The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ
พลเรือเอกสุภา คชเสนี

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by นาวิกศาสตร์, 2021-11-21 23:40:12

อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอกสุภา คชเสนี

อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ
พลเรือเอกสุภา คชเสนี

พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 51


52 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 53


54 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 55


56 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





ชีวิตกำรท�ำงำน


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 57


58 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 59


60 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 61


62 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี



ควำมผูกพันกับกองทัพเรือ


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 63


64 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 65


ญำติมิตร


66 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 67


68 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 69


70 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี




พ่อกับลูกและหลำน



พ่อกับหน่อง


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 71


72 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





พ่อกับหนิง ตั้ม และ เบย์


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 73


74 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





พ่อกับหน่า และ หนูนวล


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 75


76 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





พ่อกับหน่อย ตุ๋ย ตั้ง และติตี้


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 77


78 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





พ่อกับนิ่ม


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 79


80 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 81


82 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 83


84 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 85




ค�ำไว้อำลัย



ผมรู้จักคุณสุภากว่า ๖๐ ปีแล้ว เราสนิทสนมกันดีท้ง ๒ ครอบครัว ผมรู้สึกใจหายและเสียดาย

ในข่าวอนิจกรรมของคุณสุภา เพราะเรามีมิตรภาพแน่นแฟ้น ติดต่อกันเสมอ แต่ก็ท�าใจได้เพราะ












เป็นสจธรรมของโลก คณสภาเป็นสภาพบรษทดพร้อม หาทเปรยบไม่ได้ ด้วยกศลทเธอได้ทาไว้





ขอให้ดวงวิญญาณของเธอ ประสบแต่ความสงบและความสุขในสัมปรายภพตลอดกาลนาน
ถ้ำชำติหน้ำมีจริง ขอให้เรำได้เป็นเพื่อนกันอีก
พลต�ำรวจตรี เฉลิมพงศ์ โกมำรกุล ณ นคร


86 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





ค�ำไว้อำลัย





พลเรือเอก สุภา คชเสนี เข้ามาอยู่ในครอบครัวของเราต้งแต่เป็นนาวาตรี กองทัพเรือได้ส่ง

คุณสุภามาเป็นนายทหารคนสนิทของคุณพ่อ จอมพล ถนอม กิตติขจร ซ่งเป็นรัฐมนตรีว่าการ
กระทรวงกลาโหมในขณะน้น ต่อมาคุณพ่อเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุด คุณสุภาก็ยังคงเป็น



นายทหารคนสนิทฝ่ายทหารเรือเช่นเดิม และได้เล่อนยศข้นตามล�าดับจนเป็นนาวาเอก


ขณะน้นน้องสาวของผม ทรงสมร กิตติขจร ยังเรียนหนังสืออยู่ช้นมัธยมปลาย คุณสุภาก็ช่วย
ติววิชาค�านวณให้ ด้วยเวลายาวนานที่ได้ใกล้ชิดและรู้จักนิสัยใจคอซึ่งกันและกัน ท�าให้กลายเป็น


ความรักข้น เม่อน้อยจบการศึกษา คุณสุภาได้ให้ผู้ใหญ่มาส่ขอน้อยกับคณพ่อคณแม่ของเรา




ท้งสองคนก็ได้แต่งงานกันในปี พ.ศ. ๒๕๐๗ หลังจากแต่งงาน ในปี พ.ศ. ๒๕๐๘ ทางกองทัพเรือ
ได้มีคาส่งให้คุณสุภา ไปดารงตาแหน่งผู้ช่วยทูตฝ่ายทหารเรือ ประจากรุงวอชิงตัน ดีซี สหรัฐอเมริกา








ท้งสองคนต้องเดินทางไปกรุงวอชิงตัน ดีซี และอยู่ท่น่นถึง ๓ ปี กลับประเทศไทยในปี พ.ศ. ๒๕๑๑

คุณสุภา เป็นคนมีอารมณ์ดี มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ออกกาลังกายอยู่เป็นประจา แต่เม่อ


อายุมากขึ้นก็ย่อมอ่อนก�าลังลงบ้าง

ในกลางเดือนตุลาคม คุณสุภาต้องเข้ารับการรักษาตัวท่โรงพยาบาลรามาธิบดี ด้วยโรค
ไขกระดูกไม่ผลิตเม็ดเลือด ซ่งความจริงเป็นมาประมาณ ๑ ปีได้แล้ว จึงต้องไป ให้เลือดเป็นระยะ ๆ




ตลอดมา แต่เน่องจากคุณสุภามีปัญหาเร่องหัวใจด้วย ประกอบกับอายุท่มากแล้ว ในท่สุดร่างกาย

ก็ไม่สามารถรับเลือดได้อีก คุณสุภาก็ต้องจากพวกเราไปอย่างไม่มีวันที่จะกลับคืนมาอีก
ขอให้คุณงามความดีท่คุณสุภา ได้ทาไว้ในขณะท่มีชีวิตอยู่ จงส่งผลให้ดวงวิญญาณอันบริสุทธ ิ ์



ของคุณสุภา ไปสู่สุคติในสัมปรายภพด้วยเทอญ
พันเอก ณรงค์ กิตติขจร
ในนามครอบครัวกิตติขจร


