51
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
Ju¡ "Bm¡- B-¢m j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- e§-l¦q§- ¢je e§-¢lm BeÚJu¡-¢l Ju¡ Bnl¡LÅ¡ ¢hn¤"B-"C 2
Hhw qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l hwndll Efl, k¡yl el§ j¤h¡lL phÑfr¡ ¢elV el§ l¡¢n ®bL Hhw a¡yl mL¤ ¡¢ua Bm¡Ll¢nÈ à¡l¡ Bm¡¢La quR-
¢plÚ¢l¢qmÚ Bpl¡-lz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m j¤q¡Çj¡¢cJy
pLm ®N¡fe lqpÉz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl
Ju¡ "Bm¡- BqÚ¢m h¡uÚ¢a¢qm Bhl¡-¢l BSj¡"D-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
J a¡ly fZ¤ Éh¡e f¢lh¡lhNÑl pLml Eflz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- h¡qÚ¢l BeÚJu¡-¢lL¡ Ju¡ j¡'¢c¢e Bpl¡-¢lL¡ Ju¡ ¢mp¡-¢e ý‹¡¢aL¡
Hhw a¡yl hwndll Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l e§ll¡¢nl pj¤â, ®a¡j¡l ®N¡fe lqpÉ¡hm£l M¢e, ®a¡j¡l fÐj¡Zl jM¤ fœ,
Ju¡ "Bl©-¢p j¡jm¤L¡¢aL¡ Ju¡ Mm£-g¡¢a j¤mÚ¢LL¡ Ju¡ Cj¡-¢j q¡àl¡¢aL¡
®a¡j¡l l¡SaÅl c¤mq¡, ®a¡j¡l l¡SÉl (ü¡d£e) Mm£g¡, ®a¡j¡l clh¡l (pª¢øL¤ml) Cj¡j,
Ju¡ M¡-a¡¢j B¢ðu¡-CL¡ p¡m¡-a¡eÚ a¡c§-j¤ ¢hc¡Ju¡-¢jL¡ Ju¡ a¡hLÅ¡- ¢hh¡LÅ¡-CL¡
®a¡j¡l phÑ no eh£- Hje cl¤ ©c, k¡ Ù¡Û u£ qh ®a¡j¡l Ù¡Û u£alÅ p¡b, ¢Ù¢Û an£m qh ®a¡j¡l ¢ÙÛ¢an£ma¡l p¡b;
pm¡-a¡eÚ a¤lÚà£-L¡ Ju¡ a¤lÚà£-¢q Ju¡ a¡là¡- ¢hq¡- "Bæ¡- Cu¡- h¡c£-"ElÚ l¡-࣢u¤ÉlÚ
Hje c¤l©c, k¡ ®a¡j¡L p¿øº l¡Mh Hhw a¡yLJ p¿ºø l¡Mh, k¡ à¡l¡ a¢¤ j Bj¡cl Efl p¿ºø b¡Lh, ®q ej¤e¡ hÉa£a pª¢øLa¡Ñ , ®q p¿øº J
52
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
l¡à£-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡e ýu¡ ¢gpÚ p¡j¡-C j¡qj§c§y
p¿¹¤øLªaz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll JC f¢hœ pš¡l Efl, ¢k¢e fÐnw¢pa- Bpj¡e
Ju¡ ¢gmÚ Bl¢à p¡¢uÉc¤e¡- j¤q¡Çj¡cz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj Ju¡ h¡-¢lL "Bm¡-
Hhw kj£e, Bj¡cl BLÅ¡, j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c, p¡m¡j J hlLa ®fÐlZ Ll-
j¡-¢qàÚ à¡uÚ¢l Ju¡ j¤kÚ¢q¢lpÚ ¢plÚ¢là àj£-¢l Ju¡ LÅ¡-C¢cm M¡uÚ¢l Ju¡ g¡-¢a¢qmÚ ¢hlÚ¢l
r¢a ®j¡QeL¡l£ pš¡l Efl Hhw A¿¹ll ®N¡fe lqpÉ¡hm£ EcÚO¡VeL¡l£, LmÉ¡Zl f¢Ð a f¢lQ¡me¡L¡l£, f¤ZÉl pQ§ e¡L¡l£,
Ju¡ e¡¢h¢uÉlÚ l¡qÚj¡¢a Ju¡ p¡¢uÉ¢cmÚ EÇj¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce
Ll¦Z¡l eh£ Hhw EÇjal BLÅ¡l Eflz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl,
e§-¢lm BeÚJu¡-¢l Ju¡ ¢plÚ¢lm Bpl¡-¢l Ju¡ p¡¢uÉ¢cmÚ Bhl¡-¢l Ju¡ k¡u¢em j¤lp¡m£-e¡m
¢k¢e ®a¡j¡l el§ l¡¢n ®bL jq¡e el§ , ®a¡j¡l LcŤ lal lqpÉ¡hm£ ®bL jq¡ lqpÉ, f¤ZÉh¡ecl BL¡Å , Ešj lpm§ NZl ®n¡i¡,
BMu¡-¢l Ju¡ BLl¡¢j j¡e Bkm¡j¡ "Bm¡u¢qmÚ m¡uÚm¤ Ju¡ BnlÚ ¡LÅ¡ "Bm¡u¢qeÚ e¡q¡-l¦ "Bc¡c¡
a¡ycl jdÉ Aa£h pÇj¡¢ea pš¡, k¡y cl Efl AåL¡l ®Ru ®NR l¡a Bl Bm¡ fcÐ ¡e LlR ¢ce,
j¡- e¡k¡m¡ ¢jeÚ BEJu¡¢mcÚ c¤eÚu¡- Cm¡- B-¢M¢lq¡- ¢je LÅ¡aÅ¢lm BjaÅ¡-¢l Ju¡ "Bc¡c¡
c¤¢eu¡l öl¦ ®bL ®no fkÑ¿¹ hª¢øl ka pwMÉL ®g¡yV¡ h¢oÑa quR h¡ qh aapwMÉL Hhw
53
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
j¡ e¡h¡a¡ ¢je BEJu¡¢mcÚ c¤eÚu¡- Cm¡- B-¢M¢lq¡- ¢je¡eÚ e¡h¡-¢a Ju¡m BnS¡-¢l
c¤¢eu¡l p§Qe¡ ®bL dÄwp Ah¢d ka E¢ác J N¡Rf¡m¡ N¢SuR h¡ NS¡h a¡l pwMÉ¡e¤p¡l,
pm¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡jÚ ¢hc¡Ju¡-¢j j¤mÚ¢Lõ¡-¢qmÚ Ju¡-¢q¢cmÚ LÅqÚq¡-lÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
Hje c¤l©c k¡ ÙÛ¡u£ qh JC jq¡e Bõ¡qlÚ h¡cn¡q£l Ù¡Û ¢ualÅ p¡b, ¢k¢e HLL fl¡œ²jn¡m£z ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- lp§-¢mL¡ B¢hmÚ LÅ¡-¢pj, Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡mÚ j¡ep§-¢lm j¤BCuÉ¡cz
®a¡j¡l lp§m Bh¤m L¡Å ¢pjl Eflz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®fÐlZ Ll n¢š² J p¡q¡kÉfСç (®a¡j¡l lp§ ml) Eflz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡m j¤MÚa¡-¢lm j¤j¡‹¡cz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll pª¢øL¤m ®bL ¢eh¡Ñ ¢Qa J jk¡Ñ c¡f¡Ð ç pš¡l Eflz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll,
p¡¢uÉ¢ce¡- Ju¡ j¡Jm¡-e¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- j¡m¡'a¡ LmÅ h¡q§- ¢je S¡m¡-¢mL¡ Ju¡ "BuÚe¡q-§ ¢je
Bj¡cl BL¡Å j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, a¤¢j f¢lfZ§ Ñ LlR k¡yl A¿l¹ L ¢eSl jqaÅ à¡l¡ Hhw Qr¤L
S¡j¡-¢mL¡ g¡BpÚh¡q¡ g¡¢lq¡jÚ j¤BuÚÉ¡c¡jÚ j¡ep§-l¡Jy Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- Ju¡ p¡q¢hq£-
Bfe ®p±¾ckÑ à¡l¡z Aaxfl ¢a¢e qu ®Nme Be¢¾ca, n¢š² J p¡q¡kÉfСçz Bl (c¤l©c ®fÐlZ Ll) a¡yl hwndl J pÇj¡¢ea p¡q¡h£cl Efl
Ju¡ p¡¢õj a¡pm£-j¡Jy Ju¡mÚ q¡jÚc¤ ¢mõ¡-¢q "Bm¡- k¡-¢mL¡ q¡jÚc¡e L¡p£-l¡-z Bõ¡-ýÇj¡
Hhw n¡¢¿¹ hoZÑ Ll, ®ki¡h n¡¢¿¹ hoZÑ Ll¡ Q¡C Hhw H SeÉ Bõ¡qlC ¢e¢jš fÐQl¤ fnÐ wp¡z ®q Bõ¡q!Ú
54
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
p¢õ Ju¡ p¡¢õj Ju¡ h¡-¢lL "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
cl¤ ©c, p¡m¡j J hlLa e¡¢km Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡
j¤q¡Çj¡¢ce BLl¡¢j Mm¢LÅL¡ Ju¡ ¢pl¡-¢S Eg¤¢LÅL¡ Ju¡ Bgà¡¢m LÅ¡-C¢jjÚ ¢hq¡LÅÚ¢LÅL¡mÚ
qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l p¢ªøL¤ml jdÉ phÑ¡¢dL pÇj¡¢ea, ®a¡j¡l SNal ¢cN¿¹-fÐc£f, ®a¡j¡l f¢Ða LahÑ É f¡meL¡l£cl jdÉ ®nÐùaj pš¡
j¡h"F-¢p ¢ha¡uÚp£-¢lL¡ Ju¡ ¢lg¢LÅL¡ pm¡-a¡Cy Cu¡a¡Ju¡-m¡- a¡Ll¡-l¦q¡-
Hhw (¢k¢e) ®a¡j¡l fr ®bL ®f¢Ð la pqS J ¢hejËf¿¡Û u, Hje c¤l©c ®fÐlZ Ll, k¡l flÇfl¡ AhÉ¡qa b¡Lh
Ju¡ a¡m§-ý¤ "Bm¡m BLJu¡-¢e BeÚJu¡-l¦q¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj Ju¡ h¡-¢lL
Hhw ®pV¡l e§ll¡¢n pjNË pª¢øl Efl Eá¡¢pa b¡Lhz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c, p¡m¡j J hlLa ®fÐlZ Ll
"Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce Bgà¡¢m j¡jc§-¢qjÚ
Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e pjÙ¹ fÐnw¢pal jdÉ phÑ¡¢dL fÐnw¢pa
¢hLÅ¡J¢mL¡ Ju¡ Bnl¡¢g c¡-"Cm ¢mmÚ C'¢ap¡u¡-¢j ¢hq¡h¢mL¡
®a¡j¡l h¡Z£ pqL¡l, ¢k¢e phÑnÐù Bqh¡eL¡l£ ®a¡j¡l l‹¤L ByLs dl¡l ¢cL,
Ju¡ M¡-a¡¢j B¢ðu¡-CL¡ Ju¡ l¦p¤¢mL¡ pm¡-a¡e a¤h¡¢õ…e¡- ¢gcÚ c¡-l¡uÚ¢e "Bj£-j¡
¢k¢e ®a¡j¡l eh£ J lp§mNZl jdÉ phÑno eh£ J lp§mz Hje cl¤ ©c, k¡ Bj¡clL ®f±yR¡h Eiu SNa ®a¡j¡l hÉ¡fL
55
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
g¡à¢mL¡ Ju¡ L¡l¡-j¡a¡ ¢làJu¡-¢eL¡ Ju¡ Ju¡pÚ¢mLz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj
Ae¤NËq fkÑ¿¹ Hhw ®a¡j¡l cu¡, p¿º¢ø J ¢jmel jkÑ¡c¡ fkÑ¿¹z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c, p¡m¡j
Ju¡ h¡-¢lL "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce
J hlLa ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl,
BLl¡¢jm L¤l¡j¡-C ¢je "Ch¡-¢cL¡ Ju¡ Bnl¡¢gmÚ j¤e¡-c£-e¡ ¢maŤl¦¢LÅ l¡n¡-¢cL¡
¢k¢e Bfe¡l pÇj¡¢ea h¡¾c¡cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL pÇj¡¢ea, Bqh¡eL¡l£cl jdÉ ®nùÐ aj ®a¡j¡l ®qc¡ual l¡Ù¹¡pj§ ql ¢cL;
Ju¡ ¢pl¡-¢S BLaÅ Å¡-¢lL¡ Ju¡ ¢hm¡-¢cL¡ pm¡-a¡mÚ m¡-a¡geÚ ¡- Ju¡ m¡- a¡h£-c¤ ah¤ ¡¢õ…e¡- ¢hq¡-
¢k¢e ®a¡j¡l ¢hnÄl¡SÉl f¡Ð ¿¹…m¡ J nql…m¡l fÐc£f- Hje cl¤ ©c, k¡ qhe¡ ¢hm£e J qhe¡ Afpaª , k¡ à¡l¡ a¢¤ j Bj¡clL ®f±Ry ¡h
L¡l¡-j¡a¡mÚ j¡k£-cz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj Ju¡ h¡-¢lL "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
A¢a¢lš² hk¤ ¤N£Ñ fkÑ¿z¹ ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c, p¡m¡j J hlLa ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢elÚ lg£-"C j¡L¡Å -jq¤ § BmÚ Ju¡-¢S¢h a¡'k£-j¤q§- Ju¡ Cq¢al¡-j¤q-§
Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ky¡l Ù¹l A¢a EµQ, k¡yl f¢Ð a pÇj¡e J nÜÐ ¡ fcÐ neÑ Ll¡ Ju¡¢Sh,
pm¡-a¡mÚ m¡- a¡eLÅ¡¢aÅ"E Bh¡c¡Jy Ju¡ m¡- a¡ge¡- p¡lj¡c¡Jy Ju¡ m¡- a¡eq¡¢pl¦ "Bc¡c¡-z
Hje cl¤ ©c k¡ LMe¡ hå qh e¡, ®L¡e k¤N ¢hm£e qh e¡ Hhw pwMÉ¡l ¢cL ¢cu p£j¡hÜ qh e¡z
56
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡ j¤q¡Çj¡¢c¢e æ¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉaÅÚ aÅ¡-¢q¢lm j¤aÅ¡qÚq¡¢l 2
®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e Acª nÉl pwh¡cc¡a¡ (eh£), EÇjm¤ ®L¡Å l¡ (j‚¡u) ®fТla J f§axf¢hœ
Ju¡ "Bm¡- B-¢mqzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡eÚ M¡a¡ja¡ ¢h¢qlÚ ¢lp¡-m¡a¡ Ju¡ BCu¡š¡q§-
Hhw a¡ly f¢hœ hwndll EflJz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll JC f¢hœ pš¡l Efl, k¡ly j¡dÉj pj¡ç LlR¡ ¢lp¡m¡al d¡l¡ Hhw k¡yL a¢¤ j n¢š²n¡m£ LlR¡
¢hæ¡pÚ¢l Ju¡mÚ L¡Jp¡¢l Ju¡nÚ n¡g¡-"BqÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡ Ju¡ j¡Jm¡-e¡
p¡q¡kÉ, L¡Jp¡l J n¡g¡"Ba à¡l¡z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ J j¤¢eh qkla
j¤q¡Çj¡¢c¢e æ¡¢h¢uÉmÚ q¡L¡¢j Ju¡mÚ ¢qLj¡¢apÚ ¢pl¡-¢SmÚ Ju¡qÚq¡-¢SmÚ
jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ¢k¢e Acª nÉl pwh¡cc¡a¡ (eh£), ¢hQ¡lL, Bf¡cjÙ¹L fБ¡ Hhw Qj¢La fcÐ £f,
j¡MÚp§-¢p ¢hmÚM¤m¤¢LÅmÚ "Bk£-¢j Ju¡ M¡aÚ¢jlÚ l¦p¤¢m ¢km ¢j'l¡-¢S
¢k¢e Ešj Q¢lœl p¡b Hhw phÑno lp§m J ¢j'l¡Sl c¤mÚq¡ qh¡l p¡b ¢hn¢oa
Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- Ju¡ Bpq¡-¢hq£- Ju¡ Bah¡-"C¢qpÚ p¡-¢mL£-e¡ "Bm¡- j¡eq¡¢S¢qmÚ LÅ¡i£-¢j g¡B'¢kjz
Hhw a¡yl f¢hœ hwndl, pÇj¡¢ea p¡q¡h£NZ Hhw a¡yl JC Ae¤p¡l£cl EflJ k¡yl¡ a¡yl jSh¤a nl£ual fÐnÙ¹ fbl f¢bL, Aaxfl (®q Bõ¡q)Ú a¢¤ j a¡y clL jqaÅ c¡e Llz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡jÚ ¢hq£- ¢jeq¡-S¤ eS¤ §-¢jmÚ Cpm¡-¢j Ju¡ j¡p¡u¡-h£-ýkÚ ®k¡u¡m¡-¢jmÚ
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll JC f¢hœ pš¡l Efl, k¡ly à¡l¡ fnÐ Ù¹ quR Cpm¡jl erœpj§ql Lrfb Hhw AåL¡ll fcÐ £f…m¡l,
57
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
j¤qÚa¡c¡- ¢h¢qj g£- k¤mÚj¡¢a m¡uÚ¢mnÚ n¡¢‚cÚ c¡-¢S pm¡-a¡e c¡-Cj¡a¡jÚ 2
ky¡cl j¡dÉj ®qc¡ua m¡i Ll¡ k¡u, p¾cq J CaÙ¹a¡l L¡m¡ l¡al AåL¡l, Hje c¤l©c, k¡ ¢QlÙÛ¡u£
j¤pÚa¡¢jlÚl¡a¡jÚ j¡- a¡m¡-aÅ¡j¡aÚ ¢gm Bhý¢lm BjJu¡-S¤ Ju¡ aÅ¡-g¡ ¢hmÚ h¡uÚ¢amÚ "Ba£-¢LÅ
J p¡hrÑ ¢ZL qu, karZ fkÑ¿¹ ®YEpjq§ pj⤠…m¡a HLV¡l Efl BlLV¡ BRs fsa b¡L Hhw f¡Ð Q£eNªq (M¡e¡u L¡'h¡u) a¡Ju¡g Lla b¡L
¢je L¤¢õ g¡¢‹e "Bj£-¢LÅ¢emÚ ý‹¡-S¤ Ju¡ Bgà¡m¤pÚ pm¡-¢a Ju¡aÚ a¡pm£-¢j
q¡S£NZ fÐaÉL Ni£l (cl§ -cl§ ¡¿¹l) l¡Ù¹¡ A¢aœ²j Llz Bl EvLªøaj cl¤ ©c J p¡m¡j Aha£ZÑ ®q¡L
"Bm¡- j¤q¡Çj¡¢clÚ lp§-¢m¢qm L¡l£-¢j Ju¡ pgJu¡¢aq£- ¢je¡mÚ "Ch¡-¢c
Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ¢k¢e a¡ly pÇj¡¢ea lp§m, ¢k¢e a¡ly M¡p h¡¾c¡cl ®bL ¢ehÑ¡¢Qa,
Ju¡ n¡g£-"CmÚ M¡m¡-C¢LÅ ¢gmÚ j£-"B-¢c p¡-¢q¢hmÚ j¡LÅ¡-¢jmÚ j¡qj§-¢c
¢LÅu¡ja ¢chp pª¢øL¤ml fr p¤f¡¢lnL¡l£, jLÅ¡j j¡qj§c Bp£e
Ju¡mÚ q¡J¢àmÚ j¡Jl©-¢ceÚ e¡-¢q¢à ¢hB'h¡-ClÚ ¢lp¡-m¡¢a Ju¡aÚ a¡hm£-¢NmÚ B"B¢Çj
Hhw JC q¡JSl j¡¢mL, k¡l L¡R ¢ff¡p¡aNÑ Z Efe£a qh, ¢k¢e c™¡uj¡e qe ¢lp¡m¡a J à£el hÉ¡fL fQÐ ¡ll "S¤î¡' (®f¡n¡L)pqL¡l
Ju¡mÚ j¡Mp§-¢p ¢hn¡l¡¢gpÚ ¢p"B-u¡¢a ¢gpÚ pm¡-¢qmÚ B'k¢j
Hhw k¡yL M¡p Ll¡ quR jq¡ f¤ZÉ J LmÉ¡Zl SeÉ, f§ZÑ fÐQø¡l °h¢nøÉpqL¡lz
58
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
p¡õ¡õ¡-ý "Bm¡u¢q Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- pm¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡jÚ j¤pÚa¡¢jlÚl¡a¡cÚ c¡Ju¡-¢j
Bõ¡qÚ a¡ly Efl Hhw a¡ly f¢hœ hwndll Efl cl¤ ©c ®fÐlZ Ll¦e, Hje cl¤ ©c, k¡ c£OÙÑ Û¡u£ qu pjÙ¹
"Bm¡- j¡lÚ¢lmÚ m¡u¡-m£- Ju¡mÚ BCuÉ¡-¢j g¡ýu¡ p¡¢uÉc¤m BEJu¡m£-e¡ Ju¡m B-¢Ml£-e¡
BhaÑZla l¡a J ¢cez p¤al¡w ¢a¢e jq¡e plc¡l f§hÑha£Ñ J flha£Ñcl
Ju¡ Bgà¡m¤mÚ BEÚJu¡m£-e¡ Ju¡mÚ B-¢Ml£-e¡ "Bm¡u¢q Bgà¡m¤ pm¡-¢amÚ j¤p¡õ£-e¡
Hhw fh§ hÑ a£Ñ J flha£Ñcl jdÉ ®nÐùajz a¡yl Efl Aha£ZÑ ®q¡L, pjÙ¹ p¡m¡a ®fÐlZL¡l£l ®bL ph¡Ñ šj p¡m¡a,
Ju¡ BkÚL¡- p¡m¡-¢jmÚ j¤p¡¢õj£-e¡ Ju¡ BaÅu¡h¤ ¢kLÚ¢lkÚ k¡-¢Ll£-e¡
pjÙ¹ p¡m¡j ®flÐ ZL¡l£ ®bL EvLªøaj p¡m¡j Hhw pLm ¢kLlÚ L¡l£ ®bL ph¡Ñ ¢dL f¢hœ ¢kLlÚ z
