Workshop on Social and Emotional Skills
(ทกั ษะดา: นสังคมอารมณ)D
วนั ท่ี ๒๘ มนี าคม – ๑ เมษายน ๒๕๖๕
ณ Grande Centre Point Ploenchit
กรุงเทพมหานคร
วทิ ยากร
Professor Dr. Oliver P. John
Sarah Wazzi
รายงานโดย
นางสาวกมลรตั น/ ฉมิ พาลี
ตำแหนง8 ครู วทิ ยฐานะ ครูชำนาญการพเิ ศษ
สนบั สนุนโดย
กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศกึ ษา (กสศ.) ร>วมกบั ธนาคารโลก
และคณะเศรษฐศาสตรF มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตรF
การอบรมเชงิ ปฏิบัตกิ าร Social and Emotional Skills
พิธีเปด' โดย ดร. ภมู ิศรณั ย4 ทองเลย่ี มนาค ผู>เชย่ี วชาญด>านเศรษฐศาสตรก4 ารศึกษา กองทนุ เพ่อื ความเสมอภาคทาง
การศึกษา (กสศ.) ประเดน็ เน>นย้ำคอื สร>างเครอื ขQายการวัดและประเมนิ ผลด>านสงั คม
Professor Dr. Oliver P. John และคณุ ซาราห4 แนะนำการอบรมในครัง้ น้ี
รสู> กึ ชอบขอ> ความทอี่ าจารยIนำเสนอมาก ๆ นน่ั คือ
There are no stupid question.
1. ความสำคัญของทกั ษะด>านสงั คมอารมณI
อาจารย4ยกตัวอยาQ งเพือ่ นำเข>าสูQการอธบิ ายความสำคญั ของ Social and Emotional Skills
Case 1: ไอสไตนI curiosity + Imagination + Creative + Persistence
อยากร>อู ะไร จะกัดส่ิงนน้ั ไมปQ ลอQ ย (Dig thing, stay with problem)
Case 2: Perry Programs Helped สdงคนไปดแู ลเดก็ เปhนเพือ่ นคคูd ดิ สนใจเด็ก
IQ ไมตQ Qาง แตQชวี ติ ดีข้ึน (Life better)
Hackman คณุ ภาพของประชากรที่ดีขน้ึ ทำให>ประเทศลดภาระคQาใชจ> าQ ย
การทบทวนงานวิจัยของ Perry
เวลาทีส่ อน เดก็ อาจไมQเรยี นร>ู
Intervention ชQวยใหเ> รยี นดีขึ้นไหม ป|ญหานอ> ยลง อารมณด4 ขี ้ึน
CASEL: Collaborative for Academic Social and Emotional Learning
Improve in personal, economic, and social well-being
การวิเคราะห4ความสมั พนั ธข4 อง IQ กับ EQ ขนึ้ อยูQกบั การนิยามคำวQา IQ
ข้ึนอยูQกบั วาQ เราจะใช> IQ เพื่ออะไร
Economic and Value of Social and Emotional Learning
การวเิ คราะหค4 วามคม>ุ ทุน
ใช>เงนิ คุ>มคQาอยQางไร
การลงทุนในความสขุ และความทกุ ข4ของนักเรียนจะรู>ไดอ> ยQางไรวQาคม>ุ คQา นี่จงึ อาจทำให>มีความสงสัยเรอื่ ง
การคุ>มทุน
การเปลย่ี นแปลงในระดบั สากล โรงเรยี นบรรจุ SEL ในโรงเรียน ผอ.ต>องเขา> ใจกระบวนการ
ปญ| หาคือเริ่มช>า เด็กร>สู กึ วQาเป~นวิชาเพม่ิ เตมิ
ให>ครูจากนอกโรงเรยี นเข>าไปสอนกจ็ ะไมQเขา> ใจวฒั นธรรมของโรงเรียน ธรรมชาติของเด็ก
ตอ> งใหค> รปู ระจำวิชาสอน Blend เขา> ไปในรายวิชา ทำไดไ> มยQ าก เชนQ Morning Breathing/ ครกู บั
นักเรียนเช็คแฮนดเ4 พอื่ ให>รว>ู าQ มีกันและกันอยQูตรงน้ี/ครตู ้งั คำถาม จากการสงั เกตและใสQใจ
OCDSB Exit Outcome
นักเรยี นของคุณควรจะเป~นอยาQ งไรเมื่อเรยี นจบจากทโี่ รงเรยี นแหงQ นี้
การประเมนิ ตนเอง (Formative assessment) รู>วQาทำอะไรผดิ พลาด ก็แกไ> ขทันที เชนQ นกั เรยี นไมQเคยร>ู
วQาตัวเองมีความตงั้ ใจท่นี >อย และไมQมีความเพยี รพยายาม ถา> เขาร>ู เขาก็อาจต>องการท่ีจะพฒั นาตนเอง
หลกั สูตรของบราซิลท่ตี >องมกี ารปรบั โดยนำSEL เขา> ไป เพราะยงั พบวdา
แม> “อQานออก เขียนได> แตQยงั มีการทำรา> ยคนอนื่ ”
2. ประวตั กิ ารพัฒนาการของแนวคดิ เร่ือง ทกั ษะอารมณIสังคม ทกั ษะในเชิงสติปyญญาและทักษะท่ไี มใd ชd
สติปญy ญา (cognitive and non-cognitive skills) กรอบแนวคดิ แบบจำลอง และคำนยิ าม การจัด
หมวดหมตูd dาง
ทำงานกลุQม รQวมกนั แสดงความคดิ เห็นวQาประเทศไทยของเรา นกั เรียนต>องมี 5 SEL ทท่ี ำให>ประสบความสำเรจ็
ผลงานของกลมุd เรา
5 SEL that importance in Thailand ความคดิ ของกลุมd คือ
1. Passion (อยากตน่ื ไปทำงาน)
