3. ใบงานวิชาเคมี เรื่อง กรดเบส แบบแยกแบบทดสอบไว้ท้ายบทเรียน อัพเดทเมื่อ 23.6.65

Œ”…|“o ž… Ù i           {§ ” ¡|i”{yÑž…ُiy†‹p—c…vž|Œ         ¡|i”{yÑž…iŒƒ|“w–Ÿ‡’c”…Ÿwcw“‰dic…v Ù ž|Œ       ¡|i”{yÑž…ُic”…Ÿwcw“‰dic…vž|ŒŸ‡’{Ɣ        ¡|i”{yÑž…ُiŒƒ|“w–c…vž|Œdižc‡™        ¡|i”{yÑž…ُiS+diŒ”…‡’‡”„c…vŸ‡’ž|Œ        ¡|i”{yÑž…Ùi }q–c–…–„”žfƒ—…’‰¦ ”ic…vŸ‡’ž|Œ         ¡|i”{yÑž…ic”…¢yžy…wc…v Ù ž|Œ         ¡|i”{yÑflž…Ùi Œ”…‡’‡”„|“ž…ª         Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ          Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ          Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ         ffi Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ          Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ          Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ          Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑ         fl Ÿ||yvŒ|¡|i”{yÑfl         fl Ÿ||yvŒ|y§ ”„|y           fl

บททÑ 10 กรด-เบส 1 ใหน้ ักเรียนดุลสมการเคมตี ่ อไปน Ò 1. ___H2(g) + ___I2(g) ⇌ ___HI(g) 2. ___H2SO4(aq) + ___NaOH(aq) → ___H2O(l) + ___Na2SO4(aq) 3. ___N2(g) + ___H2(g) → ___NH3(g) 4. ___ZnS(s) + ___O2(g) → ___ZnO(s) + ___SO2(g) 5. ___C3H6(g) + ___O2(g) → ___CO2(g) + ___H2O(g) “อย่ าลมื ! ทุกครงท Ê เ Ñ จอสมการเคมีนักเรียนต้ องตรวจว่ าสมการดังกล่ าวดุลแล้ วหรอืไม่ ” จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. ระบุและอธิบายว่ าสารเป็นกรดหรือเบสโดยใชท้ฤษฎีกรด-เบสของอาร์ เรเนยีสและลิวอีส 2. ระบุคู ่ กรด-เบสตามทฤษฎีกรด-เบสเบรินสเตจ-ลาวรี คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนตอบคาํถามต่ อไปน Òให้ ถูกต้ อง 1. ทฤษฎีกรดเบสของอาร์ เรเนียส กล่ าวว่ า............... 2. ทฤษฎีกรดเบสของเบรนิสเตจ-ลาวรีกล่ าวว่ า...... ................................................................................ ............................................................................... ................................................................................ .............................................................................. จากสมการน ÒHCl มสีมบัตเิป็นกรดหรือเบส จากสมการน ÒNH3 ทําหน้ าท Ñเป็นกรดหรือเบส HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl- (aq) NH3(aq) + H2O(l) ⇌ NH4 +(aq) + OH- (aq) ตอบ ........................................................................ ตอบ ....................................................................... ทบทวนความรู ้ เดิม แบบêกหัด ทฤษฎีกรด-เบส บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 1 เรื่อง ทฤþฎีกรด-เบÿ แ คําถาม : นักเรียนคิดว่ า NH3 เป็นเบสตามทฤษฎีกรดเบสของอาร์ เรเนียสไดห้รือไม่ ?

บททÑ 10 กรด-เบส 2 ทฤษฎีกรดเบส 3. ทฤษฎีกรดเบสของลวิอสิกล่ าวว่ า............................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... จากสมการน Ò NH3 มีสมบัตเิป็นกรดหรือเบส NH3 + BH3 → NH3-BH3 ตอบ ..................................................................................................... 4. สารตง Ê ตน้ ใดเป็น กรด ตามทฤษฎกีรดเบสของอาร์ เรเนียส 4.1 HClO4(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + ClO4 - (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4.2 HBr(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Br- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4.3 H2S(aq) + H2O(l) ⇌ HS- (aq) + H3O+(aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4.4 HSO4 - (aq) ⇌ H+(aq) + SO4 2-(aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4.5 HNO3(aq) → H+(aq) + NO3 - (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ยงัจําไดห้รอืไม่ ? การให้ คู ่ อิเล็กตรอนเพียงฝ่ ายเดียว เรียกว่ า พันธะโคออดิเนตโคเวเลนต์ดงันÊน พันธะ N-B เกิดโคออดิเนตโคเวเลนต์ H2O แบบêกหัด ทฤษฎีกรด-เบส H2O

บททÑ 10 กรด-เบส 3 5. สารต Ê งตน้ ใดเป็น เบส ตามทฤษฎกีรดเบสของเบรนิสเตจ-ลาวรี 5.1 CH3COO- (aq) + H2O(l) ⇌ CH3COOH(aq) + OH- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5.2 CH3COOH(aq) + H2O(l) ⇌ CH3COO- (aq) + H3O+(aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5.3 [Al(H2O)6] 3+(aq) + H2O(aq) ⇌ [Al(H2O)5(OH)] 2+(aq) + H3O+(aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5.4 NaOH(aq) + HCl(l) → NaCl(aq) + H2O(l) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ คู ่ กรด-เบส ตามทฤษฎีของเบรินสเตจ-ลาวรีสารมีการถ่ ายโอนไฮโดรเจนไอออนระหว่ างกัน (H+, โปรตอน) ทําใหส้ารต Ê งตน้หน Õ งทําหน้ าท Ñ เป็นกรด ส่ วนสารต Ê งตน้อีกตัวทําหน้ าท Ñเป็นเบส ซÕ งได้ ผลิตภัณฑ์ เป็นคู ่ กรด-เบส (Cojucate acid-base pair) ดังนÒ HA(aq) + H2O(l) ⇌ A- (aq) + H3O+ (aq) ตัวอย่ าง คู ่ กรด-เบสของ HF HF(aq) + H2O(l) ⇌ F- (aq) + H3O+(aq) แบบêกหัด ทฤษฎีกรด-เบส HA เป็นคู ่ กรดของ AA- เป็นคู ่ เบสของ HA H3O+ เป็นคู ่ กรดของ H2O H2O เป็นคู ่ เบสของ H3O+ คู ่ กรด-เบส คู ่ กรด-เบส คู ่ กรด-เบส คู ่ กรด-เบส

บททÑ 10 กรด-เบส 4 6. ระบุคู ่ กรด-เบสในปฏิกริิยาต่ อไปน Ò 6.1 CN- (aq) + H2O(l) ⇌ HCN(aq) + OH- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 6.2 HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 6.3 CH3COONH2(aq) + HCl(aq) ⇌ CH3COONH3 +(aq) + Cl- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 6.3 NH(CH3)2(aq) + H2O(l) ⇌ NH2(CH3)2 +(aq) + OH- (aq) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ข้ อสังเกต สมการกรด-เบส บางคร Ê งใชส้ญัลักษณ์ → หรอื ⇌ ซÕงสÙอถึงความสามารถในการละลายน  าของกรด-เบสชนดิน Ê น 7. เขียนสูตรเคมีของคู ่ กรด-คู ่ เบสลงในตารางใหส้มบรูณ์ คู ่ กรด คู ่ เบส คู ่ กรด คู ่ เบส CH3COOH CO3 2- NH3 HS- HS- แบบêกหัด ทฤษฎีกรด-เบส

บททÑ 10 กรด-เบส 5 8. สารต Ê งตน้ ใดเป็น กรด ตามทฤษฎกีรดเบสของลิวอสี 8.1 PH3 + AlH3 → PH3-AlH3 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 8.2 Na2O + H2O → 2NaOH ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 9. แอมโฟเทอริก คอืสารท Ñ เป็นไดท้ง Ê กรดและเบส จงเขียนสมการ พร้ อมอธิบายว่ าแอมโมเนยี (NH3) เป็น แอมโฟเทอริกได้ อย่ างไร ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ................................................................................... 10. ระบคุ ู ่ กรด-คู ่ เบสของสารแอมโฟเทอริกต่ อไปน Ò คู ่ กรด สารแอมโฟเทอริก คู ่ เบส H2O HS- HCO3 - HC2O7 - แบบêกหัด ทฤษฎีกรด-เบส ⇌ ⇌ เบส กลาง กรด กรด เบส รูห้ รอืไม่ ? ในเลือดของเรามีสารแอมโฟเทอริกชนิดหนÕงอยู ่ สารน Ò ควบคุมสมดลุกรด-เบสของเลือด H2CO3 ⇌ HCO2 - + H+ นอกจากน ÊนกรดอะมิโนทÑเป็นองคป์ระกอบของโปรตีนใน ร่ างกายเรา ก็เป็นสารแอมโฟเทอริกเชน่กนั “Glycine กรดอะมิโนชนิดหนÕงในร่ างกาย”

