การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เพื่อสงเสริมทักษะการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โดยใชเทคนิค 5W1H นางสาวพรสวรรค โกศล วิจัยในชั้นเรียนนี้เปนสวนหนึ่งของการศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา พ.ศ. 2565
ข การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เพื่อสงเสริมทักษะการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โดยใชเทคนิค 5W1H นางสาวพรสวรรค โกศล วิจัยในชั้นเรียนนี้เปนสวนหนึ่งของการศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา พ.ศ. 2565 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
ค คำนำ เอกสารงานวิจัยฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อเปนสวนหนึ่ง ในงานวิจัยชั้นเรียนของการเรียนการสอน ในรายวิชาภาษาไทยของนักเรียน ซึ่งงานวิจัยชิ้นนี้ไดถูกพัฒนาขึ้นเพื่อพัฒนาปรับปรุงการเรียนการ สอนในโรงเรียนใหดียิ่งขึ้น การจัดการเรียนรูโดยใชเทคนิค 5W1H มีลักษณะสำคัญ 3 ประการไดแก 1) การเรียนรูผานการปฏิบัติ การแกปญหาเชิงสรางสรรคเปนทักษะการหาคำตอบที่ หลากหลาย 2) การใชทักษะการคิดเชื่อมโยงความรูเดิมสูการสรางความรูใหม 3) การใชทักษะการเรียนรู ไดแก การเขียน การพูด การฟง การอาน และการอภิปราย สะทอนความคิด เปนเครื่องมือในการเรียนรู รวมถึงการใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู โดยลักษณะ สำคัญดังกลาวสะทอนใหเห็นถึงการจัดบรรยากาศในการเรียนรูที่ตองสงเสริมใหผูเรียนไดมี ปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอมเพื่อการสืบคนองคความรูอยางหลากหลายที่ทาทายความคิด ซึ่งทำใหเกิด การเรียนรูที่มีคุณคาและสนุกสนาน ตามความถนัดและความสนใจของผูเรียน ในกระบวนการสอน การจัดการเรียนรูผานบทเรียนเชิงรุกภาษาไทย การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนประกอบการสอนแบบใชเทคนิค 5W1H จึงเปน กระบวนการจัดการเรียนรูตามแนวคิดการสรางสรรคทางปญญา ผูสอนเริ่มตนบทเรียนหรือหัวขอที่ จะสอนโดยการถามคำถามที่เปนที่สนใจและนอยคนจะรูคำตอบ จากนั้นใหผูเรียนลองเดาคำตอบเพื่อ เปนการกระตุนความสงสัย แลวจะไดคำตอบหลังจากจัดกิจกรรมการเรียนรู เทคนิคนี้จะชวยสงเสริม ใหผูเรียนมีสวนรวมในกระบวนการแกปญหาแมไมไดมีการอภิปรายหรือเกิดบทสนทนาเกี่ยวกับ คำถามก็ตาม โดยอาจใหผูเรียนเขียนตอบเพื่อทำใหแนใจวาพวกเขาไดคิดเกี่ยวกับคำถามหรือปญหา นั้นจริง โดยผูสอนตองเขียนคำตอบดวยเชนเดียวกัน จากปญหาการเรียนการสอนในหองเรียนที่ครูผูสอนไดพบเจอพบวา ปญหาการเรียนรูของ นักเรียนเนื่องดวยความไมรับผิดชอบของนักเรียนและวุฒิภาวะ ทำใหคะแนนทักษะทางการเรียนต่ำ และนักเรียนเกิดความเบื่อหนายในการเรียนในรายวิชาภาษาไทย ครูผูสอนจึงไดใชเทคนิคการเรียน การสอนแบบใชเทคนิค 5W1H การจัดการเรียนการสอนแบบเนนใหผูเรียนไดปฏิบัติในการแกปญหา ดังกลาวหวังเปนอยางยิ่งวา จะเปนเอกสารที่กอใหเกิดประโยชนตอผูอานทุกทาน พรสวรรค โกศล ผูจัดทำ
ง สารบัญ บทคัดยอ..........................................................................................................................................ช กิตติกรรมประกาศ...........................................................................................................................ซ บทที่ 1.............................................................................................................................................1 ความเปนมาและความสำคัญของปญหา.......................................................................................1 วัตถุประสงคของการวิจัย.............................................................................................................2 สมมติฐานของการวิจัย.................................................................................................................3 ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ...........................................................................................................3 เครื่องมือที่ใชในการวิจัย...............................................................................................................3 ระยะเวลาการดำเนินงานวิจัย.......................................................................................................3 นิยามศัพทเฉพาะ.........................................................................................................................3 ขอบเขตของการวิจัย....................................................................................................................4 กรอบแนวคิดในการวิจัย...............................................................................................................5 บทที่ 2.............................................................................................................................................6 1. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551......................................................6 หลักการ...................................................................................................................................6 จุดมุงหมาย..............................................................................................................................7 สมรรถนะสำคัญของผูเรียน ......................................................................................................7 คุณลักษณะอันพึงประสงค.......................................................................................................8 มาตรฐานการเรียนรู.................................................................................................................9 2. คะแนนทักษะทางการเรียน......................................................................................................9 ความหมายของคะแนนทักษะทางการเรียน..............................................................................9 การวัดคะแนนทักษะทางการเรียน .........................................................................................10 แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน............................................................................11
จ ประเภทของแบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน ........................................................12 3. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน ..............................................................................14 3.1 ความหมายและความสำคัญของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน.......................................14 3.2 ลักษณะของแบบฝกที่ดี...................................................................................................15 3.3 ประโยชนของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน...................................................................18 3.4 หลักการสรางแบบฝก.....................................................................................................20 3.5 สวนประกอบของแบบฝก................................................................................................20 3.6 รูปแบบการสรางแบบฝก.................................................................................................21 3.7 ขั้นตอนการสรางแบบฝก.................................................................................................22 3.8 แนวคิดหลักการที่เกี่ยวของกับชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน..........................................23 4. การสอนวิชาการ....................................................................................................................24 5. การเรียนการสอนแบบใชเทคนิค 5W1H................................................................................27 การวิเคราะหขอมูล ดวย 5W1H Analytical thinking with 5W1H.....................................29 ตัวอยางคำถามบางสวน เพื่อวิเคราะหขอมูลที่มีอยูในดานตางๆเพื่อประมวลผลขอมูลเบื้องตน ดวย 5W1H............................................................................................................................31 6. งานวิจัยที่เกี่ยวของ................................................................................................................32 การเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H............................................................................................32 หลักการเรียนรูในชั้นเรียนแบบใชเทคนิค 5W1H....................................................................33 หนาที่ครูของผูสอน ................................................................................................................33 ขั้นตอนการเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก........................................................................................33 การประเมิน ...........................................................................................................................33 แนวคิดเกี่ยวกับการวัดและประเมินผล...................................................................................34 บทที่ 3...........................................................................................................................................38 แบบแผนการทดลอง..................................................................................................................38
ฉ กลุมเปาหมาย............................................................................................................................38 เครื่องมือที่ใชในการวิจัย.............................................................................................................38 วิธีสรางเครื่องมือการวิจัย...........................................................................................................38 ขั้นตอนการดำเนินการทดลอง....................................................................................................41 การเก็บรวบรวมขอมูล................................................................................................................41 การวิเคราะหขอมูล.....................................................................................................................42 สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล...................................................................................................42 คาความยากงายของขอสอบ.......................................................................................................45 การพิจารณาความยากงายของแบบทดสอบรายขอ....................................................................46 บทที่ 4...........................................................................................................................................47 วิเคราะหขอมูล...........................................................................................................................47 บทที่ 5...........................................................................................................................................50 สรุปผลการศึกษา.......................................................................................................................50 วัตถุประสงคของการวิจัย...........................................................................................................50 กลุมเปาหมาย............................................................................................................................50 เครื่องมือที่ใชในการวิจัย.............................................................................................................50 การเก็บรวบรวมขอมูล................................................................................................................50 สรุปผลการวิจัย..........................................................................................................................51 อภิปรายผลการวิจัย...................................................................................................................51 ขอเสนอแนะ..............................................................................................................................53 ภาคผนวก......................................................................................................................................57