2. Perseverance (ความเพยี ร) (ไมQยอQ ท>อ) Think positive
3. Resilient (มองหาทางออกอยQางยืดหยนQุ ) Flexibility
4. Collaboration (การรQวมแรงรวมพลงั ) Communication
5. Empathy (เหน็ อกเห็นใจผ>อู ืน่ ) put yourself
Teacher’s say
- ป|ญหาของการเขียนกว>าง ๆ มนั ทำให>ชดั เจนเพยี งพอไหม
เชนQ การทำงานแบบทมี ป|ญหามนั เกดิ จากตรงไหน
- การตระหนักรเ>ู รอ่ื งอารมณ4 กับการรับร>ูวาQ เราทำงานหนัก เหมือนกนั หรือไมQ
- กลมุQ นจ้ี ะมีการอธบิ ายคำเพมิ่ เติม เชนQ Communication มี assertive, Listening
ข>อมลู จากกลdุมอืน่ ๆ 1. Self-awareness 1. Perseverance 1. Self-awareness
2. Self-regulation 2. Empathy 2. Growth mindset
1. Communication 3. Empathy 3. Teamwork 3. Grit
2. Critical Thinking 4. Resilience 4. Resilience 4. Empathy
3. Emotional 5. Tolerance 5. Perspective 5. Collaborative
awareness 6. Leadership
4. Acceptance
5. Resilience
Overview เราต>องการกรอบโดยรวมที่จะชวQ ยใหเ> ราจดั การกบั SEL ได>
Canada: Transferable Skills ถาQ ยโอนจากมหาวทิ ยาลัยไปชวี ติ การทำงาน ถาQ ยโอนจากรุQนพส่ี Qรู Qุนน>อง
คำนยิ ามท่ีอาจารย4เหน็ ด>วยวาQ เพราะเปน~ เหตเุ ปน~ ผล
§ Socio-emotional skills
§ Life skills
UNESCO’s definition skills เนน> การทำงาน ไมQครอบคลมุ เรอ่ื งสขุ ภาพและความสุข
Question: Social – Emotional Skill vs EF เหมอื นหรือแตกตQางอยาQ งไร
(EF หรือ Executive Function คอื ความสามารถทเี่ กดิ จากการทำงานของสมองสวQ นหนา> ทีช่ Qวยให>คนเราสามารถ
ควบคมุ ความคิด อารมณ4 พฤตกิ รรม เพื่อให>ได>ผลลัพธ4ทตี่ นตอ> งการสำเรจ็ โดยมชี อื่ เรียกในภาษาไทยไดห> ลายอยาQ ง
ไมวQ Qาจะเป~น “ความสามารถในการจัดการ” “ทกั ษะที่จำเป~นในการทำกจิ ทมี่ ีเปšาหมาย” หรอื “ทักษะการคิด”)
ทักษะ สมรรถนะ
ทักษะการสังเกต ทักษะผ>นู ำ
มีบางสงิ่ under ความเปน~ ผน>ู ำ เชนQ การสื่อสาร การเข>าอกเข>าใจอ่ืน
Charles Fadel (พฒั นา 200 ทักษะ) ครูบอกวQา สอนไมQไหวอาจารย4และทีม ใช>วิธีการ ให>แตลQ ะคนท่ีมีลกั ษณะ
แบบน้ัน พูดหรอื แสดงออกมา จากนั้นจดั กลมQุ
200 ทกั ษะมากไป สามารถหลอมรวมเป~นทกั ษะใดได>บ>าง จึงเปน~ ท่มี าของ Big 5
1. Open mind
2. Self-management
3. Engaging with others
4. Caring for others
5. Negative Emotion Regulation
4. เร่ืองบคุ ลกิ ลกั ษณะแบบ Big Five และคุณสมบตั ิอื่น ๆ
ชอบอีกแล>ว
Stay cool under pressure
ก>าวรา> วก็ประสบความสำเรจ็ ได> แตQอาจจะเป~นคนทไี่ มQแคร4คนอื่น แตQจะดีกวQาไหมถา> ประสบความสำเร็จโดยไมQตอ> ง
กา> วร>าวและใสQใจผ>ูอ่ืน ดงั น้นั เราควรเรียนรู> SEL แลว> SEL คืออะไร
SEL คืออะไร อาจารย4จะชวนวเิ คราะหแ4 นวคิดของ Elias et al. (1997). และเทียบเคยี งกบั Big 5
พบวQา ไมคQ รอบคลุม Open- mindedness และ Engaging with others แตQชวนคิดตอQ วาQ เร่ืองของการวดั และ
ประเมินผล SEL มีผลตQอการศกึ ษาของนกั วจิ ัยอยาQ งไร
5. แนวทางการวัดทกั ษะดา> นสังคมอารมณI
อาจารยยI กตัวอยาd งการวัดและการประเมินผล (Issues in Psychological Measurement)
ภาพตำรวจกำลงั ใหใ> บสง่ั
ตำรวจบอกวQา คุณขบั รถเรว็ มากกวาQ 120 กโิ ลเมตร
คนขับ : ผมขบั อยาQ งปลอดภัย
ตำรวจ : ไมQ ๆ เพราะขับรถแสดงวาQ ไมปQ ลอดภัย
ตัวเลขเชอ่ื มโยงกบั พฤติกรรม
การวัดและการตีความ
1. การวัด วัดโครงสรา> ง เชนQ ขับ 80 กโิ ลเมตร เร็วเพราะอะไร อนั ตรายเพราะอะไร
เมือ่ ต้งั ครรภ4ไปเรอื่ ย ๆ หมอจะกังวลเรื่อย ๆ หมอจะบอกชวQ งเวลาที่จะคลอด เพราะหมอไมQร>วู ันท่ีแทจ> รงิ
แตกQ ะเวลาตามหลักการ เราเรียกวาQ Interval confidence ชQวงความเชื่อมน่ั
