AFVC Annual report 2021

รายงานประจำ�ปี

ANNUAL REPORT

2564/2021

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์
กรมปศสุ ตั ว์

รายงานประจำ�ปี

ANNUAL REPORT

2564/2021

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์
กรมปศุสตั ว์

ANNUAL REPORT 2021

ค�ำน�ำ

PREFACE

กองควบคมุ อาหารและยาสตั ว์ เปน็ หนว่ ยงานหลกั ในการควบคมุ
ก�ำกับ ดูแล อาหารสัตว์ ยาสัตว์ และวตั ถุอันตรายทใี่ ช้ในด้านการปศสุ ัตว์
ให้มคี ุณภาพ ปลอดภยั และมมี าตรฐานในระดบั สากล โดยมกี ารพัฒนาวธิ ี
ปฏิบัติงานใหส้ ะดวก รวดเรว็ มีประสิทธิภาพ บคุ ลากรมจี ติ บริการ มีความ
โปร่งใส และปฏิบัติงานบนพ้ืนฐานของหลักวิชาการ อีกทั้งน�ำความรู้จาก
การศึกษาวิจัย ค้นคว้าและประดิษฐ์นวัตกรรมใหม่ เพ่ือเผยแพร่และ
ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ผู้ประกอบการ จึงท�ำให้หน่วยงานเป็นท่ียอมรับ
จากภาครัฐ และภาคเอกชน ทง้ั ในประเทศและต่างประเทศ
การจดั ทำ� รายงานประจำ� ปี 2564 ฉบบั นี้ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ สรปุ
ผลการด�ำเนินงาน โครงการ ผลงานวิจัย รวมถึงกิจกรรมด้านการพัฒนา
บุคลากรของหน่วยงาน และเผยแพร่ให้แก่ ผู้บริหาร บุคลากรด้านการ
ปศุสัตว์ และผ้ปู ระกอบการดา้ นอาหารสัตว์ ยาสตั ว์ และวัตถุอันตรายด้าน
การปศสุ ัตว์ เพื่อน�ำไปใชป้ ระโยชน์ต่อไป
กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือ
รายงานประจ�ำปี 2564 เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจในการศึกษา
ค้นคว้า และเปน็ ข้อมลู อ้างองิ แกท่ ุกทา่ น และขอขอบคณุ เจ้าหน้าท่ภี าครฐั
และเอกชนทุกท่านท่ีให้ความร่วมมือและสนับสนุนจนท�ำให้หนังสือเล่มน้ี
ประสบผลสำ� เร็จดว้ ยดี

Animal Feed and Veterinary Products Control

รายงานประจำ�ปี 2564

สารบัญ

CONTENTS

1. คณะผู้บรหิ าร 4
2. วิสัยทศั น์ พันธกจิ 5
3. โครงสร้าง 6
4. อตั ราก�ำลัง-งบประมาณ 8
5. กิจกรรม/โครงการส�ำคัญปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 9
- การด�ำเนนิ งานเพือ่ การเปิดตลาดการค้าสนิ คา้ ปศสุ ัตว์ (การนำ� เข้า-การสง่ ออก) 9
และการตรวจรับรองโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง 18
- เจรจาและท�ำขอ้ ตกลง เงอ่ื นไขการนำ� เขา้ -ส่งออกสนิ ค้าปศุสัตว ์ 21
ประเภทอาหารสตั ว์และวัตถุอนั ตรายดา้ นการปศุสตั ว์ 23
- การตรวจสอบอาหารสัตว์น�ำเข้า ณ ด่านตรวจสอบอาหารสตั ว ์ 27
- การด�ำเนนิ งานเก่ยี วกบั การส่งออกอาหารสตั ว ์ 29
- ระบบบริการอิเล็กทรอนิกสด์ ้านอาหารสัตวแ์ ละวตั ถอุ ันตรายด้านการปศสุ ตั ว์ 31
- กจิ กรรมใบอนุญาตอาหารสัตว์ควบคุมเฉพาะและใบส�ำคญั การขึน้ ทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ 37
- กจิ กรรมตรวจสอบตามพระราชบัญญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสัตว์ พ.ศ.2558 41
- กจิ กรรมแกไ้ ขปญั หาการใช้สารเร่งเน้ือแดง 43
- กิจกรรมการใหบ้ รกิ าร Mobile Lab 45
- การถา่ ยโอนภารกิจการตรวจประเมินระบบประกันคุณภาพอาหารสตั ว ์ 48
- รายงานสรุปการออกกฎหมายอนบุ ัญญัติตามพระราชบัญญตั คิ วบคุมคุณภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558 52
- กจิ กรรมเฝา้ ระวงั ตดิ ตาม และแกไ้ ขปญั หาการปนเปอ้ื นของสารพษิ จากเชอื้ ราในอาหารสตั วผ์ สมสำ� เรจ็ รปู 54
- กิจกรรมเฝา้ ระวัง ตดิ ตาม และแกไ้ ขปัญหาการปนเปือ้ นเช้อื แซลโมเนลลาในวตั ถุดิบอาหารสตั ว์ 58
และอาหารสตั ว์ผสมสำ� เร็จรูป สำ� หรับสัตวป์ ีก 60
- กิจกรรมเฝา้ ระวัง ติดตาม โรคอหวิ าต์แอฟริกาในสุกรในอาหารสตั ว์ 62
- กจิ กรรมเฝา้ ระวงั ตดิ ตาม การปนเป้ือนของสารพิษตกคา้ งในอาหารสตั วผ์ สมสำ� เร็จรปู
ส�ำหรบั ไก่และสุกร
- อาหารสัตว์ที่ผสมยา (Medicated feed)
- งานสัปดาหค์ วามตระหนกั รเู้ รอ่ื งการใช้ยาต้านจุลชีพโลกของประเทศไทย

6.ขอ้ มลู สถติ ิ 64
- การน�ำเข้า-ส่งออกอาหารสตั ว์ประจ�ำปี 2564 64
- การออกทะเบียนและใบอนญุ าตอาหารสตั ว์ ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 71
- การตรวจรบั รองโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 73
- ปริมาณและมลู ค่าการส่งออกวตั ถอุ นั ตราย ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 75

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

4

ANNUAL REPORT 2021

ผบู้ รหิ ารกรมปศสุ ตั ว์

นายสตั วแพทยส์ รวศิ ธานโี ต
อธบิ ดีกรมปศสุ ตั ว์

นายชยั วัฒน์ โยธคล นายโสภชั ย์ ชวาลกลุ
รองอธิบดีกรมปศสุ ัตว์ รองอธิบดีกรมปศุสัตว์

Animal Feed and Veterinary Products Control

5

รายงานประจำ�ปี 2564

คณะผู้บรหิ าร

นายรักไทย งามภักดิ์
ผ้อู ำ� นวยการกองควบคุมอาหารและยาสัตว์

นายธีระยทุ ธ สุทธจิ กั ร์ นายจิรวัฒน์ อรรคไกรสีห์ นายอดุลย์ เพมิ่ ผล นายบุญเสรมิ ปีตานนทช์ ยั
หวั หนา้ ฝ่ายบริหารทัว่ ไป หวั หน้ากล่มุ มาตรฐาน หัวหน้ากลมุ่ ทะเบียนและ หวั หนา้ กลมุ่ รับรองระบบ
ใบอนุญาตอาหารสัตว์
อาหารสัตว์ ประกันคณุ ภาพ

นางธรรมวรรณ หนุนไธสง นางสุดารัตน์ เจือจันทร์ นางจฬุ าพร ศรีหนา นางสาววนดิ า แจ้งประจักษ์
หัวหน้ากลุม่ ตรวจสอบ หัวหน้ากลมุ่ วัตถอุ ันตราย หวั หน้ากลุ่มยาสัตว์และ หวั หนา้ ควบคุมการน�ำเข้า
การจัดการเชอ้ื ดอ้ื ยา
อาหารสตั ว์ ดา้ นการปศสุ ัตว์ ส่งออกอาหารสตั ว์
ยาสัตว์ วัตถุอันตราย

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

6

ANNUAL REPORT 2021

วสิ ัยทัศน์ พนั ธกิจ

วิสยั ทศั น์
เป็นองค์กรควบคุมอาหารสตั ว์

ยาสตั ว์ และวตั ถอุ ันตราย
ดา้ นการปศสุ ัตว์

ให้มีคณุ ภาพและปลอดภยั
เพื่อน�ำสินค้าปศุสัตวไ์ ทยสสู่ ากล

พนั ธกิจ

1. ศึกษา ค้นคว้า วิเคราะห์ วิจัย และพัฒนา ตรวจสอบ รับรอง ผลิต น�ำเข้า-ส่งออก และขาย อาหารสัตว์
ยาสตั ว์ และวัตถอุ นั ตรายด้านการปศสุ ัตว์
2. ด�ำเนนิ การตรวจสอบ กำ� กบั ดแู ล ติดตามให้ผปู้ ระกอบการผลติ น�ำเขา้ - สง่ ออก ขาย อาหารสัตว์ ยาสตั ว์
และวตั ถอุ ันตรายด้านการปศุสตั ว์ ให้เปน็ ไปตามมาตรฐานและกฎหมายที่กำ� หนด
3. ดำ� เนนิ การตามแผนยทุ ธศาสตรก์ ารจดั การการดอื้ ยาตา้ นจลุ ชพี ประเทศไทย และเปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู เชอ้ื ดอื้ ยาดา้ น
การปศุสตั ว์ โดยประสานรวบรวมข้อมลู การดอ้ื ยาในสตั ว์ป่วย สัตวป์ กติ และสนิ ค้าปศสุ ัตว์จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
4. ด�ำเนินการเฝ้าระวังจัดท�ำระบบเตือนภัยในด้านความปลอดภัยและสุขอนามัยของอาหารสัตว์ ยาสัตว์ และ
วตั ถุอนั ตรายด้านการปศุสตั ว์ 
5. ใหค้ ำ� แนะน�ำกบั หนว่ ยงานท่เี กี่ยวข้อง และด�ำเนินการตามกฎหมายกบั ผ้ปู ระกอบการ ซ่งึ ผลติ น�ำเข้า-สง่ ออก
หรือขาย อาหารสัตว์ ยาสตั วแ์ ละวัตถุอันตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์ ซ่งึ ฝ่าฝนื กฎหมายวา่ ด้วยอาหารสัตว์ ยาสตั ว์ และกฎหมาย
วา่ ดว้ ยวัตถอุ ันตราย ตามท่ีไดร้ บั มอบอ�ำนาจไว้
6. ใหค้ �ำปรกึ ษา แนะน�ำ ฝึกอบรม และถ่ายทอดเทคโนโลยีเกยี่ วกับการผลติ และการใชอ้ าหารสตั ว์ ยาสัตวแ์ ละ
วตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศุสตั ว์

Animal Feed and Veterinary Products Control

7

รายงานประจำ�ปี 2564

โครงสรา้ ง

มอี �ำนาจหน้าที่ ดังตอ่ ไปนี้
1. ศึกษา ค้นคว้า วิเคราะห์ วจิ ัย และพัฒนา ระบบการผลติ การนำ� เข้า-ส่งออก และขาย อาหารสตั ว์ ยาสัตว์
และวตั ถอุ ันตรายดา้ นการปศุสตั ว์
2. ศึกษา คน้ ควา้ วิเคราะห์ วิจัย และพัฒนา ระบบการตรวจสอบ รับรอง และมาตรฐาน อาหารสัตว์ ยาสตั ว์
และวตั ถุอันตรายด้านการปศสุ ัตว์
3. ปฏบิ ัติงานตามกฎหมายในส่วนที่เก่ยี วกับ อาหารสตั ว์ ยาสัตว์ และวัตถอุ นั ตรายด้านการปศุสัตว์
4. ดำ� เนินการตรวจสอบ กำ� กับ ดูแล ติดตามใหผ้ ู้ประกอบการผลิต น�ำเขา้ - สง่ ออก ขาย อาหารสตั ว์ ยาสัตว์
และวัตถุอนั ตรายด้านการปศุสัตว์ ให้เปน็ ไปตามมาตรฐานและกฎหมายทก่ี �ำหนด
5. ใหค้ ำ� แนะน�ำกับหนว่ ยงานที่เกยี่ วขอ้ ง และด�ำเนนิ การตามกฎหมายกบั ผปู้ ระกอบการ ซงึ่ ผลิต น�ำเขา้ -ส่งออก
หรือขาย อาหารสตั ว์ ยาสัตว์ และวัตถุอนั ตรายด้านการปศสุ ตั ว์ ซง่ึ ฝ่าฝืนกฎหมายวา่ ดว้ ยอาหารสตั ว์ ยาสตั ว์ และกฎหมาย
วา่ ด้วยวัตถุอันตราย ตามทีไ่ ดร้ บั มอบอ�ำนาจไว้
6. นำ� ระบบประกนั คณุ ภาพมาใชใ้ นการกำ� กบั ดแู ลผู้ประกอบการผลิตอาหารสัตว์ ยาสัตว์ และ วัตถุอนั ตราย
ดา้ นการปศสุ ัตว์
7. ด�ำเนินการเฝ้าระวังจัดท�ำระบบเตือนภัยในด้านความปลอดภัยและสุขอนามัยของอาหารสัตว์ ยาสัตว์ และ
วัตถอุ นั ตรายด้านการปศุสัตว์
8. ด�ำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์การจัดการการดื้อยาต้านจุลชีพประเทศไทย และเป็นศูนย์ข้อมูลเชื้อดื้อยา
ด้านการปศุสตั ว์ โดยประสานรวบรวมข้อมลู การดื้อยาในสัตวป์ ่วย สัตวป์ กติ และสนิ คา้ ปศสุ ัตวจ์ ากหน่วยงานทเี่ ก่ียวขอ้ ง
9. ให้ค�ำปรึกษา แนะน�ำ ฝึกอบรม และถ่ายทอดเทคโนโลยเี กย่ี วกบั การผลติ และการใชอ้ าหารสตั ว์ ยาสตั วแ์ ละ
วัตถุอันตรายดา้ นการปศุสัตว์
10. ปฏิบัติงานร่วมกับ หรือสนับสนนุ การปฏบิ ัติงานของหนว่ ยงานอื่นทีเ่ กีย่ วข้องหรือท่ีได้รับมอบหมาย

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

8

ANNUAL REPORT 2021

Animal Feed and Veterinary Products Control
อยส. ประกอบด้วย 7 กลุ่ม 1 ฝา่ ย ซง่ึ แตล่ ะกลมุ่ /ฝา่ ย มภี ารกจิ ดงั น้ี
กองควบคุมอาหารและยาสตั ว์

ฝ่ายบรหิ ารทั่วไป กล่มุ ทะเบียนและ กล่มุ วัตถุอนั ตราย กลุ่มรบั รองระบบ กลุ่มมาตรฐาน กลุม่ ควบคุม กลุ่มยาสตั ว์และ กลมุ่ ตรวจสอบ
ใบอนญุ าตอาหารสตั ว์ ดา้ นการปศุสัตว์ ประกันคณุ ภาพ อาหารสตั ว์ การน�ำเข้า – ส่งออก การจัดการเชือ้ ดือ้ ยา อาหารสตั ว์ ยาสตั ว์
และวตั ถอุ นั ตราย
อาหารสตั ว์

