ภูมิศาสตร์ ม.2 หน่วยที่ 3

๕.๕ ภูมภิ าคแอฟริกาใต้

แผนที่รฐั กิจแอฟรกิ าใต้

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้นั ัน้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ี่ ๒

๕.๕ ภมู ภิ าคแอฟริกาใต้

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคัญในภูมิภาคแอฟรกิ าใต้ มดี ังนี้

๑) เกษตรกรรม

การเพาะปลกู ประเทศขนาดเล็กมกี ารทาเกษตรกรรมแบบยังชพี เชน่ ประเทศเลโซโท
เอสวาตินี ส่วนในประเทศแอฟริกาใต้นอกจากจะมีการเกษตรแบบยังชีพแล้ว ยังมีการทา
การเกษตรเชิงพาณิ ชย์เนื่ องจากดินมีคุณภาพสูง มีระบบชลประทานท่ีดี ท้ังน้ี พืชไร่ใน
แอฟริกาใต้ที่ผลิตมากที่สุด คือ ข้าวโพดท้ังเพ่ือการบริโภคและการเลี้ยงสัตว์ พืชเศรษฐกิจท่ี
สาคัญในภมู ิภาคน้ี ได้แก่ ขา้ วสาลี อ้อย เมล็ดทานตะวัน ส้ม และองุ่น

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ีท่ี ๒

๕.๕ ภมู ภิ าคแอฟริกาใต้

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคญั ในภูมภิ าคแอฟรกิ าใต้ มีดังน้ี

๑) เกษตรกรรม

การเลี้ยงสัตว์ สัตว์เศรษฐกิจท่ีสาคัญ ได้แก่ โคเนื้อ โคนม แพะ แกะ และไก่ ประเทศ
แอฟริกาใต้ มีการเลี้ยงสัตว์ ในรู ปแบบฟาร์มขนาดใหญ่ มีระบบการจัดการท่ีดี เจ้าของพื้นที่
ส่วนใหญ่เป็นชนผิวขาว การเลี้ยงสัตว์ของชาวพ้ืนเมืองส่วนใหญ่เป็นการเล้ียงแบบเร่ร่อนไปตาม
แหล่งอาหาร

การทาประมง ประเทศท่ีทาประมงได้มาก คือ ประเทศนามเิ บีย และแอฟรกิ าใต้

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั นั้มธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ี่ ๒

๕.๕ ภูมิภาคแอฟริกาใต้

กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคัญในภูมภิ าคแอฟรกิ าใต้ มีดังนี้

๒) อุตสาหกรรม

เน่ื องจากมีทรัพยากรแร่ที่สาคัญ

หลายชนิด จึงมีการทาอุตสาหกรรมเหมืองแร่

มาก เช่น อุตสาหกรรมเหมืองแร่เพชรและทอง

ในประเทศบอตสวานา แอฟรกิ าใต้ และนามเิ บีย

อุตสา ห ก ร ร ม เห ล็ ก แล ะถ่ า น หิ น ใน ป ร ะเทศ

แอฟริกา นอกจากน้ียังมีอุตสาหกรรมแปรรู ป

อาหาร และอุตสาหกรรมสิ่งทอ เมืองอุตสาหกรรมและการคา้ ขนาดใหญ่

(เมืองโจฮันเนสเบริ ก์ ประเทศแอฟรกิ าใต)้

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชั้นั้นมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ี่ ๒

๕.๕ ภมู ิภาคแอฟริกาใต้

กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สาคญั ในภมู ิภาคแอฟรกิ าใต้ มีดังน้ี

๓) การท่องเท่ียว

สถานท่ีท่องเท่ียวที่สาคัญ เช่น อุทยานแห่งชาติโชเบ ประเทศบอตสวานา อุทยาน-
แห่งชาตินามิบ-น็อกลัฟต์ (Namib-Naukluft National Park) ประเทศนามิเบีย อุทยานแห่งชาติ-
ครูเกอร์ ประเทศแอฟรกิ าใต้

อุทยานแห่งชาตินามบิ -น็อกลัฟต์
ทะเลทรายนามิบ ประเทศนามิเบยี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชน้ั ้ันมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ีที่ ๒

ภมู ภิ าคแอฟริกาใต้

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๖. ปจั จัยทางกายภาพท่ีมผี ลต่อการกระจายของประชากร

การกระจายของประชากรในทวีปแอฟริกา เกิดจากปัจจัยทางกายภาพ เช่น ลักษณะ
ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ และปัจจัยทางสังคม เช่น
ภาวะเศรษฐกิจ ปัญหาการเมืองภายในประเทศ สาเหตุดังกล่าวส่งผลต่อการกระจายของ
ประชากรบรเิ วณต่าง ๆ ในทวปี แอฟรกิ า

