ภาวะผู้นำทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อำเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลำภู THE POLITICAL LEADERSHIP OF POLITICIANS ACCORDING TO THE VIEWS OF MONKS IN SANGHA ADMINISTRATION AREA, NA WANG DISTRICT, NONG BUA LAMPHU PROVINCE

๘๔

ตารางท่ี ๔.๒๗ ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
จําแนกตาม ตาํ แหนง่

การปฏบิ ัติ แหลง่ ขอ้ มลู (n=๑๓๒)
SS df MS F Sig
ระหวา่ งกลุ่ม ๙.๔๖ ๓.๐๐ ๓.๑๕ ๓.๘๓ .๐๑*
๑๐๕.๒๘ ๑๒๘.๐๐ .๘๒
ด้านความรับผดิ ชอบ ภายในกลุม่
๑๑๔.๗๓ ๑๓๑.๐๐
รวม ๔.๐๔ ๓.๐๐ ๑.๓๕ ๒.๖๔ .๐๕*
๖๕.๒๗ ๑๒๘.๐๐ .๕๑
ระหวา่ งกลุ่ม ๖๙.๓๑ ๑๓๑.๐๐
๙.๙๗ ๓.๐๐ ๓.๓๒ ๔.๔๓ .๐๑*
ด้านการอทุ ศิ ตน ภายในกลมุ่ ๙๕.๙๔ ๑๒๘.๐๐ .๗๕

รวม ๑๐๕.๙๑ ๑๓๑.๐๐
๑๖.๔๐ ๓.๐๐ ๕.๔๗ ๓.๙๕ .๐๑*
ระหว่างกลุ่ม ๑๗๖.๙๕ ๑๒๘.๐๐ ๑.๓๘
๑๙๓.๓๕ ๑๓๑.๐๐
ด้านการเปน็ แบบอย่างทดี่ ี ภายในกลมุ่ ๖.๓๕ ๓.๐๐ ๒.๑๒ ๑.๔๔ .๒๓
๑๘๘.๑๐ ๑๒๘.๐๐ ๑.๔๗
รวม ๑๙๔.๔๔ ๑๓๑.๐๐
๗.๙๕ ๓.๐๐ ๒.๖๕ ๕.๕๖ .๐๐*
ระหว่างกลุม่ ๖๐.๙๙ ๑๒๘.๐๐ .๔๘
๖๘.๙๔ ๑๓๑.๐๐
ดา้ นมนุษยสัมพนั ธ์ ภายในกลมุ่ ๔.๕๖ ๓.๐๐ ๑.๕๒ ๒.๘๑ .๐๔*
๖๙.๑๒ ๑๒๘.๐๐ .๕๔
รวม ๗๓.๖๘ ๑๓๑.๐๐
๕.๑๗ ๓.๐๐ ๑.๗๒ ๓.๒๔ .๐๒*
ระหว่างกลมุ่ ๖๘.๐๙ ๑๒๘.๐๐ .๕๓
๗๓.๒๗ ๑๓๑.๐๐
ด้านความเปน็ ธรรมาธิปไตย ภายในกลมุ่ ๖.๕๕ ๓.๐๐ ๒.๑๘ ๖.๐๘ .๐๐*
๔๕.๙๗ ๑๒๘.๐๐ .๓๖
รวม ๕๒.๕๒ ๑๓๑.๐๐

ระหว่างกลุ่ม

ด้านวสิ ยั ทศั น์ ภายในกลมุ่

รวม

ด้านความสามารถทางการ ระหวา่ งกลมุ่
บริหาร ภายในกลมุ่

รวม

ระหวา่ งกลมุ่

ด้านหลกั พรหมวหิ าร ๔ ภายในกลุ่ม

รวม

ระหว่างกลุม่

ภาพรวม ภายในกลมุ่

รวม

*มีนยั สาํ คญั ทางสถิตทิ ร่ี ะดับ ๐.๐๕

๘๕

จากตารางท่ี ๔.๒๗ พบว่า ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบวั ลาํ ภู จาํ แนกตาม ตําแหน่ง

พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
โดยภาพรวม แตกต่างกันอย่างมนี ัยสาํ คญั ทางสถติ ิท่รี ะดบั ๐.๐๕ ซ่งึ เปน็ ตามสมมตฐิ านท่ตี ั้งไว้

เม่อื พิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า พระสงฆท์ ี่มีตําแหน่งแตกตา่ งกัน มีความคิดเหน็ ตอ่ ภาวะ
ผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ ด้านการอุทิศตน ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี ด้านมนุษย
สัมพันธ์ ด้านวิสัยทัศน์ ด้านความสามารถทางการบริหาร ด้านหลักพรหมวิหาร ๔ แตกต่างกันอย่างมี
นัยสาํ คญั ทางสถิติท่ีระดบั ๐.๐๕ สว่ นด้านความเป็นธรรมาธปิ ไตย ไม่แตกต่างกนั

ดังนั้น จึงทําการทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ ด้วยวิธีการของ LSD. (Least
Significant Difference) และนาํ เสนอในรปู ตารางประกอบการบรรยาย ดังน้ี

ตารางท่ี ๔.๒๘ แสดงค่าเฉล่ียรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จงั หวดั หนองบัวลาํ ภู ดา้ นความรบั ผดิ ชอบ จําแนกตามตาํ แหน่ง

ตาํ แหนง่ X พระสงฆ์ พระอธกิ าร เจา้ อธกิ าร (n=๑๓๒)
ท่ัวไป เจา้ คณะอาํ เภอ/
พระสงฆท์ ว่ั ไป ๓.๕๒ ๓.๒๙ ๒.๙๒ รองฯ/เลขาฯ
พระอธกิ าร ๓.๒๙ ๓.๕๒ .๒๓ .๖๐*
เจ้าอธิการ - .๓๗ ๓.๔๘
เจา้ คณะอาํ เภอ/ ๒.๙๒ - .๐๔
รองฯ/เลขาฯ ๓.๔๘ - -.๑๙
.๕๖*

-

*มีนยั สําคญั ทางสถติ ทิ ่ีระดับ ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๒๘ พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จงั หวดั หนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกตา่ งกันอยา่ งมีนัยสําคัญทางสถิติ
ท่ีระดบั ๐.๐๕ มีจาํ นวน ๒ คู่ ได้แก่

๘๖

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่ง พระสงฆ์ท่ัวไป มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆท์ ่ีมีตาํ แหน่งเจา้ อธกิ าร

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่ง เจ้าอธิการ มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆท์ ี่มีตําแหน่งเจ้าคณะอําเภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกน้นั ไม่พบความแตกตา่ งรายคู่

ตารางท่ี ๔.๒๙ แสดงค่าเฉล่ียรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบวั ลําภู ด้านการอทุ ิศตน จาํ แนกตามตาํ แหนง่

ตาํ แหนง่ X พระสงฆ์ พระอธกิ าร เจ้าอธกิ าร (n=๑๓๒)
ทั่วไป เจ้าคณะอาํ เภอ/
พระสงฆ์ทัว่ ไป ๔.๐๗ ๔.๓๐ ๓.๗๘ รองฯ/เลขาฯ
พระอธิการ ๔.๓๐ ๔.๐๗ -.๒๓ .๓๐
เจา้ อธิการ - .๕๒* ๔.๑๐
เจ้าคณะอาํ เภอ/ ๓.๗๘ - - -.๐๓
รองฯ/เลขาฯ ๔.๑๐ .๒๐
-.๓๓*

-

*มีนยั สําคัญทางสถติ ิท่ีระดบั ๐.๐๕

จากตารางที่ ๔.๒๙พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านการอุทิศตน จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่
ระดบั ๐.๐๕ มจี าํ นวน ๒ คู่ ไดแ้ ก่

พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่ง พระอธิการ มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกต่างจากพระสงฆ์ที่มีตาํ แหน่งเจ้าอธิการ

พระสงฆท์ ีม่ ีตําแหนง่ เจา้ อธิการ มีความคิดเหน็ ตอ่ ภาวะผูน้ ําทางการเมอื งของนกั การเมอื ง
ตามทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวัง จังหวดั หนองบัวลําภู แตกต่างจาก
พระสงฆท์ ม่ี ตี าํ แหน่งเจ้าคณะอําเภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกนนั้ ไมพ่ บความแตกตา่ งรายคู่

๘๗

ตารางที่ ๔.๓๐ แสดงค่าเฉลี่ยรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จัง
หวังหนองบวั ลาํ ภู ดา้ นมนุษยสมั พนั ธ์ จาํ แนกตาม ตําแหนง่

ตาํ แหน่ง X พระสงฆ์ พระอธกิ าร เจา้ อธิการ (n=๑๓๒)
ทว่ั ไป เจ้าคณะอาํ เภอ/
พระสงฆ์ทั่วไป ๓.๗๕ ๓.๐๔ ๓.๓๒ รองฯ/เลขาฯ
พระอธิการ ๓.๐๔ ๓.๗๕ .๗๑* .๔๓
เจ้าอธิการ - -.๒๘ ๓.๘๑
เจ้าคณะอําเภอ/ ๓.๓๒ - - -.๐๖
รองฯ/เลขาฯ ๓.๘๑ -.๗๘*
-.๕๐*

-

*มีนัยสําคญั ทางสถิติทรี่ ะดับ ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๓๐ พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านมนุษยสัมพันธ์ จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ
ทร่ี ะดับ ๐.๐๕ มจี าํ นวน ๓ คู่ ได้แก่

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่ง พระสงฆ์ทั่วไป มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆท์ ่ีมีตาํ แหน่งพระอธกิ าร

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่ง พระอธิการ มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆท์ ี่มีตาํ แหน่งเจา้ คณะอาํ เภอ/รองฯ/เลขาฯ

พระสงฆท์ มี่ ตี ําแหนง่ เจา้ อธกิ าร มีความคิดเห็นต่อภาวะผนู้ าํ ทางการเมืองของนกั การเมอื ง
ตามทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่างจาก
พระสงฆท์ ี่มตี าํ แหนง่ เจา้ อธิเจา้ คณะอําเภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกนั้นไมพ่ บความแตกตา่ งรายคู่

๘๘

ตารางท่ี ๔.๓๑ แสดงค่าเฉลี่ยรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบวั ลําภู ด้านวสิ ยั ทัศน์ จาํ แนกตาม ตาํ แหนง่

ตาํ แหนง่ X พระสงฆ์ พระอธกิ าร เจ้าอธกิ าร (n=๑๓๒)
ทั่วไป เจ้าคณะอาํ เภอ/
พระสงฆ์ทั่วไป ๔.๒๗ ๔.๓๘ ๓.๘๕ รองฯ/เลขาฯ
พระอธกิ าร ๔.๓๘ ๔.๒๗ .๑๙ .๖๐*
เจา้ อธกิ าร - - .๔๑ ๔.๓๐
เจ้าคณะอาํ เภอ/ ๓.๘๕ .๑๑
รองฯ/เลขาฯ ๔.๓๐ - -.๐๘
-.๔๙*

-

*มนี ัยสาํ คัญทางสถติ ิท่รี ะดบั ๐.๐๕

จากตารางที่ ๔.๓๑ พบว่า พระสงฆ์ที่มีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านวิสัยทัศน์ จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่
ระดับ ๐.๐๕ มจี าํ นวน ๒ คู่ ไดแ้ ก่

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่ง พระสงฆ์ทั่วไป มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกต่างจากพระสงฆท์ ี่มตี าํ แหน่งเจ้าอธิการ

พระสงฆท์ ่มี ตี าํ แหนง่ เจา้ อธิการ มคี วามคดิ เห็นต่อภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนกั การเมือง
ตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่าง
จากพระสงฆท์ ี่มีตําแหนง่ เจา้ คณะอาํ เภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกน้นั ไม่พบความแตกตา่ งรายคู่

๘๙

ตารางท่ี ๔.๓๒ แสดงค่าเฉล่ียรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ดา้ นความสามารถทางการบริหาร จําแนกตาม ตําแหนง่

ตาํ แหนง่ X พระสงฆ์ พระอธกิ าร เจ้าอธกิ าร (n=๑๓๒)
ทั่วไป เจา้ คณะอาํ เภอ/
พระสงฆ์ท่วั ไป ๔.๒๕ ๔.๒๗ ๓.๘๓ รองฯ/เลขาฯ
พระอธกิ าร ๔.๒๗ ๔.๒๕ -.๐๒ .๔๒*
เจา้ อธกิ าร - .๔๔ ๔.๒๐
เจา้ คณะอาํ เภอ/ ๓.๘๓ - .๐๕
รองฯ/เลขาฯ ๔.๒๐ - .๐๘
-.๓๖*

-

*มนี ัยสําคญั ทางสถติ ิท่รี ะดบั ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๓๒ พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านความสามารถทางการบริหาร จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกต่างกันอย่างมี
นยั สาํ คญั ทางสถิตทิ รี่ ะดบั ๐.๐๕ มจี าํ นวน ๒ คู่ ไดแ้ ก่

พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่ง พระสงฆ์ท่ัวไป มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆ์ท่มี ตี าํ แหนง่ เจา้ อธกิ าร

พระสงฆ์ทม่ี ีตําแหน่ง เจ้าอธกิ าร มีความคิดเหน็ ตอ่ ภาวะผูน้ ําทางการเมืองของนกั การเมือง
ตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่าง
จากพระสงฆ์ทมี่ ตี ําแหนง่ เจ้าคณะอําเภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกนนั้ ไมพ่ บความแตกตา่ งรายคู่

๙๐

ตารางท่ี ๔.๓๓ แสดงค่าเฉลี่ยรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จงั หวัดหนองบัวลําภู ดา้ นหลักพรหมวิหาร ๔ จาํ แนกตาม ตาํ แหน่ง

ตําแหนง่ X พระสงฆ์ พระอธิการ เจา้ อธกิ าร (n=๑๓๒)
ทัว่ ไป เจา้ คณะอาํ เภอ/
พระสงฆท์ ่วั ไป ๔.๒๓ ๔.๔๙ ๓.๙๑ รองฯ/เลขาฯ
พระอธกิ าร ๔.๔๙ ๔.๒๓ -.๒๖ .๓๒
เจา้ อธิการ - .๕๘* ๔.๒๙
เจา้ คณะอาํ เภอ/ ๓.๙๑ - - -.๐๖
รองฯ/เลขาฯ ๔.๒๙ .๒๐
-.๓๘*