ช บทคัดยอ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคดังนี้ 1. เพื่อพัฒนาวิธีการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H ของนักเรียนใหเอื้อตอการเรียนรูของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 โดยมีเปาหมายใหนักเรียนทุกคนมีผลการเรียนผานเกณฑที่ กำหนด เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรค 2. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H เครื่องมือที่ใชในการวิจัยชุดกิจกรรมการเรียน ไดแก 1. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H 2. แบบบันทึกคะแนนเรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรค 3. สมุดแบบฝกหัดและใบกิจกรรมของนักเรียน 4. แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนและแบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของนักเรียน ผลจากการจัดการเรียนการสอนแบบใชเทคนิค 5W1H รวมกับการพัฒนาชุดกิจกรรมฝก ทักษะการเขียน มาใชในการเรียนการสอนวิชาภาษาไทย ผลปรากฎวา คะแนนเฉลี่ยของการทดสอบ กอนเรียนเทากับ 4.72 คะแนน และคะแนนเฉลี่ยหลังเรียนเทากับ 7.96 คะแนน ซึ่งมีคะแนนเฉลี่ย หลังเรียนสูงกวากอนเรียน เทากับ 3.28 คะแนน และนักเรียนทุกคนมีคะแนนสูงขึ้นกวาเดิมโดยมี คะแนนความกาวหนาเมื่อเทียบระหวางคะแนนกอนเรียนกับคะแนนหลังเรียนคิดเปนรอยละ 126.8 และมีคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานที่ลดลง นักเรียนมีคะแนนทักษะทางการเรียนในรายวิชาเพิ่มขึ้น อยางเห็นไดชัด และกิจกรรมกลุมเชิงรุกของนักเรียนทำใหเกิดบรรยากาศที่ดีและเอื้อตอการเรียนการ สอน ชวยใหนักเรียนมีความกระตือรือรนสนใจ ตั้งใจ และมีความรับผิดชอบตอการเรียนมากขึ้น อีก ทั้งยังชวยกระตุนใหนักเรียนมีความกระตือรือรนอยูตลอดเวลา ชวยสรางความสามัคคีใหเกิดขึ้นใน กลุม รูจักแกปญหารวมกัน ผูสอนจะเปนผูอำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู เพื่อใหผูเรียนเปน ผูปฏิบัติดวยตนเอง ซึ่งแนวทางนี้เหมาะสมในการแกปญหาในชั้นเรียนไดเปนอยางดี รวมถึงสามารถ สรางทัศนคติที่ดีตอการเรียนวิชาภาษาไทยเปนอยางมาก
ซ กิตติกรรมประกาศ รายงานการวิจัยชั้นเรียนฉบับนี้ เปนการวิจัยเชิงพัฒนาเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 สำเร็จลุลวงไดดวยคณะครู ผูเชี่ยวชาญ และผูอำนวยการโรงเรียน ที่ กรุณาใหคำปรึกษาพรอมทั้งชวยเหลือ แนะนำตรวจสอบ แกไขขอบกพรองตางๆ ผูรายงาน ขอขอบพระคุณเปนอยางสูง ขอขอบคุณคณะครู นักเรียนในโรงเรียนทุกคน ที่ใหความรวมมือในการ เก็บรวบรวมขอมูลในการพัฒนาการจัดการเรียนรูสูงานวิจัยในครั้งนี้ดวยดี คุณคาและประโยชนของรายงานฉบับนี้ ผูรายงานขอมอบเปนเครื่องแสดงความกตัญูตอ บิดา มารดา ที่ใหการศึกษา อบรมสั่งสอน ใหมีสติปญญาและคุณธรรมทั้งหลาย อันเปนเครื่องมือ นำไปสูความสำเร็จในชีวิตของผูรายงาน และการพัฒนาการเรียนรูของนักเรียนใหดีขึ้นเปนลำดับ พรสวรรค โกศล ผูจัดทำ
บทที่1 บทนำ ความเปนมาและความสำคัญของปญหา การเรียนการสอนโดยใชเทคนิค 5W1H เนนใหผูเรียนเปน Active learner มากกวาที่จะ เปน Passive learner จากการศึกษางานวิจัยของ Sweller (2016) พบวา การเรียนการสอนโดยใช เทคนิค 5W1H มีความเหมาะสมกับวัตถุประสงคของการเรียนรูในดานการเรียนรูเพื่อความเขาใจ และการนำความรู ที่ไดมาประยุกตใชในชีวิตประจำวันสงเสริมใหผูเรียนตื่นตัวตอการเรียนรูการ กระตือรือรนดานการรูคิดมากกวาที่ผูสอนสอนโดยการสอนแบบบรรยายเพื่อทองจำเพียงอยางเดียว การเรียนการสอนโดยใชเทคนิค 5W1H จึงเปนการเรียนการสอนที่ชวยใหคะแนนทักษะทางการเรียน ของผูเรียนมีประสิทธิภาพสูงผูเรียนจะมีความพึงพอใจในรูปแบบการเรียนการสอนที่ผูเรียนมีสวนรวม ในการปฏิบัติกิจกรรมลงมือกระทำมากกวาการเรียนที่ผูเรียนเปนฝายนั่งรับความรูเพียงอยางเดียว การจัดกิจกรรมการเรียนรู ที่สามารถทำใหผูเรียนเกิดความรูความเขาใจมโนทัศนที่สอนไดถูกตอง และลึกซึ้ง เกิดความคงทนถาวร ผูเรียนสามารถเชื่อมโยงความรูไดเปนอยางดี ผูเรียนเกิดความ สนุกสนานจากกิจกรรมที่จัดขึ้นในการเรียนการสอน ผูเรียนสามารถบูรณาการความรูที่ไดจากการ เรียนการสอนใหเกิดประโยชน เปนผลสืบเนื่องมาจากการเรียนรูที่ผูเรียนไดเปนผูลงมือปฏิบัติ กิจกรรมการเรียนดวยตนเอง รูปแบบการเรียนรูโดยใชเทคนิค 5W1H เปนวิธีการจัดการเรียนรูวิธีหนึ่งซึ่งมีเทคนิควิธีการที่ หลากหลาย (Office of Distance Learning, the Florida State University (2017) ซึ่งมุงเนนให ผูเรียนในโรงเรียนนั้นไดเปน Active learner โดยผูสอนจะทำหนาที่เปนผูคอยอำนวยความสะดวกใหแกผูเรียนมากกวาจะเปน ผูบรรยายหรือสอนเองทั้งหมด ผูสอนจะตองเปดโอกาสใหผูเรียนไดแสวงหาความรูแลกเปลี่ยนความรู และสรางความรูดวยตัวเอง ถือเปนสิ่งสำคัญที่ผูเรียนตองมี ซึ่งตอบสนองตอทักษะการเรียนรูศตวรรษ ที่ 21 ชวยใหผูเรียนสามารถบูรณาการ พัฒนาวิสัยทัศนการเรียนรูโดยผสมผสานองคความรู ทักษะ เฉพาะดาน ความชำนาญการและความรูเทาทันดานตาง ๆ เขาดวยกันเพื่อประสบความสำเร็จ การวิเคราะหปญหาจากชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนที่ใชเปนการวิเคราะหปญหาในการ ใชเทคโนโลยีสารสนเทศของครูผูสอนและผูเรียนในสถานศึกษา ปจจัยหลักที่พบสวนใหญ ในสวนของ ครูมาจาก การไมไดรับการอบรม การเพิ่มพูนความรูอยางจริงจัง ครูที่เขาใจทางเทคโนโลยี สารสนเทศ สวนใหญ มาจากการแสวงหาความรูดวยตนเอง นอกจากนี้ ในสถานศึกษาบางแหงพบวา ครูผูสอนจะไมยอมรับการเรียนรู การเขาถึง หรือการแสวงหาการเรียนรูเพื่อนำมาพัฒนาสื่อ รูปแบบ ใหมๆ สนองตอกระบวนการเรียนรูภายใตยุคสังคมสารสนเทศ ในสวนของเด็ก ที่พบไดมากคือ การ
2 ติดเกม สวนใหญจะเปนสังคมเกมออนไลน อีกปญหาที่พบก็คือสังคมการแชท ผานโปรแกรมตางๆ เปนตน ซึ่งนับไดวา เปนสวนแบงเวลาในการศึกษาเรียนรูไปไดมากทีเดียว ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนเปนเครื่องมือที่ชวยพัฒนาทักษะในเรื่องที่เรียนรูใหมากขึ้น โดยอาศัยการฝกฝนหรือปฏิบัติดวยตนเองของผูเรียน ลักษณะปญหาในชุดกิจกรรมฝกทักษะการ เขียนจะเปนปญหาที่เสริมทักษะพื้นฐานโดยกำหนดขึ้นใหผูเรียนตอบเรียงลำดับจากงายไปยาก ปริมาณของปญหาตองเพียงพอที่สามารถตรวจสอบและพัฒนาทักษะ กระบวนการคิด กระบวนการ เรียนรูของผูเรียน ที่เรียนไปแลว เพื่อนำไปใชในการแกปญหา รวมทั้งในชุดกิจกรรมฝกทักษะการ เขียนจะทำใหผูเรียนสามารถตรวจสอบความเขาใจบทเรียนดวยตนเองได เพื่อใหเกิดทักษะ เกิด ความรู ความเขาใจ ความชำนาญในเนื้อหาที่ผูเรียนไดเรียนไปในเรื่องนั้น ๆ อยางมีประสิทธิภาพ ลักษณะของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนที่ดีโดยสรุปลักษณะของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนที่ ดีคือ ตองมีจุดประสงคและคำสั่งที่ชัดเจน เขาใจงาย มีความเหมาะสมกับวัยของผูเรียน มีรูปแบบที่ ทันสมัย สามารถดึงดูดความสนใจของผูเรียนใหเกิดความตองการที่จะฝกปฏิบัติเพื่อใหเกิดการเรียนรู อยางมีประสิทธิภาพ แนวทางการแกไขปญหาการเขียนภาษาไทย ครูไดใชแนวทางการแกไขปญหาคือการสอน แบบใชเทคนิค 5W1H ใหกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 การจัดการเรียนการสอนแบบเนนให ผูเรียนไดปฏิบัติในสถานศึกษา สงเสริมใหความรู การใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนการ สอนของครูผูสอน ใหมีความรูสามารถใชงานเขาถึงเครือขายอินเทอรเน็ตได สงเสริมใหครูผูสอนมี ความรู ทักษะ การสรางสื่อ นวัตกรรม และบทเรียนดวยวิธีการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ สงเสริมให มีการพัฒนาสื่อชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน โดยใชกระบวนการทางเทคโนโลยีการใชชุดกิจกรรม การเขียน กำหนดวิธีการใหผูเรียน เขามาใชงาน การเรียนรูรวมกับชองทางการเรียนรูของ สถานศึกษา แลกเปลี่ยนเรียนรูกันระหวางครูผูสอนกับผูเรียน สงเสริมใหครูและผูเรียนเกิดการเรียนรู หรือการศึกษาดวยตนเองไดมากขึ้น วัตถุประสงคของการวิจัย 1. เพื่อพัฒนาวิธีการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H ของนักเรียนใหเอื้อตอการเรียนรูของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 โรงเรียนเขตการทางสงเคราะห ๕ (ไตรคามสิทธิศิลป) โดยมี เปาหมายใหนักเรียนทุกคนมีผลการเรียนผานเกณฑที่กำหนด เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตาม จินตนาการและความคิดสรางสรรค 2. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H
3 สมมติฐานของการวิจัย 1. กระบวนการเรียนรูแบบเนนใหผูเรียนไดปฏิบัติการเขียนดวยชุดกิจกรรมการเขียน ภาษาไทย หรือลงมือทำสามารถทำใหนักเรียนบางสวนที่ไมเขาใจบทเรียนนั้น กลับมาเขาใจบทเรียน มากขึ้นและเรียนรูไดมากขึ้นกวาคำอธิบายของครู 2. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ที่ไดรับการฝกทักษะ เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตาม จินตนาการและความคิดสรางสรรคซึ่งจะสงผลใหการเรียนของนักเรียนมีคะแนนทักษะทางการเรียน สูงขึ้น และนักเรียนจะมีเจตคติที่ดีตอการเรียนเพิ่มขึ้น ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ 1. นักเรียนสามารถเขาใจบทเรียนไดดียิ่งขึ้น และคนที่ไมเขาใจมีโอกาสไดรับคำอธิบายที่ หลากหลายจากเพื่อนรวมหองของตัวเอง ซึ่งจะเปนผลดีตอการเรียนในคาบเรียนภาษาไทย 2. ไดพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนเรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและ ความคิดสรางสรรคที่ผานการพัฒนาและหาประสิทธิภาพจากผูเชี่ยวชาญเรียบรอยแลว เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 1. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H 2. แบบบันทึกคะแนนเรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรค 3. สมุดแบบฝกหัดและใบกิจกรรมของนักเรียน 4. แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนและแบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของนักเรียน ระยะเวลาการดำเนินงานวิจัย ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2565 รวมระยะเวลา 2 เดือน สัปดาหละ 2 ครั้ง นิยามศัพทเฉพาะ 1. คะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึง ผลคะแนนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ที่ได จากการประเมินผลกอนเรียนและหลังเรียน ซึ่งเครื่องมือเปนขอสอบที่ครูสรางขึ้นเองและได ตรวจสอบคุณภาพแลว 2. ความสนใจ หมายถึง การที่นักเรียนแสดงออกถึงความรูสึกชอบ และพอใจในวิธีสอน ที่ ใชการสอนโดยใชกิจกรรมการเรียนแบบการใชกระบวนการกลุมการพัฒนาการคิด การสอดแทรก คุณธรรม จริยธรรมในชั้นเรียน และเอาใจใสตอวิชาที่เรียนอยูดวยการแสวงหาความรูเพิ่มเติมจาก การศึกษาคนควาจากแหลงขอมูลตางๆ การทำแบบฝกหัด ดวยความพอใจ มีความกระตือรือรนและ จดจอตอการเรียนการสอนในชั่วโมง และสนใจซักถามปญหา ในเรื่องที่ครูสอนเมื่อมีขอสงสัย สนทนา
