Buku Teks RBT ting 1

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

(fA

Bentuk atau silhouette merujuk kepada garis luar pakaian Terdapat empat bentuk
atau aksesori. Dalam pembuatan aksesori, bentuk boleh asas dalam pakaian,
dipelbagaikan mengikut kesesuaian jenis reka bentuk iaitu bentuk jam pasir
fesyen. Penggunaan bentuk bulat, segi empat dan segi (hour glass), lurus
tiga dapat mewujudkan keindahan serta memberi nilai (tabular), loceng (bell)
tambah kepada sesuatu reka bentuk fesyen. Bentuk dan paying!extreme
pakaian dikaitkan dengan bentuk badan volume. Apakah bentuk
manusia, iaitu garis luar pakaian. asas dalam pakaian
yang paling digemari?
nM***Y/V
Rajah 5.7 Contoh elemen bentuk dalam reka bentuk fesyen ui

Warna mempunyai pelbagai fungsi dan memberi Warna panas
kesan yang berbeza dalam reka bentuk fesyen.
Warna dapat mempengaruhi saiz dan bentuk badan seperti merah,
serta perasaan seseorang. Penggunaan warna perlu jingga dan kuning
disesuaikan dengan reka bentuk fesyen yang akan akan memancarkan
dihasilkan. Warna panas, warna sejuk atau kombinasi cahaya. Penggunaan
warna boleh digunakan bagi menghasilkan reka warna panas akan
bentuk fesyen yang menarik. menampakkan individu
yang kurus kelihatan
£ lebih gempal.
Warna sejuk seperti
Gambar foto 5.10 Contoh produk pakaian yang menggunakan biru, hijau dan ungu
warna panas dan warna sejuk menyerap cahaya.
Individu yang gempal
akan kelihatan lebih
langsing. Warna sejuk
dapat mewujudkan
perasaan tenang dan

aman.

Elakkan daripada
menggunakan gabungan
warna yang lebih
daripada tiga warna
kerana ini akan
menyebabkan reka
bentuk fesyen kelihatan
sesak dan tidak menarik.

145

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Penggunaan bahan Tekstur ialah rupa permukaan v
yang lembut seperti
fabrik sutera dapat f\sesuatu jalinan atau rasa pada fabrik SSS
memberikan penekanan
kepada bentuk badan dan bahan. Tekstur bahan berbeza 1 W
dan menampakkan antara satu dengan yang lain. Ini
ciri kelembutan. J
bergantung padajenis pembuatan
Penggunaan fabrik yang
keras seperti denim akan bahan tersebut. Terdapat bahan
membuatkan sesuatu
reka bentuk kelihatan yang mempunyai tekstur yang
lebih lasak dan ranggi.
keras, lembut, berkilau, legap, kasar
'D Nilai Mumi
Penggunaan bahan dan halus. Kesemua tekstur ini
terpakai yang kasar dan
keras dalam penghasilan memberikan kesan tampak dan ilusi
reka bentuk fesyen perlu
disesuaikan untuk yang berbeza pada sesuatu
mengelakkan kecederaan. ktflL
reka bentuk fesyen.

/

Gambar foto 5.11 Contoh elemen tekstur dalam reka bentuk fesyen

7 Saiz dalam reka bentuk fesyen dilihat dari segi susunan

corak, hiasan dan stail pada pakaian. Penggunaan
saiz dalam reka bentuk fesyen boleh memberi kesan
besar atau luas dan kecil atau padat pada suatu reka
bentuk. Sebagai contoh, penggunaan saiz pada gaun
menampakkan bahagian atas kelihatan lebih kecil dan
bahagian bawah lebih besar. Susunan batu yang rapat
pada gelang memberikan kesan saiz yang padat pada
■/ reka bentuk aksesori.

. itm

,r y l mV m5 IOI mmjmr ■ Us

4 !.r, I

! .. m

Gambar foto 5.12 Contoh elemen saiz dalam reka bentuk fesyen

146

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

I '3
Berdasarkan lakaran yang telah dibuat pada sub unit Benang terbahagi kepada
5.2.4, anda perlu mengenal pasti jenis bahan yang akan tiga, iaitu benang jahit,
digunakan. Penghasilan reka bentukfesyen boleh dibuat benang sulaman dan
dengan menggunakan pelbagai jenis bahan. Namun benang kait.
anda perlu memastikan bahan yang dipilih bersesuaian
dengan reka bentuk fesyen yang akan anda hasilkan. Kancing terbahagi kepada
butang, cangkuk dan
Pilih bahan yang mudah diperoleh dan selamat untuk palang, gancu serta
digunakan. Contoh bahan yang biasa digunakan dalam cangkuk.
reka bentuk fesyen adalah seperti yang berikut.
Lapik dalam terdapat
dalam pelbagai jenis
seperti lapik dalam
bergam dan lapik dalam

tanpa gam.

Fabrikfelt merupakan bahan asas yang
boleh digunakan untuk menghasilkan
produk reka bentuk fesyen. Fabrik ini
digunakan untuk mermbuat hiasan seperti
bunga pada beg dan pakaian kanak-kanak.

Fabrik merupakan bahan asas

dalam reka bentuk fesyen. Fabrik

digunakan untuk menghasilkan

pakaian dan aksesori. Jenis i Penggunaan bahan
fabrik yang biasa digunakan kitar semula seperti tali
adalah seperti kapas, denim, dan perca kain adalah
drill, satin dan lycra. untuk menghasilkan
produk yang kreatif dan

menarik.

OO Kancing digunakan untuk
merapatkan, mencantum,
menutup serta melekatkan
bahan pada pakaian atau aksesori.

Kancing boleh digunakan sebagai perhiasan.

Lapik dalam/Interfacing digunakan untuk ’li
tujuan mengeraskan, mengukuhkan atau
melapis bahagian-bahagian tertentu pada 147
pakaian dan aksesori.

