so dac biet 2-9 in cuoi

TRONG SỐ NÀY

3. Cùng bạn đọc. BAN BIÊN TẬP
6. Những dấu son lịch sử. BAN BIÊN TẬP

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

10. Xây dựng Công nghiệp quốc phòng Việt Nam tự lực, tự cường, tiên tiến,

hiện đại, lưỡng dụng. Thượng tướng BẾ XUÂN TRƯỜNG

14. Đẩy mạnh xây dựng, phát triển Công nghiệp quốc phòng đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trung tướng, TS. TRẦN HỒNG MINH

18. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng ngành Quân giới trong sự

nghiệp phát triển Công nghiệp quốc phòng.

Trung tướng NGUYỄN MẠNH HÙNG

22. Tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước về Công nghiệp quốc

phòng. Thiếu tướng, TS. HỒ QUANG TUẤN

26. Phát huy năng lực của doanh nghiệp quốc phòng trong tham gia phát
Thiếu tướng NGUYỄN ĐẮC HẢI
triển kinh tế đất nước.

HỘI ĐỒNG CHỈ ĐẠO 29. Thành tựu của ngành đóng tàu quân sự góp phần vào sự nghiệp bảo
Thiếu tướng LƯƠNG THANH CHƯƠNG
Chủ tịch vệ chủ quyền biển, đảo.
Trung tướng NGUYỄN MẠNH HÙNG
32. Bước phát triển “từ không đến có” trong nghiên cứu, chế tạo vũ khí.
Ủy viên Thiếu tướng, TS. ĐÀO XUÂN NGHIỆP
Thiếu tướng, TS. HỒ QUANG TUẤN
36. Chương trình cải tiến và chế tạo vũ khí bộ binh – Dấu ấn Công nghiệp
Thiếu tướng NGUYỄN ĐẮC HẢI
Thiếu tướng, TS. ĐÀO XUÂN NGHIỆP quốc phòng Việt Nam.
Thiếu tướng LƯƠNG THANH CHƯƠNG
Thiếu tướng, PGS, TS. NGUYỄN NGỌC CHƯƠNG
Thiếu tướng NGUYỄN VIỆT HÙNG
Thiếu tướng LÂM TRỌNG ĐÔNG LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN
Đại tá, TS. DƯƠNG VĂN YÊN
40. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa con người và vũ
Tổng biên tập Đại tá, PGS, TS. PHẠM VĂN SƠN
Đại tá LÊ THIẾT HÙNG khí trong hiện đại hóa Quân đội.

Phó Tổng biên tập 44. Bài học về tinh thần“vượt khó”trong xây dựng tiềm lực vật chất quốc phòng.
Thư ký tòa soạn
Trung tá, ThS. NGUYỄN THANH TÙNG Thiếu tướng, PGS, TS. NGUYỄN VĨNH THẮNG

Trình bày 48. Con người và vũ khí – hai yếu tố cơ bản quyết định sức mạnh chiến đấu
NGUYỄN VĂN ĐỨC Đại tá, TS. HOÀNG VĂN PHAI
của Quân đội.
Địa chỉ tòa soạn
28A ĐIỆN BIÊN PHỦ - HÀ NỘI MỘT THỜI ĐỂ NHỚ
ĐT: 069.694652 - 069.552843
024.38231266 (máy lẻ: 263) 52. Dấu ấn Phòng Quân giới. TRẦN LÊ MINH
Fax: 024. 38457195 - 069. 553476
55. Nhớ thời sản xuất vũ khí trong vòng vây giặc Pháp. NGỌC MINH
Website: tapchi.vdi.org.vn
E-mail: [email protected] 57. Luyện thép giữa núi rừng Việt Bắc. Đại tá, ThS. NGÔ NHẬT DƯƠNG

[email protected] 59. Chi viện nhân lực cho miền Nam xây dựng các xưởng Quân giới.
THANH LONG
Giấy phép xuất bản
số 224/GP-BTTTT, ngày 25/2/2011 62. Quân giới Miền trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
của Bộ Thông tin - Truyền thông.
In tại Công ty TNHH MTV in Quân đội 1 Đại tá NGUYỄN THANH TRẦN

64. Quá trình đổi mới tư duy quản lý kinh tế ở các nhà máy quốc phòng.
Đại tá PHẠM VĂN BẠCH

68. Những thăng trầm thời đầu xây dựng Cụm Công nghiệp quốc phòng
Đại tá, kỹ sư NGUYỄN VĂN THỌ
phía Nam.

GẶP GỠ - ĐỐI THOẠI

70. Trung tướng Phan Thu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng: Công
nghiệp quốc phòng Việt Nam tiếp tục phát triển nhanh, mạnh hơn nữa.

LÊ THIẾT HÙNG

NHÂN VẬT - SỰ KIỆN

76. Giáo sư Trần Đại Nghĩa – Nhà khoa học quân sự tài năng.

Thiếu tướng, PGS, TS. ĐOÀN HÙNG MINH

1

79. Giáo sư Tạ Quang Bửu với ngành Quân giới.

Thiếu tướng TẠ QUANG CHÍNH

82. Võ Quý Huân – Người có nhiều cống hiến cho ngành Quân giới.

THÀNH ĐỨC

85. Điều ít biết về Anh hùng Ngô Gia Khảm. PHẠM THU THỦY

88. Chuyện về Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Công Cậy. BÍCH TRANG

90. Phi công vũ trụ trở thành nhà quản lý Công nghiệp quốc phòng.

ANH ANH

93. Nhớ về bố. LÊ THỊ THU HIỀN

TIẾN TỚI ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG

96. Khẳng định vai trò lãnh đạo trong xây dựng và phát triển Công nghiệp
quốc phòng. NGUYÊN KHÔI

99. “Hiến kế” tại diễn đàn Đại hội. HÀ ANH

103. Đảng bộ Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp quốc phòng:
Những giải pháp phù hợp trong nhiệm kỳ mới. ANH KHÔI

TIÊU ĐIỂM NHẤT NGÔN
105. Khi Bác Hồ khen “anh em Quân giới”.

TỰ HÀO - TRÁCH NHIỆM

106. Công tác Đảng, công tác chính trị trong sự nghiệp xây dựng và phát
triển Công nghiệp quốc phòng. Thiếu tướng LÂM TRỌNG ĐÔNG

109. Nghiên cứu phát triển vũ khí, trang bị kỹ thuật mới – nhiệm vụ quan
trọng của Công nghiệp quốc phòng. Đại tá, TS. DƯƠNG VĂN YÊN

112. Nâng cao năng lực sản xuất các loại vũ khí bộ binh thế hệ mới ở Nhà
máy Z111 . Thượng tá HOÀNG QUỐC VINH

114. Nhà máy Z113: Dấu ấn và thành tựu trong sản xuất quốc phòng và kinh tế.
Thượng tá TRẦN CHÍ DŨNG

117. Kết hợp quốc phòng với kinh tế - thế mạnh đã được phát huy ở Nhà máy
Z121. Thượng tá CHU VIỆT SƠN

120. Xứng đáng với truyền thống người lính thợ Ba Son Anh hùng.

Đại tá TRẦN VĂN CHUNG

123. Ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ trong nghiên cứu phát
triển vũ khí công nghệ cao. Đại tá, TS. NGUYỄN PHÚC LINH

126. Nâng cao năng lực thiết kế tàu quân sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Thượng tá, TS. PHẠM QUANG CHIẾN

128. Xây dựng Kho K752 vững mạnh, xứng đáng là kho chiến lược ở phía
Nam. Đại tá ĐÀO VĂN XUYÊN

132. Công ty Vật liệu nổ công nghiệp: Nỗ lực khẳng định thương hiệu, uy tín
trong hành trình xây dựng, phát triển bền vững.

Đại tá, TS. HOÀNG QUỐC MẬU

136. Từ Xưởng X10 đến Nhà máy Z117 - Hành trình của nỗ lực và niềm tự
hào. TUẤN MINH

139. Kỳ tích đóng tàu chiến của Việt Nam. MY LĂNG

142. Z125 - Tự hào với thế hệ cha anh. CHI ANH

144. Khúc tráng ca lặng lẽ. TRẦN HOÀNG

KỶ VẬT TRUYỀN THỐNG BẢO CHI
149. Những sản phẩm quốc phòng một thời.

CÔNG TRÌNH - SẢN PHẨM

150. Công trình, sản phẩm, sự kiện tiêu biểu của Tổng cục Công nghiệp quốc
phòng. LÂM MINH

154. Trang thơ.

Bìa 1: Ảnh và họa tiết Kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống ngành Quân giới -

Công nghiệp quốc phòng. Tác giả: VĂN ĐỨC

2 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

Cùng bạn đọc

Với tư duy khoa học và tầm nhìn chiến lược, ngày 15/9/1945, chỉ sau 13
ngày đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập Phòng Quân giới trực
thuộc Bộ Quốc phòng - Cơ quan điều hành cao nhất lúc bấy giờ của
ngành Quân giới Việt Nam (nay là Tổng cục Công nghiệp quốc phòng). Nhiệm
vụ của Phòng Quân giới được xác định rõ là “thu thập, mua sắm vũ khí và tổ
chức cơ sở sản xuất vũ khí” phục vụ kháng chiến.

Là một trong những ngành khoa học kỹ thuật ra đời sớm nhất của đất nước
và Quân đội, trong suốt 75 năm qua, cho dù quy mô, tên gọi, tổ chức, phạm
vi quản lý có lúc thay đổi, biến động, nhưng nhiệm vụ xuyên suốt của ngành
Quân giới - Công nghiệp quốc phòng vẫn là nghiên cứu thiết kế, chế tạo, sản
xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật phục vụ nhu cầu tác chiến của lực lượng
vũ trang và nhân dân. Cán bộ, kỹ sư, quân nhân, công nhân, viên chức các thế
hệ trong các cơ quan, đơn vị, nhà máy, xí nghiệp quốc phòng đã vượt qua bao
khó khăn, thách thức, đóng góp sức lực, trí tuệ và cả sự hy sinh vào sự nghiệp
xây dựng, phát triển ngành Quân giới - Công nghiệp quốc phòng. Những phần
thưởng: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc
lập, đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cùng nhiều phần thưởng cao
quý khác mà Đảng, Nhà nước trao tặng, chính là sự ghi nhận, vinh danh những
đóng góp thầm lặng và vô cùng vẻ vang đó của ngành Quân giới - Công nghiệp
quốc phòng Việt Nam.

Được sự đồng ý của Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan chức năng,
nhân kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống ngành Quân giới - Công nghiệp quốc
phòng” (15/9/1945-15/9/2020), Tạp chí Công nghiệp quốc phòng và Kinh tế
xuất bản Số đặc biệt 2020 với chủ đề “Từ Quân giới đến Công nghiệp quốc phòng
- Những dấu ấn phát triển”. Thông qua dấu ấn, thành tựu các thời kỳ, chúng tôi
hy vọng ấn phẩm đặc biệt này sẽ góp phần khẳng định những đóng góp quan
trọng của ngành Quân giới - Công nghiệp quốc phòng đối với sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc hiện nay. Đồng thời, ấn phẩm cũng là món quà tinh thần có ý nghĩa, là tài
liệu nghiên cứu, tham khảo bổ ích đối với bạn đọc, góp phần cổ vũ, khích lệ tinh
thần thi đua yêu nước, nỗ lực lao động sáng tạo của cán bộ, công nhân viên và
người lao động trong Quân đội nói chung và các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp
trong ngành Công nghiệp quốc phòng nói riêng.

Trân trọng! BAN BIÊN TẬP

3

Đại tướng Võ Nguyên Giáp kiểm tra một số loại vũ khí do ngành Quân giới sản xuất
trong kháng chiến chống Pháp. Ảnh: TL

“Quân giới Việt Nam chủ động sáng tạo, tự lực tự
cường, vượt mọi khó khăn, học tập nữa, học
tập mãi, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà
nước và Nhân dân giao phó”.

Đại tướng VÕ NGUYÊN GIÁP

4 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình trao Huân chương Sao Vàng tặng ngành Quân giới (năm 1996). Ảnh: TL

VINH DANH - KHEN THƯỞNG

Trải qua 75 năm xây dựng và phát triển, ngành Quân giới - Công nghiệp
quốc phòng đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng:
- Huân chương Sao Vàng (năm 1996).
- 3 Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1984, 2000 và 2010).
- Huân chương Quân công hạng Nhất (năm 2005).
- Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (năm 2014).
- Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2020).
- Nhiều Huân chương Chiến công, Huân chương Lao động.
- 32 lượt tập thể và 48 cá nhân được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân,
Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
- Hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được tặng huân chương, huy chương các loại.

5

Những dấu son

LỊCH SỬ

TRẢI QUA 75 NĂM Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Xưởng Quân giới Đội Cấn ở Việt Bắc (năm 1950).
XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG Ảnh: TL
THÀNH, NGÀNH QUÂN
GIỚI - CÔNG NGHIỆP Ngày 15/9/1945, Chủ đồng chí Nguyễn Ngọc Xuân làm
QUỐC PHÒNG (CNQP) tịch Hồ Chí Minh chỉ thị Phó Cục trưởng, đáp ứng yêu cầu
ĐÃ CÓ NHỮNG ĐÓNG thành lập Phòng Quân nhiệm vụ ngày càng phát triển của
GÓP QUAN TRỌNG VÀO giới trực thuộc Bộ Quốc ngành Quân giới.
SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
TRƯỚC ĐÂY CŨNG NHƯ
CÔNG CUỘC XÂY DỰNG
VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC
VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA NGÀY NAY.

phòng (tiền thân của ngành CNQP Tháng 12/1946, ngành Quân

ngày nay) với hai nhiệm vụ: Thu giới gấp rút tổ chức cuộc tổng di
thập, mua sắm vũ khí và tổ chức chuyển hàng chục vạn tấn, gồm
cơ sở sản xuất vũ khí. Đồng chí Vũ hàng nghìn chủng loại máy móc,
Anh được giao nhiệm vụ phụ trách thiết bị, nguyên vật liệu... từ các
chung, đồng chí Nguyễn Ngọc Xuân thành phố, vùng đồng bằng về
làm Chánh phòng Quân giới. Trong nông thôn và lên Chiến khu Việt
những ngày đầu, Phòng Quân giới Bắc để sản xuất, sửa chữa vũ khí
gồm các bộ phận: sưu tầm, mua cung cấp cho quân và dân ta
sắm, phân phối vũ khí; lập các bản đánh giặc.
Đầu năm 1947, cơ quan Cục
vẽ kỹ thuật vũ khí; văn phòng.

Ngày 25/3/1946, Chủ tịch Hồ Quân giới bắt đầu được kiện toàn,

Chí Minh ký sắc lệnh tổ chức lại cơ hình thành các nha trực thuộc đảm

quan Bộ Quốc phòng, trong đó có nhiệm từng lĩnh vực công tác:

Chế tạo Quân giới Cục (tức Phòng - Nha Nghiên cứu kỹ thuật do

Quân giới thành Cục Quân giới) do đồng chí Cục trưởng Trần Đại Nghĩa

6 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

kiêm giám đốc, đồng chí Hoàng Đình Phu là Phó giám Với những đóng góp xuất sắc
đốc, có nhiệm vụ nghiên cứu, thiết kế, chế thử các vũ cho sự nghiệp giải phóng đất
khí mới, đồng thời thí nghiệm nhằm phát huy, cải tiến nước cũng như xây dựng và bảo
tính năng, tác dụng, nâng cao chất lượng các vũ khí đã vệTổ quốc, ngày 21/3/1996, Chủ
đưa vào sản xuất. Nha còn có nhiệm vụ nghiên cứu vật tịch nước đã ký Quyết định số
liệu thay thế và trực tiếp quản lý xưởng mẫu. 820/KT-CTN tặng thưởng Huân
chương Sao Vàng, Huân chương
- Nha Giám đốc các xưởng quân giới do đồng chí cao quý nhất của Nhà nước Việt
Nguyễn Duy Thái làm giám đốc, có nhiệm vụ chỉ đạo Nam, tặng ngành Quân giới.
xây dựng các binh công xưởng theo phương hướng
mà Bộ Quốc phòng - Tổng chỉ huy đã chỉ ra; đồng an toàn trong sản xuất vũ khí; đồng thời cũng thống
thời chỉ đạo sản xuất, cải tiến kỹ thuật ở các xưởng, nhất một bước về tổ chức và quản lý sản xuất.
thiết kế, vẽ kiểu một số loại vũ khí, chủ yếu là vũ khí
căn bản, như: mìn, lựu đạn, súng và lựu phóng, súng Đầu năm 1949, Phòng Quân giới Nam bộ được
và đạn súng cối... thành lập với sự tăng cường nhân lực của Cục Quân
giới để quản lý, chỉ đạo ty Quân giới các khu 7, 8, 9.
- Nha Mậu dịch do đồng chí Phó Cục trưởng Đây là một mốc lịch sử quan trọng trong quá trình
Nguyễn Ngọc Xuân kiêm giám đốc, đồng chí Nguyễn phát triển của Quân giới Nam bộ, góp phần thống
Quang là Phó giám đốc, có nhiệm vụ mua sắm các nhất về tổ chức sản xuất vũ khí tại chỗ kịp thời phục
loại hóa chất, thuốc nổ, các nguyên vật liệu khác cần vụ chiến trường.
thiết cho việc sản xuất vũ khí...
Cũng đầu năm 1949, Cục Quân giới được đổi tên
- Phòng Văn thư do đồng chí Vũ Văn Đôn phụ thành Nha Quân giới, với nhiệm vụ chủ yếu là sản
trách, có nhiệm vụ quản lý hành chính, nhân chính, xuất vũ khí, đạn dược, chiến cụ.
kế toán, tài vụ, vận tải của Cục.
Ngày 6/3/1949, Công đoàn sản xuất vũ khí Việt
Cuối tháng 2/1947, đạn Bazoka được Cục Quân Nam (tiền thân của Công đoàn Quốc phòng ngày
giới thử nghiệm thành công ở Ứng Hòa (Hà Tây cũ). nay) được thành lập do đồng chí Hồ Quý Diện làm
Ngay sau đó, quân ta đã dùng súng, đạn Bazoka diệt thư ký. Sau đó công đoàn vũ khí các khu cũng lần
xe tăng địch ở Chúc Sơn - Chùa Trầm, huyện Chương lượt được thành lập.
Mỹ, tỉnh Hà Đông (nay là huyện Chương Mỹ, thành
phố Hà Nội), góp phần bẻ gãy cuộc tiến quân của Tháng 5/1949, Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh
địch. Đây là chiến thắng vang dội đầy tự hào cùa quyết định sáp nhập hệ thống sản xuất vũ khí dân
ngành Quân giới trong kháng chiến chống Pháp (chỉ
sau ngày thành lập hơn 1 năm).

Ngày 2/9/1948, ngành Quân giới tổ chức hội nghị
chuyên môn đầu tiên, nhằm thống nhất một bước
các mẫu vũ khí, công nghệ chế tạo và một số tiêu
chuẩn kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng và

Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm Nhà máy Z1, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh
nay là Nhà máy Z111 (năm 1962). Ảnh: TL thăm Nhà máy Z125 (3/1987). Ảnh: TL

7

NHỮNG DẤU SON LỊCH SỬ

Các loại vũ khí do Quân giới chế tạo trong kháng chiến chống Pháp, khí nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng về đảm
trưng bày tại Triển lãm nhân Quốc khánh 2/9/1955. Ảnh: TL bảo vũ khí, đạn dược cho chiến đấu ở hai miền Nam,
Bắc. Nhiệm vụ của Cục Quân giới là tổ chức sản xuất,
quân vào Quân giới để thống nhất quản lý toàn bộ sửa chữa VKTBKT; tham mưu cho Thủ trưởng Tổng
ngành sản xuất vũ khí ở nước ta. Đây là bước phát cục Hậu cần chỉ đạo công tác quân giới toàn quân.
triển quan trọng trong ngành sản xuất vũ khí Việt
Nam, thống nhất được chỉ đạo, quản lý lực lượng kỹ Ngày 10/9/1974, thực hiện Nghị quyết số 39/
thuật, vật tư... để tăng năng suất, chất lượng vũ khí. QUTW ngày 5/4/1974 của Quân ủy Trung ương, Hội
đồng Chính phủ ra Nghị định số 221/CP thành lập
Tháng 9/1954, Cơ quan Cục Quân giới chuyển Tổng cục Kỹ thuật thuộc Bộ Quốc phòng, với nhiệm
từ Việt Bắc về Hà Nội; được tổ chức thành 4 phòng vụ chỉ đạo công tác quản lý, bảo đảm trang bị, bảo
(Quản lý sản xuất, vật tư, chính trị, tài vụ) và 2 ban đảm kỹ thuật cho lực lượng vũ trang, nghiên cứu
(quân y, hành chính), do đồng chí Nguyễn Ngọc khoa học kỹ thuật quân sự và trực tiếp quản lý các xí
Xuân làm Cục trưởng (thay đồng chí Trần Đại Nghĩa nghiệp quốc phòng.
được cử làm Thứ trưởng Bộ Công nghiệp), đồng chí
Nguyễn Duy Thái làm Phó Cục trưởng. Nhiệm vụ Ngày 1/7/1975, Cục Quân giới - cơ quan điều
của ngành Quân giới lúc này cũng chuyển hướng hành cao nhất của ngành Quân giới chính thức giải
từ sản xuất là chính sang sửa chữa, sản xuất các bộ thể (theo Quyết định số 107/QĐ-KT ngày 7/7/1975
phận thay thế. của Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật). Từ đây, ngành
Quân giới đã được hòa vào tổ chức rộng lớn hơn
Ngày 4/11/1958, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, là ngành Kỹ thuật quân sự; được tổ chức thành các
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, ký Nghị định số 262/ cục: Cục Quản lý kỹ thuật - sản xuất, Cục Quản lý xí
NĐA sáp nhập Cục Quân giới và Cục Quân khí, tổ nghiệp và các nhà máy, xí nghiệp chế tạo VKTBKT
chức thành Cục Quân giới trực thuộc Tổng cục Hậu trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật.
cần, với nhiệm vụ quản lý, cung cấp vũ khí, trang bị
kỹ thuật (VKTBKT) cho toàn quân; tiếp nhận, cất giữ Ngày 8/6/1987, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký
bảo quản và sửa chữa VKTBKT; tổ chức sản xuất một Quyết định số 821/QĐ-QP kiện toàn lại tổ chức của
số loại VKTBKT; chỉ đạo xây dựng ngành Quân giới. Tổng cục Kỹ thuật; chuyển các cục quản lý chỉ đạo
Đồng chí Nguyễn Văn Nam được bổ nhiệm làm Cục bảo đảm kỹ thuật theo chuyên ngành về trực thuộc
trưởng. Bộ Quốc phòng; kiện toàn cơ quan Tổng cục để
thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo các nhà máy sản xuất
Ngày 26/4/1962, Đại hội đại biểu Đảng bộ Cục VKTBKT và hoàn thành các nhiệm vụ sản xuất quốc
Quân giới lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội, với phòng được giao. Trên thực tế, sau khi thực hiện
sự tham dự của 85 đại biểu thuộc 11 đảng bộ trực quyết định này, Tổng cục Kỹ thuật đã được giải thể.
thuộc. Đại hội đã đề ra phương hướng lãnh đạo
trong giai đoạn mới trên cả ba mặt: chuyên môn, Ngày 3/3/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
xây dựng Đảng và cải thiện đời sống. (nay là Thủ tướng Chính phủ) ký Nghị định số 22/
HĐBT thành lập Tống cục CNQP và Kinh tế trực
Tháng 10/1966, Bộ Quốc phòng ra quyết định thuộc Bộ Quốc phòng trên cơ sở hợp nhất và sắp
tách Cục Quân giới thành 2 cục: Quân giới và Quân xếp lại cơ quan Tổng cục Kinh tế với cơ quan quản
lý các xí nghiệp sản xuất quốc phòng, thực hiện
chức năng quản lý nhà nước đối với các cơ sở sản
xuất quốc phòng và kinh tế của Quân đội.

Ngày 16/8/1989, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký
Quyết định số 226/QĐ-QP, công nhận ngày 15/9
hằng năm (ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị thành
lập Phòng Quân giới) là ngày truyền thống của
Tổng cục CNQP và Kinh tế.

Ngày 20/7/1993, Bộ Chính trị ban hành Nghị
quyết số 05-NQ/TW (khóa VII), về xây dựng và phát
triển CNQP đến năm 2000. Thực hiện Nghị quyết,
đến những năm đầu thế kỷ 21, ngành CNQP đã có
bước tiến quan trọng trong sản xuất quốc phòng
và kinh tế. Các sản phẩm vũ khí trong chương trình
vũ khí bộ binh, như: cối 100mm, ĐKZ82, súng máy
phòng không 12,7mm, súng đại liên, trọng liên,
phóng lựu... trang bị cho sư đoàn bộ binh đã được
hoàn thành.

8 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Ngày 15/9/2015, nhân
kỷ niệm 70 năm Ngày
truyền thống, Tổng
cục Công nghiệp quốc
phòng đã vinh dự đón
nhận danh hiệu Đơn vị
Anh hùng lực lượng vũ
trang nhân dân trong
kháng chiến chống
Pháp mà Đảng, Nhà
nước tặng thưởng Cục
Quân giới (nay là Tổng
cục Công nghiệp quốc
phòng).

