คำกลอนสอนลูก

คำกลอนสอนลกู

นภาลยั สุวรรณธาดา

เลขมาตรฐานสากลประจำหนังสอื (ISBN) 978-616-544-027-1

คร้งั ทีพ่ ิมพ์ พิมพ์ครงั้ ที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๔
จำนวนท่พี มิ พ์ ๑,๐๐๐ เลม่

สถานท่พี ิมพ ์ โรงพมิ พ์ หจก ภาพพิมพ์ ๒๙๖ ซอยอรุณอมรนิ ทร์
แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลดั กรงุ เทพมหานคร
โทร. ๐ ๒๔๓๓ ๐๐๒๖-๗

ตดิ ต่อส่ังซ้ือ นภาลยั สวุ รรณธาดา
๒๙/๔๐๒ โครงการ ๒ เมืองทองธานี ถนนแจง้ วัฒนะ
ตำบลบางพดู อำเภอปากเกรด็
จังหวดั นนทบุรี ๑๑๑๒๐
โทร. ๐ ๒๕๐๓ ๔๑๙๗
E-mail : [email protected]


ราคา ๑๕๐ บาท

บรรณาธิการ ประสทิ ธ์ิ ฤทธาภิรมย์
รูปเล่ม สุวฒั นา ดีสกูล
ออกแบบปก อภินันท์ หนูสง

สารบญั ๕
๙
ความในใจผเู้ ขยี น ๑๒
แมโ่ บราณสอนลูก ๑๖
เก้าเดอื นท่ีกา้ วเดิน ๑๙
น้ำนมผสมนำ้ ใจ ๒๓
เรม่ิ สอนตอนขวบแรก ๒๙
โรงเรียนเริม่ ทบี่ ้าน ๓๒
จากมือแมส่ ู่มอื ครู ๔๐
จากปฐมวยั สูป่ ระถมต้น ๔๔
คุณธรรมประถมตน้ : ความสะอาด กริ ิยา ภาษา ๔๘
คณุ ธรรมประถมต้น : ความซื่อสตั ย์ ความอารี ๕๒
คณุ ธรรมประถมปลาย : ความสะอาด กิริยา ๖๒
บางส่วนจาก “สมบตั ขิ องผดู้ ี”
คณุ ธรรมประถมปลาย : วนิ ัย ๖๖
คณุ ธรรมมัธยมตน้ : ความสะอาด
การสอื่ สาร ความประหยัด ๗๒
คุณธรรมมัธยมปลาย : ความคิด ๗๘
การประมาณตน ศรทั ธา ๘๕
คุณธรรมวัยหนุ่มสาว : อดุ มการณ์ ๙๗
คุณธรรมวยั ผู้ใหญ่ : ความรับผดิ ชอบ
คุณธรรมวัยชรา : สจั ธรรม ๑๐๕
บทกวีที่ได้รับคัดเลอื กเปน็
บทอาขยานของกระทรวงศึกษาธิการ ๑๑๑
ประวตั แิ ละผลงาน
รองศาสตราจารย์นภาลัย สุวรรณธาดา



ความในใจผูเ้ ขียน

“คำกลอนสอนลูก” เล่มนี้ นอกจาก
จะมจี ดุ ประสงคช์ ดั เจนตามชอ่ื เรอ่ื งแลว้ ยงั มงุ่
ใหพ้ ่อแม่ ผปู้ กครอง และผ้ใู หญท่ ุกคน ได้ใช้
เปน็ แนวทางในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นในแตล่ ะ
ชว่ งวยั ตง้ั แตเ่ กดิ จนตาย แมค้ นทไ่ี มม่ ลี กู จะใหส้ อน
กใ็ ชส้ อนตนเองได้ ท่สี ำคญั กค็ ือ ประสงค์ให้
ทกุ คนไมว่ า่ หญงิ หรอื ชาย ไดต้ ระหนกั ถงึ ความ
รสู้ กึ ของคนเปน็ แม่ ตง้ั แตเ่ รม่ิ ตง้ั ทอ้ ง ตอนคลอด
การเลย้ี งดลู กู และยงั เขยี นทง้ิ ไวใ้ หล้ กู อา่ นจนถงึ
วนั ทลี่ กู แกช่ รา ซงึ่ แมค่ งไมม่ โี อกาสไดส้ อนเอง
แลว้

หลกั การทน่ี ำมาใชใ้ นการเขยี น สว่ นใหญ่
ไดจ้ ากประสบการณข์ องตนเอง แมจ้ ะมอี าชพี
ครู กม็ ไิ ดใ้ ชท้ ฤษฎจี ติ วทิ ยาการสอนใด ๆ นน่ั คอื
นึกอะไรได้ก็เขียนไปตามความรู้สึก แต่ได้มี
การนำแนวคดิ บางสว่ นจากหนงั สอื ๒ เลม่ คอื
นรางกโุ รวาท และสมบตั ขิ องผดู้ ี ทง้ั สองเลม่ น้ี
ผู้เขยี นช่ืนชอบมานานแลว้

นรางกุโรวาท ชอื่ น้ีบางคนอาจไมร่ ู้จัก
ผู้เขียนเคยถามครูภาษาไทยหลายคนก็ทำท่า
แปลกใจ หนงั สอื เลม่ นเ้ี ปน็ คำกลอนพระนพิ นธ์

