Key Character Of Plant Famillies

102 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

ราก (root) ลำตน้ (stem)
ใบเลย้ี ง (cotyledons)
รากพิเศษ (adventitious root)
เปลือกหุ้มเมล็ด (seed coat)
รากแกว้ (tap root)

รากแขนง (lateral root)

รากคำ้ จนุ (prop root) รากหายใจ (pneumatophore)

รากเกาะ (climbing root) รากสะสมอาหาร (storage root)

104 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

รปู รา่ งใบ (leaf shape)

รูปลิ่มแคบ รูปเข็ม รูปแถบ รูปขอบขนาน
(subulate) (acicular) (linear) (oblong)

รูปใบหอก รูปใบหอกกลับ รปู รี รูปไข่
(lanceolate) (oblanceolate) (elliptic) (ovate)

รปู ไขก่ ลบั รูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด รูปไต
(obovate) (deltoid) (rhomboid) (reniform)

รูปวงกลม รูปหัวใจ รูปเคียว รปู ชอ้ น
(orbicular) (cordate) (falcate) (spathulate)

106 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

การเรยี งใบ (phyllotaxy)

เรียงสลบั (alternate) เรียงสลับระนาบเดียว (distichous) เรยี งตรงขา้ ม (opposite)

เรยี งตรงขา้ มสลบั ตง้ั ฉาก (decussate) เรยี งเปน็ กระจกุ (fasciculate) เรียงวงรอบ (whorl)

สง่ิ ปกคลมุ (indumentum)

ขนสน้ั นมุ่ (pubescent) ขนกำมะหย่ี (velutinous) ขนสน้ั หนานมุ่ (tomentose)

ขนหยาบแขง็ (hirsute) ขนรูปดาว (stellate)

108 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

สมมาตรของดอก (symmetry of flower)

ดอกสมมาตรตามรัศมี ดอกสมมาตรด้านข้าง
(actimomorphic หรอื regular flower) (zygomorphic หรอื irregular flower)

กลบี ดอกแยกจากกนั (polypetalous) standard

wings

keel

รูปดอกถั่ว
(papilionaceous flower)

รปู วงลอ้ (rotate) รูปดอกเข็ม (salverform) รูปกรวย รูปแตร หรือรูปลำโพง (funnelform)

รูประฆัง รูปคนโท หรือ รูปโถ รปู หลอด หรอื ทอ่ รูปปากเปิด
(campanulate) (urceolate) (tubular) (bilabiate)

110 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

การติดของก้านชูอับเรณูกับอับเรณู

ก้านชูอับเรณูติดที่โคนอับเรณู ก้านชูอับเรณูติดที่ด้านหลังอับเรณู ก้านชูอับเรณูติดที่กึ่งกลางอับเรณู
(basifixed) (dorsifixed) (versatile)

การเปิดของอับเรณู

อับเรณูเปิดเป็นรู อับเรณูเปิดมีลิ้น
(anther with poricidal dehiscence) (anther with valvate dehiscence)

การเรียงของเกสรเพศผู้

เกสรเพศผู้ติดสลับกับกลีบดอก เกสรเพศผู้ติดตรงข้ามกลีบดอก เกสรเพศผู้ติดบนกลีบดอก
(alternate petal) (opposite petal) (epipetalous)

112 ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้

ผลสด (fleshy fruit)

ผลเมล็ดแข็ง ผลมีเนือ้ หลายเมล็ด ผลแบบส้ม
(drupe) (berry) (hesperidium)

ผลแบบแตง ผลแบบแอปเปิ้ล
(pepo หรอื gourd) (pome)

ผลแหง้ (dry fruit)

ผลแห้งเมล็ดล่อน ผลธญั พชื ผลปีกเดียว ผลเปลือกแข็ง
(achene) (caryopsis หรอื grain) (samara) (nut)

ผลแตกสองครั้ง ฝกั แตกแนวเดยี ว ฝักแบบถั่ว ฝักแบบผลผักกาด
(schizocarp) (follicle) (legume) (silique)

ที่ปรึกษา ศ.ดร. ธวชั ชยั สันติสขุ
นางลนี า ผพู้ ฒั นพงศ์

คณะผจู้ ัดทำ ดร.กอ่ งกานดา ชยามฤต
เรอ่ื ง

ภาพประกอบ ดร.กอ่ งกานดา ชยามฤต นางสาวกลั ยา ภัทรหริ ญั กนก
ดร.ราชันย์ ภูม่ า นายฉตั รชยั เงนิ แสงสรวย
ดร.สมราน สดุ ดี นางสาวนันทวรรณ สุปันตี
ดร.วรดลย์ แจม่ จำรญู นายมนตรี ธนรส

ประสานงาน นางสาวกลั ยา ภทั รหิรญั กนก

จัดทำต้นฉบับและรูปเล่ม นางสาวธัญปวีร์ ภาษิตภิรมย์

ออกแบบปก นายปรชี า การะเกตุ

จัดทำโดย กลมุ่ พฤกษศาสตรป์ า่ ไม้ สำนกั วจิ ยั การอนรุ กั ษป์ า่ ไมแ้ ละพนั ธพ์ุ ชื
กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื

ภายใต้โครงการบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพด้านป่าไม้และ
สตั วป์ า่ แบบบรู ณาการ เพอ่ื การอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นาการใชป้ ระโยชนอ์ ยา่ งยง่ั ยนื

โครงการยอ่ ยท่ี 1: โครงการศกึ ษาความหลากหลายของพรรณพชื ทพ่ี บ
ในประเทศไทย เพอ่ื ประเมนิ สถานภาพและศกั ยภาพในการอนรุ กั ษแ์ ละ
การใชป้ ระโยชนอ์ ยา่ งยง่ั ยนื

พมิ พค์ รั้งท่ี 1 จำนวนพมิ พ์ 1,500 เลม่ สำหรบั เผยแพร่ หา้ มจำหนา่ ย
สงวนลขิ สทิ ธ์ิ พ.ศ. 2548
ISBN: 974-415-175-7

พิมพ์ที่ : โรงพมิ พช์ มุ นมุ สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกดั