Bpl¡"B ¢jeÚ aÅ¡lg¡¢amÚ "BuÚeÚz Ju¡ p¡-c¡ ¢gmÚ j¡qÚ¢c "Bm¡mÚ ¢Nmj¡-¢e
a¡yl BÇj¡S¡el L¡R ®Q¡Ml fmL j¡l¡lJ f§h,Ñ â¦aaj pjuz ¢a¢e °nnhC pjÙ¹ ¢nö-¢Ln¡ll pc¡Ñ l qu¢Rmez
Ju¡ q¡à¡u¡l¡aÚ ¢m E¢Çjq£- "CeÚc¡ Ju¡à"Cq£- S¡j¡-"Ba¤jÚ ¢je¡m q§-¢lmÚ ¢qp¡-eÚz
a¡yl öi¡S¾jl j¤q§aÑ a¡yl BÇj¡S¡el L¡R Ef¢ÙaÛ qu¢Rm A¢a ®p±¾ckjÑ ¢™a q§lcl HL¢V cmz
Ju¡ L¡j¤m¡ ¢h¢qpÚ p¤"F-c¤ Ju¡ a¡n¡lÚl¡g¡ ¢h¢qmÚ B-h¡-E Ju¡mÚ S¤c§-c¤ Ju¡ e¡-c¡aÚýmÚ
a¡ylC j¡dÉj ®p±i¡NÉ f¢lf§ZaÑ ¡ m¡i LlR Hhw a¡ly à¡l¡C j¡k¡Ñ c¡h¡e qu¢Rme a¡yl f§hÑf¤l¦oNZz a¡yL EµQül pð¡de Ll
L¡-Ce¡-a¤ n¡lLÚ ¡Å Jy Ju¡ N¡lh¡eÚ BqmÚ ¡jÚ ¢hmqÚ ¡h£-¢h Ju¡ j¡lqÚ ¡h¡Jy Ju¡ L¡-e¡ a¡Å C¢uÉh¡mÚ Blc¡-eÚz
f§hÑ-f¢ÕQj fС¿¹ ®bL pjÙ¹ p¢ª ø hm¢Rm,""q¡h£h ®M¡c¡l BNje öiµR¡ ü¡Najz'' Bl ¢a¢e f¢hœaj B¢Ù¹e ¢h¢nø S¡j¡u p¢‹a ¢Rme
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 96 f¡l¡-
01
Ju¡ Cu¡öî¤ n¡h¡-h¡mÚ m¡-Cu¡nÚh¡q§- ¢h¢qmÚ ¢Nmj¡-e¤ Ju¡ L¡-e¡ Cu¡öî¤ ¢gmÚ Cu¡J¢j n¡h¡-h¡pÚ
Bl ¢a¢e Hj¢ei¡h hs qa m¡Nme, k¡ AeÉ ¢nöcl ®hs JW¡l p¡b ¢jm e¡z ¢a¢e HL¢ce aaV¤L¤ h¡sae
p¢h¢uÉ ¢gnÚ n¡qÚ¢l Ju¡ Cu¡öî¤ ¢gnÚ n¡qÚ¢l n¡h¡-h¡pÚ p¢h¢uÉ ¢gpÚ p¡e¡¢a
kaVL¤ ¤ AeÉ ¢nöl¡ HL j¡p h¡sz ¢a¢e HL j¡p aaVL¤ ¤ h¡sae, kaV¤L¤ AeÉ ¢nöl¡ HL hRl hs quz
Ju¡ L¡-e¡ m¡ýnÚ n¡-e¤mÚ S¡p£-j¤ Ju¡eÚ e¡h¡'EmÚ "Bk£-j¤ Ju¡ M¤¢m"BaÚ "Bm¡uÚ¢q j¡m¡-¢hp¤mÚ
a¡ly jk¡Ñ c¡ ¢Rm hý EyQ¤ Hhw a¡yl f¢l¢Q¢a ¢Rm jq¡e (hÉ¡fL)z a¡yL ¢hno ®f¡n¡L fl¡e¡ qu¢Rm
CSm¡-¢m Ju¡aÚ a¡'k£-jÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
h¤k¤N£Ñ J pÇj¡elz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- L¡-e¡¢amÚ L¡Ju¡-¢Lh¤ a§-¢ep¤q§- ¢gkÚ ®k¡u¡m¡-jÚz
Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l hwndll Efl, k¡yL a¡lL¡l¡¢S AåL¡ll¡¢na p¿ºø Llaz
Ju¡ L¡-e¡ "BuÚeõ¤ ¡-¢q a¡q¢lp¤q§- ¢gm Cu¡LÚÅ k¡u¡¢a Ju¡mÚ j¡e¡-¢j Ju¡ L¡-e¡¢amÚ j¡m¡-CL¡a¤ a¡¢LÅg¤
Bõ¡qÚ'l Lªf¡cª¢ø a¡yL ¢qg¡ka Lla S¡NËa J O¤j¿¹ AhÙÛ¡u, Bl ¢g¢lnÚa¡NZ c¡y¢su b¡Lae
pg¤ §-g¡eÚ a¡ekl¤ ¦ g£- e§-¢lq£- Ju¡ ýu¡ g£- ®k¡u¡qÚ¢l B-c¡j¡ ¢jeÚ LÅ¡h¢m BeÚ a¤Mm¡LÅ¡mÚ "BJu¡-¢mj¤