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 87


ระลึกถึงควำมทรงจ�ำดี ๆ กับคุณครูสุภำของ นตร.๑๗




พวกเราเตรียมนายเรือรุ่น ๑๗ ขอทบทวนความทรงจ�าดี ๆ กับคุณครูสุภา คชเสนี ของเราว่า

เม่อราว ๖๘ ปีท่แล้ว พ.ศ. ๒๔๙๖ ตอนเราเป็นนักเรียนเตรียมช้นปีท่ ๒ ใหม่ ๆ หลังจากกลับ




จากฝึกภาคทะเล กับเรือหลวงช้าง (เก่า) ตอนปลายปีท่ ๑ โรงเรียนเปิดเทอมใหม่ประมาณ








เดอนพฤษภาคม เราพบวาตอนแถวตรวจบญชพลเกาโมงเช้า มนายทหารหนม ทาทางสมารทมาก




ยศเรอโท มายืนเขาแถวกับกลมนายทหารปกครองดวย เราทราบตอมาวาทานจะมาเปนนายทหาร








ปกครอง-นายกราบซ้ายคู่กับ เรือเอก ประเทือง วงศ์จันทร์ ซ่งเป็นนายกราบขวา มี เรือเอก วิเชียร สังกรธนกิจ
เป็นต้นเรือ และ นาวาตรี ชวลิต ตู้จินดา เป็นผู้บังคับการโรงเรียนเตรียมนายเรือ เรารู้จักครูสุภา
ต่อมาว่าท่านเพิ่งกลับจากราชการสงครามเกาหลีกับ เรือหลวงประแส มิน่า! ท่านถึงดูสมาร์ท การแต่งตัว




แต่งเคร่องแบบของครู เป็นอเมริกันท้งแท่ง ต้งแต่กางเกงเสิร์ทสีกากี เส้อกากีแขนยาวแบบ
ผ้าบาง ท่ทหารเรืออเมริกันใส่เป็นเส้อช้นในของชุดกากีคอแบะ หมวกของครูท่าน ก็เป็นหมวก



ทรงอเมริกันที่เราเริ่มรู้จักกันในตอนสงครามเกาหลี เรียกกันว่าหมวก task force ไม่ทราบว่าใคร





กาหนดเรียกช่อน้ข้น เพราะหมวกแบบน้ มีชื่อว่า Bancroft มีใส่เฉพาะนายทหาร พันจ่าท่ไปเกาหล ี

หรือไปเรียนอเมริกามาเท่านั้น ไม่เหมือนกับหมวกทรงกะหลาป๋าคุ่ม ๆ กลม ๆ ใช้ปลอกหมวกสี

กากีไม่มีปีกหมวกท่ดูแล้วเหมือนกับเป็นหมวกของคนขับรถเมล์ขาวนายเลิศ ท่พวกเรา

นักเรียนเตรียมฯ นิยมใส่ หรือ แอบใส่กันเม่ออยู่นอกโรงเรียน เพราะผิดระเบียบท่ต้องมีลวดขึงตึง


เรียกกันว่าทรง “มาลาพานิชย์” ท่รับตัดหมวกให้โรงเรียน แล้วครูประเทือง นายกราบขวา

ท่านก็ชอบใส่หมวกทรงนี้อยู่ด้วย ก็ไม่เห็นว่าอะไร
ในตอนแรก ๆ เราไม่ค่อยจะสนิทกับครูสุภาท่านมากนัก เพราะท่านเสร็จจากแถวเก้าโมงเช้า

ท่านก็จะไปอยู่ในห้องนายทหารปกครองหรือห้องพักครูเกือบท้งวัน นอกจากจะออกมาเดิน
ตรวจตลอดระเบียงอาคารเรียน ดูความเรียบร้อยของนักเรียน ว่ามีหลับเรียน หรือมีกิจกรรม
หลังห้อง หรือแอบลงไปสูบบุหรี่ที่โรงเก็บของหลังโรงเรียนหรือไม่ ครูนายกราบซ้ายกับพวกเรา

มาเริ่มปฏิสัมพันธ์ก็ตอนเย็นเม่อเลิกเรียนวิชาการบนห้องเรียนตอนส่โมง พวกเรายังมีการฝึก

ต่อท้ายของวันด้วยการฝึกทัศนสัญญาณ (ธงสองมือ) ฝึกกายบริหารรวม ฝึกกีฬาภาคบังคับ และซ้อม
รักบี้ส�าหรับการแข่งขันกับโรงเรียนเตรียมนายร้อย นักเรียนจะแต่งกายกีฬา สวมเสื้อกล้ามสีขาว



กางเกงขาส้นจุ๊ดจู๋สีนาเงิน รองเท้าผ้าใบกากี ลงมาแถวเพื่อแยกฝึก มีครูฝึก นายทหาร พันจ่าและจ่า
เหล่าทัศนสัญญานจากกรมเสนาธิการทหารเรือ... “แถวหน้าไต่เชือก แถวสองยิมนาสติก เดินมือ

แถวหลัง ห่วง บาร์คู่บาร์เดียว ท่เหลือ นักรักบ้แยกฝึกกับต้นเรือวิเชียร” ...เราฝึกกันเอาจริงบ้าง


88 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี










เล่นบ้าง เพราะมสอบปลายปี มผลต่อคะแนนสอบด้วย สกชวโมงกว่า ๆ กเลิกฝึกภาคบงคบ













เป็นเล่นกฬาตามล�าพัง บางพวกกไปกระโดดนาทท่านากองทพเรอ ข้างป้อมวชัยประสทธ ์ ิ

บ้างก็ไปซ้อมแบดมินตัน เพราะจะมีแข่งขันภายนอกระดับเตรียมอุดม ท่เหลือก็จะมาต่อคิว



โต๊ะปิงปอง ท่โต๊ะปิงปองน้ นายกราบซ้ายของเราก็จะมาลงเล่นออกกาลังกายเอามันส์ ถึงกับ

