The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by mayurvalvi7sss, 2021-09-12 06:15:04

Gujrathi Balbharati 2nd

Gujrathi Balbharati 2nd

ipk_ r_Z®e ¾$dp„L$ : Aæepk - 2016/(â.¾$. 43/16) A¡kX$u-4 qv$_p„L$ 4-5-2019 AÞhe¡ õ\p`_ \e¡gu kdÞhe krdrs_u
qv$. 4-5-2018 fp¡S>_u b¡W$L$dp„ Ap `pWé`yõsL$ k_ 2019-20\u i¥nrZL$ hj®\u r_^p®qfs L$fhp_u dpÞesp Ap`hpdp„ Aphu R>¡.

NyS>fpsu

bpgcpfsu

^p¡fZ - buSy>„

dpfy„ _pd ............................................. R>¡.

dlpfpóV²$ fpÄe ‘pW$é‘yõsL$ r“rd®rs A“¡ Aæepk¾$d k„ip¡^“ d„X$m, ‘yZ¡ - 411 004
sdpfp õdpV®$ap¡_dp„ DIKSHA App Üpfp `pW$é`yõsL$_p„ `l¡gp
`p_p„ `f_p Q.R. Code \u qX$rS>V$g `pW$é`yõsL$ A_¡ v$f¡L$ `pW$
k„b„r^s AÝee_-AÝep`_ dpV¡$ D`ep¡Nu ×íe-îpìe kprlÐe
D`gå^ \i¡.

* `pWé`yõsL$dp„ Ap`¡g rQÓp¡dp„ Å¡ fpóV²$ÝhS>_u f„NR>V$p rhk„Ns S>Zpsu lp¡e sp¡ s¡ sp„rÓL$
dep®v$p_¡ L$pfZ¡ R>¡.

2nd Process NS 08/03/19 BB Guj std 2

â’dph©rÑ : 2019 © dlpfpô²$ fpÄe `pWé`õy sL r_rdr® s A_¡ Aæepk¾$d ki„ p¡^_ dX„ $m, `Zy ¡ 411 004.
` y_dy®ÖZ : 2021
dlpfpô$² fpÄe `pWé`õy sL$ r_rdr® s A_¡ Aæepk¾$d k„ip¡^_ d„X$m `pk¡ Ap `yõsL$_p
b^p l½$ fl¡i¡. Ap `õy sL$_p¡ L$pC¡ `Z cpN kQ„ pgL$, dlpfpô²$ fpÄe `pW$é`õy sL$
r_rd®rs A_¡ Aæepk¾$d k„ip^¡ _ d„X$m_u gr¡ Ms `fhp_Nu hNf R>p`u iL$pi¡ _rl.

NyS>fpsu cpjp krdrs kæe : âõsph“p
X$p¸. d^yb¡_ k„`V$
îu. R>p¡Vy$cpC `V¡$g bpg rdÓp¡ - kMuAp¡ !
X$p¸. ÅN©rsb¡_ s¡f¥ep
îudsu Arð_ub¡_ lfdg¡ ^p¡fZ buÅdp„ Ap`_y„ õhpNs R>¡. Ap`_p dpV¡$ s¥epf
îudsu ârscpb¡_ `V¡$g L$fpe¡gy„ ^p¡fZ buÅ_y„ bpgcpfsu_y„ `pWé`yõsL$ Ap`_p lp\dp„
îu kyÆsLy$dpf `p„X¡$ d|L$sp Ad¡ Ap_„v$ A_ychuA¡ R>uA¡.
îu ^uf¡_ v$p¡iu
îudsu ^rd®L$p v$p¡iu NyS>fpsu cpjp sd¡ lksp„ fdsp„, Ap_„v$kl A_¡
klS>sp\u riMu iL$p¡ s¡ dpV¡$ Ap `pWé`yõsL$_u fQ_p rQÓde
kæe-k„ep¡S>L$ : îudsu L¡$sL$u r_s¡i Å_u A_¡ L©$rs Ap^pqfs L$fhpdp„ Aphu R>¡. ^p¡fZ 1dp„ sd¡ d|mpnfp¡,
bpfpMX$u, iåv$p¡, hp¼ep¡, _p_p NÛ-`ÛM„X$ hp„Qsp iu¿ep S>
k„ep¡S>_ âdyM : îudsu L¡$sL$u r_s¡i Å_u R>p¡. s¡_p `y_fphs®_ ê$`¡ Al] sd_¡ L¡$V$guL$ L©$rsAp¡ Ap`u R>¡. S>¡
rhi¡jpr^L$pfu, NyS>fpsu rhcpN sd_¡ Nçds kp\¡ op_ Ap`i¡.
`pW$é`yõsL$ d„X$m, `yZ¡.
Ap `yõsL$dp„ Ap`¡gp„ Nusp¡ b^p„ rdÓp¡_u kp\¡ Nphpdp„
AnfN|„\Zu : kd\® N°pqa¼k, sd¡ Ap_„v$ A_ychip¡. hpsp® kp„cmhp_u, buÅ_¡ L$l¡hp_u
522, _pfpeZ `¡W$, `yZ¡-30. sd_¡ dÅ Aphi¡. rQÓ `f\u hpsp® s¥epf L$fu rdÓp¡_¡ L$l¡hp_u
Nçds `X$i¡. Ap `yõsL$dp„ sd_¡ Nd¡ s¡hp, ApL$j®L$ f„Nu_
rQÓ$ : îu. k„S>ecpC `V¡$g rQÓp¡ Ap`hpdp„ Apìep R>¡. kp\¡ S> L¡$V$guL$ cprjL$ fdsp¡ `Z
Ap`hpdp„ Aphu R>¡. `pW$_u _uQ¡ Ap`¡gp Ah_hp õhpÝepe
dyM`©óW$ : îu. fpS>¡ÞÖ rNf^pfu sdpfu ApL$g_ i[¼s_¡ rMghi¡. kp\¡ S> NyS>fpsu cpjp_u
sdpfu iåv$k„`rÑ `Z h^pfi¡.
r_rd®rs : îu. k[ÃQv$p_„v$ Apam¡
dy¿e r_rd®rs Ar^L$pfu Ap `pWé`yõsL$dp„ Ap`¡gp ¼e|.Apf. L$p¡X$dp„ Ap`¡gu dprlsu
`Z sd_¡ S>ê$f Ndi¡. ^p¡fZ buÅ_y„ hj® `|Z® \sp„ ky^udp„ Ap`
îu. krQ_ dl¡sp kp¥ A`¡rns ndspAp¡ Qp¡½$k âpàs L$fip¡ A¡hp¡ rhðpk R>¡.
r_rd®rs Ar^L$pfu
rdÓp¡ A_¡ kMuAp¡, Ap_„v$\u riMsp„ riMsp„ dp¡V$p
îu. r_su_ hpZu \pAp¡ ! Ap` kp¥_¡ M|b M|b iyc¡ÃR>pAp¡ !!
r_rd®rs Ar^L$pfu

L$pNm : 70 GSM Creamwove

dyÖZpv¡$i : N/PB/2017-18/Qty. 5000

dyÖL$ :

âL$piL$ : îu. rhh¡L$ Np¡kphu, r_e„ÓL$ `yZ¡‎ (X$p¸. kyr_g dNf)
`pW$é`yõsL$ r_rd®rs d„X$m, sp. : 06 A¡râg, 2019 k„QpgL$
âcpv¡$hu, dy„bC - 25.
cpfsue kp¥f qv$_p„L$: dlpfpô²$ fpÄe `pW$é`yõsL$ r_rd®rs
16 Q¥Ó, 1941
A_¡ Aæepk¾$d k„ip¡^_ d„X$m, `yZ¡.‎



fpô²$Nus‎

S>_NZd_ - Ar^_peL$ S>e l¡ ‎
cpfs-cpÁerh^psp :‎
`‎ „Åb, rk„^y, NyS>fps, dfpW$p, ‎
ÖprhX$, DÐL$g, b„N, ‎
thÝe, rldpQg, edy_p, N„Np, ‎
DÃR>g S>gr^sf„N,‎
sh iyc _pd¡ ÅN¡, sh iyc Aprij dpN¡,‎
Npe¡ sh S>e Np\p, ‎
S>_NZd„Ngv$peL$ S>e l¡, ‎
cpfs cpÁe rh^psp —&
S>e l¡, S>e l¡, S>e l¡, ‎
S>e S>e S>e S>e l¡ —&&

ârsop

cpfs dpfp¡ v¡$i R>¡. b^p cpfsuAp¡ dpfp„
cpCbl¡_ R>¡. ‎

lz„ dpfp v¡$i_¡ Qplz„ Ry>„ A_¡ s¡_p kd©Ù A_¡
h¥rhÝe`|Z® hpfkp_p¡ d_¡ Nh® R>¡. lz„ k‎ v$pe s¡_¡
gpeL$ b_hp âeÐ_ L$fui. ‎

lz„ dpfp„ dpspr`sp, rinL$p¡ A_¡ hX$ugp¡ âÐe¡
Apv$f fpMui A_¡ v$f¡L$ S>Z kp\¡ k‎ æesp\u
hs}i. ‎

lz„ dpfp„ v¡$i A_¡ v¡$ibp„^hp¡ âÐe¡ hapv$pfu
fpMhp_u ârsop gJ Ry>„. s¡d_p„ L$ëepZ A_¡
k‎ d©qÙdp„ S> dpf„y kyM kdpe¡gy„ R>¡.‎

