รายงานวิจัย_ขนาบนาก_Final

88

4.2.2 การพัฒนาผลติ ภัณฑแ ปรรูปจากพืชจากและนมควาย
ผลิตภัณฑจากนมควายเดิมประกอบดวย นมควายสด และขาวเหนียวนมความ ทางทีม

วิจัยขนาบนากมีแนวคิดในการพัฒนาตอยอดผลิตภัณฑใหเหมาะสมกับตลาดของผูบริโภคในปจจุบัน
ปริมาณนมควายของทวีชัยฟารม ในวัยเจริญพันธุสำหรับควายเพศเมียอายุจะอยูที่ประมาณ 2.5-3 ป
และมีระยะเวลาในการตั้งทอง 10 เดือนเศษเมื่อคลอดประมาณ 15-20 วัน ควายอาจเกิดอาการติด
สัตว เมื่อลูกควายอายุประมาณ 2 เดือน จึงเริ่มทำจากรีดนมควายจากแมพันธุ 1-3 วันแรก จะไดนม
ประมาณ วันละ 2 ขวด หรือประมาณ 1,500 มิลลิลิตร ตอแมพันธุ 1 ตัว หลังจาก 1-3 วัน จะรีดนม
ไดประมาณวันละ 4 ขวด หรือ 3,000 มิลลิลิตร ตอแมพันธุ 1 ตัว แมพันธุสามารถใหไดนานถึง 8-10
เดือน จนถึงแมควายทองแก ก็จะวนกันไปแบบนี้เปนวัฏจักร อายุการใหน้ำนมของแมควายแตละตัว
จะไมเทากันขึ้นอยูกับความสมบูรณของแมพันธุ ทวีชัยฟารมสามารถรีดนมควายไดประมาณวันละ 8
ขวด เฉล่ยี ขวดละ 700 มิลลิลิตร ราคาขายอยูท่ขี วดละ 130 บาท สรางรายไดว นั กวา 1,000 บาท

ตารางที่ 4.12 แสดงคุณคาทางโภชนาการของนำ้ นมควาย ทวีชยั ฟารม

คณุ คา ทางโภชนาการ หนวยวดั นำ้ นมควาย(ตาชัย)
3.75
โปรตีน กรมั 11.89
5.68
ไขมนั กรมั 6.20
0.746
นำ้ ตาล % 10.34

ความเปน กรด-ดา ง -

จุดเยอื กแข็ง องศาเซลเซียส

ของแข็งไมรวมไขมนั นม %

สำหรับผลิตภัณฑบัฟมี่นมควายเกิดขึ้นเพราะตองการสรางภาพลักษณใหมใหแก
นมควาย เกิดขึ้นเพ่ือตองการที่จะสื่อใหเหน็ ถึงคุณคา ทางสารอาหารของนมควายที่มีอยูมากมาย ไมวา
จะเปนโปรตีน ฟอสฟอรัส วิตามินเอ ธาตุเหล็กสงเสริมใหคนไทยหันมาบริโภคนมควาย อยากใหลบ
ภาพลักษณที่วา ควายเปนสัตวใชแรงงาน เปนสัตวสกปรกถาดื่มนมควายแลวกลัวจะมีกลิ่นสาบและ
หมิ่นคาว ตองการจะสรางการรับรูเกี่ยวกับคุณประโยชนของนมควาย และตองการสรางสรรค
ผลิตภัณฑแปรรูปจากนมควาย ที่มีสวนผสมของวัตถุดิบที่มีอยูในชุมชน นั่นก็คือ น้ำตาลจาก มา
สรางสรรคเปน ผลิตภัณฑใ หมใ หตอบสนองกับความตอ งการและรสนิยมของผบู รโิ ภคในปจ จุบัน

89

การศึกษาแนวทางการพัฒนาผลติ ภัณฑแ ปรรปู จากพืชจาก และนมควาย

ตารางที่ 4.13 แสดงการวิเคราะหประเด็นปญหาและแนวทางการแกปญหาผลิตภัณฑแปรรูปจากพืช

จากและนมควาย

ความตองการ/ประเด็นปญ หา แนวทางการแกไขปญ หา

1. รูปแบบผลติ ภณั ฑย ังไมหลากหลาย และไม 1. การพัฒนาผลติ ภัณฑ

ตอบสนองความตองการชองผูบริโภคปจจุบัน 2. การพัฒนาบรรจุภัณฑและตราสัญลกั ษณที่

2. ขาดบรรจุภณั ฑ และตราสญั ลักษณท ่ี เหมาะสม

เหมาะสม 3. แหลงการจำหนายสนิ คา ชองทางการตลาด

3. ชองทางการตลาดไมหลากหลาย 4. จดั ทำ Face book Fanpage / สอ่ื

4. ขาดการโฆษณาประชาสัมพนั ธ ประชาสัมพนั ธ

ปญ หาดานผลิตภณั ฑ
จากการลงพื้นที่สำรวจพบวาทวีชัยฟารมมีศักยภาพในการพัฒนาทั้งผลิตภัณฑที่มีอยูเดิม และ

ผลิตภัณฑใหมที่สามารถใชประโยชนจากทรัพยากรที่มีอยูในทองถิ่น นำมาสรางสรรคและแปรรูปเปน
ผลิตภณั ฑ แตอยางไรกต็ ามมปี ญ หาท่ีเกดิ ข้นึ ประกอบไปดวย

1) รูปแบบผลติ ภณั ฑย ังไมหลากหลาย และไมตอบสนองความตอ งการชองผบู ริโภคปจจุบัน
2) ขาดบรรจภุ ณั ฑ และตราสญั ลกั ษณทเ่ี หมาะสม
3) ชองทางการตลาดไมหลากหลาย มีแหลงจำหนายคอนขางจำกัด ไมเนนการตลาดผานส่ือ
ออนไลน
4) ขาดการโฆษณาประชาสมั พันธ

แนวทางการแกไ ข
1) การพัฒนาผลติ ภัณฑ โดยการใชประโยชนจากวตั ถดุ ิบท่มี อี ยใู นทอ งถนิ่ เชน นำ้ ตาลจากเปน

สวนผสม
2) การออกแบบบรรจุภัณฑและตราสัญลักษณที่เหมาะสมสำหรับผลิตภัณฑ ใหมีเอกลักษณ

โดดเดนนาสนใจ
3) เพิ่มชองทางการตลาด สงเสริมการตลาดแบบออนไลน
4) สรางสื่อประชาสัมพันธออนไลนที่เหมาะสมใหกับผลิตภัณฑ ผลิตสื่อและคลิปวีดีโอเพ่ือ

ประชาสัมพันธผลิตภัณฑ

การแปรรูปผลิตภัณฑจากสวนประกอบของพืชจากและนมควาย ในครั้งนี้ประกอบดวย
ผลิตภัณฑดั้งเดิมของทวีชัยฟารมนั่นคือ ผลิตภัณฑนมควายพาสเจอรไรส และผลิตภัณฑใหม ไดแก

90

ทอฟฟนมควาย ภายใตชื่อผลิตภัณฑ บัฟฟ ทอฟฟนมควาย ที่มีสวนประกอบหลักเปนนมควาย จาก
ทวีชัยฟารมและน้ำตาลจากผงที่เปนผลิตภัณฑทองถิ่นของตำบลขนาบนาก โดยสูตรการทำทอฟฟ
ไดจากการรังสรรคสตู ร ผศ.ดร. สิรโิ สภา จนุ เด็น มรี ายละเอยี ดข้ันตอนวิธกี ารทำและการพฒั นา ดงั น้ี

ผลติ ภัณฑบัฟฟ ทอฟฟนมควาย รูปภาพ
การศกึ ษาขัน้ ตอนการทำบฟั ฟ ทอ ฟฟน มควาย
ตารางท่ี 4.14 แสดงสว นประกอบที่สำคญั

ท่ี สวนผสม

1 นมควายพาสเจอรไ รซ 400 มล.

2 นำ้ ตาลทราย 300 กรัม

3 น้ำตาลจากผง100 กรมั
4 แบะแซ 400 กรมั

91

ท่ี สวนผสม รปู ภาพ
5 นมขนจืด100 มลิ ลลิ ิตร

6 เนยสดชนดิ เค็ม 1 ชอนโตะ

7 เกลอื 1/8 ชอนชา
8 เม็ดมะมว งหมิ พานตอบ 150 กรมั

ตารางที่ 4.15 แสดงขนั้ ตอนการทำ 92
ภาพประกอบ
รายละเอยี ด
1. นำนำ้ นมควายที่ผานการพาสเจอรไรซ
ปริมาณ 400 มล. ลงในกระทะ

2. ใสน ำ้ ทรายทรายปรมิ าณ 300 กรมั

3. ใสนำ้ ตาลจากผงปริมาณ 100 กรัม คนให
สวนผสมเขากนั

5. ใสนมจืดปรมิ าณ 100 มล. คนใหส วนผสม
เขา กัน

ภาพประกอบ 93

รายละเอยี ด
7. ใชเ ครื่องตีสว นผสมใหเขา กนั เพอ่ื เพม่ิ ความ
ละเอียดของเนื้อทอ ฟฟ

8. ใสแ บะแซปริมาณ 400 กรมั (หา มเปด แกส
ขณะใสแ บะแซลงไป เนื่องจากแบะแซมีความ
เหนียว ยากตอการกวน ถาเปด แกส ขณะใสแ บะ
แซอาจทำใหท อ ฟฟไ หมไ ด)

