PDcontent_280720_FinaL

คมู่ ือแนวทางสำ�หรบั พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และชุมชน

ไม่ดุ ไมด่ า่ ไมต่ ี ...
“เด็ก” ก็ดีได้

ใช้ “วินัยเชิงบวก”



คมู่ ือแนวทางสำ�หรบั พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และชุมชน

ไมด่ ุ ไม่ด่า ไมต่ ี ...“เดก็ ” กด็ ีได้
ใช้ “วินัยเชิงบวก”

โดย กลมุ่ ละครชมุ ชน “กบั๊ ไฟ”
สนับสนนุ โดย องคก์ าร แตร์ เด ซอม (ประเทศเยอรมัน) และ BMZ

1

คำ�น�ำ

วเค กส จสรา่ะาอวยีอเเรานปปวนกมด็ห็นนแรร้วรวคะลุนยือทธินว้คแคีกค�ำไดรณุ มาดววงีมราาจเ่งัใวีคทมมกน�ำ นิ ยถี่ลรรวฯัยถนุุนกูยัา่ ลตกูวแตเแฯดอ่พรรอ้ ก็ไงงอ่งปบคใดแนรา้เงัม(พังง้กนจ่ไแรานัร้ผหลารงิถปู้มะอ้หว้าชก?คบรจ่วครือระยัง้รมปใเอ?เสรหลว)งางั่่ลา้คบสจาหุณอคนทเรหนจุณกผี่ือดตรใู้คไจนุะหดรเท�ำเี้ญอูก้พอจัง่ าต็ รงะล่คจอ้าไคงุณาดะงโุณรวลไ้ทเยา่มตจงษค์ึงโกิ่บมดตทณุ รใกัุอ้ษะหทจดงดดญถะา่�ำ ว้้อืบกูผเ่ ยขตอลดิ กซากีงอาถนโหกกีรึทงับรใหเษอืชแคกย้ไสใลณุเุดมชรงั่ะ้้
ลเ เเอรสวโกปดอังา่างา้ ็มแก็นกคกงจกเราวลราอ่นุรกฎัาสุกาใมตันจใทลชชชรอ่กัถามี่น้กคะ้ครไม้าพีะาหวปไวขใกรารมวานยพันมะา่ส่มาเวรยงเนิอ้เรยัปนุดยาปกุนสผบก็รแเ็นปดุแดละรแาตเรรอ็งทกลทน้างเอใะคปคบศใเสกุน็ณนยวกผไร่ ากาเเ็รู้ป้าไรปมวา้ายดส่อื็ชนรรยคู่้งเกุแนสไตรปวปราัทง่อ้ียากรงสไถี่งมทนยตดอตกู รกเีรธิ้นอ่กคนุู้พรแหสดิุณแรลวใู้รขโมรกกะชดือ้นึงดตถร้คดยตภาะีกูกวาม้ัดทานัานปเียสำ�ชม“อลใกสิน่นสร่นนืู่จ็กอืปนุงคๆะั”คฝภแญกรั รเารงอรปหขาพงมะบ็อมนปายทาคงแกตรนเำ�สะลรลชวัซตหังัว่กะาน้ำ�รคหกตังรเ์นมเชระรปลมี้คต่ะนอื ระอืทเุนุ้โณนคะชงรำ�หใเี้่รนงอรซหาไเ่อืาำ้�หรรป้รกยกจลยี้สูรถาๆับนมม้ือึกรงึ ี
ร เห”เยเรชหับานา่นลตวผจุนนนา่า่ละเนงดี้าสดกหนีล้�ำรไีราเว้ดปิมะนกนทซไ้ทรินสมเะ่ึงบ�ำปตโง่คจ่ใเ็ยเนอ่ปำ�หวสคคเไา็น้เรปปทดมวมิเ็นหา็กจวี่ ใมตา่รเยหตวิงเอ้่ือ้ส“ชันแิบงรจัง่อืลหถโักาคทตวู้กนวกมแีผ่เัวส่งึคปมลใคดิอว็นหีปะณุทนาัจค้ญผมลีส่ าหนูกรงืบหกร-ดนุโงทาอืรทีไแาคักอดษนรลดน้งดวปกูทสทิจว้ ัใังจ่าคี่ยัยหสงจถทุณคตอ้ตัย้าวั่วรรนสกี”โาักงจงัาลมหหอครากรรรเากมมนุือรอืจคปยีีหแทก“นลนรลดลารงอ่รกังาไี ุ่น้เูแยอดฐยชเตใ้อาเ้เกงิ พหปน“่มบา่ ค็้สนรยสกววาถผนืกูร่็เาะปาุ่นหูย้เไมท็นนมันในรกา่หไเว้่งึนุ ปนราา่มทแียรัน้ไคม่ไี่รวณดทนดาง”้ ี้่์

2

แวเวสอิงนลิทาจัยว้ธใรวเิแจอชา่ ลใบุงิสสะบาาหพเ่ วมทดาัฒกาวก็ก”รด์นดเถงัราว้ ซเกากยป่งึ ลไาเเลคมรปา่ ยี่ขวร่อ็นน่อือยวแงงธิามเปกกีดยอืลาใงั็กสงรชมไรท้คีทด้าจี่นวางจ้ ะงาสำ�รชเมไรงิล่วปรรอืยคใุนใกชส์แหห้ใังร้ผนนคงใู้ช่งึมกหทีวเับญติชนี่ เงิปา่สด่ บสรา็กวะนมหกจใาำ�รจรวือทกถนั ตีเ็ค่อไป้อบอืด็นงกร้ มกมาแิตราดลใรรแูะชทเพลค้เี่จทสิสาะจูรงัค่ หสพนนยอม์ใคิ ุนนดา“

mวินeัยsเชิง(บGดวว้eกยrไmเปหaใตชnุน้ใyี้น) ชุมกแชลลนะมุ่ รลฐัไะดบคร้ารบัลชกปุมารชระนสเท“นกศับับ๊ เสยไนฟอนุร”มจันากม(ีปBTรMeะrZสreบ) กเdหาeร็นsณถึงก์ hคาoวรmนามำ�-
สแเใ(โลแหนบำ�ดจยี้นครง่ยกงปูังหญั ดเฟสแฉมแอูือรบพวลบี)คดบาะรูม่ ะใเมAหพือดสแน็้นืๆBงั่ นคทสววกทีC่อทรับำ�นราDงเเณงดาดนก็ร็ก“เไโงพโมคคด่อื โด่รเ์ยเดผงุปไไกยยม็นมาใแใ่สด่ชรพช่อืฯ้กา่ ้กรสา่คาไระทมรวพสาลาต่ อางมงี นกนโเรดทลเแู้ ชทก็มุ่ษล่อื กกัฯะมแก็ดษจโลาไีะยงึระดรง“ไส้ วชมวใ่อื ินบ่วชส่ สยัย้รืบาวใเวทรชนิหมเงิอัยช้ผขบดเิงอ้ใู้ชวบคหมิงกววญบลู ”กาผวสม่ทกสลารด”สู่ิตมุนแงัโเาแทปคดรร็นนมถยง

ก รปโ ร่วไาฏงดมรบิเพเก้รัตรยีันัฒียิ นตนสนหารง่ชามวเ้อูุมสสังทยถชวรเี่รู่นาา่ิมร่วบเาใอมหตนัหกกรอ้ค้ปสนัอื งรราออกอะรงยาสบฉครา่บคบใก์งครหมบัรัววสีค้เนาปว่วปจี้ม็นนาะรสมตเทะป�ำ สอ่เอ้ เท็นุขรไงศปป็จถชใเรนิ่ พนาะโตรชแยาวีิ ลชสะติ ทะนังผเคกุก์ดทู้ มฝบั ็ก่สี่ าคๆแนยนลเใแใปะจลนโ็นจะลคะกทกนรำ�า่ใอำ�ลนหบไังจป้เทคกะทรสี่ปิดวัดำ�สลคลันอคัญอดตรงตภสิใูในอ่ัยชขุ ้
กลมุ่ ลอะัมครรนิชุมท6ชรม์นเ.ิ ยป“.ลก2ง่ับ๊ ร5ไัศ6ฟม3”ี

3

สารบัญ

ค�ำ น�ำ

สารบัญ

A. ทมี่ า หลกั การ ความหมาย และ สถานการณ์ “ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ” 5
6
สิทธมิ นษุ ยชน 6
สิทธิมนุษยชน กับ วนิ ัยเชิงบวก 7
สิทธเิ ดก็ (Child Rights) กบั วนิ ยั เชงิ บวก 9
10
••ก••ส าถราลนคคคคงกววววโาาาาาทรมมมมษณรรรรทุนุนุนุน์ าคแแแแงวรรรรรางงงง่ามตตง““รออ่่ททกนุเเาาาดดแยงง็็กกวรรแ่าใใางนนงลจผกาะโบลทาร”า้ ยกงำ�(นเV”รใระห e(ียทPr้เนbดบhaก็yตlsรอ่ V้สูiเcดกึiaoอก็ lleับVแnอiลcoาะelยeค)ดnวอ้cาeมย)คหา่มาย 11
• ความรุนแรง ““ไทมาใ่งชเพ่ทศาง”วา(Sจeา”xu(NalovnieolVenercbea)l Violence) 12
• ความรุนแรง 13
• แคผลวลาะกทมรรำ�ะทนุใหแบ้รรจ้สูงากึ ก“อทกับาางรอสลา่อืงยโอดทนิ อ้ ษเยตทคอาา่ รง์เรน่า็ตงก”า(ยCyberbullying) 13
• 13
13
ความหมาย “วนิ ัย” 14
““กกาารรสสรร้้าางงววนิินัยยั เเชชงิงิ ลบบวก”” 14
15
ก•• ารเวกปินารรัยยี สเบชรเิง้าทบงียววบนิกยัรแะเชหลงิะวบกา่ งวารกลแงลโทะกษารสร้างวนิ ยั เชงิ ลบ
ก•• ารสเทรรัศา้าจนงวะคสนิ ตรัยิเ้าเชชงงิ ิงบ“บววนิวกกัยทเชปี่ งิ ลบอวดกค” วไาดมอ้ รยุนา่แงรไงร? 17
• ส่อื สารเชงิ บวก 19
• การปฏิบตั ิเชิงบวก 21
21
22
22
23

4

B. 4 ขอ้ “ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ” (ไมด่ ุ ไมด่ า่ ไมต่ ี...“เดก็ ” กด็ ีได)้ 25
26
2134ก....า รสกกกกราาาา้ารรรรงใกเแวขหกำ�ินา้ ห้คป้ ยัใันวญจเาชดพหมิงเฒั บปาร้กัวนากคหาวกมาาามรยอรวบะธิ ยอคี ะ่นุิดยแแาลวละะกคาวราใมหร้แ้สู นกึ วขทอางงเด็ก 28
C. การเขา้ ใจตนเองกอ่ นนำ�ไปใช้ “ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ” 30
33
กกแกกนาาลารรรไวจแเกทขัดกปาา้ ้ป้กองใักาญจงรากตหครนันจาวตเคดัาอนมวกงเาโาอกมรงรคขปธัดวราแะ(มAกยขnอง้ ทดัgบeแาดงrยว้ อง้Mยารaมnณag์ ement) 39
41
D. ขอ้ เสนอแนะ การนำ�ไปใช้ “ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ” 42
(ครอบครวั โรงเรยี น ชุมชน) 42
43
1. ระบบ / นโยบาย 44
2. สกสสสกแลาานรนนรร้าะบััับบพหงรสสสเ้อาัฒคนนนงหรุนนนุุเนนรือกใสาียว่ขหศ่าอื นยา่ ร้มักมงยทมยีกาวคกุีสนภลลนรว่ผชาไะทนกพนปู้ดที่รชผรับ่วส่�ำอะปู้ ม่งอืกงกาขทชอนคอมุาบกรงงชวอเบัคนชิดงวเา็กดาแคชใ็กมลรีพนชะู ภทแส่วาลกุย่อื ยะกเหSนผิจลoอดู้กcือกแูรiเรลaขมเlา้ดMม.ก็ าeชd่วiaยเหลอื 44
3. ให้มสี ว่ นร่วมในการเผยแพร่รณรงคส์ ูส่ าธารณะชน 45
4.
5. 46
6. 47
7. 48
48
49
49
50

A

ที่มา หลักการ
ความหมาย
และ สถานการณ์
“ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ”

6

สิทธมิ นษุ ยชน (Human Rights) หมายถงึ
คสสถึงิถทวคาาธมวนิขาเภัน้ ปมาพ็นแพ้ืนตมทฐกนาาตุษงนกา่ยทงา์ ใยี่มนแนแเลรุษล่ะอื ยะสงสเ์ ุขเกชิทภิด้อืธามชเิพพาา่พตอื รดิรว้อมำ�สรมทีผงกวิัง้ชคับีววเิตคพาอวมศายเมาช่ องเ่ือทมาทย่าศี าเุักงทกภดียาาศิ์ มรษรกเีามันอื ใศงโนาดแหสยงนรไ่ศอืมาักคค่ ดวแำ�ิ์ศานลมรึงะี
เช่อื อ่ืนๆ ทขี่ ้นึ กบั พ้นื ฐานทางสงั คม
แเทเดพลวั่ ็กยี ไะใงปตนแอ้ ตฐงาผ่พนใู้่งึ ะหผทญใู้ เี่หปเ่ ญท็นา่ ม่ นบนัน้ ุษอ่ ทยยมี่ คย์ สี รอ่ ิทงั้มจธมึงใิ สีถนิทกู ฐถธาิเือนชวะ่นทา่ เไเี่ดมปียไ็่นวดมกเ้ นปนั ็ุษนกยมับ์นมุษนแยษุ ตเ์ยเ่ตพใ์ ม็ นรตาวัวะยั เเอดห่ืนก็มตือัวนเคลไนม็ก่
สทิ ธมิ นษุ ยชน กบั วนิ ยั เชิงบวก
พสกวแทหททเสดเทหนิลิทง่าว้้ณรัีา่นืจยยีผรยัยงือะธะฐฑมียเจทลเดไไิมาปรดติดก์ดกำนว�้น่็อืนหใันร้ยรค้รใษุงกจบัะไัคนบยวสยทาดดกแาาวเคทิรชรวบร้้มาามลสวธ่นอืะยรมตเะเมิาบอกงนเปขครอ่ปมสนนุวยีนั้้นุาฏวช็นทิา่เวุษรใรยแบิีวคกา่ตหจธมยึดริตัตาคาิมมิเลีองชหปริรรวแนไิักสิน่ลือพลหราดลษุกรงะมงกัรแ”้ะะ(าจทยกรกอืพเทลรำ�ชปณัุนาาล.สจี่ะวน็ศรนรแงกฑนัำ�ะแสท.ทเรมหา2ขลน์ชซรงวี่ัณสีร4รอะงินัเ้้า่งึา่ ปปับตว่ล9งรฑงมหน็เ1บานมฏเิวนซ์ขมรมริ)นเนิตบ่ึงามิ่ษุาร่วอัยุษทอ่ักต่ยือขมยนเเยาลมริ้งนึอทใ์ชดุสรทวท์า่นาจยิุกงก็ณุัญมวตยี่กุกาบ่าคไไกอรคโญางววนปหารยขมนเว้กมาถปตดอุ้ตรา่-ตวีศึง็5นัดบัตรริธา่้กอกั“ว้ากสไกดรบางดยมดาขินลรว้รเุครศิท์้รอมยใงลคลไิ่มจรใงัง้กจงระนลเีปใโจาาด้มเดทใรรฏมากก็นดะตๆษกิญิดผดๆุษจอ่คมทสู้อญบัะยตขีควิทาถ่ืนนธาา้องาณุกธูกรโาสกนมงาิขทรดนคราากเรอมรฐัยยกาขา่สางหมชทคแล้าเรรเทาารขใลลวจีว่้านตอืจ่ราาา่งงะะิ

