๑๐. บันทึกผลหลังสอน ๑.ปัญหาที่เกิด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒.วิธีการแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓.ผลการแก้ปัญหา ………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..………………………………….......... (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน ๑๑. ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง ๑. องค์ประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ ครบถ้วนและถูกต้อง ☐ ยังไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๒. ควรสอดคล้องของแผนการจัดการเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา สอดคล้อง ☐ ยังไม่สอดคล้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๓. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ☐ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป
๔. สื่อการเรียนรู้ เหมาะสมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ☐ ยังไม่เหมาะสม ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๕. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ ☐ ยังไม่ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๖. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..…………………………………...... (นางวริศรา ขันติประกอบ) ครูพี่เลี้ยง ๑๒. ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………………………… (นางสมพร โยวะบุตร) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ
บัตรค า ภาพโต๊ะเดี่ยว ภาพโต๊ะหมู่ ๔ ภาพโต๊ะหมู่ ๕ ภาพโต๊ะหมู่ ๗ ภาพโต๊ะหมู่ ๙
แบบประเมินผลงานนักเรียน เรื่อง การจัดโต๊ะหมู่บูชา ค าชี้แจง : ให้ครูผู้สอนประเมิน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับ ที่ ชื่อ-สกุล อธิบายการจัด โต๊ะหมู่บูชาและ จุดธูปเทียน บูชาพระ รัตนตรัยได้ จัดโต๊ะหมู่บูชา และจุดธูป เทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ อย่างถูกต้อง อภิปรายถึงคุณค่า ของการจัดโต๊ะหมู่ บูชาและจุดธูปเทียน บูชาพระรัตนตรัยได้ หมาย เหตุ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การปะเมิน ๓ ๒ ๑ ๑. อธิบายการจัดโต๊ะหมู่บูชา และจุดธูปเทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ (K) อธิบายการจัดโต๊ะหมู่ บูชาและจุดธูปเทียน บูชาพระรัตนตรัยได้ ถูกต้อง ครบถ้วนและ ชัดเจน อธิบายการจัดโต๊ะ หมู่บูชาและจุดธูป เทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ ถูกต้อง และครบถ้วน อธิบายการจัดโต๊ะ หมู่บูชาและจุดธูป เทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ ๒. จัดโต๊ะหมู่บูชาและจุดธูป เทียนบูชาพระรัตนตรัยได้อย่าง ถูกต้อง (P) จัดโต๊ะหมู่บูชาและ จุดธูปเทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ ถูกต้อง ครบถ้วน และชัดเจน จัดโต๊ะหมู่บูชาและ จุดธูปเทียนบูชา พระรัตนตรัยได้ ถูกต้อง และ ครบถ้วน จัดโต๊ะหมู่บูชาและ จุดธูปเทียนบูชา พระรัตนตรัยได้ ๓. อภิปรายถึงคุณค่าของการจัด โต๊ะหมู่บูชาและจุดธูปเทียนบูชา พระรัตนตรัยได้ (A) อภิปรายถึงคุณค่า ของการจัดโต๊ะหมู่ บูชาและจุดธูปเทียน บูชาพระรัตนตรัยได้ อย่างเหมาะสม ถูกต้อง ครบถ้วน และชัดเจน อภิปรายถึงคุณค่า ของการจัดโต๊ะหมู่ บูชาและจุดธูป เทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ อย่าง เหมาะสมถูกต้อง ครบถ้วน อภิปรายถึงคุณค่า ของการจัดโต๊ะหมู่ บูชาและจุดธูป เทียนบูชาพระ รัตนตรัยได้ ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในระหว่างเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ เกณฑ์การให้คะแนน ๗ – ๙ คะแนน ระดับดี ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้งให้ ๓ คะแนน ๔ – ๖ คะแนน ระดับพอใช้ ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้งให้ ๒ คะแนน ต่ ากว่า ๔ คะแนน ระดับปรับปรุง ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้งให้ ๑ คะแนน ล า ดับ ที่ ชื่อ – สกุล ของผู้รับการ ประเมิน พฤติกรรมและการปฏิบัติ คะแน นรวม (๑๕ คะแน น) เกณฑ์ การ ตัดสิน คุณภาพ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นใน การท างาน รักความ เป็นไทย มีความ สามัคคี ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๐ กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ สาระการเรียนรู้ที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ การบริหารจิตและการเจริญปัญญา เวลา ๔ ชั่วโมง เรื่อง การพัฒนาการบริหารจิตตามหลักอาปานสติ เวลา ๑ ชั่วโมง วันที่ เดือน พ.ศ. ๒๕๖๗ นางสาวจิราพร นิยมไร่ ผู้สอน ๑. มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความส าคัญศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตน นับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ม.๑/๗ สวดมนต์ แผ่เมตตา บริหารจิต และเจริญปัญญาด้วยอานาปานสติ หรือตาม แนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามที่ก าหนด ๒. สาระส าคัญ การสวดมนต์แผ่เมตตาเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนการท าสมาธิ ซึ่งการฝึกจิตให้มีสมาธิ และหมั่น พัฒนา การบริหารจิตอย่างสม่ าเสมอนั้น ย่อมท าให้จิตมีความพร้อมต่อการท ากิจวัตรต่างๆ อย่างมี ประสิทธิภาพ ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนักเรียนศึกษาบทเรียนเรื่อง การพัฒนาการบริหารจิตตามหลักอานาปานสตินักเรียนสามารถ ๑. อธิบายการพัฒนาการบริหารจิตตามหลักอานาปานสติ ได้อย่างถูกต้อง (K) ๒. ท าสมาธิเบื้องต้นตามหลักอานาปานสติได้(P) ๓. เห็นความส าคัญของการท าสมาธิ(A) ๔. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการแก้ปัญหา ๔.๔ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๕ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๕. สาระการเรียนรู้ ๕.๑ ด้านความรู้ (Knowledge) เรื่อง การบริหารจิต ๕.๒ ด้านทักษะ (Process) เรื่อง การฝึกท าสมาธิ ๕.๓ ด้านเจตคติ (Attitude) เรื่อง การมีส่วนร่วมในชั้นเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๓.๑ มีความสามัคคี นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและสามารถปรับตัวท างานกับ ผู้อื่นได้ ๕.๓.๒ มีวินัย นักเรียนมีความตรงต่อเวลา แต่งกายสุภาพเรียบร้อย ๕.๓.๓ ใฝ่เรียนรู้ นักเรียนมีความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน ๕.๓.๔ มุ่งมั่นในการท างาน นักเรียนเอาใจใส่และรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ๕.๓.๕ รักความเป็นไทย นักเรียนเห็นคุณค่า ชื่นชม มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบทอด เผยแพร่วัฒนธรรมไทย และใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม ๖. จุดเน้นสู่การพัฒนาผู้เรียน ความสามารถและทักษะของผู้เรียนศตวรรษที่ ๒๑ (๓R ๘C ๒L) R๑-Reading (อ่านออก) R๒-(W)Riting (เขียนได้) R๓-(A)Rithmetics (คิดเลขเป็น) C-๑ Critical thinking and problem solving คือ มีทักษ ะก า รคิดวิเค ราะห์ กา รคิดอย่ างมี วิจารณญาณและสามารถแก้ไขปัญหาได้ C-๒ Creativity and innovation คือ การคิดอย่างสร้างสรรค์และคิดเชิงนวัตกรรม C-๓ Cross-cultural understanding คือ ค ว ามเข้ าใจในค วามแตกต่ างของวัฒนธ รรมและ กระบวนการคิดข้ามวัฒนธรรม C-๔ Collaboration teamwork and leadership คือ ความร่วมมือ การท างานเป็นทีม และภาวะ ความเป็นผู้น า C-๕ Communication information and media literacy คือ มีทักษะในการสื่อสารและการรู้เท่า ทันสื่อ C-๖ Computing and IT literacy คือ มีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และรู้เท่าทันเทคโนโลยี C-๗ Career and learning skills คือ มีทักษะอาชีพและการเรียนรู้ C-๘ Compassion คือ มีความเมตตากรุณา มีคุณธรรม และมีระเบียบวินัย L-๑ Learning (ทักษะการเรียนรู้) L-๒ Leadership (ทักษะความเป็นผู้น า)
๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการปฏิบัติ นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและท าสมาธิก่อนเรียน ขั้นที่ ๑ สังเกต รับรู้ ๑. ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับวิธีการท าสมาธิตามหลักอานา-ปานสติ และให้นักเรียนแต่ ละคนผลัดกันเล่าว่าได้ท าสมาธิ ในเวลาใดบ้าง และผลเป็นอย่างไร ๒. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด ๓. ครูให้นักเรียนดูวีซีดีแสดงขั้นตอนการท าสมาธิของบุคคล กลุ่มต่างๆ หรือให้นักเรียนศึกษา ความรู้เพิ่มเติมจากเอกสารประกอบการสอน แล้วอธิบายให้นักเรียนเข้าใจรูปแบบหรือขั้นตอนการท า สมาธิของแต่ละกลุ่มบุคคลที่มีความแตกต่างกันออกไป แต่ส าหรับวัยของนักเรียนนั้นใช้วิธีการท าสมาธิ แบบอานาปานสติที่ใช้ก าหนดลมหายใจเข้า “พุท” หายใจออกว่า “โธ” หรือใช้วิธีการนับเลขก็ได้ ขั้นที่ ๒ ท าตามแบบ ๔. ครูให้นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัย แผ่เมตตา และท าสมาธิตามขั้นตอนที่ได้ดูจากวีซีดี หรือจากภาพที่ครูน ามาให้ดูใน ขั้นที่ ๑ โดยใช้เวลาประมาณ ๑๐-๑๕ นาที ขั้นที่ ๓ ท าเองโดยไม่มีแบบ ๕. ครูให้นักเรียนท าสมาธิตามล าพังเป็นเวลา ๑๐-๑๕ นาที ๖. ครูให้นักเรียนแต่ละคนเล่าผลของการปฏิบัติว่าเป็นอย่างไร เมื่อเปรียบเทียบกับชั่วโมงก่อน ในกรณีที่นักเรียนยังมีปัญหาหรืออุปสรรคต่างๆ ครูก็แนะน านักเรียนเป็นรายบุคคล ๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชน์ของการท าสมาธิ โดยครูคอยเสนอแนะ เพิ่มเติม ขั้นที่ ๔ ฝึกท าให้ช านาญ ๙. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด ๘. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ๙.๑ สื่อการเรียนรู้ ๑. หนังสือเรียน รายวิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๒. โปรแกรมสื่อ Power Point เรื่อง การบริหารจิต ๙.๒ แหล่งการเรียนรู้ ๑. ห้องสมุด ๒. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - ห้องธรรมสถาน
๙. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ การวัดผล เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ด้านความรู้ (Knowledge) ๑. อธิบายการพัฒนาการ บริหารจิตตามหลักอานาปาน สติ ได้อย่างถูกต้อง (K) - การตอบค าถาม - แบบสังเกตการตอบ ค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ขึ้น ไป ด้านทักษะ (Process) ๒. ท าสมาธิเบื้องต้นตามหลัก อานาปานสติได้ (P) - สังเกตพฤติกรรม - แ บ บ สั ง เ ก ต พฤติกรรม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป ด้านเจตคติ (Attitude) ๓. เห็นความส าคัญของการ ท าสมาธิ (A) - การตอบค าถาม - แบบสังเกตการตอบ ค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป
๑๐. บันทึกผลหลังสอน ๑.ปัญหาที่เกิด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒.วิธีการแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓.ผลการแก้ปัญหา ………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..………………………………….......... (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน ๑๑. ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง ๑. องค์ประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ ครบถ้วนและถูกต้อง ☐ ยังไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๒. ควรสอดคล้องของแผนการจัดการเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา สอดคล้อง ☐ ยังไม่สอดคล้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๓. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ☐ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๔. สื่อการเรียนรู้ เหมาะสมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ☐ ยังไม่เหมาะสม ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป
๕. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ ☐ ยังไม่ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๖. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..…………………………………...... (นางวริศรา ขันติประกอบ) ครูพี่เลี้ยง ๑๒. ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………………………… (นางสมพร โยวะบุตร) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ
เอกสารประกอบการสอน การนั่งสมาธิจะนั่งท่าขัดสมาธิ เอามือขวาทับซ้าย เท้าขวาทับซ้าย ไม่งอหลัง หลับตา และตั้งสมาธิ โดยก าหนดลมหายใจเข้า-ออก
แบบบันทึกการปฏิบัติตนในการบริหารจิต ระหว่างวันที่ เดือน พ.ศ. ถึงวันที่ เดือน พ.ศ......................................... ชื่อ....................................................................................................................................ชั้น........... เลขที่........... วัน/เดือน/ปี รายการปฏิบัติ ผลที่ได้รับ ลายมือชื่อผู้สังเกต พฤติกรรม ๑ ม.ค.. ๖๖ ตัวอย่าง ท ำสมำธิก่อน ๑๕ นำที มีควำมกังวลบ้ำง แต่จิตใจสงบ ขึ้น ๒ ม.ค.. ๖๖ ท ำสมำธิตอนพักกลำงวัน จิตใจ สบำย
แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียน เรื่อง สวดมนต์แปล แผ่เมตตา และท าสมาธิตามหลักอานาปานสติ ค าชี้แจง : ให้ครูผู้สอนประเมิน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับ ที่ ชื่อ-สกุล ท าสมาธิเบื้องต้นตาม หลักอานาปานสติได้ หมายเหตุ ๑ ๒ ๓ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การปะเมิน ๓ ๒ ๑ ๑. ท าสมาธิเบื้องต้นตาม หลักอานาปานสติได้(P) ท าสมาธิเบื้องต้นตาม หลักอานาปานสติได้ ถูกต้อง ครบถ้วนและ ชัดเจน ท าสมาธิเบื้องต้นตาม หลักอานาปานสติได้ ถูกต้อง และครบถ้วน ท าสมาธิเบื้องต้นตาม หลักอานาปานสติได้ ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน
แบบสังเกตการตอบค าถาม ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตการตอบค าถามของนักเรียนในระหว่างการตอบค าถาม แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ล าดับ ที่ พฤติกรรม/ ระดับคะแนน สนใจและ ตั้งใจฟัง ค าถาม ตอบค าถาม ได้ตรง ประเด็น ความมั่นใจ ในการตอบ ค าถาม รวม คะ แนน การ ประ เมิน ผล หมายเหตุ ชื่อ-สกุล ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ผ่าน ไม่ ผ่าน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การให้คะแนน ระดับ ๓ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นมาก ระดับ ๒ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นปานกลาง ระดับ ๑ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นน้อย เกณฑ์การประเมิน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๘ - ๙ ดี ๖ - ๗ ปานกลาง ๔-๕ พอใช้ ต่ ากว่า ไม่ผ่านเกณฑ์
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในระหว่างเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ................................................ผู้สอน (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ เกณฑ์การให้คะแนน ๗ – ๙ คะแนน ระดับดี ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้งให้ ๓ คะแนน ๔ – ๖ คะแนน ระดับพอใช้ ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้งให้ ๒ คะแนน ต่ ากว่า ๔ คะแนน ระดับปรับปรุง ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้งให้ ๑ คะแนน ล า ดับ ที่ ชื่อ – สกุล ของผู้รับการ ประเมิน พฤติกรรมและการปฏิบัติ คะแน นรวม (๑๕ คะแน น) เกณฑ์ การ ตัดสิน คุณภาพ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นใน การท างาน รักความ เป็นไทย มีความ สามัคคี ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๑ กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ สาระการเรียนรู้ที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ การบริหารจิตและการเจริญปัญญา เวลา ๔ ชั่วโมง เรื่อง การเจริญปัญญา เวลา ๒ ชั่วโมง วันที่ เดือน พ.ศ. ๒๕๖๗ นางสาวจิราพร นิยมไร่ ผู้สอน ๑. มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความส าคัญศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตน นับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ม.๑/๖ เห็นคุณค่าของการพัฒนาจิตเพื่อการเรียนรู้และการด าเนินชีวิตด้วยวิธีคิด แบบโยนิโสมนสิการ คือ วิธีคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบคุณ-โทษ และ ทางออก หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ ๒. สาระส าคัญ การใช้วิธีคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม วิธีคิดแบบคุณ-โทษ และทางออก ในการด าเนินชีวิตนั้น ย่อม ส่ง ผลดีต่อการตัดสินใจกระท าการต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. อธิบายความหมายของวิธีคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบคุณ-โทษ และทางออกได้(K) ๒. วิเคราะห์ผลการคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบคุณ-โทษ และทางออกได้(P) ๓. เห็นคุณค่าของวิธีคิดวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการน าไปใช้ในการด าเนินชีวิตได้ (A) ๔. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการแก้ปัญหา ๔.๔ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๕ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๕. สาระการเรียนรู้ ๕.๑ ด้านความรู้ (Knowledge) เรื่อง วิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ ๕.๒ ด้านทักษะ (Process) เรื่อง การฝึกวิเคราะห์ผลการคิด ๕.๓ ด้านเจตคติ (Attitude) เรื่อง การมีส่วนร่วมในชั้นเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๓.๑ มีความสามัคคี นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและสามารถปรับตัวท างานกับ ผู้อื่นได้ ๕.๓.๒ มีวินัย นักเรียนมีความตรงต่อเวลา แต่งกายสุภาพเรียบร้อย ๕.๓.๓ ใฝ่เรียนรู้ นักเรียนมีความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน ๕.๓.๔ มุ่งมั่นในการท างาน นักเรียนเอาใจใส่และรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ๕.๓.๕ รักความเป็นไทย นักเรียนเห็นคุณค่า ชื่นชม มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบทอด เผยแพร่วัฒนธรรมไทย และใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม ๖. จุดเน้นสู่การพัฒนาผู้เรียน ความสามารถและทักษะของผู้เรียนศตวรรษที่ ๒๑ (๓R ๘C ๒L) R๑-Reading (อ่านออก) R๒-(W)Riting (เขียนได้) R๓-(A)Rithmetics (คิดเลขเป็น) C-๑ Critical thinking and problem solving คือ มีทักษ ะก า รคิดวิเค ราะห์ กา รคิดอย่ างมี วิจารณญาณและสามารถแก้ไขปัญหาได้ C-๒ Creativity and innovation คือ การคิดอย่างสร้างสรรค์และคิดเชิงนวัตกรรม C-๓ Cross-cultural understanding คือ ค ว ามเข้ าใจในค วามแตกต่ างของวัฒนธ รรมและ กระบวนการคิดข้ามวัฒนธรรม C-๔ Collaboration teamwork and leadership คือ ความร่วมมือ การท างานเป็นทีม และภาวะ ความเป็นผู้น า C-๕ Communication information and media literacy คือ มีทักษะในการสื่อสารและการรู้เท่า ทันสื่อ C-๖ Computing and IT literacy คือ มีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และรู้เท่าทันเทคโนโลยี C-๗ Career and learning skills คือ มีทักษะอาชีพและการเรียนรู้ C-๘ Compassion คือ มีความเมตตากรุณา มีคุณธรรม และมีระเบียบวินัย L-๑ Learning (ทักษะการเรียนรู้) L-๒ Leadership (ทักษะความเป็นผู้น า)
๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ วิธีสอนแบบธรรมสากัจฉา นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและท าสมาธิก่อนเรียน ขั้นที่ ๑ ขั้นน าเข้าสู่บทเรียน ๑. ครูน าตัวอย่างข่าวบุคคลที่ประสบความส าเร็จในด้านต่างๆ มาเล่าให้นักเรียนฟัง แล้วครูชี้แนะให้ นักเรียนเข้าใจว่า บุคคลดังกล่าวประสบความส าเร็จได้เนื่องจากพัฒนาปัญญา ซึ่งสามารถ ท าได้ ๓ ทาง คือ ๑) สุตมยปัญญา : ปัญญาเกิดจากการฟัง ๒) จินตามยปัญญา : ปัญญาเกิดจากการคิด ๓) ภาวนามยปัญญา : ปัญญาเกิดจากการลงมือท า ขั้นที่ ๒ ขั้นสอน ๒. แสวงหาความรู้ นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕-๗ คน ตามความสมัครใจแล้วให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้จากใบ ความรู้ เรื่องวิธีคิดตามแนวพุทธธรรม : วิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการและจากหนังสือเรียน หนังสือค้นคว้า เพิ่มเติม ห้องสมุด และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ จากนั้นบันทึกความรู้ที่ได้จากการ ศึกษาลงในแบบ บันทึกการอ่าน ๓. ค้นพบความรู้/สนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ สมาชิกแต่ละกลุ่มสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับ การคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และการ คิดแบบคุณ-โทษ และทางออก ในประเด็นต่อไปนี้ - ความหมาย - ตัวอย่างวิธีคิด - ประโยชน์และความส าคัญของการน าไปประยุกต์ใช้ ๔. วิเคราะห์และประเมินค่าความรู้ ๑) สมาชิกแต่ละกลุ่มช่วยกันวิเคราะห์และประเมินค่าความรู้ตามหัวข้อที่ก าหนดในใบงาน เรื่อง วิธีคิดตามแนวพุทธธรรม ๒) ครูเฉลยค าตอบในใบงาน ให้แต่ละคนตรวจสอบค าตอบของตนเองตามที่ครูเฉลย ๕. พิสูจน์ความรู้หรือปฏิบัติ ๑) ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละคนน าความรู้เกี่ยวกับการคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่า เทียม และการคิดแบบคุณ-โทษ และทางออกไปประยุกต์ใช้ในการด าเนินชีวิตประจ าวัน ๒) ครูให้นักเรียนกลุ่มเดิมผลัดกันเล่าประสบการณ์ในชีวิต ของตนเองที่เคยตัดสินกระท าสิ่ง ต่างๆ ที่แสดงถึงความสอดคล้องกับการคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และการคิดแบบคุณ-โทษ และ ทางออก พร้อมกับบอกผลดีที่เกิดขึ้นต่อตนเอง ๓) สมาชิกแต่ละกลุ่มช่วยกันสรุปประสบการณ์ของนักเรียน ในข้อ ๒ แล้วบันทึกลงในใบ งาน เรื่อง รู้จักคิด
๔) ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาน าเสนอผลงานในใบงานหน้าชั้นเรียน ครูตรวจสอบความ ถูกต้อง และให้ข้อเสนอแนะ ขั้นที่ ๓ ขั้นสรุป ๖. นักเรียนและครูช่วยกันสรุปคุณค่าและประโยชน์ของการรู้จักคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และการคิดแบบคุณ-โทษ และทางออก ๘. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ๘.๑ สื่อการเรียนรู้ ๑. หนังสือเรียน รายวิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๒. โปรแกรมสื่อ Power Point เรื่อง การเจริญปัญญา ๓. ใบงาน เรื่อง วิธีคิดตามแนวพุทธธรรม ๔. ใบงาน เรื่อง รู้จักคิด ๘.๒ แหล่งการเรียนรู้ ๑. ห้องสมุด ๒. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - ห้องธรรมสถาน
