ภูมิศาสตร์ ม.2 หน่วยที่ 3

๔.๑ ลักษณะทางประชากร

๒) กลุ่มคอเคซอยด์ เปน็ กล่มุ ประชากรที่มีผิวขาว แบ่งออกเป็น ๒ กล่มุ ใหญ่ ได้แก่

๒. ชาวผวิ ขาวจากยุโรป
ชาวผวิ ขาวจากยุโรป เปน็ ชาวผวิ ขาวท่ีอพยพเข้ามา
ส่วนใหญต่ ้ังถิ่นฐานอยู่ทางตอนเหนือและตอนใต้
ของทวปี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชั้น้นัมัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ่ี ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

ท วี ป แ อ ฟ ริ ก า เป็ น ท วี ป ที่ มี แห ล่ ง อ า ร ย ธ ร ร ม เ ก่ า แ ก่ แห่ ง ห น่ึ ง ข อ ง โ ล ก คื อ
อารยธรรมอียิปต์ บรเิ วณล่มุ น้าไนล์ มีหลักฐานที่แสดงถึงความเจรญิ รุง่ เรืองในอดีต เชน่ การ
สรา้ งพีระมิด การทามัมม่ี การประดิษฐอ์ ักษรเฮียโรกลิฟิก การทาปฏิทินโดยกาหนดให้ ๑ ปี
มี ๓๖๕ วัน

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ันน้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีท่ี ๒

๔.๒ สังคมและวฒั นธรรม

มัมมี่ คือ การรกั ษาสภาพศพมนุษย์ ตัวอักษรเฮียโรกลิฟิก คอื การเขยี น
ได้นานนับพนั ปี โดยไม่เน่าเป่ ือย สัญลักษณ์และภาพ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้นั น้ัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๔.๒ สังคมและวฒั นธรรม

อาณาจักรอียิปต์มีความเจริญรุง่ เรืองมาหลายพันปี จนกระท่ังถูกอาณาจักรกรีก
และโรมันรุ กราน ต่อมาถูกชาวเปอร์เซียและชาวอาหรับซ่ึงนับถือศาสนาอิสลามเข้ามา
ครอบครอง เป็นผลให้ดินแดนตอนเหนือของทวีปแอฟริกาได้รับวัฒนธรรมจากกรีก โรมัน
และมุสลิม

ในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๙ ชาวยุโรปได้ขยายอิทธิพลเข้ามายึดครองดินแดนต่าง ๆ
ในทวีปแอฟริกาเป็นอาณานิคมจนกระทั่งสงครามโลกครั้งท่ี ๒ สิ้นสุดลง ประเทศต่าง ๆ
จึงได้รับเอกราชให้ปกครองตนเองจากลักษณะทางกายภาพและพื้นฐานทางประวัติศาสตร์
ทาให้ทวปี แอฟรกิ ามคี วามหลากหลายทางสังคมและวัฒนธรรม ดังนี้

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ น้ัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีท่ี ๒

๔.๒ สังคมและวฒั นธรรม

หมูพ่ ีระมิดแห่งกีซา สถานที่เก็บพระศพของฟาโรห์

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้นั นั้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ีท่ี ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

๑) ลักษณะทางสังคม ประชากรในทวีปแอฟรกิ ามลี ักษณะทางสังคม ๒ ลักษณะ ดังนี้

(๑) สั งคมแบบดั้งเดิม เป็นลักษณะสังคมแบบดั้งเดิมของชาวพื้นเมืองก่อนที่
ชาวผิวขาวจะเข้ามา เช่น กลุ่มชนท่ีต้ังถิ่นฐานอยู่ห่างไกลในเขตทุรกันดารตามป่าเขาและ
ทะเลทรายมีลักษณะสังคมที่ยึดถือจารีตประเพณีดั้งเดิม มีการนับถือภูตผีปีศาจ พ่อมด
หมอผี ดารงชวี ติ ด้วยการหาของปา่ ล่าสัตว์ มกี ารเล้ียงสัตวแ์ บบเรร่ อ่ น

(๒) สังคมแบบตะวันตก เป็นลักษณะสังคมที่เปลี่ยนแปลงหลังจากที่ชาวตะวันตก
เข้ามาแสวงหาอาณานิคม และครอบครองดินแดนเกือบท้ังหมดของทวีปแอฟรกิ า ทาให้การ
ดาเนินชวี ิตเปล่ียนแปลงไป เชน่ มีโอกาสได้รบั การศึกษา มีความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
มฐี านะทางเศรษฐกิจท่ีดีข้ึน

