โครงสร้าง อ านาจหน ้ าทอปท ี ่ . สภาทอ ้ งถน ิ ่ ก ั บผ ู ้ บร ิ หารทอ ้ งถน ิ ่ และการพ้นจากต าแหน่ง นายนรศักดิ์ สุขสมบูรณ์ ผู้อ านวยการกองกฎหมายและระเบียบท้องถิ่น
โครงสร้าง นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 2
รูปแบบและโครงสร้างขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย รูปแบบทั่วไป ๑. อบจ. 76 แห่ง ๒. เทศบาล 2472 แห่ง (30/195/2247) ๓. อบต. 5300 แห่ง รูปแบบพิเศษ ๑. กรุงเทพมหานคร ๒. เมืองพัทยา รวมทั้งหมด ๗,๘๕๐ แห่ง องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น สภา ท้องถิ่น ผู้บริหาร ท้องถิ่น
ผ ู ้ บร ิ หารทอ ้ งถน ิ ่ มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน มีวาระด ารงต าแหน่ง ๔ ปี จะด ารงต าแหน่งติดต่อกันเกิน ๒ วาระไม่ได้ (วาระใด ด ารงต าแหน่งไม่ถึง ๔ ปี ก็ให้ถือเป็น ๑ วาระ ครบ ๒ วาระแล้ว จะด ารงต าแหน่งได้เมื่อพ้น ๔ ปี นับแต่วันที่พ้นจากต าแหน่ง) ๑. อาย ุ ไม ่ ต่า กว ่ า ๓๕ ปี บร ิ บ ู รณ ์ในว ั นเล ื อกตง ั ้ ๒. ม ี ค ุ ณสมบ ั ตแ ิ ละไม ่ ม ี ล ั กษณะตอ ้ งหา ้ มตามทก ี่ฎหมายวาด้วยการ ่ เล ื อกตง ั ้ สมาชิ กสภาทอ ้ งถน ิ่หร ื อผ ู ้ บร ิ หารทอ ้ งถน ิ่กา หนด ๓. วุฒิการศึกษาป.ตรี/ม.ปลาย
การแถลงนโยบาย • ก ่ อนเข ้ าร ั บหน ้ าทใี่ห ้ ประธานสภาทอ ้ งถน ิ่เร ี ยก ประช ุ มสภาทอ ้ งถน ิ่เพอให้ ื่ นายกอปท.แถลงนโยบาย ตอ ่ สภาทอ ้ งถน ิ่ภายใน 30 วันนับแต่ประกาศผลการ เล ื อกตง ั ้ นายกอปท. • กรณีไม่มีประธาน/รอง ประธาน/สภาทอ ้ งถน ิ่หาก มีกรณีส าคัญและจ าเป็น เร่งด่วน นายกอปท.จะ ด าเนินการไปพลางก่อน เทา ่ ทจ ี่า เป็ นก ็ได ้
6 รองผู้บริหารท้องถิ่น ➢ ที่มา ผู้บริหารท้องถิ่นแต่งตั้ง ➢ คุณสมบัติ เช่นเดียวกับผู้บริหารท้องถิ่น (ดูคุณสมบัติในวันแต่งตั้ง) ➢ จ านวน อบจ. เทศบาล อบต. กรณีมี ส.อบจ. ๒๔, ๓๐ คน ๒ คน กรณีมี ส.อบจ. ๓๖, ๔๒ คน ๓ คน กรณีมี ส.อบจ. ๔๘ คน ๔ คน ทต. ๒ คน ทม. ๓ คน ทน. ๔ คน ๒ คน
7 เลขานุการและที่ปรึกษาผู้บริหารท้องถิ่น ➢ที่มา ผู้บริหารแต่งตั้ง ➢คุณสมบัติ ไม่เป็นสมาชิกและไม่ใช่ผู้ถูกตัดสิทธิเหตุ ไม่ไปลต. ➢จ านวน อบจ. เทศบาล อบต. จ านวนรวมกัน ไม่เกิน ๕ คน ทต. รวมกันไม่เกิน ๒ คน ทม. รวมกันไม่เกิน ๓ คน ทน. รวมกันไม่เกิน ๕ คน มีเฉพาะเลขานุการ นายก อบต. ได้ ๑ คน
8 รักษาราชการแทน อำ นำจหนำ ้ ท ี่ในกำรสั่งหร ื อปฏ ิ บตัิ รำชกำรของรองนำยกใหเ ้ป็ นไปตำมที่นำยก อปท.มอบหมำย ในกรณ ี นำยกไม ่ อำจปฏ ิ บตัิ รำชกำรได ้ใหร ้ องนำยกรักษำรำชกำรแทน ถำ ้ไม ่ ม ี รองนำยก หร ื อม ี แต ่ไม ่ อำจปฏ ิ บตัิ รำชกำรได ้ใหป้ ลดัอปท. เป็ นผู้รักษำ รำชกำรแทน
9 การปฏิบัติราชการแทน • อ านาจในการสั่ง การอนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติราชการที่นายก อปท. จะพึงปฏิบัติหรือด าเนินการตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ข้อบัญญัติ เทศบัญญัติ หรือค าสั่งใด หรือมติของ คณะรัฐมนตรีในเรื่องใด ถ้ากฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ข้อบัญญัติ เทศบัญญัติ หรือค าสั่งนั้น หรือมติของคณะรัฐมนตรีใน เรื่องนั้น มิได้ก าหนดเรื่องการมอบอ านาจไว้เป็นอย่างอื่น • นายกอปท.อาจมอบอ านาจโดยท าเป็นหนังสือให้รองนายกปฏิบัติ ราชการแทนนายกอปท.ก็ได้ • แต่ถ้ามอบให้ปลัดอปท.หรือรองปลัดอปท.ปฏิบัติราชการแทน ให้ท า เป็นค าสั่งและประกาศให้ประชาชนทราบ
10 การปฏิบัติหน้าที่นายก • ใช้กรณีนายกอปท.พ้นต าแหน่งครบวาระ หรือเหตุอื่น • ระหว่างที่ไม่มีนายกอปท. ให้ปลัดอปท.ปฏิบัติหน้าที่ของ นายกอปท.เท่าที่จ าเป็นได้เป็นการชั่วคราวจนถึงวัน ประกาศผลการเลือกตั้งนายกอปท.