๙. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ การวัดผล เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ด้านความรู้ (Knowledge) ๑. อธิบายความหมายของวิธีคิด แบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม และ วิธีคิดแบบคุณ-โทษ และทางออก ได้ (K) - ใบงาน - ใบงาน - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป ด้านทักษะ (Process) ๒. วิเคราะห์ผลการคิดแบบคุณค่า แท้-คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบ คุณ-โทษ และทางออกได้ (P) - ใบงาน - ใบงาน - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป ด้านเจตคติ (Attitude) ๓. เห็นคุณค่าของวิธีคิดวิธีคิดแบบ โยนิโสมนสิการน าไปใช้ในการ ด าเนินชีวิตได้ (A) - การตอบค าถาม - แบบสังเกตการตอบ ค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป
๑๐. บันทึกผลหลังสอน ๑.ปัญหาที่เกิด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒.วิธีการแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓.ผลการแก้ปัญหา ………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..………………………………….......... (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน ๑๑. ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง ๑. องค์ประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ ครบถ้วนและถูกต้อง ☐ ยังไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๒. ควรสอดคล้องของแผนการจัดการเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา สอดคล้อง ☐ ยังไม่สอดคล้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๓. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ☐ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๔. สื่อการเรียนรู้ เหมาะสมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ☐ ยังไม่เหมาะสม ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป
๕. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ ☐ ยังไม่ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๖. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..…………………………………...... (นางวริศรา ขันติประกอบ) ครูพี่เลี้ยง ๑๒. ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………………………… (นางสมพร โยวะบุตร) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ
ใบงาน เรื่อง วิธีคิดตามแนวพุทธธรรม ค าชี้แจง ให้นักเรียนอ่านกรณีศึกษา แล้วตอบค าถาม กรณีศึกษา เรื่อง มอบความรัก ในวันวาเลนไทน์ปีนี้ ก้องตั้งใจซื้อของขวัญให้ดาวแฟนสาวของเขา เพื่อแสดงว่าเขายังรักดาวอยู่ เสมอไม่เสื่อมคลาย เขาไปเดินซื้อของที่ห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง มีของที่เขาสนใจ คือ ตุ๊กตาตัวใหญ่เท่า เด็กอายุ ๒ ขวบ ราคา ๑,๕๐๐ บาท ดอกไม้ช่อใหญ่ สั่งตรงมาจากต่างประเทศ ราคา ๒,๐๐๐ บาท ดอกกุหลาบ ดอกละ ๑๐ บาท แจกันดอกไม้สด ราคา ๕๐๐ บาท แจกันดอกไม้แห้ง ราคา ๕๐๐ บาท กระเป๋าถือผลิตจากต่างประเทศ ราคาใบละ ๕,๐๐๐ บาท ก้องนับเงินในกระเป๋าของเขาซึ่งเก็บออมมา เป็นเวลา ๑ ปี มีเงินอยู่ประมาณ ๓,๐๐๐ บาท เขาคิดและตัดสินใจอยู่นานว่าจะซื้ออะไรดี ค าถาม 1.ถ้านักเรียนเป็นก้องจะตัดสินใจซื้ออะไรให้ดาว พร้อมอธิบายเหตุผล ...................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.นักเรียนใช้วิธีคิดอย่างไร อธิบายวิธีคิด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
กรณีศึกษาเรื่อง การตัดสินใจ พาฝัน อยากไปอยู่ค่ายพัฒนาหมู่บ้านดงดิบ ซึ่งเป็นหมู่บ้านอยู่ในป่าลึก พาฝันคิดว่ามันคงสนุก ตื่นเต้น และได้ช่วยแนะน าชาวบ้าน ให้รู้จักวิธีดูแลสุขภาพ และช่วยสอนหนังสือให้แก่ลูกๆ ของ ชาวบ้านที่อายุยังไม่ถึงเกณฑ์เข้าเรียนในโรงเรียนอีกด้วย แต่พ่อแม่ของพาฝัน ก็พูดท้วงติงพาฝันว่าการ ไปอยู่ค่ายในป่าทึบอาจเป็น ไข้มาลาเรียได้ และต้องค านึงถึงความปลอดภัยของหญิงสาวจะต้องไป พักแรมอยู่ในบ้านของชาวบ้าน ซึ่งเป็น คนแปลกหน้า นอกจากนั้นเรายังไม่รู้ว่าเพื่อนที่จะไปด้วยนั้นมี ผู้หญิงไปด้วยหรือเปล่า ค าถาม 1.คุณค่าแท้ของการไปอยู่ค่ายพัฒนาหมู่บ้านดงดิบคืออะไร คุณค่าเทียมคืออะไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒. ในการไปอยู่ค่ายพัฒนาหมู่บ้านดงดิบ มีคุณ-โทษ ต่อพาฝันอย่างไร และพาฝันควรหาทางออกอย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
ใบงาน เรื่อง รู้จักคิด ค าชี้แจง ให้นักเรียนแต่ละคนเล่าประสบการณ์ของนักเรียนในการตัดสินใจโดยใช้วิธีคิดแบบคุณค่าแท้- คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบคุณ-โทษ และทางออก แล้วบันทึกผลลงในตาราง ล าดั บที่ การกระท า วิธีคิดแบบ คุณค่าแท้- คุณค่าเทียม วิธีคิดแบบคุณโทษ และ ทางออก ผลที่ได้รับ
แบบสังเกตการตอบค าถาม ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตการตอบค าถามของนักเรียนในระหว่างการตอบค าถาม แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ล าดับ ที่ พฤติกรรม/ ระดับคะแนน สนใจและ ตั้งใจฟัง ค าถาม ตอบค าถาม ได้ตรง ประเด็น ความมั่นใจ ในการตอบ ค าถาม รวม คะ แนน การ ประ เมิน ผล หมายเหตุ ชื่อ-สกุล ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ผ่าน ไม่ ผ่าน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การให้คะแนน ระดับ ๓ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นมาก ระดับ ๒ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นปานกลาง ระดับ ๑ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นน้อย เกณฑ์การประเมิน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๘ - ๙ ดี ๖ - ๗ ปานกลาง ๔-๕ พอใช้ ต่ ากว่า ไม่ผ่านเกณฑ์
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในระหว่างเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ เกณฑ์การให้คะแนน ๗ – ๙ คะแนน ระดับดี ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้งให้ ๓ คะแนน ๔ – ๖ คะแนน ระดับพอใช้ ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้งให้ ๒ คะแนน ต่ ากว่า ๔ คะแนน ระดับปรับปรุง ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้งให้ ๑ คะแนน ล า ดับ ที่ ชื่อ – สกุล ของผู้รับการ ประเมิน พฤติกรรมและการปฏิบัติ คะแน นรวม (๑๕ คะแน น) เกณฑ์ การ ตัดสิน คุณภาพ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นใน การท างาน รักความ เป็นไทย มีความ สามัคคี ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๒ กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ สาระการเรียนรู้ที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ ศาสนสัมพันธ์ เวลา ๔ ชั่วโมง เรื่อง ธรรมะกับสังคม เวลา ๒ ชั่วโมง วันที่ เดือน พ.ศ. ๒๕๖๗ นางสาวจิราพร นิยมไร่ ผู้สอน ๑. มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความส าคัญศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตน นับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ม.๑/๘ วิเคราะห์และปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนาที่ตนนับถือในการด ารงชีวิต แบบพอเพียงและดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมเพื่อการอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข ม.๑/๙ วิเคราะห์เหตุผลและความจ าเป็นที่ทุกคนต้องศึกษาเรียนรู้ศาสนาอื่นๆ ม.๑/๑๐ ปฏิบัติตนต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม ๒. สาระส าคัญ การเรียนรู้ศาสนาอื่นนั้นท าให้เราได้ข้อมูลต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ และสามารถปฏิบัติตนอย่างเหมาะสม ต่อศาสนิกชนอื่น และการศึกษาเกี่ยวกับหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือแล้วน าไปปฏิบัติในการด ารงชีวิตแบบ พอเพียง และดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม ย่อมท าให้อยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนักเรียนศึกษาบทเรียนเรื่อง ธรรมะกับสังคม นักเรียนสามารถ 1. อธิบายความจ าเป็นที่เราควรเรียนรู้ศาสนาอื่นได้(K) 2. อธิบายวิธีการปฏิบัติตนต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ต่างๆ ได้(K) 3. ปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนาที่ตนนับถือในการด ารงชีวิตแบบพอเพียง และการดูแลรักษา สิ่งแวดล้อมได้(P) 4. อภิปรายประโยชน์ที่ได้จากการศึกษาศาสนาอื่นๆ ได้อย่างมีเหตุผล (A)