Ju¡ Bgà¡m¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ Bqp¡e¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BS¡õ¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bl Aha£ZÑ ®q¡L Bõ¡qlÚ c¤l©c…m¡l jdÉ EvLªøaj c¤l©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ p¤¾claj c¤l©c, Bõ¡qÚl c¤l©c…m¡l jdÉ jq¡šj cl¤ ©c,
Ju¡ BSj¡m¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BLj¡m¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ Bph¡… p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ Qs§ ¡¿¹ p¤¾cl cl¤ ©c, Bõ¡ql c¤l©cpj§ ql jdÉ fZ§ aÑ j c¤l©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ fnÐ Ù¹aj cl¤ ©c,
Ju¡ Ba¡Çj¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BkÚq¡l¦ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ B'k¡j¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL f¢lf§ZÑ c¤l©c, Bõ¡ql cl¤ ©cpj§ql jdÉ E‹mÆ aj cl¤ ©c, Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL jq¡e c¤l©c,
59
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ BkÚL¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BaÅu¡h¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ Bhl¡L¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ f¢hœaj cl¤ ©c, Bõ¡ql cl¤ ©cN¤ m¡l jdÉ EvLªøaj cl¤ ©c, Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ ph¡Ñ ¢dL hlLaju cl¤ ©c,
Ju¡ BkÚL¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ Bej¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BJg¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL f¢hœ c¤l©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL hdÑj¡e cl¤ ©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ f§Z¡Ñ ‰aj c¤l©c,
Ju¡ Bpe¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ B'm¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BLp¡l¦ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL EµQjkÑ¡c¡n£m c¤l©c, Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ h¤m¾caj c¤l©c, Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ AaÉ¢dL cl¤ ©c,
Ju¡ BSj¡"E p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ B"BÇj¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ BcJu¡j¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q,
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ hÉ¡fLaj c¤l©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ ph¡Ñ ¢dL hÉ¡fL c¤l©c, Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ phÑ¡¢dL ÙÛ¡u£ c¤l©c,
Ju¡ BhLÅ¡- p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ B"BkÚk¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q Ju¡ Blg¡"E p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q
Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ ph¡Ñ ¢dL ¢Ù¢Û an£m cl¤ ©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ phQu ¢fuÐ cl¤ ©c, Bõ¡ql c¤l©c…m¡l jdÉ EµQaj cl¤ ©c,
1
Ju¡ B'k¡j¤ p¡m¡Ju¡-¢aõ¡-¢q "Bm¡- Bgà¡¢m M¡m¢LÅõ¡-¢q Ju¡ Bqp¡¢e M¡m¢LÅõ¡-¢q
Bõ¡ql cl¤ ©c…m¡l jdÉ ph¡Ñ ¢dL jq¡e c¤l©c JC f¢hœaj pš¡l Efl, ¢k¢e Bõ¡ql pjÙ¹ pª¢øl jdÉ ®nÐùaj J p¾¤ claj,
Ju¡ BS¡¢õ M¡m¢LÅõ¡-¢q Ju¡ BLl¡¢j Mm¢LÅõ¡-¢q Ju¡ BSj¡¢m Mm¢LÅõ¡-¢q
Hhw Bõ¡ql pjÙ¹ pª¢øl jdÉ ph¡Ñ ¢dL jqaÅl A¢dL¡l£, pjÙ¹ pª¢øl jdÉ phÑ¡¢dL pÇj¡¢ea, Bõ¡ql pjÙ¹ pª¢øl jdÉ p¤¾claj,
60
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ BLj¡¢m Mm¢LÅõ¡-¢q Ju¡ Ba¡¢Çj Mm¢LÅõ¡-¢q Ju¡ B'k¢j Mm¢LÅõ¡-¢q Ju¡ "Bh¢cõ¡-¢q
phÑ¡¢dL f¢lfZ§ Ñ Bõ¡ql pª¢øl jdÉ, Bõ¡ql p¢ª øl jdÉ phÑ¡¢dL f§ZÑ¡‰, Bõ¡qlÚ pª¢øL¤ml jdÉ ph¡Ñ ¢dL jq¡e, Bõ¡ql ¢fuÐ aj h¡¾c¡,
Ju¡ lp§-¢mõ¡-¢q Ju¡ e¡¢h¢uÉõ¡-¢q Ju¡ q¡h£-¢hõ¡-¢q Ju¡ p¢g¢uÉõ¡-¢q Ju¡ e¡¢S¢uÉõ¡-¢q
Bõ¡ql lp§m, Bõ¡ql eh£, Bõ¡ql q¡h£h, Bõ¡ql je¡e£a, Bõ¡ql p¡b ®N¡fe Bm¡fL¡l£,
Ju¡ Mm£-¢mõ¡-¢q Ju¡ Ju¡¢m¢uÉõ¡-¢q Ju¡ Bj£-¢eõ¡-¢q Ju¡ ¢Mu¡l¡¢aõ¡-¢q ¢je Mm¢LÅõ¡-¢q
Bõ¡ql A¿l¹ ‰ hå,¤ Bõ¡ql ¢hno hå,¤ Bõ¡ql Bj¡eac¡l, Bõ¡ql pjÙ¹ p¢ª ø ®bL QueLaª , Bõ¡ql ¢ehÑ¡¢Qa,
Ju¡ eM¤ h¡¢aõ¡-¢q ¢jjÚ h¡¢luÉ¡¢aõ¡-¢q Ju¡ pgJu¡¢aõ¡-¢q ¢jjÚ B¢ðu¡-Cõ¡-¢q Ju¡ "ElJÚ u¡¢aõ¡-¢q
Bõ¡qÚl p¢ª øLm¤ ®bL ¢hnoi¡h je¡e£a, Bõ¡ql eh£NZ ®bLJ ¢hnoi¡h je¡e£a,Bõ¡q fkÑ¿¹ ®f±yR¡l jSha¤ l‹¤,
Ju¡ "Cpj¡¢aõ¡-¢q Ju¡ ¢e'j¡¢aõ¡-¢q Ju¡ ¢jga¡-¢q lqj¡¢aõ¡-¢qmÚ j¤Ma¡-¢l ¢jlÚ l¦p¤¢mõ¡-¢q
Bõ¡ql ®qg¡ka, Bõ¡ql ¢e'j¡a, Bõ¡ql lqjal Q¡¢h, (¢k¢e) Bõ¡ql lp§mNZ ®bL h¡R¡CLªa,
BmÚ j¤eÚa¡M¡¢h ¢je Mm¢LÅõ¡-¢qmÚ g¡-C¢k ¢hmÚ j¡aÅm¡¢h ¢gm j¡lq¡¢h
Bõ¡ql pª¢ø ®bL ¢ehÑ¡¢Qa, (¢k¢e) pgmL¡j Bfe EŸnÉ fТa¢V ÙÛ¡e- Q¡C iul ®q¡L
Ju¡m j¡lN¡¢hm j¤Mm¡¢p g£- j¡- i¤¢qh¡ BLl¡¢j j¡h"F-¢pe Bpc¡¢LÅ LÅ¡-C¢me
¢Lwh¡ BNËql, (¢k¢e) üa¿» ¢qph p¡hÉÙ¹ pLm c¡el jdÉ, Qs§ ¡¿¹ fkÑ¡ul pÇj¡¢ea ®fТla (lpm§ ), ph¡Ñ ¢dL paÉh¡c£,
61
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
BeS¡¢q n¡-¢g"CJy Ju¡ Bgà¡¢m j¤n¡gÚg¡"Ce BmÚBj£-¢e g£-j¡pÚa§-¢c"BpÚ p¡-¢c¢LÅ 2
phÑ¡¢dL Laª L¡kÑ p¤f¡¢lnL¡l£, pf¤ ¡¢lnl rja¡f¡Ð çcl jdÉ ®nÐùaj, JC pjÙ¹ Bj¡eal jdÉ ®nÐùaj Bj¡eac¡l, ®k…m¡ a¡yl c¡¢uaÅ A¢faÑ ,
g£-j¡ h¡õ¡N¡pÚ ®p¡u¡-¢c"C ¢hBj¢l l¡¢î¢qmÚ j¤àaÅ¡¢m"C ¢hj¡- ý¢Çjm¡ BLÅl¡¢h l¦p¤¢mõ¡-¢q
dj£uÑ fQÐ ¡lZ¡l ¢houpj§ q paÉh¡c£, ü£u lhl ¢ecÑn h¡Ùh¹ ¡ue f§ZÑn¢š² fÐ u¡NL¡l£, cªta¡ J ¢ÙÛla¡l p¡b fcÐ š c¡¢uaÅ pÇf¡ceL¡l£,
Cm¡õ¡-¢q Ju¡p£-m¡a¡Jy Ju¡ B'k¢j¢qj Nc¡e "Cec¡õ¡-¢q j¡e¢km¡a¡Jy Ju¡ g¡à£-m¡a¡Jy
Bõ¡ql ¢eLV ®f±yR¡l Jp£m¡ ¢qph Bõ¡ql ph¡Ñ ¢dL °eLVÉdeÉ lp§m, ¢LÅu¡jal ¢ce Bõ¡ql L¡R jk¡Ñ c¡
Ju¡ BLl¡¢jmÚ B¢ðu¡-CmÚ ¢Ll¡-¢jp pgJu¡¢a "Bm¡õ¡-¢q Ju¡ Bq¡¢î¢qj Cm¡õ¡-¢q
J gk£mal ¢cL ¢cu a¡ycl jdÉ ph¡Ñ ¢dL jq¡e, Bõ¡ql je¡e£a eh£NZl jdÉ ay¡l clh¡l ph¡Ñ ¢dL pÇj¡¢ea, a¡y cl jdÉ Bõ¡ql clh¡l Bõ¡ql ¢eLV ph¡Ñ ¢dL ¢fuÐ ,
Ju¡ BLÅl¡¢h¢qj k¤mÚg¡- m¡c¡õ¡-¢q Ju¡ BLl¡¢jmÚ Mm¢LÅ "Bm¡õ¡-¢q Ju¡ Bqk¡u¡-ýj
°eLVÉl ¢cL ¢cu Bõ¡ql clh¡l a¡ycl ®Qu A¢dL °eLVÉdeÉ, Bõ¡ql L¡R pª¢øl jdÉ AaÉ¢dL pÇj¡¢ea, Bõ¡ql L¡R a¡y cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL Awn (®p±i¡NÉ)'l A¢dL¡l£
Ju¡ BlàÚ ¡-ýj m¡c¡õ¡-qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cjÚ h¡qÚ¢l BeÚJu¡-¢lL¡
Hhw (¢a¢e) a¡y cl jdÉ phQu fR¾ce£uz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l el§ l¡¢nl pj¤â,
Ju¡ j¡'¢c¢e Bpl¡-¢lL¡ Ju¡ ¢mp¡-¢e ý‹¡¢aL¡ Ju¡ "Bl©-¢p j¡jm¤L¡¢aL¡
®a¡j¡l ®N¡fe lqpÉ¡hm£l M¢e, ®a¡j¡l fÐj¡Zl j¤Mf¡œ, ®a¡j¡l l¡SaÅl c¤mq¡,
62
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ Cj¡-¢j q¡àl¡¢aL¡ Ju¡ ¢aÅl¡-¢k j¤m¢LL¡ Ju¡ M¡k¡-C¢e lqj¡¢aL¡
®a¡j¡l clh¡l Cj¡j (ANËZ£), ®a¡j¡l l¡SaÅl L¡l¦L¡kÑ, ®a¡j¡l lqjal i¡™¡l,
Ju¡ aÅl£-¢LÅ n¡l£-"B¢aL¡mÚ j¤a¡m¡kÚ¢k¢k ¢ha¡Jq£-¢cL¡ BeÚp¡-¢e "BuÚ¢emÚ JS§-¢c
®a¡j¡l nl£ual l¡Ù¹¡, ®a¡j¡l HLaÅh¡c à¡l¡ aª¢ç Efi¡NL¡l£, A¢Ù¹aÅl Qr¤l e§l,
Ju¡pÚ p¡h¡¢h g£- L¤¢õ j¡JS§-¢ce "Bu¢e B'u¡-¢e Mm¢LÅL¡mÚ j¤a¡LÅ¡¢Ÿ¢j ¢jeÚ e§-¢l
pLm ¢hcÉj¡e (pøª ) hÙ¤l¹ p¢ª øl L¡lZ, ®a¡j¡l pª¢øl j§mpj§ql j§m J h¤¢eu¡c, pjÙ¹ pª¢øl jdÉ ANËZ£ ®a¡j¡l e§ll
¢àu¡-CL¡ pm¡-a¡eÚ a¡c§-j¤ ¢hc¡Ju¡-¢jL¡ Ju¡ a¡hLÅ¡- ¢hh¡LÅ¡-CL¡ m¡ j¤eÚa¡q¡- m¡q¡-
Bm¡L¡µRV¡ ®bL, Hje cl¤ ©c, k¡ Ù¡Û u£ qh ®a¡j¡l ÙÛ¡¢ualÅ p¡b Hhw ¢Ù¢Û an£m qh ®a¡j¡l ¢ÙÛ¢an£ma¡l hc±ma, k¡l ®L¡e f¢lpj¡¢ç ®eC
c§-e¡ "Cm¢jL¡ pm¡-a¡eÚ a¤là£-L¡ Ju¡ a¤lÚà£-¢q Ju¡ a¡lÚà¡- ¢hq¡- "Bæ¡-
®a¡j¡l ‘¡e hÉa£a, Hje c¤l©c, k¡ ®a¡j¡L p¿ºø Llh Hhw a¡yLJ p¿ºø Llh Hhw k¡l L¡lZ a¤¢j Bj¡cl Efl p¿ºø qu k¡hz
Cu¡- l¡î¡mÚ "B-m¡j£-eÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡mÚ j¤n¡jÚ¢j¢l "BeÚ p¡-"C¢cmÚ ¢S¢Ÿz
®q pjNË S¡q¡el f¢Ð af¡mL! ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®flÐ Z Ll JC fÐQø¡l h¡ý ®bL B¢Ù¹e E¾j¡¢Qa Ll fZ§ Ñ BaÈ¢eu¡NL¡l£ pš¡l Eflz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡mÚ j¤pÚa¡'¢j¢m g£- j¡lÚà¡u¡-¢aL¡ "N¡-Cu¡a¡mÚ S¤qÚ¢cz
®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®flÐ Z Ll JC f¢hœ pš¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l p¿¢º ø ASÑe f§ZÑn¢š² fÐu¡NL¡l£z
63
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡eÚ e¡¢h¢uÉm M¡-¢ajz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡lÚ lp§-¢mmÚ M¡-¢ajÚz
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll phÑ no eh£l Eflz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll phÑno lp§ ml Eflz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡mÚ j¤pÚaÅ¡g¡mÚ LÅ¡-Cjz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll ýkl§ j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e (®a¡j¡l LahÑ É f¡me) cªt f¢Ð a¢ùaz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å
j¤q¡Çj¡¢ce q¡-ClÚ lqj¡¢a Ju¡ j£-¢jmÚ j¤mÚ¢L Ju¡ c¡-¢mcÚ c¡Ju¡-¢j BpÚ p¡¢uÉ¢cmÚ
qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e "lqja' nël "q¡', "j¤mÚL' nël "j£j' Hhw "c¡Ju¡j' nël "c¡m'z ¢k¢e jq¡e plc¡l,
L¡-¢j¢mm g¡-¢a¢qmÚ M¡-¢a¢j "Bc¡c¡ j¡- g£- "Cm¢jL¡ L¡-Ce¤eÚ BE LÅcÚ L¡-e¡
f§ZaÑ ¡l A¢dL¡l£, fbÐ j eh£ Hhw ®no eh£- JC pjÙ¹ hÙ¤l¹ pwMÉ¡ep¤ ¡l, ®k…m¡ ®a¡j¡l ‘¡e luR, (®k…m¡) A¢Ù¹aÅ Bph ¢Lwh¡ HpRz
L¤õ¡j¡- k¡L¡l¡L¡ Ju¡ k¡L¡l¡ýkÚ k¡-¢Ll©-e¡ Ju¡ L¤õ¡j¡- N¡g¡m¡ "BeÚ ¢kLÚ¢lL¡
kMe ¢kLÚlL¡l£l¡ ®a¡j¡L J a¡yL pÈlZ Llh Hhw kMe AmpNZ ®a¡j¡l
Ju¡ ¢kL¢l¢qmÚ N¡-¢gm§-e¡ pm¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡jÚ ¢hc¡Ju¡-¢jL¡ h¡-¢LÅu¡a¡jÚ ¢hh¡LÅ¡-CL¡
J a¡ly pÈlZ ®bL Ec¡p£e b¡Lh, Hje c¤l©c, k¡ Ù¡Û u£ qh ®a¡j¡l ÙÛ¡¢uaÅl p¡b; k¡ ¢ÙÛ¢an£m qh ®a¡j¡l ¢Ù¢Û an£ma¡l p¡b,
m¡- j¤eÚa¡q¡- m¡q¡- c§-e¡ "CmÚ¢jL¡ Cæ¡L¡ "Bm¡- L¤¢õ n¡uÚCe LÅ¡c£-lz Bõ¡-ýÇj¡
k¡l ®L¡e pj¡¢ç ®eC ®a¡j¡l S¡e¡ hÉa£az AhnÉC a¤¢jC fÐaÉL (®n¡ie£u) hÙl¹¤ Efl rja¡h¡e (k¡ a¤¢j Q¡J)z ®q Bõ¡q!Ú
64
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eæ¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉ Ju¡ "Bm¡- B-¢m j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- 2
c¤l©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl, ¢k¢e EÇj¤m ®L¡Å l¡ (j‚¡u) ®fТla Hhw JC BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl,
ýu¡ Bhq¡- öj§-¢pm ýc¡- e§-l¡Jy Ju¡ Bhq¡l¦q¡- Ju¡ Bp£-l¦mÚ B¢ðu¡-C g¡Ml¡Jy
¢k¢e ¢qc¡ual p§kÑ…m¡ ®bLJ ®h¢n Bm¡¢La Bm¡l ¢cL ¢cu Hhw ®p…m¡l jdÉ phÑ¡fr¡ E‹mÆ Bl ®N±lhl ¢cL ¢cuJ pLm eh£ ®bL ®h¢n
Ju¡ Bnq¡l¦q¡- Ju¡ e§-l¦q§- BkÚq¡l¦ BeÚJu¡-¢lmÚ B¢ðu¡-C Ju¡ Bnl¡g¤q¡- Ju¡ BJà¡ýq¡-
Q¡¢l¢œL °h¢nøÉ pÇfæ, phÑ¡fr¡ f¢Ð pÜ, a¡yl el§ j¤h¡lL pLm eh£l e§ll¡¢n ®bL ®h¢n ¢hL¢na, ®h¢n pÇj¡¢ea, ®h¢n Øfø
Ju¡ BkLÚ ¡mÚ Mm£-LÅ¡¢a BMm¡-L¡Å Jy Ju¡ BaÅq¡l¦q¡- Ju¡ BLl¡j¤q¡- Ju¡ B'c¡mq¤ ¡-z Bõ¡-ýÇj¡
Hhw Q¢lœl ¢cL ¢cu pjc¤ u p¢ª ø ®bL ®h¢n f¢hœ, phÑ fr¡ f¡L-p¡g, pÇj¡¢ea J eÉ¡ufl¡uZz ®q Bõ¡q!Ú
p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ýu¡ Bhq¡- ¢je¡mÚ LÅ¡j¡¢laÚ a¡-¢Çj Ju¡ BLl¡j¤
c¤l©c ®flÐ Z Ll, Bj¡cl JC BL¡Å j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ¢k¢e f§¢ZÑj¡l Q¡yc Afr¡J ®h¢n Bm¡¢La, hs c¡en£m
¢je¡pÚ p¡q¡-¢hmÚ j¤lp¡m¡¢a Ju¡mÚ h¡qÚ¢lm ¢NaÅ¡Çjz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
hª¢ø pqL¡l ®f¢Ð la ®jOj¡m¡ ®bLJ Hhw Eš¡m al‰ pÇfæ pj⤠…m¡l ®QuJ (®h¢n c¡a¡)z ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eæ¡¢h¢uÉm E¢Çj¢uÉ Ju¡ "Bm¡- B-¢m j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- LŤ¢le¡¢amÚ
Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e "Bpm£ eh£' Hhw qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl, pÇfªš² Ll¡ quR
65
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
h¡l¡L¡a¤ ¢hk¡-¢aq£- Ju¡ j¡q¡uÉ¡-ý Ju¡ a¡"BaÅaÚ Å¡l¡¢amÚ "BJu¡-¢mj¤ ¢haÅ£-¢h ¢kL¢Ú lq£- Ju¡ l¡uÉ¡-ýz
k¡yl e§l¡e£ pš¡ J ®Qq¡l¡l p¡b hlLaL Hhw pjNË SNa p¤h¡¢pa qu ®NR a¡y l ¢kLÚ ll Mn¤ h¤ à¡l¡ Hhw ay¡l p¤¾cl cªnÉ à¡l¡z
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- e¡¢h¢uÉL¡mÚ j¤pÚaÅ¡g¡- Ju¡ lp§-¢mL¡mÚ j¤la¡à¡-
®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll ®a¡j¡l je¡e£a eh£, fR¾ce£u lp§m,
Ju¡ Ju¡¢m¢uÉL¡mÚ j¤Sa¡h¡- Ju¡ Bj£-¢eL¡ "Bm¡- Ju¡qÚ¢upÚ p¡j¡-Cz Bõ¡-ýÇj¡
¢ehÑ¡¢Qa hå¤ Hhw Bpj¡e£ Jq£l ®rœ ®a¡j¡l jq¡e Bj¡eac¡ll Eflz ®q Bõ¡qÚ!
