นาวิกศาสตร์ เดือน สิงหาคม ๒๕๕๔

นาวิกศาสตร์ สารบัญ



ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

บทความ


๕ ธงชัยเฉลิมพลกับกรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส พลเรือโท ทวีวุฒิ พงศ์พิพัฒน์
๑๒ การพัฒนาอาชีพให้เเก่ทหารกองประจำการ
ของกองทัพเรือ พลเรือโท ผสมทรัพย์ เกื้อหนุน
๒๒ ผู้บังคับการเรืออู พลเรือเอก ไพศาล นภสินธุวงศ ์
๓๓ มาตราการภาครัฐในการส่งเสริมกองเรือไทย
ด้านการเพิ่มสัดส่วนการขนส่งสินค้าทางทะเล นาย เฉลิมพงษ์ เสนารักษ์

๔๒ งานกู้ชาติของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พลเรือเอก วสินธ์ สาริกะภูติ
๕๒ หน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่ง
“ป้องนภา รักษาฝั่ง”ฝ่ายกิจการพลเรือน หน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่ง
๕๘ แม่ผู้เสียสละของกองทัพเรือ กองบรรณาธิการ
๖๐ พิธีปล่อยเรือ ต.๙๙๔ สำนักงานเลขานุการกองทัพเรือ
๖๒ ประชาคมอาเซียนกับบทบาทของกองทัพเรือ นาวาเอก ภุชงค์ ประดิษฐธีระ
คอลัมน์ประจำ

๓ ภาพในอดีต เรือเอกหญิง สุภาพร ผกาฟุ้ง
๔ คุยกับกองบรรณาธิการ กองบรรณาธิการ
๕ ๗๑ ดาวประดับราชนาวี กองบรรณาธิการ

๗๓ นานาสาระ นาวาโทหญิง แสงแข โตษยานนท์
๗๖ อาวุธศึกษา นาวาเอก ศูนย์ปืน โสมภีร์
๗๘ ข่าวนาวีรอบโลก นาวาเอก จรินทร์ บุญเหมาะ
๘๓ พจนานุกรมศัพท์ชาวเรือ พลเรือเอก ไพศาล นภสินธุวงศ์

๘๕ ภาพข่าวกิจกรรมกองทัพเรือ กองบรรณาธิการ
๙๓ หนังสือน่าอ่าน นาวาเอกหญิง กรแก้ว ตันติเวชกุล
๙๕ ประทีปธรรม : ธรรมะจากตาลปัตร กองอนุศาสนาจารย์ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ

๑๒ ๙๖ สารพันสาระเพลง นาวาโทหญิง กิตติมา สาธุวงศ์
สีแสด
๙๘ สุขภาพนาวี


๑๐๑ การฌาปนกิจสงเคราะห์แห่งราชนาวี กรมสวัสดิการทหารเรือ
๑๐๓ มาตราน้ำ เดือน กันยายน ๒๕๕๔ กรมอุทกศาสตร์
เวลาดวงอาทิตย์-ดวงจันทร์ ขึ้น-ตก เดือน กันยายน-ตุลาคม ๒๕๕๔

ปกหน้า... พระบรมสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
และ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ
ปกหลัง... การท่าเรือแห่งประเทศไทย

ในปกหน้า... สารคดีพิเศษเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในปกหลัง... สหกรณ์เคหะสถานราชนาวี จำกัด (สครน.)
๖๒ จัดพิมพ์โดย... กองโรงพิมพ์ กรมสารบรรณทหารเรือ

เจ้าของ... ราชนาวิกสภา
ผู้โฆษณา... นาวาเอก สุวัจ ดอนสกุล
ผู้พิมพ์... นาวาเอก ก้องเกียรติ สัจวุฒิ

บรรณาธิการแถลง




สวัสดีครับท่านผู้อ่านทุกท่าน ในเดือนสิงหาคม

นิตยสารนาวิกศาสตร์มีบทความที่น่าสนใจ ได้แก่
...ธงชัยเฉลิมพลกับกรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส
โดย พลเรือโท ทวีวุฒิ พงศ์พิพัฒน์ ทำให้เราทราบถึง
ความสำคัญของ ธงชัยเฉลิมพล และทราบถึงเหตุการณ์
การรบ กับทหารฝรั่งเศส ที่สมรภูมิแนวห้วยยาง
ตำบลบ้านพร้าว พ.ศ.๒๔๘๔...การพัฒนาอาชีพให้แก่
ทหารกองประจำการของกองทัพเรือ โดย

พลเรือโท ผสมทรัพย์ เกื้อหนุน เป็นบทความที่ทำให้
ผู้อ่านได้เข้าใจบทบาทของกองทัพเรือกับการส่งเสริมให้ทหารกองประจำการได้รับการฝึกอาชีพ

เพื่อให้มีความรู้ ความสามารถทางอาชีพ สามารถนำไปประกอบอาชีพและมีความมั่นคงในอนาคต
ซึ่งดำเนินการโดยคณะกรรมการพัฒนาอาชีพทหารกองประจำการกองทัพเรือ หรือ คพท...ประชาคมอาเซียน
กับบทบาทของกองทัพเรือ โดย นาวาเอก ภุชงค์ ประดิษฐธีระ ผู้เขียนได้พูดถึง ประชาคมอาเซียน
มีบทบาทและหน้าที่อย่างไร ตลอดจนกองทัพเรือต้องเตรียมการในส่วนความร่วมมือตามกรอบของ
ประชาคมอาเซียนอย่างไร... และในวันที่ ๑๒ สิงหาคม ของทุกปี เป็นวันแม่ ขอให้คุณแม่ทุกคนมีสุขภาพ
สมบูรณ์แข็งแรงเป็นที่พึ่งของลูก ๆ ทุกคนตลอดไปนะครับ ท้ายสุดนี้...หากมีคำแนะนำหรือข้อเสนอแนะ
ที่เป็นประโยชน์ สามารถส่งมายังตัวผมหรือกองบรรณาธิการนิตยสารนาวิกศาสตร์ได้ครับ แล้วพบกันใหม่

ฉบับหน้าครับ
นาวาเอก

คณะกรรมการและเหรัญญิกราชนาวิกสภา บรรณาธิการ [email protected]
พล.ร.ท.สมหมาย ปราการสมุทร ร.น. นายกกรรมการ น.อ.สุวัจ ดอนสกุล ร.น.
พล.ร.ท.ประยุทธ เนตรประภา ร.น. รองนายกกรรมการ ผู้ช่วยบรรณาธิการ
พล.ร.ท.ณรพนธ์ ตันวิเชียร ร.น. กรรมการ
พล.ร.ต.สุภวัฒน์ สมุทรสาคร ร.น. กรรมการ น.อ.หญิง จิตรา รัตนวิทย์ ร.น.
พล.ร.ต.พิจารณ์ ธีรเนตร ร.น. กรรมการ ประจำกองบรรณาธิการ
พล.ร.ต.เวทย์วีระ ทรงวรวิทย์ ร.น. กรรมการ น.อ.ก้องเกียรติ สัจวุฒิ ร.น. น.อ.ธาตรี ฟักศรีเมือง ร.น.
พล.ร.ต.ม.ล.อนุนพนันท์ นวรัตน์ ร.น. กรรมการ น.อ.โกศล อินทร์อุดม ร.น. น.ท.หญิง แสงแข โตษยานนท์ ร.น.
พล.ร.ต.ธราธร ขจิตสุวรรณ ร.น. กรรมการ น.ต.หญิง กมลชนก ศิริสุนทร ร.น. ร.อ.ประมวล เผือกสง่า ร.น.
พล.ร.ต.ธนะรัตน์ อุบล ร.น. กรรมการ ร.อ.วรวุทย์ บุญช่วยช้อย ร.น. ร.ท.จักกฤช สิทธิ์สงวน ร.น.
พล.ร.ต.นภดล สุธัมมสภา ร.น. กรรมการ ร.ต.หญิง นิพัฒน์ เพชรศิริ ร.น. พ.จ.อ.หญิง อาภาลัย เรืองศรี

พล.ร.ต.ชุมพล วงศ์เวคิน ร.น. กรรมการ สำนักงาน...อาคารราชนาวิกสภา

พล.ร.ต.สุรพงษ์ อัยสานนท์ ร.น. กรรมการ ถนนอรุณอมรินทร์ บางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐
พล.ร.ต.ธนินท์ จารุดุล ร.น. กรรมการ โทร. ๐ ๒๔๗๕ ๓๐๗๒, ๐ ๒๔๗๕ ๔๙๙๘
พล.ร.ต.เจริญศักดิ์ มารัตนะ ร.น. กรรมการ ส่งข้อมูล/ต้นฉบับได้ที่ [email protected]
น.อ.สุวัจ ดอนสกุล ร.น. กรรมการและเลขานุการ
ร.อ.ไพโรจน์ เปรมปรี ร.น. เหรัญญิก Download ข้อมูลจากหนังสือได้ที่
www.navy.mi.th/rtni/ebook และ www.rtni.org
ที่ปรึกษาราชนาวิกสภา
ข้อคิดเห็นในบทความที่นำลงนิตยสารนาวิกศาสตร์เป็นของผู้เขียน
พล.ร.ท.สมชัย มนัสรังษี ร.น. พล.ร.ต.พิสันต์ รัตนภู่เพ็ชร ร.น. มใช่ข้อคิดเห็นหรือนโยบายของหน่วยงานใดของรัฐและมิได้ผูกพัน
ิ
พล.ร.ต.ไกรสร จันทร์สุวานิชย์ ร.น. พล.ร.ต.อภิชัย อมาตยกุล ร.น. ต่อทางราชการแต่อย่างใด การกล่าวถึงคำสั่ง กฎ ระเบียบ เป็นเพียง
พล.ร.ต.หญิง จิรภา ชัยเลิศ ร.น. ข่าวสารเบื้องต้น เพื่อประโยชน์แก่การค้นคว้า

คอลัมน์ประจำ
ภาพในอดีต









เรือเอกหญิง สุภาพร ผกาฟุ้ง







































เรือหลวงนาคานับว่าเป็นเขี้ยวเล็บสำคัญยิ่ง และรับใช้ชาติมาเป็นเวลานานถึง ๔๐ ปี จนเมื่อวันที่
๒๒ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๕๐ กองทัพเรือได้ส่งมอบเรือหลวงนาคาแก่สมาคม National Association
of USS LCS (L) 1 - 130 ตามที่กระทรวงการต่างประเทศ สหรัฐอเมริการ้องขอ เพื่อนำไปเป็นเรือ
พิพิธภัณฑ์ทางประวัติศาสตร์ที่ Mare Island Naval Shipyard เมือง Vallejo มลรัฐ California

ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยสหรัฐอเมริการับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมด และยังคงชื่อ “H.T.M.S.NAKHA”
เพื่อเป็นเกียรติแก่ประเทศไทยและกองทัพเรือ โดยลงนามโอนกรรมสิทธิ์ของเรือระหว่างกัน ณ ท่าเรือ

แหลมเทียน การท่าเรือสัตหีบ ฐานทัพเรือสัตหีบ หลังจากนั้นสมาคม ฯ จะลากจูงเรือหลวงนาคา
เดินทางไปบรรทุกขึ้นเรือขนส่ง (Cargo Ship) ที่ฮ่องกง เพื่อส่งมอบเรือที่เมืองซานฟรานซิสโก
ประเทศสหรัฐอเมริกา





กองทัพเรือได้ลงนามโอนกรรมสิทธิ์ของเรือระหว่างกัน
ณ ท่าเรือแหลมเทียน การท่าเรือสัตหีบ ฐานทัพเรือสัตหีบ
แก่สมาคม National Association of USS LCS (L) 1 - 130


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐3

คอลัมน์ประจำ



คุยกับกองบรรณาธิการ







กองบรรณาธิการ
มีคำถามที่ กองบรรณาธิการ เห็นว่าน่าจะเป็นประโยชน์ และสร้างความเข้าใจในการ
ดำเนินการของ กองบรรณาธิการนาวิกศาสตร์ได้เป็นอย่างดี จึงขอนำมาลงไว้ในที่นี้

เพื่อสมาชิกหรือผู้อ่านจะได้เข้าใจ

: ทำไมภาพกิจกรรมของกองทัพเรือจึงเป็นข้อมูลที่ช้ากว่าเล่มเดือนที่ออกครับ ?
: ก่อนอื่น กองบรรณาธิการต้องทำความเข้าใจก่อนนะครับ ว่าการดำเนินการจัดทำนิตยสารนาวิกศาสตร์
นั้น จะดำเนินการจัดทำก่อนล่วงหน้าเป็นระยะเวลา ๒ เดือน ตัวอย่าง เช่น มีบางหน่วยงานที่ต้องการส่ง
บทความวันสถาปนาหน่วยหรือการประชาสัมพันธ์หน่วยงานของท่านมาให้กับกองบรรณาธิการในเดือน
กันยายน ๒๕๕๔ (ยกตัวอย่างนะครับ) แล้วบอกด้วยว่าต้องการลงในเดือนตุลาคม ๒๕๕๔ ซึ่งเป็นไปไม่ได้
ครับ เพราะทางกองบรรณาธิการได้ปิดเล่มเดือนตุลาคมแล้วนะครับ และในส่วนของบทความที่กอง
บรรณาธิการดำเนินการจัดทำเดือนกันยายน ๒๕๕๔ ก็จะเป็นบทความที่จะนำลงในเล่มเดือน พฤศจิกายน

๒๕๕๔ ครับ และจะต้องเข้าสู่กระบวนการคัดเลือกและพิจารณาจากคณะกรรมการราชนาวิกสภาที่กองทัพเรือ

แต่งตั้งซึ่งจะมีการประชุมกันทุกเดือนก่อน ว่าบทความใดสามารถลงได้ บทความใดต้องถูกปรับแก้ เป็นต้น
จากนั้น เมื่อได้มติจากคณะกรรมการราชนาวิกสภาเรียบร้อย กองบรรณาธิการก็จะเริ่มดำเนินการวางรูปเล่ม
ของเดือนพฤศจิกายน ๒๕๕๔ ครับ ไม่ใช่ของเดือนกันยายน หรือเดือนตุลาคม นะครับ จึงขอนำเรียนเพื่อ
สมาชิกหรือหน่วยงานที่ต้องการนำบทความมาลงกับนาวิกศาสตร์ทราบด้วยครับ ย้อนกลับมาที่คำถามครับ
ก็เช่นกันครับภาพกิจกรรมกองทัพเรือที่ท่านเห็นในเดือนที่นิตยสารออกจะเป็นข้อมูลที่ล่าช้าประมาณสองเดือน
เช่นกันครับ เหตุผลก็เช่นเดียวกับที่ผมได้นำเรียนไปแล้วข้างต้นครับ เป็นอันว่าท่านเข้าใจถูกครับ ว่าข้อมูล
ภาพกิจกรรมกองทัพเรือในเล่มจะช้ากว่าเดือนที่นิตยสารนาวิกศาสตร์ออกประมาณสองเดือนครับ

ท้ายสุด...

กองบรรณาธิการฯ ขอขอบคุณท่านผู้ใหญ่ใจดีทุกท่านที่
ให้การสนับสนุนประชาสัมพันธ์บริษัท ห้างร้าน หรือ กิจการ
ของท่านมา ณ โอกาสนี้ ด้วยครับ อีกทั้งขอขอบคุณทุกคำ

ติชมของมวลหมู่สมาชิกทั้งทางจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ และ
เว็บฟอรั่ม ซึ่งคำแนะนำต่าง ๆ จะเป็นส่วนหนึ่งที่จะปรับปรุง
การดำเนินงานของนิตยสารนาวิกศาสตร์ให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไปครับ
ทั้งนี้ ทางกองบรรณาธิการ ฯ ยังคงมีของที่ระลึกเล็กน้อย
เป็นแก้วกาแฟ ประทับตราราชนาวิกสภา ตอบแทนให้ทุกท่าน

ที่ได้รับการตีพิมพ์ลงในคอลัมน์นี้ครับ อย่าลืมแจ้งที่อยู่หรือ
ติดต่อกลับมาที่ สำนักงานราชนาวิกสภา หมายเลขโทรศัพท์
๐๒ ๔๗๕ ๔๙๙๘ แล้วเจอกันใหม่ฉบับหน้าครับ



๐4 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

บทความ



















































ธงชัยเฉลิมพล







กับกรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส







พลเรือโท ทวีวุฒิ พงศ์พิพัฒน์











นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐5

กล่าวนำ ทั้งห้าทั้งหก และแคว้นสิบสองปันนาของไทย

ธงชัยเฉลิมพล เป็นธงประจำหน่วยทหารที่ ในครั้งนั้น
ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ธงมหาไพชยนต์ธวัช พระบาทสมเด็จพระมงกุฎ
ธงชัยเฉลิมพลถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์สูงสุดของทหาร เกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้า ฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อปี
ที่ทหารทุกคนต้องเคารพสักการะ และพิทักษ์ พ.ศ.๒๔๕๕ เพื่อพระราชทานให้เป็น ธงชัยเฉลิมพล
รักษาไว้ด้วยชีวิต การปฏิบัติต่อธงชัยเฉลิมพล ประจำกองทัพอีกธงหนึ่ง คู่กับ ธงจุฑาธุชธิปไตย
ทุกขั้นตอน ต้องเป็นไปตามพิธีการ ระเบียบแบบแผน สำหรับธงชัยเฉลิมพลประจำกองทหาร

ที่วางไว้อย่างเข้มงวดกวดขัน ในโอกาสที่จะเชิญ องค์พระมหากษัตริย์จะโปรดเกล้า ฯ ให้สร้างขึ้น
ธงชัยเฉลิมพลออกประจำที่ จะต้องเป็นพิธีการ พระราชทานแก่หน่วยทหารเป็นคราว ๆ ละหลายธง

ที่มีความสำคัญเกี่ยวกับเกียรติยศและเชิดหน้า และในคราวหนึ่ง ๆ ธงจะมีลักษณะคล้ายคลึงกัน
ชูตาเท่านั้น เช่น พิธีกระทำสัตย์ปฏิญาณตน จะผิดกันในส่วนที่เป็นนามหน่วยเท่านั้น
ของทหาร และไปราชการสงคราม เป็นต้น ธงชัยเฉลิมพล ได้เข้าประกอบพิธีสำคัญทาง
ศาสนา ในพระราชพิธีตรึงหมุดธงชัยเฉลิมพล
ประวัติธงชัยเฉลิมพล โดยองค์พระมหากษัตริย์ ทรงประกอบพิธีนี้ใน
- ชนิดแรก ธงชัยประจำกองทัพ อันได้แก่ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ท่ามกลาง
ธงจุฑาธุชธิปไตย และ ธงไพชยนต์ธวัช พระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ชั้นผู้ใหญ่ พระมหากษัตริย์

- ชนิดที่สอง ธงชัยเฉลิมพลประจำกองทหาร ทรงตรึงธงแต่ละผืนติดกับด้ามธง โดยทรงตอก




























ธงจุฑาธุชธิปไตย ธงไพชยนต์ธวัช


ธงจุฑาธุชธิปไตย นับเป็นธงชัยเฉลิมพล ค้อนเงินลงบนตะปูทองเหลืองอย่างแน่นหนา
ประจำกองทัพธงแรกของไทย พระบาทสมเด็จ ธงหนึ่งมีรูตะปูประมาณ ๓๒ - ๓๕ ตัว ที่ส่วน

พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงสร้างขึ้น บนของคันธง จะมีลักษณะเป็นปุ่มโลหะกลึงกลม



พระราชทานแก่กองทัพไทยเมื่อปี พ.ศ.๒๔๑๘ สีทองภายในกลวง ปุ่มกลมนั้นทำเป็นฝาเกลียว


เพื่อแทนพระองค์ไปในกองทัพ ที่ยกไปปราบ ปิด - เปิดได้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พวกฮ่อที่เข้ามาก่อการจลาจลในแคว้นหัวพัน จะทรงบรรจุ เส้นพระเจ้า พร้อมด้วยพระพุทธรูป
๐6 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ซ้าย
๏ ธงชัยเฉลิมพลของหน่วย
ทหารเรือ

ซ้ายล่าง
๏ ธงชัยเฉลิมพลของหน่วย
ทหารบก


ล่างกลาง
๏ ธงชัยเฉลิมพลของหน่วย
ทหารอากาศ


ล่างขวา
๏ ธงชัยเฉลิมพลของหน่วย
ทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์



























ที่ได้เข้าพิธีพุทธาภิเษกแล้ว ชื่อ พระยอดธง ลงใน หมายถึง องค์พระมหากษัตริย์
ปุ่มกลมแล้วทรงปิดฝาเกลียวขันแน่น ทรงเจิมแป้ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงกระทำพิธี
กระแจะจันทน์ที่ยอดธงทุกคัน พระสงฆ์สวดชัยมงคล พระราชทานธงชัยเฉลิมพลให้กับหน่วยทหารต่าง ๆ
คาถา ตั้งแต่เริ่มพิธีจนจบพิธี ทุกกรมกองทหาร เป็นหน้าที่ของทหารที่จะต้องระวัง
รักษาธงชัยเฉลิมพลไว้ด้วยความเคารพรักและเทิดทูน
ความหมายของธงชัยเฉลิมพล ไว้อย่างสูงยิ่ง เพราะธงชัยเฉลิมพลย่อมเป็นเกียรติยศ

ความหมายสำคัญของธงชัยเฉลิมพล มี ๓ ของหน่วยทหารนั้น ๆ เมื่อเวลาเข้าสู่สงครามทหาร
ประการ คือ ทั้งปวง ต้องพิทักษ์รักษาธงชัยเฉลิมพลของหน่วยตน
- ผืนธง หมายถึง ชาติ ไว้ด้วยชีวิต ธงชัยเฉลิมพลจึงเป็นเครื่องนำความ
- บนยอดธงบรรจุพระพุทธรูป หมายถึง พุทธศาสนา องอาจ กล้าหาญ แห่งหมู่ทหารทั้งปวง ให้เข้าต่อสู้
- เส้นพระเจ้าของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ข้าศึกศัตรูให้ได้ชัยชนะกลับมา


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐7

ระหว่างเจรจาทำสนธิสัญญาทางไมตรีพาณิชย์และ
การเดินเรือกับฝรั่งเศส ฝ่ายไทยได้เสนอขอปรับปรุง
เขตแดนด้วย แต่ฝ่ายฝรั่งเศสขอให้รอเจรจากันต่อ

เมื่อมีการทำสัญญาเกี่ยวกับอินโดจีนโดยเฉพาะ
รัฐบาลไทยจึงจำเป็นต้องรอโดยเห็นแก่สัมพันธไมตรี
ต่อมาฝรั่งเศสทาบทามขอทำกติกาสัญญาไม่
รุกราน ฝ่ายไทยไม่ขัดข้องแต่ขอให้มีการปรับปรุง
เขตแดนตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศและ
ความเป็นธรรม ซึ่งในระยะแรกฝรั่งเศสได้ตอบรับ
และจะส่งผู้แทนชั้นเอกอัครราชทูตจากฝรั่งเศส

มาเจรจากับไทยในภายหลัง รัฐบาลไทยก็ตกลง
พระราชพิธีพระราชทานธงชัยเฉลิมพล
ยินยอมทำกติกาสัญญาดังกล่าว และมีการลงนาม
ธงชัยเฉลิมพลกับกรณีพิพาทอินโดจีน ในกติกาสัญญาไม่รุกรานกันเมื่อวันที่ ๑๒ มิถุนายน
ฝรั่งเศส พ.ศ.๒๔๘๓ - ๒๔๘๔ พ.ศ.๒๔๘๓ ครั้นเมื่อฝรั่งเศสแพ้สงครามและ
กรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส เป็นกรณีพิพาท ทำสัญญาสงบศึกกับเยอรมันในสงครามโลกครั้งที่
ระหว่างประเทศไทยกับฝรั่งเศสที่เกิดขึ้นในระหว่าง ๒ เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ.๒๔๘๓ แล้ว ฝรั่งเศส
ที่สงครามโลกครั้งที่ ๒ กำลังดำเนินการรบติดพันอยู่ ได้แจ้งมายังรัฐบาลไทยว่าจะส่งเจ้าหน้าที่ทาง
ในทวีปยุโรป แต่ยังไม่ขยายมาสู่ทวีปเอเชีย โดยมี อินโดจีนมาร่วมประชุมกับคณะผู้แทนฝ่ายไทย
มูลเหตุสืบเนื่องมาจากเรื่องดินแดนในอินโดจีนที่ และให้อัครราชทูตฝรั่งเศสในกรุงเทพ ฯ เปน
็
ไทยเสียให้ฝรั่งเศสไปโดยไม่เป็นธรรม ตั้งแต่รัชสมัย ประธานฝ่ายฝรั่งเศส ซึ่งรัฐบาลไทยได้ยินยอม
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในยุคของ หลังจากนั้น ฝ่ายฝรั่งเศสได้แจ้งผ่านอัครราชทูต ฯ

การล่าอาณานิคมของมหาอำนาจโลกตะวันตก ขอให้กติกาสัญญาไม่รุกรานที่ไทยและฝรั่งเศส
ซึ่งในครั้งนั้น ประเทศไทยต้องจำยอมทำสัญญา ได้ทำไว้นั้นมีผลบังคับใช้ โดยที่ไม่ต้องรอการ
และเสียดินแดนให้แก่ฝรั่งเศสหลายครั้ง เพื่อ แลกเปลี่ยนสัตยาบันกัน ฝ่ายไทยซึ่งรอโอกาสที่
รักษาดินแดนส่วนใหญ่ไว้ ความรู้สึกในเรื่องความ จะขอแก้ไขเส้นเขตแดนด้านอินโดจีนอยู่แล้ว จึงรับ
ไม่เป็นธรรมเกี่ยวกับดินแดนที่เสียไปนี้ ทำให้ ตกลงตามคำขอของฝ่ายฝรั่งเศสที่ไม่เป็นธรรม

คนไทย รอโอกาสที่จะเรียกร้องดินแดนกลับคืนจาก รวม ๓ ข้อ เกี่ยวกับการปรับปรุงเขตแดน เพื่อให้
ฝรั่งเศสอยู่ตลอดมา รวมทั้งต้องการที่จะปรับปรุง เป็นสากลตามที่เคยกล่าวตอนต้น โดยยื่นข้อเสนอ
เส้นเขตแดนระหว่างไทยกับอินโดจีนให้เป็นไปตาม ต่อฝรั่งเศส เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ.๒๔๘๓
หลักกฎหมายระหว่างประเทศด้วย ซึ่งตามหลัก จากข้อเสนอดังกล่าว รัฐบาลฝรั่งเศสได้ปฏิเสธ
กฎหมายระหว่างประเทศนั้น หากใช้แม่น้ำเป็นแนว ข้อเสนอของฝ่ายไทย ซึ่งได้เกิดปฏิกิริยาขึ้นใน
เส้นเขตแดนแล้ว ให้ถือร่องน้ำลึกเป็นเส้นแบ่งเขต กลุ่มชาวไทยผู้รักชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนิสิต
แต่การกำหนดเส้นเขตแดนด้านอินโดจีนระหว่างไทย นักศึกษา นักเรียน เป็นจำนวนมากเกิดความไม่
และฝรั่งเศสที่ผ่านมานั้นมิได้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ พอใจ ได้เดินขบวนเมื่อวันที่ ๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๘๓

ดังกล่าว ไทยจึงพยายามดำเนินนโยบายขอปรับปรุง เพื่อสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลในการเรียกร้อง

เส้นเขตแดนตลอดมา แต่ฝ่ายฝรั่งเศสก็ไม่มีท่าที เอาดินแดนที่เสียไปกลับคืนมาจากฝรั่งเศส ทั้งใน
ที่จะรับข้อเสนอของไทย จนกระทั่ง พ.ศ.๒๔๗๙ ใน กรุงเทพ ฯ และต่างจังหวัด มีข้าราชการ ประชาชน


๐8 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

นักเรียน นิสิต นักศึกษา และบุคคลต่าง ๆ ร่วมเดินขบวน กองทัพเรือ) และกองหนุนบูรพา กองทัพบูรพา
พร้อมทั้งร่วมกันสละทรัพย์สินช่วยราชการ เพื่อ มีภารกิจเข้าตีด้านเขมร เพื่อยึดพนมเปญ และทำ

