สำนวนชาวเรือ NAUTICAL SLANG

สารบัญ

สำ�นวนช�วเรือ



๑. A
A1

Action Station
Ahoy
An albatross around one’s neck
All above board
All hands on dec�
A Loose cannon
All at sea
Andrew (the)
Andrew (the)

A shot across the bows
At loose end
At close quarters
Avast
Awash
Aye Aye sir.
๒. B

babies’ heads
bag
batten down the hatches
batten
bear down
bell - bottom trousers
between the and the deep blue sea
between and water
bigwig

bilge rat / bilge water
bill of health
binge
binge drinking







ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๔

bird cage
bite the bullet

bitter end
black book (of the admiralty)
Black (tot) day
black list
blazer
blood is thicker than water
booby prize

bootleg
๓. C
Cape Horn Fever
carried away
celebrate the siege of Gibralta
clear the deck
copper bottomed


๔. D

dressing ship
drink
dry as dusk
dry run
dummy run
Ducth courage
๕. E

ear pounding
egg on leg
eyes of the ship
๖. F
Fairway
fathom out
figurehead
Finger trouble
firsh dog

first watch

fihing fleet
flag

flag officer
flagship
flagstaff
flattop
fleet in being
floating gin palace
flogging a dead horse

flog theglass
flotsam and jetsam
flotsam
flying fish sailor
foul nachor
free the slide
friday while
๗. G
Galley

get your hat
give them a wide berth
gloom room
go round the buoy
golden blanket
graveyard watch
green

grog
gunroom
gyro failure
๘. H
hack
half - blues
half - masted.
hammock
Hand

handsomely

happy ship
hard and blind

hard to fathom
hardly out of the egg
hardtack
head
heart of boak
heavy mob
high and dry

high hover
Hijack
holy joe
holy stone
hook
horizontal champion
horse’s neck
hot bunking
hot headea or at loggerhead

สำานวนชาวเรือ







NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศาล นภสินธุวงศ์













A1 เป็นแหล่งชุมนุมของบรรดำผู้ท่ท�ำกำรขนส่งทำงทะเล
ี
ส�ำนวนน้มักใช้บ่อยส�ำหรับอธิบำยบำงส่งบำงอย่ำงว่ำ เป็นแหล่งของกำรซุบซิบนินทำของกรุงลอนดอนแห่งหน่ง
ิ
ึ
ี
ดี หรือดีเย่ยม ตัวอย่ำงเช่น The car is in A1 condition ตั้งแต่ปลำยศตวรรษที่ ๑๗ Edward Lloyd ได้ตัดสินใจ
ี
ั
รถมีสภำพดีเยี่ยม หรือ The burger I had last night ใช้ร้ำนกำแฟของเขำเป็นสถำนท่รบข่ำวสำรส�ำหรับผลิต
ี
was A1 เบอร์เกอร์ท่ฉันรับประทำนเม่อคืนอร่อยมำก ข่ำวสำร ซึ่งต่อมำได้พัฒนำกลำยเป็น Register Society
ื
ี
เป็นต้น A1 ยังเป็นส�ำนวนที่ใช้กันบ่อยในธุรกิจสมัยใหม่ ในปี ค.ศ.๑๗๖๐ ฉบับแรกทตีพิมพ์เป็นทำงกำรในปี
่
ี
่
ี
ู
ิ
่
ื
ึ
เพ่อแสดงให้เห็นถงควำมประทับใจของสงทอย่ในวงกำร ค.ศ.๑๗๖๔ มีรำยละเอียดของเรือ จ�ำนวน ๔,๕๐๐ ล�ำ
ึ
ั
�
ธุรกิจใดธุรกิจหน่งเป็นกำรเฉพำะ ในสหรำชอำณำจักร ข้อมูลประกอบด้วย ระบบกำรจำแนกช้นของเรือ ซ่งผ่ำน
ึ
ึ
มักใช้กับอำหำรจีนประเภทท่ซ้อกลับบ้ำน ซ่งมักปรำกฏ กำรประเมินลักษณะกำยภำพจริงของเรือใบ ระบบน ้ ี
ี
ื
ในโฆษณำของหนังสือพิมพ์ หรือใน Internet ส�ำนวนนี้ ช่วยให้บรรดำพ่อค้ำ และบริษัทประกันได้รับข้อมูล
ั
ปัจจุบันใช้กันแพร่หลำยเกือบท่วโลก และถูกน�ำไปใช้ใน เพื่อกำรตัดสินใจในกำรเช่ำเรือ และกำรประกัน
หลำยกิจกำร สภำพของตัวเรือ จ�ำแนกควำมแตกต่ำงด้วยตัวอักษร
A, E, I, O, U ซึ่ง A ถือว่ำดีที่สุด ส่วนอุปกรณ์ประกอบ
เช่น เชือก เสำ เพลำ ใบ สมอเรือ และอื่น ๆ แรกเริ่ม
เดิมทีแยกด้วยอักษร G (Good), M (Middling) และ
ี
B (Bad) แต่ต่อมำถูกเปล่ยนแปลงไปในปี ค.ศ.๑๗๖๘
โดยใช้ตัวเลขแทน โดยเลข 1 แทนสภำพของอุปกรณ์
ที่มีคุณภำพดีที่สุด
กะลำสีเรือประเภทเจ้ำเล่ห์ถือโอกำสน�ำรหัสของ
Lloyd ไปประยุกต์ใช้ในด้ำนอื่น ๆ เช่น นักเรียนนำยเรือ
ื
Alexander Scrimgeous จำกเรอ HMS Invincible
ได้บันทึกในปี ค.ศ.๑๙๑๕ ว่ำ “เมื่อวำนข้ำพเจ้ำได้รับเชิญ
ื
ไปร่วมด่มน้ำชำกับนำง Hood และครอบครัวของเธอ
�
เรือใบที่มีลักษณะ A1
ิ
บ้ำนของเธออย่รมทะเลใกล้ฐำนทัพเรือ มีสนำมเทนนส
ู
ิ
ุ
ี
์
ี
ต้นตอของส�ำนวน A1 มำจำกประกำศนียบัตรท่แสดง และสวนสตรอเบอรร เธอมลกสำวสองคน อำย ๑๗ ป และ
ี
่
ี
ู
ึ
ถึงควำมคงทนทะเลทออกให้โดย Lloyd’s Register ๑๙ ปี มีรูปร่ำงหน้ำตำ และกิริยำมำรยำทแบบ A1 ซ่งพอ
ี
่
Shipping ในอดีตร้ำนกำแฟของ Edward Lloyd จะเดำได้ไม่ยำก กำรต้อนรับนั้นอบอุ่นน่ำยินดีเพียงใด”
นาวิกศาสตร์ 69
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๓

ั
Action Station ติดต้งเฉพำะทำงกรำบซ้ำยและกรำบขวำ โดยคำดว่ำ
ี
ั
ี
ึ
ั
ควำมหมำยของค�ำประกำศน้บอกให้ทุกคน (All Hands) จะท�ำกำรยิงข้ำศึกเพียงคร้งละหน่งกรำบเท่ำน้น น่คือ
ุ
ิ
�
ื
่
ั
ึ
ของเรือต้องรีบไปยังสถำนท่ซ่งได้ก�ำหนดไว้เพ่อพร้อม เหตผลหลกว่ำทำไมเมอต้องกำรยงขนำบเรอข้ำศก
ื
ื
ี
ึ
ส�ำหรับกำรสู้รบ เป็นควำมพร้อมรบช้นสูงสุดทำงเรือของ (Doubling) ทั้งสองกรำบ จึงต้องใช้เรือของฝ่ำยตนสองล�ำ
ั
รำชนำวีอังกฤษ ต่ำงกรำบกัน ซ่งเป็นยุทธวิธีท่ Lord Nelson ได้ใช้ใน
ึ
ี
กำรยทธ์กบกองเรอของฝรงเศสทปำกแม่นำไนล์เมอ
ุ
ั
�
ื
้
่
ี
่
ื
่
ั
ค.ศ.๑๗๙๘
ี
ต่อมำในศตวรรษท่ ๑๙ กำรตีกลองเพ่อประจ�ำ
ื
ี
สถำนีรบได้เปล่ยนเป็นกำรใช้แตรแทน หรือบำงล�ำใช้
ไซเรน ในกองทัพเรือของสหรัฐอเมริกำ กำรประจ�ำสถำนี
รบนิยมใช้ค�ำว่ำ “Battle Station”
สำหรบทหำรบำงคนอำจถูกกำหนดให้ท�ำหน้ำท ี ่
�
�
ั
พิเศษเพิ่มเติมจำกกำรประจ�ำที่ปืน เช่น คนที่ถูกก�ำหนด
ด้วยอักษร “F” เขำจะเป็นคนหนึ่งในทีมกำรดับไฟ หรือ
อักษร “P” รับผิดชอบเกี่ยวกับอุปกรณ์สูบน�้ำ เป็นต้น
กำรประจ�ำสถำนีรบในยุคเรือใบไม่ได้เข้มงวด และ
ื
รีบเร่งจนเกินไปนัก เม่อต้องประจ�ำสถำนีรบเป็นเวลำนำน
ี
นำยทหำรท่รับผิดชอบ อำจให้ทหำรผ่อนคลำยควำม
ตีกลองเป็นสัญญาณบอก “ประจ�าสถานีรบ”
เครียดลงได้บ้ำงตำมแต่ละสถำนกำรณ์ ในกำรยุทธ์
ในยุคของ Lord Nelson กระบวนกำรดังกล่ำว คร้งส�ำคัญสุดของ Lord Nelson ท่แหลม Trafalgar
ั
ี
ื
เรียกว่ำ “Beat the quarters” พลตีกลองของเรือ กองเรือของเขำจัดกระบวนเพ่อเข้ำตีกองเรือผสมของ
(Drummer) จะเริ่มตีกลอง ดำดฟ้ำใหญ่ (main deck) ฝรั่งเศส - สเปน เสร็จตั้งแต่เวลำ ๐๖๔๐ ขณะนั้นลมอ่อน
่
ี
ั
่
ู
จะถกจดของเข้ำทให้เรียบร้อย สงของทไม่จำเป็นถูกน�ำ กองเรือท�ำควำมเร็วได้ ๓ นอต เพื่อมิให้ทหำรเกิดควำม
ี
�
ิ
่
ไปเก็บให้พ้น ปืนแต่ละกระบอกบรรจุลูกกระสุน ทหำร เบ่อหน่ำยระหว่ำงรอ ซ่งต้องใช้เวลำอีกนำนกว่ำจะ
ื
ึ
แต่ละคนประจ�ำสถำนีตำมที่ก�ำหนดไว้ ปะทะกัน ทหำรประจ�ำเรือของ HMS Victory ได้รับ
ในยุคเรือรบเรือใบ (Man - of - War) ต�ำแหน่ง อนุญำตให้ส่วนหน่งไปรับประทำนอำหำร (Dinner) โดยม ี
ึ
ี
ส่วนใหญ่จะประจ�ำอยู่ข้ำงปืน ตัวอย่ำงเช่น เรือฟริเกต เมนูหลักเป็นหมู พร้อมกับเหล้ำไวน์ ภำยหลังจำกท่ได้
ื
ั
ติดปืน ๓๖ กระบอก ประมำณร้อยละ ๗๔ ของลูกเรือ ประจ�ำสถำนีรบมำต้งแต่ ๑๑๐๐ ต่อมำเม่อกองเรืออังกฤษ
ท้งหมดประจ�ำสถำนีท่ปืน จ�ำนวนทหำรของแต่ละประเภท เข้ำปะทะข้ำศึกประมำณเท่ยงวัน ส่วนเรือธง HMS Victory
ั
ี
ี
ของปืนปกติแล้วมี จ�ำนวน ๘ คน ส�ำหรับปืนที่ใช้กระสุน เริ่มเข้ำต่อสู้ประมำณ ๒๐ - ๒๕ นำที หลังจำกนั้น
หนัก ๑๒ ปอนด์ ๒ กระบอก จ�ำนวน ๑๑ คน ส�ำหรับ
ปืนที่ใช้กระสุนหนัก ๑๘ ปอนด์ ๒ กระบอก และจ�ำนวน
๑๔ คน ส�ำหรับปืนท่ใช้กระสุนหนัก ๓๒ ปอนด์ ๒ กระบอก
ี
ี
ี
ทหำรท่ได้รับหน้ำท่ให้ประจ�ำปืน ๒ กระบอก คือ กรำบละ ที่มาภาพ : wikipedia : หนังสือ“not enough room to
ื
ั
้
่
ื
ื
ั
ั
้
๑ กระบอก เนองจำกเรอรบสมยนนปืนเกอบทงหมด swing a cat” ของ Martin Robson
นาวิกศาสตร์ 70
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์












Ahoy An albatross around one’s neck




















An albatross around one’s neck
A pirate might say “Ahoy!”
ี
ความคิดท่ได้เห็นใครสักคนมีซากนก Albatross
ค�ำทักทำย “Ahoy” แม้โจรสลัดก็ใช้
แขวนคออยู่ แน่นอนว่าเป็นเรื่องวิตถาร ส�านวนนี้เมื่อใช้
เดิมเป็นเสียงโห่ร้องของทหารไวกิ้ง ก่อนเข้าท�าการ บนบกแสดงว่าเขากาลังแบกภาระท่ไม่น่าช่นชม ยังสามารถ
�
ี
ื
สู้รบ (War Cry) ต่อมาชาวเรือใช้เป็นสัญญาณเรียกเรือ ใช้กับวงการธุรกิจที่มีรายจ่ายมากกว่ารายรับ
ื
ั
ี
ื
ื
เรือใหญ่ หรอเรอบด เพ่อต้องการเรยกความสนใจ เช่น Albatross เป็นนกทะเลขนาดใหญ่ กระจายพนธ์ ุ
“Boat Ahoy” หรือ “Ahoy There” พวกโจรสลัดเอง อยู่เป็นฝูงตามชายทะเล และเกาะแก่งต่าง ๆ ในเขตร้อน
ก็นิยมใช้ค�านี้ และเขตอบอุ่น
ี
Ahoy เป็นค�าทักทายเมื่อลงเรือใหญ่ หรือต้องการ สานวนชาวเรือน้ยังหมายถง การกระทาในอดีตท่ส่ง
�
�
ี
ึ
ื
ื
กล่าวคาทกทายบคคลภายในเรอ Ahoy อาจพบหรอ ผลร้ายมายังปัจจุบันด้วย
ั
ุ
�
ได้ยินในภาษาอื่น ๆ ที่ออกเสียงคล้ายกัน ในอินโดนีเซีย ต้นตอของการใช้สานวนเป็นการลงโทษกะลาสีเรือ
�
ใช้ “Ahiy” ในเชคและสโลวัค ใช้ “Ahoj” ในเยอรมนี แม้ว่ากะลาสีเรือพวกหน่งมีความเช่อว่านกทะเลขนาดใหญ่น ้ ี
ึ
ื
ี
ี
ใช้ “hoi” เป็นท่สถิตของวิญญาณกะลาสีท่เสียชีวิตไปแล้วในทะเล
ั
Alexander Graham, Bell เคยเสนอให้ใช้ แต่กระน้นก็มีอีกพวกหน่งยังคงยิงนกเหล่าน้มาเป็นอาหาร
ึ
ี
�
�
“Ahoy” เป็นคามาตรฐานสาหรับการทักทายทางโทรศัพท์ มีบทประพันธ์ของ Samuel Tayler บรรยายว่า
�
ก่อนการเสนอของ Thomas Edison ให้ใช้คาว่า “hello” ในสมัยโบราณเรือลาหน่งเจอพายุ ได้เคลื่อนไปยัง
ึ
�
�
�
ึ
้
ี
แทน ซ่งดารงมาจนทุกวันน้ มิฉะน้นเราคงใช้คาทักทาย ข้วโลกใต้ ขณะท่เรือติดอยู่ในทะเลนาแข็ง มีนก Albatross
ั
ี
ั
�
้
�
ของชาวเรือ “Ahoy” ที่เป็นสากล ตัวหน่งมาปรากฏเป็นผู้กอบกู้ชีวิต ทาให้นาแข็งแยกตัว
�
ึ
นาวิกศาสตร์ 68
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๖ มิถุนายน ๒๕๖๓

ื
�
ี
และเรือสามารถแล่นใบต่อไปได้โดยมีนก Albatross เพ่อไม่ให้ข้าศึกได้รู้จานวนท่แท้จริงของลูกเรือของเขา
ตัวนั้นคอยเฝ้าดูความปลอดภัยของบรรดาลูกเรือ ในความหมายนี้มีการอ้างถึง เรือโจรสลัด เมื่อก�าลังแล่น
ื
ื
ี
ี
ึ
ความเช่อของชาวเรือเก่ยวกับบุญคุณของนกทะเลน ้ ี เข้าหาเรือท่ตกเป็นเหย่อได้ซ่อนลูกเรือส่วนหน่งใต้ดาดฟ้า
ื
�
�
ลูกเรือคนใดยิงนกหรือทาอันตราย จะถูกลงโทษโดย เพ่อปกปิดจานวนลูกเรือจริงของตน ซ่งถือว่าเล่นอย่าง
ึ
การน�าซากนกแขวนคอ และยังเชื่อกันว่าอาจน�าโชคร้าย ไม่ยุติธรรม
�
ี
ึ
ื
มาสู่เรือ ยังมีอีกความหมายของสานวนน้ ซ่งอาจเน่องมาจาก
ึ
ี
ี
ี
แต่มีคนอีกพวกหน่งท่มองว่านกทะเลชนิดน้เป็นส่งท่ด ี การเล่นเกม หรือเล่นไพ่บนโต๊ะ (board) ซึ่งทุกคนที่เล่น
ิ
ื
ี
ั
ใคร ๆ ก็อยากมีส่วนเก่ยวข้อง คนพวกน้คือนักกอล์ฟ หาก ควรต้องวางมือท้งสองข้างบนโต๊ะ หรือเหนือโต๊ะ เพ่อป้องกัน
ี
ใครตีกอล์ฟหลุมใดที่ได้คะแนนต�่ากว่า par สามคะแนน การโกงหากมืออยู่ใต้โต๊ะ
(three under par) ถือว่าเขาได้ Albatross แต่ค่อนข้าง
ยากมาก ต้องมีทั้งฝีมือ และโชค All hands on deck
All above board





All hands on deck


�
เป็นคาส่งภายในเรือ ใช้กันต้งแต่สมัยเรือใบ เรียกลูกเรือ
ั
ั
All above board
ึ
ทุกคน (All hands) ข้นสู่ดาดฟ้า ปกติใช้ในยามวิกฤติ หรือ
ส�านวนนี้ใช้กันมากบนบก ในความหมาย : ท�าตาม ยามฉุกเฉิน เช่น ประโยค “We’re under attack ! All
กติกา อย่างยุติธรรม (fair play) เปิดเผย ซ่อตรง hands on deck” หรือใช้ในกรณีที่เรียกลูกเรือทุกคนที่
ื
ตรงไปตรงมา หรือโปร่งใส มักพบบ่อยในภาคธุรกิจ ไม่ติดงานจ�าเป็นไปช่วยแก้ปัญหาใดปัญหาหนึ่ง ปัจจุบัน
ที่มีความเสี่ยง ค�าว่า “board” มาจากภาษา Anglo – เมื่อใช้บนบก ยังหมายถึง สถานการณ์ที่จ�าเป็นต้องใช้คน
ึ
้
Saxon “bord” เกี่ยวกับแผ่นกระดาน ใช้ส�าหรับต่อเรือ จานวนมากให้ทางานหนกขน เพอให้บรรลเป้าหมายหรอ
ั
�
ุ
ื
่
ื
�
โดยเฉพาะด้านของตัวเรือ ดังนั้น “All above board” วัตถุประสงค์ เช่น ประโยค “All hand on deck tonight,
ี
หมายถึง ทุกส่วนของกราบเรือท่อยู่เหนือดาดฟ้า หรือ we need all the help we can get.”
อีกนัยหนึ่ง ทุกสิ่งที่ผู้มองสามารถมองเห็นทุกสิ่งของเรือ
อีกต้นตอหน่งของสานวน กล่าวคือ กัปตันเรือเม่อ
�
ึ
ื
�
ี
�
กาลังเข้าทาการรบ เขาใช้อุบายท่โหดเห้ยม (fiendish ruse) ท่มาภาพ : urdictionary.com , Wikipedia , phrases.org.uk ,
ี
ี
ึ
ส่งให้ลูกเรือส่วนหน่งซ่อนตัวใต้ดาดฟ้า (below board) pinterest
ั
นาวิกศาสตร์ 69
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๖ มิถุนายน ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์