7

สิทธิเดก็ (Child Rights) กบั วินยั เชงิ บวก
ชใเทใใเทกใดดนนนหน�ำสีร่ ็ก็กหกสป้ากรุดต”บีาว่ับนาขรอ่นซรวปดพอเไร่งึา่ทลสรง.ปไับเศอี่ละยี้ทิดดกร.นูกงก็2ธร้ซอนัดสุับมิก5่งึงวูเแัญ3ม็นกอสดา่ ต2านสีุษไนญ็กพ่รมิทสุยธลาอ่มผ่ญัชธิสนเงแีใปนูจิ้นัญนญรี้คมร็�ำนพับาญงิรก่นาคม้นืปทน็ไโาารจฐมรดจีน่ถี้นูาาะใ่ยะือากี้นแกเชเเชวปปเลนัสร่เกาา่็จ็นีย้นวำ�สตพอื ้าหยกแเิททิบอ่ขสอ่สบรธแอวั่ทมับนมบติ โมงือุกมธถลออ่ชห่นปสินือกยเวี รดทรญัวุษติจา่ อืะก็ร่างึงลยญเผัพมไทูกท์ ดปู้าีพยแศขกุ นล้กส์ลันอทคงวี้คนิะงธวั่นนา่เรตขะโปาอ“ทลอน็มอนงเกงี่จเนรพเผออปะบัปุส่นูอ้ืงีกต็นรญัรรำ�ค้อผอหะับทนญงเงูม้ลราทคหสบีาองักศุ้มนนควงทสใคา่ธ่งึในทิบดดไหสิรทดธากอว้ัญ้ทสี่ทมิ้็ตยงวั่ญ�ำนหสสาโโคมุษิทดิทลลาัญททกกัยยธธิีีิ่่
แบง่ ออกเป็น 3 ประเดน็ ไดแ้ ก่
1. ตสเศวพฒัินกึทียษอธนงยิาทธพา่รี่จอบงระถรมมิกึงีชทาขีวรสี่ อ้ิดตดุ มา้รูลนอไขดสดา่แุ้ขอวกภยส่าู่ไากพดราเ้แรกกไลายี่ ดะรวร้มพกับีโกัับออผสากอ่ิทหานธาสแิรทลแี่จทะลนะพี่ะไศนั ักดกัทอ้พดนาัฒศศิ์ากยัรนขีาานรอศ�ำ้งกักตสิจยะนกอภเรอาารดงพมอขทกยอาาา่ รงงง
2. กสปาิทรระธไโิทดยจี่ชร้ ะบันไค์ดแวร้ ลาับะมกกคาามุ้รรปทคกราอรปณุง้ อจงกาครกมุ้รกมคารรอลงะใเลหย้ปทลออดดทจงิ้ากความกราุนรแแรสงวงหไดาผแ้ ลก่
3. เจสขคปะอ้ิทิด็นอมเธหออูลิทกิส็นขจี่ ครขา่ะะววมอาสงสี มตาว่ เรนนหเร็นอ่วใงมแนแใลลเนระะส่กอื คาางวมทราตามี่มรัดีผคถสลิดทนิ กเจี่หใระจะ็นพทนบบไนั้ ปดตไะแ้ดอ่ สกร้ตัง่บั นสคกเรอวรางาครไมสก์ดเาบั ้คมคาานรมรพอีโถอ่นืแกสๆาดไมสดงีสเคอ้ขทิ วาย้ ธาถา่ ทิมงึงี่

8

คตปชจสีวาถอ่ฏณกติามิบะกนปนัตกากรษุิตรระาย่อสจรร์ำ�เณมอดวนก์ัน็กแาเโหลรพดระส่ือยือกิทขเกาฉจธราพัดิเทรดากลำ�ะ็กงาตทโรเัวทบี่รลเียปษา้งนโ็กทนทแรแลี่ ษล้อบดะทงศบทใากัอโี่งหดรยก้มงศิ์า่าเีกงรยรขคียีาแอรนวลงาปะผมทรซูใ้เัาบป่งึหงเ็แนญจปกมิต็นใ่ ้กนในบจฎษุ กรทหยบิาุกรข์ทมปรอทาูปงฏยเี่ เแดิบดแบก็ัต็กลบเิตใระนทนียกที่ทนใานกุำร�รู้
เกนเเทปดาั้น็็กนยีรรทตมเัฐรัดตุกแ่อื คสาตงมินนข่ลพอใไะมจนังปวกค่ธรา่าวสะจรรเญั ทะตจใญัดศะชถสส้กาูกนิมทาตใรคตี่ ีหจลวกขรงรลโอือทงทถงรี่จบษูก่วะุคททมตคากำ�้องใลันงกหปา้รกย้สูหปแกึร้ อลืออะงเบั ทปคอ็าุน้มางเคยจรรไ่อืิตมองใวง่ขจเา่อหดจงร็กาวือกอฒั ไกยมนรา่ น่ ณธงัน้ทรใี รั่วดมถๆไึงมเแทดไ่ ดต่างั ่้

อนสุ ญั ญาวา่ ดว้ ยสิทธิเด็ก พ.ศ.2532 กลา่ วถึง
การสร้างวินัยเชิงบวกไวใ้ นมาตราตา่ งๆ ดังนี้

มาตรา 3: ตตคแลออว้้ าะงงสมททถเำ��ำ ปาเดพ็นนว้ ่อืมทยปนคี่ รษุวะายโมข์ยเอชคงนาเรส์ดพูง็กสตใดุนอ่ ขทศอกัุกงดเเวดศิ์ ลก็ราี
มาตรา 28: ตขออ้ งงเรดบั ก็ ฟั งความคิดเหน็ และประสบการณ ์


มาตรา 12:

9

สถานการณ์ ความรุนแรง
ผลกระทบตอ่ เดก็ และความหมาย

เครอื ขา่ ยสทิ ธเิ ดก็ ประเทศไทย (CRC Coalition Thailand)
ลสอนบม4่8งงันื่ามีุ้ตสโตใผีรอทอนรตลงษนาทาคตทไม�ำ1กอ่์ ดานส5รกต้งอม6ากทางคร7ามเัว่ปวดยปส(รฏใยี2มรเนบิว)พะคทกตัเ่อืแวทนัุกทิวหรศส”า่ขี่่งมกถจปทแคีลาดัลรัง้ นวา่นะกะาวมทตตี้ามสวรีอ้่อ้ เงัต่ลลงรงสอ้กมงมิ่ไอโมงฎีกดทนกใ่หาว้ ษา”ชรยมร้วเทกาสใโธิ ายหาดนีกงรแ้แยอากแพกรเกากสเง่ไ้ยฎฆไ้นแขใหขยี่ลกอนกมนฎะแทฎพาตหกุกยหาทีไ้มสอมณขำ�าถีกเารยิชปาหย้าแยน็นยลล์ท.ราท.ะ่า.ี่ยตรี่ ง“ฉะรทกบบาา�ำ กุใบัยโหฎทเ้พหษจพมอ่ติบ่อื แาใุตใยจมหรเ.่เพ้เ.พห.จ่ือ่ือตรห“ือวนท้าา่วาำ�มกิธรโลีกกมทา่าาณษวรร์

10

ความรุนแรงตอ่ เด็กในบา้ น
จบทใเคตไคมนานวารยใ่กขางาชกดสมบณก้คับ้อื่วโาวะมวนวรธิ เสาดิธวโกีใอมหิกีจชียานร้ัวยารขวนุรทิธยอกรรีกแาาาันงนุกยตรางยเแงรงนงัลฯเารคเลือลแนงองีย้กฯตงกใงอไจ่ชาลดแกีำ�้รบปูกลจ้เแศาปรตะงึบึกง็ะไนแาวบกษมสมติธออม่าดแีทอ้ ่เบืนคี งบงกตี่ ใกอวสีบ่ยนนาับองั่ วทเมกสกไอกีต่ามรอทงับร้วูนนสไ่ นั เาค่มไาเลทมดดวชม่ ีย้ ดีีวาก็อ้รางธิมว้ับเรบดพีกยรถกตบู าุกรนคาอรุตาาแรวปนะรรเบรเทลรกเขงคดับีย้รีเ่ตา้ มุห็กะพงใ่อทกอดมจฤเับาำ�วูดมาตรราะ่ล็ากิกมุนสเตกูพดรมณแอร็กบรกนมโ์ไงวเวกมเเพ่าา่ปดรเ่พแรชธ็ก็นาตอ่่หือโเะค่ดแดฟรไุนมม้ั็ือกยง่่
ผคคบนใทหิิดูดใอ้้า�ำ ห้เงคยเเดหหคญวเก็พร็น็นาอ่แอม่ือแจยสบเายขา่ดตกคง้ งา้ งอ้เรเใดคดฯวังจ็กกวตลียกาาอ้วฯับมรงปเผคมปแั ญลดิงุ่็ลจนโเเหะึงนตหดบใานน้้ยน็ชาขกเ้คงอราคเว็วงชรานดล่ทนมคว้กู �ำ รยดิ มกนุ ววาาแิธา่หรรกีผอางาใู้จกธเรหพงึิบินใญต่อืชาอ้ต้ยคร่ไงเดั้ดูวมหใาบกีม่ชตมวทีเ้วุผวรา่ ิธเนุลเลพรีดาแว่อื ็กพรบหไงดูมรรเอัดอืต่ดบกหแอ้ ก็ าลรงรจรกมอืะึงแใาไคชสรมวไ้เฟดต่มรวั งงเอ้ลม่ ชคคงาเี่อืวววกเลฟาาลามมั็กราง
ดพขรพะอว้ันอ่ ทยงแธ�ำเคกุมดขวรผ่็กอารแูป้งมมพลกรอะอ่คุนุบลแรแัตกั มอรษเิ งผง่หไณจปู้ตปำ�กะุแนพคฯลวฤรลว้นตอตฯมงิกวั ารเจกแอรึงขตมงเากก่ปขด็แม็็อนคอีพงเหวบเอ่ดาตไแ็กมปใุมพเหนขผ่ ิเงั้่เาศ้ปู้ดรใษ้อก็กจซงคไเไดก่งึรหมร้ี่ยอ้ดบัลีวงบว้ักกคยษับาวคงาณขคมวัน้ ะานรตตมนุเอมา่เแสง่นอื รยีๆลพงใจงัฒจโาเกทชกน่ม็นษกาีจกาเดราากก็กร

11

ความรุนแรงตอ่ เดก็ ในโรงเรยี น
รแลคทแ ผร่าูปปลงวมางโาแงะลกทฯขกมบงาลษม่านลบยรฯขโบอ้ คศดคไู่ยกทวมึกยวเราสานษใ่ใาะมว่งหห้อืดามวรนล้เ้คตาารุนดคะนัดจ่ำ�ุนแ็กเวใ/าลมรแาพจชางิดมรดูอกยททงรลามปาตุนหารกงอืร่งแอรทร์ะเอืรยเ่าหพำ�จดงองนืใารศทก็กห้านตอื กาางเ้เทใาับงวยกดหกวำ�า่ิน็กดแ้ากใไเอักพขดจหดนิ ับเ้ึน่าือแ้้อดบรอกใใบัียเอวหชาน่นอรงิ่กย่น้คโะราารเะอยกรพดแงเบเาชด็เนอ้ฯขรส่รนลยกนดียนฯคฯกา่นาตลา่าทกมบมบฯรอาาีสหกทไรนงมอเาวััล้งกปอใร่บคอ่ รหหปรกขลวณียย้ทลจอาวบกิาีอ่างมงคกเนเยเทรบดดรนขปุนยีู/็กดิก็ ี้า้ลบแบนดยวะปคุรใังักีขลกหามงล้นึเะลดรทกีา้เเอ้กยีลวก้าานนิดยยรรง
ใเแ เพแตดมนสตนฤ็ก่ือทด่คตบลันงคริกกพงทูตรรพโฤูบีโ้อรทเรดตามงม่อษยงิกก่ไืองคไรเมาทดมเนรร่เดาม็ค่กลหผง็กทำ�จงมลกนโึากงาเาทงงึไฉรระธถษมเสพะรรึงเ่เทมารดียผปมะำวน็ก�ลิ ดห่าชผพรรโมนาู้ะิเิดอเยตีศผด้ากคะิดษ็กลยาขร้สวกาสูอสยาหรวใงย่กวะรเหตทดนอืา้เาร็กบเใดจดสหหหงึ็กก็ัน้เยทรชเญพผุดรำ�ือ่นกิิดใี่ยจ/ผหาปเนะเลปร้เดกไรดโเล็กมตู้หสด็กี่ยอิ่ียบยรไหนมืไกออรอพมเ่ับทือกขตห่ฤเำใ�า้เสีดาตคคใหสต็กิจกรวตาิกหคหราเุผเูรหวมรกเมาลืตอดเือมขขุจกอ็กบผ้าอาัไยบหิดใฮกง่าเนจเขเกงดดปวถอาไ็็กอกกึรรงง
แสตมอ่าธาจิหลรเงือดโไ็กทมบษส่ าเาดงมคก็ านเรพถถรกู เากระียรไะมนทต่ห�ำ ัง้นรใังุนจสแเรือรียไงนดม้ทาจันาเกพบ่ือา้ นนในขเมณ่อื ะถทึงี่คโรรงูไเมรห่ยี นาสจาะไเหมตม่ ุี
เเ ขดีย็กนไดระร้ บบั มาคกี ยวรคาณมวาทีบมสี่อระบ้สูทชึกอ้ ำ�้ ในแนใลหหะ้อเ้เดหงนก็น็ มำ้�วถีคา่ ึงกวพาาฤรมใตสชิกัม้ รพ“วรันินมธัยขท์ เอชีไ่ งมงิ คลด่ รบีกู ”ับกกคาับรรูนตเชักงั้ ่นเฉรายีเยดนา็กทน�ำกิยใาหมร้
นนิ ทา หรือการแกแ้ คน้ ทำ�ร้ายครู เป็นตน้

12

โโแไโคดรรดกวงงร้ยาช่ เเับมไรรวี ปียยีบติรกุนนนารคดแ/ทะสรเวทจงั้ถงตาใบ็ต�ำาา่มนรนงั้งชระแชๆศหุนนั้ตกกึ วเแตใ่เษดา่หนอ่รงยีาบลงยเวดรา่า้เกนตก็ชะนนั ห่นดี้บโตว้วตรรย่น้แางี ะกยทเงตหรเันง่�ำอียดวขรเขนา่อ็อก้าองงยงกหชงกัปบนั้รแนััือญใเกเดนจปลหา็โก็นง้ารกกเใคงสปนัหเอื่ือ็รน้ไกยี ดขเานจรร้ม่ร่เึงือบัทเดแหงอเี่ียสดทงนัวดร็กี่เกตงังกไันแรผดิดากลเ้ยขรลแ้ึยีนเัพลหลนเะธน่รสรรอ์อืแ้กูะมอจรหาอกนงรวจใมถใา่ นนชางึง้

รพละง.เศโบท.ียษ๒บน๕กัก๔รเะร๘ทยี รนอวทองกกี่ศตรกึ ะาษทมา�ำ ธพผิกดิ.ารดร.บวว้ .า่ยดคกว้มุ้ายรคกราอรงลเดงโก็ ทพษ.นศัก.๒เร๕ยี ๔นแ๖ลอะนนักญุ ศาึกตษใาห้
1. วตทา่ดัำ�กทคลัณะา่ แวฑนตบ์ นักนคเตวาอื มนประพฤติ
2.
3.
แแกลละหง้ ห้ารม4ือล.ล งงโโททท�ำ ษษกนจิดักกว้ เยรรรคียมวนเาพแม่อืลโใกะหนร้ธปักศรบัหึกเษรปือาลดดยี่ ว้้วนยยพควฤวิธาตีกมกิาพรรรยรมุนาบแารทงหรโือดแยบค�ำบนกงึ ลถั่นงึ
อายขุ องนักเรยี นหรือนักศึกษา และความร้ายแรงของพฤติการณ์

