Ανακυκλώνω - Τέρμα η Αδιαφορία - Ζήτω η αειφορία -Σιούρλα

2012-13 Σχέδιο εργασίας
(project) με θέμα
την ανακύκλωση

Προτείνεται για την Β’
Δημοτικού

Υπεύθυνη δασκάλα:

Σιούρλα Πολύμνια

 Οι βασικές μας ανάγκες
 Οι άλλες τεχνητές ανάγκες
 Οι ανθρώπινες ανάγκες άλλοτε και τώρα
 Η κατανάλωση άλλοτε και τώρα
 Διαφήμιση και κατανάλωση
 Περισσότερα συσκευασμένα προϊόντα, περισσότερα σκουπίδια,
λιγότεροι διαθέσιμοι πόροι
 Η αναγκαιότητα της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης
 Ανακύκλωση γυαλιού, χαρτιού, αλουμινίου, πλαστικού
 Αξιοποίηση άχρηστων υλικών

 Η κατανόηση των προβλημάτων που σχετίζονται με την
υπερκατανάλωση, η οποία οδηγεί στην υποβάθμιση του
περιβάλλοντος, και στην παραγωγή σκουπιδιών.
 Η ευαισθητοποίηση και η δημιουργία υπεύθυνης
καταναλωτικής συμπεριφοράς.
 Η αποδοχή της αναγκαιότητας της ανακύκλωσης προς
χάριν της βιωσιμότητας και αειφορίας των φυσικών
πόρων.

Οι μαθητές
να ευαισθητοποιηθούν και να αντιληφθούν την αναγκαιότητα της
ανακύκλωσης
να κατανοήσουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την υπερκατανάλωση,
που οδηγεί στην παραγωγή σκουπιδιών και στην υποβάθμιση του
περιβάλλοντος
να γνωρίσουν αειφορικές συνήθειες του παρελθόντος και να γνωρίσουν τη
διαχείριση απορριμμάτων στο παρελθόν
να αντιληφθούν τους πιθανούς κινδύνους από την υπερπαραγωγή
σκουπιδιών
να κατανοήσουν τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα του περιορισμού της
κατανάλωσης, καθώς και να σταθούν κριτικά απέναντι στο καταναλωτικό
πρότυπο ζωής

να αντιληφθούν βασικές οικολογικές έννοιες και όρους
να εξοικειωθούν με την ιδέα της ανακύκλωσης και της
επαναχρησιμοποίησης προϊόντων συσκευασίας
να κατανοήσουν την αναγκαιότητα συμμετοχής όλων των πολιτών
στην προσπάθεια διατήρησης και προστασίας του περιβάλλοντος
να συλλέξουν πληροφορίες από διάφορες πηγές
να διασταυρώσουν δεδομένα, να συγκρίνουν και να βγάλουν
συμπεράσματα, καθώς και να προτείνουν λύσεις για την επίλυση
προβλημάτων
να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους, μέσα
από ποικίλους τρόπους έκφρασης (γλωσσική, αισθητική, μουσική
κτλ)

να εξοικειωθούν με την παρατήρηση και την περιγραφή, να αναπτύξουν
κλίσεις και δεξιότητες, ώστε να οικοδομήσουν κατάλληλες γνώσεις, που
θα συμβάλλουν στην καλλιέργεια της κριτικής και δημιουργικής τους
σκέψης
να αναπτύξουν την κριτική σκέψη μέσα από βιωματικές προσεγγίσεις
και να ενισχύσουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη
να ενταχθούν σε ομάδες και να συνεργαστούν, να μάθουν να εκφράζουν
τις απόψεις τους και να μάθουν να σέβονται τη γνώμη του άλλου
να αναπτύξουν την αυτοεκτίμηση, την αυτονομία και την
αυτοπεποίθησής τους, καθώς και τη θετική εικόνα του εαυτού τους

να εξασκήσουν την ικανότητα παραγωγής γραπτού λόγου και
να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο
να προσεγγίσουν διαθεματικά το θέμα
να έρθουν σε επαφή με τις νέες τεχνολογίες και τη χρήση των
Η/Υ
να διασκεδάσουν, να παίξουν, να χαρούν μέσα από ποικίλες
δραστηριότητες, όπως παιχνίδι, ζωγραφική, κολλάζ,
δραματοποίηση κ.ά.
να έρθουν σε επαφή με έργα τέχνης σχετικά με το θέμα μας.

