แผนการสอนเครื่องวัดไฟฟ้าระดับปวส

แผนการจัดการเรียนรู้

รหัสวชิ า 30104 - 1001 วชิ าเคร่ืองวดั ไฟฟ้า
หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพช้ันสูง พทุ ธศักราช 2563

ประเภทวชิ าอุตสาหกรรม
สาขาวชิ าไฟฟ้า สาขางานไฟฟ้ากาลงั

จดั ทาโดย
ว่าที่ ร.ต.ประจวบ แสงวงค์
แผนกวชิ าช่างไฟฟ้ากาลงั

วทิ ยาลยั การอาชีพสว่างแดนดนิ
สานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

กระทรวงศึกษาธกิ าร

คำนำ

แผนการสอน มงุ่ เนน้ สมรรถนะอาชีพ วชิ า เคร่ืองวดั ไฟฟ้าเลม่ นี้ จดั ทาขนึ้ เพ่อื เป็นแนวทาง
ในการสอนแต่ละสปั ดาห์ โดยจดั ทาเป็นหน่วยการสอน ทงั้ หมด 7 หนว่ ย ประกอบดว้ ย

หน่วยท่ี 1 หลกั การทางานของเคร่อื งวดั ไฟฟ้ากระแสตรง
หนว่ ยท่ี 2 เครื่องวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั
หน่วยท่ี3 การวดั ดว้ ยบรดิ จ์
หน่วยท่ี 4 การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดนิ
หนว่ ยท่ี5 การวดั ค่าความเป็นฉนวน
หนว่ ยท่ี 6 การวดั ดว้ ยเคร่ืองบนั ทกึ ขอ้ มลู
หนว่ ยท่ี 7 หมอ้ แปลงเคร่ืองมอื วดั
ในแตล่ ะหน่วยการสอน ประกอบดว้ ย หวั ขอ้ เร่ือง สาระสาคญั สมรรถนะอาชพี ท่พี งึ ประสงค์
เนอื้ หาสาระ กจิ กรรมการเรียนการสอน งานท่มี อบหมาย สอ่ื การเรียนการสอน ใบเฉลยแบบฝึกหดั
ใบประเมินผล และบนั ทกึ หลงั การสอน แผนการสอนเลม่ นยี้ งั มกี ารบรู ณาการคณุ ธรรมจรยิ ธรรม
เขา้ ไปในแผนการสอน เพ่ือใหน้ กั ศกึ ษามีความสามารถตามจดุ มงุ่ หมายทางการศกึ ษา 3 ดา้ นคือ
ดา้ นพทุ ธิพิสยั จติ พิสยั และทกั ษะพสิ ยั แผนการสอนเล่มนีจ้ ะเป็นประโยชนส์ งู สดุ กบั นกั ศกึ ษา
ระดบั ปว.ส.แผนกวชิ าชา่ งไฟฟ้ากาลงั

ประจวบ แสงวงค์
ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2563

สำรบัญ หน้ำ

แผนการสอนรายวชิ า 1
รายช่อื หนว่ ยการสอน 6
แผนการสอน หน่วยท่ี 1 7
7
หวั ขอ้ เรื่องและงาน 7
สาระสาคญั 9
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 10
เนอื้ หาสาระ 12
กจิ กรรมการเรยี นการสอน 14
งานท่ีมอบหมายหรือกจิ กรรม 15
สื่อการเรียนการสอน 16
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 18
การประเมนิ ผล 20
บนั ทกึ หลงั การสอน 21
แผนการสอน หน่วยท่ี 2 21
หวั ขอ้ เรื่องและงาน 21
สาระสาคญั 22
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 23
เนอื้ หาสาระ 24
กจิ กรรมการเรียนการสอน 26
งานท่ีมอบหมายหรือกจิ กรรม 27
ส่ือการเรียนการสอน 28
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 30
การประเมนิ ผล 32
บนั ทกึ หลงั การสอน

สำรบัญ(ต่อ) หน้ำ

แผนการสอน หน่วยท่ี 3 33
หวั ขอ้ เรื่องและงาน 33
สาระสาคญั 33
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 34
เนอื้ หาสาระ 35
กิจกรรมการเรียนการสอน 36
งานท่มี อบหมายหรือกิจกรรม 38
สื่อการเรียนการสอน 39
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 40
การประเมินผล 41
บนั ทกึ หลงั การสอน 43
44
แผนการสอน หน่วยท่ี 4 44
หวั ขอ้ เรื่องและงาน 44
สาระสาคญั 45
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 46
เนอื้ หาสาระ 47
กจิ กรรมการเรียนการสอน 49
งานท่ีมอบหมายหรือกิจกรรม 50
สอ่ื การเรียนการสอน 51
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 53
การประเมินผล 55
บนั ทกึ หลงั การสอน 56
56
แผนการสอน หน่วยท่ี 5 56
หวั ขอ้ เร่ืองและงาน 57
สาระสาคญั
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์

สำรบญั (ตอ่ ) หน้ำ
58
เนอื้ หาสาระ 59
กิจกรรมการเรยี นการสอน 61
งานท่มี อบหมายหรือกจิ กรรม 62
ส่อื การเรียนการสอน 63
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 65
การประเมนิ ผล 67
บนั ทกึ หลงั การสอน 68
แผนการสอน หน่วยท่ี 6 68
หวั ขอ้ เร่ืองและงาน 68
สาระสาคญั 70
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 71
เนอื้ หาสาระ 72
กิจกรรมการเรียนการสอน 74
งานท่มี อบหมายหรือกิจกรรม 75
ส่อื การเรียนการสอน 76
ใบเฉลยแบบฝึกหดั 77
การประเมินผล 79
บนั ทกึ หลงั การสอน 80
แผนการสอน หน่วยท่ี 7 80
หวั ขอ้ เร่ืองและงาน 80
สาระสาคญั 81
สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์ 81
เนอื้ หาสาระ 82
กจิ กรรมการเรียนการสอน 84
งานท่มี อบหมายหรือกจิ กรรม 85
สอ่ื การเรียนการสอน 86
ใบเฉลยแบบฝึกหดั

สำรบญั ( ต่อ ) หน้ำ
87
การประเมินผล 89
บนั ทกึ หลงั การสอน

แผนกำรสอนรำยวิชำ
ช่ือรายวิชา เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ รหสั วชิ า 30104- 1001

ระดบั ชนั้ ปว.ส. แผนกวิชาชา่ งไฟฟา้
หนว่ ยกิต 3 จานวนช่วั โมง รวม 5 ช่วั โมง

จดุ ประสงคร์ ำยวิชำ
1. เขา้ ใจหลกั การของเครือ่ งมอื วดั ทางไฟฟ้าชนดิ ต่างๆ
2. เพ่ือใหส้ ามารถปฏิบตั ิการวดั การอา่ น และการนาเคร่ืองวดั ไฟฟ้าไปใชว้ ดั ค่าในวงจร
3. เพ่ือใหม้ กี ิจนิสยั ในการทางานดว้ ยความประณีต รอบคอบ และปลอดภัย

สมรรถนะรำยวิชำ
1. แสดงความรูเ้ กี่ยวกบั หลกั การสอบเทียบเครือ่ งมอื วดั
2. วดั และทดสอบเครื่องมอื วดั
3. ปรบั ตงั้ ค่า ใชง้ านและการบารุงรกั ษาเครอ่ื งมือวดั

คำอธบิ ำยรำยวชิ ำ
ศึกษาและปฏิบตั ิการเกี่ยวกบั หนว่ ยวดั และเครื่องมือวดั ไฟฟา้ แบบมาตรฐาน การปอ้ งกนั ผลกระทบ

ต่างๆท่ีเกิดต่อการวดั และเคร่ืองมือวดั ขอ้ กาหนดดา้ นความปลอดภยั ความเท่ียงตรงของการวดั การวดั
แรงดนั กระแส และกาลงั ไฟฟ้า เคร่ืองมือวดั ไฟฟา้ ชนิดต่างๆ และการนาไปใชง้ าน การวดั คา่ อิมพแี ดนซ์
ความถี่ต่า และความถี่สงู การวดั แม่เหลก็ ทรานดิวเซอร์ การวดั โดยใชเ้ ทคนคิ ทางดิจิตอลชนิดต่างๆและการ
ใชง้ าน สญั ญาณรบกวน เทคนคิ ในการลดผลของสญั ญาณรบกวน เคร่ืองมอื วดั สญั ญาณทางไฟฟา้
เทคนิคและวิธีการใชเ้ ครื่องมอื วดั สญั ญาณไฟฟ้า

ชื่อเรื่องและงำน สมรรถนะทพ่ี ึงประสงค์ ของแผนกำรสอน

ช่ือเรอ่ื งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
1.หลกั การทางานของเครื่องวดั ไฟฟ้ากระแสตรง 1.บอกหลกั การทางานของกลั วานอมิเตอรไ์ ด้
2.บอกหลกั การทางานของเครอื่ งวดั แบบแกนเหล็ก
2. เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั
ได้
3.บอกหลกั การทางานของเครอ่ื งวดั แบบเทาต์

แบนดไ์ ด้
4. อธิบายโครงสรา้ งของเคร่ืองวดั แบบขดลวด

เคลือ่ นท่ไี ด้
5.อธิบายหลกั การทางานของแอมมิเตอรก์ ระแส

ตรงได้
6.อธิบายหลกั การทางานของโวลทม์ เิ ตอรก์ ระแส

ตรงได้
7. อธิบายหลกั การทางานของโอหม์ มิเตอรไ์ ด้
8.บอกวิธีการใชง้ านมลั ติมิเตอรไ์ ด้
9.บอกสญั ลกั ษณท์ ่ใี ชก้ บั เคร่ืองวดั ไฟฟ้าได้
10.ทาการขยายย่านการวดั และคาลิเบรทสเกลของ