p¡¢lhÜi¡h, ®cMa b¡Lae a¡ly el§ kMe ¢a¢e ¢Rme qkla Bcj'l ¢fùcn pjÙ¹ fª¢bh£ p¢ª ø qh¡l f§hÑ
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 97 f¡l¡-
01
Ju¡ BeÚn¡Býõ¡-ý g£- Bnl¡¢g ¢hm¡-¢cq£- ¢jeÚ BLl¡¢j "Ch¡-¢cq£- Ju¡ m¡Çj¡- q¡j¡m¡aÚ EÇjq¤ §-
Bõ¡qÚ a¡y L pª¢ø LlRe a¡yl ®nùÐ aj A¢iS¡a nql, ph¡Ñ µQ jk¡Ñ c¡h¡e h¡¾c¡cl ®bLz Bl kMe a¡y L NidÑ ¡lZ Ll¢Rme a¡ly BÇj¡S¡e
"Bm¡uÚ¢qpÚ p¡m¡-j¤ e¡aÅ¡u¡LÅ¡aÚ L¤õ¤ c¡-î¡¢amÚ ¢mLÅ¡l¡uÚ¢njÚ ¢hmÚ h¡uÚ¢amÚ q¡l¡-¢j
(a¡yl Efl p¡m¡j h¢oaÑ ®q¡L) aMe ®LÅ¡l¡Dnl fТa¢V f¡Ð Z£ ®qljl f¢hœ Ol (j‚¡ nl£g) Lb¡ hm¢Rmz
Ju¡ NlÚl¡p¡ý õ¡-ý ¢jeÚ BaÅÚu¡¢hmÚ j¡e¡-¢p¢h Ju¡eÚa¡M¡h¡ýõ¡-ý ¢je k¤q§-¢leÚ e¤S¡h¡-C
Bl Bõ¡qÚ a¡ly A¢Ù¹alÅ hªrL S¢¾juRe f¢hœaj Ù¡Û e (®hqnÚa) ®bL Hhw Bõ¡q a¡y LÚ ¢eh¡Ñ ¢Qa LlRe ®nÐù fl¤ ¦ocl fùª cn (Kln) ®bL
Ju¡ h¤aŧ-¢eeÚ e¡S¡-ChÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡
Hhw ®nùÐ aj j¢qm¡cl NiÑ ®bLz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw
"Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ýu¡ aÅ¡mÚ"Ba¤ LÅ¡j¡¢lmÚ J¤S§-¢c c¡-Cl¡a¤
Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l hwndll Efl, ¢k¢e A¢Ù¹aÅ-Q¾cÐl ®SÉ¡¢a, (¢k¢e)
g¡m¡¢LpÚ p¤"F-¢c Ju¡ BnÚl¡LÅ¡aÚ ¢hk¤q§-¢l¢qmÚ N¡u¡-¢qh¤ Ju¡mÚ q¡e¡-¢cp¤
®p±i¡NÉ¡h¡ecl BL¡nl f¢lhøeL¡l£ hšª z a¡ly öi¡Nje Bm¡¢La qu NR pLm fÐL¡ll AåL¡l J ajp¡
Ju¡ a¡p¡-LÅ¡aÅ¡aÚ ¢h ¢h'p¡¢a¢qmÚ Bpe¡-j¤ ¢jeÚ B'm¡mÚ j¡S¡-¢m¢p Ju¡ BnÚl¡LÅ¡aÚ
Hhw a¡yL ®flÐ Zl L¡lZ pLm j¢§ aÑ jÙ¹L¡hea qu ®NR ®p…m¡l EyQ¤ EyQ¤ Bpe ®bL, Qj¢La qu JW¢Rm
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 98 f¡l¡-
01
¢hk¤q§-¢l¢qmÚ BlठJu¡ p¡l¡-q¡- Ju¡ a¡q¡Ÿ¡j¡aÚ ¢h ¢h'p¡¢aq£- p¡Ju¡-¢j"EmÚ L¤qÚq¡-¢e
i§-fªù J i§-NiÑ a¡ly öifÐL¡nl j¡dÉj, a¡y L ®fÐlZl L¡lZ ®i‰ fs¢Rm NZLcl Efpe¡mu…m¡
Ju¡ k¡-m¡ ¢he¡-Eq¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
Hhw ¢hm£e qu ®NR JC…m¡l ¢i¢šz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- BM¡k¡õ¡-ý "Bm¡- B-c¡j¡mÚ j¡Ju¡-p£-LÅ¡ Ju¡mÚ "Eq§-c¡ BmÚ
Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l hwndll Efl, k¡yl pÇfLÑ Bõ¡qÚ qkla Bcj ®bL ctª fТa‘¡ J A‰£L¡l ¢eu¢Rme
m¡- Cu¡c¡"B e-§ l¡q§- Cõ¡- g£- Bq¢Ú mmÚ L¡l¡¢j Ju¡mÚ S§-¢c Ju¡ m¡jÚ Cu¡k¡mÚ e-§ l¦q§- Cu¡eaÚ ¡¢LmÅ ¤
¢a¢e ®ke a¡yl e§lL c¡e J h¡c¡eÉa¡ ¢h¢nø hÉ¢š²hNÑ R¡s¡ L¡l¡ L¡R ®p¡fcÑ e¡ Llez Bl a¡yl e§l Ù¡Û e¡¿¢¹ la qa b¡Lm
¢je k¤q§-¢lmÚ BMu¡-¢l Cm¡- h¤aŧ-¢emÚ M¡uÚl¡-¢a Ju¡mÚ Bql¡-¢l Ju¡ BJp¡u¡m¡
pÇj¡¢ea fl§ ¦ocl fùª cn…m¡ ®bL j¢qup£ J A¢iS¡a j¢qm¡cl NiÑpj§ q Hhw jq¡e Bõ¡qÚ ®f±¢y RuRe
e§-l¡q§- Cu¡c¤nÚ n¡l¡¢g Ju¡m j¡L¡-¢l¢j Cm¡- "BhÚ¢cõ¡-¢qhÚ¢e "Bh¢cm j¤šÆ¡¢m¢hhÚ¢e q¡-¢n¢je
a¡yl e§lL Bõ¡qÚ a¡"Bm¡l jkÑ¡c¡ J h¤k¤N£Ñ ¢h¢nø Lc¤ lal q¡a Bhc¤õ¡qÚ Che Bhc¤m jš¤ ¡¢mh Che q¡¢njl ¢cLz
Ju¡ m¡¢hp¡¢hq£-"Bhc¤õ¡-¢q p¡Jh¡mÚ h¡q¡-C Ju¡mÚ j¡m¡-q¡¢a g¡e¡aÅ¡LÅ¡ ¢hmÚ h¡u¡-¢e Ju¡m g¡p¡-q¡¢a
JC e§ll L¡lZ Bhc¤õ¡qÚ flRe ®p±¾ckÑ J m¡heÉl ®f¡n¡L, Bl Lb¡ hm¢Rme fС”m hZeÑ ¡ J Amˆ¡l pjܪ Øfø i¡o¡uz
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 99 f¡l¡-
01
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eÚ
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw a¡ly hwndll Efl,
õ¡k£- e§-¢cu¡ "Bhc¤õ¡-¢q g£-¢q B¢Ÿ j¡- q¡j¡mÚa¡ ¢je¡mÚ Ju¡c£-"B¢a Cm¡- Bqn¡-C
k¡yl pÇfLÑ qkla Bhc¤õ¡qÚ L Bq¡Æ e Ll hm¡ qu¢Rm, ®k Bj¡ea a¢¤ j hqe Ll BR a¡ ®p¡fcÑ Ll Hhw ®f±¢y Ru c¡J JV¡ (e§l)L EQy ¤ jk¡Ñc¡h¡e
B-¢je¡a¡mÚ j¡e£-"B¢a ¢jeÚ B-c¡j¡ Ju¡ q¡EJu¡-B Cm¡-q¡mÚ ¢mõ¡-¢q ¢hmÚ Ju¡c-§ ¢c ¢ic¡-¢cõ¡-¢q
B¢je¡l NiÑ, k¡ ®a¡j¡l ¢eLV ®f±yRR qkla Bcj J q¡Ju¡l ¢eLV ®bL, Bõ¡qÚ a¡"Bm¡l Ch¡ca ¢qph, ®fjÐ ju jq¡j¢qj Bõ¡qlÚ ®fÐj-i¡mh¡p¡ pqL¡lz
"BkÚk¡ Ju¡ S¡õ¡z Bõ¡-ýÇj¡ "B¢õjeÚ £- "CmjÚ ¡e L¡-¢jm¡eÚ e¡-¢g"BjÚ ¢h"Em§-¢jmÚ m¡c¤¢æuÉ¡¢a ¢h Ju¡l¡-p¡¢am
®q Bõ¡qÚ! Bj¡L c¡e Ll f¢lf§ZÑ EfL¡l£ ‘¡e- CmÚj m¡c¤æ£ ®bL, JC pš¡l Ešl¡¢dL¡l ül©f,
Bqk¡-¢e ¢je¡m Bpm¡-¢haÚ aÅ¡¢uÉh¡¢a Ju¡mÚ Blq¡-¢jaÚ aÅ¡-¢ql¡-¢a ¢mS§-¢cm
¢k¢e Aa¤me£u, JCph f¡L fªùcn (Kln) J f§af¢hœ NiÑ ®bL S¾jNËqZL¡l£ phÑnÐù,