1. ดำ� เนนิ งานเกยี่ วกบั การจดั ทำ� 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั และพฒั นา 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั พฒั นาระบบ 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั และพฒั นา 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั เพอ่ื กำ� หนด 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั และพฒั นา 1. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั เกย่ี วกบั ยา 1. ศกึ ษา วเิ คราะห์ วจิ ยั ระบบการ
แผนงบประมาณ เรง่ รดั ตดิ ตาม ระบบการออกใบอนญุ าตผลติ นำ� ควบคมุ และกำ� กบั ดแู ลวตั ถุ ระบบการรบั รองระบบประกนั มาตรฐานอาหารสตั วใ์ หเ้ ปน็ ไป เกย่ี วกบั กฎหมาย และขอ้ กำ� หนด สตั ว์ อาหารสตั วท์ ผ่ี สมยา และ ตรวจสอบอาหารสตั ว์ ยาสตั วแ์ ละ
ประเมนิ ผลการปฏบิ ตั งิ าน รวม เขา้ ขาย และขน้ึ ทะเบยี นอาหาร อนั ตรายดา้ นการปศสุ ตั วใ์ หเ้ ปน็ คณุ ภาพ ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั อาหาร ตามหลกั สากล ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การคา้ ระหวา่ ง การจดั การเชอื้ ดอื้ ยา วตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์
ถงึ ตวั ชวี้ ดั ของกองควบคมุ อาหาร สตั วใ์ หเ้ ปน็ ไปตามหลกั สากล ไปตามหลกั มาตรฐาน สตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการ 2. กำ� หนดมาตรฐานอาหารสตั วใ์ ห้ ประเทศดา้ นอาหารสตั ว์ ระบบ 2. กำ� กบั ดแู ลการใชย้ าสตั ว์ และ
และยาสตั ว์ ปศสุ ตั วใ์ หเ้ ปน็ ไปตามหลกั สากล เปน็ ไปตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการ การควบคมุ อาหารสตั วน์ ำ� เขา้ -สง่ อาหารสตั วท์ ผ่ี สมยา ใหเ้ ปน็ ไป 2. ตดิ ตาม ตรวจสอบผปู้ ระกอบ
2. ดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั ใบอนญุ าต 2. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั เพอื่ กำ� หนด ควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ และ ออกราชอาณาจกั ร ตามกฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ้ ง และ การดา้ นอาหารสตั ว์ ยาสตั ว์ วตั ถุ
2. ดำ� เนนิ การเกยี่ วกบั งานดา้ น ผลติ นำ� เขา้ และขายอาหาร มาตรฐานวตั ถอุ นั ตรายดา้ น 2. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั และสรา้ งองค์ มาตรฐานสากล 2. ควบคมุ กำ� กบั ดแู ลเกยี่ วกบั การ มาตรฐานสากล อนั ตรายดา้ นการ ปศสุ ตั วใ์ ห้
สารบรรณ การเงนิ งานพสั ดุ การ สตั วค์ วบคมุ เฉพาะใหเ้ ปน็ ไป การปศสุ ตั ว์ ใหเ้ ปน็ ไปตามหลกั ความรู้ เพอ่ื พฒั นาและกำ� หนด 3. พจิ ารณา รว่ มมอื ประสานงาน นำ� เขา้ -สง่ ออกอาหารสตั วใ์ ห้ 3. บรหิ ารจดั การเกยี่ วกบั การเฝา้ ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย และบงั คบั
บรหิ ารงานบคุ คล และงานธรุ การ ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการควบคมุ มาตรฐาน กฎ ระเบยี บ ทเี่ กย่ี วกบั มาตรฐาน หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งทง้ั ในและ เปน็ ไปตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ แกไ้ ข ใชก้ ฎหมายทกี่ องควบคมุ อาหาร
คณุ ภาพอาหารสตั ว์ ระบบประกนั คณุ ภาพตาม ตา่ งประเทศเกยี่ วกบั มาตรฐาน ควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั วแ์ ละ ปญั หาเชอ้ื ดอื้ ยา และยาสตั วร์ บั ผดิ ชอบ
3. จดั การฝกึ อบรม สมั มนา พฒั นา 3. ศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั นวตั กรรม มาตรฐานสากล อาหารสตั ว์ กฎหมายระหวา่ งประเทศดา้ น 4. ขบั เคลอื่ นการปฏบิ ตั งิ านใหเ้ ปน็
บคุ ลากรภาครฐั และภาคเอกชน 3. ดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั ทะเบยี น ใหม่ ๆ ของสารเคมที เ่ี ปน็ 4. ศกึ ษา คน้ ควา้ วเิ คราะห์ วจิ ยั และ การนำ� เขา้ -สง่ ออกอาหารสตั ว์ ไปตามแผนยทุ ธศาสตรว์ า่ ดว้ ย 3. บรหิ ารจดั การกจิ กรรมแกไ้ ข
ทเี่ กย่ี วขอ้ ง โดยประสานงานกบั อาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะทง้ั การ ประโยชนต์ อ่ งานวตั ถอุ นั ตราย 3. จดั ทำ� แผน และตรวจประเมนิ เพอื่ พฒั นาเกยี่ วกบั กฎหมายวา่ ดว้ ย 3. เจรจา และทำ� ขอ้ ตกลง เงอ่ื นไขในการ การจดั การการดอื้ ยาตา้ นจลุ ชพี ปญั หาการใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดง
กลมุ่ ทเี่ กย่ี วขอ้ ง ขนึ้ ทะเบยี น การแกไ้ ขทะเบยี น ดา้ นการปศสุ ตั ว์ ใหก้ ารรบั รอง การตรวจตดิ ตาม การควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว ์ นำ� เขา้ -สง่ ออก สนิ คา้ ดา้ นอาหารสตั ว์ ประเทศไทย
และการออกใบแทน และการตอ่ อายกุ ารรบั รอง ระบบ 5. พจิ ารณา แกไ้ ข ปรบั ปรงุ พระ 4. ประสานงานกบั หนว่ ยงานท่ี 5. ประสานงานกบั หนว่ ยงานที่ 4. บรหิ ารจดั การโครงการพฒั นา
4. รวบรวมขอ้ มลู ดา้ นอาหารสตั ว์ ยา 4. ดำ� เนนิ การเกยี่ วกบั ใบอนญุ าต ประกนั คณุ ภาพทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั ราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพ เกยี่ วขอ้ งทงั้ ในและตา่ งประเทศใน เกย่ี วขอ้ งกบั มาตรฐานยาสตั วแ์ ละ ศกั ยภาพหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเคลอื่ นที่
สตั ว์ และวตั ถอุ นั ตราย จากทกุ 4. ตดิ ตาม ตรวจสอบ กำ� กบั ดแู ล ผลติ นำ� เขา้ -สง่ ออก และการมไี ว้ อาหารสตั ว์ และวตั ถอุ นั ตราย อาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558 รวมถงึ การตรวจรบั รองเพอื่ การนำ� เขา้ -สง่ การจดั การเชอื้ ดอ้ื ยา (Mobile Lab)
ฝา่ ยเพอ่ื นำ� มาเกบ็ เปน็ ฐานขอ้ มลู และประเมนิ ผปู้ ระกอบการทข่ี อ ในครอบครอง วตั ถอุ นั ตรายดา้ น ดา้ นการปศสุ ตั ว ์ กฎหมายลำ� ดบั รองใหเ้ หมาะสม ออกอาหารสตั ว์ 6. ถา่ ยทอดเทคโนโลยดี า้ นการใชย้ า
และวเิ คราะห์ สงั เคราะห์ เพอื่ อนญุ าตผลติ นำ� เขา้ และ ขาย การปศสุ ตั ว์ กบั สถานการณ์ 5. ดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั เอกสารตา่ งๆ สตั วใ์ หแ้ กผ่ เู้ กย่ี วขอ้ ง 5. วางระบบและดำ� เนนิ การตรวจ
เสนอผบู้ งั คบั บญั ชา อาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ 4. จดั ทำ� แผน และตรวจประเมนิ เพอื่ 6. ใหค้ ำ� แนะนำ� ความรู้ เพม่ิ และใบรบั รองทเ่ี กยี่ วขอ้ งดา้ น 7. ปฏบิ ตั งิ านอนื่ ๆ ตามทไี่ ดร้ บั มอบ สอบอาหารสตั ว์ ยาสตั ว์ และวตั ถุ
5. ดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั การขนึ้ ใหก้ ารรบั รอง และการตอ่ อายุ ประสทิ ธภิ าพเจา้ หนา้ ทที่ งั้ การนำ� เขา้ -สง่ ออกอาหารสตั ว์ หมาย อนั ตรายดา้ นการปศสุ ตั วภ์ ายหลงั
5. พฒั นาระบบการจดั เกบ็ ขอ้ มลู 5. ตดิ ตาม กำ� กบั ดแู ล และใหค้ ำ� ทะเบยี น การผลติ การนำ� เขา้ การรบั รองแหลง่ ผลติ อาหารสตั ว์ สว่ นกลางและภมู ภิ าคเกย่ี วกบั 6. บรหิ ารจดั การโครงการพฒั นา การออกสตู่ ลาด (Post Marketing)
และสามารถนำ� มาใชใ้ หเ้ กดิ ปรกึ ษาแกเ่ จา้ หนา้ ทใ่ี นภมู ภิ าค การสง่ ออก และการมไี วใ้ นครอบ ตา่ งประเทศ มาตรฐานอาหารสตั ว์ ระบบเชอ่ื มโยงขอ้ มลู ระบบ
ประโยชนใ์ นการวางแผนการ เกย่ี วกบั การออกใบอนญุ าต ตอ่ ครองวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการ 7. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไี่ ดร้ บั มอบ National Single Window (NSW) 6. วางระบบการตดิ ตามและ
ปฏบิ ตั งิ าน อายใุ บอนญุ าตตา่ ง ๆ ใหเ้ ปน็ ไป ปศสุ ตั ว์ 5. ยกระดบั มาตรฐานการตรวจรบั รอง หมาย 7. ประเมนิ ความเสยี่ งการนำ� เขา้ สอบสวนหาสาเหตเุ กย่ี วกบั การได้
ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการควบคมุ ระบบประกนั คณุ ภาพ และกำ� กบั อาหารสตั ว์ (Import Risk Assessment) รบั รายงานผลการตรวจวเิ คราะห์
6. พฒั นา ปรบั ปรงุ เวบ็ ไซตแ์ ละเผย คณุ ภาพอาหารสตั ว์ 6. ดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั ใบแจง้ ดแู ลเจา้ หนา้ ทท่ี ไ่ี ดร้ บั การถา่ ยโอน 8. ใหค้ ำ� ปรกึ ษา และถา่ ยทอด ทไ่ี มเ่ ปน็ ไปตามเกณฑท์ ก่ี ำ� หนด
แพรข่ อ้ มลู กองควบคมุ อาหารและ ประเภทตา่ ง ๆ ของวตั ถอุ นั ตราย ภารกจิ ในการตรวจประเมนิ เทคโนโลยเี กย่ี วกบั การนำ� เขา้ -สง่
ยาสตั วใ์ หเ้ ปน็ ปจั จบุ นั 6. ถา่ ยทอดเทคโนโลยเี กย่ี วกบั ดา้ นการปศสุ ตั ว์ ออกอาหารสตั ว์ และขอ้ กำ� หนด 7. จดั ชดุ เฉพาะกจิ เพอื่ ปฏบิ ตั กิ าร
กระบวนการผลติ ตรวจสอบ การ 6. พฒั นาศกั ยภาพผตู้ รวจประเมนิ เฝา้ ระวงั ควบคมุ การผลติ นำ� เขา้
7. จดั รณรงคแ์ ละสรา้ งความรว่ มมอื ปรบั ปรงุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ 7. ประสานงานกบั หนว่ ยงานที่ พรอ้ มมกี ารทบทวนความรเู้ ปน็ ขาย อาหารสตั ว์ ยาสตั ว์ และวตั ถุ
ในองคก์ ร ภายใตก้ จิ กรรม 5ส. เกย่ี วขอ้ งในการดำ� เนนิ งานเกยี่ ว ระยะ ๆ และจดั เกบ็ ประวตั ขิ องผู้ อนั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์ และ
7. ปฏบิ ตั งิ านอนื่ ๆ ตามทไี่ ดร้ บั มอบ กบั วตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์ ตรวจประเมนิ ทง้ั Lead Auditor ลงพนื้ ทปี่ ฏบิ ตั กิ ารในรปู แบบ
8. จดั ยานพาหนะใหส้ อดคลอ้ งกบั หมาย และ Auditor การเคลอ่ื นทเ่ี รว็ ในการบงั คบั ใช้
แผนปฏบิ ตั งิ านของแตล่ ะฝา่ ย 8. ถา่ ยทอดเทคโนโลยี ใหค้ ำ� ปรกึ ษา กฎหมาย
อยา่ งเหมาะสม พรอ้ มบำ� รงุ และขอ้ แนะนำ� วตั ถอุ นั ตรายดา้ น 7. อบรมเจา้ หนา้ ทแ่ี ละผปู้ ระกอบ เงอ่ื นไข กฎ ระเบยี บทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
รกั ษายานพาหนะ อาคารสถาน การปศสุ ตั ว์ การทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั ระบบประกนั กบั การคา้ ระหวา่ งประเทศ แก่ 8. ถา่ ยทอดเทคโนโลยใี นการปฏบิ ตั ิ
ท่ี วสั ดคุ รภุ ณั ฑใ์ หม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ คณุ ภาพ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ี ผปู้ ระกอบ งานทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การตรวจสอบ
สะอาด ปลอดภยั อยเู่ สมอ 9. ศกึ ษาและตดิ ตามผลติ ภณั ฑว์ ตั ถุ การ และหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งทงั้ อาหารสตั ว์ ยาสตั ว์ และวตั ถุ
อนั ตรายดา้ นการปศสุ ตั วเ์ กยี่ วกบั 8. ถา่ ยทอดเทคโนโลยี ใหค้ ำ� ปรกึ ษา ภายในและตา่ งประเทศ อนั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์
9. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไ่ี ดร้ บั มอบ สว่ นประกอบตลอดจนคณุ ภาพ แนะนำ� ดา้ นระบบประกนั คณุ ภาพ 9. พจิ ารณา แกไ้ ขปญั หา อปุ สรรค
หมาย มาตรฐานใหเ้ ปน็ ไปตามทข่ี นึ้ และการตรวจประเมนิ ดา้ น 9. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไี่ ดร้ บั มอบ
ทะเบยี น อาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ น หมาย
การปศสุ ตั ว์ ตา่ ง ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การคา้
10. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไี่ ดร้ บั มอบ อาหารสตั ว์ ระหวา่ งประเทศ
หมาย 9. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไ่ี ดร้ บั มอบ 10. ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ๆ ตามทไ่ี ดร้ บั มอบ
หมาย
หมาย

9

รายงานประจำ�ปี 2564

อตั รากำ� ลงั เจา้ หนา้ ท่ี อยส. จำ� นวน 84 คน มดี งั น้ี

จา้ งเหมาบรกิ าร 26 คน ข้าราชการ 35 คน

พนกั งานราชการ 26 คน ลกู จา้ งประจ�ำ 1 คน

พนกั งานราชการ จำ� นวน 26 คน

ขา้ ราชการ จำ� นวน 35 คน จำ� แนกเปน็ นายสัตวแพทย์ 4 คน
นักวชิ าการสัตวบาล 11 คน
จำ� แนกเป็น นายสัตวแพทย ์ 11 คน นกั วิทยาศาสตร ์ 4 คน
นักวชิ าการสตั วบาล 20 คน นักจดั การงานทั่วไป 2 คน
เภสชั กร 1 คน เจา้ พนกั งานธุรการ 3 คน
เจ้าพนักงานธรุ การ 3 คน เจ้าพนกั งานสัตวบาล 2 คน

ลูกจ้างประจ�ำ จำ� นวน 1 คน
จ�ำแนกเปน็ พนกั งานธุรการ ส.4 1 คน

จา้ งเหมาบริการ จ�ำนวน 26 คน

จ�ำแนกเป็น จา้ งเหมานักวิชาการสัตวบาล 10 คน จ้างเหมาบรกิ ารขบั รถยนต ์ 2 คน
จ้างเหมาบริการระบบประกนั คุณภาพ 1 คน จ้างเหมาบริการทำ� ความสะอาด 2 คน
จ้างเหมาบริการด้านสารสนเทศ 2 คน จา้ งเหมาบริการดูแลสวน 1 คน
จ้างเหมาบริการด้านบริหารทั่วไป 7 คน จา้ งเหมาบรกิ ารรักษาความปลอดภัย 1 คน

งบประมาณ งบประมาณประจ�ำปี พ.ศ.2564 รวมทั้งส้นิ 60,295,100 บาท
กจิ กรรมตรวจสอบรบั รองคณุ ภาพสินคา้ ปศสุ ตั ว ์ 49,976,800 บาท
กิจกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร 2,798,800 บาท
กจิ กรรมบุคลากรภาครฐั 7,519,500 บาท

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

10

ANNUAL REPORT 2021

รายงานผลการดำ� เนนิ งานประจำ� ปี 2564

1. การด�ำเนนิ งานเพอ่ื การเปดิ ตลาดการคา้ สนิ คา้ ปศสุ ตั ว์ (การน�ำเขา้ -การสง่ ออก) และ
การตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง

การตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง เปน็ ภารกจิ ทส่ี ำ� คญั ของกองควบคมุ อาหารและยาสตั ว์
เพอื่ เปน็ การกำ� กบั ดแู ลคณุ ภาพอาหารสตั วก์ อ่ นการน�ำเขา้ มาผลติ อาหารเลยี้ งปศสุ ตั ว์ หรอื อาหารสตั วเ์ ลยี้ งเพอ่ื การจดั จ�ำหนา่ ย
ในประเทศ และการส่งออกไปยังต่างประเทศ เพ่ือให้ม่ันใจว่าวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ได้จากสัตว์น�ำเข้านั้น มีคุณภาพดีและ
มีความปลอดภัย ซึง่ ด�ำเนินการภายใตป้ ระกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และประกาศกรมปศสุ ตั วท์ เ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ขน้ั ตอน
การน�ำเข้าอาหารสัตว์ที่ได้จากสัตว์จากต่างประเทศและการตรวจรับรองแหล่งผลิตอาหารสัตว์ ณ ประเทศต้นทาง ซึ่งผล
การดำ� เนนิ งานมรี ายละเอยี ด ดงั น้ี

1.1 การเปิดตลาดการค้าสนิ คา้ ปศสุ ัตว์ประเภทอาหารสตั วเ์ พ่ือการน�ำเขา้ มายังประเทศไทย
1.1.1 ประเทศทีม่ ีความประสงคข์ อเปิดตลาดการคา้ สนิ คา้ ปศุสัตว์มีจำ� นวน 8 ประเทศ ได้แก่ สาธารณรฐั
เกาหลี (เกาหลใี ต้), เม็กซโิ ก, โรมาเนยี , ตูนีเซยี , ไอรแ์ ลนด์, ชิล,ี ยเู ครน, สวีเดน รายละเอยี ดดังตารางดา้ นลา่ งน้ี

ประเทศ ขอบขา่ ยสนิ ค้า สถานะ
สาธารณรฐั เกาหลี Poultry processed animal proteins ด�ำเนนิ การเสรจ็ สิน้ แล้ว
- Bovine blood by-products meal ก�ำลงั อยรู่ ะหว่างด�ำเนินการ
เม็กซโิ ก - Bovine plasma powder
โรมาเนยี Processed animal proteins กำ� ลังอยู่ระหวา่ งดำ� เนินการ
ตนู ีเซีย Poultry processed animal proteins กำ� ลงั อยรู่ ะหว่างด�ำเนินการ
- Bovine processed animal proteins ก�ำลังอยรู่ ะหวา่ งด�ำเนนิ การ
ไอร์แลนด์ - Ovine processed animal proteins
- Poultry processed animal proteins กำ� ลงั อยรู่ ะหว่างด�ำเนนิ การ
ชลิ ี - Multi-Species PAPs
ยูเครน - Bovine blood by-products meal กำ� ลงั อยู่ระหวา่ งดำ� เนินการ
สวเี ดน - Bovine plasma powder ก�ำลังอยรู่ ะหว่างด�ำเนนิ การ
Poultry processed animal proteins
Feed or animal food ข้อมลู ณ วนั ท่ี 30 ธนั วาคม 2564

Animal Feed and Veterinary Products Control

11

รายงานประจำ�ปี 2564

1.1.2 ประเทศทมี่ คี วามประสงคข์ อรบั การตรวจรบั รองแหลง่ ผลติ อาหารสตั วแ์ บบรายระบบและกรมปศสุ ตั ว์
ได้ดำ� เนินการจดั ท�ำ Fact Finding Visit เรยี บรอ้ ยแล้ว มีจ�ำนวน 6 ประเทศ ไดแ้ ก่ เบลเยียม ออสเตรเลยี นวิ ซีแลนด์ สเปน
สหราชอาณาจักร และสหรฐั อเมริกา รายละเอียดดงั ตารางดา้ นลา่ งนี้

ประเทศ ขอบข่ายสนิ คา้ สถานะ

เบลเยียม Poultry processed animal proteins กำ� ลังอยรู่ ะหวา่ งดำ� เนนิ การ

ออสเตรเลยี - Meat and bone meal กำ� ลงั อยู่ระหว่างดำ� เนนิ การ
- Tallow
- Blood meal

นิวซีแลนด์ - Bovine meat and bone meal กำ� ลงั อยรู่ ะหว่างดำ� เนินการ
- Ovine meat and bone meal
- Bovine/Ovine meat and bone meal
- Poultry by-products meal
- Feather meal

สหราชอาณาจักร - Porcine processed animal proteins ก�ำลังอยรู่ ะหวา่ งด�ำเนนิ การ
- Poultry meal/Poultry by-products meal
- Feather meal
- Poultry blood meal
- Poultry Fat

สหรัฐอเมริกา Non-ruminant rendered meal and blood กำ� ลังอยรู่ ะหวา่ งดำ� เนินการ
- Porcine meat and bone meal
- Spray-dried porcine plasma
- Poultry meal/Poultry by-products meal
- Feather meal
- Poultry blood meal
- Spray-dried egg powder

สเปน - Poultry processed animal protein กำ� ลงั อยูร่ ะหวา่ งดำ� เนนิ การ
- Porcine processed animal protein

ขอ้ มูล ณ วันที่ 30 ธันวาคม 2564
1.2 การเปิดตลาดการคา้ สนิ ค้าปศุสัตว์ประเภทอาหารสตั ว์เพอ่ื การส่งออกจากประเทศไทย
1.2.1 ประเทศปลายทางทไ่ี ทยขอเปดิ ตลาดเพื่อการส่งออกอาหารสัตว์ มีจำ� นวน 2 ประเทศและ 1 สหภาพ
เศรษฐกจิ ไดแ้ ก่ สาธารณรฐั ประชาชนจีน, เมก็ ซโิ ก และสหภาพยโุ รป

