การศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิตสลัดโรลสาหร่ายพวงองุ่น

การศึกษาต้นทนุ และผลตอบแทนในการผลติ สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

นางสาวจริยา ครุธทนิ
นางสาวณัชณชิ า เผือกพงษ์
นางสาวประภากร สุ่มขา

การจัดทาโครงการนเี้ ป็ นส่วนหนง่ึ ของการศึกษาตามหลกั สูตร
ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ สาขาวิชาการบัญชี
วิทยาลยั เทคนคิ พจิ ติ ร
ปี การศึกษา 2563

ใบรับรองโครงการ
วิทยาลยั เทคนิคพจิ ติ ร

เร่ือง การศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

โดย 1. นางสาวจริยา ครุธทิน รหสั 6122011302
2. นางสาวณชั ณิชา เผอื กพงษ์ รหสั 6122011308
3. นางสาวประภากร สุ่มขา รหสั 6122011316

ไดร้ ับอนุมตั ิให้นบั เป็นส่วนหน่ึงของการศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ
สาขาวชิ าการบญั ชี

……………….………………ครูผสู้ อน …………………………ครูที่ปรึกษาโครงการ
(นางสาวอรวลญั ช์ นอ้ ยสมวงษ)์ (นางสาวจารุณี จุลบุตร)

……………………….
(นางสุขใจ ตอนปัญญา)
หวั หนา้ แผนกวิชาการบญั ชี

…………..………….
(นายอิศรา อยยู่ ง่ิ )

รองผอู้ านวยการฝ่ายวชิ าการ
วนั ท่ี……เดือน……….พ.ศ…….

ชื่อโครง การศึกษาตน้ ทนุ และผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
ผ้รู ับผิดชอบโครงการ นางสาวจริยา ครุธทิน
นางสาวณชั ณิชา เผือกพงษ์
สาขาวชิ า นางสาวประภากร สุ่มขา
ครูที่ปรึกษา การบญั ชี
ครูผ้สู อน นางสาวจารุณี จุลบุตร
ปี การศึกษา นางสาวอรวลญั ช์ นอ้ ยสมวงษ์
2563

บทคัดย่อ

การศึกษาคร้ังน้ี เป็ นการศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิตสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น มีวตั ถุประสงค์เพื่อ 1. เพ่ือศึกษาตน้ ทุนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
2. เพ่ือศึกษาค่าใช้จ่ายที่ประหยดั ไดจ้ ากการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 3. เพ่ือศึกษาความ
พงึ พอใจของผบู้ ริโภคท่ีมีตอ่ การบริโภคสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่

ประชากรท่ีใช้ในการศึกษาตามโครงการสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น ได้แก่ นักเรียน
นกั ศึกษา จานวน 50 คน กาหนดกลุ่มตวั อยา่ งโดยเลือกจากนกั เรียนนกั ศึกษาท่ีสนใจ

เคร่ืองมือที่ใช้ในการดาเนินโครงการ ได้แก่ แบบสอบถามวดั ระดับความพึงพอใจ
โดยใช้แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ลาดบั และนาขอ้ มูลที่ไดม้ าวิเคราะห์ขอ้ มูล โดยใช้สถิติ
พ้ืนฐานการแจกแจงความถี่ และค่าร้อยละ

ผลการศึกษา พบวา่
1. ตน้ ทุนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น เฉลี่ย 23.10 บาท ต่อกลอ่ ง
2. ค่าใช้จ่ายที่ประหยัดได้จากการผลิตสลัดโร ลสาหร่ ายพวงองุ่นต่อกล่อง
ราคา 23.10 บาท คา่ ใชจ้ ่ายในการผลิต ราคา 3.80 บาท
3. ความพึงพอใจในการบริโภคสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น ในภาพรวมอยใู่ นระดบั พอใจ
มากและเม่ือพิจารณาเป็ นข้อ ขอ้ ท่ีมีค่าเฉล่ียสูงสุด 3 อนั ดับแรกได้แก่ ขอ้ 1 ปัจจยั ด้านราคา
ขอ้ 2 ปัจจยั ดา้ นบุคคลและขอ้ 3 ปัจจยั ดา้ นการผลิต

กติ ตกิ รรรมประกาศ

การจดั ทารายงานโครงการคร้ังน้ี สาเร็จลุล่วง ไดเ้ ป็นอยา่ งดีดว้ ยความอนุเคราะห์และ
ความกรุณาให้คาปรึกษาต้งั แต่ดน้ จนเสร็จสมบูรณ์ ตลอดจนให้ความรู้และประสบการณ์ที่ดีแก่
ข้าพเจ้าจาก นางสาวอรวลัญช์ น้อยสมวงษ์ ครู ผู้สอนวิชาโครงการ ผู้จัดทาโครงการ
ขอขอบพระคุณเป็นอยา่ งสูงมา ณ โอกาสน้ี

ขอกราบขอบพระคุณ นางสาวจารุณี จุลบุตร ครูที่ปรึกษาโครงการที่ ไดก้ รุณาให้
คาแนะนาและให้คาปรึกษาตลอดจนให้ความช่วยเหลือแกไ้ ขขอ้ บกพร่องต่าง ๆ เพื่อให้จดั ทา
โครงการฉบบั น้ีมีความสมบูรณ์ ผจู้ ดั ทาโครงการขอกราบขอบพระคณุ อยา่ งสูงและขอขอบพระคุณ
คณาจารย์ทุกท่านท่ีได้ประสิทธ์ิ ประสาทวิชา บ่มเพาะจนผูศ้ ึกษาสามารถนาเอาหลักการมา
ประยกุ ตใ์ ชแ้ ละอา้ งอิงในการจดั ทาโครงการคร้ังน้ี อีกท้งั บิดา มารดา ญาติ พี่นอ้ งและเพื่อน ๆ
ของผจู้ ดั ทาโครงการ ซ่ึงใหก้ าลงั ใจและความช่วยเหลือมาโดยตลอด

คุณค่าอันพึงมีจากการศึกษาคน้ คว้าวิจัยอิสระฉบบั น้ี ขอมอบเพ่ือบูชาคุณพระบิดา
มารดา ครูอาจารย์ และผมู้ ีพระคุณทุกทา่ น

นางสาวจริยา ครุธทิน
นางสาวณชั ณิชา เผือกพงษ์

นางสาวประภากร สุ่มขา

ข

สารบญั หน้า
ก
บทคดั ยอ่ ข
กิตติกรรมประกาศ ค
สารบญั จ
สารบญั ตาราง ฉ
สารบญั ภาพ
บทท่ี 1
1. บทนา 2
2
1.1 ความเป็นมาและความสาคญั ของปัญหา 3
1.2 วตั ถปุ ระสงคใ์ นการศึกษา 3
1.3 ขอบเขตของการศึกษา
1.4 ประโยชน์ท่ีไดร้ ับจากการศึกษา 4
1.5 นิยามศพั ทเ์ ฉพาะ 11
2. เอกสารและงานวิจยั ท่ีเก่ียวขอ้ ง 19
2.1 หลกั การ แนวคดิ เกี่ยวกบั ตน้ ทุน 19
2.2 ความรู้เก่ียวกบั คา่ ใชจ้ ่ายในครัวเรือน 21
2.3 ขอ้ มูลการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่
2.4 งานวิจยั ท่ีเก่ียวขอ้ ง 22
2.5 กรอบแนวคดิ ในการทาโครงการ 22
3. วธิ ีดาเนินการวจิ ยั 23
3.1 กลมุ่ เป้าหมายท่ีใชใ้ นการศึกษา 23
3.2 เครื่องมือท่ีใชใ้ นการศึกษา 23
3.3 วธิ ีการดาเนินการศึกษา 24
3.4 การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล
3.5 วธิ ีการวิเคราะห์ขอ้ มูล
3.6 สถิติท่ีใชใ้ นการวเิ คราะหข์ อ้ มลู

ค

สารบญั (ต่อ)

4. ผลการวิเคราะห์ขอ้ มลู หน้า
4.1 ขอ้ มูลเก่ียวกบั ตน้ ทนุ และผลตอบแทนของผลิตสลดั โรล
สาหร่ายพวงองนุ่ 25
4.2 ขอ้ มลู สถานภาพทว่ั ไปของผตู้ อบแบบสอบถาม
4.3 ขอ้ มูลเก่ียวกบั การทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่ 31
36
5. สรุปผลการศึกษาการอภิปรายผลและขอ้ เสนอแนะ
5.1 สรุปผลการศึกษา 37
5.2 การอภิปรายผลการศึกษา 37
5.3 ขอ้ เสนอแนะ 38
40
บรรณานุกรม 41
ภาคผนวก 42

ภาคผนวก ก แบบสอบถามความพงึ พอใจของนกั ศึกษาท่ีมีตอ่ 45
การใหค้ วามรู้เกี่ยวกบั การผลิดสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 53
56
ภาคผนวก ข แสดงภาพการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 62
ภาคผนวก ค การพบอาจารยท์ ี่ปรึกษาโครงการและอาจารยผ์ สู้ อน
ภาคผนวก ง แบบเสนอขออนุมตั ิโครงการ
ประวตั ิผจู้ ดั ทาโครงการ

ง

สารบญั ตาราง หน้า
25
ตารางที่ 26
4.1 แสดงการแบง่ ประเภทตน้ ทุนที่ทาการศึกษา
4.2 แสดงตน้ ทนุ ค่าวตั ถดุ ิบในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 27
(จานวน 40 กล่อง)
4.3 แสดงตน้ ทุนค่าแรงงานในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 27
(จานวน 40 กล่อง) 27
4.4 แสดงมลู ค่าสินทรัพยแ์ ละค่าเสื่อมราคา (จานวน 40 กล่อง) 28
4.5 แสดงขอ้ มูลในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นเฉล่ียตอ่ กลอ่ ง 28
4.6 แสดงขอ้ มลู ตน้ ทุนที่ประหยดั ไดต้ ่อกลอ่ ง 29
4.7 แสดงคา่ ใชจ้ ่ายในการซ้ือสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่ เฉลี่ยต่อกล่อง
4.8 แสดงจานวน (คา่ ความถี่) และคา่ ร้อยละของขอ้ มลู สถานภาพ 30
และขอ้ มลู ทวั่ ไปจาแนกตามเพศ
4.9 แสดงจานวน (ค่าความถี่) และค่าร้อยละของขอ้ มลู สถานภาพ 30
และขอ้ มูลทว่ั ไปจาแนกตามอายุ
4.10 แสดงจานวน (คา่ ความถี่) และคา่ ร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพ 31
และขอ้ มูลทว่ั ไปจาแนกตามระดบั การศึกษา
4.11 แสดงจานวน (ค่าความถ่ี) และค่าร้อยละของขอ้ มลู สถานภาพ 31
และขอ้ มลู ทวั่ ไปจาแนกตามแหลง่ เงินทนุ
4.12 แสดงค่าเฉลี่ยและส่วนเบ่ียงเบนมาตาราฐาน ความพึงพอใจของลูกคา้
ท่ีมีตอ่ การใหค้ วามรู้เกี่ยวกบั การผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

จ

สารบัญภาพ

ภาพที่ หน้า
46
1 ข้นั ท่ี 1 เตรียมแป้งเปาะเป๊ี ยะญวน แลว้ นามาจุ่มน้าใหแ้ ป้งลื่น ๆ 46
2 ข้นั ท่ี 2 เอาแป้งท่ีไดม้ าวางไวใ้ นถาดเลก็ 47
3 ข้นั ที่ 3 เริ่มจากวางผกั กาดหอมก่อน ตามดว้ ยแครอทและแตงกวา 47
4 ข้นั ท่ี 4 นาแป้งคลุมไส้กดลงเบา ๆ มว้ นไปจนสุดเพื่อใหใ้ ส่แน่น 48
5 ข้นั ท่ี 5 หน่ั คร่ึง 48
6 ข้นั ท่ี 6 นาพริกช้ีฟ้า กระเทียม รากผกั ชี น้าตาล เกลือ น้าสะอาด
49
ใส่ไปในเคร่ืองป่ัน 49
7 ข้นั ที่ 7 นามะนาวและมายองเนสใส่ลงไป แลว้ คนใหเ้ ขา้ กนั 50
8 ข้นั ที่ 8 นามายองเนสใส่ถว้ ยท่ีเตรียมไว้ 50
9 ข้นั ที่ 9 นาสลดั โรลท่ีมว้ นเสร็จและน้าจิ้มมาใส่กลอ่ งท่ีเตรียมไว้ 51
10 ข้นั ท่ี 10 แมก็ ซใ์ ส่กลอ่ งติดโลโกใ้ หเ้ รียบร้อย 51
11 ข้นั ที่ 11 สาหร่ายท่ีซ้ือมาใส่ในกระติกก่อน
12 ข้นั ที่ 12 นาพริกช้ีฟ้า กระเทียม รากผกั ชี น้าตาล เกลือ น้าสะอาด 52
52
ใส่ไปในเครื่องป่ัน 54
13 ข้นั ที่ 13 นาน้าจ่ิมท่ีปั่นเสร็จแลว้ นามาใส่ถว้ ยที่เตรียมไว้ 54
14 ข้นั ที่ 14 นาสาหร่าย 100 กรัม และน้าจ้ิมใส่กล่องและแมก็ ซใ์ หเ้ รียบร้อย 55
15 พบครูที่ปรึกษาโครงการ วนั ท่ี 29 กนั ยายน 2563 55
62
16 พบครูที่ปรึกษาโครงการ วนั ที่ 29 กนั ยายน 2563

17 พบอาจารยผ์ สู้ อนโครงการ วนั ท่ี 29 กนั ยายน 2563

18 พบอาจารยผ์ สู้ อนโครงการ วนั ที่ 29 กนั ยายน 2653

19 ประวตั ิผจู้ ดั ทาโครงการ

ฉ

บทที่ 1

บทนำ

1. ควำมเป็ นมำและควำมสำคัญของปัญหำ

หากพูดถึงปัญหาความอ้วนของวยั รุ่น โดยส่วนใหญ่ถ้าหากเป็ นวยั รุ่นตอนปลาย
ประมาณอายุ 18 ปี แลว้ ยงั อว้ นอยู่ 80% ของคนกลุ่มน้ีจะกลายเป็ นผใู้ หญ่ท่ีอว้ นดว้ ย เน่ืองจากมี
พฤติกรรมที่ถูกสร้างจนติดเป็ นนิสัย ไม่ว่าจะเร่ืองของการทานอาหารท่ีไม่มีประโยชน์ เช่น
ของหวานต่าง ๆ น้าอัดลม พวกท่ีมีคอเลสเตอรอล และมีไขมันสูง หรือการที่ไม่มีเวลาออก
กาลังกาย ยากที่จะเปล่ียนแปลงได้ในวยั ผูใ้ หญ่ จึงได้มีอาหารที่ดีต่อสุขภาพเป็ นอาหารคลีน
จาพวกผกั เพื่อแทนวิตามินและสารอาหารที่ขาดหายไป ประโยชน์ของผกั ท่ีหลายคนทราบแลว้ ว่า
เป็นอาหารท่ีอุดมไปดว้ ยเส้นใยอาหารสูง มีสารอาหารต่าง ๆ การกินผกั ทาใหก้ ระเพาะอาหารของ
เราอิ่มเร็วและยงั หนกั ทอ้ งนานเหมาะสาหรับคนที่จะลดน้าหนกั อีกดว้ ย

สลดั มว้ นจดั เป็ นหน่ึงในอาหารคลีน ที่ทามาจาก วตั ถุดิบสด ๆ ซ่ึงจุดประสงค์ของ
การกินคลีนก็คือ เพ่ือต้องการรักษาคุณค่าทางสารอาหารและวิตามินต่าง ๆ เอาไวใ้ ห้ครบถว้ น
เพราะวิตามินและสารอาหารหลาย ๆ อยา่ งไม่ถูกกบั ความร้อนสามารถสูญสลายหรือถูกทาลายดว้ ย
ความร้อนได้ เมนูสลดั โรลน้ีจึงนบั ว่าเป็นอาหารคลีนที่ทานได้ และยงั อร่อยอีกดว้ ย สาหร่ายทะเล
เป็นอาหารท่ีนิยมบริโภคในตา่ งประเทศมาเป็นเวลานาน ประเทศท่ีนิยมบริโภคสาหร่ายทะเล ไดแ้ ก่
จีน ญ่ีป่ ุน เกาหลี ฟิ ลิปปิ นส์ นอกจากน้ีสาหร่ายทะเลยงั มีประโยชน์หลากหลาย ไม่ว่าจะใช้ใน
อุตสาหกรรมอาหารเป็ นส่ วนประกอบของเครื่ องสาอาง ป๋ ุย ยารักษาโรค อาหารสัตว์
ในปัจจุบันมีการนิยมบริโภคสาหร่ายทะเลมากข้ึน เน่ืองจากสาหร่ายทะเลมีคุณประโยชน์มาก
ในประเทศไทยมีการบริโภคสาหร่ายทะเลในจงั หวดั ทางภาคใตแ้ ละภาคตะวนั ออกโดยรับประทาน
แทนผัก กรมประมงสามารถเพาะเล้ียงสาหร่ายทะเลได้หลายชนิดโดยหน่ึงในน้ัน ได้แก่
สาหร่ายพวงองุ่น ซ่ึงเป็ นสาหร่ายที่มีคุณค่าทางอาหารสูง ช่วยต่อต้านและยบั ย้งั เซลล์มะเร็ง
ปรับสมดุลในร่างกาย ป้องกันและรักษาโรคคอพอก เหมาะกับผูป้ ่ วยท่ีเป็ นโรคเบาหวาน
ความดนั โลหิตสูง และโรคหวั ใจ