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชั้นนั้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ีท่ี ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

ลักษณะสังคมแบบดั้งเดิมของชนเผา่ พน้ื เมอื ง (ประเทศแคเมอรูน)

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้ันั้นมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ่ี ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

๒) ลั ก ษณ ะท า ง วั ฒ น ธ ร รม ปร ะช า ก รใน ทวี ป แ อ ฟ ริก า มี ลั ก ษ ณ ะ ทา ง วั ฒ น ธ ร ร ม
ท่ีหลากหลาย ดังน้ี

(๑) ภาษา ทวีปแอฟริกามีภาษาพูดไม่น้ อยกว่า ๑,๐๐๐ ภาษา เน่ื องจากเป็นทวีป
ท่ีมีประชากรหลายเผ่าพนั ธุ์ ภาษาในทวปี แอฟรกิ าแบ่งออกเป็น ๔ กล่มุ คอื

กล่มุ ภาษาเซมิติก ได้แก่ ภาษาอาหรบั และภาษาของชาติตะวนั ตก ใช้ ในพ้ืนท่ีต่าง ๆ ดังน้ี
แอฟรกิ าตะวันตก ใชภ้ าษาอังกฤษ ฝรงั่ เศส โปรตุเกส และอาหรบั เป็นภาษาราชการ
แอฟรกิ าตะวันออก ใชภ้ าษาอังกฤษ ฝรงั่ เศส อาหรบั และโซมาเลีย เปน็ ภาษาราชการ
แอฟรกิ ากลาง ใชภ้ าษาอังกฤษ ฝรง่ั เศส โปรตุเกส และสเปน เปน็ ภาษาราชการ
แอฟรกิ าใต้ ใชภ้ าษาอังกฤษเปน็ ภาษาราชการ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชั้นน้ัมัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ีท่ี ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

กลุ่มภาษาซูดาน เป็นภาษาพื้นเมืองของประชากรในประเทศเขตทุ่งหญ้าสะวันนา
ทางตอนใต้ของทะเลทรายสะฮารา

กลุ่มภาษาบันตู เป็นภาษาพ้ืนเมืองของประชากรในประเทศทางภาคกลางและ
ภาคตะวนั ออกของทวีป รวมท้ังบางประเทศทางภาคใต้

กลุ่มภาษาเฮาซา เป็นกลุ่มภาษาทางการคา้ ของประชากรทางภาคตะวนั ตกของทวปี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั ั้นมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ี่ ๒

๔.๒ สังคมและวัฒนธรรม

(๒) ศาสนา ประชากรส่วนใหญ่ในทวีปแอฟรกิ าปฏิบัติตามความเชอ่ื สืบต่อกันมาต้ังแต่
บรรพบุรุ ษ เช่น ความเช่ือเร่ืองจิตวิญญาณ ภูตผีปีศาจ อานาจของดวงดาว ต่อมาชาวอาหรับ
ซ่งึ นับถือศาสนาอิสลามได้ขยายอานาจจากเอเชยี ตะวันตกเฉียงใต้เข้ามาในทวีปแอฟรกิ า และได้
นาศาสนาอิสลามเข้ามาเผยแผ่ ส่งผลให้ศาสนาอิสลามขยายออกไปอย่างกว้างขวาง ภายหลัง
ชาติตะวันตกเข้ามายึดครองดินแดนต่าง ๆ เป็นอาณานิคมจึงเกิดการเผยแผ่ศาสนาคริสต์ใน
แอฟรกิ า

ปัจจบุ นั ประชากรส่วนใหญใ่ นแอฟริกาเหนือ แอฟรกิ าตะวันตก และแอฟริกาตะวันออก
นับถือศาสนาอิสลาม ส่วนแอฟรกิ าใต้และแอฟริกากลาง ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์
นอกจากนี้ยังมีศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และยูดาห์ แต่มีประชากรนับถือเป็นส่วนน้อย และบาง
ประเทศยังคงมีประชากรยดึ ถือความเชอ่ื แบบด้ังเดิมอยู่

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชั้นั้นมัธมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๔.๒ สังคมและวฒั นธรรม

