นาวิกศาสตร์ ธันวาคม ๒๕๖๑

ี
ี
ิ
�
“…ชาติไทยเรามีศิลปวัฒนธรรมครบถ้วนทุกสาขา. ส่งเหล่าน้เป็นสมบัติอันล้าค่าท่บ่งบอกให้เห็น
ึ
�
ถึงความเจริญของชาติไทยและคนไทย ซ่งบรรพชนของเราได้สร้างสมมาหลายช่วอายุคน. ผู้มีจิตสานึก
ั
ในความเป็นไทย จึงควรศึกษาให้เห็นซึ้งถึงคุณค่า และร่วมกันจรรโลงรักษาไว้ เพื่ออนุชนรุ่นหลังจะได้มีสิ่งที่
ควรแก่การภูมิใจในความเป็นชาติไทยและคนไทยตลอดไป. ...”



พระราโชวาท
ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้ส�าเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยราชภัฏ
ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร

วันเสาร์ ที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐ (ภาคบ่าย)






















1 �.�. ���������� 61.indd 1 12/20/2561 BE 9:43 AM

บรรณาธิการ แถลง



สวัสดีครับท่านสมาชิกฯ และผู้อ่านทุกท่าน เดือนธันวาคมนี้

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร
พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัด “งานอุ่นไอรัก คลายความหนาว
้
�
ี
สายนาแห่งรัตนโกสินทร์” ระหว่างวันท่ ๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ถึง
วันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ พระลานพระราชวังดุสิตและ
ื
สนามเสือป่า เพ่อเผยแพร่ความรู้ ความงดงามของความเป็นไทย
ช่วยกันอนุรักษ์ ฟื้นฟู และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมประเพณีไทย
�
ตลอดจนให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการทาบุญและสานต่อบุญ
ไปยังผู้ประสบภัยด้านต่าง ๆ
ี
ึ
ั
ี
ในส่วนของกองทัพเรือน้นได้จัดการแข่งขันไตรกีฬานาวี เฉลิมพระเกียรติเดอะซีร่ส์ ตอนท่ ๑ ข้น ณ อ่าวดงตาล
ซ่งมีข้อมูลการจัดการแข่งขันท้ง ๕ ตอนและภาพบรรยากาศของการแข่งขันในท้ายฉบับ สาหรับบทความในเดือนน ้ ี
�
ั
ึ
�
�
ี
ี
ิ
ี
จะเก่ยวเนื่องกับวันสาคัญประจาเดือนธันวาคม กล่าวคือ วันท่ ๕ ธันวาคม วันพ่อแห่งชาต และ วันท่ ๒๘ ธันวาคม
วันคล้ายวันปราบดาภิเษกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ด้วยบทร้อยกรองของ นาวาเอก ธรรมนูญ วิเศษสิงห์
ั
ึ
อีกท้งยังมีบทความของกิจกรรมท่สาคัญของกองทัพเรือในโครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือยกพลข้นบก
ี
�
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา” ซึ่ง พลเรือตรี ชาติชาย ทองสะอาด ได้เขียนถึงเรื่องราว
ความเป็นมา การวางแผนและเตรียมการ การจัดกิจกรรมตามสถานที่ต่าง ๆ พร้อมภาพประกอบและยังมีบทสรุป
�
ี
ของผลท่ได้รับจากโครงการไว้เป็นลาดับท่สนใจมากครับ ตามด้วย “เรือหลวงตากสิน กับการเพ่มเข้ยวเล็บ
ี
ิ
ี
เพ่อก้าวไปส่ เรือฟริเกตทมีขดสมรรถนะสูงสดในภูมภาค” โดย นาวาเอก ทรงฤทธ์ โพธ์จินดา ได้ถ่ายทอด
ื
ี
ุ
ิ
ิ
ิ
่
ี
ู
ประสบการณ์ที่เคยเป็นผู้บังคับการเรือ รายละเอียดทั้งประวัติศาสตร์ ขีดสมรรถนะแต่เดิมและการเปลี่ยนแปลง
ี
ท่สาคัญท่เก่ยวเน่องกับเรือหลวงตากสิน เพ่อท่จะเป็นเข้ยวเล็บให้กองทัพเรือในงานความม่นคงทางทะเล
ื
ี
ื
ี
�
ี
ั
ี
และผลประโยชน์ชาติทางทะเล นอกจากที่กล่าวข้างต้นแล้ว ยังคงมีบทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจและคอลัมน์ประจ�า
ให้ท่านผู้อ่านได้ติดตามอย่างเคยนะครับ
ี
ี
ั
ิ
ธนวาคมเป็นเดือนสุดท้ายของปีปฏิทินสากล ในช่วงของการเปล่ยนผ่านน้บางท่านถือให้เป็นฤกษ์แห่งการส้นสุด
ึ
ิ
ิ
ี
�
ิ
ั
กับส่งเดิม ๆ ของปีเก่าและการเร่มต้นกับส่งใหม่ ๆ ในปีใหม่ ดังน้นวาระดิถีส่งท้ายปีเก่าข้นต้นปีใหม่น้ ผมขออานาจ
�
ิ
ิ
ส่งศักด์สิทธ์ท้งหลายในสากลโลก จงดลบันดาลให้ท่านสมาชิกฯ และผู้อ่านทุกท่าน ประสบแต่ความสุขเกษมสาราญ
ิ
ั
และสัมฤทธิ์ผลในสิ่งอันพึงปรารถนาทุกประการด้วยเทอญ

น.อ.
(สมนึก กรอบค�า)
บรรณาธิการนิตยสารนาวิกศาสตร์
��. ���� 20 �.�. 61.indd 1 12/20/2561 BE 1:36 PM

สารบัญ


นายกกรรมการราชนาวิกสภา
พลเรือโท บัณฑิตย์ จันทโรจวงศ์
รองนายกกรรมการราชนาวิกสภา
พลเรือโท โสภณ จงเรืองศรี
กรรมการราชนาวิกสภา
พลเรือตรี ไชยวุฒิ นาวิกาญจนะ
พลเรือตรี วิพันธุ์ ชมะโชติ ๑๐
พลเรือตรี วิชัย มนัสศิริวิทยา
พลเรือตรี วรพล ทองปรีชา
พลเรือตรี เบญญา นาวานุเคราะห์
พลเรือตรี สุทธินันท์ สมานรักษ์
พลเรือตรี กิตติคุณ นาคสุก
พลเรือตรี ปนต สุขนิจรัญ
พลเรือตรี สมชาติ สะตะ
พลเรือตรี สิทธิชัย ต่างใจ
พลเรือตรี กำาจร เจริญเกียรติ
พลเรือตรี สมเจตน์ คงรอด
กรรมการและเลขานุการราชนาวิกสภา
นาวาเอก สมนึก กรอบคำา
เหรัญญิกราชนาวิกสภา
เรือเอก สุพจน์ บัวดิศ
ที่ปรึกษาราชนาวิกสภา
พลเรือโท สุพจน์ ภู่ระหงษ์
พลเรือโท กาญจน์ ดีอุบล บทความ
ื
พลเรอโท พงษ์ศักดิ์ิ จุลกาญจน์
ื
ี
พลเรอตร บัญชา บัวรอด
พลเรอตรี อำานวย ทองรอด ๑๐ โครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองยกพลขึ้นบก
ื
บรรณาธิการ
นาวาเอก สมนึก กรอบคำา สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา”
ผู้ช่วยบรรณาธิการ “ความภูมิใจของกองทัพเรือ”
นาวาเอกหญิง ชไมพร วันเพ็ญ พลเรือตรี ชาติชาย ทองสะอาด
ประจำากองบรรณาธิการ
นาวาเอก วชิรพร วงศ์นครสว่าง ๒๑ “เรือหลวงตากสิน กับการเพิ่มเขี้ยวเล็บ เพื่อก้าวไปสู่
นาวาเอกหญง สีวิลา พิพัฒนนันท์ เรือฟริเกตที่มีขีดความสมรรถนะสูงสุดในภูมิภาค”
ิ
นาวาเอก ถุงเงิน จงรักชอบ นาวาเอก ทรงฤทธิ์ โพธิ์จินดา
นาวาเอก สมริทธ์ งามสวย
นาวาเอก ธรรมนูญ วิเศษสิงห์
นาวาเอก ธาตรี ฟักศรีเมือง ๓๓ นายเรือโท หลวงสว่างเวหา (สว่าง โกมลวิภาต)
นาวาโทหญิง อรพรรณ นาคครุฑ นักบินทหารเรือคนแรกแห่งราชนาวีไทย
นาวาโทหญิง ศรุดา พันธุ์ศรี
เรือโท เกื้อกูล หาดแก้ว พิสิฐ ศรีหงส์
เรือโท อัศฐวรรศ ปั่นจั่น
เรือตรีหญิง อภิธันย์ แก่นเสน ๕๔ จารึกในสงคราม
เรือตรีหญิง กฤตนัท เบญจฆรณีกุล “เหรียญกล้าหาญในสงครามโลกครั้งที่สอง (ตอนจบ)”
สำานักงานราชนาวิกสภา พันทิวา
ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย
กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร. ๐ ๒๔๗๕ ๓๐๗๒
๐ ๒๔๗๕ ๔๙๙๘
s ส่งข้อมูล/ต้นฉบับได้ที่ [email protected]
s อ่านบทความเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ได้ที่ WWW.RTNI.ORG








2-3 ������ �.�.61.indd 2 20/12/61 10:28

คลังความรู้
คู่ราชนาวี





ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำาเดือน ธันวาคม ๒๕๖๑
คอลัมน์ประจำา
๒๑

๑ บรรณาธิการแถลง
๔ คุยกับกองบรรณาธิการ
๕ ภาพในอดีต
๖๓ ข่าวนาวีรอบโลก
๖๖ นานาสาระ
๖๘ A Mixed Bag of English

๗๐ พจนานุกรมศัพท์ชาวเรือ
๗๒ สุขภาพนาวี
๗๔ เกร็ดความรู้ด้านศาสนพิธี
๕๔ ๗๕ กฎหมายใกล้ตัว
๗๗ ภาพกิจกรรมกองทัพเรือ
๘๖ เขตทหารน่าเที่ยว Happy Work Place
๘๗ ประทีปธรรม

๘๘ การฌาปนกิจสงเคราะห์แห่งราชนาวี
๙๐ มาตราน้ำา เดือนมกราคม ๒๕๖๒
เวลาดวงอาทิตย์ - ดวงจันทร์ ขึ้น - ตก
เดือนมกราคม ๒๕๖๒ - กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒








ปกหน้า พระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ณ ศาลหน้าค่ายตากสิน จว.จันทบุรี
ปกหลัง ไตรกีฬานาวีเฉลิมพระเกียรติ
ณ อ่าวดงตาล จว.ชลบุรี
ในปกหน้า พระราโชวาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในปกหลัง เรื่องเล่าชาวเรือ
พิมพ์ที่ แอ็คคิวเรทเพรส
เจ้าของ ราชนาวิกสภา
ผู้โฆษณา นาวาเอก สมนึก กรอบคำา
ผู้พิมพ์ แอ็คคิวเรทเพรส




ข้อคิดเห็นในบทความที่นำาลงนิตยสารนาวิกศาสตร์เป็นของผู้เขียน มิใช่ข้อคิดเห็นหรือนโยบายของหน่วยงานใดของรัฐและมิได้ผูกพันต่อทางราชการแต่อย่างใด
ได้นำาเสนอไปตามที่ผู้เขียนให้ความคิดเห็นเท่านั้น การกล่าวถึงคำาสั่ง กฎ ระเบียบ เป็นเพียงข่าวสารเบื้องต้น เพื่อประโยชน์แก่การค้นคว้า





2-3 ������ �.�.61.indd 3 20/12/61 10:28

คุยกับกองบรรณาธิการฯ



































ภาพ : http://www.weddinghitz.com

สวัสดีค่ะท่านสมาชิกและผู้อ่านที่เคารพทุกท่าน เวลานำพามาเข้าสู่เดือนสุดท้ายแห่งปีที่มีความสำคัญยิ่ง
เป็นเดือนที่รวมพลังชาวไทยให้เป็นหนึ่งเดียว นั่นคือวันพ่อแห่งชาติ วันที่ ๕ ธันวาคม ที่พสกนิกรต่างร่วมน้อมรำลึก
ในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พระผู้เป็นศูนย์รวมใจ
คนไทยทั้งชาติ ผู้เป็นดั่งร่มไม้ใหญ่ให้ความสงบร่มเย็นแก่ชาติบ้านเมือง และถือเป็นวันชาติไทย นอกจากนี้ ในวันที่ ๕ ธันวาคม
ของทุกปี เป็นวันดินโลก ตามมติที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติ สมัยสามัญที่ ๖๘ รับรอง เมื่อวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๕๖

สืบเนื่องจากการที่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้รับการถวายรางวัล
นักวิทยาศาสตร์ดิน เพื่อมนุษยธรรม จากสหภาพวิทยาศาสตร์ทางดินนานาชาติ หรือ IUSS (Internation Union of Soil Science)
เป็นพระองค์แรกของโลก
ในปี ๒๕๖๑ เดือนธันวาคมยังเป็นจุดเริ่มต้นของการแข่งขันไตรกีฬานาวีเฉลิมพระเกียรติ เป็นเดือนแห่งความทรงจำหนึ่ง
ทางประวัติศาสตร์ของราชนาวีไทยที่ต้องบันทึกเหตุการณ์ตั้งแต่ เดือนธันวาคม ๒๕๖๑ ถึง กันยายน ๒๕๖๒
โดยกองทัพเรือจัดให้มีการแข่งขันไตรกีฬานาวี เฉลิมพระเกียรติ The Series ขึ้นเป็นครั้งแรก ใช้ชื่อว่า “จากผืนทะเลสู่ภูผา
จากฟากฟ้าสู่มหานที” เป็นการแข่งขัน ๓ ประเภท คือ ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน และวิ่งทางไกล ในรูปแบบเก็บคะแนน
สะสมต่อเนื่องถึง ๕ สนาม ซึ่งการแข่งขันดังกล่าวเป็นไปตามแนวความคิดของรัฐบาล ภายใต้คำขวัญที่ว่า “จิตใจที่เข้มแข็ง
และดีงาม ล้วนอยู่ในร่างกายที่สมบูรณ์” และสอดคล้องกับนโยบายของ พลเรือเอก ลือชัย รุดดิษฐ์ ผู้บัญชาการทหารเรือ

ให้มีการพัฒนาด้านองค์บุคคลของกำลังพลกองทัพเรือให้หันมาสนใจการเล่นกีฬาและฝึกฝนร่างกายให้แข็งแรง
ในโอกาสนี้ ขอเชิญชวนกำลังพลกองทัพเรือและสมาชิก ร่วมติดตาม The Series ไตรกีฬานาวี เฉลิมพระเกียรติ
และส่งแรงเชียร์แรงใจไปยังผู้แข่งขันตลอดการแข่งขันกันนะคะ สามารถติดตามรายละเอียดการแข่งขันได้ที่
https://www.facebook.com/search/str/ไตรกีฬานาวีเฉลิมพระเกียรติ/
พบกันใหม่ฉบับหน้าค่ะ


กองบรรณาธิการฯ








4 ������������������� �.�.61.indd 1 12/20/18 9:47:27 AM

เรือตรีหญิง เบญจรัตน์ ดีกระจ่าง

































เรือหลวงสมุย ลำที่ ๑




ในวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๘๘ เป็นวันที่ กองทัพเรือได้สูญเสียเรือหลวงสมุย ลำที่ ๑ พร้อมกับทหารประจำเรือ
เสียชีวิตอีก ๓๑ นาย
ในสมัยสงครามมหาเอเซียบูรพาหรือสงครามโลกครั้งที่ ๒ ประเทศไทยอยู่ในสภาวะขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง
ดังนั้นรัฐบาลไทยจึงได้ติดต่อขอซื้อน้ำมันเชื้อเพลิงจากประเทศญี่ปุ่น โดยมอบหน้าที่ให้กองทัพเรือรับหน้าที่ออกไปลำเลียง
น้ำมันเชื้อเพลิง จากสิงคโปร์มายังกรุงเทพฯ กองทัพเรือจึงได้จัดเรือหลวงสมุยทำหน้าที่ลำเลียงน้ำมันเชื้อเพลิง
เรือหลวงสมุยเป็นเรือที่มีระวางขับน้ำ ๑,๘๔๕ ตัน มีความยาว ๒๔๐ ฟุต มีความเร็ว ๑๒ นอต เรือหลวงสมุย
ได้เริ่มทำการลำเลียงน้ำมันเป็นเที่ยวแรก โดยออกเดินทางจากสิงคโปร์มากรุงเทพฯ เมื่อวันที่ ๑๗ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๕
ในการลำเลียงน้ำมันเชื้อเพลิงของเรือหลวงสมุย ระหว่างสิงคโปร์มายังกรุงเทพฯ สิ่งที่เป็นอันตรายที่สำคัญแก่เรือมากที่สุด

ก็คืออันตรายจากทุ่นระเบิดที่ข้าศึกลอบมาวางตามเส้นทางการเดินเรือ และการถูกลอบโจมตีจากเรือดำน้ำ แต่
ด้วยความสามารถของผู้บังคับการเรือ และทหารประจำเรือจึงทำให้เรือหลวงสมุยรอดพ้นอันตรายจากทุ่นระเบิด
และการลอบโจมตีของเรือดำน้ำตลอดมา จนกระทั่งในวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๘๘ เวลาประมาณ ๒ นาฬิกา ๔๕ นาที
ขณะที่เรือหลวงสมุยเดินทางอยู่ทางตะวันออกของเกาะคาปัส แหลมมลายู ได้ถูกเรือดำน้ำชื่อ ซีไลออน ๒ ของสหรัฐอเมริกา
ลอบโจมตีด้วยตอร์ปิโด จำนวน ๒ ลูก ลูกแรกยิงถูกหัวเรือและลูกที่สองถูกตรงกลางลำ เป็นผลทำให้เรือหลวงสมุย
ระเบิดไฟลุกไหม้ และจมลงในที่สุดจากเหตุการณ์ดังกล่าวนี้ทำให้กองทัพเรือต้องสูญเสียชีวิตทหารประจำเรือของเรือหลวงสมุย
ไป ๓๑ นาย รวมทั้ง นาวาตรี ประวิทย์ รัตนอุบล ผู้บังคับการเรือ โดยมีผู้รอดชีวิตเพียง ๑๗ นาย เท่านั้น




นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำเดือน ธันวาคม ๒๕๖๑ ๕







5 ��������� �.�.61.indd 1 12/20/18 11:14:58 AM

ภาพถ่ายโดย พลฯ พรมวินัย ดาทวี






��������������.indd 6 12/20/2561 BE 11:04 AM

วันปราบดาภิเษก
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
๒๘ ธันวาคม ๒๕๖๑



๒๘ ธันวา ปะ – รา – ปะ – ตะ
ทรงปราบดะแหลมคมระดมขวัญ
ก๊กทั้งหลายพ่ายพลัดโดยเร็วพลัน
ตีเมืองจันท์ย่อยยับอัปรา

ทรงประกาศวาทกรรมน�ากองทัพ
ทุบส�ารับหม้อไหไม่หุงหา
ต้องยึดจันทบุรีเข้าบีฑา
หากได้มาค่อยหุงปรุงกินกัน

ตีไม่ได้ตายพร้อมกันที่จันท์เถิด
ทหารเกิดฮึกเหิมได้เพิ่มขวัญ
บุกเข้ารบต่อสู้พัลวัน
เจ้าเมืองจันท์พ่ายแพ้แก่พระองค์


รับสั่งต่อเรือไม้ไว้เป็นร้อย
พระทรงคอยเวลาน่าพิศวง
เตรียมก�าลังยิ่งใหญ่ค่ายเนินวง
ที่สุดทรงยกทัพไปกับเรือ


เสียกรุงเพียง ๗ เดือน บ้านเรือนยับ
พระทรงกลับกอบกู้สู้ดั่งเสือ
โพธิ์สามต้นค่ายแตกแหลกเป็นเบือ
กองทัพเรือของพระองค์ทรงพลัง


๒๘ ธันวา ปะ – รา – ปะ – ตะ
ทรงชนะศึกใหญ่ไทยมีหวัง
อยุธยาด่าวดิ้นทั้งภินท์พัง
จึงทรงตั้งบัดดลธนบุรี


น�้าพระทัยพระเจ้าตากมากเหลือล้น
น�ากรุงธนสง่านักสมศักดิ์ศรี
ทรงกอบกู้เอกราชปราศไพรี
พระสมที่ มหาราชัน นิรันดร



นาวาเอก ธรรมนูญ วิเศษสิงห์

ประพันธ์







��������������.indd 7 12/20/2561 BE 11:04 AM

������.indd 6 12/20/2561 BE 11:04 AM

วันพ่อแห่งชาติ

๕ ธันวาคม ๒๕๖๑





ฉบัง ๑๖
ที่ ๕ ธันวาคม ถึง ยังสุดซาบซึ้ง

พระคุณพระองค์มิคลาย

ทุกวันสุดแสนเสียดาย ตรอมตรมมิวาย

ยึดธรรมเข้าช่วยบรรเทา

ทุกข์ที่ท่วมท้นบางเบา ทุกไทยยึดเอา

ค�าพ่อสอนสั่งทั้งมวล

ศาสตร์พระราชาเลิศล้วน ทรงคุณค่าควร

เรียนรู้น้อมน�าบ�าเพ็ญ

ยิ่งปฏิบัติยิ่งเห็น หลากล้วนจ�าเป็น

ช่วยให้ชาวไทยอยู่ดี

ดินน�้าหญ้าป่าสัตว์มี ค�าพ่อสอนชี้

แนวทางเอกอุจุใจ

พ่อเสด็จสวรรคาลัย ผุดผ่องอ�าไพ

ณ ทิพย์สถานพิมาน

ราชนาวีทุกวาร บ�าเพ็ญศีลทาน

อุทิศถวายพระองค์

จงรักภักดีด�ารง พระจักรีวงศ์

ตลอดกาลตราบนานเท่านาน



ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ

ข้าพระพุทธเจ้า กองบรรณาธิการนาวิกศาสตร์
(นาวาเอก ธรรมนูญ วิเศษสิงห์ ร้อยกรอง)













������.indd 7 12/20/2561 BE 11:04 AM

โครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือยกพลขึ้นบก

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา”

“ความภูมิใจของกองทัพเรือ”

พลเรือตรี ชาติชาย ทองสะอาด






กล่าวน�า
ี
ปี พ.ศ. ๒๕๖๑ เป็นปีท่ต้องบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยจาลองกองเรือยกพลข้นบกของ
�
ึ
ึ
�
ี
หน้าหน่งของชาติไทย เนื่องจากมีการจัดโครงการท่สาคัญ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช อัญเชิญพระบรมรูป
ในโอกาสครบรอบ ๒๕๐ ปี แห่งการสถาปนากรุงธนบุรี ของพระองค์ท่านยาตราเรอตามเส้นทางทพระองค์
ื
่
ี
ั
ั
โดยกองทพเรอในฐานะหน่วยเจ้าของโครงการร่วมกบ ยกทัพเรือจากจังหวัดจันทบุรีไปกู้ชาติท่จังหวัด
ื
ี
มูลนิธิสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและจังหวัดชายทะเล พระนครศรีอยุธยา และกลับมาสถาปนากรุงธนบุร ี
�
และริมฝั่งแม่นาเจ้าพระยาจานวน ๑๐ จังหวัด เป็นราชธานี เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๑๐ เมื่อผ่านจังหวัดต่าง ๆ
�
้
ึ
จัดโครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือยกพลข้นบก ได้ทาการอัญเชิญพระบรมรูปฯ ข้นบกไปสักการะและ
�
ึ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา” ประกอบพิธ ณ สถานท่ท่มีความสาคัญทางประวัติศาสตร์
ี
ี
�
ี
่
ี
ระหว่างวันท ๒๔ ตลาคม - วันท ๑๑ พฤศจิกายน เกี่ยวกับพระองค์ท่าน
ี
่
ุ
10 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
��� ��.indd 10 12/20/2561 BE 2:09 PM

