ວັດທະນະທຳລາວ, ອາຊຽນ ແລະ ມໍລະດົກໂລກ

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ຍູປາຌຘະຊາຌຽຓືບຄຽທໟ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(2) ຽຓບື ຄຍປູ າຌປບງບຌັ (Hoi An Ancient Town)ແຈໟຂໄຌຶ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ 1999 ຽຎຸຌ
ຉທ຺ ດາ່ ຄຂບຄຽຓືບຄ຋ໞາເຌຑູຓີຑາກ຋ີໃຓກີ າຌຎະຘ຺ຓຎະຘາຌຘິຖະຎະ ຾ຖະ ຘະຊາຎຸຈຉະງະກາຂບຄຆາຈຉາຽທັຌ
ຉກ຺ ກັຍ຋ບໟ ຄຊິຌໃ ນທຼຈຌາຓແຈໟດ່າຄຓຽີ ບກະຖັກ ຑາງເຌຽຓືບຄແຈຊໟ ກື ຾ຍໞຄບບກຽຎຌຸ ຘບຄຐັຸ່ຄ຿ຈງຓີ຃ບຄຂຌັໄ ກາຄ ຓີ
ຂທ຺ ດ຺ຎີ ຸ່ຌງາທຂໟາຓ຃ບຄຽຑືໃບ຾ຍຄໞ ຽຂຈຆຸຓຆ຺ຌຂບຄຆາທດ຺ຎີ ຌຸ່ ກຍັ ຆຓຸ ຆ຺ຌ຅ີຌ.

ປູຍຽຓືບຄຍປູ າຌປບງບັຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(3) ຘະຊາຌ຋ໃີຘັກຘຈິ ໝຽີ ຆິຌ(My Son Sanctuary)ແຈໟຂຌໄຶ ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ 1999 ຽຎຸຌ
ຍູປາຌຘະຊາຌເຌຽຓືບຄກທໞາຄຌາຓຑາກກາຄຂບຄຎະຽ຋ຈນທຼຈຌາຓຘໟາຄຈໟທ ງຘິຌຖະຎະ຅າຓຍູປາຌເຌຘະ ແໝ
ຘະຉະທັຈ຋ີ IV ຽຑືໃບເຆຽໟ ຎຸຌຘາຈຘະໜາຘະຊາຌຘາຖຍັ ຍູຆາຑະຘິທະຉາຓ຃ທາຓຽຆໃບື ເຌຘາຘະໜາປຌີ ຈູ.

95

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ຘະຊາຌ຋ໃຘີ ັກຘຈິ ໝຽີ ຆຌີ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(4) ຑະຕາຈຆະທຄັ ຅ກັ ຑຈັ ຾ນຄໞ ຋ຄັ ຖບຄ-ປາ຿ຌງໞ (Central Sector of the Imperial Citadel of Thang
Long-Hanoi) ແຈໟຂຌຶໄ ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ 2010 ຘະຊາຌ຋ີໃ຾ນໞຄຌີໄຽຎຸຌຑະຕາຈຆະທັຄ຋ີໃຘໟາຄຂືໄຌຈໟທງ
ນຌີ ຋ຄັ ໝຈ຺ ຽຆຄໃິ ຽຎຸຌຘ຺ຓຍັຈຂບຄຕາຈຆະທ຺ຄ຿ປຽຎຸຌຕາຈຆະທັຄນີຌ຾ນໞຄຈຼທ຋ີໃຽນົືບດູ່ເຌບາຆີຉາຽທັຌ ບບກຘຼຄເຉໟ
ດເູ່ ຌຌະ຃ບຌປາ຿ຌງໞ ຎະຽ຋ຈນທຼຈຌາຓ.

ປູຍ ຑະຕາຈຆະທັຄ຅ັກກະຑຈັ ຾ນໞຄ຋ຄັ ຖບຄ-ປາ຿ຌໞງ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(5) ຎບ້ ຓຎາກາຌຕາຈຆະທ຺ຄ຿ປແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ 2011 ຘໟາຄຂືໄຌເຌຘະແໝຕາຈຆະ
ທ຺ຄ຿ນໞ ຎີ ຃ຘ 1400-1407 ຉັໄຄດູ່຋ີໃຽຂຈຽຉງຆາງ ຽຓຶບຄນທິຌນົ຺ກ ຾ຂທຄ຋ັຌປທໟາ຾຃ຓຐຸັ່ຄນທຼຈຌາຓຽ
ໜບື ຉບຌກາຄ.

96

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ຎ້ບຓຎະກາຌຖາຈຆະທຄ຺ ຿ປ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
 ຓໍຖະຈກ຺ ຋າຄ຋າຓະຆາຈ ຓີ 2 ຾ນໞຄ
(6) ບໞາທປາຖບຄ (Ha Long Bay) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ 1994 ຓີຆືໃຉາຓກາຌ
ບບກຘຼຄເຌຑາຘານທຼຈຌາຓທໞາ "Vinh Ha Long" ໝາງຽຊິຄ ບໞາທ຾ນໞຄຓັຄກບຌຏູໟຈາຈິໃຄຽຎຸຌບໞາທຽຽນໞຄໜຶໃຄເຌ
ຑໄືຌ຋ໃີຂບຄບໞາທຉຄັ ຽກີງ຋າຄຑາກຽໜບື ຂບຄຎະຽ຋ຈນທຼຈຌາຓ.

ປູຍ ບໞາທປາຖບຄ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(7) ບຈຸ ຋ະງາຌ຾ນຄໞ ຆາຈຒຄູ ຄາ-ຽ຃ ຍຄັ (Phong Nha-Ke Bang National Park) ແຈໟຂໄຶຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌ
ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ 2003 ຽຎຸຌຘະຊາຌ຋ໃີ ຋ີຽໃ ຉັຓແຎຈທໟ ງນຌີ ປຍູ ປໞາຄຉໞາຄໂ ຾ຖະ ຊາ້ ດ່າຄນົທຄນົາງຉັໄຄດູ່ຽຓືບຄ຿ຍໟ
຅ກັ ຾ຖະ ຽຓບຶ ຄຓິຌປທໟາ ຾ຂທຄກທາ໡ ຄຍໃິຌ ຉິຈກຍັ ຆາງ຾ຈຌຎະຽ຋ຈຖາທ

97

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ບຸຈ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຉິຒູຄ ຄາ-ຽ຃ ຍຄັ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
 ຓຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກ຾ຍຍຎະຘຓ຺ ( ທັຈ຋ະຌະ຋າ ຾ຖະ ຓະຆາຈ )
(8) ຾ນຄໞົ ຑຓູ ຋ິ ຈັ ຅າໞ ຄບາຌ (Trang An Landscape Complex) ແຈໟຂໄຶຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌ
ຎີ 2014 ຘະຊາຌ຋ີ຾ໃ ນຄໞ ຌໄີເກກໟ ຍັ ຽຓຶບຄຌິຌຍຌິໃ ຾ຂທຄຌິຌຍຌິໃ ຍຖໍ ິຽທຌຈຌິ ຾ຈຌຘາຓນົໞຼຓ຾ຓຌໞ ້າ຾ຈຄຎະຽ຋ຈ
ນທຼຈຌາຓຽຎຸຌ຋ີໃປໟູ຅ກັ ເຌຊາຌະ຾ນົໞຄ຋ໞບຄ຋ໞຼທຖໞບຄຽປືບເຌຊ້າ ຓີຘະຑາຍຑູຓີຎະຽ຋ຈ຋ໃີໜາໟ ຉຶໃຌຉາຂບຄຑູນຌີ ຎູຌ
຾ຆກຆືຓຈໟທງ຾ຓໞຌ້ານົາງຘາງຓີ຋ຈັ ຘະຌີງະຑາຍ຋ີໃຘທງຄາຓ.

ປຍູ ຾ນຖຄໞ ຑູຓິ຋ັຈ຅ໞາຄບາຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
8.2 ຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ
ຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງຓຓີ ໍຖະຈກ຺ ຿ຖກ຋ັຄໝ຺ຈ຅າຌທຌ 8 ຾ນໞຄ຃ື:
 ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທຈັ ຋ະຌະ຋າຓີ຅າຌທຌ 4 ຾ນໞຄ
(1) ຍູ຿ຕຍູຈູ ນົື ກຸໞຓທັຈຍຸ຿ຕຑຸຈ຿຋ (Borobudur Temple Compounds)ແຈໟຂືໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌ
ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ 1991 ຽຎຸຌຘະຊາຌ຋຋ີໃ ໞບຄ຋ໞຼທ຋ຓໃີ ີຆໃຘື ຼຄຂບຄບິຌ຿ຈຽຌຽຆງຉັໄຄດູ່ເຌຑາກກາຄຂບຄຽກາະຆາທາ
ນາໞ ຄ຅າກດບກດາກາຉາ ແຎ຋າຄຉາຽທັຌຉ຺ກຘຼຄຽໜືບ.