มอบหมำย : มอบอ ำนำจ ความหมาย ความรับผิด การพจ ิ ารณาอุทธรณ ์ มอบอ ำนำจ มอบอ ำนำจในกำรท ำเรื่องใด เรื่องหนึ่งตำมหลักตัวกำร ตัวแทน ปฏิบัติรำชกำรแทน ตำมกม.ระเบียบบริหำรรำชกำร แผน่ดิน ผู้มอบอ ำนำจ ยังคงต้อง รับผิด หำกผู้รับมอบ อำ นำจทำ ใหเ ้ กิดควำม เสียหำย ผบ.เหน ื อข ้ึ นไปของผู้ มอบอ ำนำจ มอบหมำย ผู้ได้รับมอบหมำยมีอ ำนำจ หนำ ้ ท ี่ตำมกฎหมำยดงัเช่นเป็ น อ ำนำจของตัวเอง ใช้ดุลพินิจ ตัดสินใจในนำมตนเองภำยใต้ กรอบขอบเขตกำรมอบหมำย ผู้ได้รับมอบหมำยรับ ผิด ผบ.เหน ื อข ้ึ นไปของ ผู้รับมอบหมำย
(๑) ก าหนดนโยบายโดยไม่ขัดต่อกฎหมาย และ รับผิดชอบในการบริหารราชการขององค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่นให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ข้อบัญญัติ และนโยบาย (๒) สั่ง อนุญาต และอนุมัติเกี่ยวกับราชการของ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (๓) แต่งตั้งและถอดถอนรองผู้บริหารท้องถิ่น เลขานุการผู้บริหารท้องถิ่น และที่ปรึกษาผู้บริหาร ท้องถิ่น (๔) วางระเบียบเพื่อให้งานขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่นเป็นไปด้วยความเรียบร้อย (๕) รักษาการให้เป็นไปตามข้อบัญญัติท้องถิ่น (๖) ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่บัญญัติไว้ในกฎหมาย จัดตั้ง อปท. และกฎหมายอื่น ผู้บริหารท้องถิ่น/สภาท้องถิ่น (1) ควบคุมการบริหารงานของผู้บริหาร ท้องถิ่นให้เป็นไปตามกฎหมาย นโยบาย แผนพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ข้อบัญญัติ ระเบียบ และข้อบังคับ (มติสภาท้องถิ่น) (2) พิจารณาและให้ความเห็นชอบร่าง ข้อบัญญัติท้องถิ่น ร่างข้อบัญญัติ งบประมาณรายจ่ายประจ าปี และเพิ่มเติม (3) ให้ความเห็นชอบแผนพัฒนาท้องถิ่น เพื่อเป็นแนวทางในการบริหารกิจการของ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (เฉพาะสภา อบต.) นำยก อปท. สภำทอ ้ งถ ิ่น
สั่งจ้างด้วยวาจาผูกพัน อปท. หรือไม่ ? - อบต.โครงการก่อสร้างถนนคสล. ดินข้างถนนด้านเลียบล าคลองทรุดตัว และเลื่อนไหลลงคลองท าให้ไม่สามารถก่อสร้างถนนตามสัญญาได้ - นายกอบต. จึงสั่งให้ผู้รับจ้างก่อสร้างเขื่อนกันดินพังเพิ่มจากสัญญาเดิม เมื่อส่งมอบงานจ้างจะเบิกจ่ายได้หรือไม่ ? - นายกอบต.เป็นผู้แทนตามกฎหมายของผู้ถูกฟ้องคดีตามนัยมาตรา 60 วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ. สภาต าบลและองค์การบริหารส่วนต าบล - การสร้างเขื่อนดังกล่าวเป็นข้อตกลงส่วนหนึ่งของสัญญาแม้ว่าจะเป็น การตกลงด้วยวาจาก็ตาม ทั้งนี้ ด้วยเหตุที่เป็นการตกลงอันมีลักษณะเป็น สัญญาจ้างท าของซึ่งมาตรา 587 แห่ง ป.พ.พ. ไม่ได้ก าหนดให้ต้องท า เป็นหนังสือ ฉะนั้น ข้อตกลงดังกล่าว จึงย่อมมีผลผูกพันอบต.