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี ๒

๖. ปัจจัยทางกายภาพท่ีมผี ลต่อการกระจายของประชากร

จากแผนที่จะเห็นได้ว่า การกระจายของ
ป ร ะ ช า ก ร ใ น ท วี ป แ อ ฟ ริ ก า พิ จ า ร ณ า ไ ด้ จ า ก บ ริ เว ณ
ที่มีน้าในผิวดิน มีความชื้นในอากาศ คือ บริเวณลุ่มน้า
สาคัญสายใหญ่ ๆ บริเวณชายฝ่ ังทะเลท่ีรับลมมรสุม
บรเิ วณรอบทะเลสาบที่มนี ้าตลอดปี

แผนท่ีการกระจายและความหนาแน่น
ของประชากรในทวีปแอฟรกิ า

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๖. ปจั จัยทางกายภาพที่มผี ลต่อการกระจายของประชากร

ลักษณะทางกายภาพท่ีส่งผลต่อการกระจายของประชากรในทวปี แอฟริกา ได้แก่
๑. บริเวณปากน้าของลุ่มน้าสาคัญ มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่นเน่ืองจาก

ความอุ ดมสมบู รณ์ ของ แหล่งน้ า และดินเห มาะแก่ การเพ าะปลูก พืช ได้ แก่ แม่น้ าไน ล์
แมน่ ้าไนเจอร์ และแมน่ ้าคองโก

๒. บรเิ วณชายฝ่ ังเขตอบอุ่น มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น เน่ืองจากมีลักษณะ
ภูมิอากาศอบอุ่นแบบเมดิเตอร์เรเนียน อากาศไม่ร้อนจัดและได้รับความชืน้ จากทะเล จึงเหมาะ
แก่การเพาะปลกู ได้แก่ ชายฝ่ ังตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปบรเิ วณประเทศโมรอ็ กโก แอลจีเรีย
ตนู ิเซยี และคาบสมุทรภาคใต้ของทวปี บรเิ วณเขตแอฟรกิ าใต้

๓. บริเวณท่ีราบสูงภาคตะวันออก รอบทะเลสาบวิกตอเรียและแทนกันยีกา
มีประชากรอาศัยอยูห่ นาแน่นเนื่องจากลักษณะภูมิอากาศที่ไม่รอ้ นจัด พืชพรรณธรรมชาติเป็น
ท่งุ หญ้าเหมาะแก่การเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ บรเิ วณเอธโิ อเปยี ยูกันดา เคนยา และแทนซาเนีย

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๖. ปัจจยั ทางกายภาพที่มีผลต่อการกระจายของประชากร

๔. บริเวณเมืองย่านเศรษฐกิจและเมืองท่า มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น
เน่ื องจากการอพยพย้ายถ่ินเข้ามาทางานในเขตเศรษฐกิจ เช่น เมืองเศรษฐกิจการค้า
กรุงกินชาซา ประเทศคองโก เมืองท่าชายฝ่ ังอ่าวกินี เมอื งเลกอส ประเทศไนจีเรยี

๕. บริเวณเขตแห้งแล้ง มีประชากรอาศัยอยู่เบาบางเน่ืองจากเป็นบริเวณท่ี
ทุรกันดาร อากาศร้อนจัด มีพายุทราย ขาดแคลนแหล่งน้า และเป็นอุปสรรคต่อการดารงชีวิต
ได้แก่ บรเิ วณทะเลทรายสะฮารา ทะเลทรายคาลาฮารี และทะเลทรายนามบิ

๖. บรเิ วณเขตปา่ ดิบชนื้ ได้แก่ บรเิ วณล่มุ น้าคองโก มีประชากรอาศัยอยู่เบาบาง
เนื่องจากเป็นพื้นที่ฝนตกชุกตลอดปี เป็นที่ช้ืนแฉะ เต็มไปด้วยโรคภัยไข้เจ็บ เช่น มาลาเรีย
เหงาหลับ

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี ๒

๖. ปจั จยั ทางกายภาพท่ีมีผลต่อการกระจายของประชากร

เมืองท่าขนาดใหญช่ ายฝ่ งั อ่าวกินี เมอื งเศรษฐกิจการค้า
มปี ระชากรอาศัยอยู่หนาแน่น มีประชากรอาศัยอยูห่ นาแน่น
(เมืองเลกอส ประเทศไนจเี รยี ) (กรุงกินชาซา ประเทศคองโก)

