เอกสารประกอบการบรรยาย หลักสูตร “สมาชิกสภาเทศบาลและสมาชิกเมืองพัทยา” รุน 11 การจัดการและพัฒนาคุณภาพ การจัดการศึกษาทองถิ่น ดร.ภูนท สลัดทุกข Doctor of Philosophy PhD.(Political Science) รักษาการเลขาธิการสมาคมองคการบริหารสวนจังหวัดแหงประเทศไทย(2566)
ในป 2549 “สหประชาชาติ” หรือ UN โดย นายโคฟ อันนัน ในฐานะเลขาธิการสหประชาชาติ ไดทูลเกลาฯ ถวาย รางวัลความสําเร็จสูงสุดดานการพัฒนามนุษยแดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว 26 พฤษภาคม 2549
เหมือน “เสาเข็ม” พระองครับสั่งวา บานเรือน ถาจะใหมั่นคงตองมี เสาเข็ม แตเสาเข็มอยูใตดินเพราะฉะนั้นไมมีใครเห็น จะลืมเกี่ยวกับบทบาท ของเสาเข็ม ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงก็เหมือนเสาเข็มที่เปนรากฐานแหง ความมั่นคงแตมองไมเห็น ถาพื้นฐานคน ไมมีความอยูดีกินดีตามอัตภาพ แลว ไปสรางอะไรที่ใหญโตบนสิ่งที่ไมมีพื้นฐานที่มั่นคงจะลมลงมางาย” พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 9 ทรงเปรียบเทียบ “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง”
ที่มา:สถาบันวิจัยและพัฒนา ภู มิปัญญาสร้างสรรค์
คณะอนุกรรมาธิการพิจารณาศึกษาการจัดตั้งหนวยงานสงเสริมการกระจายอํานาจ และพัฒนาการปกครองสวนทองถิ่นในระดับชาติ 2565
อาจารย สถาบันพัฒนาบุคคลากรทองถิ่น กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น หลักสูตร นายกองคการบริหารสวนตําบล รวมกับ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร หลักสูตร รองนายกองคการบริหารสวนตําบล รวมกับ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร หลักสูตร รองนายกเทศมนตรี รวมกับ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร หลักสูตร นักบริหารงานทองถิ่นระดับกลาง รวมกับ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย หลักสูตร อํานวยการกลางทองถิ่นระดับกลาง รวมกับ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา หลักสูตรสมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด สมาชิกสภาเทศบาล และสมาชิกสภาเมืองพัทยา รวมกับ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร
“นโยบายการถายโอนภารกิจ รพ.สต ใหกับ อบจ.” ไมมีนโยบายใดของรัฐบาลที่จะดีพรอม และตรงกับความตองการของทุกฝายไดอยางแทจริง จะมีกลุมผูมีสวนไดเสียเสมอ และนโยบายที่มีผลสัมฤทธิ์ ตอบโจทยซึ่งคนสวนใหญไดประโยชน โดยเฉพาะภาคประชาชน ถือวาเปนนโยบายที่ดีที่สุดแลว แนวทางการพัฒนาของรัฐบาล “ ดร.ภูนท สลัดทุกข ” Doctor of Philosophy PhD.(Political Science) รักษาการเเลขาธิการสมาคมองคการบริหารสวนจังหวัดแหงประเทศไทย(2566)
คณะทํางานจัดทําขอเสนอปรับปรุงโครงสรางและกรอบอัตรากําลังของสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี และโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพที่ถายโอนใหกับองคกรปกครองทองถิ่น (โดยปลัดมหาดไทยเปนประธาน)
บริบทใหมของ อปท.
การจัดการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพ การจัดการศึกษาทองถิ่น
การจัดการศึกษาในตางประเทศ 1.ฟนแลนด เปนประเทศมีระบบการศึกษาที่ดีมาโดยตลอด ติดอันดับโลก มีการเรียนการสอน แบบไมแบงความสามารถของเด็ก. 2.ประเทศสวิตเซอรแลนด มีนักเรียน5 % ที่เขาโรงเรียนเอกชน ภาษาที่สอน เยอรมัน ฝรั่งเศส อิตาลี การเรียนการสอน แบงตามความสามารถและความถนัดของเด็ก 3.ประเทศเบลเยียม. แบงโรงเรียนมัธยม 4 ประเภท คือ โรงเรียนมัธยมทั่วไป. โรงเรียนเทคนิค โรงเรียนอาชีวะ และสถาบันศิลปะ โดยคาใชจายในการเรียนนอย
4.ประเทศสิงคโปร โรงเรียนที่ทําคะแนนสูงสุดมากในการสอบ เรียนพื้นฐานสิบป. เรียน 6 ขวบ. ตองเรียนสองภาษาควบ อังกฤษ จีน อินดี้ มาเลเซีย เลือกเรียนสองภาษาได มัธยม มีสามหลักสูตร ,มีความเครียดและความกดดันมาก. 5.ประเทศเนเธอรแลนด (ฮอลแลนด). ประเทศที่เด็กมีความสุขมากที่สุดในโลก. ไมสั่งการบานเยอะ จะไมสรางความกดดัน และความเครียดใหแกนักเรียน 6.ประเทศกาตาร. โดยในป 2555 BBC ลงทุนเม็ดเงินในระบบการศึกษามากขึ้น. ทุมเงินมหาศาล เพื่อพัฒนาการศึกษา. มีโครงการเรียนฟรีสําหรับผูมีสัญชาติกาตาร การจัดการศึกษาในตางประเทศ
7. ไอซแลนด. โรงเรียนมัธยมสวนใหญ กอตั้งและบริหารโดยเอกชน รัฐบาลออกเงินให มีดานอาชีวะ 8. เอสโตเนีย โดยในป 2558 ของ GDP ในประเทศทุมเงินใหกับการศึกษา. สอนคุณคาการเปนพลเมืองที่ดีและการเรียนรูตลอดชีวิต. 9.ประเทศญี่ปุน ไมมีเกรดมัธยม ไมบังคับเรียน การศึกษาดี โดยเฉพาะการอาน ออกเขียนได. กอนเขา มหาลัย ตองจบ ป.6 และ ม.6 การจัดการศึกษาในตางประเทศ
10 ประเทศบารเบโดส ทุมเงินใหกับการศึกษาจํานวนมาก 11.ประเทศนิวซีแลนด ใหเด็กมีความคิดเปนของตัวเอง. มีอิสระในการเลิกเรียน มาก. แบงปนความชอบและความถนัด 12.ประเทศออสเตรเลีย. ระบบการศึกษาดีที่สุดในโลก. อันดับ3 ในป 2018 มหาลัยดีที่สุดในโลก ติดอันดับท็อป 50 การจัดการศึกษาในตางประเทศ
๒.๑ อํานาจ หนาที่ ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในการจัดการศึกษา
อปท. มีหนาที่จัดการศึกษา รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๔๙ บุคคลยอมมีสิทธิเสมอกันในการรับการศึกษาไมนอยกวา ๑๒ ป ที่รัฐจะตองจัดให อยางทั่วถึงและมีคณภาพ โดยไมเก็บคาใชจาย ผูยากไร ผูพิการหรือทุพพลภาพ หรือ ผูอยูในสภาวะยากลําบาก ตอง ไดรับสิทธิตามวรรคหนึ่ง และการสนับสนุนจากรัฐ เพื่อใหไดรับการศึกษาโดย ทัดเทียมกับบคคลอื่น การจัดการศึกษาอบรมขององคกร วิชาชีพหรือเอกชน การศึกษา ทางเลือกของประชาชน การเรียนรูดวยตนเอง และ การเรียนรูตลอดชีวิต ยอม ไดรับความคุมครองและสงเสริมที่เหมาะสมจากรัฐ
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๘๐ รัฐตองดําเนินการตามแนวนโยบายดานสังคม การสาธารณสุข การศึกษา และ วัฒนธรรม ดังตอไปนี้ ๑) คุมครองและพัฒนาเด็กและเยาวชน สนับสนุนการอบรมเลี้ยงดูและให การศึกษา ปฐมวัย สงเสริมความเสมอภาคของ หญิงและชาย เสริมสรางและ พัฒนาความเปน ปกแผนของสถาบันครอบครัวและชุมชน รวมทั้งตอง สงเคราะหและจัดสวัสดิการใหแก ผูสูงอายุ ผูยากไร ผูพิการ หรือทุพพลภาพ และ ผูอยูในสภาวะยากลําบาก