4 โตแยงอภิปรายปญหาในเรื่องที่เรียน ติดตามเอกสาร หนังสือพิมพหรือตำราเรียนที่เกี่ยวของมีสวน รวมในกิจกรรมการเรียนดวยความสมัครใจ ซึ่งจะวัดไดจากการตอบแบบสอบถามวัดความสนใจในวิธี สอนที่ไดมาตรฐาน ที่ผูวิจัยไดปรับปรุงขอคำถามเพื่อใหสอดคลองกับวิธีการสอนการสอนโดยใช กิจกรรมการเรียนแบบการใชกระบวนการกลุมการพัฒนาการคิด การสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมในชั้นเรียน แบบสอบถามวัดความสนใจในวิธีสอนของ เรวัตร กีฏ วิทยา และ ปริยฉัตร พรหมศรีที่สรางขึ้นตามหลักการสรางแบบสอบถาม มาตราสวนประเมินคา 5 ระดับของ ลิเครท (Renniss Likert) 3. การสอนโดยใชเทคนิค 5W1H หมายถึง การสอนภาษาไทยดวยกระบวนการคิด วิเคราะหจากตัวอักษรตัวแรกของคำภาษาอังกฤษ 6 คำ ประกอบดวย Who, What, When, Where, Why และ How วิธีการใชเครื่องมือนี้ประกอบดวยการถามชุดคำถามอยางเปนระบบ เพื่อ รวบรวมขอมูลทั้งหมดที่จำเปนในการจัดทำรายงานสถานการณที่เกิดขึ้น โดยมีจุดประสงคเพื่อระบุ ลักษณะที่แทจริงของปญหาและอธิบายออกมาอยางแมนยำและครบถวน 5W1H จึงเปนสิ่งที่เปน คำตอบของทั้งหมด 4. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน หมายถึง การสรางสื่อหรือเอกสารการเรียน ประเภทหนึ่ง ที่ผูวิจัยสรางขึ้นเพื่อใหนักเรียนฝกปฏิบัติเพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจและทักษะ เพิ่มขึ้น เพื่อพัฒนาทักษะในดานหนึ่งๆ ที่ผูวิจัยตองการศึกษาพัฒนาการใหกับนักเรียน และ เรียงลำดับจากงายไปหายาก โดยเนนการฝกทักษะตามกระบวนการที่ไดกำหนดไวและสามารถ นำไปใชไดในชีวิตประจำวัน 5. แบบทดสอบ หมายถึง แบบทดสอบที่ผูวิจัยสรางขึ้น เพื่อทดสอบนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 2 กอนและหลังทดลองใชชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนแลวบันทึกคะแนนของ นักเรียนไวเปรียบเทียบผลการพัฒนา ขอบเขตของการวิจัย 1. กลุมเปาหมาย คือ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 จำนวน 25 คน ประชากร คือ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2 จำนวน 49 คน 2. ตัวแปรที่ศึกษาไดแก 2.1 ตัวแปรตน การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H 2.2 ตัวแปรตาม
5 คะแนนทักษะทางการเรียนวิชาภาษาไทยเรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรค 3. การวิจัยครั้งนี้ดำเนินการในภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2565 4. เนื้อหาที่ใชในการวิจัย คือ เนื้อหาในหนังสือเรียนวิชาภาษาไทยเรื่องการเขียนเรื่องจาก ภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรค ระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2 จำนวน 1 หนวย กรอบแนวคิดในการวิจัย ตัวแปรตน ตัวแปรตาม การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องจากภาพตามจินตนาการและ ความคิดสรางสรรค โดยใชเทคนิค 5W1H คะแนนทักษะทางการเรียนวิชาภาษาไทย เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตาม จินตนาการและความคิดสรางสรรค
บทที่2 วรรณกรรมที่เกี่ยวของ ในการศึกษาการพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เพื่อสงเสริมทักษะการเขียนเรื่องจาก ภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โดยใชเทคนิค 5W1H ครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ เพื่อเปนพื้นฐานแนวทางการ ดำเนินการศึกษาคนควาดังนี้ 1. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 2. คะแนนทักษะทางการเรียน 3. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน 4. การสอนวิชาการ 5. การเรียนการสอนแบบใชเทคนิค 5W1H 6. งานวิจัยที่เกี่ยวของ 1. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 เปนหลักสูตรที่พัฒนาจาก ผลการวิจัยและการประเมินผลการใชหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544 โดยเนนการปรับปรุง ขอผิดพลาดและอุปสรรคของการใชหลักสูตรที่เกิดขึ้น หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานฉบับนี้ ครอบคลุมการจัดการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา โดยเริ่มใชนำรองครั้งแรก ในปการศึกษา 2552 และบังคับใชทั่วประเทศในทุกชั้นเรียนปการศึกษา 2555 หลักสูตรฉบับนี้มีการ ปรับปรุงลาสุดใน พ.ศ. 2560 อยางไรก็ตามในปจจุบันมีแนวโนมที่จะยกเลิกหรือปรับหลักสูตรฉบับนี้ โดยกระทรวงศึกษาธิการไดตั้งเปาหมายจะนำรองหลักสูตรฉบับใหมใน พ.ศ. 2565 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนทุกคน ซึ่งเปนกำลัง ของชาติให เปนมนุษยที่มีความสมดุลทั้งดานรางกาย ความรู คุณธรรม มีจิตสำนึกใน ความเปนพลเมืองไทยและ เปนพลโลก ยึดมั่นในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มี ความรูและทักษะพื้นฐาน รวมทั้ง เจตคติ ที่จำเปนตอ การศึกษาตอ การประกอบอาชีพและ การศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปนสำคัญ บนพื้นฐานความเชื่อวา ทุกคนสามารถเรียนรูและ พัฒนาตนเองไดเต็มตามศักยภาพ หลักการ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีหลักการที่สำคัญ ดังนี้
7 1. เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเปนเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐาน การ เรียนรูเปนเปาหมายสำหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และ คุณธรรมบน พื้นฐานของความเปนไทยควบคูกับความเปนสากล 2. เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนมีโอกาสไดรับการศึกษา อยางเสมอ ภาคและมีคุณภาพ 3. เปนหลักสูตรการศึกษาที่สนองการกระจายอำนาจ ใหสังคมมีสวนรวมในการ จัด การศึกษาใหสอดคลองกับสภาพและความตองการของทองถิ่น 4. เปนหลักสูตรการศึกษาที่มีโครงสรางยึดหยุนทั้งดานสาระการเรียนรู เวลาและ การ จัดการเรียนรู 5. เปนหลักสูตรการศึกษาที่เนนผูเรียนเปนสำคัญ 6. เปนหลักสูตรการศึกษา สำหรับ การศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ครอบคลุมทุกกลุมเปาหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียนรู และประสบการณ จุดมุงหมาย หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มี ความสุข มีศักยภาพในการศึกษาตอ และประกอบอาชีพ จึงกำหนดเปนจุดหมายเพื่อใหเกิด กับผูเรียน เมื่อจบ การศึกษาขั้นพื้นฐาน ดังนี้ 1. มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่พึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัย และปฏิบัติ ตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ยึดหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจ พอเพียง 2. มีความรู ความสามารถในการสื่อสาร การคิด การแกปญหา การใชเทคโนโลยี และมี ทักษะชีวิต 3. มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีสุขนิสัย และรักการออกกำลังกาย 4. มีความรักชาติ มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิต และการ ปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข 5. มีจิตสำนึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนา สิ่งแวดลอม มีจิตสาธารณะที่มุงทำประโยชนและสรางสิ่งที่ดีงามในสังคม และอยูรวมกันใน สังคม อยางมีความสุข สมรรถนะสำคัญของผูเรียน ในการพัฒนาผูเรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียน ใหมี สมรรถนะสำคัญ ๕ ประการ ดังนี้
8 1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรม ในการ ใชภาษาถายทอดความคิด ความรู ความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเอง เพื่อแลกเปลี่ยน ขอมูลขาวสารและประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการพัฒนา ตนเองและสังคม รวมทั้งการ เจรจาตอรองเพื่อขจัดและลดปญหาความขัดแยงตางๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลัก เหตุผลและความถูกตองตลอดจนการเลือกใช วิธีการสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบ ที่มีตอตนเองและสังคม 2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิด อยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนำไปสู การสรางองคความรู หรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยาง เหมาะสม 3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรค ตางๆ ที่ เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูล สารสนเทศ เขาใจ ความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตางๆ ในสังคม แสวงหา ความรู ประยุกตความรูมา ใชในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มี ประสิทธิภาพ โดยคำนึงถึงผลกระทบ ที่ เกิดขึ้นตอตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม 4. ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนำกระบวนการ ตางๆ ไปใช ในการดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทำงาน และการอยู รวมกันในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวาง บุคคล การจัดการปญหาและความ ขัดแยงตางๆ อยางเหมาะสม การปรับตัวใหทันกับ การเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไม พึงประสงคที่สงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดาน ตางๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทำงาน การแกปญหา อยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสมและมีคุณธรรม คุณลักษณะอันพึงประสงค ในการพัฒนาผูเรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียน ใหมี คุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ทั้งในฐานะ พลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ 1. รักชาติ ศาสนา กษัตริย 2. ซื่อสัตยสุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝเรียนรู 5. อยูอยางพอเพียง
9 6. มุงมั่นในการทำงาน 7. รักความเปนไทย 8. มีจิตสาธารณะ นอกจากนี้ สถานศึกษาสามารถกำหนดคุณลักษณะอันพึงประสงคเพิ่มเติมให สอดคลองตาม บริบทและจุดเนนของตนเอง โดยโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา เพิ่มเติมคุณลักษณะอันพึงประสงค คือ 1. รูจักปรับตัว 2. เปนผูนำ มาตรฐานการเรียนรู การพัฒนาผูเรียนใหเกิดความสมดุล ตองคำนึงถึงหลักพัฒนาการทางสมองและ พหุปญญา หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน จึงกำหนดใหผูเรียนเรียนรู 8 กลุม สาระการเรียนรู ดังนี้ 1. ภาษาไทย 2. คณิตศาสตร 3. ภาษาไทย 4. สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 5. สุขศึกษาและพลศึกษา 6. ศิลปะ 7. การงานอาชีพและเทคโนโลยี 8. ภาษาตางประเทศ ในแตละกลุมสาระการเรียนรูไดกำหนดมาตรฐานการเรียนรูเปนเปาหมายสำคัญ ของการ พัฒนาคุณภาพผูเรียน มาตรฐานการเรียนรูระบุสิ่งที่ผูเรียนพึงรูและปฏิบัติได และ มีคุณลักษณะอัน พึงประสงคอยางไร เมื่อจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน นอกจากนั้นมาตรฐานการเรียนรูยังเปนกลไกสำคัญ ในการขับเคลื่อนพัฒนาการศึกษาทั้งระบบ เพราะมาตรฐานการเรียนรูจะสะทอนใหทราบวาตองการ อะไร จะสอนอยางไร และประเมินอยางไร รวมทั้งเปนเครื่องมือในการตรวจสอบเพื่อการประกัน คุณภาพการศึกษาโดยใชระบบการประเมิน คุณภาพภายในและการประเมินคุณภาพภายนอก ซึ่ง รวมถึงการทดสอบระดับเขตพื้นที่ การศึกษา และการทดสอบระดับชาติ ระบบการตรวจสอบเพื่อ ประกันคุณภาพดังกลาว เปนสิ่งสำคัญที่ชวยสะทอนภาพการจัดการศึกษาวาสามารถพัฒนาผูเรียนให มีคุณภาพ ตามที่มาตรฐานการเรียนรูกำหนดเพียงใด 2. คะแนนทักษะทางการเรียน ความหมายของคะแนนทักษะทางการเรียน คะแนนทักษะทางการเรียนเปนความสามารถของนักเรียนในดานตางๆ ซึ่งเกิดจากนักเรียน ไดรับประสบการณจากกระบวนการเรียนการสอนของครู โดยครูตองศึกษาแนวทางในการวัดและ ประเมินผล การสรางเครื่องมือวัดใหมีคุณภาพนั้น ไดมีผูใหความหมายของคะแนนทักษะทางการ เรียนไวดังนี้
10 สมพร เชื้อพันธ (2557) สรุปวา คะแนนทักษะทางการเรียนวิชาภาษาไทย หมายถึง ความสามารถ ความสำเร็จและสมรรถภาพดานตางๆของผูเรียนที่ไดจากการเรียนรูอันเปนผลมาจาก การเรียนการสอน การฝกฝนหรือประสบการณของแตละบุคคลซึ่งสามารถวัดไดจากการทดสอบดวย วิธีการตางๆ พิมพันธ เดชะคุปต และพเยาว ยินดีสุข (2558) กลาววา คะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึงขนาดของความสำเร็จที่ไดจากกระบวนการเรียนการสอน เปนการเรียนการสอนที่เปด โอกาสใหผูเรียนมีสวนรวมในกระบวนการเรียนรูสูงสุด ปราณี กองจินดา (2559) กลาวา คะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึง ความสามารถหรือ ผลสำเร็จที่ไดรับจากกิจกรรมการเรียนการสอนเปนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและประสบการณ เรียนรูทางดานพุทธิพิสัย จิตพิสัย และทักษะพิสัย และยังไดจำแนกคะแนนทักษะทางการเรียนไว ตามลักษณะของวัตถุประสงคของการเรียนการสอนที่แตกตางกัน มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2560) ใหความหมายวา การวัดคะแนนทักษะทางการ เรียนเปนการวัดความสำเร็จทางการเรียน หรือวัดประสบการณทางการเรียนที่ผูเรียนไดรับจากการ เรียนการสอน โดยวัดตามจุดมุงหมายของการสอนหรือวัดผลสำเร็จจากการศึกษาอบรมในโปรแกรม ตาง ๆ ไพโรจน คะเชนทร (2560) ใหคำจำกัดความคะแนนทักษะทางการเรียนวา คือคุณลักษณะ รวมถึงความรู ความสามารถของบุคคลอันเปนผลมาจากการเรียนการสอน หรือ มวลประสบการณ ทั้งปวงที่บุคคลไดรับจากการเรียนการสอน ทำใหบุคคลเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในดานตางๆ ของสมรรถภาพทางสมอง ซึ่งมีจุดมุงหมายเพื่อเปนการตรวจสอบระดับความสามารถสมองของ บุคคลวาเรียนแลวรูอะไรบาง และมีความสามารถดานใดมากนอยเทาไร ตลอดจนผลที่เกิดขึ้นจาก การเรียนการฝกฝนหรือประสบการณตางๆ ทั้งในโรงเรียน ที่บาน และสิ่งแวดลอมอื่นๆ รวมทั้ง ความรูสึก คานิยม จริยธรรมตางๆ ก็เปนผลมาจากการฝกฝนดวย ดังนั้นจึงสรุปไดวาคะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึง ผลที่เกิดจากกระบวนการเรียนการ สอนที่จะทำใหนักเรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และสามารถวัดไดโดยการแสดงออกมาทั้ง 3 ดาน คือ ดานพุทธิพิสัย ดานจิตพิสัย และดานทักษะพิสัย การวัดคะแนนทักษะทางการเรียน การวัดคะแนนทักษะทางการเรียนมีความจำเปนตอการเรียนการสอน หรือการตัดสินผลการ เรียน เพราะเปนการวัดระดับความสามารถในการเรียนรูของบุคคลหลังจากที่ไดรับการฝกฝน โดย อาศัยเครื่องมือประเภทแบบทดสอบวัดคะแนนทักษะซึ่งเปนเครื่องมือที่นิยมมากที่สุด
