1st review handbook JPS

GARIS PANDUAN
PELAKSANAAN
PENGURUSAN
NILAI BAGI PROJECT
PEMBANGUNAN

JABATAN PERAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)



- Cut -

- Cut - JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

Hak cipta Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia
HAK CIPTA TERPELIHARA
Semua hak cipta terpelihara. Tiada mana-mana bahagian jua daripada
penerbitan ini boleh diterbitkan semula atau disimpan dalam bentuk
yang boleh diperolehi semula atau disiarkan dalam sebarang bentuk
dengan apa jua cara elektronik, mekanikal, fotokopi, rakaman dan/atau
sebaliknya tanpa mendapat izin daripada Jabatan.
Bahagian Korporat
Tingkat 3, Ibu Pejabat JPS Malaysia
Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia
Jalan Sultan Salahuddin
50626 Kuala Lumpur.
www.water.gov.my

i

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN - Cut -
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

PROJEK PEMULIHARAAN PANTAI DAN PEMBAIKAN KUALITI
AIR LAUT | BATU FERRINGHI, PULAU PINANG

ii

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

- Cut - PRAKATA

Buku Garis Panduan Pelaksanaan
Pengurusan Nilai Bagi Projek
Pembangunan JPS ini bertujuan
untuk memberi penerangan dan
penjelasan mengenai pelaksanaan
Pengurusan Nilai bagi projek-projek
fizikal Kerajaan.

Buku panduan ini hendaklah dibaca bersama Surat
Pekeliling UPE JPM, Garis Panduan UPE JPM dan
Surat Pekeliling JPS berkaitan yang sedang berkuat
kuasa. Pada asasnya, Pengurusan Nilai melibatkan
perancangan, pelaksanaan dan penilaian sesuatu
projek. Oleh itu, adalah penting kepada mereka yang
bertanggungjawab untuk memahami konsep dan
kaedah dalam setiap peringkat Pengurusan Nilai
agar projek yang dilaksanakan dapat mencapai
matlamat yang diharapkan.

iii

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN - Cut -
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

iv

- Cut - JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

DATO’ Ir. HAJI NOR HISHAM BIN MOHD. GHAZALI
KETUA PENGARAH
v

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN - Cut -
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

PERUTUSAN
KETUA PENGARAH

JABATAN PENGAIRAN DAN
SALIRAN MALAYSIA

Pertamanya saya ingin memanjatkan rasa syukur ke hadrat Allah
S.W.T kerana dengan limpah dan rahmatNya, Buku Garis Panduan
Pelaksanaan Pengurusan Nilai bagi Projek Pembangunan JPS ini
disediakan untuk memberikan panduan kepada warga JPS Malaysia
yang terlibat berkaitan proses pra pelaksanaan sehinggalah pasca
pelaksanaan sesuatu peringkat Makmal Pengurusan Nilai.

Seperti yang kita sedia maklum, pendekatan Pengurusan Nilai ini
telah disyaratkan kepada projek fizikal bernilai RM50 Juta ke atas
dengan tujuan pelaburan kos kerajaan dapat dioptimumkan bagi
mencapai best value for money. Dalam usaha mencapai objektif
pengurusan nilai, ianya akan dilaksanakan di dalam tiga peringkat :

• Peringkat Kajian Nilai
• Peringkat Kejuruteraan Nilai
• Peringkat Semakan Nilai

Diharapkan dengan adanya buku panduan ini akan dapat digunakan
untuk melancarkan pelaksanaan sesuatu peringkat Makmal Pengurusan
Nilai.

Akhir sekali, saya ingin merakamkan jutaan terima kasih dan
penghargaan kepada semua pihak yang telah menyumbang dalam
menghasilkan buku ini. Semoga segala sumbangan bakti dan idea yang
telah diberikan, sentiasa diberkati Allah S.W.T. Sekian, terima kasih.

Sekian, terima kasih.

DATO’ Ir. HAJI NOR HISHAM BIN MOHD. GHAZALI
KETUA PENGARAH

vi

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

PENGHARGAAN
PENGURUSAN ATASAN

• Dato’ Ir. Mohd Azmi Bin Ismail
Timbalan Ketua Pengarah Sektor Bisnes

• Ir. Haji Nishad Mohamed Bin Hj. C.j Mohd. Shaffy
Timbalan Ketua Pengarah Sektor Pakar

• Ir. Haji Azmi bin Ibrahim
Pengarah Kanan Sektor Pengurusan

- Cut - PENULIS DAN EDITOR

Wan Marhafidz Shah bin Wan Mohd. Omar
Pengarah Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Ir. Wan Hasitinaziah binti Mohd Hassan
Timbalan Pengarah Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Wan Hazdy Azad bin Wan Abdul Majid
Bahagian Pengurusan Banjir, JPS Malaysia

Larifah binti Mohd Sidik
Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Sazliana binti Abu Omar
Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Nur Sa’idah binti Kamis
Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Nor Hashifa binti Ahmad
Bahagian Korporat, JPS Malaysia

Nur Afifah Amalin binti Mohd Ladin
Bahagian Korporat, JPS Malaysia

vii

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

SIDANG PENGULAS Ir. Ts. Dr. Haji Muhammad Khairudin
bin Khalil
Ir. Tajudin bin Sulaiman Unit Perancang Pelaksanaan Projek (UPPP) Johor
HTC KL
Wahiddin bin Mohd Amir
Azren bin Khalil JPS Terengganu
Bahagian Pengurusan Nilai,
Unit Perancang Ekonomi

Ir. Haji Tengku Abdul Rahman Siti Khuzaimah binti Abdul Wahab
bin Tengku Azam Bahagian Audit Prestasi
Bahagian Pengurusan Banjir
Ir. Mohd Anuar bin Abdul Nasir
Ir. Hajah Anita binti Ainan Bahagian Pengurusan Lembangan Sungai
Bahagian Saliran Mesra Alam
Nur Aisyah Boon Siew Ping
Ir. Ts. Dr. Hajah Siti Fairus binti Hj Zakaria Bahagian Pengurusan Nilai,
Bahagian Projek Khas Unit Perancang Ekonomi

Sr. Dr. Muhamad Rosdi bin Senam - Cut -
Bahagian Ukur Bahan dan Pengurusan Kontrak

Ir. Atikah binti Shafie
Bahagian Saliran Mesra Alam

Mohd Faizul bin Haji Mustapha
Bahagian Pengurusan Sumber Air dan Hidrologi

viii

JABATAN PENGAIRAN iv
DAN SALIRAN MALAYSIA vi
vii
KANDUNGAN viii
ix
Prakata x
Perutusan Ketua Pengarah JPS xi
Penghargaan xii
Sidang Pengulas
Kandungan
Senarai Jadual
Senarai Rajah
Glosari Akronim