Για τη διεξαγωγή του σχεδίου εργασίας επιλέχθηκε η μέθοδος
project. Οι μαθητές κατείχαν ενεργό ρόλο, ενώ η δασκάλα της
τάξης ανέλαβε ρόλο συντονίστριας, και εμψυχώτριας.
Εφαρμόστηκε η συνεργατική μάθηση, η έρευνα, η βιωματική
μάθηση, ο καταιγισμός ιδεών, ο αυτοσχεδιασμός, η καλλιτεχνική
δραστηριότητα, και τα παιγνίδια ρόλων.
Το σχέδιο εργασίας προώθησε την πολυαισθητηριακή προσέγγιση
της γνώσης (Gardner).
Μέσα από την ανακαλυπτική μάθηση οι μαθητές συνεργάστηκαν,
ερεύνησαν, κατανόησαν, έπαιξαν, έμαθαν και στο τέλος παρήγαγαν
οι ίδιοι γνώση.

Διαθεματικότητα Γλώσσα:

Μαθηματικά: Παραγωγή γραπτού λόγου, αξιοποίηση και
επεξεργασία διάφορων μέσων λόγου (παραμύθι,
Προβλήματα με έννοιες που αφορούν περιοδικά, διαδίκτυο), εμπλουτισμός του λεξιλογίου
την ανακύκλωση των μαθητών, διάλογοι, ερωτηματολόγια,
συνεντεύξεις
Ενότητα 5 «Πάμε για ψώνια»

Εικαστικά:

Ζωγραφική, κατασκευές, Ανακύκλωση Μελέτη
κολάζ, επαφή με έργα Περιβάλλοντος:
τέχνης, δημιουργία
αφίσας Προστασία του
περιβάλλοντος και
Νέες Τεχνολογίες: απόκτηση αειφορικών
συνηθειών
Για τη συλλογή
πληροφοριών και (Ενότητα 11.2 «Γνωριμία
εικόνων, καταγραφή με τα υλικά»)
των δεδομένων, παιχνίδι

Μουσική: Θέατρο: θεατρικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμοί και
δραματοποίηση
Εκμάθηση και δημιουργία τραγούδιών
σχετικά με το θέμα

 Μέλη της τοπικής κοινωνίας και του οικογενειακού
κύκλου

 Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο

 Εργοστάσιο ανακύκλωσης χαρτιού (ΜΕΛ)

 Υπεύθυνη Περιβαντολλογικών Θεμάτων της Π.Ε.
Ανατ. Θεσ/νίκης

 Υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος
 Συγκέντρωση πληροφοριακού υλικού
 Επεξεργασία του υλικού
 Καταγραφή συμπερασμάτων
 Χρήση εκπαιδευτικού φακέλου
 Αξιολόγηση εργασιών
 Καταγραφή συμπερασμάτων
 Παρουσίαση υλικού στην τάξη ή στο σχολείο

 Αρχικά δούλεψε όλη η τάξη μαζί

 Δημιουργία ερεθίσματος

 Κινητοποίηση ενδιαφέροντος των μαθητών για το
συγκεκριμένο θέμα

 Συγκέντρωση υλικού για την ανακύκλωση, όπως
βιβλία, παραμύθια, εφημερίδες, περιοδικά, εικόνες,
cd, dvd, τραγούδια, πίνακες ζωγραφικής με
ανακυκλώσιμα υλικά κ.ά.

