เทคนิคการผลิตทุเรียนนอกฤดู

ชุดวิชา 

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหมคี ณุ ภาพ 

ศนู ยก ารศกึ ษานอกโรงเรยี นภาคตะวนั ออก 
สาํ นกั บรหิ ารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น 

กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คาํ นาํ  

ศนู ยก ารศึกษานอกโรงเรยี นภาคตะวนั ออกมหี นา ทจี่ ดั การ 
ศึกษาใหกับผูที่พลาดโอกาสทางการศึกษา   และผูที่สนใจในวิชา 
อาชพี ตา งๆ 

ชุ ด วิ ช าเ ทค นิ ค กา ร ผลิ ต ทุ เ รี ย นน อกฤดู ใ ห มี คุ ณ ภา พ 
เปนอีกชุดวิชาหน่ึง ที่มุงไปยังกลุมเปาหมาย   ซึ่งประกอบอาชีพทาํ  
สวนทุเรียน และผูสนใจในอาชีพการทําสวนทุเรียน   โดยชุดวิชานี้ 
มุงเนนใหศึกษาหาความรูดวยตนเอง   เพื่อนํา  ความรูความเขาใจ 
ที่ไดรับจากชุดวิชา  ไปพัฒนาอาชีพการทําสวนทุเรียนของตนเอง 
ใหม รี ายไดเ พมิ่ ขน้ึ  ซง่ึ เปน การเพม่ิ รายไดใ หแ กค รอบครวั  และชมุ ชน 

ศนู ยก ารศกึ ษานอกโรงเรยี นภาคตะวนั ออก ขอขอบคณุ คณะ 
กรรมการชุดวิชาและคณะกรรมการพัฒนาและปรับปรุงหลักสูตร 
ตลอดจนผเู กย่ี วขอ งในการจดั ทาํ ชดุ วชิ าทกุ ทา น  และหวงั เปน อยา งยง่ิ วา  
ชดุ วชิ านจี้ ะเปน ประโยชนใ หก บั ชาว สวนทเุ รยี นและผสู นใจเปน อยา งดี 

ศนู ยก ารศกึ ษานอกโรงเรยี นภาคตะวนั ออก

สารบญั  

หนา 
คําแนะนําการใชช ดุ วชิ า........................................................................................................ก 
โครงสรา งของชดุ วชิ า ...........................................................................................................ข 
ตรวจสอบตนเองกอ นเรยี น....................................................................................................ค 

ตอนท ี่ 1  ปจ จยั สาํ คญั ทมี่ ผี ลตอ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ ..................... 1 
การวางแผนผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ ........................................ 2 
การเลอื กตน ทเุ รยี นเพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู........................................... 4 
ปจ จยั ทม่ี ผี ลตอ การออกดอกของทเุ รยี น ................................................. 8 
การบาํ รงุ ตน หรอื การเตรยี มตน ใหพ รอ มเพอื่ ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู ......... 11 

ตอนท่ ี 2  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู ............................... 15 
สารพาโคลบวิ ทราโซล ....................................................................... 16 
บทบาทหนา ทขี่ องสารพาโคลบวิ ทราโซลทมี่ ตี อ ตน ทเุ รยี น ................. 17 
เทคนคิ และวธิ กี ารฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล ................................ 18 
ขอ มลู สภาพอากาศทค่ี วรเลอื กปฏบิ ตั กิ ารฉดี พน สาร ........................... 20 

ตอนท ่ี 3  การจดั การเสรมิ ในระยะกอ นและเรมิ่ ออกคอก ................................... 24 
การชว ยจดั การเสรมิ แกต น ทเุ รยี น ....................................................... 25 
การชว ยเตรยี มความพรอ มแกต น ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอก ..................... 26 
การจดั การเสรมิ ในระยะเรมิ่ ออกดอก ................................................. 30 
การตดั แตง ดอกทเุ รยี น ....................................................................... 32 
การยดื ขว้ั ดอกทเุ รยี น .......................................................................... 34 

ตอนท่ี  4  การจดั การทช่ี ว ยสง เสรมิ การตดิ ผล ..................................................... 38 
การขนึ้ นา้ํ ..........................................................................................39 
การตดั แตง ดอกทเุ รยี นมในระยะตา งๆ ............................................... 40 
การจดั การเสรมิ ทจ่ี ะชว ยใหด อกตดิ ผลดขี นึ้ ........................................ 42 
การควบคมุ นาํ้ ระยะกอ นดอกบาน- ดอกบาน ..................................... 43 

ตอนท ่ี 5  การจดั การเพอ่ื ปรมิ าณและปรบั ปรงุ คณุ ภาพผลผลติ ........................... 48 
การใสป ยุ เคมรี ะยะตดิ ผล ................................................................... 48 
การตดั แตง ผล ....................................................................................48 
การรกั ษาและสนบั สนนุ คณุ ภาพของผลผลติ ...................................... 50 
การจดั การดา นตลาด .......................................................................... 54

สารบัญ (ตอ ) 

หนา  

ตรวจสอบตนเองหลงั เรยี น .................................................................................................. 58 
เฉลยการตรวจสอบตนเองกอ น-หลงั เรยี น ........................................................................... 60 
เฉลยกจิ กรรม ...................................................................................................................... 60 
ขอ เสนอแนะและกจิ กรรมตอ เนอื่ ง ...................................................................................... 62 
บรรณานกุ รม ...................................................................................................................... 63

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  ก

คําแนะนาํ การใชชุดวชิ า 

1.  ชดุ วชิ านจี้ ดั ทาํ ขน้ึ สาํ หรบั ผมู อี าชพี ทาํ สวนทเุ รยี นทสี่ นใจจะผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ู
ใหม คี ณุ ภาพ 

2.  ชดุ วชิ าเทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพประกอบดว ย  เนอ้ื หาจํานวน 5 ตอน 
พรอ มภาพประกอบ และกจิ กรรม  ซง่ึ เปน ชดุ วชิ าสําหรบั ศกึ ษาหาความรดู ว ยตนเอง 

3.  ควรศกึ ษาโครงสรา งของชดุ วชิ าเทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพใหเ ขา ใจ 
เพอ่ื จะไดท ราบจุดเนน และขอบขา ยเนอื้ หาของชดุ วชิ า 

4..  เพอื่ ใหร แู ละเขา ใจยง่ิ ขน้ึ   ทา นตอ งปฏบิ ตั ติ ามกจิ กรรมทใ่ี หไ วใ นชดุ วชิ า 
และทกุ กจิ กรรม อยา งละเอยี ด 

5.  กอ นทท่ี า นจะไปพบผรู  ู ทา นควรศกึ ษาลกั ษณะนสิ ยั ใจคอของผรู เู สยี กอ น 
เพอ่ื หาวธิ กี ารทดี่ ที สี่ ดุ ในการพบแตล ะครง้ั  

6.  ทา นตอ งทําการประเมนิ ผลกอ นศกึ ษาชดุ วชิ า  และหลงั ศกึ ษาในแตล ะตอน 
พรอ มทงั้ ประเมนิ ผลหลงั ศกึ ษาชดุ วชิ านจ้ี บแลว ทงั้ ชดุ   พรอ มทง้ั ตรวจสอบกบั  
แนวเฉลยทใี่ หไ วท า ยชดุ วชิ า 

7.  ทา นสามารถหาความรเู พม่ิ เตมิ ไดจ าก  แหลง ความรเู พมิ่ เตมิ ตา งๆ 
ทใ่ี หไวท า ยชดุ วชิ าน ี้

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  ข

โครงสรางของชุดวิชา 
เทคนคิ การผลิตทุเรียนนอกฤดูใหม ีคุณภาพ 

แนวคิด

1.  การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพตอ งคาํ นงึ ถงึ ปจ จยั ทสี่ าํ คญั ๆ หลายอยา งดว ยกนั  
2.  การใชสารพาโคลบิวทราโซลในการผลิตทุเรียนนอกฤดูใหมีคุณภาพ  ตองคํานึงถึง 
อตั ราสว นผสม และวธิ กี ารพน สารทถ่ี กู ตอ งดว ย 
3.  ระยะกอนและเริ่มออกดอกตองมีการใสปุย การจัดการดินโคนตน  การเปดตาดอก 
และการยดื ขว้ั ดอก 
4.  การทช่ี ว ยใหท เุ รยี นตดิ ผลด ีตอ งมกี ารตดั แตง ดอก การใสป ยุ  การใหน า้ํ  และการปอ งกนั  
กาํ จดั โรคและแมลง 
5.  การตดั แตง ผล  การใสป ุย  การควบคมุ ไมใ หทเุ รียนแตกใบออน และการปอ งกนั จาํ กดั  
ศตั รพู ชื  ถอื วา เปน ขน้ั ตอนในการจดั การ  เพอื่ ปรมิ าณและปรบั ปรงุ ผลผลติ  

วัตถุประสงค 

1.  สามารถเลอื กตน  และเตรยี มสภาพตน ทเุ รยี นใหพ รอ ม เพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดไู ด 
2.  ปฏบิ ตั กิ ารใชเ ครอ่ื งมอื และสารเคมที จี่ าํ เปน ไดถ กู ตอ ง 
3.  สามารถควบคมุ ปรมิ าณของดอกและผลทเุ รยี นได 
4.  สามารถปอ งกนั และกําจดั ศตั รทู เุ รยี นได 
5.  ปฏบิ ตั กิ ารรดนาํ้  ใสป ยุ กบั ตน ทเุ รยี นไดถ กู ตอ ง 

ขอบขายเนื้อหา 

ชดุ วชิ านป้ี ระกอบดว ยเนอ้ื หาจาํ นวน 5 ตอน ใชเวลาเรยี นทงั้ หมด 30 ชว่ั โมง  ดงั นี้ 

ตอนท่ี1  ปจ จยั สาํ คญั ทม่ี ผี ลตอ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  ( 4 ชั่วโมง ) 

ตอนท่ี2  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซสผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  ( 6 ชว่ั โมง ) 

ตอนที่3  การจดั การเสรมิ ในระยะกอ นและเรมิ่ ออกดอก  ( 8 ช่ัวโมง ) 

ตอนที่4  การจดั การทช่ี ว ยสง เสรมิ การตดิ ผล  ( 6 ชั่วโมง ) 

ตอนที่5  การจดั การเพอ่ื ปรมิ าณและปรบั ปรงุ คณุ ภาพผลผลติ   ( 6 ชว่ั โมง ) 

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหม คี ณุ ภาพ  ค

ตรวจสอบตนเองกอ นเรียน 

กอนที่ทานจะศึกษาชุดวิชาเทคนิคการผลิตทุเรียนนอกฤดูใหมีคุณภาพ  ขอใหทาน 
ลองทาํ แบบประเมนิ ตนเองกอ นเรยี นดวู า มคี วามร ูความเขา ใจอยใู นระดบั ใด 

โดยกาเครอ่ื งหมายกากบาท (û) ขอ ทถี่ กู ทสี่ ดุ เพยี งขอ เดยี ว 

1.  การเลอื กตน ทเุ รยี นเพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูควรเลอื กตน ทมี่ ลี กั ษณะอยา งไร 

ก.  ตน ทใี่ หผ ลผลติ มาแลว หรือมอี ายรุ ะหวา ง 9-15 ป 

ข.  ตน ทม่ี คี วามสมบรู ณ สะสมอาหารไวม าก 

ค.  ตอ นทม่ี ที รงพมุ สมา่ํ เสมอรปู ทรงคลา ยปร ามดิ  

ง.  ถกู ทกุ ขอ  

2.  การสง เสรมิ ใหท เุ รยี นแตกใบออ นใหเ รว็ ทส่ี ดุ ทาํ ไดโ ดยวธิ ใี ด 

ก.  ตดั แตง กง่ิ แหง หรอื กง่ิ เปน โรคออกใหห มด 

ข.  ใสปยุ เคมีสตู ร 15 -15 -15 หรือ 16 -16 -16 

ค.  ฉดี พน อาหารเสรมิ ทมี่ คี ารโ บไฮเดรตเปน องคป ระกอบหลกั  

ง.  ถกู ทกุ ขอ  

3.  การกําจดั เพลยี้ ไกแ จ เพลย้ี แปง  ควรฉดี พน ดว ยสารเคมชี นดิ ใด 

ก.  ไดโคโฟล  ข.  เมธลิ พาราไธออนผสมกบั ไวทอ อยล 

ค.  วกิ รโิ ฟล  ง.  วนี กี า  

4.  สารพาโคลบวิ ทราโซลทาํ หนา ทอี่ ะไร 

ก.  สารเรง การเจรญิ เตบิ โตของดอก  ข.  สารเรง การเจรญิ เตบิ โตของใบ 

ค.  สารยบั ยง้ั การเจรญิ เตบิ โตของพชื   ง.  สารยบั ยงั้ การเจรญิ เตบิ โตของตาดอก 

5.  ลกั ษณะสภาพอากาศในขอ ใด ไมเ หมาะแกก ารฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล 

ก.  ทอ งฟา แจม ใส แสงแดดดี 

ข.  ระยะ 1 -2 วนั  กอ นการฉดี พน ฝนควรหยดุ ตก 

ค.  ลมสงบ มเี มฆนอ ย กระจายอยทู ว่ั ไป 

ง.  มฝี นตกปรอย ๆ ขณะฉดี พน  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  ง

6.  หลงั จากฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลแลว กว่ี นั  จงึ มกี ารเตรยี มความพรอ มแกต น ทเุ รยี น 

ก.  15 -30 วัน  ข.  35 -40 วนั  

ค.  45 -50 วัน  ง.  50 -60 วัน 

7.  การฉดี พน สารไทโอยเู รยี มผี ลอยา งไรตอ ตน ทเุ รยี น 

ก.  ยบั ยงั้ การเจรญิ เตบิ โตของดอก  ข.  ชว ยเปด ตาดอกทเุ รยี น 

ค.  ชว ยใหท เุ รยี นตดิ ผลมาก  ง.  ชว ยเรง การเกดิ รากตะขาบ 

8.  ดอกทเุ รยี นทม่ี ลี กั ษณะใด ไมค วร ปลดิ ทง้ิ  

ก.  ดอกทอ่ี ยกู บั กง่ิ เลก็   ข.  ดอกทอี่ ยกู บั กงิ่ ออ น 

ค.  ดอกทอ่ี ยสู ว นปลายของกงิ่   ง.  ดอกทอี่ ยโู คนกงิ่ ใหญ 

9.  ฮอรโ มนจบิ เบอเรลลนิ มหี นา ทอี่ ะไร 

ก.  เสรมิ สรา งการเจรญิ เตบิ โตของใบ 

ข.  เสรมิ สรา งการเจรญิ เตบิ โตของตาดอก 

ค.  เสรมิ สรา งการเจรญิ เตบิ โตของดอกระยะไขป ลา 

ง.  เสรมิ สรา งการเจรญิ เตบิ โตของดอกระยะตาป ู

10.  ทเุ รยี นนอกฤดจู ะแกส กุ ชา กวา ทเุ รยี นในฤดปู ระมาณกว่ี นั  

ก.  5 -7 วนั   ข.  7 -15 วนั  

ค.  15 -20 วัน  ง.  20 -25 วนั  



ตอนที่ 1 

ปจจยั สําคญั ทมี่ ีผลตอ 
การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหม ีคุณภาพ 