เมือ่ แมคQ ิดวาQ เดก็ ยังโอเค แตหQ มอบอกวQาพรอ> มคลอดเพราะนำ้ คร่ำไหลแลว> เราต>องทำ test again
เวลามีมาตรวดั 1 มาตรวัด
หมอทำอยาQ งไรในการวัดนำ้ คร่ำ ใชก> ารประมาณคาQ การทดสอบอาจจะไมไQ ด>ตวั เลขทตี่ รงกนั เพราะอาจมี
Human error
เวลาที่เราทำการวัด เชือ่ ถือไดไ> หม
ตอ> งวเิ คราะห4ความถูกต>องและความเท่ยี งตรง
Rubric นค่ี อื ส่งิ ที่คณุ ต>องทำ (วดิ โี อของบราซิลคือการประเมินตนเอง)
เชนQ การแปรงฟ|น
เพราะบางคร้ัง พฤตกิ รรมอยรQู ะหวQาง 1 และ 2
Ordinal scale
นกั เศรษฐศาสตร4อาจไมชQ อบสเกล สเกลของการขนึ้ เงนิ เดือน vs สเกลของการกนิ เบยี ร4
นกั ชีววทิ ยา ทดสอบ 100 หลอด แตQละหลอดใช>เวลาทดสอบ 5 นาที เพราะเพอ่ื ใหถ> ูกตอ> งมากที่สดุ
ดังน้นั การตง้ั คำถามนกั เรยี น อยาQ ถามแคคQ ำถามเดยี ว เราต>องกระจายการทดสอบแลว> นำมารวมกนั ใหมQ
โคเปอรน4 คิ สั ตรวจสอบดวงดาวหลากหลายครัง้ กQอนจะเชื่อม่นั ในสงิ่ ที่สงั เกต
Open-mindedness, Originality (curious, imagination, creative)
ทรงผมของไอสไตน4 มคี วามนอกกรอบ
And correlated negatively with: ตกุ ตาบารบ4 เ้ี ป~นมาตรฐานของคนอเมรกิ นั มากเลย ถา> แตงQ ตวั แตกตาQ งไปจากน้ี
คอื ประหลาด
California Child Q sort การ4ด ทม่ี คี ำกลาQ วเล็ก ๆ น>อย ๆ
มีความสร>างสรรคใ4 นการทำงาน
ความฉลาดเชงิ อารมณ4หรือสังคม
สQงลกู สาวไปเรียนภาษาเยอรมัน ครูของลกู สาวโทรเขา> มา เพราะลูกสาวมีป|ญหาการฟ|ง เขาฟง| เสยี งในหัวของเขา
เอง เขากำลังฝ|นกลางฝ|น
เราเลี้ยงฉลองในอีสเตอร4 ไกจQ ากเอสเตอร4มีสสี นั ทห่ี ลากหลาย
ลูกจงึ ตอบครูวาQ ลูกไกQตอ> งสเี ขยี วเพราะมาจากไขQอสี เตอร4 แตคQ รูไมชQ อบ
ไมตQ อ> ง Active กไ็ ด> แตชQ น่ื ชมได> เชนQ การจัดจานใหส> วยงาม
เราเรียกวQา Aesthetic Appreciation
โรงเรยี นพยายามตัดงบประมาณเรือ่ งดนตรี แตQในความเปน~ จรงิ การเลQน การแสดงคอนเสิรต4 นQาตนื่ เตน>
และสรา> งแรงจูงใจ การเลนQ เคร่ืองดนตรดี ว> ยกนั
ลูกสาวเลนQ ดนตรีผิด ก็เลนQ ตอQ ไป เวลาเราทำผดิ เราเองทส่ี นใจความผดิ น้ัน แตใQ นความเปน~ จริง เราตอ> ง
เรียนจากความผิดพลาด แล>วเตน> ตQอไป
ไมQจำเปน~ ต>องใช>อุปกรณม4 ากมาย แตมQ ันคอื การสรา> งจังหวะขนึ้ มา ความภมู ิใจในการมสี วQ นรQวม
การชน่ื ชมขอบคุณเรยี นรู>ไดห> รือไมQ
เมอ่ื เรียนรบ>ู างสิ่งบางอยาQ ง จะมีความแตกตQางไปจากเดมิ วธิ กี ารท่ีจะ Appreciation คอื เรียนรู>สิ่งนน้ั มากข้นึ
Creative Imagination เมือ่ เผชิญกับสงิ่ ใหมQ เรามกั จะกลัว
ชาร4ล ฟาเดล : บนั ทึก 200 ทักษะ พลาดเร่อื งศิลปะไป
Convergent มีคำตอบทถ่ี ูกต>องเพียง 1 คำตอบ
กจิ กรรมการฝก… คดิ Divergent
Brick vs Blanket ทำอะไรไดบ> >าง
What I love to say…
เม่อื บอกไดห> ลากหลายแล>ว จากน้ันเราจะเริม่ มาคดิ วาQ อนั ไหนทีจ่ ะใชป> ระโยชนไ4 ด>จริง
ในคร้งั ตอQ ไปนกั เรียนเห็นอิฐ จะมีมุมมองทีม่ ากขึ้น
เปhนไปได> เปนh ไปได>ยากหนdอย
Divergent Convergent
คิดอยาQ งหลากหลาย
ตดั สนิ ใจในสง่ิ ท่เี ปน~ ได>
ประสบการณ4ในการคิด
เพราะเราไมอQ ยากวิ่งตามสิ่งท่ไี มQ work
เราอาจจะตง้ั คำถามนกั เรียนวQา “ทำอยาQ งไรจงึ จะชวQ ยสร>างความคิดความสรา> งสรรคข4 องนักเรียนได>”
เปล่ยี นห>องเรียนเป~นห>องนัง่ เลQน
ขวดน้ำบอกอารมณ4
Experience new things
Creative afternoon in living room
Use Design Thinking
Making space
Curiosity Respect Appreciation Tell, Talk, Tool
Experience
Creative
Eager Appreciation Initiative Vase
Fostering Creativity in the classroom: 11 Strategies From the APA
If something is not working, honestly don’t give up go improve!