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

12

ANNUAL REPORT 2021

ประเทศ ขอบข่ายสนิ ค้า สถานะ
สารถนอมคุณภาพอาหารสตั ว์ ชนดิ Pink ดำ� เนนิ การเสรจ็ ส้ินแล้ว
สาธารณรัฐประชาชนจีน
Solution (ชอ่ื การค้า Preserve-M) กำ� ลังอย่รู ะหว่างด�ำเนนิ การ
เม็กซิโก สารถนอมคุณภาพอาหารสตั ว์ท่มี ีทีม่ าจาก
สหภาพยโุ รป กรดแลคติก (ขยายขอบขา่ ยการส่งออก) กำ� ลังอยรู่ ะหวา่ งด�ำเนินการ
ธญั พชื อาหารสตั ว์ ประเภทกากถ่วั เหลอื ง, กำ� ลงั อยรู่ ะหว่างด�ำเนินการ
กากถว่ั เหลอื งหมกั (Fermented Soybean Meal) กำ� ลังอยรู่ ะหวา่ งด�ำเนนิ การ
ขอ้ มูล ณ วนั ท่ี 30 ธันวาคม 2564
ปลาป่น
โปรตีนทางเลือกท่ไี ด้จากแมลง

สำ� หรับใช้เป็นอาหารสตั ว์

1.3 ผลการด�ำเนินการตรวจรบั รองโรงงานผลิตอาหารสัตว์ ณ ประเทศตน้ ทาง ระหวา่ งปี 2562-2564
ผลการดำ� เนนิ งานระหว่างปี 2562-2564 มจี ำ� นวนโรงงานผลติ อาหารสัตวแ์ ห่งใหม่ท่ไี ด้รับการตรวจรบั รอง
จำ� นวน 35 โรงงาน โรงงานผลติ อาหารสัตวท์ ไ่ี ดร้ ับการตรวจรับรองเพือ่ ต่ออายุ จ�ำนวน 25 โรงงาน รวมทั้งสนิ้ 60 โรงงาน

1

รปู ที่ 1 แสดงจำ� นวนโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง แยกประเภทตามการตรวจรบั รองใหมแ่ ละการตรวจรบั รอง
เพอื่ ตอ่ อายโุ ดยกรมปศุสัตว์ ในชว่ งปี 2562-2564

16

14

จานวนโรงงาน 12

10 12
3
8

61 3 676
4
25 3 4 11
0 2 213 สเปน ออสเตรเลยี บราซลิ เบลเยียม โปรตุเกส
ฝรงั่ เศส เยอรมนั โปแลนด์ จนี อติ าลี ฟินแลนด์ อเมรกิ า

ประเทศผู้สง่ ออก

ตรวจรับรองต่ออายุ ตรวจรับรองใหม่

8 หมายเหตุ : ขอ้ มูล ณ วันท่ี 30 ธนั วาคม 2564

7

ตารางที่ 1 แสดงจ6�ำนวนโรงงานผลิตอาหารสัตว์ ณ ประเทศต5้นทางแห่งใหม่ท่ีได้รับการตรวจรับรองและโรงงานผลิต
อาหาร5สตั ว์ที่ไดร้ ับการตรวจรบั รองเพอื่ ต่ออายจุ ากกรมปศสุ ตั วใ์ นปี 26562
จานวนโรงงาน
1. ตตรรววจจรรบับั รรจออ�ำงงนโเพรว4312งอ่ืนงตาโร่อนงอใงหาายมนุ ่ผ4ลิตอาหารสัตว11์ 1031 ประเทศ ตรวจรบั รองตอ่ อายุ
2. เครอื รฐั ออสเตรเลยี , สหรัฐตอรวเจมรบั รรกิองาให,มส่ เปน,
2 สหพนั ธ์สาธารณรฐั บราซลิ

0 รวม 21 โรงงาน สหรฐั อเมริกา สเปน 4 ประเทศ
เครอื รัฐออสเตรเลีย หมาบยราเซหิลตุ : ข้อมลู ณ วันท่ี 30 ธันวาคม 2564

ประเทศผูส้ ง่ ออก หมายเหต:ุ ข้อมลู ณ วันที่ 28 ตลุ าคม 2563

Animal Feed and Veterinary Products Control

12จานวนโรงงาน
จานวนโรงงาน
13รูปท่ี 4 เแพ11ส2042608อ่ื ดตงอ่จ1068420ฝำ�อรนาง่ั15เยวศฝสนุโรดง่ั15โเศรยสงเกยงอร33ารมเมนยันปอผ33รมศลนั ุสติโปตั อแ4โลวาปน์แห4ดใล์นนาดรช์ สว่ ตัจง2นี วปจ2นี์ ีณ25ปต6รอรว2อิตจะ2ติรา2ับาเลลทรี ีอศงตตอ่ฟฟอินน้ินปาปแแย1ร1รทลลุะะนนเเาททดดงศ์ศ์ ผผตแู้สสู้อรง่อยว่งเอม1เจอ3อมก1ร2ร3อกริก2ับปกกิาราอรงใะหเมสภ่เ36สปทเน36ปตน าออมสอกเอ7ตสารเเรล7ตียรตเลรียบวรจ6าซบริลรรบั 6าซาริลเยอบลงง1เยใเียาหบมลนม1เยแ่ปโยี ปมลรร1ตะะุเกกจโสปาำ�รร1ตปุเตกีสร2ว5จร6บั 4รอง
ตรวจรับรองต่ออายุ ตรวจรับรองใหม่
8

87 5
6
จานวนโรงงาน 7 5 5 6
6 4
จานวนโรงงาน 6 ตรวจรับรองตอ่ อายุ
53 4 1
ตรวจรบั รองใหม่
42 4 3
ตรวจรับรองตอ่ อายุ
31 เครอื รัฐออสเตรเลีย 12 ตรวจรับรองใหม่
3
20 บราซิล
สหรฐั อเมริกา สเป2น หมายเหต:ุ ข้อมูล ณ วันท่ี 28 ตุลาคม 2563
1
ประเทศผู้สง่ ออก หมายเบหรตาซุ ิล: ข้อมูล ณ วันที่ 30 ธันวาคม 2564
0
เครอื รัฐออสเตรเลยี สหรฐั อเมรกิ า สเปน

ประเทศผ้สู ่งออก หมายเหต:ุ ข้อมลู ณ วันที่ 28 ตุลาคม 2563

รูปที่ 5 อแสาหดางรจส�ำัตนววเ์นลโี้ยรงงงใานนชผ่วลงปิตีอ12า5ห16า2ร1สัตว์ ณ ประเทศต้นทาง แยกประเภทตามที่มาของวัตถุดิบรายชนิดสัตว์รวมถึง
1
1 12 โรงงานผลิตอาหารสัตว์ทม่ี าจากสัตวป์ ีก
11 1 โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ่มี จี ากสุกร
14 โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ีม่ าจากโค
1 โรงงานผลิตอาหารสัตวท์ ีม่ าจากสตั ว์ปีก-สุกร

โโโรรรโโโงงงรรรงงงงงงาาางงงนนนาาาผผผนนนลลลผผผตติติิ ลลลอออิติตติ าาาอออหหหาาาาาาหหหรรรสสสาาาัตตัตัรรรวววสสส์ท์ทท์ตัััตตม่ีมี่ม่ี วววาาาท์์ทท์ จจจีม่ม่ีี่มาาาาีจากกกจจสสสากาาัตุกตั กกรววส-์์ปปโสกุโคคีกกีัตร--วโส์ปคกุ กีร-โค
โรงงานผลิตอาหารสตั ว์ท่ีมาจากสัตว์ปกี -สุกร
4 12 โรงงานผลิตอาหารสัตว์ที่มาจากสัตว์ปกี -โค

โรงงานผลติ อาหารสัตว์ที่มาจากสกุ ร-โค
โรงงานผลิตอาหารสตั ว์ที่มาจากสัตวป์ ีก-สุกร-โค

หมายเหตุ : ขอ้ มลู ณ วันท่ี 30 ธนั วาคม 2564

ตารางที่ 2 แสดงจ�ำนวนโรงงานผลิตอาหารสัตว์ ณ ประเทศต้นทางแห่งใหม่ที่ได้รับการตรวจรับรองและโรงงานผลิต
อาหารสัตว์ทไ่ี ด้รบั การตรวจรบั รองเพื่อต่ออายุจากกรมปศสุ ัตวใ์ นปี 2563

จำ� นวนโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ ประเทศ
สาธารณรัฐประชาชนจนี , เยอรมนี, โปแลนด์, ฝรงั่ เศส,
1. ตรวจรบั รองโรงงานใหม่ 11 อิตาลี, สหรฐั อเมริกา, สเปน และเครอื รฐั ออสเตรเลีย

2. ตรวจรบั รองเพ่อื ต่ออายุ 12 8 ประเทศ
หมายเหตุ : ขอ้ มลู ณ วนั ที่ 30 ธนั วาคม 2564
รวม 23 โรงงาน

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

โรงงานผลิตอาหารสัตวท ่ไี ดร ับการตรวจรบั รองเพือ่ ตอ อายุจากกรมปศสุ ัตวในป 2563

14 จาํ นวนโรงงานผลิตอาหารสัตว ประเทศ
ANNUAL21R..ตตEรรPววจOจรรบัRับรTรออ2งงเ0พโรือ่2งตง1าอนอใาหยมุ  11 สาธารณรฐั ประชาชนจีน, เยอรมน,ี โปแลนด, ฝร่ังเศส,
รวม 23 โรงงาน 12 อติ าล,ี สหรฐั อเมริกา, สเปน และเครือรัฐออสเตรเลีย

8 ประเทศ

หมายเหต:ุ ขอ มลู ณ วนั ที่ 30 ธันวาคม 2564

รูปท่ี 2 แสดงรจปู ำ� ทน่ี ว2นแโสรดงงงจาาํ นนผวนลโติ รองงาาหนผาลริตสอตั าวห์ ณารสปตั รวะ ณเทปศรตะน้เททศาตงน ทแายงกแปยรกะปเรภะทเภตทาตมามกกาารรตตรวจจรรับบั รรอองใงหใมหแ มลแ่ ะละการตรวจรบั รอง
เพ่อื ตก่อาอราตยรวุโจดรยบั กรรอมงเปพอ่ืศตสุ อัตอวา์ยใโุ นดยชก่วรงมปปี ศ2ุส5ตั 6ว3 ในชว งป 2563

62

จำนวนโรงงำน 5 5 2
จํานวนโรงงาน62 5

4

5
32

4 2 ตรวจรับรองเพื่อต่ออายุ
2 1 ตรวจรับรองใหม่

33 2 ตรวจรับรองเพอื่ ต่ออายุ
12 ตรวจรับรองใหม่
22
21 1
03
12

1 2 22
1 1

0

ประเทศผู้ส่งออก หมายเหต:ุ ขอมูล ณ วนั ท่ี 30 ธันวาคม 2564
ประเทศผู้ส่งออก
หมายเหตุ : ขอ้ มูล ณ วันท่ี 30 ธันวาคม 2564

รปู ที่ 3 แสดงจ�ำนวนโรงงานผลิตอาหารสัตว์ ณ ประเทศต้นทาง แยกประเภทตามท่ีมาของวัตถุดิบรายชนิดสัตว์รวมถึง
อาหารสตั ว์เล้ียง ในปี 2563

11 1 4 โรงงานผลิตอาหารสัตว์ที่มาจากสุกร
1 โรงงานผลติ อาหารสัตวท์ ี่มาจากสัตวป์ กี
โรงงานผลติ อาหารสัตวท์ ีม่ จี ากโค
4 โรงงานผลิตอาหารสตั ว์ที่มาจากสตั วป์ ีก-สกุ ร
โรงงานผลติ อาหารสตั ว์ที่มาจากสัตว์ปกี -โค
11 โรงงานผลติ อาหารสัตว์เลี้ยงท่มี สี ่วนผสมของโค
โรงงานผลิตอาหารขบเคีย้ ว/อาหารวา่ งสาหรบั สัตว์เลีย้ ง

หมายเหตุ : ขอ้ มูล ณ วนั ท่ี 30 ธันวาคม 2564

ตารางที่ 3 แสดงจำ� นวนโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทางทอ่ี ยรู่ ะหวา่ งการดำ� เนนิ การตรวจรบั รองใหมต่ รวจรบั รอง
เพ่อื ตอ่ อายุจากกรมปศสุ ตั ว์ในปี 2564

จำ� นวนโรงงานผลติ อาหารสัตว์ ประเทศ
ฟนิ แลนด์ โปแลนด์ จีน ออสเตรยี เบลเยียม เยอรมนี
1. ตรวจรบั รองโรงงานใหม่ 13
โปรตเุ กส ฝรัง่ เศส สหรัฐอเมริกา
2. ตรวจรับรองเพอ่ื ตอ่ อายุ 3
9 ประเทศ
รวม 16 โรงงาน หมายเหตุ : ข้อมูล ณ วนั ที่ 30 ธนั วาคม 2564

Animal Feed and Veterinary Products Control

15

รายงานประจำ�ปี 2564

รปู ที่ 6 กราฟแสดงจ�ำนวนโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทางท่ีอยรู่ ะหว่างการตรวจรบั รอง แยกประเภทตามการ
ตรวจรบั รองใหม่และการตรวจรบั รองเพอ่ื ตอ่ อายุโดยกรมปศสุ ตั ว์ ในช่วงปี 2564 3

83

จานวนโรงงาน 6 7

จานวนโรงงาน84

62 2
โปแลนด์
40 1 1 1 1 อเมรกิ า 7ออสเ1ตรเลีย 1 1
จีน ฟินแลนด์ เบลเยยี ม โปรตุเกส
2 ฝรงั่ เศส เยอรมัน
2ตรวจรบั รองต่ออ1ายุประเทศผ้สู ่งต1อรวอจกรบั รองใหม่
01 1 111

ฝร่งั เศส เยอรมนั โปแลนด์ จีน ประฟเทินศแผล้สูนง่ ดอ์ หอมกาอยเเมหรตกิ ุ :าข้อมอลูอสณเตวรันเลทีย่ี 30เบธันลวเยาคยี มม256โ4ปรตเุ กส

รปู ท่ี 7 ขกอรางฟวตัแถสดุดบิงจรำ�านยชวนนโิดรสงัตงาวนร์ วผมลถติ ึงออาาหหาารรสสัตตั วว์ ์เณล้ยี ป1งรใะนเทชว่ศงตปน้ ี4ท25าง6ท4่อี ย่รู ะหวา่ งการตรวจรบั รอง แยกประเภทตามท่ีมา

11

1
4

โรงงานผลติ อาหารสตั ว์ท่มี าจากสกุ ร 11โรงงานผลิตอาหารสตั วท์ ่ีมาจากสัตวป์ ีก โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ่ีมาจากโค

จานวน lot การตรวจพบปญั หาการนาเขา้ อาหารสตั วจ์ ากประเทศตน้ ทาง
โรงปงานี 2ผล5ติ 6อ1าห-า2ร5สัต6ว4์ทีม่ าจากสตั วป์ ีก
20 โรง1ง9านผลิตอาหารสตั ว์ทีม่ าจากสกุ ร โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ่ีมาจากโค

18 หมายเหตุ : ข้อมลู ณ วนั ท่ี 30 ธันวาคม 2564
16

จานวน lot ่ีทตรวจพบ 14

12
10 9
19 จานวน lot ก5 ารตร0วจพบปัญ3 หปาี 2ก5า26รน1-า2เข50 6า้ อ4าห0ารสัตกวองจ์ คา3วกบปคุมรอะ5าเหทาศรแตล1ะ้นยทาสาัตงว4์ กรมปศุสัตว์
20 8
6 การปนเปื้อนดีเอน็ เอสตั วเ์ คี้ยวเอ้ือง การปนเปอ้ื นเมลามนี และอนุพันธ์ การเปนเปือ้ นแซลโมเนลลา
4
2
0

16

ANNUAL REPORT 2021

ภาพแสดงการตรวจรับรองโรงงาน ณ ประเทศผูผ้ ลิตต้นทาง

Animal Feed and Veterinary Products Control

17

รายงานประจำ�ปี 2564

1.4 จากสถานการณ์ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ที่มีการแพร่ระบาดไปทั่วโลกและส่ง
ผลกระทบต่อการเดนิ ทางไปตรวจรับรองแหล่งผลิตอาหารสัตวค์ วบคุมเฉพาะ ณ ประเทศต้นทาง ด้วยเหตนุ กี้ รมปศสุ ัตว์โดย
หนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ งจงึ ไดจ้ ดั ทำ� ประกาศกรมปศสุ ตั ว์ เรอื่ ง กำ� หนดเงอื่ นไข และระยะเวลาการผอ่ นผนั การนำ� เขา้ อาหารสตั ว์
ควบคุมเฉพาะจากแหลง่ ผลิตต้นทาง กรณเี จ้าหนา้ ที่กรมปศสุ ตั ว์ไม่สามารถเดนิ ทางไปตรวจรบั รองแหลง่ ผลติ ได้ พ.ศ. 2563
โดยมีแผนการตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศต้นทาง ผา่ นรปู แบบ Virtual (online) audit น�ำร่องระยะที่
1 ระหวา่ งปี 2563-2564 และแผนการด�ำเนินงานระยะในปี 2564-2565 ดงั น้ี
ตารางท่ี 4 แสดงแผนการดำ� เนนิ การตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง ผา่ นรปู แบบ Virtual (online)

audit นำ� ร่องระยะท่ี 1ระหว่างปี 2563-2564

ประเทศ ประเภทโรงงาน ชนิดสนิ คา้ จำ� นวน ความคบื หน้า
โรงงาน

ฟนิ แลนด์ ขยายขอบข่าย Bovine processed animal proteins 1 อยรู่ ะหวา่ งการประสานกบั หนว่ ย
การตรวจรับรอง (Cat.3 Bovine meat and bone meal) งานภาครัฐของฟินแลนด์และ
โรงงานผู้ผลิตในการก�ำหนดวัน
และแผนการตรวจรับรองฯ

โปแลนด์ ตรวจรบั รองใหม่ Porcine processed animal proteins 1 ตรวจรับรองฯ โดยใช้รูปแบบ
(Cat.3 Porcinemeat and bone meal) Virtual (online) audit ทั้งนี้
อยู่ระหว่างการพิจารณาข้อแก้ไข
และเอกสารที่เก่ียวข้องโดยคณะ
ผู้ตรวจรับรองและจัดท�ำรายงาน
ผลการตรวจฯ เพ่ือเสนอคณะทบ
ทวนฯ ตอ่ ไป

จนี ตรวจรับรองใหม่ Palatability enhancers from poultry 1 ตรวจรับรองฯ โดยใช้รูปแบบ
Virtual (online) audit และได้
เสนอผลการพจิ ารณาในทปี่ ระชมุ
คณะทบทวนฯ ท้ังน้ีอยู่ระหว่าง
การชี้แจงข้อซักถามของคณะ
กรรมการทบทวนฯ และจัดท�ำ
รายการผลการตรวจเพ่ือเสนอกรมฯ
ตอ่ ไป



กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

18

ANNUAL REPORT 2021

ภาพแสดงการตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง
ผา่ นรปู แบบ Virtual (online) audit