- การจัดซื้อผ้าห่มกันหนาวตามโครงการพิพาท ได้ด าเนินการในสมัยนายก อบต. คนเก่า ซึ่งได้ตกลงด้วยวาจาและมีการส่งมอบผ้าห่ม โดยมีเจ้าหน้าที่ของ อบต. เป็นผู้ตรวจนับ และลงลายมือชื่อประทับตรา อบต. ในใบส่งของ/ใบแจ้งหนี้ จึงเห็นว่า การจัดซื้อผ้าห่ม กันหนาวระหว่าง อบต. กับผู้ฟ้องคดีเป็นการท าสัญญาซื้อขายกันตามมาตรา ๔๕๓ แห่งปพพ. - สัญญาซื้อขายพิพาทจึงมีผลสมบูรณ์ผูกพันต่อคู่สัญญา อบต. ในฐานะผู้ซื้อซึ่งได้รับ มอบทรัพย์สินที่ตนซื้อไว้แล้ว ย่อมมีหน้าที่ใช้ราคาทรัพย์สินตามสัญญาซื้อขายให้แก่ ผู้ขาย อบต.สั่งซื้อผ้าห่มด้วยวาจา ค าพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.๔๘๙/๒๕๖๓ การจัดซื้อโดยไม่ถูกต้องตามระเบียบว่าด้วยการพัสดุและไม่มีการแต่งตั้งคณะกรรมการ ตรวจรับนั้น หากทาให้ อบต. เสียหายอย่างไร ก็เป็นเรื่องที่หน่วยงานของรัฐจะต้องไปว่า กล่าวหรือไล่เบี้ยกันเองต่อไป โดยไม่อาจอ้างเป็นเหตุในการปฏิเสธไม่ชาระเงินค่าผ้าห่ม กันหนาวตามสัญญาให้แก่ผู้ฟ้องคดีซึ่งกระท าการไปโดยสุจริตได้
สภาท ้ องถน ิ่ประกอบด ้ วย สมาชก ิ สภาท ้ องถน ิ่ มาจากการเลอ ื กต ั ง ้ โดยตรง ตามกฎหมายว่าด ้ วยการเลอ ื กต ั ง ้ สมาชก ิ สภาท ้ องถน ิ่หร ื อผ ู ้ บร ิ หารท ้ องถน ิ่ อบจ. เทศบาล อบต. ๒๔ - ๔๘ คน ตามจ านวนราษฎร เขตเลือกตั้งละ ๑ คน (ให้ถือเขตหมู่บ้าน เป็นเขตเลือกตั้ง ส.อบต.) เทศบาลต าบล ๑๒ คน เทศบาลเมือง ๑๘ คน เทศบาลนคร ๒๔ คน ผู้มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่น ต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามตาม กฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นพิจารณาตาม พ.ร.บ.การ เลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๔๙ และ มาตรา ๕๐ ***
• 1. การให้ความเห็นชอบญัตติตามกฎหมาย ระเบียบ • 2. การพิจารณางบประมาณรายจ่ายประจ าปี/เพิ่มเติม • 3. กระทู้ถามนายก/รองนายก • 4. ญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจ การตรวจสอบผู้บริหารท้องถิ่นของสภาท้องถิ่น ผ ู ้ บร ิ หาร ท ้ องถน ิ่ สภา ท ้ องถน ิ่ ไม ่ บงัคบับญัชำกนั ถอดถอนกนัได ้
-ผวจ./นอ. ก าหนดให้สมาชิกประชุมสภาครั้งแรก ภายใน 15 วัน นับแต่ประกาศผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่น การประชุมสภาคร ั ้ งแรก - กรณีกกต.ประกาศผล ไม่ครบตามจ านวนที่พึงมีตามกม. แต่เกินกึ่งหนึ่ง และไม่น้อยกว่า 5 คน หากมีความจ าเป็น ผู้ก ากับดูแลเรียกประชุมสภาครั้งแรกได้
1.การเรียกประชุมสภาท้องถิ่นครั้งแรก กกต.ต้องประกาศผลตามจ านวนที่พึงมีตาม กม.ก าหนด หากยังไม่ครบแต่เกินกึ่งหนึ่ง ไม่น้อยกว่า 5 คน และมีเหตุจ าเป็น ผู้ก ากับ ดูแลก็เรียกประชุมสภาครั้งแรกได้ ซักซ้อมการประชุมสภาท้องถิ่นครั้งแรก ด่วนที่สุด ที่ มท 0804.3/ว 343 ลว.14 มค.2565 2.ระยะเวลาที่ก าหนดให้เรียกประชุมสภาท้องถิ่นภายใน 15 วัน นับแต่กกต.ประกาศ ผล เป็นระยะเวลาเร่งรัด 3.กรณีมีสมาชิกสภาท้องถิ่นมีจ านวนจ ากัด การเสนอชื่อตนเอง หรือเป็นผู้รับรอง ตนเองกรณีผู้อื่นเสนอชื่อตน สามารถท าได้