บททÑ 10 กรด-เบส 6 กรดแก่ -เบสแก่ คอืกรด-เบสทล Ñ ะลายน  าแล้ วแตกตัวได้ ดีมากจนถือว่ าแตกตัวไดส้มบูรณ์ กรดแก่เบสแก่ HCl HBr HI HNO3 HClO4 H2SO4* LiOH NaOH KOH Ca(OH)2 Sr(OH)2 Ba(OH)2 การเขียนการแตกตัวของกรด การเขียนการแตกตัวของกรดนิยมเขียนน  ารวมเข้ าไปในสมการ กรดแก่ (HCl) กรดอ่ อน (HF) HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl- (aq) HF(aq)+ H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + F- (aq) การเขียนการแตกตัวของเบส การเขียนการแตกตวัของเบสไมน่ ิยมเขียนน  ารวมเข้ าไปในสมการ แต่ เบสบางชนิดจะรวมน  าเข้ าไปในสมการ เบสแก่ เบสอ่ อน NaOH(s) → Na+(aq) + OH- (aq) AgOH(s) ⇌ Ag+(aq) + OH- (aq) “สังเกตว่ าของแข็ง (s) NH3(aq) + H2O(l) ⇌ NH4 +(aq) + OH-(aq) จะเขียนน  าไว้ ด้ านบน” บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 2 เรื่อง ÿมบัติและการแตกตัวของกรด-เบÿ ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา การเขียนสมการแตกตัวสมบูรณ์ จงึใช้ สัญลักษณ์ → ส่ วนกรดอ่ อน-เบสอ่ อนท Ñ แตกตัวไมส่มบูรณ์ จะใชส้ญัลกัษณ์ ⇌ H2O H2O รูห้ รอืไม่ ? กรดสามารถจาํแนกด้ วยหลักเกณฑ์ อนÙๆ ได้ อกี 1. จําแนกตามแหล่ งทÑมา 1.1 กรดอินทรีย์1.2 กรดอนินทรยี ์ 2. จาํแนกตามธาตุองคป์ระกอบ 2.1 กรดไฮโดร 2.2 กรดออกซี 3. จําแนกตามความสามารถในการแตกตวั 3.1 กรดมอนอโปรติก 3.2 กรดไดโปรติก 3.3 กรดพอลีโปรติก การจําแนกเหล่ านแ Ò ตกต่ างกันอย่ างไร ? มาลองช่ วยกนัอภิปรายและยกตัวอย่ างกัน “C6H8O7 กรดซิตริกเป็น ก ร ด อินท รีย์ พบ ไ ด้ ใน ผ ล ไ ม้ ร สเป รÒย ว เ ช่ น มะนาว”

บททÑ 10 กรด-เบส 7 ** จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. บอกความหมายและระบวุ่ าสารเป็นกรดแก่ เบสแก่ กรดอ่ อน และเบสอ่ อน คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนเตมิคาํตอบลงในช่ องว่ างและตอบคําถามต่ อไปน Òให้ ถูกต้ อง 1. เขียนสมการแตกตัวของกรด-เบสต่ อไปน Òใหส้มบรูณ์ 1.1 KOH(s) → K+(aq) + ______ 1.2 HI(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + ______ 1.3 CH3COOH(aq) + H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + ______ 1.4 ______ + H2O(l) ⇌ CH3CH2NH3 +(aq) + OH- (aq) 1.5 ______ → Li+(aq) + OH- (aq) 1.6 H2S(aq) + H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + ______* HS- (aq) + H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + ______** 1.7 เขียนสมการการแตกตวัในน  าของ Ca(OH)2 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 1.8 เขียนสมการการแตกตวัในน  าของ CH3NH2 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 1.9 เขียนสมการการแตกตวัในน  าของ HNO3 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 1.10 เขียนสมการการแตกตวัในน  าของ C6H5COOH ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ แบบêกหัด สมบัติและการแตกตัวของกรด-เบส H2O H2O

บททÑ 10 กรด-เบส 8 ** 2. เขียนสมการการแตกตัวของกรด-เบสต่ อไปน Ò พร้ อมแสดงคู ่ กรด-เบส 2.1 SO3 2- ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2.2 H3PO4 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2.3 NH2 - ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2.4 HF ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2.5 H2SO4** ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ทบทวนความรู ้ เดิม

บททÑ 10 กรด-เบส 9 3. เปรียบเทยีบสมบตั ิของกรดและเบสโดยเลอืกคําตอบต่ อไปนเ Ò ตมิลงในช่ องว่ างให้ ถูกต้ อง a. แดง → นา  เงิน b. เกิดฟองแกส๊และเกลอื c. น  าเงนิ → แดง d. ฝาดเî่อน e. มากกว่ า 7 f. เปรÒ ยว g. น้ อยกว่ า 7 h. นําไฟฟ้ า i.ไม่ เกิดฟองแกส๊ j. เกิดฟองแกส๊เกลือ และน  า “สามารถเติมคาํตอบซ ากนั ได้ ” สมบตั ิของกรด-เบส กรด เบส รสชาติ การเปลยนสีลิตมัส Ñ pH การนําไฟฟ้ า ปฏิกริยิากับโลหะ Mg ปฏิกริยิากับ NaHCO3 คําถาม : สารละลายต่ อไปน Ò เป็นสารละลายทม Ñีสมบตัเิป็นกรด กลาง หรอืเบส คําตอบ สารท Ñ มสีมบัตเิป็นกรด คอื................... สารท Ñ มสีมบัตเิป็นกลาง คอื.................. สารท Ñ มสีมบัตเิป็นเบส คอื.................... สารละลาย การนําไฟฟ้ า การเปลÑยนสี กระดาษลิตมัส ปฏิกิริยากับโลหะ Zn M นําไฟฟ้ า ไมไ่ดท้ดสอบ โลหะกร่ อนและเกิด ฟองแกส๊ Q นําไฟฟ้ า ไม่ เปลÑยนสี ไม่ เปลÑยนแปลง Z นําไฟฟ้ า แดง → นาเงิน โลหะกร่ อน สมบัติบางประการของกรด-เบส “กรดมีรสเปรÒ ยว” “เบสมีรสฝาดเî่อน” หากไมส่ามารถชิมสารน Ê นได้ วธิีทดสอบ เบอ Ú งตน้นักเรยีนสามารถทดสอบด้ วย กระดาษลิตมัสสีแดงและสีน  าเงนิ สีแดง → สีน  าเงิน (สารมีสมบตั ิเป็นเบส) สีนาเงิน → สแีดง (สารมีสมบตั ิเป็นกรด) แบบêกหัด สมบัติและการแตกตัวของกรด-เบส

บททÑ 10 กรด-เบส 10 ** 4. อธิบายสมบัติเกÑ ยวกับสารละลายอิเล็กโทรไลต์ พร้ อมเปรียบเทียบระหว่ างสารละลาย HCl กับ CH3COOH ว่ า สารละลายใดเป็นสารละลายอิเล็กโทรไลต์ แก่ และสารละลายใดเป็นสารละลายอิเล็กโทรไลต์ อ่ อน ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ สารละลายอิเล็กโทรไลต์ จากความสว่ างของหลอดไฟ Electrolyte (0.1 mol/dm3) Strong Weak ตัวอย่ าง HCl, NaOH, NaCl ตัวอย่ าง NH3, CH3COOH ข้ อสังเกต สว่ างมาก ถึง สว่ างปานกลาง สว่ างน้ อย Note : กรดแก่ /เบสแก่ : Strong electrolyte กรดอ่ อน/เบสอ่ อน: Weak electrolyte เกลอืบางชนดิ: ......................................................... electrolyte Strong Weak 1. Strong acid 2. Strong base 3. Salt 1. Weak acid 2. Weak base แตกตัว 100% แตกตัว 1-10% แบบêกหัด สมบัติและการแตกตัวของกรด-เบส

บททÑ 10 กรด-เบส 11 ตาราง แสดงค่ าคงทก Ñ ารแตกตัวของกรดอ่ อน-เบสอ่ อนบางชนิด กรดอ่ อน Ka เบสอ่ อน Kb HF(aq) + H2O(l) ⇌ F- (aq) + H3O+(aq) 6.31 x 10-4 CH3CH2NH2(aq) + H2O(l) ⇌ CH3CH2NH3 +(aq) + OH- (aq) 4.47 x 10-4 HCOOH(aq) + H2O(l) ⇌ HCOO- (aq) + H3O+(aq) 1.78 x 10-4 CH3NH2(aq) + H2O(l) ⇌ CH3NH3 +(aq) + OH- (aq) 4.57 x 10-5 CH3COOH(aq) + H2O(l) ⇌ CH3COO- (aq) + H3O+(aq) 1.80 x 10-5 NH3(aq) + H2O(l) ⇌ NH4 +(aq) + OH- (aq) 1.80 x 10-5 NH4 +(aq) + H2O(l) ⇌ NH3(aq) + H3O+(aq) 5.56 x 10-10 CH3COO- (aq) + H2O(l) ⇌ CH3COOH(aq) + OH- (aq) 5.56 x 10-10 H2SO4(aq) + H2O(l) ⇌ HSO4 - (aq) + H3O+(aq) HSO4 - (aq) + H2O(l) ⇌ SO4 2-(aq) + H3O+(aq) Ka1 >>> 1 HCOO- (aq) + H2O(l) ⇌ HCOOH(aq) + OH- (aq) 5.62 x 10-11 Ka2 1.0 x 10-2 HCO3 - (aq) + H2O(l) ⇌ H2CO3(aq) + OH- (aq) 2.24 x 10-8 H2CO3(aq) + H2O(l) ⇌ HCO3 - (aq) + H3O+(aq) HCO3 - (aq) + H2O(l) ⇌ CO3 2-(aq) + H3O+(aq) Ka1 4.47 x 10-7 CO3 2- (aq) + H2O(l) ⇌ HCO3 - (aq) + OH- (aq) 2.14 x 10-4 Ka2 4.68 x 10-11 F- (aq) + H2O(l) ⇌ HF(aq) + OH- (aq) 1.50 x 10-11 ทÑมา : หนังสอืเรยีนเคมีรายวิชาเพÍมเตมิม.5 เล่ ม 4 บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานท ี ่ 3 เร ่ อืง การแตกตัวของกรด เบÿ และนํ้า ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา กรดแก่ -เบสแก่ แตกตัวไดส้มบรณ์ จึงสามารถ แตกตัวใหไ้อออนบวกและไอออนลบไดส้มบูรณ์ ตวัอย ่ าง HCl เข้ มขน้ 0.1 mol/dm3 [HCl] HCl(aq) → H+(aq) + Cl- (aq) เรÍมตน้0.1 0 0 ส Î นสุด 0 0.1 0.1 ดังนÊ นความเข้ มขน้ของ H+ หรือ H3O+ = 0.1 mol/dm3 และความเข้ มขน้ของ Cl- = 0.1 mol/dm3 ตวัอย ่ าง NaOH เข้ มขน้ 0.1 mol/dm3 [NaOH] NaOH(s) → Na+(aq) + OH- (aq) เรÍมตน้0.1 0 0 ส Î นสุด 0 0.1 0.1 ดังนÊ นความเข้ มขน้ของ Na+ = 0.1 mol/dm3 และความเข้ มขน้ของ OH- = 0.1 mol/dm3 กรดอ่ อน-เบสอ่ อน แตกตัวไดไ้มส่มบรณ์ จึงแตกตัวใหไ้อออนบวกและไอออนลบเล็กน้ อยและ เหลือกรดอ่ อน-เบสอ่ อนอยู ่ ตัวอย ่ าง HF เข้ มขน้ 0.01 mol/dm3 [HF] HF(aq) ⇌ H+(aq) + F- (aq) เรÍมตน้0.1 0 0 เปลÑยนไป -0.008 +0.008 +0.008 สมดุล 0.092 0.008 0.008 ดังนÊ นความเข้ มขน้ของ H+ หรือ H3O+ = 8 x 10-3 mol/dm3 ความเข้ มขน้ของ F- = 8 x 10-3 mol/dm3 และยังคงเหลือ HF = 0.092 กรดอ่ อนและเบสอ่ อนแตกตัวในน  าแบบสมดุลจึงมีค่ าคงทÑสมดุล Ka = ค่ าคงทÑการแตกตัวของกรด Kb = ค่ าคงทÑการแตกตัวของเบส Ka ของ HF = [ୌశ][୊ష] [ୌ୊] Ka ของ HF = (଼ ୶ ଵ଴షయ)(଼ ୶ ଵ଴షయ) (଴.଴ଽଶ) Ka = 6.96 x 10-4