แอมมิเตอรก์ ระแสตรงได้
11.ทาการขยายย่านการวดั และคาลิเบรทสเกลของ

โวลทม์ ิเตอรก์ ระแสตรงได้
12.ปฏิบตั ิงานดว้ ยความตงั้ ใจ
13.แต่งกายถกู ตอ้ งตามระเบียบ
14.ใหค้ วามรว่ มมือในการปฏบิ ตั งิ าน
15.ยอมรบั ฟังความคิดเหน็ ของคนอ่นื
1.อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบเรียงกระแส

ไฟฟ้าได้
2.อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบอเิ ล็กโตร

ไดนาโมมเิ ตอรไ์ ด้

ช่ือเรอ่ื งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
3.การวดั ดว้ ยบริดจ์ 3.อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั แบบแผ่นเหลก็
4. การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน
เคล่ือนท่ไี ด้
4.อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั แบบเทอรโ์ มคพั

เปิ้ลได้
5.อธิบายการทางานของเครื่องวดั ไฟฟ้าสถิตยไ์ ด้
6.ขยายย่านวดั โวลทม์ ิเตอรไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั ได้
7.มคี วามเพยี รพยายามในการเรียนและการ

ปฏิบตั งิ าน
8.ปฏิบตั ิงานท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตามกาหนด
9.กลา้ แสดงความคิดเห็นอย่างมเี หตผุ ล
10.มสี มั มาคารวะต่อครู-อาจารย์
1.คานวณหาค่าพารามิเตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟ้า

กระแสตรงได้
2.คานวณหาค่าพารามเิ ตอรข์ องบริดจไ์ ฟฟา้

กระแสสลบั ได้
3.บอกวิธีการประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบรดิ จไ์ ด้
4.ต่อวงจรวิทสโตนบริดจไ์ ด้
5.วดั ความตา้ นทานของวงจรวิทสโตนบริดจไ์ ด้
6.มกี ารเตรียมความพรอ้ มในการเรียนและการ

ปฏบิ ตั งิ าน
7.กลา้ แสดงออกในสง่ิ ท่ถี กู ตอ้ ง
8.มีความกระตือรือรน้ ในการใฝ่หาความรูใ้ หม่
1.บอกประโยชนข์ องการต่อลงดนิ ได้
2.บอกองคป์ ระกอบของการต่อลงดินได้
3.อธิบายคา่ ความตา้ นทานจาเพาะของดนิ ได้
4.บอกองคป์ ระกอบของความตา้ นทานของการ
ตอ่ ลงดินได้

ช่ือเรอื่ งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
5.การวดั คา่ ความเป็นฉนวน 5.อธิบายความตา้ นทานของดินได้
6.การวดั ดว้ ยเครื่องบนั ทกึ ขอ้ มลู 6.วดั ความตา้ นทานของการต่อลงดินได้
7.ปฏิบตั งิ านโดยคานึงถงึ ความปลอดภยั ต่อตน

เองและผอู้ ่นื
8.ไมเ่ ลน่ การพนนั
9.ปฏิบตั งิ านดว้ ยความละเอียดรอบคอบ
10.ใชว้ สั ดุ ถกู ตอ้ ง และเหมาะสมกบั งาน
1.บอกหลกั การทางานของเมกโอหม์ มเิ ตอรไ์ ด้
2.บอกวิธีการวดั คา่ ความเป็นฉนวนในระบบได้
3.บอกสว่ นประกอบของเครื่องทดสอบฉนวนโวลท์

สงู ได้
4.บอกขอ้ ควรระวงั ในการวดั ค่าความเป็นฉนวนได้
5.วดั ค่าความเป็นฉนวนได้
6.แสวงหาประสบการณ์ และคน้ หาความรูใ้ หม่ๆ
7.มคี วามเพยี รพยายามในการเรียนและการ

ปฏบิ ตั ิงาน
8.ทางานตามท่ไี ดร้ บั มอบหมายดว้ ยตนเอง
9.มสี ติและสามารถควบคมุ อารมณไ์ ดด้ ี
1.บอกหลกั การทางานของเคร่ืองบนั ทึกขอ้ มลู

แบบกลั วานอมิเตอรไ์ ด้
2.บอกหลกั การทางานของเคร่อื งบนั ทกึ ขอ้ มลู

แบบโพเทนซโิ อมเิ ตอรไ์ ด้
3.จาแนกประเภทของเคร่ืองบนั ทกึ แบบ X – Y

( X – Y recorder )ได้
4.บอกขอ้ ดขี องเคร่ืองบนั ทกึ ขอ้ มลู บนเครือข่ายได้
5.บอกลกั ษณะการเลอื กใชเ้ ครือ่ งบนั ทกึ สญั ญาณ

ได้
6.ใหค้ วามรว่ มมือกบั ผอู้ ่นื
7.รบั ฟังความคดิ เห็นของผอู้ ่ืน

ช่ือเรื่องและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
7. หมอ้ แปลงเคร่อื งมือวดั 8.กลา้ เสนอตวั เพ่อื เป็นตวั แทนกลมุ่
9.ศกึ ษาคน้ ควา้ ดว้ ยตนเอง
10.แสดงกรยิ าท่าทางสภุ าพตอ่ ผอู้ ่นื
1.บอกหนา้ ท่แี ละการทางานของหมอ้ แปลงกระแส

ได้
2.บอกหนา้ ท่แี ละการทางานของหมอ้ แปลงแรงดนั

ได้
3.บอกการประยกุ ตก์ ารใช้ CT และ PT ได้
4.ต่อหมอ้ แปลงกระแส หมอ้ แปลงแรงดนั รว่ มกบั

เครือ่ งมือวดั ได้
5.ใหค้ วามร่วมมอื ในการทางานกบั ผอู้ ่นื
6.ปฏิบตั งิ านตามท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตาม

กาหนด
7.ปฏิบตั งิ านโดยคานึงถงึ ความปลอดภยั ต่อตน

เองและผอู้ ่นื
8.มคี วามเพียรพยายามในการเรียนและการ

ปฏิบตั ิงาน

หน่วยกำรสอน จานวน 5
ช่วั โมง/
ช่ือวชิ า เคร่ืองวดั ไฟฟา้ สปั ดาห์
รหสั วิชา 30104- 1001

หน่วยท่ี ชอ่ื เรอ่ื ง จำนวน สัปดำหท์ ่ี
ช่ัวโมง
1 หลกั การทางานของเครื่องวดั ไฟฟ้ากระแสตรง 1-3
2 เคร่อื งวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั 15 4-5
3 การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ 10 6-8
4 การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน 15 9-10
5 การวดั ค่าความเป็นฉนวน 10 11-12
6 การวดั ดว้ ยเคร่ืองบนั ทกึ ขอ้ มลู 10 13-14
7 หมอ้ แปลงเคร่อื งมอื วดั 10 15-18
20

รวมทงั้ หมด 90 คาบ

แผนกำรสอนรำยวชิ ำ
ช่ือรายวชิ า เคร่อื งวดั ไฟฟา้ รหสั วิชา 30104- 1001

ระดบั ชนั้ ปว.ส. แผนกวิชาชา่ งไฟฟา้ กาลงั
หน่วยกิต 3 จานวนช่วั โมง รวม 5 ช่วั โมง

จุดประสงคร์ ำยวชิ ำ
1. เขา้ ใจหลกั การของเคร่อื งมือวดั ทางไฟฟ้าชนิดตา่ งๆ
2. เพ่ือใหส้ ามารถปฏิบตั ิการวดั การอา่ น และการนาเครอื่ งวดั ไฟฟ้าไปใชว้ ดั คา่ ในวงจร
3. เพ่ือใหม้ กี จิ นิสยั ในการทางานดว้ ยความประณีต รอบคอบ และปลอดภยั

สมรรถนะรำยวิชำ
1. แสดงความรูเ้ ก่ียวกบั หลกั การสอบเทียบเคร่อื งมือวดั
2. วดั และทดสอบเคร่ืองมอื วดั
3. ปรบั ตงั้ ค่า ใชง้ านและการบารุงรกั ษาเครอ่ื งมือวดั

คำอธิบำยรำยวชิ ำ
ศึกษาและปฏิบตั กิ ารเก่ียวกบั หน่วยวดั และเครื่องมือวดั ไฟฟา้ แบบมาตรฐาน การปอ้ งกนั

ผลกระทบตา่ งๆท่ีเกิดต่อการวดั และเครอื่ งมอื วดั ขอ้ กาหนดดา้ นความปลอดภยั ความเท่ยี งตรงของการ
วดั การวดั แรงดนั กระแส และกาลงั ไฟฟ้า เครือ่ งมอื วดั ไฟฟา้ ชนดิ ต่างๆ และการนาไปใชง้ าน การวดั คา่
อิมพีแดนซค์ วามถ่ีต่า และความถี่สงู การวดั แมเ่ หล็กทรานดิวเซอร์ การวดั โดยใชเ้ ทคนิคทางดจิ ิตอล
ชนดิ ต่างๆและการใชง้ าน สญั ญาณรบกวน เทคนิคในการลดผลของสญั ญาณรบกวน เคร่อื งมือวดั
สญั ญาณทางไฟฟ้า เทคนิคและวธิ ีการใชเ้ คร่ืองมอื วัดสญั ญาณไฟฟา้

ชื่อเรื่องและงำน สมรรถนะทพ่ี ึงประสงค์ ของแผนกำรสอน

ช่ือเรอ่ื งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
1.หลกั การทางานของเครื่องวดั ไฟฟ้ากระแสตรง 1.บอกหลกั การทางานของกลั วานอมิเตอรไ์ ด้
2.บอกหลกั การทางานของเครื่องวดั แบบแกนเหล็ก
2. เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั
ได้
3.บอกหลกั การทางานของเคร่ืองวดั แบบเทาต์