11 การวัดคะแนนทักษะทางการเรียนตามแนวคิดของ Bloom (1982) ถือวาสิ่งใดก็ตาม ที่มี ปริมาณอยูจริงสิ่งนั้นสามารถวัดได คะแนนทักษะทางการเรียนก็อยูภายใตกรอบแนวคิดดังกลาว ซึ่ง ผลการวัดจะเปนประโยชนในลักษณะทราบและประเมินระดับความรู ทักษะและเจตคติของนักเรียน และระดับความรูความสามารถตามแนวคิดของ Bloom มี 6 ระดับ ดังนี้ 1) ความจำ คือ สามารถจำเรื่องตาง ๆ ได เชน คำจำกัดความสูตรตาง ๆ วิธีการ เชน นักเรียนสามารถบอกชื่อสารอาหาร 5 ชนิดได นักเรียนสามารถบอกชื่อธาตุที่เปนองคประกอบของ โปรตีนไดครบถวน 2) ความเขาใจ คือ สามารถแปลความ ขยายความ และสรุปใจความสำคัญได 3) การนำไปใช คือ สามารถนำความรู ซึ่งเปนหลักการ ทฤษฎี ฯลฯ ไปใชในสภาพการณที่ ตางออกไปได 4) การวิเคราะห คือ สามารถแยกแยะขอมูลและปญหาตาง ๆ ออกเปนสวนยอยเชน วิเคราะหองคประกอบ ความสัมพันธ หลักการดำเนินการ 5) การสังเคราะห คือ สามารถนำองคประกอบ หรือสวนตาง ๆ เขามารวมกันเปนหมวดหมู อยางมีความหมาย 6) การประเมินคา คือ สามารถพิจารณาและตัดสินจากขอมูล คุณคาของ หลักการโดยใช มาตรการที่ผูอื่นกำหนดไวหรือตัวเองกำหนดขึ้น เยาวดี วิบูลยศรี (2560) ไดกลาวถึงขอตกลงเบื้องตนที่ควรคำนึงถึงในการสรางแบบทดสอบ คะแนนทักษะไวดังนี้ 1) เนื้อหา หรือทักษะภายในขอบเขตที่ครอบคลุมในแบบทดสอบวัดคะแนนทักษะนั้น จะตองสามารถจำกัดอยูในรูปของพฤติกรรม ซึ่งมีความเฉพาะเจาะจงในลักษณะที่จะสื่อสารไปยัง บุคคลอื่นได ถาเปาหมายทางการศึกษาไมสามารถจำกัดอยูในรูปของพฤติกรรมแลว ยอมไมสามารถ ที่จะวัดไดในลักษณะของคะแนนทักษะไดอยางชัดเจน 2) ผลิตผลที่แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะวัดนั้น จะตองเปนผลิตผลเฉพาะที่เกิดขึ้นจากการ เรียนการสอนตามวัตถุประสงคที่ตองการเทานั้น จะวัดผลผลิตผลอยางอื่นไมได 3) คะแนนทักษะหรือความรูตาง ๆ ที่แบบทดสอบคะแนนทักษะวัดไดนั้น ถาจะนำไป เปรียบเทียบกันแลว ผูเขาสอบทุกคนจะตองมีโอกาสไดเรียนรูในเรื่องนั้น ๆ เทาเทียมกัน แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน สมบูรณ ตันยะ (2559) ไดใหความหมายวา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการ เรียนเปน แบบทดสอบที่ใชสำหรับวัดพฤติกรรมทางสมองของผูเรียนวามีความรู ความสามารถใน เรื่องที่เรียนรู
12 มาแลว หรือไดรับการฝกฝนอบรมมาแลวมากนอยเพียงใด สวน พิชิต ฤทธิ์จรูญ (2559) กลาววา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียนเปน แบบทดสอบที่ใชวัดความรู ทักษะ และ ความสามารถทางวิชาการที่ผูเรียนไดเรียนรูมาแลว วา บรรลุผลสำเร็จตามจุดประสงคที่กำหนดไว เพียงใด พิชิต ฤทธิ์จรูญ (2560) กลาววา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึง แบบทดสอบที่ใชวัดความรู ทักษะ และความสามารถทางวิชาการที่นักเรียนไดเรียนรูมาแลววา บรรลุผลสำเร็จตามจุดประสงคที่กำหนดไวเพียงใด สิริพร ทิพยคง (2561) กลาววา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึงชุด คำถามที่มุงวัดพฤติกรรมการเรียนของนักเรียนวามีความรู ทักษะ และสมรรถภาพดานสมองดาน ตางๆ ในเรื่องที่เรียนรูไปแลวมากนอยเพียงใด สมพร เชื้อพันธ (2562) กลาววา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน หมายถึง แบบทดสอบหรือชุดของขอสอบที่ใชวัดความสำเร็จหรือความสามารถในการทำกิจกรรมการเรียนรู ของนักเรียนที่เปนผลมาจากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูผูสอนวาผานจุดประสงคการ เรียนรูที่ตั้งไวเพียงใด ดังนั้นสรุปไดวา แบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน คือแบบทดสอบที่ใชวัดความรู และทักษะความสามารถจากการเรียนรูในอดีตหรือในสภาพปจจุบันของแตละบุคคล ประเภทของแบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน ไพโรจน คะเชนทร (2558) ไดจัดประเภทของแบบทดสอบวัดคะแนนทักษะทางการเรียน แบงออกเปน 2 ประเภท คือแบบทดสอบที่ครูสรางขึ้นเอง (Teacher made tests) และ แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized tests) ซึ่งทั้ง 2 ประเภทจะถามเนื้อหาเหมือนกัน คือถามสิ่ง ที่ผูเรียนไดรับจากการเรียนการสอนซึ่งจัดกลุมพฤติกรรมได 6 ประเภท คือ ความรู ความจำ ความ เขาใจ การนำไปใช การวิเคราะห การสังเคราะห และการประเมินผล 1. แบบทดสอบที่ครูสรางขึ้นเปนแบบทดสอบที่ครูสรางขึ้นเองเพื่อใชในการทดสอบผูเรียนใน ชั้นเรียน แบงเปน 2 ประเภท คือ 1.1 แบบทดสอบปรนัย (Objective tests) ไดแก แบบถูก – ผิด (True-false) แบบจับคู (Matching) แบบเติมคำใหสมบูรณ (Completion) หรือแบบคำตอบสั้น (Short answer) และแบบเลือกตอบ (Multiple choice) 1.2 แบบอัตนัย (Essay tests) ไดแก แบบจำกัดคำตอบ (Restricted response items) และแบบไมจำกัดความตอบ หรือ ตอบอยางเสรี (Extended response items)
13 2. แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized tests) เปนแบบทดสอบที่สราง โดยผูเชี่ยวชาญ ที่มีความรูในเนื้อหา และมีทักษะการสรางแบบทดสอบ มีการวิเคราะหหาคุณภาพของแบบทดสอบ มีคำชี้แจงเกี่ยวกับการดำเนินการสอบ การใหคะแนนและการแปลผล มีความเปนปรนัย (Objective) มีความเที่ยงตรง (Validity) และความเชื่อมั่น (Reliability) แบบทดสอบมาตรฐาน ไดแก California Achievement Test, Iowa Test of Basic Skills, Stanford Achievement Test และ the Metropolitan Achievement tests เปนตน สวนพวงรัตน ทวีรัตน (2559) ไดจัดประเภทแบบทดสอบไว 3 ประเภท ดังนี้ 3. แบบปากเปลา เปนการทดสอบที่อาศัยการซักถามเปนรายบุคคล ใชไดผลดีถามีผูเขาสอบ จำนวนนอย เพราะตองใชเวลามาก ถามไดละเอียด เพราะสามารถโตตอบกันได 4. แบบเขียนตอบ เปนการทดสอบที่เปลี่ยนแปลงมาจากการสอบแบบปากเปลา เนื่องจาก จำนวนผูเขาสอบมากและมีจำนวนจำกัด แบงไดเปน 2 แบบ คือ 1) แบบความเรียง หรืออัตนัย เปนการสอบที่ใหผูตอบไดรวบรวมเรียบเรียงคำพูด ของตนเองในการแสดงทัศนคติ ความรูสึก และความคิดไดอยางอิสระภายใตหัวเรื่องที่ กำหนดให เปนขอสอบที่สามารถ วัดพฤติกรรมดานการสังเคราะหไดอยางดี แตมีขอเสียที่ การใหคะแนน ซึ่งอาจไมเที่ยงตรง ทำใหมีความเปนปรนัยไดยาก 2) แบบจำกัดคำตอบ เปนขอสอบ ที่มีคำตอบถูกใตเงื่อนไขที่กำหนดใหอยางจำกัด ขอสอบแบบนี้แบงออกเปน 4 แบบ คือ แบบถูกผิด แบบเติมคำ แบบจับคู และแบบ เลือกตอบ 5. แบบปฏิบัติ เปนการทดสอบที่ผูสอบไดแสดงพฤติกรรมออกมาโดยการกระทำหรือลงมือ ปฏิบัติจริงๆ เชน การทดสอบทางดนตรี ชางกล พลศึกษา คณิตศาสตร ภาษาไทย เปนตน รูปภาพ 1 แบบปฏิบัติ
14 3. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน 3.1 ความหมายและความสำคัญของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน สุวิทยมูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2557 : 53) ไดสรุปความสำคัญของชุดกิจกรรม ฝกทักษะการเขียนวาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนมีความสำคัญตอผูเรียนไมนอย ในการที่จะชวย สงเสริมสรางทักษะใหกับผูเรียนไดเกิดการเรียนรูและเขาใจไดเร็วขึ้น ชัดเจนขึ้น กวางขวางขึ้นทำให การสอนของครูและการเรียนของนักเรียนประสบผลสำเร็จอยางมีประสิทธิภาพ ไพทูลยมูลดี (2557 :48) ไดสรุปความหมายของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน คือชุดฝก การเรียนรูที่ครูสรางขึ้นใหนักเรียนไดทบทวนเนื้อหาที่เรียนรูมาแลวเพื่อสรางความรูความเขาใจ และ ชวยเพิ่มทักษะความชำนาญและฝกกระบวนการคิดใหมากขึ้น ทั้งยังมีประโยชนในการลดภาระการ สอนใหกับครู อีกทั้งพัฒนาความสามารถของผูเรียน และทำใหผูเรียนสามารถมองเห็นความกาวหนา จากผลการเรียนรูของตนเองได คมขำ แสนกลา (2557 : 32) ไดสรุปความสำคัญของแบบฝกวา ชุดกิจกรรมฝกทักษะการ เขียนเปนสวนสำคัญในการเรียนการสอน เพราะถาขาดชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนเพื่อใชในการ ฝกฝนทักษะความรูตางๆ หลังจากเรียนไปแลว เด็กก็อาจจะลืมเลือนความรูที่เรียนไปได ซึ่งอาจสงผล ใหนักเรียนไมมีประสิทธิภาพเทาที่ควร ฐานิยา อมรพลัง (2558 : 75) ไดสรุปถึงความหมายของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน คือ งานกิจกรรมหรือประสบการณที่ครูจัดใหนักเรียนไดฝกหัดกระทำ เพื่อทบทวนฝกฝนเนื้อหาความรู ตางๆ ที่ไดเรียนไปแลวใหเกิดความจำ จนสามารถปฏิบัติไดดวยความชำนาญ และใหผูเรียนสามารถ นำไปใชในชีวิตประจำวันได วรรณภา ไชยวรรณ (2559 : 40) ไดสรุปความหมายและความสำคัญของแบบฝกไดวา แบบฝก คือ แบบฝกหัด หรือชุดฝกที่ครูจัดใหนักเรียน เพื่อใหมีทักษะเพิ่มขึ้นหลังจากที่ไดเรียนรูเรื่อง นั้นๆ มาบางแลว โดยแบบฝกตองมีทิศทางตรงตามจุดประสงค ประกอบกิจกรรมที่นาสนใจและ สนุกสนาน อกนิษฐกรไกร (2559 : 18) ไดสรุปความหมายของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนไววา แบบฝก-ทักษะหมายถึง สื่อที่สรางขึ้นเพื่อเสริมสรางทักษะใหแกนักเรียน มีลักษณะเปนแบบฝกหัดที่ มีกิจกรรมใหนักเรียนทำโดยมีการทบทวนสิ่งที่เรียนผานมาแลวจากบทเรียน ใหเกิดความเขาใจและ เปนการฝกทักษะ และแกไขในจุดบกพรองเพื่อใหนักเรียนไดมีความสามารถและศักยภาพยิ่งขึ้นเขาใจ บทเรียนดีขึ้น
15 พินิจ จันทรซ้ำย (2559 : 90) กลาวถึงชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนวา หมายถึง งาน กิจกรรม หรือประสบการณที่ครูผูสอนจัดใหนักเรียนไดฝกปฏิบัติเพื่อทบทวนความรูที่เรียนมาแลว นำมาปรับประยุกตใชในชีวิตประจำวัน สามารถฝกฝนดวยตนเองได ผูวิจัยไดศึกษาความหมายและความสำคัญของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนแลวพอสรุปได วา ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน หมายถึง ชุดฝกทักษะที่ครูสรางขึ้นใหนักเรียนไดทบทวนเนื้อหาที่ เรียนรูมาแลวเพื่อสรางความเขาใจ และชวยเพิ่มทักษะความชำนาญและฝกกระบวนการคิดใหมาก ขึ้น ทำใหครูทราบความเขาใจของนักเรียนที่มีตอบทเรียน ฝกใหเด็กมีความเชื่อมั่นและสามารถ ประเมินผลของตนเองได ทั้งยังมีประโยชนชวยลดภาระการสอนของครู และยังชวยพัฒนาตามความ แตกตาง 3.2 ลักษณะของแบบฝกที่ดี แบบฝกเปนเครื่องมือที่สำคัญที่จะชวยเสริมสรางทักษะใหแกผูเรียน การสรางแบบฝกใหมี ประสิทธิภาพจึงจำเปนจะตองศึกษาองคประกอบและลักษณะของแบบฝก เพื่อใชใหเหมาะสมกับ ระดับความสามารถของนักเรียน สุวิทยมูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 60 - 61) ไดสรุปลักษณะของแบบฝกที่ ดีควรคำนึงถึงหลักจิตวิทยาการเรียนรูผูเรียนไดศึกษาดวยตนเอง ความครอบคลุม ความสอดคลอง กับเนื้อหา รูปแบบนาสนใจ และคำสั่งชัดเจน และไดสรุปลักษณะของแบบฝกไวดังนี้ 1. ใชหลักจิตวิทยา 2. สำนวนภาษาไทย 3. ใหความหมายตอชีวิต 4. คิดไดเร็วและสนุก 5. ปลุกความนาสนใจ 6. เหมาะสมกับวัยและความสามารถ 7. อาจศึกษาไดดวยตนเอง และไดแนะนำใหผูสรางแบบฝกใหยึดลักษณะของแบบฝกไวดังนี้ 1. แบบฝกหัดที่ดีควรมีความชัดเจนทั้งคำสั่งและวิธีทำคำสั่งหรือตัวอยางวิธีทำที่ใชไมควร ยาวเกินไป เพราะจะทำใหเขาใจยาก ควรปรับใหงายเหมาะสมกับผูใชทั้งนี้เพื่อใหนักเรียนสามารถ ศึกษาดวยตนเองไดถาตองการ 2. แบบฝกหัดที่ดีควรมีความหมายตอผูเรียนและตรงตามจุดมุงหมายของการฝกลงทุนนอย ใชไดนานๆ และทันสมัยอยูเสมอ