p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ BLl¡¢jmÚ Bpm¡-¢gmÚ LÅ¡-C¢j ¢hmÚ "Bc¢m Ju¡mÚ CeÚp¡u¡-¢gm
c¤l©c ®fÐlZ Ll qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e pjÙ¹ fh§ Ñha£Ñcl jdÉ ph¡Ñ ¢dL pÇj¡¢ea, eÉ¡ufl¡uZa¡ J Cep¡g f¢Ð aù¡L¡l£,
j¡e"F-¢a g£- p§-l¡¢amÚ B'l¡-¢gmÚ j¤eÚa¡M¡¢h ¢jeÚ Bpm¡-¢hnÚ ¢nl¡-¢g
ky¡l fÐnwp¡ p§l¡ B'l¡g Ll¡ quR, ¢k¢e QueLªa A¢iS¡a Kln (fªùcn)
Ju¡mÚ h¤aŧ-¢ekÚ ®kl¡-¢gmÚ j¤p¡gÚg¡- ¢jjÚ j¤p¡-¢p "Bh¢cmÚ j¤šÆ¡¢m¢hhÚ¢e
J EvLªø NiÑ¡nu…m¡ ®bL, ¢k¢e M¡S¡ Bhc¤m j¤š¡¢mh Che
"BhÚ¢c j¡e¡-¢g¢eõ¡k£- q¡c¡uÚa¡ ¢hq£- ¢je¡mÚ ¢Mm¡-¢g Ju¡ h¡uÉ¡eÚa¡ ¢hq£- p¡h£-m¡mÚ "Bg¡-gÚz
BhÚ c j¡e¡gl hwnS¡a f§axf¢hœ pš¡, (®q Bõ¡qÚ!) k¡l Jp£m¡u a¢¤ j fb fÐcneÑ LlR ¢hhcf§ZÑ ¢hou¡¢ca Hhw p¤Øfø Ll ¢cuR Q¡¢l¢œL f¢hœa¡l fbLz
66
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ e§-¢lmÚ ýc¡- Ju¡mÚ LÅ¡-C¢c Cm¡mÚ M¡uÚ¢l Ju¡cÚ c¡-"D-
®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e ¢qc¡ual e§l, LmÉ¡Zl f¢Ð a f¢lQ¡me¡L¡l£, Bqh¡eL¡l£
Cm¡lÚ l¦nÚ¢c e¡¢h¢uÉlÚ l¡qj¡¢a Ju¡ Cj¡-¢jmÚ j¤š¡LÅ£-e¡ Ju¡ lp§-¢m l¢îmÚ "B-m¡j£-e¡
j‰ml ¢cL, cu¡l eh£, flqkN¡lcl Cj¡j, lî¤m Bm¡j£el ¢fÐu lp§m,
m¡-e¡¢huÉ¡ h¡'c¡q§- L¡j¡- h¡õ¡N¡ ¢lp¡-m¡a¡L¡ Ju¡ e¡p¡u¡q¡ ¢m"Ch¡-¢cL¡ Ju¡ a¡m¡- B-u¡-¢aL¡
k¡yl fl Bl ®L¡e eh£ ®eC, (Hje c¤l©c ®fÐlZ Ll¦e) ®kje ¢a¢e ®f±y¢RuRe ®a¡j¡l ¢lp¡m¡al h¡Z£, ¢qa L¡je¡ LlRe ®a¡j¡l h¡¾c¡cl, f¡W LlRe ®a¡j¡l Bu¡apjq§ ,
Ju¡ BLÅ¡-j¡ ýc§-c¡L¡ Ju¡ Ju¡g¡- ¢h"Bq¢Ú cL¡ Ju¡ BeÚg¡k¡ ýLj¡L¡ Ju¡ Bj¡l¡ ¢ha¡Å u¡-"B¢aL¡
f¢Ð a¢ùa LlRe ®a¡j¡l p£j¡lM¡, f§ZÑ LlRe ®a¡j¡l A‰£L¡l, S¡¢l LlRe ®a¡j¡l ýL¤jL, ¢ecÑ n ¢cuRe ®a¡j¡l Be¤NaÉl,
Ju¡ Ju¡-m¡- Ju¡¢muÉ¡L¡õ¡k£- a¤¢qî¤ BeÚ a¤Ju¡-¢mu¡q§- Ju¡ "B-c¡- "Bc§Ju¡L¡õ¡k£-
håa¤ Å ÙÛ¡fe LlRe ®a¡j¡l JC hå¤l p¡b, k¡ly p¡b hå¤aÅ Ll¡ ®a¡j¡l fR¾ce£u Hhw nœ¦a¡ ®f¡oZ LlRe ®a¡j¡l JC nœ¦l p¡b, k¡l p¡b
a¤¢qî¤ BeÚ a¤"B-¢cu¡q§- Ju¡ põ¡õ¡ý "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
nœ¦a¡ ®f¡oZ Ll¡ ®a¡j¡l ¢eLV fR¾ce£uz jq¡e Bõ¡qÚ cl¤ ©c ®flÐ Z Ll¦e Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Eflz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡æ¡¢h¢uÉmÚ q¡-¢n¢j¢uÉ jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- Ju¡ pq¢hq£- Ju¡ p¡¢õj a¡pm£-j¡-z
q¡nj£ eh£ jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw a¡ly hwndl J p¡q¡h£cl Efl Bl n¡¢¿¹ hoÑZ Ll, ®ki¡h hoZÑ Ll¡ Q¡Cz
67
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ M¡uÚ¢lm h¡¢luÉ¡¢a pm¡-a¡eÚ a¤lÚà£-L¡
®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®flÐ Z Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e pª¢øL¤mnÐù, Hje c¤l©c k¡ ®a¡j¡L J a¡yL (®a¡j¡l j¡qhh§ )
Ju¡ a¤lÚà£-¢q Ju¡ a¡lÚà¡- ¢hq¡- "Bæ¡- Cu¡- Blq¡j¡lÚ l¡-¢qj£-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
p¿ºø Llh Hhw k¡ à¡l¡ a¤¢j Bj¡cl Efl p¿ºø qu k¡h; ®q ph¡Ñ ¢dL cu¡m¤z ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll
"Bm¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce, Ju¡ "Bm¡- B-¢mq£- Ju¡ pq¢hq£- Ju¡ p¡¢õj a¡pm£-j¡eÚ L¡p£-l¡e a¡Å ¢uÉh¡jÚ
qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw a¡ly f¢hœ hwndl J pÇj¡¢ea p¡q¡h£cl Efl Bl p¡m¡j ®fÐlZ Ll A¢dL pwMÉ¡u, Hje p¡m¡j, k¡ f¢hœ
j¤h¡-l¡L¡eÚ g£-¢q S¡k£-m¡eÚ S¡j£-m¡e c¡-Cj¡jÚ ¢hc¡Ju¡-¢j j¤mÚ¢Lõ¡-¢q Ju¡ p¢õ
hlLaju, jq¡e, p¤¾cl Hhw Bõ¡ql l¡SaÅl ÙÛ¡¢uaÅl p¡b ÙÛ¡u£ quz c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ce n¡-î¡eÚ k¡¢LuÉ¡Jy Ju¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ L¡qÚm¡jÚ j¡l¢àuÉ¡Jy
qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, kMe ¢a¢e k¤hL J f§axf¢hœ Hhw c¤l©c ®fÐlZ Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, kMeC ¢a¢e hu¡fСç J fR¾ce£u Q¢lœl A¢dL¡l£z
Ju¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ j¤eÚk¤ L¡-e¡ ¢gmÚ j¡qÚ¢c p¢huÉ¡Jy Ju¡ p¢õ "A¡m¡-
cl¤ ©c ®fÐlZ Ll ýk§l jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl kMe ®bL ¢a¢e °nnh ®c¡me¡u ¢Rmez cl¤ ©c ®fÐlZ Ll
j¤q¡Çj¡¢ce q¡š¡- m¡-Cu¡hÚLÅ¡- ¢je¡pÚ pm¡-¢a n¡uÚEez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
ýk§l jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ®ke cl¤ ©cpjq§ ®bL ¢LRC¤ Ah¢nø e¡ b¡Lz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
68
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
j¤q¡Çj¡¢c¢emÚ j¡hÚ"F-¢p ¢jeÚ ¢aq¡-j¡a¡ Ju¡mÚ B-¢j¢l ¢hmÚ j¡'l©-¢g Ju¡mÚ Cp¢aLÅ¡-j¡¢a 2
qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ¢aq¡j¡ ®bL ®f¢Ð la, ¢k¢e pvLjÑ J ®pV¡l Efl AVm b¡L¡l ¢ecnÑ c¡a¡
Ju¡nÚ n¡g£-"C ¢mBqÚ¢mkÚ k¤e§-¢h g£- "Bl¡p¡u¡-¢amÚ ¢LÅu¡-j¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
Hhw …e¡qÚN¡lcl SeÉ ¢LÅu¡jal j¤q§aÑ…m¡a p¤f¡¢lnL¡l£z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce BgÚà¡u¡¢m B¢ðu¡-CL¡ Ju¡ BLl¡¢j BpÚ¢gu¡-CL¡ Ju¡ Cj¡-¢j BE¢mu¡-CL¡
qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l pjÙ¹ eh£l jdÉ je¡e£a, (®a¡j¡l je¡e£a) Ešj hå¤cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL pÇj¡¢ea, ®a¡j¡l Jm£NZl Cj¡j,
Ju¡ M¡-a¡¢j B¢ðu¡-CL¡ Ju¡ q¡h£-¢h l¡¢îmÚ "B-m¡j£-e¡ Ju¡ n¡q£-¢cmÚ j¤lp¡m£-e¡
®a¡j¡l eh£NZl jdÉ phÑno, lî¤m Bm¡j£el q¡h£h, lp§mNZl ü¡r£,
Ju¡ n¡g£-"Cm j¤kÚ¢eh£-e¡ Ju¡ p¡¢uÉ¢c JmÚ¢c B-c¡j¡ BSÚj¡"D-eÚ, A¡mÚ j¡lÚg§-"CkÚ ¢kLÚ¢l
…e¡qÚN¡lcl p¤f¡¢lnL¡l£, pjÙ¹ Bcjp¿¹¡el BLÅ¡ (plc¡l-j¤¢eh), phÑ¡µQ Bm¡¢Qa
¢gmÚ j¡m¡-CL¡¢am j¤LÅ¡lÚl¡h£-e¡mÚ h¡n£-¢leÚ e¡k£-¢lpÚ ¢pl¡-¢SmÚ j¤e£-¢lpÚ
°eLVÉdeÉ ®glnÚa¡NZl jdÉ, (Ae¤Nacl SeÉ) pp¤ wh¡cc¡a¡, (Ah¡dÉclL) i£¢a fÐcneÑ L¡l£, Bm¡L¡‹Æm fcÐ £f,
®p¡u¡-¢c¢LÅm Bj£-¢emÚ q¡LÅÚ¢LÅmÚ j¤h£-¢elÚ l¡F-¢glÚ l¡q£-¢jmÚ q¡-c£- Cm¡pÚ
paÉh¡c£, Bj¡eac¡l, p¤Øfø paÉ, cu¡âÑ, cu¡ju, plm-
69
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
®pl¡-¢aÅmÚ j¤pÚa¡LÅ£-¢jõ¡k£- B-a¡uÚa¡q§- p¡hÚ"BjÚ ¢je¡mÚ j¡p¡-e£- Ju¡m ®LÅ¡lÚB-e¡mÚ
p¢WL fbl ¢cn¡l£, k¡yL a¤¢j c¡e LlR h¡lh¡l f¢Wa p¡a Bu¡a (pl§ ¡ g¡¢aq¡) Hhw jq¡e ®L¡Å lBe,
"Bk£-j¡ e¡¢h¢uÉlÚ l¡qj¡¢a Ju¡ q¡-¢cmÚ EÇj¡¢a BEÚJu¡¢m j¡eÚ a¡eÚn¡LÅÚLŤ "BeÚýmÚ Blà¤
¢k¢e cu¡m¤ eh£, EÇjal fbfÐcnÑL, Lhl ®bL ®hl qJu¡l EŸnÉ k¡cl SeÉ kj£e ¢hc£ZÑ qh a¡cl jdÉ fbÐ j,
Ju¡ Cu¡cÚM¤m¤mÚ S¡æ¡a¡ Ju¡mÚ j¤BuÉ¡¢c ¢h¢ShÚl£-m¡ Ju¡ j£-L¡-D-m¡mÚ j¤h¡nÚn¡¢l ¢hq£- ¢gaÚ
k¡l¡ ®hqnÚ a fÐhn Llh (a¡cl jdÉJ fbÐ j), k¡L p¡q¡kÉ Ll¡ quR qkla ¢ShСDm Bm¡u¢qp p¡m¡j J qkla j£L¡Dm Bm¡u¢qp p¡m¡jl j¡dÉj, k¡yl pÇfLÑ pp¤ wh¡c ®cu¡ quR
a¡Jl¡-¢a Ju¡mÚ CeS£-¢m, BmÚ j¤pÚaÅ¡g¡mÚ j¤Sa¡h¡mÚ j¤eÚa¡M¡¢h B¢hm LÅ¡-¢p¢j
a¡Jl£a J CeS£m, ¢k¢e Q¢ua J ¢ehÑ¡¢Qa, ¢k¢e qme Bh¤m LÅ¡pj
j¤q¡Çj¡¢chÚ¢e "BhÚ¢cõ¡-¢qhÚ¢e "BhÚ¢cmÚ j¤šÆ¡¢m¢hhÚ¢e q¡-¢njz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
j¤q¡Çjc Che Bhc¤õ¡qÚ Che Bhc¤m j¤š¡¢mh Che q¡njz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eeÚ e¡¢h¢uÉmÚ BEÚJu¡-¢heÚ e¡-¢aÅ¢LÅ ¢hpÚ p¡Ju¡-¢hmÚ j¡eÚ"F-¢a ¢gmÚ ¢La¡-¢he
qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l fТa HL¡¿¹ BNqË £ eh£, p¢WL Bm¡fL¡l£, (Bõ¡qlÚ ) ¢La¡h fnÐ w¢pa,
e¡¢h¢uÉ "BhÚ¢cõ¡-¢qeÚ e¡¢h¢uÉ L¡eÚ¢kõ¡-¢qeÚ e¡¢h¢uÉ ý‹¡¢aõ¡-¢qeÚ e¡¢h¢uÉ j¡eÚ BaÅ¡u¡-"Bq§-
Hje eh£, ¢k¢e Bõ¡ql ¢hno ¢fÐuh¡¾c¡, Hje eh£ ¢k¢e Bõ¡ql i¡™¡l, Hje eh£ ¢k¢e Bõ¡ql AL¡VÉ fjÐ ¡Z, Hje eh£, ®k a¡ly A¡eN¤ aÉ LlR
70
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
g¡LÅ¡c BaÅ¡u¡-"Bõ¡-q¡ Ju¡ j¡eÚ "Bp¡u¡-ý g¡L¡Å c "Bp¡u¡õ¡-q¡, A¡eÚe¡¢h¢uÉmÚ "Bl¡¢h¢uÉmÚ
®p ¢eÕQu Bõ¡qÚlC Be¤NaÉ LlR Hhw ®k a¡ly ¢ecÑn Aj¡eÉ LlR ®p Bõ¡ql ¢ecnÑ Aj¡eÉ LlR, Hje eh£ ¢k¢e Blh£,
LÅ¡l¡¢n¢uÉkÚ k¡jÚk¡¢j¢uÉmÚ j¡¢‚¢uÉaÚ ¢aq¡-j£-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ
®L¡Å l¡Cn£, kjkj, j‚¡ J ¢aq¡j¡u ®f¢Ð laz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl,
LÅ¡-¢q¢lmÚ j¤à¡u¡-Ÿ£-e¡ j¤h£-¢cmÚ L¡-¢gl£-e¡ Ju¡ LÅ¡-¢a¢mmÚ j¤nÚ¢lL£-e¡ LÅ¡-C¢cmÚ …lÚ¢lm