แบนดไ์ ด้
4. อธิบายโครงสรา้ งของเคร่ืองวดั แบบขดลวด

เคลือ่ นท่ไี ด้
5.อธิบายหลกั การทางานของแอมมิเตอรก์ ระแส

ตรงได้
6.อธิบายหลกั การทางานของโวลทม์ เิ ตอรก์ ระแส

ตรงได้
7. อธิบายหลกั การทางานของโอหม์ มิเตอรไ์ ด้
8.บอกวิธีการใชง้ านมลั ติมิเตอรไ์ ด้
9.บอกสญั ลกั ษณท์ ่ใี ชก้ บั เคร่ืองวดั ไฟฟา้ ได้
10.ทาการขยายย่านการวดั และคาลิเบรทสเกลของ

แอมมเิ ตอรก์ ระแสตรงได้
11.ทาการขยายย่านการวดั และคาลิเบรทสเกลของ

โวลทม์ เิ ตอรก์ ระแสตรงได้
12.ปฏิบตั ิงานดว้ ยความตงั้ ใจ
13.แต่งกายถกู ตอ้ งตามระเบียบ
14.ใหค้ วามรว่ มมือในการปฏบิ ตั งิ าน
15.ยอมรบั ฟังความคิดเหน็ ของคนอ่นื
1.อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบเรียงกระแส

ไฟฟ้าได้
2.อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบอเิ ล็กโตร

ไดนาโมมเิ ตอรไ์ ด้

ช่ือเรอ่ื งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
3.การวดั ดว้ ยบริดจ์ 3.อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบแผ่นเหลก็
4. การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน
เคล่ือนท่ไี ด้
4.อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั แบบเทอรโ์ มคพั

เปิ้ลได้
5.อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั ไฟฟ้าสถิตยไ์ ด้
6.ขยายย่านวดั โวลทม์ ิเตอรไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั ได้
7.มคี วามเพยี รพยายามในการเรียนและการ

ปฏิบตั งิ าน
8.ปฏิบตั ิงานท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตามกาหนด
9.กลา้ แสดงความคิดเห็นอย่างมเี หตผุ ล
10.มสี มั มาคารวะต่อครู-อาจารย์
1.คานวณหาค่าพารามิเตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟ้า

กระแสตรงได้
2.คานวณหาค่าพารามเิ ตอรข์ องบริดจไ์ ฟฟา้

กระแสสลบั ได้
3.บอกวิธีการประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบรดิ จไ์ ด้
4.ต่อวงจรวิทสโตนบริดจไ์ ด้
5.วดั ความตา้ นทานของวงจรวิทสโตนบริดจไ์ ด้
6.มกี ารเตรียมความพรอ้ มในการเรียนและการ

ปฏบิ ตั งิ าน
7.กลา้ แสดงออกในสง่ิ ท่ถี กู ตอ้ ง
8.มีความกระตือรือรน้ ในการใฝ่หาความรูใ้ หม่
1.บอกประโยชนข์ องการต่อลงดนิ ได้
2.บอกองคป์ ระกอบของการตอ่ ลงดินได้
3.อธิบายคา่ ความตา้ นทานจาเพาะของดนิ ได้
4.บอกองคป์ ระกอบของความตา้ นทานของการ
ตอ่ ลงดินได้

ช่ือเรอื่ งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
5.การวดั คา่ ความเป็นฉนวน 5.อธิบายความตา้ นทานของดินได้
6.การวดั ดว้ ยเครื่องบนั ทกึ ขอ้ มลู 6.วดั ความตา้ นทานของการต่อลงดินได้
7.ปฏิบตั งิ านโดยคานึงถึงความปลอดภยั ต่อตน

เองและผอู้ ่นื
8.ไมเ่ ลน่ การพนนั
9.ปฏิบตั งิ านดว้ ยความละเอียดรอบคอบ
10.ใชว้ สั ดุ ถกู ตอ้ ง และเหมาะสมกบั งาน
1.บอกหลกั การทางานของเมกโอหม์ มเิ ตอรไ์ ด้
2.บอกวิธีการวดั คา่ ความเป็นฉนวนในระบบได้
3.บอกสว่ นประกอบของเครื่องทดสอบฉนวนโวลท์

สงู ได้
4.บอกขอ้ ควรระวงั ในการวดั ค่าความเป็นฉนวนได้
5.วดั ค่าความเป็นฉนวนได้
6.แสวงหาประสบการณ์ และคน้ หาความรูใ้ หม่ๆ
7.มคี วามเพยี รพยายามในการเรียนและการ

ปฏบิ ตั ิงาน
8.ทางานตามท่ไี ดร้ บั มอบหมายดว้ ยตนเอง
9.มสี ติและสามารถควบคมุ อารมณไ์ ดด้ ี
1.บอกหลกั การทางานของเคร่ืองบนั ทกึ ขอ้ มลู

แบบกลั วานอมิเตอรไ์ ด้
2.บอกหลกั การทางานของเคร่อื งบนั ทึกขอ้ มลู

แบบโพเทนซโิ อมเิ ตอรไ์ ด้
3.จาแนกประเภทของเคร่ืองบนั ทกึ แบบ X – Y

( X – Y recorder )ได้
4.บอกขอ้ ดขี องเคร่ืองบนั ทกึ ขอ้ มลู บนเครือข่ายได้
5.บอกลกั ษณะการเลอื กใชเ้ ครือ่ งบนั ทกึ สญั ญาณ

ได้
6.ใหค้ วามรว่ มมือกบั ผอู้ ่นื
7.รบั ฟังความคดิ เห็นของผอู้ ่ืน

ช่ือเร่อื งและงาน สมรรถนะท่พี งึ ประสงค์
7. หมอ้ แปลงเคร่อื งมือวดั 8.กลา้ เสนอตวั เพ่อื เป็นตวั แทนกลมุ่
9.ศกึ ษาคน้ ควา้ ดว้ ยตนเอง
10.แสดงกรยิ าท่าทางสภุ าพตอ่ ผอู้ ่นื
1.บอกหนา้ ท่แี ละการทางานของหมอ้ แปลงกระแส

ได้
2.บอกหนา้ ท่แี ละการทางานของหมอ้ แปลงแรงดนั

ได้
3.บอกการประยกุ ตก์ ารใช้ CT และ PT ได้
4.ต่อหมอ้ แปลงกระแส หมอ้ แปลงแรงดนั รว่ มกบั

เครอื่ งมือวดั ได้
5.ใหค้ วามรว่ มมอื ในการทางานกบั ผอู้ ่นื
6.ปฏิบตั ิงานตามท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตาม

กาหนด
7.ปฏิบตั งิ านโดยคานึงถงึ ความปลอดภยั ต่อตน

เองและผอู้ ่นื
8.มคี วามเพียรพยายามในการเรยี นและการ

ปฏิบตั งิ าน

หน่วยกำรสอน จานวน 5
ช่วั โมง/
ช่ือวิชา เคร่ืองวดั ไฟฟา้ สปั ดาห์
รหสั วชิ า 30104- 1001
หน่วยที่ จำนวน สัปดำหท์ ่ี
ชื่อเรอ่ื ง ช่ัวโมง
1-3
1 หลกั การทางานของเคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสตรง 15 4-5
2 เครื่องวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั 10 6-8
3 การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ 15 9-10
4 การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน 10 11-12
5 การวดั คา่ ความเป็นฉนวน 10 13-14
6 การวดั ดว้ ยเครื่องบนั ทกึ ขอ้ มลู 10 15-18
7 หมอ้ แปลงเครอื่ งมอื วดั 20

รวมทงั้ หมด 90 คาบ

แผนการสอน หน่วยท่ี 2

ชื่อวิชำ เครอื่ งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชื่อหน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ช่ือเรอื่ งหรือช่อื งำน เครือ่ งวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

หวั ชอ่ื เรื่องและงำน
2.1 เคร่ืองวดั แบบเรยี งกระแส
2.2 เครื่องวดั แบบอิเล็กโตรไดนาโมมิเตอร์
2.3 เครื่องวดั แบบแผ่นเหล็กเคลื่อนท่ี
2.4 เครอ่ื งวดั แบบเทอรโ์ มคพั เปิล้
2.5 เครื่องวดั แบบไฟฟ้าสถิตย์
2.6 เอซี / ดีซี แคลม้ ป์ มเิ ตอร์

สำระสำคัญ
1. เคร่ืองวดั แบบเรียงกระแสไฟฟา้ เป็นเครือ่ งวดั ท่ใี ชม้ ฟู เมนตแ์ บบ PMMC โดยการตอ่ รว่ มกบั

ไดโอด ทาหนา้ ท่เี รียงกระแสเพ่อื ใหก้ ระแสไหลในทิศทางเดียว เรียกว่า วงจรเรค็ ติไฟเออร์ แบง่ ได้ 2
แบบ คือ เคร่ืองวดั แบบเรยี งกระแสไฟฟา้ ครง่ึ คลืน่ และเครอ่ื งวดั แบบเรียงกระแสไฟฟ้าเตม็ คลน่ื

2. เคร่ืองวดั แบบอิเล็กโตรไดนาโมมเิ ตอร์ มหี ลกั การทางานเหมอื นกบั เคร่ืองวดั ไฟฟา้ กระแสตรง
แบบขดลวดเคล่ือนท่ี ท่ตี ่างกนั จะใชข้ ดลวดอยกู่ บั ท่ี จานวน 2 ขด ทาหนา้ ท่สี รา้ งสนามแม่เหล็กไฟฟา้
โดยวางขดลวดเคลอ่ื นท่ี ไวภ้ ายในระหว่างขดลวดอยกู่ บั ท่ี และตอ่ วงจรใหข้ ดลวดทงั้ หมดต่ออนกุ รมกนั