้
ื
ี
ี
บทความน เพ่อให้ผู้อ่านได้รับทราบข้อมูลเก่ยวกับ และผู้บัญชาการกองเรือยกพลข้นบกและยุทธบริการ
ึ
ั
โครงการฯ อย่างเป็นข้นเป็นตอน ผู้เขียนขอนาเสนอ (ผู้เขียน) เป็นกรรมการและเลขานุการ มีผู้แทนหน่วย
�
ื
�
เร่องราวตามลาดับต้งแต่ ความเป็นมาของโครงการฯ ขึ้นตรงกองทัพเรือจ�านวนกว่า ๒๕ หน่วย เป็นกรรมการ
ั
การวางแผนและเตรียมการ การจัดกิจกรรมในโครงการฯ เพื่อด�าเนินการจัดโครงการฯ
ี
ผลท่ได้รับจากการจัดโครงการฯ และบทสรุปของโครงการฯ
การวางแผนและเตรียมการ
ั
ั
�
ื
ความเป็นมา เม่อทราบคาส่งแต่งต้งคณะกรรมการจัดโครงการ
ด้วยปี พ.ศ. ๒๕๖๐ เป็นปีท่ครบรอบ ๒๕๐ ปี ๒๕๐ ปีฯ ผู้เขียนได้รวบรวมและศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
ี
ี
ั
แห่งการสถาปนากรุงธนบุร รัฐบาลเห็นควรให้จัดงาน จากน้นได้เข้าปรึกษาและรับนโยบายจากประธาน
ั
ฉลองกรุงธนบุร ๒๕๐ ปี ระหว่างวันท ๒๘ ธันวาคม กรรมการจดโครงการฯ คอ พลเรอเอก รงสฤษด ์ ิ
ื
่
ี
ั
ี
ื
ั
่
ี
พ.ศ. ๒๕๖๐ - วันท ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ สัตยานุกูล ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการ ในขณะน้น
�
ื
ิ
ึ
และกาหนดให้เป็นวาระแห่งชาต เพ่อเสริมสร้างความรู้ ซ่งท่านได้มอบหมายให้ผู้เขียนเข้าปรึกษาหารือกับ
ื
�
ความเข้าใจในประวัติศาสตร์ของชาติท่บรรพบุรุษ พลเรือเอก วสินธ์ฯ เพ่อขอคาแนะนาในการจัดโครงการฯ
ี
�
ั
ิ
ั
�
ได้ร่วมแรงร่วมใจกันสร้างบ้านเมืองให้ม่นคงและพัฒนา ทาให้ได้แนวคดในการจดโครงการลกษณะการจาลอง
�
ั
เจริญรุ่งเรืองสืบมาตราบจนถึงปัจจุบัน โดยนายกรัฐมนตร ี กองเรือยกพลข้นบกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ึ
ี
่
ี
�
ได้มีคาส่งสานักนายกรัฐมนตรีท ๘๙/พ.ศ. ๒๕๖๑ ลงวันท ่ ี เดินทางตามรอยเส้นทางท่พระองค์ท่านยกทัพเรือ
�
ั
ั
ั
ี
๑๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๑ แต่งต้งคณะกรรมการ ไปกู้ชาติจากจันทบุรีซึ่งเป็นสถานท่ต้งทัพเรือ
อานวยการจดงานราลก ๒๕๐ ปี แห่งการสถาปนา โดยการรวบรวมเรือจานวนกว่า ๑๐๐ ลา กาลังพล
�
�
�
�
�
ึ
ั
ั
ื
กรุงธนบุร มนายวษณุ เครองาม รองนายกรฐมนตร ี กว่า ๕,๐๐๐ คน พร้อมอาวุธยุทโธปกรณ์และเสบียง
ิ
ี
ี
ี
ี
ิ
ึ
เป็นประธานกรรมการ เพื่อด�าเนินการตามวัตถุประสงค์ ไปยกพลข้นบกท่อยุธยาและตีค่ายโพธ์สามต้นท่พม่า
ดังกล่าว การนมูลนิธิสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ใช้เป็นค่ายบัญชาการแตกจนสามารถกอบกู้อิสรภาพ
้
ี
ี
ิ
ั
่
�
ึ
ี
ซ่งม พลเรือเอก วสินธ์ สาริกะภูต เป็นประธานฯ ได้เสนอให้ ของชาติจากการเสียกรุงคร้งท ๒ ได้สาเร็จ และในเส้นทาง
ิ
ั
ั
ั
่
กองทัพเรือจัดโครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือ เมอถงจงหวดใดให้ร่วมกบจงหวดจดกจกรรม
ั
ื
ั
ั
ึ
ี
ยกพลขึ้นบกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรี เทดพระเกยรตพระองค์ท่านเพอให้ประชาชนมส่วนร่วม
ี
ื
ิ
่
ิ
ี
สู่อยุธยา” ซึ่งกองทัพเรือได้อนุมัติหลักการจัดโครงการฯ มากท่สุด โดยใช้งบประมาณของกองทัพเรือ หน่วยงาน
ี
ี
�
และเสนอโครงการฯ น้ต่อคณะกรรมการอานวยการ ท่ร่วมโครงการ และจากการสนับสนุนของภาคเอกชน
ั
ื
�
ุ
จดงานราลึก ๒๕๐ ปี แห่งการสถาปนากรุงธนบร ี เม่อได้แนวคิดในการจัดโครงการฯ แล้ว
�
โดยคณะกรรมการอานวยการฯ ได้เห็นชอบให้กองทัพเรือ คณะกรรมการฯ ได้พิจารณาเห็นว่า จาเป็นต้องม ี
�
�
ึ
ี
�
จัดโครงการน้และให้บันทกการจัดโครงการฯ ไว้ใน การกาหนดกิจกรรมและหน่วยท่จะดาเนินการในรูป
ี
หอจดหมายเหตุแห่งชาติด้วย กองทัพเรือจึงได้ม ี คณะอนุกรรมการจัดกิจกรรมและคณะอนุกรรมการ
ี
ค�าสั่งกองทัพเรือ (เฉพาะ) ที่ ๕๙๙/พ.ศ. ๒๕๖๑ ลงวันที่ สนับสนุน โดยกาหนดกิจกรรมท่จะดาเนินการเป็น ๒
�
�
ั
้
๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ แต่งตงคณะกรรมการ กิจกรรมหลักได้แก่ กิจกรรมทางน�้าและกิจกรรมทางบก
้
จัดโครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือยกพลข้นบก โดยกิจกรรมทางนาเป็นการจัดกองเรือยกพลข้นบก
�
ึ
ึ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา” อัญเชิญพระบรมรูปฯ เดินทางตามเส้นทางยาตราทัพ
มีผู้บัญชาการกองเรือยุทธการเป็นประธานกรรมการ ไปยังจังหวัดต่าง ๆ ได้แก่ จันทบุรี ตราด ระยอง ชลบุรี
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 11
��� ��.indd 11 12/20/2561 BE 2:09 PM

ฉะเชิงเทรา สมุทรปราการ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี พระองค์ท่านและจะมีกิจกรรมมาก คณะกรรมการฯ
ี
�
ึ
ื
ปทุมธานี และพระนครศรีอยุธยา ซ่งคณะกรรมการฯ จึงกาหนดให้มคณะอนุกรรมการจัดกิจกรรมพ้นท ่ ี
�
เห็นว่าทัพเรือภาคท่ ๑ เป็นหน่วยปฏิบัติท่ทางานร่วมกับ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีเสนาธิการกองเรือยุทธการ
ี
ี
หน่วยงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนในพ้นท ี ่ เป็นประธานอนุกรรมการ ส�าหรับกรุงเทพมหานครหรือ
ื
ั
ั
ชายฝั่งจังหวัดในเส้นทางยาตราทัพฯ จึงกาหนดให้เป็น กรุงธนบุรีราชธานีในสมัยน้นมีความสาคัญท่พระองค์ท่าน
ี
�
�
้
�
หน่วยหลักในคณะอนุกรรมการจัดกิจกรรมทางนา ได้สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่ชาติบ้านเมือง
ั
ส่วนกจกรรมทางบกเป็นการร่วมกับจงหวดต่าง ๆ คณะกรรมการฯ จะร่วมกับกรุงเทพมหานครจัดให้ม ี
ั
ิ
ื
ี
่
�
ั
ิ
ี
ี
ั
ั
�
ิ
ั
่
้
ื
ี
ิ
จดกจกรรมในพนททมความสาคญทางประวตศาสตร์ งานแสดงแสงสเสยงเป็นกจกรรมสาคญหรอไฮไลท์
ี
ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซ่งคณะกรรมการฯ ในช่วงท้ายของโครงการฯ จงได้กาหนดให้ม ี
ึ
�
ึ
เห็นว่าหน่วยบัญชาการนาวิกโยธินเป็นหน่วยปฏิบัติการ คณะอนุกรรมการจัดกิจกรรมพ้นท่พระราชวังกรุงธนบุร ี
ื
ี
ทางบกท่ทางานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน มีรองเสนาธิการทหารเรือ (สายงานกิจการพลเรือน)
�
ี
�
ี
ื
ื
และประชาชนในพ้นท่จังหวัดชายทะเลภาคตะวันออก เป็นประธานอนุกรรมการ เพ่อดาเนินการจัดกิจกรรม
โดยเฉพาะจังหวัดจันทบุร ตราด ระยอง และชลบุร ี ร่วมกบจังหวดด้วย นอกจากน้นยงมีคณะอนกรรมการ
ุ
ั
ั
ั
ั
ี
จึงได้มอบหมายให้เป็นหน่วยงานหลักในคณะ ท่มีหน้าท่สนับสนุนตามหน้าท่ท่รับผิดชอบอีกจานวน ๑๑
ี
�
ี
ี
ี
อนุกรรมการจัดกิจกรรมทางบก คณะ รวมมีคณะอนุกรรมการทั้งสิ้น ๑๕ คณะ ที่มีหน้าที่
ั
ี
เนองจากจงหวัดพระนครศรอยุธยาเป็นสถานท ่ ี ด�าเนินการ
ื
่
ท่มีความสาคัญทางประวัติศาสตร์ในการกู้ชาติของ
ี
�
12 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑

��� ��.indd 12 12/20/2561 BE 2:09 PM

ิ
่
ั
ุ
ื
ื
้
เมอไดแนวคดในการจดกจกรรมและคณะอนกรรมการ เน่องจากการจัดกิจกรรมของจังหวัดต่าง ๆ ส่วน
ิ
ึ
่
ิ
�
ต่าง ๆ ที่จะมาด�าเนินการแล้ว คณะกรรมการฯ ได้จัดท�า หนงต้องใช้งบประมาณของทางราชการดาเนนการ
�
ี
แผนงานการจัดกิจกรรมในโครงการฯ ประกอบด้วย คณะกรรมการฯ จึงได้เข้าเย่ยมคานับปลัดกระทรวงมหาดไทย
ั
ั
ั
ื
่
๓ ข้นตอน ได้แก่ ข้นเตรียมการ ข้นจัดกิจกรรม และ เม่อวันท ๑๓ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑ เพ่อนาเรียน
ื
�
ี
ขั้นรายงานผล โดยขั้นเตรียมการ (วันที่ ๑๕ สิงหาคม - ข้อมูลการจัดโครงการฯ ซ่งกระทรวงมหาดไทยได้ม ี
ึ
ี
วันท่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑) คณะกรรมการฯ หนังสือถึงจังหวัดต่าง ๆ ขอความร่วมมือให้จังหวัดและ
ได้จัดให้มีการประชุมเตรียมการจัดโครงการฯ คร้งท ๑ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่นท่เก่ยวข้องร่วมดาเนินการ
ี
ี
ั
�
ี
่
ิ
ี
ื
เม่อวันท ๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยเชิญมูลนิธ ิ จัดกิจกรรมเทิดพระเกียรติฯ กับกองทัพเรือตามความ
่
�
�
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ผู้ว่าราชการจังหวัด เหมาะสม ทาให้การดาเนินการจัดกิจกรรมของจังหวัด
ทั้ง ๑๐ จังหวัด สมาคมกีฬาแข่งเรือใบแห่งประเทศไทย ต่าง ๆ เป็นไปด้วยความเรียบร้อย
ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมาคมกีฬาเรือพายแห่งประเทศไทย คณะกรรมการฯ ได้จัดประชุมเตรียมการ
ื
และมูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพ้นท่พระราชวังเดิม จัดโครงการฯ คร้งท ๒ เม่อวันท ๒๐ กันยายน
ี
่
ี
ี
ั
ื
่
ี
ประชุมท่กองบัญชาการกองเรือยุทธการ อาเภอ พ.ศ. ๒๕๖๑ ท่โรงเรียนนายเรือ จังหวัดสมุทรปราการ
�
ี
ี
�
ึ
�
สัตหีบ จังหวัดชลบุร ซ่งทาให้ผู้มาประชุมได้รับทราบ ทาให้ได้รับทราบกิจกรรมและวันจัดกิจกรรมของ
ี
ี
ความเป็นมา วัตถุประสงค์ แนวความคิดในการ จังหวัดต่าง ๆ ท่แน่นอนระหว่างวันท ๒๔ ตุลาคม -
่
ั
จัดโครงการฯ กิจกรรมที่จังหวัดต่าง ๆ จะจัดในเบื้องต้น วันท ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ จากน้น
ี
่
ื
่
�
ี
และช่วงเวลาการจดโครงการฯ ทกาหนดในเบอง คณะกรรมการฯ โดยคณะอนุกรรมการจัดกิจกรรม
ั
้
ี
�
้
ต้นระหว่างวันท ๒๔ ตุลาคม - วันท ๗ พฤศจิกายน ทางนาและคณะอนุกรรมการจัดกิจกรรมทางบก
่
ี
่
�
ี
ิ
�
พ.ศ. ๒๕๖๑ ท่สาคัญคือจุดเร่มต้นของโครงการฯ ได้เดินทางไปประสานงานในรายละเอียดและสารวจพ้นท ่ ี
ื
�
ั
ั
ี
ี
ั
ี
่
ิ
่
ิ
ท่เป็นรูปธรรม จากน้นระหว่างวันท ๑๐ - วันท ๑๔ จดกจกรรมในจงหวดต่าง ๆ ทาให้ได้แผนการเดนทาง
ั
ี
่
กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑ คณะกรรมการฯ ได้เดินทาง ของกองเรือฯ กิจกรรม พ้นท และวันเวลาจัดกิจกรรม
ื
ไปเย่ยมคานับผู้ว่าราชการจังหวัดท้ง ๑๐ จังหวัด ของจังหวัดต่าง ๆ ที่แน่นอนยิ่งขึ้น
�
ี
ั
เพ่อนาเรียนขอเชิญจังหวัดร่วมจัดกิจกรรมในโครงการฯ
�
ื
ิ
ซ่งได้รับการตอบรับจากจังหวัดต่าง ๆ เป็นอย่างดีย่ง
ึ
ั
ื
่
ี
ต้งแต่วันท ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ พลเรอเอก
นพดล สุภากร ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการท่านใหม่
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 13
��� ��.indd 13 12/20/2561 BE 2:09 PM

ี
ได้เข้ามารับหน้าท่ประธานกรรมการจัดโครงการฯ และการปฏิบัติในการจัดกิจกรรมในรายละเอียด และ
ี
่
แต่ก่อนรับหน้าที่ประมาณ ๒ สัปดาห์ ท่านได้ให้ผู้เขียน เม่อวันท ๑๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ได้จัดให้มีการแถลงข่าว
ื
ื
ี
ในฐานะเลขานุการคณะกรรมการจัดโครงการฯ เพ่อเปิดตัวโครงการฯ อย่างเป็นทางการท่ห้องวฒิไชย
ุ
�
เข้านาเรียนข้อมูลเก่ยวกับการเตรียมการจัดโครงการฯ เฉลิมลาภ อาคารราชนาวิกสภา โดยผู้บัญชาการทหารเรือ
ี
ี
ื
และเม่อรับหน้าท่อย่างเป็นทางการแล้วท่านได้เข้าพบ ผู้ว่าราชการจังหวัดท้ง ๑๐ จังหวัด ประธานกรรมการ
ั
พลเรือเอก ลือชัย รุดดิษฐ์ ผู้บัญชาการทหารเรือ จัดโครงการฯ และประธานมูลนิธิฯ ทาให้โครงการฯ
�
เพื่อน�าเรียนข้อมูลการจัดโครงการฯ และขอรับนโยบาย เป็นที่รู้จักในสังคมอย่างกว้างขวาง
ึ
ื
ื
�
ในการดาเนินการ ซ่งผู้บัญชาการทหารเรือกรุณาให้ เพ่อความเป็นสิริมงคลในการจัดโครงการฯ เม่อวันท ี ่
นโยบายให้คณะกรรมการฯ จัดโครงการฯ ให้สมพระเกียรต ิ ๑๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ คณะกรรมการฯ ได้จัดให้ม ี
ี
ท่สุด และให้แนวทางการจัดโครงการฯ ในเร่องต่าง ๆ พิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณสมเด็จพระเจ้าตากสิน
ื
ี
ิ
ท่เป็นประโยชน์อย่างย่งได้แก่ การเลือกพระบรมรูป มหาราชท่บริเวณพระบรมราชานุสาวรีย์ฯ กองบัญชาการ
ี
ี
สมเดจพระเจ้าตากสินมหาราชทจะอญเชิญไปกบ หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ
่
ั
็
ั
กองเรือฯ ต้องมีขนาดเท่าพระองค์จริงหรือใกล้เคียง โดยประธานกรรมการจัดโครงการฯ เป็นประธานในพิธีฯ
ื
การให้มีเรือพายแต่งชุดนักรบโบราณร่วมในกองเรอฯ
�
�
จานวน ๒๕ ลา สอดคล้องตามจานวน ๒๕๐ ปี
�
ท่จัดโครงการฯ และการให้เชิญทหารม้าของกองทัพบก
ี
มาร่วมกิจกรรมท่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมท้ง
ี
ั
ั
ื
ได้ส่งการในท่ประชุมหน่วยข้นตรงกองทัพเรือ เม่อวันท ่ ี
ึ
ี
๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ให้หน่วยต่าง ๆ สนับสนุน
การจัดโครงการฯ อย่างเต็มที่
�
ื
ในช่วงการเตรียมการฯ มีเร่องสาคัญท่ต้องดาเนินการ
ี
�
หลายเร่องอาท การกราบเรียนเชิญนายกรัฐมนตร ี
ิ
ื
ื
มาเป็นประธานในการแสดงแสงสีเสียงส่อผสม
ณ พระราชวังเดิม ในวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑
และการจดให้มีการถ่ายทอดสดทางโทรทศน์การแสดง
ั
ั
แสงสีเสียงสื่อผสมฯ ซึ่งคณะกรรมการฯ ได้ประสานงาน
�
ี
เร่งรัด และติดตามกับผู้เก่ยวข้องจนสาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยด ี
คณะกรรมการฯ ได้จัดการประชุมเตรียมการฯ ท่สาคัญคือ การได้รับความกรุณาจากผู้บัญชาการทหารเรือ
�
ี
ี
่
ั
ี
่
ี
คร้งท ๓ เม่อวันท ๑๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ท่กองบัญชาการ และประธานกรรมการจัดโครงการฯ ในการช่วยเหลือ
ื
ื
�
�
กองทัพเรือพ้นท่วังนันทอุทยาน ทาให้ได้กาหนดการ ผลกดน และสนับสนนการดาเนนการอย่างเตมท ี ่
ี
ั
ั
ิ
�
็
ุ
14 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
��� ��.indd 14 12/20/2561 BE 2:09 PM

รวมท้งการช่วยเหลือในการติดต่อประสานงานกับ
ั
หน่วยงานภายนอกและเอกชนของ พลเรือเอก ประพฤติพร
ี
อักษรมัต กรรมการมูลนิธิฯ การน้กองทัพเรือได้อนุมัต ิ
ี
ให้จัดโครงการฯ ตามท่คณะกรรมการจัดโครงการฯ เสนอ
�
พร้อมอนุมัติงบประมาณจานวน ๙ ล้านบาทเศษ
เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการจัดโครงการฯ ในส่วนที่กองทัพเรือ
ด�าเนินการ


การจัดกิจกรรมในโครงการฯ
่
ุ
ั
ี
ตามข้อมูลทางประวัติศาสตร์ สมเด็จพระเจ้าตากสิน วนท ๒๔ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ได้มีการอญเชิญ
ั
่
ี
มหาราชทรงยกทัพเรือออกจากจันทบุร ในวันท ๔ ตุลาคม พระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจาก
ี
พ.ศ. ๒๓๑๐ และยกพลข้นบกไปตีค่ายโพธ์สามต้น พิพิธภัณฑ์ทหารนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
ึ
ิ
่
ชนะพม่าในวันท ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๓๑๐ รวม อ�าเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี ไปที่อู่ต่อเรือบ้านเสม็ดงาม
ี
้
ี
ี
ื
�
ึ
ื
�
ใช้เวลา ๓๓ วน แต่การจาลองกองเรอยกพลขนบกฯ อาเภอเมืองจันทบุร จังหวัดจันทบุร เพ่อประกอบพิธ ี
ั
ึ
ี
ั
ในโครงการฯ คร้งน้ได้ใช้ช่วงเวลาที่ใกล้เคียงประวัติศาสตร์ เปิดโครงการฯ ซ่งผู้บัญชาการทหารเรือกรุณาเดินทาง
ี
ท่เหมาะสมกับการเดินทางและการจัดกิจกรรมตาม มาเป็นประธานในพิธี และมีการจัดกิจกรรมถึงวันที่ ๒๕
่
ี
ี
เส้นทางยกทพคอตงแต่วนท ๒๔ ตลาคม - วนท ๑๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ นอกจากน้นยังมีงานทวัดพลับ
ั
่
ั
ุ
้
ื
ั
ั
่
ั
ี
ี
ิ
ี
พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ รวมเวลา ๑๙ วน โดยม ี บางกะจะ ซ่งเป็นสถานท่พักทัพของพระองค์ท่านท่ม ี
ั
ึ
การด�าเนินการที่ส�าคัญดังนี้ การทุบหม้อข้าวหม้อแกงก่อนเข้าตีเมืองจันทบุรีด้วย



นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 15







��� ��.indd 15 12/20/2561 BE 2:09 PM

ื
ิ
่
ี
่
ี
เช้าวันท ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ได้มีพิธ ี กองเรือยุทธการ เพอประกอบพธบาเพญพระราชกศล
ุ
�
็
อัญเชิญพระบรมรูปฯ จากอู่ต่อเรือบ้านเสม็ดงาม มีการแสดงสมโภช และการแสดงแสงสีเสียงในช่วงเย็น
ึ
ี
ลงเรือเล็กของเรือหลวงอ่างทองไปท่กองเรือยกพลข้นบก
ี
ึ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซ่งม นาวาเอก ปพน
ี
หาญไพบูลย์ รองเสนาธิการทัพเรือภาคท ๑ ทาหน้าท ่ ี
�
่
่
ึ
ั
ผู้บังคบหมู่เรือ ซงมีเรือประกอบด้วย เรอหลวงอ่างทอง
ื
ื
ึ
ั
้
ื
(เรอยกพลขนบกเอนกประสงค์) เรอหลวงมนกลาง
(เรือระบายพลขนาดใหญ่) และเรือตรวจการณ์ชายฝั่ง ๒๖๕
จากนั้นกองเรือฯ ได้ออกเดินทางไปที่จังหวัดระยอง เมื่อ
ี
ึ
ถึงได้อัญเชิญพระบรมรูปฯ ข้นฝั่งท่หาดแหลมเจริญ
และอัญเชิญไปที่ วัดลุ่ม (พระอารามหลวง) เพื่อท�าพิธี
็
ุ
�
บาเพญพระราชกศลและการแสดงสมโภชในช่วงเยน
็
ี
ี
วัดลุ่ม (พระอารามหลวง) แห่งน้เป็นสถานท่ท่พระองค์
ี
ท่านเคยเสด็จฯ มาพักทัพก่อนเดินทางไปตีเมืองจันทบุรี เช้าวันท ๒๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มีพิธีอัญเชิญ
่
ี
ื
และใช้ต้นสะตือเป็นท่ผูกช้างและม้าเพ่อพักแรม พระบรมรูปฯ เดินทางไปข้นฝั่งท่ชายหาดพัทยาเหนือ
ี
ี
ึ
ึ
ซ่งต้นสะตือต้นดังกล่าวยังคงมีชีวิตอยู่จนถึงปัจจุบันและ ในช่วงบ่าย ซ่งบริเวณน้นมีศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน
ึ
ั
เป็นที่สักการบูชาของประชาชนทั่วไป มหาราช และแห่ไปในเมองเพอประกอบพธบาเพญ
ื
�
็
ิ
่
ี
ื
พระราชกุศล การแสดงสมโภช และการแสดงแสงสีเสียง
ี
ในช่วงเย็นท่ศาลาว่าการเมืองพัทยา เมืองพัทยาน ี ้
�
มีความสาคัญทางประวัติศาสตร์ กล่าวคือเป็นสถานท ่ ี
ที่พระองค์ท่าน ซึ่งขณะนั้นเป็นพระยาตาก ทรงเดินทาง
ุ
ั
ิ
มาแวะพักทพ ก่อนจะเดนทางต่อไปยังเมืองจนทบร ี
ั
ี
ี
ชาวบ้านจึงเรียกบริเวณน้ว่า “ทัพพระยา” และเปล่ยน
ชื่อเป็น “พัทยา” ในเวลาต่อมา
ี
เช้าวันท ๒๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มีพิธีอัญเชิญ
่
พระบรมรูปฯ กลับไปกองเรือฯ เพ่อเดินทางไป
ื
ื
�
ี
อาเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุร เม่อถึง ได้มีการอัญเชิญ
�
้
ี
ึ
พระบรมรูปฯ ข้นฝั่งท่หาดนาใส แห่รอบตาบลแสมสาร
�
ไปยังกองบัญชาการหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ
16 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
��� ��.indd 16 12/20/2561 BE 2:09 PM

