แนวทาง การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้ รู้ ท้ องถิ่น แหล่งเรียนรู้ท รู้ างประวัติวั ติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา การดำ เนินงาน SPM.SKST66003 กลุ่ม ลุ่ นิเทศ ติดตาม และประเมินมิผลการจัดการศึกษา สำ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นขั้พื้นฐาน สำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธมัยมศึกษาสงขลา สตูล ตู กระทรวงศึกษาธิกธิาร
แนวทางการดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษาฉบับนี้ จัดทำ ขึ้น เพื่อใช้เป็นแนวทางการดำ เนินงานของสถานศึกษา ในการขับเคลื่อนการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตร สถานศึกษาโดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบเชิงรุก(Active Learning)ตามบริบทของสถานศึกษา แต่ละแห่ง กลุ่มนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา สำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา สงขลา สตูล หวังเป็นอย่างยิ่งว่า แนวทางการดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษาฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการดำ เนิน การขับเคลื่อนการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตร สถานศึกษา สามารถส่งเสริมการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก ให้ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียนต่อไป กลุ่มนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา สำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล ก คำ นำ
ข สารบัญ ส่วนที่ ๒ การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก วัตถุประสงค์ ความสำ คัญของการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ลักษณะกิจกรรมที่เป็นการเรียนรู้เชิงรุก หน้า ส่วนที่ ๑ บทนำ ๑ ๑ ๒ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ กรอบแนวคิด เป้าหมาย แนวคิดของการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก ๓ รูปแบบวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบเชิงรุก สารบัญ คำ นำ ข ก การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการกับแหล่งเรียนรู้ โดยอิงหลักสูตรสถานศึกษา ส่วนที่ ๓ การบูรณาการการจัดการเรียนรู้ แบบเชิงรุกกับแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่นฯ ๗ ๘ ๑๐ แหล่งเรียนรู้กับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก คำ ชี้แจง ฉ
ค สารบัญ ส่วนที่ ๔ แนวทางการสอนแบบเชิงรุก โดยใช้ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นบูรณาการกับหลักสูตรสถานศึกษา ๑.แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตร สถานศึกษาในเชิงของการบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ หน้า ๑๒ ๑๒ แผนผังที่ ๑ แสดงแนวทางการบริหารจัดการ ๑๔ หลักสูตรสถานศึกษาในเชิงของการบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ๑๘ ๑๙ ๒๕ เอกสารหมายเลข ๐๒ แนวทางการจัดทำ หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น/แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์กับหลักสูตร สถานศึกษา ๑๗ แผนผังที่ ๒ แผนผังที่ ๒ แสดงขั้นตอนการจัดทำ หลักสูตร/ หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ๒.ขั้นตอนการจัดทำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ เอกสารหมายเลข ๐๓ แนวทางการจัดทำ แผนการจัดการเรียนรู้ บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นกับหลักสูตร สถานศึกษา เอกสารหมายเลข ๐๑ การกำ หนดปฏิทินการจัดกิจกรรม การเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ๑๕
สารบัญ หน้า ง ๓. แนวทางการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการฯ ไปใช้ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๓๒ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ๓๒ แผนผังที่ ๓ แสดงแนวทางการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการฯ ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๓๓ เอกสารหมายเลข ๐๔ แบบบันทึกผลที่เกิดกับผู้เรียน ครู สถานศึกษา และชุมชน เอกสารหมายเลข ๐๕ แบบประเมินความพึงพอใจในการจัดกิจกรรม ๓๔ ๓๕ กระบวนการนิเทศ ๓๗ ๓๘ ๓๘ ๓๙ ๓๗ หลักการและแนวคิดการนิเทศ แนวทางการนิเทศการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ๓๙ ส่วนที่ ๕ แนวทางการนิเทศของสถานศึกษา วัตถุประสงค์ของการนิเทศ ประเด็นการนิเทศ เครื่องมือนิเทศ ตัวชี้วัดความสำ เร็จ ๔๓ ๔๓ ๔๔ ๔๘ เอกสารหมายเลข ๐๗ แบบประเมินความเหมาะสมของ หน่วยบูรณาการ และแผนการจัดการเรียนรู้ฯ เอกสารหมายเลข ๐๘ แบบประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ
สารบัญ หน้า เอกสารอ้างอิง ภาคผนวก เอกสารหมายเลข ๐๖ แบบรายงานผลการดำ เนินงาน การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ๕๐ ๕๑ ๕๒ คณะผู้จัดทำ จ ๗๙ ๙๓ เอกสารหมายเลข ๐๙ แบบรายงานการนิเทศการดำ เนินงาน การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ไฟล์เอกสารที่แก้ไขได้ ๙๔
คำ ชี้แ ชี้ จง ฉ แนวทางการดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษาฉบับนี้ มีทั้งหมด ๕ ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ ๑ บทนำ ส่วนที่ ๒ การจัด การเรียนรู้แบบเชิงรุก ส่วนที่ ๓ การบูรณาการการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุกกับแหล่งเรียนรู้ใน ท้องถิ่นฯ ส่วนที่ ๔ แนวทางการสอนแบบเชิงรุกโดยใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นบูรณาการกับหลักสูตร สถานศึกษา และ ส่วนที่ ๕ แนวทางการนิเทศของสถานศึกษา สถานศึกษาสังกัดสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล สามารถนำ ไปใช้เป็น แนวทางการดำ เนินการขับเคลื่อนการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษาตามบริบท โดยภายในเล่มจะมีเอกสารแบบฟอร์มต่างๆ ให้เลือกใช้ตาม ความเหมาะสม ได้แก่ เอกสารหมายเลข ๐๑ การกำ หนดปฏิทินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ เอกสารหมายเลข ๐๒ แนวทางการจัดทำ หน่วยบูรณาการแหล่ง เรียนรู้ท้องถิ่น/แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา เอกสารหมายเลข ๐๓ แนวทาง การจัดทำ แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นกับหลักสูตรสถานศึกษา เอกสาร หมายเลข ๐๔ แบบบันทึกผลที่เกิดกับผู้เรียน ครู สถานศึกษา และชุมชน เอกสารหมายเลข ๐๕ แบบประเมินความพึงพอใจในการจัดกิจกรรม เอกสารหมายเลข ๐๖ แบบรายงานผลการดำ เนิน งานการบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา เอกสารหมายเลข ๐๗ แบบประเมินความเหมาะสมของหน่วยบูรณาการ และแผนการจัดการเรียน รู้ฯ เอกสารหมายเลข ๐๘ แบบประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ และเอกสารหมายเลข ๐๙ แบบรายงานการนิเทศการดำ เนินงาน การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา
๑ ส่วนที่ ๑ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ได้ให้ความสำ คัญของ แหล่งเรียนรู้เป็นอย่างยิ่ง จึงได้กำ หนดให้รัฐต้องส่งเสริมการดำ เนินงาน และการจัดตั้ง แหล่งการเรียนรู้ ไว้ในมาตรา ๒๕ ดังนี้ “มาตรา ๒๕ รัฐต้องส่งเสริมการดำ เนินงานและการจัดตั้งแหล่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกรูปแบบ ได้แก่ ห้องสมุด ประชาชน พิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ สวนสัตว์ สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร์ อุทยานวิทยาศาสตร์ และ เทคโนโลยีศูนย์การกีฬาและนันทนาการแหล่งข้อมูลและแหล่งการเรียนรู้อื่นอย่างเพียงพอและมีประสิทธิภาพ ”กระทรวงศึกษาธิการ ได้กำ หนดจุดเน้น และนโยบายให้สถานศึกษามีการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) โดยบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นกับหลักสูตรสถานศึกษา โดยใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่ง เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เช่น อุทยานประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์ แหล่งเรียนรู้ชุมชน โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี บุคคลสำ คัญ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ปราชญ์ชาวบ้าน จัดกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งใน และ นอกห้องเรียนมีการวัด และประเมินผลการเรียนรู้ตามสภาพจริง โดยให้สถานศึกษา ร่วมมือกับภาคีเครือข่าย ในพื้นที่ ร่วมกันจัดการเรียนการสอน โดยใช้แหล่งเรียนรู้อย่างหลากหลาย กลุ่มนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา สำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล ได้ดำ เนินการขับเคลื่อนให้สถานศึกษาในสังกัด มีการจัดการเรียนการสอนในเชิงของการบูรณาการ ให้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น และแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ โดยออกแบบการจัด การเรียนรู้ตามแนวคิดการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) อย่างเป็นระบบ และเป็นขั้นตอนตาม หนังสือสพฐ.ที่ ศธ ๐๔๒๘๓/๒๘๕ ลงวันที่ ๓ พ.ย.๒๕๖๕ เรื่อง แนวทางการดำ เนินงานเครือข่ายผู้บริหาร สถานศึกษาร่วมพัฒนาการนิเทศการศึกษา และการบูรณาการแหลงเรียนรูทองถิ่นกับหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อส่งเสริม พัฒนา การจัดการเรียนการสอนของครู และพัฒนา ศักยภาพผู้เรียนต่อไป บทนำ กรอบแนวคิด
เพื่อให้โรงเรียนทุกแห่งมีแนวทางการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ในเชิงของการบูรณาการแหล่งเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา วัตถุประสงค์ เพื่อให้ครูสามารถออกแบบหน่วยการเรียนรู้ และแผนการจัดการเรียนรู้แบบ บูรณาการแหล่งเรียนรู้กับรายวิชาต่างๆ ให้เป็นห้องเรียนรวมวิชา ได้อย่าง หลากหลายตามบริบท และความพร้อมของโรงเรียน เป้าหมาย เชิงปริมาณ โรงเรียนในสังกัดสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล ๕๓ โรงเรียน เชิงคุณภาพ - ครู ในโรงเรียนในสังกัดสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล มีการใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์บูรณาการกับหลักสูตรสถานศึกษา - ครู ในโรงเรียนในสังกัดสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล สามารถออกแบบหน่วยการเรียนรู้ และแผนการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ แหล่งเรียนรู้กับรายวิชาต่างๆ ให้เป็นห้องเรียนรวมวิชา ได้อย่างหลากหลาย ตามบริบท และความพร้อมของโรงเรียน - ผู้เรียน ครู สถานศึกษา และชุมชน ได้ประโยชน์จากการจัดกิจกรรม ทั้งทางตรง และทางอ้อม ๒
การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เป็นกระบวนการเรียนการสอนที่ส่ง เสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในชั้นเรียนสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูผู้สอนกับผู้เรียนมุ่งให้ผู้เรียน ลงมือปฏิบัติ โดยมีครูเป็นผู้อำ นวยความสะดวก (Facilitator) สร้างแรงบันดาลใจ ให้คำ ปรึกษาดูแล แนะนำ ทำ หน้าที่เป็นโค้ช และพี่เลี้ยง (Coach & Mentor) แสวงหาเทคนิค วิธีการจัดการเรียนรู้ และแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีความหมาย (Meaningful learning) ผู้เรียน สร้างองค์ความรู้ได้ มีความข้าใจในตนเอง ใช้สติปัญญา คิด วิเคราะห์ สร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมที่บ่งบอกถึงการมีสมรรถนะสำ คัญในศตวรรษที่ ๒๑ มีทักษะวิชาการ ทักษะชีวิต และทักษะวิชาชีพ บรรลุเป้าหมายการเรียนรู้ตามระดับช่วง วัย (หน่วยศึกษานิเทศก์ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, ๒๕๖๒: ๔) ส่วนที่ ๒ การจัจัจั จั ด จั ด จั ดการเรีรีรีรี ย รี ย รี ยนรู้รู้รู้รู้แรู้รู้ บบเชิชิชิชิ ง ชิ ง ชิ งรุรุรุ รุ ก รุ ก รุ ก แนวคิดของการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ๓
ความสำ คัญของการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) สนับสนุนส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือกันอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งความร่วมมือ ในการปฏิบัติงานกลุ่มจะนำ ไปสู่ความสำ เร็จในภาพรวม ส่งเสริมการมีอิสระทางด้านความคิดและการกระทำ ของผู้เรียน การมีวิจารณญาณ และการคิดสร้างสรรค์ ทำ ให้ผู้เรียนทุ่มเทในการเรียน จูงใจในการเรียน และทำ ให้ผู้เรียน แสดงออกถึง ความรู้ความสามารถ ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ที่ก่อให้เกิดการพัฒนาเชิงบวกทั้งตัวผู้เรียน และตัวครู เป็นการปรับการเรียนเปลี่ยนการสอน (หน่วยศึกษานิเทศก์ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน,๒๕๖๒: ๔) ๔
ลักษณะกิจกรรมที่เป็นการเรียนรู้แบบเชิงรุก(Active Learning) กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้นำ ความ ความเข้าใจไปประยุกต์ใช้ สามารถ วิเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมินค่า คิดสร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ พัฒนาทักษะกระบวนการ คิดไปสู่ระดับที่สูงขึ้น กระบวนการเรียนรู้ที่ลดบทบาทการสอนและการให้ความรู้โดยตรงของครูแต่เปิด โอกาสให้ ผู้เรียนมีส่วนร่วมสร้างองค์ความรู้ และจัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง กิจกรรมเชื่อมโยงกับนักเรียน กับสภาพแวดล้อมใกล้ตัว ปัญหาของชุมชน สังคม หรือ ประเทศชาติ กิจกรรมเป็นการนำ ความรู้ที่ได้ไปใช้แก้ปัญหาใหม่ หรือใช้ในสถานการณ์ใหม่ (หน่วยศึกษานิเทศก์ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน,๒๕๖๒: ๕) กิจกรรมเน้นให้ผู้เรียนได้ใช้ความคิดของตนเองอย่างมีเหตุมีผล มีโอกาสร่วมอภิปราย และนำ เสนอผลงาน กิจกรรมเน้นการมีปฏิสัมพันธ์กันระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน และปฏิสัมพันธ์กันระหว่าง ผู้เรียน ด้วยกัน ๕