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๘๐ รัฐตองดําเนินการตามแนวนโยบายดานสังคม การสาธารณสุข การศึกษา และ วัฒนธรรม ดังตอไปนี้ ๓) พัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการจัดการศึกษาในทุกระดับและทุกรูปแบบให สอดคลองกับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม จัดใหมีแผนการศึกษา แหงชาติ กฎหมายเพื่อพัฒนาการศึกษาของชาติ จัดใหมีการพัฒนาคุณภาพครู และบุคลากรทางการศึกษาใหกาวหนาทันการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก รวมทั้งปลูกฝงใหผูเรียนมีจิตสํานึกของความเปนไทย มีระเบียบวินัย คํานึงถึง ประโยชนสวนรวม และยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมี พระมหากษัตริยทรงเปนประมุข
๒.๒ พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ
๒.๓ วิสัยทัศนของผูบริหารในการจัดการศึกษาทองถิ่น
วิสัยทัศนของผูบริหารในการจัดการศึกษาทองถิ่น บทบาทการบริหารจัดการศึกษาของนายกเทศมนตรีในอนาคต 6 1) บทบาทดานบริหารจัดการเชิงกลยุทธ โดยนายกเทศมนตรีจะตองวางแผนและ กําหนดนโยบายดานการจัดการศึกษาที่ชัดเจน และมีความเปนธรรม 2) ดานการสงเสริมการจัดการศึกษาสมัยใหม โดยสงเสริมการนําเทคโนโลยีสมัยใหม มาใชในการจัดการศึกษา ปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียนการสอน สรางทักษะการเรียนรูใหทันยุคศตวรรษที่ 21 โดยยึดศักยภาพผูเรียนเปนสําคัญ 3) ดานการเปนผูนําการเปลี่ยนแปลง โดยรวมรับฟงความคิดเห็นของผูเกี่ยวของ แสดงความเปนเอกลักษณของทองถิ่น
4) ดานสงเสริมการมีสวนรวมของสังคมยุคใหม โดยมีการกระจายอํานาจใหสถานศึกษา ใหอิสระกับคณะกรรมการสถานศึกษาและสงเสริมภูมิปญญาทองถิ่น 5) ดานการพัฒนาบุคลากรโดยมุงผลสัมฤทธิ์ โดยสรางครูมืออาชีพ สนับสนุนความกาวหนา ในอาชีพและใชกระบวนการวิจัยชวยการพัฒนา 6) ดานการสรางขวัญและกําลังใจเพื่อใหเกิดองคกรแหงความสุข โดยมีการสรางโอกาส และความเสมอภาคทางการศึกษา จัดหาบุคลากรสนับสนุนการทํางานของครู จัดสรรงบประมาณอยางเหมาะสม
การวิจัยศึกษาระบบการจัดการศึกษา ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทย: พบวา มีการบริหารจัดการศึกษา 6 ดาน ประกอบดวย ดานนโยบายและกลยุทธ ดานโครงสรางองคการ ดานวัฒนธรรมองคการ ดานกระบวนการและเทคโนโลยี ดานทรัพยากรทางการบริหาร ดานสมรรถนะทางการบริหาร
2) ปญหา อุปสรรค ในการจัดการศึกษาของอปท.ในประเทศไทย : การขาดความตอเนื่องในการบริหารการศึกษา คุณสมบัติของบุคลากรไมเหมาะสมขาดแรงจูงใจและมีรายไดที่จํากัด ดานปจจัยที่สงเสริมการจัดการศึกษาขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ของประเทศไทย การมีนโยบาย กลยุทธที่เหมาะสมและความสามารถของผูบริหารใน การสนับสนุนทรัพยากรการศึกษาที่เพียงพอและมีวัสดุ อุปกรณ สารสนเทศและเทคโนโลยีที่ทันสมัย