98

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ກໞຓຸ ທຈັ ຍ຿ຸ ຕຑຸຈ຿຋
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(2) ຎຕາຓຍາຌັຌ ນົື ກຸໞຓທັຈຑຕາຓຍາຌັຌ (Prambanan Temple Compounds) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌ
ຽຎຌຸ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ 1991 ຽຎຸຌຽ຋ທະຘະຊາຌເຌຘາຘາໜາປິຌຈູ ຋ີໃເນໞງ຋ີໃຘຸຈເຌຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ
ຉຄັໄ ດູ່ເຌຽຂຈຆາທາກາຄນໞາຄ຅າກຽຓບຶ ຄດກູ ດາກາຉາ ແຎ຋າຄຉາຽທັຌບບກ

ປູຍ ກໞຸຓທັຈຎຕັຓຍາຌຌັ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(3) ຾ນົໞຄຓະຌຈຸ ງກຸ ຽຖີໃຓຉຌ຺ໄ ຆຄັ ຄຕີ ຌັ (Sangiran Early Man Site) ແຈໟຂໄຶຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກ
ເຌຎີ 1996 ຽຎຸຌ຾ນໞຄົ ຂຸຈ຃ຌ຺ໄ ຋າຄຍູປາຌ຃ະຈີ ແຈໟປຍັ ກາຌງບຓປັຍ຿ຈງຌກັ ທິ຋ະງາຘາຈທໞາຽຎຸຌໜໃຶຄເຌ
ຘະຊາຌ຋ີໃຘາ຃ັຌ຋ໃີຘຸຈເຌ຿ຖກຘາຖຍັ ກາຌຘຶກຘາຒບຈຆຖິ ຂບຄຓະຌຈຸ ຉັໄຄດູ່຋າຄຑາກຽໜບຶ ຂບຄຽຓຶບຄ຿ຆ຿ຖ ເຌ
ຽຂຈຆາທາກາຄ ຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ

ປຍູ ຾ນຄໞົ ຓະຌຈຸ ງກຸ ຋າບຈິ ຆຄັ ຄີຖັຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

99

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

(4) ຑຓູ ຋ິ ັຈຽຂຈທັຈ຋ະຌະ຋າຽຂຈຍານົີ (Cultural Landscape of Bali Province)ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌ
ຽຎຌຸ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ 2012 ຽຎຸຌຑູຓ຋ິ ັຈທຈັ ຋ະຌະ຋າຂບຄ຋ັ຺່ຄຌາ຾ຍຍຂຌັໄ ແຈ 5 ຆັໄຌ ຆູຍະ຃ືຆືໃຂບຄຖະຍ຺ຍກາຌ
຅ັຈກາຌຌ້າ( ຆ຺ຌຖະຎະ຋າຌ ) ຘາຖຍັ ຌາຽຂ຺ໄາຽ຋ິຄຽກາະຍານົ຾ີ ຂທຄຍານີບົ ຌິ ຿ຈຽຌຽຆງ.

ປູຍ ຑູຓີ຋ຈັ ທັຈ຋ະຌະ຋າຽຂຈຍານົີ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
 ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈ
(5) ບຸຈ຋ະງາຌ຾ນຄໞ ຆາຈບູ຅ູຄກູຖບຌ (Ujung Kulon National Park) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌ
ຎີ 1991 ຽຎຌຸ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈ຾ນໞຄ຋າບິຈຂບຄບິຌ຿ຈຽຌຽຆງຽຎຸຌຘະຊາຌ຋ໃ຋ີ ໃີໜໟາຘຌ຺ ເ຅ເຌກາຌຘຶກຘາ
ຑຽູ ຂ຺າແຒຓີຑຶຈ ຾ຖະ ຘັຈ຋ີໃຓີ຃ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຆີທະຑາຍຽຎຸຌ຾ນໞຄົ ບາແຘຂບຄຘັຈນົາງຆະຌິຈ຋ໃີເກໟຘູຌຑັຌຽຆັ່ຌ: ຾ຕຈ
ຆາທາຉໄຄັ ດູ່ຎາງຽກາະຆາທາຈໟາຌຉາຽທັຌຉກ຺ ຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ.

ປູຍ ບຸຈ຋ິງາຌ຾ນຄໞ ຆາຈບູ຅ຄຸ ກຖູ ບຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(6) ບຸຈ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈ຿຃຿ຓ຿ຈ (Komodo National Park) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ
1991 ກໍ່ຉຄັໄ ຽຎຸຌບ຋ຸ ະງາຌ຾ນຄໞ ຆາຈ ຽຑໃືບບະຌຸຖັກຓັຄກບບຌ຿຃຿ຓ຿ຈຎະກບຍຈໟທງຽກາະເນໞງ 3 ຽກາະ຃ື: ຽກາະ
຿຃຿ຓ຿ຈ, ຽກາະຕຌິ ຅າ, ຽກາະຎາຈາ ຖທຓຓຽີ ກາະຌບໟ ງໂບກີ ນົທຄນາົ ງ ກາຽຌີຈຂືໄຌ຅າກກາຌຖະຽຍີຈ ຑູຽຂ຺າແຒ ຉັໄຄ
ດູ່ເກໟໝູໞຽກາະຆຸຌຈາຌໟບງ ຖະນທໞາຄ຾ຂທຄຌຆູ າຽຉຄິ ກາຕາ ຉາຽທຌັ ບບກກັຍ຾ຂທຄຌູຆາຽຉິຄກາຕາຉາຽທັຌຉກ຺ .

100

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ບຸ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຓັຄກບຌ຿຃຿ຓ຿ຈ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(7)ບຸ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຖໍຽຕຌຘ (Lorentz National Park) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ
຃ຘ 1999 ຽຎຌຸ ຑໄືຌ຋ໃບີ າຌຖຸ ກັ ຋ເີໃ ນງໞ຋ີໃຘຈຸ ເຌບາຆີຉະຽທຌັ ບບກຘຼຄເຉໟຍຖໍ ິຽທຌຌີໄຉັໄຄດູ່຅ຸຈຍັຌ຅຺ຍຂບຄຘບຄ຾ຏໞຌ
຋ະທິຍ຋ີໃຽ຃ືໃບຌຽຂ຺ໄານາກັຌ ຅ຶໃຄຽຎຸຌຑືໄຌ຋ີໃບາຌຸຖັກ຋ີໃຓີຘະຑາຍ຾ທຈຖໟບຓນົາກນົາງ຋ີໃຘຸຈເຌ຿ຖກຉັໄຄດູ່ເຌຑືໄຌ຋ີໃ
຾ຂທຄຎາຎູທຂບຄບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ.

ປຍູ ບຸຈ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຖຽໍ ຕຌຘ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(8) ຓໍຖະຈ຺ກຎ່າຐູຌຽຂຈປໟບຌຂບຄຽກາະຆຸຓາຘຉາ (Tropical Rainforest Heritage of Sumatra)
ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓຖໍ ະ຿ຖກ຋ໃີຽຎຌຸ ຽຂຈບັຌຉະຖາງເຌຎີ 2004 ຾ນຄໞົ ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກຂບຄບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ຋ີໃຎະກບຍ
ຈໟທງຽຂຈບຸ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈ 3 ຾ນໞຄແຈ຾ໟ ກໞ ບຸ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈກຸຌຸຄຖູຽຆີ, ບຸ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຽ຃ຖິຌຆີຽຆຍຖິຈ
຾ຖະ ບຈຸ ຋ະງາຌ຾ນໞຄຆາຈຍກູ ິຈຍາຖີຆາຌຽຆຖາຉິຌ ຉຄໄັ ດູ່ຽ຋ິຄຽກາະຘຓຸ າຈຉຕາ.

ປຍູ ຎ່າຐູຌຽຂຈປໟບຌຂບຄຽກາະຆຓຸ າຘຉາ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

101

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

8.3 ຓຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກຎະຽ຋ຈຒຖີ ິຎຌີ
ຎະຽ຋ຈຒີຖິຎຌິ ຓຓີ ຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກ຅າຌທຌ 6 ຾ນຄໞ ຾ຍໞຄຽຎຌຸ ຓຖໍ ຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທຈັ ຋ະຌາ຋າ ຾ຖະ

ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈຈຄັ່ ຌີໄ:
(1) ຌະ຃ບຌຎະນທຈັ ຘາຈທີກັຌ (Historic Town of Vigan) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖເຌຎີ

຃ຘ 1999 ຽຓບື ຄຍູປາຌທີກັຌ຅ັຈຽຎຸຌໜຶໃຄເຌຽຓືບຄ຋ີໃຘທງຄາຓ຋ີໃຘຸຈຉັໄຄດູ່຋າຄຉາທັຌຉ຺ກຂບຄຽກາະຖູຆບຌ ເຌ
຾ຂທຄບີ຿ຖ຿ກຈຆູ ຋າຄຉບຌຽໜືບຌຂບຄຒີຖຎິ ີຌ

ປຍູ ຌະ຃ບຌຎະນທັຈຘາຈທີກຌັ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

(2)຿ຍຈຍາ຿ຕກ຾ນຄໞ ຒຖີ ຎິ ິຌ (Baroque Churches of the Philippines) ແຈໟຂຌຶໄ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌ
ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ1993 ຎະກບຍຈໟທງ຿ຍຈ຿ປຓັຌ຃າ຋ຖໍ ກິ 4 ຾ນໞຄ຋ີໃຘໟາຄຂຶໄຌຖະນທາໞ ຄຘຈັ ຉະທຈັ ຋ີໃXVI-
XVIIIເຌຆໞທຄ຋ີໃຒຖີ ິຎິຌຽຎຸຌບາຌາຌ຃ິ ຺ຓຂບຄຘະຽຎຌແຈໟ຾ກໞ ຿ຍຈຆາຌບາກຘູ ະຉິຌ, ຿ຍຈຆາຌຉາຓາຕິບາ, ຿ຍຈ
ຆາຌບາກຸຘະຉຌິ ນືົ ຿ຍຈຎາແທ຅ິຄ ຾ຖະ ຿ຍຈຽຓງກາ຿ບ.