คำกลอนสอนลกู 5

ในพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระนราธปิ ประพนั ธพ์ งศ ์ (พ.ศ.๒๔๐๔-
๒๔๗๔) โดยใชน้ ามปากกวา่ “ประเสรฐิ อกั ษร” ทรงพระนพิ นธเ์ มอ่ื
พ.ศ. ๒๔๕๓ นบั ถงึ ปี ๒๕๕๔ กไ็ ด้ ๑๐๑ ปแี ลว้ เปน็ หนงั สอื เกา่ ทห่ี ายาก
มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าชไดน้ ำมาจดั พมิ พใ์ หมเ่ มอื่ พ.ศ.๒๕๔๐
โดยรกั ษาอกั ขระเดมิ ไวท้ กุ ประการ เนอ้ื หาเปน็ หลกั การสอนเดก็ ตง้ั แต่
อายุ ๑ ขวบครงึ่ จนถงึ วยั รนุ่ ๑๒-๑๓ ขวบ ความหมายของชอื่ นมี้ าจาก
นระ (คน) + องั กรุ , องั กูร (หนอ่ เนื้อเชื้อไข) + โอวาท (คำสั่งสอน)
รวมหมายความว่า “คำสัง่ สอนสำหรบั ผทู้ ่เี ปน็ หน่อเนอื้ เชอื้ ไข หรือ
เดก็ ท่เี ปน็ ลกู หลานทจ่ี ะสืบตระกลู วงศ์ตอ่ ไป”

สมบตั ิของผ้ดู ี เป็นนิพนธร์ ้อยแก้วของเจ้าพระยาพระเสดจ็ -
สเุ รนทราธบิ ดี (ม.ร.ว.เปยี มาลากลุ ) แตง่ ไวก้ วา่ ๑๐๐ ปแี ลว้ เปน็
หนงั สอื หายาก กระทรวงวฒั นธรรมไดน้ ำมาจดั พมิ พใ์ หมเ่ มอ่ื พ.ศ. ๒๕๕๐
เคยเปน็ แบบเรยี นระดบั ประถมศกึ ษาตอนปลาย เนอ้ื หาเปน็ คำสอน
เดก็ มี ๑๐ ภาค ดังไดห้ ยิบยกบางขอ้ ในแต่ละภาคมาร้อยกรองไว้
ใน “คำกลอนสอนลกู ” เพอ่ื ใหผ้ อู้ า่ นไดเ้ หน็ ภาพรวมครบทง้ั ๑๐ ภาค

ความดีของ “คำกลอนสอนลกู ” จงึ ขอนอ้ มบชู าครูผทู้ รงพระ-
นพิ นธแ์ ละผูน้ พิ นธห์ นังสือท้งั สองเล่มน้ ี นอกจากนัน้ ภาพประกอบ
ทนี่ ำมาใช้ สว่ นใหญไ่ ดม้ าจากอนิ เทอรเ์ นต็ ของฝรงั่ ซง่ึ มอิ าจนำมากลา่ ว
อ้างองิ ไดท้ ัง้ หมด จงึ ขอขอบคุณเจา้ ของภาพไว้ ณ ที่นด้ี ว้ ย

สำหรบั คำประพนั ธใ์ นหนงั สอื กลอนเลม่ น้ี ผเู้ ขยี นใชก้ ลอนแปด
หรอื กลอนสภุ าพทเ่ี รยี บงา่ ย เพอ่ื ใหผ้ อู้ า่ นอา่ นไดอ้ ยา่ งราบรน่ื สำนวน
ภาษาคลา้ ยภาษาพดู ธรรมดา ไมใ่ ชน้ ยั ทลี่ กึ ซง้ึ มากนกั เพอ่ื ใหผ้ อู้ า่ น
ที่มีท้ังเด็กและผู้ใหญ่อ่านได้สะดวก เชื่อว่าจะมีพ่อแม่ และผู้ใหญ่
นำไปให้เด็กอ่านแน่นอน จากประสบการณ์การผลิตหนังสือบทกวี

6 คำกลอนสอนลูก

๔ เลม่ ทผ่ี า่ นมา คอื ดอกไมใ้ กลห้ มอน สรอ้ ยเมด็ ทราย เราเปน็ หนงึ่
เดยี วกนั และ จะรอ้ งเพลงชาตไิ ทย แมจ้ ะมใิ ชก่ ลอนสำหรบั เดก็ ทง้ั หมด
แตผ่ ซู้ อ้ื จำนวนมากกแ็ จง้ เจตนาวา่ จะซอ้ื ใหล้ กู หลานอา่ น เชน่ บอกวา่
“อยากให้ลูกต้ังใจเรียน” “อยากให้ลูกเลิกติดเกม” “อยากให้
ของขวญั วนั เกดิ ลกู ” ฯลฯ บางคนซอ้ื เตรยี มไวใ้ หล้ กู ทย่ี งั อยใู่ นทอ้ งกม็ ี

ในการอ่าน คำกลอนสอนลูก นี้ เน่อื งจากมคี วามยาวถึง ๒๓๒
บท จงึ มคิ วรอา่ นรวดเดยี วจบ เนอ้ื หาไดแ้ บง่ ไวเ้ ปน็ ชว่ ง ๆ รวม ๑๗ ชว่ ง
แตล่ ะชว่ งกย็ งั แบง่ หวั ขอ้ เนอ้ื หาไวเ้ พอ่ื ใหจ้ บั ประเดน็ งา่ ย เชน่ เรอ่ื งกริ ยิ า
ความสะอาด ความรับผดิ ชอบ เปน็ ตน้ ผู้อ่านจึงควรอ่านทีละนอ้ ย
หรอื ทลี ะชว่ ง บทใดหรอื ขอ้ ความใดทผ่ี เู้ ขยี นตอ้ งการเนน้ กไ็ ดใ้ ชต้ วั อกั ษร
เข้มเป็นพิเศษไว้ให้สังเกตง่าย ผู้ประสงค์จะหยิบยกไปใช้ประโยชน์
กจ็ ะคดั ลอกไปไดโ้ ดยสะดวก

ทงั้ น้ี หากจะนำไปใชก้ อ็ ยา่ ลมื อา้ งองิ ชอ่ื ผแู้ ตง่ ดว้ ย เพราะผเู้ ขยี น
ประสบมามากครง้ั หนกั หนา ทผ่ี ลู้ อกไปนอกจากจะไมร่ ะบชุ อ่ื เจา้ ของ
แล้ว บางคนยังเผลอใส่ชอ่ื ตวั เองไปก็มี !!