ี
่
�
�
เช้าวันท ๓๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มีพิธีอัญเชิญ จานวน ๒ ลา เดินทางไปเทียบท่าเสือซ่อนเล็บ
พระบรมรปฯ กลบกองเรอฯ และเดนทางไปขนฝั่ง โรงเรียนนายเรือ และอัญเชิญพระบรมรูปฯ ข้นฝั่ง
ื
ึ
ิ
ู
ึ
้
ั
ท่หาดบางแสน เพ่อแห่ไปยังวัดใหญ่อินทาราม อาเภอเมือง ไปประกอบพิธีบ�าเพ็ญพระราชกุศลและการแสดงสมโภช
ี
�
ื
จังหวัดชลบุร เพ่อประกอบพิธีบาเพ็ญพระราชกุศลและ ที่โรงเรียนนายเรือ
�
ื
ี
มีการแสดงสมโภชในช่วงเย็น วัดใหญ่อินทารามแห่งน ี ้ เช้าวันที่ ๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ
่
ึ
ั
ื
ื
ี
ั
ื
่
ี
ั
ี
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเม่อคร้งเป็นพระยา พระบรมรปฯ กลบมาทกองเรอฯ ซงมการปรบเปลยนเรอ
่
ู
้
วชิรปราการ ได้เสด็จฯ มาพักทัพรวบรวมไพล่พล อีกครงเพอให้เหมาะสมกับการเดนทางในแม่นา
ั
�
ิ
่
้
ื
ู
็
�
ื
เพอกอบก้เอกราชและปราบนายทองอย่นกเลกเจ้าเมอง เจ้าพระยา โดยใช้เรือ พ.จานวน ๒ ลา เรอขนส่ง
ื
่
ื
�
ู
ที่ประพฤติตนเป็นมิจฉาชีพ ของกรมการขนส่งทหารเรือจ�านวน ๒ ล�า และเรือพาย
�
�
ี
่
เช้าวันท ๓๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มีพิธีอัญเชิญ จานวน ๒๕ ลา เดินทางไปยังวัดกู้ อาเภอปากเกร็ด
�
ี
ู
พระบรมรปฯ กลบกองเรือฯ และเดนทางไปขนฝั่ง จังหวัดนนทบุร และอัญเชิญข้นฝั่งไปประกอบพิธีบาเพ็ญ
�
้
ึ
ั
ิ
ึ
ท่อาเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา เพ่อประกอบพิธ ี พระราชกุศล การแสดงสมโภช และการแสดงแสงสีเสียง
�
ื
ี
ี
้
ั
�
ี
่
บาเพ็ญพระราชกุศลและการแสดงสมโภชทวัดหงษ์ทอง ในช่วงเย็น วัดกู้น สันนิษฐานว่าสร้างมาต้งแต่สมัย
ี
ในช่วงเย็น จังหวัดฉะเชิงเทรา มีสถานที่ที่มีความส�าคัญ กรุงธนบุร โดย “พระยาเจ่ง” หัวหน้าครอบครัวมอญ
ทางประวัติศาสตร์คือ ปากน�าโจ้โล้ (อยู่ในอาเภอบางคล้า) ท่อพยพเข้ามาต้งถ่นฐานในบริเวณเกาะเกร็ด
้
ี
�
ิ
ั
ึ
ซ่งเป็นสถานท่ท่พระองค์ท่านรบกับกองทัพพม่า เช้าวันที่ ๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ
ี
ี
ท่ไล่ติดตามมา และเอาชนะกองทัพพม่าแล้วเดินทัพ พระบรมรูปฯ กลับกองเรือฯ และเดินทางต่อไปทโรงเรียน
ี
่
ี
ทางบกต่อไปชลบุรีได้ และในช่วงกลางคืนได้อัญเชิญ วัดป่างิ้ว อ�าเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี เพื่ออัญเชิญ
พระบรมรูปฯ กลับกองเรือฯ เพ่อเดินทางไปจังหวัด พระบรมรูปข้นฝั่งไปประกอบพิธีบาเพ็ญพระราชกุศล
ื
ึ
�
สมุทรปราการ การแสดงสมโภช และการแสดงแสงสีเสียงในช่วงเย็น
ั
ิ
ื
เช้าวันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการปรับเรือ วดป่าง้วหรือช่อเดิม “วัดนางหยาด” เป็นสถานท ี ่
�
้
ี
ในกองเรือให้เหมาะสมกับการเดินทางเข้าแม่นา ท่พระองค์ท่านแวะพักทัพภายหลังจากตีค่ายโพธ์สามต้นแตก
ิ
เจ้าพระยา โดยใช้เรือหลวงสีชัง (เรือยกพลข้นบก แล้วลงเรือต่อไปถึงธนบุรี
ึ
ขนาดใหญ่) และเรือปฏิบัติการพิเศษความเร็วสูง (เรือ พ.)
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 17
��� ��.indd 17 12/20/2561 BE 2:09 PM

่
ี
เช้าวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ เช้าวันท ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ
ั
ื
ี
พระบรมรูปฯ กลับกองเรือฯ เพ่อเดินทางไปจังหวัด พระบรมรูปฯ มาท่พระราชวังเดิม ภายในกองบญชาการ
ื
พระนครศรีอยุธยา โดยเม่อถึงได้มีการปรับกองเรือฯ กองทัพเรือ หรือพระราชวังกรุงธนบุรี โดยประดิษฐาน
ื
เป็นเรือพายท้งหมดเพ่อเดินทางไปทวัดบางเด่อ ท่บริเวณพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสิน
ั
ื
ี
ี
่
ี
ซ่งเป็นสถานท่ท่พระองค์ท่านทรงยกพลข้นบก มหาราช ริมแม่น�้าเจ้าพระยา
ึ
ี
ึ
ิ
ี
่
ก่อนเข้าตค่ายโพธ์สามต้น และอัญเชิญพระบรมรูปฯ ในเย็นวันท ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ น ้ ี
ี
ข้นฝั่งไปประกอบพิธีบาเพ็ญพระราชกุศล มีการแสดง กองทัพเรือร่วมกับกรุงเทพมหานครจัดการแสดง
�
ึ
การเข้าตีค่ายโพธ์สามต้น ณ สถานทจริง การแสดงสมโภช แสงสีเสียงส่อผสม “๒๕๐ ปี สมเด็จพระเจ้าตากสิน
ี
่
ื
ิ
ึ
่
และการแสดงแสงสเสียง ซงผู้บัญชาการทหารเรือ มหาราช สมุททานุภาพกู้ชาต” เพ่อเทิดพระเกียรต ิ
ี
ิ
ื
กรุณาเดินทางมาเป็นประธานในงานแสดงสมโภชฯ ด้วย พระองค์ท่านโดยถ่ายทอดเร่องราวการกู้ชาติต้งแต่
ื
ั
่
ี
บ่ายวันท ๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ พระองค์ท่านตีฝ่าวงล้อมออกจากกรุงศรีอยุธยา
ี
พระบรมรูปฯ โดยกองเรือฯ ท่ประกอบด้วยเรือ พ. ยกทัพทางบกผ่านจังหวัดนครนายก ฉะเชิงเทรา ชลบุร ี
เรือขนส่งฯ และเรือพาย ขึ้นฝั่งที่ท่าเทียบเรือหอประชุม ระยอง มาตีเมืองจันทบุร และต้งกองเรือยาตราทัพ
ั
ี
ั
ื
กองทพเรอ และอัญเชิญไปต้งประดิษฐานท่บริเวณ ทางเรือมาทางทะเลเข้าแม่นาเจ้าพระยามายกพลข้นบก
ี
ั
้
�
ึ
พระบรมราชานสาวรย์สมเดจพระเจ้าตากสนมหาราช เพ่อตีค่ายโพธ์สามต้นจนกู้ชาติได้ และการสถาปนา
ิ
ี
็
ุ
ื
ิ
�
วงเวียนใหญ่ เพ่อประกอบพิธบาเพ็ญพระราชกุศลและ กรุงธนบุรีเป็นราชธานี สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่ชาติ
ี
ื
การแสดงสมโภช จนถึงวันที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ บ้านเมือง ซึ่งงานนี้ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายก
18 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
��� ��.indd 18 12/20/2561 BE 2:09 PM

�
ั
ี
ิ
ึ
ี
รัฐมนตร และผู้บังคับบัญชาระดับสูงกรุณาให้เกียรต ิ ในช่วงของการประกอบพธีสาคญสภาพอากาศจะดข้น
�
ี
ุ
ึ
่
ู
ิ
มาร่วมงานในชุดไทยย้อนยุค โดยนายกรัฐมนตรีได้กล่าว และไม่เป็นอปสรรคต่อการดาเนนการเสมอ ซงผ้เขยน
ื
ี
ี
ขอบคุณกองทัพเรือและหน่วยเก่ยวข้องท่ได้จัดโครงการ ท่เดินทางไปร่วมกิจกรรมในหลายพ้นท่ได้สัมผัสถึง
ี
ี
ที่มีประโยชน์ต่อชาติบ้านเมืองครั้งนี้ด้วย ความศักดิ์สิทธิ์ของพระองค์ท่านด้วยตนเอง
เช้าวันท ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการอัญเชิญ
ี
่
พระบรมรูปฯ จากพระราชวังเดิมกลับมายังพิพิธภัณฑ์ ผลที่ได้รับจากการจัดโครงการฯ
ี
ึ
ทหารนาวิกโยธินฯ ถือเป็นการสิ้นสุดการจัดโครงการฯ การจัดโครงการฯ ได้ผลท่เกิดข้นหลายประการดังน ี ้
ื
�
้
�
้
่
้
่
ี
อย่างสมบูรณ์ ซ่งการอัญเชิญพระบรมรูปฯ ของจังหวัด ๑. ทาใหประชาชนจานวนมากในหลายพนทไดรวม
ึ
ี
ต่าง ๆ ในช่วงการจัดกิจกรรมเป็นไปอย่างสมพระเกียรติ เทิดพระเกียรติพระองค์ท่านท่ทรงมีพระปรีชาสามารถ
ื
โดยผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดเป็นผู้รับอัญเชิญ และทรงเสียสละเพ่อปกป้องชาติบ้านเมือง ในโอกาส
พระบรมรูปฯ ด้วยตนเอง และตลอดเส้นทางต้งแต่ ส�าคัญครั้งนี้
ั
�
�
จังหวัดจันทบุรีถึงจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและ ๒. ทาให้ประชาชนจานวนมากได้รับทราบและ
ี
ึ
ิ
กรุงเทพมหานคร เมื่อกองเรือฯ เดินทางเข้าพื้นที่จังหวัด มีความเข้าใจท่ดีย่งข้นถึงประวัติศาสตร์ชาติไทยในช่วง
ี
ต่าง ๆ ทางจังหวัดได้จัดเรือท้องถ่นออกมารับและ ท่พระองค์ท่านทรงกอบกู้อิสรภาพจากการเสียกรุง
ิ
�
ึ
ี
ั
่
ส่งกองเรือฯ อย่างคึกคักและยิ่งใหญ่ด้วย คร้งท ๒ โดยใช้กาลังทางเรือยกพลข้นบก และตระหนักถึง
ในช่วงการจัดกิจกรรมในหลายพ้นท่จังหวัด ความส�าคัญและคุณค่าของ “สมุททานุภาพ” หรือก�าลัง
ื
ี
�
ึ
ชายทะเลซ่งได้รับอิทธิพลจากพายุฝนฟ้าคะนอง อานาจของชาติทางทะเล โดยกองทัพเรือและจังหวัด
ี
�
อยู่เป็นประจา มีส่งท่น่าอัศจรรย์ใจอย่างย่งคือ ต่าง ๆ ท่จัดกิจกรรมได้จัดให้มีนิทรรศการและการเสวนา
ิ
ี
ิ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 19
��� ��.indd 19 12/20/2561 BE 2:09 PM

�
เก่ยวกับประวัติศาสตร์ของสมเด็จพระเจ้าตากสิน ถึง ๑๐ จังหวัด มีกาลังพลกองทัพเรือและประชาชนร่วม
ี
�
มหาราชและการก้ชาติของพระองค์ท่านให้นักเรียน ในโครงการฯ เป็นจานวนมาก มีการใช้ทรัพยากร
ู
ั
นักศึกษาและประชาชนได้รับทราบอย่างกว้างขว้าง จากหลายฝ่ายท้งจากภาครัฐและภาคเอกชนโดยไม่ขอรับ
�
ี
ในโครงการฯ นี้ด้วย การสนับสนุนจากรัฐบาล เป็นโครงการท่จาเป็นต้อง
๓. ช่วยเสริมสร้างให้คนไทยมีความรักชาติ สามัคคี อาศัยความร่วมมือกันของหลายภาคส่วนอย่างแท้จริง
�
ึ
ปรองดอง และเสียสละเพื่อชาติ จึงจะสาเร็จได้ ซ่งกองทัพเรือ มูลนิธิสมเด็จพระเจ้าตากสิน
�
้
�
ี
๔. ช่วยให้สถานท่สาคัญทางประวัติศาสตร์ มหาราช จังหวัดชายทะเลและริมฝั่งแม่นาเจ้าพระยา
ี
ี
ี
ึ
ิ
ของจังหวัดท่เก่ยวข้องเป็นท่รู้จักมากย่งข้น เป็นการ ๑๐ จังหวัด และประชาชนคนไทย ได้ร่วมกันจัดโครงการฯ
ื
ี
ส่งเสริมการท่องเท่ยวเชิงประวัติศาสตร์ของจังหวัดน้น ๆ ให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยเพ่อเทิดพระเกียรต ิ
ั
สมเดจพระเจาตากสนมหาราชในโอกาสครบรอบ ๒๕๐ ป ี
็
ิ
้
บทสรุปของโครงการฯ แหงการสถาปนากรุงธนบุรี ซึ่งผูเขียนรูสึกประทับใจและ
้
่
้
โครงการ “๒๕๐ ปี ตามรอยกองเรือยกพลขึ้นบก ขอขอบคุณในความร่วมมือของทุกฝ่าย และมีภาคภูมิใจ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยา” ท่ได้เป็นส่วนหน่งในโครงการท่สาคัญของชาติคร้งน ้ ี
ึ
ั
�
ี
ี
ี
เป็นโครงการท่มีระยะเวลาการจัดถึง ๑๙ วัน รวมท้งเช่อม่นว่าโครงการน้จะเป็นโครงการประวัติศาสตร์
ี
ั
ื
ั
มีกิจกรรมที่ด�าเนินการจ�านวนมากในพื้นที่จังหวัดต่าง ๆ ที่จะอยู่ในความทรงจ�าของคนไทยทุกคนตลอดไป
คำ�ถ�มเดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
ชิงรางวัล เสื้อราชนาวิกสภา จ�านวน ๓ รางวัล*
ค�าถาม
�
“ทัพพระยา” ปัจจุบัน คือสถานท่ใด และมีความสาคัญทาง
ี
ประวัติศาสตร์อย่างไร ?
ส่งค�ำตอบมำที่ [email protected] หรือไปรษณียบัตร/จดหมำย จ่ำหน้ำซองถึง
ส�ำนักงำนรำชนำวิกสภำ ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงศิริรำช เขตบำงกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐
(ตอบค�ำถำมภำยในวันที่ ๑๕ กุมภำพันธ์ ๒๕๖๒) ตรวจสอบรำยชื่อผู้ได้รับรำงวัลที่
WWW.FACEBOOK.COM/RTNI 2459 ผู้ตอบแบบสอบถำม กรุณำเขียนชื่อ ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ที่ติดต่อได้
*หำกมีผู้ตอบค�ำถำมถูกมำกกว่ำ ๓ ท่ำน จะใช้วิธีจับสลำกคัดเลือกผู้โชคดีเพื่อรับรำงวัลแทน
20 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑


��� ��.indd 20 12/20/2561 BE 2:09 PM

น.อ.ทรงฤทธิ์ โพธิ์จินดา




นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 21







21 - 32 �������������� .indd 21 12/20/2561 BE 10:34 AM

ี
ั
ขณะท่ผู้เขียนด�ำรงต�ำแหน่งผู้อ�ำนวยกำรกองกำร ทำงต้ง (evolve sea sparrow) จนเห็นผลส�ำเร็จจำกกำร
ั
ื
ั
ิ
ึ
ี
ิ
ี
ุ
ึ
ื
ศกษำ วทยำลยกำรทพเรอ กรมยทธศกษำทหำรเรอ ยิงทดสอบท่ผ่ำนมำ ส่งส�ำคัญต่ำง ๆ เหล่ำน้เป็นส่วนท ี ่
ี
ี
ซ่งจะต้องรับผิดชอบเก่ยวกับกำรจัดท�ำยุทธศำสตร์ทำงเรือ เก่ยวข้องกับยุทธศำสตร์ทำงเรือและกำรก�ำหนดก�ำลังรบ
ึ
้
้
ิ
ั
ั
ี
ี
และกำรก�ำหนดก�ำลังรบของนักศึกษำหลักสูตรวิทยำลัย ทงสน ดงนนผู้เขยนจึงขอถ่ำยทอดและแลกเปล่ยน
ั
้
ื
กำรทัพเรือ (Naval streategy and forces planning) ประสบกำรณ์ไปสู่ทุกท่ำนในกำรปรับใช้เพ่อประโยชน์แก่
กำรเป็นผู้บรรยำยในหัวข้อกำรสงครำมท่ใช้เครือข่ำย ผู้ท่สนใจ ด้ำนกำรศึกษำ กำรวิจัยและพัฒนำ และกำร
ี
ี
้
ู
ี
ั
เป็นศนย์กลำง (network centric warfare) ให้กบ ปฏิบัติรำชกำรส�ำหรับกำรปรับปรุงเรือชุดน อันน�ำไปสู่
นักศึกษำหลักสูตรวิทยำลัยกำรทัพเรือ และประกอบกับ วิสัยทัศน์ของกองทัพเรือเดียวกันต่อไป
ื
ี
กำรท่ผู้เขียนเป็นผู้บังคับกำรเรือหลวงตำกสิน ได้มีโอกำส กำรสงครำมทำงเรือเป็นเร่องท่มีควำมซับซ้อน
ี
้
ิ
ี
ี
รับผิดชอบงำนท่ส�ำคัญ ขณะท่เรือหลวงชุดเรือหลวง เป็นอย่ำงย่งกำรจัดกำรกับควำมซับซ้อนนี จะต้องใช้
นเรศวรเข้ำรับกำรปรับปรุง และหลังเสร็จส้นโครงกำร องค์ควำมร ในเร่องกำรจัดกำรบริหำรก�ำลังพล (องค์บุคคล)
ิ
ู้
ื
�
เรือหลวงนเรศวรได้ท�ำกำรยิงทดสอบระบบอำวุธนำวิถ ี ควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยีของระบบกำรรบ (องค์วัตถุ)
















วิสัยทัศน์(Vision) ค่านิยมหลัก (Core values) H.T.M.S.TAKSIN



22 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑







21 - 32 �������������� .indd 22 12/20/2561 BE 10:34 AM

ี
ี
ี
และกำรปรับเปล่ยนทำงยุทธวิธ (องค์ยุทธวิธี) ผสมผสำนกัน ท่จะกอบกู้เอกรำชของชำติกลับคืนมำให้จงได้
ี
ให้เกิดขีดควำมสำมำรถสูงสุด ภำยใต้กำรบริหำร จึงเป็นท่มำของค�ำขวัญเรือว่ำ “องอาจ กล้าหาญ
ึ
ี
ั
จัดกำรอย่ำงดีเย่ยม ดังน้นผู้เขียนซ่งขณะน้น สู้เพื่อชาติ”
ั
ด�ำรงต�ำแหน่ง ผู้บังคับกำรเรือหลวงตำกสิน ได้ระดม เรือหลวงตากสิน มีนำมเรียกขำนสำกล HSMF
ควำมคิดในกำรจัดกำรเชิงกลยุทธ์ SWOT ANALYSIS และมีหมำยเลขเรือ ๔๒๒ จัดเป็นเรือประเภทเรือฟริเกต
ี
ิ
�
ั
ั
ิ
และได้กำหนดวสยทศน์ (Vision) และค่ำนยมหลก (FRIGATE) ท่สร้ำงเป็นแบบเดียวกับ เรือหลวงนเรศวร
ั
ึ
ั
(Core value) เป็นแนวทำงปฎิบัติงำนและเพื่อปลูกฝัง ซ่งกองทัพเรือได้ส่งต่อจำกสำธำรณรัฐประชำชนจีน
ี
กำรปฏิบัติตนของก�ำลังพล ไว้ดัง เป็นเรือท่กองทัพเรือออกแบบใหม่ร่วมกับบริษัท CHINA
�
ตราสัญลักษณ์ประจาเรือ ลักษณะเป็นรูปอนุสำวรีย์ STATE SHIPBUILDING COORPERATION (CSSC)
ั
ิ
ื
์
ี
สมเด็จพระเจ้ำตำกสินมหำรำช อยู่ภำยใต้วงกลมรูปขด ดดแปลงมำจำกเรอฟรเกตไทป ๐๕๓ ของจน โดยใช้ระบบ
ื
เชือก ภำยใต้พระมหำมงกุฎ ฟริเกตชุด เรือหลวงนเรศวร อำวุธและเคร่องจักรส่วนใหญ่
ื
ึ
เบ้องล่ำงมีแถบปลำยสะบัดข้น ของยุโรปและสหรัฐอเมริกำเป็นหลัก มีระยะปฏิบัติกำรไกล
ท้ง ๒ ข้ำง กลำงแถบมีค�ำว่ำ เรือหลวงตำกสิน วำงกระดูกงูเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๔ ท�ำพิธี
ั
“ร.ล.ตำกสิน” ปล่อยลงน�้ำเดือน พ.ค. ๒๕๓๗ ณ อู่จงหัว เมืองเซียงไฮ้
สมเด็จพระเจ้ำตำกสิน ประเทศจีน ขึ้นระวำงประจ�ำกำร เมื่อวันที่ ๒๘ กันยำยน
มหำรำช พระองค์ทรงเป็น พ.ศ. ๒๕๓๘ ซึ่งได้ครบรอบขึ้นระวำงประจ�ำกำรปีที่ ๒๐
วีรบุรุษไทย ซ่งกอบกู้อิสรภำพ เมื่อวันที่ ๒๘ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๕๘ ที่ผ่ำนมำ
ึ
ของชำติไทย ในยำมที่ควำมหวังทั้งหลำยดูเหมือนจะสูญ เรือหลวงตำกสิน มีควำมยำวตลอดล�ำ ๑๒๐.๕ เมตร
ั
ไปแล้ว จำกจิตใจของชำวไทยท้งมวล พระองค์ทรงท�ำกำร กว้ำง ๑๓.๗ เมตร ระวำงขับน�้ำ ๒,๘๐๐ ตัน กินน�้ำลึก
ื
ปลุกใจทหำรหำญ ให้เข้ำโจมตีข้ำศึกเพ่อชัยชนะ และเต็ม สูงสุด ๖ เมตร เดิมได้รับกำรติดตั้งระบบอำวุธบำงส่วน
ี
ี
ไปด้วยลักษณะของชำยชำติชำตร องค์สมเด็จพระเจ้ำตำกสิน ท่ท�ำโดยสำธำรณรัฐประชำชนจีน เช่น ระบบสงครำม
ี
และม้ำทรง อยู่ในอำกำรท่ตงเครยด ควำมรู้สึกท ี ่ อิเล็กทรอนิกส์ แบบ MIRAGE ระบบโซนำร์ติดตั้งหัวเรือ
ึ
ี
แสดงออกในพระพักตร์ จึงเต็มไปด้วยสมำธิในควำมคิด แบบ SJD-7 ระบบปืน ๓๗ มิลลิเตร และเรดำร์
ื
�
ื
พระองค์ทรงกระชับบังเหียนเพ่อจะรุดไปข้ำงหน้ำ ตรวจกำรณ์อำกำศพ้นน้ำ แบบ ๓๖๐ มีควำมสำมำรถ
ี
ั
ี
ื
และม้ำทรงก็ต่นเต้นคึกคักท่จะพุ่งไปข้ำงหน้ำเช่นกัน ดังน้น ในกำรป้องกันภัยจำกสงครำมนิวเคลียร์ ชีวะเคม และ
ั
ี
้
ื
ื
หูและหำงท่ชันช และกีบท่ตรึงม่นกับพ้นเพ่อแสดง เดิมได้รับกำรติดต้งระบบอำวุธยุทโธปกรณ์ของประเทศ
ี
ี
ั
ถึงพลังอันแกร่งกล้ำ ดำบท่ช้ข้นเพ่อแสดงควำมมุ่งม่น แถบยุโรปและสหรัฐอเมริกำ อำท เรดำร์ตรวจกำรณ์
ิ
ื
ึ
ี
ี
ั
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 23
21 - 32 �������������� .indd 23 12/20/2561 BE 10:34 AM