ี
A Loose cannon แต่ในโอกาสท่ปืนเกิดหลุดออกจากการผูกแน่น ไม่อย ู่
ในสภาพที่ควบคุมได้ ปืนอาจกระเด็นไปรอบดาดฟ้าเรือ
ิ
ี
สร้างความเสียหายต่อส่งต่าง ๆ ผลท่ตามมาอาจทาให้
�
เรือเสียความสมดุล เคยมีตัวอย่างเช่น HMS Defence
เมื่อครั้งแล่นเรืออยู่นอกฝั่งตะวันตกของ Jutland ในวัน
Christmas Eve 1811 เรือเจอพายุท่รุนแรงท่สุดใน
ี
ี
รอบหลายปี โดยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เรือได้เกยหิน
โสโครก มีผู้รอดชีวิตเพียง ๕ คน สาเหตุหนึ่งเกิดจากปืน
หลุดกระจาย
Cannon ไม่ควรสับสนกับค�าว่า Canon ซึ่งหมาย
ถึง วินัย หรือหลักการปฏิบัติทางศาสนา
A loose cannon ในเวลาต่อมาเมื่อถูกน�ามาใช้บน
ในช่วงเวลาของยุคเรือรบเรือใบ (Man – of – War) บกอย่างแพร่หลาย หมายถึง การบรรยายถึงลักษณะ
�
ี
ี
อาวุธหลักของเรือรบดังกล่าว เป็นปืนใหญ่ลากล้องเกล้ยง ของบุคคล (โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักการเมือง) ท่ขาดความ
(Smoothbore Cannon) ซ่งวางอยู่บนรถรองปืนท่ม ี รอบคอบ การกระทาหรือคาพูดของเขาทาลาย หรือ
�
ึ
�
�
ี
๔ ล้อ แรงขับของโปรเจ็คไตล์ไปยังข้าศึกทาให้เกิดแรง เป็นภัยต่อบุคคลรอบข้าง หรือผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาของเขา
�
ี
ั
ี
ถอยอย่างแรง จากการทดลองปืนขนาดท่ใช้กระสุนหนก ยังหมายถึงคนท่ควบคุมตนเองไม่ค่อยได้ และไม่สามารถ
๓๒ ปอนด์ ของเรือ HMS Victory เม่อยิงปืนไปแล้ว คาดเดาความคิด หรือการกระทาของเขา บางคร้งยัง
ื
�
ั
เกิดแรงถอยเป็นวงกว้างถึง ๕๐ ฟุต ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ดีเลย หมายถึงคนขี้โม้ขี้คุย
ี
�
ี
ี
ี
เพราะเรือมีความกว้างสูงสุดเพียง ๕๑ ฟุต ใครท่อยู่ใน นางฮิลลาร คลินตัน สมัยท่กาลังขับเค่ยวในการ
บริเวณน้นจะตกอยู่ในอันตรายร้ายแรง และอาจถึงตายได้ หาเสียงชิงตาแหน่งประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา
ั
�
เพราะลากล้องปืนหนักถึง ๖,๐๐๐ ปอนด์ เพ่อจัดการ ได้เคยให้สัมภาษณ์ CNN เก่ยวกับ นาย Donald Trump
ี
�
ื
กับระบบของปืนให้เกิดไร้แรงสะท้อนลดลง จึงมีการใช้ ว่า “ฉันไม่คิดว่าพวกเราจะเส่ยงให้คนอย่าง นาย
ี
เชือกและรอกผูกติดกับด้านข้างของเรือ วิธีการที่ใช้กันนี้ Donald Trump ซึ่งเป็นคนประเภท a loose cannon
สามารถลดระยะทางถอยของปืนลงเหลือ ๑๑ ฟุต มาบริหารประเทศของเรา” ซ่งเธอหมายถึงคนท ่ ี
ึ
ี
้
ิ
ั
ี
นอกจากน ยังเป็นการสร้างความม่นใจว่าปืนจะอยู่ ไม่สามารถควบคุมเขาได้ เป็นคนท่ทาและพูดในส่งท ี ่
�
ในสภาพปลอดภัยเมื่อมีอากาศเลว สร้างแต่ปัญหา
นาวิกศาสตร์ 68
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๓

้
ั
สแลงชาวเรือนี แม้ว่า ปืนเรือ (แบบด้งเดิม) ไม่ม ี Anchor – faced หมายถึง บางคน (โดยเฉพาะ
่
ี
�
ั
การนาไปใช้บนเรือรบต้งแต่ศตวรรษท ๑๙ แต่ “A loose นายทหารสัญญาบัตร) ท่รับใช้และช่นชม หลงใหลต่อ
ื
ี
cannon” ยังคงใช้กันอย่างแพร่หลายจนถึงปัจจุบันนี้ ราชนาวี แม้เกษียณอายุไปแล้วก็ตาม กล่าวง่าย ๆ ว่าเขา
ยังคงหายใจเป็นทหารเรือตลอดเวลา
All at sea
Andrew (the)

























่
ี
ู
ื
ิ
ึ
่
ใครทอยในสภาพ “all at sea” หมายถง เกดความ เป็นช่อเล่น (Nickname) ใช้เรียกทหารของราชนาว ี
่
ุ
งงงวย สับสน หรือฉงนสนเท่ห์ เขาสูญเสียท้งอารมณ์ องกฤษกนอยางแพรหลาย ทกชนยศในเหลาทพ ซงถอวา ่
ั
ั
่
ั
่
ึ
ื
ั
ั
้
่
ทั้งทางกายภาพและทางจิตใจ มีอาวุโสสูงกว่าเหล่าทัพอื่น ๆ ค�านี้ไม่เกี่ยวกับ Duke of
ี
สานวนน้มาจากชาวเรือเม่อออกทะเลห่างจาก York (แม้พระองค์เป็นนายทหารเรือพระองค์หน่งใน
ึ
�
ื
�
ี
ชายฝั่ง ไม่รู้ตาบลท่ของเรือตนเอง เขาหลงทาง เช่น ราชนาวีอังกฤษ) ชื่อ Andrew มาจาก เรือเอก Andrew
ี
ื
ประโยค “ He’s been a little at sea ever since he Miller นายทหารเรืออังกฤษท่มีช่อเสียงคนหนึ่งในการ
moved out of the house held lived in for over เกณฑ์ทหาร (แบบบังคับ) ในศตวรรษท ๑๘ เน่องจาก
ื
ี
่
30 years” ช่วงเวลาน้นมีการขยายกองเรือและต้องการกะลาสีเรือ
ั
ื
�
บางคร้งอาจใช้เพียง At sea แทนวลีเดิม All at sea จานวนมาก เพ่อทาสงครามกับนโปเลียน แต่การรับ
ั
�
�
อาสาสมัครได้จานวนไม่เพียงพอ จึงต้องใช้วิธีบังคับ
All fart and no shit ตามตัวอักษร หมายถึง (Impressment) ด้วย
“ผายลม โดยไม่มีอุจจาระ” เป็นสแลงชาวเรือของ
ราชนาวีอังกฤษ หมายถึง ผู้นาท่เสียงดัง แต่โดยข้อเท็จจริง
�
ี
ี
แล้ว ไม่มีประสิทธิภาพ หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นนายท่ม ี
แต่ราคาคุย
นาวิกศาสตร์ 69
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์




ี
ั
่
ื
ั
้
ี
A shot across the bows ขนำดเลกมระยะยงประชด ทงน้เพอใช้ในวตถุประสงค์
็
ิ
ิ
ี
ี
ท่กล่ำวข้ำงต้น โดยเฉพำะในสภำวะท่โลกตกอยู่ใน
ควำมไร้เสถียรมำกข้น เรือรบต้องรับภำระในกำรรักษำ
ึ
กฎหมำยในทะเลและน่ำนน�้ำสำกล เช่น กำรปรำบปรำม
กำรกระท�ำอันเป็นโจรสลัด กำรค้ำมนุษย์ กำรค้ำยำเสพติด
และกำรกระท�ำผิดกฎหมำยอื่น ๆ เป็นต้น
ค�ำว่ำ shot มีหลำยควำมหมำย แต่ในบริบทของ กำรเตือน (A shot across the bows) ยังคงมี
สแลงชำวเรือ หมำยถึง โปรเจ็คไตล์ของกระสุน หรืออำวุธ ควำมส�ำคัญส�ำหรับยุทธวิธีทำงเรือต่อไปอีก อำวุธปล่อย
�
ั
ี
ปล่อยน�ำวิถี ค�ำนี้มีต้นตอมำจำก Anglo – Saxon กับ นำวถีท่มรศมทำกำรไกล ปืนเรอขนำดใหญ่ไม่เหมำะ
ิ
ื
�
ี
ี
ี
ี
ภำษำเยอรมัน bows คือ ส่วนที่อยู่ด้ำนหน้ำสุดของเรือ ส�ำหรับกำรน�ำมำใช้ยิงเตือนต่อเรือท่สงสัย ปืนท่มีล�ำกล้อง
ุ
้
ั
่
็
ื
ิ
ั
้
ั
ดงนัน กำรเลงยงใหกระสนขำม หรอโดยควำมหมำยทวไป ขนำดเลกยงมีควำมจ�ำเป็น ท้งน้เพ่อป้องกันมให้เกิด
ื
ี
ิ
ั
้
็
ี
ผ่ำนหัวเรือของเรือท่เป็นเป้ำถือว่ำเป็นกำรเตือนท่ส�ำคัญ ปัญหำทำงกำรเมืองตำมมำอีกด้วย เพรำะไม่ได้กระท�ำ
ี
ี
ปัจจุบันเรำใช้วลีน้ในเจตนำท่ชัดเจนว่ำเป็นกำรเตือน เกินกว่ำเหตุ
ี
ที่ส�ำคัญมำกอย่ำงตั้งใจ
ตัวอย่ำงเช่น ในบทควำมของ Reuter ฉบับวันท ๒๒ At a loose end
ี
่
พฤษภำคม พ.ศ.๒๐๐๗ “รองนายกรัฐมนตรี Wu ของจีน
�
ได้กล่าวว่าความแตกต่างทางการค้าทาให้เป็นประเด็น
�
ทางการเมือง จะทาให้เหตุการณ์เลวร้ายลงอีก – การเตือน
(A shot across the bows) ของฝ่ายนตบญญต ิ
ิ
ิ
ั
ั
ิ
ี
�
(law makers) ของสหรัฐอเมริกาได้คุกคามการนาเข้า ส่งท่ชำวเรือในยุคเรือใบมักประสบเป็นประจ�ำคือ
สินค้าจากจีน” ปลำยเชือกลุ่ย (loose end) ซึ่งต้องได้รับกำรแก้ไขทันที
ั
ี
ี
ก่อนท่จะมีกำรส่งสัญญำณท่มีประสิทธิภำพในทะเล ท่พบเห็น ท้งน้นอกจำกหำกปล่อยไว้จะท�ำให้ขยำยตัว
ี
ี
เช่น สัญญำณ Morse และวิทยุในปัจจุบัน สิ่งเดียวที่ช่วย ยำวออกไปอีก และยังท�ำให้ดูไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย
ท�ำให้เรือล�ำหน่งเรียกร้องอีกล�ำให้หยุด คือกำรยิงปืน กปตนเรอถอโอกำสส่งให้กะลำสเรือทเป็นคนค่อนข้ำง
ั
ี
ี
่
ั
ั
ึ
ื
ื
ให้กระสุนข้ำมหัวเรือล�ำที่ต้องกำร กำรหยุดเรือนั้นอำจ เกียจคร้ำน หรืออยู่ว่ำง ๆ (idle) จัดกำรโดยกำรถักเชือก
มีหลำยวัตถุประสงค์ เช่น หยุดเรือสินค้ำเพื่อดูว่ำบรรทุก ด้วยเหล็กชะโด (Marline spike)
สินค้ำต้องห้ำมทำงสงครำม (contraband) หรือเรือ นั่นคือ ที่มำของค�ำสแลงชำวเรือที่หมำยถึง ปัญหำ
�
ี
ั
ต่ำงชำติในน่ำนน้ำอำณำเขตของเรำ แต่หำกเรือท่ถูกเตือน โดยท่ว ๆ ไปท่ยังไม่ได้รับกำรแก้ไข แต่อำจเฉพำะเจำะจง
ี
ให้หยุดไม่ตอบสนองใด ๆ โดยทำงสัญญำณหรือชะลอ เช่น ปัญหำอำชญำกรรมที่ส�ำคัญ ๆ และสลับซับซ้อน
ี
ื
ควำมเร็ว กำรยิงนัดต่อมำอำจตำมมำ แต่ครำวนี้อำจเป็น แต่ท่ใช้กันแพร่หลำย หมำยถึง รู้สึกเบ่อหน่ำย
ี
ึ
ี
กำรเล็งตรงท่ตัวเรือ ซ่งอยู่ท่ดุลยพินิจของผู้บังคับกำรเรือ เนื่องจำกไม่มีอะไรท�ำ เช่น ประโยค Adolescents are
ี
ี
ควำมจ�ำเป็นท่แม้แต่เรือท่ทันสมัยในปัจจุบัน มีอำวุธ most likely to get into trouble when they are
ี
ปล่อยน�ำวิถ มีปืนเรือขนำดใหญ่ แต่ยังคงติดต้งปืน at a loose ends.
ั
นาวิกศาสตร์ 69
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์














At close quarters (pell - mell) ในบันทึกทางยุทธวิธีของเขาซึ่งเขียนไว้ใน
ปี ค.ศ.๑๘๐๓ ว่า : “งานของผู้บังคับบัญชาของอังกฤษ
ึ
�
ั
อนดบแรกต้องดงข้าศึกมาทาการยทธ์ โดยให้เป็นฝ่าย
ั
ุ
ได้เปรียบสาหรับตัวเขาให้มากท่สุด (ข้าพเจ้าหมายถึง
�
ี
ี
�
ี
การนาเรือให้ประชิดเรือข้าศึกโดยเร็วท่สุดเท่าท่สามารถ
ื
ทาได้) ประการท่สองให้ดาเนินการต่อไปอย่างต่อเน่อง
�
ี
�
ห้ามแยกตัวจนกว่างานบรรลุความสาเร็จ ข้าพเจ้าให้ความ
�
ี
�
�
สาคัญต่อเป้าหมายน้มาก จึงไม่มีความจาเป็นท่ข้าพเจ้า
ี
จะต้องกล่าวคาใด ๆ อีก ข้าพเจ้ารู้สึกว่าสมเหตุสมผลมาก
�
หากบรรดานายพลเรือ และกัปตันเรือของกองเรือท ่ ี
ึ
ข้าพเจ้าได้รับเกียรติให้บังคับบัญชา ซ่งรู้ถึงเป้าหมาย
ในสงครามทางเรือ “at close quarters” หมายถึง อย่างชัดเจนของข้าพเจ้าว่าต้องท�าการยุทธ์แบบประชิด
ี
การเข้าประชิดให้ใกล้ข้าศึก น่เป็นวิธีการต่อสู้ทางทะเล และเด็ดขาด”
ั
ั
ซ่งตัดสินชัยชนะต้งแต่ยุคคลาสสิคตลอดมา จนกระท่ง ต่อมาในปี ค.ศ.๑๘๐๕ เขาได้เน้นความสาคัญ
ึ
�
ถึงศตวรรษท ๑๖ เม่อมีการนาปืนใหญ่เรือมาใช้บนเรือรบ ยุทธวิธีของเขาด้วยค�าสั่งง่าย ๆ ว่า “ไม่มีกัปตันเรือคนใด
ี
่
ื
�
ี
กองทัพเรือของกรีก โรมัน คาร์เธจ ไบแซนไทน์ เจนัว เลยท่จะกระท�ำผิดอย่ำงร้ำยแรง หำกเขำน�ำเรือของเขำ
ี
ี
็
ี
เวนเชยน และเสปน ต่างกใช้เรือกระเชยง (Galleys) เป็น ประชิดเทียบข้ำงเรือข้ำศึก” การต่อสู้ลักษณะน้น่าขนลุก
ี
ี
ี
เรือรบ ซึ่งขับเคลื่อนด้วยพลกระเชียงได้รับการออกแบบ สาหรับผู้ท่เก่ยวข้อง (คาส่งของ Lord Nelson ท่อ้างถึงน ี ้
ี
�
ั
�
�
ื
สาหรับชนเรือข้าศึก หรือใช้วิธีชนด้านข้างตัดกระเชียงเรือ ใน อทร.ของกองทัพเรือไทย ว่าด้วย หลักนิยมพ้นฐาน
ึ
ข้าศึกให้ขาด การสู้รบจะตัดสินกันด้วยการยิงอาวุธระยะใกล้ ทางทะเล ซ่งใช้มา ๒๐ กว่าปี ได้แปลความหมาย
และการตะลุมบอน คลาดเคล่อนจากความเป็นจริง ว่า “กัปตันเรือคนใดท ่ ี
ื
การส้รบในระยะประชด ดาเนนการต่อมาจนถง นาเรือเข้าใกล้ประชิดเรือข้าศึก ถือว่าเป็นความผิดร้ายแรง”
ึ
ิ
ู
�
�
ิ
ี
ยุคเรือรบเรือใบ (Man – of – war) การยุทธ์ครั้งส�าคัญ ผู้เขียนได้เคยทักท้วงผู้ท่เขยนหลักนิยมดังกล่าวนาน
ี
ี
ื
ี
ในประวัติศาสตร์ท่แหลม Trafalgar เม่อวันท่ ๒๑ ตุลาคม มาแล้ว ไม่ทราบว่ามีการแก้ไขประการใดหรือไม่)
ค.ศ.๑๘๐๕ ในแผนท้งหมดของ Lord Nelson ออกแบบ “close quarters” ความจริงแล้วเป็นพื้นที่เฉพาะ
ั
�
เพ่อให้กองเรือของอังกฤษทาการรบระยะประชิดกับ ส่วนหน่งของเรือ ซ่งคาดว่าจะใช้สาหรับการต่อสู้แบบ
ึ
ื
ึ
�
ั
ื
้
ี
่
ั
ี
ั
ข้าศึก โดยอาศัยระเบียบวินัยและการปืนท่เหนือกว่า ตวต่อตว พนทนอย่บนดาดฟ้าเปิดระหว่างเสาหน้ากบ
้
ู
ี
ข้าศึก เป็นปัจจัยช้ขาดในการต่อสู้แบบตะลุมบอน เสาหลัก และเม่อมีการใช้พ้นท่ดังกล่าวทาการต่อสู้กัน
ื
ี
ื
�
ี
นาวิกศาสตร์ 69
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๓

พวกทหารเรือจึงเรียกว่า พื้นที่รบประชิด ต่อมาส�านวนนี้
ถูกน�าไปใช้บนบกส�าหรับการต่อสู้แบบระยะประชิด โดย
ั
ใช้วลีเดิมว่า close quarters นอกจากน้นยังมักใช้กัน
ี
ึ
ิ
บ่อย ๆ สาหรับส่งใด ๆ ท่เกิดข้นใกล้ ๆ ตัวเรา ตัวอย่างเช่น
�
ในสวนสัตว์เมือง Edinburgh ได้สร้างอาคารหลังใหม่
�
ราคา ๕.๖ ล้านปอนด์ สาหรับชิมแปนซ ออกแบบสาหรับ
�
ี
ให้ผู้เข้าชมมีความสะดวกในการชม ชิมแปนซีในระยะใกล้
(at close quarters)
�
ี
การใช้สานวนน้ในยุคปัจจุบันยังหมายถึง เป็นการ
อธิบายพ้นท่แคบหรือจากัด ซ่งสืบเน่องมาจากการ
ี
�
ื
ึ
ื
ื
ั
�
่
้
ใช้คาว่า “quarters” ในความหมายพนทพกอาศย
ี
ั
เช่น Bachelor Officer Quarter (BOQ) อาคารพัก
ของนายทหารสัญญาบัตรโสด โดยเฉพาะในกองทัพ
สหรัฐอเมริกา
Avast เป็นสแลงเก่าแก่ แต่ยังคงใช้เป็นคาส่งด้วยวาจา การช่วยชีวิตคน ในสมัยโบราณ เรือช่วยชีวิตจะถูกใช้ทหาร
�
ั
ั
ให้หยุดการกระท�า หรือหยุดกระบวนการใด ๆ และต้อง ท่อยู่ใกล้ท่สุดเป็นลูกเรือ เม่อมีการเป่านกหวีดและส่งการ
ี
ื
ี
ื
ั
ิ
ี
หยุดทันท คาน้เร่มใช้ต้งแต่ปี ค.ศ.๑๖๘๑ เช่อกันว่ามาจาก ให้หย่อนเรือช่วยชีวิตลงน�้า
ี
�
ภาษาดัชต์ haud vast (อังกฤษ hold fast)
Aye Aye Sir !
Awash เป็นการตอบรับค�าสั่งของชาวเรือ หมายถึง “เข้าใจ
ี
ั
�
�
ั
ในปัจจุบันคาสแลงน้ฟังดูแล้วรู้สึกเป็นไปในทางบวก จะปฏิบัติตามคาส่งน้น” เป็น Seamanlike reply given
�
้
เช่น บุคคลหรือส่งของถูกนาสาดถึง หรือนาท่วมถึง in acknowledgement of an order สแลงชาวเรือ
้
�
ิ
(awashed) เป็นสิ่งที่ดี (อุปมา) เช่น บริษัทถูกสาดด้วย ค�านี้ใช้มาตั้งแต่ดึกด�าบรรพ์ คือ ราวปี ค.ศ.๑๕๖๗
้
เงินสด หลายประเทศถูกสาด (awashed) ด้วยนามัน
�
เป็นต้น
้
แต่หากกะลาส พบว่าเรือของเขาถูกนาสาด หรือ
ี
�
�
้
้
�
นาท่วมถึง เขาคงกังวลไม่น้อย เพราะเรือปกคลุมไปด้วยนา
หรือให้ชัดเจนขึ้นอีก เมื่อเรือก�าลังจะมุดน�้าจนดาดฟ้าเรือ
�
ั
้
�
อยู่เสมอนา น่นหมายถึง เรือกาลังตกอยู่ในสภาวะอันตราย
�
�
ื
(ยกเว้นกรณของเรอดานา ซงเป็นสถานการณ์ปกตท ่ ี
ี
ึ
ิ
่
้
เรือด�าน�้าอยู่ในภาวะที่ปลอดภัยอย่างสมบูรณ์)
Away lifeboat ค�าสั่งด้วยวาจา ให้หย่อนเรือช่วยชีวิต
ั
ื
็
่
ู
รวมทงลกเรอให้เรวทสดเท่าทกระทาได้เพอให้ทนต่อ
ั
้
�
่
ื
ี
ี
ุ
่
นาวิกศาสตร์ 70
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