Animal Feed and Veterinary Products Control

19

รายงานประจำ�ปี 2564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ได้ด�ำเนินการประสานผ่านหน่วยงานภาครัฐของประเทศต้นทางเพ่ือจัดส่ง
แบบสอบถามการตรวจรบั รองโรงงาน (Facility Inspection Checklist) สำ� หรบั โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ แี่ จง้ ความประสงค์
ขอรับการตรวจจากกรมปศุสัตว์ ตามรายละเอียดในตารางท่ี 5 ซ่ึงมีจ�ำนวน 13 โรงงาน คาดว่าจะสามารถด�ำเนินการให้
แลว้ เสรจ็ ได้ภายในปี 2565
ตารางท่ี 5 แสดงแผนการดำ� เนนิ การตรวจรบั รองโรงงานผลติ อาหารสตั ว์ ณ ประเทศตน้ ทาง ผา่ นรปู แบบ Virtual (online)

audit นำ� รอ่ งระยะท่ี 2 ระหว่างปี 2564-2565

ประเทศ ชนดิ สนิ คา้ จำ� นวน
โรงงาน
ออสเตรีย Poultry processed animal proteins (Poultry by-products meal)
เบลเยยี ม Porcine processed animal proteins (Cat.3 Porcine MBM) 1
เยอรมนี Porcine processed animal proteins (Cat.3 Porcine MBM) 1
Poultry processed animal proteins (Cat.3 Poultry blood by-products meal, 1
โปแลนด์ Poultry plasma powder) 1
Porcine processed animal proteins (Cat.3 Porcine MBM)
โปรตุเกส Poultry processed animal proteins (Egg Powder) 1
ฝร่งั เศส Poultry by-products meal, Feather meal 1
สหรัฐอเมริกา 7

2. เจรจาและท�ำขอ้ ตกลง เงอ่ื นไขการน�ำเขา้ -สง่ ออกสนิ คา้ ปศสุ ตั ว์ ประเภทอาหารสตั ว์
และวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์

กรมปศสุ ตั วไ์ ดม้ ปี ระกาศกรมปศสุ ตั ว์ เรอ่ื ง ขนั้ ตอนการนำ� เขา้ อาหารสตั วท์ ไี่ ดจ้ ากสตั วจ์ ากตา่ งประเทศ พ.ศ. 2562
เพ่ือใหก้ ารด�ำเนินการนำ� เขา้ อาหารสัตวท์ ่ีได้จากสตั วจ์ ากตา่ งประเทศ เปน็ ไปในแนวทางเดียวกนั รวมถึงเปน็ การปอ้ งกัน
ไม่ให้โรคระบาดสัตว์มีโอกาสแพร่กระจายเข้ามาในประเทศ ซ่ึงในขั้นตอนการเปิดตลาดการน�ำเข้าอาหารสัตว์
เจา้ หนา้ ที่ภาครฐั ต้องดำ� เนนิ การเจรจาตกลงรา่ งหนังสอื รับรอง (Health certificate) ตามเงื่อนไขการน�ำเขา้ ทก่ี ำ� หนดไว้
ซงึ่ ผลการดำ� เนนิ การเจรจาเพอ่ื ตกลงรปู แบบหนงั สอื รบั รองสขุ ภาพ (Health certificate) ระหวา่ งภาครฐั เพอ่ื นำ� เขา้ หรอื
ส่งออกอาหารสตั ว์ ระหวา่ งปี 2561 -2564 โดยมปี ระเทศที่เสนอรา่ งหนังสือรบั รองสขุ อนามยั (Veterinary Certificate
of Health) โดยมรี ายละเอยี ด ดังน้ี คือ

2.1 กรณีการเจรจาตกลงรปู แบบหนังสือรับรองสุขภาพ (Health certificate) เพื่อการนำ� เข้าอาหารสัตว์
เขา้ มาประเทศไทยในระหวา่ งปี 2560-2564 ด�ำเนินการทง้ั หมด 15 ประเทศ 28 ฉบับ ด�ำเนนิ การเสร็จส้นิ แล้ว 10 ฉบบั
และอย่รู ะหว่างการด�ำเนินการ 18 ฉบับ รายละเอยี ดดังน้ี

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

20

ANNUAL REPORT 2021

ตารางท่ี 5 แสดงผลการด�ำเนนิ งานการเจรจาตกลงรูปแบบหนงั สือรับรองสขุ ภาพ (Health certificate)
เพอ่ื การนำ� เขา้ อาหารสัตวเ์ ขา้ มาประเทศไทยในระหวา่ งปี 2560-2564

ล�ำดับ ประเทศ ประเภทสนิ คา้ การด�ำเนนิ การ
1 มาเลเซีย ขนสัตวป์ ีกป่น ด�ำเนินการเสรจ็ สน้ิ แล้ว
2 ฟินแลนด์ โปรตีนแปรรปู จากสัตวป์ กี (ผลพลอยไดจ้ ากสัตวป์ กี ป่น) ดำ� เนนิ การเสรจ็ ส้นิ แล้ว
3 เดนมาร์ก โปรตนี แปรรูปจากโค อยู่ระหว่างการเจรจา
โปรตนี แปรรูปจากสกุ ร อยู่ระหว่างการเจรจา
โปรตนี แปรรูปจากสกุ ร ด�ำเนินการเสรจ็ ส้ินแล้ว
ปลาปน่ ทมี่ สี ่วนผสมของอที อกซีควนิ ด�ำเนนิ การเสร็จสิ้นแลว้
อาหารสัตว์ท่ีมีนมเป็นส่วนผสม อยู่ระหวา่ งการเจรจา

4 ฝร่งั เศส โปรตนี แปรรปู จากสัตว์ อยรู่ ะหวา่ งการเจรจา
อาหารสัตวเ์ ลี้ยงแปรรูปและอาหารสนุ ัขขบเคย้ี ว อยู่ระหวา่ งการเจรจา
5 เนเธอรแ์ ลนด์ โปรตีนแปรรปู จากสัตวป์ กี (เน้อื สัตว์ปีกปน่ ผลพลอยได้จากสตั ว์ อยู่ระหวา่ งการเจรจา
ปกี ปน่ และขนสตั วป์ ีกปน่ ) ท่ีไม่ได้มีแหลง่ ก�ำเนดิ จากประเทศ
เนเธอร์แลนด์
โปรตีนแปรรูปจากสกุ ร (เนื้อสุกรปน่ เนอ้ื และกระดูกปน่ ประเภท อยู่ระหวา่ งการเจรจา
ท่ี 3) ที่ไมไ่ ด้มีแหลง่ ก�ำเนดิ จากประเทศเนเธอร์แลนด์
6 อิตาลี อาหารสัตว์เลย้ี งกระป๋อง ดำ� เนนิ การเสรจ็ สน้ิ แล้ว
อาหารสตั ว์เลี้ยงแปรรปู นอกเหนอื จากอาหารสัตว์เลย้ี งกระปอ๋ ง ด�ำเนินการเสร็จสน้ิ แลว้
7 บราซลิ โปรตีนแปรรปู จากสัตวป์ กี ดำ� เนินการเสรจ็ สิ้นแลว้
โปรตีนแปรรปู จากโค ดำ� เนนิ การเสร็จสน้ิ แลว้
โปรตนี แปรรปู จากสุกร ด�ำเนนิ การเสร็จสน้ิ แล้ว
8 แคนาดา โปรตนี แปรรปู จากสัตวป์ ีก (ผลพลอยไดจ้ ากสตั วป์ กี ปน่ เนอ้ื สตั ว์ อยรู่ ะหวา่ งการเจรจา
ปกี ปน่ เลอื ดสัตวป์ กี ป่น ไขมันจากสตั ว์ปกี สารปรงุ แตง่ กล่ิน/รส
จากสตั วป์ กี ไข่ผง)
9 โปรตุเกส โปรตีนแปรรูปจากสัตวป์ กี อยรู่ ะหว่างการเจรจา
10 แอฟริกาใต้ อาหารสัตวเ์ ล้ยี งแปรรปู นอกเหนือจากอาหารสตั วเ์ ลยี้ งกระปอ๋ ง อยรู่ ะหว่างการเจรจา
11 สหราช โปรตีนแปรรปู จากสัตว์ปีก (ผลพลอยไดจ้ ากสตั วป์ ีก, ขนสตั วป์ กี อยู่ระหวา่ งการเจรจา
อาณาจักร ป่น, ไขมันสัตวป์ ีก, เลอื ดสัตวป์ กี ป่น)
12 สหรฐั อเมริกา เลือดโคปน่ , พลาสมาโคปน่ ดำ� เนินการเสร็จสิ้นแลว้
ไข่ผงสำ� หรับอาหารสตั ว์ อย่รู ะหว่างการเจรจา
13 สาธารณรัฐ ไดแคลเซยี มฟอสเฟตทไี่ ด้จากกระดกู โค อยรู่ ะหว่างการเจรจา
ประชาชนจนี สารปรงุ แตง่ กล่ินรสท่ไี ดจ้ ากสตั วป์ กี อยรู่ ะหว่างการเจรจา
อาหารสัตว์เลี้ยง (pet food) อยู่ระหวา่ งการเจรจา
14 โปแลนด์ โปรตนี แปรรปู สตั ว์ปกี อยู่ระหวา่ งการเจรจา
โปรตีนแปรรูปสกุ ร อยู่ระหวา่ งการเจรจา
15 เยอรมัน ผลพลอยไดจ้ ากเลอื ดโค และ พลาสมาผงจากโค อยูร่ ะหวา่ งการเจรจา

Animal Feed and Veterinary Products Control

21

รายงานประจำ�ปี 2564

2.2 กรณีการเจรจาตกลงรปู แบบหนังสอื รับรองสุขภาพ (Health certificate) เพอื่ การสง่ ออกอาหารสัตว์
จากประเทศไทย ในระหว่างปี 2560-2564 ดำ� เนนิ การทัง้ หมด 4 ประเทศ 4 ฉบบั ด�ำเนนิ การสง่ รา่ งหนังสือรับรองสุขภาพ
ดำ� เนนิ การเสร็จส้ิน 2 ฉบับ รอประเทศปลายทางตอบรบั 2 ฉบบั รายละเอียด ดังนี้

ตารางที่ 6 แสดงผลการด�ำเนนิ งานการเจรจาตกลงรปู แบบหนงั สือรับรองสขุ ภาพ (Health certificate)
เพือ่ การส่งออกอาหารสัตวเ์ ข้ามาประเทศไทยในระหวา่ งปี 2560-2564

ลำ� ดบั ประเทศ ประเภทสนิ ค้า การดำ� เนนิ การ
1 แอฟรกิ าใต้ ปลาปน่ รอปลายทางตอบตกลงรูปแบบ HC
2 เมก็ ซิโก ปลาป่น รอปลายทางตอบตกลงรูปแบบ HC
3 สาธารณรัฐ โปรตนี แปรรูปจากสตั ว์ปกี และสกุ ร ด�ำเนินการเสร็จส้นิ แล้ว
เกาหลี
4 สหราช นำ้� นึ่งปลา ด�ำเนินการเสรจ็ สน้ิ แลว้
อาณาจักร

ภาพแสดงการประชมุ หารอื ประเด็นการคา้ ระหวา่ งภาครฐั

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

22

ANNUAL REPORT 2021

3. การตรวจสอบอาหารสตั วน์ �ำเขา้ ณ ดา่ นตรวจสอบอาหารสตั ว์

การน�ำเข้าอาหารสัตว์จากต่างประเทศจะต้องมีตรวจสอบความถูกต้องของเอกสารและเจ้าหน้าที่ด่านตรวจสอบ
อาหารสตั วส์ มุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสตั วเ์ พอื่ ตรวจวเิ คราะหท์ างหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารตามแผนการเฝา้ ระวงั ประจ�ำปี โดยผลการดำ� เนนิ
การเกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสัตว์น�ำเขา้ ปีงบประมาณ 2564 รายละเอียดดงั น้ี

ตรวจวิเคราะห์ จ�ำนวนตวั อย่าง พบ
DNA Ruminant 138 -
Melamine และอนุพันธก์ ลมุ่ Melamine 39 -
Aflatoxin 565 -
โปรตีน ไขมนั กาก ความช้ืน เถา้ 469 -
Salmonella 75 4
Enterobacteriaceae 7 -
Chlorpyrifos 69 -
Glyphosate 61 -
Paraquat 75 -
กมั มันตภาพรังสี 97 -
การปลอมปน 9 -
ปริมาณเชอื้ รา 38 -
โลหะหนัก 6 -
1,648 4
รวม

เมอื่ มกี ารสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสตั วต์ ามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558 เชน่ การตรวจพบ
การปนเปอ้ื นดเี อน็ เอสตั วเ์ คย้ี วเออ้ื ง การตรวจพบการปนเปอ้ื นสารกลมุ่ เมลามนี และอนพุ นั ธเ์ มลามนี จะตอ้ งดำ� เนนิ การระงบั การนำ�
เข้าชั่วคราว ทั้งน้ีกลุ่มควบคุมการน�ำเข้า-ส่งออกอาหารสัตว์จะด�ำเนินการติดต่อภาครัฐต้นทางเพื่อประสานงานเพ่ือแจ้งผล
ทางห้องปฏิบัติการ ขอให้ด�ำเนินการสอบสวนหาสาเหตุ รวมทั้งแจ้งมาตรการป้องกันและการควบคุม มายังกรมปศุสัตว์
เพ่ือพิจารณาในการยกเลิกระงับการน�ำเข้า (กรณีตรวจพบการปนเปื้อนดีเอ็นเอสัตว์เคี้ยวเอื้อง และการปนเปื้อนสารกลุ่ม
เมลามีนและอนุพันธ์เมลามีน) หรือแจ้งเตือนประเทศต้นทางเพ่ือเป็นการเฝ้าระวัง ควบคุม ก�ำกับดูแลในการส่งออกมายัง
ประเทศไทยในคร้งั ถดั ไป (กรณีการตรวจพบเชอื้ แซลโมเนลลา) ซึง่ ตง้ั แตป่ ี 2561-2564 ตรวจพบการปนเปอื้ นในอาหารสัตว์
ทั้งหมด 51 ครัง้ ดังนี้
1. ตรวจพบการปนเปือ้ นดีเอน็ เอสัตวเ์ คยี้ วเอือ้ งทั้งหมด 33 ครงั้ ดำ� เนนิ การระงบั การยกเลกิ แลว้ 24 ครงั้ คิดเปน็
รอ้ ยละ 72.73
2. ตรวจพบการปนเปอ้ื นสารกลมุ่ เมลามนี และอนพุ นั ธเ์ มลามนี 5 ครง้ั ทง้ั หมดอยรู่ ะหวา่ งรอผลการสอบสวนจาก
เจา้ หน้าทภี่ าครัฐต้นทาง
3. ตรวจพบการปนเปอ้ื นเชอ้ื แซลโมเนลลา 13 ครงั้ เจา้ หนา้ ทภี่ าครฐั ตน้ ทางตอบผลการสอบสวนหาสาเหตุ 9 ครง้ั
คิดเป็นร้อยละ 75.00

Animal Feed and Veterinary Products Control

โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ีม่ าจากสกุ ร โรงงานผลติ อาหารสตั วท์ ี่มาจากสัตวป์ ีก โรงงานผลิตอาหารสตั ว์ท่ีมาจากโค 23

รายงานประจำ�ปี 2564

กราฟ แสดงจำ� จนาวนนวloนt ทloีต่ tรวกจาพรบตปรัญวหจาพกบารปนญั �ำเหขปา้าี อ2กา5าห6ราน1รส-า2ัตเข5ว์จ6้าาอ4กาปหราะรเทสศตั ตวน้ จ์ ทาากงปปี ร2ะ5เ6ท1ศ-2ต5้น64ทาง

จานวน lot ี่ทตรวจพบ 20 19 5 4
18 3
16 32
14 00 1
12
10 9 การปนเป้อื นเมลามีนและอนุพนั ธ์ การเปนเปอื้ นแซลโมเนลลา
8
65
4
20
0

การปนเปื้อนดีเอน็ เอสตั วเ์ คย้ี วเออ้ื ง

ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564 หมายเหตุ: ขอ้ มูล ณ วันที่ 30 ธนั วาคม 2564

หมายเหตุ : ขอ้ มลู ณ วันที่ 30 ธันวาคม 2564

ภาพแสดงการเก็บตัวอย่างอาหารสัตว์ ณ ด่านน�ำเข้าอาหารสัตว์

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

24

ANNUAL REPORT 2021

4. การด�ำเนนิ งานเกย่ี วกบั การสง่ ออกอาหารสตั ว์
4.1 การตรวจรบั รองสถานประกอบการเพือ่ การสง่ ออก
ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรอื่ ง ก�ำหนดชื่อ ประเภท หรือชนิดของใบรบั รองตามกฎหมาย
ว่าด้วยการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ ตลอดจนหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงอื่ นไขการขอใบรบั รองการต่ออายใุ บรบั รอง พ.ศ.
2560 และประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรอ่ื ง กำ� หนดหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขใหผ้ ผู้ ลติ ตอ้ งปฏบิ ตั ใิ นการผลติ
อาหารสัตวค์ วบคมุ เฉพาะเพือ่ การสง่ ออก พ.ศ. 2560
ในปีงบประมาณ 2564 คณะท�ำงานฯ ได้ด�ำเนินการตรวจสอบสถานประกอบการผลิตอาหารสัตว์เพื่อการ
ส่งออกผ่านระบบออนไลน์ ซ่ึงเป็นการตรวจสอบกรณีท่ีต้องด�ำเนินการตรวจสอบตามพระราชบัญญัติควบคุมคุณภาพ
อาหารสตั ว์ จำ� นวนทง้ั หมด 11 แหง่ เพอ่ื ประกอบการขอหนงั สอื รบั รองสขุ ภาพ (Certificate of Health) 7 แหง่ เพอื่ ประกอบการ
ขอหนงั สือรับรองการขายภายในประเทศ (Certificate of Free Sale) 3 แห่ง และ เพือ่ ตอบแบบสอบถามโรคววั บ้า (BSE)
1 แห่ง

ภาพแสดงการตรวจสอบสถานประกอบการเพื่อการส่งออกอาหารสตั ว์

Animal Feed and Veterinary Products Control

25

รายงานประจำ�ปี 2564

4.2 การออกหนงั สือรบั รองเพอื่ ประกอบการออกส่งอาหารสัตว์
4.2.1 หนงั สอื รับรองสุขภาพ (Certificate of Health)
ปจั จบุ นั การสง่ ออกอาหารสตั ว์ เพอ่ื ใหไ้ ดม้ าตรฐานตามมาตรการสขุ อนามยั และสขุ อนามยั พชื (Sanitary
and Phytosanitary measure : SPS) ประเทศผู้นำ� เขา้ จะกำ� หนดระดับความปลอดภัยและการตรวจสอบมาตรฐานสินคา้
น�ำเข้าให้สอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศเพ่ือปกป้องและคุ้มครองชีวิตและสุขภาพของประชากร พืช สัตว์ภายใน
ประเทศของตน ในด้านที่เก่ียวข้องกับความเสี่ยงในการบริโภคหรือเสี่ยงต่อโรคที่เกิดจากส่ิงมีชีวิตท่ีติดมากับพืช สัตว์และ
ผลติ ภณั ฑร์ วมทง้ั สารเจอื ปนในอาหาร สารพษิ หรอื จลุ นิ ทรยี ท์ เ่ี ปน็ พาหะของโรค จงึ จำ� เปน็ ทผี่ สู้ ง่ ออกตอ้ งมหี นงั สอื รบั รองสขุ ภาพ
(Certificate of Health) เพือ่ แสดงถงึ ความปลอดภยั ของอาหารสตั วท์ สี่ ง่ ออกโดยมีหลกั ฐานทางวทิ ยาศาสตรม์ ารองรบั
ผลการด�ำเนินงานออกหนังสือรบั รองสขุ ภาพ ระหวา่ งปี พ.ศ. 2562-2564 แยกตามประเภทวัตถุดิบ
อาหารสตั วส์ ำ� หรบั ปศสุ ตั ว์ ประเภทวตั ถทุ ผ่ี สมแลว้ สำ� หรบั ปศสุ ตั ว์ ประเภทอาหารเสรมิ สำ� หรบั สตั ว์ และอนื่ ๆ มรี ายละเอยี ด ดงั น้ี