^p¡fZ buSy>„ - NyS>fpsu AÝee_ r_ó`rÑ

AÝee_ dpV¡$ k|Qh¡gu i¥nrZL$ âq¾$ep AÝee_ r_ó`rÑ

v$f¡L$ rhÛp\}Ap¡_¡ (rcÞ_ ê$`\u knd bpmL$p¡ rhÛp\} -

krls) ìe[¼sNs, kd|ldp„ L$pe® L$fhp_p¡ 02.05.01 rhrh^ DØ¡ip¡ dpV¡$ `p¡sp_u cpjp A\hp/A_¡ ipmp_u
cpjp_p¡ D`ep¡N L$fu_¡ hpsQus L$f¡ R>¡, S>¡d L¡$ - dprlsu
Ahkf A_¡ âp¡Ðkpl_ dm¡ s¡ dpV¡$ - d¡mhhp âñp¡ `|R>hp, ìe[¼sNs A_ychp¡ fS|> L$fhp,
`p¡sp_p¡ sL®$ fS|> L$fhp¡ hN¡f¡.
yy `p¡sp_u cpjpdp„ bp¡ghp_u, QQp® L$fhp_u fS|> \C fl¡gu hps, L$rhsp, hpsp® hN¡f¡_¡ Ýep_\u
kp„cmu_¡ `p¡sp_u cpjpdp„ L$l¡ R>¡.
`|fu õhs„Ósp A_¡ sL$ Ap`hu. Å¡e¡gu, kp„cm¡gu hps, hpsp®, L$rhsp hN¡f¡ rhi¡
hpsQus L$f¡ R>¡ A_¡ `p¡sp_u ârsq¾$ep ìe¼s L$f¡ R>¡.
yy NyS>fpsudp„ kp„cm¡gu hps, L$rhsp, hpsp® 02.05.02 `p¡sp_p ìe[¼sNs Æh_ A_¡ `qfkf `f Ap^pqfs
hN¡f¡_¡ `p¡sp_u fus¡ A_¡ `p¡sp_u cpjpdp„ A_ychp¡_¡ fS|> \C fl¡gu kpdN°u, S>¡d L¡$ - L$rhsp,
hpsp®, `p¡õV$f, Ål¡fMbf hN¡f¡ kp\¡ Å¡X$u_¡ hpsQusdp„
L$l¡hp-kp„cmhp_u/âñ `|R>hp_u A_¡ 02.05.03 D`ep¡N L$f¡ R>¡.
`p¡sp_u hps Å¡X$hp_u sL$ lp¡e. cpjp_p rhrióV$ iåv$p¡ A_¡ DÃQpfp¡ kp\¡ fds_p¡ Ap_„v$
gC ge A_¡ âpkhpmp iåv$p¡ b_ph¡ R>¡, S>¡d L¡$ - "sf¡,
yy bpmL$p¡ Üpfp `p¡sp_u cpjpdp„ L$l¡gu 02.05.04 af¡, Qf¡'
hpsp¡_¡ NyS>fpsu A_¡ AÞe cpjpAp¡dp„ `p¡sp_u L$ë`_p\u hpsp®, L$rhsp hN¡f¡ L$l¡ R>¡/ApNm
h^pf¡ R>¡.
(S>¡ cpjpAp¡_p bpmL$p¡ hN®dp„ lp¡e) `p¡sp_p õsf A_¡ `k„v$ A_ykpf, hpsp®, L$rhsp, rQÓ,
`p¡õV$f hN¡f¡_¡ Ap_„v$`|h®L$ hp„Qu_¡ `p¡sp_u ârsq¾$ep
afu\u L$l¡hp_u sL$ lp¡e. S>¡\u cpjpAp¡_¡ ìe¼s L$f¡ R>¡, âñ `|R>¡ R>¡.
rQÓ_u k|ÿd A_¡ âÐen bpSy>Ap¡_y„ Ýep_`|h®L$ Ahgp¡L$_
hN®dp„ kdyrQs õ\p_ dmu iL$i¡ A_¡ 02.05.05 L$f¡ R>¡.
A¡d_p¡ iåv$c„X$p¡m h^i¡, Arcìe[¼s_p¡ rQÓdp„ A\hp ¾$dbÙ NpW¡ $hg¡ p rQÓpd¡ p„ OV$su S>y v$u-S>y v$u
OV$_pAp,¡ âhr© ÑAp¡ A_¡ `pÓp_¡ ¡ AL¡ $ kv„ $c® A\hp hpsp®_p
rhL$pk L$fhp_u sL$ `Z dmu iL$i¡. k|Ó A_ykpf kdS>¡ R>¡ A_¡ âi„kp L$f¡ R>¡.
`qfrQs/A`qfrQs g¡rMs kpdN°udp„ ê$rQ v$ip®h¡ R>¡,
yy hpQ_M„X$dp„ õsf A_ykpf rhrh^ âL$pf_u 02.05.06 hpsQus L$f¡ R>¡ A_¡ A\®_u ip¡^ dpV¡$ rhrh^ D`pep¡ L$f¡
s\p rhrh^ cpjpAp¡dp„ (bpmL$p¡_u R>¡, S>¡d L¡$ - rQÓ A_¡ gMpZ_u dv$v$\u A_ydp_ L$fhy„,
Anf-Ýhr_ k„b„^_p¡ D`ep¡N L$fhp¡, iåv$p¡ Ap¡mMhp,
`p¡sp_u cpjp, NyS>fpsu hN¡f¡) fp¡QL$ 02.05.07 `|h® A_ychp¡ A_¡ dprlsu_p¡ D`ep¡N L$fu_¡ A_ydp_
kpdN°u S>¡d L¡$ - bpmkprlÐe, L$fhy„.
g¡rMs A\hp R>p`¡gp Anf, iåv$ A_¡ hp¼e_p
bpm`rÓL$p, `p¡õV$f, ×íe-îpìe kpdN°u A¡L$dp¡_¡ kdS>¡ R>¡, S>¡d L¡$ - "dpfy„ _pd rhdmp R>¡.'

D`gå^ L$fu Ap`hp. 02.05.08

yy rQÓp¡_p Ap^pf¡ A_ydp_ L$fu_¡ Sy>v$u-

Sy>v$u hpsp®Ap¡, L$rhsp_¡ hp„Qhp_p¡ dp¡L$p¡ 02.05.09
Ap`hp¡.

yy rhrh^ DØ¡ip¡ dpV¡$ hp„Qsu hMs¡ rhrh^

`qfdpZp¡_¡ hN®dp„ õ\p_ Ap`hp_u 02.05.10
sL$ lp¡e, S>¡d L¡$ - L$p¡C hpsp®dp„\u L$p¡C

dprlsu ip¡^hu, hpsp®_u OV$_p_p¡ ¾$d

_½$u L$fhp¡, `pÓp¡_p k„b„^dp„ `p¡sp_u

`k„v$ A\hp _p`k„v$ rhi¡ L$l¡hy„.

yy hpsp®, L$rhsp hN¡f¡_¡ bp¡gu_¡, hp„Qu_¡

k„cmphhp_u sL$ lp¡e A_¡ s¡ rhi¡ 02.05.11
hpsQus L$fhp_u sL$ lp¡e.

AÝee_ dpV¡$ k|Qh¡gu i¥nrZL$ âq¾$ep AÝee_ r_ó`rÑ

yy kp„cm¡gu, Å¡e¡gu, hp„Q¡gu hpsp¡_¡ `p¡sp_u L$lp¡, Ap hp¼edp„ L¡$V$gp iåv$p¡ R>¡? "_pd' iåv$dp„ L¡$V$gp
fus¡ L$pNm `f Dspfhp_u sL$ lp¡e. A¡ Anf R>¡ A\hp "_pd' iåv$dp„ L$ep L$ep Anf R>¡ ?
NyS>fpsu hZ®dpmp_p Anfp¡_p¡ ApL$pf A_¡ Ýhr_
rQÓ, iåv$ A_¡ hp¼e `Z lp¡C iL¡$ R>¡. 02.05.12 (DÃQpf) Ap¡mM¡ R>¡.
yy bpmL$p¡A¡ õhrgr`dp„ L$f¡gp g¡M__¡ cpjp ipmp_u A„v$f/blpf (hp„Q_M„X$/`yõsL$pge)dp„\u
`p¡sp_¡ Ndsp `yõsL$p¡ Ås¡ `k„v$ L$f¡ R>¡ A_¡ hp„Qhp_u
riMhp_u âq¾$ep_p¡ cpN kdS>hp¡ Å¡CA¡. 02.05.13 L$p¡rii L$f¡ R>¡.
yy k„v$c® A_¡ DØ¡i A_ykpf D`ep¡Nu iåv$p¡ õh¡ÃR>pA¡ A\hp rinL$ Üpfp r_ròs D`¾$d A„sN®s
ApX$u-Óp„ku f¡MpAp¡, Anf-ApL©$rs\u ApNm h^u_¡
A_¡ hp¼ep¡ `k„v$ L$fu, s¡_u fQ_p L$fhp_u Å¡X$Zu_p¡ D`ep¡N A_¡ õh-r_e„rÓs g¡M_ L$f¡ R>¡.
kp„cm¡gu A_¡ `p¡sp_p d__u hpsp¡_¡ `p¡sp_u fus¡
sL$ lp¡e. 02.05.14 Sy>v$u-Sy>v$u fus¡ rQÓp¡/iåv$p¡/hp¼ep¡ Üpfp g¡rMs ê$`¡
ìe¼s L$f¡ R>¡.
02.05.15 `p¡sp_p ìe[¼sNs Æh_ A_¡ `qfkf `f Ap^pqfs
A_ychp¡_p¡ `p¡sp_p g¡M_dp„ D`ep¡N L$f¡ R>¡.
02.05.16 `p¡sp_u L$ë`_p\u hpsp®, L$rhsp hN¡f¡ _¡ ApNm h^pf¡
02.05.17 R>¡.