การลงโทษทางร่างกาย และทำ�ให้เดก็ ร้สู ึกอบั อายดอ้ ยคา่
คเคเตพดือางั่้ ก็ยีใเสจ”ง“ยีใหกเดใการจกิดรือลต็คไนมงาวอ้โมต่าทยมตัง้ ษใใเอ่ จจจใรบ็ดก่าโ็ตๆปงกกาวรามดธกย”ต็ ไขหามอรมพ่งอื ทเอคดมี่ ใวก็ กีจาามดรรใว้ ้สู ชยกึ แ้กวไล�ำามละจส่กาังบาอหราำ�รทยนอื �ำาคอใจำ�หดึ ขพอ้เอดูดดังก็ขผอรไใู้ ม้สูงหผกึว่ ญา่ใูอ้ จห่ับะเญอพเลาท่่ือก็ยงั้ในดโหดออ้้ ้ ยยย“
ร“ไกมะยาเ่ หะรยมลาางวะโจสทะมษได”โดห้ ยลเปตา็นบอ้ กจงกาำ�ราไมทรใป่ผี่ หฏใู้ ้เหบิดญตั็กิตหก่ อ่ยระไดุ ทปพ�ำอฤคกี ตวิกามรรรมนุ นแนั้รงทตนั อ่ ทเดี แก็ ลทะมี่ เพีพ่ือฤหติกวังรผรมล

13

คเผทเยแขอขามาว่/ยาเวทาสนา่ นมทาน้้ำ�/เงรุบร/สทนุ้อ้ดอื/ผี่จแนีดไดิับรรลมกอธงโวักว่/ยรงกา่ข“เรนจททงัตมะาอ่า้/ชด//งยาว้ชรกตยข้อ่เา/ชาิมว่งนรือ/นกอืไบจกมาเบักงัป-ย/้ คาโทหล”ซรับหมุ่รา่ (น่ผใือPยหาหูก/ิกhบอรม้กyือ่ดืนัดนิข/sดว้ๆวลiยหว้cา้กา่ ยขงaรมดั /ปวอือl ตัางVกเ/กวรปถลiา้ัตอo็ุนืนกรเนถlชตหดeเใุต่นน้nรส/ะือc/่ไกeจม//ด)ลีด้เ้ รึงวั้บว้ บเผียปยชงั บีวมค่ากนรกบัน้ไดั/ดมกใบว้ห้าุหตเย/ร้เขรดัดตส็มี่ -็กบกี ข/กอ/าู่ดั ลพรยกตอ้จใูร่ไาบบันนมิกร้
เคพสวูดยี าปงมรระ/ชนุ ดแดปรา่ งรวะา่“ชทดนั ว้ายงวค/าำ�จหพายดู”าป(บVรคeะาจrยbานa/lปVรดioะา่ ณlวeา่าnดมcว้ eย)/คเ�ำ ชลพ่นาดู มเตปกวหราียรดบือตคเทะ�ำ คยีสอบปั กกดับแนคผนด/
ปเขวกอออคชา่่วู่�ำัันนืนนม/่ือจา่ลตตใอดะจงัห่รรนือ้ทขหะ/้าารใยไ�ำูว่รยย้สูหลโา่พือหึกทอ่้อจ/วูด/ดรอะบัษัยใอืพใอ้กอหหขหผยูดจหาาวู้่เ้ผิดหาสยกรกา่ มีกกรอืบลจไบือฎามบียะปหนฆหา้ป/่ดงัรนักอคา้่มะฏชใคหมยับาังบิ หเกอใายรใรตั ้ตจทือนัหยี ิตหาโ้ทก/ารยม//ช/ำ�มงอ่งือขเคพราฉพพูว่หำ�ียนูดา่ดีูดูดรสนบจสยือตสงั่ ะาา้าสะตีทป/นกรร/ำ�ตตแริดาขร�ำชพลจ้าวู่ร่งขอนดุย/า่วูบ่ดจาดดจ/งัมเะลว้อ้ วคทหดยอ้พยลับงิ้อรเวู้ดาลใอืยาไเ/ียหวมคคหน/ธุ้รเน่�ำยลบัทบียพขยี้ผ/ขหี่ดาอ้ดูงบูิด่มยชงดจขชังมาาาูหาวู่คอจบตคีดา่รบับับพิมจูถือใตงหนัะูกไหาหไมัวรธตนม้ทรอืสุ่์อ่คทือร่�ำสง่/หกัวสงเี่เรกสนาาา้าินนมียขรา้ง/ู่
คแรกุนสรวิยแดาารมงทงสรแี่ัญนุ /สแลดกรกั งงาษอรณอ“์ตไกูนท์มถีแ่ใ่หึงสชกร่ดทอืางราภเงคาลวพวือาายกจมนปาหต”ฏมริบ(์ทาNัตยมี่ ิoเเีชnนิงe้อื ลหบVาeล/rาbมภaกาl พหVลรiือoามรleุนกnแcร/eง)ภ/เาชพท่นคา่ วทกาาามรง
สลทคถอมั่าว�้ำ งลาพมเมวนัพองรธศงนุใต์ตชแอ่อเ้กรหชนลง่นเนอปา้“บุกลทาาหอื ายรยรงสใือกเหัมพผา้มผยศา่ เีัสน”พทส/ศ่ีไ่ือ(สมถSัมอพู่กeพอึงโxปพนนัuรไสธaละ์ตlสน/ร์ vง์ปู คiเoภป/์ lจิาดeพบู โสnชทะcกวกาeอข์งด)ดเอรพกงอลศลายูบรับต/ลาคว่ /มกงลลา�ำโระช/เแวม/ฉก์ ิดแขหาคอูร่รบุกบมอื คงัมีเกพคาอาับศมรง

14

ขใ/เชม่ ก้สขิดพาภู่ คยูดาวตพจาาาหมลหกราือรลมือคัวกกลหาิปหรรลรกอื บัือรใตะชทล้อ/ำ�กำ�ในลดถาากูๆจมมโกทนอสี่มม้ /อ่ ยนไาา้ ปบวหทใงั คหราืองับ้มดเใเี คพา้หรนศ้ด่อื เสสูพงัม่ดือศพ่ลมื ทาันมที่ มธนึ �ำ ก์เใมหา//้เด็ก/รพลวดู �ำมลจบถักาาึงหดกกลูถใาับกูจร
เเลหือยกียปดฏหบิยาตั มิทาแงลเะพกศาร/กลขนั่ ม่ แขกืนลง้ ลอ้ เลียนเกยี่ วกบั เพศสภาพ / การกดี กัน้

คเมเพพถคีว่ือาูกาวะหมากคมวลรวงัรุนนั่าผุนมแแลแเกรทกรงลงลาง้ ห“งียทเยดพาาช/ศงบงั สค(่ือG/าถอยrูกนิoภเลกoาเอ่ยี่ตพmลวอโiวกปnรงบั๊์เgทนก)มี่ถ็ตากูเี ร”น/ชเ้อืห(ักCหยชไyดายีวbคนดร้ eับวลชrาขbาอ่ มตา่uใรวจพิllนุสใyนั แหาinธรร้ไุ์gทงป)ทมี่พเาหอีชบงคร่นเคอืพตนมศิถแหีสกูปหารรลรรืองั ือะกคสทภหาวบี่ารานพทนม่า้ ี่
เกยี่ วกบั พฤติกรรมทางเพศ (Sexting) / สง่ สารทำ�ให้ผอู้ ่นื ทรี่ บั สาร
เขา้ ใจผิด / ขโมยขอ้ มูลผอู้ ่นื เป็นตน้

ผลกระทบจากการลงโทษทางร่างกาย และท�ำ ให้ร้สู กึ อบั อายดอ้ ยคา่

• ทสสขนพทนนลจกอาางงง่่ำ��ำำ��ำำ�บผผโรกไไใใงไวทปปถกหหปลลกา่ ษกูาสสตก้้เเสาเดกดรทกกูู่่เรรอู่่พดทดิ็กก็ะสาา�ำสฤ็กทคเำ�รรทโำ�ภกตรททททบวรถี่ าดิ้าิกาวษ�ำ�ำ�ำตูกพยคมใรรจรมลอ่ รจหว้้าารเเางค่าจติดยยาม้เโกงก็บวมใรท็กททกอ่าจดิ่าหปใาษีา่ผมนงขคนงววยกทิดสอกดาวศเามัากงาดดาูนยงเหยมพฎก็กดกทยแรรหลันเ็กา์พารอืล้สู วัธมยรมิ่ บิะกึนแร์จณุาวตเาะิลจจยะปาน้หดกะาจมจแ็นมจวแกระีราลตรา่าพีผผกะะงมกดราลลบตพงกเรบัตทดว่อขอ่ปาคอ่รี่่าก็า้ตรแร่าวเพมจต้มาะดงาฒักาเลีนกล่็มกมกบังาสูกนสเนิกโยหพังหุขาทรรขคอล่กรตะณษอมดแ่อืาาำ�่ เงศีรนมรับสกพเทะกึี้ม/ดู่วงค่อื หคาษกา่ีก็ปวองวเรวาาดรบสาู่่พามะ็กงรมเสสบคมดทอุขบวรส็กวั่งใาู่กงัไ่ทนปส7าั่วกเรอ7ดไาณน%ป็กร์
•
•
•
•
•

•
• น�ำ ไปสคู่ วามลม้ เหลวในการปลกู ฝั งคณุ ธรรมจรยิ ธรรม

15

“วินยั ” ตรงกับภาษาองั กฤษ คือ “Discipline”
มาจากภาษาลาตนิ คอื “disciplīna” แปลวา่ “สอน” (to teach)

ความหมาย “วนิ ยั ”
“วนิ ัย” คือ ขบวนการควบคมุ จัดระเบียบ และพฤติกรรมของคน โดยวนิ ัย
เจปะ็นควคบวาคมุมสทางั้ มพาฤรตถิกขรอรงมบุคแคลละใอนากรามรณคว์ บคในมุ ขอณาระมทณกี่ า์ รสแรล้าะงพวฤินตยั ิกในรรตมนขเอองง
เตภปแาน็นลวเอะะ“มขงคอจคี วางุณาเกมดคจเก็ า่ิตขนมา้สนั้าใำ�จกๆนทกกึ วผี่ า่ดเดิ ปวงั ”นิ็นนัยัน้วจินายั กกขาภอรางสยตรนน้าอเงอกวงนิเพัยกรตาาอ้ระสงเปคร็น้าวงบกวาคนิ รไู่ ัยแปใสกนดับตงกนใาหเรอ้เลหงจงน็ โงึ ถทยงึ ษงั่ วยซุฒืน่งึ ิ
“กทตทกกฎาา่งังิ้้ ารรงทรๆลขะยสงอ�ำ้ โะใรบเสทหช้าังนั้ษ่งน้โควดแสบั กินลดงั่ าสัยะเรรดรอะเดะชยี่เนยบา่งิวใะียลกหยฯบบา้าเลกร”วฯหเดิตฆรคอ่ ยี่อื วไนซคปาคต่ึงอืมจวีหกาะวมมาการเผีาชดทรล่อืกคำ�กใลวรเหบัวปะ้อท็คนหับบมุกรอพเาือชารฤใงิยสตชลดร้คิกบ้าอ้ รวงใยราวนคมมินดา่ขรยั า้ ุนอจกนแงาาตบกรรา่ งบุคภงใังาคๆนคยลรบันตโปู ดออ่ แทกยเบอดใบมดก็ช้ี
ค“แใคคกหกแกนลกาดนิวดรารชาอืเะ่ดทเดรเคมปวีกนัรมี่ส็กติ็าคนาียขจีรรปริดขนแอติพ้าลรแอลรงงใใงะก้อูสงะวจนโจตสพยงิ่่ินเท�ำคขแนนา่อ่วยัษวม้วงับเันแเาเมดอแชปสมไมเีงลขดงิ็นนหใ่เแอ็งบปอ้นุนกตลม็วยนกรกมผุะแกา่อามใาีคลลงร”ชบรนวถชะ้เครบษุาตสูก่ว้จูวมังยังิบยตกัาคคคเข์สอ้โมชใือบัอมตอหง่อืคใงใขน้มคเิดหเหวอหดในัว่เ้ทธิ้ทหงมป็กาใีกเำ��ำม้เ็านดนาดใะรตก็ใรนก็ส่วนเอนสปมมลกซยเโงิ่ยีร้มอดา่ึงาด่ทะงืองวรงยสงีไี่ดมธิกตามมบเูไกีบัคีมัดดงุเ่่มคาหุณผเสก็ถ่วโนรน็ใู้ินโดากูนภน้หดดมใยชเีา้ทยญปจว้สไพักจี่ยไทม็นำ�จอ่มะเต่ำ�กงูยเสรใ่ปกไอ้าา่จ็ชอด็ิจรนงง้คนง้วใเกเตวใา่ชาดรใหายง้ม็ก็กรหมรจ้เาใมทด้คาราจรตคี่กุนก็วกจ่าฐเวาเแแงู ปกงมาาใรรๆ็นนมดิจรงงู้

16

การสร้างวนิ ัยเชงิ บวก หมายถงึ

• กกกกเก�าาำายี รรหรรสสแนต่กรอื ดซิ้าป้สขง่งึัาญอคกรบวันหอาเแายขมใลา่ ตสนงะรัมชกร่วะดัพนั มยเันจกะธยนันร์าเะกวโหดเยี่ พวยว่อืา่ กคงพบัำ�ผนัฒคใู้ ึงหวนถาญางึมกพก่คาฒับั ารดเสนดหราก็ ้าวกทงงัาวใี่ รนิหกแัย้คฎตใวรล่ นาะะตมเชบนเ่วคียงเอบาวรงัยพขขแออลงงะเเกดดใา็ก็กหร้
•
•

• กสกกาาถารรราสสเนสออกรนนาิมรใทสหณักร้เษท์ด้าะที่ง็กตคมา้ า่ วทีมงาาๆามยรสยใหาาทม้เดาก็รแทถกแเี่ ดป้ลัก็ ญะจคหะวนาาโำ�มดไมปยั่นใไมชใ้ตจใ่ ชใล้คหอว้เดดาชม็กวี รทิตุนี่จแะรจงัดกเาขรา้ กถับึง
• จิตใจผอู้ ่ืน เคารพในศกั ดศิ์ รีของตนเอง เคารพในสิทธมิ นุษยชน
•

การสร้างวินยั เชงิ บวก ไมใ่ ช่

• การเลยี้ งดเู ดก็ แบบตามใจเดก็
• กกวลกาาาางจโรรรทาปไแมตกษลม่อ่ป้ดอ่ ักีเญยว้ ดฎยใ็กหหรวาะิธ้เเเดกี บฉ็กาพียรทบาทำ�ะาอขหงะอ้นเไลจาร้ ือ�ำไกดกดัตอ้ห่นืารหมๆือรใรือจะคยทวะีใ่าสชมัน้ ้แคๆทาตนดอ่ กหพาวรฤังตตีกิ รหรมรอืเดลก็งโหทรษอื ทกาารง
•
•

17

การเปรยี บเทียบระหวา่ ง การสร้างวนิ ยั เชงิ บวก และการสร้างวินัยเชิงลบ

ขอ้ การสร้างวินัยเชิงบวก

1. ฝสึอกนฝพนพฤตฤกิตรกิ รรมรทมทเี่ หเี่ หมามะาสะมสใมหจ้กนับเปเด็น็กนสิแยัละให้โอกาสเดก็ ได้

2. เสแหลอตะนสกุ ใราห้าร้เงณดคก็ ต์ วมา่าีคงมวมๆานั่ มใรจบั ใผนดิกชารอตบดั ใสนินกใาจรกทรจี่ ะะทป�ำ รขะอพงฤตตนใิ เนอง

3. สเหอมนาใะหส้เมดเก็ พม่อื ที กักาษรอะตยารู่่ ง่วๆมกทบั จี่ ผำ�อู้ เป่ืน็นในตสอ่ ังกคามรมอยพี า่ฤงตปิกกรตรสิมุขที่