2

จากข้อมูลดังกล่าวข้างต้น ผู้จัดทาโครงการซ่ึงมีความรู้เกี่ยวกับการทาสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น จึงมีแนวคิดที่จะศึกษาตน้ ทุนของสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น เพือ่ ตอบสนองความ
ตอ้ งการของผูบ้ ริโภค ดงั น้นั การศึกษาในคร้ังน้ีจึงมุ่งหวงั ท่ีจะศึกษาความเป็ นไปไดข้ องโครงการ
เป็ นแนวทางในการวางกลยุทธ์การตลาดให้เหมาะสม ความพ่ึงพอใจและพฤติกรรมของผูบ้ ริโภค
การศึกษาในคร้ังน้ีจะใหค้ วามสาคญั กบั ปัจจยั เหล่าน้ีเป็นหลกั

2. วัตถุประสงค์ของกำรศึกษำ

2.1 เพอื่ ศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
2.2 เพอ่ื ศึกษาค่าใชจ้ ่ายท่ีประหยดั ไดจ้ ากการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
2.3 เพ่อื ศึกษาความพึงพอใจของผบู้ ริโภคท่ีมีต่อการบริโภคสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

3. ขอบเขตของกำรศึกษำ

3.1 ประชากรกลมุ่ ตวั อยา่ ง
3.1.1 ประชากรท่ีใช้ในการศึกษา ได้แก่ นักเรียนนักศึกษาแผนกวิชาการบัญชี

จานวน 500 คน
3.1.2 กล่มุ ตวั อยา่ งที่ใชใ้ นโครงการสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่ ไดแ้ ก่ นกั เรียน

นกั ศึกษา จานวน 50 คน กาหนดกลมุ่ ตวั อยา่ งโดยเลือกจากนกั เรียนนกั ศึกษาท่ีสนใจสลดั โรล
สาหร่ายพวงองุ่น

3.2 สถานท่ีดาเนินการ 33 วิทยาลยั เทคนิคพิจิตร ถนนพิจิตรกาแพงเพชร ตาบลในเมือง
อาเภอเมือง จงั หวดั พจิ ิตร 66000

3.3 เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการดาเนินโครงการ
แบบสอบถามวดั ระดบั ความพึงพอใจแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ลาดบั
1. หมายถึง นอ้ ยท่ีสุด
2. หมายถึง นอ้ ย
3. หมายถึง ปานกลาง
4. หมายถึง มาก
5. หมายถึง มากท่ีสุด

3

4. ประโยชน์ทคี่ ำดว่ำจะได้รับจำกกำรศึกษำ

4.1 ประโยชน์ตอ่ ตนเอง
4.1.1 ทาใหม้ ีความรู้เก่ียวกบั การทาสลดั โรล
4.1.2 ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์
4.1.3 มีรายไดเ้ พิ่มจากการขาย
4.1.4 ไดม้ ีการพฒั นาสินคา้ จากเดิมใหด้ ียง่ิ ข้ึน

4.2 ประโยชน์ต่อชุมชน
4.2.1 ทาใหท้ ราบตน้ ทนุ ของการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
4.2.2 ทาใหเ้ ป็นทางเลือกในการประกอบอาชีพในอนาคต
4.2.3 ทาใหน้ กั เรียนนกั ศึกษามีความรู้เพม่ิ ข้ึนเกี่ยวกบั ตน้ ทนุ และผลตอบแทนของ
สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

5. นิยำมศัพท์เฉพำะ

5.1 ตน้ ทุน หมายถึง ตน้ ทุนท้งั สิ้นของการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่
5.2 นกั เรียนนกั ศึกษา หมายถึง นกั เรียนนกั ศึกษาท่ีสนใจสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
5.3 ค่าใช้จ่ายท่ีเป็ นรายได้ หมายถึง ผลแตกต่างระหว่างต้นทุนการผลิตสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่นกบั คา่ ใชจ้ ่ายเก่ียวกบั การซ้ือและการทา

บทที่ 2

เอกสารและงานวิจัยทีเ่ กย่ี วข้อง

การศึกษาคร้ังน้ี เป็ นการจัดทาโครงการศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนในการจัดทา
สลดั โรลสาหร่ายพวงพวงองุ่น ผูจ้ ดั ทาโครงการไดศ้ ึกษา หลกั การ แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจยั
ท่ีเก่ียวขอ้ งดงั น้ี

2.1 หลกั การและแนวคดิ เก่ียวกบั ตน้ ทุน
2.2 หลกั การและแนวคดิ เกี่ยวผลตอบแทน
2.3 ขอ้ มูลการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นของนักเรียนนักศึกษาแผนกวิชาการบญั ชี
33 ถนนพจิ ิตรกาแพงเพชร ตาบลในเมือง อาเภอเมือง จงั หวดั พิจิตร
2.4 งานวจิ ยั ท่ีเก่ียวขอ้ ง
2.5 กรอบแนวคิดในการจดั ทาโครงการ

2.1 หลกั การ แนวคดิ เกยี่ วกบั ต้นทุน

2.1.1 ความหมายของตน้ ทนุ
ตน้ ทุน คือ ค่าใช้จ่ายที่เกิดข้ึนในการดาเนินการผลิตสินคา้ หรือบริการ หรือ

ถา้ พูดกนั แบบภาษาชาวบา้ น ตน้ ทุนคือ จานวนเงินที่ไดจ้ ่ายไปในการซ้ือสินคา้ ขา้ วของ วตั ถุดิบ
ต่าง ๆ นานาจิปาถะ เพื่อนามาผลิตหรือขายสินคา้ เพ่ือก่อให้เกิดรายไดค้ ือยอดขายอีกที โดยเริ่ม
ต้งั แต่ข้นั ตอนการออกผลิตภณั ฑ์ การผลิต การทดสอบ การจดั เก็บ การขนส่ง โดยเราสามารถ
จาแนกตน้ ทุนออกไดห้ ลายชนิด ตน้ ทุนเสียโอกาส (Opportunities cost) เป็นตน้ ทุนของโอกาสที่
สูญเสียไป หรือเป็นผลประโยชนท์ ่ีกิจการควรไดร้ ับแตไ่ ม่ไดร้ ับเน่ืองจากเลือกทางเลือกอ่ืน ตน้ ทุน
เสียโอกาสจะเกิดข้ึนเม่ือไดต้ ดั สินใจเลือกที่จะดาเนินการอย่างใดอย่างหน่ึงจากทางเลือกต่าง ๆ
ท่ีมีอยู่ในสถานการณ์หน่ึง ๆ ต้นทุนเสียโอกาสจึงเป็ นผลประโยชน์ท่ีสูญเสียไปจากการละทิ้ง
ทางเลือก อื่น ๆ ที่มีความเกี่ยวขอ้ ง เพื่อให้ได้ทางเลือกท่ีดีที่สุด โดยปกติแลว้ ผลประโยชน์ที่
สูญเสียไปเป็ นกาไรสุทธิ หรื อผลกาไรท่ีอาจจะได้รับจากทางละทิ้งทางเลือกอ่ืนออกไป
ตัวอย่างเช่น กิจการที่ตัดสินใจนาเงินทุนมาลงทุนสร้างอาคาร โรงงาน หรือลงทุนในสินค้า
คงเหลือ แทนที่จะเลือกรับดอกเบ้ียหรือรับเงินปันผลจากการนาเงินทนุ จานวนเดียวกนั น้นั ไปลงทุน

5

ในหุน้ กูห้ รือหุน้ ทุน การตดั สินใจเลือกใชเ้ งินทุนเพื่อการลงทุนในคร้ังน้ี มีตน้ ทนุ เสียโอกาสเกิดข้ึน
เทา่ กบั ดอกเบ้ียรับหรือเงินปันผลท่ีไดล้ ะทิง้ ไป

2.1.2 ความสาคญั ของตน้ ทนุ
ในการดาเนินการทางธุรกิจ สิ่งท่ีผูป้ ระกอบการและพนักงานทุกคนที่อยู่ในองค์กร
คาดหวงั กาไร เพราะกาไรจะนาไปใชใ้ นการลงทุนต่าง ๆ เช่น ปรับปรุงสถานที่ทางาน ปรับปรุง
ระบบการผลิต รวมท้งั เพิ่มสวสั ดิการให้พนกั งานรวมท้งั เพิ่มสวสั ดิการให้แก่ผูถ้ ือหุ้น ซ่ึงในสภาพ
ปัจจุบนั การจะไดม้ าซ่ึงกาไรน้นั มีวิธีท่ีจะทาใหเ้ กิดประโยชน์สูงสุดคือการลดตน้ ทุนโดยอาศยั ความ
ร่ วมมือของคนในองค์กร และลดต้นทุนน้ันจะต้องไม่กระทบต่อคุณภาพของสิ นค้า
(บารุง กาญจนา, 2559)
2.1.3 การแบง่ ประเภทของตน้ ทุน

1 การจาแนกตน้ ทนุ ตามลกั ษณะส่วนประกอบของผลิตภณั ฑ์
1.1 วตั ถุดิบ
1.1.1 วัตถุดิบทางตรง (Direct materials) หมายถึง วัตถุดิบท่ีใช้ใน

การผลิต และสามารถระบุไดอ้ ย่างชดั เจนว่าใชใ้ นการผลิตสินคา้ ชนิดใดชนิดหน่ึงในปริมาณและ
ตน้ ทุนเทา่ ใด รวมท้งั จดั เป็นวตั ถุดิบส่วนใหญท่ ่ีใชใ้ นการผลิตสินคา้ น้นั ๆ เช่น ไมแ้ ปรรูป จดั เป็น
วตั ถุดิบทางตรงของการผลิตเฟอร์นิเจอร์ ผา้ ที่ใช้ในอุตสาหกรรมเส้ือผา้ ยางดิบท่ีใช้ในธุรกิจ
สิ่งพิมพ์ เป็นตน้

1.1.2 วตั ถุดิบทางอ้อม (Indirect materials) หมายถึง วตั ถุดิบต่าง ๆ
ที่เกี่ยวขอ้ งโดยทางออ้ มกบั การผลิตสินคา้ แต่ไม่ใช่วตั ถุดิบหลกั หรือวตั ถุดิบส่วนใหญ่ เช่น ตะปู
กาว กระดาษทรายที่ใช้เป็ นส่วนประกอบของการทาเคร่ืองหนังเฟอร์นิเจอร์ น้ามนั หล่อล่ืน
เคร่ืองจกั ร เส้นด้ายท่ีใช้ในการตดั เยบ็ เส้ือผา้ เป็ นตน้ โดยปกติแลว้ วตั ถุดิบทางออ้ มอาจจะถูก
เรียกวา่ "วสั ดุโรงงาน" ซ่ึงถือเป็นคา่ ใชจ้ ่ายในผลิตชนิดหน่ึง

1.2 คา่ แรงงาน
1.2.1 ค่าแรงงานทางตรง (Direct labor) หมายถึง ค่าแรงงานต่าง ๆ

ที่จ่ายให้แก่คนงานหรือลูกจา้ งที่ทาหน้าท่ีเก่ียวกับการผลิตสินคา้ สาเร็จรูปโดยตรง รวมท้งั เป็ น
ค่าแรงงานท่ีมีจานวนมากเมื่อเทียบกับค่าแรงงานทางอ้อมในการผลิตสินค้าหน่วยหน่ึง ๆ
และจดั เป็ นค่าแรงงานส่วนสาคัญในการแปรรูปวตั ถุดิบให้เป็ นสินคา้ สาเร็จรูป เช่น คนงานที่
ทางานเกี่ยวกบั การควบคุมเครื่องจกั รท่ีใชใ้ นการผลิตก็ควรถือเป็นแรงงานทางตรง พนกั งานในสาย
การประกอบ เป็นตน้

6

1.2.2 ค่าแรงงานทางอ้อม (Indirect labor) หมายถึง ค่าแรงงานที่ไม่
เก่ียวขอ้ งกับแรงงานทางตรงที่ใช้ในการผลิตสินคา้ เช่น เงินเดือนผูค้ วบคุมโรงงาน เงินเดือน
พนักงานทาความสะอาดเคร่ืองจกั ร และโรงงาน พนักงานตรวจสอบคุณภาพ ช่างซ่อมบารุง
ตลอดจนต้นทุนที่เกี่ยวขอ้ งกับคนงาน เช่น ค่าภาษีท่ีออกให้ลูกจ้างสวสั ดิการต่าง ๆ เป็ นต้น
ซ่ึงค่าแรงงานทางออ้ มเหลา่ น้ีจะถือเป็นส่วนหน่ึงของค่าใชจ้ ่ายการผลิต

1.5 ค่าใชจ้ ่ายการผลิต หมายถึง แหล่งรวบรวมค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ ที่เก่ียวขอ้ งกบั
การผลิตสินค้าซ่ึงนอกเหนือจากวตั ถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง เช่น วตั ถุดิบทางอ้อม
ค่าแรงงานทางออ้ ม ค่าใชจ้ ่ายในการผลิตทางออ้ มอื่น ๆ ไดแ้ ก่ ค่าน้า ค่าไฟ ค่าเช่า ค่าเสื่อมราคา
คา่ ประกนั ภยั คา่ ภาษี เป็นตน้ แตอ่ ยา่ งไรก็ตามคา่ ใชจ้ ่ายเหล่าน้ีกจ็ ะตอ้ งเป็นคา่ ใชจ้ ่ายที่เก่ียวกบั การ
ดาเนินการผลิตในโรงงานเท่าน้ัน ไม่รวมถึงเงินเดือน ค่าเช่า ค่าไฟฟ้า ค่าเส่ือมราคา ที่เกิดข้ึน
จากการดาเนินงานในสานกั งาน ดงั น้นั ค่าใชจ้ ่ายการผลิตจึงถือเป็นท่ีรวมของค่าใชจ้ ่ายในการผลิต
ทางออ้ มต่าง ๆ (Cost pool of indirect manufacturing costs) นอกจากน้ี ยงั จะพบวา่ ในบางกรณี
ก็มีการเรียกค่าใชจ้ ่ายการผลิตในช่ืออื่น ๆ เช่น ค่าใชจ้ ่ายโรงงาน (Factory Overhead) โสหุ้ยการ
ผลิตตน้ ทุนผลิตทางออ้ ม (Indirect Costs) เป็นตน้

2 การจาแนกตน้ ทนุ ตามความสาคญั และลกั ษณะของตน้ ทนุ
การจาแนกต้นทุนตามความสาคัญและลักษณะของต้นทุนการผลิตน้ันจะมี

ลกั ษณะท่ีคลา้ ยคลึงกบั การจาแนกตน้ ทุนตามส่วนประกอบของการผลิต ซ่ึงวตั ถุประสงคข์ องการ
จาแนกตน้ ทนุ ในลกั ษณะน้ี ก็เพอื่ ใชใ้ นการวางแผนและควบคุมมากกว่าท่ีจะจาแนกเพื่อการคานวณ
ตน้ ทุนของสินคา้ หรือบริการ การจาแนกตน้ ทนุ ตามความสาคญั และลกั ษณะของตน้ ทุนการผลิตเรา
สามารถจาแนกได้ 2 ลกั ษณะคอื

2.1 ตน้ ทนุ ข้นั ตน้ (Prime Costs) หมายถึง ตน้ ทุนรวมระหวา่ งวตั ถดุ ิบทางตรง
และค่าแรงงานทางตรง ซ่ึงตามปกติเราจะถือวา่ ตน้ ทุนข้นั ตน้ จะมีความสาคญั โดยตรงกบั การผลิต
รวมท้งั เป็ นต้นทุนท่ีมีจานวนมากเม่ือเทียบกับต้นทุนการผลิตท้ังหมด แต่อย่างไรก็ตามในยุค
ปัจจุบนั การผลิตในธุรกิจบางแห่งมีการใชเ้ ครื่องจกั รมากข้ึน ทาใหต้ น้ ทุนค่าแรงงานทางตรงลดลง
ในลกั ษณะเช่นน้ีตน้ ทุนข้นั ตน้ กจ็ ะมีความสาคญั ลดลงเมื่อเทียบกบั ตน้ ทนุ แปรสภาพ