- Cut -

1.0 LATAR BELAKANG DAN PENGENALAN 1
2.0 PROSEDUR KAJIAN NILAI (VALUE ASSESSMENT – VA) 13
3.0 PROSEDUR KEJURUTERAAN NILAI (VALUE ENGINEERING - VE) 37
4.0 PROSEDUR SEMAKAN NILAI (VALUE REVIEW - VR) 61
5.0 LAPORAN PENGURUSAN NILAI 73
6.0 FAEDAH PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI 77
7.0 SENARAI RUJUKAN 81
8.0 LAMPIRAN 85

x

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

SENARAI JADUAL

Jadual 1 Kaedah Dalam Mengoptimumkan Nilai 3 - Cut -
Jadual 2 Ringkasan aktiviti serta penglibatan kementerian dan agensi dalam 5
pelaksanaan VM
Jadual 3 Aktiviti di Peringkat Pra Makmal VA 16
Jadual 4 Aktiviti Fasa Maklumat Makmal VA 18
Jadual 5 Aktiviti Fasa Analisis Fungsi Makmal VA 19
Jadual 6 Aktiviti Fasa Kreativiti Makmal VA 20
Jadual 7 Aktiviti Fasa Penilaian Makmal VA 21
Jadual 8 Aktiviti Fasa Pembangunan Makmal VA 22
Jadual 9 Aktiviti Fasa Pembentangan Makmal VA 23
Jadual 10 Aktiviti Peringkat Pasca Makmal VA 25
Jadual 11 Ringkasan Proses Kerja Sebelum Makmal VA 27
Jadual 12 Ringkasan Proses Kerja Semasa Makmal VA 32
Jadual 13 Ringkasan Proses Kerja Selepas Makmal VA 33
Jadual 14 Aktiviti di Peringkat Pra Makmal VE 40
Jadual 15 Aktiviti Fasa Maklumat Makmal VE 41
Jadual 16 Aktiviti Fasa Analisis Fungsi Makmal VE 43
Jadual 17 Aktiviti Fasa Kreativiti Makmal VE 44
Jadual 18 Aktiviti Fasa Penilaian Makmal VE 45
Jadual 19 19 Aktiviti Fasa Pembangunan Makmal VE 46
Jadual 20 20 Aktiviti Fasa Pembentangan Makmal VE 47
Jadual 21 21 Aktiviti Peringkat Pasca Makmal VE 48
Jadual 22 22 Ringkasan Proses Kerja Sebelum Makmal VE 51
Jadual 23 23 Ringkasan Proses Kerja Semasa Makmal VE 56
Jadual 24 24 Ringkasan Proses Kerja Selepas Makmal VE 56
Jadual 25 25 Aktiviti Fasa Penentuan Skop dan Hala Tuju Pra Makmal VR 62
Jadual 26 26 Aktiviti Fasa Penentuan Sumber Pra Makmal VR 63
Jadual 27 27 Aktiviti Fasa Pengumpulan Data Pra Makmal VR 64 64
Jadual 28 Aktiviti Fasa Maklumat Makmal VR 65
Jadual 29 Aktiviti Fasa Penelitian Maklumat dan Latar Belakang Makmal VR 66
Jadual 30 Aktiviti Fasa Penganalisisan dan Perbandingan Data Makmal VR 67
Jadual 31 Aktiviti Fasa Penyediaan Laporan Makmal VR 68

xi

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

SENARAI RAJAH

Rajah 1 Peringkat VM dan agensi terlibat dalam setiap peringkat program/ 7
Rajah 2 projek Kerajaan 8

Rajah 3 Penjimatan kos yang boleh dicapai sekiranya kajian VM dilaksanakan 9
Rajah 4 pada peringkat awal perancangan 26
Rajah 5 50
Carta Aliran Proses VM yang diguna pakai semasa pelaksanaan
tiga (3) peringkat Makmal iaitu Kajian Nilai, Kejuruteraan Nilai dan
Semakan Nilai.

Carta Alir Proses Kerja dan Tempoh Masa Pelaksanaan Makmal VA

Carta Alir Proses Kerja dan Tempoh Masa Pelaksanaan Makmal

- Cut -

xii

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

GLOSARI AKRONIM

ACDA As Completed Detailed Abstract - Cut -
ATDA As Tendered Detailed Abstract
BPN Bahagian Pengurusan Nilai
BSASH Bahagian Sumber Air, Saliran Dan Hidrologi
ICU Unit Penyelarasan Pelaksanaan, Jabatan Perdana Menteri
JAN Jabatan Audit Negara
JPM Jabatan Perdana Menteri
JPS Jabatan Pengairan dan Saliran
KASA Kementerian Alam Sekitar dan Air
KSU Ketua Setiausaha
L.O Local Order/Pesanan Kerajaan
MOF Ministry of Finance/Kementerian Kewangan Malaysia
NOC Notice of Change/ Notis Perubahan
PDA Preliminary Detailed Abstract
RMKe-10 Rancangan Malaysia Kesepuluh
SME Subject Matter Expert
MyProjek Sistem MyProjek
SUB Setiausaha Bahagian

xiii

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

GLOSARI AKRONIM

- Cut - UPE Unit Perancang Ekonomi
VA Value Assessment
VE Value Engineering
VM Value Management
VR Value Review
BKor Bahagian Korporat
BKP Bahagian Khidmat Pengurusan
SSM Suruhanjaya Syarikat Malaysia
SST Surat Setuju Terima
DO Delivery Order / Nota Penghantaran

xiv

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN - Cut -
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

Garis panduan ini dikeluarkan adalah
bertujuan sebagai panduan dan rujukan
berhubung pelaksanaan Pengurusan Nilai
(VM) bagi perancangan program/projek
pembangunan JPS agar mencapai nilai
yang lebih baik dengan kos yang optimum
tanpa menjejaskan tahap prestasinya.

xv

- Cut - JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR SISTEM SALIRAN JAJARAN R1 DAN R2A UNTUK
KOMPLEKS BERSEPADU PETROLEUM PENGERANG (PIPC) (PAKEJ 2)

x

BAB 1

LATAR - Cut -
BELAKANG
DAN
PENGENALAN

BAB 1 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
KOLAM TAKUNGAN PAYA BESAR, MUKIM KUALA BERANG,
| HULU TERENGGANU, TERENGGANU
2

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN BAB 1
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)
- Cut -
1. LATAR BELAKANG
1.1 Falsafah Pengurusan Nilai (Value-Management - VM)
Pengurusan Nilai menggunakan falsafah berikut sebagai asas dalam pembentukan
konsep Pengurusan Nilai yang mungkin berbeza mengikut latar belakang ekonomi,
organisasi atau negara mengikut kesesuaian masing-masing. Falsafah tersebut
adalah seperti berikut:

i. Kualiti yang diinginkan oleh pelanggan;
ii. Kos yang optimum; dan
iii. Melaksanakan fungsi yang dikehendaki.

Dalam konteks Pengurusan Nilai bagi projek-projek awam di Malaysia, definisi yang
digunapakai dalam Pekeliling Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri
(UPE JPM) adalah pendekatan pelbagai disiplin yang sistematik dan inovatif bagi
mencapai nilai yang lebih baik dan kos optimum tanpa menjejaskan tahap prestasi
program/projek.