บททÑ 10 กรด-เบส 12 ** จากตารางค่ าคงทก Ñ ารแตกตัว นักเรยีนคิดว่ าระหว่ าง CH3COOH กับ HF กรดชนิดใดเป็นกรดแรงมากกว่ า เพราะเหตุใด ................................................................................................ ................................................................................................ จากตารางค่ าคงทก Ñ ารแตกตัว นักเรยีนคิดว่ าระหว่ าง NH3 กับ F- เบสชนิดใดเป็นเบสทแ Ñ รงมากกว่ ากัน เพราะเหตใุด ................................................................................................ ............................................................................................... ตวัอย ่ าง การคํานวณความเข้ มขน้ของกรด-เบส 1. กรดไฮโดรคลอรกิ (HCl) 0.2 mol ปรมิาตร 500 ml มีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) เท่ าใด (mol/dm3) คําถาม กรดชนิดนÒ เป็นกรดอ่ อนหรือกรดแก่ ....................................................................... ความเข้ มขน้ของกรดอยู ่ ในหน่ วย mol/dm3 แล้ วหรือไม่ .......................................... สมการการแตกตัว HCl........................................................................................... วิธีทํา ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ตอบ ความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) = .................. mol/dm3 ความแรงของกรด - ความสามารถในการแตกตัวให้H3O+ ความแรงของเบส - ความสามารถในการแตกตัวให้OH- “กรดทÑแรงจะเป็นเบสทอÑ ่ อน” “เบสทÑแรงจะเป็นกรดทอÑ ่ อน” ยังจาํ ไดห้รือไม่ โมลาร์ ลิตี(M, mol/l, mol/dm3) เป็นหน่ วยความเข้ มขน้หมายถึง โมลของตัวถูกละลายในสารละลายปริมาตร 1 ลิตร สูตร หาโมลารล์ ิต ีเชน่ NaOH 0.2 mol ปริมาตร 250 ml คิดเป็นกÑmol/L mol = େ୚ ଵ଴଴଴ M = ଵ଴%ୈ ୑୵ = 0.2mol 250L x 1000ml 1L = 0.8 mol/l การคาํนวณโดย Factor 0.2 = C(250) 1000 C = 0.2(1000) 250 C = 0.8 mol/l

บททÑ 10 กรด-เบส 13 ** 2. กรดเบนโซอิก (C6H5COOH) เข้ มขน้0.125 mol ปริมาตร 250 cm3 แตกตัวใหไ้ฮโดรเนียมไอออน (H3O+) 0.05 mol/dm3 แสดงวิธีการหาค่ าคงท Ñ สมดุล Ka , ร้ อยละการแตกตัว และปริมาณสาร ณ ภาวะสมดุล คําถาม กรดชนิดนÒ เป็นกรดอ่ อนหรือกรดแก่ ............................................................................... ความเข้ มขน้ของกรดอยู ่ ในหน่ วย mol/dm3 แล้ วหรือไม่ .................................................. สมการการแตกตัว C6H5COOH........................................................................................ วิธีทํา ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

บททÑ 10 กรด-เบส 14 ** 3. ขวดบรรจุสารละลายกรดแอซิตกิ (CH3COOH) 2 ขวด ความเข้ มขน้ 0.02 mol/dm3 และ 0.5 mol/dm3 จงหาความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) และเปรียบเทยีบร้ อยละการแตกตัวของสารละลายกรด ท Êง 2 ขวด (กําหนดให้Ka เท่ ากับ 1.80 x 10-5) ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... CH3COOH 0.02 mol/dm3 CH3COOH 0.5 mol/dm3

บททÑ 10 กรด-เบส 15 ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

บททÑ 10 กรด-เบส 16 ** จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. คํานวณความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีมไอออนและไฮดรอกไซดไ์อออน ร้ อยละการแตกตัวและ ค่ าคงท Ñการแตกตัวของกรดและเบส 2. เปรียเทียบความสามารถในการแตกตัวหรอืความแรงของกรดและเบส คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนตอบคาํถามต่ อไปน Ò พร้ อมอธิบายและแสดงวธิที ําให้ ถูกต้ อง 1. เปรียบเทยีบสารต่ อไปน Ò ระบุว่ าสารใดเป็นกรดทแ Ñ รงกว่ ากัน 1.1 1.2 กรด ค่ า Ka C6H5COOH กรดบิวทาโนอิก 5.75 x 10-5 CH3COOH กรดแอซิติก 1.80 x 10-5 HNO2 กรดไนตรัส 5.62 x 10-4 เบส ค่ า Kb Fฟลูออไรด์ ไอออน 1.50 x 10-11 C5H5N พิริดีน 1.70 x 10-9 NH3 แอมโมเนีย 1.80 x 10-5 แบบêกหัด การแตกตัวของกรด-เบสและนา ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ รูห้ รอืไม่ ? ค่ าคงท Ñการแตกตัวของกรด-เบส (K) เป็นค่ าท ÑวัดทÑ อุณหภูมิ25o C หากวัดทÑอุณหภูมิอÙ นค่ าคงท Ñ ดังกล่ าวจะมีค่ าต่ างกัน นอกจากน Ê นค่ า Ka, Kb อาจรายงานในรูปลอกาลิทึมเชิงลบ คอื pKa และ pKb ดังแสดง pKa = -logKa pKb = -logKb กรด Ka pKa เบส Kb pKb HF 6.31 x 10-4 3.20 CH3NH2 4.57 x 10-5 4.34 HCOOH 1.78 x 10-4 3.75 NH3 1.80 x 10-5 4.75 CH3COOH 1.80 x 10-5 4.75 F- 1.50 x 10-11 10.80 ข ้ อสงัเกต !! ค่ า pKa และ pKb จะแปรผกผันกับ Ka และ Kb นอกจากน Ê นค่ าดังกล่ าวไม่ มีเลขยกกําลัง ทําใหพ้ ิจารณาความแรงของกรด หรือเบสได้ ง่ าย เชน่การเปรบีเทยีบความเป็นกรดของสารต่ อไปน Ò HF pKa 3.20, Ka : 6.31 x 10-4 CH3COOH pKa 4.75, Ka : 1.80 x 10-5 HF เป็นกรดทÑแรงกว่ า CH3COOH

บททÑ 10 กรด-เบส 17 ** ** 2. แสดงการคํานวณการแตกตวัของกรดแก่ -เบสแกต่ ่ อไปน Ò 2.1 กรดไนทรกิ (HNO3) ความเข้ มขน้0.5 mol/dm3 สามารถแตกตวัใหไ้อออนชนิดใดออกมาไดบ้ ้ าง และแต่ ละชนดิมคีวามเข้ มขน้เท่ าใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 2.2 ละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) 0.4 กรมั ในน  าจนมปีริมาตร 250 ml สารละลายดงักล่ าว จะมีความเข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เท่ าใด (มวลอะตอม Na = 23, O = 16, H = 1) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด การแตกตัวของกรด-เบสและนา

บททÑ 10 กรด-เบส 18 ** ** 2.3 ต้ องการสารละลายทม Ñีความเข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) 0.5 mol/dm3 ปริมาตร 500 ml จะต้ องชง É แบเรียมไฮดรอกไซด์ (Ba(OH)2) มาก Ñ กรมั (มวลอะตอม Ba = 137, O = 16, H = 1) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 2.4 ãเปตสารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) มา 2 ml เจือจางในนา  จน ไดส้ารละลายปริมาตร 500 ml สารละลายดงักล่ าวจะมีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีมไอออน (H3O+) เท่ าใด ฉลากของสารละลายกรด HCl เข้ มขน้ระบุข้ อมูลดงัน Ò ................................................................................ ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด การแตกตัวของกรด-เบสในนา Hydrochloric acid 2.5L 37%w/w M.WT 36.0 g/mol Density 1.20 kg/dm3

บททÑ 10 กรด-เบส 19 ** ** 3. แสดงการคาํนวณการแตกตัวของกรดอ่ อน-เบสอ่ อนต่ อไปน Ò 3.1 สารละลายกรดไฮโดรฟลูออริก (HF) เข้ มขน้0.04 mol/dm3 สามารถแตกตวัใหไ้ฮโดรเนียม ไอออน (H3O+) ออกมาเท่ าใด (Ka = 6.31 x 10-4) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 3.2 สารละลายแอมโมเนยี (NH3) เข้ มขน้0.5 mol/dm3 มีร้ อยละการแตกตวัเท่ าใด (Kb = 1.8 x 10-5) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด การแตกตวัของกรด-เบสและนา