¢k¢e ¢hl¡d£cl Efl ®œ²¡d fÐL¡nL¡l£, L¡¢glcl dwÄ pL¡l£, jn¤ ¢lLcl qaÉ¡L¡l£, el§ ¡e£ ®Qq¡l¡ J E‹mÆ
j¤q¡‹¡m£-e¡ Cm¡- S¡æ¡-¢aeÚ e¡"D-¢j Ju¡ S¡Ju¡-¢lmÚ L¡l£-¢j p¡-¢q¢h ¢Shl£-m¡
A‰-faРɉ ¢h¢nøcl f¢lQ¡me¡L¡l£- S¡æ¡a-C e¡"Djl ¢cL Hhw flj Ll¦Z¡ju Bõ¡ql °eLVÉl ¢cL, ¢k¢e ¢Sh¡Ð Dm
"Bm¡u¢qpÚ p¡m¡-j¤ Ju¡ lp§-¢m l¡¢îm "B-m¡j£-e¡ Ju¡ n¡g£-"CmÚ j¤kÚ¢eh£-e¡ Ju¡ N¡-u¡¢amÚ
Bm¡u¢qp p¡m¡jl p¡b£, lîm¤ Bm¡j£el lp§m, …e¡qNÚ ¡lcl p¤f¡¢lnL¡l£, ®jOj¡m¡l ®no ¢cN¿¹,
N¡j¡-¢j Ju¡ ¢jph¡-¢qkÚ ®k¡u¡m¡-¢j Ju¡ LÅ¡j¡¢laÚ a¡j¡-¢j p¡õ¡õ¡-ý "Bm¡u¢q Ju¡ "Bm¡-
AåL¡l E‹mÆ aj fcÐ £f Hhw f§¢ZjÑ ¡l Q¡cy z Bõ¡qÚ a¡"Bm¡ c¤l©c ®fÐlZ Ll¦e a¡yl Efl Hhw
B-¢m¢qmÚ j¤pÚaÅ¡g£e¡ ¢jeÚ BaÅq¡¢l ¢S¢hõ¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£-
a¡ly JC f¢hœ hwndlcl Efl, k¡yl¡ h¡R¡CLaª - f¢hœaj pª¢øNa üi¡h J Ef¡c¡e ®bLz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, k¡y L
71
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
Blp¡m¡q§- ¢jeÚ BlÚS¡¢qmÚ "Bl¡¢h j£-k¡-e¡Jy Ju¡ BJà¡¢qq¡- h¡u¡-e¡Jy Ju¡ BgÚp¡u¡¢qq¡- 2
Bõ¡qÚ a¡"Bm¡ ®fÐlZ LlRe Hje jqaÅ pqL¡l, ¢a¢e j¡ec™ Ae¤p¡l Blhl phÑ¡fr¡ JSe£ (NËqZk¡NÉ) hÉ¢š²a,Å hZÑe¡l ¢cL ¢cu phQu Øfø, i¡o¡l ¢cL ¢cu
¢mp¡-e¡Jy Ju¡ BnÚj¡¢Mq¡- D-j¡e¡Jy Ju¡ B'm¡-q¡- j¡LÅ¡-j¡Jy Ju¡ Bqm¡-q¡- L¡m¡-j¡Jy
phQu hs Øføi¡o£, Dj¡el ¢cL ¢cu phÑ¡dÑ, jk¡Ñ c¡l Ù¹ ll ¢cL ¢cu ph¡Ñ µQ jkÑ¡c¡n£m, Lb¡fLbel ¢cL ¢cu ph¡Ñ ¢dL ¢jøi¡o£,
Ju¡ BJg¡-q¡- ¢kj¡-j¡Jy Ju¡ BpÚg¡-q¡- l¡N¡-j¡Jy Ju¡ B'm¡eÚ e¡-¢p LÅ¡cl¡Jy
phQu hs c¡¢uaÅ f¡meL¡l£, pª¢øNa e§l¡e£ Ef¡c¡el ¢cL ¢cu phÑ¡¢dL f¢lµRæ, jk¡Ñ c¡l ¢cL ¢cu j¡ehL¤ m ph¡Ñ µQ jk¡Ñ c¡n£m,
Ju¡ B'k¢j¢qj j¡q¡õ¡Jy Ju¡ BLj¡¢m¢qj j¡q¡-¢pe¡Jy Ju¡ g¡àm¡Jy Ju¡ BgÚà¡¢mmÚ B¢ðu¡-C
Ù¹ll ¢cL ¢cu ph¡Ñ ¢dL jq¡e, ®p±¾ckÑ J …Z¡hm£l ¢cL ¢cu phÑ¡¢dL f¢lfZ§ Ñ, jkÑ¡c¡l Ù¹lpj§ql ¢cL ¢cu eh£L¤m
c¡l¡S¡a¡Jy Ju¡ BLj¡¢m¢qj n¡l£-"Ba¡Jy Ju¡ BnlÚ ¡¢gmÚ B¢ðu¡-C ¢ep¡-h¡Jy Ju¡ BhÚu¡¢e¢qj
®nùÐ , nl£ual ¢cL ¢cu f§ZaÑ j, j§ml ¢cL ¢cu eh£L¤ ml jdÉ phÑ nùÐ jkÑ¡c¡h¡e, phÑ¡¢dL Øfø hZeÑ ¡L¡l£
h¡u¡-e¡Jy Ju¡ ¢MaÅ¡-h¡Jy Ju¡ BgÚà¡¢m¢qj j¡Jm¡c¡Jy Ju¡ j¤q¡-S¡l¡Jy Ju¡ "Cal¡a¡Jy Ju¡ Bpq¡-h¡Jy
hZÑe¡ J pð¡del ¢cL ¢cu, S¾jÙÛ¡e, ¢qSlaÙÛm, hwndl J p¡q¡h£cl ¢cL ¢cu a¡y cl ®Qu ®nùÐ z
Ju¡ BLl¡¢jeÚ e¡-¢p Bl©-j¡a¡Jy Ju¡ Bnl¡¢g¢qj S¤lÚp§-j¡a¡Jy Ju¡ M¡uÚ¢l¢qj e¡gÚp¡Jy
S¾jNa e§l¡e£ Ef¡c¡el ¢cL ¢cu pjNË j¡ehS¡¢a Afr¡ ®nùÐ , Bpml ¢cL ¢cu ph¡Ñ šj, BaÈ¡l ¢cL ¢cu f¢hœaj,
72
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ BaqÅ ¡¢l¢qj LÅmh¡Jy Ju¡ Bpc¡¢L¢Å qj L¡Å Jm¡Jy Ju¡ BkÚL¡-ýj ¢g'm¡Jy Ju¡ Bph¡¢a¢qj Bpm¡Jy
q©cul ¢cL ¢cu f¢hœaj, Lb¡ J h¡Z£a ph¡Ñ ¢dL paÉh¡c£, L¡kÑ¡¢ca phÑ¡¢dL f¢hœ, j§ ml ¢cL ¢cu ph¡Ñ ¢dL jSha¤ ,
Ju¡ BJg¡-ýj "BqcÚ ¡Jy Ju¡ BjL¡¢e¢qj j¡Sc¡Jy Ju¡ BLl¡¢j¢qj aÅ¡h"BJy Ju¡ Bqp¡¢e¢qj ®p¡eÚ"BJy
f¢Ðan¦Ð¢a lr¡l ¢cL ¢cu ay¡cl ®Qu ®h¢n ¢hn¡Ä p£, jkÑ¡c¡l ¢cL ¢cu phÑ¡¢dL f¢lf‚, üi¡hl ¢cL ¢cu a¡y cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL jk¡Ñ c¡h¡e, ¢nÒfLjlÑ ¢cL ¢cu phQu p¤¾cl,
Ju¡ BaÅu¡¢h¢qj g¡l"Ú BJy Ju¡ BLp¡¢l¢qj aÅ¡-"Ba¡Jy Ju¡ p¡jÚ"BJy Ju¡ B'm¡-ýj j¡LÅ¡-j¡Jy
n¡M¡-fÐn¡M¡l ¢cL ¢cu phQu f¢hœ, Be¤NaÉ J ¢ecÑn h¡Ùh¹ ¡uel ¢cL ¢cu phQu ®h¢n, jk¡Ñ c¡l Ù¹ ll ¢cL ¢cu ay¡cl jdÉ ph¡Ñ µQ jk¡Ñ c¡l A¢dL¡l£,
Ju¡ Bqm¡-ýj L¡m¡-j¡Jy Ju¡ BkÚL¡-ýj p¡m¡-j¡Jy Ju¡ BS¡¢õ¢qj LÅ¡cl¡Jy Ju¡ B'k¢j¢qj
Lb¡fLbel ¢cL ¢cu a¡y cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL ¢jøi¡o£, p¡m¡jl ¢cL ¢cu f¢hœaj, jk¡Ñ c¡l ¢cL ¢cu ph¡Ñ ¢dL jq¡e, ay¡cl jdÉ ph¡Ñ µQ A¢iS¡a
e¡p¡h¡Jy Ju¡ Bpe¡-ýj g¡MÚl¡Jy Ju¡ Blg¡"C¢qj ¢gmÚ j¡m¡CmÚ B'm¡- ¢kLÚl¡Jy
hwnl ¢cL ¢cu, ®N±lhl ¢cL ¢cu ph¡Ñ ¢dL Bm¡¢La, pÈlZl ¢cL ¢cu FdSÑÄ Nal ®glna¡cl cml jdÉ a¡y cl ph¡l Fd,ÄÑ
Ju¡ BJg¡-ýj "BqÚc¡Jy Ju¡ Bpc¡¢L¢Å qj Ju¡'c¡Jy Ju¡ BLÚp¡¢l¢qj öLÚl¡Jy Ju¡ B'm¡-ýj Bjl¡Jy
ay¡cl jdÉ phQu ®h¢n A‰£L¡l f§lZL¡l£, ay¡cl jdÉ ph¡l ®Qu ®h¢n paÉh¡c£ Ju¡c¡ f§lZl ®rœ, a¡ycl jdÉ ph¡l ®Qu ®h¢n Laª ‘, ¢ecÑnc¡el ¢cL ¢cu ay¡cl jdÉ ph¡Ñ¢dL EyQ¤ jk¡Ñc¡l A¢dL¡l£,
Ju¡ BSj¡¢m¢qj ®p¡u¡hl¡Jy Ju¡ Bqp¡¢e¢qj M¡ul¡Jy Ju¡ BLlÅ ¡¢h¢qj Cup§ Úl¡Jy Ju¡ Bh"B¢c¢qj j¡L¡-e¡Jy
°dklÑ ¢cL ¢cu phÑ¡¢dL p¾¤ cl, LmÉ¡Zl ¢cL ¢cu ay¡cl jdÉ ph¡Ñ ¢dL ®n¡i¡j¢™a, pqSf¿¡Û l ¢cL ¢cu phQu ®h¢n ¢eLV, jk¡Ñ c¡l ¢cL ¢cu ay¡cl jdÉ ph¡l FdÑ,Ä
73
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ B'k¢j¢qj n¡-e¡Jy Ju¡ BphÚ ¡¢a¢qj hl¤ Úq¡-e¡Jy Ju¡ BlSÚ ¡¢q¢qj j£-k¡-e¡Jy Ju¡ BEJu¡¢m¢qj
n¡e-nJLa ay¡cl jdÉ ph¡l ®Qu jq¡e, ph¡Ñ ¢dL jSha¤ cm£m à¡l¡ pjªÜ, ay¡cl jdÉ ph¡l ®Qu ®h¢n ‘¡e£ j¡ec™l A¢dL¡l£, ay¡cl jdÉ phfÑ Ðbj
D-j¡-e¡Jy Ju¡ BJà¡¢q¢qj h¡u¡-e¡Jy Ju¡ BgÚp¡¢q¢qj ¢mp¡-e¡Jy Ju¡ BkÚq¡¢l¢qj p¤maÅ¡-e¡eÚ
Dj¡el ¢cL ¢cu, hZÑe¡l ¢cL ¢cu Øføaj, phÑ¡¢dL Øføi¡o£ i¡o¡l ¢cL ¢cu Hhw ph¡Ñ ¢dL ¢hSu£ n¡perja¡l ¢cL ¢cu,
g¡BJà¡q¡aÅÚ aÅl£-LÅ¡a¡ Ju¡ e¡p¡u¡q¡mÚ M¡m£-LÅ¡a¡ Ju¡ n¡qÚq¡l¡mÚ Cpm¡-j¡ Ju¡ L¡pÚp¡l¡mÚ
p¤al¡w ¢a¢e Øfø Ll ¢cuRe al£LÅaL, Efcn c¡e LlRe p¢ª øLm¤ L, (phœÑ ) f¢Ð pÜ LlRe Cpm¡jL, ®i‰ Q¤lj¡l Ll ¢cuRe
BpÚe¡-j¡ Ju¡ BkqÚ ¡l¡mÚ BqL¡-j¡ Ju¡ q¡k¡u¡l¡mÚ q¡l¡-j¡ Ju¡ "BÇj¡ ¢hmÚ CeÚ"B-¢j põ¡õ¡-ý
j¢§ apÑ jq§ L, fÐL¡n LlRe Cpm¡jl ¢hd¡e¡hm£L, ¢e¢oÜ p¡hÉÙ¹ LlRe q¡l¡jL, f¤lú¡ll p¡b ph¡CL f¢lhøe LlRez Bõ¡qÚ cl¤ ©c ®fÐlZ Ll¦e
"Bm¡- BgÚà¡¢m j¡eÚ aÅ¡-h¡ ¢jeÚýeÚ e¡S¡-l¦ Ju¡ p¡j¡- ¢h¢qmÚ g¡M¡-l¦ Ju¡pÚa¡e¡-l¡aÚ
JC Ešj pš¡l fТa, k¡yl hc±ma hwn f¢hœ quR, ®N±lhl p¡jN£Ë h¤m¾c quR, k¡yl Lf¡ml el§
¢he§-¢l S¡h£-¢e¢qmÚ BLÅj¡-l¦ Ju¡ a¡à¡u¡-Bm¡aÚ "CeÚc¡ S§-¢c Cu¡j£-¢e¢qmÚ N¡j¡-Cj¤
à¡l¡ Q¡yc Bm¡¢La quR, k¡yl X¡e q¡al c¡e J hMÚ¢nnl L¡R eNZÉ je qa b¡L ®jOj¡m¡
Ju¡mÚ ¢hq¡-l¦ p¡¢uÉ¢ce¡- Ju¡ e¡¢h¢uÉe¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ¢hh¡-¢q¢l B-u¡-¢aq£- Bà¡u¡-B¢amÚ
J pj⤠pjq§ , (¢a¢e qme) Bj¡cl BL¡Å J eh£ ýkl§ j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡, k¡yl Bm¡¢La ¢ecneÑ …m¡l j¡dÉj Eá¡¢pa quR
74
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
BeÚS¡-c¤ Ju¡mÚ BNÚJu¡-l¦ Ju¡ ¢hj'¤ ¢Sk¡-¢a B-u¡-¢aq£- e¡a¡Å u¡L¡Å mÚ ¢La¡-h¤ Ju¡ a¡Ju¡-a¡l¡¢amÚ
EyQ¤-¢eQ¤ ÙÛ¡epj§q, k¡ly j¤'¢Sk¡pj§q hZÑe¡ LlR Bpj¡e£ ¢La¡hpjq§ Hhw ja¤ ¡Ju¡¢al* fkÑ¡u ®f±y RR a¡ly
BMh¡-lÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- ýu¡ LŤaÅÚh¤mÚ S¡m¡-m¡¢a
"Mhlpjq§ 'z ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl, ¢k¢e qme jqaÅl ®L¾cТh¾c,¤
Ju¡ n¡jÚp¤eÚ e¤h§u¡¢a Ju¡lÚ ¢lp¡-m¡¢a Ju¡mÚ q¡-c£- "B¢eàÚ ®à¡u¡m¡-m¡¢a Ju¡mÚ j¤eÚ¢LÅk¤ ¢je¡mÚ
e¤h§ua J ¢lp¡mal p§kÑ, ¢qc¡uaL¡l£ fbïøa¡ ®bL, j¤¢š²c¡a¡
¢Sq¡-m¡¢a põ¡õ¡-ý "Bm¡u¢q Ju¡ p¡õ¡jÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eeÚ e¡¢h¢uÉmÚ
jM§ aÑ ¡ ®bL, jq¡e Bõ¡q a¡yl Efl cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll¦ez ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e
Bp£-¢mpÚ p¡¢uÉ¢ceÚ e¡h£-¢m õ¡k£- S¡-B ¢hmÚ Ju¡qÚ¢u Ju¡aÚ a¡eÚk£-¢m Ju¡ BJà¡q¡
ejËüi¡hl eh£, EQy ¤ jkÑ¡c¡pÇfæ plc¡l, ¢k¢e Jq£ J Aha£ZÑ h¡Z£ ¢eu HpRe, pؤ fø LlRe
h¡u¡-e¡aÚ a¡'i£-¢m Ju¡ S¡-BýmÚ Bj£-e¤ ¢Shl£-m¤ "Bm¡u¢qpÚ p¡m¡-j¤ ¢hmÚ L¡l¡-j¡¢a
fÐLªa AbÑl ¢hhlZL, k¡yl L¡R HpRe ¢ShСDm Bj£e Bm¡u¢qp p¡m¡j L¡l¡ja
Ju¡aÚ a¡gà£-¢m Ju¡ Bpl¡- ¢h¢qmÚ j¡¢mL¤mÚ S¡m£-m¤ ¢gmÚ m¡u¢mmÚ h¡q£-¢jaÅÚ
J gk£ma ¢eu, k¡yL jq¡e h¡cn¡qÚ (Bõ¡qÚ a¡"Bm¡) JC l¡a ïjZ L¢luRe, k¡ AåL¡l¡µRæ J
* Ab¡Ñ v ®p…m¡ f¢Ð a¢V k¤N AN¢Za hZÑe¡L¡l£ hZeÑ ¡ LlRe
75
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
aÅi£-¢m g¡L¡n¡g¡ m¡q§- "BeÚ B'm¡mÚ j¡m¡L§-¢a Ju¡ Bl¡-ý p¡e¡mÚ S¡h¡l©-¢a
c£OÑ ¢Rmz Aaxfl ¢a¢e a¡yl SeÉ FdSÄÑ Nal fcÑ¡pj§q Afp¡lZ LlRe Hhw a¡y L ®c¢MuRe "S¡h¡l©a' (Bõ¡ql jq¡n¢š²)'l ®SÉ¡¢a
Ju¡ e¡k¡u¡l¡ Cm¡- LŤcl¡¢amÚ q¡¢uÉcÚ c¡-C¢jmÚ h¡-¢LÅõ¡k£- m¡-Cu¡j§-az Bõ¡-ýÇj¡
Bl ¢k¢e (üQr) ®cMRe JC f¢hœ pš¡l L¤cÅ laL, ¢k¢e ¢Ql”£h, ¢QlÙÛ¡u£, Hje A¢Ù¹anÅ £m pš¡, k¡yl jªa¤É ®eCz ®q Bõ¡qÚ!