-

*มนี ยั สําคญั ทางสถิติทรี่ ะดบั ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๓๓ พบว่า พระสงฆ์ที่มีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านหลักพรหมวิหาร ๔ จําแนกตาม ตําแหน่ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทาง
สถติ ิท่รี ะดับ ๐.๐๕ มีจาํ นวน ๒ คู่ ไดแ้ ก่

พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่ง พระอธิการ มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งจากพระสงฆ์ทมี่ ตี ําแหนง่ เจ้าอธิการ

พระสงฆ์ทม่ี ตี ําแหน่ง เจ้าอธิการ มคี วามคิดเห็นตอ่ ภาวะผูน้ ําทางการเมอื งของนกั การเมอื ง
ตามทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่างจาก
พระสงฆท์ ่ีมีตําแหนง่ เจา้ คณะอาํ เภอ/รองฯ/เลขาฯ นอกนัน้ ไม่พบความแตกต่างรายคู่

สมมติฐานท่ี ๔ พระสงฆ์มีการศึกษาทางธรรมต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทาง
การเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลาํ ภู แตกตา่ งกนั

การเปรียบเทียบ ใช้สถิติ F-test (One-way ANOWA) ในการทดสอบความ แปรปรวน
แบบทางเดียวเพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉล่ียท่ีมากกว่าสองกลุ่ม ใช้ระดับความเช่ือมั่น
๙๕% จะยอมรับตามสมมตฐิ านท่ตี ั้งไว้ต่อเมอื่ คา่ Sig. นอ้ ยกวา่ ๐.๐๕

๙๑

ตารางที่ ๔.๓๔ ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
จาํ แนกตาม การศกึ ษาทางธรรม

การปฏิบัติ แหลง่ ขอ้ มลู SS df MS (n=๑๓๒)
๑๐.๐๕ ๒.๐๐ ๕.๐๓ F Sig
ระหวา่ งกลมุ่ ๑๐๔.๖๘ ๑๒๙.๐๐ .๘๑ ๖.๒๐ .๐๐*

ด้านความรับผดิ ชอบ ภายในกลุ่ม ๑๑๔.๗๓ ๑๓๑.๐๐ ๑.๐๔ ๒.๐๐ .๑๔
๒.๐๙ ๒.๐๐ .๕๒
รวม ๖๗.๒๒ ๔.๒๗ .๐๒*
๖๙.๓๑ ๑๒๙.๐๐ ๓.๒๙
ระหวา่ งกลุ่ม ๖.๕๘ ๑๓๑.๐๐ .๗๗ ๑.๑๘ .๓๑
๙๙.๓๒
ดา้ นการอุทิศตน ภายในกลุ่ม ๒.๐๐ ๑.๗๔ .๘๙ .๔๑
๑๐๕.๙๑ ๑๒๙.๐๐ ๑.๔๗
รวม ๓.๔๗ ๑๓๑.๐๐ ๒.๔๙ .๐๙
๑.๓๒
ระหว่างกลุม่ ๑๘๙.๘๘ ๒.๐๐ ๑.๔๙ .๗๓ .๔๘
๑๙๓.๓๕ ๑๒๙.๐๐
ด้านการเป็นแบบอยา่ งทด่ี ี ภายในกลมุ่ ๑๓๑.๐๐ ๑.๒๘ ๑.๖๕ .๒๐
๒.๖๕ .๕๑
รวม ๑๙๑.๘๐ ๒.๐๐ ๒.๗๓ .๐๗
๑๙๔.๔๔ ๑๒๙.๐๐ .๔๑
ระหวา่ งกลุ่ม ๑๓๑.๐๐ .๕๖
๒.๕๖
ด้านมนุษยสมั พนั ธ์ ภายในกลุ่ม ๖๖.๓๘ ๒.๐๐ .๙๑
๖๘.๙๔ ๑๒๙.๐๐ .๕๕
รวม ๑๓๑.๐๐
.๘๓ ๑.๐๗
ระหวา่ งกลมุ่ ๗๒.๘๕ ๒.๐๐ .๓๙
๗๓.๖๘ ๑๒๙.๐๐
ดา้ นความเป็นธรรมาธปิ ไตย ภายในกลุม่ ๑.๘๒ ๑๓๑.๐๐
๗๑.๔๔
รวม ๗๓.๒๗ ๒.๐๐
๒.๑๓ ๑๒๙.๐๐
ระหวา่ งกลุม่ ๕๐.๓๙ ๑๓๑.๐๐
๕๒.๕๒
ด้านวสิ ัยทศั น์ ภายในกล่มุ ๒.๐๐
๑๒๙.๐๐
รวม ๑๓๑.๐๐

ด้านความสามารถทางการ ระหว่างกลุม่
บริหาร ภายในกลุ่ม

รวม

ระหว่างกลมุ่

ดา้ นหลักพรหมวิหาร ๔ ภายในกลมุ่

รวม

ระหวา่ งกลุ่ม

ภาพรวม ภายในกลมุ่

รวม

*มีนยั สาํ คัญทางสถิติทรี่ ะดบั ๐.๐๕

๙๒

จากตารางท่ี ๔.๓๔ พบว่า ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง

ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบวั ลาํ ภู จาํ แนกตาม การศกึ ษาทางธรรม

พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทาง
การเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลาํ ภู โดยภาพรวม ไมแ่ ตกตา่ งกัน ซงึ่ ไมเ่ ป็นตามสมมตฐิ านที่ตงั้ ไว้

เม่ือพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า พระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความ
คิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะ
สงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี แตกต่างกัน
อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๕ ส่วนด้านการอุทิศตน ด้านมนุษยสัมพันธ์ ด้านความเป็น
ธรรมาธิปไตย ดา้ นวสิ ยั ทศั น์ ด้านความสามารถทางการบรหิ าร ด้านหลักพรหมวิหาร ๔ ไมแ่ ตกตา่ งกัน

ดังนั้น จึงทําการทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ ด้วยวิธีการของ LSD. (Least
Significant Difference) และนาํ เสนอในรูปตารางประกอบการบรรยาย ดงั นี้

ตารางท่ี ๔.๓๕ แสดงค่าเฉล่ียรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จงั หวัดหนองบวั ลําภู ดา้ นความรบั ผิดชอบ จาํ แนกตาม การศึกษาทางธรรม

การศึกษาทางธรรม X นกั ธรรมช้นั ตรี นกั ธรรมชน้ั โท (n=๑๓๒)
๓.๕๓ ๒.๓๘ นกั ธรรมช้ันเอก
นกั ธรรมชั้นตรี ๓.๕๓ - ๑.๑๕*
นกั ธรรมช้นั โท ๒.๓๘ ๓.๓๓
นักธรรมช้นั เอก ๓.๙๗ - .๒๑

-.๙๔*

-

*มีนัยสาํ คญั ทางสถติ ิท่ีระดบั ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๓๕ พบว่า พระสงฆ์ท่ีมกี ารศกึ ษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความคดิ เห็นต่อ
ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอ
นาวัง จังหวดั หนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ จําแนกตาม การศกึ ษาทางธรรม แตกต่างกันอย่างมี
นัยสําคญั ทางสถติ ิท่ีระดบั ๐.๐๕ มีจํานวน ๒ คู่ ได้แก่

พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมนักธรรมช้ันตรี มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู แตกต่างจากพระสงฆ์ทีม่ ีการศึกษาทางธรรมนักธรรมช้นั โท

๙๓

พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมนักธรรมชั้นโท มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู แตกต่างจากพระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมนักธรรมช้ันเอก นอกน้ันไม่พบความ
แตกตา่ งรายคู่

ตารางที่ ๔.๓๖ แสดงค่าเฉลี่ยรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวดั หนองบัวลําภู ด้านการเป็นแบบอยา่ งท่ดี ี จาํ แนกตาม การศึกษาทางธรรม

(n=๑๓๒)

การศึกษาทางธรรม X นักธรรมชัน้ ตรี นักธรรมชน้ั โท นกั ธรรมชัน้ เอก
๓.๗๕ ๓.๗๕ ๒.๘๔ ๓.๖๑
นักธรรมชนั้ ตรี ๒.๘๔
นกั ธรรมชน้ั โท - .๙๑* .๑๓
นักธรรมชั้นเอก ๓.๖๑ - -.๗๘*

-

*มีนยั สาํ คัญทางสถิตทิ รี่ ะดบั ๐.๐๕

จากตารางท่ี ๔.๓๖ พบวา่ พระสงฆท์ ่ีมีการศกึ ษาทางธรรมแตกต่างกัน มคี วามคิดเห็นต่อ
ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอ
นาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี จําแนกตาม การศึกษาทางธรรม แตกต่างกัน
อยา่ งมีนยั สําคญั ทางสถติ ิทรี่ ะดับ ๐.๐๕ มีจาํ นวน ๒ คู่ ได้แก่

พระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางธรรมนักธรรมช้ันตรี มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบวั ลาํ ภู แตกตา่ งจากพระสงฆ์ทีม่ ีการศกึ ษาทางธรรมนกั ธรรมชนั้ โท

พระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางธรรมนักธรรมช้ันโท มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู แตกต่างจากพระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมนักธรรมชั้นเอก นอกนั้นไม่พบความ
แตกต่างรายคู่

สมมติฐานท่ี ๕ พระสงฆ์มีการศึกษาทางโลกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทาง
การเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบวั ลาํ ภู แตกตา่ งกัน

การเปรียบเทียบ ใช้สถิติ F-test (One-way ANOWA) ในการทดสอบความ แปรปรวน
แบบทางเดียวเพ่ือเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยที่มากกว่าสองกลุ่ม ใช้ระดับความเชื่อมั่น
๙๕% จะยอมรบั ตามสมมตฐิ านทต่ี ั้งไว้ตอ่ เมอื่ คา่ Sig. นอ้ ยกว่า ๐.๐๕

๙๔

ตารางที่ ๔.๓๗ ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
จาํ แนกตาม การศึกษาทางโลก

(n=๑๓๒)

การปฏิบัติ แหลง่ ข้อมูล SS df MS F Sig

ระหว่างกลมุ่ ๘.๑๑ ๓.๐๐ ๒.๗๐ ๓.๒๕ .๐๒*

ดา้ นความรบั ผิดชอบ ภายในกลมุ่ ๑๐๖.๖๒ ๑๒๘.๐๐ .๘๓

รวม ๑๑๔.๗๓ ๑๓๑.๐๐

ระหว่างกลุ่ม .๔๐ ๓.๐๐ .๑๓ .๒๕ .๘๖

ด้านการอุทศิ ตน ภายในกลมุ่ ๖๘.๙๑ ๑๒๘.๐๐ .๕๔

รวม ๖๙.๓๑ ๑๓๑.๐๐

ระหวา่ งกลุ่ม ๕.๗๗ ๓.๐๐ ๑.๙๒ ๒.๔๖ .๐๗

ด้านการเป็นแบบอย่างทด่ี ี ภายในกลุ่ม ๑๐๐.๑๔ ๑๒๘.๐๐ .๗๘

รวม ๑๐๕.๙๑ ๑๓๑.๐๐

ระหวา่ งกลุม่ .๓๖ ๓.๐๐ .๑๒ .๐๘ .๙๗

ด้านมนษุ ยสมั พันธ์ ภายในกลุ่ม ๑๙๒.๙๘ ๑๒๘.๐๐ ๑.๕๑

รวม ๑๙๓.๓๕ ๑๓๑.๐๐

ระหว่างกลมุ่ ๑.๗๓ ๓.๐๐ .๕๘ .๓๘ .๗๖

ด้านความปน็ ธรรมาธปิ ไตย ภายในกลุ่ม ๑๙๒.๗๑ ๑๒๘.๐๐ ๑.๕๑

รวม ๑๙๔.๔๔ ๑๓๑.๐๐

ระหวา่ งกลุม่ ๒.๔๖ ๓.๐๐ .๘๒ ๑.๕๘ .๒๐

ด้านวสิ ัยทัศน์ ภายในกลุ่ม ๖๖.๔๘ ๑๒๘.๐๐ .๕๒

รวม ๖๘.๙๔ ๑๓๑.๐๐

ดา้ นความสามารถทางการ ระหวา่ งกลมุ่ ๒.๐๗ ๓.๐๐ .๖๙ ๑.๒๓ .๓๐
บรหิ าร ภายในกล่มุ ๗๑.๖๑ ๑๒๘.๐๐ .๕๖
รวม ๗๓.๖๘ ๑๓๑.๐๐

ระหว่างกลุ่ม ๒.๓๖ ๓.๐๐ .๗๙ ๑.๔๒ .๒๔

ดา้ นหลักพรหมวหิ าร ๔ ภายในกลุ่ม ๗๐.๙๐ ๑๒๘.๐๐ .๕๕

รวม ๗๓.๒๗ ๑๓๑.๐๐

ระหวา่ งกลุ่ม .๔๕ ๓.๐๐ .๑๕ .๓๗ .๗๘

ภาพรวม ภายในกลุ่ม ๕๒.๐๗ ๑๒๘.๐๐ .๔๑

รวม ๕๒.๕๒ ๑๓๑.๐๐

*มนี ยั สําคัญทางสถิตทิ ีร่ ะดบั ๐.๐๕

๙๕

จากตารางท่ี ๔.๓๗ พบว่า ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง

ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด

หนองบัวลําภู จาํ แนกตาม การศกึ ษาทางโลก

พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางโลกแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทาง
การเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู โดยภาพรวม ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ ๐.๐๕ ซึ่งไม่เป็นไปตาม
สมมติฐานทตี่ ้ังไว้

เม่ือพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความ
คิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะ
สงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่
ระดับ ๐.๐๕ ส่วนด้านการอุทิศตน ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี ด้านมนุษยสัมพันธ์ ด้านความเป็น
ธรรมาธิปไตย ด้านวิสยั ทศั น์ ดา้ นความสามารถทางการบริหาร ดา้ นหลกั พรหมวิหาร ๔ ไม่แตกตา่ งกนั

ดังนั้น จึงทําการทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ ด้วยวิธีการของ LSD. (Least
Significant Difference) และนําเสนอในรปู ตารางประกอบการบรรยาย ดังนี้

ตารางที่ ๔.๓๘ แสดงค่าเฉลี่ยรายคู่ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวดั หนองบัวลําภู การศึกษาทางโลก จําแนกตาม ด้านความรบั ผิดชอบ