(๓) การศึกษา แอฟริกาเป็นทวีปท่ีประเทศส่วนใหญ่ยากจน ขาดการพัฒนาทางด้าน
วิทยาการสมยั ใหม่ รวมถึงขาดแคลนบุคลากรท่ีมีความรูแ้ ละมีอตั ราการรูห้ นังสือของประชากรตา่
เช่น ประเทศไนเจอร์ มาลี เอธิโอเปีย ส่วนประเทศท่ีมีสภาพทางเศรษฐกิจดีกว่าจะมีอัตราการ
รูห้ นังสือของประชากรสูงกวา่ เชน่ ประเทศแทนซาเนีย แอฟรกิ าใต้ แอลจีเรยี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ันน้ัมัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ี่ ๒

๔.๒ สังคมและวฒั นธรรม

แผนที่การนับถือศาสนาในทวีปแอฟรกิ า

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชัน้ ัน้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ี่ ๒

๕. ลักษณะทางกายภาพที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั น้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภูมิภาคแอฟริกาเหนือ

ลักษณะทางกายภาพท่ีกาหนดกจิ กรรมทางเศรษฐกิจในภมู ภิ าคแอฟรกิ าเหนือ คอื พนื้ ที่
ทะเลทรายสะฮาราท่ีกว้างใหญ่ และชายฝ่ ังทะเลเมดิเตอร์เรเนียนท่ีติดต่อกับทวีปยุโรป พื้นท่ี
ทะเลทรายสะฮาราอันกว้างใหญ่ ประกอบด้วยทะเลทรายย่อย ๆ หลายแห่ง มีหินฐานท่ีมีการ
สะสมน้ามันอยู่จึงทาให้ประเทศในทวีปแอฟริกาเหนือมีแหล่งน้ามันเกือบทุกประเทศ ยกเว้น
โมร็อกโก นอกจากมีการผลิตปิโตรเลียมแล้ว ยังมีแก๊สธรรมชาติมากในประเทศแอลจีเรีย ลิเบีย
และอียิปต์ ประเทศท่ีผลิตน้ ามันท่ีสาคัญ คือ ลิเบีย แอลจีเรีย อียิปต์ ซูดาน และตูนิ เซีย
นอกจากน้ามันและแก๊สธรรมชาติแล้ว ยังมีแร่โลหะสาคัญท่ีเกิดจากมวลหินอัคนีแทรกซอน
อยู่เปน็ หย่อม ๆ ระหว่างทะเลทรายกับเขตท่ีสูงหินภูเขาไฟและหินอัคนีเก่าในแอฟรกิ าตอนเหนือ
แรท่ ี่สาคัญ คือ เหล็ก สังกะสี และฟอสเฟต

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชัน้ นั้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภมู ิภาคแอฟริกาเหนือ

ภู มิ อ า ก า ศ แบ บ ก่ึ ง ท ะ เ ล ท ร า ย กั บ แบ บ เ ม ดิ เ ต อ ร์ เร เนี ย น ท่ี น า ค ว า ม ชุ่ ม ช้ื น จ า ก
ทะเลเมดิเตอรเ์ รเนียนเข้ามาทาให้ประเทศเหล่านั้นทาการเกษตรได้ ส่วนการท่องเท่ียวที่อยู่ตาม
แนวชายฝ่ งั ทะเลเมดิเตอรเ์ รเนียนชว่ ยส่งเสรมิ เศรษฐกิจการท่องเท่ียวในเขตน้ี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชั้นั้นมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภูมภิ าคแอฟริกาเหนือ

แผนที่รฐั กิจแอฟรกิ าเหนือ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้นั ้นัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภูมภิ าคแอฟริกาเหนือ

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภมู ิภาคแอฟรกิ าเหนือ มดี ังน้ี

๑) เกษตรกรรม

การเพาะปลูก ประเทศท่ีอยู่ในภมู ิภาคแอฟรกิ าเหนือบรเิ วณชายฝ่ ังทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
ได้รับอิทธิพลความช้ืนจากทะเล จึงทาให้สามารถเพาะปลูกได้ เช่น ประเทศซูดานมีพืช
เศรษฐกิจที่สาคัญ เช่น เมล็ดทานตะวัน ข้าวฟ่าง งา ตูนิเซียมีพืชเศรษฐกิจที่สาคัญ เช่น มะกอก
ธญั พืช ส้ม อินทผลัม อียิปต์มีพืชเศรษฐกิจที่สาคัญ เช่น ข้าวสาลี ป่าน ฝ้าย ข้าวโพด ลิเบียมีพืช
เศรษฐกิจท่ีสาคัญ เชน่ ขา้ วสาลี องุน่ ผลไมส้ กลุ ส้ม