สท. 3 คน ยื่นหนังสือขออนุญาตไม่เข้าร่วมประชุมสภาเทศบาลครั้งแรก เนื่องจากได้ท าหนังสือคัดค้านการเรียกประชุมสภาครั้งแรกว่าไม่น่าจะ ชอบด้วยกฎหมาย สถ.ตอบข้อหารือ การประชุมสภาเทศบาล สท.มีหน้าที่ต้องมาประชุม หากมีความจ าเป็นให้ลาการประชุมตามระเบียบมท.ด้วยการลา โดยยื่น ใบลาต่อประธานสภาเทศบาลจะต้องได้รับอนุญาตก่อนจึงหยุดงานได้ ดังนั้น การยื่นหนังสือขออนุญาตไม่เข้าร่วมประชุมสภาครั้งแรกต่อ นายอ าเภอ จึงมิใช่การลาตามระเบียบ (หนังสือกรมสถ. ที่ มท 0808.3/15240 ลว 30 กย02564) กำรลำประช ุ มสภำทอ ้ งถ ิ่น
20 ประเภท อปท. กฎหมาย ที่เกี่ยวข้อง จ านวน สมัยของ ปีหนึ่ง จ านวนวัน ของแต่ละ สมัย หมายเหตุ อบจ. ม. ๒๒ วรรคแรก ๒ ๔๕ วัน - ปีหนึ่ง หมายถึง ปีปฏิทิน - จ านวนสมัยประชุม แต่ละปี มีเพียงจ านวน เท่านี้ แม้จะมีการ เปลี่ยนแปลงสภาท้องถิ่น ชุดใหม่แล้ว จ านวนสมัย ประชุมก็ไม่เพิ่มขึ้น เทศบาล ม. ๒๔ วรรคแรก ๔ ไม่เกิน ๓๐ วัน อบต. ม. ๕๓ วรรคแรก ๒ - ๔ ไม่เกิน ๑๕ วัน จ านวนสมัยประชุมสามัญ
21 ประเภท อปท. กฎหมาย ที่เกี่ยวข้อง จ านวนวันของ สมัยประชุม การขยายเวลา ผู้มีอ านาจ ขยาย อบจ. ม. ๒๒ วรรคสี่ ๔๕ วันเต็ม ครั้งละไม่เกิน ๑๕ วัน + ไม่จ ากัดครั้ง ประธานสภา เทศบาล ม. ๒๔ วรรคสี่ ไม่เกิน ๓๐ วัน ไม่จ ากัดวัน + ครั้ง ผวจ. อบต. ม. ๕๓ วรรคสี่ ไม่เกิน ๑๕ วัน ไม่จ ากัดวัน + ครั้ง นอภ. จ านวนวันและการขยายการประชุมสมัยสามัญ
การเรียกประชุมสภาท้องถิ่น ประธานสภาท้องถิ่นเป็นผู้เรียกประชุมสภาท้องถิ่นตามสมัยประชุมและเป็น ผู้เปิดและปิดการประชุม กรณีทไี่ม่มปี ระธานสภา/ประธานสภา ไม่เรียกประชุมตามกฎหมาย ให ้ ผ ู ้ กา ก ั บด ู แล (ผวจ. /นอ.) เป็ นผ ู ้ เร ี ยกประช ุ ม และเป็ นผ ู ้เปิ ดและ ปิ ดการประชุม การเรียกประชุม (ระเบียบ มท.ว่าด้วยข้อบังคับการประชุมสภาท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๗ ) ๑) ส่ง นส.เรียกประชุมให้สมาชิกสภาฯ ทุกคน ทราบ ๒) ปิดประกาศเรียกประชุมโดยเปิดเผย ณ ที่ท าการ อปท. - ๑) และ ๒) ต้องด าเนินการล่วงหน้าไม่น้อยกว่า ๓ วัน ก่อนวันเปิดสมัยประชุม - กรณีเป็นการประชุมอันรีบด่วน จะส่งหนังสือและปิดประกาศ ล่วงหน้าน้อยกว่า ๓ วัน ก็ได้ แต่มิให้น้อยกว่า ๒๔ ชั่วโมง
การประชุมสมัยวิสามัญ จ าเป็น เพื่อประโยชน์แห่ง อปท. อาจมีการร้องขอให้เปิดสมัยประชุมวิสามัญ อบจ. - ประธานสภาฯ เรียกเอง - นายก อบจ. - สมาชิกสภา อบจ. ไม่น้อยกว่า ๑ ใน ๓ ของเท่าที่มีอยู่ ยื่นค าร้องต่อ ประธานสภา อบจ. เทศบาล - นายกเทศมนตรี - ประธานสภาเทศบาล - สมาชิกสภาเทศบาล ไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของ เท่าที่มีอยู่ ยื่นค าร้องต่อ ผู้ว่าราชการจังหวัด อบต. - นายก อบต. - ประธานสภา อบต. - สมาชิกสภา อบต. ไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของ เท่าที่มีอยู่ ยื่นค าร้องต่อ นายกอ าเภอ
24 ประเภท อปท. ผู้เรียกประชุม จ านวนสมัย ของปีหนึ่ง การขยายเวลา ผู้มีอ านาจ ขยาย อบจ.ประธานสภา ๗ วันเต็ม ครั้งละ ๗ วัน +ไม่ จ ากัดครั้ง แต่รวม แล้วไม่เกิน ๗ วัน มติสภา ไม่น้อยกว่า ๑ ใน ๓ เทศบาล ผวจ. ไม่เกิน ๑๕ วัน ไม่จ ากัดวัน+ครั้ง ผวจ. อบต.นอภ. ไม่เกิน ๑๕ วัน ไม่จ ากัดวัน + ครั้ง นอภ. จ านวนวันในการประชุมสมัยวิสามัญ