Ngày 24/12/1998, Thủ tướng Chính phủ của quốc gia có nhiệm vụ trực tiếp tham gia bảo
ra Quyết định số 249/1998/QĐ-TTg thành lập đảm VKTBKT cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
và thay đổi một số tổ chức trực thuộc Bộ Quốc
phòng. Trong đó, có nội dung: ‘‘Tổng cục Công Ngày 16/7/2011, Bộ Chính trị ban hành Nghị
nghiệp quốc phòng và Kinh tế thôi nhiệm vụ giúp quyết số 06-NQ/TW (khóa XI) về xây dựng và phát
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về kinh tế, động viên triển CNQP đến năm 2020 và những năm tiếp theo,
công nghiệp và đổi tên thành Tổng cục Công với mục tiêu tiếp tục xây dựng và phát triển CNQP
nghiệp quốc phòng”. thành bộ phận quan trọng của tiềm lực quốc
phòng, an ninh quốc gia, có trình độ khoa học,
Ngày 16/6/2003, Bộ Chính trị ban hành công nghệ tiên tiến, hiện đại; có năng lực nghiên
Nghị quyết số 27-NQ/TW (khóa IX) về xây dựng cứu thiết kế, chế tạo, sửa chữa, cải tiến hiện đại hóa
và phát triển CNQP đến năm 2010 với mục tiêu các loại VKTBKT có tính năng kỹ thuật, chiến thuật
xây dựng và phát triển CNQP thành bộ phận cao. Đưa CNQP thành một bộ phận quan trọng của
cấu thành quan trọng của tiềm lực quốc phòng công nghiệp quốc gia, đóng góp tích cực vào sự
- an ninh quốc gia, có trình độ khoa học, công nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
nghệ tiên tiến, hiện đại; có năng lực nghiên cứu,
sản xuất, sửa chữa, cải tiến hiện đại hóa các loại Từ năm 2010 đến nay, được sự quan tâm
VKTBKT với tính năng chiến thuật, kỹ thuật và chăm lo xây dựng của Đảng, Nhà nước và Quân
chất lượng cao. Đồng thời, tạo thành một bộ đội, Tổng cục CNQP đã có bước phát triển vượt
phận quan trọng của công nghiệp quốc gia, bậc, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị
phục vụ đắc lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, được giao, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách
hiện đại hóa đất nước. mạng của Đảng và của dân tộc, đáp ứng yêu cầu
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Ngày26/1/2008, Pháp lệnh CNQP số 02/2008/
UBTVQH12 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trải qua 75 năm xây dựng và phát triển, qua
(khóa XII) thông qua và Chủ tịch nước công bố hoạt động thực tiễn lao động, sản xuất và chiến
ngày 5/2/2008. Pháp lệnh thể hiện sự quan tâm đấu, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên
sâu sắc của Đảng, Nhà nước trong chỉ đạo, định đã vun đắp nên truyền thống tốt đẹp “Tự lực, tự
hướng đối với nhiệm vụ chiến lược xây dựng và cường, đổi mới, sáng tạo” của Quân giới trước
phát triển tiềm lực CNQP của đất nước; đặt nền đây và Tổng cục CNQP ngày nay, xứng đáng với
móng cơ bản cho việc hình thành và từng bước phần thưởng cao quý nhất mà Đảng, Nhà nước
đồng bộ hệ thống các văn bản pháp quy, xác định và nhân dân đã trao tặng Huân chương Sao Vàng,
các khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi mặt hoạt cùng nhiều huân chương, huy chương, danh hiệu
động của một ngành kinh tế - kỹ thuật đặc thù cao quý khác.

BAN BIÊN TẬP

9

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP
TỰ LỰC, TỰ CƯỜNG, TIÊN

Thượng tướng BẾ XUÂN TRƯỜNG
Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

CÔNG NGHIỆP QUỐC
PHÒNG (CNQP) LÀ MỘT BỘ
PHẬN CỦA CÔNG NGHIỆP
QUỐC GIA, MỘT HỢP
PHẦN QUAN TRỌNG CỦA
THỰC LỰC VÀ TIỀM LỰC
QUỐC PHÒNG, AN NINH
ĐẤT NƯỚC. XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN CNQP LÀ CHỦ
TRƯƠNG CHIẾN LƯỢC,
LUÔN ĐƯỢC ĐẢNG VÀ
NHÀ NƯỚC TA QUAN TÂM,
CHĂM LO XÂY DỰNG, PHÁT
TRIỂN NGANG TẦM VỚI VỊ
TRÍ, VAI TRÒ CỦA NGÀNH
VÀ YÊU CẦU NHIỆM VỤ
BẢO VỆ TỔ QUỐC TRONG
TÌNH HÌNH MỚI.

Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam Lê Duẩn
thăm Nhà máy V119 - nay là Nhà máy Z119 trong kháng chiến chống Mỹ
(năm 1970). Ảnh: TL

Tính từ thời điểm Chủ tịch điểm đó đến nay, ngành CNQP Việt trang và tham gia công nghiệp hóa,
Hồ Chí Minh chỉ thị thành Nam đã đạt được nhiều kết quả quan hiện đại hóa đất nước. Thách thức và
lập Phòng Quân giới ngày trọng. Đặc biệt, những năm gần đây, động lực để phát triển nền CNQP tiên
15/9/1945 (tiền thân của ngành CNQP có bước phát triển vượt tiến, hiện đại cũng có nhiều điểm
Tổng cục CNQP hiện nay), ngành bậc, đóng góp tích cực vào sự nghiệp tương đồng với những thách thức
CNQP Việt Nam đã tròn 75 năm xây xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy mà nền công nghiệp quốc gia và
dựng và phát triển. Trên cơ sở quán nhiên, so với yêu cầu, nhiệm vụ trong nền kinh tế quốc dân đang phải đối
triệt, thực hiện nghiêm các nghị thời kỳ mới, đòi hỏi CNQP phải phát mặt, đó là: Muốn thoát khỏi nguy cơ
quyết, chỉ thị của Đảng, Chính phủ về triển mạnh hơn nữa để phục vụ cho tụt hậu thì phải vượt qua “bẫy phát
xây dựng, phát triển CNQP, kể từ thời quá trình hiện đại hóa lực lượng vũ triển trung bình”. Thông thường, một

10 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

QUỐC PHÒNG VIỆT NAM
TIẾN, HIỆN ĐẠI, LƯỠNG DỤNG

Thượng tướng Bế Xuân Trường, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0)
phòng kiểm tra trung tâm điều khiển dây chuyền thuốc nổ TNT của trong lĩnh vực khoa học - công nghệ
Nhà máy Z113 (tháng 7/2020). Ảnh: PV quân sự đã được triển khai sớm hơn
so với các lĩnh vực công nghiệp dân
quốc gia nếu tự đáp ứng cơ bản nhu tâm chính trị cao, kiên định đường sinh khác. Việt Nam cũng không phải
cầu về các chủng loại vũ khí bộ binh hướng chiến lược dài hạn và có nhiều là ngoại lệ. Để sẵn sàng đối phó với
thì được coi là đạt trình độ phát triển giải pháp thực thi hiệu quả; trong đó, vũ khí công nghệ cao (nếu xảy ra
trung bình về tiềm lực CNQP. Muốn phải đặc biệt chú trọng tới việc xây chiến tranh), một yếu tố quan trọng
vượt qua “ngưỡng trung bình” thì dựng tiềm lực khoa học - công nghệ, là phải làm chủ các loại vũ khí, trang
phải vươn lên làm chủ thiết kế, công nhân lực và thể chế. bị kỹ thuật mới, tiên tiến, hiện đại.
nghệ, chế tạo được các chủng loại vũ Theo đó, thời gian tới, chúng ta cần
khí hiện đại, vũ khí thông minh, tích Thứ nhất, về xây dựng tiềm lực thực hiện một số nhiệm vụ trọng
hợp hệ thống, công nghệ cao, v.v. khoa học - công nghệ. Trên thế giới, điểm mang tính đột phá, mũi nhọn
Để làm được điều này, phải có quyết việc ứng dụng các thành tựu của để tiếp cận và làm chủ các ngành
cuộc Cách mạng công nghiệp lần công nghệ mới liên quan tới chế tạo
vũ khí cho các quân, binh chủng và
các lực lượng được xác định ưu tiên
hiện đại hóa trong Chiến lược Quốc
phòng Việt Nam. Bên cạnh đó, cần
quan tâm thích đáng cho nghiên cứu,
sản xuất mới và nâng cao chất lượng
các chủng loại vũ khí lục quân “Made
in Vietnam” đạt trình độ tiên tiến,
hiện đại tương đương với khu vực và
thế giới. Theo hướng này, Tổng cục
CNQP, các trung tâm, viện nghiên
cứu trong Quân đội cần ưu tiên ứng
dụng các thành tựu, tiến bộ khoa học
- công nghệ; chủ động tham gia cuộc
Cách mạng công nghiệp 4.0, thực
hiện “đi tắt đón đầu” trong một số
lĩnh vực công nghệ quân sự đặc thù
để tạo bước ngoặt về thiết kế - chế
tạo các sản phẩm có tính đột phá về
tính năng chiến thuật, kỹ thuật. Đồng
thời, tiếp tục đầu tư hiện đại hóa các
viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm
và hạ tầng, phương tiện kỹ thuật

11

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

phục vụ nghiên cứu thiết kế, chế thử chúng ta cần đẩy mạnh rà soát, hoàn lược Quốc phòng Việt Nam và quy
và sản xuất, sửa chữa, cải tiến, hiện thiện hệ thống văn bản pháp quy về hoạch chung của nền kinh tế quốc
đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật của CNQP theo hướng đổi mới, hội nhập, dân, bảo đảm gắn kết chặt chẽ hơn
ngành CNQP. nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nữa giữa quốc phòng - an ninh với
nhà nước, kết hợp liên ngành, tinh kinh tế - xã hội.
Thứ hai, về xây dựng nguồn nhân gọn bộ máy, cải cách hành chính, v.v.
lực. Trong những năm gần đây, việc Những nội dung cơ bản nêu trên
đầu tư cho xây dựng, phát triển “Xây dựng và phát triển nhằm mục tiêu xây dựng nền CNQP
nguồn nhân lực CNQP trình độ cao CNQP thành bộ phận Việt Nam “tự lực, tự cường, tiên tiến,
đã được quan tâm và có bước chuyển quan trọng của tiềm lực hiện đại, lưỡng dụng”. Điều này là
biến tích cực. Tuy vậy, vẫn còn thiếu quốc phòng - an ninh hiển nhiên, bởi trong đường hướng
kỹ sư giỏi, chuyên gia đầu ngành và quốc gia, có trình độ chiến lược phát triển CNQP của bất
chưa có các tổng công trình sư trong khoa học, công nghệ kỳ quốc gia nào cũng đều chú trọng
lĩnh vực vũ khí công nghệ cao. Công tiên tiến, hiện đại; có tới khả năng độc lập, tự chủ và giảm
tác thu hút nhân tài vào làm việc năng lực nghiên cứu tối đa sự lệ thuộc vào nước ngoài.
trong ngành CNQP chưa được như thiết kế, chế tạo, sửa Song, tự lực, tự cường về CNQP
mong muốn. Đây là một điểm nghẽn chữa, cải tiến hiện đại không có nghĩa là tự ràng buộc với
cản trở quá trình làm chủ thiết kế hóa các loại vũ khí, trang mô hình khép kín, biệt lập, tự cung tự
công nghệ liên quan tới vũ khí công bị kỹ thuật có tính năng cấp. Trong bối cảnh hiện nay, tự lực,
nghệ cao và khả năng đóng góp của kỹ thuật, chiến thuật tự cường chỉ thực sự hiệu quả khi biết
ngành CNQP trong triển khai cuộc cao. tranh thủ các cơ hội thuận lợi thông
Cách mạng công nghiệp 4.0 ở nước qua việc mở rộng hợp tác quốc tế
ta. Để thực hiện tốt, cần quan tâm (Nguồn: Nghị quyết số 06- và hội nhập sâu rộng vào thị trường
điều chỉnh chế độ, chính sách có liên NQ/TW của Bộ Chính trị ) quốc tế về vũ khí và công nghệ quân
quan; trong đó, cần ưu tiên đồng bộ sự. Điều đó cho phép chúng ta chủ
cả hai yếu tố: ưu đãi và trọng dụng Các cơ chế chính sách phải bảo đảm động lựa chọn đối tác cung cấp sản
nhân tài. Bên cạnh chế độ chung cho tính đồng bộ, hiệu quả và không phẩm và công nghệ, giá cả, điều
đội ngũ cán bộ khoa học - công nghệ chồng chéo. Trong đó, cần sớm tổng
có trình độ cao trong ngành CNQP, kết việc thực hiện Pháp lệnh Công Khí tài quang học do Xí nghiệp 23
cần có những ưu đãi thích hợp đối nghiệp quốc phòng (năm 2008) và (Nhà máy Z199) sản xuất.
với những người có thể đảm đương Pháp lệnh Động viên công nghiệp Ảnh: MINH TUẤN
vai trò “thủ lĩnh”, cán bộ đầu ngành (năm 2003), trên cơ sở đó nghiên
có khả năng quy tụ, phát huy tinh cứu, xây dựng Luật Công nghiệp
thần tập thể, thực hiện thành công quốc phòng, tạo hành lang pháp lý
nhiệm vụ khoa học - công nghệ cho bước phát triển mới của ngành
mang tính đột phá, mũi nhọn và đỉnh CNQP. Mô hình doanh nghiệp CNQP
cao. Đi đôi với chế độ đãi ngộ là chính cũng cần được cơ cấu lại để thích
sách trọng dụng nhân tài. Trong đó, ứng với các yêu cầu hội nhập vào cơ
phải tin cậy và giao nhiệm vụ xứng cấu phân công chuyên môn hóa, cơ
tầm; có định hướng chiến lược và cơ chế quản lý của công nghiệp quốc
chế đảm bảo nguồn lực ổn định, dài gia, hội nhập quốc tế và đủ sức cạnh
hạn để các nhà khoa học tâm huyết, tranh trên thị trường trong nước và
gắn bó với sự nghiệp xây dựng, phát quốc tế. Quy hoạch thế bố trí tiềm
triển CNQP. lực CNQP phải được điều chỉnh phù
hợp với định hướng bố trí lực lượng
Thứ ba, về xây dựng thể chế. Trong và nhiệm vụ quân sự, quốc phòng-
cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, an ninh đã được xác định trong Chiến
cùng với hiện đại hóa công nghệ của
ngành CNQP theo hướng tiên tiến,
hiện đại, lưỡng dụng, vấn đề quan
trọng là phải đổi mới về tư duy, cách
nghĩ, cách làm, mà cụ thể và trực tiếp
là đổi mới về thể chế, bao gồm cả
tổ chức bộ máy, cơ chế quản lý, quy
hoạch thế bố trí, tái cơ cấu, v.v. Phát
huy kết quả đạt được, thời gian tới,

12 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

kiện hậu mãi, bảo hành, huấn luyện xuất của CNQP khi có chiến tranh xảy phòng Việt Nam; kiên định và quyết
chuyên gia... phù hợp với lợi ích và ra; nguồn nhân lực, hạ tầng kỹ thuật liệt thực hiện các mục tiêu dài hạn;
nhu cầu phát triển của CNQP. Nhờ và nhiều nguồn lực khác. Để từng đồng thời, linh hoạt điều chỉnh các
đó, sẽ giảm bớt sự phụ thuộc trong bước củng cố nội lực đặc thù này của giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong
quá trình thực hiện các mục tiêu đất nước, cần bám sát các mục tiêu, từng bước đi cụ thể, phù hợp với tình
chiến lược đã đề ra. Về phương thức nhiệm vụ nêu trong Chiến lược Quốc hình thực tiễn.
hợp tác quốc tế trên lĩnh vực này, cần
đa dạng, linh hoạt, đồng bộ cả về Sớm tổng kết việc thực Một giải pháp quan trọng khác để
chiều rộng và chiều sâu, từ chuyển hiện Pháp lệnh Công tăng cường khả năng tự lực, tự cường
giao công nghệ, liên doanh, liên kết, nghiệp quốc phòng của CNQP là phải đẩy mạnh kết hợp
hợp tác cùng nghiên cứu, đào tạo (năm 2008) và Pháp lệnh quốc phòng với kinh tế, kinh tế với
nhân lực, phát triển thị trường, xây Động viên công nghiệp quốc phòng; huy động có hiệu quả
dựng thương hiệu, xuất khẩu sản (năm 2003), trên cơ sở thành tựu của nền kinh tế quốc dân
phẩm, đến tham gia các chuỗi giá trị đó nghiên cứu, xây dựng phục vụ sản xuất vũ khí, trang bị kỹ
toàn cầu trong phân công chuyên Luật Công nghiệp quốc thuật. Theo đó, cần lồng ghép nhiệm
môn hóa sản xuất, trước hết là các phòng, tạo hành lang vụ xây dựng, phát triển CNQP vào các
sản phẩm kinh tế và lưỡng dụng... pháp lý cho bước phát đề án, chiến lược xây dựng, phát triển
triển mới của ngành của các bộ, ngành, địa phương, nhất
Để có khả năng tự lực, tự cường, CNQP. là các dự án liên doanh, liên kết với
tiên tiến, hiện đại, lưỡng dụng về các cơ sở dân sinh hoặc đầu tư hỗ trợ
CNQP thì sức mạnh nội lực, tổng hợp các cơ sở dân sinh nhằm mục đích
của quốc gia là yếu tố quyết định, phục vụ CNQP. Nhu cầu đầu tư cho
nhất là khả năng độc lập, tự chủ phát triển CNQP rất lớn. Vì vậy, bên
trong nghiên cứu phát triển vũ khí cạnh phát huy hiệu quả nguồn ngân
mới; cung cấp thiết kế, công nghệ, sách nhà nước, cần tiếp tục đa dạng
vật tư, nguyên liệu, tiềm lực dự trữ hóa nguồn vốn đầu tư cho nhiệm vụ
quốc gia về vật tư cho nhu cầu sản này, kể cả vốn của các thành phần
kinh tế trong nước. Ngoài ra, chú
trọng khai thác có hiệu quả các tiềm
năng lưỡng dụng để đáp ứng các yêu
cầu của quốc phòng và yêu cầu của
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước.

Chặng đường xây dựng, phát
triển CNQP nước ta theo hướngtự
lực, tự cường, tiên tiến, hiện đại,
lưỡng dụng còn nhiều khó khăn,
thách thức đòi hỏi sự kiên trì, quyết
tâm chính trị cao, giải pháp phù hợp
và nỗ lực lớn. Trước mắt, để thực hiện
được các mục tiêu, nhiệm vụ phát
triển CNQP đã được xác định trong
Chiến lược Quốc phòng Việt Nam,
Bộ Quốc phòng sẽ tiếp tục phối hợp
chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan,
tập trung chỉ đạo đẩy mạnh thực
hiện các chương trình, mục tiêu, đề
án, dự án xây dựng, phát triển CNQP
theo Nghị quyết số 06-NQ/TW của
Bộ Chính trị, Quy hoạch xây dựng và
phát triển CNQP, an ninh đến năm
2025, tầm nhìn năm 2035... tạo bước
chuyển biến mạnh mẽ hơn, đáp ứng
yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam XHCN trong tình hình mới.

13

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN

CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới

Trung tướng, TS. TRẦN HỒNG MINH
Chủ nhiệm Tổng cục CNQP

75 NĂM QUA, THỰC HIỆN CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ ĐƯỢC GIAO, NGÀNH QUÂN GIỚI -
CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG (CNQP) ĐÃ KHÔNG NGỪNG VƯƠN LÊN, ĐÓNG VAI TRÒ QUAN
TRỌNG TRONG SỬA CHỮA, SẢN XUẤT, CẢI TIẾN, NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN VŨ KHÍ, TRANG
BỊ MỚI, HIỆN ĐẠI PHỤC VỤ LỰC LƯỢNG VŨ TRANG, ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÂY DỰNG VÀ BẢO
VỆ TỔ QUỐC.

Với tầm nhìn chiến lược, chỉ trường trong và ngoài quân đội, cải Tổ quốc mà còn góp phần quan trọng
13 ngày sau khi tuyên bố tiến thành công nhiều loại vũ khí, đặc vào sự phát triển chung của đất nước.
nền độc lập dân tộc, ngày biệt là vũ khí phòng không, phương Đặc biệt là khi đất nước bước vào thời
15/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí tiện rà phá thủy lôi, bom từ trường… kỳ đổi mới, Đảng, Nhà nước, trực tiếp là
Minh đã chỉ thị thành lập Phòng Quân cung cấp cho quân dân miền Bắc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng
giới trực thuộc Bộ Quốc phòng (đơn đánh bại hai cuộc chiến tranh phá luôn quan tâm chăm lo xây dựng và
vị tiền thân của Tổng cục CNQP ngày hoại quy mô lớn của đế quốc Mỹ. Các phát triển CNQP. Bộ Chính trị đã ban
nay), với hai nhiệm vụ chính là thu cơ sở kỹ thuật, nhà máy, xí nghiệp hành 3 nghị quyết chuyên đề về xây
thập, mua sắm và tổ chức nghiên cứu, quốc phòng đã nghiên cứu, chế tạo dựng và phát triển CNQP (Nghị quyết
sản xuất vũ khí cho lực lượng vũ trang và cải tiến nhiều loại vũ khí, khí tài số 05 ngày 20/7/1993, Nghị quyết số
và toàn dân ta đánh giặc. đáp ứng kịp thời các nhu cầu của 27 ngày 16/6/2003 và Nghị quyết số
chiến trường, là một trong những 06 ngày 16/7/2011). Ngành CNQP đã
Lịch sử của ngành Quân giới - nhân tố quan trọng góp phần làm quán triệt, triển khai thực hiện các nghị
CNQP Việt Nam đã ghi lại những dấu nên thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí quyết của Đảng về xây dựng và phát
ấn quan trọng cùng những đóng góp Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn triển CNQP và bước đầu đã đạt những
lặng thầm của cán bộ, chiến sĩ, kỹ sư, miền Nam, thống nhất đất nước. thành tựu to lớn. Nhiều dự án quan
công nhân, nhân viên các thế hệ. trọng được triển khai, năng lực nghiên
Trong kháng chiến chống thực dân Sau năm 1975, đất nước hòa bình, cứu, sản xuất các sản phẩm phục vụ
Pháp xâm lược, ngành Quân giới đã thống nhất, tiềm lực vật chất kỹ thuật, quốc phòng được mở rộng, nâng cao,
vượt qua muôn vàn khó khăn, gian nhân lực của ngành Quân giới đã có để CNQP trở thành một bộ phận cấu
khổ, hiểm nguy, chế tạo thành công bước phát triển cả về số lượng và chất thành quan trọng của tiềm lực quốc
nhiều loại vũ khí có trình độ kỹ thuật lượng, tạo tiền đề chuyển hóa dần từ phòng - an ninh quốc gia, có trình độ
cao, như: Bazoka, AT, SKZ, SS... bảo “Quân giới” sang “Công nghiệp quốc kỹ thuật công nghệ tiên tiến, đáp ứng
đảm một phần quan trọng vũ khí, phòng”. Ngành Quân giới - CNQP Việt yêu cầu nhiệm vụ xây dựng nền quốc
đạn dược cho lực lượng vũ trang và Nam đã kế thừa và phát huy truyền phòng toàn dân, xây dựng lực lượng
nhân dân đánh địch, góp phần cùng thống, kinh nghiệm trong phục vụ vũ trang nhân dân trong thời kỳ mới.
cả nước giành những thắng lợi quan chiến đấu, thực hiện những điều chỉnh
trọng, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên quan trọng để tạo bước phát triển mới Trong những năm qua, thực
Phủ, kết thúc thắng lợi cuộc kháng về chất. Trong giai đoạn cách mạng hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày
chiến chống thực dân Pháp xâm lược. mới, vị trí và vai trò của ngành CNQP 16/7/2011 của Bộ Chính trị về xây
ngày càng được khẳng định; không dựng và phát triển CNQP đến năm
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu những đáp ứng tốt yêu cầu của Quân 2020 và những năm tiếp theo, Tổng
nước, ngành Quân giới đã phối hợp đội trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ cục CNQP đã phối hợp chặt chẽ với các
với các viện nghiên cứu, học viện, nhà

14 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Trung tướng Trần Hồng Minh, Chủ nhiệm Tổng cục CNQP và các đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Tổng cục CNQP lần thứ X
(nhiệm kỳ 2020 -2025) xem sản phẩm quốc phòng do các nhà máy sản xuất trưng bày tại Đại hội. Ảnh: TUẤN MINH

cơ quan, đơn vị, tham mưu cho Đảng, Trong giai đoạn 2016- gia hoạt động CNQP, tạo hành lang
Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ 2020, Tổng cục CNQP pháp lý quan trọng để triển khai thực
Quốc phòng các nội dung về chiến đã đưa vào khai thác sử hiện nhiệm vụ cũng như tạo điều kiện
lược xây dựng, phát triển CNQP. Cụ dụng 31/37 dự án đầu cho CNQP phát triển.
thể, Tổng cục đã tham mưu cho Quân tư thuộc Chương trình
ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xây xây dựng và phát triển Bên cạnh đó, tổ chức lực lượng
dựng Đề án và báo cáo Bộ Chính trị CNQP, góp phần nâng CNQP tiếp tục được kiện toàn, củng
ban hành Kết luận về đẩy mạnh phát cao tiềm lực quốc phòng, cố; công tác đầu tư phát triển tiềm lực
triển CNQP, an ninh đáp ứng yêu cầu năng lực tự chủ trong CNQP được chỉ đạo triển khai quyết liệt
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình bảo đảm vũ khí, trang bị và có nhiều chuyển biến rõ rệt. Trong
hình mới; Đề án quy hoạch xây dựng kỹ thuật hiện đại. giai đoạn 2016 - 2020, Tổng cục đã
và phát triển công nghiệp TL Việt đưa vào khai thác sử dụng 31/37 dự án
Nam. Tham mưu cho Bộ Quốc phòng nay, nhiều văn bản quy phạm pháp đầu tư thuộc Chương trình xây dựng
trình Thủ tướng Chính phủ ban hành luật quan trọng đã được Tổng cục và phát triển CNQP, góp phần nâng
Quy hoạch xây dựng và phát triển CNQP chủ trì soạn thảo và trình cấp cao tiềm lực quốc phòng, năng lực tự
CNQP đến năm 2025, tầm nhìn năm có thẩm quyền ban hành với nội dung chủ trong bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ
2035; Chương trình mục tiêu xây dựng theo hướng đổi mới, sáng tạo, khuyến thuật (VKTBKT) hiện đại. Đặc biệt, năng
và phát triển CNQP giai đoạn 2016- khích phát triển khoa học - công nghệ, lực sản xuất VKTBKT của CNQP đã có
2020. Các quy hoạch, chương trình, ưu tiên các công nghệ lưỡng dụng, gia chuyển biến rõ nét, hoàn thành tốt
kế hoạch được ban hành đã xác định tăng tỷ lệ nội địa hóa; hội nhập CNQP nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, góp
các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát với công nghiệp quốc gia và mở rộng phần bảo đảm số lượng, chất lượng,
triển CNQP phù hợp với tình hình mới, phạm vi, đối tượng, thành phần tham đồng bộ trang bị cho huấn luyện và
là cơ sở rất quan trọng để ngành CNQP sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ
triển khai thực hiện, nhất là nhiệm vụ trang. CNQP đã tiếp cận và làm chủ
đầu tư tiềm lực CNQP đáp ứng nhu công nghệ sản xuất các VKTBKT mới,
cầu bảo đảm vũ khí, trang bị cho lực hiện đại; một số sản phẩm mang
lượng vũ trang phù hợp với thế bố trí thương hiệu Việt Nam đạt trình độ tiên
chiến lược trên ba miền Bắc, Trung, tiến trong khu vực và thế giới. Tổng
Nam. Cùng với đó, từ năm 2016 đến cục CNQP đã làm chủ công nghệ sản
xuất súng bộ binh thế hệ mới; nâng