ถอดเส้อเครื่องแบบ เหลือแต่เส้อคอกลม เหมือนกับพวกนักเรียนด้วย ครูกับนักเรียนเล่นกันสนิท

ชิดชอบก็ตอนน้ สนุกกันเต็มท่เสร็จแล้วก็เหน่อยกระหายนา ตอนน้นสโมสรนักเรียนมีตู้เย็นแช่














นาหวานขายอยู่ เป็นนาส้มไบร์เล่ นาเขียว นาแข็ง เฟรเซอร์ แล้วก็มีของใหม่พึ่งเข้ามาขาย คือ
“โคคา โคล่า” ขวดละบาท! เริ่มเป็นที่นิยมติดตลาดด้วยเขาโฆษณาว่า “โค้กดับกระหายได้ทันใจ”

โค้ก-coke เลยเป็นคาย่อของนาหวานแก้กระหายเม่อเหน่อยจากแบดมินตันและปิงปองอย่าง




เป็นท่นิยม ทีน้นายกราบซ้ายท่านก็ตกท่น่งต้องเป็นเจ้ามือ ส่งโค้กมาเล้ยงพวกเล่นกีฬา คนด ู






และคนเชียร์ เยอะไปหมด ท่านจะส่งว่า “เฮ้ย ! เอาโค้กมาแจกเว้ย!” พวกเราก็ เฮดีใจ เริ่มสนิทสนม








กบครกราบซ้ายมากข้น แล้วกไม่รู้มีใครมอดคิดติดตลกไปขนานนามครท่านว่า “โค้ก” แทน
นายกราบซ้าย เรียกกันจนติดปาก ตอนลับหลังท่าน จนพักใหญ่เรื่องก็ถึงหูท่าน ๆ จึงถามว่า “ใครวะ
ตั้งชื่ออั้วว่าโค้ก?” ใครล่ะจะกล้าออกมารับ ก็เลยกลายเป็นความลับจับมือใครดมไม่ได้จนบัดนี้
วันเสาร์วันหนึ่ง ซึ่งเมื่อก่อนยังเป็นวันราชการครึ่งวัน นักเรียนต้องมาท�างานโยธา ถางหญ้า
ตัดต้นไม้ จัดเก็บของรุงรัง บริเวณโรงเรียนและเขตพระราชวังเดิมบางส่วนให้สวยงามเรียบร้อย



กปรากฏมพวกองาน สงงานไปแล้วไมรูว่างานเสร็จแล้วหรอยัง หรือยังไม่เสร็จ แตไปอูงาน สมหวกน




ู้





อยู่ตรงโรงเก็บของหลังอาคารเรียน ทันใดน้นครูกราบซ้ายท่านเดินตรวจงานท่ส่ง และตรงท่ท่พวก






หนีอู้งานมาหลบกันอยู่ ได้ยินเสียงตะโกนเตือนภัยว่า “เฮ้ย โค้กมา!” เท่าน้นแหละ วงแตก




ท่านคงฉุนเร่องหลบงานเป็นหลัก เรียกแถวพวกน้นได้จานวนเยอะพอควร ท่านจึงส่งทาโทษส้น ๆ


เพียงว่า “ทั้งหมด เดินช้าง” เอาล่ะสิ ไม่รู้ว่าเดินรอบไหน รอบสนามฟุตบอลหรือรอบอาคารเรียน
โดนกี่รอบ? เงียบ! ไม่มีใครกล้าถามหาค�าตอบ ต่างก็เริ่มปฏิบัติ ครูกราบซ้ายสั่งลงโทษเสร็จแล้ว
ก็เดินหายไปเลย จะกลับบ้านหรือข้นห้องพักครูก็ไม่มีทางรู้ได้ เราก็เดินช้างกันไปด้วยความเจ็บ

ปวดที่เพิ่มขึ้น แล้วสัญชาติญาณของการหลีกภัยก็ท�าให้ขบวนเดินช้างหายกันไปทีละคนสองคน
จนละลายไปในที่สุด จะไปรายงานว่าเดินเสร็จเรียบร้อย ก็ไม่รู้ครูท่านไปไหนแล้ว ก็เลยเจ๊ากันไป
ด้วยเมตตาตลกของท่าน โดยปริยาย
เรามีความสุขสนิทสนมกับท่านมากจนแทบจะเสียการปกครอง เพราะความใจดีของครูกราบซ้าย


แล้วเวลาก็มาถึง เม่อเราต้องเตรียมตัวสอบไล่ปลายปี ต้องเร่งกวดขันการเรียนมากข้น
การเล่นก็น้อยลง เพราะเรามีเรื่องท่จะข้นเป็นนักเรียนนายเรือเป็นเดิมพัน จะได้ห้อยมีดเหน็บ หรือ


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 89








จะต้องซาช้น! แถมยังมีข่าวดีเพิ่มมาอีกว่ากองทัพเรือจะส่งนักเรียนท่สอบได้ดี ท่หน่งถึงท่ห้า

ไปเรียนต่อต่างประเทศ เราเรียนกันจนจบเป็นนายทหาร ไม่ได้พบกับครูนายกราบซ้ายอยู่นาน
แต่เราก็ทราบตลอดมาว่า ท่านเจริญก้าวหน้าในหน้าท่ราชการของท่านอย่างสมาร์ทและรวดเร็ว