9. ใสเ นยเค็ม ปรมิ าณ 1 ชอ นโตะ

10. เติมเกลอื ลงไปปริมาณคร่ึงชอนโตะ

ภาพประกอบ 94

รายละเอยี ด
11. คนใหส ว นผสมเขา (สามารถทดลองวา
เนื้อท็อฟฟใ ชไ ดหรอื ไม ทำไดโ ดยการหยอด
เนื้อทอ็ ฟฟลงในน้ำเปลา หากเนื้อท็อฟฟจ ับกัน
เปน กอนถือวา ใชไ ด หากเนอ้ื ทอ็ ฟฟย งั เหลวอยู
ตองเค่ยี วตอไป)

12. เติมเม็ดมะมวงหิมพานตปริมาณ 150 กรัม
แลว กวนใหเ ขา กนั

13. นำสว นผสมท่เี ทใสในภาชทร่ี องดวย
กระดาษไข

14. พกั ไวประมาณ 15-20 นาที เพื่อใหค าย
ความรอน

95

ภาพประกอบ รายละเอียด
15. ตดั แบง ทอ็ ฟฟ

16. นำมาปนเปน กอ นทอ็ ฟฟต ามขนาดท่ี
ตองการ

17. หอดว ยกระดาษหอ ท็อฟฟ

18. บรรจลุ งซองบรรจุภณั ฑ

96

การพฒั นาแปรรูปผลิตภัณฑ บรรจภุ ณั ฑ และตราสัญลักษณท ่ีเหมาะสม

ตารางท่ี 4.16 แสดงภาพตราสัญลกั ษณ

ตราสญั ลกั ษณกอ นการพฒั นา ตราสญั ลักษณหลงั การพัฒนา

ตารางที่ 4.17 แสดงภาพฉลากผลติ ภณั ฑ ฉลากผลติ ภณั ฑกอนการพฒั นา
ฉลากผลิตภัณฑก อ นการพัฒนา

ตารางท่ี 4.18 แสดงภาพผลิตภัณฑบัฟฟทอฟฟน มควาย

ผลิตภัณฑก อ นการพฒั นา ผลิตภณั ฑหลงั การพฒั นา

ผลติ ถณั ฑบ ัฟฟน มควายพาสเจอรไรส 97

การศกึ ษาขัน้ ตอนการทำ รปู ภาพ
ตารางท่ี 4.19 แสดงสว นประกอบท่ีสำคัญ

รายละเอยี ด
นมควายสด

ตารางที่ 4.20 แสดงข้ันตอนการทำนมควายพาสเจอรไรส ภาพประกอบ
รายละเอียด

1. นำน้ำนมควายตั้งไฟที่ความรอยพอประมาณ
ใชไ มพ านกวน ประมาณ 20 นาที

2. รอจนอุณภูมิของนมความลดลง จากนนั้ บรรจุ
ลงขวดที่เตรียมไว

98

การพฒั นาแปรรูปผลติ ภณั ฑ บรรจภุ ัณฑ และตราสัญลกั ษณทเี่ หมาะสม

ตารางที่ 4.21 แสดงภาพโลโก

ตราสญั ลกั ษณกอนการพฒั นา ตราสญั ลกั ษณหลงั การพัฒนา

ตารางที่ 4.22 แสดงภาพฉลากผลิตภัณฑบัฟฟน มควายพาสเจอรไ รส

ตราสญั ลกั ษณก อนการพฒั นา ตราสญั ลกั ษณห ลังการพฒั นา

ตารางที่ 4.23 แสดงภาพผลติ ภณั ฑบัฟฟนมควายพาสเจอรไ รส

ผลติ ภัณฑกอ นการพฒั นา ผลติ ภัณฑห ลงั การพฒั นา

99

กจิ กรรมที่ดำเนนิ การ
1. ศึกษาปญหาและความตองการของทวีชยั ฟารม

ภาพท่ี 4.20 แสดงการลงพ้ืนทวีชยั ฟารม
2. กจิ กรรมการสนทนากลุม การพูดคยุ แลกเปลีย่ นความคดิ เหน็ เกี่ยวกับการพฒั นาผลติ ภณั ฑ

ภาพท่ี 4.21 แสดงกิจกรรมการสนทนากลุม

100

3. กจิ กรรมการทดลองสตู รการแปรรูปผลติ ภณั ฑจ ากพืชจาก และนมควาย

ภาพท่ี 4.22 แสดงการทดลองสูตรผลิตภณั ฑ
4. กจิ กรรมทดลองตลาดผลิตภณั ฑแ ปรรปู จากพชื จากและนมควาย

ภาพที่ 4.23 แสดงการทดลองขายสินคา ทีต่ ลาด BOTA Market

101

5. กจิ กรรมการพฒั นาผลติ ภณั ฑอ าหารจากพชื จาก และนมควาย

ภาพที่ 4.24 แสดงภาพกิจกรรมการพฒั นาผลติ ภัณฑอาหารจากพืชจาก และนมควาย
6. กิจกรรมการถา ยทอดองคค วามรูเทคนิคการทำผลิตภณั ฑบัฟฟ ทอฟฟน มควาย

ภาพท่ี 4.25 แสดงภาพกจิ กรรมการพฒั นาผลิตภณั ฑอาหารจากพืชจาก และนมควาย

102

7. กิจกรรมการสรา งสื่อประชาสัมพันธผ ลติ ภัณฑแปรรูปจากพชื จาก และนมควาย

รูปที่ 4.26 แสดงการพฒั นาสื่อผลติ ภัณฑอ าหารจากพชื จาก และนมควาย

ผลิตภัณฑแปรรูปจากพืชจากและนมควาย บัฟม่ีนมควายพาสเจอรไรส และบัฟฟ ทอฟฟ
นมควาย ผลิตและจัดจำหนายโดยทวีชัยฟารม ภายใตการดูแลของคุณเถาวัลย ดาษพร เจาของทวีชัย
ฟารม มีความประสงคตอยอดผลิตภัณฑนมควาย และการพัฒนายกระดับการรับรูเกี่ยวกับ
คณุ ประโยชนจากนมควาย

103

4.3 แนวทางการตลาดสำหรบั ผลติ ภณั ฑช ุมชนทอ งถ่นิ

จากสภาพปญหาของการสงเสริมการตลาดผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่น ตำบลขนาบนาก อำเภอ
ปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช พบวาเกษตรกรชาวไรจากในตำบลขนาบนากยังมีการจัดการดาน
การตลาดนอย โดยเฉพาะผลิตภัณฑหลักของชุมชน เชน ผลิตภัณฑแปรรูปจากน้ำตาลจาก ไดแก
น้ำสมจาก น้ำผึ้งจาก น้ำตาลปบ และน้ำตาลจากผง ยังขาดชองทางการจัดจำหนายและชองทางการ
โฆษณาในรูปแบบที่หลากหลาย นอกจากนี้ยังมีจุดออนในประเด็นการโฆษณา ไมมีการประชาสมั พันธ
ที่ตอเนื่อง เนื่องจากไมมีความรูและขาดงบประมาณที่จะมาสนับสนุนการจัดทำสื่อโฆษณา
ประชาสัมพันธ ดานการสงเสริมการขายและการขยายชองทางการตลาดแบบออนไลนยังไมมีการ
ดำเนินการที่ชัดเจน นอกจากนี้ปญหาการตลาดนับเปนปญหาใหญของเกษตรกรชาวไรจากจำนวน
มาก เพราะขาดความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริหารจัดการ ถัดมาคือเรื่องของชองทางการจัด
จำหนา ยและการขยายชอ งทางการตลาด และขาดเครือขายในการจดั จำหนายผลิตภัณฑ

จากการสัมภาษณผูประกอบการและเกษตรกรชาวไรจาก ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง
จังหวัดนครศรีธรรมราช พบวาการทำการตลาดผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่น การจำหนายผลิตภัณฑชุมชน
ทองถิ่น ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนังจังหวัดนครศรีธรรมราช สวนใหญเปนทำการตลาดแบบ
ดั้งเดิมยังคงจำหนายผานชองทางปกติ โดยเนนการจำหนายใหพอคาคนกลางและจำหนายโดยตรงใน
รูปแบบตลาดนดั ชุมชน ทั้งลกู คาประจำและลกู คาขาจร จงึ เปนการตลาดแบบเฉพาะเจาะจงกลุมลกู คา
กลุมเดิม และมีการทำการตลาดแบบปากตอปากผานการแนะนำจากลูกคาเกาเทานั้นไมไดมีการทำ
การตลาดบนสังคมออนไลนเน่ืองจากไมถนัด และยังไมเขาใจวิธีการจัดการ ทางทีมผูวิจัยไดเลง็ เห็นถงึ
ความสำคัญของการสงเสริมกำหนดแนวทางการตลาดทั้งระบบออนไลนและออฟไลนของผลิตภัณฑ
ชุมชนทองถิ่น โดยการเพิ่มชองจำหนายมากที่มากขึ้น เพราะการขยายชองทางการตลาดเปนการเพ่ิม
โอกาสในการเพิ่มยอดขาย สามารถสรางรายไดใหกับผูประกอบการและเกษตรกรชาวไรจากได ดวย
การจัดกจิ กรรมสนทนากลุม (Focus Group) เพือ่ คนหาแนวการตลาดผลิตภณั ฑชุมชนทองถ่ินรวมกัน
สามารถสรปุ ไดดังนี้