อำกำศระยะไกล แบบ LW O8 ระบบอำวุธปลอยน�ำวิถี AIS ระบบ ICS ระบบ Data Link จำกบริษัท Saab AB
่
้
ิ
ื
HARPOON ระบบควบคุมกำรยิง แบบ STIR ปน ๕ นว (Publ) กำรด�ำเนินกำรเฟสที่ ๑ ประกอบด้วย กำรติดตั้ง
มำร์ค ๔๕ ตอร์ปิโดปรำบเรือด�ำนำ มำร์ค ๔๖ และระบบ ระบบควบคุมกำรยิง พร้อมด้วยจอแสดงภำพ
�
้
ั
สนับสนุนกำรปฏิบัติกำรเฮลิคอปเตอร์ รวมท้งใช้ เอนกประสงค์ (MFC) ระบบเรดำร์ควบคุมกำรยิงหัวเรือ
ื
ื
เคร่องยนต์ MTU แบบ ๑๑๖๓ และเคร่องยนต์ พร้อม CWI ระบบเรดำร์ ๓ มิติ พร้อม IFF ระบบ AIS
แก๊สเทอร์ไบน์ แบบ LM-2500 เป็นระบบขับเคลื่อนซึ่งมี ระบบ ICS ระบบ Data Link ระบบอุตุนิยมวิทยำ ระบบ
ประสิทธิภำพสูงในบรรดำเรือฟริเกตต่ำง ๆ ที่กองทัพเรือ แท่นยิงอำวุธปล่อยน�ำวิถีแนวต้ง กำรด�ำเนินกำรระยะ
ั
ี
ี
มีใช้อยู่ปัจจุบัน นอกจำกน้ยังเป็นเรือท่ได้รับกำรออกแบบ ที่ ๒ ประกอบด้วย ระบบควบคุมกำรยิงพร้อมด้วย MFC
ตัวเรือที่ช่วยลดกำรสะท้อนคลื่น (เพ่มเติม) ระบบเรดำร์ควบคุมกำรยิงท้ำยเรือ พร้อม CWI
ิ
ั
ี
การปรับปรุงเปล่ยนแปลงคร้งสาคัญ กองทัพเรือ ระบบ Decoy Launcher ระบบ ESM ระบบ CCTV
�
ได้จัดซ้อเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวรจำกสำธำรณรัฐ ระบบ EXT Comms ระบบ TDS และลูกอำวุธปล่อย
ื
ี
ประชำชนจีน โดยเข้ำประจ�ำกำรมำเป็นระยะเวลำ ๒๐ ปี ESSM กำรด�ำเนินกำรระยะท ๓ ประกอบด้วยปืน
่
แล้ว หลำยระบบมีกำรเส่อมสภำพ ไม่สำมำรถใช้รำชกำรได้ ๓๐ มิลลิเมตร และระบบ Sonar
ื
ื
กองทัพเรือจึงได้จัดท�ำโครงกำรปรับปรุงเรือฟริเกตชุด เพ่อเป็นกำรเตรียมตัวเรือและระบบสนับสนุน
เรือหลวงนเรศวร โดยมีวัตถุประสงค์เพ่อเพ่มขีดควำม ให้พร้อมท่สุด ก่อนจะเข้ำรับกำรปรับปรุงเรือตำม
ิ
ี
ื
ิ
สำมำรถ และควำมพร้อมรบของเรือชุดเรือหลวงนเรศวร โครงกำรฯ เรอหลวงตำกสน จงไดเขำรบกำรซอมทำเฉพำะ
ื
้
ึ
�
่
ั
้
(ร.ล.นเรศวร และ ร.ล.ตำกสิน) ให้เป็นฟริเกตสมรรถนะสูง ตัวเรือเหนือแนวน�้ำ ตัวเรือใต้แนวน�้ำ และงำนเปลี่ยนซีล
ิ
ั
็
้
ั
้
โดยสำมำรถเป็นก�ำลังรบหลักในกองเรือคุ้มกันกระบวน เพลำใบจกรทงสองเพลำ ทงนไดรวมกำรเสรมควำมแขงแรง
้
ั
ี
้
เรือล�ำเลียง กำรระดมยิงฝั่ง กำรควบคุมบังคับบัญชำ ของโครงสร้ำงตัวเรือเพ่อรองรับกำรติดต้งแท่นยิงอำวุธ
ื
ั
ั
ิ
�
�
ื
ั
กำรป้องกนทำงอำกำศ กำรปรำบเรอด�ำน้ำ สงครำม ปล่อยนำวถีทำงต้ง ใช้ระยะเวลำประมำณ ๕ เดือน
อิเล็กทรอนิกส์ และกำรตรวจกำรณ์ ๓ มิติ ฯลฯ โดยได้ ในห้วง เมษำยน – กันยำยน พ.ศ. ๒๕๕๕ ที่ อู่ทหำรเรือ
ี
แบ่งระยะ (Phase) ในกำรด�ำเนินกำรออกเป็น พระจุลจอมเกล้ำ กรมอู่ทหำรเรือ ก่อนท่เรือจะเข้ำรับ
ี
๓ ระยะดังนี้ กำรปรับปรุงท อู่รำชนำวีมหิดลอดุลยเดช กรมอู่ทหำรเรือ
่
ั
ี
กำรด�ำเนินกำรระยะท ๑ ประกอบด้วย ระบบกำรรบ เป็นระยะเวลำประมำณ ๓ ปี ต้งแต่เดือนธันวำคม
่
จำก บริษัท Saab AB (Publ) รำชอำณำจักรสวีเดน พ.ศ. ๒๕๕๕ – ตุลำคม พ.ศ. ๒๕๕๘
ระบบแท่นยิงอำวุธปล่อยน�ำวิถีแนวต้ง
ั
แบบจำกบริษัท Lockheed Marin
Golbal, Inc. สหรัฐอเมริกำ และระบบ
Tactical Data Link จำกบริษัท Saab
AB (Publ) กำรด�ำเนินกำรเฟสท ๑
่
ี
ประกอบด้วย กำรติดตั้งระบบควบคุม
กำรยิง พร้อมด้วยจอแสดงภำพ
เอนกประสงค์ (MFC) ระบบเรดำร์
ควบคุมกำรยิงหัวเรือ พร้อม CWI
ระบบเรดำร์ ๓ มิติ พร้อม IFF ระบบ
24 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
21 - 32 �������������� .indd 24 12/20/2561 BE 10:34 AM

่
ู
ั
ุ
ื
ี
กำรปรบปรงระบบกำรรบของเรอท อ่รำชนำว ี ส่งก�ำลังพลรับกำร
มหิดลอดุลยเดช กรมอู่ทหำรเรือ ในครั้งนี้ เป็นโครงกำร ถ่ำยทอดองค์ควำมรู้ท้ง ั
ั
ิ
ี
ขนำดใหญ่ท่มีควำมสลับซับซ้อน มีหลำยหน่วยงำนท้ง จำกบรษทภำยในและ
ั
ั
ภำยในและภำยนอกกองทัพเรือ และเอกชน ท้งภำยใน ภำยนอกประเทศ ให้
และจำกต่ำงประเทศ มำกกว่ำ ๒๐ บริษัท เข้ำมำมีส่วนร่วม สำมำรถใช้งำนและ
ุ
ื
ในกำรปรบปรงเรอทง ๒ ลำ จงต้องมีกำรวำงแผนกำร ดูแลระบบยุทโธปกรณ์
ั
�
ึ
้
ั
ี
ท�ำงำนร่วมกับบริษัทผู้ผลิตอย่ำงละเอียดรอบคอบ โดยทุก ท่มีควำมซับซ้อนให้
ื
ข้นตอนกองทัพเรือต้องมีกำรก�ำกับดูแลอย่ำงต่อเน่อง สำมำรถใช้งำนได้
ั
ื
ั
ซงข้นตอนท้งหมดด�ำเนินกำรภำยใน อู่รำชนำว ี ยำวนำนต่อเน่อง และ
ึ
ั
่
มหิดลอดุลยเดช กรมอู่ทหำรเรือ เริ่มตั้งแต่กำรถอดถอน แตกต่ำงจำกกำรจ้ำง
ั
ึ
อุปกรณ์เดิม ปรับปรุงตัวเรือตลอดล�ำซ่งใช้รำชกำรมำนำน ต่อเรือใหม่ท้งล�ำอย่ำง
ิ
ส้นเชิง จึงเป็นงำนท ี ่
ท้ำทำยอย่ำงมำก คณะกรรมกำรบริหำรโครงกำรฯ จึงได้
แต่งต้งคณะท�ำงำนคณะต่ำง ๆ ในกำรก�ำกับดูแล เช่น
ั
คณะกรรมกำรอ�ำนวยกำรปรับปรุงเรือฟริเกต (กอฟน.)
คณะกรรมกำรตรวจรับพัสดุส�ำหรับโครงกำรปรับปรุงเรือ
ั
ฟริเกต (กตร.ฟน.) คณะท�ำงำนสนับสนุนกำรติดต้ง
และทดสอบแท่นยิงอำวธปลอยนำวิถแนวตง คณะทำงำน
้
ั
ี
่
ุ
�
�
ื
ื
บริหำรจัดกำรระดับพ้นท่ปฏิบัติงำนเพ่อบูรณำกำร
ี
ิ
กำรประสำนกำรปฏบัตงำนในด้ำนต่ำง ๆ ให้สอดคล้อง
ิ
และเป็นไปตำมแผนท่ก�ำหนด โดยหลังจำกท่ได้ด�ำเนินกำร
ี
ี
แล้วเสร็จ เรือหลวงตำกสินจะมีขีดควำมสำมำรถเพิ่มขึ้น
ที่ส�ำคัญดังนี้
�
ี
๑. ระบบอานวยการรบท่ทันสมัยข้น ระบบ
ึ
อ�ำนวยกำรรบแบบใหม่ ประกอบด้วย Console แบบ
Multi-Function Console
�
ี
ถึง ๑๙ ปี (นอกเหนือจำกท่ได้ด�ำเนินกำรแล้วท อู่ทหำรเรือ (MFC) จำนวน ๑๕ Console
ี
่
พระจุลจอมเกล้ำ กรมอู่ทหำรเรือ) ให้สำมำรถรองรับกำร กล่ำวคือ หำก Console
ึ
ั
ติดต้งยุทโธปกรณ์ใหม่ให้ได้อย่ำงม่นคงแข็งแรง โดยจะต้อง หน่งช�ำรุด สำมำรถปรับให้
ั
ื
่
ั
ี
ุ
ั
ปรับเปลยนระบบสนบสนนเดิมให้สำมำรถสนบสนุน Console อ่น สำมำรถ
ยุทโธปกรณ์ใหม่ให้ได้สมบูรณ์ เช่น ระบบไฟฟ้ำ ระบบ ท�ำงำนทดแทนได้ หน้ำท ่ ี
ื
ุ
ู
ื
หล่อเย็น กำรซ่อมใหญ่เคร่องจักรใหญ่ดีเซล กำรซ่อมใหญ่ ศนย์ยทธกำรของเรอ
ื
เคร่องก�ำเนิดไฟฟ้ำ เป็นต้น ก�ำลังพลประจ�ำเรือจะต้อง สำมำรถก�ำหนดเป็น
ิ
ั
ั
้
่
�
ี
ิ
ปฏิบัติงำนร่วมกับช่ำงเทคนิคจำกต่ำงประเทศ ในกำรติดต้ง ั ขนตอนกำรปฏบตทสำคัญ
ู
่
ั
ี
้
ี
ุ
ยทโธปกรณ์ใหม่ทเป็นเทคโนโลยขนสง ควบคู่ไปกบกำร ประกอบด้วย กำรรวบรวม
ั
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 25
21 - 32 �������������� .indd 25 12/20/2561 BE 10:34 AM

ข้อมูลข่ำวสำร ด�ำเนิน ได้อัตโนมัติแบบ Real Time ผ่ำนหน้ำจอ MFC
กรรมวิธ แสดงภำพ ในห้องศูนย์ยุทธกำรตำมแผนกำรจัดทีมศูนย์ยุทธกำร
ี
ประเมินค่ำ และกำรกระจำย ในห้องศูนย์ยุทธกำรของเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวร
ั
ึ
ข่ำวสำร ซ่งข้นตอนดังกล่ำว ผู้บังคับกำรเรือจะเป็นศูนย์กลำงของกระบวนกำร
จะต้องใช้เวลำให้น้อยท่สุด ตำมวงรอบกำรท�ำงำนของศูนย์ยุทธกำร ตั้งแต่ Picture
ี
ื
เพ่อให้ผู้บังคับบัญชำได้รับ Compilation ประเมินค่ำสถำนกำรณ์ (ผ่ำนจอ MFC
ข่ำวสำรอย่ำงสมบูรณ์ ของผู้บังคับกำรเรือ ๑ ใน ๑๕ ตัว ท่ติดต้งในห้องศูนย์
ั
ี
ต่อเน่อง เพ่อตัดสินใจใน ยุทธกำร) ไปจนถึงกำรใช้อำวุธต่อภัยคุกคำมต่ำง ๆ
ื
ื
ั
ั
ึ
กำรปฏิบัติได้อย่ำงถูกต้อง ซ่งข้นตอนท้งหมด ส่งผ่ำนข้อมูลด้วย Data ทำงจอ
รวดเร็ว ซึ่งสำมำรถกระท�ำ MFC อย่ำงรวดเร็ว ผู้บังคับกำรเรือซึ่งเป็นผู้บังคับบัญชำ
ี
ได้ยำก ในระบบอ�ำนวยกำร สูงสุดท่มีควำมส�ำคัญในกำรตัดสินใจและประเมิน
รบแบบเดิม ที่อุปกรณ์ทุกอย่ำงมีระบบปฏิบัติกำรที่แยก ค่ำสถำนกำรณ์ จะได้รับข้อมูลข่ำวสำรจำกเซนเซอร์ทุกมิต ิ
ิ
จำกกัน โดยส่งท่จะเช่อมโยงข้อมูลจำกอุปกรณ์ต่ำง ๆ ของเรือ สำมำรถตัดสินใจได้อย่ำงถูกต้อง ทันท่วงทีบนพ้นฐำน
ี
ื
ื




















ี
ู
็
ี
ั
และรวบรวมเป็นข้อมูลท่ส�ำคัญ แสดงภำพให้ผู้บังคับกำร ข้อมลท่ถกต้องรวดเรวกว่ำ น�ำไปสู่กำรส่งกำรใช้อำวุธ
ู
เรือประเมินค่ำ น�ำไปสู่กำรตัดสินใจของผู้บังคับกำรเรือได้น้น ตอบโต้ภัยคุกคำมต่ำง ๆ ท้ง ๓ มิต ได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ
ิ
ั
ั
ื
จะกระท�ำได้โดยผ่ำนทำง Voice เท่ำนั้น แต่ระบบ CMS ระบบอ�ำนวยกำรรบ แบบ 9LV Mk 4 ได้เช่อมต่อ
ี
ั
ั
ของเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวร มีขีดควำมสำมำรถ ระบบต่ำง ๆ ท่ติดต้งใหม่ภำยในเรือเข้ำด้วยกัน ท้งในส่วน
ในกำรลดระยะเวลำตำมข้นตอนต่ำง ๆ ของศูนย์ยุทธกำรลง ที่เป็น Sensor (ตรวจกำรณ์) และส่วนที่เป็น Shooter
ั
ได้อย่ำงมำก โดยสำมำรถ Fully Integrate ระบบตรวจจับ (อำวุธ) เพื่อท�ำกำรประมวลผลข้อมูลที่ได้รับและควบคุม
ั
ั
้
และระบบอำวุธของเรือทงหมดเข้ำเป็นระบบเดียวกน อุปกรณ์ต่ำง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบฯ
บริหำรจัดกำรข้อมูล ด�ำเนินกรรมวิธีต่อเป้ำต่ำง ๆ ๒. สนับสนับสนุนการทาสงครามท่ใช้เครือข่ายเปน
ี
�
็
แสดงภำพสถำนกำรณ์ สถำนะอำวุธ ควบคุมระบบอำวุธ ศูนย์กลาง กองบัญชำกำรกองทัพไทย มีแนวควำมคิด
ประสำนกำรใช้อำวุธ และกำรประเมินค่ำภัยคุกคำมต่ำง ๆ ในกำรสงครำมโดยใช้เครือข่ำยเป็นศูนย์กลำง (Network
26 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑

21 - 32 �������������� .indd 26 12/20/2561 BE 10:34 AM

ั
Centric Warfare) โดยได้จัดต้ง ศูนย์บัญชำกำรทำงทหำร
ื
ึ
กองบัญชำกำรกองทัพไทย ข้นมำ เพ่อบูรณำกำรระบบ
ควบคุมบังคับบัญชำ (C4I) ของเหล่ำทัพต่ำง ๆ คือ กองทัพบก
ื
ั
กองทัพเรือ และกองทัพอำกำศ เพ่อให้ผู้บังคับบัญชำช้นสูง
สำมำรถมองเห็นข้อมูลและภำพสถำนกำรณ์ในเวลำ
ื
เดียวกัน เพ่อกำรตกลงใจ และส่งกำรปฏิบัติได้อย่ำง
ั
รวดเร็ว ถูกต้อง และทันเวลำ โดยวำงระบบเครือข่ำย
ไปยังศูนย์ปฏิบัติกำร (ศปก.) ซ่งกองทัพเรือได้ด�ำเนินกำร
ึ
ี
่
ั
้
ั
ั
ู
่
ี
�
ื
ในขนตอนทกำลงพฒนำส่กำรสงครำมทใช้เครอข่ำย
เป็นศูนย์กลำง ท่ผ่ำนมำได้มีกำรพัฒนำองค์ควำมรู้
ี
ิ
ี
ื
่
้
ั
ี
่
ิ
ั
ื
และโครงสร้ำงพ้นฐำนอย่ำงเป็นข้นตอน เป็นระบบ ตรวจกำรณ์ทปฏบตกำรในพนทภำคใต้และชำยฝั่งทะเล
และสอดคล้องกับเทคโนโลยีท่พัฒนำข้นอย่ำงรวดเร็ว สถำนีควบคุมอำกำศยำน Ground Entry Station (GES)
ี
ึ
ิ
�
้
ี
ั
ั
โครงกำรปรบปรงเรือในคร้งนนับว่ำเป็นกำรดำเนนกำร ตลอดจนระบบควบคุมและบัญชำกำรทำงอำกำศ (ACCS
ุ
ั
ื
ี
ท่เป็นรูปธรรมโดยกำรติดต้งระบบเช่อมโยงข้อมูล : Air Command and Control System) ของกองทัพ
ั
ี
ื
ทำงยุทธวธี (Tactical Data Link : TDL) ให้กับเรอฟริเกต อำกำศได้ เรือสำมำรถท่จะส่งข้อมูลหรือค�ำส่งกำรใด ๆ
ิ
ั
ื
ื
ชุดเรือหลวงนเรศวร และเรือชุดอ่น ๆ ของกองทัพเรือ ให้กับเคร่องบินได้ ท�ำให้สำมำรถควบคุมส่งกำรใน
ี
ื
ี
ื
ื
ื
เพ่อให้สำมำรถเช่อมโยงข้อมูลทำงยุทธวิธีกับเคร่องบิน ลักษณะท่เรียกว่ำ Mobile-SOC และขยำยพ้นท่ปฏิบัต ิ
ื
ื
ตรวจกำรณ์-เตือนภัยล่วงหน้ำและเคร่องบินขับไล่-โจมต ี กำรให้กับอำกำศยำนดังกล่ำวได้ ในอนำคตเม่อเรือต่ำง ๆ
ั
ั
ของกองทพอำกำศได้ นบว่ำเป็นกำรพฒนำกำรท�ำ ของกองทัพเรือติดต้งระบบ TDL โดยสมบูรณ์แล้ว
ั
ั
ื
ื
ี
สงครำมท่มีเครือข่ำยเป็นศูนย์กลำงแบบก้ำวกระโดด เม่อปฏิบัติภำรกิจอยู่ในพ้นท่ปฏิบัติกำรและต้องกำรขอรับ
ี
ั
ของกองทัพไทย โดยจะท�ำให้ท้งในหน่วยระดับยุทธกำร กำรสนับสนุนก�ำลังทำงอำกำศจำกกองทัพอำกำศเข้ำร่วม
และยุทธวิธีของกองทัพเรือและกองทัพอำกำศท่อยู่ใน ปฏิบัติภำรกิจ เช่น กำรลำดตระเวณรบทำงอำกำศ
ี
ยุทธบริเวณเดียวกันสำมำรถประสำนกำรปฏิบัติกันได้ กำรสนับสนุนทำงอำกำศโดยใกล้ชิด หรือกำรโจมต ี
ื
อย่ำงรวดเร็ว ในกำรรับข้อมูลเป้ำทำงอำกำศและทำงทะเล เป้ำหมำยทำงทะเล เม่ออำกำศยำนกองทัพอำกำศเข้ำมำ
ิ
จำกเคร่องบนตรวจกำรณ์และเตือนภัยล่วงหน้ำ ส�ำหรับ สนับสนุนภำรกิจก็จะสำมำรถเห็นภำพสถำนกำรณ์ใน
ื
ื
ี
ั
ื
ส่งภำพสถำนกำรณ์ ตลอดจนค�ำส่งกำรไปยังเคร่องบิน ยุทธบริเวณ ได้เช่นเดียวกับก�ำลังทำงเรือทันทีท่เข้ำพ้นท ี ่
ึ
ื
ขับไล่-โจมตีได้ โดยประสำนข้อมูลเป้ำกับเคร่องบิน ปฏิบัติกำร ซ่งจะท�ำให้เป็นประโยชน์อย่ำงมำกในกำร
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 27
21 - 32 �������������� .indd 27 12/20/2561 BE 10:34 AM

ื
ประสำนกำรปฏิบัต อำจกล่ำวได้ว่ำ เคร่องบินตรวจกำรณ์
ิ
ของกองทัพอำกำศจะเปรียบเสมือนเรดำร์ลอยฟ้ำตรวจสอบ
ื
เป้ำพ้นระยะขอบฟ้ำให้กับก�ำลังทำงเรือ ส่วนเคร่องบิน
ี
โจมตีก็จะเปรียบเสมือน Shooter ท่รับเป้ำจำกก�ำลัง
็
่
้
ี
ื
ั
่
่
ี
ู
ทำงเรอไปโจมตเปำหมำยทอยในระยะไกลนนเอง เปนกำร
เพ่มอ�ำนำจกำรยิงนอกเหนือจำกกำรใช้อำวุธจำกเรือ
ิ
ื
ื
เช่น อำวุธปล่อยน�ำวถีพ้นสู่พ้น Harpoon พ้นสู่อำกำศ ท่ติดต้ง ซ่งนับได้ว่ำเป็นชำติท ๑๒ ของโลก หรือชำต ิ
ึ
ี
ั
่
ี
ื
่
ี
Evolve Sea Sparrow หรือ ESSM ท�ำให้ก�ำลังทำงเรือ ท ๓ ของเอเซียท่มีระบบอำวุธปล่อยน�ำวิถีแนวด่ง
ิ
ี
และอำกำศยำนหลอมรวมเป็นก�ำลังเดียวกันได้อย่ำง เข้ำประจ�ำกำร แท่นยงสำมำรถใช้ท�ำกำรยิงได้กับลูก
ิ
ึ
สมบูรณ์มำกข้นท�ำให้เกิดส่งท่เรียกว่ำ “กำรทวีอ�ำนำจ อำวุธปล่อยน�ำวิถีหลำยแบบ เช่น TOMAHAWK SM-2
ิ
ี
ั
่
กำลงรบ” หรอ Force Multiplier และเพมกำรหยงร้ ู แต่ท่ทำงกองทัพเรือจัดหำเข้ำประจ�ำกำรคือ อำวุธปล่อย
�
ั
ี
่
ิ
ื
ื
ภำพสถำนกำรณ์ (Situation Awareness) ได้อย่ำง น�ำวิถีพ้น-สู่-อำกำศ ระยะปำนกลำง แบบ RIM162
มหำศำล Evolve Sea Sparrow Missile (ESSM) ซึ่งเป็นอำวุธ
ิ
ี
๓. การป้องกันภัยทางอากาศระดับกองเรือ ปล่อยน�ำวถแบบ Semi-Active ทมควำมแม่นย�ำ
่
ี
ี
ี
ั
กำรปรับปรุงเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวร ในคร้งน ี ้ และประสิทธิภำพในกำรท�ำลำยสูง ท่ส�ำคัญคือมีระยะยิง
ั
ยังได้มีกำรติดต้งระบบอำวุธปล่อยน�ำวิถีแนวด่ง (Vertical หวังผลที่ไกลกว่ำ อำวุธปล่อยน�ำวิถีพื้น-สู่-อำกำศ เดิมที่
ิ
Launch System) ให้กับเรือทั้ง ๒ ล�ำ โดยระบบแท่นยิง กองทัพเรือมีใช้อยู่ จึงสำมำรถเพ่มขีดควำมสำมำรถใน
ิ
28 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
21 - 32 �������������� .indd 28 12/20/2561 BE 10:34 AM