p¢õ "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ e¡¢h¢uÉL¡ Ju¡ Chl¡-q£-j¡ Mm£-¢mL¡ Ju¡ 'Bm¡- S¡j£-"C
cl¤ ©c ®flÐ Z Ll qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l eh£ Hhw qkla Ch¡Ð q£j Bm¡u¢qp p¡m¡j-Hl Efl, ¢k¢e ®a¡j¡l Mm£m (A¢a O¢eø hå)¤ z Bl ®a¡j¡l-
B¢ðu¡-CL¡ Ju¡ BpÚ¢gu¡-CL¡ ¢je BqÚm Bl¢àL¡ Ju¡ p¡j¡-CL¡
pLm eh£ J ®a¡j¡l fR¾ce£u h¡¾c¡cl Efl Q¡C c¢¤ eu¡h¡p£cl ®bL ®q¡L, ¢Lwh¡ Bpj¡eh¡p£cl ®bL,
"Bc¡c¡ M¡m¢LÅL¡ Ju¡ ¢là¡-B e¡g¢pL¡ Ju¡ ¢ke¡a¡ "BlÚ¢nL¡ Ju¡ ¢jc¡-c¡ L¡¢mj¡-¢aL¡
®a¡j¡l pª¢øl pwMÉ¡ep¤ ¡l, ®a¡j¡l pš¡l p¿¢º ø, ®a¡j¡l Blnl JSe, ®a¡j¡l h¡Z£pj§ ql L¡¢ml f¢lj¡Z,
Ju¡ j¤eÚa¡q¡- "CmÚ¢jL¡ Ju¡ ¢ke¡a¡ S¡j£-"C j¡Mm§-LÅ¡-¢aL¡ ®p¡u¡m¡-a¡jÚ j¤L¡lÚl¡l¡a¡eÚ
®a¡j¡l Q§s¡¿¹ ‘¡e Hhw ®a¡j¡l pLm pª¢øl JSe (j¡e) Ae¤p¡l, Hje c¤l©c k¡ phcÑ ¡ h¡lwh¡l
Bh¡c¡eÚ "Bc¡c¡ j¡- BqÚp¡u¡- "CmÚj¤L¡ Ju¡ ¢jmÚB j¡- BqÚp¡u¡- "Cmj¤L¡
AhÉ¡qa N¢aa Qma b¡Lh, JCph hÙl¤¹ pwMÉ¡e¤p¡l, ®k…m¡L ®a¡j¡l ‘¡e f¢lhøe LlRHhw JC pjÙ¹ hÙl¤¹ f¢l¢d Ae¤p¡l, ®k…m¡L ®a¡j¡l ‘¡e f¢lhøe LlR,
76
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
Ju¡ Bà"B-g¡ j¡- BqÚp¡u¡- "Cmj¤L¡ ®p¡u¡m¡-a¡eÚ a¡k£-c¤ Ju¡ a¡g§-LŤ Ju¡ a¡gà¤m¤ 2
Bl JC hÙ¹l¤ fÐhª¢Ü Ae¤p¡l, ®k…m¡L ®a¡j¡l ‘¡e f¢lhøe LlR- Hje cl¤ ©c, k¡ hÜÑj¡e, ®h¢n EyQ¤ J ®nÐù qh JC pjÙ¹ ®m¡Ll c¤l©c ®bL,
pm¡-a¡mÚ j¤p¡u¡õ£-e¡ "Bm¡u¢qj ¢je¡mÚ M¡m¢LÅ BSj¡"D-e¡ L¡g¡à¢mL¡ "Bm¡-
k¡ycl Efl pjÙ¹ pª¢øl fr ®bL c¤l©c ®fÐlZ Ll¡ quR, ®kje ®a¡j¡l ®nÐùaÅ luR
S¡j£-"C M¡m¢LÅLÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ p¡¢õj "Bm¡u¢q
®a¡j¡l pLm p¢ª øl Eflz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw p¡m¡j ®fÐlZ Ll a¡yl Efl
Ju¡SÚ¢kq£- "Bæ¡- j¡- ýu¡ BqÚm¤q§- q¡h£-h¤L¡ (p¡m¡-p¡e)*z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
Hhw a¡y L Bj¡cl fr ®bL Hje f¢Ð ac¡e fcÐ ¡e Ll, k¡ ®a¡j¡l q¡h£hl SeÉ Efk¡N£z (3 h¡l) ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- Chl¡-q£-j¡ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡u¢q Ju¡SÚ¢kq£- "Bæ¡- j¡- ýu¡ BqÚm¤q§- Mm£-m¤L¡
Bj¡cl BLÅ¡ qkla Ch¡Ð q£j'l Efl Hhw p¡m¡j ®fÐlZ Ll a¡ly Efl Bl fТac¡e c¡J a¡yL Bj¡cl fr ®bL, k¡ ®a¡j¡l Mm£ml SeÉ Efk¡N£ quz
(p¡m¡-p¡e)*z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ B-c¡j¡ Ju¡ e§-¢qJy Ju¡ Chl¡-q£-j¡
(3 h¡l)z ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw qkla Bcj, qkla e§q, qkla ChСq£j,
Ju¡ j§-p¡- Ju¡ "D-p¡- Ju¡ j¡- h¡uÚe¡ýj ¢je¡eÚ e¡¢huÉ£-e¡ Ju¡mÚ j¤lp¡m£-e¡
qkla j§p¡, qkla Dp¡ Hhw a¡ycl jdÉha£Ñ pjÙ¹ pÇj¡¢ea eh£ J lp§ml Efl,
* H cl¤ ©c nl£g ®ke ¢aeh¡l f¡W Ll¡ quz
77
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
p¡u¡m¡Ju¡-a¤õ¡-¢q Ju¡ p¡m¡-jq¤ -§ "Bm¡u¢qj BSj¡"D-e (p¡m¡-p¡e)*z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡-
Bõ¡ql c¤l©cpj§q J p¡m¡j h¢oÑa ®q¡L a¡y cl ph¡l Efl (3h¡l)z ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll
Bh£-e¡- B-c¡j¡ Ju¡ E¢Çje¡- q¡EJu¡-B ®p¡u¡m¡-a¡ j¡m¡-CL¡¢aL¡ Ju¡ B'¢a¢Å qj¡- ¢je¡lÚ ¢làJu¡-¢e
Bj¡cl B¢c¢fa¡ qkla Bcj J Bj¡cl B¢cj¡a¡ qkla q¡Ju¡l (Bm¡u¢qj¡pÚ p¡m¡j) Efl, ®a¡j¡l ®glna¡cl cl¤ ©cl ja Hhw a¡y cl EiuL c¡e Ll ®a¡j¡l p¿¢ºø ®bL,
q¡š¡- a¤l¢àu¡-ýj¡- Ju¡SÚ¢k¢qj¡ Bõ¡-ýÇj¡ BgÚà¡m¡ j¡- S¡-k¡uÚa¡ ¢hq£- Bh¡Jy Ju¡ EÇj¡e
k¡a a¤¢j a¡y clL p¿¹ø¤ Ll Hhw a¡yclL f¢Ð ac¡e c¡J, ®q Bõ¡q!Ú JC f¢Ð ac¡e…m¡ ®bL Ešj f¢Ð ac¡e, k¡ a¢¤ j ®L¡e ¢fa¡j¡a¡L ¢cuR
"BJy Ju¡m¡c¡u¢qj¡ (p¡m¡-p¡e)*z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- ¢Shl¡-D-m¡
a¡cl p¿¡¹ ecl fr ®bLz (3h¡l)z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å ¢ShСDm, j£L¡Dm,
Ju¡ j£-L¡-D-m¡ Ju¡ Cpl¡-g£-m¡ Ju¡ "CkÚl¡-D-m¡ Ju¡ q¡j¡m¡¢amÚ "BlÚ¢n Ju¡ "Bm¡mÚ
CpË¡g£m, BkÚl¡Dm Bm¡u¢qj¤pÚ p¡m¡j, BlÚnÚhqeL¡l£ ®glnÚa¡cl Efl,
j¡m¡-CL¡¢amÚ j¤L¡Å llÚ ¡h£-e¡ Ju¡ "Bm¡ S¡j£-"CmÚ B¢ðu¡-C Ju¡mÚ jl¤ p¡m£-e¡ ®p¡u¡m¡Ju¡-a¤õ¡-¢q
pjÙ¹ °eLVdeÉ ®glnÚa¡cl Efl Hhw pjÙ¹ eh£ J lp§ml Eflz Bõ¡qÚ a¡"Bm¡l cl¤ ©cpjq§
Ju¡ p¡m¡-j¤q§- "Bm¡u¢qj BSj¡"D-e (p¡m¡-p¡e)*z ®p¡u¡õ¡õ¡-ý "Bm¡- j¤q¡Çj¡¢ceÚ
J p¡m¡j a¡y cl ph¡l Efl h¢oÑa ®q¡Lz (3 h¡l)z Bõ¡qÚ a¡"Bm¡ c¤l©c ®flÐ Z Ll¦e ýkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl,
* H c¤l©c nl£g ®ke ¢aeh¡l f¡W Ll¡ quz
78
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
e¡¢h¢uÉlÚ l¡qj¡¢a Ju¡ p¡¢uÉ¢cmÚ EÇj¡¢a Ju¡ "Bm¡- Bh£-e¡- B-c¡j¡ Ju¡ E¢Çje¡- q¡EJu¡-B Ju¡ j¡Jy 2
¢k¢e lqjal eh£ J EÇjal BLÅ¡ Hhw Bj¡cl qkla B¢c¢fa¡ Bcj, B¢cj¡a¡ q¡Ju¡ Bm¡u¢qj¡p p¡m¡jl Efl Hhw k¡clL
Ju¡m¡c¡- ¢je¡eÚ e¡¢huÉ£-e¡ Ju¡pÚ ¢pŸ£-LÅ£-e¡ Ju¡nÚ n¤q¡c¡-C Ju¡pÚ ®p¡u¡-¢mq£-e¡ Ju¡ p¢õ
a¡yl¡ S¾j ¢cuRe (ay¡cl EflJ), AbÑ¡v eh£, ¢pŸ£LÅ, nq£c J Jm£NZz c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- j¡m¡-CL¡¢aL¡ BSj¡"D-e¡ ¢je BqÚ¢mpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Blà£-e¡
®a¡j¡l pjÙ¹ ®glna¡l Efl- Q¡C Bpj¡epj§ql A¢dh¡p£ ®q¡L ¢Lwh¡ kj£epj§ql A¢dh¡p£
Ju¡ "Bm¡ue¡- j¡"Býj Cu¡- Blq¡j¡lÚ l¡-¢qj£-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡m¡-CL¡¢aL¡mÚ
Hhw a¡ycl p¡b Bj¡cl EflJ, ®q phÑ¡¢dL cu¡mz¤ ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®fÐlZ Ll ®a¡j¡l °eLVÉdeÉ
j¤LÅ¡lÚl¡h£-e¡ Ju¡ "Bm¡- B¢ðu¡-CL¡mÚ j¤aÅ¡u¡qÚq¡l£-e¡ Ju¡ "Bm¡- l¦p¤¢mL¡mÚ
®glna¡cl Efl, ¢eÖf¡f eh£NZl Efl, ®a¡j¡l ®fТla lp§mNZl
j¤lp¡m£-e¡ Ju¡ q¡j¡m¡¢a "BlÚ¢nL¡ Ju¡ "Bm¡- ¢Shl£-m¡ Ju¡ j£-L¡-D-m¡
Efl, BlnhqeL¡l£ ®glna¡cl Efl, (¢hnoa) ¢ShСDm, j£L¡Dm,
Ju¡ Cpl¡-g£-m¡ Ju¡ j¡m¡¢LmÚ j¡J¢a Ju¡ ¢làJu¡-e¡ M¡-¢k¢e S¡æ¡¢aL¡ Ju¡ j¡-¢m¢Le,
Cp¡Ë g£m, jaª ¤Éca§ , ®a¡j¡l ®hqnÚal aš¡Æ hd¡uL ¢làJu¡el Efl Hhw (®c¡kMl aš¡Æ hd¡uL) j¡¢mLl Eflz
79
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ p¢õ "Bm¡mÚ ¢Ll¡-¢jmÚ L¡-¢ah£-e¡ Ju¡ p¢õ "Bm¡- BqÚ¢m ®aÅ¡u¡-"B¢aL¡ BSj¡"D-e¡
Bl cl¤ ©c ®fÐlZ Ll (pÇj¡¢ea Bjm-¢mML ¢g¢lnÚa¡NZ) ¢Ll¡j¡e L¡¢ah£el Efl Hhw c¤l©c ®fÐlZ Ll ®a¡j¡l pjÙ¹ AeN¤ a h¡¾c¡cl Efl-
¢jeÚ BqÚ¢mpÚ p¡j¡-Ju¡-¢a Ju¡mÚ Blà£-e¡ g¡p¡u¡¢õ "Bm¡u¢qj ®p¡u¡m¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡e
Bpj¡epj§ql A¢dh¡p£ ®q¡L ¢Lwh¡ kj£epj§ ql A¢dh¡p£z Aaxfl cl¤ ©c ®flÐ Z Ll a¡y cl Efl, Hje cl¤ ©c k¡ pc¡ ¢hl¡Sj¡e qu,
a¡k£-c¤ýj ¢hq¡- g¡àm¡Jy Ju¡ a¡S"Bm¤e¡- ¢mpÚ¢aNg¡-¢l¢qj ¢hq¡- BqÚm¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
k¡ à¡l¡ a¢¤ j a¡y cl jk¡Ñ c¡ hª¢Ü Llh Hhw a¢¤ j Bj¡clL Llh a¡y cl rj¡fСbÑe¡l Efk¡N£z ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡- S¡j£-"C B¢ðu¡-CL¡ Ju¡ l¦p¤¢mL¡õ¡k£-e¡ n¡l¡qÚa¡ p¤c§-l¡ýj
®a¡j¡l pjÙ¹ eh£ J lp§ml Efl, k¡ycl hrpj§qL a¤¢j fÐnÙ¹ LlR,
Ju¡ BJc¡'a¡ýj ¢qLj¡a¡L¡ Ju¡ aÅ¡EJu¡LÅa¡ýj e¤h§Ju¡a¡L¡ Ju¡ BeÚk¡mÚa¡ "Bm¡u¢qj
Bl ky¡cl jdÉ ®a¡j¡l fБ¡ Bj¡ea ®lMR (ay¡cl Efl), k¡yclL n¢š² fcÐ ¡e LlR ®a¡j¡l e¤h§ual c¡¢uaÅ f¡me Ll¡l, k¡ycl Efl a¤¢j Aha£ZÑ LlR
L¤a¤h¡L¡ Ju¡ q¡c¡uÚa¡ ¢h¢qj M¡mÚLÅ¡L¡ Ju¡ c¡"BJ Cm¡- a¡Jq£-¢cL¡
®a¡j¡l ¢La¡hpj§q, k¡ycl à¡l¡ ¢qc¡u¡a c¡e LlR ®a¡j¡l pª¢øLz Bl a¡yl¡ (®a¡j¡l p¢ª øL) ®a¡j¡l HLahÅ ¡cl fТa Bqh¡e LlRe,
Ju¡ n¡EJu¡Lŧ- Cm¡- Ju¡'¢cL¡ Ju¡ M¡EJu¡g§- ¢jJy Ju¡"D-¢cL¡ Ju¡ BlÚn¡c§- Cm¡-
Evp¡¢qa LlRe ®a¡j¡l Ju¡c¡ (S¡æ¡a)'l fТa, iu fcÐ neÑ LlRe ®a¡j¡l n¡¢Ù¹l ýj¢Ll, fbfÐcneÑ LlRe
80
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
p¡h£-¢mL¡ Ju¡ LÅ¡-j§- ¢hý‹¡¢aL¡ Ju¡ c¡m£-¢mL¡ Ju¡ p¡¢õj Bõ¡-ýÇj¡ "Bm¡u¢qj
®a¡j¡l l¡Ù¹¡l f¢Ð a Hhw L¡Å uj LlRe ®a¡j¡l cm£m J fjÐ ¡ZLz Bl p¡m¡j ®flÐ Z Ll ®q Bõ¡qÚ! a¡y cl Efl
a¡pm£-j¡Jy Ju¡ q¡hÚ m¡e¡- ¢hpÚ ®p¡u¡m¡-¢a "Bm¡u¢qj BSl¡e "Bk£-j¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
®ki¡h p¡m¡j ®fÐlZ Ll¡ kb¡bÑz Bl c¡e Ll Bj¡clL jq¡-p¡Ju¡h a¡ycl Efl c¤l©c ®flÐ Zl ¢h¢ejuz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c ®flÐ Z Ll
"Bm¡u¢qj ®p¡u¡m¡-a¡e a¡g§-LŤ Ju¡ a¡gà¤m¤ ®p¡u¡m¡-a¡mÚ j¤p¡u¡õ£-e¡ "Bm¡u¢qj ¢je¡mÚ
a¡y cl Efl Hje c¤l©c k¡, EQy ¤ fkÑ¡ul J jkÑ¡c¡pÇfæ qu, JC pjÙ¹ ®m¡Ll c¤l©c ®bLJ k¡ycl Efl cl¤ ©c ®fÐlZ Ll¡ quR
M¡m¢LÅ BSj¡"D-e¡ L¡g¡à¢mL¡ "Bm¡- S¡j£-"C M¡m¢LÅL¡z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ
pjÙ¹ p¢ª øl fr ®bL, ®kj¢ei¡h ®a¡j¡l gk£ma h¡ jqaÅ luR pjÙ¹ pª¢øl Eflz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®fÐlZ Ll
"Bm¡u¢qj pm¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡jÚ j¤pÚa¡¢jllÚ ¡a¡cÚ c¡Ju¡-¢j "Bm¡- j¡lÚ¢lmÚ m¡u¡-m£- Ju¡mÚ BuÉ¡-¢j
a¡ycl Efl Hje c¤l©c, k¡ ÙÛ¡u£ J phÑc¡ ¢hcÉj¡e l¡a J ¢ce…m¡l BhaÑel jdÉ,
j¤š¡¢pm¡a¡cÚ c¡Ju¡-¢j m¡-eÚ¢LÅà¡u¡-B m¡q¡- Ju¡ m¡eÚpl¡-j¡ "Bm¡- j¡lÚ¢lmÚ m¡u¡-m£-
k¡l ÙÛ¡¢uaÅl jdÉ d¡l¡h¡¢qLa¡ J flÇfl¡ b¡L, k¡a LMe¡ Bpe¡ ®no J ¢h¢µRæa¡- l¡a…m¡l
Ju¡mÚ BuÉ¡-¢j "Bc¡c¡ L¤¢õ Ju¡-¢h¢mJy Ju¡ aÅ¡¢õezÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡m¡-CL¡¢aL¡mÚ
J ¢ce…m¡l BhaÑel jdÉ- fÐaÉL jo¤ md¡l¡ J q¡mL¡d¡l¡l h¢ª øl ®g¡yV¡ pj§ ql pwMÉ¡e¤p¡lz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll ®a¡j¡l °eLVÉdeÉ
81