การเรียกประชุม - ประธานสภาเรียกประชุม : แจ้งให้ทราบสมัยประชุม - ท าเป็นหนังสือ - แจ้งให้สมาชิกทราบล่วงหน้า + ปิดประกาศก่อน ก าหนดวันเปิดสมัย ไม่น้อยกว่า 3 วัน - เว้นแต่ • เป็นการประชุมอันรีบด่วน • จะแจ้ง + ปิดประกาศน้อยกว่า 3 วัน ก็ได้แต่ต้อง ไม่น้อยกว่า 24 ชั่วโมง ก่อนก าหนดเวลาเปิดสมัยประชุม • ต้องระบุเหตุอันรีบด่วนในหนังสือด้วย
การนัดประชุม ➢ ท าเป็นหนังสือ (แจ้งให้ทราบวันประชุม) ➢ บอกนัดในที่ประชุม + ให้ส่งหนังสือ นัดประชุมไปยังผู้ไม่ได้มาประชุม ให้ทราบล่วงหน้าด้วย ➢ แจ้งนัดล่วงหน้าก่อนวันประชุม ไม่น้อยกว่า 3 วัน
สิ่งที่ต้องปฏิบัติในการเรียก / นัดประชุม - ส่งระเบียบวาระไปพร้อมกัน เว้นแต่ มีเหตุรีบด่วน ให้แจ้งในขณะเปิดประชุม - ประชาสัมพันธ์ก าหนดวัน เวลา และเรื่อง ให้ประชาชนทราบ หมายเหตุ การจัดระเบียบวาระเป็นไปตามข้อ 27
สิทธิของประชาชนในการเข้าฟังการประชุม (ข้อ 24 วรรคสอง) - ประชาชนมีสิทธิเข้าฟังการประชุมสภาท้องถิ่นได้ - ตามหลักเกณฑ์ + วิธีการที่สภาท้องถิ่นก าหนด (เป็นระเบียบของสภาท้องถิ่น)
การประชุมสภาท้องถิ่น ต้องมีสมาชิกสภาท้องถิ่นมาประชุม ไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจ านวนสมาชิกสภาท้องถิ่นเท่าที่มีอยู่ จึงจะเป็นองค์ประชุม องค์ประชุม
การเสนอญัตติ ➢ ท าญัตติเป็นหนังสือ ยื่นต่อประธานสภาฯ ล่วงหน้าก่อนวันประชุมไม่น้อย กว่า 5 วัน ➢ ผู้เสนอญัตติ ⚫ ผู้บริหารท้องถิ่น ญัตติที่ผู้บริหารท้องถิ่นเสนอ ไม่ต้องมีใครรับรอง ⚫ สมาชิกสภาท้องถิ่น มีสมาชิกรับรองอย่างน้อย 2 คน (หากมีสมาชิก เหลืออยู่น้อยกว่า 8 คน ให้มีสมาชิกรับรอง 1 คน ⚫ ประธานสภาต้องบรรจุญัตติที่เสนอมาเข้าระเบียบวาระภายในเวลาอัน สมควร ในสมัยประชุมนั้น ⚫ ญัตติที่ผู้บริหารเสนอ อาจมอบหมายเป็นหนังสือให้รองผู้บริหาร ที่ ปรึกษาหรือเลขานุการผู้บริหาร เป็นผู้อภิปราย ชี้แจงหรือแถลงแทน
- สมาชิกสภาท้องถิ่นคนหนึ่ง มีเสียงหนึ่งในการลงคะแนน - ถ้ามีคะแนนเสียงเท่ากัน ให้ประธานที่ประชุม ออกเสียงเพิ่ม ๑ เสียง เป็นเสียงชี้ขาด ให้ถือเสียงข้างมากเป็นเกณฑ์ เว้นแต่กฎหมายจะบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น การลงมติ
กระทู้ถาม กระทู้ถาม คือ ค าถามซึ่งสมาชิกสภาท้องถิ่นตั้งขึ้น เพื่อสอบถามผู้บริหารท้องถิ่นเกี่ยวกับ ข้อเท็จจริงหรือนโยบายอันเกี่ยวกับงาน ในหน้าที่ของผู้บริหารท้องถิ่น ประเภท - กระทู้ถามทั่วไป - กระทู้ถามด่วน หมายเหตุ ไม่มีกระทู้ถามสด
การตอบกระทู้ถาม - ผู้บริหารมีสิทธิไม่ตอบเมื่อเห็นว่าเป็นเรื่องที่ยัง ไม่ควรเปิดเผย เพราะเกี่ยวกับประโยชน์ส าคัญ ของทางราชการ + โดยต้องให้สภาทราบภายใน 7 วัน (ข้อ 98 วรรคสาม) - ผู้บริหารขอเลื่อนการตอบได้ + ขอในที่ประชุมโดย ต้องชี้แจงเหตุผล - สภามีสิทธิก าหนดเวลาที่จะตอบได้ หากนานเกินไป (ข้อ 99)
ข้อบัญญัติท้องถิ่นมี ๒ ประเภท ๑. ข้อบัญญัติทั่วไป ๒. ข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจ าปี รวมทั้ง ข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม
อปท. สามารถตราข้อบัญญัติได้เมื่อ (๑) เพื่อปฏิบัติการให้เป็นไปตามอ านาจหน้าที่ของ อปท. ตามที่ก าหนดไว้ในกฎหมายจัดตั้ง อปท. (๒) เมื่อมีกฎหมายบัญญัติให้ อปท. ตราข้อบัญญัติ ท้องถิ่น หรือให้มีอ านาจตราข้อบัญญัติท้องถิ่น (๓) การด าเนินการพาณิชย์ การมีผลใช้บังคับข้อบัญญัติอบต. ยกขึ้นต่อสู้กับบุคคลภายนอก ต้องประกาศราชกิจจา นุเบกษา เพราะไม่มีบัญญัติการประชาสัมพันธ์เผยแพร่ไว้ในกฎหมายอบต.
การพิจารณาร่างข้อบัญญัติงบประมาณ - แบ่งการพิจารณาออกเป็น 3 วาระ (ข้อ 45) วาระที่ 1 รับหลักการ วาระที่ 2 แปรญัตติ วาระที่ 3 ให้ความเห็นชอบ - ญัตติร่างข้อบัญญัติงบประมาณจะพิจารณาสาม วาระรวดไม่ได้ นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 36
วาระที่ 1 รับหลักการ รับหลักการ ไม่รับหลักการ นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 37
วาระที่ 2 แปรญัตติ - พิจารณาเฉพาะที่มีการแปรญัตติ หรือแก้ไข - ลงมติเป็นรายข้อทีละรายการที่มีการแปรญัตติ วาระที่ 3 ให้ความเห็นชอบ - ลงมติว่าจะให้ความเห็นชอบหรือไม่ - ไม่มีการอภิปราย นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 38
การอนุมัติงปม. อบต. ประธานสภา ท้องถิ่น นายอ าเภอ พิจารณาภายใน 15 วัน อนุมัติ/ไม่เสร็จ ประธานสภาส่ง นายกประกาศใช้ ไม่อนุมัติ ส่งคืนให้สภาทบทวน นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 39 ยืนยันเสียงข้างมากส่ง ไม่ยืนยันตกไป นายอ าเภอเพื่อส่งผวจ. พิจารณาภายใน 15 วัน เห็นด้วยกับสภา ส่ง นายอ าเภออนุมัติ ไม่เห็นด้วยกับสภา อบต.ตกไป ผวจ.พิจารณาภายใน 15 วัน
การเห็นชอบ งปม.(เทศบาล) ประธานสภา (ภายใน 7 วัน) ผู้ว่าราชการจังหวัด พิจารณาภายใน 15 วัน เห็นชอบ (ไม่เสร็จ) ประธานสภา ส่งนายก ประกาศใช้ ส่งคืนให้สภาทบทวน ไม่เห็นชอบ นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. ยืนยันด้วยมติ 2/3 ของสมาชิก ทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ ไม่ยืนยันภายใน 30 วัน หรือยืนยัน ไม่ถึง 2/3 ตกไป
• นายกอปท.เสนอร่างงบประมาณรายจ่ายประจ าปีภายในวันที่ 15 สค. • กรณีไม่สามารถเสนอทัน 15 สค. ให้นายกอปท.รายงานสภาท้องถิ่นทราบแล้วรายงาน ผู้ก ากับดูแล (ก าหนดเวลาที่คาดหมายจะเสนอได้) ทั้งนี้ เพื่อให้ใช้บังคับทัน 1 ตค. • การโอนเงินงบประมาณรายจ่ายเป็นอ านาจนายก แต่ถ้าโอนงบลงทุน ลักษณะ ปริมาณ คุณภาพเปลี่ยนหรือ ตั้งจ่ายเป็นรายการใหม่ เป็นอ านาจสภาท้องถิ่น • การแก้ไขเปลี่ยนแปลงค าชี้แจงงบประมาณรายจ่ายในงบลงทุน ลักษณะ ปริมาณ คุณภาพเปลี่ยน หรือเปลี่ยนสถานที่ก่อสร้าง อ านาจสภาท้องถิ่น • การแก้ไขเปลี่ยนแปลงค าชี้แจงงบประมาณที่ท าสัญญาแล้ว หากไม่เพิ่มวงเงินเป็น อ านาจนายกอปท. • การก่อหนี้ผูกพันงบประมาณรายจ่ายมากกว่า 1 ปีโดยความเห็นชอบของสภาท้องถิ่น แต่ไม่เกิน 3 ปีงปม. ระเบียบมท.ว่าด้วยวิธีการงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2563
ข้อ 59 อปท.ก่อหนี้ผูกพันไว้ก่อนสิ้นปี ถ้าเห็นว่าการเบิกเงินไม่ทันสิ้นปี ให้ผู้บริหารท้องถิ่นอนุมัติกันเงินไว้เบิกในปีถัดไปได้ตามข้อผูกพัน ข้อ 61 รายจ่ายหมวดครุภัณฑ์ที่ดินและสิ่งก่อสร้าง ยังไม่ได้ก่อหนี้ ผูกพัน แต่มีความจ าเป็นต้องใช้เงินนั้นต่อไปอีก ให้ อปท.รายงานขออนุมัติต่อ สภาท้องถิ่นได้อีกไม่เกิน 1 ปี ข้อ 62 รายจ่ายเงินเดือน และค่าจ้าง และค่าตอบแทนที่เรียกชื่ออย่าง อื่น หากเบิกไม่ทันสิ้นปีและมีความจ าเป็นต้องจ่าย ให้นายกอปท.อนุมัติกันเงิน หกเดือน เมื่อสิ้นสุดระยะตามวรรคหนึ่ง หากดยังไม่เสร็จให้ขอขยายเวลาการ เบิกจ่ายต่อสภาท้องถิ่นอีกไม่เกินหกเดือน ระเบียบมท.ว่าด้วยการรับเงิน การเบิกจ่ายเงินฯ พ.ศ.2566