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Dawai seperti f
aluminium aloi bersifat
lembut, halus dan Benang digunakan untuk
mudah dibentuk. Dawai mencantumkan atau melekatkan
ini digunakan untuk dua atau lebih artikel. Benang
digunakan untuk menjahit
1 membuat aksesori reka sama ada dengan tangan atau
W\ bentuk fesyen seperti mesin. Benang terdapat dalam
kerongsang, pin pelbagai jenis, warna dan saiz.
rambut, gelang dan
rantai leher. I

Berdasarkan lakaran reka i13 t
bentuk fesyen yang telah
anda hasilkan, kenal
pasti bahan yang boleh
digunakan.

Selain bahan yang Tali boleh digunakan Getah terdiri daripada
terdapat dalam unit untuk membuat pelbagai pelbagai saiz dan
ini, apakah bahan lain aksesori. Terdapat ketebalan. Getah banyak
yang boleh digunakan banyak jenis tali seperti digunakan dalam
untuk menghasilkan tali senar elastik, satin, menghasilkan produk
reka bentuk fesyen? suede dan prusik. reka bentuk fesyen seperti
Senaraikan. getah rambut, ikatan
kepala (headband), tali
Kreativiti dan inovasi jam dan gelang.
dalam menghasilkan
produk reka bentuk 11: 0ÿ Pita perekat/Velkro
fesyen boleh
dikomersialkan di merupakan sejenis bahan
pasaran. Anda boleh yang terdiri daripada dua
menggunakan laman permukaan. Satu permukaan
sosial untuk tujuan terdiri daripada tali gelung
pengiklanan dan jualan. halus dan satu permukaan
lagi adalah bersirat. Pita ini
148 digunakan untuk menutup dan
mencantum bahagian pada

A aksesori dan pakaian dengan

H cara menindih dua permukaan
tersebut. Pita perekat biasa
digunakan pada bukaan beg,
kasut dan topi.

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Penghasilan reka bentuk fesyen akan menjadi mudah Berdasarkan lakaran reka
sekiranya mempunyai carta alir yang lengkap. Carta alir bentuk fesyen yang telah
merupakan rajah yang menerangkan langkah-langkah anda buat pada sub unit
yang terlibat dalam penghasilan suatu produk. Berikut 5.2.4, anda dikehendaki:
adalah contoh carta alir untuk menghasilkan reka bentuk 1. menghasilkan carta
fesyen beg selempang dan kardigan.
alir bagi menerangkan
Mengukur Melakar * Menggunting proses penyediaan
pola pola mock-up atau model
i bagi produk reka
bentuk fesyen anda.
*Mencantum Produk 2. membawa bahan
siap kitar semula untuk
membuat mock-up
Rajah 5.8 Carta alir langkah membuat mock-up beg selempang atau model anda.
3. menghasilkan mock-
ri Menanda Menggunting up atau model reka
fabrik bentuk fesyen anda.
Mengukur
Layari laman sesawang:
Mengemas Menanda Menjahit https://www.youtube.
tepi fabrik bahagian com/watch?v = C-Knf
lubang lengan -h PCnuE8&feature = you
tu.be
Produk Ikuti langkah-langkah
siap dalam menghasilkan
reka bentuk beg
Rajah 5.9 Carta alir langkah membuat model kardigan selempang.

f""— Imbas

■a1
J

149

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat mock-up beg selempang.

QLangkah Langkah

r
Sediakan bahan dan peralatan Sediakan lakaran pola beg pada
seperti kad manila, kertas warna, kad manila. Gunting lakaran pola
gunting dan pita selofan. beg tersebut.

Langkah Langkah P

i■

% -c.

Tampal bahagian sisi dan Cantumkan bahagian-bahagian beg
tali beg. dengan menggunakan pita selofan.

Ukuran unit metrik r Mock-up beg selempang
seperti sentimeter dan yang telah siap.
inci pada pita pengukur \
boleh digunakan untuk
mendapatkan ukuran

yang tepat.

Pastikan penggunaan
unit metrik adalah
konsisten pada semua
bahagian.

150

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat model beg selempang.

QLangkah » Langkah

Sediakan B Bentang seluar jean terpakai dan
peralatan tandakan bahagian yang hendak
seperti seluar 9 1% digunting.
jean terpakai,
gunting fabrik, Langkah
kapur penanda,
jarum peniti dan
mesin jahit.

QLangkah

Gunting bahagian yang ditanda dan lllllil
terbalikkan ke sebelah dalam.
Sematkan pin pada bahagian yang
QLangkah
hendak dijahit.

i QLangkah

i Kemaskan !

kedua-dua

sisi kaki seluar

dengan jahitan

mesin.

Gunting bahagian kaki seluar supaya Langkah
menjadi lebar.

Langkah Q|

k\ Jahit tali dan hiaskan.

Jahit bahagian kaki ke bahagian
pinggang seluar untuk dijadikan
sebagai penutup beg.

151

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat mock-up kardigan.

QLangkah Langkah

Sediakan peralatan seperti plastik, Bentang plastik di atas permukaan
gunting, pen marker dan pembaris. yang rata. Lipat plastik kepada
dua bahagian.
Langkah
QLangkah
kp

Tandakan ukuran 6 cm dan 18 cm Gunting pada bahagian yang
pada bahagian sisi plastik. ditandakan untuk membentuk
lubang lengan.
Langkah'ÿQ Gunting bahagian hadapan plastik
supaya terbelah dua. Bentukkan
*ÿ bahagian plastik dengan kemas.

wNilai Murni Mock-up kardigan
yang telah siap.
Peralatan yang tajam
seperti gunting, jarum
dan mesin jahit perlu
dikendalikan dengan
betul bagi mengelakkan
berlakunya sebarang
kecederaan.

152

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat model kardigan.

XLangkah® ■ 0Lanakah

X + Z

Y

Sediakan peralatan seperti fabrik, Bahagikan fabrik kepada tiga
gunting fabrik, kapur penanda, jarum bahagian. Bahagian berlabel X dan
peniti, pita pengukur dan mesin jahit. Z mempunyai ukuran yang lebih
panjang daripada bahagian yang
mmLanakah berlabel Y.