แนวคดิ  

1.  ความสาํ เร็จในการทําสวนทุเรียน  ข้ึนอยูกับความสามารถของชาวสวนในการ 
ควบคมุ ปรมิ าณ และคณุ ภาพของผลผลติ ไดม ากนอ ยเพยี งใด 

2.  คณุ ภาพของผลผลิตทอี่ อกสตู ลาด    การกาํ หนดราคาของผลผลติ ทเุ รยี นนอกจาก 
พจิ ารณาจากอปุ สงค(demand) และอปุ ทาน(supply) ซง่ึ เปน หลกั การพนื้ ฐานทว่ั  ๆ ไปแลว  ตอ งพจิ ารณา 
จากคณุ ภาพของผลผลติ อกี ดว ย 

3.  ปจจัยที่มีผลตอการออกดอกนอกฤดูของทุเรียน ไดแก ความสมบูรณของตน 
ความสมดลุ ของฮอรโ มนพชื ในตน ทเุ รยี น   การกระตนุ ชว ยใหต น ทเุ รยี นพรอ มเพอ่ื การออกดอก 

4.  การเลอื กตน ทเุ รยี นเพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดคู วรพจิ ารณาจากอายขุ องตน  การสะสม 
อาหารของตน ทเุ รยี น และลกั ษณะทรงพมุ ตน  

5.  การเตรียมตนทุเรียนใหพรอมเพื่อผลิตทุเรียนนอกฤดู  เร่ิมต้ังแตการปลิดดอก 
ทอี่ อกในฤดทู ง้ิ  แลว บาํ รงุ ตน   สรา งใบชดุ ท่ี 1 และชดุ ท่ี 2 

เมอ่ื ศกึ ษาเรอื่ งนแ้ี ลว ทา นสามารถ 

1.  เลอื กตน ทเุ รยี นเพอื่ ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพได 
2.  บอกปจ จยั ทมี่ ผี ลตอ การออกดอกนอกฤดขู องทเุ รยี นใหม คี ณุ ภาพได 
3.  เตรยี มตน ทเุ รยี นใหพ รอ มเพอื่ ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพได

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหม คี ณุ ภาพ  2

บทนาํ  

ทเุ รยี นเปน ไมผ ลเมอื งรอ น เปน ผลไมเ ศรษฐกจิ ทสี่ าํ คญั ของภาคตะวนั ออก  เชน   จนั ทบรุ  ี
ระยอง  ตราด  ปราจนี บรุ  ี  โดยฤดกู าลผลติ ทเุ รยี นของประเทศไทย  จะแบง ออกเปน 2 ภาค คอื  

-  ภาคตะวนั ออกทเุ รยี นจะแกส กุ พรอ มจาํ หนา ยไดใ นเดอื นพฤษภาคม -กรกฎาคม 
-  ภาคใต ทเุ รยี นจะแกส กุ พรอ มจาํ หนา ยไดใ นเดอื นสงิ หาคม - ตลุ าคม 
ซง่ึ ผลผลติ ตามฤดกู าลของทเุ รียน จะมีชว งผลผลติ สนั้ เพียง 2 -3 เดอื นตอ ป   การกระจาย 
ของผลผลติ ออกสทู อ งตลาดไมส มาํ่ เสมอ ผลผลติ มากกวา 50 เปอรเ ซน็ ต ออกสทู อ งตลาดพรอ มกนั  
เพียง 2 -3 สปั ดาห ทาํ ใหราคาผลผลิตทุเรียนแตกตา งกันมากตลอดฤดูกาล เชน ป 2536 ประมาณ 
เดือนมีนาคม ทุเรยี นพนั ธชุ ะนีขายกิโลกรมั ละ 25 บาท เดอื นพฤษภาคมกโิ ลกรมั ละ 8 -10 บาท 
และเดอื นธนั วาคมกโิ ลกรมั ละ 50 บาท ชาวสวนทเุ รยี นมรี ายไดท แ่ี ตกตา งกนั มาก 
ดงั นน้ั  การทําสวนทเุ รยี นทจี่ ะใหไ ดผ ลตอบแทนคมุ คา  จะตอ งมกี ารจดั การใหต น ทเุ รยี น 
มีชว งเวลาออกดอกติดผลที่แตกตา งไปจากทุเรียนตามฤดกู าล ชาวสวนสามารถขายไดในราคาสูง 
รายไดของครัวเรือนชาวสวนก็เพ่ิมขึ้น  ฐานะทางเศรษฐกิจของสังคมและของประเทศชาติ 
กด็ ขี นึ้ ดว ย 

การวางแผนผลติ ทเุรยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ 

การจดั การใหก า นตน ทเุ รยี นออกดอกตดิ ผล  ผลผลติ มคี ณุ ภาพด ี  สามารถเกบ็ เกย่ี วไดใ นชว ง 
ราคา ทสี่ งู   เปน ไปตามความตอ งการของเจา ของสวนใหไ ดม ากทส่ี ดุ  ขนึ้ อยกู บั พน้ื ฐานความเขา ใจ 

1.  ตอ งเขา ใจพชื ในการออกดอก  ตดิ ผล  และการพฒั นาการตา ง ๆ  โดยเฉพาะอยา งยงิ่ การ 
ออกดอก   ทุเรียนจําเปนตองมีการสะสมอาหารในรูปสารประกอบคารโบไฮเดรตจนพอเพียง 
ถงึ ระดบั หนงึ่   สมั พนั ธก บั การเปลยี่ นแปลงของระดบั ฮอรโ มนภายในพชื   และเมอ่ื มชี ว งแลง ตดิ ตอ กนั  
ประมาณ 7 –14วนั   กจ็ ะเกดิ การชกั นาํ ใหอ อกดอก 

2.  ตอ งเขา ใจสาร คอื   ตอ งรวู า สารประเภทใดมบี ทบาทตอ กระบวนการใด เชน   กระบวนการ 
ออกดอก  การตดิ ผล  การสะสมอาหารและการเคลอื่ นยา ยพลงั งานตา ง ๆ เปน ตน   ตอ งเขา ใจวา สาร 
ทจ่ี ะนาํ มาใชแ ตล ะประเภท  ถา สพู ชื เคลอื่ นยา ยและสะสมในพน้ื อยา งไร  ทง้ั น ี้ เพอ่ื ใหก ารเลอื กใชส าร 
มปี ระสทิ ธภิ าพ  ประหยดั   และปลอดภยั  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดูใหม ีคณุ ภาพ  3

3.  ตอ งเขา ใจสภาพแวดลอ ม  สภาพแวดลอ มลกั ษณะใดสง เสรมิ หรอื ยบั ยง้ั การออกดอก 
การตดิ ผล  หรอื กระบวนการอน่ื ใดในพชื และมขี อ มลู แบบแผนของสภาพภมู อิ ากาศ ในพนื้ ท ี่ทป่ี ลกู พชื  
นนั้   มขี อ มลู ลกั ษณะดนิ และสภาพพนื้ ท ่ี เพอื่ ใชป ระกอบในการตดั สนิ ใจเลอื กวธิ กี ารจดั การดา นตา ง ๆ 
ใหเ หมาะสม

4.  ตอ งเขา ใจความสมั พนั ธร ะหวา งพชื   สารเคม ี และสภาพแวดลอ มหนงึ่  ๆ จะตอบสนอง 
ตอ การใชส ารเคมีแตกตา งกนั   การศึกษาความสัมพันธระหวา งพืช  สารเคม ี  และสภาพแวดลอ ม 
จงึ สําคญั และมปี ระโยชนม ากในการกําหนดวธิ กี ารแกไ ขเหตุการณแ ทรกซอ นตา ง ๆ ทอี่ าจเกิดขน้ึ  
ในระหวา ง ขนั้ ตอนของการผลติ  

การเตรียมการผลิตทุเรียนนอกฤดู จะตองวางแผนการผลิต  และเลือกเปาหมายการผลิต 
ใหท เุ รยี นแก- สกุ   และจาํ หนา ยไมต รงกบั ทเุ รียนในฤดกู าล 

ตารางเปรยี บเทียบการผลิตทเุ รยี น 

รายการ  ทเุ รยี นในฤด ู ทเุ รยี นนอกฤดู 

เตรยี มตน   มถิ นุ ายน- กรกฎาคม  พฤศจกิ ายน- ธนั วาคม 
ออกดอก  พฤศจกิ ายน- ธนั วาคม  กรกฎาคม- สงิ หาคม 
ดอกบาน  มกราคม - กมุ ภาพนั ธ  กนั ยายน - ตลุ าคม 
ผลแก  พฤษภาคม - มถิ นุ ายน  ธนั วาคม- มกราคม 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  4

การเลอื กตน ทเุ รยี นเพอ่ื ผลติ ทุเรยี นนอกฤดู 

การเลอื กตน เปน ความสาํ คญั อนั ดบั แรก  เพราะการเลอื กตน ทเุ รยี นไดเหมาะสม จะมบี ทบาท 
สงู ตอ ความสําเรจ็ ในการผลติ ทเุ รยี นกอ นฤด ู    ตน ทใ่ี ชค วรเปน ตน ทใ่ี หผ ลผลติ แลว    มลี าํ ตน  เดย่ี ว 
ทรงพมุ เปน ทรงฉตั ร  สงู ไมเ กนิ 15 เมตร  มกี งิ่ ทเ่ี หมาะสมแกก ารออกดอกตดิ ผลจาํ นวนมาก  มปี รมิ าณ 
และความหนาทบึ ของใบไดส ดั สว นกบั จาํ นวนกงิ่   สภาพตน โดยทวั่ ไป สมบรู ณแ ละไมเ ปน โรค 

ชาวสวนทเุ รยี นควรพจิ ารณาเลอื ก ดงั นี้ 
1.  อายขุ องตน  

ตน ทเุ รยี นทเ่ี หมาะสมเพอื่ ผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูควรเปน ตน ทใี่ หผ ลผลติ มาแลว  หรอื  
มอี ายุระหวาง 9 -15 ป  หรอื มเี สน ผา ศนู ยก ลางของทรงพมุ ตน ประมาณ 8 -12 เมตร 

2.  การเตรยี มตน ทเุ รยี นใหพ รอ มกอ นการใชส าร 
ตน ทเุ รยี นทพ่ี รอ มกอนการใชส ารพาโคลบวิ ทราโซล  คอื   ตน ทเุ รยี นทมี่ กี ารเจรญิ  

เติบโตและมกี ารสะสม พลังงานในรปู ของคารโบไฮเดรตเพยี งพอสาํ หรบั กระบวนการออกดอก 
การเตรยี มตน ทเุ รยี นใหพ รอ มมขี นั้ ตอนปฏบิ ตั ทิ แี่ ตกตา งกนั ไป  ทงั้ น ้ีขนึ้ อยกู บั สภาพตน ทเ่ี ลอื กใช 

3.  ตน ทมี่ คี วามพรอ มและตอ งเตรยี มการเพยี งเลก็ นอ ยกอ นพน สาร 
ตนทุเรียนตองเปน  ตนที่มโี ครงสรางดี  ปริมาณใบและความหนาทบึ ของใบได 

สดั สว นกบั จาํ นวนกงิ่   สภาพตน โดยทว่ั ไปสมบรู ณ  การเตรยี มตน ทเุ รยี นประเภทนม้ี หี ลกั การ ดงั นี ้
3.1 เรง ใหท เุ รยี นแตกใบออ นทนั ทหี ลงั การเกบ็ เกย่ี ว  ใหต ดั แตง กงิ่ ทเี่ ปน โรคกงิ่ แหง  

กง่ิ แขนงดา นในทรงพมุ   และกง่ิ เลก็  ๆ ทอี่ ยปู ลายกงิ่ บางสว นออก  โดยเลอื กตดั กงิ่ ทช่ี ลี้ งหรอื กงิ่ ชขี้ นึ้  
ออก  เหลอื กงิ่ ทสี่ มบรู ณอ ยใู นแนวขนานกบั พนื้ ไวใ นปรมิ าณทเี่ หมาะสม  เสรจ็ แลว ใสป ยุ สตู รเสมอ 15 
– 15 – 15 หรอื 16 – 16 – 16 และใหน า้ํ ตามความจําเปน  

3.2 รกั ษาใบออ นทแ่ี ตกออกมาใหส มบรู ณ   โดยการฉดี พน สารเคมปี อ งกนั กาํ จดั โรค 
และแมลง 

ตนทุเรยี นและการวัดพมุ ตน  

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  5

4.  การสะสมอาหารของตนทเุ รยี น 
หลังจากท่ีเราไดเก็บเก่ียวผลผลิตแลว  ควรมีการบํารุงรักษาตนใหอยูในสภาพ 

ทส่ี มบรู ณ การเจรญิ เตบิ โตตอ งผา นการแตกใบใหมม าแลว อยา งนอ ย 2 ครง้ั (2 ชดุ ) จํานวนใบทแ่ี ตก 
และพงุ ออกมามจี าํ นวนอยา งนอ ย5-7ใบตอ ยอด ขนาดของใบใหญเ ทา ใบชดุ เดมิ  หรอื  ใบใหญก วา เดมิ  
ใบมสี เี ขม ออกดาํ และเปน มนั  แผน ใบคอ นขา งเรยี บ 

ยอดใบทุเรียนสีเขมเปนมัน 

5.  ลกั ษณะทรงพมุ ตน  
ทรงพมุ สมาํ่ เสมอ รปู ทรงคลา ยปร ามดิ  การไวก ง่ิ และการเรยี งตวั ของกง่ิ ไดส ดั สว น 

เมื่อชาวสวนเขาไปอยูใตทรงพุมตน แลวเงยหนาข้ึนจะมองเห็นทองฟา  และทองใบสลับกัน 
ทรงพมุ ตน สงู ไมเ กนิ 12 เมตร 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  6

กจิ กรรม 

1.  ใหท า นสาํ รวจทเุ รยี นในสวนของทา น พรอ มบนั ทกึ ตามรายการดงั ตอ ไปน้ ี
วนั ท.ี่..................เดอื น...................................................พ.ศ. ............................... 
-  คดั เลอื กตน ทเุ รยี นเพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดไู ด....................................ตน  
-  สภาพตน ทเุ รยี นทค่ี ดั เลอื กไวส ว นมากมสี ภาพดงั น้ี 
1.  ลกั ษณะของใบ............................................................................................................ 
................................................................................................................................................. 
2.  ทรงพมุ และความสงู ........................................................................................................ 
................................................................................................................................................. 
3.  อายขุ องตน ทเุรยี น............................................................................................................ 
................................................................................................................................................. 
4.  การสะสมอาหารของตน ทเุรยี น.................................................................................... 
................................................................................................................................................. 

