กรมควบคมุ โรค
กองโรคไมตดิ ตอ
2563รายงานประจําป
กองโรคไมต ิดตอ
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ
รายงานประจำ� ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดต่อ
คณะผจู้ ดั ท�ำ : คณะท�ำ งานจัดท�ำ รายงานประจำ�ปีกองโรคไม่ตดิ ต่อ
ประจำ�ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
กองบรรณาธกิ าร : กลุม่ ยทุ ธศาสตร์ แผนและประเมนิ ผล กองโรคไมต่ ดิ ต่อ
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ
พิมพ์ท ี่ : สำ�นกั พิมพอ์ กั ษรกราฟฟิคแอนดด์ ีไซน์
ปที ่ีพิมพ ์ : 2564
จดั พมิ พ์และเผยแพร ่ : กลมุ่ ยุทธศาสตร์ แผนและประเมนิ ผล กองโรคไมต่ ดิ ตอ่
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ
II รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
สารจากผอู้ ำ� นวยการ
จากสถานการณ์กลุ่มโรคไม่ติดต่อที่เป็นปัญหาสุขภาพอันดับหนึ่งของโลก และอันดับหน่ึง
ในประเทศไทย ทง้ั ในมติ ขิ องการเสยี ชวี ติ และภาระโรคโดยรวม ซง่ึ โรคไมต่ ดิ ตอ่ หลกั ทสี่ �ำคญั ไดแ้ ก่ โรคหวั ใจ
และหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคมะเรง็ โรคปอดอดุ กั้นเรอื้ รัง และโรคทางจิต อนั เกิดจากปจั จยั เสี่ยงหลัก
ไดแ้ ก่ อาหารทไ่ี มเ่ หมาะสม กจิ กรรมทางกายทไ่ี มเ่ พยี งพอ บหุ ร่ี สรุ า และมลพษิ ทางอากาศ ซง่ึ ในปี พ.ศ. 2563
ได้เกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ท่ีส่งผลกระทบต่อ
ผ้ปู ว่ ยโรคไม่ติดต่ออยา่ งมาก เปน็ ความท้าทายของระบบสขุ ภาพตอ้ งมีการปรบั ตัวให้ทนั ตอ่ สถานการณ์
กองโรคไม่ติดต่อ มีพันธกิจในการเฝ้าระวังและป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อ การศึกษาค้นคว้าวิจัย
การสร้างนวัตกรรม การพัฒนาและถ่ายทอดองคค์ วามรู้ และการผลักดนั ให้เกดิ กฎหมาย มาตรการ และ
นโยบายสาธารณะด้านการเฝ้าระวังพฤติกรรมเส่ียงโรคไม่ติดต่อเพื่อให้ประชาชนได้รับการป้องกันควบคุม
โรคไม่ติดต่อระดับมาตรฐานสากล ภายในปี 2580 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กองโรคไม่ติดต่อ
ไดข้ บั เคลอื่ นทงั้ ในเชงิ นโยบายและการถา่ ยทอดการปฏบิ ตั สิ พู่ นื้ ที่ รว่ มกบั หนว่ ยงานเครอื ขา่ ยทง้ั ในและนอก
กระทรวงสาธารณสุขและองคก์ ารระหวา่ งประเทศ โดยใชย้ ุทธศาสตรก์ ารป้องกนั และควบคมุ โรคไมต่ ิดตอ่
ระดับชาติ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564) กรอบและทศิ ทางหลักในการขับเคลอื่ น ซง่ึ ในปี พ.ศ. 2563 - 2565
ก�ำหนดการขบั เคลอื่ นนโยบายเรง่ รดั เพอื่ ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคความดนั โลหติ สงู และโรคเบาหวาน เพอ่ื สรา้ งเสรมิ
ใหป้ ระชาชน รู้ตัวเลขของตัวเองทบ่ี ง่ บอกสถานะความเสยี่ งต่อการเกดิ โรคเบาหวานและความดนั โลหิตสูง
ไดแ้ ก่ ระดบั นำ้� ตาลในเลอื ด ความดนั โลหติ ความยาวเสน้ รอบเอว นำ้� หนกั การสบู บหุ ร่ี และการดมื่ เครอื่ งดม่ื
แอลกอฮอล์
รายงานประจ�ำปฉี บบั นี้ ประกอบดว้ ย ขอ้ มลู องคก์ ร นโยบายทศิ ทางการด�ำเนนิ งาน และยทุ ธศาสตร์
ผลการปฏบิ ตั ริ าชการ ผลการด�ำเนนิ งานส�ำคญั รวมทงั้ การเฝา้ ระวงั 5 โรค 5 มติ ิ เพอื่ เผยแพรผ่ ลการด�ำเนนิ งาน
ของหน่วยงาน และเพ่อื หน่วยงานเครือขา่ ยได้ใช้ประโยชน์
สดุ ทา้ ยน้ี ขอขอบคณุ ผบู้ รหิ ารทใี่ หก้ ารสนบั สนนุ อยา่ งดยี งิ่ บคุ ลากรกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ทกุ ทา่ นทป่ี ฏบิ ตั ิ
หนา้ ที่ด้วยความมุ่งมนั่ รวมทง้ั เครอื ขา่ ยทกุ ภาคสว่ นทีใ่ หค้ วามรว่ มมือด้วยดตี ลอดมา
(นางศศิธร ตั้งสวัสด)์ิ
ผอู้ �ำนวยการกองโรคไมต่ ิดตอ่
รายงานประจ�ำำ�ปี 2563 III
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค
สารบัญ III
IV
สารจากผู้อ�ำนวยการ VII
สารบัญ VIII
สารบัญแผนภาพ
สารบัญตาราง 2
6
ส่วนที่ 12
ข้อมูลหน่วยงาน 13
14
นโยบายดา้ นสาธารณสขุ 15
วสิ ยั ทศั น์ อ�ำนาจหนา้ ที่ พันธกจิ ค่านยิ ม และยทุ ธศาสตร์ของกองโรคไม่ติดตอ่ 20
คณะผบู้ ริหารกองโรคไม่ติดต่อ 22
โครงสรา้ งและกรอบอตั ราก�ำลงั
การปรบั โครงสร้างองคก์ ร “กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคมุ โรค”
การพัฒนาองคก์ รกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
การด�ำเนนิ งาน Healthy Work Place Happy for Life
การด�ำเนินงานดา้ นความร่วมมอื ระหว่างประเทศ
IV รายงานประจำำ��ปี 2563
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค
ส่วนท่ี 26
26
ผลการปฏิบัติราชการ 28
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 31
32
ผลการด�ำเนินงานตามตวั ชี้วดั ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
1) ผลการด�ำเนินงานตามตัวช้ีวัดกระทรวงสาธารณสขุ 38
2) ผลการด�ำเนนิ งานตวั ชี้วดั การประเมินผลการปฏิบัติราชการ 38
3) ผลการด�ำเนนิ งานตามตวั ช้วี ัดยทุ ธศาสตร์ กรมควบคมุ โรค
ผลการด�ำเนินงานโครงการป้องกนั ควบคมุ โรคไมต่ ิดตอ่ ภายใต้แผนปฏบิ ัตริ าชการ 39
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 41
ผลงานเด่นประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
1) การขบั เคลอื่ นแผนยทุ ธศาสตร์การปอ้ งกนั และควบคุมโรคไมต่ ดิ ตอ่ 5 ปี 43
(พ.ศ. 2560 - 2564) 46
2) การด�ำเนนิ งาน NCD Clinic Plus ปี 2563
3) ผลกระทบจากโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนา (COVID-19) ตอ่ คลินิกโรคไม่ตดิ ต่อ 47
(NCD Clinic Plus)
4) ยุทธศาสตรก์ ารลดการบริโภคเกลอื และโซเดียมในประเทศไทย (พ.ศ. 2559 – 2568) 48
5) นโยบายเรง่ รดั เพ่อื ปอ้ งกันควบคุมโรคความดันโลหติ สูงและโรคเบาหวาน 49
(พ.ศ. 2563 – 2564) ปีที่ 1 50
6) ความร่วมมอื กบั ตา่ งประเทศ จัดการศกึ ษาดงู าน Observing on NCD management
and service care system in Thailand 54
7) การพฒั นาก�ำลังคนสาธารณสุข
8) โครงการรูปแบบกจิ กรรมสง่ เสริมสุขภาพ ปอ้ งกนั โรคไม่ติดต่อ ในสถานที่ราชการ
9) นวัตกรรมการเข้าถึงการวัดความดันโลหติ ในทส่ี าธารณะ “HealthDDC2U”
ส่วนท่ี
สรุปโครงการและการใช้จ่ายเงิน
งบประมาณประจ�ำปี พ.ศ. 2563
งบประมาณและการใชจ้ ่ายเงนิ งบประมาณประจ�ำปี พ.ศ. 2563 กองโรคไม่ติดตอ่
รายงานประจ�ำำ�ปี 2563 V
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคมุ โรค
ส่วนที่
การเฝ้าระวัง ป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อ 5 มิติ
การเฝ้าระวงั ป้องกนั ควบคุมโรคไม่ตดิ ต่อ 5 มิติ 58
สถานการณ์โรคเบาหวาน และความดันโลหิตสงู และปัจจัยเสยี่ งที่ส�ำคัญ 60
มาตรการและการด�ำเนินงานทส่ี �ำคญั 62
1) การพัฒนาศักยภาพส�ำหรับบคุ ลากรและเครือข่ายดา้ นการป้องกันควบคมุ โรค NCDs 4.0 62
2) โรงพยาบาลเคม็ นอ้ ย อร่อย (3) ดี 63
3) การด�ำเนินงาน NCD Clinic Plus ปี 2563 64
4) การด�ำเนินงานตามยทุ ธศาสตร์ เรื่อง การดแู ลโรคความดนั โลหติ สงู 66
5) ผลการด�ำเนินงานกจิ กรรมการประกวดคลิปวิดโี อ (Clip VDO) 68
โรคความดันโลหติ สูงภายใต้แนวคดิ “วดั กอ่ น รู้เสีย่ ง เลีย่ งโรคความดันโลหติ สงู ”
6) ชุมชนลดเสี่ยง ลดโรคไม่ตดิ ต่อเรอื้ รัง (CBI NCDs) 70
7) การพฒั นาระบบขอ้ มลู สารสนเทศโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง 71
8) หลกั สตู รการพัฒนาศกั ยภาพบคุ ลากรสารสนเทศ เสริมสรา้ งทักษะองคค์ วามรู้ 73
และการจัดการขอ้ มูลโรคไมต่ ิดต่อ
78
ส่วนที่ 80
ทิศทางการด�ำเนินงานโรคไม่ติดต่อ
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 82
82
ทิศทางและกลไกการบรหิ ารจดั การเชงิ ยทุ ธศาสตร์ กรมควบคุมโรค ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
จุดเน้นการด�ำเนนิ งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สุขภาพ การป้องกนั ควบคุมโรคไมต่ ดิ ต่อ
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ภาคผนวก ก
ปฏทิ ินรณรงคก์ ารปอ้ งกันควบคมุ โรคไม่ตดิ ตอ่ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
เบอรโ์ ทรศัพท์ภายในกองโรคไม่ตดิ ตอ่
ภาคผนวก ข 88
ข้อมลู สถานการณก์ ารเฝา้ ระวังการเสียชีวติ จากโรคไม่ติดต่อ
VI รายงานประจำำ��ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
สารบัญแผนภาพ 1แผนภาพที่ รอ้ ยละความสขุ ของ 17
บคุ ลากรกองโรคไมต่ ดิ ตอ่
และกองปอ้ งกนั
การบาดเจบ็
แผนภาพที่
2ร้อยละการตรวจตดิ ตาม 26
กลมุ่ สงสยั ปว่ ย
โรคเบาหวาน
3แผนภาพที่ รอ้ ยละการตรวจตดิ ตาม 27
กลมุ่ สงสยั ปว่ ย
โรคความดนั โลหติ สงู
แผนภาพที่
4ร้อยละการตรวจติดตาม 29
กลุ่มสงสัยป่วย
โรคเบาหวาน
5แผนภาพที่ ร้อยละการตรวจติดตาม 30
กลุ่มสงสัยปว่ ย
โรคความดนั โลหติ สงู
ร้อยละคะแนนเฉล่ยี แผนภาพที่ 65
ผลการประเมินกระบวนการ
6
พัฒนาคณุ ภาพ
ปีงบประมาณ 2563
จ�ำแนกรายองค์ประกอบ
แผนภาพท่ี รอ้ ยละคะแนนเฉลยี่
ผลการประเมนิ ผลลพั ธ์ 65
7 ตวั ชว้ี ดั บรกิ าร 12 ตวั ชวี้ ดั
ปีงบประมาณ 2563
รายงานประจำำ��ปี 2563 VII
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคมุ โรค
ตารางที่ 1 สารบญั ตาราง
ร้อยละของผูป้ ่วยเบาหวานรายใหม่ 28 ตารางท่ี 2
ปี 2563 เมื่อเทยี บกบั ปี 2562
รอ้ ยละของผปู้ ่วยความดนั โลหิตสูงรายใหม่
ตารางที่ 3
29 ปี 2563 เมือ่ เทียบกับปี 2562
ผลการประเมนิ ตวั ชวี้ ดั ค�ำรบั รอง
การปฏบิ ตั ริ าชการ กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ 30 ตารางที่ 4
ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ผลการด�ำเนินงานตามตัวชี้วัดยุทธศาสตร์
ตารางที่ 5 กองโรคไม่ติดต่อ ประจ�ำปีงบประมาณ
31 พ.ศ. 2563
แสดงความสามารถของการจัดบริการ 41 ตารางท่ี 6
ใน NCD Clinic
อัตราการเสยี ชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง
(I60-I69) ต่อประชากรแสนคนระหวา่ ง
ตารางท่ี 7 90 ปี 2558 – 2562 จ�ำแนกรายเขตสุขภาพ
อตั ราการเสียชีวิตจากโรคหวั ใจขาดเลอื ด 90 ตารางที่ 8
(I20-I25) ต่อประชากรแสนคนระหว่าง
ปี 2558 – 2562 จ�ำแนกรายเขตสุขภาพ อตั ราการเสยี ชีวติ จากโรคเบาหวาน
(E10-E14) ต่อประชากรแสนคนระหว่าง
ตารางท่ี 9 91 ปี 2558 – 2562 จ�ำแนกรายเขตสขุ ภาพ
อัตราการเสยี ชวี ติ จากโรคความดันโลหิตสูง
(I10-I15) ตอ่ ประชากรแสนคนระหว่าง
ปี 2558 – 2562 จ�ำแนกรายเขตสุขภาพ 91 ตารางที่ 10
อัตราการเสียชีวิตจากโรคทางเดินหายใจ
อดุ กั้นเรือ้ รัง (J40-J44) ต่อประชากรแสนคน
92 ระหวา่ งปี 2558 – 2562
จ�ำแนกรายเขตสขุ ภาพ
VIII รายงานประจำำ��ปี 2563
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคมุ โรค
1สว นที่
ขอ มลู หนว ยงาน
รายงานประจำ�ปี 2563 1
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคุมโรค
นโยบายของรฐั มนตรี
ว่าการกระทรวงสาธารณสุข
นายอนุทิน ชาญวรี กูล
รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงสาธารณสุข
1 การพฒั นางานสาธารณสุขตามแนวพระราชด�ำริ โครงการเฉลิมพระเกียรติ และโครงการท่เี กีย่ วเนื่องกับพระบรม
วงศานวุ งศท์ กุ พระองค์ เพอ่ื สบื สาน รกั ษา ตอ่ ยอด และพฒั นาการบรกิ ารดา้ นสาธารณสขุ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ ตอ่ ประชาชน
2 การดูแลให้ประชาชนมสี ุขภาพแขง็ แรง ทง้ั ทางกาย ทางใจ และมคี วามม่นั คงทางสุขภาพ ประชาชนมคี วามรอบรู้
ดา้ นสขุ ภาพ และจดั การภยั คกุ คามความมัน่ คงทางสขุ ภาพอย่างครบวงจรและบรู ณาการ
3 การดูแลให้ประชาชนได้รับบริการท่ีมีคุณภาพ ปลอดภัย ลดความเหลื่อมล้�ำความแออัด ระยะเวลารอคอย
และภาระคา่ ใช้จ่าย โดยเพม่ิ ขดี ความสามารถโรงพยาบาลทกุ ระดบั พฒั นาและยกระดบั ความรอู้ าสาสมคั รสาธารณสขุ
ประจ�ำหมู่บ้าน (อสม.) ให้เป็นหมอประจ�ำบ้าน ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทางการแพทย์ เพ่ือเพ่ิม
ประสทิ ธิภาพการบริการ
4 ผลักดันพฒั นาเทคโนโลยแี ละนวัตกรรมทางการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ สง่ เสรมิ นวัตกรรมและศนู ย์ความเป็นเลศิ
ทางการแพทย์ ท้ังระบบบรกิ าร การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ การท่องเทยี่ วเชงิ สุขภาพ การศึกษาวิจัย การผลติ และพฒั นา
5 การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การ ทกุ หนว่ ยงานยดึ หลกั ธรรมาภบิ าล ความโปรง่ ใสในการปฏบิ ตั งิ าน ผบู้ รหิ าร
หนว่ ยงานทกุ ระดบั ตอ้ งใหค้ วามส�ำคญั ในการสรา้ งขวญั ก�ำลงั ใจบคุ ลากร มคี วามสขุ ในการท�ำงานและกา้ วหนา้ ในอาชพี
วันที่ 7 สิงหาคม 2562
การประชุมผูบ้ ริหารระดับสงู กระทรวงสาธารณสขุ
ณ หอ้ งประชุมชยั นาทนเรนทร ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสุข
2 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคุมโรค
นโยบายการบรหิ ารงาน
กระทรวงสาธารณสุข
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
“รกั สามคั คี มวี นิ ยั ใฝ่ใจสาธารณสุข” นายแพทย์เกยี รตภิ ูมิ วงศร์ จติ
ปลัดกระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุขต้องเป็นบ้านที่อบอุ่น เป็นครอบครัวท่ีบุคลากรมีความรัก มีความสามัคคี มีวินัย ร่วมพลังและ
สร้างสรรค์การท�ำงานสาธารณสุข เพ่ือประโยชน์สูงสุดต่อประชาชนและประเทศ ให้ความส�ำคัญยิ่งต่อโครงการพระราชด�ำริ
โครงการเฉลมิ พระเกยี รตขิ องพระบรมวงศานวุ งศ์ ส�ำหรบั แนวนโยบายในการบรหิ ารกระทรวงสาธารณสขุ ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
มีนโยบายส�ำคัญทม่ี ุ่งเนน้ 5 ประเดน็ ไดแ้ ก่
1 พัฒนาระบบสุขภาพ ยกระดับระบบสุขภาพปฐมภูมิและ อสม. ให้คนไทยทุกครอบครัวมีหมอประจ�ำตัว 3 คน
(หมอประจ�ำบ้าน หมออนามัย และหมอครอบครัว) ตลอดจนพัฒนาระบบบริการทุติยภูมิให้เป็นจุดเช่ือมต่อ
ทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ มงุ่ ดแู ลสขุ ภาพแบบองคร์ วม ทงั้ กาย จติ สงั คม พฒั นาระบบการดแู ลสขุ ภาพจติ เชงิ รกุ ควบคไู่ ปกบั
สุขภาพกาย ท้ังในหนว่ ยบริการและในชมุ ชน พัฒนาระบบการดูแลสุขภาพในทุกกลุ่มวยั โดยเฉพาะกลมุ่ เด็กปฐมวยั
และผู้สงู อายุ
2 พัฒนาระบบบริการก้าวหน้า ประชาชนเข้าถึงบริการสุขภาพ ลดความแออัด ลดรอคอย ด้วยการแพทย์วิถีใหม่
(New Normal Medical Care) สรา้ งนวตั กรรมในการบรหิ ารจัดการระบบบรกิ ารให้สอดคลอ้ งกับบรบิ ทของพน้ื ท่ี
(Innovative Healthcare Management) สนับสนุนนโยบาย 30 บาท รักษาทุกท่ี โดยเร่ิมให้เห็นเป็นรูปธรรม
ในเขตสุขภาพน�ำร่องกอ่ นขยายผล
3 เรง่ สรา้ งเศรษฐกจิ สขุ ภาพ เพมิ่ มลู คา่ ทางเศรษฐกจิ ในผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ ารสขุ ภาพ เพมิ่ ขดี ความสามารถ ในการแขง่ ขนั
สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ประชาชนและประเทศ มงุ่ สศู่ นู ยก์ ลางบรกิ ารสขุ ภาพ (Service Hub) ผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพ (Product Hub)
และวทิ ยาการแพทย์ (Academic Hub) สนบั สนนุ สง่ เสรมิ สมนุ ไพร กญั ชา กญั ชง เพอ่ื สขุ ภาพ ใหป้ ระชาชนสามารถเขา้ ถงึ
และได้ใช้เพ่ือสุขภาพอย่างครอบคลุม ปลอดภัย เกิดการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ตลอดจนพัฒนาศูนย์นวัตกรรม
ด้านสมุนไพรการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือก
รายงานประจ�ำ ปี 2563 3
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค
4 เสริมสร้างสุขภาพดีวิถีใหม่ สร้างเสริมให้ประชาชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพวิถีปกติใหม่ New Normal
โดยเฉพาะอาหาร ออกก�ำลังกายเพือ่ การมสี ขุ ภาพดี บุคลากรสาธารณสุขต้องเปน็ ตัวอยา่ งในการดแู ลสขุ ภาพตนเอง
พรอ้ มทง้ั เพมิ่ ศกั ยภาพความมนั่ คงทางสขุ ภาพในการจดั การกบั โรคอบุ ตั ใิ หม่ COVID-19 เปน็ องคก์ รหลกั ในการบรู ณาการ
สรา้ งระบบสาธารณสขุ ทเ่ี หมาะสมส�ำหรบั ประเทศไทย สามารถควบคมุ สถานการณก์ ารระบาดไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
และมีความพรอ้ มด้านการกั ษาพยาบาล
5 บริหารด้วยหลักธรรมาภิบาล สุจริต โปร่งใส และประโยชน์ของประชาชน ในการบริหารและการด�ำเนินงาน
สร้างความเชื่อม่ันให้กับประชาชน ให้เป็น “กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสีขาว” ผู้บริหารทุกคนต้องดูแล
ขวัญก�ำลังใจและความปลอดภัยของบุคลากร สร้างผู้น�ำรุ่นใหม่ สร้างองค์กรแห่งความสุข พัฒนาคนให้เก่ง ดี
และมคี วามสขุ งานได้ผล คนเป็นสขุ เพอ่ื ดูแลสุขภาพประชาชนได้อย่างย่งั ยืน
นโยบายของผมจะไม่สามารถสำ� เร็จลุล่วงได้
ถา้ ปราศจากความร่วมมอื ร่วมใจจากทา่ นทัง้ หลาย
ใคร่ขอความร่วมมอื ร่วมใจจากทา่ นทัง้ หลาย
ในการขับเคล่อื นนโยบายนี้ ดว้ ยพลังแหง่ ความรัก
ความสามคั คี เพื่อกระทรวงสาธารณสุข
อนั เปน็ ทรี่ กั ของพวกเรา
วนั ท่ี 6 ตุลาคม 2563
ณ ห้องประชุมชยั นาทนเรนทร ส�ำนักงานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ
4 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคุมโรค
นโยบายการดำ� เนนิ งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรค
และภยั สขุ ภาพของกรมควบคมุ โรค
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ในการขับเคล่ือนการด�ำเนินงานป้องกันควบคุมโรคและ
ภัยสุขภาพ กรมควบคุมโรค ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
อธบิ ดกี รมควบคมุ โรค ไดม้ หี ลกั ในการท�ำงาน โดยขอใหท้ า่ นรองอธบิ ดี
ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ ผ้อู �ำนวยการ และบุคลากรกรมควบคมุ โรค ยดึ มน่ั ดว้ ย
หลักการ 5T ประกอบด้วย สร้างความน่าเช่ือถือและความเช่ือมั่น
ในสงั คม (Trust) ดว้ ยการท�ำงานเปน็ ทมี แบบมอื อาชพี พรอ้ มสง่ เสริม
ผู้มีความสามารถ (Teamworks & Talent) โดยใช้เทคโนโลยีและ
นวตั กรรม (Technologies) และท�ำงานแบบมเี ป้าหมาย (Targets) นายแพทย์โอภาส การยก์ วนิ พงศ์
ทั้งนี้ ได้ก�ำหนดจุดมุ่งเน้นท่ีส�ำคัญในการด�ำเนินการให้เกิดประโยชน์
สงู สดุ ต่อประชาชน ดงั น้ี อธิบดกี รมควบคุมโรค
ใหค้ วามส�ำคญั สงู สดุ ตอ่ การพฒั นางานสาธารณสขุ ตามแนวพระราชด�ำริ โครงการเฉลมิ พระเกยี รติ รวมทงั้ โครงการ
1 ทเ่ี กยี่ วกบั พระบรมวงศานวุ งศ์ ตลอดจนโครงการถวายเปน็ พระราชกศุ ล เพอ่ื เทดิ พระเกยี รตพิ ระบรมวงศานวุ งศท์ กุ พระองค์
ใหค้ วามส�ำคัญกบั การด�ำเนินงานตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสขุ 9 ประเดน็ ส�ำคญั เพ่ือน�ำไปส่กู ารปฏิบตั ิ
2 ให้เกิดผลเป็นรูปธรรม โดยมุ่งเน้นในประเด็นการเพิ่มศักยภาพความม่ันคงทางสุขภาพในการจัดการกับโรคติดเช้ือ
3 ไวรสั โคโรนา 2019 (โรคโควดิ 19) และใช้เป็นโอกาสในการจดั การกบั โรคอบุ ตั ิใหม่ อุบัตซิ ้ำ� ทอี่ าจเกดิ ขนึ้ ในอนาคต
การเตรยี มความพรอ้ มรบั มอื ตอ่ การแพรร่ ะบาดของโรคโควดิ 19 ระลอกใหม่ เปา้ หมายทสี่ �ำคญั คอื สรา้ งความสมดลุ
ระหวา่ งมติ ดิ า้ นสาธารณสขุ กบั มติ ดิ า้ นเศรษฐกจิ สงั คม การเมอื ง จติ วทิ ยา รวมถงึ ลดความตนื่ ตระหนก และคนื วถิ ชี วี ติ
ทีเ่ ปน็ ปกตใิ หแ้ กป่ ระชาชนโดยเรว็ ที่สดุ โดยมสี าระส�ำคญั ดังน้ี
3.1 ใชก้ ลไกของศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารภาวะฉกุ เฉนิ ทางสาธารณสขุ กรมควบคมุ โรค (EOC กรมควบคมุ โรค) เปน็ จดุ ประสาน
การท�ำงานทเี่ ชอื่ มโยงและสอดคลอ้ งกบั ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ าร ศนู ยบ์ รหิ ารสถานการณโ์ ควดิ - 19 (ศปก.ศบค) และศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ าร
ฉุกเฉินด้านการแพทย์และสาธารณสุข กรณีโรคติดเชื้อโควิด - 19 (ศปก.สธ.) พร้อมน�ำสู่การปฏิบัติในระดับพ้ืนท่ี
อย่างเป็นรูปธรรม โดยมีส�ำนักงานป้องกันควบคุมโรคด�ำเนินการร่วมกับผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข
ในการบรหิ ารจัดการโรงพยาบาลใหม้ ศี กั ยภาพเตรยี มความพร้อมรับมอื การระบาดระลอกใหม่
3.2 เตรยี มความพรอ้ มกลไกการขบั เคลอ่ื นการด�ำเนนิ งานทสี่ �ำคญั ไดแ้ ก่ การพฒั นาและปรบั ปรงุ กฎหมายโรคตดิ ตอ่
การจดั ท�ำและซ้อมแผนเตรยี มความพรอ้ มรับมอื
3.3 เสรมิ สร้างความเขม้ แขง็ ของก�ำลังคนในการบริหารจดั การโรคโควดิ 19 ได้แก่ การพฒั นาหนว่ ยปฏิบัตกิ าร
ควบคุมโรคติดต่อ (CDCU) ทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนท่ีเร็ว (SRRT) ทีมตระหนักรู้สถานการณ์ (SAT) รวมถึง
การพัฒนาอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ให้มีศักยภาพสามารถด�ำเนินการเฝ้าระวังและป้องกันควบคุมโรค
ไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ
3.4 พัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ สนับสนุนการท�ำงานควบคุมกับการพัฒนาศักยภาพบุคลากร
เชน่ การพฒั นานกั ระบาดวทิ ยาภาคสนาม (FETP) การใชเ้ ทคโนโลยตี ดิ ตามผสู้ มั ผสั (Contact Tracing) การหาทางเลอื ก
กักตัว (Quarantine) ในจ�ำนวนวันท่ีเหมาะสม รวมถึงการใช้ประโยชน์จากหลักพันธุศาสตร์ (Genetic)
4 เพ่ือเพิ่มประสิทธภิ าพการท�ำงานปอ้ งกันควบคุมโรคโควิด 19
เร่งรัดการท�ำงานตามข้อก�ำหนดหรือพันธะสัญญาระหว่างประเทศ ด้วยแผนงานลดโรคและภัยสุขภาพที่ส�ำคัญ
ไดแ้ ก่ การยตุ ปิ ญั หาวณั โรค การปอ้ งกนั การบาดเจบ็ จากการจราจรทางถนน การตอ่ สกู้ บั โรคไมต่ ดิ ตอ่ และขบั เคลอ่ื น
งานโรคจากการประกอบอาชพี และส่งิ แวดลอ้ ม
วันท่ี 28 ตุลาคม 2563
กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
รายงานประจ�ำ ปี 2563 5
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค
6 รายงานประจ�ำำ �ปี 2563 ความเชอ่� มโยงยุทธศาสตรการดำเนนิ งานโรคไมตดิ ตอ กบั ยทุ ธศาสตรป ระเทศ ปงบประมาณ พ.ศ. 2563
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคมุ โรค ยุทธศาสตรชาติ ยุทธศาสตรด านสาธารณสุขและยทุ ธศาสตรการปอ งกันควบคุมโรคและภัยสขุ ภาพ ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561 - 2580)
ว�สยั ทัศนช าติ มนั่ คง มัง่ คั่ง ยง่ั ยืน
ยทุ ธศาสตรช าติ ย.3 เสร�มสราง ย.5 คณุ ภาพช�วต� ย.2 ความสามารถในการแขง ขัน ย.6 ปรบั สมดุล ย.4 เสมอภาคและ
20 ป ศักยภาพคน ท่เี ปนมิตรกบั ภาครัฐ เทาเทยี มกัน
สงิ่ แวดลอ ม
ยทุ ธศาสตร
แผนฯ 12 ย.1 พัฒนาศกั ยภาพ ย.4 เปนมติ รกับ ย.9 พัฒนาภาคเมือง ย.7 โครงสรา งพ้ืนฐานและ ย.8 พัฒนา ย.6 การบร�หาร ย.2 ลดความเหล่อื มล�ำ
ทนุ มนุษย สิ่งแวดลอ ม และพื้นท่เี ศรษฐกิจ ระบบโลจส� ตกิ ส วท� ยาศาสตร จดั การในภาครัฐ ในสังคม
ยุทธศาสตรการพฒั นาความเปน เลศิ ใน 4 ดา น (4 excellence strategies)
ยทุ ธศาสตร 1 ดา นการสง เสร�มสขุ ภาพ 2 ดา นการจดั ระบบ 3 ดานการพัฒนาคน 4 ดานระบบบร�หารจดั การ
สธ. 20 ป และปอ งกนั โรค บร�การสุขภาพ (People Excellence) ท่ีมีคณุ ธรรม (Governance
(PP&P Excellence) (Service Excellence)
Excellence)
ยุทธศาสตร 3 การยกระดับโครงสรา งพนื้ ฐานของระบบปองกนั ควบคุมโรคและภยั สุขภาพ
กรมควบคุมโรค 20 ป
2 การเสร�มสรางความเขม แขง็ ของระบบจดั การ 4 การปรับระบบบรห� ารจดั การ
ภาวะฉกุ เฉินดา นสาธารณสขุ ประชาชนไดร ับ และพัฒนาความรวมมือ
การปองกันควบคุมโรค
1 การพฒั นานโยบาย มาตรการและบรก� าร และภยั สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล 5 การพัฒนากำลังคนดานการปองกนั ควบคมุ โรค
ดานการปอ งกันควบคุมโรคและภัยสขุ ภาพ และภัยสขุ ภาพ
ภายในป 2580
ยุทธศาสตรกองโรคไมตดิ ตอ
การสรา งความรวมมือและสนบั สนนุ ภาคเี ครอ� ขาย การพัฒนาการสื่อสารความเสีย่ งและประชาสมั พันธ
ในประเทศและนานาชาติ ในการดำเนินงานเฝา ระวงั ปอ งกัน เพอ่ื การเฝา ระวังปอ งกันควบคุมโรคไมต ิดตอ
และควบคมุ โรคไมต ดิ ตอ การเตร�ยมความพรอมและการจัดการ ในการปองกนั
การพฒั นานวัตกรรม มาตรการ มาตรฐานและวช� าการ ควบคมุ โรคไมต ดิ ตอตามมาตรฐานสากล
การเฝาระวัง ปองกัน ควบคมุ โรคไมตดิ ตอ
การพัฒนาบทบาทการนำดา นนโยบายและยทุ ธศาสตร การบรห� ารจัดการองคการแนวใหม
การปองกนั ควบคมุ โรคไมตดิ ตอ
รายงานประจำ�ำ �ปี 2563 7
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคมุ โรค
8 รายงานประจ�ำำ �ปี 2563 ยทุ ธศาสตรแผนการปองกนั และควบคมุ โรคไมต ิดตอ 5 ป (พ.ศ. 2560 - 2564)
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคมุ โรค พฒั นานโยบาย
สาธารณะ
และกฎหมาย เรงขบั เคลื่อน พฒั นาศักยภาพ พัฒนาระบบเฝาระวัง ปฏริ ูปการจัดบร�การ พฒั นาระบบสนบั สนนุ
ทางสังคม ชมุ ชน/ทอ งถิ่น และการจัดการขอ มลู เพอ่ื ลดเสี่ยงและ เพอ่ื ขบั เคลอ่ื น
ท่สี นับสนนุ การปอ งกัน สื่อสารความเสยี่ ง และปฏริ ปู จัดบร�การ การดำเนนิ งาน
ควบคุมโรคไมตดิ ตอ และประชาสัมพันธ เพ่อื ลดเสี่ยงลดโรค ควบคมุ โรคใหสอดคลอง อยา งบูรณาการ
อยา งตอเนอื่ ง กับสถานการณโรค
และบร�บทพืน้ ที่
เปา ประสงคยุทธศาสตร เปาประสงคยทุ ธศาสตร เปาประสงคยทุ ธศาสตร เปาประสงคย ุทธศาสตร เปาประสงคย ทุ ธศาสตร เปา ประสงคย ทุ ธศาสตร
ประชาชนมพี ฤติกรรมเส่ยี ง ประชาชนมีความรอบรู ชุมชนสามารถบรหิ าร เพ่อื ใหหนวยงานทเ่ี ก่ยี วของ ประชาชนกลมุ เสยี่ ง เพ่อื ใหเ กิดการขับเคลอ่ื น
ตอการเกิดโรคไมต ิดตอ ดา นสุขภาพ จดั การสงเสรมิ สขุ ภาพ สามารถชีเ้ ปาประชาชน และผปู ว ยโรคไมต ดิ ตอ การดำเนนิ งาน และการ
ลดลง เน่ืองจากมนี โยบาย ปองกนั และควบคมุ กลมุ เสี่ยง กลุมปว ย ลดภาวะเส่ยี ง และควบคุม สนบั สนนุ การดำเนินงาน
และกฎหมายพรอมการ โรคไมต ดิ ตอ อยา งมสี ว นรว ม พ้ืนท่เี สย่ี ง สภาพแวดลอม ภาวะเจบ็ ปว ยไดดี ชะลอ ปอ งกันและควบคุม
บงั คับใชท ่ีเอ้ือตอการลด ทเ่ี ปน ปจจยั เส่ยี งไดอยาง การเกิดภาวะแทรกซอน โรคไมตดิ ตอ เรอื้ รัง
ความเส่ยี งในการเกิด ถกู ตอ ง แมนยำ ทนั เวลา ไดอ ยางท่ัวถงึ อยา งมีประสิทธิภาพ
โรคไมต ิดตอ ทันเหตกุ ารณ
ทศิ ทางการเฝา ระวงั ปอ งกัน ควบคมุ โรคไมตดิ ตอ กองโรคไมตดิ ตอ
ประจำปง บประมาณ พ.ศ. 2563
ตายกอ นวยั อนั ควรจาก NCDs
เปาหมาย ลดลง 25%
ภายในป 2568
รายงานประจำ�ำ �ปี 2563 9 แผนงานควบคมุ โรคไมต ิดตอ
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคมุ โรค ตวั ชี้วดั
1. รอ ยละการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดนั โลหิตสงู ในประชาชนอายุ 35 ปข ึ้นไป (เบาหวาน ≥ รอ ยละ 90 ความดันโลหติ สูง ≥ รอยละ 90)
2. รอยละผูปวยเบาหวานรายใหมจ ากกลมุ เสี่ยงเบาหวาน < รอ ยละ 1.95
3. รอ ยละผูปวยโรคเบาหวานและโรคความดนั โลหติ สงู ท่ีควบคมุ ไดด ี (เบาหวาน ≥ รอ ยละ 40 ความดนั โลหิตสูง ≥ รอยละ 50)
4. รอ ยละของผปู วยเบาหวานและความดนั โลหติ สูงท่ีข้นึ ทะเบียนไดรบั การประเมนิ โอกาสเส่ยี งตอโรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ≥ รอ ยละ 87.5
5. รอยละการตรวจตดิ ตามกลมุ สงสยั ปวยโรคเบาหวานและ/หรอื ความดนั โลหติ สงู เบาหวาน ≥ รอยละ 30 ความดันโลหติ สูง ≥ รอยละ 52
มาตรการ: 2P2S
1. การขับเคลื่อนนโยบายและสรา งพนั ธมติ ร 2. (สPง rเoสmริมoสtขุ ioภnาพaแnลdะลRดisคkวRาeมdเสu่ียcงtion) 3. เ(สSรtrิมeสnมgรtรhถeนnะHขอeงaรltะhบบSบysรtกิ eาmรส)ุขภาพ 4. (กSาuรrเฝveารilะlaวnงั แceละaตnิดdตาMม&ปEร)ะเมินผล
ความรว มมือ (Policy & Advocacy) • พฒั นาเครอ่ื งมอื องคค วามรตู ามประเดน็ • NCD Clinic Plus • กำกบั ติดตามประเมนิ ผลการดำเนนิ งาน
• ขับเคล่อื นแผนการปองกนั และ โรค และปจจัยเสย่ี ง • พัฒนาศกั ยภาพทีมสหวชิ าชีพ ในระดับประเทศและสคร.