^p¡fZ buSy>„ - rinL$ kp\¡ k„hpv$

rinL$ rdÓp¡,

^p¡fZ buÅdp„ âh¡i¡gp rhÛp\}Ap¡A¡ ^p¡.`l¡gpdp„ d|mpnfp¡-bpfpMX$u-AdyL$ Å¡X$pnfp¡ riMu_¡ s¡_p¡ cf`|f
dlphfp¡ L$ep£ R>¡. Anf\u iåv$, iåv$\u hp¼e A_¡ NÛp„i-`Ûp„i_y„ hp„Q_ A_¡ g¡M_ s¡dZ¡ L$ey¯ R>¡. lh¡ ^p¡fZ
buÅdp„ s¡d_¡ A¡L$ X$Ngy„ ApNm h^pfhp_p R>¡. ApNm S>sp„ s¡Ap¡ A¡L$ _hp¡ rhje "`qfkf Aæepk' riMi¡.

s¡_p¡ `|h®`qfQe rhÛp\}Ap¡_¡ \pe s¡ l¡sy\u `pWé`yõsL$dp„ `ep®hfZ k„b„^u L¡$V$guL$ L©$rsAp¡_p¡ kdph¡i
L$fhpdp„ Apìep¡ R>¡. bv$gpe¡gp _hp Aæepk¾$d_p¡ dy¿e l¡sy rhÛp\}Ap¡_¡ Np¡MZ`Ë$u\u dy¼s L$fu, op_\u ApL$g_
sfa gC S>hp_p¡ R>¡, dpV¡$ rhÛp\}Ap¡ `pW$-L$rhsp hp„Qu Ås¡ õhpÝepe_p âñp¡ DL¡$gu iL¡$ s¡ dpV¡$ s¡d_p klpeL$
b_hy„, s¥epf DÑfp¡ Ap`hp _l]. AÞe L¡$V$guL$ L©$rsAp¡ k„b„^u k|Q_ _uQ¡ Ap`hpdp„ Apìep R>¡.

`p_y„ ¾$.
2. rQÓdp„ Sy>v$u `X$su bpbsp¡ ip¡^hp rhÛp\}Ap¡_p dpN®v$i®L$ b_hy„.

3. rhÛp\}Ap¡_¡ d|mpnf, bpfpMX$u_y„ `y_fphs®_ L$fpìep bpv$ rhjeprcdyM L$fhp. Aphu buÆ L©$rsAp¡
L$fphu rhÛp\}Ap¡_¡ ×Y$uL$fZ L$fphhy„.

`p_y„ ¾$.

4. "sp¡...' L$pìe Üpfp rhÛp\}Ap¡_u L$ë`_p k©[óV$ rhL$k¡, s¡Ap¡ `Z Aphu L$p¡C L$rhsp gMhp_p¡ âeÐ_ L$f¡ s¡
dpV¡$ â¡fZp L$fhu. rQÓ_y„ r_funZ L$fu s¡ rhi¡ bp¡ghp rhÛp\}Ap¡_¡ â¡qfs L$fhp. S>ê$f S>Zpe sp¡ s¡d_¡
L¡$V$gpL$ âñp¡ `|R>u iL$pe.

5. Ap L©$rs_p¡ l¡sy rhÛp\}Ap¡_¡ `nu `qfQe Ap`hp_p¡ R>¡. `nuAp¡, s¡d_u rhrióV$sp, s¡d_p¡ AhpS>
hN¡f¡_u dprlsu Ap`hu.

7. hZ®dpmp_p ¾$d âdpZ¡ Np¡W$hp¡_u L©$rs_y„ kfk ×Y$uL$fZ L$fphhy„.

11. Ap`¡gp rQÓ `f\u hpsp® s¥epf L$fsu hMs¡ S>ê$f S>Zpe sp¡ s¡d_¡ âñp¡ `|R>u dpN®v$i®L$_u c|rdL$p r_cphhu.

13 \u Ap`¡gp v$f¡L$ Å¡X$pnf_p¡ `|fsp¡ dlphfp¡ L$fphhp¡.
17.
18. "ApNm A_¡ `pR>m\u hp„Q' L©$rs Üpfp rhÛp\}Ap¡_¡ cprjL$ kp¦v$e®\u `qfrQs L$fhp A_¡ hp„Q__p¡ Ap_„v$

dpZsp L$fhp.
* NÛ-`Û_u _uQ¡ õhpÝepedp„ Ap`¡gu L©$rsAp¡ rhÛp\}Ap¡_u iåv$k„`rÑ, ApL$g_i[¼s, Arcìe[¼s

ndsp h^pf¡, ìepL$fZ iåv$_p Dëg¡M rkhpe klS>`Z¡ s¡d_u cprjL$ kdS> L¡$mhpe s¡ fus¡ s¥epf
L$fhpdp„ Aphu R>¡. sp¡ s¡ k„b„r^s dpN®v$i®_ Ap`hy„. ApL$g_ L©$rs Ås¡ DL¡$ghpdp„ dv$v$ê$` b_hy„. õhds
- Arcìe[¼s Ap^pqfs âñp¡ k„b„^¡ `l¡gp hN®dp„ QQp® L$fu bpmL$p¡_¡ `p¡sp_p¡ ds ìe¼s L$fhpdp„ dv$v$ê$`
\hy„.
26. â. 2dp„ L$p¡óV$L$dp„\u iåv$ ip¡^sp„ `l¡gp„ rhÛp\}Ap¡_¡ rh{$Ý^p\} iåv$ rhi¡ dprlsu Ap`hu.

28. D`¾$d-1 Üpfp âpZuAp¡ rhi¡_u k„`|Z® dprlsu - `pgsy âpZu, S>„Ngu âpZu, s¡d_p Aphpk, s¡d_u
rhi¡jsp rhi¡ gOyÑfu âñp¡ Üpfp rhÛp\}Ap¡_p `|h®op__¡ QL$pku rhi¡j hps L$fhu.

33. rhÛp\}Ap¡_¡ F>syrhjeL$ k„`|Z® ÅZL$pfu Ap`hu.

37. â. 2dp„ Ap`¡gu L©$rs L$fphsu hMs¡ rhÛp\}Ap¡_p iåv$c„X$p¡mdp„ fl¡gp iåv$p¡_p kfm `ep®eu iåv$p¡\u
s¡d_¡ AhNs L$fphhp.

38. â. 6dp„ Ap`¡gu L©$rs_p¡ l¡sy dy¿eÐh¡ rhÛp\}Ap¡_y„ Ýep_ Å¡X$Zu âÐe¡ v$p¡fhp_y„ R>¡. S>¡\u s¡d_¡ AÐepf\uS>
iyÙg¡M__u Apv$s `X¡$.

40. rhÛp\}Ap¡_¡ kÆh-r_Æ®h, qv$ip rhjeL$ dprlsu `|fu `pX$hu.

* hp„Q_ Ly$qV$f - 1dp„ õhpv$, âpZu A_¡ s¡_p bÃQp„ rhi¡ dprlsu Ap`u R>¡. s¡ rhi¡ gOyÑfu âñp¡ Üpfp
rhÛp\}Ap¡_y„ `|h®op_ QL$pku rhi¡j dpN®v$i®_ Ap`hy„.

42. X$p¸. Aåvy$g L$gpd_p¡ `qfQe Ap`hp¡. L$W$p¡f iåv$\u \su lpr_ rhi¡ hps L$fhu. rhÛp\}Ap¡_p A_ych
rhïh_p âk„N `Z `|R>hp.

47. D`¾$d - 4 Üpfp rhÛp\}Ap¡_¡ âq¾$ep_p¡ ¾$d kdÅhhp¡ A`¡rns R>¡.

52. D`¾$d - 5 dp„ Ap`¡gu L©$rs - `l¡gp¡ Anf L$pY$u b_sp¡ _hp¡ iåv$, s¡_p¡ A\® gM s\p Sy>v$p„ `X$sp„ iåv$
`f Np¡m L$f, S>¡hu h^y L©$rs s¥epf L$fu ×Y$uL$fZ L$fphhy„.