6. Autonomy
7. Give student direct feedback on their creativity. Self-concept
10. Sometime Your voice noise you like ความคดิ เราไมQเขา> ทQาหรอก ความคดิ เราไมดQ หี รอก
เร่ืองราวของ Stick
ลูกสาวสญั ญาวQาจะเขียน 8,000 word ใน 1 เดือน ลอ็ กความคดิ ท่ชี อบบอกวQาไมQดี ไมQได> แลว> โยนกญุ แจ
ทิ้งไป ความคดิ สร>างสรรค4 คอื มี commitment ในการเขียน การทำงาน ทำไปเรอ่ื ย ๆ
คาฮ4นะมัน Nobel prize in Economic
ตวั อยาd งคำถาม
1. การจัดการตัวเองเพอ่ื ใหพ> ชิ ิตเปาš หมายได>
2.
3.
4. Self efficacy: ไมQไดม> ีอยาQ งเดยี ว
5.
ทำไมเราตอ> งมเี ป‡าหมาย
รักหมา หมาตืน่ สาย ไมมQ ีเปšาหมาย อยากกนิ อาบแดด
เปšาหมายมีความสำคญั เพราะทำให>เราจดั เรยี งความสำคญั ได> ชQวยให>มมี ุมมองในระยะยาว และจดั การพฤตกิ รรมท่ี
มคี วามซบั ซ>อน ต>องจัดการหลาย ๆ อยาQ ง ที่เกยี่ วข>องกบั เวลา เวลาจะทำอะไร อาจจะตอ> งถามวQา มันสอดคล>องกบั
เปาš หมายของเราหรือเปลาQ
ยากมากไมอQ ยากทำ ไมQไดน> ะ เพราะเราใหค> ุณคQากับมนั
Delay gratification
Mash mellow test
บางครง้ั เดก็ อาจจะไมQเข>าใจงานทีต่ >องทำทำใหเ> ขาไมรQ อ
วิธกี ารจัดการกับปญ| หา บางครง้ั คอื ไมตQ >องไปสนใจมัน เบีย่ งเบน
2 ใน 3 เด็กจะกนิ มาชเมลโลQกอQ น และเดก็ เหลQานเี้ ปน~ นักเรยี นของโรงเรยี นสาธิตของแสตนฟอร4ด
เด็กผิวดำมแี คQ 20% ท่อี ดทน ไมQไดห> มายความเขาอดทนน>อยกวาQ แตQเพราะวัฒนธรรมของบ>าน คอื รีบกนิ เพราะ
กลัวคนแยQง หรือคำสญั ญาของผใ>ู หญทQ เี่ ชอื่ ถือไดห> รือเปลาQ กส็ QงผลตQอพฤตกิ รรมของเดก็ เงื่อนไขนัน้ ตอ> งมคี ณุ คาQ
เพียงพอตQอบคุ คลนั้น อนั นค้ี ือเราต>องระวงั เรื่องความถูกต>อง
(marshmallow ของเราคืออะไร)
การวัดและประเมิน
เดก็ ท่เี ปลี่ยนคน จะสามารถนำไปสูขQ >อสรปุ
ขอ> มูลของอาจารยส4 วQ นหนงึ่ มาจากเวบ็ ไซต4 Instituto Ayrton Senna Edulab21
(https://institutoayrtonsenna.org.br/en/edulab21.html)
Self-management in 21st century items: Even Geniuses need to work hard
การจัดการตนเองเปน~ เรื่องที่เก่ียวข>องกบั เร่ืองอ่ืน ๆ เลย
HOPS: Homework, Organization, and Planning skills
Practical detail
OST-S: Organizational Skills Training Program (School based version)
นักเรยี น ป. 3 ตอ> งเรียนรก>ู ารเก็บกระเป©า แปรงฟ|นกQอนดูโทรทัศนห4 รอื นอน นกั เรยี นต>องเรียนร>ู ไมQเชQนนัน้
จะเปน~ ภาระของพอQ แมQ
ครตู อ> งวางแผนในการสอนนักเรยี นในการจดั การตนเอง รวมถึงการสอื่ สารกบั พอQ แมQดว> ย
Four Organization
1. tracking assignments
2. management material
3. managing time
4. planning for long term assignments
Outcome
1. OTMP skills
2. actual academic outcomes
3. self-efficacy
Self-efficacy: Albert bandura
How well can you pay attention during class?
ความตQอเน่อื งของการทำงาน/ความจดจQอ/
การขอความชQวยเหลือคอื การ Engaging with others
Self-efficacy เราจะมใี นแตลQ ะโดเมน อาจไมใQ ชQทกุ โดเมน
What’s wrong with Richard?
ADHD: โรคสมาธสิ นั้ เมอื่ กอQ นคดิ วาQ เปน~ เด็กท่กี อQ กวน แตขQ อ> เทจ็ จริงคอื เร่อื งของระบบประสาท ที่ทำใหเ> ขา
ไมQสามารถควบคุมได> รวมถงึ มีสาเหตมุ าจากพนั ธุกรรมดว> ย
What we now do?