ทำงลึก (Defence in Depth) ได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ
ั
๔. การประเมนค่าและตอบโต้ภยคกคามได้อย่าง
ิ
ุ
รวดเร็ว ระบบอ�ำนวยกำรรบ สำมำรถประเมินค่ำและ
ตอบโต้ภัยคุกคำมพื้นน�้ำและทำงอำกำศ ได้อย่ำงรวดเร็ว
ผ่ำนระบบประเมินค่ำภัยคุกคำม (Threat evaluation

weapon assignment : tewa) เมื่อ Sensor ต่ำง ๆ
ื
ื
ของเรอ เช่น เรดำร์ตรวจกำรณ์ระยะไกล หรอเรดำร์
ิ
ตรวจกำรณ์ ๓ มิต ท�ำกำรตรวจจับและติดตำมเป้ำได้
ระบบจะท�ำกำรประเมินและวิเครำะห์ภัยคุกคำมจำกเป้ำ
ทันทีโดยอัตโนมัต โดยมีกำรอัปเดตทุก ๆ ๑ วินำท ี
ิ
และค�ำนวณโดยอัตโนมัติว่ำเป้ำใดมีทีท่ำว่ำจะเป็น
ด้ำนกำรป้องกันภัยทำงอำกำศให้กับกองเรือได้อย่ำงมำก ภยคกคำมหรอไม่ และสำมำรถวำงแผนป้องกน
ื
ุ
ั
ั
ี
จำกเดิมท่เรือมีขีดควำมสำมำรถป้องกันภัยทำงอำกำศ (Engagement Planning) ภัยคุกคำมน้นจำกอำวุธท่ม ี
ี
ั
แบบ Point Defense หรือกำรป้องกันเรือตนเองเท่ำนั้น โดยสำมำรถสงค�ำสงให Sensor ควบคมกำรยิง เช่น เรดำร ์
ุ
่
้
่
ั
แต่หลังจำกปรับปรุงจะสำมำรถป้องกันภัยทำงอำกำศ ควบคุมกำรยิง ติดตำมเป้ำได้แบบอัตโนมัต ซ่งจะท�ำให้
ิ
ึ
ระดับ Local Defense ให้แก่ก�ำลังระดับหมวดเรือ พนักงำนสำมำรถควบคุมกำรใช้อำวุธท่มีอย ประกอบด้วย
ู่
ี
ิ
ั
้
ี
ี
ั
้
ื
ี
(Task Group) ได้อกด้วย ทงนหำกจดให้มเรอฟรเกต ปืน 127 mm ปืน 30 mm อำวุธปล่อยน�ำวิถ ี
ชุดเรือหลวงนเรศวรอยู่ในกองเรือท่ออกปฏิบัติภำรกิจ พ้น-สู่-อำกำศ ESSM อำวุธปล่อยน�ำวิถีพ้น-สู่-พ้น
ี
ื
ื
ื
ี
ต่ำง ๆ ก็จะสำมำรถลดควำมเส่ยงต่อภัยคุกคำมทำงอำกำศ HARPOON เคร่องยิงตอร์ปิโด ตอบโต้ภัยคุกคำม
ื
ั
ึ
ของเรือในหมู่เรือลงได้อย่ำงมำก รวมท้งยังเป็นกำร ได้อย่ำงรวดเร็วและมีประสิทธิภำพมำกข้น ท�ำให้ขีดควำม
ป้องปรำม (Deterrence) ต่อภัยคุกคำมก่อให้เกิดควำม สำมำรถในกำรรบผิวนำ และป้องกนภยทำงอำกำศ
้
ั
ั
�
ึ
เป็นอิสระต่อกำรปฏิบัติกำรของกองเรือมำกย่งข้น อีกท้ง ั ของเรือเพิ่มขึ้นอย่ำงมำก
ิ
กำรเพ่มขีดควำมสำมำรถกำรปฏิบัติกำรทำงเรือในกำรป้องกัน ๕. การปราบเรือด�าน�้าที่มีประสิทธิภาพสูง ระบบ
ิ
โซนำร์ที่ได้รับกำรติดตั้งใหม่ จะท�ำให้เรือมีประสิทธิภำพ
�
ในกำรตรวจจับเป้ำใต้น้ำได้ดีย่งข้น ระบบสำมำรถท�ำกำร
ึ
ิ
แยกประเภทเป้ำ และติดตำมเป้ำได้อัตโนมัต ิ
�
็
รวมถงวเครำะห์และคำนวณตำแหน่ง เขมและควำมเรว
�
็
ึ
ิ
ของเป้ำได้จำกข้อมูลปฐมภูมิที่ส�ำคัญ อำทิ แบริ่ง ระยะ
และดอปเลอร์ของเป้ำ ข้อมูลต่ำง ๆ จะได้รับกำรส่งต่อ
ั
ไปยังระบบอ�ำนวยกำรรบ นอกจำกน้นยังสำมำรถ
ี
ี
แลกเปล่ยนข้อมูลท่หลำกหลำยกับระบบอ�ำนวยกำรรบ
สำมำรถรับค่ำอ้ำงอิงจำก Sensor อ่น ๆ ของเรือ
ื
ิ
ผ่ำนระบบอำนวยกำรรบ เพอประโยชน์ในกำรวเครำะห์
่
�
ื
ิ
ี
แยกแยะเป้ำ อีกท้งยังสำมำรถเตือนภัยตอร์ปิโดท่ว่ง
ั
เข้ำหำเรือให้เรือสำมำรถหันหลบได้ทันก่อนเข้ำชนเรือ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 29
21 - 32 �������������� .indd 29 12/20/2561 BE 10:34 AM

ื
๖. การส่อสารโดยใช้เครือข่ายดาวเทียม กำรติดต้ง to be seen. ซึ่งจะน�ำไปสู่กำรเพิ่มเวลำในกำรตัดสินใจ
ั
ี
จำนดำวเทียม MVSAT (Maritime Very Small ท่มำกข้น ท�ำให้เกิดควำมได้เปรียบ เกิดควำมผิดพลำด
ึ
ั
ี
Aperture Terminal) ซ่งเป็นระบบส่อสำรผ่ำนดำวเทียม ท่น้อยกว่ำ จนกระท่งสำมำรถเลือก และเตรียมกำรใช้อำวุธ
ื
ึ
่
ี
ย่ำนควำมถี่ C- Band จะเป็นกำรเพิ่มขีดควำมสำมำรถ ได้อยำงมีประสิทธิภำพ ไม่แต่เพยงเท่ำน้น ระบบสงครำม
ั
ื
ี
ั
กำรติดต่อส่อสำรระยะไกลให้กับเรือท้ง ๒ ล�ำ อิเล็กทรอนิกส์ท่ถูกติดต้งบนเรือฟริเกตชุดเรือหลวง
ั
ึ
ิ
โดยจะสำมำรถเพ่มช่องทำงในกำรควบคุมบังคับบัญชำ นเรศวร น ยังคงมีขีดควำมสำมำรถท่จะน�ำมำซ่งข่ำวกรอง
ี
้
ี
Command & Control ซ่งเรือจะสำมำรถแสดงภำพ ต่ำง ๆ ที่มีควำมส�ำคัญต่อกำรตัดสินใจ และกำรวำงแผน
ึ
บังคับบัญชำระยะไกลโดยตรงจำก ศูนย์ปฏิบัติกำร ของผู้บังคับบัญชำระดับสูง และยังสำมำรถจัดเก็บ
ื
ี
กองทัพเรือ ระหว่ำงท่ปฏิบัติงำนอยู่ในทะเล หรือกำร เป็นฐำนข้อมูล พัฒนำเพ่อให้เกิดควำมแม่นย�ำของข้อมูล
ี
ุ
ั
ื
สนบสนนในลกษณะ Distance Command & Distance รวมถึงสำมำรถแจกจ่ำยให้กับเรือล�ำอ่น ๆ ท่มีอุปกรณ์
ั
ั
ั
่
ื
Support โดยเป็นกำรสอสำรกนได้ด้วยระบบโทรศพท์ ระบบสงครำมอิเล็กทรอนิกส์ได้อีกด้วย ขีดควำมสำมำรถ
ั
้
หรือระบบประชุมทำงไกลผ่ำนจอภำพ (Video Tele – ท้งหมดท่กล่ำวมำน จะเป็นส่งเตือนภัยล่วงหน้ำ และอำจ
ี
ิ
ี
Conference : VTC) ได้อีกด้วย จะเป็นตัวชี้วัดควำมเป็นตำยของกองก�ำลังก็ได้
ี
๗. ด้านสงครามอิเล็กทรอนิกส์ท่มีขีดความ สรุป ในกำรก�ำหนดยุทธศำสตร์และโครงสร้ำงก�ำลังรบ
ี
สามารถเพิ่มขึ้น กำรติดตั้งระบบสงครำมอิเล็กทรอนิกส์ เรือฟริเกตสมรรถนะสูงเป็นก�ำลังรบท่มีควำมส�ำคัญ
ื
ซ่งประกอบด้วยระบบ ESM ต่ำง ๆ น้น เป็นกำรเพ่ม ท่จะต้องด�ำเนินกำรเพ่อให้ได้มำซ่งก�ำลังรบท่ต้องกำร
ึ
ึ
ิ
ั
ี
ี
ี
ขีดควำมสำมำรถด้ำน surprise factor กล่ำวคือ ท�ำให้มี ไม่ว่ำจะเป็นกำรจัดหำใหม่ท่มีรำคำสูงหรือด�ำเนินกำร
่
้
ึ
ี
่
ี
ี
ิ
ุ
ื
ั
ื
็
่
ื
ขีดควำมสำมำรถในกำรตรวจจับกำรแพร่คล่นแม่เหลก ปรบปรงเรอเพอให้มขดควำมสำมำรถทเพมขน
ึ
ี
ไฟฟ้ำของข้ำศึก ซ่งประกอบด้วย สัญญำณเรดำร์ กำรด�ำเนินกำรในคร้งน้กองทัพเรือได้เลือกวิธีกำร
ั
ึ
่
ั
ึ
และสญญำณวิทย ได้ก่อนทข้ำศกจะสำมำรถตรวจจบ ปรับปรุง ซ่งนับว่ำเป็นควำมชำญฉลำดของกองทัพเรือ
ี
ุ
ั
กองก�ำลังฝ่ำยเรำได้ ดังค�ำที่กล่ำวว่ำ To see, but not ซึ่งหำกจะด�ำเนินกำรจัดหำใหม่จ�ำนวน ๒ ล�ำ จะต้องใช้
30 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
21 - 32 �������������� .indd 30 12/20/2561 BE 10:34 AM

ื
ั
ี
งบประมำณเกือบสำมหม่นล้ำนบำท แต่กำรปรับปรุงคร้งน ้ ี ท่มีขีดสมรรถนะสูงสุดของภูมิภำค และเป็นเสมือน
ส�ำหรับเรือ ๒ ล�ำ ใช้งบประมำณไม่ถึงหนึ่งหมื่นล้ำนบำท ต้นแบบของเรือในยุคต่อไปของกองทัพเรือไทย เรำพร้อม
ี
ั
ึ
ึ
ซ่งท�ำให้เรือท้ง ๒ ล�ำ ได้ขีดควำมสำมำรถเดียวกันหรือ แล้วท่จะก้ำวไปสู่กองทัพเรือระดับสำกล และเป็นหน่งใน
ื
ี
ใกล้เคียงกับเรือท่จัดหำใหม่ อีกท้งก�ำลังพลได้ร่วมในกำร กองทัพเรือท่ดีที่สุดในภูมิภำคต่อไปในอนำคต ท้งน้เพ่อ
ั
ี
ั
ี
ปฏิบัติงำนในแต่ละข้นตอน รวมท้งกำรได้เรียนรู้และรับกำร เป็นหลักประกันควำมมั่นคงทำงทะเล และกำรรักษำผล
ั
ั
ี
ั
ี
ุ
ถ่ำยทอดเทคโนโลย นบว่ำมควำมค้มค่ำเป็นอย่ำงยง ประโยชน์ของชำติทำงทะเล ดังวิสัยทัศน์กองทัพเรือที่ว่ำ
ิ
่
ั
ี
ั
โครงกำรปรับปรุงเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวรในคร้งน ี ้ เป็นหน่วยงำนควำมม่นคงทำงทะเลท่มีบทบำทน�ำใน
ั
ี
ื
ุ
่
�
ั
ิ
ี
่
็
เปนกำรเปลยนแปลงครงสำคญทสดของเรอหลวงตำกสน ภูมิภำคและเป็นเลิศในกำรบริหำรจัดกำร
้
ถึงแม้ว่ำกำรด�ำเนินโครงกำรปรับปรุงฯ จะเต็มไปด้วย
อุปสรรคและปัญหำท่ซับซ้อน แต่อย่ำงไรก็ตำมในกำร
ี
�
ิ
ี
ดำเนนกำรแก้ปัญหำเพอให้เรอมควำมพร้อมในทก ๆ
ื
่
ื
ุ
้
ี
ั
้
ดำนนนต้องได้รับกำรสนับสนุนจำกผู้บังคับบัญชำท่เข้ำใจ
ปัญหำที่ซับซ้อนอย่ำงจริงจัง จึงสำมำรถแก้ปัญหำนั้นได้
อย่ำงมีประสิทธิภำพและเกิดประโยชน์อย่ำงสูงสุด
ซ่งท่ผ่ำนมำได้รับกำรสนับสนุนด้วยด ส�ำหรับก�ำลังพล
ึ
ี
ี
ประจ�ำเรือนั้นยังเต็มเปี่ยมไปด้วยควำมมุ่งม่นที่จะพัฒนำเรือ
ั
ื
ั
ี
พัฒนำองค์ควำมรู้ เพรำะเรำเช่อม่นว่ำกำรเปล่ยนแปลง
ี
ั
ท่ส�ำคัญคร้งน้จะท�ำให้เรือหลวงตำกสิน ก้ำวไปสู่เรือฟริเกต
ี
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 31
21 - 32 �������������� .indd 31 12/20/2561 BE 10:34 AM

และรักษำรำชกำรผู้บังคับกำรเรือหลวงตำกสิน ผู้อ�ำนวยกำร
ประวัติผู้เขียน กองกำรศึกษำวิทยำลัยกำรทัพเรือ

ี
หน้าท่ราชการพิเศษ : รำชองครักษ์เวรในพระบำทสมเด็จ
่
ี
พระเจ้ำอยู่หัว รัชกำลท ๙ คณะกรรมกำรมูลนิธ ิ
สมเด็จพระเจ้ำตำกสินมหำรำช
ั
ั
ี
่
�
ิ
การปฏบติงานทสาคญ : นำยทหำรยุทธกำร/เสนำธิกำร
ู
่
ั
ึ
หมเรอฝกนกเรยนนำยเรอภำคตำงประเทศ รองเสนำธกำร
ื
ื
่
ี
ิ
ื
ื
กำรฝึกยิงอำวุธปล่อยน�ำวิถีพ้นสู่พ้นฮำร์พูนร่วมกับ
ิ
ประเทศสงค์โปร์ครงแรกในอ่ำวไทย รองเสนำธกำร
ั
ิ
้
ั
�
กำรฝึก CARAT 2009 – 2011 ร่วมกบกองกำลง
ั
ฝ่ำยสหรัฐ นำยทหำรยุทธกำรและรองเสนำธิกำรหมู่เรือ
ปรำบปรำมโจรสลัดท่ปฏิบัติในอ่ำวเอเดนและชำยฝั่ง
ี
ั
ิ
โซมำเลีย (ได้รับเงินเพ่มพิเศษส�ำหรับกำรสู้รบ ๔ ข้น)
ผู้บังคับกำรเรือหลวงตำกสิน ในหมู่เรือฝึกนักเรียนนำยเรือ
ภำคต่ำงประเทศ คณะกรรมกำรตรวจรับระบบโซนำร์
น.อ.ทรงฤทธิ์ โพธิ์จินดา ผู้บังคับการเรือหลวงตากสิน โครงกำรปรับปรุงเรือฟริเกตชุด เรือหลวงนเรศวร
ั
(ขณะนาเรือเข้ารับการปรับปรุง ๑ ต.ค.๕๔ – ๓๐ คณะกรรมกำรตรวจรับระบบอำวุธน�ำวิถีทำงต้ง ณ บริษัท
�
ก.ย.๕๘) LOCKHEED MARTIN ประเทศสหรัฐอเมริกำโครงกำร
วัน เดือน ปี เกิด: ๑๓ มกรำคม ๒๕๑๐ ปรับปรุงเรือฟริเกตชุด เรือหลวงนเรศวร รำงวัลชนะเลิศ
ั
้
ู
ี
การศึกษา : โรงเรียนสุรำษฏร์ธำน นักเรียนเตรียมทหำร กำรจดกำรควำมร (KM) ของกองเรือยุทธกำร พ.ศ. ๒๕๕๖
รุ่นที่ ๒๗ นักเรียนนำยเรือ รุ่นที่ ๘๔ ปริญญำโทหลักสูตร และ เลขำคณะท�ำงำนกำรยิงทดสอบอำวุธปล่อยน�ำวิถ ี
กำรจัดกำรสำธำรณะ (EPA) มหำวิทยำลัยธรรมศำสตร์ ทำงตั้ง Evolved Sea Sparrow (ESSM)
กำรศึกษำตำมแนวทำงกำรรับรำชกำร : หลักสูตร
นำยทหำรส่อสำร หลักสูตรนำยทหำรปรำบเรือด�ำน้ำ
�
ื
ี
หลักสูตรยุทธวิธีกำรใช้ฮำร์พูน หลักสูตรเจ้ำหน้ำท่ปฏิบัต ิ
กำรรบร่วมอำกำศ – ภำคพ้นดิน หลักสูตรผู้บังคับกำรเรือ
ื
และยุทธวิธีเรือผิวน้ำ หลักสูตรนำยทหำรงบประมำณ
�
ระดับผู้ปฏิบัต หลักสูตรเสนำธิกำรทหำรเรือรุ่นท ๖๔
ี
ิ
่
หลักสูตรนำยทหำรงบประมำณระดับบริหำร
�
�
�
ตาแหน่งสาคัญ : นำยทหำรปรำบเรือด�ำน้ำเรือหลวงตำปี
ต้นหนเรือหลวงตำปี ผู้บังคับกำรเรือหลวงสมุย นำยธง
ผู้บัญชำกำรกองเรือยุทธกำรและนำยธงรองผู้บัญชำกำร
ี
ทหำรสูงสุด ต้นเรือหลวงสำยบุร ผู้บังคับกำรเรือหลวงคีรีรัฐ
ี
่
รองเสนำธิกำร กฟก.๒ กร. ผู้บังคับหมวดเรือท ๓
32 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
21 - 32 �������������� .indd 32 12/20/2561 BE 10:34 AM

นายเรือโท หลวงสว่างเวหา (สว่าง โกมลวิภาต)

นักบินทหารเรือคนแรกแห่งราชนาวีไทย


บุญพิสิฐ ศรีหงส์

“ราชนาวิกะสภา” กับจุดก�ำเนิดนวัตกรรมด้ำนกำรบินนำวีและนักบินทหำรเรือคนแรกแห่งรำชนำวีไทย































เรือเจนทะเล และอาคาร “ราชนาวิกะสภา’”เมื่อกว่า ๑๐๐ ปีก่อน : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร.

นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 33







���������.indd 33 12/20/2561 BE 10:59 AM

ี
ั
วันที่ ๒๑ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๔๖๐ เวลำ ๑๙.๐๐ น. คร้งน้ ต่อมำนำยทหำรเรือท่ำนนี้ได้ผ่ำนกำรทดสอบ
ั
นำยทหำรเรือและนักเรียนท�ำกำรนำยเรือรวม ๓๗ นำย และได้รับกำรคัดเลือกจำกกองทัพฝร่งเศสให้เป็น
ื
ท่ได้รับหนังสือรำชกำรลับให้แต่งเคร่องแบบสนำมขัด ศิษย์กำรบิน และสำมำรถสอบผ่ำนหลักสูตรกำรบิน
ี
ี
้
ื
ี
่
�
ื
ี
ั
ุ
้
้
้
กระบและนำปนพก (ถำม) มำดวย ไดมำรอพรอมประชม เคร่องบินขับไล่ท่ขณะน้นเรียกว่ำหลักสูตร
ึ
ท่ห้องประชุม “รำชนำวิกะสภำ” กำรประชุมเร่มข้น กำรบินผำดโผน สอบผ่ำนหลักสูตรกำรยิงปืนกลในอำกำศ
ี
ิ
หลังจำกปิดห้ำมมิให้ผู้ใดเข้ำแล้วปิดประตูหน้ำต่ำงห้อง ตลอดจนสอบผ่ำนหลักสูตรกำรบินทะเลและสอบผ่ำน
เริ่มประชุมเวลำ ๒๑.๐๐ น. นำยนำวำตรีหลวงหำญสมุท หลักสูตรนักบินเคร่องบินทะเลของกองทัพฝร่งเศส
ั
ื
ุ
ึ
้
ี
ุ
ี
ิ
(บญม พันธมนำวน) ขนกล่ำวชแจงให้ทรำบว่ำ นับเป็นนักบินทหำรเรือคนแรกของรำชนำวีไทย
้
ี
ั
ื
ี
ผู้ท่มำประชุมท้งหมดจะต้องน�ำก�ำลังทหำรเรือ เม่อนำยทหำรเรือท่ำนน้เดินทำงกลับ กระทรวง
ี
ั
ี
ั
่
จำกมณฑลทหำรเรือท่ ๒ จำกจังหวัดสมุทรสงครำม ทหำรเรือมค�ำสงให้ย้ำยไปสงกัดทำงกระทรวงกลำโหม
ั
จงหวัดสมทรสำคร พระประแดง จงหวดสมทรปรำกำร ได้ปฏิบัติรำชกำรร่วมสร้ำงรำกฐำนกำรบินทหำรบก
ุ
ั
ุ
ั
ี
บำงพระ จังหวัดชลบุรี บ้ำนเพ จังหวัดระยอง และจันทบุร ี ท่พัฒนำต่อมำเป็นกรมอำกำศยำน จึงนับได้ว่ำท่ำน
ี
ี
และจำกมณฑลทหำรเรือท่ ๑ จ�ำนวนรวม ๓๖๗ นำย เป็นผู้หน่งท่ได้ร่วมอุทิศก�ำลังกำยและสติปัญญำร่วมสร้ำง
ึ
ี
ึ
ี
ซ่งชุมนุมพลรออยู่ท่ท่ำรำชวรดิษฐ์ ไปปฏิบัติกำรจับกุม ก�ำลังทำงอำกำศท่ก�ำเนิดเป็นกองทัพอำกำศในเวลำต่อมำ
ั
้
ิ
�
�
และยึดเรอสนค้ำเยอรมน ๒๕ ลำ ในแม่นำเจ้ำพระยำ และที่ส�ำคัญย่งคือท่ำนเป็นนักบินทหำรเรือ
ิ
ื
ู่
ซ่งทอดสมออยตรงช่วงหวโค้งบำงคอแหลม ในอีกไม่ก่ช่วโมง บุคคลแรก ท่ได้รับเกียรติเป็นผู้ถ่ำยทอดประสบกำรณ์
ึ
ี
ั
ี
ั
ี
ื
ต่อจำกน้ เน่องจำก พระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำ ทำงกำรบินและกำรบินทะเลให้แก่ทหำรเรือโดยได้รับ
เจ้ำอยู่หัว จะทรงประกำศสงครำมกับประเทศเยอรมน ี กำรเชิญมำแสดงปำฐกถำ ณ ห้องประชุมรำชนำวิกสภำ
ออสเตรีย - ฮังกำรี ในระยะ พ.ศ. ๒๔๖๔ อันเป็นช่วงเวลำที่ นำยพลเรือเอก
เหตุจำกรำชกำรลับในกำรประกำศเข้ำร่วม พระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักด ิ ์
ิ
ึ
ี
สงครำมโลกคร้งท่ ๑ ของประเทศสยำมซ่งเร่มปฏิบัต ิ ทรงอ�ำนวยกำรรำชนำวิกสภำขณะด�ำรงต�ำแหน่ง
ั
กำรทันทีท่ห้องประชุม “รำชนำวิกะสภำ” เม่อม ี เสนำธิกำรทหำรเรือ และเวลำต่อมำพระองค์ทรงริเร่ม
ื
ี
ิ
พระบรมรำชโองกำรประกำศสงครำมเม่อกว่ำร้อยปี ก่อต้งกองบินทะเลของทหำรเรือข้นโดยกำรน�ำเร่อง
ั
ึ
ื
ื
ั
ึ
ุ
ั
ั
ุ
แล้วซ่งก็คือ ห้องประชุมช้น ๒ ของอำคำร ขออนมติและได้รบอนมติจำกท่ประชุมสภำบญชำกำร
ี
ั
ั
“รำชนำวิกสภำ” ปัจจุบันได้ก่อให้เกิดผลต่อพัฒนำกำร ทหำรเรือ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๔
ทำงทหำรเรือที่ไม่ค่อยมีผู้ใดกล่ำวให้ทรำบทั่วกัน นั่นคือ แต่เรองรำวปฐมเหตุแห่งกำรบินของทหำรเรือ
ื
่
ี
ี
เร่องท่มำของแนวควำมคิดในกำรก่อก�ำเนิดกองบิน เช่นท่กล่ำวน้ไม่เป็นท่ทรำบแพร่หลำย จนกระท่งมีผู้สังเกต
ั
ี
ื
ี
ของทหำรเรือและเร่องกำรจัดหำเรือด�ำน้ำ ซ่งล้วน และต้งข้อสงสัยจำกภำพถ่ำยกิจกำรกำรบินทำงทหำรอำกำศ
ึ
�
ื
ั
ื
แต่เป็นเร่องนวัตกรรมใหม่ในสมัยสงครำมโลก ว่ำเหตุไฉนจึงมีนำยทหำรท่ำนหน่งสวมหมวกทหำรเรือ
ึ
ี
ั
ั
ื
คร้งท่ ๑ เน่องจำกผลจำกกำรปฏิบัติกำรในวันน้น แต่สวมเคร่องแบบทหำรบก โดยมีภำพถ่ำยบำงภำพ
ื
ี
ื
ท�ำให้มีกำรส่งทหำรอำสำไปรบในทวีปยุโรปท่ม ี ระบุช่อ - สกุล บำงภำพมีค�ำ “ร.น.” ต่อท้ำยช่อสกุล
ื
ั
นำยทหำรเรือสมัครไปเป็นนักบินในสงครำมคร้งน ี ้ ยืนยันว่ำท่ำนเป็นทหำรเรือ จำกกำรตรวจสอบสืบหำเร่องรำว
ื
ด้วย โดยกระทรวงทหำรเรืออนุมัติให้นำยทหำรเรือ ของท่ำนนอกจำกจะได้ทรำบประวัติกำรท�ำงำนของท่ำนแล้ว
ช้นสัญญำบัตรเพียงท่ำนเดียวไปร่วมรบในสงครำม ยังท�ำให้ทรำบอีกว่ำเร่องรำวของท่ำนนับเป็นรอยต่อ
ื
ั
ที่ส�ำคัญอีกเรื่องหนึ่งในประวัติกำรทหำรเรือไทย
34 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 34 12/20/2561 BE 10:59 AM