สมทบการซื้ออาวุธยุทธภัณฑ์แก่กองทัพไทย ให้มี การยุทธ์บรรจบกับกองทัพอีสานที่พนมเปญ
ความพร้อมรบมากยิ่งขึ้น จากนั้นทั้งสองกองทัพจะกวาดล้างข้าศึกขึ้นไป
ในขณะที่รัฐบาลไทยพยายามหาทางเจรจากับ ทางทิศเหนือตามแนวแม่น้ำโขงเพื่อบรรจบกับ
ฝรั่งเศส แต่ฝ่ายฝรั่งเศสกลับพยายาม บ่ายเบี่ยงเลี่ยง กองพลพายัพที่กวาดล้างลงมาทางใต้
การเจรจาอยู่ตลอดเวลา ยิ่งกว่านั้นยังได้กระทำการ • กองทัพอีสาน มีพันเอก หลวงเกรียงศักดิ์
อันเป็นการข่มขู่คุกคามต่อไทย โดยฝรั่งเศสได้ส่ง พิชิต เป็นแม่ทัพด้านอีสาน กองทัพอีสานประกอบ
เครื่องบินล่วงล้ำเข้ามาตรวจการณ์ในเขตแดนของ ด้วย กองบัญชาการกองทัพ (ตั้งอยู่ที่จังหวัด
ไทยหลายครั้งนับตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ.๒๔๘๓ นครราชสีมา) กองพลสุรินทร์ กองพลอุดร กองพล

ไทยจึงได้ส่งเครื่องบินไปทำการบินรักษาเขต และ อุบล และกองหนุนอีสาน มีภารกิจในการป้องกัน
ขับไล่เครื่องบินฝรั่งเศสให้พ้นไปจากเขตของไทย มิให้ข้าศึกข้ามแม่น้ำโขงเข้ามาในเขตไทยใน
เหตุการณ์ถึงขั้นวิกฤต เมื่อวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พื้นที่อีสาน และทำการรุกไปยังจำปาศักดิ์ สตรึง
พ.ศ.๒๔๘๓ โดยฝรั่งเศสส่งเครื่องบิน ๕ เครื่อง เตรง และกระลัน เพื่อช่วยการปฏิบัติของกองทัพ
มาโจมตีและทิ้งระเบิดที่จังหวัดนครพนม พร้อมกับ บูรพา
ได้ใช้ปืนใหญ่ ซึ่งตั้งอยู่ที่เมืองท่าแขกยิงข้ามแม่น้ำ • กองพลพายัพ มีพันโท หลวงหาญสงคราม
มาตกในเขตฝั่งไทย กรณีพิพาทจึงได้เริ่มขึ้นตาม เป็นผู้บัญชาการกองพลพายัพ กองพลพายัพ
บริเวณแนวชายแดนไทย กับอินโดจีนฝรั่งเศส ตั้งกองบัญชาการที่จังหวัดอุตรดิตถ์ มีฐานะเป็น
และทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น จนถึงขั้นใช้กำลังทหาร กองพลน้อยหรือกรมผสม เป็นกองพลที่ใช้ทหาร

เข้าทำการสู้รบกัน ทั้งกำลังทางบก ทางเรือ ประจำการเพียงร้อยละ ๕๐ นอกนั้นเป็นทหาร
ทางอากาศ กองหนุนมีภารกิจในการเข้ายึดหลวงพระบางและ
กวาดล้างข้าศึกลงมาทางใต้ตามแนวแม่น้ำโขง
การจัดกำลังรบทางบก เพื่อเข้ายึดนครเวียงจันทน์ และทำการยุทธ์บรรจบ
การปฏิบัติการของกองทัพบก นับตั้งแต่ฝ่าย กับกองทัพอีสานที่ปากเซ
อินโดจีนฝรั่งเศสเริ่มคุกคาม โดยยกกำลัง • กองพลผสมปักษ์ใต้ มีพันเอก หลวงเสนา
ทหารมาประชิดแดนไทย รัฐบาลไทยได้เตรียม ณรงค์ เป็นผู้บัญชาการกองพลผสมปักษ์ใต้ กองพล

รับสถานการณ์ โดยจัดกำลังกองทัพบกสนามขึ้น ผสมปักษ์ใต้ประกอบด้วยกองบัญชาการกองพล
ภายใต้การบังคับบัญชาของ พลตรี หลวงพิบูล ผสมปักษ์ใต้ (ตั้งอยู่ที่จังหวัดราชบุรี) กองพลนครศรี
สงคราม ผู้บัญชาการทหารสูงสุด และแม่ทัพบก ธรรมราช และกองพลสงขลา มีภารกิจในการ
(ขณะนั้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ป้องกันมิให้ข้าศึกทางแหลมมลายู บุกรุกเข้ามาได้




ว่าการกระทรวงกลาโหม และผู้บัญชาการทหารบก) ทั้งทางบกและทางน้ำ กับรักษาเส้นทางคมนาคม


การจัดกำลังกองทัพบกสนามในครั้งนั้น ประกอบด้วย ให้ปลอดภัย
• กองทัพบูรพา มีพันเอก หลวงพรหมโยธี • กองพลผสมกรุงเทพ ฯ ตั้งอยู่ที่จังหวัดพระนคร
เป็นแม่ทัพด้านบูรพา กองทัพบูรพา ประกอบด้วย มีพันโท ขุนเรืองวีรยุทธเป็นผู้บัญชาการกองพลผสม
กองบัญชาการกองทัพ (ตั้งอยู่ที่จังหวัดปราจีนบุรี) กรุงเทพ ฯ ประกอบด้วย กองพลธนบุรี กองพลสระบุรี
กองพลผสมปราจีน กองพลผสมอรัญ กองพล กองพลเพชรบุรี และกองพันทหารช่างที่ ๓
พระนคร กองพลจันทบุรี (จัดจากกำลังนาวิกโยธิน นอกจากนี้ ยังมีหน่วยที่ขึ้นตรงกับกองทัพบกสนาม



นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐9

อีก ๕ หน่วย คือ กองพันทหารม้าที่ ๑ กองพัน พระองค์) มี พันตรี ขุนนิมมาณกลยุทธ (นิ่ม
ทหารช่างที่ ๔ กองพันทหารปืนใหญ่ที่ ๑๖ กอง ชโยดม) เป็นผู้บังคับกองพัน ได้เข้าปฏิบัติการรบ
รถรบ และกองสื่อสาร กับหน่วยทหารฝรั่งเศสคือ กองพันที่ ๓ กรมทหาร

ต่างด้าวที่ ๕ อินโดจีนฝรั่งเศส ซึ่งเป็นหน่วยที่มี
การปฏิบัติการรบของกำลังภาคพื้นดิน ประวัติการรบอันเกรียงไกรมาแล้วในอินโดจีน โดย

กองทัพบกไทยได้ปะทะต่อสู้กับกองทัพอินโดจีน ในเหตุการณ์ครั้งนั้นกำลังของหน่วยทหารฝรั่งเศส
ฝรั่งเศสหลายครั้งหลังจากที่ฝรั่งเศสส่งเครื่องบิน ได้เคลื่อนกำลัง เพื่อทำการเข้าตีกองพันทหารราบ
มาทิ้งระเบิดบริเวณจังหวัดนครพนม เมื่อวันที่ ๒๘ ที่ ๓ แห่งกองพลพระนครของไทย กำลังทั้งสองฝ่าย
พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ โดยกองทัพไทยได้ส่ง ได้เริ่มปะทะกันบริเวณทางข้ามลำห้วยยาง
กำลังทางบกรุกเข้าสู่อินโดจีน และยึดดินแดนไว้ ผลจากการรบดังกล่าว กองร้อยที่ ๒ ของกองพัน

ได้หลายแห่ง ทหารราบที่ ๓ ในบังคับบัญชาของ ร้อยเอก อัมพร
การสู้รบในกรณีพิพาทดังกล่าวนั้น ทหารบกไทย เสือไพฑูรย์ สามารถจับเชลยศึกได้ ๑๒ คน กับยึด
ได้สร้างวีรกรรมการรบไว้มากมายหลายครั้ง แต่ครั้ง ธงชัยเฉลิมพลประจำกองพันทหารต่างด้าว ซึ่งประดับ
ที่สำคัญและสร้างชื่อเสียงให้กองทัพบกไทยมากที่สุด เหรียญครัวซ์เดอแกร (Croix de Guerre) ของฝรั่งเศส
์
คือ การรบที่แนวลำห้วยยาง ตำบลบ้านพร้าว ซึ่งอยู่ ไว้ได้ พร้อมทั้งยึดยุทโธปกรณ์ได้เป็นจำนวนมาก
ห่างจากชายแดนไทยเข้าไปในดินแดนกัมพูชา กองร้อยที่ ๓ ในบังคับบัญชาของร้อยตรี พร


ประมาณ ๗ กิโลเมตร ด้านตรงข้ามตำบลโคกสูง ธนะภูมิ จับเชลยศึกบาดเจ็บ ๑ คน พบศพทหาร
อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้วในปัจจุบัน เหตุการณ์ ข้าศึก ๔๙ ศพ และต่อมามีทหารข้าศึก ๒ คน
รบครั้งนั้น เป็นวีรกรรมการรบของกองพันทหารราบ ถือธงขาวเข้ามามอบตัว สำหรับธงชัยเฉลิมพลนั้น

ที่ ๓ ซึ่งมีที่ตั้งปกติในจังหวัดพระนคร ได้รับคำสั่ง ทางฝรั่งเศสได้เจรจารับคืนไปภายหลังสิ้นสุด
ให้ไปปฏิบัติการรบโดยเป็นหน่วยขึ้นตรงกองพล สงครามโลกครั้งที่ ๒
พระนครแห่งกองทัพบูรพา (ปัจจุบันคือ กองพัน การสูญเสียของฝ่ายไทยในวีรกรรมการรบที่
ทหารราบที่ ๒ กรมทหารราบที่ ๑ มหาดเล็กรักษา บ้านพร้าวครั้งนั้น ตาย ๑ คน บาดเจ็บสาหัส ๒ คน























๏ เชลยศึกทหารฝรั่งเศส ซึ่งกองทัพไทยจับได้จากการรบที่สมรภูมิ ๏ พลตรี หลวงพิบูลสงคราม ผู้บัญชาการทหารสูงสุด และแม่ทัพบก
แนวห้วยยาง ตำบลบ้านพร้าว เมื่อวันที่ ๑๖ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ ประดับเหรียญชัยสมรภูมิ ให้แก่ พันตรี ขุนนิมมาณกลยุทธ (นิ่ม
ชโยดม) ผู้บังคับกองพันทหารราบที่ ๓ ที่บ้านเตี๊ยะเสียม (อยู่ทาง
ทิศเหนือเมืองศรีโสภณ ประมาณ ๒๐ กิโลเมตร) เมื่อเดือน
มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔

๐10 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

๏ พลตรี หลวงพิบูลสงคราม
ผู้บัญชาการทหารสูงสุด
และแม่ทัพบก (คนกลาง)
ชมธงชัยเฉลิมพล
ประดับเหรียญกล้าหาญ
ครัวซ์เดอแกร์ของฝรั่งเศส
ซึ่งกองทัพไทยสามารถยึดมาได้
จากการรบที่แนวห้วยยาง
ตำบลบ้านพร้าว

จากวีรกรรมดังกล่าวทำให้กองพันทหารราบที่ ๓ ได้รับ ด้วยชีวิต และมีการสวนสนามสาบานธงทุกปี และ
พระราชทานเหรียญกล้าหาญประดับ ธงชัยเฉลิมพล ทหารทุกนาย ได้ปฏิญาณว่าจะปฏิบัติต่อคำปฏิญาณ
เมื่อวันที่ ๒๕ เมษายน พ.ศ.๒๔๘๔ นั้นอย่างเต็มที่และพิทักษ์รักษาชาติ ศาสนา และ
การยึดธงชัยเฉลิมพลประจำกองพันทหาร ราชบัลลังก์ด้วยชีวิต ตามคำปฏิญาณ
ต่างด้าวของฝรั่งเศส ซึ่งประดับเหรียญครัวซ์เดอแกร์ การรบในกรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส ถือเป็น

(Croix de Guerre - Croix แปลว่า กางเขน de การรบที่สำคัญ ซึ่งแสดงออกถึงความกล้าหาญ
แปลว่า of หรือ ของ Guerre แปลว่า สงคราม) เด็ดเดี่ยว ของทหารไทย ซึ่งมีความมุ่งมั่นและได้รับ
ดังนั้น เหรียญครัวซ์เดอแกร์ คือ เหรียญชัยสมรภูมิ ชัยชนะต่ออริราชศัตรูอย่างเด็ดขาด ควรที่อนุชน
นั่นเอง รุ่นหลังจะถือเป็นแบบอย่างสืบต่อไป
การปฏิบัติการรบในครั้งนี้ ถือเป็นการยุทธ “ ใครรานใครรุกด้าว แดนไทย

ที่ยิ่งใหญ่ ควรต่อการสรรเสริญ ซึ่งอาจจะมีคน ไทยรบจนสุดใจ ขาดดิ้น
ไม่ทราบอีกมาก ซึ่งตามที่กล่าวแล้ว การถูกยึดธงชัย เสียเนื้อเลือดหลั่งไหล ยอมสละ สิ้นแล
เฉลิมพลได้ ถือเป็นการเสื่อมเกียรติยศ และเสีย เสียชีพไป่เสียสิ้น ชื่อก้องเกียรติงามฯ
ชื่อเสียงของหน่วยทหารเป็นอย่างยิ่ง ในครั้งนั้น หากสยามยังอยู่ยั้ง ยืนยง
ถือว่าฝรั่งเศสได้พ่ายแพ้การรบอย่างสิ้นเชิง เราก็เหมือนอยู่คง ชีพด้วย
จึงเป็นผลให้เมื่อจบสงครามโลกครั้งที่ ๒ เมื่อ หากสยามพินาศลง ไทยอยู่ ได้ฤๅ
ฝ่ายไทยถูกกล่าวหาจากฝรั่งเศสและอังกฤษ จะให้ เราก็เหมือนมอดม้วย หมดสิ้นสกุลไทยฯ”

เป็นผู้แพ้สงคราม ฝรั่งเศสจึงถือโอกาสนี้ขอรับคืน พระราชนิพนธ์ในล้นเกล้ารัชกาลที่ ๖
แกมหักคอนำกลับไปในที่สุด
บทสรุป เอกสารอ้างอิง
ธงชัยเฉลิมพล นับเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของทหาร - ประวัติกองทัพเรือ, คณะทำงานจัดทำหนังสือประวัติ
กองทัพเรือ ๒๕๕๑
เป็นอย่างยิ่ง ในการรบทุกครั้งจะต้องนำธงชัย - กรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส พ.ศ.๒๔๘๓ - ๒๔๘๔ ,
เฉลิมพลไปกับกองทหาร เพื่อเป็นการแสดงถึง กรมยุทธการทหารบก พ.ศ.๒๕๕๒
- http://www.welovethekingradio.com, ๑๔ มีนาคม ๒๕๕๔
ศักดิ์ศรีและเอกราชของประเทศ ดังนั้นเหล่าทหาร - http://pisanu1004-21.blogspot.com, ๑๔ มีนาคม ๒๕๕๔
- http://th.wikipedia.org/wiki/, ๘ มีนาคม ๒๕๕๔
ไทยทุกคนได้รับการอบรมสั่งสอน และปฏิญาณ - http://www.siamsouth.com/smf/index.php?topic=869.0,
ต่อธงชัยเฉลิมพลที่เป็นของศักดิ์สิทธิ์ของกองทัพ ๘ มีนาคม ๒๕๕๔
- http://www.identity.opm.go.th/identity/king/show_content.
ว่า จะจงรักภักดี ต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย ์ asp? , ๙ มีนาคม ๒๕๕๔
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐11

บทความ
การพัฒนาอาชีพ







ให้แก่ทหารกองประจำการของกองทัพเรือ



พลเรือโท ผสมทรัพย์ เกื้อหนุน













































กองทัพไทยกับภารกิจในด้านการพัฒนาประเทศ พระราชทานโครงการพระราชดำริให้ดำเนินการใน
จากภารกิจด้านความมั่นคงของประเทศโดยเฉพาะ พื้นที่เหล่านั้น โดยมีพระบรมราชวินิจฉัย “ถ้ามีการ

ตามแนวชายแดนในเขตที่หน่วยราชการอื่นเข้าไป บุกรุกเข้ามาด้วยอาวุธเราต้องรบ ถ้ารุกเข้าด้วยการ
ไม่ถึงหน่วยทหารจึงได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการให้ แทรกซึมเราต้องทำให้บ้านเมืองมั่นคงด้วยการ

ความ ช่วยเหลือปกป้องคุ้มครองแก่ราษฎรในชนบท พัฒนา ให้ประชาชนทั่วไปอยู่ดีกินดี มีความมั่นคง”
ห่างไกลความเจริญ อันเน้นการตอบสนองต่อ ดังนั้น ในระยะต่อมาใน พ.ศ.๒๕๒๐ กระทรวง


พระราชประสงค์ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กลาโหมจึงกำหนดนโยบายทหารให้สามเหล่าทัพ ให้
รัชกาลปัจจุบัน ที่ทรงห่วงใยราษฎรในพื้นที่ ความร่วมมือช่วยพัฒนาทหารกองประจำการให้มี
ดังกล่าว และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ วิชาชีพ ช่วยสร้างพลังมวลชนขึ้นสนับสนุนรัฐบาลที่เรียกว่า


๐12 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

“การพัฒนาเพื่อความมั่นคง” เพื่อให้การปฏิบัติเป็นรูปธรรมตามแผนพัฒนา
ตามรัฐธรรมนูญการปกครองแห่งราชอาณาจักร เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เกิดจากความร่วมมือ
ไทย พ.ศ.๒๕๔๐ กำหนดให้ทหารมีหน้าที่นอกจาก และประสานงานอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่องระหว่าง
ในเรื่องการป้องกันราชอาณาจักรเป็นประการสำคัญ กองทัพเรือโดยคณะกรรมการพัฒนาอาชีพทหารกอง
แล้วยังจะต้องมีหน้าที่ในการช่วยเหลือพัฒนประเทศ ประจำการกองทัพเรือ (คพท.) กับ กระทรวงแรงงาน


ด้วยอีกหน้าที่หนึ่ง ในการพัฒนาประเทศนั้น โดยกรมพัฒนาฝีมือแรงงานและกรมการจัดหางาน
กองทัพเรือได้ปฏิบัติตามแผนการพัฒนาเศรษฐกิจ รวมทั้งสถาบันพัฒนาฝีมือแรงงานและศูนย์พัฒนา
และสังคมแห่งชาติโดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอ ฝีมือแรงงานที่อยู่ตามภูมิภาคต่าง ๆ ได้ให้การ
เพียง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมี สนับสนุนอย่างใกล้ชิด นอกจากนั้น ยังมีความร่วม
พระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม มือกับหน่วยงาน บริษัททั้งภาครัฐ และเอกชน อาทิ
ประกาศใช้ตั้งแต่ ๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๔ เป็นต้น เช่น กรมเจ้าท่า คณะกรรมการส่งเสริมพาณิชย
มา จากยุทธศาสตร์เศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้การ นาวี สมาคมเจ้าของเรือไทย เป็นต้น

พัฒนาเศรษฐกิจของประเทศก้าวทันโลกาภิวัฒน์
ประชาชนจำเป็นจะต้องมีอาชีพที่มั่นคง จำเป็นต้อง วิสัยทัศน์

อาศัยความรู้ ความสามารถทางวิชาชีพ ซึ่งจะเป็น คพท.เป็นหน่วยงานที่ดำเนินการส่งเสริมพัฒนา
เครื่องมือให้ประชาชนมีเศรษฐกิจพอเพียง ยั่งยืน และยกระดับฝีมือแรงงานในสาขาอาชีพต่าง ๆ และ
ด้วยเหตุนี้ กองทัพเรือเล็งเห็นว่า ทหารกองประจำ สาขาอาชีพเฉพาะอย่างให้แก่ทหารกองประจำการ
การเป็นกำลังพลหลักส่วนหนึ่งของกองทัพ ที่ได้ เพื่อ ให้มีความรู้ในทักษะอาชีพต่าง ๆ และสามารถ
เสียสละความสุขส่วนตน โดยต้องจากครอบครัว นำไปประกอบอาชีพหลังจากปลดประจำการไปแล้ว
หรือหน้าที่การงานเข้ามารับราชการในกองทัพเป็น ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เวลา ๒ ปี และหลังจากปลดประจำการแล้ว ก็จะ
ดำรงสภาพเป็นกองหนุนของกองทัพเรือต่อไป วัตถุประสงค์การฝึกอบรมอาชีพทหารกอง

ทหารกองประจำการเหล่านี้เป็นกำลังคนวัยทำงาน ประจำการ
ของชาติ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาเศรษฐกิจ lเพื่อพัฒนายกระดับฝีมือแรงงานและส่ง
ื
ประเทศให้ก้าวทันโลกาภิวัฒน์กองทัพเรอจึงมีนโยบาย เสริมให้ทหารกองประจำการ มีความรู้ แนวทางและ
ส่งเสริมให้ทหารกองประจำการได้รับการฝึกอาชีพ ประสบการณ์ ตลอดจนทักษะทางอาชีพที่เป็น
เพื่อให้มีความรู้ ความสามารถทางอาชีพ สามารถ มาตรฐานไปประกอบอาชีพหลังจากปลดประจำการ

นำไปประกอบอาชีพและมีความมั่นคงในอนาคต ได้อย่างเป็นระบบและมีมาตรฐาน ตามที่กรมพัฒนา
ซึ่งเป็นกิจกรรมที่กองทัพเรือได้ดำเนินการสนับสนุน ฝีมือแรงงาน และกระทรวงแรงงานกำหนด ซึ่งจะ

นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐13

เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการประกอบอาชีพและ การอบรม จำนวนรุ่นละประมาณ ๒๐ นาย
เป็นการพัฒนาประเทศชาติอีกทางหนึ่ง - หลักสูตรเสริมทักษะฝีมือแรงงาน (อจปร.อร.)
lเพื่อพัฒนาและยกระดับฝีมือแรงงานใน จำนวน ๒ รุ่น ได้แก่ หลักสูตรช่างซ่อมรถ

สาขาอาชีพเฉพาะอย่างที่กองทัพเรือ มีขีดความ จักรยานยนต์และหลักสูตรช่างซ่อมอุปกรณ์ไฟฟ้า
สามารถพิเศษให้แก่ทหารกองประจำการ เช่น การ ระยะเวลาการอบรม ๒๘๐ ชั่วโมง ผู้เข้ารับการ
ฝึกอบรมเกี่ยวกับการปฏิบัติงานในเรือ การให้บริการ อบรม จำนวนรุ่นละประมาณ ๒๐ นาย
และการประกอบอาหาร เป็นต้น พื้นที่ภาคตะวันออก (สัตหีบ)
การดำเนินการฝึกอบรมอาชีพทหารกองประจำ - หลักสูตรอาชีพช่างทั่วไป (กรง.ฐท.สส. และ
การ กองทัพเรืออนุมัติ เมื่อ ๒๑ ตุลาคมพ.ศ.๒๕๕๓ กรม กสพ.กรง.ฐท.สส.) และหลักสูตรเสริมทักษะ
ท้ายบันทึกกรมกำลังพลทหารเรือ ด่วนมาก ที่ กห ฝีมือแรงงาน (กฝร.) จำนวน ๔ รุ่น ระยะเวลาการ

๐๕๐๓/๘๓๙๓ ลง ๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๓ ให้ อบรม ๒๘๐ ชั่วโมง
คพท.ดำเนินการเปิดการฝึกอบรมให้แก่ทหารกอง รุ่นที่ ๑ แบ่งเป็น หลักสูตรอาชีพช่างทั่วไป
ประจำการในพื้นที่กรุงเทพ ฯ และปริมณฑล พื้นที่ จำนวน ๔ หลักสูตร ผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรละ
ภาคตะวันออกและพื้นที่ภาคใต้ ดังนี้ ประมาณ ๒๐ นาย ได้แก่ หลักสูตรช่างซ่อมรถ
พื้นที่กรุงเทพ ฯ และปริมณฑล จักรยานยนต์ หลักสูตรช่างซ่อมเครื่องปรับอากาศ
- หลักสูตรอาชีพทั่วไป (พลาธิการ ทหารเรือ หลักสูตรช่างเดิน สายไฟฟ้าภายในอาคาร และ
จำนวน ๔ รุ่น ในแต่ละรุ่นมี จำนวน ๓ หลักสูตร หลักสูตรช่างก่ออิฐ - ฉาบปูน และหลักสูตรเสริม
ได้แก่ หลักสูตรการบริการ (พนักงานบริการอาหาร ทักษะฝีมือแรงงาน จำนวน ๒ หลักสูตร ผู้เข้ารับ
และเครื่องดื่ม) หลักสูตรการสหโภชน์ (ผู้ประกอบ การอบรมหลักสูตรละประมาณ ๒๔ นาย ได้แก่

อาหารไทย) ระยะเวลาการอบรมไม่น้อยกว่า ๒๘๐ หลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่ายเดินเรือ)
ชั่วโมง ผู้เข้ารับการอบรม จำนวนรุ่นละประมาณ และ หลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่ายช่าง
๖๒ นาย และหลักสูตรช่างตัดผม (ช่างแต่งผมบุรุษ) กลเรือ)
ระยะเวลาการอบรมประมาณ ๑๒๐ ชั่วโมง ผู้เข้ารับ รุ่นที่ ๒ แบ่งเป็น หลักสูตรอาชีพช่างทั่วไป
การอบรม จำนวนรุ่นละประมาณ ๒๐ นาย จำนวน ๔ หลักสูตร ผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรละ
- หลักสูตรเสริมทักษะฝีมือแรงงาน (ขส.ทร.) ประมาณ ๒๐ นาย ได้แก่ หลักสูตรช่างซ่อม

จำนวน ๒ รุ่น ได้แก่ หลักสูตรการบำรุงรักษา เครื่องปรับอากาศ หลักสูตรช่างเชื่อมไฟฟ้า

รถยนต์ ระยะเวลาการอบรม ๖๐ ชั่วโมง ผู้เข้ารับ หลักสูตรช่างซ่อมอุปกรณ์ และเครื่องใช้ไฟฟ้า
หลักสูตร ช่างก่อสร้างอาคารไม้ และ
หลักสูตรเสริมทักษะฝีมือแรงงาน
จำนวน ๒ หลักสูตร ผู้เข้ารับการอบรม
หลักสูตรละประมาณ ๒๔ นาย ได้แก่
หลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์
(ฝ่ายเดินเรือ) และหลักสูตรกำลังพล

ประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่ายช่างกลเรือ)
รุ่นที่ ๓ แบ่งเป็น หลักสูตร

อาชีพช่างทั่วไป จำนวน ๔ หลักสูตร

ผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรละประมาณ

๐14 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

๒๐ นาย ได้แก่ หลักสูตรช่างซ่อมรถจักรยานยนต์ การดำเนินงานของ คพท.
หลักสูตรช่างเชื่อมไฟฟ้า หลักสูตรเดินสายไฟฟ้า การฝึกอบรมหลักสูตรดังกล่าวนั้น กำหนด

ภายในอาคาร หลักสูตรช่างทาสีอาคาร และ หลักสูตรสาขาอาชีพที่จะฝึกอบรมโดยสำรวจความ
หลักสูตรเสริมทักษะฝีมือแรงงาน จำนวน ๒ ต้องการของผู้เข้ารับการอบรม และตลาดแรงงาน
หลักสูตร ผู้เข้ารับการอบรมจำนวนหลักสูตรละ ปัจจุบันรวมถึงประสานงานกับศูนย์พัฒนาฝีมือ

ประมาณ ๒๔ นาย ได้แก่ หลักสูตรกำลังพลประจำ แรงงานในพื้นที่ต่าง ๆ ซึ่งมีที่ตั้งใกล้กับหน่วยงานที่
เรือพาณิชย์ (ฝ่ายเดินเรือ) และหลักสูตรกำลังพล ให้การฝึกอบรมของกองทัพเรือ เช่น พื้นที่กรุงเทพ ฯ
ประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่ายช่างกลเรือ) หลักสูตรของโรงเรียนพลาธิการทหารเรือประสาน
รุ่นที่ ๔ แบ่งเป็น หลักสูตรอาชีพช่างทั่วไป งานกับ ศูนย์พัฒนา ฝีมือแรงงาน จังหวัดนนทบุรี
จำนวน ๔ หลักสูตร ผู้เข้ารับการอบรมจำนวน และจังหวัดสมุทรปราการ ขอรับการสนับสนุนงบ
หลักสูตรละประมาณ ๒๐ นาย ได้แก่ หลักสูตรช่าง ประมาณในการฝึกอบรมบางส่วนเพิ่มเติมจากที่
ซ่อมเครื่องปรับอากาศ หลักสูตรช่างซ่อมอุปกรณ์ กองทัพเรือสนับสนุนในโครงการศึกษาอบรม