ครท่านไปรบราชการทก้าวหน้าในตาแหน่งสง ๆ ทสาคญหลายตาแหน่งจนขนเป็นผู้บญชาการ



ทหารสูงสุดที่พวกเราศิษย์ของท่านต่างก็ยินดีเป็นอย่างยิ่ง
ในระยะหลัง ๆ พวกเราก็มีครูโค้กของเราท่เป็นนายพลเรือท่ใกล้ชิดกับพวกศิษย์อย่างเรา ๆ


เป็นอย่างมาก ท่านเป็นผู้ใหญ่ท่พึ่งได้ของพวกเราเสมอ และท่านก็มีเมตตานึกถึงลูกศิษย์ลูกหา


ทุก ๆ รุ่นอยู่เสมอก็เลยมีธรรมเนียมท่เราจะหาโอกาสไปอวยพรวันเกิดของท่าน ในช่วงวันท ี ่









๑๒ ตลาคมของทก ๆ ป ซงทานกมเมตตาและนาใจ จดเลียงอาหารมาใหพวกเราไดพบปะสงสรรค ์








ท่บ้านเกษะโกมล เหมือนกับเลี้ยงโค้กตอนเล่นปิงปองเหน่อย ๆ อยู่หลายปี จนสุดท้ายท่ท่านข้นเป็น


ผู้บัญชาการทหารสูงสุด พวกเราก็ยังตามไปเคารพท่านด้วยความรักและผูกพัน ทุกวันเกิด
ตลอดมาเกือบทุกรุ่น แล้วท่านก็จัดต้อนรับสังสรรค์ให้ที่บ้านถกลสุขเรื่อยมาอีกเช่นกัน
เมื่อท่านและเราต่างออกจากราชการรับบ�านาญกัน สภาวะร่างกายเริ่มไม่อ�านวยให้พวกศิษย์
ไปพบกันเป็นจ�านวนมาก ๆ อย่างแต่ก่อน แต่เราก็ยังไปเยี่ยมอ�านวยพร ขอพร และอยู่คุยกับท่าน
ตอนช่วงสงกรานต์ ทุกวันเกิดท่านหรือวันใกล้เคียงเสมอมา เราดีใจท่ท่านมีสภาพร่างกายแข็งแรง

สมกับอายุที่ยืนยาวของท่านถึง ๙๕ ปี ในตุลาคมปี ๖๔ นี้ เรากะจะไปเยี่ยมท่านเช่นเคยแต่ก็เกิด
ขัดข้องด้วยภัยจากโควิด-๑๙ จึงทาได้แค่ส่งบัตรอวยพรวันเกิดไปถึงท่าน พวกเราเสียใจมาก

เม่อมาทราบข่าวการถึงแก่อสัญกรรมของท่าน หลังจากเข้าโรงพยาบาลเพียงสามอาทิตย์และกาลัง


จะได้กลับบ้านแล้ว


คุณงามความดีของท่านท่เป็นนายทหารปกครองพวกเรามาต้งแต่เป็นเด็กนักเรียนเตรียมนายเรือ







ได้ส่งสอนอบรมส่งท่ดีงามให้เราเป็นนายทหารเรือท่เป็นสุภาพบุรุษ ซ่อสัตย์สุจริต มีจิตใจท่มุ่งม่น
ความก้าวหน้า และรักในอาชีพ จะเป็นผลบุญกุศลส่งให้ดวงวิญญาณของคุณครูท่านได้อยู่ในชาติ
ภพใหม่ที่เจริญด้วยมงคลทุกประการ สืบไป
คณะศิษย์เตรียมนายเรือรุ่นที่ ๑๗

พลเรือเอก
( ชัยชิต รัตนะผล )


90 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 91



คุณครู พลเรือเอก สุภำ คชเสนี ของพวกเรำทหำรเรือ





รุ่นผม นักเรียนเตรียมนายเรือ รุ่นท่ ๑๙ (นตร.๑๙) ได้รวมเป็นรุ่น เม่อวันท่ ๑๙ พฤษภาคม



พ.ศ. ๒๔๙๗ ภาคเช้า เม่อ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ ประกาศผลการสอบเข้าเป็น นักเรียนเตรียมนายเรือ


ท่สนามหน้าโรงเรียนเตรียมนายเรือ ในพระราชวังเดิม แบบเรียกช่อทีละคน พอจบการ
ประกาศผลการสอบ ก็ต้อนเข้าห้องประชุม โรงเรียนเตรียมนายเรือ ต้นเรือ พร้อมนายทหาร
ปกครองต่าง ๆได้มากล่าวต้อนรับสั้น ๆ ผมจ�าได้มี ๓ ข้อ คือ

๑. ขอต้อนรับ เข้ามาร่วมเครือนาวี

๒. เป็นทหารเรือ ทาอะไรต้องนึกถึง ผลประโยชน์ของประเทศชาติ

๓. และเพื่อผลประโยชน์ของ กองทัพเรือ

จบแล้ว ต้นเรือก็มอบให้ นักเรียนเตรียมนายเรือรุ่นพี่ (นตร.รุ่นท่ ๑๘) รับอบรมให้ความรู้ต่าง ๆ