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี ๒

๗. ทาเลที่ตั้งและกิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีสาคัญ

ทวีปแอฟริกาเป็นทวีปที่มีทรัพยากรแร่
ท่ี ส า คั ญ แ ต่ ไ ม่ ใ ช่ ท วี ป อุ ต ส า ห ก ร ร ม
เนื่ อ ง จ า ก ท รัพ ย า ก ร แล ะวั ต ถุ ดิ บ ขอ ง ท วี ป
ถูกนาไป ใช้ผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม
ทวีปอ่ืนมาตั้งแต่อดีต โดยเฉพาะทวีปยุโรป
และประเทศญ่ปี ุน่ ปจั จุบนั มีการต้งั โรงงาน-
อุตสาหกรรมมากข้ึน

แผนที่แสดงทาเลท่ีตั้งเขตเศรษฐกิจท่ีสาคญั
ของทวปี แอฟรกิ า

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี ๒

๗.๑ ภมู ิภาคแอฟริกาเหนือ

แหล่งอุตสาหกรรมในแอฟรกิ าเหนืออยู่บรเิ วณชายฝ่ ังทะเลเมดิเตอรเ์ รเนียน แหล่งสาคัญ
ได้แก่

ย่านเมืองอะเล็กซานเดรียและไคโร ประเทศอียิปต์ มีอุตสาหกรรมรถยนต์และอุปกรณ์
รถยนต์ เครื่องใช้ อุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ อุตสาหกรรมแปรรู ป-
อาหาร อุตสาหกรรมถลุงเหล็กและเหล็กกล้า และเส้ือผา้ สาเรจ็ รูป

ยา่ นเมืองราบัตและคาซาบลังกา ประเทศโมร็อกโก เปน็ เมอื งท่าที่สาคัญ มีอุตสาหกรรม
เคร่ืองด่ืมและอาหาร อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ อุตสาหกรรมเสื้อผ้าสาเร็จรู ป ทั้งยังเป็น
เมอื งศูนย์กลางการเงินและการท่องเที่ยว

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชน้ั น้ัมธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ี่ ๒

๗.๑ ภูมิภาคแอฟริกาเหนือ

แหล่งอุตสาหกรรมในแอฟรกิ าเหนืออยู่บริเวณชายฝ่ ังทะเลเมดิเตอรเ์ รเนียน แหล่งสาคัญ
ได้แก่

ย่ า น เ มื อ ง แ อ น น า บ า แ ล ะ แ อ ล เ จี ย ร์ ป ร ะ เท ศ แ อ ล จี เรี ย เป็ น เ มื อ ง ท่ า ท่ี ส า คั ญ
มีอุตสาหกรรมรถยนต์ อุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกล้า อุตสาหกรรม-
เส้ือผ้าสาเร็จรู ป นอกจากน้ันกระจายอยู่ในเมืองสาคัญของแต่ละประเทศ เช่น เมืองตูนิส
ประเทศตูนิเซยี เมอื งตรโิ ปลีและเบงกาซี ประเทศลิเบีย

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้นั ัน้มัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาปี่ ๒ที ่ี ๒

๗.๒ ภูมิภาคแอฟริกาตะวันตก

แหล่งอุตสาหกรรมในแอฟริกาตะวันตกส่ วนใหญ่อยู่ ในประเทศท่ีมีประชากรมาก
แหล่งสาคญั ได้แก่

ย่านเมืองลากอสและอีบาดัน ประเทศไนจีเรีย มีอุตสาหกรรมรถยนต์ อุตสาหกรรม
เคมภี ัณฑ์ อุตสาหกรรมปลาแปรรูป อุตสาหกรรมอาหารและเครอ่ื งดื่ม

ย่านเมืองอักกราและคูมาซี ประเทศกานา มีอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรม
แปรรูปปลา อุตสาหกรรมอาหารและเครอื่ งดื่ม อุตสาหกรรมแปรรูปไม้

นอกจากน้ี ยังมีอุตสาหกรรมในเมืองที่สาคัญของแต่ละประเทศ เช่น เมืองดาการ์
ประเทศเซเนกลั เมืองโกนากรี ประเทศกินี กรุงฟรที าวน์ ประเทศเซยี รร์ าลี โอนและเมืองมนั โรเวีย
ประเทศไลบีเรยี

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชช้นั ัน้มัธมยัธมยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๗.๓ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวนั ออก