1.2 Makmal Pengurusan Nilai
Kerajaan telah menetapkan supaya Pengurusan Nilai dilaksanakan bagi semua
program/projek fizikal bernilai RM50.0 juta dan ke atas. Kementerian/Agensi adalah
digalak menggunakan pendekatan Pengurusan Nilai bagi program/projek fizikal
terpilih yang bernilai kurang dari RM50.0 juta. Walau bagaimanapun, UPE JPM
berhak menetapkan mana-mana projek yang difikirkan perlu, untuk dilaksanakan
Pengurusan Nilai.
1.2.1 Garis panduan dan pendekatan berkenaan Pengurusan Nilai telah
dikeluarkan oleh UPE JPM antaranya:

i. Panduan Pelaksanaan Pengurusan
Nilai Dalam Program/Projek Kerajaan
telah dikeluarkan pada 24 Mei 2011
bagi memberi panduan dalam
melaksanakan makmal VM.

3

BAB 1

ii. Pekeliling Unit Perancang Ekonomi,
Jabatan Perdana Menteri Bil. 1 Tahun
2015, Penambahbaikan Pelaksanaan
Pengurusan Nilai Dan Garis Panduan
Dan Peraturan Bagi Perancangan
Bangunan Dalam Program/Projek
Kerajaan Persekutuan bertarikh 30
November 2015.

1.3 Konsep dan Definisi Pengurusan Nilai

Pelaksanaan VM bertujuan untuk mengenal pasti, menyediakan pilihan dan
mengeluarkan komponen serta kos yang tidak menyumbang kepada nilai
perkhidmatan, sistem dan projek tanpa menjejaskan objektif dan fungsi yang
ditetapkan.

- Cut - 1.4 Takrifan Nilai
Nilai boleh ditakrifkan seperti berikut:

Nilai Fungsi + Kualiti
=

Kos

Nilai boleh dilihat dari pelbagai sudut kerana ia berbentuk relatif. Secara amnya,
pencapaian nilai yang optimum memerlukan proses pengimbangan parameter
yang berbeza dan/ atau bertentangan.

4

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN BAB 1
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

Dengan kualiti yang telah ditetapkan, maka pencapaian nilai yang optimum boleh
diperolehi melalui salah satu atau gandingan kaedah-kaedah seperti ditunjukkan
dalam Jadual 1.

Bil. Keterangan Pencapaian
Nilai
A. Meningkatkan fungsi dengan ketara,
diiringi sedikit peningkatan kos

B. Meningkatkan fungsi, tanpa perubahan kos

C. Meningkatkan fungsi, diiringi dengan - Cut -
pengurangan kos

D. Tiada perbezaan fungsi, tetapi berlaku
pengurangan kos

E. Mengurangkan sedikit fungsi, diiringi
pengurangan kos yang ketara

Jadual 1: Beberapa Kaedah Dalam Mengoptimumkan Nilai

1.5 Peringkat Pelaksanaan Pengurusan Nilai

Bermula pada Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), Kerajaan telah
menetapkan supaya pendekatan Pengurusan Nilai dilaksanakan dalam tiga (3)
peringkat iaitu Peringkat Kajian Nilai, Peringkat Kejuruteraan Nilai dan Peringkat
Semakan Nilai.

1.5.1 Kajian Nilai (Value Assessment - VA)

Dilaksanakan pada peringkat awal perancangan program/projek dengan
tujuan untuk menentusah kos dan skop sesuatu program/projek yang
diwujudkan. Kajian ini perlu penglibatan secara aktif UPE JPM bersama
Pemilik Projek serta kehadiran Subject Matter Expert (SME) dan
pemegang taruh (stakeholder). Pemegang taruh (stakeholder) adalah
merangkumi Jabatan/institusi kerajaan, pihak swasta, syarikat penyedia
utiliti, wakil komuniti setempat dan lain-lain yang berkepentingan dengan
program/projek bagi memastikan penyampaian projek dapat memenuhi
kehendak dan juga mencapai outcome yang disasarkan.

5

BAB 1 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
1.5.2 Kejuruteraan Nilai (Value Engineering-VE)
Dilaksanakan pada peringkat pembangunan reka bentuk yang bertujuan
untuk memenuhi fungsi dan mengoptimumkan reka bentuk program/projek
sebelum perolehan dibuat. Kajian ini perlu penglibatan secara aktif Pemilik
Projek serta kehadiran Subject Matter Expert (SME) dan pemegang taruh
(stakeholder). Pemegang taruh (stakeholder) adalah merangkumi
Jabatan/institusi kerajaan, pihak swasta, syarikat penyedia utiliti, wakil
komuniti setempat dan lain-lain yang berkepentingan dengan
program/projek bagi memastikan penyampaian projek dapat memenuhi
kehendak dan juga mencapai outcome yang disasarkan.

1.5.3 Semakan Nilai (Value Review-VR)
Bertujuan untuk menilai pencapaian objektif/outcome yang telah
ditetapkan di peringkat perancangan. Kajian ini akan dilaksanakan apabila
projek siap dan telah mula beroperasi.

6

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN BAB 1
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)
Aktiviti
1.5.4 Ringkasan Pelaksanaan
Agensi Tiga (3) peringkat yang dijelaskan seperti 1.5.1 hingga 1.5.3 diringkaskan
dalam Jadual 2 di bawah.
- Cut -
01 Kajian Nilai
Aktiviti (Value Assessment – VA)

Agensi i. Memuktamadkan skop, kos dan siling program/projek.
ii. Memutuskan sama ada sesuatu program/projek perlu diterus

atau ditangguhkan.
iii. Dilaksanakan dalam bentuk makmal.

i. Diterajui oleh UPE, JPM.
ii. Melibatkan Kementerian Kewangan (MOF), Kementerian,

pemilik projek dan pemegang taruh yang terlibat.

Kejuruteraan Nilai
(Value Engineering – VE)

i. Menilai projek, mengkaji dan menyemak semula reka
bentuk projek.

ii. Memuktamadkan reka bentuk projek.
iii. Mengoptimumkan reka bentuk dengan mengenalpasti

item/ komponen yang menyumbang kepada kos yang tidak
diperlukan di dalam projek atau tidak menyumbang kepada
nilai perkhidmatan, sistem dan projek dangan cadangan
alternatif untuk mencapai fungsi yang sama pada kos yang
serendah mungkin tetapi tidak menjejaskan objektif dan
fungsi yang ditetapkan, serta kualiti, estetik projek, imej,
keselamatan pada masa yang sama mempercepatkan
kerja-kerja menyiapkan projek.
iv. Dilaksanakan dalam bentuk makmal.

i. Diterajui oleh Jabatan dan Pemilik Projek;
ii. Urus setia Makmal VE adalah JPS Malaysia;
iii. Pasukan Fasilitator akan disediakan oleh Urus setia Makmal

VE JPS Malaysia;
iv. Melibatkan Kementerian, Pemilik Projek dan stakeholder

yang terlibat dengan program/projek serta pemakluman
pelaksanaan makmal dipanjangkan kepada UPE JPM.