การเลี้ยงสัตว์ ส่วนใหญ่เป็นการเลี้ยงแบบปล่อยให้สัตว์หากินในทุ่งหญ้าตามธรรมชาติ
สัตวท์ ี่นิยมเล้ียง ได้แก่ โคเนื้อ แพะ และแกะ

การทาประมง แหล่งประมงท่ีสาคัญอยู่บริเวณทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ประเทศที่ทา
ประมงได้มาก คอื ประเทศโมรอ็ กโก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชน้ั ้ันมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภมู ิภาคแอฟริกาเหนือ

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคญั ในภูมภิ าคแอฟรกิ าเหนือ มดี ังน้ี

๒) อุตสาหกรรม

ความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรน้ามัน แก๊สธรรมชาติ แร่ต่าง ๆ เช่น ฟอสเฟต เหล็ก
ท อ ง ค า ท า ใ ห้ ป ร ะ เท ศ ใ น ภู มิ ภ า ค แ อ ฟ ริ ก า เห นื อ มี เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ดี อุ ต ส า ห ก ร ร ม ที่ ส า คั ญ
เช่น อุตสาหกรรมปิโตรเลียมและแก๊สธรรมชาติในประเทศแอลจีเรีย ตูนิเซีย ลิเบีย อียิปต์
และซูดาน อุตสาหกรรมเหมอื งแรฟ่ อสเฟตในประเทศตูนิเซีย โมร็อกโก และอียิปต์ อุตสาหกรรม
ส่ิงทอในประเทศลิเบยี ตนู ิเซยี และอียิปต์

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้นั ัน้มัธมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๑ ภมู ภิ าคแอฟริกาเหนือ

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภมู ภิ าคแอฟรกิ าเหนือ มีดังน้ี

๓) การท่องเท่ียว

สถานท่ีท่องเท่ียวสาคัญ เชน่ เมืองคาซาบลังกา ประเทศโมรอ็ กโก อาฮัคการ์ (Ahaggar)
ก ลุ่ ม ภู เ ข า ไ ฟ ใ น ป ร ะ เ ท ศ แ อ ล จี เ รี ย พี ร ะ มิ ด แ ห่ ง กี ซ า แ ล ะ ม ห า วิ ห า ร อ า บู ซิ ม เ บ ล
ประเทศอียปิ ต์

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ีท่ี ๒

๕.๑ ภูมภิ าคแอฟริกาเหนือ

คาซาบลังกาเป็นเมอื งท่าและเป็นเมอื งเศรษฐกิจหลัก
ที่สาคญั ของประเทศโมรอ็ กโก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ัน้ันมัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

ภมู ภิ าคแอฟริกาเหนือ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๒ ภมู ภิ าคแอฟริกาตะวันตก

ลักษณะทางกายภาพของภูมิภาคแอฟริกาตะวันตกเป็นภูมิภาคท่ีแห้งแล้งทางเหนือและ
ชุ่มช้ืนทางใต้ จึงเป็นเขตแห้งแล้งภายในทวีป ชุ่มช้ืนชายฝ่ ังรอบนอก ลักษณะดังกล่าวทาให้
ภูมิภาคน้ีมีลักษณะท้ังแบบทะเลทราย ก่ึงทะเลทราย และชุ่มช้ืนแบบชายฝ่ ัง ภูมิอากาศดังกล่าว
ทาให้เศรษฐกิจในภูมิภาคน้ีมหี ลากหลายรูปแบบ ทั้งการเกษตร ป่าไม้ ประมง และปศุสัตว์

แอ่งทะเลทรายทางตอนเหนือของภูมิภาคมีการสะสมน้ามันในชั้นหิน ทาให้ประเทศท่ีอยู่
ทางตอนเหนือ คอื ประเทศไนจเี รยี ไนเจอร์ มอรเิ ตเนีย กานา และกินี-บสิ เซา เป็นแหล่งน้ามัน