 Επεξεργασία υλικού

 Συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης για τα σκουπίδια του
σχολείου και ειδικότερα τα σκουπίδια της τάξης.

 Αφού ακούστηκαν διάφορες απόψεις, αναρωτηθήκαμε αν
όλα τα σκουπίδια είναι σκουπίδια και αν κάποια από αυτά
μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν.

 Μείναμε στην ιδέα της ανακύκλωσης, που προτάθηκε από
κάποια παιδιά.

 Καταιγισμός ιδεών: καταγράφηκαν οι ιδέες των παιδιών
που αναδύθηκαν αυθόρμητα σχετικά με το τι σημαίνει για
αυτά ανακύκλωση – από αυτές διαχωρίστηκαν άξονες προς
διερεύνηση.

 Ζητήθηκε υλικό σχετικά με την ανακύκλωση.

 Τα παιδιά
συμπληρώσανε ένα
ερωτηματολόγιο για να
ερευνηθούν αρχικά οι
συνήθειές τους
σχετικά με την
ανακύκλωση.

 Πραγματοποιήθηκε
ενημέρωση των γονέων
για το πρόγραμμά μας
και επιδιώχθηκε η
εξασφάλιση της
συνεργασίας τους.

Οι γονείς
συμπλήρωσαν το
διπλανό
ερωτηματολόγιο
για να ερευνηθούν
οι συνήθειές της
οικογένειας των
παιδιών σχετικά με
την ανακύκλωση.

 Τα παιδιά
κατέγραψαν τα
σκουπίδια που
παρήγαγαν και
πέταξαν μια μέρα
στο σπίτι ή στο
σχολείο.

 Έπειτα συζητήσαμε
πόσα και ποια
σκουπίδια από αυτά
που παράγουμε είναι
για ανακύκλωση.

 Τα παιδιά πήραν
συνέντευξη από τις
γιαγιάδες και τους
παππούδες τους με
θέμα:

«Υπήρχαν σκουπίδια
και στο παρελθόν;»

 Αφού διαβάσαμε τις
συνεντεύξεις στην
ολομέλεια της τάξης
είδαμε τις παρακάτω
διαφάνειες.

 Για χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος έζησε σε αρμονία με τη φύση και το
φυσικό του περιβάλλον που του πρόσφερε όσα χρειαζόταν για να ζήσει,
(τροφή, ξύλα, ρούχα κ.ά.). Αυτό το περιβάλλον ποτέ δεν είχε και ποτέ δε
θα έχει από μόνο του σκουπίδια. Όλα όσα υπάρχουν σ’ αυτό μετά από
κάποιο χρόνο ζωής και κάποιες διεργασίες γίνονται χρήσιμα υλικά που
χρησιμοποιούνται και πάλι.

 Μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι ανθρώπινες κοινωνίες λειτουργούσαν με
τον ίδιο τρόπο και η έννοια «σκουπίδια» ήταν σχεδόν άγνωστη. Τα
αποφάγια δεν ήταν σκουπίδια, αλλά τροφή για τα ζώα. Τα αγαθά ήταν
κατασκευασμένα από φυσικά υλικά και μπορούσαν εύκολα να
επανενταχθούν στη φύση μετά από το τέλος της χρήσιμης ζωής τους.

 Οι συσκευασίες των προϊόντων ήταν τότε πιο απλές από τις σημερινές, ενώ τα πλαστικά
ήταν σχεδόν άγνωστα. Οι γυάλινες και πήλινες συσκευασίες ήταν οι πιο συνηθισμένες
συσκευασίας, ενώ οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν υφασμάτινες τσάντες, δίχτυα ή
καλάθια για να μεταφέρουν τα ψώνια τους.