การศกึ ษาทาง ตํ่ากวา่ มธั ยมศึกษาปที ี่ (n=๑๓๒)
โลก มธั ยมศึกษา ๖ ปรญิ ญาตรี สูงกวา่ ปรญิ ญาตรี

ตํ่ากวา่ ปที ่ี ๖ ๓.๒๙ ๓.๗๕
มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๖
มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๖ X ๒.๔๖ ๓.๒๔

ปริญญาตรี ๒.๔๖ - -.๗๘* -.๘๓* -๑.๒๙*
สงู กว่าปริญญาตรี ๓.๒๔
๓.๒๙ - -.๐๕ -.๕๑
๓.๗๕
- -.๔๖
-

*มนี ยั สําคญั ทางสถติ ิทร่ี ะดบั ๐.๐๕

จากตารางที่ ๔.๓๘ พบว่า พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางโลกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะ
ผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ด้านความรับผิดชอบ จําแนกตาม การศึกษาทางโลก แตกต่างกันอย่างมี
นัยสําคญั ทางสถติ ิทร่ี ะดบั ๐.๐๕ มจี ํานวน ๓ คู่ ไดแ้ ก่

๙๖

พระสงฆ์ที่มีการศึกษาตํ่ากว่ามัธยมศึกษาปีท่ี ๖ มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู แตกต่างจากพระสงฆ์ที่มีการศึกษามัธยมศึกษาปีท่ี ๖ ปริญญาตรี และสูงกว่าปริญญา
ตรี นอกนนั้ ไม่พบความแตกตา่ งรายคู่

ผลสรุปโดยภาพรวม ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู จําแนกตาม อายุ พรรษา ตําแหน่ง
การศึกษาทางธรรม และการศกึ ษาทางโลก

ตารางท่ี ๔.๓๙ ผลสรุปโดยภาพรวมการเปรียบเทียบภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
จาํ แนกตาม อายุ พรรษา ตําแหนง่ การศกึ ษาทางธรรม และการศึกษาทางโลก

ตัวแปรต้น ตวั แปลตาม tF (n=๑๓๒)
๑.๑๐ - Sig ผลการทดสอบ
อายุ ภาวะผนู้ ําทางการเมอื งของ
นักการเมอื งตามทรรศนะของ - ๕.๕๕ ยอมรับ ปฏิเสธ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์ - ๖.๐๘ .๓๕ √
อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบัวลาํ ภู - ๒.๗๓
- .๓๗ ๐.๐* √
พรรษา ภาวะผูน้ ําทางการเมืองของ
นกั การเมืองตามทรรศนะของ .๐๐* √
พระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์
อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบัวลาํ ภู .๐๗ √

ตาํ แหนง่ ภาวะผนู้ ําทางการเมอื งของ .๗๘ √
นักการเมอื งตามทรรศนะของ
พระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์
อําเภอนาวงั จังหวดั หนองบัวลําภู

การศึกษาทาง ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของ
ธรรม นกั การเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์
อําเภอนาวงั จังหวดั หนองบัวลาํ ภู

การศกึ ษาทางโลก ภาวะผนู้ ําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์
อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลาํ ภู

*มีนยั สาํ คัญทางสถติ ทิ ่รี ะดบั ๐.๐๕

๙๗

จากตารางท่ี ๔.๕๔ สรุปได้ว่า พระสงฆ์ท่ีมีอายุแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จงั หวัดหนองบวั ลําภู ไมแ่ ตกตา่ งกัน ซึ่งไมเ่ ปน็ ตามสมมตฐิ านทต่ี ้งั ไว้

พระสงฆ์ที่มีพรรษาแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง
ตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่างกัน
ซ่ึงเป็นตามสมมติฐานที่ตั้งไว้

พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกตา่ งกนั ซงึ่ เปน็ ตามสมมตฐิ านที่ตง้ั ไว้

พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ไม่แตกตา่ งกัน ซ่ึงไม่เปน็ ตามสมมตฐิ านท่ตี ้งั ไว้

พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางโลกแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ไม่แตกต่างกนั ซึ่งไม่เป็นไปตามสมมติฐานทต่ี งั้ ไว้

๔.๕ ผลการวิเคราะห์แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จังหวดั หนองบวั ลาํ ภู

แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู จากการสัมภาษณ์ พระสงฆ์ จํานวน ๑๐
รูป สรปุ ไดด้ งั น้ี

๑. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผนู้ ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านความรับผิดชอบ นักการเมืองต้องมีความรู้ความเข้าใจในบทบาทหน้าที่ของตนและต้อง
ปฏิบัติงานหน้าที่ของตนด้วยความรับผิดชอบ ซ่ือสัตย์ ต่องานท่ีได้รับ และมีความรับผิดชอบต่อ
ข้อผิดพลาดที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับต่อข้อผิดพลาดท่ีเกิดจากการกระทําตามหน้าท่ี
ของผรู้ ่วมงาน๑

๒. แนวทางการส่งเสริมภาวะผนู้ ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ดา้ นการอุทศิ ตน นกั การเมอื งต้องมกี ารปฏบิ ตั งิ านโดยใหค้ วามสําคัญต่อภารกิจท่ีไดร้ บั มากกว่าภารกิจ
สว่ นตัว ปฏิบัติงานโดยไม่ย่อท้อตอ่ อุปสรรค เสียสละ อุทิศตน ตอ่ หนา้ ท่ี มคี วามวริ ิยะ อตุ สาหะและใช้
ความพยายามอย่างท่มุ เทในการปฏบิ ัติงานเพื่อใหป้ ระสบผลสําเรจ็ ๒

๑ สมั ภาษณ์ พระครโู สภิตธรรมากร, เจ้าคณะอําเภอนาวัง, ๑๐ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๒ สมั ภาษณ์ พระธรี ธรรโมภาส, รองเจ้าคณะอาํ เภอนาวงั , ๑๑ ธนั วาคม ๒๕๖๓.

๙๘

๓. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านการเป็นแบบอย่างที่ดี นักการเมืองควรประพฤติตนให้เหมาะสมต่อบทบาทหน้าที่ที่ตนได้รับ
เช่น ประพฤติตนต้ังมั่นในคุณธรรม จริยธรรม มีการแต่งกายสุภาพเหมาะสมตามกาลเทศะ๓ มีวาจา
สภุ าพ ไมส่ ูบบุหร่แี ละสงิ่ มึนเมา วางตัวเปน็ ท่ีน่ายกยอ่ งและมคี วามเป็นอยทู่ ่ีเรยี บง่ายเป็นแบบอย่างที่ดี
แกผ่ รู้ ว่ มงาน และประชาชน ดัง่ คาํ ท่ีว่า “ตัวอยา่ งท่ดี มี ีค่ากวา่ คําสอน” เป็นตน๔

๔. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผูน้ ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านมนุษย์สัมพันธ์ ควรนําหลักพุทธธรรมมาประยุกต์ใช้ในการเข้าหาพบปะประชาชน เช่น หลัก
สัปปุริสธรรม ๗ คือ รู้จักเหตุ รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาล รู้จักเวลา รู้จักชุมชน และรู้จัก
บคุ คล ซึ่งเป็นแนวทางใหน้ กั การเมอื งนํามาใชใ้ นการปฏิบัติตนไดเ้ ปน็ อย่างดี๕

๕. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผ้นู ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านความเป็นธรรมาธิปไตย นักการเมืองควรยึดถือ หลักเหตุผล หลักความจริง ความถูกต้อง ความ
เป็นธรรมเป็นประมาณในการบริหารจัดการต่าง ๆ คือจะทําอะไรก็ยึดถือธรรมเป็นหลัก ละเว้นการ
ยึดถือตน โดยการเปิดโอกาสให้ชาชนได้แสดงความคิดเห็น เสนอแนะแนวทางในการปฏิบัติงานใน
เรื่องต่าง ๆ๖ เปิดใจรับฟังคําวิพากษ์วิจารณ์ของประชาชน เคารพในปัจเจกบุคคลและการตัดสินใจ
ของประชาชน ส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนได้ใช้ความรู้ความสามารถในการปฏิบัติงานอย่าง
เต็มท่ี๗

๖. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผ้นู ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านวิสัยทัศน์ นักการเมืองควรมีวิสัยทัศน์ท่ีกว้างไกล มีการพัฒนาโครงสร้างการปฏิบัติงาน มีการ
กําหนดเป้าหมายอย่างชัดเจน๘ มีการสนับสนุนส่งเสริมให้ประชาชนเข้าถึงการศึกษาที่ทันสมัย และ
นักการเมอื งตอ้ งมคี วามคดิ ริเร่ิม กล้าคดิ กลา้ ทํา กลา้ แสดงออก มกี ารปรับปรุง เปล่ียนแปลง ความคิด
ใหเ้ ท่าทนั ตอ่ ปัจจยั ในปจั จบุ นั ๙

๗. แนวทางการสง่ เสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ด้านความสามารถทางการบริหาร นักการเมืองมีการวางนโยบาย แผนงาน ให้ทันต่อความต้องการ
ของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล สามารถบริหารจัดการทรัพยากรบุคคลเพ่ือให้
ปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ วินิจฉัยปัญหา และแก้ปัญหาได้ดี มีความสามารถในการควบคุม

๒๕๖๓. ๓ สมั ภาษณ์ พระครูปรยิ ตั พิ ฒั นสนุ ทร, เลขานุการเจา้ คณะอาํ เภอนาวัง, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๔ สมั ภาษณ์ พระครวู มิ ลธรรมนมิ ิต, รองเจา้ คณะอําเภอนาวงั , รูปที่ ๒, ๑๑ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๕ สัมภาษณ์ พระครูบรรพตสริ วิ ัฒน,์ เจา้ คณะตําบลนาเหลา่ , เขต ๒, ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๖ สมั ภาษณ์ พระครสู ุนทรปญุ ญาภิรกั ษ์, เจา้ คณะตําบลนาเหล่า, ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๗ สัมภาษณ์ พระครูประทปี ธรรมธร, เจา้ คณะตาํ บลวังทอง, ๑๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๘ สัมภาษณ์ พระมหารักศักดิ์ ปญฺญาวุฑฺโฒ, เลขานุการรองเจ้าคณะอําเภอนาวัง, ๒๐ ธันวาคม
๙ สัมภาษณ์ พระครูอุดมธรรมวิธาน, เจา้ คณะตาํ บลเทพคีรี, ๑๕ ธนั วาคม ๒๕๖๓.

๙๙

และบริหารงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงาน มีความคิดสร้างสรรค์สามารถพัฒนา ตามนโยบายให้ได้
มาตรฐานเป็นท่ยี อมรับของชุมชนและสงั คม เป็นตน้ ๑๐

๔.๖ ผลการวิเคราะห์แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จงั หวัดหนองบัวลําภู
ตามหลกั พรหมวหิ าร ๔

๑. แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ตามหลักพรหมวิหาร ด้านเมตตา นักการเมืองควรความเป็นกันเองกับประชาชน๑๑ มีความ
เอ้ือเฟ้ือเผ่ือแผ่ให้กับประชาชนและชุมชนเป็นอย่างดีเพราะนักการเมืองเป็นศูนย์กลางในการสร้าง
ความสามัคคีให้เกิดในชุมชน และให้ความช่วยเหลือชุมชนในการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ของชุมชน
ประชาชน ไม่ว่าส่วนรวม หรือ ส่วนตน และต้องมีความเสียสละอุทิศตนเพื่อประชาชนชุมชนอย่าง
จริงใจโดยไมห่ วงั ผลตอบแทน ๑๒

๒. แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ตามหลักพรหมวิหาร ด้านกรุณา นักการเมืองควรมีนโยบาย หรืออุทิตตนเพื่อเป็นสาธารณะ คือ การ
ช่วยเหลือคนท่ีทุกข์ให้พ้นทุกข์ สร้างสังคมให้มีแต่ความสุข ไม่เอาเปรียบซ่ึงผู้อ่ืน ไม่เห็นแก่ตัว๑๓ มีจิต
สาธารณะต่อเพื่อนร่วมสังคม ทําให้ประชาชนรักและสามัคคีกันเอื้อเฟ้ือเผื่อแผ่กัน๑๔ ให้หน่วยงาน
ราชการที่มีหน้าท่ีรับผิดชอบต่อประชาชนลงมาดูแลช่วยเหลือ ผู้ท่ีได้รับความเดือดร้อนอย่างจริงจัง
และทั่วถึง ไม่ใช่ช่วยเหลือแต่พวกพ้องตัวเอง ช่วยเหลือผู้ท่ีลําบากให้พ้นทุกข์สามารถใช้ชีวิตอยู่ใน
สังคมได้ ร่วมกับประชาชนสร้างความสามัคคี๑๕ จัดสรรงบประมาณเก่ียวกับสวัสดิการผู้ด้อยโอกาสใน
ชุมชน จัดสรรงบประมาณเก่ียวกับสวัสดิการผู้ยากไร้สร้างโอกาสในชุมชน จัดสรรงบประมาณ
สนับสนุนด้านส่ิงสาธารณูปโภคในชุมชน และมีความจริงใจในการพัฒนาชุมชนเพ่ือให้เกิดความ
ยั่งยืน๑๖

๓. แนวทางการส่งเสริมภาวะผูน้ ําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ตามหลักพรหมวิหาร ด้านมุทิตา นักการเมืองต้องสนับสนุนส่งเสริมชุมชนให้มีสุขภาวะที่ดี๑๗ มี
ความสุข สนับสนุนชุมชนให้มีการพัฒนา มีความเป็นกลางในการจัดสรรงาบประมาณ ยกย่องชุมชนที่

๑๐ สมั ภาษณ์ พระครอู รุณธรรมฐติ ิ, เจ้าคณะตําบลวงั ปลาป้อม, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๑๑ สมั ภาษณ์ พระครปู ริยัติพฒั นสนุ ทร, เลขานกุ ารเจา้ คณะอาํ เภอนาวัง, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๑๒ สมั ภาษณ์ พระธีรธรรโมภาส, รองเจา้ คณะอาํ เภอนาวัง, ๑๑ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๑๓ สัมภาษณ์ พระครวู ิมลธรรมนิมิต, รองเจา้ คณะอาํ เภอนาวงั , รูปท่ี ๒, ๑๑ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๑๔ สัมภาษณ์ พระครบู รรพตสิริวัฒน,์ เจ้าคณะตาํ บลนาเหลา่ เขต ๒, ๑๒ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๑๕ สมั ภาษณ์ พระครอู ดุ มธรรมวิธาน, เจา้ คณะตาํ บลเทพคีรี, ๑๕ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๑๖ สัมภาษณ์ พระครูสนุ ทร ปุญญาภริ ักษ์, เจ้าคณะตําบลนาเหล่า, ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๓.
๑๗ สัมภาษณ์ พระครปู ระทปี ธรรมธร, เจา้ คณะตาํ บลวังทอง, ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓.