NAUTICAL SLANG
พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์
















ี
babies’ heads เป็นส�ำนวนท่ทหำรเรืออังกฤษ
ื
และเหล่ำทัพอ่นใช้เรียกอำหำรจำนหลัก สเต็ก และ
พุดดิ้งไต (steak and kidney pudding) ฟังดูแล้ว อำจ
ท�ำให้สับสนคิดว่ำเป็นของหวำน แต่โดยข้อเท็จจริงแล้ว
เป็นอำหำรจำนหลักแบบดั้งเดิมของอังกฤษ ซึ่งเป็นสเต็ก
เนื้อตุ๋น และไตวัวถูกบรรจุไว้ในขนมพุดดิ้ง ปกติแล้วมัก
รับประทำนพร้อมกับมันฝรั่งบดและผักสดอื่น ๆ


batten down the hatches ลองจินตนำกำร

ื
ดูว่ำเม่อเรำอยู่ในทะเลแล้วมองเห็นพำยุท่ก�ำลังมำจำก
ี
ิ
ขอบฟ้ำ แน่นอนว่ำเรำเจอส่งเลวร้ำยในไม่ช้ำอย่ำงไม่ม ี
ี
ทำงเล่ยง เรำต้องท�ำอะไรสักอย่ำง ชำวเรือในยุคเรือใบ
เรียกว่ำพวกเขำต้อง “batten down the hatches”
batten เป็นไม้ระแนง หรือไม้ส�ำหรับดำม หรือ
ตรึงผ้ำใบเรือ ส่งท่เป็นช่องทำงข้นลงดำดฟ้ำเรือเรำ
ิ
ึ
ี
ี
ี
เรียกว่ำ hatchway ส่วนท่ใช้ปิดช่องทำงน้เรียกว่ำ hatch
เม่อต้องกำรปิดให้สนิทเรำใช้ผ้ำใบเรือ และดำมด้วยไม้
ื
ื
�
ื
ระแนงเพ่อป้องกันมิให้น้ำผ่ำนลงไปสู่ห้องข้ำงล่ำงเม่อ
เรือเจอพำยุ
สแลงชำวเรือนี้หมำยถึง กำรเตรียมตัวเมื่อเรือก�ำลัง
bag ช่อเล่นของ AEW (Airborne Early Warning - เผชิญกับพำยุโดยท�ำให้เรำปลอดภัยท้งกำยภำพ และ
ั
ื
กำรแจ้งเตือนล่วงหน้ำในอำกำศ) เป็นแบบหน่งของ ด้ำนอื่น ๆ ครั้งหนึ่งในปี ค.ศ.๑๙๐๙ บนเรือ HMS Lord
ึ
เฮลิคอปเตอร์ Sea King ได้รับกำรพัฒนำมำจำกกำร Nelson นักเรียนนำยเรือ Douglas King-Harman ได้
ถอดบทเรียนของสงครำมฟอล์กแลนด์ในปี ค.ศ.๑๙๘๒ ยืนยันว่ำ “..ก�ำลังหนำวเหน็บพำยุแรงจำกทิศตะวันออก
ี
ั
เฮลิคอปเตอร์น้ติดต้งสำยอำกำศนอกล�ำตวอำกำศยำน ทะเลมีคล่นสูงมำก แน่ละเรำได้เตรียมกำรปิดช่องทำง
ั
ื
และถอดเก็บได้ง่ำย และยังสำมำรถเก็บไว้ในถุง (bag) ขึ้นลงดำดฟ้ำทั้งหมดไว้แล้ว” (batten down all the
ยำงที่ปรับควำมดันอำกำศ hatches)

นาวิกศาสตร์ 77
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๓

ี
ี
ต้นตอของแสลงชำวเรือน้ไม่น่ำแปลกใจท่มำจำก bell - bottom trousers กะลำสีเรือตั้งแต่สมัย
กำรพยำกรณ์อำกำศแจ้งเตือนล่วงหน้ำถึงสภำพอำกำศ โบรำณของยุคเรือใบ สวมกำงเกงขำบำน หรือเรียกอีก
ึ
ี
เลวท่จะเกิดข้น ต่อมำภำยหลังถูกน�ำมำใช้บนบกอย่ำง อย่ำงหนึ่งว่ำ flares กำงเกงนี้ขำเริ่มบำนตั้งแต่เข่ำลงไป
แพร่หลำย ในควำมหมำย “ปัญหำหรือควำมยำกล�ำบำก จึงมีลักษณะเหมือนรูประฆัง
ที่ก�ำลังจะมำถึงจ�ำเป็นต้องเตรียมกำรรับมือไว้” ในรำชนำวีอังกฤษแม้หลำยอย่ำงได้เป็นต้นแบบ
ิ
ื
แก่กองทัพเรืออ่น ๆ แต่กำงเกงขำบำนเพิ่งจะเร่มใช้กันเม่อ
ื
กลำงศตวรรษท่ ๑๙ แล้วกลำยเป็นลักษณะเด่นเฉพำะ
ี
ส�ำหรับกะลำสีเรือ ซ่งเดิมน้นขำกำงเกงกว้ำงมำก แต่ต่อมำ
ึ
ั
ได้ถูกท�ำให้ขำกำงเกงแคบลง และเป็นเคร่องแบบดังปัจจุบัน
ื
ตั้งแต่ปี ค.ศ.๑๙๗๗
กล่ำวกันว่ำ วัตถุประสงค์ หรือประโยชน์ของกำงเกง
ขำบำนของกะลำสีเรือมีอยู่หลำยประกำร เช่น สำมำรถ
ื
ึ
ถลกขำกำงเกงข้นได้ง่ำย เม่อพวกเขำท�ำควำมสะอำด
้
้
ั
ดำดฟ้ำเรือ เป็นกำรช่วยรกษำเนือผำมิให้เสือมเร็ว สะดวก
่
ื
ในกำรถลกขำกำงเกงข้นเม่อต้องกำรลุยน้ำ หรือดัดแปลง
ึ
�
ให้เป็นเครื่องช่วยชีวิตในยำมจ�ำเป็น เป็นต้น
bear down ชำวเรือในยุคเรือใบ เมื่อเรือต้องกำร
ิ
เข้ำหำส่งใดจำกด้ำนเหนือลม (up wind) พวกเขำจะแล่น
ื
เรือไปด้วยควำมเร็วสูง โดยเฉพำะเม่อมุ่งเข้ำหำข้ำศึกใน
ั
ั
ลักษณะท่แสดงกำรคุกคำม น่นคือควำมหมำยด้งเดิม
ี
ของ bear down แต่ในปัจจุบันแสลงชำวเรือค�ำนี้ยังคง
มีใช้กันบนบกในควำมหมำย “รีบเร่ง เข้ำหำ..” หรือใช้แรง
ิ
หรือใช้ควำมกดดันต่อบำงส่ง หรือให้ควำมใส่ใจเป็นพิเศษ
ต่อบำงสิ่งในบำงสถำนกำรณ์
























นาวิกศาสตร์ 78
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ







พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG











between the devil and the deep blue sea คลื่นลมแรง หรือจำกเหตุอื่น ลักษณะดังกล่ำวย่อมแสดง
ส�ำหรับกะลำสีเรือ devil หมำยถึง กำรท�ำงำนใด ๆ ให้เห็นว่ำเรืออำจตกอยู่ในอันตรำย ควำมหมำยของสแลง
ี
ี
ท่ยำกล�ำบำก และค่อนข้ำงเส่ยงอันตรำย ส�ำนวนน ้ ี ชำวเรือค�ำนี้ที่ใช้บนบกในปัจจุบันหมำยถึง จุดอ่อน หรือ
มีต้นตอมำจำกชำวเรือยุคเรือใบซ่งเรือสร้ำงด้วยไม้ devil จุดอันตรำยของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
ึ
่
ุ
ี
ี
ิ
้
่
ในบรบทน้เปนรอยตอของไมของตวเรอดำนลำงสดทอย ู ่
้
ั
ื
็
่
ั
ท้งสองกรำบ จำกกระดูกงูรอยต่อ หรือตะเข็บเหล่ำน ้ ี
โดยข้อเท็จจริงแล้วเป็นส่วนท่ยำกล�ำบำกที่สุดในกำร
ี
ื
ท�ำงำน หรือตอกหมัน (caulking) เรือ เม่อกะลำสีเรือ
ึ
ั
ท�ำงำนนอกตัวเรือซ่งอำจน่งอยู่บนกระดำนชุลี (boat-
swain’s chair) สภำวกำรณ์เช่นนี้เท่ำกับเขำอยู่ระหว่ำง
ปีศำจ (devil) กับท้องทะเลลึกสีน�้ำเงิน ซึ่งเป็นต�ำแหน่ง
ที่ล่อแหลมเสี่ยงต่ออันตรำย bigwig เมื่อกล่ำวถึง bigwig เรำมักจินตนำกำร
ี
ส�ำนวนชำวเรือน้ต่อมำถูกใช้อย่ำงแพร่หลำยบนบก ถึงบุคคลท่อยู่ในต�ำแหน่งซ่งมีควำมรับผิดชอบสูง เช่น
ี
ึ
ี
้
ื
่
ี
์
่
ู
ในควำมหมำย “ตกอยในสถำนกำรณทตองเลอกระหวำง ผู้จัดกำรของบริษัท บุคคลท่เป็น VIP สมำชิกรัฐสภำ
่
ื
ิ
๒ ส่งท่เส่ยง และไม่ต้องกำรท้งคู่ “หรือเม่อบุคคลซ่ง ผู้พิพำกษำ กล่ำวกันว่ำในสมัยโบรำณในยุโรป
ี
ั
ึ
ี
ต้องตัดสินใจ หรือกระท�ำระหว่ำงผลลัพธ์ท่ไม่น่ำพึงพอใจ ขนำดของ wig เป็นเครองแสดงถงควำมรบผดชอบว่ำ
ื
่
ิ
ั
ึ
ี
่
่
ั
่
ิ
ี
ู
ึ
้
ิ
ิ
ี
ั
้
ท้งสองทำง หำกเปรียบเทียบกับส�ำนวนไทยน่ำจะใกล้เคียง มำกนอยแค่ไหน ยงมขนำดใหญ ยงมควำมรบผดชอบสงขน
กับ “หนีเสือปะจระเข้” ในรำชนำวีอังกฤษนำยทหำรเรือระดับสูงเป็นที่รู้จัก
ื
กันในนำม bigwig เน่องจำกในสมัยโบรำณพวกเขำ
ี
สวมวิกขนำดใหญ่ นำยทหำรระดับสูงท่ประจ�ำอยู่บนเรือรบ
มักจะไม่เป็นท่ช่นชอบของทหำรประจ�ำเรือ แต่กระน้น
ั
ื
ี
ก็ตำมเป็นค�ำท่ยังใช้กันอยู่ในปัจจุบัน แต่หมำยถึงกลุ่ม
ี
บุคคลท่ส�ำคัญท่สุดท่มีควำมหมำยเชิงเสียหำย หรือเชิงลบ
ี
ี
ี
ยังมีอีกส�ำนวนหนึ่งที่อำจท�ำให้เกิดควำมสับสน คือ
Big Shot ซึ่งหมำยถึงคนที่มีอิทธิพล และมีควำมส�ำคัญ
ี
ี
ื
between wind and water เม่อเรือก�ำลัง เช่นกัน ค�ำน้ไม่มีกำรใช้ในวงกำรทหำรเรือ ดังประโยคท่ว่ำ
�
เดินทำงในทะเล ส่วนของตัวเรือท่อยู่ใต้เส้นแนวน้ำจะโผล่ He is a big shot in media bussiness in Thailand
ี
ขึ้นมำเหนือผิวน�้ำเมื่อเรือโคลงซึ่งอำจเกิดจำกพำยุ หรือ (เขำเป็นเจ้ำพ่อธุรกิจสื่อในประเทศไทย)
นาวิกศาสตร์ 74
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๓

bill of health ใบรับรองสุขภำพ เป็นเอกสำรรับรอง

จำกนำยเรือว่ำ เรือของเขำปลอดโรคติดต่อ และเรือของเขำ
ี
ไม่ได้เดินทำงมำจำกท่ำเรือท่มีโรคระบำด ปัจจุบันค�ำสแลง
ชำวเรือน้ถูกน�ำมำใช้แพร่หลำยบนบกจนไม่เหลือร่องรอย
ี
ว่ำเคยเป็นส�ำนวนที่ใช้ส�ำหรับชำวเรือมำก่อน
่
ั
ื
ื
bilge rat / bilge water บนบก bilge binge ในบ้ำนเรำปัจจุบนกำรโฆษณำเครองดม
่
ื
ื
�
หรอ bilge water หมำยถึง เหลวไหล ไร้สำระ แต่สำหรับ ท่มีแอลกอฮอล์ทำงหน้ำหนังสือพิมพ์ และส่อประเภท
ี
ื
ื
ชำวเรือ หมำยถึง ส่วนท่อยู่ใต้สุดของท้องเรือ หรืออยู่ อ่น ๆ เป็นเร่องต้องห้ำม แต่ในประเทศแถบยุโรป
ี
ั
ึ
ื
ี
ถัดจำกกระดูกงูเรือข้นมำ ค�ำน้มำจำกภำษำฝร่งเศส โดยเฉพำะอังกฤษดูเหมือนเป็นเร่องปกติธรรมดำ
bouge หมำยถึง ส่วนโค้งของตัวเรือใต้เส้นแนวน้ำ (common place) ในปี ค.ศ.๒๐๐๓ ตำมรำยงำนด้ำน
�
ื
ี
ในส่วนน (bilge) เป็นอับเฉำ หรือเป็นน�้ำหนักถ่วงเรือ สุขภำพของรัฐบำลอังกฤษเปิดเผยออกมำว่ำ เคร่องด่มท่ม ี
้
ื
ี
ซึ่งเรียกว่ำ ballast เพื่อให้เรือทรงตัวได้ดีขึ้น น�้ำอับเฉำ แอลกอฮอล์มีกำรซื้อขำยรำวสองหมื่นล้ำนปอนด์ต่อปี
ื
ื
�
ของเรือนอกจำกน้ำแล้วยังประกอบด้วยของเหลวอ่น binge drinking หมำยถึง กำรด่มให้มำกท่สุด
ี
�
ั
ึ
ี
ื
�
ื
เช่น เหง่อ น้ำมัน เลือด ปัสสำวะ อุจจำระ น้ำลำย เท่ำท่จะด่มได้ภำยในเวลำส้น ๆ อันน�ำมำซ่งกำรมึนเมำ
่
ื
ั
�
�
ิ
น้ำมันดิบ น้ำอสุจิ ส่วนประกอบของส่งท่กล่ำวมำน ี ้ บ่อย ๆ จนเกิดอุบติเหตุ แต่เรองเหล่ำน้ไม่ใช่ของใหม่
ี
ี
ไม่เป็นส่งท่น่ำร่นรมย์ บำงคร้งท�ำให้เกิดไอระเหยท่เป็นพิษ นอกจำกนั้นยังเกิดทะเลำะวิวำท ไม่ว่ำผู้หญิง หรือผู้ชำย
ิ
ื
ั
ี
ี
ซึ่งเป็นอันตรำยต่อคนประจ�ำเรือ bird cage สำนวนนไม่เกยวกับกรงนก แต่เป็น
่
ี
ี
�
้
ื
เม่อเรือเจอฝน หรือน้ำทะเลร่วซึมเข้ำไปยังถังอับเฉำ ท่พักของทหำรหญิงของรำชนำวี อังกฤษ (Women’s
�
ั
ี
มำตรกำรชั่วครำว หรือเฉพำะหน้ำของเรือสมัยยุคเรือใบ Royal Naval Service – WRNS หรือ Wrens) เดิมเป็น
ั
ื
ึ
นั้น นำยยำมเรือจอด หรือนำยยำมเรือเดินต้องจัดกำรให้ เหล่ำหน่งของรำชนำวีอังกฤษ ต้งเม่อปี ค.ศ.๑๙๐๗
ี
มีกำรสูบน�้ำด้วยปั๊มน�้ำมือออกจำกเรือ แต่ยุบตัวในปี ค.ศ.๑๙๑๙ และได้ตงขนมำใหม่อกครง
ั
้
ึ
้
ั
้
bilge rat / bilge water ต่อมำเป็นคำทม ี เม่อเร่มต้นสงครำมโลกคร้งท่ ๒ แล้วต่อมำในปี
ี
่
ี
ื
ิ
�
ั
ั
ควำมหมำยเชิงดูหม่น เหยียดหยำม เดิมน้นใช้เรียกบรรดำ ค.ศ.๑๙๙๓ ได้รวมตัวเป็นส่วนหนึ่งของรำชนำวีอังกฤษ
ิ
ลูกเรือซ่งลงไปท�ำงำนในส่วนท่เป็นด้ำนล่ำงภำยในตัวเรือ จนถึงปัจจุบัน
ึ
ี
ื
พวกเขำเปรียบเสมือนหนู เน่องจำกดูเหมือนเป็นคนสกปรก
ในรำชนำวีอังกฤษ bilge rats มักใช้เรียกพวกทหำร
พรรคกลินท่ดูแลหม้อน้ำ ทหำรเหล่ำน้ท�ำงำนเก่ยวกับกำร
ี
ี
ี
�
ตักถ่ำนหินใส่ในเตำของหม้อน�้ำของเรือไอน�้ำ แน่นอนว่ำ
พวกเขำท�ำงำนอยู่ใต้เส้นแนวน�้ำ เหง่อท่วมตัวเต็มไปด้วย
ื
ฝุ่นของถ่ำนหิน
นาวิกศาสตร์ 75
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ






พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG










ี
ื
bite the bullet สแลงค�ำนี้ในปัจจุบันหมำยถึง ปัจจุบันสแลงชำวเรือน้ เม่อถูกน�ำมำใช้บนบก หมำยถึง
ื
ื
ิ
ี
ื
ื
กำรเผชิญหน้ำอย่ำงกล้ำหำญต่อบำงส่งท่ไม่น่ำร่นรมย์ เม่อใครบำงคนใช้พูดเพ่อส่อควำมหมำยว่ำ ไม่ว่ำจะเกิด
เมื่อเขำถูกกล่ำวว่ำก�ำลัง bite the bullet ส�ำนวนต้นตอ อะไรขึ้นก็จะท�ำสิ่งนั้นต่อไปจนกว่ำจะเสร็จสิ้น อย่ำงเช่น
มำจำกกำรที่กะลำสีได้รับมอบกระสุน ๑ นัด ให้เขำกัด ประโยค I will stand by you to the bitter end.
ี
ในขณะท่ก�ำลังถูกแพทย์ตัดอวัยวะ เช่น แขน ขำ หรือ
ท�ำกำรผ่ำตัดอื่น ๆ ก่อนที่จะมีกำรน�ำยำชำ หรือยำสลบ
มำใช้ในวงกำรแพทย์ สแลงชำวเรือนี้เมื่อน�ำมำใช้บนบก
ในปัจจุบัน หมำยถึง ยอมทนเจ็บ หรือทนเสียหำยจำก
ี
ื
ี
เหตุกำรณ์ร้ำยท่ไม่สำมำรถเล่ยงได้ เพ่อให้ผ่ำนพ้นไป
ด้วยดี ในส�ำนวนไทยอำจใกล้เคียงกับ กัดฟันสู้ กัดฟันทน
ดังเช่นประโยค There is no way to avoid this
problem. We just have to bite the bullet








black book (of the Admiralty) เป็นหนังสือ
ี
ท่รวบรวมกฎหมำยทะเลของกระทรวงทหำรเรืออังกฤษ
ึ
ซงได้เกดขนหลำยยคหลำยสมัยของบรรดำรำชวงศ์องกฤษ
่
ุ
ั
้
ิ
ึ
หนังสือน้เขียนเป็นภำษำอังกฤษโบรำณ (Norse -
ี
French) ฉบับแรกสุดเกิดข้นใน ค.ศ.๑๔๕๐ ปกของหนังสือ
ึ
ื
ึ
ี
ท�ำด้วยหนังสัตว์สีด�ำ ซ่งเป็นท่มำของช่อ Black Book
bitter end ศัพท์ชำวเรือ bitter หมำยถึง เชือก โซ่ กล่ำวกันว่ำ กำรลงโทษผู้กระท�ำควำมผิดในสมัยน้น
ั
ี
หรือลวดท่ใช้กับสมอเรือ กำรปล่อยเชือกสมอปกติแล้ว ค่อนข้ำงรุนแรง (harsh) อยู่เสมอ เช่น กำรถ่วงน�้ำ ปล่อย
ปลำยเชือกจะถูกยึดติดไว้แน่นกับพุก (bitt) เป็นปลำย ให้อดตำย ปล่อยเกำะ หำกได้กระท�ำผิด เช่น กำรหลับยำม
ั
ุ
ี
ั
ิ
ด้ำนท่อยู่บนเรือ บำงคร้งเม่อท้งสมอแล้วน้ำลึกเกินไป กำรขโมย เป็นต้น แต่ปัจจบนน้โทษดงกล่ำวไม่ปรำกฏ
�
ั
ื
ี
ั
จนเกือบหมดควำมยำว น่นหมำยถึง to the bitter end ให้เห็นแล้ว
ปลำยเชือกที่ไม่ได้ผูกติดกับส่วนใดของเรือ
นาวิกศาสตร์ 70
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๓