3. เคร่ืองวดั แบบแผน่ เหล็กเคลอื่ นท่ี จะอาศยั หลกั การของขวั้ แม่เหล็กท่เี หมอื นกนั จะผลกั กนั และขวั้
ท่ตี า่ งกนั จะดดู กนั น่นั คือ เม่ือนาเอาแทง่ เหล็กออ่ นจานวนสองแทง่ มาวางไวใ้ กลก้ นั โดยใชข้ ดลวดพนั
ลอ้ มรอบ เม่อื จ่ายกระแสไฟฟ้า ใหไ้ หลผ่านขดลวดดงั กล่าว จะสง่ ผลใหเ้ กิด สนามแม่เหลก็ ขนึ้ ภายใน
ขดลวดเป็นสดั สว่ นโดยตรงกบั กระแสไฟฟา้ ขณะเดียวกนั กเ็ หน่ียวนาใหแ้ ท่งเหล็กอ่อนทงั้ สองกลายเป็น
แทง่ แมเ่ หลก็ ท่มี ีขวั้ เหมือนกนั ตลอดเวลา ลกั ษณะดงั กลา่ วจงึ เกดิ แรงผลกั กนั ระหว่างแท่งเหลก็ ออ่ น
4. โครงสรา้ งของเครื่องวดั แบบเทอรโ์ มคพั เปิ้ล ประกอบดว้ ย ลวดความรอ้ น เทอรโ์ มคพั เปิล้ และ
มิเตอรม์ ฟู เมนตแ์ บบ PMMC ในสว่ นของเทอรโ์ มคพั เปิล้ จะประกอบดว้ ยโลหะ 2 ชนิด คอื

แผนการสอน หนว่ ยท่ี 2

ช่อื วชิ ำ เครือ่ งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 4-5
ชื่อหน่วย เครื่องวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชือ่ เรอ่ื งหรอื ช่อื งำน เคร่ืองวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ทองแดงกบั เหลก็ โดยนาปลายขา้ งหนึ่งมาต่อเขา้ ดว้ ยกนั เพ่อื ใชเ้ ป็นจุดทดสอบกบั ลวดความรอ้ น โดย

อปุ กรณ์ ทงั้ หมดจะบรรจไุ วภ้ ายในอปุ กรณท์ ่เี ป็นฉนวนท่สี ามารถกน้ั ความรอ้ นมใิ หถ้ ่ายเทออกมาสู่

ภายนอก

5. เคร่ืองวดั แบบไฟฟา้ สถติ ย์ จะใชส้ าหรบั วดั แรงดนั ไฟฟา้ คา่ สงู ๆ การบ่ายเบนของเขม็ ชอี้ าศยั ผลของ

ไฟฟา้ สถิตย์ ท่เี กิดขนึ้ บนแผ่นตวั นาทงั้ สองท่ีวางไวใ้ กลก้ นั โครงสรา้ งท่ีสาคญั ประกอบดว้ ย 3 สว่ นคือ

แผน่ ตวั นาเคล่ือนท่ไี ด้ ซง่ึ มีเข็มชีต้ ิดอย่แู ผ่นตวั นาอย่กู บั ท่ี และสปรงิ กน้ หอย

6. แคลม้ ป์ มเิ ตอร์ เป็นเครื่องมือวดั กระแสไฟฟา้ ในวงจรโดยวิธีการคลอ้ งปากคลีบ เขา้ กบั สายไฟฟา้ ท่ี

มีกระแสไหลผ่านและสามารถอา่ นค่าไดโ้ ดยไมต่ อ้ งถอดสายใดๆเลย

สมรรถนะทพ่ี งึ ประสงค์ (ความรู้ ทกั ษะ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณวิชาชพี )
1. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบเรยี งกระแสไฟฟ้าได้
2. อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั แบบอเิ ล็กโตรไดนาโมมิเตอรไ์ ด้
3. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบแผน่ เหล็กเคล่ือนท่ไี ด้
4. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบเทอรโ์ มคพั เปิล้ ได้
5. อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั ไฟฟ้าสถติ ยไ์ ด้
6. ขยายย่านวดั โวลทม์ เิ ตอรไ์ ฟฟา้ กระแสสลบั ได้
7. มีความเพียรพยายาม ในการเรยี นและการปฏิบตั งิ าน
8. ปฏิบตั งิ านท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตามกาหนด
9. กลา้ แสดงความคดิ เห็นอยา่ งมเี หตผุ ล
10. มสี มั มาคารวะตอ่ ครู-อาจารย์์

แผนการสอน หน่วยท่ี 2

ช่อื วิชำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 4-5
ชอ่ื หน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10
จานวนช่วั โมง 10
ชอื่ เรอ่ื งหรอื ชื่องำน เครือ่ งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั

เนือ้ หำสำระ
( ในหนงั สือเคร่ืองวดั ไฟฟา้ ของ สทิ ธิพงศ์ อินทรายุทธ หนา้ 31 – 45 ) แบ่งเป็นเนอื้ หาสาระ
ตามหวั ขอ้ ดงั นี้

2.1 เคร่ืองวดั แบบเรียงกระแสไฟฟา้
2.2 เครื่องวดั แบบอเิ ล็กโตรไดนาโมมเิ ตอร์
2.3 เครื่องวดั แบบแผน่ เหล็กเคล่ือนท่ี
2.4 เครอ่ื งวดั แบบเทอรโ์ มคพั เปิ้ล
2.5 เครื่องวดั แบบไฟฟา้ สถติ ย์
2.6 เอซี / ดซี ี แคลม้ ป์ มเิ ตอร์

ค่า True RMS Value

กิจกรรมการเรยี นการสอน หน่วยท่ี 2

ชอ่ื วชิ ำ เคร่ืองวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 4-5
ช่อื หน่วย เครื่องวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชอ่ื เรอื่ งหรือช่อื งำน เครอื่ งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรียน
1. ทาการเช็คช่ือ ตรวจเครอื่ งมอื และการแต่ง 1. รบั การตรวจเคร่ืองมือและการแต่งกาย บอกถึง
กาย สอบถามสาเหตขุ องการแตง่ กายผดิ สาเหตขุ องการแต่งกายผิดระเบยี บ
ระเบียบ 2. รบั ฟังและยอมรบั เหตผุ ล แลว้ นาไปปฏิบตั ิการ
2. ครูอบรมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม เรอื่ ง ความ แกไ้ ขในพฤติกรรมท่ไี ม่ถกู ตอ้ ง
รบั ผิดชอบ ประมาณ 5-10 นาที 3.เบกิ เคร่ืองมือ วสั ดแุ ละอปุ กรณก์ ารทดลอง
3. มอบหมายใหน้ กั เรียนเบิก เครอื่ งมือ วสั ดุ
อปุ กรณก์ ารทดลองการขยายยา่ นวดั โวลท์ 4. ตงั้ ใจฟัง และดกู ารสาธิต
มเิ ตอรก์ ระแสสลบั
4. ครูสอนเนอื้ หาสาระในบทท่ี 2 โดยวิธีการ 5. นกั เรียนปฏบิ ตั กิ ารทดลองตามใบงานท่ี 6
บรรยาย( Lecture ) ประกอบการสาธิต
(Demonstration) เรื่องเครอื่ งวดั ไฟฟ้า 6. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 2
กระแสสลบั 7. นาเสนอผลการสรุป จดบนั ทกึ ผลการสรุป
5. ใหน้ กั เรยี นปฏิบตั ิ ตามใบงานท่ี 6 ครูคอย 8. จดบนั ทกึ การมอบหมายงาน
แนะนา เป็นท่ปี รกึ ษา แกไ้ ขปัญหา และ
ตรวจสอบความผิดพลาด
6. มอบหมายใหน้ กั เรียน ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 2
7. ครูและ นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปผลการทดลอง
ใบงานท่ี 6
8. มอบหมายใหไ้ ปศกึ ษาเนือ้ หาในบทท่ี 3 มา
ลว่ งหนา้ ก่อนเรยี นในสปั ดาหถ์ ดั ไป

กิจกรรมการเรยี นการสอน หน่วยท่ี 2

ชอื่ วชิ ำ เครื่องวดั ไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชื่อหน่วย เครื่องวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ช่อื เรอ่ื งหรอื ช่ืองำน เคร่อื งวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น
9. ครูดแู ลการเก็บเครือ่ งมือและอปุ กรณก์ าร 9. เก็บเคร่ืองมือ อปุ กรณก์ ารทดลอง และทาความ
ทดลอง การทาความสะอาด หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร สะอาดหอ้ งปฏบิ ตั ิการทดลองเครื่องวดั ไฟฟ้า
ทดลองเครื่องวดั ไฟฟา้
10. บนั ทกึ ปัญหาท่เี กดิ ขึน้ ในการสอน ลงใน
บนั ทกึ หลงั การสอน เพ่ือนาขอ้ มลู ไปแกไ้ ขต่อไป

งานท่ีมอบหมายหรอื กจิ กรรม หน่วยท่ี 2

ชอ่ื วิชำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 4-5
ช่อื หน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชื่อเรอ่ื งหรอื ช่ืองำน เครือ่ งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ก่อนเรยี น
1. ตรวจเครอ่ื งมอื และการแตง่ กาย
2. อบรมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม เร่ือง ความรบั ผิดชอบ
3. ทาการเบกิ เคร่ืองมือวดั วสั ดุ-อปุ กรณก์ ารทดลอง

ขณะเรยี น
1. ทาการทดลองตามใบงานท่ี 6
2. ทาการอภิปรายกลมุ่ ย่อย ( Small Group Disscussion ) และนาเสนอหนา้ ชนั้ เรียน
3. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 2

หลังเรียน
1. เก็บเคร่ืองมือวดั วสั ดุ – อปุ กรณก์ ารทดลอง
2. ทาความสะอาดหอ้ งปฏบิ ตั ิการเครื่องวดั
3. ศกึ ษาเนอื้ หาในบทท่ี 3 เรื่อง การวดั ดว้ ยบริดจ์
4. กาหนดใหส้ ง่ ใบงานท่ปี ฏิบตั ิ กอ่ นเรียนในสปั ดาหถ์ ดั ไป

สือ่ การเรยี นการสอน หน่วยท่ี 2

ชื่อวชิ ำ เครอื่ งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชอื่ หน่วย เครื่องวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชอื่ เรอ่ื งหรือชอ่ื งำน เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

1. ตาราเรียน
สิทธิพงศ์ อินทรายทุ ธ. เครื่องวดั ไฟฟ้า. กรุงเทพมหานคร : ศนู ยส์ ง่ เสรมิ อาชีวะ , 2547.