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นบทบาทและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ในลักษณะการจัด การเรียนรู้ แบบเชิงรุก (Active Learning) มีวิธีการจัดการเรียนรู้หลากหลายวิธี ได้แก่ - การเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน (Activity-Based Learning) - การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential Learning) - การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) - การเรียนรู้แบบระดมสมอง (Brainstorming) - การเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐาน (Project-based Learning) - การเรียนรู้แบบกรณีศึกษา (Case Study) - การเรียนรู้แบบแสดงบทบาทสมมุติ (Role Pla - การเรียนรู้แบบแลกเปลี่ยนความคิด (Think – Pair – Share) - การเรียนรู้แบบสะท้อนความคิด (Student’s Reflection) - การเรียนรู้แบบตั้งคำ ถาม (Questioning-based Learning) - การเรียนรู้แบบใช้เกม (Games-based Learning) เป็นต้น อย่างไรก็ตามรูปแบบ วิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เหล่านี้ มีพื้นฐานมาจากแนวคิด เดียวกัน คือ ให้ผู้เรียนเป็นผู้มีบทบาทหลักในการเรียนรู้ของตนเอง รูปแบบวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ๖ (หน่วยศึกษานิเทศก์ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน,๒๕๖๒: ๗)
กิจกรรมการสอนที่น่าสนใจหลายแบบสามารถตอบโจทย์ การสอนแบบเชิงรุก (Active Learning) ของครูได้ ไม่ว่าจะเป็นการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน (ActivityBased Learning) การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning) การสอนที่เน้นทักษะ กระบวนการคิด (Thinking Based Learning) เป็นต้น โดยสามารถนำ กิจกรรมเหล่านี้ จัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรสถานศึกษา อีกทั้งยังสามารถบูรณาการจัดการเรียนรู้ กับแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น เพื่อความน่าสนใจของชั้นเรียน และเพิ่มมิติการเรียนรู้ของ ผู้เรียนให้มากขึ้น โดยมีแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่นเป็นฐานการเรียนรู้ ตามบริบทชุมชนใกล้ เคียงของสถานศึกษานั้นๆ ส่วนที่ ๓ การบูบูบู บู รบู รบู รณาการการจัจัจั จั ด จั ด จั ดการเรีรีรีรี ย รี ย รี ยนรู้รู้รู้รู้แรู้รู้ บบเชิชิชิชิ ง ชิ ง ชิ งรุรุรุ รุ ก รุ ก รุ ก กักักั กั บ กั บ กั บแหล่ล่ล่ ล่ ง ล่ ง ล่ งเรีรีรีรี ย รี ย รี ยนรู้รู้รู้รู้ใรู้รู้นท้ท้ท้ ท้ อ ท้ อ ท้ องถิ่ถิ่ถิ่ ถิ่ น ถิ่ น ถิ่ นฯ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ได้ให้ความสำ คัญกับ แหล่งเรียนรู้ เป็นอย่างยิ่ง จึงได้กำ หนดให้รัฐต้องส่งเสริมการดำ เนินงาน และ การจัดตั้งแหล่งการเรียนรู้ ไว้ในมาตรา ๒๕ ดังนี้ “มาตรา ๒๕ รัฐต้องส่งเสริม การดำ เนินงานและการจัดตั้งแหล่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกรูปแบบ ได้แก่ ห้อง สมุดประชาชน พิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ สวนสัตว์ สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร์ อุทยานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีศูนย์การกีฬาและนันทนาการแหล่งข้อมูลและ แหล่งการเรียนรู้อื่นอย่างเพียงพอและมีประสิทธิภาพ” ๗
แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น มีหลายประเภท ได้แก่ แหล่งการเรียนรู้ที่เป็น ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในชุมชนต่างๆ แหล่งเรียนรู้ที่เกิดขึ้นตามวิถีการดําเนินชีวิต และการประกอบอาชีพของประชาชนในชุมชน แหล่งเรียนรู้ประเภทศาสนา ประเพณี แหล่งเรียนรู้ประเภทภูมิปัญญาท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประเภทหน่วยงานหรือองค์กร ของรัฐ และของเอกชน แหล่งเรียนรู้ประเภทสื่่อต่างๆ ที่ประชาชนในชุมชนได้อ่าน ได้รับชม ได้รับฟัง แหล่งเรียนรู้ที่รัฐ และชุมชนสร้างขึ้นเพื่อการศึกษาการเรียนรู้ โดยตรง โดยสถานศึกษาสามารถเลือก วางแผนการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่นนั้นๆได้ ตามบริบทของสถานศึกษาเอง โดยสามารถออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนมี ส่วนร่วมในกิจกรรมนั้นให้มากที่สุด ประสานความร่วมมือจากชุมชน ปราชญ์ท้องถิ่น ผู้เชี่ยวชาญ หรือวิทยากรชุมชน ในแหล่งเรียนรู้นั้นๆ เพื่อให้ข้อมูล และแนะนำ ผู้เรียน โดยครูออกแบบกระบวนการเรียนรู้ และการวัดประเมินผลร่วมกัน ในรายวิชาที่ เกี่ยวข้องตามหลักสูตร ประเมินผู้เรียนร่วมกับวิทยากรชุมชนจัดหาทรัพยากร เพื่อการ เรียนรู้ และการจัดบริการอํานวยความสะดวกต่างๆ รวมถึงมีการถอดบทเรียนความรู้ จากแหล่งเรียนรู้เชื่อมโยงตัวชี้วัด หรือผลการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้กับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ๘
แหล่งเรียนรู้มีความสำ คัญในกระบวนการจัดการเรียนรู้อย่างมาก เนื่องจากการให้ ผู้เรียนได้เรียนรู้นอกห้องเรียน เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากสภาพจริง ซึ่งแหล่งเรียนรู้อาจมีความเกี่ยวข้องกับบุคคล สถานที่ ธรรมชาติ ภูมิปัญญา การประกอบอาชีพ เป็นต้น นอกจากนี้การเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้นั้นจะช่วยให้ผู้เรียน สามารถศึกษา ค้นคว้า หาความรู้ได้ด้วยตนเองผ่านการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก ดังนั้น แหล่งเรียนรู้ จึงถือเป็นคลังความรู้ที่ยิ่งใหญ่ ซึ่งเป็นความท้าทายของครูที่ จะร่วมกันออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับหลักสูตรสถานศึกษาเชื่อมโยงแหล่งเรียนรู้ เหล่านั้นที่มีทั้งในโรงเรียน และในชุมชน สามารถส่งเสริมให้ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีต่อชุมชน และเห็นคุณค่าของรายวิชานั้นๆ อีกทั้งเห็นถึงความเชื่อมโยงของศาสตร์แต่ละสาขา วิชา จนนำ ไปสู่การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ วันได้ ๙
การจัดการเรียนรู้ที่สามารถผสมผสานหลักการข้างต้นเข้าด้วยกัน วิธีการหนึ่ง คือ การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ (Learning Integration) กับแหล่งเรียนรู้โดยอิง หลักสูตรสถานศึกษา เป็นการจัดประสบการณ์ ให้แก่ผู้เรียน โดยการผสมผสานความรู้ ตามบริบทท้องถิ่น สภาพแวดล้อม และสถานที่สำ คัญ ที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ ผ่านกระบวนการสอน หรือกระบวนการเรียนรู้แบบเชิงรุก ในขณะเดียวกัน ครูสามารถ ปลูกฝังคุณธรรม ค่านิยมอันดีงาม ผู้เรียนที่ผ่านกระบวนการนี้จะเกิดการพัฒนาตนเอง โดยการเชื่อมโยงภายในตนกับบุคคลอื่น และสิ่งอื่นๆ ที่ได้เรียนรู้นํามาสู่การสร้างสมดุล ในตนเองให้มีความเข้มแข็ง มั่นคงในทุกๆ มิติ ได้แก่สติปัญญา ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม จิตวิญญาณ รวมทั้งการมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น และบริบทแวดล้อมของชุมชน สามารถพัฒนาผู้เรียนให้สามารถดํารงและดําเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข สร้างความรัก ความภาคภูมิใจ หวงแหน ในภูมิปัญญา ชุมชน ท้องถิ่น บ้านเกิดของตน และบรรลุผล ในสิ่งที่ต้องการตามหลักสูตรสถานศึกษาได้ การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ (Learning Integration) กับแหล่งเรียนรู้โดยอิงหลักสูตรสถานศึกษา ๑๐