๔. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการแก้ปัญหา ๔.๔ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๕ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ๕. สาระการเรียนรู้ ๕.๑ ด้านความรู้ (Knowledge) เรื่อง เรียนรู้ศาสนาต่างๆ ๕.๒ ด้านทักษะ (Process) เรื่อง ปฏิบัติตนต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ต่าง ๆ ๕.๓ ด้านเจตคติ (Attitude) เรื่อง การมีส่วนร่วมในชั้นเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๓.๑ มีความสามัคคี นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและสามารถปรับตัวท างานกับ ผู้อื่นได้ ๕.๓.๒ มีวินัย นักเรียนมีความตรงต่อเวลา แต่งกายสุภาพเรียบร้อย ๕.๓.๓ ใฝ่เรียนรู้ นักเรียนมีความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน ๕.๓.๔ มุ่งมั่นในการท างาน นักเรียนเอาใจใส่และรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ๕.๓.๕ รักความเป็นไทย นักเรียนเห็นคุณค่า ชื่นชม มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบทอด เผยแพร่วัฒนธรรมไทย และใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม ๖. จุดเน้นสู่การพัฒนาผู้เรียน ความสามารถและทักษะของผู้เรียนศตวรรษที่ ๒๑ (๓R ๘C ๒L) R๑-Reading (อ่านออก) R๒-(W)Riting (เขียนได้) R๓-(A)Rithmetics (คิดเลขเป็น) C-๑ Critical thinking and problem solving คือ มีทักษ ะก า รคิดวิเค ราะห์ กา รคิดอย่ างมี วิจารณญาณและสามารถแก้ไขปัญหาได้ C-๒ Creativity and innovation คือ การคิดอย่างสร้างสรรค์และคิดเชิงนวัตกรรม C-๓ Cross-cultural understanding คือ ค ว ามเข้ าใจในค วามแตกต่ างของวัฒนธ รรมและ กระบวนการคิดข้ามวัฒนธรรม C-๔ Collaboration teamwork and leadership คือ ความร่วมมือ การท างานเป็นทีม และภาวะ ความเป็นผู้น า C-๕ Communication information and media literacy คือ มีทักษะในการสื่อสารและการรู้เท่า ทันสื่อ C-๖ Computing and IT literacy คือ มีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และรู้เท่าทันเทคโนโลยี
C-๗ Career and learning skills คือ มีทักษะอาชีพและการเรียนรู้ C-๘ Compassion คือ มีความเมตตากรุณา มีคุณธรรม และมีระเบียบวินัย L-๑ Learning (ทักษะการเรียนรู้) L-๒ Leadership (ทักษะความเป็นผู้น า) ๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ วิธีสอนแบบ : สืบเสาะหาความรู้(Inquiry Method : ๕E) นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและท าสมาธิก่อนเรียน ท าแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ ๔ ขั้นที่ ๑ กระตุ้นความสนใจ ๑. ครูให้นักเรียนดูภาพกิจกรรมของศาสนาต่างๆ ต่อไปนี้ - ภาพที่ ๑ ภาพผู้นับถือพระพุทธศาสนา นั่งฟังธรรม - ภาพที่ ๒ ภาพผู้นับถือศาสนาคริสต์ ท าพิธีในโบสถ์ - ภาพที่ ๓ ภาพผู้นับถือศาสนาอิสลาม ท าพิธีละหมาด - ภาพที่ ๔ ภาพคนปล่อยปลา - ภาพที่ ๕ ภาพต ารวจจับผู้ร้าย - ภาพที่ ๖ ภาพคนแจกสิ่งของเครื่องใช้ให้แก่ผู้ยากจน - ภาพที่ ๗ ภาพต ารวจจับคนส่งยาเสพติด ๒. ครูให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้ - ภาพใดแสดงถึงการปฏิบัติตนของชาวพุทธ (ภาพที่ ๑) - ภาพใดแสดงถึงการปฏิบัติตนของชาวคริสต์ (ภาพที่ ๒) - ภาพใดแสดงถึงการปฏิบัติตนของชาวมุสลิม (ภาพที่ ๓) - ภาพใดแสดงการกระท าที่ทั้งชาวพุทธ ชาวคริสต์ และชาวมุสลิมปฏิบัติได้เช่นกัน พร้อมบอก เหตุผล (ภาพที่ ๔ และภาพที่ ๖ เพราะแสดงถึงความเมตตาเป็นเรื่องการส่งเสริมให้ท าความดี) - ภาพใดแสดงถึงการกระท าที่ทั้งชาวพุทธ ชาวคริสต์ และชาวมุสลิม ไม่ควรปฏิบัติ (ภาพที่ ๕ และภาพที่ ๗ เพราะแสดงถึงการกระท าที่ไม่ดี ไม่ถูกต้อง เป็นสิ่งที่ควรละเว้นตามค าสอนของศาสนา) ๓. ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า ศาสนาทุกศาสนาสอนให้คนเป็นคนดี ท าความดี ละเว้นความชั่ว ในประเทศไทยมีประชาชนที่นับถือพระพุทธศาสนาส่วนใหญ่ และก็มีผู้นับถือศาสนาคริสต์และอิสลาม เป็นจ านวนหนึ่ง การอยู่ร่วมกันในสังคมไทยอย่างสงบสุขนั้น ศาสนิกชนทุกคนต้องเรียนรู้ศาสนาที่ตนนับ ถือให้เข้าใจลึกซึ้งและปฏิบัติตนตามหลักค าสอนของศาสนาที่นับถือ ทั้งในแง่หลักค าสอนและพิธีกรรม เพื่อจะได้ปฏิบัติตนอย่างถูกต้องในความเชื่อและ สิ่งเคารพของศาสนาอื่น ท าให้ไม่เกิดการ กระทบกระทั่งกันขึ้น ๔. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด
ขั้นที่ ๒ ส ารวจค้นหา 5.ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน คละกันตามความสามารถ คือ เก่ง ปานกลางค่อนข้างเก่ง ปานกลางค่อนข้างอ่อน และอ่อน ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้ จากหนังสือเรียน ห้องสมุด และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ ในหัวข้อที่ก าหนดให้ ดังนี้ - ความจ าเป็นที่เราควรเรียนรู้ศาสนาอื่น - การปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ต่างๆ - หลักธรรมส าคัญของพระพุทธศาสนา ศาสนาคริสต์ และศาสนาอิสลาม - การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนาที่ตนนับถือในการด ารงชีวิตแบบ พอเพียง และการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม ๖. สมาชิกแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้ในหัวข้อที่ก าหนด แล้วบันทึกความรู้ที่ได้รับจากการศึกษา ลงในแบบบันทึกการอ่าน ๗. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด ขั้นที่ ๓ อธิบายความรู้ ๘. สมาชิกแต่ละคนในกลุ่มน าความรู้ที่ได้จากการศึกษาในขั้นที่ ๒ มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู้กัน ในสาระส าคัญจนมีความเข้าใจกระจ่างชัดเจน ในกรณีที่มีปัญหาหรือมีข้อสงสัยให้สอบถามจากครู ขั้นที่ ๔ ขยายความเข้าใจ ๙. สมาชิกแต่ละกลุ่มช่วยกันท าใบงาน เรื่อง หลักธรรมของศาสนากับการด ารงชีวิต โดยตอบค าถาม ในตอนที่ ๑ และหาข่าวบุคคลที่มีการกระท าที่แสดงถึงการด ารงชีวิต แบบพอเพียง และการดูแล รักษาสิ่งแวดล้อมมาวิเคราะห์ ตามหัวข้อที่ก าหนด ๑๐. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด ขั้นที่ ๔ ตรวจสอบผล ๑๑. ครูซักถามนักเรียนเกี่ยวกับการร่วมมือกันท าใบงาน ของแต่ละกลุ่ม และความพร้อมในการ น าเสนอผลงาน ๑๒. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาน าเสนอผลงานในใบงาน หน้าชั้นเรียน โดยครูเป็นผู้ตรวจสอบความ ถูกต้อง ๑๓. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความจ าเป็นที่เราควรเรียนรู้ศาสนาอื่น การปฏิบัติตนอย่าง เหมาะสม ต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ต่างๆ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนาที่ตนนับถือในการ ด ารงชีวิตแบบพอเพียง และการดูแลและรักษาสิ่งแวดล้อม