Tandakan tiga bahagian tersebut QLangkah
dan gunting.
Kemaskan *' %
bahagian tepi *
fabrik yang
digunting

dengan

jahitan Wh
kelepet.

Tandakan bahagian Langkah
lubang lengan dan
pinkan dengan jarum i
peniti.
2f% m£ 8S|j
. £«j\ JIA.

Jahitkan bahagian sisi, bahu dan
leher kardigan.

'> •W) , Model kardigan
yang telah siap.
f

4% ■

153

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat mock-up ikatan kepala.

Langkah

Sediakan bahan dan alatan seperti
kad manila, getah, velkro, kertas
warna, gam, gunting dan selofan.

I

A - 0/

Langkah i
Sediakan bahan hiasan.

Langkah
Tampal hiasan pada kertas.

t jp

Langkah
Tampal getah dan velkro.

Gunakan gunting fabrik Mock-up ikatan kepala
untuk menghasilkan yang telah siap.
potongan yang kemas.
9
154
MX*

Langkah-langkah membuat mock-up gelang manik. APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

_ QLangkah Langkah I

'

Sediakan bahan dan alatan seperti Ukur lilit tangan.
manik, tali tangsi dan gunting.
QLangkah
Langkah

*%
'

Masukkan manik dalam tali tangsi. Pastikan ukurannya sama dengan
ukuran lilit tangan, gunting dan
ikat simpul.

JE&'SIv*- Gelang manik yang
menarik boleh dihasilkan
Gelang manik yang telah siap. dengan menggunakan
gabungan pelbagai jenis
manik yang berwarna-
warni dan corak
yang berbeza.

155

Langkah-langkah membuat model dress. APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

©Langkah !

Sediakan bahan dan peralatan seperti kemeja i
terpakai, gunting fabrik, kapur penanda, jarum
peniti, pita pengukur dan mesin jahit.

l%

Langkah Langkah©

L

/•> W

Gunting bahagian lengan kemeja. Kemaskan bahagian lubang lengan
Langkah dan jahit mesin.

s1

Layari laman sesawang:
https://www.
youtube.com/

watch?v = tctFh4mDEmQ

&feature = youtu.be
untuk melihat tutorial
langkah membuat dress
daripada kemeja.

Tanda bahagian pinggang dan jahit Model dress yang -~

dengan getah. telah siap. — Imbas

B.?S£B

<
-
J

156

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Langkah-langkah membuat model sarung telefon bimbit.

E&fe.0Langkah LangKan

bahan dan Ukur fabrik mengikut ukuran saiz
telefon bimbit. Lebihkan ukuran
peralatan seperti ''W sebanyak 2 cm di bahagian tepi,
atas dan bawah. Tandakan dengan
fabrik felt, gunting fabrik, kapur kapur penanda.

penanda, jarum peniti, pita pengukur, •:

benang dan jarum jahit tangan. 0i Langkah

ar4®kah0 t ■

Anda boleh menggabungkan Jarum peni+i

beberapa warna yang anda suka. Pinkan di sekeliling fabrik dengan
jarum peniti.

0Langkah , 39
Anda boleh menggunakan
Model f pelbagai hiasan seperti
sarung reben, butang, renda
telefon dan tali untuk menghias
bimbit yang sarung telefon bimbit
tersebut.
telah siap.J
157
/:

Kemaskan bahagian tepi
fabrik dengan jahit tepi
atau jahitan insang pari.

Berdasarkan Jadual 5.1, APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

buat penilaian produk # Penilaian produk reka bentuk fesyen
reka bentuk anda.
Kirakan markah dan skor Tahniah! Anda telah berjaya menyiapkan mock-up
bagi hasil produk anda. atau model reka bentuk fesyen anda. Namun perlu
diingat, ini hanyalah mock-up atau model sementara.
Ucapkan tahniah kepada Sebelum anda menghasilkan produk yang sebenar,
rakan kerana berjaya penilaian produk perlu dibuat bagi memastikan reka
menyiapkan reka bentuk bentuk fesyen yang anda hasilkan memenuhi kriteria
fesyen. dan ciri-ciri yang telah ditetapkan.

Penilaian produk dibuat dengan cara menganalisis
elemen dan prinsip reka bentuk fesyen. Hasil
penilaian dapat dijadikan panduan dalam membuat
penambahbaikan bagi meningkatkan kualiti produk
tersebut. Jadual 5.1 menunjukkan contoh borang
penilaian beg selempang.

Jadual 5.1 Borang penilaian beg selempang

Bil. Elemen reka bentuk Skala Bil. Prinsip reka bentuk Skala
1 Garisan 3
2 Bentuk 2 1 Keseimbangan 1
3 Warna 3 2 Pengulangan 2
4 Tekstur 1 3 Berdekatan 3
5 Saiz
6 Arah 3 4 Ruang 9/21
3 5 Pergerakan
Jumlah
1 6 Kesejajaran

13/18 7 Kontras
Jumlah

Berdasarkan markah yang diperoleh dalam Indikator skor penilaian
borang penilaian produk dalam Jadual hasil mock-uplmodel
5.1, anda perlu membuat pengiraan bagi
menentukan skor produk tersebut. 66- 100 = Cemerlang
Contoh pengiraan adalah seperti yang berikut. 31-65 = Sederhana
0-30 = Lemah
SS39 X 100 = 56.4%

Skor bagi hasil reka bentuk beg selempang
adalah sederhana.

158

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

9 9 Refleksi Minda

REKA BENTUK FESYEN

Reka bentuk fesyen \ Pakaian digunakan untuk
menutup anggota badan
merupakan suatu aturan seperti tangan, kaki dan
susunan perancangan bahan kepala. Aksesori dipakai
oleh individu sebagai
yang digunakan untuk mempamerkan perhiasan atau tambahan
keindahan dan kemahiran kepada pakaian seperti
gelang, skaf dan tudung.
dalam menghasilkan pakaian
dan aksesori.