 Παλιότερα δεν υπήρχε η καταναλωτική μανία που υπάρχει σήμερα, ενώ πολλά
αντικείμενα επιδιορθώνονταν ή μετατρέπονταν σε κάτι άλλο πριν καταλήξουν στα
άχρηστα. Αυτό βέβαια είναι κάτι που σε έναν βαθμό συμβαίνει και σήμερα σε αγροτικές
περιοχές.

 Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στις αστικές περιοχές και τις μεγάλες πόλεις όπου τα
τελευταία χρόνια συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Με τη
συγκέντρωση του πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις και την τεχνολογική ανάπτυξη
δημιουργήθηκαν χιλιάδες νέα προϊόντα και έγινε δυνατή η μαζική παραγωγή τους.

 Η αλλαγή αυτή είναι πολύ πιο ορατή τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες, όπου
αυξάνεται διαρκώς η ποσότητα των απορριμμάτων, γίνεται υπέρμετρη χρήση των
φυσικών πόρων και ρυπαίνεται με σκουπίδια το περιβάλλον.

Έπειτα τα παιδιά
σημείωσαν τις
συνήθειες της
δικής του
οικογένειας,
συγκρίναμε τις δύο
εποχές και
συζητήσαμε τις
διαφορές.

 Είδαμε εικόνες από το διαδίκτυο και
φωτογραφίσαμε τα σκουπίδια της γειτονιάς μας.

Σκουπίδια!

 Αναρωτηθήκαμε «τι είναι σκουπίδια;» και πόσες λέξεις
χρησιμοποιούμε για την έννοια σκουπίδια (πχ. άχρηστα,
για πέταμα, απόβλητα, παλιοσίδερα, παλιόρουχα,
παλιόχαρτα, παλιόπανα, σκουπιδαριό κτλ.)



 Υγειονομική ταφή
 Παραγωγή εδαφοβελτιωτικού λιπάσματος (compost)
 Παραγωγή βιομάζας
 Καύση
 Ανακύκλωση
 Βιολογικός καθαρισμός αποβλήτων

Εξετάσαμε τι συμβαίνει σε κάθε περίπτωση τα
πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, τις προϋποθέσεις
που πρέπει να τηρούνται κτλ.



 Κάνοντας



 Μάθαμε τι είναι η ανακύκλωση.
 Βρήκαμε ποια υλικά ανακυκλώνονται.
 Ποια είναι τα οφέλη που έχουμε από την ανακύκλωση.

Ανακύκλωση μπορούμε να κάνουμε στο:

Χαρτί
Γυαλί
Αλουμίνιο
Πλαστικό

 Προστασία του περιβάλλοντος
 Βελτίωση της ποιότητας ζωής
 Μείωση του όγκου και του βάρους των απορριμμάτων
 Εξοικονόμηση χώρου
 Μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης των

απορριμμάτων
 Εξοικονόμηση ενέργειας (πρώτων υλών, ενέργειας και νερού)
 Δημιουργία θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες ανακύκλωσης
 Ευκαιρία σε όλους τους πολίτες να δράσουν για περιβάλλον

 Όταν γέμιζε, αναλάμβαναν δύο
παιδιά, κάθε φορά, να την αδειάσουν
στον κάδο ανακύκλωσης της
γειτονιάς.

 Ήταν μια διαδικασία που
ικανοποιούσε ιδιαίτερα τα παιδιά.

 Μάλιστα πολλές φορές έκαναν
διαγωνισμό για το ποιος θα πετάξει
τα περισσότερα σκουπίδια στη
σακούλα ανακύκλωσης!

 Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετά
παιδιά κρατούσαν τα σκουπίδια τους
από το διάλειμμα για να τα πετάξουν
στη σακούλα της τάξης!

 Τα παιδιά χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες, όσες και τα
βασικά υλικά ανακύκλωσης.

 Χαρτί
 Γυαλί
 Αλουμίνιο
 Πλαστικό

Ανάλογα με το υλικό που ανέλαβαν, έδωσαν
όνομα στην ομάδα τους.