ี
ี
black list ต้นตอของสแลงค�ำน้ หรือท่เรำนิยม
เรียกกันว่ำบัญชีด�ำ มำจำก Black Book of the
ี
ิ
Black (tot) day สแลงชำวเรือค�ำน้มได้ Admiralty กำรใช้ค�ำว่ำ Black List บนบกอำจเป็น
หมำยถึง ควำมหำยนะ หรือควำมปรำชัยของ บัญชีรำยช่อบุคคล หรือองค์กรท่ถูกปฏิเสธกำรกระท�ำ
ี
ื
ื
่
ื
ั
ื
ั
ี
ี
ื
ึ
ี
่
ื
กองทพเรอองกฤษ หรอกำรจมของเรอทมชอเสยง บำงอย่ำง เช่น กำรจ้ำงงำน ซ่งอำจเกิดจำกควำมไม่ซ่อสัตย์
ิ
่
ลำใด โดยข้อเท็จจรงแล้วเป็นสงเลวร้ำยกว่ำนนสำหรบ หรือไม่เป็นที่ต้องกำร สงสัยว่ำจะกระท�ำสิ่งไม่ดี ตัวอย่ำง
ั
�
ั
้
�
ิ
ี
ึ
ื
ึ
ทหำรเรือของรำชนำวีอังกฤษ Black Day เกิดข้น ของบัญชีด�ำซ่งมีช่อเสียงมำกท่สุดในประวัติศำสตร์ของ
ี
ี
ึ
ื
เม่อวันท่ ๓๑ กรกฎำคม ค.ศ.๑๙๗๐ เป็นวันท ี ่ สหรัฐอเมริกำ ซ่งรัฐบำลได้ก�ำหนดคณะกรรมกำรท่ช่อว่ำ
ื
รำชนำวีอังกฤษก�ำหนดให้เลิกแจกจ่ำยเหล้ำรัม “Un - American Activities Committee” ซึ่งได้สร้ำง
ี
แก่ทหำรเรือ ตอนกลำงศตวรรษท่ ๑๙ ปริมำณของ บัญชีด�ำขึ้นมำหลำยรำยกำร บัญชีด�ำอำจน�ำไปประยุกต์
เหล้ำรัมท่จ่ำยให้แก่ลูกเรือประจ�ำวัน หรือเรียกกันว่ำ tot ใช้กับสิ่งของ หนังสือ ภำพยนตร์ เป็นต้น
ี
ได้ถูกลดปริมำณลงจำกครึ่ง pint เหลือ ๑ ใน ๔ pint ต้นตอท่แท้จริงอีกทฤษฎีหน่งมำจำกชำวเรือ คือ
ึ
ี
ึ
ี
ื
(1 Pint = 8 แกลลอน) กำรแจกจ่ำยเหล้ำรัมส�ำหรับ ในสมัยโบรำณเป็นรำยช่อของกะลำสีท่รอลงโทษ ซ่งปกต ิ
นำยทหำรสัญญำบัตรถูกยกเลิกในปี ค.ศ.๑๘๘๑ แล้วมักเป็นกำรโบย (flogging) ตัวอย่ำงเช่น บัญชีด�ำของ
ึ
และระดับพันจ่ำในปี ค.ศ. ๑๙๑๘ จนกระท่งจ่ำยคร้ง ั HMS Blake ซ่งมี นำวำเอก Edward Codringston เป็น
ั
สุดท้ำยเม่อปี ค.ศ.๑๙๗๐ เหตุผลท่กระทรวงทหำรเรือ ผู้บังคับกำรเรือ ปรำกฏว่ำกะลำสีจ�ำนวน ๑๔๔ คน ถูกโบย
ี
ื
ิ
ื
่
ุ
ั
องกฤษประกำศยกเลกเนองจำกสรำโดยเฉพำะเหล้ำรม ภำยในเวลำ ๑๔ เดือน ระหว่ำงปี ค.ศ.๑๘๑๑ ถึงปี ค.ศ.
ั
ึ
ไม่สอดคล้องกับกำรปฏิบัติงำนภำยในเรือ ซ่งอยู่ในยุค ๑๘๑๓ ในจ�ำนวนนั้นส่วนหนึ่งถูกโบยเนื่องจำกควำมผิด
ั
ี
เครื่องจักรกล และอำวุธนิวเคลียร์ เก่ยวกับกำรด่มสุรำ ต่อมำเม่อถึงสงครำมโลกคร้งท่ ๑
ื
ี
ื
ื
แต่ส�ำหรับในกองทัพเรือสหรัฐอเมริกำ กำรด่มสุรำ ได้มีกำรยกเลิกโทษกำรโบยอย่ำงเป็นทำงกำร แต่ก็ได้ม ี
ในเรือรบ ได้มีกำรยกเลิกตั้งแต่ปี ค.ศ.๑๘๖๒ black day กำรลงโทษอย่ำงอื่นที่เบำลงมำ เช่น กำรขัดดำดฟ้ำด้วย
อำจเรียกอีกชื่อว่ำ black tot day หินทรำย (Holy Stone)
นาวิกศาสตร์ 71
ปีที่ ๑๐๓ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๓

สำ�นวนช�วเรือ







พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG











ี
ื
ื
ต้นตอของเคร่องแต่งกายท่มีช่อค่อนข้างแปลกน ้ ี
น่าสนใจที่ส่วนใหญ่มุ่งไปที่ นาวาเอก Washington
ี
ในปี ค.ศ.๑๘๔๕ ไม่ก่ปีก่อนท่ราชนาวีอังกฤษ
ี
�
จะได้กาหนดเคร่องแบบของทหารเรือตากว่าช้น
�
ั
ื
่
สัญญาบัตร เขาได้ตัดสินใจให้ลูกเรือของเขาควรแต่งกาย
�
ี
้
ื
เป็นเคร่องแบบท่ดูแล้ว งดงาม หรูหรา อาจเป็นสีนาเงิน
หรือเป็นแถบสีน�้าเงิน - ขาวตามแนวดิ่ง
HMS Blazer ของ นาวาเอก Washington เป็น
้
่
เรอสลปสรางดวยไม สรางในป ค.ศ.๑๘๓๔ เรอลานตอมา
�
้
้
ื
ื
ี
ุ
้
้
ี
ั
ี
ื
่
ั
ได้รบการดัดแปลงเปนเรือสารวจ ในป ค.ศ.๑๘๔๓ นนคอ
็
�
้
ี
ั
ั
ั
ุ
่
ี
้
ั
ู
ทมาของเสือ blazer ทคนรจกกนดในปจจบน
่
ี
ื
blazer เป็นเส้อคลุมหรือเส้อโค้ท หรือแจ็คเก็ต
ื
ื
ี
ท่คล้ายเส้อสูทแต่ไม่มีกางเกงเข้าชุด ใช้ในโอกาสท ี ่
ไม่เป็นทางการ หรือเป็นทางการน้อย ในยุโรปโดยเฉพาะ
ื
ในอังกฤษมักใช้เป็นเคร่องแบบสาหรับนักเรียน หรือ
�
ึ
บุคคลในสโมสรต่าง ๆ สาหรับทหารเก่าเป็นส่วนหน่ง
�
ื
ึ
�
ของเคร่องแต่งกาย ซ่งใช้สาหรับประดับเคร่องหมาย
ื
เหรียญตรา เป็นต้น ในสหรัฐอเมริกา blazer เป็นท ่ ี
นิยมของบุคคลที่เป็นผู้น�าเสนอ (presenter) ด้านกีฬา
ของรายการโทรทัศน์ เป็นต้น
ั
blazer เป็น sport jacket แบบด้งเดิมของทหารเรือ
มีกระดุมเส้อสองแถว สีนาเงินเข้ม เป็นเส้อท่มีแถบสีเขียว
�
ื
ี
้
ื
หรือสีอ่น ๆ ตามแนวด่งซ่งเป็นท่นิยมของบรรดานักแล่นใบ
ี
ื
ิ
ึ
และแข่งเรือในเวลาต่อมา
นาวิกศาสตร์ 71
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๔

�
คาว่า boob มีรากศัพท์มาจากภาษาสเปน bobo
หมายถึง โง่เง่า (silly) และรากศัพท์จากภาษาละติน
balbus ค�าว่า booby มีความหมายว่า เป็นคนโง่มาก
ค�านี้ปรากฏตั้งแต่ ปีค.ศ.๑๕๙๙
booby prize แท้จริงแล้วเป็นรางวัลท่ไม่มีใคร
ี
ประสงค์จะได้รับ
้
�
booby เป็นนกทะเลขนาดใหญ่ หาปลาและสัตว์นา
ั
ู
ึ
้
ิ
ในทะเลเป็นอาหาร พวกเขาจะบนขนสงแล้วพุ่งตวลง
้
�
�
ในนา สามารถดานาได้ลกและจบปลาเป็นอาหาร
ั
้
�
ึ
ั
บางคร้งพวกเขามักชอบเกาะท่พรวน (yard) ของเรือใบ
ี
หรือลงมาบนดาดฟ้าเรือ จึงถูกกะลาสีจับไปเป็นอาหาร
blood is thicker than water สแลงนี้เป็นท่รู้จัก กะลาสีจึงกล่าวว่าเป็นนกที่โง่อย่างแท้จริง
ี
ื
กันอย่างแพร่หลาย หมายถึง ความสัมพันธ์ทางสายเลือด กล่าวกันว่า กัปตัน William Bligh จากเร่อง
ื
ย่อมสาคัญกว่าความสัมพันธ์ด้านอ่น ๆ สานวนไทย Mutiny on the Bounty เขาพร้อมกับลูกเรือ ๑๘ คน
�
�
้
�
ื
ึ
ใช้คาว่าเลือดข้นกว่านา ต้นตอของสแลงน้เกิดข้นเม่อ เม่อถูกปล่อยให้ลงเรือบตเดินทางเป็นระยะ ๓,๖๑๘
ี
ื
�
ึ
พลเรือจัตวา Josiah Pattrai ของสหรัฐอเมริกา ใช้ค�า ไมล์ จนถึงตีมอร์ ยังชีพส่วนหน่งจากการจับนก booby
กล่าวว่า “blood is thicker than water” เมื่อเขา ที่ลงไปเกาะบนเรือบตของเขา
ี
ตัดสินใจแทรกแซงในการโจมตีป้อม Peiho ของจีน ลกษณะของรางวัล booby prize มรูปรางแตกตางกน
ั
ั
่
่
ี
ื
�
ื
ร่วมกับทหารอังกฤษ เม่อเดือนมิถุนายน ค.ศ.๑๘๕๙ แต่ที่มีช่อเสียงมากท่สุดเป็นรูปช้อนทาด้วยไม้ มีการ
ึ
ในสงคราม Second China War (ค.ศ.1856 - ค.ศ.1860) มอบกันท่มหาวิทยาลัยเคมบรดจ์ ซ่งนักศึกษามอบให้
ิ
ี
ื
่
�
ี
ั
้
ั
ิ
ซงคนอเมรกนในช่วงนนมสายเลอดองกฤษมากกว่า แก่เพ่อนคนท่ได้คะแนนตาสุดในวิชาคณิตศาสตร์
ึ
่
ี
ื
ั
ชาติอื่น ๆ กล่าวกันว่าครั้งหลัง ๆ มีขนาดยาวถึง ๕ ฟุต
�
blow off the steam ในยุคของเรือกลไฟ สาหรับรางวัล booby prize ในวงการแข่งขันกีฬา
ื
�
้
เคร่องจักรไอนาของเรือบางคร้งต้องปล่อยไอนาออก กอล์ฟในประเทศไทย รางวัลน้เป็นรางวัลรองบ๊วย หรือ
ี
้
ั
�
ื
บ้างเป็นครงคราวเพ่อมให้หม้อน้าเกิดระเบิด ต่อมา รองสุดท้าย ซึ่งท�าได้ยากเหมือนกัน
ิ
้
�
ั
สแลงคาน้มีการนามาใช้บนบกในความหมายเป็นการ
�
ี
�
ระบายอารมณ์โกรธ หรือระบายความหงุดหงิด
ดังตัวอย่างของประโยค He had a fight with his
girlfriend. So he went for a run to blow off
his steam.
ื
booby prize เป็นรางวัลเพ่อความสนุกสนาน
ึ
ี
ท่มอบให้แก่ผู้ซ่งมีประสิทธิภาพแย่ท่สุด หรือบางคร้ง
ั
ี
มักเป็นรางวลเพอล้อเลียนแก่ผู้ท่เข้าแข่งขันกฬา หรือ
ี
ั
่
ี
ื
แข่งขันอื่น ๆ ซึ่งเป็นอันดับสุดท้าย
นาวิกศาสตร์ 72
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๔

สำ�นวนช�วเรือ






พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG








































�
ั
ี
bootleg ปัจจุบันเราใช้สแลงคาน้โดยท่วไปแล้ว กล่าวกันว่า bootlegger ผู้ซึ่งมีชื่อเสียงมากที่สุด
ี
หมายถึง สินค้าผิดกฎหมายท่ขาย และแจกจ่ายโดยไม่ได้ คนหนึ่งคือ กัปตัน William F. McCoy จากฐานทัพเรือ
ี
ี
เสียภาษีอย่างถูกต้องตามกฎหมาย สินค้าผิดกฎหมาย ในฟลอริดา แทนท่จะให้กะลาสีซ่อนเหล้าไว้ท่รองเท้า
�
ื
่
ี
ี
ื
เช่น เคร่องด่มจาพวกสุรา บุหร กางเกงยีนส์ย่ห้อดัง บูททะเล เขาซ่อนไว้ในเรือบตของเรือ Tomoka ของเขา
ี
รวมถึงแผ่น CD DVD สินค้าเหล่านี้มักขายในตลาดมืด ท่ได้รับการดัดแปลงให้บรรทุกเหล้าได้มากท่สุดเท่าท ี ่
ี
ั
ในราคาที่ต�่ากว่าราคาสินค้าของจริง ทาได้ เขาจัดให้มีปืนกลไว้สาหรับการคุ้มครอง และยับย้ง
�
�
bootleg ในภาษาสากล ในยุคของสหรัฐอเมริกา การเข้าไปรบกวนจากหน่วยยามฝั่งของสหรัฐอเมริกา
้
ั
�
ื
ค.ศ.๑๙๑๙ - ค.ศ.๑๙๓๓ ที่ห้ามการค้าขาย เครื่องดื่ม ในยุคนนเหล้ารัมท่ผิดกฎหมายมักจะผสมนาเพ่อให้
ี
้
ึ
�
่
ี
แอลกอฮอล์ แต่ก็ปรากฏให้เห็นในตลาดมืด ในช่วงเวลาน้น ได้ผลตอบแทนสูงข้น แต่เป็นท่ราลือกันว่า McCoy
ั
ั
กะลาสีของอเมริกันมีบทบาทในการลักลอบค้าขาย ไม่เคยกระทาเช่นน้น สินค้าของเขาเป็นของแท้ และคาว่า
�
�
สุราผิดกฎหมาย พวกเขาได้ใช้วิธีง่าย ๆ โดยการซ่อนไว้ Real McCoy ในปัจจุบัน เป็นสัญลักษณ์ของคาว่า
�
ท่ด้านบนของรองเท้าบูททะเลซ่งทาด้วยหนังสัตว์ กะลาส ี ของแท้ของต้นต�ารับ
ึ
�
ี
ที่กระท�าดังกล่าว เรียกว่า bootlegger
นาวิกศาสตร์ 73
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔

ี
�
break the ice คาน้มิได้แปลตรงตามตัวอักษร
�
�
ิ
้
ว่า “ทาลายนาแข็ง” แต่หมายถึงเร่มทาความรู้จักกัน
�
หรืออาจหมายถึงละลายความอาย หรือพฤติกรรม เช่น
ื
ื
“พูดอะไรเพ่อลดความละอายของตัวเองลง เพ่อให้การ
สนทนาระหว่างคนที่ไม่รู้จักกันมาก่อนให้เป็นไปได้ง่าย
และราบร่น” เช่นประโยค Let’s break the ice หรือ
ื
John broke the ice with his new classmates
by telling jokes



























นาวิกศาสตร์ 74
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔

สำ�นวนช�วเรือ







พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG











๑. Cape Horn Fever ๒. carried away























ี
�
�
ึ
ว่ากันตามตัวอักษรอาจทาให้ความหมายของ ต้นกาเนิดของสแลงชาวเรือน้เกิดข้นในยุคเรือใบ
ื
ี
ี
�
ิ
คาสแลงน้ผิดไปจากท่เป็นจริง สแลงชาวเรือน้เร่มใช้ พวกกะลาสีเรือใช้วลีน้เพ่อบอกว่ามีส่งของบางอย่าง
ี
ิ
ี
ื
้
ั
ุ
่
ิ
่
ื
ึ
ั
�
ั
้
ื
ตงแต่ยคเรอใบ เรมแรกนนเมอเรอใบต้องแล่นผ่าน บนเรือชารุดเสียหายอย่างรุนแรง ซ่งปกติในยุคน้น
แหลม Horn (ใต้สุดของทวีปอเมริกาใต้) ปกติจะม ี มักเป็นพวก เชือก เสา เพลา ใบ (rigging) ดังประโยคท่ว่า
ี
ี
สภาพอากาศหนาวเย็น และมักจะเจอพายุเป็นประจา “เกิดลมกระโชกแรง (gust of wind) ขณะท่พวกเรากาลัง
�
�
�
ื
โดยเฉพาะเม่อเรือเดินทางจากทิศตะวันออกไป เดินทางผ่านเกาะ Azores ทาให้ยอดเสาของเรือหัก และ
�
ิ
ทิศตะวันตกจะย่งทาความยากล�าบากมากขึ้น เพราะ ใบเรือฉีกขาดราวกับเป็นเศษกระดาษ”
ั
�
บ่อยคร้งเป็นพายุของลมตะวันตก ซ่งแน่นอนว่าบรรดา สแลงชาวเรือน้ต่อมาถูกนามาใช้บนบกในความหมาย
ี
ึ
�
ลูกเรือต้องทางานหนัก และลาบากเกือบตลอดเวลาท ่ ี เม่อตกอยู่ในสถานการณ์อันตราย เม่อคนสูญเสียการ
ื
�
ื
�
เรืออ้อมแหลม Horn ควบคุมการกระทาของตน เขากระทาการใดด้วยความ
�
ี
คงจะมีลูกเรือส่วนหน่งท่ใจไม่สู้ แสร้งทาเป็นป่วย หุนหันพลันแล่น และในปัจจุบันยังหมายถึงเชิงลบ
ึ
�
ั
ั
่
ี
ั
ี
ั
�
โดยหวงว่าจะได้ไม่ต้องทางานท่หนกและเส่ยงอนตราย โดยเฉพาะการขาดความระมดระวงภายหลงจากทได้
ั
ี
ั
�
ึ
หรือบางคนท่ถอดใจอาจขอข้นจากเรือไม่ร่วมทางาน ประสบความสาเร็จ หรือความก้าวหน้า เช่น ประโยค
�
ี
ี
อีกต่อไป เมื่อเรือต้องเดินทางผ่านแหลม Horn “Now, don’t get carried away - ต่อไปน้อย่าฮึกเหิมนะ”
ึ
ุ
ความหมายของสแลงชาวเรอนในปัจจบนหมายถง ๓. celebrate the siege of Gibralta
ั
ี
้
ื
การสร้างท�าเป็นป่วย การฉลองการปิดล้อมเมือง Gibralta ของทหารเรือ
นาวิกศาสตร์ 72
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๓ มีนาคม ๒๕๖๔