ไฟฟ้า หลักสูตรช่างซ่อมรถจักรยานยนต์ ของกองทัพเรือ ส่วนพื้นที่ภาคตะวันออกได้ขอรับ
หลักสูตร ช่างก่อสร้างอาคารไม้ และหลักสูตรเสริม การสนับสนุนวิทยากรจากหน่วยในพื้นที่ของฐานทัพ
ทักษะฝีมือแรงงาน จำนวน ๒ หลักสูตร ผู้เข้ารับ เรือสัตหีบ กรมโรงงานฐานทัพเรือสัตหีบ กรม
การอบรมหลักสูตรละประมาณ ๒๔ นาย ได้แก่ ก่อสร้างและพัฒนาฐานทัพเรือสัตหีบ และกองการ
หลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่ายเดินเรือ) ฝึก กองเรือยุทธการ ในการฝึกอบรม รวมทั้งงบ
และหลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์ (ฝ่าย ประมาณที่ใช้ในการฝึกอบรมบางส่วนจากกรม
ช่างกลเรือ) พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัดชลบุรี และจังหวัดระยอง
พื้นที่ภาคใต้ (สงขลา) นอกจากนี้ คพท.ได้ดำเนินการตรวจสอบและ

- หลักสูตรอาชีพช่างทั่วไป (ฐท.สข.) จำนวน ๒ ประเมินผลการฝึกอบรมหลักสูตรต่าง ๆ ในทุกพื้นที่

รุ่น ได้แก่ หลักสูตรช่างซ่อมรถจักรยานยนต์ และ รวมทั้งได้ไปเยี่ยมชมการทดสอบมาตรฐานฝีมือ
หลักสูตรช่างก่ออิฐ - ฉาบปูน ระยะเวลาการอบรม แรงงาน ณ ศูนย์พัฒนา ฝีมือแรงงาน จังหวัดระยอง
๖๐ ชั่วโมง ผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรละประมาณ รวมถึงได้ขยายผล การฝึกอบรมอาชีพให้แก่ทหาร
๒๐ นาย กองประจำการ ในพื้นที่ของกองทัพเรือจังหวัด


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐15

จันทบุรี กับได้ไปตรวจสอบประเมินผลการฝึกอบรม ที่สำเร็จการฝึกอบรมหลักสูตรกำลังพลประจำเรือ

พื้นที่จังหวัดสงขลา พร้อมกับเยี่ยมชมการฝึกอบรม พาณิชย์ ได้มีโอกาสสมัครเข้าทำงานกับบริษัท
อาชีพ ณ สถาบันพัฒนาฝีมือแรงงาน ภาค ๑๒ ผู้ประกอบการพาณิชยนาวีโดยตรง ซึ่งจะเป็นการ

จังหวัดสงขลา เพื่อขยายผลการฝึกอาชีพอื่น ๆ ที่ ส่งเสริมการมีงานทำหลังจากปลดประจำการไปแล้ว
เหมาะสมให้แก่ทหาร กองประจำการของกองทัพ เนื่องจากทหารกองประจำการเหล่านี้เป็นผู้มีความรู้

เรือในโอกาสต่อไป รวมทั้งขยายผลถึงครอบครัว ความสามารถ มีความพร้อมที่จะเข้าปฏิบัติงานใน


ทหารชั้นผู้น้อยในพื้นที่ต่าง ๆเพราะเห็นว่าหาก เรือพาณิชย์และที่สำคัญเป็นบุคคลที่มีระเบียบวินัย
ครอบครัวมีความเป็นอยู่ที่ดีจะทำให้กำลังพลมีขวัญ ซึ่งจะเป็นผลดีต่อการพัฒนากิจการพาณิชยนาวี
และกำลังใจในการปฏิบัติราชการได้อย่างมี ต่อไป
ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงาน การฝึกอาชีพทางด้านพาณิชยนาวี นับว่ามี

ต่าง ๆ ยินดีที่จะให้การสนับสนุนการฝึกอาชีพและ ความ สำคัญที่กองทัพเรือได้เล็งเห็นประโยชน์
งบประมาณ เนื่องจากปัจจุบันขาดแคลนบุคลากรปฏิบัติงาน
กิจการพาณิชยนาวี และยังไม่ได้มีการพัฒนาไปสู่
การจัดงานวันนัดพบแรงงานกำลังพล เป้าหมายที่ประเทศมุ่งหวังไว้ที่ต้องการให้มีศักยภาพ
ประจำเรือพาณิชย์ สูงสุดในการเป็นเครื่องมือสำหรับการค้าระหว่าง

กองทัพเรือโดยคณะกรรมการพัฒนาอาชีพ ประเทศอันจะนำไปสู่ความสำเร็จในการพัฒนา
ทหารกองประจำการ กองทัพเรือ ร่วมกับกรมการ เศรษฐกิจของไทย ปัญหาเรื่องการขาดแคลน
จัดหางาน กระทรวงแรงงาน กรมเจ้าท่า และ บุคลากรที่มีใจรักและมีทักษะฝีมือในสาขางานต่าง ๆ
สมาคมเจ้าของเรือไทย จัดงานวันนัดพบแรงงาน ของกิจการพาณิชยนาวีเป็นปัญหาสำคัญประการ
กำลังพลประจำเรือพาณิชย์ เพื่อสร้างโอกาสการมี หนึ่ง ปัญหานี้มีสาเหตุมาจากการผลิตบุคลากรทาง
งานทำและคุณภาพชีวิตให้แก่ ทหารกองประจำการ ด้านนี้ไม่เพียงพอกับความต้องการบุคลากรในภาค


๐16 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

พาณิชยนาวีโดยรับสมัครทหารกองประจำการ ที่มี การจัดงานแนะแนวและสาธิตอาชีพอิสระ
วุฒิการศึกษามัธยมศึกษาปีที่ ๓ มีประสบการณ์เคย กองทัพเรือโดยคณะกรรมการพัฒนาอาชีพ
ทำงานในเรือหลวงไม่น้อยกว่า ๑ ปี เข้ารับการ ทหารกองประจำการ กองทัพเรือ ร่วมกับกรมการ

อบรมหลักสูตรกำลังพลประจำเรือพาณิชย์ ฝ่ายเดิน จัดหางาน กระทรวงแรงงาน ได้กำหนดจัดงาน
เรือ และฝ่ายช่างกลเรือ ระยะเวลาในการฝึกอบรม แนะแนวและสาธิตอาชีพอิสระให้แก่ทหารกองประจำ
๘ สัปดาห์ เมื่อสำเร็จการฝึก อบรมแล้วจะได้รับ การพื้นที่กรุงเทพ ฯ และปริมณฑล และพื้นที่สัตหีบ
ประกาศนียบัตรฉบับสากลของกรมเจ้าท่า คือ ขึ้นปีละ ๒ ครั้ง ช่วงเดือนมีนาคมและสิงหาคม
ประกาศนียบัตรนายท้ายเรือกลเดินทะเลชั้นสอง เพื่อให้ทหารกองประจำการ ได้มีโอกาสพัฒนา
และประกาศนียบัตรคนใช้เครื่องจักรยนต์ชั้นหนึ่ง ซึ่ง ศักยภาพของตนเองทำให้เกิดการสร้างงาน สร้าง
ภายหลังจากการสำเร็จการฝึกอบรมแล้ว สมาคม รายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว ทำให้เกิด

เจ้าของเรือไทยเข้ารับทำงานทั้งหมด โดยจะมีบริษัท ความรักความสามัคคีในครอบครัวและหมู่คณะ และ
เดินเรือพาณิชย์มารับสมัคร รายได้ขั้นต่ำ ๘,๐๐๐ ใช้ประกอบอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ สามารถนำไป
– ๑๒,๐๐๐ บาท ปัญหาสำคัญสำหรับทหารที่ ใช้ได้ในชีวิตประจำวัน โดยใช้เวลาว่างให้เกิด

สำเร็จการฝึกอบรมจะเป็นการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ ประโยชน์ในการเพิ่มพูนรายได้ให้แก่ครอบครัวอีก

ซึ่งจำเป็น เวลาเดินเรือพาณิชย์ในน่านน้ำสากล ทางหนึ่งและเป็นการดำรงชีพตามแนวพระราชดำริ
คพท.ได้หารือกับสมาคมเจ้าของเรือไทย มีความ เศรษฐกิจพอเพียงอีกด้วย
เห็นว่า น่าจะจัดทำคู่มือภาษาอังกฤษที่ใช้งานบนเรือ กรมการจัดหางาน โดยสำนักจัดหางานจังหวัด

ทำการฝึกอบรมก่อนที่จะส่งไปปฏิบัติงานบนเรือ ชลบุรี ได้ร่วมกับกองทัพเรือดำเนินการจัดฝึกอบรม
ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ทหารที่สำเร็จการ อาชีพอิสระ จำนวน ๑๐ อาชีพ ประกอบด้วย การ

ฝึกอบรมแล้วเมื่อกลับไปภูมิลำเนาและไม่ยอมกลับ ถักสร้อย ข้อมือจากเชือกไนล่อน การประดิษฐ์ซอง
มาทำงานบนเรือ คพท.ได้พิจารณาหารือกับสมาคม ใส่มือถือ ด้วยหนังเทียม การกัดกระจก การกัดหิน
เจ้าของเรือไทยแล้วปรากฏว่า ทางบริษัทเดินเรือ อ่อน การทำกรอบรูปเคลือบเย็น การเพ้นท์

ต้องรอเวลาให้เรือกลับเข้าท่าถึงจะเรียกตัวสับเปลี่ยน กระเป๋าผ้า การทำป้ายไม้แฟนซี การเพ้นท์เก้าอี้
กำลังพลเป็นช่วงเวลานานหลายเดือน ทำให้ทหาร การสกรีนเสื้อ และงานประดิษฐ์จากขวดพลาสติก
กลับภูมิลำเนาไม่แน่ใจว่าจะได้ทำงานเมื่อใดและไม่มี นางสาวสิณี จงจิตต์ ผู้ตรวจการกรมจัดหา
รายได้มาดูแลครอบครัว จึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทหาร งาน กระทรวงแรงงาน กล่าวว่า ทหารกองประจำ

ไปหางานอื่นทำไปก่อน คพท.ได้ขอร้องให้สมาคม การนับเป็นกำลังสำคัญของประเทศ ที่จะช่วย
เจ้าของเรือไทยแจ้งให้บริษัทเดินเรือพาณิชย์ รับ ปกป้องอธิปไตย และช่วยพัฒนาประเทศให้มีความ
ทหารลงไปฝึกบนเรือหลังจากรับสมัครเลยที่เรียกว่า เจริญก้าวหน้า ทหารกองประจำการทุกนายล้วนเป็น
Cadet (เด็กรับใช้บนเรือ) แล้วทำการฝึกอบรม ต่อ ผู้มีความเสียสละ อดทน มีระเบียบวินัย เนื่องจาก
และระหว่างการฝึกอบรม บริษัทเดินเรือพาณิชย์ มี ได้ผ่านการฝึกเป็นอย่างดี ซึ่ง สิ่งเหล่านี้ถือเป็นข้อ
เบี้ยเลี้ยงให้ ทหารจะเกิดความมั่นใจว่าได้ทำงานและ ได้เปรียบของผู้ที่ผ่านการฝึกทหาร ที่จะสามารถนำ
มีรายได้เพียงพอที่จะประทังชีพไปก่อน สมาคม สิ่งที่ได้จากการเป็นทหารไปใช้ในชีวิตการทำงาน


เจ้าของเรือไทยได้รับข้อแนะนำไปดำเนินการให้ และ การเป็นผู้นำที่ดีของครอบครัวและสังคมในอนาคต


บริษัท SC Management เป็นบริษัทนำร่องที่มี กรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน และกองทัพ
พลเอก มนตรี สังขทรัพย์ เป็นที่ปรึกษากรรมการ เรือได้เล็งเห็นความสำคัญของทหารกองประจำการ
ผู้จัดการใหญ่ ทุกนาย จึงได้ร่วมกันจัดโครงการดังกล่าวขึ้น นับ


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐17

เป็นโอกาสดีที่ทุกคนจะได้รับความรู้เรื่องอาชีพและ ผู้ประกอบการ เจ้าของธุรกิจ และบริษัทต่าง ๆ
แนวทางการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทหารทุกนาย ตลอดจนสมัครงานตามความรู้ความสามารถ โดย
หลังปลดประจำการออกไปจะนำความรู้ต่าง ๆ เหล่า เฉพาะทหารกองประจำการที่ผ่านการฝึกอบรม

นี้ กลับมาพัฒนาประเทศให้มีศักยภาพและเจริญ หลักสูตรต่าง ๆ ของ คพท. มีโอกาสสมัครงาน และ
เท่าทันนานาประเทศ สามารถนำวุฒิบัตร หลักสูตรช่างทั่วไปและหลักสูตร
เสริมทักษะฝีมือแรงงานขั้น ๑ ออกโดยกรมพัฒนา
การจัดงานวันนัดพบแรงงานทหาร ฝีมือแรงงาน และ คพท. ใช้ประกอบ เป็นหลักฐาน
หน่วยบัญชาการทหารพัฒนากองบัญชาการ ในการสมัครงานที่ผ่านมามีทหารกองประจำการ
กองทัพไทย ได้กำหนดจัดงานวันนัดพบแรงงาน ของกองทัพเรือร่วมงานจำนวนประมาณ ๕๐๐ นาย
ทหารขึ้นปีละ ๑ ครั้ง ประมาณเดือนมีนาคมของ

ทุกปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทหารกองประจำการ แนวความคิดในการพัฒนา คพท.
ทุกเหล่าทัพไม่ว่าจะสังกัดกองบัญชาการกองทัพไทย ๑. เพื่อเป็นการติดตามและประเมินผลการ
กองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ ที่ใกล้ ดำเนินงาน คพท. ได้จัดทำแบบประเมินผลความ
ปลดประจำการมีโอกาสพบปะ กับผู้ประกอบการ พึงพอใจให้ทหารกองประจำการตอบ เพื่อเป็น
เจ้าของธุรกิจ บริษัท ห้างร้านต่าง ๆ ได้สมัครงาน ข้อมูลในการปรับปรุงพัฒนาการปฏิบัติงานให้มี
ตามความรู้ ความสามารถของแต่ละคน โดยเฉพาะ ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น รวมทั้ง ได้จัดทำแบบสำรวจ
ผู้ที่ได้โอกาสฝึกอบรมหลักสูตรอาชีพต่าง ๆ จะมี การมีงานทำของทหารกองประจำการหลังจากปลด
โอกาสได้งานทำมากเพราะสามารถนำใบ ประจำการไปแล้ว เพื่อให้ตอบกลับมาที่ คพท. เก็บ
ประกาศนียบัตรจากกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน เป็นข้อมูล ทั้งนี้ รวมถึงผู้ที่ยังไม่สามารถหางาน

หลักสูตรเสริมทักษะฝีมือแรงงานชั้น ๑ ไปประกอบ ทำได้และแจ้งความประสงค์จะให้ คพท. ช่วยเหลือ
การสมัครงานได้ทันที หางานจากบริษัทต่าง ๆ ให้ ที่ผ่านมา คพท. ได้
คพท. ได้ขอให้หน่วยต่าง ๆ ในพื้นที่กรุงเทพ ฯ ดำเนินการให้หลายคน เช่น ไปทำงานในบริษัท
และปริมณฑล ตลอดจนพื้นที่สัตหีบจัดทหารกอง รถยนต์และบริษัทเดินเรือพาณิชย์ เป็นต้น
ประจำการไปร่วมงานการจัดงานวันนัดพบแรงงาน ๒. จากการประเมินทหารประจำการที่ปลด

ทหาร ซึ่งสำนักงานทหาร
พัฒนา หน่วยบัญชาการ
ทหารพัฒนา กองทัพไทย
(สทพ.นทพ.บก.ทท.) จัดขึ้นปี
ละจำนวน ๑ ครั้ง โดยที่ผ่าน

มาเมื่อ ๑ เมษายน
พ.ศ.๒๕๕๓ ณ สนามกีฬาพุ่ม
แก้ว ถนน นาวงประชา
พัฒนา แขวงสีกัน เขต
ดอนเมือง กรุงเทพ ฯ โดยให้
ทุกเหล่าทัพ จัดทหารกอง
ประจำการที่ใกล้ปลดประจำการ

ใ ห้ มี โ อ ก า ส พ บ ป ะ กั บ

๐18 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

เฉลี่ยต่อวัน ๑๒๐ - ๓๐๐ บาท
๓. คพท. เห็นว่า
ข้าราชการชั้นผู้น้อยมีรายได้

ไม่เพียงพอกับรายจ่ายและมี
หนี้สินสูงมาก คพท. ได้
ประสานกับศูนย์พัฒนาฝีมือ

แรงงานจังหวัดระยอง
ชลบุรี และ นนทบุรี เป็น
จังหวัดนำร่อง ขยายผลการ
ฝึกอบรมโครงการอาชีพ

เสริมเพิ่มรายได้ให้แก่
ข้าราชการ ชั้นผู้น้อยมีราย

ได้เสริมเป็นอาชีพเสริม
ประจำการหลายคนไม่ได้ทำงานตามอาชีพที่ได้ฝึก นอกเหนือเวลาราชการ ซึ่งจะเป็นการเพิ่มรายได้ให้
อบรม มาเนื่องจากที่บ้านมีเรือกสวน ไร่นาที่จะต้อง แก่ตนเองและครอบครัวประกอบกับกองทัพเรือไม่
ดำเนินงาน ต่อจากบิดา มารดา คพท. จึงได้ ต้องเสียค่าใช้จ่าย ในการฝึกอบรมและทางศูนย์
พิจารณาเห็นว่าในโอกาสต่อไปจะขยายผลในการฝึก พัฒนาฝีมือแรงงานมีที่พักให้


อาชีพ โดยยึดหลักประโยชน์สูงสุดแก่ทหารกอง ๓.๑ ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงาน จังหวัดระยอง
ประจำการ ซึ่งจะเป็นโครงการเศรษฐกิจพอเพียง ชลบุรี โดยมีหลักสูตรที่ดำเนินการมีดังนี้
ตามพระราชดำริ ได้แก่ โครงการเกษตรผสมผสาน ๓.๑.๑ ช่างเชื่อมใต้น้ำด้วยไฟฟ้า ภาค
การปศุสัตว์ การผลิตปุ๋ย ยุ้งฉาง ลานตาก การส่ง อุตสาหกรรมที่มาบตาพุด ระยองและ ตลาดแรงงาน
เสริมกลุ่มอาชีพการพัฒนา ทรัพยากรธรรมชาติ/ ในต่างประเทศมีความต้องการสูง คพท. ได้หารือ
ต้นน้ำ พลังงานทดแทน ซึ่งน่าจะเป็นทางเลือกอีก กับนายโฆษิต ถาวระ ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาฝีมือ
ทางหนึ่งของทหารประจำการ ที่จะได้ใช้แนวพระ แรงงานจังหวัดระยอง ขอเปิดหลักสูตรดังกล่าวและ

ราชดำริประกอบอาชีพของตน ตามหลักเศรษฐกิจ ได้รับอนุมัติงบประมาณจากกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน
พอเพียง ได้แก่ ให้เปิดหลักสูตรช่างเชื่อมใต้น้ำด้วยไฟฟ้า ระยะเวลา
๒.๑ พอมีพอกิน ปลูกพืชสวนครัวไว้ กิน ฝึกอบรม ๖ สัปดาห์ (๗๖ ชั่วโมง) ตั้งแต่ ๑๔ ก.พ.
เองบ้าง ปลูกไม้ผลไว้หลังบ้าน ๒ - ๓ ต้น เลี้ยง - ๑ มี.ค.๕๔ ณ โรงเรียนแล่นประสาน แผนก
สัตว์ ขุดบ่อเลี้ยงปลา พอที่จะมีไว้กินเองใน โรงงานเรือเหล็ก กรมโรงงาน ฐานทัพเรือสัตหีบ มี
ครอบครัว เหลือจึงขาย ผู้เข้ารับการอบรม ๒๐ นาย เป็นข้าราชการชั้น
๒.๒ พออยู่พอใช้ ทำให้บ้าน น่าอยู่ ปราศ ประทวน/ลูกจ้างของกองทัพเรือ จำนวน ๑๐ นาย

จากสารเคมี กลิ่นเหม็น ใช้แต่ของที่เป็นธรรมชาติ คพท. ซึ่งได้ประชาสัมพันธ์รับสมัครบุคคลเข้ารับการ
(ใช้จุลินทรีย์ผสมน้ำถูพื้นบ้าน จะสะอาดกว่าใช้น้ำยา ฝึกยกระดับฝีมือ เพราะเห็นว่าจะเป็นประโยชน์ต่อ

เคมี) รายจ่ายลดลง สุขภาพจะดีขึ้น (ประหยัดค่า กองทัพในการพัฒนาฝีมือของบุคลากร เพื่อปฏิบัติ
รักษาพยาบาล) งานซ่อมบำรุงเรือรบหลวงของกองทัพและงานด้าน
๒.๓ การส่งเสริมอาชีพ หัตถอุตสาหกรรม อื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการเชื่อมของกองทัพ อีกทั้งยัง
จัดการได้เองที่บ้าน หรือผลิตสินค้า OTOP รายได้ สามารถรับงานนอกเวลาราชการเป็นการเพิ่มพูน


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐19

รายได้ให้แก่ครอบครัวได้อีกด้วย
๓.๑.๒ มัคคุเทศก์ใต้
น้ำ วงการดำน้ำในประเทศ

ไทยมีอายุการเติบโตมานาน
นับอายุหลายปี โดยวงการดำ
น้ำยุคแรก ๆ ก็มีจุดเริ่มต้น
จากทหารเป็นหลักก่อน การ
ดำน้ำโดยพลเรือนมีวงจำกัดที่
อยู่ในวงแคบและการที่ประเทศ
ไทยเองก็มีแหล่งดำน้ำ

ธรรมชาติที่มีชื่อเสียงติดอันดับ
โลกสามารถดึงดูดนักท่อง
เที่ยวใต้น้ำได้เพิ่มขึ้นปีละ
มาก ๆ พลเรือเอก ชวลิต อิศรางกูร ณ อยุธยา ได้ จังหวัดนนทบุรี จะเป็นตัวกลางในการประสานให้แก่
เคยเสนอแนะ คพท. ให้เปิดหลักสูตรนี้และผู้ที่ผ่าน ผู้ที่สนใจ โดยมีหลักสูตรที่ดำเนินการมีดังนี้

การอบรมแล้วสามารถทำงานกับมูลนิธิจุฬาภรณ์ได้ ๓.๒.๑ หลักสูตรขัดและเคลือบสีรถ ใน


คพท. ได้หารือกับ พลเรือตรี วินัย กล่อมอินทร์ สภาวะปัจจุบันนี้ การใช้รถเป็นสิ่งสำคัญในชีวิต
ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ ประจำวัน บ้างก็ใช้รถเล็ก ๆ บ้างก็ใช้รถใหญ่ ๆ หรือ
กองเรือยุทธการ ที่มีขีดความสามารถแน่นอน และ รถของหน่วยงาน เมื่อมีการใช้รถก็จำเป็นต้องรู้จัก
สามารถแนะนำให้นักท่องเที่ยวรู้จักการอนุรักษ์ ดูแลรักษาเพื่อให้สามารถใช้งานได้นาน มีทั้งการ
ทรัพยากรธรรมชาติใต้ทะเล ได้ด้วย คพท. ได้หารือ บำรุงรักษาเครื่องยนต์ การบำรุงรักษาภายในรถ การ
กับนายโฆษิต ถาวระ เพื่อขออนุมัติงบประมาณเปิด ดูแลรักษาภายนอก การล้างทำความสะอาด การดูด
หลักสูตรมัคคุเทศก์ใต้น้ำ ขณะนี้อยู่ในระหว่างการ ฝุ่น หรือการล้างอัดฉีดในกรณีที่สกปรกหรือขับรถลุย
พิจารณางบประมาณ โคลนในหน้าฝน จึงจำเป็นต้องดูแลเอาใจใส่ให้

๓.๒ ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัดนนทบุรี สะอาด สวยงามน่าใช้ น่าขับขี่ ดังนั้น เราต้องมา

คพท. ได้ไปดูงานที่ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงาน ดูแลรักษาสภาพรถภายนอกและสีรถยนต์ผู้เข้าการ

์
จังหวัดนนทบุรี ได้หารือกับนางเธียรรัตน์ นะวะมะวัฒน อบรมจะรู้จักวัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ทำความสะอาด ขั้น
ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัดนนทบุรี ตอนการปฏิบัติในการทำความสะอาด การเคลือบสี
มีหลายหลักสูตรที่น่าสนใจและมีแนวความคิดว่าจะ รถซึ่งจะมี ๔ ขั้นตอน คือ การลงดินน้ำมันการขัด
เปิดหลักสูตรเพิ่มเติมจากที่ดำเนินการ ซึ่งนางเธียร ละเอียด การขัดชักเงา การเคลือบสีใช้ระยะเวลา
รัตน์ นะวะมะวัฒน์ ไม่ขัดข้อง เพราะเห็นว่า ศูนย์ ประมาณ ๒ - ๓ วัน
พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัดนนทบุรี เป็นศูนย์ใหญ่มี ๓.๒.๒ หลักสูตรการติดตั้งแผ่นอลูมิเนียม
ที่พักสำหรับผู้เข้ารับการอบรม เหมาะสมที่ คอมโพสิตนวัตกรรมด้านการก่อสร้างทุกวันนี้ได้มี
ข้าราชการกองทัพเรือที่มีภูมิลำเนาในกรุงเทพ และ การพัฒนาอย่างต่อเนื่อง แผ่นอลูมิเนียมคอมโพสิต

ปริมณฑล สามารถเข้ารับการอบรมได้และหลังจาก เป็นนวัตกรรมการก่อสร้างอีกประเภทหนึ่ง ที่วงการ
ฝึกอบรมแล้วสามารถทำงานประกอบอาชีพส่วนตัว สถาปัตยกรรมนิยม นำมาใช้สำหรับตกแต่ง อาคาร
หรือในบริษัทต่าง ๆ ซึ่งศูนย์พัฒนา ฝีมือแรงงาน สถานที่ทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งสามารถ


๐20 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ดัดแปลงรูปทรงได้ง่าย สวยงาม แข็งแรง น้ำหนัก
เบา ทนต่อสภาพอากาศ ด้วยเหตุนี้แผ่นอลูมิเนียม
คอมโพสิตจึงถูกเลือกใช้อย่างแพร่หลาย ทั้งในด้าน

งานป้ายโฆษณา โชว์รูม บ้านพักอาศัย อาคารและ
งานสถาปัตยกรรมอื่น ๆ อีกมากมาย วัสดุแผ่นอลูมิ
เนียมคอมโพสิต ใช้ระบบการเคลือบสี PVDF ทำให้
สีมีความสดใส ผิวสีเนียนเรียบเสมอและมีความ
คงทนเป็นพิเศษ ระยะเวลาการฝึกอบรม ๑๒ ชั่วโมง
๓.๒.๓ หลักสูตรการซ่อม เครื่องปรับ
อากาศ จะเน้นการฝึกทั้งภาคทฤษฎีีและภาคปฏิบัติ

ตั้งแต่เรื่องความปลอดภัยในการทำงาน ส่วน
ประกอบวงจรไฟฟ้า วงจรน้ำยา การติดตั้ง การซ่อม
บำรุง การล้างแอร์ หลังการฝึกอบรมแล้ว สามารถ
ล้างแอร์ในบ้านและของคนใกล้ตัว เปิดตลาดได้ ใช้
ระยะเวลาอบรม ๑๐ วัน (๖๐ ชั่วโมง)
๓.๒.๔ หลักสูตรการฝึกอาชีพเสริม เป็น
หลักสูตรฝึกอาชีพให้แก่ข้าราชการ พนักงานราชการ
ลูกจ้าง จะเป็นงานฝีมือขนาดเล็กใช้เงินทุนน้อยและ
สามารถทำได้เองภายในครัวเรือนได้แก่