๘. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ๘.๑ สื่อการเรียนรู้ ๑. หนังสือเรียน รายวิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๒. โปรแกรมสื่อ Power Point เรื่อง ธรรมมะกับสังคม ๓. บัตรภาพ ๔. แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ ๔ ๕. ใบงาน เรื่อง หลักธรรมของศาสนากับการด ารงชีวิต ๘.๒ แหล่งการเรียนรู้ ๑. ห้องสมุด ๒. ห้องธรรมสถาน ๙. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ การวัดผล เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ด้านความรู้ (Knowledge) ๑. อธิบายความจ าเป็นที่เราควร เรียนรู้ศาสนาอื่นได้ (K) ๒. อธิบายวิธีการปฏิบัติตน ต่อศาสนิกชนอื่นในสถานการณ์ ต่างๆ ได้ (K) - ใบงาน - การตอบค าถาม - ใบงาน - การตอบค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ขึ้น ไป ด้านทักษะ (Process) ๓. ปฏิบัติตนตามหลักธรรมทาง ศาสนาที่ตนนับถือในการ ด ารงชีวิตแบบพอเพียง และการ ดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมได้ (P) - สังเกตพฤติกรรม - แ บ บ สั ง เ ก ต พฤติกรรม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป ด้านเจตคติ (Attitude) ๔. อภิปรายประโยชน์ที่ได้จาก การศึกษาศาสนาอื่นๆ ได้อย่าง มีเหตุผล (A) - การตอบค าถาม - แบบสังเกตการตอบ ค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป
๑๐. บันทึกผลหลังสอน ๑.ปัญหาที่เกิด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒.วิธีการแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓.ผลการแก้ปัญหา ………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..………………………………….......... (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน ๑๑. ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง ๑. องค์ประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ ครบถ้วนและถูกต้อง ☐ ยังไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๒. ควรสอดคล้องของแผนการจัดการเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา สอดคล้อง ☐ ยังไม่สอดคล้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๓. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ☐ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๔. สื่อการเรียนรู้ เหมาะสมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ☐ ยังไม่เหมาะสม ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป
๕. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ ☐ ยังไม่ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๖. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..…………………………………...... (นางวริศรา ขันติประกอบ) ครูพี่เลี้ยง ๑๒. ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………………………… (นางสมพร โยวะบุตร) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ
เอกสารประกอบการสอน บัตรภาพ ภาพผู้นับถือพระพุทธศาสนา นั ่งฟังธรรม ภาพผ้นูับถือศาสนาคริสต์ทา พิธีในโบสถ์ ภาพผู้นับถือศาสนาอิสลาม ทา พิธีละหมาด ภาพคนปล่อยปลา ที่มา : ภาพที่ ๑ วิทย์ วิศทเวทย์ และเสฐียรพงศ์วรรณปก. ๒๕๕๒. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ม.๑. พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. กรุงเทพมหานคร : อักษรเจริญทัศน์. ภาพที่ ๒http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=๙๕๔๐๐๐๐๐๙๐๓๙๐ ภาพที่ ๓ http://www.rd๑๖๗๗.com/branch.php?id=๔๗๓๑๗ ภาพที่ ๔ http://www.sarnarak.net/content.php?keyPage=votepost&innerPage=votepost_family๒&myDatalD= ๑๐๐๗๐๓๐๙๑๗๔๖ ๑ ๒ ๓ ๔
ใบงาน เรื่อง หลักธรรมของศาสนากับการด ารงชีวิต ตอนที่ ๑ ค าชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้ 1.การเรียนรู้ศาสนาอื่นก่อให้เกิดประโยชน์อย่างไร ...................................................................................................................................................................................... ... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ................................................ ......................................................................................................................................................................................... ๒. หลักธรรมส าคัญที่เป็นข้อห้ามประพฤติในสิ่งต่างๆ ของพระพุทธศาสนา ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ได้แก่อะไรบ้าง ........................................................................................................................................................................... .............. ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ๓. หลักธรรมส าคัญของพระพุทธศาสนา ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ที่ผู้ปฏิบัติแล้วส่งผลดีต่อการด ารงชีวิต แบบพอเพียง ได้แก่อะไรบ้าง ยกตัวอย่างประกอบ ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ................................... ๔. นักเรียนสามารถน าหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือไปเป็นแนวทางปฏิบัติในการด ารงชีวิตแบบพอเพียง และดูแลสิ่งแวดล้อมได้อย่างไรบ้าง ......................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .................. ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................
ตอนที่ ๒ ค าชี้แจง ให้นักเรียนหาข่าวบุคคลที่มีการกระท าที่แสดงถึงการด ารงชีวิตแบบพอเพียง และการดูแลรักษา สิ่งแวดล้อมมาติดลงในกรอบ แล้ววิเคราะห์และตอบค าถาม ชื่อข่าว (สำระส ำคัญของข่ำว) ที่มา …………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑.การกระท าที่ดีของบุคคลในข่าวดังกล่าวคืออะไร .......................................................................................................................................................... ............................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. ....... ......................................................................................................................................................................................... ๒.การกระท าของบุคคลในข่าวสอดคล้องกับหลักธรรมใด ของศาสนาใด ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................ ................................................................................................................................................ ......................................... ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................................... ๓.ผลของการกระท าของบุคคลในข่าวดังกล่าวแสดงถึงการด ารงชีวิตแบบพอเพียง และการดูแลรักษา สิ่งแวดล้อมอย่างไร ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ................................................ ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................