์
ิ
วนอาทตย เพ่อเพ่อนในเรือเดียวกัน (Shipmate)
ื
ื
ั
ที่จากไป)
วันจันทร์ เพื่อบรรดาเรือที่อยู่ในทะเล
วันอังคาร เพื่อบรรดาผู้ใต้บังคับบัญชา
วันพุธ เพื่อตัวเอง
ื
ั
วนพฤหสบด เพ่อสงครามเลือด หรือฤดูท่มีโรค
ั
ี
ี
ระบาด
วันศุกร์ เพื่อศัตรูที่มีความจงใจ
ื
ั
วนเสาร ์ เพ่อหวานใจและภรรยา ตามด้วย
ค�ากล่าวว่า “ขอให้ได้พบพวกเธออีก”
�
�
ส่วนคาอวยพรในการด่ม สาหรับพระเจ้าแผ่นดิน
ื
เป็นสิ่งที่ขาดเสียไม่ได้เช่นกัน ในปัจจุบันราชนาวีอังกฤษ
ใช้เพียงสองค�า คือ The Queen
ุ
ุ
องกฤษ เมอง Gibralta เป็นจดยทธศาสตร์สาคญยง ๔. chewing the fat
ื
ิ
�
ั
่
ั
สาหรับอังกฤษ เพราะเป็นเมืองปากทางเข้าสู่ทะเล
�
เมดิเตอร์เรเนียน เมืองน้เดิมเป็นของสเปน อังกฤษได้
ี
ยึดครองมาหลายร้อยปี แต่ระหว่างน้นมีการสู้รบระหว่าง
ั
ั
ั
อังกฤษกับสเปน (บางคร้งมีฝร่งเศสเข้าร่วมกับฝ่ายสเปน)
ปัจจุบันยังคงอยู่ภายใต้การยึดครองของอังกฤษ การ
ั
ี
ิ
้
ปิดล้อมเมองนเกดขนครงแรกในปี ค.ศ.๑๓๐๙ โดย
ื
้
้
ึ
พระเจ้า Ferdinand ที่ ๔ ของอังกฤษ แต่ครั้งยิ่งใหญ่สุด
ึ
เกิดข้นในปี ค.ศ.๑๗๗๙ โดยฝรงเศสร่วมกับสเปน ผลของ
่
ั
การสรบชยชนะเปนของฝ่ายองกฤษ ตามประวัตศาสตรได ้ ในสมัยโบราณชาวเรือยังไม่สามารถเก็บอาหาร หรือ
ั
์
้
ั
็
ิ
ู
แสดงว่ามีการปิดล้อมจุดยุทธศาสตร์ส�าคัญนี้ถึง ๑๔ ครั้ง ถนอมอาหารไว้ได้นานอย่างเช่นปัจจุบัน อาหารหลักเป็น
ื
ู
ื
กล่าวกนว่าในยคเรอใบ ลกเรอขององกฤษ และ ขนมปังแข็ง (Hard Tack) กับเนื้อเค็ม (บางส่วนติดมัน)
ั
ุ
ั
บรรดานายทหารเรือมีการดื่มกันเป็นประจ�า ซึ่งแน่นอน บนเรือรบของราชนาวีอังกฤษลูกเรือได้รับอนุญาตให้
ื
ั
ว่าคงหาเหตุอะไรสักอย่างมาเป็นข้ออ้างในการด่มอวยพร เลือกเพ่อนน่งรับประทานอาหารร่วมกัน ปกติโต๊ะละ ๖ คน
ื
และมกจะใช้โอกาสของการฉลองชยชนะในการปิด แต่ละคนนาอาหารท่ได้รับแจกวางบนโต๊ะ ในขณะท ่ ี
ั
ั
�
ี
ั
ึ
ล้อมเมือง Gibralta ซ่งได้เกิดข้นหลายคร้งมาเป็นข้ออ้าง น่งเค้ยวอาหารท่เป็นเน้อเค็มติดมัน มักจะมีการคุย
ึ
ี
ื
ั
ี
เพราะหากขาดการด่มอวยพรหรือเพ่อฉลองส่งใดไป แลกเปล่ยนข่าวสาร ซุบซิบนินทา ซ่งเป็นเร่องปกต ิ
ื
ื
ิ
ี
ื
ึ
จะทาให้ประเพณีการด่มในห้องโถงของนายทหารเรือ ธรรมดา ส่งท่ขาดเสียไม่ได้คือ การบ่นเก่ยวกับคุณภาพ
�
ื
ี
ิ
ี
(wardroom) ขาดความสมบูรณ์ไป ของอาหาร (ซ่งเป็นเร่องปกติธรรมดาของทหารเรือเกือบ
ื
ึ
ต่อมาสมัยของ Lord Nelson การด่มฉลองของ ทุกประเทศ) โดยเฉพาะอย่างย่งเม่อจวนจะจบส้นของการ
ื
ิ
ิ
ื
นายทหารเรืออังกฤษของแต่ละวัน มีข้ออ้างแตกต่างกันไป เดินทางออกทะเล เพราะเป็นธรรมดาท่ยงออกทะเลนาน
ิ
ี
่
กล่าวคือ อาหารมื้อหลัง ๆ ย่อมด้อยคุณภาพ
นาวิกศาสตร์ 73
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๓ มีนาคม ๒๕๖๔

ี
�
ื
คาสแลงน้ในปัจจุบันเม่อใครก็ตามต้องการบ่น หรือ
ร�าพึงเกี่ยวกับปัญหา หรือสถานการณ์ เขาอาจขอตัวเพื่อ
ื
ุ
ั
่
ั
�
ั
่
ไปคยกบเพอน นนหมายถึงเขากาลงจะแสดงมารยาทด ี
ท่ไม่เป็นทางการเพ่อพูดคุยท่ไม่ค่อยมีสาระกับบางคน
ี
ื
ี
ซ่งอาจกินเวลานานหน่อย ตัวอย่าง : I was able to
ึ
convince the mother to go with us after chewing
the fat for about an hour with her หรือ How nice
to see you here. Have a seat and let’s chew the
fat for a while.
ี
ิ
ด้วยทองแดง กระบวนการน้เร่มใช้กับเรือรบของราชนาว ี
ึ
�
อังกฤษซ่งเป็นเรือท่ทาด้วยไม้ ในปี ค.ศ.๑๗๖๑ โดย
ี
ื
มีวัตถุประสงค์เพ่อป้องกันการทาลายท้องเรือจาก
�
ภายนอกของบรรดาสัตว์ใต้น�้าจ�าพวกเพรียง รวมทั้งการ
รังควานจากสัตว์เหล่าน้น วิธีการหุ้มท้องเรือด้วยทองแดง
ั
�
�
ประสบความสาเร็จในการป้องกันเน้อไม้ รวมท้งช่วยทาให้
ั
ื
�
เพ่มความเร็ว และการดาเนินการยุทธของเรือ ซ่งได้รับ
ิ
ึ
๕. clear the deck ความนิยมอย่างแพร่หลายในเวลาต่อมา
ึ
ี
ั
ตามปกติบนดาดฟ้าเรือสมยโบราณเป็นสถานทซ่งใช้ โดยข้อเท็จจริงแล้วการหุ้มท้องเรือด้วยทองแดง
่
ี
ื
ในการท�ากิจกรรมหลายอย่าง มีอุปกรณ์ต่าง ๆ ใช้ในการ เกิดข้นคร้งแรกในป ค.ศ.๑๗๐๘ แต่ถูกยับยงลง เน่องจาก
ึ
ั
้
ั
ื
ึ
�
แล่นใบ และทสาคัญคือเป็นท่วางปืนเรอบนดาดฟ้าซ่งม ี เสียค่าใช้จ่ายสูง แต่ได้ดาเนินการในเวลาต่อมาดังท ่ ี
�
ี
ี
่
หลายกระบอก ดังน้น เม่อถึงเวลาท่ต้องเตรียมเรือเข้ารบ กล่าวแล้ว โดยกระทรวงทหารเรืออังกฤษได้ส่งเรือ HMS
ั
ื
ี
ิ
�
ิ
จาเป็นอย่างย่งท่ต้องจัดระเบียบ เก็บส่งของต่าง ๆ Alarm ด�าเนินการอีกครั้งเป็นการเริ่มต้นใหม่
ี
ให้เข้าท ส่งไม่จาเป็นต้องใช้ต้องกาจัดออกไป หรือเก็บ มิใช่เฉพาะเรือรบเท่าน้นท่หุ้มท้องเรือด้วยทองแดง
ี
ิ
�
�
ั
่
ี
ั
ี
ิ
�
�
ให้เป็นระเบียบ รวมท้งการนาส่งของท่จาเป็นต้องใช้ เรือโจรสลัดของฝรั่งเศสมีการใช้วิธีการดังกล่าวด้วย ดังที่
เพิ่มเติมอีกด้วย HMS Pomone ได้ยึดเรือดังกล่าวในปี ค.ศ.๑๗๙๙ และ
ี
้
�
ื
ความหมายของสแลงชาวเรือน เม่อนามาใช้บนบก ได้พบความทันสมัยของเรือโจรสลัด
จึงหมายถึง การเตรียมสาหรับการปฏิบัติงานบางอย่าง ในปัจจุบันเมื่อกล่าวถึงสแลง copper bottomed
�
ื
หรือหนทางปฏิบัติบางอย่าง โดยจัดการไม่ให้มีส่งใด หมายถึง ส่งใดท่มีความแน่นอนและเช่อใจได้ โดย
ี
ิ
ิ
เป็นอุปสรรค เช่น ประโยค “The Government has เฉพาะในวงการธุรกิจและการเงิน เช่น ประโยค “This
cleared the decks for an early general election รัฐบาล is a copper bottomed offer to distribute your
เร่มเตรียมการสาหรับการเลือกต้งท่วไปต้งแต่เน่น ๆ” invention, so I think, youshould take it. - นี่เป็น
ิ
ั
ิ
ั
ั
�
ิ
ี
ั
๖. copper bottomed ข้อเสนอท่สนับสนุนส่งประดิษฐ์ของท่านอย่างม่นใจได้
ี
เป็นสแลงท่อธิบายเก่ยวกับเรือในยุคเรือท่หุ้มท้องเรือ ผมคิดว่าท่านควรรับไว้”
ี
ี

นาวิกศาสตร์ 74
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๓ มีนาคม ๒๕๖๔

สำ�นวนช�วเรือ







พลเรือเอก ไพศ�ล นภสินธุวงศ์ NAUTICAL SLANG









dressing ship Dutch courage










การประดับเรือในโอกาสพิเศษ เช่น วันกองทัพเรือ
ิ
ี
วันชาต เป็นต้น ปกติแล้วการประดับในขณะท่เรือจอด
ั
ี
ิ
ในเมืองท่าด้วยธงชาต หรือธงราชนาวีท่ยอดเสาท้งหมด
�
ี
และท่เสาท้ายเรือ การประดับธงเต็มรูปแบบต้องชัก เป็นสานวนชาวเรือ หมายถึง การปลุกใจด้วยการ
ื
ื
ธงราวไว้บนยอดเสาจากหัวเรือถึงท้ายเรือ นอกจากน้น ด่มเหล้าท่มีแอลกอฮอล์ เพ่อให้เกิดความกล้า
ั
ี
ในเวลากลางคืนมีการประดับไฟด้วย ต้นตอมาจากการริเร่มของนายพลเรือชาวดัตช์ คือ
ิ
นายพลเรือ Tromp และ de Ruyter ซึ่งได้อนุญาตให้
�
drink ลูกเรือด่มเหล้าก่อนทาการยุทธ์กับอังกฤษ แม้ว่า
ื
ิ
ในราชนาวีอังกฤษเป็นค�าสแลงใช้แทนทะเล (sea) อังกฤษเองจะดูหม่นเหยียดหยามธรรมเนียมดังกล่าว
ของทหารเรือดัตช์ก็ตาม แต่อังกฤษเองก็ยอมรับ
dry as dusk ความมีประสิทธิภาพของทหารเรือดัตช์ จึงเรียกการ
�
�
ั
ี
ใช้เรียกทหารเรือท่ไม่ได้ออกปฏิบติการในทะเล กระทาดังกล่าวว่า Dutch courage ปัจจุบันสานวนน ี ้
ี
เป็นเวลานาน มีความหมายว่า ความบ้าบ่น หรือความกล้าท่เกิดจาก
ิ
ฤทธิ์ของสุรา
dry run ear pounding
การซ้อมทุกชนิด เช่น ในการยิงอาวุธท่มีการซ้อม
ี
ทุกขั้นตอน ยกเว้นขั้นตอนสุดท้ายที่เป็นการยิงอาวุธจริง
dummy run
การจาลองฝึกยิงใด ๆ โดยเฉพาะการบินเข้าดา
�
�
�
ี
ิ
ี
ท้งระเบิดท่กระทา โดยไม่มีการปลดลูกระเบิด คาน้ม ี
�
ความหมายเช่นเดียวกันกับ dry run หรือการทดลอง
ก่อนท�าจริง การเถียงกันด้วยวาจาอย่างเผ็ดร้อน
นาวิกศาสตร์ 73
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๔ เมษายน ๒๕๖๔

�
egg on leg ส่วนมากมีรูปสลักท่หัวเรือ สานวนน้น่าจะหมายถึง ตาของ
ี
ี
รูปสลัก หรือตาของยามตรวจการณ์หมอก ท่น่าสนใจก็คือ
ี
ึ
ชาวจีนซ่งมีประวัติศาสตร์ทางวัฒนธรรมท่แตกต่าง
ี
ี
ออกไปก็ได้สลัก หรือวาดรูปตาไว้ท่หัวเรือสาเภาของ
�
พวกเขามานานหลายศตวรรษ เรือประมงของไทยบางลา �
ก็ได้วาดรูปตาไว้ที่หัวเรือบ้างเป็นบางล�า
Fairway



ลักษณะของคนที่มีรูปร่างอ้วนเตี้ย


electric ears









ม ๒ ความหมาย ความหมายแรก แฟร์เวย์ของ
ี
้
ุ
ึ
สนามกอล์ฟเป็นทางซ่งอยู่ระหว่างจดตงลกจนถงหลุม
ั
ึ
ู
่
ั
ิ
ี
่
ื
ึ
่
็
่
ี
สวนอกความหมายหนงเกยวกบการเดนเรอ เปนชองทาง
ที่สามารถเดินเรือได้ ซึ่งหมายรวมถึงร่องน�้า (channel)
หูฟัง (headphones)
J. Bruce ได้ให้นิยามว่า “เป็นเส้นทางเปิดเพ่อใช้
ื
ึ
�
้
้
�
สาหรับเรือข้นและล่องแม่นา หรือร่องนา ส่งน้เรียกว่า
ิ
�
ี
eyes of the ship
แฟร์เวย์”
�
้
การเดินเรือภายในแฟร์เวย์ หรือร่องนา เรือจะ
ี
ปลอดภัยเช่นเดียวกันกับท่นักกอล์ฟปลอดภัยในการ
ตีลูกกอล์ฟบนแฟร์เวย์
ี
ในยามสงคราม ร่องนาหรอแฟร์เวย์มบทบาท
ื
้
�
�
สาคัญมากทางยุทธศาสตร์ เช่น ในสงครามโลก
ี
่
ั
คร้งท ๑ อังกฤษต้องการปิดทางเข้าท่าเรือ Ostend
ในเนเธอร์แลนด์ และหากปฏิบัติการได้สาเร็จจะทาให้
�
�
ฝ่ายเยอรมันไม่สามารถใช้ท่าเรือดังกล่าวเป็นฐานทัพเรือ
ี
ส่วนท่อยู่หัวเรือสุดของดาดฟ้า เปิดเท่าท่คนจะไป ของ u – boats ได้ ฝ่ายเยอรมันรู้ทันเสียก่อนจึงท�าให้
ี
ี
ึ
่
ื
�
ยนอยู่ได้ เป็นทซ่งยามตรวจการณ์หมอกไปประจา แผนของฝากอังกฤษล้มเหลว โดยฝ่ายเยอรมันได้ย้าย
สถานีอยู่ เน่องจากหมอกมักมีความหนาแน่นน้อยกว่า ทุ่นทางเข้าร่องนา ทาให้เรือของอังกฤษเกยต้นไม่สามารถ
้
ื
ื
�
�
มองเห็นได้ชัดเจนกว่าท่ใกล้ผิวนาทะเล เรือสมัยโบราณ ปิดร่องน�้าได้
�
้
ี
นาวิกศาสตร์ 74
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๔ เมษายน ๒๕๖๔

ั
fathom out bottom of things แต่หากยากต่อการหย่งความลึก
�
ที่แท้จริง สานวนอังกฤษ คือ hard to fathom
สานวนน้เม่อนามาใช้บนบกในเวลาต่อมาม ี
�
�
ี
ื
ื
ิ
ความหมายว่า เม่อบางคนหรือบางส่งยากต่อการเข้าใจ
ส่วนส�านวน to fathom out the problem หมายถึง
การแก้ปัญหา หรือหาค�าตอบ
figurehead











ฟาทอม เป็นหน่วยวัดของชาวเรือต้งแต่โบราณ
ั
ใช้วัดระยะทางและความลึก กระทรวงทหารเรืออังกฤษ
ได้ก�าหนดให้ ๑ ฟาทอม เท่ากับ ๖.๐๘ ฟุต แต่ชาวเรือ
คิดอย่างง่าย ๆ ท่ไม่ต้องการความละเอียดมากนัก
ี
ั
ี
เป็น ๖ ฟุต รูปแกะสลัก ติดต้งท่หัวเรือ ชาวเรือถือว่าเป็น
ั
ื
ึ
ึ
ั
ั
fathom เป็นศพท์ดงเดมของแองโกล - แซกซอน เคร่องประดับของเรือชนิดหน่ง ซ่งปกติแล้วจะติดต้ง
ิ
้
ต่อมาได้กลายเป็นมาตรวัดระยะทาง และความลึก ที่หัวเรือ แต่มีความเชื่อในเชิงโชคลาง (superstition) ว่า
ิ
ี
�
ที่เป็นมาตรฐานของอังกฤษและชาวเรือทั่วไป ส่งเหล่าน้จะนาโชคดีมาสู่เรือ ในทางปฏิบัติมักจะเลือก
�
ื
้
�
ื
สมัยก่อนเม่อกะลาสีเรือต้องการรู้ว่านาลึกเท่าไร รูปแกะสลักให้สอดคล้องกับช่อของเรือ หรือสาหรับ
้
�
�
ึ
เขาจะใช้ด่ง (อุปกรณ์สาหรับวัดความลึกของนา) ซ่งม ี เรือพาณิชย์คงเป็นไปตามความต้องการของเจ้าของเรือ
ิ
้
�
ื
เชือกบอกระยะความลึกของนาเม่อด่งแตะพ้นท้องทะเล เป็นหลัก รูปแกะสลักหัวเรือเป็นรูปครึ่งตัวหรือเต็มตัว
ื
ิ
และนี่คือที่มาของส�านวนชาวเรือ “fathom out” หรือ ในสมัยโบราณพวกฟินิเชียนและพวกกรีกมักวาดรูป
�
ื
ื
ี
ั
ิ
“sounding out” หากกะลาสีสามารถหย่งด่งจนถึง ดวงตาท่หัวเรือของเรือใบ โดยเช่อเร่องโชคลางว่าจะทาให้
ึ
�
ท้องทะเลได้ สานวนอังกฤษ คือ He had got to the เรือเห็นทิศทางในการเดินทางได้ดีข้น ส่วนพวกโรมัน
นาวิกศาสตร์ 65
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๔

ื
และคาร์เธจแกะสลักรูปพระเจ้าเพ่อให้บรรดาลูกเรือม ี first watch
ื
ิ
ั
�
ึ
ขวัญและกาลังใจสูงข้น และเพ่อข่มขวัญข้าศึก พวกไวก้ง ยามผลัด ต้งแต่ ๒๐๐๐ - ๒๓๕๙ นาฬิกา
ื
นิยมใช้งูทะเลหรือสัตว์คล้ายมังกรเพ่อให้ข้าศึกเกิดความกลัว (ราชนาวีอังกฤษและกองทัพเรือสหรัฐอเมริกา
แต่ต่อมาถึงยุคกลางความนิยมรูปแกะสลักหัวเรือ ใช้ระบบเดียวกัน)
ได้เสื่อมลง ซึ่งปรากฏให้เห็นบ้างในยุค Renaissance
ในยุคของ Lord Nelson นิยมใช้รูปแกะสลัก fishing fleet
คร่งตัว กลับมีขนาดเล็กลงและเบาลง หลังยุคสงคราม สานวนท่ใช้กันในห้องโถงนายทหาร (wardroom)
�
ี
ึ
นโปเลียนรูปแกะสลักเป็นรูปเต็มตัวขนาดเล็ก รูปแกะสลัก บนเรือรบของราชนาวีอังกฤษ ใช้เรียกกลุ่มสุภาพสตรีท ่ ี
ี
ื
ุ
็
ุ
ท่มีช่อเสียงมากคือ รูปแกะสลักของเรือ Cutty Sark เปนแขกของหองโถงนายทหาร ปกติแล้วกล่มสภาพสตรีน ้ ี
้
ี
�
ั
อย่างไรก็ตามการใช้รูปแกะสลักติดต้งท่หัวเรือ มิได้จากัดเฉพาะเจาะจงว่ามีอายุเท่าใด พวกเธอได้รับเชิญ
ี
่
มีความนิยมลดลงเมื่อเข้ายุคที่เหล็กเข้ามาแทนที่ไม้ ไปรวมงานเลยง Cocktail สานวนนใชกบเรอทออกปฏบตการ
่
ั
ี
ั
ิ
้
้
ี
ิ
้
�
ื
ี
�
Figurehead เป็นสานวนท่ใช้ในเชิงเปรียบเทียบว่า ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ในช่วงระหว่างสงครามโลก
ี
ใครคือหัวหน้าขององค์กร แต่มีบทบาทท่แท้จริงน้อยมาก ครั้งที่ ๑ และครั้งที่ ๒ (interwar)
หรือไม่มีเลย ในการตัดสินใจ คือ เป็นหุ่นเชิด ซ่งไม่มีอานาจ เหตุท่เรียกสุภาพสตรีเหล่าน้นว่าเป็น fishing fleet
ี
ั
�
ึ
ั
ื
หรือมีอ�านาจน้อยมาก เน่องจากว่า นายทหารเรืออังกฤษในสมัยก่อนน้น
ื
�
ค่อนข้างเน้อหอม ลาพังเงินเดือนก็ได้รับไม่ใช่น้อย
ั
Finger trouble แต่ท่เน้อหอมมากกว่าน้นคือ เม่อเรือรบอังกฤษจับยึด
ื
ี
ื
เป็นส�านวนเชิงขอโทษ ในการที่เกิดกดสวิตช์ผิดอัน เรือข้าศึกได้แล้ว ทางรัฐบาลอังกฤษได้แบ่งเงินท่เรียกว่า
ี
ื
ื
ื
หรอใช้เคร่องมอบางอย่างไม่ถูกต้องเหมาะสม เช่น เงินทรัพย์เชลย (prize money) ตอบแทนให้แก่ทหาร
ประโยค Sorry, wrong number, finger trouble ! ประจาเรือต้งแต่ผู้บังคับการเรือจนถึงพลทหารคนสุดท้าย
ั
�
ั
้
ั
�
ิ
�
โดยจานวนเงนมากน้อยขนอย่กบชนยศและตาแหน่ง
้
ู
ึ
first dog น่ก็เป็นสาเหตุหน่งท่นายทหารเรือชอบออกปฏิบัติการ
ี
ี
ึ
ยามผลัดแรกของ dog watch คือ เข้ายามต้งแต่ ในทะเล แม้จะได้รับความล�าบากบ้างก็ตาม ดังนั้นการที่
ั
๑๖๐๐ - ๑๘๐๐ นาฬิกา ส่วนอีกผลัดเรียกว่า last dog กลุ่มสภาพสตรีถูกเรียกว่าเป็น fishing fleet คงหมายถึงว่า
ี
ตั้งแต่ ๑๘๐๐ - ๒๐๐๐ นาฬิกา พวกเธอหาโอกาสท่จะจีบบรรดานายทหารเรือ
เป็นคู่ครอง
นาวิกศาสตร์ 66
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๔