V-* Terdapat empat teknik Reka bentuk fesyen yang menarik
cantuman bagi menghasilkan boleh dihasilkan dengan gabungan
reka bentuk fesyen, iaitu jahitan elemen seperti yang berikut.
asas, jahitan mesin, tampalan
•Elemen garisan dihasilkan daripada
dan teknik menggluÿÿ-ÿ
cantuman bahagian fabrik dan
Bahan utama yang digunakan dalam garisan pada corak fabrik itu sendiri.
menghasilkan reka bentuk fesyen
adalah seperti fabrik, benang, fabrik •Bentuk merujuk kepada garis luar
felt, kancing, lapik dalam, pita suatu pakaian atau aksesori.
perekat, dawai, getah dan tali.
•Warna mempunyai pelbagai
Alatan yang digunakan fungsi dan boleh memberi kesan
untuk membuat reka bentuk
fesyen adalah pita yang berbeza pada reka bentuk
pengukur, gunting kertas, f fesyen.
pensel, kapur penanda, \
•Tekstur merujuk kepada permukaan
\jarum peniti, mesin jahit, bahan yang digunakan, iaitu kasar,
keras, lembut, licin dan berkilau.
mesin sulaman, pembaris,
pembaris sesiku L, •Penggunaan saiz corak, garisan dan
pembaris melengkung,
jarum jahit tangan, jidal, stail akan memberi kesan kecil atau
gunting fabrik dan pistol j padat dan luas atau besar pada reka
perekat panas. bentuk fesyen.

•Arah dalam reka bentuk fesyen
dapat dilihat pada corak, garisan dan
bentuk pada suatu reka bentuk.

159

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

Latihan Pengukuhan f

Jawab semua soalan.

Bahagian A
1. Tandakan (/) bagi reka bentuk pakaian.

(a) Seluar
(b)Tudung
(c) Cheongsam
(d) Selendang

2. Tandakan (/) bagi jenis jahitan asas.
(a) Jahitan silang pangkah
(b) Jahitan sulaman mesin
(c) Jahitan kia
(d) Jahitan jelujur

3. Lengkapkan carta alir langkah membuat mock-up beg selendang dalam
Rajah 1.

Mengukur

Mencantum I

-rT" H

I

Produk siap

Rajah 1

4. Senaraikan ermpat reka bentuk aksesori.

160

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

5. Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul.

(a) Tampal dan tampal boleh digunakan untuk membuat

hiasan pada reka bentuk produk fesyen.

(b) digunakan untuk menanda atau menulis pada fabrik.

(c) Bahan seperti dan boleh digunakan untuk membuat
produk reka bentuk kardigan.

(d) boleh digunakan untuk membuat aksesori tangan.

6. Terangkan bagaimana prinsip keseimbangan dapat diterapkan dalam reka
bentuk produk. Berikan contoh yang bersesuaian.

7. Bagaimanakah elemen tekstur dapat mempengaruhi hasil reka bentuk
fesyen? Huraikan.

Ai

Bahagian B

8. Rajah 2 menunjukkan sejenis kancing.

Rajah 2

(a) Apakah fungsi kancing di atas?
(b) Nurul bercadang untuk menggunakan kancing tersebut bagi menutup

bahagian hadapan beg selempangnya.
Apakah yang berlaku sekiranya tiada kancing tersebut?
(c) Bolehkah kancing tersebut digantikan dengan bahan lain untuk tujuan
yang sama? Cadangkan bahan lain yang boleh digunakan.

161

APLIKASI TEKNOLOGI - BAB 5

9. Rajah 3 merupakan contoh lakaran bagi satu reka bentuk aksesori.

Rajah 3

(a) Apakah bahan yang sesuai digunakan untuk membina mock-up reka
bentuk tersebut?

(b) Huraikan fungsi bahan tersebut dan kesannya kepada reka bentuk
aksesori tersebut.

10. Berdasarkan Rajah 4, buat penilaian produk dan kirakan skor bagi
reka bentuk tersebut.

Sf

Rajah 4

Bil. Elemen reka bentuk Skala Bil. Prinsip reka bentuk Skala
1 Garisan 1 Keseimbangan
2 Bentuk 2 Pengulangan
3 Warna 3 Berdekatan
4 Tekstur 4 Ruang
5 Saiz 5 Pergerakan
6 Arah 6 Kesejajaran
Jumlah 7 Kontras
Jumlah

Pengiraan markah:
Skor bagi hasil reka bentuk di atas adalah:

162

BAB EV 3 (a) masa pelaksanaan

(b) kos

Bahagian A (c) bahan

1 (a) X (b)/ (c) / 4 (a)/ (b)/ (c)X

2 (a) garisan (b) bentuk (c) warna 53

3 (a)/ (b)/ (c) X 2

4 (a) Estetik

(b) Boleh dipasarkan 1

(c) Mesra pengguna 6A

5 (a) pereka bentuk grafik

(b) pereka bentuk pengiklanan C

(c) pereka bentuk laman web B

6 (a) Invensi (b) Inovasi (c) Inovasi

(d) Invensi 7 (a) Kos bahan (b) Kos upah
(c) Kos overhed
7 (a) X (b) X (c)/
Bahagian B
8 (a) Pemerhatian aksesori yang ada dijual
8 Kumpulan ini perlu diberi motivasi dari
di pasaran. semasa ke semasa. Bentuk motivasi yang
diberikan adalah memberi ganjaran dalam
(b) Rujukan daripada buku-buku berkaitan bentuk hadiah serta memberi kata-kata
pujian sebagai semangat.
aksesori.
9 Projek mengalami kegagalan kerana
(c) Melalui pengalaman sendiri. pihak pengurusan tidak menyediakan
jadual perancangan projek dan jadual
9 (a) segi empat tepat kerjayang baik. Bahagian yang perlu
dipertanggungjawabkan adalah bahagian
(b) i. Teknik penyatuan apabila dua tadbir urus.

keping roti dicantumkan. 10 Pengurus projek perlu menyediakan
kertas cadangan projek dan mengawal
ii. Teknik peleraian apabila dua keping serta memantau sepanjang tempoh
pelaksanaan projek tersebut.
roti itu dipotong menyerong di Ciri-ciri yang perlu ada pada seorang
pengurus projek adalah bijak mengurus,
tengahnya untuk menjadikan dua bijak berkomunikasi, berinspirasi,
berkarisma serta bersifat empati.
keping sandwic.