แบบสังเกตการตอบค าถาม ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตการตอบค าถามของนักเรียนในระหว่างการตอบค าถาม แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ล าดับ ที่ พฤติกรรม/ ระดับคะแนน สนใจและ ตั้งใจฟัง ค าถาม ตอบค าถาม ได้ตรง ประเด็น ความมั่นใจ ในการตอบ ค าถาม รวม คะ แนน การ ประ เมิน ผล หมายเหตุ ชื่อ-สกุล ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ผ่าน ไม่ ผ่าน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การให้คะแนน ระดับ ๓ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นมาก ระดับ ๒ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นปานกลาง ระดับ ๑ หมายถึง แสดงพฤติกรรมให้เห็นน้อย เกณฑ์การประเมิน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๘ - ๙ ดี ๖ - ๗ ปานกลาง ๔-๕ พอใช้ ต่ ากว่า ไม่ผ่านเกณฑ์
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ค าชี้แจง : ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในระหว่างเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ................................................ (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ เกณฑ์การให้คะแนน ๗ – ๙ คะแนน ระดับดี ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้งให้ ๓ คะแนน ๔ – ๖ คะแนน ระดับพอใช้ ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้งให้ ๒ คะแนน ต่ ากว่า ๔ คะแนน ระดับปรับปรุง ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้งให้ ๑ คะแนน ล า ดับ ที่ ชื่อ – สกุล ของผู้รับการ ประเมิน พฤติกรรมและการปฏิบัติ คะแน นรวม (๑๕ คะแน น) เกณฑ์ การ ตัดสิน คุณภาพ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นใน การท างาน รักความ เป็นไทย มีความ สามัคคี ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๓ ๒ ๑ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๓ กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ สาระการเรียนรู้ที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ ศาสนสัมพันธ์ เวลา ๔ ชั่วโมง เรื่อง ตัวอย่างบุคคลที่เป็นแบบอย่างทางด้านศาสนสัมพันธ์ เวลา ๒ ชั่วโมง วันที่ เดือน พ.ศ. ๒๕๖๗ นางสาวจิราพร นิยมไร่ ผู้สอน ๑. มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความส าคัญศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตน นับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ม.๑/๑๑ วิเคราะห์การกระท าของบุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์และ น าเสนอแนวทางการปฏิบัติของตนเอง ๒. สาระส าคัญ การศึกษาการกระท าของบุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์นั้น ย่อมท าให้ได้ข้อคิด คุณธรรมอัน เป็นแบบอย่างของท่าน และสามารถน าไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนอย่างเหมาะสม ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนักเรียนศึกษาบทเรียนเรื่อง ตัวอย่างบุคคลที่เป็นแบบอย่างทางด้านศาสนสัมพันธ์ นักเรียน สามารถ 1. อธิบายแนวทางการปฏิบัติตนของตนเองในด้านศาสนสัมพันธ์ได้(K) 2. วิเคราะห์การกระท าของบุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์ได้ (P) 3. อภิปรายประโยชน์ที่ได้จากการศึกษาศาสนสัมพันธ์ได้อย่างมีเหตุผล (A) ๔. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการแก้ปัญหา ๔.๔ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๕ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๕. สาระการเรียนรู้ ๕.๑ ด้านความรู้ (Knowledge) เรื่อง บุคคลที่เป็นแบบอย่างทางด้านศาสนสัมพันธ์ ๕.๒ ด้านทักษะ (Process) เรื่อง วิเคราะห์บุคคลที่เป็นแบบอย่างทางด้านศาสนสัมพันธ์ ๕.๓ ด้านเจตคติ (Attitude) เรื่อง การมีส่วนร่วมในชั้นเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๓.๑ มีความสามัคคี นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและสามารถปรับตัวท างานกับ ผู้อื่นได้ ๕.๓.๒ มีวินัย นักเรียนมีความตรงต่อเวลา แต่งกายสุภาพเรียบร้อย ๕.๓.๓ ใฝ่เรียนรู้ นักเรียนมีความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน ๕.๓.๔ มุ่งมั่นในการท างาน นักเรียนเอาใจใส่และรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ๕.๓.๕ รักความเป็นไทย นักเรียนเห็นคุณค่า ชื่นชม มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบทอด เผยแพร่วัฒนธรรมไทย และใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม ๖. จุดเน้นสู่การพัฒนาผู้เรียน ความสามารถและทักษะของผู้เรียนศตวรรษที่ ๒๑ (๓R ๘C ๒L) R๑-Reading (อ่านออก) R๒-(W)Riting (เขียนได้) R๓-(A)Rithmetics (คิดเลขเป็น) C-๑ Critical thinking and problem solving คือ มีทักษ ะก า รคิดวิเค ราะห์ กา รคิดอย่ างมี วิจารณญาณและสามารถแก้ไขปัญหาได้ C-๒ Creativity and innovation คือ การคิดอย่างสร้างสรรค์และคิดเชิงนวัตกรรม C-๓ Cross-cultural understanding คือ ค ว ามเข้ าใจในค วามแตกต่ างของวัฒนธ รรมและ กระบวนการคิดข้ามวัฒนธรรม C-๔ Collaboration teamwork and leadership คือ ความร่วมมือ การท างานเป็นทีม และภาวะ ความเป็นผู้น า C-๕ Communication information and media literacy คือ มีทักษะในการสื่อสารและการรู้เท่า ทันสื่อ C-๖ Computing and IT literacy คือ มีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และรู้เท่าทันเทคโนโลยี C-๗ Career and learning skills คือ มีทักษะอาชีพและการเรียนรู้ C-๘ Compassion คือ มีความเมตตากรุณา มีคุณธรรม และมีระเบียบวินัย L-๑ Learning (ทักษะการเรียนรู้) L-๒ Leadership (ทักษะความเป็นผู้น า)
๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ : เทคนิคโต๊ะกลม นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและท าสมาธิก่อนเรียน ท าแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ ๔ ขั้นที่ ๑ ขั้นน าเข้าสู่บทเรียน ๑. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับการปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่นักเรียนนับถือ ซึ่งครูได้มอบหมายให้นักเรียนน าไปปฏิบัติเพื่อการด ารงชีวิตอย่างพอเพียง การดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม และ ปฏิบัติตนต่อศาสนิกชนอื่นอย่างเหมาะสมว่านักเรียนได้ปฏิบัติตนอย่างไรบ้าง เพื่อเป็นการทบทวนการเรียน เรื่อง ศาสนสัมพันธ์ ในหัวข้อธรรมะกับสังคม และเป็นการติดตามภาระงานที่มอบหมายให้นักเรียนไปปฏิบัติ ขั้นที่ ๒ ขั้นสอน ๒. ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า ในโลกนี้มีศาสนิกชนจ านวนมากที่ปฏิบัติตนเป็น แบบอย่างที่ดีทางด้านศาสนสัมพันธ์ ประสานสัมพันธ์ เกี่ยวกับการอยู่ร่วมกันระหว่างศาสนิกชน ที่นับถือ ศาสนาต่างๆ เช่น พระพุทธศาสนา ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ซึ่งนักเรียนจะได้ศึกษาความรู้เกี่ยวกับตัวอย่าง บุคคลที่เป็นแบบอย่างทางด้านศาสนสัมพันธ์ ๒ ท่าน คือ ท่านพุทธทาสภิกขุ และอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ ๓. นักเรียนกลุ่มเดิม (จากแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑) ร่วมกันศึกษาความรู้เกี่ยวกับประวัติ ของท่านพุทธทาสภิกขุ และอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ จากหนังสือเรียนหรือบทเรียนคอมพิวเตอร์ Smart L.O. LMS Lite ห้องสมุด และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ โดยให้ครอบคลุมประเด็นต่อไปนี้ ๑) การด าเนินชีวิตในวัยเด็ก ๒) ลักษณะอุปนิสัย ที่ทุกคนควรยึดถือเป็นแบบอย่าง ๓) ความตั้งใจในการท างานที่เป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา และศาสนาอื่น ๔) ผลงานส าคัญที่แสดงว่าท่านเป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์ แล้วบันทึกความรู้ที่ได้จากการศึกษาลงในแบบบันทึกการอ่าน ๔. สมาชิกแต่ละกลุ่มเลือกหมายเลขประจ าตัวตั้งแต่หมายเลข ๑-๕ แล้วครูแจกใบงานที่ ๘.