75. D`¾$d - 9 dp„ Ap`¡gp A¡L$ - A_¡L$ rhi¡ rhi¡j dprlsu Ap`u ×Y$uL$fZ L$fphhy„.

A_y¾$drZL$p `p_p ¾$.

¾$d 1
2\u 12
1. âp\®_p 13\u 17
2. L©$rs - 1 \u 11 18
3. šX$pnf `qfQe 19
4. D`¾$d - 1 23
5. bNuQp_u õL|$g 24
6. rhfpdrQŒp¡ 28
7. ky„v$f Of 29
8. D`¾$d - 2 33
9. bpf drl_p 35
10. D`¾$d - 3
11. Qsyf riepm 40
41
12. D`¾$d - 4 44
13. hp„Q_ Ly$qV$f - 1 47
14. îhZ 48
15. D`¾$d - 5 52
16. L$p¡C S> _hfy„ _\u 53
17. D`¾$d - 6 57
18. sl¡hpfp¡_u sL$fpf 58
19. D`¾$d - 7
20. TpX$ bQu Ney„ ! 62
63
21. D`¾$d - 8 68
22. Qpgp¡ bÅfdp„ 69
23. D`¾$d - 9 74
24. kp\¡ L$fuA¡ L$pd 75
25. hp„Q_ Ly$qV$f - 2 76
26. D`¾$d - 10
27. D`¾$d - 11

âp\®_p

âcy Ad¡ spfp„ kp¥ bpm,
g¡S>¡ Adpfu kv$p k„cpm.
c|g L$v$u Å¡ \pe Adpfu,
sp¡ âcy g¡S>¡ s¡ ky^pfu.
QX$uA¡ `X$uA¡ `Z _p lW$uA¡,
tlds fpMu ApNm h^uA¡.
ApNm h^sp„ d_ d|„Tpe,
^pS>¡ L$fhp Ad_¡ klpe.
Ad_¡ Aph¡ iyc rhQpf,
^fhp„ L$pdp¡ lp\ A`pf.
i[¼s Ap`u L$f bmhp_,
âp\®_p L$fuA¡ l¡ cNhp_.

- v$pkbpby X$u. `V¡$g

u ipmp A¡ op__y„ d„qv$f R>¡. u

1

L©$rs - 1 u
T rQÓ Å¡ A_¡ s¡dp„_u Nçds/Sy>v$u bpbsp¡ ip¡^.

u l„d¡ip kpQy„ bp¡guA¡.

2

L©$rs - 2

T ApNm_p¡ d|mpnf gM.

OM R> h
Z s
Tb m Q

ek N
W$
T `pR>m_p¡ d|mpnf gM. m `
L$ c Q
fn ^ Y$
Y$ h k
c
T M|V$sp d|mpnf gM. W
Q S> a¡
f h d¥

v_a Q„

T bpfpMX$u `|Z® L$f. az 3
a qa

dp du d|

Qy Q¡ Qp¡

u riõs_y„ `pg_ L$fuA¡. u

L©$rs - 3 rQÓ
T rQÓ Å¡ A_¡ ep¡Áe fus¡ Å¡X$. rQÓ
rQÓ
kafS>_ rQÓ
rQÓ
u
Apk_

OqX$epm
rQÓ

fpMX$u

Vy$hpg
rQÓ

L$b|sf

\¡gu
rQÓ

dp¡f

b„NX$u

ers

u S>Þdqv$hk¡ A¡L$ h©n hphuA¡.

4

L©$rs - 4

T iåv$kp„L$m `|Z® L$f.

fL$pbu

Qp¡V$gp¡

^p¡L$p¡

T rQÓ_u S>ÁepA¡ ep¡Áe iåv$ hp`fu_¡ hp„Q.

(1) vy$ + (5) khpf¡ EN¡ R>¡.

(2) + (6) d_¡ cph¡ R>¡.

(3) + dyMu (7) dpfu `pk¡ R>¡.

(4) + (8) ApL$pidp„ QdL¡$ R>¡.

T Ap`¡gp d|mpnfp¡_u bpfpMX$u\u A\®`|Z® iåv$ s¥epf L$f.

(1) L$ s f - (5) Y$ N g -

(2) M$ V$ f - (6) S> g b -

(3) N ^ X$ - (7) A f k -

(4) h d _ - (8) V$ d V$ -

u DÐkhp¡dp„ klcpNu b_uA¡. u

5

L©$rs - 5 u
T rQÓ Ap¡mMu _pd gM.

u `nuAp¡_¡ QZ Ap`uA¡.

6

L©$rs - 6
T d|mpnfp¡_¡ hZ®dpmp_p ¾$d âdpZ¡ Np¡W$h.

(1) T L$ Q (6) S > N s
(2) \ ` N (7) i o d

(3) R > _ N (8) d ` f

(4) m S> g (9) f d Z

(5) s _ V$ (10) f c s

T S>hpb_p iåv$p¡dp„ M|V$sp Anfp¡ gM.

(1) fÅ_u cpC L¡$hu dÅ

(2) dp_p cpC s¡ dp

(3) S>ep„ L$p`X$ s¥epf \pe s¡ rd

(4) Mpfy„ Mpfy„ `Z _pd sp¡ du

(5) fpÅ_¡ dp\¡ lp¡e s¡ dy

(6) TpX$_p¡ S>¡ cpN S>du__u A„v$f lp¡e s¡ d|

(7) Nus Npsy„ `„Mu d¡
(8) L©$óZ_u dpsp eip¡v$p d¥
(9) fõsp `f v$p¡X$sy„ hpl_ dp¡
(10) Np„^uÆ kp¡dhpf¡ `pmsp dp¥
(11) kp¥ Äep„ v$i®_ L$fhp Åe d„

ukpCL$g hp`fuA¡, `ep®hfZ bQphuA¡. u

7

L©$rs - 7 u

sp¡...

Ap k|fS>_u kp\¡ S> Qp„v$p¡ Å¡ EN¡,
sp¡ Nfdudp„ fpls L„$C \pe;

_¡ hjp®_u kp\¡ Å¡ R>ÓuAp¡ hfk¡,
sp¡ kph¡ _p c]ÅC S>hpe.

_mdp„\u S>m, v|$^, ifbs Å¡ Aph¡,
sp¡ ip¡t`N_p a¡fp Åe;

_¡ h©n¡ EN¡ fp¡V$u, \X$\u Tf¡ d^,
sp¡ b„v$p gl¡f\u Mpe,

S|>sp„_¡ `p„Mp¡ Å¡ aX$aX$su EN¡,
sp¡ õ`^p®dp„ ApNm ^kpe,

_¡ cZhp_y„ kOmy„ `Qph¡ L$p¡C Np¡mu,
sp¡ _„bf `l¡gp¡ `dpe !
- ei

T rQÓ Å¡. L$p¡Z iy„ bp¡gsy„ li¡ s¡ L$l¡.

u `yõsL$_¡ rdÓ b_phuA¡.

8

L©$rs - 8

`|Z®rhfpd_u Ap¡mM

v$f¡L$ rh^p_ hp¼e - kpv$p hp¼e_p A„s¡ `|Z®rhfpd d|L$hpdp„ Aph¡ R>¡.
v$f¡L$ S|>\dp„\u A¡L$ iåv$ gC hp¼e b_ph. hp¼e_p A„s¡ `|Z®rhfpd d|L$.

Aprij `pW$ fd
Ad_ cpfsu gph
v$pMgp Aph hp„Q
aprsdp ipL$ fds
Ÿ_ Ap`
CX$gu NZ
Cgp A„v$f

(1) (4)

(2) (5)
(3) (6)

T iåv$p¡_p¡ D`ep¡N L$fu hp¼e b_ph.
(1) awg, smph, L$dm -

(2) fõsp, v$p¡X$sp„, hpl_p¡ -

u rhÛp rh_e\u ip¡c¡. u

9

L©$rs - 9 u
T Ap`¡gp rQÓ `f\u hp¼e b_ph.
(1) Npe

(2) L$dm

(3) k„sfp„

(4) rhdp_

(5) dfQy„

(6) rinL$

u rhÛp\} Æh_ A¡ kp¡_¡fu Æh_.

10

L©$rs - 10
T rQÓp¡ `f\u hpsp® s¥epf L$f.

u Mfpb Anf A¡V$g¡ A^|fu L¡$mhZu. u

11

L©$rs - 11

T Ap`¡gp iåv$_p Anfp¡ `f\u buÅ `p„Q iåv$p¡ b_ph.

(1) (2)

cpf afS
cph_Nf
kafS>_

T k|Q_p dyS>b Anf gC b_sp¡ _hp¡ iåv$ hp„Q A_¡ gM.u
kuspam buš Anf
NpS>f buš Anf
dL$pC `l¡gp¡ Anf
lpf `l¡gp¡ Anf
ê$dpg ÓuÅ¡ Anf

cpfsdp„ Aph¡gu A¡L$ AÅebu :
u S>_k¡hp A¡ S> âcyk¡hp.