2.2 ตน้ ทนุ แปรสภาพ (Conversion costs) หมายถึง ตน้ ทนุ ท่ีเกี่ยวกบั การแปร
สภาพและแปรรูปแบบจากวตั ถุดิบทางตรงให้กลายเป็ นสินค้าสาเร็จรูป ตน้ ทุนแปรสภาพจะ
ประกอบดว้ ย ค่าแรงงานทางตรง และค่าใชจ้ ่ายการผลิต จากท่ีกล่าวแลว้ ก็คือ เม่ือกิจการมีการ
ลงทนุ ในเคร่ืองจกั รมากข้ึน คา่ เส่ือมราคา ค่าซ่อมบารุง ซ่ึงจดั เป็นคา่ ใชจ้ ่ายการผลิต ก็จะมีจานวน

7

มากข้ึนตามไปด้วย ดังน้ันในปัจจุบันน้ีสาหรับธุรกิจที่มีการใช้เทคโนโลยีข้ันสูง ก็จะให้
ความสาคญั กบั ตน้ ทนุ แปรสภาพมากกวา่ ตน้ ทนุ ข้นั ตน้

3 การจาแนกตน้ ทุนตามความสาคญั กบั ระดบั ของกิจกรรม
การจาแนกการจาแนกตน้ ทุนความสมั พนั ธก์ บั ระดบั ของกิจกรรมน้ี บางคร้ังเรา

ก็เรียกว่า “การจาแนกตน้ ทุนตามพฤติกรรมของตน้ ทุน” (Cost Behavior) ซ่ึงมีลกั ษณะท่ีสาคญั
คือ เป็นการวิเคราะห์จานวนของตน้ ทุนท่ีจะมีการเปลี่ยนแปลงไปตามปริมาณการผลิต หรือระดบั
ของกิจกรรมท่ีเป็ นตวั ผลกั ดนั ให้เกิดตน้ ทุน (Cost Driver) ในการผลิตท้งั ที่เก่ียวกบั การวางแผน
การควบคมุ การประเมิน และการวดั ผลการดาเนินงาน การจาแนกตน้ ทุนตามความสาคญั กบั ระดบั
ของกิจกรรมเราสามารถท่ีจะจาแนกตน้ ทุนได้ 3 ชนิด คือ ตน้ ทุนแปรผนั ตน้ ทุนคงที่ ตน้ ทุนผสม
อย่างไรก็ตามแนวคิดในการจาแนกตน้ ทุนใน 3 ชนิดน้ี เป็ นการจาแนกตน้ ทุนที่อยู่ในช่วงของ
ต้นทุนที่มีความหมายต่อการตัดสินใจ (Relevant range) มันก็คือ เป็ นช่วงท่ีต้นทุนคงท่ีรวม
และตน้ ทนุ ผนั แปรตอ่ หน่วย ยงั มีลกั ษณะคงที่หรือไม่เปลี่ยนแปลง

3.1 ต้นทุนผันแปร (Variable Costs) หมายถึง ต้นทุนท่ีจะมีต้นทุนรวม
เปล่ียนแปลงไปตามสดั ส่วนของการเปลี่ยนแปลงในระดบั กิจกรรมหรือปริมาณการผลิต ในขณะท่ี
ตน้ ทุนต่อหน่วยจะคงที่เท่ากนั ทุก ๆ หน่วย โดยทว่ั ไปแลว้ ตน้ ทุนผนั แปรน้ีจะสามารถควบคุมได้
โดยแผนกหรือหน่วยงานท่ีทาใหเ้ กิดตน้ ทุนผนั แปรน้นั

3.2 ต้นทุนคงที่ (Fixed Costs) คือ ต้นทุนที่มีพฤติกรรมคงที่ หมายถึง
ต้นทุนรวมท่ีมิได้เปล่ียนแปลงไปตามระบบระดับของการผลิตในช่ วงของการผลิตระดับหน่ึ ง
แต่ตน้ ทุนคงที่ต่อหน่วยก็จะเปลี่ยนแปลงในทางลดลงถา้ ปริมาณการผลิตเพ่ิมมากข้ึน นอกจากน้ี
ต้นทุนคงที่ ยังแบ่งออกเป็ นต้นทุนคงที่ อี ก 2 ลักษณะ คือ ต้นทุนคงท่ี ระ ย ะ ย าว
(Committed .Fixed Cost) เป็นตน้ ทุนคงที่ท่ีไม่สามารถเปล่ียนแปลงไดใ้ นระยะส้ัน เช่น สัญญา
เช่าระยะยาว ค่าเส่ือมราคาเป็นตน้ และตน้ ทุนคงท่ีระยะส้ัน (Discretionary Fixed Cost) จดั เป็ น
ตน้ ทุนคงที่ที่เกิดข้ึนเป็ นคร้ังคราวจากการประชุมหรือตดั สินใจของผูบ้ ริหาร เช่น ค่าโฆษณา
ค่าใชจ้ ่ายในการคน้ ควา้ และวิจยั เป็นตน้ สาหรับในเชิงการบริหารแลว้ ตน้ ทุนคงท่ีส่วนใหญ่มกั จะ
ควบคุมไดด้ ว้ ยผบู้ ริหารระดบั สูงเท่าน้นั

3.3 ตน้ ทุนผสม (Mixed Costs) หมายถึง ตน้ ทนุ ท่ีมีลกั ษณะของตน้ ทุนคงท่ี
และตน้ ทุนผนั แปรรวมอยู่ดว้ ยกนั ในช่วงของการดาเนินกิจกรรมที่มีความหมายต่อการตดั สินใจ
โดยตน้ ทุนผสมน้ีจะแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ ตน้ ทนุ ก่ึงผนั แปร และตน้ ทุนคงท่ีหรือตน้ ทนุ เชิงข้นั

3.3.1 ตน้ ทุนก่ึงผนั แปร (Semi variable cost) หมายถึง ตน้ ทุนท่ีจะมี
การตน้ ทุนส่วนหน่ึงคงท่ีทุกระดบั ของกิจกรรม และมีตน้ ทุนอีกส่วนหน่ึงจะผนั แปรไปตามลาดบั

8

ของกิจกรรม เช่น คา่ โทรศพั ท์ ค่าโทรศพั ทศ์ าล เป็นตน้ อยา่ งไรก็ตาม ในบางคร้ังกเ็ ป็นการยากที่
จะระบไุ ดว้ า่ ตน้ ทุนส่วนใดเป็นตน้ ทุนผนั แปร ดงั น้นั จึงจาเป็นตอ้ งใชเ้ ทคนิคในการประมาณตน้ ทุน
เขา้ มาช่วยในการวิเคราะห์ ซ่ึงเทคนิคในการประมาณตน้ ทุนจะไดศ้ ึกษาต่อในส่วนของการบญั ชี
ตน้ ทนุ ที่เกี่ยวกบั การใหใ้ ชข้ อ้ มลู เพอ่ื การตดั สินใจ

3.3.2 ตน้ ทุนเชิงช้ัน (Step cost) หรือตน้ ทุนคงที่ (Semi fixed cost)
หมายถึง ต้นทุนท่ีจะมีจานวนคงที่ ณ ระดับกิจกรรมหน่ึงและจะเปล่ียนไปคงที่ในอีกระดับ
กิจกรรมหน่ึง เช่น เงินเดือน ผคู้ วบคมุ คนงาน ค่าเช่าบางลกั ษณะ เป็นตน้

4 การจาแนกตน้ ทนุ ตามความสมั พนั ธก์ บั หน่วยตน้ ทนุ
ในการจาแนกต้นทุนลักษณะน้ี เราสามารถท่ีจะจาแนกได้ 2 ชนิด คือ

ตน้ ทุนทางตรง (Direct cost) และตน้ ทุนทางออ้ ม (Indirect cost) โดยพิจารณาตามความสามารถ
ท่ีจะระบุไดว้ า่ ตน้ ทนุ ใดเป็นตน้ ทุนของงานใด แผนกใด หรือเขตการขายใด เป็นตน้

4.1 ตน้ ทุนทางตรง (Direct cost) หมายถึง ตน้ ทุนท่ีฝ่ ายบริหารสามารถที่จะ
ระบุไดว้ ่าตน้ ทุนใดเป็ นของหน่วยตน้ ทุน (Cost Object) ใดน้ันเอง เช่น วตั ถุดิบทางตรงและ
ค่าแรงงานทางตรงท่ีใชใ้ นการผลิตงานผลิตชิ้นใดชิ้นหน่ึง หรือค่าเส่ือมราคาเคร่ืองจกั รในแผนก
ประกอบก็คอื ตน้ ทนุ ทางตรงของแผนกประกอบกนั เอง

4.2 ต้นทุนทางออ้ ม (Indirect cost) หมายถึง ต้นทุนรวมท่ีเกิดข้ึนโดยไม่
สามารถระบุไดว้ ่าเกิดจากหน่วยตน้ ทุนใด โดยปกติแลว้ ตน้ ทุนทางอ้อมน้ีจะถูกแบ่งสรรให้แก่
หน่วยตน้ ทุนต่าง ๆ ด้วยเทคนิควิธีในการจดั สรรตน้ ทุน (Allocation techniques) ซ่ึงโดยทว่ั ไป
ตน้ ทุนเก่ียวกบั การผลิตน้นั ตน้ ทุนทางออ้ มกห็ มายถึงคา่ ใชจ้ ่ายในการผลิตของสินคา้

5 การจาแนกตน้ ทุนตามหนา้ ท่ีของงานในสายการผลิต
การดาเนินงานของธุรกิจอุตสาหกรรมต่าง ๆ มักจะประกอบไปด้วยแผนก

ต่าง ๆ จานวนมากในสายการผลิตสินค้า และแต่ละแผนกก็ทาหน้าท่ีงานที่ได้รับมอบหมาย
สาหรับกิจการท่ีทาการผลิตสินคา้ เราสามารถท่ีจะจาแนกแผนกต่าง ๆ ออกเป็น 2 ลกั ษณะใหญ่ ๆ
คือ

5.1 ต้นทุนแผนกผลิต (Cost of production departments) หมายถึง ตน้ ทุน
ต่าง ๆ ท่ีเก่ียวกับการทางานของเครื่องจักร คนงาน และค่าใช้จ่ายอ่ืน ๆ ท่ีเกิดข้ึนในแผนก
ผลิตสินคา้ ของกิจการ เช่น แผนกตดั แผนกเช่ือม แผนกประกอบ แผนกบรรจุ เป็นตน้

5.2 ต้นทุนแผนกบริการ (Cost of service departments) หมายถึง ต้นทุน
ต่าง ๆ ท่ีไม่เก่ียวขอ้ งกบั การผลิตโดยตรงโดยแผนกต่าง ๆ เหล่าน้ีจะทาหนา้ ที่ในดา้ นการบริการ
ให้แก่แผนกอ่ืน ๆ เช่น แผนกเงินเดือนและค่าจา้ ง แผนกบุคคล แผนกซ่อมบารุง แผนกธุรการ

9

โรงงาน เป็ นตน้ โดยปกติแลว้ ตน้ ทุนในแผนกบริการส่วนที่เกี่ยวกบั การผลิตก็จะถูกจดั สรรเขา้
แผนกผลิตตา่ ง ๆ เพอื่ ทาการคานวณหาตน้ ทุนผลิตที่เหมาะสม อยา่ งไรกต็ ามการจดั สรรตน้ ทุนจาก
แผนกบริการใหแ้ ก่แผนกผลิตกต็ อ้ งคานึงถึงการท่ีแผนกผลิตไดใ้ ชป้ ระโยชน์จากแผนกบริการน้นั ๆ

6 การจาแนกตน้ ทุนตามหนา้ ที่งานในกิจการ
การจาแนกตน้ ทุนตามหน้าท่ีงาน เป็ นการพิจารณาตน้ ทุนท่ีเกิดข้ึนจากการ

ดาเนินงานหรือปฏิบตั ิงานของที่งานต่าง ๆ โดยปกติแลว้ จะสามารถแบ่งหนา้ ที่งานในกิจการต่าง ๆ
ออกเป็น 4 หนา้ ที่งาน คือ การผลิต การตลาด การบริหาร การเงิน ดงั น้นั ตน้ ทุนที่จะเกิดข้ึนใน
หนา้ ที่ต่าง ๆ ก็คือ

6.1 ต้นทุนท่ีเกี่ยวกับการผลิต (Manufacturing costs) ได้แก่ ต้นทุนที่มี
ความสมั พนั ธก์ บั การผลิต คือ วตั ถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และคา่ ใชจ้ ่ายการผลิต

6.2 ต้นทุนท่ีเกี่ยวกับการตลาด (Marketing costs) หมายถึงต้นทุนต่าง ๆ
ที่เก่ียวกบั การส่งเสริมการจาหน่ายสินคา้ หรือ บริการ ค่าโฆษณา คา่ นายหนา้ พนกั งานขาย

6.3 ตน้ ทุนที่เกี่ยวกบั การบริหาร (Administrative costs) ไดแ้ ก่ ตน้ ทนุ ท่ีเกิดข้ึน
ลกั ษณะท่ีเก่ียวกับการส่ังการ การควบคุม และการดาเนินงานของกิจการ นอกจากน้ียงั รวมถึง
เงินเดือนของผบู้ ริหารและพนกั งานในแผนกตา่ ง ๆ ท่ีไมเ่ กี่ยวกบั แผนกผลิต และแผนกขาย

6.4 ต้นทุนทางการเงิน (Financial costs) หมายถึง ต้นทุนท่ีเกิดข้ึน
อนั เนื่องมาจากการจดั หาเงินทุน หรือการบริหารเงินทุนของกิจการ เช่น คา่ ดอกเบ้ีย ค่าธรรมเนียม
ต่าง ๆ เป็นตน้

7 การจาแนกตน้ ทนุ ความสมั พนั ธก์ บั เวลา
7.1 ตน้ ทุนในอดีต (Historical cost) หมายถึง ตน้ ทุนท่ีกิจการได้จ่ายไปจริง

ตามหลกั ฐานเท่ียงธรรมที่ปรากฏ จานวนเงินที่กิจการไดจ้ ่ายไปน้นั จึงถือเป็ นขอ้ มูลเป็ นมูลค่าหรือ
ตน้ ทุนของสินคา้ หรือสินทรัพยข์ องกิจการในอดีต แต่ตน้ ทุนในอดีตอาจจะไม่มีความเหมาะสมใน
การนามาใช้เพื่อการตัดสินใจของฝ่ ายบริหารในปัจจุบัน ท้ังน้ีเพราะค่าของเงินในอดีตกับใน
ปัจจุบนั ยอ่ มมีความแตกตา่ งอนั เน่ืองมาจากภาวะเงินเฟ้อ และความเจริญทางดา้ นเศรษฐกิจ

7.2 ต้นทุนทดแทน (Replacement cost) หมายถึง มูลค่า หรือราคาตลาด
ปัจจุบนั ของสินทรัพยป์ ระเภทเดียวกนั กบั ท่ีกิจการใชอ้ ยู่กล่าวอีกนยั หน่ึงกค็ ือสินทรัพยท์ ี่กิจการเคย
ซ้ือมาในอดีตถา้ ตอ้ งการท่ีจะซ้ือใหม่ในขณะน้ีจะตอ้ งจ่ายเงินในจานวนเท่าไร ซ่ึงโดยปกติมูลค่า
หรือราคาตน้ ทุนทดแทนย่อมมีมูลค่าสูงกวา่ ตน้ ทุนในอดีต ท้งั น้ีอาจจะเป็นเพราะการเกิดภาวะเงิน
เฟ้อส่วนหน่ึงและจากการเปล่ียนแปลงในเทคโนโลยีของสินทรัพย์ เพื่อให้มีประสิทธิภาพ
ประสิทธิภาพการทางานที่สูงข้ึนส่วนหน่ึง

10

7.3 ตน้ ทุนในอนาคต (Future cost) หมายถึง ตน้ ทุน หรือค่าใชจ้ ่ายที่กิจการ
คาดว่าจะเกิดข้ึนในอนาคต จากการตดั สินใจเร่ืองใดเร่ืองหน่ึงของผูบ้ ริหาร ซ่ึงตน้ ทุนในอนาคต
อาจจะไดม้ าจากการประมาณการหรือการพยากรณ์ก็เป็นได้ บอ่ ยคร้ังที่ตน้ ทุนอนาคตจะถูกนามาใช้
ในการวางแผน ฉะน้นั การประมาณตน้ ทุนในอนาคตจึงตอ้ งทาดว้ ยความระมดั ระวงั และรอบคอบ