นอกจาก คำกลอนสอนลกู แลว้ ผเู้ ขยี นยงั มผี ลงานเกยี่ วกบั เดก็
ทเ่ี ขยี นไวใ้ นหนงั สอื เรยี นภาษาไทย ชดุ “พนื้ ฐานภาษา” ของกระทรวง
ศึกษาธิการ ในหลกั สูตรประถมศึกษาฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๓๕
ซง่ึ ยงั ไมเ่ คยนำมารวมพมิ พไ์ วใ้ นทใ่ี ด จำนวนมากถงึ ๓๓ ชน้ิ เปน็ บทกวี
งา่ ย ๆ คอื กลอนส ่ี กาพยย์ านี และกลอนเพลงพน้ื บา้ น โดยมลี กั ษณะ
การแตง่ ทเ่ี นน้ ตวั สะกดมาตราตา่ ง ๆ ตามบทเรยี นในระดบั ชน้ั นน้ั ๆ
เพือ่ ฝกึ เสริมการอา่ น ใหเ้ ดก็ คนุ้ เคยกบั คำประพนั ธร์ อ้ ยกรอง ไดค้ วาม
สนกุ เพลดิ เพลนิ ขบขัน และได้คตสิ อนใจที่แฝงไว้ด้วย

คำกลอนสอนลกู 7

บางบทจาก “คำประพนั ธ์ช้นั ประถม” นี้ ได้รับคัดเลือกเปน็
บทอาขยานสำหรบั ชัน้ ประถมศกึ ษา คอื “รกั เมอื งไทย” “รกั ษาปา่ ”
และ “เพลงชาติ” ซ่ึงเปน็ ความภูมิใจอยา่ งยิง่ ของผู้เขยี น โดยเฉพาะ
เมอ่ื หลานตวั นอ้ ย ๆ นำมาทอ่ งทบ่ี า้ น (โดยไมร่ วู้ า่ ใครแตง่ เพราะ ครู
ไมไ่ ดบ้ อก) ไมน่ า่ เชอ่ื วา่ สง่ิ ทท่ี ำไวเ้ มอ่ื หลายสบิ ปกี อ่ นจะยอ้ นกลบั มา
ถึงลูกหลาน ถึงในบ้านเราเอง และบ้านอื่น ๆ ท้ังประเทศด้วย
บางครง้ั จงึ แอบคดิ วา่ ทต่ี อ้ งหลงั ขดหลงั แขง็ เขยี นกลอนมาตลอดชวี ติ
กเ็ พราะฟ้ากำหนดพนั ธกิจน้ีมาใหอ้ ย่างมิอาจหลีกเลย่ี งได้กระมงั

ขอกราบคารวะครกู ลอนทกุ ทา่ น และขอบคณุ พนี่ อ้ ง มติ รสหาย
รว่ มวงวรรณศลิ ป์ ตลอดจนทา่ นผสู้ นใจหนงั สอื เลม่ นี้ หากมขี อ้ ผดิ พลาด
ประการใดขอได้โปรดช้ีแนะเป็นวิทยาทานด้วย ขออำนาจแห่งคุณ
ความดขี องทา่ น จงดลบนั ดาลใหบ้ ตุ รหลานเปน็ คนดสี มดงั ใจปรารถนา
และครอบครัวของทา่ นประสบแต่ความสขุ ยง่ิ ๆ ขนึ้ ช่ัวกาลนาน

ท้ายที่สุด ขออุทิศกุศลผลบุญจากการเขียนหนังสือเล่มนี้แด่
ผ้เู ปน็ แมท่ กุ คน ท้ังทยี่ ังอยู่ในโลกนี้ และอยู่ในทกุ ภพทกุ ภูมิเทอญ



นภาลัย สวุ รรณธาดา

ตลุ าคม ๒๕๕๔
โทร. ๐ ๒๕๐๓ ๒๕๖๗
E-mail : [email protected]

8 คำกลอนสอนลูก



แมโ่ บราณสอนลูก

แมเ่ ขียนกลอนสอนใครเอาไว้มาก
สอนไม่ยากเพราะทแี่ ท้ใช่แม่เขา
แต่ยากเหลือเมอ่ื ย้อนสอนลูกเรา
เหมอื นสอนเงาตนเองเกรงไมฟ่ งั

10 คำกลอนสอนลกู

แต่วันนแี้ ม่ใกลป้ ลายชวี ติ
จงึ ครุ่นคิดเขียนกลอนไวส้ อนสงั่
ไวแ้ ทนความรกั แทเ้ หมือนแมย่ งั
เปน็ พลังให้เจา้ กา้ วตอ่ ไป
ประสาคนเปน็ แมเ่ อาแต่สอน
จากไมอ้ ่อนโดดเด่นเปน็ ไม้ใหญ่
ยงั คอยโอบอุม้ เจา้ ใต้เงาใบ
มองคราใดก็ยังเหน็ เปน็ ลกู นอ้ ย
ด้วยหัวใจของแม่มแี ตร่ ัก
คอยปกปักแกว้ ตามกิ ลา้ ปล่อย
เมอ่ื ลูกไปไกลเหยา้ ก็เฝา้ คอย
จะตามตอ้ ยเกรงทำเจ้ารำคาญ
เมื่อลกู โตอาจเห็นแมเ่ ปน็ เด็ก
เร่อื งเล็กเลก็ พดู ซ้ำซ้ำเฝา้ พรำ่ ขาน
กจ็ งคดิ ว่าน่งั ฟงั นิทาน
แมโ่ บราณสอนลูกยคุ ไอที