การเรียนรู้ตามหลักสูตร ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเองได้ การเรียนรู้ในรายวิชาต่างๆ ล้วนมุ่งหวังให้เกิดความรู้ ทักษะ เพื่อนําไปใช้งานได้จริง การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้สัมผัสวิถีชีวิต สถานการณ์จริง พบเห็นปัญหาที่เกิดขึ้นจริง ร่วมกับการเรียนในห้องเรียน ทําให้การเรียนรู้นั้น กระจ่างชัดยิ่งขึ้น การเรียนรู้เชิงบูรณาการ กับแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้กับสิ่งที่ได้พบเห็น สิ่งสําคัญคือ ผู้เรียนทราบได้ว่าความรู้ที่ใช้ได้ในสถานการณ์จริงนั้นคือความรู้แบบองค์ รวมที่บูรณาการเอาหลากหลายศาสตร์วิชาเข้าด้วยกัน หากครูมีการบูรณาการในหลักสูตร ผสมผสานประสบการณ์การเรียนรู้เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่มีความหมายต่อความเข้าใจ และ ชีวิตจริงของผู้เรียน โดยการผสมผสานเนื้อหารายวิชาต่างๆที่มีอยู่ในสาขาวิชาเดียวกัน หรือ เป็นการผสมผสานเนื้อหาวิชาต่างๆที่อยู่ต่างสาขาวิชากัน ทั้งนี้การเลือกเนื้อหาวิชา และวิธี สอนเป็นสิ่งสำ คัญอย่างยิ่ง ที่จะทำ ให้ความมุ่งหมายของการบูรณาการบรรลุผล ซึ่งอาจเป็น การบูรณาการภายในสาขาวิชา หรือการบูรณาการระหว่างรายวิชาย่อยๆ ในสาขาวิชา เดียวกัน เช่น สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ มีการแบ่งย่อยเป็น ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา ธรณีวิทยา และดาราศาสตร์ ส่วนการบูรณาการระหว่างสาขาวิชา เป็นการบูรณาการระหว่างวิชาย่อย ต่างๆ ที่อยู่ต่างสาขาวิชากัน เช่น การเรียนเรื่องหนึ่ง อาจมีเนื้อหามาจากเศรษฐศาสตร์ (สังคมศาสตร์) ชีววิทยา(วิทยาศาสตร์) ดนตรีไทย(ศิลปะ) และการประพันธ์บทกลอน (ภาษาไทย) เป็นต้น ๑๑
๑.๑ แต่งตั้งคณะทำ งานบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ประกอบด้วยผู้อำ นวยการโรงเรียน รองผู้อำ นวยการโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา หัวหน้างานวิชาการ หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ครูผู้สอนในระดับชั้นเดียวกัน หรือครูผู้สอนทุกคน เป็นต้น ส่วนที่ ๔ แนวทางการสอนแบบเชิชิชิชิ ง ชิ ง ชิ งรุรุรุ รุ ก รุ ก รุ ก (ACTIVE LEARNING) โดยใช้ช้ช้ช้ แ ช้ แ ช้ แหล่ล่ล่ ล่ ง ล่ ง ล่ งเรีรีรีรี ย รี ย รี ยนรู้รู้รู้รู้ท้รู้ท้รู้ท้ ท้ อ ท้ อ ท้ องถิ่ถิ่ถิ่ ถิ่ น ถิ่ น ถิ่ นบูบูบู บู รบู รบู รณาการ กักักั กั บ กั บ กั บหลัลัลั ลั ก ลั ก ลั กสูสูสู สู ต สู ต สู ตรสถานศึศึศึศึ ก ศึ ก ศึ กษา ๑. แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ในเชิงของการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ๑.๒ ประชุมคณะทำ งานฯเพื่อดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นกับหลักสูตร สถานศึกษา จัดทำ กรอบการดำ เนินงาน กำ หนดปฏิทินการดำ เนินงาน ๑.๓ จัดทำ โครงการ (แทรก ในแผนปฏิบัติการฯ หรือกิจกรรมของกลุ่มสาระการเรียนรู้) ๑.๔ ศึกษา สำ รวจ สภาพ บริบทของแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ที่จะจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประสานงานผู้เกี่ยวข้องกับแหล่งเรียนรู้/ภาคีเครือข่ายในพื้นที่ ๑.๕ จัดทำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการในรายวิชาที่เปิดสอนในระดับชั้นเดียวกันหรือรายวิชา ที่เกี่ยวข้อง ออกแบบกิจกรรม การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นของผู้เรียนแต่ละระดับชั้น หรือ กลุ่มเป้าหมายที่ต้องการจัดกิจกรรม ๑๒
๑.๖ ประชุมทีมย่อย (PLC) ครูผู้สอนผู้เรียนระดับชั้นเดียวกัน หรือ กลุ่มเป้าหมาย ที่ต้องการจัดกิจกรรมเดียวกัน เพื่อออกแบบ หัวข้อเรื่อง หน่วยบูรณาการ กำ หนดปฏิทิน การสอน ออกแบบกิจกรรม การวัดและประเมินผล จัดทำ เครื่องมือวัดและประเมินผล ตามหลักสูตรสถานศึกษา ผลสัมฤทธิ์ตามตัวชี้วัด/ ผลการเรียนรู้ ในรายวิชาที่เกี่ยวข้อง และ ความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรมบูรณาการฯ ของผู้เรียน การกำ หนดภาระงาน/ ชิ้นงาน ร่วมกัน ดำ เนินการวัดและประเมินผล ๑. แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ในเชิงของการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ (ต่อ) ๑.๗ แต่งตั้งคณะนิเทศภายในโรงเรียนทำ หน้าที่นิเทศการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นไปใช้ ๑.๘ จัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ให้กับนักเรียน ณ แหล่งเรียนรู้ วัด และประเมินผลผู้เรียน ตามตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ที่กำ หนดภายในชั้นเรียนบูรณาการ โดยมีคณะนิเทศภายในโรงเรียนนิเทศ ติดตาม ๑.๙ ประเมินผล และสรุปรายงานผลการดำ เนินงานฯ นำ ผลไปพัฒนาต่อยอดต่อไป เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ ตามความเหมาะสม และบริบทของสถานศึกษา ๑๓
เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ ในรูปแบบต่างๆ รายงานผลการดำ เนินงานฯ ประชุมทีมย่อย (PLC) ครูผู้สอนผู้เรียนระดับชั้นชั้เดียวกัน เพื่อออกแบบหน่วยบูรณาการ แผนผังที่ ๑ แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ในเชิงของการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นของสถานศึกษา โรงเรียนแต่งตั้งตั้คณะทำ งานบริหารจัดการฯบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ประชุมคณะทำ งานฯ จัดทำ กรอบการดำ เนินงาน กำ หนดปฏิทินการดำ เนินงาน จัดทำ โครงการฯ ศึกษา สำ รวจ สภาพ บริบทของแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ประสานงานผู้เกี่ยวข้องกับแหล่งเรียนรู้/ภาคีเครือข่ายในพื้นพื้ที่ แต่งตั้งตั้คณะนิเทศภายในโรงเรียน เพื่อนิเทศการนำ หลักสูตร/ หน่วยบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นไปใช้ จัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ให้กับนักเรียน ณ แหล่งเรียนรู้ ประเมิน และสรุปผลการดำ เนินงานฯ ๑๔ แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ในเชิงของการบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นของสถานศึกษา คณะนิเทศภายในโรงเรียนนิเทศ ติดตาม การจัดการเรียนรู้ ณ แหล่งเรียนรู้ รายงานผลการดำ เนินงานฯ ผ่าน ไม่ผ่าน
การกำ หนดปฏิทินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ แนวทาง ๑๕ เอกสารหมายเลข ๐๑