- การนวด แผนไทยเพื่อสุขภาพ ระยะเวลาฝึก ๖๐
ชั่วโมง
- การทำ ลูกประคบสมุนไพร ระยะเวลาฝึก ๓๐ ชั่วโมง
- การทำ อาหารญี่ปุ่น (ซูชิ) ระยะเวลาฝึก ๖ ชั่วโมง
- การจัดสวน ระยะเวลาฝึก ๑๒ ชั่วโมง ผู้น้อยได้มีงานทำเป็นรายได้เสริม
- การทำ ดอกไม้ประดิษฐ์ ระยะเวลาฝึก ๓๐ ชั่วโมง คพท. ตระหนักดีว่าการฝึกอบรมอาชีพให้แก่
- การประกอบ อาหารว่าง ระยะเวลาฝึก ๓๐ ชั่วโมง ทหารกองประจำการกองทัพเรือเป็นหน้าที่และ

- การทำขนมไทย ระยะเวลาฝึก ๓๐ ชั่วโมง ภารกิจที่ต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องและจริงจังตาม
- การกัด ลายกระจก ระยะเวลาฝึก ๑๒ ชั่วโมง นโยบายกระทรวงกลาโหมและนโยบายกองทัพเรือ
๓.๒.๕ หลักสูตรการฝึกอาชีพปลูก ผัก ในการพัฒนาทหารกองประจำการให้มีอาชีพหลัง
ปลอดสารพิษ คพท. ได้ประสานกับคุณสัณหจุฑา ปลดประจำการ อีกทั้ง เพื่อให้สอดคล้องตอบรับกับ
จิราธิวัฒน์ เป็นประธานมูลนิธิรักษ์ดิน รักษ์น้ำ จะ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ซึ่งใน
นำวิทยากรมาอบรมครอบครัวข้าราชการทหารเรือ โอกาสต่อไป คพท. จะได้ขยายผลลงถึงอาชีพอื่น ๆ
ปลูกผักปลอดสารพิษ รวมทั้งสนับสนุนวัตถุดิบให้ ที่เหมาะสมและเป็นความต้องของตลาดแรงงานโดย
และผลิตผลที่ได้ทำสามารถนำไปส่งร้าน TOP ของ จะได้ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอกทั้ง
ห้างเซ็นทรัล โดยห้างเซ็นทรัลรับซื้อผลผลิตได้ไม่ ภาครัฐและเอกชนต่าง ๆ เท่าที่โอกาสจะอำนวยเพื่อ

จำกัด คพท. กำลังดำเนินการอบรมให้กับข้าราชการ ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและบรรลุผลต่างวัตถุประสงค์
ในพื้นที่สัตหีบและทัพเรือภาค เพื่อให้ข้าราชการชั้น หลักที่กำหนด


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐21

บทความ
ผู้บังคับการเรืออู






ตอนที่ ๑๓ ภาวะผู้นำของผู้บังคับการเรืออู


(Menschenfuehrung auf einem Unterseeboot)


พลเรือเอก ไพศาล นภสินธุวงศ์




































“ผู้
บังคับบัญชาควรใช้ความเมตตาและความเข้มงวด ควรแสดงความเป็นมิตรกับทหาร พูดคุยกับ
พวกเขาในระหว่างการสวนสนาม เยี่ยมเยียนขณะที่ทำอาหาร ถามพวกเขาว่าได้รับ


การดูแลดีหรือไม่ ช่วยบรรเทาความต้องการหากพวกเขามี สำหรับบรรดานายทหารที่ขาด
ประสบการณ์ในสงครามควรได้รับการกระทำอย่างมีเมตตา เมื่อได้กระทำความดีควรยกย่อง
การเรียกร้องเล็ก ๆ น้อย ๆ ควรได้รับอนุญาตและไม่ควรกระทำต่อพวกเขาในลักษณะชอบกดขี่
แต่ต้องดำรงความเข้มงวดทุก ๆ เรื่องที่เกี่ยวกับหน้าที่ นายทหารที่ประมาทต้องถูกลงโทษ
คนที่กล่าวสวนทันทีในเรื่องที่ท่านเข้มงวด ควรถูกตำหนิ ทหารที่ขโมยและทะเลาะกันหรือไม่ปฏิบัติ
ตามคำสั่งโดยฉับพลันต้องได้รับโทษ”
พระเจ้าเฟรเดอริคมหาราช แห่งปรัชเซีย

คำแนะนำสำหรับนายพลของพระองค์ ค.ศ.๑๗๔๗
(ต่อจากฉบับที่แล้ว)

๐22 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

กล่าวนำ เรืออู ซึ่งผู้เขียนได้เขียนเรื่องปฏิบัติการของเรืออู
องค์การที่มีลักษณะแตกต่างกันจำเป็นต้องใช้ ในการยุทธ์ที่แอตแลนติกมาหลายตอนแล้ว แต่ทาง
ภาวะผู้นำไม่เหมือนกัน แม้ในองค์การขนาดใหญ่ กองบรรณาธิการคงประเมินแล้วว่าผู้อ่านอาจเบื่อ

ที่มีหน่วยย่อยซึ่งแตกต่างกันในหลาย ๆ ด้านที่ น่าจะหาทางสรุปได้แล้ว ความจริงแล้วมีเรื่องน่าสนใจ
สำคัญ ก็จำต้องใช้ลักษณะภาวะผู้นำคนละแบบกัน เกี่ยวกับปฏิบัติการของเรืออูอีกมากมาย อย่างไร
ผู้บังคับการเรือผิวน้ำ โดยเฉพาะของเรือขนาดใหญ่ ก็ดีหากไม่กล่าวถึงเรื่องภาวะผู้นำของผู้บังคับการ
ย่อมแตกต่างค่อนข้างมากจากผู้บังคับการเรือดำน้ำ เรืออูก็คงเหมือนแกงที่ขาดเกลือ ในอีกไม่นานนัก
ที่มีลักษณะเด่นเป็นพิเศษ ในหลาย ๆ ด้าน จริงอยู่ คาดว่ากองทัพเรือคงได้รับโอกาสให้สามารถเสริมสร้าง
โดยหลักการพื้นฐานแล้วอาจเหมือนกัน แต่ประเด็น กำลังรบในอีกหนึ่งมิติที่ยังขาดอยู่เพื่อให้วิสัยทัศน์ของ
ปลีกย่อยซึ่งมีความละเอียดและความอ่อนไหวแล้ว กองทัพเรือสมบูรณ์เป็นจริงขึ้นตามที่ได้กำหนดไว้

ไม่ควรมองข้าม แม้ได้มีผู้นำที่มีชื่อเสียงทางทหาร เกือบสิบปีมาแล้ว กล่าวคือหนึ่งในวิสัยทัศน์นั้น
หลายคนกล่าวว่าภาวะผู้นำเป็นศิลปะก็ตาม แต่ก็มี กำลังรบ (โดยเฉพาะทางเรือ) ต้องเป็นในลักษณะ

จำนวนไม่น้อย เช่น พลเอก Lemuel C.Shepherd, ที่สมดุล (ทั้งมิติผิวน้ำ ในอากาศ และใต้น้ำ)
Jr. ผู้บัญชาการ US. Marine Corps คนที่ ๒๐ การจัดหา Hardware (ตัวเรือดำน้ำ) มีความเป็นไปได ้
กล่าวว่า “ผมเชื่อว่าผู้นำส่วนใหญ่เกิดจากการพัฒนา หากมีงบประมาณพอสนับสนุนได้ แต่ Peopleware
ไม่ใช่เป็นมาโดยกำเนิด” ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ทั้งทาง (องค์บุคคล) ก็ไม่เกินความสามารถ (Competence)
ทหารและภาคธุรกิจต่างก็ให้ความสำคัญต่อภาวะ ของทหารเรือไทยเพราะเรามีบทพิสูจน์มาแล้วในอดีต


ผู้นำด้วยกันทั้งนั้น ซึ่งเราเห็นได้จากหลักสูตรต่าง ๆ เมื่อเรามีเรือดำน้ำใช้ก่อนใคร ๆ ในย่านใกล้ ๆ บ้านเรา


ด้านการบริหารจัดการมีเรื่องของภาวะผู้นำแทรกอยู่ แต่การเริ่มต้นจากศูนย์อาจต้องเหนื่อยแน่นอน

ด้วยเป็นวิชาสำคัญ สำหรับวงการทหารก็เช่นกันมี คาดหวังว่าบทความนี้อาจช่วยได้บ้างไม่มากก็น้อย

วิชาภาวะผู้นำแทบทุกระดับการศึกษา จะมีก็แต่ ความจริงแล้วมีผู้บังคับการเรืออูที่มีชื่อเสียงและเป็น
กองทัพเรือไทยที่ยังไม่ค่อยให้ความสำคัญเท่าใดนัก แบบอย่างของผู้นำที่ดีหลายคน แต่ส่วนใหญ่เสียชีวิต
ในโรงเรียนนายเรือแม้จะมีการเรียนการฝึกอยู่บ้าง ระหว่างสงคราม ที่รอดมาได้มีน้อยคนที่ได้เขียน
แต่อาจน้อยเกินไปเมื่อเปรียบเทียบกับสถาบันอื่น ๆ เกี่ยวกับประสบการณ์ของตนเอง หนึ่งในนั้นแม้ได้
ในระดับเดียวกัน โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือเดิม เสียชีวิตตอนจวนสงครามยุติ แต่เขาได้เคยแสดงปาฐกถา
ก็ไม่มีวิชาภาวะผู้นำ ผู้เขียนเองขณะที่เป็นรองผู้บัญชาการ ให้แก่บรรดานายทหารเรือระดับต่าง ๆ ตั้งแต่จอมพลเรือ

โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือเป็นผู้ริเริ่มให้มีวิชา Doenitz (ขณะนั้นดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารเรือ)
ดังกล่าวเมื่อราวสิบกว่าปีที่แล้ว แต่ก็ได้ชั่วโมงการเรียน ลงไปถึงระดับนายทหารหนุ่มที่ Weimar เมื่อวันที่
ไม่มากเท่าที่ควร ส่วนในวิทยาลัยการทัพเรือ ผู้เขียน ๑๗ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๓ ผู้เขียนเห็นว่าเป็นปาฐกถา
ในฐานะที่เป็นอาจารย์พิเศษได้พยายามผลักดัน ที่มีความสำคัญในเนื้อหาสาระเกี่ยวกับภาวะผู้นำ
มาหลายปีเพิ่งสำเร็จในปีนี้เป็นปีแรก แต่รู้สึกไม่ค่อย ในเรืออู อีกทั้งเขายังเป็นบุคคลที่ประสบความสำเร็จ
สมใจนักเพราะทางผู้รับผิดชอบเขาให้ทางมหาวิทยาลัย อย่างดีเยี่ยมในฐานะผู้บังคับการเรืออูเป็นคนที่
มหิดลเหมารับผิดชอบทั้งหมด ผู้เขียนไม่มั่นใจว่า Doenitz ให้ความไว้วางใจสูง เขาคือ Wolfgang
สอดคล้องกับเจตนารมณ์หรือวัตถุประสงค์ของสถาบัน Lueth ซึ่งได้กล่าวถึงเขามาบ้างแล้ว ในตอนต้น
ของเราที่ควรเน้นเรื่องผู้นำทางทหาร/ทางเรือ ของเรื่องนี้

มากกว่าหรือไม่เพียงใด คำปาฐกถาของ Lueth ต่อมาได้รับการถอดเทป
ขอวกกลับมาเรื่องภาวะผู้นำของผู้บังคับการ และตีพิมพ์แจกจ่ายให้นายทหารได้ศึกษากัน แม้แต่


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐23

เมื่อปี ค.ศ.๑๙๓๓ และจบเป็นนายทหารยศเรือตรี
ในปี ค.ศ.๑๙๓๖ ก่อนติดยศเรือตรีได้รับการฝึก
บนเรือลาดตระเวน Koenigsberg ราว ๑๐ เดือน

เริ่มปฏิบัติการกับกองเรือดำน้ำตั้งแต่ปี ค.ศ.๑๙๓๗
เขาปฏิบัติการอยู่ในเรืออูตลอดเวลาจนกระทั่งย้าย
ขึ้นบกในปี ค.ศ.๑๙๔๓ เป็นผู้บังคับการเรืออูถึง
๔ ลำ คือ U-9, U-38, U-43 และ U-181 เขาเป็น
ผู้บังคับการเรือที่เต็มไปด้วยประสบการณ์เกี่ยวกับ
เรืออูของเยอรมัน คุ้นเคยกับเรืออูทุกประเภท

ที่มีใช้ในสงครามโลกครั้งที่สอง กล่าวคือ Type II
A Coastal U-Boat (Canoe) Type VII (Atlantic

Boat) และเรือรุ่นใหม่ IXD (Oceangoing U-Boat)
Lueth ได้รับการยกย่องให้เป็นผู้บังคับการมือชั้นหนึ่ง
(U-Boat Ace) ลำดับที่ ๒ รองลงมาจาก Otto
Kretschmer เขาจมเรือพันธมิตรได้ถึง ๔๗ ลำ
และเรือดำน้ำ ๑ ลำ รวมระวางขับน้ำ ๒๕๔,๐๐๐ ตัน
เขาได้รับเกียรติสูงสุดด้านความกล้าหาญของ
Lueth ขณะดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการโรงเรียนนายเรือ อาณาจักรไร้ซที่สาม นับเป็นคนที่ ๗ และเป็นคนแรก
จอมพลเรือ William D. Leahy อดีตหัวหน้าฝ่าย ของกองทัพเรือ เขาเป็น ผู้บังคับการเรืออูที่ออกทะเล

เสนาธิการของผู้บัญชาการทหารบกและทหารเรือ นานที่สุดคือราว ๗ เดือนครึ่งติดต่อกันโดยไม่ได้จอด
ของสหรัฐ ฯ ในสงครามโลกครั้งที่ ๒ ระหว่าง ขึ้นบกเลย ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักล่าผู้ยิ่งใหญ่
ค.ศ.๑๙๔๒ - ๑๙๔๕ เขียนไว้ว่า “เอกสารจากทาง (Der grosse Jaeger) มกราคม ปี ค.ศ.๑๙๔๔
ด้านข้าศึกที่เป็นผลงานของบรรดาผู้นำศัตรูของเรา หลังกลับจากการออกปฏิบัติการอันยาวนานของเขา

ซึ่งเป็นผู้ที่มีทั้งความรู้ว่าได้เกิดอะไรขึ้น และมีความ Doenitz ย้ายเขาไปเป็นผู้บังคับการหมวดเรือดำน้ำ
สามารถบรรยายได้อย่างชัดเจน เชื่อได้ทันทีว่าเป็น ที่ ๒๒ ซึ่งเป็นหมวดเรือฝึกตั้งอยู่ที่ Memel
ระดับความสำเร็จของมืออาชีพชั้นหนึ่งสำหรับ ทางตะวันออกของทะเลบอลติกการถูกย้ายลง

นายทหารทุกคนและรัฐบุรุษ รวมทั้งสำหรับ ตำแหน่งที่ใคร ๆ เข้าใจกันว่าเปรียบเหมือนเข้าสุสาน
นักประวัติศาสตร์และสาธารณชนทั่วไปของทุก ซึ่ง Lueth เอง แม้จะรับใช้กองเรืออูมายาวนานก็มี
ประเทศที่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องควรทราบ...คนเยอรมัน ความรู้สึกว่าตกต่ำลง แต่ Doenitz เองรู้ดีว่าเขา
เป็นชาวเรือที่ดีเสมอ ห้าวหาญและเป็นนักรบที่ กำลังคิดและทำอะไรอยู่ เขายอมรับว่าเป็นการคัดเลือก
กระตือรือร้น” คนที่ดีที่สุดแล้ว หมวดเรืออูที่ ๒๒ เป็นหน่วยที่ฝึก
Lueth มีสายเลือดปรัสเซีย (เยอรมันก่อนการ นายทหารเรือให้เป็นนักเรือดำน้ำ และเป็นหน่วย
รวมชาติได้สำเร็จในปี ค.ศ.๑๘๗๑ โดยฝีมือของรัฐ บัญชาการดีที่สุดของกองเรืออู ช่วงเวลาของปี
บุรุษเลือดกับเหล็ก บิสมาร์ค และยอดเสนาธิการ ค.ศ.๑๙๔๓ กองเรืออูประสบความเสียหายค่อนข้าง
ทหาร von Moltke) เกิดที่เมือง Riga (ตั้งอยู่ที่ หนักหน่วงจากการปราบเรือดำน้ำของฝ่ายพันธมิตร

ตะวันออกของฝั่งทะเลบอลติก) เมื่อ ๑๕ ตุลาคม ประมาณกันว่าชีวิตของผู้บังคับการเรือใหม่ที่ออก

ค.ศ.๑๙๑๓ เข้าเรียนที่โรงเรียนนายเรือ Muerwik ปฏิบัติการมีระยะเวลาเพียงราว ๔ เดือนเท่านั้น

๐24 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

นายทหารทุกคนซึ่งกำลังฝึกกันอยู่ต่างก็รู้กันดี
พวกเขาเหล่านั้นต้องการใครสักคนช่วยปลอบใจและ
กระตุ้นกับเพิ่มความมั่นใจว่าการเสียสละ และการ

อุทิศของพวกเขาจะไม่ทำให้เรื่องร้าย ๆ เกิดขึ้น
Wolfgang Lueth นายทหารเรือผู้ที่ฉลาดและดีที่สุด
ของกองทัพเรือ คือ บุคคลที่มีคุณสมบัติดังกล่าว
Lueth ทำงานที่ Memel ได้ราว ๖ เดือน ใน
วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ค.ศ.๑๙๔๔ เขาได้รับ
การแต่งตั้งให้เป็น ผู้บังคับการกรม ในโรงเรียนนายเรือ
ที่ Muerwik ซึ่งขณะนั้นเขามียศนาวาตรี (Korvetten-

kapitaen) แต่เมื่อ ๑ สิงหาคม เขาได้รับการเลื่อนยศ
เป็นนาวาโท (Fregattenkapitaen) ถัดมาอีก ๑ เดือน
ใน ๑ กันยายน เป็น นาวาเอก (Kapitaen zur See)
การเลื่อนยศครั้งที่สองนี้ทำให้เขาซึ่งมีอายุเพียง
๓๐ ปี เป็นนาวาเอกที่อายุน้อยที่สุดของกองทัพเรือ
Doenitz ต้องเลื่อนยศให้เขาเป็นนาวาเอก เพื่อให้
เขาดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการโรงเรียนนายเรือ เป็น
ตำแหน่งที่มีเกียรติยศ และศักดิ์ศรีซึ่งโดยปกติแล้ว
ผู้ดำรงตำแหน่งมียศเป็นนายพลเรือ อาจมีเสียงบ่น อนุสรณ์ของ Lueth ที่โรงเรียนนายเรือ ตรงจุดที่เขาเสียชีวิต

การเลื่อนยศและตำแหน่งอย่างรวดเร็วของ Lueth
จนเข้าหูของ Doenitz ก็เป็นได้ Doenitz กล่าวกับ ที่เลวร้าย Lueth อยู่กับ Doenitz ที่โรงยิมในคืนนั้น
Lueth ว่า “ไม่เป็นไร ถ้าหากบางคนไม่ชอบเช่นนั้น จนถึงเวลา ๐๐๑๕ เขาขอตัวกลับบ้านพัก เส้นทาง
ผมจะแต่งตั้งให้คุณเป็นนายพลเรือให้มันหมดเรื่อง เดินจากโรงยิมถึงที่พักต้องผ่านป่าและยามรักษาการณ์
ไปเสียที” แล้วในวันที่ ๑๗ กันยายน ค.ศ.๑๙๔๔ ของโรงเรียนนายเรือ อาจเนื่องจากสภาพอากาศเมื่อ
เขาก็มียศเป็น พลเรือตรี (Konteradmiral) โดย ยามตะโกนให้หยุดและถามว่าเป็นใคร Lueth อาจ
ไม่คาดคิดมาก่อน ไม่ได้ยินเสียงตะโกนก็ได้จึงไม่ได้ตอบ Matthias


ช่วงก่อนปิดฉากของสงครามโลกครั้งที่สอง Gottlob จึงยิงไปที่ร่างของ Lueth พร้อมกับได้ยิน
๓๐ เมษายน ค.ศ.๑๙๔๕ ฮิตเล่อร์ยิงตัวตายในที่ เสียงคนล้มลง ยามรักษาการณ์เองหารู้ไม่ว่าเขายิง


หลบภัยใต้ดิน ก่อนหน้านั้น เมื่อ ๒๐ เมษายน ผู้บัญชาการของเขาเอง พิธีฝังศพของ Lueth ได้
Doenitz ได้ย้ายกองบัญชาการทหารสูงสุดไปอยู่ที่ กระทำอย่างสมเกียรติ Doenitz เข้าร่วมพิธีด้วย
Ploen ทางตอนเหนือของเยอรมัน เมื่อ Doenitz เขาได้กล่าวสรรเสริญว่า “Wolfgang Lueth
ได้รับการแต่งตั้งเป็นท่านผู้นำ (Fuehrer) แทนฮิตเลอร์ เราอนุญาตให้คุณพักได้ ไม่ใช่ผมคนเดียวที่
เขาย้ายรัฐบาลทั้งหมดไปอยู่ที่โรงยิม (Sporthalle) บรรยายถึงความสูญเสียของครอบครัวของคุณ

ของโรงเรียนนายเรือ ตัวเขาเองพักอาศัยในบ้านของ พวกเรา สหายของคุณ ได้สูญเสียนักรบที่ยิ่งใหญ่
ผู้บัญชาการโรงเรียนนายเรือร่วมกับ Lueth ภรรยา เพื่อนที่แท้จริงและประเสริฐ แม้เป็นช่วงเวลาที่

และลูกทั้ง ๔ คนของเขา หนักหน่วงและแสนขมขื่นในทุกวันนี้ คุณจะไม่
คืนของวันที่ ๑๓ พฤษภาคม ท่ามกลางอากาศ ถูกลืมและอยู่ในหัวใจของเราตลอดไป”


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐25

นักรบทางเรือผู้ยิ่งใหญ่จากไปแล้ว แม้จะไม่ได้ ล้วน ๆ และเป็นความคิดของผมเองโดยเฉพาะ


เสียชีวิตในสนามรบก็ตาม แต่เขาได้ฝากผลงานและ ผมขอไม่กล่าวถึงหลักการพื้นฐานของภาวะผู้นำ

แบบอย่างที่ของผู้นำทิ้งไว้ให้นายทหารเรือรุ่นหลัง เพราะอาจกลายเป็นเรื่องซ้ำซากที่ท่านทราบดีอยู่แล้ว

โดยเฉพาะนักเรือดำน้ำของเยอรมันได้ศึกษาและ แต่จะนำเรื่องที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นตัวอย่างว่ามัน
ระลึกถึง นอกจากนั้นที่โรงเรียนนายเรือบริเวณใกล้ ๆ สามารถทำได้อย่างไร

กับจุดที่เขาถูกยิงเสียชีวิต มีก้อนหินขนาดใหญ่ การออกปฏิบัติภารกิจแต่ละครั้งย่อมแตกต่างกัน
วางไว้ใต้ต้นไม้โอค เพื่อเป็นสิ่งเตือนความจำ ชีวิต ทั้งนายทหารและลูกเรือส่วนหนึ่งเป็นคนใหม่ในแต่
ของ Lueth ปิดฉากลงเราอาจกล่าวอย่างเต็มปาก ละเที่ยว (กองเรืออูกำหนดเป็นหลักการให้แต่ละลำ
ว่า “The old sailor never dies” ได้เหมือนกัน หมุนเวียนให้คนใหม่ส่วนหนึ่งได้รับประสบการณ์
ก่อนที่จะนำเสนอ “ภาวะผู้นำของผู้บังคับการ ร่วมกับกำลังพลเดิมของเรือ) การปฏิบัติการของเรือ

เรืออู” ในอันดับต่อไปนั้น ขอเรียนว่า ส่วนใหญ่ ไม่มีสูตรสำเร็จที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้กับทุก
ของเนื้อหาสาระนำมาจากการปาฐกถาของ Lueth กรณี ผมเองได้เรียนรู้เรื่องใหม่ ๆ อยู่เสมอแต่ละครั้ง
เรื่อง Menschenfuehrung auf einem Unterseeboot ที่ออกปฏิบัติการรบ ซึ่งรวมทั้งหมด ๑๖ ครั้ง ดังนั้น
และสอดแทรกด้วยข้อคิดเห็นของผู้เขียนพร้อมกับ จึงพอจะกล่าวได้ว่าผมได้เก็บเกี่ยวประสบการณ์
ความคิดเรื่องภาวะผู้นำทางเรือ (Naval Leadership) มามากพอสมควร อย่างไรก็ตามผมขอเริ่มจากเที่ยว


ของบรรดานายทหารเรือที่มีชื่อเสียง เช่น อดีต สุดท้ายของผม ซึ่งกินเวลานานราว ๗ เดือนครึ่ง
ผู้บัญชาการทหารเรือของสหรัฐ ฯ ญี่ปุ่น เยอรมัน โดยที่เรือไม่ได้แวะจอดที่ในเมืองท่าไหนเลย
ผู้บัญชาการหน่วยนาวิกโยธินสหรัฐ ฯ และอื่น ๆ ผมขอบรรยายถึงสภาวะในเรืออูเพียงคร่าว ๆ

สอดแทรกลงไปบ้าง เพื่อผู้อ่านจะได้ทราบว่าสไตล์ เนื่องจากว่ามันแตกต่างจากเรือผิวน้ำอื่น ๆ อย่าง

ผู้นำของ Lueth นั้น สอดคล้องกับหลักการผู้นำ สิ้นเชิง
ทางเรืออันเป็นที่ยอมรับกันอย่างแพร่หลาย ขอเชิญ การใช้ชีวิตในเรือช่วงเวลาที่ยาวนานน่าเบื่อมาก
ติดตามต่อไปได้ครับ ยิ่งยาวนานหลายสัปดาห์ต้องสามารถทนต่อความ
ล้มเหลวของภารกิจได้ แล้วยิ่งต้องเผชิญกับระเบิดลึก
ท่านจอมพลเรือและสุภาพบุรุษทั้งหลาย จากข้าศึกเพิ่มเข้ามาอีก ทำให้ชีวิตตกอยู่ในสภาพ
งานของผมในฐานะผู้บังคับการเรืออู คือ การจม ของสงครามประสาท ซึ่งเรื่องนี้มีผลกระทบต่อผู้บังคับ
เรือข้าศึก การปฏิบัติงานนี้ผมจำเป็นต้องอาศัย การเรือเป็นหลัก เสียงระเบิดแต่ละครั้งเพิ่มรู้สึกทรมาน

ความร่วมมือจากบรรดาลูกเรือทุกคน เพื่อให้ทุกสิ่ง เข้มข้นทุกที ไฟแสงสว่างในเรือดับเนื่องจาก
ทุกอย่างดำเนินไปด้วยดี หากลูกเรือให้ความร่วมมือ หลอดไฟแตก พวกเรานั่งอยู่ในความมืด ทุกคนรู้สึก
อย่างแท้จริง พวกเขาไม่เพียงแต่ต้องรู้งานของเขา หวาดกลัวมากขึ้น เราไม่สามารถหนีไปไหนได้ ต้อง
อย่างดีแล้ว ซึ่งนั่นเป็นรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ สงบนิ่งอย่างเดียวเท่านั้นเราไม่สามารถแม้แต่ป้องกัน
ทั้งหมดของงานประจำวัน แต่ยังต้องมีจิตใจรักงาน ตัวเอง เรื่องยิงต่อสู้ข้าศึกไม่ต้องพูดถึง เรืออูจึงต้อง
ของพวกเขาด้วย การทหารทุกคนที่มีจิตใจเด็ดเดี่ยว
ผมประสงค์ที่จะบรรยายให้ท่านทั้งหลายฟังถึง ชีวิตในเรืออูค่อนข้างฝืนธรรมชาติ ไม่ดีต่อ
เรื่องราวต่าง ๆ ที่ผมได้บริหารจัดการและพวกเราได้ สุขภาพเลยเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้ชีวิตบนเรือ
ดำเนินชีวิตภายในเรืออูอย่างไร ผมเองได้ใช้เวลา ผิวน้ำอื่น ๆ เปรียบเสมือนการดำรงชีวิตในเมืองกับ