บ ริเว ณ หิ น ฐ า น เ ก่ า ท า ง ใ ต้ ข อ ง ภู มิ ภ า ค แ อ ฟ ริ ก า ต ะ วั น ต ก มี ทั้ ง หิ น อั ค นี แท ร ก ซ อ น แ ล ะ
หินภูเขาไฟทาให้บริเวณประเทศทางใต้มีแร่สาคัญที่ส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศ เช่น ทองคา
เหล็ก เพชร ฟอสเฟต บ็อกไซต์ ประเทศที่มีแร่หลากหลายชนิด ได้แก่ ประเทศโกตดิวัวร์ กานา
และกินี โดยประเทศกินีผลิตบ็อกไซต์ได้คร่ึงหน่ึงของการผลิตบ็อกไซต์ในโลก เขตนี้มีการผลิต
เพชรในประเทศกินี ไลบเี รยี มอรเิ ตเนีย และผลิตยูเรเนียมในประเทศกินี มาลี และไนเจอร์

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชน้ั ัน้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๒ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวนั ตก

แผนที่รฐั กิจแอฟรกิ าตะวันตก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ัน้นัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ีท่ี ๒

๕.๒ ภมู ภิ าคแอฟริกาตะวนั ตก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภมู ิภาคแอฟรกิ าตะวนั ตก มดี ังน้ี

๑) เกษตรกรรม

การเพาะปลูก เป็นเศรษฐกิจหลักที่สาคัญ พืชเศรษฐกิจที่สาคัญ ได้แก่ ฝ้าย โกโก้
กาแฟ ยางพารา ข้าวโพด ข้าวฟ่าง และปาล์มน้ามนั

การเลี้ยงสัตว์ สัตวเ์ ศรษฐกิจท่ีสาคัญ ได้แก่ โคเนื้อ และโคนมพันธุ์ต่างประเทศ มีการ
เลี้ยงแพะและแกะแบบเรร่ อ่ น

การทาประมง มี ในประเทศที่มีพ้ืนที่ติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก เช่น มอริเตเนีย
เซเนกัล ไลบเี รยี ไนจีเรยี โกตดิวัวร์ ปลาท่ีสาคญั เชน่ ปลาทนู า ซารด์ ีน แมก็ เคอเรล

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชั้นั้นมัธมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ีที่ ๒

๕.๒ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวนั ตก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภมู ิภาคแอฟรกิ าตะวนั ตก มดี ังนี้

๑) เกษตรกรรม

การเล้ียงโคพนั ธุเ์ ขายาว ประเทศเซเนกัล

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ันัน้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๒ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวันตก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคัญในภูมภิ าคแอฟรกิ าตะวนั ตก มดี ังนี้

๒) อุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมท่ีสาคัญ คือ อุตสาหกรรมเก่ียวกับแร่และพลังงาน เช่น อุตสาหกรรม
น้ามันในประเทศไนจีเรีย มอริเตเนีย ไนเจอร์ กานา กินี -บิสเซา อุตสาหกรรมแร่ฟอสเฟตใน
ประเทศเซเนกัล มาลี โตโก

๓) การท่องเท่ียว

ส ถ า น ท่ี ท่ อ ง เ ท่ี ย ว ส า คั ญ เ ช่ น ท ะ เ ล ส า บ เ ร็ ต บ า ป ร ะ เ ท ศ เ ซ เ น กั ล
พิพิธภัณฑ์แห่งชาติกานาประเทศกานา ริแชทแห่งมอริเตเนียหรือดวงตาแห่งสะฮารา ประเทศ
มอรเิ ตเนีย

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชนั้ ัน้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๒ ภูมิภาคแอฟริกาตะวันตก

ทะเลสาบเรต็ บา เปน็ ทะเลสาบสีชมพู ประเทศเซเนกัล
เกิดจากความเข้มข้นสูงของเกลือ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ัน้ันมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ี่ ๒

ภูมภิ าคแอฟริกาตะวนั ตก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ น้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

ภูมภิ าคแอฟริกาตะวนั ตก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ น้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

ภูมภิ าคแอฟริกาตะวนั ตก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ น้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๓ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวันออก

ลักษณะทางกายภาพของภูมิภาคแอฟริกาตะวันออก มีลักษณะธรณีท่ีเด่นชัด คือ
แนวรอยแตกของแผ่นดินที่ทาให้ทวีปแอฟรกิ าเหมือนจะแยกออกจากกัน น่ันคือ แนวแตกเกรต-
ริฟต์แวลลีย์ ซ่ึงเป็นร่องรอยทางธรณีที่ทาให้เกิดภูมิประเทศหลากหลายลักษณะในเขตน้ี
เช่น ภูเขา น้ าตก ทะเลสาบ คว ามเป็นภูมิประเทศท่ีแปลกและแตก ต่างจากภูมิภาคอื่ น
ทาให้ส่งเสรมิ การท่องเท่ียวของภมู ิภาคนี้

เน่ืองจากเปลือกโลกมีรอยแตกมาก เกิดการแทรกซอนของแมกมาท้ังเก่าและใหม่
เกิดเป็นลาวาทับถมตามแนวรอยแตกอยู่ทั่วไป ประกอบกับมีหินฐานทวีปท่ีมีแร่สาคัญ
เกิดข้ึนด้วย ทาให้เขตน้ีมีแร่ที่สาคัญทางเศรษฐกิจ คือ ทอง ทองแดง เหล็ก ดีบุก บ็อกไซต์
สังกะสี ยูเรเนียม นิกเกล เงนิ เพชร และแรร่ ตั นชาติอ่ืน ๆ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั ั้นมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีที่ ๒

๕.๓ ภูมภิ าคแอฟริกาตะวันออก

ลักษณะภูมิอากาศในเขตน้ี ชุ่มช้ืนทางชายฝ่ ังตะวันออกค่อนไปทางใต้ ทาให้พื้นที่
ส่วนใหญภ่ ายในทวปี มีภมู อิ ากาศแบบท่งุ หญา้ สะวนั นา ลักษณะดังกล่าวทาให้เปน็ ที่อยูอ่ าศัยของ
สัตว์ป่าจานวนมาก สัตว์ปา่ จงึ เปน็ ทรพั ยากรที่สาคญั ของภูมภิ าคนี้

ทั้งภูมิประเทศและภูมิอากาศของแอฟริกาตะวันออกช่วยสรา้ งสรรค์ทรัพยากรเพ่ือการ
ท่องเท่ียว คือ การท่องเท่ียวแบบซาฟารี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชัน้ ัน้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ี่ ๒

๕.๓ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวนั ออก

แผนท่ีรฐั กิจแอฟรกิ าตะวันออก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชนั้ ้ันมัธมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ี่ ๒

๕.๓ ภมู ภิ าคแอฟริกาตะวนั ออก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคัญในภูมภิ าคแอฟรกิ าตะวนั ออก มีดังน้ี

๑) เกษตรกรรม

การเพาะปลกู บรเิ วณทางใต้ของภูมิภาคอยู่ ในเขตอากาศร้อนชน้ื จึงเพาะปลูกพืชได้
ตลอดปี พืชเศรษฐกิจท่ีสาคญั ได้แก่ กาแฟ ชา ผลไม้สกลุ ส้ม มะมว่ งหิมพานต์ ฝ้าย และยาสูบ

การเล้ียงสั ตว์ พ้ืนท่ีส่วนใหญ่เป็นทุ่งหญ้าจึงเหมาะแก่การเล้ียงสัตว์ สัตว์เศรษฐกิจ
ที่สาคญั ได้แก่ โคเน้ือ แพะ และแกะ ซ่งึ เปน็ การเล้ียงแบบเรร่ อ่ นไปตามแหล่งอาหาร

การทาประมง พน้ื ท่ีที่มีอาณาเขตติดกับมหาสมุทรอินเดียจะมกี ารทาประมงเปน็ หลัก
เชน่ โซมาเลีย เคนยา แทนซาเนีย โมซัมบกิ คอโมโรสและมอรเิ ชยี ส

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ ัน้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ีท่ี ๒

๕.๓ ภูมิภาคแอฟริกาตะวนั ออก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคญั ในภมู ภิ าคแอฟรกิ าตะวนั ออก มีดังนี้