Bahagian B

10 Reka bentuk produk yang akan dihasilkan
perlu selamat digunakan. Bahan yang
digunakan tidak membahayakan
kesihatan seperti penggunaan bahan
kimia yang dilarang. Sebagai pereka
yang bertanggungjawab, anda perlu
mendapatkan pengesahan daripada pihak
penjaminan kualiti, iaitu SIRIM.

BAB BAB EF

Bahagian A Bahagian A

1 (a)/ (b)/ (c)X 1 (c)/
2 (a) kertas, fabrik, botol plastik
2 (a) merancang
(b) penuh, kecil(c) Lakaran idea
(b) mengatur 3 (a), (b), (d)

(c) memberi motivasi

163

JAWAPAN

4 (a) Apakah elemen reka bentuk yang akan reka bentuk dan pasaran terlebih dahulu.
Beliau tidak dapat mengenai pasti
digunakan? kriteria sebenar pasu bunga rotan yang
diperlukan oleh pelanggan. Misalnya
(b) Apakah kriteria reka bentuk yang ingin dari segi bentuk, saiz, warna, fungsi dan
sejauh mana penerimaan pelanggan
diterapkan? terhadap produk reka bentuk tersebut.
Cadangan:
(c) Adakah produk ini hasil inovasi Encik Khalid boleh melantik seorang
pengurus projek bagi membantu beliau
daripada produk sedia ada? membuat analisa kajian reka bentuk dan
pasaran. Berdasarkan maklumat tersebut,
(d) Apakah contoh warna yang akan penambahbaikan dapat dijalankan dari segi
pemilihan warna dan penambahan elemen
digunakan? inovasi. Memandangkan produk tersebut
telah dihasilkan, maka Encik Khalid boleh
5 (a), (d), (e) menjalankan promosi dan pengiklanan bagi
melariskan produk reka bentuk tersebut.
6 (a) model (b) model

(c) mock-up (d) mock-up

(e) mock-up (f) model

7 (a) Memberikan maklumat asas tentang

produk yang akan dibangunkan seperti

bentuk, warna dan saiz.

(b) Memberi gambaran keseluruhan

mengenai projek yang akan dijalankan,

iaitu dari segi kos pengeluaran dan

lakaran. BAB EW

8 Model berfungsi adalah model yang

boleh digunakan secara terus seperti Bahagian A

mana produk sebenar. Sebagai contoh,

model gelang manik dibuat dengan 1 (a)/ (b)X (c)/

menggunakan dawai tangsi dan manik 2 (a) isometrik (b) oblik (c) B perspektif

sebenar. Gelang itu boleh dipakai terus. 3 (a) C (b) A (c) B

Model tidak berfungsi merujuk kepada 4 penuh, hadapan, atas, sisi, isomerik,

model yang tidak boleh berfungsi menegak

sepenuhnya seperti produk siap. 5 (a)/ (b)X (c)/

Contonya model cawan yang diperbuat 6

daripada kertas. Cawan tersebut tidak

boleh digunakan untuk mengisi air

minuman.

9 (a) Produk ini mengaplikasi elemen

garisan pada bahagian cantuman

bakul. Garisan yang melintang 7 P: Garis ufuk Q: Titik lenyap

menampakkan bakul tersebut kelihatan R: Paras dataran

lebar. 8 (a) C (b)B (c) A

(b) Produk ini menggunakan prinsip 9 (a)/ (b) X (c)/

pengulangan warna pada bahagian Bahagian B

atas dan bawah. Pemilihan warna yang 10 (a)

terang menyerlahkan lagi kecantikan

dan keunikan bakul tersebut.

(c) Prinsip keseimbangan diaplikasikan

dalam produk ini kerana bakul (b) Lakaran isometrik
i. Paksi menegak bersudut 90°
kelihatan stabil kedudukannya dengan satah mendatar.
ii. Paksi condong bersudut 30°
dan seimbang dari segi corak dengan satah mendatar kiri.
Lakaran lukisan oblik
anyamannya. i. Paksi belakang bersudut 45°
dengan paksi mendatar.
Bahagian B

10 Produk Encik Khalid tidak terjual kerana
beliau tidak menjalankan analisis kajian

164

JAWAPAN

ii. Paksi mendatar adalah bersudut 6 Prinsip keseimbangan dapat diterapkan
tepat dengan paksi menegak. melalui corak. Corak yang dimasukkan
pada reka bentuk produk perlu seimbang
BAB EF di kedua-dua belah bahagian pakaian.

5.1 7 Elemen tekstur dapat mempengaruhi hasil
reka bentuk dari segi pemilihan bahan
Bahagian A yang digunakan. Sebagai contoh, dalam
menghasilkan reka bentuk tali leher,
1 (a) B (b) A (c) C pemilihan fabrik yang licin dan berkilau
dapat menonjolkan kecantikan pada
2 (a)/ (b)/ (c)X bahagian leher si pemakai.

3 (a) penitis (b) tiub mikro (c) nipple 8 (a) Butang katup digunakan untuk
menutup atau melekatkan dua
4 (a) 1 (b) 3 (c)2 bahagian yang terbuka.

5 (a) Tong baja (b) Bahagian hadapan beg akan mudah
terbuka dan barang yang disimpan
(b) Set pengatur masa mudah terkeluar.

(c) Penapis (c) Boleh. Kancing lain yang boleh
digunakan ialah velkro atau butang
6 (a) Garisan (b) Tekstur (c) Saiz bermagnet.

Elemen arah digunakan untuk 9 (a) Bahan yang sesuai digunakan ialah tali
satin atau benang.
menunjukkan pergerakan larutan baja ke
(b) Tali satin terdapat dalam pelbagai
sistem pengairan. warna dan boleh diikat/dianyam
menjadi mock-up yang cantik.
7 (a) inovasi (b) praktikal (c) fungsi

8 (a) Penyambungan tee

(b) Set penitis, poli beg, paip poli.