15

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

cao năng lực sản xuất các loại súng Trong những năm tới, hòa bình, Bộ Chính trị về Đề án đẩy mạnh phát
nòng trơn, khí tài quang học; đạn pháo hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, triển CNQP, an ninh đáp ứng yêu cầu
và ngòi đạn pháo các loại; cơ bản làm tuy nhiên, tình hình thế giới và khu vực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong
chủ công nghệ chế tạo vũ khí phòng còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn tình hình mới; Quy hoạch xây dựng và
không tầm thấp, thiết kế chế thử vũ định, khó dự báo; đặc biệt là trong bối phát triển CNQP đến năm 2025, tầm
khí đối hạm tầm trung; hoàn thành cảnh khu vực Đông Nam Á đang trở nhìn năm 2035; chủ động rà soát để cụ
các chương trình đóng tàu tên lửa thành địa bàn cạnh tranh chiến lược thể hóa, xây dựng các đề án, kế hoạch
tấn công nhanh, tàu pháo tuần tiễu, gay gắt giữa các cường quốc; tình hình xây dựng, phát triển CNQP trong thời
chương trình đóng tàu Cảnh sát biển, tranh chấp chủ quyền biển, đảo diễn gian tới phù hợp với thực tiễn, bảo
Kiểm ngư; đang triển khai đóng tàu đảm tính khả thi; từng bước xây dựng
cứu hộ tàu ngầm đa năng, tàu tuần tra Mục tiêu là đến năm 2030, CNQP theo hướng tự chủ, tự cường,
cao tốc, ngư lôi, các hệ thống tự động CNQP sẽ được xây dựng, hiện đại và lưỡng dụng, trở thành mũi
hóa tác chiến chiến trường... Đồng đổi mới, hiện đại hóa cả nhọn của công nghiệp quốc gia, góp
thời, đã làm chủ công nghệ sửa chữa, về tổ chức biên chế, cơ phần nâng cao tiềm lực, sức mạnh
bảo dưỡng, tăng hạn nhiều loại vũ khí, chế quản lý, dây chuyền quân sự, quốc phòng của đất nước. Đề
khí tài phức tạp, hiện đại. Bên cạnh công nghệ, chất lượng xuất xây dựng Luật Công nghiệp quốc
đó, việc kết hợp giữa sản xuất quốc nguồn nhân lực để bảo phòng và rà soát, hoàn thiện đồng bộ
phòng với kinh tế đã được quan tâm đảm năng lực tự chủ về hệ thống các văn bản quy phạm pháp
và phát huy hiệu quả cao, nhiều ngành thiết kế, chế tạo VKTBKT, luật về cơ chế quản lý, quy hoạch, kế
hàng kinh tế tạo được chỗ đứng vững nâng cao tiềm lực, sức hoạch xây dựng và phát triển CNQP
chắc trên thị trường phục vụ dân sinh mạnh quân sự và xây theo hướng đổi mới, cải cách hành
và xuất khẩu (thuốc nổ công nghiệp; dựng Quân đội hiện đại. chính, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.
đóng và sửa chữa tàu, sản phẩm cơ
khí; sản phẩm điện, điện tử, thông tin, biến phức tạp, nhất là khu vực biển Hai là, tiếp tục kiện toàn tổ chức
viễn thông; các sản phẩm tiêu dùng...), Đông và vùng biển Tây Nam. Trong lực lượng CNQP; sắp xếp lại các cơ sở
góp phần giữ gìn đội ngũ, có tích lũy bối cảnh đó, nhằm đáp ứng yêu cầu CNQP nòng cốt, các viện nghiên cứu
để tái đầu tư, đổi mới dây chuyền công xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong theo hướng giảm số lượng, tăng quy
nghệ, mở rộng sản xuất và bảo đảm an tình hình mới, xây dựng Quân đội hiện mô, gắn nghiên cứu thiết kế với sản
sinh xã hội, nâng cao đời sống người đại, bảo đảm tính sẵn sàng chiến đầu xuất, sửa chữa VKTBKT nhằm đáp ứng
lao động. cao và chiến đấu thắng lợi trong mọi yêu cầu đổi mới và nâng cao hiệu quả
tình huống, Tổng cục CNQP xác định công tác quản lý; tập trung các đơn vị
Ngoài ra, trình độ khoa học - công tập trung xây dựng CNQP ngày càng sản xuất CNQP về một đầu mối quản
nghệ của các cơ sở CNQP nòng cốt hiện đại. Mục tiêu là đến năm 2030, lý, tránh trùng lặp, chồng chéo về chức
từng bước được nâng lên, năng lực CNQP sẽ được xây dựng, đổi mới, hiện năng nhiệm vụ giữa các cơ quan, đơn
thiết kế VKTBKT, tàu xuồng quân sự đại hóa cả về tổ chức biên chế, cơ chế vị; từng bước hoàn thiện đề án hình
được cải thiện. Từ năm 2015 đến nay, quản lý, dây chuyền công nghệ, chất thành tổ hợp CNQP nhằm đa dạng
Tổng cục CNQP đã thực hiện 296 đề tài lượng nguồn nhân lực để bảo đảm hóa và sử dụng có hiệu quả các nguồn
nghiên cứu khoa học, với hơn 175 đề năng lực tự chủ về thiết kế, chế tạo lực bảo đảm cho nhiệm vụ xây dựng
tài đủ điều kiện đưa vào sản xuất; đặc VKTBKT, nâng cao tiềm lực, sức mạnh và phát triển CNQP.
biệt, việc triển khai thành công bước quân sự và xây dựng Quân đội hiện
đầu các Đề án khoa học - công nghệ đại. Để đạt được mục tiêu nêu trên, Ba là, tiếp tục triển khai hiệu quả
KCI, KC.NQ.06 và Đề án TL-01 đã hỗ trợ Tổng cục CNQP tập trung triển khai các dự án đầu tư phát triển CNQP; mở
đắc lực cho công tác nghiên cứu, sản thực hiện tốt một số nội dung, giải mới các dự án đầu tư sản xuất, sửa
xuất VKTBKT thông minh, hiện đại, thế pháp như sau: chữa các loại VKTBKT thiết yếu; tăng
hệ mới của Quân đội. Từ các kết quả năng lực nghiên cứu, thiết kế của các
nghiên cứu, 56 sản phẩm mới đã được Một là, tiếp tục triển khai thực hiện viện cũng như năng lực đóng mới, sửa
đưa vào sản xuất loạt, một số thiết kế Nghị quyết số 06-NQ/TW, chỉ đạo của chữa tàu quân sự để đáp ứng yêu cầu
tàu quân sự được triển khai đóng mới nhiệm vụ. Đến năm 2025, phấn đấu
và trang bị cho các lực lượng trong làm chủ công nghệ sản xuất VKTBKT
toàn quân. Đội ngũ cán bộ làm công cho lục quân và cho các lực lượng thực
tác nghiên cứu cũng có sự phát triển thi pháp luật tại các tuyến biên giới,
đáng kể cả về số lượng và chất lượng, biển, đảo, các quân, binh chủng...
cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
ngày càng cao của công tác nghiên Bốn là, tiếp tục tập trung nâng cao
cứu khoa học trong CNQP. chất lượng sản phẩm quốc phòng;
thực hiện tốt hai khâu đột phá: Nâng
cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp và

16 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

nâng cao năng lực nghiên cứu, thiết tổng công trình sư; xây dựng cơ chế nghệ phục vụ sản xuất VKTBKT; trong
kế, chế tạo VKTBKT, tập trung vào vũ chính sách và có kế hoạch cụ thể để đó chú trọng hợp tác cùng nghiên
khí mới, hiện đại; chú trọng nghiên thu hút nhân tài từ các tổ chức kinh cứu phát triển và sản xuất, tiêu thụ sản
cứu, sản xuất các sản phẩm có tính tế - xã hội; các cơ sở nghiên cứu, các phẩm của CNQP với các đối tác nước
lưỡng dụng. Ứng dụng có hiệu quả viện thiết kế có liên quan và các Việt ngoài. Đồng thời, tăng cường xúc tiến
các thành tựu, tiến bộ khoa học - công kiều, chuyên gia nước ngoài có trình thương mại, quảng bá và xây dựng
nghệ để nâng cao chất lượng, giảm độ cao tham gia các chương trình, thương hiệu ở cả trong và ngoài nước
giá thành, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, dự án công nghệ cao của CNQP. Chú cho các sản phẩm do CNQP sản xuất;
phát triển sản phẩm thương hiệu Việt trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm CNQP.
Nam. Chủ động tham gia cuộc Cách trình độ cán bộ quản lý, chủ trì các
mạng công nghiệp lần thứ tư; lựa cấp; bố trí, sử dụng cán bộ hợp lý. Rà Tám là, tập trung nâng cao năng
chọn phát triển lĩnh vực, công nghệ soát bổ sung, hoàn thiện các chế độ lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ
mũi nhọn và các sản phẩm có tính đột chính sách nhằm bảo đảm quyền lợi chức, cơ sở Đảng. Xây dựng đội ngũ
phá về khoa học - công nghệ, từ đó tạo vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ, cán bộ, đảng viên, công nhân viên
bước chuyển biến, đổi mới công nghệ công nhân viên quốc phòng và người ngành CNQP có bản lĩnh chính trị
sản xuất, sửa chữa, cải tiến, hiện đại lao động trong các cơ sở CNQP; chú vững vàng; xây dựng các tổ chức cơ sở
hóa VKTBKT, tạo sự tăng trưởng cả về trọng chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ Đảng thực sự vững mạnh về chính trị,
số lượng, chủng loại mới, có tính năng cán bộ KHCN có trình độ cao, chuyên tư tưởng và tổ chức; thực hiện thắng
chiến - kỹ thuật cao và tham gia sâu gia đầu ngành, chuyên viên kỹ thuật lợi mọi nhiệm vụ được giao.
vào chuỗi giá trị toàn cầu. Trên cơ sở tay nghề cao, tạo điều kiện thuận lợi
các công nghệ đã làm chủ, từng bước để họ yên tâm công tác và cống hiến Kế thừa, phát huy truyền thống,
chuyển giao công nghệ cho công cho sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh nghiệm 75 năm xây dựng và phát
nghiệp dân dụng, tạo sự lan tỏa, phát CNQP trong thời kỳ mới. triển của ngành Quân giới - CNQP Việt
triển công nghiệp quốc gia. Nam, Tổng cục CNQP tiếp tục phấn
Bảy là, mở rộng hợp tác quốc tế đấu, khắc phục mọi khó khăn, đoàn
Năm là, tạo bước chuyển biến để đẩy nhanh việc tiếp cận, tiếp thu, kết, tự lực, chủ động, khoa học, thực
quan trọng trong huy động tiềm lực làm chủ công nghệ sản xuất các loại hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng,
khoa học - công nghệ và công nghiệp VKTBKT tiên tiến, hiện đại. Đẩy mạnh Nhà nước và Quân đội giao phó, đáp
quốc gia tham gia xây dựng và phát liên doanh, liên kết, chuyển giao công ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ
triển CNQP. Trong đó, tập trung xây quốc trong tình hình mới.
dựng cơ chế, chính sách để tạo hành
lang pháp lý cho các ngành, tổ chức, CÔNG TRÌNH - GIẢI THƯỞNG
cá nhân tham gia hoạt động CNQP;
kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ xây dựng, Cùng với các loại huân chương, huy chương, danh hiệu cao quý,
phát triển CNQP trong chiến lược xây nhiều tập thể, cá nhân trong ngành Quân giới - Công nghiệp
dựng, phát triển của các bộ, ngành, địa quốc phòng đã được tặng các giải thưởng sau:
phương; triển khai một số dự án liên - Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và Công nghệ
doanh, liên kết với các cơ sở dân sinh (đợt 1) cho 3 công trình và cụm công trình (công trình Một số vũ khí đặc
hoặc đầu tư hỗ trợ các cơ sở dân sinh biệt trong kháng chiến chống Pháp về súng không giật, như: SKZ và SS
nhằm mục đích phục vụ CNQP. Tiếp (1945-1954) cho 2 đồng chí Nguyễn Trinh Tiếp, Lê Tâm và các cộng tác
tục đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư, viên; cụm công trình Nghiên cứu chỉ đạo kỹ thuật chế tạo vũ khí súng
huy động có hiệu quả các nguồn vốn Bazoka, SKZ, đạn bay (1945-1954) cho đồng chí Trần Đại Nghĩa; cụm
để đầu tư phát triển CNQP; xây dựng công trình Nghiên cứu thiết kế, chế tạo vũ khí bộ binh (năm 2012).
tổ hợp CNQP.
- Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ cho 5 công trình
Sáu là, đẩy mạnh các chương trình và cụm công trình (cụm công trình Thiết kế chế tạo một số hỏa thuật,
đào tạo và thu hút nguồn nhân lực có hỏa cụ trong kháng chiến (năm 2000); công trình Nghiên cứu thiết
chất lượng cao, các chuyên gia giỏi kế, chế tạo các loại mìn, lựu đạn, thủ pháo và thiết bị điều khiển nổ có
cho xây dựng và phát triển CNQP. tính năng đặc biệt trong kháng chiến; công trình Thiết kế chế tạo vũ
Thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, khí súng nòng trơn; công trình Thiết kế chế tạo vũ khí bộ binh có rãnh
chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc xoắn; công trình Thiết kế công nghệ và đóng tàu thủy cao tốc phục vụ
phòng về chiến lược đào tạo nguồn lực lượng Cảnh sát biển “TT400”).
nhân lực cho CNQP; tập trung đào tạo
đội ngũ cán bộ khoa học - công nghệ - Hàng trăm công trình, đề tài đoạt Giải thưởng Nhà nước, Giải
chất lượng cao cho những ngành đặc thưởng Bộ Quốc phòng, Giải thưởng Sáng tạo Khoa học kỹ thuật Việt
thù, nhất là các chuyên gia đầu ngành, Nam (VIFOTEC), Giải thưởng “Tuổi trẻ sáng tạo” trong Quân đội.

17

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

QUÁN TRIỆT TƯ TƯỞNG

về xây dựng ngành Quân giới trong sự

Trung tướng NGUYỄN MẠNH HÙNG
Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục CNQP

Thủ tướng Phạm Văn Đồng, thăm Nhà máy Z181 (năm 1979). Ảnh: TL

CÁCH ĐÂY TRÒN 75 NĂM Sự ra đời, phát triển của ngành
(15/9/1945), VỚI TƯ DUY KHOA Quân giới Việt Nam dưới sự
HỌC VÀ TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC, lãnh đạo của Đảng và Chủ
CHƯA ĐẦY NỬA THÁNG SAU tịch Hồ Chí Minh gắn liền với
NGÀY TUYÊN BỐ ĐỘC LẬP, KHAI những kỳ tích của các cuộc kháng chiến
SINH NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc,
CỘNG HÒA, CHỦ TỊCH HỒ CHÍ trở thành truyền thống vẻ vang, niềm
MINH ĐÃ CHỈ THỊ THÀNH LẬP tự hào sâu sắc; đồng thời là nguồn cội,
PHÒNG QUÂN GIỚI - TIỀN THÂN động lực tinh thần thúc đẩy sự phát
CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP triển, trưởng thành của ngành CNQP
QUỐC PHÒNG (CNQP) VIỆT NAM Việt Nam.
NGÀY NAY.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng
18 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ ngành Quân giới Việt Nam được thể
hiện trong nhiều bài viết, bài nói cùng
với sự quan tâm sâu sắc của Người. Đó
là những quan điểm cơ bản, phương

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

HỒ CHÍ MINH

nghiệp phát triển Công nghiệp quốc phòng

châm chỉ đạo, định hướng chức năng, vũ khí, trang bị hiện có, vừa quan tâm Quá trình xây dựng, phát triển
nhiệm vụ... làm cho ngành Quân giới sản xuất vũ khí, trang bị mới. Là người ngành Quân giới Việt Nam, Chủ tịch
Việt Nam được hình thành trên thực am hiểu thế giới văn minh, đồng thời Hồ Chí Minh đã xác định: Dựa vào
tế và từng bước trưởng thành, phát thấu hiểu những khó khăn, trở ngại nhân dân đề cao tính sáng tạo của
triển, đủ sức hoàn thành tốt trọng của một đất nước vừa mới giành nhân dân, phục vụ sát thực chiến tranh
trách, nhiệm vụ được giao. được độc lập, một dân tộc phải chịu nhân dân, chiến tranh du kích, đồng
trăm năm đô hộ của thực dân, khó thời, sớm quan tâm đến sản xuất, cải
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, tổ khăn, thiếu thốn mọi thứ. Khả năng tiến vũ khí trang bị đáp ứng yêu cầu tác
chức xây dựng ngành Quân giới Việt chiến ngày càng hiện đại.
Nam là yêu cầu cấp thiết để sản xuất Theo Chủ tịch Hồ Chí
vũ khí đánh giặc cứu nước, cứu dân. Minh, sản xuất vũ khí để Quán triệt tư tưởng của Người,
Với tư duy sâu sắc “Người trước, súng đánh giặc cứu nước là ngành Quân giới một mặt nhờ tuyên
sau” vừa chú trọng xây dựng, phát việc làm đại nghĩa, cho truyền vận động nhân dân cả nước
huy mạnh mẽ nhân tố con người, nên phải đoàn kết, tập hăng hái tham gia “tuần lễ vàng” để
vừa quan tâm đúng mức đến vũ khí, hợp trí thức, thu phục mua sắm vũ khí. Mặt khác, tập trung
trang bị, sau khi Tuyên ngôn độc lập, nhân tâm, trọng dụng xây dựng các binh công xưởng để
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Cần tài năng, không ngừng sản xuất các loại “vũ khí căn bản”,
cấp và quan trọng nhất của chúng ta phát triển khoa học kỹ chủ yếu là lựu đạn, mìn… phục vụ
lúc này là việc quốc phòng”1 mà cụ thuật, đáp ứng yêu cầu chiến tranh nhân dân, chiến tranh du
thể, thiết thực nhất ở thời điểm đó là nhiệm vụ kháng chiến, kích. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu:
“đánh giặc, trước hết phải có vũ khí”2. kiến quốc. “Về quân sự, Vệ quốc quân và dân
Để “giữ vững quyền tự do và độc lập” quân du kích thì thi đua rèn luyện cán
chúng ta phải “đem hết tinh thần và chế tạo được một khẩu súng trường bộ, chấn chỉnh Quân đội. Các công
lực lượng”, chủ động sản xuất vũ khí mà các nước tiên tiến đã sản xuất xưởng thì thi đua chế tạo vũ khí cho
để đánh giặc cứu nước, đem lại độc hàng loạt nhiều thập kỷ trước đó vẫn nhiều, cho mau, cho tốt”3. Theo Chỉ
lập, tự do cho dân tộc, hạnh phúc là ước mơ đối với một đất nước non thị của Đảng và Hồ Chủ tịch, ngành
cho nhân dân. Xây dựng, tổ chức trẻ, nền kinh tế chậm phát triển, công Quân giới đã nghiên cứu thử nghiệm
lực lượng đảm nhiệm trọng trách nghiệp và vật liệu chế tạo chưa có gì. - chế tạo thành công sung và đạn
sản xuất vũ khí đánh giặc cứu nước, Bazoka, một loại vũ khí chống tăng
cứu dân thấm đẫm giá trị nhân văn Trong điều kiện, hoàn cảnh của hiện đại lúc bấy giờ, để thay thế đội
của dân tộc và thời đại. Nền tảng của Việt Nam những năm đầu mới giành cảm tử ôm bom ba càng lao vào diệt
chủ nghĩa nhân văn, giá trị tinh thần được độc lập, không có sự lựa chọn xe tăng, xe thiết giáp của địch. Sau
trong truyền thống của dân tộc là nào tốt hơn là phải vừa thu thập, mua đó, nhờ có thêm kinh nghiệm và điều
lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết. sắm vũ khí, vừa chủ động tổ chức các kiện, trong khi vẫn tiếp tục đẩy mạnh
Trong truyền thống dựng nước và cơ sở sản xuất vũ khí; luôn coi trọng sản xuất "vũ khí căn bản", Quân giới
giữ nước, nhân dân ta luôn coi trọng khai thác, sửa chữa, sử dụng có hiệu của ta đã tiến lên nghiên cứu - chế
làm việc “thiện”, gắn liền với chống quả vũ khí, trang bị hiện có, đồng tạo thành công nhiều loại vũ khí khác
cái “ác”. Đánh giặc cứu nước, cứu dân thời quan tâm chuẩn bị mọi điều kiện hiện đại hơn, như: súng cối, súng
là yêu cầu cấp thiết, là việc làm nhân để từng bước tự sản xuất được các không giật (SKZ), vũ khí công đồn...
nghĩa; chính vì vậy, sản xuất vũ khí để loại vũ khí, trang bị mới.
đánh giặc cứu nước là việc làm cần Chính nhờ quán triệt sâu sắc, vận
kíp, là công việc đại nghĩa. dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh,
luôn gắn bó mật thiết và đề cao tính
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định: sáng tạo của nhân dân, ngành Quân
Nhiệm vụ của Quân giới Việt Nam là giới đã đứng vững và ngày càng phát
thu thập, mua sắm vũ khí và tổ chức cơ triển, đáp ứng nhu cầu sản xuất vũ
sở sản xuất vũ khí; vừa coi trọng khai khí ngày càng cao trong kháng chiến
thác, sửa chữa, sử dụng có hiệu quả chống Pháp, chống Mỹ. Cán bộ, kỹ

19

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Hội nghị trực tuyến học tập chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
năm 2020” tại điểm cầu Tổng cục CNQP. Ảnh: HỒNG HẠNH

sư, công nhân Quân giới đã luôn ngừng phát triển khoa học - kỹ thuật, công nhân Quân giới đem hết khả
sáng tạo cả trong kỹ thuật và tổ chức, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ kháng năng phục vụ đất nước. Nhờ có sự
quản lý sản xuất. Từ học tập, nghiên chiến, kiến quốc. quan tâm của Đảng và Chủ tịch Hồ
cứu thiết kế vũ khí theo mẫu đã có, Chí Minh, nhiều trí thức yêu nước,
rồi thiết kế vũ khí mới theo nguyên lý Mục đích, ý nghĩa của sản xuất nhiều cán bộ, công nhân Quân giới
hiện đại là cả một quá trình đầy khó vũ khí là để đánh giặc cứu nước, đó đã nỗ lực, phấn đấu vươn lên, vượt
khăn, nguy hiểm. Biết bao đồng chí là việc làm chính nghĩa, chống chiến qua mọi khó khăn, thử thách, nhanh
đã hy sinh hoặc bị thương trong khi tranh xâm lược, mang tính chất hòa chóng trưởng thành về mọi mặt, trở
nghiên cứu - thí nghiệm - chế tạo, bình, tự vệ vì độc lập, tự do của dân thành cán bộ quản lý chủ chốt, cán
“phải đổi máu để có kỹ thuật”. Khi tộc, hạnh phúc của nhân dân, do đó, bộ kỹ thuật đầu ngành trong Quân
thiết kế, Quân giới ta không chỉ căn cần phải quy tụ sức mạnh, đoàn kết, đội và các ngành khoa học kỹ thuật
cứ vào mẫu có sẵn, mà còn phải căn tập hợp tất cả nhân tài của đất nước, của đất nước. Có thể nhiều người còn
cứ vào khả năng vật liệu hiện có, trình thu phục nhân tâm, phát huy đội chưa biết, năm 1951, trong điều kiện
độ, thiết bị và công nghệ có hạn, yêu ngũ trí thức được đào tạo ở trong và kháng chiến còn muôn vàn khó khăn,
cầu của cách đánh trên chiến trường ngoài nước. Trong bối cảnh đất nước Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi 21 cán
từng thời kỳ... để cải tiến sao cho phù bộn bề công việc, Chủ tịch Hồ Chí bộ, học sinh sang Liên Xô học tập.
hợp. Trong công nghệ chế tạo, Quân Minh vẫn dành nhiều thời gian, công Đây được coi là đoàn du học sinh đầu
giới Việt Nam đã có nhiều sáng tạo cả sức để thu phục nhân tâm, quy tụ đội tiên của Việt Nam được ra nước ngoài
về chế tạo vũ khí và chế tạo nguyên ngũ trí thức ưu tú. Người đã trực tiếp đào tạo. Trong đó có 5 người đang
vật liệu để làm ra vũ khí; cải tiến và thuyết phục, động viên, giao nhiệm công tác trong ngành Quân giới là
chế tạo được nhiều vũ khí có hiệu lực, vụ cho kỹ sư Phạm Quang Lễ - một Phạm Như Vưu, Lê Văn Chiểu, Hoàng
nâng cao hiệu quả sử dụng của một trí thức do Pháp đào tạo - đứng đầu Văn Lãn, Phạm Đồng Điện và Nguyễn
số loại vũ khí hiện đại do các nước ngành Quân giới Việt Nam và được Đức Thừa. Buổi gặp mặt, giao nhiệm
bạn sản xuất. Người đặt cho tên mới là Trần Đại vụ cho đoàn, Bác dặn: “Các chú sắp
Nghĩa. Trên đường về, Người căn được sang học ở Liên Xô, là nước
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, sản dặn Phạm Quang Lễ: “Chú về phải có trình độ khoa học - kỹ thuật cao.
xuất vũ khí để đánh giặc cứu nước lo ngay việc chế tạo vũ khí. Sớm Các chú sang đó học, nên học cái gì
là việc làm đại nghĩa, cho nên phải muộn, thế nào ta cũng phải đánh thiết thực, dân cần dùng. Các chú đi
đoàn kết, tập hợp trí thức, thu phục nhau với Pháp”4. Người còn trực tiếp học xa nước nhà, cần chú ý giữ gìn
nhân tâm, trọng dụng tài năng, không tuyển chọn, khích lệ nhiều cán bộ,