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
j¤LÅ¡lÚl¡h£-e¡ õ¡k£-e¡ Cu¤p¡¢îq§-e¡mÚ m¡uÚm¡ Ju¡eÚ e¡q¡-l¡ m¡-Cu¡gÚa¤l©-e¡
®glnÚa¡cl Efl, k¡yl¡ l¡a-¢ce a¡ph£q f¡W la, ®j¡VC LÓ¡¢¿¹ ®h¡d Lle e¡
Ju¡ m¡- Cu¡'p¡-e¡õ¡-q¡ j¡- Bj¡l¡ýj Ju¡ Cu¡gÚ"Bm§-e¡ j¡-Cu'¤ j¡l©-ez Bõ¡-ýÇj¡ Ju¡ L¡j¡
Hhw Bõ¡qlÚ JC ¢ecnÑ J Aj¡eÉ Llee¡, k¡ ¢a¢e a¡yclL ¢cuRez Bl a¡yl¡ a¡C Ll b¡Le, k¡l ¢ecnÑ a¡y clL ®cJu¡ quz ®q Bõ¡qÚ! Bl ®ki¡h
pÚaÅ¡g¡uÚa¡ýj p¤g¡l¡-B Cm¡- l¦p¤¢mL¡ Ju¡ Ej¡e¡-B "Bm¡- Ju¡qÚ¢uL¡
a¤¢j a¡yclL ®hR ¢euR ®a¡j¡l lpm§ NZl f¢Ð a ca§ ¢qph, ®a¡j¡l Jq£l Bj¡eac¡l ¢qph,
Ju¡ öq¡c¡-B "Bm¡- M¡m¢LÅL¡ Ju¡ M¡l¡LÅa¡ m¡ýj L¤e¤g¡ ýS¤¢hL¡
®a¡j¡l pª¢øl Efl ü¡r£ ¢qph, a¡ycl SeÉ ®a¡j¡l fcÑ¡l ¢Le¡l¡…m¡ ¢hc£ZÑ LlR,
Ju¡ BaÅm¡'a¡ýj "Bm¡- j¡Le§-¢e N¡u¢hL¡ Ju¡MÚa¡la¡ ¢jeýj M¡k¡e¡a¡mÚ
a¡y clL a¢¤ j AhNa LlR ®a¡j¡l …ç AcªnÉ ¢hou¡¢c pÇfLÑ, a¡y cl ®bL a¤¢j ®hR ¢euR ®a¡j¡l ®hqnal SeÉ lrZ¡-
¢mS¡æ¡¢aL¡ Ju¡ q¡j¡m¡a¡mÚ ¢m"Bl¢nL¡ Ju¡ S¡"Bma¡ýj ¢je BLp¡¢l S¤e§-¢cL¡
hrZL¡l£clL Hhw ®a¡j¡l BlnhqeL¡l£clL, a¡yclL LlR ®a¡j¡l ®pe¡h¡¢qe£l jdÉ pwMÉ¡N¢lù,
Ju¡ g¡àÚà¡u¡ma¡ýj "Bm¡m Ju¡l¡- Ju¡ BpL¡eÚa¡ýjp¤ Ú p¡j¡-Ju¡-¢amÚ "Em¡- Ju¡ e¡kkÚ ¡qÚa¡ýj
a¡y clL jkÑ¡c¡pÇfæ LlR pª¢øL¤ ml jdÉ, a¡yclL AhÙ¡Û e L¢luR hm¤ ¾c Bpj¡epj§ q, a¡y clL f¢hœ LlR
82
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
"B¢emÚ j¡"B-p£- Ju¡Ÿ¡e¡-B-¢a Ju¡ LÅ¡Ÿ¡pÚa¡ýj "B¢eeÚ e¡LÅ¡-C¢p Ju¡mÚ B-g¡-¢a
¢ecnÑ Aj¡eÉ Ll¡ J q£eL¡kÑ¡¢c ®bL Hhw a¡y clL f¢hœ LlR œ¦¢Vpjq§ J ¢hfc-Bfc ®bLz
g¡p¡u¡¢õ "Bm¡u¢qj ®p¡u¡m¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡eÚ a¡k£-c¤ýj ¢hq¡- g¡àÚm¡Jy Ju¡ a¡SÚ"Bm¤e¡-
Aaxfl a¡y cl Efl c¤l©c ®flÐ Z Ll, Hje c¤l©c k¡ Ù¡Û u£ qu, k¡ à¡l¡ a¢¤ j a¡y cl jkÑ¡c¡ h¢ª Ü Llh Hhw Bj¡clL Llh
¢mpÚ¢aNg¡-¢l¢qj ¢hq¡- BqÚm¡Jy Ju¡ p¢õ Bõ¡-ýÇj¡ "Bm¡u¢qj ®p¡u¡m¡-a¡eÚ c¡-Cj¡a¡jÚ
a¡y cl j¡N¢gl¡a L¡je¡l qLÅc¡l JC cl¤ ©cl L¡lZz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll a¡y cl Efl Hje cl¤ ©c, k¡ qu Ù¡Û u£,
j¤š¡¢pm¡a¡e a¡a¡Ju¡-m¡- Ju¡ a¡c§-jz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- j¡m¡-CL¡¢aL¡mÚ j¤LÅ¡lÚl¡h£-e¡
d¡l¡h¡¢qL, ¢hl¡jq£e, HLl fl HL ¢hla£q£e Hhw pc¡ ¢hl¡Sj¡ez ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c ®flÐ Z Ll ®a¡j¡l °eLVÉdeÉ ®glna¡cl
Ju¡ "Bm¡- B¢ðu¡-CL¡ Ju¡mÚ j¤lp¡m£-e¡ Ju¡ "Bm¡- BqÚ¢m ®aÅ¡u¡-"B¢aL¡ BSj¡"D-e¡
Efl ®a¡j¡l pjÙ¹ eh£ J lp§ml Efl Hhw ®a¡j¡l pLm Ae¤Nah¡¾c¡cl Efl
Ju¡SÚ"BmeÚ ¡- ¢hpÚ p¡u¡m¡-¢a "Bm¡u¢qj ¢je¡mÚ j¡lq§-j£-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
Hhw Bj¡clL a¡y cl Efl cl¤ ©c ®fÐlZl hlLa cu¡fСç h¡¾c¡cl A¿¹iš¤Ñ ² Ll- ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c ®flÐ Z Ll
Ju¡ j¡Jm¡-e¡- j¤q¡Çj¡¢ce q¡š¡- a¡¢lp¡mÚ Blà¡ Ju¡ j¡e "Bm¡uq¡- Ju¡ BeÚa¡
Bj¡cl BLÅ¡ ýk§l j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, ®k fk¿Ñ ¹ e¡ öd¤ a¢¤ jC kj£e J a¡a AhÙÛ¡ela hÙ¹¤pj§ ql HLL j¡¢mL qu k¡J (¢hnlÄ ÙÛ¡¢uaLÅ ¡m fk¿Ñ ¹) Hhw a¤¢jC
83
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
M¡ul¦mÚ Ju¡-¢lp£-ez Bõ¡-ýÇj¡ L¡j¡- LÅ¡-j¡ ¢hB'h¡-ClÚ ¢lp¡-m¡¢a Ju¡pÚa¡eÚLÅ¡k¡mÚ M¡mLÅ¡
ph¡Ñ šj j¡¢mLz ®q Bõ¡qÚ! ®ki¡h ¢a¢e (lpm§ Ll£j) ¢lp¡m¡al Løp¡dÉ c¡¢uaÅ kb¡kbi¡h f¡me LlRe, p¢ª øL ®lq¡C ¢cuRe
¢je¡mÚ ¢Sq¡-m¡¢a Ju¡ S¡-q¡c¡ BqÚm¡mÚ L¤gÚ¢l Ju¡àÚà¡u¡m¡-m¡¢a Ju¡ c¡"B- Cm¡-
j § M Ñ a ¡ ® b L , k ¤ Ü L l R e L ¡ ¢ g l J f b ï ø c l p ¡ b , B qh ¡ e L l R e
a¡Jq£-¢cL¡ Ju¡ LÅ¡-p¡nÚ n¡c¡-Cc¡ g£- Cln¡-¢c "Bh£-¢cL¡ g¡B'¢aÅ¢qÚ
®a¡j¡l HLaÅh¡cl ¢cL Hhw ®a¡j¡l h¡¾c¡cl ¢qc¡ual ®rœ AeL c¤xM-Lø pqÉ LlRez p¤al¡w a¢¤ j ay¡L c¡e Ll
õ¡-ýÇj¡ p¤'m¡q§- Ju¡ h¡¢õNý j¡'j§-m¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡m q¡LÅ£-LÅ¡¢amÚ j¤LÅ¡Ÿ¡p¡¢amÚ
®q Bõ¡q!Ú a¡ly L¡¢´ra hÙ¹¤ Hhw ay¡L ®f±¢y Ru c¡J a¡yl Bn¡-BL¡´r¡ fkÑ¿¹z ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c ®flÐ Z Ll JC h¡Ùh¹ f¢hœ pš¡l Efl,
j¤q£-aÅ¡¢a ¢hmq¡LÅ¡-C¢LÅ Ju¡mÚ B'Cu¡-¢e Ju¡eÚ e¤LÅaÅ¡u¡¢amÚ h¡p£-aÅ¡u¡¢amÚ j¤a¡¢Çjj¡¢a
¢k¢e f¢lhøeL¡l£ pjÙ¹ q¡L£Å LaÅ J pøª pš¡L Hhw JC HLL ®L¾c¢Ð h¾c¤ (lp§m)'l Efl, ¢k¢e (q¡L£Å LÅa jq¤ ¡Çjc£l Efl) fZ§ Ña¡ c¡eL¡l£
¢mj¡e¡-¢k¢mmÚ D-j¡-¢e Ju¡mÚ Cpm¡-¢j Ju¡mÚ Cqp¡-ez Bõ¡-ýÇj¡ Cu¡- g¡-¢lS¡mÚ q¡¢Çj
Dj¡e, Cpm¡j J Cqp¡el Ù¹l…m¡l z ®q Bõ¡qÚ! ®q pjpÉ¡¢c Afp¡lZL¡l£!
Ju¡ L¡-¢ng¡mÚ N¢Çj Ju¡ j¤S£-h¡ c¡'Ju¡¢amÚ j¤àÚaÅ¡lÚl£-e¡ l¡qj¡-e¡cÚ c¤eÚu¡-
®q c¤xM ®j¡QeL¡l£! HL¡¿¹ ¢hfcNËÙ¹cl g¢lu¡c LÅh§mL¡l£! flj Ll¦Z¡ju c¤¢eu¡
84
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡mÚ B-¢Ml¡¢a Ju¡ lq£-j¡ýj¡- BeÚa¡ a¡lÚq¡j¤e£- g¡lÚq¡jÚe£- ¢hl¡qÚj¡¢aeÚ a¤NÚe£-e£- ¢hq¡-
J B¢Ml¡a Hhw (j'¤ ¢jecl SeÉ) EiuSNa AaÉ¿¹ cu¡m¤z a¢¤jC Bj¡L cu¡ Ll b¡L; p¤al¡w a¢¤j Bj¡L deÉ Ll Hje lqja à¡l¡, k¡ à¡l¡ a¢¤j Bj¡L Aj¤M¡fr£ l¡Mh
"BlÚ l¡qj¡¢a j¡eÚ ¢pJu¡-L¡z Cm¡-q£- LÅ¡c "BS¡k¡aÚ LŤcÚl¡a£- Ju¡ LÅ¡õ¡aÚ q£-m¡a£-
a¢¤ j hÉa£a AeÉ L¡l¡ cu¡ ®bLz ®q Bj¡l Bõ¡q!Ú ¢eÕQu Bj¡l n¢š² AL¡kÑLl qu ®NR, Bj¡l ®L±nm r£Z qu ®NR,
Ju¡ à¡"Eg¡aÚ LŧJu¡a£- Ju¡ a¡-q¡aÚ ¢gLÚl£- Ju¡ BnÚL¡m¡aÚ LÅ¡¢àuÉ¡a£- Ju¡ p¡-BaÚ
Bj¡l rja¡ c¤hmÑ qu fsR, Bj¡l ¢Q¿¹¡-i¡he¡ ¢h¢rç qu ®NR, Bj¡l j¡jm¡ L¢We qu fsR, M¡l¡f qu ®NR
q¡-m¡a£- Ju¡ h¡"Ec¡aÚ EjÚ¢euÉ¡a£- Ju¡ "Bk¤j¡aÚ q¡pÚl¡a£- Ju¡ a¡p¡u¡-"Bc¡a k¡gÚl¡a£-
Bj¡l AhÙÛ¡, c§ l pl ®NR Bj¡l BL¡´r¡ (f§lZ qJu¡ ®bL)z Bj¡l BgÚp¡p ®hs ®NR, Bj¡l q¡-ýa¡n FdNÑÄ ¡j£ qu ®NR,
Ju¡š¡à¡u¡q¡ j¡LÚe§-e¤ p¡l£-l¡a£- Ju¡ p¡-m¡aÚ "Bhl¡a£- Ju¡ BeÚa¡ j¡mÚS¡-D-
Bj¡l ®N¡fe AhÙÛ¡ (lqpÉ) fÐL¡n qu fsR Hhw Bj¡l ®Q¡Ml AnЦ fÐh¡¢qa qu fsRz hÙ¹a¤ a¤¢jC Bj¡l BnÐuÙÛm
Ju¡ Ju¡p£-m¡a£- Ju¡ Cm¡uÚL¡ BlÚg¡"E h¡pÚp£- Ju¡ ýkÚe£- Ju¡ ¢nL¡-u¡a£- Ju¡ BlÚS§-L¡
J Jp£m¡, ®a¡j¡l clh¡l ¢ehce Ll¢R- Bj¡l ¢h¢rç AhÙÛ¡, c¤xM-c¤cnÑ ¡ J A¢ik¡N Hhw B¢j ®a¡j¡lC clh¡l cªt Bn¡h¡c£
¢mc¡gÚ"C j¤¢mÇj¡a£- Cu¡ j¡Cy Cu¡'m¡j¤ ¢plÚl£- Ju¡ "Bm¡-¢euÉ¡a£-z Cm¡q£- h¡-h¤L¡
Bj¡l j¤p£ha cl§ qh jj,Ñ ®q JC jq¡e pš¡! ¢k¢e Bj¡l AfLÐ ¡nÉ J fÐL¡nÉ AhÙÛ¡¢c S¡eez ®q Bj¡l Cm¡q!Ú ®a¡j¡l à¡l
85
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
j¡ga§-ýmÚ ¢mpÚp¡-C¢m, Ju¡ g¡àm¤L¡ j¡hk§-m¤mÚ ¢mpÚp¡-C¢m Ju¡ Cm¡uL¡ j¤eÚa¡q¡nÚ
¢ir¤Ll SeÉ E¾j¤š², ®a¡j¡l Ae¤NËq ¢ir¤Ll SeÉC hÉ¢uaz ®a¡j¡l fТaC fÐaÉL
n¡LÚJu¡- Ju¡ N¡-u¡a¤mÚ j¡p¡-C¢m, Cm¡-q£- Clq¡j c¡jÚ"Cu¡pÚ p¡-Cm¡
A¢ik¡Nl ®no Hhw pjÙ¹ Q¡¢qc¡l pj¡¢çz ®q Bj¡l Cm¡q! Bj¡l fÐhqj¡e AnЦd¡l¡,
Ju¡ ¢Sp¢ju¡eÚ e¡-Cm¡ Ju¡ q¡-¢mu¡mÚ q¡-Cm¡ Ju¡ n¡h¡-¢hu¡m¡ j¡-Cm¡ Cu¡- j¡eÚ Cm¡u¢q
n£ZLÑ ¡u nl£l, AåL¡l AhÙ¡Û Hhw Bj¡l r¢uo·¤ ®k±hel Efl cu¡ Ll, ®q JC jq¡e pš¡! k¡ly clh¡l
l¡gÚ"EnÚ n¡LÚJu¡- Cu¡- "B-¢mj¡pÚ ¢plÚ¢l Ju¡eÚ e¡SÚJu¡- Cu¡- j¡Cy Cu¡pÚj¡"E Ju¡ Cu¡l¡-
Bj¡l A¢ik¡N E›¡¢fa, ®q ®N¡fe lqpÉ¡¢cJ ®N¡fe Lb¡ pÇfLÑ ‘¡a, ®q JC jq¡e pš¡, ¢k¢e phC öee J ®cMe;
Cu¡ j¡e ýu¡ ¢heÚ e¡kÚ¢lm B'm¡- Cu¡- l¡î¡mÚ Bl¢à Ju¡pÚ p¡j¡-C Cu¡- j¡õ¡ýmÚ
®q JC f¢hœ pš¡! ¢k¢e ph¡Ñ µQ cª¢øn¢š² pÇfæ, ®q Bpj¡e-kj£el lh, ®q JC f¢hœ pš¡, k¡yl luR
Bpj¡-EmÚ ýpe¡- Cu¡- p¡-¢qh¡cÚ c¡Ju¡-¢j Ju¡mÚ h¡LÅ¡-C, Cu¡- l¡¢î "Bhc¤L¡
AeL p¤¾cl e¡j, ®q ÙÛ¡u£ J ¢Ql ¢hl¡Sj¡e, ®q Bj¡l lh, ®a¡j¡l h¡¾c¡l SeÉ
LÅ¡c ®à¡u¡-LÅ¡a ¢h¢qmÚ Bph¡-h¤ Ju¡ N¤¢õLÅ¡a c§-e¡ýmÚ BhJu¡-h¤ Ju¡ a¡"BkÚk¡l¡ Cm¡u¢q
pjÙ¹ Ef¡u-EfLlZ pˆ¢¤ Qa qu ®NR, a¡l pÇj¤MÙÛ pLm clS¡ hå Ll ®cu¡ quR, a¡l Efl L¢We qu fsR
86
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
p¤m§-L¤ Bq¢Ú maÅÚ aÅl£-¢LÅ Ju¡ BqÚ¢mpÚ p¡Ju¡-¢h Ju¡ k¡-c¡ ¢h¢qmÚ q¡Çj¤ Ju¡m N¡Çj¤ Ju¡mÚ CL¢Ú aB-h¤
aÅl£LÅaf¿Û£ J p¢WLf¿Û£cl l¡Ù¹¡, hª¢Ü ®fuR a¡l c¤xM-c¤cÑn¡ J A¢ÙÛla¡,
Ju¡eÚLÅ¡à¡u¡- "EjÚl¦q§- Ju¡ m¡jÚ Cu¤gÚa¡qÚ m¡q§- Cm¡- g¡p£-¢q ¢amÚL¡mÚ q¡à¡l¡-¢a
a¡l S£he ®no qJu¡l fb, AbQ E¾j¤š² qu¢e a¡l SeÉ JC fÐnÙ¹ clh¡lpj§q,
Ju¡ j¡e¡-¢q¢mpÚ pgÚ¢i Ju¡cÚ c¡l¡S¡-¢a h¡-h¤eÚ Ju¡eÚpl¡j¡aÚ BuÉ¡-j¤q§- Ju¡eÚ e¡gÚp¤
f¢lµRæ f¡¢el O¡Vpj§q J EQy ¤ jk¡Ñ c¡pj§ql f¢Ð a ®L¡e clS¡, a¡l S£hel ¢ce…m¡ ®no qa QmR, AbQ a¡l e¡gpÚ Ú
l¡-¢a"Ba¤eÚ g£- j¡u¡c£-¢emÚ N¡gm¡¢a Ju¡ c¡¢e¢uÉmÚ CL¢ap¡-¢h Ju¡ BeÚa¡mÚ j¡lÚS§iÚi¤
Ampa¡l juc¡epj§q Hhw ¢eLªø Bjm J ASÑe ¢mç Hhw a¤¢jC HLj¡œ Bn¡l ®L¾cÊ¢h¾c¤
¢mL¡nÚ¢g q¡-k¡mÚ j¤p¡u¡-¢h Cu¡- j¡eÚ Ck¡- c¤"Cu¡ BS¡-h¡ Cu¡- p¡l£-"BmÚ
JC jp¤ £ha cl§ £i§a qJu¡l SeÉz ®q JC pš¡! k¡ly L¡R ®c¡"B Llm ¢a¢e a¡ Lh§m Lle! ®q â¦a
¢qp¡-¢h Cu¡- l¡î¡mÚ "BlÚh¡-¢h Cu¡- "Bk£-j¡mÚ S¡e¡-¢h Cu¡- L¡l£-j¤ Cu¡- Ju¡qÚq¡-h¤
¢qp¡h ¢eÖfæL¡l£, ®q j¡¢mLcl j¡¢mL, ®q jq¡e clh¡l pÇfæ pš¡, ®q cu¡m¤, ®q c¡a¡,
l¡¢î m¡-a¡qÚS¤hÚ c¡'Ju¡a£- Ju¡ m¡-a¡l¦Ÿ¡ j¡pÚBm¡a£- Ju¡ m¡-a¡c¡'e£- ¢hq¡pÚl¡a£-
®q Bj¡l lh! Bj¡l ®c¡"BL l¦M ¢cJe¡, Bj¡l fСbeÑ ¡L ¢g¢lu ¢cJe¡, Bj¡L Bj¡l cx¤ M ®i¡Nl jdÉ ®lM ¢cJe¡,
87
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ m¡- a¡¢LmÚe£- Cm¡- q¡Jm£- Ju¡ LŧJu¡a£- BlÚq¡j "BSk£- Ju¡ g¡-LÅ¡a£- g¡LÅ¡c
Bj¡L Bj¡l p¡jbÉÑ J rja¡l ¢cL AfÑZ Ll¡e¡, Bj¡l Arja¡ J j¤M¡f¢ra¡l Efl cu¡ Llz ®Lee¡,
®à¡u¡-LÅ¡ pcl£- Ju¡ a¡-q¡ ¢gLÚl£- Ju¡ a¡q¡uÉ¡lÚa¤ g£- Bjl£- Ju¡ BeÚa¡
