สื่อการสอน งานเครื่องยนต์แก๊สโซลีน

4

1.5.2 หัวฉีด (Nozzles)
1.5.3 โช้ก (Choke)

รูปท่ี 4.7 แสดงตาแหน่งติดต้งั ลิ้นโชก้ 107

4

1.5.4 วงจรลกู ลอย (Float Circuits)

รูปท่ี 4.8 แสดงวงจรลูกลอย

1.5.5 ลน้ิ เร่ง (Throttle Valve)

108

1.6 กำรทำงำนของคำร์บูเรเตอร์ 4

1.6.1 วงจรเดนิ เบา (Idle Speed Circuit)

รูปที่ 4.9 แสดงการทางานของวงจรเดินเบา

109

4

1.6.2 วงจรเดนิ เร็ว (High Speed Circuit)

รูปท่ี 4.10 แสดงการทางานของวงจรเดินเร็ว

1.7 กำรบริกำรคำร์บูเรเตอร์

110

4

2. ระบบนำ้ มนั เชื้อเพลงิ แบบควบคุมด้วยอเิ ลก็ ทรอนิกส์

2.1 ป๊ัมนำ้ มันเชื้อเพลงิ (Fuel Pump)

รูปท่ี 4.11 แสดงโครงสร้างของปั๊มน้ามนั เช้ือเพลิงไฟฟ้า คือ 1. ดา้ นดูด 2. ตวั ควบคุมความดนั
3. ป๊ัมเซลลล์ ูกกลิ้ง 4. อาเมเจอร์ 5. ลิ้นกนั กลบั 6. ดา้ นอดั

111

4

2.2 ตัวกรองเชื้อเพลงิ (Fuel Filter)

2.2.1 ระบบฉีดเช้ือเพลงิ (Petrol Injection)

1) ระบบฉีดเช้ือเพลิงแบบหวั ฉีดเดียว (Single Point Injection)

รูปที่ 4.12 แสดงระบบน้ามนั เช้ือเพลิงแบบหวั ฉีดเดียว 112

4

2) ระบบฉีดเช้ือเพลิงแบบหวั ฉีดประจาสูบ (Muti-Point Fuel Injection: MPFI)

รูปท่ี 4.13 แสดงปั๊มน้ามนั เช้ือเพลิงแบบไฟฟ้า (Electric Pump)

113

4

(1) แบบ D (D-Jetronic)

รูปที่ 4.14 แสดงไดอะแกรมการทางานของระบบฉีดเช้ือเพลิงแบบ D-Jetronic

114

4

(2) แบบ L (L-Jetronic)

รูปที่ 4.15 แสดงไดอะแกรมการทางานของระบบฉีดเช้ือเพลิงแบบ L-Jetronic

(3) แบบ K (Mechanical Fuel Injection) หรือ K-Jetronic

115

5

ระบบจุดระเบิดเครื่องยนต์แก๊สโซลนี

สำระกำรเรียนรู้ ระบบจุดระเบดิ จุดประสงค์กำรเรียนรู้
เครื่องยนต์
1 ระบบจดุ ระเบิดแบบแบตเตอร่ี แก๊สโซลนี 1. อธิบายหนา้ ท่ีและหลกั การทางานของระบบ
2. ระบบจุดระเบิดแบบควบคมุ ดว้ ย จดุ ระเบิดแบบแบตเตอร่ีได้
สสมมสรรมรรถรถรนนถะนะปปะรรปะะจรจะำำหจหำนหน่ว่นวยย่วย
อิเลก็ ทรอนิกส์ 2. อธิบายหนา้ ที่และหลกั การทางานของ
1. อธิบายหนา้ ที่และหลกั การทางานของระบบจุด อปุ กรณ์ระบบจดุ ระเบิดแบบแบตเตอรี่ได้
ระเบิดเครื่องยนตแ์ กส๊ โซลีน
3. อธิบายหนา้ ท่ีและหลกั การทางานของระบบ
2. ถอด ประกอบและตรวจสภาพชิ้นส่วนของระบบ น้ามนั เช้ือเพลิงควบคุมดว้ ยอิเลก็ ทรอนิกส์ได้
จุดระเบิดเครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน
4. ถอด ประกอบและตรวจสภาพจานจา่ ยได้
5. ใชเ้ คร่ืองมือ วสั ดุและอปุ กรณ์ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