7

BAB 1 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

Aktiviti 03 Semakan Nilai
(Value Review – VR)
Agensi
i. Penambah baikan berterusan dengan mempelajari kebaikan
dan kelemahan selepas pelaksanaan program/projek.

ii. Dilaksanakan melalui kaedah mesyuarat, perbincangan atau
boleh juga dalam bentuk makmal.

i. Diterajui oleh Jabatan Audit Negara (JAN) :
ii. Melibatkan UPE, JPM, MOF, Unit Penyelarasan

Pelaksanaan Jabatan Perdana Menteri (ICU),
kementerian, pemilik projek dan pemegang taruh
agensi yang terlibat dengan program/projek. Masih di
peringkat tertinggi memutuskan peneraju VR.

Jadual 2: Ringkasan aktiviti dan penglibatan kementerian dan agensi
dalam pelaksanaan VM

- Cut -

8

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN BAB 1
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

Secara ringkasnya, VM perlu dilaksanakan oleh Pemilik Projek mengikut
peringkat-peringkat utama program/projek seperti Rajah 1:

PENGURUSAN NILAI PROJEK PENGLIBATAN
(VALUE MANAGEMENT) FIZIKAL

Kajian Nilai PENYEDIAAN BRIF UPE JPM/MOF/KEMENTERIAN/JPS
(Value Assessment) PROJEK (PEMILIK PROJEK/URUS SETIA

Kejuruteraan Nilai MUKTAMAD KOS MAKMAL VA)SME/STAKEHOLDER
(Value Engineering) & SKOP PROJEK
JPS (PEMILIK PROJEK / URUS SETIA
PENYEDIAAN CADANGAN MAKMAL VE) / SME / STAKEHOLDER
REKA BENTUK

PENILAIAN PROJEK

Semakan Nilai PERLAKSANAAN PROJEK JAN / UPE JPM / MOF / ICU / - Cut -
(Value Review) KEMENTERIAN / JPS
PROJEK SIAP
DAN BEROPERASI (PEMILIK PROJEK) / STAKEHOLDER

Rajah 1 : Peringkat VM dan agensi terlibat dalam setiap peringkat
program/projek Kerajaan

Output daripada Makmal VA akan digunakan sebagai salah satu input kepada
Makmal VE. Manakala output Makmal VA dan Makmal VE digunakan seterusnya
untuk input kepada Makmal VR. Keputusan dan cadangan Makmal VR selanjutnya
akan disarankan sebagai penambahbaikan kepada program/projek yang serupa
pada masa akan datang.

9

BAB 1 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

Kajian menunjukkan bahawa VM telah memberikan penjimatan dan faedah yang
maksimum sekiranya dilaksanakan pada peringkat awal perancangan program/
projek, di mana penetapan skop, fungsi dan kos sebenar projek dapat
dimuktamadkan. Melalui pelaksanaan VM ini juga, semua risiko dan masalah serta
langkah intervensi dapat dikenal pasti dengan lebih awal. Rajah 2 menunjukkan
potensi penjimatan kos dengan pelaksanaan VM pada peringkat awal
perancangan.

PERINGKAT PELAKSANAAN PROJEK

VM selepas peringkat ini
kurang berkesan untuk

menjimatkan kos.

Penjimatan

yang diperoleh

- Cut - OK

S Kos
Pelaksanaan

Pengurusan

Nilai

KAJIAN NILAI KEJURUTERAAN NILAI SEMAKAN NILAI

Konseptual Cadangan Lukisan Pembinaan Operasi
Rekabentuk Terperinci

POTENSI PENJIMATAN KOS LEBIH TINGGI
JIKA VM DILAKSANAKAN DI PERINGKAT AWAL

Rajah 2 : Penjimatan kos yang boleh dicapai sekiranya kajian VM
dilaksanakan pada peringkat awal perancangan
(Sumber : Panduan Pelaksanaan Pengurusan Nilai (VM)
Dalam Program/Projek Kerajaan, 24 Mei 2011)

10

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN BAB 1
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

1.6 Carta Aliran Proses Vm

Mengikut Panduan Pelaksanaan Pengurusan Nilai Dalam Program/projek
Kerajaan, carta di bawah boleh diguna pakai dalam semua peringkat Pengurusan
Nilai iaitu sama ada di peringkat VA, VE ataupun VR. Pada dasarnya, proses
pelaksanaan VA di peringkat UPE JPM dan VE di peringkat Jabatan adalah
mengguna pakai pelan proses kerja yang sama. Perbezaan pelaksanaan
bagi setiap peringkat makmal adalah pada tahap kesediaan maklumat, dokumen
dan kemajuan program/projek seperti diringkaskan pada Rajah 3.

AKTIVITI PRA
PRA-KAJIAN MAKMAL

FASA FASA FASA FASA MAKMAL - Cut -
MAKLUMAT ANALISIS KREATIVITI PENILAIAN
FUNGSI TIDAK

KEPUTUSAN
OK?

YA

FASA FASA
PEMBENTANGAN PEMBANGUNAN

KEPUTUSAN TIDAK PASCA MAKMAL
OK?
KAJIAN
YA PELAKSANAAN LANJUT
CADANGAN

AKTIVITI
TAMBAHAN

Rajah 3 : Carta Aliran Proses VM yang diguna pakai semasa pelaksanaan
tiga (3) peringkat Makmal iaitu VA, VE dan VR. (Sumber : SAVE
International Value Standard, 2007)

11

BAB 2 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
12

BAB 2

PROSEDUR - Cut -
KAJIAN NILAI

(VALUE

ASSESSMENT

– VA)

BAB 2 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
EMPANGAN BATU
| GOMBAK SELANGOR
14

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2. PROSEDUR KAJIAN NILAI BAB 2
(VALUE ASSESSMENT – VA)

Makmal VA merupakan peringkat pertama dalam pelaksanaan sesebuah program /
projek. Maklumat asas permohonan sesuatu projek seperti brif, skop, kos, Creativity
Index (CI), Logical Framework Matrix (LFM) akan digunakan semasa pelaksanaan
Makmal VA. Perancangan pelaksanaan Makmal VA ini turut diringkaskan dalam
Rajah 4.