4.3.1 แนวทางการตลาดแบบออฟไลนหรือการตลาดแบบด้ังเดิม

การออกรานจำหนายผลิตภัณฑที่ตลาด BOTA ณ อุทยานพฤกษศาสตรมหาวิทยาลัย
วลัยลักษณ เพื่อเปนอีกชองทางหนึ่งสำหรับการจัดจำหนายผลิตภัณฑ รวมทั้งเปนการประชาสัมพันธ
และวางจำหนายผลิตภัณฑของชุมชนใหเปนที่รูจักของผูบริโภคที่เขามายังตลาดโบตามารเก็ต และยัง
เปนการเพิ่มยอดขายใหก ับชาวบานในชุมชนอีกชองทางหนึ่งดวย ซึ่งทางทมี วิจัยไดนำผลิตภณั ฑที่ผลติ
มาจาก ตนจาก ไดแก น้ำตาลจาก น้ำผึ้งจาก น้ำสมจาก น้ำตาลปบ และน้ำตาลผง ผลิตภัณฑที่ผลิต
จากนมควาย ไดแก นมควาย ผลิตภัณฑงานจักสาน ไดแก หมาจาก เสวียนหมอ หมวกเปยว โคมไฟ

104

ไมก วาดงวงจาก และแจกนั รูปแบบตาง ๆ ไปวางจำหนายในตลาด เพือ่ เผยแพรผ ลิตภณั ฑและเพ่ิมชอง
ทางการขายใหแกชาวบานในชุมชน อีกทั้งยังสามารถเลาเรื่องราวของชุมชนผานตัวผลิตภัณฑไดเปน
อยา งดใี นการดำเนนิ วถิ ชี ีวิตของคนในชุมชน

ภาพท่ี 4.27 แสดงภาพการออกงานจดั แสดงสนิ คา ณ ตลาด BOTA
การจัดบูทแสดงผลิตภัณฑ ณ ศูนยเรียนรูเศรษฐกิจพอพียงตำบลเกาะทวด อำเภอปาก
พนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ในกิจกรรมการตรวจประเมินผลงานโครงการ 1 จังหวัด 1 ศูนยเรียนรู
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริตนแบบ ประจำป พ.ศ. 2564 โดยภายในงานไดมีการจัดแสดง
สินคาจากวิสาหกิจตาง ๆ ที่เปนกลุมเครือขายในพื้นลุมน้ำปากพนัง เชน วิสาหกิจชุมชนผัดหม่ี
ปากพนังและการทองเที่ยวเชิงเกษตร วิสาหกิจชุมชนแปรรูปปลากระบอกราปากพนัง และกลุม
วสิ าหกจิ ชมุ ชนแปรรปู ผลิตภัณฑจากและการทองเท่ียวระบบนิเวศปาจากครบวงจร บา นบางตะลุมพอ
ไดนำผลิตภัณฑแปรรูปน้ำตาลจากเพื่อจำหนายภายในงานซึ่งไดรับความสนใจจากผูรวมงานจำนวน
มาก

ภาพที่ 4.28 แสดงภาพการออกบูทแสดงผลติ ภณั ฑ ณ ตำบลเกาะทวด

105

การขยายตลาดไปยังพื้นที่อื่นนอกเหนือจากชุมชน โดยนอกจากการจำหนายผลิตภัณฑ
ภายในชุมชนแลวควรขยายตลาดไปอยางพื้นที่อื่นเพื่อใหผลิตภัณฑเปนที่รูจัก เชน การออกราน
จำหนายผลิตภัณฑในตลาดนัดตามพื้นที่ตาง ๆ ซึ่งการขยายตลาดเปนการเพิ่มโอกาสในการเพิ่ม
ยอดขายใหกับผลิตภัณฑ

ภาพที่ 4.29 แสดงภาพการออกรานจำหนา ยผลิตภัณฑในตลาด
การฝากขาย โดยเจาของผลิตภัณฑหรือเจาของแบรนดนำผลิตภัณฑไปฝากขาย
ผลิตภัณฑตามราน โดยเจาของผลิตภัณฑจะใหสวนแบงสำหรับการฝากขาย เปนคาคอมมิชชั่นตามที่
ไดตกลงกนั ระหวางเจาของแบรนดก บั รานคา โดยในครั้งน้ีผูประกอบการผลิตภณั ฑแปรรูปนำ้ ตาลจาก
คุณอมรทิพย รัตนะ ไดนำผลติ ภัณฑแปรรูปน้ำตาลจากไดแก น้ำผึ้งจากและนำ้ ตาลจากผง ไปฝากขาย
ที่คาเฟ ชาวเลโฮมสเตย ตำบลปากพนังฝงตะวันตก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งเปน
จุดเช็คอิน และสถานที่ทองเที่ยวที่ไดรับความนิยมในพื้นที่ปากพนัง เปนการเพิ่มชองทางการขายและ
สามารถขยายตลาดใหลูกคา มโี อกาสเห็นสินคา ไดมากข้ึน โดยไมต องลงทุนเปดรา นหรือเปด สาขาเพม่ิ

รปู ที่ 4.30 แสดงภาพผลติ ภัณฑแปรรปู นำ้ ตาลจาก ณ คาเฟ ชาวเลโฮมสเตย

106

การสรางเครือขายทางธุรกิจและการทดสอบตลาด เปนอีกหนึ่งชองทางในการเพิ่มชอง
ทางการจัดจำหนายและเพิ่มยอดขายดว ยการขยายพัฒนาเครือขายทางธุรกิจเพือ่ สงเสริมการกระจาย
สินคา ผชู วยศาสตราจารย ดร. พงศมาดา ดามาพงษ และ ผชู วยศาสตราจารย ดร. พรี ะดา ดามาพงษ
อาจารยประจำสาขาวิชาสาธารณสุขศาสตรและการสงเสริมสุขภาพ วิทยาลัยสหเวชศาสตร
มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา จังหวัดสมุทรสงคราม ไดเล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาและ
ยกระดับผลิตภัณฑจากภูมิปญญาทองถิ่นโดยใชวัสดุพื้นถิ่นที่มีในชุมชน มีความสนใจเกี่ยวกับการ
พัฒนาผลิตภัณฑแปรรูปจากน้ำตาลจากจึงเดินทางมาเพื่อศึกษาวิถีปาจากของตำบลขนาบนาก ศึกษา
ขั้นตอนและวิธีการแปรรูปผลิตภัณฑ ตั้งแตกระบวนการตนน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ รวมทั้งนำ
ผลิตภัณฑแปรรูปจากพืชจากไปวางขายในงานนิทรรศการภายในจังหวัดสมุทรสงคราม และนำไปเพ่ือ
วิจัยและพัฒนาตอยอดใหเปนผลิตภัณฑเพื่อสุขภาพในอนาคต ในครั้งนี้เปรียบเสมือนการสรางความ
รวมมือดานการจัดการวัตถุดิบ และการพัฒนาผลิตภัณฑ การศึกษาองคความรูเกี่ยวกับวิถีชาวไรจาก
ตำบลขนาบนาก ทำใหเกิดการแลกเปลี่ยนองคความรูระหวางพื้นที่โดยเปรียบเทียบระหวางปาจาก
ของจังหวัดสมุทรสงครามและตำบลขนาบนาบนาก เพื่อการตอยอดทางภูมิปญญาและสงเสริมใหทุก
คนไดเ หน็ ความสำคญั และคณุ คาของตน จากทีเ่ ปนพืชพื้นถน่ิ

ภาพที่ 4.31 แสดงภาพการเย่ยี มชมศนู ยการเรียนรปู าจากครบวงจร บานบางตะลมุ พอ
สงเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ บรรจุภัณฑหีบหอ และตราสัญลักษณที่เหมาะสมสำหรับ

ผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่น โดยไดมีการดำเนินการในแตละตัวผลิตภัณฑ เชน ผลิตภัณฑแปรรูปน้ำตาล
จากและสวนประกอบของตนจาก ผลิตภัณฑจักสาน และผลิตภัณฑแปรรูปจากน้ำตาลจากและ
นมควาย โดยไดมีการคัดเลือกผลิตภัณฑเดนภายในชุมชน นำมาพัฒนาและออกแบบบรรจุภัณฑ ตรา
สัญลักษณผลิตภัณฑใหสวยงามโดดเดน และเปนที่จดจำงายเมื่อพบเห็น นอกจากนี้ตองมีการรักษา
มาตรฐานคุณภาพวตั ถดุ บิ ที่ใชในการผลิตผลติ ภณั ฑใหเปน เอกลักษณท่ีแสดงถงึ ทองถ่นิ ชุมชนนั้น