ั
ั
สัญญาณแตร ชำยฉกรรจ์ท้งหมดต้งแถวฟังพระโอวำท จอมพล
ี
ึ
ื
เสียงแตรปลุกดังก้องข้นเม่อกลำงดึกคืนวันท่ ๑๘ พระเจ้ำน้องยำเธอ เจ้ำฟ้ำจักรพงษ์ภูวนำรถ กรมหลวง
ี
มิถุนำยน พ.ศ. ๒๔๖๑ เรียกชำยฉกรรจ์รำว ๔๐๐ นำย พิศณุโลกประชำนำรถ เสนำธิกำรทหำรบก ท่เชิญ
ี
ื
ให้ตื่นขึ้นรีบเร่งช�ำระกำยแล้วแต่งเครื่องแบบผ้ำสีน�้ำตำล ประกำศพระรำชโทรเลขในรัชกำลท่ ๖ เม่อเสร็จเรียบร้อย
ึ
ื
ธรรมดำซ่งมองดูคล้ำยเคร่องแต่งกำยทหำรอำณำนิคม แล้วจึงกลับหลังหันไปทำงวัดพระศรีรัตนศำสดำรำม
ของชำวตะวันตก รีบไปเข้ำแถวท่สนำมกองบังคับกำร เร่มกำรสวดมนต์และร้องเพลงสรรเสริญพระบำรม ี
ี
ิ
กองบินทหำรบก ดอนเมือง ในเวลำประมำณ ๒ ยำม ตำมธรรมเนียมทหำร เสร็จแล้วเวลำพอดีรุ่งเช้ำ ๐๗.๓๐ น.
เวลำในขณะนั้นย่ำงเข้ำวันที่ ๑๙ มิถุนำยน พ.ศ. ๒๔๖๑ ชำยฉกรรจ์ท้งหมดจึงเดินแถวไปลงขบวนเรือล�ำเลียง
ั
เม่อชำยฉกรรจ์ท้งหมดเข้ำแถวฟังค�ำส่งแล้ว เวลำ ของกระทรวงทหำรเรือท่ท่ำรำชวรดิฐในอ�ำนวยกำร
ั
ี
ื
ั
๐๑.๓๐ น. จึงเดินแถวไปยังสถำนีรถไฟดอนเมือง ของ นำยพลเรือตรี พระเจ้ำพ่ยำเธอ กรมหม่นชุมพร
ี
ื
ั
ี
้
ขนรถไฟขบวนพิเศษเดินทำงไปยงสถำนรถไฟหัวล�ำโพง เขตร์อุดมศักดิ์ เสนำธิกำรทหำรเรือ ชำยฉกรรจ์พวกที่รอ
ึ
แล้วลงจำกขบวนรถไฟตั้งแถวเดินเท้ำแบบไร้เสียงพูดคุย อยู่ก่อนในกระทรวงกลำโหมแยกไปลงเรือ “ศรีสมุท”
ิ
ี
ื
เพ่อปกปิดประชำชนมิให้เอิกเกริก เวลำผ่ำนไปอีก ๓๐ นำท ี ส่วนชำยฉกรรจ์พวกท่เดนทำงมำจำกดอนเมองแยกไป
ื
ี
ึ
ต่อมำชำยฉกรรจ์กลุ่มน้จงเดินมำถึงสนำมภำยในบริเวณ ลงเรือ “กล้ำทะเล” ขบวนเรือแล่นตำมเรือสุครีพครองเมือง
�
ี
ั
กระทรวงกลำโหมซ่งท่น่นมีชำยฉกรรจ์อีกกว่ำ ๘๐๐ นำย ซ่งเป็นเรือน�ำ ล่องล�ำน้ำเจ้ำพระยำไปถึงปำกน้ำจึงหยุด
ึ
ึ
�
รออยู่ก่อนแล้ว ขบวนเรือก้มกรำบนมัสกำรอ�ำลำพระสมุทรเจดีย์รอคอย





















เรือกล้าทะเล : หนังสือประวัติกองทหารอาสาฯ


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 35







���������.indd 35 12/20/2561 BE 10:59 AM

ึ
ี
ื
ี
เวลำน�้ำข้น เสร็จแล้วขบวนเรือจึงมุ่งไปยังเกำะสีชัง และผู้ท่มิใช่ทหำรประจ�ำกำรท่มีคุณวุฒิทำงเคร่องยนต์
ี
ื
เพ่อเปล่ยนถ่ำยผู้คนและสัมภำระลงเรือเดินทะเลช่อเรือ หรือมีควำมรู้ทำงกำรแพทย์พยำบำลเมื่อวันที่ ๒๐ – ๒๑
ื
“เอมไปร์” เดินทำงไปยังทวีปยุโรป กันยำยน พ.ศ. ๒๔๖๐ ให้มำย่นใบสมัครในวันท่ ๑๕
ี
ื
ตุลำคม พ.ศ. ๒๔๖๐ นำยทหำรประจ�ำกำรช้นสัญญำบัตร
ั
ี
ี
ทหารเรือนิรนามในสงครามโลกครั้งที่ ๑ ท่ได้รับกำรคัดเลือกให้มำรำยงำนตัวในวันท่ ๑๖ มกรำคม
































รวมทหารอาสาในส่วนกองบินทหารบก (กองใหญ่ที่ ๑ ๒ และ ๓) : หนังสือประวัติกองทหารอาสาฯ

ื
ั
ี
ี
ชำยฉกรรจ์ท่กล่ำวน้คอ “ทหำรอำสำ” ชำวไทย พ.ศ. ๒๔๖๐ นำยทหำรช้นประทวนมำรำยงำนตัววันท ี ่
ึ
ื
ั
ี
ี
คร้งสงครำมโลกคร้งท่ ๑ ซ่งเม่อแรกเร่มต้งเป็นกองทหำร ๓๐ มกรำคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ส่วนผู้ท่เป็นทหำรบกกองหนุน
ิ
ั
ั
้
่
ึ
ขนใช้ชอว่ำ “กองบนใหญ่ทหารบกซงไปในงานพระราช ทหำรเรือกองหนุน ต�ำรวจภูธรและต�ำรวจพระนครบำล
ึ
ิ
่
ื
ี
่
ั
สงคราม” มีก�ำลงพล ๔ กองใหญ่ คือ กองใหญ่ท ๑ ผู้ซึ่งเคยเป็นเสือป่ำ และผู้ที่ไม่เคยฝึกหัดทหำรมำก่อนเลย
ี
(กองบินขับไล่) กองใหญ่ท่ ๒ (กองบินลำดตระเวน) ให้มำรำยงำนตัวในวันท่ ๑ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๐
ี
ี
กองใหญ่ท่ ๓ (กองบนท้งระเบิด) กองใหญ่ท่ ๔ กองใหญ่ทหำรบกซ่งไปในงำนพระรำชสงครำม
ึ
ี
ิ
ิ
(กองรถยนต์) ซึ่งเฉพำะกองนี้ประกอบด้วย ๘ กองย่อย เม่อรวมกองได้แล้วเร่มท�ำกำรฝึกหัดศึกษำเป็นเวลำ
ื
ิ
กบ ๑ หมวดพยำบำล กองใหญ่ทหำรบกซ่งไปในงำน ประมำณ ๔ เดือนคร่ง จึงออกเดินทำงไปยังประเทศ
ั
ึ
ึ
ั
ี
ึ
ื
พระรำชสงครำมต้งข้นหลังจำกกระทรวงกลำโหม ฝร่งเศส โดยช่อของกองทหำรในภำษำไทยเปล่ยนช่อเป็น
ื
ั
�
ื
ั
ึ
ี
ู
่
ประกำศรบสมครพลอำสำทงผ้ทเป็นทหำรประจำกำร “กองทหารซ่งไปในงานพระราชสงคราม” มีช่อเป็น
ั
้
ั
36 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 36 12/20/2561 BE 10:59 AM

ภำษำฝร่งเศสว่ำ “CORP D’AVIATION SIAMOIS EN ต่อมำในเดือนกันยำยน พ.ศ. ๒๔๖๓ กรมเสนำธิกำร
ั
ื
ื
EUROPE” และใช้ตรำเคร่องหมำยรูปวงกลมตรงกลำง ทหำรบกได้พิมพ์หนังสือช่อ “ประวัติกองทหารอาสาซ่ง ึ
ิ
ู
เป็นดอกไม้รปคล้ำยดอกมะลดำว ๗ กลบ (Jasmine) ไปในงานพระราชสงครามข้ามทะเล พระพุทธศักราช
ี
ี
ประดับ ปีกนก ๒ ด้ำน ล้อมรอบด้วยตัวอักษรภำษำ ๒๔๖๑ - ๖๑ - ๖๒” แจกเป็นท่ระลึกในงำนพระศพ
ี
ื
ั
ฝร่งเศส เม่อเดินทำงไปถึงฝร่งเศสแล้วกองใหญ่ท่ ๑ “จอมพล สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้ากรมหลวง
ั
๒ และ ๓ ถกรวมเป็นกองเดียว เรียกว่ำ “กองบน พิศณุโลกประชานารถ” ผู้ทรงอ�ำนวยกำรและบังคับบัญชำ
ู
ิ
ี
ี
ึ
ทหำรบก” ส่วนกองใหญ่ท่ ๔ ท่มี ๘ กองย่อย กองทหำรซ่งไปในงำนพระรำชสงครำมทวีปยุโรป
ถูกจัดแบ่งใหม่ก่อนเข้ำสู่สมรภูมิเป็น “กองทหำรบก มีเน้อหำเป็นบันทึกเร่องรำวกองทหำรอำสำนับแต่
ื
ื
รถยนต์” รวม ๓ กองย่อย มีประกำศพระบรมรำชโองกำรประกำศสงครำมฯ
ี
ิ
ั
กองทหำรท้งหมดแยกย้ำยกันไปฝึกหัดศึกษำและ กำรเร่มจัดกองทหำร กำรปฏิบัติหน้ำท่ในสนำมจนกระท่ง ั
ี
ื
ปฏิบัติหน้ำท่จนถึงช่วงท้ำยสงครำม จึงแบ่งกองทยอย เดินทำงกลับ มีกำรระบุช่อบุคคลท่เป็นผู้บังคับบัญชำ
ี
เดินทำงกลับมำยังประเทศไทยเป็น ๒ รุ่น รุ่นแรก ผู้ท่ได้รับเหรียญตรำได้เล่อนยศเป็นบ�ำเหน็จควำมชอบ
ี
ื
ส่วนใหญ่เป็นทหำรอำสำกองบินทหำรบก เดินทำง หลำยท่ำนและมีข้อควำมส�ำคัญซ่งมีควำมหมำยต่อ
ึ
ั
กลับมำถึงท่ำขุนนำง วันที่ ๑ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๔๖๒ กำรบินทำงทหำรเรือรวมอยู่ด้วย น่นคือมีข้อควำมระบ ุ
ี
รุ่นท่ ๒ ส่วนใหญ่เป็นทหำรอำสำกองทหำรบกรถยนต์ ว่ำมีกำรคัดเลือกนำยทหำรสัญญำบัตร ๓ นำย ไปเรียน
เดินทำงกลับมำถึงท่ำรำชวรดิฐ วันที่ ๒๑ กันยำยน พ.ศ. วิชำกำรบินทะเล กับตีพิมพ์ภำพถ่ำยอธิบำยว่ำนักบินไทย
ี
ี
๒๔๖๒ นอกจำกน้ก็มีกลุ่มย่อย ๆ เล็ก ๆ แยกเดินทำงกลับ ก�ำลับฝึกหัดท้งลูกระเบิดท่ทะเลใกล้เมืองซังต์รำฟำเอล
ิ
มำภำยหลังอีกจ�ำนวนหนึ่ง






















นักบินไทยก�าลังฝึกหัดทิ้งลูกระเบิดที่ทะเลใกล้เมืองซังต์ราฟาเอล : หนังสือประวัติกองทหารอาสาฯ


นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 37







���������.indd 37 12/20/2561 BE 10:59 AM

ั
ี
ี
้
ื
ื
่
แต่เนองจำกเนอหำหนงสือเล่มน้มีข้อควำมระบุถง ึ เป็นก�ำลังทหำรหน่วยแรกท่เคล่อนกองเรือไปจับยึด
ื
ื
่
�
�
ทหำรเรือเพียงแค่คำวำ “ทหำรเรอกองหนุน” และ “พวก เรือและชนชำติศัตรูในล�ำแม่น้ำเจ้ำพระยำหลังจำก
ี
ี
ท่เคยรับรำชกำรทหำรเรือ” ซ่งระบุไว้ในตอนบรรยำย เวลำเท่ยงคืน วันท่ ๒๑ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๔๖๐
ึ
ี
ถึงกำรรำยงำนตัวและจัดแบ่งทหำรเข้ำประจ�ำกองย่อย หลังจำก พระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัว
ั
ช้นแรก ก่อนคัดแยกเข้ำประจ�ำกำรในกองใหญ่ต่ำง ๆ ลงพระนำมำภิไธยประกำศสงครำมกับประเทศเยอรมน ี
นอกจำกน้นก็เป็นกำรระบุพระนำมเสนำบดีกระทรวง และออสเตรีย - ฮังกำรี ดังได้กล่ำวข้ำงต้น ดังน้น
ั
ั
ี
ทหำรเรือ พระนำมเสนำธิกำรทหำรเรือ นำมเรือและ เร่องรำวของก�ำลังทหำรเรือตลอดจนหน่วยอ่น ๆ ท่ปฏิบัต ิ
ื
ื
สถำนท่ท่เก่ยวกับพิธีกำรในกำรจัดขบวนเรือส่งและรับ รำชกำรในวันนั้นก็ค่อย ๆ พร่ำเลือนไปจำกควำมทรงจ�ำ
ี
ี
ี
ั
ี
กองทหำรกลับเท่ำน้น นอกจำกน้แล้วมิได้ระบุถึงทหำรเรือ ของคนไทย
่
ี
ี
ุ
ี
ไว้ในท่ใด ๆ อก ท�ำให้ไม่ทรำบว่ำบคคลทเป็นทหำรเรือ อย่ำงไรก็ดีในช่วงเวลำ ๑๐ ปีท่ผ่ำนมำ มีกำร
ี
ื
เช่นว่ำนั้นเป็นใคร เรียบเรียง เร่องรำวทำงทหำรอำกำศตีพิมพ์ในหนังสือ
ื
ิ
ิ
ี
นอกจำกน้กำรมีเน้อหำข้อควำมกล่ำวถึงทหำรเรือ ทระลก หรอตพมพ์ในวำรสำร ตลอดจนสงพมพ์
ี
่
ี
ึ
่
ื
ิ
ไม่มำกนักในหนังสือประวัติกองทหำรอำสำเช่นน ้ ี อิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยรำชกำรทหำรอำกำศบ่อย ๆ
ี
ื
ี
ึ
อำจเป็นสำเหตุหน่งท่ท�ำให้เร่องรำวของทหำรเรือไทย จึงเริ่มท�ำให้สังเกตร่องรอยทหำรเรือไทยท่ปฏิบัติรำชกำร
ี
ี
ั
ท่ไปปฏิบัติรำชกำรสงครำมโลกคร้งท่ ๑ ในทวีปยุโรป สงครำมในทวีปยุโรปปนแทรกอยู่ในภำพประกอบ
ี
เป็นท่ทรำบกันอยู่ในวงครอบครัวญำติมิตรของทหำรเรือ ท่ไม่ว่ำจะเป็นภำพถ่ำยหมู่ทหำรกองบินทหำรบก
ี
รุ่นน้นเท่ำน้น เพรำะเม่อสอบถำมลูกนำวีในปัจจุบัน ในประเทศฝร่งเศส หรือภำพถ่ำยในประเทศไทย
ื
ั
ั
ั
ั
แล้วส่วนใหญ่ไม่ทรำบว่ำมีทหำรเรือไทยปฏิบัติหน้ำท ่ ี และมีบำงคร้งผู้เรียบเรียงระบุว่ำทหำรเรือท่ำนน้นเป็น
ั
ื
ี
ี
ื
ั
สงครำมโลกคร้งที่ ๑ เลย เหตุท่เป็นเช่นน้ก็คล้ำยกับ นักบินโดยเน่องจำกภำพถ่ำยบำงภำพมีลำยมือเขียนระบุช่อ
่
่
กำรทสำธำรณชนทวไปไม่ค่อยทรำบว่ำทหำรเรอ ของท่ำนว่ำ “ร.ท.สว่ำง โกมลวิภำต”
ี
ื
ั
นายพันตรี หลวงทยานพิฆาฏและคณะที่สนามบิน ต�าบลเนินพลอยแหวน จังหวัดจันทบุรี
: กรมสารบรรณทหารอากาศ
38 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 38 12/20/2561 BE 10:59 AM

ี
ื
ื
เพอท่เมอจบกำรเรียนแล้วจะได้เป็นผู้ใหญ่พอดี ดงนน
่
่
ั
้
ั
ท่ำนจงได้เป็นมหำดเลกในกรมฯ เสนำบดกระทรวง
็
ี
ึ
ั
ู
กลำโหม ไปพกอำศยอย่ในบรเวณวงรมคลองมหำนำค
ั
ิ
ั
ิ
ี
ท�ำหน้ำท่มหำดเล็กและรอเข้ำโรงเรียนนำยร้อยในปีต่อไป
ี
อย่ำงไรกดในระยะปลำย พ.ศ. ๒๔๔๘ ในเดอน
็
ื
มกรำคม พระเจ้ำลูกยำเธอ พระองค์เจ้ำวุฒิไชยเฉลิมลำภ
พระอนุชำของพระเจ้ำลูกยำเธอ พระองค์เจ้ำจิรประวัต ิ
นายเรือโท สว่าง โกมลวิภาต : หนังสือประวัติกองทัพอากาศ
วรเดช กรมหลวงนครไชยสุรเดช ซึ่งส�ำเร็จกำรศึกษำวิชำ
ื
ลูกชายชาวนา ทหำรเรอจำกประเทศอังกฤษกลับมำถึงกรุงเทพมหำนคร
จำกกำรสืบหำประวัติของ นำยเรือโทสว่ำง แต่พระองค์ยังไม่มีมหำดเล็ก กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
ี
โกมลวิภำต ท่มีผู้เรียบเรียงตีพิมพ์ไว้ในหนังสืออนุสรณ์ จึงมอบเด็กชำยสว่ำงให้ไปเป็นมหำดเล็กในพระองค์เจ้ำ
งำนพระรำชทำนเพลิงศพของท่ำนประกอบกับค�ำบอกเล่ำ วุฒิไชยเฉลิมลำภ ต่อมำหลังจำกพระองค์เจ้ำวุฒิไชย
ของบุตรชำยคนเล็กของท่ำนได้ควำมว่ำ นำยเรือโท สว่ำง เฉลิมลำภรับรำชกำรในกรมทหำรเรือแล้ว ในประมำณ
โกมลวิภำต เป็นชำวอ�ำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ ปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ซึ่งขณะนั้นเด็กชำยสว่ำงอำยุได้ ๑๔ ปี
ื
ี
ื
เกิดเม่อวันพุธท่ ๓ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๔๓๖ บิดำช่อ พระองค์จึงส่งไปเข้ำเรียนโรงเรียนนำยเรือ
ื
นำยเปล่ยน มำรดำช่อ นำงลี ประกอบอำชีพท�ำนำ
ี
เม่อแรกก�ำเนิดบิดำมำรดำต้งช่อว่ำเด็กชำย “อู๊ด” ก�าเนิดในราชนาวี
ั
ื
ื
ู
ิ
ื
ี
ื
ั
ี
ื
คร้นเจริญวัยข้นจึงได้ไปพักอำศัยอยู่กับพ่สำวช่อ นกเรยนนายเรือสว่าง หรอ อ๊ด เม่อเร่มเข้ำเรียน
ั
ึ
ื
ื
่
ี
ี
ื
ี
่
นำงแปลก ซ่งมีสำมีเป็นคนในสกุลวรรณบูรณ์ท่บ้ำน โรงเรยนนำยเรอเป็นระยะท นำยพลเรอตร กรมหมน
ึ
ี
ิ
ิ
ุ
ี
ต�ำบลโรงม้ำ หมู่ท่ ๒ (ปัจจบันคือต�ำบลรำชสถตย์) ชุมพรเขตร์อุดมศักด์ ทรงปรับปรุงกำรเรียนโรงเรียนนำยเรือ
ู
ื
ื
้
ั
อ�ำเภอไชโย จังหวัดอ่ำงทอง จึงได้เรียนหนังสือ ก - ข และทรงเป็นครสอนนักเรียนนำยเรอในเวลำนน ต่อมำเม่อ
ั
ี
ี
ื
ท่วัดใกล้ ๆ บ้ำนช่อ “วัดวงษ์ภำสนำรำม” ต้งอยู่หมู่ท่ ๔ สอบผ่ำนหลักสูตรโรงเรียนนำยเรือเพียงชั้น ๕ ขณะอำยุ
ต�ำบลเดียวกัน จนกระท่ง พ.ศ. ๒๔๔๔ ขณะอำยุได้ ประมำณ ๒๒ ปี ได้รับค�ำสั่งแต่งตั้งเป็น “นักเรียนท�ำกำร
ั
ี
ึ
๘ ขวบ บิดำมำรดำจึงฝำกกับญำติซ่งมีศักด์เป็นพ่ชำย นำยเรือ” ตั้งแต่วันที่ ๑ เมษำยน พ.ศ. ๒๔๕๘ กับได้รับ
ิ
ี
ั
ั
ั
ื
(ลูกผู้พ่) ทำงฝ่ำยลูกเขยช่อ พระมหำแก้ว วรรณบูรณ์ ค�ำส่งแต่งต้งเป็น “นำยตอนกรำบขวำ” กองเรือกลช้นท่ ๔
ี
ี
ซ่งบวชจ�ำพรรษำอยู่ท่วัดเทพศิรินทร์ ให้เป็นเด็กวัด กรมชุมพลทหำรเรือ ในวันที่ ๑๒ เมษำยน พ.ศ. ๒๔๕๘
ึ
ี
รับใช้ปรนนิบัติ เด็กชำยอู๊ดจึงได้เรียนหนังสือที่โรงเรียน และในเดือนเดียวกันน้ พระเจ้ำลูกยำเธอ พระองค์เจ้ำ
ื
ุ
เทพศรนทร์จนจบประโยค ๔ ขณะอำย ๑๒ ปี เมอ วุฒิไชยเฉลิมลำภ ผู้บังคับกำรกรมชุมพลทหำรเรือ
ิ
ิ
่
ึ
ื
ื
พ.ศ. ๒๔๔๘ ได้น�ำช่อข้ำรำชกำรทหำรเรือซ่งมีช่อนักเรียนท�ำกำร
ั
ต่อจำกน้นพระมหำแก้วได้น�ำตัวเด็กชำยอู๊ด นำยเรือสว่ำงรวมอยู่ด้วยเสนอต่อกระทรวงทหำรเรือ
็
้
ุ
ึ
้
ั
่
ื
�
ู
ไปถวำยเป็นมหำดเล็กในพระเจ้ำลูกยำเธอ พระองค์เจ้ำ เพอนำขนกรำบบงคมทล พระบำทสมเดจพระมงกฎเกลำ
จิรประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยสุรเดช เสนำบด ี เจ้ำอยู่หัว ขอพระรำชทำนนำมสกุล ได้รับพระรำชทำน
่
ั
ิ
ี
ุ
ื
่
กระทรวงกลำโหม พระองค์ประทำนชอให้ใหม่ว่ำ นำมสกล “โกมลวภำต” ในวนท ๒๘ เมษำยน พ.ศ. ๒๔๕๘
ื
ิ
เด็กชำย “สว่ำง” และทรงด�ำริจะให้เป็นนักเรียนนำยร้อย จึงเร่มใช้ช่อและนำมสกุล “นักเรียนท�ำกำรนำยเรือ สว่ำง
ึ
ั
ั
ซ่งขณะน้นก�ำหนดหลักสูตรให้เร่มเรียนต้งแต่เด็ก ๆ โกมลวิภำต” นับแต่นั้นมำ
ิ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 39
���������.indd 39 12/20/2561 BE 10:59 AM

หน้าปกสมุดประวัติ : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร. สมุดประวัติแผ่นแรก : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร.






