๑๐๐

ประสบความสําเร็จในการพัฒนา ประพฤติตนเป็นที่รัก เป็นท่ียอมรับของประชาชนในชุมชน และใช้
หลกั มทุ ติ าธรรมในการพัฒนาชุมชน๑๘

๔. แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ตามหลักพรหมวิหาร ด้านอุเบกขา นักการเมืองควรวางตัวเป็นกลางในการสนับสนุน หรือ พัฒนา
ชุมชนอย่างมีเหตุผล ใช้หลักยุติธรรมในการพัฒนาชุมชนอย่างสมํ่าเสมอ๑๙ ไม่ก้าวก่ายแทรกแซงใน
ความคิดเห็นของประชาชน ไม่มีอคติต่อคนกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงในการพัฒนาท้องถิ่น และให้ความสําคัญ
กบั อุเบกขาธรรมอย่างสม่ําเสมอ๒๐

๔.๗ สรุปองคค์ วามรู้ทไี่ ด้รบั จากการวจิ ัย

ระดับภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ
ปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก และระดับภาวะ
ผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู ตามหลักพรหมวิหาร ๔ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก นอกจากนั้น พบว่า
พระสงฆ์ท่ีมี อายุ การศึกษาทางธรรม และการศึกษาทางโลก มีทรรศนะต่อภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมือง ไม่แตกต่างกัน อีกทั้งยังพบว่า พระสงฆ์ที่มี พรรษา และตําแหน่ง ต่างกัน มีทรรศนะ
ต่อภาวะผู้นําทางการเมอื งของนักการเมือง แตกตา่ งกัน

แนวทางการการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู พบว่า หลักพรหมวิหาร ๔
ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา เป็นหลักธรรมที่นักการเมืองต้ังแต่ระดับท้องถิ่น จนถึงระดับชาติ
ต้องให้ความสําคัญเปน็ อยา่ งมากในการนาํ ไปประพฤติปฏบิ ตั ิใหเ้ ปน็ ท่ยี อมรบั ของคนในสงั คม

๑๘ สัมภาษณ์ พระครูโสภิตธรรมากร, เจ้าคณะอาํ เภอนาวัง, ๑๐ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๑๙ สัมภาษณ์ พระครูอรุณธรรมฐิต,ิ เจา้ คณะตําบลวงั ปลาป้อม, ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
๒๐ สัมภาษณ์ พระมหารักศักดิ์ ปญฺญาวุฑฺโฒ, เลขานุการรองเจ้าคณะอําเภอนาวัง, ๒๐ ธันวาคม

๒๕๖๓.

บทท่ี ๕

สรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ

การศึกษา เร่ือง “ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู” มีวัตถุประสงค์ คือ เพ่ือศึกษาระดับ
ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ตามหลักพรหมวิหาร ๔ เพื่อเปรียบเทียบภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ และ เพื่อศึกษาแนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมือง
ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบัวลําภู เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ
(Quantitative Research) โดยใช้การวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) โดยกลุ่มตัวอย่างท่ีใช้ใน
การวิจัย คือ ผู้ประชาชนในอําเภอเซกา จังหวัดบึงกาฬ ซ่ึงใช้วิธีการสุ่มตัวอย่าง ที่ได้จากสูตรของ
Taro Yamane ได้กลุ่มตัวอย่าง จํานวน ๒๐๐ รูป วิเคราะห์ข้อมูลโดย (frequency) ค่าร้อยละ
(percentage) หาค่าเฉลี่ย (mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) การทดสอบ
ค่าที (t-test) การวิเคราะห์ ความแปรปรวนทางเดียว (One way analysis of variance) และการ
วิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลสําคัญ (Key
Informant) และใช้เทคนิคการวิเคราะหเ์ นอ้ื หา ประกอบบรบิ ท ซึง่ มรี ายละเอียดดงั น้ี

๕.๑ สรุปผลการวจิ ยั
๕.๒ อภิปรายผลการวจิ ยั
๕.๓ ขอ้ เสนอแนะ

๕.๑ สรุปผลการวจิ ัย

๕.๑.๑ ข้อมูลท่วั ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม

ผู้ตอบแบบสอบถาม ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู พระสงฆ์ส่วนใหญ่มีอายุ ๕๐ ปีข้ึนไป
จํานวน ๔๒ รูป คิดเป็นร้อยละ ๓๑.๘๒ มีพรรษา ๖ – ๑๕ พรรษา จํานวน ๙๓ รูป คิดเป็นร้อยละ
๘๐.๕ มีตาํ แหน่งพระอธิการ จาํ นวน ๘๗ รูป คดิ เป็นร้อยละ ๗๗.๕ มีการศึกษาทางธรรมเป็นนักธรรม
ช้นั เอก จาํ นวน ๑๐๗ รูป คดิ เป็นร้อยละ ๘๗.๕ มีการศกึ ษาทางโลกมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๖ จํานวน ๘๗ รูป
คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๗๗.๕

๑๐๒

๕.๑.๒ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ
ปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จงั หวดั หนองบัวลําภู

พบว่า ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ
ปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x = ๓.๙๗) เมื่อ
พิจารณาเปน็ รายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากทกุ ดา้ น เรียงลําดับจากมากไปหาน้อย พบว่า ด้านมนุษย์
สัมพันธ์ (x = ๔.๐๐) รองลงมา คือ ด้านความรับผิดชอบ (x=๓.๙๙) ด้านความเป็นธรรมาธิปไตย
(x=๓.๙๘) ด้านการอุทิศตน (x=๓.๙๗) ด้านการเป็นแบบอย่างที่ดี (x=๓.๙๖) ด้านความสามารถ
ทางการบริหาร (x=๓.๙๖) และด้านวสิ ยั ทัศน์ (x = ๓.๘๗) ตามลําดบั

๕.๑.๓ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ
ปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จังหวดั หนองบวั ลําภู ตามหลกั พรหมวิหาร ๔

พบว่า ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ
ปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ตามหลักพรหมวิหาร ๔โดยภาพรวมอยู่ในระดับ
มาก (x= ๔.๑๒) เม่ือพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากทุกข้อ เรียงลําดับค่าเฉล่ียจากมาก
ไปหาน้อยสามลําดับแรก พบว่า ข้อที่มีค่าเฉล่ียมากท่ีสุด คือ ด้านอุเบกขา (x= ๔.๒๐) รองลงมา คือ
ดา้ นกรณุ า (x= ๔.๑๔) และดา้ นเมตตา (x = ๔.๑๓) ตามลําดบั

๕.๑.๔ ผลการเปรียบเทียบภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวดั หนองบวั ลาํ ภู ตามปัจจัยส่วนบุคคล

พระสงฆ์ที่มีอายุแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง
ตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยภาพรวม
ไม่แตกต่างกัน ซงึ่ ไมเ่ ปน็ ตามสมมตฐิ านท่ตี ั้งไว้

พระสงฆ์ที่มีพรรษาแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง
ตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู แตกต่างกัน
ซ่งึ เปน็ ตามสมมตฐิ านท่ีตัง้ ไว้

พระสงฆ์ที่มีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
แตกต่าง ซึ่งเป็นตามสมมติฐานที่ตงั้ ไว้

พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ไมแ่ ตกต่างกัน ซ่งึ ไมเ่ ป็นตามสมมติฐานทตี่ ั้งไว้

พระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางโลกแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไมเ่ ป็นไปตามสมมติฐานที่ตงั้ ไว้

๑๐๓

๕.๑.๕ แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวงั จังหวัดหนองบัวลาํ ภู

ด้านความรับผิดชอบ นักการเมืองควรมีความรู้ความเข้าใจต่อบทบาทหน้าท่ี และการ
ปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าท่ีด้วยความเรียบร้อย ยอมรับต่อข้อผิดพลาดที่เกิดจากการกระทําของ
ตนเอง

ดา้ นการอุทิศตน นักการเมอื งควรปฏิบัติงานโดยให้ความสําคัญต่อหน้าท่ี มากกวา่ ภารกิจ
ส่วนตัว มีความกระฉบั กระเฉงว่องไวในการปฏิบัตงิ าน โดยไม่ย่อทอ้ ต่ออุปสรรคมคี วามเสยี สละ

ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี นักการเมืองควรแต่งกายสุภาพเหมาะสมตามกาลเทศะ ใช้
วาจาสุภาพ ไม่สูบบุหร่ีและสิ่งมึนเมา วางตัวเป็นท่ีน่ายกย่องและมีความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายเป็น
แบบอยา่ งได้

ด้านมนุษย์สัมพันธ์ ควรให้เกียรติและเคารพสิทธิของประชาชน ควรสร้างบรรยากาศให้
เกิดความรว่ มมือร่วมใจในกลมุ่ ประชาชนได้เปน็ อยา่ งดีสนบั สนุนใหป้ ระชาชนมีส่วนร่วมในการ

ด้านความเป็นธรรมาธิปไตย แนวทางในการปฏิบัติงานในเร่ืองต่าง ๆ ควรเปิดใจรับฟัง
คําวพิ ากษว์ จิ ารณข์ องประชาชน ส่งเสรมิ และสนับสนุนการมสี ่วนร่วม ของประชาชนในทุกข้ันตอน

ด้านวิสัยทัศน์ นักการเมืองควรมีความคิดริเร่ิม กล้าคิด กล้าแสดงออก สามารถกําหนด
ทิศทางของความตอ้ งการของประชาชนท่ี ชัดเจน

ด้านความสามารถทางการบริหาร ควรทําความเข้าใจต่อ ปัญหา วินิจฉัยปัญหา และ
แก้ปัญหาได้ดี มีการจัดบุคคลเข้าทํางานได้อย่างเหมาะสม ตามความรู้ความสามารถและความถนัดใน
การทาํ งาน

๕.๑.๖ แนวทางการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวงั จงั หวัดหนองบวั ลาํ ภู ตามหลกั พรหมวิหาร ๔

ตามหลักพรหมวิหาร ๔ ด้านเมตตาควร ควรมีความเป็นกันเองหวังดีกับประชาชน มี
ความเอ้ือเฟ้อื เผื่อแผใ่ ห้กับประชาชนและชมุ ชนเปน็ อย่างดี

ตามหลักพรหมวิหาร ๔ ด้านกรุณา นักการเมืองควรให้ความช่วยเหลือประชาชน
ผู้ประสบภัยด้านตา่ ง ๆ และจัดสรรงบประมาณเก่ียวกับสวสั ดกิ ารผดู้ อ้ ยโอกาสในชมุ ชน

ตามหลักพรหมวิหาร ๔ ด้านมุทิตา นักการเมืองควรสนับสนุนส่งเสริมชุมชนให้มีสุข
ภาวะท่ีดี มีความสุข สนับสนุนชุมชนท่ีมีให้มีการพัฒนาให้ได้รับรางวัลและงบประมาณ มีความเป็น
กลางในการยกยอ่ งชุมชนทป่ี ระสบความสาํ เรจ็ ในการพฒั นา

ตามหลักพรหมวิหาร ๔ ด้านอุเบกขา นักการเมืองควรวางตัวเป็นกลางในการพัฒนา
ชมุ ชนอย่างมีเหตุผล ใช้หลักยุตธิ รรมในการพัฒนาชุมชนอย่างสม่ําเสมอ ไมก่ ้าวก่ายแทรกแซงในความ
คิดเห็นของประชาชน

๑๐๔

๕.๒ การอภิปรายผลการวิจยั

การอภปิ รายผลการวจิ ยั คร้งั นี้ผ้วู จิ ยั จะได้นาํ ประเด็นท่มี ีความสาํ คัญเก่ียวกับภาวะผูน้ าํ ทาง
การเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัด
หนองบวั ลําภู มปี ระเดน็ ท่ีหน้าสนใจสามารถนํามาอภิปรายได้ ดงั นี้

๕.๒.๑ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการ

ปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบวั ลําภู

จากผลการวิจัย พบว่า การทํางานของนักการเมืองมีการลงพื้นท่ีคอยรับฟังปัญหาจาก
ประชาชน มีการให้ข้อมูลข่าวสารอันเป็นประโยชน์ต่อประชาชนในพื้นท่ี มีการปฏิบัติงานตามบทบาท
หน้าที่ด้วยความด้วยความเรียบร้อย มีความรู้ความเข้าใจต่อบทบาทหน้าที่ของตนที่ได้รับเลือกเป็น
ตัวแทนของประชาชน คอยดูและเอาใจใส่ในความเดือดรอ้ นของประชาชนในพ้ืนท่ี มีความสามารถใน
การสร้างสัมพันธ์กับ ประชาชนในชุมชน ซ่ึงสอดคล้องกับ อัญธิชา มันคง ได้ทําการวิจัยเร่ือง “ภาวะ
ผู้นําของนายกเทศมนตรี เทศบาล ตําบลเกาะคา อําเภอเกาะคา จังหวัดลําปาง” โดยภาพรวมอยู่ใน
ระดับมาก และสอดคล้องกับ นุกูล ชิ้นฟัก, วรลักษณ์ ลลิตศศิวิมล, ฐิติพงศ์ เกตุอมร, สุขุมา กอง
สวัสด์ิ, จิราพร ปลอดนุ้ยและพระมหาพิเชฐ มีทิพ ได้ทําการวิจัย “คุณลักษณะผู้นําทางการเมือง
ท้องถิ่นท่ีพึงประสงค์ในทัศนะของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาจังหวัดสงขลา” โดยภาพรวมอยู่ในระดับ
มาก และสอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดงรอด) ได้ศึกษาวิจัยเร่ือง “ความคิดเห็นของ
พระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําที่มีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี” ผลการวิจัย พบว่า
ความคิดเห็นของพระสงฆ์ต่อภาวะผู้นําของพระสังฆาธิการในอําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดย
ภาพรวมอยู่ในระดบั มาก

เม่ือพจิ ารณาเปน็ รายดา้ น สามารถนํามาอภิปรายผลการวิจัยไดด้ ังนี้

ด้านความรับผิดชอบ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยใู่ นระดับมาก ทั้งนอี้ าจเป็นเพราะว่า
นักการเมืองควรมีความรู้ความเข้าใจต่อบทบาทหน้าท่ี และการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ด้วย
ความเรียบร้อย ยอมรับต่อข้อผิดพลาดท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับฟังความคิดเห็นของ
ประชาชนและผู้ใต้บังคับบัญชา มีการนําปัญหาท่ีประชาชนสะท้อนไปดําเนินการพิจารณาปรับปรุง
แก้ไขให้ดียิ่งขึ้น ติดตามการดําเนินงานต่าง ๆ ของหน่วยงานภาครัฐท่ีตนรับผิดชอบ ซ่ึงสอดคล้องกับ
อัญธชิ า มนั คง ไดศ้ ึกษาเร่ือง “ภาวะผู้นําของนายกเทศมนตรี เทศบาล ตําบลเกาะคา อําเภอเกาะคา
จังหวัดลําปาง” ผลการวิจัยของ ภาวะผู้นํานายกเทศมนตรีด้านความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล มีภาวะ
ผนู้ าํ อยูใ่ นระดับมาก

ด้านการอุทิศตน ภาวะผนู้ าํ ทางการเมืองของนกั การเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขต
การปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ทั้งน้ีอาจเป็นเพราะว่า
นักการเมืองปฏิบัติงานโดยให้ความสําคัญต่อหน้าท่ี มากกว่าภารกิจส่วนตัว มีความกระฉับกระเฉง
ว่องไวในการปฏิบัติงาน โดยไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคมีความเสียสละตนในการทํางานส่วนร่วม มุ่ง
ประโยชน์ของประชนส่วนมากเป็นหลัก ไม่เลือกปฏิบัติต่อประชาชน มีจิตสาธารณะ ในการทําภารกิจ

๑๐๕

ตา่ ง ๆ ท่ีจะเป็นประโยชน์ต่อประชาชน ซึ่งสอดคล้องกับ พระมหานพพล กนฺตสโี ล (สายสินธุ)์ ได้ทํา
การวิจัยเร่ือง การพัฒนาภาวะผู้นําของพระสังฆาธิการ ผลการวิจัยพบว่า หลักการครองตน ครองคน
และครองงาน

ด้านการเป็นแบบอย่างท่ีดี ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ท้ังน้ีอาจเป็น
เพราะว่า นักการเมืองแต่งกายสุภาพเหมาะสมตามกาลเทศะ ใช้วาจาสุภาพ ไม่สูบบุหร่ีและสิ่งมึนเมา
วางตัวเป็นท่ีน่ายกย่องและมีความเป็นอยู่ท่ีเรียบง่าย ซ่ึงสอดคล้องกับ ธรรมภณ เฮมกลาง ได้ทําการ
วิจัยเรื่อง คุณลักษณะของนักการเมืองท้องถิ่นที่พึงประสงค์ตามความคิดเห็นของประชาชนในเขต
เทศบาลตําบลหนองไผ่ล้อม อําเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยพบว่า คุณลักษณะด้านส่วน
บคุ คลเปน็ คณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงคม์ ากท่สี ุด

ด้านมนุษย์สัมพันธ์ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ท้ังน้ีอาจเป็นเพราะว่า
การให้เกียรติและเคารพสิทธิของประชาชน มีการสร้างบรรยากาศให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในกลุ่ม
ประชาชนได้เป็นอย่างดีสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการร่วมมือกับภาครัฐ และการมีส่วนร่วม
ของประชาชนกับภาครัฐ ซึ่งสอดคล้องกับ รัตนาภรณ์ แสงวิลัย ได้ทําการวิจัยเรื่อง ภาวะผู้นําที่พึง
ประสงค์ของบุคลากรสายสนับสนุนในมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา เขตกรุงเทพมหานคร
ผลการวิจัยพบว่า เรื่องมนุษยสัมพันธ์บุคลากรสามารถทํางานกับเพ่ือนร่วมงานโดยให้ความสําคัญกับ
การทํางานเปน็ ทมี มีความพอใจในการปฏบิ ัติงานกับเพอื่ นร่วมงาน

ด้านความเป็นธรรมาธิปไตย ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ทั้งนี้อาจเป็น
เพราะว่า แนวทางในการปฏิบัติงานในเรื่องต่าง ๆ มีการเปิดใจรับฟังคําวิพากษ์วิจารณ์ของประชาชน
สง่ เสริมและสนบั สนุนการมีสว่ นร่วมของประชาชนในทุกขน้ั ตอน เคารพการตัดสินใจของประชาชน ไม่
มีจิตใจเป็นอคติในการดําเนินงาน ซึ่งสอดคล้องกับ อัญธิชา มันคง ได้ศึกษาเรื่อง “ภาวะผู้นําของ
นายกเทศมนตรี เทศบาล ตําบลเกาะคา อําเภอเกาะคา จังหวัดลําปาง” ผลการวิจัยพบว่า ต้องมี
คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม มคี วามยตุ ธิ รรมและต้องโปร่งใสสามารถตรวจสอบได้

ด้านวิสัยทัศน์ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขต
การปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ท้ังนี้อาจเป็นเพราะว่า
นักการเมืองมีความคิดริเริ่ม กล้าคิด กล้าแสดงออก สามารถกําหนดทิศทางของความต้องการของ
ประชาชนที่ ชัดเจน มีความ สามารถในการสื่อสารให้ผู้ร่วมงานรู้เป้าหมายและเข้าใจวิสัยทัศน์ของ
สถานศึกษา และพัฒนาวิสัยทัศน์ของชุมชนให้ สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในยุคปัจจุบัน ซึ่ง
สอดคล้องกับ รัตนาภรณ์ แสงวิลัย ได้ทําการวิจัยเร่ือง ภาวะผู้นําที่พึงประสงค์ของบุคลากรสาย
สนับสนุนในมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา เขตกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบว่า เร่ืองการ
วางแผน มีการวางแผนและคัดเลือกบุคคลเข้าทํางานตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้และมีแผนการส่งเสริมการ
พฒั นาบุคลากรอยา่ งตอ่ เน่อื ง

๑๐๖

ด้านความสามารถทางการบริหาร ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะ
ของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ทั้งนี้อาจ
เป็นเพราะว่า นักการเมืองมีความสามารถในการทําความเข้าใจต่อ ปัญหา วินิจฉัยปัญหา และ
แก้ปัญหาได้ดี จัดบุคคลเข้าทํางานได้อย่างเหมาะสม ตามความรู้ความสามารถและความถนัด มี
ความสามารถในการเสริมสร้างขวัญ และกําลังใจให้กับผู้ร่วมงาน มีความสามารถในการควบคุมและ
บริหารงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงาน มีความคิดสร้างสรรค์สามารถพัฒนา ตามนโยบายให้ได้
มาตรฐานเป็นที่ยอมรับของ ชุมชนและสงั คม ซ่ึงสอดคล้องกบั ธรรมภณ เฮมกลาง ได้ทาํ การวิจัยเรอ่ื ง
คณุ ลักษณะของนักการเมืองท้องถิ่นที่พึงประสงค์ตามความคดิ เห็นของประชาชนในเขตเทศบาลตาํ บล
หนองไผ่ล้อม อําเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยพบว่า คุณลักษณะด้านท่ีเก่ียวข้องกับการ
บริหารงาน อยู่ในระดับมาก และสอดคล้องกับ รัตนาภรณ์ แสงวิลัย ได้ทําการวิจัยเรื่อง ภาวะผู้นําที่
พึงประสงค์ของบุคลากรสายสนับสนุนในมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา เขตกรุงเทพมหานคร
ผลการวิจัยพบว่า แนวทางในการพัฒนาภาวะผู้นําท่ีพึงประสงค์ของบุคลากรสายสนับสนุนเร่ืองการ
พัฒนาตน บุคลากรควรได้รับการพัฒนาตนเองเพ่ือให้มีประสิทธิภาพตามตําแหน่งอย่างต่อเน่ือง
สามารถนาํ ความรมู้ าใช้ในการปฏบิ ัตงิ านไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพ

ด้านหลักพรหมวิหาร ๔ ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู อยู่ในระดับมาก ท้ังนี้อาจเป็น
เพราะว่า นักการเมืองมีความเป็นกันเองและหวังดีกับประชาชน มีความเอื้อเฟ้ือเผื่อแผ่ให้กับ
ประชาชนและชุมชนเป็นอย่างดีและสร้างความสามัคคีให้เกิดในชุมชน ให้ความช่วยเหลือกับชุมชนใน
ทกุ กิจกรรมสว่ นรวม อุทิศเพื่อชุมชนอย่างจรงิ ใจไมห่ วังผลตอบแทน จัดสรรงบประมาณสนับสนุนด้าน
สิ่งสาธารณูปโภคในชุมชน และมีความจริงใจในการพัฒนาชุมชนเพ่ือให้เกิดความย่ังยืน ประพฤติตน
เป็นที่รัก เป็นยอมรับของประชาชนในชุมชน และใช้หลักมุทิตาธรรมในการพัฒนาชุมชน นักการเมือง
วางตัวเป็นกลางในการพัฒนาชุมชนอย่างมีเหตุผล ใช้หลักยุติธรรมในการพัฒนาชุมชนอย่างสม่ําเสมอ
ไม่ก้าวก่ายแทรกแซงในความคิดเห็นของประชาชน ไม่มีอคติต่อคนกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงในการพัฒนา
ท้องถิ่น ซ่ึงสอดคล้องกับ พระมหานพพล กนฺตสีโล (สายสินธ์ุ) ได้ศึกษาวิจัยเรื่อง การพัฒนาภาวะ
ผู้นําของพระสังฆาธิการ ผลการวิจัยพบว่า ควรประกอบด้วยแนวทาง ๓ ประการตามหลักการครอง
ตน ครองคน และครองงาน และสอดคล้องกับ ชาญชัย ฮวดศรี ได้ศึกษาวิจัยเรื่อง บทบาทของ
พระสงฆ์ในการส่งเสรมิ คณุ ธรรมและจริยธรรมในชมุ ชนเขตปกครองคณะสงฆภ์ าค ๙ ผลการวิจยั พบว่า
สถาบันทางสังคมต่าง ๆ ควรมีการจัดกิจกรรมสรา้ งสรรค์ท่ีหลากหลายในด้านคุณธรรมและจริยธรรม
ให้มากขึ้น พระสงฆ์ผู้ปกครองและผู้นําชุมชนต้องเป็นตัวอย่างที่ดี มีการส่งเสริมและสนับสนุนจาก
ภาคเอกชนและภาครัฐบาลอย่างจริงจังและสื่อมวลชน ไม่สอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดง
รอด) ได้ศึกษาวิจัยเร่ือง ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําที่มีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอพนม
จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผลการวิจัยพบว่า ขาดการทํางานเป็นระบบไม่มีนโยบายและการวางแผนที่
ชัดเจนและที่สําคัญคือขาดบุคคลากรท่ีมีศักยภาพที่จะมาสนองงานด้านการพัฒนางานกิจการของ
คณะสงฆ์ จงึ ควรเร่งปรบั ปรุงในส่วนนเ้ี ป็นการเรง่ ดว่ น

๑๐๗

๕.๒.๒ เปรียบเทียบภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์
ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จงั หวดั หนองบัวลําภู จาํ แนกตามปจั จยั ส่วนบคุ คล

จากการเปรียบเทียบภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบัวลําภู โดยจําแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล คอื อายุ
พรรษา ตาํ แหนง่ การศึกษาทางธรรม การศึกษาทางโลก ดงั นี้

๕.๒.๒.๑ ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์ท่ีมีอายุแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นํา
ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง
จังหวัดหนองบัวลําภู โดยรวมไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไม่เป็นตามสมมติฐานท่ีตั้งไว้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่า
พระสงฆ์เป็นท่ีเคารพของคนในชุมชนและท้องถ่ิน และไดร้ ับความศรัทธาจากคนในพ้ืนที่ พระสงฆ์ต้อง
วางตัวเป็นกลางเพราะต้องเป็นที่พงึ ให้กบั ทุกคน จึงทําให้มคี วามคดิ เห็นต่อภาวะผ้นู ําทางการเมืองของ
นักการเมือง ไม่แตกต่างกัน ไม่สอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดงรอด) ได้ศึกษาวิจัยเร่ือง
“ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําท่ีมีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี”
ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นําเม่ือจําแนกตามสถานสภาพส่วนบุคคลโดยรวมพระสงฆ์ที่มีอายุแตกต่าง
กนั มคี วามคิดเหน็ ต่อภาวะผู้นําของพระสังฆาธกิ ารแตกต่างกนั และไมส่ อดคล้องกับ พระครูบูรพาวัช
ราภรณ์ (น้าเพ็ชร มหาลาโภ) ได้ทําการวิจัยเร่ือง “บทบาทของพระสงฆ์ในการบริหารจัดการกิจการ
คณะสงฆ์ด้านการสาธารณสงเคราะห์ ในอําเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง” ผลการวิจัยพบว่า
พระสงฆแ์ ละผู้นาํ ชุมชน มีผลทําให้ความคิดเหน็ ต่อบทบาทของพระสงฆ์ในการจดั การคณะสงฆ์ดา้ นสา
ธารณสงเคราะห์ ในอาํ เภอเมอื งระยอง จงั หวัดระยอง ในดา้ นสถานภาพ อายุ ไมแ่ ตกตา่ งกนั

๕.๒.๒.๒ ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์ที่มีพรรษาแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะ
ผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอ
นาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยรวมแตกต่างกัน ซึ่งเป็นตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่า
เพราะพระสงฆ์มีธรรมเนียมปฏิบัติในการเคารพนับถือพรรษา เป็นพระสังฆาธิการท่ีมีประสบการณ์
บริหารคณะสงฆ์ และการดําเนินการปกครองท่ีมีคลายกันในการปกครอง จึงทําให้มีความคิดเห็นต่อ
ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง แตกต่างกัน ซึ่งสอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดง
รอด) ได้ศึกษาวิจัยเรื่อง “ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําท่ีมีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอ
พนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี” ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นําเมื่อจําแนกตามสถานสภาพส่วนบุคคล
โดยรวมพระสงฆท์ ี่มีพรรษาแตกตา่ งกัน มคี วามคิดเห็นต่อภาวะผู้นําของพระสังฆาธิการแตกตา่ งกัน

๕.๒.๒.๓ ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์ท่ีมีตําแหน่งแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะ
ผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอ
นาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยรวมแตกต่างกัน ซึ่งเป็นตามสมมติฐานท่ีตั้งไว้ พระสงฆ์ส่วนมากเป็น
พระสังฆาธิการ มีภาระหน้าท่ีดําเนินการปกครองพระสงฆ์ในเขตปกครองของต้น ซึ่งต้องศึกษา
ระเบียบในการปกครองสงฆ์เป็นอย่างดี และมีความคุ้นเคยในการปกครอง จึงทําให้มีความคิดเห็นต่อ
ภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง แตกต่างกัน ไม่สอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดง
รอด) ได้ทําการวิจัยเรื่อง “ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําท่ีมีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอ

๑๐๘

พนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี” ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นําเม่ือจําแนกตามสถานสภาพส่วนบุคคล
โดยรวมพระสงฆ์ท่มี ตี าํ แหน่งแตกต่างกัน มคี วามคดิ เหน็ ตอ่ ภาวะผนู้ ําของพระสงั ฆาธิการแตกต่างกัน

๕.๒.๒.๔ ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความ
คิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครอง
คณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยรวมไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไม่เป็นตามสมมติฐานท่ีต้ังไว้
ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่า การศึกษาทางธรรมเป็นการศึกษาเฉาพะหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ซ่ึงมี
ความมุ่งหมายเป็นไปเพื่อดับทุกข์ เป็นการอบรมกาย วาจา ใจ ให้เรียบร้อย ซึ่งเป็นการปฏิบัติเฉพาะ
ตน จงึ ทําให้มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมือง ไม่แตกต่างกัน ซึ่งสอดคล้องกับ
พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดงรอด) ได้ทําการวิจัยเร่ือง “ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําที่มีต่อ
พระสังฆาธิการในอําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี” ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นําเม่ือจําแนกตาม
สถานสภาพส่วนบุคคลโดยรวมพระสงฆ์ที่มีการศึกษาทางธรรมแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะ
ผ้นู ําของพระสังฆาธกิ ารแตกต่างกนั

๕.๒.๒.๕ ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์ท่ีมีการศึกษาทางโลกแตกต่างกัน มีความคิดเห็น
ตอ่ ภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์
อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู โดยรวมไม่แตกต่างกัน ซึ่งไม่เป็นไปตามสมมติฐานท่ีตั้งไว้ ทั้งนี้
อาจเป็นเพราะวา่ พระสงฆต์ อ้ งวางตัวเปน็ กลางทางการเมือง เพราะว่าเปน็ ศูนย์รวมศรัทธาของศาสนิก
ชนชาวพุทธ และการศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ส่งเสริมให้พระส่งต้องมีจิตใจท่ีเมตตา มี
ความปรารถนาดีกับทุกคน ไม่มีใจอคติ จึงทําให้มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมือง ไม่แตกต่างกัน ไม่สอดคล้องกับ พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดงรอด) ได้ทําการวิจัยเรื่อง
“ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําที่มีต่อพระสังฆาธิการในอําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี”
ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นําเม่ือจําแนกตามสถานสภาพส่วนบุคคลโดยรวมพระสงฆ์ที่มีการศึกษาทาง
โลกแตกตา่ งกัน มคี วามคดิ เห็นต่อภาวะผ้นู าํ ของพระสังฆาธิการแตกต่างกัน

๕.๓ ขอ้ เสนอแนะ

จากผลการวจิ ัยครัง้ นี้ ซึ่งมขี ้อเสนอแนะที่ซงึ่ สรปุ ประเดน็ ได้ ดังนี้

๕.๓.๑ ขอ้ เสนอแนะเชิงนโยบาย

๑. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้การส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จังหวัดหนองบวั ลาํ ภู

๒. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้การส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์ ทุกอําเภอ ในจังหวัดหนองบัวลําภู ในด้านการ
บรหิ ารงานท้องถิ่นโดยรอบด้าน

๓. หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องควรให้ส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ตลอดถึงสมาชิก
สภาทอ้ งถน่ิ ดว้ ย

๑๐๙

๕.๓.๒ ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบตั ิการ

๑. ควรศึกษาวิจัยในเชิงคุณภาพเกี่ยวกับการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
และในพืน้ ท่อี ื่น ๆ ทม่ี ีจดุ เด่นดว้ ย

๒. ควรศึกษาวิจัยการส่งเสริมภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของ
พระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวงั จงั หวัดหนองบัวลาํ ภู โดยใชห้ ลักธรรมอน่ื ๆ ดว้ ย

๕.๓.๓ ข้อเสนอแนะเพอื่ การวจิ ยั คร้งั ต่อไป

๑. หนว่ ยงานทเี่ กย่ี วข้องควรนาํ ผลการวจิ ยั ไปประยกุ ตใ์ ช้กบั ท้องถน่ิ อ่ืน ๆ ดว้ ย

๑๑๐

บรรณานุกรม

๑. ภาษาไทย

ก. ขอ้ มูลปฐมภมู ิ

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพม์ หาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย, ๒๕๓๙.

ข. ขอ้ มูลทุติยภูมิ

(๑) หนงั สอื :

กวี วงศ์พฒุ . ภาวะผนู้ าํ . พิมพ์ครงั้ ที่ ๓. กรุงเทพมหานคร: ศูนยเ์ สรมิ วิชาชีพบัญช,ี ๒๕๓๖.
________. ภาวะผ้นู าํ . พิมพ์คร้งั ที่ ๔. กรงุ เทพมหานคร: ศนู ยส์ ง่ เสรมิ วชิ าชพี บญั ชี, ๒๕๓๙.
กิติ ตยัคคานนท์. เทคนิคการสร้างภาวะผู้นํา. พิมพ์ครั้งท่ี ๙. กรุงเทพมหานคร: บัตเตอร์ฟลายการ

พมิ พ,์ ๒๕๓๕.
งามพิศ สัตย์สงวน. การจัดระเบียบทางสังคม ในสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์

จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย, ๒๕๓๕.
ฉลอง มาปรีดา. คุณธรรมสาํ หรบั ผู้บรหิ าร. กรงุ เทพมหานคร: โอเดย้ี นสโตร์, ๒๕๓๗.
ฉายศิลป์ เช่ียวชาญพิพัฒน์ และคณะ. การบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรม

ศาสตร,์ ๒๕๒๗.
ณรงค์ เส็งประชา. มนษุ ยก์ ับสงั คม. พมิ พค์ รั้งที่ ๔. กรุงเทพมหานคร: โอ เอส พรง้ิ ติ้งเฮ้าส, ๒๕๔๑.
ณัฏฐพันธ์ เขจรนนั ท์ และฉัตราพร เสมอใจ. การจัดการ. กรงุ เทพมหานคร: บริษัทซีเอด็ ยูเคชนั่ จํากัด

มหาชน, ๒๕๔๗.
ติน ปรัชญพฤทธิ์. ภาวะผู้นําและการมีส่วนร่วม. เอกสารการสอนชุดวิชาพฤติกรรมมนุษย์ในองค์การ

หน่วยท่ี ๑๑ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช,
๒๕๒๗.
ถวิล ธาราโภชน.์ จิตวทิ ยาสงั คม. กรงุ เทพมหานคร: สนพ.โอเดยี นสโตร,์ ๒๕๓๒.
เถาวัลย์ นันทาภิวัฒน์. หลักการจัดการ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,
๒๕๒๑.
ธรรมรส โชติกญุ ชร. มนษุ ยสัมพันธ์. พมิ พค์ รง้ั ที่ ๒. กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์พฆิ เณศ, ๒๕๑๙.
นงลักษณ์ สิทธิวัฒนพันธ์. พัฒนาบุคลิกผู้นําและนักบริหาร. พิมพ์คร้ังท่ี ๒. กรุงเทพมหานคร:
สุขภาพ, ๒๕๔๔.
นพพงษ์ บญุ จิตราดุลย์. หลักการบรหิ ารการศึกษา. กรงุ เทพมหานคร: บพธิ การพิมพ์, ๒๕๔๐.
________. หลกั การบริหารการศกึ ษา. กรงุ เทพมหานคร: บพิธการพมิ พ์, ๒๕๓๔.
นอ้ ย สุปงิ คลดั . ภาวะความเปน็ ผนู้ าํ ในงานพฒั นาชุมชน. ม.ป.ท., ๒๕๓๗.

๑๑๑

นิตย์ สัมมาพันธ์. ภาวะผู้นํา : พลังขับเคล่ือนสู่ความเป็นเลิศ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒ
นบรหิ ารศาสตร์ รว่ มกบั สนพ.โอเดียนสโตร์, ๒๕๔๖.

เนตร์พัณณา ยาวิราช. ภาวะผู้นํา และผู้นําเชิงกลยุทธ์. กรุงเทพมหานคร: บริษัทเซ็นทรัลเอ็กซ์เพรส
จํากดั , ๒๕๔๖.

บุญชม ศรีสะอาด. การวิจัยเบ้ืองตน้ . พมิ พค์ รงั้ ที่ ๗. กรุงเทพมหานคร: สวุ รี ยิ าสาสน์ , ๒๕๔๕.
ประพนั ธ์ สรุ ิหาร. การบรหิ ารการศึกษา. ขอนแกน่ : มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ , ๒๕๓๕.
ประยงค์ สุวรรณบุปผา. รัฐปรัชญา แนวคิดตะวันออก–ตก. กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์,

๒๕๔๑.
ปรัชญา เวสารชั ช์. ผ้นู าํ องคก์ าร. กรุงเทพมหานคร: รัฐศาสตร์สาร, ๒๕๒๓.
ปัญญา คล้ายเดช. ระเบียบวิจัยทางรัฐศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ ๒. ขอนแก่น: หจก.ขอนแก่นการพิมพ์,

๒๕๖๐.
พรนพ พุกกะพนั ธุ.์ ภาวะผนู้ ําและการจูงใจ. กรงุ เทพมหานคร: จามจุรโี ปรดกั ท,์ ๒๕๔๔.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). พระในบา้ น. กรงุ เทพมหานคร: สาํ นกั พมิ พเ์ ลย่ี งเซียง. ๒๕๔๓.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). พุทธวิธีบริหาร. พิมพ์พิเศษ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๙.

กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพม์ หาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั , ๒๕๔๙.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). ภาวะผู้นํา. กรงุ เทพมหานคร: ธรรมสภา, ๒๕๔๐.
________. ภาวะผูน้ าํ . กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา, ๒๕๔๕.
________. ภาวะผู้นํา: ความสําคัญ ต่อการพัฒ นาคน พัฒ นาประเทศ. พิมพ์ครั้งที่ ๗.

กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา, ๒๕๔๕.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์คร้ังท่ี ๑๖.

กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพ์ เอส.อาร.์ พร้ินต้ิง แมสโปรดักส์, ๒๕๕๑.
________. ภาวะผู้นํา : ความสําคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนาประเทศ. กรุงเทพมหานคร:

ธรรมสภา, ๒๕๔๖.
________. ภาวะผู้นาํ . กรงุ เทพมหานคร: บุค๊ ไทม,์ ๒๕๔๙
รังสรรค์ ประเสรฐิ ศรี. ภาวะผนู้ ํา. กรงุ เทพมหานคร: บรษิ ทั ธนธัชการพมิ พ์ จาํ กดั , ๒๕๔๔.
วิฑูรย์ สิมะโชคดี. ทฤษฎีและเทคนิคปฏิบัติสําหรับยอดหัวหน้างาน. กรุงเทพมหานคร: บริษัทชีเอ็ด

ยูเคช่นั จาํ กัด มหาชน, ๒๕๓๘.
ศกั ดิไ์ ทย สรุ กจิ บวร. จิตวทิ ยาสังคม. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาสน์ , ๒๕๔๕.
ศิริวรรณ เสรรี ัตน์และคณะ. พฤตกิ รรมองค์การ. กรงุ เทพมหานคร: ธรี ะฟิล์มและโซเทกซ,์ ๒๕๔๑.
สงวน นิตยารัมภ์พงศ์. ภาวะผู้นํา เพ่ือการบริหารคุณภาพสู่ความเป็นเลิศ. พิมพ์ครั้งที่ ๖.

กรงุ เทพมหานคร: สํานกั พมิ พ์มติชน, ๒๕๔๔.
สมคิด จาตุศรพี ทิ กั ษ.์ วสิ ยั ทัศนข์ ุนคลัง. พมิ พค์ ร้งั ที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: ผู้จัดการ, ๒๕๔๔.
สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน). พรหมวิหารธรรม. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์ บริษัท

สหายการพมิ พ์ จาํ กัด, ๒๕๒๗.
สมพงษ์ เกษมสนิ . การบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พไ์ ทยวฒั นาพานิช, ๒๕๒๖.

๑๑๒

สเุ ทพ พงศ์ศรวี ัฒน์. ภาวะผู้นาํ : ทฤษฎีและปฏิบตั ิ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท วิรัตน์ เอ็ดดูเคชนั่ จํากัด,
๒๕๓๗.

สุพาณี สฤษฎ์วานิช. พฤติกรรมองค์การสมัยใหม่ : แนวคิดและทฤษฎี. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์
มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์, ๒๕๔๙.

เสนาะ ตเิ ยาว.์ หลกั การบรหิ าร. กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพม์ หาวิทยาลัยธรรมศาสตร,์ ๒๕๔๔.
โสภา ชพู ิกลุ ชัย และคณะ. เทคนคิ การใหบ้ ริการปรกึ ษา. กรงุ เทพมหานคร: มหาวทิ ยาลัยรามคําแหง,

๒๕๑๕.
อาชวัน วายวานนท์. ภาวะผู้นําและประสิทธิผลของผู้บริหาร. กรุงเทพมหานคร: คณะกรรมการ

สง่ เสรมิ งานวจิ ัยสถาบนั บณั ฑิตพฒั นบรหิ ารศาสตร,์ ๒๕๒๐.
อุทัย หิรัญโต. สารานุกรมศัพท์สังคมวิทยา-มานุษยวิทยา. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์โอเดียนส

โตร์, ๒๕๒๖.
เอกชยั กสี่ ขุ พนั ธ์. การบริหารทกั ษะและการปฏิบัติ. กรงุ เทพมหานคร: รุง่ เรอื งการพิมพ์, ๒๕๓๐.