คำกลอนสอนลกู 11

เก้าเดือนท่ีก้าวเดนิ

จะเรียงถอ้ ยร้อยรำ่ ความรูส้ กึ
หวนรำลกึ จดจำความสขุ ศรี
เมอื่ ครง้ั ไดแ้ ก้วสรวงดวงมณี
จุติมาจากท่อี ันแสนไกล

จากฟากฟา้ มาอบุ ตั ิในกายแม ่
พรอ้ มรักแท้ที่อุบตั ิชดั แจ่มใส
ท้ังรักหวงหว่ งรา่ งท่ีข้างใน
จะเคลื่อนไหวลกุ นั่งระวังตัว

12 คำกลอนสอนลกู

หลายเดือนแม่แพท้ อ้ งจนรอ้ งไห้
กนิ อะไรกอ็ าเจยี นใหเ้ วยี นหวั
กลน่ิ อาหารเหม็นมากจากในครวั
ใจเตน้ รัวทรงกายไปทำงาน

นอนกลางคนื ฝันเหน็ แต่หน้าลกู
ปากจมูกงามแฉลม้ แก้มแดงซ่าน
กอดลูกน้อยในฝันทกุ วนั วาร
อุน่ เนนิ่ นานแนบสนิทในนิทรา

เกา้ เดอื นทก่ี า้ วเดนิ เกนิ จะนับ 13
นานเหมอื นกับเก้าปที ค่ี อยหา
ทกุ ก้าวคอื ก้าวทองของชีวา
รอเวลาลกู ก้าวเข้ามาเยอื น

คำกลอนสอนลูก

ยงั จำได.้ ..วนั นัน้ เปน็ วนั คลอด
เจ็บตลอดร่างกายเจ็บใดเหมอื น
เสยี งรอ้ งหวีดกรดี กอ้ งหอ้ งสะเทอื น
เหมอื นใครเฉือนฉีกรา่ งจนปางตาย
จนมเี สียงแสนขลงั ดงั “อุแว”้
เหมอื นมนตรแ์ ทเ้ จ็บนนั้ ฉบั พลนั หาย
น้ำตาแหง่ ความรกั ทะลักทลาย
โอบอมุ้ สายโลหติ จติ วิญญาณ

14 คำกลอนสอนลูก

กะจิดรดิ รา่ งเจา้ เพียงเทา่ น้ี
ไฉนมีบุญญามหาศาล
มีความรักโอบลอ้ มป้อมปราการ
มติ ้องขานรอ้ งขอต่อผู้ใด
แมน้ ผูใ้ ดไมเ่ คยได้เป็นแม่
คงยากแทจ้ ะรูจ้ ักรักน้ีได้
เหมือนดอกไมผ้ ลิพร่างอย่กู ลางใจ
ปลกู ดอกไม้ดอกน้ีดว้ ยชวี ติ

คำกลอนสอนลกู 15

นำ้ นมผสมน้ำใจ

ให้นมลกู คร้งั แรกแปลกหนักหนา
มนั ซ่านซา่ ซาบซา่ นสะทา้ นจติ
คอ่ ยค่อยโอบลกู แอบไวแ้ นบชิด
เฝ้าเพง่ พศิ เน้ือบางไม่วางตา

ดม่ื นมแลว้ แก้วตาจะหลับพร้มิ
อุ่นและอ่มิ ไมอ่ อ้ นนอนผวา
สมบูรณพ์ ร้อมกายใจไร้โรคา
เติบโตมาจะไดเ้ ตม็ ไดเ้ ข้มคม

16 คำกลอนสอนลกู

น้ำนมแมม่ คี า่ เกนิ อาหาร
มีรักหวานครบถ้วนสว่ นผสม
บรสิ ุทธท์ิ ุกหยดรสกล่อมกลม
นมแม่คอื น้ำนมผสมน้ำใจ
นมววั อาจเลี้ยงวัวตัวโตแท้
แต่นมแม่เล้ยี งสมองให้ผอ่ งใส
ช่วยสรา้ งภมู ิคมุ้ กันบั่นโรคภยั
อนามยั ผดุ ผอ่ งท้งั สองคน

คำกลอนสอนลูก 17

เกิดเปน็ แม่แม้มไิ ด้ให้นมลูก
ความพันผกู ทางใจอาจไรผ้ ล
เดก็ ดืม่ นมดื่มรกั จากอกตน
จงึ รกั ล้นลูกกบั แม่แผ่ถงึ กนั
คอื สายทิพย์จากสรวงผ่านทรวงแม่
สายเลอื ดแทใ้ สสะอาดหยาดสวรรค์
สายใยรกั ถักทอต่อสัมพนั ธ์
ผูกสายขวญั สายใจสายนำ้ นม

18 คำกลอนสอนลกู

เริ่มสอนตอนขวบแรก

แรกแรกอย่กู ับเตียงก็เลี้ยงงา่ ย
ตอ่ มาป่ายปนี เตยี งสง่ เสียงขรม
ต้ังไขล่ ม้ ล้มแล้วลุกลกุ แลว้ ลม้
ชา่ งนา่ ชมความกลา้ พยายาม

เมื่อลกู ลม้ ลูกรอ้ งก็ต้องปล่อย 19
ใครจะคอยประคองก็ต้องหา้ ม
ใหเ้ รียนรู้ลม้ ตอ้ งลกุ ได้ทกุ ยาม
จนเกิดความมน่ั ใจไดพ้ ัฒนา

คำกลอนสอนลกู

สอนใหร้ ู้ดูให้จำทำใหเ้ หน็
สอนโดยเลน่ พร้อมเร่ิมเตมิ ภาษา
พูดไพเราะเพราะพรอ้ งตามองตา
กระซบิ วา่ “รกั ลกู ” ทุกวนั วาร
ปลกู ต้นไมใ้ ช้ดินดีมรี ากลึก
จะปลูกตกึ ลงเสาเข็มเตม็ รากฐาน
ปลกู ชีวิตใช้รกั เป็นหลักการ
เรม่ิ ทีบ่ า้ นเรมิ่ ทีใ่ จคนใกลต้ ัว