16 3. ภาษาและภาพที่ใชในแบบฝกหัดควรเหมาะสมกับวัยและพื้นฐานความรูของผูเรียน 4. แบบฝกหัดที่ดีควรแยกฝกเปนเรื่องๆ แตละเรื่องไมควรยาวเกินไปแตควรมีกิจกรรมหลาย รูปแบบ เพื่อเราใหนักเรียนเกิดความสนใจและไมนาเบื่อหนายในการทำ และเพื่อฝกทักษะใดทักษะ หนึ่งจนเกิดความชำนาญ 5. แบบฝกหัดที่ดีควรมีทั้งแบบกำหนดใหโดยเสรี การเลือกใชคำ ขอความหรือรูปภาพใน แบบฝกหัด ควรเปนสิ่งที่นักเรียนคุนเคยและตรงกับความในใจของนักเรียนเพื่อวาแบบฝกหัดที่สราง ขึ้นจะไดกอใหเกิดความเพลิดเพลินและพอใจแกผูใช ซึ่งตรงกับหลักการเรียนรูไดเร็วในการกระทำที่ กอใหเกิดความพึงพอใจ 6. แบบฝกหัดที่ดีควรเปดโอกาสใหผูเรียน ไดศึกษาดวยตนเองใหรูจักคนควารวบรวมสิ่งที่พบ เห็นบอยๆ หรือที่ตนเองเคยใชจะทำใหนักเรียนสนใจเรื่องนั้นๆ มากยิ่งขึ้นและจะรูจักความรูใน ชีวิตประจำวันอยางถูกตอง มีหลักเกณฑและมองเห็นวาสิ่งที่เขาไดฝกฝนนั้นมีความหมายตอเขา ตลอดไป 7. แบบฝกหัดที่ดีควรจะสนองความแตกตางระหวางบุคคล ผูเรียนแตละคนจะมีความ แตกตางกันหลายๆดาน เชน ความตองการ ความสนใจ ความพรอม ระดับสติปญญาและ ประสบการณ ฯลฯ ฉะนั้นการทำแบบฝกหัดแตละเรื่อง ควรจัดทำใหมากพอและมีทุกระดับ ตั้งแต งาย ปานกลาง จนถึงระดับคอนขางยาก เพื่อวาทั้งเด็กเกง กลาง และออนจะไดเลือกทำไดตาม ความสามารถ ทั้งนี้เพื่อใหเด็กทุกคนประสบความสำเร็จ ในการทำแบบฝกหัด 8. แบบฝกหัดที่ดีควรสามารถเราความสนใจของนักเรียนไดตั้งแตหนาปกไปจนถึงหนา สุดทาย 9. แบบฝกหัดที่ดีควรไดรับการปรับปรุงไปคูกับหนังสือแบบเรียนอยูเสมอและควรใชไดดีทั้ง ในและนอกบทเรียน 10. แบบฝกหัดที่ดีควรเปนแบบที่สามารถประเมิน และจำแนกความเจริญงอกงามของเด็ก ไดดวย ฐานิยา อมรพลัง (2558 : 78) ไดเสนอลักษณะที่ดีของแบบฝก คือ แบบฝกที่เรียงลำดับ จากงายไปหายาก มีรูปภาพประกอบ มีรูปแบบนาสนใจ หลากหลายรูปแบบ โดยอาศัยหลักจิตวิทยา ในการจัดกิจกรรมหรือจัดแบบฝกใหสนุก ใชภาษาเหมาะสมกับวัย และ ระดับชั้นของนักเรียน มี คำสั่ง คำชี้แจงสั้น ชัดเจน เขาใจงาย มีตัวอยางประกอบ มีการจัดกิจกรรม การฝกที่เราความสนใจ และแบบฝกนั้นควรทันสมัยอยูเสมอ
17 วรรณภา ไชยวรรณ (2558 : 43) ไดอธิบายถึงลักษณะของแบบฝกที่ดี คือ ควรมีความ หลากหลายรูปแบบ เพื่อไมใหเกิดความเบื่อหนาย และตองมีลักษณะที่เรา ยั่วยุ จูงใจ ไดใหคิด พิจารณา ไดศึกษาคนควาจนเกิดความรู ความเขาใจทักษะ แบบฝกควรมีภาพดึงดูดความสนใจ เหมาะสมกับวัยของผูเรียนตรงกับจุดประสงคการเรียนรู มีเนื้อหาพอเหมาะ ถวัลยมาศจรัส และคณะ (2558 : 20) ไดอธิบายถึงลักษณะของแบบฝกหัดและชุดกิจกรรม ฝกทักษะการเขียนที่ดีไววา ดังนี้ 1. จุดประสงค 1.1 จุดประสงคชัดเจน 1.2 สอดคลองกับการพัฒนาทักษะตามสาระการเรียนรู และกระบวนการเรียนรู ของกลุมสาระการเรียนรู 2. เนื้อหา 2.1 ถูกตองตามหลักวิชา 2.2 ใชภาษาเหมาะสม 2.3 มีคำอธิบายและคำสั่งที่ชัดเจน งายตอการปฏิบัติตาม 2.4 สามารถพัฒนาทักษะการเรียนรู นำผูเรียนสูการสรุปความคิดรวบยอดและ หลักการสำคัญของกลุมสาระการเรียนรู 2.5 เปนไปตามลำดับขั้นตอนการเรียนรูสอดคลองกับวิธีการเรียนรู และความ แตกตางระหวางบุคคล 2.6 มีคำถามและกิจกรรมที่ทาทายสงเสริมทักษะกระบวนการเรียนรูของ ธรรมชาติ วิชา 2.7 มีกลยุทธการนำเสนอและการตั้งคำถามที่ชัดเจน นาสนใจปฏิบัติไดสามารถให ขอมูลยอนกลับเพื่อปรับปรุงการเรียนไดอยางตอเนื่อง ผูวิจัยพอสรุปลักษณะของแบบฝกที่ดีไดวา แบบฝกที่ดีและมีประสิทธิภาพ ชวยทำให นักเรียนประสบความสำเร็จในการฝกทักษะไดเปนอยางดี และแบบฝกที่ดีเปรียบเสมือนผูชวยที่ สำคัญของครู ทำใหครูลดภาระการสอนลงได ทำใหผูเรียนพัฒนาความสามารถของตนเพื่อความ มั่นใจในการเรียนไดเปนอยางดี ดังนั้นครูยังจำเปนตองศึกษาเทคนิควิธีการ ขั้นตอนในการฝกทักษะ ตางๆ มีประสิทธิภาพที่สุด อันสงผลใหผูเรียนมีการพัฒนาทักษะตางๆ ไดอยางเต็มที่และแบบฝกที่ดี นั้นจะตองคำนึงถึงองคประกอบหลายๆดาน ตรงตามเนื้อหา เหมาะสมกับวัย เวลา ความสามารถ ความสนใจ และสภาพปญหาของผูเรียน
18 3.3 ประโยชนของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน ยุพา ยิ้มพงษ (อางใน สุนันทา สุนทรประเสริฐ, 2558, หนา 3) ไดกลาวถึงประโยชนของแบบ ฝกไวหลายขอดวยกัน ดังตอไปนี้ 1. เปนสวนที่เพิ่มเติมหรือเสริมหนังสือเรียนในการเรียนทักษะ เปนอุปกรณการสอนที่ชวย ลดภาระครูไดมาก เพราะแบบฝกเปนสิ่งที่จัดทำขึ้นอยางเปนระบบและมีระเบียบ 2. ชวยเสริมทักษะแบบฝกหัดเปนเครื่องมือที่ชวยเด็กในการฝกทักษะ แตทั้งนี้จะตองอาศัย การสงเสริมและความเอาใจใสจากครูผูสอนดวย 3. ชวยในเรื่องความแตกตางระหวางบุคคล เนื่องจากเด็กมีความสามารถทางภาษาแตกตาง กัน การใหเด็กทำแบบฝกหัดที่เหมาะสมกับความสามารถของเขา จะชวยใหเด็กประสบผลสำเร็จใน ดานจิตใจมากขึ้น ดังนั้นแบบฝกหัดจึงไมใชสมุดฝกที่ครูจะใหเด็กลงมือทำตอหนา แตเปนแหลง ประสบการณเฉพาะสำหรับเด็กที่ตองการความชวยเหลือพิเศษ และเปนเครื่องมือชวยที่มีคาของครูที่ สนองความตองการเปนรายบุคคลในชั้นเรียน 4. แบบฝกชวยทักษะใหคงทน ลักษณะการฝกเพื่อชวยใหเกิดผลดังกลาวนั้น ไดแก ฝกทันที หลังจากที่เด็กไดเรียนรูในเรื่องนั้น ๆ ฝกซ้ำหลาย ๆ ครั้ง เนนเฉพาะในเรื่องที่ผิด โดยสรุป แบบฝกที่ดีและมีประสิทธิภาพ จะชวยใหนักเรียนประสบผลสำเร็จในการฝกทักษะ ไดเปนอยางดี แบบฝกที่ดีเปรียบเสมือนผูชวยที่ดีของครู ทำใหครูลดภาระการสอนลงทำใหผูเรียน สามารถพัฒนาตนเองไดอยางเต็มที่และเพิ่มความมั่นใจในการเรียนไดเปนอยางดี อีกทั้งแบบฝกจะ ชวยในเรื่องของความแตกตางระหวางบุคคล โดยเฉพาะเด็กที่มีปญหาในการเรียนรูนั้น จำเปนตองมี การสอนตางจากกลุมเด็กปกติทั่วไป หรือเสริมเพิ่มเติมใหเปนพิเศษ ฉะนั้นแบบฝกจึงมีประโยชนมาก สำหรับเด็กที่มีปญหาในการเรียนรูที่จะชวยใหเด็กไดฝกปฏิบัติเพื่อใหเกิดทักษะทางภาษาไดมากขึ้น ไพทูลยมูลดี(2559 : 52) ไดอธิบายประโยชนของแบบฝกไวดังนี้ คือ แบบฝกมีความสำคัญ และจำเปนตอการเรียนทักษะทางภาษามาก เพราะจะชวยใหผูเรียนเขาใจในบทเรียนไดดีขึ้นสามารถ จดจำเนื้อหาในบทเรียนและคำศัพทตางๆ ไดคงทน ทำใหเกิดความสนุกสนานในขณะเรียนทราบ ความกาวหนาของตนเอง สามารถนำแบบฝกมาทบทวนเนื้อหาเดิมดวยตนเองได นำมาวัดผลการ เรียนหลังจากที่เรียนแลว ตลอดจนสามารถทราบขอบกพรองของนักเรียนและนำไปปรับปรุงแกไขได ทันทวงที ซึ่งจะมีผลทำใหครูประหยัดเวลา คาใชจายและลดภาระไดมาก และยังใหนักเรียนนำภาษา ไปใชสื่อสารไดอยางมีประสิทธิภาพดวย วรรณภา ไชยวรรณ (2559 : 41) ไดอธิบายถึงประโยชนของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน ไววา แบบฝกชวยในการฝกหรือเสริมทักษะทางภาษา การใชภาษาของนักเรียนสามารถนำมาฝกซ้ำ
19 ทบทวนบทเรียน และผูเรียนสามารถนำไปทบทวนดวยตนเอง จดจำเนื้อหาไดคงทน มีเจตคติที่ดีตอ การเรียนภาษาไทย แบบฝกถือเปนอุปกรณการสอนอยางหนึ่งซึ่งสามารถทดสอบความรู วัดผลการ เรียนหรือประเมินผลการเรียนกอนและหลังเรียนไดเปนอยางดีทำใหครูทราบปญหาขอบกพรองของ ผูเรียนเฉพาะจุดได นักเรียนทราบความกาวหนาของตนเอง ครูประหยัดเวลา คาใชจายและลดภาระ ไดมาก ถวัลยมาศจรัส และคณะ (2560 : 21) ไดอธิบายถึงประโยชนของแบบฝกหัดและชุด กิจกรรมฝกทักษะการเขียนเปนสื่อการเรียนรู ที่มุงเนนในเรื่องของการแกปญหา และการพัฒนาใน การจัดการเรียนรูในหนวยการเรียนรูและสามารถเรียนรูได โดยสรุปไดดังนี้ 1. เปนสื่อการเรียนรู เพื่อพัฒนาการเรียนรูใหแกผูเรียน 2. ผูเรียนมีสื่อสำหรับฝกทักษะดานการอาน การคิด การคิดวิเคราะห และการเขียน 3. เปนสื่อการเรียนรูสำหรับการแกปญหาในการเรียนรูของผูเรียน 4. พัฒนาความรู ทักษะ และเจตคติดานตางๆ ของผูเรียน จากประโยชนของแบบฝกที่กลาวมา สรุปไดวา แบบฝกที่ดีและมีประสิทธิภาพชวยทำให นักเรียนประสบผลสำเร็จ ในการฝกทักษะไดเปนอยางดี สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 53 - 54) ไดสรุปประโยชนของชุด กิจกรรมฝกทักษะการเขียนไดดังนี้ 1. ทำใหเขาใจบทเรียนดีขึ้น เพราะเปนเครื่องอำนวยประโยชนในการเรียนรู 2. ทำใหครูทราบความเขาใจของนักเรียนที่มีตอบทเรียน 3. ฝกใหเด็กมีความเชื่อมั่นและสามารถประเมินผลของตนเองได 4. ฝกใหเด็กทำงานตามลำพัง โดยมีความรับผิดชอบในงานที่ไดรับมอบหมาย 5. ชวยลดภาระครู 6. ชวยใหเด็กฝกฝนไดอยางเต็มที่ 7. ชวยพัฒนาตามความแตกตางระหวางบุคคล 8. ชวยเสริมใหทักษะคงทน ซึ่งลักษณะการฝกเพื่อชวยใหเกิดผลดังกลาวนั้นไดแก 8.1 ฝกทันทีหลังจากที่เด็กไดเรียนรูในเรื่องนั้นๆ 8.2 ฝกซ้ำหลายๆครั้ง 8.3 เนนเฉพาะในเรื่องที่ผิด 9. เปนเครื่องมือวัดผลการเรียนหลังจากจบบทเรียนในแตละครั้ง 10. ใชเปนแนวทางเพื่อทบทวนดวยตนเอง
20 11. ชวยใหครูมองเห็นจุดเดนหรือปญหาตางๆของเด็กไดชัดเจน 12. ประหยัดคาใชจายแรงงานและเวลาของครู ผูวิจัยไดศึกษาคนควาเกี่ยวกับประโยชนของชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนแลว พอสรุปได วาแบบฝกมีความสำคัญ และจำเปนตอการเรียนทักษะทางภาษามาก เพราะจะชวยใหผูเรียนเขาใจ บทเรียนไดดีขึ้น สามารถจดจำเนื้อหาในบทเรียนและคำศัพทตางๆ ไดคงทน ทำใหเกิดความ สนุกสนาน ในขณะเรียนทราบความกาวหนาของตนเอง และครูมองเห็นจุดเดนหรือปญหาตางๆ ของ เด็กไดชัดเจน สามารถนำชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนมาทบทวนเนื้อหาเดิมดวยตนเอง ตลอดจน สามารถทราบขอบกพรองของนักเรียนและนำไปปรับปรุงไดทันทวงที ซึ่งจะมีผลทำใหครู ประหยัดเวลา ประหยัดคาใชจาย 3.4 หลักการสรางแบบฝก วรรณภา ไชยวรรณ (2559 : 45) ไดสรุปหลักการสรางชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนดังนี้ 1. ความใกลชิด คือ ถาใชสิ่งเราและการตอบสนองเกิดขึ้นในเวลาใกลเคียงกันจะสรางความ พอใจใหกับผูเรียน 2. การฝก คือ การใหนักเรียนไดทำซ้ำ ๆ เพื่อชวยสรางความรู ความเขาใจที่แมนยำ 3. กฎแหงผล คือ การที่ผูเรียนไดทราบผลการทำงานของตนดวยการเฉลยคำตอบจะชวยให ผูเรียนทราบขอบกพรองเพื่อปรับปรุงแกไขและเปนการสรางความพอใจแกผูเรียน 4. การจูงใจ คือ การสรางแบบฝกเรียงลำดับ จากแบบฝกงายและสั้นไปสูแบบฝกเรื่องที่ยาก และยาวขึ้น ควรมีภาพประกอบและมีหลายรส หลายรูปแบบ สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 54 - 55) ไดสรุปหลักในการสราง แบบฝกวาตองมีการกำหนดเงื่อนไขที่จะชวยใหผูเรียนทุกคนสามารถผานลำดับขั้นตอนของทุกหนวย การเรียนได ถานักเรียนไดเรียนตามอัตราการเรียนของตนก็จะทำใหนักเรียนประสบความสำเร็จมาก ขึ้น 3.5 สวนประกอบของแบบฝก สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 61 - 62) ไดกำหนดสวนประกอบของ ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนไดดังนี้ 1. คูมือการใชแบบฝก เปนเอกสารสำคัญประกอบการใชแบบฝก วาใชเพื่ออะไรและมีวิธีใช อยางไร เชน ใชเปนงานฝกทายบทเรียน ใชเปนการบาน หรือใชสอนซอมเสริมประกอบดวย - สวนประกอบของแบบฝก จะระบุวาในแบบฝกชุดนี้ มีแบบฝกทั้งหมดกี่ชุด อะไรบาง และมีสวนประกอบอื่นๆ หรือไม เชน แบบทดสอบ หรือแบบบันทึกผลการประเมิน
21 - สิ่งที่ครูหรือนักเรียนตองเตรียม (ถามี) จะเปนการบอกใหครูหรือนักเรียนเตรียม ตัวใหพรอมลวงหนากอนเรียน - จุดประสงคในการใชแบบฝก - ขั้นตอนในการใช บอกขอตามลำดับการใช และอาจเขียน ในรูปแบบของแนวการสอนหรือแผนการสอนจะชัดเจนยิ่งขึ้น - เฉลยแบบฝกในแตละชุด 2. แบบฝก เปนสื่อที่สรางขึ้นเพื่อใหผูเรียนฝกทักษะ เพื่อใหเกิดการเรียนรู ที่ถาวรควรมีองคประกอบ ดังนี้ - ชื่อชุดฝกในแตละชุดยอย - จุดประสงค - คำสั่ง - ตัวอยาง - ชุดฝก - ภาพประกอบ - ขอทดสอบกอนและหลังเรียน - แบบประเมินบันทึกผลการใช 3.6 รูปแบบการสรางแบบฝก สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 62 - 64) ไดเสนอแนะรูปแบบการ สรางแบบฝก โดยอธิบายวาการสรางแบบฝกรูปแบบก็เปนสิ่งสำคัญในการที่จะจูงใจใหผูเรียนได ทดลองปฏิบัติแบบฝกจึงควรมีรูปแบบที่หลากหลาย มิใชใชแบบเดียวจะเกิดความจำเจนาเบื่อหนาย ไมทาทายใหอยากรูอยากลองจึงขอเสนอรูปแบบที่เปนหลักใหญไวกอน สวนผูสรางจะนำไป ประยุกตใช ปรับเปลี่ยนรูปแบบอื่นๆ ก็แลวแตเทคนิคของแตละคน ซึ่งจะเรียงลำดับจากงายไปหา ยาก ดังนี้ 1. แบบถูกผิด เปนแบบฝกที่เปนประโยคบอกเลา ใหผูเรียนอานแลวใสเครื่องหมายถูกหรือ ผิดตามดุลยพินิจของผูเรียน 2. แบบจับคู เปนแบบฝกที่ประกอบดวยตัวคำถามหรือตัวปญหา ซึ่งเปนตัวยืนไวในสดมภ ซ้ำยมือ โดยมีที่วางไวหนาขอเพื่อใหผูเรียนเลือกหาคำตอบที่กำหนดไวในสดมภขวามือมาจับคูกับ คำถามใหสอดคลองกัน โดยใชหมายเลขหรือรหัสคำตอบไปวางไวที่วางหนาขอความหรือจะใชการ โยงเสนก็ได
22 3. แบบเติมคำหรือเติมขอความ เปนแบบฝกที่มีขอความไวให แตจะเวนชองวางไวใหผูเรียน เติมคำหรือขอความที่ขาดหายไป ซึ่งคำหรือขอความที่นำมาเติมอาจใหเติมอยางอิสระหรือกำหนด ตัวเลือกใหเติมก็ได 4. แบบหมายตัวเลือก เปนแบบฝกเชิงแบบทดสอบ โดยจะมี 2 สวน คือ สวนที่เปนคำถาม ซึ่งจะตองเปนประโยคคำถามที่สมบูรณ ชัดเจนไมคลุมเครือ สวนที่ 2 เปนตัวเลือก คือคำตอบซึ่ง อาจจะมี 3-5 ตัวเลือกก็ได ตัวเลือกทั้งหมดจะมีตัวเลือกที่ถูกที่สุดเพียงตัวเลือกเดียวสวนที่เหลือเปน ตัวลวง 5. แบบอัตนัย คือความเรียงเปนแบบฝกที่ตัวคำถาม ผูเรียนตองเขียนบรรยายตอบอยางเสรี ตามความรูความสามารถ โดยไมจำกัดคำตอบ แตกำจัดคำตอบ แตจำกัดในเรื่องเวลา อาจใชคำถาม ในรูปทั่ว ๆ ไป หรือเปนคำสั่งใหเขียนเรื่องราวตางๆ ก็ได 3.7 ขั้นตอนการสรางแบบฝก สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2560 : 65) ไดเสนอแนะ การสรางแบบฝกวา ขั้นตอนการสรางแบบฝก จะคลายคลึงกับการสรางนวัตกรรมทางการศึกษา ประเภทอื่นๆ ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ 1. วิเคราะหปญหาและสาเหตุจากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เชน - ปญหาที่เกิดขึ้นในขณะทำการสอน - ปญหาการผานจุดประสงคของนักเรียน - ผลจากการสังเกตพฤติกรรมที่ไมพึงประสงค - คะแนนทักษะทางการเรียน 2. ศึกษารายละเอียดในหลักสูตร เพื่อวิเคราะหเนื้อหา จุดประสงคและกิจกรรม 3. พิจารณาแนวทางแกปญหาที่เกิดขึ้นจากขอ 1 โดยการสรางแบบฝก และเลือกเนื้อหาใน สวนที่จะสรางแบบฝกนั้น วาจะทำเรื่องใดบาง กำหนดเปนโครงเรื่องไว 4. ศึกษารูปแบบของการสรางแบบฝกจากเอกสารตัวอยาง 5. ออกแบบชุดฝกแตละชุดใหมีรูปแบบที่หลากหลายนาสนใจ 6. ลงมือสรางแบบฝกในแตละชุด พรอมทั้งขอทดสอบกอนและหลังเรียนใหสอดคลองกับ เนื้อหาและจุดประสงคการเรียนรู 7. สงใหผูเชี่ยวชาญตรวจสอบ 8. นำไปทดลองใช แลวบันทึกผลเพื่อนำมาปรับปรุงแกไขสวนที่บกพรอง 9. ปรับปรุงจนมีประสิทธิภาพตามเกณฑที่ตั้งไว