บททÑ 10 กรด-เบส 20 ** ** 3.3 เปรียบเทยีบร้ อยละการแตกตัวของกรดแอซติ ิก (CH3COOH) ท Ñ มคีวามเข้ มขน้0.18, 0.02, 0.05 และ 0.0046 M (Ka = 1.8 x 10-5) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 4. กรดคารบ์อกนิก (H2CO3) จะมีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) ในการแตกตัวครงท Ê Ñ 1 และ คร Ê งท Ñ2 แตกต่ างกนัอย่ างไรจงอธบิาย (กําหนดให้Ka1 = 4.47x 10-7 และ Ka2 = 4.68x 10-11) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... รูห้ รอืไม่ ? แคลเซียมคาร์ บอเนต (CaCO3) พบมากในหินปูน และเปลอืกหอย หากเผาหินปูนจะได้ แคลเซยีมออกไซด์ (CaO) เมÙอละลายน  าจะได้ เบสชนิดหนงÕ คือ Ca(OH)2 CaO(s) + H2O(l) → Ca(OH)2 แบบêกหัด การแตกตวัของกรด-เบสและนา

บททÑ 10 กรด-เบส 21 ตวัอย ่ าง การคํานวณโดยใช้ ความสัมพันธ์ ระหว่ าง Ka, Kb, Kw ตวัอย ่ าง การหาค่ า Ka และ Kb ของคู ่ กรด-เบสบางชนดิ H2CO3 แตกตัว 2 ครÊง ดังนÊ นจึงมีค่ า Ka1 และ Ka2 กรด Ka เบส Kb CH3COOH 1.8 x 10-5 CH3COO- 5.56 x 10-10 NH4 + 5.56 x 10-10 NH3 1.8 x 10-5 H2CO3 4.47 x 10-7 HCO3 - 2.24 x 10-8 HCO3 - 4.68 x 10-11 CO3 2- 2.14 x 10-4 การแตกตัวของนา นาบริสุทธá สามารถแตกตัวได้ เล็กน้ อย เขียนการแตกตัวของน  าดังสมการ 2H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + OH- (aq) ค่ าคงทก Ñ ารแตกตวัของน  าแทนด้ วยสัญลกัษณ์ Kw (Water dissociation constant) Kw = [H3O+][OH- ] ค่ าคงท Ñสมดุลการแตกตัวของนา ทÑอุณหภูมิ 25 o C เท่ ากับ 1.0 x 10-14 ซÑ งมากจาก ความเข้ มขน้ของ H3O+ = 1.0 x 10-7 ความเข้ มขน้ของ OH- = 1.0 x 10-7 จากความสัมพันธ์ ดังกล่ าวจึงสามารถหาความเข้ มขน้ของ H3O+ ในเบส หรือความเข้ มขน้ของ OH- ในกรดได้ และสามารถหา Ka หรือ Kb ของคู ่ กรดเบสได้ ดังน Ò Kw = Ka x Kb 1. สารละลายกรด HA มีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีม ไอออน (H3O+) 1.0 x 10-3 mol/dm3 จะมีความ เข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เท่ าใด วิธีทํา Kw = [H3O+][OH- ] 1.0 x 10-14 = [1.0 x 10-3][OH- ] [OH- ] = 1.0 ୶ ଵ଴ష14 1.0 ୶ ଵ଴షయ [OH- ] = 1.0 x 10-11 mol/dm3 2. สารละลายกรดแอซิติก (CH3COOH) มคี ่ าคงท Ñ การแตกตัว Ka = 1.8 x 10-5 คู ่ เบสของสารละลาย น Ò คือสารใด และมีค่ า Kb เท่ าใด วิธีทํา Kw = Ka x Kb 1.0 x 10-14 = 1.8 x 10-5 x Kb Kb ของ CH3COO- = 5.56 x 10-10 ข้ อสังเกต - สารละลายทÑมีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียม ไอออนมากกว่ าไฮดรอกไซด์ ไอออนสารน Ê นจะ เป็นกรด [H3O+] > [OH- ] “เป็นกรด” - สารละลายทÑมีความเข้ มขน้ของไฮดรอกไซด์ มากกว่ าไฮโดรเนียมไอออน สารน Êนจะเป็นเบส [H3O+] < [OH- ] “เป็นเบส”

บททÑ 10 กรด-เบส 22 ** ** ** 5. คํานวณค่ าคงท Ñ การแตกตัวของคู ่ กรด-เบสต่ อไปน Ò กรด Ka เบส Kb HCN CN- 2.0 x 10-5 HClO 4.0 x 10-8 N2H5 + N2H4 1.2 x 10-6 CH3NH2 4.5 x 10-10 6. หาความเข้ มขน้ของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) และไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) ของสารละลายท Ñ ไมท่ราบชนิดต่ อไปน Ò พร้ อมระบุความเป็นกรด-เบสของสารละลาย สารละลาย [H3O+] (mol/dm3) [OH- ] (mol/dm3) สมบตั กิ รด-เบส การเปลยนสี Ñ กระดาษลติ มสั W 2.0 x 10-2 5.0 x 10-13 เป็นกรด นาเงิน → แดง X 8.0 x 10-5 เป็นเบส แดง → น  าเงนิ Y 4.0 x 10-8 Z 2.5 x 10-10 7. สารละลายแบเรยีมไฮดรอกไซด์ Ba(OH)2 ความเข้ มขน้0.001 mol ในน  าปรมิาตร 500 cm3 จะมี ความเข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) และไฮโดรเนยีมไอออน (H3O+) เท่ าใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด การแตกตัวของกรด-เบสและนา

บททÑ 10 กรด-เบส 23 ** 8. สารละลายกรดอ่ อนชนิดหนÕ ง HX มีความเข้ มขน้0.125 mol/dm3 ซÕ งค่ า Ka ของกรดนเ Ò ท่ ากับ 8.0 x 10-6 จงคํานวณ 8.1 ความเข้ มขน้ H3O+ ท Ñสารละลายกรดแตกตัว 8.2 ความเข้ มขน้ OH- ในสารละลายกรดนÒ 8.3 ค่ าคงท Ñการแตกตัว Kb คู ่ เบสของกรดอ่ อน HX ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด การแตกตัวของกรด-เบสและนา สรุปสูตรการคํานวณกรด-เบส

บททÑ 10 กรด-เบส 24 เกลือส่ วนใหญส่ามารถละลายน  าได้ และการละลายน  าของเกลือ ส่ งผลใหส้ารละลายมีสมบัติเป็นกรด, กลาง หรือเบส ดังตาราง สารละลาย 1.0 mol/dm3 การทดสอบด้ วยลิตมสั pH สมบตั ิกรด-เบส NaCl ไม่ เปล Ñยนสี 7.0 กลาง NH4Cl นาเงิน → แดง 4.6 กรด CH3COONa แดง → น  าเงนิ 9.4 เบส CH3COONH4 ไม่ เปล Ñยนสี 7.0 กลาง จากตารางเกลือบางชนิดละลายน  าแล้ วมีสมบัติกรด-เบส เรียกว่ า ปฏิกิริยาไฮโดรลิซีทของเกลือ (Salt hydrolysis) โดยการไฮโดรลิซีทเกิดกับไอออนบวก และไอออนลบของเกลือทÑแตกตัวแบบสมดุล ดังตัวอย่ างต่ อไปน Ò NaCl(s) → Na+(aq) + Cl- (aq) Na+ และ Cl- ไม่ เกิดการไฮโดรลซิ ีทเพราะเป็นไอออนของกรด-เบสแก่ NaOH และ HCl NH4Cl(s) → NH+(aq) + Cl- (aq) Cl- ไม่ เกิดการไฮโดรลิซีทเพราะเป็นไอออนของกรด HCl ซÕ งเป็นกรดแก่ แตกตัวไดส้มบูรณ์ NH4 + เกิดการไฮโดรลิซีทกับน  าได้ คู ่ เบส NH3 และ H3O+ ดงัสมการ NH4 +(aq) + H2O(l) ⇌ NH3(aq) + H2O+(aq) Ka = 5.56 x 10-10 เน Ù องจาก NH4 + ไฮโดรลิซีทกับน  าแล้ วแตกตัวให้H3O+ สารละลายจึงมีสมบัติเป็นกรด บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 4 เรื่อง ÿมบัติกรด-เบÿของเกลือ ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา NH4Cl NH4Cl ละลายนาแล้ วอุณหภูมลดลงิ ยงัจาํ ไดห้ รอืไม่ ? การละลายของสารไอออนิก ละลายนาแล้ วบางชนิดเป็นปฏิกิริยาดูดความร้ อน และบางชนิดเป็น ปฏิกิริยาคายความรอ้น เชน่ NH4Cl เมÙอละลายนาเป็นปฏิกิริยาดูดความรอ้น ๐ พลังงานแลกทีช : NH4 +(g) + Cl- (g) → NH4Cl(s) ∆H : -705 kJ/mol ๐ พลังงานไฮเดรชัน : NH4 +(g) + Cl- (g) → NH4 +(aq) + Cl- NH (aq) ∆H : -688 kJ/mol 4Cl(s) NH4(aq) + Cl- (aq) NH4 +(g) + Cl- (g) +705 -688 ∆H = +17 kJ H2O H2O