ออกเรือไปรบกับข้าศึกเป็นเวลานานรวมแล้วถึง ๔ ปี ชีวิตในชนบท

สิ่งที่ผมเล่าต่อไปนี้ได้จากประสบการณ์ของผมเอง เวลากลางวันและกลางคืนแยกไม่ออก เพราะ


๐26 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ภายในเรือจะเห็นแสงสว่างคงที่ตลอดเวลา พวกเรา ความรักความศรัทธาต่อ ผู้บังคับการเรือมากขึ้นแม้เขา
ไม่มี วันงานและวันหยุด ไม่มีความรู้สึกถึงความ จะเป็นคนสมองเฉื่อยชากว่า ผู้บังคับการเรือที่ประสบ
แตกต่างของฤดูกาล ดังนั้นชีวิตในเรืออูจึงน่าเบื่อมาก ความสำเร็จ อย่างไรก็ดีสำหรับ ผู้บังคับการเรือ

และหนีไม่พ้นภาระของผู้บังคับการเรือที่ต้องหาอะไร ที่ไม่ประสบความสำเร็จ จึงมีความสำคัญยิ่งที่เขาต้อง
มาชดเชยกับข้อด้อยหรือข้อเสียเปรียบเหล่านี้ให้ ยกระดับขวัญของทหารประจำเรือให้สูงขึ้น
มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทหารของเรืออูต้องเผชิญ งานประจำวันภายในเรือได้รับการจัดการ

กับความเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศเกือบตลอดเวลา อย่างดี
แม้แต่คนที่มีสุขภาพแข็งแรงที่สุดหากเจอเข้าเป็น การกระทำตนเป็นแบบอย่างที่ดีของ ผู้บังคับ
ระยะเวลานาน ย่อมมีผลกระทบได้เช่นกัน โดยเฉพาะ การเรือ และการมีทัศนคติที่ถูกต้องของนายทหาร
เมื่อเรือต้องปฏิบัติการนานหลายเดือนและเดินทาง ภาวะผู้นำทางจิตวิญญาณที่แท้จริงต่อ

ไกล ผ่านสภาพอากาศที่แตกต่างกัน ไม่มีเวลานอน ทหารประจำเรือ รวมทั้งมีความห่วงใยอย่างจริงใจ




ที่แน่นอน เพราะการประจำสถานีรบเกือบทุกครั้ง ต่อสวัสดิการของพวกเขา
มักไม่มีสิ่งบอกเหตุล่วงหน้าและมักจะเป็นเวลา ความคิดเห็น ขวัญ (Morale) ของทหารในยาม
กลางคืน ดังนั้นภาระความรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง สงครามมีความสำคัญมาก นักการทหารที่มีชื่อเสียง
ด้านสุขภาพกายและสุขภาพจิตของทหารประจำเรือ หลายท่านได้แสดงให้เห็น เช่น
จึงตกอยู่กับผู้บังคับการเรืออย่างไม่มีทางเลี่ยง - นโปเลียน กล่าวว่า “ในสงครามอัตราของขวัญ
ความเข้มงวดทั้งเรื่องการสูบบุหรี่และการดื่ม ทหารต่อองค์วัตถุเป็นสามต่อหนึ่ง”
ของทหารประจำเรือ เป็นปัจจัยที่ต้องได้รับการใส่ใจ - E.J.King อดีต ผู้บังคับการทหารเรือเรือสหรัฐ ฯ
เช่นกัน เพราะทั้งสองประการนี้มีผลต่อกระเพาะและ ในสงครามโลกครั้งที่สอง กล่าวในพิธีจบการศึกษา

ประสาทของพวกเขา โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าปล่อยให้ ของนักเรียนนายเรือ เมื่อ ๑๙ มิถุนายน ค.ศ.๑๙๔๒
กระทำตามอำเภอใจในเวลากลางคืนขณะที่ท้องว่าง ว่า “เครื่องจักรไร้ค่าหากปราศจากคน คนก็ไร้ค่า
ผมเคยเห็นทหารหนุ่ม ๆ อายุราว ๒๓ ปี ที่มีสุขภาพ หากปราศจากขวัญ”
ไม่เหมาะกับการปฏิบัติงานในเรืออูอีกต่อไปทั้ง ๆ วินัย (Discipline)
ที่พวกเขาปฏิบัติงานในเรืออูได้เพียงแค่ ๒ ปี เท่านั้น - ในจดหมายของนายพลเรือ Richard Kem-
ประเด็นสำคัญเมื่อทหารได้รับการปล่อยให้ขึ้นบก penfelt แห่งราชนาวีอังกฤษถึง Sir Charles Mid-
ขณะที่เรือจอดในฐานทัพเรือ ต้องไม่ปล่อยให้พวก dleton เมื่อ ๒๘ ธันวาคม ค.ศ.๑๗๗๙ เขียนว่า

เขาเมาบ่อยเกินไป ผมเองไม่เคยดื่มกาแฟที่จัดไว้ “หากปราศจากวินัย หน่วยทหาร หรือลูกเรือไม่ได้ดี
สำหรับช่วงการเปลี่ยนยามเนื่องจากมันเข้มข้น ไปกว่าพวกม็อบ วินัยที่ดีทำให้เกิดพลัง ปฏิบัติตาม
เกินไป สำหรับการสูบบุหรี่นั้น ผมสูบซิการ์ไม่เกิน คำสั่ง เชื่อฟัง เกิดความสะอาดและสร้างความตื่นตัว
๒ มวนต่อวัน แม้เมื่อตอนขึ้นบกผมดื่มจนเมาน้อย และมีความว่องไวในการทำงาน”
ครั้งมาก - Jean Dutourd : ในหนังสือของเขาเรื่อง
“Taxis of the Marne”, ค.ศ.๑๙๕๗ เขียนว่า “วินัย
เรื่องขวัญของทหารเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง ขวัญ เป็นสิ่งจำเป็น สำหรับทหาร พอ ๆ กับอากาศที่เขา
จะดำรงอยู่ได้ดีขึ้นกับปัจจัยดังต่อไปน ี้ ใช้หายใจ ไม่เป็นเพียงแต่แหล่งที่ทำให้เกิดความ

ความมีวินัยภายในเรือ เข้มแข็งเท่านั้น แต่เป็นสิ่งที่ทำให้เขาเกิดความ
ความสำเร็จ หากผู้บังคับการเรือประสบ พึงพอใจด้วย”
ความสำเร็จในภารกิจ ทหารประจำเรือจะเพิ่ม


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐27

การทำตนเป็นแบบอย่างที่ดีของผู้นำ ผู้บังคับการเรือต้องทำตัวเหมือนชาวสวนที่ต้อง
(Personal Example) หมั่นคอยถอนวัชพืชแล้วดูแลต้นไม้ให้ดี เรื่องนี้
นายพลเรือ Teiji Nakamura อดีต ผู้บัญชาการ ทำไม่ยาก เพราะว่าส่วนใหญ่แล้วเราจัดการกับพวก

ทหารเรือของญี่ปุ่น ได้วิจารณ์เรื่องนี้ว่า “การทำงาน คนหนุ่มที่มีไฟแรง พวกเขาอายุราว ๒๐ - ๒๒ ปี ส่วน
เป็นแบบอย่างที่ดีเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดของ พวกนายทหารประทวนอยู่ระหว่าง ๒๓ - ๒๕ ปี
ภาวะผู้นำ แม้ผู้บังคับบัญชาไม่สามารถประกัน เป็นข้อได้เปรียบอีกประการหนึ่งของเราที่เกือบ
ความสำเร็จที่ถาวรได้ โดยอาศัยการทำตนเป็น ทั้งหมดเป็นช่างที่มีฝีมือ ซึ่งผ่านการฝึกศึกษาใน
ตัวอย่างก็ตาม แต่เขาทำกิจของเขาอย่างดีที่สุด วิชาชีพช่างมาแล้วอย่างดี เราไม่ค่อยมีพวกระดับ
สมัครใจรับมอบหมายงานที่ยากลำบาก และ ปัญญาชนประเภทที่เก่งทุกอย่าง แต่เข้ากับใครไม่
โดยเฉพาะอย่างยิ่งไม่เห็นแก่ตัวเอง เหล่านี้แหละ ค่อยได้และคนพวกนี้สามารถสร้างผลกระทบทางลบ

ที่เป็นแบบอย่างที่ดีซึ่งเป็นที่ต้องการมากที่สุด” ต่อทหารประจำเรืออื่น ๆ ได้ แต่อย่างไรก็ตามหาก
จอมพล Erwin Rommel จิ้งจอกทะเลทราย มีการดูแลคนพวกนี้อย่างใกล้ชิด ทำปัญหาให้กลาย
ของเยอรมัน ซึ่งได้รับการยกย่องว่า มีลักษณะผู้นำ เป็นโอกาสโดยนำความสามารถพิเศษของพวกเขา
ชั้นเยี่ยมคนหนึ่งให้ความเห็นว่า “ในช่วงเวลาที่มี มาใช้ประโยชน์ได้ไม่ยากนัก
การตื่นตระหนกความเหนื่อยล้าหรือสภาพที่ไร้การ ทหารประจำเรือของผมมาจากหลายพื้นที่ของ
จัดการ หรือเมื่อเกิดบางอย่างที่ไม่ปกติ ทหารต้องการพึ่ง เยอรมัน นายทหารประทวนส่วนใหญ่แต่งงานแล้ว
ผู้นำ การกระทำตัวอย่างที่ดีของผู้บังคับบัญชาได้ผล ที่เหลือหมั้นแล้วก็มี ผมไม่คิดว่าคนที่มีครอบครัว
อย่างน่าอัศจรรย์” แล้วเป็นปัญหาแต่กลับเป็นข้อดีเสียอีก ถึงแม้
Sir Philip Sidney (ค.ศ.๑๕๕๔ - ๑๕๘๖) กล่าวถึง ผมตระหนักดีว่าสตรีสามารถทำลายวิญญาณ

เรื่องนี้ว่า “กัปตันเรือที่แสดงความกล้าหาญเปรียบดัง นักรบให้แตกสลายได้ก็จริง แต่ในอีกมุมหนึ่งเธอ


รากของต้นไม้ อื่น ๆ เป็นกิ่งก้านสาขา ความกล้า ก็สามารถทำให้สามีเกิดความเข้มแข็งได้เช่นกัน
ของทหารโผล่มาเอง” ผมสังเกตเห็นว่าทหารที่แต่งงานแล้ว โดยเฉพาะ
ปัจจัยการสร้างขวัญให้แก่ผู้ใต้บังคับบัญชาที่ เมื่อกลับสู่เรือภายหลังจากการปล่อยให้เป็นชุดพัก





Lueth บรรยายนั้นแม้ดูเหมือนเป็นหลักการพื้นฐาน ได้กลับไปอยู่กับครอบครัวด้วยความอบอุ่น และ



ที่ผู้บังคับบัญชาส่วนใหญ่ทุกระดับทราบกันดีอยู่แล้ว สบายแล้วสามารถปฏิบัติภารกิจใหม่ได้ดีอีกครั้ง
แต่ที่เขาเน้นเรื่องนี้เพราะเขาเห็นว่าเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง เราต้องบอกทหารที่มีครอบครัวแล้วว่าอะไรคือสิ่ง
สำหรับผู้ใต้บังคับบัญชาของเขาซึ่งต้องตกอยู่ในภาวะ ที่ภรรยาต้องการจากนักรบ ผมดีใจที่ได้พบและ
ที่เครียดตลอดเวลา และยาวนานหลายเดือน เมื่อ บอกพวกเขาว่า พวกเรืออูต้องการคนกล้า ผมเชื่อว่า
ออกปฏิบัติการ เผชิญกับข้าศึก อย่างไรก็ตามสิ่งที่ หลังจากนั้นหลายคนรู้สึกดีขึ้นมาก จนสามารถรับ
ยืนยันนอกจากที่คนสำคัญ ๆ ของโลกได้กล่าวตามที่ ภาระอันหนักหน่วงและความเครียดทั้งทางด้านร่างกาย
อ้างมาข้างต้น ถึงความ สำคัญของขวัญแล้ว ยังมีหลัก และด้านจิตใจได้ นอกจากนั้นผมยังขอให้ภรรยาของ
การสงคราม (Principles of War) ที่ใช้กันสำหรับ ผมเองเขียนจดหมาย ถึงบรรดาภรรยาของพวกเขา
เกือบทุกเหล่าทัพ และแทบทุกประเทศต่างก็มีหัวข้อ เป็นครั้งคราวและพยายามติดต่อกับพวกเขาไว้
ขวัญเกือบทั้งนั้น มีการกล่าวถึงการรับรางวัลเครื่องหมายกล้าหาญ
เป็นหน้าที่ของผู้บังคับการเรือที่ต้องดูแลให้เกิด กันค่อนข้างมาก เรื่องนี้ยังมีความขัดแย้งกันอยู่บ้าง


ความสามัคคีในหมู่คณะเกิดขึ้นภายในเรือ และอย่าได้ และแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของปัญหา อย่างไร
เอาความคิดของคนไม่มีสมรรถนะมาเป็นสาระสำคัญนัก ก็ตามยังมีข้อเท็จจริงที่ไม่ควรมองข้าม คือ ทหาร


๐28 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

บางคนได้รับเครื่องหมายกล้าหาญกางเขนเหล็กชั้นหนึ่ง เช่นนั้นไม่สบายเลย แต่ก็มีประสิทธิผลมากกว่า
แต่ปรากฏว่าหลังจากนั้นไม่นานเขาโชคร้ายที่ป่วย ขังเขา ๓ วัน
ติดโรค ซึ่งตรวจ ไม่พบด้วยเครื่อง X - ray ถ้าหากว่า ยังมีการประยุกต์ใช้การลงทัณฑ์อื่น ๆ อีก เช่น

นักเรือดำน้ำทุกคนถูกตรวจร่างกาย ผมเชื่อว่ามีเพียง ตัดสิทธิ์การสูบบุหรี่ซึ่งเป็นเรื่องค่อนข้างทรมานสำหรับ
ไม่กี่คนที่มีร่างกายสมบูรณ์เหมาะกับการปฏิบัติงาน คนติดบุหรี่ หรือห้ามเขาเล่นเกมส์ต่าง ๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้
ในเรืออู ผมจึงจำเป็นต้องอ้อนวอนต่อบุรุษเหล็กของเรา ได้ผลอย่างน่าอัศจรรย์ มีอยู่เที่ยวหนึ่งที่เราขาดแคลน

ให้รักษาสุขภาพของพวกเขาให้ดี และเอาชนะ เสบียง ทหารคนหนึ่งขโมยอาหารของส่วนรวมไปกิน

ความยากลำบากเล็ก ๆ น้อย ๆ ผ่านพ้นไปให้ได้ ซึ่งพวกเรานักเรือดำน้ำถือเป็นเรื่องร้ายแรงและสำคัญ
สมมุติว่ามีทหารสักคนมีสิทธิ์ได้รับรางวัลเหรียญ ผมจึงต้องจัดการมิให้เป็นเยี่ยงอย่าง ผมลงทัณฑ์
กล้าหาญ และมีเพียงคนเดียวเท่านั้น ผมเลือกที่จะ โดยวิธีพรหมทัณฑ์ (ไม่ให้คนอื่น ๆ พูดด้วย) ๒ สัปดาห์

มอบให้แก่ทหารคนที่สามารถอยู่กับเรือตลอดไป ซึ่งเป็นวิธีการที่เราคุ้นเคยกันดีสมัยที่เป็นนักเรียน
มากกว่า คนที่เมื่อได้รับแล้วได้เลื่อนยศเป็นจ่าหรือพันจ่า นายเรือ สองสัปดาห์ไม่มีคนพูดกับเขาเลยและยังต้อง
แต่ต้องย้ายขึ้นจากเรือเนื่องจากเหตุผลทางสุขภาพ ถูกนอนบนพื้นดาดฟ้าอีกภายหลังที่การลงทัณฑ์
เมื่อออกปฏิบัติการที่ใช้เวลายาวนาน ด้วยเหตุผล ผ่านพ้นไป ทุกคนถือว่าจบ ไม่มีใครกล่าวถึงเรื่อง
ส่วนตัวและทางปฏิบัติ ผมไม่ใช้การลงทัณฑ์ตาม นั้นอีก ความเป็นสหายร่วมสุขร่วมทุกข์กลับคืนสู่
ระเบียบข้อบังคับว่าด้วยการลงทัณฑ์ทางวินัย เพราะ สภาพเดิม
การจำคุกทหารบางคน การงดปล่อยหรือการระงับ ผมเคยมีทหารที่ชอบเอะอะโวยวายคนหนึ่ง แล้ว
การจ่ายเงิน ผมเห็นว่าไม่เป็นประโยชน์ แทนที่ผม ยังไม่ค่อยเชื่อฟังผู้ที่เป็นนายและจัดการกับเขาไม่
จะสั่งจำคุกทหารสักคน ๒ สัปดาห์ ผมจะกล่าวกับเขา ค่อยได้ แถมยังเป็นคนมีอารมณ์ฉุนเฉียวง่ายอีก

ว่า “อีกสองสามเดือนข้างหน้านี้เราจะกลับบ้าน คล้ายกับการใช้ชีวิตแบบพลเรือน ช่วงขณะนั้นที่ผม
กันแล้ว แต่ตอนนี้คุณต้องอดทนหน่อยนะ” ต่อมา ล่าเหยื่อไม่ได้เลย ร่วมหลายสัปดาห์ พฤติกรรมน่า
ระหว่างการปฏิบัติการเราประสบความสำเร็จภารกิจ รังเกียจของเขาได้คุกคามขวัญของทหารอื่น ๆ

และเผชิญอันตรายร่วมกัน ทหารคนดังกล่าวได้ ผมจึงสั่งให้แถวรวมพลแล้วนำเรือดำลงไปที่ความลึก
พิสูจน์ให้เห็นว่าเขาเป็นคนที่มีคุณค่าคนหนึ่ง เรากลับ ๔๐ เมตร เมื่อทุกอย่างเข้าที่ดีแล้ว ผมมอบหมาย
ฐานทัพด้วยความรู้สึกอย่างผู้มีชัยชนะว่าเราได้ทำบาง ให้ทหารซึ่งมีความประพฤติดี ๓ คน คอยดูแลในห้อง
สิ่งสำเร็จ มีคำถามว่าผมควรขังเขาในฐานะที่ได้ ควบคุมและห้องมอเตอร์ไฟฟ้า ทหารประจำเรือที่เหลือ

กระทำความผิดก่อนหน้านั้น ๒ - ๓ เดือนหรือไม่ รวมพลกันในห้อง ๆ หนึ่ง ผมกล่าวกับทหารคนนั้น

ผมคิดว่าเป็นการไม่ฉลาดเลยถ้าทำเช่นนั้น ว่า “ให้คุณเลือกเอาว่าจะกลับฐานทัพพร้อมกับผม
แน่ละ กระนั้นก็ตามผมสั่งให้มีการสอบสวน ในฐานะเพื่อนที่ดีต่อกันหรือว่าเมื่อกลับไปแล้ว ให้ผม
ทางวินัยขณะที่เรืออยู่ในทะเล กรณีที่เป็นความผิด ส่งคุณไปอยู่กองพันที่ต้องโทษซึ่งอยู่แนวรบด้าน
ร้ายแรงจะใช้นายทหารทั้งหมดเป็นกรรมการสอบสวน ตะวันออก แต่ตอนนี้ผมจะมอบหมายงานพิเศษ
โดยให้ทุกคนแต่งเครื่องแบบให้เรียบร้อย ยกตัวอย่าง ให้คุณทำรวมเป็นเวลา ๒ สัปดาห์ และต้องเสร็จทัน
เช่น ถ้าทหารกระทำการหยาบคายต่อผู้อาวุโสกว่า ตามเวลาที่กำหนด” ผมลงคำสั่งเป็นลายลักษณ์อักษร
หรือกระทำการฝ่าฝืนอื่นใด ผลของการสอบสวนผู้ แล้วให้เขาลงชื่อรับทราบ ผมสั่งให้พิมพ์ติดไว้ที่ป้าย
กระทำความผิดควรถูก ลงทัณฑ์ ๓ วัน ผมตัดสิทธิ์ห้าม ติดประกาศของเรือ ๒ แห่ง คือ ตรงข้ามกับห้องวิทยุ

เขานอนบนเตียง ๓ วัน โดยต้องลงมานอนบนพื้น และในห้องน้ำท้ายเรือเพื่อให้ทุกคนทราบกันอย่าง
ดาดฟ้าที่ปราศจากฟูกและ ผ้าห่มนอน การนอน ทั่วหน้า ทหารคนนั้นทำงานพิเศษขณะที่เราอยู่ในเขตร้อน


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐29

เป็นที่น่าพอใจมาก เช่น ตัดมันฝรั่งส่วนที่เน่าเสีย ลงทัณฑ์เขาอันเกิดจากการไม่เจตนานั้น ยังผลดี
ออกทิ้ง ทำความสะอาดท้องเรือ ลำเลียงพัสดุ เสบียง ตามมาภายหลัง เขากลายเป็นทหารที่ยอดเยี่ยม
ทำงานอีกหลายอย่างประเภทที่ไม่มีคนอยากทำแทน คนหนึ่ง

ทหารคนอื่น เป็นต้น ต่อมาเขาปรับปรุงตัวดีขึ้นตาม ผมก็มีทหารบางคนซึ่งเคยมีประวัติถูกขังมาแล้ว
ลำดับ จนกระทั่งได้รับเครื่องหมายกางเขนเหล็ก และ ก่อนหน้านั้นเหมือนกัน แต่ผมก็เข้ากับคนเหล่านั้นได้ดี
ต่อมาผมยังแต่งตั้งให้เขาเป็นคนถือท้ายเวลาที่มี แต่ทั้งนี้ต้องไม่ใช่พวกหัวขโมยที่ลักของของเพื่อน
การประจำสถานีรบ หรือความผิดที่เลวกว่านั้น ครั้งหนึ่งเมื่อเราถูกโจมตี
มีสิ่งดี ๆ หลายอย่างที่สามารถนำมาใช้ปฏิบัติ ด้วยระเบิดลึกจากเรือพิฆาตของข้าศึก เราต้องดำหนี
ในเรือได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีประสิทธิผลมากกว่าการ ลงไปลึกมากจนลิ้นกั้นน้ำที่ห้องท้องเรือแตก น้ำไหล

ลงทัณฑ์ ทางวินัยตามระเบียบข้อบังคับเสียอีก เข้าเรือแรงมาก ไฟลุกไหม้แผงควบคุมไฟฟ้าที่อยู่ใน
สิ่งสำคัญคือต้องทำให้ทหารประจำเรือรับรู้โดยวิธี ห้องควบคุม ไฟฟ้าดับ โชคดีที่ทหารซึ่งเคยถูกขังมา
ที่เหมาะสมสำหรับการลงทัณฑ์แต่ละครั้ง อาจโดย แล้วคนหนึ่ง เขาคงอยาก กู้ชื่อเสียงของตนเอง กระโดด
วิธีการประกาศบนป้ายติดประกาศหรือประกาศ เข้าหาไฟที่กำลังลุกอยู่แล้วดับไฟได้สำเร็จ ต่อมา
ต่อแถวทหาร แต่ควรละเว้นการใช้อุบายใด ๆ และ ภายหลังเขาได้รับเครื่องหมายกางเขนเหล็กชั้นหนึ่ง
ต้องทำให้ผู้ถูกลงทัณฑ์ไม่มีความรู้สึกว่าผู้บังคับ ปัจจุบันเขาเป็นนายทหารประทวน เรื่องนี้ได้ประโยชน์
การเรือทำไปด้วยอารมณ์ ด้วยกันทั้งสองฝ่าย ทุก ๆ กรณีเป้าหมายของการ
โดยทั่ว ๆ ไป โดยผมมีนิสัยชอบทำโทษทหาร ลงโทษนั้นต้องเพื่อเป็นการสอนเขา ไม่ใช่ทำลายเขา
เพียงเล็กน้อยเท่านั้น เมื่อไม่สามารถเลี่ยงได้ แต่ไม่ แต่โอกาสสำหรับกู้ชื่อเสียงของทหารประเภทนี้
ถึงกับขาดการใส่ใจหรือปล่อยปละละเลยให้เป็นไป มักต้องได้รับการกระตุ้นอย่างแรง

ตามยะถากรรม แต่มีเจตนามุ่งหวังเพื่อเป็นการ เป็นที่ยึดถือกันภายในเรือว่างานประจำวันต้อง
เอาใจใส่ดูแลให้ผู้ใต้บังคับบัญชามีความเป็นอยู่ที่ดี เป็นไปตามกำหนด การเปลี่ยนยามเป็นเกียรติยศ
เพื่อการนำที่แท้จริง และที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ อย่างหนึ่งที่ต้องทำให้ตรงเวลา ผมยังเคร่งครัดเรื่อง
เพื่อสอนพวกเขาด้วย การออกคำสั่งที่ชัดเจนโปร่งใส มารยาทของทหารภายในเรือ โดยเฉพาะจะเข้มงวด
ย่อมทำให้ผู้ใต้บังคับบัญชาอยู่ในโอวาทง่ายขึ้น เมื่อเรือจอดอยู่ใน ฐานทัพมากกว่าเมื่ออยู่ในทะเล เช่น
มีอยู่ครั้งหนึ่งตรงกับวันที่ผมได้รับเกียรติเลื่อนชั้น การตะโกนบอก “ทั้งหมดตรง” เพียงครั้งเดียวใน
เครื่องหมายกางเขนเหล็ก คือกางเขนเหล็กประดับ หนึ่งวันนับว่าเพียงพอแล้วเมื่อผู้บังคับการเรือเข้าไป

ด้วยใบโอคขณะที่เรือปฏิบัติการอยู่ในทะเล ยามตรวจ ในห้องครั้งแรก ผู้อาวุโสสูงสุดเป็นคนรายงานว่ากำลัง
การณ์ที่รับผิดชอบเชคเตอร์ท้ายเห็นเรือพิฆาตข้าศึก ทำอะไรกันอยู่ตามแบบธรรมเนียมของทหาร ทำนอง
ช้าไป ผมทำได้แค่เพียงนำเรือดำฉุกเฉินแล้วรอ เดียวกับนายทหารยามเรือเดินต้องรายงานที่สะพาน
เรากำลังตกอยู่ในอันตรายถึงตายและเป็นอันตราย เดินเรือ เมื่อเรือจอดที่ท่าเรือต้องมีแถวรวมอย่างน้อย

ที่ไม่สมควรเลย หากยามตรวจการณ์ไม่เผลอเรอ วันละครั้ง ผมมีความรู้สึกว่าพิธีเชิญธง เป็นสิ่งที่
กระนั้นก็ตาม ผมหาได้ลงทัณฑ์ทางวินัยต่อยามคนนั้น สง่างาม มีเกียรติ และสำคัญเป็นพิเศษ บางครั้ง
เราต้องกบดานครั้งนั้น นานถึง ๑๕ ชั่วโมง ท่ามกลาง ผมสั่งให้มีการตรวจตู้เสื้อผ้าขณะที่อยู่ในทะเลด้วย

เสียงระเบิดลึกที่เรือพิฆาตทิ้งลงมารอบ ๆ เรือของเรา เหมือนกัน เพราะทุกคนต้องตรวจสอบเป็นประจำ
แต่ละครั้งที่ระเบิดลึกข้าศึกระเบิดขึ้น สายตาของ ว่าอุปกรณ์ของใช้ประจำตัวทั้งหมดเก็บเข้าที่ดีหรือไม่

คนอื่น ๆ ซึ่งมองไปที่ทหารคนนั้นมีความหมายมาก นอกจากนั้นผมยังเพิ่มเติมอีกว่าผู้บังคับการเรือ

เป็นการลงโทษเขาเพียงพอแล้ว ข้อเท็จจริงทผมไม่ได้ สามารถเข้าพบได้ตลอดเวลาเพื่อว่าสิ่งสำคัญ ๆ
ี่

๐30 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

จะได้ไม่ต้องรอโดยไม่ต้องกลัวว่าผมจะอารมณ์เสีย นี่เป็นสถานที่ซึ่งผมจะมาอยู่ใช่ไหม” เขาไม่รู้เรื่อง
ยามตรวจการณ์ถือว่าเป็นบุคคลพิเศษสำหรับ ขนบธรรมเนียมและวินัยทหารแม้แต่น้อย ดังนั้น
เรืออู คุณสมบัติของเขาที่ได้รับการยอมรับขึ้นอยู่ ผมจึงมอบหมายให้นายทหารประทวนคนหนึ่งที่ดี