107

ภาพที่ 4.32 แสดงภาพผลติ ภัณฑท อ งถ่นิ ชุมชนขนาบนาก
การออกแบบบรรจุภัณฑแ ละตราสญั ลักษณสำหรับนำ้ ตาลปบ เนอ่ื งจากเกษตรกรชาวไร
จากสวนใหญนิยมขายน้ำตาลปบแบบเหมาเปนปบและสงขายใหกับพอคาคนกลาง ใหกับโรงสุราหรือ
โรงขนมลา ไมมีการแบงขายเปนกิโลกรัม ทางผูวิจัยไดเล็งเห็นแนวทางการพัฒนาตอยอดผลิตภัณฑ
น้ำตาลปบจากที่ผลิตเผื่อทำสุรากลั่นในเปลี่ยนรูปแบบการผลิตเพื่อใชในการบริโภคเพื่อประกอบ
อาหารทั้งคาวและหวาน นอกจากนี้ไดมีการออกแบบบรรจุภัณฑและตราสัญลักษณใหมใหเหมาะสม
กับผลิตภัณฑและสะดวกตอการใชงาน นับเปนการขยายฐานลูกคากลุมใหมและการขยายชองทาง
การตลาดอีกชองทางหน่งึ

ภาพที่ 4.33 แสดงภาพผลติ ภัณฑน ้ำตาลปบ
การพัฒนาผลิตภัณฑใหมเพื่อการเพิ่มความหลากหลายใหกับผลิตภัณฑชุมชนเพราะผลิตภัณฑ
ชุมชนทองถิ่นขนาบนากสวนใหญเปนผลิตภัณฑแปรรูปน้ำตาลจาก ทำใหผลิตภัณฑขาดความ
หลากหลาย ซึ่งผลิตภัณฑที่พัฒนาใหมเปนผลิตภัณฑที่ไดรับการพัฒนาตอยอดจากวัตถุดิบที่มีใน
ทองถิ่นมาใชประโยชนแบบครบวงจร เชน ผลิตภัณฑสบูสารสกัดน้ำสมจาก และผลิตภัณฑ บัฟฟ
ทอฟฟนมควาย

108

ภาพท่ี 4.34 แสดงภาพผลิตภัณฑส บสู ารสกดั น้ำสมจาก

ภาพท่ี 4.35 แสดงภาพผลิตภัณฑบฟั ฟท อฟฟน มควาย
นอกจากนี้ปรับปรุงบรรจุภัณฑใหกับผลิตภัณฑตาง ๆ ของตำบลขนาบนาก
อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราชแลว ทีมผูวิจัยรวมกับนักออกแบบจากทีมมหาวิทยาลัยวลัย
ลักษณไดมีการออกแบบตราสัญลักษณประจำตำบลขนาบนาก ที่รวบรวมเอาเรื่องราง เรื่องเดนของ
ตำบลขนาบนากมารวมกันในโลโกประจำตำบล ประกอบดวย วิถีชาวไรจาก ภูมิปญญาการทำน้ำตาล
ภมู ิปญ ญางานจกั สาน และวิถีควายขนาบนาก แสดงใหเ หน็ เอกลกั ษณแ ละอตั ลักษณข องชุมชนทองถ่ิน
ขนาบนาก การสรางแบรนดหรือโลโกสนิ คาใหโดดเดน และนา สนใจน้นั ไมไ ดเปน แคเคร่ืองหมายเฉย ๆ
แต โลโกน ัน้ สะทอ นถึงภาพลกั ษณใ นทางการตลาดอกี ดว ย

109

ภาพท่ี 4.36 แสดงตราสญั ลกั ษณประจำตำบล
4.3.2 แนวทางการตลาดแบบออนไลน

แนวทางการตลาดผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่นชุมชน ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง
จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยการสงเสริมชองทางการตลาดแบบออนไลนโดยดวยการใชสื่อออนไลน
ซึ่งเปนแฟลตฟอรมยอดนิยมที่ยอดผูใชมากที่สุดไดแก Facebook เพราะเปนชองทางการตลาดที่มี
ตนทุนต่ำ สามารถเขาถงึ เปาหมายไดส ะดวกรวดเร็ว เปน การสรางความไดเปรียบทางการตลาดเพื่อให
ลูกคาเขาถึงขอมูลซื้อขายไดสะดวก รวดเร็วและงายขึ้น สงผลใหเกษตรกรชาวไรจากจำหนาย
ผลิตภัณฑไดเพ่มิ ข้นึ

สำหรับสงเสริมการตลาดออนไลนผลิตภัณฑทองถิ่นตำบลขนาบนากในครั้งนี้ ทางผูวิจัย
ไดจัดทำสื่อประเภท เพจเฟสบุก เพื่อเปนสื่อในดานการประชาสัมพันธใหบุคคลทั่วไปไดรูจักตำบล
ขนาบนากและการตลาดเพื่อประชาสัมพันธผลิตภัณฑสินคาชุมชน โดยเนื้อหาของเพจประกอบดวย
ขอมูลทเ่ี ก่ียวของกบั จุดเดน วถิ ชี ีวิตและอตั ลกั ษณของชุมชนขนาบนาก ขอ มลู ในสวนของผลิตภัณฑชุม
อาหารพื้นถิ่น สถานที่ทองเที่ยว รวมทั้งขอมูลเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ โดยการนำเอาขอมูลตาง ๆ
ที่ไดมาจากการสำรวจหรือสัมภาษณชาวบานในพื้นที่นำมาวิเคราะหแลวออกแบบจัดทำสื่อ
ประชาสัมพันธในรูปแบบตาง ๆ เชน การเขียนบอกเลาเรื่องราว การจัดทำโปสเตอร การจัดทำส่ือ
วิดโี อ และภาพถา ย เปนตน

110

ภาพท่ี 4.37 แสดงภาพหนา เพจเฟสบกุ ทน่ี ีข่ นาบนาก
เพจที่นี่ขนาบนาก นำเสนอขอมูลเกี่ยวกับภาพรวมตำบลขนาบนาก วีถีชาวไรจากและ
จดั จำหนา ยผลิตภณั ฑช ุมชน เชน งานจกั สานจากตน จาก ไดแ ก หมาจาก เสวยี นหมอ หมวกเปย ว โคม
ไฟ และแจกันรูปแบบตาง ๆ และผลิตภัณฑแปรรูปน้ำตาลจาก ไดแก น้ำสมจาก น้ำหวานจากพรอม
ดื่ม น้ำผึ้งจาก น้ำตาลปบ และน้ำตาลผง และผลิตภัณฑอื่นที่มีในชุมชน เมื่อทำการเผยแพรผานเพจ
เฟสบกุ แลว พบวา ประชาชนมีการเขา ถึงตอ ขอมูลเพจทนี่ ข่ี นาบนากเปน จำนวนมาก

ภาพที่ 4.38 แสดงยอดผูตดิ ตามเพจทน่ี ีข่ นาบนาก
ทีมผูวิจัยไดออกแบบสื่อโฆษณาประชาสัมพันธ เชน ภาพถาย โปสเตอร และวิดีโอ
เพื่อเผยแพรถายทอดองคความรูตาง ๆ เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธภูมิปญญาทองถิ่น กลุมอาชีพ
สถานที่สำคัญ อาหารและขนมพื้นบานของตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช
โดยการออกแบบสื่อประชาสัมพันธนั้นทางทีมผูวิจัยไดผลิตสื่อ โปสเตอร รูปภาพ และวีดีโอที่เปน

111

ภาพเคลอ่ื นไหวที่มีความทนั สมัย คมชัด ซง่ึ การพัฒนาสอื่ ประชาพนั ธใ นครัง้ นีส้ ามารถดึงดดู ความสนใจ
และสรางความประทบั ใจใหกับผูท่ีมาเยย่ี มชมเพจทที่ างทมี วิจยั ไดสรางขึ้นเปนอยางมาก

ภาพที่ 4.39 แสดงภาพโปสเตอรข นมและอาหารพื้นบา น ตำบลขนาบนาก

ภาพที่ 4.40 แสดงโปสเตอรกลุมอาชพี แฝงจากการทำไรจาก
นอกจากเพจเฟสบุกที่นี่ขบนากแลว ยังเพจเฟสบุกทวีชัยฟารม ซึ่งเปนเพจที่นำเสนอ
เรื่องราวที่เกี่ยวของกับวิถีควายขนาบนาก เปนฟารมควายนมที่หลงเหลืออยูแครายเดียวในตำบล
ขนาบนาก เพจ “ทวีชัยฟารม” มีการเผยแพรองคความรูเกี่ยวกับวิถีควาย ของทวีชัยฟารมซ่ึงตั้งอยูใน

112

พื้นที่หมูที่10 ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยทางเพจมีการจัดทำ
โปสเตอร และทำสื่อวิดีโอประชาสัมพันธเกี่ยวกับการเลี้ยงควายนม ขั้นตอนการรีดนมควาย และ
ผลิตภัณฑจากนมควาย ซึ่งทางเพจทวีชัยฟารมไดมีการจัดจำหนายผลิตภัณฑที่ผลิตจากนมควายมา
ผสมผสานกับน้ำตาลจากทีเปนผลิตภัณฑที่มีอยูในชุมชน ไดแก บัฟมี่นมควายพาสเจอรไรส และบัฟฟ
ท็อฟฟน มควาย