12

šX$pnf `qfQe

g¹ e ëe d|ëe Qpëep Tuëep
`¹ e
N¹ e àe àepgp Apàep fp¡àep
l¹ e Áe Apfp¡Áe S>Áep cpÁe
_¹ e
v¹$ e ü X$püp¡ bpü L$üy„
L$¹ e
Q¹ e Þe Þepe L$Þep ^Þe
k¹ e
Û rhÛp `Û MpÛ
m¹ e
¼e Ai¼e hp¼e ¼epf¡
d¹ e _pÃep¡
X¹$ e Ãe hp„Ãey„ `lp¢Ãep¡ hfõep

h¹ e õe lpõe cõep
M¹ e
s¹ e þe Nþe„y dþep¡ v$þey„
S¹> e
^¹ e çe fçe çep_ Nçep¡
j¹ e
Xé `Xép¡ fXép sp¡Xéy„

ìe Apìep„ ìepk ìepepd

¿e ¿epg ¿eprs Qp¿ey„

Ðe Ðepf¡ kÐe ÐepN

Äe fpÄe `|Äe Äep¡rs

Ýe Ýep_ kpÝe Ýe¡e

óe d_yóe ^_yóe Apeyóe

u b^p„ lmu dmu_¡ fluA¡. u

13

T Anfp¡_¡ Å¡X$sp„ s¥epf \sp Å¡X$pnf hp„Q. Ap`¡gp iåv$p¡_¡ hp„Qu_¡ gM.

v¹$ dyØp¡ -
Ü v$ Ú Öpn -
Üpf -
hd `Ú -
×íe -
v¹$ byÙ -

^f
Ù F> Ö

×

L$ d ` h©n -
N_ d©N -
_©` -
h F> h© N©l -
`©óW$ -
_© N© L©$`p -
`© d© L©$

u Ap` cgp sp¡ S>N cgp. u

14

T fdrsepm "f'_u dõsu Å¡. d¹$ `¹ Ç>
L$¹ N°
(1) "`' AX$^p¡_¡ "f' ApMp_u
gX$pC cpf¡ Aphu; i¹ f ^°
`¡V$ A_¡ `N hÃQ¡ O|ku
"`' _¡ v$u^p¡ lfphu. ^¹ î

_d°- ¾$d- N¹ ¾$
S¹> â d°
îd- N°l-

Ap„^°- hÇ>-

â\p- âÅ-

(2) AX$^p¡ "f' _uQ¡ Aph¡ sp¡ V$¹ f V²$
suf_y„ ê$` spL¡$ "V²$', "X²$', X²$
"l²', "W²$' _p„ A„N hpm¡ X$¹
V²$L$ -
DÃQpf_¡ `Z AS>hpm¡. X²$pJ -

V²$pd -

X²$d 

(3) AX$^p¡ "f' cpf¡ sp¡ap_u f ®^ ^®
A¡_p¡ _ dm¡ Å¡V$p¡;
hN®- k|e®- 15
hÃQ¡ Aph¡, dp\¡ b¡k¡, idp®- `|Z®-
L$fip¡ Ðep„ _rl Np¡V$p¡.

u k„N s¡hp¡ f„N. u

T iåv$p¡ hp„Q A_¡ gM. íepd
Að L©$óZ

rhð s©óZp Np¡ëa

îuM„X$ rhrióV$ vy$Á^

Apîd õ`óV$ hõÓ

`Ó L$póW$ õså^

Óuk hrióW$ rS>ëgp¡

âL$pi L$pY$éy„ X$åbp¡

âZpd A½$g b½$g

cÎep k|„Âey„ s|V$ép¡

NÎep KÂey„ awV$ép¡

cË$ qL$õkp¡ R>Ì$p¡

u k„sp¡ju _f kv$p kyMu. u

16

T hp¼ep¡ hp„Q, gM A_¡ Æh_dp„ A`_ph. u
(1) r_erds õ_p_ L$fu õhÃR> L$`X$p„ `l¡fp¡.
(2) blpf_u MpÛ hõsy_p¡ ÐepN L$fp¡.
(3) ip„s rQÑ¡ Aæepk L$fp¡.
(4) ìepepd L$fhp\u Apfp¡Áe kpfy„ fl¡ R>¡.
(5) rkÁ_g Å¡ep `R>u fõsp¡ Ap¡m„Nhp¡.
(6) Of, ipmp, `qfkf õhÃR> fpMhp„.
(7) X$p¸¼V$f_u kgpl dp_p¡.
(8) `|Rép hNf L$p¡C_u hõsy g¡hpe _rl.

u `l¡gy„ kyM s¡ Ås¡ _ep®.

17

mD`¾$d - 1 u
m
T _uQ¡_p¡ aL$fp¡ hp„Qu s¡ A_ykpf rQÓ v$p¡fu s¡dp„ f„N `|f.
Aprij A_¡ A¡_p¡ rdÓ _v$u qL$_pf¡ afhp Nep. _v$u_u bpSy>dp„ TpX$ lsy„.
TpX$_u _uQ¡ f„Nb¡f„Nu awgp¡ lsp„. ApL$pidp„ hpv$mp¡ lsp„. `nuAp¡ EX$u füp„
lsp„. hpv$mp¡_u hÃQ¡ k|fS>v$pv$p lsp.

T ApNm A_¡ `pR>m\u hp„Q.

· _hu_ · dgd · dpdp
· _hÆh_
· sfs · S>lpS> · dgepgd
· dp¡f\u fdp¡.
· kfk · _e_

· Mp V$pd¡V$p„ Mp. · gudX$u Npd¡ NpX$u dgu.

u ^ufS>_p„ am duW$p„.

18

bNuQp_u õL|$g

l¢? l¢? l¢? iy„ hps L$fp¡ R>p¡ ? bNuQp_u õL|$g ?
_p, _p, _p, cpC A¡hy„ _p lp¡e, li¡ sdpfu c|g !
Af¡ bNuQpdp„ Qpg¡ R>¡ A¡L$ dÅ_u õL|$g,
lmu-dmu_¡ fp¡S> cZ¡ R>¡ b^p f„N_p„ awg,
d¢ sp¡ dpfu Ap„M¡ Å¡ey„, _\u S> dpfu c|g.
l¢ ? l¢ ? l¢ ? iy„ hps L$fp¡ R>p¡ ? bNuQp_u õL|$g ?
sp¡ bp¡gp¡ L¡$ L¡$hp„ L¡$hp„ awgp¡ A¡dp„ cZsp„ ?
Ap s¡ L¡$hu õL|$g A_¡ Ap awgp¡ L¡$hy„ riMsp„ ?
L$p¡Z Aphs„y Aìhg _„bf? L$p¡_p X$p„qX$ep X|$g ?
l¢ ? l¢ ? l¢ ? iy„ hps L$fp¡ R>p¡ ? bNuQp_u õL|$g ?
Nygpb, Q„`p¡, NgNp¡V$p _¡ L$f¡Z fp¡S>¡ cZsp„,
kyN„^_¡ âkfphu_¡ A¡ riM¡ fp¡S> EOX$sp„,
b^p„ S> Aph¡ Aìhg _„bf, Ap sp¡ awg_u õL|$g,
lp, lp, lp, cpC kpQu R>¡ Ap bNuQp_u õL|$g,
lz„ S> sdpfu hps _ dpÞep¡, lsu A¡ dpfu c|g.

- rS>Nf šju

19

õhpÝepe

â. 1. _uQ¡_p iåv$p¡ dpV¡$ L$pìedp„ h`fpe¡gp iåv$ L$p¦kdp„\u ip¡^u_¡ gM.
(Aìhg, bNuQp¡, awg, kyN„^, õL|$g, dÅ)

(1) bpN - (4) `l¡gp¡ -

(2) Myib| - (5) `yó` -

(3) dp¡S> - (6) ipmp -

â.2. L$pìedp„\u Å¡X$pnfhpmp iåv$p¡ gM. â.3. L$pìedp„\u awgp¡_p„ _pd gM.

â. 4. iy„ s¡ gM. -
(1) ipmpdp„ awgp¡ iuM¡ R>¡

(2) ipmpdp„ Aìhg _„bf¡ Aph¡ R>¡ -

(3) b^p f„N_p„ awg cZ¡ R>¡ -

â. 5. Mpgu S>Áep `|f. dp„ Qpg¡ R>¡ A¡L$ dÅ_u õL|$g.
(1) Af¡
(2) L$p¡Z Aphsy„ _„bf, L$p¡_p X$|g ?
(3)
_¡ âkfphu_¡ A¡ iuM¡ fp¡S> EOX$sp„.

20

â. 6. _d|_p dyS>b iåv$ kpd¡ "L¡$hp¡', "L¡$hu', "L¡$hy„'dp„\u ep¡Áe iåv$ gM.
(1) L¡$hu õL|g (4) L¡$hy„ awg (7) L¡$hp¡ bNuQp¡

(2) lp\u (5) `s„rNey„ (8) Nygpb

(3) dp¡Nfp¡ (6) kkgy„ (9) d^dpMu

â. 7. _d_| p dSy >b Mpgu S>Áepdp„ Anf dL| $u _hp¡ iåv$ gM.(c, _, S>, f, M, N)

(1) c d¡ (3) d¡ (5) d¡

(2) d¡ (4) d¡ (6) d¡

â. 8. spfu ipmpdp„ sy„ iy„ iy„ cZ¡ R>¡ s¡ gM.