4. สร้างความสัมพันธ์ กแับลเะด/ห็กรือความผูกพันระหวา่ งพอ่ แม่
ผปู้ กครอง หรือครู

5. ตสรวรนม้าเงอทเงงั้สสรอิมนใหให้เด้เด็กก็มมีคีควาวมามสสามามาราถรถทใานงอกาารรมคณวบ์ คแลมุ ะพสฤังตคิกมรรม

6. สกาอรนเทรียักนษะกตาา่ รงทๆ�ำ งาทนจี่ ำ�แเลปะ็นกเาพร่อื ดใ�ำ หเน้ปนิระชสีวบติ ความสำ�เรจ็ ใน

7. คสรว้าางมคสวำ�าเมรจ็มดนั่ ว้ ใยจตใหน้เเดองก็ ไรด้สู ้ ึกวา่ เด็กสามารถประสบ
8. สผอูอ้ ่นนื ใซห่งึ เ้เดด็ก็กจมะีนแำ้�สใดจงเคหวน็ าอมกรเ้สู หึกน็ อใอจกแมลาอะหย่วา่ งงใเปยิดคเวผายมร้สู กึ ของ

9. คผสอูวป้ านกมใคสหรำ�้เอดคงก็ญั หมรซคี อื ่งึวคจาะรมทู รหำ�ับรใผือหิดผ้เดชดู้ อก็ แู บใลหเแด้ คล็กวะทามำ�รใ่วหม้เดม็กือรก้สู ับึกพวอ่า่ ตแมน่เองมี
10. เป็นแรงบนั ดาลใจให้เด็กตอ้ งการเหมอื นพอ่ แมผ่ ปู้ กครอง

หรือครู

18

การสร้างวนิ ัยเชงิ ลบ
คจติวบใจคุมหครอืวาทมาปงรร่าะงพกฤาตยขิ องเดก็ โดยท�ำ ให้เดก็ ไดร้ บั ความเจบ็ ปวดทาง
ทกา�ำ รใคหว้เดบ็กคไมุ มจส่ าากมคานรอถ่นืตวัดา่ สตินอ้ ใงจกทา�ำ รอใะหไ้ตรนททเี่ ห�ำ มอาะะไสรมเองได้ เดก็ จะคอยฟั ง

หใดยุดๆพใฤหต้แกิ กรเ่รดม็กทไี่ มเ่ หมาะสมเพยี งชวั่ คราวเทา่ นนั้ โดยมิไดส้ อนทักษะ
ทท�ำำ�ลใหาย้เดค็กวกาลมัวสแัมลพะันไมธร์ต่ ะอ้ หงวกา่ างรพมอ่ ีปแฏมสิ ผ่ ัมูป้ พกนั คธรด์ อว้ งยหรือครูกับเดก็ ซ่งึ มผี ล
โทกำ�รใธหข้เดอง็กตรน้สู ึกเอองาดยว้ แยลกะาเรจปบ็ รใะจพซฤ่งึ เตปิต็นวั กไามรเ่ กหรมะาตะนุ้สมเดก็ ให้ระบายความ

ทปล�ำ ใอหด้เภดัยก็ รแ้สู ลึกะวไา่มบน่ า้า่ นอยโู่รงเรียน/สถานศึกษาเป็น สถานทไี่ มอ่ บอ่นุ ไม่
ทำ�ลายความมนั่ ใจของเดก็ ท�ำ ให้เด็กร้สู ึกวา่ ตนไมม่ ีความสามารถ

กกครดวะาไตมวนุ้ใ้อนอาใยาจรซม่งึ ณเดด์ ก็ า้ จนะลแบสดเชง่อนาครมวาณมเ์โหกลรา่ธนคอี้ วอากมมแาคอน้ ยา่ งเปิดเผย หรือเกบ็
ทแม�ำ ใผ่ หปู้ ้เกดค็กรโอกงรธคแรูคหน้ รอื แผลดู้ะรแู ้สู ลึกเดวา่็กตนเองไมเ่ ป็นทรี่ ัก จึงถอยห่างจากพอ่

สอนให้เดก็ มีพฤติกรรมดา้ นวินัยเชิงลบเหมือนพอ่ แมผ่ ปู้ กครอง
หรือครู

19

การเปรียบเทียบระหวา่ ง วนิ ยั เชงิ บวก และการลงโทษ

(Positive Discipline in the Inclusive, Learning - Friendly Classroom: UNESCO)

ขอ้ การสร้างวินยั เชิงบวก
1. ให้ทางเลือกหลายทางแกเ่ ด็ก
2. รบั ร้หู รือให้รางวัลเม่อื ประพฤติดี
3. เด็กปฏบิ ัตติ ัวตามกฎระเบยี บเพราะมีสว่ นร่วม และยอมรบั กฎระเบียบ
4. ให้ค�ำ แนะนำ�ทตี่ อ่ เน่ือง อยา่ งคงเสน้ คงวา
5. รบั ฟั งเด็ก
6. ไมใ่ ช้ความรนุ แรงทางวาจา และร่างกาย
7. ใช้เหตผุ ลเพ่อื ปรบั พฤติกรรมทไี่ มเ่ หมาะสม
8. เด็กตอ้ งไดร้ บั การแกไ้ ขพฤติกรรมเม่อื ประพฤตใิ นสงิ่ ทไี่ มถ่ กู ตอ้ งกบั ผอู้ ่นื

9. เแขลา้ ะใชจนั้ คตวอามนสกาามรพารัฒถนคาวตาามมตวอ้ัยงการของเดก็ ภาวะแวดลอ้ ม
10. สอนเพ่อื ให้เดก็ มวี นิ ยั ในตนเอง
11. ร้จู ักฟั งและทำ�เป็นตัวอยา่ ง
12. ใช้ความผดิ ให้เป็นบทเรยี น
13. มงุ่ สงั่ สอนไปทพี่ ฤติกรรมทไี่ มเ่ หมาะสมของเด็ก ไมใ่ ช่ทตี่ วั เดก็

20

การสร้างวินัยเชงิ ลบ
บอกเฉพาะสงิ่ ทหี่ ้าม
มปี ฏิกริ ยิ ารนุ แรงเม่อื เดก็ มพี ฤติกรรมไมเ่ หมาะสม
เดก็ ปฏบิ ัติตัวตามกฎระเบยี บเพราะถูกขม่ ขหู่ รือให้สนิ บน
บงั คับ หรอื ทำ�ให้อับอาย
ไมร่ บั ฟั งเด็ก
ใช้ความรนุ แรงและความกา้ วร้าวทงั้ วาจา และร่างกาย
ไมใ่ ช้เหตุผลทเี่ กยี่ วขอ้ งในการปรบั พฤติกรรมทไี่ มเ่ หมาะสม
เพดฤ็กตถิกูกรลรงมโทษเม่อื ประพฤตใิ นสงิ่ ทไี่ มถ่ กู ตอ้ งกับผอู้ ่ืนแทนการแกไ้ ข
ลแลงโะทขษัน้ ตโดอยนไพมฒั ค่ �ำนนางึกถางึ รคขวอางมเดสก็ามารถความตอ้ งการ ภาวะแวดลอ้ ม
สอนให้ประพฤตดิ เี พ่อื ไมใ่ ห้จับไดว้ า่ มพี ฤติกรรมไมเ่ หมาะสม
ดุ วา่ ตำ�หนิเดก็ เพราะเดก็ ไมเ่ ช่ือฟั ง
บงั คบั ให้เดก็ รับฟั ง
วจิ ารณท์ ตี่ วั เดก็ โดยไมม่ งุ่ ไปทพี่ ฤติกรรมทไี่ มเ่ หมาะสม

21

คในวกามารรปุนฏแิบรงตั ิจหรมิงทายบี่ ถา้ ึงนกแาลระทโี่รงเรยี น การสร้างวินยั เชงิ บวกทปี่ ลอด
• เด็กสามารถเรียนร้ทู ีจ่ ะคดิ ตดั สนิ ใจเอง และค�ำ นงึ ถึงผอู้ ่ืน มีความรับ
• สจอผซอไผม่่าืนนืนูใิด้อกใ่หบัาชสชอคคญอสัต้คันวตบน่ยวาตใุนา์พมขเรนมปใเออา่ กนม็รนยแงานุฐตผทมเราแตดดูุ้กก่นรผา็กูแรระงดู้ปูะลทคคทแูแแนั่งวล�ำลบใซาแขะเนมบ่งึดตมอดเเ็กไ่ีคงทชูแมตวยี่ิรลงใ่านวงสชแมตม่ัเกลงยจรทคาะุต้างใรัง้มขิธหคศครอแ้รสกึ รวงลูิทษมาเตะดมธาอ้ ศก็เแิเงนทีลกไน้า่ดธเ่ ฉดเใร้รทะน็กับรนยีเมครัน้ม่ือวรทจาวงกัึง่งมคมตาใเวทรอ้นคาแงั้งปามคกเัรคเจุม้ป้พคาัจคญารุบแรรพหลอพันคาะงตแโวกเอ่ดดาลาผม็กยระู้
• สคัมวาพมนั เธชภ่อื าใพจกรันะหแวลา่ ะงคเวดา็กมแเลคะาผรใู้พหซญ่งึ ก่ นั แไลดะร้ กบั ันการสโดนยับมสีพน้นืุนฐเพาน่อื มใหาจ้เกาดิก
• คกจคกะาาุณวชรราภ่วแมเคยากอพาสป้ดรนั ญกพับลหใสนั้ นานแคคุนลววคะาากวมมาาขครมัดิแดตแบเอ้ หยง่ งง้็ปนกแั แนาลลรแะทะลกแัง้ะอ่ สรรใับงว่ หจนฟ้เูงับกงใคุคิดจวคแทานลี่แมแวตเทลหกะาน็ตสงโ่ากว่ ดงนายแรรเลดวทะมำ�า่หเเนทลซินาีย่งึ ชกมนีวหก�ำ ิตลไันทปาีม่สยีู่
• กสามราในชฉ้คนั �ำ ทอ์ธเิบป็านยทางกเาลรอื ฝกึกทอดี่ บีกรวมา่ กาแรลทะุบหตาหีแรนอื วกทาารงทก�ำาใรหแก้อป้ับั ญอาหยาโดย
เราจะสร้าง “วนิ ยั เชิงบวก” ไดอ้ ยา่ งไร?
กรเไรมวา่อื มใ่รงชสไค้คปรุณ้าวถงาคึงวมกา่ินราทยัุนรพี่ ไสแมงึ รอยใ่ งนชดึ แเ่กถรลาือ่ือะรงเเลรกรง่อื่อืาโงรงทขพอษอยฤงูร่ตแก่วิกตฎมรค่เกรกอืมันณกพใฑานงึ รต์ปสสา่ังรองคะนๆสมเงอดใคยน็ก์ เา่ใสรงหงั่ือเค้มคงมกวีานิารรพยั แใซกน่ึงป้ตกั ญนันเแหอลางะโกดซันย่งึ
เหเพทร่อืคือชนผ่วิคูด้ ยกูแใาลหรเ้เสดดร็ก็ก้าแเงตลวบิ ะินโโัยดตเขยช้นึคิงบเรปูใว็นนกผชใชัใูน้้ ห้ไเดรญีย้ทท่นัง้ มี่ใในนีคสกวาภามราเรพลับแี้ยผวงดิดดชลูออ้อบบมรมขแอเดลง็กสะเโถอดา้ือยนเพฟศ้ืออ่ึกตแษมอ่า่

22

ไสผเไแดดมลรูอ้ ก็ใ้่้าะ่นื โชงใดว้หคมินยผ้วคีพเยัาใู้วฉอ่มเหาชพแรมญงิ าุนมเลมะ่คแแ่ บทกัารลบี่รจงะพา้ะคซคนตร่งึดิแจูอ่ พเลว�ำศปวนา่ะ็ักนกกทวดสเานโี่ ขศิ์งิ่รรมาไลรงมใาคีเงชรกจ่โวีย้วททำ�าธินเเี่มษปกีปเใ็นแา็ปนหรตแ็แน้หสลค่บมรละวบน้าไาางอมุษบมวยไ่ยจจินดา่ข์�ำรยั งผ้เอิงททปแลง็ปี่นดี่เลใดนีใวรว้ ็กนาธิกกศีเกาาดจรารยี ลรสาวแกงอทโกคนทใี่ป้วหชษัาญร้สมเอืปหอรอ็นนนุาบโกเแดดรารมก็ยรง
ทศั นคติเชิงบวก

• ใบชงั ้อค�ำบั นแาลจะทคมี่ วีโาดมยกยลงััวคงให้ความเคารพตอ่ ผอู้ ่ืน มากกวา่ ทจี่ ะใช้การ
• เมรมเขคบัออา้าฟงงใรปหั จงพัเญากพทสันหุ่กอืนั าคทตหนีจ่แิ ระเลทอืเะรคา่ คียเววทนาารยีมม้ใูมขกหกดั ล้มันแมายกกง้ ขาเกป้นึ ล็นนื โอกาสในการเรยี นร้แู ละทำ�ความ
•
•
•

ส่อื สารเชงิ บวก

• สคปหใใคทกสทใชชห่่าอืือววรยาแี่่ ้้เเร้คาาะทสสทุดสวพสมมวาาาลตจ้ยี บมแยารรงารงั้งมทดกตกกันั่ใสงิตันสวน้จปี่าหกคตะยรำ�าอคกตรนงิ ณคกคหากยาอา่า้ เศญัวรรงาบั่ก์ดกแพกาอืงจเด็กมสาลหดนักาูดว้รรเกะก็ราคขยแเส้าือรอชยุา้กตงกงิ่ชตา่นใสเแาาะะรพะจรตรรวลมวเ่เอืรฟฟดดอ้อดาณคัสังลก็งงดเ็กวโ์รโตแ์ทอ้ ด้ลาดรลเัวมมี่ชงยา้ยจูขะขคคี่นทไคักใณอวมวชงั้ฟวอางาะส้ใ่ตาั งเมรามชมอดาดบัยไ้คตมงร็กว้วุฟฝวอุ้นพอยใ้ั่าแงงาแจงคฒั มเกยลรพวมแกาในะงา่อืือครนลา้ามแพวสะำ�กกอตเสรนมัิเาายพศงั้้าดรงึรผบู่ใ่วอืษถผงจสันทหกึงอ่ดซตแพศัวาานว้่งึัวลา่ร้คนนืยแคลเะยวคฐดภสลเกูอาาดต็กาดามมน็กษิแยงตรทพอตาบัแอ้ตี่แอิกล่ ลงลอ้กาะกกะคะรงดาใาไนรว้หรมยม้ ่ ี

•

•
•

23

• รขพกกกใเพห้สูอาาาเิ ่ศอืรรรึก้ลบรแพใษขกูค้จูหสอูดมุณพัก้ดลงแที ถพูดลูกงสาากูกอชอ่ดงมามยเแงหลราทลมยือรเกูกผ่า่ชออืกรท่ปู้นมแแม้มู โีกสรสาานคบัถดกกดม้ ราขงขงนอมคก้นึ้นึเชา้งโวาว่อนดแถารเอมยลายพมกอะเทพ่อืสไเมมวูดใมพียานรหคใ่่ใอืจับคช้ลจยุชาว้ำ�คกูใแี้กา่บห�ำปนอเอถด้ลฏยะกาก็ูกชบิา่ มเ่มอรงตัลเ้สูจีคงชา่ติ ทรึกวขิงางิดาาตอมใงมีำ�งจใคหลใหหดิกูนเมช้ลขิ ่่นกูอๆถรรงาู้จตห้วูมกั า่แนรเขลพสือเออูก่ือดถโงเกางปทคมร็นษะวเพตคลานุ่น้มอืูก

•
•

• ชพเเตรมูดียอื เเกมนลล่ือสน่ กู ลตดมกูลิ ว้อีทกู ยาำ�ครสดมอ�ำ ี พณชนมดูลข์ เทกูันมแแี่ ่อื บสชบด่วงไยคมงวาใ่ ชนาม้อทรามี่ ักรอมแบณลหะ์ คมไมวาาบย่ มน่ อบอ่นุ ทุกครงั้
•
•
•