 Ανέλαβαν να βρουν πληροφορίες για την ανακύκλωση
του υλικού της.

 Παρακολούθησαν βιντεάκια από το διαδίκτυο για τον
τρόπο ανακύκλωσης κάθε υλικού.

 Επεξεργάστηκαν τα στοιχεία που συγκέντρωσαν.

 Σε ένα χαρτόνι έγραψαν και ζωγράφισαν τα στάδια
ανακύκλωσης κάθε υλικού.

 Και σε ένα άλλο κατέγραψαν τα περιβαλλοντικά οφέλη
που προκύπτουν από την ανακύκλωση του υλικού που
ανέλαβαν.

Κάθε ομάδα
έφτιαξε μια ιστορία
με πρωταγωνιστή
έναν ήρωα από το
αντίστοιχο υλικό
που ανέλαβε (π.χ.
με τον κ. Γυαλένιο,
την κ. Χαρτοκούτη,
τον κ. Κονσέρβα,
την κ Σακούλα)

Τα παιδιά κάθε ομάδας έγραψαν ακροστιχίδες, ανάλογα με το υλικό
που διαπραγματεύονταν και τις αντάλλαξαν για να παίξουν.



 Με αφορμή το μάθημα «Η
χελώνα καρέτα καρέτα» από
το βιβλίο της Γλώσσας
συζητήσαμε για τη μόλυνση
του περιβάλλοντος, για τη
ρύπανση των θαλασσών και
πόσο αυτή επηρεάζει τη ζωή
των ζώων.

 Από το λογισμικό του
παιδαγωγικού ινστιτούτου
«Περιβάλλον - Η προστασία
του δάσους» εξερευνήσαμε
τους κινδύνους που απειλούν
τα ζώα, από τις ενέργειες των
ανθρώπων .

 Με το σύνθημα «Προστατέψτε το περιβάλλον», τα
παιδιά ζωγράφισαν τις προτάσεις τους και τις εκθέσαμε
στο διάδρομο του σχολείου.

 «Μην κλαις
τενεκεδούλα
Άχρηστα
υλικά σε νέες
περιπέτειες»

 Οικολογική ιστορία για
παιδιά, του ΚΠΕ
Καλαμάτας. Στον
ιστότοπο του ΚΠΕ.

 http://www.kpe-
kalamatas.gr/gr_pages/te
nekedoula.pdf

Οικολογική Ιστορία για παιδιά, του ΚΠΕ Καλαμάτας. Στον ιστότοπο του ΚΠΕ
 http://www.kpe-kalamatas.gr/gr_pages/skoupidia.pdf

Οικολογική ιστορία για παιδιά, του ΚΠΕ Καλαμάτας. Στον ιστότοπο του ΚΠΕ
http://www.kpe-kalamatas.gr/gr_pages/tenekedoula.pdf

Οικολογική ιστορία για παιδιά, του ΚΠΕ Καλαμάτας. Στον ιστότοπο του ΚΠΕ
http://www.kpe-kalamatas.gr/gr_pages/tenekedoula.pdf

Πρόγραμμα για τη
Μείωση,
Επαναχρησιμοποίηση,
Ανακύκλωση Υλικών,
του ΚΠΕ Ανατ. Ολύμπου.

http://dipe.pie.sch.gr/ypper
pi/ekpaideytiko_yliko/kpe_
an_olympou_mea_2010a.pd
f

 Διαβάσαμε και συζητήσαμε
το βιβλίο γνώσεων

 «Σκουπίδια και
ανακύκλωση»

της Άννας Χατζημανώλη
(εκδόσεις: Κίρκη)

 των Ακριβή Λαζαρίνη –
Ελισάβετ Σπύρου
(εκδόσεις: Ρώσση Ε.)

 Ένα υπέροχα
εικονογραφημένο
βιβλίο που μιλάει για το
"πεζό" θέμα της
ανακύκλωσης με
χιούμορ, φαντασία και
εξυπνάδα.