การกำ หนดปฏิทินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ (ต่อ) แนวทาง ๑๖
ขั้นตอนที่ ๑ ศึกษา วิเคราะห์ สภาพ บริบทสถานศึกษา หลักสูตรสถานศึกษา และเอกสาร ประกอบหลักสูตร รายวิชาที่เกี่ยวข้องในแต่ละชั้นเรียน หรือกลุ่มเป้าหมายที่ต้องการจัด กิจกรรม เพื่อหาความสัมพันธ์ของมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด ผลการเรียนรู้ หรือเนื้อหาที่มี ความเกี่ยวข้อง สัมพันธ์กันเพื่อนำ มากำ หนดเป็นปัญหาหรือหัวข้อเรื่อง ในการเรียนการสอน โดยใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ๒.ขั้นขั้ตอนการจัดทำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ขั้นตอนที่ ๒ วิเคราะห์หลักสูตร ศึกษาตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ของแต่ละรายวิชา ที่จะนำ มาบูรณาการ จะทำ ให้เห็นภาพที่ชัดเจนในการดำ เนินการเรียนการสอน รวมทั้งการวัดและ ประเมินผล ขั้นตอนที่ ๓ จัดทำ กำ หนดสาระการเรียนรู้ในหน่วยบูรณาการวางแผนการสอนแบบกว้างๆ โดยนำ รายละเอียดที่ได้จากการวิเคราะห์คำ อธิบายในหลักสูตรของรายวิชาที่เลือก มาแยกย่อย เนื้อหา จุดประสงค์ กิจกรรม รวมทั้งกำ หนดคาบ ในการสอน ภาระงาน/ชิ้นงานบูรณาการ การวัดและประเมินผล ขั้นตอนที่ ๔ จัดทำ แผนการสอนหน่วยบูรณาการ กำ หนดรายละเอียดของการสอนตั้งแต่ต้น จนจบ ประกอบด้วย สาระสำ คัญ จุดประสงค์ เนื้อหา กิจกรรมการเรียนการสอนแบบเชิงรุก โดยใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น/ประวัติศาสตร์ การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง ระบุภาระงาน/ ชิ้นงานบูรณาการ โดยยึดหลักความสอดคล้องของแต่ละวิชาในการเรียนการสอน ในช่วงเวลา เดียวกัน ขั้นตอนที่ ๕ ปฏิบัติการสอน ณ แหล่งเรียนรู้ ปฏิบัติกิจกรรมการเรียนการสอน ที่กำ หนดไว้ใน แผนการสอน โดยมีการสังเกตพฤติกรรมการเรียนของผู้เรียน ความสอดคล้องสัมพันธ์กัน ของการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การวัด และประเมินที่ได้จากชั้นเรียนบูรณาการ รวมทั้ง ผลสำ เร็จของการสอนตามจุดประสงค์ เป็นต้น โดยมีการบันทึกจุดเด่น และข้อปรับปรุงเพื่อนำ ไปสู่การพัฒนาต่อไป ๑๗
แผนผังที่ ๒ แสดงขั้นขั้ตอนการจัดทำ หลักสูตร/ หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นฯ ศึกษา วิเคราะห์ สภาพ บริบทสถานศึกษา หลักสูตรสถานศึกษา และเอกสารประกอบ หลักสูตร รายวิชาที่เกี่ยวข้องในแต่ละชั้นชั้เรียน ครูร่วมกัน วิเคราะห์หลักสูตร ศึกษาตัวชี้วัชี้วัด/ ผลการเรียนรู้ ของแต่ละรายวิชา ที่จะนำ มาบูรณาการ จัดทำ แผนการสอนหน่วยบูรณาการ กำ หนดรายละเอียดของการสอนให้ครบถ้วน ๑๘ แนวทางการจัดทำ หลักสูตร/ หน่วยบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น ปฏิบัติการสอน ณ แหล่งเรียนรู้ จัดทำ กำ หนดสาระสำ คัญการสอน หน่วยบูรณาการ วางแผนการสอนแบบกว้างๆ
หน่วยบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น/แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา แนวทางการจัจัจั จั ด จั ด จั ดทำทำทำทำทำทำ (ชื่อหน่วย/ชื่อแหล่งเรียนรู้…………………………………………………) นักเรียนชั้นชั้มัธยมศึกษาปีที่ ………….. จัดกิจกรรมในคาบ…………………..วันที่…………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ขั้นขั้ตอนที่ ๑ ศึกษา วิเคราะห์ หลักสูตร และเอกสารประกอบ หลักสูตร รายวิชาที่เกี่ยวข้อง (ตามความเหมาะสม) ผลการวิเคราะห์มาตรฐานและตัวชี้วัชี้วัดที่สามารถนำ มาบูรณาการใน หน่วยการเรียนรู้นี้ ได้แก่ รายวิชาหลัก …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… รายวิชารอง ๑ …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๙ เอกสารหมายเลข ๐๒
รายวิชารอง ๒ …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… รายวิชารอง ๓ …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… รายวิชารอง ๔ …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… รายวิชารอง ๕ …………………………………………………. มาตรฐานการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒๐
การวิเคราะห์ หลักสูตร และเอกสารประกอบหลักสูตร รายวิชาที่เกี่ยวข้อง นักเรียนชั้นชั้มัธยมศึกษาปีที่ ……………………………….จำ นวน……………………..คน วันเดือนปีที่จัดกิจกรรม …………………………………………. เวลาที่ใช้ จำ นวน ……………ชั่วโมง/คาบ สถานที่/แหล่งเรียนรู้…………………………………………………………………… ๒๑
ขั้นขั้ตอนที่ ๒ วิเคราะห์หลักสูตร ศึกษาตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ของวิชาหลักและรายวิชารอง ๒๒
ขั้นขั้ตอนที่ ๓ จัดทำ กำ หนดสาระสำ คัญการสอนหน่วยบูรณาการ นักเรียนชั้นชั้มัธยมศึกษาปีที่ ……………………………….จำ นวน……………………..คน วันเดือนปีที่จัดกิจกรรม …………………………………………. เวลาที่ใช้ จำ นวน ……………ชั่วโมง/คาบ สถานที่/แหล่งเรียนรู้……………………………………………………………………………………………… ๒๓
ขั้นขั้ตอนที่ ๔ จัดทำ แผนการสอนหน่วยบูรณาการ ใช้ออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้ตามแบบของสถานศึกษา และ บันทึกข้อมูลบูรณาการร่วมกันจากทุกรายวิชาที่มีการออกแบบกิจกรรม การเรียนรู้ร่วมกันในแหล่งเรียนรู้นั้นนั้ๆ โดยเน้นการจัดการเรียนรู้แบบ เชิงรุก และการวัดประเมินผลตามสภาพจริง และการมีภาระงาน/ชิ้นชิ้งาน บูรณาการ ขั้นขั้ตอนที่ ๕ ปฏิบัติการสอน และวัดประเมินผล ณ แหล่งเรียนรู้ เน้นการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก และการวัดประเมินผลตามสภาพ จริง ตามกิจกรรมที่ร่วมกันออกแบบ ในการศึกษาแหล่งเรียนรู้นั้นนั้ๆ พร้อม ทั้งทั้มีการวัดประเมินผลระหว่างจัดกิจกรรม โดยไม่ต้องไปเก็บคะแนนเพิ่ม หรือสอนซ้ำ ในชั้นชั้เรียนในตัวชี้วัชี้วัดนั้นนั้ๆ ของแต่ละรายวิชา ๒๔
แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น กับหลักสูตรสถานศึกษา แนวทางการจัจัจั จั ด จั ด จั ดทำทำทำทำทำทำ หน่วยการเรียนรู้ที่......(ชื่อหน่วย)....................................... นักเรียนชั้นชั้มัธยมศึกษาปีที่ ……………………………….จำ นวน……………………..คน วันเดือนปีที่จัดกิจกรรม …………………………………………. เวลาที่ใช้ จำ นวน ……………ชั่วโมง/คาบ สถานที่/แหล่งเรียนรู้…………………………………………………………………………………………………………………………… ครูผู้สอน…………………………………………………………………………………………………………………………………………… มาตรฐานการเรียนรู้ ..........(เขียนรายละเอียดของมาตรฐานการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องทุกวิชาเริ่มจากวิชาหลัก)........... .................................................................................................................................................................................... ตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ (ที่ระบุในแผนการจัดการเรียนรู้นี้)นี้รหัสตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ส ๑.๑ ม.๑/๒...................................................................................................................................................... ว ๑.