23 10. นำไปใชจริงและเผยแพรตอไป ถวัลย มาศจรัส และคณะ (2561 : 21) ไดอธิบายขั้นตอนการสรางชุดกิจกรรมฝกทักษะ การเขียน ดังนี้ 1. ศึกษาเนื้อหาสาระสำหรับการจัดทำแบบฝกหัด ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน 2. วิเคราะหเนื้อหาสาระโดยละเอียดเพื่อกำหนดจุดประสงคในการจัดทำ 3. ออกแบบการจัดทำแบบฝกหัด ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนตามจุดประสงค 4. สรางแบบฝกหัด และชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนและสวนประกอบอื่นๆ เชน 4.1 แบบทดสอบกอนฝก 4.2 บัตรคำสั่ง 4.3 ขั้นตอนกิจกรรมที่ผูเรียนตองปฏิบัติ 4.4 แบบทดสอบหลังฝก 5. นำแบบฝกหัด ชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียนไปใชในการจัดกิจกรรมการเรียนรู 6. ปรับปรุงพัฒนาใหสมบูรณ 3.8 แนวคิดหลักการที่เกี่ยวของกับชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน อกนิษฐ กรไกร (2559 : 17) ไดดำเนินการสรางชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน ยึดหลักให นักเรียนไดเรียนรูดวยตนเองตามศักยภาพของแตละบุคคล ในความคาดหวัง ตองการใหเด็กที่ใชชุด กิจกรรมฝกทักษะการเขียนมีพฤติกรรม ดังนี้ 1. Active Responding ใหนักเรียนมีสวนรวมในการเรียนอยางกระฉับกระเฉง ไมวาจะเปนคิดในใจหรือแสดงออกมาดวยการพูดหรือเขียน นักเรียนอาจเขียนรูปภาพเติมคำ แตงประโยคหรือหาคำตอบในใจ 2. Minimal Error ในการเรียนแตละครั้งเราหวังวา นักเรียนจะตอบคำถามไดถูกตองเสมอ แตในกรณีที่นักเรียนตอบคำถามผิด นักเรียนควรมีโอกาสฝกฝนและเรียนรูในสิ่งที่เขาทำผิดเพื่อไปสู คำตอบที่ถูกตองตอไป 3. Knowledge of Results เมื่อนักเรียนสามารถตอบถูกตองเขาควรไดรับเสริมแรง ถา นักเรียนตอบผิดเขาควรไดรับการชี้แจง และใหโอกาสที่จะแกไขใหถูกตองเชนเดียวกับประสบการณที่ เปนความสำเร็จสำหรับมนุษยแลว เพียงไดรูวาทำอะไรสำเร็จก็ถือเปนการเสริมแรงในตัวเอง 4. Small Step การเรียนจะตองเปดโอกาสใหนักเรียนไดเรียนรูไปทีละนอยดวยตนเอง โดย ใหความรูตามลำดับขั้นและเปดโอกาสใหผูเรียนใครครวญตามซึ่งจะเปนผลดีตอการเรียนรูของเด็ก อยางมาก แมที่เรียนออนก็จะสามารถเรียนได
24 สุวิทย มูลคำ และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2558 : 54 - 55) ไดอธิบายแนวคิดและหลักการ สรางแบบฝกวา การศึกษาในเรื่องจิตวิทยาการเรียนรู เปนสิ่งที่ผูสรางแบบฝกมิควรละเลยเพราะการ เรียนรูจะเกิดขึ้นไดตองขึ้นอยูกับปรากฏการณของจิตและพฤติกรรมที่ตอบสนองนานาประการ โดย อาศัยกระบวนการที่เหมาะสมและเปนวิธีที่ดีที่สุด การศึกษาทฤษฎีการเรียนรูจากขอมูลที่ นักจิตวิทยาไดทำการคนพบ และทดลองไวแลว สำหรับการสรางแบบฝกในสวนที่มีความสัมพันธกัน ดังนี้ 1. ทฤษฎีการลองถูกลองผิดของธอรนไดค ซึ่งไดสรุปเปนกฎเกณฑการเรียนรู 3 ประการ คือ 1.1 กฎความพรอม หมายถึง การเรียนรูจะเกิดขึ้นเมื่อบุคคลพรอมที่จะกระทำ 1.2 กฎผลที่ไดรับ หมายถึง การเรียนรูที่เกิดขึ้นเพราะบุคคลกระทำซ้ำงาย 1.3 กฎการฝกหัด หมายถึง การฝกหัดใหบุคคลทำกิจกรรมตางๆ นั้น ผูฝกจะตอง ควบคุมและจัดสภาพการใหสอดคลองกับวัตถุประสงคของตนเอง บุคคลจะถูกกำหนดลักษณะ พฤติกรรมที่แสดงออก ดังนั้น ผูสรางแบบฝกจึงจะตองกำหนดกิจกรรมตลอดจนคำสั่งตางๆ ใบแบบฝกใหผูฝกได แสดงพฤติกรรมสอดคลองกับจุดประสงคที่ผูสรางตองการ 2. ทฤษฎีพฤติกรรมนิยมของสกินเนอร ซึ่งมีความเชื่อวา สามารถควบคุมบุคคลใหทำตาม ความประสงคหรือแนวทางที่กำหนดโดยไมตองคำนึงถึงความรูสึกทางดานจิตใจของบุคคลผูนั้นวาจะ รูสึกนึกคิดอยางไร เขาจึงไดทดลองและสรุปวาบุคคลสามารถเรียนรูดวยการกระทำโดยมีการ เสริมแรงเปนตัวการ เปนบุคคลตอบสนองการเราของสิ่งเราควบคูกันในชวงเวลาที่เหมาะสม สิ่งเรา นั้นจะรักษาระดับหรือเพิ่มการตอบสนองใหเขมขึ้น 3. วิธีการสอนของกาเย ซึ่งมีความเห็นวาการเรียนรูมีลำดับขั้น และผูเรียนจะตองเรียนรู เนื้อหาที่งายไปหายาก การสรางแบบฝก จึงควรคำนึงถึงการฝกตามลำดับจากงายไปหายาก 4. แนวคิดของบลูม ซึ่งกลาวถึงธรรมชาติของผูเรียนแตละคนวามีความแตกตางกันผูเรียน สามารถเรียนรูเนื้อหาในหนวยยอยตางๆ ไดโดยใชเวลาเรียนที่แตกตางกัน 4. การสอนวิชาการ การสอนวิชาการ เปนภาวะอันหนักแกผูสอนอยางยิ่ง เพราะนักเรียนในชั้นมีทั้งเรียนเกง และนักเรียนที่เรียนออน ถาครูภาษาไทยสอนโดยวิธีเดียวกันนักเรียนที่เรียนเกงก็สามารถ เขาใจได รวดเร็วและไมมีปญหามากนัก แตนักเรียนที่เรียนออนอาจไมเขาใจมากนัก จึงทำใหเกิดความเบื่อ
25 หนาย ไมอยากเรียน จึงมีความจำเปนที่จะตองหาวิธีการสอนที่จะใหนักเรียนทุกคนสามารถเขาใจได และสนองตอบตอความแตกตางทางสติปญญา (ยุพิน พิพิธกุล. 2557 : 276) ดังนั้น การสอนวิชา ภาษาไทยเพื่อใหไดผลดีและเปนไปตามความสามารถหรือความแตกตางระหวางบุคคล ยุพิน พิพิธ กุล (2557 : 174) ไดเสนอวิธีการสอนภาษาไทยไวหลายวิธีคือ 1. วิธีสอนแบบบอกใหรูเปนวิธีสอนที่ครูเปนผูบอกใหนักเรียนเปนผูตีความ เมื่อครูปรารถนา ที่จะใหนักเรียนรูเรื่องใด ครูก็จะอธิบายและมักจะสรุปเสียเอง ในขณะที่ครูอธิบายนั้น ครูจะวิเคราะห แยกแยะใหเห็น และตีความใหนักเรียนเขาใจ ครูอาจจะมีวัสดุการสอนมาแสดงใหดูแตครูใช ประกอบการอธิบายหรือการบอกของครูเพื่อใหนักเรียนติดตามในการสอนกฎหรือสูตร ครูมักจะ บอกสูตรนั้นและบอกวานำไปใชอยางไร โดยยกตัวอยางประกอบ เสร็จแลวครูก็ใหนักเรียนลองทำ แบบฝกหัดโดยใชสูตรนั้น ถานักเรียนทำไดก็แสดงวานักเรียนเขาใจ 2. วิธีสอนแบบบรรยาย เปนการสอนแบบบอกใหรูเชนเดียวกัน การสอนแบบนี้ครูจะเปน ฝายพูดเปนสวนมาก โดยมุงจะปอนเนื้อหาวิชาใหแกนักเรียนเพียงฝายเดียว นักเรียนจะเปนผูฟงครู อาจจะใชสื่อการสอนประกอบการบรรยายก็ได 3. วิธีสอนแบบสาธิตเปนการแสดงใหนักเรียนดูซึ่งผูแสดงจะใชวัสดุประกอบการสอนหรือ จะแสดงโดยวิธีใดก็ตาม ใหนักเรียนสามารถสรุปบทเรียนไดจากการแสดงนั้น ๆ การแสดงนั้นอาจจะ แสดงโดยครูหรือโดยนักเรียนก็ไดและในบางครั้งครูและนักเรียนอาจจะรวมกันแสดงกิจกรรม นั้น ๆ 4. วิธีสอนแบบทดลอง เปนการสอนที่ใหนักเรียนไดกระทำดวยตนเอง เพื่อคนหาขอสรุปการ ทดลองนั้น อาจทดลองเปนรายบุคคลหรือเปนกลุมก็ได 5. วิธีสอนแบบถาม – ตอบ เปนกลวิธีสอนที่ใชแทรกกับวิธีสอนอื่น ๆ ซึ่งนับวา เปนวิธีที่ สำคัญวิธีหนึ่ง ครูบางคนคิดวา วิธีสอนที่ดีนั้นจะตองมีสื่อการสอนเสมอ ความจริงแลว ยังมีวิธีสอนที่ดี อีกคือ “วิธีสอนแบบถาม – ตอบ” ถาครูสามารถใชคำถามที่ดีนักเรียนสามารถเขาใจก็ยอมใชได 6. วิธีสอนแบบฮิวริสติค ไดรับมาจากภาษากรีก ซึ่งหมายความวา “ฉันพบ” นักเรียนจะตอง เปนผูคนพบ นักเรียนจะเปนผูคนหาคำตอบดวยตนเองแทนการบอกครูวิธีนี้ตองการใหนักเรียนได กระทำดวยตนเอง เปนวิธีการที่นักเรียนจะไดใหเหตุผลดวยตัวของเขาเอง 7. วิธีสอนแบบวิเคราะห– สังเคราะหวิธีสอนแบบวิเคราะหเปนการแยกแยะปญหานั้น ออกมาจากสิ่งที่ไมรูไปสูสิ่งที่รูหรือการแยกสิ่งตาง ๆ อยูรวมกันออกจากกัน ผูที่วิเคราะหนั้น จะตอง พยายามคิดอยูเสมอวาตองการคนพบอะไรเปนอันดับแรก และคิดตอไปวาอะไรที่จะคนพบตอไปวิธี สอนแบบสังเคราะหเปนขบวนการตรงกันขามกับการวิเคราะหการสังเคราะหประกอบดวย การนำ
26 ขอสรุปยอยที่จำเปนตาง ๆ มารวมกัน จนกระทั่งไดขอสรุปรวมที่ตองการ หรืออีกนัยหนึ่ง การ วิเคราะหจะตองเริ่มจากสิ่งที่รูแลว เพื่อจะนำมาชวยในการหาสิ่งที่ยังไมรูมาชวยในการพิสูจนเนื้อหา ใหม เรียกวา เปนการสังเคราะห 8. วิธีสอนแบบนิรนัย - อุปนัยอุปนัย หมายถึง การนำไปสู ในระหวางกระบวนการสอน ครู จะชวยนักเรียนใหตีวงแคบเขา จนสามารถกำหนดนัยทั่วไปไดนิรนัย วิธีนิรนัยนี้สัมพันธกับวิธีบอกใหรู ครูที่ใชวิธีนี้จะบอกกฎ หลักเกณฑหรือนัยทั่วไป ซึ่งเปนเรื่องที่จะนำมาใชประโยชนแลวนักเรียนก็ ถูกถาม เพื่อใชคำบอกนั้นมาแกปญหา 9. วิธีสอนแบบแกปญหา หมายถึง วิธีสอนที่จะใหนักเรียนไดใชเหตุผลในการแกปญหา วิธีการแกปญหานั้นขึ้นอยูกับเนื้อหา หรือโจทยปญหาที่จะใหนักเรียนคิด วิธีการแกปญหาทาง ภาษาไทย ยอมมีกลวิธีแตกตางกันตามลักษณะปญหานั้น ๆ 10. วิธีสอนแบบคนพบ มีความหมายเปน 2 ประการ คือ 10.1 เปนกระบวนการคนพบ ครูจะมอบปญหาใหแกนักเรียน แลวใหนักเรียนเสาะ แสวงหาวิธีการที่จะแกปญหานั้น โดยครูจะใหปญหาที่งายกอนแลวก็ใหนักเรียนทำปญหาที่ คลายกัน ซึ่งเชื่อวานักเรียนจะคนพบไดแตครูก็ไมคาดหวังวานักเรียนจะคนพบอะไร 10.2 เปนการเนนไปที่นักเรียนจะคนพบอะไร เชน คนพบสูตรคูณ นิยาม ฯลฯ นักเรียนจะเกิดมโนมติและกำหนดนัยทั่วไปไดการคนพบนี้จะเปนการคนพบโดยวิธีใดก็ได เชน การถามตอบ สาธิตการทดลอง การอภิปราย โดยเฉพาะอยางยิ่งการสอนโดยวิธีอุปนัย หรือนิรนัย
27 รูปภาพ 2 รูปแบบวิธีการสอนโดยใชชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน 5. การเรียนการสอนแบบใชเทคนิค 5W1H คำยอของขอคำถาม What? Who? Where? When? Why? How? ซึ่งเปนระบบชุด คำถามเพื่อรวบรวมขอมูลทั้งหมดที่จำเปนในการทำการสอนเพื่อระบุลักษณะที่แทจริงของปญหาและ พฤติกรรม การตัดสินใจอยางแมนยำ สามารถวิเคราะหไดอยางเปนระบบในการถามคำถาม 5W1H ทุกครั้ง 5W1H คือ เทคนิคการวิเคราะหปญหาที่ใชมากที่สุดในระดับสากล โดยเปนการคิด วิเคราะห ที่ใชความสามารถในการจำแนก แยกแยะ องคประกอบตาง ๆ ของปญหา เพื่อนำมาหา ความสัมพันธเชิงเหตุผลระหวางองคประกอบตาง ๆ เหลานั้น เพื่อคนหาคำตอบที่ตองการ หรือเปน สิ่งที่สำคัญ จากนั้นจึงรวบรวมขอมูลทั้งหมดมาเรียบเรียงใหมใหงายแกการทำความเขาใจ โดยเราจะ ตั้งคำถาม 6 ขอคำถาม โดยการตั้ง คำถามอาจไมจำเปนตองเรียงขอของคำถาม แตพิจารณาจาก ความเหมาะสม สวนประกอบของชุดคำถาม 5W1H มีดังนี้ What (อะไร) : เปนการตั้งคำถามวาปญหาของเราคืออะไร หรือ เราตองการจะทำอะไร กอนหลัง ก็คือวัตถุประสงคของเรานั้นเอง Who (ใคร) : เปนการหาวาใครที่มีสวนเกี่ยวของหรือ ใครที่ไดรับผลกระทบจากปญหา นั้นๆ
28 Where (ที่ไหน) : เปนการหาสถานที่วาปญหานั้นเกิดขึ้นที่ไหน หรือ การแกปญหาของเรา จะเกิดขึ้นในที่ไหน When (เมื่อไหร) : เปนการหาระยะเวลาวาเมื่อไหรที่เหมาะสมที่จะตองดำเนินการ หรือ หาวาปญหาเกิดขึ้นเมื่อไหร Why (ทำไม) : เปนการหาเหตุผลวาทำไมเราถึงทำสิ่งนั้น หรือวาทำไมเราถึงจะตองการ แกไขปญหานั้นๆ How (อยางไร) : ปญหาที่เกิดขึ้น เราจะมีวิธีการแกไขปญหานั้น ๆ ไดอยางไรบาง มีวิธีการ ทำอยางไร ขั้นตอนเปนยังไง ในสวนนี้ถือเปนสวนที่สำคัญที่สุด เมื่อเราวิเคราะหปญหานั้น ๆ ดวยเทคนิค 5W1H แลว ทำใหเรารูขอเท็จจริง รูเหตุผล เบื้องหลังของปญหาที่เกิดขึ้น เขาใจความเปนมาเปนมาเหตุการณของปญหานั้น ๆ ไดโดยงาย สามารถใชเปนพื้นฐานความรูในการนำไปใชตัดสินใจแกปญหาไดงายขึ้น สามารถหาเหตุผลที่ไดวา ทำไมเราถึงเลือกแกไขปญหาดวยวิธีนี้ สามารถนำไปใชในหัวขอใด ๆ เพื่อรวบรวมวิเคราะหและ นำเสนอขอมูลจากขอมูลที่ซับซอนทำใหเปนขอมูลงาย ประโยชนของการคิดวิเคราะห 5W1H - ทำใหเรารูขอเท็จจริง รูเหตุผลเบื้องหลังของสิ่งที่เกิดขึ้น เขาใจความเปนมาเปนไปของ เหตุการณนั้น - ใชเปนฐานความรูในการนำไปใชในการตัดสินใจแกปญหา - ทำใหเราหาเหตุผลที่สมเหตุสมผลใหกับสิ่งที่เกิดขึ้นจริง - ทำใหเราสามารถประมาณความนาจะเปนได ตัวอยางการใช 5W1H ในการวิเคราะหขอมูล เริ่มตนก็คือ เราตองตั้งคำถามและพยายามหาคำตอบในแตละหัวขอคำถาม โดยการตั้ง คำถามอาจไมจำเปนตองเรียงขอของคำถาม แตพิจารณาจากความเหมาะสม การยกตัวอยางอาจจะ ยังไมสมบูรณเทาไร แตจุดประสงคคือตองการใหเห็นหรือเขาใจแนวความคิดในการตั้งคำถามเทานั้น เราจะยกตัวอยางการเริ่มตนทำธุรกิจ คำถามแรก W - Who ตัวแรก – ใครคือลูกคาของเรา? ใครคือกลุมเปาหมายที่เปนลูกคา ของเรา? เราควรระบุกลุมเปาหมายที่เปนลูกคาของเราได เชน อายุ, เพศ, การศึกษา, ศาสนา, อาชีพ, เงินเดือน, ที่อยูอาศัย, ขนาดครัวเรือน พฤติกรรมการบริโภค ขอมูลเหลานี้ จะชวยทำใหเราสามารถ ระบุกลุมเปาหมายลูกคาของเราไดชัดเจน เพื่อที่เราจะสามารถวางแผนการผลิต แผนการตลาด หรือ แผนการสรางสินคาและบริการที่สามารถตอบสนองกลุมเปาหมายที่เปนลูกคาของเราไดอยางถูกตอง.