20 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

tư cách cho đúng đắn”5. Những “hạt Quân giới Việt Nam, làm cho ngành hiện đại tương đương với khu vực và
giống đỏ” được cử đi Liên Xô năm ấy, CNQP ngày càng trưởng thành, vững thế giới.
sau khi về nước đã trở thành những mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
cán bộ cốt cán trong nhiều lĩnh vực, trong tình hình mới. Trong tình hình mới, cần quán
trong đó có ngành Quân giới. triệt, vận dụng đúng đắn, sáng tạo tư
Trên cơ sở những tư tưởng định tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng đội
Quá trình xây dựng ngành Quân hướng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật của
giới Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tình hình mới, cần quán triệt sâu ngành Quân giới - CNQP, có chiến
chủ trương phải đề cao ý chí tự lực, sắc phương hướng, nhiệm vụ “Xây lược tổng thể, lâu dài và toàn diện về
tự cường, giữ vững tinh thần độc lập, dựng và phát triển CNQP là chương xây dựng nguồn nhân lực, đặc biệt là
tự chủ, dựa vào nội lực là chính, đồng trình, mục tiêu trọng điểm quốc gia. nhân lực chất lượng cao cho ngành
thời tranh thủ tối đa sự ủng hộ, giúp đỡ Vũ khí, trang bị kỹ thuật là do CNQP CNQP có đủ bản lĩnh, trình độ, năng
của bạn bè quốc tế. Xây dựng ngành lực ngang tầm nhiệm vụ trong thời
Quân giới Việt Nam đủ sức hoàn “Về quân sự, Vệ quốc kỳ mới dưới sự tác động của cuộc
thành trọng trách sản xuất vũ khí, quân và dân quân du Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
trang bị kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu kích thì thi đua rèn luyện Cần phải có cơ chế, chính sách đồng
kháng chiến, kiến quốc là cả một quá cán bộ, chấn chỉnh quân bộ, toàn diện để thu hút, trọng dụng
trình vượt qua muôn vàn khó khăn, đội. Các công xưởng thì những tinh hoa của đất nước, ưu
thử thách. Vì vậy, cần phải đề cao ý thi đua chế tạo vũ khí tiên đặc biệt phát triển nguồn nhân
chí quyết tâm, phát huy tinh thần tự cho nhiều, cho mau, cho lực chất lượng cao cho CNQP. Quan
lực, tự cường; khơi dậy lòng tự hào, tự tốt”. tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán
tôn, truyền thống, ý chí kiên cường, bộ quản lý, cán bộ khoa học có trình
bất khuất của dân tộc; huy động mọi (Chủ tịch HỒ CHÍ MINH) độ cao, đội ngũ kỹ sư giỏi, chuyên gia
nguồn lực, tiềm năng, tính sáng tạo đầu ngành tài năng, tâm huyết vì sự
của con người Việt Nam. Quá trình sản xuất phải phù hợp với chiến lược phát triển của CNQP Việt Nam.
xây dựng và thực hiện nhiệm vụ của trang bị của lực lượng vũ trang đáp
ngành Quân giới phải luôn giữ vững ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh
quyền độc lập, tự chủ, dựa vào nội lực quốc, giữ vững an ninh chính trị, trật về xây dựng ngành Quân giới Việt
là chính, kết hợp sức mạnh dân tộc tự trong mọi tình huống”. Quán triệt Nam trong thực hiện nhiệm vụ phát
với sức mạnh thời đại, biết tranh thủ sâu sắc quan điểm, phương châm chỉ triển CNQP hiện nay, là thiết thực
tối đa sự ủng hộ của bạn bè quốc tế. đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngành đẩy mạnh học tập và làm theo tư
Người từng căn dặn: “Chúng ta cần CNQP Việt Nam cần chuyển đổi tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
biết ơn sự giúp đỡ của các nước anh mạnh mẽ từ nghiên cứu, sản xuất các Minh, qua đó để mỗi cán bộ, đảng
em, cần học hỏi các đồng chí chuyên loại vũ khí trang bị cho lục quân sang viên, công nhân viên ngành CNQP
gia bạn. Nhưng phải biết tự lực cánh nghiên cứu, sản xuất vũ khí cho các rèn luyện thêm ý chí, xác định thêm
sinh là chính”6. quân, binh chủng và nâng cao khả trách nhiệm, tích lũy thêm kiến thức,
năng tự động hóa, đáp ứng yêu cầu góp phần xây dựng, phát triển ngành
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây chỉ huy tác chiến bằng các hệ thống CNQP Việt Nam ngày càng vững
dựng ngành Quân giới không chỉ tự động hóa - điều khiển trong chiến mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và
đặt nền tảng cho sự ra đời của ngành tranh công nghệ cao; đồng thời, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Quân giới Việt Nam, mà còn chỉ đạo, hướng đến thực hiện một số nhiệm
định hướng xuyên suốt, bảo đảm cho vụ trọng điểm mang tính đột phá, ____________________
Quân giới Việt Nam trưởng thành mũi nhọn để tiếp cận và làm chủ các TÀI LIỆU THAM KHẢO
nhanh chóng, vững chắc, hoàn thành ngành công nghệ mới liên quan đến 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 4, NXB
xuất sắc mọi trọng trách, nhiệm vụ chế tạo vũ khí có điều khiển cho các CTQG, Hà Nội, 2011, tr. 16.
được giao. Thực tiễn xây dựng ngành lực lượng; dành sự quan tâm tương 2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 11,
Quân giới - CNQP 75 năm qua đã xứng cho nghiên cứu, sản xuất và Nxb CTQG-ST, Hà Nội, 2011, tr. 397.
khẳng định, chứng minh ý nghĩa to nâng cao chất lượng các chủng loại 3. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6, Nxb
lớn và giá trị bền vững của tư tưởng vũ khí lục quân đạt trình độ tiên tiến, CTQG-ST, Hà Nội, 2011, tr. 170.
Hồ Chí Minh về xây dựng ngành 4. Bộ Quốc Phòng - Viện Lịch sử
Quân giới Việt Nam. Từ những kinh quân sự Việt Nam (2011), Hồ Chí Minh
nghiệm của lịch sử, từ đòi hỏi bức biên niên sự kiện quân sự (1919 - 1969),
thiết của thực tiễn, hơn lúc nào hết, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, tr.211.
chúng ta phải quán triệt sâu sắc, vận 5. “Từ lời dặn và nhiệm vụ Bác giao”,
dụng đúng đắn, sáng tạo tư tưởng Tạp chí CNQP&KT số 1/2020, tr98.
Hồ Chí Minh về xây dựng ngành 6. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 14,
Nxb CTQG-ST, Hà Nội, 2011, tr. 441.

21

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

TIẾP TỤC HOÀN THIỆN THỂ CHẾ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

về Công nghiệp quốc phòng

Thiếu tướng, TS. HỒ QUANG TUẤN
Phó Chủ nhiệm, Tham mưu trưởng Tổng cục CNQP

THỂ CHẾ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG (CNQP) CÓ VAI TRÒ
QUAN TRỌNG TRONG VIỆC TẠO HÀNH LANG PHÁP LÝ ĐỂ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TỐT
CÁC NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN CNQP. NHIỆM VỤ XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC ĐANG
ĐẶT RA NHỮNG YÊU CẦU MỚI, ĐÒI HỎI CNQP PHẢI TỪNG BƯỚC HỘI NHẬP NGÀY CÀNG
SÂU RỘNG, DO ĐÓ, VIỆC TIẾP TỤC HOÀN THIỆN THỂ CHẾ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CNQP
CHO PHÙ HỢP VỚI TÌNH HÌNH MỚI LÀ HẾT SỨC CẦN THIẾT.

Trong suốt chiều dài 75 năm Phải khẳng định, những năm qua, dung về quy hoạch chiến lược xây
xây dựng, trưởng thành, ngành CNQP đã nhận được sự quan dựng, phát triển CNQP. Bộ Chính trị
ngành CNQP đã đạt được tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước. đã thông qua Đề án đẩy mạnh phát
những thành tựu quan Trong đó, Bộ Chính trị đã ban hành 3 triển CNQP, an ninh đáp ứng yêu cầu
trọng, góp phần vào sự nghiệp chung nghị quyết chuyên đề về CNQP (Nghị xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong
của Quân đội và đất nước. Cùng với quyết số 05/NQ-TW, ngày 20/7/1993; tình hình mới; Thủ tướng Chính phủ
việc phát triển tổ chức, lực lượng, một Nghị quyết số 27/NQ-TW, ngày phê duyệt Kế hoạch triển khai thực
trong những kết quả đáng ghi nhận 16/6/2003; Nghị quyết số 06-NQ/TW, hiện Đề án; đồng thời ban hành Quy
là chúng ta đã từng bước xây dựng, ngày 16/7/2011); Ủy ban Thường vụ hoạch xây dựng và phát triển CNQP
bổ sung và hoàn thiện thể chế quản Quốc hội (khóa XII) đã ban hành Pháp đến năm 2025, tầm nhìn năm 2035.
lý nhà nước về CNQP. Đặc biệt, trong lệnh Công nghiệp quốc phòng... Đây Các văn bản mang tính chiến lược
gần 30 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ là những văn kiện quan trọng, chỉ này đã xác định các mục tiêu, nhiệm
đạo của Quân ủy Trung ương và Bộ đạo, định hướng chiến lược đối với vụ, giải pháp phát triển CNQP trong
Quốc phòng, thể chế quản lý CNQP đã nhiệm vụ xây dựng, phát triển ngành tình hình mới. Cùng với hoạch định
được tập trung xây dựng và triển khai CNQP trong từng thời kỳ, tạo hành chiến lược phát triển, Tổng cục cũng
thực hiện có hiệu quả, phù hợp giữa lang pháp lý thuận lợi để CNQP Việt tích cực, chủ động xây dựng, hoàn
mô hình tổ chức với cơ chế quản lý Nam phát triển, vươn lên ngang tầm thiện hệ thống văn bản pháp quy về
CNQP, bảo đảm thống nhất, đồng bộ nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu xây dựng, CNQP. Trên cơ sở Pháp lệnh CNQP,
giữa lãnh đạo với quản lý nhà nước, bảo vệ Tổ quốc. Nghị định của Chính phủ về CNQP,
điều hành hoạt động các cơ sở CNQP. các thông tư quy định về quản lý sản
Đồng thời, có sự phân định giữa các Phát huy những thành tựu trong xuất quốc phòng, về quản lý thiết kế,
cơ chế quản lý nhà nước về CNQP với thực hiện Nghị quyết số 05, Nghị quản lý định mức kinh tế - kỹ thuật,
cơ chế quản lý sản xuất, kinh doanh ở quyết số 27, Tổng cục CNQP đã tích các quy định tiêu chuẩn kỹ thuật sản
các nhà máy CNQP. Là cơ quan tham cực triển khai thực hiện Nghị quyết phẩm quốc phòng... được ban hành,
mưu giúp Bộ Quốc phòng chủ trì phối số 06-NQ/TW ngày 16/7/2011 của Bộ đã từng bước tạo hành lang pháp lý
hợp với các cơ quan có liên quan thực Chính trị về xây dựng và phát triển quan trọng để triển khai thực hiện
hiện chức năng quản lý nhà nước về CNQP đến năm 2020 và những năm các nhiệm vụ.
CNQP và quản lý trực tiếp các đơn vị tiếp theo. Tổng cục CNQP đã tham
trực thuộc, Tổng cục CNQP đã thực mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Triển khai thực hiện các đề án,
hiện tốt nhiệm vụ này. Trung ương, Bộ Quốc phòng các nội quy hoạch chiến lược, vấn đề xây

22 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Các đại biểu của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an dự Hội nghị Ban chỉ đạo Nhà nước
về xây dựng, phát triển CNQP, an ninh (tháng 6/2020). Ảnh: TRỌNG HẢI

dựng và quản lý tổ chức lực lượng Tổng cục CNQP đang việc quản lý đầu tư xây dựng được
CNQP đã được quan tâm đúng mức, thực hiện đồng thời ba thực hiện tập trung, tuân thủ đúng
trước hết là sự phân định chức năng thiết chế, đó là: Cơ quan các quy định của Nhà nước và Bộ
quản lý nhà nước giữa các cơ quan tham mưu và giúp Bộ Quốc phòng. Quản lý kế hoạch đặt
trong Bộ Quốc phòng; tiếp đến là Quốc phòng quản lý hàng sản xuất, sửa chữa quốc phòng
điều chỉnh tổ chức, đối tượng chịu nhà nước về CNQP; đầu bảo đảm phù hợp với năng lực sản
sự quản lý nhà nước về CNQP (các mối chỉ huy quân sự xuất; quản lý và tổ chức thực hiện
viện nghiên cứu, cơ sở sản xuất, trực thuộc Bộ; bộ máy kế hoạch nhiệm vụ sản xuất, sửa
trường, kho trong toàn quân), từ đó điều hành, quản lý sản chữa được thực hiện chặt chẽ, bảo
hiệu quả quản lý nhà nước về CNQP xuất kinh doanh đối với đảm tiến độ, chất lượng sản phẩm.
được nâng cao. Phương thức Tổng các doanh nghiệp quốc Quản lý khoa học - công nghệ và
cục CNQP trực tiếp ký hợp đồng sản phòng. môi trường đã gắn liền với sản xuất,
xuất với Cục Quân lực (Bộ Tổng Tham sửa chữa quốc phòng; nhiều đề án,
mưu) và giao nhiệm vụ sản xuất cho Trên cơ sở các định hướng chiến đề tài nghiên cứu phát huy hiệu quả
các đơn vị trực thuộc góp phần nâng lược, các văn bản quy phạm pháp trong phục vụ sản xuất vũ khí mới
cao khả năng quản lý, điều tiết của luật về CNQP được ban hành, công và hỗ trợ bảo đảm kỹ thuật. Công
cơ quan quản lý sản xuất, tập trung, tác quản lý nhà nước về CNQP được tác quản lý tài chính, vật tư bám sát
phân công chuyên môn hóa trong duy trì và thực hiện nghiêm. Qua đó, nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của
sản xuất... Nhiều cơ sở CNQP đã được các đơn vị. Quản lý hợp tác quốc tế
sắp xếp lại, điều chuyển về các đầu về CNQP được mở rộng và đi vào
mối trực thuộc Bộ Quốc phòng, cũng chiều sâu. Quản lý hoạt động kinh tế
như chuyển đổi mô hình hoạt động của các đơn vị CNQP đã từng bước
sang công ty TNHH một thành viên cởi mở và nền nếp hơn. Quản lý đào
bảo đảm cơ sở pháp lý vững chắc cho tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ
hoạt động theo Luật Doanh nghiệp... cán bộ chuyên môn nghiệp vụ, công

23

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

nhân kỹ thuật cho CNQP được thực vị, việc áp dụng cả ba cơ chế hoạt đồng bộ hệ thống các văn bản pháp
hiện bảo đảm đúng quy định của động nêu trên còn thiếu đồng bộ, luật liên quan tới tổ chức quản lý
Nhà nước và Bộ Quốc phòng. Bên hoặc coi trọng cơ chế này, xem nhẹ CNQP ở tất cả các cấp. Hoàn thiện hệ
cạnh đó, quản lý công tác chuẩn bị cơ chế khác. Bên cạnh đó, còn có tồn thống tổ chức và cơ chế quản lý, chỉ
động viên công nghiệp đã đạt được tại trong cơ chế phối hợp giữa quản huy, điều hành đối với bộ phận CNQP
nhiều kết quả quan trọng, đã có sự lý nhà nước, chỉ huy quân sự và điều nòng cốt. Tổ chức tổng kết thực hiện
thống nhất trong quản lý, đầu tư các hành sản xuất, kinh doanh; việc áp Pháp lệnh CNQP để từ đó đề xuất với
cơ sở CNQP động viên tại các quân dụng các chế độ, quy định đối với Đảng, Nhà nước, Quốc hội những
khu, hướng chiến trường. các đơn vị chưa đồng nhất. Những vấn đề mới, ban hành Luật CNQP.
bất cập này là một trong những Nghiên cứu, đề xuất và ban hành
Thông qua thể chế quản lý CNQP nguyên nhân làm cho ngành CNQP những văn bản quy phạm pháp luật
từng bước được hoàn thiện, các chế chưa phát huy được hết tiềm năng quy định những lĩnh vực CNQP để
định đối với các cơ sở CNQP được để đóng góp nhiều hơn nữa cho sự tạo hành lang giúp CNQP gần sát
mở rộng, thông thoáng hơn; ngành nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. hơn với công nghiệp quốc gia. Cơ
CNQP đã có bước phát triển mạnh chế quản lý nhà nước về CNQP cần
mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu, Những năm tới, nhiệm vụ của được xây dựng theo hướng vừa tăng
đáp ứng được một phần nhu cầu Tổng cục CNQP rất nặng nề, trong cường các chức năng, thẩm quyền
vũ khí, trang bị kỹ thuật cho Quân đó trọng tâm là tiếp tục triển khai của Bộ Quốc phòng, vừa mở rộng
đội. Các nhà máy thuộc Tổng cục thực hiện tốt Nghị quyết số 06- dần phạm vi tham gia của các cơ
CNQP đã sản xuất, sửa chữa được NQ/TW của Bộ Chính trị; Đề án đẩy quan thuộc Chính phủ và Bộ Công
hầu hết các loại vũ khí, khí tài, đạn mạnh phát triển CNQP, an ninh đáp Thương nhằm tạo điều kiện khách
dược trang bị cho sư đoàn bộ binh ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quan để công nghiệp dân sinh sẵn
đủ quân; sản xuất và sửa chữa một quốc trong tình hình mới; Đề án cơ sàng tiếp nhận sự hội nhập của
số loại vũ khí, trang bị kỹ thuật cho cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả CNQP nòng cốt cũng như để CNQP
các quân, binh chủng; chất lượng doanh nghiệp quân đội... Cùng với hội nhập tốt với nền công nghiệp
sản phẩm quốc phòng ngày càng quá trình phát triển của đất nước, quốc gia.
được nâng cao, tạo được niềm tin CNQP cần được điều chỉnh theo
cho người sử dụng; năng lực đóng hướng gần sát hơn với yêu cầu hội
tàu quân sự, điện tử viễn thông có nhập vào trong cơ cấu của nền công
bước phát triển vượt bậc với một số nghiệp dân sinh. Từ đó, đặt ra yêu
sản phẩm đạt tầm khu vực và thế cầu tiếp tục hoàn thiện thể chế quản
giới. Ngoài ra, CNQP còn sản xuất lý nhà nước về CNQP, với những giải
được một số sản phẩm phục vụ dân pháp cần được quan tâm thực hiện
sinh có thương hiệu. Đặc biệt, công đó là:
tác nghiên cứu, thiết kế đã phát
triển mạnh, đóng góp quan trọng Một là, tiếp tục hoàn thiện các
trong việc bảo đảm vũ khí, trang bị thể chế và cơ chế lãnh đạo của Đảng,
kỹ thuật cho Quân đội. quản lý của Nhà nước đối với CNQP.
Tăng cường công tác Đảng, công
Tuy đạt được nhiều kết quả quan tác chính trị và củng cố cơ sở CNQP
trọng, nhưng do Tổng cục CNQP nòng cốt. Trước hết, tập trung tổ
đang thực hiện đồng thời ba thiết chức tổng kết 10 năm thực hiện Nghị
chế, đó là: Cơ quan tham mưu và quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị
giúp Bộ Quốc phòng quản lý nhà về xây dựng và phát triển CNQP để
nước về CNQP; đầu mối chỉ huy từ đó đề xuất với Đảng những mục
quân sự trực thuộc Bộ; bộ máy điều tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cho phát
hành, quản lý sản xuất kinh doanh triển CNQP trong thời kỳ mới, trong
đối với các doanh nghiệp quốc đó, cần đề xuất với Đảng những vấn
phòng. Đồng thời, đối tượng chịu đề đổi mới tư duy về tổ chức, cơ chế
sự quản lý nhà nước về CNQP cũng quản lý CNQP bảo đảm tập trung
đang trực thuộc nhiều đầu mối khác trong quản lý nhà nước và quyền
nhau trong Bộ Quốc phòng, nên tự chủ của các đơn vị trong quản lý
vẫn còn một số bất cập trong quá điều hành sản xuất, kinh doanh.
trình thực hiện từng mảng công tác
quản lý. Trong từng thời điểm và Hai là, kiện toàn hệ thống bộ
hoạt động của từng cơ quan, đơn máy và cơ chế quản lý nhà nước đối
với nền CNQP quốc gia. Hình thành

24 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Ba là, thực hiện chính quy hóa các lao động tại các cơ sở CNQP nòng công chuyên môn hóa và phân cấp
mối quan hệ công tác, phân công và cốt. Hoàn thiện cơ chế đối với 5 về công tác đảm bảo sản xuất quốc
phối hợp trách nhiệm của cơ quan khâu quản lý sản xuất, sửa chữa phòng trên cơ sở có quy định chặt
Bộ Quốc phòng về CNQP, cơ quan quốc phòng là kế hoạch, kỹ thuật, chẽ về trách nhiệm và yêu cầu chất
Tổng cục CNQP. Kiện toàn tổ chức lượng cụ thể. Tạo điều kiện để các
quản lý các doanh nghiệp CNQP, Cần tiếp tục hoàn thiện doanh nghiệp CNQP phát triển sản
các đơn vị nghiên cứu và bảo đảm thể chế quản lý CNQP để xuất kinh tế, góp phần duy trì và
của CNQP. Nghiên cứu và triển khai ngành CNQP Việt Nam phát triển năng lực sản xuất quốc
một số mô hình tổ chức quản lý, gắn phát huy hết tiềm năng, phòng. Rà soát và nâng cấp một số
kết các nhà máy với cơ sở nghiên đáp ứng yêu cầu nhiệm dây chuyền sản xuất quốc phòng
cứu, nhất là trong mô hình tổ chức vụ trong tình hình mới. nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng
của các doanh nghiệp CNQP có quy sản phẩm, an toàn trong sản xuất.
mô lớn. Hình thành mô hình tổng lao động, vật tư, tài chính và các cơ Chú trọng nhiệm vụ nghiên cứu cải
công ty theo nhóm ngành nghề sản chế bảo đảm kết hợp quốc phòng tiến, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên
xuất với hình thức hoạt động, cơ cấu với kinh tế, kinh tế với quốc phòng cứu với sản xuất, phát triển một số
tổ chức và cơ chế vận hành được tại các doanh nghiệp CNQP. Hoàn loại sản phẩm có tính năng mới để
nghiên cứu kỹ lưỡng để phát huy thiện chế độ giao kế hoạch sản bổ sung vào trang bị và phục vụ
hết tiềm năng, nâng cao hiệu lực, xuất quốc phòng theo hướng tăng xuất khẩu.
hiệu quả quản lý, giải phóng sức lao cường tính dài hạn, nâng cao vai trò
động, nâng cao sức cạnh tranh của tự chủ của đơn vị. Tăng cường phân Năm là, tăng cường phối hợp,
doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu của huy động các cơ sở khoa học - công
thị trường. nghệ, sản xuất dân sinh tham gia đào
tạo, nghiên cứu các lĩnh vực CNQP.
Bốn là, hoàn chỉnh đồng bộ mô Tăng cường việc đặt hàng cho các
hình tổ chức quản lý, hệ thống tiêu đơn vị dân sinh đối với những sản
chuẩn chức danh, biên chế và các phẩm và bộ phận, chi tiết sản phẩm
chế độ chính sách đối với người mà các đơn vị công nghiệp dân sinh
có thế mạnh. Nghiên cứu, xúc tiến
Sản xuất sản phẩm quốc phòng tại Nhà máy Z125. Ảnh: TRẦN LÊ phương án hợp tác với đối tác nước
ngoài để cải tiến một số loại vũ khí,
trang bị hiện có của Quân đội.

Thể chế quản lý CNQP có ý nghĩa
rất quan trọng, tạo nên khuôn khổ
thống nhất, với những định hướng,
mục tiêu đã xác định, qua đó giúp
các cơ sở CNQP tổ chức thực hiện
thành công các mục tiêu xây dựng
và phát triển CNQP của Đảng, Nhà
nước và Bộ Quốc phòng. Từ thực
trạng tổ chức quản lý hiện nay và
một số giải pháp tiếp tục hoàn thiện
thể chế quản lý nhà nước về CNQP
đã được xác định, chúng ta cần chủ
động nghiên cứu, tổ chức triển khai
thực hiện để góp phần nâng cao
hiệu quả quản lý về CNQP, bảo đảm
cho CNQP Việt Nam ngày càng hội
nhập sâu hơn vào công nghiệp quốc
gia, đóng góp hiệu quả hơn nữa
trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc.