ตารางแสดง จำ� นวนหนังสือรับรองสขุ ภาพ (ฉบบั ) แยกประเภทตามประเภทอาหารสัตว์


ประเภท ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564

ประเภทวัตถดุ บิ อาหารสัตว์ส�ำหรบั ปศุสัตว์ เชน่ ปลาป่น, อาทรเี มยี ร์ 601 828 597
703
ประเภทวัตถุทผี่ สมแลว้ ส�ำหรบั ปศสุ ตั ว์ เช่น พรมี ิกซ,์ หัวอาหาร, 689 605
อาหารส�ำเร็จรปู

ประเภทอาหารเสรมิ สำ� หรบั สตั ว์ เช่น เสริมโปรตีน, เสริมไขมัน, 355 80 68
เสรมิ วติ ามนิ , เสริมแร่ธาตุ 330 335
1,843 41,703
อนื่ ๆ 276

รวม 1,921

หมายเหตุ อน่ื ๆ หมายถึง สารปรงุ แต่งกล่นิ รส สารถนอมคณุ ภาพ สารก่อรปู

สถติ ิ การยน่ื คำ� ขอหนงั สสือถรติบั กิราอรงยสน่ืุขภคาาพขอ(หCeนrังtสifiอื cรaับteร2อo5งf6ส2Hุข-eภ2aา5lพ6th4)(Cปeี 2rt5if6i2ca-te25o6f4Health) ปี

900 828

จานวนห ันงสือรับรอง (ฉ ับบ) 800 597 689 703
700 601 605
600

500

400 355 330 335
300 276

200
100 80 68

0 วตั ถทุ ผ่ี สมแล้ว อาหารเสริม อ่ืนๆ
วตั ถุดิบอาหารสัตว์ สาหรบั ปศสุ ัตว์ สาหรบั สัตว์
สาหรับปศสุ ตั ว์

ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564

หมายเหตุ : ข้อมูล ณ วันที่ 30 ธันวาคม 2564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

สถติ กิ ารยืน่ คาขอหนังสอื รบั รองการขายภายในประเทศ

26

ANNUAL REPORT 2021

4.2.2 หนงั สือรับรองการขายภายในประเทศ (Certificate of free sale)
วัตถุดิบ ประเภทวัตถุที่ผสมแล้ว ประเภทอาหารเสริมส�ำหรับสัตว์ วัตถุที่เติม อื่นๆ4 และสื่อ
มรี ายละเอียด ดงั นี้

ตารางแสดง จ�ำนวนสหถนิตังกิสือารรบัยืน่รอคงาสขุขอภหาพนัง(ฉสบือบัร)ับแรยอกงปสรุขะภเภาทพต(าCมeปrรtะiเfภicทaอtาeหoารfสHัตวe์ alth) ปี
2562-2564
900 ป8ร28ะเภท ปี 2563 ปี 2564
ปี 2562 43
276
วัตถุดิบ 800 689 703 50 77 73
700 601 605 490 271 20
วัตถุทผี่ สมแล60ว้ 0จานวนห ันง ืสอรับรอง (ฉ ับบ) 597 14
3
500 429

อาหารเสริมส40ำ� 0หรบั สัตว์ 86 355 55 330 335
276
300 67
80 68 57
วตั ถทุ ่ีเติม 200
83 27
อนื่ ๆ 100 - อาหารเสริม - อ่นื ๆ
0
สอ่ื วัตถุดบิ อาหารสัตว์ วัตถทุ ่ีผสมแลว้ สาหรบั สตั ว์
สาหรบั ปศสุ ตั ว์ สาหรับปศุสัตว์

รวม 776ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564 487

หมายเหตุ อน่ื ๆ หมายถงึ สารปรุงแตง่ กลิ่นรส สารถนอมคุณภาพ สารกอ่ รูป และสอื่ อาหารสัตว์

สถิต ิ การย่ืนค�ำขอหนังสอื รับรองสกถาติรขิกาายรยภืน่ายคใานขปอรหะนเงัทสศอื (รCับeรrอtiงfกicาaรtขeาoยfภาFยreในeปSรaะlเeท)ศปี 2562 - 2564
(Certificate of Free Sale) 2562-2564

600
500 490

จำนวนหยัง ืสอ ัรบรอง (ฉบับ) 400
300 271 276

200 86 55 73 67 57 20 83 003
100 50 77 43 27 14

0

ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564

หมายเหตุ : ข้อมูล ณ วนั ท่ี 30 ธนั วาคม 2564

Animal Feed and Veterinary Products Control

27

รายงานประจำ�ปี 2564

4.2.3 การดำ� เนนิ การตรวจสอบการโหลดสนิ คา้ กอ่ นการส่งออก
ดว้ ยปจั จบุ นั อตุ สาหกรรมการผลติ อาหารสตั วข์ องไทยมแี นวโนม้ ในการสง่ ออกเพมิ่ มากขน้ึ ซงึ่ แสดงถงึ
ความมศี กั ยภาพการผลติ สนิ คา้ ใหม้ คี ณุ ภาพทดี่ ี กองควบคมุ อาหารและยาสตั วจ์ งึ เขม้ งวดในการกำ� กบั ดแู ลคณุ ภาพ มาตรฐาน
อาหารสตั วท์ สี่ ่งออกไปยังประเทศคคู่ า้ ใหเ้ ปน็ ไปตามพระราชบัญญัตคิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสัตว์ พ.ศ.๒๕๕๘ และตามขอ้
กำ� หนดของประเทศคู่ค้าตลอดจนขัน้ ตอน การบรรจุ การโหลด และการขนสง่ เป็นต้น ให้เป็นไปตามรายการท่ีแจ้งส่งออก
เพือ่ ปอ้ งกันการมสี นิ คา้ อ่ืนปะปนไปกบั อาหารสตั ว์ท่ีส่งออก
กองควบคุมอาหารและยาสตั ว์มหี นงั สอื ที่ กษ 0623/ว.1012 ลงวันที่ 3 ธันวาคม 2564 เรอื่ ง ขอให้ผู้
ประกอบการเกย่ี วกบั อาหารสตั ว์เขม้ งวดในการตรวจสอบอาหารสัตว์กอ่ นการส่งออก และหนังสอื ที่ กษ 0623/ว.1076 เมือ่
วันที่ 22 ธนั วาคม 2564 เร่ือง ขอความร่วมมอื ผ้ปู ระกอบการอาหารสัตวอ์ �ำนวยความสะดวกแกเ่ จ้าหนา้ ทีก่ รมปศุสตั วเ์ ขา้
ตรวจสอบอาหารสัตวก์ ่อนการส่งออก
ทง้ั นี้ กลมุ่ ควบคมุ การนำ� เขา้ -สง่ ออกอาหารสตั ว์ ไดด้ ำ� เนนิ การจดั ทำ� แนวทางการตรวจสอบการโหลด
สินค้า และจดั ทำ� แบบตรวจสอบการโหลดสินคา้ (Checklist) และได้ดำ� เนินการตรวจการโหลดของสถานที่ผลิตอาหารสตั ว์
เพอื่ การส่งออกไปแล้ว 2 แห่ง โดยผ่านระบบออนไลน์ 1 แห่ง และตรวจสอบ ณ สถานท่ีจริง 1 แหง่


ภาพแสดงการตรวจสอบการโหลดสนิ ค้ากอ่ นการสง่ ออก

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

28

ANNUAL REPORT 2021

5. ระบบบรกิ ารอเิ ลก็ ทรอนกิ สด์ า้ นอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์

ระบบบรกิ ารอิเล็กทรอนกิ สด์ ้านอาหารสัตว์และวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศุสัตว์

ระบบบรกิ ารอเิ ลก็ ทรอนกิ สด์ า้ นอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์ คอื ระบบสารสนเทศทใ่ี หบ้ รกิ ารเพอ่ื
ออก ใบอนญุ าต ใบส�ำคัญการข้นึ ทะเบยี น เอกสารรับแจ้ง ใบรบั รอง หนงั สอื รับรอง ใบผ่านการพิจารณา ใบจดแจ้ง ใบรบั
แจง้ การดำ� เนนิ การ ใบแจง้ ขอ้ เทจ็ จรงิ อนั เกยี่ วกบั ดา้ นอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์ พฒั นาออกเปน็ 3 ระยะ

ระยะท่ี 1 ระยะที่ 2 ระยะท่ี 3

พฒั นาระบบ ในปี 2548 คอื ระบบ ปรับปรงุ ระบบ มาตรฐานปศุสตั ว์ ปรับปรงุ โครงการพัฒนาระบบเช่อื มโยง
มาตรฐานปศสุ ตั ว์ (e-Service ) (e-Service ) เพมิ่ การเชื่อมโยงข้อมลู ขอ้ มลู ระบบ National Single Window
ใช้งานระบบ ปี 2549 กบั กรมศุลกากร ใชง้ านระบบปี 2552 (NSW) ระยะ 3 จังหวัดปทมุ ธานี โดย
ปรับปรงุ ระบบให้เชื่อมโยงขอ้ มลู กับ
กรมศลุ ากร ใหส้ มบูรณ์ยงิ่ ขึ้น
พัฒนาปี 2559 เร่มิ ใช้ ปี 2561

สถติ ิ ผใู้ ชง้ านระบบบรกิ ารอิเลก็ ทรอนิกส์ด้านอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายด้านการปศุสัตวป์ ี 2564

รายการ จ�ำนวน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
สถิติผู้ใช้งาน ราย 14,183 12,014 14,188 10,356 12,048 12,626 11,565 11,562 11,558 14,219 13,648 25,555

สถิต ิ การเช่อื มโยงข้อมูลกบั กรมศุลกากร และ ส�ำนักงานมาตรฐานสนิ ค้าเกษตรและอาหารแหง่ ชาติ ปี 2564

เดอื น/จ�ำนวน (ครัง้ ) ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

หนงั สือแจง้ การน�ำเข้าอาหารสัตว์เข้ามาในราชอาณาจกั ร 1,676 3,163 3,660 2,526 2,763 2,466 2,140 1,986 1,649 1,558 1,477 1,626

ใบแจ้ง (น�ำเข้า/ส่งออก และนำ� ออกจากด่านศลุ กากร) 51 50 60 74 69 58 72 73 86 85 104 75

หนงั สอื รับรองสขุ ภาพ (Certificate of Health) 122 110 209 102 218 173 79 160 116 140 153 186

หมายเหตุ : 1) หนงั สอื แจง้ การน�ำเขา้ อาหารสตั วเ์ ขา้ มาในราชอาณาจกั ร ใบแจง้ (นำ� เขา้ /สง่ ออก และนำ� ออกจากดา่ นศลุ กากร) เชอ่ื มโยงกบั กรมศลุ กากร
2) หนงั สอื รบั รองสขุ ภาพ (Certificate of Health) เชือ่ มโยงกับสำ� นักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ

Animal Feed and Veterinary Products Control

29

รายงานประจำ�ปี 2564

ผลการด�ำเนินการระบบบริการอิเล็กทรอนิกส์ด้านอาหารสัตว์และวัตถุอันตรายด้านการปศุสัตว์ ปี 2564
ได้รับการสนับสนุนงบประมาณโครงการปรับปรุงระบบทะเบียนใบอนุญาตอาหารสัตว์และวัตถุอันตรายด้านการปศุสัตว์
ระยะท่ี 3 เพื่อปรบั ปรงุ ระบบการให้บรกิ ารด้านอาหารสัตว์และวตั ถุอนั ตรายดา้ นการปศุสตั ว์ ให้กบั ผรู้ บั บริการ ดังนี้
1. พฒั นาระบบตรวจคำ� ขออตั โนมตั ิ (Automated Service)
2. ปรับปรุง ใบอนุญาต ใบส�ำคัญการข้ึนทะเบียน เอกสารรับแจ้ง ใบรับรอง หนังสือรับรอง ใบผ่านการ
พจิ ารณา ใบจดแจง้ ใบรบั แจง้ การด�ำเนนิ การ ใบแจง้ ขอ้ เทจ็ จรงิ อนั เกยี่ วกบั ดา้ นอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ นั ตรายดา้ นการปศสุ ตั ว์
ใหเ้ ปน็ ใบอนญุ าตอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e-Document) พรอ้ มทง้ั พฒั นาระบบรายมอื ชอื่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (Digital Signature) สำ� หรบั
การลงนามบนระบบอิเล็กทรอนิกส์

ภาพกจิ กรรมประชมุ ระดมความคิดเห็นความต้องการของโครงการ
ปรบั ปรุงระบบทะเบยี นใบอนุญาตอาหารสตั วแ์ ละวตั ถอุ ันตรายด้านการปศุสตั ว์ ระยะที่ 3
วนั ท่ี 25 กุมภาพนั ธ์ 2564 ณ โรงแรมบางกอก โอเอซสิ เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

30

ANNUAL REPORT 2021

กจิ กรรมใบอนญุ าตอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะและใบส�ำคญั
การขน้ึ ทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ ได้ดำ� เนนิ การเกีย่ วกบั ใบอนญุ าตผลติ อาหารสัตวค์ วบคุมเฉพาะ ใบอนุญาตน�ำเขา้
อาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ ใบอนญุ าตขายอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ และใบสำ� คญั การขน้ึ ทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะให้
เปน็ ไปตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ ใหค้ ำ� แนะนำ� ปรกึ ษา แกพ่ นกั งานเจา้ หนา้ ทใี่ นภมู ภิ าคเกยี่ วกบั การ
ออกใบอนญุ าต ตอ่ อายใุ บอนญุ าตตา่ งๆ รวมทง้ั ตดิ ตาม ตรวจสอบ กำ� กบั ดแู ล และประเมนิ ผปู้ ระกอบการอาหารสตั วท์ ข่ี อใบ
อนญุ าตผลติ ขอใบอนญุ าตนำ� เขา้ และขอใบอนญุ าตขายอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ เพอ่ื ใหไ้ ดอ้ าหารสตั วท์ มี่ คี ณุ ภาพไดม้ าตรฐาน
ปราศจากสงิ่ ปลอมปน ปลอดสารพษิ สารตกคา้ ง ปลอดภยั ตอ่ ผบู้ รโิ ภค เปน็ ทยี่ อมรบั ในระดบั สากล ภายใตก้ ฎหมาย ประกาศ
ระเบยี บและข้อบงั คบั ต่างๆ ทีเ่ กี่ยวข้อง ตามพระราชบัญญตั คิ วบคุมคุณภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558 เพอ่ื สร้างความม่นั ใจให้
กบั ผใู้ ชอ้ าหารสตั ว์ รวมทง้ั ผบู้ รโิ ภคสนิ คา้ ปศสุ ตั ว์ โดยการดำ� เนนิ งานจะประสานการปฏบิ ตั งิ านกบั พนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ำ� นกั งาน
ปศสุ ตั วจ์ งั หวดั สำ� นกั งานปศสุ ตั วเ์ ขต หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารของกรมปศสุ ตั ว์ กองสารวตั รและกกั กนั หนว่ ยงานภาครฐั และภาคเอกชน
ท่ีเกี่ยวข้องทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยมีกิจกรรมการดำ� เนนิ การในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ดงั น้ี
1. ใบอนญุ าตผลติ อาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ
ติดตาม ตรวจสอบ สถานท่ผี ลติ อาหารสตั ว์ และสถานทเ่ี ก็บอาหารสัตวค์ วบคมุ เฉพาะ เพอ่ื ออกใบอนญุ าตผลติ
อาหารสัตว์ควบคมุ เฉพาะ จ�ำนวน 170 แห่ง ดงั นี้
- ผา่ นการพิจารณาและดำ� เนินการออกใบอนุญาตผลติ อาหารสตั ว์ควบคุมเฉพาะ จำ� นวน 75 แห่ง
- ไม่ผ่านการพจิ ารณา(รอการแกไ้ ข) จำ� นวน 95 แห่ง

Animal Feed and Veterinary Products Control

31

รายงานประจำ�ปี 2564

2. ใบอนญุ าตน�ำเขา้ อาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ
ตดิ ตาม ตรวจสอบ สถานที่น�ำเข้าอาหารสตั ว์ และสถานทเ่ี ก็บอาหารสตั ว์ เพ่ือออกใบอนญุ าตน�ำเข้าอาหารสัตว์
ควบคุมเฉพาะ จ�ำนวน 361 แห่ง

3. ใบอนญุ าตขายอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ
ไดด้ �ำเนินการออกใบอนญุ าตขายอาหารสัตว์ควบคมุ เฉพาะ จ�ำนวน 1,411 แหง่
4. ใบส�ำคญั การขน้ึ ทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ
ไดด้ �ำเนนิ การเก่ียวกับใบสำ� คัญการขนึ้ ทะเบียนอาหารสตั ว์ควบคุมเฉพาะ จ�ำนวน 6,048 ฉบบั ดังนี้
4.1 การออกใบส�ำคัญการขนึ้ ทะเบยี นอาหารสัตว์ควบคมุ เฉพาะ จ�ำนวน 3,812 ฉบบั
4.2 การแกไ้ ขใบส�ำคัญการขน้ึ ทะเบียนอาหารสัตว์ควบคมุ เฉพาะ จ�ำนวน 2,219 ฉบบั
4.3 การออกใบแทนใบส�ำคญั การขน้ึ ทะเบยี นอาหารสตั ว์ควบคุมเฉพาะ จ�ำนวน 17 ฉบับ
5. จดั ประชมุ คณะกรรมการพจิ ารณาทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ เพอื่ พจิ ารณา
ออกใบส�ำคญั การขนึ้ ทะเบยี นอาหารสตั ว์ ทงั้ หมด 12 ครงั้ โดยมคี ณะกรรมการพจิ ารณา
ทะเบยี นอาหารสตั วค์ วบคมุ เฉพาะ 2 คณะ ดงั นี้
5.1 คณะกรรมการพิจารณาทะเบียนอาหารสัตว์ควบคุมเฉพาะ ประเภทวัตถุดิบ ประเภทผลิตภัณฑ์นมส�ำหรับ
สัตว์ ประเภทวตั ถุท่ีผสมแลว้ ชนดิ หัวอาหารสัตว์ ชนดิ อาหารสตั วผ์ สมสำ� เร็จรปู ชนิดสารผสมลว่ งหนา้ (ยกเว้นส�ำหรับสนุ ัข
และแมว) และประเภทอาหารเสรมิ สำ� หรบั สตั ว์ (ยกเวน้ สำ� หรบั สุนัขและแมว) จำ� นวน 2 ครงั้
5.2 คณะกรรมการพิจารณาทะเบียนอาหารสัตว์ควบคุมเฉพาะ ประเภทอาหารสัตว์เลี้ยง ส�ำหรับสุนัขและแมว
ประเภทวตั ถทุ ผี่ สมแลว้ ชนดิ สารผสมลว่ งหนา้ (สำ� หรบั สนุ ขั และแมว) และประเภทอาหารเสรมิ สำ� หรบั สตั ว์ (สำ� หรบั สนุ ขั และแมว)
จ�ำนวน 10 ครงั้
6. จัดประชุมคณะกรรมการพิจารณาวัตถุใดเข้าข่ายเป็นอาหารสัตว์ตามกฎหมาย
วา่ ดว้ ยการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ จ�ำนวน 5 ครงั้ 25 ผลติ ภณั ฑ์
7. ใหค้ �ำปรกึ ษาวชิ าการและกฎหมายตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ว่ นภมู ภิ าคหรอื ผปู้ ระกอบ
การ ผา่ นชอ่ งทางโทรศพั ท,์ Application line และ E-mail รวมทง้ั ผมู้ าตดิ ตอ่ ขอรบั
บรกิ ารงานตา่ งๆ ภายในกองควบคมุ อาหารและยาสตั ว์ จ�ำนวน 42,185 ครงั้