แก่รุ่นน้อง เพื่อให้เป็นนักเรียนเตรียมนายเรือที่ดีต่อไป (แบบพี่สอนน้อง ทาต่อ ๆ กันมา)
คุณครูสุภา คชเสนี มียศเรือเอก เป็นนายทหารกราบขวา ท่านรูปร่าง สูงใหญ่ น่าเกรงขาม





พูดน้อย ใบหน้าอมย้ม พวกเรา นตร. จึงเกรง แต่ไม่กลว ถ้าไม่ทาความผิด ท่านชอบซ้อ “โค้ก”
(โคคาโคล่า) เล้ยง นตร. จึงได้ชื่อเรียกเป็นการภายในพวกเรา นตร. ท่เป็นศิษย์ท่านว่า “โค้ก”



นายทหารปกครอง ปกติไม่สอนทางวิชาการ แต่จะดูแลระเบียบวินัย และก�ากับให้พวกเราต้งใจเรียน







โดยเฉพาะคณครูสุภา มกจะมายนสงเกตการเรียนของพวกเรา เกอบทกวน พอจบช่วโมงเรียน








จาเวรจะเปานกหวด “วด-เวยว” แลวประกาศ “พักสบบหรี” (พักประจาชวโมง) บางครงจบประกาศ









จ่าเวร จะได้ยินเสียงคุณครูสุภา สั่งนาย.... และ นาย.... คุยกันเวลาครูสอน “ไปวิ่ง ๒ รอบสนาม
กรม เสธ.” (สนามพระราชวังเดิม ชั้นใน) ถ้าใครถาม “กี่รอบครับ” ท่านจะเพิ่มเป็น ๒ เท่า
วันหนึ่ง นตร. ชั้น ๑ ได้เห็น นตร. ชั้น ๒ (นตร. ๑๘) ทั้งชั้น เดินช้าง โชว์พวกเรา รอบสนาม
กรม เสธ. ๑ รอบ ตามค�าสั่งนายกราบขวา (คุณครูสุภา คชเสนี) ดูสวยดี แต่พวกเรา นตร. ปี ๑

ไม่อยากทาตาม เพราะดแล้วเหน่อย รุ่นผมเคยโดนส่ง เดินมด เป็นห้อง ๆ (ไม่พร้อมทงรุ่น)





เดินมด เหนื่อยกว่าเดินช้าง


มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๘ เม่อประกาศผลการสอบไล่ ประจาปีแล้ว พวกเราข้นเป็น นตร.ปี ๒

ได้ฝึกภาคทะเล ๑๕ วัน โดย เรือหลวงไผ่ (เรือระบายพลขนาดกลาง) โดยมีคุณครู เรือเอกสุภา คช
เสนี เป็นผู้อ�านวยการฝึก
ค�าประกาศของ ผอ.ฝึก : นตร.ทุกคน เอาเงินไปไม่เกิน ๒๐ บาท (ฝึก ๑๕ วัน) เพราะในเรือ



มีอาหารกิน ๓ ม้อแล้ว ไม่ต้องไปซ้อกินให้เปลืองเงินของ พ่อ แม่ เม่อลงเรือฝึก ก่อนเรือออกจากท่า


92 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี






จะมีการตรวจกระเป๋าสตางค์ทุกคน จึงมีพวกเราหลายคน หาวิธีซุกเงินกันในท่ต่าง ๆ เช่น
ขอบเอวกางเกง ขอบขากางเกง ฯลฯ แต่ก็ไม่มีการตรวจ พอฝึกไปได้ ๑๐ วัน คุณครูสุภา รู้ว่าเงิน










๒๐ บาท ของพวกเรา หมดตวแล้ว ท่านจงจ่ายเบยเลยง ให้คนละ ๕ บาท ทาให้ นตร. ขนบก


แล้วมีเงินซ้อขนมกินได้บ้าง เร่องเงิน ๒๐ บาท พวกเราจ�าได้ไม่ลืม เป็นวิธีการฝึกให้พวกเรา





ใช้เงินประหยัด ให้คุ้มค่า เพราะเงนเดอนของทหารนนไม่มาก แต่ถ้ารู้จกใช้ กอย่ได้ครบเดอน



อยู่ได้อย่างคนมีเกียรติ มีศักดิ์ศรี
คุณครู พลเรือเอก สุภา คชเสนี จึงเป็นคุณครูคณะแรก ของพวกเรา นตร.๑๙ (และรุ่นพี ่
รุ่นน้อง รวม ๔ รุ่น) ที่ท�าให้พวกเรา เป็นนายทหารเรือที่ดีของกองทัพเรือ ดังนั้น นตร. ๑๙ รุ่นผม
จึงไปกราบคุณครู พลเรือเอก สุภา คชเสนี ทุกปี ตลอดมา เมื่อพวกเราเกษียณอายุราชการแล้ว
นตร. ๑๙ ขออันเชิญพระพุทธบารมี พระธรรมบารมี และสังฆบารมี โปรดให้คุณคร ู
พลเรือเอก สุภา คชเสนี มีความสุขในสัมปรายภพ ตลอดกาลเทอญ
จากด้วยความรัก - เคารพอย่างสูง จากศิษย์ นตร. รุ่นที่ ๑๙ ทุกๆ คน
พลเรือเอก วสินธ์ สาริกะภูติ
ประธาน นตร.รุ่นที่ ๑๙