บททÑ 10 กรด-เบส 25 ** ** ** ** ตวัอย ่ าง การไฮโดรลซิลีและสมบัติกรด-เบสของเกลือ 1. CH3COONa 1.1 สมการการละลาย ...................................................................................................................... ไอออนทÑไฮโดรลิซสีคอื................................................................................................................. 1.2 สมการไฮโดรลิซีส ...................................................................สมบัติกรด-เบส....................... 2. CH3COONH4 2.1 สมการการละลาย ...................................................................................................................... ไอออนทÑไฮโดรลิซสีคอื................................................................................................................. 2.2 สมการไฮโดรลิซสี................................................................................................................... สมการไฮโดรลซิ ีส ................................................................................................................... สมบตั ิกรด-เบส.......................................................................................................................... 3. NH4CN 3.1 สมการการละลาย ..................................................................................................................... ไอออนทÑไฮโดรลิซสีคอื................................................................................................................. 3.2 สมการไฮโดรลซิ ีส .................................................................................................................. สมการไฮโดรลซิ ีส ................................................................................................................... สมบตั ิกรด-เบส.......................................................................................................................... 4. CH3COONa เข้ มขน้0.5 mol/dm3 ท Ñมี Kb ของ CH3COO- เท่ ากับ 5.56 x 10-10 ไฮโดรลิซีทแล้ วแตกตัว ใหไ้ฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) ออกมาเท่ าใด ................................................................................. .................................................................................. ................................................................................. .................................................................................. ................................................................................. .................................................................................. ................................................................................. .................................................................................. ................................................................................. .................................................................................. ................................................................................. .................................................................................. ข ้ อสังเกต เกลอืทไฮโดรลิซีท Ñกับค่ า Ka และ Kb ของไอออนทเกิดปฏิกิริยา Ñ Ka > Kb สารละลายมีสมบัติเป็นกรด Ka < Kb สารละลายมีสมบัติเป็นเบส Ka = Kb สารละลายมีสมบัติเป็นกลาง

บททÑ 10 กรด-เบส 26 จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. อธบิายการเกิดไฮโดรลซิ ีสของเกลือและเขยีนสมการเคมีแสดงปฏิกิรยิาไฮโดรลิซีสของเกลอื 2. ระบุความเป็นกรด-เบสของสารละลายเกลือ คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนเตมิคาํตอบลงในช่ องว่ างและตอบคําถามต่ อไปน Òให้ ถูกต้ อง 1. ไอออนใดในสารประกอบเกลือต่ อไปน Ò สามารถเกิดปฏิกิริยาไฮโดรลิซีสได้ และเม Ù อเกลือต่ อไปน Ò ละลายนาจะมีสมบัติเป็นกรด กลาง หรือเบส สารประกอบเกลอื ไอออนทเ Ñ กิดการไฮโดรลซิ ีส สมบตั ิกรด-เบส CaCl2 ไม่ มีกลาง CaF2 F- เบส 1. NaClO4 2. NaClO3 3. CaCO3 4. NH4Br 5. AlCl3 2. สารประกอบประเภทเกลือต่ อไปน Ò เม Ù อนํามาละลายน  า สารละลายจะมีสมบตัเิป็นกรด กลาง หรอืเบส เพราะเหตุใด ตัวอย ่ าง NaCl NaCl แตกตัวให้Na+ และ Cl- ซÕ งไม่ เกิดปฏิกิรยิาไฮโดรลิซีสสารละลายจึงมีสมบัติเป็นกลาง NaCN NaCN แตกตัวให้Na+ และ CN- ซÕ ง Na ไม่ เกิดปฏิกิริยาไฮโดรลิซีส แต่ CN- เป็นคู ่ เบสของ HCN สามารถละลายนา และเกิดการไฮโดรลิซีส ดังสมการ NaCN(s) → Na+(aq) + CN- (aq) CN- (aq) + H2O(l) ⇌ HCN(aq) + OH- (aq) จากสมการมีไฮดรอกไซด์ (OH- ) เกิดขÖ น สารละลายจึงมีสมบัติเป็นเบส แบบêกหัด สมบตักิรด-เบสของเกลอื

บททÑ 10 กรด-เบส 27 ** 2.1 HCOONa 2.2 KF ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ 2.3 NH4NO3 2.4 NH4F ............................................................................. Ka ของ NH4 + = 5.56 x 10-10 ............................................................................. Kb ของ F- = 1.58 x 10-11 ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ 2.5 BaSO4 ** 2.6 (NH4)2SO4 ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ แบบêกหัด สมบัตกิรด-เบสของเกลอื

บททÑ 10 กรด-เบส 28 ** 2.7 NH4NO2 ** 2.8 NaHCO3 ** Kb ของ NH3 = 1.80 x 10-5 Ka1 = 4.47 x 10-7 Ka ของ HNO2 = 5.62 x 10-4 Ka2 = 4.68 x 10-11 ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ 2.9 NH4HCO3 ** 2.10 FeCl2 * Kb ของ NH3 = 1.80 x 10-5 ............................................................................... Ka1 ของ H2CO3 = 4.47 x 10-7 ............................................................................... Ka2 ของ H2CO3 = 4.68 x 10-11 ............................................................................... ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ............................................................................. ................................................................................ ศึกษาค่ าการไฮโดรลิซีทของ FeCl2 เพมÍเติมไดท้Ñ: K. H. Gayer and L. Wootner.The Hydrolysis of Ferrous Chloride at 25° แบบêกหัด สมบัตกิรด-เบสของเกลอื

บททÑ 10 กรด-เบส 29 ** ** 3. สารละลายเกลือโซเดียมไซยาไนด์ (NaCN) เข้ มขน้ 0.05 mol/dm3 ปริมาตร 500 ml มีค่ าคงท Ñ การ แตกตัวของ HCN เท่ ากับ 5.0 x 10-10 มคีวามเข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เท่ าใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 4. ละลายแอมโมเนยีมคลอไรด์ (NH4Cl) จํานวน 1.07 กรัม จนไดส้ารละลายปรมิาตร 100 ml สารละลาย ดังกล่ าวจะมีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีมไอออน (H3O+) กโÑ มลาร์ กําหนดให้Ka ของ NH4 + = 5.56 x 10-10 และ มวลอะตอมของ Cl = 35.5, N = 14.0 และ H = 1.0 ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... แบบêกหัด สมบัติกรด-เบสของเกลอื

บททÑ 10 กรด-เบส 30 สมบัติกรด-เบสของสารละลายพิจารณาจากความแตกต่ างของไฮโดรเนียมไอออน (H3O+) และ ไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เพอ Ù ความสะดวกในการเปรียบเทียบจึงใช้ ค่ า pH (power of Hydrogen) ซÕ ง pH คือ ค่ าลบของลอกาลิทึมฐานสิบของ H3O+ แสดงดังสมการ pH = -log[H3O+] ทํานองเดียวกันหากเป็น ค่ าลบของลอกาลทิ ึมฐานสิบของ OH- เรียกว่ า pOH แสดงดังสมการ pOH = -log[OH- ] โดยทÉวไปการระบุความเป็นกรด-เบสนิยมใช้ ค่ า pH มากกว่ า pOH ซÕ งความสัมพันธ์ ระหว่ างค่ าท Ê งสองสามารถ ใช้ ค่ าคงท Ñการแตกตัวของนาบริสุทธáในคํานวณได้ Kw = [H3O+][OH- ] 1 x 10-14 = [H3O+][OH- ] -log[1 x 10-14] = (-log[H3O+]) + (-log[OH- ]) 14 = pH + pOH ตวัอย ่ าง การคาํนวณ 1. จงหา pH ของสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ เข้ มขน้0.025 mol/dm3 (log2.5 = 0.40, log4 = 0.6) วิธที Ñ 1 pOH --> pH วิธีทÑ 2 H3O+ --> pH จากสูตร pOH = -log[OH- ] จากสูตร Kw = [H3O+][OH- ] แทนค่ า pOH = -log[0.025] แทนค่ า 1 x 10-14 = [H3O+][0.025] pOH = -log(2.5 x 10-2) [H3O+] = 4.0 x 10-13 pOH = -log2.5 + -log10-2 จากสูตร pH = -log[H3O+] pOH = -0.4 + 2 = 1.6 แทนค่ า pH = -log[4.0 x 10-13] จากสูตร 14 = pH + pOH pH = -log4.0 + -log10-13 แทนค่ า 14 = pH + 1.6 pH = -0.6 + 13 pH = 12.4 pH = 12.4 NaOH(s) → Na+(aq) + OH- (aq) เร Í มตน้ 0.025 0 0 ส Î นสุด 0 0.025 0.025 บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 5 เรื่อง pH ของÿารละลายกรดและเบÿ ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา สรุปสูตรคาํนวณ pH = -log[H3O+] pOH = -log[OH- ] Kw = [H3O+][OH- ] 14 = pH + pOH

บททÑ 10 กรด-เบส 31 ** ตวัอย ่ าง การคาํนวณ pH ของสารละลายกรดและเบส 2. สารละลายกรดแอซติ ิก (CH3COOH) ความเข้ มขน้0.5 mol/dm3 มีpH เท่ าใด (กําหนดให้Ka CH3COOH = 1.8 x 10-5 และ log3 = 0.48) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 3. สารละลายเกลือ NaX เข้ มขน้0.01 mol/dm3 ละลายน  าแล้ วแตกตัวให้Na+ และ X- ซÕ งสามารถ ไฮโดรลิซสีกับน  าได้ คู ่ กรด HX สารละลายน Ò มีpH เท่ าใด (กําหนดให้Ka ของ HX = 1.0 x 10-10) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 4. สารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) ทมี Ñ pH 1.3 มีความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีมไอออน (H3O+) และไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เท่ าใด (กาํหนดให้log5 = 0.7) ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