๒) อุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมส่ วนใหญ่เป็นการแปรรู ปผลผลิตทางการเกษตร นอกจากนี้ ยังมี
อุตสาหกรรมเก่ียวกับเหมืองแร่ ในประเทศท่ีมีทรัพยากรมาก เช่น การทาเหมืองทอง เพชร และ
เหล็ก ในประเทศแทนซาเนีย อุตสาหกรรมถลุงและแปรรู ปทองแดง ในประเทศแซมเบีย เคนยา
ซิมบับเว และยูกันดา อุตสาหกรรมปโิ ตรเลียม ในประเทศโมซมั บิก เซาท์ซูดาน และเคนยา

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ ั้นมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีที่ ๒

๕.๓ ภมู ภิ าคแอฟริกาตะวันออก

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคญั ในภูมิภาคแอฟรกิ าตะวันออก มดี ังน้ี

๓) การท่องเที่ยว

สถานที่ท่องเที่ยวท่ีสาคัญ เช่น อุทยานแห่งชาติมาไซมารา ประเทศเคนยา อุทยาน-
แห่งชาติทะเลสาบมาลาวี ประเทศมาลาวี อุทยานแห่งชาติเซเรงเกติ ประเทศแทนซาเนี ย
น้าตกวกิ ตอเรยี ประเทศแซมเบยี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๓ ภูมภิ าคแอฟริกาตะวันออก

การท่องเท่ียวแนวซาฟารอี ุทยานแห่งชาติมาไซมารา ประเทศเคนยา

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้นั ้นัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

ภมู ิภาคแอฟริกาตะวันออก

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

ภมู ิภาคแอฟริกาตะวันออก

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

ภมู ิภาคแอฟริกาตะวันออก

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๕.๔ ภมู ิภาคแอฟริกากลาง

ลักษณะทา งก าย ภาพ ขอ งภูมิภ าคแอฟ ริก าก ลา งเป็นภูมิภ าคท่ีมีเส้ นศูน ย์สู ตร พา ดอ ยู่
กลางพื้นที่ ความชน้ื จากอ่าวกินีและที่ตั้งเปน็ ปจั จยั ทาให้ประเทศทางตอนกลางของภูมิภาคอยู่ใน
เขตป่าร้อนช้ืน และลักษณะอากาศดังกล่าวทาให้เขตน้ีมีป่าดิบชื้น คือ บริเวณลุ่มน้าคองโก
เป็นป่าดิบช้ืนขนาดใหญ่ ทรัพยากรป่าไม้ทาให้ประเทศในแถบนี้มีการทาอุตสาหกรรมป่าไม้
และส่งออกไม้เปน็ เศรษฐกิจสาคัญ โดยเฉพาะประเทศคองโก กาบอง แคเมอรูน แอฟริกากลาง
และอิเควทอเรยี ลกินี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๔ ภูมภิ าคแอฟริกากลาง

ลักษณะหินฐานที่อยู่ โดยรอบแอ่งคองโก เปน็ หินที่ผ่านการเคลื่อนไหวของรอยแตกของ
ทวีปจึงมีแมกมาแทรกซอน ทาให้หินฐานแปรสภาพเกิดเป็นแหล่งแร่ แร่ที่สาคัญ ได้แก่ ทอง
ทองแดง ยูเรเนียมโคบอลต์ สังกะสี ฟอสเฟต เพชร เหล็ก และปิโตรเลียม

ทรพั ยากรธรรมชาติที่เกิดจากลักษณะทางกายภาพทั้งภูมิประเทศและภูมิอากาศในเขต
น้ี คือพลังงานน้า ซ่ึงเกิดจากฝนตกชุก ภูมิประเทศเป็นภูเขาสูง-ต่า สามารถสร้างเขื่อนใช้
ประโยชน์จากพลังงานน้าได้ดี ประเทศท่ีผลิตพลังงานน้า คือ แคเมอรู น แอฟริกากลาง กาบอง
สาธารณรฐั คองโก และคองโก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้ันั้นมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๔ ภูมภิ าคแอฟริกากลาง

แผนที่รฐั กิจแอฟรกิ ากลาง

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชัน้ นั้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๕.๔ ภมู ิภาคแอฟริกากลาง

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคญั ในภูมิภาคแอฟรกิ ากลาง มดี ังนี้

๑) เกษตรกรรม

การเพาะปลูก แหล่งเพาะปลูกที่สาคัญอยู่บริเวณชายฝ่ ังตะวันตกบริเวณอ่าวกินี
พืชเศรษฐกิจท่ีสาคัญ ได้แก่ กาแฟ โกโก้ กล้วยหอม ปาล์มน้ามัน และฝ้าย นอกจากน้ียังมี
การทาป่าไม้ในเขตลุ่มน้าคองโก