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

32

ANNUAL REPORT 2021

กจิ กรรมตรวจสอบตามพระราชบญั ญตั ิ
ควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ.2558

การควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ของกรมปศุสัตว์ เป็นไปตามพระราชบัญญัติควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ พ.ศ.
2558 เพอ่ื ให้สัตว์ไดร้ ับอาหารสตั ว์ตามความตอ้ งการทางโภชนาการของสตั ว์ครบถว้ น วตั ถุดบิ อาหารสัตวแ์ ละอาหารสัตว์ท่ี
ได้รับตอ้ งมีความปลอดภัยทงั้ ด้านกายภาพ เคมแี ละชวี ภาพ ซง่ึ จะสง่ ผลใหส้ ตั วไ์ ด้รบั อาหารและโภชนะคุณภาพดี เหมาะสม
ต่อการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่มีคุณภาพ เน้ือสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์มีความปลอดภัย ปราศจากสารตกค้างท่ีจะ
ก่อใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ ผบู้ ริโภค เกษตรกรผู้เลีย้ งสตั ว์ได้ผลผลติ ท่ีดี สัตวม์ ีการเจริญเตบิ โตตามสายพนั ธุ์ สนับสนุนผูป้ ระกอบ
การส่งออกอาหารสัตว์ โดยเฉพาะอาหารสัตวเ์ ลี้ยงทม่ี ีแนวโนม้ ปรมิ าณและมูลค่าการส่งออกมากข้นึ ในทุกๆปี โดยการสรา้ ง
ความเชือ่ มนั่ ตอ่ ประเทศคู่ค้า ผ้นู �ำเข้าให้มน่ั ใจในคุณภาพของผ้ผู ลติ อาหารสัตวไ์ ทย
ในปงี บประมาณ 2564 ได้ก�ำหนดเป้าหมายการสุ่มเก็บตวั อย่างอาหารสตั ว์จากโรงงานผลติ อาหารสัตวท์ วั่ ประเทศ จ�ำนวน
1,735 ตัวอย่าง เพ่ือตรวจวิเคราะห์คุณภาพอาหารสตั ว์ตามเกณฑแ์ ละมาตรฐานทก่ี ฎหมายกำ� หนด
วตั ถปุ ระสงค์
1. เพ่ือให้ผปู้ ระกอบกจิ การด้านอาหารสัตวผ์ ลิต นำ� เข้า และขายอาหารสตั ว์ ปฏิบตั ถิ กู ต้องตามพระราชบัญญตั ิ
ควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ พ.ศ. 2558
2. สนิ คา้ อาหารสตั วม์ คี ณุ ภาพมาตรฐานตามกฎหมาย และมคี วามปลอดภยั ตอ่ สตั วแ์ ละประชาชนผบู้ รโิ ภคเนอื้ สตั ว์
และผลติ ภัณฑ์
วธิ กี ารด�ำเนนิ งาน

การเฝา้ ระวังและควบคมุ คณุ ภาพอาหารสัตว์

1. กำ� หนดเปา้ หมายสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสตั วโ์ ดยสำ� นกั งานปศสุ ตั วจ์ งั หวดั สมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสตั วจ์ ากโรงงาน
ผผู้ ลติ ทวั่ ประเทศ จำ� นวน 1,735 ตวั อยา่ ง เพอ่ื ตรวจวเิ คราะหค์ ณุ ภาพอาหารสตั วต์ ามเกณฑแ์ ละมาตรฐานทก่ี ฎหมายกำ� หนด
2. ตรวจสอบโรงงานผลิตอาหารสัตว์ประจำ� ปี ดังนี้
2.1 โรงงานผลติ อาหารสตั วไ์ ดร้ บั การรบั รองระบบการจดั การดา้ นสขุ ลกั ษณะทด่ี ใี นสถานประกอบการ (GMP)
และระบบการจัดการดา้ นการวิเคราะห์อันตรายและจดุ วิกฤตท่ตี อ้ งควบคุม (HACCP) เข้าตรวจสอบสองครัง้ ต่อปี
2.2 โรงงานผลิตอาหารสัตว์ท่ีไม่ได้รับการรับรองระบบการจัดการด้านสุขลักษณะท่ีดีในสถานประกอบการ
(GMP) และระบบการจดั การด้านการวิเคราะห์อนั ตรายและจุดวกิ ฤตท่ีต้องควบคุม (HACCP) เข้าตรวจสอบสามคร้ังต่อปี
3. การสอบสวนโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ กรณีผลการวเิ คราะห์อาหารสัตวน์ ัน้ ไม่ผา่ นเกณฑ์มาตรฐาน ด�ำเนนิ การ
โดยส�ำนักงานปศุสัตว์จังหวัด เพ่ือหาสาเหตุที่ท�ำให้อาหารสัตว์นั้นไม่ได้คุณภาพและแนะน�ำแนวทางแก้ไขปัญหาท่ีเกิดจาก
กระบวนการผลิตและหากพบการกระทำ� ผดิ ให้ด�ำเนินการตามกฎหมาย
4. ตรวจสอบขอ้ รอ้ งเรยี น กรณมี ผี กู้ ระทำ� ความผดิ ตามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558 ซง่ึ
ประชาชนสามารถร้องเรียนผ่านช่องทาง Application DLD 4.0 จดหมาย จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (E-mail) โทรศัพท์
เวบ็ ไซตห์ นว่ ยงานสังกัดกรมปศุสัตว์ ส�ำนักงานสตั วแพทยสภา เปน็ ตน้

Animal Feed and Veterinary Products Control

33

รายงานประจำ�ปี 2564

ผลการด�ำเนนิ งาน
ตารางท่ี 1 แสดงผลการเกบ็ ตวั อยา่ งอาหารสัตว์ตามกจิ กรรมการเฝ้าระวงั คุณภาพอาหารสตั วโ์ รงงานผลิตอาหารสัตว์

สนง.ปศข เปา้ หมาย ผลการดำ� เนนิ งาน อาหารสัตว์ ไม่ผา่ นเกณฑ์ รอ้ ยละ
(ตวั อย่าง) (ร้อยละ) (ตวั อย่าง)
4 1.1
1 372 100.8 19 4.0
14 8.5
2 471 100.8 2 5.6
7 11.3
3 159 103.1 2 9.1
8 2.7
4 25 144.0 12 11.3
0 0.0
5 64 96.9 68 4.2

6 22 100.0

7 401 74.1

8 141 75.2

9 80 91.3

รวม 1,735 92.8

ท่มี า : ระบบบริหารการปฏบิ ัตงิ าน (e-operation), 2564

ผลการด�ำเนินงานในบางพ้ืนท่ีไม่เป็นไปตามเป้าหมาย เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 (Covid-19) ท�ำให้โรงงานผู้ผลิตอาหารสัตว์ก�ำหนดมาตรการป้องกันอย่างเข้มงวด งดการติดต่อกับบุคคล
ภายนอก ท�ำใหเ้ จ้าหน้าที่ไม่สามารถดำ� เนินการเข้าตรวจสอบและเกบ็ ตัวอยา่ งอาหารสตั ว์ได้

ตารางท่ี 2 แสดงผลรายการตรวจวเิ คราะหต์ าม พรบ.ควบคมุ คุณภาพอาหารสัตว์ พ.ศ. 2558

รายการตรวจวเิ คราะห์

ลำ� ดบั ที่ ประเภท จำ� นวน Total Entero- Screening
อาหารสตั ว์ (ตวั อยา่ ง) Proximate Bacteria bacteria- เชอื้ รา แร่ โลหะ test
ปลอมปน count Salmonella รวม Aflatoxin ธาตุ วติ ามนิ หนกั DNA ยา Melamine
ceae
9 ชนดิ

1 วตั ถุดบิ 195 192 166 4 45 0 19 77 0 0 35 4 2 0

พชื 91 89 83 3 3 0 18 71 0 0 2 1 1 0

สตั ว์ (PAP) 33 33 32 1 3 0 1 6 0 0 02 1 0

สตั ว์ (ปลาป่น) 71 70 51 0 39 0 0 0 0 0 33 1 0 0

2 วตั ถุทผี่ สมแล้ว 1,106 912 79 46 93 11 50 143 0 0 48 10 1,007 0

หัวอาหารสตั ว์ 12 12 0 0 3 0 0 0 0 0 00 8 0

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

34

ANNUAL REPORT 2021

รายการตรวจวเิ คราะห์

ลำ� ดบั ท่ี ประเภท จำ� นวน Total Entero- Screening
อาหารสตั ว์ (ตวั อยา่ ง) Bacteria bacteria- เชอ้ื รา แร่ โลหะ test
Proximate ปลอมปน count Salmonella รวม Aflatoxin ธาตุ วติ ามนิ หนกั DNA ยา Melamine
ceae
9 ชนดิ

อาหารสัตว์ผสม 906 900 73 46 90 11 50 140 0 0 0 10 831 0
ส�ำเรจ็ รูป

สารผสมลว่ งหนา้ 188 0 60 0 0 0 3 0 0 48 0 168 0

3 ผลติ ภณั ฑ์นม 4 4 0 0 0 0 0 0 0 0 00 0 3
สำ� หรับสตั ว์
4 อาหารเสริม 56 21 2 0 0 1 20 0 25 6 29 0 5 17
ส�ำหรบั สัตว์

โปรตนี 25 21 0 0 0 1 20 0 0 0 0 0 2 17
แร่ธาตุ 25 0 2 0 0 0 0 0 25 0 23 0 2 0
วติ ามิน 6 0 0 0 0 0 0 0 0 6 6 0 1 0
5 อาหารสัตว์เลี้ยง 158 111 5 12 5 39 35 0 0 0 0 0 3 0
อาหารทมี่ ี 111 111 0 1 0 3 1 0 0 0 0 0 0 0
โภชนาการ
ครบถว้ น 0
อาหารวา่ ง 47 0 5 11 5 36 34 0 0 0 0 0 3
ส�ำหรับ 20
สตั ว์เลี้ยง
รวม 1,519 1,240 252 62 143 51 124 220 25 6 112 14 1,017

ท่มี า : กลุม่ ตรวจสอบอาหารสตั ว์ ยาสตั ว์และวัตถุอันตราย, 2564

ตารางท่ี 3 แสดงผลวเิ คราะห์ตวั อย่างอาหารสตั ว์ไม่ผ่านเกณฑ์

ประเภทอาหารสตั ว์ ชนดิ จำ� นวนตรวจ ไมผ่ า่ นเกณฑ์ ร้อยละ ผลวิเคราะหไ์ มผ่ า่ นเกณฑ์
วัตถดุ ิบ (ตวั อย่าง) (ตัวอยา่ ง)
วัตถุดบิ 13.85
วัตถดุ ิบจากพืช 195 27 13.19
- กากดดี ีจีเอส 91 12
- กากถ่ัวเหลอื ง 1 1 - 1. พบการปลอมปน
- กากเนือ้ ในเมล็ดปาลม์ 6 1 - 2. อาหารสตั วเ์ สอ่ื มคณุ ภาพ
- ขา้ วโพดป่นเกรด 1 20 2 - 3. อาหารสัตวผ์ ิดมาตรฐาน
- ข้าวโพดปน่ เกรด 2 3 - -
- ข้าวโพดปน่ เกรด 3 32 7 -
- ถ่วั ไขมนั เตม็ 1 - -
- ถ่วั เหลอื งอบ 1 - -
- โปรตีนหรือกลูเทนขา้ วโพด 4 1 -
1 - -

Animal Feed and Veterinary Products Control

35

รายงานประจำ�ปี 2564

ประเภทอาหารสัตว์ ชนดิ จ�ำนวนตรวจ ไม่ผา่ นเกณฑ์ ร้อยละ ผลวเิ คราะหไ์ ม่ผ่านเกณฑ์
(ตัวอย่าง) (ตวั อยา่ ง)

- มนั เสน้ 1 --

- รำ� ข้าวสาลี 11 - -

- รำ� สกดั น�ำ้ มนั 10 - -

วตั ถดุ ิบจากสัตว์ 70 5 7.14

- ปลาปน่ ชนั้ คณุ ภาพที่ 1 16 - - 1. พบการปลอมปน

- ปลาป่นช้ันคณุ ภาพท่ี 2 8 - - 2. อาหารสัตวเ์ สอ่ื มคณุ ภาพ

- ปลาปน่ ชน้ั คณุ ภาพที่ 3 46 5 - 3. อาหารสัตวผ์ ดิ มาตรฐาน

วัตถุดิบจากสัตว์ (PAP) 104 10 9.61

- กระดูกปน่ 1 - - 1. อาหารสตั วผ์ ดิ มาตรฐาน

- เนื้อและกระดกู ปน่ 3 2-

- ขนสัตว์ปีกป่น 25 8 -

- เน้ือสัตว์ปกี ป่น 1 --

- ปลาและกระดูกปลาปน่ 1 --

- ผลพลอยไดจ้ ากสัตวป์ ีกป่น 3 --

วตั ถุทผ่ี สมแลว้   1,106 41 3.71

อาหารสตั วผ์ สมส�ำเร็จรปู 1,082 41 3.78 1. อาหารสตั วผ์ ดิ มาตรฐาน

- อาหารโค 169 10 - 2. อาหารสตั ว์ปนเปื้อน

- อาหารสกุ ร 310 22 -

- อาหารไก่ 331 9 -

- อาหารเป็ด 56 - -

- อื่นๆ 16 - -

- กระตา่ ย 5 --

- ปลา 6 - -

- ก้งุ 3 - -

- ไกช่ น 2 - -

หวั อาหารสัตว์ 12 - -

สารผสมลว่ งหน้า 188 - -

ผลติ ภัณฑ์นมส�ำหรับสัตว์ ผลติ ภณั ฑ์นมสำ� หรับสตั ว์ 4 - -

อาหารเสริมส�ำหรับสตั ว์ อาหารเสริมส�ำหรบั สัตว์ 56 - -

อาหารสตั วเ์ ลี้ยง   182 - -

อาหารทีม่ โี ภชนาการครบถ้วน 135

อาหารขบเค้ียว/อาหารวา่ ง 47

รวม 1,519 68 4.48

ท่มี า: กลุ่มตรวจสอบอาหารสตั ว์ ยาสตั วแ์ ละวตั ถุอนั ตราย, 2564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

36

ANNUAL REPORT 2021

อาหารสตั ว์ประเภทวัตถุดบิ ตัวอย่างจ�ำนวน 195 ตัวอย่างไม่ผ่านเกณฑ์ 27 ตัวอย่างคิดเป็น 13.85% เป็น
วัตถดุ ิบจากพืช 91 ตวั อยา่ ง วัตถดุ ิบจากสตั ว์ 174 ตวั อย่าง วัตถุดบิ จากพชื ทไี่ ม่ผา่ นเกณฑ์มกั พบในข้าวโพดป่นเกรด 2 พบ
การปลอมปน และมคี า่ โปรตนี ตำ่� กวา่ มาตรฐาน, เถา้ เกนิ มาตรฐาน) และพบเชอื้ รา Aflatoxin วตั ถดุ บิ จากสตั วท์ ไ่ี มผ่ า่ นเกณฑ์
พบในปลาปน่ ชนั้ คณุ ภาพ ที่ 3 มคี า่ เกลอื เกนิ มาตรฐาน ปนเปอ้ื นเชอื้ Salmonella spp. และปลอมปนหนิ ฝนุ่ ในขนสตั วป์ กี ปน่
สว่ นใหญ่พบวา่ มไี ขมนั เกนิ คา่ มาตรฐาน
อาหารสัตวป์ ระเภทวตั ถุท่ีผสมแลว้ ตวั อยา่ งจำ� นวน 1,106 ตวั อยา่ ง ไมผ่ า่ นเกณฑ์ 41 ตวั อยา่ ง คดิ เปน็ 3.71%
เป็นอาหารสัตว์ผสมสำ� เรจ็ รูป 1,082 ตัวอย่าง หัวอาหารสตั ว์ 12 ตัวอยา่ ง สารผสมล่วงหนา้ 188 ตวั อย่างอาหารสตั วท์ ่ีไม่
ผ่านเกณฑ์ มักพบในอาหารสัตว์ผสมสำ� เรจ็ รปู เช่น อาหารโค อาหารสุกร อาหารไก่ โดยสว่ นใหญพ่ บในอาหารสุกร มคี ่า
โปรตนี ต�่ำกว่าค่ามาตรฐาน และกากเกินคา่ มาตรฐาน
ท้งั นี้ ตวั อยา่ งผลวเิ คราะห์ทไ่ี มผ่ ่านเกณฑ์ สำ� นกั งานปศสุ ตั ว์จงั หวดั ด�ำเนินการสอบสวนหาสาเหตแุ นะน�ำแนวทาง
แกไ้ ขปญั หา เกบ็ ตวั อยา่ งสง่ ตรวจซำ้� และดำ� เนนิ การทางกฎหมาย พรอ้ มทง้ั รายงานผลการสอบสวนมายงั กองควบคมุ อาหาร
และยาสัตว์

ตารางท่ี 4 แสดงขอ้ มูลการตรวจสอบข้อร้องเรียน

ลำ� ดับท่ี เรอื่ งร้องเรียน จำ� นวน (ราย) การด�ำเนนิ การ

1 ขายอาหารสตั ว์โดยไม่มใี บอนุญาต 5 - ยดึ ของกลางสง่ พนักงานสอบสวน
2 ขายอาหารสัตว์ที่ไม่ได้ข้ึนทะเบยี น - ร้องทุกข์กล่าวโทษ
3 ผู้ขายอาหารสตั วไ์ มร่ ักษาฉลากมาตรา 31 (3)
4 โฆษณาอาหารสตั ว์อนั เปน็ เท็จหรอื เกนิ จรงิ 4 - ยึดของกลางส่งพนกั งานสอบสวน
- รอ้ งทกุ ขก์ ล่าวโทษ
ไม่เป็นไปตามมาตรา 62
5 ขายยาสตั ว์โดยไม่มใี บอนุญาต 1 - เปรียบเทียบความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการ
6 ขายยาสตั วท์ ีไ่ ม่ไดข้ ้ึนทะเบยี น ควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์
7 ขายยาปลอม
8 โฆษณาขายยาสตั ว์โดยไม่ได้รบั อนญุ าต 2 - เปรยี บเทยี บความผิดตามกฎหมายวา่ ด้วยการ
ควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์
ไมเ่ ป็นไปตามมาตรา 88 ทวิ
5 - ยดึ ของกลางส่งพนกั งานสอบสวน
- รอ้ งทุกข์กล่าวโทษ