ภาพท่ี 4.41 แสดงหนาเพจทวชี ัยฟารม

ภาพท่ี 4.42 แสดงการประชาสัมพนั ธและการโปรโมทเพจทวชี ัยฟารม
นอกจากนี้ทางทีผูวิจัยไดจัดกิจกรรมการสงเสริมการและอนุรักษภูมิปญญาทองทองถิ่น
ขนาบนาก ทางทีมผูวิจัยไดมีการจัดกิจกรรมเพื่อสงเสริมกลุมอาชีพภายในตำบลขนาบนาก เพื่อขยาย
ชองทางการตลาดใหผลติ ภัณฑชุมชน และสามารถเพ่มิ ยอดขาย สรางงาน สรา งอาชีพ และเพิ่มรายได
ใหชุมชน โดยจัดกิจกรรมทางทางทมี ไดจัดขึ้น เปนกิจกรรมการไลฟสดผา นทางเฟสบุค แฟนเพจทีท่ าง

113

ทีมวิจัยไดจัดทำขึ้น โดยทางทีมวิจัยไดนำเสนอกลุมอาชีพในตำบลขนาบนาก ไดแก กลุมอาชีพการทำ
จักสานจากสวนประกอบของตนจาก กลุมอาชีพการแปรรูปผลิตภัณฑน้ำตาลจาก การแปรรูป
ผลิตภัณฑนมควาย การทำอาหารพื้นบาน และการทำขนมพื้นบาน และระหวางการไลฟสดไดมีการ
เปดรับออรเดอรสินคาจากผูเขาชมที่สนใจในผลิตภัณฑ สามารถเพิ่มยอดขายผลิตภัณฑและทำให
ชาวบานมีรายไดเพิ่มขึ้น กิจกรรมที่กลาวมาขางตนเปนแคกิจกรรมสวนหนึ่งจากกิจกรรมที่ดำเนินการ
ซึ่งทุกๆกิจกรรมลวนแลวแตเปนประโยชน ชาวบานสามารถนำองคความรูและทักษะตางๆที่ไดรับมา
ปรบั ใช และนำไปตอยอดในอนาคต

114

ภาพที่ 4.43 แสดงรูปการไลฟสดผา น เฟสบคุ แฟนเพจ
จากการวิเคราะหขอมูลสภาพปญหาของเกษตรกรชาวไรจากที่เกี่ยวของกับการทำ
การตลาดออนไลน คือทางเกษตรกรชาวไรจากไมสามารถทำการตลาดออนไลนได เนื่องจากยังไมมี
ทักษะในการเริ่มขึ้นใชงานดานการตลาด ทางทีมวิจัยจึงจัดกิจกรรมการขยายชองทางการตลาดท้ัง
ระบบออนไลนและออฟไลน เนื่องจากสถานการณการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
(Covid-19) สงผลใหเกิดขอจำกัดในการรวมตัวกันชุมชมภายชุมชน ดวยเหตุดังกลาวทางทีม
ผูปฏิบัติงานโครงการมหาวิทยาลัยสูตำบล สรางรากแกวใหประเทศ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ พื้นที่
ตำบลขนาบนากไดปรับเปลี่ยนรูปแบบกิจกรรมรวมกับชมุ ชนแบบออนไลนเพ่มิ มากข้ึน โดยมุงเนนการ
มีสวนรวมกับชุมชน ในการเผยแพรองคความรูและการฝกทักษะในการดานตางๆ โดยมีการจัด
กิจกรรมการเผยแพรองคความรูและการฝกทักษะผานทางระบบ Online เชน Zoom Meeting,
GoogleMeet และกจิ กรรมการถายทอดสดผาน Facebook Live ทาง Face Fanpage

4.3.3 กิจกรรมท่ีดำเนินการ
กจิ กรรมการถา ยทอดองคความรูก ารทำสบสู ารสกดั น้ำสมจาก เปนกิจกรรมการเผยแพร

เทคนิคการทำสบูสารสกัดน้ำสมจาก ซึ่งเปนการนำผลิตภัณฑที่มีในชุมชน มาพัฒนาตอยอดเกิดเปน
ผลิตภัณฑใหม ที่ใชที่องคความรูจากภูมิปญ ญาทอ งถิ่นมาผสมผสานกับองคความรูเ ทคโนโลยี เกิดเปน
นวัตกรรมใหมที่ชวยสรางงาน สรางรายไดใหแกประชาชนในพื้นที่ รวมทั้งเปนนำทรัพยากรในทองถิ่น
ในเกดิ ประโยชนส ูงสุด การพัฒนาผลิตตภณั ฑเ ปนหนงึ่ ชอ งทางที่ขยายโอกาสทางการตลาด

115

ภาพท่ี 4.44 แสดงกจิ กรรมการถา ยทอดองคค วามรกู ารทำสบู
กิจกรรมการถายทอดภูมิปญญาการถนอมอาหารจากนมควาย เปนกิจกรรมการ
เผยแพรองคความรูการถนอมอาหารโดยใชนมควายผสมกับน้ำสมจากที่เปนผลิตภัณฑทองถิ่นชาว
ขนาบนาบนากนบั เปนภูมปิ ญญาชาวบา นทตี่ กทอดกนั มาจากรนุ สรู นุ โดยผเู ขารว มรบั การอบรมในคร้ัง
น้เี ปน นักศึกษา สาขาการทอ งเที่ยวและโรงแรม วทิ ยาลัยทักษณิ อาชีวะ กจิ กรรมดังกลา วนับวาประสบ
ความสำเรจ็ เปน อยางย่ิงในการประชาสัมพนั ธใ หบ ุคคลท่ัวไปไดรูจกั วิถขี องชาวชมุ ชนขนาบนาก

ภาพท่ี 4.45 แสดงภาพกจิ กรรมการถายทอดองคความรกู ารถนอมอาหารจากนมควาย
กิจกรรมการถายทอดภูมิปญญาการผูกฝาจากดวยใบจาก เปนการถายทอดองคความรู

วธิ กี ารผกู ฝาจาก ซง่ึ เปนภมู ปิ ญญาทอ งถิน่ ทีมมี าแตโ บราณ แตไดรับการสืบทอดจากรนุ สูรนุ การผูกฝา
จากเปนการใชประโยชนทางทางจาก และใบจาก การผกู ฝาจากตอ งใชความประณตี และความชำนาญ
ในการทำ การผูฝาจากนิยมทำกันในกลุมผูสูงอายุ ทำใหผูสูงอายุในทองถิ่นมีรายได และชวยให
ผูสูงอายไุ ดใ ชเ วลาวา งใหเกดิ ประโยชน

116

ภาพที่ 4.46 แสดงภาพกิจกรรมการถา ยทอดภูมิปญญาการผูกฝาจาก
กิจกรรมการถายทอดองคความรูเทคนิคการเพิ่มยอดขายสิ้นคาชุมชนดวยการตลาด
ออนไลน โดยอาจารยเกียรติรัตน จินดามณี เปนวิทยากรผูการทอดองคความรู กิจกรรมดังกลาว
สามารถเพิ่มทักษะและเทคนิคการทำการตลาดแบบออนไลนใหแกผูที่เขาอบรมนำไปปรับใชกับ
ผลิตภัณฑของตนเอง เทคนิคและทักษะตางๆ นับวาเปนประโยชนตอผูประกอบการสามารถนำไปใช
ไดจรงิ สงผลใหยอดขายผลติ ภัณฑแ ละยอดผเู ขาถงึ ขอ มูลเพ่มิ มากขน้ึ

ภาพท่ี 4.47 แสดงภาพกจิ กรรมการอบรมเทคนคิ การเพมิ่ ยอดขายสินคาชุมชนดว ยการตลาดออนไลน
กิจกรรมอบรมการเปนเจาบานท่ีดี กิจกรรมในครั้งนี้เปนการฝกทักษะการเปน เจาบาท่ีดี

ที่ ฝกทักษะการสื่อสาร และการพัฒนาบุคลิกภาพ เพื่อนำมาตอยอดในการงานขาย และเตรียมตัว
ตอนรับนกั ทองเทยี่ วทจ่ี ะมาเท่ยี วในชมุ ชน

117

ภาพที่ 4.48 แสดงภาพกจิ กรรมการอบรมการเปนเจา บานทีด่ ี
กิจกรรมการไลฟสดผานชองทาง Facebook Live เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธ แนะนำ
ผลิตภัณฑชุมชน ตำบลขนาบนาก ไดแก ผลิตภัณฑแปรรูปจากน้ำตาลจาก และผลิตภัณฑนมควาย
ผานเพจ Nakhonsi Station เพจดังกลาวเปนเพจที่รวบรวมเอาเรื่องราวของดีเมืองนครศรีธรรมราช
มารวมไวใ นท่เี ดียว หลังจากการไลฟส ดทำใหผ ลิตภณั ฑชุมชนขนาบนากเปนทรี่ จู ักในวงกวางมากข้นึ

ภาพท่ี 4.49 แสดงภาพการถายทอดสดผานเพจ Nakhosi Station
การจัดกิจกรรมอบรมเทคนิคการถายภาพดวยมือถือ เพื่อประชาสัมพันธและขยายชอง
การตลาดใหกับผลิตภัณฑชุมชน ซึ่งเปนการถายทอดองคความรูเกี่ยวกับเทคนิคการถายภาพดวยมือ
ถือ เพื่อประชาสัมพันธและขยายชองการตลาดใหกับผลิตภัณฑของชุมชนในแตละตำบล เพื่อสราง

118

ภาพลักษณที่ดีใหกับผลิตภัณฑ และดึงดูดความสนใจจากลูกคา และยังเปนการขยายชองทาง
การตลาดอกี ชอ งทางหน่งึ ดว ย