2. แผน่ ใส / กระดานไวทบ์ อรด์
4. แบบฝึกหดั
5. ใบงาน
6. ของจรงิ

ใบเฉลยแบบฝึกหดั หน่วยท่ี 2

ชือ่ วชิ ำ เครอื่ งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชื่อหน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชื่อเรือ่ งหรอื ช่อื งำน เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ตอนท่ี 1

1. ก

2. ข

3. ค

4. ค

5. ก

6. ค

7. ค

8. ข

9. ข

10. ค

ตอนท่ี 2

1. เครอ่ื งวดั แบบเรยี งกระแสคร่งึ คล่นื ท่ใี ชใ้ นเชงิ พาณิชยจ์ ะใชไ้ ดโอด จานวน 2 ตวั และต่อตวั ตา้ น

ทานชนั้ ทข์ นานกบั มิเตอรม์ ฟู เมนต์ การต่อ Rsh ใหม้ ีคา่ เทา่ กบั ความตา้ นทานภายในของมเิ ตอรม์ ฟู

เมนต์ ( Rm ) จะทาใหม้ ีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านไดโอด D1 มากขนึ้ ( ในขณะท่ี D1 ไดร้ บั ไบอสั ตรง ) ทา

ใหไ้ ดโอดนากระแสไดส้ งู กว่าช่วงแรงดนั คทั อิน

2. เครือ่ งวดั แบบอิเล็กโตรไดนาโมมิเตอร์ จะเกดิ แรงบิดขนึ้ โดยอาศยั กระแสไฟฟ้าท่ไี หลผา่ นขดลวด

อย่กู บั ท่แี ละขดลวดเคลื่อนท่ีซ่งึ ตอ่ อนกุ รมกนั โดยใชส้ ปรงิ กน้ หอยควบคมุ การบ่ายเบนของเข็มชี้ แตจ่ ะมี

ความไวต่า เน่ืองจากตอ้ งใชก้ ระแสจานวนมากขนึ้ ใหไ้ หลผา่ นขดลวดทงั้ สองชดุ ท่ีต่ออนกุ รมกนั แต่

อิเล็กโตรไดนาโมมิเตอรจ์ ะใหผ้ ลการวดั ท่มี ีความถูกตอ้ งสงู ในทางปฏิบตั ิจงึ ใชเ้ ป็น เครื่องมือถ่ายทอด

การวดั ( transfer instrument ) ไฟฟ้ากระแสสลบั ในเทอมค่ามาตรฐานของไฟฟ้ากระแสตรง

ใบเฉลยแบบฝึกหดั หน่วยท่ี 2

ชือ่ วชิ ำ เคร่อื งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 4-5
ช่อื หน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชื่อเร่ืองหรอื ช่ืองำน เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

3. เครือ่ งวดั ชนิดนจี้ ะอาศยั หลกั การเกิดแรงดนั ของเทอรโ์ มคพั เปิล้ ซ่งึ ต่อวดั ปรมิ าณทางกายภาพ

โดย ตรงคอื อณุ หภมู ิ ดงั นนั้ เครือ่ งวดั ชนิดนจี้ ึงสามารถวดั ไดท้ งั้ แรงดนั ไฟฟา้ กระแสสลบั และกระแสตรง

มีความถกู ตอ้ งสงู

4. เคร่อื งวดั แบบไฟฟา้ สถติ ยจ์ ะประกอบดว้ ยโครงสรา้ งท่ีสาคญั 3 สว่ น คือ แผน่ ตวั นาเคล่ือนท่ไี ด้

แผ่นตวั นาอย่กู บั ท่ี และสปรงิ กน้ หอย ซ่งึ มลี กั ษณะคลา้ ยกบั Variable capacitor น่นั คือเม่อื มี

แรงดนั ไฟฟ้าท่จี ่ายเขา้ มายงั แผ่นตวั นา จะทาใหเ้ กิดความต่างศกั ยใ์ นลกั ษณะสนามไฟฟ้าสถติ ยท์ ่มี ีขวั้

ตา่ งกนั จงึ ทาใหเ้ กิดแรงดดู แผน่ ตวั นาเคล่ือนท่จี งึ สามารถเคลือ่ นท่ไี ปได้

5.

1. ระวงั อย่าใหเ้ ครื่องวดั ไดร้ บั แรงดนั เขา้ เกินพิกดั

2. ถา้ มีแรงดนั วดั ครอ่ มระหว่างคอมมอนและโอหม์ เกินกวา่ 600 V เอซี. หรือ ดีซ.ี จะทาใหว้ งจร

ชารุด(ดรู ายละเอยี ดในคมู่ ือ )

3. อยา่ ใชเ้ ครอื่ งวดั วดั แรงดนั ในขณะท่ีจอหรือฮคุ คลอ้ งอยกู่ บั สายไฟโลหะหรือในท่ๆี มีสนามแม่

เหล็ก

4. เม่อื ชารท์ แบตเตอรี่ ควรตรวจสอบอะแดปเตอรท์ ่ใี ชอ้ ยา่ ใหแ้ รงดนั เกินพิกดั

5. อยา่ เก็บเครอ่ื งวดั ไวใ้ นท่มี ีความชืน้ หรอื ความรอ้ นสงู

ใบประเมินผล หนว่ ยท่ี 2

ชอ่ื วชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชื่อหน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชือ่ เรื่องหรอื ชอ่ื งำน เคร่ืองวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ช่ือ –สกลุ .....................................................ระดบั ชนั้ .......................กลมุ่ .................เลขท่ี.............

รำยกำรประเมิน ระดับคะแนน
32 1

( ด้ำนพทุ ธิพิสัย )
1. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบเรียงกระแสไฟฟ้าได้
2. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบอิเล็กโตรไดนาโมมเิ ตอรไ์ ด้
3. อธิบายการทางานของเครื่องวดั แบบแผน่ เหล็กเคล่ือนท่ไี ด้
4. อธิบายการทางานของเคร่ืองวดั แบบเทอรโ์ มคพั เปิ้ลได้
5. อธิบายการทางานของเครื่องวดั ไฟฟา้ สถิตยไ์ ด้

( ดำ้ นจติ พสิ ยั )
1. ปฏบิ ตั งิ านท่ไี ดร้ บั มอบหมายเสรจ็ ตามกาหนด
2. กลา้ แสดงความคิดเห็นอย่างมเี หตผุ ล
3. มสี มั มาคารวะต่อครู-อาจารย์์

ใบประเมินผล หนว่ ยท่ี 2

ช่ือวิชำ เคร่ืองวดั ไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 4-5
ช่ือหน่วย เคร่ืองวดั ไฟฟ้ากระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชอ่ื เรอ่ื งหรือช่อื งำน เครอื่ งวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ช่ือ –สกลุ ....................................................ระดบั ชนั้ .......................กลมุ่ .................เลขท่.ี ............

รำยกำรประเมิน ระดับคะแนน
32 1

( ด้ำนทกั ษะพิสัย )
1. ขยายย่านวดั โวลทม์ เิ ตอรไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั ได้

รวม ............................. คะแนน

ลงชือ่ .....................................ผปู้ ระเมนิ
(ประจวบ แสงวงค์ )

บนั ทกึ หลงั การสอน หนว่ ยท่ี 2

ชื่อวิชำ เครือ่ งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 4-5
ชือ่ หน่วย เครื่องวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั ช่วั โมงรวม 10

ชอื่ เรือ่ งหรือชือ่ งำน เคร่ืองวดั ไฟฟา้ กระแสสลบั จานวนช่วั โมง 10

ผลกำรใช้แผนกำรสอน

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ผลกำรเรยี นของนักเรียน

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ผลกำรสอนของครู

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

แผนการสอน หน่วยท่ี 3

ชื่อวิชำ เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชอ่ื หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชื่อเร่ืองหรือชอื่ งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

หวั ชอ่ื เรือ่ งและงำน
3.1 บรดิ จไ์ ฟฟา้ กระแสตรง
3.2 บรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั
3.3 การประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบริดจ์

สำระสำคัญ
1. โครงสรา้ งภายในของวทิ สโตนบริดจ์ ประกอบดว้ ย ตวั ตา้ นทานท่ีตอ่ ขนานกนั 2 สาขา มที งั้ หมด

4ตวั กลั วานอมเิ ตอร์ และแหลง่ จา่ ยไฟฟา้ กระแสตรง
2. วงจรเคลวินบรดิ จ์ เหมาะสาหรบั การวดั ค่าความตา้ นทานค่าต่าๆ เป็นไมโครโอหม์ มิลิโอหม์