บททÑ 10 กรด-เบส 32 ** ** ข ้ อสงัเกต pH สารละลายท Ñ มีpH มากกว่ า 7 มสีมบัติเป็น.................... สารละลายท Ñ มีpH เท่ ากบั7 มสีมบัติเป็น.................... สารละลายท Ñ มีpH น้ อยวกว่ า 7 มสีมบัติเป็น.................... จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. คํานวณความเข้ มขน้ของไฮโดรเนยีมไอออน หรือไฮดรอกไซดไ์อออนของสารละลายกรดและเบส 2. คํานวณค่ า pH ของสารละลายกรดและเบส 3. บอกความเป็นกรด-เบสของสารละลายจากช่ วง pH ของอินดิเคเตอร์ คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนตอบคาํถามต่ อไปน Ò พร้ อมอธิบายและแสดงวธิทีาํ ให้ ถูกต้ อง 1. จงเติมข้ อมูลในช่ องว่ างตารางต่ อไปนใÒ หส้มบูรณ์ กําหนดให้log1.25 = 0.097, log2 = 0.3, log5 = 0.7, log8 = 0.9 สารละลาย ความเข้ มขน้ (mol/dm3) pH pOH สมบตั ิกรด-เบส H3O+ OHตัวอย่ าง 1.0 x 10-5 1.0 x 10-9 5 9 กรด A 2.0 x 10-5 B 8.0 x 10-5 C 5.0 x 10-3 D 1.0 x 10-7 รูห้ รือไม่ ? ผลติภณัฑท์ Ñเราพบในชีวิตประจําวันมี pH เท่ าใด ? ผลิตภณั ฑ์ น  ายาฟอกผ้ าขาว นายาเช็ดกระจก นามะนาว น  ายาล้ างห้ องน  า pH 8-13 7-8 2-3 1-4 ตัวอย ่ าง สารเคมี NaClO NH3 C6H8O7 HCl แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 33 ** 2. คํานวณ pH ของสารละลายต่ อไปน Ò กําหนดให้log2 = 0.3, log1.25 = 0.097, log9 = 0.95, log11 = 1.04 2.1 HCl จํานวน 0.005 mol ในสารละลายปรมิาตร 250 มิลลิลิตร ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... 2.2 NH3 ความเข้ มขน้0.045 M ท Ñมี Kb = 1.8 x 10-5 ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... 2.3 HF ความเข้ มขน้ 0.25 M ท Ñ มรี้ อยละการแตกตัว 5 ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 34 ** ** 2.4 CaX2 ความเข้ มขน้0.02 M ท ÑKa ของ HX = 1.0 x 10-10 ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... 3. ละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) 0.8 กรัม ลงในน  าจนไดส้ารละลายปริมาตร 250 มิลลิลิตร จากน Ê นãเปตมา 20 ml ปรับปริมาตรจนไดส้ารละลายเจือจางท Ñมีปริมาตร 500 ml ค่ า pH ของสารละลาย ท Ñ เตรียมได้ ก่ อน และหลงัเจือจางมีค่ าเท่ าใด (กําหนดให้log3.2 = 0.51, log8 = 0.9) ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส 0.8 g NaOH 20ml 250 ml 500 ml

บททÑ 10 กรด-เบส 35 ** ** 4. นักเคมีวิเคราะห์ น  าตัวอย่ างท Ñ ท Î งจากโรงงานอุตสาหกรรมแห่ งหน Õ งมีค่ า pH เท่ ากับ 8.80 น  าท Î งจาก โรงงานอุตสาหกรรมแห่ งน Ò มีปริมาณความเข้ มขน้ของไฮดรอกไซดไ์อออน (OH- ) เท่ าใด (กําหนดให้log1.59 = 0.2 และ log6.3 = 0.8) ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... 5. สารละลายกรดมอนอโปรติกชนิดหนÕ งเข้ มขน้0.06 M มีค่ า pH 3.44 จงคํานวณค่ า Ka ของกรดอ่ อนน Ò (กําหนดให้log3.63= 0.56 และการแตกตัว (-X) ไม่ ถือว่ าส่ งผลต่ อความเข้ มขน้เร Í มต้ มของกรด) ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... ............................................................................ ....................................................................................... แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 36 อินดิเคเตอรสําหรับกรดเบส ( ์ acid-base indicator) สารท Ñใชต้รวจสอบความเป็นกรดเบสของสารละลายได้เรียกว่ า อินดิเคเตอร์เป็นสารท Ñ มีโครงสร้ าง ซับซ้ อนซÕงสามารถเปลย Ñ นรปูของสารและสีได้ เม Ù อ pH เปลÑยนแปลงไป เขียนสมการอย่ างง่ ายดังแสดง HIn(aq) + H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + In- (aq) (รูปกรด) (รูปเบส) การใช้ อินดเิคเตอรท์ ําโดยหยดอินดิเคเตอร์ ลงในสารละลายท Ñ ต้ องการทดสอบเล็กน้ อย ซÕ งอินดิเคเตอรท์ Ñ พบในห้ องปฏิบัติการส่ วนใหญ่ มีช่ วง pH และการเปลÑยนสี ดังตาราง อินดิเคเตอร์ช่ วงท ÑเปลÑยนสี สีของอินดิเคเตอร์ รูปกรด รูปเบส ไทมอลบูล (thymol blue) 1.2 - 2.8 8.0 - 9.6 แดง เหลือง เหลือง นาเงิน เมทลิออเรนจ์ (methyl orange) 3.1 - 4.4 แดง เหลือง เมทลิเรด (methyl red) 4.4 - 6.2 แดง เหลือง โบรโมไทมอลบลู (bromothymol blue) 6.0 - 7.6 เหลือง นาเงิน èนอลท์าลีน (phenolphthalein) 8.3 – 10.0 ไม่ มีสี ชมพู คําถาม : หากหยดอินดิเคเตอร์ ลงในสารละลายทม ÑีpH 5 จะเกิดการเปลÑ ยนแปลงอย่ างไร หยดไทมอลบูล สารละลายจะมีสี.................... เพราะ....................................................... หยดเมทิลออเรนจ์ สารละลายจะมีสี.................... เพราะ....................................................... หยดเมทิลเรด สารละลายจะมีสี.................... เพราะ....................................................... ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทาํ สารละลายทÑมี pH 5 สารละลายทÑมี pH 5 สารละลายทÑมี pH 5 หยดไทมอลบลู หยดเมทิลออเรนจ์ หยดเมทิลเรด

บททÑ 10 กรด-เบส 37 อินดเิคเตอร์ มีช่ วงการเปลยนสีท Ñ ÑpH ต่ างกัน การใช้ อินดิเคเตอรห์าค่ า pH จะได้ ค่ าเป็นช่ วง และ อินดิเคเตอร์ แต่ ละชนิดมีความแมน่เฉพาะช่ วงท ÑเปลÑยนสีดังนÊ นเพ Ù อเพ Í มความแมน่ยําอาจใช้ อินดิเคเตอรห์ลายชนิดร่ วมกัน ตัวอย ่ าง การหาช่ วง pH ของสารละลาย โดยอินดเิคตอร์ 1. สารละลาย A และ B ทดสอบด้ วยอินดิเคเตอร์ 4 ชนิด ใหส้ ีปรากฏดังตาราง สารละลายแต่ ละชนดิมีpH เท่ าใด อินดิเคเตอร์ช่ วงท ÑเปลÑยนสี สีทÑปรากฎ สารละลาย A สารละลาย B ไทมอลบลู 1.2 – 2.8 (แดง - เหลอืง) เหลือง เหลือง เมทลิออเรนจ์ 3.1 - 4.4 (แดง - เหลอืง) แดง เหลือง เมทลิเรด 4.4 – 6.2 (แดง - เหลอืง) แดง ส้ ม โบรโมไทมอลบลู6.0 -7.6 (เหลอืง - น  าเงนิ ) เหลือง เหลือง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 โบรโมไทมอลบูล ไทมอลบลู 1.2 2.8 3.1 4.4 4.4 6.2 เมทิลออเรนจ์ เมทิลเรด 6.0 7.6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 โบรโมไทมอลบูล ไทมอลบลู 1.2 2.8 3.1 4.4 4.4 6.2 เมทิลออเรนจ์ เมทิลเรด 6.0 7.6 สารละลาย A มี pH ในช่ วง 2.8-3.1 เพราะ ทดสอบด้ วยไทมอลบลูมีสเีหลอืง แสดงว่ า pH ต้ องมากกว่ า 2.8 เมÙอทดสอบด้ วยเมทลิออเรนจ์ เป็นสีแดง แสดงว่ ามีpH ตากว่ า 3.1 สารละลาย B มี pH ช่ วง 4.4-6.0 เพราะ ทดสอบด้ วยไทมอลบลูมีสีเหลือง แสดงว่ า pH ต้ องมากกว่ า 2.8 นอกจากน Ê นทดสอบด้ วย เ มทิล อ อ เ รนจ์ มีสีเ หลือ ง แสด งว่ า pH ต้ องมากกว่ า 4.4 เมÙอทดสอบด้ วยเมทิลเรด มีสีผสมคือ ส้ ม แสดงว่ า pH ไม่ เกิน 6.2 และ ทดสอบด้ วยโบรโมไทมอลบูลมีสีเหลือง แสดงว่ า pH ตากว่ า 6.0

บททÑ 10 กรด-เบส 38 ** 7. ใช้ ข้ อมลูช่ วงการเปลย Ñ นสีของอินดิเคเตอรต์ ่ อไปน Ò เติมคําตอบในช่ องว่ างให้ ถูกต้ อง อนิ ดิเคเตอร์ ช่ วง pH ทเปล Ñ ยนสี Ñ สที เปล Ñ ยนÑ เมทลิออเรนจ์ (methyl orange) 3.1 - 4.4 แดง-เหลอืง โบรโมไทมอลบูล (bromothymol blue) 6.0 - 7.6 เหลือง-น  าเงนิ èนอลท์าลีน (phenolphthalein) 8.3 - 10.0 ไม่ มีสี-ชมพู สารละลาย A, B, C และ D มี pH 2, 7, 12, 3.8 ตามลําดับ เมÙอหยดอินดิเคเตอร์ ลงในบีกเกอร์ ท Ñมี สารละลายแต่ ละชนิดจะเกิดการเปลย Ñ นแปลงอย่ างไร สารละลายทหยด Ñ บกีเกอรท์ มÑ อีนิ ดเิคเตอร์ เมทลิ ออเรนจ์ โบรโมไทมอลบลู èนอลท์ าลนี ตัวอย่ าง X (pH 8) เหลือง นาเงิน ไม่ มีสี A B C D รูห้ รือไม่ ? นอกจากอินดเิคเตอร์ แล้ ว สามารถใช้ อุปกรณ์ หรือเคร Ùองมือ อÙ น ๆ หาค่ า pH ได้ อีก ดังภาพ แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส กระดาษ pH (Universal indicator paper) กระดาษทÑเคลือบ อินดิเคเตอร์ ไวห้ลายชนดิ สามารถเปลÑยนสีหลายช่ วง pH pH มิเตอร์ (pH meter) วัดความแตกต่ างของ H3O+ ในสารละลาย เปรียบเทยีบกบัตัววัด ภายในเครÙอง อินดิเคเตอร์ ธรรมชาติ เชน่ดอกอัญชญั เปลÑยนสที ÑpH 1-3 (แดง-ม่ วง)