แหล่งอุตสาหกรรมกระจายอยูต่ ามเมอื งสาคญั ของแต่ละประเทศ แหล่งสาคญั ได้แก่
ย่านเมืองดาร์เอสซาลามและแซนซิบาร์ ประเทศซาเนีย มีอุตสาหกรรมอาหารและ
เครอื่ งด่ืม เสื้อผ้าสาเรจ็ รูป อุตสาหกรรมไม้แปรรูป และอุตสาหกรรมยาสูบ
ย่านรอบเมอื งไนโรบีและโมมบาซา ประเทศเคนยา มีอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม
กาแฟแปรรูป อุตสาหกรรมซเี มนต์ และอุตสาหกรรมน้าตาล

เมืองไนโรบี ประเทศเคนยา
เปน็ เมอื งศูนยก์ ลางทางเศรษฐกิจ

ท่ีสาคัญของประเทศ

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวฒั นนธธรรรรมมชชัน้ น้ัมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ที ่ี ๒

๗.๓ ภมู ิภาคแอฟริกาตะวนั ออก

แหล่งอุตสาหกรรมกระจายอยู่ตามเมอื งสาคัญของแต่ละประเทศ แหล่งสาคัญ ได้แก่
ยา่ นรอบเมอื งฮาราเรและบูลาวาโย ประเทศซิมบับเว มอี ุตสาหกรรมประกอบรถยนต์
อุตสาหกรรมซเี มนต์ เครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ อุตสาหกรรมเคมภี ัณฑ์ อุตสาหกรรมอาหาร
และเครอ่ื งด่ืม อุตสาหกรรมเสื้อผา้ สาเรจ็ รูป อุตสาหกรรมยาสูบ และอุตสาหกรรมเหมอื งแร่
นอกจากน้ียังมอี ุตสาหกรรมรอบเมอื งสาคญั ในบางประเทศ เชน่ เมอื งแอดดิสอาบาบา
ประเทศเอธโิ อเปยี เมอื งลซู ากา ประเทศแซมเบยี และเมอื งมาปูโต ประเทศโมซัมบิก

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ัน้ันมธัมยัธมยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีที่ ๒

๗.๔ ภมู ภิ าคแอฟริกากลาง

แหล่งอุตสาหกรรมในแอฟรกิ ากลางมีไม่มากนัก แต่มีทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นวัตถุดิบ
มาก แหล่งสาคญั ได้แก่

เมอื งกินชาซา ประเทศคองโก เมอื งบราซซาวิล สาธารณรัฐคองโก อุตสาหกรรมสาคัญ
คอื อุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรมอาหารและเครอ่ื งด่ืม และอุตสาหกรรมแปรรูปไม้

และมีกระจายอยู่ในเมืองสาคัญของแต่ละประเทศ เช่น ยาอุนเด ประเทศแคเมอรู น
เมอื งลีเบรอวลิ ประเทศกาบอง และเมอื งลอู ันดา ประเทศแองโกลา

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชช้ันัน้มัธมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาปี่ ๒ีที่ ๒

๗.๕ ภูมิภาคแอฟริกาใต้

ภูมิภาคน้ีเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติท่ีสาคัญ แต่ส่วนใหญ่อยู่ในประเทศแอฟริกาใต้
แหล่งสาคัญ ได้แก่

ย่านอุตสาหกรรมรอบเมืองโจฮันเนสเบิร์กและเมืองพริทอเรีย ประเทศแอฟริกาใต้
มีอุตสาหกรรมรถยนต์ ต่อเรือ อุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรมซีเมนต์ และอุตสาหกรรม
อาหารและเครอ่ื งด่ืม

ย่านอุตสาหกรรมรอบเมืองเดอร์บัน ประเทศแอฟริกาใต้ มีอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์
และอุตสาหกรรมน้าตาล

ย่านอุตสาหกรรมรอบเมืองเคปทาวน์ ประเทศแอฟริกาใต้ มีอุตสาหกรรมรถยนต์
ต่อเรอื อุตสาหกรรมเคมภี ัณฑ์ อุตสาหกรรมซีเมนต์ และอุตสาหกรรมอาหารและเครอ่ื งดื่ม

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชนั้ ้ันมัธมยธั มยศมึกศษึกาษปีทาป่ี ๒ที ่ี ๒

๗.๕ ภูมิภาคแอฟริกาใต้

เมอื งเคปทาวน์เป็นเมอื งที่มที ัศนียภาพท่ีสวยงาม
โดยมีภเู ขารูปโต๊ะขนาดใหญ่อยู่กลางเมอื ง

สังคสัมงคศมึกศษึกาษาศาศสาสนนาาแแลละะวัฒนนธธรรรรมมชชั้นนั้มธัมยธั มยศมึกศษึกาษปทีาป่ี ๒ีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๒