นนร.รุ่นที่ ๕๔ และนายทหารเรือ รุ่นปี ๒๕๐๔


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 93







ระลึกถึงคุณครู

พลเรือเอก สุภา คชเสนี














นกเรียนเตรยมนายเรือร่นท ๒๐ ได้เรมต้นชีวตการเป็นทหารเรอ เมอปีการศกษา ๒๔๙๘


ท่โรงเรียนเตรียมนายเรือ พระราชวังเดิม ธนบุรี ได้มีโอกาสพบเห็นคุณครู พลเรือเอก สุภา คชเสน ี

ในชุดเคร่องแบบปฏิบัติงานสีกากียศเรือเอก ดูสง่างาม องอาจ ผ่าเผยตามแบบของ “ทหารเรือ”

เป็นท่ประทับใจแก่เด็กหนุ่มท่มีความใฝ่ฝันอยากเป็นทหารเรือเป็นอย่างย่ง แม้ว่า คุณครูจะย้าย









ไปปฏิบตหน้าทหน่วยงานอืน และไม่ได้เป็นนายทหารปกครองโรงเรยนเตรยมนายเรอแล้ว

ก็ตาม หลังจากส�าเร็จการศึกษาเป็นนายทหารเรือแล้ว เพื่อนหลายคนได้มีโอกาสปฏิบัติหน้าท ่ ี

เป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของคุณครู เม่อปี พ.ศ. ๒๕๐๙ ผม พลเรือเอก อนุชิต เภกะนันทน์ และ พลเรือเอก




ปรชา เตชรตน์ ขณะดารงยศเรอโท ได้รบทนไปศกษาวชาการบนทโรงเรยนการบนสหรัฐนาว ี









ตามโครงการช่วยเหลือด้านการทหาร (MAP) คุณครู เป็นผู้ช่วยทูตฝ่ายทหารเรือที่สหรัฐอเมริกา




ผมท้งสามคนได้รับการดูแลสารทุกข์สุกดิบเป็นอย่างดีย่งจากคุณครู ซ่งยังเป็นความทรงจา

อยู่จนถึงทุกวันน้ เม่อคุณครูจากไปได้ยังความอาลัยแก่ลูกศิษย์ และผู้ใต้บังคับชาโดยท่วกัน



ในนามของนักเรียนเตรียมนายเรือ รุ่นท่ ๒๐ และนายทหารเรือ ๐๕ ขอร่วมระลึกถึงพระคุณ


ของคุณครูท่มีต่อกองทัพเรือ และขอต้งจิตร่วมกัน ให้คุณครูพลเรือเอก สุภา คชเสนี จงได้สถิต
อยู่ในสัมปรายภพอันสงบร่มเย็นตลอดไป
นาวาโท กาญจน์ ตันติเวชกุล
ประธานรุ่น
๒๐ พ.ย. ๖๔


94 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 95


96 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





ค�ำไว้อำลัย





กระผมโชคดียิ่งนักท่ได้เคยทางานใกล้ชิดคุณครูพลเรือเอก สุภา คชเสนี ทหารเรือผู้ซ่งม ี




ความรู้จริงด้านการทหาร ผู้ซ่งมีความสามารถด้านการบริหาร ทาให้ทุกหน่วยท่ท่านเป็น


ผู้บังคับบัญชาสามารถปฏิบัติงานได้อย่างดีเย่ยม ท่านยังเป็นผู้บังคับบัญชาท่เป็นท่รักและเคารพ

ของพวกเราเหล่าทหารเรือเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกระผมรัก และเคารพท่านเป็นอย่างยิ่ง
ความประทับใจระหว่าง คุณครูพลเรือเอก สุภา และกระผมมีอยู่มากมาย ไม่สามารถพรรณนา


ได้หมด กระผมขอเล่าเรื่องประทับใจ และภาคภูมิใจเป็นอย่างย่ง ท่ได้เคยปฏิบัติงานกับท่านสัก
๒ เรื่อง ดังนี้



๑. ระหว่างท่ท่านดารงตาแหน่งผู้บังคับการกองเรือตรวจอ่าว กองเรือยุทธการ ประมาณเดือน

เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๖ กระผมเป็นผู้บังคับการเรือ ต.๙๑ ซ่งอยู่ในสังกัดกองเรือตรวจอ่าว กองทัพเรือ







มคาสงให้ท่านเป็นผู้บงคบการหม่เรือตามเสดจ ถวายอารกขาพระบาทสมเดจพระเจ้าอย่หัว





รัชกาลท่ ๙ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ


สองพระองค์ เสด็จเย่ยมหัวเมืองชายทะเลภาคใต้ฝั่งอันดามัน จังหวัดระนอง พังงา และภูเก็ต



โดยมี เรือหลวงจันทร เป็นเรือพระท่น่งทรง เรือ ต.๙๑ เป็นเรือพระท่น่งรอง คุณครูพลเรือเอก สุภา

ได้จัดให้มีการทดลองความเร็วเรือระหว่าง เรือหลวงตาปี ซ่งเป็นเรือใหม่ทันสมัยต่อในสหรัฐอเมริกา


เพิ่งเดินทางกลับประเทศไทย กับเรือ ต.๙๑ ซ่งเป็นเรือต่อเองโดยกองทัพเรือ ก่อนการทดลอง


ความเร็ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลท่ ๙ เสด็จเย่ยมเรือ ต.๙๑ ทรงแนะนาแก้ไขปรับปรุง