 Διαβάσαμε και
διασκεδάσαμε με το
παραμύθι
«Σκουπιδιστάν» του
Μάγου Κώστα
(εκδόσεις: Πατάκη)

Κι όπως λέει και ο Φυσησοφός (ο σοφός της φύσης)
στο παραμύθι «Σκουπιδιστάν» :

Αν λύσετε τα παρακάτω τρία αινίγματα θα λύσετε και
το πρόβλημα των σκουπιδιών.

 Να το πρώτο: «Λίγα είναι αρκετά για να ζήσουμε
καλά!»

 Το δεύτερο: «Ν’ αποφεύγετε αυτά που είναι μόνο
για μια φορά»

 Και το τρίτο: «Μην πετάτε μακριά ότι γίνετε ξανά.»

Ανακυκλώσιμη συσκευασία
Το σύμβολο αυτό δηλώνει πως η συσκευασία είναι ανακυκλώσιμη, και το
συναντάμε σε χάρτινες και μεταλλικές συσκευασίες.

Ανακυκλωμένη συσκευασία
Εδώ γίνεται συχνά το μπέρδεμα. Το σύμβολο δηλώνει πως το υλικό είναι
ανακυκλωμένο, και όχι προς ανακύκλωση. Αν λοιπόν δεν υπάρχει
κάποιο ακόμα σύμβολο που να δηλώνει πως η συσκευασία
ανακυκλώνεται, δεν το ρίχνουμε στον κάδο ανακύκλωσης.

Ανακυκλώσιμες πλαστικές συσκευασίες
Το σύμβολο δηλώνει πως η συσκευασία είναι ανακυκλώσιμη. Συναντάται
σε πλαστικές συσκευασίες, και η αρίθμηση από το 1 ως το 7 όπως και η
συντομογραφία περιγράφει τον τύπο του πλαστικού.

Ανακυκλώσιμη γυάλινη συσκευασία
Αν και όλες οι γυάλινες συσκευασίες θεωρούνται ανακυκλώσιμες,
κάποιοι κατασκευαστές αναγράφουν το συγκεκριμένο σύμβολο για να
ενθαρρύνουν τον καταναλωτή να ανακυκλώσει.

Ανακυκλώσιμο αλουμίνιο
Όταν υπάρχει το σύμβολο αυτό σε ένα προϊόν, σημαίνει πως είναι
κατασκευασμένο από ανακυκλώσιμο αλουμίνιο.

Δάση με υπεύθυνη διαχείριση
Τα προϊόντα με το σήμα αυτό προέρχονται από δάση που τα
διαχειρίζονται υπεύθυνα.

Όχι στα κοινά σκουπίδια!
Όταν τα προϊόντα έχουν αυτό το σήμα, τότε δεν πρέπει να
πεταχτούν στα κοινά σκουπίδια.

The green dot
Επίσης ένα σύμβολο που μπερδεύεται συχνά. Το σήμα αυτό δεν
δηλώνει πως η συσκευασία είναι ανακυκλώσιμη. Σημαίνει πως
ο κατασκευαστής έχει συνεισφέρει οικονομικά στην ανακύκλωση
των υλικών που χρησιμοποιούνται στην συσκευασία. Αν δεν
υπάρχει κάποιο άλλο σύμβολο που να δηλώνει πως η συσκευασία
είναι ανακυκλώσιμη, δεν την πετάμε στον κάδο ανακύκλωσης.

 Παρατηρήσαμε και επεξεργαστήκαμε το σύμβολο της
ανακύκλωσης μέσα από τις άδειες συσκευασίες
άχρηστων πλέον αντικειμένων, που έφεραν τα παιδιά
στο σχολείο.

 Το εντοπίσαμε την ώρα του κολατσιού, παραδείγματος
χάριν, στα γιαουρτάκια, στους χυμούς κλπ.

 Το ζωγραφίσαμε.