2.1 Peranan dan Tanggungjawab

Kelancaran pelaksanaan sesebuah Makmal VA yang melibatkan penyertaaan Ahli
Makmal daripada pelbagai pihak adalah penting bagi memastikan objektif makmal
dapat dicapai. Berikut adalah peranan dan tanggungjawab setiap pihak yang
terlibat di dalam pelaksanaan makmal ini :

2.1.1 Ketua Fasilitator dan Fasilitator - Cut -

Ketua fasilitator dan fasilitator bagi makmal VA adalah terdiri daripada
pegawai Bahagian Pengurusan Nilai (BPN), UPE JPM dan tugas-tugasnya
adalah tidak terhad kepada :

Merancang dan mengendali Membantu kajian selanjutnya
perjalanan proses makmal jika diperlukan;
dari awal hingga akhir;

Membantu mengenal pasti Menasihat dan memberi
dan menganalisis maklumat panduan kepada Ketua
yang diperlukan; Kumpulan yang terlibat di
dalam makmal;

Mencadangkan kehadiran Memastikan makmal berjalan
ahli makmal stakeholder mengikut jadual; dan
yang terlibat untuk dijemput;
Mencabar dan menyoal
Menyediakan template Laporan andaian atau idea yang
Makmal VA yang terkini diutarakan.
mengikut kesesuaian projek;

Menyemak, meneliti dan
mengesahkan Laporan
Makmal VA yang disediakan
oleh Pemilik Projek;

15

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

BAB 2 2.1.2 Pemilik Projek

Pemilik Projek dalam konteks pelaksanaan Makmal VA adalah Bahagian di
JPS yang diarahkan melaksana, menyelaras dan memantau sesuatu
program/projek pembangunan. Sekiranya projek berkenaan merangkumi
skop daripada pelbagai Bahagian JPS, Makmal VA hendaklah diterajui
oleh Pemilik Projek Utama serta dijalankan secara bersekali. Antara tugas
dan tanggungjawab Pemilik Projek dalam pelaksanaan Makmal VA:

Membuat persediaan rapi Memastikan Laporan
keperluan dan fungsi asas, Makmal VA dibentangkan
skop dan anggaran kos kepada pengurusan atasan
projek sebelum Makmal VA; Jabatan;

- Cut - Memastikan semua Mendapatkan khidmat pakar
maklumat/dokumen asas yang diperlukan semasa
disediakan; Makmal;

Memastikan stakeholder Menyediakan peruntukan
engagement di jalankan kos logistik untuk
terlebih dahulu; melaksanakan Makmal;

Mencadangkan senarai Memastikan keputusan
jemputan ahli Makmal; Makmal VA dipatuhi;

Menyediakan laporan Mendapatkan khidmat pakar
Makmal berdasarkan yang diperlukan semasa
penemuan dan cadangan Makmal;
mengikut template laporan
yang disediakan oleh UPE Memastikan penjilidan
JPM di dalam tempoh Laporan Makmal VA dibuat
masa yang dicadangkan dan diuruskan berdasarkan
bagi meningkatkan tahap kepada Arahan Keselamatan
ketelusan, ownership dan dan peraturan-peraturan
kefahaman Pemilik Projek yang sedang berkuatkuasa;
dalam pelaksanaan dan
sesebuah projek;
Mengemukakan pengemaskinian
pindaan maklumat projek di dalam
Sistem MyProjek berdasarkan
kepada penemuan Makmal VA.

16

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.1.3 Urus Setia Makmal VA BAB 2

Lantikan Urus setia Makmal VA ini adalah tertakluk kepada arahan
daripada Ketua Pengarah dari semasa ke semasa. Antara tugas dan
tanggungjawab Urus setia Makmal VA adalah seperti berikut:

Menyelaras dan merancang Mengedarkan salinan
Mesyuarat Pra Makmal VA, laporan makmal yang telah
Lawatan Tapak dan Makmal dijilid kepada pihak
VA bersama UPE JPM; berkaitan.

Merancang dan menguruskan Menguruskan dan memastikan
urusan jemputan pelaksanaan keperluan logistik, tempahan
Mesyuarat Pra Makmal VA, kemudahan mesyuarat dan
Lawatan Tapak dan Makmal peralatan mencukupi untuk
VA; melaksanakan Makmal VA;

Memastikan kehadiran SME Menguruskan urusan - Cut -
dan stakeholder yang boleh tandatangan laporan Makmal
membuat keputusan, hadir VA oleh pengurusan atasan
semasa makmal dilaksanakan; Jabatan, pihak Kementerian
dan UPE JPM; dan
Menyemak laporan makmal
yang disediakan oleh Pemilik
Projek sebelum dikemukakan
kepada Fasilitator UPE JPM;

2.1.4 Bahagian Korporat (BKor)
Peranan BKor di dalam pelaksanaan VM dan tugas-tugasnya adalah
tidak terhad kepada:

Merancang, memantau dan menyelaras pelaksanaan makmal VM
secara keseluruhan di peringkat Jabatan.

Menyelaras, menyemak dan memantau permohonan notis perubahan
(NOC) perluasan skop/tambahan kos/pengemaskinian maklumat
projek yang diterima daripada Pemilik Projek selepas sesuatu
makmal dijalankan untuk tujuan pengesyoran Kementerian seterusnya
kelulusan Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri.

17

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

BAB 2 PRA MAKMAL 2.2 PERINGKAT PRA MAKMAL KAJIAN NILAI

Mesyuarat Pra Makmal VA bertujuan merancang dan menyemak ketersediaan
projek untuk melalui Makmal VA. Mesyuarat ini dipengerusikan oleh Ketua
Fasilitator, Fasilitator Makmal VA yang terdiri pegawai daripada Bahagian
Pengurusan Nilai (BPN), UPE JPM. Jadual 3 menerangkan secara terperinci aktiviti
yang dilakukan semasa peringkat Pra Makmal VA.

MAKLUMAT Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan
Utama Kaedah
Menyediakan dokumen Pemilik
Penyediaan berkaitan: Projek Dokumen Rancangan
Maklumat Malaysia (Teras 1-5);
Asas Projek Latar belakang, sejarah Analisis Kerangka Logik
program/projek ; (LFA);
ANALISIS Fungsi program/projek; Maklumat Projek
Brif dan Skop projek; didalam Sistem
- Cut - KREATIVITI Konsep reka bentuk MyProjek;
merujuk kepada Template Laporan
PENILAIAN komponen yang Kajian Nilai;
diluluskan didalam Kajian keboleh
PEMBANGUNAN Sistem MyProjek; laksanaan
Maklumat Preliminary Pelan Induk Tebatan
PEMBENTANGAN Detailed Abstract (PDA) Banjir ;
yang didaftarkan dalam Pelan Induk Saliran
PASCA Sistem Public Sector Mesra Alam;
Comparator (PSC); Integrated River Basin
Justifikasi (kewangan, Management Study;
sosial, lokasi, alam Integrated Shoreline
sekitar dan pengurusan Management Plan
risiko); Study;
Kesesuaian atau National Water
kesediaan tapak projek; Resources Study;
Maklumat sokongan Updating of Conditions
dan kelulusan atau of Flooding and Flood
arahan pelaksanaan; Damages Assessment
Draf “project must”; Report;
Maklumat projek sedia Pekeliling Unit
ada yang serupa; Perancang Ekonomi Bil.
Andaian atau kekangan 2 Tahun 2009; dan
yang digunakan atau Lain-lain laporan/kajian
dihadapi di peringkat yang berkaitan.
perancangan;
Project parameters;
Anggaran kos program/
projek; dan
Kajian tapak

18

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan
Utama Kaedah
Stakeholder Pemilik PRA MAKMAL BAB 2
Penyediaan engagement perlu Projek Brif projek, skop projek
Maklumat diadakan bagi dan anggaran kos.
Asas Projek memberikan hebahan
kepada penduduk
setempat, serta MAKLUMAT
mendapatkan maklum
balas daripada pihak
berkuasa tempatan dan
agensi berkaitan.