วเิ คราะห4เรอื่ ง inattention vs Hyper
รายการ IA Hyper
inattention เด็กผ>ชู ายเปน~ 5 เทาQ
พบในเพศชายหรือหญงิ หญิง Caring for others
มากกวาQ กนั Respect
วิธกี ารแกป> |ญหา Self – management
Focus
Organization
Responsibility
พอQ แมตQ >องชQวยใหข> >อมลู ผ>ปู กครอง
โรค ADHD ทางเศรษฐศาสตร4ประเมินคQาความสญู เสยี ทางเศรษฐกิจด>วย รวมถึงอบุ ัตเิ หตดุ ว> ย
ประเดน็ ทีส่ ำคญั คือ การโทษตวั เอง เพราะรูส> กึ วQาตนเองไมเQ หมือนคนอ่นื จนนำไปสQูการทำร>ายตนเอง
Self-management Caring for others Negative Emotion Regulation
มปี ญ| หามากทสี่ ดุ
การชdวยเหลอื ผ>ูท่ีเปนh ADHD
1. ปฏิทนิ งานทั้งหมดควรมีฉบบั เดยี ว เพอ่ื ให>เห็นภาระงานทัง้ หมดและต>องสามารถมองเหน็ ได>ชัดเจน
2. ตรวจปฏทิ นิ 3 ครัง้ ตQอวัน
3. จดั เรยี งสิ่งที่ตอ> งทำในแตลQ ะวนั ตามความสำคัญ เวลา เปน~ จริง
4. จดั ระบบ จดั เก็บส่ิงของให>เรียบร>อยกQอน 10 นาที เวลาไดใ> หมQมา 5 ชน้ิ ต>องเอา 5 ช้นิ ออก การท้งิ ของ
5. สรา> งนสิ ยั คือ เอาอะไรออกมา ต>องเอากลับไปท่เี ดิม
6. เกบ็ สิ่งของเลก็ ๆ ไว>ในกลQองเดียวกนั
7. หมุนเวียนเมนอู าหารสำหรับครอบครวั 10 รายการทีเ่ ปšฯวัตถดุ ิบ/สQวนประสมท่ีปรากฏบนบัตร
8. อาQ นเมล4เปน~ เวลา
9. จดั การการเงินของตนเอง
10. ใชม> อื ถือชQวยเตอื นความจำ
11. ไมQ multi-task อยาQ ทำหลายอยQางเกนิ ไป
12. Refreshment/Break มีเวลาพักเลก็ ๆ เชนQ 15 นาที
13. เรม่ิ เล็ก ๆ เชQน ต้งั เวลา 15 นาที
14. ปฏเิ สธ เมือ่ ตารางานมนั เตม็ แล>ว เราไมสQ ามารถทำหลายส่ิงหลายอยQางได>ในเวลาเดียวกนั ต>องกลา> ท่ี
จะปฏเิ สธ
Summary
Self-management
Goal
Deal with Goals
อาจารย4เร่ิมต>นดว> ยการนำเสนอหนังสือการ4ตนู และ Intro วQา เราจะ Engage with others
อยาQ งไร
Erik คอื Compassion complex เรือ่ งของ Culture
การสร>างตวั ตนที่เปน~ อิสระ และระหวQางการสรา> งตัวตนทข่ี น้ึ ตQอกับผอ>ู ่นื
การเช่ือมโยงกบั ผ>อู ื่น
Social initiative
ถ>าอยากเปน~ ผู>นำ รวมถึงการสร>างบารมี เชQน Elon Musk เราเรียกวาQ Charisma คือการสร>าง
ความสนใจจากสงั คม
Assertiveness
Courage ความกล>าหาญ
Leadership
Zest:
Passion
Vigor คอื พลัง
Social Initiative
เดก็ เลนQ ยกั เยอQ (rope = เชอื ก) การสมดุลกบั การปฏิสัมพนั ธก4 ับผ>อู ่นื
Teamwork
การสื่อสาร ความรูส> ำคญั แตQภาษาที่จะสอ่ื สารก็จะเชื่อมโยงกบั ผูฟ> ง|
Social Initiative Skills and Context
มหาวทิ ยาลยั จงึ เตรียมคลาส ไว>ให>อาจารย4ใหมเQ รียนการพดู ในท่สี าธารณะ
ฝ®กพูด บนั ทกึ เทป สะท>อนผล
เราควรเร่มิ ต้งั แตQ ป. 3 ให>ฝก® พูดเรอ่ื ง วนั หยุดพกั ผQอนของฉนั Last Vacation
นกั เรยี นประเมนิ ครู (Student’s Feedback)
การสอนนักเรยี นเรอื่ ง SEL
เหมือนปาร4ตสี้ วนสตั ว4
ถ>าขาด self-efficacy จะหลีกเลีย่ งการเข>าสงั คม
List 5 เร่อื งทีจ่ ะคุยกับคนอ่ืน เตรียมตวั เหมือนเตรียมสอบ เตรยี มคำถามเพื่อเร่มิ ต>นบทสนา
- Small talk
- Public speaking
- Job interview
- Networking
- Making new friends
Social Skills training:
Core behavior
More complex ---> small piece
Commonly taught skills
Foundational Eye contact
เรมิ่ ต>นสนทนาดว> ยการหา Connect ระหวาQ งบุคคล
Fleming: ARE: Anchor-Reveal-Encourage
Process
การลองทำสง่ิ ใหมQ ๆ การฝก® ทำอะไรดว> ยตนเอง เชนQ การสัง่ กาแฟดว> ยตนเอง
การเลQาเร่อื งของเราบา> ง จะทำใหอ> ีกฝา± ยกลา> เลาQ บ>าง
การปฏเิ สธอยQางสภุ าพ
Assertiveness
Finding your voice:
วิธีการปฏเิ สธ
ช่นื ชมเจตนา/ขอบคณุ เจตนา จากน้ันก็บอกความจรงิ เพราะอะไร แลว> พยายามปด' สนทนา บอกไปเลยวาQ
มีแพลนแลว> เพิม่ เติม อาจจะเป~นทางเลือก เพ่อื รกั ษาความสัมพนั ธ4 อาจตอ> งมที างเลือก
บางครงั้ ไมQใชQวQาเขาเป~นคนไมQดี เพียงแตQเขาไมไQ ดค> ดิ ในประเดน็ นนั้
แทนที่จะช้วี าQ มนั เป~นความผดิ ของเขา แตQบอกความรูส> ึกของเรา
เชQน การท่คี ณุ ไมQใสQหน>ากากอนามยั ทำใหฉ> ันไมQสบายใจ
อ.มิน้ ท4 บอกวQา บางอยQางมาจากหัวหน>าแลว> โดนล>างสมองแล>ววาQ ตอ> งทำ จะทำอยQางไรท่ีจะปฏเิ สธ
อ.จอน บอกวQา อาจเพราะหวั หนา> ก็ไมQสามารถปฏเิ สธหัวหน>าอกี ทีได> แตเQ ราตอ> งคยุ กบั เพื่อนรวQ มงานคนอน่ื ๆ เพือ่