การปฏบิ ัตเิ ชิงบวก

• พเกดู ดิ คพยุ ฤกตันิกแรลระมตทกมี่ ลีคงวรา่วมมรกบัันผเกิดยี่ ชวอกบับ เหตุผลและกฎระเบยี บทมี่ งุ่ ให้
• ชสบกพ่นวาา้ฒั ยนรับนอใแสาหลบนก้ะพรนุ าทม่อเรโี่รเแกร่อืดมงางก็ เร่มครเีียวคลานวี้ยมอางอมยดดาม่ ูเกงั่นดสล็ใกมัน้ จโ�่ำ แดเคสลยวมะไามอมมีค่เตไทวมัดา่าเ่ สปเมทินลเียขยี่วม้า่านใเแคจดปใว็กลนาเงมเปไรเ็ปนค่ือมคางรสานพิทอผธยอู้ิเ่าด่นื ง็กไทแรงั้ลจทะะี่
•

• ผโผผผแพรลใใใดููิู้้้อ่ งหหหะพแเหรญญญมลียาาแ่ไช่่่ทนโดม่ลวดชากย่ะง่วหยคลสแยเรรัวรฉกสอื ูพ้าหไพ้นคงขรราคบัวรือ้อะาวส่วไเมมามมมนทมไ่อืกอนุ่ มี่จมเันาใดร่ะนั่ยหใ้ขู็กใท้เหออจดจี่้คงยใ็กะตนำ�าพนอกตูดคธรนคร้ิเูบเหู�ำอาวตงยแา่ใผุ ตลหล่อะ“้เขพขดเดอออ่็ก็งกแโกทเมกาษค่รี่ยส”ุยกวนกรกแับะนัับทลสถพะ�ำนงึ ยฤนปุนอตนั้ั ญใมิกๆหหรร้เบัราดตมคก็ า่ขวเกงาอๆดิมง
• ความเขา้ ใจและช่วยเหลือซ่งึ กนั และกนั
•
•

วนิ ัยเชงิ บวก = ปลอดจากความรุนแรง
มงุ่ แกป้ ั ญหา เคารพซ่งึ กันและกนั

วางอยบู่ นพ้นื ฐานพัฒนาการเดก็ และสิทธิเด็ก

B

4 ขอ้
“ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ”

(ไมด่ ุ ไมด่ า่ ไมต่ .ี .. “เด็ก” กด็ ไี ด)้

26

การสร้างวินยั เชิงบวก
เป็นการบรู ณาการระหวา่ ง ความร้เู กยี่ วกบั พฒั นาการเด็ก งานวิจยั ดา้ น
การเลยี้ งดเู ดก็ ทมี่ ีประสทิ ธภิ าพ และหลกั การสทิ ธเิ ดก็

พกฒั ารนวาิจกัยาดราเ้ ดน็ก

กปการาระรอเสลวยิจิทยี้ า่ ยังธงดดมภิ ูเา้ีาดนพก็ การเชสงิ รบ้าวงวกินัย หสิทลักธเิกดาก็ ร

กคปวาราระสมสิทรร้เู้าธกงิภยี่ วาวนิพกยั บั แเพชลิงะัฒหบนลวากักกกาารรขขออเงงปเสด็นิท็กแธนิเวดค็กกดิตาทารมเี่วกจิหิดัยลจดักาา้สกนิทกกธาาิมรรบนเลรูุษยีณ้ ยงชาดกนเู าดรก็ รอะยหา่วงา่ มงี

จากพ้นื ฐานของสิทธเิ ดก็ และการศึกษาเกยี่ วกบั พัฒนาการของเดก็ นำ�ไป
สรนุูก่ แารรสงตร้าอ่ งเแดนก็ วเคปิด็นใหนลกกั ากราเลรีย้สงำ�ดคูเัญดก็ 4อปยา่รงะมกมารปี คระือสิทธิภาพโดยไมใ่ ช้ความ

1. กกกาาารรรเกใขห�ำ า้ ห้คในวจาดพมเัฒปร้กันาคหาวกมาาามรยวอรธิบะีคยอแิะ่นุ ยลาะแวคลวะากมารร้สูใหกึ ้แขนอวงเทดา็กงใแนกแเ่ ดตก็ล่ ะช่วงวัย
2.
3.
4. การแกป้ ั ญหาพฤติกรรมของเด็ก

27

“ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ”

การแกป้ ั ญหา

การเขา้ ใจพัฒนาการ วธิ ีคดิ
และความร้สู กึ ของเด็ก

การให้ความรกั การให้แนวทาง
ความอบอ่นุ

การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว

28

1. การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว

แคซกใคแจใหเชหัดบะนิลนดิวนือท้เากขะบเา้ แดกลมีคา้านร็กตขเอวรรีม้หอๆเใ่ใกดูมลชงักนตหับทั่กนเะทใุก้หทเนจวจปำ�ามา้ เัะแนเรใ้ลไใาปดวลหณดหิกหขุ่น็ ชนะ้ผ้แ้เเม์อเาอดฉูใค้กมายงหก็ใใพรลยู่กหหพๆียญาง้ เับ้้เเฉเ่ดะอดดหพ่ หหกพแแกก็็่มือผนรลาาๆๆนมดอืูกรา้ะะ่ การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว
ใจหะน้เดำ�ก็ ไๆปสทู่ก�ำ าตราดมุหทรตี่ ืออ้ ตงีกเพา่ืรอ

คทวแแอกา่ลับยตวศิ วาะา่นกทิธสมกกัาาีการสรงเามบัรอทจรยีาผนัดเี่ดรนรดิใกุดถานชาา่ตสอรอหร่อือ้ ะยบกรสงยาัือบกาะกเตยหารปใรกาัีเน็หญดวบั อ้เเ็กหดคลกน็กานยเัน้หเโอฉผตจน็่ืนใู้พะขใไหเ้นึจาดปญผะเ็ด้นปหอู้ม่ีอ็น่นนือักุปค้ยาจสไนแาะมรมกอบใ่รมยนั่ชบคาีค้ใคขนกจววัดี้ไสใาามขนมอมว่ไตนสราดัวนุัมใง้สเหไแพออม้เรันงดนใ่งธหก็อเแท์ ดร่อ้เตดดี่้จู็กนไ่็กักกี ใโมพแับยนไ่ กนัฒลเดรไู้กต้นม่ขือๆราปงุ่งะมไัทญหปหนั่ ี่เนหใรรนมอืกัาาี
เชสเเมจ ลกป่ะวอาียยี้ลทยในรงสีย่ใาใดตนงนใ่หูเริจกสด้เ่าเกดาเถร็กงมารก็าากๆ่ือรวนราจาเ้จูยกรแงัดักหาาเลใกปกพรหระา้ณาาือกิจ้เรหรปจาากป์จม็รริตนับัญัดทณาใไคกยปจ�ำหาวาตรตาดาระาเาวูมกยฉมมา่ ขับะพเเเยัดปรคปาา้าแา้วะาวอหหยาหใยมง้มนนมโาเาา้กาดคกยใยายรใหขรรหียไอ้ดกะมด้เยงลูแดใ่ เะาลช็กรยยเ้าคโกาขเตโววปาาดขารไ็นยม้นึสดโไแรเ่อื้อมปุนลสแกไ่็นแะาปลาไอรรสว้ดทงยกเใม้�ำราับ่นรกโีางผก้าอกไายอู้รากรจ็ ร่ผืนเาะอสสอู้สอาอ่าืนใยในนนมาไ่จนัม่แงกาเใรขลจวา่ หถราา่ะะ้

29

การวางเป้ าหมายระยะยาว

อปัยญา่ หงทาเเี่ ฉราพหาวะหังไนวา้ไ้ ด้ ในครอืะยโอะยกาาวสทเชเี่ ่นราเจระาสจอะนมเโี ดอ็กกเาพส่อื สใอหน้เเขดาก็สใาหม้รา้จูรกัถกเปา็นร

• จัดการกบั ความเครยี ด
• ทใจสส่ัดอื�ำ ใ่งสกจาาากนรรบัใกอหคบัย้สา่วคง�ำาวเเมาครรมจ็า้สู ขโรกึดพดั ขยแแอไยลมงง้ะผท่โใดอู้หำ�่ืนยร้เก้าไมียยรผใ่ ตชอู้ ้กซิ่นื า่งึ ทกราตันงีแรล่างะกกานั ย และจติ ใจ
•
•
•

“เป้ าหมายระยะสนั้ – เป้ าหมายระยะยาว”
เเรปา็นตกอ้ างรกตางั้ รกใ�ำ หห้เดนก็ดเผตลบิ ลโพั ตธขส์้นึ ดุ มทาเา้ ปย็นหแรบอื เบปไ้ าหหนมายโรดะยยะอยาาศวัยวเา่ ป้ าใหนทมาา้ ยยรทะสี่ ยดุ ะ
สัน้ หรือสิ่งที่เราต้องการให้เด็กทำ�ในแต่ละวันเป็นบันไดในการพาเด็กไป
สเู่ ป้ าหมายระยะยาวของเรา

เป้ าหมายระยะสนั้ เป้ าหมายระยะยาว

พดู ความจรงิ มาเดยี๋ ว
การใช้วนิ ยั เชิงลบ ชนอี้ ไบมคง่ ัน้นแโกมหจ่ กะตี แมไ่ ม่
การใช้วนิ ัยเชงิ บวก เลใดชกู ก็่ไเหปไม็มนค่ เดวรก็ พดูดี ลโกูกคหิดกวา่ เคครปวดัก็นาโคมคกรรนงอนุ ซไบแ่มอื ครตห่ รงรลัวงอไมไกมใ่ลช่ว้ ง

30

2. การให้ความรักความอบอ่นุ และการให้แนวทาง

การให้ความรกั การให้แนวทาง
ความอบอ่นุ

การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว

การให้ความรกั ความอบอ่นุ คอื

• ความปลอดภยั ทางอารมณจ์ ิตใจ
• ความรกั ทปี่ ราศจากเง่อื นไข
• กกาารรใคห�ำ น้คงึวถามงึ รระักดทับงั้ พดฒัว้ ยนวาากจาารแขลอะงดเดว้ ก็ยการกระท�ำ
• กกาารรใเอสาใ่ ใจจใเนขคามวาามใสตใ่อ้ จงเกราารแขลอะงเเขดา้ก็ ใจความร้สู กึ นึกคดิ ของเด็ก
•
•

31

การให้ความรกั ความอบอ่นุ
เหผนเกเ ดขค็คดิใี้มา็กรนือเา่ือๆปเคยกขง็นรขาา้มาครอใกือวเใรจงมเ็หหทเูชเ่รือขเ้นแ่ี่นมารเานา้รีกปาอาวไตันรแันวรทอ้ะล้แูใ้หาสงจละพงนเิทเเรทว้ มข่วงึ ยีธวชี่คกา่อื ิาน่ภัดอืเเเรขรารรเักก้จูจพาาาเเราานมมขรก้วูรแีเียาาาใ่ปคกนกหม้แวาพ่ รทคี้คลหา้ไูวี่มสนวะมดกทาุผดคาด้เมำ�ขิดยสอีทใราอพยอหสี่ักะใงลุดค้เใไหชขานรเว้ิ้กนดามอาฐรา่ขตือมยา้สูรอนเ่อขู่อสขกึ งาะ้ไบนาปเผงปรอรบัหลใู้าน้สู่นุ สหอนี้ึกใเแนดญพา้นวกนุภ่อืา่ก่เ่ เอยัคดทรายนเ็การจี่ รเู่มๆอไะารปท่กันืสาแจ�ำใกใาลใหหะมจ็ หะบ้ะถ้เาอก้ทดอรึงีกยีถีกก�ำเอปรไใวว้นัตดชาาา่่ ้ิ้
ออกทจผเอรหะะังะบาใู้ัง้ ยเน็ไวจหทอรระลใจญายี่นุยเจงะลงนทาา่่โผกยวรยกไบี่อู้าถข้สูมรยา้่ืน้าเองิ่ธว่แนขแเทงตา่ดลาลเจถี่แลก็จระะะลกูเอแาะเทคเกไะตลปดามรเดิ อ้ะ็งเคนียเ่วคโจงปาพดรลไติวร็นงอด่าาพใเคแม้รจแคมนยีถรลแว้สูนซ่้าะลแาเผกึ่กือมะมดกูด้ลตจรเก็้จละมาูแร้สู ไะสยงวัล่อืึกดเรตเปเขอ้ป้าแขอ่็หนอย็งนาลครฐคงใู่ทคะอืผนานวข�ำนนคอูท้าสาอกสม่รืนดภอี่ะาู้�ำสไยาควครมัพรู่วกรเผญัอพาดแ้าาิดมบวรวนัใ็กสมดนตๆธบรนัลก่เวัท์ าข้าเอา้ใงดี่จขางรจคมะบีจากใเนทะรรนทา้ สอเอี่รียวขตีไ่ ายาบไนวาัวมจปาว้อจรเเกาอาส้กู่นุะปรางไงเู่า็ปนถศปใมรจลม้คทบากเ่ หกองุห่นลดี่ามนัดน็วงมา้ีแนั่คกิตภอทาลทบันกกยยั�ำะี่
เเผป ดรมาว้่ลา่ือนยอเเชกสบข่อืาาาใมรยเจจแพตนั่เอสขอาใ่ กาดนเแดเบังตมม็กใเวั่่อืรหๆพผ่เอื ้เขวหูด้เงาลกยแู็นเน่เาจลวขกสบ็าเ่ าดๆนเปร็กุกวาใรกดรหับหบักัห้กรรเเ้คูรำ�ขือขอืลวาาคหางั รหใมวู จวัพาใเเดหมยรแกา้่าคอืมะลยวเเ้ดขมัวาาว้ามม่อื รยเขรเจับกขักออฟานั คงสัทเงวคงิ่ดเำ�าทขอก็อมาา้ยๆะอทไใมบรหาอผแอย้คงดิล่นุ วบดพะแาูสอชมกลถก่นื เช่าาเดช่ดวดนก็มยไ็กกๆปคเๆหาวบรลาไวา้ณดมือา่ง้์
สำ�เร็จของเขา และให้เขาร้วู า่ เราไวว้ างใจเขา