9 (a) Gunakan sistem pengairan titis.

(b) Dalam sistem ini pemberian air dan

baja dilakukan kepada tanaman

secara automatik kerana dikawal oleh

set pengatur masa. Bahagian B

Bahagian B 10
Bil.
10 1: Ukur paip poli dengan menggunakan Elemen reka bentuk Skala
pita pengukur mengikut jarak yang 1 Garisan 3
dicadangkan. 2 Bentuk 3
3 Warna 3
2: Gunakan penebuk untuk menebuk 4 Tekstur 3
lubang pada paip poli. 5 Saiz 3
6 Arah 2
3: Sambungkan nipple pada satu Jumlah
bahagian hujung tiub mikro. 17/18

4: Sambungkan penitis pada hujung satu Bil. Prinsip reka bentuk Skala
lagi tiub mikro. 1 Keseimbangan 2
2 Pengulangan 3
5: Sambungkan set penitis ke paip poli 3 Berdekatan 3
dengan memasukkan hujung nipple 4 Ruang 3
ke dalam lubang yang telah dibuat 5 Pergerakan 2
sebelumnya. 6 Kesejajaran 3
7 Kontras 2
5.2
Jumlah 18/21
Bahagian A

1 (a), (c) 2 (a), (c), (d)

3 Menanda, Menggunting pola

4 (a) Jam tangan (b) Tali leher

(c) Beg tangan (d) Rantai leher

5 (a) hias, cantum (b) Kapur penanda

(c) selendang, fabrik kitar semula Pengiraan markah: 35/39 x 100 = 89%
Skor bagi hasil reka bentuk fesyen adalah
(d) Dawai aloi
cemerlang.

165

Glosari

A I

Aksesori •Barang yang melengkapi pakaian llustrasi •Gambar, diagram dan Iain-lain dalam

seseorang seperti kasut, rantai dan beg tangan buku atau majalah bagi menerangkan sesuatu

Aplikasi •Kegunaan Inovasi •Sesuatu idea, barang, kaedah yang

B diubah suai menjadi lebih baik dan berguna

Bentuk ilusi •Bentuk visual bersifat 2D Invensi •Sesuatu penemuan baharu yang
Bentuk konkrit •Bentuk objek sebenar
Berinteraksi •Tindak balas antara dua pihak belum pernah ditemui lagi

atau lebih Inventif •Pandai mencipta atau mereka
Imej •Penampilan seseorang individu
Berjerumbai •Bahagian tepi fabrik yang
berdasarkan pakaian, tutur kata, perbuatan dan
berbulu-bulu
Iain-lain
C
Imej visual •Gambaran sesuatu yang bergerak
Cantuman •Perihal mencantum, melekat,
J
menggabung atau menyambung dua bahagian
Jadual kerja •Jadual yang dibuat untuk
D
merancang aktiviti mengikut masa yang
Demonstrasi •Penerangan, peragaan dan Iain-
ditetapkan
lain bagi memperkenalkan sesuatu barang atau
proses kerja Jahitan •Benda yang dijahit
Jidal •Sarung hujung jari daripada logam yang
E
dipakai sewaktu menjahit
Elemen •Sesuatu yang menjadi bahagian
K
dalam sesuatu keseluruhan unsur
Kalis air •Tidak serap air atau tidak masuk air
Emosi •Keadaan perasaan atau fikiran yang Kapur penanda •Sejenis alat yang digunakan

teransang dan melibatkan perubahan psikologi untuk menanda dan dibuat daripada kapur
dan fisiologi pada seseorang seperti sedih,
gembira, takut, ceria dan marah Kardigan •Sejenis baju yang diperbuat
Ergonomik* Bidang yang berkaitan dengan
matlamat untuk memberikan keselesaan, daripada fabrik, biasanya tanpa kolar dan ada
kecekapan, keselamatan dan senang guna
kepada alat yang digunakan oleh manusia bukaan di bahagian hadapan

Estetika •Ciri kecantikan atau kesenian yang Keaslian •Keadaan asli atau tulen
Kebolehpasaran •Keupayaan sesuatu produk
terkandung dalam sesuatu reka bentuk
untuk dijual atau dipasarkan
F
Kepimpinan •Keupayaan memimpin
Fabrik felt •Sejenis kain yang diperbuat Kerjaya •Profesion atau pekerjaan yang dipilih

daripada serat wool tanpa ditenun sebagai cara mencari nafkah

Futuristik •Idea yang mengarah (menuju) ke Komersial •Sesuatu barang yang boleh

masa depan dipasarkan atau diperdagangkan

G Komunikasi •Proses perhubungan secara

Garis ufuk •Garisan yang melintang atau langsung atau dengan perantara bagi

mendatar mengalirkan maklumat daripada penghantar

H kepada penerima

Harmoni •Kesesuaian Konsep •Pendapat yang terbentuk dalam
Hibrid •Sifat sistem yang terbentuk daripada
fikiran mengenai sesuatu
gabungan beberapa teknologi yang berlainan
Konsisten •Tidak berbeza antara satu dengan
166
yang lain, mengikut atau selaras dengan yang

sebelumnya

Kos •Semua perbelanjaan dalam proses

pengeluaran

Kos overhed •Kos perbelanjaan selain kos Pita pengukur •Sejenis alat yang digunakan

bahan dan kos upah untuk menyukat (panjang, lebar, tinggi dan

Kreativiti •Kemampuan/ kebolehan mencipta, sebagainya) dan mempunyai unit metrik

daya kreatif dalam menghasilkan sesuatu Pola •Bentuk atau bahagian untuk

barang/ idea menghasilkan sesuatu

L Polibeg •Plastik segi empat yang biasanya

Lakaran •Idea yang dilahirkan dengan lukisan berwarna hitam yang digunakan untuk

secara kasar menyemai tanaman

Lakaran 2D •Lakaran yang menunjukkan objek Praktikal •Melibatkan atau berkaitan dengan