คุยนโยบายการทำงานเพิม่ เตมิ อน่ื ๆ เราอาจต>องคุยเพื่อสรา> งความเข>าอกเข>าใจกนั
นีโกชเิ อจ : negotiate
การที่ไมQพูด การเฉย ๆ อาจจะไมดQ ีขึน้
เราจะไมแQ นะนำผู>คนท่ีผQานเร่ืองราวในอดตี มาแลว> แตเQ ราจะมองไปข>างหนา> ดว> ยกนั
การร>าวร>าว: ไมจQ ำเป~นต>องก>าวร>าว แตQกไ็ มQยอมรับ
Power structure/ Power dynamic
รวมกลมQุ เพื่อชีแ้ จง
Enthusiasm
ใหเ> ครดิตตัวเองบ>าง (self efficacy ประสทิ ธภิ าพของตนเอง)
Pro-social skills
แคนนาดถ้ี ามวาQ คุณทำอะไรใหป> ระเทศไดบ> า> ง
เราอาจจะต>องถามตวั เองวาQ เราทำอะไรให>กับผ>ูอ่นื ได>บา> งได>อยาQ ง
Random to kindness
Trust คือความเชื่อใจ เดก็ ตอ> งเช่ือใจพอQ แมQ ตอนเด็ก
Freud --- Mother-Father-Son-daughter
Erikson --- Trust
Bowlby attachment ----Safe based
Ant-social (แอนไท) Behavior Amity vs. Enmity
Compassion ()
Empathy --- เห็นใจแตQอาจไมชQ วQ ยอะไร
Respect
เคารพ สภุ าพ
Trust and Forgiveness
Oliver Button is a sissy
(https://www.youtube.com/watch?v=fz7MQ82rSlw)
Teasing = การแซว เด็กกบั เดก็ ผ>ใู หญdกบั เด็ก
การบูลี่ บา> น โรงเรยี น ชมุ ชน บา> น โรงเรยี น ชมุ ชน
บุคคล
สถานที
นกั เรียนคิดวาQ การชวQ ยเหลอื ผู>อื่นเกีย่ วขอ> งกับทักษะอะไรบ>าง
Toolbox
A Preliminary Classification
It’s O.K. to be difference!
Workshop Session 11
Culture (Values, attitudes, Self – construal Cognition emotion and
behaviors, norms, etc.) motivation
Facet (ฟาเสส)
อาจารย4ให>วิเคราะห4วQา ในความคิดเหน็ ของกลQุมเปน~ แบบไหน แลว> ประเทศของเราเปน~ แบบไหน
Facet TEAM Thailand
Independent Interdependent Independent Interdependent
Self - structure
Interpersonal
Communication
Unique/Different vs.
Belonging and Fitting in
Discover/Developer
self
Vs. proper Place
Decision Making
Goal Priority
Basic of behavior
Basic of Happiness
เคสทน่ี าQ สนใจคือการไมมQ ี 1 และ 5 หรือเป~นเพราะลกั ษณะของวฒั นธรรมเราไหมทจ่ี ะเลอื กกลาง ๆ ไมฟQ |นธงข>างใด
ขา> งหนง่ึ
Correlation: อะไรสมั พนั ธ4 อะไรสงQ ผลให>สมั พันธก4 นั
สเี ขียวคอื ความสัมพันธ4ของขอ> ตัวเอง บนลาQ ง เส>นเขียวคือเลขเดียวกัน
ถา> ต่ำกวาQ 0.30 คือ
เร่อื งราวไมQไดเ> กดิ ข้นึ ด>วยป|จจยั เดยี ว แตเQ ราพยายามจะหาตัวที่สำคัญมากกวQาทส่ี ดุ แตถQ >ามีใครบอกวาQ เลขน>อยจัง
ไมQนาQ สำคญั แสดงวQาคนพวกไมเQ ขา> ใจเรือ่ ความสัมพันธ4 เพราะเราทำงานใน 1 จิก๊ ซอรอ4 ยูQ
5. Reliability
มีเคร่ืองชง่ั นำ้ หนกั 2 อัน ผมชัง่ เครือ่ งแรก ไมชQ อบเลย ช่งั อนั ที่ 2 ชอบเลขนอ> ยดี
แบบน้คี อื เครอื่ งชง่ั มปี |ญหา เราชอบแตถQ >าไมถQ กู กไ็ มQดี
Bottomline คือ การประเมนิ ความเช่อื มนั่ (ตัวอยาQ งคือการประเมนิ นำ้ คร่ำ)
คาQ สมั ประสิทธ์ิ และ คQาสหสมั พันธ4
คาQ สหสัมพันธ4 ชQางเครื่องท่ี 1 และเครื่องท่ี 2 เพอ่ื หาความสมั พันธ4
คQาสหสัมประสิทธ์ิ ถ>าต่ำวาQ 70 ไมคQ Qอยมัน่ ใจแล>ว
การขยายขอบเขตใหข> ยายครอบคลุม อยากรูว> าQ ใช>ได>แท>จริงไหม
Across time คอื การทดสอบซำ้ ขึน้ เครือ่ งชงั่ อนั เดมิ แตQกQอนกนิ หลังกนิ
Across tests คอื ทดสอบคQูขนาน
Across items คอื แยกสอบ แบงQ สอบ ครอสกัน
Across observers = เมือ่ ไรก็ตามทเ่ี ราใช>ขอ> มูลจากคนทใ่ี ช>ขอ> มูลแตกตาQ งกัน ใหค> วามสนใจทแ่ี ตกตQางกัน เชQน
เมอ่ื เราถามครู และถามพอQ แมQ แสดวงวQา เดก็ ที่ รร. และ บ>าน อาจจะแสดงไมQเหมือนกนั เพราะผมไมQเคยพูดเรอื่ ง
คณิตศาสตร4กบั ลูก
เราตอ> งใช>ข>อมลู ที่หลากหลายเพือ่ วิเคราะห4
ความสมั พนั ธต4 >องหQางกันแคQไหน
ทำตอน 10 ขวบ และเมอื่ 20 ขวบ คQา 0.5 นาQ สนใจไหม ยิ่งนานขน้ึ
ป|ญหาเรอ่ื งเวลาคือ ถ>าส้นั ไป เราจะจำคำตอบได>
แตถQ า> ถามเรือ่ งซมึ เศรา> อาจตอ> งเรว็ ขน้ึ
เชนQ หมาตาย
เราควรทำอยQางนอ> ย 2 ขอ> ขึ้นไป
เพราะขอ> 4 จะขน้ึ อยกQู บั วQาเกบ็ ข>อมูลจากใครบา> ง ตาQ งกนั มากไหม
นักศกึ ษา/จิตวทิ ยา มกั ทำข>อ 3 แตเQ ราต>องทำข>อ 1 ด>วย
Spilt ข>อสอบ Cronbach
Alpha reliability: SPSS or STATA or
1. 11.