การเล้ียงสัตว์ การเล้ียงสัตว์กระจายอยู่ทั่วไปทุกประเทศ ลักษณะการเล้ียงส่วนใหญ่
นิยมเล้ียงแบบเรร่ อ่ น สัตวเ์ ศรษฐกิจท่ีสาคัญ ได้แก่ โค ไก่ แกะ และแพะ

การทาประมง แหล่งประมงสาคญั อยูบ่ รเิ วณชายฝ่ งั อ่าวกินี ประเทศท่ีมีชายฝ่ ังติดกับ
ทะเลทุกประเทศมีการทาประมงน้าเค็ม เช่น ประเทศแคเมอรู น อิเควทอเรียลกินี สาธารณรัฐ
คองโก คองโก เซาตเู มและปรนิ ซปิ ี แองโกลา

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชนั้ ัน้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ีท่ี ๒

๕.๔ ภมู ิภาคแอฟริกากลาง

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภมู ภิ าคแอฟรกิ ากลาง มีดังนี้

๒) อุตสาหกรรม

เนื่ อ งจ าก มีทรัพ ยา กร ธร รมชาติ มา ก จึง มีก าร ทา อุตสาห กร รม ท่ีห ลา กห ลา ย
เช่น อุตสาหกรรมปิโตรเลียม ในสาธารณรัฐคองโก คองโก กาบอง อิเควทอเรียล กิ นี
และแคเมอรู น อุตสาหกรรมเหมืองเพชรและทอง ในประเทศแอฟริกากลางและสาธารณรัฐ

คองโก ๓) การท่องเที่ยว

สถานท่ีท่องเท่ียวที่สาคัญ เช่น น้าตกคารันดูลา ประเทศแองโกลา อุทยานแห่งชาติ-
โลเปและอุทยานแห่งชาติโลอังโก ประเทศกาบอง

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชัน้ ัน้มัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ีท่ี ๒

๕.๔ ภูมภิ าคแอฟริกากลาง

การล่าสัตว์ของชาวปกิ มีในทวีปแอฟรกิ า อุทยานแห่งชาติโลเป เป็นการท่องเที่ยว
(ประเทศคองโก) แบบซาฟารปี ระเทศกาบอง

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชนั้ ้นัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

ภมู ภิ าคแอฟริกากลาง

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

ภมู ภิ าคแอฟริกากลาง

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๕.๕ ภูมภิ าคแอฟริกาใต้

ลักษณะทางกายภาพของภูมิภาคแอฟริกาใต้

มีภูมิประเทศเป็นที่ราบสูง ต้ังแต่ขอบทวีปปลายสุด

ข อ ง ท วี ป แ อ ฟ ริ ก า ตั้ ง แ ต่ ป ร ะ เท ศ แ อ ฟ ริ ก า ใ ต้

ข้ึนมาถึงนามิเบียและบอตสวานา ต่อเนื่องเข้าไปใน

ซิมบับเวเขตนี้ เป็นเขตหินฐานธรณี เก่า จึงอุดม

ไปด้วยแร่สาคัญต่าง ๆ เชน่ เพชร พบทุกประเทศใน

ภูมภิ าคนี้แรอ่ ่ืน ๆ เชน่ ทอง ทองแดง ยูเรเนียม เหล็ก

ถ่านหิน แร่จึงเป็นทรัพยากรที่ส่ งเสริมทางด้าน

เศรษฐกิจท่ีสาคัญของภมู ิภาคแอฟรกิ าใต้ ทองคาเป็นทรพั ยากรที่มีมากในแอฟรกิ าใต้

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชั้นนั้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ที ่ี ๒

๕.๕ ภูมภิ าคแอฟริกาใต้

ลักษณะภูมอิ ากาศบรเิ วณตอนใต้ของภมู ิภาคแอฟรกิ าใต้มีภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเ์ รเนียน
ซ่ึงทาให้ประเทศในแถบน้ีปลูกพืชผลแบบเมดิเตอร์เรเนียนได้ และยังมีการทาฟาร์มปศุสัตว์
แบบยุโรป

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชน้ั ้นัมัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ี่ ๒