ປູຍ຿ຍຈຍາ຿ຕ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(3) ຌາຂັໄຌເຈ຾ນໞຄຘາງຑູຒີຖິຎິຌ (Rice Terraces of the Philippine Cordilleras) ແຈໟຖ຺ຄ຋ະຍຼຌ
ຽຎຌຸ ຓຖໍ ຈິ ກ຺ ຿ຖກຎີ ຃ຘ 1995 ຽຎຌຸ ຘະຊາຌ຋ໃີ຋ີໃຓກີ າຌຎກູ ຽຂ຺ໄາ຾ຍຍຂັໄຌເຈຽ຋ິຄຽກາະຖູຆບຌ ຎະຽ຋ຈຒີຖິຎິຌ ຽຎຸຌ
ຉ຺ທດ່າຄ຋ີໃຈີຂບຄກາຌຽປັຈກະຆິກາ຾ຍຍດຸັ່ຄດືຌຈໟທງຽ຋ັກຌິກຈັ່ຄຽຈີຓ ຊືກຘໟາຄຂຶໄຌຘາຖັຍຎູກຽຂ຺ໄາ຿ຈງຆ຺ຌຽຏ຺ັ່າ
Ifugao ຋ີໃບ຺ຍຑະງກ຺ ຓາ຅າກຎະຽ຋ຈແຉໟນທຌັ ຓາຘູໞຒຖີ ຎິ ຌິ ນົາງກທາໞ 2,000 ຎຓີ າ຾ຖໟທ.

102

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ຌາຂັຌເຈ຾ນໞຄຘາງຑຒູ ີຖຎິ ິຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
 ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈ
(4) ບຸ຋ິງາຌ຾ນໞຄຆາຈ຾ຓໞຌ້າເຉໟຈິຌຎທງ຿ຉ-ຎິຌຽຆຆາ Puerto-Princesa Subterranean River
National Park) ແຈໟຂຶຌໄ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ 1999 ຍໞບຌຌີໄຊືທໞາຽຎຸຌ຾ຓໞຌ້າເຉໟຈິຌ຋ີໃຓີ຃ທາຓ
ງາທ຋ີໃຘຸຈເຌ຿ຖກ (ຎະຓາຌ8,2ກິ຿ຖຽຽຓັຈ) ຖບຈຏໞາຌຊ້ານີຌຎູຌຂບຄຘາງຽຂ຺າຽຆຌຑບຈ຋ີໃຓີບາງຸກາຽຌີຈຓາ
ຌາຌກທໞາ 20 ຖໟາຌຎີ ຉັໄຄດູ່ຍໍຖິຽທຌຘາງຑູຽຆຌຑບຈ ຋າຄຑາກຽໜືບຂບຄຽກາະຎາຖາທິຌ ຎະຽ຋ຈຒີຖິຎິຌນໞາຄ
຅າກຎທງ຿ຉຎຌິ ຽຆຆາ ຽຓບື ຄນທົ ຄຂບຄຽກາະຎາຖາທິຌ຋າຄຉບຌຽໜບື ຌຎະຓາຌ 50 ກິ຿ຖ຾ຓັຈ.

ປຍູ ຾ຓຌໞ າ້ ເຉໟຈິຌຎູຽທຖ຿ຉ-ຎຌິ ຽຆຆາ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(5) ບ຋ຸ ງິ າຌຎາກາຖຄັ ຋າຄ຋ະຽຖ຋ຍຸ ຍາຉາປະ (Tubbataha Reefs Natural Park) ແຈໟຂຌຶໄ ຋ະຍຼຌ
ຽຎຸຌຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 1993 ຑຌືໄ ຋ໃີ຃ຸໟຓ຃ບຄ຾ນໞຄໜໃຄື ຂບຄຒີຖິຎຌິ ຽຎຌຸ ຽຂຈຘະນຄທຌຑຌັ ຌ຺ກ ຾ຖະ ຘຈັ ຋ະ
ຽຖຉຄໄັ ດູ່ຍຖໍ ຽິ ທຌເ຅ກາຄ຋ະຽຖຆູຖູ

103

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍບ຋ູ ງິ າຌຎາກາຖຄັ ຋ະຽຖ຋ຍຸ ຍາຉາປະ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(6) ຽຂຈຘະນຄທຌຘຈັ ຎາ່ ປາຓກິ ຉີ ຌັ (Mount Hamiguitan Range Wildlife Sanctuary) ແຈໟຂຶໄຌ
຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2014 , ຑູຽຂ຺າ ຾ຖະ ຍຖໍ ຽິ ທຌແກ຃ໟ ຼຄຓີກຸຓໞ ຘັຈຎ່າ຋ໃີນົາກນົາງ຋ີໃຘຸຈກຓຸໞ
ໜຄຶໃ ຂບຄຎະຽ຋ຈ ຋ໞາຓກາຄຘັຈຎ່າເຌຍຖໍ ຽິ ທຌຌໄີ຃ຌື ຺ກບຌິ ຆຒີ ຖິ ຎິ ິຌ ຾ຖະ ຘາງຑັຌ຋ໃີນົາກນົາງໝ້ໍຽຂໄ຺າໝໍ້຾ກຄຖຄິ ຉັໄຄ
ດູ່ເຌ຾ຂທຄຈາຽທ຺າ຿ບຕຽິ ບຌຉັຌ ຋າຄເຉໟຂບຄຽກາະຓິຌຈາຽຌ຺າ ຎະຽ຋ຈຒຖີ ິຎຌິ .

ປູຍ ຽຂຈຘະນຄທຌຑຌັ ຘຈັ ຎາ່ ຑຽູ ຂ຺າປາຓິກຉີ ັຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
8.4 ຎະຽ຋ຈແ຋
ຎະຽ຋ຈແ຋ຓີຓຖໍ ຈກ຺ ຿ຖກ຅າຌທຌ 5 ຾ນຄໞ ຾ຍຄໞ ຽຎຸຌຓຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກ຋າຄທັຈ຋ະຌະ຋າ ຾ຖະ
ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈ.
(1) ຾ນຄົໞ ຍູຕາຌ຃ະຈຍີ ໟາຌຆຼຄ (Ban Chiang Archaeological Site) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ
ເຌຎີ ຃ ຘ 1992 ຾ນົໞຄຍູຕາຌ຃ະຈີຘາ຃ັຌ຾ນໞຄໜຶໃຄ ຋ີໃຓີກາຌປັຍປູໟຽຊິຄກາຌຈາຖ຺ຄຆີທິຈເຌຘະແໝກໞບຌ
ຎະນທຈັ ຘາຈງບໟ ຌນົັຄແຎກທາໞ 5,000 ຎີ ຉຄໄັ ດ຋ູ່ ີໃຽຓືບຄໜບຄນາຌ ຾ຂທຄບຈຸ ບຌ຋າຌີ.

104

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ຾ນົຄໞ ຿ຍຕາຌ຃ະຈີຍໟາຌຆຼຄ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

(2) ຌະ຃ບຌຎະນທຈັ ຘາຈຑະຌະ຃ບຌຘບີ າດຈຸ ຋ະງາ (Historic City of Ayutthaya) ແຈໟຂໄຌຶ ຋ະຍຼຌ

ຽຎຸຌຓໍຖະຈຌ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 1991 ຍປູ າຌຘະຊາຌ ຾ຖະ ຍປູ າຌທັຈຊຸ຋ໃີຽຎຸຌນກັົ ຊາຌຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຃ທາຓ຅ະຽຖີຌ
ປຄຸໞ ຽປືບຄ ຾ຖະ ຃ທາຓບັຈຘະຖງິ ະຂບຄຍັຌຑະຍູຖຸຈຂບຄຆາທກຸຄຘີບາດຸຈ຋ະງາຉຄໄັ ດູ່ ຽຓືບຄຑະຌະ຃ບຌຘີບາດຸຈ຋ະ
ດາ ຾ຂທຄຑະຌະ຃ບຌຘີບາດຸຈ຋ະດາ.

ປຍູ ຌະ຃ບຌຎະນທັຈຘາຈຑະຌະ຃ບຌຘບີ າງຈຸ ຋ະງາ ຾ຖະ ຽຓືບຄຍໍຖິທາຌ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

(3) ຽຓືບຄຎະນທັຈຘາຈຘຸ຿ຂແ຋ ຾ຖະ ຽຓືບຄຍໍຖິທາຌ (Historic Town of Sukhothai and
Associated Historic Towns) ແຈຂໟ ຶຌໄ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 1991 ບຸ຋ະງາຌຎະນທັຈຘາຈຘຸ
຿ຂ຿຋ ຘຘີ ຈັ ຆະຌາແຖ ຾ຖະ ກາ຾ຑຄຽຑັຈແຈໟ຅຺ຈ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກຑາງເຉໟຆືໃ ຽຓືບຄຎະນທັຈຘາຈຘຸ຿ຂແ຋
຾ຖະ ຽຓືບຄ ຍໍຖິທາຌ.