20 คำกลอนสอนลูก

แม้เด็กพดู ไม่ไดแ้ ตใ่ จรู้
ทงั้ ตาหซู มึ ซบั รับไดท้ ั่ว
ขาดความรกั คอื ท่ีสุดมนษุ ยก์ ลัว
จะดีชัว่ เรม่ิ มาแต่ทารก
แม้นอ่มิ รักจะรู้จกั รักและให้
จะมั่นใจมิพรน่ั หว่ันวิตก
แม้นขาดรักใจจะพร่องหมองสะทก
หว่นั ในอกสนิ้ หวังและชังคน
โตขนึ้ อาจเห็นแก่ได้ใจหิวโหย
บ้างขโมยบ้างอจิ ฉากลา้ ฉ้อฉล
คอรปั ชั่นโลภแทแ้ มม้ ิจน
ลว้ นเป็นผลจากกฎการชดเชย
จึงตอ้ งเล้ยี งลูกไวอ้ ย่างใกล้ชิด
เฝา้ จุมพติ กอดแอบแนบเขนย
วยั ทารกเหมอื นลมพรมรำเพย
พดั ผา่ นเลยแลว้ กล็ บั มกิ ลบั มา

คำกลอนสอนลกู 21

22 คำกลอนสอนลกู

โรงเรียนเรม่ิ ทีบ่ ้าน

โรงเรยี นแรกนัน้ หรอื ก็คอื บา้ น
ท่ีก่อร่างสรา้ งฐานการศกึ ษา
เพียงสามปที ุกด้านผา่ นพฒั นา
แม้นรอกวา่ อนบุ าลน้นั สายเกนิ

สามขวบแรกอย่บู ้านนน้ั ดีกว่า 23
มีปู่ยา่ ตายายไมห่ ่างเหนิ
ลดชอ่ งว่างระหว่างวยั ไดเ้ ผชญิ
แตบ่ งั เอญิ ปจั จบุ นั แปรผนั ไป

คำกลอนสอนลูก

ต้องจ้างคนเลย้ี งดูอยูท่ บ่ี ้าน
พยาบาลแพงระยับรบั ไม่ไหว
บ้างฝากเขา้ ”เนิสเซอร”่ี ท่ีไว้ใจ
กเ็ ส่ยี งภัยอาจทำเจา้ ลำเคญ็
บา้ งแอบหยิกตเี จ้าเราไม่รู้
บา้ งก็ขู่ตะคอกเจ้าเราไม่เหน็
เดก็ กไ็ ด้แตร่ อ้ งฟอ้ งไมเ่ ปน็
คือประเด็นปญั หาท่ีนา่ คดิ
หลายชาติใหม้ ารดาลางานได้
กว่าลกู ไปอนบุ าลงานไม่ผิด
ใหเ้ งินเดือนเลี้ยงลูกไมถ่ ูกลดิ
เม่อื ใดสทิ ธห์ิ ญงิ ไทยจะได้มี ?

24 คำกลอนสอนลกู

กไ็ ด้เพยี งเย็นเชา้ เสารอ์ าทติ ย์
ได้ใกลช้ ดิ เอาใจใสใ่ หเ้ ต็มท่ี
ทกุ ช่วงท่ีมีเวลาอยา่ รอรี
หาวธิ สี อนเจา้ ให้เขา้ ใจ
ทลี ะนอ้ ยทลี ะน้อยค่อยค่อยสอน
ดัดไม้อ่อนก่อนแก่เกินแก้ไข
เดก็ เรียนผ่านการเล่นคอ่ ยเป็นไป
ปฐมวัยเรม่ิ ทส่ี ่ีประการ

คำกลอนสอนลกู 25

หน่งึ - ร่างกาย ได้อาหารอนั ครบค่า
สอง - ปัญญา ชาญฉลาดตามมาตรฐาน
สาม - อารมณ์ มั่นคงยนื ยงนาน
ส่ี - สงั คม รูส้ มานเป็นมิตรคน
คนรอบขา้ งคือครผู ู้สรา้ งสรรค์
เหมือนชว่ ยกนั ปลูกตน้ ไมไ้ ดก้ ุศล
เดก็ เรียนร้ปู ระสบการณจ์ ากบา้ นตน
สมบูรณผ์ ลก่อนเจา้ เขา้ โรงเรียน

26 คำกลอนสอนลูก

คำกลอนสอนลกู 27

จากมอื แมส่ ู่มือครู

เมอื่ แมป่ ล่อยมือหนฝู ากครูไว้
ลกู รอ้ งไหเ้ ศร้าโศกเพราะโลกเปลยี่ น
แม่กห็ วงห่วงเจา้ เฝา้ วนเวยี น
เกรงดวงเทียนเปลวทองจะตอ้ งลม
เคยประคองป้องไว้แตใ่ นบ้าน
มปี ราการให้หลบประคบประหงม
ต้องจากท่คี ุ้นเคยทเ่ี ชยชม
สูส่ งั คมแปลกแทก้ ลวั แม่ทิง้

28 คำกลอนสอนลูก

แต่หลายวันผา่ นไปได้เรียนรู้
วา่ คุณครคู นนี้ใจดีย่งิ
มเี พ่ือนเล่นสนุกสนานกวา่ บา้ นจรงิ
บางวันวิ่งเลน่ เพลินเกินเวลา
นี่คอื บา้ นแสนดหี ลังท่ีสอง
ครปู ระคองอ้อมแขนแสนมีค่า
โรงเรยี นดีเด็กกร็ กั อยากจะมา
ม่ันใจว่าทน่ี ีไ่ มม่ ีภัย
ปฐมวยั ใชเ่ รยี นแตเ่ ขียนอา่ น
แต่เน้นการฝึกหัดจัดนสิ ยั
เตรียมความพร้อมใหเ้ จ้ากอ่ นก้าวไกล
ทงั้ กายใจอารมณส์ งั คมดี