(๒) วิทยานพิ นธ:์

ธรรมภณ เฮมก. “คุณลักษณะของนักการเมืองท้องถ่ินที่พึงประสงคต์ ามความคิดเห็นของประชาชนใน
เขตเทศบาลตําบลหนองไผ่ล้อม อําเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา”. วิทยานิพนธ์รัฐ
ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน. วิทยาลัยการ
บริหารรัฐกจิ : มหาวิทยาลยั บรู พา, ๒๕๕๗.

พระถนัด วฑฺฒโน (บุตรสวัสด์ิ). “การวิเคราะห์คุณสมบัติของผู้นําตามหลักสัปปุริสธรรม ๗”.
วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั , ๒๕๕๑.

พระธีระพล ชัยยะนุภาพ. “บทบาทของผู้นํา ทางศาสนากับการพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง”. วิทยานิพนธ์
ศลิ ปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั เกริก, ๒๕๔๗.

พระมหาภชล โฆสิตเมธี (โฆสิตเมธางกูร). “จริยธรรมสําหรับผู้นําตามหลักพระพุทธศาสนา”.
วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฎราช
วทิ ยาลยั , ๒๕๕๐.

วนิดา ชูสงั ข.์ “การศึกษาเชิงวิเคราะหภ์ าวะผูน้ ําตามหลักพระพุทธศาสนา”. วทิ ยานิพนธ์พุทธศาสตร
มหาบัณฑิต. บณั ฑติ วทิ ยาลยั : มหาวิทยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั , ๒๕๕๑.

วาสนา สุขประเสริฐ. “ภาวะผู้นําของผู้บริหารสตรีโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสํานักงานการ
ประถมศึกษาจังหวัดยโสธร”. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย:
สถาบนั ราชภัฏอุบลราชธานี, ๒๕๔๗.

สุวิน สุขสมกิจ. “พุทธปรัชญากับการสร้างเสริมภาวะผู้นํา : กรณีศึกษากํานันผู้ใหญ่บ้านจังหวัด
กาญจนบุรี”. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์
มหาวทิ ยาลยั , ๒๕๒๔.

๑๑๓

(๓) รายงานวจิ ัย:

ชาญชัย ฮวดศรี. “บทบาทของพระสงในการส่งเสริมคุณธรรมจรยิ ธรรมในชุมชนเขตการปกครองคณะ
สงฆ์ภาค ๙”. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยวิทยาเขต
ขอนแกน่ ปงี บประมาณ, ๒๕๔๙.

นุกูล ชิ้นฟัก. วรลักษณ์ ลลิตศศิวิมล. ฐิติพงศ์ เกตุอมร. สุขุมา กองสวัสด์ิ. จิราพร ปลอดนุ้ย และพระ
มหาพิเชฐ มีทิพ. “คุณลักษณะผู้นําทางการเมืองท้องถ่ินท่ีพึงประสงค์ในทัศนะของ
นักศึกษาระดับอุดมศึกษาจังหวัดสงขลา”. รายงานการวิจัย. คณะรัฐศาสตร์:
มหาวทิ ยาลยั หาดใหญ่, ๒๕๕๙.

(๔) บทความ:

พระครูบรู พาวัชราภรณ์ (นํ้าเพช็ ร มหาลาโภ). “บทบาทของพระสงฆ์ในการบริหารจัดการกิจการคณะ
สงฆ์ด้านการสาธารณสงเคราะห์ ในอําเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง”. วารสารสมาคม
ศิษย์เก่า มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ปีที่ ๕ ฉบับท่ี ๑ (มกราคม-
มิถุนายน ๒๕๕๙): ๑๕-๒๙.

พระณัฐวุฒิ ธมฺมวีโร (แดงรอด). “ความคิดเห็นของพระสงฆ์ด้านภาวะผู้นําท่ีมีต่อพระสังฆาธิการใน
อําเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี”. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์. ปีที่ ๔ ฉบับท่ี ๒
(กรกฎาคม–ธนั วาคม ๒๕๖๒): ๕๑-๖๘.

พระมหานพพล กนฺตสีโล (สายสินธุ์). “การพัฒนาภาวะผู้นําของพระสังฆาธิการวารสารสันติศึกษา”.
วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร.. ปีท่ี ๒ ฉบับท่ี ๑ (มกราคม-มิถุนายน ๒๕๕๗): ๔๙-
๕๘.

รัตนาภรณ์ แสงวิลยั . “ภาวะผู้นําท่ีพงึ ประสงค์ของบุคลากรสายสนับสนุนในมหาวิทยาลยั ราชภฏั สวน
สุนันทา เขตกรุงเทพมหานคร”. การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัย ระดับชาติและ
นานาชาต.ิ ปที ี่ ๑ ฉบับท่ี ๘ (๒๕๖๐): ๒๐๑๓-๒๐๒๓.

อัญธิชา มันคง. “ภาวะผู้นําของนายกเทศมนตรี เทศบาลตําบลเกาะคา อําเภอเกาะคา จังหวัดลําปาง”.
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ครั้งที่ ๒. “งานวิจัยเพ่ือ
พฒั นาทอ้ งถนิ่ ” (๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๘): ๙๐๖-๙๑๔.

(๕) สอื่ อเิ ลก็ ทรอนิกส:์

คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. คุณลักษณะของภาวะผู้นํา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา:
http://ednet.kku.ac.th. [๗ กรกฎาคม ๒๕๖๓].

ฤาชุตา เทพยากุล. คุณลักษณะนายกรัฐมนตรีท่ีพึงประสงค์ในทัศนะของนักศึกษาระดับอุดมศึกษา
กรณีศึกษา นักศึกษารัฐประศาสนาสตร์ ระดับปริญญาตรี ในสาบันอุดมศึกษา จังหวัด
สงขลา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://library.hu.ac.th/BackUp_library/Research/
truechuta.pdf. [๑ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓].

ศักด์ิชัย ภู่เจริญ. คุณลักษณะผู้นําที่พึงประสงค์. [ออนไลน์]. แหล่งท่ีมา: http://www.kruinter.
com/show.php?id_quiz=24&p=1 [๑๐ กันยายน ๒๕๖๓].

๑๑๔

(๗) สัมภาษณ/์ สนทนากลมุ่ :

สัมภาษณ์ พระครโู สภติ ธรรมากร, เจา้ คณะอําเภอนาวัง, ๑๐ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระธรี ธรรโมภาส, รองเจ้าคณะอําเภอนาวัง, ๑๑ ธันวาคม ๒๕๖๓.
พระครวู มิ ลธรรมนิมิต, รองเจ้าคณะอาํ เภอนาวัง รปู ที่ ๒, ๑๑ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระครบู รรพตสริ ิวฒั น์, เจ้าคณะตําบลนาเหล่า เขต ๒, ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระครปู ระทปี ธรรมธร, เจ้าคณะตาํ บลวังทอง, ๑๓ ธันวาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระครูอุดมธรรมวธิ าน, เจ้าคณะตําบลเทพครี ี, ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๓.
สมั ภาษณ์ พระครอู รุณธรรมฐิติ, เจ้าคณะตําบลวังปลาป้อม, ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระครูปรยิ ตั พิ ัฒนสนุ ทร, เลขานุการเจา้ คณะอาํ เภอนาวงั , ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระครูสุนทรปุญญาภริ กั ษ์, เจา้ คณะตาํ บลนาเหลา่ , ๑๗ ธนั วาคม ๒๕๖๓.
สัมภาษณ์ พระมหารักศกั ดิ์ ปญฺญาวฑุ ฺโฒ, เลขานุการรองเจา้ คณะอาํ เภอนาวงั , ๒๐ ธันวาคม ๒๕๖๓.

๒. ภาษาอังกฤษ

1. Secondary Sources

(I) Books:

Barbara Kelleman ed.. Leadership as a Political Act in Leadership: Multidisciplinary
Perspective . New Jersey: Prentice Hall, 1984.

David J.Campbell. Organizations and the business Environment. Oxford: Addison:
Wesley Publishing co., 1972.

Emory S. Bogardus. Leaders and Leadership. New York: Appleton–century Croffs.
Inc., 1934.

F.E.Fiedler. A Theory of Leadership Effectiveness. New York: McGraw Hill Book,
1967.

Frankin Covey. The Four Roles Leadership. USA: Frankin Covey Co.. Ltd., 1999.
Hodge Billey J. & Herbert J. Johnson. Management and Organization Behavior. New

York: John Willey & Sons, 1970.
Micheal W. Drafke and Stan Kossen. The Human Side of Organizations. 8th ed..

New Jersey: Prentice Hall, 2002.
Normond L. Frigon . Sr.& Harry K. Jackson. Jr.. The Leader : Developing the Skill

&Personal Quantities You Need to Lead Effectively. New York: American
Management Association, 1996.
olomal Ben. Leadership of Youth. Cambrige: Harvard University Press, 1967.
Ordway Tead. The Art of Leadership. New York: McGraw Hill Book Company. Inc.,
1956.

๑๑๕

Raymond J. Burdy. Funder mental of Leadership Reading. Masschusetts Addison:
Wesley Publishing Co., 1967.

Rensis Likert. The Human Organization. New York: Mc Graw Hill, 1967.
Robert B. Buchele. The Management of Business and Public Organization. New

York: McGraw Hill, 1977.
Victor H. Vroom and Philip W. Yetton. Leadership and Decision Making. Pittsburgh:

University of Pittsburgh Press, 1975.
William J. Reddin. Managerial Effectiveness. New York: McGraw–Hill Book Co., 1970.

ภาคผนวก

๑๑๗

ภาคผนวก ก
แบบสอบถามเพ่อื การวจิ ัย

๑๑๘

แบบสอบถามเพ่ือการวจิ ยั
เร่ือง ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนักการเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆใ์ น

เขตการปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบวั ลําภู

คาํ ช้ีแจง:

๑. แบบสอบถามน้ีจัดทําข้ึนเพ่อื สอบถามความคดิ เห็นเก่ยี วกับภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของ
นักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ไม่มีผลกระทบใด ๆ ต่อผู้ตอบแบบสอบถาม ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการ
ดูแลช่วยเหลือนกั เรียนกรณุ าตอบตามความเปน็ จริง

๒. แบบสอบถามน้ี มี ๓ ตอน
ตอนที่ ๑ คาํ ถามเกี่ยวกับขอ้ มลู ทวั่ ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม
ตอนท่ี ๒ คําถามเก่ียวกับเก่ียวกับภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม

ทรรศนะของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวงั จงั หวดั หนองบัวลาํ ภู
ตอนท่ี ๓ ข้อเสนอแนะและแนวภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตาม

ทรรศนะของพระสงฆ์ใน เขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู ผู้วิจัยหวังเป็น
อย่างยิ่งว่าจะได้รับความร่วมมือในการตอบแบบสอบถามจากท่านด้วยดี และขอขอบคุณมา ณ
โอกาสน้ี

พระครูวิชัยธรรมโสภณ
นิสติ หลกั สตู รปริญญารฐั ศาสตรมหาบัณฑติ
มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั วทิ ยาเขตขอนแกน่

๑๑๙

แบบสอบถามการวจิ ัย

เรอ่ื ง ภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนักการเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆใ์ น

เขตการปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบวั ลําภู

ส่วนท่ี ๑ ขอ้ มลู ทวั่ ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม

คําชี้แจง โปรดเติมคําในชอ่ งวา่ งหรือทําเครื่องหมาย / ลงในช่อง หนา้ ขอ้ ความที่ตรงตาม
ความเป็นจรงิ ของท่าน

๑. อาย.ุ ....................ปี

๒. พรรษา.................ปี

๓. ตําแหน่ง.............................

๔. การศึกษาทางธรรม

[ ] นักธรรมชน้ั ตรี [ ] นักธรรมช้ันโท

[ ] นกั ธรรมช้ันเอก

๔. การศกึ ษาทางโลก

[ ] ต่าํ กวา่ มธั ยมศึกษาปที ี่ ๖ [ ] มธั ยมศึกษาปีท่ี ๖

[ ] ปริญญาตรี [ ] สงู กวา่ ปรญิ ญาตรี

๑๒๐

ส่วนท่ี ๒ ความเกี่ยวกับภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขต
การปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวงั จงั หวัดหนองบัวลําภู

ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนักการเมอื ง มาก ระดบั ความคดิ เห็น
ทส่ี ุด
ดา้ นความรบั ผดิ ชอบ มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย
๑. นกั การเมืองมคี วามรคู้ วามเข้าใจตอ่ บทบาทหน้าที่ กลาง ทส่ี ดุ
๒. นักการเมืองปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าท่ีด้วย
ความเรียบร้อย
๓. นักการเมืองยอมรับต่อข้อผิดพลาดท่ีเกิดจากการ
กระทาํ ของตนเอง
๔. นักการเมืองยอมรับต่อข้อผิดพลาดท่ีเกิดจากการ
กระทําตามหน้าท่ีของผรู้ ว่ มงาน
๕. นักการเมืองมีความตระหนักอยู่เสมอว่าบทบาท
หน้าท่ที ี่รบั ผิดชอบจะตอ้ งถกู สอบสวน

ดา้ นการอทุ ศิ ตน
๖. นักการเมืองปฏิบัติงานโดยให้ความสําคัญต่อหน้าที่
มากกว่าภารกจิ ส่วนตวั
๗. นักการเมืองมีความกระฉับกระเฉงว่องไวในการ
ปฏิบัตงิ าน
๘. นกั การเมอื งปฏิบัตงิ านโดยไม่ย่อทอ้ ต่ออปุ สรรค
๙. นกั การเมอื งมคี วามเสียสละ อุทิศตนและเวลา
๑๐. นักการเมืองมีความวิริยะ อุตสาหะและใช้ความ
พยายามอย่างทุ่มเทในการปฏิบัติงานเพื่อให้ ประสบ
ผลสาํ เรจ็

ด้านการเป็นแบบอยา่ งท่ดี ี
๑๑. นักการเมืองแต่งกายสุภาพเหมาะสมตาม
กาลเทศะ
๑๒. นกั การเมืองใช้วาจาสุภาพ
๑๓. นักการเมอื งไม่สูบบหุ ร่ีและสิง่ มนึ เมา
๑๔. นักการเมืองวางตัวเป็นที่น่ายกย่องและมีความ
เปน็ อยู่ทเ่ี รียบง่ายเป็นแบบอยา่ งได้
๑๕. นักการเมืองมีคณุ ธรรม จริยธรรมเปน็ แบบอยา่ งที่
ดี แก่ผู้ร่วมงาน