Bj¡l hr pˆ¢¤ Qa qu ®NR, Bj¡l ¢Q¿¹¡-i¡he¡ ¢h¢rç qu ®NR, B¢j Bj¡l L¡k¡Ñ hm£a qaiñ qu fs¢Rz Bl a¤¢j
"B-¢mj¤jÚ ¢h¢plÚl£- Ju¡ S¡qÚl£-, BmÚj¡-¢mL¤ ¢me¡gÚ"D- Ju¡ à¡lÚl£-, BmÚLÅ¡-¢cl¦ "Bm¡-
Bj¡l fÐL¡nÉ J AfÐL¡nÉ AhÙÛ¡ pÇfLÑ ‘¡a, Bj¡l m¡i-r¢al j¡¢mL, a¤¢j prj-n¢š²j¡e
a¡glÚ £-¢S L¤lÚh£- Ju¡ a¡upÚ £-¢l "EpÚl£-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
Bj¡l pjpÉ¡¢c c§l£LlZ Hhw Bj¡l ApµRma¡L pµRmLlZz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEJu¡¢m j¡eÚ a¡eÚn¡LÅÚLŤmÚ Blठ"BeÚ S¤jÚS¤j¡¢aq£-
Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e JC pjÙ¹ hÉ¢š²cl jdÉ fÐbj, k¡cl j¡b¡l Efl ®bL Lhll fc¡Ñ pjq§ ¢hc£ZÑ qh
Ju¡ j¡Cy Cu¡kgÚ ¡l¦ ¢h"Emi¤ Ú¢i j¡e¢Ú km¡¢aq£- Ju¡ j¡lÚa¡h¡¢aq£-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
Hhw k¡ly ¡ pgmL¡j qhe hm¤ ¾c jkÑ¡c¡ J EQy ¤ Ù¹l pqL¡lz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEJu¡¢m j¡Cy Cu¤'k¡e¤ m¡q§-
Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡y L phfÑ bÐ j Ae¤j¢a ®cu¡ qh
88
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
¢hl¡gÚ"C l¡'¢pq£- Ju¡ j¡Cy Cu¡mqÚ ¡L¤Å ¢hL¡j¡-¢m L¤lÅ ¢Ú hq£- Ju¡ Ee¢Ú pqzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj
(p¡Sc¡ ®bL) ¢nl j¤h¡lL EW¡e¡l Hhw ¢k¢e pwk¤š² qhe jq¡e Bõ¡qÚl f§ZÑ °eLVÉ J i¡mh¡p¡l p¡bz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
"Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEJu¡¢meÚ e¡-¢p ¢LÅu¡-j¡mÚ
Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phfÑ bÊ j (Lhl nl£g ®bL) EWhe
¢mmjÚ ¡qÚn¡¢l Ju¡ BLpÚ ¡¢lmÚ B¢ðu¡-C BaÚh¡-"BJy Ju¡ BJL¡Å ¢l¢qjz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj
q¡nll juc¡e Njel SeÉ Hhw k¡ly Aep¤ ¡l£l pwMÉ¡ pLm eh£l Aep¤ ¡l£ Afr¡ ®h¢n Hhw ¢k¢e a¡ycl ph¡l ®Qu ®h¢n pÇj¡¢eaz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll
"Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce LÅ¡-C¢cmÚ Ej¡¢j
Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e pjÙ¹ EÇjal jq¡e f¢lQ¡mL qhe,
Ck¡qÚa¤¢ph§- Ju¡ MaÅ£-¢hmÚ Mm¢LÅ Ck¡- ý¢hp§-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj
®k jq¤ § aÑ a¡cl ¢qp¡h-¢eL¡n ®eJu¡ qh Hhw pjNË pª¢øl fr ®bL Bõ¡qÚ a¡"Bm¡l p¡b Bm¡fL¡l£ qhe, ®k jq¤ § aÑ a¡clL q¡nll juc¡e Ahl¦Ü Ll¡ qhz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
"Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce n¡g£-"CmÚ "Ch¡-¢c
Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e h¡¾c¡cl pf¤ ¡¢lnL¡l£
Ck¡- Cu¡Cp-§ Ju¡ BgÚà¡¢m ¢e"B¢jõ¡-¢q Ju¡ B-m¡-Cq£- Ju¡ S¡j£-"EmÚ B¢ðu¡-C Cu¡Jj¡mÚ j¡"B-¢c
®k j¤q§ aÑ a¡l¡ qa¡n qu fsh, ¢k¢e jq¡e Bõ¡ql k¡ql£-h¡ae£ ¢e'j¡al¡¢Sl jdÉ phÑ nùÐ ¢e'j¡a; Bl ¢LuÅ ¡ja ¢chp pjÙ¹ pÇj¡¢ea eh£ AhÙ¡Û ela qhe
89
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
a¡qaÚ ¡ ¢mJu¡-CqÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
a¡yl q¡jÚcl fa¡L¡amz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡jÚ Cu¡L¤eÚ ¢gm j¡J¢LÅ¢g j¡¢epÚ a¡LÅ¡õ¡ LÅc¡j¡-ý N¡ul¦q§-z
hwndll Efl, ¢k¢e hÉa£a ¢LuÅ ¡jal juc¡e Hje ®LE b¡Lh e¡, k¡yl fckN¤ m ¢ÙÛl J AVm b¡Lhz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- a¤aÅ£-"EýeÚ e¡-l¦
®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl, k¡yl Be¤NaÉ Llh S¡q¡æ¡jl B…e
Ju¡ a¡jaÚ ¡¢pm¤ BjlÚ ¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
Hhw f¡me Llh a¡ly ¢ecnÑ z ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Cu¡l¦Ÿe¤ Ú e¡-l¦ ¢hýaÅ¡u¡-¢jq¡- "BeÚ EÇj¡¢aq£- Ju¡ Cu¡kÚc¡¢Sl¦q¡-
j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e (S¡q¡æ¡jl) B…eL ®pV¡l öLe¡ L¡Wpq ü£u EÇja ®bL cl§ £i§a Llhe Hhw ®pV¡ a¡¢su ¢che
"BeÚ BqÚ¢m ¢jõ¡¢aq£- Ju¡ j¡q¡î¡¢aqÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
a¡ly djlÑ Ae¤p¡l£ J a¡yl fТa i¡mh¡p¡ ÙÛ¡feL¡l£cl ®bLz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡
j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Cu¤e¡-c£-¢q M¡-¢ke¤eÚ e¡-¢l j¡- a¡l¡LÚa¤ g£- EÇj¡¢aL¡ ¢jeÚ ¢eLÅj¡¢amÚ
qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl, k¡yl pj£f S¡q¡æ¡jl lrL Blk Llhe, Bfe¡l EÇjal jdÉ B¢j f¢Ð an¡dl ¢LR¤ ®Rs l¡¢M¢e
90
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
¢mN¡à¡u¡-¢hmÚ S¡î¡-lz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
jq¡fl¡œ²jn¡m£ (Bõ¡qÚl) ®œ²¡dl SeÉz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Cu¡Lp§-ýõ¡-ý Cu¡Jj¡m ¢LÅu¡-j¡¢a ýõ¡a¡eÚ M¡àl¡-B
Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡yL Bõ¡qÚ a¡"Bm¡ ¢LÅu¡jal ¢ce f¢ld¡e Ll¡he Hje phS¤ ®f¡n¡L,
Cu¡'¢lg¤q§- ¢h¢qmÚ "Ch¡-c¤ aŤlÚl¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
k¡ à¡l¡ pLm h¡¾c¡ a¡yL ¢Qea f¡lhz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å
j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- m¡-Bq¡c¡ Cu¡Jj¡mÚ ¢LÅu¡-j¡¢a
qkla jq¤ ¡Çjc jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢LÅu¡jal ¢ce ¢k¢e hÉa£a ®LE
l¡-¢Lh¤eÚ ¢pJu¡-ý Ju¡ S¡j£-"EmÚ M¡m¡-C¢LÅ Cu¡m§-k§-e¡ ¢h¢qj¡-ý Cu¤e¡-c§-e¡q§-
Bl¡q£ qh e¡ Hhw pjÙ¹ pª¢ø BnÐu NqË Z Llhe a¡ly cu¡l R¡u¡u (Hhw) a¡l¡ (H hm) a¡y L Bqh¡e Llh-
Cu¡- jq¤ ¡Çj¡c¡-qzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
"Cu¡ j¤q¡Çj¡c¡-q'Ú *z ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- a¡mÚa¡¢LÅaŤeÚ e¡-l¦ ¢h¢mp¡-¢eq¡- ¢je¡mÚ j¡qÚn¡¢l
jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, q¡nll juc¡e ®bL ®c¡kMl B…e ¢eSl ¢Sqh¡ à¡l¡ T¡ÃV¡ ®jl a¤m ¢eu k¡h a¡clL,
*"Cu¡ jq¤ ¡Çj¡c¡-q'Ú Ab¡Ñ v ®q Bõ¡qlÚ phÑ¡¢dL fnÐ w¢pa lpm§ , Bj¡cl p¡q¡kÉ Ll¦e!
91
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
j¡eÚ S¡q¡c¡ ¢he¤h§Ju¡¢aq£- ¢je¡mÚ h¡n¡lÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
j¡ehL¤ ml jdÉ k¡l¡ a¡ly e¤hu§ aL Aü£L¡l LlRz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡
j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Ck¡- l¡-B¢aeÚ e¡-l¦
qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡yl
Ju¡SÚq¡ýmÚ q¡p¡e¡ M¡¢jc¡ m¡q£-h¤q¡- Ju¡ p¡L¡ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
p¾¤ claj ®Qq¡l¡ ®cM ®c¡kMl B…e ¢ei k¡h Hhw n£am-n¡¿¹ qu k¡hz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Cu¡SÚ¢mp¤ "Bm¡m
Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e Ef¢hù qhe
BlÚ¢n ¢hm¡- ClÚ¢au¡-¢hJy Ju¡ Cu¡q¡h¤ýõ¡-ý j¤mÚL¡q§ Ju¡ Cu¤LÅ"Cc¤q§- j¡L¡-e¡mÚ Bnl¡¢g
jq¡e Blnl Efl p¾cq¡a£ai¡h Hhw k¡yL Bõ¡q a¡"Bm¡ c¡e Llhe a¡ly l¡SÉ Hhw k¡y L Bõ¡qÚ a¡"Bm¡ Q§s¡¿¹ pÇj¡¢ea Bpe hp¡he
Cu¡Jj¡mÚ ¢qp¡-hz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
¢qp¡h-¢eL¡nl ¢cez ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Bq¡õ¡ýõ¡-ý j¡q¡õ¡e Bp£-l¡Jy Ju¡ S¡"Bm¡õ¡-ý m¡q§-
Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡y L jq¡e Bõ¡qÚ Efe£a Llhe HL ¢hno J üa¿» jqm Hhw k¡ly SeÉ jq¡e Bõ¡qÚ
92
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
¢gmÚ B-¢Ml¡¢a e¡"D-j¡Jy Ju¡ jm¤ ÚL¡eÚ L¡h£-l¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
B¢Ml¡a °a¢l LlRe AeL ¢e'j¡a J jq¡l¡SÉz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc
jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- Cu¡m§-ý e-§ l¦q-§ g£- "Bl¡p¡u¡-¢am
j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡ly e§l QjL¡h
¢LÅu¡-j¡¢a "Bm¡m Mm¢LÅ L¡j¡- Cu¡m§-ýmÚ h¡lÚLŤz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
¢LÅu¡jal juc¡e pjÙ¹ p¢ª øl Efl ®kje ¢hSm£ QjL¡uz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢c¢eõ¡k£- L¡-e¡ ¢mmÚ j¤'¢je£-e¡
Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e qme pjÙ¹ j'¤ ¢jel
Ju¡¢muÉ¡Jy Ju¡ e¡p£-l¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
A¢ii¡hL J p¡q¡kÉL¡l£z ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¤lÚa¡c¡- ¢h¢lc¡-CmÚ L¡l¡-j¡¢a Ju¡ j¡Cy Cu¤LÅà¡u¡-
jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj L¡l¡j¡al Q¡cl j¢¤ s ¢che Hhw ¢LÅu¡jal ¢ce k¡ly
¢mEÇj¡¢aq£- Cu¡Jj¡mÚ ¢LÅu¡-j¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡-
EÇjal g¡up¡m¡ phÑfbÐ j Ll¡ qhz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla
93
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cug§ £-L¤Å Cu¡Jj¡mÚ ¢LÅu¡-j¡¢a ¢je¡mÚ M¡m¡-C¢LÅ Cu¡Jj¡ 2
j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e ¢LÅu¡jal ¢ce AeÉ¡eÉ pª¢øl a¤me¡u (Bõ¡ql jqalÅ h¢qxfLÐ ¡nl L¡lZ ¢hl¡Sj¡e AQae AhÙ¡Û ®bL) phfÑ Ðbj ýy n Bphe ®k¢ce
LÅ¡aÅÚ"CmÚ "Bm¡-C¢LzÅ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
pjÙ¹ BaÈ£ua¡ J f¡¢bhÑ pÇfLÑ ¢Ræ qhz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¤e¡-c¡- ¢hBh£- Ju¡ EÇj£- BuÚe¡eÚ e¡¢hu¤ÉmÚ EÇj£z
j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡y L phÑfÐbj (¢LuÅ ¡jal ¢ce H hm) Bqh¡e Ll¡ qh, ""Bj¡cl j¡a¡-¢fa¡ Bfe¡l Efl EvpNÑ ®q¡L! ®L¡b¡u eh£-C EÇj£ (Bpm£ eh£)?''