๑ ม.๑/๒....................................................................................................................................................... ศ ๑.๑ ม.๑/๒....................................................................................................................................................... ท ๑.๑ ม.๑/๒....................................................................................................................................................... พ ๑.๑ ม.๑/๒....................................................................................................................................................... อ ๑.๑ ม.๑/๒........................................................................................................................................................ จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑...................................................................................................................................................................... ๒...................................................................................................................................................................... ๓..................................................................................................................................................................... ๒๕ เอกสารหมายเลข ๐๓
สาระสำ คัญ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. สาระการเรียนรู้ ๑. ความรู้ (K) (นักเรียนรู้อะไรตามตัวชี้วัชี้วัด) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒. ทักษะ/กระบวนการ (P) (นักเรียนทำ อะไรได้ตามตัวชี้วัชี้วัด) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) (นักเรียนแสดงพฤติกรรมอย่างไรในหน่วยการ เรียนรู้นี้)นี้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. สมรรถนะสำ คัญ (นักเรียนเกิดสมรรถนะอะไรบ้างใส่เฉพาะที่เกี่ยวข้องกับหน่วย การเรียนรู้นี้)นี้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ทักษะในศตวรรษที่ ๒๑ (เลือกให้สอดคล้องกับตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ในหน่วยการ เรียนรู้นี้)นี้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒๖
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ชิ้นชิ้งาน/ภาระงานบูรณาการ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กระบวนการจัดการเรียนรู้/กิจกรรมการเรียนรู้ (เทคนิค/วิธีสอน) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. การวัดและประเมินผล ๑. การประเมินระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการ ๑.๑ ............................................................... ๑.๒.............................................................. ๑.๓............................................................... ๒. การประเมินเมื่อสิ้นสิ้สุดกิจกรรมบูรณาการ ๒.๑ ชิ้นชิ้งาน/ภาระงาน(ระบุ) (เกณฑ์การประเมินอยู่ท้ายหน่วยการเรียนรู้บูรณาการ) ๒.๒ ใบงาน ๒.๓........................................................... ๒๗
สื่อและแหล่งเรียนรู้ ๑. สื่อ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒. แหล่งเรียนรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. หลักฐานการวัดและประเมินผล (ให้สอดคล้องกับสาระการเรียนรู้) ๒๘
บันทึกผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (บันทึกแยกเป็นรายห้อง) ๑. ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ห้อง ม....../........ จำ นวน................คน ผู้เรียนผ่านการประเมินตัวชี้วัชี้วัด จำ นวน.........คน คิดเป็นร้อยละ.......................... ผู้เรียนที่ไม่ผ่านตัวชี้วัชี้วัด จำ นวน.........คน คิดเป็นร้อยละ.......................... รายชื่อนักเรียนที่ไม่ผ่าน (ถ้ามี) ๑. ชื่อ-สกุล...................................................................................... สาเหตุ ....................................................................................... ๒. ชื่อ-สกุล...................................................................................... สาเหตุ .......................................................................................... ผู้เรียนที่มีความสามารถพิเศษ (ถ้ามี) ๑. ชื่อ-สกุล...................................(ด้าน)................................................. ๒. ชื่อ-สกุล...................................(ด้าน)................................................. ๒. ปัญหาอุปสรรคที่พบในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๓. แนวทางแก้ปัญหานักเรียนที่ไม่ผ่านตัวชี้วัชี้วัด ๑) ปัญหาที่พบ............(ระบุปัญหาที่ต้องการแก้ปัญหาหรือพัฒนา)........ ๒) สาเหตุของปัญหา............ (วิเคราะห์สาเหตุของปัญหาหรือสิ่งที่ต้องการพัฒนา) ๓) วิธีการแก้ปัญหาหรือพัฒนา ............................... (ระบุวิธีการหรือนวัตกรรมที่นำ มาใช้การแก้ปัญหาหรือพัฒนา) ๔) ผลที่เกิดจากการแก้ปัญหา....................................... (ระบุจำ นวนนักเรียนที่ผ่านหรือไม่ผ่านหลังจากแก้ปัญหา) ๒๙
ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (...................................................................) ตำ แหน่ง..................................................... ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (...................................................................) ตำ แหน่ง..................................................... ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (...................................................................) ตำ แหน่ง..................................................... ความเห็นของหัวหน้าสถานศึกษา/ผู้ที่ได้รับมอบหมาย แผนการจัดการเรียนรู้ของ.......................................................................................... สรุปผล ดังนี้ ๑. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำ ไปใช้ได้จริง ❒ ควรปรับปรุงก่อนนำ ไปใช้ (ระบุ)........................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ๒. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ❒ มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย สอดคล้องกับศักยภาพของผู้เรียน ❒ เน้นการคิด ❒ มีการบูรณาการ ❒ ฝึกทักษะการปฏิบัติจริง ❒ มีการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ๓๐