Lawatan Lawatan ke: UPE JPM, Pekeliling Unit ANALISIS
Tapak Tapak cadangan untuk Kementerian, Perancang Ekonomi
mengetahui keadaan Pemilik Bil. 2 Tahun 2009
dan ciri-ciri fizikal tapak Projek, -Laporan Lawatan KREATIVITI
projek; dan Fasilitator, Tapak; dan
Tapak projek sedia ada Stakeholder Dokumen Rancangan
yang serupa untuk dan SME Tempatan.
tujuan benchmarking.
- Cut -
Jadual 3 : Aktiviti di Peringkat Pra Makmal VA

PENILAIAN

PEMBANGUNAN

PEMBENTANGAN

PASCA

19

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

BAB 2 PRA MAKMAL 2.3 PROSES MAKMAL KAJIAN NILAI (VA)

MAKLUMAT 2.3.1 Fasa Maklumat

Proses pertama dalam Makmal VA adalah Fasa Maklumat di mana Ahli
Makmal akan diberikan kedudukan terkini sesebuah projek serta
kekangan yang mempengaruhi keputusan yang dibuat sebelum ini.
Kefahaman yang diperoleh semasa Fasa Maklumat menjadi asas kepada
penentuan ketidakseragaman fungsi yang terdapat dalam program/projek
serta menjadi asas untuk mengenal pasti cadangan alternatif melalui
proses seterusnya. Jadual 4 menunjukkan aktiviti yang terdapat di dalam
Fasa Maklumat.

ANALISIS Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan
Utama Kaedah
Taklimat proses Makmal; Fasilitator
Penerangan Pengenalan ahli Pekeliling Unit Perancang
atau Taklimat Makmal; dan Ekonomi Bil. 1 Tahun
Pelantikan ketua 2015;
- Cut - KREATIVITI kumpulan PanduanPengurusan
Nilai; dan
Maklumat Projek Sistem
MyProjek.

PENILAIAN Taklimat program/projek Pemilik Dokumen seperti dalam
kepada Ahli Makmal Projek Pra-Makmal Kajian Nilai

Tentu sah “project must” Ahli Makmal Project must;
(atau, dan “project must Percambahan fikiran;
PEMBANGUNAN not”); Matlamat dan objektif
Meneliti aspek dan isu
PEMBENTANGAN berkaitan tapak,
perundangan, teknikal
dan lain-lain;
Pertanyaan Ahli Makmal

Penerangan aspek Pemilik Kepakaran;
khusus Projek Manual-manual;
dan SME
PASCA Pengumpulan Mendapatkan maklumat Dokumen seperti
dan tambahan (sepanjang PemilikProjek, dalam Pra-Makmal Kajian
Pengemaskinian tempoh Makmal) Kementerian, Nilai
Maklumat Fasilitator dan
Ahli Makmal

Jadual 4 : Aktiviti Fasa Maklumat Makmal VA

20

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.3.2 Fasa Analisis Fungsi PRA MAKMAL BAB 2

Dalam proses kedua Makmal VA iaitu Fasa Analisis Fungsi, bertujuan MAKLUMAT
untuk memahami program/projek menerusi perspektif fungsi yang
menekankan persoalan apa sebenarnya yang perlu dicapai berbanding
dengan apa yang digambarkan semasa peringkat cadangan. Fungsi
sebenar projek dianalisis dengan mengenal pasti fungsi asas, fungsi
sekunder dan fungsi tidak perIu, mengesahkan sama ada fungsi projek
memenuhi keperluan dan objektif yang ditetapkan, mengenal pasti fungsi
yang boleh ditangguhkan dan juga menyediakan Function Analysis
System Technique (FAST) diagram. Jadual 5 menunjukkan aktiviti yang
terdapat di dalam Fasa Analisis Fungsi.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan ANALISIS
Utama Ahli Makmal Kaedah
Penyediaan analisa
Penyediaan fungsi (function FAST diagram KREATIVITI
Analisis analysis); Soalan-soalan
Fungsi Mengesahkan asas:
sama ada program/ - what does it
projek memenuhi PENILAIAN - Cut -
keperluan dan do?,
objeklif yang - what must it
diinginkan;
Memfokus kepada do?,
fungsi yang mesti - what does he function
dipenuhi oleh
program/projek; cost?
Menetapkan fungsi- - is the function basic,
fungsi asas;
secondary, or
unnecessary?

PEMBANGUNAN

PEMBENTANGAN

PASCA

21

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan
Utama Kaedah
Menyusun
BAB 2 PRA MAKMAL fungsi program/
projek mengikut
MAKLUMAT keutamaan;
Mengenal pasti
ANALISIS fungsi yang boleh
dilaksanakan
melalui kaedah
alternatif; dan
Mengenal pasti
ciri ditambah yang
tidak memberi
faedah atau
menyumbang
kepada fungsi asas.

KREATIVITI Jadual 5 : Aktiviti Fasa Analisis Fungsi Makmal VA

- Cut - PENILAIAN 2.3.3 Fasa Kreativiti

PEMBANGUNAN Tujuan fasa ini adalah untuk menjana seberapa banyak idea dan
cadangan yang menekankan kepada cara atau kaedah alternatif bagi
melaksanakan sesuatu fungsi yang ditetapkan. Idea di luar kotak amat
dialu-alukan dan menggunakan persoalan “Can We..? Combine,
Substitute, Adapt, Modify, Reduce, Eliminate and etc... “. Jadual 6
berikut menerangkan aktiviti semasa Fasa Kreativiti dijalankan.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan
Utama Ahli Makmal Kaedah
Mencari kaedah
PEMBENTANGAN Penjanaan alternatif untuk Percambahan fikiran
Idea meningkatkan Soalan-soalan asas:
keberkesanan - how else may the
fungsi; function be performed?
Merekod semua - what else will perform the
idea dalam template same function?
“can we...”; Template “can we..