Flag Flagship

เสียงตะโกนตอบจากเรือบตส่เรือใหญ ซ่งม ี
ู
ึ
่
นายทหารเรือยศนายพลเรืออยู่บนเรือบต
กรณีท่ใช้บนบก เป็นการส่งเสียงเตือนยาม
ี
็
่
่
ื
่
ื
ำ
ี
ี
ั
รกษาการณดวยกน เมอเหนรถทมธงตาแหนงนายพลเรอ
ั
้
์
กำาลังจะผ่าน
Flag





เป็นช่อเล่นของนายธง (Flag Lieutenant)
ื
ของนายพลเรือ HMS Victory เคยเป็นเรือธงของ ลอร์ด เนลสัน
๑. เป็นเรือท่นายทหารระดับนายพลเรือ หรือ
ี
flag officer ผู้บังคับหมู่เรืออื่น ๆ ใช้เป็นหน่วยบัญชาการ
ำ
ำ
ี
ื
๒. คาแสลงน้เม่อนามาใช้บนบกในปัจจุบัน
โดยเฉพาะทางการตลาดหมายถึง ผลิตภัณฑ์หรือสินค้า
ำ
ชนิดสาคัญที่สุดของบริษัทหรือองค์กร flagship ลักษณะน ้ ี
เป็นการอุปมาอุปไมยเหมือนเรือธงซ่งเป็นเรือท่สาคัญ
ี
ำ
ึ
ี
ท่สุดในกองเรือหน่ง เช่น ประโยค The company's
ึ
flagship store is in Bangkok. คำาว่า flagship store
ึ
ื
มีบางคนเรียกว่าร้านเรือธง ซ่งคลาดเคล่อนจากความ
ู
ี
นายทหารระดับนายพลเรือ (ยศสูงกว่านาวาเอก) เป็นจริงอย่บ้าง ท่ถูกควรเรียกว่าร้านสัญลักษณ์ของ
มีอำานาจชักธงประจำาตัว แบรนด์ หรือร้านที่โดดเด่นเป็นหน้าเป็นตา
นาวิกศาสตร์ 67
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๖ มิถุนายน ๒๕๖๔

flagstaff เสาธงท้ายเรือ fleet in being กองเรือคงชีพ
















ี
ำ
ึ
เสาแนวตั้งที่ท้ายเรือ เป็นที่ซึ่งใช้ชักธงชาติหรือ กองกาลังรบทางเรือซ่งปฏิบัติหน้าท่เป็นปัจจัยหน่ง ึ
ธงราชนาวีเมื่อเรือทอดสมอ หรือผูกทุ่น หรือเทียบท่า ของความแข็งแกร่งของกองทัพเรือ เพียงเพราะมีกำาลังนี้
ำ
อย่เท่าน้น กองเรือคงชีพเป็นยุทธศาสตร์การใช้กาลัง
ั
ู
flattop เรือบรรทุกเครื่องบิน
ทางเรือท่ด้อยกว่าข้าศึก โดยพยายามหลีกเลี่ยงการปะทะ
ี
ื
ำ
แต่ให้ดารงอย่เพ่อให้เป็นส่งกังวลของข้าศึก ตัวอย่าง
ู
ิ
ุ
ในประวัติศาสตร์ทางเรือปรากฏให้เห็นมาตลอดท่เราค้นเคย
ี
เช่น High Sea Fleet ของเยอรมันในสงครามโลกคร้งท ๑
ั
่
ี
เรือประจัญบาน Tirpitz เรือพ่เรือน้องของ Bismarck
ี
่
ท่ปรากฏตัวในแอตแลนติกเหนือ สมัยสงครามโลกคร้งท ๒
ี
ี
ั
ำ
เรือลานี้ไม่ได้ยิงกระสุนแม้แต่นัดเดียว แต่ทาให้กองเรือ
ำ
ุ
ค้มกันคอนวอยของอังกฤษต้องแตกกระจายแล้วกลาย
เป็นเหยื่อของบรรดาเรือ U boats และกำาลังทางอากาศ
(Die Luftwaffe) ของเยอรมัน
ึ
ี
๑. แสลงน้หมายถึง เรือบรรทุกเคร่องบินซ่งมีดาดฟ้า ผ้ท่คิดยุทธศาสตร Fleet in being คือ Arthur
ื
ู
ี
์
บนสุดเป็นดาดฟ้าบิน (flightdeck) แต่มีโครงสร้าง Herbert Lord of Torington แม่ทัพเรืออังกฤษในช่วง
เหนือดาดฟ้าบินเป็นหอบังคับการ (Island) ปี ค.ศ. ๑๖๙๐
floating gin Palace


๒. อีกความหมายหน่งเป็นประเภทของการตัดผมส้น
ั
ึ
ท่ผมบนศีรษะมักต้งตรงและตัดให้เป็นเหมือนดาดฟ้าของ
ั
ี
เรือบรรทุกเครื่องบิน แสลงนี้ใช้เรียกเรือสำาราญชั้นหรู หรือเรือยอร์ชหรู

นาวิกศาสตร์ 68
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๖ มิถุนายน ๒๕๖๔

ี
flogging a dead horse ๑. ว่ากันตามตัวอักษร การลงแส้ม้าท่ตายแล้ว หมายถึง
ิ
ี
ทาอะไรเสียเวลาเปล่า เป็นการกระทาส่งท่เป็นไปไม่ได้
�
�
ี
เปรียบเหมือนการลงแส้ม้าท่ตายแล้ว เช่น ประโยค
He keep trying to ask for another recount of the
votes but I think he's flogging a dead horse.
ี
ั
เขาพยายามท่จะขอให้นับคะแนนโหวตใหม่อีกคร้ง
แต่ฉันคิดว่าเขาก�าลังลงแส้ม้าที่ตายแล้ว (เสียเวลาเปล่า)
ี
ี
๒. ถกเถยงในเรองทได้ข้อยุตหรือจบไปแล้ว
่
ื
ิ
่
ี
ื
ในยุคเรือใบเม่อกะลาสีใหม่ลงเรือ ก่อนท่เรือจะออก เช่น ประโยค : I don't mean I flogging a dead horse,
ทะเล พวกเขาจะได้รับเงินเดือนล่วงหน้า ๑ - ๒ เดือน but I still don't understand what happened.
เป็นเร่องปกติท่กะลาสีเหล่าน้นส่วนใหญ่มักหมดตัว (ถกเถียงในเรื่องที่ยุติไปแล้ว)
ี
ั
ื
ไปกับสุรา นารี และเรื่องบันเทิงอื่น ๆ ก่อนที่เรือจะออก flog the glass เทคนิคการออกยามให้เร็วขึ้น
ทะเล ดังน้นเม่อเรือออกทะเลไปแล้วกล่าวได้ว่า
ื
ั
�
พวกเขาทางานเหมือนไม่มีค่าตอบแทน แต่กัปตันเรือ
ิ
และนายทหารเรือได้พยายามหาส่งกระตุ้นให้พวกเขา
มีก�าลังใจในการท�างาน
ี
อาจมีคาถามว่า ม้ามีส่วนเก่ยวข้องอย่างไรกับ
�
ั
ื
กะลาสีใหม่เหล่าน้น เพ่อเป็นการแก้เซ็งพวกเขา
ื
หาเร่องสนุก โดยการใช้ผ้าใบและหญ้าแห้งทาเป็นม้า glass ในที่นี้หมายถึง นาฬิกาทรายซึ่งเป็นอุปกรณ์
�
้
(ในเรอของสเปนบรรทกมาขณะเดนทางไปทวปอเมรกา) บอกเวลาในสมัยยุคเรือใบ
ุ
ื
ี
ิ
ิ
ึ
ผูกเชือกชักรอกข้น สู่แขนพรวน (yardarm) แล้วตัดเชือก ยุคเรือใบในช่วงของเวลา การเปล่ยนยาม การนับ
ี
ื
ั
�
เพ่อให้ม้าปลอมน้นตกทะเลไป สาหรับกะลาสีม้าเป็น เวลาอาศัยนาฬิกาทราย ซ่งในยุคน้นยังไม่มีนาฬิกา
ึ
ั
สัญลักษณ์ของการทางานท่ไม่ได้รับเงินตอบแทน โครโนมิเตอร์ บรรดายามบางคนเช่อว่าทรายจะไหลเร็วข้น
ี
�
ึ
ื
(รับไปแล้วและใช้หมดก่อนเรือออกทะเล) หากมีการส่น (flog the glass) หรือบางคนเช่อว่า
ื
ั
flogging a dead horse ต่อมา ถูกน�ามาใช้บนบก การทาให้อุ่นหรือร้อนก็เป็นอีกวิธีหน่ง คาแสลงนปจจบน
ี
ุ
้
ั
ั
�
ึ
�
ในความหมายดังต่อไปนี้: เม่อใช้บนบกมีความหมายทานองเดียวกันกับเม่อใช้บนเรือ
ื
�
ื
นาวิกศาสตร์ 75
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๔

ี
�
้
ึ
�
ึ
ื
คือ พยายามทาด้วยวิธีใดวิธีหน่งเพ่อให้ออกยามเร็วข้น ทะเลเรียบ อากาศด ในราชนาวีอังกฤษหมายถึง ในน่านนา
“warm the bell” มีความหมายท�านองเดียวกัน มหาสมุทรอินเดีย
foul anchor สมอพันโซ่/เชือก
flotsam and jetsam
flotsam
ิ
ี
้
�
คือขยะลอยนา หมายถึงส่งของท่พบในทะเล อาจเกิดจาก
ี
เรืออับปาง หรือส่งของท่ตกลงจากเรือ ปัจจุบันยังหมายถึง
ิ
พืชหรือดอกไม้ และสัตว์ (flora and fauna) ต่าง ๆ
ที่ถูกซัดขึ้นฝั่ง เช่น เศษไม้ และสาหร่ายทะเล
ิ
ั
ส่วน jetsam เป็นส่งของท่โยนลงทะเลโดยต้งใจ
ี
�
้
อาจเป็นเพราะต้องการลดนาหนักบรรทุกของเรือ หรือการ
ทิ้งขยะลงทะเล หรือลักลอบทิ้งของผิดกฎหมายลงทะเล
Flying Dutchman เรือผีสิง
สมอพันโซ่หรือเชือก หรือสมอติดขัดขณะหะเบสสมอ
ี
ิ
ด้วยสาเหตุใด ๆ ก็ตาม ส่งท่ปรากฏกลายเป็นภาพ
สัญลักษณ์ของกระทรวงทหารเรืออังกฤษและของ
ราชนาวีอังกฤษ ต่อมาได้ปรากฏให้เห็นแพร่หลายท้ง
ั
�
ในส่วนของกองทัพเรือและชาวเรือโดยท่วไป แต่สาหรับ
ั
ชาวเรือท่แท้จริงแล้ว เป็นปรากฏการณ์ท่บางคร้งเรียกว่า
ี
ั
ี
ี
ความอับอายขายหน้าของกะลาส (sailor's disgrace)
เรือปีศาจหรือเรือผีสิง เป็นความเช่อของชาวเรือ เพราะแสดงถึงความสะเพร่า หรือความอ่อนหัดทาง
ื
โบราณ กลาวกันวามักจะพบเห็นในบริเวณแหลมกู๊ดโฮป ด้านการเรือ (seamanship) เดิมเป็นตราเคร่องหมาย
ื
่
่
เป็นเรือท่ถูกสาปให้ท่องทะเลไปเจ็ดย่านนาโดยไม่ม ี ของ Lord Howard of Effington ในปี ค.ศ. ๑๖๐๑
�
้
ี
�
ิ
�
ื
วันส้นสุด ไม่สามารถเดินทางกลับบ้านได้ มักพบเห็น เม่อเขาดารงตาแหน่ง Lord High Admiral และได้ใช้
ในเวลาท่มีหมอกหนาจัด หรือเห็นแสงประหลาด ซ่งชาวเรือ เป็นเครื่องหมายของทหารเรือ
ึ
ี
เข้าใจว่าเรือผีสิงได้ส่งสัญญาณฝากข้อความไปยังคน
รู้จักบนแผ่นดินใหญ่ กล่าวกันว่า HMS Bacchante free the slide
ี
�
ื
ี
เคยรายงานว่าได้เห็นเรือลาน้เม่อตอน ๐๔.๐๐ น. ของ สแลงท่ใช้บนโต๊ะอาหาร หมายถึง ขอร้องให้ช่วย
วันที่ ๑๑ กรกฎาคม ค.ศ. ๑๘๘๑ ส่งเนยมาให้ (pass the butter, please)
flying fish sailor Friday while
ี
�
ั
ี
เป็นคาสแลงท่ใช้ในเชิงไม่ค่อยดีต่อกะลาส ี สแลงด้งเดิมของราชนาวิกโยธินอังกฤษท่ได้หยุดยาว
ี
ี
ท่บังเอิญโชคดีตลอดเวลาท่เขาอยู่ในทะเล เจอแต่ วันสุดสัปดาห์ (long weekend leave)
นาวิกศาสตร์ 76
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๔

Galley gin pennant/pendant











pennant หรือธงยาว ตัวธงยาวกว่าสันธง และมักเรียว
แหลมตรงปลาย
๑. เรือแกลลี
ี
ึ
ี
เป็นเรือรบโบราณท่ใช้ในสมัยกรีก และโรมัน ในราชนาวีอังกฤษมีวัฒนธรรมท่น่าสนใจอย่างหน่ง
ื
ื
ั
่
ี
ื
ขับเคล่อนโดยใช้กระเชียงและใบ พลกระเชียงมักเป็นทาส เมอนายทหารเรอต้องการฉลองข่าวด เช่น วนคล้าย
หรือนักโทษชายฉกรรจ์ ใช้ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเป็นหลัก วันเกิดของตัวเอง หรือของบุตรธิดา หรือได้รับการเลื่อนขั้น
�
หรือเล่อนตาแหน่ง เป็นต้น การฉลองมักกระทากันในห้องโถง
ื
�
นายทหาร (ward room) และเพื่อเป็นการสื่อสารไปยัง
ื
ี
เรืออ่น ๆ ท่จอดในท่าเรือเดียวกัน และเชิญนายทหาร
จากเรือเหล่านั้นมาร่วมฉลอง ซึ่งเป็นการดื่มฟรี
้
ี
โอกาสท่น่าสนใจน มีการชักธงพิเศษ แต่ไม่เป็น
ี
ทางการ รูปธงมีลักษณะเป็นธงยาวมีสี เขียว/ขาว/เขียว
ี
ื
ี
ี
็
หรอในบางกรณเป็นธงยาวสเขยวและมีแก้วคอกเทล
ี
่
ี
้
่
๒. หองครัวของเรือหรือเครื่องบิน (ไมนิยมเรียกวา สีขาว ธงยาวท่กล่าวท้ง ๒ ลักษณะน้เรียกว่า gin pennant/
ั
kitchen อย่างท่ใช้กันบนบก) สาหรับเรือขนาดใหญ่ pendant
�
ี
galley ยังหมายถึงห้องรับประทานอาหารของลูกเรือ หากนายทหารท่เป็นเจ้าภาพต้องการลดรูปแบบ
ี
(main galley) ของการฉลองให้เล็กลง เขาอาจเชิญชวนเพ่อนในเรือให้
ื
get your hat ฉลองในห้องโถงนายทหาร และแสดงธงยาวขนาดเล็กที่
เป็นค�าสั่งให้ทหารผู้กระท�าผิดถอดหมวก ซึ่งสั่งโดย บาร์เหล้าของห้องโถงนายทหาร
ต้นเรือหรือผู้บังคับการเรือ ในการประกาศโทษทหาร give them a wide berth
ี
ต่อหน้าแถวทหาร ประเพณีดังกล่าวน้ของราชนาวีอังกฤษ ในปัจจุบันเรามักเห็นเรือจอดเทียบท่าเป็นส่วนใหญ่ แต่
ั
ึ
ี
�
ได้เป็นต้นแบบของราชนาวีไทยซ่งใช้มากระท่งปัจจุบัน ในยุคเรือใบ เรือจอดทอดสมอในท่าเรือ ตาบลท่จอดทอดสมอ
นาวิกศาสตร์ 75
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๔

ั
ี
ี
ท่ดีน้นต้องมีบริเวณกว้างพอ หรือเรียกว่าม sea room บางครั้งถูกเรียกว่า “นักรบลึกลับ”
ื
ื
ี
�
เน่องจากเรือจะเคล่อนท่ได้ตามกระแสนาและลม สาหรับ graveyard watch
�
้
ื
�
ั
ี
ี
เรืออ่นท่จะเดินทางผ่านเรือท่กาลังจอดทอดสมอเหล่าน้น ยามเรือเดินผลัดตั้งแต่เวลาเที่ยงคืน ถึง ๐๔๐๐
ต้องกะให้มีท่ว่างพอเพ่อความปลอดภัยไม่ให้เรือโดนกัน green
ี
ื
�
ื
�
�
ี
นั่นคือที่มาของส�านวน give them a wide berth คือ คาสแลงใช้ประกอบนาหน้าคาอ่นท่หมายถึง ไร้เดียงสา
น�าเรือผ่านไปให้มีระยะห่างอย่างปลอดภัย ซื่อ หรือขาดประสบการณ์ เป็นต้น เช่น green sailor
หมายถึง กะลาสีมือใหม่
grog เหล้ารัมผสมน�้า
ี
ื
�
�
ในสมัยปัจจุบันเม่อสานวนน้ถูกนามาใช้บนบกม ี
ิ
ความหมายว่าหลีกเล่ยงบางส่งบางอย่าง หรือบางคนอย่าง
ี
ี
แท้จริง มากกว่าการมีปฏิสัมพันธ์ หรือเข้าไปเก่ยวข้อง
โดยตรง ดังประโยค The government has given the
cyber security company a wide berth ever since
its data breach became public knowledge. ในราชนาวีอังกฤษสมัยโบราณ grog หมายถึง เหล้ารัม
�
ึ
ื
ึ
้
gloom room ผสมกับนา คิดข้นโดย พลเรือเอก Venon ซ่งมีช่อเล่น
ว่า Old Grog
เหล้ารัม ได้มีการแจกจ่ายให้แก่ลูกเรืออังกฤษ
ี
ต้งแต่เม่อเรือได้ไปปฏิบัติการท่หมู่เกาะ West Indies
ั
ื
โดยกองเรือของ พลเรือโท วิลเลียม เพ็น ที่ถูกส่งไปโดย
Oliver Cromwell และได้ยึดจาไมก้าในปี ค.ศ. ๑๖๕๕
ึ
ซ่งประจวบกับทางกองเรือไม่มีเบียร์เหลือเลย จึงได้มีการ
แจกจายเหลารมแทน (เหลารมทจาไมกา กลาวกนวาเปน
้
่
่
่
็
ี
่
ั
้
ั
ั
เหล้ารัมที่ดีที่สุดในโลก)
คาสแลงใช้เรยกห้องยทธการของ เรอรบแห่ง จนถึงปี ค.ศ. ๑๗๔๐ พลเรือเอก Vernon เห็นว่ากะลาส ี
ื
�
ุ
ี
ี
ื
ราชนาวีอังกฤษ ท่ด่มเหล้ารัมมักเมาง่าย และเหล้ารัมหมดเปลืองเร็ว
go round the Buoy จึงแก้ปัญหาด้วยการผสมเหล้ารัมกับนาแจกทหาร
้
�
�
้
ี
คาสแลงใช้เรียก คนท่เรียนหรือฝึกซาช้นเม่อสอบไม่ผ่าน ประจ�าเรือ
�
ั
ื
golden blanket การแจกเหล้า grog ในราชนาวีอังกฤษ ยุติลง
�
เป็นสานวนเชิงเหยียดหยาม เป็นรางวัลท่ให้ ในปี ค.ศ. ๑๙๗๐ ซ่งวันน้นทหารเรืออังกฤษ เรียกว่า
ี
ั
ึ
แก่ลูกเรือท่มักแอบหลบไปนอนบนเตียงเป็นประจา Black Tot Day
�
ี
นาวิกศาสตร์ 76
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๔

gunroom hack
ื
ี
๑. ตามความหมายทางยุทธวิธ คือ การยิงเคร่องบิน
ข้าศึกตก เช่น ประโยค “The CAP Sea Harrier hacked
the Skyhawks as they came out from Falklands”
๒. ตรงตามความต้องการมาตรฐาน เช่น “You can
hack standard requirements”
hack, under เป็นภาษาพูดหมายถึง การลงโทษ

นายทหาร โดยการกักบริเวณให้อยู่แต่เฉพาะในที่พัก
half – blues


ห้องรับประทานอาหารของนายทหารช้นผู้น้อย
ั
และนักเรียนนายเรือ บนเรือรบอังกฤษยุคเรือใบ
ี
ปัจจุบันเรือรบอังกฤษไม่ม gunroom อีกแล้ว
คงเหลือให้เห็นท Britannia Royal Naval College,
ี
่
ั
ื
ี
ึ
่
Dartmouth ซงเป็นห้องเมสของนกเรยนนายเรอ
โดยเรียกกันว่า gunroom
gyro failure
ื
ชุดเคร่องแบบของราชนาวีอังกฤษท่เป็นเส้อเช้ตสีขาว
ื
ิ
ี
�
้
�
และกางเกงสีนาเงินดา
half-masted




เป็นคาสแลงท่ใช้กันในหมู่นักบินนาวีของอังกฤษ
�
ี
ใช้เรียกคนที่ดื่มมากเกินไปจนเมา
หากเมาจนยืนบนขาตนเองไม่ได้เรียกว่า gyro
toppled หรือไยโรล้ม (ไยโร ในท่น้หมายถึง เข็มทิศไยโร)
ี
ี
นาวิกศาสตร์ 76
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๔