2.  ใหท า นนาํ ขอ ความทบี่ นั ทกึ ไวน ไ้ี ปปรกึ ษากบั ผรู ใู นทอ งถนิ่  ตามรายการดงั ตอ ไปน้ี 
พรอ มบนั ทกึ ความคดิ เหน็ จากผรู อู ยา งละเอยี ด 
วนั ท่ี.....................เดอื น ..........................................................พ.ศ. ................................... 
ผรู ชู อื่ ...................................................................................................................................... 
ทอ่ี ย.ู .............................................................................................................................................. 
1.  อายขุ องตน ทเุ รยี น...................................................................................................... 
2.  การสะสมอาหารของตน ทเุ รยี น.............................................................................. 
3.  ลกั ษณะทรงพมุ ตน ................................................................................................... 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  7

แนวคดิ เกย่ี วกบั การออกดอกของพชื   เพอ่ื ใหเ กดิ ความเขา ใจเกยี่ วกบั การออกดอกของทเุ รยี น 
1. ความสมดลุ ของพลงั งาน(energy balance) ธรรมชาตพิ ชื จะมกี ารสงั เคราะหแ สงซง่ึ เปน  

กระบวนการทเี่ ปลย่ี นพลงั งานแสงไปเปน พลงั งานเคม ี  และเกบ็ สะสมไวใ นรปู ของคารโ บไฮเดรต 
สว นหนง่ึ ของพลงั งานทสี่ งั เคราะหข น้ึ จะถกู ใชไ ปในกระบวนการพฒั นาการตา ง ๆ  สว นหนงึ่ เพอื่  
การซอ มแซมเนอ้ื เยอ่ื และอวยั วะทส่ี กึ หรอ  และสว นทเี่ หลอื พชื จะเกบ็ สะสมไว 

พชื จะมกี ารสรา งและการใชพลงั งานทสี่ รา งไดอ ยา งสมดลุ และตอ เนอื่ ง ในสภาวะทพ่ี ชื  
ตอ งมกี ารเจรญิ เตบิ โตสงู และสามารถสงั เคราะหแ สงไดด  ี พชื จะใชพ ลงั งานมากกวา จะเกบ็ สะสมไว 
ในทางตรงขา มในสภาวะทพี่ ชื สงั เคราะหแ สงไดน อ ยแตก ารเจรญิ เตบิ โตยงั ตอ งดาํ เนนิ ตอ ไป  พชื กจ็ ะ 
นําพลงั งานทส่ี ะสมไวเ ดมิ มาใชส มทบจนเพยี งพอแกค วามตอ งการในขณะนนั้   เมอื่ การเจรญิ เตบิ โต 
ชะลอตวั ลง  การสะสมกจ็ ะมมี ากขน้ึ ตามลําดบั เมอ่ื ประสานกบั สภาวะแวดลอ มทเี่ หมาะสม  กจ็ ะเกดิ  
การชกั นาํ ใหเ กดิ เซลลอ อกดอกและมกี ารพฒั นาการตอ ไปจนออกเปน ดอกหวั ตน  

2.  ความสมดลุ ของฮอรโมนพชื   (balance of hormone)  เชอื่ วา การเปลยี่ นแปลงทง้ั หลาย 
ของพืช   เกิดจากการกระตุนหรือสงั่ การจากฮอรโมนพชื ชนดิ เดียวหรือพรอม ๆ กันหลายชนิด 
ฮอรโ มนพืชเหลานไ้ี มไ ดค วบคมุ การพฒั นาของพชื โดยตรง  แตจ ะควบคุมการสงั เคราะหเ อนไซม 
โปรตนี   และสารประกอบอนิ ทรยี ต า ง ๆ ภายในพชื ซง่ึ จะมบี ทบาทโดยตรงหรอื โดยออ มกบั กระบวน 
การชวี เคมตี า ง ๆ  และเกดิ เปน การพฒั นาดา นตา ง ๆ ของพชื  จากการวเิ คราะหป รมิ าณโปรตนี ทพ่ี ชื  
สังเคราะหข ้ึนในชองการเจรญิ เติบโตทางดา นกง่ิ กานสาขาไปสูการเจริญพันธุ    ในระหวา งการ 
พฒั นาการทางดา นกงิ่ กา นสาขา    พชื จะมกี ารสงั เคราะหโ ปรตนี ในปรมิ าณมาก     ปรมิ าณโปรตนี จะ 
คอ ย ๆ  ลดลง  เมอ่ื การพฒั นาการของพชื อยใู นชว งชกั นาํ ใหอ อกดอก  และเมอ่ื ลดระดบั โปรตนี ไดค งท่ี 
พชื จะมกี ารสรา งจดุ กําเนดิ ดอก  จากนน้ั ปรมิ าณโปรตนี ในพชื จะคอ ย ๆ เพม่ิ ขน้ึ อกี ครง้ั หนง่ึ  เมอ่ื พชื ม ี
พฒั นาการทางดา นกงิ่ กา นสาขา 

ในสว นทเ่ี กย่ี วขอ งกับกระบวนการออกดอกของพชื   จบิ เบอเรลลนิ (gibberellin)  เปน  
ฮอรโ มนพืชทมี่ บี ทบาทเกย่ี วของมากทส่ี ดุ   โดยทว่ั ไปจิบเบอเรลลนิ จะชว ยใหเซลลพ ชื มกี ารยดื ตวั  
ทาํ ใหก งิ่ กา นสาขาและลาํ ตน ของพชื ยดื ยาวสงู ขนึ้   ปรมิ าณจบิ เบอเรลลนิ ในพชื ยงิ่ มากเทาใด กจ็ ะ 
กระตุนใหพืชมีการสงั เคราะหโปรตีนและมีการพัฒนาการทางดานก่ิงกานสาขามากขึ้นเทานั้น 
ในทางตรงกนั ขา มถา สามารถทาํ ใหป รมิ าณจบิ เบอเรลลนิ ในพชื ลดลง  การพฒั นาการทางดา น กงิ่ กา น 
สาขาของพชื กจ็ ะลดลง  และผลทตี่ ามมาคอื พชื จะออกดอกในทส่ี ดุ  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหม คี ณุ ภาพ  8

ปจ จยั ทม่ี ผี ลตอ การออกดอกของทเุ รยี น 

ปจ จยั ทม่ี ผี ลตด การออกดอกของทเุ รยี น  มปี จ จยั หลายอยา งดงั นี้ 
1.  ความสมบูรณข องตน คอื  ความพรอมของตน ทเุ รยี นนน่ั เอง ตน ทเุ รยี นจะตองสะสม 
พลังงาน   เพ่ือสรางความพรอมของตนในรูปของการสะสมคารโบไฮเดรตท่ีตน ก่ิงและใบไว 
ใหมากพอ การสะสมพลังงานก็คือการปรุงอาหารที่ใบ และเมื่อสะสมพลังงานไดในระดบั หนึ่ง 
แลวก็จะแตกใบออนเจริญเปนใบเพสลาด มีสีเขียวเขม  และพลังงานที่สะสมที่ใบจะมากที่สุด 
เมอื่ ใบแกแ ละผา นชว งระยะเวลาของการสงั เคราะหแ สงมานาน เมอื่ สภาพแวดลอ มเหมาะสม กจ็ ะเกดิ  
การชกั นําใหเ กดิ ตาดอก และมกี ารพฒั นาตอ  ๆ ไป 

ตน ทเุ รียนท่ีสมบูรณ 

2.  ความสมดลุ ของฮอรโ มนพชื ในตน ทเุ รยี น 
แนวคดิ เกยี่ วกบั ความสมดลุ ของพลงั งานและความสมดลุ ของฮอรโ มนพชื เขา ดว ยกนั  

อธบิ ายการออกดอกของทเุ รยี นได 
ชว งที่  1  ตนทุเรียนมีการเจริญเติบโตไปทางดานก่ิงกานสาขา   มีการสะสม 

อาหารและพลงั งานในรปู ของฃารโ บไฮเดรตจนตน มคี วามพรอ ม 
ชว งท่ี  2  เม่ือเกิดสภาวะแวดลอมที่เหมาะสม   เชน   ชวงแลงที่ตอเนื่องกัน 

จะทําใหเ กิดการเปลี่ยนแปลงสัดสว นของฮอรโ มนชนิดตาง ๆ ภายในพชื จนถึงระดับทเ่ี หมาะสม 
กจ็ ะชกั นาํ ใหท เุ รยี นเรม่ิ กระบวนการเพอ่ื การออกดอก 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  9

ชว งที่  3  เกดิ การเปลย่ี นแปลงของกระบวนการตา ง ๆ  ทางสรรี วทิ ยาภายในตน  
และมพี ฒั นาการบางอยา งเกดิ ขน้ึ จนผา นจดุ ทพี่ ฒั นาการนน้ั ไมย อ นกลบั   และพฒั นาตอ ไปเปน จดุ กาํ เนดิ  
ตาดอก อยใู ตเ ปลอื กปรมิ าณกงิ่ ทเุ รยี น 

ชว งท ่ี 4  เปน ชว งทมี่ กี ารแบง และเพมิ่ จาํ นวนเซลลต าดอก  ทาํ ใหต าดอกเพมิ่ ขนาด 
จนผลพิ น เปลอื กของกงิ่ ออกมา  มองเหน็ เปน จดุ ขาวนวล  ทเี่ รยี กวา ระยะไขป ลา 

ชว งที่  5  ดอกทเุ รยี นระยะไขปลาจะพฒั นาตอไปเปนระยะตาป ู  เหยยี ดตนี หน ู
กระดมุ   มะกอื พวง  หวั กําไล  และบานในทส่ี ดุ   พลงั งานทตี่ น ทเุ รยี นสะสมไวจ ะถกู นาํ มาใชอ ยา ง 
ตอ เนอื่ งในชว งตา ง ๆ ของการพฒั นาการของการออกดอก 

การเปลี่ยนแปลงทัง้ หลายทีเ่ กิดขน้ึ แกต น พืชนั้น เกิดจากการกระตุนหรือส่ังการ 
จากฮอรโมนพืชแตละชนิด  หรือพรอม  ๆ  กันหลายชนิด  การเจริญเติบโตทางกิ่งกานสาขาน้ัน 
มีความสัมพันธกับฮอรโมนพืชท่ีเรียกวา  จิบเบอเรลลิน กลาวคือ  ถาฮอรโมนจิบเบอเรลลิน 
มีปริมาณมากพืชจะเจริญเติบโต และแตกกิ่งกานสาขา แตเ ม่ือปริมาณจิบเบอเรลลิน  ลดลงถึง 
ระดบั หนง่ึ  พืชจะสรา งและพฒั นาตาดอกขนึ้  

สว นใหญฮ อรโ มนจบิ เบอเรลลนิ  จะมปี รมิ าณมากในตน ทเุ รยี นชว งฤดฝู น เพราะวา  
ฝนที่ตกลงมาน้ัน ปรมิ าณนํา้ ฝนจะสงเสรมิ ใหธาตุอาหารไนโตรเจนในดิน เปลี่ยนรูปมาเปน รูป 
ทเ่ี ปน ประโยชนแ กตน ทุเรยี นไดม าก พชื จะแตกยอดและใบใหมใ นฤดฝู น เนอ่ื งจากธาตไุ นโตรเจน 
มสี ว นสาํ คญั ในการสรา งฮอรโ มน จบิ เบอเรลลนิ  

เมอื่ เขา หนา แลง   ดนิ แหง  ธาตไุ นโตรเจนในดนิ ถกู ปลดปลอ ยออกมาเปน ประโยชน 
ตอตนพืชนอยลง ทําใหจิบเบอเรลลินลดลงดวย  จึงกลาวไดวาสภาพแวดลอมและความพรอม 
ของตน ทเุ รยี นมคี วามเกยี่ วขอ งกบั ฮอรโ มนของตน ทเุ รยี นดว ย 

3.  การกระตนุ ชว ยใหท เุ รยี นพรอ มเพอื่ การออกดอก ไดแ ก
3.1 การสง เสรมิ ใหท เุ รยี นแตกใบออ นใหเ รว็ ทส่ี ดุ ทําไดด งั น้ี 
-  ตดั แตง กง่ิ แหง  กง่ิ เปน โรค กงิ่ แขนงดา นในทรงพมุ ออกใหห มด เหลอื ไว 

แตก งิ่ สมบรู ณท อ่ี ยคู อ นขา งขนานกบั พน้ื ดนิ
- ใสป ุยเคมี สตู ร 15 -15 -15  หรอื   16 -16 -16 อตั รา 2 -3 กิโลกรัมตอ ตน  

ผสมดว ยสารฮวิ มคิ แอซดิ (ชอื่ การคา  เชน  วกิ รโิ ฟล, วนี กี า ,ฮวิ มซิ นิ ) อตั รา 40 ซซี  ีตอ ปยุ 1 กโิ ลกรมั  
คลกุ เคลา ใหเ ขา กนั แลว ทงิ้ ไวใ หแหง หมวด ๆ แลว หวา นใตท รงพมุ  

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  10

- ตนท่ีไมคอยสมบรู ณ เชน  มีใบนอ ย ใบเลก็  ศูนยว ิจยั พชื สวนจนั ทบุรี 
แนะนําใหใชอาหารเสริมสาํ เร็จรูป   ที่มีคารโบไฮเดรตเปนองคประกอบหลัก  ฉีดพนทั่วพุมใบ 
มสี ว นผสมดงั น้ ี

1.  น้ําตาลกลโู คส  600  กรัม 
2.  สารฮวิ มิคแอซิด  20  ซซี  ี
3.  ปยุ เกล็ดสตู ร 15 -30 -15    60 กรัม  หรอื 10 -20 -30 
4.  สารเคมีปอ งกนั เชอื้ รา ( ตามสลากแนะนํา ) 
นําสว นผสมท้ัง 4 อยาง มาผสมในนา้ํ สะอาด 20 ลติ ร ฉดี พนทใี่ บจะชวยให 
ตน ทเุ รยี นแตกใบออ นไดเ รว็  ยงิ่ ขนึ้ และแตกใบพรอ มกนั ทงั้ ตน
3.2 การรกั ษาใบออ นทแ่ี ตกมาแลว ใหส มบรู ณแ ละมอี ายทุ ย่ี าวนาน 
เมื่อสังเกตพบวา   มีแมลงจํานวนมากหรือมีลักษณะอาการของโรคที่ใบ 
ใหเลือกใชชนิดของสารเคมีที่ใชไดกับชนิดของศัตรูพืชนั้น  ๆ  ฉีดพนที่ใบ  และเพ่ือสนับสนุน 
ใหใบทุเรียนมีสีเขียวเขมออกดํา  ควรฉีดพนอาหารเสริมที่มีธาตุแมกนีเซียม  และธาตุเหล็กเปน 
องคป ระกอบดว ย
3.3 พยายามควบคุมวงจรการแตกใบออนแตละครั้ง (แตละชุด)  ใหเ หมาะสม 
กลาวคือ  เมื่อเร่ิมใสปุยทางดิน เพ่ือใหทุเรียนแตกใบใหมแลว  พยายามสงเสริมใหเปนใบแก 
อยใู นชวงเวลาท่กี าํ หนดคอื  ระยะ 45 -60 วนั  ดว ยวิธีการใสปยุ เคมีสูตร 8 -24 -24  หรือ  9 -24 -24 
อตั รา 3 -4 กโิ ลกรมั ตอ ตน
3.4 ชว ยสง เสรมิ ใหด นิ บรเิ วณโคนตน มโี อกาสแหง เรว็ ขนึ้ โดย 
-  ทาํ ความสะอาดโคนตน คราดเอาเศษใบ  กิ่ง ออกจากโคนตน รวมทั้ง 
ถอนวชั พชื ออกดว ย 
-  การตัดแตงกิ่งคร้ังท่ี  2  โดยตัดแตงเอาก่ิงนํ้าคาง  ก่ิงไมพึงประสงค 
และกงิ่ ทห่ี ลงเหลอื จากการตดั แตง ครงั้ แรกออก จะชว ยใหต น โปรง  แสงแดดสอ งถงึ โคนตน  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  11

การบํารงุ ตน หรอื การเตรยี มตน ใหพ รอมเพอื่ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู 

ตารางกจิ กรรมและระยะเวลาเตรยี มตน  

รายการ  เตรยี มตน   ฉดี พน สาร  ออกดอก  ดอกบาน  บาํ รงุ ลกู   เกบ็ เกยี่ ว 

ระยะเวลา  พ.ค. - ธ.ค.  พ.ค.  ก.ค. - ส.ค.  ก.ย. - ธ.ค.  ก.ย. - ธ.ค.  ธ.ค. - ม.ค. 