â. 9. s_¡ Ndsp awg rhi¡ b¡ hp¼e gM.

lz„ hp„Qy„... sy„ `Z hp„Q.

Ad¡ ipmpdp„ cZuA¡
lp„ f¡ Ad¡ ipmpdp„ cZuA¡,
lp„ f¡ Ad¡ _hu _hu hpsp¡ iuMuA¡.
Ad¡ k„Nus_p hN®dp„ S>CA¡,
Ad¡ _us _hp„ Nusp¡ NpCA¡.

21

Ad¡ Y$p¡gL$_p \p` `f _pQuA¡,
lp„ f¡ Ad¡ ipmpdp„ cZuA¡.

lp„ f¡ Ad¡ _hu _hu hpsp¡ iuMuA¡,
Ad¡ _p_L$X$p b„Ngp b_phuA¡.

Ad¡ dpV$u_p„ fdL$X$p„ b_phuA¡,
Ad¡ L$pNm_u lp¡X$u b_phuA¡.

lp„ f¡ Ad¡ ipmpdp„ cZuA¡,
lp„ f¡ Ad¡ _hu _hu hpsp¡ iuMuA¡.

Ad¡ bpNdp„ l]QL$p MpCA¡,
Ad¡ gkf`Ë$udp„ gkfuA¡,
Ad¡ QL$X$p¡mdp„ b¡ku afuA¡.

lp„ f¡ Ad¡ ipmpdp„ cZuA¡,
lp„ f¡ Ad¡ _hu _hu hpsp¡ iuMuA¡.

gp„by„ iy„ s¡ hp„Q.

rS>fpa_u X$p¡L$ gp„bu bNgp_u Qp„Q gp„bu

kkgp_p L$p_ gp„bp tkl_u L¡$ihpmu gp„bu

lp\u_u k|„Y$ gp„bu dp¡f_p„ `]R>p„ gp„bp„

Npe_u `|„R>X$u gp„bu lfZ_p `N gp„bp

u awgp¡_u S>¡d lksp„ fluA¡. u

22

u rhfpdrQŒp¡

? âï_p\®rQl¹_

* hp¼edp„ iy„, L$p¡Z, ¼ep„, L¡$hy„, L¡$V$gy„ hN¡f¡ iåv$p¡ Üpfp âï_p¡ `|R>hpdp„
Apìep lp¡e Ðepf¡ hp¼e_p A„s¡ âï_p\®rQŒ d|L$hpdp„ Aph¡ R>¡.

v$p.s. (1) Ap `yõsL$ L$p¡_y„ R>¡ ? (2) sdpfy„ _pd iy„ R>¡ ?

, Aë`rhfpdrQl¹_

* A¡L$ S> âL$pf_p„ A_¡L$ _pd lp¡e Ðepf¡ _pd_u hÃQ¡ Aë`rhfpd
d|L$hpdp„ Aph¡ R>¡.

v$p.s. (1) awgv$p_udp„ gpg, `ump„, Nygpbu, ka¡v$ awgp¡ R>¡.
(2) kpNf, ApL$pi, _d_ fd¡ R>¡.

* hp¼ep¡dp„ ep¡Áe rhfpdrQl¹_p¡ d|L$.
(1) sy„ ¼ep ^p¡fZdp„ cZ¡ R>¡
(2) d_¡ spfu `¡_ Ap`
(3) L„$`pkdp„ `¡[Þkg fbf awV$`Ë$u R>¡
(4) Ad¡ bÅfdp„\u kafS>_ L¡$mp„ v$pX$d MfuÛp„
(5) sd¡ ¼ep„ ÅAp¡ R>p¡
(6) sd¡ ¼ep„ flp¡ R>p¡
(7) Ad¡ OfL$pd L$fuA¡ R>uA¡
(8) Ad¡ ipmpdp„ NyS>fpsu NrZs A„N°¡Æ cZuA¡ R>uA¡
(9) Ðep„ L$p¡Z Ecy„ R>¡
(10) Ad¡ `|_p S>CA¡ R>uA¡

u hNf rhQpey¯ S>¡ L$f¡, s¡ `pR>m\u `õspe.

23

ky„v$f Of

fÅ_p¡ qv$hk lsp¡. ky^p f¡Mp_u bl¡_`Zu
lsu. ApS>¡ ky^p s¡_¡ O¡f S>hp_u lsu.

khpf¡ _h hpN¡ ky^p f¡Mp_¡ O¡f `lp¢Qu
NC. f¡Mp sp¡ ky^p_u fpl Å¡C_¡ S> Ecu lsu.
f¡MpA¡ ky^p_¡ Ap_„v$\u L$üy„, ""Aph, ky^p
Aph. sy„ Aphu ! lz„ M|b fpÆ \C.''

Ofdp„ f¡Mp_p„ bp-bp`yÆ lsp„. ky^pA¡
s¡d_¡ h„v$_ L$ep¯. bp-bp`yÆ Myi \ep„.

f¡Mp A¡L$ _p_p Ofdp„ fl¡su lsu. s¡ M|b
Qp¡¿My„ ls„y. ApNgp Ap¡fX$pdp„ A¡L$ l]QL$p¡
lsp¡. s¡_p `f s¡Ap¡ b¡W$p„ A_¡ hpsp¡ L$fhp
gpÁep„. `Z ky^p_u Ap„Mp¡ cpf¡ QL$p¡f lsu.
s¡Z¡ sp¡ Ap¡fX$pdp„ b^y„ Å¡C gu^y„. awgv$p_udp„
ky„v$f awgp¡ lsp„. M|Zpdp„ fdL$X$p„_y„ _p_y„ L$bpV$
lsy„. s¡dp„ Sy>v$u Sy>v$u Ås_p„ fdL$X$p„ kfk fus¡
Np¡W$h¡gp„ lsp„. v$uhpg `f R>rbAp¡ A¡L$kfMu
lpfdp„ V$p„Nu lsu.

buÅ M|Zpdp„ L$pQ_p„ bpfZp„hpmy„ A¡L$
L$bpV$ lsy„. s¡dp„ `yõsL$p¡ kfk fus¡ Np¡W$h¡gp„
lsp„. A¡L$ Mp_pdp„ _p_p„ `yõsL$p¡ lsp„, buÅdp„
dp¡V$p„. hpsp®_u ky„v$f Qp¡`X$uAp¡ `Z lsu. ky^p
bp¡gu EW$u, ""L$bpV$dp„ L¡$hu dÅ_u Qp¡`X$uAp¡
R>¡!''

24

bpA¡ f¡Mp_¡ fkp¡X$pdp„ bp¡gphu. f¡Mp
A„v$f NC. ky^p dpV¡$ Qp A_¡ _põsp¡ gC_¡
`pR>u Aphu. ky^pA¡ f¡Mp kpd¡ Å¡ey„. s¡Z¡
Å¡ey„ L¡$ L$`fL$pbu M|b Qp¡¿Mp„ lsp„.

ky^p f¡Mp_¡ L$l¡, ""spfy„ Of sp¡ kpQ¡ S>
Qp¡¿My„QV$ R>¡. d_¡ M|b Nçey„.''

f¡Mp lku_¡ bp¡gu, ""l„y v$ffp¡S> khpf¡
V¡$bg, Myfiu _¡ L$bpV$ kpa L$fy„ Ry>„. dpfu bp
`g„N `f Qpv$f `p\f¡. Qpv$fdp„ A¡L$ `Z
km lp¡e A¡ A¡d_¡ _ Nd¡. dpfp bp`yÆ
`yõsL$p¡ bfpbf Np¡W$h¡. Apd, Ad¡ b^p„ S>
A¡L$buÅ„_¡ dv$v$ L$fuA¡. `R>u sp¡ Of Qp¡¿My„
S> fl¡ _¡ ?''

`R>u ky^p O¡f NC. s¡Z¡ s¡_u bp_¡
f¡Mp_p Qp¡¿Mp„ Of_u hps L$fu. s¡ bp¡gu,
""bp, Ap`Z¡ `Z f¡Mp_p„ Of S>¡hy„ Ap`Ï„
Of Qp¡¿My„ fpMuiy„.''

ky^p_p„ bp-bp`yÆ fpÆ \ep„. A¡d_y„
Of `Z ky„v$f bÞey„.

õhpÝepe
â. 1. _uQ¡_p iåv$p¡ dpV¡$ `pW$dp„ h`fpe¡gp iåv$p¡ L$p¦kdp„\u ip¡^u_¡ gM.

(h„v$_, Ap¡fX$p¡, Qp¡¿My„, km)

(1) õhÃR> - (3) _d_ -
(2) L$fQgu - (4) L$n -

25

â. 2. _d|_p dyS>b L$p¡óV$L$dp„\u iåv$ ip¡^u_¡ gM.

(1) _p_y„ - dp¡Vy„$ l dp¡ Vy„$ rb
(2) D`f - g _p My i
(3) cpf¡ - Ly„$ N„ _u V$
(4) Myi - _„y vy„$ Q¡ d
(5) Qp¡¿My„ -

â. 3. Of_¡ õhÃR> fpMhp L$p¡Z iy„ L$f¡ R>¡ s¡ gM.