PASCA Jadual 6 : Aktiviti Fasa Kreativiti Makmal VA

22

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.3.4 Fasa Penilaian PRA MAKMAL BAB 2

Di dalam Fasa Penilaian, semua idea yang dihasilkan semasa Fasa MAKLUMAT
Kreativiti dinilai dan disenarai pendekkan. Idea-idea yang dijana, dinilai
sama ada ianya menjimatkan kos pelaburan, praktikal untuk
dilaksanakan, menjimatkan masa atau menyumbang kepada nilai
tambah kepada projek dan kos kitaran hayat. Jadual 7 berikut
menerangkan aktiviti semasa Fasa Penilaian dijalankan.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan Kaedah
Utama
Merasionalisasi Ahli Makmal Percambahan fikiran
Penilaian idea yang dijana Template “value
Idea untuk dinilai dari implication ANALISIS
segi kos dan recommendation
kebolehlaksanaan; of can we...
Kesesuaian idea
(tempoh masa, KREATIVITI - Cut -
gangguan kepada
program/projek dan
kos operasi dan
penyenggaraan bagi
jangka panjang)

Mengenal pasti: Ahli Makmal Manual Pengurusan PENILAIAN
Aset
Kos pembangunan; Pemilik Template “value PEMBANGUNAN
Penjimatan atau Projek implication
tambahan kos asal commendation
of can we...
Penyediaan Menyedia lukisan
lukisan konsep skematik dan Norma ruang
spesifikasi umum Piawaian, Uniform
Building By- Laws, PEMBENTANGAN
Manual DID, Manual
Saliran Mesra Alam, PASCA
Pelan Induk/Kajian
yang berkaitan,
Lukisan Piawai dan
lain-lain dokumen
berkaitan.

Jadual 7 : Aktiviti Fasa Penilaian Makmal VA

23

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

BAB 2 PRA MAKMAL 2.3.5 Fasa Pembangunan

MAKLUMAT Di dalam Fasa Pembangunan, idea yang disenarai pendek dibangunkan
menjadi alternatif yang boleh meningkatkan nilai program/projek.
Alternatif ini diterjemahkan dalam bentuk lukisan, rajah dan disokong
dengan pengiraan, maklumat pembuat atau pengeluar bahan dan
lain-lain. Oleh yang demikian, cadangan alternatif yang kukuh
dihasilkan dan idea yang tidak sesuai digugurkan. Jadual 8 berikut
menerangkan aktiviti yang terlibat semasa Fasa Pembangunan.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan Kaedah
Utama
ANALISIS Menyusun dan Ahli Makmal Soalan asas :
Penerapan meneliti idea Berapa banyakkah
idea dalam yang dinilai untuk kos tambahan?
cadangan mengetahui
atau Template : “value
alternatif Kebaikan idea; implication of can
dan we…”
KREATIVITI Aspek teknikal
- Cut - dari pembuat
PENILAIAN atau pengeluar
bahan atau
sistem

Meneliti idea Ahli Makmal Template : “value
dikaji yang perlu implication of
PEMBANGUNAN digugurkan can we…” yang
atas sebab dilengkapkan
kesesuaian
pelaksanaan Pelan Tindakan

Jadual 8 : Aktiviti Fasa Pembangunan Makmal VA

PEMBENTANGAN

PASCA

24

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.3.6 Fasa Pembentangan PRA MAKMAL BAB 2

Fasa Pembentangan adalah fasa terakhir dalam pelaksanaan MAKLUMAT
sesebuah Makmal VA. Tujuan fasa ini adalah untuk memaklumkan
penemuan, cadangan dan rumusan Makmal VA kepada pihak ANALISIS
pengurusan Jabatan, Kementerian, UPE JPM, stakeholders yang lain
dan juga kumpulan penggubal dasar. Pembentangan ini membolehkan
pihak pengurusan Jabatan, Kementerian, UPE JPM, membuat
keputusan (informed decisions) yang bersesuaian dengan pencapaian
sesuatu objektif atau dasar Kerajaan. Dengan perakuan Makmal VA
yang ditandangani oleh Pemilik Projek, Kementerian dan pihak UPE
JPM, adalah menandakan proses Makmal VA sampai ke
penghujungnya. Jadual 9 berikut menerangkan aktiviti yang terlibat
semasa Fasa Pembentangan.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan Kaedah
Utama
Penyediaan Pemilik Projek Ringkasan eksekutif; KREATIVITI
Penyediaan Laporan Makmal;
laporan Maklumat asas - Cut -
Makmal Menyusun projek (isu,
hasil Makmal pemasalahan,
merangkumi: objektif, PENILAIAN
- Maklumat asas outcome, skop,
projek maklumat pihak
- Penemuan dan berkuasa dan
rumusan Makmal lain-lain);

Pelan Tindakan Analisis fungsi;

Idea-idea yang PEMBANGUNAN
dijana;
PEMBENTANGAN
Maklumat penilaian
value implication/ PASCA
recommendation
of can we;

Kos dan cadangan
reka bentuk sebelum
dan selepas Makmal;

Analisis kos;
Data Teknikal;
Pelan Tindakan;
Senarai Kehadiran;
Preliminary Detailed
Abstract (PDA)

25

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan Kaedah
Utama
PRA MAKMAL
BAB 2 Persembahan Membentangkan Pemilik Projek Dokumen Laporan
Cadangan hasil penemuan Makmal VA;
Makma cadangan
Makmal untuk Preliminary Detailed
mendapatkan Abstract (PDA)
persetujuan
MAKLUMAT dan komitmen
stakeholder,
ANALISIS pengurusan
atasan Jabatan,
Kementerian dan
UPE JPM.

Perakuan Memperaku hasil Pengurusan Helaian sign-off
Atasan
Hasil Makmal cadangan Makmal Jabatan,
Kementerian
- Cut - KREATIVITI dan
UPE JPM.

Jadual 9 : Aktiviti Fasa Pembentangan Makmal VA

PENILAIAN

PEMBANGUNAN

PEMBENTANGAN

PASCA

26

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.4 PERINGKAT PASCA MAKMAL VA PRA MAKMAL BAB 2

Lanjutan daripada pembentangan rumusan dan cadangan Makmal VA, pihak MAKLUMAT
Kementerian, UPE JPM dan pihak pengurusan atasan Jabatan perlu
mempertimbang dan bersetuju untuk melaksanakan alternatif yang dicadangkan.
Pada peringkat ini persoalan ‘bagaimana’ dan ‘bila’ pelaksanaan sesebuah
program/projek perlu ditetapkan. Pada keadaan tertentu, kajian tambahan
mungkin diperlukan sekiranya peringkat penggubal dasar atau pengurusan
tertinggi mempunyai alasan tertentu yang memerlukan penelitian lanjut.
Adalah menjadi tanggungjawab kementerian dan Jabatan untuk memastikan
hasil Makmal VA dipatuhi dan dilaksanakan. Jadual 10 menerangkan secara
terperinci aktiviti yang dilakukan semasa peringkat Pasca Makmal VA.

Aktiviti Aktiviti Tindakan Alat Dan Kaedah ANALISIS
Utama
Memulakan Kementerian Laporan Makmal
Pelaksanaan Kajian Nilai;
Cadangan perbincangan atau dan Pemilik Konsep Reka bentuk;
atau mesyuarat koordinasi Projek Preliminary Detailed
Rumusan pelaksanaan Abstract (PDA);
Makmal Data teknikal;
VA cadangan atau Pelan Tindakan. KREATIVITI

rumusan Makmal;

Mendapatkan - Cut -
komitmen semua
pihak terlibat dalam
pelaksanaan;

Menyemak dan PENILAIAN
menetapkan jadual
pelaksanaan projek;

Menyediakan reka PEMBANGUNAN
bentuk awalan dan
dokumen berkaitan
untuk pelaksanaan.