๓. สื่อและแหล่งเรียนรู้ สื่อ ❒ สอดคล้องกับกิจกรรมการเรียนรู้ ❒ เหมาะสม แหล่งเรียนรู้ ❒ สอดคล้องกับกิจกรรมการเรียนรู้ ❒ เหมาะสม ๔. การวัดและประเมินผล ❒ สอดคล้องกับตัวชี้วัชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ ❒ สอดคล้องกับสาระการเรียนรู้ ❒วัดและประเมินผลครอบคลุม ❒ ด้านความรู้ (K) ❒ ด้านกระบวน (P) ❒ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ๕. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................................. (................................................) ตำ แหน่ง…………………………………………… ๓๑
๓.๑ กำ หนดปฏิทิน หรือกำ หนดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ ท้องถิ่น ให้กับผู้เรียน ณ แหล่งเรียนรู้ที่เลือก ๓. แนวทางการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการฯ ไปใช้ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๓.๒ ครูร่วมกันจัดการเรียนการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการฯ ที่ร่วมกัน ออกแบบผ่านกระบวนการ PLC โดยไม่ต้องสอนตัวชี้วัดเดิมซ้ำ ในคาบเรียนอื่น ๓.๓ ครูร่วมกันวัด และประเมินผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียนขณะที่มีการจัดการกิจกรรม ตาม ประเด็นที่ต้องการวัด และประเมินผลของแต่ละรายวิชา โดยใช้เครื่องมือวัดและประเมินผล ที่ได้ร่วมกันออกแบบผ่านกระบวนการ PLC โดยไม่ต้องวัดและประเมินผลตัวชี้วัดเดิมซ้ำ ในคาบเรียนอื่น ๓.๔ ครูบันทึกผลหลังการจัดกิจกรรมในแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการฯ ที่จัดกิจกรรม ในส่วนของรายวิชา ตนเอง โดยสามารถร่วมกันบันทึกผลการสังเกต การวัด และประเมิน ที่ได้จากชั้นเรียนบูรณาการ ร่วมกันสะท้อนผล ผ่านกระบวนการ PLC ๓๒ ๓.๕ ประเมิน และสรุปผลที่ได้จากชั้นเรียนบูรณาการ ในประเด็น ดังนี้ ผลที่เกิดขึ้นกับครู ผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน ผลที่เกิดขึ้นกับสถานศึกษา ผลที่เกิดขึ้นกับชุมชน ความพึงพอใจใน การจัดกิจกรรม เป็นต้น ๓.๖ รายงานผลการดำ เนินงาน และเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล แบบประเมินความพึงพอใจในการจัดกิจกรรมการบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์กับหลักสูตร สถานศึกษา (เอกสารหมายเลข ๐๕)) แบบบันทึกผลที่เกิดกับผู้เรียน ครู สถานศึกษา และชุมชน (เอกสารหมายเลข ๐๔)
แผนผังที่ ๓ แสดงแนวทางการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการฯ ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ วางแผน/กำ หนดปฏิทิน /กำ หนดการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ ณ แหล่งเรียนรู้ที่เลือก ครูร่วมกันจัดการเรียนการสอนตาม แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการฯ ครูร่วมกันวัดและประเมินผลที่เกิดขึ้นขึ้ กับผู้เรียนขณะที่มีการจัดการกิจกรรม ครูบันทึกผลหลังการจัดกิจกรรมในรายวิชา ตนเอง และร่วมกันบันทึกผลการสังเกต การวัด และประเมินผล ที่ได้จากชั้นชั้เรียนบูรณาการ ๓๓ แนวทางการนำ หลักสูตร/หน่วยบูรณาการฯ ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประเมิน และสรุปผลการดำ เนินงานฯ เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ ในรูปแบบต่างๆ รายงานผลการดำ เนินงานฯ ผ่าน ไม่ผ่าน
แบบบันทึกผลที่เกิดกับผู้เรียน ครู สถานศึกษา และชุมชน ๓๔ เอกสารหมายเลข ๐๔
แบบประเมินความพึงพอใจในการจัดกิจกรรม ๓๕ เอกสารหมายเลข ๐๕
แบบประเมินความพึงพอใจในการจัดกิจกรรม ๓๖ เอกสารหมายเลข ๐๕ (ต่อ)
การพัฒนาคุณภาพการศึกษา จะสำ เร็จได้ตามเป้าหมาย จำ เป็นต้องมีองค์ประกอบ สำ คัญในการพัฒนา คือ กระบวนการบริหาร กระบวนการจัดการเรียนรู้ และ กระบวนการนิเทศที่ต้องร่วมกันสนับสนุนส่งเสริมไปด้วยกันในลักษณะของ “เกลียว เชือก” กระบวนการนิเทศการศึกษา (supervision) เป็นกระบวนการที่ทำ ให้เกิด การพัฒนา และปรับปรุง กระบวนการเรียนการสอนของครู โดยมุ่งให้เกิดการจัด การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพส่งผลถึงคุณภาพของผู้เรียน กระบวนการนิเทศการศึกษา ช่วยทำ ให้เกิดการพัฒนาคน พัฒนางาน สร้างการประสานสัมพันธ์ และขวัญกำ ลังใจ ซึ่งต้องดำ เนินงาน ให้ประสานสัมพันธ์กับกระบวนการอื่น ในการพัฒนาคุณภาพ การศึกษาให้บรรลุตามเป้าหมาย ทำ ให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนถาวร ดังที่สำ นักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นขั้พื้นพื้ฐาน กล่าวว่าว่ “การจัดการที่ดีเป็นกุญแจนำ ไปสู่ ความสำ เร็จขององค์กร การนิเทศที่ดีนำ ไปสู่การจัดการที่ดี” ส่วนที่ ๕ แนวทางการนินินินินินิ เทศของสถานศึศึศึศึ ก ศึ ก ศึ กษา หลักการและแนวคิดการนิเทศของสถานศึกษา สภาพปัญหา ความต้องการ คุณภาพ ผู้เรียน กระบวนการนิเทศเป็นกระบวนการหนึ่งที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ดังนี้ กระบวนการบริหาร กระบวนการจัดการเรียนรู้ กระบวนการนิเทศ ๓๗
การนิเทศของสถานศึกษา ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้การบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อพัฒนา คุณภาพผู้เรียน เป็นการนิเทศภายใน เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา แต่ละแห่ง โดยเน้นการบูรณาการการจัดการเรียนรู้ร่วมกันของกลุ่มสาระการเรียนรู้ ต่างๆ ตามหลักสูตรสถานศึกษา เชื่อมโยงตัวชี้วัชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ออกแบบกิจกรรม การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกัน โดยมีแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่ง เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เป็นฐานการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนมีคุณภาพ และมีคุณลักษณะ ที่พึงประสงค์ตาม หลักสูตร การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา แนวทางการนินินินินินิ เทศ วัตถุประสงค์ของการนิเทศ เพื่อส่งเสริม สนับสนุนให้ครูผู้สอนจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อส่งเสริม สนับสนุนให้ครูผู้สอน และผู้เรียนเห็นคุณค่า และความสำ คัญ มีการใช้ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เป็นฐานการเรียนรู้นอกห้องเรียน เพื่อส่งเสริม สนับสนุนให้ครูผู้สอน มีการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ มีการวัดและ ประเมินผล กำ หนดภาระงานแบบบูรณาการร่วมกันเพื่อลดภาระงานผู้เรียน โดยใช้ กระบวนการ PLC ๓๘