25

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Phát huy năng lực
của doanh nghiệp quốc phòng

TRONG THAM GIA PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐẤT NƯỚC

Thiếu tướng NGUYỄN ĐẮC HẢI
Phó Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng

CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG (CNQP)
LÀ MỘT BỘ PHẬN CỦA CÔNG NGHIỆP QUỐC GIA, MỘT PHẦN QUAN
TRỌNG CỦA TIỀM LỰC QUỐC PHÒNG, AN NINH ĐẤT NƯỚC. VÌ VẬY, PHÁT HUY
NĂNG LỰC, TÍCH CỰC THAM GIA PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀ YÊU CẦU KHÁCH

QUAN TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NHÀ MÁY THUỘC
TỔNG CỤC CNQP.

Kết hợp sản xuất quốc dựng kinh tế kết hợp quốc phòng và thu nhập ổn định cho người lao
phòng với kinh tế, kinh tế của Quân đội đến năm 2020”, những động trong điều kiện đặt hàng sản
với quốc phòng là quan năm qua, Tổng cục CNQP luôn xác xuất quốc phòng chiếm tỷ lệ thấp.
điểm nhất quán, chủ định phát triển kinh tế kết hợp với
trương chiến lược của Đảng trong sự quốc phòng là nhiệm vụ chính trị có Trên cơ sở định hướng của
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. ý nghĩa không chỉ trước mắt mà còn là Tổng cục, lãnh đạo, chỉ huy các nhà
Quán triệt sâu sắc quan điểm đó và chiến lược lâu dài. Việc kết hợp quốc máy quốc phòng đã chỉ đạo tăng
xuất phát từ tính chất hoạt động đặc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc cường công tác tuyên truyền, giáo
thù, Tổng cục CNQP luôn chủ động phòng của Tổng cục được lãnh đạo, dục, quán triệt nâng cao nhận thức,
kết hợp giữa nhiệm vụ sản xuất quốc chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất, tổ chức trách nhiệm cho cán bộ, công nhân
phòng với sản xuất kinh tế bằng thực hiện ngày càng khoa học, hiệu viên, người lao động; chủ động xây
nhiều hình thức phù hợp và đạt được quả. Đảng ủy Tổng cục đã xây dựng dựng nghị quyết lãnh đạo, kế hoạch
kết quả thiết thực. và ban hành Nghị quyết số 383-NQ/ thực hiện, đảm bảo gắn kết chặt chẽ
ĐU, ngày 27/12/2012 về “Lãnh đạo quốc phòng với kinh tế, kinh tế với
Trước yêu cầu đẩy mạnh công nhiệm vụ phát triển kinh tế đến năm quốc phòng, phù hợp lĩnh vực hoạt
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước 2020 và những năm tiếp theo”; Nghị động. Các đơn vị đã quan tâm, chủ
trong bối cảnh hội nhập và yêu cầu quyết số 762-NQ/ĐU ngày 6/7/2018 động xây dựng và triển khai thực
xây dựng Quân đội trong tình hình về lãnh đạo nhiệm vụ đẩy mạnh sản hiện chiến lược phát triển doanh
mới, nhất là sau khi có Nghị quyết số xuất kinh tế và xuất khẩu sản phẩm nghiệp; xây dựng và ban hành các
06-NQ/TW, ngày 16/7/2011 của Bộ quốc phòng đến năm 2020 và những quy chế nội bộ trong quản trị doanh
Chính trị (khóa XI) về “Xây dựng và năm tiếp theo. Cùng với đó, Tổng cục nghiệp, quản lý sản xuất, kinh doanh
phát triển công nghiệp quốc phòng đã xây dựng và triển khai có hiệu quả các mặt hàng kinh tế; rà soát, điều
đến năm 2020 và những năm tiếp Đề án “Tăng cường xúc tiến thương chỉnh nhiệm vụ quản lý kinh tế của
theo”; Kết luận số 57-KL/TW ngày mại đến năm 2020 của Tổng cục từng cơ quan chức năng, nhất là về
16/9/2019 của Bộ Chính trị về việc CNQP”. Đây có thể xem là động lực, nghiên cứu, phát triển sản xuất, thị
kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh đòn bẩy thúc đẩy các doanh nghiệp trường, xúc tiến thương mại; xây
tế, kinh tế với quốc phòng, an ninh; của Tổng cục khai thác tối đa nguồn dựng thương hiệu, nghiên cứu phát
Nghị quyết số 520-NQ/QUTW, ngày lực hiện có để chủ động phát triển sản triển sản phẩm mới... Trên cơ sở đó,
25/9/2012 của Quân ủy Trung ương xuất, kinh doanh; tạo công ăn việc làm các doanh nghiệp kiện toàn, bổ sung,
về “Lãnh đạo nhiệm vụ sản xuất, xây tổ chức lại một số phòng, ban, phân

26 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

xưởng, xí nghiệp nhằm bảo đảm hợp phong trào phát huy sáng kiến, cải có sự tăng trưởng khá cao ở một số
lý hóa sản xuất và nâng cao hiệu quả tiến kỹ thuật được quan tâm và phát lĩnh vực; cơ chế quản lý và tổ chức
quản lý của doanh nghiệp. triển sâu rộng góp phần nâng cao hoạt động của các doanh nghiệp đã
chất lượng, mẫu mã, giảm chi phí, có những chuyển biến tích cực về
Với nhận thức sản xuất quốc hạ giá thành sản phẩm. Theo từng quản trị, cơ bản tạo được sức cạnh
phòng là nhiệm vụ chính trị trung lĩnh vực, ngành nghề, đã kết hợp, tận tranh ở thị trường trong nước. Một
tâm, sản xuất kinh tế là nhiệm vụ dụng và phát huy được các nguồn số doanh nghiệp bước đầu hội nhập
quan trọng, trực tiếp góp phần giữ lực về công nghệ, thiết bị, đầu tư tài kinh tế quốc tế với nhiều chủng loại
gìn đội ngũ lao động, duy trì năng chính để phát triển sản xuất kinh tế sản phẩm, tạo được thương hiệu trên
lực sản xuất quốc phòng và tham gia đạt kết quả tốt. Sản xuất kinh tế đã thị trường trong nước và quốc tế,
vào phát triển kinh tế - xã hội, các nhà như: vật liệu nổ công nghiệp, pháo
máy đã tập trung ưu tiên nguồn lực Thế mạnh sản xuất hoa, đóng tàu phục vụ kinh tế và xuất
đầu tư, triển khai đồng bộ các giải kinh tế của Tổng cục khẩu, dệt may, cao su kỹ thuật, dây và
pháp nâng cao năng lực, chất lượng, CNQP nổi bật ở lĩnh cáp thông tin... Những năm gần đây,
hiệu quả sản xuất quốc phòng; đồng vực đóng tàu và vật doanh thu từ kinh tế của các nhà máy
thời, đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách liệu nổ công nghiệp. 5 chiếm tỷ trọng bình quân trên 60%
làm, đầu tư thích đáng cho nhiệm vụ năm qua, doanh thu tổng doanh thu toàn Tổng cục, đạt
kinh tế chiếm trên mức tăng trưởng bình quân 10%/
phát triển sản xuất kinh tế, từng bước 60% tổng doanh thu năm. Việc hoàn thành tốt nhiệm vụ
hội nhập thị trường trong nước, khu toàn Tổng cục CNQP; sản xuất kinh tế đã góp phần quan
vực và thế giới. Các nhà máy đã tận tăng trưởng bình trọng duy trì năng lực sản xuất quốc
dụng tối đa công năng dôi dư, trình quân gần 10%/năm. phòng, tạo việc làm, ổn định đời sống
độ công nghệ, trang - thiết bị, nhà người lao động (đặc biệt là những
xưởng, dây chuyền sản xuất quốc năm mà giá trị sản xuất quốc phòng
phòng, kết hợp với đầu tư mới để sản thấp); đóng góp tích cực vào phát
xuất các sản phẩm kinh tế. Hầu hết triển kinh tế chung của địa phương
các nhà máy đều có các dây chuyền, nơi đơn vị đóng quân, tham gia tích
thiết bị CNC, PLC, các loại phương cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa,
tiện đo, kiểm tiên tiến, có độ chính hiện đại hóa đất nước.
xác cao phục vụ cho cả hai nhiệm vụ
quốc phòng và kinh tế. Cùng với đó,

Cáp đồng trục do Nhà máy Z143 sản xuất. Ảnh: NAM ANH

27

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Kết quả trên đây không chỉ khẳng bộ Tổng cục nhiệm kỳ 2020-2025 và đơn vị, doanh nghiệp, tiếp tục thực
định sự lớn mạnh, vị thế của các Đại hội của các đơn vị đặt ra; trên cơ hiện đồng bộ các biện pháp về thị
doanh nghiệp CNQP trong nền kinh sở đó, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, trường, nguồn vốn đầu tư, khoa học
tế quốc dân, mà còn cho thấy ý thức, kiểm tra, giám sát của cấp ủy, chỉ huy - công nghệ, nhân lực để phát triển
trách nhiệm chính trị cao trong việc các cấp đối với nhiệm vụ kết hợp sản sản phẩm quốc phòng xuất khẩu,
quán triệt, thực hiện quan điểm, chủ xuất quốc phòng với kinh tế; đảm sản phẩm kinh tế mũi nhọn, có hàm
trương chiến lược của Đảng, định bảo chấp hành nghiêm pháp luật, lượng công nghệ và giá trị gia tăng
hướng của Quân ủy Trung ương, Bộ nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu cao; tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, hoàn
Quốc phòng về kết hợp quốc phòng quả sản xuất, kinh doanh và uy tín, thiện quản trị doanh nghiệp, tăng
với kinh tế, kinh tế với quốc phòng, thương hiệu của doanh nghiệp quân tính tự chủ, đáp ứng yêu cầu của thị
gắn thực hiện nhiệm vụ quốc phòng đội. Theo đó, cùng với tích cực triển trường, v.v. Mục tiêu những năm tới
với tham gia phát triển kinh tế - xã khai các dự án trọng điểm, nhằm đây, ngành CNQP xây dựng được
hội. Tuy nhiên, việc kết hợp sản xuất tạo bước chuyển biến quan trọng một số ngành, lĩnh vực then chốt (cơ
quốc phòng với kinh tế trong thời về năng lực sản xuất quốc phòng, khí, đóng tàu, hóa chất, điện - điện
gian qua vẫn còn những hạn chế, Tổng cục tiếp tục tham mưu, đề tử) và một số ngành công nghiệp hỗ
như: Hiệu quả hoạt động sản xuất xuất và chỉ đạo đẩy mạnh kiện toàn trợ đạt trình độ tiên tiến, tham gia
kinh tế ở một số nhà máy chưa cao; mô hình tổ chức, hoạt động của các vào chuỗi cung ứng sản phẩm công
một số doanh nghiệp còn chậm đổi đơn vị, doanh nghiệp theo hướng nghiệp, dịch vụ khoa học - công
mới; giá trị gia tăng thấp; tính ổn gọn, mạnh; đảm bảo gắn kết chặt nghệ trong nước, nâng cao giá trị
định, bền vững trong sản xuất, kinh chẽ nghiên cứu thiết kế với sản xuất, xuất khẩu sản phẩm vũ khí, trang bị
doanh chưa cao, v.v. sản xuất với sửa chữa, nâng cao hiệu quân sự, v.v.
quả kết hợp quốc phòng với kinh tế;
Từ kinh nghiệm, kết quả đã đạt từng bước chuyển đổi hoạt động Nắm vững chủ trương, quan
được, để việc kết hợp sản xuất quốc của các viện nghiên cứu sang mô điểm của Đảng và phát huy những
phòng với kinh tế đảm bảo ngày hình đơn vị tự chủ về tài chính. Đồng kết quả đạt được, các đơn vị, doanh
càng chặt chẽ, hiệu quả, các đơn vị, thời, chỉ đạo cơ cấu lại ngành nghề, nghiệp CNQP cần tiếp tục đẩy mạnh
doanh nghiệp cần quán triệt sâu sắc sản phẩm kinh tế đối với những đơn thực hiện kết hợp quốc phòng với
hơn nữa quan điểm, chủ trương của vị sản xuất, kinh doanh kém hiệu kinh tế, kinh tế với quốc phòng, tạo
Đảng, Nhà nước, Quân đội về kết quả. Từng bước triển khai một số đề động lực xây dựng ngành CNQP tự
hợp quốc phòng với kinh tế, kinh án hợp tác, liên doanh, kể cả với đối lực, tự cường, chủ động, sáng tạo;
tế với quốc phòng. Đồng thời, quán tác nước ngoài trong việc sản xuất, trở thành bộ phận quan trọng của
triệt và thực hiện tốt định hướng, tiêu thụ sản phẩm, tham gia vào công nghiệp quốc gia, phục vụ đắc
mục tiêu về phát triển sản xuất các chuỗi giá trị toàn cầu. Đối với các lực hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng
sản phẩm kinh tế mà Đại hội Đảng và bảo vệ Tổ quốc.

Sản xuất thuốc nổ công nghiệp trên dây chuyền công nghệ
hiện đại ở Nhà máy Z131. Ảnh: NAM ANH

28 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Thành tựu của ngành đóng tàu quân sự
góp phần vào sự nghiệp bảo vệ

CHỦ QUYỀN BIỂN, ĐẢO

Thiếu tướng LƯƠNG THANH CHƯƠNG
Phó Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng

Tàu Kiểm ngư do Nhà máy X51 (thuộc
Tổng công ty Ba Son) đóng mới.
Ảnh: PV

NHỮNG NĂM QUA, THÀNH TỰU Bảo vệ chủ quyền biển, đảo, an ninh trên biển, tìm
CỦA LĨNH VỰC ĐÓNG TÀU QUÂN SỰ kiếm cứu nạn, phòng chống thiên tai và ứng phó
ĐÃ GÓP PHẦN QUAN TRỌNG VÀO SỰ các sự cố môi trường luôn là nhiệm vụ trọng yếu và
NGHIỆP BẢO VỆ CHỦ QUYỀN BIỂN, thường xuyên của lực lượng vũ trang. Đây là yếu tố để
ĐẢO CỦA TỔ QUỐC. ĐỂ TIẾP TỤC xác định và đáp ứng nhu cầu trang bị tàu xuồng cho Quân đội.
KHẲNG ĐỊNH VỊ TRÍ, VAI TRÒ TRONG
TÌNH HÌNH MỚI, NGÀNH ĐÓNG TÀU Với đặc thù nhiệm vụ, ngành đóng tàu quân sự đã năng
QUÂN SỰCẦN XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC động, sáng tạo, nỗ lực không ngừng để khẳng định năng lực
PHÁT TRIỂN PHÙ HỢP VỚI YÊU CẦU, trong bảo đảm trang bị cho các lực lượng thực thi nhiệm vụ trên
NHIỆM VỤ QUỐC PHÒNG, ĐỒNG THỜI biển và tham gia phát triển kinh tế đất nước. Từ chỗ chỉ đủ năng
TRỞ THÀNH NHÂN TỐ QUAN TRỌNG lực đóng mới một số tàu vận tải, tàu bổ trợ thông thường và tàu
THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN. chiến loại nhỏ vào những năm cuối thập kỷ 90 (thế kỷ XX), đến
nay, ngành đã và đang triển khai đóng mới những gam tàu lớn,
hiện đại, như: tàu tên lửa, tàu pháo, tàu tuần tra, tàu bổ trợ quân
sự, cùng nhiều tàu phục vụ kinh tế và xuất khẩu.

Quá trình xây dựng và phát triển, ngành đóng tàu quân sự

29

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

luôn quán triệt và thực hiện tốt các nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa dây quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương
quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà chuyền công nghệ, đặc biệt là các về xây dựng và phát triển kinh tế biển.
nước, Quân đội về tổ chức lực lượng, dây chuyền công nghệ đặc chủng Các đơn vị đã tập trung nghiên cứu,
đầu tư nâng cao năng lực, phát triển phục vụ đóng mới, sửa chữa tàu quân phát triển các sản phẩm kinh tế và
nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học sự. Nhờ đó, năng lực công nghệ của xuất khẩu; chủ động hợp tác hiệu quả
công nghệ, như: Nghị quyết số 05 ngành đã có sự phát triển vượt bậc, với các đối tác có thương hiệu, uy tín
(năm 1993), Nghị quyết số 27 (năm ngang tầm với các nước trong khu trên thế giới; lựa chọn các gam tàu và
2003), Nghị quyết số 06 (năm 2011) vực, khẳng định qua hàng loạt các sản phương thức thực hiện phù hợp với
của Bộ Chính trị; Quy hoạch của Bộ phẩm tàu quân sự, như: tàu tên lửa tấn năng lực công nghệ. Nhiều sản phẩm
Quốc phòng về xây dựng và phát triển công nhanh, tàu pháo, tàu tuần tra kết tàu kinh tế, xuất khẩu nổi bật đã góp
ngành đóng tàu quân sự đến năm phần xây dựng uy tín, thương hiệu
2010, tầm nhìn năm 2020. Đến nay, tổ Ngành đóng tàu quân của các đơn vị trên thị trường, như:
chức của ngành đã cơ bản được kiện sự đã và đang triển tàu cứu hộ tàu ngầm, tàu huấn luyện
toàn với bộ máy các cơ quan quản lý khai đóng mới những hàng không, huấn luyện thuyền viên,
cấp chiến lược trực thuộc Bộ Quốc gam tàu hiện đại, như: tàu tuần tra cao tốc, tàu công trình,
phòng, cơ quan quản lý cấp cơ sở, tàu tên lửa, tàu pháo, các loại tàu kéo, tàu chở khách, tàu
cơ quan đăng kiểm tàu quân sự, viện tàu tuần tra, tàu bổ trợ chở hàng đa năng, tàu đánh bắt cá
nghiên cứu thiết kế và 11 nhà máy quân sự... cùng nhiều ngừ đại dương...
thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc tàu phục vụ kinh tế và
phòng (CNQP), Quân chủng Hải quân xuất khẩu. Bên cạnh những kết quả đạt được,
và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, với ngành đóng tàu quân sự còn những
hàng nghìn cán bộ, kỹ sư, công nhân. hợp tìm kiếm cứu nạn xa bờ, tàu tuần tồn tại, hạn chế cần khắc phục để phát
Công tác quản lý ngành ngày càng tra cao tốc, tàu chở quân, tàu vận tải triển trong những năm tới, đó là thiếu
đi vào nền nếp, thống nhất, từ công tổng hợp kiêm quân y, tàu khảo sát đo các chuyên gia đầu ngành, tổng công
tác hoạch định chủ trương, chiến lược đạc, tàu vận tải đa năng - tiếp dầu, tàu trình sư; quy mô một số nhà máy còn
phát triển, chính sách quản lý, giám cứu hộ tàu ngầm, tàu Cảnh sát biển đa nhỏ, cơ sở vật chất còn hạn chế, chưa
sát đến tổ chức triển khai đóng mới; năng, tàu vận tải đổ bộ... đồng bộ; tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm
gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu với còn thấp, phụ thuộc nhiều vào vật tư,
sản xuất, sản xuất với sửa chữa và khai Song song với nhiệm vụ quốc trang - thiết bị nhập khẩu...
thác sử dụng; nâng cao chất lượng, phòng, ngành đóng tàu quân sự cũng
hiệu quả công tác đóng mới, cải hoán, đã quán triệt và thực hiện tốt nghị Những năm tới, sự nghiệp xây
hiện đại hóa tàu quân sự. dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt
ra yêu cầu mới cao hơn, đặc biệt là
Cùng với việc tổ chức, sắp xếp lại nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển,
lực lượng, công tác đầu tư được quy đảo. Trước bối cảnh đó, ngành đóng
hoạch có trọng tâm, trọng điểm, tàu quân sự cần tiếp tục quán triệt
phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; phân và triển khai đồng bộ, hiệu quả các
bố hợp lý giữa đầu tư mới với đầu tư chủ trương, đường lối của Đảng,
Nhà nước, Quân ủy Trung ương và

Tàu chở khách do Nhà máy 189 đóng mới.
Ảnh: TRẦN LÊ

30 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Bộ Quốc phòng về xây dựng và phát thống nhất để tăng cường sức mạnh mới, sửa chữa tàu quân sự; đầu tư hiện
triển CNQP, cũng như quy hoạch, kế của ngành, tránh phân tán, chồng đại hóa các cơ sở nghiên cứu thiết kế,
hoạch trang bị cho các lực lượng thực chéo; kết hợp chặt chẽ giữa đóng mới các phòng thí nghiệm, hệ thống vật
thi nhiệm vụ trên biển. Phấn đấu đến với sửa chữa, giữa nghiên cứu thiết chất kỹ thuật, hệ thống tiêu chuẩn -
năm 2025 và những năm tiếp theo kế với sản xuất. Tăng cường vai trò đo lường - chất lượng, các quy trình,
có khả năng đóng mới các tàu chiến của cơ quan quản lý cấp chiến lược tiêu chuẩn quản lý thiết kế công nghệ
đấu hiện đại đến 2.000 tấn, tàu ngầm trong chỉ đạo, điều hành các nhiệm vụ trong đóng tàu quân sự.
đến 300 tấn; các loại tàu tuần tra, vận sản xuất quốc phòng và kinh tế. Tập
tải đổ bộ, bổ trợ phù hợp với yêu cầu trung khắc phục triệt để các hạn chế, Bốn là, thực hiện tốt công tác đào
nhiệm vụ cho Quân chủng Hải quân, vướng mắc trong công tác đăng kiểm tạo, phát triển nguồn nhân lực chất
Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, lực lượng cao cho đóng tàu quân sự, chú
lượng vận tải chiến lược…; đồng thời, Ngành đóng tàu quân trọng đào tạo nhân lực về quản lý nhà
làm chủ công nghệ sửa chữa hầu hết sự phấn đấu có khả nước, quản trị doanh nghiệp, tổng
các loại động cơ tàu thuỷ, vũ khí - khí năng đóng mới các công trình sư... Có chính sách tuyển
tài đã được trang bị. Phấn đấu doanh tàu chiến đấu hiện dụng, đãi ngộ hợp lý để đảm bảo thu
thu tăng trưởng bình quân đạt và đại đến 2.000 tấn, tàu hút, gìn giữ được nguồn nhân lực chất
vượt 7-8%/năm; từng bước nâng cao ngầm đến 300 tấn; lượng cao cho đóng tàu quân sự.
tỷ trọng giá trị sản xuất kinh tế (đạt làm chủ công nghệ
trên 50% tổng doanh thu). Tạo sự sửa chữa hầu hết các Nămlà, đẩy mạnh công tác nghiên
chuyển biến đột phá về chất lượng loại động cơ tàu thủy, cứu và ứng dụng khoa học - công
thiết kế, thi công đóng mới, sửa chữa vũ khí - khí tài đã được nghệ, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ
tàu quân sự. Từng bước làm chủ thiết trang bị. thuật vào sản xuất, từng bước nâng
kế các gam tàu chiến đấu hiện đại có cao hơn nữa tỷ lệ nội địa hóa trong
hàm lượng chất xám, giá trị gia tăng tàu quân sự. Hoàn thiện các văn bản đóng tàu quân sự. Ưu tiên lựa chọn
cao; nâng cao chất lượng, độ tin cậy quy phạm pháp luật, quy chế quản công nghệ hiện đại trên nền tảng
của các sản phẩm tàu quân sự đóng lý, cơ chế phối hợp, cơ chế đặc thù ứng dụng thành tựu cuộc Cách mạng
mới, sửa chữa. Tăng cường hiệu quả trong đóng tàu quân sự để đưa công công nghiệp lần thứ tư với trọng tâm
kết hợp đóng tàu phục vụ nhiệm vụ tác quản lý ngành ngày càng ổn định, tạo ra các sản phẩm tàu quân sự hiện
quốc phòng với phát triển nền kinh tế hiệu quả, hiệu lực. Triển khai thực hiện đại có chất lượng, độ tin cậy cao.
trong nước và xuất khẩu, đặc biệt là quy hoạch, sắp xếp lại các cơ sở đóng
xuất khẩu tàu quân sự. tàu quân sự theo hướng tinh gọn, Sáu là, đẩy mạnh và mở rộng
mạnh, hiệu quả; tiến tới liên kết các cơ hợp tác quốc tế với các nước trong
Để hoàn thành các định hướng, sở đóng tàu quân sự trong cả nước để khu vực và trên thế giới, nhất là các
mục tiêu chiến lược trên, ngành đóng hình thành mô hình tổ chức hợp nhất. nước có nền đóng tàu quân sự phát
tàu quân sự cần tập trung thực hiện triển, như: Nga, Hà Lan, Ấn Độ, Nhật
đồng bộ các giải pháp sau: Ba là, tiếp tục thực hiện tốt công Bản, Hàn Quốc, Pháp... thông qua các
tác đầu tư nâng cao năng lực cho các hình thức hợp tác về đào tạo (đào
Một là, tập trung rà soát, tổng kết cơ sở đóng tàu quân sự. Việc đầu tư tạo chuyên sâu về thiết kế, nâng cao
việc triển khai thực hiện các chương phải có chiến lược dài hạn, trọng tâm, chuyên môn cho kỹ sư, tay nghề cho
trình, đề án, dự án, quy hoạch, kế trọng điểm, tránh chồng chéo, dàn công nhân), hợp tác về chuyển giao
hoạch đầu tư trang bị tàu thuyền cho trải và thực sự phù hợp với yêu cầu công nghệ đóng mới một số gam tàu,
các lực lượng thực thi nhiệm vụ trên trong phân công nhiệm vụ, chuyên nhận đặt hàng đóng mới các tàu xuất
biển đã được Bộ Chính trị, Quân ủy môn hóa sản phẩm của các đơn vị khẩu... Đồng thời, đẩy mạnh xúc tiến
Trung ương thông qua, Thủ tướng đóng tàu quân sự. Đầu tư các nhà thương mại, quảng bá thương hiệu,
Chính phủ, Bộ Quốc phòng phê duyệt. máy đóng tàu quân sự thông minh sản phẩm, tiến tới trực tiếp xuất khẩu
Trên cơ sở đó tham mưu đề xuất với để giải quyết triệt để các khâu then một số chủng loại tàu chiến đấu, tàu
cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ chốt nhất về công nghệ trong đóng tuần tra cao tốc, tàu bổ trợ...
sung quy hoạch, kế hoạch trang bị
phù hợp với chiến lược bảo vệ biển, Với nền tảng sẵn có và những định
đảo, phương án tác chiến và các yêu hướng, giải pháp phát triển chiến
cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. lược, cùng với tinh thần đoàn kết và
ý chí quyết tâm cao, ngành đóng tàu
Hai là, thực hiện tốt công tác kiện quân sự Việt Nam sẽ tiếp tục vươn lên,
toàn, sắp xếp tổ chức lực lượng ngành góp phần quan trọng vào sự nghiệp
đóng tàu quân sự và hoàn thiện cơ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ
chế quản lý cho phù hợp với tình quốc trong tình hình mới và thúc đẩy
hình, điều kiện mới, tạo sự tập trung phát triển kinh tế đất nước.