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce, Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce
®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl,
BEu¡¢m j¡Cy Cu¡hÚc§- ¢gmÚ j¡"B-¢c e§-l¦q§- Ju¡ S¡j¡-m¤q§- Ju¡ j¡CÚy Cu¡a¡S¡õ¡- m¡ýlÚ lî¤
¢LÅu¡jal ¢ce k¡yl el§ J ®p±¾ckÑ phfÑ bÐ j fLÐ ¡n f¡h Hhw k¡yl SeÉ (¢hnoi¡h) a¡S¡õ£ ¢hµR¢¤ la
S¡õ¡ S¡m¡-m¤q§-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
Llhe jq¡j¢qj lhz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce ®p¡u¡m¡-a¡Jy Ju¡ p¡m¡-j¡CyÚ Cu¡a¡LÅ¡Ÿ¡p¤ g£-¢qj¡- "Be "BJu¡-¢l¢àmÚ
j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl Hje c¤l©c J p¡m¡j, ®k c¤'¢Vl L¡lZ ¢a¢e f§axf¢hœ qhe
94
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
CjL¡-¢e ¢mJS§-¢c C¢šp¡u¡-¢gq£- ¢hmÚL¡j¡-m¡-¢a Ju¡ "Ej§-¢j "CpÚj¡¢aq£- "BeÚ 2
"CjL¡e' (j¤j¢Ú Le*)'l k¡ha£u (An¡ie) AhÙÛ¡¢c ®bL f¢lfZ§ Ñ …Z¡hm£ à¡l¡ …Z¡¢eÄa qJu¡l °h¢nøÉ ¢hcÉj¡e b¡L¡l L¡lZ Hhw hÉ¡fLi¡h ¢eÖf¡f
S¡j£-"Cm M¡aÅ¡u¡l¡-¢a j¡- a¡e¡kÚk¡q¡ n¡-¢jM¤ "CkÚ¢kq£- "B¢ee e¡LÅ¢p Ju¡pÚ p¤m§-¢h
qJu¡l L¡lZ pjÙ¹ fÐ l¡QZ¡ ®bL- karZ fk¿Ñ ¹ a¡yl pÇj¡el EyQ¤aj Q§s¡ fa§ xf¢hœ b¡Lh ®c¡o-œ¦¢V ®bL
Ju¡ p¡î¡a¡ l¡-¢pM¡ j¡S¢cq£ ¢hkÚk¡-¢amÚ JS§-¢h ¢mBpÚq¡-¢h BCÇj¡¢amÚ ýc¡-
Hhw AVV¤ l¡Mhe a¡yl JC f¢lf‚ h¤k¤N£Ñ L, k¡ ay¡l ¢e¢ÕQa jkÑ¡c¡h¡e pš¡l jdÉ hÜjm§ luR, JC pÇj¡¢ea p¡q¡h£cl SeÉ, k¡yl¡ ¢qc¡ual Cj¡j
¢mj¡¢eqÚa¡c¡- Ju¡ e¤S§-¢jmÚ CLÅ¢ac¡-C ¢mj¡¢eLÅc¡a¡- j¡ a¡"B-LÅ¡h¡ BcÚJu¡-l¦eÚ
¢qc¡uapå¡e£cl SeÉ Hhw k¡ly ¡ Aep¤ lZl E‹mÆ aj erœ Ae¤plZ CµRL¤ cl SeÉ, karZ fk¿Ñ ¹ HLl fl HL
e§-¢l Ju¡ BnÚl¡LÅ¡aÚ BeÚJu¡-l¦mÚ BpÚl¡-¢l ¢hmÚ BpÚl¡-¢l Ju¡mÚ q¡jÚc¤ ¢mõ¡-¢q l¡¢îm
e§ll f¡m¡ Bpa b¡L Hhw Bm¡¢La qa b¡L lqpÉ¡hm£l e§ll¡¢n lqpÉ¡hm£l L¡lZz Bl pjÙ¹ fnÐ wp¡ Bõ¡ql SeÉ, ¢k¢e fТaf¡mL
"B-m¡j£-ez p¢õ Bõ¡-ýÇj¡ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce
pjNË S¡q¡elz c¤l©c ®fÐlZ Ll ®q Bõ¡qÚ! Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl,
®p¡u¡m¡-a¡Cy Cu¡¢pm¤ ¢hq¡- g¡lÚ"D- Cm¡- BpÚm£- Ju¡ h¡'à£- Cm¡- L¤õ£- ¢ma¡š¡¢qc¡ k¡-a£-
Hje c¤l©c k¡l L¡lZ ¢j¢ma qh Bj¡l n¡M¡-fnÐ ¡M¡ Bj¡l j§ ml p¡b Hhw Bj¡l "Awn' Bj¡l "pjN'Ë l p¡b ®ke Bj¡l pš¡
Blh£ cnÑen¡Ù» "jj¢Ú Le' qm- k¡ pª¢ø qh¡l f§hÑ "qJu¡' h¡ "e¡ qJu¡' EiuC pj-pñ¡he¡ju; ¢L¿º a¡ A¢ÙaÛ Å m¡i Ll¡l SeÉ AeÉ
L¡l¡ (Ab¡Ñ v pøÊ ¡l) j¤M¡fr£z-[L¡eÚk¤m Dj¡e J M¡k¡Ce¤m Clg¡e (h¡wm¡ pwúlZ) : fùª ¡-2
95
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
¢hk¡-¢aq£- Ju¡ ®pg¡-a£- ¢hpg¡-¢aq£- Ju¡ a¡LÅ¡lÚl¡mÚ "BuÚe¤ ¢hmÚ "Bu¢Ú e Ju¡ Cu¡¢gllÚ ¡mÚ h¡ueÚ ¤ ¢je¡mÚ h¡uÚ¢e
a¡yl pš¡l p¡b Hhw Bj¡l …Z¡hm£ a¡ly …Z¡hm£l p¡b HL¡L¡l qu k¡u Hhw Bj¡l ®Q¡M a¡yl ®Q¡Ml p¡b n£am qu, Bl j¡TM¡e ®bL c§laÅ Afp¡¢la qu k¡u
Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce p¡m¡-j¡eÚ
Hhw n¡¢¿¹ hoZÑ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l hwndll Efl- Hje p¡m¡j,
BpÚm¡j¤ ¢hq£- g£- j¤a¡-h¡"B¢aq£- ¢je¡aÚ a¡M¡õ¤¢g Ju¡ BpÚm¡j¤ g£- aÅl£-¢LÅ n¡l£-"B¢aq£-
k¡ à¡l¡ a¡yl Aep¤ lZ ®bL ®fRe fs b¡L¡ qa B¢j ¢el¡fc b¡Lh Hhw a¡yl nl£ual l¡Ù¹¡u
¢je¡aÚ a¡"BpÚp¤¢g ¢mBgÚa¡q¡ h¡-h¡ j¡q¡î¡¢aL¡ CuÉ¡-u¡ ¢h¢jgÚa¡-¢q j¤a¡-h¡"B¢aq£-
LfVa¡ ®bL B¢j ¢el¡fc b¡Lh, ®ke B¢j M¤ma f¡¢l Bj¡l f¢Ð a ®a¡j¡l i¡mh¡p¡l clS¡ a¡ly Aep¤ lZl Q¡¢h à¡l¡
Ju¡ BnqÚ ¡c¡L¡ g£- q¡Ju¡-ppÚ £- Ju¡ B'à¡u¡-D- ¢jjÚ ¢jnL¡-¢a n¡l"Ú Cq£- Ju¡ ®a¡Å u¡-"B¢aq£-
Hhw ®ke ®a¡j¡L B¢j Ef¢ÙÛa f¡C Bj¡l C¢¾cÐu¡ei¤ §¢aa J Bj¡l A‰-fÐaɉ (JC e§ ll L¡lZ, k¡) a¡ly nl£ua J BeN¤ aÉl ®Ql¡Nc¡¢e ®bLC A¢SÑa qu
Ju¡ BcMÚ m¤ ¡ Ju¡l¡-Bq§- Cm¡- ¢qpÚ¢e m¡-Cm¡-q¡ Cõ¡õ¡-ý Ju¡ g£- Bp¡¢lq£- Cm¡- M¡mJu¡¢a
Hhw B¢j ®ke fÐhn L¢l a¡yl ®fRe-®fRe "m¡- Cm¡q¡ Cõ¡õ¡-ý'l c§ NÑ Hhw B¢j ®ke ®f±y R k¡C a¡ly Ae¤plZC
m£- j¡"Bõ¡-¢q Ju¡LÅÚa¤eÚz Bõ¡-ýÇj¡ Cu¡ l¢î m¡up¡ ¢qS¡-h¤q§- Cõ¡eÚ e§-l¦
"Bõ¡ql p¡b Bj¡l SeÉ ¢hno j¤qa§ Ñ luR'-Hl HL¡L£aÅ fkÑ¿z¹ ®q Bõ¡q!Ú ®q Bj¡l lh! (a¤¢j Hje pš¡) e§l R¡s¡ k¡yl ®L¡e fcÑ¡ ®eC,
96
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
Ju¡ m¡- M¡g¡-Eq§- Cõ¡- ¢nŸ¡a¤kÚ k¤q§-¢l BpÚBm¤L¡ ¢hL¡ g£- j¡lÚa¡h¡¢a CaÅm¡-¢LÅL¡
Qs§ ¡¿¹ fk¡Ñ ul fÐL¡n hÉa£a k¡ly ®L¡e ®N¡fe£ua¡ ®eCz B¢j ®a¡j¡l L¡R ®a¡j¡l f¢hœ pš¡l (Jp£m¡u) fСbÑe¡ Ll¢R ®a¡j¡l fÐaÉL fLÐ ¡ll h¡dÉh¡dLa¡jš¤ ²
"BeÚ L¤¢õ a¡LuÅ £-¢c¢emÚ m¡a£- a¡g"Bm¤ g£-q¡- j¡- a¡n¡-E Ju¡ a¤l£-c¤ ¢hL¡n¢Ú gL¡ "BeÚ k¡-¢aL¡
JC jq¡ jkÑ¡c¡u, k¡a a¤¢j Ll k¡ a¤¢j Q¡J Hhw k¡ ®a¡j¡l CµR¡ qu- ®a¡j¡l f¢hœ pš¡ ®bL fcÑ¡pjq§ p¢lu ®eu¡,
¢hmÚ "CmÚ¢jeÚ e§-¢l¢uÉ Ju¡ a¡q¡iÚi¤¢mL¡ g£- ®p¡Ju¡¢l Bpj¡-CL¡ Ju¡ ®pg¡-¢aL¡
e§l£ CmÚjl L¡lZ Hhw fÐL¡¢na qh¡l L¡lZ ®a¡j¡l e¡j J …Z¡hm£l BLª¢a…m¡a
¢hmÚ JS§-¢cpÚ ®p¡-¢l¢uÉz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
BL¢ª aNa A¢Ùa¹ Å pqL¡lz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡CyÚ Cu¡nÚg¡"E ¢mg¡p¢Ú mm LÅ¡à¡u¡-C h¡uÚe¡mÚ
Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e ¢LÅu¡jal ¢ce phÑfbÐ j p¤f¡¢ln Llhe h¡¾c¡cl jdÉ ¢hQ¡lL¡kÑ S¡l£
"Ch¡-¢c Cu¡Jj¡aÚ a¡e¡-¢c Ju¡ j¡CyÚ Cu¡Lŧ-m¤ g¡Cu¤pÚj¡"E Ju¡ j¡CÚy Cu¡nÚg¡"E g¡Cu¤n¡gÚg¡'z
Ll¡l SeÉ Hhw ¢k¢e (phÑfbÐ j) hmhe Bl a¡ly Lb¡ öe¡ qh Hhw ¢k¢e (phfÑ Ðbj) pf¤ ¡¢ln Llhe, Aaxfl a¡yl p¤f¡¢ln Nªq£a qhz
Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce
®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl,
97
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
2
BEu¡¢m j¡Cy Cu¡S§-k¤ "Bm¡pÚ ®pl¡-¢aÅ ¢hEÇj¡¢aq£- Ju¡ BEu¡¢m j¡Cy Cu¤cÚ¢Mm¤mÚ S¡æ¡a¡
¢k¢e phfÑ bÐ j ¢eSl EÇjapq A¢aœ²j Llhe f¤mpl¡aÅ Hhw ¢k¢e a¡yl p¤f¡¢ln à¡l¡ phÑfÐbj S¡æ¡a fÐ hn Ll¡he
EÇj¡a¡q§- ¢hn¡g¡-"B¢aq£-zBõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
¢eSl EÇjaLz ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡pÚS¤c¤ a¡qÚa¡m "Bl¢n Cu¡Jj¡mÚ ¢mLÅ¡-C Ju¡ j¡Cy
hwndll Efl, ¢k¢e phÑfbÐ j ¢LuÅ ¡jal ¢ce Blnl ¢eQ p¡Sc¡u Ahea qhe Hhw phÑfÐbj
Cu¡'Mk¤ ¤ ¢hq¡mÚLÅ¡¢a c¡-¢lm h¡LÅ¡-Cz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy
Ù¡Û u£ Ol (hqnaÚ )'l Ls¡ ØfnÑ Llhez ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡LlÅ ¡"E h¡-h¡mÚ ¢Se¡-¢e Ju¡ BEu¡¢mmÚ
Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj ®hqnÚ al clS¡u Ll¡O¡a Llhe Hhw phÑfbÐ j
M¡m¢LÅ LŤc§-j¡e "Bm¡ ¢làÚJu¡-eÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy
(®hqnÚal lrL) ¢làJu¡e ®glnÚa¡l ¢eLV a¡nl£g Behez ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡a¡q¡õ¡- ¢h¢qmÚCu¡¢amÚ D-j¡-¢e Ju¡ j¡Cy
Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj Dj¡el Amˆ¡l p¢‹a qhe, k¡yL phÑfÐbj
98
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
Cu¡a¡m¡LLÅÚ ¡Å -ý q-§ l¦mÚ ¢Se¡-¢e Ju¡mÚ ¢imÚc¡-ez Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy
®hqnÚal q§l J ¢Nmj¡e AiÉbÑe¡ S¡e¡hez ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl
Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡SÚ¢mp¤ "Bm¡ p¡l£-¢llÚ ¢là¡-
Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfbÐ j Ef¢hù qhe p¿¢º øl Bpe
Ju¡ j¡Cy Cu¡lÚa¡"E g£- ¢lu¡-¢àcÚ c¤lÚl¡¢amÚ h¡uÚà¡-Cz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡-
Hhw phfÑ bÐ j ü¡d£ei¡h Bq¡l Llhe (®hqnÚal) p¡c¡ j¤š²¡l h¡N¡epj§ qz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡mLÚ Å¡- a¡¢quÉ¡a¡Jy
Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfbÐ j (jq¡e Bõ¡qÚ J ®glna¡cl fr ®bL) A¢ih¡ce
Ju¡ p¡m¡-j¡Jy Ju¡ j¡CÚy Cu¡a¡j¡ppÚ ¡m¤ m¡ýmÚ M¡mLÚ Å¤ ¢gmÚ S¡æ¡¢a ¢LuÅ ¡-j¡eÚ a¡'k£-j¡mÚ ¢mLcÅ ¢Ú lq£-
J p¡m¡j f¡he Hhw k¡yl p¡je fТaL¢ª al ja qu pª¢øL¤m c™¡uj¡e qh a¡ly Bõ¡qÚfÐcš jk¡Ñ c¡l f¢Ð a
Ju¡ CLl¡-j¡-z Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
nÜÐ ¡ fÐcnÑe¡bÑz ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ù¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l f¢hœ
j¤q¡Çj¡¢ce, BEu¡¢m j¡Cy Cu¡aÅ¡u¡EmÚ g¤l¦n¡mÚ j¤j¡qÚq¡c¡a¡ Ju¡ j¡eÚ a¤gÚa¡ý m¡ým LŤp§-l¦mÚ
hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj fc¡fZÑ Llhe JC ¢hR¡e¡…m¡l Efl, ®k…m¡ (S¡æ¡a a¡yl SeÉ) ¢hR¡e¡ qh Hhw k¡yl SeÉ (phfÑ bÐ j) ®M¡m¡ qh
99
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ 2 f¡l¡-
j¤n¡uÉ¡c¡qÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m
(S¡æ¡a) jSha¤ fСp¡cpj§ ql clS¡z ®q Bõ¡q!Ú c¤l©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l
p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡lÚa¡LÅ£- ¢gm …l¦g¡-¢a Ju¡cÚ c¡l¡S¡-az Bõ¡-ýÇj¡
f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj Bl¡qe Llhe (®hqnÚ al) Lrpj§q J Ùl¹ pj§ qz ®q Bõ¡q!Ú
p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m
cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, k¡yL phfÑ bÐ j
j¡Cy Cu¤aq¡g¤ ¢h¢æ"B¢j Ju¡mÚ L¡l¡-j¡-¢a Ju¡ j¡CyÚ Cu¡š¡L£- "Bm¡m Bl¡-C¢L ¢gmÚ
¢e'j¡al¡¢S J jk¡Ñ c¡¢cl Efq¡l ®cu¡ qh Hhw ¢k¢e ®qm¡e ¢cu hphe ®hqnÚa Bl¡jc¡uL
S¡æ¡qzÚ Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡-
L¤lp£l Eflz ®q Bõ¡q!Ú cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l
j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡pÚj¡"E ¢Ne¡-BmÚ q§-¢l Ju¡ j¡CÚy Cu¡S¢mp¤ "Bm¡- L¤ph¡-¢em
f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfÐbj q§lcl a¡l¡e¡ öehe Hhw Ef¢hù qhe
¢jpÚ¢L Ju¡mÚ L¡-g§-lÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡-
LÙ¤¹l£ J LfѤll ¢Vm¡…m¡l Eflz ®q Bõ¡qÚ! c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla
100
a¡yl fТa p¡m¡a-p¡m¡j fÐp‰ f¡l¡-
j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡mÚh¡p¤ a¡-S¡mÚ h¡q¡-C 2
j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phfÑ bÐ j f¢ld¡e Llhe Sy¡LSjLf§ZÑ J ®p±¾ckÑj¢™a jL¤ ¤V
Ju¡mÚ j¡q¡-¢p¢e Ju¡ j¡Cy Cu¡nl¡h¤ ¢jjÚ j¡-Ce N¡uÚ¢l B-¢peÚz Bõ¡-ýÇj¡ p¢õ Ju¡ p¡¢õj
Hhw ¢k¢e f¡e Llhe JC f¡¢e ®bL, k¡ ¢hLªa qh e¡z ®q Bõ¡qÚ! cl¤ ©c J p¡m¡j ®flÐ Z Ll
"Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m j¡Cy Cu¡nl¡h¤
Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l Efl Hhw Bj¡cl BL¡Å qkla j¤q¡Çjc j¤Ù¹g¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfbÐ j f¡e Llhe (®hqnÚ al)
¢je¡lÚ l¡q£-¢LÅmÚ j¡Ma§-¢j Ju¡ j¡CÚy Cu¡Lŧ-j¤ h¡uÚe¡ Cu¡c¡¢umÚ q¡¢uÉmÚ LÅ¡Cu§Éjz Bõ¡-ýÇj¡
®j¡ql¡¢ˆa f¡œl f¡e£u ®bL Hhw ¢k¢e c™¡uj¡e qhe (n¡g¡"Bal SeÉ) ¢Ql”£h-¢QlÙ¡Û u£ (Bõ¡ql) p¡jez ®q Bõ¡qÚ!
p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- j¤q¡Çj¡¢ce BEu¡¢m
c¤l©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BLÅ¡ qkla j¤q¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc j¤Ùg¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phfÑ bÐ j
j¡Cy Cu¡nl¡h¤ ¢hL¡'¢ppÚ pg¡- Ju¡ ¢jeÚ BeÚq¡-¢ljÚ ¢je "Bp¡¢mjÚ j¤pgÚg¡-z Bõ¡-ýÇj¡
f¡e Llhe f¢lú¡l-f¢lµRæ ®fu¡m¡ à¡l¡ Hhw JCph eql ®bL, ®k…m¡ f¢lú¡l-f¢lµRæ jd¤ à¡l¡ fÐh¡¢qa qhz ®q Bõ¡qÚ!
p¢õ Ju¡ p¡¢õj "Bm¡- p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢cJy Ju¡ "Bm¡- B-¢m p¡¢uÉ¢ce¡- jq¤ ¡Çj¡¢ce BEu¡¢m
cl¤ ©c J p¡m¡j ®fÐlZ Ll Bj¡cl BL¡Å qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ ¹g¡l Efl Hhw Bj¡cl BLÅ¡ qkla jq¤ ¡Çjc jÙ¤ g¹ ¡l f¢hœ hwndll Efl, ¢k¢e phÑfbÐ j