• ข้อ 99 อปท.อาจจ่ายเงินสะสมได้ โดยอนุมัติของสภาท้องถิ่นภายใต้ เงื่อนไข 1)กิจการที่อยู่ในอ านาจหน้าที่ ซึ่งเป็นครุภัณฑ์ ที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง 2) ส่งสมทบกองทุน 3) ให้กันเงินด้านบุคลากร 3 เดือน/และร้อยละ 15 ของงปม.เพื่อเป็น ค่าใช้จ่ายกรณีมีสาธารณภัย และเมื่อได้กันเงินแล้ว อบจ./ทน. ต้องมีเงิน สะสมเหลือไม่น้อยกว่า 10 ล้าน : ทม. ทต.และอบต. ไม่น้อยกว่า 5 ล้าน 4) ก่อหนี้ผูกพันภายในไม่เกิน 1 ปี ถัดไป สิ่งที่ต้องค านึงถึง ฐานะการคลังและเสถียรภาพในระยะยาว เงินสะสม
ข้อ 99 กรณีมีงบประมาณประกาศใช้แล้วมีงบประมาณ ไม่พอที่จะ จ่าย หรือไม่ได้ตั้งงบประมาณเพื่อการนั้น ผู้บริหารท้องถิ่นอนุมัติจ่าย ขาดเงินสะสม กรณี 1) รับโอน เลื่อนระดับ เลื่อนขั้นเงินเดือน 2) เบิกเงินให้ผู้บริหารท้องถิ่น ฯลฯ ซึ่งมีสิทธิได้รับเงินตาม กฎหมายจัดตั้ง อปท. รวมทั้ง ลูกจ้าง 3) ค่าใช้จ่าย 1) และ 2) ถือเป็นค่าใช้จ่ายในปีงบ ประมาณนั้น ข้อ 100 ในกรณีที่มีสาธารณภัย เกิดขึ้น ให้ผู้บริหารท้องถิ่นอนุมัติให้ จ่ายขาดเงินสะสมได้ ตามความจ าเป็นในขณะนั้น โดยให้ค านึงถึง ฐานะการเงินการคลัง ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น
การให้ความเห็นชอบตามกฎหมาย ระเบียบ • การขอใช้พื้นที่ป่าไม้ • การขออนุญาตดูดทราย • การขอใช้ที่สาธารณประโยชน์ • การรับทรัพย์สินที่มีผู้อุทิศให้เป็นกรรมสิทธิ มีเงื่อนไขหรือภาระติดพัน • การให้บุคคลใช้ประโยชน์หรือได้รับสิทธิเกี่ยวกับที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง • การก่อสร้างโครงการที่มีผลกระทบต่อชีวิต ความเป็นอยู่ของประชาชน ฯลฯ
อ านาจหน้าที่ นรศกัดิ์ผอ.กม.สถ. 46
อ านาจหน้าที่ขององค์กรฝ่ายปกครองตามหลักกฎหมายมหาชน หลักกฎหมาย : ไม่มีกฎหมาย ไม่มีอ านาจ” องค์กรฝ่ ายปกครองจะ กระท าการใดๆ ได้ ต่อเมื่อมีกฎหมายมอบ อ านาจให้แก่องค์กรฝ่าย ปกครองกระท าการ น ้ น ั ๆ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 250 ก าหนดหน้าที่ และอ านาจขององค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น 1. ดูแลและจัดท าบริการสาธารณะและกิจกรรมสาธารณะเพื่อ ประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นตามหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืน 2. ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาให้แก่ประชาชนในท้องถิ่น ตามที่กฎหมายบัญญัติ • ให้ อปท. มีอิสระในการบริหาร การจัดท าบริการสาธารณะ การส่งเสริม และสนับสนุนการจัดการศึกษา การเงินและการคลัง • การก ากับดูแล อปท. เท่าที่จ าเป็นเพื่อการคุ้มครองประโยชน์ของ ประชาชน ในท้องถิ่นหรือประโยชน์ของประเทศเป็นส่วนรวม • การป้องกันการทุจริต และการใช้จ่ายเงินอย่างมีประสิทธิภาพ โดย ค านึงถึงความเหมาะสมและความแตกต่างของ อปท. แต่ละรูปแบบ • ต้อองมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการป้องกันการขัดกันแห่งผลประโยชน์ และ การป้องกันการก้าวก่ายการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการส่วนท้องถิ่น รัฐต้องให้ อปท. มีรายได้ของตนเองโดยจัดระบบ ภาษีหรือการจัดสรรภาษีที่เหมาะสม ส่งเสริมและ พัฒนาการหารายได้ของ อปท.
มติครม.มีผลผูกพัน อปท.ต้องปฏิบัติตาม หรือไม่ ? อปท.ต้องอยู่ภายใต้การก ากับดูแลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หาใช่เป็นอิสระจน คณะรัฐมนตรีซึ่งเป็นองค์กรผู้ใช้อ านาจบริหารหรือหน่วยงานในระบบราชการส่วนกลาง และส่วนภูมิภาคไม่อาจก้าวล่วงเข้าไปก ากับดูแลการจัดท าบริการสาธารณะของอปท.ให้ เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายแต่อย่างใด เมื่อมติคณะรัฐมนตรีก าหนดมาตรการช่วยเหลือผู้ ประกอบอาชีพงานก่อสร้างและผู้ประกอบอาชีพอื่นซึ่งเป็นคู่สัญญากับทางราชการที่ได้รับ ผลกระทบจากวิกฤตราคาน้ ามัน เหล็กและวัสดุก่อสร้างที่สูงขึ้นอันเป็นมาตรการอย่างหนึ่ง ที่เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างในอ านาจหน้าที่ของผู้ถูกฟ้องคดี เมื่อกระทรวงมหาดไทยผู้มีอ านาจหน้าที่ในการส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นตาม มาตรา 30 แห่งพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวง กรม พ.ศ. 2545 ได้มีหนังสือ แจ้งเวียนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นยึดถือปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรีดังกล่าว อปท. จึงต้องมีหน้าที่น ามติคณะรัฐมนตรีดังกล่าวมาปฏิบัติด้วย มติคณะรัฐมนตรีดังกล่าวจึง ผูกพันอปท. ค าพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ อ. 465/2556
กฎหมายที่เกี่ยวกับการปฏิบัติงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4.กฎหมายอื่น ๆ เช่น •พระราชบัญญัติจัดระเบียบการจอดรถในเขตอปท. •พระราชบัญญัติควบคุมอาคารฯ •พระราชบัญญัติการสาธารณสุข ฯ •พระราชบัญญัติงบประมาณ 2561 1. กฎหมายจดัต้งัองคก์รปกครองสว่นทอ้งถิ่น •พรบ.องค์การบริหารส่วนจังหวัด พ.ศ. 2540 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2562 •พรบ.เทศบาล พ.ศ. 2496 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 14) พ.ศ. 2562 •พรบ.สภาต าบลและองค์การบริหารส่วนต าบล พ.ศ. 2537 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562 •พรบ.ระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2562 •พรบ.ระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม ถึง (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 2. พระราชบัญญัติก าหนดแผนและ ข้นัตอนการกระจายอา นาจใหแ้ก่องคก ์ ร ปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 และประกาศของคณะกรรมการการกระจาย อ านาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3. กฎหมายปกครอง • พรบ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง 2539 • พรบ.ความรับผิดทางละเมิดของจนท.2539 • พรบ.ข้อมูลข่าวสารทางราชการ 2540 • พรบ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง 2542