คำกลอนสอนลูก 29

ดา้ น ร่างกาย ใหเ้ ต้นเล่นไดเ้ หงอ่ื
ฝึกกลา้ มเน้ือเลก็ ใหญใ่ หเ้ ตม็ ที่
ใหป้ ีนป่ายให้เลน่ เตน้ ดนตรี
กีฬามีแข่งขนั ชน้ั อนุบาล
ด้าน ปญั ญา สร้างสรรคด์ ้วยงานศลิ ป์
ใหป้ นั้ ดนิ ปัน้ ทรายดหี ลายดา้ น
ใหว้ าดภาพเล่นดนตรีมนี ทิ าน
พัฒนาการสมองสองซกี งาม
ดา้ น อารมณ ์ แจม่ ใสไมใ่ จนอ้ ย
รรู้ อคอยรู้อดทนเมอ่ื คนห้าม
รจู้ กั รับร้จู ักให้ไมว่ วู่ าม
รู้จักความเสยี สละและอภัย

30 คำกลอนสอนลกู

ด้าน สังคม เขา้ ไดก้ บั ใครท่ัว
ไม่แยกตวั ชอบเลน่ เปน็ กลุ่มใหญ่
เป็นได้ทั้งผ้นู ำผ้ตู ามใคร
มวี ินัยรับผดิ ชอบเมอ่ื มอบงาน
เกิดเปน็ ครูอนบุ าลจึงงานหนัก
ต้องพร้อมพรักเหนือ่ ยยากวางรากฐาน
ฐานไมด่ เี ด็กจะร้าวไปยาวนาน
หลายปีผ่านคิดถงึ ครจู งบชู า

คำกลอนสอนลกู 31

จากปฐมวยั สู่ประถมตน้

อนุบาลผ่านเสรจ็ ยา่ งเจ็ดขวบ
ท่ีอว้ นอวบเริม่ ยดื ยาวดเู ขา้ ท่า
ฟนั น้ำนมซนี่ ้อยน้อยค่อยค่อยลา
ยมิ้ แล้วน่าขบขันฟันเว้นวรรค
กินอะไรใหเ้ สยี วเคีย้ วไมค่ ล่อง
อาหารตอ้ งไมเ่ หนยี วไม่เค้ยี วหนัก
ครบหา้ หมทู่ ุกวันสำคัญนกั
อยา่ เข่ยี ผักตอ้ งตะลอ่ มให้ยอมกนิ

32 คำกลอนสอนลูก

สัง่ ก๋วยเตี๋ยวบอกคนขาย “ไมใ่ สผ่ กั ”
ผใู้ หญ่มักตามใจผิดไปส้นิ
ต้องแทรกผักทีละน้อยจะคอ่ ยชนิ
ให้คุ้นล้นิ หวา่ นลอ้ มอย่ายอมแพ้
ด้วยนสิ ัยหลายอย่างจะสรา้ งสม
เข้าประถมแลว้ ลำบากยากจะแก้
เหมอื นไม้เรมิ่ แตกกิ่งย่งิ ดูแล
ก่อนกิง่ แผเ่ บ้ียวบิดจนผดิ เพี้ยน

คำกลอนสอนลูก 33

ประถมปีท่ีหนง่ึ พงึ่ จะผ่าน
แตกตา่ งจากอนุบาล ต้องอา่ นเขยี น
มกี ระเปา๋ ใหเ้ จา้ ถอื หนังสอื เรียน
ท่องวนเวียนเลขผาภาษาไทย
ไมไ่ ดเ้ ล่นเหมอื นเกา่ เจา้ ก็เบื่อ
ต้องชว่ ยเหลอื อยา่ อดั ยดั เยยี ดให้
บา้ งตอ้ งเรียนอังกฤษฟดุ ฟิดฟอไฟ
ทม่ี ิใช่ภาษามารดาตน
ตอ้ งเรียนกลุ่มสาระสารพัด
กระเปา๋ อดั เกินตวั กลัวจะหล่น
ศาสนาบาลีมปี ะปน
ต้องท่องบ่นเรอื่ งซำ้ ซำ้ ย้ำทุกปี

34 คำกลอนสอนลูก

ย่ิงรถตดิ กลบั บ้านนัน้ ก็ค่ำ
เด็กต้องทำการบา้ นงานลน้ ปรี่
พ่อแม่ตอ้ งชว่ ยลกู กลวั ถกู ตี
พอ่ แม่นีเ้ หนอื่ ยแท้แย่เพราะครู
อนจิ จาการศกึ ษาประถมเลก็
ม่งุ สอนเด็กใหเ้ ปน็ ปราชญ์ฉลาดหรู
เหมอื นแมป่ สู าละวอนสอนลกู ปู
จะใหห้ นพู ึง่ ใครในโลกนี้ ?
อนั วชิ าดนตรี – ศลิ ปะ
เปน็ ทกั ษะช่วยให้งามตามวถิ ี
ครูก็ไม่รโู้ น้ตโทษใครดี
แต่เกาหลีจนี ญ่ปี นุ่ เด็กอนุ่ ใจ

คำกลอนสอนลกู 35

เพราะไดพ้ ฒั นาใจสมวัยเดก็
มอื เลก็ เลก็ แต่สมองน้องย่งิ ใหญ่
ดนตรีต้องฝกึ ฝนแต่ตน้ วัย
เพราะใจใสฝึกงา่ ยเจา้ ไมก่ ลวั
“จินตนาการสำคญั กวา่ ความร”ู้
เปิดประตูจกั รวาลเบกิ บานทัว่
จินตนาหาคำตอบได้รอบตัว
ไม่คิดช่วั เพราะจิตสนทิ งาม
เมื่อโรงเรยี นพ่งึ ไม่ได้ในงานหลกั
จงึ ตกหนักผู้ปกครองตอ้ งแบกหาม
ทั้งใช้เงินใชเ้ วลาพยายาม
หาเรยี นตามหา้ งรา้ นไกลบ้านตน