32

การให้แนวทาง
รหดอรคแฐ ับปูานาถาีลนจดขแะ้าีกนะกเอบ้หเขผลร�ำมบวาใู้ะตยี่งัลูตไทหเงอา่ดรคา่กำ�ญงยอร้งรลๆาา่ๆบับ่่อืรงงขดไขกงไเเปมอ้รา้อรรพตนะมือาง่ือทเจอ่แชูลรจะ�ำเลนิ้เทาะขปมผะททคี่ า่อืรใดิ สี่รำ�หะมพบงอส้คีคาลงถบ�ำนแนคา้วคแลดใคอืนวนหะซุยชาเะ้ส�้ำกขมดันส�ำับา้สเกำ�เอจใเรว�ำาจรนง็จเา่ราถรคใอ็จึงแหเวยเใดลเรห้แมนา่ก็ะปนตง่อืกเๆฏมใวผุผาจิบท่อืรลใู้กเเัตเาหยเรข็เบงอิชน็ญียาท้อื่ยนถนเช่ชี่ขงา่กึงร่หวัดาง้คัน้สู ยไใลเวงิ่จรจเงัาพตขในวกมนาา่วา่แฎหผงกคผกเๆดิาเรใูก้เ่ขทดหาพณาวาก็ญลเถฑหงรๆาอม่้ายีนแ์ดเอคีนลา้รทกวเระาเี่พาคใใ้ไไูร่นนดมดือ�าำ ้้
ทเ เจเอดหปะยเำ�็ป็กนไลไา่ ม็ๆมา่นองก่นถไสิ่ตปดลูกัน้รวั า้ห้ฏตะถอทบิหอ้้รายำ�เอืงาตั่รรอทงอืิตาพะใคำ�กาไหวผาม�ำร้เกดหิดอขเเีกหนาขขพดเวดาาลวังจูจแยกใะะแนหเเขลขตวแ้เัดะทาดิบตขใจก็าโถ่หนืะงตๆ้าส้แใเเถหับนปร้ารา้็กวสนเู้เปทบัรนอคาฏางเแนดตงวบิลทเา่็กีหัตะพมี่คๆเริต่อืปนั่วือนท็รนใดทอจีเ่กวุดยใ�ำงัา่ ็กนอา่วแเขๆงลตะตทไาัวเ่ รเรเี่เวจถรอาละา้าแไงไตาเมลรดเมอ้ท่ะขาต้ ลงศีใำ�าัดกงชตทักโสา้วยา�ำทรนิิธมผภใษบีใแดิาหจเังพนม้เคเเขวอ่อืดบั าทแงเ็กทใไขลาๆหดำ�างะ้้
มขคขต ยป้้นนึึุตผีวา่ฏงาผิธลบิ ๆมรใู้ตตั รคหอ่ิเมิดใปญทผชพ็เนแอูีก้่ตห่้โอ่ตล่นื�ำออ้น็แหัวะกแงขมยอนสลาอ่ดืยส่ือดะงผหา่ตเสขเชงดู้ดยอ่า้นึใ่นแู็กนุร่ตหนลกๆไัว้เรใี้ดเับดขดวน้อเก็ มก็ดกงเผชไหก็าเ่วูใป้ขแรใ็นหยาถสลหกญเพงึอะ้มอนักคนดูต่งาคารใกคอ้ รูิดหขยุงแรให้คเ้นึ่วใลหขาหมวะา้แทบวก้เมนปขาิธคนั อวาฏ้งกี มุสงทใอบิาเอรจอารหตั้าากงใกง็นิตรแันนเกมผอ่มกถกฎณเล่อืเ่งึาขเดขเมรกข์าห็กแอคีณออตไกงวยงดฑกุผไ้ตาา่ง้ขาร์ลมงนา่ ร่วขเผยเกทมออหดิๆราก่งงรพะเในักือททดลหฎทีย�ำ าว้้ดเทร�ำมดยกีบัใอี่แแกณเหกฟาลลาฑ้ดดิัจรงะะี์
หลกี เลยี่ งการดุดา่ ตี หรอื ขใู่ ห้เด็กกลวั

33

การให้แนวทางทชี่ ดั เจน หมายถงึ

• ใสบกอคหางธ่ออเร้บิมยกสมกีาใเรดคีหยาิมก็ำ�รเ้คใหแตวหวตนา่อ่า้เเุผะดมรรนอลก็ชาำ�งคใ่วมทไหยาีกดชี่ด้เเา้ดหัดหรก็ลเใวจรชือังน้ดู้คเใพว้หวว่ยอืา้เา่ ขวมใเาดา่หคททก็้เิดดำ��ำคออก็ไวิสมะทรรไจป�ำ ระงึสรอ�ำะยพเราฤ็จกตใิอหย้เขา่ างไทร�ำ เช่นนัน้
•
•
•
•
•

3. การเขา้ ใจพัฒนาการ วิธีคิดและความร้สู ึกของเดก็

การเขา้ ใจพัฒนาการ วธิ คี ดิ
และความร้สู กึ ของเด็ก

การให้ความรัก การให้แนวทาง
ความอบอ่นุ

การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว

34

เตเคใทเตสคจกชรมนะาอวัาว่วเี่า่น่ือตขรวงาาผดตากเสัยมมอ้ ูใ้คขอ้เงนัิ่งนงเขหรลา้องชททในััด้าใญกอ้แ่อืนี่เครจแารงงทอ่าแาวยรกไาหบีผ่าดตธิมสงค้บั รจเีคดิใหล่่ือย่าพกอืคหิดๆะใอวดา่เอืชา้เหังแมมหรกเด่วใขล้เ่ขคอืนวดิหขงหอะา้เิดังอวขา้เรคงวใไัยดในเ้นึเาจังมวขนรก็คเใวาใ่าา้รวอหแิดมิธชใเายั อากีล้เจว่รอสเขดยงพา่้สูาะอาิ่งอ็ุสกคเรกึ่ทจยือดงคาทวคขาท่ี่เเ็กมาหิดขงำ�อิดเี่ตมขแอรแามงวงั้ขวามเละาา่ ใดจบดัไน่ะะเจร็กขะมสนแยทจไทาใมยุมงั่�ำดะ�ำนดี่เเงแ้กขทกน้ตฉ้แอืนลอับินำ��ำวัยตแี้ะงใวเไคๆล่ชสกขหมัยวัดะอไน้้แเด่าหชขเรเงอลรีมจ่วาไรเแียะดดนงสสอืนคนนวก็ย้าาขถัน่ ัยววหมมา้นึกู เาทกนปาาตมารรเ็ังนาพสงถถสมชทารสแือซ่วใบมาเี่เ่อืลท่ึงจงหปะาามสเะจงั้ม็มนงรวววีคานทันถลาสัยรนัวเะขโีเางิ่ขขสากสดทจออ้อมียดิมยำ�สีง่เมงนแจเแวเไรเปูลดตสิมลาขล้า็ทน็กกกยัราา่งะู้ี่
รแจรปหอ ่ะานนารลยงยะกะงั กะสนุเครยพาทิ�ำะวยาียททาธวแงมถิภัง้เี่ทลหหเ้ปาาขเี่ะนมพเรรจารา่งึาะมเติาขวปะพาพใาสว็นฤกจดบมยผตขอหกา้นึใูขิ้ายวับหรอหงัาจเมญงไรดมงึเณวอื ด็กเ่มไ้ปอเข์แก็ดอพ็นาอตๆ้ง่อืยเงล่แรทุเะ่อืลดเี่ว1งระก็แัยส3เาๆลขจำ�ว้้าคแะเปใไลญัรดจีตาะทโค้จชงั้ เลแเีอ่่ะวรรสกตยายาาจผใแ่ใตมหหะร่าอ้ เาก้นเ้ครงขรเมิ่สวเกถาขาเาเิดเขา้มดปยใจา้รนิ็ตนจในักทาสจพกขาเอฒักรหงอนะำ�ไตนทงลเปขุผเางั่งั ดสกาลเใขเู่็กไจาตปดา้รไ้า่าสอ้มแทงหวู่ยล่วงั้เัยบมทา่ะ่ารค้งาอืจา่นุมยำ�งงะี
รสขใสไพ สดจาอำร��ำอ่ กร้หร้างแกับฐงวเรมคราจากับ่รานทวาเปคาสดร�ำคใมืลอตค�ำก็นวไคอกอวเาชวลบัญามาบ่วว้ ็กมรใงสสาขๆสจเรงมันอด้จูรใพองอืเจกัเ้ามคหงันนใสส่อืวลนธแภงิ่ าเทร์า่ตตรขามะนกที่า่วัพาหสี้งๆเตจี่ แรมัวๆะกสาวา่พไใรงดไมขนัจแเ้าดลรม่อธงกลอ้า้อสีกงร์ละยกชมะถาสัวา่บัหวีราทรงติตเวน้าปี่ปดเา่งหีพทรล็กลคงรวาที่เอๆอวือกรตคี่ดาดาจเอ้ มวขภกภับงาาผยัับัเยเมคขูกลทแตเายพูกเรลั้งอ้รปา่นัมิ่ขทะพง็นอทตรกาใทชะงงั้ซี่งานหเ่วแที่รร่งึรวงวต่าเตเี่าิธเขดา่งแ่ตวา่ีกงากก็งลรลกาจๆานการอันะยสอเ้สไดกแขด�ำย่อืซไิดอหลสร้ปส่ึงสงับะราจาเำ�จบัมกระขหิตเขากง�ำาปรารใลอจา็ับนนถจรงังะ
เเขดาก็ สๆ่อื สารแถลงึ ะเทราำ�ให้เขาร้วู า่ พวกเขาไวใ้ จเราไดว้ า่ เราจะตอบสนองตอ่ สงิ่ ที่

35

ใแสต เกวหน�ำถา่ ลลง้แาวาๆนงันททสกวาเี่แ่อืทงขาลแสเราามะณกากงแ่อืรทพ่รต์กอเะชี่วดปา่้ทะกัด็กงัไญบืเๆเรทขจเกหำ�ทานบัาคไา้แจทดเวรกาอ้เี่าากเ่กมยขเสดิวเาา่งาขลขางใยา้าส้นึนนตใทรโขสจา้าดเี่อภโขขงยงลาสอาเไพกรรรงม้อแรเารใ่ดอคคงวช็กไดบือ์้คหๆลกๆว้ อ้าเาวรมมดลเสทรรว้าตอุนาปี่ยทวันตแลเี่มใอ้ขรอหาเงางพดก้เทบข่อืขภำ�อาท้นึัยคกรีเ่ ว้จูวราา่กัามจเแ“รเไะสขามสดคา้ าเ่ ใงอวมโจอรดาาวาจ”ยรา่ระหถมเมเดใรรอณหมิ่อืก็ ง้์
ใเ เสรเขชขหบังิ่ ่าาอื ต้เมใเกวา่รอืนา่ียงยี กเเๆรนรขับต่อืเารคมิมง้แูไ่วือขดลีคาอเ้ะวขมงสาเเาทกมรำ�มโาา้าร่อืตสรทสวเาขเจรรามค้นึ าส้ายาาอใงงิ่ตรรหแีกตา่ถพร้โนา่งตองงๆิดจกๆนนงู าทเเใัน่อสดเี่จจงขเด็กใขะาว้หๆเเาจมยป้เหะ่ดอืต็นอไาเ็กนดกทยรเเาพ้าาารอรตกงียบงเแอเนตเรกมบรรยี ปเ้่ือ้มูียครนั ญเามำ�ารตกถทเ้มูหิบขขาำ�าาาโม้นึใกดตใหตเขหว้มข้เา่้นึย้พข้นึ่ืองเตาๆเรรรมน้อ่อื านั่เมขยสอใอสๆนงจงำ�บั วเหขเเา่สรมราเนาบัข่อือสุนากเยอดทใาา่ หนก็ร�ำง้
มแกอดผเคพ พ่ลบัืนโอปีเอีู้อ่ ด่อืลัะ่นืยแคแญ็กคนกใลดมวหๆวขๆหาะว้่ าอามม้กยจมเงีคขขำ�ทคามเเลัดอวกคขวีไ่่ือาังดงคแาารถใมเมขเ้ยยีณุขงึจรสยเงด้วาียคคไาาแัยนดามรยโลเแรรูขดด้ากะลพ้วูใาร้ยีใวะา่นเถแหา้ไกรเกมใลงข้กยีบัเนขาะใ่ดาานผ้นึรใชกครก็ หใู้จ้คอายวๆหัด้รเยวรซอกญทกราา่งึ่มยี ับมทาเำ�งร่รปรรรสรฟรี่อับต็วกนุนงิ่้สูับงดิตับชจแึกผๆเเ่า่วคะรวดอู้รงมงงา่วว็่นื็กๆเตกตาาวๆขาัว้มวัลสวไเอเขาขเดอ่รือจคดทัดา้าง้สะ�ำก็แคี่วเมใาปปๆยุณชแีรจ็รเนง้้วกนดคกึะคิธซับมก็วษจรกีน่ึงโผๆแีจูัดาาไนดอูนะ้จดกรม้ีไ่ืนวอาทาเ้ดทหมกโรยีร่พ้นจี่กผคีน็า่้สูแบม้ะงับใูว้ตลกึ ตเหทกาคัววะดัดมับปญจีอ่า่วียสหมะาพยฏวเ่ จินม่วผีมา่บิกวัดงงใโ่ใูือ้กันัตใจจกกหเเกติยาไขขราญับดผอ่กธราาู้้่
ใใเ ตกจกอ้ ิดแลงกลๆ้กาะาเรสพรเนกส่ือปาบัำ�ใลรหหสยี่ยร้นคนอบั ุนำ�แมแเใปดรนหบัลก็ ะ้เงจวขนมยัาา�ำ กาเมแรกเีอลมิ่พมสิะเ่อืาใขรยนหะา้ ทใๆว้คนยัาวกงรารห่นุาม่ารนชงต่าว้กดัทยาเสเยขี่ ขหนิอแาลใลงจอืจผะะเเอมใู้ มรหาีค่อื่อื รญวงเมตาขต่ณมาา่ อตงรข์ นๆ้สูอ้อนึกงงกคี้อเขาือยารกาแกาตรเก่ ปใ็ค็หนผเอ้กอขใู้ ย�ำหิสาอลจรญยังะะู่่

36

คขตเสตมอาณุน้อ่ือมคเงคมอาชำ�รีคงร่ปวูถวยรรขาเกึใวปมอหมษ็นผง้ทเาตคดิดกงั้ นน็กพกอ่ เทเานลอกรเี่าทงิดขพดปี่ากัฒเัไญกาวนริดหใ้ผพาขจาูใ้คั้นึฒไจหวดะญาน้เเมกดาจ่ เรดิก็กขะ้สูคาาๆึกจรอรตทะยรับัดีร่อบั ผ้วูสยฟา่ิดิใูน่ ัผงกชใคใู้ ลอจห�ำ เ้บวแพญ่าน่อืแสร่ ะลใอิ่งนหะใบ�ำคด้คตขวถววัอาาูกเงมมขสผเชาิ่ชงใู้ ่วใ่อืทหยดมังญ้ เผพหนั่ แ่ิดอ่ใลลนไแอื ะดคมเจส้ดวแ่ะม้าวไลปมอยะ
แหขค เอตดิรขืองกเาหผแตอใู็น้ผาา่ หทจงนใไญเตี่ชปปนีวา่ใ่ ลวจติงกัยายี่ไลใกรปนนต้่นุผจรอัวตใู้ปูานอหกอแยาญขนบคา่ อกบงจ่ตงลพะกผเทาอ่าดใู้งำ�รแห็กใแมวญหตห่ัยเ้เง่่ดรดรตแือ่นก็ุก็ วัลคพมๆะณุกัยกผสจาาูใ้คยาระหรพมฟาญู ัมายงเรเขอส่าพถายารลคจจ้าางงะมไน้ ฟเมสหอคั ชง่ รกาวเอ้าตพลางบัวมักลตใเสษงอัวจนณตแงใไตนต์ดจกง่ทวัใง้กาตี่ตนา่ รายา่นวยพงขิชขมยไ้นึาอปคีาเงรยจวเยีาาาขนมมกา
วตสใ คไผคแปหัยำ�ัวใูา�ำ้ ลรหบหดแ้คเอ่นุะนหาร�ำญ้ สงไงับแะวไภจ่ดนนเงัดะาขจ้ใอำ�ตะด้เพานานปยรีใกแช็าำ�า่นหรเ่วบวงคดขะ้กไดงใยว็กรอว้�ำลดาจะัยๆลมอ้ทหมารงัูลมผี่กส่า่ตนุใตทงจเใูัม้อ้ตขา่ๆหปี่พงองาใญกลๆนันแหาอแลธปส่้ครทดลท์ะรลวรชภีช่้าะดี่า้วูา่ใวงัดัยมา่ยี หสยผสเเสจภใข้แ�ำใู้นหนม้านหหบั พ้เแวญรขแสทขแับาลนจ่คง็วาพเะะุนขวดงตอฒั ทาาลรผยมจี่นอ้ งคเูู่ใ้ไำ�มสไเาหววดเปคมทปว้าญ็กตวาอม็ปี่นๆาจง่รเสลตมมใงะมัอจอ่มสอ่เือปพดเกาาาเป็ขนมันภจา็นารทอายัธใตเปรร์หสสิ�ำรถอ้ะฏอ่�ำรอื้เหคขงหะบิะงกไาวอสรัตเรารา่ปยับ�ำิตผร้วูง็คนดเเวัา่ิดขดจัญตูแผตพาะ็กลัวใูอ่้ทคลขแเหเสีด่อใาขอลญหดุด็กยางะ้่
เดก็ ในแตล่ ะช่วงวยั มวี ธิ คี ดิ และร้สู กึ ดังนี้
0กบั-6พอ่เดแือมนห่ รจือะบสุค่ือคสลารคกนุ้ บั เคเรยาใดกว้ ลยช้ กิดารร้องไห้ เขาจะร้สู กึ ปลอดภยั เม่อื อยู่
6กกาล-ร1ับท2วำ�า่ เใจดหะือส้เขนูญารเจส้สู ะียเึกชพป่ืออ่ลใแอนมดสไ่ภงิ่ ปทัยเตี่ดมนว้่อื ยจไเมัดชไ่ต่อื ดอ้วอ้ งา่ ยมมใู่อเี กรงาลเอหท้ ย็นา่ ใู่นไกดลส้ เๆ้งิ่ ขทาเสเี่อรมาาอจจระ้อตงอ้ ใงหท้ห�ำ วคาือด