8 การจาแนกตน้ ทุนตามลกั ษณะของความรับผดิ ชอบ
8.1 ตน้ ทุนท่ีควบคุมได้ (Controllable cost) หมายถึง ตน้ ทุนหรือ ค่าใชจ้ ่าย

ที่สามารถระบุหรือกาหนดไดว้ ่า หน่วยงานใดหรือบุคคลใดบุคคลหน่ึงเป็ นผูร้ ับผิดชอบโดยตรง
กล่าวอีกนัยหน่ึงก็คือ มีอานาจ หน้าที่ หรือความสามารถท่ีจะทาให้ตน้ ทุนจานวนน้อยเพ่ิมข้ึน
หรือลดลงจากการตดั สินใจของตน ซ่ึงถ้าจะพิจารณาให้มากข้ึนก็พอท่ีจะสรุปได้ว่า ตน้ ทุนท่ี
ควบคุมได้ในหน่วยงานหรือผูบ้ ริหารคนใดคนหน่ึง ก็อาจจะเป็ นต้นทุนท่ีควบคุมไม่ได้ในอีก
หน่วยงานหรือผบู้ ริหารอีกคนนึงกไ็ ด้

8.2 ต้นทุนท่ีควบคุมไม่ได้ (Uncontrollable Cost) หมายถึง ต้นทุน หรือ
ค่าใช้จ่ายท่ีไม่อยู่ภายใตอ้ านาจหนา้ ที่ ที่หน่วยงานหรือผูบ้ ริหารในระดบั น้นั ๆ จะควบคุมไวไ้ ด้
นน่ั คือไม่สามารถที่จะกาหนดตน้ ทุนประเภทน้ีให้เพิ่มข้ึนหรือลดลงได้ โดยปกติตน้ ทุนท่ีควบคุม
ไม่ไดข้ องผบู้ ริหารระดบั ลา่ งกม็ กั จะเกิดจากการตดั สินใจของผบู้ ริหารระดบั สูง นน่ั เอง

9 การจาแนกตน้ ทุนตามลกั ษณะของกิจการวิเคราะหป์ ัญหาเพื่อตดั สินใจ
9.1 ตน้ ทนุ จม (Sunk Cost) หมายถึง ตน้ ทุนที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (Unavoidabla

Cost) หรือไม่สามารถที่จะทาการเปล่ียนแปลงไดไ้ ม่ว่าผบู้ ริหารจะทาการตดั สินใจอยา่ งไร ดงั น้นั
ตน้ ทุนจบจึงเป็นตน้ ทุนที่เกิดข้ึนจากการตดั สินใจในอดีต ซ่ึงจะไม่มีผลกระทบต่อการตดั สินใจใน
ปัจจุบนั เช่น ค่าเช่าท่ีเป็ นสัญญาเช่าระยะยาว ค่าเสื่อมราคาสินทรัพยป์ ระจา เป็ นตน้ ถึงแมว้ ่า
ต้นทุนจมจะไม่มีผลต่อการตัดสินใจในปัจจุบัน แต่ผูบ้ ริหารก็ควรที่จะทาการตัดสินใจเลือก
ทางเลือกท่ีสามารถใชป้ ระโยชน์จากตน้ จนจบใหไ้ ดม้ ากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

9.2 ต้นทุนที่หลีกเลี่ยงได้ (Avoidable Cost) หมายถึง ต้นทุนท่ีสามารถ
ประหยดั ไดจ้ ากการตดั สินใจเลือกทางใดทางหน่ึง ตน้ ทุนที่หลีกเลี่ยงไดม้ กั จะมีบทบาทท่ีสาคญั ต่อ
การตดั สินใจของผบู้ ริหารเสมอ

9.3 ตน้ ทุนเสียโอกาส (Opportunity Cost) คือผลประโยชน์ของผลตอบแทน
ท่ีจะไดร้ ับจากการตดั สินใจเลือกทางเลือกหน่ึงแต่กลบั ตอ้ งสูญเสียไป จากการท่ีเลือกตดั สินใจใน
อีกทางเลือกหน่ึง เช่น ถ้ากิจการมีเงินจานวนหน่ึงและสามารถนาไปฝากธนาคารได้ดอกเบ้ีย
ปี ละ 20,000 บาท แต่ถา้ กิจการตอ้ งการนาเงินท่ีมีอยนู่ ้นั ไปลงทุนทาธุรกิจการที่กิจการเลือกลงทุน
ทาธุรกิจทาให้สูญเสียดอกเบ้ียท่ีจะไดร้ ับ 20,000 บาท ถือว่าถา้ กิจการเลือกทาธุรกิจก็จะมีตน้ ทุน

11

เสียโอกาสเกิดข้ึน 20,000 บาท โดยปกติตน้ ทุนเสียโอกาสจะไม่มีการบนั ทึกลงบญั ชีของกิจการ
เพราะมิไดเ้ ป็นตน้ ทนุ ที่เกิดข้ึนจริง แต่ถา้ เป็นตน้ ทนุ ที่ถกู สมมติเพื่อการตดั สินใจ

9.4 ต้นทุนส่วนที่แตกต่าง (Differential Cost) หมายถึง ต้นทุนที่เกิดการ
เปลี่ยนแปลงไปจากการตดั สินใจเลือกกระทาอย่างใดอย่างหน่ึง ซ่ึงอาจจะเปล่ียนแปลงในทาง
เพ่ิมข้ึนหรือลดลงก็ได้ (Incremental Cost or Decremental Cost) โดยปกติตน้ ทุนประเภทน้ีจะ
เกิดก็ต่อเม่ือมีการเปล่ียนแปลงวิธีการปฏิบัติแบบเดิมมาเป็ นวิธีการปฏิบัติแบบใหม่ เช่น ถ้า
ผบู้ ริหารกาลงั ทาการตดั สินใจวา่ ควรท่ีจะซ้ือเคร่ืองจกั รรุ่นใหม่ เขา้ มาทาการผลิตแทนเครื่องจกั รรุ่น
เก่าท่ีมีอยหู่ รือไม่ ท้งั น้ีเคร่ืองจกั รใหม่อาจตอ้ งลงทุนสูง แต่ก็สามารถที่จะประหยดั ตน้ ทุนผนั แปร
ต่อหน่วยลงไปได้ ซ่ึงผบู้ ริหารตอ้ งทาการตดั สินใจโดยพิจารณาจากตน้ ทุนส่วนท่ีแตกต่างรวมสุทธิ
(Net Total Differential Cost)

9.5 ตน้ ทนุ เพ่ิมตอ่ หน่วย (Marginal Cost) หมายถึง ตน้ ทนุ ที่จะเพม่ิ ข้นึ จากการ
ผลิตเพ่ิมข้ึนหน่ึงหน่วย ซ่ึงมีลักษณะคล้ายคลึงกับต้นทุนส่วนเพิ่ม (Incremental Cost)
แต่ตน้ ทุนส่วนเพ่ิมต่อหน่วยเป็นการพิจารณาท่ีเพิ่มจากการเพิ่มของการผลิตเพียง 1 หน่วย ตามที่
กลา่ วแลว้ ผชู้ ่วยผบู้ ริหารเพ่ือการตดั สินใจไดเ้ ช่นกนั

2.2 หลกั การและแนวคดิ เกย่ี วกบั ผลตอบแทน

ผลตอบแทนจากการลงทุนหรือ Return on investment กฎเกณฑ์ ขอ้ น้ีผกู ติดกบั แนวคิด
ด้านการตลาดอย่างเหนียวแน่น โดยได้รับการยอมรับอย่างกวา้ งขวางในฐานะระบบวดั ผลที่
สามารถประเมินโปรแกรมการตลาดและการตดั สินระดบั ค่าใชจ้ ่ายไดอ้ ยา่ งง่ายดาย แต่ปัญหาท่ีพบ
สาหรับการนาคา ROL มาใช้คือ ค่าผลลัพธ์ที่ได้ไม่สามารถบ่งบอกผลลัพธ์ได้อย่างแม่นยา
เช่น การสร้างแบรนด์ สาหรับหลาย ๆ บริษทั แลว้ แบรนด์คือสินทรัพยท์ ี่มีค่ามากท่ีสุด แต่การ
ตัดสินคุณค่าของแบรนด์ในช่วงใดช่วงหน่ึงได้อย่างถูกต้องแม่นยาแทบจะเป็ นไปไม่ได้
โดย หล าย ๆ บริ ษัทพย าย ามท่ี จะ วัดคุณค่าของแบรนด์ แต่ใ นความเป็ นจริ งแล้ว
Return on investment สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 กรณีดว้ ยกนั คือ

1) อตั ราผลตอบแทนจากการลงทุนที่วดั ได้
2) อตั ราผลตอบแทนจากการลงทนุ ที่วดั ไม่ได้

2.2.1 แนวคิดเก่ียวกบั การลงทนุ (Investment)
ความหมายโดยทวั่ ไปของคาว่าการลงทุน (Investment) หมายถึงการท่ีนักลงทุน

นาเงินท่ีเหลือจากความตอ้ งการปกติไปใช้จ่ายซ้ืออสังหาริมทรัพยห์ รือหลกั ทรัยข์ องบุคคลหรือ

12

สถาบนั ในวนั น้ี โดยนกั ลงทุนคาดหวงั ผลตอบแทนที่คาดว่าจะไดร้ ับในอนาคตโดยกระแสเงิน
สดรับในอนาคตน้นั จะชดเชยต่อการนาเงินไปลงทุนใหแ้ ก่ผอู้ อมเงินช่วงระยะเวลาหน่ึง ซ่ึงกระแส
เงินสดท่ีท่ีไดร้ ับน้ันจะตอ้ งสามารถชดเชยอตั ราเงินเฟ้อและชดเชยความไม่แน่นอนที่จะเกิดข้ึนแก่
กระแสเงินสดรับในอนาคต ในการตดั สินใจลงทุนนักลงทุนจะตอ้ งคานึงถึงผลตอบแทนและ
ความเสี่ยงของสินทรัพยท์ ่ีลงทุนในกลุ่มสินทรัพย์ โดยวิเคราะห์เปรียบเทียบถึงความแตกต่างของ
ผลตอบแทน โดยใช้ผลตอบแทนที่ไม่มีความเสี่ยงเป็ นบรรทดั ฐานในการวดั อตั ราผลตอบแทน
ตลอดระยะเวลาท่ีนกั ลงทนุ ถือครองสินทรัพยก์ ารลงทนุ แบง่ ออกเป็น 3 ประเภท คือ

1 การลงทุนเพ่ือการบริ โภค (Consumer Investment) เป็ นเร่ืองเกี่ยวข้องกับ
การซ้ือสินคา้ ประเภทคงทนถาวร เช่น รถยนต์ รวมท้งั การลงทนุ ในอสงั หาริมทรัพย์ การลงทนุ ใน
ลกั ษณะน้ีไม่ไดห้ วงั กาไรในรูปตวั เงิน แต่หวงั ความพอใจในการใช้ทรัพยากรเหล่าน้ัน การซ้ือ
ทองคาเพื่อเป็ นเคร่ืองประดบั เป็ นการลงทุนเพื่อการบริโภคอย่างหน่ึงของผูบ้ ริโภค เงินท่ีจ่ายเป็ น
เงินท่ีไดจ้ ากการออม การซ้ือทองคาเพื่อเป็นเครื่องประดบั ให้ความพอใจแก่เจา้ ของแลว้ ในกรณีที่
ทองคามีมูลค่าสูงข้นึ หากขายได้ ถือวา่ เป็นผลพลอยได้

2 การลงทุนในธุรกิจ (Business or Economic Investment) หมายถึง การซ้ือ
สินทรัพยเ์ พ่ือประกอบธุรกิจหารายไดโ้ ดยหวงั ว่ารายไดท้ ่ีไดน้ ้ีจะเพียงพอที่จะชดเชยกบั ความเส่ียง
ในการลงทุน ไดแ้ ก่ การลงทุนในสินคา้ ประเภททุนเครื่องจกั รโรงงานเพื่อผลิตสินคา้ และบริการ
เพ่ือสนองความตอ้ งการของผบู้ ริโภค การลงทุนลกั ษณะน้ีมงุ่ หวงั กาไรจากการลงทุน กาไรจะเป็น
ตวั ดึงดูดนกั ลงทนุ ใหน้ าเงินมาลงทุน การลงทุนตามความหมายน้ีเป็นการนาเงินออม (Saving) หรือ
เงินท่ีสะสมไว้ (Accumulated Fund) หรือกู้ยืมเงินจากธนาคาร (Bank Credit) มาลงทุนเพื่อ
จดั สร้างหรือจดั หาสินคา้ ประกอบดว้ ย เคร่ืองจกั รและสินทรัพย์ ประเภทอสังหาริมทรัพย์ ไดแ้ ก่
การลงทุนในท่ีดิน อาคารสิ่งปลูกสร้างเพื่อนามาใช้ผลิตสินค้าและบริ การเพื่อตอบสนอง
ความตอ้ งการของผบู้ ริโภค

3 การลงทุนในหลกั ทรัพย์ (Financial or Securities Investment) การลงทุนตาม
ความหมายทางการเงินหรือการลงทุนในหลกั ทรัพย์ (Asset) ในรูปของหลกั ทรัพย์ (Securities)
เช่น พนั ธบตั ร หุ้นกู้ หุ้นทุน ตราสาร เป็ นตน้ การลงทุนในลกั ษณะน้ีเป็ นการลงทุนทางออ้ มท่ี
แตกตา่ งจากการลงทนุ ทางธุรกิจ ผทู้ ่ีมีเงินไม่ตอ้ งการเป็นผปู้ ระกอบธุรกิจเอง เนื่องจากมีความเสี่ยง
หรือผอู้ อมยงั มีเงินไม่มากพอ นกั ลงทุนนาเงินท่ีออมไดไ้ ปซ้ือหลกั ทรัพยล์ งทุนโดยใหผ้ ลตอบเเทน
ในรูปของอตั ราดอกเบ้ียหรือเงินปันผล (Yield) และส่วนต่างราคา (Capital gain) ซ่ึงมากหรือ
น้อยข้ึนอยู่กบั ความเส่ียงของหลกั ทรัพยท์ ่ีลงทุน การลงทุนในตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย
เป็ นทางเลือกหน่ึงของการลงทุนท่ีได้รับความสนใจจากผูท้ ่ีมีเงินออม เพราะมีโอกาสได้รับ

13

ผลตอบแทนที่สูงกวา่ การลงทุนประเภทอื่น ๆ นอกจากน้ีการที่ตลาดหลกั ทรัพยม์ ีบริษทั จดทะเบียน
ท่ีหลากหลายตลาดหลกั ทรัพยจ์ ึงเหมาะอยา่ งยงิ่ สาหรับผทู้ ี่ตอ้ งการความหลากหลายในการลงทุนท้งั
ประเภทสินคา้ และผลตอบแทนเพราะมีสินคา้ หรือตราสารเพ่ือการลงทุนหลายประเภทซ่ึงออกโดย
บริษทั จดทะเบียนท่ีประกอบธุรกิจในหลายประเภทและหลายอุตสาหกรรมใหเ้ ลือกลงทุนตามความ
ตอ้ งการก่อนตดั สินใจลงทุนหลกั ทรัพยน์ กั ลงทุนควรศึกษาขอ้ มูลเก่ียวกบั สภาพเศรษฐกิจ ซ่ึงเป็ น
ปัจจยั พ้ืนฐานเป็ นลาดบั แรกเเลว้ จึงพิจารณาสภาพอุตสาหกรรม โดยรวบรวมขอ้ มูลทางเศรษฐกิจ
ของอุตสาหกรรมมาวิเคราะห์แต่ละส่วนเพ่ือนาไปสู่การตัดสินใจลงทุนในแต่ละอุตสาหกรรม
นอกจากน้ีนกั ลงทุนในหลกั ทรัพยจ์ าเป็นตอ้ งพจิ ารณานโยบายการเงิน นโยบายการคลงั ของรัฐบาล
และประเทศอ่ืน ๆ ที่ส่งผลต่อการไหลเวียนของเงินทุนในการวิเคราะห์อุตสาหกรรม ผูว้ ิเคราะห์
จะตอ้ งพจิ ารณาถึงวฏั จกั รธุรกิจวา่ อยใู่ นระยะใด วงจรการขยายตวั ของอุตสาหกรรมและโครงสร้าง
การเเขง่ ขนั ของอุตสาหกรรมควบค่กู นั ไป จากน้นั จึงวเิ คราะห์ผลการดาเนินงานของบริษทั วสิ ัยทศั น์
ของผบู้ ริหาร กลยทุ ธ์ของบริษทั เป็นวิธีการหน่ึงท่ีนกั ลงทุนสามารถนาไปใชต้ ดั สินใจเลือกลงทุน
นอกจากน้ีจงั หวะการเขา้ ซ้ือเป็ นสิ่งสาคญั เนื่องจากราคาหลกั ทรัพยใ์ นเเต่ละปี มีความผนั ผวนมาก
หากสามารถเข้าไปลงทุนในช่วงที่ราคาหลกั ทรัพย์ปรับตัวลงมามาก นักลงทุนจะสามารถซ้ือ
หลกั ทรัพยไ์ ดใ้ นราคาถูก นักลงทุนท่ีเขา้ มาลงทุนในตลาดหลกั ทรัพย์ ยงั ขาดความรู้ความเขา้ ใจ
เก่ียวกับหลักการลงทุนและไม่ได้ปรึกษาปัจจัยต่าง ๆ ทางเศรษฐกิจท่ีมีผลกระทบต่อราคา
หลกั ทรัพยท์ ี่แทจ้ ริงและนิยมซ้ือตามคาบอกเล่า นกั ลงทุนรายย่อยจึงตกเป็นเคร่ืองมือของกลุ่มคน
กลุ่มหน่ึง ท่ีทาราคาหลกั ทรัพยใ์ ห้สูงเกินความเป็ นจริง การเผยแพร่ความรู้ให้นักลงทุนตลอดจน
แจง้ ขา่ วท่ีรวดเร็ว ถูกตอ้ งมากข้ึนเป็นเคร่ืองมือช่วยในการตดั สินใจของนกั ลงทุน เช่น การประกาศ
จ่ายปันผล การแตกหุน้ การเพิ่มทุน และการเปลี่ยนแปลงผบู้ ริหารของธุรกิจ เป็นตน้ นอกจากน้ี
นกั ลงทุนยงั ตอ้ งทราบถึงความเส่ียงท่ีอาจเกิดข้ึนได้ เช่น โรคระบาด ความขดั แยง้ ระหวา่ งประเทศ
การชุมนุมประทว้ งทางการเมืองภายในประเทศ ซ่ึงข่าวเหล่าน้ีมีอิทธิพลต่อการเปล่ียนแปลงราคา
หลกั ทรัพย์ และมูลค่าการซ้ือขายหลกั ทรัพยข์ องตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทยมีระดบั ความ
ผนั ผวนอยา่ งมาก