เรือหลายอย่าง ผลการทดลองความเร็วปรากฎว่า เรือ ต.๙๑ มีความเร็วสูงกว่า เรือหลวงตาปี
ท�าให้ทุกพระองค์ และทหารเรือทุกคนมีความสุขและกล่าวว่าเรือไทยชนะ
๒. ในเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๖ ระหว่างที่คุณครูพลเรือเอก สุภา ด�ารงต�าแหน่ง เสนาธิการ




กองเรือยุทธการ กองทัพเรือมีคาส่งให้ท่านเป็นผู้ควบคุมความสงบเรียบร้อยในแม่นาเจ้าพระยา


บริเวณด้านหลังมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่านได้ส่งการให้กระผมปฏิบัติหน้าท่ผู้บังคับหมู่เรือ


รักษาความปลอดภัยในแม่นาเจ้าพระยาบริเวณหลังมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีกาลังทางเรือ

๒ ล�าคือ เรือ ต.๒๕ และเรือ ต.๒๖ แม้ช่วงนั้นจะมีเหตุการณ์ไม่ปกติในพื้นที่อื่น ๆ แต่ในพื้นที่


แม่นาเจ้าพระยาหลงมหาวทยาลยธรรมศาสตร์ ทกอย่างเรียบร้อยด เรอทง ๒ ลาไม่ได้ใช้อาวธ










ประจ�าเรือแต่อย่างใด


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 97






ตลอดชีวิตการรับราชการของคุณครูพลเรือเอก สุภา คชเสนี ไดปฏิบัติหนาที่เปนก�าลังส�าคัญ




ในการปกป้องประเทศไทย กระผมขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยและส่งศักด์สิทธ์ท้งหลาย

ในสากลโลก ได้โปรดดลบันดาลให้ดวงวิญญาณของคุณครูพลเรือเอก สุภา คชเสนี ไปสู่สุคต ิ
ในสัมปรายภพด้วยเทอญ




ด้วยความเคารพอย่างสูงสุด

พลเรือเอก สมภพ ภูริเดช

ราชองครักษ์พิเศษ
๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๔


98 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี


ค�ำไว้อำลัย








เม่อทราบข่าวการเสียชีวิตของท่าน พลเรือเอก สุภา คชเสนี จากนายทหารเรือช้นผู้ใหญ่ท่านหน่ง

ซ่งทันทีท่ทราบข่าวกระผมรู้สึกใจหายต่อการจากไปอย่างกระทันหันของท่าน นับว่าเป็นการ



สูญเสียอันย่งใหญ่ ไม่เฉพาะแต่ครอบครัวญาติสนิทมิตรสหายเท่าน้น แต่ยังเป็นการสูญเสียของ

อดีตผู้ใต้บังคับบัญชาของท่านซ่งมีตัวกระผมรวมอยู่ด้วย เม่อท่านได้รับพระมหากรุณาธิคุณ

โปรดเกล้าฯ เข้ารับต�าแหน่งเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดนั้น กระผมก็ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ
โปรดเกล้าฯ เป็นเลขานุการกองบัญชาการทหารสูงสุดในคราวเดียวกันด้วย
จากการท่ได้ทางานให้กับท่าน ไม่ว่าจะเป็นงานท่มีความซับซ้อน หรืองานประจาปกต ิ





ท่านจะอธิบายให้ผู้ใต้บังคับบัญชาเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง และชัดเจน โดยใช้ถ้อยคาท่สุภาพเรียบร้อย

มีความเมตตากรุณากับผู้ใต้บังคับบัญชาทุกระดับ จึงเป็นท่เคารพรักของผู้ใต้บังคับบัญชา



ไม่แต่เฉพาะตัวท่านเท่าน้น ภริยาของท่าน คุณหญิงทรงสมร คชเสนี ท่มีนาใจดูแลทุกข์สุข


ของครอบครัวผู้ใต้บังคับบัญชาด้วยเช่นกัน ดังน้น การจากไปอย่างไม่มีวันกลับของท่านน้น


น�ามาซึ่งความเศร้าโศกเสียใจให้กับผู้ใต้บังคับบัญชา และครอบครัวด้วยเป็นอย่างยิ่ง


สุดท้ายน้ กระผมและครอบครัวขอต้งจิตอธิษฐานน้อมบุญกุศลท่สร้างส่งสมมา ขอให้ท่าน


พลเรือเอก สุภา คชเสนี ประสบแต่ความสุขในสัมปรายภพด้วยเทอญ

ด้วยความเคารพรักยิ่ง





พลเอก สุพิทย์ วรอุทัย

อดีตจเรทหารทั่วไป กระทรวงกลาโหม


พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี 99


ด้วยรักและอำลัย....





๓๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ผมได้ทราบข่าวการจากไปของคุณครูสุภา คชเสนี ผู้ซ่งเป็นท่เคารพรัก



จากคุณหญิงของท่าน ด้วยความรู้สึกเศร้าเสียใจสุดประมาณ ท้งท่ได้ทาใจไว้ก่อนหน้าน้ว่า













คงจะต้องมวนน แต่ไม่คาดคดว่าจะรวดเร็วอย่างน เพราะมนใจในการดแลเป็นอย่างดยิง
จากคุณหญิงท่าน และแพทย์ประจ�าตัว ก็ยังมีครอบครัวที่น่ารักของท่านเอาใจใส่อย่างใกล้ชิด
โดยปกติผมก็ได้ไปเยี่ยมท่านอยู่เสมอ ระยะหลังตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๖๔ เป็นต้นมา
มีเหตุการณ์ไม่ปกติจากโรคระบาดโควิด-๑๙ ก็ทาให้เว้นการไปเย่ยมท่าน ตามคาแนะนาของ