ควบคุมโรคไมติดตอ 5 ป (2560-2564) • รณรงค สื่อสารความเสีย่ ง • พัฒนาเครอื่ งมอื /รปู แบบ/นวตั กรรม • พัฒนาเคร่อื งมือ/แนวทาง/รูปแบบ/กลไก
• ขบั เคล่ือนนโยบายแผนยุทธศาสตร • ขบั เคลอ่ื นความรว มมอื ระหวา งหนว ยงาน ดานโรคไมติดตอในหนว ยงานตาง ๆ การเฝาระวงั ติดตามและประเมินผล
ลดการบริโภคเกลือและโซเดยี ม ภาคเี ครือขายทีเ่ กยี่ วขอ ง • สนบั สนนุ งบประมาณใหกับเครือขาย • พัฒนา Dashboard สถานการณ
ในประเทศไทย พ.ศ. 2559–2568 • การดำเนินงานชุมชนลดเส่ียง ลดโรคไมต ดิ ตอ โรคไมตดิ ตอ
• ขบั เคลื่อนการสรา งสนิ คาและบริการ • จัดเวทแี ลกเปลยี่ นเรยี นรแู ละถอดบทเรยี น • พฒั นาศกั ยภาพบุคลากรดา นการติดตาม
ทเี่ ปน มติ รตอส่งิ แวดลอ ม และประเมินผล
ขอ้ มลู องคก์ ร
วสิ ัยทศั น์
ประชาชนไดร้ บั การป้องกัน
ควบคุมโรคไม่ติดต่อระดับมาตรฐานสากล
ภายในปี 2580
อ�ำนาจหนา้ ท่ีตามกฎหมาย
1 ศกึ ษา วเิ คราะห์ วจิ ยั และพฒั นาองคค์ วามรู้ และเทคโนโลยดี า้ นการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ทม่ี ี
สาเหตหุ รอื ปจั จยั ก�ำหนดทเ่ี กยี่ วเนอื่ งกบั การบาดเจบ็ พฤตกิ รรมและสงั คม พนั ธกุ รรม และระบบบรกิ ารทไี่ มเ่ หมาะสม
2 ก�ำหนดและพฒั นามาตรฐาน เกยี่ วกบั หลกั เกณฑแ์ ละรปู แบบการด�ำเนนิ งาน ในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั และควบคมุ
โรคไมต่ ดิ ตอ่ ทม่ี สี าเหตหุ รอื ปจั จยั ก�ำหนดทเี่ กย่ี วเนอื่ งกบั การบาดเจบ็ พฤตกิ รรมและสงั คม พนั ธกุ รรม และระบบบรกิ าร
ทไี่ ม่เหมาะสม
3 ถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ และเทคโนโลยดี า้ นการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ทมี่ สี าเหตหุ รอื ปจั จยั ก�ำหนด
ท่ีเก่ยี วเนอื่ งกับการบาดเจ็บ พฤติกรรมและสงั คม พนั ธุกรรม และระบบบริการทไี่ ม่เหมาะสม
4 ประสานและสนบั สนนุ การพัฒนาระบบ กลไก และเครือข่ายการเฝา้ ระวัง ป้องกนั และควบคมุ
โรคไม่ตดิ ตอ่ ทมี่ สี าเหตุหรอื ปจั จยั ก�ำหนดทเี่ กย่ี วเนื่องกบั การบาดเจ็บ พฤติกรรมและสังคม
พันธกุ รรม และระบบบริการทีไ่ มเ่ หมาะสม
5 เปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู และประสานงานการเฝา้ ระวัง ปอ้ งกนั และควบคุม
โรคไม่ติดตอ่ ท่มี สี าเหตหุ รือปจั จยั ก�ำหนดที่เกย่ี วเนื่องกับการบาดเจ็บ
6 พฤตกิ รรมและสังคม พันธกุ รรม และระบบบริการท่ไี มเ่ หมาะสม
ปฏบิ ตั งิ านร่วมกับหรอื สนบั สนุนการปฏบิ ตั งิ านของหน่วยงานอื่น
ทเี่ ก่ยี วข้อง หรือทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย
ทม่ี าของขอ้ มลู : ราชกจิ จานเุ บกษา เลม่ ที่ 136 ตอนที่ 78 ก วนั ท่ี 20 มถิ นุ ายน 2562 กฎกระทรวงแบง่ สว่ นราชการกรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ
พ.ศ. 2562 อาศยั อ�ำนาจตามความในมาตรา 8 ฉ แหง่ พระราชบญั ญตั ริ ะเบยี บบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ พ.ศ. 2534 ซง่ึ แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ิ
ระเบียบบริหารราชการแผน่ ดิน (ฉบบั ท่ี 4) พ.ศ. 2543 ใหย้ กเลิก กฎกระทรวงแบ่งสว่ นราชการกรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ พ.ศ. 2552
10 รายงานประจำ�ำ �ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ต่อ กรมควบคุมโรค
พันธกิจ
1 สรา้ งและพฒั นาองคค์ วามรู้ เทคโนโลยี วจิ ยั นวตั กรรมในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ตลอดจนจดั ท�ำ
ฐานขอ้ มลู การเฝา้ ระวงั พฤตกิ รรมเสย่ี งโรคไมต่ ดิ ตอ่ ทไี่ ดม้ าตรฐานสากล
2 สง่ เสรมิ สนบั สนนุ ถา่ ยทอด และแลกเปลยี่ นองคค์ วามรู้ เทคโนโลยี วจิ ยั นวตั กรรม ในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ
โรคไม่ตดิ ต่อและพัฒนาศกั ยภาพใหก้ ับภาคเี ครอื ข่ายและประชาชนกลุม่ เปา้ หมาย
3 ผลกั ดนั ใหเ้ กดิ นโยบายสาธารณะ กฎหมาย กฎระเบยี บและมาตรการดา้ นการเฝา้ ระวงั โรคไมต่ ดิ ตอ่
4 ตดิ ตามและประเมนิ ผลการด�ำเนนิ งานเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่
ค่านิยม “MOPH 4.0”
Mastery เป็นนายตนเอง
ด�ำรงตนตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
ตรงตอ่ เวลา ไมใ่ ชเ้ วลาราชการเพ่ือประโยชน์สว่ นตวั
ยึดประโยชน์สว่ นรวมปฏเิ สธผลประโยชน์ทับซ้อน
รว่ มเป็นหูเป็นตาและไมอ่ ดทนตอ่ การทุจริตทกุ รปู แบบ
เป็นแบบอย่างท่ีดดี ้านสขุ ภาพ
Originality เร่งสร้างส่ิงใหม่
ใส่ใจเรียนรพู้ ฒั นาตนเองใหท้ ันโลกกับการเปลย่ี นแปลง
พัฒนางานให้มปี ระสทิ ธิภาพ
People Centered ใส่ใจประชาชน
บรกิ ารอยา่ งเทา่ เทียม สะดวกสบาย มนี �้ำใจเออื้ เฟื้อ และเปน็ ทไี่ วว้ างใจ
ใชท้ รพั ยากรของรฐั อยา่ งประหยดั ร้คู ณุ ค่า
เปน็ ตัวอยา่ งทดี่ ใี นการประหยัดพลังงานและรักษาสง่ิ แวดล้อม
Humility ถอ่ มตน ออ่ นน้อม
เปดิ ใจรับฟงั ความเห็นต่างอยา่ งเคารพและให้เกยี รติ
ธ�ำรงสัมพันธภาพฉนั ทพ์ ี่น้องชาวสาธารณสุข
รายงานประจำำ��ปี 2563 11
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคมุ โรค
12 รายงานประจ�ำำ �ปี 2563 คณะผบู ร�หารกองโรคไมตดิ ตอ
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคุมโรค นางศศธิ ร ต้งั สวัสด์ิ
ผอู ำนวยการกองโรคไมต ดิ ตอ
นางจุรพี ร คงประเสรฐิ นายชฤู ทธ์ิ เตง็ ไตรสรณ นางสาวศริ วิ รรณ พิทยรังสฤษฏ
รองผอู ำนวยการกองโรคไมต ิดตอ รองผูอำนวยการกองโรคไมตดิ ตอ รองผูอำนวยการกองโรคไมต ิดตอ
กลุมบรหิ ารทวั่ ไป นโยกบลามุ ยพสาฒั ธนาารณะ กลมุ พัฒนา กลุมพฒั นาองคกร กรละุมบเาทดควโนิทโยลายี กลุมยทุ ธศาสตร กลุม พในฒั ปนราะคเทวศาแมลรวะมมอื
และสอื่ สารความเสย่ี ง คณุ ภาพบริการ และมาตรการชมุ ชน แผน และประเมินผล ระหวางประเทศ
นางสาวศศภัสส โกมล นางสาวกมลทิพย วิจติ รสนุ ทรกุล นางสาวณฐั ธิวรรณ พนั ธม งุ นางนิตยา พนั ธเุ วทย นายอรรถเกียรติ กาญจนพิบลู วงศ นางศรเี พญ็ สวัสดิมงคล นางสาวศิรวิ รรณ พทิ ยรงั สฤษฏ
หวั หนากลุม หวั หนากลมุ หวั หนา กลุม หัวหนา กลุม หวั หนากลุม หัวหนากลุม หวั หนากลุม
โครงสรา งและกรอบอัตรากำลัง
นางศศธิ ร ตงั้ สวสั ดิ์
ผอู ำนวยการกองโรคไมตดิ ตอ
นางจรุ ีพร คงประเสริฐ นายชฤู ทธ์ิ เต็งไตรสรณ นางสาวศิรวิ รรณ พทิ ยรงั สฤษฏ
รองผูอ ำนวยการ รองผูอำนวยการ รองผูอ ำนวยการ
กลมุ บรหิ ารทวั่ ไป นโยกบลาุมยพสาฒั ธนาารณะ คณุ กลภมุาพพัฒบรนกิ าาร กลุมพัฒนาองคก ร กลมุ เทคโนโลยี แผกนลมุแลยทุะปธรศะาเสมตนิ รผ ล ความรกวลมมุ มพอื ฒั ในนปาระเทศ
และสอื่ สารความเสย่ี ง ระบาดวทิ ยา และระหวา งประเทศ
และมาตรการชุมชน
ขาราชการ 6 คน ขาราชการ 3 คน ขาราชการ 12 คน ขา ราชการ 2 คน ขา ราชการ 7 คน ขาราชการ 5 คน ขาราชการ 2 คน
พนักงานราชการ 5 คน พนักงานราชการ 3 คน พนกั งานราชการ 1 คน พนักงานราชการ 3 คน พนักงานราชการ 4 คน พนักงานราชการ 3 คน พนักงานราชการ 1 คน
พนักงานกระทรวง 6 คน ลูกจางโครงการ 2 คน พนกั งานกระทรวง 1 คน ลกู จา งโครงการ 5 คน
ลกู จางโครงการ 2 คน
รายงานประจำ�ำ�ปี 2563 13 บริหารจดั การภาพรวม พฒั นาองคค วามรู และเทคโนโลยี พัฒนาวชิ าการและสนับสนุน พัฒนาคุณภาพการบริหาร พัฒนาองคค วามรู เทคโนโลยี จดั ทำแผนยุทธศาสตร พัฒนาระบบและ กลไกประสาน
ใหสามารถขบั เคลอ่ื น ดานนโยบายสุขภาพและการสอ่ื สาร มาตรฐาน หลกั สตู ร รปู แบบ จัดการภาครัฐ (PMQA) ดานการเฝา ระวงั พฒั นาและจดั การ NCD ในระดบั ตางๆ/ เพ่อื สง เสรมิ ความรว มมอื กับภาคี
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ กรมควบคมุ โรค แนวทางคูมือ เทคโนโลยี ใหไดมาตรฐานสากล และพัฒนา
การดำเนนิ งาน ความเสีย่ งขับเคลื่อนแผนดา น นวตั กรรมดา นระบบบริการ ดแู ล บุคลากรใหเ ปน คนเกง คนดี ระบบขอมูลเฝา ระวัง แผนการใชจ า ย เครือขา ยทงั้ ในประเทศและ
กองโรคไมตดิ ตอ นโยบายสุขภาพ พัฒนากลไก จัดการโรคไมต ิดตอ และถายทอด และระบาดวทิ ยา โรคไมต ิดตอ งบประมาณและ ตา งประเทศ ทั้งใน ดานนโยบาย
การสอื่ สารสงั คม ชอ งทาง วธิ ีการ แกหนวยงานสาธารณสขุ และมคี วามสุข ตลอดจนวเิ คราะห สงั เคราะห การติดตาม ประเมินผล ขอตกลงความรวมมอื วชิ าการ
พัฒนาศกั ยภาพภาคเี ครอื ขา ย กองโรคไมต ดิ ตอ และพัฒนาศกั ยภาพชมุ ชนทองถิน่ กองโรคไมติดตอ
การสือ่ สารความรู และบุคลากรสาธารณสขุ เทคโนโลยแี ละการติดตาม
เพอ่ื สรางความรอบรูดานสุขภาพ และเครือขาย ประเมนิ ผล ปฏบิ ตั ิหนาที่ เลขานกุ าร
นำไปสูการจดั การตนเอง และรับผดิ ชอบขับเคลือ่ น
พฤติกรรมดา นสขุ ภาพ แผนยทุ ธศาสตร
ทเี่ หมาะสมของประชาชน
ความรว มมือระหวางรัฐบาลไทย
กับองคการอนามยั โลก
ดา นโรคไมตดิ ตอ
(Country Cooperative
Strategy : CCS-NCD
การปรับโครงสรา้ งองคก์ ร
“กองโรคไมต่ ดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค”
กฎกระทรวงแบง่ สว่ นราชการกรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ พ.ศ. 2562 ไดป้ ระกาศในราชกจิ จานเุ บกษา เมอื่ วนั ที่
20 มถิ นุ ายน 2562 กองโรคไม่ติดต่อมีบทบาทหนา้ ที่เกี่ยวขอ้ งกับการเฝ้าระวัง ป้องกนั ควบคุมทัง้ โรคไมต่ ิดตอ่ และการบาดเจ็บ
ซง่ึ กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดป้ รบั โครงสรา้ งกลมุ่ งานเพอ่ื รองรบั การด�ำเนนิ งานใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพมากยง่ิ ขนึ้ โดยยดึ ยทุ ธศาสตรก์ ารปอ้ งกนั
และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ เปน็ หลกั และไดป้ รบั บทบาทกลมุ่ งานวชิ าการทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั ขอ้ มลู และโรคไมต่ ดิ ตอ่ ส�ำหรบั กลมุ่ วชิ าการ
ทีเ่ กย่ี วขอ้ งกับการปอ้ งกันการบาดเจ็บและกลุ่มขับเคลอ่ื นการด�ำเนินงานขององคก์ ร ยังคงเดมิ รวมเป็น 9 กล่มุ งาน ตามค�ำส่ัง
กองโรคไมต่ ิดตอ่ ท่ี 29/2562 ลงวันท่ี 19 กรกฎาคม 2562
ต่อมาในช่วงกลางปงี บประมาณ พ.ศ. 2562 อธิบดกี รมควบคมุ โรค (นายแพทยส์ วุ รรณชยั วัฒนายิ่งเจริญชยั ) มีนโยบาย
ใหแ้ ยกกองปอ้ งกนั การบาดเจ็บ ออกจากกองโรคไม่ตดิ ตอ่ เพราะจากปัญหาสาธารณสุข/ภาระโรคของประเทศไทยอันดบั ต้น ๆ
มาจากโรคไมต่ ดิ ต่อและการบาดเจ็บ ฉะนน้ั เพื่อใหด้ �ำเนินการไดเ้ ท่าทันกบั การเปลีย่ นแปลงในอนาคต ทง้ั ในเรือ่ งของภาระงาน
ตลอดจนทรัพยากรในการด�ำเนินการ อันได้แก่ บุคลากรและงบประมาณ จึงให้แยกกองป้องกันการบาดเจ็บ ออกจาก
กองโรคไมต่ ดิ ต่อ และไดม้ ีค�ำสง่ั กรมควบคุมโรค ที่ 1331/2562 เร่ือง จดั ตงั้ กองป้องกนั การบาดเจบ็ ขึ้นเป็นหนว่ ยงานภายใน
และมีฐานะเทยี บเท่ากองในสังกัดกรมควบคมุ โรค ตัง้ แตว่ นั ท่ี 1 ตลุ าคม พ.ศ. 2562 เป็นต้นไป
โครงสร้างกองโรคไม่ติดต่อ เม่ือแยกกองป้องกันการบาดเจ็บและภาระงานท่ีเก่ียวเน่ืองกับการบาดเจ็บออกไปแล้ว
จากเดมิ 9 กล่มุ จึงเหลอื 7 กลุ่ม ประกอบดว้ ย กลมุ่ ขบั เคล่อื นการด�ำเนินงานขององค์กร 4 กลมุ่ ได้แก่ 1) กลมุ่ บริหารทวั่ ไป
2) กลุ่มพัฒนาองค์กร 3) กลุม่ ยทุ ธศาสตร์ แผนและประเมนิ ผล และ 4) กลมุ่ พฒั นาความร่วมมอื ในประเทศและระหวา่ งประเทศ
และ กลมุ่ วชิ าการมภี ารกจิ เกย่ี วกบั การปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ 3 กลมุ่ ไดแ้ ก่ 1) กลมุ่ พฒั นาคณุ ภาพบรกิ าร 2) กลมุ่ เทคโนโลยี
ระบาดวิทยา และมาตรการชุมชน และ 3) กล่มุ พัฒนานโยบายสาธารณะ และส่ือสารความเสี่ยง
ส�ำนกั โรคไมต่ ิดต่อ (เดิม) กองโรคไมต่ ิดต่อ หมายเหตุ
1. กลุ่มบรหิ ารท่วั ไป 1. กล่มุ บรหิ ารทัว่ ไป ชอ่ื คงเดิม โดยมคี �ำสง่ั ใหป้ ฏิบัตภิ ารกจิ ใน
กองปอ้ งกันการบาดเจบ็ อกี หน้าที่หนึ่ง
2. กลมุ่ พฒั นาองค์กร 2. กล่มุ พฒั นาองค์กร ชื่อคงเดิม โดยมคี �ำส่ังใหป้ ฏบิ ัตภิ ารกจิ ใน
กองปอ้ งกันการบาดเจ็บอีกหนา้ ท่หี นงึ่
3. กลุ่มยทุ ธศาสตร์ แผนและประเมินผล 3. กลุ่มยุทธศาสตร์ แผนและประเมนิ ผล ชื่อคงเดมิ โดยมคี �ำส่ังให้ปฏบิ ัติภารกจิ ใน
กองปอ้ งกันการบาดเจบ็ อกี หนา้ ท่หี นงึ่
4. กลุม่ พฒั นาความร่วมมือในประเทศ 4. กลุ่มพฒั นาความร่วมมือในประเทศ ช่ือและภารกิจคงเดมิ
และระหวา่ งประเทศ และระหว่างประเทศ
5. กลุ่มพฒั นาคณุ ภาพบริการ 5. กลมุ่ พัฒนาคณุ ภาพบริการ ชอ่ื และภารกิจคงเดมิ
6. กล่มุ เทคโนโลยี ระบาดวิทยา และ 6. กลุ่มเทคโนโลยี ระบาดวทิ ยา และ ชอ่ื และภารกิจคงเดมิ
มาตรการชมุ ชน มาตรการชมุ ชน
7. กลุ่มพัฒนานโยบายสาธารณะ และ 7. กลมุ่ พฒั นานโยบายสาธารณะ และ ชอื่ และภารกิจคงเดิม
สอื่ สารความเสย่ี ง สอื่ สารความเส่ียง
8. กลุ่มป้องกันการบาดเจบ็ - แยกไปอยู่กองปอ้ งกนั การบาดเจบ็
จากการจราจร
9. กลมุ่ ปอ้ งกันการบาดเจ็บท่ัวไป - แยกไปอยูก่ องปอ้ งกนั การบาดเจ็บ
14 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
การพัฒนาองค์กร กองโรคไม่ตดิ ตอ่
ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
การพัฒนาองค์กร กองโรคไม่ติดต่อ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ซึ่งเป็นปีที่มีสถานการณ์การระบาดโรคติดเชื้อ
ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19)
รูปแบบการด�ำเนนิ งาน ใชห้ ลกั PDCA เนน้ การมีส่วนร่วมของทุกกลมุ่ งาน ติดตามประเมนิ ผลการด�ำเนินงานเป็นระยะ
และปรบั แผนอย่างทันสถานการณ์
เป้าหมายการท�ำงาน เพ่อื พัฒนาศักยภาพบคุ ลากรและยกระดับการท�ำงานขององคก์ รตามแผนปรบั ปรุงองคก์ ร รวมถึง
แผนประคองกจิ การของกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ และชว่ ยสนบั สนนุ การท�ำงานของกรมควบคมุ โรคในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั และควบคมุ
โรคโควดิ 19
การด�ำเนินงาน
ช่วงก่อนมสี ถานการณ์การระบาด COVID-19
เริ่มจากการแต่งตั้งคณะท�ำงานท่ีมีผู้แทนของทุกกลุ่ม ในทุกคณะท�ำงาน ได้แก่ คณะท�ำงาน PMQA 4.0 คณะท�ำงาน PA
คณะท�ำงาน PMS คณะท�ำงาน KM คณะท�ำงานการจดั การภาวะฉกุ เฉนิ ทางสาธารณสขุ และคณะท�ำงานบรู ณาการยกระดบั เปน็ องคก์ ร
คุณธรรม และร่วมพิจารณา วิเคราะหข์ ้อมูลทีเ่ กยี่ วข้อง จัดท�ำและด�ำเนนิ การตามแผนการด�ำเนินงานของแตล่ ะคณะ
ช่วงที่มสี ถานการณ์การระบาด COVID-19
สืบเนื่องสถานการณ์การระบาด COVID-19 เป็นสถานการณ์เร่งด่วนและเพื่อเป็นการป้องกันควบคุมไม่ให้เกิดการระบาด
ในวงกวา้ งและ เพ่อื ประโยชน์สาธารณะ
การด�ำเนินงาน ขอแบ่งเป็น 2 ภารกจิ ดงั น้ี
1) งานหลักของกลุม่ พฒั นาองคก์ ร
- ประสาน ตดิ ตาม ก�ำกบั การด�ำเนนิ งานตัวชีว้ ดั ค�ำรบั รองระดบั หน่วยงาน ระดบั กรมควบคมุ โรค และระดบั กระทรวงสาธารณสขุ
ทีเ่ กี่ยวข้องกับโรคไม่ติดตอ่
- ติดตามสถานการณ์และปฏิบัติราชการโดยยึดการป้องกันการระบาดของ COVID-19 จึงได้ทบทวนแผนงาน ปรับรูปแบบ
การด�ำเนินงานโดยน�ำเทคโนโลยีมาใช้ในการท�ำงานเพิ่มขึ้น เช่น การส่ือสารประชาสัมพันธ์โดยใช้ส่ืออินโฟกราฟฟิกผ่านทางไลน์กรุ๊ป
ของกองโรคไม่ติดต่อ และ กรุ๊ปไลน์ของคณะท�ำงานแต่ละคณะ การกระตุ้นการเรียนรู้เพื่อเพิ่มสมรรถนะของบุคลากรตามกรอบ
การพัฒนาทักษะพ้ืนฐาน ทักษะการบริหารจัดการ และทักษะด้าน Digital ในระบบ E-learning ของส�ำนักงาน ก.พ. การเรียนรู้
แผนยุทธศาสตร์ กรมควบคุมโรคในระบบ DDC Academy ของกรมควบคุมโรค การเรียนรู้หลักสูตรการจัดการภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุข ระบบบัญชาการเหตุการณ์และศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขของกรมควบคุมโรค นอกจากนี้ได้จัดท�ำ
แผนการท�ำงานที่บ้าน โดยให้บุคลากรท�ำแบบมอบหมายงานและแบบรายงานผลการปฏิบัติงานประจ�ำวัน กรณีให้บุคลากรปฏิบัติ