14

2.2.2 แนวคดิ เกี่ยวกบั เรื่องอตั ราผลตอบแทน (Rate of Return)
ผลตอบแทนจากการลงทุน หมายถึง ดอกผลท้งั สิ้นท่ีได้รับจากหลกั ทรัพยท์ ี่ได้ลงทุนน้ันตลอด
ระยะเวลาหน่ึงท่ีผูล้ งทุนครอบครองกรรมสิทธ์ิหรือถือครองวารสารทางการเงิน การถือครอง
หลกั ทรัพยน์ ้นั ไว้ เรียกว่า รายไดป้ ัจจุบนั (Current Yield หรือ Income) รวมท้งั มูลค่าส่วนเพ่ิม
ของราคาตลาดหลกั ทรัพย์ ณ วนั สุดทา้ ยของระยะเวลาลงทุนท่ีสูงกวา่ ราคาทุนที่ซ้ือหลกั ทรัพยน์ ้นั
แบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะดงั น้ี

1 ผลตอบแทนท่ีเป็นตวั เงิน ไดแ้ ก่ ผลตอบแทนท่ีไดร้ ับในลกั ษณะของตวั เงิน เช่น
กาไร เงินปันผล กาไรส่วนทุน ในรู ปของสิ นทรัพย์อื่นท่ีมีราคากาหนดมูลค่าเป็ นเงิน
ไดผ้ ลตอบแทนน้ีเป็นส่วนหน่ึงของเป้าหมายการลงทุนของผอู้ อมซ่ึงคาดหวงั ที่จะไดร้ ับผลตอบเเทน
ในรูปของรายไดเ้ งินปันผล ดอกเบ้ีย และผลกาไร เป็นตน้

2 ผลตอบแทนที่ไม่เป็ นตวั เงิน ได้แก่ ความพอใจหรือความสุขของผูอ้ อมที่พึง
ได้รับจากการลงทุน ในหลักทรัพย์น้ัน ดังน้ันผลตอบแทนในลักษณะน้ีอาจเป็ นผลท่ีได้รับ
โดยทางออ้ ม หรืออาจเป็นเป้าหมายรองที่ผอู้ อมคาดหวงั ไวใ้ นการลงทุน

2.2.3 ปัจจยั ที่กาหนดอตั ราผลตอบแทนท่ีนกั ลงทุนตอ้ งการประกอบดว้ ย
1) อตั ราผลตอบแทนที่เป็นตวั เงินที่ปราศจากความเสี่ยง
2) ส่วนชดเชยความเส่ียง (Risk Premium: RP)
3) ส่วนชดเชยภาวะเงินเฟ้อ คือ อตั ราผลตอบแทนที่นกั ลงทนุ ตอ้ งการเพื่อชดเชย

2.2.4 ปัจจยั ที่กาหนดส่วนชดเชยความเส่ียงประกอบดว้ ย
1) ความเส่ียงดา้ นธุรกิจ (Business Risk)
2) ความเสี่ยงดา้ นการเงิน (Financial Risk)
3) ความเส่ียงดา้ นสภาพคลอ่ ง (Liquidity Risk)

2.2.5 อตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุน
อตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุน (Return on Investment หรือ ROI) เป็นเกณฑ์

ในการวดั การปฏิบัติงานท่ีมีความสาคัญมากเกณฑ์ในการวดั การปฏิบัติงานมีหลายอย่าง เช่น
วดั จากการเปลี่ยนแปลงในยอดขาย เปล่ียนแปลงในกาไร หรือวดั จากผลผลิตที่ได้ การวดั แต่ละ
อยา่ งมิไดเ้ ป็นเกณฑว์ ดั ที่สมบูรณ์ ถา้ ยอดขายเพิ่มแสดงวา่ การปฏิบตั ิงานทาไดด้ ีแต่การเพิ่มข้ึนของ
ยอดขายอาจเป็นผลใหเ้ สียค่าใชจ้ ่ายสูง เช่น เสียส่วนลดสูง หรือเกิดจากการลดราคา ดงั น้นั เกณฑ์
การวดั ที่ดีควรวดั จากกาไรซ่ึงเป็นปัญหาอีกว่ากาไรมากหรือนอ้ ยเปรียบเทียบจากอะไร ทางหน่ึงท่ี
ทาใหเ้ ราทราบถึงภาวะในการหากาไรของบริษทั กค็ ือการเปรียบเทียบกาไรท่ีหาไดก้ บั ขนาดของเงิน
ท่ีลงทุนน้ันวิธีการวดั ปฏิบตั ิของงานธุรกิจด้วยกาไรสุทธิต่อเงินลงทุน ในสินทรัพยท์ ่ีก่อให้เกิด

15

รายไดจ้ ึงเป็นวิธีท่ีใชไ้ ดด้ ีและใชก้ นั อย่างกวา้ งขวาง อตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุนใช้ประโยชน์
ในการเปรียบเทียบเลือกทางเลือกในการลงทุน หากทางเลือกต่าง ๆ ให้ผลตอบแทนที่แตกต่างกนั
แต่มีระดบั ความเสี่ยงที่เท่ากนั กรณีเช่นน้ีจะเลือกทางเลือกที่ใหอ้ ตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุนสูงท่ี
สุ ดแต่ตามข้อเท็จจริ งก ารลง ทุนใ นสิ นท รัพย์แต่ละป ระ เภท อัตรา ผลตอ บ แทนที่ได้ไ ม่เท่ า กัน
ท้ังน้ีข้ึนอยู่กับความเสี่ยงในสินทรัพย์ประเภทน้ัน ๆ เช่น ลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลอัตรา
ผลตอบแทนจะต่าเนื่องจากความเสี่ยงน้อยมากหรือกล่าวไดว้ ่าไม่มีความเสี่ยงเลยผิดกบั การลงทุน
ในสินทรัพยป์ ระเภทอื่น ๆ โดยเฉพาะอย่างย่งิ สินทรัพยป์ ระเภทที่มีอายกุ ารใชง้ านมากกวา่ หน่ึงปี
ความเส่ียงจะสูงและอัตราผลตอบแทนท่ีตอ้ งการเพื่อให้คุ้มกับการเส่ียงจึงสูงด้วย ดงั น้ันอัตรา
ผลตอบแทน จึงใช้ประโยชน์ในการประเมินผลการดาเนินงานว่าผลตอบแทนที่ได้ เป็ นไปตาม
เป้าหมายที่ตอ้ งการหรือไม่ สูตรในการคานวณหาอตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทนุ มีดงั น้ี

อตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุน = กาไรสุทธิ ×100
สินทรัพยร์ วม

เงินลงทุนในท่ีน้ีมีไวห้ ลายความหมาย การจดั ผลตอบแทนจึงข้ึนอยู่กบั จุดมุ่งหมายใน
การวดั เป็ นตน้ ว่า วดั ผลตอบแทนจากเงินลงทุนระยะยาว (หน้ีสินระยะยาว + ส่วนของผูถ้ ือหุน้ )
หรือผลตอบแทนจากส่วนของผถู้ ือหุน้ เป็นตน้

1 สินทรัพยร์ วม อตั ราตอบแทนจากสินทรัพยร์ วมเป็นวิธีจดั ประสิทธิภาพการดาเดินงาน
ท่ีดีที่สุดของธุรกิจ เป็นการวดั ผลตอบแทนจากสินทรัพยท์ ้งั หมดท่ีมีอยู่ในธุรกิจ อย่างไรก็ตามการ
วดั ผลตอบแทนน้ี ผูว้ ิเคราะห์อาจให้ความสนใจหรือเน้นวดั เงินทุนเฉพาะส่วนหรือคาดคะเน
การดาเนินงาน สาหรับสินทรัพย์รวมน้ันอาจมีสินทรัพย์บางส่วนที่มิได้ใช้ในการดาเนินงาน
ตามปกติของธุรกิจ เช่น โรงงานที่ไมไ่ ดผ้ ลประโยชน์ สิ่งอานวยความสะดวกท่ีอยรู่ ะหวา่ งก่อสร้าง
ของคงเหลือที่มากเกินความจาเป็ น เงินสดถือไวม้ ากเกินความจาเป็ น สินทรัพย์ท่ีไม่มีตัวตน
และรายจ่ายรอการตัดบัญชี ตามแนวคิดในการคานวณจะใช้สินทรัพย์ดาเนินงาน จะไม่รวม
สินทรัพยต์ ามที่กล่าว ท้งั น้ีมีแนวคดิ วา่ ผบู้ ริหารไม่ควรตอ้ งรับผิดชอบในการหาผลตอบแทนให้กบั
สินทรัพยส์ ่วนท่ีมิไดน้ ามาใชป้ ระโยชน์เพ่ือหารายไดโ้ ดยตรง แต่แนวคิดอีกลกั ษณะหน่ึงกลบั เห็น
ว่าสินค้าท่ีลงทุนมากเกินความจาเป็ นย่ิงแสดงให้เห็นถึงการใช้สินทรัพยข์ ้นั ขาดประสิทธิภาพ
กรณีเช่นน้ีควรที่จะนาสินทรัพยด์ งั กล่าวรวมอยใู่ นสินทรัพยด์ าเนินงานดว้ ยอยา่ งไรก็ตามสินทรัพย์

16

บางรายการท่ีมิใช่การลงทุนเพ่ือต้องการควบคุมกิจการอื่น รายการเหล่าน้ี ได้แก่ เงินลงทุน
ระยะยาว อตั ราผลตอบแทนจากสินทรัพยด์ าเนินงาน จึงมีควรรวมสินทรัพยด์ งั กล่าว

ในแง่ของการใชอ้ ตั ราผลตอบแทน จากเงินลงทุนเพ่ือการบริหารภายใน ควรประเมิน
การดาเนินงานดว้ ยสินทรัพยก์ ่อน หกั ค่าเสื่อมราคาสะสมดว้ ยเหตุดงั น้ี

ก) สินทรัพยเ์ มื่อใชง้ านผา่ นไป ยงั คงสามารถใชง้ านต่อไปได้ การคิดค่าเส่ือมราคา
ในแต่ละปี เป็นการจดั สรรสินทรัพยถ์ ือเป็นคา่ ใชจ้ ่าย เพอื่ คานวณกาไรเทา่ น้นั

ข) ถา้ สินทรัพยท์ ี่ใชเ้ ป็นสินทรัพยส์ ุทธิ ในปี ต่อ ๆ ไป สินทรัพยส์ ุทธิจะลดลงท้งั ๆ
ที่กาไรปี ต่อไปยงั คงเหมือนเดิม อตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุนสุทธิน้ีเพิ่มข้ึน ๆ โดยไม่ตอ้ งใช้
ความพยายามมากกวา่ เดิม ซ่ึงอาจทาใหเ้ กิดความเขา้ ใจผิดได้

2 เงินลงทุนระยะยาว (หน้ีสินระยะยาว + ส่วนของผถู้ ือหุน้ ) อตั ราผลตอบแทนจากเงิน
ลงทุนระยะยาว ผูท้ ี่สนใจในอตั ราผลตอบแทนน้ีมีอยู่ 2 ฝ่ าย ซ่ึงต่างก็เป็ นผูใ้ ห้เวินทุนระยะยาว
ไดแ้ ก่เจา้ หน้ีระยะยาว และผถู้ ือหุน้

3 ส่วนของผูถ้ ือหุ้น เป็ นอตั ราผลตอบแทนจากส่วนของผูถ้ ือหุ้น ซ่ึงอตั ราส่วนน้ีผูใ้ ช้
ประโยชนก์ ็คือผถู้ ือหุน้ เป็นเครื่องวดั วา่ ผลู้ งทนุ จะไดผ้ ลตอบแทนจากเงินลงทุนส่วนน้ีเทา่ ไร

4 กาไรที่นามาใช้ในการลงคานวณ ควรเป็ นกาไรจากการดาเนินงาน กาไรก่อน
หักภาษีหรือกาไรสุทธิ ซ่ึงจะใช้กาไรตวั ใดน้ันข้ึนอยู่กบั อตั ราผลตอบแทนที่ตอ้ งการคานวณหา
ซ่ึงแบง่ เป็นกรณี ดงั น้ี

ก) ถ้าต้องการคานวณหาอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม หรือเงินลงทุน
ระยะยาว กาไรท่ีใชค้ วรเป็นกาไรก่อนดอกเบ้ียและภาษี ท้งั น้ีมองในแง่ผลตอบแทนให้แก่เจา้ ของ
เงินทนุ คือ เจา้ หน้ี ส่วนเงินปันผลถือเป็นผลตอบแทนที่ใหแ้ ก่ทนุ ส่วนของผถู้ ือหุ้น

ข) การคานวณอตั ราผลตอบแทนส่วนของผูถ้ ือหุ้นสามญั กาไรที่จะตอ้ งเป็ นกาไร
หลงั หักดอกเบ้ียและหลงั หักภาษีเงินได้ นอกจากน้ีหากเป็ นบริษทั ท่ีมีหุ้นบุริมสิทธ์ิ เงินปันผล
หุน้ บุริมสิทธ์ิ จะตอ้ งนาหกั ออกดว้ ย เพื่อหากาไรส่วนของผถู้ ือหุน้ สามญั

5 เป้าหมายในการใชอ้ ตั ราผลตอบแทนจากเงินลงทุน การปฏิบตั ิงานอยา่ งประหยดั เป็น
เป้าหมายของธุรกิจท่ีตอ้ งถือปฏิบตั ิประสิทธิภาพในการปฏิบตั ิงานและดาเนินงานจะเป็นดงั กาหนด
ความอยู่รอดทางการเงินของธุรกิจน้ันจึงเป็ นตัวดึงดูดใจเจ้าของเงินทุนจาดแหล่งต่าง ๆ
และให้ผลตอบแทนแก่เจ้าของเงินทุนเหล่าน้ันอย่างเพียงพอ อัตราผลตอบแทนจากเงินลงทุน
จึงเป็นเครื่องวดั การดาเนินของธุรกิจและยงั ใชป้ ระโยชน์ท่ีสาคญั ท่ีสุด 2 ประการ คือ

ก) ใชเ้ ป็นเคร่ืองมือช้ีความมีประสิทธิภาพในการบริหารงานของฝ่ ายบริหาร กาไรท่ี
ได้เพียงพอหรื อมากกว่าค่าของทุนในเงิ นท่ีจ่ ายลงทุนในธุ รกิจหรื อไม่ส่ิ งสาคัญท่ีสุ ดข้ ึน อยู่กับ