ປູຍ ຽຓບື ຄຎະນທຈັ ຘາຈຘຸ຿ຂແ຋ ຾ຖະ ຽຓືບຄຍໍຖທິ າຌ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

105

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

 ຓຖໍ ະຈກ຺ ຋າຄ຋າຓະຆາຈ
(4). ຎາ່ ຈຄ຺ ຑະງາຽດຌຸ -ຽຂາ຺ ເນງໞ (Dong Phayayen-Khao Yai Forest Complex) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌ

ຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2005 ຽຎຸຌຏືຌຎ່າ຋ີໃຓີ຃ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຆີທະຑາຍຘູຄ ຿ຈງຓີຘະຑາຍຎ່າ຾ຍຍ
ຉາໞ ຄໂ ຉຄໄັ ຾ຉຎໞ າ່ ຈ຺ຄຈິຍ ຎ່າຈຍິ ຆຸໞຓ, ຎ່າຈິຍ຾ນໟຄ, ຎາ່ ຽຉຄັ ປັຄ, ຎ່າຽຍຌ຅ະຑັຌ ຾ຖະ ຋຺່ັຄນງໟາຎະກບຍຈໟທງຑືໄຌ຋ີໃ຃ຸໟຓ
຃ບຄ ນົື ຑືໄຌ຋ີໃບາຌຸຖັກຑາຍ຋າຓະຆາຈ຅າຌທປ 5 ຾ນໞຄແຈໟ຾ກໞ ບຸ຋ິງາຌ຾ນໞຄຆາຈ 4 ຾ນໞຄ ຾ຖະ ຽຂຈປັກຘາ
ຘັຈຎ່າ 1 ຾ນໞຄ ຃ທຍ຃ຸຓຑຌໄື ຋ໃີຍາຄຘທໞ ຌຂບຄ຾ຂທຄຘະນະົ ຍຖູ ີ, ຌະ຃ບຌຌາງ຺ກ, ຌະ຃ບຌຖາຈຆະຘີຓາ, ຎາ຅ີຌຍູຖີ
, ຘະ຾ກທໟ ຾ຖະ ຍຖູ ຖີ າ.

ປູຍ ຏຌຶ ຎ່າຈຄ຺ ຑະນງາຽດຌຸ -ຽຂ຺າເນງໞ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

(5 )ຽຂຈປັກຘາຑຌັ ຘັຈຎ່າ຋່ັ຺ຄເນງໞ-ນທໟ ງຂາ຾ຂໟຄ (Thungyai-Huai Kha Khaeng Wildlife
Sanctuaries) ແຈໟຖ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ1991 ຽຎຸຌຏືຌຎ່າບັຌເນງໞ ຾ຖະ ຓີຆືໃຘຼຄ຋ີໃຘຸຈເຌ
ຎະຽ຋ຈແ຋ ຌບກ຅າກຌໄີ, ງຄັ ຽຎຌຸ ຏືຌຎ່າບາຌຸຖັກ຋ີໃຓີບາຌາຽຂຈກໟທາຄເນງໞ຋ີໃຘຸຈຂບຄຎະຽ຋ຈແ຋ ຾ຖະ ຑູຓີຑາກຽບ
ຽຆງຉາຽທຌັ ບບກຘຼຄເຉໟ .

ປຍູ ຽຂຈປັກຘາຑັຌຘຈັ ຎ່າ຋ຸຄໞ ເນງ-ໞ ນໟທງຂາ຾ຂຄໟ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

8.5 ຎະຽ຋ຈຓາຽຖຽຆງ
ຎະຽ຋ຈຓາຽຖຽຆງ ຓຓີ ໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຅າຌທຌ 4 ຾ນໞຄ ຾ຍໞຄຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທັຈ຋ະຌະ຋າ ຾ຖະ

ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ຋າຓະຆາຈ.
 ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກ຋າຄທຈັ ຋ະຌະ຋າ

106

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

(1) ຽຓບື ຄຓະຖະກາ ຾ຖະ ຅ບຈ຋າທ ຌະ຃ບຌຎະນທັຈຘາຈຽ຋ິຄຆໞບຄ຾຃ຍຓະຖະກາ ແຈຖໟ ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ
ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2008 ຓະຖະກາ ຾ຖະ ຅ບຌ຋າທແຈໟຊກື ຑຈັ ຋ະຌາຽຎຸຌຘູຌກາຄກາຌ຃ໟາ ຾ຖະ ຾ຖກຎຼ່ ຌ
ທັຈ຋ະຌະ຋າຖະນທາໞ ຄຉາທັຌບບກ ຾ຖະ ຉາທັຌຉ຺ກນົາງກທາໞ 500 ຎີ຿ຈງແຈໟປຍັ ບຈິ ຋ໃີຑຌ຺ ຋າຄທຈັ ຋ະຌະ຋າຽບ
ຽຆງ ຾ຖະ ດູ຿ຕຍຎະຘ຺ຓຎະຘາຌກັຌ ຽຎຌຸ ຖັຈ຋າຄຉບຌແຉໟເຌຎະຽ຋ຈຓາຽຖຽຆງ ຉໄັຄດຍູ່ ຖໍ ຽິ ທຌຆໞບຄ຾຃ຍຓະຖະກາ
ກຄ຺ ກຌັ ຂາໟ ຓກຍັ ຽກາະຘະຓາຉາ.

ປູຍ ຓະຖະກາ ຾ຖະ ຅ໍ຅ບຌ຋າທຌະ຃ບຌຎະນທັຈຉຘິ າຈ຾ນໞຄຆບໞ ຄ຾຃ຍຓະຖະກາ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

(2) ຾ນຄໞົ ຍປູ າຌ຃ະຈປີ ບໞ ຓຑຽູ ຖຄັ ກບຄ ແຈຖໟ ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓຖໍ ະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2012 , ຖທຓ
຋ັຄ຾ນົຄໞ ຍູປາຌ຃ະຈີ 4 ຾ນຄໞ ເຌຘບຄກໞຸຓ ຆຄໃຶ ຓບີ າງຽຸ ທຖາຽກືບຍຘບຄຖາໟ ຌຎີ, ຽຎຌຸ ຾ນົໞຄ຋ີໃ຃຺ຌໄ ຑ຺ຍກະຈູກຒບຈຆທິ
ຂບຄຓະຌຈຸ ຆໃຄຶ ຽບຌີໄ ທໞາ ຓະຌຈຸ ຽຎຕະ ຉັໄຄດູ່ເຌປໞບຓຑູຽຖັຄກບຄ ຖຈັ ຽຎຕຈັ ຎະຽ຋ຈຓາຽຖຽຆງ.

ປູຍ ຾ນໞົຄ຿ຍຕາຌ຃ະຈີປໞບຓຑູຽຖັຄກຄ຺
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

 ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກ຋າຄ຋ະຓະຆາຈ
(3) ບ຋ຸ ະງາຌ຃ິຌາຍາຖູ (Kinabalu Park) ແຈໟຖ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2000 ຽຎຌຸ

ຘະຊາຌ຋ີໃ຋ີຓໃ ີ຃ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຆທີ ະຑາຍນົາງ຋ໃີຘຸຈ຾ນໞຄໜຄໃຶ ເຌ຿ຖກຉັໄຄດູ່ຆາງ຾ຈຌຈໟາຌຉາຽທັຌຉ຺ກຂບຄຖຈັ
ຆາຍະ ຽ຋ິຄຽກາະຍຌໍ ຼທ຋າຄຉາຽທຌັ ບບກຂບຄຓາຽຖຽຆງ.

107

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ບຸ຋ງິ າຌ຃ິຌາຍາຖູ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(4) ບ຋ຸ ິງາຌ຾ນໞຄຆາຈກຌູ ຄຸ ຓຖູ ູ (Gunung Mulu National Park) ແຈໟຂຶໄຌ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ
ເຌຎີ ຃ຘ 2000 , ຓີ຅ບຈຑູ຋ີໃຘູຄ຋ີໃຘຸຈຘູຄຎະຓາຌ 2,376 ຾ຓັຈ ຓີຊ້າຂະໜາຈເນງໞ຋ີໃຘຸຈເຌ຿ຖກດູ່ເຌບຸ
຋ະງາຌ຾ນຄໞ ຌໄີ຃ື ຊ້າຆາ ປາທຈັ ຾ຆຓຽຍີ ຆຄໃຶ ຓີງາທ 600 ຾ຓຈັ ຉຄໄັ ດ່ຽູ ຋ຄິ ຽກາະຍໍຌຼທ ເຌຖັຈຆາປາທັຈ ຉິຈກັຍ
ຆາງ຾ຈຌຎະຽ຋ຈຍູແຌ.

ປູຍ ບ຋ຸ ິງາຌ຾ນຄໞ ຆາຈກຌູ ຄຸ ຓຖູ ູ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
8.6 ຘາ຋າຖະຌະຖຈັ ຎະຆາ຋ຎິ ະແຉ ຎະຆາຆ຺ຌຖາທ ຓຓີ ໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທຈັ ຋ະຌາ຋າ ຅າຌທຌ 3 ຾ນຄໞ
຃ຶ ຌະ຃ບຌນທົ ຄຑະຍາຄ ,ຎາຘາຈນຌີ ທຈັ ຑູ຅າຎາຘກັ ຾ຖະ ຋ຄ່ັ຺ ແນນີຌ ຽຆິໃຄຖາງຖະບຼຈແຈໟຌາຘະຽໜີແທໟດູ່ຂາໟ ຄຽ຋ິຄ.
8.7 ຎະຽ຋ຈກາຎຽູ ຅ງໞ
ຎະຽ຋ຈກາຎຽູ ຅ໞງຓີຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທຈັ ຋ະຌາ຋າ຅າຌທຌ 2 ຾ນຄໞ ຃:ື
(1) ບຄັ ກໍ ນົື ຽຓືບຄຑະຌະ຃ບຌ ແຈໟຂໄຌຶ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌ ຎີ ຃ຘ 1992 ນົັກຊາຌຘາ຃ັຌ຋ີໃ
ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓງໃຄິ ເນງໞ ຾ຖະ ປຸຄໞ ຽປືບຄຂບຄບາຌາ຅ກັ ຂະຽຓຌເຌບາຈິຈ຋ີໃຘະ຋ໟບຌຑູຓຎຸຌງາບັຌຘະນົາຈ຋າຄຘະຊາ
ຎຸຈຉະງາກາ ຾ຖະ ຎະຉິຓາກາຂບຄຍັຌຑະຆ຺ຌຂບຓຍູປາຌຉັໄຄດູ່ເຌຽຓືບຄຑະຌະ຃ບຌ ຾ຂທຄຘຼຓຖາຈ
( ຘຼຓຖຼຍ ) ນາໞ ຄ຅າກກຄຸ ຑະຌ຺ຓຽຎຌແຎ຋າຄຉາຽທຌັ ຉ຺ກຆຼຄຽໜບື .