ขัน้ ตอนในการบํารงุ ตน ดงั น้ี 
1.  ตดิ เบอรต นทเุ รยี น เฉพาะตน ทคี่ าดวา เมอื่ บํารงุ ตน แลว นา จะสมบรู ณ 
2.  ทาํ การปลดิ ดอกทเุ รยี นป(ในฤด)ู ออกใหห มดทงั้ ตน เมอ่ื ดอกของทเุ รยี นเจรญิ เตบิ โต 
อยใู นระยะตาป ู ถึงระยะเหยียดตนี หน ู
3.  ทาํ ความสะอาดบรเิ วณโคนตน โดยการคราดใบ กงิ่ และถอนวัชพชื บรเิ วณโคนตน  
ออกใหห มด 
4.  ใชส ารอนิ ทรยี  ฮิวมิคแอซิด อตั รา 1,000  ซซี ี ( 1 ลติ ร )  และปุยยูเรยี สตู ร 46 -0 -0 
อัตรา 300 -500 กรัม  ผสมนาํ้ 200 ลติ ร ใชเ ครอื่ งพน แรงสูงปรับหวั ฉีดใหเปนฝอยพนลงดิน บรเิ วณ 
โคนตน  ใตท รงพมุ ทําอยา งน้ี 3 วัน ตอ 1 ครงั้  รวมกนั 3 ครง้ั  

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  12

ทาํ ความสะอาดโคนตน  
พรอมพน สารอินทรียล งดิน 

5.  การใสป ยุ เคมเี พอ่ื สรา งใบใหม 
หลังจากฉีดพน สารอินทรียล งดนิ แลว 3 คร้ัง ใหใสปยุ เคมสี ูตร 15 -15 -15  หรอื  

16 -16 -16 อตั รา 3-4  กโิ ลกรมั ตอ ตน  ผสมกบั ปยุ ยเู รยี สตู ร 46-0-0  จาํ นวน1 กโิ ลกรมั   คลกุ เคลา กนั  
ใหท่ัวแลวหวา นลงดนิ บรเิ วณใตท รงพมุ  และชายทรงพุม ใหห วานหา งโคนตน 50 -70 เซนตเิ มตร 
กอนใสป ยุ รดนาํ้ ใหช ุม และวันรุง ขึน้ รดน้ําตามอีก 1 ครั้ง เพอ่ื สนับสนนุ ปุยละลายลงดนิ ใหหมด 
และพรอ มๆ กนั

6.  อกี 10 วนั  ตอ มาใหใสป ุยยเู รยี สตู ร 46 -0 -0 อัตรา 1 -1.5 กิโลกรมั ตอ ตน ใสบ รเิ วณ 
รอบ ๆ ชายพมุ ตน  

7.  อกี 10 -10 วนั  ตน ทเุ รียนจะแตกยอดออ นเปน การสรา งใบใหม  เปนใบชดุ ที่ 1 

จอบสับดนิ รอบชายทรงพมุ ตน แลว ใสปยุ  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  13

เมอ่ื ตน ทเุ รยี นเร่มิ จะแตกใบใหมใ หส งั เกตทห่ี ใู บ และตอมากจ็ ะแทงออกมาเปนใบจรงิ  
เร่ิมแรกจะเปนสีนํ้าตาล และเจริญเติบโตเปนสีเขียวออน  และเขียวแกในที่สุด  ชวงท่ีใบออน 
เจรญิ เตบิ โตเปนใบแก ถา มแี มลง เชน  เพลย้ี ไกแจ  เพลย้ี แปง  มารบกวนมาก กใ็ หฉ ดี พน ดว ยสารเคมี 
เมธิลพาราไธออนผสมกบั ไวทออยล  เพอ่ื กําจดั แมลงจาํ นวน 2 -3 ครง้ั  เพอ่ื รกั ษาใบใหมใ หสมบูรณ 
มคี ณุ ภาพในการสงั เคราะหแ สงทด่ี ี 

การสรา งใบใหมช ดุ ท่ี2 

เมอ่ื ตนทเุ รียนผา นการแตกใบใหมช ุดแรกแลวรวมระยะเวลาประมาณ 45 -60 วนั  หรือ 
ประมาณกลางเดอื นมนี าคม ใบชดุ แรกจะเจรญิ เตบิ โตเปน ใบแกเ ตม็ ท ี่ ตอ มาใหช าวสวนเรมิ่ กระตนุ  
ใหต น ทเุ รยี นแตกใบใหมช ดุ ท่ี2  ดว ยวธิ กี ารเหมอื นการสรา งใบออ นชดุ แรก   ทง้ั นใ้ี หพ ยายามควบคมุ  
และรกั ษาใหใบชุดที ่ 2 เร่มิ เปนใบเพสลาดชวงกลางเดอื นพฤษภาคม เพราะในเดือนพฤษภาคม 
ของทุกปจะมีฝนตกลงมาแลว  ความชื้นในดินและความชื้นในอากาศจะมีมาก  ซึ่งสภาพอากาศ 
ในเดอื นพฤษภาคม จะเหมาะแกก ารฉดี พน สารเคม ี เพอ่ื กระตนุ ตาดอกของทเุ รยี น 

แผนผงั การผลติ ทุเรยี นนอกฤด ู

พ.ย.  ธ.ค  ม.ค.  ก.พ.  มี.ค.  เม.ย.  พ.ค.  มิ.ย.  ก.ค.  ส.ค.  ก.ย.  ต.ค.  พ.ย.  ธ.ค.  ม.ค. 

1  2  5  6 

3  4  7  8 

1  หมายถงึ   ชว งระยะเวลาทป่ี ลดิ ดอกทงิ้  

2  หมายถงึ   ชว งระยะเวลาทเ่ี ตรยี มตนทเุ รยี น เพอื่ ผลติ ทุเรยี นนอกฤด ู

3  หมายถงึ   ชว งระยะการสรา งใบชดุ ที่ 1 

4  หมายถงึ   ชว งระยะการสรา งใบชดุ ท่ี 2 

5  หมายถงึ   ชว งระยะการพน สารพาโคลบวิ ทราโซล 

6  หมายถงึ   ชว งระยะทตี่ น ทเุ รยี นแตกตาดอก 

7  หมายถงึ   ชว งระยะทตี่ น ทเุ รยี นดอกบาน 

8  หมายถงึ   ชว งระยะผลทเุ รยี นแกพ รอ มจาํ หนา ยได 

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  14

มาทดสอบความรูกันหนอย 

จงตอบคาํ ถามตอ ไปนโี้ ดยเตมิ ขอ ความลงในชอ งวา งใหไ ดใ จความทส่ี มบรู ณ 
1.  การเลอื กตน ทเุ รยี นเพอื่ ผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ู ชาวสวนควรจะพจิ ารณาเรอื่ งตอ ไปน ี้

-  อายขุ องตน  ควรมอี ายรุ ะหวา ง (1.1)..............ปห รอื เปน ตน ทใ่ี หผ ลผลติ มาแลว  
-  ควรเปน ตน ทมี่ กี ารสะสมอาหารทใ่ี บมสี ี(1.2)........................................................ 
-  มลี กั ษณะทางพมุ (1.3)................................................................................................. 
2.  ปจ จยั ทม่ี ผี ลตอ การออกดอกของทเุ รยี น ไดแ ก 
2.1 ............................................................................................................................................... 
2.2 ........................................................................................................................................... 
3.  วธิ กี ารกระตนุ ชว ยใหท เุ รยี นพรอ มเพอ่ื การออกดอก ไดแ ก 
3.1 ............................................................................................................................................... 
3.2 ............................................................................................................................................... 
3.3 ............................................................................................................................................... 
3.4 ............................................................................................................................................... 
4.  การเตรยี มตน ใหพ รอ มเพอื่ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูควรปฏบิ ตั ดิ งั น ้ี
1.  ทําการปลดิ ดอกทเุ รยี นในฤดอู อกใหห มด เมอื่ ดอกอยใู นระยะ 

(4.1)........................................ถงึ ระยะ(4.2)............................................................. 
2.  ทาํ ความสะอาดบรเิ วณโคนตน โดยการ(4.3)........................................................ 
3.  ใชส ารอนิ ทรยี (4.4)..........................อตั รา(4.5)........................ซซี  ี และปยุ ยเู รยี  

สตู ร(4.6)...........................................อตั รา(4.7)...............................................กรมั  
ผสมนา้ํ (4.8)................ลติ ร ฉดี พน ลงดนิ บรเิ วณโคนตน ใตท รงพมุ ทาํ อยา งน ้ี
3 วันตอ 1 ครงั้  รวมกนั 3 ครงั้  
5.  ใหใ สป ยุ เคมสี ตู ร(5.1)................................หรอื สตู ร(5.2).....................................อตั รา 
(5.3)......................กโิ ลกรมั ตอ ตน  ผสมกบั ปยุ ยเู รยี สตู ร (5.4)......................................... 
จาํ นวน(5.5).............กโิ ลกรมั  คลกุ เคลา กนั หวา ยลงดนิ  บรเิ วณใตแ ละชายทรงพมุ  
6.  อกี 10 วนั ตอ มาใหใ สป ยุ ยเู รยี สตู ร(6.1)................................................................อตั รา 
(6.2)..................................................กโิ ลกรมั ตอ ตน ใส บรเิ วณรอบ ๆ ชายพมุ ตม  

ตอนที่ 2 

การใชสารพาโคลบิวทราโซล 
ผลติ ทุเรียนนอกฤด ู

แนวคดิ  

1.  สารพาโคลบวิ ทราโซล  คอื  ฮอรโ มนสงั เคราะหช นดิ หนง่ึ ทําหนา ทชี่ ะลอ และยบั ยงั้  
การสรา งฮอรโ มนจบิ เบอเรลลนิ  

2.  การฉีดพนสารพาโคลบิวทราโซลในอัตราสวนผสมท่ีถูกตองและมีวิธีการท ี่
เหมาะสม จะชว ยใหป ระสบผลสําเรจ็ ในการผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู 

เมอื่ ศกึ ษาเรอ่ื งนแ้ี ลว ทา นสามารถ 

1.  บอกบทบาทหนา ทข่ี องสารพาโคลบวิ ทราโซลได 
2.  บอกอตั ราสว นของสารพาโคลบวิ ทราโซลทใ่ี ชไ ดถ กู ตอ ง 
3.  ปฎบิ ตั กิ ารพน สารพาโคลบวิ ทราโซลกบั ตน ทเุ รยี นไดถ กู ตอ ง

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  16

สารพาโคลบวิ ทราโซล 

สารพาโคลบิวทราโซล  คือ ฮอรโมนสังเคราะหชนิดหน่ึง  อยูในกลุมของสารชลอ 
การเจริญเติบโต ในตางประเทศนิยมใชกบั ไมก ระถาง และสนามหญา  เพื่อควบคุมทรงพุมและ 
ชลอการเจรญิ เตบิ โต เพอื่ ลดคา ใชจ า ยในการจา งแรงงานดแู ลรกั ษาและตดั หญา  

สารพาโคลบวิ ทราโซล ทน่ี าํ มาพฒั นาใชก บั ไมผ ลของประเทศไทย ซงึ่ เปน ไมผ ลเมอื งรอ น 
กง่ึ เมอื งรอ น ไดค ดิ คน และพฒั นาสตู รโครงสรา งทางเคมมี าโดยเฉพาะ 

ศนู ยวิจัยพืชสวนจันทบรุ ี ไดท าํ การทดลองการใชส ารพาโคลบิวทราโซล ภายใตชอ่ื  
การคา  คอื  คลั ทารช นดิ ความเขม ขน 10 เปอรเ ซน็ ต ซง่ึ ประสบผลสาํ เรจ็ ดแี ละไดแ นะนาํ ไปสเู กษตรกร 
ตง้ั แตป  2533 เปน ตน มา 

ข้ึนช่อื วา สารเคม ี ถา ผใู ชไ มศึกษาหรอื ไมไดทาํ ความเขา ใจอยา งละเอียดรอบคอบแลว  
ยอ มเกดิ อนั ตรายตอ  

l  ผูใช 
l  ผบู รโิ ภค 
l  สตั วเ ลย้ี ง 
l  ตน พชื  
l  สภาพแวดลอ ม 
สารเคมสี ว นมากมรี าคาแพง ถา นําไปใชแลวไมป ระสบความสาํ เรจ็ ยอ มทาํ ใหช าวสวน 
สญู เสยี เงนิ และเวลาไปโดยเปลา ประโยชน ฉะนน้ั ทางทด่ี ที ส่ี ดุ กอ นการใชส ารเคมชี าวสวน ควรศกึ ษา 
ถงึ รายละเอยี ดตา ง ๆ ของสารเคมที จ่ี ะนํามาใชใ หถ อ งแทเ สยี กอ น 

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดูใหม คี ณุ ภาพ  17

บทบาทหนา ทขี่ องสารพาโคลบวิ ทราโซลทมี่ ตี อ ตน ทเุ รยี น 

กอนอื่นจําเปนตองกลาวถึงการเจริญเติบโตของตนทุเรียนเสียกอน  ซ่ึงสวนใหญ 
ตน ทุเรียนจะแตกใบออ น และเจริญเตบิ โตคอ นขา งมากในชว งฤดูฝน เพราะสิ่งแวดลอม สภาพ 
อากาศ และธาตอุ าหารพชื ในดนิ เออื้ อาํ นวยตอ การเจรญิ เตบิ โต 