การจัดการทรัพยากรมนุษยที่เหมาะสม การจัดสรรอัตรากําลังใหสอดคลองกับโครงสรางขององคกร การจัดใหมีสวนรวมจากทุกภาคสวนที่เกี่ยวของ การดําเนินการใหบุคลากรไดมีการพัฒนาอยางเปนระบบ ตอเนื่อง 3) แนวทางที่เหมาะสมในการพัฒนาการจัดการศึกษาของ.อปท.ในประเทศไทย:
ดานนโยบาย และกลยุทธ ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น การกําหนดนโยบายและกลยุทธดานการพัฒนาการศึกษาโดยยึดตามนโยบายการพัฒนา ประเทศและยุทธศาสตรการศึกษาแหงชาติ มุงเนนการพัฒนาและสงเสริมการจัดการศึกษาในทองถิ่นเพื่อขยายโอกาสทางการศึกษา อยางทั่วถึง และมีการจัดทําแผนพัฒนาการศึกษาทองถิ่น 4 ป การวางแผนบริหารจัดการศึกษารวมกับผูบริหารโรงเรียนในสังกัดเพื่อใหประชาชน ไดรับการศึกษาที่มีคุณภาพ การกําหนดนโยบายและกลยุทธการพัฒนาดานการศึกษาขององคกรปกครองทองถิ่น ขึ้นอยูกับวิสัยทัศนหรือทัศนคติของผูบริหารองคกรปกครองทองถิ่นเปนสําคัญ เพราะเปนผูมีอํานาจสูงสุดในการกําหนดนโยบายและกลยุทธขององคกร
พิณสุดา สิริธรังศรี (2556) ที่พบวา ประเทศฟนแลนด ใหองคกรปกครองสวนทองถิ่น มีอิสระและอํานาจมากขึ้นในการจัดการศึกษา รัฐบาลกลางมีหนาที่เพียงกําหนดนโยบาย กวางๆ สนับสนุนงบประมาณ และติดตามประเมินผลโดยภาพรวมเทานั้น การจัดการ ศึกษามีความหลากหลายตามบริบทของมลรัฐนั้น ๆ โดยใหความสําคัญกับการศึกษา เปนกลไกลสําคัญในการสรางความสามารถในการแขงขันของประเทศที่รัฐตองจัด การศึกษาที่ดีที่สุดใหกับประชาชน โดยไมเก็บคาใชจายตั้งแตประถมศึกษา มัธยมศึกษา อุดมศึกษา
ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย 1. ควรสงเสริมใหประชาชนผูอยูอาศัยในชุมชน หรือตัวแทนชุมชน เขามามี สวนรวมในการกําหนดวิสัยทัศน ยุทธศาสตรและจัดทําแผนงานดานการศึกษา ใหตรงกับความตองการของประชาชนและสอดคลองกับอัตลักษณของชุมชน 2. ผูบริหารของทองถิ่นควรตองรับฟงความคิดเห็นของผูปฏิบัติงานดาน การศึกษา สถานศึกษาในสังกัด รวมถึงประชาชนในชุมชน เพื่อใหการกําหนด นโยบายมีความเหมาะสม และสอดคลองกับความตองการของชุมชนอยางแทจริง
3. ควรสงเสริมใหประชาชนผูอยูอาศัยในชุมชนเขามามีสวนรวมในการจัดการศึกษา โดยการรวมวางแผน รวมตรวจสอบและติดตามประเมินผลการจัดการศึกษาของ องคกรปกครองสวนทองถิ่น เพื่อใหการบริหารจัดการและการพัฒนาดานการศึกษา มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 4. ควรปรับปรุงนโยบายดานสวัสดิการตาง ๆ สําหรับบุคลากรทางการศึกษาใหมีความ เหมาะสม เพื่อแกปญหาเรื่องความมั่นคงในอาชีพของผูปฏิบัติงานเพื่อใหบุคลากร เกิดความมั่นใจในการทํางานมากยิ่งขึ้น 5. ผูบริหารองคกรปกครองสวนทองถิ่นควรสํารวจความตองการดานการศึกษาของ ประชาชนในทองถิ่น เพื่อประเมินและสรางรูปแบบและแนวทางการพัฒนาการจัด การศึกษาใหสอดคลองกับความตองการและพรอมตอการเปลี่ยนแปลงในอนาคตได
๒.๔ การสรางทักษะที่สําคัญของนักเรียนในศตวรรษที่ ๒๑