๒ เรื่อง บุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์ ให้นักเรียนกลุ่มละ ๑ ชุด ๕. นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันท าใบงานที่ ๘.๒ โดยปฏิบัติ ดังนี้ - หมายเลข ๑ เขียนค าตอบจากค าถาม ข้อ ๑ แล้วส่งไปให้หมายเลข ๒ เขียน ค าตอบเพิ่มเติม แล้วส่งไปให้หมายเลข ๓ เขียนค าตอบเพิ่มเติม จากนั้นส่งไปให้หมายเลข ๔-๕ ช่วยกันตรวจ ค าตอบ ถ้าไม่ถูกต้องให้แก้ไข และเพิ่มเติมในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์ - หมายเลข ๒ เขียนค าตอบจากค าถาม ข้อ ๒ แล้วส่งไปให้หมายเลข ๓ เขียน ค าตอบเพิ่มเติม แล้วส่งไปให้หมายเลข ๔ เขียนค าตอบเพิ่มเติม จากนั้นให้หมายเลข ๕ และหมายเลข ๑ ตรวจสอบความถูกต้อง ถ้าไม่ถูกต้องให้แก้ไข และเพิ่มเติมในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์
- หมายเลข ๓ เขียนค าตอบจากค าถาม ข้อ ๓ แล้วส่งไปให้หมายเลข ๔ เขียน ค าตอบเพิ่มเติม แล้วส่งไปให้หมายเลข ๕ เขียนค าตอบเพิ่มเติม จากนั้นส่งไปให้หมายเลข ๑-๒ ช่วยกันตรวจ ค าตอบ ถ้าไม่ถูกต้องให้แก้ไข และเพิ่มเติมในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์ - หมายเลข ๔ เขียนค าตอบจากค าถาม ข้อ ๔ แล้วส่งไปให้หมายเลข ๕ และ หมายเลข ๑ เขียนค าตอบเพิ่มเติม จากนั้นส่งไปให้หมายเลข ๒-๓ ช่วยกันตรวจค าตอบ ถ้าไม่ถูกต้องให้แก้ไข และเพิ่มเติมในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์ - หมายเลข ๕ เขียนค าตอบจากค าถาม ข้อ ๕ แล้วส่งไปให้หมายเลข ๑-๒ เขียน ค าตอบเพิ่มเติม จากนั้นส่งไปให้หมายเลข ๓-๔ ช่วยกันตรวจค าตอบ ถ้าไม่ถูกต้องให้แก้ไข และเพิ่มเติมในส่วน ที่ยังไม่สมบูรณ์ ๖. สมาชิกแต่ละกลุ่มหมุนเวียนกันปฏิบัติหน้าที่ตามล าดับจนตอบค าถามครบทุกข้อ ๗. ครูสุ่มตัวแทนนักเรียน ๒-๓ กลุ่ม ออกมาน าเสนอผลงานใน ใบงานที่ ๘.๒ หน้าชั้น เรียน แล้วให้ตัวแทนกลุ่มอื่นที่มีค าตอบแตกต่างออกมาน าเสนอเพิ่มเติม ๘. นักเรียนตอบค าถามกระตุ้นความคิด ข้อ ๑-๒ ขั้นที่ ๓ ขั้นสรุป ๙. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปข้อคิดจากการศึกษาผลงานของท่านพุทธทาสภิกขุ และ อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ และแนวทางการน าแบบอย่างการปฏิบัติตนของท่านไปประยุกต์ใช้ในการด าเนิน ชีวิตต่อไป ๘. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ๘.๑ สื่อการเรียนรู้ ๑. หนังสือเรียน รายวิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๒. โปรแกรมสื่อ Power Point เรื่อง ธรรมมะกับสังคม ๓. บัตรภาพ ๔. แบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ ๔ ๕. ใบงาน เรื่อง บุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์ ๘.๒ แหล่งการเรียนรู้ ๑. ห้องสมุด ๒. ห้องธรรมสถาน ๓. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - http://www.aksorn.com/LC/Rel/M๑/๑๙ - http://www.aksorn.com/LC/Rel/M๑/๒๐
๙. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ การวัดผล เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ด้านความรู้ (Knowledge) ๑. อธิบายแนวทางการปฏิบัติ ตนของตนเองในด้านศาสน สัมพันธ์ได้ (K) - ใบงาน - การตอบค าถาม - ใบงาน - การตอบค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ขึ้น ไป ด้านทักษะ (Process) ๒. วิเคราะห์การกระท าของ บุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศา สนสัมพันธ์ได้ (P) - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกต พฤติกรรม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป ด้านเจตคติ (Attitude) ๓. อภิปรายประโยชน์ที่ได้จาก การศึกษาศาสนสัมพันธ์ได้อย่าง มีเหตุผล (A) - การตอบค าถาม - แบบสังเกตการตอบ ค าถาม - นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินอยู่ในระดับดี ขึ้นไป
๑๐. บันทึกผลหลังสอน ๑.ปัญหาที่เกิด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒.วิธีการแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓.ผลการแก้ปัญหา ………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..………………………………….......... (นางสาวจิราพร นิยมไร่) ครูผู้สอน ๑๑. ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง ๑. องค์ประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ ครบถ้วนและถูกต้อง ☐ ยังไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๒. ควรสอดคล้องของแผนการจัดการเรียนรู้กับหลักสูตรสถานศึกษา สอดคล้อง ☐ ยังไม่สอดคล้อง ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๓. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ☐ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๔. สื่อการเรียนรู้ เหมาะสมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ☐ ยังไม่เหมาะสม ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป
๕. รูปแบบของการจัดการเรียนรู้ ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ ☐ ยังไม่ครอบคลุมจุดประสงค์การเรียนรู้ควรปรับปรุงและพัฒนาต่อไป ๖. ข้อเสนอแนะอื่นๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………..…………………………………...... (นางวริศรา ขันติประกอบ) ครูพี่เลี้ยง ๑๒. ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………………………… (นางสมพร โยวะบุตร) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ
เอกสารประกอบการสอน ใบงาน เรื่อง บุคคลที่เป็นแบบอย่างด้านศาสนสัมพันธ์ ค าชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้ ๑. ปณิธานในชีวิตของท่านพุทธทาสมีกี่ประการ อะไรบ้าง ......................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. ....................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ๒. อุปนิสัยของท่านพุทธทาสที่นักเรียนควรยึดถือเป็นแบบอย่างน าไปปฏิบัติ ได้แก่อะไรบ้าง ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................ ....................................................................................................................................................... .................................. ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ๓. ข้อความงานเขียนของท่านพุทธทาส ในหนังสือ “พุทธ-คริสต์ ในทัศนะของท่านพุทธทาส” มีข้อคิด ส าคัญอย่างไร ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ......................................... ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ............... .........................................................................................................................................................................................