รปู แบบและแผนผงั การเจรญิ เตบิ โต 

ฮอรโ มนพชื มมี าก  ð ทุเรียนจะแตกยอดแตกใบใหมเ ติบโตดี 

ñ

สังเคราะหและสะสมอาหารมาก  ð ทเุ รียนสรา งฮอรโมนจบิ เบอเรลลินไดมาก 

ñ

รากขนออ นดดู อาหารไดม าก  ð เมอ่ื แสงแดดดพี ชื สงั เคราะหอาหารไดม าก 

ñ

ปริมาณธาตอุ าหารเพยี งพอ  ð ทุเรยี นจะมีรากขนออนเกิดขน้ึ มาก 

ñ 

ความชนื้ เหมาะสม  ð ปรมิ าณธาตอุ าหารในดนิ  เปนประโยชนตอ ทเุ รยี นมาก 

เมอ่ื ฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลแลว เกดิ อะไรขน้ึ กับตน ทเุ รยี น 
สารพาโคลบวิ ทราโซล จะทาํ หนาท่ีไปชลอและยับย้ังการสรา งฮอรโ มนพืช ที่มชี ือ่ วา  
จบิ เบอเรลลนิ ทย่ี อดและใบของทเุ รยี น หรอื กลา วอีกนัยหนงึ่ วา  สารพาโคลบวิ ทราโซลไปกดี ขวาง 
การสรางฮอรโมนจิบเบอเรลลินในตนทุเรียน  สงผลใหตนทุเรียนถูกกระตุนและเปลี่ยนแปลง 
พฤติกรรม ทําใหตนทุเรียนไมมีการผลิตยอดออนหรือใบใหม  ตนทุเรียนอยูในสภาพคงใบแก 
อยูชว งระยะเวลาหนง่ึ  (ชาวสวนเรยี นกวาตนทเุ รียนจะอยูนิ่ง) และเม่ือปริมาณและความเขม ขน  
ของสารพาโดลบวิ ทราโซลทตี่ น ทเุ รยี นไดร บั อยใู นสัดสว นทพี่ อเหมาะ  และประจวบกบั ตน ทุเรยี น 
ไดผา นขบวนการสะสมอาหารมาอยา งดแี ละเปน ระยะเวลานานพอสมควรแลว  มาบวกกบั สภาพ 
แวดลอ มทเี่ หมาะสม  คอื   มคี วามชนื้ ในดนิ นอ ย หรอื ฝนทง้ิ ชว งทเี่ รยี กวา กระทบแลง ประมาณ 7-10 
วนั  ตน ทเุ รยี นจะแตกตาดอกทนั ท ี

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดใู หมคี ณุ ภาพ  18

สว นผสมของสารเทา ไร จงึ จะพอเหมาะแกต น ทเุ รยี น 
เมอ่ื ตน ทเุ รยี นไดผ า นการสรา งใบชดุ แรกและใบชดุ ที่2 กาํ ลงั อยใู นระยะการเจรญิ เตบิ โต 
ท่ีเรียกวา  ใบเพสลาด ซึ่งอยูชวงกลางเดอื นพฤษภาคม ถือไดวาระยะนี้คือ ระยะการฉีดพนสาร 
พาโคลบวิ ทราโซลใหก บั ตน ทเุ รยี น 

ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั กิ ารฉดี พน สาร 
1.  จัดเตรียมเครื่องมืออุปกรณในการฉีดพนยา  พรอมถังนํ้า นํ้าสะอาด  และสาร 
พาโคลบวิ ทราโซลไวใ หพ รอ ม 
2.  ตวงสาร " คลั ทาร" ชนดิ ความเขม ขน 10 เปอรเ ซน็ ต  จาํ นวน 180 -200 ซซี  ีผสมกบั  
นา้ํ สะอาด 20ลติ ร พรอ มทงั้ ผสมสารจบั ใบลงไปดว ย แลว คนใหล ะลายเขา กนั ใหด  ี
3.  ฉีดพน ท่ีตนทุเรียน 1 ตน โดยเนนเปา หมายการฉีดพนไปท่ีใบเพสลาด รวมทั้ง 
กงิ่ ออ น ๆ ใหไ ดร บั สารและดดู ซมึ สารใหไ ดม ากทสี่ ดุ กอ นทฝ่ี นจะตกลงมาอยา งนอ ย 2ชวั่ โมง 

Êสารคลั ทาร  ยาจบั ใบ  Ê  นํ้า 20 ลิตร 
10 % 

ภาพอตั ราสว นผสมของสารพาโคลบวิ ทราโซล 

เทคนคิ และวธิ กี ารฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล 

การฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล(paclobutrazol) ชอ่ื การคา วา “ คลั ทาร R ” 
ใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลชนดิ นา้ํ   ความเขม ขน 1,000 –1,500 ppm (สารชนดิ 10% 200- 
300 ซซี /ี นา้ํ 20 ลติ ร  หรอื ชนดิ 25%  อตั รา 80-120 ซซี /ี น้าํ 20 ลติ ร)  ฉดี พน ตน ทเุ รยี นทเ่ี ตรยี มการ 
พรอ มแลว   ถา ตนมคี วามสมบรู ณม าก  ซงึ่ สงั เกตไดจ ากใบแกม ขี นาดใหญ   สเี ขยี วเขมเปน มนั   มกี าร 
แตกใบออ นมากหลายชน้ั ใบในชว งทผ่ี า นมา  ความยาวขอ ระหวา งใบแตล ะชนั้ มาก ใหฉ ดี พน ดว ย 
ความเขมขนสูง  ในการฉีดพนตองใชสารจับใบทุกคร้ัง   เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการดูดซึมสาร 
พาโคลบวิ ทราโซล ของพชื ใหด ขี น้ึ  

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดูใหมคี ณุ ภาพ  19

การฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล 

ระยะเวลาทเ่ี หมาะกบั การฉดี พน สารพาโคลบทิ ราโซล คอื  ชวงเวลาประมาณ 4 โมงเยน็  
กอ นการฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลใหผ สมปยุ ยเู รยี สยู ร 46-0 -0อตั รา 2-3 ชอ นแกงกบั  นาํ้ สะอาด 
20 ลิตร ( ควรผสมสารฮวิ มคิ แอซิดดวยอตั รา 100 -200 ซซี ี ) ฉีดพนทีต่ น ทเุ รยี นใหท ัว่  ท้ังทรงพมุ  
เทอ่ื เปน การนาํ รอ งและสรา งความเหมาะสมทใ่ี บและกงิ่ ออ น หรอื กระตนุ ใหต น ทเุ รยี นเตรยี มพรอ ม 
ทจี่ ะรบั สารพาโคลบวิ ทราโซล ซง่ึ การกระทําดงั กลา วน ้ี เปน การสง เสรมิ ใหส ารพาโคลบวิ ทราโซล 
ผา นขบวนการดดู ซมึ ทใ่ี บทเุ รยี นไดด ยี ง่ิ ขน้ึ  

ในการฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลใหส มั ฤทธผ์ิ ล  ควรคาํ นงึ ถงึ เทคนคิ ปฏบิ ตั ดิ งั นี ้
1. พน ใหถ กู กงิ่ ออ นมากทส่ี ดุ   กงิ่ ออ นเปน ตาํ แหนง ทส่ี ารพาโคลบวิ ทราโซลจะเขา สพู ชื ไดด ี 
และ สะดวก ตอ การเคลอ่ื นยา ยไปสะสมและทาํ ปฏกิ ริ ยิ าในเนอื้ เยอื่ เจรญิ   เชน   ตาใบ  ยอดออ น 
2. การฉดี พน ตอ งพถิ พี ถิ นั   ในการฉดี พน ตอ งปรบั หวั ฉดี ใหเ ปน ฝอย  ฉดี พน ทง้ั ภายนอก 
และ ภายในทรงพมุ ใหพ อเปย กแตส มาํ่ เสมอ  จงึ จะไดผ ลดมี ปี ระสทิ ธภิ าพและประหยดั   การฉดี พน  
ทาํ ไดท ง้ั วนั   หากตน พรอ มแตม ฝี นชกุ และจาํ เปน ตอ งฉดี พน สาร  ตอ งฉดี พน ใหเ สรจ็ และมชี ว งเวลา 
ใหส ารสามารถเขา สตู น ไดอ ยา งนอ ย1ชวั่ โมง  กอ นฝนตก 
3. การฉดี พน สารซา้ํ   หลงั การฉดี พน ครง้ั แรกแลว ประมาณ1 –2สปั ดาห  ใหท าํ การตรวจดู 
ตน ทเุ รยี นอยา งสมา่ํ เสมอ  หากพบวา ตน ทเุ รยี นยงั คงแสดงอาการแตกใบออ น  อาจเนอื่ งจากการเลอื ก 
ใช ความเขม ขน ของสารไมเ หมาะสมกบั สภาพความสมบรู ณต น   หรอื การฉดี พน ไมท วั่ ถงึ  ตอ งฉดี พน  
สารซา้ํ อกี ครงั้ หนง่ึ ทนั ท ี โดยใชค วามเขม ขน 500 –700 ppm(สารชนดิ 10% อตั รา 100-150 ซซี /ี น้าํ  
20 ลติ ร  หรอื สารชนดิ 25%อตั รา 40-60 ซซี /ี นาํ้ 20ลติ ร) 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  20

ขอ มลู สภาพอากาศทคี่ วรเลอื กปฏบิ ตั กิ ารฉดี พน สาร 

สภาพอากาศในวันฉีดพนสารพาโคลบิวทราโซล มีความสาํ คัญอยางยิ่งตอการผลิต 
ทุเรียนนอกฤดู  กอนลงมือปฏิบัติชาวสวนควรจะศึกษาขอมูลสภาพอากาศประจําสัปดาหของ 
ทางราชการทีแ่ พรขาวสารทาง วิทยุ โทรทศั น เพื่อใหไดผลเตม็ 100 เปอรเซ็นต  ในการฉดี พน สาร 
พาโคลบวิ ทราโซล 

กอ นฉดี พน ระยะ 1 -2วนั  ฝนควรหยดุ ตก ทอ งฟา แจม ใส แสงแดดด ีลมสงบและตอนบา ย 
มแี สงแดดออ น ๆ เมฆมนี อ ยและกระจายอยทู ว่ั ไป ถา สภาพอากาศเปน ลกั ษณะน ี้ชาวสวนควรลงมอื  
ปฏิบตั กิ ารฉดี พนสารพาโคลบวิ ทราโซลทนั ที ภายในระยะ 2 ชวั่ โมง หลังการฉดี พน ฝนไมควร 
ตกลงมา แตถ า เกิดมีฝนตกลงมาภายในระยะ 2 ช่ัวโมง หลงั ฉีดพนสาร เชน  ฉีดพน สารพาโคล 
บิวทราโซล ขณะเวลา  16.00  น.  และเวลา  17.00  น. มีฝนตกลงมา ทางแกไขตองฉีดพนสาร 
พาโคลบวิ ทราโซลซาํ้ อกี ครงั้ หนง่ึ ในวนั รงุ ขนึ้  อตั ราสว นผสมของสารเทา ครงั้ แรก 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  21

กิจกรรม 

1.  ใหท า นสาํ รวจตน ทเุ รยี นทท่ี า นไดค ดั เลอื กและเตรยี มตน ไวเ พอื่ ผลติ ทเุ รยี น 
นอกฤดพู รอ มบนั ทกึ ลงในสมดุ บนั ทกึ ลงในสมดุ บนั ทกึ ตามราการดงั ตอ ไปน้ี 
อยา งละเอยี ด 
-  ตน ทเุ รยี นทพี่ รอ มจะฉดี สารมที ง้ั หมด............................. ตน  
-  สภาพใบของตน ทเุ รยี น.............................................................................................. 
................................................................................................................................................. 
................................................................................................................................................. 
-  สภาพดนิ โคนตน ทเุรยี น............................................................................................. 

2.  ใหท า นนาํ สมดุ บนั ทกึ ไปพบผรู ใู นทอ งถน่ิ  พรอ มกบั สอบถามความคดิ เหน็ จาก 
ผรู ใู นเรอื่ ง การฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล แลว ใหท า นบนั ทกึ ความคดิ เหน็  
ของผรู อู ยา งละเอยี ดลงในสมดุ บนั ทกึ ( เขียนชอื่  และทอี่ ยขู องผรู ไู วใ นสมดุ  
บนั ทกึ ดว ย) 
................................................................................................................................................. 
................................................................................................................................................. 

3.  ใหท า นปฏบิ ตั กิ ารฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล ตามวธิ กี ารทไ่ี ดศ กึ ษาจาก ชดุ วชิ า 
เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูพรอ มทง้ั บนั ทกึ รายละเอยี ดตา ง ๆ ลงในสมดุ บนั ทกึ  
ตามรายการดงั  ตอ ไปนี้ 
-  ฉดี พน สารโดยใชเ ครอื่ งฉดี พน แบบ........................................................................ 
-  ใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลทใ่ี ชช อื่ การคา วา ............................................................ 
-  ฉดี พน สารในวนั ท่ี...................................................................................................... 
-  ฉดี พน สารในเวลา......................................................................................... นาฬกิ า 
-  ฉดี พน สรกบั ตน ทเุ รยี นทง้ั หมด............................................................................ตน  
-  ใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลจาํ นวน........................................................ ซซี  ี ตอ   ตน  
-  ผสมนาํ้ สะอาดจาํ นวน..............................................................................ลติ รตอ ตน  

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  22

-  ผสมยาจบั ใบทใ่ี ชช อื่ การคาวา ......................................................................................... 
-  ปรมิ าณยาจบั ใบตอ ทเุ รยี น1ตน  จาํ นวน........................................................................ 
-  ระยะเวลาฉดี พน สารเฉลย่ี .........................................................................นาทตี อ ตน  
-  สภาพภมู อิ ากาศขณะฉดี พน ............................................................................................ 
...................................................................................................................................................... 
...................................................................................................................................................... 
...................................................................................................................................................... 