37

แอค1เพวย-ว่อืด2าา่ เมงลรปเตอ้ยีตี อ้มน็มเปงทรทก็น้ทูปี่ แี่ าวุกลลรัยสอเะทรเงิ่ดรยีเีร่ ภดียนอัยน็กรบตเร้ขู ตร้ทูอ่อมิ่วั กักงตเาจษดรนะะ็กเใตรไชหา่ียว้ปนงนนๆรา้ รชี้ ะทใ้ขูอสหขี่อบาอ้ตงทหลงนสยพูกเัมบิออ่เผพงจเมอัส่อืบั ยาทใเปาห่งั้รงีหน้เาปขคป้าาลท่ือาสอยมี่ก�ำดเีใารพภหรว่อืสยัจ้กตรสา้าอรงิ่ งตรบสบัา่สภงสนาๆัมอพไผงดสั ้
2จสะภ-ม3าีกพปาคีรวเใดาชม็ก้จใรนิ น้สู ตชึกน่วขางอกวงัยาเรขนนาจี้ ใถี้ะหเึงรส้ไมิ่ดงิ่ รทแ้ ้จู ลนี่ กั ะา่ ใชกช่วล้จยา่ นิทวต�ำ พนใหอ่ากแ้เขมาารจ่ รกะ้สู บัตึกสอ้ องิ่งบรเขออา้ ่นุบใปตจลวัแอลบดะายภงอคัยมรรงั้ ับ
3พท-ีน่อ่ 5แมุ่ มนปจ่วี ะลใตนเหอ้วมยังในาจะเี้ เสปยม็น็นแวแลยั ลทะะไเี่ฉมดลท่็กา�ำเดรรมิ่ท้ายสจี่ จงะสติตยัอใจใบนเคขส�ำางิ่ ถตาา่ มงลๆูกแอลยะา่เกงอดิ ดกทารนตหัง้ คาคำ�ถ�ำ าตมอบ
5พทตม -ออ้ำ�ย9ใงงาหเเยขหป้เาา้ดี็นมใเ็กปดทจเรก็แำ�กะตใลดิเนดัวะคเวเ็นสวพยั ตาน่อืนมา่อตเี้งคปแอๆับ็นนบอขวเสยดอ้ทนา่ก็งางอใวงรจงยัแอตหเกบรอ่รป้ ยีดือคั ญนา้เวกนหาแิดมแาลคลทคะวะพาไี่ ใามดยจมใ่หาเคชยยว้คัดน็ังาขวแมมาอยปามงง้กรตผรบัขุนอ่ใู้ ้นึตหแเพวั รญเ่งือข่ นซาแ้ กไ่งึนดเบั ะห้นเพลพำ�อา่่่อืในแหนอี้ม้เขา่ าจ
1คใแหก0น้ ้คล่-ห1�ำูกาแ3ใตหนวั ปะ้กเีอนาเง�ำรดเตคพก็ อ่น้ใ่อื ลนหเกูปชาไ็่ตวนดงนตนอ้ เวั อยเี้ ขปาง่ อ็นงคงเวตหวยั ัวรมรเเา่นุอฝะ้ทงาสอมมี่มยอกัปสู่งใลดูงชอูอ้เพวดยอ่ลภหู่ แายั าอมงยค่เพกู่วบั่รอื ยจเพอะ่ไอืมดนรค้บั มอแกียลาชะร่วใเหยรเ้อมิ่ หิสลรือะ
ไแดป1ดน4ูอรอ้ะะย-สนย1า่ บา่ำ�ง8งไทกมมปเีา่ ปใเี่รี หห็ในเตปห้เปข็ุผนมราลชๆ่ะรโ่แว้ตูดยงลัวว้วชะยยันปตรเ์ลข่นุวัแอา้เทตอดใมี่ไ่จงภมอีกแยั ใ่ยาลชรา่ะ่กคงเปาลน้ ริดอหสงโางั่ผอตหกดิ น้าาลมเสออใงงเนอถพกกูย่อื าา่ ใรงหเทร้เสี่ขพียาุดนอ่ เรแรม้ขูียมกัอนค่ จงรวเะ้ดูรขทเว้าฝดย้ าลตจใอนหบั งเห้คตอำ�าาง

38

ความแตกตา่ งของเดก็ ในวยั เดยี วกนั
ขเผจปโป ปยััะอลญญ็นมงงกกญญเตผี รดันนล้ะาา็กทกเอเใปกบรมนา็นะา่ตอืรแทรวมเอ่ตพยัดบพณล่ปัฒ็กทัฒะ์กไาสดนดตงนนุา้าร้อิานเทับหาดกไรรคร็กามียมือวรทเ่ะณทาหทดี่ มคาาา่์ีครวงกกวสนุาเันรดมตกแพ็กคารเิปชฒัรงสัดิญ่นแพขุสนบญฒัภราทบา้าาในาพงในราสอดไทกแรามแุกอตรรบแ่ ดาคมล่ ขบจา้์ะณ็งแมหนดแล์ีรนา้ รแะ่าน่งึทงจลง/จัง้รกะหปะรยิคา่มรว่าธยวอืยงคี ราโกหวรตมอาามลกคยามาวิดกสยา่พาสจัมแวรรฒัิตยับพด้าใบนันงงั จแสกาธตจรลกเ์ สส่ชระา่า่ตตคมอืวริิี์
เปทแดลรำ�็กะใะแสปหตบร้กล่ะกาสะราคบเรรนณกยี าเน์รรียรณแ้ตูนล์า่ระง้ไูคกดวนัต้ าเามนมเ่ือขขงา้ัน้ จใตาจอกขนปอัขจงตอจนัยงพตัฒา่ เดงนก็ าๆแกตาอล่ราะตทคาินมพมวนััยีคธวกุามรรแรมตวมกอตทาา่งั้รงจมกาณันก์
ขสเเกSล หปอานงt็yน็นมรงบั lมเปภือeสดอาฝ)รนก็ พะึงกไุนแสเกดปหตกบาตฟ้ฏน็าล่รกัางิบรภสะารบเคตั่าอืรารอ่พนณิงสยี ยแ(ตานต์Kๆบร(า่รรViทบงn้ขู งiหกาeอตsหนังรsuงา่าบือเtงaกดhวจlไe็กเกาๆดชLtกป้i่นแecกกฏลaลาาrิบSะรกั nรบหสtัตษสiyารnอิเณาlงอือegนธคงก)ะ)แิตนวาบวหิธเเรดรธิบีกอรียกี็กอืพาธนาเรเบิดูรรขไเายีรใดา้ ยหยีนบไจ้ เปน้ฟไาาหดัรรกงงตู้่วด้คกุผบม(ีจนาLลทาารเeรงใกฟำ�aคหยี ักกงrนน้เาิจnดรเรกiร็กn้ไูเ(รยีขAดเgรขนยีuจ้ มา้นไาdSเใดกพitจtyจ้กกoรlาจาาาreกyรระะ)
ตปคเลดรัักาวังญียนมาษนหมนั้วณราธิบ้ทูพจีสะกาาใอ่อพงกดแนกรกลมข่อาาักผ่อยงรษทงอปู้ไบณดาากจงคุย้คะสมคินหรมปีลอนัอญดง่ึงงบ/ังเหกผพกาไ็าดู้งล่ือดคแูา่ม้เนลวชิตไมเ่นด้ดอี ็กง้ บลคนแางวอลงโากคทะมคจนษยารมเากคูดีปกนว็ักญลรพี้ ใำ�ตหนฤบราตกาะทิกรหกาณรในงรนกัีเกมดกวาขา็กา่รอรเเไดหองมเก็่าน็่สดนเา็กรเบมียนนาา่อืใงรรนงคถ้ดูจกนทว้าามกยำร�ี

39

4. การแกป้ ั ญหา

การแกป้ ั ญหา

การเขา้ ใจพฒั นาการ วธิ ีคดิ
และความร้สู กึ ของเด็ก

การให้ความรัก การให้แนวทาง
ความอบอ่นุ

การกำ�หนดเป้ าหมายระยะยาว

หวกกคคแกปธิกนัาาิวดฏลคีรราป้สถักิบใแมัิดำ�ญึกงัตหกอแเหาิปห้คป้บล5รร้ัาวาญกะับอขหาคอ่่นุกหมนั้ซมวนาา่งึรตาารหตพกัมยอแกนอ้คฤรรนกาา้ง้สูะวตข้รใยไากึิกสยัชดมะขรปร้ยสแ้ออรั้าคาญตกบมงงวอื คิ่เวขหอเดกดินิปอ่นุาาก็ ็พยันพงแรใเเิจหกลฤนดชา�ำะลตงิแ็กรกหบักิกตณานดวรล่ รการดว้ะใเแมไยชเหปปมลข่วก็้แน้เะา่งอานกกใวหรงชยี่วาัยเปมด้ทรกวฏารกก็าายิบวรบังใรมฝแัตนกเะึอพกกิอแยางเ่่ฝอืยตระดคยลนาน่ล่ ก็ป์างง�ำใะเโวรชหมตทใะ่วา้เ็มนกษคงปทอกวแยรยับาีด่ลชะรจยว้ะแินเกยากุตลกาคตซโยี้เ่ รปทดวใ์่งึงเ็านมชดังย้ขมส้รีกกกเูา้ ดวารใาาามมักก็จรรร

40

ขแวเปธิลนั้ ้ ากีะตหคาอรมวนเาาชมยทิงรรบี่ ะ้สู1วยกึ กะกทยไาเี่ามกรวเท่ิดคผบจือลาทออกวะใเนไชปร้เ้คาปหว้ าามหมาเมพรยานุ ่อืรยแะใยรชใงะ้เนปกสข็บันั้นัน้ เแดตรเ็กองพใน่อืจนเใรเี้นรากาจจาะระไตอดอ้ดแ้ งทกรไ้นะขลกมบักึ ันเอสไาดมรด้อมว้วณยา่ ์
อขทนบนั้ี้เเี่ ปรอตา็น่นุอคกนาลาดทรอหคีง่ วคิด2ังิดหไหวกาใ้วาานิธหรเีวมลป่างุ่า้ าเเยรนหๆาน้มจวทาะธิ ยจคี่ ที รัดวเี่ะากปยม็านะรรยไกักปาคับวไวดเดาโโ้ ม็กดดอยยยบังเไนไมองน้ใ่่นุเชทพแ้คกี่่ือลวาใะารแหมใน้เชรขว้ใุนาทชแเาป้ครง็นวงาคใมนนรขใกั นนั้ คแตวบอาบนม
รรตขข้ส�ูำอัน้อคกึงนตาเนนอขญกึ ี้เานรคหแทาิดรลจี่ือห้ว3ะทเรตรอือก้ ้อากาแกงราทท็จครใ้ำ�ะม�ำจอคนอแดวึงงลาทถโะมลึงนสเพกตาขอัฒม่าอ้ ยาใพนา่รจฤางถกกไตปอ่ราิกฏนรริบวรว่าัตมิธเติ ดคีทอ่เ็ดิกี่เมเปอแข่อื ็นลยาเขะปูไใ่ คดันา้ ญใวอ้ชจหาย่วธมาาง่ รรวงขร้สูเัยอขมึกไงา้ชหขเใาขอนจตางแแิตไเลลดดาะะ้็กอมนมยชมุ่ีใค่า่วนนวงงขาววไันมม้ลัย่
ขขปขตอันนั้้อรบังนตตชในออ่วชีเ้นนง้ใปวททห็นัย้เีี่่ ข4แข5ัน้ลา้ กกตว้ กาเบัอรารแชนราจ่กวกทงดัป้็จีส่ วักะญำ�ัยสาคขหารัญอมสางถาแใเรานลดถนะขก็ หตกนั้ไาดา้อตทรงอ้ อณรายนะงา่โ์มนนดงัดี้ำ�อเยวมรยใิธะ่อืา่ชวีกงเ้กังรามามารเีรเตาหขสกา่ตา้รแงใุผ้าๆลจงละใวเดตนิน็ก้อขัยตงัน้เชใาตชงิมอบ้เพวนวลัฒทกาสี่นฝใอาึกนกงฝขมาันน้รา
ททรหะับกนลษา้ทึกนะวถกเี้นสึงาตมสรงั้จิ่องแตดัตต่กาลข่ งาอัน้ ๆรดแกทกรบั ี่าเกเรรดแาปลก็ เฏตะอบินรย�ำัตียา่ มงกิมอาับตใดเัวชดทม้จก็นราตตงิเาปๆาม็มนแแอนนกยวบัว่าททสงาาดถงงีาใเเชนนชงิกิงขบบาั้นวรวตกณกอนจ์ นี้ รทิงๆั้งหมโดแดลยกกะ่อพานรึง
รข บบั้นึวมกแไกอื มไก้ ขใ่ บั ชกดส่เาว้ รถรย่อื าพสงนยตงกา่าแิ ายยลรนาะณมกัเปจต์ ็นะา่ จงไดัๆปดกอังนอายรยนั้า่ กงา่จับสงึงไันปดรัตกีญดิตวีหา่าแาถมลต้าขะเา่ ฝนั้รงึกาตๆจปอะฏนวดิบดาว้ งัตังยแกเิ วมผลิธ่ือนา่ ีกวเไากวรดิล้ สสว่ รงถ้าหางนนวินา้กวัยาา่รเชจณิงะ์

C

การเข้าใจตนเอง
กอ่ นน�ำ ไปใช้

“ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ”

42

การเขา้ ใจตนเอง

ปชกก“เปปกั้่วลับญอ็านยไผงรหกกใกอู้เหาไาขั่นืนมหร้กา้ ตตหเ่ใราหาจอืนารมมตทปจเคาอนติฏาะวงงเพิสสออาเัมยมปมงอพา”็ทเนกธขันไี่ใกเิสา้มธหปาใภร์ม่็้กนจราะคีบัเขปพหรวอจร่ตวือาิตงับา่งามตงใสมตยตนจำ�มัวืดเัวเคมาอตหเญัร่อืงนยาเเนุเ่กผพกพตับชาร่ือารญิาเดมใระกจ้วูห็กสับา่ะด้จถเตภีขิกาตนาน้นึยี่ใเวกวจอะพากงเรลมันลใณวนีจกับรดุท์ับ้าเอขากย่งอ้าาจรนสติมู่จภวีปจะาแทิกดุฏวตอย่แสิะห่าใสขัมหกาง็มพกล้เดกนัใไจุดิลกชธะ้์

กลไกป้ องกนั ตนเองประกอบดว้ ย

1. กกแโทกาารรษป้ โอัคญท้านงษหอเคาห่นื นตไมอผุ ่นรื่ลับ(ผP(ิดRrชoaอjteiบoctnioalniz)aหtiาoกnใ)ช้บหอ่ ายกจใะชเป้บ็นอ่ คยจนะกพา้ ฒัวรน้าาวเปไ็มนร่ก้จู ากัร
2.