17

สินทรัพยท์ ี่มีอยู่ ความชานาญความซื่อสัตย์ และแรกกระตุน้ จากฝ่ ายบริหาร ดงั น้นั การลงทุนที่ให้
ผลตอบแทนจากเงินทุนเป็ นระยะยาวเป็ นสิ่งที่ผูว้ ิเคราะห์ตอ้ งให้ความสนใจและให้ความสาคญั
อย่างมาก จะตอ้ งประมาณถึงประสิทธิภาพในการดาเนินงานของธุรกิจน้นั เเละตวั ท่ีสาคญั ก็คือ
คณุ ภาพของฝ่ายบริหาร

ข) ใชเ้ ป็นเครื่องมือในการคาดคะเนกาไร หนา้ ที่ที่สาคญั ประกอบท่ีสอง ของอตั รา
ผลตอบเเทนจากเงินลงทุน ตามวิธีน้ีนอกจากใชเ้ ป็นเคร่ืองมือเบ้ืองตน้ ในการคาดคะเนกาไรเเลว้ ยงั
ใชเ้ ป็นเครื่องมือทดสอบกาไรที่คาดคะเนไดจ้ ากวธิ ีอ่ืนอีกส่วนหน่ึง

2.2.6 การวิเคราะห์ตน้ ทนุ ปริมาณและกาไร
การวิเคราะห์ต้นทุนปริมาณและกาไรหมายถึงการวิเคราะห์ความสัมพนั ธ์ของ

ตน้ ทนุ ปริมาณและกาไรที่ไดจ้ ากการพิจารณาผลการดาเนินงาน วเิ คราะห์มีประโยชน์ในแงข่ องการ
นาผลท่ีไดม้ าใชใ้ นการพิจารณาผลการดาเนินงาน ทราบราคา ทราบจุดคุม้ ทุนของการผลิตสินคา้
เพื่อจาหน่ายแต่ละคร้ังและทราบเเนวทางในการกาหนดราคาปริมาณ จาหน่ายเพื่อใหไ้ ดก้ าไรตามที่
ตอ้ งการส่ิงเหล่าน้ีผวู้ ิเคราะห์จะตอ้ งพิจารณาความสัมพนั ธ์ของตน้ ทุนที่ผนั แปรตามยอดขายตน้ ทุน
คงที่ซ่ึงแปรผนั เปล่ียนตามยอดขายและปริมาณขายโดยมีปัจจยั สาคญั ที่ควรทราบ ดงั น้ี

1) กาไรข้นั ตน้ (Contribution matgin) หมายถึง ผลต่างของยอดขายสุทธิกับ
ตน้ ทนุ ผนั แปร

2) กาไรข้นั ตน้ ตอ่ หน่วย (Contribution margin per unit) หมายถึง การพจิ ารณา
ผลตา่ งของยอดขายสุทธิกบั ตน้ ทุนผนั แปรแตค่ ิดบนอตั ราต่อหน่วย

3) การวิเคราะห์จุดคุม้ ทุน จุดคุม้ ทุน (Breakeven point) หมายถึง จุดขายแสดง
ในรูปปริมาณหน่วยขายหรือราคารวม ณ จุดท่ีไม่เกิดกาไรหรือขาดทุนหากพิจารณาจะพบว่า
ณ จุดคุม้ ทุนคือการที่กิจการจะตอ้ งขายเพื่อให้ไดย้ อดขาย ณ จุดดงั กล่าวครอบคลุมท้งั ตน้ ทุนผนั
แปรท่ีเกิดข้ึนทุก ๆ หน่วยที่ขายและขายดว้ ยปริมาณมากพอที่กาไรเกิดข้ึนแต่ละหน่วยเม่ือรวมกนั
แลว้ มีมูลค่าเท่ากบั ตน้ ทุนคงท่ีท้งั หมดจึงทาให้การเสมอตวั ไม่ขาดทุนหรือกาไรการวิเคราะห์โดยใช้
กาไรข้นั ตน้ ต่อหน่วยครอบคลุมตน้ ทุนคงท่ีท้งั หมดท่ีจะทาให้เขา้ ใจง่ายท่ีสุดท้งั น้ีเพราะกาไรต่อ
หน่วยหลงั หกั ตน้ ทุนผนั แปรเหลือเท่าใดก็นามาหารตน้ ทุนคงที่ท้งั หมดที่เกิดข้ึนก็จะเป็นปริมาณขาย
ณ จุดคมุ้ ค่าตน้ ทุนคงที่และไมเ่ กิดกาไรหรือขาดทุนการคานวณหาจุดคมุ้ ทนุ สามารถคานวณไดจ้ าก
สูตร ดงั น้ี

ปริมาณขาย ณ จุดคมุ้ ทนุ = ตน้ ทนุ คงท่ีรวม
ราคาต่อหน่วย−ตน้ ทนุ ผนั แปรต่อหน่วย

18

2.2.7 การวเิ คราะหผ์ ลตอบแทน
งบกาไรขาดทุนเป็ นงบแสดงผลการดาเนินงานของธุรกิจสาหรับช่วงเวลาหน่ึงการ

วิเคราะห์รายละเอียดของแต่ละรายการท่ีสาคญั ๆ ในงบกาไรขาดทุนเป็ นส่ิงสาคญั ยิ่งเนื่องจาก
ความสาเร็จของธุรกิจในระยะยาวข้ึนอยกู่ บั กาไรท่ีธุรกิจน้นั ทามาหาได้

รายการสาคญั ในงบกาไรขาดทุน เป็ นรายการแสดงรายไดข้ องธุรกิจที่เกิดข้ึนใน
ช่วงเวลาสะท้อนให้เห็นถึงการเคล่ือนไหวข้ันพ้ืนฐานของธุรกิจ จากงบกาไรขาดทุน ผลต่าง
ระหว่างยอดขายกบั ตน้ ทุนขายและค่าใช้จ่ายดาเนินงาน ก็คือกาไรจากการดาเนินงาน (EBIT)
โดยปกติเมื่อยอดขายเพ่มิ ข้ึนจากการดาเนินงานมกั จะเพิ่มข้นึ ดว้ ย อยา่ งไรกต็ ามท่ียอดขายของธุรกิจ
เพิ่มข้ึนก็มิไดห้ มายความว่าธุรกิจจะตอ้ งมีกาไรจากการดาเนินงานเพิ่มข้ึนเสมอไปถา้ อัตราการ
เพมิ่ ข้นึ ของตน้ ทนุ และคา่ ใช่จ่ายดาเนินงานน้นั เพมิ่ ข้ึนในอตั ราเร็วกว่าเพม่ิ ของยอดขายแลว้ กาไรจาก
การดาเนินงานแทนที่จะเพิ่มข้ึนกลบั จะลดลง นอกจากน้ีกาไรจากการดาเนินงานท่ีไม่อาจชดเชย
ดอกเบ้ียจ่ายในช่วงเวลาน้นั ถา้ เป็นเช่นน้ีบริษทั ก็จะเกิดผลขาดทนุ ในทางตรงกนั ขา้ มเม่ือยอดขายก็
ยงั เป็นตวั วดั สถานภาพของธุรกิจน้นั ในอุตสาหกรรมน้นั ๆ วา่ จะมีพลงั มากนอ้ ยเพียงใด

อัตราส่วนต้นทุนขายต่อขายสุทธิ สะท้อนให้เห็นว่ายอดขายสุทธิ 100 บาท
เป็นตน้ ทุนสินคา้ ที่ขายเท่าใด

อตั ราส่วนตน้ ทนุ ขายตอ่ ขายสุทธิ ตน้ ทุนขาย × 100

= ขายสุทธิ

2.2.9 การวเิ คราะห์ความสามารถในการทากาไร
อัตราส่วนวัดความสามารถในการทากาไรเป็ นอัตราส่วนที่ทาประเมิน

ประสิทธิภาพในการหารายไดใ้ หก้ บั ธุรกิจประกอบดว้ ยอตั ราส่วนสาคญั ดงั น้ี
1) อตั ราส่วนกาไรข้นั ตน้ (Gross Profit Margin) เป็ นอตั ราส่วนท่ีเปรียบเทียบ

กาไรข้นั ตน้ กบั ยอดขายเป็นการประเมินถึงความสามารถข้นั ตน้ ของธุรกิจมีความสามารถทากาไร
เบ้ืองตน้ มากนอ้ ยเพียงใดที่ใชใ้ นการคานวณอตั ราส่วนกาไรจากการดาเนินงานต่อขายสุทธิมี ดงั น้ี

อตั ราส่วนกาไรข้นั ตน้ = กาไรจากการดาเนินงาน ×100
ขายสุทธิ

19

อตั ราส่วนกาไรข้นั ตน้ = กาไรสุทธิ ×100
ยอดขาย

อตั ราส่วนกาไรสุทธิ (Net Profit Margin) เป็นการเปรียบเทียบระหวา่ งยอดขาย
กบั กาไรสุทธิเพอ่ื ประเมินผลกาไรที่หกั ค่าใชจ้ ่ายทกุ รายการแลว้

2.3 ข้อมูลการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ

1. ทาน้าจ้ิมสลดั ดว้ ยพริกช้ีฟ้า กระเทียม รากผกั ชี น้ามะนาว น้าปลา และน้าตาลทราย
ป่ันรวมกนั

2. นาใบเม่ียงญวนไปแช่น้าใหน้ ิ่ม แลว้ นามาห่อกบั ผกั กาด ปอู ดั แครอทและแตงกวามว้ น
ใหแ้ น่น

3. ตดั โรลเป็น 3 ท่อน จดั เรียงบนจานเสิร์ฟพร้อมกบั น้าจ้ิม

2.4 งานวิจยั ทเ่ี กย่ี วข้อง

ส า หรั บ ป ระ เท ศ ไท ยก ารเล้ี ยง สา หร่ า ย ในบ่อดิ นสาหรั บ สา หร่ า ยพวง องุ่นปลูกได้ท้ ัง
แบบหวา่ นและแบบปักชา้ โดยในช่วงเริ่มตน้ ปลูกคร้ังแรกเติมน้าเค็ม 27 - 30 ส่วนในพนั ประ
มาน 40 เซนติเมตร เม่ือปลูกแลว้ ประมาณ 1 สัปดาห์จึงค่อยเพิ่มระดบั น้าให้อยู่ในระดบั ท่ีแสง
ส่องถึงข้ึนกบั ความโปร่งแสงของน้า โดยมากจะรักษาระดบั น้าให้มีความลึกประมาณ 60 - 100
เซนติเมตร หลงั จากการปลูกประมาณ 1 - 2 เดือน จะสามารถเก็บเกี่ยวสาหร่ายไดแ้ ละความถี่
ในการเก็บเก่ียว 2 สัปดาห์ต่อคร้ัง ควรมีการสูบน้าเขา้ บ่อเล้ียงประมาณ 2 คร้ังต่อสัปดาห์หรือ
ดัดแปลงบ่อด้วยการติดต้ังท่อเข้าออกแบบมีลิ้นเปิ ดปิ ดตามระดับน้าธรรมชาติ การกาจดั และ
ป้องกนั ศตั รูของสาหร่ายหมน่ั เกบ็ สาหร่ายชนิดอื่นท่ีเกิดข้นึ ในบ่อเม่ือน้าต้ืนเกินไป ดงั น้นั การรักษา
ระดับน้าเพ่ือให้แสงส่งถึงในระดับท่ีเหมาะสมจึงเป็ นสิ่งสาคัญ ผลผลิตในการเล้ียงในบ่อดิน
สามารถเล้ียงสาหร่ายให้มีน้าหนักเพิ่มข้ึน 45% ของน้าหนักต้งั ตน้ โดยน้าเล้ียงควรมีสารอาหาร
และคุณสมบตั ิดงั น้ี แอมโมเนียรวมไม่น้อยกว่า 0.05 ppm pH ช่วงกวา้ ง 8 - 9 แอลคาไลนิต้ี
120 - 140 มิลลิกรัมต่อลิตร ความเค็ม 27 - 33 ส่วนในพัน อุณหภูมิประมาณ 25 - 30
องศาเซลเซียส (สุพล ตน่ั สุวรรณ และคณะ, 2555)

20

ศึกษาผลของเกลือทางการคา้ ต่อการเจริญเติบโตและอตั ราการรอดตายของสาหร่ายพวง
องุ่นไดข้ อ้ สรุปว่า การใชเ้ กลือเพียงอย่างเดียวไม่สามารถเล้ียงสาหร่ายพวงองุ่นได้ แต่การใชเ้ กลือ
ร่วมกบั น้าทะเลอตั ราส่วน 1 : 1 สามารถเล้ียงไดโ้ ดยชุดการทดลองที่ใชเ้ กลือเสริมไอโอดีนละลาย
น้าผสมน้าทะเลอตั ราส่วน 1 : 1 สาหร่ายพวงองุ่นมีการเจริญเติบโตและอตั ราการรอดตายสูงที่สุด
ขณะที่ชุดท่ีใชเ้ กลือเมด็ ละลายน้าผสมน้าทะเลอตั ราส่วน 1 : 1 สาหร่ายพวงองนุ่ มีการเจริญเติบโต
และอตั ราการรอดตายต่าท่ีสุด ดงั น้นั สามารถเล้ียงสาหร่ายพวงองุ่นไดด้ ว้ ยเกลือเสริมไอโอดีน
ละลายน้าผสมน้าทะเลอตั ราส่วน 1 : 1 เป็นระยะเวลาไม่เกิน 8 สัปดาห์ (Ratana Panyakom. 2016)

งานวิจยั เร่ือง “รูปแบบการดาเนินชีวิตของผูห้ ญิงวยั ทางานในเขตกรุงเทพมหานคร”
เพื่อศึกษารูปแบบการดาเนินชีวิตของผหู้ ญิงวยั ทางาน เป็นการวิจยั เชิงสารวจใชแ้ บบสอบถามเป็ น
เครื่องมือผลการวิจยั สามารถจดั กลุ่มไดท้ ้งั สิ้น 8 กลุ่ม ดงั น้ี กลุ่มที่ 1 กลุ่มสาววยั ทางานใส่ใจ
เร่ืองความบนั เทิงและกิจกรรมนอกบา้ น กลุ่มท่ี 2 กลุ่มสาววยั ทางานนักพฒั นาใส่ใจเร่ืองธรรมะ
และการท่องเที่ยว กลุ่มที่ 3 กลุ่มสาววัยทางานนักประชาธิปไตยยึดหลักทางสายกลาง
กลุ่มท่ี 4 กลุ่มสาววยั ทางานใส่ใจในการเลือกชุดช้นั ใน กลุ่มที่ 5 กลุ่มสาววยั ทางานใส่ใจสุขภาพ
กลุ่มท่ี 6 กลุ่มสาววยั ทางานรักครอบครัว กลมุ่ ท่ี 7 กล่มุ สาววยั ทางานรับประทานอาหารจานด่วน
กลุม่ ที่ 8 กล่มุ สาววยั ทางานชอบเรื่องการทานายทายทกั กลมุ่ ที่ 5 กล่มุ สาววยั ทางานใส่ใจสุขภาพ
เป็ นกลุ่มที่ให้ความสนใจที่จะดูแลตวั เองให้ดูดีอยู่เสมอ สนใจดูแลสุขภาพของตวั เองให้แข็งแรง
และใหค้ วามสาคญั กบั การรับประทานอาหารที่ถูกสุขอนามยั ผลิตภณั ฑท์ ี่น่าจะเหมาะสมกบั กลุ่มน้ี
คือสถานออกาลงั กายหรือฟิ ตเนสเซ็นเตอร์รูปแบบการออกกาลงั กายควรจะมีความหลากหลาย
เพ่ือจะได้เป็ นตัวเลือกให้เหมาะกับความต้องการของผูห้ ญิงแต่ละคนและอาหารเพ่ือสุขภาพ
สาวกลุ่มน้ีอาหารท่ีมีส่วนผสมของสมุนไพร วิตามิน จะไดร้ ับความนิยมสาหรับผูห้ ญิงกลุ่มน้ีการ
สื่อสารก็จะเป็นในลกั ษณะตามนิตยสารเพ่ือสุขภาพ หรือหนงั สือทาอาหารเพ่ือสุขภาพ การดาเนิน
ชีวิตเก่ียวกบั การรักและใส่ใจสุขภาพมาเป็ นแนวทางในการศึกษาวิเคราะห์รูปแบบการดาเนินชีวิต
หรื อวิถีชีวิตพร้อมท้ังจัดกลุ่มของกลุ่มผู้บริ โภคอาหารคลีนได้ (จิรวุฒิ หลอมประโคดม
และ ประพล เปรมทองสุข, 2555)

21

2.5 กรอบแนวคิดในการทาโครงการ

+ ตน้ ทุนตามส่วนประกอบการทา
ตน้ ทนุ สลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
1. ค่าวตั ถุดิบ
ผลตอบแทน 2. ค่าแรงงาน
3. ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต

กาไร (ขาดทนุ ) จากการทา
สลดั โรล
รายไดจ้ ากการขาย
หกั ตน้ ทุนการทาสลดั โรล
กาไรข้นั ตน้

การวเิ คราะห์
ตน้ ทนุ และผลตอบแทน

โครงสร้างตน้ ทุน อตั ราผลตอบแทน
การทาสลดั โรล 1. อตั รากาไรข้นั ตน้ ต่อทนุ
สาหร่ายพวงองุน่ 2. อตั รากาไรข้นั ตน้ ต่อยอดขาย

ภาพที่ 1 แสดงแนวคิดในการจดั ทาโครงการ

บทท่ี 3

วิธีดำเนินกำรศึกษำ

การศึกษาคร้ังน้ี เป็ นการจัดทาโครงการศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิต
สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น ผูจ้ ดั ทาโครงการไดศ้ ึกษา หลกั การ แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจยั
ท่ีเก่ียวขอ้ ง ดงั น้ี

3.1 กลุ่มเป้าหมายท่ีใชใ้ นการศึกษา
3.2 เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการศึกษา
3.3 วธิ ีดาเนินการศึกษา
3.4 การเก็บรวบรวมขอ้ มลู
3.5 การวิเคราะห์ขอ้ มลู
3.6 สถิติที่ใชใ้ นการวิเคราะหข์ อ้ มูล

3.1 กลุ่มเป้ำหมำยทใ่ี ช้ในกำรศึกษำ

1. ประชากรที่ใช้ในโครงการสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นเพื่อจาหน่าย ได้แก่ นักเรียน
นกั ศึกษาแผนกวิชาการบญั ชี จานวน 500 คน

2. กล่มุ ตวั อยา่ งที่ใช้โครงการสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น ไดแ้ ก่ นกั เรียน นกั ศึกษา จานวน
50 คน กาหนดกลมุ่ ตวั อยา่ งโดยเลือกจากนกั เรียนนกั ศึกษาท่ีสนใจสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ

3.2 เครื่องมือทใ่ี ช้ในกำรศึกษำ

เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการศึกษา ไดแ้ ก่ แบบสอบถามขอ้ มูลเก่ียวกบั ตน้ ทุนและผลตอบแทน
ในการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่ ของนกั เรียนนกั ศึกษา แผนกการวชิ าบญั ชีวทิ ยาลยั เทคนิคพจิ ิตร

23

3.3 วธิ ดี ำเนินกำรศึกษำ

ผจู้ ดั ทาโครงการไดด้ าเนินการศึกษาตามข้นั ตอนตา่ ง ๆ ซ่ึงมีรายละเอียด ดงั น้ี
การสร้ างแบบสอบถามข้อมูล เกี่ ยวกับก ารล งทุน ก า รทาสลัด โรลสา ห ร่ ายพว ง อ งุ่ น
ของนกั เรียนนกั ศึกษาวทิ ยาลยั เทคนิคพจิ ิตรดาเนินการ ดงั น้ี
3.3.1 ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีจากเอกสาร ตารา สืบค้นขอ้ มูลและงานวิจัยท่ีเกี่ยวขอ้ ง
เกี่ยวกับการศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทน เพ่ือสร้างและพฒั นาแบบสอบถามข้ึน โดยแบ่งเป็ น
3 ตอน คือ

ตอนท่ี 1 สอบถามสถานะภาพและขอ้ มูลทวั่ ไปของผตู้ อบแบบสอบถาม
ตอนท่ี 2 สอบถามขอ้ มูลเกี่ยวกบั การทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
ตอนท่ี 3 สอบถามข้อมูลเก่ียวกับต้นทุนและผลตอบแทนการทาสลัดโรล
สาหร่ายพวงอง่นุ
3.3.2 นาร่างแบบสอบถามเสนอต่อครูท่ีปรึกษาโครงการ เพื่อขอคาปรึ กษาและ
ตรวจสอบขอ้ คาถาม เพอื่ ใหไ้ ดแ้ บบสอบถามและสัมภาษณ์ที่ถกู ตอ้ งเหมาะสม
3.3.3 นาเสนอสอบถามท่ีปรับปรุง แล้วเสนอต่อครูท่ีปรึกษาโครงการอีกคร้ังก่อน
นาไปใชใ้ นการเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล

3.4 กำรเกบ็ รวบรวมข้อมูล

ผจู้ ดั ทาโครงการไดด้ าเนินการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู โดยการดาเนินตามข้นั ตอน ดงั น้ี
3.4.1 นาแบบสอบถามไปเก็บข้อมูลจากนักเรี ยนนักศึกษา แผนกวิชาการบัญชี
วทิ ยาลยั เทคนิคพิจิตร ซ่ึงเป็นกล่มุ เป้าหมายที่ใชใ้ นการศึกษา
3.4.2 นาขอ้ มูลท่ีไดม้ าทาการวเิ คราะห์

3.5 กำรวเิ ครำะห์ข้อมูล

ไดด้ าเนินการวิเคราะหข์ อ้ มลู ตามลาดบั ดงั น้ี
3.5.1 การวิเคราะหข์ อ้ มลู เชิงปริมาณ โดยเก็บรวบรวมขอ้ มูลมาทาการประมวลผล
3.5.2 การวิเคราะห์ขอ้ มูลเชิงคุณภาพ การวิเคราะห์เน้ือหาประกอบด้วย 4 ข้นั ตอน
ได้แก่ การตี ข้อมูล (Interpretation) การเปรี ย บเที ย บข้อมูล (Constant Comparison)
การสังเคราะห์ขอ้ มลู (Data Synthesis) และการสรุปผล (Generalization)

24

3.6 สถิติท่ใี ช้ในกำรวเิ ครำะห์ข้อมูล

การวิเคราะหข์ อ้ มูลผรู้ ายงานการใชส้ ถิติวเิ คราะหข์ อ้ มลู ตา่ ง ๆ ดงั น้ี
3.6.1 คา่ ความถ่ี (Frequency)
3.6.2 ค่าร้อยละ (Percentage)
3.6.3 ค่าหาคา่ เฉล่ีย (Mean)

บทที่ 4
ผลการวิเคราะห์ข้อมูล

การดาเนินการศึกษาคร้ังน้ี เป็ นการศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรล
สาหร่ายพวงองนุ่ เก็บรวบรวมขอ้ มลู โดยใชแ้ บบสอบถาม

ผศู้ ึกษานาเสนอผลการวิเคราะหข์ อ้ มลู ตามลาดบั ดงั น้ี
1. ขอ้ มลู เก่ียวกบั ตน้ ทุน และผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่
2. ขอ้ มลู สถานภาพทว่ั ไปของผตู้ อบแบบสอบถาม
3. ขอ้ มลู เก่ียวกบั การผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่

1. ข้อมูลเกยี่ วกบั ต้นทุน และผลตอบแทนในการผลติ สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

1.1 ขอ้ มูลเกี่ยวกบั ตน้ ทุนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่
การศึกษาคร้ังน้ี ผู้ศึกษาได้ศึกษาและรวบรวมข้อมูลจากการผลิตสลัดโรล

สาหร่ายพวงองุ่น โดยตน้ ทุนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นแบ่งตามส่วนประกอบของ
ผลิตภณั ฑ์ ประกอบดว้ ย คา่ แรงงาน คา่ วตั ถุดิบ ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต ดงั ในตารางท่ี 4.1 - 4.7

ตารางที่ 4.1 แสดงการแบ่งประเภทตน้ ทนุ ที่ทาการศึกษา

ค่าวตั ถุดิบ ค่าแรงงาน ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต
1. สาหร่ายพวงองุ่น 1. ค่าแรงงานตนเอง
2. พริกช้ีฟ้า กระเทียม 1. คา่ บรรจุภณั ฑ์
3. แผน่ เมี่ยง 2. คา่ น้า
4. รากผกั ชี 3. คา่ เสื่อมราคาอปุ กรณ์
5. ปูอดั
6. ผกั กาดหอม
7. แครอท
8. แตงกวาญ่ีป่ นุ
9. มายองเนส

26

ตารางที่ 4.2 แสดงตน้ ทุนค่าวตั ถุดิบในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น (สาหรับ
สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น 40 กลอ่ ง)

ท่ี วตั ถดุ ิบ จานวน (หน่วย) ราคา (บาท)
1. สาหร่ายพวงอง่นุ 2,000 กรัม 340.00
2. พริกช้ีฟ้า กระเทียม 200 กรัม 40.00
3. แผน่ เม่ียง 500 กรัม 99.00
4. รากผกั ชี 200 กรัม 20.00
5. ปูอดั 1,000 กรัม 149.00
6. ผกั กาดหอม 1,000 กรัม 129.00
7. แครอท 2,000 กรัม 54.00
8. มายองเนส 1,000 กรัม 45.00
9. แตงกวาญี่ป่ ุน 600 กรัม 48.00
924.00
รวม 23.10
ตน้ ทนุ เฉลี่ยต่อกล่อง

จากตารางท่ี 4.2 แสดงผลการวิเคราะห์ต้นทุนค่าวัตถุดิบสาหรับ สลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น 40 กล่อง วตั ถุดิบอนั ดบั แรกคือสาหร่ายพวงองุ่น 2,000 กรัม ราคา 340 บาท
รองลงมาพริกช้ีฟ้า กระเทียม 200 กรัม ราคา 40 บาท แผ่นเม่ียง 500 กรัม ราคา 99 บาท
รากผกั ชี 200 กรัม ราคา 20 บาท ปูอดั 1,000 กรัม ราคา 149 บาท ผกั กาดหอม 1,000 กรัม
ราคา 129 บาท แครอท 2,000 กรัม ราคา 54 บาท มายองเนส 1,000 กรัม ราคา 45 บาท
และแตงกวาญี่ป่ นุ 600 กรัม ราคา 48 บาท จึงทาใหต้ น้ ทนุ เฉล่ีย 23.10 บาทต่อกลอ่ ง

27

ตารางที่ 4.3 แสดงตน้ ทุนค่าแรงงานในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ (1 วนั ผลิตได้
20 กล่อง)

ท่ี รายการ จานวน (บาท/วนั )
1. คา่ แรงงาน 100
1.66
ค่าแรงงานเฉลี่ยตอ่ กลอ่ ง

จากตารางท่ี 4.3 แสดงผลการวิเคราะห์ต้นทุนค่าวัตถุดิบ พบว่า ค่าแรงงานเฉล่ีย
1.66 บาทต่อกล่อง กาหนดค่าแรงงานต่อการผลิต 1 คร้ัง 100 บาท และในการผลิต 1 คร้ัง
ใชแ้ รงงาน 3 คน

ตารางที่ 4.4 แสดงตน้ ทุนค่าน้าท่ีใช้ในการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น (1 เดือนผลิตได้
500 กล่อง)

รายการ ระยะเวลา จานวน ราคา/หน่วย จานวน (บาท)
3.75 138.75
คา่ น้า 1 เดือน 37 หน่วย 138.75
0.27
รวมตน้ ทนุ ค่าน้า

ค่าน้าและค่าไฟฟ้าตน้ ทนุ เฉล่ียตอ่ กลอ่ ง

จากตารางท่ี 4.4 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลค่าน้า เฉลี่ยต่อกล่องคือ ค่าน้า 37 หน่วย
138.75 บาท

ตารางท่ี 4.5 แสดงข้อมูลสินทรัพย์ และค่าเส่ือมราคาอุปกรณ์ (สาหรับสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น 500 กลอ่ ง)

เคร่ืองครัวต่าง ๆ อายุ (เดือน) ราคา (บาท) คา่ เสื่อมราคา (บาท)
ค่าเส่ือมราคาตอ่ กล่อง 1 200 16.66
0.03

จากตารางที่ 4.5 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลสินทรัพยแ์ ละค่าเสื่อมราคา พบว่า
ค่าเสื่อมราคา 0.03 บาทต่อกล่อง โดยคิดค่าเส่ือมราคาเครื่องครัว 200 บาท

28

ตารางที่ 4.6 แสดงขอ้ มูลตน้ ทนุ คา่ ใชจ้ ่ายในการผลิต เฉลี่ยต่อกล่อง

ท่ี รายการ ราคา (บาท) ร้อยละ
1 ค่าน้า 0.27 7.10
2 ค่าบรรจุภณั ฑ์ 3.20 84.21
3 ค่าเส่ือมราคาอุปกรณ์ 0.33 8.67
3.80 100.00
ตน้ ทนุ ในการผลิตรวม

จากตารางท่ี 4.6 แสดงผลการวเิ คราะห์ขอ้ มลู ตน้ ทุนค่าใชจ้ ่ายในการผลิต เฉล่ียต่อกล่อง
อนั ดบั แรกคอื คา่ บรรจุภณั ฑ์ 3.20 บาท คิดเป็นร้อยละ 84.21 รองลงมาคือ คา่ เสื่อมราคาอุปกรณ์
0.33 บาท คิดเป็ นร้อยละ 8.67 และค่าน้า 0.27 บาท คิดเป็ นร้อยละ 7.10 รวมตน้ ทุนค่าใชจ้ ่าย
ในการผลิตเทา่ กบั 3.80 บาท คิดเป็นร้อยละ 100

ตารางที่ 4.7 แสดงขอ้ มูลตน้ ทุนในการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

ท่ี รายการ ตน้ ทนุ เฉลี่ยตอ่ กลอ่ ง ร้อยละ
1 คา่ วตั ถดุ ิบ 23.10 80.89
2 คา่ แรงงาน 1.66 5.81
3 ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต 3.80 13.30
28.56 100.00
ตน้ ทนุ ในการผลิตรวม

จากตารางที่ 4.7 แสดงผลการวิเคราะห์ข้อมูลต้นทุน พบว่า อนั ดับแรกค่าวตั ถุดิบ
23.10 บาท คิดเป็ นร้อยละ 80.89 รองลงมาคือค่าแรงงาน 1.66 บาท คิดเป็ นร้อยละ 5.81 และ
ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต 3.80 บาท คิดเป็นร้อยละ 13.30 จึงทาให้ตน้ ทุนในการผลิตเฉล่ีย 28.56 บาท
ต่อกลอ่ ง คดิ เป็นร้อยละ 100

29

1.2 ข้อมูลเกยี่ วกบั ผลตอบแทนในการผลติ สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

การศึกษาผลตอบแทนจากการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น ผศู้ ึกษาไดท้ าการศึกษา
จากราคาขาย กาไรข้นั ตน้ อตั รากาไรต่อตน้ ทุน และอตั รากาไรต่อยอดขายดงั แสดงในตารางท่ี
4.8 - 4.10

ตารางท่ี 4.8 แสดงต้นทุนของราคาขายต่อกล่อง ของผลิตภัณฑ์ สลัดโรล
สาหร่ายพวงองนุ่

ชื่อผลิตภณั ฑ์ ราคาขายต่อกลอ่ ง (บาท)
สาหร่ายพวงองุน่ 35.00
สลดั โรล 25.00

จากตารางที่ 4.8 แสดงผลการวิเคราะห์ต้นทุนของราคาขายต่อกล่อง พบว่า
สาหร่ายพวงองุ่นมีราคาขาย 35 บาทตอ่ กลอ่ ง และสลดั โรลมีราคาขาย 25 บาทตอ่ กลอ่ ง

30

ตารางที่ 4.9 แสดงกาไรข้นั ตน้ จากการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่

รายการ จานวน (บาท)
รายไดจ้ ากการจาหน่ายสลดั โรล 25.00
รายไดจ้ ากการจาหน่ายสาหร่ายพวงองุ่น 35.00
หกั ตน้ ทนุ ขาย
23.10
ค่าวตั ถุดิบ 1.66
คา่ แรงงาน 3.80 28.56
คา่ ใชจ้ ่ายในการผลิต
กาไรข้นั ตน้ 31.44

จากตารางที่ 4.9 แสดงผลการวิเคราะห์กาไรข้ันตน้ พบว่า มีรายไดจ้ ากการผลิต
สลดั โรล 25.00 บาทต่อกล่อง และสาหร่ายพวงองุ่น 35.00 บาทต่อกล่อง มีตน้ ทุนขาย อนั ดบั
แรกคือค่าวตั ถุดิบ 23.10 บาท รองลงมาคือค่าใช้จ่ายในการผลิต 3.80 บาท และค่าแรงงาน
1.66 บาท จึงทาให้มีกาไรขา้ งตน้ 31.44 บาท ต่อกล่อง

ตารางท่ี 4.10 แสดงการคานวณหาอัตราผลตอบแทนจากการทา สลัดโรล
สาหร่ายพวงองุน่

อตั ราส่วน สูตรการคานวณ แทนค่า ผลการคานวณ
อตั รากาไรต่อตน้ ทุน กาไรข้นั ตน้ 31.44×100 47.60%
ตน้ ทนุ
อตั รากาไรต่อยอดขาย กาไรข้นั ตน้ 28.56 52.40%
ราคาขาย 31.44×100