รูจ รงิ หรอื เปลา  

จงทาํ เครอ่ื งหมาย (û) ทบั ตวั อกั ษรหนา ขอ ความทเี่ หน็ วา ถกู ตอ งทส่ี ดุ  

1.  สารพาโคลบวิ ทราโซล ทาํ หนา ท ่ี

ก.  สารเรง การเจรญิ เตบิ โตของดอก 

ข.  สารเรง การเจรญิ เตบิ โตของใบ 

ค.  สารยบั ยง้ั การเจรญิ เตบิ โตของพชื  

ง.  สารยบั ยง้ั การเจรญิ เตบิ โตของตาดอก 

2.  ขอ ใดเปน ชอื่ การคา ของสารพาโคลบวิ ทราโซล ทม่ี ขี ายตามทอ งตลาด 

ก.  กาทาร  ข.  คลั ทาร 

ค.  กลั ทาร  ง.  มลั ทาร 

3.  ในชดุ วชิ าเทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูแนะนําใหใ ชส ารพาโคลบวิ ทราโซลจาํ นวน 

ก ี่ซซี  ี ตอ ตน  

ก.  120 -140  ซีซี  ข.  140 -160  ซซี  ี

ค.  160 -180  ซซี ี  ง.  180 -200  ซีซี 

4.  ควรมรี ะยะเวลาปลอดฝนเปน เวลานานกชี่ วั่ โมงหลงั จากพน สารแลว  

ก.  1  ชวั่ โมง  ข.  2  ชวั่ โมง 

ค.  3  ช่วั โมง  ง.  4  ช่ัวโมง 

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หม ีคณุ ภาพ  23

5.  ขณะพน สารพาโคลบวิ ทราโซลควรมลี กั ษณะภมู อิ ากาศอยา งไร 

ก.  แดดจา  ทอ งฟา โปรง ใส 

ข.  แดดออ น ทอ งฟา มเี มฆบา งเลก็ นอ ย 

ค.  ไมม แี ดด ควรเปน เวลาพลบคาํ่  

ง.  แดดออ น คลม้ึ ฟา คลมึ้ ฝน 

6.  ควรปฏบิ ตั อิ ยา งไร เมอื่ เราฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลเสรจ็ แลว  มฝี นตกลงมาทนั ท ี

ก.  ปลอ ยเฉยเพราะฝนจะชว ยใหส ารถกู ดดู ซมึ มากยงิ่ ขนึ้  

ข.  ฉดี พน สารซํา้ อกี ครงั้ หลงั ฝนหยดุ ตกในปรมิ าณเปน 2 เทา ของครง้ั แรก 

ค.  ฉดี พน สารซ้ําอกี ครง้ั ในวนั รงุ ขน้ึ ในปรมิ าณสารเทา ครงั้ แรก 

ง.  ฉดี พน สารซา้ํ อกี ครง้ั หา งจากครง้ั แรก 15 วนั  โดยใชส ารในปรมิ าณ 

2 เทา ของ ครง้ั แรก 

7.  เดอื นทเ่ี หมาะสมในการฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลเพอ่ื ผลติ ทเุ รยี นนอกฤดู 

ไดแ กเ ดอื นใด 

ก.  มนี าคม  ข.  เมษายน 

ค.  พฤษภาคม  ง.  มถิ นุ ายน 

ตอนที่ 3 

การจดั การเสรมิ ในระยะกอ น 
และเรมิ่ ออกดอก 

แนวคดิ  

1.  การใสปุยเคมีทางดิน การควบคมุ แมลงศตั รูพืช การควบคมุ ความชืน้  และการให 
อาหารเสรมิ ทางใบ เปน การจดั การเสรมิ แกต น ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอก 

2.  ภายหลังฉีดพนสารพาโคลบิวทราโซลแลว ควรมีการเตรียมความพรอมใหแก 
ตน ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอก 

3.  การตดั แตง ดอกทม่ี มี ากเกนิ ไป จะชว ยใหด อกทเี่หลอื อยเูจรญิ เตบิ โตไดด  ีและสมบรู ณ 
4.  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูจําเปน ตอ งมกี ารยดื ขว้ั ดอก 

เมอ่ื ศกึ ษาเรอ่ื งนแี้ ลว ทา นสามารถ 

1.  อธบิ ายวธิ กี ารจดั การเสรมิ แกต น ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอกได 
2.  อธบิ ายวธิ กี ารชว ยเตรยี มความพรอ มแกต น ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอกได 
3.  ปฏบิ ตั กิ ารตดั แตง ดอกและการไวด อกทเุ รยี นได 
4.  ปฏบิ ตั กิ ารยดื ขวั้ ดอกทเุ รยี นใหย าวเหมอื นทเุ รยี นในฤดไู ด

เทคนคิ การผลติ ทเุ รียนนอกฤดูใหม ีคณุ ภาพ  25

บทนาํ  

การวางแผนผลิตทุเรียนนอกฤดู จะตอ งมีตารางการปฏบิ ัติงานท่ีตอเนื่อง  เพื่อจะได 
ตดิ ตามผลทีเ่ กิดข้ึนวา  จะตรงหรือใกลเคียงกับชวงระยะเวลาที่กาํ หนดไวห รือไม การสังเกตการ 
เปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั ตน ทเุ รยี น พรอ มกบั การจดบนั ทกึ ขอ มลู  ยอ มจะตรวจสอบและคาดการณส ง่ิ ท ่ี
เกดิ ขน้ึ ในภายหนาไดแ มน ยํายงิ่ ขน้ึ  

สารพาโคลบิวทราโซลท่ีตนทุเรียนไดรับ  จะซึมผานระบบทอน้ําและทออาหาร 
ของตน ทเุ รยี นมกี ารเคลอื่ นทจ่ี ากกงิ่ ออ นไปสยู อด และจากยอดไปสรู าก เพอ่ื ยบั ยง้ั การสรา งฮอรโ มน 
จบิ เบอเรลลนิ  

ชว งระยะเวลาที่เหมาะสมสําหรับการเปล่ียนแปลงท่ีจะเกิดข้นึ กับตน ทุเรียน หลงั จาก 
ไดร บั สารแลว ใชเวลาประมาณ 45 -60 วัน และถากระทบแลง นานประมาณ 7 -10 วัน ตนทเุ รยี น 
จะแตกตาดอกออกมา 

การชว ยจดั การเสรมิ แกต น ทเุ รยี น มวี ธิ กี าร ดงั น้ี 

1.  การใสปยุ เคมที างดิน  ภายหลงั ฉีดพนสารแลวประมาณ 30 วัน  ควรใสป ุย เคมี 
สตู ร 8-24 -24 หรอื 9-24-24อตั รา 2-3กโิ ลกรมั ตอ ตน  พรอ มทง้ั ผสมดว ยสารฮวิ มคิ แอซดิ 30-40 ซซี ี 
คลกุ เคลา ใหท ว่ั ลว หวา นปยุ ลงดนิ บรเิ วณใตท รงพมุ แลว รอนา้ํ ตาม 

2.  การควบคุมแมลงศัตรูพชื ไดแก เพลย้ี ออ น เพล้ยี ไกแ จ  เพลย้ี ไฟ ไรแดง โดยการ 
ฉดี พน สารเคมที สี่ ามากําจดั ศตั รพู ชื ชนดิ นน้ั  ๆ ได 

3.  การควบคุมความชื้น  หลังจากฉีดพนสารพาโคลบิวทราโซลแลว  ตองใหนํ้า 
แกตนทุเรียนตลอดอยางสมํ่าเสมอ  จะเปนการสนับสนุนใหเกิดขบวนการสังเคราะหแสง 
ของตนทุเรียนเกิดข้ึนอยางสมบูรณ  และสงผลใหสารพาโคลบิวทราโซลทําบททาบหนาท ี่
ในการชลอการเจรญิ เตบิ โตของตน ทเุ รยี นไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ 

4.  การใหอาหารเสริมทางใบ  หลังจากที่ใสปุยทางดินไปแลวประมาณ 2  สัปดาห 
ควรสนับสนุนใหทุก  ๆ ใบของตนทุเรียนเปนโรงครัวท่ีดี ดวยการฉีดพนอาหารเสริมทางใบ 
ที่มีธาตุแมกนีเซียมและธาตุเหล็กเปนองคประกอบหลัก  หรือปริมาณธาตุอาหารท้ัง  2  ชนิด 
มสี ดั สว นทม่ี ากกวา ธาตอุ าหารเสรมิ ตวั อน่ื  ๆ 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  26

การชว ยเตรยี มความพรอ มใหแ กต น ทเุ รียนกอ นแตกตาดอก 

หลงั จากทตี่ น ทเุ รยี นไดรบั สารพาโคลบวิ ทราโซลไปแลวประมาณ 35 -40 วนั ทานควร 
ปฏบิ ตั ดิ งั นี้ 

1.  ทําความสะอาดบริเวณโคนตนใตทรงพุม  โดยคราดเอาเศษใบและกิ่งแหง 
ออกจากใตท รงพมุ ใหห มด เพอ่ื ใหด นิ ใตท รงพมุ แหง และไดร บั แสงแดดโดยตรง 

2.  ชวยสนับสนุนใหปลายรากตะขาบแหง  โดยใชคราดหรือจอบขูดเอาหนังดิน 
บรเิ วณใตท รงพมุ ทสี่ ะสมดว ยซากใบไมผ อุ อกใหห มด เพอื่ ใหร ากทเุ รยี นเกดิ สภาวะขาดนา้ํ  

3.  งดการใหนํ้าแกตนทุเรียน  จากขอมูลรายงานปริมาณน้ําฝนของภาคตะวันออก 
ชวงเดอื นกรกฎาคมฝนจะทิ้งชว ง เจา ของสวนควรงดการใหน้ําดวย เพือ่ สงเสริมใหเ กิดการพฒั นา 
ของตาดอก 

4.  การตัดแตงกิ่ งครั้ งท ่ี 2  หลังจากตัดกิ่ งครั้ งแรกผานมาแลว  จนถึงเวลานี้ 
เปนเวลาประมาณ 6 -7 เดือน เมื่อใสป ุยแกต นทเุ รียน เพื่อสรางใบใหมช ุดท่ี 1  และชดุ ที่ 2  แลว  
ตน ทุเรยี นจะสรา งยอดใหพ ุงออกสูแสงแดดเปนความยาวประมาณ 1 -2 ฟตุ  และในขณะเดียวกนั  
ก็เกดิ ก่งิ ใหมภายในทรงพุมดวย เชน  กงิ่ น้ําคา ง ก่ิงกอตะไครและกง่ิ แขนงอนื่  ๆ เปนจาํ นวนมาก 
ซงึ่ กงิ่ เหลา นเี้ ปน ก่งิ ทไ่ี มพงึ ประสงค  จาํ เปนตอ งตัดออก ในการตดั แตงครั้งน ้ี จะชวยใหตนทุเรยี น 
แตกตาดอก พรอ ม ๆ กนั  เพราะ 

-  ตน ทเุ รยี นเครยี ดจากการอดนาํ้  
-  ตน ทเุ รยี นเครยี ดจากบาดแผลรอยตดั แตง กงิ่  
-  ลดบทบาทหนา ทขี่ องธาตอุ าหารไนโตรเจนในตน ทเุ รยี น 

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดูใหม คี ณุ ภาพ  27

ภาพกงิ่ กระโดงก่ิงนํา้ คา ง 
กงิ่ กอตะไคร 

และก่งิ แขนงอืน่  ๆ 
ทต่ี องตดั ออกจากตนทเุ รยี น 

5.  การชว ยเปด ตาดอกทุเรียน เมอื่ ผา นมาถงึ ขน้ั ตอนนแ้ี ลว  จะอยชู วงเดอื นกรกฎาคม 
ทานควรชวยใหทุเรียนแตกตาดอกไดสมํ่าเสมอ  และรวดเร็วข้ึน  โดยเลือกวันท่ีฝนไมตก 
ควรฉีดพนสารไทโอยูเรีย อัตรา  30 กรมั ตอนา้ํ สะอาด 20 ลิตร พรอมทั้งผสมดวยฮอรโมนพืช 
กลมุ ของสารไซโตไคนนิ  มชี อ่ื ทางการคา ใหเ ลอื กหลายชนดิ  เชน  ฟลอรเิ จน เทคนคิ และวธิ กี ารฉดี พน  
โดยเนนเปาหมายที่ทองก่ิง โดยเลือกก่ิงท่ีเหมาะสมสําหรับการติดลูกและเล้ียงลกู ไดจนกระทั่ง 
เกบ็ เกยี่ ว และจําหนา ย 

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหม ีคณุ ภาพ  28

กจิ กรรม 

1.  ใหท า นไปพบผรู แู ลว สอบถามความคดิ เหน็ จากผรู  ู พรอ มบนั ทกึ รายละเอยี ด 
ตา ง ๆ ตามรายการดงั ตอ ไปน้ี
แนวปฏบิ ตั ชิ ว ยจดั การเสรมิ กอ นตน ทเุ รยี นจะแตกตาดอก 
-  การใสป ยุ เคมที างดนิ .................................................................................................... 

............................................................................................................................................................. 
-  การควบคมุ แมลงศตั รพู ชื ............................................................................................. 

............................................................................................................................................................. 
-  การควบคมุ ความชนื้ ..................................................................................................... 

............................................................................................................................................................. 
-  การใหอ าหารเสรมิ ทางใบ........................................................................................... 

.............................................................................................................................................................

แนวปฏบิ ตั กิ ารชว ยเตรยี มความพรอ มใหต น ทเุ รยี นกอ นแตกตาดอก 
-  การทาํ ความสะอาดบรเิ วณโคนตน ใตท รงพมุ ......................................................... 
............................................................................................................................................................. 
-  การชว ยสนบั สนนุ ใหป ลายรากตะขาบแหง ............................................................ 
............................................................................................................................................................. 
-  การงดการใหน าํ้ แกต น ทเุ รยี น.................................................................................... 
............................................................................................................................................................. 
-  การตดั แตง กงิ่ ครงั้ ที่2................................................................................................... 
............................................................................................................................................................. 
-  การชว ยเปด ตาดอกทเุรยี น........................................................................................... 
............................................................................................................................................................. 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  29

2.  ใหท า นปฏบิ ตั กิ ารชว ยเสรมิ  และเตรยี มความพรอ มแกต น ทเุ รยี นในสวนของทา น 
ทผ่ี ลติ ทเุ รยี นนอกฤดพู รอ มบนั ทกึ ผลการปฏบิ ตั ติ ามรายการดงั ไปน ี้อยา งละเอยี ด 

รายการปฏบิ ตั ิ  วนั เดอื นป  รายละเอยี ดตาง ๆ ทีป่ ฏิบตั กิ บั ตน ทเุ รียน 
ทป่ี ฏบิ ตั  ิ

1.  การใสป ยุ เคมที างดนิ   ............................................................................................... 

............................................................................................... 

2.  การควบคมุ แมลงศตั รพู ชื   ............................................................................................... 

............................................................................................... 

3.  การควบคมุ ความชน้ื   ............................................................................................... 

............................................................................................... 

4.  การใหอ าหารเสรมิ ทางใบ  ............................................................................................... 

............................................................................................... 

5.  การทาํ ความสะอาดใตท รงพมุ   ............................................................................................... 

............................................................................................... 

6  การชว ยสนบั สนนุ ใหป ลาย  ............................................................................................... 

รากตะขาบแหง   ............................................................................................... 

7.  การงดการใหน ้าํ แกต น ทเุ รยี น ............................................................................................... 

............................................................................................... 

8.  การตดั แตง กง่ิ ครง้ั ที่2  ............................................................................................... 

............................................................................................... 

9.  การชว ยเปด ตาดอกทเุ รยี น  ............................................................................................... 