๑๒๑

ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนกั การเมอื ง มาก ระดับความคดิ เหน็
ที่สดุ
ด้านมนษุ ยส์ ัมพนั ธ์ มาก ปาน นอ้ ย น้อย
๑๖. นักการเมืองใหเ้ กยี รติ เคารพสิทธขิ องประชาชน กลาง ทีส่ ดุ
๑๗. นักการเมืองสามารถสร้างบรรยากาศให้เกิดความ
ร่วมมอื ร่วมใจในกลมุ่ ประชาชนได้เป็นอย่างดี
๑๘.นักการเมืองสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมใน
การ ปฏบิ ตั ิงานตลอดกระบวนการไดเ้ ป็นอยา่ งดี
๑๙. นักการเมืองให้ความสนใจดูแลเอาใจใส่และรู้จัก
ประชาชนอย่างทัว่ ถึง
๒๐. นักการเมืองมีความสามารถในการสร้างสัมพันธ์
กับ ประชาชนในชมุ ชน
๒๑. นักการเมืองร่วมมือกับองค์กรภาครัฐ เอกชนและ
ชุมชนได้อยา่ งเหมาะสม

ด้านความเปน็ ธรรมาธปิ ไตย
๒๒. นักการเมืองใช้ธรรมทางพระพุทธศาสนา ในการ
ปฏิบัติงาน โดยการเปิดโอกาสให้ ผู้ประชาชนได้แสดง
ความคิดเห็น เสนอแนะ แนวทางในการปฏิบัติงานใน
เร่อื งตา่ ง ๆ
๒๓. นักการเมืองเปิดใจรับฟังคําวิพากษ์วิจารณ์ของ
ประชาชน
๒๔. นักการเมืองเคารพในปัจเจกบุคคลและการ
ตดั สนิ ใจ ของประชาชน
๒๕. นักการเมืองส่งเสริมและสนับสนุนใหป้ ระชาชนได้
ใช้ ความรู้ความสามารถในการปฏิบัติงานอย่างเต็ม
ความสามารถ
๒๖. นักการเมืองส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วม
ของประชาชนในทุกขนั้ ตอน
๒๗. นักการเมืองปฏิบัติงานโดยคํานึงถึงประโยชน์ของ
ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ของปัจเจกบุคคลด้านการ
ตัดสนิ ใจ
๒๘. นักการเมืองตัดสินใจโดยใช้ข้อมูลสารสนเทศที่
ถูกต้องและเป็นปจั จบุ นั

๑๒๒

ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนักการเมอื ง มาก ระดบั ความคดิ เหน็
ที่สดุ
๒๙. นักการเมืองวินิจฉัยส่ังการในเรื่องต่าง ๆ อย่างมี มาก ปาน น้อย น้อย
หลักการและเหตุผลโดยคํานึงถึงความถูกต้องตาม กลาง ทสี่ ดุ
หลกั การธรรมาธปิ ไตย
๓๐. นักการเมืองเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมใน
การตดั สินใจ
๓๑. นักการเมืองตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพและ
เป็นทย่ี อมรบั ของประชาชน

ด้านวสิ ยั ทศั น์
๓๒. นักการเมืองมีความคิดริเร่ิม กล้าคิด กล้า
แสดงออก
๓๓. นักการเมืองสามารถกําหนดทิศทางของความ
ตอ้ งการของประชาชนท่ี ชัดเจน
๓๔. นักการเมือง มีความ สามารถในการส่ือสารให้
ผู้ร่วมงานรู้เป้ าห มายและเข้าใจวิสัยทั ศน์ ของ
สถานศกึ ษา
๓๕. นักการเมืองพัฒ นาวิสัยทัศน์ของชุมชนให้
สอดคลอ้ งกับการเปลยี่ นแปลง

ดา้ นความสามารถทางการบริหาร
๓๖. นักการเมืองมีความสามารถในการทําความเข้าใจ
ต่อ ปัญหา วินิจฉัยปญั หา และแก้ปญั หาได้ดี
๓๗ . นักการเมืองจัดบุคคลเข้าทํางานได้อย่าง
เหมาะสม ตามความร้คู วามสามารถและความถนดั
๓๘. นกั การเมอื งมีความสามารถในการเสริมสรา้ งขวัญ
และกาํ ลังใจใหก้ บั ผ้รู ่วมงาน
๓๙. นักการเมืองมีความสามารถในการควบคุมและ
บรหิ ารงบประมาณแบบมงุ่ เน้นผลงาน
๔๐. นักการเมืองมีความคิดสร้างสรรค์สามารถพัฒนา
ตามนโยบายให้ได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับของ ชุมชน
และสงั คม
๔๑. นักการเมืองใช้หลักการบริหารเน้นการบริการที่ดี
โดย ไมม่ ุง่ เน้นผลกาํ ไร

๑๒๓

ส่วนท่ี ๓ ความเก่ียวกับภาวะผู้นําทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขต
การปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวงั จังหวัดหนองบัวลําภู ตามหลกั พรหมวิหาร ๔

ภาวะผนู้ าํ ทางการเมืองของนกั การเมอื ง ระดบั ความคดิ เห็น
ตามหลักพรหมวิหาร ๔
มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย

ที่สุด กลาง ที่สุด

ดา้ นความเมตตา มคี วามรกั ใคร่ปรารถนาทีจ่ ะใหเ้ ป็นสขุ

๑. นกั การเมอื งมีความเปน็ กนั เองหวังดกี บั ประชาชน

๒. นักการเมืองมีความเอ้ือเฟ้ือเผื่อแผ่ให้กับประชาชนและ

ชมุ ชนเปน็ อยา่ งดี

๓. นักการเมืองเป็นศูนย์กลางสร้างความสามัคคีให้เกิดใน

ชุมชน

๔. นักการเมืองให้ความช่วยเหลือกับชุมชนในทุกกิจกรรม

สว่ นรวม

๕ . นักการเมืองอุทิ ศเพื่ อชุมชนอย่างจริงใจไม่หวัง

ผลตอบแทน

ด้านความกรณุ ามีความสงสาร คิดจะช่วยใหพ้ น้ ทุกข์

๑. นักการเมืองให้ความช่วยเหลือประชาชนผู้ประสบภัย

ด้านตา่ ง ๆ

๒. นักการเมืองจัดสรรงบประมาณเก่ียวกับสวัสดิการ

ผดู้ อ้ ยโอกาสในชุมชน

๓. นักการเมืองจัดสรรงบประมาณเกี่ยวกับสวัสดิการผู้

ยากไรโ้ อกาสในชุมชน

๔. นักการเมืองจัดสรรงบประมาณสนับสนุนด้านสิ่ง

สาธารณูปโภคในชมุ ชน

๕. นักการเมืองมีความจริงใจในการพัฒนาชุมชนเพื่อให้เกิด

ความย่ังยืน

ด้านมุทติ ามคี วามยนิ ดเี มอ่ื ผอู้ ื่นไดด้ ี

๑. นักการเมืองสนับสนุนส่งเสริมชุมชนให้มีสุขภาวะที่ดี มี

ความสุข

๒. นักการเมืองสนับสนุนชุมชนท่ีมีการพัฒนาให้ได้รับ

รางวลั และงบประมาณ

๓. นักการเมืองมีความเป็นกลางในการยกย่องชุมชนที่

ประสบความสาํ เรจ็ ในการพฒั นา

๑๒๔

ภาวะผนู้ ําทางการเมอื งของนกั การเมอื ง ระดบั ความคดิ เหน็
ตามหลกั พรหมวิหาร ๔
มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย

ท่สี ดุ กลาง ท่ีสดุ

๔. นักการเมืองประพฤติตนเป็นท่ีรัก เป็นยอมรับของ

ประชาชนในชมุ ชน

๕. นกั การเมอื งใชห้ ลกั มทุ ิตาธรรมในการพัฒนาชุมชน

ด้านอเุ บกขามกี ารวางตนเปน็ กลางมคี วามวางเฉย ไม่

เสยี ใจ ไมด่ ีใจ

๑. นักการเมืองวางตัวเป็นกลางในการพัฒนาชุมชนอย่างมี

เหตุผล

๒. นักการเมืองใช้หลักยุติธรรมในการพัฒนาชุมชนอย่าง

สมา่ํ เสมอ

๓. นักการเมืองไม่ก้าวก่ายแทรกแซงในความคิดเห็นของ

ประชาชน

๔. นักการเมืองไม่มีอคติต่อคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งในการ

พฒั นาทอ้ งถิน่

๕. นักการเมืองให้ความสําคัญกับอุเบกขาธรรมอย่าง

สมา่ํ เสมอ

๑๒๕

แบบสัมภาษณเ์ พือ่ การวิจยั

เรื่อง ภาวะผู้นําทางการเมอื งของนักการเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์
อําเภอนาวัง จังหวดั หนองบัวลําภู

คําชแ้ี จง
๑. แบบสัมภาษณ์เพ่อื การวิจัยฉบับนีม้ ีวตั ถปุ ระสงคเ์ พือ่ เพอื่ ศึกษาภาวะผู้นําทางการเมอื ง

ของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวัง จังหวดั
หนองบัวลําภู

๒. ผวู้ จิ ยั ขอความรว่ มมอื จากผูต้ อบแบบสมั ภาษณ์ใหต้ อบทกุ ข้อตามความเป็นจริง ผวู้ ิจยั
จะเก็บข้อมูลทไ่ี ด้จากผู้ตอบแบบสัมภาษณ์เป็นความลบั มใิ ห้ส่งผลกระทบตอ่ ผู้ตอบแบบสมั ภาษณ์แต่
อยา่ งใด

๓. แบบสัมภาษณ์นี้ แบง่ ออกเป็น ๓ ตอน ประกอบด้วย

ตอนที่ ๑ แบบสมั ภาษณ์เกี่ยวกบั ข้อมูลทัว่ ไปของผตู้ อบแบบสัมภาษณ์
ตอนท่ี ๒ แบบสมั ภาษณเ์ กี่ยวกับภาวะผนู้ ําทางการเมอื งของนักการเมอื งตามทรรศนะ
ของพระสงฆใ์ นเขตการปกครองคณะสงฆ์อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู
ตอนท่ี ๓ แบบสัมภาษณ์เกยี่ วกบั แนวทางการสง่ เสรมิ ภาวะผู้นําทางการเมอื งของ
นกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวงั จงั หวดั หนองบวั ลาํ ภู
ผู้วจิ ัยหวงั เป็นอยา่ งยง่ิ วา่ จะได้รับความอนุเคราะหจ์ ากผู้ตอบแบบสัมภาษณ์ในครั้งนเี้ ป็นอยา่ งดี และ

ขอขอบคุณมา ณ โอกาสน้ี

พระครูวิชยั ธรรมโสภณ
นิสิตหลกั สูตรปริญญารัฐศาสตรมหาบัณฑติ
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั วิทยาเขตขอนแก่น

๑๒๖

แบบสัมภาษณ์เพือ่ การวิจยั
เร่อื ง ภาวะผ้นู าํ ทางการเมืองของนกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน

เขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวัง จงั หวัดหนองบัวลาํ ภู

ตอนท่ี ๑ ขอ้ มูลเกย่ี วกบั ผใู้ หส้ มั ภาษณ์

ช่ือ...........................................................................นามสกลุ ........................................................
ตาํ แหน่ง..................................................................................................................................................
สมั ภาษณเ์ ม่ือ วนั ที.่ ..................................เดือน .............................. พ.ศ. ......................................
เวลา...........................................สถานท.่ี .........................................................................................

ตอนที่ ๒ แบบสัมภาษณเ์ ก่ียวกับภาวะผ้นู าํ ทางการเมืองของนกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จงั หวัดหนองบวั ลําภู
๑. ทา่ นมีความคิดเห็น เก่ยี วกบั ภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จงั หวดั หนองบวั ลาํ ภู ดา้ นความรับผิดชอบ อยา่ งไร
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
๒. ทา่ นมีความคดิ เหน็ เกี่ยวกบั ภาวะผู้นําทางการเมอื งของนกั การเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จังหวดั หนองบวั ลาํ ภู ด้านการอทุ ศิ ตน อย่างไร
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๑๒๗

๓. ทา่ นมคี วามคิดเห็น เก่ยี วกบั ภาวะผ้นู าํ ทางการเมอื งของนักการเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวัง จังหวดั หนองบัวลําภู ด้านการเปน็ แบบอย่างทด่ี ี อยา่ งไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๔. ทา่ นมีความคิดเห็น เก่ียวกับภาวะผนู้ ําทางการเมืองของนกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆใ์ น
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จังหวดั หนองบวั ลาํ ภู ดา้ นมนษุ ยส์ มั พนั ธ์ อยา่ งไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๕. ทา่ นมีความคดิ เห็น เก่ียวกับภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนกั การเมืองตามทรรศนะของพระสงฆใ์ น
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวัง จังหวดั หนองบวั ลําภู ดา้ นความเป็นธรรมาธิปไตย อย่างไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๖. ทา่ นมคี วามคดิ เห็น เกยี่ วกบั ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนักการเมอื งตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวัง จังหวัดหนองบวั ลําภู ดา้ นวสิ ยั ทัศน์ อย่างไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๑๒๘

๗. ทา่ นมคี วามคิดเห็น เกยี่ วกับภาวะผูน้ ําทางการเมอื งของนักการเมืองตามทรรศนะของพระสงฆ์ใน
เขตการปกครองคณะสงฆอ์ ําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลาํ ภู ดา้ นความสามารถทางการบรหิ าร
อยา่ งไร

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

ตอนที่ ๓ แบบสัมภาษณ์เก่ยี วกบั แนวทางการสง่ เสริมภาวะผู้นาํ ทางการเมืองของนักการเมืองตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆ์อาํ เภอนาวงั จังหวัดหนองบวั ลําภู

ทา่ นมีความคดิ เห็นเกยี่ วกบั การส่งเสรมิ ภาวะผนู้ าํ ทางการเมอื งของนกั การเมอื งตาม
ทรรศนะของพระสงฆ์ในเขตการปกครองคณะสงฆอ์ าํ เภอนาวงั จังหวดั หนองบวั ลาํ ภู อย่างไรบา้ ง

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

๑๒๙

ภาคผนวก ข
หนังสือขอความอนเุ คราะหเ์ ป็นผเู้ ชยี่ วชาญตรวจสอบเครื่องมือการวิจยั

หนังสอื ขออนุญาตเกบ็ ขอ้ มลู และสัมภาษณ์เพ่อื การวิจัย

๑๓๐

๑๓๑

๑๓๒

๑๓๓