ปลอดภยั
6. มีกิจนิสยั ที่ดีในการทางานดว้ ยความเป็น

ระเบียบ สะอาด ประณีต ปลอดภยั และรักษา
สภาพแวดลอ้ ม

116

5

ระบบจุดระเบดิ เครื่องยนต์แก๊สโซลนี

1. ระบบจุดระเบิดแบบแบตเตอรี่

รูปที่ 5.1 แสดงระบบจดุ ระเบิดแบบขดลวดของเคร่ืองยนต์ 4 สูบ

117

5

1.1 คอยล์จุดระเบิด (Ignition Coil)

รูปท่ี 5.2 แสดงการเหน่ียวนาไฟฟ้าของคอยลจ์ ุดระเบิด

118

5

1.1.1 แบบแท่ง (Core Type Ignition Coil)

รูปท่ี 5.3 แสดงคอยลจ์ ุดระเบิดแบบแท่ง

119

5

1.1.2 แบบกระป๋ อง (Can Type Ignition Coil)

รูปท่ี 5.4 แสดงคอยลแ์ บบกระป๋ อง

120

5

1.2 ชุดหน้ำทองขำว (Contact Breaker)

รูปท่ี 5.5 แสดงหลกั การทางานของหนา้ ทองขาว

121

5

รูปที่ 5.6 แสดงการหมุนของเพลาจานจ่าย

122

5

1.3 ตวั เกบ็ ประจุ (Condenser)

รูปท่ี 5.7 แสดงโครงสร้างภายในของคอนเดนเซอร์

123

5

รูปที่ 5.8 แสดงส่วนประกอบของคอนเดนเซอร์

124

5

1.4 จำนจ่ำย (Distributor)

รูปที่ 5.9 แสดงโครงสร้างของจานจ่าย

125

5

รูปที่ 5.10 แสดงการจ่ายกระแสไฟฟ้าตามลาดบั ข้นั การจุดระเบิด

126

5

ตารางแสดงตวั อย่างความสัมพนั ธ์ระหว่างความเร็วรอบของเคร่ืองยนต์กบั
องศาการจดุ ระเบดิ

ควำมเร็วรอบ (รอบ/นำท)ี 1,000 2,000 5,000 4,000 4,500

ระยะเวลาการจุดระเบิด 19.0 23.5 29.0 31.5 33.0
(องศาก่อนศูนยต์ ายบน)

127

5

รูปที่ 5.11 แสดงโครงสร้างของกลไกควบคุมการจุดระเบิดล่วงหนา้

128

5

รูปที่ 5.12 แสดงโครงสร้างของกลไกควบคุมการจุดระเบิดล่วงหนา้ ดว้ ยสุญญากาศ

129

5

1.5 หัวเทยี น (Spark Plug)

รูปท่ี 5.13 แสดงโครงสร้างของหวั เทียน

130

ขัว้ อิเลก็ โทรด แบ่งออกเป็น 3 ชนิด ดงั น้ี 5
1) อิเลก็ โทรดแบบตะขอ (Hook Type Electrodeses)
2) อิเลก็ โทรดแบบเรียบ (Flat Type Electrodes) 131
3) อิเลก็ โทรดแบบวงแหวน (Ring Type Electrodes)

5

รูปที่ 5.14 แสดงข้วั หวั เทียนแบบต่างๆ

132

5

ช่วงความร้อนของหัวเทยี น (Heat Range) คือ การแบ่งหวั เทียนออกเป็นหวั
เทียนร้อน (Hot Spark Plug) และหวั เทียนเยน็ (Cold Spark Plug) เพ่ือใหเ้ หมาะสมกบั
การใชง้ าน

1) หวั เทียนร้อน (Hot Spark Plug)
2) หวั เทียนเยน็ (Cold Spark Plug)

133

5

รูปท่ี 5.15 แสดงหวั เทียนร้อนและหวั เทียนเยน็

134

5

2. ระบบจุดระเบิดแบบควบคุมด้วยอเิ ลก็ ทรอนิกส์

รูปที่ 5.16 แสดงวงจรพ้ืนฐานระบบจุดระเบิดดว้ ยอิเลก็ ทรอนิกส์

135

5

รูปท่ี 5.17 แสดงวงจรพ้ืนฐานระบบจุดระเบิดดว้ ยอิเลก็ ทรอนิกส์ เคร่ืองยนต์ 4 สูบ

136

5

รูปที่ 5.18 แสดงการสร้างสญั ญาณพลั ส์

137

5

การจดุ ระเบดิ ล่วงหน้า (Electronic Spark Advance) สาหรับระบบจุดระเบิด
แบบอิเลก็ ทรอนิกส์ การจุดระเบิดล่วงหนา้ จะถูกควบคุมดว้ ยขอ้ มูลท่ีกลอ่ งควบคุมดว้ ย
อิเลก็ ทรอนิกส์โดยรับสัญญาณจากเคร่ืองยนต์ ดงั น้ี

1) การเปิ ด-ปิ ดของลิ้นปี กผเี ส้ือ
2) ความดนั อากาศ
3) อุณหภูมิของอากาศท่ีเขา้ สู่กรองอากาศ
4) อุณหภูมิส่งหล่อเยน็

138

5) สุญญากาศในท่อร่วมไอดี 5
6) ความเร็วรอบเครื่องยนต์
7) ตาแหน่งของลูกสูบ 139

5

รูปที่ 5.19 แสดงวงจรระบบจุดระเบิดแบบไม่ใชจ้ านจ่าย เคร่ืองยนต์ 4 สูบ

140

6

ระบบหล่อลื่นเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี

สำระกำรเรียนรู้ ระบบหล่อลื่น จุดประสงค์กำรเรียนรู้
เคร่ืองยนต์
1. หนา้ ที่ของระบบหล่อลื่น แก๊สโซลนี 1. อธิบายหนา้ ท่ีและหลกั การทางานของระบบ
2. น้ามนั หล่อลื่นเครื่องยนต์ หล่อล่ืนได้
3. ระบบหล่อลื่นเคร่ืองยนตแ์ ก๊สโซลีน สสมมสรรมรรถรถรนนถะนะปปะรรปะะจรจะำำหจหำนหน่ว่นวยย่วย
4. ส่วนประกอบของระบบหล่อลื่น 2. อธิบายหนา้ ท่ีและการทางานของอุปกรณ์
1. อธิบายหนา้ ที่และหลกั การทางานระบบหลอ่ ล่ืน ระบบหล่อล่ืนได้
เครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน
3. ถอด ประกอบอา่ งน้ามนั เคร่ืองได้
2. ปฏิบตั ิการถอด ประกอบชิ้นส่วนและตรวจสภาพ 4. ถอด ประกอบและตรวจสภาพปั๊ม
ระบบหล่อลื่นเคร่ืองยนตแ์ ก๊สโซลีน
น้ามนั เคร่ืองได้
5. ใชเ้ คร่ืองมือ วสั ดุและอุปกรณ์ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

ปลอดภยั
6. มีกิจนิสยั ที่ดีในการทางานดว้ ยความเป็น

ระเบียบ สะอาด ประณีต ปลอดภยั และรักษา
สภาพแวดลอ้ ม

141

6

ระบบหล่อล่ืนเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี

1. หน้ำท่ีของระบบหล่อล่ืน มีดงั น้ี

1.1 เป็ นฟิ ล์มก้นั ระหว่ำงชิ้นส่วนทีเ่ คล่ือนที่ ซ่ึงเป็ นกำรลดแรงเสียดทำน
ทเี่ ป็ นเหตุของกำรสูญเสียกำลงั งำน

1.2 สำรหล่อล่ืนช่วยระบำยควำมร้อนออกจำกชิ้นส่วน
1.3 ทำหน้ำทเี่ ป็ นซีล (Seal) ช่วยป้องกนั กำลงั อดั ในกระบอกสูบไม่ให้
ร่ัวไหล
1.4 ช่วยป้องกนั กำรกระแทกระหว่ำงชิ้นส่วน
1.5 ช่วยทำควำมสะอำดชิ้นส่วน

142

6

2. นำ้ มนั หล่อลื่นเครื่องยนต์

2.1 คุณภำพของนำ้ มนั เครื่องตำมมำตรฐำน เอ. พ.ี ไอ. (A.P.I.
American petroleum Institute)

2.2 ควำมข้นใสของนำ้ มนั เคร่ืองตำมมำตรฐำนของ S.A.E. (Society of
automobile engineering )

2.3 ทิศทำงกำรไหลของนำ้ มันเครื่อง

143

3. ระบบหล่อลื่นเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี 6

3.1 แบบวดิ สำด (Splash System) 144
3.2 แบบใช้แรงดนั (Pressure-Feed System)