ประเด็นการนิเทศของสถานศึกษา การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา การใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เป็นฐานการเรียนรู้ นอกห้องเรียน การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ มีการวัดและประเมินผล กำ หนดภาระงาน แบบบูรณาการร่วมกันเพื่อลดภาระงานผู้เรียน โดยใช้กระบวนการ PLC กระบวนการนิเทศ ๑. การเตรียมการนิเทศ ๑.๑ สำ รวจข้อมูลสารสนเทศเพื่อการนิเทศ ๑) ข้อมูล สารสนเทศ และสิ่งอำ นวยความสะดวกในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เช่น ห้องเรียน ห้องปฏิบัติการ วัสดุอุปกรณ์ ห้องสมุด รวมถึงแหล่งเรียนรู้ทั้งทั้ใน และนอกสถานศึกษา ๒) ข้อมูลและสารสนเทศที่เกี่ยวกับผู้เรียน เช่น ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาต่างๆ ๓) ข้อมูลและสารสนเทศที่เกี่ยวกับครู เช่น จำ นวนครู คุณวุฒิการศึกษา ตำ แหน่ง หน้าที่ รายวิชาที่สอน ผลงานทางวิชาการ การจัดแผนการเรียน/ชั้นชั้ เรียน สื่อ อุปกรณ์การสอน แหล่งข้อมูลเรียนรู้ ๔) ข้อมูลด้านการจัดการเรียนรู้ เช่น ลักษณะและวิธีการสอน ตารางสอน การมีส่วนร่วม ของนักเรียน การใช้ตำ ราเรียน สื่อการสอน การประเมินผลการเรียนการสอน วิธีและการใช้เครื่องมือวัด และประเมินผล ๓๙
๑.๒ องค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) และการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อนำ ไปใช้ในกระบวนการ นิเทศ ติดตาม ซึ่งมีองค์ความรู้ ๔ ประเด็น ดังนี้ ประเด็นที่่ ๑ นโยบายของสำ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นขั้พื้นพื้ฐาน การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ประเด็นที่่ ๒ การบริหารจัดการการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ประกอบด้วย ๑) สารสนเทศ ด้านการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ และนวัตกรรม ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ๒) รูปแบบ/วิธีการ/กระบวนการ/ขั้นขั้ตอน/ เทคนิค เกี่ยวกับการจัด กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก และบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ๓) การส่งเสริม สนับสนุนครูในการจัดการเรียนรู้เชิงรุก และบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา กระบวนการนิเทศ (ต่อ) ๔๐
ประเด็นที่่ ๓ แนวทางการจัดทำ หน่วยการเรียนรู้ และแผนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับ หลักสูตรสถานศึกษา ๑) การเลือกกิจกรรม รูปแบบ วิธีการที่ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อ บูรณาการในแผนการเรียนรู้ โดยใช้ สื่อ เทคโนโลยี ที่หลากหลาย และแหล่ง เรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่อกระตุ้นผู้เรียนอย่างเหมาะสม ๒) การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการร่วมกันกับรายวิชาอื่นๆ มีการวัดและ ประเมินผล กำ หนดภาระงานแบบบูรณาการร่วมกันเพื่อลดภาระงานผู้เรียน โดยใช้ กระบวนการ PLC ประเด็นที่่ ๔ การสังเกตชั้นชั้เรียน บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ๒. การวางแผนการนิเทศ การวางแผนการนิเทศเพื่อพัฒนา และส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตร สถานศึกษา มีดังนี้ ๒.๑ ประชุมผู้เกี่ยวข้อง เช่น ผู้บริหารสถานศึกษา หัวหน้างานวิชาการ ของ โรงเรียน และครูผู้สอน เป็นต้น ๒.๒ จัดทำ ปฏิทินการนิเทศ แผนการนิเทศ สื่อ เครื่องมือนิเทศ ๒.๓ ดำ เนินการนิเทศ โดยใช้เทคนิคการนิเทศหลากหลาย เช่น เทคนิคการนิเทศ ตามสถานการณ์เทคนิคการนิเทศแบบชี้แชี้นะสะท้อนคิดและเป็นพี่เลี้ยลี้ง (Reflective Coaching and Mentoring) เทคนิคการนิเทศแบบสนทนากลุ่ม เทคนิคการสอนแนะ (Coaching Techniques) เทคนิคการนิเทศแบบกัลยาณมิตร ๒.๔ กำ หนดระยะเวลานิเทศ ภาคเรียนละ ๒ ครั้งรั้หรือตามความเหมาะสม ๔๑
๓.การดำ เนินการนิเทศ เริ่มด้วยการเตรียมความพร้อม พัฒนา สร้างสื่อ และ เครื่องมือนิเทศ โดยเน้นกระบวนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ดังนี้ ๓.๑ ประชุมผู้เกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน รองผู้อำ นวยการกลุ่ม บริหารวิชาการของโรงเรียน/หัวหน้างานวิชาการ หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และ ครูผู้สอน ๓.๒ นิเทศเพื่อสร้างความเข้าใจแก่ ครูผู้สอน (อาจใช้กิจกรรมนิเทศ/วิธีการ ที่หลากหลาย เช่น ประชุม ชี้แชี้จง บรรยาย สัมภาษณ์ ระดม ความคิด ตรวจสอบ เอกสาร ) โดยใช้เทคนิคการนิเทศหลากหลาย ๓.๓ สังเกตชั้นชั้เรียน ณ แหล่งเรียนรู้ เพื่อสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ ใช้ Active Learning แบบบูรณาการรายวิชาต่างๆตามหลักสูตรสถานศึกษา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่าง ผู้นิเทศ และผู้รับการนิเทศ ๓.๔ จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการPLC เพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และเสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ที่ใช้กระบวนการ Active Learning บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตร สถานศึกษา ๖.การแลกเปลี่ยนเรียนรู้/นำ เสนอผลงานครู ผลงานผู้เรียน จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และนำ เสนอผลงานที่สะท้อนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ของ ครูแต่ละทีม ทั้งทั้นี้ อาจจัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในภาพรวม ร่วมกับ กิจกรรม ทางวิชาการอื่น ๆ ตามบริบท และความพร้อมของสถานศึกษาแต่ละแห่ง ๕.การสรุป และรายงานผลต่อสำ นักงานเขตพื้นพื้ที่การศึกษา สรุปและรายงานผล การนิเทศ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่ง เรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา อย่างเป็นระบบ ประเด็นปัญหา อุปสรรคในการดำ เนินงาน รวมถึงความพึงพอใจ ในการดำ เนินงาน ของโรงเรียนและการนิเทศ ๔๒ ๔.การประเมินผล ประเมินผลการนิเทศ ในประเด็นต่างๆ ได้แก่ ผลที่เกิดขึ้นขึ้กับ ผู้เรียน ผลที่เกิดขึ้นขึ้กับครู ผลที่เกิดขึ้นขึ้กับสถานศึกษา และความพึงพอใจในการ ดำ เนินงานของโรงเรียน และการนิเทศ ติดตาม เป็นต้น
ร้อยละ ๑๐๐ ของครูผู้สอนบูรณาการฯ ได้รับการนิเทศ ติดตาม การจัด กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการแหล่งเรียนรู้ ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา เครื่องมือนิเทศสำ หรับสถานศึกษา ตัวชี้วัชี้วัดความสำ เร็จ ๑. แบบรายงานผลการดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา (เอกสารหมายเลข ๐๖) ๒. แบบประเมินความเหมาะสมของหน่วยบูรณาการ และแผนการจัด การเรียนรู้บูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับ หลักสูตรสถานศึกษา ของครูผู้สอนระดับชั้นชั้เดียวกัน (เอกสารหมายเลข ๐๗) ๓. แบบประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) บูรณาการ แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ กับหลักสูตรสถานศึกษา ณ แหล่งเรียนรู้ (เอกสารหมายเลข ๐๘) ๔. แบบรายงานการนิเทศการดำ เนินงานการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา (เอกสารหมายเลข ๙) ๔๓