108

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ບັຄກໍ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(2) ຎະຘາຈຑະທນິ າຌ ແຈຖໟ ຄ຺ ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ ຘ 2008 , ຍູປາຌຘະຊາຌບາງຎຸ ະຓາຌ
1000 ຎີ ຃຺ຌແ຋ຓກັ ຽບີຌໄ ທໞາ ຽຂ຺າຑະທິນາຌ ຉັໄຄດູ່ຽ຋ິຄຏາຽຎ້ງຉາຈີ ຂບຄຘາງຑູຑະຌ຺ຓຈຄ຺ ປກັ ຆຶຄໃ ຽຎຸຌຽຘຌັໄ ຽຂຈ
຾ຈຌຖະນທໞ າຄແ຋ກັຍກາຎູຽ຅ງ ກາຌ຋ໞຼທຆຓ຺ ຎາຘາຈຑະທນິ າຌຂືໄຌແຈໟຘບຄ຋າຄ຃ື: ຐຄຸ່ັ ແ຋ຽຂຈຽຓບື ຄກັຌ຋ະຖກັ
຾ຂທຄຘີຘະຽກຈ ຘທໞ ຌກາຎຽູ ຅ໞງຂຶຌໄ ແຈໟຘໟາຄ຋າຄ຃ບຌກີຈງາທ 3 ກິ຿ຖຽຽຓັຈ ແຉໞຽຂ຺າຂໄຶຌແຎງັຄຎາຘາຈຑະທນິ າຌ
ຽຂຈຽຓືບຄ຅ບຓກະຘາຌ ຾ຂທຄຑະທິນາຌ.

ປຍູ ຎາຘາຈຑະທນິ າຌ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
(3) ຽຂຈຎະຘາຈຘຓ຺ ຿ຍຈ ແຑຕກກຸ ຾ນຄໞົ ຍປູ າຌ຃ະຈີ ຾ນຄໞ ບີຘາຌກຕຸ ະ ແຈໟຂຶຌໄ ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ
ຎີ ຃ຘ 2017 ຾ນໞຄຍູຕາຌ຃ະຈ຾ີ ນໞຄຌໄີ ຾ຎແຈທໟ າໞ “ ທັຈເຌຏຌື ຎ່າບັຌບຸຈຓ຺ ຘ຺ຓຍຌູ ”ເຌຑາຘາ ຂະຽໝຌ ຿ຈງແຈໟ
ປຍັ ກາຌຖະຍຸທາໞ ຽຎຸຌຽຓບື ຄບີຘາຌຎຸຕະຽຆິໃຄຽຎຸຌຽຓຶບຄນທົ ຄຂບຄບາຌາ຅ກັ ຽ຅ຌຖະ຅ະຽຖຌີ ປຄໞຸ ຽປືບຄເຌ຋ໟາງຘັຈຉະທຈັ
຋ໃີ VI ຽຊຄິ ຉ຺ໄຌຘັຈຉະທັຈ຋ີ VII ຑາງເຌຎະກບຍຈໟທງກາ຾ຑຄຽຓືບຄ ຾ຖະ ຎະຘາຈນີຌປູຍຆຄ຺ ນຼົໞ ຓນົາງ຾ນຄໞ ບຌັ
຾ຉກຉໞາຄ຅າກຘໃຄິ ກຘໍ່ ໟາຄຍູປາຌຉໞາຄໂເຌບາຆີຉາຽທຌັ ບບກຘຼຄເຉໟ

109

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປຍູ ຽຂຈຎະຘາຈຘ຺ຓ຿ຍຈແຑຕກກຸ ຾ນຄໞ ຿ຍປາຌ຃ະຈີ຾ນໞຄບຘີ າຌກຸຕະ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

8.8 ຎະຽ຋ຈຘຄິ ກະ຿ຎ ແຈໟຖ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຌຸ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ 2015 , ຓຓີ ຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄ
ທຈັ ຋ະຌະ຋າ ຅າຌທຌ 1 ຾ນຄໞ ຃ື: ຘທຌຑກຶ ຘາຘາຈ຾ນໞຄຆາຈຘິຄກະ຿ຎ ຾ຖະ ຽຎຌຸ ຘທຌຑຶກຘາຘາຈ຾ນຄໞ ຋າບຈິ ເຌ
຋ະທິຍບາຆີ ຘທຌຑກຶ ຘາຘາຈຘຄິ ກະ຿ຎຽຎຌຸ ຘທຌຘະແຉບັຄກິຈຑຼຄ຾ນໞຄຈຼທເຌ຿ຆຌຑູຓີຎະຽ຋ຈຽຂຈປໟບຌ ຾ຖະ
ຉັຄໄ ດູກ່ າຄເ຅ຽຓືບຄຂບຄຎະຽ຋ຈຘິຄກະ຿ຎ.

ປູຍ ຘທຌຑກຶ ຘາຘາຈ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search
8.9 ຎະຽ຋ຈຓຼຌຓາ ແຈໟຖ຺ຄ຋ະຍຼຌຽຎຸຌຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກເຌຎີ ຃ຘ 2014, ຓຓີ ໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທັຈ຋ະຌະ
຋າ຅າຌທຌ 1 ຾ນຄໞ ຃ື: ຽຓບື ຄຍູປາຌບາຌາ຅ັກຑະດູຽຎຸຌຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ຋າຄທັຈ຋ະຌະ຋າ຾ນຄໞ ຋າບິຈຂບຄຓຼຌຓາ
຿ຈງຖທຓແຎຽຊິຄຑໄືຌ຋ໃີຂບຄຽຓືບຄຍູປາຌຘຽີ ກຈຉາ ຽຎງ຋ະ຿ຌຓ຿ງ ຾ຖະ ຋ະຖິຌງີ ຘະ຋ໟບຌເນຽໟ ນຌັ ບາຌາ຅ັກຎະ
ງູ຋ີໃຽ຃ງີ ປຸໞຄຽປບື ຄນາົ ງກທໞາ 1000 ຎີ ຖະນທໞາຄງຸກ 200 ຎກີ ບໞ ຌ ຃ຘ ຅຺ຌຽຊຄິ ຃ຘ 900 ຉຄໄັ ດູ່຋າຄ
຋ຈິ ຉາຽທຌັ ບບກຂບຄຽຓືບຄຽຽຎ ຎະຽ຋ຈຑະຓໞາ-ຽ຋ີຕາໞ ຍຽີ ຃ຽ຃.

110

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ປູຍ ກໞຸຓຽຓືບຄ຿ຍຕາຌບາຌາ຅ກັ ຑະງູ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com/search

຃າຊາຓ

1. ຓໍຖະຈກ຺ ຿ຖກເຌບາຆຼຌຓີນງຄັ ຾ຈໞ ?

111

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓຖໍ ະຈ຺ກ຿ຖກ

ຍຈ຺ ຋ີ 12
ຘະຊຉິ ຋ິ ຘີໃ ຈຸ ຂບຄບຌິ ຈ຅ູ ຌີ

1. ບຄ຺ ກາຌ຋ໃຘີ ຈຸ ຂບຄບິຌຈ຅ູ ຌີ

1.1 ບຄ຺ ກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ(United Nations : UN)
ບຄ຺ ກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ ຾ຓຌໞ ບຄ຺ ກາຌ຅ັຈຉັຄໄ ຘາກຌ຺ ຋ຘໃີ າໟ ຄຉັໄຄຂຶໄຌເຌຎີ 1945 ນົັຄ຅າກຘ຺ຄ຃າຓ ຿ຖກ຃ັໄຄ຋ີ