31

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Bước phát triển

“TỪ KHÔNG ĐẾN CÓ”

TRONG NGHIÊN CỨU, CHẾ TẠO VŨ KHÍ

Thiếu tướng, TS. ĐÀO XUÂN NGHIỆP
Phó Chủ nhiệm Tổng cục CNQP

NẾU NÓI MỘT CÁCH HÌNH ẢNH THÌ LĨNH VỰC SẢN XUẤT VŨ KHÍ CỦA VIỆT NAM
CÓ XUẤT PHÁT ĐIỂM TỪ “CON SỐ KHÔNG”. TRẢI QUA MUÔN VÀN KHÓ KHĂN, THÁCH
THỨC, NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG (CNQP) ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC
NHỮNG THÀNH TỰU VÔ CÙNG QUAN TRỌNG TRONG NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ, CHẾ TẠO
VŨ KHÍ.

Cách mạng tháng Tám Chí Minh quan tâm chăm lo. Tháng thuật của ngành và khả năng nguyên
năm 1945 thành công, 9/1946, khi thăm hữu nghị chính vật liệu của nước ta thời bấy giờ. Song
Nhà nước Việt Nam Dân thức nước Pháp, Người đã trực tiếp song công việc sản xuất, ngành Quân
chủ Cộng hòa thành lựa chọn đồng chí Phạm Quang Lễ, giới cũng tiến hành công tác sửa
lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh với tầm một trí thức Việt kiều có đức, có tài, chữa vũ khí của địch (súng tiểu liên
nhìn xa, trông rộng đã thấy rõ cần nhiệt tình cách mạng, có kiến thức Sten, súng trường, carbine…) đưa
phải khẩn trương xây dựng ngành khoa học về sản xuất vũ khí đưa về vào phục vụ chiến đấu, theo phương
Quân giới đảm bảo vũ khí, trang bị phụ trách ngành Quân giới. Đồng châm “lấy vũ khí địch đánh địch”.
cho lực lượng vũ trang bảo vệ nền chí Phạm Quang Lễ được Bác đặt tên Đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu
độc lập. Ngày 15/9/1945, Chủ tịch mới là Trần Đại Nghĩa và giao nhiệm nước, ngành Quân giới bước vào thời
Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập vụ làm Cục trưởng Cục Quân giới. kỳ hoạt động vô cùng khẩn trương,
Phòng Quân giới trực thuộc Bộ sôi động; vừa triển khai xây dựng
Quốc phòng (tiền thân của Tổng cục Trong 9 năm kháng chiến chống các cơ sở sản xuất với sự giúp đỡ của
CNQP ngày nay). thực dân Pháp, với tinh thần tự lực, các nước XHCN, vừa phải sơ tán để
tự cường, ngành Quân giới đã không bảo vệ cơ sở sản xuất, giữ gìn máy
Có thể nói, ngành Quân giới lúc ngừng lớn mạnh và trưởng thành, móc, nguyên vật liệu, vừa phải duy
này đứng trước thực tế “tất cả đều ban đầu chỉ sản xuất vũ khí thô sơ, trì, mở rộng sản xuất. Cùng với việc
là con số không”. Đó là, không có như: dao, kiếm, lựu đạn, mìn, súng đẩy mạnh sản xuất các loại vũ khí cơ
cơ sở sản xuất công nghiệp cơ bản kíp... đã nhanh chóng tiến đến nghiên bản (súng và đạn cho bộ binh, mìn,
(điện, hóa chất, luyện kim…); không cứu, chế tạo thành công nhiều loại lựu đạn...), các cơ sở nghiên cứu và
có thiết bị công nghệ sản xuất quốc đạn dược, vũ khí hiện đại, tiêu biểu nhà máy Quân giới đã bám sát thực
phòng; không có các loại vật tư, là súng và đạn Bazoka, súng cối, tiễn chiến đấu trên các chiến trường,
nguyên liệu chủ yếu; không có đội SKZ... gây khiếp đảm cho thực dân tích cực nghiên cứu cải tiến và chế
ngũ cán bộ nghiên cứu thiết kế, chế Pháp. Ngành Quân giới đã thực hiện tạo được nhiều loại vũ khí, nâng cao
tạo, điều hành sản xuất vũ khí được phương châm sản xuất cả vũ khí căn hiệu quả sử dụng một số loại vũ khí,
đào tạo bài bản… bản và vũ khí tối tân, nhờ đó, vừa đáp khí tài hiện đại do các nước bạn viện
ứng tốt nhất yêu cầu cấp bách của trợ; đồng thời tích cực nghiên cứu
Trong những năm tháng đầu cuộc kháng chiến chống thực dân các biện pháp chống phá, làm giảm
tiên hình thành và phát triển, ngành Pháp, vừa phù hợp với trình độ kỹ
Quân giới luôn được Chủ tịch Hồ

32 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

SKZ do Quân giới chế tạo sẵn sàng đợi lệnh trong Chiến dịch Công nhân Quân giới chế tạo mìn định hướng
Bắc Tây Nguyên, Đông Xuân 1952-1954. Ảnh: TL trong kháng chiến chống Mỹ. Ảnh: TL

hiệu lực một số loại vũ khí hiện đại Việt Nam là một trong Sau ngày đất nước thống nhất,
của địch, đặc biệt là trong lĩnh vực số ít nước trong khu tiềm lực vật chất kỹ thuật và đội ngũ
tác chiến điện tử. Kết quả nghiên cứu, vực có nền công nghiệp của ngành đã có bước phát triển cả
sản xuất, cải tiến vũ khí của ta trong quốc phòng tương đối về số lượng và chất lượng, tạo tiền
thời kỳ này đã được thực tiễn ở các phát triển, đã làm chủ đề chuyển hóa dần từ “Quân giới”
chiến trường kiểm nghiệm, phát huy thiết kế, công nghệ sang “Công nghiệp quốc phòng”;
tác dụng to lớn, góp phần phát triển chế tạo, sản xuất được đồng thời nhanh chóng chuyển
cách đánh sáng tạo của chiến tranh hầu hết các loại vũ khí, hướng nhiệm vụ, vừa tập trung sản
nhân dân, làm thất bại hoặc giảm khí tài, đạn dược thuộc xuất quốc phòng, vừa đẩy mạnh sản
hiệu lực các loại vũ khí, phương tiện trang bị của sư đoàn bộ xuất kinh tế, từng bước khẳng định
chiến tranh của địch. Tiêu biểu là các binh. vị trí, vai trò của ngành trong thời
loại vũ khí ĐKB, ĐKF2, A12, H12, FR... kỳ mới. Nổi bật là, trong nhiều năm
phóng… đánh vào sân bay, tàu chiến qua, quán triệt, thực hiện Nghị quyết
Cùng với những chiến công trong và các căn cứ của địch. Bằng tinh thần số 05-NQ/TW ngày 20/7/1993, Nghị
cải tiến vũ khí phòng không, góp tự chủ, sáng tạo, trong thời kỳ kháng quyết số 27-NQ/TW ngày 16/6/2003
phần bắn rơi nhiều máy bay hiện chiến chống Mỹ, ngành Quân giới và Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày
đại của đế quốc Mỹ, kể cả pháo đài không những đã tạo ra được nhiều 16/7/2011 của Bộ Chính trị về xây
bay B-52, ngành Quân giới cũng loại vũ khí đáp ứng yêu cầu tác chiến dựng, phát triển CNQP; bám sát chủ
nghiên cứu và chế tạo các phương của chiến trường, góp phần nâng cao trương của Đảng, sự lãnh đạo, chỉ
tiện chống phá bom từ trường, rà hiệu quả chiến đấu của các lực lượng đạo trực tiếp của Quân ủy Trung
phá thuỷ lôi của địch, góp phần bảo vũ trang mà còn làm giàu thêm vốn ương, Bộ Quốc phòng và thực tiễn
đảm các tuyến giao thông thủy, bộ kinh nghiệm của ngành trong bảo đất nước, Tổng cục CNQP đã thực
ra chiến trường thông suốt; chế tạo đảm kỹ thuật, hoàn thành xuất sắc hiện tốt chức năng tham mưu quản
thành công một số loại vũ khí, trang nhiệm vụ trong cuộc kháng chiến lý nhà nước về CNQP, chủ động tham
bị cho bộ đội đặc công; tổ chức sản chống Mỹ, cứu nước. mưu cho Bộ Quốc phòng trình Chính
xuất một số loại vũ khí mà chiến phủ phê duyệt quy hoạch và các kế
trường rất cần, như: súng cối 60mm, hoạch, chương trình, đề án xây dựng,
súng và đạn chống tăng CT62, mìn phát triển CNQP phù hợp trong từng
định hướng... Quân giới miền Nam giai đoạn; đồng thời, phát huy vai
đã tận dụng vũ khí đoạt được của trò nòng cốt trong chỉ đạo, triển khai
địch, chế ra nhiều vũ khí dễ sử dụng thực hiện. Do vậy, đã tạo bước phát
và đánh địch có hiệu quả; cải tiến triển khá toàn diện trên các lĩnh vực
những vũ khí hiện đại, như: đạn hỏa hoạt động của ngành CNQP. Trong
tiễn mang lượng nổ lớn, các loại mìn

33

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Sản xuất sản phẩm quốc phòng tại Nhà máy Z131. Ảnh: PV

đó, cơ sở hạ tầng, trang, thiết bị và Trong thời gian tới, chế tạo đạn chống tăng thế hệ mới
trình độ công nghệ được đầu tư nâng phấn đấu một số lĩnh theo nguyên lý tandem chống giáp
cấp, hiện đại hóa và một số lĩnh vực vực công nghiệp quốc phản ứng nổ, đạn nhiệt áp… CNQP
phát triển vượt bậc. Năng lực nghiên phòng phải là mũi cũng đã đủ năng lực công nghệ chế
cứu, thiết kế, sản xuất, sửa chữa vũ nhọn của công nghiệp tạo các loại đạn pháo mặt đất, chống
khí, trang bị được nâng lên cả bề quốc gia, như: cơ khí tăng, phòng không và cho pháo tàu
rộng lẫn chiều sâu. Các dự án đầu tư siêu chính xác, vật liệu hải quân.
cho CNQP được triển khai đúng định mới, hóa nổ, đóng tàu,
hướng, phù hợp yêu cầu trước mắt và điện tử, công nghệ Bên cạnh việc làm chủ các công
lâu dài theo hướng tiên tiến, đồng bộ. thông tin... nghệ sản xuất vũ khí, trang bị kỹ
thuật (VKTBKT), công nghệ sửa chữa,
Hiện nay, Việt Nam là một trong khẩu; các loại đạn cối mẫu mới có nâng cấp, tăng hạn sử dụng, cải tiến
số ít nước trong khu vực có nền CNQP độ chính xác bắn cao hơn, uy lực nổ nâng cao tính năng chiến, kỹ thuật
tương đối phát triển. Chúng ta đã làm của đầu đạn lớn hơn và có cự ly bắn của các loại VKTBKT cũng được chú
chủ thiết kế, công nghệ chế tạo, sản tăng hơn 1,3 đến 1,5 lần so với loại trọng và không ngừng phát triển
xuất được hầu hết các loại vũ khí, khí đạn cối truyền thống. Cùng với việc như sửa chữa tàu P, máy bay, tên lửa
tài, đạn dược thuộc trang bị của sư bước đầu làm chủ thiết kế, công nghệ phòng không, hiện đại hóa xe tăng
đoàn bộ binh. Đặc biệt, đã sản xuất T54B…
được súng bộ binh thế hệ mới có độ
chính xác cao, lực giật nhỏ, nòng súng Về khí tài, đến nay, ngành CNQP
được áp dụng công nghệ rèn khương đã làm chủ công nghệ sản xuất các
tuyến giúp cho tuổi thọ của súng loại ống nhòm, kính quan sát ngày,
tăng lên đến 1,5 lần; súng và đạn bắn đêm. Các loại kính ngắm bắn ngày,
tỉa chế tạo trong nước có độ chính xác đêm cũng đã được sản xuất đồng bộ
bắn tương đương với sản phẩm nhập với hầu hết các loại vũ khí có trong
trang bị. Các loại khí tài quan sát,

34 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

ngắm bắn đêm sử dụng EOP thế hệ Với sự phát triển của khoa học- thiết thực bảo vệ chủ quyền biển,
2+ sản xuất trong nước có chất lượng công nghệ trên thế giới và trong đảo của Tổ quốc.
ổn định. Hiện nay, đã bước đầu chế nước, sự quan tâm đầu tư của Nhà
tạo được kính ngắm tích hợp cả kênh nước, CNQP Việt Nam đã và đang phát Trải qua 75 năm xây dựng và phát
ngắm bắn ban ngày và ban đêm trên triển nhiều công nghệ tiên tiến, hiện triển, ngành Quân giới - CNQP đã
một kính ngắm đạt các yêu cầu kỹ đại để từng bước làm chủ công nghệ và đang có những bước phát triển
thuật tương đương sản phẩm của sản xuất các loại vũ khí, khí tài thông mạnh mẽ, toàn diện. Trong thời
nước ngoài. minh, như: vũ khí phòng không tầm gian tới, ngành CNQP tiếp tục đầu
thấp; máy thông tin liên lạc thế hệ tư phát triển theo hướng công nghệ
Về vật tư kỹ thuật, CNQP đã sản mới; ra-đa cảnh giới; phương tiện tác lưỡng dụng để vừa nâng cao năng
xuất được hầu hết các mác thuốc chiến điện tử; xây dựng cấu hình và lực sản xuất quốc phòng, vừa tham
phóng, thuốc nổ, thuốc hỏa thuật tích hợp vũ khí có điều khiển trên các gia sản xuất các sản phẩm phục vụ
phục vụ sản xuất các sản phẩm quốc phương tiện cơ động; số hóa các hệ nền kinh tế quốc dân và xuất khẩu,
phòng và vật liệu nổ cho ngành khai thống điều khiển hiện có trong trang hòa nhập sâu hơn vào công nghiệp
thác mỏ. Một số loại thép hợp kim bị của các quân, binh chủng như: quốc gia; trong đó, phấn đấu một
chất lượng cao dùng chế tạo vũ khí Không quân, Hải quân, Tăng thiết số lĩnh vực CNQP phải là mũi nhọn,
cũng đã được nghiên cứu sản xuất giáp… đồng thời bước đầu nghiên như: cơ khí siêu chính xác, vật liệu
thành công như thép chuyên dụng cứu thành công robot rà phá bom, mới, hóa nổ, đóng tàu, điện tử, công
cho chế tạo nòng súng bộ binh, súng mìn, robot trinh sát hóa học và robot nghệ thông tin... CNQP cũng sẽ
hỏa lực; thép vỏ liều, thép đầu đạn mang vũ khí chiến đấu. phát huy tối đa thành tựu của nền
pháo và hầu hết hợp kim, kim loại kinh tế quốc dân phục vụ sản xuất
màu dùng cho sản xuất đạn… Các Bên cạnh những thành tựu trong VKTBKT quân sự. Ngành CNQP sẽ
loại sơn đặc chủng quân sự đã được lĩnh vực chế tạo vũ khí lục quân, hiện huy động hiệu quả sự tham gia của
CNQP sản xuất như sơn chịu mặn, nay, CNQP đã đóng mới các tàu quân khoa học công nghệ quốc gia, công
sơn chịu nhiệt độ cao đến 4000C, sự hiện đại như: một số loại tàu cảnh nghiệp dân sinh cho nhiệm vụ xây
sơn tàng hình và vật liệu ngụy trang sát biển, tàu tuần tiễu, tàu pháo, tàu dựng, phát triển CNQP trở thành bộ
chống được trinh sát quang học, ra- tên lửa, tàu cứu hộ, cứu nạn… trang phận quan trọng của công nghiệp
đa, ảnh nhiệt... bị cho lực lượng vũ trang góp phần quốc gia.

“TRẬN THẮNG LỚN” CỦA QUÂN GIỚI VIỆT NAM

Khi toàn quốc kháng chiến nổ ra đêm 19/12/1946, cũng là lúc các địa phương miền Bắc thực hiện
cuộc tổng di chuyển tất cả các cơ quan, các ngành, các giới, cơ sở vật chất từ thành phố, thị xã về
nông thôn, lên rừng núi… để kháng chiến lâu dài.
Với ngành Quân giới, hàng chục vạn tấn, bao gồm hàng trăm nghìn chủng loại máy móc, thiết
bị, nguyên vật liệu... được cán bộ, công nhân Quân giới đưa đi. Lúc đầu, hàng hóa được vận chuyển bằng
phương tiện vận tải, cả cơ giới và thô sơ; về sau chủ yếu dùng đôi vai của hàng vạn công nhân, nông dân
quyết tâm kháng chiến chống Pháp theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Từ tháng 12/1946 đến đầu năm 1947, được sự giúp đỡ của nhân dân và sự yểm trợ của bộ đội, ngành
Quân giới đã di chuyển khoảng hơn 40 nghìn tấn máy móc, dụng cụ, nguyên vật liệu từ các đô thị về nông
thôn, lên rừng núi để phục vụ sản xuất, sửa chữa vũ khí. Trong đó, Khu 1 vận chuyển 1 nghìn tấn; Khu 2 vận
chuyển 3 nghìn tấn; Khu 3 vận chuyển 4 nghìn tấn; Khu 4 vận chuyển 5 nghìn tấn; Khu 5 vận chuyển 3 nghìn
tấn; Khu 10 vận chuyển 3 nghìn tấn; Khu 11 vận chuyển 1 nghìn tấn; Khu 12 vận chuyển 1 nghìn tấn; các
xưởng vũ khí dân quân vận chuyển 12 nghìn tấn…
Có thể nói, đây là “trận thắng lớn” của Quân giới Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp, vì địch đã
dùng mọi cách để ngăn cản và đánh phá cuộc tổng di chuyển của ta, nhưng không được. Còn ta đã di chuyển
được khối lượng lớn vật chất kỹ thuật quý giá để sản xuất, sửa chữa vũ khí đáp ứng yêu cầu của cuộc kháng
chiến trong hoàn cảnh quân thù chiếm đóng các thành phố, vùng đồng bằng; đất nước bị bao vây, cấm vận.

TRẦN MINH
Theo Lịch sử Quân giới Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954).

35

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

Chương trình cải tiến và chế tạo vũ khí bộ binh

DẤU ẤN CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG VIỆT NAM

Thiếu tướng, PGS,TS. NGUYỄN NGỌC CHƯƠNG
Nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục CNQP

THÁNG 3/1993, BỘ CHÍNH TRỊ BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT SỐ 05/NQ-TW VỀ XÂY DỰNG
VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG (CNQP) ĐẾN NĂM 2000, TRONG ĐÓ CÓ XÁC
ĐỊNH CHẾ TẠO VŨ KHÍ BỘ BINH LÀ NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM VÀ GIAO CHO TỔNG CỤC
CNQP VÀ KINH TẾ (NAY LÀ TỔNG CỤC CNQP) TỔ CHỨC THỰC HIỆN. SAU NHIỀU NĂM
TRIỂN KHAI NGHIÊN CỨU, CHẾ TẠO, TỔNG CỤC CNQP ĐÃ HOÀN THÀNH XUẤT SẮC
NHIỆM VỤ ĐƯỢC GIAO. NĂM 2012, CỤM CÔNG TRÌNH “NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ, CHẾ TẠO
VŨ KHÍ BỘ BINH” ĐÃ ĐƯỢC NHÀ NƯỚC TẶNG GIẢI THƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ (ĐỢT 1).

HÌNH THÀNH Ý TƯỞNG công hỏa lực của địch. tính linh hoạt và có khả năng đối phó
Dựa trên cơ sở phân tích năng lực với nhiều tình huống xảy ra; đầu tư
Vào đầu thập niên 90 (thế kỷ XX) dây chuyền công nghệ với công suất
nước ta đứng trước yêu cầu phải tự sản xuất của ngành CNQP, nhu cầu hợp lý, ưu tiên phát triển các công
chế tạo các loại vũ khí, trang bị kỹ trang bị cho sư đoàn bộ binh và xu nghệ tiên tiến cho các nguyên công
thuật (VKTBKT) cho nhiệm vụ quốc hướng phát triển vũ khí bộ binh trên đặc thù quốc phòng; không làm thay
phòng - an ninh. Vũ khí bộ binh trang thế giới, các cán bộ khoa học trong đổi lớn đến tổ chức biên chế của các
bị trong Quân đội có nhiều loại khác ngành CNQP, như: Trần Đức Việt, đơn vị.
nhau, phần lớn được thiết kế sau Nguyễn Hồng Bàng, Phan Chỉ, Phạm
Chiến tranh thế giới thứ hai, tầm bắn Nghiêm Điềm, Nguyễn Tiến Định... Mục tiêu chung của “Chương
hạn chế và trọng lượng nặng. Một đã dành rất nhiều thời gian, công sức, trình cải tiến và chế tạo vũ khí bộ
số loại vũ khí đã xuống cấp và thiếu trí tuệ hình thành nên một chương binh” là: Nghiên cứu cải tiến và thiết
đồng bộ. Ở nước ta, sư đoàn bộ binh trình chế tạo vũ khí bộ binh lấy tên kế chế tạo các loại vũ khí bộ binh
là đơn vị chiến thuật cấp cao, có thể là “Chương trình cải tiến và chế tạo trang bị cho sư đoàn bộ binh và lực
thực hiện các trận đánh, chiến dịch vũ khí bộ binh”. Chương trình gồm: lượng vũ trang, đảm bảo hệ vũ khí
độc lập hoặc tác chiến hiệp đồng Thiết kế đồng bộ súng và đạn cho bộ binh thống nhất, đồng bộ, hiện
trong đội hình. Trong chiến tranh các loại vũ khí, tạo thành hệ trang bị đại hóa một bước, phù hợp với cách
bảo vệ Tổ quốc, sư đoàn bộ binh thống nhất cho sư đoàn bộ binh; áp đánh của bộ đội ta; nâng cao năng
thực hiện cả loại hình tác chiến tấn dụng các nguyên lý mới, tăng tầm lực sản xuất và trình độ công nghệ
công và tác chiến phòng ngự. Bộ bắn và đảm bảo độ chính xác cho các của các nhà máy CNQP, đảm bảo tự
Quốc phòng chủ trương xây dựng loại vũ khí; kết cấu gọn nhẹ, thiết kế sản xuất các loại vũ khí bộ binh đạt
sư đoàn bộ binh mang vác. Vũ khí súng theo các mô-đun trọng lượng chất lượng; đồng thời chuẩn bị tiềm
cho sư đoàn bộ binh cần được tăng để thuận tiện mang vác; thực hiện đa lực cho các giai đoạn phát triển vũ
tầm bắn, đảm bảo độ chính xác, có năng hóa các loại vũ khí: chế tạo đạn khí tiếp theo. Thời gian thực hiện
trọng lượng nhẹ, thuận tiện cơ động, sát thương cho vũ khí chống tăng, Chương trình là 10 năm, qua hai giai
chuyển hóa thế trận và tránh tấn đạn lựu phóng cho tiểu liên; tăng đoạn: giai đoạn 1 (từ năm 1995 đến

36 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Thiếu tướng, PGS, TS. Nguyễn Ngọc Chương - cán bộ chủ trì và trực tiếp nghiên cứu Chương trình cải tiến và chế tạo vũ khí
bộ binh, đại diện Tổng cục CNQP nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh do Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao tặng (năm 2012).
Ảnh: LÊ ANH

2001), tập trung chế tạo các loại vũ Triển khai thành công Đối với đội ngũ cán bộ, kỹ sư, nhà
khí cơ bản có nhu cầu cấp bách để “Chương trình cải tiến khoa học và công nhân kỹ thuật trong
đưa vào trang bị; giai đoạn 2 (từ năm và chế tạo vũ khí bộ ngành CNQP luôn quán triệt và nhận
2002 đến 2010), thiết kế chế tạo một binh” đã góp phần thức rõ tầm quan trọng của Chương
số loại vũ khí bộ binh có nguyên lý quan trọng thực hiện trình, luôn nêu cao tinh thần đoàn
mới và các loại vũ khí còn lại của thắng lợi các nghị kết, khắc phục mọi khó khăn, quyết
Chương trình. quyết của Bộ Chính tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ
trị về xây dựng và được giao.
TỔ CHỨC THỰC HIỆN phát triển CNQP, tăng
cường khả năng tự Để thực hiện Chương trình, ngành
Năm 1995, Bộ Quốc phòng chính chủ trong đảm bảo CNQP đã triển khai công tác nghiên
thức cho triển khai: “Chương trình cải VKTBKT. cứu thiết kế, gắn với các dự án đầu
tiến và chế tạo vũ khí bộ binh”. Ngay tư tăng năng lực sản xuất. Trong đó,
từ những ngày đầu, Chương trình Khánh Châu, Thứ trưởng Bộ Quốc công tác nghiên cứu thiết kế được
đã nhận được sự quan tâm đặc biệt phòng, thường xuyên theo dõi, chỉ triển khai trước một bước, cung cấp
của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ đạo thực hiện; chủ trì cuộc họp đánh bộ tài liệu thiết kế và bộ tài liệu công
Quốc phòng. Trong quá trình thực giá kết quả giai đoạn 1 và giao nhiệm nghệ để lập báo cáo nghiên cứu
hiện giai đoạn 1, đồng chí Đỗ Mười, vụ triển khai giai đoạn 2. khả thi và lập thiết kế kỹ thuật tổng
nguyên Tổng Bí thư, nguyên cố vấn dự toán cho các dự án. Do phạm vi
Ban chấp hành Trung ương Đảng nghiên cứu của Chương trình rất
đã đến Viện Vũ khí kiểm tra tiến độ rộng, chế tạo nhiều chủng loại vũ
thực hiện và động viên cán bộ, kỹ sư khí, ngành CNQP đã huy động 3 viện
tham Chương trình. Đại tướng Phạm nghiên cứu và 11 nhà máy sản xuất
Văn Trà, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, tham gia. Trong đó, Viện Vũ khí chịu
đã dự cuộc bắn thử kết quả nghiên trách nhiệm thiết kế các sản phẩm,
cứu giai đoạn 1. Trung tướng Trương Viện Công nghệ tập trung nghiên