ราชการนอกส�ำนักงาน (Work from home) และประชุมก�ำกับติดตามความก้าวหน้าของการด�ำเนินงานผ่านระบบออนไลน์ ท้ังน ้ี
การท�ำงานได้ค�ำนงึ ถงึ ผลลพั ธแ์ ละวตั ถุประสงคข์ องแผนงานเปน็ หลกั
รายงานประจ�ำ ปี 2563 15
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคุมโรค
2) งานประคองกิจการกรมควบคมุ โรค
- การบรหิ ารจดั การบคุ ลากรของกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ในการด�ำเนนิ การชว่ ยสนบั สนนุ การท�ำงานของกรมควบคมุ โรคในการเฝา้ ระวงั
ปอ้ งกัน และควบคมุ โรคโควดิ 19 ไดแ้ ก่
o งานปฏิบตั ิการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (Emergency Operation Center) กรณีโรคปอดอกั เสบรนุ แรงจาก COVID-19
ด้านดา่ นควบคุมโรคระหวา่ งประเทศและปฏิบัตงิ านดา้ นกกั กนั ผเู้ ดินทางและผู้สัมผัสโรค พ้นื ท่กี กั กนั โรคแห่งรัฐ (State Quarantine)
ในพื้นทก่ี รงุ เทพ ฯ และสมทุ รปราการ
o งานภารกิจด้านการส่ือสารความเส่ียง โดยปฏิบัติหน้าท่ีรับผิดชอบรับโทรศัพท์สายด่วน 1422 (ภาคภาษาไทย และภาษา
ต่างประเทศ) และ 3000 เพ่ือตอบข้อซักถาม-ปัญหาสุขภาพโรคโควิด 19 และเร่ืองท่วั ไปท่ีผูโ้ ทรมาตอ้ งการข้อมลู
- งานวิทยากรให้ความรเู้ รอ่ื ง COVID-19 แกห่ น่วยงานและ สถานประกอบการท่ีแจ้งขอรับการสนับสนนุ
- ปฏิบตั หิ น้าทีท่ ีมตระหนักร้สู ถานการณ์ (SAT) ณ สถาบนั ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคเขตเมอื ง กรมควบคมุ โรค
- ปฏบิ ตั ิหนา้ ทีท่ มี ตระหนักรูส้ ถานการณ์ (SAT) ณ กรมควบคุมโรค
- ปฏิบัติงานภารกิจเลขานุการคณะกรรมการอ�ำนวยการเตรียมความพร้อมป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคติดต่ออุบัติใหม่แห่งชาติ
กรณโี รคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา (COVID-19) เพอ่ื เตรยี มความพรอ้ ม ปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาโรคตดิ ตอ่ อบุ ตั ใิ หมแ่ หง่ ชาติ (พ.ศ. 2560 - 2564)
โดยบูรณาการการท�ำงานและการเตรยี มความพร้อมร่วมกับหนว่ ยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน
- ปฏิบัติงานคัดกรองการแพร่ระบาดของโรคปอดอักเสบจาก เช้ือไวรัสโคโรนาสายพันธ์ุใหม่ 2019 ในงานพระราชทานรางวัล
การแข่งขัน TO BE NUMBER ONE TEEN DANCERCISE THAILAND CHAMPIONSHIP 2020 รอบชิงชนะเลิศระดับประเทศ
ในวันที่ 9 กมุ ภาพนั ธ์ 2563 ณ MCC HALL ห้างสรรพสนิ คา้ เดอะมอลล์บางกะปิ
- คัดกรองผ้เู ขา้ รว่ มงานแสดงสินค้าอญั มณแี ละเครอ่ื งประดบั ครงั้ ที่ 65 ในวันท่ี 25 - 29 กมุ ภาพันธ์ 2563 ณ เมอื งทองธานี
- ปฏบิ ตั งิ านขอ้ มลู Quarantine จากสนามบนิ
- ปฏบิ ัตอิ อกแบบสอื่ ใหบ้ ุคลากรของกรมควบคมุ โรคในการป้องกนั ควบคุมโรคโควดิ 19
- ปฏิบัติหนา้ ทคี่ ดั กรองบุคลากรของกรมควบคมุ โรคและประชาชนผมู้ าตดิ ตอ่ ราชการ
- ปฏิบัติงานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (Emergency Operation Center)
กรณโี รคปอดอักเสบรนุ แรงจาก COVID-19
ช่วงสถานการณ์การระบาด COVID-19 เริม่ คลคี่ ลาย
- จดั ท�ำ ถ่ายทอดและซ้อมแผนความตอ่ เนื่องภารกจิ ขององค์กร (Business Continuity Plan: BCP) ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
เพอ่ื ประคองกจิ การของกองโรคไม่ติดตอ่
- จดั อบรมปฐมนเิ ทศบุคลากรใหม่และกิจกรรมมุฑติ าจติ ผู้เกษียณอายุราชการ
- จดั ประชมุ เพอื่ รายงานผลการด�ำเนนิ งานในแตล่ ะแผนงาน ปญั หาอปุ สรรค ทบทวนหลงั ปฏบิ ตั งิ าน (After Action Review: AAR)
และข้อเสนอการพฒั นางานในปตี อ่ ไป
การตดิ ตามและประเมินผล
- ก�ำกบั ตดิ ตามและประเมนิ ผลการด�ำเนนิ งานงานตามแผน โดยมอบหมายผรู้ บั ผดิ ชอบหลกั ด�ำเนนิ การตดิ ตามแบบไมเ่ ปน็ ทางการ
เป็นระยะ
- ก�ำกบั ตดิ ตามการรายงานผลการปฏบิ ตั งิ านทม่ี อบหมายทกุ วนั กรณใี หบ้ คุ ลากรปฏบิ ตั ริ าชการนอกส�ำนกั งาน (Work from home)
และสอื่ สารด้วยการใชเ้ ทคโนโลยี (*เฉพาะชว่ งการระบาด COVID-19)
- ประชุมติดตามประเมนิ ผลการด�ำเนนิ งานตามแผนเปน็ ทางการ รอบ 6 และ 12 เดอื น
- สรุปผลการด�ำเนินงาน ผลลัพธ์ ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะเสนอผู้บริหารและคณะกรรมการ/คณะท�ำงานที่เกี่ยวข้อง
เพอ่ื พฒั นา ปรงั ปรงุ การด�ำเนินงานในปีตอ่ ไป
16 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคมุ โรค
ปญั หาอุปสรรค
เนอื่ งจากมปี ญั หาการระบาด COVID-19 ตอ้ งใชก้ ารด�ำเนนิ งานแบบ Social distancing
รว่ มกบั บคุ ลากรกองตอ้ งไปชว่ ยงานตามภารกจิ ฉกุ เฉนิ ของกรม จงึ ท�ำใหม้ กี ารปรบั แผนกจิ กรรม
และน�ำงบประมาณไปชว่ ยในภารกิจท่ีจ�ำเป็น
ปจั จัยสนบั สนุนความสำ� เรจ็
ผ้บู ริหารให้การสนบั สนนุ ทุกเรอ่ื งในการพัฒนาบคุ ลากรและพัฒนาระบบงาน
คณะท�ำงานที่เป็นผแู้ ทนของกลุ่มตา่ ง ๆ ให้ความรว่ มมอื เป็นอย่างดี
บุคลากรให้ความรว่ มมอื ในการจัดกจิ กรรม
แผนภาพท่ี 1 ร้อยละความสุขของบุคลากรกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ และกองป้องกันการบาดเจ็บ
รอ ยละความสขุ ระดับมาก - มากทีส่ ุดของบุคลากรโดยรวมและแยกตามรายดาน ป 2563
100%
80%
60%
40%
20%
0%
69.8% 75.5% 75.5% 90.5% 90.6% 92.5% 96.2% 96.2% 98.1% 100%
รายงานประจำ�ปี 2563 17
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคมุ โรค
ประกาศเจตนารมณ์ดา้ นคุณธรรมและความโปรง่ ใสในการด�ำเนนิ งานกองโรคไม่ติดตอ่ และกองป้องกนั การบาดเจ็บ
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 วนั ท่ี 5 กมุ ภาพันธ์ 2563
ประกาศเจตนารมณ์ด้าน “การสง่ เสริมและคุ้มครองสทิ ธมิ นุษยชน” กองโรคไม่ตดิ ต่อและกองปอ้ งกนั การบาดเจบ็
วันท่ี 18 มถิ ุนายน 2563
ปฐมนเิ ทศบคุ ลากรใหมข่ องกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ และกองป้องกันการบาดเจ็บ วันท่ี 1 กนั ยายน 2563
18 รายงานประจำ�ำ�ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค
จัดกจิ กรรมบ�ำเพญ็ ประโยชน์เพือ่ สงั คมและส่ิงแวดล้อมของกองโรคไม่ติดต่อและกองปอ้ งกันการบาดเจ็บ
วนั ท่ี 20 ธันวาคม 2562
กจิ กรรมมุทติ าจติ แกผ่ ู้เกษยี ณอายรุ าชการ วนั ที่ 31 กรกฎาคม 2563
รายงานประจำำ��ปี 2563 19
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคมุ โรค
การดำ� เนนิ งาน Healthy Work Place Happy for Life
กองโรคไม่ติดตอ่ ให้ความส�ำคัญ เร่อื งสง่ิ แวดล้อมในการท�ำงานของบุคลากรให้มีความเหมาะสม เออ้ื ต่อการมีสุขภาพทดี่ ี
ท้ังร่างกายและจิตใจ เพื่อให้คนท�ำงานมีความสุข มีสภาพแวดล้อมในการท�ำงานท่ีถูกสุขลักษณะ มีความปลอดภัย เอ้ือต่อ
การมสี ขุ ภาพดอี ยา่ งยงั่ ยนื โดยไดด้ �ำเนนิ งาน Healthy Work Place Happy for Life หรอื สถานทท่ี �ำงานนา่ อยู่ นา่ ท�ำงาน
เสรมิ สรา้ งคุณภาพชีวติ และความสขุ ของคนท�ำงาน มาอย่างต่อเนอ่ื งเปน็ ปีที่ 3 โดยมีวัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ให้องค์กรเหน็ ความส�ำคญั
ในการส่งเสริมสุขภาพคนท�ำงานโดยการก�ำหนดเป็นนโยบายและการจัดสิ่งแวดล้อมที่ดี เพ่ือให้บุคลากรทุกคนเห็นความส�ำคัญ
และมีส่วนรว่ ม โดยกระบวนการท�ำงานไมก่ ่อให้เกดิ ผลกระทบต่อส่ิงแวดลอ้ มและสขุ ภาพของคนในองคก์ ร
กระบวนการด�ำเนนิ งาน
1. แตง่ ตง้ั คณะท�ำงานแบบบรู ณาการ Healthy Work Place และสง่ เสรมิ สขุ ภาพอนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม
2. ประชมุ คณะท�ำงานฯ เพอื่ วางแผนและก�ำหนดแนวทางการด�ำเนนิ งาน
3. ประชาสมั พนั ธแ์ ผนและแนวทางการด�ำเนนิ งาน พรอ้ มทงั้ สนบั สนนุ ใหท้ กุ กลมุ่ งานด�ำเนนิ งานพฒั นาสถานทท่ี �ำงานนา่ อยู่
นา่ ท�ำงานในบรเิ วณพน้ื ทค่ี วามรบั ผดิ ชอบ
4. ตรวจประเมนิ สถานทท่ี �ำงานโดยคณะกรรมการด�ำเนนิ งานพฒั นาสถานทท่ี �ำงานนา่ อยู่ นา่ ท�ำงานกองโรคไมต่ ดิ ตอ่
5. ประชมุ คณะกรรมการด�ำเนนิ งานเพอื่ สรปุ ผลการประเมนิ ฯ พรอ้ มสง่ ผลการตรวจประเมนิ ใหก้ ลมุ่ งานตา่ ง ๆ ด�ำเนนิ การ
แกไ้ ขในขอ้ ทไี่ มผ่ า่ นเกณฑฯ์
6. คณะท�ำงานฯ ตดิ ตามการแกไ้ ขในขอ้ ทไี่ มผ่ า่ นเกณฑฯ์
7. รบั การตรวจประเมนิ สถานทท่ี �ำงานจากคณะท�ำงานส�ำนกั งานเลขานกุ ารกรมควบคมุ โรค
8. ปรบั ปรงุ ตามขอ้ เสนอแนะของคณะท�ำงาน ฯ และเตรยี มการตรวจประเมนิ จากกรมอนามยั
ประโยชนท์ ี่ได้รับ
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ มสี ภาพแวดลอ้ มทเี่ หมาะสมในการท�ำงาน เกดิ ภาพลกั ษณท์ ดี่ ขี องสถานทที่ �ำงาน และบคุ ลากรเกดิ ความรว่ มมอื
รว่ มใจในการช่วยกันพฒั นาสภาพแวดล้อมในสถานท่ีท�ำงาน
โอกาสพฒั นาการด�ำเนินงาน
1. ก�ำหนดนโยบายสถานที่ท�ำงานน่าอยู่ น่าท�ำงาน เสริมสร้างคุณภาพชีวิตและความสุขของคนท�ำงาน และสื่อสาร
ให้บุคลากรทราบอยา่ งทว่ั ถึง
2. ก�ำหนดกฎระเบยี บที่เอ้ือตอ่ ความปลอดภยั และพฒั นาภูมิทัศนข์ องหนว่ ยงานใหส้ ะอาด ร่มรื่น สวยงาม
3. ส่งเสรมิ ให้เกดิ การมสี ว่ นร่วม และสนับสนนุ กลุ่มกจิ กรรมต่าง ๆ ในการพัฒนาสง่ิ แวดลอ้ มทั้งกายภาพและสังคม
20 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคมุ โรค
บคุ ลากรเข้าร่วมกจิ กรรมจติ อาสาเกบ็ ขยะ
บรเิ วณแนวถนนรอบกรมควบคมุ โรค
กิจกรรม 5 ส. กองโรคไม่ติดต่อและ
กองป้องกันการบาดเจบ็
รายงานประจำ�ปี 2563 21
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคมุ โรค
การดำ� เนนิ งานดา้ นความร่วมมือระหว่างประเทศ
กองโรคไม่ติดต่อได้พัฒนาความร่วมมือกับองค์การระหว่างประเทศทั้งในระดับโลกและระดับภูมิภาค และความร่วม
ทวภิ าคกี ับประเทศต่าง ๆ
ความร่วมมอื กบั องค์การอนามัยโลก: ประเทศไทยมคี วามร่วมมอื กับองค์การอนามัยโลก ทงั้ ทางดา้ นนโยบาย วิชาการ
และสนับสนุนการด�ำเนินงานด้านการปอ้ งกันควบคุมโรคไมต่ ิดตอ่
ภายใตก้ รอบยทุ ธศาสตรค์ วามรว่ มมอื ระหวา่ งองคก์ ารอนามยั โลกกบั รฐั บาลไทย (WHO Country Cooperation Strategies
Year 2017 - 2021) กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดร้ บั มอบหมายใหเ้ ปน็ ผจู้ ดั การโปรแกรมดา้ นโรคไมต่ ดิ ตอ่ (Program manager on CCS-NCDs)
โดยมีเป้าหมายของการด�ำเนินงานคือให้การสนับสนุนเชิงยุทธศาสตร์และสร้างกลไกการมีส่วนร่วมหลายภาคส่วนในการน�ำ
แผนยุทธศาสตร์เพื่อการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อแห่งชาติไปสู่การปฏิบัติ กิจกรรมของโปรแกรม CCS-NCDs มุ่งเน้นที่
“การปรับปรุงระบบ” เพอื่ เพ่มิ ประสทิ ธภิ าพของแผนยุทธศาสตร์ใหบ้ รรลเุ ป้าหมายโรคไมต่ ิดต่อ 9 ดา้ น การด�ำเนนิ งานตอ่ เนือ่ ง
มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 การด�ำเนนิ การในปี พ.ศ. 2563 อาทิเช่น
1. โครงการผลกั ดนั และขบั เคลอ่ื นนโยบายการลดการบรโิ ภคเกลอื และโซเดยี มเพอื่ ลดโรคไมต่ ดิ ตอ่ ขบั เคลอ่ื นความตระหนกั รู้
เรอื่ งโซเดยี มตอ่ ภาวะความดนั และเพมิ่ Literacy ผลกั ดนั นโยบายฯ ภาษโี ซเดยี ม ขบั เคลอื่ นการแสดงฉลากโภชนาการ พฒั นา ทบทวน
ขอ้ ปรับปรุงท่ีเกยี่ วข้องกับฉลาก พัฒนาข้อมูลพืน้ ฐานในการเฝา้ ระวงั
2. โครงการพฒั นาผเู้ ชยี่ วชาญในการพฒั นามาตรการ และนโยบายดา้ นโรคไมต่ ดิ ตอ่ ปี พ.ศ. 2563 (Fellowship Program
on NCDs Interventions, Year 2020) หลักสตู รพฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากรที่มคี วามสามารถในการวเิ คราะหแ์ ละพัฒนานโยบาย
และมาตรการในการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ และข้อเสนอทางเลือกนโยบายเพ่ือการขับเคล่ือนการควบคุมป้องกัน
โรคไม่ตดิ ตอ่ (policy brief)
3. โครงการขบั เคลอื่ นนโยบายเรง่ รดั เพอื่ ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคความดนั โลหติ สงู และโรคเบาหวาน (พ.ศ. 2563 - 2564) ปที ี่ 1
4. โครงการพฒั นา NCD System management team ระดบั จงั หวดั ใหแ้ กบ่ คุ ลากรสาธารณสขุ ผา่ นการอบรมหลกั สตู ร
System Management Team
5. โครงการการพฒั นากลไกนโยบายสาธารณะเพอื่ ขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรโ์ รคไมต่ ดิ ตอ่ (NCD Public Policy Platform)
มีการก�ำหนดประเด็นการสนับสนุนทางวิชาการ และ จัดการกลวิธี (Tactical Management) ในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร ์
อาทิ การควบคมุ การสง่ เสรมิ การตลาดอาหารและเครอ่ื งดมื่ ทเ่ี ปน็ ภยั ตอ่ สขุ ภาพตอ่ เดก็ , การปอ้ งกนั โรคอว้ นและเบาหวานในเดก็ ในโรงเรยี น
และการจัดการปจั จัยเสีย่ งต่อโรคไม่ตดิ ต่อ กรณีลดการบริโภคเกลือ โดยมปี ระเด็นทีเ่ กี่ยวขอ้ ง เชน่ ภาษี และ ฉลากผลติ ภัณฑ์
อาหารและเครอ่ื งดื่ม
6. โครงการพฒั นากลไกการสื่อสารเพือ่ ขบั เคลอ่ื นแผนการป้องกันและควบคุมโรคไมต่ ิดตอ่ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564)
เพื่อน�ำเสนอแผนยุทธศาสตร์ชาตดิ ้าน NCDs ในรูปแบบ Web application
7. โครงการพัฒนาระบบคัดกรอง เฝ้าระวัง และรักษาดูแลสุขภาพประชาชน กลุ่มเสี่ยง และกลุ่มป่วยโรคเบาหวาน
และความดนั โลหติ สงู นอกสถานพยาบาลดว้ ยระบบดจิ ทิ ลั ดา้ นสขุ ภาพ (ระยะ 1) ในรปู แบบฐานขอ้ มลู สขุ ภาพ (Personal Care)
และรปู แบบการแสดงค�ำแนะน�ำการปรบั เปล่ียนพฤติกรรมของผปู้ ว่ ยเฉพาะบคุ คล
8. โครงการการศึกษาสถานการณ์การตายก่อนวัยอันควรจากโรคไม่ติดต่อตามเป้าหมายระดับโลกของประชากรไทย
จากโรคหัวใจและหลอดเลอื ด โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน และโรคทเ่ี ก่ียวกบั ทางเดนิ หายใจเร้อื รัง ระหว่างปี พ.ศ. 2553 - 2563
22 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคมุ โรค
9. Joint Assessment Mission to Review Alcohol Control Policy and Strategy Thailand ประเมินผล
การด�ำเนนิ งานควบคุมเคร่อื งดม่ื แอลกอฮอล์ การสนับสนนุ ทางการเมือง กลไกการเฝา้ ระวงั และบังคบั ใชก้ ฎหมายทง้ั ระดบั ชาติ
และระดบั พ้ืนที่ ออกมาในรปู แบบขอ้ เสนอแนะเชิงนโยบายเพอ่ื เสรมิ สรา้ งความเข้มแข็งของระบบควบคมุ เครอ่ื งด่ืมแอลกอฮอล์
แหง่ ชาติและเป็นแนวทางในการพัฒนานโยบาย/ยุทธศาสตรก์ ารควบคมุ เครอ่ื งดืม่ แอลกอฮอลแ์ หง่ ชาติ
10. โครงการพัฒนาระบบเฝ้าระวังขอ้ มลู โรคไมต่ ิดต่อเพ่อื การตดิ ตามและประเมนิ ผล ระยะ 2
10.1 โครงการพัฒนาระบบข้อมูลเพ่ือการติดตามประเมินผลในระดับต�ำบลภายใต้ความร่วมมือหลายภาคส่วน
และภาคประชาชน
10.2 พฒั นาระบบตรวจสอบขอ้ มลู การคดั กรองผปู้ ว่ ยและขน้ึ ทะเบยี นโรคไมต่ ดิ ตอ่ เรอื้ รงั : โรคเบาหวานและความดนั โลหติ สงู
10.3 โครงการศกึ ษาและพฒั นาแบบสอบถามอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (Online) ส�ำหรบั เกบ็ ข้อมูลสุขภาพ และปัจจยั เสีย่ ง
ทเี่ กย่ี วข้องกบั โรคไม่ติดต่อในระดับต�ำบล
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ สง่ ผแู้ ทนเขา้ รว่ มประชมุ WHO Global Meeting to Accelerate Progress on SDG target 3.4 on NCDs
and Mental Health 9 – 12 December 2019 ณ รฐั สลุ ตา่ นโอมาน จดั โดยองคก์ ารอนามยั โลก ซง่ึ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื เพมิ่ ความ
สามารถให้แก่ผู้บริหารและผู้จัดการแผนงานโรคไม่ติดต่อ ในการใช้เคร่ืองมือจัดการปัญหาโรคและปัจจัยเสี่ยงเพื่อให้ประเทศ
สมาชกิ บรรลเุ ป้าหมาย SDG 3.4 ในปี พ.ศ. 2573 รวมถึงร่วมใหค้ วามร่วมมอื ตามขอ้ ตกลง Political Declarations of the UN
General Assembly adopted in 2011, 2014 and 2018.