2 ຘິໄຌຘຸຈຖ຺ຄ຿ຈງ 51 ຎະຽ຋ຈ຋ີໃເນໟ຃າໝັໄຌຘັຌງາເຌກາຌປັກຘາ຃ທາຓໝັໄຌ຃຺ຄ ຾ຖະ ຘັຌຉິຑາຍຂບຄ຿ຖກ;
ຑັຈ຋ະຌາຘາງຑ຺ທຑັຌ຋ີໃຽຎຸຌຓິຈຖະນທໞາຄຎະຽ຋ຈ; ຘ຺ັ່ຄຽຘີຓ຃ທາຓກໟາທໜໟາ ຋າຄຈໟາຌຘັຄ຃຺ຓຽຑືໃບຎຸຍຎຸຄຆີທິຈກາຌ
ຽຎຌຸ ດູ່ຂບຄຏໟ຋ູ ຸກງາກ, ຉໍຘ່ ູໟກຍັ ຃ທາຓບຈຶ ນທິ , ຑະງາຈ ຾ຖະ ກາຌກກື ໜຄັ ຘື ຾ຖະ ຘັ຺່ຄຽຘີຓຘິຈ຋ິຓະຌຸຈ. ຋ໞາຌ ຍັຌ຃ີ
ຓຌູ ຽຖຂາ຋ກິ າຌເນງໞຂບຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ ແຈໟຎະກາຈກາຌຽຖີໃຓຉ຺ໄຌຘະຽນົີຓ ຘະນົບຄທັຌຘໟາຄຉັໄຄບ຺ຄກາຌ
ຘະນະຎະຆາຆາຈ຃ຍ຺ ປບຍ 70 ຎີ ຽຎຸຌ ຽທຖາ 16 ຽຈືບຌ ຋ໃີ຅ະຽຊິຄ ກາຌຘະຽນົີຓຘະນົບຄ຃຺ຍປບຍ 70 ຎີ ຂບຄກາຌ
ຓີຏຌ຺ ຍັຄ຃ັຍເຆກໟ ຈ຺ ຍັຈຘະນະຎະຆາຆາຈ ເຌທັຌ຋ີ 24 ຉຸຖາ ຎີ 2015. ເຌທັຌຌີໄ ກາຌຘະຽນົີຓຘະນົບຄທັຌບ຺ຄກາຌ
ຘະນະຎະຆາຆາຈກໍຓີດູ່຋ຸກໂຎີ. ຽຎູົາໝາງ຾ຓໞຌຽຑືໃບຽຎຸຌກຼຈ ເນໟ຾ກໞທຼກຄາຌກາຌຑັຈ຋ະຌາ ຂບຄບ຺ຄກາຌຘະນະ
ຎະຆາຆາຈ, ຘຈິ ຋ຓິ ະຌຸຈ ຾ຖະ ທຼກຄາຌ຃ທາຓໝຌໄັ ຃຺ຄ, ຾ຖະ ຽຉໄ຺າ຿ປຓຎະຆາຆາຈ຋ໃີຓີຽຎູົາໝາງຈຼທກັຌ ຽຑືໃບ ຽຘີຓ
ຘາໟ ຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈເນໟຽຂັຓໄ ຾ຂຄ ຽຑບໃື ຿ຖກ຋ຈໃີ ີຂຶຌໄ . ຈ່ຄັ ຌັໄຌ, ນ຺ທຂໍ້ຂບຄທັຌຘະນະ ຎະຆາຆາຈເຌຎີຌີໄກໍ຃ື “
ບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຽຂັໄຓ຾ຂຄ, ຿ຖກຈີຂຶໄຌ” ຽຑືໃບຽຌັໄຌເຘໞ຃ທາຓ ຘາ຃ັຌຂບຄກາຌຽຎຸຌຑາ຃ີ ຾ຖະ ຍ຺ຈຍາຈຘາ
຃ຌັ ຂບຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ.

ບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຽຎຸຌບ຺ຄກາຌຖະນທໞາຄຎະຽ຋ຈ຋ີໃຽຖັຄເຘໞກາຌຆໞທງຽນົືບຓະຌຸຈ ຾ຖະ ປັກຘາ
ຘຌັ ຉິຑາຍຂບຄ຿ຖກຽຑືໃບເນໟດູປ່ ໞທຓກັຌ຿ຈງຘັຌຉິ.

຅ຸຈຎະຘ຺ຄ ນົັກຂບຄກາຌຘໟາຄຉັໄຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ຾ຓໞຌຽຑືໃບຽຎຸຌບ຺ຄກາຌກາຄ຋ີໃຽປັຈໜໟາ຋ີໃປັກຘາ
ຘຌັ ຉິຑາຍ຿ຖກ ຾ຖະ ຃ທາຓໝ່ັຌ຃຺ຄຂບຄ຿ຖກ, ຘ຺່ັຄຽຘຓີ ຘິຈ຋ິຓະຌຸຈ, ຑັຈ຋ະຌາຘັຄ຃຺ຓ ຾ຖະ ຽຘຈຊະກິຈ, ຎູກຎ້ບຄ
ຘິໃຄ຾ທຈຖໟບຓ, ເນກໟ າຌຆໞທງຽນບືົ ຈໟາຌຓະຌຸຈຘະ຋າ ຾ຖະ ແຑຑິຍັຈ຋າຄ຋າຓະຆາຈປໞທຓກັຌ.

ຑາຖະຍຈ຺ ຍາຈຂບຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຓີ຃ື :
1. ປກັ ຘາຘຌັ ຉິຑາຍ ຾ຖະ ຃ທາຓໝັຌ່ ຃ຄ຺ ຂບຄ຿ຖກ຿ຈງກາຌປໞທຓຓື຅າກຎະຽ຋ຈຘະຓາຆິກ.
2. ຽຘີຓຘໟາຄ຃ທາຓປທໞ ຓຓຖື ະນທາໞ ຄຎະຽ຋ຈຽຑບໃື ຾ກໟແຂຍຌັ ນາຈໟາຌຽຘຈຊະກຈິ , ທຈັ ຋ະຌະ຋າ ຾ຖະ ຘຈິ ຋ິ

຋າຄຈາໟ ຌຓະຌຈຸ ຘະ຋າ.
3. ຽຎຌຸ ຘໃກື າຄເຌກາຌຑຈັ ຋ະຌາ຃ທາຓຘາຑຌັ ຋ໃີຈີຖະນທໞາຄຎະຽ຋ຈຘະຓາຆິກ
ບຄ຺ ກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຓີຘະຓາຆກິ ຋ຄັ ໝ຺ຈ 193 ຎະຽ຋ຈ ຋ດີໃ ູ່ຍຌ຺ ຑືຌໄ ຊາຌຂບຄ 6 ຽຘ຺ານົັກ຃ື : ຘະຓັຈຆາ
ເນງໞ, ຃ະຌະຓຸຌຉີ຃ທາຓໝັ່ຌ຃຺ຄ, ຃ະຌະຓຸຌຉີຽຘຈຊະກິຈ ຾ຖະ ຘັຄ຃຺ຓ, ຘາຌັກຽຖຂາ຋ິກາຌ, ຘາຌງຸຈຉິ຋າ
ຖະນທາໞ ຄຎະຽ຋ຈ ຾ຖະ ຃ະຌະຓຸຌຉີຑາທະ຋ຈັ ຘະຈ.ີ
ຌບກ຅າກຌີໄ, ກໍງັຄຓີບ຺ຄກາຌບືໃຌໂ ບີກ຋ີໃດູ່ເຌຽ຃ືບຂໞາງບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ ຽຆັ່ຌ ບ຺ຄກາຌບະຌາແຓ
຿ຖກ (WHO), ບ຺ຄກາຌຽຑືໃບກາຌຘຶກຘາທິ຋ະງາຘາຈ ຾ຖະ ທັຈ຋ະຌະ຋າ຾ນໞຄຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNESCO),

112

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

ກບຄ຋ຶຌຽຑືໃບຽຈັກ຾ນໞຄຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNICEF), ຿຃ຄກາຌຑັຈ຋ະຌາຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNDP), ຿຃ຄກາຌ
ຘິຄໃ ຾ທຈຖໟບຓ຾ນຄໞ ຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNEP), ກບຄ຋ຶຌຎະຆາກບຌ຾ນໞຄຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNFPA), ຋ະຌາ຃າຌ
຿ຖກ(WOLD BANK) ຾ຖະ ບ຺ຄກາຌບໃືຌໂ ຎະ຅າ ຘຎຎ ຖາທ ຽຆຄິໃ ຎະກບຍຓີບ຺ຄກາຌຉໞາຄໂຂບຄຘະນະຎະຆາຆາຈ,
ກບຄ຋ຶຌ ຾ຖະ ຾ຏຌຄາຌ ຋ໃີຽປັຈທຼກເຌ ຘຎຎ ຖາທ ຖທຓແຎຽຊຄິ ຋ະຌາ຃າຌ຿ຖກ ຾ຖະ ຋ະຌາ຃າຌຑັຈ຋ະຌາບາຆີ,
ແຈໟຘະໜັຍຘະໜຸຌກາຌຏັຌຂະນງາງຽຎູົາໝາງກາຌຑັຈ຋ະຌາ຾ຍຍງືຌງ຺ຄ ຾ຖະ ຽຎູົາໝາງກາຌຑັຈ຋ະຌາ຾ນໞຄຆາຈ
ຂບຄ ຘຎຎ ຖາທ ຏໞາຌກາຌຑຈັ ຋ະຌາຽຘຈຊະກິຈ-ຘຄັ ຃຺ຓ຾ຍຍງຌື ງຄ຺ ຾ຖະ ຽ຋຺່ັາ຋ຼຓ. ຽ຃ືບຂໞາງບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາ
ຆາຈ ຎະ຅າ ຘຎຎ ຖາທ ຽປຈັ ທຼກຽຎຸຌໜໃຄຶ ຈຼທ ຽຑບໃື ຆທໞ ງຽນບົື ຖັຈຊະຍາຌ ຾ຖະ ຎະຆາຆ຺ຌ຾ນໞຄ ຘຎຎ ຖາທ ຉໍ່ຘູໟກັຍ
຃ທາຓ຋ຸກງາກ ຿ຈງປຍັ ຎະກັຌຘຈິ ຋ເິ ຌກາຌຽຂໄາ຺ ຽຊິຄກາຌຑຈັ ຋ະຌາ, ຘະໜຍັ ຘະໜຸຌກາຌຌາເຆໟຆັຍຑະງາກບຌ຋າຄ
຋າຓະຆາຈ຾ຍຍງືຌງ຺ຄ ຾ຖະ ກາຌບະຌຸຖັກຓໍຖະຈ຺ກ຋າຄທັຈ຋ະຌະ຋າ ຾ຖະ ຘັ່ຄ຺ ຽຘຓີ ຘິຈ຋ຓິ ະຌຸຈ, ຃ທາຓຘະຽໝີຑາຍ
ຖະນທໞາຄງຄິ -ຆາງ ຾ຖະ ກາຌຎູກ຃ບຄ຋ຈໃີ .ີ ບຄ຺ ກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ ຘຓຸ ເຘກໞ າຌຆໞທງຽນົືບຎະຆາຆ຺ຌ຋ີໃຓີ຃ທາຓຘໞຼຄ
຋ຘີໃ ຈຸ ຾ຖະ ຋ກຸ ງາກ ຿ຈງຘະຽຑາະ ຾ຓໞງຄິ , ຽຈກັ ຌບໟ ງ ຾ຖະ ຆາທໜໞຸຓ.ຽຑໃືບຘະໜັຍຘະໜຸຌຽຎູົາໝາງກາຌຑັຈ຋ະຌາ
຾ນໞຄຆາຈ, ຽ຃ືບຂໞາງບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ ຎະ຅າ ຘຎຎ ຖາທ ແຈໟປໞທຓຓືກັຍຖັຈຊະຍາຌ ຾ຖະ ຆຸຓຆ຺ຌກາຌ
ຑັຈ຋ະຌາເຌທ຺ຄກທໟາຄ ຽຆິໃຄຖທຓຓີບ຺ຄກາຌ຅ັຈຉັໄຄ຋າຄຘັຄ຃຺ຓ ຾ຖະ ຑາກຽບກະຆ຺ຌ. ກາຌຽປັຈທຼກຂບຄບ຺ຄກາຌ
ຘະນະຎະຆາຆາຈ ຎະ຅າ ຘຎຎ ຖາທ ຾ຓໞຌບີຄເຘໞຂບຍກາຌປໞທຓຓືຖະນທໞາຄຘຎຎ ຖາທ ຾ຖະ ບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາ
ຆາຈ.