ภาพที่ 4.50 แสดงการเขารวมกิจกรรมอบรมเทคนิคการถา ยภาพ
การจัดกิจกรรมแนวทางการออกแบบผลิตภัณฑ และการจัดรูปแบบตราสัญลักษณให
เหมาะสมกับสินคา โดย คุณฐปธน เฉลิมพนาพันธ ซึ่งเปนการถายทอดองคความรูเกี่ยวกับการ
ออกแบบผลิตภัณฑและการจัดรูปแบบบตราสัญลักษณใหเหมาะสมกับผลิตภัณฑของแตละตำบล
เพื่อใหผลิตภัณฑมีตราสินคาและบรรจุภัณฑที่เปนเอกลักษณของตัวเอง สรางมูลคาเพิ่มใหกับ
ผลติ ภณั ฑ และมคี วามโดดเดนไมเ หมือนใคร ซงึ่ สามารถนำไปตอยอดไดอ กี หลากหลายในอนาคต

ภาพท่ี 4.51 แสดงผเู ขารว มกจิ กรรมอบรมการออกแบบผลติ ภณั พ

119

นอกจากนี้ยังไดประสานความรวมมือกับทางมหาวิทยาลัยวลัยลักษณในการ
แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และขอเสนอแนะ เพื่อเปนแนวทางในการพัฒนา Application จากขนาบ
นากใหมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้นในอนาคต ซึ่งแอพพลิเคชั่น (application) จากขนาบนาก เปน
การสงเสริมการตลาด กระตุนการซื้อขาย และอนุรักษทรัพยากรปาจากในพื้นที่ตำบลขนาบนาก
อำเภอปากพนัง จงั หวดั นครศรีธรรมราช

ภาพที่ 4.52 ภาพแสดงการเขาอบรมการถา ยทอดเทคโนโลยี แอพพลเิ คช่ัน จากขนาบนาก

120

วธิ ีการดาวนโ หลดและตดิ ตง้ั แอพพลเิ คชนั่ (application) จากขนาบนาก
สำหรับผูใชงานในระบบปฏิบัติการ IOS สามารถโหลดโปรแกรม Test Flight ใน App Store

หรือสามารถ Scan QR Code เพื่อรับแอพพลิเคชั่น (application) Test Flight และ Scan QR
Code อีกครัง้ เพือ่ รับแอพพลเิ คช่ัน (application) จากขนาบนาก

ภาพที่ 4.53 แสดงวิธกี ารติดต้ังแอพพลิเคช่ัน (application) จากขนาบนากสำหรับ IOS
สำหรับผูใชงานในระบบปฏิบัติการ Android สามารถคนหาแอพพลิเคชั่น (application) จาก
ขนาบนาก ไดทาง Google Play Store หรือสามารถ Scan QR Code เพื่อรับแอพพลิเคช่ัน
(application) จากขนาบนาก ได

ภาพท่ี 4.54 แสดงวธิ กี ารตดิ ต้งั แอพพลิเคชั่น (application) จากขนาบนากสำหรบั Android

121

รูปแบบการใชง านแอพพลิเคช่นั (application) จากขนาบนาก
สำหรับรูปแบบการใชงานแอพพลิเคชั่น (application) จากขนาบนากเบื้องตน ออกแบบมา

เพื่อใหคนทุกเพศทุกวัยสามารถเขาถึงไดงาย การใชงานของแอพพลิเคชั่น (application) ไมซับซอน
จนเกินไป มีสีสันสดใส สวยงาม และเหมาะกับกลุมคนทุกชวงอายุ ขอมูลภายในแอพพลิเคชั่น จาก
ขนาบนาก แบงออกเปน 11 สวน ประกอบดวย 1. ขอมูลเบื้องตนของพื้นที่ตำบลขนาบนากและตน
จาก 2.รายการผลติ ภณั ฑจากตนจากครบวงจร 3. เสนทางการทองเทีย่ วในตำบลขนาบนาก 4. ปฏิทนิ
สำหรับการทอ งเที่ยวปาจาก 5. ขอมูลวจิ ยั มหาวิทยาลยั วบั ลักษณ ท่ีเกยี่ วกบั ผลิตภณั ฑในชมุ ชนขนาบ
นาก 6. อยูในขั้นตอนการพัฒนา 7. ชองทางการติดตอ 8. ชองทางการสั่งซื้อผลิตภัณฑจากชุมชน 9.
ตำแหนงพื้นที่ศูนยการเรียนรูปาจากครบวงจร บานบางตะลุมพอ 10. ยอนกลับไปหนาหลัก 11.
วตั ถปุ ระสงค ของแอพพลิเคชัน่ ปา จากขนาบนาก

ภาพท่ี 4.55 ภาพแสดงการใชแ อพพลเิ คช่ัน (application) จากขนาบนาก

122

ขอ มลู เบอ้ื งตนของพืน้ ทีต่ ำบลขนาบนากและตน จาก
ผูอานจะไดรับขอมูล ความรูในเรื่องของขอมูลพื้นที่ตำบลขนาบนาก ภูมิศาสตรที่ตั้ง ลักษณะ

ทางกายภาพของตน จาก ท่ปี ระกอบไปดว ย ลำตน ใบจาก ดอกจาก และผลจาก

รปู ท่ี ขอมูลเบอ้ื งตนของตนจาก
ภาพที่ 4.56 แสดงขอ มลู ตำบลขนาบนากและตน จาก

123

ขอมลู ผลิตภณั ฑจากตนจากครบวงจร
ผูอานไดรับขอมูลที่เกี่ยวกับผลิตภัณฑจากตนจาก ไดแกน้ำหวานจาก น้ำตาลจากผง น้ำสมจาก

น้ำผึ้งจาก และผลิตภัณฑจักสาน เชน เสวียนหมอ โคมไฟแขวนเพดาน ขอมูลเกี่ยวกับประโยชนของ
สวนประกอบตาง ๆ ของตนจาก รวมไปถึงประโยชนของนำ้ ตาลจาก และนำ้ สมจาก

ภาพที่ 4.57 แสดงผลติ ภัณฑป า จาก

124

ขอมูลเสน ทางการทองเที่ยวในตำบลขนาบนาก
ผูอานจะไดศึกษาเสนทางการทองเที่ยวในชุมชนขนาบนากซึ่งจะเปนเสนทางทองเที่ยวบนบก

คือเสนทางที่มีการเดินทางทองเที่ยวโดยใชรถยนตเปนยานพาหนะ และเสนทางทองเที่ยวทางน้ำที่มี
การลองเรือชมวิถีชีวิตของชุมชนและลักษณะนิเวศของปาจากในพื้นที่ชุมชนขนาบนาก ซึ่งใน
แอพพลิเคชั่น (application) จะระบุแผนที่ และเสนทางการทองเที่ยวภายในตำบลขนาบนากเพื่อให
สะดวกในการคนหาขอมูล

ภาพที่ 4.58 แสดงขอมลู การทองเทย่ี วในตำบลขนาบนาก

125

ขอ มลู ปฏทิ ินการทอ งเท่ยี วปา จาก
ผูอานจะไดรับขอ มูลของปฏิทินการทอ งเที่ยวภายในตำบลขนาบนาก ซึ่งจะบอกขอมูลพยากรณ

อากาศในแตล ะเดือน ชวงไหนทีเ่ หมาะสม หรือไมเหมาะสมในการมาทอ งเที่ยวภายในตำบลขนาบนาก

ภาพท่ี 4.59 แสดงขอ มลู ปฏิทินการทองเท่ียวปา จาก
ขอ มูลงานวจิ ัย มหาวิทยาลัยวบั ลกั ษณ ทีเ่ กย่ี วกบั ผลิตภัณฑในชมุ ชนขนาบนาก

ผูอานจะไดรับความรูเกี่ยวกับงานวิจัยตาง ๆ ซึ่งไดรวบรวมงานวิจัยที่เกี่ยวของกับตนจาก เชน
การศึกษาองคประกอบทางเคมีของน้ำตาลจาก การพัฒนาผลิตภัณฑเครื่องดื่มน้ำสมสายชูหมักจาก
นำ้ ตาลจาก และงานวจิ ัยอ่นื ๆ ซงึ่ สามารถหาอา นเพ่ิมเตมิ ไดใ นแอพพลิเคชนั่ (application)

ภาพที่ 4.60 แสดงขอมูลงานวจิ ยั

126

ขอมลู ตดิ ตอ
ในแอพพลิเคชั่น (application) จะมีขอมูลติดตอของผูจำหนายผลิตภัณฑ ซึ่งงายตอการ

ติดตอสื่อสารในการซื้อขายสินคา หรือสอบถามขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ ซึ่งในแอพพลิเคชั่น
(application) ไดรวบรวมเบอรโทรติดตอ ID line และFacebook เอาไว เพื่อใหผูบริโภคสามารถ
เขาถึงและทราบขอมลู ผลิตภัณฑไดงายขนึ้

ภาพที่ 4.61 แสดงขอ มลู ติดตอ
การซือ้ ขายสนิ คา ภายในแอพพลเิ คชนั่ (application)

ผูทีสนใจสินคาสามารถเลือกซื้อ หรือเพิ่มจำนวนสินคาที่สนใจภายในแอพพลิเคช่ัน
(application) ไดโดยเลือกกดไปที่แถบเมนูตะกรา และสามารถเลือกซื้อสินคาไดตามความตองการ
ของผบู รโิ ภค