37

ĐỊNH HƯỚNG - CHỈ ĐẠO

cứu các công nghệ mới. Đồng thời, liên AK; súng phóng lựu cá nhân (loại với đồng chí Đinh Thị Mai Vân, vợ liệt
phối hợp với Khoa Vũ khí, Học viện Kỹ 40mm M79 và loại liên thanh 30mm sĩ Nguyễn Quang Dũng, và căn dặn
thuật Quân sự, để đào tạo sau đại học AGS-17M); vũ khí chống tăng nguyên lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy phải luôn
cho cán bộ sản xuất, nghiên cứu; Học lý ”tích cực - phản lực”; nghiên cứu quan tâm tới các gia đình chính sách
viện Kỹ thuật quân sự đã tổ chức hai thiết kế các hệ pháo cối tầm xa (gồm và thân nhân liệt sĩ.
lớp cao học về chuyên ngành vũ khí, cối tầm xa 100mm VN và cối tầm xa
một lớp gồm cán bộ kỹ thuật của các 60mm VN); vũ khí phòng không cho HIỆU QUẢ CỦA CHƯƠNG TRÌNH
nhà máy; một lớp gồm cán bộ của sư đoàn bộ binh (súng 12,7mm NSV-
Viện Vũ khí. Phần lớn các học viên VN và pháo phòng không 23mm Qua hơn 10 năm thực hiện,
cao học sau này đã trở thành phó mang vác) ; các loại lựu đạn và mìn “Chương trình cải tiến và chế tạo vũ
giám đốc kỹ thuật, cán bộ chủ trì của có uy lực sát thương cao hơn trước. khí bộ binh” đã hoàn thành mục tiêu
một số cơ quan, đơn vị. Năm 2012, Cụm công trình “Nghiên và các nội dung nghiên cứu đề ra.
cứu thiết kế, chế tạo vũ khí bộ binh” Thành công của Chương trình có ý
Qua 5 năm triển khai, giai đoạn đã được Nhà nước tặng Giải thưởng nghĩa rất lớn về quốc phòng - an ninh
1 của Chương trình đã cơ bản hoàn Hồ Chí Minh về khoa học và công đất nước, góp phần nâng cao sức
thành mục tiêu đề ra, nâng cao năng nghệ (đợt 1). mạnh sẵn sàng chiến đấu và chiến
lực thiết kế chế tạo và trình độ công đấu của Quân đội. Có thể tóm lược
nghệ sản xuất vũ khí của các nhà Trong thành công và vinh quang thành ba nội dung chính sau:
máy CNQP. không thể không nhắc tới những
hy sinh mất mát. Chế tạo vũ khí là Thứ nhất, các loại vũ khí được
Ngày 16/6/2003, Bộ Chính trị tiếp công việc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, thiết kế có các tính năng chiến, kỹ
tục ban hành Nghị quyết số 27/NQ- khó lường. Trong quá trình thực hiện thuật ở mức cao, hiện đại hóa một
TW về xây dựng và phát triển CNQP nhiệm vụ, một số cán bộ và công bước trang bị cho sư đoàn bộ binh,
đến năm 2010. Trên cơ sở đó, Tổng nhân kỹ thuật đã hy sinh hoặc bị phù hợp với cách đánh của bộ đội,
cục CNQP đã rà soát, đánh giá những thương. Trong đó, tháng 12/2007, góp phần phát triển nghệ thuật quân
các kết quả đạt được, điều chỉnh các đồng chí Nguyễn Quang Dũng, làm sự độc đáo của nước ta.
nhiệm vụ của Chương trình và triển việc tại Nhà máy Z111, đã hy sinh khi
khai giai đoạn 2. Đến năm 2011, đã thử nghiệm nòng súng 12,7mm. Sau Thứ hai, Chương trình đã có nhiều
hoàn thành mục tiêu và các nội dung này, trong một lần đến vào thăm Nhà công trình nghiên cứu về nguyên
nghiên cứu của Chương trình. Kết máy Z111, đồng chí Thượng tướng lý thiết kế và ứng dụng được nhiều
quả, Chương trình đã nghiên cứu Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư công nghệ mới đóng góp vào sự phát
thiết kế, chế tạo và làm chủ công nghệ Ban chấp hành Trung ương Đảng, triển khoa học - công nghệ trong lĩnh
sản xuất được hầu hết các loại súng, đã ân cần thăm hỏi, chia sẻ mất mát vực quân sự và công nghiệp dân sinh,
đạn bộ binh. Tiêu biểu như: súng tiểu tạo cơ sở để phát triển các loại vũ khí
cho giai đoạn tiếp theo.
Công nhân Nhà máy Z131 sản xuất sản phẩm quốc phòng.
Ảnh: TRẦN HÙNG Thứ ba, qua triển khai Chương
trình đã góp phần đào tạo, bồi
dưỡng, nâng cao trình độ của đội
ngũ cán bộ, kỹ sư chế tạo vũ khí, hình
thành đội ngũ cán bộ kế cận và kế
tiếp cho ngành CNQP.

Có thể nói, việc ngành CNQP Việt
Nam triển khai thành công “Chương
trình cải tiến và chế tạo vũ khí bộ
binh” đã góp phần quan trọng thực
hiện thắng lợi các nghị quyết của Bộ
Chính trị về xây dựng và phát triển
CNQP, tăng cường khả năng tự chủ
trong đảm bảo VKTBKT; tạo cơ sở,
tiền đề quan trọng để ngành CNQP
tiếp tục nghiên cứu phát triển các
loại VKTBKT mới, tiên tiến, hiện đại,
phục vụ bộ đội huấn luyện và sẵn
sàng chiến đấu.

38 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỰ QUAN TÂM CỦA LÃNH ĐẠO ĐẢNG, NHÀ NƯỚC, BỘ QUỐC PHÒNG

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
tham quan gian trưng bày sản
phẩm của Tổng cục CNQP tại
Hội nghị Tổng kết công tác quân
sự quốc phòng do Bộ Quốc
phòng tổ chức (năm 2013).

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tham quan dây chuyền sản Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tham quan gian
xuất súng bộ binh thế hệ mới tại Nhà máy Z111 (năm 2014). hàng giới thiệu sản phẩm cơ khí của Nhà máy Z117, trưng
bày tại Hội nghị các giải pháp thúc đẩy phát triển ngành Cơ
khí Việt Nam (năm 2019).

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Phan Văn Giang, Tổng Tham mưu trưởng,
thăm và làm việc tại Nhà máy Z113 (năm 2017). Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, kiểm tra sản phẩm quốc phòng
do Viện Vũ khí nghiên cứu chế tạo (năm 2017).

Trang ảnh: NAM TUẤN, CTV

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

Thấm nhuần tư tưởng

VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI VÀ

Đại tá, PGS, TS. PHẠM VĂN SƠN
Quyền Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự

CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH Chủ tịch Hồ Chí Minh với các đại biểu dự Đại hội Chiến sĩ thi đua toàn quốc
LÀ NHÀ TƯ TƯỞNG VĨ ĐẠI, (tháng 5 năm 1952). Ảnh: TL
NHÀ CHIẾN LƯỢC QUÂN SỰ
THIÊN TÀI CỦA CÁCH MẠNG Tư tưởng Hồ Chí Minh về giữ vai trò quyết định đối với vũ khí.
VIỆT NAM. ĐIỂM NỔI BẬT mối quan hệ giữa con Điều này vừa thể hiện sự kế thừa
TRONG TƯ TƯỞNG QUÂN người và vũ khí trong hoạt quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin
SỰ HỒ CHÍ MINH LÀ LUÔN động quân sự không xuất về vai trò của con người trong hoạt
COI TRỌNG VÀ GIẢI QUYẾT hiện một cách ngẫu nhiên mà là kết động quân sự: “Trong mọi cuộc
ĐÚNG ĐẮN MỐI QUAN HỆ quả tổng hòa của những tiền đề lý chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều
GIỮA CON NGƯỜI VÀ VŨ KHÍ luận và thực tiễn, khách quan và chủ tùy thuộc vào tinh thần của quần
TRONG HOẠT ĐỘNG QUÂN quan, trong đó học thuyết quân sự chúng đang đổ máu trên chiến
SỰ. NGHIÊN CỨU NẮM VỮNG Mác-Lênin, truyền thống dân tộc; trường”1, vừa thể hiện sự vận dụng
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH phẩm chất, trí tuệ và sự mẫn cán sáng tạo của Hồ Chí Minh, phù hợp
VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CON của Hồ Chí Minh là cơ sở, nguồn với thực tiễn Việt Nam “Không quân
NGƯỜI VÀ VŨ KHÍ TRONG gốc cơ bản, có ý nghĩa quyết định. đội nào, không khí giới nào có thể
HOẠT ĐỘNG QUÂN SỰ, CÓ Theo Hồ Chí Minh, trong hoạt động đánh ngã được tinh thần hy sinh của
Ý NGHĨA QUAN TRỌNG ĐỐI quân sự, quan hệ giữa con người và toàn thể một dân tộc”2. Bởi lẽ, con
VỚI SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG vũ khí gắn bó chặt chẽ, biện chứng người trong hoạt động quân sự là lực
QUÂN ĐỘI, CỦNG CỐ QUỐC với nhau để tạo nên sức mạnh quân lượng toàn dân, trong đó lực lượng
PHÒNG, BẢO VỆ TỔ QUỐC, sự. Trong đó, con người là chủ thể vũ trang là nòng cốt. Hồ Chí Minh
NHẤT LÀ TRONG HIỆN ĐẠI
HÓA QUÂN ĐỘI HIỆN NAY.

40 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Hồ Chí Minh

VŨ KHÍ TRONG HIỆN ĐẠI HÓA QUÂN ĐỘI

khẳng định: “Không thể cậy vũ khí thống quân sự độc đáo của dân tộc, là chủ thể sáng tạo và sử dụng vũ
mà có thể quyết định được thắng tiếp thu có chọn lọc tinh hoa quân khí, cần tích cực, chủ động phát huy
lợi. Phải xem những người cầm vũ sự thế giới, nhất là từ thực tiễn cách mọi khả năng và sức mạnh tiềm ẩn
khí có phải là những chiến sĩ hăng mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh đưa của vũ khí; con người cần phải được
hái đánh trận không”3. Con người là ra tư tưởng giải quyết mối quan hệ nâng cao trình độ về mọi mặt, nhất
chủ thể sáng tạo, sản xuất, cải tiến, giữa con người và vũ khí trong hoạt là về kỹ thuật và chiến thuật.
sửa chữa, nâng cấp và trực tiếp sử
dụng, phát huy tính năng của vũ khí “Vấn đề là ở chỗ tinh Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh,
trong chiến đấu. Với lẽ đó, để nâng thần của con người trong suốt quá trình cách mạng,
cao sức mạnh quân sự phải luôn coi phải truyền qua súng, Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng và
trọng việc đào tạo, bồi dưỡng nâng tức là làm sao phải có giải quyết có hiệu quả mối quan hệ
cao chất lượng con người, nhất là về kỹ thuật giỏi”. giữa con người và vũ khí, nhất là tư
phẩm chất, sức khỏe, bản lĩnh chính tưởng “người trước, súng sau” tạo
trị, tinh thần, ý chí chiến đấu cũng (Chủ tịch HỒ CHÍ MINH) nên sức mạnh tổng hợp, góp phần
như trình độ kỹ thuật, chiến thuật. động quân sự đó là “người trước, làm nên những chiến thắng vĩ đại
súng sau”. Cùng với việc nhấn mạnh trong sự nghiệp giải phóng dân tộc
Vũ khí trong tư tưởng Hồ Chí vai trò của con người trong mối và bảo vệ Tổ quốc. Chủ trương của
Minh không chỉ là “vũ khí vật chất” quan hệ với vũ khí, Hồ Chí Minh cho Đảng về “Xây dựng Quân đội nhân
mà cả “vũ khí tinh thần”. Trong đó, rằng, trong hoạt động quân sự con dân cách mạng, chính quy, tinh
“vũ khí vật chất” bao gồm: gậy tầm người chỉ thực sự phát huy hết khả nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên
vông, giáo, mác, súng, đạn, xe tăng, năng của mình khi được kết hợp với hiện đại một số quân chủng, binh
đại bác, máy bay, tàu chiến... và “vũ sức mạnh của vũ khí. Quan điểm đó chủng, lực lượng” đã cho thấy rõ sự
khí tinh thần” là: lòng yêu nước, tinh của Hồ Chí Minh không chỉ nhấn trung thành và vận dụng sáng tạo tư
thần đoàn kết, ý chí quyết tâm, lòng mạnh vai trò quan trọng của vũ khí tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ
dũng cảm, hy sinh của quần chúng trong hoạt động quân sự mà còn giữa con người và vũ khí của Đảng
nhân dân…. Vũ khí là công cụ cơ khẳng định tính tất yếu, sự cần thiết ta, nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm
bản, chủ yếu để biến sức mạnh tinh phải trang bị vũ khí cho lực lượng vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra. Tuy nhiên
thần của con người thành sức mạnh vũ trang và nhân dân đánh giặc, coi hiện nay, trước tình hình thế giới,
vật chất. Vì thế, để nâng cao sức đó là một trong những điều kiện cơ khu vực, trong đó có tình hình biển
mạnh quân sự, sức mạnh chiến đấu bản, bảo đảm cho thắng lợi của sự Đông diễn biến nhanh chóng, phức
của lực lượng vũ trang, bên cạnh nghiệp đấu tranh giải phóng dân tạp, khó lường; nguy cơ kinh tế thế
phát huy nhân tố con người cần tộc và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, giới suy thoái, khủng hoảng do tác
chú trọng phát triển, nâng cao chất theo Người: “Vấn đề là ở chỗ tinh động của dịch Covid-19 đang hiện
lượng, số lượng vũ khí, trang bị kỹ thần của con người phải truyền qua hữu; bảo vệ chủ quyền biên giới,
thuật quân sự. súng, tức là làm sao phải có kỹ thuật biển đảo đứng trước nhiều khó khăn,
giỏi”4. Điều đó có nghĩa, con người thách thức; sự đe dọa của an ninh phi
Theo Hồ Chí Minh, sức mạnh truyền thống; sự phát triển của cuộc
quân sự là sức mạnh tổng hợp của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, với sự xuất hiện của các loại hình
quân sự, ngoại giao, v.v. Song, để vũ khí công nghệ cao cùng với các
phát huy sức mạnh quân sự, cần coi hình thái chiến tranh mới… Những
trọng mối quan hệ giữa con người điều đó đã và đang tác động không
và vũ khí trong hoạt động quân nhỏ đến xây dựng Quân đội, củng cố
sự. Từ mối quan hệ giữa con người quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, nhất là
và vũ khí, kế thừa, phát huy truyền

41

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

đối với quá trình hiện đại hóa Quân Bộ đội tên lửa huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: CTV
đội, bao gồm cả “hiện đại hóa con
người” và hiện đại hóa vũ khí, trang tiến thẳng lên hiện đại. Nâng cao tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc
bị. Vì vậy, để giải quyết tốt mối quan chất lượng chỉ huy, phối hợp, hiệp phòng của đất nước. Trong đó, tập
hệ giữa con người và vũ khí trong đồng và huấn luyện, diễn tập; coi trung nghiên cứu làm chủ công
điều kiện mới, đáp ứng yêu cầu, trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên nghệ thiết kế, chế tạo thành công
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, cần thực sâu, lấy thực hành làm chính, nhất là một số vũ khí, trang bị kỹ thuật mới,
hiện một số giải pháp sau: huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại, đáp ứng yêu cầu hiện đại
mới, hiện đại; huấn luyện thể lực, rèn hóa Quân đội và yêu cầu nhiệm vụ
Một là, tiếp tục tăng cường giáo luyện kỷ luật, bản lĩnh, ý chí cho bộ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
dục, đào tạo nâng cao chất lượng đội, đáp ứng yêu cầu đặt ra của các
nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân hình thái chiến tranh mới. Ba là, tiếp tục đẩy mạnh hội nhập
lực chất lượng cao trong Quân đội. quốc tế và đối ngoại quốc phòng, đáp
Hai là, đẩy mạnh phát triển công ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội.
Cấp ủy các cấp trong Quân đội nghiệp quốc phòng, góp phần thực
cần coi trọng và tăng cường giáo hiện chủ trương hiện đại hóa Quân đội. Quán triệt và thực hiện có hiệu
dục cho cán bộ, chiến sĩ có nhận quả các giải pháp đẩy mạnh công tác
thức và hiểu biết đúng đắn về chủ Tiếp tục quán triệt và triển khai đối ngoại quốc phòng và hội nhập
nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí thực hiện đồng bộ, hiệu quả Nghị quốc tế của Quân đội theo phương
Minh, đường lối, quan điểm của quyết số 06-NQ/TW ngày 16/7/2011 châm “tích cực, chủ động, chắc chắn,
Đảng; yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ của Bộ Chính trị về xây dựng và linh hoạt, hiệu quả”. Thông qua đó
quốc và chức năng, nhiệm vụ của phát triển công nghiệp quốc phòng tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm từ
Quân đội… với nhiều hình thức, (CNQP) đến năm 2020 và những quân đội các nước, nhất là các nước
biện pháp đa dạng. Đồng thời, phát năm tiếp theo; các kết luận, đề án, phát triển, góp phần nâng cao chất
huy vai trò của các lực lượng trong chương trình, kế hoạch của Đảng, lượng nguồn nhân lực của Quân đội.
đấu tranh chống “diễn biến hòa Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Mặt khác, tăng cường quan hệ hợp
bình”, đi đôi với phòng, chống “tự Quốc phòng về phát triển CNQP tác trong nghiên cứu, chuyển giao
diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong phù hợp với Chiến lược Quốc phòng, kỹ thuật, công nghệ sản xuất vũ khí,
nội bộ; đẩy mạnh đấu tranh phản Chiến lược Quân sự Việt Nam và yêu trang bị kỹ thuật và mua sắm vũ khí,
bác các quan điểm sai trái, thù địch, cầu xây dựng nền quốc phòng toàn trang bị kỹ thuật hiện đại phù hợp
nhất là trên không gian mạng. Qua dân vững mạnh theo hướng tự chủ, với khả năng và thực tiễn đất nước,
đó, góp phần tăng cường bản chất tự cường, hiện đại và lưỡng dụng, nhằm đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa
giai cấp công nhân, tính nhân dân, trở thành mũi nhọn của công nghiệp Quân đội.
tính dân tộc của Quân đội, làm cho quốc gia, góp phần bảo đảm vũ khí,
Quân đội bất luận trong hoàn cảnh trang bị cho lực lượng vũ trang và Bốn là, phát huy sức mạnh của các
nào cũng luôn là lực lượng tuyệt đối tổ chức, lực lượng và huy động có hiệu
trung thành với Tổ quốc, với Đảng,
Nhà nước và nhân dân; sẵn sàng
nhận và hoàn thành xuất sắc mọi
nhiệm vụ được giao.

Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất
lượng đào tạo nguồn nhân lực, nhất
là nguồn nhân lực chất lượng cao
trong Quân đội trước yêu cầu của
cuộc Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư. Tập trung đổi mới chương
trình, nội dung, phương pháp đào
tạo trong các nhà trường Quân đội
theo hướng phát triển toàn diện
năng lực người học và sát với yêu
cầu thực tế; mở rộng hợp tác đào
tạo trong nước, quốc tế; ưu tiên đào
tạo, bồi dưỡng nhân lực cho các
ngành, lĩnh vực được trang bị vũ
khí, kỹ thuật công nghệ cao và các
quân chủng, binh chủng, lực lượng

42 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Bộ đội Phòng không - Không quân huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. định sự trưởng thành, chiến thắng
Ảnh: CTV của Quân đội trong mọi thời kỳ cách
mạng. Đó là vấn đề có tính quy luật,
quả các nguồn lực, góp phần hiện đại Nghiên cứu nắm vững là một trong những nguyên tắc xây
hóa Quân đội. tư tưởng Hồ Chí Minh dựng quân đội kiểu mới của giai cấp
về mối quan hệ giữa công nhân, đồng thời là bài học kinh
Nâng cao chất lượng nguồn con người và vũ khí nghiệm rút ra từ thực tiễn cách mạng
nhân lực, nhất là nguồn nhân lực trong hoạt động thế giới và Việt Nam. Bởi vậy, để bảo
chất lượng cao trong Quân đội và quân sự, có ý nghĩa đảm sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối
bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật quan trọng đối với về mọi mặt của Đảng đối với Quân
hiện đại cho Quân đội là hai nội sự nghiệp xây dựng đội đòi hỏi phải: Quán triệt, thực
dung căn bản trong hiện đại hóa Quân đội, củng cố hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị
Quân đội. Tuy nhiên, hiện đại hóa quốc phòng, bảo vệ của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ
con người và vũ khí trang bị cho Tổ quốc, nhất là trong Quốc phòng về xây dựng Quân đội
Quân đội sẽ không thể đạt mục đích hiện đại hóa Quân đội nói chung, hiện đại hóa Quân đội
đề ra nếu quá trình đó không huy hiện nay. nói riêng; quan tâm xây dựng cấp
động được sự tham gia tích cực của ủy, tổ chức đảng các cấp trong Đảng
các cấp, các ngành, các địa phương động các nguồn lực tham gia phát bộ Quân đội vững mạnh tiêu biểu,
và người dân. Bởi vậy, điều quan triển CNQP, đáp ứng yêu cầu hiện có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
trọng trước tiên là tăng cường tuyên đại hóa Quân đội. cao và nâng cao chất lượng hoạt
truyền nâng cao nhận thức, tạo sự động công tác Đảng, công tác chính
đồng thuận cao trong hệ thống Năm là, giữ vững và tăng cường trị; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng
chính trị và người dân về sự cần thiết sự lãnh đạo của Đảng đối với quá đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ.
hiện đại hóa Quân đội. Đồng thời, trình hiện đại hóa Quân đội.
phát huy vai trò trách nhiệm của các Tư tưởng Hồ Chí Minh về mối
cấp, các ngành, địa phương, doanh Sự lãnh đạo của Đảng đối với quan hệ giữa con người và vũ khí
nghiệp, người dân trong hiện đại Quân đội là một nguyên tắc căn trong hoạt động quân sự có ý nghĩa
hóa Quân đội. Trong đó, chú trọng bản, nguồn gốc chủ yếu, quyết rất quan trọng đối với xây dựng
phát huy vai trò của Bộ Giáo dục và Quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng
Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ bước hiện đại hiện nay. Trong đó,
trong nâng cao chất lượng nguồn cần quán triệt đầy đủ, đúng đắn tư
nhân lực trong Quân đội; vai trò của tưởng của Hồ Chí Minh về “người
Bộ Công thương, vai trò của doanh trước, súng sau”; chú trọng cả hiện
nghiệp và người dân trong huy đại hóa con người và hiện đại hóa
vũ khí, trang bị kỹ thuật trong hiện
đại hóa Quân đội. Tuy nhiên, xây
dựng con người thực sự có phẩm
chất, năng lực, bản lĩnh, trí tuệ, sáng
tạo, có trình độ khoa học kỹ thuật
và nghệ thuật quân sự cao cần phải
đi trước một bước đối với quá trình
hiện đại hóa Quân đội.

____________________
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. V.I.Lê nin, Toàn tập, tập 41, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1978, tr.47.
2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 4,
Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà
Nội, 2011, tr.89.
3. Sđd, tập 4, tr.527.
4. Sđd,tập 14, tr.573.

43

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

Bài học về
tinh thần “vượt khó”

TRONG XÂY DỰNG TIỀM LỰC VẬT CHẤT QUỐC PHÒNG

Thiếu tướng, PGS, TS. NGUYỄN VĨNH THẮNG
Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự

TRONG CÁC GIAI Quá trình tổ chức hoạt Trong công cuộc đấu tranh dựng
ĐOẠN LỊCH SỬ, ĐẢNG, động xây dựng tiềm lực nước và giữ nước, nhân dân ta không
NHÀ NƯỚC ĐÃ HẾT vật chất quốc phòng chỉ đấu tranh chống lại sự khắc
SỨC CHĂM LO XÂY trong thời kỳ chiến tranh, nghiệt của thiên nhiên, mà còn phải
DỰNG TIỀM LỰC VẬT cũng như trong hòa bình, với những đấu tranh chống lại những kẻ thù
CHẤT QUỐC PHÒNG, thành quả đạt được, không những xâm lược lớn mạnh. Công cuộc đấu
NHẤT LÀ VIỆC NGHIÊN góp phần nâng cao chất lượng tổng tranh dựng nước và giữ nước đầy khó
CỨU, CHẾ TẠO VŨ KHÍ, hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân khăn, gian khổ đó đã tạo dựng nên
TRANG BỊ KỸ THUẬT, đội ta, mà còn để lại cho chúng ta truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt
ĐẢM BẢO CHO QUÂN nhiều bài học quý báu. Đặc biệt là Nam, con người Việt Nam.
ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT bài học về tinh thần “vượt khó” của
NAM CHIẾN ĐẤU VÀ Quân đội ta trong xây dựng tiềm lực Xuất phát từ bản chất, truyền
CHIẾN THẮNG. TRONG vật chất quốc phòng. thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”
SUỐT QUÁ TRÌNH ĐÓ trong quá trình thực hiện chức năng,
ĐÃ TOÁT LÊN TINH
THẦN “VƯỢT KHÓ”
CỦA NGÀNH QUÂN
GIỚI VIỆT NAM.