ປູຍ ຘຌັ ງາຖກັ ບຄ຺ ກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈ
ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com

1.1.1 ບຄ຺ ກາຌ ດຽູ ຌຘ຿ກ UNESCO
ບ຺ຄກາຌ UNESCO ຽຎຸຌບ຺ຄກາຌຽຑືໃບກາຌຘືກຘາ, ທິ຋ະງາຘາຈ ຾ຖະ ທັຈ຋ະຌະ຋າ຾ນໞຄຘະນະ

ຎະຆາຆາຈ ນົື ບ຺ຄກາຌ UNESCO(United Nationals Educational, Scientific and Cultural
Organization).ຘໟໃາຄຉັໄຄຂຶໄຌຽຑືໃບຽຎຸຌກາຌຆໞທງຽນົືບຑາຖະກິຈຂບຄບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຽຑືໃບປັກຘາຘັຌຉິຑາຍ

113

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

຾ຖະ ຃ທາຓໝັ່ຌ຃຺ຄ ຾ຖະ ງາທຌາຌ຾ກໟແຂຍັຌນາ຅ຸຈບໞບຌ຋ີໃຽຎຸຌຘາຽນຈເນໟຽກີຈ຃ທາຓຂັຈ຾ງໞຄ ຾ຖະ ຘ຺ຄ຃າຓ
຋າຖາງ ບ຺ຄກາຌຘໟາຄ UNESCO ຉັໄຄຂຶໄຌເຌທັຌ຋ີ 16 ຑະ຅ິກ ຃ຘ 1945 ຘໟາຄຉັໄຄຂຶໄຌ຿ຈງຎະຽ຋ຈຘະຓາຆິກ 20
ຎະຽ຋ຈ. ເຌຌັໄຌຏູໟບາຌທງກາຌ຾ຓໞຌ ຋ໞາຌ Audrey Azoulay ຘາຌັກຄາຌຉັໄຄດູ່ ຌະ຃ບຌຎາຕີ ຎະຽ຋ຈຐຕັ່ຄ.
ຎຸຈ຅ຸຍັຌບ຺ຄກາຌດູຽຌຘ຿ກ ຓຘີ ະຓາຆິກ຋ຄັ ໝຈ຺ 195 ຎະຽ຋ຈ, ຑາຘາ຋ໃເີ ຆໟຽຎຌຸ ຋າຄກາຌ຃ື: ຑາຘາຐຕັ່ຄ ຾ຖະ ບັຄກິຈ
຾ຉໞເຌກບຄຎະຆຓຸ ຘະແໝຘາຓຌັ ຾ຖະ ຎະຆຸຓ຃ະຌະກາຓະກາຌຍໍຖິນາຌຂບຄ ດູຽຌຘ຿ກ ຅ະເຆໟຑາຘາ຋ີໃກໞຼທຂໟບຄ 6
ຑາຘາ ຃ື: ບັຄກິຈ, ຐຕຄ່ັ , ຕັຈຽຆງ,ບານັົຍ, ຘະຽຎຌ ຾ຖະ ຅ີຌ.

ກາຌຈາຽຌຌີ ຄາຌຂບຄ ບ຺ຄກາຌດູຽຌຘ຿ກ ຅ະຎາກ຺ຈເຌປູຍ຾ຍຍຂບຄກບຄຎະຆຸຓຘະແໝຘາຓັຌຽຆິໃຄຓີ຋ຸກໂ 2 ຎີ
຿ຈງ຃ະຌະກາຓະກາຌຎະກບຍຈໟທງຏູໟຆໞຼທຆາຌ຋າຄຈໟາຌ ກາຌຘືກຘາ, ທິ຋ະງາຘາຈ ຾ຖະ ທັຈ຋ະຌະ຋າ ຅າຌທຌ
58 ຃຺ຌ ຋ີໃຽຖືບກ຅າກຎະຽ຋ຈຘະຓາຆິກ. ກາຓະກາຌ຅ະດູ່ເຌທາຖະກາຌຈາຖ຺ຄຉາ຾ໜໞຄ 4 ຎີ ຏູໟບາຌທງກາຌເນງໞ
ຂບຄບ຺ຄກາຌ຅ະຓີທາຖະຈາຖຄ຺ ຉາ຾ໜຄໞ 6 ຎີ.

຅ຸຈຎະຘ຺ຄຂບຄ ບ຺ຄກາຌ UNESCO ຾ຓໞຌຘະໜັຍຘະໜູຌເນໟຓີຘັຌຉິຑາຍ ຾ຖະ ຃ທາຓໝັໄຌ຃຺ຄເຌ຿ຖກຈໟທງ
ກາຌຘ຺່ັຄຽຘີຓ຃ທາຓປູໟ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ກັຌຖະນທໞາຄຆາຈຉໞາຄໂ ເນໟງບຓປັຍຖະຍ຺ຍຘັຄ຃຺ຓທັຈ຋ະຌະ຋າ ຃ທາຓປູໟ຋າຄ
ທ຋ິ ະງາຘາຈ, ຾ຌທ຃ິຈ ຾ຖະ ຏ຺ຌຄາຌ຋າຄຘິຖະຎະຂບຄກັຌ ຾ຖະ ກັຌ ກາ຅ັຈ຃ທາຓຍໍ່ປູໟເຌທິຊີຆີທິຈຂບຄ຃຺ຌບືໃຌໂ.
ຽຌືໃບຄ຅າກ຃ທາຓຍໍ່ປູໟຽຎຸຌຉ຺ທກາຌເຌກາຌກໍ່ເນໟຽກີຈ຃ທາຓກຼຈຆັຄ, ຃ທາຓຍໍ່ງຸຈຉິ຋າ ຾ຖະ ຘ຺ຄ຃າຓຖະນທໞາຄ
ຎະຽ຋ຈເຌ຋ໃີຘຈຸ .

ຽຎຌຸ ຿຃ຄກາຌນກັົ ຘຄ຺ັ່ ຽຘຓີ ຃ທາຓ຃ິຈ, ຃ທາຓປູຘໟ ະຉຎິ ຸຌງາ ຾ຖະ ຽຎຌຸ ກາຌຎະຉິຍັຈ຋ີໃຽຎຸຌປູຍຎະ຋າດູຽຌຘ຿ກ຅ັຈ
ຖາຈັຍຽຖບໃື ຄຘາ຃ຌັ ຋ຽີໃ ຌຌັໄ ກຈິ ຅ະກາເຌ 3 ຈໟາຌ຃ື :

(1) ກາຌຘກຶ ຘາຑືຌໄ ຊາຌຘານຍົັ ຋ຸກ຃ຌ຺ ເຌ຿ຖກດ່າຄຌບໟ ງເຌຖະຈຍັ ຎະຊຓ຺ ຘຶກຘາຽຑືບໃ ຖ຺ຍຖໟາຄ຃ທາຓຍໍ່ປູໜໟ ຄັ ຘື.
(2) ຎຸຍຎຄຸ ຃ຌຸ ະຑາຍກາຌຘຶກຘາ ຾ຖະ ກາຌຘກຶ ຘາກໞຼທກຍັ ຘຄໃິ ຾ທຈຖໟບຓຽຑບໃື ເນຓໟ ີຘິຄໃ ຾ທຈຖໟບຓ຋ີໃຈີດ່າຄຉໍ່ຽຌືໃບຄ

຾ຖະ ງຌື ງ຺ຄ.
(3) ບາຌທງ຃ທາຓຘະຈທກເຌກາຌປໞທຓຓືຽຑືບໃ ບະຌຖຸ ັກຓໍຖະຈ຺ກທຈັ ຋ະຌະ຋າບັຌຖ້າ຃ໞາ.