3. กสกFยตแกoสอาาางิ่ำ�ทรรรหrดมmเปแไี่นงรปดสฏคบัaผิลดร้เิวtบบู้ยี่สับiงาoาังนธปมผงnค/เฏรลอป)กับงัิกกย้าาเบเิราร่กรหชัญิยงะเีย่นมกทโาจชดา็บตบคายยกรนนไงด(ผอ้มทDขมู้ยรา่้เี่isป(คีก้ตูมDp็วนวัวกelา่าวแับanแมา่บcคiตไรaeบวดกัไ่lmาน/มก้ใมSี้นeรส่ ปuะnเมทพpรtเ)าหp�ำศรคไrตเปถeดอื ุผsนียกลsาวาiทกรoเชเันแี่nป่นท)ลจ้ ดยี่ใครนเุนงิอืดจเก็กปติ า้งาใ(รา่ หRตปยมeส้ กฏaาำ�วเิ cยนสา่ tไธกึกiปoไจามสnระู่่
4.

5.

6. gกกrลาeรับsถไsดปiถoมอnีพ)ยฤไเตปกกิ สดิ รรู่ขระ้นึมดเเับมหข่อื มอมอื งีคนบวเคุดาลม็กกิขเภดั ชาแ่นพยตซง้ ใอี่งึ นมกจพีชติ กฤใหตจัวิกรเชร่มนแผบใู้บหเดญ็กเ่ ๆสียใ(Rจeจ-ะ

สบสอเพใกจุปัุงขคุอิดตคภสคใา่ขมจารลง้ึนแใรพอๆนคลใจ่นื นผะิเตแสปลใเนลงิ่็จนปทะแอบ็แนีคร่ วกรับุคควดจงาแควลาผมลากอ้ลลสมะนมทกั พาสบี้ที่ใมมราหุคาีสา้อมง้คสรุขมากถาลภทรามททถยาีจ่ าอี่มี่พขภะรยีสเอาถจผไูุ่ขพงิดตดชบภทำ�ดิญ้ าุครเี่ีจพปงปคะตัลจญลสนติยี่ ใาหหอนดนมรายแจีกาือแใู่ปะารททนสรลถ�ำสนาสงปสมงักรคงิร่า้าาทับรมรงถสี่หสจไเใดรัิมตลมช้าอ้ พีกใ่ือ้คงยจหสัมนวา่ใรนคีธางหรมภีปมวค้เัาขาญคีกใ์มัดพวิดนหขแาทสคาดัมยี่ดภหวแสง้ ีกาาใรยขุ พับนมือง้

43

ไปไคก มมาวฏด่่ราิกเแมจีหริ กวะิยมเปติ้ าปาัภกญตะ็นสากอหอวมังบุปาะวกสจลเสชลงึขุสร่นสับภรงู รคาตก้าพใอ่จางนจะพครไกติโวฤมทามาตอ่รมษคี กิแดรเวรกดทนุารป้ก็นมแมั ญรตสกแงัมอ่าหลตรเพาะดอ่ตไันเก็มคี ดธส่ว็กก์ แาาไบั มมลดพขาะ้ มฤรอถตีกงนปเากิ อดรรรก็กใับรจชมอา้กากเลชรนไ่มนกภี้ ณใานวค์หะกวโาสาาดกุขรมยพภปรเอ่า้รสูฉพแบักึพมจตใานมิต่วัะี
เเคลขกชา้งว่นิดตมานจวัมแาจี้จขลกะะัดกะทคจแอ่วำ�ะยาใใเห้งมหกทต้ท้เดิ กาอ้งัค้ ดิงพงวอคกอา่ าวามแรารรมมมทุน/่ ณตจี่ผแงึะรดู์เ้ มเปงคแู สีต็นรลถอ่ ยีผเาดเดลดน็กเทก็ภพี่เตารกพาาิดมะทแจคมลเี่ าวหาะกาเนดมพอื ็กไ่อกมแแวเ่ตมหา่ ล่อ่ผ็นะกี ู้ปดฝฝ่ว้กา่ ายยคยมรหีทอนหงศิ ่งึ /ทรผอื าู้ดคงูแตวสลารภมงเาดกไวันม็กะ่

แนวทางการจัดการความขัดแยง้

1. กกครคตกคกสม่วาาาาถนลววามรรรรกาาาคี่เเปโแพมมกนกลออขันร่พรอืวกาานงะ่่วา่แายงึชนขโอมพรสปนดนัีป่อมณัดอะญยนรือใงฉ์กะหวจ(หนกุา(Cา่ใา(CรเอรAตoหฉรoือมทmนc้แะินlมlcดกุเตaท(pอีคoมCคล่beตี่งวmคนooะtไอ้าฝimมวมrmtมง่aiาากีค่ตvสptoมยา้วeiัดาrvdมควา)oมสeaรปีิดมmานิ)้าtรสหรiวเใกinะำ�ถพsาจโาgคมiใบ่อืยดnร)นญัีจุคหชหว่gกตินนคาย)าาสวหห์ลอยรธิ�ำ นทมนโอีนนนทมทีท่มเีกึ้ ม้หจีาำ�าถวงตงนดุมอา่ แทาา้ยคยากมดี่วะืนควไ้สผทีาทนขำ�มอู้สี่แี่ทลห่สนืดุนะดี่ รงกรวช่ีทบับ่วาธิ้เัดสี่หสมสวีนุดยีาขุกเี้ เหขมสมพนั อ้มอีลีคใ่ือตน�ำาะา่สสนะกกกรกว่าลวา้าบันจรา่งง

2.

3.
4.

5. กตหาดันรสทหินาลงใกีชจเนไลมะยี่ ท่ หง�ำ รรอื ้า(Aยเปจvo็ิตนiใปdจั ญinผหgอู้ )่าืนเลต็กอ้ นงอ้ กมยาีคทรวหไี่ ามลมต่ บเหอ้ หมงนใาสสี ะใ่ถสจามกนกไ็กบั ดาก้รรณณ์ ีทไไี่ มมต่เ่ หอ้ ็นง

44

การแกป้ ั ญหาความขดั แยง้ ทางอารมณ์

1. จตคปัดอว้รบะงกเกคดาาุมรน็ รอคขาวอรางมเมดณเก็ คแ์ รแลียละพะดเฤขขตา้อิกใงจรตตรนมนเขเออองงงอใตหยนา่้เใงรหถ็ว้ไ่อเดพงเ้แ่ือพท่สือว้ สาา่ ่มือปสัาญารหรถกาเับคข้อืเาดใอ็กจะไไคดรวต้ ารมง
2.

3. สนใจความร้สู กึ ของเด็ก รวมถึงค�ำ พดู ของตนทสี่ ่ือสารออกมา
4. ตปั่นืญตหัวาแเลร็วะขเค้นึ ารพความแตกตา่ งระหวา่ งตวั เราและเด็ก เพ่ือท�ำ ให้แก้

การจดั การความโกรธ (Anger Management)

กคปหต/“คผานา่รฏวดู้รงือสิกากกูแวาิรมนัรลามิยโะจเาาเกทดานรขรำ�ตก็ ถ่อือธเ)อ่รชงง”เะจไ่คนดคบมาวน็กอืกพา่าจี้ ยปมงึ ะอเัคพจเโพาปวกจอร่อื ็านรยัมใเมธจทปทณโม็ยี่นากแค์างอกลรกพวมาธะานันรรไอมอ้ดรบัธาระยุกโ้จข้สูบดขรแอกึารย้ึนสงขยมไสกดา้คมงัับงแงวท่คอใลคา�ำมนอะมวใกกาโหเามมกกค้เราสิดรดวเดธาาลข็กทมว้ม้นึียยโี่านเกมครเแหรรถ่ือวบยีรธาใบือกบขมนคุ วคอบรกคา่นงุนุคาลแอรแลกตป่นืรส(า้ ล่พงรเ�ำวดะับอค่รทคือ้าตแัญัง้ นดวมกัวแรแแร/่ ท้อตคิยลลนกุกราะะู
ความขดั แยง้ ทางอารมณ์

วธิ กี าร

1. สแรล้าะงลคกึ วามผอ่ นคลายหรือความสมดุลทางอารมณด์ ้วยการหายใจช้า
2. ไใกพสใมหชารดู ้คด่ร้า้อเเงพวว่ีกปกาน่ฝอื ลาม่สแารยี่ครยสสนปุิดรด่อื สับบงสงิ่ รควาแ้ถูกวรวึงขาทดคมอดี่ลวรงีอ้าด้สูเรมมกึว้ ารยตหห้สู กอ่ ารึกาสเือขรหถเฟออตาังงานุผตตพลกนัวาแูดเเรลออชณ้ะงงาจอลท์ ัดองีเ่ กหกราจะมรวาากงักะคับสส�ำ คมถพวาูดนามกคเโปาิดกร็นกรณกอธ่ าก์เนพรอ่ พส่ือนดู่อื เบแสยล่ีารงะ
3.
4.
5.
6. เขบอนคอำ�าปรรมึกณษโา์ กจราธกผเู้ ชยี่ วชาญ

D

ขอ้ เสนอแนะ
การนำ�ไปใช้
“ วิ นั ย เ ชิ ง บ ว ก ”

(ครอบครวั โรงเรียน ชุมชน)

46

1. ระบบ / นโยบาย
เง1ดา.1นก็ ดชแา้ มุลนชะพสนัฒนแับลนสะาโเนรดนุง็กเใรหยี ้มนกี คคาววรรรใมมชีรกี้วะินรบะัยบบเช/วนนิงวโกกยาใบรนใากนยาใกรนาแรกกปาป้รรัไะญมชหใุม่ ชาห้คารวรวาือมมกถรบั ึงนุ สคแง่ณรเสงะกรคับมิ รู
ใจปนะกดโคร�ำ รงเอนเรงินียสงนว่านนเทหคอ้ลรงือังถจขนิ่าา่ กยอกผงาปู้ ครกก์พครัฒรชอนมุ งาชศนแกั ลยะเภพคา่ือณพใะคหกร้เรกู รดิผมรปู้กะกาบรคบสร/ถอนางโนยศหบึกราือษยเาจโ้าดอหยงนคอา้ก์าทจรี่
ทวาีเ่ งกรยี่ ะวบขบอ้ แงละเนพโ่อื ยใบหา้เกยิดนคนั้ วๆามตระหนกั รู้ และเขา้ ใจ แลว้ มีสว่ นร่วมในการ
เสเ1หป.ถ2รมาาานะะศบสปกึามรษงบัเาพปใ่อื หรมุง้คนิใรหโอย้ถบบูกคาลลยะมุแเมเลดดิ ะก็ยสใทุทิ นธธทศิจุกาาสกสถคตาวรนา์กมทารรอี่ คนุ ยมุ้แา่ รคงงชรัดอหเงจเรดนอื ก็ กใรานวรมชดมุทูแชัง้ลเนอดแย็กลา่ กะงลใไนมมุ่ ่
ตใคกก1ห.ลราว่ 3ะง้ชาา่ ทๆมวดั ท�ำเตเปจคำ�รเ็นนวงพวาามจ่ือนมสนพมกรอุษิใัฒนุบั บหยแเนผ้์มดรามู้กีก็งแตีปาลรอ่รหะละเ/รดวงหือโตัก็ รทเกิอพอื ษรยป่อื ะเา่ ดเรทงดบัก็เำ�ก็คปทคอรรวา่งีกงุางคตกกมรฎอ่ารัดยุนไหปแมสรทามงยาำ�่ต/งบเอ่กวสงั าเฎมคดจ/อบั็การใะรเชบวแ้กมียลหฎทบะรรหงัอื้แะก้าเยลบม�ำ ำ่�ะหียบขยบนอ้ศีุคทบดกัคหี่โดังลทค้ศิา์ดษับมรงั ี
1กเพ.า4่อืรสร่วรใม้าหงก้ควันวนิ ใาัยชมเ้วรชิธ่วงิ ีเมบลมวยี้ กอื งด/ู แดลแู ะลสร้างเเคดร็กอื ใขหา่้สยอคดวคาลมอ้สงัมกพับันกธาพ์ รสอ่ ่อืแมสาผ่ รูป้ เชกิงคบรวอกง
เแใเ1กปหล.5ิดิด้เะดขเโสยอก็้นึ รยี กรใ้าว้สูนางยสึกบคาใปรรหรอล้ยเบอดาดค็กกภรนาวััยศ�ำ เโสแอรนลงบเอะอรสเยีุ่นหภนตา/แพุกสลาแถระวามณดนีคลต์ศวอ้า่กึางมษมใๆสานมั ชชทพมุุมีเ่ ันกชชธยีน่นท์ วโดีข่ รเอ้กีพงงบัเ่ือรกทใยีบั หกุนค้คเ/กวสนาิดถมการานุนรรศวแแมกึรกษทงไ้ ทขางั้ ี่

47

1คคกก.าบันว้ 6รากหแมาากบปรเได้เกรรข็กบัพียทแปรนลมี่่อรระุงีลงู้ เรรทักยะวาษยีบมงวณบกทยคาะัง้ ายพเัดอดเิกยท็กศรา่ถษาองงูกซเงอหก่เงึ าดเรมสรก็ะามยี่ทใะณงนสำ�ตรมโ์ อ่นุรทงกแาเารงรรงสยี ถใตนนูกปิ/คกสั ญรรถอะญาทบนา�ำคศรเรกึนุดัวษแ็กาเรทพเงมีพ่ ่อื ีป่อืเใชั หใญ่นห้เหด้สาเ็กาดไมเก็ดกาทร้ยรี่ บัมี่ถวี
1ไทกม.รา7ใ่ะงทชกส่เ�ำาปนรร็นบันุเรกแสียารนนรงนุ รกใจู้นวหัดดโรรบวืองชิรเิการไียามรนม่ กหคี าแรวรตือาเร่มทยี ถาเนปงนบซ็นัด่อา้บในมนรเวิกสิชาราริมนเสนั้ (รRมิ ๆeแmกเพเ่eด่ือdก็ ปiaท้ อlมี่ งLีคกeนัวaามrมิใnบหinก้เgดพ)็กรถ่อซกู่ึงง
1lเมแ.เตปa.พฆ.ม.อา้ฏn8ยี่่ือต“.่งิบd.นทหม.รสตั)ตำ�า้าีกนิท“โมีท4าทบัทขี่1รก8�ำ �ำสจษเ5ราโสนัด้าร6บอทนุนยลก7งุตษอรงคารบ“่าโกรก์(เเทงุตล2พฎครกษ)งรห่รือาโตอืททวมยทแาขา่าวั่าหษมกาง่ปยจ่งกทยสลอริตปาสมาา่ะีกใยรงวทิเคหจทะกสธวมลศางั่เิรใหวายสดเนลยพรใอ็กทนกฉือ่นใือปุกฎวทนบวรสิธไหกา่กุบัะดีกถกเามสทาต้ารลถาเรนศแาา่ยพาอมทกไวนแ่อื่นืทสสไ้ี่พทใขใยงั่มหง่ี่เนสก”รคแ้เทอฎมิ่จ(วลCนห�ำตดระนR”มพนว้ ทอCยาาาโัง้งยกณรดนเCมแาดยชิตี้oรลณียเยแอ้aสะวน์์ตกงlนกiไทมี้tไร้ อันมiขาผีรีo่ แ”ใ่กกะnลกชบฎฎต้ไว้Tุใหหขอ่ิธหhมมเแกีก้ปพaาาลาาi็นอยย่รร-ะ
2. การพัฒนาศักยภาพผปู้ กครอง ครู และผดู้ ูแลเดก็
1เเมกศ พว-ากาั ล่ือ2รเยาปใใภอค็ชหนายร้ว้วไพงั้าิธ่ดทิผงบีเท้ยชู้บนุคดางิอ้รลบกลิหยารวอากกงร2รกใทแดนาำ�ลงัรวกกะกอันาาหลบรรนา่แรพเว่วมพกัฒยปพ้่อืเพนังญใฒั า่าหือนหนศใ้เกราหาักะผดิย้เดขโปูค้ภดับา้ วกาใยนาพคจอมโรปายเอัคขญจบงวาเ้ หชารใคยิญมจาขใรเี ผปนูอแเู้็แนพงชลเลป้ยี่ืนะดะครวท็กผะชวี่คูดจ้ ารแวำ�ูแญมลอรลีกะจมยเราาดีา่กู้วรกงก็ธิฝาภนีแรึกาอ้พคนปยยววัฒฏนปรทบิอนใีลาหัตกางะ้ิ