ู
การลดธง ครึ่งเสา ต่อมาในปี ค.ศ. ๑๕๙๖ พวกลกเรือสเปนเรียก
�
ื
๑. เป็นการแสดงถึงการไว้ทุกข์ อย่างเป็นทางการว่าเตียงนอน ปกติเม่อเรือเข้าทา
๒. ขากางเกงสั้นเกินไป (ขาลอย) บางครั้งเรียกว่า การรบผ้าใบเรือบางส่วนเสียหาย ผ้าใบเก่าถูกนามาใช้
�
half-staff ท�าเปลนอน และกางเกงขาวของกะลาสีเรือ
แม้ปัจจุบันเตียงนอนของทหารในเรือเปล่ยนแปลง
ี
ไปก็ตาม แต่เปลนอนของกะลาสียังมีปรากฏให้เห็น เช่น
บนเรือฝึกนักเรียนนายเรือ หรือบนเรือ HMS Victory

Hand ลูกเรือคนหนึ่ง
เป็นคาสแลง หมายถึง ลูกเรือคนหน่ง ส่วน
�
ึ
all hands หมายถึง ลูกเรือทั้งหมด (หมดคน) ค�าแสลงนี้
ี
มีต้นตอมาจากยุคเรือใบท่กะลาสีเรือโดยปกติแต่ละวัน
ใช้มือท�างานมาก เช่น ดึงเชือก ริบใบ ท�าความสะอาดเรือ
เป็นต้น
hammock เปลผ้าใบ, เปลกะลาสี มีส�านวนบางค�าที่น่าสนใจเกี่ยวกับ hand เช่น
ี
- an old hand หมายถึง กะลาสีท่ม ี
ื
ประสบการณ์มาก โดยเฉพาะเม่อเปรียบเทียบกับ
กะลาสีใหม่ (green sailor)
ี
ี
- a dab hand คนท่เช่ยวชาญ เฉพาะเร่องใด
ื
เรื่องหนึ่ง
ึ
ิ
- hand over hand/fist ทาส่งใดส่งหน่ง
�
ิ
อย่างรวดเร็ว
handsomely ค่อย ๆ ท�า
ิ
ิ
ึ
�
เป็นคาส่งให้ทาส่งใดส่งหน่งอย่างนุ่มนวล ระมัดระวัง
�
ั
และสม�่าเสมอ เช่น การหย่อนเรือบต
happy ship
สแลงชาวเรอนหมายถง การจดหน่วยของเรอทม ี
ั
ี
่
ื
ื
ึ
้
ี
ิ
ความสัมพันธ์เป็นอย่างดีย่งระหว่างนายทหารกับลูกเรือ
�
�
(upper and lower deck) ทาให้กาลังพลมีขวัญด ี
เปล ทาด้วยผ้าใบหนา และแกว่งจากตะขอ เป็นท่ประจักษ์ของแขกท่ไปเย่ยมเรือ เรือลาน้นจึงได้ช่อว่า
�
ื
ี
ั
ี
ี
�
ด้านล่างของดาดฟ้าเหนือศีรษะ (deck-ชาวเรือ เป็น happy ship นอกจากน้นผู้บังคับการเรือยังได้รับ
ั
ไม่เรียกว่าเพดาน) การยกย่องอีกด้วย
ในปี ค.ศ. ๑๔๙๘ คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ได้เห็น hard and blind
ชาวพื้นเมืองของบาฮามาส ใช้ตาข่ายที่ทอเป็นผ้าท�าเป็น อยู่ในสภาวะที่มีความตื่นเต้นทางเพศมากที่สุด
เปลส�าหรับนอน พวกเขาเรียกว่า hammacs แต่ลูกเรือ
ชาวสเปนเรียกว่า hamaca
นาวิกศาสตร์ 77
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๔

hard to fathom hardtack



















�
�
ี
ฟาทอม เป็นหน่วยวัดทางทะเลใช้สาหรับวัด คาสแลงน้ไม่มีส่วนเก่ยวข้องกับการเล่นใบ คือ
ี
ึ
ั
ั
ื
ความลกและระยะทาง กระทรวงทหารเรอองกฤษ การ tack แต่เป็นขนมปังกรอบแบบด้งเดิมง่าย ๆ
�
�
ื
ั
�
(The Admiralty) กาหนดให้ ๑ ฟาทอม เท่ากับ ๖.๐๘ ฟุต ขององกฤษ ทาจากแป้ง นา และอาจใส่เกลอลงไป
้
หรือ ๑ ใน ๑,๐๐๐ ไมล์ทะเล แต่ส่วนมากคิดแบบง่าย ๆ บ้างเล็กน้อย hardtack เป็นขนมปังท่คงทนไม่เสียง่าย
ี
เพียง ๖ ฟุต ใช้ทดแทนขนมปังท่ว ๆ ไปท่รับประทานกันบนบกซ่ง
ี
ึ
ั
ี
�
fathom เป็นคาท่มาจากภาษา Anglo-Saxon เสียง่าย ขนมปังกรอบแบบ hardtack ใช้กันมากในยุค
ิ
หมายถึง ความยาวระหว่างปลายน้วท้งสองข้างเม่อเรา เรือใบท่ต้องการอยู่ในทะเลเป็นเวลานาน เน่องจาก
ั
ี
ื
ื
เหยียดแขนออก ขนมปังกรอบมีลักษณะหยาบและแข็ง พวกกะลาส ี
ี
ื
เม่อกะลาสีต้องการรู้ว่านาลึกเท่าใด เขาจะใช้การ จึงเรียกว่า hardtack ตรงข้ามกับขนมปังท่ใช้รับประทาน
้
�
ี
ึ
หยั่งน�้าด้วยดิ่งน�้าตื้น (lead) แต่ถ้าเขาไม่สามารถหยั่งน�้า บนบก ซ่งมีลักษณะนุ่มเวลาท่พวกเขารับประทานจึงมักจะ
ได้ถึงพื้นท้องทะเล เนื่องจากน�้าลึกเกินไป เราเรียกสภาพ จุ่มลงในอาหารที่เป็นของเหลวเพ่อทาให้นุ่ม ในกองทัพเรือ
�
ื
นั้นว่า hard to fathom สหรัฐอเมริกาเรียกขนมปังน้ว่า Monitors ตามช่อ
ื
ี
ส�านวนชาวเรือน้เม่อถูกนามาใช้บนบก หมายถึง เรือหุ้มเกราะล�าแรกของ Federal Navy
ื
�
ี
ิ
“เข้าใจบางคน หรือบางส่งได้ยาก” หรืออีกนัยหน่ง
ึ
“แก้ไขปัญหายาก”
head
ี
ู
�
hardly out of the egg เป็นสแลงท่ใช้เรียกห้องนา ห้องส้วมของลกเรือใน
้
ี
เป็นการบรรยายลักษณะของบุคคลท่ไม่ม ี ยุคเรือใบ ห้องน�้า ห้องส้วมของเรือปกติอยู่บริเวณหัวเรือ
ประสบการณ์เอาเสียเลย ด้านใดด้านหนึ่งของคานชี้ (bowsprit)
นาวิกศาสตร์ 75
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๔

heart of oak high and dry

ิ
ิ
ี
ี
แปลตรงตัวว่า แก่นของต้นไม้โอ๊คท่มีลักษณะแข็งมาก สแลงน้ปัจจุบันใช้ในความหมาย ค้างเต่ง ถูกท้งไว้
ี
แต่ในท่น้หมายถึง เพลงมาร์ชของราชนาวีอังกฤษ หรือติดอยู่กับสถานการณ์ยากล�าบากที่หาทางออกไม่ได้
ี
อย่างเป็นทางการ และราชนาวีของเครือจักรภพอังกฤษ ต้นตอของสแลงน้มาจากชาวเรือท่กล่าวถึงเรือท ี ่
ี
ี
ิ
ื
ึ
�
ั
ื
ู
ื
ิ
ื
ดนตรีของเพลงนี้แต่งโดย William Boyce ในศตวรรษ ตดต้น เม่อเรือตดต้นทาให้เห็นตวเรอสงข้น และแห้ง
้
ื
�
ึ
ที่ ๑๘ เนื้อเพลงประพันธ์โดยนักแสดง David Garrick เพราะไม่ได้โดนนาทะเล หรืออาจเกิดข้นเม่อเรืออยู่ใน
เพลงนี้นอกจากเป็นเพลงมาร์ชของราชนาวีอังกฤษแล้ว อู่แห้ง (dry dock)
ถือว่าเป็นหนึ่งในบรรดาเพลงปลุกใจของอังกฤษ ในประวัติศาสตร์เรือที่ถูกทิ้งค้างเติ่ง เช่น เรือ HMS
Foudroyant ติดปืน ๘๐ กระบอก เคยเป็นเรือธงของ
heavy mob. ลอร์ดเนลสันมาแล้วครั้งหนึ่ง
เป็นคาสแลง ทใช้ในราชนาวองกฤษเรยกหน่วย ใน ค.ศ. ๑๘๙๗ เม่อคร้งเป็นเรือฝึกนักเรียน
ั
ื
่
ี
�
ี
ั
ี
ุ
ซ่อมบ�ารุงในเรือด�าน�้า ได้เกยต้นท Blackpool เน่องจากโดนพาย เรือได้รับ
ื
ี
่
ื
ความเสียหายหนักเกินท่จะซ่อมทา ต่อมาถูกขายเป็น
�
ี
�
ั
ท่อนไม้สาหรบทาเป็นเฟอร์นเจอร์ นบเป็นจดจบของ
ุ
ั
�
ิ
�
เรือลาน้ท่น่าเศร้า ซ่งได้รับใช้ราชนาวีอังกฤษในการทา �
ี
ึ
ี
สงครามทางเรือกับฝรั่งเศสเป็นเวลานาน
นาวิกศาสตร์ 76
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๔

ี
�
ั
ั
ิ
high hover สภาวะท่เกิดความวิตกกังวลคร้งใหญ่ บรรดาผู้หญงบริการมักทกทายด้วยคาว่า "hi! Jack"
�
ี
เช่น ประโยค "Thank goodness that VVIP visit is (Jack เป็นคาท่ใช้เรียกกะลาสีเรือของราชนาวีอังกฤษ
over-every one's been in a really high hover for ซึ่งย่อมาจาก Jack tar)
ี
ื
the past few days" -ขอบคุณพระเจ้าที่การเยี่ยมเยียน เม่อกะลาสีเข้าไปในสถานท่อโคจรดังกล่าว มือท่สาม
ี
�
ื
ของบุคคลสาคัญมากได้ผ่านพ้นไปแล้ว เม่อ ๒-๓ วัน จะตีศีรษะพวกเขาแล้วล้วงกระเป๋าเอาเงินกะลาสีไป หรือ
ที่ผ่านมา ทุกคนตกอยู่ในสภาวะวิตกกังวลอย่างแท้จริง จับพวกเขาไปขายให้แก่เรือที่ต้องการลูกเรือเพิ่มเติม
�
การใช้กาลังบังคับ หรือทาอันตรายต่อกะลาส ี
�
ื
ื
Hijack การจ้ หรือใช้กาลังบังคับต่อบุคคลอ่นเพ่อควบคุม ด้วยการใช้อุบายด้วยคาไพเราะทักทายว่า “hi! jack” ต่อมา
ี
�
�
อากาศยาน เรือ หรือรถยนต์ ได้ถูกนามาใช้บนบกอย่างแพร่หลาย น่คือท่มาของ hijack
ี
ี
�
แต่มักนิยมใช้กับผู้ก่อการร้ายจ้อากาศยาน แม้ว่า ในบริบทของชาวเรือ ซ่งเกิดข้นก่อนการใช้กับการจ ี ้
ี
ึ
ึ
ึ
ั
ี
การจ้อากาศยานเกิดข้นคร้งแรกใน ค.ศ. ๑๙๖๐ และ เครื่องบิน เรือ และรถยนต์
ี
ื
ื
ี
มีการจ้เคร่องบินของ Air France และต่อมาการจ้เคร่องบิน
ี
ี
ื
ึ
มักเป็นการก่อการร้าย ซ่งการจ้ท่มีช่อเสียงโด่งดัง holy Joe ค�าสแลงใช้เรียกอนุศาสนาจารย์
คือที่สนามบิน Entebbe ใน Uganda holy stone หินทราย
ั
ื
ี
หลังจากน้นมีการจ้เคร่องบินบ่อยคร้ง แต่วัตถุประสงค์
ั
ของการจี้เครื่องบินเป็นด้านการเมือง
นอกจากความหมายดังกล่าวข้างต้นแล้ว ยังหมายถึง
การโจรกรรมข้อมูลบัตรเครดิต การโจรกรรมข้อมูลทาง
internet
หินทราย หรือหินภูเขาไฟ (pumice) เดิมใช้ใน
ื
ี
เก่ยวกับความเช่อมโยงของ hijack มีเร่องราวเก่าแก่ เรือของราชนาวีอังกฤษ และกองทัพเรือสหรัฐอเมริกา
ื
�
ี
�
ื
เกยวกบชาวเรอ กล่าวคอ เมอกะลาสเรอได้รบการ สาหรับขัดพ้นดาดฟ้าท่ทาด้วยไม้ กล่าวกันว่าเดิมเป็นหิน
ี
่
ี
ื
ื
ื
่
ั
ั
ื
ี
ึ
ี
ปล่อยให้ข้นบก ยังเมืองท่าท่เรือจอด พวกเขามักจะไป ท่ได้มาจากซากสลักหักพังของอนุสาวรีย์ของโบสถ์เซนต์
ึ
ิ
ู
ยังสถานทซ่งมีผ้หญิงบรการ และหน้าสถานท่เหล่าน้น นิโคลาส เมือง Great Yamouth
ี
ั
ี
่
นาวิกศาสตร์ 75
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๔

ี
ี
่
�
�
ื
ี
ื
่
่
่
ี
การทเรยกวา Holy Stone เน่องจากวา ขณะททหาร เช่นน้เน่องจากมีจานวนเตียงนอนไม่เพียงพอกับจานวน
�
�
กาลังใช้หินทรายดังกล่าวขัดพ้นดาดฟ้า พวกเขา ทหารประจาเรือ ส่วนใหญ่มักปฏิบัติกันในเรือดานา
ื
�
้
�
ต้องนั่งคุกเข่าในท่าคล้ายกับที่ใช้สวดมนต์ในโบสถ์
หนทรายขดพนขนาดเลกเรยกว่า prayer book
ิ
้
ี
ื
็
ั
ขนาดใหญ่เรียกว่าไบเบิล ปัจจุบันการใช้หินทรายดังกล่าว
ส�าหรับขัดพื้นดาดฟ้าเรือ ไม่ได้ใช้ท่าคุกเข่าแต่ใช้ปลายไม้
ช่วยยึดกับหินทราย โดยใช้แขนทั้งสองข้าง
hook
๑. ค�าแสลงใช้เรียกสมอเรือ
hot headed or at loggerhead
๒. ตะขอหางอากาศยาน
�
ี
หรือเรียกอีกอย่างว่า tall hook ใช้สาหรับเก่ยวกับ เม่อคนใดถูกเรียกว่า at loggerhead กับใคร หมายถึง
ื
ลวดยึดอากาศยาน (arresting cable) เม่ออากาศยาน เขากาลงอยู่ในความขัดแย้งกน โต้เถียงกัน ต่อส้กัน
ื
�
ั
ู
ั
ลงจอดบนดาดฟ้าบิน (flight deck) ของเรือบรรทุกเคร่องบิน
ื
หรือถึงทางตัน ตัวอย่างเช่น เม่อเดือนเมษายน ค.ศ. ๒๐๐๘
ื
ั
horizontal champion ใช้เรียกคนที่นอนมากเกินไป หนงสือพิมพ์ Der Spiegel ของเยอรมัน รายงานว่า
ั
horse's neck เยอรมนีกับฝร่งเศสขัดแย้งกัน (at loggerhead)
เกี่ยวกับการซื้อขายอาวุธ (arms deal) กับลิเบีย
สแลงชาวเรือน้รากศัพท์มาจากเคร่องมืออย่างง่าย ๆ
ี
ื
ที่ใช้ประโยชน์ในการชันยาเรือ หรือยาเรือบริเวณตะเข็บ
ื
ระหว่างแผ่นไม้ (seam) หัวหรือปลายเคร่องมือน้ต้อง
ี
ท�าให้ร้อนจึงเรียกว่า hot headed
เคร่องมือหัวร้อนชนิดน้ ใช้เป็นอาวุธประจากาย
ื
�
ี
ึ
ชนิดหน่งส�าหรับสู้กับข้าศึกเม่อเรือตะลุมบอนกัน
ื
�
เหล้า brandy ผสมกับนาขิง (Brandy and
้
ื
ี
ี
ึ
่
่
ื
ื
ื
ั
ginger-alemix) เป็นเครองดมของทหารเรอองกฤษ นับเป็นอาวุธท่น่ากลัวมากชนิดหน่ง ทหารท่ใช้เคร่องมือน ้ ี
ที่นิยมดื่มกันในห้องโถงนายทหาร (wardroom) เป็นอาวุธจึงเรียกว่าเป็นพวกหัวร้อน (loggerhead
หรือ hot headed)
ึ
hot bunking loggerhead ยังหมายถึง เต่าทะเลชนิดหน่ง
ื
ึ
่
ี
้
ี
การเปลยนการใชเตยงนอน (bunking) ของพวกทหาร ซ่งพบบริเวณชายฝั่งของสหรัฐอเมริกา และเป็นช่อ
ประจาเรือ ระหว่างคนท่เข้ายามและออกยาม วิธีการ ของนกขนาดเล็กพบมากในรัฐเทกซัส สหรัฐอเมริกา
ี
�
นาวิกศาสตร์ 76
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๔

hot wash-up











การฉลองชัยชนะของราชนาวีอังกฤษ ซ่งกองเรือ
ึ
อังกฤษภายใต้การบังคับบัญชาของ Lord Nelson
สแลงชาวเรือ หมายถึง การถกแถลงหรือการไต่สวน กับกองเรือผสมฝร่งเศส-สเปน ในการยุทธท Trafalgar
ั
ี
่
(debrief) และการวิเคราะห์อย่างรวดเร็วท่กระทาภายหลัง เมื่อวันที่ ๒๑ ตุลาคม ค.ศ. ๑๘๐๕
�
ี
การปฏิบัติภารกิจ หรือการฝึกที่ส�าเร็จแล้ว
ทกปีของวนท ๒๑ ตลาคม นายทหารเรอองกฤษ
ั
ี
ั
ุ
่
ุ
ื
ฉลองกัน โดยจัดให้มีการเล้ยงอาหารคาในห้องโถง
ี
่
�
idler นายทหารในงานดังกล่าวมีแขกรับเชิญเกียรติยศ
ี
ลูกเรือท่ได้รับอนุญาตให้งดการฝึก การเข้าเวรยาม แสดงสุนทรพจน์ซ่งจบด้วยการด่มฉลอง
ื
ึ
�
ี
�
ื
หรือการทางาน เป็นลูกเรือท่กาลังฟื้นไข้มีรายช่อตามท ่ ี ใน ค.ศ. ๒๐๐๕ ณ งานเลยงอาหารคาครบรอบ
่
�
้
ี
ื
ี
ี
ปรากฏในบัญชีรายช่อท่เรือนเข็มทิศ หรืออีกกรณีท่ลูกเรือ ๒๐๐ ปี ของชัยชนะควีนอลิซาเบธท ๒ ได้ตรัสในงาน
่
ี
ซ่งมีหน้าท่ต้องทางานเต็มตามตารางปฏิบัต แต่ได้รับ เล้ยงว่า “เพ่อระลึกถึงความเป็นอมตะของ Lora Nelson
�
ิ
ี
ึ
ื
ี
การยกเว้นไม่ต้องเข้ายามในตอนกลางคืน หรือไม่ต้องทางาน รวมทั้งคนอื่น ๆ ที่ได้เสียชีวิตไปพร้อมกับเขา”
�
ในวันท�าความสะอาดเรือ การตรวจเรือ
ึ
การฉลองมิได้เกิดข้นเฉพาะบนเรือรบของราชนาว ี
ี
ั
ั
อังกฤษเท่าน้น แต่รวมท้งท่สโมสรนายทหารในฐานทัพเรือ
Immortal Memory วันระลึกถึงชัยชนะของ Lord บนบก ตลอดจนสถานทูตอังกฤษในต่างประเทศด้วย
Nelson แม่ทัพเรืออังกฤษ
in deep water ก�ำลังล�ำบำก หรือตกอยู่ในอันตรำย
ว่ากันตามตัวอักษร หมายถึง ในเขตน�้าลึก หากเรา
�
้
อยู่ในสระนาบริเวณนาลึก หรือในทะเลใกล้ชายฝั่ง
�
้
ั
ท่ห่างออกไปบริเวณท่มีนาลึก น่นแสดงว่า เรากาลัง
�
ี
้
ี
�
�
จะตกอยู่ในอาการลาบากหรืออันตราย หากเรา
้
�
ว่ายนาไม่แข็งพอ สแลงชาวเรือคาน้ มีท่มาย้อนไปในอดีต
ี
ี
�
ถึงสมัยพระคัมภีร์ไบเบิล เป็นการอุปมา ซึ่งปรากฏอยู่ใน
Psalm 69:14
นาวิกศาสตร์ ๗๘
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔

in the black book

















้
ื
่
�
ั
ื
่
่
่
ั
ื
ู
สาหรบชาวเรอแลว เมอเรออยในทะเลหางออกจากฝง ขอเล่าถึงความเป็นมาของหนังสือสีดา (Black Book)
�
จนมองไม่เห็นฝั่ง แสดงว่า เรืออยู่ในเขตนาลึก เรืออาจเผชิญ ใน ค.ศ. ๑๑๕๔ เมื่อ Henry of Anjou ขึ้นครองราชย์
�
้
อันตรายต่าง ๆ เช่น สภาพอากาศ หรือเจอโจรสลัด เป็นต้น ในอังกฤษ และได้นาภรรยา Eleanor of Aquitaine
�
ี
กรณีดังกล่าวย่อมขาดท่กาบัง น่นหมายถึง ตกอยู่ใน จากฝร่งเศสติดตามไปด้วย รวมท้งบรรดาญาติที่เป็น
ั
�
ั
ั
�
สภาพลาบากหรืออันตราย ปัจจุบันคาสแลงน้ถูกนามาใช้ ชาวเรือจากเกาะ Oleron ซ่งอยู่ในอ่าวบิสเคย์
�
�
ี
ึ
บนบก ในความหมาย สถานการณ์ท่เราไม่สามารถแก้ปัญหา ห่างจากเมือง Rochefort ไปทางตะวันตกราว ๓ กิโลเมตร
ี
ได้ด้วยตนเอง หรือตกอยู่ในความลาบาก หรือตกอยู่ กฎหมายของ Oleron เป็นกฎหมายทะเลฉบับแรกท่ใช้กัน
�
ี
ในสภาพที่ก�าลังมีปัญหา ในยุโรปตะวันตกเฉียงเหนือ ซ่งมีรากฐานมาจาก
ึ
ี
กฎหมายทะเล ท่ใช้กันแพร่หลายในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
in dock เข้ำโรงพยำบำล การลงโทษคนช่วตามกฎหมายของ Oleron
ั
ื
ค่อนข้างเข้มงวด และลงโทษแรงมาก เม่อเปรียบเทียบ
กับมาตรฐานของกฎหมายปัจจุบัน เช่น ผู้ใดแทงผู้อ่น
ื
หรือแค่เพียงชักมีดออกมาจะแทง ต้องถูกตัดมือ
ื
�
กฎหมายของ Oleron เม่อถูกนามาใช้ในอังกฤษ
ื
ู่
่
ได้ถูกจัดเป็นหมวดหม ในกลางศตวรรษท ๑๔ เพ่อใช้สาหรับ
ี
�
กระทรวงทหารเรือ (The Admiralty) ในยามสงคราม
ี
�
และเนื่องจากหนังสือกฎหมายน้ถูกหุ้มด้วยหนังสีดา
ี
ื
หรอสีเข้ม จึงถูกเรยกว่า The Black Book ของกระทรวง
ทหารเรือ นอกจากมีรายละเอียดเก่ยวกับการแต่งต้ง
ั
ี
และการดาเนินการในศาลของกระทรวงทหารเรือแล้ว
�
ยังมีส่วนหนึ่งเกี่ยวกับการลงโทษผู้กระท�าผิด
�
คาว่า Black Book ถูกนาไปใช้แพร่หลายบนบก
�
ี
ี
สแลงน้ใช้กันบ่อยในหมู่ทหารเรือ หมายถึง ในรูปแบบของกฎหมายต่าง ๆ ดังท่ปรากฏในปัจจุบัน
ี
�
การเข้าโรงพยาบาล ทานองเดียวกันกับเรือท่ต้องเข้าอู่ ส�าหรับค�าว่า In the Black Book ในปัจจุบัน หมายถึง
ื
ั
�
�
เพ่อซ่อมบารุง หรือติดต้งอุปกรณ์ใหม่ เพ่อขยาย อยู่ในภาวะลาบาก ถูกหาว่ากระทาผิด ถูกหาว่าอัปยศ
�
ื
ขีดความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ให้สูงขึ้น เนื่องจาการกระท�า หรือค�าพูด
นาวิกศาสตร์ ๗๙
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔

in the doldrums ควำมหมำยของ the offing คือ ส่วนหนึ่งของทะเล
ี
ส�ำนวนน้อำจไม่ โดยเฉพำะส่วนทยนออกไปจำกชำยฝั่งไปยงขอบฟ้ำ
่
่
ั
ื
ี
ค่อยคุ้นหูคนท่อยู่บนบก ในทะเล ซ่งยังสำมำรถมองเห็นได้จำกชำยฝั่ง ดังน้น
ี
ั
ึ
เท่ำใดนัก แต่ส�ำหรับ จึงไม่เป็นระยะทำงที่แน่นอน ซ่งข้นอยู่กับแต่ละต�ำบล
ึ
ึ
ชำวเรือ doldrums และสภำพแวดล้อม the offing ในปัจจุบันนิยมใช้
ในยุคเรือใบหมำยถึง littoral (น่ำนน้ำใกล้ฝั่ง) แทน ดังน้น เรือล�ำใดท่อยู่ในพื้นท ่ ี
ี
ั
�
ื
บริเ วณพ้นท่ของ ดังกล่ำว จึงเรียกว่ำ in the offing หรือหมำยถึง ก�ำลังใกล้
ี
ู
เส้นศนย์สูตร (equator) สู่ท่ำเรือ น่นคือ กำรเข้ำสู่สถำนท่ซ่งเป็นเป้ำหมำย
ึ
ี
ั
ในมหำสมุทรแอตแลนติก และมหำสมุทรแปซิฟิก ซึ่งมักม ี ที่ก�ำลังจะเกิดขึ้นในอนำคตอันใกล้
ควำมกดอำกำศต�่ำ เป็นสำเหตุให้เกิดลมสงบ หรือไร้พำยุ ส�ำนวนชำวเรือน้ปัจจุบันหมำยถึง “มีแนวโน้มว่ำ
ี
ี
เรือใบท่เดินทำงผ่ำนบริเวณดังกล่ำวตกอยู่ในสภำพ จะเกิดขึ้นในไม่ช้ำ” เช่น A promotion might be in
ไร้กำรเคลื่อนที่ บำงครั้งหลำยวัน หรืออำจหลำยสัปดำห์ the offing for him เขำคงได้เลื่อนต�ำแหน่งเร็ว ๆ นี้
กล่ำวได้ว่ำตกอยู่ในสภำพอำกำศที่เลวร้ำยหรือแย่มำก ๆ
ต้นก�ำเนิดของส�ำนวนน้ยังไม่มีหลักฐำนท่ชัดเจน in zone
ี
ี
ื
ั
ว่ำใช้กันในทะเลต้งแต่เม่อใด แต่มีนักวิจำรณ์บำงคน ส�ำนวนชำวเรือน้นิยมใช้ในรำชนำวีอังกฤษ zone
ี
กลำววำ doldrums มำจำกค�ำ ๒ ค�ำ คือ dolorous ในที่น้หมำยถึง จ�ำนวนคนท่จะได้รับกำรเล่อนยศ
่
่
ื
ี
ี
(เศร้ำโศก เสียใจ) และ tantrum (โกรธ โวยวำย) (promotion zone) ในแต่ละปี ซึ่งตำมปกติแล้วข้นอยู่กับ
ึ
่
ื
่
่
อนเนองจำกสภำพของอำกำศ บำงคนกลำววำ doldrums ควำมอำวุโสของนำยทหำรเรือแต่ละคนท่ปรำกฏอยู่
ั
ี
ี
เป็นค�ำท่ประยุกต์ใช้กับคนท่มีลักษณะเฉ่อยชำ ซ่งมักใช้ ในหนังสือ The List (ท�ำเนียบอำวุโสของกองทัพเรือ)
ี
ึ
ื
กับคนท่มีจิตใจต่ำ อย่ำงไรก็ตำมแม้ไม่มีหลักฐำนชัดเจน เช่น นำยทหำรยศนำวำตร (two-and-a-half)
ี
�
ี
แต่สันนิษฐำนว่ำส�ำนวน in the doldrums ใช้กันมำ จะได้รบกำรเลอนยศเป็น brass hat หรอยศนำวำโท
ื
ั
่
ื
ตั้งแต่ปลำยศตวรรษท ๑๘ แล้ว ซ่งมีช่อชัยพฤกษ์บนกระบังหมวกทรงหม้อตำล เป็นต้น
ี
่
ึ
อน่ง นำยทหำรเรือยศนำวำโทเป็นสำกลเกือบทุก
ึ
in the offing กองทัพเรือท่จะมีช่อชัยพฤกษ์บนกระบังหมวกทรง
ี
หม้อตำลแตกต่ำงจำกยศนำยทหำรเหล่ำทัพอ่น
ื
ซึ่งจะได้ช่อชัยพฤกษ์บนกระบังหมวก เมื่อได้รับยศเป็น
พันเอกหรือนำวำอำกำศเอก
Irish pennant หำงเชือกหลุดลุ่ย
นาวิกศาสตร์ 78
ปี ที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๕

ื
Island หอบังคับกำร/สะพำนเดินเรือ jackstaff เสำธงหัวเรอรบ ส�ำหรับชักธงฉำน
เมื่อเรือถูกเทียบ















เป็นโครงสร้ำงของเรือเหนือดำดฟ้ำบิน (flight deck)
ื
ึ
ของเรือบรรทุกเคร่องบิน ซ่งมีหน่วยบัญชำกำรและ
ดำดฟ้ำผู้บังคับหมู่เรือ สถำนีควบคุมกำรบินหลัก
ื
ปกติแล้วเรือบรรทุกเคร่องบินมีเพียง island เดียว Jacob's ladder บันไดลิง/บันไดเชือก
ื
แต่ HMS Queen Elizabeth เรอบรรทุก เคร่องบนลำใหม ่
ื
�
ิ
ี
ของรำชนำวีอังกฤษม 2 islands แต่มีขนำดเล็ก
ตัวหน้ำใช้ส�ำหรับควบคุมเรือ ส่วนตัวหลังใช้ส�ำหรับควบคุม
กำรบิน

Jack





















ี
ื
ั
ช่อท่วไปใช้เรียกกะลำสีของรำชนำวีอังกฤษ เป็นบันไดท่สำมำรถขนย้ำยได้ง่ำย มีขอบด้ำนข้ำง
ย่อมำจำก jack tar ท�ำด้วยลวด หรอเชือก ข้นบันไดท�ำด้วยไม้ แขวนห้อยขำง
้
ั
ื
ั
ั
่
ี
ื
tar เป็นชอท่วไปส�ำหรับทหำรเรือสมัยก่อน ซ่งพวกเขำ กรำบเรือเพ่อใช้งำนช่วครำว Jacob's ladder มีท่มำจำก
ึ
ื
ึ
ึ
ชุบกำงเกงด้วยน�้ำมันดินสีด�ำ (tar) เพื่อท�ำให้ไม่ซับน�้ำ พระคัมภีร์ไบเบิล ซ่งเป็นบันไดข้นไปสวรรค์ บรรยำยอยู่ใน
Jack - of - the - dust พลสูทกรรมของเรือ รับผิดชอบ พระธรรมปฐมกำล เมื่อ Jacob มีมโนทัศน์ระหว่ำงที่หนี
ห้องเสบียง จำกพี่ชำย Esau
นาวิกศาสตร์ 79
ปี ที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๕

ึ
�
jam bosun ชื่อเล่นใช้เรียกนายทหารพลาธิการของเรือ การนาธงโจรสลัดมาใช้นับเป็นตัวอย่างหน่งของสงคราม
จิตวิทยา แต่โดยแท้จริงแล้วพวกโจรสลัดต้องการยึดเรือ
�
ี
ี
ื
ั
jamungas คาสแลงชาวเรือใช้เรียกผู้หญิงท่มีหน้าอก มิใช่การจมเรือเหย่อ ดังน้น การท่พวกเขาชักธงโจรสลัด
ื
โตมากเป็นพิเศษ เพ่อสร้างความน่ากลัวให้แก่เหย่อ โดยหวังว่าเหย่อจะยอมแพ้
ื
ื
ไม่ต้องการสู้ แต่หากไม่ยอม ความโหดร้ายจะตามมา
ั
ื
็
ี
เรมต้นด้วยการชกธงโจรสลดสแดงเลอดขนให้เหน
่
ั
ึ
ิ
้
ปัจจุบันธงโจรสลัดยังคงปรากฏให้เห็น แต่ค่อนข้าง
น้อยมาก เพราะโจรสลัดจะไม่เปิดเผยตัวเองดังสมัยก่อน
แต่ท่แปลกคือ เรือรบของราชนาวีอังกฤษเคยชักธงโจรสลัด
ี
เชน ในเดอนกนยายน ค.ศ. ๑๙๑๔ นาวาตร Max Horton
่
ื
ี
ั
�
บนเรือดานา E9 เขาเป็นผู้บังคับการเรือคนแรกของ
�
้
ี
Jolly Roger ราชนาวีอังกฤษท่ได้จมเรือลาดตระเวน Hela ของเยอรมัน
ี
ี
ขณะท่เรือของเขากลับเข้าจอดท่ฐานทัพเรือ Harwich
ั
ั
เขาได้ชักธงโจรสลัด และต้งแต่น้นมาได้กลายเป็น
ประเพณีของราชนาวีอังกฤษ ในสงครามฟอล์กแลนด์
้
�
ค.ศ. ๑๙๘๒ เรือดานานิวเคลียร์ HMS Conqueror
�
ซ่งได้จมเรือลาดตระเวน Belgrano ของอาร์เจนตินา
ึ
ได้ชักธงโจรสลัดขณะเดินทางกลับฐานทัพ Faslane
�
junket bosun คาสแลงใช้เรียกบริกรในห้องโถง
นายทหาร (ward room)
jury-rigged ซ่อมท�าเพื่อใช้งานชั่วคราว
ี
ธงโจรสลัดท่เป็นรูปหัวกะโหลก และกระดูกไขว้
ซ่งเป็นคาในภาษาอังกฤษ แต่มีต้นตอมาจากภาษาฝร่งเศส
ั
�
ึ
“joli rouge” หมายถึง สีแดงสด ธงโจรสลัดผืนแรก ๆ
ี
เป็นสแดงเลือดมากกว่าทเราเหนเป็นสดา ธงโจรสลด
ั
ี
�
่
ี
็
สแดงเลอดเป็นสญลกษณ์บอกถงการไร้ความปราณ ี
ี
ั
ั
ึ
ื
หากพวกโจรสลัดได้เข้าต่อสู้และขึ้นบนเรือเป้าหมาย
นาวิกศาสตร์ 71
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕

อุปกรณ์บนเรือ เช่น เชือก เสากระโดง หางเสือ man-of-war

ื
ิ
ื
หรือช้นส่วนเคร่องใช้ต่าง ๆ เม่อได้รับความเสียหาย
จ�าเป็นต้องซ่อมท�าชั่วคราวอย่างเร่งด่วน ฉุกเฉิน
jury ในท่น้หมายถึง กระทาโดยไม่ได้เตรียมการ
ี
�
ี
เพื่องานชั่วคราว โดยเฉพาะในยามฉุกเฉิน เป็นศัพท์ที่ใช้
ั
ต้งแต่ศตวรรษท่ ๑๕ มีรากศัพท์มาจาก ภาษาอังกฤษ
ี
ยุคกลางว่า “Jory”
Mae West เสื้อชูชีพแบบเป่าลม





่
่
ี
ี
ื
ั
็
ุ
เปนชอทราชนาวองกฤษเรยกเรอรบในยคเรอใบ
ี
ื
ื
ททรงพลง หรอเรอฟริเกต ถงแมว่าศพท์คานมไดมความหมาย
ื
ั
่
ี
้
�
้
ิ
ี
ี
ึ
ื
ั
้
เฉพาะเจาะจง แต่โดยท่วไปใช้เรียกเรือรบท่ติดปืนจ�านวนมาก
ั
ี
และขับเคล่อนโดยใช้ลม (ใช้ใบ) ตรงกันข้ามกับเรือประเภท
ื
galley ซึ่งขับเคลื่อนโดยใช้กระเชียงเป็นหลัก
ี
ื
ได้ช่อน้ตามช่อของดาราสาวชาวอเมริกัน Mary Jane matelot
ื
ื
ี
West ซ่งมีช่อเสียงด้านหน้าอกโตท่สุดในประวัติศาสตร ์
ึ
่
ี
่
ของ Hollywood แตเรยกอยางไมเปนทางการวา Mae West
่
็
่
ื
ิ
เร่มแรกเส้อชูชีพแบบเป่าลมผลิตข้นมาเพ่อใช้กับลูกเรือ
ื
ึ
ื
ของเคร่องบินของกองทัพอากาศอังกฤษ ในสงครามโลก
ครั้งที่ ๒
manning the rail แถวรายกราบ
�
่
่
ั
ี
้
่
�
เป็นคาสแลงทฟังดค่อนขางแปลกแตนารก คานใช้เรยก
ี
้
ี
ู
กะลาสีในราชนาวีอังกฤษ matelot ออกเสียงว่า mat-low
ค�าน้มาจากภาษาฝร่งเศส ซ่งหมายถึงกะลาสี และดูเหมือนว่า
ึ
ั
ี
น่าจะมาจากค�าว่า mattenoot ซ่งเป็นภาษา Middle Dutch
ึ
การจัดให้ลูกเรือทุกนายเข้าแถวตามราวข้างเรือ ซึ่งหมายถึงเพื่อนนอนร่วมเตียง และ Matrose ในภาษา
เพื่อให้เกียรติแก่บุคคลหรือในโอกาสส�าคัญ เยอรมัน ซึ่งหมายถึงกะลาสี
นาวิกศาสตร์ 72
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕

ี
Mayday เป็นค�ำสแลงท่ใช้เรียกนักเรียนนำยเรือ/กลุ่มนักเรียน
ื
นำยเรือ เป็นช่อย่อท่ใช้แทน midshipman/group
ี
of midshipman

minesweeping


ี
้
�
ั
คำนมำจำกภำษำฝรงเศสว่ำ M'aidez แปลว่ำ
่
ี
“ช่วยฉันด้วย” เป็นค�ำพูดท่ประกำศออกไปทำง
กำรส่อสำรวิทยุเป็นสัญญำณแจ้งเหตุร้ำย ฉุกเฉิน
ื
และต้องกำรควำมช่วยเหลือด่วน ปกติใช้ในกำรเดินเรือ
ี
้
และกำรบิน ว่ำกันจริง ๆ แล้ว ค�ำน หมำยถึง กำรกวำดทุ่นระเบิด
กำรประกำศจะต้องประกำศซ�้ำ ๓ ครั้งว่ำ Mayday ในทะเล เป็นกำรจัดหรือท�ำลำยทุ่นระเบิดออกไป
Mayday Mayday เพื่อป้องกันกำรเข้ำใจผิด จำกสนำมทุ่นระเบิด ท�ำให้ฝ่ำยเรำสำมำรถใช้ช่องทำง
ใน ค.ศ. ๑๙๒๗ อนุสัญญำวิทยุโทรเลขระหว่ำง ที่กวำดแล้วเดินเรือได้อย่ำงปลอดภัย
ประเทศกรุงวอชิงตัน ได้น�ำค�ำ Mayday มำใช้แทน SOS ทุ่นระเบิดทำงทะเลมีประวัติศำสตร์ยำวนำน
ที่ใช้แจ้งเหตุฉุกเฉินในระบบวิทยุโทรเลขก่อนหน้ำนั้น ย้อนกลับไปถึงกำรประดิษฐ์ทุ่นระเบิดของจีนใน
ี
่
ิ
�
ี
ั
คริสต์ศตวรรษท ๑๔ แต่เร่มมบทบำทสำคญมำก
่
ั
ั
ี
messdeck ในศตวรรษท ๒๐ ในสงครำมโลกท้งสองคร้ง จนกลำยเป็น
ึ
ี
ั
ั
ี
ื
ี
้
ในรำชนำวองกฤษ หมำยถง หองพกของกะลำสบนเรอ อำวุธทำงเรือท่น่ำกลัวประเภทหน่ง ตัวอย่ำงเช่น
ึ
หรือในฐำนทัพเรือ ส่วนในกองทัพเรือสหรัฐอเมริกำ เรือประจัญบำน HMS Audacious ได้จมลงนอกฝั่ง
ั
ึ
หมำยถึง ดำดฟ้ำ ซ่งมีห้องรับประทำนอำหำรของกะลำส ี ไอร์แลนด์ในสงครำมโลกคร้งแรก โดยทุ่นระเบิดที่ฝ่ำย
แต่ปัจจุบัน หมำยถึง ห้องรับประทำนอำหำรของกะลำสี เยอรมันวำงไว้ ในสงครำมอ่ำวครั้งแรก USS Princeton
ซึ่งไม่จ�ำกัดว่ำอยู่ที่ดำดฟ้ำใดของเรือ และ USS Tripoli ได้รับควำมเสียหำยจำกทุ่นระเบิด
ของอิรัก
ั
ึ
middy/middies ดังน้น กิจส�ำคัญประกำรหน่งของสงครำมทำงเรือ
ื
ิ
ุ
ื
คอ กำรกวำดท่นระเบด ซงโดยปกตแล้วใช้เรอประเภท
ิ
่
ึ
Minesweeper เป็นเคร่องมือ และกระบวนกำรกวำด
ื
ทุ่นระเบิดเรียกว่ำ minesweeping แต่ส�ำนวนน้ต่อมำ
ี
ถูกน�ำมำใช้บนบก ในควำมหมำยท่ค่อนข้ำงอันตรำย
ี
ื
และไม่น่ำยินดีนัก กล่ำวคือ กำรด่มท่ร้ำนเหล้ำ (pub)
ี
นาวิกศาสตร์ 73
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๓ มีนาคม ๒๕๖๕