29 คำถามที่สอง W – What – เราตองรูวาอะไรคือสิ่งที่ลูกคาของเราตองการ? เราควรระบุ รูปแบบของสินคาหรือบริการของเราไดวา รูปแบบไหนที่ลูกคาของเราตองการ และเราสามารถ ตอบสนองความตองการของลูกคาของเราได และอะไรที่จะทำใหเราสามารถสรางความแตกตาง ใหกับสินคาหรือบริการของเราจากคูแขงของเราได คำถามที่สาม W – Where – ลูกคาของเราอยูที่ไหน? เราควรระบุไดวาลูกคาของเราอยูที่ ไหนบาง และที่ไหนคือที่ที่เราจะสามารถนำเสนอสินคาของเราใหกับลูกคากลุมเปาหมาย คำถามที่สี่ W – When – เมื่อไรที่ลูกคาของเรามีความตองการสินคา? เราควรระบุไดวา ลูกคากลุมเปาหมายของเราตองการสินคาหรือบริการของเราเมื่อไร ในชวงเวลาไหน และตองการ บอยแคไหน ซึ่งจะชวยทำใหเราสามารถกำหนดและวางแผนตางๆ ใหตรงกับความตองการของลูกคา ของเราไดอยางถูกตอง คำถามที่หา W – Why – ทำไมลูกคากลุมเปาหมายของเราตองซื้อหรือใชบริการของเรา? เราควรระบุไดวาทำไมลูกคากลุมเปาหมายของเราจะเลือกซื้อสินคาหรือบริการของเรา แทนที่จะซื้อ จากคูแขงของเรา หรือทำไมเราตองเขามาทำธุรกิจนี้ คำถามสุดทาย H – How – เราจะเขาถึงลูกคากลุมเปาหมายของเราไดอยางไร? เราควร ระบุไดวา เราจะสามารถเขาถึงลูกคาของเราไดดวยวิธีไหน อยางไร ซึ่งเราควรมีการวางแผนและ กำหนดวิธีการที่เราสามารถเขาถึงลูกคาของเราไดอยางถูกตอง และมีประสิทธิภาพมากที่สุด รูปภาพ 3 5W1H การวิเคราะหขอมูล ดวย 5W1H Analytical thinking with 5W1H การแกปญหาเชิงสรางสรรคเปนทักษะการหาคำตอบที่หลากหลาย แปลกใหม ในการแกไข ปญหาในสถานการณที่จำกัด สามารถเลือกวิธีการแกปญหาอยางเหมาะสม มีเหตุมีผลสามารถ อธิบาย กระบวนการแกปญหาในแตละขั้นตอนได และสามารถอธิบายถึงผลกระทบจากการเลือก
30 วิธีการแกไขปญหา นั้นๆ ได ความสามารถในการแกปญหาเชิงสรางสรรคเปนทักษะที่สามารถฝกฝน และพัฒนาใหเกิดขึ้นได โดยแบงทักษะกระบวนการแกไขปญหาอยางสรางสรรคใหมเปน 4 ขั้นตอนใหญ คือ - Clarify วิเคราะหขอมูลและสาเหตุของปญหา - Ideate การหาไอเดียใหมๆในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค - Develop การนำไอเดียตางมาประเมินและเลือกไอเดียที่แกไขปญหาไดดีที่สุดมาพัฒนา แกไขปญหา - Implement กำหนดแผนงาน และแนวทางในการแกไขปญหาใหปฏิบัติไดจริง การแกไขปญหาอยางสรางสรรคใน ขั้นตอนแรก เราตองวิเคราะหปญหาหรือขอมูลที่ ตองการวิเคราะหใหชัดเจน (Analytical the problem/data) โดยใชเครื่องมือ/วิธีการตางๆ ในการ วิเคราะหปญหาหรือขอมูลนี้มีขั้นตอนที่สำคัญ 3 ขั้นตอนคือ - ขั้นที่ 1 เขาใจปญหาและตั้งเปาหมาย เปนขั้นตอนการระบุและอธิบายความสำคัญของ สถานการณที่เปนปญหาในมุมมองของตนเองและผูอื่น การสรางความคิดที่เหมาะสมตอปญหา โดยเขาใจกอนวา Gap หรือ ชองวางระหวาง สถานการณปจจุบัน หรือสิ่งที่เกิดขึ้นใน ปจจุบันนั้น กับเปาหมายที่เราตองการเปนอยางไรและสิ่งที่ตองการคืออะไร เขาใจประเด็นปญหา/ เปาหมายของการแกปญหาอยางแทจริง (Problem Concept , Challenges , Goals, Opportunities) - ขั้นที่ 2 คือ การรวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของกับปญหา (Analytical the problem/data) ศึกษารายละเอียดของสถานการณหรือสาเหตุของปญหาที่ตองการวิเคราะหใหเขาใจอยางชัดเจน - ขั้นที่ 3 คือการระบุปญหา ขั้นนี้เปนการพิจารณาเปรียบเทียบเหตุทั้งหลาย ของปญหาแลว จัดลำดับความสำคัญเพื่อเลือกสาเหตุที่สำคัญที่สุดเปนประเด็นสำหรับคนหาวิธีแกไขตอไป เปนการ ตัดสินวาสถานการณที่ตองแกไขนั้นปญหาใดเปน “ปญหาที่แทจริง” ที่มีผลกระทบสูง หากไมรีบ แกไข พรอมกับวางเปาหมายในการแกปญหา ในขั้นตอนของการ Clarify หรือวิเคราะหปญหาที่แทจริง ของการแกไขปญหาอยาง สรางสรรคนี้ เราจะมุงความสนใจทั้งหมดไปที่สาเหตุและสถานการณที่ทำใหเกิดปญหาคะ ในการวิเคราะหปญหา หรือ Clarify ซึ่งตอง เขาใจปญหาเปนขั้นตอนการระบุและอธิบาย ความสำคัญของสถานการณที่เปนปญหาในมุมมองของตนเองและผูอื่น การสรางความคิดที่เหมาะสม ตอปญหา เทคนิคที่ใช เพื่อเขาใจปญหากอนคือ เทคนิคการตั้งคำถามที่ขึ้นตนหรือลงทายดวยใคร 5Ws,1H
31 ตัวอยางคำถามบางสวน เพื่อวิเคราะหขอมูลที่มีอยูในดานตางๆเพื่อประมวลผลขอมูลเบื้องตน ดวย 5W1H Who • ใครคือตนเหตุของปญหา? • ใครเปนคนพูดหรือระบุปญหานี้? • ใครไดรับผลกระทบจากปญหานี้? What • อะไรจะเกิดขึ้นถาปญหานี้ไมไดรับการแกไข? • มีอะไรเกิดขึ้นบาง? • ผลที่กระทบคืออะไร? Where • ปญหานี้เกิดขึ้นที่ไหน? • ปญหานี้เกิดผลกระทบที่ไหน? เปนตน When • ปญหานี้เกิดขึ้นเมื่อไร? • เมื่อไรที่ปญหาเริ่มเกิดขึ้น? เปนตน Why • ทำไมปญหานี้จึงเกิดขึ้น? • ทำไม? • ทำไม? เปนตน How • คนที่อยูกับปญหานี้รับมืออยางไร? • มีกระบวนการหรือวิธีการแกไขอยางไร? เปนตน สรุป สำหรับการวิเคราะหปญหา 5W1H คือ หนึ่งในเครื่องมือที่นิยมอยางมากโดยเฉพาะในหมู นักวิชาการ แตสำหรับการจัดการปญหาเครื่องมือนี้ก็สามารถชวยใหคุณสามารถจัดโครงความคิดของ คุณไดอยางเปนระบบ ไดขอมูลครบถวนเพียงพอที่จะถอดรหัสสถานการณเพื่อที่จะสามารถกำหนด แผนรับมือไดอยางถูกตอง ผูคนสามารถเขาใจแนวทางตามที่เห็นไดชัดตามคำศัพทและคำจำกัดความ และตั้งคำถามเพื่อหาคำตอบ รูปภาพ 4 5W1H
32 6. งานวิจัยที่เกี่ยวของ การเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H ความหมายการเรียนแบบใชเทคนิค 5W1H อารีรัตนสัณหฉวี (2558 : 33) กลาววา การเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก หมายถึงเปนวิธีการ เรียนที่ใหนักเรียนทำงานดวยกันเปนกลุมเล็กๆ เพื่อใหเกิดผลการเรียนรูทั้งทางดานความรูและ ทางดานจิตใจชวยใหนักเรียนเห็น ดานจิตใจคุณคาในความแตกตางระหวางบุคคลของเพื่อนๆเคารพ ความคิดเห็นและความสามารถของผูอื่นที่แตกตางจากตนตลอดจนรูจักชวยเหลือและสนับสนุน เพื่อนๆ สลาวิน (พิมพพันธ เดชะคุปต: 2558) กลาววา การเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก หมายถึง วิธีการสอนอีก แบบหนึ่ง ซึ่งกำหนดใหนักเรียนที่มีความสามารถแตกตางกัน ทำงานรวมกันเปนกลุม เล็กๆ โดยปกติจะมี4 คน เปนนักเรียนที่เรียนเกง 1 คน เรียนปานกลาง 2 คน และเรียนออน 1 คน การทดสอบของนักเรียนจะแบง ออกเปน 2 ตอน ตอนแรกจะพิจารณาคาเฉลี่ยของทั้งกลุมตอนที่ 2 จะพิจารณาคะแนนทดสอบเปนรายบุคคล โดยการทดสอบนักเรียนตางคนตางทำแตเวลาเรียนตอง เรียนรวมกัน รับผิดชอบงานของกลุมรวมกัน โดยที่กลุม จะประสบผลสำเร็จได เมื่อสมาชิกทุกคนได เรียนรู บรรลุตามจุดมุงหมาย เชนเดียวกันทั้งหมด มานพ ประธรรมสาร (2559) กลาววา การเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก คือการทำงานรวมกัน เพื่อบรรลุเปาหมายที่มีอยูดวยกัน ภายในกิจกรรมที่รวมทำนี้ แตละคนจะแสวงหาผลลัพธที่เปน ประโยชนตอตนเองและ เปนประโยชนตอสมาชิกคนอื่น ๆในกลุมการเรียนรูแบบรวมมือ ใชในการ สอนกลุมเล็ก ๆ ใหทำงานรวมกันตามที่ไดรับมอบหมายจนกระทั่งสมาชิกในกลุมทุกคนมีความเขาใจ ถูกตองและทำงานจนเสร็จสมบูรณสมาชิก ทุกคนในกลุมไดรับประโยชนจากความพยายามรวมกัน สมบัติ กาญจนารักพงค (2560) กลาววา การเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุกเปนการจัดกิจกรรม การเรียนรูที่ เนนใหผูเรียนรวมมือและชวยเหลือกันในการเรียนรู โดยแบงนักเรียนออกเปนกลุมเล็กๆ 4 - 5 คน ที่มีความสามารถแตกตางกันทำงานรวมกันเพื่อเปาหมายกลุมสมาชิกมีปฏิสัมพันธสงเสริม ซึ่งกันและกันรับผิดชอบ รวมกันทั้งในสวนตนและสวนรวม ผลงานของกลุมขึ้นอยูกับผลงานของ สมาชิกแตละคนในกลุม ความสำเร็จ ของแตละคนคือความสำเร็จของกลุม จากการศึกษาความหมายการเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก สามารถสรุปไดวาการจัดการเรียนรู ดวยกลุมรวมมือ กันเรียนรู หมายถึง การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ชวยใหผูเรียนใช ความสามารถเฉพาะตัวในการรวมมือ กันแกปญหาตาง ๆ นักเรียนรูจักวิธีการทำงานกลุมการ
33 ชวยเหลือซึ่งกันและกันตลอดจนมีปฏิสัมพันธที่ดีตอกัน เพื่อใหบรรลุผลสำเร็จตามเปาหมายโดย สมาชิกในกลุมตระหนักวาแตละคนเปนสวนหนึ่งของกลุม หลักการเรียนรูในชั้นเรียนแบบใชเทคนิค 5W1H 1. การทำงานเปนชีวิตจริงเปนการทำงานรวมกับผูอื่น ผูเรียนจึงควรไดฝกการทำงานแบบ รวมมือเพื่อเปนการเตรียมผูเรียนไดรูจักการทำงานรวมกับผูอื่น 2. การทำงานเปนทีมเปนลักษณะหนึ่งของการทำงานของนักสังคมศาสตร 3. การเรียนรูดวยกลุมรวมมือเปดโอกาสใหผูเรียนมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนสอนทุกคน และตอง ลงมือทำงานกับเพื่อนสมาชิกอยางจริงจัง จึงเปนการสนับสนุนใหผูเรียนเปนศูนยกลางวิธี หนึ่ง 4. การเรียนรูดวยกลุมรวมมืออาจจัดเปนกิจกรรมการเรียนการสอนประกอบหรือเปน กิจกรรมยอย ของวิธีสอนสังคมศึกษาแบบตาง ๆ ไดอยางดี หนาที่ครูของผูสอน 1. จัดผูเรียนใหมีสมาชิกแตกตางกัน กลุมละประมาณ 3 – 5 คน 2. ทบทวนบทบาทการทำงานกลุม หนาที่ของสมาชิก การชวยเหลือซึ่งกันและกัน 3. ชี้แจงวัตถุประสงคในการเรียนใหเขาใจชัดเจนเกี่ยวกับเนื้อหาในบทเรียนที่ตองศึกษา 4. ใหความรวมมือกลุมในการทำงาน 5. ประเมินผล ขั้นตอนการเรียนรูในชั้นเรียนเชิงรุก 1. ขั้นนำเขาสูบทเรียน ใชเวลาประมาณ 8 – 15 นาที เพื่อทบทวนเรื่องที่มาเรียนแลวและ ทบทวน บทบาทสมาชิกภายในกลุม 2. ขั้นการทำงานกลุม ใชเวลา 25 – 30 นาที เปนขั้นที่ครูแจกอุปกรณหรือสื่อการเรียน ผูเรียน ปฏิบัติตามบทบาทที่ไดรับมอบหมาย ใชเวลา 25 – 30 นาที เปนขั้นที่ครู แจกอุปกรณหรือ สื่อการเรียน ผูเรียน ปฏิบัติตามบทบาทที่ไดรับมอบหมาย 3. ขั้นระดมสมอง ใชเวลา 10 – 15 นาที เปนการเสนอผลงาน เสนอแนะรวมกันทั้งหอง ให แตละกลุมไดมีโอกาสแสดงความคิดเห็น โดยครูคอยถามใหผูเรียนเสนอความคิดเห็นไดอยางเต็มที่ และทั่วถึง การประเมิน 1. การเสนอผลงานของผูเรียนดวยวิธีตาง ๆ 2. การทดสอบ
34 3. การสังเกตการณทำงานของผูเรียนแตละกลุม 4. การแสดงความคิดเห็นของผูเรียนในชั้นระดมสมอง แนวคิดเกี่ยวกับการวัดและประเมินผล ความหมายของการวัดผล นักการศึกษาหลายทานใหความหมายของการวัดผลไวดังนี้ Guilford (2018: 138) ไดใหความหมายของการวัดผลไววา “การวัดผล หมายถึง กระบวนการที่กำหนดจำนวน ตัวเลขใหกับวัตถุสิ่งของ หรือบุคคลตามความหมายที่จะวัดสอบและ เปรียบเทียบลักษณะความแตกตางที่ปรากฏอยูในสิ่งที่จะวัดนั้น ๆ” ภัทรา นิคมานนท (2557: 17) ไดใหความหมายของการวัดผลไววา “การวัดผล หมายถึง การใชเครื่องมืออยางใดอยางหนึ่ง ที่จะคนหา หรือการตรวจสอบเพื่อใหไดปริมาณจำนวนหรือ คุณภาพ ที่มีความหมายแทนพฤติกรรม หรือผลงานที่แตละคนแสดงออกมา” วิเชียร เกตุสิงห (2558: 5) ไดใหความหมายของการวัดผลไววา “การวัดผล หมายถึง ขบวนการที่จะนำมาซึ่งตัวเลข จำนวนปริมาณ โดยจำนวนหรือปริมาณนั้นมีความหมายแทน พฤติกรรมอยางหนึ่งหรือแทนผลงานที่แตละคนแสดงปฏิกิริยาโตตอบสิ่งเราออกมา” จากที่กลาวมาพอสรุปไดวา การวัดผล หมายถึงวิธีการที่จะทำใหทราบปริมาณและคุณภาพ โดยอาศัยเครื่องมือหรือวิธีการตาง ๆ เชน การสังเกต การตรวจผลงาน การสอบถาม หรือสัมภาษณ และการใชแบบทดสอบ ความหมายของการประเมินผล มีนักวิชาการหลายทานไดใหความหมายของการประเมินผลไวดังนี้ วิทยา ประชากุล (2557: 30 อางอิงใน พระนิมิตร กลิ่นดอกแกว. 2557: 113) กลาววา “การประเมินผล หมายถึง การะบวนการที่ผูสอนใชพัฒนาคุณภาพผูเรียน สถานศึกษาและ ดำเนินการประเมินผลโดยแบงออกเปน 2 ลักษณะ ไดแก การประเมินผลระดับชั้นเรียน เปนการวัด ความกาวหนาของผูเรียน และการประเมินผลระดับสถานศึกษาเปนการประเมินเพื่อตรวจสอบ ความกาวหนาดานการเรียนรูเปนรายชั้นปและชวงชั้นของสถานศึกษา” กรมวิชาการ (2558: 24) กลาววา “การประเมินผลการเรียนรู หมายถึงกระบวนการที่ให ครูผูสอนใหพัฒนาคุณภาพผูเรียนเพราะจะชวยใหไดขอมูลสารสนเทศที่แสดงถึงพัฒนาการ ความกาวหนาและความสำเร็จทางการเรียนของผูเรียน รวมทั้งขอมูลที่เปนประโยชนตอการสงเสริม ใหผูเรียนเกิดการพัฒนาและเรียนรูอยางเต็มศักยภาพ”
35 สุวิมล วองวาณิช (2558: 171) กลาววา “การประเมินผล หมายถึงกระบวนการตีความหรือ ตัดสินคุณคาของสารสนเทศที่รวบรวมมาไดโดยสารสนเทศที่รวบรวมมาไดจากกระบวนการประเมิน นั้น เปนเสมือนภาพจากกกระจกเงาที่สะทอนใหเห็นภาพผูเรียนในหองเรียนเทานั้น สารสนเทศ เหลานั้นไดสะทอนคุณคาในตัวผูเรียนที่เราตั้งไวหรือไม กลาวคือนักเรียนไดเรียนรูในสิ่งที่เรามุงมั่นให เขาเรียนรูหรือไม มากนอยเพียงใด” ประเสริฐ ธรรมโวรหาร (2559: 107) กลาววา “การประเมินผล หมายถึง การประเมินเพื่อ ปรับปรุงการเรียนรูและเพื่อการตัดสินผลการเรียนรูของนักเรียน จัดเปนเครื่องมือสำคัญยิ่งจะชวยให ครูไดทราบระดับความเจริญงอกงามของเด็กแตละคนวามีการเปลี่ยนเพิ่มขึ้น หรือลดลงอยางไร ผูเรียนไดเกิดความรูความเขาใจ มีทักษะ เจตคติและการปฏิบัติตามจุดประสงคของการเรียนรู เพียงใดหรือไม” มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2560: 207) กลาววา “การประเมิน หมายถึง การ ตรวจสอบดูวาผูเรียนไดเกิดการเปลี่ยนแปลงความรู เจตคติ และทักษะไปตามจุดมุงหมายของ หลักสูตรหรือไมเพียงใดภายหลังจากที่ไดผานประสบการณที่หลักสูตรจัดใหแลว” ดังนั้นจึงอาจกลาวโดยสรุปไดวา การประเมินผล หมายถึง กระบวนการที่ผูสอนใชวัดความรู ความสามารถ การพัฒนาการ การเปลี่ยนแปลงทางเจตคติทักษะ รวมทั้งผลสำเร็จทางการเรียนรูของ ผูเรียน เพื่อนำมาสูการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ใชเปนฐานความรูใน การนำไปใชในการตัดสินใจแกปญหา ทำใหผูสอนหาเหตุผลที่สมเหตุสมผลใหกับสิ่งที่เกิดขึ้นจริง องคประกอบดานการประเมินผล วศิน กาญจนวณิชยกุล (2557: 26-27) ไดกลาววา การประเมินผลเปนกระบวนการตอเนื่อง ของการเรียนการสอน แบงเปน 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1. การประเมินผลกอนเรียน เพื่อชวยใหผูสอนไดทราบความสามารถของแตละคน เพื่อเปน ขอมูลในการพิจารณาตัดสินวา จะมีความสามารถเพียงพอในการศึกษาตอหรือไม ถาไมดีพอจะไดทำ การปรับปรุงแกไขใหดีขึ้นได 2. การประเมินผลระหวางเรียนเมื่อมีการสอนไประยะหนึ่งๆ ควรจะไดมีการ ประเมินผล ผูเรียนตามจุดประสงคของรายวิชานั้นๆ เพื่อจะไดทราบวามีความรูเพียงพอหรือควรจะ กาวไป ขางหนาไดหรือยัง 3. การประเมินผลหลังเรียน เปนการประเมินผลรวม ครอบคลุมจุดประสงคตางๆ หลาย จุดประสงค เปนการประเมินเพื่อตัดสินความสามารถ เพื่อดูวาตั้งแตตนจนบัดนี้ ผูเรียนมี ความสามารถตามจุดประสงคเชิงพฤติกรรมตางๆ มากนอยเพียงใด