สมุดประวัติหน้ารับและเลื่อนยศทหารเรือ สมุดประวัติหน้าต�าแหน่งต่างๆ ที่ได้ท�าการในราชการทหารเรือ
: กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร. : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร.


40 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑







���������.indd 40 12/20/2561 BE 10:59 AM

นักเรียนท�ำกำรนำยเรือ สว่ำง โกมลวิภำต ได้ฝึก ในยุโรป เม่อกระทรวงว่ำกำรต่ำงประเทศติดต่อแจ้ง
ื
ท�ำกำรนำยเรือ Midshipman เป็นเวลำ ๗ เดือน จนถึง กระแสพระรำชด�ำริไปยังประเทศฝ่ำยสัมพันธมิตรแล้ว
ั
ี
วันท่ ๓๑ ตุลำคม พ.ศ. ๒๔๕๘ จึงส�ำเร็จกำรฝึกหัด ประเทศฝร่งเศสแจ้งควำมประสงค์ว่ำต้องกำรให้ช่วย
ี
ื
ื
ั
ี
ั
ื
ได้รับแต่งต้งยศเป็น “ว่ำท่นำยเรือตรี” ต้งแต่วันท่ ๑ สนับสนุนไม้เน้อแข็งเพ่อน�ำไปใช้ท�ำใบพัดเคร่องบิน
ั
ี
ิ
พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๔๕๘ และยังคงท�ำกำรในต�ำแหน่ง กับแร่ธำตุบำงอย่ำง หำกแต่ส่งของท่ประเทศฝร่งเศส
ี
นำยตอนกรำบขวำ กองเรือกลช้นท่ ๔ จนถึงวันท่ ๙ ต้องกำรน้นรัฐบำลสยำมได้ให้สัมปทำนกับบริษัทอังกฤษ
ั
ั
ี
เมษำยน พ.ศ. ๒๔๕๙ รวมเป็นเวลำประมำน ๑ ปี ซ่งรัฐบำลฝร่งเศสควรจะติดต่อกับรัฐบำลอังกฤษได้
ึ
ั
ี
ื
ั
ี
เม่อถึงวันท่ ๑๐ เมษำยน พ.ศ. ๒๔๕๙ กระทรวงทหำรเรือ โดยตรง รัฐบำลฝร่งเศสจึงปรับเปล่ยนค�ำขอให้ช่วย
ั
ั
ี
ั
มีค�ำส่งให้ไปปฏิบัติหน้ำท่นำยธงเจ้ำกรมยุทธศึกษำทหำรเรือ ในด้ำนก�ำลงคนส�ำหรับล�ำเลียงสัมภำระและกำรรกษำ
นำยพลเรอตร พระเจ้ำน้องยำเธอ พระองค์เจ้ำ พยำบำล กระทรวงว่ำกำรต่ำงประเทศเม่อพิจำรณำร่วมกับ
ื
ี
ื
ื
วุฒิไชยเฉลิมลำภ กรมหม่นสิงหวิกรมเกรียงไกร กระทรวงกลำโหมแล้วเห็นว่ำควรจะจัดเป็นกองพัน
ี
ั
ซ่งในขณะน้นพระองค์ด�ำรงต�ำแหน่งเสนำธิกำรทหำรเรือ ท่มีขีดควำมสำมำรถในกำรล�ำเลียงสัมภำระและ
ึ
ั
ึ
ี
อีกต�ำแหน่งหน่งด้วย ต่อมำวันท่ ๒๕ พฤษภำคม พ.ศ. กำรรกษำพยำบำลได้พร้อมกน โดยฝ่ำยฝร่งเศส
ั
ั
๒๔๕๙ ว่ำท่นำยเรือตรีสว่ำง โกมลวิภำต จึงได้รับ ให้ควำมเห็นเพิ่มเติมว่ำชำวสยำมโดยพ้นฐำนบุคคล
ี
ื
พระรำชทำนสัญญำบัตรนำยเรือตรีเม่อถึงต้นปี พ.ศ. ๒๔๖๐ เป็นผู้มีควำมสำมำรถส่วนตัวสูงและสำมำรถเรียนรู้ได้เร็ว
ื
ในระหว่ำงเดือนมิถุนำยน - กรกฎำคม เกิดภำรกิจส�ำคัญ จึงมีควำมสำมำรถท่จะปฏิบัติกำรณ์ทำงด้ำนกำรบิน
ี
ี
ั
ึ
ี
ข้นในหน้ำท่เสนำธิกำรทหำรเรือ ด้วยนำยพลเรือเอก ท่อำจสร้ำงเกียรติยศให้แก่ประเทศสยำมได้ ดังน้นจึงได้
พระเจ้ำน้องยำเธอ เจ้ำฟ้ำกรมขุนนครสวรรค์วรพินิต ข้อสรุปร่วมกันว่ำจะจัดกองพันทหำรอำสำในรูปแบบ
ี
เสนำบดีกระทรวงทหำรเรือ ได้รับพระบรมรำชโองกำรลับ กองบินทหำรบกท่มีขีดควำมสำมำรถในกำรล�ำเลียง
ื
จึงมอบหมำยให้เสนำธิกำรทหำรเรือวำงแผนเตรียมก�ำลัง และกำรรักษำพยำบำลพร้อมในหน่วยเพ่อไปช่วยกำร
ทหำรเรือเข้ำจับยึดเรือและคนชำติศัตรูหำกมีกำรประกำศ สงครำมในทวีปยุโรป กระทรวงกลำโหมจึงออกประกำศ
ั
ั
สงครำม ในกำรน้ได้ใช้ก�ำลังพันจ่ำ จ่ำและพลทหำรเรือ รบสมครพลอำสำสมครกองบนทหำรบก ๑ กองพน
ิ
ั
ั
ี
ี
ึ
เป็นก�ำลังหลักและใช้นำยทหำรเรือสัญญำบัตร ท่ประกอบหน่วยข้นจำกกองบิน กองรถยนต์และกองแพทย์
ึ
กับนักเรียนท�ำกำรนำยเรืออีกจ�ำนวนหน่งท�ำหน้ำท ่ ี พยำบำลไปช่วยฝ่ำยสัมพันธมิตรรบในเวลำต่อมำ
ื
ิ
ั
�
ุ
ิ
ั
หวหนำชดปฏบตกำรควบคมกำลงนำทหำรเคลอนขบวนเรอ หลังจำกออกประกำศรับสมัครปรำกฏว่ำมีชำยฉกรรจ์
ุ
้
ั
�
ื
่
ั
ิ
ั
เคลอนออกจำกท่ำรำชวรดฐไปปฏบตกำรหลงจำก ชำวสยำมพำกันมำสมัครเป็นพลอำสำกองบินทหำรบก
่
ื
ิ
ิ
ได้รับค�ำส่งปันหน้ำท่และมอบหมำยภำรกิจไม่นำนนัก จ�ำนวนมำกซ่งอำจจะเป็นไปได้ว่ำในช่วงไม่ก่ปีก่อนหน้ำน้น
ึ
ี
ั
ั
ี
ื
ื
กองก�ำลังทหำรเรือท�ำกำรยึดเรือเชลยและจับคนชำติศัตร ู เกิดเร่องรำวเก่ยวกับกำรบินอันเป็นท่ต่นตำต่นใจ
ี
ี
ื
ิ
ั
้
ั
ในแม่น�้ำเจ้ำพระยำและเกำะสีชัง ในวันที่ ๒๒ กรกฎำคม ของคนไทยสมยน้นจำกกำรแสดงกำรบนครงแรก
ั
ี
พ.ศ. ๒๔๖๐ ส�ำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ของประเทศไทยท่กรุงเทพมหำนคร โดยนำยชำร์ลส์
ี
ั
หลังจำกน้นไม่นำน พระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำ แวน เด็น บอร์น (Charles Van Den Born) ชำวเบลเย่ยม
เจ้ำอยู่หัว ทรงพระรำชด�ำริว่ำไม่ต้องกำรให้ฝ่ำยสัมพันธมิตร น�ำเครื่องบิน “อังรีฟำร์มัง แบบ ๔” (Henry Farman
ี
ั
คิดเห็นว่ำประเทศไทยเข้ำร่วมสงครำมแค่ค�ำประกำศ IV) ปีก ๒ ช้น มำแสดงกำรบินท่สนำมม้ำสระปทุม
ี
ื
ท่ดูเหมือนช่วยกำรสงครำมแต่ปำก จึงมีพระรำชด�ำร ิ เม่อปลำยเดือนมกรำคมถึงต้นเดือนกุมภำพันธ์ พ.ศ.
ส่งทหำรอำสำสมัคร ๑ กองพัน ไปช่วยกำรสงครำม ๒๔๕๔ (ค.ศ. ๑๙๑๑)
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 41
���������.indd 41 12/20/2561 BE 10:59 AM

ั
ั
ี
หลังจำกกำรแสดงกำรบินในคร้งน้น พระเจ้ำพ่ยำเธอ ทำงกำรบินซ่งเป็นกิจกำรอย่ำงใหม่ของโลกท่เฟื่องฟ ู
ี
ึ
ี
กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช เป็นผู้หน่งท่เห็นควำมส�ำคัญ อยู่ช่วงนั้นพอดี
ึ
ของกำรบินในกิจกำรทหำรจึงทรงร่วมคิดริเร่มกับ ดังน้นหลังจำกกระทรวงกลำโหมประกำศรับสมัคร
ิ
ั
พระเจ้ำน้องยำเธอ สมเด็จเจ้ำฟ้ำจักรพงษ์ภูวนำรถ พลอำสำไปรำชกำรสงครำม จงปรำกฏในเอกสำร
ึ
เสนำธิกำรทหำรบก ผลักดันให้จัดกองบินทหำรบก ฝ่ำยทหำรเรือท่ยังคงเก็บรักษำได้ถึงปัจจุบันระบุว่ำ
ี
ิ
ึ
ข้นในกระทรวงกลำโหมโดยริเร่มส่งนำยทหำรบก ๓ นำย มีนำยทหำรเรือช้นสัญญำบัตรสมัครไปรำชกำรสงครำม
ั
ื
ั
้
ั
่
ไปฝึกกำรบินทีประเทศฝร่งเศส ขณะนน นำยเรอตร ี คร้งน้ ๒ นำย นำยทหำรเรือท่ำนแรก คือ นำยเรือเอก
ั
ี
สว่ำง โกมลวิภำต ยังเป็นมหำดเล็กในวังเสนำบดีกระทรวง หม่อมเจ้ำพรปรีชำ กมลำสน์ สมัครไปท�ำกำรในหน้ำท ่ ี
ี
ู
็
่
่
กลำโหม ทำให้สนนษฐำนว่ำคงจะเป็นผ้หนงทร้เหน นักบินเคร่องบินทะเล (Sea Plane) กับนำยทหำรเรือ
�
ั
ิ
ึ
ู
ื
เร่องรำวเก่ยวกับกำรบินและพระด�ำริต่ำง ๆ ท่เกิดข้น ท่ำนท่สอง คือ นำยเรือตรี สว่ำง โกมลวิภำต สมัครไป
ึ
ี
ี
ื
ี
ในสมัยนั้น ประกอบกับบรรยำกำศบ้ำนเมืองในช่วงชีวิต รำชกำรสงครำมโดยไม่ได้เจำะจงระบุหน้ำทหรอระบ ุ
่
ี
ื
วัยหนุ่มท่อำจกล่ำวได้ว่ำอยู่ในภำวะข่ำวสำรควำมเจริญ ต�ำแหน่งใด
ี



















ความเห็นอนุมัติใบสมัครไปกองทหารอาสา : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร.


42 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑







���������.indd 42 12/20/2561 BE 10:59 AM

ทำงแพทย์หรือพยำบำล ดังน้นท่ำนจึงเลือกสังกัด
ั
ในกองบิน ได้รับกำรคัดเลือกเข้ำเป็นทหำรอำสำหมำยเลข
ึ
ื
ประจ�ำตัว ๑๐๐๗๓ ซ่งเม่อตรวจสอบจำกภำพถ่ำย
ี
ท่เพ่งพิมพ์เผยแพร่ในปีท่แล้วท�ำให้ทรำบว่ำท่ำนได้รับ
ิ
ี
ิ
คัดเลือกให้สังกัดในกองใหญ่ท่ ๓ (กองบินท้งระเบิด)
ี
เลื่อยไม้ไสกบ
ตำมข้อก�ำหนดกำรรับสมัครทหำรอำสำ พลอำสำ
ี
จะต้องผ่ำนกำรตรวจร่ำงกำยและพลอำสำท่เป็น
ื
ข้ำรำชกำรจะต้องเสนอรำยงำนกำรอำสำเพ่อขออนุมัต ิ
จำกผู้บังคับบัญชำ ในกรณีของ เรือตรี สว่ำง โกมลวิภำต
เม่อกระทรวงทหำรเรือตรวจสอบกรณีของท่ำนแล้ว
ื
ไม่ขัดข้อง จึงออกค�ำส่งกระทรวงทหำรเรือท่ ๔๔๙/
ี
ั
๒๔๖๐/๑๐๕๒๒ ลงวันท่ ๒๙ มกรำคม พ.ศ. ๒๔๖๐
ี
ให้ไปสมทบในกองทัพบกเพ่อไปรำชกำรสงครำม
ื
ในประเทศยุโรปตั้งแต่วันที่ ๑ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๐
ี
กำรท�ำหน้ำท่นำยธงเจ้ำกรมยุทธศึกษำทหำรเรือจึงยุติลง
ในวันที่ ๓๑ มกรำคม พ.ศ. ๒๔๖๐
ความเห็นอนุมัติใบสมัครไปกองทหารอาสา : กองประวัติศาสตร์ ยศ.ทร.
กำรท่ค�ำส่งกระทรวงทหำรเรือให้ไปสมทบกองทัพบก
ี
ั
เม่อกระทรวงทหำรเรือพิจำรณำทำงได้เสีย เพื่อไปรำชกำรสงครำมในวันท่ ๑ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๐
ื
ี
ต่อรำชกำรทหำรเรือแล้วเห็นว่ำจะเป็นกำรขำดนำยทหำร เป็นวันเดียวกันกับวันท่กระทรวงกลำโหมก�ำหนดให้
ี
�
ื
ี
ั
้
ื
ั
้
่
ั
ชนสญญำบตรซงขณะนนถอว่ำมจำนวนนำยทหำรเรอ พลอำสำท่ไม่ใช่ทหำรประจ�ำกำรไปรำยงำนตัวเข้ำประจ�ำ
ึ
ั
ี
ช้นสัญญำบัตรน้อยมำก กระทรวงทหำรเรือจึงไม่อนุมัต ิ กองทหำร โดยท่ยังคงมีสถำนะเป็นนำยทหำรเรือสัญญำบัตร
ั
ี
กำรสมัครของ นำยเรือเอก หม่อมเจ้ำพรปรีชำ กมลำสน์ จึงเป็นเหตุให้เกิดกรณีเฉพำะข้นในกำรใช้ยศทหำร
ึ
ื
ี
เน่องจำกมีต�ำแหน่งเป็นถึงหัวหน้ำแพนก มีหน้ำท่รับผิดชอบ และกำรแต่งกำยซ่งท�ำให้เกดเบำะแสสำคัญจนทรำบถง
�
ึ
ึ
ิ
รำชกำรมำก ส่วน นำยเรือตรี สว่ำง โกมลวิภำต มีต�ำแหน่ง เร่องรำวเกียรตศักด์ของทหำรเรือไทยในสงครำมโลก
ิ
ิ
ื
เป็นเพียงนำยธงของผู้บังคับบัญชำ จึงไม่ขัดข้องและ ครั้งที่ ๑ ที่ทวีปยุโรปในเวลำต่อมำ
ิ
ุ
�
ี
อนมตใหทำนไปรำชกำรสงครำมได แตดวยวธกำรกำหนด เมอพลอำสำทสมครไปงำนพระรำชสงครำมฯ
้
้
้
่
ั
่
ิ
่
ั
ี
ื
่
คุณวุฒิในกำรเลือกสังกัดกองทหำรอำสำของกระทรวง รำยงำนตัวเข้ำประจ�ำกองแล้ว ในส่วนทหำรอำสำท่เลือก
ี
กลำโหมก�ำหนดให้ผู้สมัครเลือกสังกัดได้เพียงข้อเดียว สังกัดในกองบินได้จัดโครงสร้ำงเป็น ๒ กองใหญ่
ั
จำกท้งหมด ๓ ข้อ คือ กองบิน กองรถยนต์ หรือกองแพทย์ (เทียบได้กับกองร้อย) คือ กองใหญ่ท่ ๑ ๒ และ ๓
ี
็
์
่
้
ึ
้
ั
ั
ื
ั
ั
พยำบำล จงเปนสถำนกำรณบงคบใหทำนตองเลอกสงกด ส่วนใหญ่เป็นทหำรบกประจ�ำกำร มีท้งนำยทหำร
ั
ั
กองบินต้งแต่แรกเพรำะเหตุท่ศึกษำมำทำงวิชำเดินเรือ ช้นสัญญำบัตรและทหำรช้นประทวนมำจำกทหำรบก
ี
ั
ั
พรรคนำวิน มิได้ศึกษำทำงวิชำช่ำงกลเรือ พรรคกลิน เหล่ำม้ำ เหล่ำปืนใหญ่ เหล่ำช่ำงและเหล่ำรำบ โดยมีเพียง
ื
ท่ำนจึงไม่มีคุณวุฒิทำงเคร่องยนต์และไม่มีคุณวุฒ ิ ส่วนน้อยไม่ได้มำจำกทหำรประจ�ำกำร
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 43
���������.indd 43 12/20/2561 BE 10:59 AM

กองใหญ่ที่ ๓ กองบินทหารบก : ริเวอร์ บุ๊คส์ (ภาพนี้ได้ติดต่อขอใช้ภาพจากเจ้าของลิขสิทธิ์เรียบร้อยแล้ว)
ื
ื
ึ
กระทรวงกลำโหมได้วำงโครงสร้ำงกองบิน และคุ้นชินกับเคร่องมือบังคับเคร่องบินประหน่งเป็นกำร
ี
ิ
ิ
ึ
้
ั
ี
้
ั
เป็นกองใหญ่ที่ ๑ ๒ และ ๓ ขึ้นนั้นมีจุดมุ่งหมำยเบื้องต้น ใช้อวยวะและชวตปกตของตน กำรฝึกบนครงแรกมขน
ิ
ี
่
ุ
ั
ั
ิ
ั
ท่จะให้ทหำรม้ำเป็นนักบินขับไล่ ทหำรรำบเป็นนักบิน ทท่งดอนเมอง เป็นกำรฝึกโดยใช้เครองบนคนบงคบค่ ู
ี
่
ื
ื
ลำดตระเวนตรวจกำรณ์ ทหำรปืนใหญ่เป็นนักบิน ผ้ฝึกหดก่อนเป็นทหำรสงกดกองบนขับไล่น่นคอทหำร
ั
ั
ิ
ื
ั
ั
ู
ื
่
ึ
ทงระเบด ทหำรช่ำงเป็นช่ำงเครอง พลอำสำกองบน เหล่ำทหำรม้ำ ซ่งก่อนออกเดินทำงไปยุโรปมีผู้ผ่ำน
้
ิ
ิ
ิ
ในเบื้องต้นจึงแบ่งตำมเหล่ำบรรจุเข้ำสังกัดกองใหญ่ที่ ๑ กำรฝึกบิน ๒๙ นำย ส่วนกำรฝึกคันบังคับเด่ยวทันฝึก
ี
ั
ี
๒ และ ๓ และพลอำสำสังกัดกองใหญ่ท่ ๑ ๒ และ ๓ ท้งหมด ได้เพียง ๒ นำย โดยมีผู้ฝึกหัด ๑ นำย เสียชีวิต
ี
จะต้องไปฝึกหัดศึกษำรวมกันท่กองบินทหำรบกดอนเมือง จำกอุบัติเหตุขณะฝึกหัดเป็นคนแรก
ึ
ื
ซ่งในบันทึกควำมทรงจ�ำของพลอำสำสังกัดกองบิน เม่อใกล้ออกเดินทำงพลอำสำได้รับแจกเคร่องแต่งกำย
ื
ั
ื
�
ื
้
บำงท่ำนระบุว่ำทหำรอำสำกองบินทหำรบกในขณะน้น เป็นเสอและกำงเกงขำยำวผ้ำสนำตำลธรรมดำเนองจำก
่
ี
้
แต่งกำยด้วยกำงเกงขำสั้นสีน�้ำเงินแก่ สวมเสื้อนอกสีเทำ เรือล�ำเลียงของกระทรวงทหำรเรือซ่งยึดจำกเรือเชลยน�ำไป
ึ
ี
สวมรองเท้ำท๊อปบู๊ต ขนสินค้ำถ่ำนหินและผ้ำสีกำกีแกมเขียวจำกประเทศญ่ปุ่น
ื
�
ในวิธีกำรฝึกหัดศึกษำเบ้องต้น ได้แก่ กำรฝึกหัดฝีมือ น้นเกิดอุบัติเหตุชนหินใต้น้ำเรือแตกระหว่ำงกำรเดินทำง
ั
ี
ื
ทำงกำรช่ำงเก่ยวด้วยเคร่องบิน กำรเล่อยไม้ไสกบ ตีเหล็ก เท่ยวกลับ กองทหำรอำสำจึงต้องไปรับจ่ำยเคร่องแบบ
ื
ี
ื
ี
เป็นรูปร่ำงต่ำง ๆ บัดกรี ถอดประกอบชิ้นส่วนเครื่องบิน ตำมแบบทหำรสัมพันธมิตรท่ประเทศฝร่งเศส ซ่งเอกสำร
ั
ึ
ิ
เคร่องยนต์ โดยเฉพำะอย่ำงย่งจะต้องรู้จักช่อช้นส่วน ไทยส่วนใหญ่ระบุว่ำเป็นเคร่องแบบสีกำกีแกมเขียว
ื
ิ
ื
ื
ื
ิ
ิ
ี
เคร่องยนต์ให้ได้ทุกช้น น�ำช้นส่วนไปประกอบ จำกภำพถ่ำยท่ค่อนข้ำงคุ้นตำมักจะพบว่ำนำยทหำร
ู
ื
ู
ั
ั
ื
ั
็
เคร่องบินเอง และน�ำไปท�ำกำรบินด้วยตัวเอง ฝึกใช้ สญญำบตรมกจะสวมรองเท้ำทอปบ๊ตสูงหรอรองเท้ำบ๊ต
ี
�
คันบังคับมือดึงข้นดึงลงและบังคับหำงเสือเล้ยวซ้ำย แล้วใช้ผ้ำพันแข้ง ในขณะท่ทหำรต่ำกว่ำสัญญำบัตรส่วนใหญ่
ี
ึ
เล้ยวขวำ ใช้คันบังคับเท้ำเหยียบกดบังคับปีกแก้เอียง มักสวมรองเท้ำบู๊ตใช้ผ้ำพันแข้ง
ี
้
้
ี
ิ
ี
เลยวขวำเลยวซำย วธกำรฝกหดเช่นน้เปนกำรฝก เพอให้รจก
ี
้
ึ
่
ื
ั
ู้
ี
ั
ึ
็
44 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 44 12/20/2561 BE 11:00 AM