sebenar dalam dua pandangan pengalaman atau penggunaan bahan sebenar

Lakaran 3D •Lakaran yang menunjukkan Prinsip reka bentuk •Dalam seni bina, reka

objek sebenar dalam tiga pandangan, iaitu bentuk menekankan bahawa bentuk sesuatu

pandangan atas, hadapan dan sisi bangunan hendaklah ditentukan oleh fungsi

Lakaran objek •Lakaran bentuk sesuatu seperti dan kegunaannya

yang dapat dilihat dari arah tertentu Produk •Hasil pengeluaran
Projek •Rangsangan kerja atau aktiviti
Lakaran piktorial •Lukisan bergambar (3D) dan
pembangunan yang hendak dijalankan
merupakan salah satu daripada lukisan teknik
PVC (Polyvinyl Chloride) •Paip plastik
M
berwarna kelabu
Maujud •Benda yang dilihat dan dipegang
Medium tanaman •Bahan yang digunakan R

untuk menyemai atau menanam biji benih Reka bentuk •Susunan bahan yang dirancang

Menyaring maklumat •Meneliti atau memilih untuk menghasilkan sesuatu produk

maklumat yang dikehendaki daripada yang Risiko •Kemungkinan menemui kegagalan
Rubrik •Sejenis skala bagi mengukur atau
tidak dikehendaki
menilai sesuatu item/ produk
Model •Reka bentuk awal sesuatu projek
s
yang menggunakan bahan sebenar dan boleh
Seni reka •Hasil gabungan antara seni dan
berfungsi
sains
Mujarad •Tidak nampak dan tidak dapat dirasa
Mock-up •Reka bentuk awal sesuatu projek Seni seramik •Seni dan teknik membuat

yang menggunakan bahan-bahan bukan barang-barang daripada tanah liat, tembikar,

sebenar dan sebagainya

N Sekunder •Yang kedua penting
Sela •Ruang di antara dua benda
Nilai komersial •Menjadikan sesuatu barangan
Silhouette •Rupa bentuk luar sesuatu
bernilai untuk diniagakan
Simbolik* Berkaitan dengan lambang atau
P
tanda
Paip poli •Paip getah tiruan berwarna hitam
Pakaian formal •Pakaian rasmi yang dipakai Sulaman •Seni yang terhasil daripada sulaman

untuk ke majlis atau acara tertentu benang

Pakaian kasual •Pakaian yang tidak formal dan Skop •Bidang sesuatu kegiatan

dipakai untuk aktiviti seharian T

Pakaian sukan •Pakaian yang dipakai untuk Tampalan •Perihal menampal sesuatu
Tadbir urus •Cara atau sistem mentadbir,
aktiviti bersukan seperti kemeja-T, seluar sukan
mengurus dan mengawal selia dasar, fungsi
Percambahan idea •Sesi perbincangan
atau perjalanan sesebuah perbadanan, syarikat
yang memberikan ruang kepada peserta
dan sebagainya
untuk melontarkan idea masing-masing bagi
Trend •Arah aliran (gerakan), perkembangan
mendapat sesuatu keputusan
rentetan kejadian (amalan dan Iain-lain) yang
Pemikiran kreatif •Kebolehan mewujudkan
seolah-olah menuju ke sesuatu arah
sesuatu yang baharu

167

• Amrah Harun. (2008). Variasi aksesori Nokkoul, R. (2011). Research in organic
farming. Croatia: Intact.
kristal dan mutiara. Shah Alam: Alaf 21.
Peacock, J. (2000). Fashion accessories:
• Bandyopadhyay, P. C. (2010). Fertigation The complete 20th century sourcebook.
New York: Thames & Hudson.
fundamentals and applications. New Delhi:
Daya Publishing House. Shahruman Zainal Abidin, Mohamad Hariri
Abdullah, Zaidi Yusoff. (2013). Seni Reka
• Blyth, A., & Wortington, J. (2010). Managing Perindustrian: daripada Idea kepada
Lakaran. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
the brief for better design. New York: dan Pustaka.
Routledge.
Sorger, R., & Udale, J. (2012). The
• Borrell, L. (2000). Fashion illustration now. fundamentals of fashion design. Lausanne:
AVA Publications.
London: Thames & Hudson.
Stall Mendows, C. (2004). Know your
• Chan, E., Won, R., Wing-sze, W., & fashion accessories. New York: Fair Child
Publications.
Suk-ching, L. (2013). Junior technology
Stanyer, P. (2003). The complete book of
& living. Hong Kong: Sky Educational Press drawing techniques: A professional guide
(H.K) Ltd. for the artist. Retrieved from https://archive.
org/details/TheCompleteBookOfDrawing
• Delgano, R. (2012). Top 10 reasons Techniques

technology is important for education Stephen, B. (2013). Brilliant PRINCE2: What
- teachers with apps. Retrieved from you really need to know about PRINCE2.
http://www.teacherswithapps.com/top- England: Pearson.
10-reasons-technology-is-important-for-
Suhana Shoib dan Majidah Mat Jusoh.
education/ (2006). Kerjaya sebagai pereka fesyen.
Kuala Lumpur: PTS Professional.
• Eissen, K., & Steur, R. (2011). Sketching the
Usahawan BeliaTani. (2015). Ciri-ciri
basics. Amsterdam: BIS Publisher. penanaman secara teknologi fertigasi.
Retrieved from http://agrotumpat.blogspot.
• George, E. D. (2008). Fteka bentuk my/2015/07/ciri-ciri-penanaman-secara-
teknologi.html
kejuruteraan edisi ke 3: Pendekatan bahan
dan pemprosesan. Kuala Lumpur: Institut Zainal Abidin Akasah, Maizam Alias dan
Terjemahan Negara Malaysia Berhad. LiawYin Huat. (2013). Lukisan kejuruteraan.
Ayer Hitam: Universiti Tun Hussain Onn.
• Henry, K. (2012). Drawing for product
Zailani Yaacob dan Azimah, A. Samah.
designers. London: Laurence King (2013). Pendidikan seni visual KBSM
Publications. tingkatan 4 & 5. Kuala Lumpur: Penerbit
Fajar Bakti Sdn. Bhd.
• Kalkafi, U. & Tarchitzky, J. (2011).