6 - ยึดของกลางสง่ พนักงานสอบสวน
- ร้องทุกขก์ ล่าวโทษ

1 - ยึดของกลางสง่ พนกั งานสอบสวน
- ร้องทุกขก์ ล่าวโทษ

1 - ยึดของกลางส่งพนักงานสอบสวน
- ร้องทุกขก์ ลา่ วโทษ

รวม 25

ทีม่ า : กลมุ่ ตรวจสอบอาหารสตั ว์ ยาสตั ว์และวตั ถอุ นั ตราย, 2564

Animal Feed and Veterinary Products Control

37

รายงานประจำ�ปี 2564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

38

ANNUAL REPORT 2021

กจิ กรรมแกไ้ ขปญั หาการใชส้ ารเรง่ เนอื้ แดง

กรมปศุสัตว์ในฐานะหน่วยงานหลักของประเทศท่ีมีหน้าท่ีก�ำกับควบคุมคุณภาพมาตรฐานและคุณภาพ
สินค้าปศุสัตว์ โดยก�ำกับดูแลต้ังแต่ข้ันตอนการผลิตระดับฟาร์มจนถึงผู้บริโภค (From Farm To Folk) ตาม
มาตรการอาหารปลอดภัย (Food Safety) ของรัฐบาล การใช้สารเร่งเนื้อแดงหรือสารกลุ่มเบต้าอะโกนิสต์
(β-agonist) ในการเลี้ยงสัตว์ทั้งสุกรและโค เพื่อการปรับปรุงคุณภาพซากและเร่งการเจริญเติบโตของสัตว์
ยังเป็นปัญหาส�ำคัญท่ีต้องเร่งด�ำเนินการแก้ไข เน่ืองจากส่งผลกระทบต่อปัญหาสาธารณสุขท่ีก่อให้เกิดอันตราย
ต่อผู้บริโภค และความเช่ือมั่นของประเทศคู่ค้าต่อสินค้าปศุสัตว์ของประเทศไทย แม้กรมปศุสัตว์จะก�ำหนดห้าม
ใช้สารเร่งเน้ือแดงเป็นส่วนผสมในอาหารสัตว์แล้วก็ตาม การแก้ไขและป้องกันการใช้สารเร่งเน้ือแดงในอาหาร
สัตว์จึงมีความส�ำคัญและต้องด�ำเนินการอย่างต่อเน่ือง ทั้งการควบคุมการใช้ในฟาร์มเล้ียงสัตว์ การเฝ้าระวัง
การตกค้างของสารเร่งเนื้อแดงในสัตว์และสินค้าปศุสัตว์ การประชาสัมพันธ์ให้ความรู้แก่ผู้บริโภคและผู้ประกอบ
การเลี้ยงสัตว์ รวมท้ังการบังคับใช้กฎหมายต่อผู้กระท�ำผิด เพื่อลดปัญหาดังกล่าว กองควบคุมอาหารและยา
สัตว์ จึงได้ด�ำเนินการมาตรการแก้ไขปัญหาการใช้สารเร่งเนื้อแดงตลอดทุกช่วงการผลิต ตั้งแต่ระดับฟาร์มเลี้ยง
สัตว์จนถึงตลาดสู่ผู้บริโภค โดยการเฝ้าระวังการลักลอบใช้สารเร่งเนื้อแดงในการเล้ียงสัตว์ การบังคับใช้กฎหมาย
เพอื่ ปราบปรามการใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดง รวมทง้ั เพอื่ ใหป้ ระชาชนไดบ้ รโิ ภคเนอ้ื สตั วป์ ลอดภยั ปราศจากสารเรง่ เนอ้ื แดง เปน็ การ
คมุ้ ครองความปลอดภยั ดา้ นอาหารใหก้ บั ผบู้ รโิ ภคสนิ คา้ ปศสุ ตั วใ์ นประเทศ และสง่ เสรมิ ความเชอื่ มนั่ ของประเทศคคู่ า้ ในการ
ส่งออกสนิ คา้ ปศสุ ตั วไ์ ปจ�ำหน่ายตา่ งประเทศ
ในปีงบประมาณ 2564 กองควบคุมอาหารและยาสตั ว์ ไดส้ รุปผลการดำ� เนินงานกิจกรรมแก้ไขปญั หาการใชส้ าร
เรง่ เนอื้ แดง เพอ่ื เปน็ ขอ้ มลู พน้ื ฐานก�ำหนดแผนการปฏบิ ตั งิ านการแกไ้ ขปญั หาการใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดง ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพตอ่ ไป
วธิ กี ารด�ำเนนิ งาน
1. การเฝา้ ระวงั การใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดงในการเลย้ี งสตั ว์ การตรวจสอบการลกั ลอบใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดงในฟารม์ เลยี้ ง
สัตวโ์ ดยการสุม่ เก็บปสั สาวะในฟารม์ สกุ ร เพอื่ ตรวจวิเคราะหส์ ารเรง่ เน้ือแดงตกค้าง
2. การเฝ้าระวังเชิงรุก โดยชุดเฉพาะกิจปราบปรามการใช้สารเร่งเน้ือแดง ทั้งในส่วนกลางและประจ�ำเขตทั่ว
ประเทศ ท�ำหนา้ ท่ีตรวจสอบฟาร์มเลีย้ ง สถานท่ผี ลิตอาหารสัตว์ และโรงฆา่ สัตว์
3. การรับรองฟาร์มเลีย้ งสัตว์ปลอดสารเรง่ เนอ้ื แดงหรอื สารกลุ่มเบต้าอะโกนสิ ต์ (β-agonist)
4. การบังคบั ใชก้ ฎหมายและปราบปรามการใช้สารเรง่ เน้ือแดง
ผลการด�ำเนนิ งาน
1. การเฝา้ ระวงั การใชส้ ารเรง่ เนอ้ื แดงในการเลย้ี งสตั ว์
การเฝ้าระวังการใช้สารเร่งเน้ือแดงด�ำเนินการเฝ้าระวังในเลี้ยงสุกรและโคขุน โดยส�ำนักงานปศุสัตว์จังหวัดทั่ว
ประเทศ สมุ่ เกบ็ ปสั สาวะสกุ รและโคขนุ จำ� นวนรอ้ ยละ 3 หรอื อยา่ งนอ้ ย 3 ตวั อยา่ งตอ่ ฟารม์ ตรวจวเิ คราะหห์ าสารเรง่ เนอื้ แดง
ตกค้างด้วยเทคนิค ELISA ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการสัตวแพทย์ท้ัง 8 แห่ง และส�ำนักตรวจสอบคุณภาพสินค้าปศุสัตว์
จำ� นวน 33,260 ตัวอยา่ ง ดังแสดงในตารางท่ี 1

Animal Feed and Veterinary Products Control

39

รายงานประจำ�ปี 2564

ตารางที่ 1 แสดงจ�ำนวนตวั อย่างเฝ้าระวังการใช้สารเร่งเน้ือแดงในสุกรและโคขุน

สนง.ปศข. ชนิด เป้าหมาย จำ� นวน (ตย.)ตรวจ ผลทดสอบ จำ� นวน (ตย.) รอ้ ยละ
สตั ว์ ELISA ⊕Ve ⊕Ve ผลยืนยนั (%)
SAL&CLEN RAC
SAL&CLEN RAC SAL&CLEN RAC -
-
เขต 1 สุกร 2,090 2,197 0 103 0 0 0 -
โค 20 20 0 0 0 0 0 -
-
เขต 2 สุกร 3,910 6,345 3,168 0 0 0 0 -
โค 50 52 8 0 0 0 0 0.1
-
เขต 3 สกุ ร 4,600 4,728 1,645 0 0 0 0 0.1
โค 790 918 72 0 0 0 0 -
-
เขต 4 สกุ ร 4,570 5,605 1,260 20 0 7 0 3.9
โค 940 986 924 10 0 0 0 0.7
0.5
เขต 5 สกุ ร 2,280 3,278 1,182 2 0 2 0 0.9
โค 410 265 227 0 0 0 0 -
0.4
เขต 6 สกุ ร 2,510 3,725 245 31 0 0 0 60.0
โค 220 285 5 20 0 11 0 0.3
0.6
เขต 7 สกุ ร 5,250 6,499 203 57 0 47 0 1.0
โค 760 395 0 33 0 2 0

เขต 8 สุกร 4,160 6,284 3,015 95 0 55 0
โค 30 36 18 0 0 0 0

เขต 9 สุกร 630 1,021 263 18 0 4 0
โค 40 10 5 6 0 6 0

Total สุกร 30,000 39,682 10,981 326 0 115 0
โค 3,260 2,967 1,259 69 0 19 0

รวม 33,260 42,649 12,240 395 0 134 0

หมายเหตุ : Prevalence หมายถงึ ความชุกของการพบสารเร่งเนื้อแดง มหี นว่ ยเป็นร้อยละ
อักษรย่อ SAL หมายถงึ Salbutamol
อักษรย่อ CLEN หมายถงึ Clenbuterol
อักษรยอ่ RAC หมายถงึ Ractopamine

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

40

ANNUAL REPORT 2021

จากตารางท่ี 1 แสดงให้เห็นว่าปีงบประมาณ 2564 ความชุกของการพบสารเร่งเนื้อแดงในสุกร
ร้อยละ 0.3 โคขุนร้อยละ 0.6 เม่ือเปรียบเทียบกับปีงบประมาณ 2563 พบสารเร่งเนื้อแดงในสุกร
มคี วามชกุ ร้อยละ 0.4 และโคขุนร้อยละ 1.0 ลดลงรอ้ ยละ 50 ทั้งน้ี อาจแสดงใหเ้ หน็ วา่ ผู้ประกอบการเลีย้ งสัตว์เห็นความ
สำ� คญั ของความปลอดภยั ตอ่ ผบู้ รโิ ภค และตระหนกั ถงึ อนั ตรายทเ่ี กดิ จากการใชส้ ารเรง่ เนอื้ แดงเพอ่ื เลยี้ งสตั วซ์ ง่ึ สง่ ผลกระทบ
ต่อผบู้ รโิ ภคโดยตรง จงึ เลิกใชส้ ารเรง่ เน้ือแดงในสุกรและโคขนุ
2. การเฝา้ ระวงั เชงิ รกุ
การเฝ้าระวังเชิงรุก โดยชุดเฉพาะกิจปราบปรามการใช้สารเร่งเนื้อแดงประจ�ำส�ำนักงานปศุสัตว์
เขต 1-9 เขา้ ตรวจสอบการลักลอบใช้สารเร่งเน้อื แดงในฟาร์มเลีย้ งสตั ว์ สถานทีผ่ ลิตอาหารสตั ว์ และโรงฆ่าสัตว์ทวั่ ประเทศ
โดยสุ่มเก็บปสั สาวะสตั วต์ รวจด้วย Strip test
ตารางที่ 2 การเฝ้าระวังเชิงรุกการใชส้ ารเร่งเนื้อแดง

เขต เปา้ หมาย ตรวจ Strip Test ร้อยละ (%)
(ตวั อย่าง) (ตัวอยา่ ง)
100.0
1 250 250 100.0
250 114.8
2 250 287 100.0
250 100.0
3 250 250 100.0
250 102.0
4 250 255 107.2
268 50.0
5 250 75 99.3
2,135
6 250

7 250

8 250

9 150

รวม 2,150
ที่มา: ระบบบริหารการปฏบิ ัติงาน (e-operation), 2564

การรบั รองฟารม์ ปลอดสารเรง่ เนอื้ แดง
การรบั รองฟารม์ ปลอดสารเรง่ เนอื้ แดง ฟารม์ ทจี่ ะขอการรบั รองตอ้ งเปน็ ฟารม์ ทม่ี กี ารปฏบิ ตั ทิ างการเกษตรทด่ี ดี า้ น
ปศสุ ตั ว์ (Good Agricultural Practices for Livestock: GAP) หรอื ฟารม์ ทม่ี รี ะบบการปอ้ งกนั โรคและการเลยี้ งสตั วท์ เี่ หมาะสม
(Good Farming Management: GFM) เกษตรกรยนื่ แบบคำ� ขอการรบั รองแลว้ เจา้ หนา้ ทส่ี ำ� นกั งานปศสุ ตั วจ์ งั หวดั จะทำ� การ
สุ่มเกบ็ ปัสสาวะสุกร โคขนุ จำ� นวนร้อยละ 3 หรอื จำ� นวน 3 ตัวอยา่ งต่อฟาร์มส่งตรวจวเิ คราะหส์ ารเรง่ เนื้อแดงด้วยเทคนิค

Animal Feed and Veterinary Products Control

41

รายงานประจำ�ปี 2564

ELISA Test โดยผลการตรวจตอ้ งเปน็ ลบ2 ครงั้ ตดิ ตอ่ กนั หา่ งกนั อยา่ งนอ้ ย 1 เดอื น สำ� หรบั การรบั รองฟารม์ ปลอดสารเรง่ เนอ้ื แดง
มอี ายุ 1 ปี ฟารม์ ทไ่ี ดร้ บั การรบั รองปลอดสารเรง่ เนอื้ แดง สามารถเคลอ่ื นยา้ ยสตั วเ์ ขา้ โรงฆา่ โดยไมต่ อ้ งผา่ นการตรวจปสั สาวะ
ณ จุดตรวจสตั วผ์ า่ นด่าน

ตารางที่ 3 แสดงจ�ำนวนฟาร์มทไ่ี ด้รับรองฟารม์ ปลอดสารเรง่ เนือ้ แดงหรือสารกลุ่มเบต้าอะโกนิสต์ (β-agonist)

เขต เปา้ หมาย (ฟารม์ ) รวม ผลด�ำเนินการ (ฟารม์ ) รวม ร้อยละ
สุกร โค สุกร โค

1 300 2 302 245 1 246 81.46

2 429 6 435 480 12 492 113.10

3 618 80 698 645 83 728 104.30

4 936 95 1,031 1,206 176 1,382 134.04

5 349 42 391 366 44 410 104.86

6 663 22 685 757 28 785 114.60

7 756 77 833 723 72 795 95.44

8 508 3 511 884 6 890 174.17

9 110 4 114 110 4 114 100.00

รวม 4,669 331 5,000 5,416 426 5,842 116.84
ทม่ี า: ระบบบรหิ ารการปฏบิ ตั ิงาน (e-operation), 2564

จากตารางท่ี 3 แสดงให้เห็นว่า จ�ำนวนฟาร์มปลอดสารเร่งเน้ือแดงในพ้ืนที่เขต 3 เขต 4 และเขต 6
มจี �ำนวนฟารม์ สงู กว่าเปา้ หมาย เน่ืองจากพนื้ ท่ดี ังกล่าวมีการสง่ ออกสกุ รและโคมชี วี ิตไปตา่ งประเทศ ทำ� ใหม้ ผี ู้ประกอบการ
ยน่ื ขอรบั รองฟารม์ ปลอดสารเร่งเน้อื แดงเพมิ่ ขึน้

3. การปราบปรามและบงั คบั ใชก้ ฎหมาย
การปราบปรามและบงั คบั ใชก้ ฎหมายของกรมปศสุ ตั ว์ ดำ� เนนิ การภายใตช้ ดุ เฉพาะกจิ สว่ นกลาง และชดุ เฉพาะกจิ
ประจำ� เขต โดยการสมุ่ ตรวจสอบฟารม์ เลย้ี งสตั ว์ สถานทผี่ ลติ อาหารสตั ว์ และโรงฆา่ สตั ว์ ตรวจวเิ คราะหส์ ารเรง่ เนอื้ แดงดว้ ย
Strip test หากผลตรวจเปน็ บวกจะทำ� การอายัดสัตวท์ ี่ฟารม์ /โรงฆ่าสตั ว์ ตรวจยนื ยนั ด้วยเทคนคิ LC-MS/MS หรือ GC-MS
หากผลยืนยันพบปริมาณสารเร่งเน้อื แดง จะดำ� เนนิ คดกี ับผปู้ ระกอบการเล้ียงสตั ว์
ในปงี บประมาณ 2564 ไดด้ ำ� เนินคดกี บั ผูป้ ระกอบการฟาร์มสุกร จำ� นวน 7 รายในขอ้ หาใชว้ ัตถทุ ่หี า้ มใช้เปน็ ส่วน
ผสมในอาหารสัตว์ (ลกั ลอบใช้สารเร่งเน้อื แดงในการเลย้ี งสัตว)์ ตอ้ งระวางโทษจ�ำคกุ ไมเ่ กินสามปี หรอื ปรับไมเ่ กินหกหมนื่
บาท หรอื ท้งั จ�ำทงั้ ปรบั โดยเปน็ ผปู้ ระกอบการเล้ยี งสัตวใ์ นพื้นที่ จังหวัดนครปฐม 6 ราย (คดเี สร็จสนิ้ แลว้ ) และจงั หวดั ตาก
1 ราย (อยู่ระหวา่ งดำ� เนนิ คด)ี