บททÑ 10 กรด-เบส 39 8. สารละลาย M, N, O และ P นํามาเตมิอินดิเคเตอร์4 ชนิด ใหส้ ีท Ñปรากฏดังตาราง อินดิเคเตอร์ ช่ วง pH ท Ñ เปลยนสี Ñ สีทÑปรากฎ สารละลาย M สารละลาย N สารละลาย O สารละลาย P โบรโมèนอลบลู 3.0 – 4.6 เหลือง-น  าเงนิ นาเงิน นาเงิน นาเงิน เขียว เมทลิเรด 4.2 – 6.3 แดง-เหลือง เหลือง ส้ ม เหลือง แดง โบรโมไทมอลบลู 6.0 – 7.6 เหลือง-น  าเงนิ นาเงิน เหลือง นาเงิน เหลือง èนอลฟ์ทาลีน 8.3 -10.0 ไม่ มีสี- ชมพู ไม่ มีสี ไม่ มีสี ชมพู ไม่ มีสี สารละลายใดมีสมบัติเป็นกรด ....................................................................................... สารละลายใดมีสมบัติเป็นเบส ....................................................................................... การหาช่ วง pH สารละลายแต่ ละชนิดมีช่ วง pH เท่ าใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 แบบêกหัด pH ของสารละลายกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 40 ปฏิกิริยาระหว่ างกรดและเบสท Ñ พอดีกัน เรียกว่ า ปฏิกิรยิาสะเทิน (Neutralization reaction) สามารถเขียนสมการทÉวไปดังนÒ กรด + เบส → เกลือ + นา ตัวอย ่ าง การเขียนสมการปฏิกิริยากรดเบส HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H2O(l) H2SO4(aq) + 2NaOH(aq) → Na2SO4(aq) + 2H2O(l) CH3COOH(aq) + NaOH(aq) → CH3COONa(aq) + H2O(l) ข ้ อสังเกต - การทําปฏิกิริยาพอดีระหว่ างกรดแก่ กับเบสแก่ ทําให้ เกิดเกลือนอนไฮโดรลิซีทข Ö น pH ณ จุดท Ñ กรด และเบสทําปฏิกิริยาพอดจีึงมีค่ าเท่ ากับ 7 - การทําปฏิกิริยาพอดีระหว่ างกรดอ่ อนกับเบสแก่ และกรดแก่ กับเบสอ่ อน ทําให้ เกิดเกลือไฮโดรลิซีท ข Ö น pH ณ จดุทก Ñ รดและเบสทําปฏิกิริยากันพอดีจึงมคี ่ าไม่ เท่ ากับ 7 - สามารถลดรูปสมการกรด-เบส คอื H+(aq) + OH- (aq) → H2O(l) รูห้ รอืไม่ ? เกลือ NH4Cl วิธีหนง Õในการเตรียมเกลอืดงักล่ าวได้ จาก ปฏิกิรยิากรด-เบส : NH3(aq) + HCl(aq) → NH4Cl(aq) พบในปัสสาวะ, ปล่ องภูเขาไฟ และได้ จากกระบวนการผลิตถ่ านหนิ การใช้ งานเกลอืดังกล่ าวใช้ เป็นปุ ๋ ยสูตรไนโตรเจนสําหรับเพาะปลูก, อิเล็กโทรไลต์ ในถ่ านไฟฉาย, ส่ วนผสมในน  ายาทําความสะอาด และใช้ เป็นสารคงสภาพของหิมะในลานสกีให้ ละลายช้ าลง บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 6 เรื่อง ปฏิกิริยาเคมีระĀวางกรดและเบÿ ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา ผลึก NH4Cl

บททÑ 10 กรด-เบส 41 จุดประสงค์ การเรยีนรู ้ 1. เขียนสมการเคมแีสดงปฏิกริิยาการสะเทิน 2. ระบุความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลังการสะเทิน คาํ ชแจง Ò ใหน้ ักเรียนตอบคาํถามต่ อไปน Ò พร้ อมอธิบายและแสดงวธิทีาํ ให้ ถูกต้ อง 1. เขียนสมการแสดงปฏิกิรยิาการสะเทินระหว่ างกรดและเบสต่ อไปน Ò พร้ อมทงระบุความเป็นกรด Ê -เบสของ สารละลายหลังการสะเทนิ (กรดและเบสทําปฏิกิริยาทําพอด)ี 1.1 HCl และ KOH สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. 1.2 HCl และ Ca(OH)2 สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. 1.3 HCOOH และ NaOH สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. 1.4 H2CO3 และ KOH สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. แบบêกหัด ปฏิกิรยิาเคมีระหว่ างกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 42 1.5 NH3 และ HCl สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. 1.6 H2SO4 และ Ba(OH)2 สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลายหลงัการสะเทนิ: .............................................................................. 2. เขียนสมการแสดงปฏิกิรยิาระหว่ างสารละลายกรด-เบสกับสารต่ อไปน Ò พร้ อมระบุความเป็นกรด-เบส เม Ù อสารทาํ ปฏิกิริยากนัพอดี 2.1 ปฏิกิรยิาระหว่ างกรดไฮโดรคลอริกกับโลหะแมกนเีซียม สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลาย : ...................................................................................................... 2.2 ปฏกิิริยาระหว่ างกรดแอซิติกกบัผงฟู สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลาย : ...................................................................................................... 2.3 ปฏิกิรยิาระหว่ างแอมโมเนยีกับกรดไนตริก สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลาย : ...................................................................................................... 2.4 ปฏิกริยิาระหว่ างโลหะโซเดยีมกบัน  า สมการเคมี : ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ความเป็นกรด-เบสของสารละลาย : ...................................................................................................... แบบêกหัด ปฏิกริยิาเคมีระหว่ างกรดและเบส

บททÑ 10 กรด-เบส 43 3. เกลือทÑ กําหนดใหต้ ่ อไปน Ò สามารถเตรยีมได้ จากปฏิกิริยาระหว่ างกรด-เบสใด เกลอื กรด เบส ความสามารถในการละลายนาของเกลอื NaCl HCl NaOH NaCl ละลายนา ได้ KCN BaSO4 KI CaCO3 NH4NO3 4. ทําเครÙองหมาย (/) หน้ าข้ อความท Ñ ถูกต้ อง และทาํเคร Ù องหมาย (x) หน้ าข้ อความท Ñไม่ ถกูต้ องต่ อไปน Ò 1. ................. เกลือโซเดยีมแอซิเตตเมอ Ù ละลายน  าทําใหส้ารละลายมีสมบัติเป็นกรด 2. ................. ปฏิกิริยาการสะเทินระหว่ างกรดไฮโดรคลอริกและแอมโมเนยีณ จดุทส Ñ ารทําปฏิกิรยิา กันพอดี(จุดสมมลู) สารละลายมีสมบัตเิป็นกรด 3. ................. อัตราส่ วนในการทําปฏิกิรยิากันระหว่ างกรดไฮโดรคลอรกิ : แบเรยีมไฮดรอกไซด์ คือ 1 : 2 mol 4. ................. ความสามารถในการนาํ ไฟฟ้ าของสารละลายเรยีงได้ ดงัน ÒHCl < CH3COOH < NaCl 5. ................. หากค่ อย ๆ หยดโซเดยีมไฮดรอกไซด์ ลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอริก ค่ าการนํา ไฟฟ้ าของสารละลายจะมคี ่ าลดลงต  าสุด ณ จดุท Ñ กรด-เบสทาํ ปฏิกิรยิากันพอดีและสารละลายยงั สามารถนําไฟฟ้ าได้ 6. ................. หากค่ อย ๆ หยดแบเรียมไฮดรอกไซด์ ลงในกรดซลั äวริก ค่ าการนําไฟฟ้ าของสารจะ ค่ อย ๆ ลดลงจนสารละลายแทบไมน่ ําไฟฟ้ าเลย ณ จุดทก Ñ รดและเบสทําปฏิกิรยิากันพอดี ยงัจําไดห้ รอืไม่ ? สารไอออนกิทÑละลายน  าได้ มีหลักการทํานายดังนÒ 1. สารประกอบของโลหะแอลคาไลน์(หมู ่ 1A) และแอมโมเนยีมทุกชนิด (NH4 +) 2. สารประกอบไนเตรต คลอเรต เปอร์ คลอเรต แอซีเตต 3. สารประกอบคอลไรด์ โบไมด์ ไอโอไดด์ (หมู ่ 7A) ยกเวน้สารประกอบของ Ag+, Pb2+, Hg2 2+ ไม่ ละลาย ส่ วน PbCl2 ละลายไดน้ ้ อย 4. สารประกอบซัลเฟต ยกเวน้สารประกอบของ Pb2+, Sr2+, Ba2+ ส่ วน สารประกอบของ Ca2+ และ Ag+ ละลายไดน้ ้ อย