กับลักษณะเฉพาะตัวมากกว่าการมีสายตาที่ดีเพียง ที่สุดของผมเป็นผู้อบรมวินัยและสอนความรู้พื้นฐาน
อย่างเดียวเสียอีก ระหว่างเวลาที่ผมออกปฏิบัติการ แก่เขา หลังจากนั้นสองสัปดาห์เราจัด ให้มีพิธี
ทั้งหมดรวมแล้วเราสามารถตรวจพบเครื่องบินข้าศึก สาบานตน ผมนำเรือดำลงไป ประดับห้องพักหัวเรือ



ได้มากกว่า ๑๐๐ เครื่อง แต่เราถูกทิ้งระเบิดเพียง ด้วยธงสัญญาณแล้วทำพิธีสาบานตนอย่างจริงจัง

สามครั้งเท่านั้นเอง หลายครั้งยามตรวจการณ์ตรวจพบ เขาสามารถท่องคำสาบานตนได้คล่องในโอวาท
เครื่องบินแม้ในเวลากลางคืนและได้ยินเสียงพวกมันทัน ของผม ตอนหนึ่งผมบอกถึงหน้าที่ของทหารเยอรมัน
เวลาสำหรับหลบหนีพอดี ทั้ง ๆ ที่อาจประสบเหตุการณ์ ในพิธีนั้นทหารประจำเรือทั้งหมดแต่งเครื่องแบบ
แบบคอขาดบาดตายเช่นนี้ ผมอนุญาตให้พวกเขา เรียบร้อยเป็นทางการด้วยชุดสีน้ำตาลที่ใช้ในเขตร้อน
สูบบุหรี่และคุยได้ขณะที่เข้ายาม ซึ่งต่างจากเรือผิวน้ำ ทุกคนตัดผมเรียบร้อย มีการเตรียมเพลงที่เหมาะสม
ที่เป็นเรื่องต้องห้าม ผมตระหนักดีว่าพวกคนหนุ่ม สำหรับใช้ประกอบพิธี เมื่อได้เวลาของการร้องเพลง
เหล่านั้นได้รับการฝึกไม่ให้กระทำดังกล่าว ยามตรวจ ปรากฏว่าดำเนินไปด้วยดี ผมได้มอบของที่ระลึก
การณ์ต้องได้รับการปลูกฝังให้มี “วินัยพื้นฐาน ชิ้นหนึ่งให้แก่เขา มันเป็นเอกสารที่เรียกกันว่า
ที่เข้มแข็ง” ซึ่งเป็นหลักนิยมทั่ว ๆ ไปสำหรบ “หน้าที่ของสุภาพบุรุษบนเรือรบ” ซึ่งทหารคนหนึ่ง
ั
ทหารเยอรมัน แต่ลองคิดดูว่าถ้าท่านต้องออกทะเล ได้บรรจงเขียนอย่างพิถีพิถันในเอกสารนั้น
เป็นเวลาหลายเดือนอยู่ในเรือที่คับแคบ ขาดความ เราต้องให้ความสำคัญแก่พิธีที่แม้จะเล็กน้อย

สะดวกสบาย เครียดจากการเสี่ยงอันตรายต่าง ๆ เช่นนั้น บางครั้งพิธีทางทหารเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อเป็น
ท่านคงไม่น่าจะปล่อยให้คนที่เข้ายามถึงคราวละ การปลุกเร้าความศรัทธาของทหารและยกระดับของ

๔ ชั่วโมง โดยไม่พูดเลยแม้แต่คำเดียว เมื่อผมตระหนัก ขวัญทหารได้ด้วย ทหารผู้นี้ต่อมาเป็นทหารชั้นเยี่ยม
ดีว่าพวกเขามีความตื่นตัวตลอดเวลาผมจึงอนุญาต เขาได้รับเครื่องหมายกางเขนเหล็กและเครื่องหมาย
ให้คุยกันได้บ้างเล็กน้อยโดยหันหลังให้กันและตาของ นักเรือดำน้ำด้วย เขาเป็นทหารพิเศษคนหนึ่งที่ลงประจำ
พวกเขายังคงจ้องผ่านกล้องส่องทางไกลตลอดเวลา เรืออูโดยไม่เคยผ่านการฝึกขั้นพื้นฐานมาก่อนเหมือน
ส่วนการอนุญาตให้สูบบุหรี่ในเวลากลางคืนขณะ บรรดาสหายของเขา
เข้ายาม นั้นขึ้นอยู่กับการใช้วิจารณญาณของ โดยปกติแล้วห้ามดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์

นายทหารยามเรือเดินที่ต้องพิจารณาว่าการสูบบุหรี่ ในเรือ อย่างไรก็ตามพวกทหารรู้สึกพอใจมากหาก
นั้นทำให้เกิดแสงสว่างล่อแหลมต่อการตรวจพบจาก ได้ดื่ม เป็นบางครั้งบางคราวในโอกาสพิเศษ เช่น
ข้าศึกหรือไม่ แต่ผมให้ข้อสังเกตในที่นี้ว่าผมห้ามคน เมื่อเราจมเรือสินค้าได้สักลำ หรือเนื่องในวันเกิดของ
หนุ่มเหล่านั้นสูบบุหรี่ขณะที่ท้องว่างก่อนอาหารเช้า พวกเราสักคน หรือสำหรับบางคนที่เปียกโชกเมื่อได้
คือ ช่วงเวลา ๐๔๐๐ - ๐๘๐๐ ทำงานบนดาดฟ้า เป็นต้น
มีเหตุการณ์สำคัญและร้ายแรงครั้งหนึ่งที่ทหาร ยิ่งนายทหารประทวนและนายทหารสัญญาบัตร
คนหนึ่งเสียชีวิตและบาดเจ็บอีกหลายคน เพื่อทดแทน ร่วมมือกันมากเท่าใด วินัยภายในเรือยิ่งดีขึ้น ด้วย
ทหารที่เสียชีวิต ผมได้รับกะลาสีเรือคนหนึ่งที่เคย เหตุนี้ผมจึงสนับสนุนนายทหารประทวนเสมอเมื่อผม
ผ่านการทำงานบนเรือสินค้าเยอรมันมาตั้งแต่อายุได้ สามารถทำได้ ผมไม่เพียงแต่บอกพวกเขาว่าอะไรบ้าง

๑๔ ปี เขามาลงเรือขณะที่เราอยู่ในทะเลโดยสวมหมวก ที่ห้ามกระทำในเรือและอะไรที่เขาสามารถทำได้เพื่อ

ที่สานด้วยฟางพร้อมกับกล่าวทักทายผมว่า “สวัสดีกัปตัน สร้างวินัย ผมบอกเขาว่ามีหลายสิ่งและหลายวิธี

นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐31

ที่ช่วยทำให้เกิดความนับถือจากทหาร นายทหาร พวกเขาเมื่อคราวตกอยู่ในสภาวะที่เป็นรองข้าศึก
ประทวนเกือบทั้งหมดยังหนุ่มอยู่เขายังจำเป็นต้อง การออกปฏิบัติการสู้รบกับข้าศึกหลายสิ่งไม่ได้ง่าย
ได้รับคำแนะนำ บางครั้งขณะที่เรือเราดำอยู่ ผมจะสั่ง อย่างที่คาดคิด สิ่งเลวร้ายอาจเกิดขึ้นได้เสมอ ท่าน


ให้พวกเขาแถวรวมกันแล้วสอนวินัยแก่พวกเขา และ จึงต้องมีความกล้าที่กระทำสิ่งที่ยากและเสี่ยงภัย

พยายามชักนำให้พวกเขาบอกปัญหาและความลำบาก ท่านต้องทำปัญหาให้ยุติแม้จะยุ่งยากลำบากยากเข็ญ
ต่าง ๆ ภายหลังที่เราได้พูดกันอย่างเปิดอกและเป็น ก็ตาม หากท่านประสบความสำเร็จในภารกิจท่านต้องทำ
กันเองแล้ว คุณอาจตำหนิตัวเองว่าน่าจะได้พูดคุย ให้ทุกคนทราบว่าพวกเขาได้มีส่วนร่วม มันเป็นเรื่อง

กับเขาเสียก่อนเพื่อปัญหาจะได้ไม่เกิดขึ้น ผมคิดว่า ที่สำคัญ ของอารมณ์ที่ผู้บังคับการเรือต้องหาวิธีทำ
เป็นความผิดพลาดที่พูดกับทหารซึ่งผ่านการทำงาน ให้ทหารประจำเรือรู้สึกว่าพวกเขาเป็นส่วนสำคัญส่วน
ในเรือ มานาน เช่นกล่าวว่า “ทหารต้องมีความเชื่อมั่น หนึ่งของการสู้รบและความสำเร็จ เป็นเรื่องยากสำหรับ

ในตัวเอง” นั่นเป็นเพียงหลักการเพราะทหารประเภท นักเรือดำน้ำที่หลายคนไม่สามารถเข้าร่วมสู้รบได้
นี้มีความรับผิดชอบมากกว่าทหารใหม่ที่มีอายุน้อย โดยตรงหรือกระทำการรบ ที่กล้าหาญอย่างเช่นทหาร
กว่าพวกเขา ที่อยู่บนเรือผิวน้ำหรือหน่วยอื่น ๆ อย่างไรก็ดี พวกเรา
ความสำเร็จทำได้ไม่ยากและยังช่วยยกระดับ นักเรือดำน้ำทุกคนทำงานเป็นทีมอย่างเหนียวแน่นเป็น
ขวัญของทหารให้สูงขึ้น อย่างไรก็ดีผมพยายาม หนึ่งเดียว หากใครสักคนกระทำอะไรผิดพลาดลง
ยกระดับขวัญของทหารประจำเรือให้สูงขึ้นเสมอ การยิงตอร์ปิโดที่ได้เตรียมการไว้อย่างพิถีพิถันเป็น
ทหารที่ดีสามารถแสดงความแข็งแกร่งที่แท้จริงของ เวลานานล่วงหน้าก่อนหน้านั้น พลาดเป้าได้

อ่านต่อฉบับหน้า




ข่าวประชาสัมพันธ์

เครื่องแบบเฉพาะกาลเสื้อสวมกันหนาวของ
ทหารชายและทหารหญิงสำหรับใช้ในต่างประเทศ
ที่มีอากาศหนาวของทหารหน่วยบก
เครื่องแบบเฉพาะกาลเสื้อสวมกันหนาวของทหารชาย

และทหารหญิงสำหรับใช้ในต่างประเทศที่มีอากาศหนาว
ของทหารหน่วยบก ทำด้วยผ้าเนื้อหนากันน้ำสีดำ ปกคอบัว
แบบปลายมนด้านไหล่มีอินทรธนูอ่อน ขัดดุมข้างละ
๑ เม็ด มีตะเข็บกลางหลัง ชายเสื้อที่ตะเข็บเปิดไว้พองาม

ประดับเครื่องหมายยศ งดประดับเครื่องหมายยศ ชายเสื้อยาวเพียงใต้เข่า มีดุมคอ ๑ เม็ด และมีดุม
อยู่ในสาบอกเสื้อด้านใน ๔ เม็ด ด้านหน้ามีกระเป๋าล่าง

เจาะเฉียงข้างละ ๑ กระเป๋า ปลายแขนเสื้อ มีอินทรธนูอ่อนขัดดุมข้างละ ๑ เม็ด ดุมทั้งหมดใช้
ดุมกลมแบนทำด้วยวัตถุสีดำ และให้มีเสื้อกั๊กรองในทำด้วย ผ้าเนื้อหนาสีดำอีกชั้นหนึ่ง
ทั้งนี้ เสื้อแบบนี้ให้สวมทับเครื่องแบบทุกชนิด และให้มีการประดับเครื่องหมายยศเช่นเดียวกับเครื่องแบบ
เฉพาะกาลเสื้อกันหนาวประกอบด้วย และหากมีการนัดหมายก็สามารถงดประดับเครื่องหมายยศก็ได้





๐32 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

บทความ
มาตราการภาครัฐ







ในการส่งเสริมกองเรือไทย ด้านการเพิ่มสัดส่วนการขนส่งสินค้าทางทะเล



นายเฉลิมพงษ์ เสนารักษ์











































ปัจจุบันปริมาณสินค้าที่ค้าขายระหว่างประเทศ เช่น การขนส่งทางอากาศ ทางถนน ทางราง และ
มีมูลค่าสูงกว่าในอดีตมาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะ ทางท่อ ฯลฯ ทั้งนี้เพราะว่าการขนส่งทางทะเลนั้น
ิ
แนวคดด้านการค้าเสรีที่เป็นตัวผลักดันให้หน่วยธุรกิจ มีความได้เปรียบเหนือรูปแบบการขนส่งอื่นหลาย
สามารถเคลื่อนย้ายปัจจัยการผลิต รวมถึงสินค้า ประการด้วยกัน ได้แก่ การขนส่งได้ครั้งละมาก ๆ

และบริการจากประเทศหนึ่งไปอีกประเทศหนึ่งได้ เป็นผลให้ต้นทุนในการขนส่งต่ำกว่าต้นทุนของ
อย่างเสรี และต้นทุนต่ำ โดยอาศัยระบบการขนส่ง รูปแบบอื่น นอกจากนี้การขนส่งสินค้าทางทะเล
ที่มีประสิทธิภาพ จากข้อมูลทางสถิติจะเห็นว่าการ ยังมีความยืดหยุ่นสูงเนื่องจากสามารถขนสินค้า
ขนส่งทางทะเลโดยกองเรือพาณิชย์โลก จะเป็น ได้หลายลักษณะอีกด้วย

รูปแบบที่มีส่วนแบ่งในการขนส่งสินค้าระหว่าง สำหรับประเทศไทยการขนส่งทางเรือก็มี
ประเทศสูงที่สุด เมื่อเทียบกับการขนส่งรูปแบบอื่น ความสำคัญเช่นเดียวกัน ถึงแม้ว่าการขนส่งสินค้า


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐33

ภายในประเทศส่วนใหญ่จะขนส่งทางถนน แต่จาก จากภาคการขนส่งทางทะเลในสัดส่วนที่น้อยมากแล้ว
สถิติของกระทรวงคมนาคมว่าด้วยการขนส่งสินค้า ยังส่งผลต่อความมั่นคงของชาติอีกด้วย เนื่องจากว่า

เพื่อการนำเข้า และส่งออก แสดงให้เห็นว่าสินค้า รัฐสามารถที่จะเรียกเรือที่ชักธงไทยมาใช้ในการ
เกือบ ร้อยละ ๙๐ ถูกขนส่งทางทะเล และผู้ขนส่ง ขนส่งกำลังพล อาวุธยุทโธปกรณ์ เสบียงอาหาร
ส่วนใหญ่เป็นผู้ประกอบการสายเรือต่างชาติ ในทาง อพยพประชาชน ฯลฯ ในยามศึกสงคราม หรือใน
ตรงกันข้ามผู้ประกอบการเรือไทยกลับมีส่วนแบ่ง สถานการณ์ที่ประเทศชาติไม่สงบได้ ดังนั้น หากรัฐ
ในการขนส่งสินค้าเหล่านี้น้อยมาก ส่วนหนึ่งเป็น ไม่มีกองเรือหลวง และกองเรือไทยอย่างเพียงพอแล้ว
เพราะประเทศไทยมีกองเรือพาณิชย์ที่เล็กมาก ก็จะทำให้รัฐไม่สามารถปกป้องประเทศไทย และ
เมื่อเทียบกับปริมาณสินค้าที่ประเทศไทยค้าขายกับ พสกนิกรชาวไทยให้อยู่อย่างปกติสุขได้

ต่างชาติ ซึ่งเท่ากับว่าประเทศไทยสูญเสียรายได้ อย่างไรก็ตามเรือพาณิชย์ทั้งที่เป็นเรือต่อใหม่
อันพึงมีจากการขนส่งสินค้าให้กับต่างชาติจำนวน และเรือมือสองล้วนแล้วแต่เป็นสินทรัพย์ที่มี
มหาศาล และยังสูญเสียโอกาสที่จะนำเงินตรา มูลค่าสูงมาก ทำให้เป็นการยากที่จะซื้อเรือเพื่อ
เหล่านั้นกลับมาพัฒนาภาคส่วนต่าง ๆ ที่ด้อยพัฒนา นำมาให้บริการ ประกอบกับธุรกิจอู่ต่อเรือไทยที่มี
ให้มีศักยภาพทัดเทียมกับประเทศเพื่อนบ้านใน จำนวนน้อย และมีขีดความสามารถในการต่อเรือ
ภูมิภาคเดียวกัน หรือในระดับโลกอีกด้วย ขนาดเล็ก ๆ เท่านั้น ทำให้ผู้ประกอบการเรือไทย
การที่ประเทศไทยมีกองเรือขนาดเล็ก และมี ต้องเสียเงินตราเพื่อซื้อเรือจากอู่ต่อเรือต่างชาติ
สัดส่วนในการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศน้อย จำนวนมหาศาล นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านการ
นอกจากจะส่งผลโดยตรงต่อระบบเศรษฐกิจใน บริหารจัดการต้นทุนผันแปรโดยเฉพาะอย่างยิ่ง

เรื่องของการสูญเสียรายได้ ดังสะท้อนให้เห็นจาก ค่าจ้างคนประจำเรือและค่าน้ำมันที่มีมูลค่าสูงมาก
ผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ (GDP) ที่มีรายได้ ผนวกกับความเป็นสากลของธุรกิจเดินเรือ ทำให้


๐34 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

คอนเทนเนอร์ นอกจากนี้ยังมีการส่งเสริมกองเรือ

โดยการให้ผลประโยชน์ผ่านการจดทะเบียนเรือ

ซึ่งผู้ที่จดทะเบียนเป็นเรือสัญชาติสิงคโปร์จะได้รับ

ประโยชน์ อาทิ การยกเว้นภาษีเงินได้ของรายได้
จากการให้บริการเรือทั้งหมด ความมีอิสระในการ
เลือกลูกเรือสัญชาติใดก็ได้ เป็นต้น รวมถึงนโยบาย
ที่เรียกว่า Maritime Cluster Fund ซึ่งเป็น
นโยบายส่งเสริมกองเรือ และกิจการพาณิชยนาวี
ด้านแหล่งเงินทุน และจัดสรรเงินบางส่วนเพื่อ
พัฒนาบุคลากรด้านพาณิชยนาวีให้ได้รับการ

ฝึกอบรม และศึกษาต่อให้ระดับที่สูงขึ้นใน
ต่างประเทศ ฯลฯ
ด้วยเหตุผลที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ จะเห็นได้ว่า
การพัฒนาศักยภาพ และการขยายกองเรือพาณิชย์

ผู้ประกอบการเรือไทยต้องแบกรับความไม่แน่นอน ไทยเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก ดังนั้น การปล่อยให้ภาค
และความเสี่ยงเรื่องความผันผวนของอัตรา เอกชนดำเนินธุรกิจสายเรือเพียงลำพัง โดยปราศจาก
แลกเปลี่ยนเงินตรา อัตราดอกเบี้ย ค่าน้ำมัน อัตรา การช่วยเหลือจากภาครัฐคงไม่ใช่แนวทางที่จะนำ
เงินเฟ้อ ฯลฯ ซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบโดยตรง ไปสู่การบรรลุเป้าประสงค์ดังกล่าว ในทางตรงข้าม
ต่อการบริหารธุรกิจเดินเรือ และยังส่งผลทางอ้อม การทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

ผ่านธุรกิจอื่น ๆ ที่อยู่ในโซ่อุปทานเดียวกันอีกด้วย ทั้งภาครัฐ และภาคเอกชนโดยอาศัยองค์ความรู้
ซึ่งท้ายที่สุดผลกระทบทั้งหมดก็จะส่งมาถึงธุรกิจ ด้านต่าง ๆ อย่างบูรณาการในการสร้างมาตรการ
เดินเรือ ส่งเสริมกองเรือไทยถือเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง
ด้วยความที่กองเรือพาณิชย์เป็นกิจการ ปัจจุบันหน่วยงานภาครัฐที่ทำหน้าที่ควบคุม
สาธารณูปโภคพื้นฐานที่มีความสำคัญต่อทั้งระบบ ดูแล และสนับสนุนกิจการทางทะเลมีทั้งหมด
เศรษฐกิจ และความมั่นคงของชาติ ประกอบกับ ๘ หน่วยงาน ได้แก่ กรมเจ้าท่า กรมประมง
เป็นกิจการที่มีความเสี่ยงในการบริหารจัดการสูง กรมทรัพยากร กรมศุลกากร กองบังคับการตำรวจน้ำ

จึงทำให้หลายประเทศจำเป็นต้องออกมาตรการ กองทัพเรือ สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ
สนับสนุนและส่งเสริมกองเรือของประเทศตนใน และสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
หลายลักษณะด้วยกัน เช่น ประเทศสิงคโปร์ซึ่ง แต่สำหรับกิจการพาณิชยนาวีอยู่ภายใต้ความ
เป็นประเทศที่มีกองเรือมากเป็นอันดับที่ ๑๒ ของโลก รับผิดชอบของกรมเจ้าท่า ที่ต้องคอยกำกับ ดูแล
(พ.ศ.๒๕๕๒) จะสนับสนุนกองเรือในด้านแหล่งเงิน ให้กิจการพาณิชยนาวีดำเนินไปได้อย่างเรียบร้อย
ทุนผ่านธนาคารหลัก ๆ ถึง ๒๐ ธนาคาร รวมถึงการ และคอยสนับสนุนให้กิจการมีความก้าวหน้า ด้วย
ยื่นข้อเสนอทางการเงินที่เรียกว่า Marine Finance เหตุนี้กรมเจ้าท่าจึงถือเป็นหน่วยงานหลักในการ
Incentive (MFI) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะทำ สร้างมาตรการส่งเสริมกิจการพาณิชยนาวี ภายใต้
ให้ประเทศสิงค์โปร์กลายเป็นแหล่งเงินทุนด้าน แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากิจการด้านพาณิชยานาวี

พาณิชยนาวี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นแหล่งเงินทุน ซึ่งประกอบด้วย ๖ ยุทธศาสตร์ด้วยกัน แต่ยุทธศาสตร์
ให้กับผู้ที่ต้องการจะซื้อเรือคอนเทนเนอร์ และตู้ ที่ส่งเสริมผู้ประกอบการเจ้าของเรือไทยโดยตรง คือ


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐35

ยุทธศาสตร์ที่ ๖ การเสริมสร้างความเข้มแข็ง ของผู้ประกอบการที่เกี่ยวกับ การจัดการข่นส่งสินค้า ระหว่างประเทศและพัฒนา เครือข่ายเชื่อมโยงธุรกิจการ ขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ ให้ครบวงจร เพื่อเพิ่มขีดความสามารถของ ผู้ประกอบการในกิจการ เกี่ยวเนื่องกับพานิชยนาวี ที่มา: กรมเจ้าท่า












ยุทธศาสตร์ที่ ๕ การพัฒนาและ ยกระดับมาตราฐานของ บุคลากรด้านการ พานิชยนาวีให้ พอเพียง เพื่อนมุ่งเน้นการผลิตบุคลาการที่ ขาดแคลนและพัฒนาขีด ความสามารถของบุคลากรด้าน การพานิชยนาวีให้ได้ตาม มาตราฐานระดับสากลและมี ปริมาณเพียงพอตามความ ต้องการของตลาด






แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากิจการด้านพาณิชยนาวี
แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากิจการด้านพานิชยนาวี


ยุทธศาสตร์ที่ ๔ การพัฒนาท่าเรือเพื่อ ส่งเสริมการค้าและการ ขนส่งต่อเนื่องหลาย รูปแบบให้เหมาะสม และสอดคล้องกับอุปสงค์ เพื่อเสริมสร้างความสามารถใน การแข่งขันของประเทศและ พัฒนาให้ประเทศไทยเป็นประตู การค้าของภูมิภาค












ยุทธศาสตร์ที่ ๓ การพัฒนาอู่เรือเพื่อ สนับสนุนการขยาย ขนาดกองเรือของ ประเทศและเสริมสร้าง ความมั่นคงของประเทศ เพื่อเป็นอุตสาหกรรมสนับสนุน การขยายขนาดกองเรือไทย เสริมสร้างการจัดจ้างงานและฝีมือ แรงงานประหยัดเงินตรา ต่างประเทศ ตลอดจนความ มั่นคงของประเทศ












ยุทธศาสตร์ที่ ๒ การส่งเสริมการขนส่ง ชายฝั่งและลำน้ำ ภายในประเทศ เพื่อส่งเสริมให้มีการขนส่งสินค้า ทางน้ำทดแทนการขนส่งทางบก เพื่อประหยัดพลังงานและส่งเสริม การขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ













ยุทธศาสตร์ที่ ๑ การเพิ่มสัดส่วนการ ขนส่งสินค้าทางทะเลโดย กองเรือแห่งชาติ เพื่อขยายเส้นทางให้บริการและ ขนาดของกองเรือแห่งชาติให้มี ระวางบรรทุกสินค้าและสัดส่วน การขนส่งสินค้าทางทะเลเพิ่ม มากขึ้น และทำให้อัตราค่าระวาง มีความเป็นธรรม









๐36 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ยุทธศาสตร์ที่ ๑ ว่าด้วยการเพิ่มสัดส่วน แบบ Bareboat Charter ที่ใช้ในการขนส่งสินค้า
การขนส่งสินค้าทางทะเลโดยกองเรือ ระหว่างประเทศ โดยยังคงถือเป็นเครดิตภาษีในตอน
แห่งชาติ สิ้นปีตามปกติ (กำลังต่ออายุมาตรการอีก ๒ ปี)

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขยายเส้นทางให้บริการ ๑.๑.๔ ยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับ
และขนาดของกองเรือแห่งชาติให้มีระวางบรรทุก รายได้จากการขนส่งสินค้าทางทะเลระหว่างประเทศ
สินค้าและสัดส่วนการขนส่งสินค้าทางทะเลเพิ่ม ในส่วนที่ผู้ประกอบการเจ้าของเรือไทยได้รับจากการ
มากขึ้น และทำให้อัตราค่าระวางมีความเป็นธรรม ฝากระวางบรรทุกสินค้าระหว่างกัน (Slot Exchange)
มาตรการภายในยุทธศาสตร์ดังกล่าว ถูกแบ่งออกเป็น โดยสินค้าของนิติบุคคลไทยที่บรรทุกบนเรืออื่นที่
๒ ส่วน คือมาตรการระยะสั้น (มาตรการที่มีการ เป็นเรือต่างชาติ ถือว่าเป็นธุรกิจรวมหรือรายได้อัน
ั
บังคบใช้ในปัจจุบัน) และมาตรการระยะยาว (มาตรการ เกิดจากเรือไทยด้วย ทั้งนี้ มีเงื่อนไขว่า สิทธิระวาง
ที่คาดว่าจะส่งเสริมในอนาคต) ดังต่อไปนี้ ทั้งหมดของบริษัทเรือไทยที่มีอยู่ในกลุ่มเรือที่ทำ
ข้อตกลงทั้งหมดจะต้องไม่เกินความสามารถและ
มาตรการระยะสั้น หรือมาตรการส่งเสริม ระวางบรรทุกของเรือตนเอง
กองเรือพาณิชย์ไทยที่ใช้ในปัจจุบัน
(พ.ศ.๒๕๕๓) ๑.๒ ภาษีมูลค่าเพิ่ม
มาตรการส่งเสริมกองเรือพาณิชย์ไทยที่ใช้ใน ๑.๒.๑ เร่งดำเนินการคืนภาษีมูลค่าเพิ่มจากภาย
ปัจจุบันมีทั้งหมด ๑๑ มาตรการ แบ่งมาตรการออก ใน ๓๐ วัน เป็น ๑๕ วัน (กรณีซื้อเรือเดินทะเล
เป็น ๒ ประเภท ได้แก่ มาตรการส่งเสริมด้านภาษี จากต่างประเทศ) นับแต่วันที่มีการยื่นแบบแสดง
จำนวน ๘ มาตรการ และมาตรการส่งเสริมที่มิใช่ รายการภาษีมูลค่าเพิ่มตามประมวลรัษฎากร