2. 12. Psych package R
3. 13.
4. 14.
5. 15.
6. 16.
7. 17.
8. 18.
9. 19.
10. 20.
ฝ®กดคู าQ Mean (SD) คาQ SD ใกล> 1 แสดงวQา คนสวQ นใหญQ อยรQู ะหวQาง 2 และ 4
Alpha = 0.83 สงู ดี
ขอ> 6 อาจไมQใชQการควบคุมอารมณ4 แตเQ กี่ยวกบั การพดู คุยกบั เพอ่ื น
การทต่ี ัวแทนจะเปน~ ของกลมุQ เปน~ ตัวแทนที่ดขี นาดไหน ตวั แทนคนนเี้ ก่ียวข>องกบั ผอู> น่ื ขนาดไหน
เหมือนเลอื กตวั แทน
Item-rest correlation (r.drop) = how well each item correlates with the entire scale
ขอ> 6 ไมเQ ข>าพวก
จึงต>องเก่ยี วกับ Factor Analysis ไมไQ ดแ> คQวาQ บอกควรอยูQตรงไหน แตยQ งั บอกดว> ยวQา ไมQควรอยูQตรงไหน แตเQ ราตอ> ง
ใสขQ >อมลู ให>มากพอ เราอยากให>โจทยว4 ดั อะไร แตQไมอQ ยากให>โจทย4วดั อะไร
ถ>าคณุ สนใจ Concept สกั อยาQ งหน่งึ อยาQ ลืมลองทำสง่ิ รอบข>างเขา> ไปดว> ย (ไมใQ ชQโตะเดียว แตQเอาโตะขา> ง ๆ
เข>าไปด>วย)
กลบั ท่คี วามเชือ่ มั่น
ตอนนเ้ี ราไมทQ ำ spit half แตQต>องดเู วลา
คุณครูถาม
ใครถนัดซา> ย ใครถนัดมือขวา
นี่คือความเช่อื มน่ั เพราะถามวันไหนกถ็ ามตอบเหมอื นเดมิ
แตQถา> บอกวาQ ใครถนัดมอื ซ>ายได>เกรด 3 ใครถนัดมอื ขวาได> 4 เช่ือถอื ไดไ> หม ไมไQ ด> เพราะวดั ไมQถูก
นึกถึงตำรวจ
ตวั เลขคืออันตราย
คณุ จะเลือก Roommate ท่ีถูกต>องอยQางไร
การที่เช่ือตอ> งมี 3 อยQาง ความเทยี่ งตรง
Eyeball Test = Content reliability ถา> ซือ้ รถตอ> งขอนงั่ รถ ความเทยี่ งตรงของเนอื้ หา การสอบในมหา
ลยั คำถามเหลาQ นีเ้ ป~นตัวแทนเนื้อหาหรอื ไมQ แตQเนอื้ หาไมคQ รบ ตวั แทนครอบคลมุ
Criteria validity = เกณฑท4 ใี่ ช>
ตวั อยาQ งการออกกำลงั กาย How much เราตอ> งตรวจสอบวาQ ตัววดั ของเราเชื่อมตอQ กับสิ่งอื่น ๆ เกยี่ วขอ> งกบั เรอื่ ง
อนื่ ๆ หรอื ไมQ พยากรณ4ไดถ> ูกต>อง
Consider Convergent and discriminant aspect ความเป~นป|จจบุ นั ถามใครได>อีก ไปถาม Old