ภาพท่ี 4.62 การซ้ือขายสนิ คา ภายในแอพพลิเคชนั่ (application)

127

บทท่ี 5

สรุป อภปิ รายผลและขอเสนอแนะ

การศึกษาวิจัยเรื่อง “การยกระดับการพัฒนาอาชีพเกษตรกร ชาวไรจาก ตำบลขนาบนาก สู
การสรางรายไดครบวงจร” พื้นทีต่ ำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ไดกำหนด
วตั ถุประสงคห ลกั ในการศึกษา 3 ประการคอื เพื่อศกึ ษาภมู ปิ ญ ญาทองถ่ินตำบลขนาบนาก เพ่ือพัฒนา
ผลิตภัณฑแปรรูปชุมชนทองถิ่นตำบลขนาบนาก และเพื่อกำหนดแนวทางการตลาดผลิตภัณฑชุมชน
ทองถิ่นตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช เครื่องมือที่ใชในการศึกษาคือ การ
เก็บรวบรวมขอมูลโดยใชการศึกษาจากเอกสาร (Documentary Research) การเก็บรวบรวมขอมูล
โดยใชการสังเกตแบบมีสวนรวม (Participation Observation) และการสนทนาแบบกลุม (Focus
Group Discussion) ซึ่งการศึกษาครัง้ นี้ผูวิจยั ไดทำการศกึ ษาเชิงคุณภาพสามารถสรุปผลการศึกษาได
ดังนี้

5.1 สรุปผลการทดลอง

5.2 ขอเสนอแนะ

5.1 สรปุ ผลการศึกษา

ผูวิจัยไดสรุปผลการศึกษาตามวัตถุประสงคของการวิจัยอันประกอบดวย การศึกษาภูมิปญญา
ทองถิ่น การพัฒนาผลิตภัณฑแปรรูปชุมชนขนาบนากและการกำหนดแนวทางการตลาดผลิตภัณฑ
ชุมชนทองถิ่น ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยนำเสนอตามประเด็น
ดงั น้ี

5.1.1. การลงพื้นที่สำรวจบริบทโดยรวมของตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัด
นครศรีธรรมราช พบวาลักษณะพื้นที่โดยทั่วไปของตำบลขนาบนากเปนที่ราบลุม มีลำคลองขนาดเล็ก
ใหญกระจายตัวไปตามหมูบานตาง ๆ สงผลใหพื้นที่ของชุมชนขนาบนากมีความสมบูรณสูง สภาพ
ของดินที่เปนดินเปรี้ยว เหมาะแกการทำนาเปนบางสวน ที่เหลือเปนปาจาก และนากุง ทำให
ประชากรในพื้นที่ประกอบอาชีพหลัก ดังนี้ การประกอบอาชีพเพาะปลูกปาจาก การประกอบอาชีพ
เพาะปลกู นาขา ว (แบบดั้งเดมิ ) การประกอบอาชีพการทำประมงลมุ นำ้ และชายฝง การประกอบอาชีพ
การทำนากงุ การประกอบอาชีพการทำปศสุ ัตว

128

5.1.2. การศึกษาภูมิปญญาทองถิ่น ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช
พบวา ตำบลขนาบนากเปน แหลง ปลูกจากท่ีสำคัญของประเทศ มพี ื้นท่ีปลูกจากทัง้ หมด 4,576 ไร รวม
476 ครัวเรือน สงผลใหชาวบานในพื้นที่กวารอยละ 65 ของพื้นที่ประกอบอาชีพการทำไรจากเปน
อาชีพหลัก และเปนอาชีพดั้งเดิมของชุมชนที่ไดรับการถายทอดจากบรรพบุรุษมาอยางยาวนาน
มากกวา 200 ป พชื จากเปนพืชเศรษฐกจิ ทมี่ ีบทบาทสำคญั ตอ วถิ ีชีวิต และอยเู คยี งคูกับชาวขนาบนาก
มาชานาน ในอดีตชาวบานใชประโยชนจากตนจาก เปนปจจัยพื้นฐานในการดำรงชีพ ทั้งทำน้ำตาล
จาก ใชจักสานเปนเครื่องมือเครื่องใชตาง ๆ รวมถึงการใชจากเปนอาหาร ซึ่งการใชประโยชนจากตน
จากไดร ับการถา ยทอดตอ ๆ กนั จากรุน สูรุนสะสมเปนภมู ิปญ ญาในการประกอบอาชีพการทำไรจ าก ที่
สามารถสรางอาชีพสรางรายไดใหชุมชน นอกจากนี้การเลี้ยงควายเปนหนึ่งในภูมิปญญาการประกอบ
อาชีพที่อยูคูกับชาวขนาบนาก เนื่องจากในอดีตชุมชนขนาบนากมีพื้นที่สวนหนึ่งเปนทุงสงวนสำหรับ
การเลี้ยงสัตว จึงทำใหเกิดเปนอาชีพเลี้ยงวัว เลี้ยงควายกันมาก สวนใหญเลี้ยงไวเพื่อใชแรงงาน และ
เพือ่ บรโิ ภคเปนอาหารบา งบางครัง้

5.1.3. การพัฒนาผลิตภัณฑแปรรูปชุมชนทอ งถิ่นตำบลขนาบนาก จากการสำรวจผลิตภัณฑใน
พื้นที่ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช พบวาผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่นมี
ศักยภาพในการพัฒนาและสามารถใชในการตอยอดไดในอนาคตประกอบดวย ผลิตภัณฑแปรรูปจาก
น้ำตาลจาก ไดแก น้ำสมจาก น้ำผึ้งจาก น้ำตาลปบ และน้ำตาลจากผง และผลิตภัณฑผลิตภัณฑแปร
รูปจากพืชจากและนมควายไดแก Nipa palm สบูสารสกัดน้ำสมจาก และบัฟฟทอฟฟนมควาย เปน
การใชป ระโยชนจากทรัพยากรในชมุ ชนผานภูมิปญ ญาทองถิ่นผสมผสานกับเทคโนโลยี และการคิดคน
แปรรปู ผลติ ภณั ฑเ กิดการสรา งสรรคผ ลิตภัณฑใ หม สามารถสรา งรายไดใหกบั ครอบครัว และสรางงาน
ใหชุมชน โดยการดำเนินกิจกรรมสงเสริมการแปรรูผลิตภัณฑจากพืชจากและนมควาย การออกแบบ
บรรจุภัณฑหีบหอ และตราสัญลักษณที่เหมาะสมเพื่อเพิ่มความหลากหลายและสรางมูลคาเพิ่มใหกับ
ผลติ ภณั ฑใ นชมุ ชน

5.1.4. การศึกษาแนวทางการตลาดผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่นตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง
จังหวัดนครศรธี รรมราช พบวาการจำหนายผลิตภัณฑชุมชนขนาบนาก สวนใหญเปน การทำการตลาด
แบบดั้งเดิม โดยการจำหนายทางชองทางปกติ โดยเนนการขายผานพอคาคนกลาง การออกบูทขาย
สินคาตามงานแสดงสินคาตามสถานที่ตางๆ ที่จัดขึ้นโดยภาครัฐหรือเอกชน เนื่องจากสถานการการ
แพรระบาดของโรค Covid-19 ทำใหไมสามารถจัดงานไดตามปกติสงผลใหยอดขายผลิตภัณฑลดลง
ทางทีมผูวิจัยจึงไดกำหนดแนวทางการตลาดผลิตภัณฑชุมชนทองถิ่น โดยการขยายชองทางการจัด

129

จำหนายทั้งระบบออฟไลนโดยการทำการตลาดแบบปากตอปากดวยการใหความสำคัญกับคุณภาพ
ของสนิ คา การพฒั นาผลติ ภณั ฑ การออกแบบบรรจภุ ัณฑและตราสญั ลักษณใ หเหมาะสมกับผลติ ภณั ฑ
เพื่อดึงดูดผูบริโภค และการขยายชองทางการตลาดแบบออนไลนไดมีการวางแผนและออกแบบสื่อ
โฆษณาประชาสัมพันธใหมีความหลากหลาย ทั้งเรื่องราวของผลิตภัณฑ วิถีชีวิตการประกอบอาชีพ
และภมู ปิ ญญาพ้นื ถิน่ โดยมีการจดั ทำในรปู แบบขอ ความบรรยาย โปสเตอร แบนเนอร ภาพถาย วีดีโอ
หรือแบบผสมผสาน โดยทำการโพสตผานเฟสบุกแฟนเพจ 3 ครั้งตอสัปดาห และมีการไลฟสดเพ่ือ
สงเสริมการขายผลิตภัณฑชุมชน 2 ครั้งตอเดือน การขยายชองทางตลาดในการผลิตทำใหมียอดขาย
เพมิ่ ข้ึน

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศึกษาวิจัยเรื่อง “การยกระดับการพัฒนาอาชีพเกษตรกร ชาวไรจาก ตำบลขนาบนาก
สูการสรางรายไดครบวงจร” พื้นที่ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ผูวิจัยมี
ขอเสนอแนะดงั น้ี