ในชว่ งทม่ี กี ารระบาดของโรค COVID–19 ในแตล่ ะประเทศตา่ งไดร้ บั ผลกระทบตอ่ ระบบบรกิ ารสาธารณสขุ องคก์ ารอนามยั โลก
จงึ ไดส้ �ำรวจ NCD rapid assessment on COVID–19 เพอ่ื รวบรวมขอ้ มลู สถานการณก์ ารจดั บรกิ ารของโรคไมต่ ดิ ตอ่ และอนามยั
ช่องปาก โดยกองโรคไม่ติดต่อเป็นผู้รายงานการส�ำรวจดังกล่าวในภาพของประเทศไทย จากน้ันองค์การอนามัยโลกได้จัดท�ำ
เอกสาร Rapid assessment of service delivery for NCDs during the COVID–19 pandemic
ความร่วมมอื กบั ASEAN : ประเทศไทยมีความร่วมมอื กบั ประเทศ ASEAN ผา่ นกลไก ASEAN community โดยต้งั แต่
ปี ค.ศ. 2016 ได้มีการเปลี่ยนแปลงยุทธศาสตร์ความร่วมมือด้านสุขภาพ โดยจ�ำแนกออกเป็น 4 Health Clusters ท้ังน ี้
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ ได้รับมอบหมายใหร้ บั ผิดชอบ และประสานความรว่ มมือในส่วนของ Health Cluster 1 รว่ มกบั หนว่ ยงานอนื่
ท่ีเก่ียวข้องประเด็นของ Health Cluster 1 คือประเด็นการส่งเสริมวิถีชีวิตสุขภาพ (Promoting Healthy Lifestyle)
ผา่ น 7 กจิ กรรมหลกั คอื การปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ การลดการบรโิ ภคยาสบู และเครอ่ื งดมื่ แอลกอฮอลใ์ นระดบั ทอ่ี นั ตราย
การป้องกันการบาดเจ็บ การส่งเสริมสุขภาพวัยแรงงาน การส่งเสริมสุขภาพจิต การส่งเสริมสุขภาพและศักยภาพผู้สูงอายุ
และการสง่ เสรมิ โภชนาการทด่ี ี โดยในปที ผ่ี า่ นมากองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดเ้ ขา้ รว่ มในการประชมุ The 6th Meeting of ASEAN Health
Cluster 1 เพ่ือรายงานความกา้ วหน้าของการด�ำเนินกิจกรรมตามกรอบ Health cluster work programme (2016 - 2020)
ใหค้ วามเหน็ ตอ่ การด�ำเนนิ งานของประเทศสมาชกิ และรว่ มมอื ในการเสนอกจิ กรรมใหมล่ งใน Work Programme 2021 – 2025
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ เสนอเปน็ เจ้าภาพและบรรจุกจิ กรรม Tele-health on NCD Response Among ASEAN Member States
ลงใน Work Programme 2021 – 2025 และเห็นชอบกิจกรรมท่นี �ำเสนอโดยประเทศสมาชกิ
ความร่วมมอื กับ Center for Disease Control (CDC) ประเทศสหรัฐอเมริกา : กระทรวงสาธารณสขุ ประเทศไทย
มคี วามรว่ มมือกบั CDC โดยผ่านกลไกการด�ำเนนิ งาน 2 สว่ น คอื 1) ศูนย์ความรว่ มมือไทย-สหรฐั ด้านสาธารณสุข (Thailand
MOPH-US CDC Collaboration: TUC) และ 2) คณะอนุกรรมการวิชาการศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุข
ซง่ึ หนา้ ทเ่ี ปน็ กลไกสนบั สนนุ ดา้ นวชิ าการ ซง่ึ กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ท�ำหนา้ ทเี่ ปน็ เลขานกุ าร โดยด�ำเนนิ โครงการภายใตแ้ ผนความรว่ มมอื
ทัง้ ดา้ น Research และ Non-research ตาม Cooperative Agreement Phase IV ที่มรี ะยะเวลา ในการด�ำเนินงาน 5 ปี
ระหวา่ ง ค.ศ. 2017 - 2021 โดยกองโรคไมต่ ิดตอ่ ได้รบั การสนบั สนนุ ดา้ นวิชาการและงบประมาณในการด�ำเนนิ โครงการวิจยั
น�ำรอ่ งการใช้ “Thailand Global Hearts” เปน็ ปที ่ี 4 เพอ่ื ลดโรคหวั ใจและหลอดเลอื ดภายใตห้ ลกั ฐานเชงิ ประจกั ษ์ ส�ำหรบั ผปู้ ว่ ย
ความดนั โลหติ สูง
รายงานประจ�ำ ปี 2563 23
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ กรมควบคมุ โรค
24 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคุมโรค
2สว นท่ี
ผลการปฏิบตั ริ าชการประจำป
งบประมาณ พ.ศ. 2563
รายงานประจ�ำ ปี 2563 25
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
ผลการด�ำเนนิ งานตามตวั ชว้ี ัดประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
1. ผลการด�ำเนนิ งานตามตวั ชี้วดั กระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุขได้ก�ำหนดตัวช้ีวัดเป้าหมายภายใต้บริบทการบริหารราชการแผ่นดินท่ีมุ่งผลสัมฤทธ์ิเชิงยุทธศาสตร์
และการเสรมิ สร้างระบบบริหารจัดการบ้านเมอื งท่ีดี โดยไดก้ �ำหนดประเด็นในการติดตามภายใต้ แผนยุทธศาสตรร์ ะยะ 20 ปี
สอดคล้องตามยุทธศาสตร์ความเป็นเลิศ 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการส่งเสริมและป้องกันโรคและคุ้มครองผู้บริโภคเป็นเลิศ
(PP&P excellence) 2) ดา้ นบริการเป็นเลศิ (Service Excellence) 3) ด้านบุคลากรเปน็ เลศิ (People Excellence) และ
4) ดา้ นบรหิ ารเปน็ เลศิ ดว้ ยธรรมาภบิ าล (Governance Excellence) และไดก้ �ำหนดตวั ชวี้ ดั กระทรวงสาธารณสขุ ในปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563 ภายใตกรอบยทุ ธศาสตรฯ์ ทั้งหมด 15 แผนงาน 41 โครงการ 67 ตวั ชี้วดั เพอื่ การก�ำกบั ติดตามผลการดําเนนิ งาน
กองโรคไม่ติดต่อ รับผิดชอบก�ำกับดูแล 1 ตัวช้ีวัด ซ่ึงอยู่ภายใต้ยุทธศาสตร์ท่ี 1) ด้านการส่งเสริมและป้องกันโรค
และคุ้มครองผู้บริโภคเป็นเลิศ (PP&P excellence) แผนงานท่ี 3 การป้องกันควบคุมโรคและลดปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพ
โครงการควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ ตัวช้วี ดั การตรวจติดตามกลุ่มสงสยั ปว่ ยโรคเบาหวาน/หรอื ความดันโลหิตสูง ก�ำหนดเกณฑ์
เป้าหมาย ≥ ร้อยละ 60 ทั้งนี้ เน่ืองจากสถานการณ์การระบาดของ COVID-19 ส่งผลกระทบต่อการด�ำเนินงานในพื้นที่
กองโรคไมต่ ดิ ต่อไดม้ ีการปรับเกณฑเ์ ป้าหมายเป็น > รอ้ ยละ 52 และ > ร้อยละ 30
ตัวช้ีวัดนีย้ งั ได้ถกู ก�ำหนดให้เป็นกรอบประเดน็ ในการตรวจราชการปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ประเดน็ ของ Area based
หรอื ประเดน็ ทเี่ ปน็ ปญั หาส�ำคญั ของพน้ื ท่ี โดยมพี นื้ ทท่ี �ำการคดั เลอื ก NCDs เปน็ ประเดน็ Area based ไดแ้ ก่ เขตบรกิ ารสขุ ภาพท่ี
1 2 และ 6 ในส่วนท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั งาน NCDs ไดแ้ ก่ เขตบริการสขุ ภาพที่ 9 เร่อื ง Service Plan NCD cluster และ เขตบรกิ าร
สขุ ภาพที่ 11 เรือ่ ง NCD (cardiovascular diseases) from primary to tertiary care
ผลการด�ำเนนิ งานตัวชี้วัดในภาพรวมบรรลตุ ามเกณฑเ์ ป้าหมาย โดยมีรายละเอียดการสรุปและวเิ คราะห์ ดังนี้
1) ร้อยละการตรวจติดตามกลุ่มสงสัยปว่ ยโรคเบาหวาน
จากการคดั กรองโรคเบาหวาน ในประชาชนอายุ 35 ปขี ึน้ ไป จ�ำนวน 20,017,635 คน (89.2%) เพอ่ื ค้นหาผปู้ ว่ ย
รายใหมท่ ีย่ ังไม่มอี าการ พบกล่มุ สงสยั ป่วยโรคเบาหวาน จ�ำนวน 213,004 คน (1.1%) กลมุ่ สงสยั ปว่ ยไดร้ ับการตรวจติดตาม
จ�ำนวน 130,647 คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ 61.3 ถอื วา่ ผา่ นเกณฑเ์ ป้าหมาย (เปา้ มาย ≥ ร้อยละ 30) ดงั ภาพท่ี 2
แผนภาพที่ 2 รอ้ ยละการตรวจติดตามกลมุ่ สงสยั ปว่ ยโรคเบาหวาน
แหลง่ ข้อมูล: HDC กระทรวงสาธารณสขุ ณ วนั ท่ี 16 ตลุ าคม 2563
26 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคุมโรค
2) รอ้ ยละการตรวจตดิ ตามกลมุ่ สงสัยปว่ ยโรคความดนั โลหติ สงู
จากการคดั กรองโรคความดันโลหติ สูง ในประชาชนอายุ 35 ปขี น้ึ ไป จ�ำนวน 17,519,934 คน (89.7%) เพื่อคน้ หา
ผู้ป่วยรายใหม่ท่ียังไม่มีอาการ พบกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง จ�ำนวน 802,987 คน (3.86%) กลุ่มสงสัยป่วยได้รับ
การตรวจตดิ ตาม จ�ำนวน 554,647 คน คิดเป็นร้อยละ 69.1 ถอื ว่าผ่านเกณฑ์เปา้ หมาย (เปา้ หมาย ≥ ร้อยละ 52) ดงั ภาพที่ 3
แผนภาพท่ี 3 รอ้ ยละการตรวจติดตามกลมุ่ สงสัยปว่ ยโรคความดันโลหติ สงู
แหล่งขอ้ มลู : HDC กระทรวงสาธารณสุข ณ วนั ที่ 16 ตลุ าคม 2563
ผลการด�ำเนนิ งานตามมาตรการทสี่ �ำคญั ประเด็น Area based ในพื้นท่ี เขต 1, 2, 4, 5, 6, 9 และ 11 พบปัญหาอุปสรรค
ดา้ นการบันทึกข้อมูลในระบบรายงาน HDC ยังขาดความถูกตอ้ งและครบถว้ น และสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของ COVID-19
ท�ำใหก้ ารด�ำเนนิ งานกจิ กรรมโครงการไมเ่ ปน็ ไปตามแผน
ขอ้ เสนอต่อส่วนกลาง/ผ้บู รหิ าร
- ควรพฒั นาศกั ยภาพเจา้ หนา้ ทใี่ นการบนั ทกึ ขอ้ มลู มกี ารตรวจสอบ ตดิ ตาม ก�ำกบั บรหิ ารจดั การขอ้ มลู รว่ มแลกเปลย่ี น
เรียนรอู้ ยา่ งต่อเนือ่ ง เพ่อื ให้ไดข้ ้อมลู ถกู ต้อง ครบถ้วน และเปน็ ปจั จบุ ัน
- ควรมีการติดตามประเมินผลระยะยาวในกลุ่มที่ได้รับ Intervention เช่น สติบ�ำบัด, การสนทนาสร้างแรงจูงใจ,
BA, BI, Ask Me 3 and Teach Back ฯลฯ
นวัตกรรม/ตัวอยา่ งทดี่ ี
เขต 1: การใช้เทคโนโลยีช่วยสร้าง Health Literacy ในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง ผ่าน Mobile Application
และบนเว็ปไซต์, ร้านเครื่องด่ืมแอวแค้ว อ�ำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา, การวิจัยส�ำรวจ Urine Sodium 24 hr. ในกลุ่มเสี่ยง
และกลุ่มปว่ ยโรคความดนั โลหติ สงู
เขต 4: การคัดกรองดว้ ยดิจิตอล, คลนิ กิ หมอครอบครัวตน้ แบบ รพ.สต. ลาดปลาดุก ใช้ปงิ ปอง 7 สี แบ่งออกเป็น 3 สี
ใหก้ ารดแู ลตามชุด package
เขต 5: การใชร้ ปู แบบ HCP&DPACrb Ketogenic Diet โดยจดั เปน็ สถานตี รวจสขุ ภาพ และศนู ยป์ รบั เปลยี่ นพฤตกิ รรม,
การพฒั นารปู แบบการบริการจัดการตนเองของผูป้ ว่ ยโดย กระบวนการ ONE DAY FOR FIT
เขต 6: บางคา้ งคาวโมเดล จังหวดั ฉะเชิงเทรา, ลาดตะเคยี น โมเดล จังหวัดปราจนี บรุ ี
สามารถดขู ้อมลู เพิม่ เติมได้ท่ี
http://bie.moph.go.th/e-insreport/ch_report_area.php?id_round=1&id_group=16&year=2563
รายงานประจ�ำ ปี 2563 27
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคมุ โรค
2. ผลการดำ� เนินงานตวั ช้ีวัดการประเมินผลการปฏบิ ัติราชการ
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เนอ่ื งจากมีการแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) เกิดขึ้น ส่งผล
ให้บุคลากรกรมควบคุมโรค มีภารกิจเร่งด่วนในการป้องกันวิกฤตการณ์จากโรคดังกล่าว และต้องชะลอภารกิจท่ีมีความส�ำคัญ
เร่งดว่ นน้อยออกไปกอ่ น เพ่อื ใหก้ ารแก้ปญั หาการแพร่ระบาดเปน็ ไปอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และมปี ระสิทธิภาพ ส�ำหรบั การประเมนิ ผล
การปฏบิ ัติราชการ รอบ 12 เดือน ยังคงด�ำเนนิ การโดยมุง่ เนน้ ผลลพั ธ์ แต่สามารถปรับเป้าหมาย และกระบวนการใหเ้ หมาะสม
ซง่ึ กองโรคไม่ติดตอ่ มีตวั ชวี้ ัดทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกับการประเมินผลการปฏบิ ตั ิราชการ ใน 3 ระดบั ดังน้ี
1. ตัวชี้วัดการประเมินส่วนราชการตามมาตรการปรับปรุงประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการ ของส�ำนักงาน
ปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นการประเมินผลการด�ำเนินงานของกรมควบคุมโรค แต่เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาด
ของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ดงั น้นั การประเมนิ ผลการปฏิบัตริ าชการในรอบ 12 เดือน ส�ำนักงานคณะกรรมการพฒั นา
ระบบราชการ ไดม้ มี ตใิ หห้ นว่ ยงานสง่ ผลการด�ำเนนิ งาน เพอื่ ตดิ ตามผล โดยไมม่ กี ารประเมนิ ผล ซงึ่ กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ เปน็ หนว่ ยงานหลกั
ในการก�ำกับ ดูแล จ�ำนวน 2 ตัวชี้วดั รายละเอยี ดผลการด�ำเนินงาน ดังน้ี
1.1 รอ้ ยละของผปู้ ว่ ยเบาหวานรายใหมล่ ดลง ก�ำหนดเกณฑเ์ ปา้ หมายการด�ำเนนิ งาน รอ้ ยละ 6.23 ผลการด�ำเนนิ งาน
ภาพรวมผา่ นเกณฑ์ ไดร้ อ้ ยละ 7.35 โดยพบวา่ มผี ลการด�ำเนนิ งานของบางเขตสขุ ภาพทไี่ มเ่ ปน็ ไปตามเปา้ หมาย จ�ำนวน 4 เขตสขุ ภาพ
คอื เขตสขุ ภาพท่ี 8, 10, 5 และ 6 เรยี งตามล�ำดบั ดังแสดงในแผนภาพที่ 4
ตารางที่ 1 ร้อยละของผูป้ ว่ ยเบาหวานรายใหม่ ปี 2563 เม่อื เทยี บกบั ปี 2562
เขตสขุ ภาพ จ�ำนวนผู้ป่วยปี 2562 จ�ำนวนผปู้ ว่ ยปี 2563 ร้อยละของการเปล่ียนแปลง
(คน) (คน) (เกณฑล์ ดลง > 6.23)
เขตสขุ ภาพท่ี 1 30,884 26,955 ลดลงร้อยละ 12.72
เขตสุขภาพที่ 2 16,937 15,699 ลดลงร้อยละ 7.31
เขตสขุ ภาพท่ี 3 15,618 14,459 ลดลงร้อยละ 7.42
เขตสุขภาพที่ 4 29,468 26,660 ลดลงรอ้ ยละ 9.53
เขตสุขภาพท่ี 5 28,394 27,764 ลดลงร้อยละ 2.22
เขตสุขภาพที่ 6 31,564 29,630 ลดลงร้อยละ 6.13
เขตสุขภาพที่ 7 29,230 26,045 ลดลงรอ้ ยละ 10.90
เขตสุขภาพที่ 8 28,844 29,178 เพ่มิ ข้ึนรอ้ ยละ 1.16
เขตสขุ ภาพท่ี 9 37,593 32,688 ลดลงร้อยละ 13.05
เขตสุขภาพท่ี 10 22,301 22,407 เพิม่ ข้นึ ร้อยละ 0.48
เขตสุขภาพท่ี 11 19,542 18,055 ลดลงร้อยละ 7.61
เขตสุขภาพที่ 12 19,139 17,236 ลดลงรอ้ ยละ 9.94
ลดลงร้อยละ 7.35
ประเทศ 309,514 286,776
ท่มี า: ศูนยเ์ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอื่ สาร ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสุข (ขอ้ มลู ณ วันท่ี 16 กนั ยายน 2563)
1.2 ร้อยละของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงรายใหม่ลดลง ก�ำหนดเกณฑ์เป้าหมายการด�ำเนินงาน ร้อยละ 10.35
ผลการด�ำเนินงานภาพรวมไม่ผ่านเกณฑ์ ได้ร้อยละ 9.23 โดยพบว่าผลการด�ำเนินงานของบางเขตสุขภาพผ่านเกณฑ์ จ�ำนวน
5 เขตสขุ ภาพ ส�ำหรบั เขตสุขภาพท่ีไมเ่ ป็นไปตามเปา้ หมาย จ�ำนวน 7 เขตสขุ ภาพ ประกอบด้วย เขตสุขภาพที่ 10, 8, 9, 2, 5 ,6
และ 3 เรียงตามล�ำดับ ดงั แสดงในแผนภาพที่ 5
28 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค
ตารางท่ี 2 ร้อยละของผปู้ ่วยความดันโลหิตสูงรายใหม่ ปี 2563 เม่อื เทียบกบั ปี 2562
เขตสุขภาพ จ�ำนวนผูป้ ่วยปี 2562 จ�ำนวนผปู้ ่วยปี 2563 รอ้ ยละของการเปล่ียนแปลง
เขตสุขภาพที่ 1 (คน) (คน) (เกณฑล์ ดลง > 6.23)
เขตสุขภาพที่ 2 85,051 73,235 ลดลงรอ้ ยละ 13.89
เขตสขุ ภาพที่ 3 38,265 35,350 ลดลงร้อยละ 7.62
เขตสขุ ภาพที่ 4 39,657 35,571 ลดลงรอ้ ยละ 10.30
เขตสขุ ภาพที่ 5 62,358 54,269 ลดลงรอ้ ยละ 12.97
เขตสุขภาพท่ี 6 63,410 57,760 ลดลงรอ้ ยละ 8.91
เขตสขุ ภาพท่ี 7 71,852 64,916 ลดลงร้อยละ 9.65
เขตสุขภาพท่ี 8 57,762 51,756 ลดลงร้อยละ 10.40
เขตสุขภาพท่ี 9 54,425 52,963 ลดลงร้อยละ 2.69
เขตสุขภาพท่ี 10 84,549 78,814 ลดลงร้อยละ 6.78
เขตสุขภาพที่ 11 49,241 49,347 เพิม่ ข้นึ ร้อยละ 0.22
เขตสขุ ภาพท่ี 12 45,153 38,678 ลดลงร้อยละ 14.34
45,645 40,354 ลดลงรอ้ ยละ 11.59
ประเทศ 697,368 633,013 ลดลงรอ้ ยละ 9.23
ทม่ี า: ศูนยเ์ ทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ (ข้อมูล ณ วันที่ 16 กนั ยายน 2563)
2. ตัวช้ีวัดค�ำรับรองการปฏิบัติราชการ (Performance Agreement: PA) ของผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข
เปน็ การประเมนิ ผลการด�ำเนนิ งานของอธบิ ดกี รมควบคมุ โรค (นายแพทยส์ วุ รรณชยั วฒั นายงิ่ เจรญิ ชยั ) แตเ่ นอื่ งจากสถานการณ์
การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ดงั นน้ั การประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ริ าชการในรอบ 12 เดอื น กลมุ่ พฒั นาระบบบรหิ าร
ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ได้แจ้งให้ผู้เกี่ยวข้องสามารถปรับเกณฑ์เป้าหมายการด�ำเนินงานได้ เพ่ือให้มีการระดม
ทรัพยากรไปใช้ในการป้องกัน ควบคุมการแพร่ระบาดที่เกิดข้ึน โดยกองโรคไม่ติดต่อ เป็นหน่วยงานหลักในการก�ำกับ