ภาษี จำนวน ๓ มาตรการ ดังนี้ ๑.๒.๒ ให้เจ้าของเรือไทยที่บริการขนส่งทาง
ทะเล (เรือค้าชายฝั่ง) ในราชอาณาจักรและที่ให้
๑. มาตรการส่งเสริมด้านภาษี บริการขนส่งน้ำมันจากฐานขุดเจาะน้ำมันในอ่าวไทย
(Tax Measures) มีสิทธิเลือกขอจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มเช่น
๑.๑ ภาษีเงินได้นิติบุคคล เดียวกับการให้บริการขนส่งโดยอากาศยานใน
๑.๑.๑ ยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับรายได้ ราชอาณาจักร
ที่ได้รับจากการขนส่งสินค้าทางทะเลระหว่างประเทศ
สำหรับผู้ประกอบการขนส่งทางทะเลที่มีเรือไทยเป็น ๑.๓ ภาษีศุลกากร

ของตนเอง โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ยกเว้นอากรนำเข้าสำหรับเรือที่มีขนาด
พ.ศ.๒๕๔๑ ๑,๐๐๐ ตันกรอสขึ้นไป มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่
๑.๑.๒ ยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับเงิน ๑๑ กันยายน พ.ศ.๒๕๓๙ แต่สำหรับเรือสินค้า
ได้จากการขายเรือเก่าเพื่อซื้อเรือใหม่ทดแทน โดย ทั่วไปขนาด ๑,๐๐๐ ตันกรอสหรือต่ำกว่า เก็บอากร
ผู้ประกอบการต้องขายเรือเก่าก่อนซื้อเรือใหม่ และ นำเข้าในอัตรา ร้อยละ ๑๐ (จากเดิม ร้อยละ ๒๐)
ต้องนำเงินได้จากการขายเรือเก่าไปซื้อเรือใหม่ที่ ตั้งแต่วันที่ ๒ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๖ เพื่อป้องกัน
มีอายุการใช้งานน้อยกว่าและมีขนาดระวางใหญ่กว่าเรือ ผลกระทบทางการแข่งขันที่รุนแรงกับอู่เรือไทย
ที่ขายไปภายในเวลา ๑ ปี นับตั้งแต่วันที่ขายเรือ ที่ปัจจุบันเน้นการต่อและซ่อมเรือขนาดเล็ก ซึ่งรัฐ

๑.๑.๓ ลดการจัดเก็บภาษีหัก ณ ที่จ่าย ร้อยละ ๑ ต้องการสนับสนุนอู่เรือให้มีขีดความสามารถทางการ
สำหรับเงินได้พึงประเมินที่เป็นค่าเช่าเรือเดินทะเล แข่งขันเพิ่มขึ้น


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐37

๑.๔ ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา มาตรการระยะยาว หรือมาตราการส่งเสริม
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับเงินได้ที่คน กองเรือพาณิชย์ไทยในอนาคต
ประจำเรือได้รับจากการปฏิบัติงานบนเรือเดินทะเล มาตรการส่งเสริมกองเรือพาณิชย์ไทยใน

ไทยในการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศทั้งที่เป็น อนาคตมีทั้งหมด ๒๓ มาตรการ แบ่งมาตรการ
คนไทยและคนต่างชาติ โดยมีมาตราการเปลี่ยนเงื่อนไข ออกเป็น ๒ ประเภท ได้แก่ มาตรการส่งเสริมด้าน
ุ
้
จากการยกเว้นภาษีเงินได้บคคลธรรมดาใหกับคน ภาษี จำนวน ๔ มาตรการ และมาตรการส่งเสริม
ประจำเรือที่ขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ เป็นการ ที่มิใช่ภาษี จำนวน ๑๐ มาตรการ รายละเอียด
ยกเว้นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาให้กับคนประจำเรือ ดังต่อไปนี้
ที่ขนส่งสินค้าภายในประเทศ
๑. มาตรการส่งเสริมด้านภาษี
๒. มาตรการส่งเสริมที่มิใช่ภาษี (Tax Measures)
(Non-tax Measures) ๑.๑ ภาษีเงินได้นิติบุคคล

๒.๑ มาตรการด้านการส่งเสริมการลงทุน ๑.๑.๑ ให้มีการยกเว้นภาษีเงินได้ที่ได้จาก
ผู้ประกอบการเรือไทยมีสิทธิในการขอรับการ การให้บริการของเรือ Offshore Supply Vessel
ส่งเสริมการลงทุนเพื่อให้ได้รับสิทธิประโยชน์ตาม ที่ชักธงไทย
กฎหมายส่งเสริมการลงทุนโดยได้รับการยกเว้น ๑.๑.๒ ยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับเงิน
อากรขาเข้า ในการนำเข้าเรือและเครื่องจักรจาก ได้จากการขายเรือเก่าเพื่อซื้อเรือใหม่ทดแทน โดย
ต่างประเทศ และได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้นิติ ขยายระยะเวลาในการซื้อเรือลำใหม่มาจดทะเบียน
บุคคลสูงสุดเป็นเวลา ๘ ปี เรือไทยจากภายใน ๑ ปี เป็น ๒ ปี และยอมให้

ระวางบรรทุกน้อยกว่าเรือลำที่ขายไปได้
๒.๒ มาตรการส่งเสริมการใช้เรือไทย ๑.๑.๓ ปรับปรุงมาตรการเกี่ยวกับการคิดค่า

๒.๒.๑ การสงวนสินค้าขาเข้าของรัฐบาล/ เสื่อมราคาเรือเพื่อเอื้อประโยชน์แก่ผู้ประกอบการ
รัฐวิสาหกิจให้ขนโดยเรือไทย ๙ เส้นทาง ตาม เจ้าของเรือไทย
พระราชบัญญัติส่งเสริมการพาณิชยนาวี พ.ศ.๒๕๒๑
ได้แก่ เส้นทางญี่ปุ่น - ไทย สาธารณรัฐเกาหลี - ไทย ๑.๒ ภาษีศุลกากร
ไต้หวัน - ไทย ฮ่องกง - ไทย สิงคโปร์ - ไทย ลดอากรนำเข้าสำหรับเรือสินค้าทั่วไปขนาด

ยุโรป - ไทย สหรัฐอเมริกา - ไทย จีน - ไทย ๑,๐๐๐ ตันกรอสหรือต่ำกว่า ให้เหลืออัตรา
และมาเลเซีย - ไทย ร้อยละ ๑ (อย่างไรก็ตามสมาคมต่อเรือและ
๒.๒.๒ การปรับปรุงระเบียบการอนุญาตให้ ซ่อมเรือไทยมีความเห็นว่ามาตรการนี้จะส่ง
เช่าเรือ โดยอนุญาตให้เช่าเรืออื่นที่ไม่ใช่เรือไทย ผลกระทบและขัดแย้งกับการส่งเสริมและพัฒนา
เพื่อเสริมระวางบรรทุกของเรือไทย โดยเรือ อุตสาหกรรมต่อเรือและซ่อมเรือไทย) และเพื่อ
ต่างประเทศเหล่านั้นได้สิทธิเสมือนเรือไทยในการ ให้การพัฒนาที่ผูกไปกับอู่เรือ ก็ควรมีการจัด

ขนส่งสินค้าสงวนตาม ๑ อันจะช่วยเพิ่มรายได้ กองทุนสำหรับการซ่อมเรือ ขนาด ๑,๐๐๐
และประสบการณ์ในการดำเนินธุรกิจให้แก่บริษัท ตันกรอส หรือต่ำกว่าโดยให้มีการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม
เรือไทยเพิ่มขึ้น เป็นศูนย์ และทำให้อู่เรือไทยสามารถนำไปปล่อย

สินเชื่อแก่บริษัทในการนำเรือมาซ่อมและต่อเรือ

กับอู่เรือไทย (ถ้านำเรือเข้าจากต่างประเทศ

๐38 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ต้องเสียอากรร้อยละ ๑ ภาษีมูลค่าเพิ่มอีกร้อยละ ๗) ๒.๒.๗ มาตรการแก้กฎหมายให้สามารถมี
การจดทะเบียนเรือแบบ Second Registry
๒. มาตรการส่งเสริมที่มิใช่ภาษี
(Non-tax Measure) ๒.๓ มาตรการส่งเสริมด้านบุคลากร
๒.๑ มาตรการด้านการเงิน ๒.๓.๑ สนับสนุนเงินให้กับผู้ประกอบการเจ้าของ

ู
ึ
ื
่
๒.๑.๑ การค้ำประกันโดยรัฐบาล (Loan เรอไทยในการสงลกจาง คนประจำเรอไปฝกอบรม
้
ื
Guarantees) ให้กับผู้ประกอบธุรกิจขนส่งทางทะเลใน ด้านพาณิชยนาวีทั้งในประเทศ และต่างประเทศ
การทำธุรกรรมการเงิน ๒.๓.๒ สนับสนุนเงินให้กับผู้ประกอบการเจ้า
๒.๑.๒ สร้างมาตรการส่งเสริมและเอื้อประโยชน์ ของเรือไทยในการเชิญวิทยากรจากต่างประเทศมา
ให้อู่ต่อเรือไทยสามารถให้สินเชื่อในการต่อเรือได้ ให้ความรู้แก่คนประจำเรือ
๒.๑.๓ การจัดหาเงินทุนหมุนเวียน (Revolving ๒.๓.๓ สนับสนุนเงินทุนให้กับนักเรียน นักศึกษา
Fund) ให้แก่ผู้ประกอบการ เพื่อสนับสนุนการให้มี ที่มีความสนใจในการศึกษาด้านพาณิชยนาวี
การกู้เงินในอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำ (Soft Loan) และระยะ ๒.๓.๔ มาตรการส่งเสริมให้โรงเรียนนายเรือ
เวลาในการคืนเงินยาวกว่าสินเชื่อทั่วไป เข้าร่วมการผลิตนายประจำเรือพาณิชย์
๒.๓.๕ มาตรการส่งเสริมสถาบันการศึกษาทั้ง
๒.๒ มาตรการด้านการแก้ไขปรับปรุง ภาครัฐ และภาคเอกชนในการผลิตนายประจำเรือ
กฎหมาย กฎระเบียบและข้อบังคับ และลูกเรือ
๒.๒.๑ แก้ไขพระราชบัญญัติการเดินเรือใน
น่านน้ำไทย พ.ศ.๒๔๕๖ ยกเลิกใบอนุญาตใช้เรือ ๒.๔ มาตรการส่งเสริมด้านอื่น ๆ

ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของกรมเจ้าท่า ๒.๔.๑ มาตรการปรับปรุงระบบบัญชีภาษีอากร
๒.๒.๒ ปรับปรุงระเบียบการบรรทุกผลิตภัณฑ์ ให้สอดคล้องกับหลักบัญชีสากล International
ปิโตรเลียมตามมาตรา ๑๙๑ ของพระราชบัญญัติ Accounting Standard ในเรื่องการหักราคาค่าเสื่อม
การเดินเรือในน่านน้ำไทย พ.ศ.๒๔๕๖ ซึ่งอยู่ใน สินทรัพย์ การจำหน่ายหนี้สูญและการขยายระยะเวลา
ความรับผิดชอบของกรมเจ้าท่า การชำระหนี้
๒.๒.๓ มาตรการผ่อนปรนกฎระเบียบที่ใช้ ๒.๔.๒ ในเรื่องการอนุญาตให้มีการทำ Bare-
บังคับกรณีที่มีการส่งคนในประเทศไทยไปสับเปลี่ยน boat Charter Registration การเช่าเรือแบบระบบ

คนประจำเรือขณะที่เรืออยู่ในต่างประเทศให้มีหลัก Leasing ให้สามารถจดทะเบียนเรือได้
ปฏิบัติตามหลักสากล ๒.๔.๓ การให้สามารถจำนองเรือเป็นส่วน ๆ

๒.๒.๔ ปรับปรุงระเบียบปฏิบัติเกี่ยวกับการ ตามส่วนของเรือที่สร้างเสร็จในอู่เรือได้
จดทะเบียนเรือในลักษณะการให้บริการเบ็ดเสร็จ ๒.๔.๔ อาจซื้อหุ้นของบริษัทเรือต่างชาติ

ณ จุดเดียว (One Stop Service) ให้มีสัดส่วนจำนวนมากเพียงพอที่จะเข้าไปบริหาร
๒.๒.๕ ไม่จำกัดสัญชาติคนประจำเรือที่ปฏิบัติ โดยใช้กองทุนของประเทศ เช่นเดียวกับกองทุน
งานบนเรือไทย เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นด้านต้นทุน เทมาเส็ก (Temasek) ของสิงคโปร์ หรือสนับสนุน
ปฏิบัติการของผู้ประกอบการเจ้าของเรือไทย ให้เจ้าของเรือเอกชนไทยไปลงทุนซื้อกิจการเดินเรือ
๒.๒.๖ มาตรการยอมรับการใช้ผลของการ ของต่างชาติ โดยรัฐบาลต้องมีมาตรการในการ

สำรวจเรือของสมาคมจัดชั้นเรือที่เป็นยอมรับของ คุ้มครองให้เอกชนมีความมั่นใจในการลงทุนใน
สากล ให้เพิ่มมากขึ้น ต่างประเทศดังกล่าว


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐39

มาตราการส่งเสริม ด้านอื่น ๆ ที่มา: กรมเจ้าท่า


โครงสร้างมาตรการส่งเสริมกองเรือไทยภายใต้ยุทธศาสตร์ที่ ๑ การเพิ่มสัดส่วนการขนส่งสินค้าทางทะเลโดยกองเรือแห่งชาติ



มาตรการส่งเสริมที่มิใช่ภาษี มาตราการส่งเสริม มาตราการด้านการ ด้านบุคลากร แก้ไขปรับปรุง กฎหมาย กฎระเบียบและ ข้อบังคับ






มาตรการส่งเสริมกองเรือไทยในอนาคต มาตรการส่งเสริมด้านภาษี มาตราการด้าน ภาษี การเงิน ศุลกากร
















มาตรการส่งเสริมกองเรือไทย มาตรการส่งเสริมที่มิใช่ภาษี ภาษีเงินได้ มาตราการส่งเสริม นิติบุคคล การใช้เรือไทย
















มาตรการส่งเสริมกองเรือไทยในปัจุบัน มาตราการด้านการ ภาษีเงินได้ ส่งเสริมการลงทุน บุคคลธรรมดา











มาตรการส่งเสริมด้านภาษี ภาษี ภาษี ศุลกากร มูลค่าเพิ่ม













ภาษีเงินได้ นิติบุคคล



๐40 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

บทสรุป เอกสารอ้างอิง
จากมาตรการดังกล่างข้างต้น พบว่าในมุมมอง - เฉลิมพงษ์ เสนารักษ์. การประเมินศักยภาพและผลสัมฤทธิ์ของ
ของผู้ประกอบการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ มาตรการภาครัฐในการส่งเสริมกองเรือไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญา
วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา การบริหารกิจการทางทะเล
มาตรการยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลเป็น (สหสาขาวิชา) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๕๓.
มาตรการที่มีความสำคัญ และผลสัมฤทธิ์มาก - เจ้าท่า, กรม. มาตรการเบื้องต้นที่นำเสนอคณะกรรมการส่งเสริม
ที่สุด ในขณะที่มาตรการส่งเสริมการลงทุน การพาณิชยนาวี. ๒๕๕๒. (เอกสารไม่ตีพิมพ์)
- เจ้าท่า, กรม. มาตรการส่งเสริมกิจการพาณิชยนาวีที่ได้ดำเนิน
เป็นมาตรการที่มีความสำคัญ และผลสัมฤทธิ์ การแล้ว. ๒๕๕๓. (เอกสารไม่ตีพิมพ์)
มากที่สุดสำหรับผู้ประกอบการขนส่งสินค้าภายใน - เจ้าท่า, กรม. ผลการดำเนินการตามมติการประชุมคณะกรรมการ
ประเทศ ถึงแม้ว่ามาตรการส่งเสริมต่าง ๆ จะมี ส่งเสริมพาณิชยนาวี ครั้งที่ ๑/๒๕๕๒, ๒/๒๕๕๒. ๒๕๕๓. (เอกสาร
ความสำคัญ และผลสัมฤทธิ์ไม่เท่ากัน แต่อย่างไร ไม่ตีพิมพ์)
- เจ้าท่า, กรม. แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากิจการด้านพาณิชยนาวี
ก็ตาม ทุกมาตรการยังคงมีความจำเป็นที่จะต้อง [ออนไลน์]. แหล่งที่มา:http://www.mpb.md.go.th/mpb_strategy.htm
ส่งเสริมต่อไปในอนาคต เพื่อเป็นการสร้างภาวะ - สภาความมั่นคงแห่งชาติ. แนวทางการดำเนินการตามนโยบายความ
ที่เอื้ออำนวยต่อการดำเนินธุรกิจ และอำนวย มั่นคงแห่งชาติทางทะเล พ.ศ.๒๕๔๘ - ๒๕๕๒. กรุงเทพมหานคร:
โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, ๒๕๔๙.
ต่อการพัฒนาศักยภาพในการแข่งขันของผู้ - สมาคมเจ้าของเรือไทย. บทบาทกองเรือพาณิชย์ไทยในการพัฒนา
ประกอบการเจ้าของเรือไทยให้ครบทุกด้าน และ ศักยภาพการขนส่งทางทะเลของประเทศ. ๒๕๔๕.
ภาครัฐควรที่จะติดตามสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้ง รูปภาพ
- http://3.bp.blogspot.com/_tNu78SMKH6I/TF_TMhlXbOI/
ภายในประเทศ และในต่างประเทศเพื่อสามารถ AAAAAAAADtE/DebdyfmcL5Y/s320/Singapore+flag+button.jpg
ปรับปรุง แก้ไข และเพิ่มเติมมาตรการส่งเสริมกองเรือ - http://pdamobiz.com/forum/uploads/imageB/15F78_money.jpg
ให้สอดคล้องต่อความเปลี่ยนแปลงได้ตลอด - http://www.marinerthai.com/gallary/index.php
- http://www.seaspeediran.com/images/images/Bulk_Cargo.jpg


ข่าวประชาสัมพันธ ์
โครงการออมสิน - กบข. เพื่อนสมาชิก กบข.

ธนาคารออมสินและ กบข. ได้ทำบันทึกข้อตกลงการจัดสินเชื่อเพื่อเป็นสวัสดิการสำหรับสมาชิก กบข.
ในโครงการออมสิน - กบข. โดยมีหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่สำคัญสรุปได้ดังนี้
ผู้ขอกู้ต้องเป็นสมาชิก กบข. เท่านั้น กำหนดให้กู้ ๓ ประเภท คือ สินเชื่อเพื่อการศึกษา สินเชื่อ
เพื่อการท่องเที่ยว และสินเชื่อโครงการธนาคารประชาชน โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้
สินเชื่อเพื่อการศึกษา มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับการศึกษาภายในประเทศ และ

ต่างประเทศในทุกระดับการศึกษา รวมถึงการอบรมหลักสูตรพัฒนาทักษะวิชาชีพ ในสถาบันการศึกษาที่
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) กระทรวงศึกษาธิการและ/หรือที่หน่วยงานของรัฐรับรอง
วงเงินให้กู้กรณีใช้บุคคลค้ำประกัน ไม่เกิน ๓๐๐,๐๐๐.- บาท กรณีที่ใช้หลักทรัพย์ค้ำประกันไม่เกิน
๑,๕๐๐,๐๐๐.-บาท
สินเชื่อเพื่อการท่องเที่ยว มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการท่องเที่ยวภายในประเทศ วงเงิน
ให้กู้ไม่เกิน ๕๐,๐๐๐.- บาท และต่างประเทศวงเงินให้กู้ไม่เกิน ๒๐๐,๐๐๐.- บาท

สินเชื่อโครงการธนาคารประชาชน มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นเงินทุนหมุนเวียนในการประกอบอาชีพ
หรือเป็นค่าใช้จ่ายที่จำเป็นต่อการดำรงชีพ หรือชำระหนี้สินอื่น ๆ โดยให้ผู้กู้ไม่เกินรายละ ๑๐๐,๐๐๐.- บาท
ผู้สนใจสามารถติดต่อได้ที่ สำนักงาน กบข. โทร ๐๒๓๖๓๑๐๐๐ ต่อ ๒๕๖ หรือ www.gpf.or.th



นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐41

บทความ



ของ
งานกู้ชาติ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช





พลเรือเอก วสินธ์ สาริกะภูติ

























































ซ้อมใหญ่ ตีเมืองคัง



(ต่อจากฉบับที่แล้ว)



๐42 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ปีมะเส็ง เดือน ๑๒ พ.ศ.๒๑๒๔ พระเจ้าบุเรงนอง ตัวแทนไป เช่น สมเด็จพระมหาธรรมราชา ก็โปรดให้
สิ้นพระชนม์แบบกะทันหัน (สมัยปัจจุบันเรียกว่า สมเด็จพระนเรศวร ไปแทน มีประเทศราชที่ไม่ยอม
หัวใจล้มเหลว) เมื่อพระชนม์ ๖๖ พรรษา ครองราชย์ ไปเฝ้าเพียงเมืองเดียว คือ เจ้าฟ้าไทยใหญ่เมืองคัง

สมบัติกรุงหงสาวดี ๓๑ ปี นักประวัติศาสตร์ รุ่นใหม่ พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง ที่ขึ้นครองราชย์ใหม่ ๆ
ของโลกบางท่าน กล่าวว่า การสิ้นพระชนม์ของ จึงจำเป็นจะต้องแสดงแสนยานุภาพ จัดกองทัพไป

พระเจ้าบุเรงนอง มีเบื้องหน้าเบื้องหลัง พระมหา ปราบเมืองคัง มิให้เมืองอื่นเอาเป็นเยี่ยงอย่าง
อุปราชมังชัยสิงห์ ขึ้นครองราชย์สมบัติต่อ ทรงพระนาม แต่เนื่องจากเมืองคังเป็นเมืองเล็ก มีพระราชประสงค์
ว่าพระเจ้านันทบุเรง ตั้งมังกยอชวา หรือมังสามเกียด ให้มังสามเกียด ราชโอรสซึ่งเพิ่งเป็นพระมหาอุปราชา

(ไทยเรียก) ราชโอรสองค์ใหญ่เป็นพระมหาอุปราชา แสดงพระเกียรติยศ (แสดงฝีมือ) จึงตรัสแก่พวก
พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง เรียกเจ้าเมือง ประเทศราชว่า เจ้านายชั้นผู้ใหญ่นั้น ได้เคยทำศึก

ประเทศราชต่าง ๆ ไปเฝ้าแสดงความจงรักภักดีถือ สงครามมามากแล้ว คราวนี้ควรจะให้เจ้านายชั้น
น้ำพิพัฒน์สัตยาที่กรุงหงสาวดี ตามประเพณีการ หนุ่ม ๆ ไปตีเมืองคัง ให้เคยสงครามกันเสียบ้าง
เปลี่ยนแผ่นดิน เจ้าเมืองใดไม่ไปถือว่าแข็งเมือง จึงให้จัดทัพจาก ๓ เมือง ไปตีเมืองคัง คือ

เป็นขบถ สมเด็จพระนเรศวร พระชนมายุ ๒๖ - พระมหาอุปราชา คุมพลชาวกรุงหงสาวดี

พรรษา เสด็จไปแทนสมเด็จพระมหาธรรมราชา ทัพหนึ่ง
พระราชบิดา ซึ่งมีพระชนมายุมากแล้ว - พระสังกะทัต (นัดจิงหน่อง) ราชบุตรพระเจ้า
ประเทศราชของกรุงหงสาวดีในเวลานั้นมีทั้งที่ ตองอู คุมพลชาวเมืองตองอู ทัพหนึ่ง

เป็นพม่า และที่เป็นชาติอื่น ที่เป็นพม่ามีอยู่ - สมเด็จพระนเรศวร คุมพลชาวกรุงศรีอยุธยา
๔ เมือง คือ ทัพหนึ่ง

- พระเจ้าตองอู เป็นโอรสพระเจ้าตองอูองค์แรก เจ้านายทั้ง ๓ พระองค์นี้ ต่างคุ้นเคยกันเป็น
ที่เป็นอนุชาของพระเจ้าบุเรงนอง อย่างดี เนื่องจากเคยประทับอยู่ด้วยกันในราชสำนัก
- พระเจ้าแปร เป็นโอรสของพระเจ้าแปรองค์แรก พระเจ้าบุเรงนอง สมัยที่ยังทรงพระเยาว์อยู่ ต่าง

ที่เป็นอนุชาของพระเจ้าบุเรงนอง ยินดีจัดรี้พลไปตามรับสั่ง
- พระเจ้าเชียงใหม่ (มังนรธาช่อ) เป็นราชบุตร เมืองคังตั้งอยู่บนที่สูง ภูมิประเทศได้เปรียบ


องค์เล็กของพระเจ้าบุเรงนอง ข้าศึกจะรุกขึ้นไปตีเมืองคังจะต้องผ่านช่องแคบ
- พระเจ้าอังวะ เป็นราชบุตรเขยของพระเจ้า ไม่สามารถใช้กำลังขนาดใหญ่ได้อย่างเต็มที่ จึงสามารถ

บุเรงนอง ใช้คนน้อยป้องกันรักษาเมืองได้
ที่เป็นชาติอื่น มี ๓ องค์ กับเจ้าฟ้าไทยใหญ่อีก เมื่อกองทัพทั้ง ๓ ยกไปถึงเมืองคัง ได้เห็น
๑๙ อาณาเขต ภูมิประเทศที่จำกัดเส้นทางเข้าสู่ตัวเมืองแล้ว จึงได้
- พระเจ้ามินประลอง ครองเมืองยะไข่ ตกลงผลัดเปลี่ยนกันเข้าโจมตีเมืองคัง กองทัพละวัน

- พระเจ้าหน่อเมือง ครองเมืองลานช้าง เพราะไม่มีประโยชน์ที่จะรวมพลเข้าตีกันพร้อมกัน
- พระมหาธรรมราชา ครองกรุงศรีอยุธยา ทั้ง ๓ กองทัพ ซึ่งจะกลายเป็นเป้าใหญ่ให้ทหาร
- เจ้าฟ้าไทยใหญ่ อีก ๑๙ อาณาเขต หรือเรียกว่า เมืองคัง ทำลายได้ง่าย
๑๙ รัฐเจ้าฟ้าไทยใหญ่ กองทัพเมืองหงสาวดีของพระมหาอุปราชา
ปรากฏว่าในการผลัดเปลี่ยนแผ่นดินคราวนี้ เป็นกองทัพเข้าตีก่อน ได้เข้าตีปล้นเมืองคังในเวลา

ประเทศราชทุกประเทศต่างไปเฝ้าพระเจ้าหงสาวดี กลางคืน พวกชาวเมืองคังต่อสู้รักษาทางขึ้นเขา

นันทบุเรงหรือถ้าเสด็จไปเองไม่ได้ ก็โปรดให้มี เป็นสามารถ รบกันจนรุ่งสว่างก็เข้าเมืองไม่ได้

นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐43

สูญเสียทหารหงสาวดีเป็นจำนวนมาก ต้องถอยทัพ นันทบุเรง โดยตรงเป็นที่รู้กันในหมู่ราชวงศ์ว่า

กลับลงมา พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรงนั้น ฝีมือสติปัญญาสู้


วันต่อมาเป็นเวรของกองทัพเมืองตองอู บุเรงนองผู้เป็นพ่อไม่ได้ชนิดต่างกันมาก ความดุ

พระสังกะทัต ซึ่งยกเข้าตีเมืองคังด้วยวิธีเช่นเดียว ความโหด อาจจะใกล้เคียงกัน แต่ความเก่งใน
กับพระมหาอุปราชา ผลของการรบก็ต้องพ่ายแพ้ ทางการทำศึกสงคราม และความเป็นผู้นำ ศิลปะ
ลงมาเช่นเดียวกัน การปกครองคน สู้กันไม่ได้เลย ชนิดมือห่างชั้น

ในขณะที่กองทัพเมืองหงสาวดี และกองทัพ กันมาก เชื้อพระวงศ์ในรุ่นเดียวกัน เช่น เจ้าเมือง
เมืองตองอู เข้าตีเมืองคังนั้น สมเด็จพระนเรศวร ตองอู แปร อังวะ ก็ทราบดี จะหวังพึ่งฝีมือ
ได้ลาดตระเวนตรวจสอบพื้นที่รอบเมืองคัง จนได้ ลูกชายพระมหาอุปราชา ก็กลับมาเสียท่าในศึก
พบเส้นทางลับที่ชาวเมืองได้ใช้ขึ้นลงเขาอีกทางหนึ่ง เมืองคัง นึกว่าจะเป็นดาบคมในฝัก ชักออกมาสนิม