............................................................................................... 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หม คี ณุ ภาพ  30

อาการของตน ทเุ รยี นทพ่ี รอ มจะเกดิ ตาดอก 

เมอ่ื ผา นการเตรียมความพรอ มใหแ กตน ทเุ รียนแลว ชาวสวนควรทดสอบวา ตน ทุเรียน 
จะเกดิ ตาดอกแนน อนดว ยวธิ งี า ย ๆ ดงั น้ี 

1.  ใชมือจับท่ีใบแก  โดยเลือกใบแกลางสุดของชอใบที่แตกออกมาชุดสุดทาย 
โดยเอามือกาํ ตามความยาวของใบใหแนน ถาใบทุเรียนมีเสียงดังที่บงบอกวาใบกรอบ  น่ันคือ 
จดุ ทเี่ หมาะสม จะเกดิ ตาดอก 

2.  ดูรากตะขาบของทุเรียน  ซ่ึงรากตะขาบก็คือ  ระบบรากฝอยของตนทุเรียน 
การเจรญิ เตบิ โตและรูปรา งของราก จะแตกแขนงที่คอ นขางตั้งฉากกบั รากเสนใหญ ซึง่ ลักษณะ 
คลายตวั ตะขาบขณะเดินจุดท่เี หมาะสมจะเกิดตา ดอกรากตะขาบจะมสี ีนา้ํ ตาลเขมและปลายราก 
จะแหง  แสดงอาการไหมอ อกสดี าํ  

การจดั การเสรมิ ในระยะเรมิ่ ออกดอก 

ตน ทเุ รยี นจะออกดอกกอ นหรอื หลงั จากฉดี พน สารแลว ประมาณ3สปั ดาห   เมอื่ มชี ว งแลง  
ตดิ ตอ กนั 3–7วนั   หากสภาพแวดลอ มไมเหมาะสม  จะทาํ ใหก ารออกดอกนอ ยหรอื ดอกในระยะ ไขป ลา 
(ระยะแรก)  ชะงักหรือหยุดการพัฒนาการได   ดังนั้น  เพ่ือใหการผลิตทุเรียนนอกฤดูประสบ 
ความสาํ เรจ็ สงู   ควรมกี ารจดั การเสรมิ ในระยะกอ นหรอื เรมิ่ ออกดอก  มหี ลกั การดงั น้ี 

1.  ใสป ยุ สตู รทมี่ ธี าตไุ นโตรเจนตา่ํ และมธี าตฟุ อสฟอรสั สงู   ปยุ สตู ร 8-24-24 หรอื สตู ร 
9-24-24เปน สง่ิ จาํ เปน สาํ หรบั การออกดอก ควรปฏบิ ตั ทิ นั ทหี ลงั จากฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซล 

2.  การจดั การใหด นิ โคนตน มโี อกาสแหง ไดเ รว็ ขนึ้   กวาดเศษหญา และใบทเุ รยี นออก 
จากโคนตน   และไมป ลอ ยใหว ชั พชื ขนึ้ ใตต น ทเุ รยี นในขณะทตี่ น ทเุ รยี นพรอ มจะออกดอก ทาํ การโยง 
กง่ิ ทหี่ อ ยอยใู กลพ นื้ ดนิ ใหส งู กวา ระดบั พนื้ ไมน อ ยกวา 1 เมตร  เพอ่ื ชว ยใหก ารถา ยเทอากาศ บรเิ วณ 
โคนตน ดขี น้ึ   ดนิ มโี อกาสแหง ไดเ รว็ ขนึ้ และยงั ชว ยลดการระบาดของโรคเนา จาก เชอ้ื ไฟทอปเทอรร า 
ได   สําหรบั การโยงกง่ิ จะโยงเมอ่ื ทเุ รยี นตดิ ผลแลว   (โยงกงิ่ เรว็ ขน้ึ เฉพาะกง่ิ ทอี่ ยดู า นลา ง เพอื่ ใหด นิ  
โคนตน มโี อกาสแหง ไดเ รว็ ขนึ้  

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมคี ณุ ภาพ  31

3.  การกระตนุ ใหม ปี รมิ าณดอกมากและเปน ดอกรนุ เดยี วกนั  ปฏบิ ตั ไิ ดโ ดยฉดี พน ไทโอ 
ยเู รยี ความเขม ขน 1,500 ppm (30กรมั /นาํ้ 20 ลติ ร) บรเิ วณทอ งกงิ่   เมอื่ ตรวจพบดอกทเุ รยี นในระยะ 
ไขป ลา  พยายามหลกี เลยี่ งอยา ใหถ กู ใบ  เพราะจะทาํ ใหใ บไหมแ ละรว ง  หรอื ฉดี พน ดว ยโปแตสเซยี ม 
ไนเตรท (13-0-46) อตั รา 150-300กรมั   รว มกบั สารสกดั จากสาหรา ยทะเล  อตั รา 30-60 ซซี  ี        ผสม 
รวมกนั ในนา้ํ 20 ลติ ร  ใหท วั่ ตน และกง่ิ   หรอื ฉดี พน ดว ยปยุ ทางใบสตู ร 7-13-34 + 12.5 (ไนโตรเจน- 
ฟอสฟอรัส-โปแตสเซียม+สังกะสี)  อัตรา  30-40  กรัม    ผสมกับสารเคมีทําลายการฟกตัว 
ของตาดอกทมี่ กี าํ มะถนั เปน องคป ระกอบ (แอรโิ กวทิ )ี อตั รา2-3 ซซี  ี ผสมรวมกนั ในนาํ้ 20ลติ ร 

4.  การแกป ญ หาดอกระยะไขปลาชะงักหรือหยดุ การพฒั นาการ  เมอ่ื ทเุ รยี นเริ่มออก 
ดอกในระยะไขป ลา  หากมฝี นตกประมาณ 10 มม./วนั   ตดิ ตอ กนั 3 วนั   หรอื ตกหนกั มากกวา 35มม. 
ตอ วนั   ดอกทเุ รยี นในระยะนจ้ี ะชะงกั หรอื หยดุ การพฒั นาการ  แกไ ขทาํ ไดโ ดย 

4.1 ฉดี พน ดว ยไทโอยเู รยี ความเขม ขน 1,500 ppm ทบี่ รเิ วณทอ งกง่ิ   และฉดี พน ดว ย 
สารสกดั จากสาหรา ยทะเล  อตั รา 30 ซซี  ี ตอ น้าํ 20 ลติ ร  ทใ่ี บพอเปย กทวั่ ตน   เพอื่ ชว ยใหด อกทเุ รยี น 
ท่ีออกมาแลวสามารถพัฒนาตอ ไปได   และยังชวยใหด อกท่ีกําลังจะออกสามารถผลิตออกมาได 
ขอ ควรระวงั   คือ  ตอ งใชไ ทโอยูเรยี ในฃวามเขม ขน ทแี่ นะนาํ เทานนั้   หากใชส งู กวา จะทําใหด อก 
ทเุ รยี นระยะไขป ลา  หรอื ระยะตาปถู กู ทาํ ลาย 

4.2  ในสภาวะอากาศทเ่ี ลวรา ยมาก  เชน   มดี เี ปรสชน่ั หลงั การออกดอก  ใหฉ ดี พน  ดว ย 
ทโอยูเรียความเขมขน  1,500 ppm  ที่บริเวณทองก่ิง  และฉีดพนปุยเกล็ดสูตร  15-30-15  ที่มี 
ธาตรุ องเปน องคป ระกอบรว มดว ย  อตั รา 60กรมั ตอ นา้ํ 20ลติ ร  ผสมกบั NAAความเขม ขน 22.5 ppm 
(แพลนโนฟก ส  อตั รา 10 ซซี /ี น้ํา 20 ลติ ร)  ฉดี พน ทใี่ บพอเปย กทวั่ ตน   อยา งไรกต็ ามควรหลกี เลย่ี ง 
วธิ แี กไ ขนหี้ ากไมจ าํ เปน   เพราะ NAA มผี ลทาํ ใหใ บกรอบและรว งได 

5.  การจัดการนํา้  เพอื่ ใหตน ทเุ รียนออกดอกไดดีข้ึน ในกรณที ม่ี ีชว งแลงตอเนอื่ งกนั  
หลายวนั   โดยเฉพาะอยา งยงิ่ ทเุ รยี นทปี่ ลกู ในดนิ ทรายหรอื ดนิ รว นปนทราย  การตรวจสอบ ตน ทเุ รยี น 
วา แสดงอาการขาดนํา้ หรอื ไม  หากพบวา ขาดน้ําใหเ พม่ิ นํา้ แตน อย  พอทาํ ใหห นา ดินชืน้ จะทําให 
ตน ทเุ รยี นออกดอกไดด ขี นึ้  

6.  การยดื ขว้ั ดอก  โดยปกตติ น ทเุ รยี นทฉ่ี ดี พน ดว ยสารพาโคลบวิ ทราโซล  ขว้ั ดอกจะสน้ั  
วธิ กี ารแกไ ขทาํ ไดโ ดยการฉดี พน ดว ยจบิ เบอเรลลนิ   ความเขม ขน 5ppm(อตั รา100 มก.ตอ นาํ้ 20ลติ ร) 
ทกี่ ลมุ ดอก  ขอ ควรระวงั  คอื   การยดื ขวั้ ดอกนต้ี อ งปฏบิ ตั เิ มอ่ื ดอกทเุ รยี นอยใู นระหวา งระยะตาปแู ละ 
ระยะเหยยี ดตนี หนเู ทา นน้ั   หากปฏบิ ตั กิ อ นหรอื หลงั ระยะดงั กลา วจะไมไ ดผ ล 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  32

ตน ทเุ รยี นจะแตกตาดอกเมอื่  
1.  กระทบแลง เปน เวลานาน 7 -10 วนั  
2.  ดนิ บรเิ วณโคนตน แหง  
3.  ทอ งฟา แจม ใส 
4.  อากาศโปรง  มลี มพดั เลก็ นอ ย 
เมอื่ ถึงจดุ นใ้ี หช าวสวนเดนิ ตรวจดตู น ทเุ รียนทุกวนั  จะพบวาตน ทเุ รยี นเร่มิ แตกตาดอก 
สังเกตดูตาดอกท่ีแตกออกมาจะเปนสีน้ําตาลแลวตอมากลายเปนสีนํา้ ตาลออนแกมสีเขียวออน 
นน่ั คอื  จดุ ทตี่ าดอกพฒั นาจนเขา ส ู ระยะไขป ลา 

ตาดอกระยะไขป ลา 

การตดั แตง ดอกทเุ รยี น 

โดยปกติตนทุเรียนในฤดู จะมีดอกเกิดขึ้นประมาณ  30,000 -  80,000 ดอก  ตอตน 
แตก ารผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูโดยใชส ารพาโคลบวิ ทราโซล จะเกดิ ดอกมากกวา ปกตอิ กี ประมาณ 10-20 
เปอรเ ซน็ ต  คอื  เพมิ่ เปน จาํ นวน 35,000 -100,000ดอกตอ ตน  

ปริมาณดอกจาํ นวนมากมายน้ี จะเกิดเกือบทุกกิ่ง เมื่อชาวสวนสังเกตเห็นชัดเจนวา 
ดอกมปี รมิ าณมากเกนิ ไป และดอกกาํ ลงั อยใู นระยะตาป ู ใหช าวสวนตดั แตง ดอกไดท นั ท ี

ดอกทคี่ วรปลิดทง้ิ ออก คอื  
1.  ดอกทอ่ี ยกู บั กงิ่ เลก็  
2.  ดอกทอ่ี ยกู บั กงิ่ ออ น 
3.  ดอกทอ่ี ยสู ว นปลายของกงิ่  
ใหค งเหลอื ดอกไวเ ฉพาะกงิ่ ทไี่ ดข นาด กง่ิ ใหญห รอื ดอกทอ่ี ยโู คนกงิ่  

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  33

การไวดอกทกี่ ิง่ ใหญไ ดข นาด 

การตดั แตง ดอกทมี่ มี ากเกนิ ไป มวี ธิ ปี ฏบิ ตั ดิ งั น ้ี
1.  กงิ่ ทอ่ี ยตู าํ่  ๆ กใ็ ชม อื ปลดิ ออก 
2.  กิ่งสูง  ๆ  ใหใชไมไผหรือไมระกําที่ผาปลายแลวใชเศษผาพันแบบหุมนวม 
แลว ใชเ คาะ ตหี รอื กระทงุ ทด่ี อกออกใหห มด 
3.  ใชเครอื่ งพน สารเคมีชนิดแรงสูง ฉดี พนดว ยนาํ้ เปลา ๆ โดยปรับฉีดใหน้ําพุงออก 
เปน เสน ตรง แลว เลง็ เปา หมายไปทดี่ อกทเ่ี ราไมต อ งการ 

การตดั แตง ดอกใหเ ปน ดอกรนุ เดยี วกนั  
1.  กรณดี อกรนุ เดยี วและมปี รมิ าณมาก  ตอ งตดั แตง ใหเ หลอื ปรมิ าณดอกพอเหมาะ และ 
อยใู นตําแหนงทเ่ี หมาะสม  การตดั แตงดอกตอ งปฏิบตั เิ มอื่ ดอกทเุ รยี นอยรู ะหวา ง ระยะมะเขอื พวง 
และหวั กาํ ไล  หากปฏบิ ตั กิ อ นจะทาํ ใหท เุ รยี นออกดอกรนุ ใหมแ ละเกดิ ปญ หาดอกตา งรนุ ตามมา 
2.  กรณดี อก2รนุ   ในปรมิ าณทต่ี า งกนั มาก ใหต ดั แตง ดอกรนุ ทมี่ ปี รมิ าณนอ ยกวา ออก  เพอื่  
ปอ งกนั การแยง ธาตอุ าหารและพลงั งานระหวา งดอกแตล ะรนุ  
3.  กรณดี อก2รนุ  ในปรมิ าณเทา  ๆ กนั ใหพ จิ ารณาตดั แตง ใหเ หลอื ดอกรนุ ทเ่ีมอื่ ตดิ ผล และ 
เกบ็ เกยี่ วไดแ ลว จะไดร าคาสงู กวา เปน หลกั  
4.  กรณีดอกหลายรุน  ใหพจิ ารณาตดั แตงใหเ หลือเปนออกรุนเดียวกันในแตละก่ิง 
โดยกระจายจาํ นวนดอกทงั้ ตน ใหเ หลอื อยพู อประมาณ 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หมคี ณุ ภาพ  34

สารพาโคลบวิ ทราโซลมผี ลทําใหข วั้ ผลของทเุ รยี นสน้ั ลงจรงิ หรอื  

จากผลการทดลองของศนู ยว จิ ยั พชื สวนจนั ทบรุ  ีสรปุ ไดว า  ทเุ รยี นทผี่ ลติ นอกฤด ู โดยใช 
สารพาโคลบวิ ทราโซลจะมผี ลทาํ ให 