ປູຍ ຘັຌງາຖກັ ບຄ຺ ກາຌດູຽຌຘ຿ກ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com

1.1.2 ບ຺ຄກາຌດຌູ ິຽຆຍ UNICEF
ບ຺ຄກາຌ UNICEF ຽຎຸຌໜໞທງຄາຌຂບຄຘະນະຎະຆາຆາຈຘໟາຄຉັໄຄຂຶໄຌເຌຎີ ຃.ຘ 1946 ຽຆິໃຄຓີ

຅ຸຈຎະຘ຺ຄ຃ືເນໟ຃ທາຓຆໞທງຽນົືບ຋າຄຈໟາຌຓະຌຸຈຘະ຋າ຾ກໞຽຈັກ຅າຌທຌນົາງຖໟາຌ຃຺ຌ຋ີໃແຈໟປັຍຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຅າກ

114

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

ຘ຺ຄ຃າຓ຿ຖກ຃ັໄຄ຋ີ 2 ຅າກ຅ຸຈຽຖີໃຓຉ຺ໄຌບັຌ຾ປຄກໟາ຋ີໃຉໟບຄກາຌ຋າຽຑືໃບຽຈັກແຈໟຈາຽຌີຌກາຌຓາ຅຺ຌຽຊິຄ຋ຸກຓືໄຌີໄຽຊິຄ
຾ຓໞຌທໞາ຿ຖກ຅ະຓີກາຌຎ່ຼຌ຾ຎຄແຎ຾ຉໞ UNICEF ກໍງັຄ຃຺ຄ຃ຼຄຂໟາຄຽຈັກຌໟບງຽນົ຺ັ່າຌີໄຉະນົບຈຓາ. ນ຺ທເ຅ຘາ຃ັຌ
ຂບຄຑາຖະກິຈຂບຄບຄ຺ ກາຌ຃ື ຉໟບຄກາຌຘຄ່ັ຺ ຽຘີຓ ຾ຖະ ຎກູ ຎ້ບຄ຃ໟຸຓ຃ບຄຘິຈຂບຄຽຈັກ຋຺ັ່ທ຿ຖກຽຑືໃບເນໟຽຈັກ຋ຸກ຃຺ຌຓີ
ຆີທຈິ ຋ຓີໃ ຃ີ ຌຸ ຌະຑາຍຑາຖະຌາແຓແຈໟປັຍ຃ທາຓ຃ຸໟຓ຃ບຄ຅າກບັຌຉະຖາງ຋ັຄຎທຄຉະນົບຈ຅຺ຌແຈໟປັຍກາຌຘຶກຘາ຋ີໃຓີ
຃ຸຌຌະຑາຍຽໝາະຘ຺ຓຉາຓແທ. ບຄ຺ ກາຌຌີໄແຈໟຽປຈັ ທຼກປທໞ ຓກຍັ 190 ຎະຽ຋ຈ.

ປຍູ ຘັຌງາຖກັ ບຄ຺ ກາດູຌຽິ ຆຍ
ບໟາຄບຄີ ຅າກ https://www.google.com

1.1.3 ບ຺ຄກາຌບະຌາແຓ຿ຖກ (WHO)
ຽຎຸຌບຄ຺ ກາຌ຋ໃປີ ັຍຏຈິ ຆບຍກາຌຎະຘາຌຄາຌຈາໟ ຌຘາ຋າຖະຌະຘຸກຖະນທາໞ ຄຎະຽ຋ຈຘໟາຄຉັໄຄຂຶໄຌເຌທັຌ

຋ີ 7 ຽຓຘາ ຎີ 1948 ຓຘີ າຌັກຄາຌເນງຉໞ ຄັໄ ດ່ຌູ ະ຃ບຌຽ຅ຌີທາ, ຎະຽ຋ຈຘະທຈິ ຽຆີ຾ຖຌ
ໜໟາ຋ີໃຂບຄບ຺ຄກາຌບະຌາແຓ຿ຖກຓີ 4 ຂໍ້ຈັ່ຄຖຓໞຸ ຌໄີ :
1. ບາຌທງ຃ທາຓຆໞທງຽນົືບເນ຾ໟ ກຎໞ ະຽ຋ຈຉາໞ ຄໂຉາຓ຃ທາຓຉໟບຄກາຌຽຓືໃບແຈປໟ ໟບຄຂໍຓາ.
2. ຅ັຈເນຍໟ ໍຖກິ າຌຈໟາຌຘຸຂະຑາຍເນໟ຾ກຎໞ ະຽ຋ຈຉໞາຄໂ຋຺ັ່ທ຿ຖກ.
3. ຘ຺ັ່ຄຽຘີຓ ຾ຖະ ຎະຘາຌຄາຌຈໟາຌກາຌທິແ຅຋າຄທິ຋ະງາຘາຈຖະນທໞາຄຎະຽ຋ຈກໞຼທກັຍຍັຌນາຘຸຂະຑາຍ
ຉາໞ ຄໂ຋ຍໃີ ໍ່ບາຈຈາຽຌຌີ ແຎແຈໟ຿ຈງຖາຑຄັ ຂບຄ຾ຉຖໞ ະຎະຽ຋ຈ.
4. ຽປຈັ ໜາໟ ຋຾ໃີ ກໟແຂຍັຌນາ຿ຖກ຋ງໃີ ັຄຍໍ່ຘາຓາຈປັກຘາແຈໟ ຽຆັ່ຌ ຿ຖກຆາ, ຿ຖກແຂໟນທັຈຌ຺ກ , ຿ຖກແທຖັຈ
຿຃ທຈິ -19 ຾ຖະ ຿ຖກບໃືຌໂ.

຃າຊາຓ
1. ບ຺ຄກາຌຘະນະຎະຆາຆາຈຘໟາຄຉຄັໄ ຂຶຌໄ ຽຑືໃບ຅ຸຈຎະຘ຺ຄເຈ ?
2. ຅ຈຸ ຎະຘ຺ຄຂບຄ ບຄ຺ ກາຌ UNESCO ຓີນງຄັ ຾ຈໞ ?
3. ເນຑໟ ທກຌໟບຄຆບກນາຂໍ້ຓຌູ ຂບຄບຄ຺ ກາຌ຿຃ຄກາຌຘິໃຄ຾ທຈຖໟບຓ຾ນຄໞ ຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNEP), ກບຄ຋ຌຶ
ຎະຆາກບຌ຾ນຄໞ ຘະນະຎະຆາຆາຈ(UNFPA), ຋ະຌາ຃າຌ຿ຖກ(WOLD BANK) ຾ຖທໟ ຂຼຌຍຈ຺ ຖາງ
ຄາຌຘ຺ັ່ຄ.

115

ທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ, ບາຆຼຌ ຾ຖະ ຓໍຖະຈ຺ກ຿ຖກ

ຽບກະຘາຌບາໟ ຄບຄີ

ຘບຌ຋ະທີ ຾ຘຄຈາຖາຘຌິ , ຍຌຸ ຽຑຄັ ຽຌຈຉະທຄ຺ .(2009). ທັຈ຋ະຌະ຋າຘັຄ຃຺ຓຖາທ ຾ຖະ ບາຆຼຌຖະຍຍ຺ 11+2,
11+3 ຎີ 2009 ກະຆທຄຘກຶ ຘາ຋ິກາຌ ຾ຖະ ກິຖາ.
ທຈັ ຋ະຌະ຋າຘຄັ ຃຺ຓຖາທ ຾ຖະ ບາຆຼຌ. ກະຆທຄຘຶກຘາ຋ິກາຌ ຾ຖະ ກຖິ າ. ຿ປຄຑິຓ຾ນໞຄຖັຈທຼຄ຅ັຌ.
຾ບຄ຋ຖິ າຈ ນໟົາບຸໞຌ຾ກທໟ .ຽບກະຘາຌຎະກບຍກາຌຘບຌທຆິ າທັຈ຋ະຌະ຋າຖາທ-ບາຆຼຌ.ຘາງ຃ູຑາຘາຖາທ.ຖະຍ຺ຍ

11+3+2 ຘ຺ກປຼຌ 2018-2019.

China announced Elevation of 19 well-known Mountains,china I nstiute of Geo-Environment
Monitoring.

Xing-Zhong,Yuan(2000) . “ Studies on the diversity of soil animals in Taishan mountain.
Journal of Forestry Research 11 (2):109-113.

Van dam, R.kingdon of Snow: roman rule and Greek culture in Cappadocia. Philadelphia:
University of Pennsylvania press, 2002, p.13.

Room, Adrian. (1997). Placenames of the world. London: MacFarland and company.
Schlumberger, un Emperor byzantine au x siècle,paris, Nicephore phocas paris, 1890, p.251.
MacEvitt,Christopher (2018). The crusades Tolerance.Philadelphia: university of

Pennsylvania Press. P.56.
World heritage list, UNESCO world heritage sites official sites.
Twenty-seven new sites inscribed, UNESCO world heritage sites official sites.Stats
World heritage list http//www.dnp.go.th/News/Logo_congress.htm
ບາໟ ຄບຄິ ຂ້ໍຓຌູ ຅າກ http:www.thaiwhic.go.th/convention.aspex
ບໟາຄບິຄຂຓ້ໍ ູຌ຅າກ aseannotes.blogspot.com
ຂໍ້ຓູຌບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://th.m.wikipidia.org

ຂຓ້ໍ ູຌບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://th.wikipedia.org/wiki/การประชุมสุดยอดอาเซียน#ประวตั ิ

ຂຓ້ໍ ູຌບາໟ ຄບີຄ຅າກ http://thai.cri.cn/221/2009/12/10/21s165180.htm
ຂໍ້ຓູຌບໟາຄບີຄ https://th.m.wikipidia.org
ຂໍ້ຓຌູ ບາໟ ຄບຄີ ຅າກ https://www.terrabkk.com/news/ 161152/37-มรดกโลก-เทีย่ วกัน-ท่วั อ
ຂຓ້ໍ ູຌບໟາຄບີຄ຅າກຽຑຘປຼຌປຑູໟ ູຓຘາຈ.

https://pubhtml5.com/txvg/oauc

116