(1) f¡Mp -
(2) bp -
(3) bp`yÆ -

â. 4. Mpgu S>Áep `|f.

(1) ky^p f¡Mp_u lsu.
(2) ky^p_u Ap„Mp¡ cpf¡ lsu.
(3) ky^p f¡Mp_¡ Of¡
(4) ApNgp Ap¡fX$pdp„ A¡L$ hpN¡ `lp¢Qu.
lsp¡.

â. 5. ¼ep„ s¡ gM.

(1) f¡Mp A_¡ ky^p b¡W$p„ -
(2) ky„v$f awgp¡ lsp„ -
(3) R>rbAp¡ V$p„Nu lsu -
(4) fdL$X$p„_y„ L$bpV$ lsy„ -

26

â. 6. _d|_p dyS>b gM.

(1) bp - bp`yÆ (4) dpdp -

(2) L$pL$p - (5) dpku -

(3) ap¡C - (6) cpC -

â. 7. _p¡, _u, _y„, _p dp„\u ep¡Áe iåv$ d|L$. v$p.s. f¡Mp_u bl¡_`Zu.

(1) L$pQ L$bpV$ (4) ky^p Ap„Mp¡
(2) hpsp® Qp¡`X$uAp¡ (5) f¡Mp Of
(3) f¡Mp bp-bp`yÆ (6) fÅ qv$hk.

â. 8. spfp Of rhi¡ b¡ \u ÓZ hp¼e gM.

â. 9. sy„ Of_¡ kpa fpMhp iy„ L$f¡ R>¡ s¡ gM.

lz„ hp„Qy„ ... sy„ `Z hp„Q.

õhÃR>sp\u N„v$L$u V$pmp¡. fp¡N L¡$fp„ kp¥ S>„sy_¡ V$pmp¡
Ofdp„ Aphsu dpMu V$pmp¡. budpfuAp¡ a¡gpsu V$pmp¡,
d¡g¡qfep_p dÃR>f V$pmp¡. N„v$L$u V$pmp¡, N„v$L$u V$pmp¡.

- bmh„s `fdpf

u Äep„ N„v$hpX$ Ðep„ d„v$hpX$. u

27

mD`¾$d - 2 u
m
* L$p¡óV$L$dp„\u hÞe A_¡ `pgsy âpZu_p„ _pd ip¡^u ep¡Áe Mp_pdp„ gM.
(ApX$p, Ahmp, Ecp, Óp„kp)

hÞe âpZu rb Q hp Np e L$p b rS>
`pgsy âpZu tk gp O K V$ c¢ L$ fp
l N X$u lp \u k fu a
f ^¡ g b N¢ L|$ O¡ V$p„
Z X$p¡ Op¡ m X$p¡ a s `
L$p f] R> v$ `p hp„ v$ fp¡

* L$p¡Z ¼ep„ fl¡ s¡ Å¡. (5)
(1)

(2) (6)

(3) (7)

(4) (8)

ukpfu fuscps A¡ kamsp_u Qphu R>¡.

28

bpf drl_p

L$pfsL$dp„ V$pY$ Aphu, dpNifdp„ Ådu,
`p¡j drl_¡ `s„N gC_¡, V$pY$_¡ cNpX$u.
dlp drl_¡ hk„s`„Qdu, EX¡$ f„N Nygpg,
apNZ drl_¡ lp¡mu Aphu, f„N Nygpbu, gpg.
Q¥Ó drl_p¡ Nfdu gpìep¡, h¡L¡$i_ h¥ipM,
S>¡W$ drl_¡ rNëgu v„$X$p, fdsp gpN¡ \pL$,
AjpY$ drl_¡ Ap„^u kp\¡, hpv$m hfk¡ TpTp„,
îphZ drl_¡ kfhf R>gL¡$, ipL$ cpÆ spÅ„.
cpv$fhpdp„ c]X$p_y„ ipL$, gp¡L$p¡ lp¢i¡ Mpe,
Apkp¡ drl_¡ qv$hpmu, aV$pL$X$p ap¡X$pe.

29

õhpÝepe
â. 1. L$p¦kdp„\u kdp_ A\®hpmp iåv$p¡ ip¡^. (kfhf, drl_p¡, TpTp„, V$pY$)

(1) OZp„ - (3) kfp¡hf -

(2) W„$X$u - (4) dpk -

â. 2. L$pìedp„ Aph¡gp bpf drl_p_p„ _pd gM.

(1) (7)
(2) (8)
(3) (9)
(4) (10)
(5) (11)
(6) (12)
â. 3. gM.
(A) L$p ìedp„ Aph¡gp (b) L$pìedp„
Aph¡gp
sl¡hpf b¡ f„N

(L$) (X$) V$pY$
L$pìedp„ Aph¡gu
fds Aphu c Ådu
Np
30 X$u

â. 4. ep¡Áe Å¡X$L$p„ Å¡X$.

"A' S|>\ "b' S|>\

(1) S>¡W$ (A) kfp¡hf R>gL$pe
(2) îphZ (b) \pL$ gpN¡
(3) Q¥Ó (L$) hpv$m hfk¡
(4) cpv$fhp¡ (X$) Nfdu \pe
(5) AjpY$ (B) c]X$p_y„ ipL$ Mhpe

â. 5. _d|_p âdpZ¡ iåv$ b_ph. v$p.s. cNpX$hy„ - cNpX$u

(1) gNpX$hy„ - (3) S>NpX$hy„-

(2) fdpX$hy„ - (4) hNpX$hy„ -

â. 6. ApX$pAhmp Anfp¡ Np¡W$h. (3) V$p a X$p L$ -
(4) hp qv$ mu -
(1) g Ny gp -
(2) i h¡ L¡$ _ -

â. 7. sy„ h¡L¡$i_dp„ iy„ L$fui s¡ gM.

â. 8. s_¡ Ndsu F>sy rhi¡ gM.

31

u lz„ hp„Qy„... sy„ `Z hp„Q.

hfk_u ApNNpX$u
A¡L$ hfk_u ApNNpX$u_¡ X$åbp Å¡X$ep bpf;
Qpf v|$r^ep, Qpf `ump _¡ hmu gpg Qpf,
kfk dÅ_u Np¡W$hu v$u^u X$åbpAp¡_u lpf,
`l¡gp Qpf_p„ _pd ky„v$f L$pfsL$, dpNif, `p¡j, dlp;
buÅ Qpf_p„ _pd ê$`pmp„ apNZ, Q¥Ó, h¥ipM, S>¡W$,
ÓuÅ Qpfdp„ AjpY$, îphZ, cpv$fhp¡ _¡ Apkp¡;
qv$hpmu_y„ R>¡ëgy„ õV¡$i_ Al] DÐkh R>¡ Mpkp¡.
v$f¡L$ X$åb¡ bÞ_¡ bpSy> dmsp„ `¥X$p„ Óuk;
af¡ bfpbf, _l] MV$pMV$, _l] A¢rS>__u Quk,
S>dZu bpSy> Å¡sp„ EX¡$ AS>hpmp_u R>p¡m;
X$pbu bpSy> v¡$Msp„ v$uWy„$ A„^pfy„ O_Op¡f.
kps bpfuAp¡ kps hpf_u hpfpafsu DOX¡$;
bpfu_p„ `Z _pd dTp_p„, epv$ klz_¡ dp¡Y¡$,
frh, kp¡d, d„Nm, by^, Nyfy, iy¾$, ir_ R>¡ hpf;
frhhpf_u bpfu DOX¡$, DS>hpsp¡ sl¡hpf.
ApNNpX$udp„ b¡ku Ap`Z¡ afsp„ klzA¡ Np¡m;
Ap Qp„v$ k|fS> a¡fh_pfp vy$r_ep_u QNX$p¡m.

u V$u`¡ V$u`¡ kfp¡hf cfpe.

32

mD`¾$d - 3 u
m
L$pfsL$
dpNif
`p¡j
Apkp¡ riepmp¡ dlp
cpv$fhp¡ h¥ipM apNZ
Qp¡dpk„y S>¡W$D_pmp¡ Q¥Ó
îphZ
AjpY$

T hp¼ep¡ hp„Q A_¡ gM.
(1) hj®_u ÓZ F>syAp¡ lp¡e R>¡. riepmp¡, D_pmp¡ A_¡ Qp¡dpky„.

(2) riepmpdp„ W„$Xu `X¡$.
(4) D_pmpdp„ sX$L$p¡ lp¡e A_¡ Nfdu gpN¡.
(5) Qp¡dpkpdp„ hfkpv$ `X¡$.

u F>sy A_ykpf amp¡ MpCA¡.

33

T S>¡ hõsy riepmpdp„ h`fpe s¡_u kpd¡ _u, D_pmpdp„ h`fpe s¡_u
kpd¡ _u A_¡ Qp¡dpkpdp„ h`fpe s¡_u kpd¡  _u r_ip_u L$f.