กระทรวงสาธารณสุขไปเกือบ ๑ ปี ทุก ๆ ปี เม่อครบรอบคล้ายวันเกิดของท่าน ๑๒ ตุลาคม

ของทุกปี เราเพื่อนร่วมรุ่น ประมาณ ๗-๘ คน ก็ได้ไปขอพรจากท่านเป็นประจ�า แต่มาปีน ้ ี
ได้ทราบจาก คุณหญิงของท่านว่า ท่านต้องไปเข้าโรงพยาบาล เพราะท่านอ่อนแรงลง และเกล็ดเลือดตา





จึงต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ จนเม่อคาคืนของวันท ๓๐ ตุลาคม ท่านกจากไปอย่างสงบ



ยังความเศร้าเสียใจ จากผมและครอบครัวเป็นอย่างยิ่ง ที่ต้องสูญเสียผู้ที่เคารพรักประดุจบิดาไป


เม่อนึกถึงความหลังอันยาวนานกว่า ๕๐ ปี ท่ผมได้อยู่รับใช้ท่าน ความทรงจามีมากมาย



สุดจะพรรณาได้ คุณครูสุภา ท่านเป็นครูท่แท้จริง เมตตาต่อศิษย์ทุกเม่อ กรุณาต่อผู้ใกล้ชิดทุกเวลา


เป็นสุดยอดแห่งสุภาพบุรุษ เป็นผู้ท่ทาให้เกิดความศรัทธาต่อผู้คนท้งหลายท่ได้สัมผัส


เป็นสุภาพบุรุษทหารเรืออย่างครบถ้วน รอบรู้ในงานราชการ และปัญหาความม่นคงของชาต ิ

ในทุกเรื่องราว







ผมนบวาเปนลกศษย และเปนนายทหารคนสนทของทาน โดยปกตทหารเรือจะเรยก ตาแหนงนวา












นายธง แต่กองบัญชาการทหารสูงสุด (ขณะน้น) ลงคาส่งให้ผมไปเป็น “นายทหารคนสนิท” ของท่าน
ผมจึงเป็น ทส. คนแรกของท่าน ในการไปปฏิบัติราชการสงครามท่เวียดนาม ต่อมาช่วงสมัยท่สอง


ท่ท่านมารับตาแหน่งสงข้นในกองบญชาการทหารสูงสุด ผมก็ได้มาปฏิบัติหน้าทฝ่ายเสนาธิการ







ประจ�าตัวท่าน จนถึง หน.ฝ่ายเสนาธิการประจ�า ผบ.ทหารสูงสุด ตลอดระยะเวลา ๕๐ ปี ที่ได้อยู่
รับใช้ท่าน ทั้งในทางราชการ และส่วนตัว ผมมีความรัก เคารพ ผูกพันกับท่านอย่างลึกซึ้ง และ

ผมมีความสุขมากในการปฏิบัติราชการกับท่าน ท่านส่งสอนอบรมในกระบวนการทุกอย่างของ
ทางราชการ ท่านได้ให้ความรัก ความเมตตา แก่ผมและครอบครัวเสมอมา ผมจึงถือว่า นอกจากการ
เป็นครูผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาแล้ว ท่านยังเป็นประหนึ่งบิดา ของผมด้วย


จากน้ไป คงเหลือแต่ความทรงจาท่เคยรับใช้ใกล้ชิด...ด้วยความรักและอาลัย จะเคารพรักท่าน

เสมอตลอดไป และตลอดกาล.....


100 พระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก สุภา คชเสนี





ชีวิตก้าวเกือบถึงหนึ่งศตวรรษ

ยังยืนหยัดมั่นคงในศักดิ์ศรี

เอกบุรุษ ที่เหล่า ชาวนาวี
เทิดทูนไว้ ณ ที่ ครูอาจารย์

รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ รักมวลมิตร

รักสถาบัน ด้วยดวงจิต ที่กล้าหาญ
รักครอบครัว พี่น้อง และบริวาร

เมื่อถึงกาล สวรรค์ก็รับ ท่านกลับไป
ถึงเวลาอ�าลาต้องลาลับ

เหมือนเดือนดับฟ้าหมองไม่ผ่องใส

สิ้นดวงแก้ว สิ้นแล้ว ร่มโพธิ์ไทร
ทิ้งรอยรัก จารึกไว้ ในใจเรา






ขณะท่เขียนถึงคุณครูอยู่น้ เสียงเพลงความหลังท่ท่านเคยช่นชอบก็แว่วแผ่วมา ....



เม่อยามจะนิทรา หลับตายังมิลง จิตใจพะวงหลงคอยเธอเร่อยมา ...จนถึงช่วยบอกเธอน้นท ี

ว่ามีใครเขายัง คอยอยู่...ครับ ผมก็ยังคอยอยู่ เมื่อถึงเวลาก็จะตามไปรับใช้ท่าน ในสัมปรายภพ
ขอให้คุณครูท่เคารพรักยิ่ง ไปสู่สุขคติ อยู่ในภพภูมิท่บริสุทธ์สงบ หากภพหน้ามีจริง ขอให้



ผมได้เกิดมาอยู่รับใช้ท่านอีก


ด้วยรักอาลัยและเคารพยิ่ง

จาก พลเรือเอก ไกรชิต - ปราณี ศิริสมบัติ


Click to View FlipBook Version