ดแู ล จ�ำนวน 1 ตวั ชวี้ ดั ซงึ่ ประกอบดว้ ยตวั ชว้ี ดั ยอ่ ย 2 ตวั ชว้ี ดั และไดม้ กี ารปรบั คา่ เปา้ หมายโดยมรี ายละเอยี ดผลการด�ำเนนิ งาน ดงั นี้
2.1 ร้อยละการตรวจติดตามกลุ่มสงสัยป่วยโรคเบาหวาน ก�ำหนดเกณฑ์เป้าหมายการด�ำเนินงานจากเดิม
รอ้ ยละ > 60 เปน็ รอ้ ยละ > 30 ผลการด�ำเนนิ งาน รอ้ ยละ 60.70 การด�ำเนนิ งานในภาพรวมและรายเขตสขุ ภาพบรรลตุ ามเกณฑ์
ดงั แสดงในแผนภาพท่ี 6
แผนภาพที่ 4 รอ้ ยละการตรวจติดตามกลุ่มสงสัยปว่ ยโรคเบาหวาน
รอยละ เปา หมาย > รอ ยละ 30
ที่มา: ศูนย์เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ (ข้อมลู ณ วันท่ี 10 กันยายน 2563)
รายงานประจ�ำ ปี 2563 29
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคุมโรค
2.2 ร้อยละการตรวจติดตามกลมุ่ สงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง ก�ำหนดเกณฑเ์ ป้าหมายการด�ำเนนิ งานจากเดมิ
ร้อยละ > 60 เป็นร้อยละ > 52 ผลการด�ำเนินงาน ร้อยละ 69.04 พบว่าผลการด�ำเนินงานภาพรวมและรายเขตสุขภาพ
บรรลุตามเกณฑ์ ดังแสดงในแผนภาพที่ 7
แผนภาพท่ี 5 ร้อยละการตรวจตดิ ตามกลุ่มสงสยั ป่วยโรคความดนั โลหิตสูง
รอยละ เปา หมาย > รอยละ = 52
ทมี่ า: ศนู ยเ์ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอื่ สาร ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสุข (ข้อมลู ณ วนั ที่ 24 สงิ หาคม 2563)
3. ตวั ชว้ี ดั ค�ำรบั รองการปฏบิ ตั ริ าชการ หนว่ ยงาน จ�ำนวน 10 ตวั ชวี้ ดั โดยผจู้ ดั เกบ็ ตวั ชว้ี ดั ของกลมุ่ ตา่ งๆ เปน็ ผดู้ �ำเนนิ การ
ตามรายละเอยี ดตวั ชวี้ ดั และรายงานผลในระบบ Estimate SM และไดร้ บั การก�ำกบั ตดิ ตาม ผลการด�ำเนนิ งานจาก 3 สว่ น ไดแ้ ก่
3.1 หวั หน้ากลุ่ม ก�ำกับ ติดตาม และให้ขอ้ เสนอแนะ รอบ 3 6 9 และ 12 เดือน
3.2 กลุ่มพัฒนาองค์กร ก�ำกับ ติดตาม และตรวจสอบความถูกต้อง ครบถ้วนของเอกสารในระบบ Estimate SM
รอบ 3 6 9 และ 12 เดอื น
3.3 คณะกรรมการการประเมินการปฏิบัติราชการ กองป้องกันการบาดเจ็บ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
ก�ำกับ ติดตาม ให้ขอ้ เสนอแนะ และประเมนิ ผลเปน็ การภายใน (Internal Audit) รอบ 6 เดือน
ส�ำหรบั การประเมนิ ผลเปน็ การภายใน (Internal Audit) รอบ 12 เดอื น ไดป้ รบั ใหห้ วั หนา้ กลมุ่ เปน็ ผกู้ �ำกบั ตดิ ตาม ใหข้ อ้ เสนอแนะ
และประเมนิ ผล แทนคณะกรรมการการประเมนิ ฯ โดยแตล่ ะตวั ชว้ี ดั นไ้ี ดร้ บั ผลการประเมนิ รอบ 12 เดอื น รายละเอยี ดดงั ตารางที่ 1
ตารางที่ 3 ผลการประเมินตัวชีว้ ัดค�ำรบั รองการปฏบิ ัตริ าชการ กองโรคไมต่ ิดต่อ ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ตัวช้ีวดั คะแนน/ผลลัพธ์
องค์ประกอบท่ี 1 ประสทิ ธิภาพในการด�ำเนินงานตามหลักภารกิจพนื้ ฐาน (Functional Based)
1.1 ตัวช้ีวดั การบรรลุความส�ำเรจ็ ของระบบปอ้ งกนั ควบคมุ โรคให้ได้มาตรฐาน คะแนน 5.00
คะแนน 5.00
1.1.1 ระดับความส�ำเร็จในการจดั การภาวะฉกุ เฉนิ ทางสาธารณสขุ ของหน่วยงาน
1.1.2 ระดับความส�ำเรจ็ ของการด�ำเนินงานวิจัยดา้ นการป้องกนั ควบคุมโรคและภัยสขุ ภาพ
- โครงการ “น�ำรอ่ งการใช้ “Thailand Global HEARTS” เพือ่ ลดโรคหวั ใจและหลอดเลือด
ภายใตห้ ลกั ฐานเชงิ ประจกั ษส์ �ำหรบั ผปู้ ว่ ยความดนั โลหติ สงู ” โครงการตอ่ เนอ่ื งปที ่ี 4 (Thailand
Global HEARTS: An Initiative to Reduce Heart Attacks and Strokes through
Evidence-Based Measure for Hypertension Patients Continuation Year 4)
- แนวทางการจดั การโรคความดันโลหิตสงู ในชุมชน
- ปจั จัยที่ส่งผลตอ่ ความส�ำเรจ็ ของการด�ำเนินงาน NCD Clinic plus ในโรงพยาบาล
30 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคมุ โรค
ตัวชว้ี ัด คะแนน/ผลลัพธ์
1.2 งานภารกจิ หลักหนว่ ยงาน
1.2.1 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของการด�ำเนนิ งานตรวจตดิ ตามกลมุ่ สงสยั ปว่ ยโรคเบาหวานและ/หรอื ความดนั โลหติ สงู 4.85 คะแนน
- รอ้ ยละการตรวจตดิ ตามกลุม่ สงสัยปว่ ยโรคเบาหวาน - ร้อยละ 59.41
- ร้อยละการตรวจติดตามกลมุ่ สงสยั ปว่ ยโรคความดนั โลหิตสูง - รอ้ ยละ 69.04
องคป์ ระกอบที่ 2 ประสทิ ธภิ าพในการด�ำเนนิ งานตามหลกั ภารกจิ ยทุ ธศาสตร์ หรอื ภารกจิ ทไ่ี ดร้ บั มอบหมายเปน็ พเิ ศษ (Agenda Based)
2.1 ระดับความส�ำเร็จในการพัฒนาระบบส่ือสารความเสี่ยงเพ่ือสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพใน 3.80 คะแนน
การป้องกันควบคุมโรคและภยั สุขภาพระดบั หน่วยงาน ตามเกณฑม์ าตรฐานสากล (JEE/IHR2005)
องคป์ ระกอบท่ี 3 ประสทิ ธภิ าพในการด�ำเนนิ งานตามหลกั ภารกจิ พน้ื ทฯี่ (Area Based) กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไมม่ ตี วั ชว้ี ดั ในองคป์ ระกอบนี้
องคป์ ระกอบท่ี 4 ประสิทธภิ าพในการบริหารจดั การและพฒั นานวัตกรรมฯ (Innovation Based)
4.1 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของนวตั กรรมทหี่ นว่ ยงานสร้างใหม่และน�ำไปใช้ประโยชน์ คะแนน 5.00
- แบบประเมิน NCD Clinic Plus ออนไลน์
4.2 ระดับความส�ำเร็จของการเพ่ิมประสิทธภิ าพการปฏบิ ัตริ าชการของหนว่ ยงาน คะแนน 4.99
4.3 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของหนว่ ยงานในการด�ำเนนิ การบรหิ ารจดั การองคก์ รไดต้ ามเกณฑท์ ก่ี รมควบคมุ โรคก�ำหนด คะแนน 4.93
องคป์ ระกอบที่ 5 ศักยภาพในการเปน็ ส่วนราชการทีม่ คี วามส�ำคัญเชิงยุทธศาสตร์เพือ่ การพัฒนา (Potential Based)
5.1 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของการขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรช์ าติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 – 2580) ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 คะแนน 4.80
5.2 ระดบั ความส�ำเร็จในการพฒั นาสถาปตั ยกรรมองค์กรของหนว่ ยงานภายใน กรมควบคุมโรค คะแนน 3.70
5.3 ระดับความส�ำเร็จในการรวมศูนย์ข้อมูล ประมวลผล และน�ำเสนอขอ้ มลู เพ่อื ใช้ประโยชน์ คะแนน 4.00
(Data Consolidation and Data Visualization)
3. ผลการด�ำเนินงานตามตวั ช้ีวดั ยทุ ธศาสตร์ กรมควบคุมโรค
กรมควบคุมโรคได้ก�ำหนดตัวช้ีวัดยุทธศาสตร์การด�ำเนินงานป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพเป็นประจ�ำทุกป ี
เพอ่ื ใหห้ นว่ ยงานใชเ้ ปน็ แนวทางในการปฏบิ ตั งิ านเพอื่ ใหบ้ รรลวุ สิ ยั ทศั น์ และเปา้ หมายของกรมควบคมุ โรค ซง่ึ ตวั ชว้ี ดั ยทุ ธศาสตร ์
บางรายการถูกเลือกเป็นตัวช้ีวัดค�ำรับรองการปฏิบัติราชการ โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 มีตัวช้ีวัดยุทธศาสตร์
ที่กองโรคไม่ติดต่อได้รับผิดชอบตัวช้ีวัด จ�ำนวน 1 ตัวชี้วัด ผลการประเมินโดยผู้รับผิดชอบตัวชี้วัดระดับกรมได้คะแนนเฉล่ีย
เทา่ กบั 5.00 (คะแนนเต็ม 5.00 คะแนน) รายละเอียดดงั ตารางที่ 2
ตารางที่ 4 ผลการด�ำเนนิ งานตามตวั ช้วี ดั ยุทธศาสตร์ กองโรคไม่ติดตอ่ ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ตวั ชีว้ ัดยทุ ธศาสตร์ ผจู้ ัดเกบ็ ตัวชีว้ ดั ผลคะแนน
1 SM 311 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของการพฒั นาระบบเฝา้ ระวงั โรคและภยั สขุ ภาพ กลุ่มเทคโนโลยี ระบาดวิทยา 5.00
5 กลมุ่ โรค 5 มติ ิ ส�ำหรบั การปอ้ งกนั ควบคมุ โรคตวั ชว้ี ดั ระดบั กรม (กองและสถาบนั ) และมาตรการชมุ ชน
รายงานประจำ�ปี 2563 31
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค
ผลการดำ� เนินงานโครงการปอ้ งกันควบคุมโรคไมต่ ดิ ตอ่
ภายใต้แผนปฏิบตั ิราชการประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ผลการด�ำเนนิ งานโครงการปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ภายใตแ้ ผนปฏบิ ตั ริ าชการกรมควบคมุ โรค ประจ�ำปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563 จ�ำนวน 20 โครงการ แบง่ ตามกลมุ่ ผลผลิตที่ 2, 3 และ 14 รายละเอียดดังนี้
ผลผล ิตท ่ี 2. 1 พฒั นาระบบบรหิ ารจดั การเพอ่ื สนบั สนนุ การด�ำเนนิ งานเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ
จ�ำนวน 2 โครงการ
(1) โครงการบริหารทรพั ยากรกองโรคไม่ตดิ ต่อและกองป้องกนั การบาดเจ็บ
ผู้รบั ผิดชอบ: กลมุ่ บรหิ ารท่ัวไป
วัตถุประสงค์: เพ่ือสนับสนุนกลุ่มงานในสังกัดกองโรคไม่ติดต่อ ให้ด�ำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพทันต่อ
การปฏบิ ตั ิงาน และสนับสนนุ การจดั ท�ำผลิตภัณฑด์ า้ นการเฝา้ ระวังป้องกนั ควบคมุ โรคและภยั สุขภาพของกองโรคไมต่ ิดตอ่
ผลการด�ำเนินงาน:
ประชมุ ราชการเพอื่ สนบั สนนุ การด�ำเนนิ งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ และการบาดเจบ็ จ�ำนวน 12 ครงั้ , จดั ท�ำแผน
การจัดซอ้ื จดั จา้ งกองโรคไมต่ ดิ ตอ่
(2) โครงการบรหิ ารจดั การองคก์ รแนวใหมไ่ ดม้ าตรฐานตามทก่ี รมควบคมุ โรคก�ำหนด ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ผรู้ บั ผิดชอบ: กลุ่มพฒั นาองค์กร
วัตถุประสงค์: เพื่อยกระดับระบบบริหารจัดการขององค์กรและบุคลากรให้มีสมรรถนะได้มาตรฐานตาม
ทีก่ รมควบคุมโรคก�ำหนดไวใ้ นการประเมินสถานการณ์เปน็ ระบบราชการ 4.0
ผลการด�ำเนนิ งาน:
- จัดประชุมคณะท�ำงานจัดท�ำแผนบริหารจัดการภาครัฐ (PMQA) เพื่อสนับสนุนงานด้านพัฒนาองค์กรและ
คณะท�ำงานประเมินผลในการจัดท�ำคู่มือการประเมนิ ผลการปฏิบตั ิราชการตามค�ำรบั รองการปฏบิ ตั ิงาน
- บคุ ลากรของกองโรคไมต่ ดิ ตอ่ และกองป้องกนั การบาดเจบ็ ไดร้ ับการพัฒนาศกั ยภาพตาม GAP ของแต่ละบคุ คล
และพฒั นาตนเองในการส่งเสรมิ คุณธรรม จรยิ ธรรมในการด�ำเนนิ ชีวิตกลมุ่ เปา้ หมาย จ�ำนวน 9 คน
- จัดกิจกรรมเพ่ือส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และเรียนรู้ชุมชนตามรอยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง รวมถึง
การสร้างความสามคั คี และการมีจติ อาสาของบุคลากร หนว่ ยงานกองโรคไมต่ ดิ ต่อและกองป้องกนั การบาดเจบ็
32 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคุมโรค
ผลผล ิตท ี่ 2 . 2 เสรมิ สรา้ งศกั ยภาพ พฒั นาความรว่ มมอื และสรา้ งการมสี ว่ นรว่ มของเครอื ขา่ ยในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั
ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ จ�ำนวน 6 โครงการ
(1) โครงการสนบั สนนุ ขบั เคลอ่ื นการด�ำเนนิ งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ และการบาดเจบ็ ประจ�ำปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563
ผรู้ ับผดิ ชอบ: กลุ่มยุทธศาสตร์ แผนและประเมนิ ผล
วัตถปุ ระสงค์: เพื่อขับเคลือ่ นและสนบั สนนุ การด�ำเนินงานเฝ้าระวงั ป้องกัน ควบคมุ โรคไม่ตดิ ต่อและการบาดเจบ็
ประจ�ำปงี บประมาณ 2563
ผลการด�ำเนนิ งาน:ประชมุ ขบั เคลอ่ื นแผนยทุ ธศาสตรก์ ารปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ระดบั ชาติ5ปี(พ.ศ.2560–2564)
ด�ำเนนิ การปรับองคป์ ระกอบค�ำส่งั คณะกรรมการขับเคลอ่ื นฯ ทบทวนแผนปฏิบตั กิ ารและตวั ช้วี ัดปี พ.ศ. 2563 – 2564
(2) โครงการจัดท�ำหลักสูตรฝึกอบรมมาตรฐานด้านระบาดวิทยา การจัดการและการวิเคราะห์ข้อมูลเฝ้าระวัง
สถานการณโ์ รคไมต่ ิดต่อ เพือ่ พัฒนาศกั ยภาพบุคลากรและเครอื ข่ายปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ผู้รับผิดชอบ: กล่มุ เทคโนโลยี ระบาดวิทยาและมาตรการชมุ ชน
วัตถุประสงค์: เพ่ือสร้างหลักสูตรท่ีมีเนื้อหาทางด้านระบาดวิทยา การจัดการข้อมูลการเฝ้าระวังสถานการณ์
โรคไม่ตดิ ต่อ ส�ำหรับบคุ ลากรดา้ นสาธารณสุข ในระดบั ส่วนกลาง ระดับเขตและระดบั จังหวดั
ผลการด�ำเนินงาน: พัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านข้อมูลสารสนเทศ เรื่องการพยากรณ์โรคและการวัดผลกระทบ
ของปัจจยั ต่อการเกิดโรคไมต่ ดิ ต่อในทางระบาด ออกแบบและพฒั นาหลกั สตู รในรูปแบบออนไลน์
(3) โครงการพัฒนาระบบข้อมลู สารสนเทศโรคไมต่ ิดตอ่ ตามกรอบ 5 มติ ิ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
ผู้รบั ผิดชอบ: กล่มุ เทคโนโลยี ระบาดวทิ ยาและมาตรการชุมชน
วัตถุประสงค์: เพ่อื บูรณาการขอ้ มลู สารสนเทศ การจัดท�ำฐานข้อมลู การแสดงผล ชอ่ งทางการเข้าถึงการวิเคราะห์
ขอ้ มูลในรปู แบบดจิ ทิ ลั ดว้ ยเทคโนโลยีสารสนเทศและพฒั นาศักยภาพการใชง้ านระบบเฝ้าระวังโรคไมต่ ิดตอ่ ในรูปแบบดจิ ทิ ัล
ผลการด�ำเนนิ งาน: รปู แบบการวเิ คราะหข์ อ้ มลู สถานการณโ์ รคไมต่ ดิ ตอ่ มเี นอ้ื หาครอบคลมุ ตามองคป์ ระกอบ 5 มติ ิ
ส�ำหรับการเฝ้าระวังโรคไม่ติดต่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ตาม 9 เป้าหมายโลก พัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านระบบข้อมูล
การเฝา้ ระวงั โรคไมต่ ดิ ตอ่ พฒั นารปู แบบการจดั การขอ้ มลู โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ขอ้ มลู ปจั จยั เสย่ี งของโรคไมต่ ดิ ตอ่ และจดั ท�ำ
รายงานมาตรฐานแสดงผล Online (Dashboard) จัดพิมพ์หนังสือและหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) สื่อประชาสัมพันธ์
“รายงานสถานการณ์โรคไมต่ ิดตอ่ (เบาหวาน ความดันโลหติ สงู และปัจจัยที่เกีย่ วข้อง) พ.ศ. 2562”
รายงานประจำ�ปี 2563 33
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคมุ โรค
H E A LT H
(4) โครงการ Electronic Health Coach (active chat bot)
ผู้รับผดิ ชอบ: กลุ่มเทคโนโลยี ระบาดวิทยาและมาตรการชมุ ชน
วตั ถปุ ระสงค:์ เพอื่ ใหป้ ระชาชนทว่ั ไปและผปู้ ว่ ยโรค NCDs มคี วามตระหนกั ต่อโรคและสามารถควบคุมพฤติกรรม
ที่เป็นความเสย่ี งตอ่ โรค NCDs ไดอ้ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง
ผลการด�ำเนนิ งาน: พฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากรเรอื่ งนวตั กรรมผา่ นกระบวนการ Design Thinking ได้ต้นแบบนวัตกรรม
และโครงสรา้ งการพัฒนานวัตกรรม 6 รายการ รายงานการวิเคราะห์ระบบ และแนวทางการพฒั นาระบบโครงการ Electronic
Health Coach และแบบจ�ำลองชิน้ งานออกแบบ Mock up
(5) โครงการประชมุ ประจ�ำเดือนกองโรคไมต่ ิดตอ่ และคณะผู้ทรงคณุ วฒุ ิ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
ผู้รับผิดชอบ: กลุ่มพฒั นาความร่วมมือในประเทศและระหวา่ งประเทศ
วัตถุประสงค์: เพ่ือติดตามประเมินผลการด�ำเนินงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาการระหว่างกองโรคไม่ติดต่อ
และคณะผู้ทรงคุณวฒุ ใิ นการบริหารจดั การอนั เก่ยี วขอ้ งกับการด�ำเนินงานควบคมุ ป้องกันโรคไม่ติดตอ่
ผลการด�ำเนนิ งาน:
- จดั ประชมุ แลกเปลยี่ นเรยี นรกู้ ารด�ำเนนิ งานควบคมุ ปอ้ งกนั โรคไมต่ ดิ ตอ่ และจดั ท�ำรายงานสถานการณโ์ รคไมต่ ดิ ตอ่
เรือ้ รัง (NCDs) และปจั จยั เส่ยี งโรคไมต่ ดิ ตอ่ เรื้อรัง (NCDs)
- ปรับปรุงประสิทธิภาพระบบ/ปรับค�ำแนะน�ำการปฏิบัติตัวให้มีความเฉพาะกับผู้ป่วย NCDs เพ่ิมค�ำแนะน�ำ
การปฏบิ ัติตวั เมอ่ื ตอ้ งมารับบรกิ ารท่ี รพ. เพ่ือการป้องกันโรค COVID -19 ตอ่ คณะท�ำงานท่ีเกีย่ วขอ้ งของกระทรวงสาธารณสุข
- จัดท�ำรูปแบบกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพท่ีดี เพื่อป้องกันโรคไม่ติดต่อ แก่บุคลากรกรมควบคุมโรคและรูปแบบ
กจิ กรรมของโครงการเวทแี ลกเปล่ยี นเรียนรวู้ ิถีใหม่ เครือข่ายปอ้ งกนั ควบคุมโรคไม่ติดต่อ “Virtual NCD Forum 2021”