36 คำกลอนสอนลูก

ถา้ พ่อแมไ่ ม่มีเงนิ ก็เกินคดิ
ปลอ่ ยชีวิตเด็กวางขา้ งถนน
ใครจะสอนดนตรเี ด็กท่จี น
คร้นั โตพน้ เยาว์วยั ...ก็สายเกนิ
ตน้ ประถมบม่ ผลิตจติ สำนกึ
ใหฝ้ งั ลกึ ในหัวใจใชผ่ ิวเผิน
เม่อื เตบิ โตคุณธรรมนำทางเดิน
กลา้ เผชญิ โลกได้ใจมัน่ คง

คำกลอนสอนลูก 37

คนเรียนยากมากมายในชวี ติ
แต่ทำผดิ มากมายเพราะใจหลง
การศึกษาลม้ เหลวคนเลวลง
คำตอบตรง..สอนศษิ ยผ์ ิดประเด็น
ผู้ใหญ่จึงตอ้ งสอนละออ่ นน้อย
ใช่พูดบ่อย แต่ตอ้ งนำทำใหเ้ หน็
สอนหวั ใจด้วยหัวใจท่ีใสเยน็
เดก็ ไม่เปน็ ตอ้ งให้หวังกำลังใจ

38 คำกลอนสอนลูก

คำกลอนสอนลกู 39

คุณธรรมประถมตน้ :
ความสะอาด กิริยา ภาษา

ประถมต้น ป.หนง่ึ ถึง ป.สาม
ยงั ซนตามประสาอชั ฌาสยั
ย่ิง ป.หนึง่ พ่ึงผ่านปฐมวยั
ขน้ึ ช้นั ใหมเ่ รียนหนักเด็กมกั กลัว
เขียนหนังสอื มอื ไม้ยังไม่คลอ่ ง
ประถมสอง-สามหนอ่ ยค่อยยังชว่ั
ท่ีสำคัญคณุ ธรรมประจำตวั
ครูอยา่ มัวมุ่งอา่ นเขียนเรียนวชิ า

40 คำกลอนสอนลกู

ประการแรกตอ้ งย้ำ ความสะอาด
รูป้ ัดกวาดเช็ดถูรู้รักษา
ใชส้ ง่ิ ของอยา่ กองไว้ใหร้ กตา
อย่าเทย่ี วปาของท้ิงส่งิ นา่ อาย
คนเดย๋ี วน้มี กั ง่ายทิ้งได้ทว่ั
ไม่เกรงกลวั ใครว่าทา้ กฎหมาย
หลังจัดงาน ถงุ ขยะเกลอ่ื นกระจาย
ทั้งคนขายคนซอื้ ใจดอ้ื ดำ
บ้างมอื บอนเขยี นอะไรไดท้ กุ แห่ง
ตามกำแพงข้างฝาด่ากันหนำ
อยู่ดดี ีกอ็ ยากชว่ั ไมก่ ลัวกรรม
เดก็ ก็จำทำบ้างอยา่ งท่เี คย

คำกลอนสอนลกู 41

วยั ประถมจงึ ตอ้ งยำ้ นำใหค้ ดิ
ใหม้ จี ติ สาธารณะอยา่ เพิกเฉย
เรอื่ งใหญ่ย่งิ ความสะอาดอย่าขาดเลย
ใหท้ รามเชยหมดจดและงดงาม
กริ ยิ า อชั ฌาสยั วยั ประถม
ให้เหมาะสมตามวัยไมบ่ มุ่ บ่าม
อาจกระโดดโลดเต้นเปน็ บางยาม
ปลอ่ ยเจา้ ตามธรรมดาประสาวยั
แต่ ภาษา อย่าหยาบอยา่ จาบจ้วง
อยา่ ล้ำลว่ งแม้เพอ่ื นเลก็ เดก็ ผ้ใู หญ่
รสู้ ัมมาคารวะประจำใจ
รจู้ ักไหว้รขู้ อโทษ-โปรด-ขอบคณุ

42 คำกลอนสอนลูก

พดู ควบกล้ำใหช้ ัดฝกึ หัดมุ่ง
อย่า “ปบั ปุงเปี่ยนแปงเคอื บแคง” วนุ่
พดู คะ-ขา-ครบั ไว้ละไมละมุน
เหมือนมบี ญุ ใครเหน็ กเ็ อ็นดู

กลอนดีดีควรทอ่ งและร้องขับ
สะสมศพั ทเ์ สยี งเพราะเสนาะหู
มีคำกลอนสอนใจไว้เปน็ ครู
เติบโตรใู้ ชภ้ าษาก้าวหน้าจริง

ภาษาดีสร้างไดจ้ ากในบา้ น 43
บง่ พื้นฐานจติ ใจไดล้ ึกยิ่ง
ผูใ้ หญเ่ ป็นตัวอย่างให้อ้างองิ
อย่าละทิ้งฝึกเจ้าแต่เยาว์วยั

คำกลอนสอนลกู

คณุ ธรรมประถมต้น : ความซ่ือสตั ย์ ความอารี

เรือ่ งภายนอกบอกง่ายเพราะไดเ้ ห็น
แต่ยากเย็นคณุ ธรรมนำนิสัย
ดนตรี – ศลิ ป์ จึงจำเปน็ เพราะเน้นใจ
ให้อ่อนไหวไมก่ ระด้างปทู างดี
คุณธรรมประถมต้นมากล้นนกั
แมน้ สอนหนกั เบอ่ื เข้าเจ้าจะหนี
ใชน้ ทิ านจึงสนกุ ถกู วธิ ี
คตมิ แี ทรกเขา้ เจ้าจะฟัง
ประการแรกก็คือ ความซอ่ื สตั ย์
เหน็ ชดั ชดั ปจั จบุ นั มันไมข่ ลัง
ทำส่ิงใดไมซ่ อ่ื กค็ ือพัง
โกงดังดังทุกด้านการเมอื งไทย