โดยนามาใชแ้ ทนวงจรวิทสโตนบรดิ จ์ ซง่ึ มคี วามคลาดเคลอ่ื นเน่อื งจากสดั ส่วนความตา้ นทานในแขนแต่
ละดา้ น จะตอ้ งรวมคา่ ความตา้ นทานของจุดต่อและความตา้ นทานของสายท่ใี ชต้ ่อดว้ ย วธิ ีการนีก้ ค็ ือ
เอาสดั สว่ นความตา้ นทาน จากภายนอกต่อเพมิ่ เขา้ ไป ทาใหก้ ารตรวจวดั ความสมดลุ มีความละเอียด
มากขนึ้ กว่าวงจรวิทสโตนบริดจ์

3. บริดจก์ ระแสสลบั จะใชห้ ลกั การของวิทสโตนบริดจ์ แตจ่ ะใชส้ าหรบั หาค่าความตา้ นทาน ( R )
ความเหน่ียวนา ( L ) และคา่ ความจขุ องตวั เก็บประจุ ( C ) ซ่งึ แตกตา่ งจากบรดิ จไ์ ฟฟ้าตรงท่ีใชห้ า
เฉพาะคา่ ความตา้ นทานเพียงอยา่ งเดยี ว สาหรบั เคร่ืองตรวจจบั คา่ ศนู ยข์ องบรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั
( AC Detector ) จะใชก้ ลั วานอมเิ ตอรแ์ บบธรรมดาไม่ได้ เน่อื งจากไฟฟา้ กระแสสลบั มีการเปล่ยี นขนาด
และมคี วามถ่ีเขา้ มาเกี่ยวขอ้ ง จงึ ตอ้ งใชอ้ อสซิลโลสโคป เครื่องมอื วดั บรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั เรียกว่า
LCR bridge
4. บริดจเ์ ปรียบเทียบคาปาซแิ ตนซ์ จะใชส้ าหรบั ทดสอบหาคา่ ความจุ หรอื คาปาซิแตนซ์ ของคาปาซิ
เตอร์ โดยใชค้ าปาซเิ ตอรม์ าตรฐาน ( C3 ) เป็นสว่ นประกอบในการเปรยี บเทยี บ

แผนการสอน หน่วยท่ี 3

ช่ือวชิ ำ เครอื่ งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 6-8
ช่อื หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชอื่ เร่อื งหรอื ช่ืองำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

4. แมกซเ์ วลลบ์ รดิ จ์ เป็นวงจรบรดิ จท์ ่ใี ชส้ าหรบั วดั ค่าความเหน่ยี วนา หรืออินดกั แตนซ์ ใชค้ าปาซิ

เตอรม์ าตรฐานเป็นสว่ นประกอบในการเปรียบเทียบ โดยมีลกั ษณะคลา้ ยกบั บรดิ จเ์ ปรียบเทยี บคาปาซิ

แตนซ์

5. เฮยบ์ รดิ จ์ เป็นวงจรบรดิ จท์ ่ใี ชส้ าหรบั วดั ค่าความเหน่ยี วนาหรือ อินดกั แตนซ์ เชน่ เดยี วกบั แมกซ์

เวลลบ์ รดิ จ์ จะต่างกนั ท่ีตอ่ R1 กบั C1 ท่นี ามาต่ออนกุ รม และใชค้ าปาซิเตอรม์ าตรฐาน เป็น
สว่ นประกอบในการเปรยี บเทียบ

6. เวนบรดิ จ์ เป็นวงจรบรดิ จท์ ่ใี ชส้ าหรบั วดั หาคา่ ความจขุ องคาปาซเิ ตอร์ และหาคา่ ความตา้ นทาน

โดยสามารถแยกพจิ ารณาเป็น 2 กรณี คือ กรณีท่ไี ม่ทราบคา่ แขนของบรดิ จท์ ่เี ป็น RC ขนาน จะ

คานวณ R3 และ C3 และในกรณีท่ไี มท่ ราบคา่ แขนของบรดิ จท์ ่เี ป็น RC อนกุ รม จะคานวณหาค่า R4
และ C4 โดยใชห้ ลกั การคิดคลา้ ยกบั บรดิ จแ์ บบอ่ืนๆ

สมรรถนะทพี่ ึงประสงค์ (ความรู้ ทกั ษะ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณวชิ าชีพ)
1. คานวณหาค่าพารามเิ ตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟา้ กระแสตรงได้
2. คานวณหาค่าพารามิเตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั ได้
3. บอกวธิ ีการประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบรดิ จไ์ ด้
4. ตอ่ วงจรวิทสโตนบรดิ จไ์ ด้
5. วดั ความตา้ นทานของวงจรวิทสโตนบรดิ จไ์ ด้
6. มีการเตรียมความพรอ้ มในการเรยี นและการปฏบิ ตั ิงาน
7. กลา้ แสดงออกในสิง่ ท่ถี กู ตอ้ ง
8. มคี วามกระตอื รือรน้ ในการใฝ่หาความรูใ้ หม่

แผนการสอน หน่วยท่ี 3

ชอื่ วชิ ำ เครือ่ งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 6-8
ชื่อหน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15
จานวนช่วั โมง 15
ชอ่ื เรอ่ื งหรอื ช่อื งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์

เนือ้ หำสำระ
( ในหนงั สือเครอ่ื งวดั ไฟฟ้า ของ สิทธิพงศ์ อนิ ทรายทุ ธ หนา้ 50 - 67 ) แบ่งเป็นเนือ้ หาสาระ
ตามหวั ขอ้ ดงั นี้

3.1 บรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสตรง
3.1.1 บรดิ จส์ มดลุ
3.1.2 บริดจไ์ มส่ มดลุ
3.1.3 เคลวนิ บริดจ์

3.2 บรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสสลบั
3.2.1 บรดิ จเ์ ปรียบเทียบคาปาซิแตนซ์
3.2.2 แมกซเ์ วลลบ์ ริดจ์
3.2.3 เฮยบ์ รดิ จ์
3.2.4 เวนบริดจ์

3.3 การประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบรดิ จ์

กิจกรรมการเรยี นการสอน หน่วยท่ี 3

ชอ่ื วชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชื่อหน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชอ่ื เรอ่ื งหรือชื่องำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น
1. ทาการเช็คช่ือ ตรวจเครอื่ งมือ และการแตง่ 1. รบั การตรวจเคร่ืองมือและการแตง่ กาย บอกถงึ
กาย สอบถามสาเหตขุ องการแตง่ กายผิด สาเหตขุ องการแตง่ กายผิดระเบยี บ
ระเบยี บ
2. ครูอบรมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม เรื่อง ความมี 2. รบั ฟังและยอมรบั เหตผุ ล แลว้ นาไปปฏิบตั ิการ
วินยั ประมาณ 5-10 นาที แกไ้ ขในพฤติกรรมท่ไี มถ่ กู ตอ้ ง
3. มอบหมายใหน้ กั เรียนเบกิ เครอื่ งมือ วสั ดุ 3.เบกิ เครื่องมือ วสั ดแุ ละอปุ กรณก์ ารทดลอง
อปุ กรณก์ ารทดลองการวดั ความตา้ นทานดว้ ย
วงจรวิทสโตนบริดจ์ 4. ตงั้ ใจฟัง และดกู ารสาธิต
4. ครูสอนเนอื้ หาสาระในบทท่ี 3 โดยวิธีการ
บรรยาย( Lecture ) ประกอบการสาธิต 5. นกั เรยี นปฏบิ ตั กิ ารทดลองตามใบงานท่ี 8
(Demonstration) เร่ืองการวดั ดว้ ยบรดิ จ์
5. ใหน้ กั เรียนปฏบิ ตั ิ ตามใบงานท่ี 8 ครูคอย 6. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 3
แนะนา เป็นท่ปี รกึ ษา แกไ้ ขปัญหา และ 7. นาเสนอผลการสรุป จดบนั ทกึ ผลการสรุป
ตรวจสอบความผิดพลาด
6. มอบหมายใหน้ กั เรียน ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 3 8. จดบนั ทกึ การมอบหมายงาน
7. ครูและ นกั เรียนรว่ มกนั สรุปผลการทดลอง
ใบงานท่ี 8
8. มอบหมายใหไ้ ปศกึ ษาเนือ้ หาในบทท่ี 4
มาลว่ งหนา้ ก่อนเรียนในสปั ดาหถ์ ดั ไป

กิจกรรมการเรยี นการสอน หนว่ ยท่ี 3

ชือ่ วชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 6-8
ช่ือหน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชื่อเรื่องหรอื ชื่องำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น
9. ครูดแู ลการเก็บเครือ่ งมือและอปุ กรณก์ าร 9. เก็บเคร่ืองมอื อปุ กรณก์ ารทดลอง และทาความ
ทดลอง การทาความสะอาด หอ้ งปฏบิ ตั ิการ สะอาดหอ้ งปฏบิ ตั ิการทดลองเครือ่ งวดั ไฟฟ้า
ทดลองเคร่อื งวดั ไฟฟ้า
10. บนั ทกึ ปัญหาท่เี กดิ ขึน้ ในการสอน ลงใน
บนั ทกึ หลงั การสอน เพ่ือนาขอ้ มลู ไปแกไ้ ขต่อไป

งานท่ีมอบหมายหรอื กิจกรรม หน่วยท่ี 3

ชอื่ วิชำ เคร่อื งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชือ่ หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชอื่ เร่อื งหรือชือ่ งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

กอ่ นเรยี น
7. ตรวจเครอ่ื งมือ และการแต่งกาย
8. อบรมคณุ ธรรม จริยธรรม เรื่อง ความมวี ินยั
9. ทาการเบกิ เครอื่ งมอื วดั วสั ดุ-อปุ กรณก์ ารทดลอง

ขณะเรยี น
1. ทาการทดลองตามใบงานท่ี 8
2. ทาการอภปิ รายกลมุ่ ย่อย ( Small Group Disscussion ) และ นาเสนอหนา้ ชนั้ เรียน
3. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 3

หลังเรียน
5. เก็บเครื่องมอื วดั วสั ดุ – อปุ กรณก์ ารทดลอง
6. ทาความสะอาดหอ้ งปฏิบตั ิการเคร่ืองวดั
7. ศกึ ษาเนอื้ หาในบทท่ี 4 เร่ือง การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ
8. กาหนดใหส้ ง่ ใบงานท่ปี ฏิบตั ิ กอ่ นเรียนในสปั ดาหถ์ ดั ไป

สอื่ การเรยี นการสอน หนว่ ยท่ี 3

ชื่อวิชำ เคร่ืองวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชื่อหน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชอ่ื เรื่องหรอื ชื่องำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

1. ตาราเรียน
สทิ ธิพงศ์ อินทรายทุ ธ. เครื่องวดั ไฟฟ้า. กรุงเทพมหานคร : ศนู ยส์ ง่ เสรมิ อาชีวะ , 2547.