5.2.1. ควรมกี ารทำการรวบรวมขอมลู ภูมิปญญาทองถ่ินตำบลขนาบนาก และปราชญชาวบาน
ของชุมชน โดยเฉพาะผูที่มีความรูหรือมีความสามารถเชี่ยวชาญในดานตางๆ และจัดทำเปนส่ือ
สารสนเทศเพื่อเผยแพรสูสาธารณะใหเปนที่รับรูในวงกวางมากยิ่งขึ้น รวมทั้งสรางพื้นที่หรือเวทีใหกับ
ปราชญชุมชนไดสามารถถายทอดองคความรูและประสบการณใหแกเยาวชนในพื้นที่หรือบุคคลท่ี
สนใจ โดยอาจจะสรางความรวมมือกับหนว ยงานหรอื สถาบนั การศึกษาในทองถ่ิน ซงึ่ นอกจากจะสราง
โอกาสในการถายทอดองคความรูภูมิปญญาทองถิ่นแลว ยังทำใหเกิดการรูจักบุคคลสำคัญในชุมชน
และเกิดการแนะนำอาชีพภายในทอ งถิ่นดว ย

5.2.2. ดานการพัฒนาผลิตภัณฑ นอกจากการพัฒนาบรรจุภัณฑหีบหอใหโดดเดนดึงดูดความ
สนใจของผูบริโภคแลว บรรจุภัณฑหีบหอที่เลือกใชตองสามารถชวยในการเก็บรักษาปองกันการเนา
เสีย และที่สำคัญเอื้ออำนวยในความสะดวกตอการขนสง และเพิ่มขอมูลวันผลิตและวันหมดอายุบน
ฉลากผลิตภัณฑ และควรสงเสริมการพัฒนามาตรฐานของผลิตภัณฑ ควรมีขอกำหนดดานคุณภาพท่ี
เหมาะสมกับผลิตภัณฑชุมชนใหเปนที่เชื่อถือ และสรางความมั่นใจใหกับผูบริโภคในการเลือกซ้ือ
ผลิตภัณฑชมุ ชน

130

5.2.3. เกษตรกรชาวไรจาก ผูประกอบการ กลุมวิสาหกิจและกลุมอาชีพในชุมชน ควรเรียนรู
และปรับใชกลยุทธทางการตลาด และเรียนรูวิธีการใชเครื่องมือเทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม เชน
สื่อสังคมออนไลนและเว็บไซต เพื่อชวยการประชาสัมพันธผลิตภัณฑชุมชน เพิ่มประสิทธิภาพทางการ
จดั และเพิม่ ขีดความสามารถในการแขง ขันทางการตลาด

131

บรรณานุกรม

JoThailand744. (2554). สง่ิ แวดลอ มทางการตลาด. สืบคน 16 สิงหาคม 2564, จาก https://jothai
land744.wordpress.com/2011/01/14/%e0%b8%aa%e0%b8%b4%e0%b9%88%
e0%b8%87%e0%.

SmartStart. (2555). Online & Offline Marketing. สืบคน 21 พฤษภาคม 2564, จาก www.esarn.
com/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B
8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%.

จุฬาลักษณ ทวิ กระโทก. (2558). ปญ หาและความตอ งการพฒั นาการประกอบอาชีพปลกู ผักของ
เกษตรกร ตำบลบึงบอน อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี. สืบคน 9 มิถุนายน 2564, จาก
https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/31331.

ชลทิพย รัตนะ และเกวริน สงั ขเ มือง. (2560). หลักการตลาด. สบื คน 11 พฤษภาคม 2564, จาก
https://sites.google.com/site/bunrienonline2/web-mastexr.

ดร. กรแกว จันทภาษา. (2550). การสนทนาแบบกลุม. สืบคน 5 สิงหาคม 2564, จาก https://home
kku.ac.th/korcha/dis1.html#text=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%
B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B2%.

ไทยวินเนอร. (2564). การตลาด Offline. สบื คน 17 พฤษภาคม 2564, จาก https://thaiwinner
com/offline-marketing.

บริษทั ปยะวฒั นา จำกดั . (2555). การสงั เกตแบบมีสวนรว ม. สบื คน 7 สงิ หาคม 2564, จาก https://
www. gotoknow.org/posts/103868.

บรษิ ัท วันบีลีฟ จำกัด. (2564). กลยุทธการตลาด 4P. สบื คน 16 พฤษภาคม 2564, จาก https://
www.1belief.com/article/marketing/.

บรษิ ัท แอดวานซไ อเซอรว สิ จำกัด. (2563). การตลาดออนไลน Digital Marketing. สบื คน 20
พฤษภาคม 2564, จาก https://www.advancedis.co.th/en/blog/digital-marketing-
%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%..

132

บรรณานกุ รม (ตอ )

ปวิธ ตนั สกุล และ นรินทรภพ ชวยการ. (2564). การพฒั นาผลติ ภณั ฑส รางสรรคจ ากทรพั ยากรปา
จากเพื่อสงเสริมการทองเที่ยว ชุมชนขนาบนาก จังหวัดนครศรีธรรมราช. สืบคน 9 มิถุนายน
2564,https://so01.tcithaijo.org/index.php/abcjournal/article/download/242563
/166823.

ปณณวิชญ แสงหลา และ เสริมศกั ดิ์ สขุ สุชะโน. (2561). การพฒั นาเกษตรกรสูค วามเปน
ผปู ระกอบการเกษตร Smart Farmer เพือ่ สง เสริมอาชพี และรายไดท ่ียง่ั ยืนในอำเภอศรี
ประจันต จังหวดั สพุ รรณบุร.ี สบื คน 7มิถนุ ายน 2564, จาก www.mcuir.com/xmlui
/handle/123456789/643.

ภดู ศิ นอขุนทด, ธนเดช เอื้อศรี, พระครสู งั ฆรกั ษส วสั ด์ิ ขันตธิ รรม และ พระอนิ ทรนชุ บุญตอ ง.
(2561). การพัฒนาศักยภาพและเครือขายของเกษตรกรผูปลูกพริกในอำเภอขามสะแกแสง
จังหวัดนครราชสีมา. สืบคน 6มิถุนายน 2564, จาก http://www.mcuir.com/xmlui
/handle/123456789/300.

วิทยาลยั เทคโนโลยกี ารจดั การเพชรเกษม. (2558). การวางแผนการตลาด. สบื คน 15 สิงหาคม
2564, จาก https://sites.google.com/site/lakkantalad/kar-wangphaen-kar-tlad.

วิไลวรรณ ไชยศร และ สริ กิ ลุ เพชรหวล. (2561). การพฒั นาผลิตภณั ฑเ คร่อื งด่มื นำ้ สม สายชหู มกั จาก
น้ำตาลจาก. สืบคน 9 มิถุนายน 2564, จาก https://race.nstru.ac.th/homeex/epo
rtfolio//pic/academy/ 23165723.pdf?1623373394.

สำนกั งานเทศบาลนครปากเกรด็ . (2562). ภูมปิ ญ ญาทอ งถ่นิ . สืบคน พฤษภาคม 2564, จาก
https://www.pakkretcity.go.th/index.php/2-uncategorised/2873-local-
wisdom.html?fbclid=IwAR1DaTyK_VTDctIqq4jg2v-AJZ74cPlbY3EMA4
yxg1LrXPWrr4-fMj6Qlxg.

สชุ าดา สุวรรณกรณ. (2553). วธิ ีการถา ยทอดภูมิปญ ญา. สบื คน 10 พฤษภาคม 2564, จาก
https://www.gotoknow.org/posts/380366.

133

ภาคผนวก

134

ภาคผนวก ภาค ก.
เคร่อื งมือวจิ ัยการสนทนากลมุ (Focus Group Discussion)

135

การสนทนาแบบกลมุ (Focus Group Discussion)

รายงานวิจัยเรอ่ื ง การพัฒนาอาชพี เกษตรกร ชาวไรจาก ตำบลขนาบนาก
สูการสรา งรายไดแ บบครบวงจร

วนั ที่...........................................................................
เวลา...........................................................................
สถานที่ ณ..................................................................
ผูเขา รว มการสนทนากลุม
1.กลุม วิสาหกจิ ชมุ ชน
2. เกษตรกรชาวไรจาก
3.ชาวบา นในพื้นทต่ี ำบลขนาบนาก
ประเดน็ ในการสนทนากลุม (Focus Group Discussion)
1. แนวทางการพฒั นาผลิตภณั ฑแ ปรรปู ชมุ ชนทองถนิ่ ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จงั หวัด
นครศรีธรรมราช
1.1 แนวทางการพัฒนาผลติ ภณั ฑแ ปรรปู จากสว นประกอบของพชื จาก
1.2 แนวทางการพฒั นาผลติ ภณั ฑแ ปรรปู จากพชื จากและนมควาย
2. แนวทางการตลาดของผลติ ภณั ฑช มุ ชนทองถิ่นตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนงั จังหวัด
นครศรีธรรมราช
2.1 แนวทางการขยายชองทางการตลาดแบบออฟไลนหรือการตลาดแบบดง้ั เดมิ
2.2 แนวทางการขยายชองทางการตลาดแบบออนไลน
3. ขอ เสนอแนะ

(......................................)
ผูรายงาน

136

ภาคผนวก ภาค ข.
ภาพกจิ กรรมการดำเนนิ งานวจิ ัย

137

ภาพกิจกรรมที่ดำเนนิ การ