(6) โครงการรูปแบบกิจกรรมสง่ เสริมสุขภาพ ปอ้ งกนั โรคไมต่ ิดต่อ ในสถานทรี่ าชการ
ผรู้ ับผดิ ชอบ: กลุ่มพฒั นาความร่วมมือในประเทศและระหว่างประเทศ
วตั ถปุ ระสงค:์ เพ่อื น�ำรอ่ งรูปแบบกจิ กรรมสง่ เสรมิ สขุ ภาพในสถานทรี่ าชการและสรา้ งแกนน�ำให้มีประสบการณ์ใน
การดูแลสุขภาพได้ดว้ ยตนเอง
ผลการด�ำเนินงาน: จัดอบรมเชิงปฏิบัติกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพควบคุมน้�ำหนักป้องกันโรค NCD (DDC Fit)
ผู้เข้าร่วมอบรมได้รับประสบการณ์ในรูปแบบใหม่ๆ ในการดูแลสุขภาพได้ด้วยตนเอง ความรู้และความเข้าใจ ในการเลือก
รบั ประทานอาหารทม่ี ปี ระโยชนต์ อ่ สขุ ภาพ และการออกก�ำลงั กายหรอื กจิ กรรมทางกายทเ่ี หมาะสมกบั ตนเอง หลกี เลยี่ งการสบู บหุ ร่ี
และดมื่ เครือ่ งดืม่ แอลกอฮอล์โดยเขา้ กระบวนการ 7 สัปดาห์ สขุ ภาพดี มผี ูเ้ ข้ารว่ มการอบรมตลอดระยะ 3 วัน จ�ำนวน 107 คน
34 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ต่อ กรมควบคุมโรค
ผ ลผ ลติ ที่ 3 .2 ถ่ายทอดความรู้ในการดแู ลสุขภาพ เฝ้าระวงั ป้องกัน ควบคุมโรค ภยั สุขภาพ และการปรับเปลย่ี น
พฤติกรรมท่มี ีคุณภาพ จ�ำนวน 2 โครงการ
(1) โครงการผลติ สอื่ ประชาสมั พนั ธเ์ พอื่ สนบั สนนุ การด�ำเนนิ งานเพม่ิ การเขา้ ถงึ การวดั ความดนั โลหติ ในทสี่ าธารณะป ี 2563
ผรู้ บั ผดิ ชอบ: กลมุ่ เทคโนโลยี ระบาดวทิ ยาและมาตรการชมุ ชน
วตั ถปุ ระสงค:์ เพอ่ื สรา้ งความตระหนกั สอื่ สารความเสย่ี งในการปอ้ งกนั ควบคมุ โรคความดนั โลหติ สงู และสนบั สนนุ
การด�ำเนินงานเพิ่มการเขา้ ถึงการวัดความดนั โลหิตในท่ีสาธารณะ
ผลการด�ำเนินงาน: ผลิตสื่อประชาสัมพันธ์เพ่ือสนับสนุนการด�ำเนินงานเพิ่มการเข้าถึงการวัดความดันโลหิต
ในท่ีสาธารณะปี 2563 จ�ำนวน 4 รายการ ได้แก่ ป้ายตั้งโต๊ะ X STAND เรื่อง ขั้นตอนการใช้งานเคร่ืองวัดความดันโลหิต
จ�ำนวน 600 แผน่ ปา้ ยตงั้ โตะ๊ X STAND เรอ่ื ง วธิ กี ารใช้ website Application จ�ำนวน 600 แผน่ โปสการด์ เรอ่ื ง ระดบั ความดนั โลหติ
และการปฏบิ ัตติ วั จ�ำนวน 100,000 แผน่ แผน่ พับเรอ่ื ง โรคความดนั โลหิตสูง วดั กอ่ น รกู้ ่อน ควบคมุ ได้ จ�ำนวน 56,400 แผน่
ใหก้ บั กลุม่ เป้าหมายจ�ำนวน 600 จดุ บรกิ าร ทจี่ ดั ต้ัง Health station
(2) โครงการสนบั สนนุ ศนู ยส์ ขุ ภาพดวี ยั ท�ำงานในสถานพยาบาลสงั กดั กระทรวงสาธารณสขุ เพอ่ื สนบั สนนุ ชวี ติ วถิ ใี หม่
ห่างไกลโรคไมต่ ดิ ตอ่ ในสถานประกอบการ
ผ้รู ับผิดชอบ: กลุ่มเทคโนโลยี ระบาดวิทยาและมาตรการชมุ ชน
วตั ถปุ ระสงค:์ เพอ่ื ถา่ ยทอดรปู แบบแนวทางการด�ำเนนิ งานศนู ยส์ ขุ ภาพดวี ยั ท�ำงานในสถานพยาบาลและสนบั สนนุ
การด�ำเนนิ งานสถานประกอบการ ปลอดโรค ปลอดภัย กายใจเปน็ สุข ในการป้องกนั ควบคุมโรคไมต่ ดิ ต่อ
ผลการด�ำเนินงาน: สนับสนุนศูนย์สุขภาพดีวัยท�ำงานในสถานพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขเพ่ือสนับสนุน
ชวี ิตวิถใี หม่หา่ งไกลโรคไมต่ ิดต่อเรอ้ื รงั ในสถานประกอบการ โดยการผลิตสื่อ แผน่ พบั สนับสนนุ การป้องกนั ควบคุมโรค NCDs
ผลผลิต ท่ี 1 4 .4
พฒั นาและสนับสนนุ การด�ำเนนิ งานเฝ้าระวัง ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ต่อและปจั จัยเสย่ี ง
จ�ำนวน 10 โครงการ
(1) โครงการตดิ ตามประเมนิ ผลการด�ำเนินงานโรคไมต่ ิดต่อและการบาดเจ็บ
ผูร้ ับผดิ ชอบ: กลุม่ ยุทธศาสตร์ แผนและประเมินผล
วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาความร่วมมือและแลกเปลี่ยนเรียนรู้การด�ำเนินงานการติดตามประเมินผลแผนงาน
โรคไม่ตดิ ตอ่ และการบาดเจ็บ
ผลการด�ำเนนิ งาน:
- หนงั สือรายงานประจ�ำปกี องโรคไมต่ ดิ ต่อประจ�ำปี 2562 จ�ำนวน 600 เล่ม และแบบ electronic book เผยแพร่
ไปยงั หนว่ ยงานเครือข่ายทีเ่ ก่ียวข้อง
- จดั ประชมุ คณะท�ำงานพฒั นาแนวทางการตดิ ตามการด�ำเนนิ งานปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ส�ำหรบั ผจู้ ดั การ
แผนงานและโครงการโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค จ�ำนวน 3 ครงั้ ไดร้ า่ งแนวทางฯ 1 ฉบบั
- คู่มือการนิเทศ ก�ำกับติดตามและประเมินผลการด�ำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อและการบาดเจ็บประจ�ำ
ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 จ�ำนวน 1 เล่ม
รายงานประจำ�ปี 2563 35
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคมุ โรค
(2) โครงการพัฒนานโยบาย และปรับสิ่งแวดล้อมที่เป็นมิตรต่อสุขภาพ เพ่ือการลดการบริโภคเกลือและโซเดียม
ในโรงพยาบาล (โรงพยาบาลเคม็ น้อย อรอ่ ย (3) ด)ี
ผู้รบั ผิดชอบ: กลุ่มพัฒนาคณุ ภาพบริการ
วัตถุประสงค์: เพื่อให้โรงพยาบาลในสังกัดปรับปรุงสิ่งแวดล้อม ประชาชนเข้าถึงอาหารโซเดียมต�่ำในโรงพยาบาล
และลดความเสีย่ งตอ่ การเกิดโรคความดนั โลหิตสงู
ผลการด�ำเนินงาน: ด�ำเนินการโรงพยาบาลเค็มน้อย อร่อย (3) ดี ในโรงพยาบาลศูนย์ และโรงพยาบาลทั่วไป
จ�ำนวน 101 แหง่ จดั ท�ำแนวทางการประเมินปรมิ าณโซเดยี มในต�ำรับอาหารส�ำหรบั ผู้ป่วยใน (IPD) ในปี พ.ศ. 2563 สนับสนุน
การด�ำเนนิ งานในรพ. ถา่ ยทอดแนวทางการด�ำเนนิ งานเพอ่ื การลดการบรโิ ภคเกลอื และโซเดยี มในโรงพยาบาลและ จดั ซอ้ื ชดุ ตรวจสอบ
ความเค็มในตัวอย่างอาหาร (Salt Meter) และพัฒนาโรงอาหารกรมควบคุมโรคเพื่อลดเค็มลดโรคความดันโลหิตสูงร่วมกับ
ส�ำนักเลขานุการกรมควบคุมโรค
(3) โครงการพัฒนาคุณภาพ NCD Clinic Plus ปี 2563
ผรู้ บั ผิดชอบ: กลุ่มพัฒนาคุณภาพบริการ
วัตถุประสงค์: เพอ่ื พฒั นาคณุ ภาพระบบบริการและสรา้ งขวญั ก�ำลงั ใจให้หนว่ ยงาน ผูป้ ฏบิ ตั งิ านด้านโรคไมต่ ดิ ตอ่
ผลการด�ำเนนิ งาน: แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ Best Practice ของโรงพยาบาลทม่ี ผี ลงานดเี ดน่ ระดบั ประเทศ ผลติ หนงั สอื
ถอดบทเรยี นการด�ำเนนิ งาน NCD Clinic Plus จัดพิมพค์ ู่มอื แนวทางการด�ำเนินงาน NCD Clinic Plus ปี 2563 โปรแกรม
รายงานแสดงผลประเมิน NCD Clinic Plus แบบออนไลน์
(4) โครงการพัฒนาศักยภาพส�ำหรับบุคลากรและเครอื ข่าย ดา้ นการป้องกันควบคมุ โรค NCDs 4.0
ผ้รู ับผิดชอบ: กลมุ่ พฒั นาคุณภาพบรกิ าร
วัตถุประสงค์: เพ่ือเสริมสร้างศักยภาพบุคลากรสาธารณสุขและพัฒนาหลักสูตรการป้องกันควบคุมโรค NCDs
ในรปู แบบออนไลน์ พฒั นาความรว่ มมอื และสรา้ งการมสี ว่ นรว่ มของเครอื ขา่ ยในการเฝา้ ระวงั ปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ
ผลการด�ำเนนิ งาน: จดั ท�ำหลกั สตู รพฒั นาศกั ยภาพส�ำหรบั บคุ ลากรและเครอื ขา่ ยขน้ั พน้ื ฐาน โดยมเี นอ้ื หาในหลกั สตู ร
ประกอบดว้ ย 3 หนว่ ยการเรยี นรู้ รวมทง้ั หมด 14 เรอื่ ง จะด�ำเนนิ การเผยแพรใ่ นปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 และขอรบั รองหลกั สตู ร
จัดท�ำหลักสูตรระดับกลาง
(5) โครงการพฒั นาคณุ ภาพบรกิ ารและสนบั สนุนการด�ำเนนิ งานดา้ นโรคไมต่ ดิ ต่อ
ผรู้ บั ผดิ ชอบ: กลุม่ พัฒนาคณุ ภาพบริการ
วัตถุประสงค์: เพ่ือก�ำหนดทิศทางและแนวทางการพัฒนาคุณภาพบริการ ช้ีแจงแนวทางการรักษา พัฒนาและ
ก�ำหนดตวั ชว้ี ดั ท่ใี ช้ก�ำกับตดิ ตามคุณภาพบริการและการด�ำเนนิ งานด้านโรคไมต่ ิดตอ่
ผลการด�ำเนินงาน: บูรณาการขับเคลื่อนการด�ำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อร่วมกับคณะกรรมการต่าง ๆ
ปฏิรูปการจัดบริการเพ่ือลดเสี่ยงลดโรค ก�ำหนดตัวชี้วัดส�ำหรับก�ำกับติดตามการด�ำเนินงานโรคไม่ติดต่อในสถานบริการและ
จดั ท�ำร่างแนวทางการจดั การเม่อื พบผรู้ บั บริการมคี วามดนั โลหติ สงู ในโรงพยาบาลส�ำหรับเจา้ หน้าที่
(6) โครงการสือ่ สารประชาสมั พันธ์เพือ่ ปอ้ งกันควบคุมโรคไม่ตดิ ตอ่ เร้อื รัง
ผู้รบั ผดิ ชอบ: กลุม่ พัฒนานโยบายสาธารณะและสือ่ สารความเสีย่ ง
วตั ถุประสงค:์ เพื่อสรา้ งความตระหนกั และสือ่ สารความเสย่ี งในการปอ้ งกันควบคมุ โรคไม่ติดตอ่ เรือ้ รัง
ผลการด�ำเนนิ งาน: ประกวดคลปิ วดิ โี อ (Clip VDO) โรคความดนั โลหติ สงู สนบั สนนุ แนวคดิ การประกวดคลปิ วดิ โี อ
(Clip VDO) โดยใช้แนวคดิ “วดั กอ่ น ร้เู ส่ียง เล่ยี งโรค ความดนั โลหิตสงู ” และส่อื สารประชาสัมพันธค์ ลปิ วดิ ีโอ (Clip VDO)
โรคความดนั โลหติ สูง จ�ำนวน 6 คลปิ
36 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไม่ตดิ ต่อ กรมควบคุมโรค
(7) โครงการประเมินยุทธศาสตร์ลดการบริโภคเกลือและโซเดียมในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2559 - 2568
ผูร้ บั ผิดชอบ: กลมุ่ พฒั นานโยบายสาธารณะและสอ่ื สารความเสีย่ ง
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินผลการด�ำเนินงานและวางแผนการด�ำเนินงานในระยะต่อไปของแผนงานการลด
การบรโิ ภคเกลอื และโซเดยี มในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2559 - 2568
ผลการด�ำเนินงาน: ขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ลดการบริโภคเกลือและโซเดียมในประเทศไทย พ.ศ. 2559 – 2568
ผา่ นคณะกรรมการขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรฯ์ ในปี พ.ศ. 2563 ไดพ้ ฒั นาโรงอาหารกรมควบคมุ โรค เพอื่ ลดเคม็ ลดโรคความดนั โลหติ สงู
จดั ท�ำหนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (E-books) ส�ำหรบั เผยแพรแ่ กป่ ระชาชนทว่ั ไป เพอ่ื สรา้ งความตระหนกั ในการดแู ลสขุ ภาพ ด�ำเนนิ การ
เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ปรมิ าณโซเดียมในอาหาร ติดตามและประเมินผลยทุ ธศาสตร์ ฯ ระยะคร่งึ แผน ฯ
(8) โครงการการด�ำเนนิ งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ เรอ้ื รงั โดยใชช้ มุ ชนเปน็ ฐาน: ชมุ ชนลดเสยี่ ง ลดโรคไมต่ ดิ ตอ่
เรื้อรงั (CBI NCDs) ปี 2563
ผรู้ ับผิดชอบ: กลุม่ เทคโนโลยี ระบาดวทิ ยาและมาตรการชุมชน
วัตถุประสงค์: เพ่ือให้มีการด�ำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน: ชุมชนลดเส่ียง
ลดโรคไม่ติดตอ่ เร้อื รงั (CBI NCDs) เกิดประสทิ ธภิ าพสูงสุดในระดบั พน้ื ที่
ผลการด�ำเนินงาน: จัดพิมพ์แบบบันทึกสุขภาพ รู้ตัวเลขรู้รักษ์สุขภาพ จ�ำนวน 2,000 แผ่น ลงพื้นที่และจัดท�ำ
แนวทางการป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน: ชุมชนลดเสี่ยง ลดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (CBI NCDs)
ทมี่ ปี ระสทิ ธผิ ลในการลดโรคไมต่ ดิ ตอ่ เรอื้ รงั และปจั จยั เสย่ี งในชมุ ชนและจดั พมิ พร์ ปู เลม่ หนงั สอื ถอดบทเรยี นการด�ำเนนิ งานชมุ ชน
ลดเสย่ี ง ฯ จ�ำนวน 200 เล่ม
(9) โครงการเพม่ิ การเข้าถงึ การวัดความดันโลหติ ในท่สี าธารณะ ปี 2563
ผ้รู บั ผิดชอบ: กลุ่มเทคโนโลยี ระบาดวิทยาและมาตรการชุมชน
วัตถุประสงค์: เพ่ือสร้างความตระหนักในการป้องกันควบคุมโรคความดันโลหิตสูงแก่ประชาชนและพัฒนาระบบ
ขอ้ มลู การเขา้ รับบรกิ ารวัดความดันในท่ีสาธารณะ
ผลการด�ำเนนิ งาน: บันทกึ ข้อตกลงวา่ ด้วยความร่วมมอื ในการด�ำเนนิ งานวัดความดันโลหติ ในทีส่ าธารณะ ผลิตสอื่
ประชาสมั พนั ธส์ นบั สนนุ การด�ำเนนิ งาน ลงพน้ื ทต่ี ดิ ตามการใหบ้ รกิ าร และตดิ ตงั้ เครอื่ งวดั ความดนั โลหติ ในพน้ื ทก่ี ทม. และปรมิ ณฑล
จ�ำนวน 100 เครือ่ ง ติดตามและประเมินประสทิ ธผิ ลการด�ำเนินงาน
(10) โครงการพัฒนา NCD System Management team ระดบั จงั หวัด
ผู้รับผิดชอบ: กลุ่มพฒั นาความรว่ มมอื ในประเทศและระหว่างประเทศ
วัตถุประสงค์: เพ่ือพัฒนาศักยภาพบุคลากรผู้ปฏิบัติงานโรคไม่ติดต่อระดับจังหวัด ให้สามารถวิเคราะห์ข้อมูล
สถานการณต์ ามบริบทของพนื้ ท่ีเพ่อื มาก�ำหนดกลยุทธ์ จัดท�ำแผนงาน/โครงการ ตดิ ตามประเมนิ ผล
ผลการด�ำเนินงาน: พัฒนาหลักสูตร system management team ระดับจังหวัด เป็นรายวิชาที่ถ่ายทอด
ผ่านระบบออนไลน์ อบรมเชงิ ปฏบิ ัตกิ าร (Workshop) จ�ำนวน 4 คร้งั
รายงานประจ�ำ ปี 2563 37
กองโรคไมต่ ดิ ต่อ กรมควบคมุ โรค
ผลงานเด่นประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
1. การขบั เคลอื่ นแผนยทุ ธศาสตรก์ ารปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564)
แผนการป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อฯ มีคณะกรรมการและคณะอนุกรรมการด้านต่าง ๆ ที่ประกอบด้วยภาคี
เครอื ข่ายหลายภาคส่วน ซงึ่ เป็นกลไกส�ำคัญในการขบั เคลอ่ื นงานรว่ มกนั ตาม 6 ยุทธศาสตร์ ดงั นี้
1. ประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนแผนการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564)
เม่ือวันท่ี 8 กุมภาพันธ์ 2562 ณ ห้องประชุมชัยนาทนเรนทร ตึกส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข โดยมีรัฐมนตร ี
ว่าการกระทรวงสาธารณสขุ เปน็ ประธาน
2. ประชุมคณะอนุกรรมการขบั เคลอ่ื นแผนการป้องกันและควบคมุ โรคไมต่ ิดตอ่ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564) ดงั น้ี
2.1 ประชมุ คณะอนกุ รรมการชดุ ที่ 1 (ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 และ 6) เมอ่ื วนั ท่ี 16 กนั ยายน 2562 ณ โรงแรมทเี คพาเลซ
แจ้งวัฒนะ เพื่อน�ำเสนอการด�ำเนินงานที่เป็นปัญหาส�ำคัญ ร่วมหารือข้อเสนอนโยบายและยุทธศาสตร์ ประเด็นการประกาศ
สงครามตอ่ โรคเบาหวานและความดันโลหติ สูง (War DM/HT), ทบทวนตัวชว้ี ัด/ผลผลิต/แผนงานโครงการของยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1
และ 6 และจดั ท�ำขอ้ มูลน�ำเขา้ การประชุมคณะกรรมการขับเคล่อื นแผนการปอ้ งกันและควบคมุ โรคไมต่ ิดต่อ ฯ
2.2 ประชุมคณะอนกุ รรมการชุดท่ี 2 (ยทุ ธศาสตร์ท่ี 2) เมอื่ วนั ท่ี 23 กนั ยายน 2562 ณ ห้องประชมุ 2 ชัน้ 9
ตึกกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เพื่อรับทราบความก้าวหน้าของการด�ำเนินงาน Health Literacy ผ่านช่องทางต่าง ๆ และ
เครือข่ายท่เี กี่ยวข้อง เพอื่ การปอ้ งกัน ควบคุมโรคไม่ตดิ ตอ่ ปัจจัยเสยี่ ง และพฤติกรรมเส่ยี ง
2.3 ประชมุ คณะอนกุ รรมการชดุ ท่ี 3 (ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 3 และ 5) เมอ่ื วนั ท่ี 18 กนั ยายน 2562 ณ หอ้ งประชมุ 3
ชนั้ 9 ตึกกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เพ่ือรายงานผลการด�ำเนินงานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และหารือประเด็นการพัฒนา
กลไกและการเชอื่ มโยงชมุ ชนใน setting ตา่ ง ๆ แกนน�ำสขุ ภาพ อสม. การพฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากร และพฒั นาระบบบรกิ ารสขุ ภาพ
เครื่องมือ/เทคโนโลยี เชน่ application ทส่ี นบั สนุนการป้องกนั ควบคุมโรคไมต่ ิดตอ่ รวมท้งั ทบทวนตัวช้วี ดั /ผลผลติ /แผนงาน
โครงการของยทุ ธศาสตรท์ ี่ 3 และ 5
2.4 ประชมุ คณะอนกุ รรมการชดุ ท่ี 4 (ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 4) เมอื่ วนั ที่ 17 กนั ยายน 2562 ณ หอ้ งประชมุ กรมควบคมุ โรค
ได้หารือเก่ียวกับการบูรณาการระบบข้อมูล และการปรับปรุง/พัฒนาแหล่งข้อมูลฐานต่าง ๆ เพื่อให้สามารถน�ำข้อมูลมาใช้ได้
อย่างเหมาะสม รวมท้ังทบทวนตัวชี้วัดของแผนและแนวทางการด�ำเนินงานในปี 2563 - 2564
2.5 ประชมุ ปรกึ ษาหารอื และขบั เคลอื่ นนโยบายเรง่ รดั การปอ้ งกนั และควบคมุ โรคความดนั โลหติ สงู และโรคเบาหวาน