h¤S§-¢c g£- j¡e¡pÚp¡u¡¢amÚ "Em¡- ¢hmÚ j¡e¡pÚp¡u¡¢amÚ B'm¡- ¢hp¡aÚ¢l h¡lÚ¢cmÚ ¢jmÚq¡g¡¢amÚ
EµQ jkÑ¡c¡pÇfæ EyQ¤ Ù¹lpj§q AhÙÛ¡e c¡e Ll¡l L¡lZ, Hje¢e fÐnÙ¹ Q¡cl à¡l¡ ®N¡fe Ll
¢hS¡-¢cmÚ Cu¡j¡-¢euÉ¡¢amÚ D-j¡-¢euÉ¡¢a ¢mk¤q§-¢lmÚ BeÚJu¡-¢læ§-¢l Ju¡ j¡pÚa§-¢lmÚ j¡pÚl©-¢lm
k¡ L¡l¦M¢Qa, Cu¡je£ J Dj¡e£, Bm¡Lc£ç e§ll¡¢n fÐL¡nl L¡lZ J ®N¡fe M¤n£l L¡lZ,
a y¡l e§l J fÊL¡n fÐp‰ 100 f¡l¡-
01
j¡Jg§-¢l L¤õ¤ j¡-¢pJu¡õ¡-¢q ¢hýLÚ¢jõ¡-qz Bõ¡-ýÇj¡ B'¢aÅe£- NlLÅ¡eÚ g£
k¡ Bõ¡qÚl ýL¤ j Bõ¡qÚ hÉa£a fÐ aÉL ¢LR¤ L ®høeL¡l£z ®q Bõ¡qÚ! Bj¡L ¢ej‹a qh¡l a¡Jg£L c¡J
h¡qÚ¢l "Clg¡-¢emÚ q¡LÅÚ¢LÅÚ¢uÉ Ju¡ q¡LÅ£-LÅ¡¢amÚ j¤q¡Çj¡¢c¢uÉ ¢he§-¢l k¤q§-¢lq£- Cu¡Jj¡ ¢im¡-c¡¢aq£-
Bõ¡qÚl j¡'¢lg¡a J q¡L£Å LÅ a jq¤ ¡Çj¡c£l pj¤â, a¡ly f¢hœ S¾jl öi¢ce fLÐ ¡nj¡e e§ll Jp£m¡u
Ju¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡¢kpÚ a¡e¡-l¡ ¢h¢qmÚ L¡Je¡uÚ¢e Ju¡ p¢õ "Bm¡-
Hhw cl¤ ©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, k¡yl j¡dÉj Eiu SNa Bm¡¢La quR Bl cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- h¡-c¡l¡aÚ EÇj¤q§- "CeÚc¡ ¢im¡-c¡¢aq£- ¢hJu¡-¢cpÚ p¡"B-c¡¢a ¢gcÚ
BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, k¡ly öiS¾jjq¤ §aÑ a¡yl BÇj¡S¡e H¢Nu k¡e Eiu SNal ®p±i¡NÉl EfaÉL¡pj§ql ¢cL
c¡-l¡uÚ¢e Ju¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- q¡gÚg¡aÚ EÇj¡q§- "CeÚc¡ Ju¡àÚ"Cq£-
Hhw c¤l©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, k¡y L S¾jcu¡l öijq¤ § aÑ a¡ly BÇj¡S¡eL ¢Ol Ll ¢eu¢Rme
L¤õ¤ k¤j¡¢lmÚ j¡m¡-CL¡¢a Ju¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡Çj¡-nÚ a¡Ÿ¡
¢g¢lnÚa¡cl fТa¢V cmz cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl, kMe a¡ly BÇj¡S¡e L¢We ¢ff¡p¡aÑ qu¢Rme
¢hE¢Çjq£- "CeÚc¡ Ju¡à"C¢qkÚ ®k¡u¡j¡E p¡LÅ¡-q¡õ¡-ý n¡lh¡a¡e Ju¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
a¡yl öi S¾jjq¤ § aÑ, aMe Bõ¡qÚ a¡y L f¡e£u à¡l¡ f¢laªç Ll¢Rmez c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