36 ขั้นตอนของการประเมินผล สมคิด (2562) ไดกลาวถึงขั้นตอนและลำดับขั้นของการประเมินผลการเรียน สรุปไดดังนี้ ขั้นที่ 1 ทำความเขาใจ พฤติกรรมที่ตองประเมิน โดยแปลความหรือตีความในรูป ของการ แสดงออกของเด็ก ซึ่งเปนขั้นทำความเขาใจจุดประสงคในการสอน ขั้นที่ 2 ตั้งเกณฑโดยการกำหนดวา การแสดงออกของนักเรียนตองอยูในระดับใดครูจึง ยอมรับวานักเรียนมีพฤติกรรมนั้นจริง ขั้นที่ 3 วัดผลนักเรียนโดยเลือกใชวิธีการ และเครื่องมือที่เหมาะสมเพื่อใหไดขอมูลที่บอกให ทราบวาผลพฤติกรรมของนักเรียนอยูในระดับใด สถานศึกษาจะตองสนใจศึกษาหาความรูและจัด ดำเนินการภายในสถานศึกษาอยางมีประสิทธิภาพ ขั้นที่ 4 ลงความเห็นวานักเรียนมีพฤติกรรมนั้นจริงหรือไม โดยการนำขอมูลในขั้นที่ 3 เปรียบเทียบกับเกณฑในขั้นที่ 2 ถาพฤติกรรมของนักเรียนถึงระดับที่เปนเกณฑก็ยอมรับวานักเรียน มีพฤติกรรมนั้นจริงโดยสมบูรณ ถาพฤติกรรมของนักเรียนไมถึงระดับที่เปนเกณฑ ก็วินิจฉัยหา ขอบกพรองของการเรียนการสอน จากการที่ไดศึกษาแนวคิดที่เกี่ยวกับการวัดและประเมินผลในเบื้องตนนั้น ผูทำการวิจัยไดทำ การสรุปความหมายของการวัดและประเมินผลไววาการวัดและประเมินผล หมายถึง กระบวนการ ตรวจสอบเพื่อใหไดมาซึ่งตัวเลข หรือสัญลักษณที่มีความหมายแทนคุณลักษณะ หรือคุณภาพของสิ่ง ที่วัด โดยใชเครื่องมือวัดผลที่มีประสิทธิภาพ และวินิจฉัยตัดสินลงสรุปคุณคาเพื่อพิจารณาตัดสินใจที่ ไดจากการวัดผลอยางมีกฎเกณฑ และมีคุณธรรม ซึ่งผูทำการวิจัยไดแบงการประเมินผลไวดังนี้ 1. การประเมินระหวางเรียน (Formative Evaluation) เปนการประเมินเพื่อใชผลการ ประเมินในการปรับปรุงกระบวนการจัดการเรียนการสอน การประเมินประเภทนี้ใชระหวางการ จัดการเรียนการสอน เพื่อตรวจสอบวาผูเรียนมีความรูความสามารถตามจุดประสงคที่กำหนดไวใน ระหวางการจัดการเรียนการสอนหรือไม หากผูเรียนไมผานจุดประสงคที่ตั้งไวผูสอนก็จะหาวิธีการที่ จะชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูตามเกณฑที่ตั้งไว ผลการประเมินยังเปนการตรวจสอบผูสอนเองวา เปนอยางไร แผนการสอนรายครั้งที่เตรียมมาดีหรือไม ควรปรับปรุงอยางไร กระบวนการจัดการเรียน การสอนเปนอยางไร มีจุดใดบกพรองที่ตองปรับปรุงแกไขตอไป
37 2. การประเมินเพื่อตัดสิน (Summative Evaluation) เปนการประเมินเพื่อตัดสินผลการ จัดการสอน เปนการประเมินหลังจากผูเรียนไดเรียนไปแลว อาจเปนการประเมินหลังจบเรื่องใดเรื่อง หนึ่งหรือหลายเรื่อง รวมทั้งการประเมินปลายภาคเรียนหรือปลายป ผลจากการประเมินประเภทนี้ใช ในการตัดสินผลการจัดการเรียนการสอน หรือตัดสินใจวาผูเรียนคนใดผาน จากนั้นเปดโอกาสให ผูเรียนคนอื่นไดซักถามและแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม
บทที่ 3 วิธีดำเนินการวิจัย การวิจัยเรื่องการพัฒนาคะแนนทักษะทางการเรียนโดยใชวิธีการเรียนการสอนแบบใช เทคนิค 5W1H ผูวิจัยไดดำเนินการวิจัย ตามขั้นตอนดังนี้ แบบแผนการทดลอง ตารางที่1 แบบแผนการทดลอง ประชากร กอนการทำกิจกรรม ทดลอง หลังการทำกิจกรรม E T1 X T2 E = ประชากร T1 = ผลการทดสอบกอนการใชกิจกรรม X = การสอนโดยใชชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพ ตามจินตนาการและความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H T2 = ผลการทดสอบหลังการใชกิจกรรม กลุมเปาหมาย กลุมเปาหมาย คือ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 จำนวน 25 คน ประชากร คือ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2 จำนวน 49 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 1. การพัฒนาชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการ และความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H 2. แบบบันทึกคะแนนเรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรค 3. สมุดแบบฝกหัดและใบกิจกรรมของนักเรียน 4. แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนและแบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของนักเรียน วิธีสรางเครื่องมือการวิจัย 1. วิเคราะหวัตถุประสงคของการวิจัย เพื่อพิจารณาตัวแปรที่ตองศึกษา 2. ศึกษาทฤษฎีที่เกี่ยวของกับตัวแปรที่ตองศึกษา โดยเฉพาะตัวแปรตาม
39 3. ใหคำจำกัดความของตัวแปรโดยเฉพาะตัวแปรตาม ในรูปของนิยามปฏิบัติการ (Operation definition) 4. เขียนขอคำถามใหสอดคลองกับนิยามปฏิบัติการเลือกวิธีการเก็บรวบรวมขอมูล 5. หาคุณภาพดานความเที่ยงตรง โดยอาศัยผูเชี่ยวชาญ 6. ทดลองใช (Try-out ครั้งที่ 1) เพื่อหาคุณภาพรายขอ เชนอำนาจจำแนก 7. ทดลองใชครั้งที่ 2 เพื่อหาคุณภาพทั้งฉบับ ไดแก ความเชื่อมั่น 8. ปรับปรุงครั้งสุดทายใหสมบูรณใหมีคุณภาพอยูในระดับที่นาพอใจกอนนำไปใชจริง เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลสำหรับการวิจัยครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยผูวิจัยสรางจากแนวคิดที่ไดจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ มี เนื้อหาเกี่ยวกับการวิจัยของครู ในดานความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมในการทำวิจัยของครู เพื่อ ศึกษาสภาพปจจุบันดานนโยบาย การบริหารงานวิจัย ปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยของครู และพัฒนา จากเครื่องมือการวิจัยของ ภัทรวดี เทพพิทักษ (2550 : 103 - 112) พงศพัชรินทร พุธวัฒนะ (2545 : 258 - 266) พฤกษวรรณ ทองมาก (2549 : 105) โดยแบงเปน 5 ตอน ดังนี้ ตอนที่ 1 ปจจัยสวนบุคคลของครูแบบตรวจสอบรายการ (Check List) และแบบใหเติมคำ ในชองวาง รวม 7 ขอ ตอนที่ 2 สภาพการทำวิจัยของครูแบบตรวจสอบรายการ (Check List) และแบบใหเติมคำ ในชองวาง รวม 22 ขอ ตอนที่ 3 ความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมดานการทำวิจัยของครู จำนวน 34 ขอ แบบมาตรา สวนประมาณคา (Rating Scale) มี 5 ระดับ โดยมีหลักเกณฑการใหคะแนน ดังนี้ 1. กรณีที่ขอความมีลักษณะในทางบวก (Positive) ซึ่งไดแกคำถามขอที่ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 20, 22, 26, 28, 30, 31, 32,34 มีหลักเกณฑการใหคะแนน ดังนี้ ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับมากที่สุด เทากับ 5 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับมาก เทากับ 4 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับปานกลาง เทากับ 3 คะแนน
40 ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับนอย เทากับ 2 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับนอยที่สุด เทากับ 1 คะแนน 2. กรณีที่ขอความมีลักษณะในทางลบ (Negative) ซึ่งไดแกคำถามขอที่ 13, 14, 19, 21, 23, 24, 27, 29, 33 มีหลักเกณฑการใหคะแนน ดังนี้ ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับมากที่สุด เทากับ 1 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับมาก เทากับ 2 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับปานกลาง เทากับ 3 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับนอย เทากับ 4 คะแนน ครูมีทัศนะตอความเชื่อ ทัศนคติ และคานิยมการทำวิจัย ในระดับนอยที่สุด เทากับ 5 คะแนน ตอนที่ 4 ความคิดเห็นเกี่ยวกับปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยเปนแบบสอบถามมาตราสวน ประมาณคา (Rating Scale) ตามแบบของลิคเอิรท (Likert, อางถึงในผองศรี วาณิชยศุภวงศ, 2557 : 132) แบงเปน 5 ระดับโดยใชเกณฑการใหคะแนนดังนี้ ระดับ 5 หมายถึง ครูมีทัศนะตอปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยในระดับมากที่สุด ระดับ 4 หมายถึง ครูมีทัศนะตอปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยในระดับมาก ระดับ 3 หมายถึง ครูมีทัศนะตอปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยในระดับปานกลาง ระดับ 2 หมายถึง ครูมีทัศนะตอปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยในระดับนอย ระดับ 1 หมายถึง ครูมีทัศนะตอปจจัยที่เอื้อตอการทำวิจัยในระดับนอยที่สุด ตอนที่ 5 เปนแบบสอบถาม มีลักษณะเปนแบบสอบถามปลายเปดเกี่ยวกับขอเสนอแนะใน การพัฒนาวัฒนธรรมวิจัยของครู
41 ขั้นตอนการดำเนินการทดลอง 1. ทำการทดลองแบบกลุมทดสอบกอนทดสอบหลัง (One-Group Pretest - Posttest Design) กับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 จำนวนนักเรียน 25 คน ที่มีคะแนนทักษะ ทางการเรียนต่ำกวาเกณฑที่กำหนดไวโดยการใชแผนภูมิความคิดที่สรางขึ้น 2. ทำการเปรียบเทียบความกาวหนาของผูเรียน เปรียบเทียบจากคะแนนกอนการสอบกอน และหลังการใชชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน วิชาภาษาไทย เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตาม จินตนาการและความคิดสรางสรรค 3. ครูตรวจใหคะแนนแบบทดสอบแลวบันทึกไวโดยใชเกณฑการใหคะแนนตอบถูกให คะแนน ขอละ 1 คะแนน ตอบผิดหรือไมตอบให 0 คะแนน 4. ทำการเปรียบเทียบคะแนนที่ไดแลวนำมาวิเคราะหเพื่อทดสอบสมมติฐาน 5. ทำการหาประสิทธิภาพของการจัดกิจกรรมการเรียนรู โดยหาความสัมพันธระหวางรอย ละของคะแนนเฉลี่ยเมื่อเทียบกับคะแนนเต็มของการทำแบบทดสอบระหวางเรียนกับรอยละของ คะแนน 6. ทำการเฉลี่ยผลคะแนนเมื่อเทียบกับคะแนนรวมของแบบทดสอบหลังเรียนของผูเรียน ทั้งหมด นำผลที่ไดมาเทียบรอยละของคะแนนเฉลี่ยที่ไดจากการใชแผนภูมิความคิดระหวางเรียนกับ รอยละของคะแนนเฉลี่ยที่ไดจากการทำแบบทดสอบหลังเรียน การเก็บรวบรวมขอมูล 1. แบงกลุมนักเรียนออกเปนกลุม ในแตละกลุมจะเฟนหานักเรียนที่เกง และมีความ รับผิดชอบ มีลักษณะเปนผูนำมอบหมายใหเปนหัวหนากลุมในการชวยหรือนำเพื่อนทำกิจกรรมเชิง รุก 2. ครูผูสอนชี้แจงการใชชุดกิจกรรมฝกทักษะการเขียน เรื่องการเขียนเรื่องจากภาพตาม จินตนาการและความคิดสรางสรรคประกอบการจัดการเรียนรูแบบใชเทคนิค 5W1H โดยหลังจาก ครูสอนในแตละครั้งก็จะมอบหมายใหนักเรียนทำแบบฝกหัด โดยนักเรียนทำแบบฝกหัดและ กิจกรรมระดมสมองชวยกันคิด หากหัวขอใดสมาชิกในกลุมไมเขาใจ ผูที่เขาใจก็จะชวยกันอธิบายจน เพื่อนเขาใจ หากสมาชิกในกลุมยังไมเขาใจก็จะปรึกษาครูผูสอน 3. ครูสังเกตการทำกิจกรรมของกลุม การชวยกันแกปญหา ความสนใจ และความตั้งใจ ของสมาชิกในกลุม 4. สังเกตผลการทำแบบฝกหัดและกิจกรรมวาดีขึ้นหรือไม 5. สังเกตการประเมินตามสภาพจริงในแตละครั้ง 6. วัดผลการเรียนเมื่อสิ้นบทเรียน
42 การวิเคราะหขอมูล การเปรียบเทียบคะแนนทักษะทางการเรียน วิชาภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสรางสรรคที่เรียนดวยการจัดการเรียนรูโดยใช รูปแบบการสอนที่เนนกระบวนการแกปญหา โดยการนำคะแนนของนักเรียนทั้ง 25 คน มา คำนวณหาคารอยละ และคาเฉลี่ย และนำเสนอขอมูลโดยใชตารางประกอบคำบรรยาย ในการวางแผนผูวิจัยจะเขียนรูปแบบการวิเคราะหใหสามารถมองเห็นภาพของการ ดำเนินงานอยางชัดเจน ซึ่งจะระบุประเด็นตอไปนี้ • เครื่องมือในการวิจัย ระบุถึงเครื่องมือที่ใชในการแกปญหาหรือพัฒนาการเรียนรู ไดแก แผนการสอน แผนการแกปญหาโดยการสอน ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสังเกตพฤติกรรม แบบสัมภาษณ แบบทดสอบ เปนตน สำหรับการทำวิจัยในชั้นเรียนไม จำเปนตองหาประสิทธิภาพของเครื่องมือ • การเก็บรวบรวมขอมูล จะใชเครื่องมือจากขอที่ 2 เก็บรวบรวมขอมูลในชวงเวลาสอนและ ทดสอบ • ลงมือปฏิบัติตามแผน เก็บรวบรวมขอมูล และวิเคราะหขอมูลสำหรับคา t-test ใชกับการ ทำวิจัยกับกลุมตัวอยางแลวอางอิงไปถึงประชากร ดังนั้นการวิจัยในชั้นเรียนซึ่งเปนการกระทำกับ ประชากรอยูแลวจึงไมควรนำ t-test มาใช • สรุปผลการวิจัยจะสรุปตามวัตถุประสงคที่กำหนดไว และนำเสนอขอมูลอยางเปนระบบ ในรูปตาราง และการเขียนบรรยาย สวนการอภิปรายผลเปนการกลาววาผลจากการวิจัยเปนไปตามที่ คาดการณไวหรือไม เพราะเหตุใด สอดคลองกับสิ่งที่ผูอื่นทำไวหรือไม หรือผูวิจัยมีแนวคิดอะไร เพิ่มเติมจากการทำวิจัยในครั้งนี้บาง สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล เปรียบเทียบคะแนนทักษะทางการเรียน วิชาภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปที่ 2/1 ที่เรียนโดย ใชรูปแบบการสอนที่เนนกระบวนการแกปญหาแบบใชเทคนิค 5W1H กอนเรียนและหลังเรียน โดย นำคะแนนทดสอบของนักเรียนมาหาคารอยละ คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 1.1 คารอยละ การศึกษาผลการทดสอบของรอยละคะแนนที่เพิ่มขึ้นโดยใชสูตร ดังนี้ เมื่อ % คือ คะแนนเฉลี่ยรอยละ คือ คะแนนผลการทดสอบของนักเรียนทุกคนรวมกัน % ×100 Σ = n x X Χ Σx