roommate และขอไปดูห>องของรูมเมท
ข>อสอบขอ> 6
Delay gratitude ไมQควรมีเรอ่ื งชนช้นั มาเกยี่ วขอ> ง
เราตอ> งระมดั ระวงั เร่อื งตัวแปรอื่น ๆ
อาจารย4พยายามยกตวั อยQางและเรือ่ งราวเพ่อื ใหเ> ราเขา> ใจไดด> ีขึน้
ธนาคารโลกอยากให>เราเริม่ ทำส่งิ ที่จะประเมินสังคมอารมณ4
การสรา> งขอ> สอบดี ๆ ยากมาก
อยากใหล> องเขียนข>อคำถาม Concept เรากำลงั จะทำเครือ่ งมอื เก่ียวกับอะไร
Assertive low Assertive High
1. What do they do?
2. What do they feel?
3. What do they think?
Descript and share about themselves
In what situation
Creative and Imagination
Target: Highschool Student
Concept: ลักษณะของบุคคท่ีมคี วามคิดสร>างสรรคแ4 ละจินตนาการคอื คิดและทดลองทำในสงิ่ ใหมQ ๆ ที่แตกตQาง
จากเดิมหรอื จากทัว่ ๆ ไป สามารถวาดภาพและมองภาพอนาคตได> ร>ูสึกท>าทายในสถานการณ4ตQาง ๆ
Creative low Creative High
1. What do they do? 1. มองเห็นความสมั พันธเ4 ลก็ ๆ นอ> ย ๆ ของบางสง่ิ บางอยาQ ง
(Behavior) 2. ทดลองใชส> ่ิงของในรปู แบบที่แตกตQางไปจากคำแนะนำหรอื ข>อกำหนด
3. ประดิษฐ4หรือสรา> งสงิ่ ของทีแ่ ตกตาQ งไปจากทค่ี นทวั่ ไปเหน็
4. จดจQอกบั สง่ิ ทต่ี นเองสนใจไดน> าน
2. What do they feel? 1. สนกุ ท่ไี ดท> ำอะไรใหมQ ๆ
(Affective) 2. ต่ืนเตน> ท่ไี ดล> องทำ/ทดลอง/ในวิธกี ารท่หี ลากหลาย
3. ไมQกังวลกบั ความผดิ พลาดนานเกนิ ไป/ยอมรบั วQาความผดิ พลาดเปน~ สQวนหน่งึ
ของการเรยี นรู>
4. ร>สู ึกแตกตาQ งไปจากผูบ> ุคคลอืน่ ๆ
3. What do they think? 1. คดิ หลากหลายวิธี/มติ ิ เม่ือเจอส่งิ ของ/ป|ญหา
(Cognitive) 2. คิดวาQ สามารถลงมือทำสงิ่ ตาQ ง ๆ ไดด> >วยตนเอง
3. คิดวาQ จะทำสง่ิ ตQาง ๆ รูปแบบทสี่ นกุ สนานได>
4. คดิ วQาทุกอยาQ ง/ปญ| หาเปน~ เรื่องทา> ทาย
Descript and share about themselves
In what situation
ประเดน็ สำคญั มาก
เวลาเราสร>างประโยคข้ึนมา เราจะนำคำถามไปถามเด็ก ๆ แลว> ใหน> กั สังเกตบันทกึ ขอ> ความเหลQาน้ัน
อาจารย4บอกวาQ โทนคำถามของเราจะออQ นโยนกวQา
การแสดงออกของนักเรยี นในการถามคำถามอาจเป~นเร่อื งยาก การยนื ยันอยาQ งออQ นโยน
การตีความของประโยคอาจทำใหค> นตอบปฏิเสธหรอื ตอบรบั มากกวาQ
ถา> มขี อ> ขดั แย>งกนั เราจะหาทางออกรQวมกนั
ถ>ามขี อ> ขดั แย>งฉันมแี นวโน>มท่จี ะใหห> วั หนา> /ผอ>ู น่ื /ตดั สนิ ใจ
Low สถานการณI High
เครียด/กังวล แกป> |ญหาท่ไี มคQ นุ> เคย ทา> ทาย
ลม> เลิกงQายเม่ือเจออปุ สรรค Persistence อดทนทำงานอยQางตอQ เนอื่ ง
Overcome the problem
Workshop Session 13: Introduction to Research on Emotions
อารมณ4คือสงQ ท่เี กดิ ขน้ึ ภายในราQ งกายและอยากออกไปภายนอก
Charles Darwin: Paul Ekman: Emotion expression in the face
Signal หมาโชฟน|
องคป4 ระกอบ 2 คือ Physiology and expression behavior
Feeling talk about inside experience ความรูส> กึ มักจะเก่ียวขอ> งกบั ประสบการณ4 แตQอารมณ4จะคอื สง่ิ ที่เผชิญ
อยูQ (ความร>สู กึ แชร4กนั ได> อารมณอ4 าจไมQได>อยากแชร4)
Ekman’s 6 basic emotions: Facial universal Surprise
Joy Fear Sadness Disgust (ขยะแขยง)
ถาQ ยภาพแลว> ใหว> เิ คราะห4วQาคนในภาพมอี ารมรณ4แบบไหน
(Appraisal อะไพรซอล = ประเมนิ คาQ )
มนุษยม4 ีระบบคิด 2 ระบบคือระบบเรว็ ระบบช>า
อารมณ4เกดิ ขนึ้ เหมอื นระบบ 1 เกดิ ขนึ้ เรว็ แตQเรามีโอกาสเปด' ระบบ 2 มาควบคมุ อารมรณเ4 หมือนกนั
Select: กรองสถานการณ4 เชนQ Toxic people เราจะหลกี เลีย่ งคนนี้ เรามีทางเลอื ก
Modification: เราตกไปอยใูQ นสถานการณน4 ้นั เราพอหาวิธีเปล่ยี นวิธกี ารเปล่ยี นแปลงได>
Attention Deployment: หันเหสถานการณ4
Cogitative change: เปลี่ยนการคดิ
Response Modulation: คดิ อยาQ งลึกซ้ึง
Rumination คิดซ้ำไปซ้ำมาแลว> กข็ ยายความโมโห
Schema: ประสบการณ4ท่เี ปน~ กรอบความคดิ ของบคุ คล
มารธ4 าชอบทำแกงถัว่
แตจQ อร4จไมชQ อบทานเลย
เลยแอบเทรองเทา> มาร4ธา
จีงบอกวQา ทำไมไมบQ อก
เราแคชQ อบทำ ถ>าเธอไมQ
ชอบกนิ เราจะไดท> ำอยQาง
อื่นใหก> ิน
George and Martha: Split Pea Soup
Workshop Session 14: Negative Emotional Regulation: Stress Modulation; Stress –
modulations
ต>องทำหลากหลายอยQาง แตQไมมQ เี วลา จะเครยี ด
ถา> ต>องการทำอะไรที่นาQ สนใจ คืออยาQ งไรก็ตอ> งมีความเครยี ด
ความเครียดมีราคาทีต่ อ> งจาQ ยเมอ่ื เราอยูQในสถานการณ4ที่นาQ สนใจ
อาจารยย4 กตัวอยาQ งการมาจดั บรรยายวQามีความเครยี ด ต>องเตรยี มงานอยาQ งมากมาย
แตคQ วามเครียดทำใหเ> รามสี มาธิ ทำให>เราเตรียมตวั
Modulate แปลวQาปรบั แตQง
จะส>ู หรือ หนี
ตอ> งการขนึ้ ไปใหส> ูงทีส่ ดุ เพอ่ื ให>แสดงใหด> ที ่สี ดุ แตพQ อสกั พกั กจ็ ะตกลงมา
ความเครียดระดบั หน่ึงจะดมี าก