Công nhân Quân giới lấy nguyên liệu từ bom của địch để sản xuất vũ khí
trong kháng chiến chống Pháp (năm 1947). Ảnh: TL

44 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

nhiệm vụ đội quân chiến đấu, đội Bài học về tinh thần “vượt khó” quân đội còn nhiều khó khăn, thiếu
quân công tác và đội quân lao động của Quân đội ta trong xây dựng tiềm thốn, nhất là trong thời kỳ tiến hành
sản xuất. “Bộ đội Cụ Hồ” là hệ thống lực vật chất quốc phòng thể hiện sâu chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo
các giá trị tốt đẹp, bền vững, phản sắc ở tinh thần khắc phục mọi khó vệ Tổ quốc và thời kỳ trước khi tiến
ánh bản chất, truyền thống của Quân khăn, thiếu thốn của một đất nước hành công cuộc đổi mới đất nước.
đội nhân dân Việt Nam, phản ánh tư nông nghiệp, cơ sở vật chất, kinh tế,
tưởng, đạo đức và phong cách Hồ khoa học, kỹ thuật chưa phát triển, Bài học về tinh thần “vượt khó”
Chí Minh. Quân đội cách mạng của đời sống vật chất của nhân dân và của Quân đội ta trong xây dựng tiềm
nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, lực vật chất quốc phòng còn thể
chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do Những tấm gương hiện rõ nét trong thời kỳ đất nước
của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì tiêu biểu cho tinh thần vừa mới giành được độc lập, đang
ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân “vượt khó”, như: Trần đứng trước muôn vàn khó khăn,
dân. Đúng như Lời tuyên dương của Đại Nghĩa, Tạ Quang thử thách. Chính quyền nhân dân
Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta Bửu, Võ Quý Huân, non trẻ vừa mới ra đời phải tổ chức
trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn Nguyễn Ngọc Xuân, cho nhân dân và quân đội chống cả
sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự Nguyễn Duy Thái, Ngô “giặc đói”, “giặc dốt” và “giặc ngoại
do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Gia Khảm, Nguyễn xâm”. Vượt lên trên những toan tính
Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó Phúc Đồng… mãi được lợi ích cá nhân đơn thuần, thậm chí
khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào ghi danh trong truyền từ bỏ cả “vinh hoa phú quý”, nhiều
cũng đánh thắng”. thống vẻ vang của nhà khoa học, cán bộ, công nhân
Quân đội ta, của ngành Quân giới đã chấp nhận dấn thân vì
Xuất phát từ việc nhận thức sâu Quân giới - Công nghĩa lớn, chấp nhận thiếu thốn, khó
sắc lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư nghiệp quốc phòng khăn, thậm chí là hy sinh, mất mát,
tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm Việt Nam. để tham gia kháng chiến. Những
của Đảng Cộng sản Việt Nam về mối tấm gương tiêu biểu cho tinh thần
quan hệ giữa con người và vũ khí, “vượt khó” của ngành Quân giới ta,
chính trị và kỹ thuật trong xây dựng như: Trần Đại Nghĩa, Tạ Quang Bửu,
sức mạnh chiến đấu, Quân đội ta đã Võ Quý Huân, Nguyễn Ngọc Xuân,
nỗ lực phấn đấu với tinh thần “vượt Nguyễn Duy Thái, Ngô Gia Khảm,
khó” để tự đảm bảo vũ khí, trang bị, Nguyễn Phúc Đồng… mãi được ghi
kỹ thuật quân sự. danh trong truyền thống vẻ vang
của Quân đội ta, của ngành Quân
Đưa xe vượt suối chở vật liệu vào xây dựng Công trường 6503, giới - Công nghiệp quốc phòng
nay là Nhà máy Z131 (năm 1966). Ảnh: TL (CNQP) Việt Nam.

Đó là tinh thần “vượt khó” trong
việc khắc phục mọi khó khăn, thiếu
thốn cả về đội ngũ cán bộ, công
nhân viên trực tiếp tham gia nghiên
cứu, sản xuất, chế tạo vũ khí, trang
bị kỹ thuật quân sự cả về số lượng,
chất lượng và cơ cấu, nhất là trình
độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ
kỹ thuật, tay nghề; tinh thần “vượt
khó” trong việc khắc phục những
khó khăn về cơ sở vật chất, kỹ thuật,
nhất là các cơ sở phục vụ cho việc
nghiên cứu, sản xuất, thử nghiệm
các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật quân
sự mới. Giới nghiên cứu khoa học
quân sự trong nước và quốc tế từng
“ngả mũ” thán phục trước những kỳ
tích của Quân giới Việt Nam trong
hai cuộc kháng chiến chống thực
dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đặc biệt
là giai đoạn đầu của cuộc kháng

45

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

Kính ngắm bắn ngày, đêm thế hệ mới do các nhà máy CNQP sản xuất. Ảnh: PV

chiến 9 năm chống lại đội quân viễn Quán triệt và tổ chức đập tan cuộc tập kích bằng pháo đài
chinh Pháp, ngành Quân giới đã thực hiện tốt các bay B-52 của không quân Mỹ vào thủ
biến những điều tưởng như không chương trình, mục đô Hà Nội, chứng tỏ tinh thần “vượt
thể trở thành có thể. Với việc nghiên tiêu, đề án, dự án xây khó”, lòng quả cảm và sự sáng tạo
cứu, chế tạo thành công súng và đạn dựng, phát triển CNQP của Quân đội ta, trong đó có sự góp
Bazoka trong điều kiện vô cùng khó theo tinh thần Nghị công quan trọng của những cán bộ,
khăn, thiếu thốn giữa núi rừng, lại bị quyết số 06-NQ/TW kỹ sư, nhân viên ngành Quân giới.
địch thường xuyên truy lùng, đánh của Bộ Chính trị, đảm
phá, đã làm giới quân sự Pháp lúc đó bảo cho hoạt động Bài học về tinh thần “vượt khó”
vô cùng bất ngờ, lúng túng. Kỳ tích xây dựng tiềm lực vật của Quân đội ta trong xây dựng tiềm
của Quân giới Việt Nam trong việc chất quốc phòng, góp lực vật chất quốc phòng còn được
làm ra Bazoka, súng cối, súng không phần nâng cao chất thể hiện rõ nét trong thời kỳ sau ngày
giật (SKZ) và nhiều loại vũ khí khác lượng tổng hợp, sức giải phóng miền Nam, thống nhất
đã làm cho quân Pháp không dám mạnh chiến đấu của đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa
nghênh ngang, coi thường bộ đội ta Quân đội. xã hội trong muôn vàn khó khăn của
như trước, buộc phải thay đổi chiến một đất nước mới giải phóng với
lược và chiến thuật tác chiến. phương châm “Vạch nhiễu tìm thù” hậu quả chiến tranh hết sức nặng nề
đã góp phần làm nên chiến thắng trên cả hai miền Nam Bắc. Lúc này,
Đó còn là tinh thần “vượt khó” lịch sử “Điện Biên Phủ trên không”, thực hiện phương châm “giữ tốt,
trong việc mở rộng quan hệ giao dùng bền, an toàn, tiết kiệm”, khắc
lưu, hợp tác quốc tế, nhằm khai thác phục mọi khó khăn của đất nước sau
những thế mạnh của các nước về sản giải phóng để tích cực nghiên cứu,
xuất, chế tạo vũ khí, trang bị kỹ thuật sản xuất, chế tạo vũ khí, trang bị kỹ
quân sự, không chỉ các nước trong thuật quân sự, đáp ứng yêu cầu xây
hệ thống xã hội chủ nghĩa, mà còn dựng Quân đội nhân dân Việt Nam
cả những nước có nền khoa học kỹ từng bước hiện đại, đảm bảo cho
thuật quân sự phát triển mạnh. Với Quân đội hoàn thành tốt mọi nhiệm

46 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân được khái quát, khẳng định trong bài học về tinh thần “vượt khó” của
giao phó. công cuộc đấu tranh giải phóng Quân đội ta trong xây dựng tiềm lực
dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vật chất quốc phòng. Không ngừng
Với sự đầu tư đồng bộ cả về máy trong những thập kỷ vừa qua, mà phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn
móc, con người, với tinh thần “vượt còn có ý nghĩa vận dụng trong công luyện về phẩm chất chính trị, đạo
khó”, cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên cuộc xây dựng Quân đội, củng cố đức, lối sống, tinh thần đoàn kết, ý
quốc phòng ngành CNQP hôm nay quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong thức tổ chức, kỷ luật, ý chí vượt khó
đã sản xuất được hầu hết các loại vũ những thập kỷ tiếp theo. Tinh thần vươn lên; nâng cao trình độ chuyên
khí, khí tài, đạn dược có trong trang “vượt khó” của Quân đội ta trong xây môn nghiệp vụ, trình độ ngoại ngữ,
bị của sư đoàn bộ binh đủ quân; đạn dựng tiềm lực vật chất quốc phòng tin học... Quán triệt và tổ chức thực
pháo cho lục quân, phòng không và những năm tới sẽ diễn ra trong điều hiện tốt các chương trình, mục tiêu,
hải quân; ra-đa cảnh giới, máy thông kiện mới, với những đặc điểm mới, đề án, dự án xây dựng, phát triển
tin, phương tiện tác chiến điện tử; nhất là sự phát triển mạnh mẽ của CNQP theo tinh thần Nghị quyết số
một số trang bị khí tài cho các quân- cuộc Cách mạng công nghiệp lần 06-NQ/TW của Bộ Chính trị, đảm bảo
binh chủng; đóng tàu pháo, tàu tên thứ tư, cùng với những thời cơ, thuận cho hoạt động xây dựng tiềm lực vật
lửa và các loại tàu bổ trợ khác. Đặc lợi, là những nguy cơ, khó khăn, chất quốc phòng góp phần nâng
biệt, ngành CNQP đã tự chủ, bảo thách thức đối với việc nghiên cứu, cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh
đảm được hầu hết các loại thuốc chế tạo, sản xuất, cải tiến các loại vũ chiến đấu của Quân đội, góp phần
phóng, thuốc nổ, vật tư kim loại cho khí, trang bị kỹ thuật quân sự mới. đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp
sản xuất đạn dược, đang nghiên cứu Trong điều kiện đó, đòi hỏi mỗi cán hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng
để từng bước tự chủ bảo đảm thép bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội
chế tạo nòng súng. phòng của toàn quân nói chung chủ nghĩa trong thời kỳ mới.
và ngành CNQP nói riêng phải tiếp
Bài học về tinh thần “vượt khó” tục vận dụng đúng đắn, sáng tạo
của Quân đội ta trong xây dựng tiềm
lực vật chất quốc phòng không chỉ

KẾ HOẠCH 75B

Năm 1974, cùng với việc đẩy mạnh tác chiến trên chiến trường, Bộ Quốc phòng được Bộ
Chính trị và Quân ủy Trung ương giao nhiệm vụ chuẩn bị mọi mặt cho “Kế hoạch giải
phóng miền Nam”.
Do tình hình viện trợ quân sự thời gian này đã giảm, nên việc chuẩn bị vũ khí, nhất là
vũ khí hỏa lực cho các chiến dịch lớn hết sức cấp thiết. Thực hiện chỉ thị của Bộ Quốc phòng và chỉ

đạo của Tổng cục Hậu cần, Cục Quân giới đã xây dựng một kế hoạch đặc biệt với tên gọi là “Kế hoạch

75B”, để trong thời gian ngắn thiết kế, chế thử và sản xuất một số vũ khí, gồm có: 100 khẩu súng,

100 nghìn viên đạn cối 160mm; 100 khẩu súng, 50 nghìn viên đạn cối 120mm; 100 khẩu ĐKZ 82mm;

20 nghìn viên đạn pháo 130mm và DD74.

Bản kế hoạch cũng đề ra biện pháp cụ thể để giải quyết các vấn đề vật tư, thiết bị, nhân công, tài

chính; đồng thời tiến hành phân công nhiệm vụ cho từng nhà máy. Về thời gian, kế hoạch quy định:

Đối với các loại súng và đạn cối, đạn pháo 130mm, cuối năm 1974 các nhà máy phải hoàn thành chế

thử; tháng 6/1975 giao một nửa số lượng và đến tháng 12/1975 hoàn thành sản xuất đủ số lượng

cần thiết; đối với súng ĐKZ82 đến hết quý II năm 1975 hoàn thành chế thử.

Với tinh thần khắc phục mọi khó khăn, tranh thủ thời cơ, quyết tâm cao, cán bộ, công nhân Cục

Quân giới đã triển khai thực hiện “Kế hoạch 75B” bằng tất cả khả năng và điều kiện có thể huy động

được, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

HỒNG HẠNH

Theo biên niên sự kiện lịch sử Quân giới Việt Nam (1954-1975)

47

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

CON NGƯỜI VÀ VŨ KHÍ

hai yếu tố cơ bản quyết định
sức mạnh chiến đấu của Quân đội

Đại tá, TS. HOÀNG VĂN PHAI
Học viện Chính trị - Bộ Quốc phòng

VẬN DỤNG SÁNG TẠO QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN, TƯ TƯỞNG
HỒ CHÍ MINH, ĐẢNG TA LUÔN GIẢI QUYẾT ĐÚNG ĐẮN, HÀI HÒA MỐI QUAN
HỆ GIỮA CON NGƯỜI VÀ VŨ KHÍ - HAI YẾU TỐ CƠ BẢN QUYẾT ĐỊNH SỨC MẠNH
CHIẾN ĐẤU CỦA QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM.

Con người, vũ khí và giải Bộ đội huấn luyện trên thao trường. Ảnh: CTV
quyết mối quan hệ này
luôn là vấn đề quan tâm minh ra những vũ khí tốt hơn và việc Các nhà kinh điển chủ nghĩa
của các quốc gia, dân tộc. thay đổi chất liệu người lính”2. Cùng Mác-Lênin cũng đã đi sâu làm rõ
Claudơvít, nhà quân sự nước Phổ, đã quan điểm này, V.I.Lênin viết: “Một từng yếu tố cơ bản là con người và
luận giải vai trò, mối quan hệ giữa đội quân giỏi nhất, những người vũ khí. V.I.Lênin nhấn mạnh: “Trong
nhân tố tinh thần của con người và trung thành nhất với sự nghiệp mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng
yếu tố vũ khí trong tác phẩm “Chiến cách mạng cũng đều sẽ lập tức bị lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của
tranh luận”. Theo ông: “Những hiện kẻ thù tiêu diệt, nếu họ không được quần chúng đang đổ máu trên chiến
tượng vật chất chỉ là cái cán bằng gỗ vũ trang, tiếp tế lương thực và huấn trường”4. Theo V.I.Lênin, nếu có
còn những hiện tượng tinh thần mới luyện đầy đủ”3. quyết tâm, có tinh thần xung phong
thực sự là kim khí quý, là lưỡi gươm
sáng quắc”1. Ở đây, Claudơvít đã đề
cao và tuyệt đối hóa vai trò tinh thần
của con người.

Khi bàn về mối quan hệ giữa con
người và vũ khí, C.Mác, Ph.Ăngghen
khẳng định đây là hai yếu tố cơ bản
nhất trong hoạt động quân sự, có
mối quan hệ biện chứng, tác động
qua lại lẫn nhau. Con người là chủ
thể sáng tạo ra vũ khí và sử dụng vũ
khí. Vũ khí cần phải có sự điều khiển
của con người mới có thể phát huy
được sức mạnh và khả năng sẵn có.
Ph.Ăngghen đã làm sáng tỏ mối quan
hệ trên và khẳng định: “Vũ trang,
biên chế, tổ chức, chiến thuật, chiến
lược phụ thuộc trước hết… việc phát

48 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ

SỐ ĐẶC BIỆT KỶ NIỆM 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG NGÀNH QUÂN GIỚI - CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

Bộ đội ra-đa luôn cảnh giác canh giữ bầu trời Tổ quốc. Ảnh: CTV

thì đã thành công được ba phần tư “Vũ trang, biên chế, được chế tạo từ những vật liệu có sẵn
rồi. Lòng tin vào cuộc chiến tranh tổ chức, chiến thuật, trong tự nhiên, như tre, nứa, gỗ, đá...
chính nghĩa, sự giác ngộ, cần thiết chiến lược phụ thuộc thành các loại cung nỏ, dao, kiếm, rìu,
phải hy sinh cho độc lập của Tổ quốc, trước hết… việc phát búa... Về sau, với sự phát triển của kỹ
cho cuộc sống ấm no, tự do, hạnh minh ra những vũ khí thuật, vũ khí được chế tạo bằng kim
phúc của nhân dân sẽ là yếu tố nâng tốt hơn và việc thay loại, hóa chất như đồng, sắt, thuốc
cao tinh thần và ý chí quyết tâm của đổi chất liệu người nổ...
binh sĩ và làm cho họ chịu đựng được lính”.
mọi khó khăn, gian khổ để chiến đấu Trong lịch sử chống giặc ngoại
giành thắng lợi. (Ph.Ăngghen) xâm, nhân dân ta luôn phải đương
đầu với các thế lực có tiềm lực kinh
Trong khi khẳng định vai trò của xây dựng, bồi dưỡng sức dân; giáo tế, quân sự mạnh. Song, với ý chí
yếu tố con người, C.Mác, Ph.Ăngghen dục, vun đắp xây dựng và phát huy quyết tâm sắt đá, sự thông minh sắc
cũng nhấn mạnh đến vai trò của vũ truyền thống yêu nước; có con người sảo, nhạy bén, cha ông ta đã chế tạo
khí. Trong tác phẩm “Chống Duy- là có vũ khí đánh giặc, hơn nữa tinh ra nhiều loại vũ khí tiên tiến khiến
Rinh”, Ph.Ăngghen viết: “Như vậy là thần, ý chí cũng là vũ khí (lòng yêu kẻ thù khiếp sợ. Ngay từ nhà nước
súng lục thắng thanh kiếm… trong nước, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết Văn Lang, người Việt đã biết chế
đó công cụ hoàn hảo hơn sẽ thắng tâm, lòng dũng cảm, gan dạ, sự hy tạo nhiều thứ vũ khí lợi hại để đánh
công cụ không hoàn hảo bằng”5. Có sinh, cảm tử…). Đồng thời, cha ông giặc. Thời Âu Lạc, người Việt đã đắp
thể khẳng định, các nhà kinh điển ta cũng luôn quan tâm đến việc chế thành Cổ Loa, chế tạo nỏ Liên Châu
Mác-Lênin đã không tuyệt đối hóa tạo vũ khí, nhất là các loại vũ khí mới. để phòng giữ đất nước và nhiều lần
vai trò của con người mà luôn đặt Ngay buổi đầu chống giặc, vũ khí đánh lui các cuộc tiến công của quân
con người trong mối liên hệ với các xâm lược từ phương Bắc. Đây là phát
yếu tố khác nhất là với vũ khí trang bị. minh lớn nhất về kỹ thuật quân sự
của người Việt thời kỳ này. Nhà Lý
Lịch sử dân tộc Việt Nam qua mấy đã cho chế tạo thang mây (vân thê),
nghìn năm dựng nước và giữ nước, máy bắn đá để hạ thành Ung Châu;
cha ông ta cũng luôn quan tâm đến nhà Trần chế tạo nhiều loại thuyền
những yếu tố cơ bản là con người chiến. Cuối thời nhà Trần đầu thời
và vũ khí. Trong đó, những tư tưởng
cơ bản về lấy dân làm gốc, chăm lo

49

LUẬN ĐIỂM - GÓC NHÌN

nhà Hồ, vũ khí quân sự của Việt Nam Quán triệt quan điểm của chủ yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
đã có bước phát triển nhảy vọt về nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Bốn là, đấu tranh chống các quan
kỹ thuật với việc chế tạo và sử dụng Minh và Đảng ta trong xây dựng,
thành công hỏa khí. Nhà Hồ đã sáng phát triển các yếu tố con người, vũ điểm, tư tưởng, biểu hiện sai trái
chế ra “Thần cơ sang pháo”; đến thời khí và mối quan hệ giữa con người trong nhận thức và hành động về
Quang Trung, nghĩa quân Tây Sơn và vũ khí hiện nay, cần thực hiện tốt những vấn đề liên quan đến yếu tố
làm ra “hỏa hổ”, “hỏa đồng”, “hỏa cầu một số giải pháp sau: con người, vũ khí trong hoạt động
lưu huỳnh”, v.v. Cuối thế kỷ XIX, trong quân sự; việc tuyệt đối hóa vai trò
phong trào Cần Vương chống Pháp, Một là, đẩy mạnh công tác tuyên của vũ khí hay con người đều rơi vào
nghĩa quân Cao Thắng đã chế tạo truyền nâng cao nhận thức của cán quan điểm siêu hình, phiến diện, làm
thành công súng trường theo kiểu bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân suy yếu và ảnh hưởng đến sức mạnh
1874 của Pháp… về vị trí, vai trò của yếu tố con người, chiến đấu của Quân đội ta. Mặt khác,
trong quan điểm về vũ khí cũng
Vận dụng sáng tạo quan điểm Sức mạnh của quân tránh quá nhấn mạnh về vũ khí hiện
của chủ nghĩa Mác-Lênin, tinh hoa tư đội cách mạng là kết đại, vũ khí thông minh, vũ khí công
tưởng quân sự thế giới, kinh nghiệm quả tổng hợp của nghệ cao mà xem nhẹ vũ khí truyền
và truyền thống của dân tộc, Đảng nhiều yếu tố, như: con thống và ngược lại.
Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ người, vũ khí, trang
Chí Minh đã giải quyết đúng mối bị, nghệ thuật, cách Như vậy, để xây dựng quân đội
quan hệ giữa con người và vũ khí. Với đánh… trong đó, con hiện đại, tạo nên sức mạnh quốc
quan điểm, cách mạng là sự nghiệp người và vũ khí là yếu phòng của một quốc gia cần phải
của quần chúng, sức mạnh quân sự tố cơ bản nhất. nhận thức và giải quyết tốt hai yếu
Việt Nam là sức mạnh tổng hợp của tố cơ bản là con người và vũ khí
toàn dân đánh giặc. Sức mạnh của vũ khí trong xây dựng Quân đội; trang bị. Trong đó, con người là yếu
quân đội cách mạng là kết quả tổng chăm lo xây dựng nhân tố chính trị, tố quyết định, vũ khí, trang bị là yếu
hợp của nhiều yếu tố như con người, tinh thần đáp ứng yêu cầu, nhiệm tố rất quan trọng. Về vũ khí, thực
vũ khí, trang bị, nghệ thuật, cách vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc tiễn lịch sử cách mạng Việt Nam đã
đánh… trong đó, con người và vũ khí Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa chứng minh vai trò của ngành Công
vẫn là hai yếu tố cơ bản nhất. trong thời kỳ mới. nghiệp quốc phòng trong sản xuất,
sửa chữa, cải tiến và nâng cấp nhiều
Trải qua các cuộc chiến tranh giải Hai là, các cơ quan, bộ, ngành loại vũ khí, trang bị kỹ thuật đáp ứng
phóng, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc Trung ương, tổ chức, đoàn thể chính yêu cầu của chiến tranh. Đồng thời,
và bảo vệ chủ quyền biển, đảo, Đảng trị xã hội quán triệt và tổ chức thực quan tâm, chăm lo, xây dựng, bồi
ta luôn quan tâm đến việc bảo đảm hiện nghiêm quan điểm, đường lối, dưỡng và phát triển nhân lực cho
vũ khí trang bị cho Quân đội. Đến chủ trương của Đảng và Nhà nước ngànhCông nghiệp quốc phòng, đặc
nay, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị về mối quan hệ giữa con người và biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng
quyết, như Nghị quyết số 05, Nghị vũ khí trong các hoạt động theo công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra
quyết số 27 và Nghị quyết số 06 của chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của sôi động như hiện nay.
Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển mình, góp phần xây dựng nền quốc
công nghiệp quốc phòng của từng phòng toàn dân. ____________________
giai đoạn. Trong phương hướng, TÀI LIỆU THAM KHẢO
nhiệm vụ giai đoạn 2016 - 2020, Đại Ba là, xây dựng, phát triển Công 1. Claudơvít, “Bàn về chiến tranh”,
hội XII của Đảng xác định: “Đẩy mạnh nghiệp quốc phòng Việt Nam tiên Tập 1, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội,
phát triển công nghiệp quốc phòng, tiến, hiện đại và tự lực, tự cường, góp 1985, tr.197.
an ninh theo hướng lưỡng dụng; phần thực hiện thắng lợi quan điểm 2. C.Mác, Ph.Ăngghen Toàn tập, Tập
tăng cường nguồn lực, tạo cơ sở vật của Đảng về hiện đại hóa Quân đội 20, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà
chất - kỹ thuật hiện đại cho lực lượng nhân dân, ưu tiên hiện đại hóa một số Nội, 2002, tr.235.
Quân đội nhân dân và Công an nhân quân chủng, binh chủng, lực lượng; 3. V.I. Lênin, Toàn tập, tập 35, Nxb
dân đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc xây dựng tiềm lực khoa học - công Tiến Bộ,Mát-cơ-va, 1976, tr.497.
trong tình hình mới”6. Những tư nghệ, nhân lực và thể chế đáp ứng 4. V.I. Lênin, Toàn tập, tập 41, Nxb
tưởng trên tiếp tục được khẳng định Tiến Bộ,Mát-cơ-va, 1977, tr.147.
tại Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 5. C.Mác, Ph.Ăngghen Toàn tập, Tập
16/4/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) 20, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà
về Chiến lược Quốc phòng Việt Nam Nội, 2002, tr.234.
và trong Sách trắng Quốc phòng Việt 6. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện
Nam năm 2019. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII,
Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội,
2016, tr.149, 150.

50 COÂNG NGHIEÄP QUOÁC PHOØNG & KINH TEÁ