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

42

ANNUAL REPORT 2021

กจิ กรรมการใหบ้ รกิ าร Mobile Lab

การให้บริการ Mobile Lab คือ ห้องปฏิบัติการเคลื่อนท่ี ซ่ึงประจ�ำการอยู่ ณ ส�ำนักงานปศุสัตว์เขต
1-9 ท�ำหน้าท่ีให้บริการตรวจวิเคราะห์คุณภาพอาหารสัตว์และวัตถุดิบอาหารสัตว์เบ้ืองต้น โดยให้บริการแบบเข้าถึงสถาน
ที่ผลติ สถานทน่ี ำ� เข้า สถานทีข่ ายอาหารสตั ว์ ฟารม์ เลย้ี งสัตวแ์ ละโรงฆ่าสัตว์ในพนื้ ที่ โดยให้บรกิ ารตรวจวเิ คราะหค์ ุณภาพ
วัตถุดิบและอาหารสัตว์เบื้องต้น คัดกรองการปนเปื้อนวัตถุท่ีห้ามใช้เป็นส่วนผสมในอาหารสัตว์ แก่ผู้ประกอบการและ
เกษตรกรผเู้ ลยี้ งสตั ว์ ใหไ้ ดว้ ตั ถดุ บิ ทม่ี คี ณุ ภาพเหมาะสมในการนำ� มาใชป้ ระกอบสตู รอาหารเพอ่ื เลย้ี งสตั ว์ นอกจากน้ี Mobile
Lab ยังสนับสนนุ กิจกรรมบริการวชิ าการอ่นื ของกรมปศุสัตว์ดว้ ย
วธิ ดี �ำเนนิ การ
Mobile Lab ใหบ้ รกิ ารตรวจวิเคราะห์
1. ตรวจวิเคราะหก์ ารปลอมปนในวัตถดุ บิ
2. ตรวจวัดคา่ ความชน้ื
3. ตรวจวเิ คราะหส์ ารพิษจากเชือ้ รา
4. ตรวจวิเคราะหย์ าปฏชิ วี นะตกคา้ ง
5. ตรวจหาสารเร่งเนือ้ แดงในปสั สาวะสัตว์
เกษตรกรผู้เล้ียงสัตว์สามารถติดต่อขอรับบริการตรวจวิเคราะห์ของ Mobile Lab ได้ท่ีส�ำนักงาน
ปศุสตั วจ์ งั หวัด หรือสำ� นักงานปศสุ ตั ว์เขต 1-9 ท่ี Mobile Lab ประจ�ำการอยู่ ดังน้ี
1. สำ� นักงานปศุสตั วเ์ ขต 1 โทรศัพท์ 0 2967 9700 ต่อ 5105
2. ส�ำนักงานปศุสตั วเ์ ขต 2 โทรศพั ท์ 0 3851 1997 ต่อ 15
3. ส�ำนกั งานปศุสตั วเ์ ขต 3 โทรศพั ท์ 0 4437 1553 ต่อ 17
4. สำ� นกั งานปศสุ ตั ว์เขต 4 โทรศพั ท์ 0 4326 1876
5. ส�ำนกั งานปศสุ ัตว์เขต 5 โทรศัพท์ 0 5389 2457
6. ส�ำนกั งานปศุสัตว์เขต 6 โทรศัพท์ 0 5598 3641 ต่อ 112
7. ส�ำนกั งานปศสุ ัตว์เขต 7 โทรศัพท์ 0 3425 0982 ต่อ 15 และ 17
8. ส�ำนักงานปศุสัตวเ์ ขต 8 โทรศัพท์ 0 7727 2117
9. ส�ำนักงานปศสุ ตั วเ์ ขต 9 โทรศัพท์ 0 7455 8197 และ 0 7432 4406
ผลการด�ำเนนิ งานปงี บประมาณ 2564
การใหบ้ รกิ าร Mobile Lab ปีงบประมาณ 2564 ได้บริการตรวจวิเคราะห์ตวั อย่าง จ�ำนวน 3,855 ตวั อยา่ ง ได้แก่
ตัวอยา่ งจากฟารม์ เลีย้ งสตั ว์ จำ� นวน 2,571 ตวั อย่าง ตวั อย่างจากโรงงานผลิตอาหารสตั ว์ จำ� นวน 277 ตวั อย่าง ตัวอยา่ งจาก
สถานทน่ี �ำเข้าหรือสถานทข่ี ายอาหารสตั ว์ จำ� นวน 521 ตัวอย่าง ตวั อย่างจากแหลง่ รวมวัตถุดบิ จ�ำนวน 100 ตวั อยา่ ง และ
ตัวอย่างจากโรงฆ่าสัตว์ จ�ำนวน 386 ตัวอย่าง โดยพบตัวอย่างไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานท่ีฟาร์มเลี้ยงสัตว์ ร้อยละ 0.16
(พบสารเรง่ เนอื้ แดงในปสั สาวะ รอ้ ยละ 0.12 ความชนื้ ในอาหารสตั ว์ รอ้ ยละ 0.41 และสารพษิ จากเชอ้ื รา รอ้ ยละ 0.35) และ

Animal Feed and Veterinary Products Control

43

รายงานประจำ�ปี 2564

โรงงานผลติ อาหารสตั วพ์ บตวั อยา่ งไมผ่ า่ นเกณฑม์ าตรฐาน รอ้ ยละ 0.36 เปน็ สารพษิ จากเชอื้ ราในอาหารสตั ว์ และสถานทนี่ ำ�
เขา้ หรือสถานทีข่ ายอาหารสัตว์ พบตวั อยา่ งไมผ่ า่ นเกณฑม์ าตรฐาน ร้อยละ 1.54 เปน็ สารพษิ จากเชอ้ื ราในอาหารสัตว์ ส่วน
แหลง่ รวมวัตถดุ ิบและโรงฆ่าสัตว์ ผ่านเกณฑ์มาตรฐานทกุ ตัวอย่าง
ตารางที่ 1 แสดงผลการใหบ้ ริการตรวจวิเคราะห์ Mobile Lab

ฟาร์มเลีย้ งสัตว์ โรงงาน/สถานที่ผลติ สถานทนี่ ำ� เขา้ หรอื แหล่งรวมวัตถดุ ิบ โรงฆ่าสตั ว์
สถานทข่ี ายอาหารสตั ว์

รายการวเิ คราะห์ จ�ำนวน จำ� นวน จำ� นวน จำ� นวน จ�ำนวน จ�ำนวน จ�ำนวน จำ� นวน จำ� นวน จำ� นวน
ตวั อย่าง ไมผ่ า่ น ตัวอยา่ ง ไม่ผา่ น ตวั อยา่ ง ไม่ผ่าน ตัวอย่าง ไมผ่ า่ น ตัวอยา่ ง ไม่ผา่ น รอ้ ยละ
เกณฑ์ ร้อยละ เกณฑ์ รอ้ ยละ เกณฑ์ ร้อยละ เกณฑ์ รอ้ ยละ เกณฑ์

สารเร่งเน้ือแดง 1,720 2 0.12 0 0 0.00 0 0 0.00 0 0 0.00 386 0 0.00
ในปสั สาวะ

การปลอมปน 147 0 0.00 45 0 0.00 66 0 0.00 18 0 0.00 0 0 0.00
อาหารสัตว์

ความชนื้ ใน 244 1 0.41 94 0 0.00 224 0 0.00 56 0 0.00 0 0 0.00
อาหารสัตว์ 286 1 0.35 79 1 1.27 159 8 5.03 18 0 0.00 0 0 0.00
สารพิษจากเช้อื รา

ยาปฏชิ วี นะตกคา้ ง 174 0 0.00 59 0 0.00 72 0 0.00 8 0 0.00 0 0 0.00

รวม 2,571 4 0.16 277 1 0.36 521 8 1.54 100 0 0.00 386 0 0.00

ท่มี า: รายงานผลการปฏบิ ตั งิ าน Mobile Lab เขต 1-9, 2564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

44

ANNUAL REPORT 2021

การถา่ ยโอนภารกจิ การตรวจประเมนิ ระบบประกนั คณุ ภาพอาหารสตั ว์

การดำ�เนินงานการถ่ายโอนภารกิจการตรวจติดตามการรับรองระบบการจัดการด้านสุขลักษณะท่ีดีให้สถาน
ประกอบการ (GMP) และระบบการวเิ คราะหอ์ นั ตรายและจุดวิกฤตที่ตอ้ งควบคุม (HACCP) ในโรงงานผลติ อาหารสัตวท์ ี่
กองควบคมุ อาหารและยาสตั วม์ อบหมายใหส้ ำ�นกั งานปศสุ ตั วเ์ ขตเปน็ ผดู้ ำ�เนนิ การในเขตพน้ื ทร่ี บั ผดิ ชอบ ตง้ั แตป่ งี บประมาณ
2561 จนถึงปจั จบุ ัน
นอกจากนยี้ ังมีการอบรมให้แกพ่ นักงานเจา้ หน้าที่และผตู้ รวจประเมินต้ังแต่ปี พ.ศ. 2560 - พ.ศ. 2562 โดยแบง่
เปน็ หลกั สูตร Lead Auditor 3 รุน่ รวม 60 คน และหลักสูตร GMP/HACCP สำ�หรบั พนกั งานเจา้ หน้าทแ่ี ละผ้ตู รวจประเมนิ
3 รุ่น รวม 150 คน
ผลการด�ำเนนิ งาน
ปงี บประมาณ 2564 กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ถ่ายโอนภารกิจการตรวจติดตามระบบ GMP และ HACCP
ใหส้ ำ�นกั งานปศุสัตวเ์ ขต 1-9 เป็นผู้รับผิดชอบ จำ�นวนท้งั สิ้น 60 โรงงาน ซึง่ เจ้าหนา้ ทสี่ ำ�นักงานปศุสตั ว์เขตดำ�เนนิ การตรวจ
ประเมินตามหลกั สากลโดย ระบบ GMP อา้ งองิ ตามมาตรฐาน Codex Alimentarius. Recommended International
Code of Practice – General Principles of Food Hygiene (CAC/RCP 1 – 1969, Rev. 4 (2003)) หรือ มกษ. 9023
– 2550 และระบบ HACCP อ้างองิ ตามมาตรฐาน Codex Alimentarius. Supplement to Volume 1B- 1997, Annex
to CAC/RCP-1 (1969), Rev. 4 (2003) หรอื มกษ. 9024 - 2550

2564
60 โรงงาน

2563 60 โรงงาน

2562 51 โรงงาน
2561 34 โรงงาน

2560 ผแู้ ทนจาก สนง.ปศข. ร่วมตรวจประเมนิ
2559

ผู้แทนจาก สนง.ปศข. รว่ มสังเกตการณต์ รวจประเมิน
ท่ีมา : กลุม่ รบั รองระบบประกนั คณุ ภาพ กองควบคมุ อาหารและยาสัตว์
ข้อมูล ณ วนั ท่ี 30 กันยายน 2564
หมายเหตุ สนง. ปศข. หมายถงึ สำ� นักงานปศสุ ัตว์เขต

Animal Feed and Veterinary Products Control

45

รายงานประจำ�ปี 2564

กราฟ แสดงจ�ำนวนโรงงานผลิตอาหารสัตว์ท่ีถ่ายโอนภารกิจการตรวจประเมินแยกตามเขตปศุสัตว์ 45
(ปีงบประมาณ 2561 - 2564)
16
60 54
4
50 4
5
42 17 3
9
40 4
4
จานวนโรงงาน 13 32 5
30 10 3
20 13 17 23
10 17
9 7
10 10 4
4 2223 82222 15 7
7 4 411114 5 5
6
0 6 5 5 54
1 2 3 78

2564 (60) 13 10 4 1 2 2 17 7

2563 (60) 13 10 4 1 2 2 17 7

2562 (51) 10 7 4 1 2 2 15 5

2561 (34) 6 5 5 1 3 2 5 4

ทม่ี าทีม่: กาล:มุ่ กรลับมุ่ รรอบังระอบงรบะปบรบะกปันระคกุณันภคาณุพภกาอพงคกวอบงคคุมวอบาคหุมาอราแหลาะรยแาลสัตะยว์าสตั ว์
ขอ้ มขูลอ้ มณูลวณนั ทว่ี นั30ท่ีก3นั 0ยกาันยนยา2ย5น642564

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

46

ANNUAL REPORT 2021

รายงานสรปุ การออกกฏหมายอนบุ ญั ญตั ิ
ตามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558

ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

โดยปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ได้ออกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และประกาศกรมปศุสัตว์
จำ� นวนรวม 3 ฉบบั โดยแบง่ เปน็ ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำ� นวน 2 ฉบบั และประกาศ กรมปศสุ ตั ว์ จำ� นวน 1 ฉบบั
ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (รวม 2 ฉบบั )
1. ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เร่ือง ก�ำหนดลักษณะ และเง่ือนไขของอาหารสัตว์ที่ห้ามน�ำเข้า
ซง่ึ มีความเสย่ี งต่อโรคอหิวาต์แอฟรกิ าในสุกร พ.ศ. 2563 วันที่ประกาศ 23 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. 2564
2. ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง ก�ำหนดคุณภาพหรือมาตรฐานของอาหารสัตว์ควบคุมเฉพาะ
ประเภทวตั ถุดิบ (ฉบับท่ี 6) พ.ศ. 2564 วันท่ีประกาศ 25 กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. 2564

ประกาศกรมปศสุ ตั ว์ (รวม 1 ฉบบั )
1. ประกาศกรมปศุสัตว์ เร่ือง ก�ำหนดแบบค�ำขอแจ้งการน�ำเข้าอาหารสัตว์ควบคุมเฉพาะ และเอกสารรับแจ้ง
การน�ำเขา้ อาหารสัตวค์ วบคมุ เฉพาะ พ.ศ. 2563 วันทปี่ ระกาศ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2563
หมายเหตุ ขอ้ มลู ประกาศขา้ งตน้ เปน็ ขอ้ มลู เฉพาะประกาศทไ่ี ดล้ งในราชกจิ จานเุ บกษาเทา่ นนั้ ไมร่ วมถงึ ประกาศ ทไ่ี ดล้ งนามแลว้
แต่รอลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา

Animal Feed and Veterinary Products Control

47

รายงานประจำ�ปี 2564

การประชมุ เพอื่ ออกกฎหมายอนบุ ญั ญตั ิ
ตามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558

ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

คณะอนุกรรมการกล่ันกรองการออกประกาศตาม
กฎหมายวา่ ดว้ ยการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ เกยี่ วกบั
อาหารสตั ว์ ประเภทอาหารสตั วเ์ ลยี้ ง ส�ำหรบั สนุ ขั และแมว
ครงั้ ที่ 1/2563

วนั พฤหสั บดที ี่ 22 ตลุ าคม 2563 กองควบคมุ อาหารและยาสตั ว์
ได้มีการจัดประชุมคณะอนุกรรมการกล่ันกรองการออกประกาศตาม
กฎหมายว่าด้วยการควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ เก่ียวกับอาหารสัตว์
ประเภทอาหารสัตวเ์ ล้ยี ง ส�ำหรบั สุนัขและแมว ครง้ั ท่ี 1/2563 ณ ห้องประชมุ มา้ กณั ฐกะ ช้นั 1 ตกึ อำ� นวยการ
กรมปศสุ ตั ว์
โดยอธิบดี​กรมปศุสัตว์​มอบหมายนายรักไทย งามภักดิ์ ผู้อ�ำนวยการกองควบคุมอาหารและยาสัตว์
เปน็ ประธานอนุกรรมการ

ประชมุ คณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์
ครง้ั ที่ 2/2563

วนั พธุ ที่ 16 ธนั วาคม 2563 กองควบคมุ อาหารและยาสตั ว์
ได้มีการจัดประชุมคณะกรรมการควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์
ครงั้ ท่ี 2/2563 ณ ห้องประชมุ 134 ชน้ั 3 กระทรวงเกษตรและสหกรณ ์
โดยปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณม์ อบหมายนายระพภี ทั ร์ จนั ทรศ์ รวี งศ​์ รองปลดั กระทรวงเกษตร
และสหกรณ์เปน็ ประธานกรรมการ

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์

48

ANNUAL REPORT 2021

การประชมุ เพอื่ ออกกฎหมายอนบุ ญั ญตั ิ
ตามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์ พ.ศ. 2558

ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

คณะกรรมการสรรหากรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ ในคณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพอาหารสตั ว์
ครงั้ ท่ี 1/2564

วันพุธท่ี 31 มีนาคม 2564 กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ ได้มีการจัดประชุมคณะกรรมการสรรหา
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ คร้ังที่ 1/2564 ณ ห้องประชุม 134 ชั้น 3
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพอ่ื พจิ ารณาเกยี่ วกบั การแตง่ ตงั้ กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ใิ นคณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพ
อาหารสตั ว์
โดยปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์มอบหมายนายระพีภัทร์ จันทร์ศรีวงศ์​ รองปลัดกระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์เปน็ ประธานกรรมการ

Animal Feed and Veterinary Products Control

49

รายงานประจำ�ปี 2564

กจิ กรรมเฝา้ ระวงั ตดิ ตาม และแกไ้ ขปญั หาการปนเปอ้ื นของ
สารพษิ จากเชอ้ื ราในอาหารสตั วผ์ สมส�ำเรจ็ รปู

อาหารสัตว์มีบทบาทส�ำคัญต่อการเจริญเติบโต การสร้างผลผลิต สุขภาพของสัตว์ ตลอดจนความปลอดภัย
ของผู้บริโภคผลผลิตจากสัตว์ และผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศ ปัจจุบันประเทศไทยมีการผลิตอาหารสัตว์
เพอ่ื ใชเ้ ลยี้ งสตั วเ์ ปน็ จำ� นวนมาก และมแี นวโนม้ เพม่ิ มากขนึ้ ทกุ ปี ดงั นนั้ เพอื่ ไมใ่ หส้ ง่ ผลกระทบตอ่ การเลย้ี งสตั ว์ อาหารสตั ว์
ทผี่ ลติ จำ� เปน็ ตอ้ งมคี วามปลอดภยั ทางชวี ภาพ และทางเคมี โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ความปลอดภยั จากสารพษิ จากเชอื้ รา (Mycotoxin)
ในอาหารสตั วผ์ สมสำ� เรจ็ รปู ไดแ้ ก่ อะฟลาทอกซนิ รวม, บ1ี , บ2ี , จ1ี และจ2ี (Aflatoxin total, B1, B2, G1, และ G2) ซรี าลโี นน
(Zearalenone) ดีออกซีนิวาลีนอล (Deoxynivalenol; DON) ฟูโมนิซิน (Fumonisin) ออคราทอกซิน (Ochratoxin)
และทที ทู อกซิน (T-2 toxin) ซึง่ ปจั จุบันยังไม่มีมาตรการทางกฎหมายควบคมุ การปนเปือ้ นสารพษิ จากเชือ้ ราในอาหารสัตว์
ผสมสำ� เรจ็ รปู ยกเวน้ สารพษิ อะฟลาทอกซนิ ทม่ี กี ารกำ� หนดในอาหารสตั วผ์ สมสำ� เรจ็ รปู สำ� หรบั ไกไ่ ข่ ไกเ่ นอ้ื เปด็ สกุ ร และโค
ท้ังนี้จึงมีการรวบรวมข้อมูล ส�ำหรับก�ำหนดมาตรฐานตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ และด�ำเนิน
การตามกฎหมายกับผู้ฝ่าฝืนพระราชบัญญัติควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ พ.ศ. 2558 เพื่อเป็นการเฝ้าระวังอาหารสัตว์ให้มี
ความปลอดภยั ตอ่ สขุ ภาพสัตว์ คุณภาพผลติ ภัณฑด์ ้านปศุสัตว์ ความปลอดภัยตอ่ ผู้บริโภค และกระตุน้ เศรษฐกจิ การสง่ ออก
จึงได้จัดท�ำกิจกรรมเฝ้าระวงั ติดตาม และแก้ไขปัญหาการปนเป้ือนของสารพิษจากเชือ้ ราในอาหารสตั ว์ผสมส�ำเร็จรปู ขึน้

วธิ ดี �ำเนนิ การ

กองควบคมุ อาหารและยาสัตว์ และสำ� นกั งานปศุสัตวจ์ ังหวดั เกบ็ ตัวอย่างอาหารสัตว์ ณ สถานทผี่ ลติ อาหารสัตว์
สถานที่เก็บอาหารสัตว์น�ำเข้า ศูนย์รวบรวมและจ�ำหน่ายอาหารสัตว์ โดยแบ่งเป็นอาหารสัตว์ผสมส�ำเร็จรูป ชนิดเม็ด
สำ� หรบั ไกเ่ นอื้ เปด็ ปลา และกงุ้ และสง่ ตรวจวเิ คราะหท์ สี่ ำ� นกั ตรวจสอบคณุ ภาพสนิ คา้ ปศสุ ตั ว์ เพอ่ื ตรวจวเิ คราะหส์ ารพษิ จาก
เชอ้ื รา จำ� นวน 10 ชนดิ คอื สารพษิ จากเชอื้ รา อะฟลาทอกซนิ (รวม, บ1ี , บ2ี , จ1ี , จ2ี ) ซรี าลโี นน ดอี อกซนี วิ าลนี อล ฟโู มนซิ นิ
ออคราทอกซนิ และ ทที ทู อกซนิ ซง่ึ ใชร้ ะยะเวลาการดำ� เนนิ การในชว่ งระหวา่ งเดอื นพฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563 - กนั ยายน พ.ศ. 2564
เป็นเวลา 11 เดอื น

กองควบคุมอาหารและยาสัตว์ กรมปศุสัตว์