“Together Fight NCDs” ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญ จากหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง เพื่อเป็นข้อเสนอการป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อ
ของประเทศไทย ต่อคณะกรรมการขับเคล่อื นแผนการป้องกันและควบคมุ โรคไม่ติดต่อ 5 ปีฯ ครงั้ ท่ี 2/2562
3. ด�ำเนนิ การประเมินผลครง่ึ แผนการป้องกันและควบคุมโรคไมต่ ิดตอ่ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2562)
4. ประชุมพิจารณารายละเอยี ดตวั ช้วี ดั ภายใตแ้ ผนการป้องกันและควบคมุ โรคไม่ตดิ ต่อ 5 ปี (พ.ศ. 2560 – 2564)
เมอื่ วันที่ 31 มีนาคม 2563 เวลา 13.30 – 16.30 น. ณ ห้องประชุมส�ำนักงานคณะกรรมการผทู้ รงคณุ วุฒิ กรมควบคุมโรค
เพื่อปรับรายละเอียดกลยุทธ์ ผลผลติ และตวั ชี้วัด ภายใตแ้ ผนการปอ้ งกนั และควบคุมโรคไมต่ ดิ ต่อ ฯ
38 รายงานประจ�ำ ปี 2563
กองโรคไมต่ ิดตอ่ กรมควบคุมโรค
2. การดำ� เนินงาน NCD Clinic Plus ปี 2563
ความเป็นมา
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดพ้ ฒั นาการจดั การระบบบรกิ ารสขุ ภาพของคลนิ กิ โรคไมต่ ดิ ตอ่ โดยขบั เคลอ่ื นผา่ นการด�ำเนนิ งาน
คลินกิ NCD คุณภาพ ตั้งแตป่ ี 2557 ถงึ 2559 โดยยึดหลักการของ Chronic Care Model ร่วมกบั PMQA และไดน้ �ำวงจร
PDCA มาประยุกต์ใช้ในกระบวนการด�ำเนินงานเพ่ือเพ่ิมคุณภาพให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จากการพัฒนาคลินิก NCD
คุณภาพ มีกลุ่มเป้าหมายในการประเมินเป็นโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลท่ัวไป และโรงพยาบาลชุมชน โดยท�ำการประเมิน
เชิงกระบวนการ 6 องค์ประกอบ ได้แก่ ทิศทางและนโยบาย ระบบสารสนเทศ การปรับระบบและกระบวนการบริการ
ระบบสนับสนุนการจัดการตนเอง ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ และการจัดบริการเชื่อมโยงชุมชน ซึ่งโรงพยาบาลในสังกัด
ส�ำนกั งานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ ทกุ แหง่ ผ่านการประเมนิ คลินกิ NCD คณุ ภาพครบทุกแห่ง ตอ่ มาปี 2560 ไดย้ กระดับเป็น
การประเมินคุณภาพ NCD Clinic Plus โดยเพิ่มการประเมินผลลัพธ์ตัวชี้วัดบริการท่ีแสดงถึงสถานะสุขภาพของประชาชน
รว่ มดว้ ย ปี 2562 ไดบ้ รู ณาการรว่ มกบั การด�ำเนนิ งานคลนิ กิ ชะลอไตเสอื่ มบางสว่ น เพอื่ ลดความซำ�้ ซอ้ นของการประเมนิ คณุ ภาพ
การด�ำเนินงาน และมีการปรับรายละเอียดการประเมินกระบวนการและผลลัพธ์บริการ นอกจากนี้ได้มีการจัดประกวด NCD
Clinic Plus Awards (ตั้งแต่ปี 2560) เพ่อื ค้นหาโรงพยาบาลทีม่ ผี ลการด�ำเนนิ งานดีเดน่ ระดบั ประเทศ และสรา้ งขวัญก�ำลงั ใจ
ในการปฏิบัติงานให้แก่ทีมสหวิชาชีพในการด�ำเนินงาน ท้ังยังเป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เผยแพร่รูปแบบการด�ำเนินงาน
ในการแก้ปัญหาโรคไม่ติดต่อในพ้ืนท่ี ซึ่งสามารถเป็นแบบอย่างให้กับโรงพยาบาลที่ก�ำลังพัฒนา NCD Clinic Plus อีกด้วย
และในปี 2563 กองโรคไม่ติดต่อ ได้ให้ความส�ำคัญและมุ่งเน้นให้เกิดการจัดบริการท่ีสนับสนุนการจัดการตนเองของผู้ป่วย
และการจัดบริการเช่ือมโยงชมุ ชนของเครือข่ายสุขภาพ ร่วมกับปรบั ปรุงการประเมนิ ผลลัพธต์ ัวชีว้ ัดบริการใหม้ ีความสอดคล้อง
กบั นโยบาย สนบั สนนุ ใหส้ ถานบรกิ ารสาธารณสขุ สามารถก�ำหนดเปา้ หมาย และพฒั นาการด�ำเนนิ งานไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
และได้มีการได้จัดท�ำหนังสือถอดบทเรียนการด�ำเนินงาน NCD Clinic Plus ของโรงพยาบาล Best Practice
ปงี บประมาณ พ.ศ. 2560 - 2562 และเทคนคิ การด�ำเนนิ งานของทมี พเี่ ลย้ี ง เพอ่ื รวบรวมผลงานดเี ดน่ ระดบั ประเทศ รว่ มแลกเปลย่ี น
เรยี นรแู้ ละเผยแพรร่ ปู แบบการด�ำเนนิ งานทเี่ ปน็ เลศิ ใหก้ บั สถานบรกิ ารสาธารณสขุ อนื่ ๆ ทจ่ี ะน�ำไปเปน็ แนวทางในการพฒั นาคณุ ภาพ
บริการให้มปี ระสิทธิภาพมากยง่ิ ขนึ้
นอกจากนกี้ องโรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดด้ �ำเนนิ การพฒั นาแบบประเมนิ คณุ ภาพ NCD Clinic Plus ใหเ้ ปน็ ระบบ Online ซง่ึ เปน็
การพฒั นาเพอ่ื เปลย่ี นแปลงรปู แบบบรกิ ารเดมิ โดยปรบั รปู แบบการประเมนิ จากการประเมนิ แบบ Manual ทตี่ อ้ งกรอกคะแนน
ใน Excel file เปน็ การประเมนิ ในระบบ Online เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการด�ำเนนิ งาน ลดระยะเวลาการรวบรวมผลการประเมนิ
และสามารถเปน็ เครอื่ งมอื ทสี่ นบั สนนุ สง่ เสรมิ และสง่ ผลตอ่ การด�ำเนนิ งานดา้ นการปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ไมว่ า่ จะทางตรง
และทางออ้ ม ชว่ ยใหก้ ารท�ำงานนน้ั เกดิ ผลดี มปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลสงู กวา่ เดมิ และน�ำไปใชใ้ นการปฏบิ ตั งิ าน เพอ่ื แกป้ ญั หา
ปรบั ปรงุ พัฒนางาน หรือการพฒั นาบคุ ลากรให้มคี ุณภาพมากยง่ิ ขึ้น
การด�ำเนนิ งาน NCD Clinic Plus ปี 2560 - 2563
กระบวนการพัฒนาคณุ ภาพบร�การ แนวทางการพฒั นาการดำเนินงาน ผลลัพธต ัวช�้วัดบรก� าร
องคป ระกอบ กระบวนการหลกั ตวั ช้ว� ัดบรก� าร
1. ทศิ ทาง และนโยบาย 4C: NCD
2. ระบบสารสนเทศ
3. การปรบั ระบบ และ - Comprehensive
- Coordination of care
กระบวนการบริการ - Continuity of care
4. ระบบสนับสนนุ การ - Community participation
จัดการตนเอง Plan Do
5. ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ Act Check
6. การจัดบริการเชอื่ มโยงชุมชน
รายงานประจำ�ปี 2563 39
กองโรคไม่ตดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
จากการพัฒนาและขับเคล่ือนการจัดระบบบริการสุขภาพของคลินิกโรคไม่ติดต่อ ได้มีการประเมินคุณภาพ
NCD Clinic Plus ซึง่ มีผลการประเมินผา่ นเกณฑ์ (ระดบั ดีขึ้นไป) ดังนี้
- ปี 2560 มีโรงพยาบาลเข้ารว่ มประเมิน 888 แหง่ (จาก 896 แห่ง) ผา่ นเกณฑ์ ร้อยละ 43 (386 แห่ง)
- ปี 2561 มโี รงพยาบาลเขา้ ร่วมประเมิน 891 แห่ง (จาก 896 แห่ง) ผา่ นเกณฑ์ รอ้ ยละ 64 (567 แห่ง)
- ปี 2562 มีโรงพยาบาลเข้ารว่ มประเมิน 894 แห่ง (จาก 896 แหง่ ) ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 72 (640 แห่ง)
- ปี 2563 มีโรงพยาบาลเข้าร่วมประเมนิ 894 แหง่ (จาก 898 แห่ง) ผ่านเกณฑ์ รอ้ ยละ 90 (808 แหง่ )
ปัจจยั ความส�ำเร็จ
จากการด�ำเนินงาน NCD Clinic Plus ในปี 2563 ของโรงพยาบาลทม่ี ีผลการด�ำเนนิ งานดเี ดน่ ระดบั ประเทศ พบว่า
ปจั จยั ส�ำคญั ทส่ี นบั สนนุ การด�ำเนนิ งาน NCD Clinic Plus ใหม้ คี ณุ ภาพ และสามารถตอบสนองความตอ้ งการของผรู้ บั บรกิ าร ไดแ้ ก่
1) ผบู้ รหิ ารใหค้ วามส�ำคญั และสนบั สนนุ การด�ำเนนิ งานโดยก�ำหนดทศิ ทาง แผนงาน นโยบายทช่ี ดั เจนตง้ั แตร่ ะดบั เขต
จังหวดั อ�ำเภอ และภาคีเครือข่าย
2) การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย เช่น คณะกรรมการ Service Plan NCD ระดับเขต คณะกรรมการพัฒนา
คุณภาพชวี ิตระดับอ�ำเภอ (พชอ.) เป็นต้น ในการด�ำเนนิ งานปอ้ งกันควบคมุ โรคไมต่ ดิ ต่อ ตง้ั แตร่ ว่ มกันคน้ หาปญั หา การวางแผน
การด�ำเนนิ งาน การตดิ ตามประเมินผล และรว่ มมอื กันแก้ไขปญั หาอุปสรรคอยา่ งต่อเนื่อง
3) การด�ำเนินงานร่วมกันของทีมสหวิชาชีพในการดูแลจัดการโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในกลุ่มเส่ียง
และกลุ่มป่วย ให้ได้รับการบริการท่ีมีมาตรฐานตามระยะโรค สนับสนุนองค์ความรู้และกิจกรรมสุขภาพที่เหมาะสม เช่น
ดา้ นอาหารและโภชนาการ ดา้ นการออกก�ำลงั กาย ดา้ นการเลกิ บหุ รี่ เปน็ ตน้ เพอื่ ใหก้ ลมุ่ เสย่ี งและกลมุ่ ปว่ ยสามารถจดั การตนเองได้
4) การจัดการระบบสารสนเทศ ให้มีขอ้ มลู ท่สี มบรู ณ์ครบถว้ นถกู ต้องและเปน็ ปัจจบุ นั สามารถเชอื่ มโยงแลกเปลีย่ น
ในเครือข่ายสุขภาพได้อย่างต่อเน่ือง รวมทั้งการน�ำข้อมูลมาวิเคราะห์ การคืนข้อมูลและสะท้อนปัญหาท่ีพบให้หน่วยบริการ
เพอ่ื พฒั นาคณุ ภาพการป้องกนั ควบคุมโรคไมต่ ิดตอ่
เล่มคู่มือการด�ำเนินงานประเมนิ คุณภาพ NCD Clinic Plus ปี 2560 - 2563
เลม่ ถอดบทเรียน NCD Clinic Plus ของโรงพยาบาล Best Practice
40 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไม่ติดตอ่ กรมควบคมุ โรค
3. ผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ตอ่ คลนิ กิ โรคไม่ติดตอ่
(NCD Clinic Plus)
ความเปน็ มา
จากสถานการณก์ ารระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ทั่วโลก รวมท้ังประเทศไทย กลมุ่ เส่ียงสงู
ทจ่ี ะเกดิ ความรนุ แรงและเสยี ชวี ติ เมอื่ มกี ารตดิ เชอ้ื COVID-19 ไดแ้ ก่ ผสู้ งู อายุ ผทู้ ม่ี โี รคประจ�ำตวั เชน่ โรคเบาหวาน โรคความดนั
โลหิตสงู โรคอ้วน โรคไตเร้ือรัง โรคหัวใจและหลอดเลอื ด และคนท่ีมภี าวะภูมิคุ้มกันบกพรอ่ งหรือได้รับยารกั ษากดภมู ิคมุ้ กัน น้นั
การดูแลตนเองเพื่อควบคุมการระบาดของ COVID-19 ได้แก่ การล้างมือ การสวมหน้ากากอนามัย/ผ้า การรักษา
ระยะห่างระหวา่ งบุคคล และนโยบายอยูบ่ า้ นหยดุ เช้ือเพือ่ ชาติ รว่ มกบั การปรบั ระบบรองรบั การดแู ลรักษาผ้ตู ิดเชอ้ื COVID-19
จากมาตรการดงั กลา่ วอาจสง่ ผลกระทบตอ่ ระบบบรกิ ารของคลนิ กิ โรคไมต่ ดิ ตอ่ เรอื้ รงั ทงั้ ในดา้ นการบรหิ ารจดั การ และประสทิ ธภิ าพ
ของการด�ำเนนิ งาน
กองโรคไม่ติดต่อ จึงได้จัดท�ำแบบสอบถาม เร่ือง ผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา (COVID-19) ต่อคลินิก
โรคไม่ติดต่อ (NCD Clinic Plus) เพอ่ื ประเมินผลกระทบของ COVID-19 ตอ่ NCD Clinic ช่วงเดอื นมกราคม - มถิ นุ ายน 2563
ผลการด�ำเนินงาน
ขอ้ มลู ผลการส�ำรวจ ณ วันท่ี 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 มผี ตู้ อบแบบสอบถามจ�ำนวน 589 คน พบว่า
การจัดการใน NCD Clinic ในชว่ งการระบาดของโรคติดเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19)
1. การเปิดใหบ้ ริการ เปดิ ให้บรกิ ารได้ตามปกติ ร้อยละ 42.30
2. บุคลากร/ทีมสหสาขาวชิ าชีพ สามารถปฏิบตั ิงาน NCD Clinic เหมอื นเดมิ ทุกคน คดิ เป็นร้อยละ 25.50 จะเห็น
ไดว้ า่ มีเพียง 1 ใน 4 ของบคุ ลากรทป่ี ฏิบตั ิงานใน NCD Clinic เหมอื นเดิมเทา่ นน้ั เพราะส่วนหนง่ึ ตอ้ งไปชว่ ยงาน COVID-19
3. อปุ กรณ์ ครุภณั ฑ์ทางการแพทยท์ ใ่ี ช้ประจ�ำเปน็ ปกติ ภายใน NCD Clinic ไดร้ บั การจัดสรรเทา่ เดมิ ร้อยละ 54.50
4. งบประมาณในงาน NCD Clinic ได้รบั การจัดสรรเทา่ เดิม รอ้ ยละ 66.20
ความสามารถของการจัดบรกิ ารใน NCD Clinic
ตารางท่ี 5 แสดงความสามารถของการจดั บริการใน NCD Clinic
การจัดบริการ สามารถจัดบรกิ าร เปดิ บรกิ าร ไม่สามารถจัดได้ ไม่ไดจ้ ดั บริการ
ไดต้ ามปกติ ได้บางส่วน (รอ้ ยละ) (ร้อยละ)
(รอ้ ยละ) (ร้อยละ)
1. การคัดกรองโรค
- โรคเบาหวาน 34.50 40.10 17.30 8.10
- โรคความดันโลหติ สูง 33.80 40.70 17.30 8.10
2. การคัดกรองซมึ เศรา้ /ภาวะเครียด 31.70 44.80 16.80 6.60
3. การคดั ภาวะแทรกซอ้ น 31.10
- ตา 18.80 44.10 23.60 26.50
- ไต 30.60 35.70 17.50 7.80
- เทา้ 19.20 44.10 23.60 21.60
4. การประเมนิ CVD risk 31.70 45.20 17.10 7.00
5. การประเมนิ TOD 24.80 35.30 18.20 11.90
6. การบนั ทกึ ขอ้ มลู 53.80 37.00 10.20 0.70
7. การบริการตรวจ วนิ จิ ฉัย 50.60 48.70 11.70 0.70
8. การสนับสนนุ การจัดการตนเอง/ใหค้ �ำปรึกษา 32.10 41.60 16.50 2.70
9. การเยีย่ มบา้ น 18.00 45.20 26.00 14.40
10. การตดิ ตามดูแลรักษา 33.60 18.50 2.70
รายงานประจำ�ปี 2563 41
กองโรคไมต่ ิดต่อ กรมควบคมุ โรค
1. การจดั บรกิ ารใน NCD Clinic ทสี่ ามารถท�ำไดต้ ามปกติ คอื การบนั ทกึ ขอ้ มลู และบรกิ ารตรวจ วนิ จิ ฉยั คดิ เปน็ รอ้ ยละ 50
ส่วนการคัดกรองโรค การคัดกรองภาวะซึมเศร้า/ภาวะเครียด การคัดกรองภาวะแทรกซ้อนทางไต การประเมิน CVD risk
การประเมิน TOD การสนับสนุนการจัดการตนเอง/ให้ค�ำปรึกษา และการติดตามดูแลรักษา สามารถจัดบริการได้ตามปกติ
อยทู่ รี่ อ้ ยละ 30 ส่วนการเยี่ยมบา้ น การคัดกรองภาวะแทรกซอ้ นทางตาและเท้า สามารถท�ำไดเ้ พยี งร้อยละ 18
2. รูปแบบการจัดบริการของ NCD Clinic ในช่วง COVID-19 ได้แก่ จัดบริการท่ีน่ังรอรับบริการ โดยเว้นระยะห่าง
1 - 2 เมตร และจัดให้มีแอลกอฮอล์เจลล้างมือบริการในคลินิกมากที่สุด รองลงมาคือ ลดระยะเวลารอคอยในการรับบริการ
เชน่ จดั บรกิ ารแบบ One stop service เปน็ ตน้ และการลดจ�ำนวนผปู้ ว่ ยในคลนิ กิ เชน่ การนดั เหลอ่ื มเวลากนั การยดื เวลานดั
ผปู้ ว่ ยใหน้ านขนึ้
3. รปู แบบทจ่ี ดั บริการ ในการจา่ ยยาผ้ปู ว่ ยโรคเบาหวาน และโรคความดนั โลหติ สงู ที่ควบคุมไดด้ ี 4 อนั ดับแรก ได้แก่
- จัดสง่ ยาไปทบี่ า้ นโดย อสม.
- แจ้งผปู้ ว่ ยรับยาที่ รพ.สต.
- ผปู้ ว่ ยมารบั ยาที่คลินิกตามปกติ
- จัดส่งยาทางไปรษณีย์
นอกจากนี้ บางพื้นที่มีการจัดบริการจ่ายยาในรูปแบบอ่ืน ๆ เช่น การรับยาแบบ Drive thru การส่งยาโดยเจ้าหน้าท ่ี
ญาติรบั ยาแทน และออกหนว่ ยบริการในพน้ื ที่ เปน็ ต้น
4. ระบบการส�ำรองยา พบวา่ ยาลดระดบั นำ้� ตาลในเลอื ด (ยากนิ ) ยาลดระดบั นำ้� ตาลในเลอื ด (ยาฉดี ) ยาลดความดนั โลหติ
และยาลดไขมนั สว่ นใหญ่เพียงพอ และส�ำรองยาจ�ำนวน 3 เดอื น
5. การสนับสนนุ การจดั การตนเอง/ใหค้ �ำปรึกษา ที่สามารถจดั ให้บริการได้ 4 อนั ดบั แรก คือ
- ผู้ปว่ ยติดตามวัดความดันโลหิต และระดับน�ำ้ ตาลในเลือด โดย อสม.
- การสง่ เสริมความรโู้ ดยเจ้าหน้าที่ รพ.สต.
- การสนทนาผา่ นทางโทรศัพท์
- การสง่ เสริมความรโู้ ดย อสม.
6. ผู้ป่วยที่ไดร้ บั การสง่ ต่อเพ่อื การรกั ษาท่ี รพ.สต. มีจ�ำนวนมากขึ้น ร้อยละ 42.80
7. ชอ่ งทางในการตดิ ตามผปู้ ่วย ในชว่ งการระบาดของเชอ้ื COVID-19 4 อันดบั แรก คอื
- การติดตามผา่ น รพ.สต.
- การตดิ ตามผ่านการสนทนาทางโทรศัพท์
- การตดิ ตามผ่าน อสม.
- การตดิ ตามผา่ น Application
8. บทบาทหนา้ ทขี่ อง อสม. ในการดแู ลผปู้ ว่ ยโรคเบาหวาน และโรคความดนั โลหติ สงู ทที่ �ำไดน้ อ้ ยลงในชว่ งทมี่ กี ารระบาดของ
COVID-19 ไดแ้ ก่ เจาะนำ้� ตาลปลายนว้ิ วดั ความดนั โลหติ ทบ่ี า้ น และบทบาททเี่ พมิ่ ขนึ้ ในชว่ งทม่ี กี ารระบาดของ COVID-19 ไดแ้ ก ่
การส่งยา การตดิ ตามผู้ป่วย
9. NCD Clinic ไดร้ ับผลกระทบ จาก COVID-19 ดา้ นการบริหารจัดการในภาพรวม รอ้ ยละ 42.6 กระทบปานกลาง
ขอ้ เสนอแนะ
1. เพม่ิ พูนทักษะ ความรู้ COVID-19 ใหท้ ีมบคุ ลากรทเ่ี ก่ียวขอ้ งในงาน NCD
2. ควรจะมีมาตรการ แนวทางการด�ำเนินงานท่ีชัดเจน และสามารถน�ำไปปฏิบัติได้ในช่วงที่เกิดการระบาดของโรค
เหมอื นกนั ทกุ หน่วยบรกิ ารท่วั ประเทศ
3. สรา้ งขวญั ก�ำลังใจให้กับบคุ ลากรสาธารณสขุ รวมถึง อสม.
4. การคัดกรองโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูงในช่วงการระบาดของ COVID-19 ควรมีการออกแบบระบบใหม ่
ที่สนบั สนุนการป้องกัน และควบคุมการแพรก่ ระจายเชอ้ื COVID-19
5. ควรมอี ปุ กรณ์สนบั สนุนในการปอ้ งกนั COVID-19 ให้ผู้ปฏบิ ัติงานที่ รพ.สต. และ อสม. ได้มาตรฐานและเพียงพอ
42 รายงานประจำ�ปี 2563
กองโรคไมต่ ดิ ตอ่ กรมควบคุมโรค
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
E6 รายงานประจำปี 2563 กองโรคไม่ติดต่อ
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search