บททÑ 10 กรด-เบส 44 การไทเทรต (Titration) เป็นวธิกีารหาปรมิาณของสารในสารละลายตัวอย่ างโดยทต Ñ ัวอย่ างทําปฏิกิรยิากบั สารละลายมาตรฐาน (Standard solution) ทท Ñ ราบปริมาณหรือความเข้ มขน้ โดยการเติมสารละลายมาตรฐาน ทีละน้ อย ๆ ลงในสารตัวอย่ างจนทําปฏิกริิยากันพอดีเรียกว่ า จุดสมมูล (Equivalent point) ปฏิกริิยาการสะเทินระหว่ างกรดและเบสสามารถนํามาใชห้าความเข้ มขน้ของสารละลายทไÑ มท่ราบความ เข้ มขน้ด้ วยการไทเทรต (Titration) โดยจุดสมมูลของการไทเทรตกรด-เบส คือ จุดทÑH+ ของกรดพอดี กับ OH- ของเบส ทราบจากการติดตาม pH แล้ วนํามาเขียนกราฟ ตัวอย ่ าง การไทเทรตกรดแก่ ด้ วยเบสแก่ การไทเทรตสารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) ทÑไมท่ราบความเข้ มขน้ ปริมาตร 25 ml ด้ วย สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) เข้ มขน้0.1 mol/dm3 1. สมการปฏกิ ิรยิา HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H2O(l) สารตัวอย่ าง สารมาตรฐาน 2. การไทเทรต บทที่ 10 กรด-เบÿ วิชาเคมี ชอ-นามÿกุล.....................................................................ชน............เลขที่............ ใบงานที่ 7 เรื่อง การไทเทรตกรด-เบÿ ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทํา บิวเรตบรรจุสารละลายมาตรฐาน Titant : NaOH pH meter สํ า หรั บ วัดการเปลÑยนแปลง สารละลายตัวอย่ าง Titrand : HCl

บททÑ 10 กรด-เบส 45 3. กราฟการไทเทรต HCl ด้ วย NaOH กราฟความสัมพนัธ์ ระหว่ าง pH กับปรมิาตรของสารละลายมาตรฐาน 4. การคํานวณการไทเทรต จากกราฟเมÙ อเร Í มหยด NaOH ลงใน HCl ค่ า pH ค่ อย ๆ เพ Í มข Öนจนกรดและเบสทําปฏิกิริยากันพอดี สังเกตจุดสมมูลจะมีความชันของกราฟสูงสุดและ pH เพ Í มข Ö นอย่ างรวดเร็ว ซÕงในทÑ น Òสารละลายมี pH เท่ ากับ 7 เน Ù องจากสารผลิตภัณฑ์ เป็น NaCl ซÕงเป็นเกลือนอนไฮโดรลิซีส ณ จุดสมมูลพบว่ า HCl ปริมาตร 25 ml ทําปฏิกิริยาพอดีกับ NaOH 0.1 mol/dm3 ปริมาตร 25 ml จากสมการเคมี HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H2O(l) คํานวณได้ ว่ า วิธีใชสู้ตร วิธเีฟคเตอร์ แทนค่ า 1(0.1)(25) = 1(Ca)(25) Ca = 0.1 mol/dm3 ตอบ สารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) เข้ มขน้0.1 mol/dm3 0 2 4 6 8 10 12 14 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 pH ปริมาตร NaOH (ml) จุดสมมูล pH = 7 A = สัมประสิทธáจํานวนโมลของกรด B = สัมประสิทธáจํานวนโมลของเบส Ca = ความเข้ มขน้ของกรด mol/dm3 Cb = ความเข้ มขน้ของเบส mol/dm3 Va = ปริมาตรของกรด Vb = ปริมาตรของเบส ACbVb = BCaVa ทบทวนความรู ้ ก่ อนลงมอืทาํ 1. จํานวนโมลของ NaOH mol୒ୟ୓ୌ = ଴.ଵ ୫୭୪ ଵ଴଴଴ ୫୪ x 25 ml mol୒ୟ୓ୌ = 2.5 x 10ିଷ mol 2. จาํนวนโมลของ HCl HCl 1 mol : NaOH 1 mol molୌେ୪ = 2.5 x 10ିଷ mol 3. ความเข้ มขน้ของ HCl [HCl] = ଴.ଵ ୫୭୪ ଶହ ୫୪ x ଵ଴଴଴ ୫୪ ଵୢ୫య [HCl] = 0.1 mol/dmଷ

บททÑ 10 กรด-เบส 46 การไทเทรตกรดเบสใช้ pH meter อาจไมส่ะดวกจากปัจจยัด้ านงบประมาณ ความชํานาญ และทักษะ ของผูป้ฏิบัติการ วิธีท ÑสะดวกวิธีหนÕง คือ การเติมอินดิเคเตอรท์ม Ñีช่ วง pH ใกล้ เคียงกับจุดสมมูลแทน ซÕ งจุดท Ñ อินดิเคเตอร์ เปล Ñ ยนสีเรียกว่ า จุดยุติ(End point) สรปุ การไทเทรตกรด-เบส 1. การไทเทรตกรดแก่ -เบสแก่ 2. การไทเทรตกรดอ่ อน-เบสแก่ 3. การไทเทรตกรดแก่ -เบสอ่ อน 4. การไทเทรตกรดอ่ อน-เบสอ่ อน ข ้ อสังเกต จุดสมมูลของการไทเทรตกรดเบส - กรดแก่ -เบสแก่ pH = 7 เพราะ ณ จุดสมมูลเหลือเกลือนอนไฮโดรลิซีส - กรดอ่ อน-เบสแก่ pH > 7 เพราะ ณ จดุสมมูลเหลือเกลือไฮโดรลิซีส - กรดแก่ -เบสอ่ อน pH < 7 เพราะ ณ จดุสมมูลเหลือเกลือไฮโดรลิซีส - กรดอ่ อน-เบสอ่ อน pH ไม่ เท่ ากับ 7 เพราะ ณ จุดสมมูลเหลอืเกลือไฮโดรลิซีส และ การไทเทรต ประเภทนÒไมน่ ิยมใช้ เพราะมีค่ าความชันน้ อย 0 2 4 6 8 10 12 14 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 pH Volume of NaOH (ml) Titration Curve of Strang acid with Strong base 0 2 4 6 8 10 12 14 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 pH Volume of NaOH (ml) Titration Curve of Weak acid with Strong base 0 2 4 6 8 10 12 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 pH Volume of HCl (ml) Titration Curve of Weak base with Strong acid บรรจุสารละลายททÑราบความเข้ มขน้ บรรจุสารละลายทไÑมท่ราบความ เข้ มขน้และหยดอินดิเคเตอร์ แทน การวัดด้ วย pH มิเตอร์ ในทางปฏิบัติไมน่ยิมทําการไทเทรต A = สัมประสิทธáจํานวนโมลของกรด B = สัมประสิทธáจํานวนโมลของเบส Ca = ความเข้ มขน้ของกรด mol/dm3 Cb = ความเข้ มขน้ของเบส mol/dm3 Va = ปริมาตรของกรด Vb = ปริมาตรของเบส ACbVb = BCaVa อินดิเคเตอรท์ Ñเหมาะสม èนอลฟ์ทาลนี (8.3 -10.0) โบรโมไทมอลบลู(6.0-7.6) อินดิเคเตอรท์ Ñเหมาะสม èนอลฟทาลีน ( ์ 8.3 -10.0) อินดิเคเตอรท์ Ñเหมาะสม เมทิลออเรนจ์ (3.1 - 4.4) จุดสมมูล = จุดทÑสารละลายกรด-เบสทําปฏิกิริยาพอดี จุดยุติ= จุดทÑอินดเิคเตอร์ เปลÑยนสี การหาความเข้ มขน้ของสารตัวอย่ างจะแมน่ยาํก็ต่ อเมÙอ เลือกอนิดเิคเตอรท์ Ñทาํ ให้ จดุยุตใิกล้ กับจุดสมมูล

บททÑ 10 กรด-เบส 47 ตวัอย ่ าง การคํานวณการไทเทรตกรดเบส 1. การไทเทรตสารละลายกรดไฮโดรโบรมิก (HBr) ปริมาตร 25 ml ด้ วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) 0.125 mol/dm3 พบว่ าทําปฏิกิริยาพอดีท Ñปริมาตร 50 ml กรดไฮโดรโบรมิกมีความเข้ มขน้ก Ñโมลาร์ วิธที ํา 1. สมการ HBr(aq) + NaOH(aq) → NaBr(aq) + H2O(l) 2. สูตร ACbVb = BCaVa แทนค่ า 1(0.125)(50) = 1(Ca)(25) Ca = 0.25 mol/dm3 ตอบ สารละลายกรด HBr เข้ มขน้0.25 mol/dm3 คําถามชวนคิด : กราฟทÑได้ จากการทดลองน Ò ควรมลีักษณะดังข้ อใด กราฟทÑ น่ าจะเป็นไปได้ คือ ............................ เพราะ ........................................................................................... .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. HBr NaOH ปริมาตร NaOH (ml) ปริมาตร NaOH (ml) pH pH ก. ข. จุดสมมูล pH = 7 จุดสมมลู pH = 7

บททÑ 10 กรด-เบส 48 ** 2. การไทเทรตสารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) ปริมาตร 10 ml ด้ วยสารละลายด้ วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) 0.05 mol/dm3 โดยมีèนอล์ ฟทาลีนเป็นอินดิเคเตอร์พบว่ าเม Ù อหยดโซเดียมไฮดรอกไซด์ ลงไป จนสารละลายในขวดรูปกรวยมีปริมาตร 20 ml สารละลายจะเปลย Ñ นเป็นสีชมพูอ่ อนจงคํานวณ 2.1 ความเข้ มขน้ของสารละลายกรดไฮโดรคลอริก ณ เร Í มตน้ 2.2 pH ของสารละลาย ก่ อนการไทเทรต 2.3 pH ของสารละลาย ณ จุดท Ñไทเทรต NaOH ลงไป 5 ml 2.4 pH ของสารละลาย ณ จุดท Ñไทเทรต NaOH ลงไป 10 ml 2.5 pH ของสารละลาย ณ จุดท Ñไทเทรต NaOH ลงไป 15 ml ......................................................................................................................... ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... ................................................................................ ................................................................................... Ind : สารละลายใด คือ Titant สารละลายใด คือ Titrand