2. แผน่ ใส / กระดานไวทบ์ อรด์
10. แบบฝึกหดั
11. ใบงาน
12. ของจรงิ

ใบเฉลยแบบฝึกหดั หนว่ ยท่ี 3

ชอื่ วชิ ำ เครอื่ งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชอ่ื หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ช่อื เร่ืองหรอื ชื่องำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

ตอนท่ี 1

1. ค

2. ข

3. ค

4. ก

5. ค

6. ค

7. ก

8. ค

9. ข

10. ก

ตอนท่ี 2

1. จะอาศยั ความแตกต่างของแรงดนั ในแบบวงจรบรดิ จ์ จากนนั้ นามาเปรยี บเทียบกนั ถา้ หากว่า

แรงดนั สงู ต่าไมเ่ ทา่ กนั จะทาใหเ้ กดิ กระแสไหลจากจดุ ท่ศี กั ยส์ งู กว่าไปยงั จดุ ท่ีศกั ยต์ ่ากวา่ ในทางปฏิบตั ิ

จะใชก้ ลั วานอมเิ ตอรเ์ ป็นอปุ กรณต์ รวจจบั

2. Ig = 0.217 mA

3. Zx = 1,684 มมุ – 28 องศา

4. Rx = 20 กโิ ลโอหม์ Cx = 2.35  F
5. Rx = 68 โอหม์ Lx = 136 mH

ใบประเมนิ ผล หนว่ ยท่ี 3

ชือ่ วิชำ เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชื่อหน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ช่ือเร่ืองหรอื ชอื่ งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

ช่ือ –สกลุ .....................................................ระดบั ชนั้ .......................กลมุ่ .................เลขท่ี.............

รำยกำรประเมิน ระดบั คะแนน
32 1

( ด้ำนพทุ ธพิ สิ ัย )
1. คานวณหาค่าพารามเิ ตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟ้ากระแสตรงได้
2. คานวณหาค่าพารามเิ ตอรข์ องบรดิ จไ์ ฟฟา้ กระแสสลบั ได้
3. บอกวิธีการประยกุ ตใ์ ชง้ านวงจรบรดิ จไ์ ด้

( ด้ำนจติ พสิ ัย )
1. มกี ารเตรียมความพรอ้ มในการเรียนและการปฏิบตั งิ าน
2. กลา้ แสดงออกในสิ่งท่ถี กู ตอ้ ง
3. มีความกระตือรือรน้ ในการใฝ่หาความรูใ้ หม่

ใบประเมินผล หนว่ ยท่ี 3

ช่ือวชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 6-8
ชือ่ หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชือ่ เรื่องหรอื ชอ่ื งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

ช่ือ –สกลุ ....................................................ระดบั ชนั้ .......................กลมุ่ .................เลขท่.ี ............

รำยกำรประเมิน ระดบั คะแนน
32 1

( ด้ำนทักษะพสิ ัย )
1. ต่อวงจรวิทสโตนบรดิ จไ์ ด้
2. วดั ความตา้ นทานของวงจรวิทสโตนบริดจไ์ ด้

รวม ............................. คะแนน

ลงชอ่ื .....................................ผ้ปู ระเมิน
(ประจวบ แสงวงค์ )

บนั ทกึ หลงั การสอน หนว่ ยท่ี 3

ชอ่ื วชิ ำ เครื่องวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 6-8
ชือ่ หน่วย การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ ช่วั โมงรวม 15

ชื่อเร่อื งหรอื ช่อื งำน การวดั ดว้ ยบรดิ จ์ จานวนช่วั โมง 15

ผลกำรใช้แผนกำรสอน

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ผลกำรเรียนของนักเรยี น

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ผลกำรสอนของครู

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

แผนการสอน หน่วยท่ี 4

ชือ่ วิชำ เคร่อื งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 9-10
ช่ือหน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10

ชื่อเรือ่ งหรอื ชื่องำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ จานวนช่วั โมง 10

หวั ชอ่ื เรอื่ งและงำน
4.1 ประโยชนข์ องการต่อลงดนิ
4.2 องคป์ ระกอบของการต่อลงดิน
4.3 คา่ ความตา้ นทานจาเพาะของดนิ
4.4 ความตา้ นทานของการตอ่ ลงดิน
4.5 ความตา้ นทานของดิน
4.6 วิธีวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ
4.7 ตวั อย่างเคร่ืองวดั ความตา้ นทานดนิ

สำระสำคญั
1.ประโยชนข์ องการตอ่ ลงดนิ คือ
1.1 เพ่อื ความปลอดภยั และป้องกนั อนั ตราย เน่ืองจากกระแสไฟฟ้าดดู
1.2 ปอ้ งกนั อปุ กรณไ์ ฟฟ้าและเครอ่ื งมือต่างๆชารุด เม่ือเกิดความผดิ ปกติในระบบไฟฟ้า
1.3 จากดั คา่ แรงดนั ไฟฟ้าสงู เกนิ เน่อื งจากฟา้ ผา่
1.4 ระบบป้องกนั สามารถตรวจพบได้
1.5 ระบบไฟฟ้ามคี วามม่นั คง
2. องคป์ ระกอบของการต่อลงดนิ ประกอบดว้ ย 3 สว่ น คือ สายดนิ แทง่ หลกั ดิน และการเช่ือมต่อ

สายดินเขา้ กบั หลกั ดิน
3. คา่ ความตา้ นทานจาเพาะของดิน มหี น่วยเป็น  / m คือค่าความตา้ นทานของดนิ ซง่ึ วดั คา่

ความตา้ นทานระหว่างผวิ ของดา้ นตรงขา้ มของดิน 1 ลกู บาศกเ์ มตร โดยท่ดี นิ มีดา้ นกวา้ งระหวา่ งผวิ
ดา้ นละ 1 เมตร เป็น 1โอหม์

แผนการสอน หนว่ ยท่ี 4

ชอื่ วชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 9-10
ช่อื หน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10

ช่ือเร่อื งหรือชอื่ งำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ จานวนช่วั โมง 10

ค่าความตา้ นทานจาเพาะของดินขึน้ อย่กู บั ชนิดของดนิ ซง่ึ มคี วามชนื้ ของดินตา่ งกนั นอกจากนยี้ งั

ขนึ้ อย่กู บั ความลกึ ของดิน อณุ หภมู โิ ดยรอบความหนาแน่นของดนิ

4. ความตา้ นทานของการตอ่ ลงดนิ ประกอบดว้ ย 3 สว่ นคือ ความตา้ นทานของแท่งสายดนิ ความ

ตา้ นทานของพนื้ ผิวสมั ผสั ระหว่างแทง่ สายดินกบั ดิน และ ความตา้ นทานของดนิ ท่ีลอ้ มรอบแทง่ สาย

ดิน

5. วิธีการวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ ท่นี ิยมใชท้ ่วั ไป คือวิธี Three electrode method

สมรรถนะทพ่ี งึ ประสงค์ (ความรู้ ทกั ษะ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ)
1. บอกประโยชนข์ องการต่อลงดนิ ได้
2. บอกองคป์ ระกอบของการต่อลงดินได้
3. อธิบายค่าความตา้ นทานจาเพาะของดินได้
4. บอกองคป์ ระกอบของความตา้ นทานของการต่อลงดินได้
5. อธิบายความตา้ นทานของดินได้
6. วดั ความตา้ นทานของการต่อลงดนิ ได้
7. ปฏิบตั ิงานโดยคานงึ ถึงความปลอดภยั ต่อตนเองและผอู้ ่ืน
8. ไมเ่ ลน่ การพนนั
9. ปฏบิ ตั ิงานดว้ ยความละเอยี ดรอบคอบ
10. ใชว้ สั ดุ ถูกตอ้ ง และเหมาะสมกบั งาน

แผนการสอน หนว่ ยท่ี 4

ช่อื วิชำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 9-10
ชือ่ หน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10
จานวนช่วั โมง 10
ชอ่ื เรื่องหรือช่อื งำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ

เนือ้ หำสำระ
( ในหนงั สือเครื่องวดั ไฟฟ้า ของ สิทธิพงศ์ อินทรายทุ ธ หนา้ 75- 87 ) แบง่ เป็นเนอื้ หาสาระ
ตามหวั ขอ้ ดงั นี้