Fertigation and Tool for Efficient Fertilizer
and Water Management. Paris: International
Fertilizer Industry Association &
International Potash Institute.

• Mariam Abu Bakar. (2003). Panduan

membuat pakaian. Shah Alam: Alaf 21.

• Norain Mohd Rejab. (2000). Tanaman

landskap: Pokok renek. Kuala Lumpur:
Dewan Bahasa dan Pustaka.

168

<§ Indeks k

k

O Garisan halus 4
Garisan lingkaran 5
Aeroponik 103 Garisan putus-putus 5
Alat pengatur masa 108 Garisan zig zag 5
Arah 8, 66, 112, 144 Garis ufuk 79, 80, 81, 82
Gunting fabrik 140, 151, 156, 157, 159
Bentuk 6, 89, 112, 145
Bentuk ilusi 6 o
Bentuk konkrit 6
Berdekatan 9, 11, 27, 93, 158, 162 Heksagon 15
Hidroponik statik 103
G
Ikon 134
Cantuman 4, 62, 63, 138, 139, 159 llustrasi 70, 98, 99
Imaginasi 71
» Imej 71
Inovasi 14, 22-27, 93, 103, 117, 148, 155
Demonstrasi 52, 56 Invensi 22-27
Donat 16
Jadual kerja 32, 38, 55
Eksplorasi 71, 98, 99 Jahitan 138
Elektronik 3 Jarum peniti 140
Elemen 1,4, 13, 51, 60, 72, 112, 113, 116, 159 Jidal 141, 159
Elemen reka bentuk 4, 89, 90, 91, 98, 112, 113,
115, 117, 144 o
Ergonomik 69, 93, 116
Estetika 89, 93, 98, 117, 133 Kapur penanda 58, 141, 153, 156, 157, 159
Kardigan 135, 143, 149, 152, 153, 161
Fabrik felt 147, 159 Keaslian 14
Futuristik 52 Kebolehpasaran 93, 117
Fotosintesis 103 Kepimpinan 32, 33, 38
Kerjaya 21, 24, 25, 30
o Keseimbangan 8, 9, 12, 27, 51, 93, 158, 162
Kesejajaran 9, 10, 27, 93, 158, 162
Garisan beralun 5 Komunikasi 3, 17, 33
Garisan berbiji 5 Konsep 22, 68, 69
Garisan berbulu 4 Konsep SMART 40, 41, 45
Garisan berduri 5 Konsisten 150
Garisan bergerigi 4 Kontras 9, 10, 12, 27, 93, 158, 162
Garisan berpancar 5 Kos 32, 33, 36, 40, 45
Kos overhed 40, 42, 45
Kreativiti 2, 148

169

Lakaran 2D 87, 88, 98, 142 Produk 13, 14, 19, 20, 22, 35, 68, 90, 149, 158
Lakaran 3D 87, 88, 89, 98, 142, 143 Projek 48
Lakaran isometrik 76, 86, 98, 99, 101 Projek brief 48, 49, 63-65, 91
Lakaran perspektif dua titik lenyap 78 Prototaip 56, 63
Lakaran perspektif satu titik lenyap 78
Lakaran piktorial 66, 68, 73, 76, 87, 98 o

Maujud 3, 27, 51 Reka bentuk 1, 30, 102, 134, 149, 158
Medium tanaman 109, 110, 129 Ruang 9, 11, 70, 93
Mesin jahit 140, 151-153, 156, 159 Rubrik 61
Mock-up 37, 50, 52, 56, 60, 63, 103, 118, 150,
158 o
Model 56, 60, 126, 149, 151, 156-158
Motif 139 Seni grafik 3
Mujarad 3, 27 Seni muzik 3
Seni seramik 3
o Simbolik 93, 117, 136
Sisterm fertigasi 102, 103, 106, 107, 109-114, 118,
Nipple 108, 120, 132 119
Nozel 104 Skop 32, 33, 45, 69
Sulaman 138, 140
Paip poli 105, 107, 119, 120, 123 Sumbang saran 35, 45, 46
Paip sekunder 107
Paip tertier 107 Tadbir urus 32, 33, 38, 39, 45, 49
Pakaian formal 135, 136 Tampalan 138, 139, 159
Pakaian kasual 135-137 Teknik SCAMPER 34, 35
Pakaian khusus 137 Tekstur 4, 7, 90, 91, 95, 112, 113, 146, 158, 162
Peleraian 15, 16, 27 Titik lenyap 79-81
Pembenaman 15, 27 Tiub mikro 108, 120, 125, 132
Pembuangan 15, 16, 27 Trend 92, 96, 135
Pemercik mikro 103 Trimming 144
Penapis 108, 110, 111, 131
Pengulangan 10, 27, 93, 158, 162 o
Penyatuan 15, 16, 27
Percambahan idea 32 Ventury injector 106
Pereka bentuk automotif 21 Vertical farming system 111
Pereka couture 21 Visual 68, 71, 72, 95, 98, 99
Pereka perabot 21
Pereka tekstil 21 Warna 7, 112
pH EC meter 109 Warna asas 7
Pita pengukur 140, 150, 156, 157, 159 Warna panas 7, 8, 145
Pola 57, 58 Warna sejuk 7, 8, 145
Pola topi 57, 58 Warna sekunder 7
Polibeg 105, 110, 112-114, 119, 121 Warna tertier 7
Praktikal 74, 93, 117
Prinsip reka bentuk 9, 12, 13, 72 Zon akar tanaman 104, 131

170

AKAD SPBT
Skim Pinjaman Buku Teks

Nama Sekolah

Nombor Perolehan :

Tarikh Penerimaan :

Dengan ini SAYA BERJANJI akan menjaga buku ini
dengan baik dan bertanggung jawab atas kehilangannya

serta mengembalikannya kepada pihak sekolah
pada tarikh yang ditetapkan

Tahun Kelas Nama Murid Yang Menerima Tarikh
Terima

BUKU INI TIDAK BOLEH DIJUAL