R>Óu Ndb|V$ A¡.ku.

lp\dp¡Å„ L$p_V$p¡`u sp`Ï„

L|$gf `„Mp¡ f¡C_L$p¡V

õh¡V$f ApBk¾$ud Nfd ipg

u F>sy âdpZ¡ hõÓp¡ `l¡fuA¡. u

34

Qsyf riepm

A¡L$ S>„Ng lsy„. s¡dp„ OZp„ b^p„
`iy`nuAp¡ fl¡sp„ lsp„. b^p„ dp¡S> dõsu
A_¡ Ap_„v$dp„ fl¡sp„ lsp„. S>„Ng_p¡ fpÅ tkl
lsp¡. s¡ M|b Arcdp_u lsp¡. ApMp S>„Ngdp„
Arcdp_\u af¡ A_¡ b^p„ D`f hV$ `pXép L$f¡.
fpÅ, hpÅ„ _¡ hp„v$fp„, ÓZ¡ Np„X$p„ A¡ L$l¡hs_¡
Ap^pf¡ A¡L$ qv$hk tkl_¡ A¡L$ rhQpf Apìep¡.
A¡_¡ \ey„ lz„ ApV$gp„ b^p„ `iyAp¡_¡ dpfu MpJ
Ry>„ sp¡ dpfy„ dp¢ S>ê$f N„^psy„ li¡. `Z `p¡sp_p
dp¢_u N„^_u `p¡sp_¡ sp¡ Mbf `X¡$ S> _l] _¡ !
Ap\u A¡_¡ rhQpf Apìep¡ L¡$ L$p¡C_¡ `Z `|R>u_¡
Ap bpbs_u Mpsfu L$fu g¡hu Å¡CA¡.

A¡V$gpdp„ A¡_u kpd¡ A¡L$ lfZ Aphsy„
v¡$Mpey„. \p¡X$u hpfdp„ sp¡ lfZ A¡_u `pk¡ Aphu
Ney„. tkl¡ A¡_¡ Ecy„ fp¿ey„ A_¡ `|Réy„, "dpfy„
dp¢ N„^pe R>¡?' cp¡mp lfZ¡ sp¡ cp¡mpcph¡ S>¡
kÐe ls„y s¡ L$lu v$u^y„, "lp, N„^pe R>¡.' Ap\u
tkl sp¡ s¡_u D`f Nyõk¡ \C Nep¡ A_¡ tkl¡ s¡_¡
apX$u Mp^„y _¡ ApNm Qpghp dp„X$ép¡. fõspdp„
kkg„y dþey„. kkgpA¡ fõspdp„ lfZ_¡ df¡gy„
`X¡$gy„ Å¡e„y lsy„. tkl¡ kkgp_¡ khpg L$ep£ L¡$,
"dpfy„ dp¡Yy„$ N„^pe R>¡?' kkgpA¡ sp¡ lfZ_u
hg¡ \e¡gu s¡ ÅZsp¡ lp¡C _\u N„^psy„ A¡d
L$üy„ _¡ EgV$p_y„ M|b kfk kyN„^ Aphsu

35

lp¡hp_y„ L$üy„. Ap kp„cmu tkl¡ sp¡ Nyõkpdp„
L$üy„, "L¡$d S|>Wy„$ bp¡g¡ R>¡?' A¡d L$lu s¡_¡
dpfhp Nep¡ `Z QpgpL$ kkg„y cpNu Ne„y
A_¡ bQu Ney„.

lh¡ kpd¡\u A¡L$ riepm Apìey„.
riepm_¡ lfZ A_¡ kkgp_u hps_u
Mbf lsu. tkl¡ sp¡ riepm_¡ `Z `¡gp¡ S>
khpg `|Rép¡. riepm¡ rhQpe¯y kpQy„ L$lui
sp¡ `Z dfhp_y„ R>¡ A_¡ S|>Wy„$ bp¡gui sp¡
`Z dfhp_y„ R>¡. sp¡ lh¡ L$fhy„ iy„ ! s¡Z¡
sp¡ hQgp¡ fõsp¡ ip¡^u L$pY$ép¡. _¡ tkl_¡
S>hpb Apàep¡, "fpÅÆ, d_¡ sp¡ M|b
ifv$u \C R>¡. Ap\u L$p¡C N„^ Aphsu S>
_\u. A¡V$g¡ sdpfy„ dp¢ N„^pe R>¡ L¡$ _l]
s¡_u d_¡ kdS> `X$su _\u.' L$lu_¡ S>s„y
füy„. tkl `Z riepm_u kyqaepZu hps
kp„cmu_¡ X$p¡gsp¡ S>sp¡ füp¡.

- L$p¡qL$gp v¡$kpC

36

õhpÝepe

â. 1. _uQ¡_p iåv$p¡ dpV¡$ `pW$dp„ h`fpe¡gp iåv$p¡ L$p¦kdp„\u ip¡^u_¡ gM.

(QpgpL$, N„^, S>„Ng, `iy, S|>W„y$, fõsp¡)

(1) hpk - (4) Mp¡Vy„$ -

(2) âpZu - (5) h_ -

(3) `\ - (6) Qsyf -

â. 2. _uQ¡_u ApL©$rsdp„\u Sy>v$p¡ `X$sp¡ iåv$ R>¡L$u _pM.

(1) dp sp S> (2)
_ QfZ
dp dp
ku `N
_u `pv$ `pvy$L$p
S>_¡sp

(3) i[ ¼s Å¡d (4) ldZp„ s
tldsspL$ps f
_uX$f ` lpg s
R>u
â. 3. L¡$hp„ lsp„ s¡ gM.
AÐepf¡
(1) tkl -
(2) lfZ -
(3) kkg„y -

37

â. 4. gM.
(1) S>„Ngdp„ b^p„ `iy-`„Mu fl¡sp„ lsp„ -
(2) tkl b^p„ `f `pX$sp¡ -
(3) tkl¡ lfZ_¡ `|Réy„ -
â. 5. ApL©$rsdp„ S>hpb gM.

(1) ` pW$d p„ N p„X$p„ (2)
L$üp„ R>¡
`pW$dp„
Aphsp„
âpZu

â. 5. _d|_p dyS>b L$p¦kdp„\u ep¡Áe iåv$ d|L$. (A¡_u, A¡_y„, A¡_p¡, A¡_p)

(1) A¡_y„ - dp¢ (4) - AhpS>
(2) - `N (5) - Of
(3) - hps (6) - ê$dpg

â. 6. iåv$ ky^pfu_¡ gM.

(1) iuepm - (3) kkg|„ -

(2) k]l $ - (4) ifqv$ -

â. 7. s_¡ lfZ, kkgy„, riepmdp„\u L$p¡_y„ hs®_ ep¡Áe gpÁe„y s¡ gM.

38

â. 8. `p¡sp_u QsyfpC dpV¡$ ÅZusp lp¡e s¡hp buÅ L$p¡C rhi¡ Mbf lp¡e sp¡ gM.

lz„ hp„Qy„... sy„ `Z hp„Q. u

L$uX$u A_¡ suX$
D_pmp_p qv$hkp¡ lsp. s¡ kde¡
A¡L$ L$uX$u riepmpdp„ c¡Np L$f¡gp v$pZp
k|L$hhp dpV¡$ blpf L$pY$su lsu. s¡
kde¡ c|M\u AL$mpsy„ A¡L$ suX$ Ðep„
Apìey„. s¡ L$uX$u_¡ L$fNfu_¡ L$l¡hp gpÁey„,
"L$uX$ubpC, lz„ b¡ qv$hk\u c|¿ey„ Ry>„. d_¡
Apdp„\u \p¡X$p v$pZp Ap`ui ? lz„ c|M¡
dfsy„ bQu S>Ci. spfy„ cgy„ \i¡ ?'

L$uX$uA¡ L$ü„y, ""ApMp riepmpdp„
s¢ iy„ L$pd L$e¯y ?''

suX¡$ S>hpb Apàep¡, ""L$uX$ubpC,
riepmp¡ ApMp¡ d¢ Nphpdp„ L$pY$ép¡.''

Ap kp„cmu L$uX$u v$fdp„ S>sp„ S>sp„
L$l¡su NC, ""sd¡ riepmp¡ Nphpdp„
L$pYép¡ sp¡ D_pmp¡ _pQhpdp„ L$pY$p¡.
ÅAp¡, NpAp¡, _pQp¡ A_¡ c|M¡ dfp¡.''

u Qsyf b_uA¡.

39

mD`¾$d - 4 u
* qv$ip m

k|e® fp¡S> khpf¡ `|h® qv$ipdp„
EN¡ R>¡. `|h® qv$ip sfa dp¢ fpMp¡. sp¡
S>dZp lp\¡ v$rnZ qv$ip A_¡ X$pbp
lp\¡ DÑf qv$ip A_¡ `uW$ `pR>m
`ròd qv$ip L$l¡hpe. `|h® ÅZp¡
A¡V$g¡ b^u qv$ip_u Mbf `X¡$.
* Ap`¡gp„ rQÓp¡dp„\u kÆh_u _uQ¡_p Qp¡fkdp„ k A_¡ r_Æ®h_u _uQ¡_p

Qp¡fkdp„ r_ gM.

u kdÆ-rhQpfu_¡ bp¡guA¡.

40


Click to View FlipBook Version