-  กา นผลของทเุ รยี นสนั้ ลง 
-  ขอ ปลอ งจะสนั้ ลง 
-  ขนาดของใบทแี่ ตกมาใหมจ ะเลก็ กวา ใบเดมิ  

การยดื ขว้ั ดอกทเุ รยี น 

การใชสารพาโคลบวิ ทราโซลมผี ลทําใหขวั้ ผลทเุ รยี นสัน้ ลง ขอ ปลอ งสนั้  ใบถ ่ี และเลก็  
เพราะสารตัวน้ีไปลดบทบาทหนาท่ีของฮอรโมนพืชท่ีเรียกวา จิบเบอเรลลิน  ซ่ึงฮอรโมนตัวน ี้
มหี นา ทแี่ บง เซลพชื และสง เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางดา นความยาวในเซลพชื  

ดังน้ัน  การผลิตทุเรียนนอกฤดูโดยใชสารพาโคลบิวทราโซล  จําเปนตองยืดข้ัวดอก 
ในขณะท่ีดอกเจริญเติบโตอยูในระยะตาปู  โดยการฉีดพนฮอรโมนสังเคราะหท่ีมีชื่อการคาวา 
จี.เอ -3 ของบรษิ ทั จิบเบอเรลลนิ เดยี ววา ( ประเทศไทย ) จาํ กดั  ชนดิ ผงละลายนํา้  บรรจุหลอดละ 50 
มลิ ลิกรัม จาํ นวน 2 หลอด ผสมนํ้าสะอาด 20 ลิตร ฉีดพนทกี่ ลมุ ดอกระยะตาป ู จาํ นวน 2  คร้ัง 
ภายในระยะเวลา 1 สปั ดาห 

เมื่อเราฉีดพนฮอรโ มนยืดข้ัวดอกแลว จะมีผลทาํ ใหขั้วดอกขยายยาวขึ้น ซึ่งเกิดจาก 
บทบาทของฮอรโ มนจบิ เบอเรลลนิ  กลมุ ดอกทไ่ี ดร บั การฉดี ฮอรโ มนยดื ขว้ั ดอกกบั กลมุ ดอกทไี่ มไ ดร บั  
การฉดี จะมคี วามแตกตา งกนั  

กลมุ ดอกท่ฉี ีดพน  จี.เอ-3  กลมุ ดอกที่ไมฉดี พน  จี.เอ-3 

ภาพเปรยี บเทยี บกลมุ ดอกทฉี่ ดี พน  จ.ี เอ-3 และไมฉ ดี พน  จ.ี เอ-3 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  35

ดอกทเุ รยี นจะพฒั นา และเจรญิ เตบิ โตรวดเรว็  ซง่ึ พฒั นาจากระยะตาปเู ขา อยเู หยยื ดตนี หนู 
และเจรญิ เตบิ โตสรู ะยะลกู กระดมุ ( มะเขอื พวง ) และหวั กาํ ไลตอ ไป 

แผนผงั การเจรญิ เตบิ โตของดอกทเุ รยี น 

ระยะตาปู    ð         ระยะเหยยี ดตนี หน ู     ð           ระยะลกู กระดุม (มะเขอื พวง)  ð  ระยะหัวกาํ ไล 

ชาวสวนจะตองสังเกตความแตกตางของดอกทเุ รยี นใหไดวา  มีลกั ษณะแตกตางกัน 
ถาดอกทุเรียนเจริญเติบโตไปสูระยะเหยียดตีนหนูแลว  รูปรางจะไมแตกตางกันระหวางดอกท่ ี
ผลิตทุเรยี นนอกฤด ู โดยใชส ารพาโคลบวิ ทราโซล กับดอกทเุ รยี นในฤด ู ถาสังเกตแลว ยงั มีความ 
แตกตา งกนั มากใหใ ชฮ อรโ มนสงั เคราะห จ.ี เอ-3 ขนาดบรรจหุ ลอดละ 50มลิ ลกิ รมั  จาํ นวน 2 หลอด 
ผสมน้ําสะอาด  20  ลิตร ฉีดพนใหทั่วทั้งพุมตนในเวลาบายหรือเย็น  ซึ่งการปฏิบัติเชนน้ ี
จะเปน การคืนสภาพธรรมชาต ิ (สภาพเดิม) ใหแกตน เหมอื นเชนทุเรยี นปกติและเปน การชว ยลด 
ปญ หาตน ทรดุ โทรมไดอ กี ดว ย 

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดใู หมคี ณุ ภาพ  36

กิจกรรม 

ใหท า นสาํ รวจพรอ มทงั้ ปฏบิ ตั กิ บั ตน ทเุ รยี นในสวนของทา น ทไ่ี ดผ า นการชว ย 
จดั การเสรมิ และเตรยี มความพรอ มมาแลว  พรอ มบนั ทกึ ผลการปฏบิ ตั ติ ามรายการตอ ไปน ี้
อยา งละเอยี ด 

รายการปฏบิ ตั ิ  วนั เดอื นป  รายละเอยี ดตาง ๆ ทปี่ ฏิบัตกิ บั ตน ทุเรยี น 
ทป่ี ฏบิ ตั ิ 

1.  ใชม อื จบั ใบแก  ............................................................................................... 
2.  ดรู ากตะขาบ  ............................................................................................... 
3.  สาํ รวจดจู าํ นวนดอก  .............................................................................................. 
4.  การตดั แตง ดอก  ............................................................................................... 
5.  การยดื ขว้ั ดอก  ............................................................................................... 
............................................................................................... 
............................................................................................... 
............................................................................................... 
............................................................................................... 
............................................................................................... 

เทคนคิ การผลิตทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  37

อยากทราบวาทานรูแคไหน 

จงทําเครอื่ งหมาย (ü) หนา ขอ ความทเ่ี หน็ วา ถกู  และเครอ่ื งหมาย (û) หนา  

ขอ ความทเ่ี หน็ วา ผดิ  
(.................)  1.  หลงั จากฉดี พน สารพาโคลบวิ ทราโซลไปแลว 30 วนั  ควรใสป ยุ เคมี 

สตู ร 15 -15 -15 หรอื สตู ร 16 -16 -16 
(.................)  2.  หลงั ฉดี สารพาโคลบวิ ทราโซลแลว  ควรใหด นิ บรเิ วณใตท รงพมุ แหง  

อยเู สมอ 
(.................)  3.  การชว ยเปด ตาดอกของทเุ รยี น ทาํ ไดโ ดยการฉดี พน นาํ้ สะอาด ไปท ่ี

บรเิ วณใตท อ งกง่ิ  
(.................)  4.  จดุ ทเี่ หมาะสมทต่ี น ทเุ รยี นจะเกดิ ตาดอก  คอื  ใบทเุ รยี นจะกรอบ 
(.................)  5.  จดุ ทเ่ี หมาะสมทต่ี น ทเุ รยี นจะเกดิ ตาดอก  คอื  รากตะขาบมสี นี าํ้ ตาลเขม  
(.................)  6.  ตน ทเุ รยี นจะแตกตาดอกทนั ท ีเมอื่ ไดร บั นา้ํ ฝนตดิ ตอ กนั นาน7 -10วนั  
(.................)  7.  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลผลติ ทเุ รยี นนอกฤดมู ผี ลใหม ปี รมิ าณ 

ดอก   จํานวน 3,500-10,000 ดอกตอ ตน  
(.................)  8.  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูมผี ลทําใหข อ ปลอ ง 

ยาวกวา ปกติ 
( .................)  9.  การใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลผลติ ทเุ รยี นนอกฤด ูมผี ลทําใหใ บ 

ทแ่ี ตกใหมเ ลก็ กวา ใบเดมิ  
(.................)  10.  ดอกระยะเหยยี ดตนี หน ู คอื  ระยะทดี่ อกทเุ รยี นพรอ มผสมเกสร 

ตอนท่ี 4 

การจดั การทช่ี ว ยสง เสรมิ การตดิ ผล 

แนวคดิ  

1.  การตดั แตง ดอกทเุ รยี นในระยะตา ง ๆ เปน ขนั้ ตอนทส่ี าํ คญั ทช่ี ว ยสง เสรมิ การตดิ ผล 
2.  การฉดี พน ปยุ ยเู รยี  และสารฮวิ มิคแอซดิ ลงในดินบรเิ วณใตโ คนตน จะชว ยกระตนุ  
ใหเ กดิ รากขนออ นและรากตะขาบในปรมิ าณทม่ี ากขน้ึ  
3.  ในระยะกอ นดอกบาน จนถงึ ดอกบานมกี ารใหน ้ําในปรมิ าณทแ่ี ตกตา งกนั  

เมอ่ื ศกึ ษาเรอื่ งนแ้ี ลว ทา นสามารถ 

1.  ปฏบิ ตั กิ ารตดั แตง ดอกทเุ รยี นในระยะตา ง ๆ ไดถ กู ตอ ง 
2.  บอกสว นผสม และปฏบิ ตั กิ ารใสป ยุ กบั ตน ทเุ รยี น ในชว งดอกระยะตา ง ๆ ไดถ กู ตอ ง 
3.  ปฏบิ ตั กิ ารใหน ํ้าแกต นทเุ รยี นในชว งดอกระยะตา ง ๆ ไดถ กู ตอ ง

เทคนคิ การผลติ ทเุ รยี นนอกฤดูใหมีคณุ ภาพ  39

การเจรญิ เตบิ โตของดอกระยะตา ง ๆ 

การเจรญิ เตบิ โตของดอกทเุ รยี น จะเรมิ่ ตง้ั แตแ ตกตาดอกจนถงึ กระทง่ั ดอกบาน จะใชร ะยะเวลา 
ประมาณ  55  -60  วัน  ถาจะนับอายุของดอกตั้ งแตแตกตาดอกจนถึงระยะเหยียดตีนหนู 
จะใชเ วลาประมาณ 20 วนั  

แผนผงั การเจรญิ เตบิ โตของดอกระยะตา ง ๆ 

55-60 วนั  

10 วัน  10 วัน  15 วัน  15 วัน 

ระยะไขปลา  ระยะตาปู  ระยะเหยียดตีนหน ู ระยะหวั กําไล  ระยะดอกบาน 

การขนึ้ นาํ้  

การข้ึนน้ํา  เปนภาษาชาวสวน หมายความวา การเพ่ิมน้ําใหแกตนทุเรียนชวงระยะ 
การไวด อก หรอื การเลย้ี งดอกทเุ รยี น 

การเจริญของดอกจากระยะไขปลาถึงระยะตาปู จะใชเ วลาประมาณ  10 วนั   ซง่ึ ดอก 
จะเจริญเติบโตยาวประมาณ  1  -1.5  เซนติเมตร  ชวงน้ี เปนชวงท่ี ตนทุเรียนเจริญเติบโต 
และแบง เซลคอ นขา งมาก ชาวสวนจาํ เปน ตองใหน ้าํ แกต น ทเุ รยี น 

การขนึ้ น้าํ ทดี่ แี ละทนั ตอเหตุการณ   หรอื ทันตอระยะการพฒั นาของดอก  จะมผี ลทาํ ให 
ดอกออกมาพรอมกันมีการเจริญเติบโตไลเลี่ยกันหรือเทา ๆ  กัน ทุกกิ่งท้ังทรงพุม  และการ 
ขึน้ นํา้ นี้จะเปลย่ี นเปนการใหนา้ํ แกท เุ รียนตามปกต ิ เมือ่ กระตุนใหดอกทเุ รยี นโตสมํ่าเสมอดแี ลว 
ควรมกี ารใหน ํา้ วนั เวน วนั  ถา ฝนทงิ้ ชว ง 

เทคนคิ การผลิตทเุ รียนนอกฤดใู หมีคณุ ภาพ  40

การตดั แตง ดอกทเุ รยี นในระยะตา งๆ 

การตดั แตง ดอกระยะตาปู - ระยะเหยยี ดตนี หนู 

สาเหตหุ นง่ึ   ทต่ี น ทเุ รยี นทผ่ี ลติ ทเุ รยี นนอกฤดโู ดยใชส ารพาโคลบวิ ทราโซลแลว ตน โทรม 
หลงั เก็บเก่ียวผลผลิต ก็มาจากการวางแผนตดั แตง ดอกท่ีผดิ พลาดและลา ชา เกนิ ไป จากการศึกษา 
ของศนู ยว ิจยั พชื สวนจนั ทบรุ  ี พบวา ดอกของทุเรียนพนั ธชุ ะนีจํานวน 200ดอกจะตดิ ผลได 1 ดอก 
(ลูก)  และดอกทุเรียนพันธุหมอนทอง  100  ดอก จะติดผลได  2  -5  ดอก  (ลูก)  โดยประมาณ 
การพัฒนาและเจริญเติบโตของดอกทุก ๆ  ระยะ   ตองการอาหารมาเล้ียงดอกในปริมาณมาก 
เมือ่ อาหารถูกใชไปมากตน ทุเรียนจะขาดแคลนไดใ นระยะตอ ๆ มา ฉะนน้ั  เกษตรกรเจาของสวน 
ควรตัดแตงดอกตั้งแตร ะยะตาปู เพราะทาํ ไดงาย โดยใชม ือลูบเบา ๆ ปลิดดอกที่ไมตองการทิ้ง 
เทคนคิ การตดั แตง ดอกระยะน ้ี กาํ หนดใหด อกแตล ะพวงหา งกนั ประมาณ 1 คบื  เลอื กไวด อกเฉพาะ 
ทอ่ี ยใู ตท อ งกง่ิ ใหญส มบรู ณ  สว นดอกตําแหนง อนื่  ๆ ปลดิ ทงิ้ ใหห มด 

การตัดแตง ดอกระยะลกู กระดมุ - ระยะหวั กําไล 

การตัดแตงดอกจะตองกระทําอยางตอเนื่อง  โดยพยายามเหลือดอกรุนเดียวกันไว 
เพ่ือวางแผนการเก็บเก่ียวและการตลาดในภายหนา  เม่ือผานการตัดแตงดอกระยะตาปู  - 
เหยยี ดตีนหนมู าแลว ดอกทเุ รยี นบนตน จะลดไปประมาณ 50 เปอรเซน็ ต  กลา วคอื  จะเหลอื ดอก 
บนตน ทเุ รยี นประมาณ 15,000 - 50,000 ดอก 

เทคนิคและวิธีการตัดแตงดอกระยะลูกกระดุม  - หัวกําไล  จะทาํ ไดยากและชากวา 
การตัดแตงดอกระยะตาปู - เหยยี ดตนี หนูมาก คือโครงสรางดอกทเุ รยี นจะมีเซลทแ่ี ขง็ แรงมากขนึ้  
กานดอกมีเยอื่  ใยแกขึ้น การตดั แตง จะตอ งใชกรรไกรหรือมีดคม ๆ ชว ย ในการตัดแตง คร้งั นจ้ี ะ 
เหลือดอกระยะหา งกนั 1 ศอกตอ 1 พวง 

การไวดอกหลงั การตดั แตงดอกระยะลกู กระดุม- หวั กาํ ไล