60

จากตารางที่ 4.10 แสดงผลวิเคราะห์อัตราผลตอบแทนจากการทา สลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่นเฉล่ียต่อกล่อง พบว่า มีอัตรากาไรต่อต้นทุน 47.60% และมีอัตรากาไร
ต่อยอดขาย 52.40%

31

2. ข้อมูลสถานภาพทัว่ ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม

การศึกษาคร้ังน้ี ผูศ้ ึกษาได้เก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่บริโภคสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น ในแผนกวิชาการบญั ชีวิทยาลยั เทคนิคพิจิตร จานวน 50 คน ซ่ึงผูศ้ ึกษา
ไดน้ ามาวิเคราะห์ขอ้ มูลสถานภาพทวั่ ไปของผูต้ อบแบบสอบถามเกี่ยวกบั เพศ อายุ อาชีพ ดงั
แสดงในตารางท่ี 4.11 - 4.16

ตารางที่ 4.11 แสดงจานวน (ค่าความถี่) และค่าร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มูล
ทว่ั ไปจาแนกตามเพศ

เพศ จานวน (คน) ร้อยละ
ชาย 12 24.00
หญิง 38 76.00
50 100.00
รวม

จากตารางที่ 4.11 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลสถานภาพและข้อมูลทว่ั ไปจาแนกตามเพศ
พบว่า อนั ดับแรกคือเพศหญิง จานวน 38 คน คิดเป็ นร้อยละ 76.00 รองลงมาคือเพศชาย
จานวน 12 คน คิดเป็นร้อยละ 24.00

32

ตารางที่ 4.12 แสดงจานวน (ค่าความถี่) และค่าร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มูล
ทวั่ ไปจาแนกตามอายุ

อายุ จานวน ร้อยละ
ต่ากวา่ 15 ปี 0 0.00
15 – 25 ปี 37 74.00
25 – 35 ปี 10 20.00
35 ปี ข้นึ ไป 3 6.00
50 100.00
รวม

จากตารางที่ 4.12 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มูลทว่ั ไปจาแนกตามอายุ
พบว่า อันดับแรกคืออายุ 15 - 25 ปี จานวน 37 คน คิดเป็ นร้อยละ 74.00 รองลงมาคือ
อายุ 25 - 35 ปี จานวน 10 คน คิดเป็ นร้อยละ 20.00 และผูท้ ี่มีอายุ 35 ปี ข้ึนไป จานวน 3 คน
คิดเป็นร้อยละ 6.00

33

ตารางท่ี 4.13 แสดงจานวน (ค่าความถ่ี) และค่าร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มลู
ทวั่ ไปจาแนกตามระดบั การศึกษา

ระดบั การศึกษา จานวน (คน) ร้อยละ
นกั เรียน นกั ศึกษา ปวช.1 2 4.00
นกั เรียน นกั ศึกษา ปวช.2 8 16.00
นกั เรียน นกั ศึกษา ปวช.3 24 48.00
นกั เรียน นกั ศึกษา ปวส.1 0 0.00
นกั เรียน นกั ศึกษา ปวส.2 0 0.00
นกั เรียน นกั ศึกษา ป.ตรี 0 0.00
ครู อาจารย์ 4 8.00
อ่ืน ๆ 12 24.00
50 100.00
รวม

จากตารางท่ี 4.13 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลสถานภาพและข้อมูลทัว่ ไปจาแนก
ตามระดบั การศึกษา พบวา่ อนั ดบั แรกคือระดบั ช้นั ปวช.3 จานวน 24 คน คดิ เป็นร้อยละ 48.00
รองลงมาคืออื่น ๆ จานวน 12 คน คิดเป็ นร้อยละ 24.00 และระดบั ช้นั ปวช.2 จานวน 8 คน
คดิ เป็นร้อยละ 16.00 ตามลาดบั

ตารางท่ี 4.14 แสดงจานวน (ค่าความถ่ี) และค่าร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มลู
ทวั่ ไปจาแนกตามวตั ถปุ ระสงคใ์ นการบริโภค

วตั ถุประสงค์ จานวน (คน) ร้อยละ
อาหารม้ือหลกั 0 0.00
รับประทานเล่น 50
50 100.00
รวม 100.00

จากตารางท่ี 4.14 แสดงผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มูลทวั่ ไปจาแนกตาม
วตั ถุประสงคใ์ นการบริโภค พบวา่ รับประทานเล่น จานวน 50 คน คดิ เป็นร้อยละ 100

34

ตารางที่ 4.15 แสดงจานวน (คา่ ความถ่ี) และค่าร้อยละของขอ้ มูลสถานภาพและขอ้ มูล
ทว่ั ไปจาแนกตามรสชาติที่นิยมบริโภค

ความเผด็ ของน้าจ้ิม จานวน ร้อยละ

มาก 2 4.00

ปานกลาง 29 58.00

นอ้ ย 19 38.00

รวม 50 100.00

จากตารางที่ 4.15 แสดงผลการวิเคราะห์ข้อมูลสถานภาพและขอ้ มูลทั่วไปจาแนก
ตามความเผด็ ของน้าจ้ิมสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นท่ีนิยมบริโภค พบวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามที่นิยม
บริโภคน้าจิ้มสลัดโรลสาหร่ายพวงองุ่น อันดับแรกคือเผ็ดมาก จานวน 2 คน คิดเป็ น
ร้อยละ 4.00 รองลงมาคือเผ็ดปานกลาง จานวน 29 คน คิดเป็ นร้อยละ 58.00 และเผด็ นอ้ ย

จานวน 19 คน คดิ เป็นร้อยละ 38.00 ตามลาดบั

35

ตารางที่ 4.16 แสดงค่าเฉล่ียและส่วนเบ่ียงเบนแบบมาตรฐานความคิดเห็นผูบ้ ริโภค
เกี่ยวกบั ปัจจยั ที่มีผลตอ่ พฤติกรรมการบริโภคสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น

พฤติกรรมการบริโภคสลดั โรล ผลการวิเคราะห์ ระดบั
สาหร่ายพวงองุน่ ความคดิ เห็น
x̅ S.D.
ปัจจยั ด้านการผลติ มากทส่ี ุด
1. รสชาติ 4.39 0.42 มากท่ีสุด
2. ความเผด็ ของน้าจ้ิม ปานกลาง
3. คุณภาพของวตั ถุดิบ 4.78 0.41 มากท่ีสุด
4. ความสะอาดของผลิตภณั ฑ์ 2.60 0.57 มากที่สุด
5. ขนาดและรูปแบบของบรรจุภณั ฑ์ 4.96 0.20 มากที่สุด
4.90 0.36 มากทส่ี ุด
ปัจจัยด้านราคา 4.74 0.59 มากท่ีสุด
6. ราคาเหมาะสมกบั คุณภาพและปริมาณ 5.00 0.00 มากที่สุด
7. แสดงราคาไวอ้ ยา่ งชดั เจน 5.00 0.00 มากทสี่ ุด
5.00 0.00 มากที่สุด
ปัจจัยด้านบุคคล 4.97 0.12 มากท่ีสุด
8. ความรวดเร็วในการบริการ 4.92 0.27 มากที่สุด
9. ความน่าเช่ือถือในการชาระเงิน 5.00 0.00 มากทส่ี ุด
10. อธั ยาศยั และการใหบ้ ริการของผขู้ าย 5.00 0.00
รวม 4.78 0.22

จากตารางที่ 4.16 พบวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามมีความคิดเห็นวา่ ปัจจยั ที่มีผลต่อพฤติกรรม
การบริโภคสลัดโรลสาหร่ายพวงองุ่นด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 ลาดับแรกคือปัจจัยด้านราคา
(X=5.00,S.D.=0.00) รองลงมาคือปัจจยั ดา้ นบุคคล (X=4.97,S.D.=0.12) และปัจจยั ดา้ นการผลิต
(X=4.39,S.D.=0.42) ตามลาดบั

36

3. ข้อมูลเกย่ี วกบั การทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
ตารางท่ี 4.17 ขอ้ มูลเกี่ยวกบั การผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่

รายการ ขอ้ มลู
วิธีการจาหน่าย ขายปลีก
ปริมาณการทาตอ่ วนั
จานวนคนทา 40
3

จากตารางที่ 4.17 แสดงขอ้ มูลเก่ียวกบั การผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น พบวา่ วธิ ีการ
จาหน่ายสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น คอื วิธีขายปลีก ปริมาณการทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่ ต่อวนั
40 กล่อง คนทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น จานวน 3 คน

บทที่ 5

สรุปการศึกษา การอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ

การศึกษาคร้ังน้ี เป็ นการวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนในการทาสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น มีวตั ถุประสงคเ์ พ่อื

1. เพอ่ื ศึกษาตน้ ทนุ ในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
2. เพอ่ื ศึกษาผลตอบแทนในการจาหน่ายสลดั โรลสาหร่ายพวงอง่นุ
3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผตู้ อบแบบสอบถามเกี่ยวกบั สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ นักเรียน นักศึกษา แผนกวิชาการบัญชี
ในวิทยาลยั เทคนิคพิจิตร จานวน 50 คน กาหนดกลุ่มตวั อยา่ งโดยเลือกแบบเจาะจง จากนกั เรียน
นกั ศึกษาท่ีสนใจสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น
เครื่องมือท่ีใชใ้ นการศึกษา ไดแ้ ก่ แบบสอบถามความพึงพอใจของผตู้ อบแบบสอบถาม
เกี่ยวกบั สลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่
ในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ผศู้ ึกษาไดด้ าเนินการเก็บรวบรวมขอ้ มลู โดยนาแบบสอบถาม
ที่สร้างเสร็จสมบูรณ์แลว้ ไปทาการเก็บขอ้ มูลดว้ ยตนเอง จากกลุ่มตวั อย่างจานวน 50 คน รวบรวม
แบบสอบถามที่ไดม้ าทาการวิเคราะห์ขอ้ มูล โดยใช้สถิติพ้ืนฐานแจกแจงความถี่และค่าร้อยละ
และใชผ้ ลตอบแทนโดยใชอ้ ตั ราส่วนทางการเงิน

1. สรุปผลการศึกษา

จากผลการวิเคราะห์ข้อมูล สรุปผลการศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนในการทาสลัดโรล
สาหร่ายพวงองุ่น ดงั น้ี

1.1 ตน้ ทุนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองุน่ เฉลี่ยตอ่ กล่อง
จากการศึกษา พบว่า มีตน้ ทุนในการผลิตเฉล่ีย 28.56 บาทต่อกล่อง ประกอบดว้ ย

ค่าวตั ถุดิบ 23.10 บาทต่อกล่อง ค่าแรงงาน 1.66 บาทต่อกล่อง และค่าใชจ้ ่ายในการผลิต 3.80
บาทต่อกลอ่ ง

38

1.2 ผลตอบแทนในการผลิตสลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่ เฉลี่ยตอ่ กล่อง
จากการศึกษา พบว่า มีกาไรข้นั ตน้ 9.63 บาทต่อกล่อง ประกอบดว้ ย รายไดจ้ าก

การจาหน่ายสลดั โรล 25 บาทต่อกล่อง สาหร่ายพวงองุ่น 35 บาทต่อกล่อง นาไปหกั ตน้ ทุนขาย
ซ่ึงมีค่าวตั ถุดิบ 13.34 บาทต่อกล่อง ค่าแรงงาน 0.53 บาทต่อกล่อง และค่าใชจ้ ่ายในการผลิต
1.50 บาทตอ่ กลอ่ ง

1.3 ความพงึ พอใจของผตู้ อบแบบสอบถามเก่ียวกบั สลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่
จากการศึกษา พบว่า ความพึงพอใจของผูต้ อบแบบสอบถามเกี่ยวกับสลัดโรล

สาหร่ายพวงองุ่นภาพรวมอยใู่ นระดบั มากที่สุด และเม่ือพิจารณาเป็นรายขอ้ ขอ้ ที่มีค่าเฉลี่ยสูงท่ีสุด
3 อนั ดบั แรก ไดแ้ ก่ ปัจจยั ดา้ นราคา ( ̅=5.00,S.D.=0.00) ปัจจยั ดา้ นบุคคล ( ̅=5.00,S.D.=0.00)
ปัจจยั ดา้ นการผลิต ( ̅=4.90,S.D.=0.36)

2. อภปิ รายผล

จากการสรุปผลการศึกษา มีประเด็นท่ีควรนามาอภิปรายผลดงั น้ี
1. ต้นทุนในการทาสลัดโรลสาหร่ายพวงองุ่น ประกอบด้วย 3 ส่วนท่ีสาคญั ได้แก่
ค่าวตั ถุดิบ ร้อยละ 80.89 ค่าแรงงานร้อยละ 5.81 ค่าใช้จ่ายในการผลิตร้อยละ 13.30 เห็นไดว้ า่
การทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นมีสัดส่วนของค่าแรงงานมากที่สุด ท้งั น้ีอาจเน่ืองมาจากการทา
สลัดโรลสาหร่ายพวงองุ่นต้องใช้ความประณีต ความละเอียด เพ่ือให้ได้สลัดโรลท่ีสวยงาม
กอ้ นเท่ากนั ซ่ึงตอ้ งใชเ้ วลาในการทาคอ่ นขา้ งนาน ประกอบกบั จานวนคนที่ ทาเพยี ง 3 คน ทาให้
ในแตล่ ะวนั ไม่สามารถทาไดใ้ นปริมาณที่มากข้นึ
2. ผ ล ต อ บ แ ท น ใ น ก า ร ท า ส ลัด โ ร ล ส า ห ร่ า ย พ ว ง อ งุ่ น มี ก า ไ ร ข้ัน ต้น เ ฉ ลี่ ย
31.44 บาทต่อกล่อง อตั รากาไรต่อต้นทุนขาย 47.60% และมีอัตรากาไรต่อยอดขาย 52.40%
จะได้เห็นว่ามีอตั รากาไรข้นั ตน้ ค่อนข้างสูงเมื่อเปรียบเทียบกับต้นทุนท่ีต้องจ่าย ในขณะที่เม่ือ
พิจารณาอตั รากาไรต่อยอดขายจะเห็นว่าใหผ้ ลตอบแทนค่อนขา้ งต่า ท้งั น้ีอาจเน่ืองมาจากมีตน้ ทุน
คา่ วตั ถุดิบท่ีคอ่ นขา้ งสูง

39

3. ข้อเสนอแนะ

1. ขอ้ เสนอแนะในการศึกษาคร้ังน้ี พบวา่ การทาสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่นมีสดั ส่วนของ
ตน้ ทุนค่าวตั ถุดิบสูงกวา่ ตน้ ทุนชนิดอ่ืน ผศู้ ึกษาจึงหาวิธีการทาท่ีช่วยเพิ่มปริมาณการผลิตต่อวนั ให้
มากข้ึน ซ่ึงจะทาใหม้ ีอตั ราผลกาไรข้นั ตน้ เมื่อเปรียบเทียบกบั ตน้ ทุนขายสูงข้นึ

2. ขอ้ เสนอแนะในการศึกษาคร้ังต่อไป
ค ว รศึ ก ษ า แ น ว ท า ง ก า รพัฒ น า รู ป แ บ บ ข อ ง ผ ลิ ต ภัณ ฑ์ ส ลัด โรล ส า ห ร่ า ย พ ว ง อ งุ่ น

เพ่อื เพม่ิ ปริมาณการผลิตต่อวนั และยอดขายใหส้ ูงข้นึ

40

บรรณานุกรม

ที่มาและความสาคญั ของสลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น , [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก :
https://www.rama.mahidol.ac.th [สืบคน้ เม่ือ 6 สิงหาคม 2563]

งานวจิ ยั เก่ียวกบั สลดั โรลสาหร่ายพวงองนุ่ สุพล ตนั่ สุวรรณ และคณะ, 2555 , [ออนไลน]์ เขา้ ถึง
ไดจ้ าก :

http://marinegiscenter.dmcr.go.th [สืบคน้ เมื่อ 13 สิงหาคม 2563]
Ratana Panyakom. (2016) , [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก :

http://greencaviarth.blogspot.com/2016/01/blog-post [สืบคน้ เมื่อ 13 สิงหาคม 2563]
จิรวฒุ ิ หลอมประโคม และ ประพล เปรมทองสุข, 2555 [ออนไลน์] เขา้ ถึงไดจ้ าก :

https://so02.tci-thaijo.org/index.php/human_ubu/article/view/85427 [สื บ ค้น เ ม่ื อ 1 3
สิงหาคม 2563

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามความพงึ พอใจของนกั ศึกษาทมี่ ีต่อการให้ความรู้เกย่ี วกบั
การผลติ สลดั โรลสาหร่ายพวงองุ่น