44 คำกลอนสอนลูก

สอนเด็กให้พูดจรงิ ส่ิงทัง้ หมด
ไมโ่ ป้ปดทุกอยา่ งกระจ่างใส
แม้นทำผดิ รับผดิ ด้วยจติ ใจ
ท้งั ผ้ใู หญก่ อ็ ยา่ หลอกบอกแต่จรงิ

ใครลมื ของเอาไวไ้ ม่หยิบฉวย
จะตอ้ งช่วยคนื เขาเราดยี ิ่ง
ไมร่ ู้ใครเปน็ เจา้ ของเขากองท้ิง
ก็ใช่ส่ิงของเราอยา่ เอามา

ทุกวันน้คี นไทยช่างไม่ซื่อ 45
ลืมมอื ถือทใี่ ดไมต่ อ้ งหา
รถชนชำ้ ซำ้ ขโมยโกยเงนิ ตรา
อนจิ จาคนไทยไยรา้ ยนกั

คำกลอนสอนลูก

ไม่ซอ่ื สัตยอ์ ย่างเดยี วเก่ียวหลายอย่าง
ความชว่ั ต่างทับถมใหจ้ มปลัก
ความสตั ยซ์ ่อื คอื กศุ ลใหค้ นรัก
โตขึน้ จกั เล่ืองลอื ว่าซือ่ พอ
ประการสองตอ้ งมี อารีจติ
ท้งั ญาตมิ ิตรร้จู ักใหใ้ ช่แต่ขอ
ของเล่นแบง่ เพ่อื นไดไ้ มต่ อ้ งรอ
เมตตากอ่ เกดิ ไดเ้ มอื่ ให้ปัน
มีสัตวเ์ ลี้ยงเลีย้ งไว้ให้ความรัก
ไม่หาญหักแกล้งเลน่ ดว้ ยเหน็ ขัน
เห็นพ่อแมท่ ำงานสงสารครนั
ต้องช่วยกนั กวาดถูอยา่ ดดู าย

46 คำกลอนสอนลกู

แม้นมนี อ้ งต้องรูอ้ ้มุ ชนู ้อง
อย่ามวั จอ้ งอิจฉาพาเสยี หาย
ช่วยดูแลป่ยู ่าและตายาย
เดก็ หญิงชายคอื ไมเ้ ท้าเฒ่าชรา
ความอารีมีคา่ กว่าทรัพย์สนิ
ดงั ฝนรนิ หลง่ั จากฟากเวหา
ทั้งผู้รบั ผใู้ ห้ใจปรีดา
ปลกู เมตตาร้จู ักใหแ้ ตว่ ยั เยาว์

คำกลอนสอนลกู 47

คุณธรรมประถมปลาย : ความสะอาด กริ ยิ า

จากเกา้ ขวบจวบเจ้าเข้าสิบสอง
เร่มิ แคล่วคลอ่ งขน้ึ มากจากวันเก่า
เดก็ หญิงโตกว่าชายมใิ ชเ่ บา
รูปรา่ งเจ้ายดื ยาวกา้ วเปล่ียนวัย
ความคดิ คลอ่ งสมองเข้มโตเตม็ ท่ี
ทงั้ ชัว่ ดจี ำไวม้ ากจากผใู้ หญ่
ซมึ ซับส่ิงรอบข้างมาสรา้ งใจ
สรา้ งนสิ ัยถาวรแลว้ ตอนนี้

48 คำกลอนสอนลูก

ถา้ สงิ่ ดีมไี วแ้ ต่วัยนอ้ ย
จะคอ่ ยคอ่ ยเตบิ งามตามวิถี
จากไมอ้ อ่ นเรมิ่ แข็งกลา้ แกรง่ ดี
จะดุตเี หมือนเก่าเจา้ ไมย่ อม

ประถมปลายยงั ต้องย้ำ ความสะอาด
ให้ผุดผาดเผา้ ผมดมแลว้ หอม
เดก็ หญิงเร่มิ แตง่ กายใหส้ วยพรอ้ ม
เด็กชายย่อมยังซนไมพ่ น้ วยั

บา้ งมีเหงื่อเส้อื เหม็นเมอื่ เล่นมาก 49
ท้ังกลิ่นปากกลิ่นตนทนไม่ไหว
ต้องรกั ษาอยา่ ทิ้งนง่ิ นอนใจ
ฟนั เกไปตอ้ งนัดหมอจัดฟัน

คำกลอนสอนลูก

ตอ้ งรกั ษาความสะอาดกวาดบา้ นชอ่ ง
ถ้ามหี ้องจัดใหง้ ามตามท่ีฝนั
ทง้ั ส่ิงของสารพัดจัดเขา้ ช้ัน
จัดทุกวันเป็นประจำจะชำนาญ
เพราะบา้ นไทยสมยั น้ีมีปัญหา
รกนัยนต์ าดว้ ยสมบัติพสั ถาน
สมยั กอ่ นบา้ นใหญ่หลายเรือนชาน
เดย๋ี วน้บี า้ นอดึ อดั ตอ้ งจดั ดี
เทียบบ้านเขาเกาหลญี ่ปี ุ่นฝร่งั
เขา้ ของตัง้ เอาไว้ให้เข้าที่
ของไม่ใชไ้ มเ่ สียดายทิ้งไปที
บ้านเล็กมขี องครบแตห่ ลบมุม

50 คำกลอนสอนลูก