4.1 ประโยชนข์ องการต่อลงดนิ
4.2 องคป์ ระกอบของการต่อลงดิน
4.3 คา่ ความตา้ นทานจาเพาะของดิน
4.4 ความตา้ นทานของการตอ่ ลงดนิ
4.5 ความตา้ นทานของดิน
4.6 วธิ ีการวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน
4.7 ตวั อย่างเคร่ืองวดั ความตา้ นทานดิน

หลกั การทางาน
ก. การทางานแบบ 3 ขวั้
ข. การทางานแบบ 2 ขวั้

วิธีการวดั ความตา้ นทานดิน
ก. วธิ ีการต่อสายแบบ 3 ขวั้
ข. วธิ ีการต่อแบบ 2ขวั้

ขอ้ ควรระวงั
การดแู ลและบารุงรกั ษาเครื่องมอื วดั

กิจกรรมการเรยี นการสอน หนว่ ยท่ี 4

ชอื่ วชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 9-10
ชื่อหน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดนิ ช่วั โมงรวม 10

ช่อื เร่อื งหรือช่ืองำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน จานวนช่วั โมง 10

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น
1. ทาการเช็คช่ือ ตรวจเครื่องมือ และการแต่ง 1. รบั การตรวจเครื่องมอื และการแตง่ กาย บอกถึง
กาย สอบถามสาเหตขุ องการแตง่ กายผิด สาเหตขุ องการแต่งกายผิดระเบยี บ
ระเบียบ 2. รบั ฟังและยอมรบั เหตผุ ล แลว้ นาไปปฏิบตั ิการ
2. ครูอบรมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม เรอ่ื ง การละเวน้ แกไ้ ขในพฤติกรรมท่ไี มถ่ กู ตอ้ ง
ส่งิ เสพยต์ ิดและการพนนั ประมาณ 5-10 นาที 3.เบกิ เคร่ืองมือ วสั ดแุ ละอปุ กรณก์ ารทดลอง
3. มอบหมายใหน้ กั เรียนเบกิ เครอ่ื งมือ วสั ดุ
อปุ กรณก์ ารทดลองการวดั ความตา้ นทานของ 4. ตงั้ ใจฟัง และดกู ารสาธิต
การต่อลงดนิ
4. ครูสอนเนอื้ หาสาระในบทท่ี 4 โดยวธิ ีการ 5. นกั เรียนปฏบิ ตั กิ ารทดลองตามใบงานท่ี 9
บรรยาย( Lecture ) ประกอบการสาธิต
(Demonstration) เร่อื งการวดั คา่ ความตา้ นทาน 6. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 4
ของหลกั ดิน 7. นาเสนอผลการสรุป จดบนั ทกึ ผลการสรุป
5. ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิ ตามใบงานท่ี 9 ครูคอย 8. จดบนั ทกึ การมอบหมายงาน
แนะนา เป็นท่ปี รกึ ษา แกไ้ ขปัญหา และ
ตรวจสอบความผิดพลาด
6. มอบหมายใหน้ กั เรยี น ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 4
7. ครูและ นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปผลการทดลอง
ใบงานท่ี 9
8. มอบหมายใหไ้ ปศกึ ษาเนือ้ หาในบทท่ี 5 มา
ลว่ งหนา้ ก่อนเรียนในสปั ดาหถ์ ดั ไป

กิจกรรมการเรยี นการสอน หนว่ ยท่ี 4

ชอื่ วิชำ เครือ่ งวดั ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 9-10
ชอ่ื หน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดนิ ช่วั โมงรวม10

ช่ือเร่ืองหรือชอ่ื งำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ จานวนช่วั โมง 10

กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรียน
9. ครูดแู ลการเกบ็ เคร่อื งมือและอปุ กรณก์ าร 9. เก็บเครื่องมอื อปุ กรณก์ ารทดลอง และทาความ
ทดลอง การทาความสะอาด หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร สะอาดหอ้ งปฏบิ ตั ิการทดลองเครอ่ื งวดั ไฟฟ้า
ทดลองเครอ่ื งวดั ไฟฟ้า
10. บนั ทกึ ปัญหาท่เี กดิ ขึน้ ในการสอน ลงใน
บนั ทกึ หลงั การสอน เพ่ือนาขอ้ มลู ไปแกไ้ ขต่อไป

งานท่ีมอบหมายหรอื กจิ กรรม หนว่ ยท่ี 4

ชื่อวชิ ำ เครอ่ื งวดั ไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 9-10
ช่ือหน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10

ชื่อเรอื่ งหรอื ชือ่ งำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน จานวนช่วั โมง 10

ก่อนเรียน
13. ตรวจเครือ่ งมือ และการแตง่ กาย
14. อบรมคณุ ธรรม จริยธรรม เรื่อง การละเวน้ สงิ่ เสพยต์ ิดและการพนนั
15. ทาการเบกิ เคร่อื งมอื วดั วสั ดุ-อปุ กรณก์ ารทดลอง

ขณะเรยี น
1. ทาการทดลองตามใบงานท่ี 9
2. ทาการอภปิ รายกลมุ่ ย่อย ( Small Group Disscussion ) และนาเสนอหนา้ ชนั้ เรียน
3. ทาแบบฝึกหดั บทท่ี 4

หลงั เรียน
9. เกบ็ เคร่ืองมอื วดั วสั ดุ – อปุ กรณก์ ารทดลอง
10. ทาความสะอาดหอ้ งปฏบิ ตั ิการเคร่ืองวดั
11. ศกึ ษาเนอื้ หาในบทท่ี 5 เร่ือง การวดั ค่าความเป็นฉนวน
12. กาหนดใหส้ ง่ ใบงานท่ปี ฏบิ ตั ิ ก่อนเรียนในสปั ดาหถ์ ดั ไป

สือ่ การเรยี นการสอน หน่วยท่ี 4

ช่อื วชิ ำ เครื่องวดั ไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 9-10
ชื่อหน่วย การวดั คา่ ความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10
จานวนช่วั โมง 10
ชอ่ื เรอื่ งหรอื ช่ืองำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ

1. ตาราเรียน
สิทธิพงศ์ อินทรายทุ ธ. เครื่องวดั ไฟฟา้ . กรุงเทพมหานคร : ศนู ยส์ ง่ เสรมิ อาชีวะ , 2547.

2. แผน่ ใส / กระดานไวทบ์ อรด์
16. แบบฝึกหดั
17. ใบงาน
18. ของจรงิ

ใบเฉลยแบบฝึกหดั หนว่ ยท่ี 4

ช่ือวิชำ เคร่ืองวดั ไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 9-10
ชอ่ื หน่วย การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10

ชอื่ เร่อื งหรอื ชื่องำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ จานวนช่วั โมง 10

ตอนท่ี 1

1. ข

2. ค

3. ข

4. ง

5. ข

6. ค

7. ค

8. ก

9. ข

10. ง

ตอนท่ี 2

1. ความตา้ นทานของการต่อลงดนิ หรือของระบบสายดนิ หมายถงึ ความตา้ นทานทงั้ หมดท่เี กี่ยว

เน่ืองกนั จานวน 3 สว่ น คือ ความตา้ นทานของแท่งสายดินความตา้ นทานของพนื้ ท่ผี ิวสมั ผสั ระหวา่ ง

แทง่ สายดินกบั ดิน และความตา้ นทานของดินท่ลี อ้ มรอบแทง่ สายดนิ

2. R = 15.6 โอหม์

3. วธิ ีการวดั ความตา้ นทานดนิ แบบ 3 ขวั้ มขี นั้ ตอนงา่ ยๆดงั นี้

3.1 ตอกแท่งกราวดร์ อ็ ดช่วย C ใหห้ า่ งจากจุดท่ตี อ้ งการทราบคา่ ความตา้ นทานดนิ ( E )

ประมาณ 10 – 20 เมตร จากนนั้ ปักกราวดร์ อ็ ดช่วย P ใหอ้ ย่กู งึ่ กลางของแนวเสน้ ตรงท่ีตอ่ ระหวา่ ง

กราวดร์ อ็ ดชว่ ย C และ E ใชแ้ คลม้ ป์ จบั กราวด์รอ็ ดใหแ้ น่น หลงั จากนนั้ ใหต้ ่อสายเขา้ เคร่อื งวดั

3.2 ทดสอบแรงดนั ไฟของแบตเตอรต่ี ามขอ้ กาหนด

ใบเฉลยแบบฝึกหดั หนว่ ยท่ี 4

ชือ่ วชิ ำ เคร่อื งวดั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 9-10
ช่ือหน่วย การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดิน ช่วั โมงรวม 10

ชอ่ื เรื่องหรือชือ่ งำน การวดั ค่าความตา้ นทานของหลกั ดนิ จานวนช่วั โมง 10

3.3 ทดสอบแรงดนั โลก โดยบิดสวิทชไ์ วท้ ่ตี าแหนง่ AC VOLT ผลการวดั ตอ้ งไมใ่ หเ้ กนิ 5 V

3.4 ปรบั ตงั้ สวิทชเ์ ลือกสเกลโอหม์ ท่ีเหมาะสมแลว้ อ่านคา่

3.5 อ่นื ๆ ศกึ ษาจากค่มู ือ

4. 1. ระวงั อย่าใหเ้ ครื่องกระทบกระเทือนเป็นอนั ขาด

2. กอ่ นใชง้ านควรตรวจสอบสภาพของเครื่องวดั ว่าอยใู่ นสภาพเรยี บรอ้ ยหรือไม่

3. เม่ือไมใ่ ชเ้ ครื่องเป็นเวลานานควรเอาแบตเตอร่อี อกจากเครื่องวดั

4. อย่าใชเ้ ครื่องวดั ขณะท่ีฝนตก

5. หลงั จากการใชง้ านแลว้ ควรทาความสะอาดภายนอกแลว้ เก็บใสซ่ องหรือกลอ่ งใหเ้ รยี บรอ้ ย