พลอำสำต้องอดทนกับควำมคับแคบอุดอู้เดินทำง
ื
กลำงทะเลเป็นเวลำนับเดือน เม่อเรือเอมไปร์แล่นผ่ำน
ทะเลแดงเข้ำคลองสุเอซอำกำศร้อนจัดจนถึงกับต้อง

เอำผ้ำเช็ดหน้ำชุบน�้ำปะหน้ำไว้ แต่ไม่นำนนักผ้ำเช็ดหน้ำ
ก็แห้ง เน่องจำกสองฟำกฝั่งรำยทำงเป็นทะเลทรำยล้วน
ื
Port Said : คุณชาญชัย กรรณสูตร สุดลูกหูลูกตำ กองทหำรอำสำชำวสยำมใช้เวลำรอนแรม
ั
้
ื
ทหำรอำสำทงหมดโดยสำรเรอ “เอมไปร์” เป็น ไปในทะเลจนไปถึงท่หมำยท่เมืองมำร์เซย์ใช้เวลำ ๔๓ วัน
ี
ี
เรือโดยสำรบรรทุกสินค้ำสัญชำติอังกฤษ ขนำดบรรทุก
๔,๐๐๐ ตัน เรือกว้ำง ๑๕ เมตร ยำว ๑๒๐ เมตร ควำมเร็ว ปฐมบทของนักบินทหารอาสาไทยในฝรั่งเศส
๑๑.๓ น๊อต มีวิทยุโทรเลขก�ำลังรับส่งที่ระยะ ๓๕๐ ไมล์
ิ
ื
ี
ิ
เส้นทำงเดนเรอปกตแล่นระหว่ำงออสเตรเลย ฮ่องกง
ี
ึ
เซ่ยงไฮ้และญ่ปุ่น ซ่งเป็นประเทศในเขตอำกำศหนำว
ี
ี
เรือเอมไปร์ถอนสมอเดินทำงจำกเกำะสีชังวันท่ ๒๐
มิถุนำยน พ.ศ. ๒๔๖๑ มุ่งไปยังสิงคโปร์แล้วข้ำม
มหำสมุทรอินเดีย ผ่ำนโคลัมโบ ผ่ำนทะเลแดง ปอร์ตเสต
ื
เม่อข้ำมทะเลเมดิเตอเรเนียนต้องแล่นเป็นขบวนเรือ
มีเรือรบอังกฤษแล่นน�ำคุ้มกัน มีเรือกวำดทุ่นระเบิดแล่นน�ำ
ท้งสองข้ำง ลูกเรือทุกคนต้องสวมชูชีพติดตัวเป็นประจ�ำ Zeppelin : Wikipedia
ั
ื
ื
ี
พลอำสำมโอกำสขนชมเมองเมอเรอเข้ำเทยบท่ำเรอ
่
ึ
ี
้
ื
ื
ื
ื
รับเสบียงและเช้อเพลิงในเส้นทำงท่เรือผ่ำน พลอำสำ กำรทดลองบินโดยใช้เคร่องยนต์ออกแบบเป็น
ี
ึ
ื
ี
ี
ื
ื
ี
ี
ชอบซ้อผลไม้ ซ้อบุหร่อียิปต์ บุหร่เตอรกีท่มีรำคำถูก เคร่องบินได้ส�ำเร็จข้นในโลกก่อนท่จะเกิดสงครำมโลก
ี
ี
ั
ื
ื
ส่วนพวกท่ชอบอำหำรรสเผ็ดก็จะชอบซ้อพริกข้หนูไว้ คร้งท่ ๑ ไม่ก่ปีนัก แต่พัฒนำกำรของเคร่องบินกลับ
ี
ี
ึ
ื
ี
รับประทำนกับอำหำรบนเรือ เปล่ยนแปลงไปอย่ำงรวดเร็วเม่อเกิดสงครำมโลกข้น
ั
ิ
ี
ึ
โดยท่ก่อนเกิดสงครำมโลกข้นน้นมีควำมคิดริเร่มใช้
เคร่องบินในสงครำมย่อย ๆ หลำยคร้ง แต่ด้วยเหตุท ่ ี
ั
ื
ื
ี
ื
เคร่องบนจะต้องเคล่อนท่ตลอดเวลำไม่อำจหยุดน่ง
ิ
ิ
�
และยังบรรทุกน้ำหนักไม่ได้มำกเหมือนอำกำศยำน
ประเภทเรือเหำะ (เซปปลิน - Zeppelin) ท�ำให้มีกำร
ใช้เคร่องบินท�ำกำรเพียงกำรลำดตระเวนและกำรส่งข่ำว
ื
เป็นหลัก ไม่มีประเทศใดคิดใช้เคร่องบินท�ำกำรรบ
ื
่
ี
ิ
ิ
ื
่
ุ
ั
ื
่
เนองจำกคณลกษณะของเครองบนทออกแบบทดลองบน
ั
ี
ระยะแรก ๆ ยังไม่เหมำะสมเพียงพอท่จะท�ำกำรเช่นน้นได้
ี
จนกระท่งช่วงต้นสงครำมโลกคร้งท่ ๑ กองทัพเยอรมน ี
ั
ั
ื
ื
ี
ิ
คิดริเร่มสร้ำงเคร่องบินเพ่อช่วยในกำรช้เป้ำตรวจต�ำบล
ิ
Marseille : คุณชาญชัย กรรณสูตร กระสุนปืนตกให้ทหำรปืนใหญ่และคิดเพ่มขนำดของ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 45
���������.indd 45 12/20/2561 BE 11:00 AM

ื
ื
ิ
ื
เคร่องบินเพ่อท�ำเป็นเคร่องบินท้งระเบิดในเมืองต่ำง ๆ
ุ
ิ
่
้
ของฝรงเศสและบนข้ำมทะเลไปทิงระเบดกรงลอนดอน
ิ
ั
แต่ก็ได้รับควำมส�ำเร็จน้อยกว่ำกำรใช้อำกำศยำนประเภท
ั
่
้
ี
�
ุ
เรือเหำะ เหตุกำรณ์เช่นนทำให้ฝรงเศสคดปรบปรง
ิ
ั
เครื่องบิน ประเภทเครื่องบินขับไล่ขึ้นใช้ต่อสู้แต่ก็ไม่ค่อย
ได้รับควำมส�ำเร็จมำกนัก
เครื่องบินทะเล Sopwith บินเหนือเรือรบ
ั
ื
ในขณะเดยวกันมีกำรพฒนำกำรบินทะเล เน่องจำก
ี
�
พบว่ำกำรบินข้นลงจำกผืนน้ำมีควำมปลอดภัยมำกกว่ำ
ึ
ื
ี
ื
บนบก และสำมำรถใช้เคร่องบินท่มีก�ำลังเคร่องยนต์
ื
�
ต่ำกว่ำได้ กำรออกแบบเคร่องบินทะเลระยะแรกพัฒนำ
ื
ี
ึ
�
จำกกำรแบ่งเคร่องบินท่ข้นลงจำกน้ำเป็น ๒ ประเภท
ื
ประเภทแรกใช้วิธีปรับแต่งฐำนล้อเป็นทุ่นท�ำให้เคร่องบิน
ี
ลอยน้ำได้ เรียกว่ำ “เคร่องบินน้ำ” ประเภทท่สองใช้
�
�
ื
�
กำรออกแบบล�ำตัวเคร่องบินเป็นทุ่นลอยน้ำได้ เรียกว่ำ
ื
ปืนใหญ่เยอรมันที่ฝรั่งเศสยึดได้ในสงคราม : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ
“เรือบิน”
จนกระท่งสงครำมย่ำงเข้ำสู่ปีท่ ๒ เคร่องบินเยอรมัน แต่เคร่องบินท่ใช้ท�ำกำรสงครำมบนบกไม่เหมำะสม
ี
ี
ั
ื
ื
ั
ี
บินรบกวนฝร่งเศสหนักมือข้น ฝร่งเศสจึงคิดปรับปรุง กับน้ำหนักท่เพ่มข้นจำกทุ่นฐำนท่ใช้ข้นลงทำงทะเล
ึ
ึ
ึ
ี
ิ
ั
�
ื
ื
ดัดแปลงสร้ำงเคร่องบินและเคร่องยนต์ใช้กับเคร่องบิน เคร่องยนต์ไม่เหมำะสมกับกำรข้นกำรร่อนลงกลำง
ึ
ื
ื
ื
ื
ข้นใหม่แทบทุกชนิด มีกำรปรับปรุงคุณลักษณะเคร่องบิน ทำงทะเล ประกอบกับกำรใช้เคร่องบินลำดตระเวน
ึ
ี
ื
ให้ดีพอเพื่อใช้ท�ำกำรรบ กิจกำรกำรบินของฝรั่งเศสและ ทำงทะเลมีระยะทำงไกลท่ต้องบรรทุกเช้อเพลิงและอำวุธ
ึ
ประเทศพันธมิตรจึงเจริญข้นนับแต่ปีน้น แต่ปัญหำพ้นฐำน ไปในระยะไกล จึงต้องพัฒนำเครื่องบินทะเลขึ้นต่ำงหำก
ื
ั
�
ั
้
ิ
ี
ี
่
ื
ึ
่
ิ
ท่ส�ำคัญก็คือไม่อำจใช้นักบินคนเดียวท�ำทุกส่งทุกอย่ำงได้ ซงในขณะนนแม้จะไม่มผลสำเรจจำกกำรใช้เครองบน
็
จึงจ�ำต้องแบ่งอำกำศยำนออกเป็นแผนก ๆ ได้แก่ ทะเลท�ำกำรรบอย่ำงเด่นชัด แต่ก็มีผลส�ำเร็จในกำร
้
่
แผนกทงระเบด ทำหนำททงระเบด ชวยกำรยิงของทหำร ตรวจข่ำวและส่งข่ำวให้แก่กองเรือพำณิชย์ ตรวจกำร
�
ิ
ิ
ี
ิ
ิ
้
่
้
็
ั
ึ
ี
่
�
ั
ื
�
ปืนใหญ่ ช่วยกำรท�ำลำยของทหำรช่ำงและทหำรปืนใหญ่ ขบไล่เรอดำน้ำ ตรวจป้องกนข้ำศกทจะเลดลอดเข้ำมำ
ี
แผนกตรวจกำร ท�ำหน้ำท่ลำดตระเวน ติดต่อ ส่งข่ำว ท�ำลำยวัตถุต่ำง ๆ ตำมชำยฝั่งทะเลได้ดี โดยเฉพำะ
ิ
ช่วยกำรท�ำงำนของทหำรม้ำและช่วยกำรท�ำงำนของ อย่ำงย่งจำกผลในประสิทธิภำพควำมประหยัดและ
่
ิ
ึ
ทหำรปืนใหญ่ได้อีกด้วย กับอีกแผนกหน่งคือแผนก ควำมรวดเรวในกำรสรำงและใชเครองบนทะเลรวมปฏบตกำร
้
ิ
ั
ิ
็
่
้
ื
ี
ขับไล่ ท�ำหน้ำท่บินขับไล่อำกำศยำนข้ำศึกหรือบิน รักษำฝั่งเม่อเทียบกับกำรสร้ำงเรือรบนำนำประเภทและ
ื
ี
ั
ั
ื
คุมเชิงให้ทหำรภำคพ้นดินท�ำกำรตำมหน้ำท่ได้ส�ำเร็จ ขนำดต่ำง ๆ แล้ว กองทพฝรงเศสและกองทพองกฤษ
่
ั
ั
ื
ั
กำรจดกำรรบโดยเคร่องบินฝร่งเศสได้ผลดีจนสำมำรถ จึงเห็นควำมส�ำคัญของกำรบินทะเลจนถึงกับร่วม
ั
ื
ึ
ตั้งเป็นกองทัพอำกำศได้ในสงครำมปีที่ ๓ กันพัฒนำสร้ำงเคร่องบินทะเลข้นใช้ร่วมกันอีกด้วย
46 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 46 12/20/2561 BE 11:00 AM

เมื่อถึงสถำนีรถไฟอิสตร์ นำยพันตรี หลวงทยำนพิฆำฏ
(ทิพย์ เกตุทัต) ผู้บังคับกองบินน�ำทหำรเดินตบเท้ำสูง
ี
แบบเยอรมันเป็นท่แตกต่นแก่ชำวฝร่งเศส ทหำรอำสำ
ื
ั
จำกประเทศสยำมเดินแถวเข้ำสู่ค่ำยพักซ่งจัดไว้ส�ำหรับ
ึ
ี
ทหำรชำวไทยโดยเฉพำะท่ “แคมป์จำงกิรำง” (Camp
โบสถ์คาเธลดราล เมืองมาร์เซย์ ข้างที่พักทหารอาสาส่วนกองบินทหารบก Jean Guiran) นำยสิบพลทหำรพักในเป็นโรงแถวไม้
: คุณชาญชัย กรรณสูตร จัดท่นอนเป็นสองแถว ท่นอนและหมอนยัดด้วยฟำง
ี
ี
ควำมเจริญทำงกำรบินของกองทัพฝร่งเศสมีส่วน ผ้ำห่มเป็นผ้ำบลังเก็ต ที่หัวนอนมีผ้ำโปร่งคลุมกันยุงและ
ั
สัมพันธ์กับกำรจัดโครงสร้ำงกองบินของกองทหำรอำสำ แมลงเฉพำะใบหน้ำและศีรษะ นำยทหำรสัญญำบัตร
ั
เพรำะเห็นได้ชัดว่ำกระทรวงกลำโหมจัดโครงสร้ำง พกในเต้นท์เพรำะอำกำศขณะทไปถงยงไม่ใช่ฤดหนำว
ี
่
ั
ึ
ู
่
้
ั
่
กองบนเป็น ๓ กอง ตำมพัฒนำกำรของกองทพอำกำศ คำยพกแหงนตอมำมชอเรยกลำลองวำ “Camp Siamois”
ี
่
ี
ื
ิ
่
�
ี
ั
่
ั
ี
ี
ื
ฝร่งเศส เม่อกองทหำรอำสำเดินทำงไปถึงท่ำเรือ กองบินทหำรบกต้งท่ท�ำกำรกองบังคับกำรขึ้นท่น่เป็นเวลำ
ี
ั
เมืองมำร์เซย์ ประเทศฝร่งเศส ในวันท่ ๓๐ กรกฎำคม เกือบ ๕ เดือน
ั
ี
พ.ศ. ๒๔๖๑ เฉพำะส่วนทหำรกองบินแยกเข้ำพักที่ค่ำย ในส่วนกำรไปฝึกหัดกำรบินจะมีรถยนต์มำรับส่งไป
ั
ี
คำเธดรำล (Camp Cathedral) เข้ำพิธกำรต้อนรับ สนำมบินของค่ำยฝึกบินโรงเรียนกำรบินช้นต้น ต�ำบล
และรับกำรตรวจเย่ยมกับได้รับอนุญำตให้พักผ่อนเย่ยม อิสตร์ ท่น่นมีทหำรอำณำนิคมชำวญวนท�ำหน้ำท่พลรับใช้
ี
ี
ี
ี
ั
ั
ชมเมืองจัดกำรเสื้อผ้ำเครื่องแต่งกำยถึงวันที่ ๔ สิงหำคม มีเชลยศึกเยอรมันและออสเตรีย ฮังกำรี ท�ำงำนท่วไป
ื
พ.ศ. ๒๔๖๑ เช้ำมืดวันที่ ๕ จึงเดินแถวไปขึ้นขบวนรถไฟ เช่น ท�ำถนน เล่อยไม้ผ่ำฟืน ท�ำควำมสะอำดใกล้ ๆ บริเวณ
ี
เดินทำงไปโรงเรียนกำรบินช้นต้น ต�ำบลอิสตร์ (École โรงเล้ยง ท�ำให้ทหำรไทยท่มักมีใจกรุณำสงสำรแอบขุดหลุม
ั
ี
ื
ึ
ั
ี
d’Avition, Istres) ซ่งต้งอยู่ห่ำงเมืองมำร์เซย์ไปด้ำน ใส่ขนมปังปอนด์บ้ำง บุหร่ และอ่น ๆ แอบซ่อนไม่ให้
ทิศเหนือระยะทำงประมำณ ๕๐ กิโลเมตร ทหำรฝรั่งเศสเห็น เป็นที่รู้กันเฉพำะเชลยกับทหำรไทยที่นี่
ึ
ื
ั
ื
ดังน้นเชลยศึกเม่อเห็นนำยทหำรไทยเม่อใดจะรีบลุกข้น
ท�ำควำมเคำรพทันที
การฝึกหัดการบินในโรงเรียนการบินของกองทัพฝรั่งเศส
ทหารอาสากองบินทหารบกที่สถานีรถไฟเมืองอิสตร์ : กรมสารบรรณทหารอากาศ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�เดือน ธันว�คม ๒๕๖๑ 47

���������.indd 47 12/20/2561 BE 11:00 AM

ิ
ั
ึ
ั
ื
ทหำรอำสำกองบินทหำรบกท้งหมดเข้ำสู่ขั้นตอน กำรฝึกหัดข้นแรกจึงเร่มต้นข้นจำกกำรหัดขับเคร่องบิน
ตรวจควำมพร้อมทำงร่ำงกำย ตรวจสอบพ้นฐำนประสบกำรณ์ เบริโยต์ปีกตัด (Bleriot - Clipped Wing) เครื่องยนต์
ื
ี
ควำมรู้เพ่อแยกเป็นประเภทเพ่อเข้ำกระบวนกำรฝึกหัด อำงซำนี (Anzani) ๓ สูบ ๘๐ แรงม้ำ ท่มีช่อล�ำลอง
ื
ื
ื
ึ
้
ั
้
ี
ั
ิ
ศกษำของโรงเรยนตงแตเชำวนท ๖ สงหำคม พ.ศ. ๒๔๖๑ เรียกเครื่องบินรุ่นนี้ว่ำ “เพนกวิน” (Penguin) เริ่มต้นฝึก
ี
่
่
ี
ี
ใช้เวลำประมำณ ๓ วัน ผลกำรคัดเลือกแยกประเภท ในวันท่ ๙ สิงหำคม พ.ศ. ๒๔๖๑ ศิษย์กำรบินท่คัดเลือกไว้
เจ้ำหน้ำท่ของโรงเรียนคัดทหำรอำสำกองบินทหำรบก ทยอยฝึกหัดขับกับพ้นดินเป็นชุด ๆ เป็นเวลำรำวชุดละ
ี
ื
เลือกไปเป็นศิษย์กำรบิน ๑๐๖ นำย เป็นนำยทหำร ๑๐ วัน ฝึกบินแท็กซี่ในช่วงเช้ำกับหัวค�่ำ ตอนสำยเรียน
ื
สัญญำบัตร ๔๗ นำย นำยสิบ ๔๔ นำย พลทหำร ๑๕ นำย ลักษณะเคร่องบินและก�ำลังของเคร่องบิน เคร่องยนต์
ื
ื
ี
โดยมีผู้ท่เคยฝึกบินคันบังคับคู่มำจำกดอนเมืองแล้ว ๒๙ นำย เรียนกำรปืนกลวิคเคอร์ (Vickers) และปืนกลลิวอิส
ื
และเลือกไปเป็นช่ำงเคร่องยนต์ ๓๑๕ นำย เป็นนำยทหำร (Lewis) ตอนบ่ำยซ้อมยิงปืนสั้นกระสุนซ้อมยิง
ั
สัญญำบัตร ๒ นำย นำยสิบ ๑๔ นำย พลทหำร ๒๐๙ นำย จำกน้นจึงไปฝึกหัดกับเคร่องบินท่มีก�ำลังแรงม้ำสูงข้น
ื
ึ
ี
ี
่
ั
่
ี
ู
ื
ผ้ทได้รับคดเลอกไปฝึกเป็นศิษย์กำรบินได้รบจำยกำงเกง ฝึกใช้บังคับหำงเสือท่เรียกว่ำคันบังคับคู่ หัดขับกับพ้นดิน
ั
ื
ั
ึ
เย็บติดเส้อหนังสีด�ำ รองเท้ำหนังสีด�ำเลยตำตุ่มเล็กน้อย ครูฝึกน่งหน้ำ ศิษย์กำรบินน่งหลัง ฝึกข้นบินกับครูฝึก
ื
ั
ี
หมวกกะโล่นักบินแว่นตำนักบินและหน้ำกำกป้องกันก๊ำซพิษ รวมคนละไม่เกิน ๘๐ เท่ยว ศิษย์กำรบินท่ผ่ำนกำร
ี
ี
ปฐมบทแห่งกำรบินของทหำรอำสำ ณ โรงเรียน ฝึกหัดน้แล้ว ต่อไปจะต้องฝึกหัดใช้คันบังคับเด่ยว
ี
ิ
ั
กำรบินช้นต้น ต�ำบลอิสตร์ จึงเร่มต้นนับแต่รุ่งเช้ำวันท ี ่ บินล�ำพังคนเดียวคนละไม่เกิน ๒๔ เที่ยว
ี
ื
ิ
๖ สิงหำคม พ.ศ. ๒๔๖๑ ด้วยกำรคัดเลือกบุคคลและ กำรฝึกหัดเคร่องบินคันบังคับเด่ยว เร่มจำก
ี
ี
หลอมรวมโครงสร้ำงกองบินใหญ่ ๓ กอง ท่จัดมำจำก กำรปล่อยบินเด่ยวท�ำเวลำได้ตำมก�ำหนด กำรฝึกบิน
ี
ประเทศไทยรวมจัดโครงสร้ำงใหม่เป็น “กองบินทหำรบก” เดินทำงไกลและบินลงพักสนำมบินท่ก�ำหนดโดยจับเวลำ
กองเดียว ท่บินไปถึงและบินกลับ มีศิษย์กำรบินเพียงไม่ก่นำยบิน
ี
ี
ี
็
ิ
ิ
่
หกคะเมนตอนเทยวบนลง บนเลยเข้ำป่ำไปกมีบ้ำง
ื
ี
“เพนกวิน” (Penguin) และมีบำงนำยบินหลงหมอกแดดท่พ้นในตอนเย็นท�ำให้
มองไม่เห็นสนำม ท�ำให้ต้องตัดสินใจบินลงไร่องุ่นเม่อเวลำ
ื
ื
ใกล้พลบค่ำ จึงต้องแก้ไขเคร่องบินด้วยตนเองกับสอบถำม
�
ึ
ภูมิประเทศกับชำวบ้ำนละแวกน้นแล้วน�ำเคร่องข้นบิน
ื
ั
กลับในวันถัดไปก็มี
ี
ี
ศิษย์กำรบินท่ผ่ำนกำรหัดบินคันบังคับเด่ยวแล้ว
ื
จะส่งไปฝึกหัดขับเคร่องบินโกดรองซ์ จี ๓ (Caudron G3)
เครื่องบินฝึกเบริโยต์ปีกตัด เรียกกันโดยล�าลองว่า “เพนกวิน
ื
เคร่องยนต์อำงซำนี (Anzani) หรือเคร่องยนต์โรน
ื
ี
โดยหลักสูตรฝึกหัดกำรบินของโรงเรียนกำรบิน (Le Rhone) ท่ค่ำยปำตี (Camp de Paty) เพื่อเตรียมเข้ำ
ช้นต้น ต�ำบลอิสตร์ แสดงถึงควำมต้องกำรของกองทัพ สอบไล่รับประกำศนียบัตรนักบินของกระทรวงกลำโหม
ั
ึ
ี
ั
ี
ั
ฝร่งเศสว่ำต้องกำรนักบินท่จิตใจแน่วแน่ มีควำมสำมำรถ ฝร่งเศส กำรฝึกบินเตรียมตัวท่ค่ำยน้ได้แก่กำรให้ข้นบิน
ี
สอบไล่ผ่ำนหลักสูตรพร้อม ๆ กับฝึกฝนตนเองอย่ำงเร่งด่วน สร้ำงควำมช�ำนำญในระยะสูง ๕๐๐ – ๖๐๐ เมตร
ึ
ี
ื
ั
ให้มีสมรรถภำพสูงสุดในระยะเวลำอันส้น เม่อเสร็จกำรฝึก แล้วบินข้นระยะสูง ๑,๐๐๐ เมตร ๓ เท่ยว โดยบินลง
ในหลักสูตรแล้วสำมำรถไปปฏิบัติกำรสงครำมได้ทันท ี เที่ยวที่ ๓ ให้บินลงแบบควงเกลียว
48 นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๐๑ เล่มที่ ๑๒ ประจำ�ดือน ธันว�คม ๒๕๖๑
���������.indd 48 12/20/2561 BE 11:00 AM