Kajian Lanjut Memfokus kepada Kementerian Semakan semula Fasa
VA aspek yang terlibat dan Pemilik Maklumat hingga
dengan kajian semula Projek Fasa Pembangunan.
atau kajian lanjut. PEMBENTANGAN

Pengemaskinian Memohon pengemaskinian Pemilik Projek Laporan Makmal
VA.
pindaan pindaan maklumat

maklumat projek dalam Sistem MyProjek

di dalam Sistem berdasarkan keputusan

MyProjek makmal. PASCA

Pengemaskinian pindaan Kementerian
maklumat dalam Sistem dan UPE JPM
MyProjek berdasarkan

keputusan makmal.

Jadual 10 : Aktiviti Peringkat Pasca Makmal VA

27

BAB 2 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
AMPANG JAJAR, BESUT, TERENGGANU

28

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

Dalam CARTA ALIR PROSES KERJA PELAKSANAAN MAKMAL BAB 2
tempoh KAJIAN NILAI (VA) DI JPS MALAYSIA
3 bulan - Cut -
daripada Kelulusan Pelaksanaan projek oleh UPE JPM
senarai
projek yang Penyediaan dan semak semula brif projek, kos, skop dan konsep
diluluskan reka bentuk semasa permohonan projek
diterima
Kemuka perancangan perbatuan dan perancangan perolehan
1 bulan tahunan (PPT) ke Kementeriaan

1 hari Penetapan tarikh Pra Makmal VA bersama (BPN) UPE JPM

2 minggu Stakeholder engagement / lawatan tapak (sekiranya perlu)

Mesyuarat Pra Makmal VA (Dikendalikan oleh BPN, UPE JPM)

Proses permohonan latihan/program secara pakej (LMP III) dan Edaran
surat jemputan makmal kepada UPE JPM (BPN & BEASSA),

Kementerian (SUB BSASH, SUB Pembangunan), MOF, SME, Pemilik
Projek, stakeholder oleh urus setia Makmal VA Jabatan

Lawatan Tapak dan Makmal VA

Penyediaan draf laporan makmal oleh Pemilik Projek dan
kemukakan kepada Urus setia Makmal VA

Urus setia Makmal VA mengemukakan draf laporan Makmal dan
semakan laporan oleh Ketua Fasilitator BPN, UPE JPM

SETUJU TIDAK
Penambahbaikan laporan
YA

1 bulan Pembentangan dan urusan tanda tangan laporan makmal oleh urus
setia Makmal VA (KP JPS, Kementerian, UPE JPM)

Permohonan pengemaskinian Tindakan cetakan dan penjilidan
pindaan maklumat dalam Sistem oleh Pemilik Projek
MyProjek berdasarkan
keputusan makmal daripada Edaran laporan makmal kepada
Pemilik Projek kepada BKor agensi berkaitan oleh urus setia
untuk dimajukan ke Kementerian Makmal VA

Tempoh Maksima Penyediaan Laporan Makmal VA : 1.5 bulan

Rajah 4 : Carta Alir Proses Kerja dan Tempoh Masa Pelaksanaan Makmal VA

29

BAB 2 JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA
- Cut -
PROJEK PENGAWALAN HAKISAN PANTAI DI KAWASAN KG. TELIPOT,
KUALA NERUS, KUALA TERENGGANU

29

GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PENGURUSAN NILAI BAGI PROJECT PEMBANGUNAN
JABATAN PERAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA (JPS)

2.5 RINGKASAN TINDAKAN DAN PERSON IN CHARGE (PIC) BAGI BAB 2
PELAKSANAAN MAKMAL VA

Proses kerja dan tindakan pihak yang terlibat semasa pelaksanaan Makmal
VA adalah diringkaskan di dalam Jadual 11 di bawah. Keterangan terperinci
berkaitan proses kerja dan tindakan adalah diterangkan seperti berikut :

2.5.1 Sebelum Makmal

BIL TINDAKAN PIC

1. Menyelaras tarikh mesyuarat Pra Makmal VA Urus setia Makmal VA
2. Menyelaras tarikh pelaksanaan makmal VA Urus setia Makmal VA

3. Menyelaras lawatan tapak i. Urus setia Makmal VA
4. Melaksanakan stakeholder engagement ii. Pemilik Projek

Pemilik Projek

5. Mendapatkan bilangan jemputan makmal Pemilik Projek
antaranya pasukan fasilitator, SME,
pejabat projek/negeri, agensi terlibat dan - Cut -
stakeholder.

6. Membuat kajian pasaran bagi kemudahan Urus setia Makmal VA
bilik seminar/penginapan sekurangkurangnya
tiga (3) penyebut harga
berserta dokumen lengkap:

a) Tarikh program/projek;
b) Bilangan peserta;
c) Kadar harga bagi pakej seminar

dan penginapan atau pakej seminar
sahaja;
d) Kadar sewaan dewan dan peralatan;
e) Jenis dewan dan susun atur;
f) Tentatif program/projek; dan
g) Pembayaran secara Pesanan
Kerajaan (LO).

31

JABATAN PENGAIRAN
DAN SALIRAN MALAYSIA

BIL TINDAKAN PIC

BAB 2 7. Menyediakan dan menyemak Borang Urus setia Makmal VA
Permohonan Latihan/Program Secara
Pakej (LMP III) dan kemukakan sebanyak
lima (5) salinan kepada Jawatankuasa
Penilaian Kemudahan Latihan Secara
Pakej, Bahagian Khidmat Pengurusan
sekurang-kurangnya dua (2) minggu
sebelum makmal bermula.

- Cut - Dokumen lengkap LMP III terdiri
daripada:

a. Borang Permohonan Latihan/
Program Secara Pakej (LMP III);

b. Sebut harga daripada sekurangkurangnya
tiga (3) penyedia
kemudahan latihan;

c. Jadual kelayakan peserta;
d. Ringkasan perbandingan harga

pakej; dan
e. Dokumen sokongan yang lain

antaranya sijil pendaftaran
Kementerian Kewangan, Sijil Akuan
Pendaftaran Syarikat Bumiputera,
Sijil Suruhanjaya Syarikat Malaysia
(SSM), penyata akaun bank, sijil
halal, tentatif program/projek.

8. Menghadiri dan membuat pembentangan Urus setia Makmal VA
pelaksanaan Kursus/Bengkel dalam
mesyuarat Jawatankuasa Penilaian
Kemudahan Latihan Secara Pakej untuk
perakuan kelulusan LMP III.

9. Terima kelulusan daripada Urus setia Makmal VA

Jawatankuasa Penilaian

Kemudahan Latihan Secara Pakej melalui

Bahagian Khidmat Pengurusan (BKP).

32