6

4. ส่วนประกอบของระบบหล่อลื่น

4.1 ส่วนประกอบของระบบหล่อล่ืน

รูปท่ี 6.1 แสดงไดอะแกรมวงจรการทางานของระบบหล่อลื่น

145

6

4.1.1 ปั๊มแบบฟันเฟื อง (Gear Pump)

รูปที่ 6.2 แสดงปั๊มแบบฟันเฟื อง

146

6

4.1.2 ป๊ัมแบบโรเตอร์ (Rotor Pump)

รูปที่ 6.3 แสดงป๊ัมแบบโรเตอร์

147

6

4.2 อ่ำงนำ้ มันเคร่ือง (Oil Pan)

รูปที่ 6.4 แสดงอ่างน้ามนั เคร่ือง

148

4.3 กรองนำ้ มนั เครื่อง (Oil Filter) 6

4.3.1 กรองหยาบ (Strainer)
4.3.2 กรองละเอยี ด (Oil Filters)

รูปท่ี 6.5 แสดงกรองน้ามนั เคร่ือง (กรองละเอียด)

149

7

ระบบระบำยควำมร้อนเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี

สำระกำรเรียนรู้ ระบบระบำย จุดประสงค์กำรเรียนรู้
ควำมร้อนเครื่องยนต์
1. การระบายความร้อนดว้ ยอากาศ 1. อธิบายผลของความร้อนตอ่ การทางานของ
2. การระบายความร้อนดว้ ยน้า แก๊สโซลนี เครื่องยนตไ์ ด้

สสมมสรรมรรถรถรนนถะนะปปะรรปะะจรจะำำหจหำนหน่ว่นวยย่วย 2. อธิบายหนา้ ท่ีและหลกั การทางานของระบบ
ระบายความร้อนได้
1. อธิบายหนา้ ที่และหลกั การทางานของระบบระบาย
ความร้อน 3. ถอด ประกอบและตรวจสภาพอุปกรณ์ระบบ
ระบายความร้อนได้
2. ปฏิบตั ิการถอด ประกอบ ตรวจสภาพชิ้นส่วน และ
ทดสอบอุปกรณ์ระบบระบายความร้อน 4. ถอด ประกอบและทดสอบหมอ้ น้าได้
5. ใชเ้ ครื่องมือ วสั ดุและอปุ กรณ์ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

ปลอดภยั
6. มีกิจนิสยั ท่ีดีในการทางานดว้ ยความเป็น

ระเบียบ สะอาด ประณีต ปลอดภยั และรักษา
สภาพแวดลอ้ ม

150

7

ระบบหล่อลื่นเครื่องยนต์แก๊สโซลนี

1. กำรระบำยควำมร้อนด้วยอำกำศ

กำรระบำยควำมร้อนด้วยอำกำศ เป็นการระบายความร้อนแบบง่าย มี
ส่วนประกอบของระบบนอ้ ย ง่ายต่อการบารุงรักษา ทางานโดยใชห้ ลกั การ
นาความร้อนและการพาความร้อน

151

7

รูปที่ 7.1 แสดงโครงสร้างของการระบายความร้อนดว้ ยอากาศ

152

7

2. กำรระบำยควำมร้อนด้วยนำ้

รูปท่ี 7.2 แสดงโครงสร้างของการระบายความร้อนดว้ ยน้า

153

7

กำรระบำยควำมร้อนแบบใช้นำ้ มีหลกั กำรทำงำน คือ น้าหล่อเยน็ จะ
หมุนเวียนในระบบ

รูปที่ 7.3 แสดงการไหลเวยี นของน้าในระบบระบายความร้อนเคร่ืองยนตด์ ว้ ยน้า

154

7

ส่วนประกอบของระบบระบำยควำมร้อน ประกอบดว้ ย
2.1 หม้อนำ้ (Radiator)

รูปท่ี 7.4 แสดงโครงสร้างและส่วนประกอบของหมอ้ น้า

155

7

หม้อนำ้ ทน่ี ิยมใช้กนั โดยทว่ั ไปมี 2 แบบ คือ
2.1.1 หม้อน้ำแบบครีบแผ่น (Plate Fin tube Type)
2.1.2 หม้อน้ำแบบครีบลกู ฟูก (Corrugated Fin tube Type)

รูปที่ 7.5 แสดงโครงสร้างของหมอ้ น้าแบบใชค้ รีบแผน่ และหมอ้ น้าแบบใชค้ รีบลูกฟูก

156