ดังนั้นในวันที่ ๓ ซึ่งเป็นเวรของกองทัพอยุธยา เขรอะ ดังนั้นเจ้าเมืองประเทศราชต่าง ๆ ทั้งที่เป็น

สมเด็จพระนเรศวร จึงให้จัดทัพแยกออกเป็น ๒ กอง พม่าเชื้อพระวงศ์ และต่างชาติ จึงเริ่มมองหา
กองเล็กให้เข้าตีด้านหน้า ตามเส้นทางที่กองทัพ จังหวะแยกตัวออกเป็นอิสระ ต่างคนก็รอเวลา
เมืองหงสาวดีและเมืองตองอูเคยใช้ แต่ไม่ต้องบุก อันเหมาะสมเท่านั้น ใครจะเป็นหมูไม่กลัวน้ำร้อน
ขึ้นไป ให้ตีฆ้องร้องเป่า ยิงปืนไฟ ทำเหมือน ก่อนกัน แม้แต่ในกลุ่มข้าราชการกรุงหงสาวดี




ว่ากองทัพใหญ่จะตีขึ้นไปตั้งแต่เวลาเที่ยงคืน ก็ไม่เกาะกันเป็นปึกแผ่นเหมือนสมัยพระเจ้า
ชาวเมืองคังจะได้ระดมพลมาป้องกันเมืองทาง บุเรงนอง เริ่มมีกลุ่มเอาใจออกห่าง
ด้านหน้านี้ ทุกอย่างเป็นไปตามแผนลวง ในด้านการทหาร เป็นการเปิดตัวให้เห็นฝีมือ


กำลังอีกกองหนึ่ง เป็นกำลังส่วนใหญ่ทรง ของกลุ่มเจ้านายรุ่นหนุ่ม ชนิดเปิดตัวแบบเปรียบเทียบ

ควบคุมด้วยพระองค์เอง ให้ตีขึ้นไปทางเส้นทางลับ ฝีมือกันแบบจะ ๆ ให้เห็นว่าสติปัญญาเหนือชั้นต่าง
ที่ตรวจพบ กองทัพอยุธยาก็เข้าเมืองคังได้ในตอน กันอย่างไร เจ้าชายหนุ่มทั้ง ๓ พระองค์เป็นศิษย์
รุ่งเช้าแสงทองส่องฟ้า จับตัวเจ้าฟ้าไทยใหญ่เมืองคัง สถาบันบุเรงนองเดียวกัน ได้รับการศึกษาหาความรู้
ได้เลิกทัพกลับกรุงหงสาวดี ต่าง ๆ มาใกล้เคียงกัน เรียนมาตำราเดียวกัน แต่
ชัยชนะสงครามเมืองคังครั้งนี้ พระเจ้าหงสาวดี พอเริ่มรบก็แสดงให้เห็นว่าฝีมือต่างกัน ครูทหาร
นันทบุเรง พระราชทานพานทองคำใส่พระภูษา ท่านถึงว่าการสงครามเป็นทั้ง “ศาสตร์ และ ศิลป์”
องค์หนึ่ง ทองหนัก ๕ ชั่ง จำหลักเป็นรูปเทวดาแก่ เรียนจากสถาบันเดียวกันตำราเล่มเดียวกัน ก็ยัง

สมเด็จพระนเรศวร รบเก่งไม่เท่ากัน บางคนชนะบางคนแพ้ ในสงคราม

เมื่อสมเด็จพระนเรศวรเสด็จยกทัพกลับถึง ตีเมืองคังครั้งนี้ ฝีมือทหารลูกแถวและแม่ทัพ
เมืองพิษณุโลกแล้ว ทรงเปลื้องเครื่องทรงออกบูชา นายกองระดับรองไม่น่าจะแตกต่างกันมาก ที่แตกต่าง
ถวายพระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ แล้วให้ ชัดเจนก็ฝีมือแม่ทัพใหญ่ ทั้งพระมหาอุปราชา และ
ทำการเฉลิมฉลอง ๓ วัน สมเด็จพระมหาธรรมราชา พระสังกะทัต รบแบบเอาคนเข้าทุ่ม ข้า (พม่า) เคยเก่ง

เมื่อทราบข่าวชนะศึกของราชโอรส ก็โปรดให้ เคยชนะเอ็งมาแล้ว เอาคนเข้าทุ่มเดี๋ยวก็ชนะ กะใช้
แต่งงานสมโภชถึง ๗ วัน แรงและฝีมืออย่างเดียว ไม่ใช้สมอง โดยเฉพาะ
วิเคราะห์ การชนะศึกเมืองคังของสมเด็จ พระสังกะทัต ที่เป็นเวรเข้าตีหน่วยที่ ๒ ได้เห็น

พระนเรศวร ส่งผลทั้งทางการเมือง การทหาร ตัวอย่างมาแล้ว แต่ก็กลับคิดว่า ที่ทัพหงสาวดี

และการต่างประเทศอย่างไรบ้าง ตีไม่ได้เพราะฝีมือไม่เก่งจริง พม่าตองอูเหนือกว่า

ในทางการเมือง กระทบต่อบารมีของพระเจ้า จึงสั่งลุยขึ้นไปแบบเดียวกัน ผลจึงเป็นเช่นเดิม

๐44 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ภาพตีเมืองคัง พ.ศ.๒๑๒๑

นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐45

ประวัติศาสตร์ซ้ำรอย เพราะประเมินขีดความ ล่มสลายเมื่อพระเจ้าบุเรงนองสวรรคต


สามารถข้าศึกต่ำไป และประเมินขีดความสามารถ จะเห็นได้ว่าสงครามตีเมืองคัง เมืองเล็ก ๆ
ของตนสูงเกินไป ส่วนสมเด็จพระนเรศวรนั้นทรงรบ บนภูเขาที่พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง เห็นเป็น

ด้วยสติปัญญา บุกเมื่อควรบุก ลุยเมื่อควรลุย จึงชนะ ศึกเล็ก ๆ แต่มิใช่เรื่องเล็ก เพราะผลของสงคราม
ด้วยการสูญเสียกำลังพลน้อย แม่ทัพที่ชนะศึก แม้ในนามของกรุงหงสาวดีจะชนะเอาเมืองคัง

สงคราม โดยที่ฝ่ายตนสูญเสียกำลังพลน้อย กลับมาอยู่ใต้อำนาจได้ เหมือนเดิม แต่ผลตามมา

นักการทหารทั่วโลกเขายกย่องว่าเป็นแม่ทัพที่เก่ง ทั้งในรูปธรรมและนามธรรมมีมากมายเหลือเกิน
กล้าสามารถ สงครามเมืองคัง จึงเป็นดัชนีวัดบารมีหรือศักยภาพ
ศึกตีเมืองคัง จึงเป็นการเปรียบเทียบฝีมือ ของพระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรงโดยตรง
ขุนศึกรุ่นหนุ่มทั้ง ๓ พระองค์เป็นอย่างดี ทำให้ การซ้อมใหญ่ของกองทัพกู้ชาติ ของสมเด็จ

แต่ละเมือง แต่ละฝ่ายมองภาพสถานการณ์ของ พระนเรศวร ได้ประโยชน์มหาศาลด้วยประการฉะนี้
เมืองต่าง ๆ ในอุษาคเนย์ในอนาคตได้ราง ๆ และ
ทำให้เจ้าชายหนุ่มทั้ง ๓ พระองค์ที่เคยเป็นเพื่อน ซ้อมย่อย

เล่นสนิทสนมกัน เริ่มกินแหนงแคลงใจกันแต่ กองทัพอยุธยามีโอกาสซ้อมย่อยเป็นระยะ ๆ
นั้นมา มิใช่เพราะแย่งสาวสวยคนเดียวกันเหมือน กับกองทัพกัมพูชา ที่ยกมาตีหัวเมืองต่าง ๆ ของไทย
นิยายน้ำเน่า แต่เพราะการแย่งอำนาจ แข่งบารมีกัน เกือบจะทุกปี เป็นกองทัพบกบ้างกองทัพเรือบ้าง


ซึ่งสำคัญยิ่งกว่า เข้ามาถึงกรุงศรีอยุธยา ๒ ครั้ง ตีเมืองเพชรบุรี
ผลนี้กระทบต่อขวัญทหารลูกแถวและนายกอง ๒ ครั้ง ตีหัวเมืองชายทะเลตะวันออก หัวเมือง
นายหมู่ ของพม่า มอญ เป็นอันมาก จะเห็นได้ว่า ตะวันออกหลายครั้ง ตั้งแต่อยุธยายังไม่ได้ก่อตั้ง


ในศึกสงครามครั้งต่อ ๆ มาที่พม่ากับไทยรบกัน กองทัพกู้ชาติ เป็นการบังคับให้ทหารอยุธยาต้อง

ความรู้สึกว่าสมเด็จพระนเรศวรเก่งกว่าเจ้านายของตน ฝึกเพลงดาบไว้ตลอด มีทั้งฝ่ายอยุธยาแพ้ เช่น
มีผลต่อการรบมาก ทำให้ลูกน้องถอดใจไปด้วย ที่เมืองเพชรบุรีในปี พ.ศ.๒๑๒๔ เพราะกองทัพหลัก

ผลเช่นนี้เคยมีตัวอย่างทันเห็น ที่เสียงกระพรวน ของกรุงศรีอยุธยาไปติดอยู่ที่กรุงหงสาวดี กับ สมเด็จ
ทหารม้าบุเรงนอง ข้าศึกแค่ได้ยินเสียงก็หนีโดย พระนเรศวรและศึกเมืองคัง ได้บทเรียนราคาแพง

ไม่ต้องรบ เพราะแม่ทัพไทยทั้ง ๓ คน ผู้รักษาเมืองเพชรบุรี
ด้านการต่างประเทศ กลุ่ม ๑๙ รัฐเจ้าฟ้าไทยใหญ่ แตกความสามัคคีกัน จึงถูกกัมพูชาสังหารเสียหมด

บางส่วนที่สมเด็จพระนเรศวรเคยผูกไมตรีไว้ เมื่อครั้ง ทั้ง ๓ คน แล้วก็เสียเมือง
อยู่กรุงหงสาวดี เริ่มมีความเชื่อมั่นยิ่งขึ้นว่า จะมี ในช่วงหลังเมื่อกองทัพคนหนุ่ม (กองทัพเตรียม
ส่วนช่วยให้แคว้น/รัฐไทยใหญ่เป็นเอกราชจากอำนาจ กู้ชาติ) ของสมเด็จพระนเรศวรได้ร่วมออกโรงด้วย


พม่าได้ รวมทั้งหัวเมืองประเทศราชอื่น ๆ ก็เริ่ม ผลปรากฏว่าฝ่ายไทยชนะโดยตลอด เช่นในสงคราม
มองหาลู่ทางชักชวนกันแข็งข้อต่อกรุงหงสาวดี เช่น กับกัมพูชาในปี พ.ศ.๒๑๒๕ รายละเอียดดูจากบทที่
พระเจ้าอังวะ ที่มีสาส์นชักชวน เมืองตองอู แปร ๑๐ ศึกละแวก

เชียงใหม่ ร่วมเป็นกบฏต่อกรุงหงสาวดีในอีก ๓ ปี ศึกละแวกเป็นการซ้อมย่อยชนิดดี ทำให้กำลัง
ต่อมาเป็นต้น พลทุกระดับชั้นมีความมั่นใจในตนเอง เพราะขนาด

D.G.E.Hall นักประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออก แม่ทัพจากหัวเมืองจัตวาก็ยังชนะทัพกัมพูชาได้
เฉียงใต้ชาวอังกฤษ กล่าวไว้ว่า อาณาจักรหงสาวดี หลังจากปี พ.ศ.๒๑๒๕ เป็นต้นมา กองทัพเตรียม

อันเกรียงไกรของพระเจ้าบุเรงนอง เริ่มส่งเค้า การกู้ชาติของไทย ที่มีสมเด็จพระนเรศวรเป็น

๐46 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

แม่ทัพใหญ่จึงพร้อมแล้ว ต่อไปนี้ก็รอจังหวะเวลา ๓ เมือง ก่อกบฏด้วย เรื่องคอขาดบาดตายเช่นนี้
ที่เหมาะสมเท่านั้น มันน่าจะมีอะไรอยู่ในกอไผ่อยู่บ้าง ถึงได้กล้าทำ
- “คน กำลังพล” มีขวัญกำลังใจและฝีมือพร้อม แบบมีหลักฐานทางวัตถุ

- “อาวุธ ยุทโธปกรณ์” พร้อม เมื่ออังวะบังอาจแข็งเมืองเป็นกบฏ พระเจ้า
- “เสบียงอาหาร” พร้อม หงสาวดีนันทบุเรง จึงต้องยกกองทัพใหญ่ไปปราบ
- “ผู้นำทัพ” ยอดเยี่ยม ด้วยตนเอง พระเจ้าอังวะก็เป็นขุนศึกฝีมือดีคนหนึ่ง
ของพระเจ้าบุเรงนอง จึงได้รับความไว้วางใจให้
เมืองอังวะจุดชนวนเวลา ครองเมืองอังวะ เมืองใหญ่สำคัญทางเหนือ คอยคาน

หลังจากเจ้ายุทธภพ พระเจ้าหงสาวดีบุเรงนอง อำนาจแคว้นยูนนานของจีน กับไทยใหญ่ ที่มักจะ
สิ้นพระชนม์ เมื่อปีมะเส็ง เดือน ๑๒ พ.ศ.๒๑๒๔ ดอดมาก่อกวนพม่าตอนเหนืออยู่เสมอ ๆ พระเจ้า


อย่างกระทันหัน เป็นการเปิดกว้างบ่งบอกว่า อำนาจ นันทบุเรงเกณฑ์ทัพหัวเมืองประเทศราชทั้งหมด
ของพม่าหงสาวดีเริ่มถึงดิ่งลงแล้ว เพียงแต่รอเวลา รวมทั้งกองทัพกรุงศรีอยุธยาด้วยไปรุมยำเมืองอังวะ
ว่า เมื่อใดอำนาจของหงสาวดีจะตกลงจนเหมาะที่
อยุธยาจะประกาศเอกราช กองทัพกู้ชาติที่อุตส่าห์ ยิงปืนนัดเดียว ได้นกสองตัว

ซ่องสุมฝึกปรือมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๑๑๔ มิให้พระเจ้า การเกณฑ์ทัพกรุงศรีอยุธยาไปร่วมทำศึกปราบ


บุเรงนองรู้ระแคะระคาย ได้รับการฝึกมาอย่างดี เมืองอังวะนั้น พระเจ้านันทบุเรงมิได้หวังจะใช้กำลัง
ได้รับการทดสอบทั้งซ้อมใหญ่ เมื่อปี พ.ศ.๒๑๒๔ กองทัพอยุธยาไปร่วมรบทำศึกอังวะ แต่ต้องการ

ที่เมืองดัง และซ้อมย่อยกับทัพกัมพูชาที่ดงพญากลาง ลวงให้กองทัพอยุธยาออกจากดินแดนมาให้กองทัพ

เมื่อ พ.ศ.๒๑๒๕ จนทุกคนมีความมั่นใจตั้งแต่ พม่า มอญ รุมทำลาย เนื่องจากพระเจ้านันทบุเรง
ลูกแถวถึงแม่ทัพใหญ่ รอแต่เวลาอันเหมาะสม ประมาณสถานการณ์ได้ว่า กรุงศรีอยุธยากำลัง
เท่านั้น เวลาอันเหมาะสม ต้องไม่ใช่กรุงศรีอยุธยา วางแผนแข็งเมือง เป็นกบฏต่อหงสาวดีและใน
เป็นผุ้จุด ถ้าอยุธยาเริ่มก่อน ถูกยำเละแน่ ๆ จังหวะที่เมืองอังวะแข็งเมืองเช่นนี้ จะเป็นจังหวะที่ดี
ที่กรุงศรีอยุธยาจะทำอะไรสักอย่าง พระเจ้านันทบุเรง
อำนาจของรัฐบาลกลางที่กรุงหงสาวดีเริ่มถูก จึงคิดจะชิงความได้เปรียบ ทำลายกองทัพอยุธยา
ท้าทายสั่นคลอน เสียก่อน โดยมอบภารกิจล้อมทำลายกองทัพ
็
้
เมื่อปีมะแม พ.ศ.๒๑๒๖ หลังจากพระเจ้า อยธยาของสมเดจพระนเรศวรใหกบพระมหาอปราชา
ุ

ั
ุ
บุเรงนอง พ่อตาสวรรคตได้ ๒ ปีเศษ พระเจ้าอังวะ โดยให้พระมหาอุปราชาอยู่รักษากรุงหงสาวดี แล้ว



ผู้ลูกเขย ก็ประกาศเอกราช แข็งเมืองเป็นกบฏ วางแผนให้ขุนนางมอญ นำทัพมอญไปล่อทัพสมเด็จ

ไม่ยอมขึ้นกับกรุงหงสาวดี แถมไม่คิดคนเดียว พระนเรศวรมาเข้าพื้นที่ซุ่ม บริเวณด้านตะวันตก
ยังชวนเจ้าเมือง ตองอู แปร และเชียงใหม่ ให้ร่วม ของแม่น้ำสะโตงกับเมืองหงสาวดี โดยวางแผนว่า
แข็งเมืองเป็นกบฏด้วย แต่อีก ๓ เมือง ยังไม่เล่นด้วย ทัพพม่าหงสาวดีจะตีด้านหน้า ให้ทัพมอญของ




กลับส่งเอกสารชวนแข็งเมืองของ พระเจ้าอังวะมาถวาย ๒ พระยามอญตีเข้ามาทางด้านหลัง ถ้าทัพอยุธยา
พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง เป็นหลักฐานฟ้อง เจ้าเมือง แตกพ่าย แม่น้ำสะโตงก็จะเป็นเครื่องกีดขวางใหญ่
อังวะเป็นเพียงเขย แต่อีก ๓ เจ้าเมือง เป็นเชื้อพระวงศ์ กว่าจะข้ามไปได้ก็คงจะสูญเสียมาก ฝ่ายพม่า
ของบุเรงนองโดยตรง ความใกล้ชิดทางสายเลือด วางแผนกว้าง ๆ ไว้เช่นนี้ โดยตั้งเป้าประสงค์
มันต่างกัน ไม่เข้าใจว่ามีเบื้องหน้าเบื้องหลังอะไร ว่า จะต้องทำลายสมเด็จพระนเรศวรและกองทัพ


อยู่ก่อน พระเจ้าอังวะจึงกล้ามีหนังสือสาส์นไปชวนอีก อยุธยาให้ได้ พระเจ้านันทบุเรงรู้แจ้งแทงตลอดว่า
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐47

กองทัพอยุธยามีกำลังพลไม่มาก ถ้าตกเข้าพื้นที่ เมื่อกองทัพอยุธยาถึงเมืองแครง เดือน ๖ ปีวอก

ซุ่มโจมตีตามที่พม่าวางแผนไว้ คงไม่ยากที่ฝ่ายพม่า พ.ศ.๒๑๒๗ ก็ได้พบขุนนางมอญ ๒ คน พระยาเกียรติ
มอญจะรุมยำให้เละได้ และพระยาราม ที่พระมหาอุปราชาให้คุมทัพมอญ

“ การกระทำเป็นของมนุษย์ ความสำเร็จเป็น มารอรับสมเด็จพระนเรศวรเพื่อจะนำกองทัพอยุธยา
ของฟ้า ” ไปเข้าพื้นที่ซุ่ม แล้วเป็นกองทัพตีกระหนาบหลัง
กองทัพอยุธยาด้วย เมืองแครงอยู่ทางตะวันตก
ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ แม่น้ำสะโตง
ฝ่ายไทย สมเด็จพระมหาธรรมราชา โปรดเกล้า ฯ พงศาวดารไทยหลายฉบับ กล่าวไว้ว่า สมเด็จ

ให้สมเด็จพระนเรศวร และสมเด็จพระเอกาทศรถ พระนเรศวร ทรงทราบแผนลวงทำลายพระองค์

เป็นผู้แทนคุมทัพอยุธยา ไปช่วยพม่าตามหมาย และกองทัพอยุธยาตามแผนของพม่า พระเจ้า


เกณฑ์ทัพ ความจริงกำลังส่วนใหญ่คือกองทัพกู้ชาติ นันทบุเรงและพระมหาอุปราชา จากพระยามอญ

ที่ซ่องสุมอยู่ที่เมืองพิษณุโลกนั่นเอง กองทัพคนหนุ่ม ๒ ท่าน ผ่านพระมหาเถรคันฉ่อง พระภิกษุมหา
ของพระองค์นั่นแหละ จากพงศาวดารต่าง ๆ ของไทย เถระผู้ใหญ่ชาวมอญ ผู้เป็นพระอาจารย์ของพระยา
และจากนักประวัติศาสตร์ชาวยุโรป กล่าวไว้พ้องกัน มอญทั้ง ๒ คน ที่เมืองแครงนี้เอง
ว่า ทางกรุงศรีอยุธยาก็เตรียมใช้สถานการณ์ที่เมือง แต่ ฮอลล์ นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษที่เขียน
อังวะแข็งเมืองต่อกรุงหงสาวดีครั้งนี้ ประกาศเอกราช ประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กล่าวไว้ว่า
เหมือนกัน แต่มิใช่การประกาศเฉย ๆ จะใช้จังหวะ สมเด็จพระนเรศวรทรงทราบแผนคิดประทุษร้าย
ที่กรุงหงสาวดีมีกองทหารเบาบางลงนี้ โจมตียึด ต่อพระองค์และต่อกองทัพอยุธยาของพม่า ตั้งแต่



กรุงหงสาวดีเสียด้วย จะเห็นว่าแผนของสมเด็จ อยู่ที่กรุงศรีอยุธยา หรือที่เมืองพิษณุโลกแล้ว
พระนเรศวรนั้น เป็นแผนเชิงรุกโดยตลอด เพราะเชื่อได้แน่นอนว่า ระบบการข่าวต่าง ๆ ของ
เมื่อเมืองอังวะตั้งแข็งเมืองเป็นกบฏขึ้น สมเด็จ สมเด็จพระนเรศวรในกรุงหงสาวดีนั้น ต้องมีอย่างดี
พระนเรศวรท่านก็ทรงล่วงรู้ทันทีว่า ถึงเวลาแล้วที่ พระองค์มีเพื่อน ๆ ทั้งชาวมอญ ไทยใหญ่ และยังมี
เมืองไทยจะเป็นอิสรภาพเสียที พระพี่นางสุพรรณกัลยา ประทับอยู่ในพระราชวัง


สมเด็จพระนเรศวร ยกทัพหลวงออกจากพิษณุโลก กรุงหงสาวดี มีเชลยไทยอยู่กันเป็นกลุ่มก้อน ดังนั้น


เมื่อเดือน ๔ แรม ๖ ค่ำ ปีมะแม พ.ศ.๒๑๒๖ การจัดวางโครงข่ายจากในวังในราชสำนักออกมา



เดินทัพออกไปทางด่านแม่ละเมาไปทางเมืองเมาะตะมะ แล้วส่งต่อไปยังเมืองพิษณุโลกและกรุงศรีอยุธยา
พงศาวดารไทยหลายฉบับกล่าวไว้ว่า พระองค์ นั้น คงไม่เป็นการเหลือบ่ากว่าแรง ดังนั้ ข้อเขียน

พยายามถ่วงเวลาเดินทัพช้า ๆ หยุดพักแห่งละ ของ ฮอลล์ จึงน่าเชื่อถือได้ หนังสือประวัติศาสตร์
หลาย ๆ วัน ถ่วงเวลาให้กองทัพหลวงของพระเจ้า เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของ ฮอลล์ ได้รับความเชื่อ
นันทบุเรง ยกออกจากกรุงหงสาวดีไปก่อน ซึ่งก็เป็น ถือจากนักประวัติศาสตร์ประเทศต่าง ๆ ในเอเชีย
ไปตามแผน ระยะทางจากกรุงหงสาวดีถึงเมืองอังวะ ตะวันออกเฉียงใต้มาก ดังนั้น การเดินทัพของ
ประมาณ ๕๐๐ กิโลเมตร แม้จะสามารถเดิน พระองค์จึงถ่วงเวลาเพื่อหาจังหวะโจมตีกรุงหงสาวดี
ทัพทางเรือได้ แต่ก็ต้องใช้เวลาพอสมควร ถ้าต้อง ตอนที่เหลือเฉพาะกองทัพพระมหาอุปราชา

เสียเวลาปราบเมืองอังวะนานเท่าใด ก็จะเปิดโอกาส ป้องกันกรุง ซึ่งคงจะเหลือกำลังพลไม่มากจน
ให้สมเด็จพระนเรศวร โจมตีกรุงหงสาวดีได้มาก เกินไปนัก แม้จะมากกว่ากองทัพอยุธยาก็คง

เท่านั้น นี่คือความต้องการของฝ่ายไทย ไม่เกิน ๓ เท่า



๐48 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

ประกาศเอกราชต่อหน้าฟ้าดิน คำประกาศเอกราชที่แท้จริงไม่ทราบเป็นอย่างไร

จับตามพงศาวดารไทย เมื่อสมเด็จพระนเรศวร พงศาวดารกล่าวไว้ผิดแผกกันไปบ้าง แต่คงจะ
ทราบแผนประทุษร้ายของพม่าหงสาวดี จึงมีรับสั่ง อยู่ในข้อความทำนองนี้ แต่ที่แน่ ๆ คือเป็นคำ

ให้ประชุมทัพ ทั้งขุนศึก แม่ทัพนายกอง ตลอดจน ประกาศอย่างลูกผู้ชายชาติทหาร ที่ควรบันทึกไว้ใน
ลูกแถว นิมนต์พระสงฆ์ทั้งเมืองแครง มีพระมหาเถร ประวัติศาสตร์ไทย และประวัติศาสตร์การสงคราม



คันฉ่องเป็นประธาน พระยาเกียรติ พระยาราม ของโลก


กับพวกมอญมาประชุมรวมกัน ทรงเล่าเรื่องที่พระเจ้า เมื่อสมเด็จพระนเรศวรทรงประกาศอิสรภาพ
กรุงหงสาวดี นันทบุเรง ทรงวางแผนประทุษร้ายต่อ ที่เมืองแครงแล้ว ทรงถามพวกมอญชาวเมืองแครง

กองทัพกรุงศรีอยุธยาให้ที่ประชุมรับทราบ แล้วจึง ว่าจะเข้าฝ่ายไหน พวกมอญโดยมากจะเข้ากับไทย
ประกาศเอกราชเมื่อวันพฤหัสบดี แรม ๒ ค่ำ เดือน สมเด็จพระนเรศวร จึงให้จับเจ้าเมืองแครง กรมการเมือง
๖ ปีวอก ศก จ.ศ.๙๔๖ พ.ศ.๒๑๒๗ เวลาประมาณ ชาวพม่า เอาเมืองแครงเป็นที่ตั้งประชุมทัพ แล้ว
๑๙.๐๐ น. ยกทัพหลวงจากเมืองแครงตรงไปยังเมืองหงสาวดี
ทรงหลั่งน้ำลงเหนือแผ่นดินด้วยสุวรรณภิงคาร เมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ.๒๑๒๗ เตรียมชิงเข้าตี


ประกาศแก่เทพเทวา ต่อที่ประชุม พระภิกษุสงฆ์ กรุงหงสาวดี
ทหารไทย และชาวมอญ ว่า “ตั้งแต่วันนี้ไป
กรุงพระนครศรีอยุธยากับเมืองหงสาวดี มิได้เป็น ภาพล่างซ้าย
พระสุวรรณภิงคาร (พระเจ้าทักษิโณทก)

สุวรรณปฐพีเดียวกันดุจหนึ่งแต่ก่อน ขาดจากกันแต่ ภาพล่างขวา
วันนี้ไปตราบเท่ากัลปวสาน” (จากย่ำอดีต โดย อนุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชขณะทรงหลั่งน้ำ
เชาว์ รูปเทวินทร์ หน้า ๓๑๘) ประกาศอิสรภาพ ไม่ขึ้นต่อพม่าที่เมืองแครง เมื่อวันที่ ๓ พฤษภาคม
พ.ศ.๒๑๒๗







































นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐49